IKS, listopad nr 11 (253)/ 2012 by Wydawnictwo Miejskie Posnania

listopad

nr 11 (253)/2012

Cena 4,90 zł (w tym 5% VAT) ISSN 1231-9139

w i ę cej na w w w.ku l t u ra p oz na n .p l

Wydawnictwo Miejskie Posnania

z tym numerem IKS-a taniej w mieście!

caĹ&#x201A;oroczna gra kulturalna z nagrodami

wiÄ&#x2122;cej na stronach 8 i 9

www.wmposnania.pl/indeks

facebook.com/kulturapoznan

kulturapoznan.pl

Rabatka to IKS-owa Kart(k)a Rabatowa możecie z niej korzystać wielokrotnie od 1 do 30 listopada. Wystaczy mieć przy sobie najnowszy numer IKS-a.

-50%

Klubokawiarnia Meskalina Stary Rynek 6 (przy Galerii Miejskiej Arsenał) Prawdziwy bastion poznańskiej bohemy, która się tu bawi, ale też prowadzi niekończące się dyskusje i pracuje nad kolejnymi artystycznymi projektami. Ileż świetnych pomysłów urodziło się właśnie w Meskalinie! W tym miesiącu macie 50% zniżki (za bilet zapłacicie więc tylko 10 zł) na koncert Halli Nordfjörd i Petera J. Birscha, którzy wystąpią 26.11. o g. 20 (jeden numer IKS-a = jeden bilet)

-30%

Cafe Zielona Gęś i Pod Minogą (ul. Nowowiejskiego 6 i 8) Ulica Nowowiejskiego to najbardziej klubowa ulica w Poznaniu. Nocne życie często przenosi się tu na chodnik i trwa do bladego świtu. Labiryntowe zakamarki biegnące od piwnic po strychy kamienic pod szóstką i pod ósemką mają szczególny klimat. Pełno tu małych kameralnych salek i tajemniczych przejść. Można w nich i tańczyć, i gadać, i obejrzeć dobry film, i posłuchać koncertu. Z listopadowym IKS-em macie 30% zniżki.

-20%.

Frip ul. Stary Rynek 52 B (podcienia, wejście od ul. Wodnej) Jeśli idąc Starym Rynkiem usłyszycie nagle świetny jazzowy kawałek, to znaczy, że jesteście tuż obok Fripa. Koniecznie wejdźcie do środka! W tym miesiącu z 20% zniżką kupicie tu polecaną przez Tomasza Konwenta na naszych łamach płytę Passborg’s Odessa X-tra large Live

Rabatka

-15%

Museum Cafe ul. Wodna 27 (dziedziniec Muzeum Archeologicznego, wejście od ulicy Klasztornej) Kiedy przekroczy się próg dziedzińca Pałacu Górków, człowiek znajduje się nagle w zupełnie innym świecie, zupełnie innym czasie. To miejsce ma niepowtarzalny klimat. Można tu też posmakować mnóstwa wyrafinowanych pyszności pieszczących podniebienie. W listopadzie macie na wszystko 15% zniżki.

-1 zł

Meskal ul. Nowowiejskiego 17 Klub legenda! Regularnie spotykają się w nim alternatywni artyści i animatorzy kultury. Z listopadowym IKS-em każde lane piwo dostaniecie tu taniej o złotówkę.

-10%

Gazeta Cafe ul. 27 Grudnia 3 Prasa, książki, płyty, spotkania z ciekawymi ludźmi, a do tego... kawa! Z listopadowym IKS-em wypijecie ją ze zniżką 10%.

-10%

Green Way ul. Taczaka 2 ul. Zeylanda 3 ul. 23 Lutego 11 Wegetariańskie obiady, ciasta, wegetariańskie towarzystwo, a od jesieni także spotkania na temat wegetariańskiej kuchni. Na ile sposobów można przyrządzić soję czy soczewicę? Przekonajcie się sami! Z listopadowym IKS-em macie tu zniżkę 10%

-10%

Czekolada ul. Żydowska 29 Miejsce, które zainspirował film Czekolada, czekoladowe bywa tu nawet... mydło! Na jesień polecamy tu szczególnie jarskie smakołyki doprawione na przeróżne sposoby. Z listopadowym IKS-em wszystkiego posmakujecie ze zniżką 10%.

-10%

Restauracja Toga plac Wolności 13 Jeśli ktoś traktuje jedzenie jak sztukę, jeśli szuka wyrafinowanych smaków, jeśli interesuje go kuchnia staropolska – koniecznie powinien zajrzeć do Togi. To miejsce, w którym bywają najsłynniejsi smakosze z Piotrem Bikontem na czele! Z listopadowym IKS-em macie 10% zniżki na wszystkie specjały.

-10%

Wojart www.wojart.pl W nowym sezonie kultowe komedie z doborową obsadą aktorską. Na scenie m.in. Jerzy Bończak! Z listopadowym IKS-em bilety na jesienne spektakle można kupić w CIM (ul. Ratajczaka 44) ze zniżką 10%.

-10%

CIM i Salon Posnania ul. Ratajczaka 44 Poznańskie książki, poznańskie pamiątki, poznańskie informacje – to nasza specjalność! Z listopadowym IKS-em wszystkie posnaniana kupicie ze zniżką 10%.

Tym znakiem oznaczamy przedsięwzięcia, na które macie zniżki

w numerze

listopad 2012

forum

Działamy

Krzysztof Moraczewski

Łukasz Tomaszewski-Wilk

4 C zy to, czego słuchamy, mówi coś o tym, kim jesteśmy

26 Byłem wolny Witold Gostyński

Recenzujemy

28 W rodzinnym domu autora Warszawianki

o swoich skokach spadochronowych

Włoszakowice

Ewa Obrębowska-Piasecka

7 Magia kuchni Borejków nowy tom Jeżycjady Małgorzaty Musierowicz

kino

re(da)ktor Ewa Obrębowska-Piasecka

8 Całoroczna gra w kulturalne zaliczenia sztuka od kuchni (Muzyczna)

teatr (Monika Nawrocka) muzyka (Ryszard Gloger i Wojciech

Skrzydlewski, Tomasz Konwent, Elżbieta Woźna)

Anna Kochnowicz

10 Łosoś po dyrygencku u Joli i Marcina Sompolińskich

rozmawiamy Malwina Kotz

mówi Wojciech Juszczak

Ewa Obrębowska-Piasecka

16 Myślę o Otellu mówi Paweł Szkotak

przedstawiamy Monika Nawrocka

18 Cisza też jest muzyką

32 40 53

muzea (Piotr Korduba, Jacek Kowalski, Grażyna Soroka)

centra kultury (Tomasz Bombrych, Natalia Grudzień Monika Nawrocka, Ewa Obrębowska-Piasecka, Joanna Przygońska, Grażyna Soroka)

mówi Zbigniew Kozub

14 Chicago wciąż leci!

sztuka (Aleksandra Glinka, Grażyna Soroka)

12 Orkiestra to muzeum instrumentów Tomasz Janas

(Natalia Grudzień, Przemysław Toboła,

Bartosz Żurawiecki)

w Instytucie Kultury Stosowanej

varia (Elżbieta Woźna)

66 81

stajemy na głowie II Kalendarium polskie (Elżbieta Woźna) XII Kalendarium sportowe (Leszek Gracz) XIII Plan centrum Poznania XIV Calendar of events in English

5 zmysłów. Pauza

Jakub Łukaszewski

20 Nowe brzmienie Poznania mały alfabet młodej muzyki

modernistyczny Poznań Marcin Stachowiak

22 A kiedyś była złota! Arena

wspominamy Jagoda Ignaczak

24 Byliśmy entuzjastami Krystyna Kostrzemska-Suska

Daina Kolbuszewska

25 Katedra – historia poprawiona na Trakcie

T ym znakiem oznaczamy przedsięwzięcia, na które macie zniżki. Tym znakiem firmowane są instytucje i imprezy

dotowane przez Urząd Miasta Poznania.

Tym znakiem firmowane są instytucje i imprezy

dotowane przez Urząd Marszałkowski w Poznaniu. Tym znakiem oznaczono imprezy, którym patronuje IKS.

w numerze

listopad 2012

Czy to, czego słuchamy, mówi coś o tym, kim jesteśmy?

Na to pytanie odpowiada tekst Krzysztofa Moraczewskiego. A cały numer „gra” w wielu tonacjach za sprawą bohaterów i autorów naszych tekstów. Mamy jednak nadzieję, że zmierzamy do harmonii. Zagracie Państwo z nami?

Instytut Kultury Stosowanej

Ważne wieści dla studentów, którzy mają indeksy IKS-a! Zaliczenia w listopadzie wpisują Ewa Wójciak i Adam Ziajski. Co trzeba zrobić, żeby je dostać? Sprawdźcie!

ci ie kw ki

sł ro

NASZ PREZENT! Do numeru dołączamy sztukę Wieczny kwiecień nagrodzoną w tegorocznej edycji konkursu Metafory Rzeczywistości Teatru Polskiego. Premiera już w tym miesiącu! A na str. 16 rozmowa z Pawłem Szkotakiem

Nowego tomu Jeżycjady Małgorzaty Musierowicz doczekała się wreszcie Ewa Obrębowska-Piasecka i wielu innych czytelników.

eń

Magia kuchni Borejków

Dramat nagrodzony w konkursie Teatru Polskiego w Poznaniu V Metafory Rzeczywistości 2012

Czego słucha prezydent Poznania?

Najchętniej odpowiedziałbym że nie słucham niczego (i nikogo). Ale to nie jest cała prawda. Muzyki słucham przeważnie „przy okazji”, bo na to, żeby poświęcić jej cały czas, niestety, nie mogę sobie pozwolić. Te okazje są różne. Kiedy jadę samochodem, włączam radio z muzyką klasyczną w lekkim wydaniu. W domu najczęściej brzmią piosenki z lat 60., 70. i 80. (dzieci słuchają ich głośniej, my z żoną ciszej). Okazje specjalne to koncerty na znakomitym poziomie, których jest w Poznaniu bardzo dużo. To sytuacje, w których słuchać muszę, ale – na szczęście – nie mam nic przeciwko temu. I filharmonia, i opera, i operetka są miejscami, w których czuję się znakomicie. Lubię muzykę. Prezydent Poznania – miasta bardzo muzycznego – nie może jej nie lubić, bo musiałby podać się do dymisji albo popaść w depresję. Ryszard Grobelny Prezydent Miasta Poznania

A czego słuchają bohaterowie i autorzy naszych tekstów? To lejtmotyw tego numeru.

forum

Czy to, czego słuchamy, mówi coś o tym, kim jesteśmy? pisze Krzysztof Moraczewski, rysuje Robert Lemke Muzyka jest ludzkim zachowaniem pośród innych zachowań, nie da się jej wyizolować i „oczyścić”. Ale też słuchamy przecież muzyki dla niej samej, dokonujemy wyborów, które także się liczą, a które nie mówią o niczym poza naszymi estetycznymi zapatrywaniami i gustami. Muzyka jest wewnątrz społeczeństwa, a zarazem światem dla siebie, problem zaś to relacja między tymi jej wymiarami, nie wybór między nimi.

sobiście, jeśli od osobistego wyznania wypada zacząć, mam niejako trzy tryby słuchania muzyki. Najpierw jest muzyka, której słucham zawodowo, z obowiązku kulturoznawcy wyspecjalizowanego w problemach kultury muzycznej. Zwykle notuję coś na jej temat i więcej do niej nie wracam, chyba że z profesjonalnych powodów, bo brak mi motywacji osobistej. Po drugie jest muzyka, o której czytam, do której wracam myślami, poświęcam wiele uwagi na wykładach i w pisanych tekstach, ale której słucham bardzo rzadko, gdyż frapują mnie w niej kwestie teoretyczne i historyczne, ale jako pewien brzmiący twór dźwiękowy mnie nie pociąga. Po trzecie, jest muzyka, do której wracam bez przerwy, do której słuchania nie potrzebuję motywacji innej niż ta, że nie słyszałem jej już od paru tygodni i jakoś mi bez niej pusto. Być może z mojego zawodu wynika, że zaginął mi czwarty tryb słuchania muzyki, to znaczy słuchanie ze względów społecznych, dla zamanifestowania mojej przynależności do takiego, a nie innego kręgu słuchaczy, co zwykle oznacza dużo więcej niż wybór tylko muzyczny. Pod tym kątem bardziej mnie interesują wybory innych niż moje własne, zbyt

dużo czytałem na temat muzyki jako znaku dystynkcji społecznej, by nie śmiać się na głos, jeśli złapię samego siebie na takim słuchaniu. Sztuka jako znak dystynkcji społecznej, jak nazwał to Pierre Bourdieu, jako sposób manifestowania swej odrębności i – najczęściej – wyższości, to temat niemal już banalny. Muzyki jednak kwestia ta zdaje się dotyczyć w stopniu bardziej nawet jaskrawym niż sztuk wizualnych czy literatury. Nakładają się przy tym na siebie przynajmniej trzy różne wątki.

Elitaryzm: hipsterskie motety? Pierwszy wątek jest tradycyjny, o średniowiecznym jeszcze rodowodzie, co nie oznacza, by tracił na aktualności. Paryski teoretyk muzyki i ojciec socjologii muzyki Johannes de Grocheo około 1300 r., w traktacie Ars musicae, odróżnił trzy rodzaje muzyki. Zostawmy z boku osobną i zrozumiałą kategorię liturgicznej muzyki Kościoła, musica ecclesiastica. Ciekawsze jest odróżnienie „muzyki prostej”, musica simplex, którą dzisiaj nazwalibyśmy muzyka popularną, od „muzyki złożonej” – musica composita. Ta druga to przede wszystkim motet z jego złożonymi regułami metrycznymi i kontrapunktycznymi, wielotekstowością, izorytmią, itd. Podział ten jednak nie jest czysto techniczny – jest po pierwsze społeczny. Motet to muzyka litterati, piśmiennych i wykształconych, a nawet mocniej: ze względu na swą skrajną komplikację i wyrafinowanie jest to muzyka nowej wówczas grupy ludzi, tj. ludzi uniwersytetu. Niewielu poza nimi potrafi rzeczywiście pojąć subtelności motetu, zaś im musica simplex nie przystoi, a nawet zagraża, gdyż słuchając jej, rezygnują z tego osobnego statusu, który jest tak świeży i tak jeszcze niepewny, że trzeba go

potwierdzać i manifestować na wszelkie sposoby. Już ponad stulecie wcześniej odpowiednikiem motetu poza kręgiem uczonych, wśród rycerstwa, był trobar clus, doprowadzony do perfekcji przez Marcabru: pieśń „ciemna”, „zasłonięta” czy „zamknięta” – skrajnie elitarna forma-poetycko muzyczna, zawsze z trudem znajdująca odbiorców, ale wedle opinii wyrażanych przez samych trubadurów, wyznaczająca krąg ludzi prawdziwie wyrafinowanych. Dla innych pozostaje prostszy i zawsze podejrzewany o komercyjność (tak właśnie – nie jest to problem naszych czasów) trobar clar. Można by tak długo. Artystyczne elitaryzmy mają wiele odcieni i każdy przypadek jest inny, ale układają się w tysiącletni ciąg, aż po kompozytorów amerykańskiej awangardy, ową – jak ją kąśliwie nazywano – Ph.D. Music, uprawianą tylko na uniwersytetach, która, jak deklarował Milton Babbitt, wcale nie potrzebuje słuchacza. Nie chodzi tylko o muzykę prawem kaduka nazywaną „akademicką” (odrzucenie poprzez dyskredytującą nazwę to też znak dystynkcji) – to by się zdziwił Schubert, że został akademikiem! Ta sama linia przecięła sztucznie wydzieloną całość, zwaną muzyką popularną. Rock progresywny, czy dzisiejsza „nowa elektronika”, niosły i niosą ze sobą podobną ambicję – chcą być i stają się nowym trobar clus postindustrialnego społeczeństwa, oddzielają wtajemniczonych i laików, wyznaczają nową elitę, w różnym stopniu świadomą dawniejszych elit, ale chętnie używającą słów o elitarnych konotacjach – nikt nie stosuje w dzisiejszej muzyce szacownego terminu „awangarda” tak zapamiętale, jak twórcy minimal techno. Przejdźmy się do poznańskich pubów i porozmawiajmy z dwudziestoletnimi hipsterami, by doświadczyć tego, jak tworzą się elity, na własnej skórze.

Kontrkultura: walczące subkultury? Drugi wątek zawdzięczamy kontrkulturze i jej dziedzictwu. W tej optyce wybory muzyczne jawią się jako znaki wyborów innego rodzaju: politycznych, religijnych, wszelkiej maści wyborów światopoglądowych. Muzyka jest w nich niesamodzielna, wchodzi w skład całego kom-

pleksu znaków, łączy się z obyczajowością i wyborem innego języka, ze stylem życia. Amerykańscy piosenkarze, określani pod koniec lat pięćdziesiątych jako muzycy „folk”, nie wyrastali z kontrkultury, ale dostarczyli jej modelu protest songu. To, co pół wieku temu Amerykanie słyszeli jako znajomy „ludowy” idiom, nam natychmiast przywodzi na myśl Woodstock. Niektórzy z owych piosenkarzy pozostali na to obojętni, inni – jak Bob Dylan – odnaleźli w kontrkulturze swoje powołanie. Niewinna rozrywka, trochę szybciej grany rhythm and blues nazywany rock’n’rollem, stał się w ciągu dziesięciu lat aktem politycznym. Nie każdy się z tego ucieszył – sławny badacz pisze dziś o tym, jak kontrkultura zniszczyła rock’n’rolla. Potem przyszło różnicowanie się poglądów, rozpad kontrkultury na subkultury i niemal laboratoryjnie czysta sytuacja, wprost marzenie socjologa muzyki. Co subkultura, to inny światopogląd, inny styl życia, inna obyczajowość, inne poglądy polityczne i inny styl muzyczny. Style muzyki popularnej stały się anarchistyczne, pacyfistyczne, neonazistowskie, rasistowskie bądź antyrasistowskie, często bez względu na ich genezę: fanatyczni skinheadzi grają muzykę o afroamerykańskim rodowodzie. W takim przypadku przyznawanie się do słuchania jakiejś muzyki to nie tylko deklaracja, ale też wyzwanie, określenie tożsamości, ale i element światopoglądowej walki. W nostalgicznych

X Czego słucha

Robert Lemke? Lubię i to, co koi, i to, co nakręca, daje kopa. Raz odpędzam demony, a innym razem staram się je oswoić. Muzyka leczy moją duszę. Strasznie trudno jest mi o muzyce mówić, wolę ją rysować i malować.

często tekstach o świecie polskich subkultur muzycznych lat osiemdziesiątych wciąż nie ma studium o elemencie, który stanowił codzienność tego świata, to znaczy o fizycznej przemocy, stanowiącej przecież – by tak powiedzieć – element strukturalny, a nie nieszczęśliwy przypadek. Dzisiaj te wojujące tożsamości muzyczne są przytłumione, zamknięte w coraz mocniej izolowanym świecie zakonserwowanych subkultur, ale to nie znaczy, że wymarłe. Tym razem nie rozmawiajmy w pubach, ale na ulicy i na squatach.

Tożsamość: świat na sprzedaż? Jest i trzeci wątek: tożsamościowy, ale innego rodzaju, tym razem chodzi bowiem o tożsamość etniczną. Przypomnijmy: sławny atak twórców chicagowskiego techno na jazz nie dotyczył muzyki, ale właśnie kwestii afroamerykańskiej tożsamości, której jazz stał się symbolem, tożsamości, jaka – zdaniem na przykład Kodwo Eshuna – stała się pocieszającym rezerwuarem pamięci krzywdy rasowej i czarnoskórego humanizmu, a odpowiada na zapotrzebowanie sentymentalnych białych, nie Afroamerykanów. A zatem cyborg na miejsce Martina Luthera Kinga, odczłowieczone techno na miejsce ultrahumanistycznego jazzu. Nie sposób określić, gdzie się kończy kwestia etnicznej tożsamości, a gdzie zaczyna – biorę tutaj określenie Anny Nacher – „etnowyprzedaż”. Ile ta zapośredniczona przez muzykę etniczność znaczy dla słuchacza? Gość poznańskiego Ethno Portu posłucha Le Trio Joubran i nawet nie zorientuje się, że palestyńscy muzycy „przykroili” wszystko do europejskiego ucha, ponieważ wiedzą, że tylko to przyniesie im sukces. Co roku mam wiele wstydliwej uciechy wykładowcy, przyglądając się twarzom niektórych studentów, osłuchanych z World Music, kiedy pierwszy raz słyszą, jak brzmi niespreparowana muzyka spoza Europy. Nie o to chodzi, że Le Trio Jourban robią coś „źle” – bardziej o to, dla kogo ta tożsamość? Coś najbardziej własnego i towar zarazem, skomplikowany splot, a nie manipulacja. Żeby na ten temat serio porozmawiać, trzeba by się pewnie wybrać na spotkanie europejskich aktywistów walczących o wolność Afryki.

Bez przerwy i wciąż na nowo Te trzy wątki i wiele innych nakładają się na siebie i wzajemnie modyfikują, wybór tożsamościowy dla muzyka może być wyborem politycznym a elitarystycznym dla słuchacza, i na odwrót. Muzyka jest ludzkim zachowaniem pośród innych zachowań, nie da się jej wyizolować i „oczyścić”. Ale też słuchamy przecież muzyki dla niej samej, dokonujemy wyborów, które także się liczą, a które nie mówią o niczym poza naszymi estetycznymi zapatrywaniami i gustami. Muzyka jest wewnątrz społeczeństwa a zarazem światem dla siebie, problem zaś to relacja między tymi jej wymiarami, nie wybór między nimi. Od osobistego wyznania zacząłem i na nim skończę. Z zawodowego obowiązku słucham muzyki popularnej i właściwie nigdy do niej nie wracam, za bardzo mnie nudzi – to mój pierwszy tryb słuchania. Dużo myślę i czasem piszę o muzyce pozaeuropejskiej, ale słucham jej poznawczo, z wielką ciekawością, lecz nastawiając ucho na rozwikływanie pytań. Tak też traktuję na przykład Johna Cage’a i jego następców: wykładam o nich, piszę o nich, nieustannie prowokują mnie do nowych dociekań, ale ich muzyki właściwie nie słucham. Wiele utworów Cage’a znam tylko z opisów, nigdy nie starałem się ich usłyszeć, bo nie wiem, co akt słuchania mógłby wnieść nowego, czego nie daje lektura. To mój drugi tryb. W trzecim trybie, tym dla siebie, nie troszczę się specjalnie o logikę wyborów. Słucham dużo Bartóka, Bacha, Josquina, Lutosławskiego i Szostakowicza. Mało spójny wybór. Mam też słabość do Pucciniego. Przede wszystkim słucham jednak kwartetów smyczkowych Beethovena, bez przerwy i wciąż na nowo. Konserwatywnie, nierelatywistycznie, wbrew wszystkim moim naukowym przekonaniom – które żywię szczerze – moje ucho wierzy w ponadkulturową wyższość tej muzyki. No, i co to mówi o mnie? dr hab. Krzysztof Moraczewski – kulturoznawca, pracownik Instytutu Kulturoznawstwa UAM. Zajmuje się zagadnieniami teorii i historii kultury, zwłaszcza kultury muzycznej. Lubi bezwstydnie pożyczać udane powiedzenie Vladimira Nabokova i powtarzać, że ma raczej bibliografie niż biografię.

r e c e nzuj e m y

Magia kuchni Borejków nowy tom Jeżycjady Małgorzaty Musierowicz

Czekałam na tę książkę tak, jak się czeka na przyjaciół, którzy wyjechali w długą podróż. Bardzo się cieszę, że już wrócili.

zytałam jednym tchem – jak zawsze, zapominając o bożym świecie, połykając litery, żeby już wiedzieć, co u nich, i odetchnąć z ulgą, że u nich dobrze: pomimo przeciwności losu, zawirowań, niesprzyjającej aury, nasilającej się społecznej agresji, politycznych absurdów, a także (w tym tomie szczególnie) – coraz wyraźniejszych symptomów ekonomicznego kryzysu. Jeśli u nich dobrze, to znaczy, że u mnie przecież też, bo świat jednak nie zwariował do końca i przy Rosevelta 5 wciąż pije się herbatę, obsiadając tłumnie kuchenny stół. Wciąż można tam wpaść znienacka, żeby pogadać jak człowiek z człowiekiem, poczuć się bezpiecznie i pewnie, połaskotać mózgowe zwoje, prowadząc słowne szermierki, pękać ze śmiechu nad kolejnym dowcipem, a wreszcie wypłakać się wtedy, kiedy można już tylko płakać. A czasem też po prostu pomilczeć i posłuchać. Pobyć tam. Oczywiście nie napiszę, o czym jest tym razem. Nie zdradzę, jak potoczą się losy Laury jako panny młodej, idącej do ołtarza u boku „naszego pana polonisty” Adama, co wyniknie ze spotkania Józefa i Trolli, jak skończy się spotkanie Gabrysi i Janusza Pyziaka, co powiedzą sobie w sylwestrową noc Mila i Ignacy, jak zostanie przyjęty prezent Józefa Pałysa, czy pan Gruszka stanie na wysokości zadania. Słowem też nie wspomnę o kłódkach! Nie jestem małpą i nie odbiorę czytelnikom przyjemności zanurzenia się po uszy w zawiłości intrygi. Powiem tylko, że pean Bernarda Żeromskiego na temat zielonego jedzenia to absolutna perła.

