WWF-Myanmar Annual Report 2020 Myanmar Edition

Page 1

၂၀၂၀ နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံစာ ံ ာ WWF-မြ�န်​်မာ​ာ


မာတိကာ

ဧရာ​ာဝတီ​ီ မြ �စ်​် ဝှ ှ မ်း​း � ဒေ​ေသ

ဌာ​ာနေ�ညွှ​ှန်​်ကြား�း�ရေး�းမှူး��း၏ အမှာ​ာ�စကား​း�

ယခု​ုနှ​ှစ်​်၏ အဓိ​ိကကာ​ာလများ�း�

ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့�၏ စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�နေ�ရာ​ာများ�း� ဧရာ​ာဝတီ​ီမြ�စ်​်ဝှ​ှမ်း​း�ဒေ�သ ဒေါ�ါန-တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီဒေ�သ

၄ ၆

လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း� သဘာ​ာဝဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပညာ​ာပေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း� ရေ�ချို​ု��ရင်း​း�မြ�စ်​်များ�း� သစ်​်တော�ာများ�း� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ရေး�း တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​် ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှု​ု ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုနှ​ှင့်​်� စွ​ွမ်း​း�အင်​် သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ကု​ုန်​်ထု​ုတ်​်ကဏ္ဍ (သဘာ​ာဝ) သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းကဏ္ဍ

၁၀ ၁၄ ၁၈ ၂၂ ၂၆ ၃၂ ၃၈ ၄၄ ၄၈

အဖွဲ့​့��သား​း�များ�း�မိ​ိတ်​်ဆက်​်

၅၄

ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့�လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း�၏ ချိ​ိ�တ်​်ဆက်​်မှု​ု

၅၆

ရန်​်ပုံ​ံ�ငွေ�ေဆို​ု�င်​်ရာ​ာ အချ​ျက်​်အလက်​်များ�း�

၅၇

ကွ​ွန်​်ရက်​်တွ​ွင်း​း�မှ​ှ ချ​ျန်​်ပီ​ီယံ​ံများ�း�

၅၈

ကျေး�း�ဇူး​း�တင်​်ထို​ု�က်​်သော�ာ မိ​ိတ်​်ဖက်​်အဖွဲ့​့��များ�း�

၆၀

၅၂

ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ပုံ​ံ� သဘာ​ာဝတွ​ွင်​်မြှု�ု�ပ်​်နှံ​ံ�ခြ�င်း​း� - WWF-မြ�န်​်မာ​ာ၏ သဘာ​ာဝဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ခေ�တ်​်သစ်​် စာ​ာသင်​်ခန်း​း�တစ်​်ခု​ုထက်​်ပို​ု�သော�ာ မြ�စ်​်တို့​့��အတွ​ွက်​် ရင်​်တွ​ွင်း​း�စကား​း�သံ​ံ ရပ်​်ရွာ​ာ�အခြေ�ေပြု�ု ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း မြ�န်​်မာ့​့� ကွ​ွမ်း​း�တော�ာင်​်သူ​ူများ�း�အတွ​ွက်​် မျှော်�်��လင့်​်�ချ​ျက်​် မြ�န်​်မာ့​့� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း� သု​ုညတစ်​်ခု​ု၏ နော�ာက်​်ကွ​ွယ်​်မှ​ှ သူ​ူရဲ​ဲကော�ာင်း​း�များ�း� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​်ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှု​ု အတွ​ွက်​် အချ​ျက်​်ပေး�းခေါ�ါင်း​း�လော�ာင်း​း�တီး​း�ခြ�င်း​း� သူ​ူတို့​့��ကို​ု� သဘာ​ာဝအတို​ု�င်း​း� ရှ​ှင်​်သန်​်စေ�ပါ​ါ၊ တို့​့��တွေ�ေလည်း​း� ဘေး�းကင်း​း�မှာ​ာ� စွ​ွမ်း​း�အင်​် လက်​်လှ​ှမ်း​း�မီး​း�မှု​ု - အိ​ိပ်​်မက်​်မှ​ှ လက်​်တွေ့�့�သို့​့�� သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�မှု​ုများ�း�ဖြ�င့်​်� ကြံ့�့�ကြံ့�့�ခံ​ံ နို​ု�င်​်သော�ာ အနာ​ာဂတ်​်တွ​ွင်​် ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ​ံ�ခြ�င်း​း� အမေး�းအဖြေ�ေ ရေ�ဆိုး​း��သန့်​်�စင်​်စက်​်များ�း� ဖြ�စ်​်လာ​ာစေ�ခြ�င်း​း�

၈ ၁၂ ၁၆ ၂၀ ၂၄

နေ​ေပြ�ည်​် တော်�်�

ဒေါ�ါန ရန်​် ကု ု န် ်

တနင်္သာ​ာ �ရီ ီ ဘား​း�အံ​ံ

၂၈ ၃၀ ၃၄ ၃၆ ၄၀ ၄၂ ၄၆ ၅၀

ထား​း�ဝယ်​်


နစ်​်ခ်​်၏ အမှာ​ာ�စကား​း�

နီ​ီ ကိုး​း� �လာ့​့� စ် ် ကော့�့� စ် ်

ဌာ​ာနေ​ေညွှ​ှ န် ် ကြား �း �ရေး�းမှူး​း �

ဒီ​ီနှ​ှစ်​်တော့�့� မရေ�ရာ​ာမှု​ုတွေ�ေနဲ့​့� ဖရို​ု�ဖရဲ​ဲ အခြေ�ေအနေ�တွေ�ေကြား�း�မှာ​ာ� WWFမြ�န်​်မာ​ာ အဖွဲ့​့��သား​း�တွေ�ေကတော့�့� လု​ုပ်​်ငန်း​း�တွေ�ေကို​ု� ဆက်​်ထိ​ိန်း​း�ထား​း�နို​ု�င်​် ခဲ့​့�ပြီး�း� အိ​ိမ်​်ကနေ�ပဲ​ဲ အလု​ုပ်​်လု​ုပ်​်နေ�ကြ�ရပေ�မယ့်​်� လု​ုပ်​်ငန်း​း�ခွ​ွင်​်ထဲ​ဲကို​ု� အလေး�းထား​း�မှု​ုတွေ�ေ၊ အပျော်�်��တွေ�ေ၊ လို​ု�က်​်လျော�ာ�ညီ​ီထွေ�ေ ညှိ​ိ�ယူ​ူနို​ု�င်​်တာ​ာ တွေ�ေ၊ ဆုံး​း��ဖြ�တ်​်ချ​ျက်​် ခို​ု�င်​်မာ​ာတာ​ာတွေ�ေနဲ့​့� နှ​ှစ်​်မြှု�ု�ပ်​်လု​ုပ်​်ကို​ု�င်​်တတ်​်တာ​ာ တွေ�ေ ယူ​ူဆော�ာင်​်လာ​ာခဲ့​့�နို​ု�င်​်ကြ�တာ​ာကို​ု� ကျွ​ွန်​်တော်�်�တော့�့� အလွ​ွန်​် ဂု​ုဏ်​် ယူ​ူမိ​ိပါ​ါတယ်​်။

ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် မပျ​ျက်​်သု​ုဉ်း​း�ရအော�ာင်​် မကြိုး�း��ပမ်း​း�ကြ�ရင်​် အနာ​ာဂတ်​် ကမ္ဘာ​ာ�ဟာ​ာ ပျ​ျက်​်စီး​း�ရတော့�့�မယ်​်လို့​့�� ပြော��ာခဲ့​့�ပါ​ါတယ်​်။ ကို​ု�ဗစ်​် မတို​ု�င်​် ခင်​်ကလည်း​း� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွင်း​း� ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့��ရဲ့​့� လု​ုပ်​်ငန်း​း�တွေ�ေ က အရေး�းကြီး�း�ခဲ့​့�တာ​ာ မှ​ှန်​်ပေ�မယ့်​်� ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုနဲ့​့� သဘာ​ာဝဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဘေး�းဆိုး​း��တွေ�ေ တိုး​း��လာ​ာနေ�တာ​ာက ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့��ရဲ့​့� လု​ုပ်​်ငန်း​း� ခံ​ံယူ​ူ ချ​ျက်​်တွေ�ေဟာ​ာ အရင်​်ထက်​် ပို​ု�ပြီး�း� အရေး�းတကြီး�း� ဖြ�စ်​်လာ​ာနေ�ပြီ�ီလို့​့�� ဆို​ု�ရမှာ​ာ�ပါ​ါ။

အတိ​ိတ်​်က မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံဟာ​ာ ကြီး�း�မား�းတဲ့​့� စိ​ိန်​်ခေါ်�်မှု​ုတွေ�ေနဲ့​့� အကျ​ျပ်​်အတည်း​း�တွေ�ေကို​ု� မတန်​်တဆ ရင်​်ဆို​ု�င်​်ခဲ့​့�ရပေ�မယ့်​်� သူ့​့� ပြ�ည်​် သူ​ူတွေ�ေရဲ့​့� လို​ု�က်​်လျော�ာ�ညီ​ီထွေ�ေနဲ့​့� ကြံ့�့�ကြံ့�့�ခံ​ံ နေ�ထို​ု�င်​်နို​ု�င်​်စွ​ွမ်း​း�က သူ့​့�ရဲ့​့� အကြီး�း�မား�းဆုံး​း�� ခွ​ွန်​်အား​း�ပါ​ါပဲ​ဲ။ ရော�ာဂါ​ါဆိုး​း��ကြီး�း� ဖြ�စ်​်လာ​ာမယ်​်လို့​့�� ထင်​်မ ထား​း�တာ​ာကြော��ာင့်​်�သာ​ာ မဟု​ုတ်​်ဘဲ​ဲ ဒီ​ီရော�ာဂါ​ါကြီး�း�က ကမ္ဘာ​ာ�ကို​ု� ခပ်​်မြ�န်​် မြ�န်​် ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲစေ�ခဲ့​့�တာ​ာကြော��ာင့်​်�ပါ​ါ ၂၀၂၀ ပြ�ည့်​်�နှ​ှစ်​်က ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့�� အား​း�လုံး​း��အတွ​ွက်​် သာ​ာမန်​်မဟု​ုတ်​်တဲ့​့� နှ​ှစ်​်တစ်​်နှ​ှစ်​်ဆို​ု�တာ​ာ မေး�းဖွ​ွယ်​်ရာ​ာ မရှိ​ိ�ပါ​ါဘူး​း�။

ဗို​ု�င်း​း�ရပ်​်စ်​်က ကမ္ဘာ​ာ�ကို​ု� ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲခဲ့​့�စေ�တာ​ာနဲ့​့�အတူ​ူ ဒီ​ီလို​ု� အဖြ�စ်​် မျိုး�း�� ထပ်​်မဖြ�စ်​်ဖို့​့��၊ ပို​ု�အား​း�ကော�ာင်း​း�ပြီး�း� ကြံ့�့�ကြံ့�့�ခံ​ံနို​ု�င်​်တဲ့​့� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ ကို​ု� တည်​်ဆော�ာက်​်ဖို့​့��နဲ့​့� နို​ု�င်​်ငံ​ံအနေ�နဲ့​့� ရင်​်ဆို​ု�င်​်နေ�ရတဲ့​့� ငြိ�ိမ်း​း�ချ​ျမ်း​း� ရေး�း၊ သာ​ာတူ​ူညီ​ီမျှ​ှရေး�း၊ ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��တိုး​း��တက်​်ရေး�းနဲ့​့� ကြွ�ွယ်​်ဝရေး�း ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ စိ​ိန်​်ခေါ်�်မှု​ုတွေ�ေကို​ု� သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�တွေ�ေနဲ့​့� ကျော်�်��လွှား​း��ဖို့​့��အတွ​ွက်​် ဒီ​ီအခွ​ွင့်​်�အရေး�းကို​ု� အသုံး​း��ချ​ျကြ�ရပါ​ါမယ်​်။

ဒီ​ီနှ​ှစ်​်ရဲ့​့� ဖြ�စ်​်ရပ်​်တွေ�ေက မေး�းခွ​ွန်း​း�ပေါ�ါင်း​း�များ�း�စွာ​ာ� ထွ​ွက်​်ပေါ်�်စေ�ခဲ့​့�ပါ​ါ တယ်​်။ ဒီ​ီကို​ု�ရို​ု�နာ​ာဗို​ု�င်း​း�ရပ်​်စ်​်က လူ​ူတွေ�ေကို​ု� ဘယ်​်လို​ု� ကူး​း�စက်​်ခဲ့​့�သလဲ​ဲ ဆို​ု�တာ​ာတင်​် မကဘဲ​ဲ ဒီ​ီလို​ု� ထပ်​်မဖြ�စ်​်အော�ာင်​် ဘယ်​်လို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ကြ� မလဲ​ဲ၊ ဒီ​ီသမို​ု�င်း​း�တစ်​်ကွေ့�့�ကနေ� လူ​ူတွေ�ေနဲ့​့� သဘာ​ာဝကမ္ဘာ​ာ�မြေ�ေ ကြား�း�က ဆက်​်စပ်​်မှု​ုကို​ု� ပြ�န်​်စဉ်း​း�စား�းဖို့​့�� ဘယ်​်လို​ု� အသုံး​း��ချ​ျမလဲ​ဲ ဆို​ု�တဲ့​့�အထိ​ိပါ​ါပဲ​ဲ။

Cover photo © WWF/Shutterstock Ayeyarwady Delta as seen from above

ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့�� WWF-မြ�န်​်မာ​ာ ဝန်​်ထမ်း​း� အတော်�်�များ�း�များ�း� မွေး�း�တော�ာင်​် မမွေး�း� လော�ာက်​်သေး�းတဲ့​့� ၁၉၇၀ ပြ�ည့်​်�နှ​ှစ်​်တု​ုန်း​း�က ကု​ုလသမဂ္ဂဂ အထွေ�ေထွေ�ေ အတွ​ွင်း​း�ရေး�းမှူး​း��ချု​ု�ပ်​် ဦး​းသန့်​်�က "မြေ�ေကမ္ဘာ​ာ�နေ့�့" ဆို​ု� တာ​ာကို​ု� ပထမဆုံး​း�� စတင်​် သတ်​်မှ​ှတ်​်ခဲ့​့�ပြီး�း� ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့��တွေ�ေရဲ့​့� ဉာ​ာဏ်​်ပညာ​ာ၊ ကျွ​ွမ်း​း�ကျ​ျင်​်မှု​ုနဲ့​့� အတွေး�း�အခေါ်�်တွေ�ေကို​ု� သုံး​း��ပြီး�း� ကမ္ဘာ့​့��

ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့��ရဲ့​့� မျှော်�်��မှ​ှန်း​း�ချ​ျက်​်က ရှ​ှင်း​း�လင်း​း�ပေ�မယ့်​်� မြ�န်​်မာ့​့� အနာ​ာဂတ်​်ကတော့�့� မရေ�ရာ​ာသေး�းပါ​ါဘူး​း�။ ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့��တွေ�ေ လေး�းနက်​်ပြီး�း� မဆု​ုတ်​်မနစ်​် ကြိုး�း��စား�းကြ�ရပါ​ါမယ်​်။ မိ​ိတ်​်ဖက်​်ဖွဲ့​့�� မှု​ုနဲ့​့� မဟာ​ာမိ​ိတ်​် အသစ်​်တွေ�ေ ရှာ​ာ�ကြ�ရပါ​ါမယ်​်။ မြ�န်​်မာ့​့� သဘာ​ာဝ ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်နဲ့​့� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် မျိုး�း��စိ​ိတ်​်တွေ�ေကို​ု� အား​း�လုံး​း��ရဲ့​့� အကျိုး​း���အတွ​ွက်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ကာ​ာကွ​ွယ်​်၊ ပြ�န်​်လည်​် တိုး​း��ပွား��းစေ�ရေး�း ကြိုး�း��ပမ်း​း�မှု​ုမှာ​ာ� ပါ​ါဝင်​်လာ​ာဖို့​့�� တခြား�း�သူ​ူတွေ�ေကို​ု�လည်း​း� လှုံ့​့��ဆော်�်� စည်း​း�ရုံး​း��ကြ�ရပါ​ါမယ်​်။ ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့�� အရာ​ာအား​း�လုံး​း�� မလု​ုပ်​်နို​ု�င်​်ပေ�မယ့်​်� အား​း�လုံး​း�� တစ်​် စိ​ိတ်​်တစ်​်ဝှ​ှမ်း​း�တည်း​း� ဆို​ု�ရင်​် ဘာ​ာကို​ု�မဆို​ု� လု​ုပ်​်နို​ု�င်​်ပါ​ါတယ်​်။ ဆု​ုတော�ာင်း​း�များ�း�စွာ​ာ�ဖြ�င့်​့� နစ်​်ခ်​်


ယခုနှစ်၏ အဓိက ကာလများ

မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ ဆော�ာက်​်လုပ် ု ်ရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​်� စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ � ဖော်�်�ဆော�ာင်​်သူ​ူ NEDA တို့​့��က ထား​း�ဝယ်​်

လမ်း​း�မကြီး�း�၏ ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ�မျိုး�း��ကွဲ​ဲ�နှင့်​်� ှ တော�ာရို​ု�င်း​း� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း� အပေါ်�် သက်​်ရော�ာက်​်မှု​ုကို​ု� လျှော့�့���ချ​ျရေး�းအတွ​ွက်​် WWF ၏ အသေး�းစိ​ိတ်​် အကြံ�ံပြု�ုချ​ျက်​်များ�း�ကို​ု� လက်​်ခံ​ံအတည်​်ပြု�ုခြ�င်း​း�

သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံ အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ စံ​ံနမူ​ူနာ​ာ အဖြ�စ်​် လမ်း​း�စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �များ�း�ကို​ု� အသွ​ွင်​် ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲရန်​်နှင့်​်� ှ ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနတွ​ွင်း​း� သယ်​်ယူပို့​့� ူ �ဆော�ာင်​်ရေး�း ဂေ�ဟစနစ်​် ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ကျွ​ွမ်း​း�ကျ​ျင်​်မှုများ�း ု � မြှ�ှင့်​်�တင်​် ပေး�းရေး�း ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်ရန်​် ဆော�ာက်​်လုပ် ု ်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​်�

MOU ရေး�းထိုး​း��ခြ�င်း​း�

UNFCC သို့​့�� တင်​်သွ​ွင်း​း�မည့်​်� နို​ု�င်​်ငံ​ံ အဆင့်​်� ဆုံး​း��ဖြ�တ်​် ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ပါ​ါဝင်​် ခြ�င်း​း� (NDC) အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ ပြု�ုစု​ုရန်​်

မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ အစိုး​း��ရအား​း� အကြံ�ံပေး�းကူညီ ူ ီသည့်​့� ဦး​းဆော�ာင်​်အဖွဲ့​့တွ​ွ � င်​် WWF ပါ​ါဝင်​်ခဲ့​့�ခြ�င်း​း�

မျိုး�း��သု​ုဉ်း�း လု​ု တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ရု​ုပ်​်ထု​ုများ�း� မန္တတလေး�းမြို့�့�တွ​ွ � င်​် စီ​ီတန်း​း�လှ​ှည့်​်�လည်​်ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​်� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​် ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှု​ု တား​း�ဆီး​း�ရန်​် အသိ​ိပညာ​ာပေး�း လှုံ့​့��ဆော်�်�ခြ�င်း​း�

ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်၊ လူ​ူမှု​ုဘဝနှ​ှင့်​်� စီ​ီမံ​ံ အု​ုပ်​်ချု​ု�ပ်​်မှုမူ ု ူဝါ​ါဒတစ်​်ရပ်​် ပြု�ုစု​ုချ​ျမှ​ှတ်​် ရန်​် ယူ​ူနို​ု�က်တက် ် ်အမရာ​ာဘဏ်​်

နှ​ှင့်​်� MOU ရေး�းထိုး​း��ခြ�င်း​း�

ပဲ​ဲခူး​း�ရိုး​း��မနှ​ှင့်​်� ဧရာ​ာဝတီ​ီ မြ�စ်​်ဝကျွ​ွန်း​း�ပေါ်�်တွ​ွင်​်

တော�ာဆင်​်ရို​ု�င်း​း� ၈ ကော�ာင်​် ထပ်​်တိုး​း�� လည်​်ပတ်​်တပ်​်ဆင်​်ခြ�င်း​း�

WWF နှ​ှင့်​်� SAVE THE CHILDREN၊ ပညာ​ာရေး�းဝန်း​း�ကြီး�း�ဌာ​ာန၊ သယံ​ံဇာ​ာတနှ​ှင့်​်� ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ထိန်း​း ိ �သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန တို့​့��၏ ပူး​း�တွဲ​ဲ�စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ � အစိ​ိတ်​်အပို​ု�င်း​း�အဖြ�စ်​်

နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� ပညာ​ာရေး�း မဟာ​ာဗျူ​ူ�ဟာ​ာ အစီ​ီအစဉ်​်တွ​ွင်​် သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပညာ​ာပေး�းရေး�းကို​ု� ထည့်​်�သွ​ွင်း​း� ခြ�င်း​း�


ဌာ​ာနတို​ု�င်း​း�ရင်​်သား​း� ရပ်​်ရွာ​ာ�လူ​ူထု​ု ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းနယ်​်မြေ�ေ ၇ ခု​ု အကျ​ျယ်​်အဝန်း​း� ဟက်​်တာ​ာ ၅၄၀၀၀ ကို​ု� မြေ�ေပုံ​ံ�ရေး�းဆွဲ​ဲ� မှ​ှတ်​်တမ်း​း�ပြု�ုစု​ုခြ�င်း​း�

အစိုး​း��ရအတွ​ွက်​် ဦး​းတည်​်ချ​ျက်​်ထား​း� ညှိ​ိ�နှို​ု�င်း​း� ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်ရေး�း မူ​ူဘော�ာင်​်တစ်​်ရပ်​် ဖြ�စ်​်လာ​ာရေး�း တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမ ဝင်​် ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှုဆို​ု� ု င်​်ရာ​ာ နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� ဥပဒေ�စိုး​း��မိုး​း��ရေး�း လု​ုပ်​်ငန်း​း�အဖွဲ့​့��နှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�၍ နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� တော�ာရို​ု�င်း​း�

တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​်ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှု​ု ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်ကို​ု� မူ​ူကြ�မ်း​း� ရေး�းဆွဲ​ဲပေး�းခဲ့​့ � �ခြ�င်း​း�

ပဲ​ဲခူး​း� - ဆင်​်သတ်​်ခံ​ံရမှု​ု မရှိ​ိ�ခြ�င်း​း� ၂ နှ​ှစ်​် သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ရာ​ာဘာ​ာ စို​ု�က်​်ပျိုး��း � ထု​ုတ်လု ် ုပ်​်မှု​ုအတွ​ွက်​် မြ�န်​်မာ့​့� ပထမ ဆုံး​း�� ခြေ�ေရာ​ာခံ​ံနို​ု�င်​်သော�ာ စနစ်​်ကို​ု� အော�ာင်​်မြ�င်​်စွာ​ာ� ရေး�းဆွဲ​ဲ� အသုံး​း��ပြု�ုနို​ု�င်​် ခဲ့​့�ခြ�င်း​း�

နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� ကျား​း�� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း လု​ုပ်​်ငန်း​း� အစီ​ီအစဉ်​်ကို​ု� ၂၀၂၀-၂၀၂၅ အတွ​ွက်​် အစိုး​း��ရက အတည်​်ပြု�ုခြ�င်း​း�

(၂၀၁၈ ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီလမှ​ှစ၍)

ရန်​်ကု​ုန်​် - ဆင်​်သတ်​်ခံ​ံရမှု​ု မရှိ​ိ�ခြ�င်း​း� ၂ နှ​ှစ်​် (၂၀၁၈ ဧပြီ�ီလမှ​ှစ၍)

ဧရာ​ာဝတီ​ီ - ဆင်​်သတ်​်ခံ​ံရမှု​ု မရှိ​ိ�ခြ�င်း​း� ၅ လ (၂၀၂၀ ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီမှ​ှ ဇွ​ွန်​်လထိ​ိ)

ရေ​ေဆိုး​း��သန့်​်�စင်​်စက်​် ၄ လုံး​း�� တည်​်ဆော�ာက်​်တပ်​်ဆင်​်၍ မြ�စ်​်ချော�ာ�င်း​း�

များ�း� အတွ​ွင်း​း�သို့​့�� တစ်​်ရက်​်လျှ​ှင်​် ၄၇.၄ ကု​ုဗမီ​ီတာ​ာ ပမာ​ာဏရှိ​ိ� ရေ�ဆိုး​း��များ�း� မဝင်​် ရော�ာက်​်လာ​ာအော�ာင်​် လျှော့�့��ချ​ျပေး�းနို​ု�င်​်ခဲ့​့�ခြ�င်း​း�

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း� အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� ဗိ​ိသု​ုကာ​ာပုံ​ံ�စံ​ံကို​ု� သစ်​်တော�ာဦး​းစီး​း�ဌာ​ာနမှ​ှ လက်​်ခံ​ံအတည်​်ပြု�ုခြ�င်း​း�


နို​ု�င်​်ငံ​ံ ရေ�ရှ​ှည်​်ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��မှု​ုအတွ​ွက်​် အရေး�းပါ​ါသည့်​့� မြ�စ်​်တစ်​်စင်း​း�ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ရန်​်

ဧရာ​ာဝတီ​ီမြ�စ်​်ဝှ​ှမ်း​း�ဒေ​ေသတွ​ွင်​် ကြိုး�း��ပမ်း​း�လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ခြ�င်း​း� မြ�န်​်မာ့​့� မြ�စ်​်ကြီး�း� ဧရာ​ာဝတီ​ီသည်​် အာ​ာရှ​ှ၏ အပူ​ူပို​ု�င်း​း�ဒေ�သအတွ​ွင်း​း� နော�ာက်​်ဆုံး​း��လက်​်ကျ​ျန်​် လွ​ွတ်​်လပ်​်စွာ​ာ� စီး​း�ဆင်း​း�နို​ု�င်​်ဆဲ​ဲ ရှ​ှည်​်လျား​း�� သည့်​်� မြ�စ်​်များ�း�တွ​ွင်​် တစ်​်စင်း​း� အပါ​ါအဝင်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ နို​ု�င်​်ငံ​ံ နှ​ှလုံး​း��ခု​ုန်​်သံ​ံဖြ�စ်​်သည်​်နှင့်​်� ှ အညီ​ီ ယင်း​း�၏ ရေ�ချို​ု��များ�း�က နို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွက်​် ငါး​း�သယံ​ံဇာ​ာတမှ​ှ ပရို​ု�တင်း​း�အာ​ာဟာ​ာရ ပေး�းစွ​ွမ်း​း�သလို​ု� မြော��ာက်​်မှ​ှ တော�ာင်​်သို့​့�� သယ်​်ယူ​ူပို့​့��ဆော�ာင်​်မှု​ု ပြု�ုနို​ု�င်​်စေ�ပြီး�း� မြ�န်​်မာ့​့� စပါး​း�စို​ု�က်​် ဧရိ​ိယာ​ာ၏ ၅၀% အတွ​ွက်​် စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ရေ� ပေး�းနေ�ကာ​ာ ကော�ာင်​်ရေ� ၇၀ ခန့်​်�သာ​ာ ကျ​ျန်​်တော့�့သ � ည့်​်� မျိုး�း��သု​ုဉ်း​း�လု​ု ဧရာ​ာဝတီ​ီ လင်း​း�ပို​ု�င်း​း�များ�း�၏ ကျ​ျက်​်စား�းရာ​ာလည်း​း� ဖြ�စ်​်ပါ​ါသည်​်။ မြ�စ်​်ကြီး�း�၏ ကမ်း​း�နဖူး​း�များ�း� အလွ​ွန်​်တွ​ွင်​် မြ�န်​်မာ့​့� အဓိ​ိက မြို့��့ � ကြီး�း� ငါး​း�မြို့��့ �သည်​် ပေါ�ါကြွ�ယ် ွ ်လှ​ှသော�ာ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်မျိုး�း��စိ​ိတ်​်များ�း�နှ​ှင့်​်�အတူ​ူ မြော��ာက်​်ပို​ု�င်း​း� နှ​ှင်း​း�ခဲ​ဲ တော�ာင်​်မြ�င့်​်�များ�း�မှ​ှသည်​် တော�ာင်​်ဘက်​် သမမျှ​ှတသော�ာ မု​ုတ်​်သုံ​ံ�ဥတု​ုအထိ​ိ ကွဲ​ဲ�ပြား�း�လှ​ှသည့်​်� ဂေ�ဟစနစ်​် အမျိုး�း��မျိုး�း��နှ​ှင့်​်� မြ�စ်​်ဝှမ်း​း ှ �ဒေ�သကြီး�း�ကို​ု� မျှ​ှဝေ� တည်​်ရှိ​ိ�နေ�ကြ�သည်​်။ ဤဒေ�သတွ​ွင်​် မျိုး�း��ဆက်​် အဆင့်​်�ဆင့်​်� အာ​ာရှ​ှင်​်ဆင်​်တွေ�ေ ကျ​ျက်​်စား�းနေ�ဆဲ​ဲ ဖြ�စ်​်သလို​ု� မြ�စ်​်ကြီး�း�နှ​ှင့်​်� သမု​ုဒ္ဒဒရာ​ာ ရေ�နွေး�း�တို့​့�� ထိ​ိစပ်​်ရာ​ာတွ​ွင်​်လည်း​း� မရေ�မတွ​ွက်​်နို​ု�င်​်လော�ာက်​်သည့်​်� ငါး​း�မျိုး�း��စိ​ိတ်​်များ�း�အတွ​ွက်​် သား​း�ပေါ�ါက်​်ရန်​်နှင့်​်� ှ အနီး​း� ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ကျေး�း�ရွာ​ာ�များ�း�ကို​ု� မု​ုန်​်တို​ု�င်း​း�ရန်​်မှာ​ာ� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ပေး�းရန်​် အရေး�းပါ​ါလှ​ှသည့်​်� ဒီ​ီရေ�တော�ာ ဂေ�ဟစနစ်​်တစ်​်ခုလ ု ည်း​း� ရှိ​ိ�နေ� ပြ�န်​်ပါ​ါသည်​်။ လူ​ူဦး​းရေ�နှ​ှင့်​်� စီး​း�ပွား��းရေး�း တိုး​း��တက်​်လာ​ာမှု​ုသည်​် ဧရာ​ာဝတီ​ီအတွ​ွက်​် ဖိ​ိအား​း�များ�း� ဖြ�စ်​်လာ​ာစေ�သော်�်�လည်း​း� ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲ မှု​ုနှ​ှင့်​်� ရင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာတွ​ွင်​် မရှိ​ိ�မဖြ�စ်​်အဖြ�စ်​် ဧရာ​ာဝတီ​ီမြ�စ်​်ကြီး�း� လွ​ွတ်​်လပ်​်စွာ​ာ� စီး​း�ဆင်း​း�နို​ု�င်​်နေ�ဆဲ​ဲ ဖြ�စ်​်ရန်​် ကာ​ာကွ​ွယ်​် ကယ်​်ဆယ်​်မှု​ု တွ​ွင်​် ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ�နို​ု� ံ င်​်မည့်​်� အခွ​ွင့်​်�အလမ်း​း� ကျ​ျန်​်ရှိ​ိ�နေ�ပါ​ါသေး�းသည်​်။ 4 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020


© Shutterstock / WWF-Myanmar

ဦး​းစား�းပေး�းဒေ​ေသ၏ ကိ​ိန်း​း�ဂဏန်း​း�များ�း� အကျ​ျယ်​်အဝန်း​း�

အထော�ာက်​်အကူ​ူပြု�ုမှု​ု

အကျိုး​း���ပြု�ုမှု​ု

မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ မြေ�ေမျ​ျက်​်နှာ​ာ�ပြ�င်​်၏

မြ�န်​်မာ့​့�စီး​း�ပွား��းရေး�းကဏ္ဍအတွ​ွက်​် ပြ�ည်​်သူ​ူများ�း�

၆၁%

၂-၇ ဘီ​ီလျံ​ံ�

အမေ​ေရိ​ိကန်​်ဒေါ်�်လာ​ာ

ပရို​ု�တင်း​း� စား�းသုံး​း��မှု​ု၏

၆၀%

နို​ု�င်​်ငံ့​့� ဆန်​် ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်မှု​ု၏

၅၀%

မှီ​ီ�တင်း​း�နေ​ေထို​ု�င်​်မှု​ု

မြ�န်​်မာ့​့� လူ​ူဦး​းရေ​ေ၏

၆၁%

ငါး​း�မျိုး�း��စိ​ိတ်​်

၃၈၈

မျိုး�း��အနက်​်

ဒေ​ေသ မျိုး�း��ရင်း​း�

နို့​့�တို​ု�က်​်သတ္တတ ဝါ​ါ၊ ကမ္ဘာ​ာ�အဝှ​ှမ်း​း� ဧရာ​ာဝတီ​ီ ငှ​ှက်​်နှ​ှင့်​့� တွား​း��သွား​း�� မျိုး�း��သု​ုဉ်း​း�လု​ု လင်း​း�ပို​ု�င်​် သတ္တတ ဝါ​ါ မျိုး�း��စိ​ိတ်​် မျိုး�း��စိ​ိတ်​်ပေါ�ါင်း​း�

၅၀% ၁၄၀၀ ၁၀၀+ ၇၀ ခန့်​့� 2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 5


သဘာ​ာဝ စည်​်ပင်​်ပေါ�ါကြွ�ယ် ွ ်ဆဲ​ဲ ထိ​ိခို​ု�က်​်လွယ် ွ ်သည့်​်� သစ်​်တော�ာများ�း�အား​း� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ရန်​်

ဒေါ�ါန-တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီဒေ​ေသတွ​ွင်​် ကြိုး�း��ပမ်း​း�လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ခြ�င်း​း�

မြ�န်​်မာ​ာနှ​ှင့်​်� ထို​ု�င်း​း� နှ​ှစ်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံ နယ်​်နိမိ ိ တ် ိ ်တလျှော�ာ�က်​် တည်​်ရှိ​ိ�သည့်​်� ဒေါ�ါန-တနင်္သာ​ာ�ရီဒေ ီ �သ၏ သစ်​်တော�ာများ�း�သည်​် နော�ာက်​်ဆုံး​း�� လက်​်ကျ​ျန်​် သဘာ​ာဝ သစ်​်တော�ာများ�း�တွ​ွင်​် ပါ​ါဝင်​်ပါ​ါသည်​်။ တော�ာင်​်ထူထ ူ ပ်​်သည့်​်� ဤတော�ာရို​ု�င်း​း�ဒေ�သ၌ ရာ​ာစု​ုနှ​ှစ်​်ချီ​ီ� သက်​်တမ်း​း� ရှိ​ိ� သစ်​်ပင်​်ကြီး�း�များ�း�၏ လော�ာင်း​း�ရိ​ိပ်​်အော�ာက်​်တွင် ွ ် အရှေ့�့�တော�ာင်​်အာ​ာရှ​ှ၏ နော�ာက်​်ဆုံး​း��လက်​်ကျ​ျန်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�ကျား​း��တချို့​့��� အပါ​ါအဝင်​် ရှား��းပါး​း� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း� ကျ​ျင်​်လည်​် ကျ​ျက်​်စား�းနေ�ကြ�ဆဲ​ဲ ဖြ�စ်​်ပါ​ါသည်​်။ ယင်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း�သည်​် မြော��ာက်​် မှ​ှ တော�ာင်​်သို့​့�� တစ်​်ဆက်​်တစ်​်စပ်​်တည်း​း� အကော�ာင်း​း�အတို​ု�င်း​း� ရှိ​ိ�သေး�းသည့်​်� သစ်​်တော�ာနယ်​်မြေ�ေကြီး�း�ကို​ု� ယင်း​း�ဒေ�သတွ​ွင်း​း� မျိုး�း��ရိုး​း��အဆက်​်ဆက်​် အစား�းအစာ​ာနှ​ှင့်​်� အရင်း​း�အမြ�စ်​်အတွ​ွက်​် မှီ​ီ�ခို​ု�နေ�ခဲ့​့�ကြ�သည့်​်� ဌာ​ာနေ�တို​ု�င်း​း�ရင်း​း�သား​း�များ�း�နှ​ှင့်​်� အတူ​ူမျှ​ှဝေ� နေ�ထို​ု�င်​်ကြ�သည်​်။ သစ်​်တော�ာနယ်​်မြေ�ေများ�း� ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်သာ​ာမက မြို့��့ �ပြ�နေ� လူ​ူထုသ ု ည်​်လည်း​း� ကြွ�ယ် ွ ်ဝဆဲ​ဲ ဂေ�ဟစနစ်​်၏ အကျိုး​း���ကျေး�း�ဇူး​း�များ�း�ကို​ု� ခံ​ံစား�းကြ�ရပြီး�း� ဘန်​်ကော�ာက်​်နှင့်​်� ှ ရန်​်ကုန် ု ်လို​ု� မြို့��့ �ပြ�ကြီး�း�မှ​ှ လူ​ူသန်း​း�ပေါ�ါင်း​း�များ�း�စွာ​ာ�သည်​် သစ်​်တော�ာများ�း� က သန့်​်�စင်​်ပေး�းသည့်​်� လေ�ကို​ု� ရှု​ုရှို​ု�က်​်၊ ရေ�ကို​ု� သော�ာက်​်သုံး​း��ကြ�ရကာ​ာ ယင်း​း�နယ်​်မြေ�ေများ�း�မှ​ှ စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ထွ​ွက်​်ရှိ​ိ�သည့်​်� အစား�းအစာ​ာ များ�း�ကို​ု� စား�းသုံး​း��ကြ�ရသည်​်။ ကမ္ဘာ​ာ�ပေါ်�်က အခြား�း� သစ်​်တော�ာများ�း�နည်း​း�တူ​ူ ဒေါ�ါန တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီဒေ�သသည်​်လည်း​း� စို​ု�က်​်ပျိုး�း��မြေ�ေ ချဲ့​့��ထွ​ွင်​်ခြ�င်း​း�မှ​ှသည်​် အခြေ�ေခံ​ံ အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �များ�း�အထိ​ိ ခြိ�မ်း​း ိ �ခြော��ာက်​်မှုများ�း ု �နှ​ှင့်​်� ရင်​်ဆို​ု�င်​်နေ�ရသည်​်။ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�မှု​ု ပြု�ုနို​ု�င်​်မည့်​်� ကာ​ာလသည်​် တို​ု�တော�ာင်း​း�လှ​ှသော်�်�လည်း​း� ယခု​ုအချိ​ိ�န်​်တွ​ွင်​် စတင်​်လုပ် ု ်ဆော�ာင်​်ပါ​ါက အရေး�းပါ​ါသည့်​်� ဂေ�ဟစနစ်​်များ�း�ကို​ု� ကယ်​်တင်​်နို​ု�င်​်ပြီး�း� လူ​ူသား​း�နှ​ှင့်​်� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း�အကြား�း� ဘက်​်မျှ​ှမှုကို​ု� ု ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�နို​ု�င်​်ပါ​ါလိ​ိမ့်​်�ဦး​းမည်​်။ 6 | နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာ 2020