Że Łusia dostarczy (niezawodnie!) całej kolekcji cudownych językowych lapsusów. Że Laura da popisową arię niefrasobliwości (to mój ulubiony monolog). Że Ida nie odpuści sobie żadnej (spontanicznej) złośliwości. Że będą (to oczywiste) literackie zagadki do rozwiązania. Będą też literackie prezenty: niemal każdy z bohaterów dostaje tu dedykację z zaświatów od legendarnego profesora Dmuchawca. Razem z nimi dostajemy je i my – nie do pospiesznego czytania, tylko smakowania, sięgania do źródeł, wracania po latach. Były tomy inspirowane powieściami i dramatami. McDusia to antologia poezji. Słów z tajemnicą. A jednak nie w samych słowach zawiera się to, co w tej książce najważniejsze, tylko w tym, co z nich wynika bądź nie wynika. Jeżycjada jest od zawsze pochwałą zdrowego rozsądku, zwykłej ludzkiej przyzwoitości, uczciwości, lojalności. Cytaty z łacińskich poetów namiętnie przytaczane przez Ignacego Borejkę znakomicie uzupełniają proste prawdy wyrażane (jak u Szekspira) nie przez głównych bohaterów dramatu, ale przez (na przykład) taksówkarza. I wszystko się zgadza. Wszystko jest na miejscu, choć Dziwny jest ten świat, jak śpiewa Czesław Niemen w jednym z kluczowych momentów tej książki. Od kilku tomów ulubionym bohaterami tej sagi stają się dla mnie chłopcy, a szczególnie „fajny chłopak z Jeżyc”, czyli Józef. Po wielkopolsku pragmatyczny, konkretny, a tym razem mówiący także z wyraźnym jeżyckim akcentem. Ech… Dobrze, że są na świecie takie chłopaki! Ewa Obrębowska-Piasecka

McDusia Małgorzaty Musierowicz Akapit Press, 2012

W Instytucie Kultury Stosowanej... Studencie! # czy wpisałeś się już na listę studentów IKS-a?

jeśli nie – wciąż możesz to zrobić w aplikacji na facebook.com/kulturapoznan

# czy masz indeks IKS-a?

jeśli nie – wciąż możesz go za darmo odebrać w naszym dziekanacie w Centrum Informacji Miejskiej przy ul. Ratajczaka 44

# jeśli jesteś już na liście studentów i masz indeks, możesz zacząć się z nami bawić – w tym miesiącu można zdobyć aż dwa zaliczenia i 16 punktów!

lady heroina Ewa Wójciak Adam Michnik nazwał ją polską „Iron Lady”. Z brytyjską „Żelazną Damą” łączy ją bezkompromisowość oraz mocny charakter, dzielą – poglądy polityczne. Ewa Wójciak jest osobą, u której serce mieści się zdecydowanie po lewej stronie. W stosunku do władzy nie ma złudzeń. Za komuny nie bała się stanąć w kontrze do systemu. Dziś broni tych, którzy w demokratycznym społeczeństwie zostają zepchnięci na margines. W 2009 r. na majowej demonstracji w obronie Rozbratu podkreślała siłę s quatu jako miejsca alternatywnych działań. Pod koniec sierpnia 2012 r. pojawiła się z poezją na pikniku popierającym protest mieszkańców kamienicy na ul. Stolarskiej. Jacek Zembrzuski powiedział o niej „heroina Ósemek”. Była jedną z nielicznych kobiet w męskim świecie alternatywnego teatru. Do zespołu dołączyła na początku lat 70. W latach 80., gdy peerelowskie władze postawiły ją przed wyborem: zostać w Polsce z rodziną czy bez prawa powrotu dołączyć do Ósemek, wybrała paszport z biletem w jedną stronę. Teatr był dla niej najważniejszy. Jest w nim do dziś. Od 2001 roku pełni w zespole funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego.

aleksandra glinka

# sylwetki wykładowców, u których zdobywacie listopadowe zaliczenia, Ewy Wójciak i Adama Ziajskiego, zamieszczamy obok

re(da)ktor Ewa Obrębowska-Piasecka

Zaliczenie nr 1

Żeby zaliczyć wykład, wystarczy pojawić się w Teatrze Ósmego Dnia na dowolnej listopadowej imprezie związanej z jubileuszem 20-lecia ośrodka przy ul. Ratajczaka 44: spektaklu, spotkaniu, wystawie (szczegółowy program na str. 36 listopadowego numeru IKS-a ) i zgłosić się do sekretariatu po stempel Instytutu Kultury Stosowanej w odpowiedniej rubryce Waszego indeksu. zaliczenie wykładu: 3 punkty

Żeby zaliczyć ćwiczenia, macie do dyspozycji białą kartkę formatu A4. Możecie ją wykorzystać w taki sposób, jaki podpowie Wam wyobraźnia (pisząc wierszem lub prozą, umieszczając na niej jakieś hasło, rysując), żeby wyrazić swój bunt wobec... No właśnie – wobec czego? Mamy nadzieję, że tego właśnie dowiemy się od Was. Pieczątkę z zaliczeniem dostaniecie po oddaniu efektu Waszej ekspresji w sekretariacie Teatru Ósmego Dnia. W grudniu te prace zostaną pokazane na wystawie Bunt:A4, która będzie towarzyszyć festiwalowi Off: premiery / prezentacje. zaliczenie ćwiczeń: 5 punktów

trwa nasza całoroczna gra w kulturalne zaliczenia

Zaliczenie nr 2

Żeby zaliczyć wykład, wystarczy pojawić się w Scenie Roboczej na dowolnej listopadowej imprezie (program na str. 38 listopadowego numeru IKS-a) albo odwiedzić barak nr 1 przy ul. Grunwaldzkiej 55 w któryś z listopadowych piątków w godzinach 11-15 i zgłosić się do biura po stempel Instytutu Kultury Stosowanej w odpowiedniej rubryce Waszego indeksu. zaliczenie wykładu: 3 punkty Żeby zaliczyć ćwiczenia, trzeba odebrać w siedzibie Sceny Roboczej pewną ilustrację i ją uzupełnić. Szczegóły poznacie na miejscu. Po wykonaniu zadania otrzymacie stempel Instytutu Kultury Stosowanej w odpowiedniej rubryce Waszego indeksu. zaliczenie ćwiczeń: 5 punktów

nagrody dla prymusów # całoroczna „sieciówka” MPK na przyszły rok akademicki (fundator:

Solar) możliwość bezpłatnego korzystania przez cały przyszły rok akademicki z roweru miejskiego (fundator: Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznań) # możliwość zwiedzenia z dziesiątką przyjaciół prawdziwego browaru, a na finał kurs degustacji piwa w browarowym pubie (fundator: Kompania Piwowarska) # całoroczny zapas „mieszanki studenckiej” i innych przekąsek (fundator: Lorenz) # całoroczne imienne bilety VIP-owskie na przyszły rok akademicki do partnerów, z którymi przygotowujemy kolejne zaliczenia (fundatorzy: poznańskie instytucje kultury) # jeden semestr dowolnie wybranego kursu językowego (fundator: empik)

Wdzięk i upór Adama Ziajskiego

Kto pasowałby lepiej do tematu „praca” niż facet, który nie tylko powtarza „róbmy swoje”, ale też „swoje robi”? Jest fenomenalnym przykładem łączenia wrodzonego wdzięku z uporem i żelazną konsekwencją. Artystyczną działalność zaczął jeszcze przed maturą: przyszedł do studenckiego Ośrodka Teatralnego Maski z gotowym spektaklem Trzeba ją mieć… i natychmiast odniósł sukces! Jako student kulturoznawstwa na UAM założył Teatr Strefa Ciszy, w którym namiętnie zgłębiano warsztat aktorski (i trochę przynudzano). Przełom nastąpił w połowie lat 90. zeszłego wieku, kiedy podczas festiwalu Malta Strefa pokazała swoje plenerowe spektakle: Judasze i Wodewil miejski (grany w… fontannie na placu Wolności). Istne szaleństwo! Od tego momentu jest coraz lepiej, ciekawiej, odważniej, a zespół zdobywa wciąż nowe „nieteatralne przestrzenie” i serca kolejnych widzów. Adam nie ogranicza się tylko do pracy artystycznej: był jednym z organizatorów Poznańskiego Kongresu Kultury, a także inicjatorem pomysłu Sceny Roboczej. Dawno wpadł na to, że działając wspólnie, można zajść o wiele dalej i zrobić o wiele więcej za o wiele mniejsze pieniądze. Wciąż mu się to udaje.

natalia grudzień, eop

Na zaliczenie tych wykładów i ćwiczeń macie cały listopad. Zdobyte punkty wpiszcie do Waszego indeksu elektronicznego. więcej informacji na wmposnania.pl/indeks kontakt: indeks@wm.poznan.pl

sztuka o d kuchni ( muz y czna )

Łosoś po dyrygencku u Joli i Marcina Sompolińskich Marcin Sompoliński – ur.13.10. 1964 r. w Gdyni, dyplom dyrygenta uzyskał w 1989 r., w 2007 roku został profesorem tej uczelni. Współpracuje z wieloma orkiestrami w kraju i zagranicą, wśród najważniejszych dokonań – koncerty monograficzne Arvo Pärta i koncert Giya Kanczeliego. 4.12.2012 podczas X Poznańskiego Festiwalu Mozartowskiego poprowadzi orkiestrę Sinfonietta Polonia.

Kiedy, gubiąc się wśród małych osiedlowych uliczek i nielogicznie poukładanych numerów, odnalazłam poszukiwany dom, zapadał zmierzch. Za płotem dwa psy głośno szczekały, skutecznie powstrzymując mnie przed samodzielnym wejściem na posesję. Sprawiły jednak, że nim odnalazłam dzwonek, na progu domu pojawił się, z trzecim wielorasowcem przy nodze, Gospodarz. – Hałasują, ale nie robią nic złego – wyjaśnił, otwierając furtkę. Fuga, Tenor i Gucio zostały na dworze, a my weszliśmy do środka, od razu do salonu. I tak się zagadaliśmy, że planowany obiad stał się późną kolacją. Dlaczego po skrzypcowej maturze wybrałeś studia dyrygenckie? Bo trafiłem na kiepskiego dyrygenta, kiedy jako uczeń grałem w orkiestrze. A tak poważnie: w którymś momencie po prostu zdałem sobie sprawę, że nic innego mnie w życiu nie interesuje. Mogę być dyrygentem, albo… motorniczym. Tak sobie powtarzałem. Ciekawa opozycja! Z motorniczym nie wyszło. Za to jako dyrygent „jeździsz” po różnych „trasach”. Z jednej strony muzyka Baroku i Oświecenia na historycznych instrumentach, z drugiej – muzyka współczesna, a po drodze: operetka, opera… Ale w środku wiele nieodwiedzanych terytoriów. Bo nie jest moją muzyką na przykład Mahler, którego uwielbiam słuchać, czy Wagner. Może jeszcze do nich nie dojrzałem. To, co wymieniasz, nie znajduje się na jakichś antypodach – ci odlegli kompozytorzy mają ze sobą wiele wspólnego! Igor Strawiński wyrasta z klasyki, Arvo Pärt łączy się ze średniowieczem. Nic nie dzieje się w próżni. A mnie zajmowanie się Barokiem nauczyło pokory.

To znaczy? To cały system kodów kulturowych. Trzeba je poznać, by zrozumieć porządek rzeczy zapisany na pięciolinii. Mówi się nawet, że wykonując muzykę dawną, więcej trzeba wiedzieć niż umieć. Praca nad partyturą to w ogóle przedzieranie się przez warstwy. Pierwsza jest czysto techniczna, związana z nutami, następnie dochodzi rozumienie formy, a dopiero potem zadajemy sobie pytanie, dlaczego jest tak, a nie inaczej. To najbardziej niebezpieczny czas: nabieramy przekonania, że wszystko już wiemy. Czuję się gotowy do pracy dopiero wtedy, kiedy po tym właśnie etapie mnożą mi się wątpliwości. Mój profesor, Renard Czajkowski, powtarzał: „dyrygent musi być przede wszystkim stary”. Nie chodziło o metrykę. Suma doświadczeń – to podstawa. To każdy dyrygent. A dobry? Musi umieć przede wszystkim uruchomić i wykorzystać potencjał muzyków budujących orkiestrę. Stworzyć też szansę, by ujawniła się indywidualność poszczególnych artystów. Nie może bezwzględnie narzucać swojej wizji. Wszyscy muszą mieć poczucie współtworzenia. Powinien mieć także intuicję, która podpowie mu, jak komunikować się z zespołem, bo każdy ansambl jest inny. Jest ona tym ważniejsza, że nie ma czasu na zbyt wiele prób przed koncertami. Tu wszystko działa na zasadzie „sprzężenia zwrotnego”, a każdy, najmniejszy ruch ręki powoduje określoną reakcję muzyków. Najwspanialsze kreacje powstają w zespołach, które pracują z jednym dyrygentem latami i dzięki temu mają pozawerbalny system porozumienia. Wtedy zamiast opowiadać, co jest w każdym takcie, wystarczy powiedzieć: „to jest centralny dźwięk tej frazy” i wszyscy rozumieją, o co chodzi. Wspomniałeś o dyrygowaniu ręką, a co z plecami?

Też są ważne. Przez nie czujesz, jaka jest atmosfera na widowni. Naprawdę? Tak, od pierwszej minuty wiem, co się dzieje, mimo że stoję tyłem do słuchaczy. Potrafię odróżnić ciszę skupienia od ciszy obojętności. A co lubisz najbardziej w swojej pracy? Pracować nad prawykonaniami. Bo? Bo wszyscy jesteśmy straszliwie zepsuci przez wspólczesne media. Nie rozumiem… Popatrz, zwykli słuchacze, żyjący w XIX wieku, poznawali utwory, grając je sobie na fortepianie. Jeśli mieli dużo szczęścia, to jedną symfonię mogli usłyszeć raz na przestrzeni 5-7 lat. Szli na spotkanie z nią, mając własną wizję. Dzisiaj, siadając przy komputerze, kilkoma kliknięciami otwieramy dostęp do 50 nagrań tego samego utworu! I co się dzieje? Te wykonania nakładają się na siebie, zabijają naszą wyobraźnię. Mam zasadę: nie słucham tego, nad czym pracuję, aż do momentu, kiedy nie będzie mi to niczym grozić (mniej więcej miesiąc przed koncertem). To po to, żeby uniknąć mimowolnych kalek. Jaka jest ich siła, boleśnie przekonałem się, dyrygując Aidą. Poprosiłem śpiewaków, by zrezygnowali z jednego zwolnienia, przez trzy próby tak robili, na czwartej powrócili do utrwalonej już wersji. Kalki sprawiają, że wszyscy śpiewają tak samo. A skąd się wzięły Twoje słynne Speaking Concerts? To był mój „protest song”. Słucham? Kiedyś, lata temu, jako młody dyrygent, prowadziłem gdzieś w Polsce koncert edukacyjny. Zmęczony alkoholem prelegent nie tylko opowiadał straszliwe głupstwa, ale nawet nie mógł zapamiętać mojego nazwiska. Przeliterowałem je, a on przedstawił mnie jako Stanisława Olgierda Marię Polińskiego. No to zacząłem robić koncerty sam. Nie przeklinasz tej roboty? Jest jej sporo, ale ona ma sens! Jakieś dowody? Chociażby taki, że kiedy po poprzednim koncercie, o północy, ruszyliśmy ze sprzedażą

biletów na następny, w ciągu godziny poszło ich 200. W tym momencie do pokoju weszła Jola, żona Marcina, wymownie patrząc na zegar. Grzecznie przeszliśmy do kuchni. Czas był najwyższy na część drugą spotkania. Najpierw w garnku wylądował mrożony szpinak zmieszany ze śmietaną i czosnkiem, potem na gazie znalazły się ziemniaki. Nasza rozmowa zeszła na opowieści o ogrodzie, na który nigdy nie ma czasu. Psy kręciły się wokół stołu, dopraszając się głaskania. Marcin zajął się marchewkami. Kroił je w cienkie słupki z precyzją chirurga. Potem na patelnię wlał olej, w garnku do gotowania na parze ułożył kawałki świeżego łososia. Po chwili cierpliwie mieszał marchewki, pilnując, by skarmelizowały się bez przypalenia. Na kolejnym palniku bulgotała woda z octem – posłużyła jako kąpiel dla surowych jajek, ostrożnie do niej wbijanych. Po kilku minutach nasze talerze wyglądały następująco: centralne miejsce zajął szpinak, wyrazisty i lekki jednocześnie, na nim ułożony został kawałek soczystego łososia, a na wierzchu – jajko w „koszulce” („koszulkę” osiąga się właśnie dzięki zakwaszeniu wody – białko ścina się natychmiast, tak podane jest najdelikatniejsze w smaku). Potrawę dopełniły słodkie marchewki i kulka ziemniaczanego puree. – Lubię gotować, to moja największa pasja obok muzyki – wyznał Marcin, stawiając przy tale rzach kieliszki z białym wytrawnym winem. Jak smakowało? Jak dobry koncert: naturalny smak nie został zmieniony, ale wzmocniony. Wszystko harmonijnie się uzupełniało. Autor tego dzieła podkreślał wcześniej kilka razy, że 99% informacji o wykonaniu dzieła zapisanych jest w partyturze, 1% to miejsce na kreację. Tak samo podszedł do jedzenia. „Na bis” pojawił się kieliszek wiśniówki z własnych owoców. Wybornej. Anna Kochnowicz

Czego słucha Anna Kochnowicz? Anna Kochnowicz w wolnym czasie słucha flamenco i jazzu.

rozmawiam y

Orkiestra to muzeum instrumentów

Fot. Archiwum prywatne

rozmowa ze Zbigniewem Kozubem, kompozytorem

Zbigniew Kozub – ur. 17.03.1960 w Szczecinie, od ponad trzydziestu lat związany z Poznaniem. Kompozytor, profesor AM i UAP. Przez dziewięć lat dyrektor festiwalu muzyki współczesnej Poznańska Wiosna Muzyczna. Autor zarówno dzieł chóralnych, wokalno-instrumentalnych, symfonicznych, kameralnych, solowych, jak i muzyki radiowej i filmowej. Entuzjasta komputerów, nowinek technicznych i gadżetów elektronicznych. Po godzinach zapalony fotograf i plastyk.

Kompozytor to zawód? Skrzypek czy trębacz chwyci za instrument i może niejako ad hoc dowieść swoich umiejętności. A Pan? Kompozytor rzeczywiście ma z tym problem i – w takim ujęciu – to chyba nie jest zawód. Nie wiem, jak to nazwać. Hobby? Pasja? Muzyk z orkiestry co tydzień wchodzi w nowy kierat repertuarowy, narzucony mu przez instytucję, w której pracuje. A pisać nie da się „na zawołanie”. Więc jak pisać? Czajkowski mawiał: nie ma natchnienia, jest tylko ciężka praca, natchnienie przychodzi do tych, którzy ciężko pracują. Wojciech Kilar nie wstydzi się jednak własnego lenistwa twórczego. Mówił niejednokrotnie, że w momentach oczekiwania na pomysł, gdy nic nie przychodzi mu do głowy, zwyczajnie poddaje się słodkiemu nicnierobieniu. Jest i przypadek Strawińskiego: miał dom w Beverly Hills, a studio w centrum Los Angeles. Codziennie wychodził do pracy o 8 rano i wracał o 15, zachowując się jak urzędnik. A Pan? Nie jestem „wyoutowanym” kompozytorem – wiążą mnie etaty i funkcje. W poznańskiej Akademii Muzycznej jestem kierownikiem Katedry Kompozycji i Teorii Muzyki, a na Uniwersytecie Artystycznym prowadzę Pracownię Udźwiękowienia Filmów na Wydziale Animacji. Siłą rzeczy komponuję pomiędzy zajęciami. Marcin Świetlicki powiedział kiedyś w wywiadzie dla Tygodnika Powszechnego, że nie wierzy w poetów, którzy są (przykładowo) dyrektorami instytutów, w pisanie wierszy pomiędzy zebraniami. To wciąż jakiś ideał twórcy – również kompozytora. Prawdziwy artysta to taki, który zupełnie wyzbędzie się cywilizacji, wyjedzie, będzie pisał z innego świata. To dlaczego był Pan i dziekanem, i członkiem rad programowych, i prezesem poznańskiego oddziału Związku Kompozytorów Polskich…

…i dyrektorem Poznańskiej Wiosny Muzycznej. Tak, trochę tego było. Mnie na pisanie zawsze brakuje czasu i właściwie już mnie to męczy. Nie można się w pełni poświęcić tworzeniu, kiedy wciąż gonią egzaminy, zajęcia, rady. Ale co począć? Sytuacja finansowa kompozytora jest dziś katastrofalna. To najmniej opłacalny instrument w całej orkiestrze. Na festiwalach muzyki nowej kompozytor nie dostaje honorarium za wykonanie jego dzieła (nie mówię o sytuacji, gdy dochodzi do realizacji zamówień, które zresztą też nie są zbyt hojne). Do wykonania angażowani są natomiast instrumentaliści, którym – rzecz jasna – płaci się. Dlatego niewielu kompozytorów jest w stanie utrzymać się z tego „zawodu” bez etatów. To zawsze były pojedyncze nazwiska: Lutosławski, Penderecki, Kilar, Górecki... Ech… nawet Górecki był przez długi czas nauczycielem i rektorem. Jak się pisze na zamówienie? Zna Pan dewizę: the greatest inspiration is the deadline? Oczywiście, że znam. To prawda! Zawsze pisałem na zamówienie – choć nie zawsze finansowe. Prawie nie mam w dorobku utworów pisanych ot, tak sobie. Zawsze piszę z myślą o festiwalu albo na prośbę artysty. Zawsze pod konkretny termin. Deadline zatem jest i męczy, bo pozostaje niedosyt, że gdyby było więcej czasu, utwór byłby lepszy. Niedosyt nie rodzi kolejnych wersji tego samego utworu? Oczywiście, że tak, to naturalne. Pierwsze wykonanie daje zawsze pozytywne i negatywne odczucia. Dopiero później pewne rzeczy ustawiają się właściwie i balansują. Różni muzycy to różne wykonania. Czasem tak natchnione i fantazyjne, że niewiele mają wspólnego z rzeczywistością. Ponoć kompozytor przewraca się w takich chwilach w grobie. Co z żyjącym twórcą, słuchającym na sali

koncertowej w wersji „live” tego, co dotychczas znajdowało się tylko na papierze? Jerzy Maksymiuk prowadził kiedyś prawykonanie Kronik Mazurskich Zbigniewa Penherskiego, swojego kolegi ze szkolnej ławy. Penherski strasznie się wtrącał, poprawiał, narzucał swoją wizję. W którymś momencie Maksymiuk warknął do orkiestry: proszę państwa, umawiamy się, że kompozytor nie żyje i gramy dalej! Penherski zszedł ze sceny i… poszedł do domu. Zawsze daję bardzo dużą swobodę interpretacji wykonawcom i dyrygentom. Współpracuję na przykład z Marcinem Sompolińskim, który ma u mnie chyba monopol. To dobry muzyk i symfonik, niejednokrotnie poprawiał mi partytury, a ja już nawet nie oponowałem. Raz, że on się robił nerwowy, a dwa – trzeba przyznać – zawsze robił to dla dobra utworu. Dopuścił się Pan kiedyś kompozytorskiej „ściemy”? Pisania czegoś na szybko? Kompozytorskich grzeszków? Oho, nawet najwięksi mieli takie momenty. Całe szczęście, nie pisałem nigdy muzyki politycznie zaangażowanej. Ale mam na koncie trochę luźnych aranżacji: kiedyś organizowany był festyn dzielnicy Wilda, w której mieszkałem. Żył wtedy jeszcze Jerzy Kurczewski i namówiliśmy go, żeby zaśpiewał mój kawałek ze słowami: Wilda jest nasza, Wilda będzie trwać. I to naprawdę poszło! Zdecydowanie nie była to twórczość wysokich lotów. Niektórzy do dziś wypominają mi, że nigdy nie zapomną tej szmiry, tego kiczu. A dla mnie to była radocha, bo to mój jedyny utwór wykonany przez samego Kurczewskiego. Też zresztą wildzianina. Znajdujemy się teraz w niewielkiej akademickiej sali i zewsząd otoczeni jesteśmy sprzętem, który przywodzi na myśl raczej pracownię informatyczną niż klasę kompozycji. Czy komponowanie na tradycyjny aparat wykonawczy oraz komputery pojawiło się u Pana naturalnie (po prostu przyszła na to kolej), czy był to impuls kierowany fascynacją? Podstawą dotknięcia dźwięku jest dla mnie jego barwa. Ona najbardziej mnie fascynuje. Właściwie od samego początku pojawienia się elektroniki byłem jej wielkim admiratorem. Miały na to oczywiście wpływ Warszawskie Jesienie lat 80.

i 90. – obserwowałem bacznie wszystko, co tam się działo. Zdecydowana większość zachodnich orkiestr przywoziła wtedy syntezatory włączone do swojego składu. Wyraźnie usłyszałem, że wystarczy lekko podbarwić orkiestrę i tworzy się zupełnie nowa jakość. Wtedy też zrozumiałem, że to jest przyszłość dla nowych barw. Samą orkiestrę traktuję jako muzeum instrumentów muzycznych. Fascynuje mnie łączenie żywego z nieżywym. Artyści lubią wykonywać współczesną muzykę? Niektórzy tak. Są pasjonaci, ale jest ich bardzo mało. Chcąc nie chcąc, dotykamy teraz profilu kształcenia na wydziałach instrumentalnych, który nie preferuje muzyki nowej. A szkoda. W naszej Akademii regały biblioteczne pełne są dwudziestowiecznych dzieł, naprawdę dobrej muzyki, ale to są w ogóle nieużywane nuty! Zresztą to problem nie tylko naszej uczelni, ale szkolnictwa w ogóle. Nawet w Ameryce profil kształcenia oparty jest głównie na XIX wieku. Wróciłem właśnie z Las Palmas, byłem na piątkowym koncercie. Genialna sala, akustyka, orkiestra. Wie pani jaki to był koncert? Beethoven, Beethoven, Beethoven! Myślałem, że zwariuję. A od czego Zbigniew Kozub nie wariuje? Czego mógłby słuchać do końca świata i jeden dzień dłużej? Szekspirem muzyki jest Bach. Bach to podstawa wszelkiej logiki w muzyce, balansu kontrapunktu z harmonią, ekspresji z liczbami i afektami. Biblia, która stanowi podstawę myślenia. I jeszcze Mozart. To dla mnie wyżyny. Największą siłę czerpię jednak z Chopina. Fenomenalny kompozytor. Jako dziecko na gramofonie Bambino zdzierałem nagranie Koncertu fortepianowego e-moll – i mimo lat, które minęły od tego czasu, ciągle przechodzą mi ciary po kręgosłupie. To jest dowód na istnienie geniuszu, absolutu. Kto kiedyś powie, że ceni i – przede wszystkim – lubi twórczość Kozuba? Nie piszę dla krytyków, modernistów, teoretyków ani kompozytorów. Staram się pisać dla człowieka – inteligentnego i wykształconego. rozmawiała Malwina Kotz

Koło Artystyczno-Naukowe Studentów Kompozycji i Teorii Muzyki Akademii Muzycznej zaprasza na Ogólnopolską Studencką Konferencję Naukową oraz Międzyuczelniany Koncert Kompozytorski Neofonia, która odbędzie się 22 i 23.11.