© Adam Oswell

ဦး​းစား�းပေး�းဒေ​ေသ၏ ကိ​ိန်း​း�ဂဏန်း​း�များ�း� အကျ​ျယ်​်အဝန်း​း�

လွှ​ှမ်း​း�ခြုံ�ံ�မှု​ု

ရန်း​း� ၁၈၀၀၀၀၀ စတု​ု ကီ​ီလို​ု�မီ​ီတာ​ာ

အရေး�းကြီး�း�နယ်​်မြေ�ေ

ကမ္ဘော�ာ�ဒီး​း�ယား​း�နို​ု�င်​်ငံ​ံ ဧရိ​ိယာ​ာနှ​ှင့်​့� အကြ�မ်း​း�ဖျ​ျဉ်း​း� ညီ​ီမျှ​ှ�သည်​်

၆ နေ​ေရာ​ာ

မှီ​ီ�တင်း​း�နေ​ေထို​ု�င်​်မှု​ု

ငှ​ှက်​်မျိုး�း��စိ​ိတ်​်

နို့​့�တို​ု�က်​် သတ္တတ ဝါ​ါ

တော�ာကြော��ာင်​် သစ်​်ခွ​ွမျိုး�း��စိ​ိတ်​် မျိုး�း��စိ​ိတ်​်

၅၆၈ မျိုး��း � ၁၆၈ မျိုး�း�� ၇ မျိုး�း��

၁၃၀၀

2020 နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာ | 7


သဘာ​ာဝ "ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း" မှ​ှသည်​် သဘာ​ာဝတွ​ွင်​် "မြှု�ု�ပ်​်နှံ​ံ�ခြ�င်း​း�" သို့​့�� WWF-မြ�န်​်မာ​ာ၏ ခေ​ေတ်​်သစ်​်တစ်​်ခု​ု ကို​ု�ရို​ု�နာ​ာဗို​ု�င်း​း�ရပ်​်စ်​်က အား​း�လုံး​း��ကို​ု� အထူး​း� ထိ​ိခို​ု�က်​်ခံ​ံစား�းရစေ​ေသည်​်

မု​ုန်​်တို​ု�င်း​း�နှ​ှင့်​်� ရေ​ေကြီး�း� ရေ​ေလျှံ​ံ��မှု​ုများ�း� ကြော��ာက်​် ရန်​် မလို​ု�တော့�့�ပါ​ါ

ဆင်း​း�ရဲ​ဲမွဲ​ဲ�တေ�မှု​ုကို​ု� ကြော��ာက်​်ရန်​် မလို​ု�တော့�့�ပါ​ါ

ဈေး�းကွ​ွက်​်အတွ​ွက်​် ပူ​ူပန်​်ရန်​် မလို​ု�တော့�့�ပါ​ါ

၂၀၂၀ တွ​ွင်​်

၂၀၂၁ တွ​ွင်​်

၂၀၂၂ တွ​ွင်​်

၂၀၂၃ တွ​ွင်​်

ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့�� အသို​ု�က်​်အဝန်း​း�၊ NGO များ�း� နှ​ှင့်​်� ဒေ�သခံ​ံ အစိုး​း��ရတို့​့��က ကျွ​ွန်​်တော်�်� တို့​့�� နေ�ထို​ု�င်​်ရာ​ာဒေ�သတွ​ွင်​် ဒီ​ီရေ�တော�ာများ�း� ပြ�န်​်တည်​်ထော�ာင်​်ရန်​် ဆုံး​း��ဖြ�တ်​်ခဲ့​့�သည့်​်�နှ​ှစ်​်

ဒီ​ီရေ�တော�ာများ�း� ပြ�န်​်တည်​်ထော�ာင်​်ရာ​ာတွ​ွင်​် ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ​ံ�ခဲ့​့�သဖြ�င့်​်� နော�ာင်​်လာ​ာမည့်​်� မု​ုန်​်တို​ု�င်း​း�များ�း�ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ပေး�းလိ​ိမ့်​့�မည်​် ဟု​ု ယုံ​ံ�ပါ​ါသည်​်။ ယခင်​်က မု​ုန်​်တို​ု�င်း​း�များ�း� ကြော��ာင့်​်� အစိုး​း��ရတွ​ွင်​် အမေ�ရိ​ိကန်​်ဒေါ်�်လာ​ာ ၁၅ သန်း​း�မျှ​ှ ကု​ုန်​်ကျ​ျခဲ့​့�ဖူး​း�သည်​်။

ကြံ့�့�ခို​ု�င်​်သန်​်စွ​ွမ်း​း�သည့်​်� ဒီ​ီရေ�တော�ာများ�း�က ယခင်​်ထက်​် ငါး​း�ကော�ာင်​်ရေ� ၂၇% တိုး​း��လာ​ာ စေ�သလို​ု� လယ်​်မြေ�ေများ�း�အတွ​ွင်း​း� ဆား​း� ငန်​်ရေ� ဝင်​်ရော�ာက်​်မှု​ုကို​ု�လည်း​း� ကာ​ာကွ​ွယ်​် ပေး�းသည်​်။

ပြ�န်​်ထူ​ူထော�ာင်​်ခဲ့​့�သည့်​်� ဒီ​ီရေ�တော�ာ များ�း�က တစ်​်နှ​ှစ်​်လျှ​ှင်​် ဂဏန်း​း� ၇ တန်​် မှ​ှ ၁၂ တန်​်ထိ​ိ ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်နို​ု�င်​်နေ�ပြီ�ီ မို့​့�� ဈေး�းကွ​ွက်​်တွ​ွင်​် များ�း�စွာ​ာ� ရော�ာင်း​း�ချ​ျ နို​ု�င်​်ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်သည်​်။ ဈေး�းပို​ု�ရသည့်​်� တရု​ုတ်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံထိ​ိ တိုး​း��ချဲ့​့�� တင်​်ပို့​့��နို​ု�င်​်ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်သည်​်။


© Shutterstock / WWF-Myanmar

၂၀၃၀ တွ​ွင်​် ကို​ု�ယ့်​်�အနာ​ာဂတ်​်ကို​ု� ရွေး�း�ချ​ျယ်​်ခဲ့​့�ပြီး�း�မို့​့�� အနာ​ာဂတ်​်အတွ​ွက်​် ပူ​ူပင်​်ရန်​် မလို​ု�တော့�့�ပါ​ါ။ ပြ�န်​်ထူ​ူထော�ာင်​်ခဲ့​့�သည့်​်� ဒီ​ီရေ�တော�ာများ�း�မှ​ှ သစ်​်ခေါ�ါက်​်များ�း�ဖြ�င့်​်� တန်​်ဖိုး​း��ကြီး�း� လက်​်မှု​ု ချ​ျည်​်ထည်​်များ�း� ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်နေ�ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်သည်​်။ ပါ​ါရီ​ီမြို့�့��အခြေ�ေစို​ု�က်​်

ဖက်​်ရှ​ှင်​်ဒီ​ီဇို​ု�င်​်နာ​ာနှ​ှင့်​်� လု​ုပ်​်ငန်း​း�ကိ​ိစ္စစ သဘော�ာတူ​ူ လက်​်မှ​ှတ်​်ထိုး​း��နို​ု�င်​်ခဲ့​့�ပြီ�ီ

ဖြ�စ်​်သည်​်။ မိ​ိသား​း�စု​ု ဝင်​်ငွေ�ေလည်း​း� ၅၇% ထိ​ိ မြ�င့်​်�တက်​်လာ​ာပြီး�း� နော�ာက်​်နှ​ှစ်​် ဆို​ု�လျှ​ှင်​် နား�းနား�းနေ�နေ� နေ�နို​ု�င်​်ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်သည်​်။

*ကမ္ဘာ​ာ�အဝှ​ှမ်း​း� ဒီ​ီရေ�တော�ာ ပြ�န်​်လည်​်ထူ​ူထော�ာင်​်ရေး�း လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း�မှ​ှ ကိ​ိန်း​း�ဂဏန်း​း� အမှ​ှန်​်များ�း�ကို​ု� အခြေ�ေခံ​ံ၍ သာ​ာဓကအဖြ�စ်​် ဖော်�်�ပြ�ခြ�င်း​း�ဖြ�စ်​်ပါ​ါသည်​်။

ဒါ​ါဟာ​ာ သဘာ​ာဝတွ​ွင်​် ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ​ံ�ခြ�င်း​း�ပါ​ါပဲ​ဲ


လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�

သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပညာ​ာပေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပညာ​ာပေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း�ဟာ​ာ ယခင်​်ကနှ​ှင့်​်� မတူ​ူတော့�့�ဘဲ​ဲ အလော�ာတကြီး��း လို​ု�အပ်​်လာ​ာ နေ�ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်ပါ​ါသည်​်။

အဓိ ကက ာလများ

COVID-19 ကပ်​်ရော�ာဂါ​ါ၊ တော�ာမီး​း�လော�ာင်​်မှုများ�း ု �၊ ရာ​ာသီ​ီ ဥတု​ု ဆိုး​း��ရွား��း ပြ�င်း​း�ထန်​်မှုများ�း ု � အား​း�လုံး​း��သည်​် သဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� ဆက်​်နွ​ွယ်​်မှု​ု ပျ​ျက်​်ယွင်း​း ွ � လာ​ာမှု​ု၏ ရလဒ်​်များ�း�ပင်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ ယင်း​း� ဆက်​်နွယ် ွ ်မှုကို​ု� ု ပြ�င်​်ဆင်​်နို​ု�င်​်ရန်​် ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​် တို့​့�� ဘဝတွ​ွင်​် သဘာ​ာဝ၏ အခန်း​း�ကဏ္ဍ မရှိ​ိ�မဖြ�စ်​် အရေး�း ပါ​ါ ပုံ​ံ�ကို​ု� အပြ�ည့်​်�အဝ နား�းလည်​်ရန်​် လို​ု�အပ်​်ပြီး�း� ယင်း​း�သည်​် ပညာ​ာရေး�းဖြ�င့်​်� စရမည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။

အော�ာက်​်တို�ဘာ ု ာ ၂၀၁၉ - ဇွ​ွန်​် ၂၀၂၀

သင်​် ရိုး​း��ညွှ​ှန်း​း�တမ်း​း� ရေး�းဆွဲ​ဲ � ခြ�င်း​း �

10 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ လက်​်ရှိ​ိ� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပညာ​ာ ပေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း�သည်​် ရေ�တို​ု�ဆန်​်လှ​ှသဖြ�င့်​်� ယင်း​း�ကို​ု� ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲ နို​ု�င်​်ရန်​် WWF အနေ�ဖြ�င့်​်� Save the Children၊ ပညာ​ာရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​်� သယံ​ံဇာ​ာတနှ​ှင့်​်� ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ထိန်း​း ိ �သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနတို့​့��နှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ကာ​ာ စိ​ိမ်း​း�ရော�ာင်​်ခြ�ယ်​် မျိုး�း��ဆက်​် သစ်​်များ�း� သင်​်ရိုး​း��ညွှ​ှန်း​း�တမ်း​း� ပြ�င်​်ပ အစီ​ီအစဉ်​်မှ​ှတဆင့်​်� ဆန်း​း� သစ်​်သော�ာ စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �အခြေ�ေပြု�ု သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပညာ​ာပေး�း အစီ​ီအစဉ်​်ကို​ု� ဖန်​်တီး​း�ခဲ့​့�ပါ​ါသည်​်။ ကျော�ာ�င်း​း�ပေါ�ါင်း​း� ၁၃၀ တွ​ွင်​် ရှေ့�့�ပြေး��း လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ပြီး�း�လျှ​ှင်​် နို​ု�င်​်ငံ​ံ အဝှ​ှမ်း​း� ကျော�ာ�င်း​း�ပေါ�ါင်း​း� ၃၇၀၀၀ ရှိ​ိ� ကျော�ာ�င်း​း�သား​း�ပေါ�ါင်း​း� ၇ သန်း​း�နှ​ှင့်​်� လူ​ူထု​ုဆီ​ီအထိ​ိ အရော�ာက်​်လှမ်း​း ှ �ရန်​် ရည်​်ရွ​ွယ်​်ထား​း� ပါ​ါသည်​်။

နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

ကျော�ာ�င်း​း� ၈ ကျော�ာ�င်း​း�တွ​ွင်​်

စမ်း​း�သပ်​် သင်​်ကြား�း�ခြ�င်း​း�

ဒီ​ီဇင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

WWF နှ​ှ င့်​့� SAVE THE CHILDREN တို့​့�� MOU ရေး�းထိုး​း��ခြ�င်း​း�

ဒီ​ီဇင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉ - ဇန်​်နဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

ကျော�ာ�င်း​း�ပေါ�ါင်း​း� ၈၀ တွ​ွင်​် ကျော�ာ�င်း​း�သား​း� ၂၀၀ ကျော်�်��ဖြ�င့်​့� အကြို�ု�စမ်း​း�သပ်​် ခြ�င်း​း �


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� ၂၀၂၀ ရှေ့�့�ပြေး��းစီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�ကို​ု� တိုး​း��ချဲ့​့��၍ MoE ကို​ု� ပံ့​့�ပိုး​း��နို​ု�င်​်ရေး�း အမေ�ရိ​ိကန်​်

ဒေါ်�်လာ​ာ ၅၀၀၀၀၀ မတည်​်နို​ု�င်​်ရန်​်

၂၀၂၀-၂၁ သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပညာ​ာပေး�း အစီ​ီအစဉ်​်ကို​ု�

ကျော�ာ�င်း​း�ပေါ�ါင်း​း� ၃၂၀ နှ​ှင့်​်� ကျော�ာ�င်း​း�သား​း�၊ ဆရာ​ာ၊ မိ​ိတ်​်ဖက်​် စေ�တနာ့​့�ဝန်​်ထမ်း​း�များ�း�

အပါ​ါအဝင်​် လူ​ူပေါ�ါင်း​း� ၁၁၀၀၀ ကျော်�်��ထံ​ံ တိုး​း��ချဲ့​့��သွား​း��ရန်​်

"ကျွ​ွ�န်​် တော်�်�တို့​့��က ကလေး�းတွေ�ေကို​ု� ပညာ​ာသင်​်ပေး�းရုံ​ံ� သက်​်သက်​် မဟု​ု တ်​်ဘဲ​ဲ မြ�န်​်မာ့​့� အနာ​ာဂတ်​် ခေါ�ါင်း​း�ဆော�ာင်​်တွေ�ေ၊ ဝန်​်ကြီး�း �ချု​ု�ပ်​် တွေ�ေ၊ လူ​ူထု​ုခေါ�ါင်း​း�ဆော�ာင်​်တွေ�ေ၊ မြ�န်​် မာ​ာနဲ့​့� ကမ္ဘာ​ာ�ကို​ု� ထိ​ိ န်း​း�ကျော�ာ�င်း​း� မယ့်​်� အနာ​ာဂတ်​် မျိုး�း��ဆက်​်သစ်​်တွေ�ေ ကို​ု� ပညာ​ာသင်​်ပေး�းနေ​ေတာ​ာပါ​ါ။"

စော�ာလင်း​း�ထက်​်

ဆက်​်သွယ် ွ ်ဆက်​်ဆံ​ံရေး�း အကြီး�း�တန်း​း�အရာ​ာရှိ​ိ�

ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

ဇူ​ူလို�င် ု ် ၂၀၂၀

ဩဂု​ုတ်​် ၂၀၂၀

စီ​ီ မံ​ံ ကိ​ိ န်း​း �ကို​ု� နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� ပညာ​ာရေး�းမဟာ​ာဗျူ​ူ�ဟာ​ာ အစီ​ီ အစဉ်​် ၂ (၂၀၂၁၂၀၃၀) တွ​ွင်​် ထည့်​်�သွ​ွင်း​း�ခြ�င်း​း�

သယံ​ံဇာ​ာတနှ​ှင့်​်� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန၊ ပညာ​ာရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန၊ Save the Children နှ​ှင့်​်� WWF တို့​့��

MoNREC၊ MoE၊ SAVE THE CHILDREN နှ​ှ င့်​့ � WWF တို့​့��၏ သဘော�ာတူ​ူ ညီ​ီ ချ​ျက်​် လက်​်မှ​ှတ်​် ရေး�းထိုး​း� �ခြ�င်း​း�

အတည်​်ပြု�ုဆွေး�း �နွေး�း�မှု​ုပြု�ုခြ�င်း​း �

2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 11


© Thet Lwin/ WWF-Myanmar

12 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020


© Thet Lwin/ WWF-Myanmar

စာ​ာသင်​်ခန်း​း� တစ်​်ခုထက် ု ် ပို​ု�သော�ာ အနာ​ာဂတ်​်အတွ​ွက်​် သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပညာ​ာရေး�း ဒေါ်�်ဒင်​်ဇေ�စိုး​း��တစ်​်ယော�ာက်​် မနက်​် ၅ နာ​ာရီ​ီမှာ​ာ� အိ​ိပ်​်ရာ​ာက ထခဲ့​့�ပါ​ါတယ်​်။ တံ​ံမြ�က်​်စည်း​း� လှ​ှည်း​း�ပြီး�း�နော�ာက်​် သူ့​့�ရဲ့​့� မိ​ိသား​း�စု​ုအတွ​ွက်​် နံ​ံနက်​်စာ​ာ ပြ�င်​်ဆင်​်ပေး�းပါ​ါတယ်​်။ ပုံ​ံ�မှ​ှန်​်ဆို​ု� သူ​ူဟာ​ာ ကျော�ာ�င်း​း�သွား​း��ဖို့​့�� ပြ�င်​်ဆင်​်နေ�ရမှာ​ာ� ဖြ�စ်​်ပေ�မယ့်​်� ကို​ု�ဗစ်​် ကပ်​်ရော�ာဂါ​ါကြော��ာင့်​်� ကျော�ာ�င်း​း�တွေ�ေ ပိ​ိတ်​်ထား​း�တာ​ာမို့​့�� အိ​ိမ်​်မှာ​ာ�သာ​ာ နေ�နေ�ရတာ​ာပါ​ါ။ "ကျွ​ွန်​်မ တပည့်​်�တွေ�ေနဲ့​့� ကျော�ာ�င်း​း�ကို​ု� လွ​ွမ်း​း�လို​ု�က်​်တာ​ာ" လို့​့�� သူ​ူ ပြော��ာလို​ု�က်​်တယ်​်။ ဒေါ်�်ဒင်​်ဇေ�စိုး​း��က မကွေး�း�တို​ု�င်း​း�ဒေ�သကြီး�း�ရှိ​ိ� ယင်း​း�မာ​ာကု​ုန်း​း� ကျေး�း�ရွာ​ာ�လေး�းရဲ့​့� မူ​ူလတန်း​း� ကျော�ာ�င်း​း�က အသက်​် ၂၆ နှ​ှစ်​်အရွ​ွယ်​် ဆရာ​ာမလေး�းပါ​ါ။ သူ​ူက စတု​ုတ္ထထတန်း​း�မှာ​ာ� မြ�န်​်မာ​ာစာ​ာ၊ သင်္ချာ��ာနဲ့​့� လူ​ူမှု​ုရေး�းသိ​ိပ္ပံ​ံ� ဘာ​ာသာ​ာတွေ�ေ သင်​်ပါ​ါတယ်​်။ သူ့​့�ရဲ့​့� ကျော�ာ�င်း​း�လေး�းက စိ​ိမ်း​း�ရော�ာင်​်ခြ�ယ်​်မျိုး�း��ဆက်​်များ�း� အစီ​ီအစဉ်​်ရဲ့​့� ရှေ့�့�ပြေး��း စမ်း​း�သပ်​် လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်မှု​ု အစီ​ီအစဉ်​်အတွ​ွက်​် မနှ​ှစ်​်က ရွေး�း�ချ​ျယ်​်ခံ​ံခဲ့​့�ရတဲ့​့� ကျော�ာ�င်း​း� ၈ ကျော�ာ�င်း​း�မှာ​ာ� ပါ​ါဝင်​် ခဲ့​့�ပါ​ါတယ်​်။ ဒီ​ီစီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�က ပညာ​ာရေ�ဝန်း​း�ကြီး�း�ဌာ​ာနနဲ့​့� သယံ​ံဇာ​ာတနှ​ှင့်​်� သဘာ​ာဝ ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနတို့​့��နဲ့​့� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ပြီး�း� WWF-မြ�န်​်မာ​ာနဲ့​့� Save the Children တို့​့��က မြ�န်​်မာ့​့� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပညာ​ာပေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း� ပို​ု�မို​ု�အား​း�ကော�ာင်း​း�စေ�ဖို့​့�� ပုံ​ံ�စံ​ံထု​ုတ်​် အကော�ာင်​်အထည်​်ဖော်�်�နေ�တာ​ာပါ​ါ။ "သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်အကြော��ာင်း​း� ပညာ​ာပေး�းရေး�းက ကမ္ဘာ​ာ�ကြီး�း�နဲ့​့� ဆက်​်စပ်​်နေ�ကြ�တဲ့​့� ကျွ​ွန်​်မတို့​့�� အား​း�လုံး​း��အတွ​ွက်​် အရေး�းကြီး�း�ပါ​ါတယ်​်။ ကျွ​ွန်​်မ လေ့�့လာ​ာခဲ့​့�ရတာ​ာတွေ�ေကို​ု� ကျွ​ွန်​်မရဲ့​့� တပည့်​်�တွေ�ေကို​ု� ပြ�န်​်မျှ​ှဝေ�ပေး�းရတာ​ာ ဂု​ုဏ်​်ယူ​ူမိ​ိပါ​ါတယ်​်။"

အပြ�ည့်​်�အစုံ​ံ� ဖတ်​်ရန်​် နှိ​ိ�ပ်​်ပါ​ါ


လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�

ရေ​ေချို​ု��ရင်း​း�မြ�စ်​်များ�း� မြ�စ်​်များ�း�သည်​် မြ�န်​်မာ့​့� လူ​ူထု​ုနှ​ှင့်​်� စီး​း�ပွား��းရေး�းအတွ​ွက်​် မရှိ​ိ� မဖြ�စ်​် အရေး�းပါ​ါသည်​်။ စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ရေ� ပေး�းခြ�င်း​း�၊ သော�ာက်​်သုံး​း��ရေ� ပေး�းခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� စား�း သုံး​း��ရန်​် ပေး�းခြ�င်း​း�တို့​့��အပြ�င်​် သယ်​်ယူပို့​့� ူ �ဆော�ာင်​်ရေး�းနှင့်​်� ှ ခရီး​း�သွား​း��လု​ုပ်​်ငန်း​း�အထိ​ိ ဝန်​်ဆော�ာင်​်မှုနှ ု င့်​်� ှ အကျိုး​း���ကျေး�း�ဇူး​း� များ�း�စွာ​ာ� ပေး�းစွ​ွမ်း​း�ပါ​ါသည်​်။ ၎င်း​း�တို့​့��က စက်​်မှု​ု ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�း ကို​ု� အထော�ာက်​်အကူ​ူပြု�ုပြီး�း� အရေး�းပါ​ါသည့်​်� နု​ုန်း​း�အနည်​် အနှ​ှစ်​်များ�း� သယ်​်ပို့​့��ပေး�းသလို​ု� ရေ�နေ�သတ္တတဝါ​ါများ�း�အတွ​ွက်​် ကျ​ျက်​်စား�းရာ​ာလည်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။ တကယ်​်တော့�့� သက်​်ရှိ​ိ� လော�ာကကို​ု� ပုံ​ံ�သဏ္ဍာ​ာန်​် အစုံ​ံ�ဖြ�င့်​်� ပံ့​့�ပိုး​း��နေ�ခြ�င်း​း�ပင်​် ဖြ�စ်​် ပါ​ါသည်​်။

အဓိ​ိကကာ​ာလများ�း�

သို့​့��သော်�်�လည်း​း� ကမ္ဘာ​ာ�အဝှ​ှမ်း​း�က မြ�စ်​်များ�း�နည်း​း�တူ​ူ ဧရာ​ာဝတီ​ီနှင့်​်� ှ သံ​ံလွ​ွင်​် သည်​်လည်း​း� အလွ​ွန်​်အကျွံ​ံ� ဖွံ့​့��ဖြိုး�း�� ရေး�း လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ခြ�င်း​း�၏ ခြိ�မ်း​း ိ �ခြော��ာက်​်မှုကို​ု� ု ခံ​ံနေ�ကြ�ရ

သည်​်။ စီး​း�ပွား��းရေး�းနှ​ှင့်​်� လူ​ူဦး​းရေ� အလျှ​ှင်​်အမြ�န်​် တိုး​း��တက်​် လာ​ာမှု​ုက စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ရေ�၊ အိ​ိမ်​်သုံး​း��ရေ�နှ​ှင့်​်� စက်​်မှုလု ု ပ် ု ်ငန်း​း� သုံး​း��ရေ� လို​ု�အပ်​်ချ​ျက်​်ကို​ု� မြ�င့်​်�တက်​်စေ�သည်​်။ စွ​ွမ်း​း�အင်​် လို​ု�အပ်​်ချ​ျက်​် မြ�င့်​်�တာ​ာ လာ​ာနေ�ပြီး�း� ယင်း​း�က ရေ�အား​း� လျှ​ှပ်​်စစ်​် ဆည်​်များ�း� ဖော်�်�ဆော�ာင်​်ရန်​် တွ​ွန်း​း�အား​း� ဖြ�စ်​်လာ​ာ သည်​်။ ယင်း​း� ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��မှု​ုများ�း�က မြ�စ်​်များ�း�ကို​ု�သာ​ာမက ယင်း​း� တို့​့��ကို​ု� မှီ​ီ�ခို​ု�နေ�သည့်​်� လူ​ူထုနှ ု ှင့်​်� ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ�မျိုး�း��ကွဲ​ဲ�များ�း�ကို​ု�ပါ​ါ ခြိ�ိမ်း​း�ခြော��ာက်​်လာ​ာသည်​်။ ယခု​ုနှ​ှစ်​်တွင် ွ ် WWF အနေ�ဖြ�င့်​်� လွ​ွတ်​်လပ်​်စွာ​ာ� စီး​း�ဆင်း​း� နေ�ဆဲ​ဲ မြ�န်​်မာ့​့မြ� �စ်​်များ�း�၏ အခန်း​း�ကဏ္ဍကို​ု� ပို​ု�မို​ု� သတိ​ိပြု�ု လာ​ာကြ�စေ�ပြီး�း� ရေ�အား​း�လျှ​ှပ်​်စစ်​် စွ​ွမ်း​း�အင်​်ကို​ု� မှီ​ီ�ခို​ု�နေ� မှု​ု လျှော့�့��ချ​ျ၍ ပြ�န်​်ပြ�ည့်​်�မြဲ�ဲ စွ​ွမ်း​း�အင်​် ရွေး�း�ချ​ျယ်​်စရာ​ာများ�း� ပို​ု�မို​ု� အသုံး​း��ချ​ျသည့်​်� စွ​ွမ်း​း�အင်​် မျှော်�်��မှ​ှန်း​း�ချ​ျက်​် အသစ်​်ကို​ု� အစိုး​း��ရက လက်​်ခံ​ံလာ​ာစေ�ရေး�း လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ရန်​် ဆုံး​း��ဖြ�တ်​် ခဲ့​့�သည်​်။ ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� မြ�န်​်မာ့​့� မြ�စ်​်များ�း�အတွ​ွက်​်

မူ​ူဝါ​ါဒ မူ​ူဘော�ာင်​်အတွ​ွင်း​း� သဘာ​ာဝအတို​ု�င်း​း� စီး​း�ဆင်း​း�မှု​ု လမ်း​း�စဉ်​်ကို​ု� ထည့်​်�သွ​ွင်း​း�ရန်​်၊ လူ​ူထု​ုကို​ု� ၎င်း​း�တို့​့��၏ ဒေ�သ တွ​ွင်း​း� ရေ�ရင်း​း�မြ�စ်​်များ�း�ကို​ု� စော�ာင့်​်�ကြ�ည့်​်�လေ့�့လာ​ာနို​ု�င်​်ရန်​်နှ​ှင့်​်� အထော�ာက်​်အထား​း� အခြေ�ေပြု�ု အချ​ျက်​်အလက်​်များ�း�ဖြ�င့်​့� စက်​်မှုလု ု ပ် ု ်ငန်း​း�များ�း�၏ မကော�ာင်း​း�သော�ာ သက်​်ရော�ာက်​်မှုများ�း ု � ကို​ု� တား​း�ဆီး​း�ရန်​် ထော�ာက်​်ကူပေး�းနေ�ခဲ့​့ ူ သ � ည်​်။ ကို​ု�ဗစ်​်ရော�ာဂါ​ါ ကာ​ာလကြီး�း�တွ​ွင်​် သန့်​်�စင်​်ပြီး�း� သင့်​်�လျော်�်��မျှ​ှတ သော�ာ ရေ�ချို​ု��အရင်း​း�အမြ�စ်​် ရရှိ​ိ�နို​ု�င်​်မှုသ ု ည်​် အရင်​်နှင့်​့ ှ � မတူ​ူ အော�ာင်​် အရေး�းကြီး�း�လာ​ာခဲ့​့�ပါ​ါသည်​်။ မြ�စ်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� ရေ�တိ​ိမ်​် ဒေ�သများ�း�ကဲ့​့�သို့​့��သော�ာ ရေ�ချို​ု�� အရင်း​း�အမြ�စ်​်များ�း� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း� ရေး�းသည်​် ယနေ့�့ကြုံ�ံ�တွေ့�့�နေ�ရသည့်​်� အခက်​်အခဲ​ဲများ�း� ကျော်�်��လွှား​း��ရန်​်နှ​ှင့်​်� အလား​း�တူ​ူ အဖြ�စ်​်မျိုး�း�� အနာ​ာဂတ်​်တွင် ွ ် ထပ်​်ဖြ�စ်​်နို​ု�င်​်မှု​ု လျှော့�့��ချ​ျရန်​်အတွ​ွက်​် အထူး​း� အရေး�းပါ​ါလှ​ှ သည်​်။

အော�ာက်​်တို�ဘာ ု ာ ၂၀၁၉

အော�ာက်​်တို�ဘာ ု ာ ၂၀၁၉

ဒီ​ီဇင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

အစိုး​း��ရအလု​ုပ်ရုံ ် �ဆွေး ံ ��း နွေး�း�ပွဲ​ဲကြော�� � ာင့်​့�

အစိုး​း��ရ၊ ပညာ​ာရှ​ှင်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� NGO များ�း� ပါ​ါဝင်​် သည့်​်� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွက်​် E-flows အကော�ာင်​်အထည်​်ဖော်�်�ခြ�င်း​း� ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ

ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ထိန်း​း ိ �သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ဦး​းစီး​း�ဌာ​ာနမှ​ှ

စာ​ာတမ်း​း�ဖတ်​်ပွဲ​ဲ�နှ​ှ င့်​်� ဆွေး�း�နွေး�း�ပွဲ​ဲ �

မြ�စ်​်များ�း�အား​း� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ပေး�းရန်​် သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိခို​ု�က်​်မှု​ု ဆန်း​း�စစ်​်ချ​ျက်​် ပို​ု�မို​ု� ထိ​ိရော�ာက်​်မှုရှိ​ိ�ရေး�း ု သီ​ီတင်း​း� ၈ ပတ်​်ကြာ�ာ သင်​်တန်း​း�ပို့​့��ချ​ျခြ�င်း​း�

E-flows မူ​ူဘော�ာင်​် အကော�ာင်​်အထည်​်ဖော်�်�မှု​ု ကို​ု� မတူ​ူညီ​ီသော�ာ ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနများ�း�က နား�းလည်​် အား​း�ပေး�းလာ​ာခြ�င်း​း�

14 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

ဝန်​်ထမ်း​း �များ�း�အား​း�


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� ၂၀၂၁ မြ�စ်​်များ�း�အတွ​ွက်​် ရင်​်တွ​ွင်း​း�စကား​း�သံ​ံ လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ု စတင်​်ရန်​် ၂၀၂၁ ပို​ု�မို​ု�စုံ​ံ�လင်​်စွာ​ာ� ပါ​ါဝင်​်နို​ု�င်​်သည့်​်� စီး​း�ပွား��းရေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း� ရေ� အသုံး​း��ချ​ျမှု​ု

ထိ​ိန်း​း�ချု​ု�ပ်​်စီ​ီမံ​ံခြ�င်း​း� လု​ုပ်​်ငန်း​း�အဖွဲ့​့��တစ်​်ခု​ု ဖော်�်�ဆော�ာင်​်ရန်​်

၂၀၂၁ ဗဟို​ု�ထိ​ိန်း​း�ချု​ု�ပ်​် ရေ�ဆိုး​း��သန့်​်�စင်​်စနစ်​် အသုံး​း��ပြု�ုရန်​် စိ​ိတ်​်ဝင်​်စား�းမှု​ုရှိ​ိ�သည့်​်� စက်​်မှု​ုဇုံ​ံ�များ�း�အတွ​ွက်​် ဖြ�စ်​်တန်​်စွ​ွမ်း​း� လေ့�့လာ​ာမှု​ု ပြု�ုလု​ုပ်​်ရန်​်

၂၀၂၂ လွ​ွတ်​်လပ်​်စွာ​ာ�စီး​း�ဆင်း​း�နေ�ဆဲ​ဲ မြ�စ်​်များ�း�၊ ကဏ္ဍစုံ​ံ�ပါ​ါဝင်​်သော�ာ မြ�စ်​်ဝှမ်း​းှ �ဒေ�သ

စီ​ီမံ​ံခန့်​့�ခွဲ​ဲ�မှု​ုနှ​ှင့်​့� သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်နည်း​း�များ�း� အဆို​ု�ပြု�ု တို​ု�က်​်တွန်း​း ွ �

“မြ�န်​်မာ့​့� မြ�စ်​်ကြီး�း�တွေ�ေ လွ​ွတ်​်လွ​ွတ်​် လပ်​်လပ်​် စီး​း�ဆင်း​း�နေ​ေနို​ု�င်​်ဖို့​့��က လူ​ူထု​ု နဲ့​့� သဘာ​ာဝအတွ​ွက်​် သာ​ာမက ငါး​း� တွေ�ေ ရွှေ့​့��ပြော��ာင်း​း�ကျ​ျက်​်စား�းနို​ု�င်​်မှု​ုနဲ့​့� ကျ​ျန်း​း�မာ​ာပြီး�း� သန်​်စွ​ွမ်း​း�များ�း�ပြား�း� တဲ့​့� ငါး​း�ကော�ာင်​်ရေ​ေကို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ဖို့​့�� ဖရန့်​်� ဗန်​်ဒါ​ါဗော့�့�ခ်​် အတွ​ွက်​်ပါ​ါ အလွ​ွန်​် လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်နှ​ှင့်​်� မူ​ူဝါ​ါဒဆို​ု�င်​်ရာ​ာ မန်​်နေ�ဂျာ�ာ အရေး�းကြီး�း�ပါ​ါတယ်​်။”

ရေး�းအတွ​ွက်​် IPLC များ�း�၊ NGO များ�း�နှ​ှင့်​့� CSO များ�း�ကို​ု� ပို​ု�မို​ု� အား​း�ဖြ�ည့်​့�ပေး�းရန်​်