X Czego słucha Malwina Kotz?

Słucham Słowa, które staje się Ciałem, i Myśli które stają się Muzyką.

rozmawiam y

Chicago wciąż leci!

Fot. Archiwum prywatne

mówi Wojciech Juszczak, dyrektor artystyczny Estrady Poznańskiej i szef festiwalu Made In Chicago

Wojciech Juszczak

program festiwalu na str. 44 więcej na: madeinchicago.pl

Przed nami siódma edycja festiwalu Made In Chicago. Czy pamiętasz jeszcze emocje, jakie towarzyszyły Ci na początku? O tak. Zwłaszcza niezapomniany finał w 2006 r. – światowa premiera Harambee Suite Nicole Mitchell. Po tym koncercie byłem pewien, że warto robić festiwal. Później przeżyłem dwa dni mgły i odwołanych w kraju lotów, podróż z 20 muzykami zatłoczonym pociągiem do Warszawy (musieliśmy wynająć osobny przedział na bagaże!), dantejskie sceny na lotnisku (wynajęliśmy dla muzyków salę konferencyjną w hotelu naprzeciwko, bo nigdzie nie można było szpilki wcisnąć!) i wielką niewidomą: poleci Chicago czy nie poleci? Poleciało… I lata już od 7 lat. Czy właśnie tak wyobrażałeś sobie rozwój tego przedsięwzięcia? Zawsze mam zaplanowane minimum dwie edycje do przodu, inaczej nie można poważnie myśleć o takiej imprezie. Ale festiwal reprezentuje też na bieżąco to, co dzieje się na scenie jazzowej Chicago, więc w naturalny sposób jego program jest często korygowany w ostatniej chwili. W związku z tym, że jest to scena bardzo różnorodna i żywotna, każda edycja festiwalu jest zaskoczeniem nie tylko dla publiczności, ale i dla mnie. Zresztą wierzę, że poprzez wspólną radość odkrywania, a nie potwierdzanie własnych gustów, buduje się najsilniejszy związek z publicznością. To oczywiście niesie ze sobą pewne ryzyko, ale jeśli się powiedzie – efekt jest nieporównywalny z niczym. Całe życie pamiętasz frajdę, którą czujesz po powrocie do domu ze świetnego i zaskakującego koncertu. Koncerty odbywały się w różych miejscach. Czy któreś z nich uważasz za najlepsze dla muzyki z Chicago? Jestem wielkim fanem koncertów w Scenie na Piętrze. Tu najlepiej udaje się odtworzyć specyficzny klimat, odpowiedni dystans dzieli muzyków

i widzów, ta sala daje też spory komfort grania. Niestety, powoli staje się za mała dla festiwalu. Nieźle sprawdza się Pawilon, Aula Nova i oczywiście Blue Note dla koncertów klubowych. Czy czujesz, że jesteście dostrzegani, doceniani przez publiczność i miejskich decydentów? To, że Miasto Poznań wspiera od sześciu lat szaloną ideę festiwalu Made In Chicago, uważam za pozytywny fenomen. Pamiętajmy, że nie mówimy o oczywistym festiwalu „gwiazd jazzu”, do którego stosunkowo łatwo przekonać decydentów i publiczność, ale o festiwalu „tematycznym”, który prezentuje wybraną scenę muzyczną czy tendencję. Kariera gwiazd Made in Chicago rozwija się wraz z festiwalem – jak w przypadku Nicole Mitchell czy Dee Alexander, które swoje autorskie projekty po raz pierwszy w Europie pokazały właśnie w Poznaniu. To ogromna satysfakcja dla organizatorów i widzów – być świadkiem czegoś takiego. Widzowie to czują i doceniają. Korzyścią dla miasta jest z pewnością to, że za stosunkowo niski budżet Poznań wyróżnia się na mapie ponad 100 festiwali w kraju oryginalną i rozpoznawalną imprezą, nawiasem mówiąc – trudną do podrobienia. Również w Chicago festiwal został doceniony. Czy odczuwasz wsparcie z „tamtej” strony? Festiwal byłby niemożliwy, gdyby nie współpraca z Jazz Institute of Chicago. Instytut jest katalizatorem wielu projektów, które poznańska publiczność usłyszała zaraz po ich premierze w Chicago. Kilka razy udało się zdobyć też wsparcie finansowe Illinois Arts Council. Teraz wiadomo, że z tym gorzej – w USA kryzys, choć (nie chcę zapeszać) w tym roku jesteśmy blisko zdobycia grantu – decyzja zapadnie wkrótce. Chcemy czy nie, Poznań jest postrzegany jako europejska stolica jazzu z Chicago. Rozmawiał Tomasz Janas

Krótki przewodnik po festiwalu Made in Chicago ¦ Sun Rooms Trio Autorskie trio znanego w Poznaniu wibrafonisty Jasona Adasiewicza zadebiutowało przed dwoma laty płytą Sun Rooms określoną przez redakcję New York Timesa jako „jedno z 10 najlepszych nagrań jazzu i popu 2010 roku”. Propozycję zespołu określa współbrzmienie wibrafonu, kontrabasu i perkusji. ¦ Harrison Bankhead Sextet Harrison Bankhead – sporej postury, a jednocześnie pełen pozytywnej energii kontrabasista – jest jednym z ulubieńców poznańskiej publiczności, a także artystą uczestniczącym w największej liczbie festiwalowych koncertów. Jego nienaganne brzmienie, feeling, wyczucie rytmu, a także niewątpliwa sceniczna charyzma sprawiają, że zapraszają go do współpracy różni liderzy. Podczas dotychczasowych edycji festiwalu Bankhead był zazwyczaj muzykiem towarzyszącym (tylko czy aż?), fundamentem rytmicznym wielu zespołów. Tym razem przyjedzie sam jako lider autorskiego zespołu. Jego sekstet wydał przed dwoma laty płytę Morning Sun / Harvest Moon. W składzie instrumentalnym są: dwa saksofony (m.in. znany też w Poznaniu Edward Wilkerson), dwa zestawy perkusyjne, skrzypce i – oczywiście – kontrabas. ¦ Mary Halvorson Group Co prawda mieliśmy już w historii festiwalu (przed dwoma laty) wieczór zatytułowany Guitar Summit, kiedy wystąpili trzej gitarzyści pochodzący z różnych pokoleń i odwołujący się do odmiennych estetyk, jednak gitara rzadko pojawia się podczas Made In Chicago, szczególnie jako instrument wiodący. Tym razem rzecz będzie tym bardziej ekscytująca, że ze swym własnym triem wystąpi gitarzystka Mary Halvorson. Dodajmy, że raczej nie należy się spodziewać pastelowych i delikatnych brzmień, artystka jest bowiem uczennicą mistrza awangardy – Anthony Braxtona. Zapowiada się fantastycznie! ¦ Living By Lanterns W tym szczególnym projekcie spotkali się muzycy z Chicago i nowego Jorku, by pracować nad odnalezionymi utworami napisanymi

przed laty przez słynnego ekscentryka Sun Ra. Pomysłodawcy całości, Mike Reed i Jason Adasiewicz, nie kopiują jednak muzycznych patentów Sun Ra, a w oparciu o fragmenty zaczerpnięte z odnalezionych starych taśm, stworzyli „bogaty melodycznie i harmonicznie zbiór tematów”. ¦ The Awakening Oto wielki powrót na muzyczne sceny! The Awakening to jeden z najgłośniejszych zespołów sceny funky fusion lat 70. Grupa wydała wówczas dwa głośne, znakomite albumy. Po dekadach nieistnienia, przed kilkoma laty powróciła na scenę, w składzie zbliżonym do oryginalnego, i zagra w Poznaniu. Blowin’ In From Chicago Blowing In From Chicago to tytuł klasycznej płyty z 1957 roku, należącej dziś do chicagowskiego jazzowego kanonu. Zagrali na niej dwaj słynni saksofoniści tenorowi Clifford Jordan i John Gilmore (u tego drugiego lekcje brał John Coltrane!). Dziś, ponad pół wieku później, współcześni artyści z Chicago chcą odwołać się do tej tradycji i dopisać jej własny rozdział. Na czele grupy, jak przed laty, zagrają dwaj saksofoniści tenorowi. Tym razem będą to Ed Wilkerson i Ari Brown. T.J. Czego słucha Tomasz Janas? Nieustająco Beatlesów, Jana Sebastiana Bacha, Davida Byrne’a i Toma Waitsa, a w chwili, w której to piszę, Esprit D’Armenie Jordi Savalla.

Czego słucha Wojciech Juszczak? Jazzu – głownie scena Chicago, AACM, muzyki klasycznej – ze wskazaniem na muzykę barokową, pianistykę okresu romantyzmu oraz muzykę XX wieku (szczególnie impresjonizm), muzyki etnicznej – hołd dla Afryki Mali, muzyki rockowej – z sentymentu King Crimson i wczesnego krautrocka niemieckiego (Tangerine Dream). Lubię avantrockową scenę Montrealu – Goodspeed, Esmerine, Silver Mt Zion, Patrick Watson albo zespoły wywodzące się ze sceny avantfolkowej, jak Wilco.

rozmawiam y

Myślę o Otellu mówi Paweł Szkotak, dyrektor Teatru Polskiego Jak myślisz, czym przekonałeś komisję konkursową do tego, żeby powierzyła Ci dyrekcję Teatru Polskiego na kolejną kadencję? To właściwie pytanie do komisji, a nie do mnie. Sądzę, że dobrze przepracowanymi dziewięcioma sezonami. Co było w tych sezonach najważniejsze? Wiele rzeczy. Dla mnie największy sukces to nasza publiczność. Mamy ją! Niezależnie od tego, że pozytywnie oceniam dorobek artystyczny moich poprzedników – Pawłów Wodzińskiego i Łysaka – z frekwencją w Teatrze Polskim było bardzo źle. To się zresztą zaczęło psuć dużo, dużo wcześniej. Przez wiele lat w Poznaniu istniał właściwie tylko Teatr Nowy. Mówiło się o zakopanej pod naszym teatrem żabie, o klątwie Horzycy, i rzeczywiście zdarzało się tak za poprzednich dyrekcji, że aktorów na scenie było więcej niż widzów na widowni. Przez pierwsze sezony zabiegaliśmy o tę widownie, a teraz, kiedy już ją mamy, chcemy ją zatrzymać i zabiegać o nową, ale nie tanimi chwytami. Nie gramy fars, nie gramy spektakli dla dzieci, ani razu nie zaparkował pod teatrem autobus z tak zwaną „wycieczką z prowincji”. Proponujemy coś mało popularnego: dużo współczesnej dramaturgii, prapremiery autorów nieznanych w Polsce i w Poznaniu. Zatem to, że widzowie do nas przychodzą, jest naszym największym sukcesem. Cieszę się też z tego, że udało się – mimo kryzysu i niesprzyjających okoliczności – wyremontować Malarnię. Dzięki temu zostanie coś nowoczesnego, trwałego, co jeszcze długo będzie teatrowi służyć. A sukcesy artystyczne? Na pewno ważne – poza premierami i poza codziennym graniem, czyli teatralnym chlebem powszednim – są jeszcze dwa wydarzenia. Pierwsze to nasz konkurs dramaturgiczny

Metafory Rzeczywistości, który dość szybko stał się jednym z najważniejszych w Polsce. Sztuki autorów, którzy go wygrywali, wystawiane są i na naszej scenie, i w innych teatrach. Od innych tego typu przedsięwzięć odróżnia nasz konkurs to (co podkreślają zresztą wszyscy uczestnicy), że towarzyszą mu warsztaty, podczas których dramaturdzy pracują z reżyserami i aktorami. A wydarzenie drugie to nasz festiwal Bliscy Nieznajomi. Jego siłą jest tematyczność. Nie jesteśmy w stanie z niskim budżetem ścigać się z innymi festiwalami w zapraszaniu najlepszych przedstawień ze świata. Proponujemy zatem coś innego: najlepsze przedstawienia na dany temat. Nigdy chyba jeszcze nie było tak, że dwóm poznańskim teatrom dramatycznym szefują faceci, którzy pracowali razem, z jednego pieca chleb jedli, a do tego obaj wyrastają z nurtu alternatywnego. Piotr Kruszczyński to dla Ciebie nowy rodzaj konkurencji? Jest teraz trudniej? Ciekawiej? Na pewno traktuję Piotra o wiele życzliwiej niż wszystkich innych dyrektorów. Łączy nas to wszystko, o czym mówiłaś, a do tego podobne spojrzenie na świat i teatr. To rzeczywiście sytuacja zadziwiająca i w Polsce raczej niespotykana. Wierzę, że obaj będziemy mądrzy i spróbujemy z niej wyciągnąć to, co najlepsze, czyli zrobić coś razem. Rozmawiamy o tym, ale za wcześnie jeszcze, żeby to upubliczniać. Poza tym nie chciałbym mówić o tym sam, tylko w towarzystwie mojego kolegi z drugiej strony Mostu Teatralnego. Spodziewałam się po tej sytuacji raczej bardzo zdrowej i bardzo ciekawej dla widzów konkurencji. Konkurencja będzie, oczywiście, zawsze. Ona jest trochę nierówna, bo my mamy znacznie

mniejszy budżet niż oni. Ale – choć nie powinienem tego mówić ani jako dyrektor, ani jako reżyser – pieniądze nie są w teatrze najważniejsze. Z większą ciekawością chodzisz teraz na premiery do Nowego? Tak. Tam się naprawdę dzieją ciekawe rzeczy. W naszym indeksie Instytutu Kultury Stosowanej tekst poświęcony Tobie zatytułowano „tradycyjnie alternatywny”. To trafiony tytuł? Tak się o mnie mówi. Czasem słyszę też, że uprawiam teatr środka. Sam nigdy tak o sobie nie myślałem… Twoi poprzednicy – Pawłowie – postrzegani są jako artyści znacznie bardziej radykalni niż Ty, choć całe życie – inaczej niż Ty – związani byli z teatrem tradycyjnym. Dlaczego? Teatr to dla mnie wielka pasja i wielkie ryzyko uprawiane przez wiele lat bez żadnych zabezpieczeń finansowych. Teatr Biuro Podróży działa już ponad dwie dekady. Nie jestem radykalny? Może powinienem ubierać się inaczej, ale jakoś nie umiem. A może trzeba robić jakieś obyczajowe skandale? Nie wiem. Cóż, skandal artystyczny wydaje się dziś właściwie niemożliwy. To prawda. Jest taka cecha współczesnego świata, która mi przeszkadza. Ludzie coraz mniej się ze sobą komunikują, a coraz bardziej promują. Coraz mniej jest w rozmowach między ludźmi, także między twórcami i publicznością, wymiany myśli, a coraz więcej „pijaru”. Coraz mniej wartości, a coraz więcej reklamy. I to powoduje ogromne zubożenie w kontaktach między ludźmi. Wygrywają sprytniejsi. Zawsze wygrywali w tego typu zawodach. Ale taka potęga „pijaru” jak dziś przyszła jednak z nowym ustrojem. I jest bardzo kusząca: wszyscy chcą mieć jak największą „oglądalność”, „klikalność”, „lubialność”. Na bazie takich kryteriów dokonują samooceny i są oceniani przez innych – także w pracy. I to się niepostrzeżenie staje także źródłem cierpienia. Ale popromujmy się jednak trochę. W tym numerze IKS-a czytelnicy znajdą nasz

wspólny prezent dla nich – sztukę Wieczny kwiecień nagrodzoną w tegorocznej edycji Metafor Rzeczywistości. Masz do tego tekstu jakiś szczególny stosunek? To ciekawy tekst. Rzeczywistość dopisała do niego kolejne rozdziały: wciąż odbywają się kolejne manifestacje, protesty… One pokazują, że jesteśmy jako społeczeństwo bardzo podzieleni. To głębokie pęknięcie światopoglądowe… … które w demokracji nie powinno specjalnie dziwić. Nie powinno. Ważne jednak, żebyśmy się pięknie różnili i umieli ze sobą rozmawiać, a tego wciąż nie umiemy. Wieczny kwiecień będzie pewnie interpretowany publicystycznie, ale jest on „metaforą rzeczywistości”. To opowieść o chłopaku, który nie potrafi się odnaleźć ani po jednej, ani po drugiej stronie narodowego sporu. Dla niego najważniejsza kwietniowa data to rocznica śmierci Kurta Cobaina. Premiera w listopadzie. Warto powiedzieć, że w listopadzie wystawimy także drugi nagrodzony tekst: Zażynki, który podnosi równie ważne tematy: aborcji, religijności, emigracji… Sztuka Anny Wakulik zostanie pokazana w londyńskim Royal Court. Ten teatr to mekka współczesnej światowej dramaturgii, więc Anna Wakulik odniosła ogromny sukces. A z nią także nasz konkurs. A co w tym sezonie zaproponuje widzom stary-nowy dyrektor jako reżyser? Dojrzałem do kolejnego – trzeciego już po Makbecie i Hamlecie – Szekspira. W tym sezonie będę robił Otella. Czyżbyś wchodził w kryzys wieku średniego? Myślę o tym tekście od kilku lat. Siedzę, czytam, porównuję różne tłumaczenia. Na Leara jeszcze za wcześnie. Rozmawiała Ewa Obrębowska-Piasecka

Paweł Szkotak

X Czego słucha Paweł Szkotak?

Ostatnio nie mogę się uwolnić od E lucevan le stelle z opery Tosca Giacomo Pucciniego. Poprzez tę nieśmiertelną arię myślę o Otellu.

X Czego słucha Ewa Obrębowska-Piasecka?

Słucham zwykle tego, co (grają, śpiewają, mówią, włączają) ludzie, z którymi jestem.

prz e d stawiam y

Cisza też jest muzyką 5 zmysłów. Pauza Chodzi o „aktywizację w sferze kultury osób z dysfunkcjami słuchu”, a tak po ludzku: o głośny (nomen omen) sprzeciw wobec wykluczenia osób niepełnosprawnych oraz dzielenie się kulturą, która naprawdę należy do nas wszystkich.

zmysłów. Pauza to prospołeczny projekt edukacji kulturalnej skierowany do osób niesłyszących. Jest kontynuacją akcji 5 zmysłów. Audiodeskrypcja, podczas której odbyła się pierwsza w Polsce wystawa sztuk wizualnych dla osób niewidomych. Na trwające od 15 września przedsięwzięcie składa się z niemal 60 wydarzeń, zarówno kulturalnych jak i edukacyjnych, które dzięki wsparciu sponsorów są całkowicie bezpłatne. Przez dwa miesiące, praktycznie codziennie, niesłyszący biorą udział w warsztatach, spotkaniach oraz seminariach. Lekcja dla motyli Dokładnie o dziesiątej rano w Studiu Polskiego Radia pojawiła się grupa niesłyszącej młodzieży wraz z opiekunem, muzycy, dyrygentka Anna Mróz oraz tłumaczka języka migowego Dorota Wiśniewska. Muzycy zasiedli przy swoich instrumentach, a obok nich

porozsadzano niesłyszących w taki sposób, by widzieli nuty i byli w stanie poczuć drgania pojawiające się podczas wydawania przez instrumenty dźwięków. Na początku grupa czuła się nieswojo (ja też), jednak po chwili wszelkie obawy zniknęły. Muzycy zaczęli grać pod dyrekcją Anny Mróz, która przed każdą sekwencją starała się jak najwięcej powiedzieć o tym, co się zaraz wydarzy. Posługiwała się prostymi symbolami, by łatwiej było niesłyszącym odkryć to, co chce im przekazać za pomocą muzyki. By ją czuli i przeżywali. Oczywiście towarzyszyła jej tłumaczka: z werwą przekładała słowa dyrygentki na „język motyli”, które również nie słyszą. Język piękny, barwny i ekspresyjny – dokładnie taki, jak ich trzepoczące skrzydła. Słuchanie całym ciałem Anna Mróz opowiada o zajęciach: – Warsztaty z niesłyszącą młodzieżą wyglądają zupełnie inaczej niż codzienna praca ze słyszącymi muzykami. W trakcie tych spotkań trzeba poruszyć wszystkie zmysły i starać się mówić jak najbardziej obrazowo. Czysto techniczna pogadanka o tym, co gramy, nie ma sensu, ponieważ nie pozwala na wyobrażenie sobie muzyki. Muszę mówić granymi przez orkiestrę obrazami, by niesłyszący mogli poczuć

dźwięki, ich natężenie. Na pierwszy rzut oka widać, że osoby niesłyszące „słuchają” muzyki całym swoim ciałem. Dostrzegam to po ich oczach i twarzach. To naprawdę widać! Dzięki pracy z nimi, ja sama, a myślę, że i pozostali muzycy z orkiestry, również „inaczej słyszymy” i bardziej emocjonalnie odczuwamy muzykę. Moja Mama – Agnieszka Duczmal, która poprowadzi finałowy koncert – w podobny sposób pracuje na tych warsztatach. Staramy się za pomocą obrazów, zabawy z instrumentami i sprawienia, że drgania powstające podczas gry stają się rzeczywiście odczuwalne, pokazać niesłyszącym świat, którego nie znają. Naprawdę nie rozumiem, dlaczego osoby niesłyszące odsuwa się od muzyki – cisza też jest muzyką. Kiedy zakończył się koncert, młodzież mogła zadawać pytania, dotykać instrumentów oraz próbować na nich grać. Nie trzeba było pytać, co czują. Mówiły to ich oczy, z których biła radość. Opowiedzieli mi też o tym, że rzeczywiście poczuli na swoim ciele muzykę. Opowiadanie o tym doświadczeniu nie było łatwe, bo nie słyszą od urodzenia i wielu rzeczy nie potrafili nazwać. Najczęściej mówili o tym, że w niektórych momentach serce biło im bardzo szybko, a w innych czuli pewnego rodzaju ciepło bądź spokój. Czuli drgania. Odróżniali drżenie skrzypiec i kontrabasu, który cieszył się największą popularnością ze względu na zakres dźwięków, jaki wydaje, i towarzyszące im wibracje. Muzyka przestała być dla nich abstrakcyjnym pojęciem. Zdefiniowali ją za pomocą innego zmysłu.

To początek świata Mówi Paweł Gogołek, pomysłodawca i producent przedsięwzięcia: – Prawda jest taka, że projekt ten jest bezpośrednio adresowany do osób niesłyszących, ale jego realizacja w dużym stopniu przeznaczona dla nas – osób pełnosprawnych. Pomaga nam zrozumieć, że niepełnosprawność nie wiąże się z nieszczęściem i smutkiem. Nie jest końcem świata, który oznacza niemożliwość realizacji swoich marzeń i celów. Wręcz przeciwnie – osoby niesłyszące mogą, chcą i mają ochotę robić dokładnie to samo, co osoby słyszące, a naszym zadaniem jest im to umożliwić. Po udziale w tych warsztatach jestem o tym przekonana znacznie bardziej niż dotąd. I mnie otworzyły one zmysły na nieznany świat. Monika Nawrocka Czego słucha Anna Mróz? Słucham klasyki, ale nie jest prawdą, że wykonujący ten zawód nie słuchają niczego innego. Lubię także jazz i muzykę popularną. Czasami jednak nawet i my, muzycy, mamy ochotę na odrobinę ciszy. Szczególnie wtedy, kiedy dużo jeździmy i gramy. Zwykle nie trwa to jednak zbyt długo. Czego słucha Monika Nawrocka?

W finałowym koncercie w Auli UAM 14.11. o g. 19 osoby niesłyszące biorące udział w warsztatach zagają z Orkiestrą Kameralną Polskiego Radia Amadeus pod dyrekcją Agnieszki Duczmal. więcej na: www.5zmyslow.pl

Duduka, kiedy nie mogę zasnąć (nie zdarza się to jednak często). To, czego słucham, zależy od mojego humoru: czasem jest to Edyta Geppert albo Grechuta, a innym razem Tom Waits. Gościem bywa Led Zeppelin, ale też sam Włodzimierz Wysocki. Słucham muzyki, ale nie lubię, kiedy słychać ją w tle. Nie zaprzeczam jednak, że bardzo często potrzebuję ciszy.

Nowe brzmienie Poznania mały alfabet młodej muzyki AN ON BAST (Anna Suda). Artystka obecna na poznańskiej scenie muzyki elektronicznej od 2005 r. Wydała kilka ep’ek i albumów głównie w netlabelach (internetowych wytwórniach udostępniających nagrania w wersji cyfrowej). Swoją twórczość określa jako „delicate synthetic music”, gdzie przestrzenny idm (to skrót od: intelligent dance music) pełen jest melodii, zgrzytów, tekstów, klików i wszystkiego, co pomiędzy. Jeśli ktoś słyszał choć jeden utwór Miry Calix albo kojarzy brytyjską wytwórnię WARP, powinien wiedzieć, o co chodzi. An On Bast równie często, jak ze współczesnej muzyki eksperymentalnej, czerpie inspiracje z Mozarta, Arvo Parta, książek Hessego czy metafizyki Bergsona. Francuskim filozofem inspirował się też Igor Strawiński, pisząc swoje Święto wiosny. Nie dziwi więc, że swego czasu Suda elektronicznie reinterpretowała to klasyczne dzieło. W czerwcu tego roku An On Bast wspólnie z trębaczem Maciejem Fortuną wydali płytę 1. Elektroakustyczny duet promował ten album podczas październikowego koncertu w Poznaniu. BLIMP. Najbardziej niedoceniony poznański zespół. Po dwóch kasetach, na których muzycy eksplorowali rejony minimal rocka i postpunka, Blimp wydaje dwie płyty (Superpolen i Pressure: Pleasure), jakich na polskiej scenie próżno było dotąd szukać. Na pierwszej z nich, bardziej mrocznej, słychać echo krautrocka spod znaku Can i Kreidler. Druga to połączenie eksperymentalnej elektroniki z popową melodyką. Sztandarowym przykładem tego zabiegu jest utwór, w którym głosu użyczył sam Artur Rojek. Właśnie „użyczył”, a nie zaśpiewał, bo jego wokal został skrzętnie poszatkowany, a pocięte fragmenty połączone w sposób nieznany dotąd radiowym szlagierom. Mimo oryginalnego brzmienia i dobrej dystrybucji

(Pressure: Pleasure można było kupić w każdym empiku) wydany w 2002 r. album przeszedł bez echa. Lider zespołu Radek Dziubek deklarował w jednym z wywiadów: Chcemy być wiarygodni w oczach ludzi interesujących się muzyką independent w tym kraju. Nie musimy podlizywać się mainstreamowi i dawać d… każdemu, kto ma ochotę nas przelecieć. Sam Blimp od wielu lat milczy. Jeden z jego członków, Mariusz Szypura, założył projekt Silver Rocket. Natomiast Radek Dziubek kontynuuje działalność w projektach Innercity Ensemble i Grobbing Thristle, które czerpią z jazzu, noise’u, muzyki drone i ambient. KAKOFONIKT. Audio-wizualny kolektyw, którego nagrań próżno szukać na jakimkolwiek nośniku. W pamięci słuchaczy zapisał się niezapomnianymi występami na żywo, które zawsze są jednym, rozciągniętym do kilkudziesięciu minut utworem. Nigdy nie ma dwóch takich samych koncertów KakofoNIKT, ale każdy z nich jest obrzędem na miarę XXI wieku. Muzyczny rytuał budują dźwięki saksofonu, gitary basowej, thereminu, piły, didgeridoo, przedmiotów znalezionych (np. rur), zabawek, syntezatora, samplera i zawsze czegoś jeszcze. Ważną rolę podczas występów KakofoNIKT odgrywają też wizualizacje. Lider kolektywu Patryk Lichota gościnnie udziela się w avantpunkowym zespole Mnoda oraz jako regularny członek w improwizującym trio Kurort, które tworzy wraz z Piotrem Tkaczem i Pawłem Bukowskim. Mało kto wie, że w 2009 r. KakofoNIKT wystąpił na gdyńskim Open’er Festiwalu. SZYMON KALISKI. Idealnym tłem dla jego muzyki jest zimowa podróż opuszczoną autostradą. Kaliski tworzy muzykę długą, rozciągliwą, jednostajną. To ambient, którego bazą są nagrania terenowe (np. szum morza) oraz

Rys. R. Lemke

prz e d stawiam y

dźwięki instrumentów akustycznych (pianino, gitara) odpowiednio zmodyfikowane (pogłosy, echa, zapętlenia) m.in. przez samodzielnie napisany program komputerowy. Powstaje w ten sposób muzyka krucha, delikatna, ulotna. Może właśnie dlatego do drugiego albumu artysty, wydanego przez specjalizującą się w neoklasycznych dźwiękach oficynę Hibernate, dodawana była pocztówka? Na początku października ukazał się najnowszy, czwarty już, album Kaliskiego. From Scattered Accidents wydał singapursko-tokijski label Kitchen. Na płycie znajdują się m.in. dwie kompozycje z gościnnym udziałem Petera Brodericka i Aarona Martina – tuzów współczesnego ambientu. MOORYC. Absolwent Akademii Muzycznej, który coraz śmielej radzi sobie na europejskiej scenie klubowej. Dla Maurycego Zimmermanna szczególnie udany był mijający rok. W sierpniu jedna z bardziej renomowanych elektronicznych tłoczni – niemiecka Freude Am Tanzen – wydała jego winylowy singiel All Those Moments z powoli rozwijającym się utworem, w którym słychać rozmarzony głos samego Mooryca. All Those Moments bardziej niż techno szlagier przypomina dobry elektroniczny pop. W lutym w wersji cyfrowej ukazał się też album poznaniaka. Ciekawy nie tylko dlatego, że utwory 31-latka na swój warsztat wzięli znani europejscy producenci tj. Marek Hemmann i Douglas Greed. Mooryc stara się znaleźć złoty środek pomiędzy muzyką taneczną i awangardą. Nie dziwią zatem wspólne koncerty z an_ARCHE NewMusicEnsemble, grupą Filipa Wałcerza i Rafała Zapały. NIWEA. Duet, którego pierwszoplanową postacią jest związany z artystyczną grupą Penerstwo Wojciech Bąkowski. Bąkowski bawi się językiem polskim, stosuje neologizmy, prostymi i krótkimi zdaniami, niczym współczesny Miron Białoszewski, przylepia się do rzeczywistości. Dźwiękowo Niwea to chłodne, surowe, minimalistyczne bity generowane przez Dawida Szczęsnego. Ascetyzm przekazu wzmacnia wygląd wydawnictw Niwei. Kolejne płyty mają numery 01, 02 i monochromatyczne okładki. Bąkowski nagrywa też solo. W 2010 r. tylko na

płycie winylowej ukazał się Zsyp – słuchowisko będące zapisem blokowej egzystencji. WO (WOJCIECH MORAWSKI). W swojej pracy skoncentrowany jest głównie na dźwięku jako informacji akustycznej. Dźwięk jako metadata – informacja o informacji. Krótki, szybko gasnący w głośnikach impuls. Osobnym elementem muzycznym jest eksploracja górnego pasma słyszalności, dźwięków, które nie występują w życiu codziennym w tak intensywnym nasyceniu. W maju 2010 r. zadebiutował jako twórca muzyki teatralnej, komponując ścieżkę dźwiękową do spektaklu Stream Teatru Usta Usta Republika. W tym samym roku na CanDID Festiwal w razem z An On Bast, Marcinem Pietruszewskim i Tomaszem Czają szukał przełożenia idei free impro na trzy laptopy i saksofon. WO jest pomysłodawcą i organizatorem cyklicznych koncertów ambitnej muzyki elektronicznej – CYKLOTRONIKA w Meskalu i Galerii Arsenał, w ramach których swą twórczość prezentowali najciekawsi twórcy elektroniki z Polski i świata. We wrześniu 2010 r. Morawski wydał swoją debiutancką płytę Format survivers w netlabelu 3LoopRecords, a w grudniu wyszła jego płyta 1234. Wszystkie użyte na płycie sample pochodzą z płyt Elvisa Presleya. I choć dźwięki pochodzą z takich utworów jak My Boy, If I can dream czy Guitar man, nie łudźmy się, że je rozpoznamy. WO jest zadeklarowanym wegetarianinem i ekologiem. Każde opakowanie płyty 1234 było inne. Zgodnie z ideą recyklingu Morawski wykorzystał dostarczone przez znajomych śmieci: bilety relacji Leszno-Poznań albo japońskie opakowania przywiezione przez żonę. Artysta popularyzuje też wiedzę związaną z techniczną stroną muzyki, biorąc udział w konferencjach i dyskusjach poświęconych technologiom muzycznym oraz prowadząc warsztaty dotyczące produkcji muzyki. Jakub Łukaszewski

Czego słucha Jakub Łukaszewski? Daphni – Jiaolong, Rrose – Preretinal, Motion Sickness Of Time Travel – Motion Sickness Of Time Travel, Ela Orleans – NEO PI-R, Vladislav Delay – Vantaa.

mo d e rnist y czn y pozna ń

A kiedyś była złota! Arena Symbolowi nowoczesności miasta w czasach PRL-u bardzo przydałby się dziś remont. Na pewno nie należy go jednak burzyć!

oznańska hala widowiskowo-sportowa Arena została zbudowana w latach 1972-1974. Projekt stworzył architekt Jerzy Turzeniecki, wzorując się na rzymskim Małym Pałacu Sportu (Palazzetto dello Sport), trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że włoski oryginał jest nieco lepiej zaprojektowany i dużo staranniej wykonany. Wadę tę należy jednak usprawiedliwić brakami materiałowymi i pewnym technologicznym zapóźnieniem, z jakim zmagała się ówczesna Polska. Gotyckie łuki i wysoki połysk Ciekawostkę stanowi niespotykany kształt hali oraz fakt, iż nie został on podyktowany jedynie fantazją projektanta, ale wynikiem naukowych wyliczeń, które dowiodły, że wycinek kuli jest najbardziej korzystny dla zmieszczenia w nim jak największej liczby miejsc dla widzów. Wartości nacisków i konieczna wytrzymałość poszczególnych elementów konstrukcji, zostały obliczone w Poznańskim ZETO, czyli Zakładzie Elektronicznej Techniki Obliczeniowej – będącym jedną z pierwszych w Polsce firm zajmujących się informatyką. Sprzętem

wykorzystanym do tych działań był komputer Mińsk 22. Konstrukcja hali jest wykonana z żelbetowych prefabrykowanych elementów, wspierają ją zewnętrzne także żelbetowe słupy, przywodzące na myśl łuki przyporowe, znane wszystkim ze średniowiecznych gotyckich katedr. Kopułę Areny pokryto aluminiową blachą pomalowaną na złoty kolor, który stanowił jeden ze znaków rozpoznawczych hali. Jednak dzisiaj farba nieco się już zmyła, a dach zmienia swoją barwę na stalową. We wnętrzach Areny, służących w czasie imprez jako szatnie i bary, podziwiać można posadzki wykonane z marmurowych łupków zatopionych w betonie, palmy w doniczkach i lady ze sklejki na wysoki połysk. Jest to swoisty relikt i warto zwrócić na nie uwagę, gdyż w Poznaniu coraz rzadziej znajduje się takie perełki PRL-owskiego wykończenia i wyposażenia wnętrz oraz designu. Masowe imprezy i szkolne lekcje Zarówno w czasie, kiedy została oddana do użytku, jak i dzisiaj, Arena była i jest bardzo

Fot. M. Stachowiak

intensywnie użytkowana, i to na różne sposoby. Odbywają się w niej zawody sportowe, trenują tam pierwszoligowi koszykarze, organizowane są wielkie imprezy muzyczne, a uczniowie okolicznych szkół podstawowych mają tu lekcje WF. Wnętrze Areny zostało zaprojektowane tak, aby pomieścić w nim jak najwięcej osób w bezpiecznych i komfortowych, oczywiście jak na lata 70., warunkach. Na trybunach znajdują się miejsca siedzące dla 4200 osób, a w razie potrzeby na parkiecie zmieści się 1500 osób. Czyni to Arenę największą halą w Poznaniu i jednym z największych tego typu obiektów w Polsce (największą halą jest obecnie gdańska Ergo Arena, mieści prawie 15000 osób). Nie po poznańsku ani nie światowo Arena jest, niestety, przykładem mało poznańskiego gospodarowania. Poznaniacy szczycą się przecież oszczędnością i szanowaniem posiadanych dóbr oraz niechęcią do wyrzucania pieniędzy w błoto. W przypadku Areny te poznańskie cechy pozostają w uśpieniu, bowiem jest to jeden z bardziej zaniedbanych budynków w Poznaniu, w którym od lat nie przepro-

wadzono nawet najbardziej podstawowych remontów. Wobec tego stan obiektu coraz bardziej się pogarsza i coraz większe środki będą potrzebne dla przywrócenia mu przyzwoitego stanu technicznego i wyglądu zewnętrznego. W marcu tego roku związany z Poznaniem kompozytor i laureat Oscara Jan A.P. Kaczmarek wysunął postulat zburzenia Areny i wybudowania na jej miejscu centrum kulturalnego. Pomysł to bardzo nietrafiony, Arena jest bowiem nie tylko użytecznym budynkiem, chętnie i często wykorzystywanym dla różnych celów. Była jednym z symboli nowoczesności miasta w czasach PRL. Pomysł zburzenia Areny wydaje się jeszcze dziwniejszy, gdy pada z ust człowieka bywałego w świecie, który zapewne wie, jak ceni się podobne budynki w krajach, gdzie nie kojarzą się z niechcianą socjalistyczną przeszłością, ale z latami gospodarczej powojennej prosperity. Marcin Stachowiak Czego słucha Marcin Stachowiak? Zupełnie nie słucham muzyki. Za to bardzo lubię słuchać audiobooków.

Więcej na blogu Modernistyczny Poznań: www. modernistycznypoznan.blogspot. com

wspominam y

Byliśmy entuzjastami opowiada Krystyna Kostrzemska-Suska, legenda Polskiego Teatru Tańca, związana z nim od samego początku

Krystyna Kostrzemska-Suska

Jubileusz Polskiego Teatru Tańca sezon XL Polski Teatr Tańca powstał w 1973 r. W sezonie jubileuszowym będziemy na łamach IKS-a przypominać sylwetki znakomitych artystów związanych z tym zespołem.

rzygotowania do powstania Polskiego Teatru Tańca – Baletu Poznańskiego trwały ponad 2 lata. Pierwsze umowy z tancerzami zostały podpisane już w marcu 1971 r. Tę grupę traktowano równocześnie i jako samodzielną, i jako wchodzącą w skład Opery. Była to dziwna i trudna sytuacja. Wielu kwestii nie wyjaśniono na początku, dużo się działo nieoficjalnie, były domysły, plotki, ironiczne uwagi, kłótnie, nieodpowiadanie na „dzień dobry”. Właściwie doszło do otwartego konfliktu między osobami, którym Conrad Drzewiecki zaproponował pracę w nowym zespole, a tymi, których nie wybrał. Stwierdzić, że panowało niezadowolenie, to mało. To była zawiść, która zepsuła atmosferę pracy, czuło się to i w garderobie, i na scenie, do tego stopnia, że kilka osób poszło protestować do sekretarza partii. Protokołowałam burzliwe zebranie, które odbyło się w Operze w grudniu 1972 r. Oficjalnie ogłoszono na nim powstanie nowego zespołu pod nazwą Poznański Teatr Baletu. To zebranie trwało kilka godzin, byli na nim dyrektorzy Opery, przedstawiciele Wydziału Kultury, Rady Zakładowej i, oczywiście, partii. Co ciekawe, nie uczestniczył w nim Conrad Drzewiecki. Przeciwnicy powstania nowego zespołu mówili, że jego stworzenie obniży poziom przedstawień operowych, że tancerze nowego teatru więcej zarabiają, że Conrad Drzewiecki przygotowuje repertuar tylko dla wybranej grupy i nie realizuje premier dla Opery, że powstało „państwo w państwie”, i że to jest półprywatny zespół Conrada. Patrząc na to wszystko z perspektywy czasu, myślę, że było w tym trochę racji, bo przecież Conrad „wyjął” z Opery najlepszych tancerzy, a tam trzeba było utrzymać repertuar. Inaczej jednak nie miałby szansy rozwijania swoich wizji.

Wyznaczono nam studio do prób i pomieszczenia dla administracji w szkole baletowej z osobnym wejściem od Koziej. Na początku nie było nawet garderób, remonty trwały wiecznie. Zresztą udoskonalania i przeróbki, żeby jakoś się tu zmieścić, towarzyszą nam do dziś. Pamiętam, jak zaklejaliśmy afiszami okna na parterze, żeby nam ciekawscy nie zaglądali, bo nie mieliśmy żadnych zasłon. Było biednie i trudno, ale ludzie byli entuzjastami, bardzo chcieli robić coś nowego. Propozycje choreograficzne Conrada Drzewieckiego nie przez wszystkich były rozumiane i akceptowane. Teatr przeżył różne kryzysy. Po odejściu Conrada w 1987 r. (podjął tę decyzję z dnia na dzień), czuliśmy się porzuceni. Trudny okres przejściowy trwał prawie rok, mówiło się o zlikwidowaniu teatru. Jestem szczęśliwa, że do tego nie doszło. Ten teatr to moje życie. Przez wszystkie lata jego istnienia odnotowywałam w oficjalnych dokumentach i w swoim dzienniku fakty i zdarzenia z jego codzienności. Byłam przede wszystkim inspicjentem i inspektorem baletu, często tłumaczem (urodziłam się w Berlinie i perfekcyjnie znam język niemiecki), ale także tancerką. Nie tańczyłam wielkich ról solowych, ale każde wejście na scenę było dla mnie wielkim przeżyciem. Miałam to wielkie szczęście, że tworzono dla mnie specjalne role, i choć nie były one pierwszoplanowe, to intensywności bycia na scenie można mi pozazdrościć. wysłuchała Jagoda Ignaczak

X Czego słucha Krystyna Kostrzemska-Suska? Jestem „dźwiękolubna”. To, czego słucham, zależy oczywiście od nastroju, ale najbardziej lubię muzykę klasyczną i etniczną, szczególnie silnie zrytmizowaną.

wspominam y

Katedra – historia poprawiona W czwartek 15 lutego 1945 r. o godz. 17 rozległy się dwa krótkie wystrzały pobliskiej artylerii i niebawem cała katedra… stanęła w płomieniach.

ieże zapalone pociskami armatnimi spłonęły i runęły na Plac Katedralny (…) Główna nawa była wypalona, sklepienia i ściany nadniszczone, a skarbiec i wszystkie ołtarze ograbione – wspominał widok Katedry w 1945 r. arcybiskup Walenty Dymek. Ocalały natomiast – w niewielkim stopniu naruszone! – wszystkie kaplice. Rachunek wojennych strat Katedry (wliczono w niego także wszystko, co Niemcy wywieźli w czasie wojny z kościoła i skarbca) wyniósł ok. 3,5 mln zł w złocie. Przeto ogłaszam… pełen ufności w pomoc Bożą, zapoczątkowanie odbudowy Katedry Poznańskiej. Po wyzwoleniu Poznania przystąpiono do odbudowy Ostrowa Tumskiego (najpierw seminarium duchownego i pałacu arcybiskupiego, w następnej kolejności – Katedry) pod okiem komisji złożonej m.in. z historyków sztuki i konserwatorów. Najważniejsza decyzja dotyczyła kształtu, w jakim świątynia ma zostać odbudowana. Ostatecznie (zasadniczo) przywrócono nawie głównej i nawom bocznym formy gotyckie i usunięto z nich późniejsze naleciałości. Kaplice pozostawiono w stanie, w jakim znajdowały się w 1939 r. Zamiast autentycznej historii, zaprezentowano historię poprawioną według estetycznych preferencji tych, którzy decydowali... Regotyzację przeprowadzono jednak nie do końca konsekwentnie, nie udało się też ustrzec błędów. Część „poprawek” dokonywana była na życzenie strony kościelnej w imię monumentalizacji pierwszej polskiej katedry. W latach 1951-55 trwały w ambicie i prezbiterium Katedry badania wykopaliskowe, które

doprowadziły m.in. do odkrycia nagrobków pierwszych władców Polski (nie wszyscy historycy są w tej kwestii zgodni). Świątynię oddano do użytku 29 czerwca 1956 r., arcybiskup Walenty Dymek, z powodu postępującej choroby, obserwował tę wielką uroczystość z okna pałacu biskupiego. …zarówno w czasie odbudowy, jak i obecnie, decyzja o regotyzacji była i jest nadal akceptowana. Późnogotycki ołtarz główny znajdujący się obecnie w Katedrze został zakupiony w 1952 r. z kościoła w Górze Śląskiej. Zastąpił on całkowicie zachowany barokowy ołtarz, rozebrany pod koniec lat 40. W rodzinie Anieli Sławskiej, znanej historyk sztuki związanej od 1945 r. z Muzeum Narodowym w Poznaniu, żywa jest historia dotycząca właśnie ołtarza z Góry Śląskiej. Elżbieta Kwiatkowska, siostrzenica Anieli Sławskiej: – Mieszkaliśmy z rodzicami w małej wsi koło Góry Śląskiej na początku lat 50. [był to moment, kiedy w Katedrze niemal całkowicie odremontowanej wciąż brakowało ołtarza głównego – DK]. Ciocia przyjeżdżała nas odwiedzać. Któregoś razu poszła do kościoła parafialnego w Górze i nagle, z bocznej ławki, w której usiadła, zobaczyła oparty o ścianę, zakurzony, piękny ołtarz. Staraniem cioci, i oczywiście wielu innych, zaangażowanych w to potem osób, ołtarz trafił do Katedry. Część historyków uważa, że podjęcie przez komisję nadzorującą odbudowę decyzji o rozbiórce barokowego ołtarza było pod względem konserwatorskim niesłuszne. Daina Kolbuszewska

X Czego słucha Daina Kolbuszewska?

Bez względu na to, dokąd prowadzą mnie kolejne muzyczne fascynacje, zawsze mam pod ręką J.S. Bacha i Ch. Mingusa.

Fot. Archiwum MKZ

na Trakcie

Terra Incognita – odkryj Ostrów Tumski! Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT zaprasza do udziału w całorocznej akcji, podczas której odkryjemy wielką historię Ostrowa Tumskiego! Z nami dowiesz się więcej! Reportaż: 11.11. g. 15.10, Radio Emaus Prelekcja Dainy Kolbuszewskiej Jak odbudowano Katedrę ze zniszczeń wojennych? 14.11. g. 19, Cafe Misja Wycieczka: 17.11. g. 12, spotkanie przy kościele NMP wstęp bezpłatny

d zia ł am y

Byłem wolny Łukasz Tomaszewski-Wilk opowiada o swoich skokach spadochronowych Potrzebowałem czegoś bardzo spektakularnego, żeby się sprawdzić. Szybowce? Balony? Nie. Chciałem być sam. Absolutnie sam.