ဧပြီ�ီ ၂၀၂၀

မတ်​် ၂၀၂၀

အစိုး​း��ရ၊ တက္ကကသို​ု�လ်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� လူ​ူမှုအ ု ဖွဲ့​့��အစည်း​း�များ�း�မှ​ှ ဆက်​်စပ်​်ပတ်​်သက်​်သူများ�း ူ �နှ​ှင့်​်� ၁၀ လကြာ�ာ တို​ု�င်​်ပင်​် ဆွေး�း�နွေး�း�မှု​ုများ�း� အပြီး�း� ရရှိ​ိ�လာ​ာသည့်​့� ဧရာ​ာဝတီ​ီ မြ�စ်​်ဝှမ်း​း ှ � ဒေ�သတွ​ွင်​် E-flows အကော�ာင်​်အထည်​်ဖော်�်�ရေး�း

မြ�န်​် မာ့​့� သက်​် ရော�ာက်​် မှု​ု အကြီး�း �ဆုံး​း�� စက်​်မှု​ု ဇုံ​ံ� နှ​ှစ်​် ခု​ု ကို​ု�

မူ​ူဘော�ာင်​် ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ စာ​ာတမ်း​း�

ရန်​်ကု​ုန်​်နှ​ှင့်​့� မန္တတလေး�းတွင် ွ ် လက်​်ရှိ​ိ� ညစ်​်ညမ်း​း� စေ�မှု​ု အခြေ�ေအနေ� လေ့�့လာ​ာ၍ ဗဟို​ု�ထိ​ိန်း​း�ချု​ု�ပ်​် ရေ�ဆိုး​း��သန့်​့�စင်​် စနစ်​်ကဲ့​့�သို့​့��သော�ာ စု​ုပေါ�ါင်း​း� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်နို​ု�င်​်မည့်​့� နည်း​း�လမ်း​း�များ�း� ဆန်း​း�စစ်​် လေ့�့လာ​ာခြ�င်း​း�

ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ရေ�စီး​း�ဆင်း​း�မှု​ု (E-flows) ဆို​ု�သည်​်မှာ​ာ� လူ​ူနှ​ှင့်​်� သဘာ​ာဝအတွ​ွက်​် ရေ�ကို​ု� စီ​ီမံ​ံခန့်​်�ခွဲ​ဲ�ခြ�င်း​း�ကိ​ိစ္စစပင်​် ဖြ�စ်​် ပြီး�း� ရေ�နှ​ှင့်​်� ဆက်​်စပ်​်သော�ာ လူ​ူမှု​ုဘဝ၊ စီး​း�ပွား��းရေး�းနှ​ှင့်​်� သဘာ​ာ ဝ ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ တန်​်ဖိုး​း��များ�း�နှ​ှင့်​်� အကျိုး​း���ကျေး�း�ဇူး​း�များ�း� အား​း�လုံး​း��ကို​ု� ထည့်​်�သွ​ွင်း​း�စဉ်း​း�စား�းသည့်​်� ရေ� ထိ​ိန်း​း�ချု​ု�ပ်​်စီ​ီမံ​ံမှု​ုဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ကမ္ဘာ​ာ�အဝှ​ှမ်း​း� အရွေ့�့�တစ်​်ခု​ုလည်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။ E-flows သည်​် မကြာ�ာခဏ ဝိ​ိရော�ာဓိ​ိဖြ�စ်​်စေ�သော�ာ ရေ�နှ​ှင့်​်�ဆို​ု�င်​်သည့်​်� တန်​်ဖိုး​း��များ�း� အား​း�လုံး​း��ကို​ု� ပို​ု�မို​ု�ကော�ာင်း​း�မွ​ွန်​်စွာ​ာ� ပေါ�ါင်း​း�စပ်​်ပေး�းရန်​် အရေး�းပါ​ါသည်​်။ ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ရေ�စီး​း�ဆင်း​း�မှု​ုကို​ု� အယူ​ူအဆ တစ်​်ခု​ုမှ​ှ လက်​်တွေ့�့� အသုံး​း��ချ​ျနို​ု�င်​်သည့်​်� အဆင့်​်�သို့​့�� ရော�ာက်​်ရန်​် ကြိုး�း��ပမ်း​း�မှု​ု အတွ​ွက်​် စိ​ိန်​်ခေါ်�်မှု​ုနှ​ှင့်​်� အခွ​ွင့်​်�အလမ်း​း� များ�း�စွာ​ာ� ရှေ့�့�က စော�ာင့်​်�ကြို�ု� နေ�ပါ​ါသည်​်။


အသက်​်တွေ�ေကို​ု� မြ�န်​်မာ့​့� မြ�စ်​်ကြီး�း�တွေ�ေက သွေး�း�ကြော��ာမကြီး�း�တွေ�ေလို​ု� ထော�ာက်​်ကူပေး�း ူ ထား​း� ပါ​ါတယ်​်။ သူ​ူတို့​့��က သန်း​း�နဲ့​့�ချီ​ီ�တဲ့​့� ဘဝတွေ�ေကို​ု� ထော�ာက်​်ကူ​ူ၊ ထူး​း�ခြား�း�တဲ့​့� ယဉ်​်ကျေး�း�မှု​ု တန်​်ဖိုး​း�� တွေ�ေကို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ပြီး�း� မျိုး�း��သု​ုဉ်း​း�လု​ု တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်တွေ�ေအတွ​ွက်​် နေ​ေစရာ​ာ ပေး�းနေ​ေပါ​ါတယ်​်။

မြ�စ်​်တွေ�ေက တို့​့��တွေ�ေအတွ​ွက်​် ရှ​ှင်​်သန်​်မှု​ုကို​ု� ပေး�းခဲ့​့�သလို​ု� သူ​ူတို့​့��ကို​ု�ယ်​်စား�း ရင်​်တွ​ွင်း​း�စကား​း�သံ​ံနဲ့​့� တို့​့��တွေ�ေက တုံ့​့��ပြ�န်​်ရပါ​ါမယ်​်။ တို့​့��အား​း�လုံး​း��ရဲ့​့� အနာ​ာဂတ်​်က ဒီ​ီအပေါ်�် တည်​်မှီ​ီ�နေ​ေပါ​ါတယ်​်။


မြ�စ်​်တို့​့�� ကို​ု�ယ်​်စား�း ရင်​်တွ​ွင်း​း�စကား​း� မကြာ�ာမီ​ီလာ​ာမည်​်


လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�

သစ်​်တော�ာများ�း� အံ့​့�မခန်း​း� မြ�န်​်မာ့​့�သစ်​်တော�ာများ�း�သည်​် ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံမျိုး � �း��ကွဲ​ဲ�များ�း� အတွ​ွက်​် အရေး�းကြီး��း ဆုံး​း�� ဒေ�သများ�း�အနက်​် တစ်​်ခု​ုဖြ�စ်​် သည့်​်� "အင်​်ဒို​ု�-မြ�န်​်မာ​ာ အရေး�းကြီး��း ဒေ�သ"၏ တစ်​်စိ​ိတ်​် တစ်​်ပို​ု�င်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။ ဤများ�း�ပြား�း�စုံ​ံ�လင်​်သည့်​်� ဂေ�ဟစနစ်​်သည်​် ကမ္ဘာ​ာ�အဝှ​ှမ်း​း� ခြိ�ိမ်း​း�ခြော��ာက်​်ခံ​ံနေ�ရသည့်​်� မျိုး�း��စိ​ိတ်​်ပေါ�ါင်း​း� ၂၀၀ ကျော်�်��နှ​ှင့်​်� ဌာ​ာနေ�တို​ု�င်း​း�ရင်း​း�သား​း� မျိုး�း��နွ​ွယ်​်စု​ု အများ�း�အပြား�း�တို့​့��၏ အိ​ိမ်​် လည်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။ သို့​့��သော်�်�လည်း​း� သစ်​်တော�ာဖုံး​း��လွှ​ှမ်း​း� မှု​ု ၄၄% သာ​ာ ကျ​ျန်​်တော့�့ပြီး� �း� နှ​ှစ်​်စဉ်​် သစ်​်တော�ာပြု�ုန်း​း�တီး​း� မှု​ုနှု​ုန်း​း� ၂% ခန့်​်� ရှိ​ိ�နေ�သဖြ�င့်​်� ဤသစ်​်တော�ာများ�း�သည်​် အဆက်​်မပြ�တ်​် စို​ု�က်​်ပျိုး�း��မြေ�ေ ချဲ့​့��ထွ​ွင်​်မှု၊ု ရေ�ရှ​ှည်​် အကျိုး​း��� မကြ�ည့်​်�သည့်​်� ထု​ုတ်​်ယူ​ူသုံး​း��စွဲ​ဲ�မှု​ုနှ​ှင့်​်� အခြေ�ေခံ​ံ အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� ဖော်�်�ဆော�ာင်​်မှုတို့​့� ု �၏ ခြိ�မ်း​း ိ �ခြော��ာက်​်ခြ�င်း​း� ကို​ု� ခံ​ံနေ�ရသည်​်။

အဓိ​ိ ကကာ​ာလများ�း�

WWF အနေ�ဖြ�င့်​်� အဓိ​ိက သစ်​်တော�ာနယ်​်မြေ�ေ နှ​ှစ်​်ခုတွ ု ွင်​်

ဇွ​ွန်​် ၂၀၁၉ မှ​ှ ယနေ့�့ထိ​ိ

ထိ​ိန်း​း�သိ​ိ မ်း​း �ရေး�း စီ​ီမံ​ံမှု​ု အစီ​ီ အစဉ်​်

ရေး�းဆွဲ​ဲ�နို​ု�င်​်ရန်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း တန်​်ဖိုး​း�� မြ�င့်​်� ဧရိ​ိယာ​ာ ဟက်​်တာ​ာ ၆ သိ​ိန်း​း� ခန့်​်� ရှိ​ိ� ကဆယ်​်ဒို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း နယ်​်မြေ�ေ (KCA) ကို​ု� ပံ့​့�ပိုး​း��ကူ​ူညီ​ီခြ�င်း​း�

18 | နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာ 2020

လု​ုပ်​်ငန်း​း� ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်နေ�ပါ​ါသည်​်။ တော�ာင်​်ဘက်​်ပို​ု�င်း​း�ရှိ​ိ� တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီသည်​် ရှ​ှည်​်လျား​း�� ကျ​ျဉ်း​း�မြော��ာင်း​း�ပြီး�း� ထို​ု�င်း​း�နို​ု�င်​်ငံ​ံ နှ​ှင့်​်� နယ်​်နိ​ိမိတ် ိ ်တလျှော�ာ�က်​် တစ်​်ဆက်​်တစ်​်စပ်​်တည်း​း� သော�ာ သစ်​်တော�ာဖုံး​း��အု​ုပ်​်နေ�သည့်​်� တော�ာင်​်တန်း​း�များ�း�ရှိ​ိ� သည့်​်� ဒေ�သ ဖြ�စ်​်သည်​်။ ယင်း​း�သည်​် မြ�န်​်မာ​ာနှ​ှင့်​်� ထို​ု�င်း​း� နှ​ှစ်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွင်း​း� ၁၈၀၀၀၀ စတု​ုရန်း​း� ကီ​ီလို​ု�မီ​ီတာ​ာ ကျ​ျယ်​်ဝန်း​း�သော�ာ သဘာ​ာဝ သစ်​်တော�ာနယ်​်မြေ�ေကြီး�း� ဖြ�စ်​်သည့်​်� ဒေါ�ါန-တနင်္သာ​ာ�ရီဒေ ီ �သ၏ အစိ​ိတ်​်အပို​ု�င်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။ ထူး​း�ခြား�း�စွာ​ာ�ပင်​် ယင်း​း�ဒေ�သကြီး�း�၏ ၈၀% ခန့်​်�သည်​် သစ်​်တော�ာဖုံး​း��လွှ​ှမ်း​း�မှု​ု အော�ာက်​်တွင် ွ ် ရှိ​ိ�နေ�သေး�း သည်​်။ ယင်း​း�၏ မြော��ာက်​်ဘက်​်တွင် ွ ် ဟိ​ိမဝန္တာ​ာ� ခြေ�ေရင်း​း�မှ​ှ စတင်​်သော�ာ ဧရာ​ာဝတီ​ီမြ�စ်​်ဝှမ်း​း ှ � ဦး​းစား�းပေး�းဒေ�သကြီး�း�သည်​် ရှား��းပါး​း� အပင်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် မျိုး�း��စိ​ိတ်​်များ�း� နေ�ထို​ု�င်​်ရာ​ာ ဖြ�စ်​်သဖြ�င့်​်� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း�အတွ​ွက်​် ထူး​း�ခြား�း� စွာ​ာ� အရေး�းပါ​ါနေ�ပါ​ါသည်​်။ ယင်း​း� ဦး​းစား�းပေး�းဒေ�သ နှ​ှစ်​်ခု​ု လုံး​း��တွ​ွင်​် အရှေ့�့�တော�ာင်​်အာ​ာရှ​ှ၏ နော�ာက်​်ဆုံး​း��လက်​်ကျ​ျန်​် ကျား​း��များ�း� ရှိ​ိ�နေ�သေး�းသလို​ု� သစ်​်တော�ာ ဧရိ​ိယာ​ာအတွ​ွင်း​း�

ဇွ​ွန်​် ၂၀၁၉ မှ​ှ မတ်​် ၂၀၂၀ ထိ​ိ

နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

နှ​ှင့်​်� ယင်း​း�မှ​ှ အနည်း​း�ငယ်​်လှမ်း​း ှ �သည့်​်� နေ�ရာ​ာတို့​့��မှ​ှ လူ​ူထု​ု အတွ​ွက်​် သန့်​်�စင်​်သော�ာ ရေ�၊ လေ�နှ​ှင့်​်� အခြား�း� သစ်​်တော�ာ ထွ​ွက်​် ပစ္စစည်း​း�များ�း�ကို​ု� ပံ့​့�ပိုး​း��ပေး�းနေ�သည်​်။ WWF အနေ�ဖြ�င့်​်� ယင်း​း� မပျ​ျက်​်ယွင်း​း ွ �သေး�းသည့်​်� သစ်​်တော�ာ များ�း�ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်နို​ု�င်​်ရန်​်အတွ​ွက်​် ဒေ�သတွ​ွင်း​း� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း� ရေး�းနှ​ှင့်​်� ရေ�ရှ​ှည်​်အကျိုး​း���ကို​ု� ကြ�ည့်​်�သော�ာ သစ်​်တော�ာ စီ​ီမံ​ံ ခန့်​်�ခွဲ​ဲ�မှု​ု နည်း​း�လမ်း​း�များ�း� အကော�ာင်​်အထည်​်ဖော်�်�နေ�သည့်​်� မိ​ိတ်​်ဖက်​်အဖွဲ့​့��များ�း�နှ​ှင့်​်� လက်​်တွဲ​ဲ� ကြိုး�း��ပမ်း​း�နေ�ပါ​ါသည်​်။ ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� တို​ု�င်း​း�ရင်း​း�သား​း�မျိုး�း��နွ​ွယ်​်စုများ�း ု �နှ​ှင့်​်� ဒေ�သခံ​ံ CSO များ�း�သာ​ာမက နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်�နှ​ှင့်​်� ဒေ�သအဆင့်​်� အာ​ာဏာ​ာပို​ု�င်​် အဖွဲ့​့��အစည်း​း�များ�း�နှ​ှင့်​်�ပါ​ါ ရင်း​း�နှီး​း��စွာ​ာ� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�၍ လူ​ူထု​ုနှ​ှင့်​်� သဘာ​ာဝအတွ​ွက်​် အကျိုး​း���ရှိ​ိ�သော�ာ ရေ�ရှ​ှည်​် တည်​်တံ့​့�နို​ု�င်​်မည့်​်� နည်း​း�လမ်း​း�များ�း�ကို​ု� ပံ့​့�ပိုး​း�� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​် လျှ​ှက်​် ရှိ​ိ�သည်​်။

ဌာ​ာနေ​ေတို​ု�င်း​း�ရင်း​း�သား​း�များ�း� ကု​ု န်​် ထု​ု တ်​် လု​ုပ်​်သူ​ူ ၅ ဦး​း စီး​း�ပွား��းရေး�း အခြေ�ေပြု�ုစတင်​်မှု​ု ထိ​ိ န်း​း �သိ​ိ မ်း​း �သည့်​့� သင်​်ကြား�း�ခြ�င်း​း�ကို​ု� Impact Hubနယ်​် မြေ�ေ ၇ ခု​ု Yangon နှ​ှင့်​့� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်

ခဲ့​့�ခြ�င်း​း� အကျ​ျယ်​်အဝန်း​း� ဟက်​်တာ​ာ ၅၄၀၀၀ ကို​ု� မြေ�ေပုံ​ံ�ရေး�းဆွဲ​ဲ� မှ​ှတ်​်တမ်း​း�တင်​်နို​ု�င်​်ရန်​် WWF က ပံ့​့�ပိုး​း��ကူ​ူညီ​ီခဲ့​့�ခြ�င်း​း�

နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

ကဆယ်​်ဒို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း နယ်​်မြေ�ေမှ​ှ

ဒေ​ေသခံ​ံ ၁၁ ဦး​း

နီ​ီပေါ�ါနို​ု�င်​်ငံ​ံရှိ​ိ� တစ်​်ခု​ုတည်း​း�သော�ာ လူ​ူထု​ု က စီ​ီမံ​ံဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်သည့်​့� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း� ရေး�းနယ်​်မြေ�ေ Kanchenjunga သို့​့�� သွား​း��ရော�ာက်​် လေ့�့လာ​ာစေ�ခြ�င်း​း�


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှမ်း​း ှ �များ�း� "သဘာ​ာဝအတွ​ွက်​် ကျွ​ွ�န်​်မတို့​့�� လု​ုပ်​် နေ​ေတာ​ာတွေ�ေက ကျွ​ွ�န်​်မတို့​့�� အား​း�လုံး​း�� အပေါ်�် သက်​်ရော�ာက်​်မှု​ု ရှိ​ိ�ပါ​ါတယ်​်။ ဝမ်း​း�နည်း​း�စရာ​ာအနေ​ေနဲ့​့� ၂၀၂၀ ရဲ့​့� ကမ္ဘာ့​့��ကပ်​်ရော�ာဂါ​ါ အခြေ�ေအနေ​ေက ကျွ​ွ�န်​်မတို့​့��ရဲ့​့� သဘာ​ာဝနဲ့​့� မှား��းယွ​ွင်း​း�တဲ့​့� ဆက်​်နွ​ွယ်​်မှု​ုက ရလာ​ာတဲ့​့� တန်​်ပြ�န်​် ဂရေ့�့စ်​် တီ​ီနာ​ာ အကျိုး​း���ဆက်​်ပါ​ါပဲ​ဲ။ ဒါ​ါကို​ု� ပြ�င်​်ဆင်​် လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​် မန်​်နေ�ဂျာ�ာ ကြ�ဖို့​့�� လို​ု�ပါ​ါတယ်​်။"

၂၀၂၀ မြ�န်​်မာ့​့� သစ်​်တော�ာ ထော�ာက်​်ခံ​ံချ​ျက်​် ထု​ုတ်​်ပေး�းရေး�း ကော်�်�မတီ​ီ (MFCC) အား​း� လက်​်ရှိ​ိ� သစ်​်ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်မှု​ု ဥပဒေ�စံ​ံနှု​ုန်း​း�များ�း� ပြ�န်​်လည်​် ပြ�င်​်ဆင်​်မှု​ုအတွ​ွက်​် နည်း​း�ပညာ​ာ ထော�ာက်​်ကူ​ူပေး�းရန်​်

၂၀၂၁

သစ်​်တော�ာဦး​းစီး​း�ဌာ​ာနက ရပ်​်ရွာ�လူ ာ ူထု​ု အစု​ုအဖွဲ့​့��ပို​ု�င်​် သစ်​်တော�ာ စီ​ီမံ​ံ

၂၀၂၁

ဒေါ�ါန-တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီ ကု​ုန်​်ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်သူ​ူများ�း� အစု​ုအဖွဲ့​့��များ�း�ကို​ု� ကု​ုန်​်စည်​်ပြ�ပွဲ​ဲ�

အု​ုပ်​်ချု​ု�ပ်​်မှု​ု အမှ​ှတ်​်ပေး�းစနစ်​် အတည်​်ပြု�ု အသုံး​း��ချ​ျနို​ု�င်​်ရေး�း ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်ရန်​်

များ�း�သို့​့�� ပို့​့��လွှ​ှတ်​်၍ ၎င်း​း�တို့​့��၏ ထု​ုတ်​်ကု​ုန်​်များ�း�ကို​ု� မိ​ိတ်​်ဆက်​်ပြ�သရန်​်

၂၀၂၁ ကဆယ်​်ဒို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းဧရိ​ိယာ​ာ စီ​ီမံ​ံခန့်​်�ခွဲ​ဲ�မှု​ု အစီ​ီအစဉ်​်ကို​ု� တရား�းဝင်​် မိ​ိတ်​်ဆက်​်ခြ�င်း​း�

ဒီ​ီဇင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ရေး�းကဏ္ဍ ဆက်​်နွ​ွယ်​်သူ​ူများ�း� ဖို​ု�ရမ်​်

ဝါး​း�အခြေ�ေပြု�ု စီး​း�ပွား��းရေး�း လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း� စတင်​်၍

ကျ​ျင်း​း�ပ၍ လု​ုပ်​်ငန်း​း� ဆက်​်နွယ် ွ ် သူ​ူများ�း�အကြား�း� ရင်း​း�နှီး​း��ချိ​ိ�တ်​်ဆက်​်စေ� ကာ​ာ လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း� ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��စေ�ရေး�းနှ​ှင့်​့� ဈေး�းကွ​ွက်​် ထိုး​း��ဖော�ာက်​်ရေး�းအတွ​ွက်​် ကွ​ွန်​်ရက်​်များ�း� တည်​်ထော�ာင်​်နို​ု�င်​်စေ�ခြ�င်း​း�

ကျေး�း�ရွာ​ာ�လူ​ူထု​ု လေး�းဖွဲ့​့��ကို​ု� ရက်​်လုပ် ု ် မှု​ု စွ​ွမ်း​း�ရည်​် မြှ�ှင့်​့�တင်​်ပေး�းကာ​ာ ဝယ်​် သူ့​့� လို​ု�အပ်​်ချ​ျက်​်အလို​ု�က်​် ထု​ုတ်​်ကု​ုန်​် တွ​ွင်​် တန်​်ဖိုး​း��သစ်​် ထည့်​့�သွ​ွင်း​း�ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​့� ဝင်​်ငွေ�ေ တိုး​း��တက်​်စေ�ခြ�င်း​း�

မတ်​် ၂၀၂၀

မေ� ၂၀၂၀

ဒေါ�ါ-တနင်္သာ​ာ�ရီဒေ ီ �သရှိ​ိ�

ကဆယ်​်ဒို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းနယ်​်မြေ�ေ တည်​်ထော�ာင်​်နို​ု�င်​်ရန်​် အများ�း�ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း� ပါ​ါဝင်​်သည့်​့� အစီ​ီအစဉ်​်ရေး�းဆွဲ​ဲ�မှု​ု အပြီး�း�သတ်​်ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​့�

ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်သူ​ူအဖွဲ့​့� ၃ ဖွဲ့​့�မှ​ှ အမျိုး�း��သမီး​း� ၉ ဦး​းကို​ု� ရှ​ှမ်း​း�ပြ�ည်​်နယ်​်ရှိ​ိ� အခြား�း� ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်သူ​ူ များ�း�ထံ​ံ အလည်​်အပတ်​် သွား​း��ရော�ာက်​်၍ အသက်​်မွေး�း�ဝမ်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�မှု​ုနှ​ှင့်​့� စီး​း�ပွား��းရေး�းဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဗဟု​ုသတု​ုနှ​ှင့်​့� အား​း�ကျ​ျအတု​ုယူ​ူမှု​ုများ�း� ရရှိ​ိ�စေ�ခြ�င်း​း�

ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�သစ်​်များ�း� စတင်​် လျှော�ာ��က်​်လှ​ှမ်း​း�ခြ�င်း​း� 2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 19


© Aye Myat Thandar/WWF-Myanmar

20 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020


© Aye Myat Thandar/WWF-Myanmar

ရပ်​်ရွာ​ာ�လူထု ူ အ ု ခြေ�ေပြု�ု ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ထိန်း​း ိ �သိ​ိမ်း​း�ရေး�း နီ​ီပေါ�ါမှ​ှသည်​် မြ�န်​်မာ​ာဆီ​ီသို့​့�� အပြော��ာကျ​ျယ်​်သည့်​်� သဘာ​ာဝနယ်​်မြေ�ေများ�း� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းတွ​ွင်​် ဒေ�သခံ​ံနှ​ှင့်​်� ဌာ​ာနေ� တို​ု�င်း​း�ရင်း​း�သား​း� အသို​ု�က်​်အဝန်း​း�များ�း�သည်​် အဓိ​ိက အခန်း​း�ကဏ္ဍက ပါ​ါဝင်​်ပါ​ါသည်​်။ ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​် တို့​့�� အနေ�ဖြ�င့်​်� ၂၀၁၈ ခု​ုနှ​ှစ်​်မှ​ှစ၍ ၎င်း​း�တို့​့��ကို​ု� မြ�န်​်မာ​ာနှ​ှင့်​်� ထို​ု�င်း​း� နယ်​်နိ​ိမိ​ိတ်​်တလျှော�ာ�က်​်ရှိ​ိ� ဒေါ�ါန-တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းဦး​းစား�းပေး�း ဒေ�သကြီး�း�အတွ​ွင်း​း� ရပ်​်ရွာ​ာ�လူ​ူထု​ု အစု​ုအဖွဲ့​့��ပို​ု�င်​် သစ်​်တော�ာထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ဧရိ​ိယာ​ာများ�း� စီ​ီစဉ်​်ရေး�းဆွဲ​ဲ�ခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� မှ​ှတ်​်တမ်း​း�တင်​်ခြ�င်း​း�တို့​့��အတွ​ွက်​် ကူ​ူညီ​ီ ပံ့​့�ပိုး​း��ပေး�းခဲ့​့�သည်​်။ DT နယ်​်မြေ�ေအတွ​ွင်း​း� နေ�ထို​ု�င်​်ကြ�သည့်​်� ကျေး�း�လက်​်နေ� လူ​ူထု​ုသည်​် ယင်း​း�ဒေ�သ၏ သဘာ​ာ ဝ ရင်း​း�မြ�စ်​်များ�း�ကို​ု� ၎င်း​း�တို့​့��၏ အစား�းအစာ​ာ၊ သော�ာက်​်သုံး​း��ရေ�နှ​ှင့်​်� အသက်​်မွေး�း� ဝမ်း​း�ကျော�ာ�င်း​း� မှု​ုအတွ​ွက်​် မှီ​ီ�ခို​ု� နေ�ကြ�ရသော်�်�လည်း​း� ယင်း​း� အရင်း​း�အမြ�စ်​်များ�း�မှာ​ာ� ခြိ�ိမ်း​း�ခြော��ာက်​်မှု​ုများ�း�နှ​ှင့်​်� ရင်​်ဆို​ု�င်​် နေ�ရသည်​်။ WWF အနေ�ဖြ�င့်​်� မိ​ိတ်​်ဖက်​် အဖွဲ့​့��အစည်း​း�များ�း�နှ​ှင့်​်� ထိ​ိခို​ု�က်​် ခံ​ံစား�းကြ�ရ သည့်​်� ဆက်​်နွ​ွယ်​်သူ​ူများ�း�တို့​့��နှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ကာ​ာ သစ်​်တော�ာ စီ​ီမံ​ံ ထိ​ိန်း​း�ချု​ု�ပ်​်ခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� ခန့်​်�ခွဲ​ဲ�ခြ�င်း​း� တွ​ွင်​် ရပ်​်ရွာ​ာ�လူ​ူထု​ု၏ အဓိ​ိကကျ​ျသော�ာ အခန်း​း�ဏ္ဍကို​ု� နား�းလည်​် အသိ​ိအမှ​ှတ်​်ပြု�ု ခံ​ံရစေ�ရန်​် ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​် နေ�ပါ​ါသည်​်။ လွ​ွန်​်ခဲ့​့�သည့်​့�နှ​ှစ်​် နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာလက WWF-မြ�န်​်မာ​ာအနေ�ဖြ�င့်​်� DT နယ်​်မြေ�ေအတွ​ွင်း​း�ရှိ​ိ� လူ​ူထု​ုကို​ု� ကို​ု�ယ်​်စား�းပြု�ုသူ​ူ ၁၁ ဦး​းကို​ု� နီ​ီပေါ�ါနို​ု�င်​်ငံ​ံသို့​့�� ပို့​့��ဆော�ာင်​်၍ ယင်း​း�နို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ အော�ာင်​်မြ�င်​်မှု​ု အရှိ​ိ�ဆုံး​း�� ရပ်​်ရွာ​ာ�လူ​ူထု​ု အခြေ�ေပြု�ု ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းနယ်​်မြေ�ေများ�း�အနက်​် တစ်​်ခု​ုကို​ု� လေ့�့လာ​ာစေ�ခဲ့​့�ပါ​ါသည်​်။ မအေး�းမြ�တ်​်သန္တာ​ာ�သည်​် WWF-မြ�န်​်မာ​ာ၏ ထား​း�ဝယ်​်ရုံး​း��ခွဲ​ဲ�မှ​ှ အကြီး�း�တန်း​း�သစ်​်တော�ာအရာ​ာရှိ​ိ� ဖြ�စ်​်ပါ​ါသည်​်။ သူ​ူက ယင်း​း�ခရီး​း�စဉ်​် သွား​း��ရော�ာက်​်ခဲ့​့�သည့်​်� အတွေ့�့�အကြုံ�ံ�များ�း�ကို​ု� ပြော��ာပြ� ထား​း�သည်​်။

အပြ�ည့်​်�အစုံ​ံ� ဖတ်​်ရန်​် နှိ​ိ�ပ်​်ပါ​ါ


လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�

သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ရေး�း မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံသည်​် အစား�းအစာ​ာအတွ​ွက်​် စို​ု�က်​်ပျိုး�း��သည့်​်� အနေ�အထား​း�မှ​ှသည်​် စက်​်မှုကု​ုန် ု ်ထု​ုတ်​်အနေ�အထား​း�သို့​့� ကူး​း�ပြော��ာင်း​း�နေ�သည့်​်� ကာ​ာလတွ​ွင်​် စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ရေး�းကဏ္ဍမှ​ှ ကု​ုန်​်ကြ�မ်း​း�များ�း�အတွ​ွက်​် ဝယ်​်လို​ု�အား​း�မှာ​ာ� အထူး​း�မြ�င့်​်�တက်​် လျှ​ှက်​် ရှိ​ိ�သည်​်။

အဓိ​ိ ကကာ​ာလများ�း�

ရာ​ာဘာ​ာမှ​ှသည်​် တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် အစား�းအစာ​ာအထိ​ိ ကု​ုန်​်ကြ�မ်း​း� များ�း� ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်မှုသ ု ည်​် မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွက်​် သန့်​်�စင်​် သော�ာ လေ�နှ​ှင့်​်� ရေ�တို့​့��ကို​ု� ပေး�းစွ​ွမ်း​း�နေ�သလို​ု� ရှား��းပါး​း� တော�ာရို​ု�င်း​း� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း�အတွ​ွက်​် ကျ​ျက်​်စား�းရာ​ာ ဖြ�စ်​် သည့်​်� ဒေ�သကြီး�း�များ�း�အပေါ်�် ကြီး�း�စွာ​ာ�သော�ာ ဖိ​ိအား​း� ကျ​ျ ရော�ာက်​်စေ�နေ�သည်​်။ ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��၏ ရည်​်မှန်း​း ှ �ချ​ျက်​်မှာ​ာ� ဤ အကူး​း�အပြော��ာင်း​း�ဖြ�စ်​်စဉ်​်ကို​ု� သဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​် စွာ​ာ� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း တန်​်ဖိုး​း��မြ�င့်​်� သဘာ​ာဝတရား�းများ�း�

ကျ​ျန်​်ရှိ​ိ�မြဲ�ဲ ကျ​ျန်​်ရှိ​ိ�နို​ု�င်​်သည့်​်� အသွ​ွင်​်ဖြ�င့်​်� ဖြ�စ်​်ပေါ်�်စေ�ရေး�း ဖြ�စ်​်သည်​်။

အသက်​်မွေး�း�ဝမ်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�မှု​ုကို​ု� ပို​ု�မို​ု�ကော�ာင်း​း�မွ​ွန်​် ရေ�ရှ​ှည်​် အကျိုး​း���ရှိ​ိ�စေ�ပါ​ါသည်​်။

ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� တော�ာင်​်သူများ�း ူ �နှ​ှင့်​်� ရင်း​း�နှီး​း��စွာ​ာ� ဆက်​်သွယ် ွ ်၍ ၎င်း​း�တို့​့��ကို​ု� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်ပြီး�း� ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှုဒ ု ဏ်​် ခံ​ံနို​ု�င်​်ရည်​်မြ�င့်​်�သော�ာ သီး​း�နှံ​ံ� သစ်​်တော�ာ ရော�ာနှော�ာ�စို​ု�က်​်ပျိုး�း��သည့်​်� စနစ်​်ကို​ု� ကူး​း�ပြော��ာင်း​း� နို​ု�င်​်ရန်​် ကူ​ူညီ​ီပေး�းနေ�ပါ​ါသည်​်။ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းတန်​်ဖိုး​း��မြ�င့်​်� ဧရိ​ိယာ​ာ (HCVA) များ�း�အား​း� ထိ​ိရော�ာက်​်၍ ရေ�ရှ​ှည်​်အကျိုး​း���ရှိ​ိ� စွာ​ာ� စီ​ီမံ​ံခန့်​်�ခွဲ​ဲ�ရေး�းသည်​် ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့�� လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း�၏ မဏ္ဍို​ု�င်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ သဘာ​ာဝသဟာ​ာဇာ​ာတဖြ�စ်​်စွာ​ာ� ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်ထား​း� သည့်​်� စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ရေး�း ထွ​ွက်​်ကုန် ု ်များ�း� လက်​်တွဲ​ဲ�ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း� ဖော်�်�ဆော�ာင်​်မှုကို​ု� ု ထော�ာက်​်ကူပေး�း ူ ပြီး�း� ယင်း​း�တို့​့�� ဈေး�းကွ​ွက်​် နေ�ရာ​ာ ရရှိ​ိ�မှု​ု ပို​ု�ကော�ာင်း​း�စေ�ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​်� တော�ာင်​်သူများ�း ူ �၏

ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� ရပ်​်ရွာ�လူ ာ ူထု​ု ဗဟို​ု�ပြု�ု သဘာ​ာဝ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း လု​ုပ်​်ငန်း​း�သည်​် ယင်း​း�လူ​ူထု၏ ု လို​ု�အပ်​်ချ​ျက်​် များ�း�၊ အထူး​း�သဖြ�င့်​်� အသက်​်မွေး�း�ဝမ်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�မှု​ုကို​ု� ဖြေ�ေ ရှ​ှင်း​း�ပေး�းနို​ု�င်​်ရမည်​် ဆို​ု�သည်​်ကို​ု� နှ​ှစ်​်ပေါ�ါင်း​း�များ�း�စွာ​ာ�အတွ​ွင်း​း� လေ့�့လာ​ာမှ​ှတ်​်သား​း�ခဲ့​့�ရသည်​်။ အစိုး​း��ရနှ​ှင့်​်� ပု​ုဂ္ဂဂလိကက ိ ဏ္ဍ တို့​့��သည်​် အသေး�းစား�း စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်သူ​ူများ�း�အား​း� သဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်ပြီး�း� ရေ�ရှ​ှည်​်ခံ​ံသော�ာ သီး​း�နှံ​ံ� သစ်​်တော�ာ ရော�ာနှော�ာ�စို​ု�က်​်ပျိုး�း��မှု​ုစနစ်​်သို့​့�� ကူး​း�ပြော��ာင်း​း�လာ​ာ အော�ာင်​် မက်​်လုံး​း��ပေး�းခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� အထော�ာက်​်အကူ​ူပြု�ု စနစ်​် များ�း� ဖြ�စ်​်ပေါ်�်စေ�ခြ�င်း​း�တို့​့��ကို​ု� ပံ့​့�ပိုး​း��ပေး�းသင့်​်�ပါ​ါသည်​်။

မေ� ၂၀၂၀

မေ� ၂၀၂၀

မေ� ၂၀၂၀

တော�ာင်​်သူ​ူ ၇၀ ဦး​း

မြ�န်​်မာ့​့� ပထမဆုံး​း�� ထု​ုတ်​် လု​ု ပ်​် မှု​ု ခြေ�ေရာ​ာခံ​ံစနစ်​် ကို​ု� သဘာ​ာဝ သဟဇာ​ာတ ရာ​ာဘာ​ာကဏ္ဍ အတွ​ွက်​် စတင်​် အသုံး​း��ပြု�ုခြ�င်း​း�

မြ�န်​် မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ အစိုး​း��ရ အနေ​ေဖြ�င့်​့� သဘာ​ာဝ သဟဇာ​ာတ ရာ​ာဘာ​ာ စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ထု​ု တ်​် လု​ု ပ်​်မှု​ု မူ​ူ ဝါ​ါဒ ချ​ျမှ​ှ တ်​်နို​ု�င်​် ရန်​် စတင်​် လု​ု ပ်​်ဆော�ာင်​် ခြ�င်း​း�

သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ရာ​ာဘာ​ာများ�း� ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��၏ မိ​ိတ်​်ဖက်​် စက်​်ရုံ​ံ�သို့​့�� ရော�ာင်း​း�ချ​ျခြ�င်း​း�

22 | နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာ 2020


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� ၂၀၂၁ သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ရာ​ာဘာ​ာ စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်မှု​ုအတွ​ွက်​် ကဏ္ဍစုံ​ံ�

ပါ​ါဝင်​်သည့်​်� စင်္ကြံ�ံများ�း� နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� တစ်​်ခု​ုနှ​ှင့်​်� ဒေ�သအဆင့်​်� နှ​ှစ်​်ခု​ု တည်​်ထော�ာင်​်ရန်​်

၂၀၂၁

ဒု​ုတိ​ိယအကြိ�ိမ်​် မြ�န်​်မာ့​့� ရာ​ာဘာ​ာဖို​ု�ရမ်​်

၂၀၂၁

သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ရာ​ာဘာ​ာ စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်မှု​ု လမ်း​း�ညွှ​ှန်​်ချ​ျက်​်များ�း�

ပါ​ါဝင်​်သည့်​်� မြ�န်​်မာ့​့� ရာ​ာဘာ​ာဥပဒေ� ရေး�းဆွဲ​ဲ�ရန်​်

"စို​ု�က်​် ပျိုး�း��ရေး�းကဏ္ဍက အရမ်း​း� ရှု​ု ပ်​် ထွေး�း �ပါ​ါတယ်​်။ ဆက်​်နွ​ွယ်​်သူ​ူ အများ�း�ကြီး�း �က အကျိုး​း���အမြ�တ်​် ရ နို​ု�င်​် သမျှ​ှ� များ�း�များ�း�ရအော�ာင်​် ကြိုး�း��စား�း နေ​ေကြ�တာ​ာပါ​ါ။ သဘာ​ာဝနဲ့​့� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်တဲ့​့� စို​ု�က်​် ပျိုး�း��မှု​ု ဖြ�စ်​်

၂၀၂၁

ပြော��ာင်း​း�စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်မှု​ု မဟာ​ာဗျူ​ူ�ဟာ​ာ ရေး�းဆွဲ​ဲ�ရန်​်

၂၀၂၁

သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ရာ​ာဘာ​ာ စည်း​း�မျ​ျဉ်း​း�နှ​ှင့်​်� အချ​ျက်​်အလက်​်များ�း�အတို​ု�င်း​း�

ဖို့​့��က စနစ်​်တစ်​်ခု​ုလုံး​း� � ခြုံ�ံ�ငုံ​ံ� စဉ်း​း�စား�း နို​ု�င်​် ဖို့​့�� အလွ​ွန်​် အရေး�းကြီး�း�ပါ​ါတယ်​်။"

လို​ု�က်​်နာ​ာကြော��ာင်း​း� ပြ�သနို​ု�င်​်သည့်​်� အသေး�းစား�း စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်သူ​ူ အနည်း​း�ဆုံး​း��

နန္ဒဒအော�ာင်​်

လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​် မန်​်နေ�ဂျာ�ာ

၅၀၀ ရှိ​ိ�လာ​ာရန်​်

ဇူ​ူလို�င် ု ် ၂၀၂၀

ဒေါ�ါန-တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီဒေ​ေသတွ​ွင်း​း� ပြော��ာင်း​း� စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ထု​ုတ်​်လု​ု ပ်​်ပုံ​ံ � ဘက်​်စုံ​ံ� လေ့�့လာ​ာမှု​ု အပြီး�း�သတ်​် ခြ�င်း​း�

စက်​်တင်​်ဘာ​ာ ၂၀၂၀

ဒေါ�ါန-တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီ ဒေ�သအတွ​ွင်း​း� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ရာ​ာဘာ​ာစို​ု�က်​်ပျိုး�း��ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်မှု​ု ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�းအတွ​ွက်​် ရင်း​း�နှီး​း�� မြှု�ု�ပ်​်နှံ�ရန် ံ ်

ဒေါ်�်လာ​ာ ၃.၅ သန်း​း�ကျော်�်�� မတည်​် ခြ�င်း​း� 2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 23


© Naw Eh Hser Wah /WWF-Myanmar

24 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020


© Naw Eh Hser Wah /WWF-Myanmar

မြ�န်​်မာ့​့� ကွ​ွမ်း​း�တော�ာင်​်သူများ ူ �း� အတွ​ွက်​် မျှော်�်���လင့်​်�ချ​ျက်​် ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ပုံ​ံ�စံ​ံ ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲလာ​ာပြီး�း� အလွ​ွန်​်အမင်း​း� ပူ​ူပြ�င်း​း�လာ​ာတာ​ာကြော��ာင့်​်� သမား�းရိုး​း��ကျ​ျ သီး​း�နှံ​ံ�တွေ�ေ အန္တတရာ​ာယ်​် ကျ​ျရော�ာက်​်လာ​ာနေ​ေပေ​ေမယ့်​်� တော�ာင်​်သူ​ူ တွေ�ေကတော့�့� လို​ု�က်​်လျော�ာ�ညီ​ီထွေ�ေ ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲနို​ု�င်​်ဖို့​့�� ကြိုး�း��စား�းနေ​ေကြ�ပါ​ါတယ်​်။ မြ�န်​်မာ့​့�တော�ာင်​်ပို​ု�င်း​း� တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီတို​ု�င်း​း�ဒေ�သကြီး�း�ရှိ​ိ� ကျေး�း�လက်​်ဒေ�သတစ်​်ခု​ုရဲ့​့� ပူ​ူပြ�င်း​း�တဲ့​့� မွ​ွန်း​း�လွဲ​ဲ�ပို​ု�င်း​း�အချိ​ိ�န်​်မှာ​ာ� အသက်​် ၄၇ နှ​ှစ်​်အရွ​ွယ်​် ကရင်​် အမျိုး�း��သမီး​း�ကြီး�း� နော်�်�လွီ​ီ�ဇာ​ာနဲ့​့� တွေ့�့�ဆုံ​ံ�ခဲ့​့�တာ​ာပါ​ါ။ သူ​ူက ကွ​ွမ်း​း�သီး​း�တွေ�ေ ထည့်​်�ထား​း�တဲ့​့� အိ​ိတ်​်ကို​ု� ဖြ�ည်​်ပြီး�း� ကွ​ွမ်း​း�သီး​း�တစ်​် စိ​ိတ်​်ကို​ု� ပါး​း�စပ်​်ထဲ​ဲထည့်​်� ဝါး​း�လို​ု�က်​်ရင်း​း� "ဒီ​ီနှ​ှစ်​်က အရမ်း​း�ပူ​ူလို့​့�� ကျွ​ွန်​်မ ကွ​ွမ်း​း�ပင်​် အများ�း�စု​ု သေ�ကု​ုန်​်တယ်​်" လို့​့�� ညည်း​း�ပါ​ါတယ်​်။ တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီမှ​ှ ရွာ​ာ�သား​း� အများ�း�စု​ုသည်​် ကွ​ွမ်း​း�သီး​း�၊ ရာ​ာဘာ​ာနှ​ှင့်​်� အခြား�း�ဝင်​်ငွေ�ေရ သီး​း�နှံ​ံ� စို​ု�က်​်ပျိုး�း��တာ​ာနဲ့​့� အသက်​်မွေး�း�ကြ�ပါ​ါတယ်​်။ ယင်း​း�သီး​း�နှံ​ံ�ပင်​်များ�း�သည်​် ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုအပေါ်�် အထူး​း� မှီ​ီ�ခို​ု�ကြ�ပါ​ါသည်​်။ ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုပုံ​ံ�စံ​ံ ပြော��ာင်း​း�လာ​ာပြီး�း� အပူ​ူချိ​ိ�န်​် မြ�င့်​်�တက်​်လာ​ာတာ​ာ ကြော��ာင့်​်� အထွ​ွက်​်နှု​ုန်း​း�ကို​ု� အလွ​ွန်​် ထိ​ိခို​ု�က်​်စေ�ပါ​ါသည်​်။ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံတွ​ွင်​် လွ​ွန်​်ခဲ့​့�သည့်​်� ဆယ်​်စု​ုနှ​ှစ်​် ခြော��ာက်​်ခု​ုအတွ​ွင်း​း� အပူ​ူချိ​ိ�န်​် သိ​ိသိ​ိသာ​ာသာ​ာ ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲလာ​ာခဲ့​့�သည်​်ဟု​ု မြ�န်​်မာ့​့� ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှု​ုဆို​ု�င်​်ရာ​ာ မဟာ​ာမိ​ိတ်​်အဖွဲ့​့��၏ အဆို​ု�အရ သိ​ိရသည်​်။ အခြေ�ေအနေ�မှာ​ာ� ယခု​ုထက်​် ပို​ု�ဆိုး​း��လာ​ာလိ​ိမ့်​်�ဦး​းမည်​်ဟု​ု ပညာ​ာရှ​ှင်​်များ�း�က မျှော်�်��မှ​ှန်း​း�ထား​း� ကြ�သည်​်။ တစ်​်ကမ္ဘာ​ာ�လုံး​း�� အတို​ု�င်း​း�အတာ​ာဖြ�င့်​်� ၂၀၁၉ ခု​ုနှ​ှစ်​်သည်​် ဒု​ုတိ​ိယမြော��ာက်​် အပူ​ူ ဆုံး​း��နှ​ှစ်​်အဖြ�စ်​် မှ​ှတ်​်တမ်း​း�ဝင်​်ခဲ့​့�သည်​်။ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံသည်​်လည်း​း� မိုး​း��ကြို�ု�ကာ​ာလ အပူ​ူချိ​ိ�န်​် စံ​ံချိ​ိ�န်​်တင်​်ခဲ့​့�ကာ​ာ နို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ အချို့​့���နေ�ရာ​ာများ�း�တွ​ွင်​် ၄၆.၄o စင်​်တီ​ီဂရိ​ိတ်​်အထိ​ိ မြ�င့်​်�တက်​်ခဲ့​့� သည်​်။ ယင်း​း�က စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ရေး�းအပေါ်�် ကြီး�း�စွာ​ာ�သော�ာ သက်​်ရော�ာက်​်မှု​ု ဖြ�စ်​်စေ�သည်​်။

အပြ�ည့်​်�အစုံ​ံ� ဖတ်​်ရန်​် နှိ​ိ�ပ်​်ပါ​ါ


လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း� ကမ္ဘာ​ာ�အဝှ​ှမ်း​း�တွ​ွင်​် နို့​့�တို​ု�က်​်သတ္တတဝါ​ါများ�း�၊ ငှ​ှက်​်များ�း�၊ ငါး​း�နှ​ှင့်​်� ကု​ုန်း​း�နေ�ရေ�နေ� သတ္တတဝါ​ါများ�း�နှ​ှင့်​်� တွား​း��သွား​း��သတ္တတဝါ​ါများ�း�၏ ကော�ာင်​်ရေ� ပမာ​ာဏသည်​် နှ​ှစ်​်ပေါ�ါင်း​း� ၅၀ မပြ�ည့်​်�တပြ�ည့်​်� တွ​ွင်​် ပျ​ျမ်း​း�မျှ​ှအား​း�ဖြ�င့်​်� ၆၈ ရာ​ာခို​ု�င်​်နှု​ုန်း​း� လျော့�့��ကျ​ျသွား​း��ခဲ့​့� သည်​်။

အဓိ​ိ ကကာ​ာလများ�း�

ဆို​ု�လို​ု�သည်​်မှာ​ာ� ကမ္ဘာ​ာ�ပေါ်�်ရှိ​ိ� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း�၏ သုံး​း��ပုံ​ံ� နှ​ှစ်​်ပုံ​ံ� ကျော်�်��ကို​ု� ဆုံး​း��ရှုံး​း��ခဲ့​့�ရပြီ�ီ ဖြ�စ်​်သည်​်။ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံသည်​် ရှား��းပါး​း�နှ​ှင့်​်� ဒေ�သမျိုး�း��ရင်း​း� မျိုး�း��စိ​ိတ်​်အများ�း�အပြား�း� အပါ​ါအဝင်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် အမြော��ာက်​်အများ�း� ကျ​ျန်​်ရှိ​ိ� နေ�သေး�းသော�ာ ထူး​း�ခြား�း�မှု​ုကို​ု� ပို​ု�င်​်ဆို​ု�င်​်ထား​း�သည်​်။ ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​် တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� ယင်း​း�မျိုး�း��စိ​ိတ်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� ၎င်း​း�တို့​့��၏ စား�းကျ​ျက်​် နယ်​်မြေ�ေများ�း�ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ပေး�းခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​်� အနာ​ာဂတ်​်တွ​ွင်​်

၎င်း​း�တို့​့�� ဆက်​်လက်​် ပေါ�ါက်​်ဖွား��း ရှ​ှင်​်သန်​်နို​ု�င်​်နေ�စေ�ရန်​် ကြိုး�း��ပမ်း​း�နေ�ပါ​ါသည်​်။ ဤနို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွင်း​း� တော�ာရို​ု�င်း​း�ဆင်​်များ�း� သတ်​်ဖြ�တ်​်ခံ​ံနေ�ရမှု​ု ကို​ု� ဟန့်​်�တား​း�နို​ု�င်​်ရန်​် ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း� ကြိုး�း��ပမ်း​း�ခဲ့​့�ကြ�ရာ​ာ ယခု​ုဆို​ု� လျှ​ှင်​် ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့�� လု​ုပ်​်ငန်း​း�ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်နေ�ခဲ့​့သ � ည့်​်� ပဲ​ဲခူး​း�နှ​ှင့်​်� ရန်​်ကုန် ု ် နယ်​်မြေ�ေများ�း�တွ​ွင်​် ဆင်​် သတ်​်မခံ​ံရသည်​်မှာ​ာ� နှ​ှစ်​် နှ​ှစ်​် ပြ�ည့်​်�ခဲ့​့�ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်သည်​်။ ထို့​့��ပြ�င်​် ဧရာ​ာဝတီ​ီ တို​ု�င်း​း�ဒေ�သ ကြီး�း�တွ​ွင်​်လည်း​း� ဆင်​် သတ်​်မခံ​ံရသည်​်မှာ​ာ� ခြော��ာက်​်လ ရှိ​ိ�ခဲ့​့� ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်သည်​်။ ယခင်​်ကဆို​ု�လျှ​ှင်​် ဤဒေ�သအတွ​ွင်း​း� လစဉ်​် ဆင်​်တစ်​်ကော�ာင်​်မျှ​ှ သတ်​်ဖြ�တ်​်ခံ​ံခဲ့​့ရ � သည်​်။ ဆင်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� နေ�ရပ်​်ကို​ု� မျှ​ှဝေ� နေ�ထို​ု�င်​်ရသည့်​်� လူ​ူထု​ုကို​ု� အထော�ာက်​်အကူ​ူပြု�ုနို​ု�င်​်ရန်​် ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� နေ�

စွ​ွမ်း​း�အင်​်သုံး​း�� လျှ​ှပ်​်စစ်​်စည်း​း�ရိုး​း�� ခတ်​်ခြ�င်း​း� အပါ​ါအဝင်​် လူ​ူနှင့်​်� ှ ဆင်​် ပဋိ​ိပက္ခခ လျှော့�့��ချ​ျရေး�း နည်း​း�လမ်း​း�များ�း� တည်​်ထော�ာင်​် ပေး�းခဲ့​့�သလို​ု� ရပ်​်ရွာ�ာ အတွ​ွင်း​း� နား�းနှ​ှင့်​်� မျ​ျက်​်စိများ�း ိ �အဖြ�စ်​် ဒေ�သခံ​ံ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် စော�ာင့်​်�ကြ�ည့်​်�လေ့�့လာ​ာရေး�း အဖွဲ့​့��များ�း�ကို​ု�လည်း​း� ဖွဲ့​့��စည်း​း�ပေး�းခဲ့​့�သည်​်။ အနာ​ာဂတ်​်ကို​ု� ထော�ာက်​်ရှုခြု �င်း​း�ဖြ�င့်​်� ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��သည်​် မြ�န်​်မာ့​့� ပထမဆုံး​း�� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း သင်​်တန်း​း� ကျော�ာ�င်း​း�ကို​ု� တည်​်ထော�ာင်​်ရန်​် လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်နေ�ပြီး�း� ယခု​ုအခါ​ါ သစ်​်တော�ာဦး​းစီး​း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ကာ​ာ အနာ​ာဂတ်​်တွင် ွ ် မြ�န်​်မာ့​့� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း�ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ပေး�းမည့်​်� မျိုး�း��ဆက်​်သစ်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းဝန်​်ထမ်း​း�များ�း� မွေး�း�ထု​ုတ်​်ပေး�း ရန်​် သင်​်ရိုး​း��ညွှ​ှန်း​း�တမ်း​း� ရေး�းဆွဲ​ဲ�နေ�ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်သည်​်။

ဇန်​်နဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

မတ်​် ၂၀၂၀

မေ� ၂၀၂၀

ဇွ​ွန်​် ၂၀၂၀

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ �န်​် စော�ာင့်​်�ကြ�ည့်​်� လေ့�့လာ​ာရေး�းအဖွဲ့​့� (WMU) များ�း�ကို​ု�

ပဲ​ဲခူး​း�ရိုး​း��မနှ​ှင့်​့� ဧရာ​ာဝတီ​ီ မြ�စ်​်ဝကျွ​ွန်း​း�ပေါ်�်တွ​ွင်​်

အစိုး​း��ရက ၂၀၂၀-၂၀၂၅ ခု​ုနှ​ှစ်​် အတွ​ွက်​်

မြော��ာက်​်ဇာ​ာမရီ​ီ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ဘေး�းမဲ့​့�တော�ာအတွ​ွင်း​း� ထော�ာင်​်ခြော��ာက်​် ကင်​်ရာ​ာများ�း�ဖြ�င့်​့� စစ်​်တမ်း​း�ကော�ာက်​်ရာ​ာ

ဒေါ�ါန-တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီ ဒေ�သမှ​ှ ရပ်​်ရွာ�လူ ာ ူထု​ုဖြ�င့်​့� ဖွဲ့​့��စည်း​း�ကာ​ာ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် စော�ာင့်​့�ကြ�ည့်​့� လေ့�့လာ​ာရေး�း အထူး​း�ပြု�ုသည့်​့� ပထမဆုံး​း��သော�ာ အဖွဲ့​့��အဖြ�စ်​် လေ့�့ကျ​ျင့်​့�သင်​်ကြား�း�ပေး�းခြ�င်း​း�

ဆင်​် ၈ ကော�ာင်​် လည်​်ပတ်​် တပ်​်ခြ�င်း​း �

နို​ု�င်​် ငံ​ံ အဆင့်​့� ကျား​း�� ထိ​ိ န်း​း �သိ​ိ မ်း​း�ရေး�း အစီ​ီအစဉ်​် ကို​ု� အတည်​် ပြု�ုခြ�င်း​း �

ကြော��ာင်​် ကြီး�း �မျိုး�း��နွ​ွယ်​် ၄ မျိုး�း �� အပါ​ါအဝင်​် နို့​့��တို​ု�က်​် သတ္တတ ဝါ​ါ ၂၅ မျိုး�း �� တွေ့�့ ရှိ​ိ�


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� ၂၀၂၀ ဧရာ​ာဝတီ​ီနှ​ှင့်​်� ပဲ​ဲခူး​း�တွ​ွင်​် နော�ာက်​်ထပ်​် နေ�စွ​ွမ်း​း�အင်​်သုံး​း�� လျှ​ှပ်​်စစ်​် စည်း​း�ရိုး​း��

"၂၀၂၀ က ကျွ​ွ�န်​်တော်�်�တို့​့��ရဲ့​့� တော�ာရို​ု�င်း​း�

နှ​ှစ်​်ခု​ု တပ်​်ဆင်​်ရန်​်နှ​ှင့်​်� လူ​ူနှ​ှင့်​်� ဆင်​် ပဋိ​ိပက္ခခ လျှော့�့��ချ​ျရေး�းအတွ​ွက်​် စား�းကျ​ျက်​်မြေ�ေ

တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်နဲ့​့�ဆို​ု�င်​်တဲ့​့� သု​ုတေ�သန

မြ�က်​်ခင်း​း�များ�း� စို​ု�က်​်ပျိုး�း��ပေး�းရန်​်

လု​ုပ်​်ငန်း​း�တွေ�ေမှာ​ာ� ဆန်း​း�သစ်​်တီ​ီထွ​ွင်​်ဖို့​့��

၂၀၂၀-၁ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�၏ သင်​်ရိုး​း��

တွ​ွန်း​း�အား​း� ဖြ�စ်​်ခဲ့​့�တယ်​်။ ကျွ​ွ�န်​်တော်�်�

ညွှ​ှန်း​း�တမ်း​း� ရေး�းဆွဲ​ဲ�ရန်​်နှင့်​်� ှ သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�၏ ပထမဆုံး​း�� သင်​်တန်း​း� ဖွ​ွင့်​်�လှစ် ှ ်ရန်​်

ကတော့�့� ဒီ​ီဖြ�စ်​်စဉ်​်ကနေ​ေ လူ​ူတွေ�ေရော�ာ

၂၀၂၀-၁ ဗဟို​ု� ဆင်​်ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ဦး​းစား�းပေး�းနယ်​်မြေ�ေတွင်ွ ် ရပ်​်ရွာ�ာ အခြေ�ေပြု�ု

တိ​ိရိ​ိစ္ဆာ​ာ�န်​်တွေ�ေရော�ာအတွ​ွက်​် ထိ​ိခို​ု�က်​်မှု​ု

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် စော�ာင့်​်�ကြ�ည့်​်�လေ့�့လာ​ာရေး�း အဖွဲ့​့��များ�း�နှ​ှင့်​်� ဧရာ​ာဝတီ​ီတွ​ွင်​် သစ်​်တော�ာ

ပို​ု�နည်း​း�စေ​ေဖို့​့��ပဲ​ဲ မျှော်�်���လင့်​်�ပါ​ါတယ်​်။"

ဦး​းစီး​း�ဌာ​ာန တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် စော�ာင့်​်�ကြ�ည့်​်�လေ့�့လာ​ာရေး�း အဖွဲ့​့��များ�း� ဖွဲ့​့��စည်း​း�ရန်​်

၂၀၂၁

ပို​ု�င်​်စိုး​း��

ဧရာ​ာဝတီ​ီ မြ�စ်​်ဝကျွ​ွန်း​း�ပေါ်�်တွ​ွင်​် ဆင်​်ကော�ာင်​်ရေ� စစ်​်တမ်း​း� ကော�ာက်​်ယူရန် ူ ်

ဇွ​ွန်​် ၂၀၂၀

ဇွ​ွန်​် ၂၀၂၀

လူ​ူနှ​ှင့်​့� ဆင်​် ပဋိ​ိပက္ခခများ�း� လျှော့�့��ချ​ျရန်​် ဧရာ​ာဝတီ​ီတို​ု�င်း​း�ဒေ�သကြီး�း�တွ​ွင်​်

သစ်​်တော�ာဦး​းစီး​း�ဌာ​ာနက

နေ​ေစွ​ွမ်း​း�အင်​် သုံး​း�� လျှ​ှ�ပ်​် စစ်​်ခြံ�ံ စည်း​း �ရိုး​း��များ�း� တပ်​် ဆင်​် ပေး�းခြ�င်း​း �

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိ ရစ္ဆာ​ာ �န်​် ထိ​ိ န်း​း �သိ​ိမ်း​း �ရေး�း သင်​် တန်း​း � ကျော�ာ�င်း​း� ဒီ​ီ ဇို​ု�င်း​း�ကို​ု� အတည်​် ပြု�ုခြ�င်း​း �

ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ဇီ​ီဝဗေ�ဒ ဦး​းဆော�ာင်​်ပညာ​ာရှ​ှင်​်

ဇွ​ွန်​် ၂၀၂၀

ဧရာ​ာဝတီ​ီ တို​ု�င်း​း�ဒေ�သကြီး�း� တွ​ွင်​် ၂၀၂၀ ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီမှ​ှ စ၍

ဆင်​်သတ်​် မခံ​ံရမှု​ု ၅ လပြ�ည့်​့�

စက်​်တင်​်ဘာ​ာ ၂၀၂၀ (ယနေ့�့ထိ)ိ

ပဲ​ဲခူး​း�တွ​ွင်​် ၂၀၁၈ ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီမှ​ှ ရန်​်ကု​ုန်​်တွ​ွင်​် ၂၀၁၈ ဧပြီ�ီမှ​ှ စ၍ စ၍

ဆင်​် သတ်​် မခံ​ံ ရမှု​ု ၂ နှ​ှ စ်​်ပြ�ည့်​့ �

ဆင်​် သတ်​် မခံ​ံ ရမှု​ု ၂ နှ​ှ စ်​်ပြ�ည့်​့ �

2020 နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာ | 27


မြ�န်​်မာ့​့� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်ထိန်း​း ိ �သိ​ိမ်း​း�ရေး�း သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းနယ်​်မြေ�ေတစ်​်ခု​ု အတွ​ွင်း​း�တွ​ွင်​် မျိုး�း��ဆက်​်သစ်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းပညာ​ာရှ​ှင်​်များ�း� အတွ​ွက်​် ကမ္ဘာ​ာ�အဆင့်​်�မီ​ီ သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း� တည်​်ထော�ာင်​်ခြ�င်း​း� မြ�န်​်မာ့​့�သမို​ု�င်း​း�တွ​ွင်​် ပထမဆုံး​း��အဖြ�စ်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းအတွ​ွက်​် ရည်​်ရွယ် ွ ်သည့်​်� သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�တစ်​်ခု​ုကို​ု� နို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ မျိုး�း��ဆက်​်သစ်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�သူ​ူများ�း� သင်​်ကြား�း� မွေး�း�ထု​ုတ်​်ရန်​် တည်​်ထော�ာင်​်နေ�သည်​်။ ကင်း​း�လှ​ှည့်​်�ဝန်​်ထမ်း​း�များ�း�မှ​ှသည်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းနယ်​်မြေ�ေ အု​ုပ်​်ချု​ု�ပ်​်ရေး�းမှူး​း��နှ​ှင့်​်� ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ�မျိုး�း��ကွဲ​ဲ� သု​ုတေ�သီများ�း ီ �အထိ​ိ ဤသင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�မှ​ှ ကျော�ာ�င်း​း�သား​း�များ�း�ကို​ု� မြ�န်​်မာ့​့� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� တော�ာရို​ု�င်း​း�ဒေ�သများ�း�ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ရန်​် လို​ု�အပ်​်သည့်​်� ပညာ​ာရပ်​်များ�း� သင်​်ကြား�း�ပေး�းသွား​း��မည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ သင်​်တန်း​း�သား​း�များ�း�အနေ�ဖြ�င့်​်� မြော��ာက်​်ဇာ​ာမရီ​ီ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ဘေး�းမဲ့​့�ဥယျာ​ာ�ဉ်​်အတွ​ွင်း​း� သစ်​်တော�ာ အလယ်​်တွင် ွ ် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းဆို​ု�င်​်ရာ​ာ သီ​ီဝရီ​ီများ�း�နှ​ှင့်​်� နော�ာက်​်ဆုံး​း��ပေါ်�် နည်း​း�လမ်း​း�များ�း�ကို​ု� လေ့�့လာ​ာရင်း​း� မြော��ာက်​်ဇာ​ာမရီ​ီ သစ်​်တော�ာကြိုး�း��ဝို​ု�င်း​း�ကို​ု� ကမ္ဘာ့​့��အဆင့်​်�မီ​ီ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းနယ်​်မြေ�ေအဖြ�စ်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရန်​် လက်​်တွေ့�့� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ကြ�ရမည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ ၎င်း​း�တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� ဤ လက်​်တွေ့�့� ကွ​ွင်း​း�ဆင်း​း� သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�တွ​ွင်​် နေ�ထို​ု�င်​် သင်​်ယူရင်း​း ူ � ယင်း​း� သစ်​်တော�ာအတွ​ွင်း​း�ရှိ​ိ� ကျား​း��သစ်​်များ�း�၊ ဆင်​်များ�း�၊ ပြော��ာင်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� အခြား�း� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း� ဝန်း​း�ရံ​ံထား​း�ခံ​ံရ ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​်� တော�ာရို​ု�င်း​း�သဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� ချိ​ိ�တ်​်ဆက်​်မိရန် ိ ် အခွ​ွင့်​်�အရေး�းထူး​း�ကို​ု�လည်း​း� ရရှိ​ိ�မည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ အလယ်​်ဗဟို​ု�မှသ ှ ည်​် ဝေး�းကွာ​ာ�သည့်​်� အခြား�း�သော�ာ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းနယ်​်မြေ�ေများ�း�သို့​့�� တာ​ာဝန်​်ထမ်း​း�ဆော�ာင်​်ရန်​် သွား​း��ကြ�ရသည့်​်�အခါ​ါ ဤသင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�ဆင်း​း�များ�း�သည်​် ကမ္ဘာ့​့��အဆင့်​်�မီ​ီ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းနယ်​်မြေ�ေ စီ​ီမံ​ံခန့်​်�ခွဲ​ဲ�မှုနှ ု ှင့်​်� ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ�မျိုး�း��ကွဲ​ဲ� သု​ုတေ�သန ပညာ​ာရပ်​်များ�း�ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဗဟု​ုသု​ုတ များ�း�ကို​ု� သယ်​်ဆော�ာင်​်သွား​း��ကြ�ပြီး�း� မြ�န်​်မာ့​့� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်နှင့်​်� ှ တော�ာရို​ု�င်း​း�နယ်​်မြေ�ေများ�း�၏ အနာ​ာဂတ်​် ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ရန်​် ကြိုး�း��ပမ်း​း�ကြ�မည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ 28 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

© Julia Thiemann / WWF-Germany


© Hkun Lat / WWF-Myanmar

အနာ​ာဂတ်​် ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� မြော��ာက်​်ဇာ​ာမရီ​ီ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ဘေး�းမဲ့​့�ဥယျာ​ာ�ဉ်​်

ပဲ​ဲခူး​း� တို​ု�င်း​း�ဒေ​ေသကြီး�း�

COVID-19 ၏ စိ​ိန်​်ခေါ်�်မှု​ုများ�း� ရှိ​ိ�သော်�်�လည်း​း� ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​် တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� မြ�န်​်မာ့​့� ပထမဆုံး​း��သော�ာ တော�ာရို​ု�င်း​း� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�အတွ​ွက်​် ရှေ့�့�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�ကို​ု� ရေး�းဆွဲ​ဲ�နေ�ခဲ့​့�ပါ​ါသည်​်။ ဤနေ�ရာ​ာ တွ​ွင်​် မျိုး�း��ဆက်​်သစ်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း� စော�ာင့်​်�ရှော�ာ�က်​်သူများ�း ူ �သည်​် မြ�န်​်မာ့​့� ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ�မျိုး�း��ကွဲ​ဲ�များ�း� ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ရန်​် စနစ်​်တကျ​ျ လေ့�့ကျ​ျင့်​်� သင်​်ကြား�း�ကြ�ရ မည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ နော�ာင်​်လာ​ာမည့်​်� လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း�မှာ​ာ� -

၂။ သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�အတွ​ွက်​် ဗိ​ိသု​ုကာ​ာဒီ​ီဇို​ု�င်း​း�များ�း� အပြီး�း�သတ်​်ခြ�င်း​း�

၃။ ပန္နနက်​်တင်​် အခမ်း​း�အနား�း

တို​ု�င်း​း�ဒေ​ေသကြီး�း� နယ်​်နိ​ိမိ​ိတ်​် လမ်း​း�

ရန်​်ကု​ုန်​် တို​ု�င်း​း�ဒေ​ေသကြီး�း�

၁။ သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း� ဧရိ​ိယာ​ာအတွ​ွင်း​း� ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ� မျိုး�း��ကွဲ​ဲ�များ�း� ယေ�ဘု​ုယျ​ျ အခြေ�ေအနေ​ေကို​ု� သိ​ိရှိ​ိ�ရန်​် ထော�ာင်​်ချော�ာ�က်​်ကင်​်မရာ​ာများ�း�ဖြ�င့်​်� လေ့�့လာ​ာခြ�င်း​း�

မြော��ာက်​်ဇာ​ာမရီ​ီ တော�ာရို​ု�င်း​း� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ဘေး�းမဲ့​့�ဥယျာ​ာ�ဉ်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း� ရေး�း သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�

၄။ ဆော�ာက်​်လု​ုပ်ရေး�းလု ် ုပ်​်ငန်း​း�များ�း� စတင်​်ခြ�င်း​း�

အရေး�းကြီး�း� တည်​်နေ​ေရာ​ာ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း သင်​်တန်း​း� ကျော�ာ�င်း​း�သည်​် ပဲ​ဲခူး​း�ရိုး​း��မ တော�ာင်​်တန်း​း�များ�း�အကြား�း� မြော��ာက်​်ဇာ​ာမရီ​ီ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ဘေး�းမဲ့​့�ဥယျာ​ာ�ဉ်​် အတွ​ွင်း​း� တည်​်ရှိ​ိ�မည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ ဤထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း နယ်​်မြေ�ေသည်​် စင်္ကာ​ာ�ပူနို​ု� ူ င်​်ငံ​ံ၏ တစ်​်ဆခွဲ​ဲ�အရပ်​်ခန့်​်� ရှိ​ိ�ပြီး�း� ကမ္ဘာ့​့�� နော�ာက်​်ဆုံး​း��လက်​်ကျ​ျန်​် သဘာ​ာဝကျွ​ွန်း​း� တော�ာများ�း�အနက်​် အချို့​့��� တည်​်ရှိ​ိ�ရာ​ာ ဖြ�စ်​်သည်​်။ ရန်​် ကု​ုန်​်မှ​ှ ၃ နာ​ာရီ​ီခွဲ​ဲ�မျှ​ှသာ​ာ ကား​း�မော�ာင်း​း�ရသလို​ု� မြ�န်​်မာ့​့� မြို့��့ �တော်�်� နေ�ပြ�ည်​်တော်�်�မှလ ှ ည်း​း� အလား​း�တူ​ူ အကွာ​ာ� အဝေး�းသာ​ာ ရှိ​ိ�သဖြ�င့်​်� သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� မြော��ာက်​် ဇာ​ာမရီ​ီ ဘေး�းမဲ့​့�ဥယျာ​ာ�ဉ်​်တို့​့��သည်​် သွား​း��ရော�ာက်​်ရန်​် လွ​ွယ်​်ကူပြီးူ �း� အစိုး​း��ရကို​ု�ယ်​်စား�းလှယ် ှ ်များ�း�နှ​ှင့်​်� ပညာ​ာရေး�း အဖွဲ့​့��အစည်း​း�များ�း�အတွ​ွက်​် ကမ္ဘာ့​့��အဆင့်​်�မီ​ီ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း� ရေး�းနယ်​်မြေ�ေတစ်​်ခု​ု မည်​်သို့​့�� တည်​်ထော�ာင်​်ရသည်​်ကို​ု� သရု​ုပ်​်ပြ�နို​ု�င်​်မည့်​်� နေ�ရာ​ာတစ်​်ခု​ု ဖြ�စ်​်လာ​ာနို​ု�င်​်ပါ​ါမည်​်။

၅။ ကွ​ွင်း​း�ဆင်း​း�ဝန်​်ထမ်း​း�များ�း� အကဲ​ဲဖြ�တ်​်ခြ�င်း​း�

၆။ သစ်​်တော�ာဦး​းစီး​း�ဌာ​ာနက တော�ာင်​်အာ​ာဖရိ​ိကနှ​ှင့်​့� အိ​ိန္ဒိ​ိ�ယတို့​့��မှ​ှ တော�ာရို​ု�င်း​း� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�များ�း�နှ​ှင့်​့� ကော်�်�လို​ု�ရာ​ာဒို​ု� တက္ကက သို​ု�လ်​်တို့​့��နှ​ှင့်​့� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�၍ သင်​်ရိုး​း��ညွှ​ှန်း​း�တမ်း​း� ရေး�းဆွဲ​ဲ�ခြ�င်း​း�

၇။ သင်​်တန်း​း�ကျော�ာ�င်း​း�အတွ​ွက်​် ဆရာ​ာဖြ�စ်​်သင်​်တန်း​း� ဖွ​ွင့်​့�လှ​ှစ်​်ခြ�င်း​း�

၈။ သင်​်တန်း​း�များ�း� စတင်​်ခြ�င်း​း� © Naw Eh Hser Wah /WWF-Myanmar

2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 29


© Naw Eh Hser Wah/WWF-Myanmar

30 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020


© Naw Eh Hser Wah/WWF-Myanmar

သု​ုညတစ်​်ခု၏ ု နော�ာက်​်ကွ​ွယ်​်မှ​ှ

သူ​ူရဲ​ဲကော�ာင်း​း�များ�း�

ဤနေ့​့�စဉ်​်ဘဝမှ​ှ သူ​ူရဲ​ဲကော�ာင်း​း�များ�း�မှာ​ာ� မြ�န်​်မာ့​့�ဆင်​်များ�း� အတွ​ွက်​် အကာ​ာအကွ​ွယ်​်ပေး�းသူ​ူ စစ်​်စစ်​်များ�း�ပင်​် ဖြ�စ်​်သည်​် လွ​ွန်​်ခဲ့​့�သည့်​်� နှ​ှစ်​်ခု​ုနစ်​်ဆယ်​်ခန့်​်�က မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံတွ​ွင်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�ဆင်​်ပေါ�ါင်း​း� ၉၀၀၀ မျှ​ှ ရှိ​ိ�နေ� ခဲ့​့�ပါ​ါသည်​်။ ယခု​ုအခါ​ါ ၂၀၀၀ အော�ာက်​်သာ​ာ ကျ​ျန်​်ရှိ​ိ�တော့�့�သည်​်။ ၎င်း​း�တို့​့��သည်​် အမဲ​ဲလို​ု�က်​် သတ်​်ဖြ�တ်​်မှု​ု၊ စား�းကျ​ျက်​်မြေ�ေများ�း� ဆုံး​း��ရှုံး​း��ရမှု​ုနှ​ှင့်​်� လူ​ူနှ​ှင့်​်�ဆင်​် ပဋိ​ိပက္ခခများ�း�၏ ခြိ�ိမ်း​း�ခြော��ာက်​် မှု​ုခံ​ံနေ�ရသော�ာ မျိုး�း��သု​ုဉ်း​း�ပျော�ာ�က်​်ကွ​ွယ်​်လု​ု မျိုး�း��စိ​ိတ်​်တစ်​်ခု​ု ဖြ�စ်​်သည်​်။ ၂၀၁၇ ခု​ုနှ​ှစ်​်တွ​ွင်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�ဆင်​်များ�း� သတ်​်ဖြ�တ်​်ခံ​ံရမှု​ု တဟု​ုန်​်ထိုး​း�� မြ�င့်​်�တက်​်လာ​ာပြီး�း� တစ်​် ပတ်​်လျှ​ှင်​် ဆင်​် တစ်​်ကော�ာင်​်မျှ​ှ အသတ်​်ခံ​ံရသည်​်အထိ​ိ ဖြ�စ်​်ခဲ့​့�သည်​်။ သာ​ာမန်​်အား​း�ဖြ�င့်​်� ဆင်​်များ�း�ကို​ု� အစွ​ွယ်​်ကို​ု� လို​ု�သဖြ�င့်​်� အမဲ​ဲလို​ု�က်​် သတ်​်ဖြ�တ်​်ကြ�သော်�်�လည်း​း� ရု​ုတ်​်တရက်​် ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲကာ​ာ ၎င်း​း�တို့​့��၏ အရေ�ခွံ​ံ�ကို​ု� တရား�းမဝင်​် ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်ရော�ာင်း​း�ဝယ်​်ရန်​်အတွ​ွက်​် သတ်​်ဖြ�တ်​်လာ​ာကြ�သည်​်။ ရု​ုတ်​်တရက်​် ဖြ�စ်​်လာ​ာသည့်​်� သတ်​်ဖြ�တ်​်နှု​ုန်း​း�မြ�င့်​်�တက်​်လာ​ာမှု​ုကို​ု� တုံ့​့��ပြ�န်​်ရန်​် အစိုး​း��ရဌာ​ာနများ�း�၊ သဘာ​ာဝ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းအဖွဲ့​့��များ�း�နှ​ှင့်​်� ဒေ�သခံ​ံ အဖွဲ့​့��အစည်း​း� များ�း�တို့​့�� အတူ​ူလက်​်တွဲ​ဲ�၍ ကင်း​း�လှ​ှည့်​်�စော�ာင့်​်�ရှော�ာ�က်​်ခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� အများ�း�ပြ�ည်​်သူ​ူ အသိ​ိပညာ​ာ ပေး�းမှု​ု မြှ�ှင့်​်�တင်​်ခြ�င်း​း�တို့​့�� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ခဲ့​့�သည်​်။ သတင်း​း�ကော�ာင်း​း�အနေ�ဖြ�င့်​်� ယခု​ုနှ​ှစ်​်တွ​ွင်​် ရန်​်ကု​ုန်​်နှ​ှင့်​်� ပဲ​ဲခူး​း�တို​ု�င်း​း�ဒေ�သကြီး�း�များ�း�တွ​ွင်​် တော�ာ ရို​ု�င်း​း�ဆင်​် သတ်​်ဖြ�တ်​်ခံ​ံရမှု​ု မရှိ​ိ�သည်​်မှာ​ာ� နှ​ှစ်​်နှ​ှစ်​်ပြ�ည့်​်�ခဲ့​့�ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်ပြီး�း� ဧရာ​ာဝတီ​ီ ကဲ့​့�သို့​့��သော�ာ အခြား�း�ဒေ�သများ�း�တွ​ွင်​်လည်း​း� အမဲ​ဲလို​ု�က်​် သတ်​်ဖြ�တ်​်မှု​ု လျော့�့��ကျ​ျခဲ့​့�ပြီ�ီ ဖြ�စ်​်သည်​်။ ယင်း​း� သည်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းအတွ​ွက်​် ထူး​း�ခြား�း�သည့်​်� ရလဒ်​်ကော�ာင်း​း� ဖြ�စ်​် သလို​ု� ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��၏ မိ​ိတ်​်ဖက်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� ခို​ု�င်​်မာ​ာသော�ာ ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်မှု​ု၏ ရလဒ်​် လည်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။

အပြ�ည့်​်�အစုံ​ံ� ဖတ်​်ရန်​် နှိ​ိ�ပ်​်ပါ​ါ


လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​် ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှု​ု မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံသည်​် သဘာ​ာဝအရင်း​း�အမြ�စ်​်များ�း� ကြွ�ွယ်​်ဝ နေ�ဆဲ​ဲ ဖြ�စ်​်သော်�်�လည်း​း� အန္တတရာ​ာယ်​်လည်း​း� ရှိ​ိ�နေ�ပါ​ါသည်​်။ အဓိ​ိက တစ်​်ဆင့်​်�ခံ​ံ ရော�ာင်း​း�ဝယ်​်ရာ​ာနှ​ှင့်​်� အဆုံး​း��သတ်​် ဝယ်​်ယူ​ူရာ​ာ နို​ု�င်​်ငံ​ံများ�း� ဝန်း​း�ရံ​ံနေ�သဖြ�င့်​်� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံသည်​် ကျား​း��နှ​ှင့်​်� အာ​ာရှ​ှဆင်​် ကဲ့​့�သို့�့သော�ာ တန်​်ဖိုး​း��ကြီး��း တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် မျိုး�း��စိ​ိတ်​် အမြော��ာက်​်အများ�း�ကို​ု� အမဲ​ဲလို​ု�က်​်သတ်​်ဖြ�တ်​် သူ​ူများ�း�အတွ​ွက်​် အရင်း​း�အမြ�စ်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံတစ်​်ခု​ု ဖြ�စ်​်နေ�သည်​်။

အဓိ​ိကကာ​ာလများ�း�

မကြာ�ာသေး�းမီ​ီက ပျံ့​့��ပွား��းခဲ့​့�သည့်​်� COVID-19 ရော�ာဂါ​ါသည်​် တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း�မှ​ှ လူ​ူများ�း�ထံ​ံ ကူး​း�စက်​်တတ်​်သော�ာ ကူး​း�စက်​်ရော�ာဂါ​ါများ�း� အန္တတရာ​ာယ်​်ကို​ု� သတိ​ိပြု�ုမိလာ ိ ာစေ� ပြီး�း� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း� ရော�ာင်း​း�ဝယ်​်ရာ​ာ ဈေး�းများ�း� ကို​ု� အထူး​း� အာ​ာရုံ​ံ�စို​ု�က်​်လာ​ာကြ�သည်​်။ ဤသို့​့�� တော�ာ ရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း� ပြော��ာင်​်ပြော��ာင်​်တင်း​း�တင်း​း� များ�း�စွာ​ာ�

ဩဂု​ုတ်​် ၂၀၁၉ - ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၁၉

ရော�ာင်း​း�ဝယ်​်နေ�မှုသ ု ည်​် ကျ​ျန်း​း�မာ​ာရေး�းနှ​ှင့်​်� စီး​း�ပွား��းရေး�း အတွ​ွက်​်သာ​ာမက ဒေ�သကြီး�း� တစ်​်ခု​ုလုံး​း��၏ တည်​်ငြိ�မ် ိ ်ရေး�း အတွ​ွက်​်ပါ​ါ အန္တတရာ​ာယ်​်ရှိ​ိ�ပါ​ါသည်​်။

များ�း�အကြား�း� နယ်​်စပ်​်ဖြ�တ်​်ကျော်�်�� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်မှု​ု ခို​ု�င်​်မာ​ာစေ�ခြ�င်း​း�တို့​့��အတွ​ွက်​် အချ​ျက်​်အလက်​်များ�း� ပံ့​့�ပိုး​း��ပေး�း နေ�ပါ​ါသေး�းသည်​်။

ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� အစိုး​း��ရ၊ နို​ု�င်​်ငံ​ံတကာ​ာ NGO များ�း� နှ​ှင့်​်� ဒေ�သခံ​ံ CSO များ�း�နှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�က ဥပဒေ�စိုး​း��မိုး​း�� ရေး�း အရှိ​ိ�န်​်မြှ�ှင့်​်�ရေး�း၊ အသိ​ိပညာ​ာပေး�းရေး�းနှ​ှင့်​်� ဒေ�သ တွ​ွင်း​း� ပြော��ာင်​်ပြော��ာင်​်တင်း​း�တင်း​း� ရော�ာင်း​း�ဝယ်​်နေ�ခြ�င်း​း�ကို​ု� လျှော့�့��ချ​ျရေး�း တို့​့��အတွ​ွက်​် ကြိုး�း��ပမ်း​း�နေ�ပါ​ါသည်​်။ တော�ာ ရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ဈေး�းကွ​ွက်​်များ�း� ဆန်း​း�စစ်​်လေ့�့လာ​ာခြ�င်း​း�မှ​ှ သည်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​် ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှုကို​ု� ု ကာ​ာကွ​ွယ်​်ခြ�င်း​း�ထိ​ိ အများ�း�ပြ�ည်​်သူ​ူ သိ​ိရှိ​ိ�နား�းလည်​်မှု​ု မြှ�ှင့်​်� တင်​်ရေး�း လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ုပြု�ုခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� ဌာ​ာနဆို​ု�င်​်ရာ​ာ အရာ​ာရှိ​ိ�များ�း� အား​း� စွ​ွမ်း​း�ဆော�ာင်​်ရေး�းမြှ�ှင့်​်�တင်​်ပေး�းခြ�င်း​း�၊ အိ​ိမ်​်နီး​း�ချ​ျင်း​း�နို​ု�င်​်ငံ​ံ

ကပ်​်ရော�ာဂါ​ါဆိုး�း� ကြီး�း�က ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��၏ ကွ​ွင်း​း�ဆင်​်လုပ် ု ်ငန်း​း� များ�း�ကို​ု� ကန့်​်�သတ်​်ထား​း�ချိ​ိ�န်​်တွ​ွင်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ရာ​ာဇဝတ်​်မှုများ�း ု � အဆုံး​း��သတ်​်ရန်​်နှ​ှင့်​်� မိ​ိမိ​ိတို့​့��ကို​ု�ယ်​် ကို​ု� ဘေး�းကင်း​း�စေ�ရန်​် ရည်​်ရွ​ွယ်​်ကာ​ာ ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� လူ​ူမှု​ုကွန် ွ ်ယက်​်စနစ်​်များ�း�ကို​ု� အသုံး​း��ပြု�ု၍ တော�ာရို​ု�င်း​း� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်ထွ​ွက်​်ကုန် ု ်များ�း� ဝယ်​်ယူ​ူ အသုံး​း��ပြု�ုမှု​ုကို​ု� ရပ်​်တန့်​်� ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​်� မိ​ိမိ​ိတို့​့�� ကျ​ျန်း​း�မာ​ာရေး�းကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ရန်​် အရေး�းကြီး�း� ကြော��ာင်း​း� အသိ​ိပညာ​ာပေး�း လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ု ပြု�ုခဲ့​့�ပါ​ါသည်​်။

အော�ာက်​်တို�ဘာ ု ာ ၂၀၁၉ - ဇန်​်နဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

အချ​ျက်​်အလက်​် မျှ​ှ�ဝေ​ေရေး�း #TRAVELIVORYFREE ု ာပေး�း ပို​ု�စတာ​ာများ�း�ကို​ု� တရု​ုတ်​် ခရီး​း�သွား​း��သီ​ီတင်း​း�ပတ်​်၊ နပ်​်စပ်​် ဖြ�တ်​်ကျော်�်�� ဆွေး�း�နွေး�း�ပွဲ​ဲ� များ�း� လူ​ူထုပညာ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​် ရော�ာင်း​း�ဝယ်​် မှု​ု ဗဟို​ု�ဌာ​ာနကြီး�း�ဖြ�စ်​်သည့်​့� ရွှေ�ေတြိ�ဂံ​ံ ိ ဒေ�သတွ​ွင်​် မြ�န်​်မာ​ာ၊ လာ​ာအို​ု�နှ​ှင့်​့� ထို​ု�င်း​း�နို​ု�င်​်ငံ​ံများ�း�အကြား�း� ကျ​ျင်း​း�ပခြ�င်း​း�

32 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

မီး​း�ထွ​ွန်း​း�ပွဲ​ဲ�တော်�်�နှ​ှင့်​့� တရု​ုတ်​်နှ​ှစ်​်သစ်​်ကူး​း� ကာ​ာလများ�း�တွ​ွင်​် ရန်​် ကု​ုန်​် လေ�ဆိ​ိပ်​်နှ​ှင့်​့� မန္တတလေး�း ဟို​ု�တယ်​်များ�း�၌ ဖြ�န့်​့�ဝေ� နေ�ရာ​ာချ​ျ ထား​း�ခြ�င်း​း�

#TravelIvoryFree လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ုက အွ​ွန်​်လို​ု�င်း​း�တွ​ွင်​် လူ​ူပေါ�ါင်း​း� ၁.၃ သန်း​း�ထံ​ံ ရော�ာက်​်ရှိ​ိ�ခဲ့​့သည် � ်

နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိ ရစ္ဆာ​ာ�န်​် ကု​ု န်​်သွ​ွယ်​် မှု​ု တို​ု�က်​်ဖျ​ျက်​် ရေး�း ဒု​ုတိ​ိ ယမြော��ာက်​် လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ုကို​ု� မန္တတလေး�းမြို့�့��တွ​ွင်​် ပြု�ုလု​ုပ်​်ခြ�င်း​း�


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� ၂၀၂၀ အမေ�ရိ​ိကန်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံ နို​ု�င်​်ငံ​ံခြား�း�ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန (INL) မှ​ှ ရန်​်ပုံ​ံ�ငွေ�ေ ပံ့​့�ပိုး​း��သော�ာ

ရွှေ�ေတြိ�ိဂံ​ံဒေ�သတွ​ွင်း​း� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် မှော�ာ�င်​်ခို​ု�လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း� တို​ု�က်​်ဖျ​ျက်​်ရေး�း စီ​ီမံ​ံချ​ျက်​် ဒု​ုတိ​ိယအဆင့်​်� စတင်​်ရန်​်

၂၀၂၀ "One Health" အယူ​ူအဆဆို​ု�င်​်ရာ​ာ အွ​ွန်​်လို​ု�င်း​း�လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ု တစ်​်ခု​ု စတင်​်ရန်​် ၂၀၂၁

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း�အား​း� အမဲ​ဲလို​ု�က်​်သတ်​်ဖြ�တ်​်ခြ�င်း​း�၊ စား�းသုံး​း��ခြ�င်း​း� သို့​့��မဟု​ုတ်​် အိ​ိမ်​်မွေး�း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်အဖြ�စ်​် မွေး�း�မြူ�ူခြ�င်း​း�တို့​့��မှ​ှ ကာ​ာကွ​ွယ်​်ရန်​် လို​ု�အပ်​်မှုကို​ု� ု အာ​ာရုံ​ံ�စို​ု�က်​်သည့်​်� နို​ု�င်​်ငံ​ံအဝှ​ှမ်း​း� လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ုကို​ု� WildAid နှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ရန်​်

၂၀၂၁ နို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွင်း​း� ဝယ်​်ယူ​ူအသုံး​း��ပြု�ုသူ​ူများ�း�အကြော��ာင်း​း� Kantar အဖွဲ့​့�� အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ

"တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ရာ​ာဇဝတ်​်မှု​ုတွေ�ေ တား​း�ဆီး​း� ရေး�းက တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တွေ�ေကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်တာ​ာထက်​် ပို​ု�ပါ​ါတယ်​်။ ဒါ​ါက ကျွ​ွ�န်​်မတို့​့�� အား​း�လုံး​း��အတွ​ွက်​် ကော�ာင်း​း�ဖို့​့�� ဖြ�စ်​်ပါ​ါတယ်​်။ COVID-19 က သတိ​ိ ပေး�း လှု​ုပ်​်နှိုး​း� �လို​ု�က်​်တာ​ာပါ​ါ ပဲ​ဲ။ နော�ာက်​် ထပ်​် ကပ်​်ရော�ာဂါ​ါတစ်​်ခု​ု ထပ်​် မဖြ�စ်​်လာ​ာဖို့​့��အတွ​ွက်​် တော�ာရို​ု�င်း​း� တိ​ိ ရစ္ဆာ​ာ�န်​် နဲ့​့�ဆို​ု� င်​်တဲ့​့� ရာ​ာဇဝတ်​်မှု​ုတွေ�ေ ဂရေ့�့စ်​်ဟွာ​ာ� ကို​ု� တား​း�ဆီး​း�ဖို့​့�� လို​ု�ပါ​ါတယ်​်။"

လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​် မန်​်နေ�ဂျာ�ာ

နှ​ှင့်​်� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွင်း​း� တရု​ုတ်​်ခရီး​း�သွား​း�� ဝယ်​်ယူ​ူအသုံး​း��ပြု�ုသူ​ူများ�း�အကြော��ာင်း​း� Globescan အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာတို့​့�� ထု​ုတ်​်ပြ�န်​်ရန်​်

ဒီ​ီဇင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

မေ� ၂၀၂၀

နယ်​်စပ်​် ဖြ�တ်​်ကျော်�်�� အလွ​ွတ်​် သဘော�ာ သဘော�ာတူ​ူညီ​ီ ချ​ျက်​်

မျိုး�း��သု​ုဉ်း​း �လု​ု တော�ာရို​ု�င်း​း� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ရု​ုပ်​်တု​ု များ�း�

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​်ကုန် ု ်သွ​ွယ်​်မှု​ု တို​ု�က်​်ဖျ​ျက်​်ရေး�း ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်မှု​ု မြှ�ှင့်​်�တင်​် ရန်​် လာ​ာအို​ု�၊ ထို​ု�င်း​း�နှ​ှင့်​်� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံတို့​့��အကြား�း� ကတိ​ိကဝတ်​်ပြု�ုခြ�င်း​း�

လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ု အစိ​ိတ်​်အပို​ု�င်း​း�အဖြ�စ်​် မန္တတလေး�းမြို့�့��တွ​ွင်​် စီ​ီတန်း​း�လှ​ှည့်​်�လည်​်ခြ�င်း​း�

တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိ ရစ္ဆာ​ာ �န်​် တရား�းမဝင်​် ကု​ု န်​် သွ​ွ ယ်​် မှု​ု ဆို​ု�င်​် ရာ​ာ နို​ု�င်​် ငံ​ံ အဆင့်​်� လု​ု ပ်​် ငန်း​း�အစီ​ီ အစဉ်​် နော�ာက်​် ဆုံး​း��မူ​ူ ကြ�မ်း​း� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​်ကုန် ု ်သွ​ွယ်​်မှု​ု ဥပဒေ�စိုး​း��မိုး​း��ရေး�း နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� လု​ုပ်​်ငန်း​း�အဖွဲ့​့��နှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း� ရေး�းဆွဲ​ဲ�၍ ဦး​းတည်​် ညှိ​ိ�နှို​ု�င်း​း�ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်မှု​ု မူ​ူဘော�ာင်​်တစ်​်ခုအ ု ဖြ�စ်​် အာ​ာဏာ​ာပို​ု�င်​် များ�း�ထံ​ံ အပြီး�း�သတ်​် အပ်​်နှံ​ံ�ခြ�င်း​း� 2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 33


တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​်ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှု​ု အတွ​ွက်​် အချ​ျက်​်ပေး�းခေါ�ါင်း​း�လော�ာင်း​း�တီး​း�ခြ�င်း​း� မန္တတလေး�းလမ်း​း�မများ�း�ပေါ်�်ရော�ာက်​် တော�ာကော�ာင်​် လေး�းများ�း�အတွ​ွက်​် ရင်​်တွ​ွင်း​း�စကား​း�သံ​ံ

#TRAVELIVORYFREE လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ု

၂၀၂၀ ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၁ ရက်​်နေ့�့တွင် ွ ် ရွှေ�ေရော�ာင်​် ကျား​း��၊ သင်း​း�ခွေ�ေချ​ျပ်​်နှ​ှင့်​်� ဆင်​်ရုပ် ု ်များ�း� မန္တတလေး�းမြို့�့�� လမ်း​း�များ�း�ပေါ်�် လှ​ှည့်​်�လည်​်ခဲ့​့ကြ� � သည်​်။ ယင်း​း� သည်​် ရန်​်ကုန် ု ်မြို့�့��တွ​ွင်​် ဆင်​်စွယ် ွ ်နှ​ှင့်​်� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ထွ​ွက်​်ကုန် ု ်များ�း� ရော�ာင်း​း�ဝယ်​်မှုကို​ု� ု တား​း�မြ�စ်​်လို​ု�က်​်နို​ု�င်​်ခဲ့​့�သော�ာ လှုံ့​့��ဆော်�်�ခြ�င်း​း�၏ အော�ာင်​်မြ�င်​်မှု​ု ကို​ု� လက်​်ဆင့်​့ကမ်း​း � �လာ​ာသည့်​်� ဒေ�သတွ​ွင်း​း� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမ ဝင်​် ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှု​ု တို​ု�က်​်ဖျ​ျက်​်ရန်​် ဒု​ုတိ​ိယမြော��ာက်​် နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ု လု​ုပ်​်ငန်း​း�၏ အစိ​ိတ်​်အပို​ု�င်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။ မန္တတလေး�း လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ု အစီ​ီအစဉ်​် သည်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​်ကုန် ု ်သွ​ွယ်​်မှုကို​ု� ု ဥပဒေ�စိုး​း��မိုး​း��ရေး�း တင်း​း�ကြ�ပ်​်ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​်� တော�ာကော�ာင်​်လေး�းများ�း�ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ရန်​် အများ�း�ပြ�ည်​် သူ​ူနှ​ှင့်​်� အစိုး​း��ရအဖွဲ့​့��၏ အား​း�ပေး�းမှု​ုကို​ု� အော�ာင်​်မြ�င်​်စွာ​ာ� မြှ�ှင့်​်�တင်​်နို​ု�င်​်ခဲ့​့သ � ည်​်။

မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံသည်​် ရွှေ�ေရော�ာင်​်ရက်​်သတ္တတပတ်​်နှင့်​်� ှ တရု​ုတ်​်နှ​ှစ်​်သစ်​်ကူး​း� ကာ​ာလ များ�း�တွ​ွင်​် အရှေ့�့�တော�ာင်​်အာ​ာရှ​ှ နို​ု�င်​်ငံ​ံများ�း�သို့​့�� လည်​်ပတ်​်တတ်​်သည့်​်� တရု​ုတ်​် ခရီး​း�သွား​း�� ဧည့်​်�သည်​် သိ​ိန်း​း�ဂဏန်း​း�ကို​ု� နှ​ှစ်​်စဉ်​် လက်​်ခံ​ံရလေ့�့ရှိ​ိ�သည်​်။ ကံ​ံမ ကော�ာင်း​း�စွာ​ာ�ပင်​် ယင်း​း�ဧည့်​်�သည်​်များ�း�အနက်​် အများ�း�အပြား�း�သည်​် တော�ာရို​ု�င်း​း� တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​် ထွ​ွက်​်ကုန် ု ်များ�း� ဝယ်​်ယူရန် ူ ် ကြိုး�း��ပမ်း​း�ကြ�သည်​်။ ယခု​ု နှ​ှစ်​်တွင် ွ ် မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံအနေ�ဖြ�င့်​်� WWF ဒေ�သတွ​ွင်း​း� လှု​ုပ်​်ရှား��းမှု​ုဖြ�စ်​်သည်​် #TravelIvoryFree လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ုတွ​ွင်​် ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ပါ​ါဝင်​်ကာ​ာ ရွှေ�ေရော�ာင်​် ရက်​်သတ္တတပတ်​် ကာ​ာလအတွ​ွင်း​း� အများ�း�ပြ�ည်​်သူကို​ု� ူ ပညာ​ာပေး�းခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� အသိ​ိပညာ​ာပေး�းခြ�င်း​း�တို့​့�� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ခဲ့​့သ � ည်​်။

"တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​် ထွ​ွက်​်ကုန် ု ်များ�း�အတွ​ွက်​် အဓိ​ိက လက်​်ကား​း� ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှုနှ ု င့်​်� ှ တဆင့်​်�ခံ​ံတင်​်ပို့​့��ရာ​ာဌာ​ာနကြီး�း� ဖြ�စ်​်နေ�တာ​ာ ကြော��ာင့်​်� မန္တတလေး�းမှာ​ာ� ဒီ​ီကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှုကို​ု� ု တား​း�ဆီး​း�ဖို့​့�� အလွ​ွန်​် အရေး�းကြီး�း�ပါ​ါ တယ်​်။ အဓိ​ိက အစိုး​း��ရဌာ​ာနတွေ�ေနဲ့​့� ယဉ်​်ကျေး�း�မှု​ုအရ လွှ​ှမ်း​း�မိုး​း��နို​ု�င်​်သူ​ူတွေ�ေ ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း� ပါ​ါဝင်​်ပြီး�း� ဈေး�းကွ​ွက်​်တွေ�ေကို​ု� ပိ​ိတ်​်သိမ်း​း ိ �နို​ု�င်​်မယ်​်ဆို​ု�ရင်​် မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ ကို​ု� ဖြ�တ်​်ပြီး�း� ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်နေ�တဲ့​့� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် တရား�းမဝင်​် ထွ​ွက်​်ကုန် ု ် ပမာ​ာဏအပေါ်�် သက်​်ရော�ာက်​်မှု​ု အများ�း�ကြီး�း� ရှိ​ိ�နို​ု�င်​်ပါ​ါတယ်​်။" ဂရေ့�့စ်​်ဟွာ​ာ�၊ တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်ကု​ုန်​်သွ​ွယ်​်မှုဆို​ု� ု င်​်ရာ​ာ အစီ​ီအစဉ်​် မန်​်နေ�ဂျာ�ာ 34 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

WWF-မြ�န်​်မာ​ာသည်​် (ရော�ာင်း​း�သူ​ူများ�း�အတွ​ွက်​်) ဦး​းတည်​်ပညာ​ာပေး�း အမှာ​ာ� စကား​း�များ�း�ကို​ု� မြ�န်​်မာ​ာဘာ​ာသာ​ာဖြ�င့်​်� လည်း​း�ကော�ာင်း​း�၊ အဓိ​ိကဒေ�သများ�း� ကို​ု� ဦး​းတည်​်၍ အင်္ဂဂလိ​ိပ်​်ဘာ​ာသာ​ာဖြ�င့်​်� Facebook နှ​ှင့်​်� Instagram မှ​ှတ ဆင့်​်� လည်း​း�ကော�ာင်း​း� ဖြ�န့်​်�ဝေ�ခဲ့​့�သည်​်။ အလုံး​း��စုံ​ံ�အား​း�ဖြ�င့်​်� စု​ုစု​ုပေါ�ါင်း​း� လူ​ူဦး​းရေ� ၁.၃ သန်း​း�ထံ​ံသို့​့�� အမှာ​ာ�စကား​း�များ�း� ရော�ာက်​်ရှိ​ိ�ခဲ့​့�သည်​်။ WWF အနေ�ဖြ�င့်​်� ရန်​်ကုန် ု ် အပြ�ည်​်ပြ�ည်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာလေ�ဆိ​ိပ်​်နှ​ှင့်​်� မန္တတလေး�းမြို့�့��အနှံ့​့�� ဟို​ု�တယ်​် အများ�း�အပြား�း�တို့​့��ရှိ​ိ� အများ�း�ပြ�ည်​်သူ​ူ အသိ​ိပညာ​ာပေး�း ဆို​ု�င်း​း�ဘု​ုတ်​်များ�း� တပ်​် ဆင်​်သူ​ူများ�း�နှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�၍လည်း​း� #TravelIvoryFree ပညာ​ာပေး�းပို​ု�စတာ​ာ များ�း� ဖြ�န့်​်�ဝေ�ခဲ့​့�သည်​်။


2020ANNUAL REPORT |35


တို့​့��အား​း�လုံး​း�� ဘေး�းကင်း​း�ဖို့​့�� သူ​ူတို့​့��ကို​ု� လွ​ွတ်​်လပ်​်စွာ​ာ� ရှ​ှင်​်သန်​်စေ​ေစို့​့�� မကြာ�ာမီ​ီလာ​ာမည်​်


© Shutterstock / WWF-Myanmar

၂၀၂၁ တွ​ွင်​် WWF-မြ�န်​်မာ​ာသည်​် WildAid နှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�၍ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံတွ​ွင်​် တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ပို​ု�င်​်ဆို​ု�င်​်ရန်​်နှ​ှင့်​်� စား�းသုံး​း��ရန်​် ဝယ်​်လို​ု�အား​း� လျှော့�့���ချ​ျရေး�း နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� လှုံ့​့��ဆော်�်�မှု​ုတစ်​်ခု​ုကို​ု� ပြု�ုလု​ုပ်​်သွား​း��ပါ​ါမည်​်။

COVID-19 ကပ်​်ရော�ာဂါ​ါကာ​ာလတွ​ွင်​် ကျွ​ွ�န်ု​ု�ပ်​်တို့​့�� ဘေး�းကင်း​း�ရေး�းအတွ​ွက်​် သူ​ူတို့​့��ကို​ု� သဘာ​ာဝ အတို​ု�င်း​း� ရှ​ှင်​်သန်​်နို​ု�င်​်ခွ​ွင့်​်�ပေး�းရန်​် အရင်​်ကနှ​ှင့်​့� မတူ​ူအော�ာင်​် အရေး�းကြီး�း�နေ​ေပါ​ါသည်​်။


လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�

ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုနှင့်​်� ှ စွ​ွမ်း​း�အင်​် ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုအတွ​ွက်​် ဘေး�းကင်း​း�ပြီး�း� ရေ�ရှ​ှည်​်အကျိုး​း���ရှိ​ိ� သည့်​်� စွ​ွမ်း​း�အင်​်စနစ်​် တည်​်ထော�ာင်​်ရန်​် အရေး�းတကြီး��း လို​ု�အပ်​်နေ�ပြီး�း� ရေ�အား​း�လျှ​ှပ်​်စစ်​်အပေါ်�် မှီ​ီ�ခို​ု�လွ​ွန်း​း�သည့်​်� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ စွ​ွမ်း​း�အင်​်ကဏ္ဍကို​ု� ရင်း​း�မြ�စ်​်အမျိုး�း��မျိုး�း�� စုံ​ံလင် � ်စေ�ဖို့�့ လို​ု�ပါ​ါသည်​်။

အဓိ​ိ ကကာ​ာလများ�း�

နေ�၊ လေ�နှ​ှင့်​်� ဇီ​ီဝလော�ာင်​်စာ​ာ တို့​့��မှ​ှ ပြ�န်​်ပြ�ည့်​်�မြဲ�ဲစွမ်း​း ွ �အင်​် အလျှံ​ံ�အပယ်​် ရယူ​ူနို​ု�င်​်မည့်​်� အခွ​ွင့်​်�အရေး�းနှ​ှင့်​်� အလျှ​ှင်​် အမြ�န်​် ကျ​ျဆင်း​း�နေ�သည့်​်� ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်မှု​ု ကု​ုန်​်ကျ​ျစရိ​ိတ်​် များ�း�ကြော��ာင့်​်� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံသည်​် ယင်း​း�၏ ကြီး�း�ထွား​း��နေ� သော�ာ စွ​ွမ်း​း�အင်​် လို​ု�အပ်​်ချ​ျက်​်ကို​ု� ဖြ�ည့်​်�ဆည်း​း�ပေး�းရန်​် အခြေ�ေအနေ�ကော�ာင်း​း�တွ​ွင်​် ရှိ​ိ�နေ�ပါ​ါသည်​်။ ကမ္ဘာ​ာ�ပေါ်�်တွ​ွင်​် ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှု​ု ပြ�ဿနာ​ာ

ဩဂု​ုတ်​် ၂၀၁၉

ရှ​ှန်​်ကျ​ျန်း​း� ကာ​ာဘွ​ွန်​်ထု​ုတ်​်လွှ​ှတ်​်မှု​ု နည်း​း�သည့်​့�မြို့��့ �တော်�်� ဖို​ု�ရမ်​်တွင် ွ ်

အစိုး​း��ရ အရာ​ာရှိ​ိ�ကြီး�း �များ�း� ပြ�န်​်ပြ�ည့်​့�မြဲ�ဲစွ​ွမ်း​း�အင်​် အကြော��ာင်း​း� အခြား�း�နို​ု�င်​်ငံ​ံ အစိုး​း��ရများ�း�ထံ​ံမှ​ှ လေ့�့လာ​ာခွ​ွင့်​့�ရခဲ့​့�ခြ�င်း​း�

38 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

အန္တတရာ​ာယ်​် ခံ​ံစား�းရနို​ု�င်​်ချေ�ေ အမြ�င့်​်�ဆုံး​း�� နို​ု�င်​်ငံ​ံများ�း� အနက်​် တစ်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံ ဖြ�စ်​်သည်​်နှင့်​်� ှ အညီ​ီ ဤသဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်သော�ာ လမ်း​း�ကြော��ာင်း​း�သည်​် အရေး�းကြီး�း�လှ​ှ ပြီး�း� ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှုကို​ု� ု လျှော့�့��ချ​ျပေး�းသည့်​်� ဂေ�ဟ စနစ်​်များ�း�ကို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ပေး�းကာ​ာ ပြ�င်း​း�ထန်​်ဆိုး�း� ရွား��းသော�ာ ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ဖြ�စ်​်စဉ်​်များ�း�မှ​ှ သဘာ​ာဝ အကာ​ာအကွ​ွယ်​် ရရှိ​ိ�စေ� မည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ မျှော်�်��မှ​ှန်း​း�ရခက်​်သော�ာ ကမ္ဘာ့​့��အခြေ�ေအနေ�တွ​ွင်​် WWF သည်​် မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံကို​ု� ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှုဒ ု ဏ်​် ခံ​ံနို​ု�င်​် ရည်​် ရှိ​ိ�စွာ​ာ�ဖြ�င့်​်� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်ဖြ�စ်​် ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��တိုး​း��တက်​်ရန်​် ကူ​ူညီ​ီ ကြိုး�း��ပမ်း​း�နေ�ပါ​ါသည်​်။

စက်​်တင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

ပြ�န်​်ပြ�ည့်​့ �မြဲ�ဲစွ​ွမ်း​း�အင်​် ဖြ�စ်​် တန်​်စွ​ွမ်း​း �နေ​ေရာ​ာ ရှာ​ာ�ဖွေ​ေ�မှု​ု ကို​ု� နည်း​း�ပညာ​ာ ပံ့​့�ပိုး​း� �ကူ​ူ ညီ​ီခြ�င်း​း � စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �ကို​ု� ပြ�ည်​်နယ်​်အစိုး​း��ရ၏ သဘော�ာတူ​ူညီ​ီမှု​ုဖြ�င့်​်� ကရင်​်ပြ�ည်​်နယ်​် တွ​ွင်​် တိုး​း��ချဲ့​့�� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ခဲ့​့သ � ည်​်