Fot. Archiwum autora (2x)

ługo gryzłem się z tym tematem. W końcu zadzwoniłem do Bartka Miary z Leszczyńskiego Stowarzyszenia Spadochroniarzy FENIKS, kóre organizuje kursy na lotnisku w Lesznie. Okazało się, że jest wolny termin na 14 lipca. No i się zapisałem, zrobiłem badania lekarskie, zaświadczenia, ubezpieczenia… Stało się. Przed skokiem Na początku szkolenia dostaliśmy kartki z sześcioma oświadczeniami: że zrzekamy się ewentualnych roszczeń względem wszystkich i wszystkiego oraz że jesteśmy świadomi, iż możemy ulec wypadkowi prowadzącemu do ciężkich, nieodwracalnych obrażeń lub (a w zasadzie głównie) śmierci. Potem zaczęliśmy dwudniowe szkolenie teoretyczne, na którym poznaliśmy potrzebne nam zagadnienia: prawo lotnicze, budowa i eksploatacja spadochronów (podstawowego i zapasowego), człowiek – możliwości i ograniczenia, meteorologia, procedury operacyjne, teoria skoku, technika skoku. Na sucho mogliśmy przeanalizować, co właściwie chcemy zrobić, czy jesteśmy tego pewni i czy nie wolimy stąd uciec. Dzień później mieliśmy też ćwiczenia naziemne. Polegały na nauce oddzielania się od samolotu, opanowaniu czynności po otwarciu spadochronu (na trapezie), nauce lądowania na skoczni, nauce gaszenia i zwijania spadochronu po skoku. Co ciekawe, dopiero na płycie lotniska dowiedziałem się, iż określenie „wyskoczyć z samolotu” nie będzie tu dosłowne. Wolę mówić, że nie ska-

kałem z Wilgi, tylko się puściłem, a ona mnie zostawiła… na wysokości. Po tygodniu przyjechaliśmy zdać egzamin z wiedzy teoretycznej, dopuszczalne max. dwa błędy w każdej części tematycznej. Ci, którzy zdali, udali się na lotnisko, gdzie ponownie mieliśmy trening naziemny i odprawę. Skok pierwszy A potem czekaliśmy… czekaliśmy… czekaliśmy… W końcu Azja, czyli Jacek Brzeziński, nasz instruktor i kierownik skoków, podjął decyzję: skaczemy! Byłem w ósmej parze uczniów-skoczków. Przydzielono mi spadochron o haśle wywoławczym „żółty”. Każda para, zanim wystartowała, przeszła sprawdzenie sprzętu i ostatnie próby oddzielenia od samolotu na ziemi. Zapamiętam na zawsze 21 lipca 2012 roku – samolot rusza, żwawo przyspieszając na trawiastym pasie startowym, po kilku sekundach czuć, że ogon się unosi, pędzi coraz szybciej, trawa umyka spod kół i nagle samolot odrywa się od ziemi. Zaczynamy wzbijać się i zataczać okręgi nad Lesznem. Elewatory, jakieś 3 kilometry od lotniska, są ogromne. Po chwili przypominają wielkością baterie R20, potem R14, a w końcu małe paluszki AAA. Leszno i tereny okoliczne wyglądają przepięknie z góry. Na wysokości 500 metrów już nie widzę ludzi na ziemi, ale wzbijamy się dalej. Mój wysokościomierz pokazuje 800 metrów, serce bije mi jak młotem, nie wiem, czy oddycham, czy nie, nie wiem, czy jestem sobą, czy żyję, ale wiem, co mam robić, znam kolejność, wszystko powtarzam w myślach po raz milionowy, wiem, że jeśli zawiedzie spadochron główny, to zapasowy nawet sam się otworzy, jestem bezpieczny z tym sprzętem. Skoczek wyrzucający nakierowuje pilota na zadany tor

lotu, daje sygnał pierwszemu uczniowi, żeby wyszedł na stopień, automatycznie przesuwam się na jego miejsce – teraz on nie ma już powrotu. Patrzę, jak dostaje sygnał i już go nie ma. Teraz ja dostaję sygnał. Czuję, że jestem blady, ale próbuję się uśmiechać do wyrzucającego. Chwytam drążek, przyciągam tułów, wystawiam lewą nogę, prawą, przeskakuję z nogi na nogę, patrzę w dół (choć nie powinienem), patrzę na wyrzucającego, klepnięcie w ramię, pozycja, puszczam się, poleciałem, spadam, mam liczyć, więc liczę: 121… 122… 123… Widzę, jak szmata się rozwija, linki się rozciągnęły, slajder zaczyna zjeżdżać, jest dobrze, może będę żył. 124… slajder prawie nad głową, 125… wszystko rozwinięte, spadochron rozpostarty, linki prosto, nic się nie poplątało, po prostu podręcznikowo. Odbezpieczam linki sterujące i nasłuchuję radia. Latam sam jeden, latam, jest pięknie, wrażenia jak żadne inne, to najcudowniejsze uczucie w moim życiu, euforia i strach, piękne widoki i… nagle słyszę głos instruktora. Musiałem nie słyszeć komend, więc krzyczy: „żółty” w prawo, potem w lewo. Jest pięknie, słońce już nisko, nie chcę spadać. Ale lot musi się

skończyć, słyszę komendę: „żółty: nogi razem, ugięte, napięte mięśnie, przygotuj się do lądowania, hamuj”. I przyziemiam, gaszę czaszę, zwijam spadochron, idę do instruktora. Jestem najszczęśliwszym człowiekiem na ziemi! Będą następne Widziałem mężczyzn, którzy skoczyli i stwierdzili, że więcej nie skaczą. To nie był strach, po prostu ocknęli się, wiedzą już, że żyją, udowodnili sobie, co mogą. Podziwiam każdego z nich i rozumiem. Ale ja dzień później skoczyłem jeszcze raz. I jeszcze raz. Przez weekend jadłem dużo (głównie słodyczy), bo to konieczne przy takich emocjach, a mimo to schudłem dwa kilo w dwa dni. Dieta cud? Adrenalina puściła mi dopiero w poniedziałek wieczorem. Siedziałem i się trząsłem… Ale skoczę znów i będę skakał. To cudowne uczucie. Każdy może w życiu spróbować skoków. Skakanie jest bezpieczniejsze niż podróż na lotnisko i z powrotem. Tam w górze jest się wolnym, naprawdę wolnym, a sprzęt nawet sam wyląduje za nas, więc może warto skoczyć. Łukasz Tomaszewski-Wilk

d zia ł am y

W domu autora Warszawianki Włoszakowice

Fot. Z. Szmidt

Karol Kurpiński, zwany często polskim Rossinim, urodził się we Włoszakowicach, wsi położonej na skraju Przemęckiego Parku Krajobrazowego, zaledwie kilkadziesiąt kilometrów od Poznania.

łoszakowice, jako własność szlachecka, wzmiankowane były już w 1401 r. Wieś należała wówczas do Borków Gryżyńskich; następnie – dzięki udanym mariażom – przeszła w ręce Opalińskich, a później Stanisława Leszczyńskiego (przyszłego króla Polski). Od Leszczyńskiego, wraz z dobrami w Lesznie i Rydzynie, Włoszakowice kupił książę Aleksander Józef Sułkowski. Na sztucznej wyspie otoczonej fosą i parkiem ze starymi drzewami, na miejscu wcześniejszej siedziby Opalińskich, zbudowano dla Sułkowskiego pałac myśliwski. Dziś odrestaurowany, późnobarokowy pałac jest siedzibą Urzędu Gminy i Gminnego Ośrodka Kultury. Trójkątny kształt rzutu pałacu bywa tłumaczony podobieństwem do kielni – symbolu wolnomularstwa, do którego należał ks. Sułkowski. Do pałacu prowadzą dwubiegowe schody i portal z kartuszem herbowym Sułkowskich – Sulima. Warto zajrzeć do wnętrza pałacu, w którym znajduje się trójkątna, zajmująca dwie

kondygnacje sala reprezentacyjna. Odbywają się w niej koncerty i doroczne (nieprzerwanie od 1968 r.) Konkursy Młodych Muzyków im. Karola Kurpińskiego, organizowane przez jedyne w Polsce Towarzystwo Muzyczne im. Karola Kurpińskiego. W przyziemiu pałacu znajduje się tzw. skalna grota – dawna sala zebrań masońskich, która dziś jest także miejscem licznych imprez kulturalnych. W pałacowej oficynie znajduje się muzeum poświęcone kompozytorowi. Karol Kurpiński urodził się tu w 1785 r., w istniejącym do dziś domu. 6 marca został ochrzczony w miejscowym kościele pw. Świętej Trójcy, gdzie jego ojciec był organistą. Tu też pobierał od ojca pierwsze lekcje muzyki, prawdopodobnie na czynnych do dziś organach. Kurpiński przeszedł do historii muzyki jako największy przed Moniuszką kompozytor operowy; obok oper był także autorem komedii, melodramatów, baletów oraz pieśni patriotycznych. Szczególnie znane są jego pieśni z okresu powstania listopadowego, wśród nich Warszawianka, której prapremiera miała miejsce 5 kwietnia 1831 r. w Teatrze Narodowym w wolnej od Rosjan Warszawie. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Warszawianka była jedną z kandydatek do miana hymnu państwowego i pozostaje najsłynniejszą polską pieśnią rewolucyjną. Kompozytor zmarł 18 września 1857 r. w Warszawie i pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim. Witold Gostyński Czego słucha Witold Gostyński? Lubię słuchać – jak inżynier Mamoń (sam też jestem przecież inżynierem) – muzyki „którą już znam”: w Nowy Rok – tradycyjnie koncert z Wiednia; w niedzielę – z dziećmi Siesta Marcina Kydryńskiego; w katedrach – fugi Bacha, chorał gregoriański; w stosownych okolicznościach – klasycy wiedeńscy, muzyka baroku (Water Music Haendla), piosenka francuska (Brassens, Brel), tradycyjny jazz.

kino

X muza, pałace i zamki Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych Off Cinema 21-25.11. dem można podyskutować w ramach

To przede wszystkim spotkania z au-

otwartej debaty pt. Czy istnieje polska

torami filmów konkursowych, warsz-

szkoła dokumentu?

taty z krytyki filmowej i master class

Czym interesują się współcześni doku-

z zaproszonym twórcą. Mimo że ter-

mentaliści? – Filmy, które zakwalifikowa-

min ten kojarzy się raczej z sędziwym

liśmy do konkursu, wyróżnia poszukiwa-

(i mogącym się pochwalić sporym

nie ciekawych bohaterów i podglądanie

dorobkiem) ekspertem danej dziedzi-

intymnych relacji między ludźmi – mówi

ny, w tym roku zaproszono Tomasza

Ewa Kujawińska, członkini komisji se-

Wolskiego – uznanego, ale młodego

lekcyjnej. Laureatów tegorocznych Zło-

reżysera (rocznik ’77). Jego najnow-

tych, Srebrnych i Brązowych Zamków

szy film Pałac o Pałacu Kultury i Nauki

O statuetkę Złotego Zamku 16. edycji

wybierze jury pod przewodnictwem An-

ubiega się o statuetkę Złoty Zamek.

MFFD Off Cinema powalczy 37 tytu-

drzeja Titkowa – reżysera i scenarzysty,

Ze względu na przedłużający się remont

łów. W programie, poza prezentacją

autora m.in. filmu Przechodzień o Ta-

kompleksu Sali Wielkiej w CK Zamek

filmów konkursowych, kilka nowości.

deuszu Konwickim. Obszerny przegląd

(w efekcie modernizacji ma powstać

Pierwszy człon nazwy festiwalu („mię-

jego twórczości i spotkanie z artystą

m.in. kino studyjne), projekcje filmowe

dzynarodowy”) dotyczy około jednej

to główne, oprócz prezentacji filmów

odbędą się w kinie Muza. Bilety kosz-

trzeciej tytułów. Zakwalifikowane do

konkursowych, elementy programu fe-

tują 5 zł (jednorazowy), 15 zł (karnet na

konkursu filmy to produkcje głównie

stiwalu. Poza nim w jury zasiądą: reży-

5 filmów) i 25 zł (karnet na 10 filmów).

europejskie, ale pojawiły się też tytuły

serzy Beata Dzianowicz i Marcin Sauter

Wstęp na spotkania i dyskusje odbywa-

z tak egzotycznych miejsc, jak Kuba czy

(nagrodzony Złotym Zamkiem 2007),

jące się w Sali pod Zegarem jest wolny.

Izrael. Natomiast dwie trzecie stano-

krytyk filmowy Łukasz Maciejewski oraz

wią filmy polskie. – Istnieje ciągle coś

Piotr Majdrowicz, inicjator i wieloletni

takiego, jak polska szkoła dokumentu,

były dyrektor Off Cinema.

a polskie filmy dokumentalne należą

Formuła festiwalu zmienia się nie-

W trakcie pisania słuchałam punkowe-

do najlepszych na świecie. To nasza

znacznie z roku na rok. Zniesiono

go zespołu Translola: Czyli mogę o tym

wielka tradycja i możemy być z tego

ograniczenie dla młodych twórców –

napisać tym ulubionym długopisem, (...)

dumni – tłumaczy tę przewagę organi-

prace na konkurs mogli nadsyłać już

cieszę się, że długopis ten jest tańszy

zator festiwalu, Mariusz Stańczyk z CK

nie tylko debiutanci. Również w pro-

niż żelpen, gdy nim piszę, nikt mnie nie

Zamek. Podczas festiwalu z tym poglą-

gramie pojawiło się kilka nowości.

zgani, że ten romans był tak tani.

Natalia Grudzień ¦  więcej na: www.offcinema.pl

X czego słucha Natalia Grudzień?

Fot. Archiwum organizatorów

Kadr z filmu Tomasza Wolskiego Pałac

kino

Kobieta pod presją Barbara Christiana Petzolda

Niektóre fragmenty filmu wywołują

waną uciekinierkę z domu poprawczego.

gorzki, bardzo gorzki śmiech i nasu-

Rzeczywistość trzyma Barbarę za gardło,

wają pytanie: o co naprawdę walczy-

czepia się jej nóg i nie pozwala choćby

liśmy, za czym tęskniliśmy po naszej

pomarzyć o lepszym życiu, mimo iż boha-

stronie muru?

terka ma narzeczonego w RFN-e, do któ-

Film Barbara Christiana Petzolda (na-

rego planuje uciec.

groda za reżyserię Festiwalu w Berlinie)

W jednej ze scen widzimy, jak zachod-

Nie płeć się liczy, lecz osobowość

rozgrywa się na początku lat osiemdzie-

nioniemiecki samochód budzi ekscytację

Na zawsze Laurence Xaviera Dolana

siątych XX wieku w Niemieckiej Repu-

NRD-owskiego obywatela posiadającego

Kanadyjczyk, Xavier Dolan, stał się sen-

blice Demokratycznej. Nie mitologizuje

wysłużonego trabanta. W innej przyglą-

sacją kina, gdy w wieku 19 lat zadebiu-

jednak minionego systemu, nie prze-

damy się dziewczynie kartkującej z wy-

tował jako scenarzysta i reżyser znako-

rabia go na nostalgiczne gadżety, nie

piekami na twarzy przemycony z Zachodu

micie przyjętym, pokazanym na festiwalu

pokazuje także w tonacji heroicznej, jak

katalog domu towarowego. Te fragmenty

w Cannes, filmem Zabiłem moją matkę,

to zwykli czynić polscy twórcy. Za to

filmu wywołują gorzki, bardzo gorzki

w którym zagrał także główną rolę. Nie-

niezwykle sugestywnie oddaje klimat

śmiech i nasuwają pytanie, o co napraw-

długo potem potwierdził talent Wyśniony-

tamtych czasów. Ich szarość, marazm,

dę walczyliśmy, za czym tęskniliśmy po

mi miłościami. Na kolejną produkcję – po

beznadzieję, konformizm. A także trud

naszej stronie muru – za wolnością czy

polsku nosi ona tytuł Na zawsze Laurence

powszedniej walki z opresją, ciężar

za dobrami konsumpcyjnymi? Barbarę

– dostał Dolan solidny budżet. Wykorzy-

etycznych wyborów, do jakich bywali-

warto obejrzeć choćby po to, by uświa-

stał go wszechstronnie, robiąc film długi

śmy w komunie zmuszani.

domić sobie, że jedno z drugim nie jest

(prawie trzygodzinny), w gruncie rzeczy

Tytułowa bohaterka jest lekarką, która

tożsame.

kostiumowy (bo sięgający lat 80. XX wie-

musiała się czymś narazić władzy, zosta-

ku, możemy podziwiać na ekranie paradę

ła bowiem zesłana z Berlina do prowin-

strojów z tamtego okresu), wizualnie roz-

cjonalnego szpitala. I tu jednak Stasi nie

Po pierwsze, słucham kompozytorów,

buchany i naładowany znanymi „kawał-

daje jej spokoju. Przeszukuje mieszkanie,

którzy już nie żyją. Po drugie, obciacho-

kami” muzyki klasycznej i popowej.

poddaje upokarzającym rewizjom osobi-

wego popu z lat 70. i 80. Po trzecie, diw

W warstwie fabularnej to opowieść o ty-

stym. Kobieta zaprzyjaźnia się z kolegą

wszelakich – od Marleny Dietrich po An-

tułowym Laurencie (Melvil Poupaud),

po fachu, bierze też pod opiekę zbunto-

tony’ego i Rufusa Wainwrighta.

Bartosz Żurawiecki poleca

B.Ż.

X Czego słucha Bartosz Żurawiecki?

który wyznaje swojej narzeczonej (nagrodzona w Cannes Suzanne Clement), że czuje się kobietą. Obserwujemy, jak to oświadczenie wpływa na relacje między bohaterami, jak ewoluują one przez kolejne lata. A także, jak zmienia się sam Laurence i stosunek otoczenia do niego/niej. Dolan – istna Zosia Samosia – nie tylko

niego kostiumy. Wyjątkowo natomiast w nim nie zagrał (chociaż miga przez moment na ekranie), jednakże czuć jego obecność w każdym kadrze tego dzieła.

Fot. Archiwum dystrybutora

napisał scenariusz, a film wyreżyserował i zmontował, lecz także zrobił do

kino

Śladami geograficznych opozycji

Fot. Archiwum dystrybutora

Niech żyją antypody (Vivan las Antipodas!) Victora Kossakovsky’ego

Przemysław Toboła poleca

Odkąd ludzkość zorientowała się, iż Ziemia

wygrzewające się w słońcu sawanny

Atlas chmur (Cloud Atlas)

jest kulą, wyobraźnię człowieka zaprzątało

Botswany spoglądają w lawę płynącą

reż. Andy Wachowski, Lana Wachow-

pytanie o to, jak wyglądają istoty żyjące po

z wulkanów Hawaii. Każdy z tych kra-

ski, Tom Tykwer

tej drugiej stronie, na antypodach. Może

jobrazów z pozoru pełen jest przeci-

Dramat science-fiction. Ekranizacja po-

chodzą na głowach? A może mają tylko

wieństw. Wszak dzieli je cała długość

wieści Davida Mitchella, gdzie twórcy

jedną nogę, ale za to mocarną? Pomysłów

średnicy naszej planety. A jednak każ-

cyklu Matrix i V jak Vendetta połączyli

było co niemiara, każdy nieprawdziwy,

de z tych miejsc łączy niewidzialny po-

siły twórcze z autorem Biegnij Lola, bie-

jak pokazały pierwsze udane wyprawy

most biegnący poprzez środek Ziemi.

gnij i Niebo, by powstała piorunująca

karawel dookoła naszego globu. Ostatnio

Już po pierwszych kadrach filmu moż-

mieszanka stylów narracji i konwencji

w kinach zagościli nawet bohaterowie

na przecież odnaleźć wspólny rytm dla

filmowych: od powieści podróżniczej,

antyutopii Odwróceni zakochani (Upside

całej Ziemi na podobieństwo starożyt-

przez nowelę obyczajową z lat 30.

Down) Juan Diego Solanasa o dwóch

nego chińskiego znaku yin-yang, śre-

XX w., aż po futurystyczną apokalipsę.

sprzęgniętych planetach, które prawie się

dniowiecznego pojęcia z europejskiej

Ale całość spina jak najbardziej staro-

stykają grzbietami, a ich mieszkańcy, z ra-

scholastyki coincidentia opositorum

świecka metempsychoza.

cji odwrotnej grawitacji, chodzą „do góry

– poglądu filozoficznego twierdzącego,

nogami” względem siebie.

iż przeciwieństwa się dopełniają. Na-

Mistrz (The Master)

Victor Kossakovsky, twórca filmu Niech

gle skomplikowane teorie nowoczesnej

reż. Paul Thomas Anderson

żyją antypody, zaprasza jednak widza na

fizyki o falujących w ukrytym porząd-

Dramat polityczny twórcy neurotycznej

inną, choć też niecodzienną wyprawę –

ku fraktalach stają się oczywistością,

Magnolii i oscarowego Aż poleje się

śladami geograficznych opozycji: Argen-

a przestroga mistrzów zen, że „mu-

krew. Ortodoksyjny kaznodzieja, Lan-

tyna i Chiny, Hiszpania i Nowa Zelandia,

śnięcie skrzydła motyla zmienia drogę

caster Dodd (w tej roli charyzmatyczny

Chile i Rosja, Botswana i Hawaje. Gdzie

gwiazd”, robi się jasna dla każdego nie-

Philip Seymour Hoffman) rusza na re-

jest góra, gdzie dół? Półkula północna

dowiarka z cywilizacji Zachodu.

ligijną krucjatę poprzez bezdroża USA,

i południowa? Perspektywa obrazu i widnokręgu zmienia się nieoczekiwanie,

P.T.

w niespokojnych czasach po II wojnie

Czego słucha Przemysław Toboła?

światowej. W trudzie nawracania

Słucham namiętnie ostatniej płyty Ce-

Jankesów

Idylliczny spokój argentyńskiej pam-

cilii Bartoli Mission z nieznaną dotąd

zagadkowy włóczęga, Freddie Sutton

oszukując rutynową percepcję widza.

towarzyszy

złotoustemu

py zderza się z hałaśliwymi ulicami

muzyką wczesnego baroku Agostina

(Joaquin Phoenix), weteran z US Navy,

Szanghaju. Pisk strzyżonych owiec

Steffaniego (1654-1728), zapomniane-

który bacznie śledzi poczynania święte-

z nowozelandzkich pastwisk wdziera

go włoskiego kompozytora, kolekcjo-

go mistrza.

się w ciszę hiszpańskich wzgórz. Lwy

nera sztuki, szpiega.

teatr

Fot. A. Lipiec

Surrealistyczny świat

W połowie listopada na deskach Teatru Nowego zobaczymy Dyskretny urok burżuazji – najnowszy projekt Marcina Libera Marcin Liber to tegoroczny laureat Lauru Konrada – głównej nagrody Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje” dla najlepszego młodego reżysera teatralnego w Polsce. To także współzałożyciel niezależnego poznańskiego Teatru Usta Usta oraz artysta współpracujący z teatrami Biuro Podróży, Ósmego Dnia, Porywacze Ciał. Jego najnowsze zainteresowania twórcze zwrócone są w stronę technik audiowizualnych, estetyki wideoklipu, nowych mediów oraz elementów teatru tańca. O swoim najnowszym projekcie mówi: – Piotr Kruszczyński zaproponował mi współpracę, więc szukałem odpowiedniego tekstu, który wpisze się w nurt tego, czym właśnie zajmuje się poznański Teatr Nowy. Niedawno zobaczyliśmy tam na przykład Dwunastu gniewnych ludzi. Mnie też interesuje przestrzeń pomiędzy filmem a teatrem, pomyślałem więc o Dyskretnym uroku burżuazji Luisa Buñuela – filmie, który oglądałem wiele lat temu, jeszcze jako student, w DKF-ie w Collegium Novum. I to właśnie ten klasyk kina stał się pretekstem do zrealizowania mojego najnowszego projektu. Sięgnąłem także po Trzy monologi Franki Rame i Dario Fo oraz po fragmenty tekstu Śmierć Człowieka-Wiewiórki Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk, które będą pełnić rolę komentarza do filmu. Teksty te możemy znaleźć w Czerwonej dekadzie wydanej przez Panga Pank w 2011 r. Film będzie jednak główną osią spektaklu. Pokażemy duże jego fragmenty (ale nie chcę zdradzać, które), a aktorzy będą dubbingować, bądź komentować i interpretować to, co się dzieje na ekranie. Wiele i tak już Państwo wiecie, bo w maju odbyło się przecież performatywne publiczne czytanie naszego „zdarzenia teatralno-filmowego”. Dodam jeszcze, że ścieżka dźwiękowa w spektaklu, jest inna niż w filmie. Mnie najbardziej interesuje w tym przedsięwzięciu fasadowość: języka, postaw czy samego teatru. Fasadowość, która rozbija i burzy, przez co tworzy coś nowego. Jestem ciekaw, na ile surrealistyczny film z lat 70. jest dziś aktualny, na ile aktualne pozostają stawiane w nim pytania. Chciałbym zadawać w swoim projekcie takie same pytania jak Buñuel.

Monika Nawrocka

¦  Dyskretny urok burżuazji scenariusz i reżyseria: Marcin Liber dramaturgia: Michał Pabian scenografia: Grupa Mixer muzyka (live act) Filip Kaniecki alias MNSL

Teatr Nowy (Duża Scena) 16.11. g. 20 – premiera 17 i 18.11. g. 20 20.11. g. 20 – premiera z legitymacją

teatr repertuar Poznań

Silke Z./resistdance. Just Between Us! The Generation Project – Episode 2

Art Stations Foundation Półwiejska 42 © Meyer Originals / foto@meyeroriginals.com

tel. 61 859 61 22 of fice@artstationsfoundation5050. com www.artstationsfoundation5050.com

Stary Browar Nowy Taniec ¦ Just Between Us! The Generation Project ¦  Episode 4 and 5: Nathalie meets Katie and Justin meets Stefan – generation under 20 oraz Episode 2: Jess Browar, Studio Słodownia +3/double

Polski Teatr Tańca – Balet Poznański

Kanton, Chiny

bill)

dyrektor naczelna i artystyczna Ewa

w programie: Jesień-Nuembir w re-

17.11. g. 19

Wycichowska

żyserii Jacka Przybyłowicza oraz Wio-

¦  Bonus Track: Caro and Tonio

Studio: ul. Kozia 4

sna-Effatha w reżyserii Ewy Wyci-

– the couple (Stary Browar, Studio

tel. 61 852 42 41, 61 852 42 42

chowskiej

Słodownia +3)

fax 61 853 23 70

18.11. g. 19

www.ptt-poznan.pl

Studio Teatralne Blum

bilety: 25 i 20 zł, karnety dwudniowe:

teatr@ptt-poznan.pl

OK Wierzbak

40 i 30 zł

rezerwacja biletów: impresariat@ptt-

ul. Wojska Polskiego 6/8

poznan.pl

blum@free.art.pl

Kwadrat Expo

tel. 61 852 40 08

www.teatr-blum.pl

ul. Zbąszyńska 27

bilety: 30 i 20 zł

konieczna jest wcześniejsza rezerwacja

tel/fax. 61 861 54 54

Spektakle poza Poznaniem

biletów:

biuro@kwadrat-expo.com.pl

¦  3.11. Łódź, Teatr Powszechny; w ra-

tel. 666 987 001

¦ XI Festiwal Zostań Gwiazdą Kaba-

mach Festiwalu Kultury Chrześcijań-

lub marketing.blum@gmail.com

retu – I eliminacja

skiej

¦  Pudełko spektakl dla dzieci w wie-

W konkursie wystąpi kabaret K2 oraz

Desert

ku 1,5-5 lat

Kabaret Dworski, a gościem wieczoru

choreografia Paulina Wycichowska

3.11. g. 10 i 11.30

będzie Kabaret Młodych Panów.

¦  11.11. g. 18 Tarnowo Podgórne, Hala

¦  Ty i ja spektakl dla dzieci w wieku

16.11. g. 20 (Scena na Piętrze, ul. Masz-

Widowiskowo-Sportowa

1-5 lat

talarska 8)

Aleksanderplatz

4.11. g. 10 i 11.30

bilety: 40 zł

choreografia Paulina Wycichowska

uwaga! spektakle będą grane w Con-

¦  16.11. Złotów, Złotowskie Centrum

cordia Design, ul. Zwierzyniecka 3; bi-

Mój Teatr

Aktywności Społecznej

lety: 35 zł rodzinny (dziecko plus dwoje

dyrektor artystyczny

Balladyna

opiekunów)

Marek Zgaiński

choreografia, kostiumy, scenografia

ul. Gorczyczewskiego 2/1A

Karina Adamczak–Kasprzak, Agata Am-

tel. 668 85 64 44

brozińska-Rachuta

Studio – Teatr Castingowy mplusm

www.mojteatr.pl

¦  16.11. Złotów, Złotowskie Centrum

Piątkowskie Centrum Kultury Dąbrówka

biuro@mojteatr.pl

Aktywności Społecznej

os. B. Chrobrego 117

bilety: 25 i 20 zł (dla studentów

Wo-man w pomidorach (część żeńska)

mplusm@op.pl

i uczniów)

choreografia Yossi Berg

www.mplusm.one.pl

meets Angus – men aged 50+ (Stary

¦  23.11. Guangdong Dance Festival,

teatr ¦  Underground Christo Bojczewa

kasa: wt.-czw. g. 10-12 i 15-17

¦ Bajka o czasie Liliany Bardijewskiej

reżyseria Anna Szymczak

pt. g. 10-12 i 15-18,

reżyseria Janusz Ryl-Krystianowski

30.10. g. 19

sob.-niedz. g. 10-14

27-29.11. g. 9.30 i 11.30

uwaga! spektakl będzie grany w holu

bow@teatranimacji.pl

¦ Jaś i Małgosia Jana Brzechwy

Biblioteki

rezerwacje grupowe

reżyseria Janusz Ryl-Krystianowski

Maius, ul. Fredry 10 – wejście od

w Dziale Marketingu – tel. 61 853 69 64

30.11. g. 9.30 i 11.30

ul. H. Kowalczyka)

lub 61 64 65 215

WFPiK

UAM

(Collegium

Twórcy piszą: To opowieść o ludzkich

bilety: 16, 18 i 20 zł

Teatr Ba-Ku

pragnieniach,

¦ Calineczka na motywach baśni

Fundacja Barak Kultury

w świecie i systemie, zagmatwanych

H.Ch. Andersena

ul. św. Marcin 80/82 p. 329

międzyludzkich relacjach. Bohaterowie

reżyseria Artur Romański

tel. 61 646 53 44

bułgarskiego pisarza przytłoczeni baga-

3.11. g. 11 oraz 4.11. g. 11 i 13;

www.barakkultury.pl

żem żalu i wzajemnych pretensji prze-

6, 7.11. g. 9.30 i 11.30;

barakkultury@barakkultury.pl

kraczają „senne” granice, by odnaleźć

8.11. g. 9.30

sens życia. Dostają jednak to, czego się

¦ Śpiąca królewna

Teatr Muzyczny

nie spodziewają. Uważajcie na swoje

Kataríny Aulitisovej

dyrektor naczelny i artystyczny Daniel

marzenia! Możecie być naprawdę za-

reżyseria Lech Chojnacki

Kustosik

skoczeni.

9 i 13.11. oraz 20-23.11. g. 9.30 i 11.30

ul. Niezłomnych 1e

oraz 10 i 25.11. g. 11 i 13 także 14.11.

tel. 61 852 17 86

Teatr Animacji

g. 9.30

kasa: pon. g. 9-14, wt.-pt. g. 9-19,

www.teatranimacji.pl

¦ O Diabełku Widełku na podstawie

sob. g. 15-18, niedz. – dwie godziny

ul. Św. Marcin 80/82

tekstów Pierre’a Gripariego Dobry Dia-

przed spektaklem

tel. 61 853 72 20

bełek i Aksamitka córka Diabła

tel. do kasy 61 852 29 27

dyrektor naczelny Antoni Kończal

reżyseria Lech Chojnacki

bow@teatr-muzyczny.poznan.pl

dyrektor artystyczny

15, 16.11. g. 9.30 i 11.30; 17, 18.11.

bilety: 15-40 zł

Janusz Ryl-Krystianowski

g. 11 i 13

¦  Człowiek z La Manchy Mitcha Leigha

gniewie,

zagubieniu

reżyseria Paweł Szkotak Ty i ja w Teatrze Blum

7-9.11. g. 19 i 10.11. g. 18 ¦  Mayday Raya Cooneya reżyseria Grzegorz Chrapkiewicz 14-16.11. g. 19 oraz 17.11. g. 18 i 20.30 ¦  Carewicz Gabrieli Zapolskiej reżyseria Daniel Kustosik 22 i 23.11. g. 19 oraz 24.11. g. 18 ¦ Baron cygański Johanna Straussa II reżyseria Daniel Kustosik 29 i 30.11. g. 19 ¦  Okno na parlament Raya Cooneya uwaga! spektakl grany na scenie Estrady Poznańskiej (ul. Masztalarska 8)

Fot. Archiwum Teatru Blum

reżyseria Paweł Pitera

29 i 30.11. g. 19

spektakle dla dzieci: ¦  Sceny z życia smoków Beaty Krupskiej reżyseria Arnold Pujsza 20 i 21.11. g. 10

teatr ¦  Obsługiwałem angielskiego króla Bogumiła Hrabala reżyseria Piotr Cieślak 24 i 25.11. g. 17 ¦  Firma Pawła Demirskiego reżyseria Monika Strzępka 28 i 29.11. g. 18 Fot. Archiwum Teatru Polskiego

Scena Nowa ¦  Dom Lalki Szymona Adamczaka, Michała Siegoczyńskiego, Kuby Mokrosińskiego uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku życia reżyseria Michał Siegoczyński 2-4.11. g. 19.30 ¦  Kwartet Ronalda Harwooda

Zażynki w Teatrze Polskim

reżyseria i opracowanie muzyczne Ma¦  Królewna Śnieżka i siedmiu kra-

Teatr Nowy

riusz Puchalski

snoludków na podstawie bajki J. i W.

dyrektor Piotr Kruszczyński

6 i 7.11. g. 19.30

Grimm

ul. Dąbrowskiego 5

¦  Don Juan Moliera

choreografia Grzegorz Kawalec

tel. 61 848 48 85, fax 61 848 49 33

reżyseria Aleksander Kaniewski

27.11. g. 10

www.teatrnowy.pl

10 i 11.11. g. 17.30

28-29.11. g. 10 i 12.15

info@teatrnowy.pl

¦  Nowa Scena Muzyczna: Moja

spektakle gościnne:

kasa: pon.-sob. g. 13-19, niedz. g. 16-19

Piaf

¦ I love you

zamawianie biletów: Biuro Obsługi Wi-

14 i 15.11. g. 19

reżyseria David Foulkes

dzów

¦  Pamięć wody Shelagh Stephenson

5.11. g. 18

tel. 61 847 24 40, 61 847 86 24

reżyseria Łukasz Wiśniewski

¦  Ryszard Rynkowski

bow@teatrnowy.pl

17 i 18.11. g. 17

koncert

bilety: 15-60 zł

¦  Kolacja na cztery ręce

11.11. g. 17

Duża Scena

Paula Barza

¦ Dobry wieczór kawalerski

¦  Peepshow

reżyseria Olaf Lubaszenko

reżyseria Piotr Nowak

uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku

21 i 22.11. g. 18

18.11. g. 17 i 19

życia

¦  Poper. Komedia z piosenkami Ja-

¦  Shirley Vallentine

oprac. tekstu i reżyseria Piotr Krusz-

nocha Levina

reżyseria Maciej Wojtyszko

czyński

uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku

19.11. g. 19

3 i 4.11. g. 19

życia

¦  Michał Bajor

¦  Testament psa czyli historia mi-

reżyseria Ana Nowicka

koncert

łosiernej Ariano Suassuna (spektakl

24 i 25.11. g. 20.30

25.11. g. 17

gościnny)

Trzecia Scena

¦  Lewe interesy Robina Hawdona

reżyseria Remigiusz Brzyk

¦  Oszust Carlo Goldoniego

reżyseria Jerzy Bończak

10 i 11.11. g. 19

reżyseria Sergio Maifredi

26.11. g. 18 i 21

¦  Dyskretny urok burżuazji

10 i 11.11. g. 20.30 oraz 30.11. g. 20.30

¦  Boeing, Boeing Teatru Komedia

uwaga! premiera!

¦  Lena Piękniewska – koncert

z Wrocławia

reżyseria Marcin Liber

13 i 14.11. g. 20.30

reżyseria Wojciech Dąbrowski, Paweł

16.11. g. 20 (premiera); 17 i 18.11. g. 20

bilety: 25 zł

Okoński

oraz 20.11. g. 20 (premiera z legitymacją)

¦  Bestia na podstawie dramatu Rozbi-

27.11. g. 17.30 i 20

więcej na str. 32

ty dzban Heinricha von Kleista

teatr Rodziny teatrzyk muzyczny Anny Szeptyckiej

¦  Zawiadamiam Szanowną Władzę

28 i 29.11. g. 20.30

wykonanie Ewa Wójciak, Adam Borowski, Tadeusz Janiszewski, Marcin

Zaczarowała mnie ta niepozorna płyta.

Teatr Ósmego Dnia

Kęszycki

Ot, pioseneczki dla dzieci – pomyśla-

dyrektor Ewa Wójciak

24.11. g. 19

łam, włączając ją od niechcenia. A tam

ul. Ratajczaka 44, II p.

Twórcy piszą: To eksperyment teatral-

wcale nie pioseneczki, tylko cały ślicz-

tel. 61 855 20 86

ny w drodze od czytania do spektaklu.

ny rodzinny teatrzyk muzyczny skrzący

fax 61 852 27 20

Inspiracją do powstania scenariusza

się od barwnych dźwięków wielu in-

www.osmego.art.pl

stały się informacje prasowe o rosnącej

strumentów, zgrabnych rymów i cze-

teatr@osmego.art.pl

liczbie anonimów, a także lektura książki

goś jeszcze – autentycznego domo-

bilety w biurze teatru pon.-pt. w g. 11-

Barbary Engelking, która odnalazła do-

wego ciepła, które ma swoje korzenie

14 lub przed spektaklami

nosy pisane przez Polaków do Gestapo

w długiej tradycji. Ma ta płyta piękną

rezerwacja telefoniczna lub e-mailowa

i usiłowała je rzetelnie skomentować,

rodzinną historię. Autorką piosenek

bilety: normalny – 25 zł, ulgowy – 20

zrozumieć, a przez to mądrze i głęboko

jest wnuczka hrabiego Aleksandra

zł, grupowe – 15 zł (powyżej 10 osób,

prześwietlić skłonność społeczeństwa

Fredry Anna Szeptycka: kresowianka,

opiekunowie wstęp wolny)

do delatorstwa.

która po wojnie osiedliła się w Pozna-

¦ Rehabilitacja. O trudach, zasko-

Wykorzystaliśmy zatem donosy z okresu

niu. Śpiewała te piosenki swoim dzie-

czeniach i nieoczekiwanych konse-

wojny oraz współczesne anonimy nad-

ciom i wnukom, a kiedy ktoś się nimi

kwencjach powrotu do życia – spo-

syłane do Urzędu Skarbowego. Za ich

zachwycał, zwykła mawiać: „Ach, nic

tkanie z Prof. Wiktorem Osiatyńskim,

pomocą chcemy pokazać, jak w obu

specjalnego…”. Tymczasem rzecz jest

autorem książki Rehabilitacja

wypadkach, mimo upływu lat i radykal-

jednak specjalna, a potomkowie Pani

4.11. g. 18; wstęp wolny

nie odmiennych okoliczności, źródłem

Anny postanowili się nią podzielić

uwaga! rezerwacja darmowych wej-

jest przerażająca właściwość natury

ze światem. To znakomity pomysł, tym

ściówek pod nr tel. 61 855 20 86 lub

ludzkiej – zawiść, a skłonność ludzi do

bardziej, że kilkoro z nich zajmuje się

teatr@osmego.art.pl

dobrowolnego angażowania się jako

zawodowo muzyką.

¦ SZTUKA DOKUMENTU. 20-lecie

agent czy szpicel, do darmowej pracy

Narzekaliśmy przed laty, że dzieci nie

Ośrodka Teatru Ósmego Dnia

donosiciela jest ponadczasowa.

czytają książek. Żeby temu zaradzić, za-

¦  Radio w teatrze – reportaże Wandy

uwaga! Po czytaniu odbędzie się spo-

wiązała się znakomita akcja Cała Polska

Wasilewskiej i Agnieszki Czarkowskiej;

tkanie, które poprowadzi prof. Ewa Gu-

czyta dzieciom. Teraz czas na jej drugą

Ratajczaka 44 – prezentacja filmu Mar-

derian-Czaplińska.

część: Cała Polska śpiewa dzieciom.

cina Kęszyckiego oraz wystawa foto-

¦ Bóg zapłać

Piosenki Pani Anny Szeptyckiej znako-

grafii podsumowująca 20 lat działalno-

reżyseria: Kuba Kapral

micie się nadają do tego, żeby ją zaini-

ści Ośrodka Teatru Ósmego Dnia

29 i 30.11. g. 19 (w ramach projektu Off:

cjować. Zapamiętajmy jej nazwisko!

16.11. g. 19

Premiery/Prezentacje)

¦  Kapłana błaznem czytanie perfor-

Twórcy piszą: Jest to projekt na wskroś

¦ Premiera płyty W starym zamczy-

matywne tekstu Cezarego

antyklerykalny, chociaż nie antyreligijny.

sku na skale 10.11. w sieci Empik

Wodzińskiego

Wręcz przeciwnie. Poddaje analizie re-

więcej na www.wstarymzamczysku.pl

reżyseria Janusz Opryński

lacje pomiędzy państwem i społeczeń-

wykonanie Ewa Wójciak, Tadeusz Ja-

stwem a Kościołem katolickim na wielu

niszewski

płaszczyznach: politycznej, światopo-

19.11. g. 19

glądowej, społecznej, historycznej oraz

¦  Ufam Tobie czytanie performatyw-

teologicznej. Przede wszystkim ostatnie

ne na podstawie tekstów Romana Dasz-

dwie dekady, w szerszym jednak kon-

czyńskiego i Pawła Wiejasa

tekście historycznym. Bogata warstwa

autorzy projektu Małgorzata Sikorska-

emocjonalna wyrażająca wściekłość

Miszczuk oraz Marcin Liber

na pazerność i bezczelność kleru, indo-

23.11. g. 19

lencję polityków, bezsilność (bezwład?)

eop

inscenizacja Janusz Wiśniewski

Fot. Archiwum Teatru im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie

teatr

Nowe szaty króla w Teatrze im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie

społeczeństwa. Mimo wszystko reflek-

uwaga! premiera!

sja. I trochę pytań. Być może odpowie-

reżyseria

łości, o zmianie, jaka zachodzi w trady-

dzi. Kto wie?

Agnieszka Korytkowska-Mazur

cyjnych konstelacjach rodzinnych i mię-

Twórcy piszą: To opowieść o końcu mi-

10 i 11 oraz 28 i 29.11. g. 19

dzyludzkich, o marzeniach i aspiracjach,

Teatr Polski

¦  Krawiec Sławomira Mrożka

o styku tradycji z nowoczesnością, której

dyrektor naczelny i artystyczny

reżyseria Artur Tyszkiewicz

konflikt ma miejsce na naszych oczach.

Paweł Szkotak

17.11. g. 18 i 20

Bohaterowie „Zażynek” wpisani są

ul. 27 Grudnia 8/10

oraz 18.11. g. 18

w pejzaż polskiego święta maryjnego,

tel. 61 852 56 27-9

¦  Samobójca Nikołaja Erdmana

związanego z pogańskimi rytuałami –

fax 61 852 64 95

reżyseria Grigorij Lifanow

niegdyś była to uroczystość wyrastająca

www.teatr-polski.pl

23-25.11. g. 19

z kultów płodności, oddawania czci zie-

kasa: wt.-sob. g. 10-19, niedz. i święta

Malarnia

mi, która rodzi i karmi. Potem przekształ-

16-19

¦  Ocalenie wg Maksyma Gorkiego

ciła się w hołd oddany wizerunkowi Mat-

rezerwacje: tel. 61 852 05 41 i 61 852 56 28

i Andrzeja Tarkowskiego

ki Boskiej. W czasie dożynek à rebours

oraz rezerwacja@teatr-polski.pl

reżyseria Maciej Podstawny

pojawia się śmierć – i w relacjach mię-

bilety: 20-35 zł

7 i 8.11. g. 18

dzy bohaterami, i w zarodku życia, który

Duża Scena

¦  Hamlet Williama Szekspira

ma w sobie główna bohaterka.

¦  Ich czworo. Obyczaje dzikich Ga-

reżyseria: Paweł Szkotak

brieli Zapolskiej

13-16.11. g. 18

w ramach projektu Teatr Polska

reżyseria Agnieszka Korytkowska Mazur

¦  Zażynki Anny Wakulik

¦  Józef i Maria Petera Turrini

3 i 4.11. g. 19

reżyseria Katarzyna Kalwat

reżyseria Paweł Szkotak

¦  Wieczny Kwiecień Jarosława Ja-

uwaga! prapremiera!

9.11. g. 19 w Ośrodku Kultury w Środzie

kubowskiego

30.11. g. 19.30

Wielkopolskiej

teatr 27.11. g. 18 w Miejskim Domu Kultury

www.uprzyjaciol.pl

¦  Aida Giuseppe Verdiego

w Wągrowcu

teatr@uprzyjaciol.pl

reżyseria Marek Weiss-Grzesiński

www.facebook.com/teatr.uprzyjaciol

6 i 8.11. g. 18

Teatr Strefa Ciszy

bilety: 15 zł

¦  Kwiaty polskie koncert marszał-

ul. Grunwaldzka 55 barak 1

¦ Niebostrzyg

kowski

www.strefaciszy.com.pl

7.11. g. 20

kierownictwo muzyczne Gabriel Chmura

teatr@strefaciszy.com.pl

¦  Vitcatius

11.11. g. 18

tel. 61 867 17 85

10.11. g. 20

¦  Jezioro łabędzie Piotra Czajkow-

i 602 299 066

¦  Ostatnia ucieczka Brunona

skiego

Scena Robocza – ośrodek rezydencji teatralnej

Schulza

reżyseria Kenneth Greve

reżyseria Tomasz Zajcher

14 i 15.11. g. 19

¦  777 Republiki Usta Usta

uwaga! premiera!

¦  Służąca panią Giovanni Pergolesi

reżyseria Wojciech Wiński

19.11. g. 20 (premiera), 21 i 23.11. g. 20

reżyseria Natalia Babińska

10.11. g. 19

Twórcy piszą: To próba syntezy i spoj-

16, 20 i 27.11. g. 19.30

¦  Interface. Kreatywne działania –

rzenia na twórczość literata z różnych

(Sala Drabowicza)

warsztaty teatralne

perspektyw: Brunona Schulza – same-

¦  Hamlet Ambroise Thomasa

Ewa Kaczmarek i Wojciech Wiński

go autora, bohaterów wykreowanego

reżyseria Ignacio Garcia

16 i 18.11. g. 19-21 oraz 17.11. g.19-22

przez niego świata, oraz Brunia – po-

17.11. g. 19 i 18.11. g. 18

¦  Zegar bije Teatr Rodziny Nomadów

staci-denuncjatora treści jego utworu.

¦  Piotruś i wilki Sergiusza Prokofiewa

Kultury

A jest to treść żywa, która nie dość, że

reżyseria Marek Weiss-Grzesiński

uwaga! premiera poznańska!

odnosi się do rzeczywistości, to na do-

29.11. g. 18 i 30.11. g. 12

reżyseria Dariusz Skibiński

datek sama na nią napiera, prowokuje,

¦  Lady Makbet Mceńskiego Powia-

24.11. g. 17 (premiera, a po niej spotka-

próbując zdominować. To, o czym opo-

tu Dymitra Szostakowicza

nie – Fajrant z artystami)

wiemy, wydarzyło się w trzynastym,

reżyseria Marcelo Lombardero

oraz 25.11. g. 17

nadliczbowym i niejako fałszywym

30.11. g. 19

Twórcy piszą: Spektakl wywiedziony

miesiącu roku, w którym Bruno Schulz

spektakle gościnne

z tradycji kolędniczego „wertepu” –

próbował nie tylko napisać własne

¦  Berek czyli upiór w moherze

wędrownego przedstawienia granego

dzieło, ale też się przed nim uchronić.

reżyseria Andrzej Rozhin

od wsi do wsi, od chałupy do chałupy,

¦ Senne łagodne prześwity

5.11. g. 17.30 i 20.30

od człowieka do człowieka. Czułego

29.11. g. 20.30

¦  Nuda, rutyna i odcinanie kuponów – Kabaret Ani Mru Mru

na reakcję widza i dla widza czułego.

To liryczna opowieść o śmierci, miłości,

Teatr Wielki

26.11. g. 18 i 20.30

wędrowaniu. Każda scena to nowa hi-

im. Stanisława Moniuszki

koncerty gościnne

storia, grana przez dzieci na tle starych

dyrektor naczelna Renata Borowska-

¦  Maciej Maleńczuk i psychodan-

sztandarów i wyszywanek, przetykana

Juszczyńska

cing

muzyką i dźwiękonaśladowczą narracją

ul. Fredry 9, tel. 61 659 02 00

19.11. g. 18 i 20.30

wykonywaną na żywo, na „uszach” wi-

www.opera.poznan.pl

spektakle poza siedzibą

dza – by go oczarować, omamić, porwać

kasa: pon.-sob. g. 13-19, niedz. i święta

¦  Black & White

w świat wyobraźni ludycznej, prostej,

g. 16-19

choreografia Jacek Przybyłowicz, Itzik

pełnej smaku i bezpretensjonalności.

tel. do kasy 61 659 02 31

Galili oraz Rami Be’er

¦  Minimal art. – warsztaty teatralne

zamówienia: Biuro Obsługi Widzów

10.11. g. 12 i 19

Dariusz Skibiński

tel. 61 659 02 80, 61 659 02 28

¦ XII Poznańskie Dni Verdiego

29 i 30.11. g. 19-21

bilety: 50-40 zł, 25 zł (dla dzieci),

¦  Gala Verdiowska

40-20 zł (Opera Kieszonkowa)

21.11. g. 19

Teatr u Przyjaciół

¦  Cyganeria Giacomo Pucciniego

¦  Traviata

ul. Mielżyńskiego 27/29

reżyseria Ran Arthur Braun

inscenizacja i reżyseria Marek Weiss-

tel. 61 851 67 95

3.11. g. 19 i 4.11. g. 18

Grzesiński

teatr 23.11. g. 19

bow@teatr.kalisz.pl

¦  Verdi mniej znany koncert studen-

www.teatr.kalisz.pl

tów Akademii Muzycznej

Duża scena

24.11. g. 19.30 (Sala Drabowicza)

¦  Trzy po trzy wg Aleksandra Fredry

¦  Aida

reżyseria Rudolf Zioło

inscenizacja i reżyseria Marek Weiss-

3 i 4.11. g. 19

Grzesiński

¦  Piotruś Pan wg Jamesa Matthew

25.11. g. 18

Barriego w przekładzie M. Słomczyń-

Wielkopolska

skiego adaptacja tekstu i reżyseria Michał Derlatka

Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie

8 i 9.11. g. 9 i 11.45

ul. Chrobrego 32

scenariusz, reżyseria i muzyka Paweł

tel. 61 426 22 91

Passini

fax 61 426 20 27

14-16.11. g. 11

www.teatr.gniezno.pl

17-18.11. g. 19

dyr. nacz. i art. Tomasz Szymański

¦  Szalone nożyczki Paula Pörtnera

inf. Dział Organizacji Widowni

reżyseria i opracowanie muzyczne Mar-

tel. 61 426 16 15

cin Sławiński

bilety@teatr.gniezno.pl

22.11. g. 11 i 19

bilety: 20 i 25 zł, ulgowe 14 zł, wej-

23-25.11. g. 19

ściówka dla opiekunów grup zorganizo-

¦  Mayday Raya Cooneya

wanych – 2 zł

reżyseria Igor Michalski

¦  Tragedie antyczne wg Eurypidesa

¦ Zemsta Aleksandra Fredry

29 i 30.11. g. 19

reżyseria Tomasz Szymański

Scena Kameralna

6-9.11. i 13-16.11. g. 10

¦  Marianna i smoki

¦  Cha-cha Rafała Szamburskiego

wg Cruelly La Vey

reżyseria Andrzej Malicki

reżyseria Stefan Batonik

18.11. g. 18

4.11. g. 16 oraz 6.11. g. 9 i 10.30

¦ Nowe szaty króla na motywach ba-

¦  Przełamując fale na podstawie

śni H.Ch. Andersena

scenariusza filmu Larsa von Triera

reżyseria Daria Anfelli

opracowanie tekstu i reżyseria Maciej

20-23.11. g. 10

Podstawny

24.11. g. 11

10 i 11.11. g. 19

27-29.11. g. 10

uwaga! spektakl dla widzów od lat 16 ¦  Pszczółka Maja

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu

reżyseria i scenariusz Małgorzata Ka-

pl. Bogusławskiego 1

¦  Czarodziejskie sztuczki na podsta-

dyrektor naczelny i artystyczny Igor

wie Stoliczku nakryj się W. i J. Grimm

Michalski

adaptacja sceniczna Dariusz Sosiński

łędkiewicz oraz Izabela Piątkowska 14-16.11. g. 9

tel. 62 760 53 00 i 62 751 07 38

21 i 23.11. g. 9.30; 22.11. g. 9.30 i 10.45

kasa biletowa: tel. 62 760 53 11

oraz 25.11. g. 16

i 62 760 53 14 sekretariat@teatr.kalisz.pl

Teatry – oprac. M.N.