ယင်း​း�အတွ​ွက်​် သက်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနများ�း�အား​း� အကြံ�ံပေး�းခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� စွ​ွမ်း​း�ဆော�ာင်​်ရည်​် မြှ�ှင့်​်�တင်​်ပေး�းခြ�င်း​း�၊ CSO များ�း�၊ အများ�း�ပို​ု�င်​်နှ​ှင့်​်� ပု​ုဂ္ဂဂလိ​ိကပို​ု�င်​် ကဏ္ဍများ�း�ကို​ု� ပံ့​့�ပိုး​း��ကူ​ူညီ​ီခြ�င်း​း�တို့​့�� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်နေ�ပါ​ါသည်​်။ ယခု​ုနှ​ှစ်​်တွင် ွ ် မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ အစိုး​း��ရ၏ ဖိ​ိတ်​်ခေါ်�်မှု​ုကြော��ာင့်​်� ပါ​ါရီ​ီသဘော�ာတူ​ူ ညီ​ီချ​ျက်​်၏ တစ်​်စိတ် ိ ်တစ်​်ပို​ု�င်း​း� အနေ�ဖြ�င့်​်� နို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ ပထမ ဆုံး​း��သော�ာ နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� ဆုံး​း��ဖြ�တ်​် ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ပါ​ါဝင်​်ခြ�င်း​း� စာ​ာတမ်း​း�ကို​ု� WWF က ဦး​းဆော�ာင်​် အကြံ�ံပေး�း လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​် နေ�ပါ​ါသည်​်။ ဤပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ပါ​ါဝင်​်မှုများ�း ု �တွ​ွင်​် မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� ထု​ုတ်​်လွှ​ှတ်​်မှု​ု လျှော့�့��ချ​ျရေး�းနှ​ှင့်​်� ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှု၏ ု အကျိုး​း���ဆက်​်များ�း�ကို​ု� သပ္ပာ​ာ�ယပြု�ုရေး�း ကြိုး�း��ပမ်း​း�မှု​ုတို့​့�� ပါ​ါဝင်​်ပါ​ါမည်​်။

အော�ာက်​်တို�ဘာ ု ာ ၂၀၁၉

မြ�န်​်မာ​ာ လူ​ူ မှု​ု အဖွဲ့​့ � အစည်း​း� များ�း�နှ​ှင့်​့ �အတူ​ူ ပြ�န်​် ပြ�ည့်​့ � မြဲ�ဲ စွ​ွမ်း​း�အင်​် ဆွေး�း �နွေး�း�ပွဲ​ဲ �များ�း� ကရင်​်နှင့်​့ ှ � တနင်္သာ​ာ�ရီ​ီတို့​့��တွ​ွင်​် ကျ​ျင်း​း�ပ၍ ပြ�ည်​်နယ်​်/တို​ု�င်း​း�အဆင့်​့� အစိုး​း��ရများ�း� အတွ​ွင်း​း� စွ​ွမ်း​း�အင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ အပြ�န်​်အလှ​ှန်​် ဆွေး�း�နွေး�း�မှု​ုများ�း� ဖြ�စ်​်ပေါ်�်စေ�ခဲ့​့�ခြ�င်​်

ဒီ​ီဇင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

ကု​ုလသမဂ္ဂဂ ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲ မှု​ုဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ကွ​ွန်​်ဗင်း​း�ရှ​ှင်း​း� မူ​ူဘော�ာင်​် အတွ​ွက်​် နို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဦး​းတည်​်ချ​ျက်​်များ�း� တင်​်ပြ�နို​ု�င်​်ရေး�း

မြ�န်​် မာ​ာအစိုး​း��ရ ကို​ု�ယ်​် စား�းလှ​ှ ယ်​်များ�း�အား​း� ကူ​ူညီ​ီ ပေး�းခြ�င်း​း�


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� ၂၀၂၀ အား​း�လုံး​း��ပါ​ါဝင်​်နို​ု�င်​်သည့်​်� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ စွ​ွမ်း​း�အင်​်အတွ​ွက်​် နေ�စွ​ွမ်း​း�အင်​် စက်​်ရုံ​ံ�များ�း� လည်​်ပတ်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� စီး​း�ပွား��းရေး�း အား​း�ပေး�းကူ​ူညီ​ီခြ�င်း​း�အတွ​ွက်​် အမျိုး�း��သမီး​း�များ�း� ပို​ု�မို​ု� လေ့�့ကျ​ျင့်​်�ပေး�းရန်​်

၂၀၂၀ မြ�န်​်မာ့​့�လျှ​ှပ်​်စစ်​်ကဏ္ဍ မျှော်�်��မှ​ှန်း​း�ချ​ျက်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ ဖြ�ည့်​်�စွ​ွက်​်ပြ�င်​်ဆင်​် ထု​ုတ်​်

ဝေ�ခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� လူ​ူထု​ုအသံ​ံ ဦး​းဆော�ာင်​်မှု​ုဖြ�င့်​်� အား​း�လုံး​း��ပါ​ါဝင်​်သည့်​်� ပြ�န်​်ပြ�ည့်​်�မြဲ�ဲစွ​ွမ်း​း�အင်​် ဖွံ့​့��ဖြိုး�း�� ရေး�း ပေါ်�်ထွ​ွန်း​း�လာ​ာစေ�ရန်​်

၂၀၂၁ စွ​ွမ်း​း�အင်​်ရရှိ​ိ�မှု​ု၊ စီး​း�ပွား��းရေး�းနှ​ှင့်​်� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် လူ​ူမှု​ု အကာ​ာအကွ​ွယ်​်များ�း� မူ​ူဘော�ာင်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ စစ်​်တမ်း​း�ကို​ု� ကျေး�း�ရွာ​ာ� ၄ ရွာ​ာ�တွ​ွင်​် စတင်​် ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်ရန်​်

၂၀၂၁ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံတွ​ွင်​် သဘာ​ာဝအခြေ�ေခံ​ံသော�ာ ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း�အတွ​ွက်​်

"ငါး​း�နှ​ှ စ်​်လော�ာက်​် မူ​ူဝါ​ါဒရေး�းရာ​ာ အကြံ�ံ ပြု�ုတို​ု�က်​်တွ​ွန်း​း �တာ​ာနဲ့​့� နည်း​း� ပညာ​ာ အကူ​ူအညီ​ီပေး�းတာ​ာ လု​ုပ်​်ခဲ့​့� ပြီး�း�တဲ့​့� နော�ာက်​် အစိုး​း��ရက သူ့​့�ရဲ့​့� ပထမဆုံး​း�� ၁၀၆၀ မဂ္ဂါ​ါ�ဝပ်​် ဆို​ု�လာ​ာ ဓာ​ာတ်​် အား​း�ပေး�း စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း� တင်​်ဒါ​ါ ခေါ်�်ခဲ့​့� ပါ​ါတယ်​်။ ဒါ​ါက လူ​ူပေါ�ါင်း​း� ၈.၆ သန်း​း�အပေါ်�် အကျိုး​း���ဖြ�စ်​်စေ​ေပြီး�း� ကျွ​ွ�န်​် တော်�်�တို့​့�� အဖွဲ့​့�အတွ​ွက်​်တော့�့� တကယ့်​်� ဂု​ုဏ်​်ယူ​ူရမယ့်​်� ကိ​ိစ္စစပါ​ါပဲ​ဲ။"

ရွှ​ှန်း​း�စို​ု�ဦး​း လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​် မန်​်နေ�ဂျာ�ာ

အရှိ​ိ�န်​်အဟု​ုန်​်တစ်​်ခု​ု ဖန်​်တီး​း�ရန်​်

ဇန်​်နဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

မေ� ၂၀၂၀

ဇွ​ွန်​် ၂၀၂၀

UNFCCC အတွ​ွက်​် နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​်� ဆုံး​း��ဖြ�တ်​် ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ပါ​ါဝင်​်မှု​ု (NDC) အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ ပြု�ုစု​ုခြ�င်း​း�အတွ​ွက်​်

ပူး​း�တွဲ​ဲ� စီ​ီ မံ​ံ ကိ​ိန်း​း �အဖြ�စ်​်

၂၀၁၆ ခု​ုနှ​ှစ်​် ပြ�န်​်ပြ�ည့်​်�မြဲ�ဲစွမ်း​း ွ �အင်​် ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ မျှော်�်��မှ​ှန်း​း�ချ​ျက်​် အော�ာင်​်မြ�င်​်မှု​ု နော�ာက်​်ဆက်​်တွဲ​ဲ�အဖြ�စ်​်

WWF၊ လျှ​ှပ်​်စစ်​်နှင့်​်� ှ စွ​ွမ်း​း�အင်​် ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန၊ စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �၊ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းနှ​ှင့်​်� စက်​်မှုဝ ု န်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန နှ​ှင့်​်� သယံ​ံဇာ​ာတနှ​ှင့်​်� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနတို့​့��အကြား�း� ပြ�န်​်ပြ�ည့်​်�မြဲ�ဲစွမ်း​း ွ �အင်​် မျှော်�်��မှ​ှန်း​း�ချ​ျက်​်အပေါ်�်

ဦး​းဆော�ာင်​် အကြံ�ံ ပေး�း တစ်​် ဦး​း အဖြ�စ်​် WWF ပါ​ါဝင်​်ခဲ့​့ �ခြ�င်း​း�

လျှ​ှပ်​်စစ်​်နှ​ှင့်​်� စွ​ွမ်း​း�အင်​်ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန နှ​ှင့်​်� ဒိ​ိန်း​း�မတ်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံသံ​ံရုံး​း��တို့​့�� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�၍ အစိုး​း��ရအရာ​ာရှိ​ိ� ၃၂ ဦး​းကို​ု� ပြ�န်​်ပြ�ည့်​်� မြဲ�ဲစွမ်း​း ွ �အင်​် ထု​ုတ်​်ယူသုံး​း� ူ �စွဲ​ဲ�မှု​ုဆို​ု�င်​်ရာ​ာ လေ့�့ကျ​ျင့်​်�သင်​်ကြား�း�ပေး�းခြ�င်း​း�

အစိုး​း��ရ အစီ​ီ အစဉ်​် ရေး�းဆွဲ​ဲ � မှု​ု နှ​ှ င့်​်� ပဲ့​့�ကို​ု�င်​် ကော်�်�မတီ​ီ ဖွဲ့​့ � ခြ�င်း​း�

အဓိ​ိက ဆက်​်စပ်​်ပတ်​်သက်​်သူများ�း ူ �မှာ​ာ� မြ�န်​်မာ့​့� CSO ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�အဖွဲ့​့�� ဖြ�စ်​်သည်​်။

အဆင့်​်�မြ�င့်​်�အရာ​ာရှိ​ိ�ကြီး�း�များ�း� ဆွေး�း �နွေး�း�ပွဲ​ဲ � စတင်​် ခြ�င်း​း �

2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 39


© Hkun Lat/ WWF-Myanmar

40 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020


© Hkun Lat / WWF-Myanmar

စွ​ွမ်း​း�အင်​် လက်​်လှမ်း​း ှ �မီ​ီမှု​ု အိ​ိပ်မက် ် မှ ် ှ လက်​်တွေ့�သို့​့�� ့ မဟာ​ာဓာ​ာတ်​်အား​း�လို​ု�င်း​း�နှ​ှင့်​်� ချိ​ိ�တ်​်ဆက်​်မထား​း�သည့်​်� ရေ​ေအား​း�နှ​ှင့်​်� နေ​ေအား​း� လျှ​ှ�ပ်​်စစ်​်စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�များ�း�ဖြ�င့်​့� ကျေး�း�လက်​်နေ​ေလူ​ူထု​ုကို​ု� အလင်း​း�ပေး�းခြ�င်း​း� ကရင်​်ပြ�ည်​်နယ်​်ရှိ​ိ� တော�ာနက်​်တစ်​်ခု​ုအလယ်​်မှ​ှ ရေ�တံ​ံခွ​ွန်​်တစ်​်ခု​ုတွ​ွင်​် လူ​ူတစ်​်စု​ု အလု​ုပ်​် လု​ုပ်​်နေ�ကြ�သည်​်။ ၎င်း​း�တို့​့��သည်​် ကြိုး�း��များ�း�၊ ဝါး​း�လုံး​း��များ�း�နှ​ှင့်​်� အခြား�း� ကိ​ိရိ​ိယာ​ာများ�း�ကို​ု� ကို​ု�င်​် ထား​း�ကြ�သည်​်။ လူ​ူငယ်​်တစ်​်ဦး​းက ရေ�ထဲ​ဲတွ​ွင်​် တရွေ့�့�ရွေ့�့� သွား​း��နေ�သည်​်။ ၎င်း​း�က အနက်​်ဆုံး​း��ဟု​ုယူ​ူဆ သည့်​်� နေ�ရာ​ာသို့​့�� ရော�ာက်​်သည့်​်�အခါ​ါ ဝါး​း�လုံး​း��ဖြ�င့်​်� ထော�ာက်​်ကာ​ာ အနက်​်ကို​ု� တို​ု�င်း​း�လို​ု�က်​် သည်​်။ ပြီး�း�နော�ာက်​် ကြိုး�း��တစ်​်ချော�ာ�င်း​း�ကို​ု� ဆွဲ​ဲ�ယူ​ူကာ​ာ ရေ�တံ​ံခွ​ွန်​်၏ အကျ​ျယ်​်ကို​ု� တို​ု�င်း​း� ပြ�န်​်သည်​်။ အခြား�း�သူ​ူများ�း�က အလုံ​ံ�ပိ​ိတ်​်ထား​း�သည့်​်� ပလတ်​်စတစ်​် ရေ�သန့်​်�ဗူး​း� တစ်​်ခု​ုကို​ု� ရေ�စီး​း�ကြော��ာင်း​း�ထဲ​ဲသို့​့�� ပစ်​်ချ​ျလို​ု�က်​် ပြ�န်​်ဆယ်​်ယူ​ူလို​ု�က်​် ပြ�န်​်ပစ်​်ချ​ျလို​ု�က်​် အကြိ�ိမ်​်ကြိ�ိမ်​် ပြု�ုလု​ုပ်​်ကာ​ာ ရေ�စီး​း�အား​း�ကို​ု� တို​ု�င်း​း�တာ​ာနေ�ကြ�သည်​်။ ယင်း​း�အဖွဲ့​့��သည်​် ရေ�တံ​ံခွ​ွန်​်အနေ�ဖြ�င့်​်� အသေး�းစား�း လျှ​ှပ်​်စစ်​်ထု​ုတ်​်ယူ​ူမှု​ုအတွ​ွက်​် သင့်​်�လျော်�်��ခြ�င်း​း� ရှိ​ိ� မရှိ​ိ�ကို​ု� ဆန်း​း�စစ်​်နေ�ကြ�ခြ�င်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။

အပြ�ည့်​်�အစုံ​ံ� ဖတ်​်ရန်​် နှိ​ိ�ပ်​်ပါ​ါ


ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှု​ု၏ ဒဏ်​်ကို​ု� ဤကမ္ဘာ​ာ�ပေါ်�်တွ​ွင်​် ရှ​ှင်​်သန်​်နေ​ေသူတို​ု�င်း​း ူ � ခံ​ံစား�းနေ​ေကြ�ရပါ​ါသည်​်။ ကျွ​ွ�န်ု​ု�ပ်​်တို့​့�� အနေ​ေဖြ�င့်​်� လျ​ျင်​်မြ�န်​်စွာ​ာ� တုံ့​့��ပြ�န်​် သပ္ပာ​ာ�ယပြု�ု ကြိုး�း��ပမ်း​း� ရန်​် လို​ု�ပါ​ါသည်​်။

အစား�း မူ​ူလကတည်း​း�က ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��ကို​ု� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ပေး�းနေ� သည့်​်� သဘာ​ာဝတရား�းကို​ု� ပြ�န်​်လည်​် အား​း�ဖြ�ည့်​်� အသက်​် သွ​ွင်း​း�မှု​ုတွ​ွင်​် ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ�မည် ံ ်ဆို​ု�လျှ​ှင်​် မည်​်သို့​့�� နေ�ပါ​ါမည်​် လဲ​ဲ။

ရေ�လှို​ု�င်း​း�များ�း� ရို​ု�က်​်ခတ်​်၍ ဆား​း�ငန်​်ရေ�များ�း� လယ်​်မြေ�ေများ�း� အတွ​ွင်း​း� စိ​ိမ့်​်�ဝင်​်ကာ​ာ သီး​း�နှံ​ံ�များ�း�ကို​ု� ပျ​ျက်​်ဆီး​း�စေ�သည့်​်�အခါ​ါ ပင်​်လယ်​်ရေ�တား​း�တမံ​ံများ�း�ဖြ�င့်​်� ဒီ​ီရေ�လှို​ု�င်း​း�များ�း�ကို​ု� တား​း�ဆီး​း� ကြ�သည်​်။ သိ​ိပ္ပံ​ံ�ပညာ​ာရှ​ှင်​်များ�း�က စက်​်မှုလု ု ပ် ု ်ငန်း​း�မှ​ှ လေ�ထု​ု အတွ​ွင်း​း�သို့​့�� ထု​ုတ်​်လွှ​ှတ်​်နေ�ကြ�သည့်​်� ကာ​ာဗွ​ွန်​်ဓာ​ာတ်​်ငွေ့�့�ကို​ု� စု​ုပ်​်ယူရန် ူ ် ကာ​ာဗွ​ွန်​်ဖမ်း​း�ယူ​ူ သို​ု�လှော�ာ�င်​်သည့်​်� စက်​်ပစ္စစည်း​း� များ�း�ကို​ု�ပင်​် ပုံ​ံ�စံ​ံထု​ုတ်​် တည်​်ဆော�ာက်​်ခဲ့​့ကြ� � သည်​်။

သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း�တွ​ွင်​် ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ�ံ ခြ�င်း​း�က ကမ္ဘာ​ာ�ပေါ်�်တွ​ွင်​် ထိ​ိခို​ု�က်​်ခံ​ံစား�းရနို​ု�င်​်ချေ�ေ အမြ�င့်​်� ဆုံး​း�� လူ​ူထုအ ု သို​ု�က်​်အဝန်း​း�များ�း�ကို​ု� ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲ မှု​ုဒဏ်​်မှ​ှ ကာ​ာကွ​ွယ်​်ပေး�းနို​ု�င်​်မည်​် ဖြ�စ်​်ပြီး�း� အလု​ုပ်​်အကို​ု�င်​် အခွ​ွင့်​်�အလမ်း​း�များ�း� ဖန်​်တီး​း�ပေး�းကာ​ာ စီး​း�ပွား��းကဏ္ဍ တိုး​း��တက်​် စေ�သလို​ု� ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ�မျိုး�း��ကွဲ​ဲ�များ�း� ပြ�န်​်လည်​် ပွား��းများ�း� စေ�ပြီး�း� တစ်​်ကမ္ဘာ​ာ�လုံး​း�� အတို​ု�င်း​း�အတာ​ာဖြ�င့်​်� ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှုကို​ု�ပ ု င်​် နှေး�း�ကွေး�း�စေ�နို​ု�င်​်မည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။

ယင်း​း�ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း�သည်​် ပါး​း�နပ်​်လှသော်�်� ှ လည်း​း� ခဏတာ​ာအတွ​ွက်​်သာ​ာ ကြ�ည့်​်�၍ လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ကြ�ခြ�င်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။ ယင်း​း�တို့​့��က ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှု၏ ု လက္ခခဏာ​ာများ�း�ကို​ု�သာ​ာ ကု​ုစား�းခြ�င်း​း� ဖြ�စ်​်ပြီး�း� ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲနေ� မှု​ု ဖြ�စ်​်စဉ်​်ကို​ု� နှေး�း�ကွေး�း�အော�ာင်​် သို့​့��မဟု​ုတ်​် ကြုံ�ံ�တွေ့�့�ရမည့်​်� စိ​ိန်​်ခေါ်�်မှု​ုများ�း�အတွ​ွက်​် အသင့်​်�ဖြ�စ်​်အော�ာင်​် ကြိုး�း��ပမ်း​း�မှု​ုမှာ​ာ� အား​း�နည်း​း�နေ�သေး�းသည်​်။ အကယ်​်၍သာ​ာ အင်​်ဂျ​ျင်​်နီယာ ီ ာ နည်း​း�ပညာ​ာ အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� များ�း�တွ​ွင်​်သာ​ာ ငွေ�ေကြေး��းသုံး​း��စွဲ​ဲ�နေ�မည့်​်� 42 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း�သည်​် ရာ​ာစု​ုနှ​ှစ်​် အတွ​ွင်း​း� အကြီး�း�မား�းဆုံး​း��သော�ာ စိ​ိန်​်ခေါ်�်မှု​ု အချို့​့���အတွ​ွက်​် ရေ�ရှ​ှည်​် အဖြေ�ေတစ်​်ခု​ု ဖြ�စ်​်ပါ​ါသည်​်။ သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း�ဆီ​ီ ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲ အာ​ာရုံ​ံ�စို​ု�က်​်မှုသ ု ည်​် စီး​း�ပွား��းရေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း�ကြီး�း�များ�း�၊ သဘာ​ာဝထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း ပညာ​ာရှ​ှင်​်များ�း�၊ လူ​ူထု​ုနှ​ှင့်​်� အစိုး​း��ရများ�း�၏ ရည်​်ရွ​ွယ်​်ချ​ျက်​် များ�း�ကို​ု� လမ်း​း�မှ​ှန်​်ပေါ်�် ရော�ာက်​်စေ�ပြီး�း� လူ​ူတို​ု�င်း​း�အတွ​ွက်​် ပို​ု�မို​ု� ကြံ့�့ခို​ု� � င်​်ပြီး�း� ကြွ�ယ် ွ ်ဝစည်​်ပင်​်ကာ​ာ ကျ​ျန်း​း�မာ​ာသည့်​်� အနာ​ာဂတ်​်တစ်​်ခု​ု ဖြ�စ်​်ရေး�း ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��၏ ဘုံ​ံ�ရည်​်ရွ​ွယ်​်ချ​ျက်​်

© Hkun Lat/WWF-Myanmar

သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း�ဖြ�င့်​်� ကြံ့�့�ကြံ့�့�ခံ​ံ နို​ု�င်​်သော�ာ အနာ​ာဂတ်​်တွ​ွင်​် ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ​ံ�ခြ�င်း​း�

များ�း�ကို​ု� လက်​်တွေ့�့� ဖြ�စ်​်လာ​ာနို​ု�င်​်စေ�မည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။ WWF-မြ�န်​်မာ​ာအနေ�ဖြ�င့်​်� လာ​ာမည့်​်� နှ​ှစ်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� လများ�း� အတွ​ွင်း​း� ရှိ​ိ�ပြီး�း� သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း�တွ​ွင်​် ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ�ံရန်​် ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲကြိုး�း��ပမ်း​း�သွား​း��မည်​် ဖြ�စ်​်ပြီး�း� မြ�န်​်မာ့​့� စီး​း�ပွား��းရေး�း တိုး​း��တက်​်မှုကို​ု� ု အထော�ာက်​်အကူ​ူပြု�ု မည့်​်� ဂေ�ဟစနစ်​်များ�း�ကို​ု� ပြ�န်​်လည်​်အား​း�ဖြ�ည့်​်�ကာ​ာ နို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ ရာ​ာသီ​ီဥတု​ုဒဏ်​် ကြံ့�့ကြံ့� �့ခံ​ံနို​ု� � င်​်မှု၊ု ပြ�ည်​်သူပြ�ည် ူ ်သား​း�များ�း� ကြွ�ယ် ွ ်ဝချ​ျမ်း​း�သာ​ာမှု​ုနှ​ှင့်​်� ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ�မျိုး�း��ကွဲ​ဲ� ကြွ�ယ် ွ ်ဝမှု​ုတို့​့��ကို​ု� လည်း​း� အား​း�ဖြ�ည့်​်�ပေး�းသွား​း��ပါ​ါမည်​်။

သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း�တွ​ွင်​် ရင်း​း�နှီး​း�� မြှု�ု�ပ်​်နှံ​ံ�ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​်� သဘာ​ာဝကို​ု� ဘက်​်မျှ​ှ�စေ​ေရေး�းကို​ု� စိ​ိန်ခေါ်� ် ် မှု​ုမှ​ှသည်​် အဖြေ�ေအဖြ�စ်​် ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲနို​ု�င်​်မည်​် ကမ္ဘာ​ာ�တစ်​် ခု​ုဆီ​ီ လျှော�ာ��က်​်လှ​ှမ်း​း�နို​ု�င်​်မည်​် ဖြ�စ်​်သည်​်။


© Shutterstock/WWF-Myanmar

2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 43


လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�

သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံသည်​် ယင်း​း�၏ ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��တိုး​း��တက်​်ရေး�း အတွ​ွက်​် အရေး�းကြီး��း သည့်​်� အနေ�အထား​း�တွ​ွင်​် ရှိ​ိ�နေ�ပြီး�း� အခြေ�ေခံ​ံ

တကယ်​် ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲမှုအ ု တွ​ွက်​် လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်နို​ု�င်​်စွ​ွမ်း​း�ကို​ု� တည်​်ဆော�ာက်​်ပေး�းရန်​် ကြိုး�း��ပမ်း​း�နေ�ပါ​ါသည်​်။

အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�များ�း�တွ​ွင်​် နို​ု�င်​်ငံ​ံခြား�း�ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ​ံ�မှု​ု များ�း� ဝင်​်ရော�ာက်​်လာ​ာမှု​ုကြော��ာင့်​်� နို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ မယို​ု�ယွ​ွင်း​း�သေး�းသော�ာ ဂေ�ဟစနစ်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� လူ​ူထု​ုအသို​ု�က်​်အဝန်း​း�များ�း�ကို​ု� ထိ​ိခို​ု�က်​် စေ�ပြီး�း� ယင်း​း�တို့​့�ကို​ု� အား​း�ထား​း� နေ�သည့်​်� မျိုး�း��စိ​ိတ်​်များ�း�အပေါ်�် ခြိ�ိမ်း​း�ခြော��ာက်​်လာ​ာနေ�မည့်​်� အလား​း�အလာ​ာ ရှိ​ိ�နေ�ပါ​ါသည်​်။ WWF-မြ�န်​်မာ​ာ၏ သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံ

အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� အစီ​ီအစဉ်​်က နို​ု�င်​်ငံ့​့ခေါ � �ါင်း​း�ဆော�ာင်​်များ�း�

အဓိ​ိကကာ​ာလများ�း�

အကျ​ျပ်​်အတည်း​း�၏ နော�ာက်​်ခံ​ံဇစ်​်မြ�စ်​်ကို​ု� အာ​ာရုံ​ံ�စို​ု�က်​်လာ​ာစေ�

နှ​ှင့်​်� စက်​်မှုဝ ု န်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနတို့​့��ကဲ့​့�သို့​့��သော�ာ သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်

အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� စီ​ီစဉ်​်ဖော်�်�ဆော�ာင်​်မှုတွ ု ွင်​် သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု

ရေး�းနှ​ှင့်​်� ဆက်​်သွယ် ွ ်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​်� စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �၊ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�း

ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း မဟု​ုတ်​်သည့်​်� ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန အမျိုး�း��မျိုး�း��နှ​ှင့်​်�

မည့်​်� အခွ​ွင့်​်�ထူး​း�တစ်​်ခု​ု ဖြ�စ်​်သလို​ု� WWF အနေ�ဖြ�င့်​်� အခြေ�ေခံ​ံ

ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း� တွ​ွင်​်ကျ​ျယ်​်လာ​ာစေ�ရေး�း အကူး​း�အပြော��ာင်း​း�

မဟာ​ာဗျူ​ူ�ဟာ​ာ ဆက်​်ဆံ​ံရေး�းကို​ု� တည်​်ဆော�ာက်​်နို​ု�င်​်ခဲ့​့�ပါ​ါသည်​်။

ကို​ု� မြ�န်​်ဆန်​်စေ�မည့်​်� နည်း​း�လမ်း​း�များ�း�ကို​ု� ထော�ာက်​်ခံ​ံ တို​ု�က်​်တွန်း​း ွ �

ကို​ု� ဦး​းဆော�ာင်​် ပါ​ါဝင်​်ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​်� ဆော�ာက်​်လုပ် ု ်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန

လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ပုံ​ံ� စည်း​း�မျ​ျဉ်း​း�ထုံး​း��စံ​ံများ�း�ကို​ု� ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲပစ်​်ပြီး�း�

ပို့​့��ဆော�ာင်​်ရေး�းဂေ�ဟဗေ�ဒ ဒီ​ီပလို​ု�မာ​ာသင်​်တန်း​း� ဖော်�်�ဆော�ာင်​်မှု​ု

က အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�များ�း� စီ​ီစဉ်​်လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်မှုအ ု တွ​ွက်​်

ချ​ျက်​် တစ်​်ခုအ ု တွ​ွက်​် ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​်� အခြေ�ေခံ​ံ

ပြီး�း� ဖြ�စ်​်သည်​်။ ဤလု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ချ​ျက်​်များ�း�က မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ၏

မှု​ု၊ စနစ်​်တကျ​ျ ဖွဲ့​့��စည်း​း�တွေး�း�ခေါ်�်မှု​ုတို့​့�� ဖြ�စ်​်စေ�ကာ​ာ အမှ​ှန်​်

နယ်​်မြေ�ေများ�း�အား​း� ကာ​ာကွ​ွယ်​်ပေး�းနို​ု�င်​်မည့်​်� စနစ်​်ပို​ု�င်း​း�ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ

အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ချိ​ိ�န်​်ဆတွေး�း�ခေါ်�် ဦး​းဆော�ာင်​်လုပ် ု ်ကို​ု�င်​်

COVID-19 အလွ​ွန်​် စီး​း�ပွား��းရေး�း ပြ�န်​်လည်​်နလံ​ံထူ​ူမှုက ု လက်​်ရှိ​ိ�

ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� ဆော�ာက်​်လုပ် ု ်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာန၊ ပို့​့��ဆော�ာင်​်

နှ​ှင့်​်� လက်​်တွဲ​ဲ�၍ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွင်း​း� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ

အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� ကဏ္ဍအတွ​ွက်​် ဘုံ​ံ�မျှော်�်��မှ​ှန်း​း�

အပြော��ာင်း​း�အလဲ​ဲကို​ု� မော�ာင်း​း�နှ​ှင်​်ပေး�းပါ​ါလိ​ိမ့်​်�မည်​်။

အား​း�တက်​်သရော�ာရှိ​ိ�မှု​ုနှ​ှင့်​်� အကူ​ူအညီ​ီရယူလို​ု�မှု ူ ုတို့​့��ကို​ု� ပြ�သခဲ့​့�

တစ်​်ကမ္ဘာ​ာ�လုံး​း��တွ​ွင်​် အထူး​း�ခြား�း�ဆုံး​း��စာ​ာရင်း​း�ဝင်​် သစ်​်တော�ာ

ရာ​ာတွ​ွင်​် ခို​ု�င်​်မာ​ာသည့်​်� အခန်း​း�ကဏ္ဍတစ်​်ခုကို​ု� ု ရစေ�ပါ​ါလိ​ိမ့်​်�မည်​်။

သဘာ​ာဝတရား�း ပို​ု�မို​ု� ကြံ့�့�ခို​ု�င်​်စေ�ရေး�းတွင် ွ ် ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ�မှု ံ အ ု ပေါ်�်

အာ​ာရုံ​ံ�စို​ု�က်​်မှု​ု ပို​ု�မြ�င့်​်�လာ​ာစေ�မည့်​်� အလား​း�အလား​း�ကို​ု� တွေ့�့�နေ�ရ

ပါ​ါသည်​်။

အော�ာက်​်တို�ဘာ ု ာ ၂၀၁၉

နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်ထိခို​ု�က် ိ ်မှု​ု ဆန်း​း�စစ်​်ချ​ျက်​် (EIA) နှ​ှင့်​့� ပတ်​်သက်​်၍ ဆော�ာက်​်လုပ် ု ်ရေး�း၊ ပို့​့��ဆော�ာင်​်ရေး�းနှင့်​့ ှ � ဆက်​် သွ​ွယ်​်ရေး�း၊ သယံ​ံဇာ​ာတနှ​ှင့်​့� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း စသည့်​့� ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနများ�း�မှ​ှ

ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနတွ​ွင်း​း� ပို့​့��ဆော�ာင်​်ရေး�း ဂေ�ဟစနစ်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ကျွ​ွမ်း​း�ကျ​ျင်​်မှု​ု မြှ�ှင့်​့�တင်​်ရေး�း နှ​ှင့်​့� လမ်း​း�စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �များ�း� အား​း� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ သာ​ာဓကများ�း� အသွ​ွင်​် ပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲရေး�း ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်ရန်​် ဆော�ာက်​်လုပ် ု ်ရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​့� MOU ရေး�းထိုး​း��ခြ�င်း​း�

အဓိ​ိက အစိုး​း��ရ အရာ​ာရှိ​ိ�များ�း�အား​း� သင်​်တန်း​း�ပေး�းခြ�င်း​း�

44 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

ဒီ​ီဇင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

ငါး​း�နှ​ှစ်ကြာ� ် ာ အထော�ာက်​်အထား​း� အခြေ�ေပြု�ု တို​ု�က်​်တွ​ွန်း​း�မှု​ု ရလာ​ာဒ်​် အနေ�ဖြ�င့်​့� ထား​း�ဝယ်​်လမ်း​း�မကြီး�း�၏ ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ� မျိုး�း��ကွဲ​ဲ�များ�း�အပေါ်�် သက်​်ရော�ာက်​်မှု​ု လျှော့�့��ချ​ျရေး�း WWF ၏ အသေး�းစိ​ိတ်​် အကြံ�ံပြု�ုချ​ျက်​်များ�း�ကို​ု� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ ဆော�ာက်​်လုပ် ု ်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​်� စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �ဖော်�်�ဆော�ာင်​်သူ​ူ NEDA တို့​့��က လက်​်ခံ​ံ အတည်​်ပြု�ုခဲ့​့သ � ည်​်။


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� ၂၀၂၀-၁ အင်​်ဂျ​ျင်​်နီ​ီယာ​ာများ�း�၊ အစီ​ီအစဉ်​်ရေး�းဆွဲ​ဲ�သူ​ူများ�း�နှ​ှင့်​်� နည်း​း�ပညာ​ာသမား�းများ�း�အတွ​ွက်​်

မြ�န်​်မာ့​့� ပထမဆုံး​း�� သယ်​်ယူ​ူပို့​့��ဆော�ာင်​်ရေး�း ဂေ�ဟဗေ�ဒဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဒီ​ီပလို​ု�မာ​ာသင်​်တန်း​း� ဖွ​ွင့်​်�လှ​ှစ်​်ရန်​်

၂၀၂၀-၁ မြ�န်​်မာ့​့�မီး​း�ရထား​း�ဌာ​ာနအတွ​ွက်​် ပထမဆုံး​း��သော�ာ ရထား​း�လမ်း​း�ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဂေ�ဟဗေ�ဒ

သင်​်တန်း​း�နှ​ှင့်​်� အလု​ုပ်​်ရုံ​ံ�ဆွေး�း�နွေး�း�ပွဲ​ဲ�တို့​့��ကို​ု� ပြု�ုလု​ုပ်​်ပြီး�း� ကနဦး​းစမ်း​း�သပ်​် စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�များ�း� ဖော်�်�ထု​ုတ်​်ရန်​်

၂၀၂၁

COVID-19 အလွ​ွန်​် ပြ�န်​်လည်​်နလံ​ံထူ​ူရေး�း အစီ​ီအစဉ်​်၏ အစိ​ိတ်​်အပို​ု�င်း​း�အဖြ�စ်​် သဘာ​ာဝ

သဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ � ရေး�းဆွဲ​ဲ�မှု​ုတွ​ွင်​် သဘာ​ာဝအခြေ�ေပြု�ု ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�နည်း​း�များ�း�

အရေး�းပါ​ါ နေ�ရာ​ာရလာ​ာစေ�ရန်​်

၂၀၂၁ အဓိ​ိက တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ကျ​ျက်​်စား�းဒေ�သများ�း�ကို​ု� ဖြ�တ်​်၍ အလျား​း��လို​ု�က်​် ဖြ�န့်​်�ကျ​ျက်​် သည့်​်� အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�များ�း� စီ​ီစဉ်​်ဖော်�်�ဆော�ာင်​်မှု​ုအတွ​ွက်​် အထော�ာက်​်အကူ​ူပြု�ုမည့်​်� အင်​် တာ​ာနက်​်အခြေ�ေပြု�ု အက်​်ပ်​်တစ်​်ခု​ု ဖန်​်တီး​း�၍ အစိုး​း��ရ ဆုံး​း��ဖြ�တ်​်ချ​ျက်​်ချ​ျမှ​ှတ်​်သူ​ူများ�း� ကဲ့​့�သို့​့��သော�ာ ပညာ​ာရပ်​်ပို​ု�င်း​း�ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ကျွ​ွမ်း​း�ကျ​ျင်​်သူ​ူ မဟု​ုတ်​်သည့်​်� ပု​ုဂ္ဂို​ု��လ်​်များ�း�ကို​ု� ပို​ု�မို​ု� လက်​်လှ​ှမ်း​း�မီ​ီလာ​ာစေ�ခြ�င်း​း�

"အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�တွေ�ေရဲ့​့� လူ​ူ တွေ�ေနဲ့​့� သဘာ​ာဝအပေါ်�် ကော�ာင်း​း�ကျိုး​း��� နှ​ှင့်​်� မကော�ာင်း​း�ကျိုး​း��� သက်​်ရော�ာက်​်မှု​ု များ�း�ကို​ု� ကျွ​ွ�န်​်မတို့​့�� ဖော်�်�ထု​ုတ်​်ပြ�သခဲ့​့� တာ​ာကို​ု� လက်​်ခံ​ံ အသိ​ိအမှ​ှတ်ပြု�ုခဲ့​့ ် � တာ​ာက ကျွ​ွ�န်​်မတို့​့��အတွ​ွက်​် အကြီး�း�မား�း ဆုံး​း�� အော�ာင်​်မြ�င်​်မှု​ုပါ​ါပဲ​ဲ။ ကျွ​ွ�န်​်မတို့​့��ရဲ့​့� ရပ်​်တည်​်ချ​ျက်​်က အခြေ�ေခံ​ံ အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� စီ​ီစဉ်​်ဖော်�်�ဆော�ာင်​်မှု​ု မှာ​ာ� ကြံ့�့�ကြံ့�့�ခို​ု�င်​်နို​ု�င်​်မှု​ုနဲ့​့� သဘာ​ာဝ သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်မှု​ုတို့​့��ကို​ု� အခို​ု�င်​်အမာ​ာ ထည့်​်�သွ​ွင်း​း�နို​ု�င်​်ဖို့​့��ပါ​ါပဲ​ဲ။"

ဖြ�င့်​်� စင်္ကြံ�ံများ�း� မြေ�ေပုံ​ံ�ထု​ုတ်​်မှု​ု လု​ုပ်​်ငန်း​း�စဉ်​်ကို​ု� လုံး​း��ဝပြော��ာင်း​း�လဲ​ဲပစ်​်ရန်​် ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

ပို့​့��ဆော�ာင်​်ရေး�း စီ​ီစဉ်​်ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်မှု​ု မူ​ူဝါ​ါဒ မူ​ူ ဘော�ာင်​်များ�း�တွ​ွင်​် သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်နှင့်​်� ှ ဂေ�ဟဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဘေး�းဆီး​း�ရန်​်ကာ​ာများ�း� ပေါ�ါင်း​း�စပ်​် ထည့်​်�သွ​ွင်း​း�ရေး�း အလေး�းပေး�းသည့်​့� ပို့​့��ဆော�ာင်​် ရေး�းနှ​ှင့်​်� ဆက်​်သွယ် ွ ်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​်�

WWF ၏ ပံ့​့�ပိုး​း�� ကမကထပြု�ုမှု​ုဖြ�င့်​်� ဆော�ာက်​်လုပ် ု ်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​်� ရန်​် ကု​ုန်​်နည်း​း�ပညာ​ာတက္ကကသို​ု�လ်​်တို့​့�� ဦး​းဆော�ာင်​်ကာ​ာ ပို့​့��ဆော�ာင်​်ရေး�းဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဂေ�ဟ စနစ်​်ကို​ု� ဖော်�်�ဆော�ာင်​်ရန်​် အစိုး​း��ရဌာ​ာနများ�း�နှ​ှင့်​်� ပညာ​ာရေး�းအဖွဲ့​့��အစည်း​း�များ�း� မှ​ှ အရာ​ာရှိ​ိ�များ�း�၊ အင်​်ဂျ​ျင်​်နီယာ ီ ာများ�း�၊ စီ​ီစဉ်​်ဖော်�်�ဆော�ာင်​်သူများ�း ူ �နှ​ှင့်​်� အခြား�း� ပညာ​ာရပ်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ကျွ​ွမ်း​း�ကျ​ျင်​်သူများ�း ူ �ကို​ု� သင်​်ကြား�း�ပို့​့��ချ​ျပေး�းသွား​း��မည့်​့�

မိ​ိတ်​်ဖက်​်ဖွဲ့​့�မှု​ုသစ်​် ပေါ်�်ပေါ�ါက်​်ခြ�င်း​း�

ပထမဆုံး​း��သော�ာ ဒီ​ီပလို​ု�မာ​ာသင်​်တန်း​း�

ဥူ​ူဗာ​ာနာ​ာမန်​်နွံ​ံ�

လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​် မန်​်နေ�ဂျာ�ာ


အမေး�း အဖြေ�ေ သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� အစီ​ီအစဉ်​် အရာ​ာရှိ​ိ� ကို​ု�စို​ု�င်း​း�က ၂၀၁၉ ခု​ုနှ​ှစ်​်တွ​ွင်​် ဆော�ာက်​်လု​ုပ်​်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​်� နား�းလည်​်မှု​ု စာ​ာချွ​ွ�န်​်လွှာ​ာ� လက်​်မှ​ှတ်​် ရေး�းထိုး​း��နို​ု�င်​်ခဲ့​့�မှု​ု အကြော��ာင်း​း�ကို​ု� ပြော��ာပြ�ခဲ့​့�ပါ​ါသည်​်။ ကျွ​ွန်​်တော့်�်��နာ​ာမည်​်က စို​ု�င်း​း�သံ​ံလွ​ွင်​်ပါ​ါ။ WWF-မြ�န်​်မာ​ာမှာ​ာ� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံ အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� အစီ​ီအစဉ်​် အရာ​ာရှိ​ိ�အဖြ�စ်​် တာ​ာဝန်​်ထမ်း​း�ဆော�ာင်​်ပါ​ါတယ်​်။ ကျွ​ွန်​်တော့်�်� တာ​ာဝန်​်က အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�တွေ�ေနဲ့​့� သူ​ူတို့​့��က တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်နဲ့​့� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်အပေါ်�် ထိ​ိခို​ု�က်​်စေ�မှု​ုတို့​့��အကြော��ာင်း​း� အရေး�းကြီး�း�တဲ့​့� အချ​ျက်​်အလက်​် တွေ�ေကို​ု� စု​ုဆော�ာင်း​း� ဆန်း​း�စစ်​်နို​ု�င်​်ဖို့​့�� အစိုး​း��ရနဲ့​့� မိ​ိတ်​်ဖက်​်အဖွဲ့​့��အစည်း​း�တွေ�ေနဲ့​့� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ရပါ​ါတယ်​်။ ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့��က ပို့​့��ဆော�ာင်​်ရေး�း အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�နဲ့​့�ဆို​ု�င်​် တဲ့​့� ဂေ�ဟဗေ�ဒဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ကိ​ိစ္စစရပ်​်တွေ�ေအကြော��ာင်း​း�ကို​ု� ကျ​ျယ်​်ကျ​ျယ်​်ပြ�န့်​်�ပြ�န့်​်� သိ​ိရှိ​ိ� နား�းလည်​် လာ​ာကြ�စေ�ဖို့​့��လည်း​း� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ရပါ​ါတယ်​်။ ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့��ရဲ့​့� ရည်​်မှ​ှန်း​း�ချ​ျက်​်က အခြေ�ေခံ​ံ အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�ဖော်�်�ဆော�ာင်​်ဖို့​့�� ဆွေး�း�နွေး�း�ရာ​ာမှာ​ာ� သဘာ​ာဝနဲ့​့� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်ရေး�း ကို​ု� အလေး�းပေး�း ထည့်​်�သွ​ွင်း​း� ဆွေး�း�နွေး�း�လာ​ာဖို့​့�� ဖြ�စ်​်ပါ​ါတယ်​်။ ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့� WWF-မြ�န်​်မာ​ာနဲ့​့� ဆော�ာက်​်လု​ုပ်​်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနတို့​့�ကြား�း�မှာ​ာ� နား�းလည်​်မှု​ု စာ​ာချွ​ွန်​်လွှာ​ာ� ရေး�းထိုး​း��နို​ု�င်​်ခဲ့​့�တဲ့​့�အကြော��ာင်း​း� ပြော��ာပြ�ပါ​ါရစေ�။ အရင်​်ဆုံး​း�� ဒီ​ီ MoU က ဘာ​ာ အတွ​ွက်​် ရည်​်ရွ​ွယ်​်တာ​ာလဲ​ဲဆို​ု�တာ​ာ ပြော��ာပြ�ပေး�းပါ​ါ။ နား�းလည်​်မှု​ုစာ​ာချွ​ွန်​်လွှာ​ာ�ဆို​ု�တာ​ာက လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်မှု​ု တစ်​်ခု​ုခု​ု လု​ုပ်​်ဖို့​့�� သဘော�ာတူ​ူရန်​် ဆန္ဒဒရှိ​ိ� တယ်​် သို့​့��မဟု​ုတ်​် ရည်​်ရွ​ွယ်​်တယ်​်ဆို​ု�တာ​ာ ဖော်�်�ပြ�တဲ့​့�အနေ�နဲ့​့� နှ​ှစ်​်ခု​ု သို့​့��မဟု​ုတ်​် နှ​ှစ်​်ခု​ုထက်​် ပို​ု�တဲ့​့� အဖွဲ့​့��အစည်း​း�တွေ�ေကြား�း� သဘော�ာတူ​ူ လက်​်မှ​ှတ်​်ရေး�းထိုး​း��တာ​ာပါ​ါ။ ဒီ​ီနေ�ရာ​ာမှာ​ာ�တော့�့� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံရဲ့​့� လူ​ူမှု​ုစီး​း�ပွား��း ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�းအတွ​ွက်​် လမ်း​း�တွေ�ေ၊ တံ​ံတား​း�တွေ�ေ တည်​်ဆော�ာက်​် 46 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

နေ�တဲ့​့� ဆော�ာက်​်လု​ုပ်​်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနဲ့​့� WWF-မြ�န်​်မာ​ာတို့​့��အကြား�း�မှာ​ာ� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွင်း​း� သဘာ​ာဝနဲ့​့� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်တဲ့​့� ပို့​့��ဆော�ာင်​်ရေး�း အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�တွေ�ေ ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��လာ​ာရေး�း ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်ဖို့​့�� MoU ရေး�းထိုး​း��ခဲ့​့�ကြ�တာ​ာပါ​ါ။ ဒီ​ီ MoU လက်​်မှ​ှတ်​်ထိုး​း��နို​ု�င်​်တာ​ာက လူ​ူတွေ�ေနဲ့​့� သဘာ​ာဝအတွ​ွက်​် ဘယ်​်လို​ု� ထူး​း�ခြား�း�တာ​ာလဲ​ဲ။ ဒီ​ီကိ​ိစ္စစက တကယ်​် စိ​ိတ်​်လှု​ုပ်​်ရှား��းဖို့​့�� ကော�ာင်း​း�ပြီး�း� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံကို​ု� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံ အဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�တွေ�ေ တည်​်ဆော�ာက်​်မှု​ုမှာ​ာ� ကမ္ဘာ့​့��ရှေ့�့�ဆော�ာင်​် နို​ု�င်​်ငံ​ံတစ်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံ ဖြ�စ်​်လာ​ာစေ� ဖို့​့�� အု​ုတ်​်မြ�စ်​်ချ​ျပေး�းတယ်​်လို့​့�� ကျွ​ွန်​်တော်�်� ယုံ​ံ�ကြ�ည်​်ပါ​ါတယ်​်။ ဒါ​ါက ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့�� အစိုး​း��ရရဲ့​့� ဦး​းစား�းပေး�း အချ​ျက်​်တစ်​်ချ​ျက်​် ဖြ�စ်​်တဲ့​့� သဘာ​ာဝနဲ့​့� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်စွာ​ာ� ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��တိုး​း��ရေး�းအတွ​ွက်​် လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ရင်း​း� တို​ု�င်း​း�ပြ�ည်​်ရဲ့​့� ကြွ�ွယ်​်ဝလှ​ှတဲ့​့� ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ�မျိုး�း��ကွဲ​ဲ�တွေ�ေကို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းအတွ​ွက်​် ဆော�ာက်​်လု​ုပ်​်ရေး�းဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနကို​ု� အရေး�းပါ​ါတဲ့​့� အခန်း​း�ကဏ္ဍတစ်​်ခု​ုမှာ​ာ� ပါ​ါဝင်​်နို​ု�င်​်စေ�ဖို့​့�� အရေး�း ပါ​ါတဲ့​့� ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�တစ်​်ရပ်​်ပါ​ါပဲ​ဲ။ အဲ​ဲဒါ​ါက မြ�န်​်မာ့​့� လူ​ူထု​ုနဲ့​့� သဘာ​ာဝအတွ​ွက်​် ဘယ်​်လို​ု� သဘော�ာဆော�ာင်​်တာ​ာပါ​ါလဲ​ဲ။ မဖွံ့​့��ဖြိုး�း��သေး�းတဲ့​့� နယ်​်မြေ�ေတွေ�ေ အများ�း�ကြီး�း� ရှိ​ိ�နေ�သေး�းတာ​ာကြော��ာင့်​်� မြ�န်​်မာ့​့� အနာ​ာဂတ်​်မှာ​ာ� အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�တွေ�ေ အများ�း�ကြီး�း� ပေါ်�်ပေါ�ါက်​်လာ​ာဖို့​့�� ရှိ​ိ�ပြီး�း� အဲ​ဲဒီ​ီ လမ်း​း�မ ကြီး�း�တွေ�ေက နို​ု�င်​်ငံ့​့� စီး​း�ပွား��း ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�းအတွ​ွက်​် အရေး�းပါ​ါပါ​ါတယ်​်။ ဒီ​ီနေ�ရာ​ာမှာ​ာ� ဇီ​ီဝမျိုး�း��စုံ​ံ� မျိုး�း��ကွဲ​ဲ�နဲ့​့� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းကို​ု� ပေါ�ါင်း​း�စပ်​် ထည့်​်�သွ​ွင်း​း�မှု​ု မရှိ​ိ�ရင်​် ရေ�ရှ​ှည်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�မှု​ု ကု​ုန်​်ကျ​ျစရိ​ိတ်​်နဲ့​့� ဂေ�ဟစနစ်​် ပျ​ျက်​်စီး​း�မှု​ုတို့​့��က အနာ​ာဂတ်​် စီး​း�ပွား��းရေး�းအပေါ်�် အထိ​ိနာ​ာလော�ာက်​်အော�ာင်​် သက်​်ရော�ာက်​်စေ�တယ်​်ဆို​ု�တာ​ာ ကမ္ဘာ​ာ�ပေါ်�်က တခြား�း�နို​ု�င်​်ငံ​ံတွေ�ေရဲ့​့� အတွေ့�့�အကြုံ�ံ�တွေ�ေက သင်​်ခန်း​း�စာ​ာယူ​ူစရာ​ာ အများ�း�ကြီး�း� ရှိ​ိ�နှ​ှင့်​်�ပြီး�း� ဖြ�စ်​်ပါ​ါတယ်​်။ သတင်း​း�ကော�ာင်း​း�ကတော့�့� ဒီ​ီ MoU ကို​ု� လက်​်မှ​ှတ်​်ရေး�းထိုး​း��နို​ု�င်​်မှု​ုက အစိုး​း��ရရဲ့​့� သဘာ​ာဝ နဲ့​့� သဟဇာ​ာတရှိ​ိ�စွာ​ာ� ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�းကို​ု� စိ​ိတ်​်ဝင်​်တစား�းရှိ​ိ�မှု​ုနဲ့​့� WWF လို​ု� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း အဖွဲ့​့��အစည်း​း�တွေ�ေနဲ့​့� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ဖို့​့�� ဆန္ဒဒရှိ​ိ�မှု​ုကို​ု� ပြ�သခြ�င်း​း�ပါ​ါပဲ​ဲ။ ဒီ​ီ MoU က ဘာ​ာလို့​့� အဲ​ဲဒီ​ီလော�ာက်​် အရေး�းကြီး�း�တာ​ာလဲ​ဲ။ ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�းအဖွဲ့​့��အစည်း​း�ဖြ�စ်​်တဲ့​့� WWF အနေ�နဲ့​့� ပုံ​ံ�မှ​ှန်​်အား​း�ဖြ�င့်​်� ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း� ရေး�းနဲ့​့� သက်​်ဆို​ု�င်​်တဲ့​့� ဌာ​ာနတွေ�ေနဲ့​့�ပဲ​ဲ MoU ရေး�းထိုး​း��လေ့�့ ရှိ​ိ�ပေ�မယ့်​်� အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� အကော�ာင်​်အထည်​်ဖော်�်� တည်​်ဆော�ာက်​်တဲ့​့� ဌာ​ာနတစ်​်ခု​ုနဲ့​့� ရေး�းထိုး​း��တဲ့​့� ဒီ​ီ MoU က ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း� ရေး�း လု​ုပ်​်ငန်း​း�နဲ့​့� လူ​ူမှု​ုစီး​း�ပွား��း ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�းတို့​့��ကို​ု� အတူ​ူလက်​်တွဲ​ဲ� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ဖို့​့�� နှ​ှစ်​်ဖက်​်လုံး​း��ရဲ့​့� ဆန္ဒဒကို​ု� ဖော်�်�ထု​ုတ်​်ပြ�သမှု​ုပါ​ါပဲ​ဲ။


ဒီ​ီအတွ​ွက်​် ဘယ်​်လော�ာက်​်ကြာ�ာအော�ာင်​် ကြိုး�း��ပမ်း​း�ခဲ့​့�ရတာ​ာလဲ​ဲ။ ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့��က ဒီ​ီ MoU ထိုး​း��နို​ု�င်​်ဖို့​့��ကို​ု� ဆော�ာက်​်လု​ုပ်​်ရေး�း ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနဲ့​့� ကြိုး�း��စား�းနေ�တာ​ာ အတော်�်�ကို​ု� ကြာ�ာခဲ့​့�ပြီး�း� သူ​ူတို့​့��ဘက်​်ကလည်း​း� တက်​်တက်​်ကြွ�ွကြွ�ွ ကူ​ူညီ​ီပေး�းခဲ့​့�ပါ​ါတယ်​်။ ဒီ​ီ လု​ုပ်​်ငန်း​း�စဉ်​်က ရှ​ှည်​်ကြာ�ာလွ​ွန်း​း�ပေ�မယ့်​်� ထို​ု�က်​်တန်​်ပါ​ါတယ်​်။ အဲ​ဲဒီ​ီ MoU လက်​်မှ​ှတ်​်ထိုး​း��တဲ့​့�နေ့�့က အကြော��ာင်း​း�လေး�း ပြော��ာပြ�ပါ​ါဦး​း။ အခက်​်ခဲ​ဲဆုံး​း�� အပို​ု�င်း​း�က လက်​်မှ​ှတ်​်ထိုး​း��မယ့်​်� နေ့�့ကို​ု� ရွေး�း�ရတာ​ာပါ​ါပဲ​ဲ။ လမ်း​း�ဦး​းစီး​း�ဌာ​ာနက ညွှ​ှန်​်ကြား�း�ရေး�းမှူး​း��ချု​ု�ပ်​်နဲ့​့� WWF ရဲ့​့� ဌာ​ာနေ�ညွှ​ှန်​်ကြား�း�ရေး�းမှူး​း��က အရမ်း​း�ကို​ု� အလု​ုပ်​်များ�း�ကြ� တာ​ာလေ�။ နော�ာက်​်ဆုံး​း��တော့�့� ၂၀၁၉ နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာလ ၁၄ ရက်​်ကို​ု� ညှိ​ိ�နှို​ု�င်း​း�နို​ု�င်​်ခဲ့​့�ပါ​ါတယ်​်။ အဲ​ဲဒီ​ီနေ့�့ ကို​ု� ရော�ာက်​်တော့�့� ညွှ​ှန်​်ကြား�း�ရေး�းမှူး​း��ချု​ု�ပ်​်က အင်​်ဂျ​ျင်​်နီ​ီယာ​ာချု​ု�ပ်​်တွေ�ေနဲ့​့� အတူ​ူတူ​ူ ကျွ​ွန်​်တော်�်� တို့​့��ကို​ု� စော�ာင့်​်�ကြို�ု�နေ�ပါ​ါတယ်​်။ သူ​ူက သူ့​့�ခံ​ံစား�းချ​ျက်​်နဲ့​့� အမေ�ရိ​ိကန်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံကို​ု� ဂေ�ဟစနစ်​်နဲ့​့� ပို့​့��ဆော�ာင်​်ရေး�းဆို​ု�င်​်ရာ​ာ နို​ု�င်​်ငံ​ံတကာ​ာ ကွ​ွန်​်ဖရင့်​်� တက်​်ခဲ့​့�တု​ုန်း​း�က လေ့�့လာ​ာခွ​ွင့်​်� ရခဲ့​့�တာ​ာတွေ�ေ အထူး​း�သဖြ�င့်​်� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​် ဖြ�တ်​်ကူး​း�လမ်း​း�တွေ�ေလို​ု� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်တွေ�ေအပေါ်�် သက်​်ရော�ာက်​်မှု​ု လျှော့�့��ချ​ျရေး�း နည်း​း�လမ်း​း�တွေ�ေ တွေ့�့�မြ�င်​်ခဲ့​့�ရတဲ့​့� ခရီး​း�စဉ်​်တွေ�ေ အကြော��ာင်း​း�ကို​ု� ပွ​ွင့်​်�ပွ​ွင့်​်�လင်း​း�လင်း​း� ပြော��ာခဲ့​့�ပါ​ါတယ်​်။ သူ​ူက ဒီ​ီ MoU အနေ�နဲ့​့� ဝန်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနအတွ​ွက်​် ဌာ​ာနတွ​ွင်း​း�မှာ​ာ� လူ​ူနဲ့​့� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်တွေ�ေ အတွ​ွက်​် သဘာ​ာဝရဲ့​့� အရေး�းကြီး�း�ပုံ​ံ�ကို​ု� ပို​ု�သတိ​ိပြု�ုလာ​ာကြ�စေ�ဖို့​့�� အထော�ာက်​်အကူ​ူပြု�ုတယ်​်လို့​့�� ထု​ုတ်​်ပြော��ာခဲ့​့�ပြီး�း� ဒီ​ီသတင်း​း�စကား​း�တွေ�ေက အများ�း�ပြ�ည်​်သူ​ူထံ​ံ ရော�ာက်​်ဖို့​့�� အရေး�းကြီး�း�ပြီး�း� ဌာ​ာန အနေ�နဲ့​့�လည်း​း� ဒီ​ီလို​ု� ရော�ာက်​်ရှိ​ိ�နို​ု�င်​်ရေး�း ကူ​ူညီ​ီလု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်သွား​း��ဖို့​့�� ဆန္ဒဒရှိ​ိ�ကြော��ာင်း​း� ထည့်​်�သွ​ွင်း​း� ပြော��ာသွား​း��ခဲ့​့�ပါ​ါတယ်​်။ ဌာ​ာနအနေ�နဲ့​့�လည်း​း� စိ​ိတ်​်လှု​ုပ်​်ရှား��းနေ�ခဲ့​့�ပုံ​ံ�ရပြီး�း� ဒေ�သတွ​ွင်း​း� သဘာ​ာဝနဲ့​့� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်ဖြ�စ်​် ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�း ဦး​းဆော�ာင်​်သူ​ူ ဖြ�စ်​်လာ​ာဖို့​့�� သူ​ူတို့​့��ရဲ့​့� အသိ​ိပညာ​ာကို​ု� မြှ�ှင့်​်�တင်​် နို​ု�င်​်မှာ​ာ�လည်း​း� နည်း​း�ပညာ​ာသစ်​်တွေ�ေကို​ု� လေ့�့လာ​ာနို​ု�င်​်မှာ​ာ�ရယ်​်အတွ​ွက်​် စိ​ိတ်​်ကြွ�ွနေ�ကြ�ပုံ​ံ�ပါ​ါပဲ​ဲ။ WWF ကလည်း​း� အလား​း�တူ​ူပဲ​ဲမို့​့�� ဒီ​ီရက်​်က နှ​ှစ်​်ဘက်​်လုံး​း��အတွ​ွက်​် နေ့�့ထူး​း�တစ်​်ရက်​်ပါ​ါပဲ​ဲ။

လမ်း​း�ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�းဦး​းစီး​း�ဌာ​ာနလို​ု� ဆက်​်စပ်​်ဌာ​ာနတွေ�ေကို​ု�လည်း​း� မျှ​ှဝေ�ချ​ျင်​်တယ်​်လို့​့��လည်း​း� ပြော��ာ ခဲ့​့�ပါ​ါသေး�းတယ်​်။ ဒါ​ါဆို​ု� ဘာ​ာတွေ�ေ ဆက်​်လု​ုပ်​်ဖို့​့� ရှိ​ိ�လဲ​ဲ။ သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�ဆို​ု�တာ​ာ အာ​ာရှ​ှရဲ့​့� လူ​ူပြော��ာအများ�း�ဆုံး​း�� ကိ​ိစ္စစ တစ်​်ရပ်​် ဖြ�စ်​်လာ​ာနေ�ပါ​ါတယ်​်။ အာ​ာရှ​ှ အင်​်အား​း�ကြီး�း�နှ​ှစ်​်နို​ု�င်​်ငံ​ံဖြ�စ်​်တဲ့​့� တရု​ုတ်​်နဲ့​့� အိ​ိန္ဒိ​ိ�ယတို့​့�� ကြား�း�မှာ​ာ� ရှိ​ိ�နေ�သလို​ု� ထို​ု�င်း​း�၊ လာ​ာအို​ု�နဲ့​့� ဘင်္ဂဂလား​း�ဒေ့�့ရှ်​်�တို့​့��လို​ု� နို​ု�င်​်ငံ​ံတွေ�ေနဲ့​့� နယ်​်နိ​ိမိ​ိတ်​် ထိ​ိ စပ်​်နေ�တဲ့​့� မြ�န်​်မာ့​့� ပထဝီ​ီအနေ�အထား​း�အရ အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�းသည်​် လူ​ူမှု​ုစီး​း�ပွား��း ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�းအတွ​ွက်​် မရှိ​ိ�မဖြ�စ်​် အရေး�းကြီး�း�သည်​်။ ဒီ​ီ MoU က ရှေ့�့�အနာ​ာဂတ်​် အတွ​ွက်​် အရေး�းကြီး�း�တဲ့​့� အခန်း​း�ကဏ္ဍမှာ​ာ� ရှိ​ိ�ပြီး�း� အစီ​ီအစဉ်​်တွေ�ေ ရေး�းဆွဲ​ဲ�လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ရာ​ာ မှာ​ာ� သတိ​ိထား​း�ဖို့​့��လို​ု�တယ်​်ဆို​ု�တာ​ာ သတိ​ိပေး�းနေ�မှာ​ာ�ပါ​ါ။ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံရဲ့​့� စဉ်​်ဆက်​်မပြ�တ်​် ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��တိုး​း��တက်​်ရေး�း အစီ​ီအစဉ်​်မှာ​ာ� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� ဖော်�်� ဆော�ာင်​်ရေး�း ဘုံ​ံ�ရည်​်ရွ​ွယ်​်ချ​ျက်​်ကို​ု� လျှော�ာ�က်​်လှ​ှမ်း​း�ဖို့​့��အတွ​ွက်​် ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့�� အား​း�လုံး​း��ကို​ု� အထော�ာက်​်အကူ​ူ ပြု�ုနေ�မှာ​ာ�ပါ​ါ။ © Hkun Lat/WWF-Myanmar

ကို​ု�ယ်​်တို​ု�င်​်အနေ�နဲ့​့�ရော�ာ အဲ​ဲဒီ​ီနေ့�့က ဘယ်​်လို​ု� ခံ​ံစား�းခဲ့​့�ရလဲ​ဲ။ ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့�� အစိုး​း��ရအဖွဲ့​့�� အထူး​း�သဖြ�င့်​်� အင်​်ဂျ​ျင်​်နီ​ီယာ​ာနဲ့​့� စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ပု​ုဂ္ဂို​ု��လ်​်တွေ�ေရဲ့​့� ပထမဆုံး​း�� ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�တစ်​်ရပ်​် ဖြ�စ်​်တာ​ာရယ်​် သဘာ​ာဝကို​ု� မဖျ​ျက်​်စီး​း�ပဲ​ဲ သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်ဖြ�စ်​်နဲ့​့� အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�တွေ�ေ တည်​်ဆော�ာက်​်ဖို့​့�� ဆန္ဒဒရှိ​ိ�တယ်​်ဆို​ု�တာ​ာ ဖော်�်�ပြ�ခဲ့​့�ကြ�တာ​ာရယ်​် ကြော��ာင့်​်� စိ​ိတ်​်လှု​ုပ်​်ရှား��းခဲ့​့�ရပါ​ါတယ်​်။ ညွှ​ှန်​်ကြား�း�ရေး�းမှူး​း��ချု​ု�ပ်​်နဲ့​့�လည်း​း� ဂေ�ဟစနစ်​် ဝန်​်ဆော�ာင်​်မှု​ု တွေ�ေနဲ့​့� အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ�တွေ�ေရဲ့​့� အရေး�းပါ​ါပုံ​ံ�ကို​ု� ဆွေး�း�နွေး�း�ပြီး�း� အတွေ့�့�အကြုံ�ံ�တွေ�ေ ဖလှ​ှယ်​်ခွ​ွင့်​်� ရခဲ့​့�တာ​ာမို့​့��လည်း​း� ဂု​ုဏ်​်ယူ​ူမိ​ိပါ​ါတယ်​်။ သူ​ူက ဒီ​ီလို​ု� ဗဟု​ုသု​ုတတွေ�ေကို​ု� ကျေး�း�လက်​် 2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 47


သဘာ​ာဝ စီ​ီမံကိ ံ ိန်း​း� သဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� ပို​ု�မို​ု� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်သည့်​်� မြ�န်​်မာ့​့�အနာ​ာဂတ်​် ဖန်​်တီး​း�နို​ု�င်​်ရန်​် စက်​်မှု​ုကဏ္ဍအား​း� ကူ​ူညီ​ီပေး�းခြ�င်း​း� မြ�န်​်မာ့​့ကု � ုမ္ပပဏီ​ီများ�း�၏

၈၀%

သည်​် အစား�းအစာ​ာနှ​ှင့်​့� အဖျော်�်��ယမကာ​ာ ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်သူ​ူ များ�း� ဖြ�စ်​်သည်​်။

ယင်း​း�တို့​့��၏

၆၀%

၅%

သည်​် အသေး�းစား�းနှ​ှင့်​့� အလတ်​်စား�း လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း� ဖြ�စ်​်သည်​်။

တွ​ွင်​်သာ​ာ အလု​ုပ်​်ဖြ�စ်​် သော�ာ ရေ�ဆိုး�း� သန့်​်�စင်​်မှု​ု စနစ်​် ရှိ​ိ�သည်​်။

ဤကု​ုမ္ပပဏီ​ီများ�း�သည်​် နို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ ရေ�ချို​ု��စနစ်​်များ�း�အတွ​ွင်း​း�သို့​့�� ရော�ာက်​်ရှိ​ိ�သွား​း��လေ့�့ရှိ​ိ�သော�ာ ဓာ​ာတု​ုပစ္စစည်း​း�နှ​ှင့်​်� ဘက်​်တီး​း�ရီး​း�ယား​း� ပိုး​း��များ�း� ပါ​ါဝင်​်သည့်​်� ရေ�ဆိုး​း�� ပမာ​ာဏ အများ�း�အပြား�း�ကို​ု� စွ​ွန့်​်�ထု​ုတ်​် နေ�ပြီး�း� လူ​ူတို့​့��၏ ကျ​ျန်း​း�မာ​ာရေး�းနှ​ှင့်​်� ဂေ�ဟစနစ်​်များ�း�ကို​ု�ပါ​ါ ကြီး�း�စွာ​ာ� သော�ာ အန္တတရာ​ာယ်​် ကျ​ျရော�ာက်​်စေ�နေ�သည်​်။ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ လျှ​ှင်​် မြ�န်​်စွာ​ာ� ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��နေ�သည့်​်� အစား�းအစာ​ာနှ​ှင့်​်� အဖျော်�်��ယမကာ​ာ ကဏ္ဍ သည်​် ဂေ�ဟစနစ်​်များ�း�၊ ယင်း​း�တို့​့��ကို​ု� မှီ​ီ�ခို​ု�နေ�သော�ာ ပြ�ည်​်သူလူ ူ ူထု​ု နှ​ှင့်​်� တော�ာရို​ု�င်း​း�တိ​ိရစ္ဆာ​ာ�န်​်များ�း�ကို​ု� ပျ​ျက်​်စီး​း�စေ�မှု​ု မရှိ​ိ�ဘဲ​ဲ ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��လာ​ာ စေ�ရန်​်မှာ​ာ� အရေး�းကြီး�း�လှ​ှသည်​်။

ကူ​ူညီ​ီပေး�းနေ�သည်​်။ အသေး�းစား�းနှ​ှင့်​်� အလတ်​်စား�း စီး​း�ပွား��းရေး�း လု​ုပ်​်ငန်း​း� (SME) များ�း�ကို​ု� အာ​ာရုံ​ံ�စို​ု�က်​်ကာ​ာ ပုံ​ံ�တူ​ူပွား��း ချဲ့​့��ထွ​ွင်​် အသုံး​း��ပြု�ုနို​ု�င်​်မည့်​်� သဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်သော�ာ ခို​ု�င်​်မာ​ာ သည့်​်� ကု​ုန်​်ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်မှု​ု စီး​း�ပွား��းရေး�း စံ​ံနမူ​ူနာ​ာ အနည်း​း�ဆုံး​း�� ၃၀ ကို​ု� သရု​ုပ်​်ပြ�နို​ု�င်​်ရန်​် သဘာ​ာဝ စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �က ရည်​်ရွ​ွယ်​်ထား​း�သည်​်။ ယင်း​း�က မိ​ိတ်​်ဖက်​်ဘဏ်​်များ�း�ကို​ု� ညစ်​်ညမ်း​း�စေ�မှု​ု ပို​ု�နည်း​း�သည့်​်� ရင်း​း�နှီး​း��မြှု�ု�ပ်​်နှံ�မှု ံ အ ု တွ​ွက်​် SME များ�း�ကို​ု� ချေး�း�ငွေ�ေများ�း� ထု​ုတ်​်ပေး�း နို​ု�င်​်စေ�ရေး�းအတွ​ွက်​် အစိ​ိမ်း​း�ရော�ာင်​်ဘဏ္ဍာ​ာရေး�း၊ SME နှ​ှင့်​်� လည်​်ပတ်​်ချေး�း�ငွေ�ေပုံ​ံ�စံ​ံတို့​့��ကို​ု� လေ့�့ကျ​ျင့်​်� သင်​်ကြား�း�ပေး�းခဲ့​့�သည်​်။

၂၀၁၈ ခု​ုနှ​ှစ်​်မှစကာ ှ ာ သဘာ​ာဝစီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �အနေ�ဖြ�င့်​်� မြ�န်​်မာ့​့� အစား�းအစာ​ာနှ​ှင့်​်� အဖျော်�်��ယမကာ​ာလု​ုပ်​်ငန်း​း� (F&B) ကဏ္ဍတွ​ွင်​် ညစ်​်ညမ်း​း�စေ�မှု​ု ပို​ု�နည်း​း�သည့်​်� ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်မှု​ု အလေ့�့အထများ�း�ကို​ု� သဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� သဟဇာ​ာတ ဖြ�စ်​်သည့်​်� စွ​ွမ်း​း�အင်​်နှ​ှင့်​်� ရေ� စီ​ီမံ​ံခန့်​်�ခွဲ​ဲ� မှု​ု အသုံး​း��ပြု�ုကာ​ာ သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ စီး​း�ပွား��းရေး�း ဖြ�စ်​်လာ​ာစေ� ရန်​် မူ​ူဝါ​ါဒများ�း�နှ​ှင့်​်� လု​ုပ်​်ငန်း​း�ဖွဲ့​့��စည်း​း�ပုံ​ံ�များ�း�ကို​ု� ပံ့​့�ပိုး​း��၍ စွ​ွမ်း​း�ဆော�ာင်​် ရည်​် မြှ�ှင့်​်�တင်​်ပေး�းပြီး�း� ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းရလမ်း​း�များ�း�ကို​ု� လက်​်လှမ်း​း ှ �မီ​ီရန်​်

ဥရော�ာပသမဂ္ဂဂ၏ SWITCH-Asia အစီ​ီအစဉ်​်မှ​ှ ရန်​်ပုံ​ံ�ငွေ�ေ ထော�ာက်​်ပံ့​့မှု � ုဖြ�င့်​်�WWF က မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ စား�းသော�ာက်​်ကုန် ု ် ထု​ုတ်​်လုပ် ု ် တင်​်ပို့​့��ရော�ာင်း​း�ချ​ျသူ​ူများ�း�အသင်း​း� (MFPEA) နှ​ှင့်​်�

48 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

Sparkassenstiftung für internationale Kooperation (SBFIC) အဖွဲ့​့��များ�း�နှ​ှင့်​်� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ကာ​ာ သဘာ​ာဝ စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �ကို​ု�

အကော�ာင်​်အထည်​် ဖော်�်�နေ�သည်​်။

အဓိ​ိကကာ​ာလများ�း� ဇူ​ူလို�င် ု ် ၂၀၁၉ - နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉

စွ​ွမ်း​း�အင်​် စာ​ာရင်း​း�စစ်​်များ�း� ဖြ�စ်​်လာ​ာရန်​်နှင့်​်� ှ ကု​ုမ္ပပဏီ​ီများ�း�အတွ​ွက်​် အတို​ု�င်​်ပင်​်ခံ​ံ ဝန်​်ဆော�ာင်​်မှု​ု ပေး�းနို​ု�င်​်လာ​ာရန်​်

နို​ု�င်​်ငံ​ံသား​း�အကြံ�ံ ပေး�း ၁၀ ဦး​း ကို​ု� သင်​်တန်း​း �ပေး�းခြ�င်း​း�


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� ၂၀၂၀ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံတွ​ွင်​် စွ​ွမ်း​း�အင်​် ထိ​ိရော�ာက်​်အကျိုး​း���ရှိ​ိ�မှု​ု စာ​ာရင်း​း�စစ်​်ခြ�င်း​း� ၇ ကြိ�ိမ်​်နှ​ှင့်​်� ရေ�ဆိုး​း��

သန့်​်�စင်​်စက်​်ရုံ​ံ� နော�ာက်​်ထပ်​် ၂ ခု​ု ပြီး�း�စီး​း� အကော�ာင်​်အထည်​် ဖော်�်�နို​ု�င်​်ရန်​်

၂၀၂၁ အသေး�းစား�းနှ​ှင့်​်� အလတ်​်စား�း စက်​်ရုံ​ံ�များ�း�တွ​ွင်​် နော�ာက်​်ထပ်​် ရေ�ဆိုး​း��သန့်​်�စင်​်စက်​်ရုံ​ံ� ၆ ခု​ု

နှ​ှင့်​်� စွ​ွမ်း​း�အင်​် ထိ​ိရော�ာက်​်အကျိုး​း���ရှိ​ိ�ရေး�း လု​ုပ်​်ငန်း​း� ၁၀ ခု​ုတို့​့�� ပုံ​ံ�စံ​ံထု​ုတ်​် အကော�ာင်​်အထည်​်ဖော်�်�ရန်​်

၂၀၂၁

အစိ​ိမ်း​း�ရော�ာင်​် ဖြေ�ေရှ​ှင်း​း�လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်မှုများ�း ု �အတွ​ွက်​် မိ​ိတ်​်ဖက်​်ဘဏ်​် ၄ ခု​ုမှတဆင့်​်� ှ အစိ​ိမ်း​း�

ရော�ာင်​် ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းထော�ာက်​်ပံ့​့မှု � ုဖြ�င့်​်� SME များ�း�အား​း� နော�ာက်​်ထပ်​် ချေး�း�ငွေ�ေများ�း� ထု​ုတ်​်ပေး�းနို​ု�င်​်ရန်​်

၂၀၂၁ စွ​ွန့်​်�ပစ်​်ရေ�ဆိုး​း�� စမ်း​း�သပ်​်သည့်​်� ဓာ​ာတ်​်ခွဲ​ဲ�ခန်း​း�တစ်​်ခု​ုနှ​ှင့်​်� ကု​ုမ္ပပဏီ​ီများ�း�အား​း� ညစ်​်ညမ်း​း�စေ�မှု​ု ပို​ု�နည်း​း�သည့်​်� နည်း​း�လမ်း​း�များ�း�အား​း� စမ်း​း�သပ်​်ခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� ချိ​ိ�တ်​်ဆက်​်ခြ�င်း​း� လု​ုပ်​်နို​ု�င်​်ရန်​် သဘာ​ာဝ သဟဇာ​ာတ ကု​ုန်​်ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်မှု​ု အွ​ွန်​်လို​ု�င်း​း� စမ်း​း�သပ်​်ကိ​ိရိ​ိယာ​ာတစ်​်မျိုး�း�� တည်​်ထော�ာင်​်ရန်​်

"သဘာ​ာဝ စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�က အစား�းအစာ​ာနဲ့​့� အဖျော်�်��ယမကာ​ာ လု​ုပ်​်ငန်း​း� ကဏ္ဍကို​ု�လည်း​း� ကျွ​ွ�န်​် တော်�်� တို့​့��ရဲ့​့� ကျ​ျန်း​း�မာ​ာရေး�းအတွ​ွက်​် အရေး�းကြီး�း�တဲ့​့� ဂေ​ေဟစနစ်​် တွေ�ေကို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရင်း​း� အူ​ူဂျွ​ွယ်​် ဖို​ု�ခရယ်​် ဖွံ့​့ �ဖြိုး�း��တိုး​း��တက်​်အော�ာင်​် လု​ုပ်​် လို့​့��ရတယ်​်ဆို​ု�တာ​ာ သက်​် သေ�ပြ� လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​် မန်​်နေ�ဂျာ�ာ နေ​ေတာ​ာပါ​ါပဲ​ဲ။"

ဇူ​ူလို�င် ု ် ၂၀၁၉ - ဇွ​ွန်​် ၂၀၂၀

စက်​်တင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉ - ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉ - ဇန်​်နဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

နို​ု�ဝင်​်ဘာ​ာ ၂၀၁၉ - ဇန်​်နဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

ရေ​ေဆိုး​း��သန့်​် �စင်​် စက်​်ရုံ​ံ� ၄ ခု​ု တပ်​်ဆင်​်ခြ�င်း​း�ဖြ�င့်​့�

အသေး�းစား�းနှ​ှင့်​်� အလတ်​် စား�း စီး​း�ပွား��းရေး�း လု​ု ပ်​်ငန်း​း � ၁၃၀ ကို​ု�

စွ​ွမ်း​း�အင်​် ထိ​ိရော�ာက်​်အကျိုး​း���ရှိ​ိ�ရေး�း နည်း​း�လမ်း​း�များ�း�ကို​ု� အဆင့်​်�ဆင့်​်� အကော�ာင်​်အထည်​်ဖော်�်�ပြီး�း�

ဘဏ်​် အရာ​ာရှိ​ိ�နှ​ှင့်​်� ဝန်​်ထမ်း​း � ၁၄၉ ဦး​းကို​ု�

စု​ုစု​ုပေါ�ါင်း​း� တပ်​်ဆင်​်အင်​်အား​း� တစ်​်ရက်​်လျှ​ှင်​် ၄၇.၄ ကု​ုဗမီ​ီတာ​ာ နှ​ှင့်​်� ညီ​ီမျှ​ှသည့်​်� ရေ�ဆိုး​း��များ�း� မြ�စ်​်အတွ​ွင်း​း� စီး​း�ဝင်​်မှုကို​ု� ု လျှော့�့��ချ​ျပေး�းနို​ု�င်​်ခဲ့​့သ � ည်​်

စွ​ွမ်း​း�အင်​် ထိ​ိရော�ာက်​်အကျိုး​း���ရှိ​ိ� မှု​ု၊ ညစ်​်ညမ်း​း�စေ�မှု​ု ပို​ု�နည်း​း�သည့်​်� ကု​ုန်​်ထု​ုတ်​်လုပ် ု ်မှုနှ ု ှင့်​်� အစိ​ိမ်း​း�ရော�ာင်​် ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းတို့​့�� သင်​်ကြား�း�ပို့​့��ချ​ျခြ�င်း​း�

စက်​် ရုံ​ံ � ၉ ရုံ​ံ � စွ​ွမ်း​း�အင်​် စာ​ာရင်း​း�စစ်​်မှု​ု ပြီး�း�စီး​း�ခြ�င်း​း�

အစိ​ိမ်း​း�ရော�ာင်​် ဘဏ္ဍာ​ာရေး�း၊ အသေး�းစား�း နှ​ှင့်​်� အလတ်​်စား�း စီး​း�ပွား��းရေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း� ချေး�း�ငွေ�ေနှ​ှင့်​်� လည်​်ပတ်​်ချေး�း�ငွေ�ေဆို​ု�င်​်ရာ​ာ များ�း� သင်​်ကြား�း�ပို့​့��ချ​ျပေး�းခြ�င်း​း� 2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 49


© Bro’s Productions/WWF-Myanmar

50 | ANNUAL REPORT 2020


© Bro’s Productions / WWF-Myanmar

စွ​ွန့်​်ပ � စ်​်ရေ​ေဆိုး​း�� သန့်​်�စင်​်သည့်​့� စက်​်ရုံ�များ ံ �း� လက်​်တွေ့�့ ဖြ�စ်​်လာ​ာစေ​ေခြ�င်း​း� သဘာ​ာဝစီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�အနေ�ဖြ�င့်​်� အသေး�းစား�းနှ​ှင့်​်� အလတ်​်စား�း စီး​း�ပွား��းရေး�းလု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း�ကို​ု� ညစ်​်ညမ်း​း�စေ�မှု​ု ပို​ု�နည်း​း�သည့်​်� ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်မှု​ုနည်း​း�လမ်း​း�များ�း� အကော�ာင်​်အထည်​်ဖော်�်�နို​ု�င်​်စေ� ရန်​် ကူ​ူညီ​ီပေး�းနေ�သည်​်။ စီ​ီမံ​ံကိ​ိန်း​း�၏ အဓိ​ိက အစိ​ိတ်​်အပို​ု�င်း​း� တစ်​်ခု​ုမှာ​ာ� ကု​ုန်​်ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်ငန်း​း� များ�း�အား​း� ရေ�ဆိုး​း��သန့်​်�စင်​်စက်​်ရုံ​ံ�များ�း� တပ်​်ဆင်​် အသုံး​း��ပြု�ုနို​ု�င်​်ရန်​် ကူ​ူညီ​ီပေး�းခြ�င်း​း� ဖြ�စ်​်သည်​်။ "အသစ်​် တပ်​်ဆင်​်ထား​း�တဲ့​့� ရေ�ဆိုး​း��သန့်​်�စင်​်စက်​်ရုံ​ံ�ကြော��ာင့်​်� သဘာ​ာဝကို​ု� အန္တတရာ​ာယ်​် မဖြ�စ်​် စေ�တဲ့​့�နည်း​း�နဲ့​့� ရေ�ဆိုး​း��တွေ�ေကို​ု� ထိ​ိထိ​ိရော�ာက်​်ရော�ာက်​် သန့်​်�စင်​်နို​ု�င်​်လာ​ာပါ​ါတယ်​်။ ဒီ​ီကြိုး�း��ပမ်း​း� မှု​ုကြော��ာင့်​်� ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့�� လု​ုပ်​်ငန်း​း�အပေါ်�် အကျိုး​း���ရှိ​ိ�စေ�ပြီး�း� ကျ​ျန်း​း�မာ​ာသန့်​်�စင်​်မှု​ု ပို​ု�ကော�ာင်း​း� လာ​ာသလို​ု� သဘာ​ာဝပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်အပေါ်�် သက်​်ရော�ာက်​်မှု​ုကို​ု�လည်း​း� လျှော့�့��ချ​ျနို​ု�င်​်ခဲ့​့�ပါ​ါတယ်​်။ ဒီ​ီအတွ​ွက်​်ကြော��ာင့်​်� ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့�� စက်​်ရုံ​ံ�မှာ​ာ� လု​ုပ်​်ကို​ု�င်​်ရတာ​ာ ဂု​ုဏ်​်ယူ​ူမိ​ိလာ​ာပါ​ါတယ်​်။ ဒါ​ါ ကြော��ာင့်​်� ဝန်​်ထမ်း​း�တွေ�ေလည်း​း� နေ့�့စဉ်​် စိ​ိတ်​်ဓာ​ာတ်​် ပို​ု�တက်​်ကြွ�ွကြ�ရပါ​ါတယ်​်။ ဈေး�းကွ​ွက်​်မှာ​ာ� ကျွ​ွန်​်တော်�်�တို့​့��ကို​ု� အတို​ု�င်း​း�အတာ​ာတစ်​်ခု​ုထိ​ိ အသိ​ိအမှ​ှတ်​် ပြု�ုခံ​ံရပြီး�း� ဖြ�စ်​်ပေ�မယ့်​်� ရေ�ဆိုး​း�� သန့်​်�စင်​်စက်​်ရုံ​ံ� တစ်​်ခု​ု ရှိ​ိ�လာ​ာပြီး�း� ပို​ု�မို​ု� တာ​ာဝန်​်သိ​ိတဲ့​့� လု​ုပ်​်ငန်း​း� ဖြ�စ်​်လာ​ာတာ​ာကြော��ာင့်​်� လု​ုပ်​်ငန်း​း� ရဲ့​့� ပြ�ယု​ုဂ်​်လည်း​း� ပို​ု�ကော�ာင်း​း�လာ​ာမယ်​်လို့​့�� ယုံ​ံ�ကြ�ည်​်ပါ​ါတယ်​်။" ဟု​ု ငွေ�ေစင်​်ပု​ုလဲ​ဲ နို့​့��ထွ​ွက်​်ပစ္စစည်း​း� လု​ုပ်​်ငန်း​း�မှ​ှ မန်​်နေ�ဂျ​ျင်း​း�ဒါ​ါရို​ု�က်​်တာ​ာ ဦး​းတင်​်ဝင်း​း�က ပြော��ာကြား�း�ခဲ့​့�သည်​်။

အပြ�ည့်​်�အစုံ​ံ� ဖတ်​်ရန်​် နှိ​ိ�ပ်​်ပါ​ါ


လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�

သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းကဏ္ဍ မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံအနေ�ဖြ�င့်​်� လျှ​ှင်​်မြ�န်​်စွာ​ာ� စီး​း�ပွား��းရေး�း ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��လာ​ာ နေ�မှု​ုနှ​ှင့်​်�အတူ​ူ ပြ�ည်​်သူ​ူလူ​ူထု​ုကို​ု� ဆန္ဒဒကို​ု� ဖြ�ည့်​်�ဆည်း​း�နို​ု�င်​် ရန်​် လို​ု�အပ်​်သလို​ု� နို​ု�င်​်ငံ​ံအတွ​ွင်း​း� နေ�ထို​ု�င်​်ကြ�သူ​ူများ�း�နှ​ှင့်​်� တ ကမ္ဘာ​ာ�လုံး​း�� အနေ�ဖြ�င့်​်�အတွ​ွက်​်ပါ​ါ အနာ​ာဂတ်​် ကော�ာင်း​း�မွ​ွန်​် ရေး�းအတွ​ွက်​် အရေး�းပါ​ါသည့်​်� ယင်း​း�၏ တန်​်ဖိုး​း��မြ�င့်​်� သဘာ​ာ ဝ အမွေ�ေအနှ​ှစ်​်များ�း�ကို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရန်​်လည်း​း� လို​ု�အပ်​် ပါ​ါသည်​်။

အဓိ​ိ ကကာ​ာလများ�း�

ယင်း​း�သည်​် အပြ�န်​်အလှ​ှန်​် ဆက်​်စပ်​်နေ�သည့်​်� ဘက်​် မျှ​ှသော�ာ ရွေး�း�ချ​ျယ်​်မှု​ု ဖြ�စ်​်ရန်​် လို​ု�အပ်​်ပါ​ါသည်​်။ မြ�န်​်မာ့​့� စီး​း�ပွား��းရေး�း တိုး​း��တက်​်မှုသ ု ည်​် လူ​ူထု​ုရော�ာ သဘာ​ာဝအတွ​ွက်​် ပါ​ါ အကျိုး​း���ဖြ�စ်​်နို​ု�င်​်သင့်​်�ပါ​ါသည်​်။

မတ်​် ၂၀၁၉

မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံတော်�်� ံ ဗဟို​ု�ဘဏ်​် သို့​့�� ကနဦး​း တင်​်ပြ�မှုဖြ�င့်​့ ု � မြ�န်​်မာ့​့� ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းကဏ္ဍတွ​ွင်​် သဘာ​ာဝ သဟဇာ​ာတ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းစနစ်​် ပေါ�ါင်း​း�စပ်​်ထ ည့်​့�သွ​ွင်း​း�ရန်​် အရေး�းကြီး�း�ပုံ​ံ�ကို​ု� ထင်​်ဟပ်​်စေ� ခဲ့​့�ခြ�င်း​း�

52 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

ဤအစီ​ီအစဉ်​်မှ​ှတဆင့်​်� ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ အား​း� သဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်သည့်​်� အနာ​ာဂတ်​်တစ်​်ခု​ု ထံ​ံ ခရီး​း�စဉ်​်အား​း� ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းကဏ္ဍတွ​ွင်​် စနစ်​်ပို​ု�င်း​း�ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ထိ​ိရော�ာက်​်သော�ာ အပြော��ာင်း​း�အလဲ​ဲများ�း� ဖြ�စ်​်ရန်​် မူ​ူဝါ​ါဒနှ​ှင့်​်� သဘာ​ာဝအပေါ်�် အပြု�ုသဘော�ာဆော�ာင်​်သည့်​်� ဘဏ္ဍာ​ာရေး�း စီး​း�ဆင်း​း�မှု​ုတို့​့��ကို​ု� လွှ​ှမ်း​း�မိုး​း��နို​ု�င်​်ရန်​် ပံ့​့�ပိုး​း�� ကူ​ူညီ​ီပေး�းနေ�သည်​်။ ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ အခြေ�ေစို​ု�က်​် ဘဏ်​် များ�း�အား​း� ယင်း​း�တို့​့��၏ ချေး�း�ငွေ�ေလု​ုပ်​်ငန်း​း�နှ​ှင့်​်� အခြား�း� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်မှုများ�း ု �တွ​ွင်​် သဘာ​ာဝ ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​်၊ လူ​ူမှု​ု ဘဝနှ​ှင့်​်� အု​ုပ်​်ချု​ု�ပ်​်မှု​ု ကဏ္ဍများ�း� ပေါ�ါင်း​း�စပ်​် ထည့်​်�သွ​ွင်း​း�နို​ု�င်​် ရန်​် နည်း​း�ပညာ​ာ အကူ​ူအညီ​ီ ပေး�းခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� စွ​ွမ်း​း�ဆော�ာင်​်ရည်​် မြှ�ှင့်​်�တင်​်ပေး�းခြ�င်း​း�တို့​့�� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်နေ�ပါ​ါသည်​်။

ကျွ​ွန်ု​ု�ပ်​်တို့​့��အနေ�ဖြ�င့်​်� မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံနှ​ှင့်​်� သင့်​်�လျော်�်��ပြီး�း� ဆင့်​်� ပွား��းအသုံး​း��ပြု�ုနို​ု�င်​်သည့်​်� အစိ​ိမ်း​း�ရော�ာင်​် ဘဏ္ဍာ​ာရေး�း နည်း​း� လမ်း​း�များ�း� ဖော်�်�ထု​ုတ်​် ပြု�ုစု​ုပေး�းနေ�ပါ​ါသည်​်။ ထို့​့��ပြ�င်​် စိ​ိတ်​်သဘော�ာတူ​ူ မိ​ိတ်​်ဖက်​်များ�း�နှ​ှင့်​်�အတူ​ူ ထော�ာက်​်ခံ​ံတင်​်ပြ� ခြ�င်း​း� နည်း​း�အား​း�ဖြ�င့်​်� မြ�န်​်မာ့​့� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်စွာ​ာ� ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�း၏ မော�ာင်း​း�နှ​ှင်​်အား​း�နှ​ှင့်​်� အဓိ​ိက အစိ​ိတ်​်အပို​ု�င်း​း� ဖြ�စ်​်လာ​ာရန်​် သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းကို​ု� အား​း�ပေး�း မြှ�ှင့်​်�တင်​်မှု​ု ပြု�ုနေ�ပါ​ါသည်​်။

ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

ဖေ�ဖော်�်�ဝါ​ါရီ​ီ ၂၀၂၀

ယူ​ူနို​ု�က်​်တက်​်အမရာ​ာဘဏ်​် (UAB) ၏ သဘာ​ာ ဝဝန်း​း�ကျ​ျင်​်၊ လူ​ူမှုဝ ု န်း​း�ကျ​ျင်​်နှ​ှင့်​့� စီ​ီမံ​ံအုပ် ု ်ချု​ု�ပ်​်မှု​ု (ESG) ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ မူ​ူဝါ​ါဒ ရေး�းဆွဲ​ဲ�မှု​ုနှ​ှင့်​့� ယင်း​း� ESG ကို​ု� ဘဏ်​်၏ အု​ုပ်​်ချု​ု�ပ်​်မှုနှ ု ှင့်​့� စီး​း�ပွား��းရေး�း မော်�်�ဒယ်​်တွင် ွ ် ထည့်​့�သွ​ွင်း​း�မှု​ုအတွ​ွက်​် အား​း�ပေး�း ကူ​ူညီ​ီရန်​်

WWF ၏ သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�း အစီ​ီအစဉ်​်က မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံ၏ စဉ်​်ဆက်​်မပြ�တ်​် ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��တိုး​း��တက်​်ရေး�းဆို​ု�င်​်ရာ​ာ နို​ု�င်​်ငံ​ံအဆင့်​့� အစီ​ီအစဉ်​်အတွ​ွက်​် အထော�ာက်​်အကူ​ူ ဖြ�စ်​်နို​ု�င်​်ပုံ​ံ� ကို​ု� ရှ​ှင်း​း�လင်း​း�ပြ�သနို​ု�င်​်ရန်​် စီ​ီမံ​ံကိန်း​း ိ �၊ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�း နှ​ှင့်​့� စက်​်မှုဝ ု န်​်ကြီး�း�ဌာ​ာနနှ​ှင့်​့� ဗဟို​ု�ဘဏ်​်တို့​့��မှ​ှ

MOU လက်​်မှ​ှတ်​်ရေး�းထိုး​း��ခြ�င်း​း�

ဦး​းဆော�ာင်​်မှု​ုပို​ု�င်း​း�နှ​ှင့်​့� တွေ့�့ဆုံ​ံ�ခြ�င်း​း�


အနာ​ာဂတ်​်ခြေ�ေလှ​ှမ်း​း�များ�း� ၂၀၂၀ အပြ�ည်​်ပြ�ည်​်ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ဘဏ်​်များ�း�နေ့�့တွ​ွင်​် မြ�န်​်မာ့​့� သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ

အနာ​ာဂတ်​်တွ​ွင်​် ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းကဏ္ဍ၏ အရေး�းပါ​ါသည့်​်� အခန်း​း�ကဏ္ဍကို​ု� ထင်​်ဟပ်​်ပြ�သရန်​်

၂၀၂၁ မြ�န်​်မာ့​့� အဓိ​ိက အဖွဲ့​့��အစည်း​း�တစ်​်ခု​ုနှ​ှင့်​်�အတူ​ူ တာ​ာဝန်​်သိ​ိသော�ာ ဘဏ်​်လု​ုပ်​်ငန်း​း� ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ လမ်း​း�ညွှ​ှန်​်ချ​ျက်​်များ�း� ပြု�ုစု​ုထု​ုတ်​်ပြ�န်​်ရန်​်

၂၀၂၁

မြ�န်​်မာ့​့� ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းကဏ္ဍအတွ​ွက်​် သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းဆို​ု�င်​်ရာ​ာ

အွ​ွန်​်လို​ု�င်း​း�သင်​်ကြား�း�မှု​ုစနစ်​်တစ်​်ခု​ု တည်​်ထော�ာင်​်ရန်​်

၂၀၂၁ မြ�န်​်မာ့​့� ဦး​းစား�းပေး�း သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းနှ​ှင့်​်� အခြား�း�ဆက်​်စပ်​်

"မြ�န်​် မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံအနေ​ေနဲ့​့� လူ​ူ သွား​း��နည်း​း� သေး�းတဲ့​့� လမ်း​း�ကို​ု� လျှော�ာ��က်​် နို​ု� င်​် မ လား​း�၊ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�းကဏ္ဍက လူ​ူထု​ုနဲ့​့� ကမ္ဘာ​ာ �မြေ�ေအတွ​ွက်​် ကော�ာင်း​း�ကျိုး​း��� တွေ�ေ ယူ​ူဆော�ာင်​်ပေး�းနို​ု� င်​်သင့်​်�တယ်​် ဆို​ု�တာ​ာကို​ု� ကမ္ဘာ​ာ �ကို​ု� လက်​်တွေ့�့ပြ� နို​ု�င်​် မလား​း�။ အဲ​ဲဒါ​ါက ကျွ​ွ�န်​်တော်�်�တို့​့�� ရဲ့​့� မျှော်�်���မှ​ှန်း​း �ချ​ျက်​်ပါ​ါပဲ​ဲ။" ချား�း�လ်​်စ်​် ဆလက်​်စ်​်တင်း​း�

လမ်း​း�ပြ�မြေ�ေပုံ​ံ�များ�း�အတွ​ွက်​် အကြံ�ံဉာ​ာဏ်​်ပေး�းခြ�င်း​း�နှ​ှင့်​်� ကွ​ွင်း​း�ဆင်း​း� ပံ့​့�ပိုး​း��မှု​ုပြု�ုလု​ုပ်​်ခြ�င်း​း�

လု​ုပ်​်ငန်း​း�အစီ​ီအစဉ်​် မန်​်နေ�ဂျာ�ာ

ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်ရန်​်

မတ်​် ၂၀၂၀

သဘာ​ာဝဝန်း​း�ကျ​ျင်​်နှ​ှင့်​့� လူ​ူ မှု​ုဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ဆို​ု�င်​် ရာ​ာ ဆန်း​း�စစ်​်မှု​ုများ�း�က

ဧပြီ�ီ ၂၀၂၀

သဘာ​ာဝဝန်း​း�ကျ​ျင်​်၊ လူ​ူ မှု​ုဝန်း​း�ကျ​ျင်​် နှ​ှ င့်​့ � လု​ု ပ်​်ငန်း​း �စီ​ီမံ​ံ အု​ုပ်​် ချု​ု�ပ်​်မှု​ု

ဇွ​ွန်​် ၂၀၂၀

မြ�န်​်မာ​ာနို​ု�င်​်ငံ​ံသား​း�များ�း�ဘဏ်​်နှင့်​့ ှ � A Bank တို့​့��၏ အကြီး�း� တန်း​း� စီ​ီမံ​ံခန့်​့�ခွဲ​ဲ�သူ​ူများ�း�အား​း� ၎င်း​း�တို့​့��၏ အဆင့်​့�အတန်း​း�၊ ဆွဲ​ဲ�ဆော�ာင်​်မှုနှ ု ှင့်​့� အစီ​ီအစဉ်​်များ�း�တွ​ွင်​် သဘာ​ာဝဝန်း​း�ကျ​ျင်​်၊ လူ​ူမှုဝ ု န်း​း�ကျ​ျင်​်နှ​ှင့်​့� လု​ုပ်​်ငန်း​း�စီ​ီမံ​ံအုပ် ု ်ချု​ု�ပ်​်မှု​ု (ESG) အား​း� ပေါ�ါင်း​း�စပ်​် ထည့်​့�သွ​ွင်း​း�ရန်​် ဆုံး​း��ဖြ�တ်​်စေ�ခဲ့​့သ � ည်​်

(ESG) ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ သင်​်တန်း​း�ကို​ု� မိ​ိတ်​်ဖက်​် ဘဏ်​်များ�း�အတွ​ွက်​် ပြု�ုလု​ုပ်​်ပေး�းခြ�င်း​း�

မိ​ိတ်​်ဖက်​်အဖွဲ့​့��အစည်း​း�များ�း�နှ​ှင့်​့� စီ​ီစဉ်​် လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်ခြ�င်း​း�

သဘာ​ာဝသဟဇာ​ာတ ဘဏ္ဍာ​ာရေး�း ဖို​ု�ရမ်​် ကျ​ျင်း​း�ပရန်​်

2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 53


အဖွဲ့​့သား​း � �များ�း� မိ​ိတ်ဆက် ် ်



ကျွ​ွ�န်ု​ု�ပ်​်တို့​့�� လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း�၏ ချိ​ိ�တ်​်ဆက်​်မှု​ု WWF ၏ ကမ္ဘာ​ာ�လုံး​း��ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ရည်​်မှ​ှန်း​း�ချ​ျက်​်များ�း�

၅၀%

သော�ာ မြေ�ေနှ​ှင့်​်� ပင်​်လယ်​် ဒေ�သများ�း� ကို​ု� ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�၊ ပြ�န်​်လည်​် ထူ​ူထော�ာင်​်၍ သဘာ​ာဝနှ​ှင့်​်� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်စွာ​ာ� စီ​ီမံ​ံခန့်​်�ခွဲ​ဲ�နို​ု�င်​်ရန်​်

မျိုး�း��စိ​ိတ်​်များ�း� အရေ�အတွ​ွက်​် တည်​်ငြိ�ိမ်​် သို့​့�မဟု​ုတ်​် တိုး​း��တက်​်၍ မျိုး�း��သု​ုဉ်း​း�မှု​ုဖြ�စ်​်စဉ်​် GHC ထု​ုတ်​်လွှတ် ှ ်မှု​ုနှ​ှင့်​်� သဘာ​ာဝ အပေါ်�် သက်​်ရော�ာက်​်မှုရှိ​ိ�သည့်​်� ု စား�း သုံး​း��မှု​ုနှ​ှင့်​်� ထု​ုတ်​်လု​ုပ်​်မှု​ုပုံ​ံ�စံ​ံ လျော့�့��ကျ​ျမှု​ု 56 | နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ 2020

မရှိ​ိ�

၅၀%

COVID-19 ကူး​း�စက်​်ရော�ာဂါ​ါက ကမ္ဘာ​ာ�ပေါ်�်ရှိ​ိ� သက်​်ရှိ​ိ�အား​း�လုံး​း��နှ​ှင့်​်� သဘာ​ာဝတရား�းတို့​့� အပြ�န်​်အလှ​ှန်​် ဆက်​်စပ်​်နေ�မှု​ုကို​ု� ပြ�သ ခဲ့​့�ပါ​ါပြီ�။ီ ယင်း​း�က ဤကမ္ဘာ​ာ�ပေါ်�်ရှိ​ိ�သူ​ူတို​ု�င်း​း�အတွ​ွက်​် ကျ​ျန်း​း�မာ​ာပြီး�း� သဟဇာ​ာတဖြ�စ်​်သော�ာ အနာ​ာဂတ်​်တစ်​်ခု​ု ဖြ�စ်​်ရန်​် အတူ​ူ လက်​်တွဲ​ဲ� လု​ုပ်​်ဆော�ာင်​်နို​ု�င်​်ရန်​် မရှိ​ိ�မဖြ�စ်​် အရေး�းကြီး��း သည်​်ကို​ု� ပြ�သနေ�သည်​်။

WWF-မြ�န်​်မာ​ာ၏ လု​ုပ်​်ငန်း​း�များ�း�က WWF ၏ ကမ္ဘာ​ာ�လုံး​း�� ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ ရည်​်မှ​ှန်း​း�ချ​ျက်​်များ�း�၊ မြ�န်​်မာ့​့� စဉ်​်ဆက်​်မပြ�တ်​်ဖွံ့��့ ဖြိုး�း��ရေး�း

အစီ​ီအစဉ်​်နှ​ှင့်​်� ၂၀၁၅ တွ​ွင်​် ကု​ုလသမဂ္ဂဂက တည်​်ထော�ာင်​်ခဲ့​့သော� � ာ စဉ်​်ဆက်​်မပြ�တ်​် ဖွံ့​့��ဖြိုး�း��ရေး�းအစီ​ီအစဉ်​် အများ�း�အပြား�း�တို့​့� ကို​ု� ဖြ�ည့်​်�ဆည်း​း� ပံ့​့�ပိုး​း��ပေး�းနေ�ပါ​ါသည်​်။

မြ�န်​်မာ့​့� စဉ်​်ဆက်​်မပြ�တ်​် ဖွံ့​့�ဖြိုး�း��ရေး�း စီ​ီမံကိ ံ ိန်း​း� မဏ္ဍို​ု�င်​် ၁

ငြိ�ိမ်း​း�ချ​ျမ်း​း�ရေး�းနှ​ှင့်​့� တည်​်ငြိ�ိမ်​်ရေး�း မဏ္ဍို​ု�င်​် ၂

သာ​ာယာ​ာဝပြော��ာမှု​ုနှ​ှင့်​့� ပူး​း�ပေါ�ါင်း​း�ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်မှု​ု မဏ္ဍို​ု�င်​် ၃

လူ​ူသား​း�များ�း�နှ​ှင့်​့� ကမ္ဘာ​ာ�မြေ�ေ ပန်း​း�တို​ု�င်​် ၅ - သဘာ​ာဝအရင်း​း� အမြ�စ်​်များ�း�နှ​ှင့်​်� အမျိုး�း��သား​း� အကျိုး​း���စီး​း�ပွား��း အတွ​ွက်​် သဘာ​ာဝ ပတ်​်ဝန်း​း�ကျ​ျင်​် ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�စော�ာင့်​်�ရှော�ာ�က်​်ခြ�င်း​း�

ကု​ုလသမဂ္ဂဂ စဉ်​်ဆက်​်မပြ�တ်​် ဖွံ့​့�ဖြိုး�း�� တိုး​း��တက်​်ရေး�း ရည်​်မှန်း​း ှ �ချ​ျက်​်များ�း� ၁ ဆင်း​း�ရဲ​ဲနွ​ွမ်း​း�ပါး​း�မှု​ု ပပျော�ာ�က်​်ရေး�း

၇ လူ​ူတို​ု�င်း​း� လက်​်လှမ်း​း ှ �မီ​ီပြီး�း� သန့်​့� ရှ​ှင်း​း�သော�ာ စွ​ွမ်း​း�အင်​် ရရှိ​ိ�ရေး�း

၁၃ ရာ​ာသီ​ီဥတု​ု ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�ရေး�း လု​ုပ်​်ငန်း​း�စဉ်​်များ�း� ချ​ျမှ​ှတ်​် ဆော�ာင်​်ရွ​ွက်​်ရေး�း

၂ ငတ်​်မွ​ွတ်​်ခေါ�ါင်း​း�ပါး​း�မှု​ု မရှိ​ိ� ရေး�း

၉ စက်​်မှု​ု ဆန်း​း�သစ်​်တီထွ ီ င် ွ ်မှုနှ ု ှင့်​့� အခြေ�ေခံ​ံအဆော�ာက်​်အအုံ​ံ� မြှ�ှင့်​့� တင်​်ရေး�း

၁၅ မြေ�ေပေါ်�် သက်​်ရှိ​ိ�လော�ာက ထိ​ိန်း​း�သိ​ိမ်း​း�စော�ာင့်​့�ရှော�ာ�က်​်ရေး�း

၆ သန့်​့�ရှင်း​း ှ �သော�ာ သော�ာက်​်သုံး​း��ရေ� နှ​ှင့်​့� မိ​ိလ္လာ​ာ�စနစ်​် ရရှိ​ိ�ရေး�း

၁၂ တာ​ာဝန်​်သိသော� ိ ာ စား�းသုံး​း��မှု​ု ပုံ​ံ�စံ​ံ ဖြ�စ်​်ပေါ်�်စေ�ရေး�း

၁၆ ငြိ�ိမ်း​း�ချ​ျမ်း​း�ရေး�းနှ​ှင့်​့� တရား�းမျှ​ှတ မှု​ု တည်​်ဆော�ာက်​်ရေး�း


ရန်​်ပုံ​ံ�ငွေ​ေ�ဆို​ု�င်​်ရာ​ာ အချ​ျက်​်အလက်​်များ�း�

WWF ကွ​ွန်​်ရက်​်တွ​ွင်း​း�မှ​ှ စီး​း�ပွား��းရေး�းမိ​ိတ်​်ဖက်​်များ�း�ထံ​ံမှ​ှ ရန်​်ပုံ​ံ�ငွေ�ေနှ​ှင့်​့� ဖော�ာင်​်ဒေး�းရှ​ှင်း​း� များ�း�ထံ​ံမှ​ှ အများ�း�ဆို​ု�င်​်ကဏ္ဍမှ​ှ

ဝင်​်ငွေ​ေ�

TOTAL

အသုံး​း��စရိ​ိတ်​်

4,248,452

6,384,661

4,848,135

4,000,000

TOTAL

3,958,914

5,203,368

5,585,091

4,000,000 3,337,492

3,000,000

3,000,000 2,744,272

2,000,000

401,096

FY18

2,375,108

2,000,000

1,611,116

1,103,084

1,000,000

2,775,769

2,870,271 2,086,778

543,220 417,171

FY19

1,810,469

1,000,000 498,073 363,838

FY20

847,623 241,020

FY18

407,486 209,643

FY19

2,773,989 1,892,048

657,769 301,285

FY20

2020 နှ​ှစ်​်ပတ်​်လည်​် အစီ​ီရင်​်ခံ​ံစာ​ာ | 57


ကွ​ွန်​်ရက်​်တွ​ွင်း​း�မှ​ှ ချ​ျန်​်ပီ​ီယံ​ံများ�း�

MARCO LAMBERTINI WWF-INTERNATIONAL

STUART CHAPMAN TIGERS ALIVE

KIRSTEN SCHUIJT WWF-NETHERLANDS

ERBERHARD BRANDES WWF-GERMANY

CARTER ROBERTS WWF-US

BO ØKSNEBJERG WWF-DENMARK

ANDREA JOHANIDES WWF-AUSTRIA

TANYA STEELE WWF-UK

58 | ANNUAL REPORT 2020


DERMOT O’GORMAN WWF-AUSTRALIA

HAKAN WIRTEN WWF-SWEDEN

RON TSUTSUI WWF-JAPAN

STUART ORR GLOBAL FRESHWATER PRACTICE LEADER

PRASANNA DE SILVA GLOBAL DIRECTOR, COUNTRY PROGRAMMES

MIROSŁAW PROPPÉ WWF-POLAND

ANTOINE LEBRUN WWF-BELGIUM

CHRISTY WILLIAMS REGIONAL DIRECTOR, ASIA PACIFIC 2020 ANNUAL REPORT |59


ကျေး�း�ဇူး​း�တင်​်ထို​ု�က်​်သော�ာ မိ​ိတ်ဖက် ် ်အဖွဲ့​့�များ�း�

Center for Climate Systems Research Earth Institute | Columbia University


Smithsonian


panda.org


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.