Jerzy Bończak zaprasza na spektakl Lewe interesy – Media mówią, że mamy kryzys, a my im wierzymy, więc ostrożniej wydajemy pieniądze. Nie znam się na tym, bo nie jestem ekonomistą, ale myślę, że warto czasem popatrzeć na finansowe bolączki z przymrużeniem oka. Z tą intencją zapraszam na nasze Lewe interesy i obiecuję, że choć na chwilę oderwiecie się Państwo od codziennych trosk i problemów. Bawmy się, póki możemy! Głęboko wierzę w siłę komedii, która sprawia, że nabieramy dystansu i do siebie samych, i do rzeczywistości. w repertuarze WojArtu n  Dobry wieczór kawalerski w Teatrze Muzycznym, 18.11. g. 17 i 19.30, bilet 100 zł n One Woman Show Krystyny Sienkiewicz w restauracji Italia, 23.11. g. 19, bilet 180 zł z kolacją n Zamknięty świat w kinie Apollo, 24.11. g. 17, bilet 100 zł n Lewe interesy w Teatrze Muzycznym, 26.11. g. 18 i 21, bilety 110 zł Uwaga! wyłącznie w CIM-ie (ul. Ratajczaka 44) z listopadowym numerem IKS-a bilety na powyższe spektakle ze zniżką 10%.

muzyka

Wojciech Skrzydlewski i Ryszard Gloger polecają nowe płyty MUSE – The 2nd Law (Warner Music) – Szósty album studyjny zespołu, który na starcie postrzegano jako imitację grupy Radiohead. Tymczasem każdy kolejny krążek Muse to krok w stronę świeżych brzmień i eksperymentów. Trio nie kryje ciągot do rozdęcia formy piosenki, do symfonicznego patosu i ekstrawagancji wykonawczej. Na płycie stykają się utwory czerpiące zarówno z koturnowego rocka à la Queen, jak i muzyki dance lub dubstepu. Klasyczna moc perkusji, basu i elektrycznej gitary rozpływa się w elektronice instrumentów klawiszowych, chórów i efektów dźwiękowych. Charakterystyczny głos lidera Matthew Bellamy’ego po raz pierwszy uzupełnia śpiew solo basisty Chrisa Wolstenholme’a, który wykonuje dwie własne piosenki. Wydaje się, że w tekstach utworów zespół precyzyjnie wyważył

proporcje między poważnym głębokim przesłaniem w czasach kryzysu ekonomicznego, fantazją, apokaliptycznymi wizjami i autoironią. Muse proponuje nam podróż po muzycznej galaktyce w hollywoodzkim stylu, podczas której co rusz znajdziemy odniesienia do tego, co usłyszeliśmy i pokochaliśmy przez ostatnie cztery dekady. (8,9) GRIZZLY BEAR – Shields (Warp) – Dekada działalności zespołu to doskonała ilustracja tego, jak z twórców pomysłów muzycznych kleconych w domowym zaciszu przeistoczyć się w szamanów nowojorskiego podziemia, a w końcu ulubieńców krytyków i wybrednych odbiorców. Na kolejnej fascynującej płycie muzycy podążają indywidualną drogą antymelodyjnych piosenek i odrzucenia schematów rocka. Żaden z dziesięciu utworów nie zostanie w uszach, a jednak pozostawi narastające napięcie piosenek, ich dramatyzm, transowość i czasem zgrzytliwy, noisowy finał. Drewniane brzmienie gitar akustycznych wprowadza w przestrzeń wypełnioną elektroniką, instrumentami dętymi i sennym, marzycielskim śpiewem. Są też gitary elektryczne, preparowany fortepian, organy, wielogłosowe partie wokalne i bogata akustyka muzyki rozgrywającej się na wielu planach. Ta płyta to szyderstwo rzucone światu komercji – oby pomogło nazwie zespołu wbić się do świadomości masowego odbiorcy. (9,10) SHEMEKIA COPELAND – 33 1/3 – (Telarc) Największym talentem Shemeki Copeland jest śpiewanie bluesa. W niespełna piętnaście lat córka wielkiego bluesmana Johnny’ego Copelanda znalazła się wśród najlepszych wokalistek gatunku. Tytuł ostatniej płyty nawiązuje do niedawnych urodzin artystki, a także niegasnącego sentymentu wokalistki do płyt winylowych na 33 i 1/3 obrotów. Potwierdza to w wybornym stylu na płycie, składającej się z kilku klasycznych utworów Sama Cooke’a, Johnny’ego Copelanda i Boba Dylana, zestawionych z oryginalnymi kompozycjami producentów całości: Olivera

Wooda i Johna Hahna. W piosence Ain’t Gonna Be Your Tatoo pojawia się solo gitarowe Buddy’ego Guya. Równie atrakcyjnie inkrustują wszystkie nagrania dwaj inni gitarzyści – Oliver Wood i Arthur Nielsen. W utworze Some body Else’s Jesus porywa niecodzienny zabieg skrzyżowania utworu gospel z brudnym rockowym brzmieniem w stylu Rolling Stonesów. (7,8) MARILLION – Sounds That Can’t Be Made (Edel) – Trudno przecenić wewnętrzną siłę, która nieustannie popycha ten zespół do nowych wyzwań artystycznych. Ich długa historia pokazuje, jak pokonywać spadki formy i odradzać się w pięknym stylu – choćby na płycie Marbles z 2004 r. Ryzyko nowego projektu to blisko 75 minut muzyki złożone w zaledwie 8 utworów. Fundament płyty stanowią trzy kilkunastominutowe utwory Gaza, Montreal i The Sky Above The Rain. W tych rozbudowanych kompozycjach zawiera się kwintesencja neoprogresywnego rocka, który z taką finezją od lat tworzy angielska grupa. Wokalista i autor tek-

Ocena w skali dziesięciostopniowej. Pierwsza cyfra oznacza muzyczne wykonanie, druga – produkcję i realizację.

muzyka stów, Steve Hogarth, staje na szczycie swoich umiejętności, a pełne wyrazu partie gitarowe wyczarowuje Steve Rothery. Cały zespół zdaje się być w samym centrum ekstazy twórczej. Muzyka płynie, wybucha, porywa i sączy się subtelnie bez końca. (8,9)

DAVE MATTHEWS BAND – Away From the World (RCA) – Na siódmej studyjnej płycie zespół Dave’a Matthewsa prezentuje mocny artystycznie zestaw utworów. Gdyby grali w latach 70., pewnie mieliby etykietkę jazz-rockową i należeli do muzycznej elity. Dzisiaj takie terminy się zdeaktualizowały, gdyż zmieniła się na lepszą kultura muzyczna większości zespołów rockowych. Perfekcja instrumentalna to jednak za mało, równie ważna jest osobowość lidera i artystyczna jakość prezentowanych utworów. W tym zakresie DMB to światowa czołówka. Za produkcję muzyczną wziął się ponownie Steve Lillywhite, utwory napisał i świetnie zaśpiewał sam lider, a zespół instrumentalistów dał popis możliwości. W sumie powstała bardzo dobra płyta z kilkoma doskonałymi utworami (Belly belly nice, Mercy, Gaucho), które doskonale przyjmowane są na koncertach. Warto sięgnąć po wersję deluxe CD, na której dodano trzy nagrania koncertowe. Czekamy na koncerty w Polsce! (9,8) CALEXICO – Algiers (Anti) – Dzięki konsekwencji artystycznej, duet Calexico (California + Mexico), czyli gitarzysta, autor piosenek i wokalista Joey Burns oraz perkusista John Con vertino, „eksportowy” duet z Arizony

zdobył światową popularność. Jego działalność nagraniową i koncertową ceni coraz liczniejsze grono fanów na całym świecie. Najnowsza płyta tę tendencję jeszcze bardziej ugruntuje. Grają niebanalną mieszankę folku, rocka, „korzennej” muzyki z południa Stanów – Kalifornii, Teksasu – i Meksyku, co przypomina najlepsze kawałki z westernów i spaghetti westernów, podane w psychodelicznym klimacie lat 70. Wartość sesji nagraniowej podnoszą wszystkie znane dotąd atuty Calexico – twórcze podejście do aranżacji, godne uwagi teksty i świetne partie wokalne. Równocześnie jest to muzyka pozbawiona tandetnych naleciałości meksykańskich, znanych niestety z naszego rynku muzycznego. Nagrana w Nowym Orleanie Algiers (dzielnica tej metropolii) to najlepsza płyta Calexico, jednak warto sięgnąć też po wcześniejsze krążki tego duetu. (9,8)

LITTLE BIG TOWN – Tornado (Capitol) – Ten sympatyczny kwartet wokalny (panie Kimberly Road i Karen Fairchilds oraz panowie Jimi Westbrook i Phil Sweet) powstał na fali sukcesu The Dixie Chicks. Jednak po kilku słabszych płytach okazało się, że ich doskonałe harmonie wokalne i świetny repertuar mogą konkurować z najlepszymi zespołami wokalnymi stylistyki country za oceanem, takimi jak Sugarland czy Lady Antebellum. Tornado, piąty krążek kwartetu, zawiera bardzo dobre piosenki (m.in. Pontoon, Sober i utwór tytułowy), utrzymane w tanecznych rytmach. Przy

takiej muzyce country, będącej nawiązaniem do rocka i soulu, można się świetnie bawić. Dodatkowym atutem jest perfekcyjna realizacja dźwiękowa. Szkoda, że płyta szybko się kończy. (8,9) RICHARD HAWLEY – Standing at the Sky’s Edge (Mute Records) – Po sukcesach zespołowych Richard Hawley rozpoczął karierę solisty w 2001 r. Jest silnie związany z rodzinnym Sheffield w Anglii, gdzie urodził się w rodzinie robotniczej. Szybko nauczył się gry na gitarze i zdobył uznanie w lokalnym środowisku muzyków. Koncertował jako gitarzysta z wieloma pierwszoplanowymi wykonawcami brytyjskimi. Najnowszy krążek Hawleya ma zdecydowanie rockowy charakter. Słyszymy, co prawda, barytonowy śpiew artysty, jednak na pierwszy plan wybijają się jego doskonałe sola gitarowe i psychodeliczno-hipnotyczna aranżacja utworów. Po dobrej płycie – Trueloves Gutter z 2009 r. – Hawley na swoim szóstym albumie ukazuje artystycznie nowe oblicze. (8,8)

Ryszard Gloger Wojciech Skrzydlewski

muzyka

Nordycki jazz w Poznaniu

ków. Oferta koncertowa takich miast jak Kopenhaga czy Aarhus może wpędzić w depresję największe ośrodki muzyczne na świecie. Zapraszamy na pierwszą edycję Nordic Jazz Festival!

Program Nordic Jazz Festival

Nordic Jazz Festival – Danish Delights zapowiada jego szef, Tomasz Konwent: Kraje północy Europy od lat były znakomitym miejscem dla muzyki jazzowej. W latach 60. ubiegłego wieku chętnie przyjeżdżali do nich amerykańscy muzycy awangardowi (Albert Ayler, Cecil Taylor, Eric Dolphy...) i znajdowali tam swoich pierwszych entuzjastów. Wielu z nich na stałe osiedliło się w Danii czy Szwecji (Don Cherry, John Tchicai, Ed Thigpen czy Kenny Drew), przyczyniając się do rozkwitu lokalnego środowiska jazzowego. Dziś nordycka scena jazzowa doczekała się reprezentacji własnych muzyków o szerokich horyzontach oraz wielkich umiejętnościach i uznawana jest za najbardziej twórczą w Europie. Podczas festiwalu zaprezentujemy najciekawsze muzyczne zjawiska z tego regionu. Chcemy sięgać zarówno po artystów dobrze znanych na świecie, jak i tych, którzy w naszym przekonaniu zasługują na szczególną uwagę, choć karierę światową mają jeszcze przed sobą. Chcemy prezentować zarówno projekty międzynarodowe, które są siłą napędową nordyckiego jazzu, jak i narodowe. Naszym zamiarem jest komplementarna prezentacja: od środka jazzu, poprzez modern jazz, po muzykę awangardową. Wierzymy, że festiwal będzie ważną inicjatywą na jazzowej mapie Polski. Pierwsza edycja dedykowana jest scenie duńskiej, o której Lars Winther, szef Jazz Danmark, naszego partnera z Danii, mówi: Wierzymy, że tworzymy w Danii muzykę o randze światowej, która przypadnie do gustu, a nawet podbije serca wymagającej polskiej publiczności. Chociaż mówimy różnymi językami i inaczej układały się losy naszych narodów, geograficznie dzieli nas tylko morze, które dziś bardzo łatwo pokonać. Dania idealnie nadaje się do roli ambasadora nordyckiego jazzu, to właśnie w Kopenhadze odbywa się corocznie największy jazzowy festiwal w Europie (ponad tysiąc koncertów w ciągu dziesięciu dni), to właśnie tutaj działają najwyżej oceniane w Europie uczelnie jazzowe, w których kształci się wielu Pola-

Mark Solborg

Fot. Materiały organizatorów

Pasborg’s Odessa 5

Danish Delights (6-10.11.) ¦ 6.11. ¦ Dragon Klub – Mały Dom Kultury, g. 19.30 Mark Solborg feat. Herb Robertson www.dragon.krzyk.pl ¦ Meskalina g. 21 Pasborg’s Odessa 5 http://www.meskalina.com ¦ 7.11. ¦ Blue Note g. 19.30 Soren Bebe Trio ¦ Blue Note g. 21 Malene Mortensen www.bluenote.poznan.pl ¦ 8.11. ¦ Blue Note, g. 19.30 Hans Ulrik with Henrik Gunde Trio ¦ Meskalina g. 21 Offpiste Gurus ¦ 9.11. ¦ Pawilon Nowej Gazowni g. 19.30 Jakob Bro Trio ¦ Pawilon Nowej Gazowni g. 21 George Garzone Danish Quartet www.pawilon.org ¦ 10.11. ¦ Pawilon Nowej Gazowni g. 19.30 Eliel Lazo band z udziałem: Yazz (vocal) ¦ Pawilon Nowej Gazowni g. 21 Kira wokalistka Kira Skov z towarzyszeniem zespołu www.pawilon.org więcej: www.nordicjazzfestival.pl

muzyka festiwale VII Międzynarodowy Festiwal Flamenco Duende Poznań 2012, 8-11.11.

X Międzynarodowy Festiwal Chórów Chłopięcych W dniach 20-25 listopada Poznań po raz kolejny rozbrzmiewać będzie głosami chórów chłopięcych z różnych stron świata. Usłyszymy zespoły z Kanady (Chór Chłopięcy Amabile), Ukrainy (Chór Chłopięcy Dzwoneczek), Czech (Czeski Chór Chłopięcy), dwa poznańskie zespoły: Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii Poznańskiej Poznańskie Słowiki oraz Poznański Chór Chłopięcy. Wystąpią goście specjalni – zespoły prezentujące muzykę vocal play: Audiofeels oraz jego ukraiński odpowiednik, męski sekstet ManSound. Festiwalowi towarzyszyć będzie akcja charytatywna, podczas której organizatorzy, we współpracy ze Stowarzyszeniem Wielkopolan Bona Fide, przeprowadzą zbiórki pieniędzy na leczenie chorego dziecka, podopiecznego Fundacji Niesiemy Nadzieję. ¦ VI Koncert charytatywny Chór Chłopięcy Dzwoneczek, Poznański Chór Chłopięcy 20.11. g. 19, kościół pw. Wszystkich Świętych, ul. Grobla 1

Elżbieta Woźna poleca Urodziny Mistrza

Fot. Materiały organizatorów Festiwalu

gorący listopad w Stolicy Wielkopolski w andaluzyjskich rytmach ¦ 9.11. g. 19 Scena Na Piętrze, ul. Masztalarska 8 El Lenguaje De Las Flores, czyli Mowa Kwiatów. Międzynarodowy projekt z polskim akcentem, który tworzą: Sandra Cisneros, Nadia Mazur bilety od 45 zł na festiwalowej scenie Auli Magna Politechniki Poznańskiej, ul. Piotrowo 2 wystąpią: ¦ 10.11. g. 20 Niño De Pura – jeden z najlepszych na świecie i najczęściej nagradzanych współczesnych gitarzystów flamenco bilety: 45, 75, 110 zł ¦ 11.11. g. 19 gwiazda festiwalu – Belén Maya bilety: 60, 90, 130, 200 zł ponadto: warsztaty tańca prowadzone przez Belén Maya, warsztaty gry na gitarze flamenco – Niño De Pura, warsztaty tańca dla początkujących – Katarzyna Burgiel, warsztaty flamenco dla dzieci – Dorota Dzięcioł klub festiwalowy: Klub Fabrika, ul. Mokra 5

szczegóły i bilety na festiwalowe wydarzenia: www.festiwalflamenco.art.pl, na portalu: www.eventim.pl, w Centrum Informacji Miejskiej, w salonach Empik karnet na wszystkie koncerty: 250 zł

Długo zastanawiałam się, jakie wydarzenie muzyczne polecić w tym miesiącu, jednak uznałam, że żaden artysta nie może konkurować z Legendą, Mistrzem, czyli z Krzysztofem Pendereckim. Kompozytor w przyszłym roku obchodzi 80. urodziny i właśnie listopadowym koncertem Orkiestra Filharmonii Poznańskiej pod jego batutą otwiera rok Krzysztofa Pendereckiego w naszym mieście. Trudno wymienić osiągnięcia, sukcesy artystyczne, wyróżnienia i odznaczenia Maestra. Jest znany i podziwiany na całym świecie od momentu skomponowania w 1959 r. Trenu ofiarom Hiroszimy, za który otrzymał nagrodę UNESCO. Swego czasu miałam okazję i przyjemność towarzyszyć Orkiestrze FP podczas koncertu na Islandii. W programie była muzyka Krzysztofa Pendereckiego, dyrygował sam kompozytor. Wrażenia i emocje niezapomniane, również z powodów pozamuzycznych (białe noce, awaria samolotu). Na koniec ciekawostka. W ubiegłym roku Maestro nagrał płytę z Johnym Greenwoodem, muzykiem multiinstrumentalistą, gitarzystą brytyjskiego zespołu Radiohead, a premierowy koncert obu artystów nagrodzony został owacją na stojąco w słynnym londyńskim Barbican Hall. Zapraszam na koncert do auli UAM 23 listopada, szczegóły na 46 str. IKS-a.

Czego słucha Elżbieta Woźna? Wszystkiego co nagrał Glen Gould.

Audiofeels zaśpiewają podczas koncertu Mistrzowie Vocal Play 21.11. g. 20 w auli UAM

¦ Koncert Mistrzowie Vocal Play Audiofeels i ManSound 21.11. g. 20 aula UAM bilety do nabycia na www.eventim.pl oraz w salonach Empik ¦ Koncert oratoryjny w programie Mesjasz G.F. Händla Esteli Gomez – sopran, Marta Motkowicz – alt, Sylwester Smulczyński – tenor, Marek Gasztecki – bas Poznański Chór Chłopięcy Czeski Chór Chłopięcy Orkiestra Collegium F Jacek Sykulski – dyrygent 25.11. g. 19.30, kościół oo. Franciszkanów na Górze Przemysła bilety do nabycia na www.eventim.pl oraz w salonach Empik Szczegóły: www.poznanfestival.pl

VII Festiwal Jazzowy Made in Chicago, 22-25.11. Miłośnicy muzyki improwizowanej już po raz siódmy otrzymają potężną dawkę jazzu. Poznański festiwal Made in Chicago jest oryginalną i jedną z najciekawszych propozycji na mapie europejskich i polskich festiwali jazzowych. O programie i wykonawcach można przeczytać na str. 14-15 w rozmowie Tomasza Janasa z Wojciechem Juszczakiem. Warto też przypomnieć organizatorów festiwalu. Jazz Instytut of Chicago powstał w 1969 r. z inicjatywy dziennikarzy muzycznych, właścicieli klubów i wytwórni oraz muzyków jazzowych. Przez ponad 40 lat działalności stał się jedną z naj-

Środo-Wiska Zapraszamy do siedziby Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego, ul. Świętosławska 7, na kolejną prezentację z cyklu Środo-Wiska Wieniawskiego. Wstęp wolny. ¦ 28.11. g. 18 – Ja wam to zagram (film biograficzny o Wandzie Wiłkomirskiej), reż. Ch. Jezior, M. Białobrzeski, 2008.

ważniejszych prospołecznych organizacji pozarządowych w USA, wspierającą różne inicjatywy artystyczne i edukacyjne związane z muzyką jazzową w Chicago. Executive Director Jazz Institute of Chicago jest od 1996 r. fotografik Lauren Deutsch. JIC organizuje co roku Jazz Club Tour, jednodniowy festiwal we wszystkich znaczących klubach Chicago, serię koncertów w różnych częściach miasta Jazz City i współtworzy Chicago Jazz Festival. Estrada Poznańska to miejska instytucja kultury i profesjonalna firma producencka, organizator ponad 100 wydarzeń kulturalnych rocznie, m.in. festiwalu jazzowego Made in Chicago, cyklu koncertów Made in Jazz, Międzynarodowego Festiwalu Filmów Animowanych Animator, festiwalu Poznań Baroque, jak również spektakli, koncertów, wystaw oraz imprez plenerowych. Program: 22.11. Pawilon Nowej Gazowni g. 20.30 ¦ Inauguracja Festiwalu – wstęp wolny Sun Rooms Trio: Jason Adasiewicz – wibrafon, Mike Reed – perkusja, Nate McBride – kontrabas Arr Trio: Dave Rempis – saksofony, Tomeka Reid – wiolonczela, Joshua Abrams – kontrabas 23.11. ¦ Scena na Piętrze g. 20.30 Harrison Bankhead Sextet: Harrison Bankhead – kontrabas, Mars Williams – saksofony, klarnety, Edward Wilkerson – saksofon tenorowy, klarnety, James Anders – skrzypce, Ernie Adams – instrumenty perkusyjne, Avreeayl Ra – perkusja, instrumenty perkusyjne, flet ¦ Pawilon Nowej Gazowni g. 22.30 Mary Halvorson Group: Mary Halvorson – gitara, Nate McBride – kontrabas, Tomas Fujiwara – perkusja, Taylor Ho Bynum – kornet 24.11. ¦ Scena na Piętrze g. 20 Living By Lanterns New Myth/Old Science Mike Reed – perkusja, Tomas Fujiwara – perkusja, Tomeka Reid – wiolonczela, Joshua Abrams – kontrabas, Greg Ward

Fot. K. Machowina

muzyka

Ari Brown

– saksofon altowy, Ingrid Laubrock – saksofony, Taylor Ho Bynum – kornet, Mary Halvorson – gitara, Jason Adasiewicz – wibrafon ¦ Pawilon Nowej Gazowni g. 22.30 The Awakening: Ken Chaney – fortepian, Ari Brown – saksofon tenorowy, T.S. Galloway – puzon, Ernie Adams – perkusja, Harrison Bankhead – kontrabas 25.11. ¦ Scena na Piętrze g. 20 Koncert Finałowy Blowin’ In From Chicago Edward Wilkerson – saksofon tenorowy, Ari Brown – saksofon tenorowy, Ken Chaney – fortepian, Ernie Adams – perkusja, Harrison Bankhead – kontrabas ¦ Pawilon Nowej Gazowni g. 22.30, wstęp wolny Jam Session Pawilon Nowej Gazowni: Program warsztatów/master class – wstęp wolny/rejestracja 23.11. Ingrid Laubrock – saksofon tenorowy g. 10-14 24.11. James Sanders – skrzypce g. 10-14 25.11. Greg Ward – saksofon altowy g. 10-14 kontakt: Wojciech Juszczak – dyrektor artystyczny więcej: www.madeinchicago.pl, www.estrada.poznan.pl

muzyka konkursy muzyczne Wiolonczele i kontrabasy W dniach 12-18.11. odbędzie się IX Ogólnopolski Konkurs Wiolonczelowy im. Dezyderiusza Danczowskiego oraz IX Ogólnopolski Konkursu Kontrabasowy im. Bronisława Adama Ciechańskiego. Od początku (1974 r.) oba turnieje mają miejsce w tym samym terminie, a grę kandydatów ocenia to samo jury. Organizatorem konkursów jest Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego we współpracy z poznańską Akademią Muzyczną przy poparciu samorządów Miasta i Urzędu Marszałkowskiego. Pracom jury przewodniczy wiolonczelista, prof. Kazimierz Michalik. W konkursach zostaną przyznane nagrody finansowe o łącznej wartości 20 tys. zł. Wszystkie nagrody i wyróżnienia zostaną wręczone laureatom podczas uroczystego zakończenia konkursów w dniu 18.11. Harmonogram przesłuchań: wiolonczele: I etap: 13-14.11. g. 10; II etap: 16.11. g. 10; III etap: 17.11. g. 16; kontrabasy: I etap: 15.11. g. 10; II etap: 17.11. g. 10; III etap: 18.11. g. 9. Przesłuchania odbędą się w Auli Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego. wstęp wolny

Konkurs o Złotą Gitarę Polskiej Akademii Gitary, 29.11.-1.12. 29.11. zainaugurowany zostanie Konkurs o Złotą Gitarę Polskiej Akademii Gitary i Akademii Muzycznej w Poznaniu. Jest on konsekwencją popularności i sukcesu festiwalu, który odbył się w sierpniu br. już po raz piąty. Celem Konkursu jest wyłonienie najciekawszych i najwybitniejszych osobowości gitarowych spośród młodych polskich gitarzystów klasycznych oraz pomoc w ich promocji i rozwoju kariery artystycznej. Do jury zostały zaproszone tak wybitne postaci, jak: gitarzyści Marcin Dylla i Łukasz Kuropaczewski, dyrektor Programu Drugiego Polskiego Radia Małgorzata Małaszko-Stasiewicz, dyrektor Orkiestry

Kameralnej AUKSO Marek Moś, profesor wiolonczeli Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie Andrzej Bauer oraz dziennikarz muzyczny Rzeczpospolitej Jacek Marczyński. Organizatorem Konkursu jest Bona Fide Stowarzyszenie Wielkopolan, a partnerem projektu Akademia Muzyczna. Przesłuchania trwać będą w dn. 29-30.11. w g. 9-20 w Sali Prezydenckiej Akademii Muzycznej. Finał Konkursu odbędzie się 1.12. o g. 18 w Auli Nova. Szczegóły na www.akademiagitary.pl

muzyka klasyczna Akademia Muzyczna im. I. J. Paderewskiego ul. Św. Marcin 87 tel. 61 856 89 00 fax 61 853 66 76 rektor Halina Lorkowska www.amuz.edu.pl, e-mail: amuz@amuz. edu.pl ¦ Koncert Orkiestry Sinfonietta Przemysław Neumann – dyrygent 8.11. g. 19 Aula Nova ¦ Koncert Południe z Arte et scientia organizator: Wydział Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej 12.11. g. 12 Aula Akademii ¦ IX Ogólnopolski Konkurs Wiolonczelowy im. Dezyderiusza Danczowskiego w Poznaniu – przesłuchania IX Ogólnopolski Konkurs Kontrabasowy im. Adama Bronisława Ciechańskiego w Poznaniu – przesłuchania organizator: Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego, współorganizacja: Akademia Muzyczna 12-18.11. g. 9-22 Aula Akademii ¦ Koncert mozartowski wykonawcy: Studenci i pedagodzy Wydziału Wokalno-Aktorskiego 13.11. g. 19 Aula Nova ¦ Koncert z cyklu Środy organowe wykonawcy: studenci z klasy organów Elżbiety Karolak i Sławomira Kamińskiego 14.11. g. 19 Aula Nova

¦ Koncert Bebop and Roses wykonawcy: studenci i wykładowcy Zakładu Jazzu i Muzyki Estradowej 17.11. g. 19 Aula Nova ¦ Koncert z cyklu Poniedziałki w Akademii w programie muzyka fortepianowa wykonawcy: studenci Katedry Fortepianu, Klawesynu i Organów 19.11. g. 19 Aula Nova ¦ Koncert z cyklu Poznańscy kompozytorzy i ich goście w programie muzyka perkusyjna organizator: Związek Kompozytorów Polskich – Oddział w Poznaniu, współorganizator: Akademia Muzyczna 20.11. g. 19 Aula Nova ¦ Studencki koncert z cyklu Kreaspiracje 20.11. g. 19 Aula Akademii ¦ Koncert z cyklu Wtorki wokalne studentów klasy śpiewu solowego Andrzeja Ogórkiewicza i Marka Moździerza 20.11. g. 19 Sala Kameralna ¦ Koncert w ramach Festiwalu Sztuki Młodych 2012 Koncert stanowi drugą część projektu Festiwal Sztuki Młodych 2012, którego tegoroczna edycja organizowana jest przez poznańską Akademię Muzyczną. W maju w pierwszej części projektu jury wyłoniło największą osobowość artystyczną spośród dyplomantów zgłoszonych przez polskie uczelnie muzyczne. Podczas koncertu zespoły studenckie wykonają utwory współczesne wyłonione przez polskie uczelnie muzyczne w drodze wewnątrz uczelnianych konkursów/eliminacji. 21.11. g. 17 Aula Nova ¦ Koncert z cyklu Czwartki z muzyką dawną wykonawcy: studenci i pedagodzy Zakładu Instrumentów Historycznych 22.11. g. 18 Aula Akademii ¦ I Ogólnopolska Konferencja Naukowa organizator: Koło Artystyczno-Naukowe Wydziału Kompozycji, Dyrygentury, Teorii Muzyki i Rytmiki 22-23.11. g. 10-18 Sala Prezydencka koncert towarzyszący konferencji: 22.11. Aula Nova g. 19

muzyka

Fot. Materiały organizatorów

Filharmonia Poznańska im. Tadeusza Szeligowskiego

Nikolai Demidenko zagra 9.11. w koncercie jubileuszowym Filharmonii Poznańskiej

¦ Spektakl Verdi nieznany wykonawcy: studenci i pedagodzy Wydziału Wokalno-Aktorskiego 24.11. g. 19.30 Teatr Wielki, Sala im. Wojciecha Drabowicza ¦ Koncert Pedagodzy i ich chóry organizator: Wydział Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzyki Kościelnej 25.11. g. 19 Aula Nova ¦ Koncert z cyklu Wtorki wokalne wykonawcy: studenci i pedagodzy Zakładu Pieśni i Kameralistyki Wokalnej 27.11. g. 19 Sala Kameralna ¦ Koncert z cyklu Arcydzieła kameralistyki wykonawcy: studenci i pedagodzy Międzywydziałowego Studium Kameralistyki 29.11. g. 19 Aula Akademii ¦ Konkurs o Złotą Gitarę Polskiej Akademii Gitary – przesłuchania organizator: Bona Fide Stowarzyszenie Wielkopolan współorganizator: Akademia Muzyczna 29-30.11. g. 9-20 Sala Prezydencka ¦ III Akademicki Konkurs Organowy Romuald Sroczyński in memoriam – koncert laureatów organizator: Katedra Fortepianu, Klawesynu i Organów 30.11. g. 19 Aula Nova na wszystkie koncerty wstęp wolny

ul. Św. Marcin 81 tel. 61 852 47 08, fax 61 852 34 51 www.filharmoniapoznanska.pl dyrektor Wojciech Nentwig dyrygent-szef Marek Pijarowski tel. kasy biletowej 61 853 69 35 kasa czynna od pn. do pt. w g. 13-17 oraz godzinę przed koncertem rezerwacja w kasie i przez Internet ¦ 423. Koncert Poznański Pamięci Stefana Stuligrosza Viva Vivaldi Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii Poznańskiej Poznańskie Słowiki Orkiestra Filharmonii Poznańskiej Maciej Wieloch – dyrygent Marta Boberska – sopran Urszula Kryger – mezzosopran Sylwester Smulczyński – tenor Krzysztof Szaniecki – prowadzenie koncertu w programie: A. Vivaldi – Sinfonia RV 169 h-moll Al santo sepolcro, Stabat Mater RV 621, Introdukcja i Gloria RV 639&588 3.11. g. 18 Aula Uniwersytecka bilety: 15 zł (wejściówki) ¦ Koncert 65-lecia Filharmonii Poznańskiej Orkiestra Filharmonii Poznańskiej Marek Pijarowski – dyrygent Nikolai Demidenko – fortepian w programie: S. Moniuszko – Uwertura fantastyczna Bajka, F. Chopin – I Koncert fortepianowy e-moll op. 11, L. van Beethoven – V Symfonia c-moll op. 67 9.11. g. 19, Aula Uniwersytecka bilety: 50, 45, 35, 30, 25, 20, 15 zł (wejściówki) ¦ Koncert Pro Sinfonika Bliskie Spotkania III Stopnia Jadwiga Maćkowiak – scenariusz i reżyseria Barbara Pilarczyk – scenariusz Katarzyna Łukaszewicz – choreografia Agnieszka Ogrodnik – koordynacja Bartłomiej Stefański – scenografia Koło Młodych Melomanów Klasa Muzyczna przy Szkole Podstawowej nr 2 im.

H. Sienkiewicza i Gimnazjum nr 2 im. J. Kochanowskiego w Murowanej Goślinie w programie: dzieje muzyki od jaskiniowców do Michaela Jacksona 10.11. g. 15 Aula Uniwersytecka bilety: 15 zł (wejściówki) ¦ Koncert Serenady na dobry wieczór Orkiestra Filharmonii Poznańskiej Christopher Hogwood – dyrygent, prowadzenie koncertu John Mark Ainsley – tenor Tomasz Bińkowski – waltornia Tomasz Ślusarczyk – róg pocztowy w programie: W.A. Mozart – Serenada nr 9 D-dur KV 320 cz. I, B. Britten – Serenada na tenor, róg i smyczki op. 31, M. Reger – Serenada G-dur na flet, skrzypce i altówkę op. 141a, W.A. Mozart, Serenada nr 9 D-dur KV 320 cz. II 16.11. g. 19 Aula Uniwersytecka bilety: 50, 45, 35, 30, 25, 20, 15 zł (wejściówki) ¦ Urodziny Mistrza inauguracja roku Krzysztofa Pendereckiego 105. Koncert targowy Orkiestra Filharmonii Poznańskiej Krzysztof Penderecki – dyrygent Fumiaki Miura – skrzypce Julian Rachlin – altówka w programie: K. Penderecki – Koncert podwójny na skrzypce i altówkę (polskie prawykonanie), L. van Beethoven – VII Symfonia A-dur op. 92 23.11. g. 19 Aula Uniwersytecka bilety: 65, 60, 50, 45, 35, 30, 20 zł (wejściówki) ¦ Koncert Nasi Goście Chór Filharmonii Czeskiej Orkiestra Filharmonii Poznańskiej Libor Pešek – dyrygent Adriana Kohútková – sopran Lucie Hilscherová – mezzosopran Tomasz Zagórski – tenor Peter Mikuláš – bas Ryszard Daniel Golianek – wprowadzenie słowne do koncertu w programie: A. Dvořák – Stabat Mater op. 58 30.11. g. 19 Aula Uniwersytecka bilety: 65, 60, 50, 45, 35, 30, 20 zł (wejściówki)

muzyka propon u je

Stefan Tarara wystąpi w czasie koncertu 10.11.

Tomasz Konwent

Fot. C. Zalewska

Pasborg’s Odessa X-tra large Live

Fundacja Muzyczna Apollo tel. 61 867 52 07, 609 969 666 www.fundacjamuzycznaapollo.pl ¦ Koncert Dwie kultury – jeden świat Stefan Tarara – skrzypce Joanna Marcinkowska – fortepian Sinfonietta Polonia JugendKammerOrchester Berlin Cheung Chau – dyrygent Till Schwabenbauer – dyrygent w programie: K. Szymanowski – Uwertura koncertowa E-dur op. 12, H. Wieniawski – II Koncert skrzypcowy d-moll op. 22, F. Chopin – Wariacje B-dur na temat arii Là ci darem la mano z opery Don Juan Mozarta na fortepian i orkiestrę, R. Strauss – Poemat symfoniczny Dyl Sowizdrzał op. 28 Wyjątkowe, polsko-niemieckie wydarzenie artystyczne. Koncerty w Berlinie i w Poznaniu, uświetniające obchody Narodowego Święta Niepodległości Polski, są efektem polsko-niemieckich warsztatów artystycznych, odbywających się w obu miastach. Program koncertów ukazuje przenikanie się polskiej i niemieckiej kultury w ciągu wieków oraz wzajemne inspiracje artystów, a także daje okazję do refleksji nad historycznym kontekstem dwóch rocznic – 94. rocznicy

odzyskania przez Polskę niepodległości oraz 23. rocznicy upadku muru berlińskiego. Stefan Tarara – laureat III nagrody XIV Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu, jest pierwszym Niemcem w historii tego konkursu, uhonorowanym tak wysoką nagrodą. Natomiast Joanna Marcinkowska – poznańska pianistka, laureatka 21 międzynarodowych i krajowych konkursów, zwyciężyła m.in. na VII Europejskim Konkursie Chopinowskim w Darmstadt. Poznańska orkiestra Sinfonietta Polonia i JugendKammerOrchester Berlin połączyły się dla realizacji tego projektu w jeden zespół, prowadzony na zmianę przez szefów obu orkiestr. 10.11. g. 17 sala koncertowa POSM II st. 11.11. g. 18 Große Sendesaal des Rundfunks Berlin-Brandenburg Zaproszenia na koncert w Poznaniu: CIM oraz rezerwacja tel.: 609 969 666 i 602 357 048. Przy odbiorze zaproszenia organizatorzy proszą o wsparcie charytatywnego celu koncertu poprzez nabycie cegiełki na rzecz dzieci dotkniętych dystrofią mięśniową, rozprowadzanych przez Lions Club Poznan Novus Mixed – partnera projektu.

Wyobraźmy sobie połączenie witalności i humoru zespołów instrumentów dętych rodem z Nowego Orleanu, wirtuozerię najlepszych orkiestr w historii jazzu z wykonawczą i kompozycyjną dyscypliną nowojorskiej sceny down-town. Pasborg’s Odessa to zespół niepodobny do żadnego innego! Stefan Pasborg jest dzisiaj jednym z najbardziej zapracowanych jazzowych perkusistów na Starym Kontynencie. Jego liczne projekty muzyczne przysporzyły mu fanów na całym świecie, poznał się na nim także Tomasz Stańko, który zaprosił go do współpracy kilka lat temu. Na płycie temperatura grania sięga zenitu nie tylko dlatego, że jest to nagranie koncertowe. To zespół piekielnie dobrze zgrany: współpracują ze sobą od dość dawna, zagrali niezliczoną liczbę koncertów, nagrali już kilka płyt, porywająca motoryka wydaje się być ambicją każdego z członków zespołu. Ich muzyka to połączenie wody z ogniem, swobody i dyscypliny, kompozycji i improwizacji. Pasborg’s Odessa wystąpi w Poznaniu 6 listopada w ramach Nordic Jazz Festival – Danish Delights, warto zarezerwować sobie czas!

Fot. Materiały organizatorów

muzyka

Duo Dram Wspólny projekt świetnych pianistów – Sławka Jaskułke i Piotra Wyleżoła opiera się na dialogu między instrumentalistami, jednocząc jazzowe brzmienie z wyrafinowaną klasyką, osobliwe szaleństwo z odważną formą. Dzieło zaskakuje i wzrusza, dotyka i inspiruje. Dociera w najgłębsze zakamarki duszy, urzekając, zachęca do wspólnej wędrówki. Dwa instrumenty połączone jednym miejscem, dwoje artystów połączonych jedną muzyką. ¦ 10.11. g. 20 Blue Note

Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus Al. Marcinkowskiego 3 tel. 61/851 66 86 tel./fax 61/851 66 87 www.amadeus.pl dyrektor – dyrektor artystyczny Agnieszka Duczmal www.amadeus.pl ¦ Koncert Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus Agnieszka Duczmal – dyrygent Łukasz Długosz – flet w programie: A. Corelli – Concerto grosso op. 6 nr 8, J.J. Quantz – Koncert fletowy G-dur nr 161, QV5: 174, C. Debussy – Kwartet smyczkowy g-moll op. 10 (ar. A. Duczmal) 18.11. g. 18 aula UAM Koncert listopadowy będzie atrakcyjnym wydarzeniem artystycznym ze względu na bardzo zróżnicowany program, prezentujący utwory z różnych epok muzycznych. Obok Concerto

grosso A. Corellego (1653-1713) nazywanego także Koncertem na Boże Narodzenie, wykonany zostanie koncert fletowy niemieckiego kompozytora J.J. Quantza (1697-1773), wzorcowy przykład XVIII-wiecznego stylu galant. Koncert zamknie impresjonistyczny Kwartet smyczkowy C. Debussy’ego (1862-1918), zaaranżowany na orkiestrę smyczkową przez Agnieszkę Duczmal.

koncerty chóralne ¦ Kocham Cię Polsko – konkurs pieśni i poezji patriotycznej dla dzieci i młodzieży z okazji imienin ulicy Święty Marcin i Święta Niepodległości organizatorzy: parafia pw. Świętego Marcina, Rada Osiedla Stare Miasto, CK Zamek 10.11. g. 16 kościół pw. Świętego Marcina ¦ 134. Koncert Świętomarciński W blasku dźwięków

koncert studenckiego kwintetu instrumentów dętych Akademii Muzycznej: Jakub Domański – trąbka, Andrzej Regiec – trąbka, Paulina Chudyńska – waltornia, Wojciech Turek – tuba w programie marsze wojskowe z okazji Święta Niepodległości po koncercie śpiewane nieszpory ku czci świętego Marcina z udziałem Świętomarcińskiego Zespołu Śpiewaczego organizatorzy: parafia Świętego Marcina, Rada Osiedla Stare Miasto, CK Zamek 11.11. g. 16.45 kościół pw. Św. Marcina

klubowe granie Blue Note Jazz Club ul. Kościuszki 76/77 tel. 61 657 07 77 www.bluenote.poznan.pl ¦ 2.11. g. 20 Significant Time (Norwegia) Norweski kwartet grający muzykę wywodzącą się z jazzu, czerpiący jednak

muzyka Mc Laughlin i Mahavishnu Orchestra) z elementami muzyki etnicznej, elektroniki i rockiem. Powstała w 1970 r. grupa, składająca się z samych indywidualności, potrafi zintegrować się w jeden perfekcyjnie działający organizm. Marek Stryszowski – wokal, saksofony, Janusz Grzywacz – instr. klawiszowe, Marek Raduli – gitara, Krzysztof Ścierański – gitara basowa, Grzegorz Grzyb – perkusja ¦ 18.11. g. 20 Wild Shooter Band (Włochy) + Dr Blues & Soul Revision Niezwykle malownicza i spontaniczna kapela grająca solidnego rocka bazującego na bluesie i funku. ¦ 19.11. g. 20 Moreland & Arbuckle „roots rock” ¦ 20.11. g. 20 John James & Friends (soul-jazz experience) Gość specjalny: Paweł Kaczmarczyk (fortepian). Zaśpiewają: John James, Mezo, Kasia Wilk, Kasia Rościńska, Ewa Nawrot. ¦ 21.11. g. 19.30 KLUSKA – KLUbowe Spotkania KAbaretowe ¦ 22.11. g. 19.30 Gerry Jablonski and The Electric Band (Szkocja/Polska) Ich muzyka to blues z dużą dawką rocka, a nietypowy instrument prowadzący, czyli harmonijka, nadaje muzyce zespołu charakterystyczne, mocno energetyczne brzmienie.

Loco Star

¦ 24.11. g. 20 Big Daddy Wilson (USA) „World music” w pełnym tej nazwy znaczeniu! Muzyka grana przez trio pod dowództwem Big Daddy Wilsona to swoiste połączenie country-bluesa, roots i soul z niezwykle ciepłym barytonem lidera. ¦ 25.11. g. 20 Łąki Łan ¦ 26.11. g. 20 Orioxy (Szwajcaria) Ich muzyka jest pełna kontrastów, a każda kompozycja opowiada nam kolejną historię usnutą jak patchwork z jazzu, muzyki etnicznej wywodzącej się z innych kultur, popu, elektro, połączonych z artystycznym filmem, poezją i… politycznymi wiadomościami. ¦ 27.11. g. 20 Maja Koman & Ukulele Autorski materiał z debiutanckiej płyty Pourquoi pas. ¦ 29.11. g. 19.30 Hunter ¦ 30.11. g. 20 Kasia Wilk Akustycznie koncert-życzenie ¦ 1.12. g. 20 Taneczne andrzejki w Blue Note

Klub Crime Story Stary Rynek 68 (narożnik Starego Rynku i ul. Szkolnej) początek koncertów o g. 19.30 rezerwacje: tel. 61 852 93 38 wstęp: 5 zł Zespół istnieje 8 lat. Pierwsza ich płyta zatytułowana po prostu Loco Star ukazała się w 2004 r. Drugi album Herbs wyszedł cztery lata później. Formacja łączy w swoim brzmieniu różne rodzaje muzyki elektronicznej. Elektronika wzbogacona jest żywymi instrumentami, w których słychać inspiracje jazzem. We wrześniu odbyła się premiera płyty Shelter. Skład: Marsija – śpiew, Tomek Ziętek – śpiew, trąbka, instrumenty klawiszowe, Pat – bass, śpiew, U1 – instrumenty perkusyjne, śpiew, Miłosz Pękala – cymbały, wibrafon, instrumenty perkusyjne, śpiew. ¦ 6.11. g. 20, Klub Muzyczny Fabrika bilety 20 i 25 zł

Fot. Materiały organizatorów

inspirację z różnych gatunków, zwłaszcza z muzyki klasycznej i współczesnej. Significant Time proponują dźwięki, które można odbierać jako eksperymentalne i poszerzające percepcję, a także jako pełne energii i życia. ¦ 3.11. g. 20 Voo Voo ¦ 6.11. g. 20 The Aristocrats + Wojtek Hoffmann ¦ 7.11. g. 19.30 Nordic Jazz Festival: Soren Bebe Trio (Dania) ¦ 7.11. g. 21.30 Nordic Jazz Festival: Malene Mortensen (Dania) ¦ 8.11. g. 19.30 Karolina Kozak promocja nowego albumu Homemade ¦ 11.11. g. 20 Paweł Kowalczyk Kovalczyk FunkyJazz Live Finalista 3. edycji Idola, charyzmatyczny wokalista, przez krytyków uznany za największy „czarny” głos polskiej sceny. ¦ 12.11. g. 20 Mono (Japonia) ¦ 13.11. g. 20 Agata Kubiak Quartet (Polska/Wielka Brytania) Mieszkająca w Londynie polska wokalistka i skrzypaczka łączy w swej muzyce elementy jazzu, klasyki, folku i poezji śpiewanej. Agata Kubiak – wokal, Paweł Kukuła – klawisze, Jon Mapp – bass, Sebastian Kuchczyński – perkusja ¦ 14.11. g. 20 Emerson, Lake & Palmer Tribute Project (Włochy) Koncert poświęcony twórczości supergrupy z lat 70. XX w. – jednemu z najważniejszych prekursorów art-rocka. Repertuar ELP Tribute Project bazuje na materiale pochodzącym z pierwszych czterech albumów brytyjskiego tria. Oprócz ostrych rockowych brzmień są to także zaskakujące aranżacje utworów klasycznych takich kompozytorów jak: Béla Bartók, Leoš Janáček, Jan Sebastian Bach, Modest Musorgski. ¦ 15.11. g. 19.30 Progenergy ¦ 16.11. g. 20 Kari Amirian ¦ 17.11. g. 20 Laboratorium Krakowski legendarny zespół fusion jazzowy, łączący swe dawne inspiracje (Weather Report, Joe Zawinul, John

muzyka Bluesowe czwartki z charyzmą: ¦ 1.11. Bąkowski & Glinka Gitarowo-wokalny, akustyczny duet działający od 2008 r., mający na swoim koncie wiele udanych występów nie tylko w Poznaniu. Adam Glinka to młody utalentowany gitarzysta z Poznania, znany ze współpracy w różnych, nieraz skrajnie odmiennych muzycznie, projektach. Borys Kowalewski – wokalista, gitarzysta. Grał i śpiewał w formacjach takich jak: Infinity, Cry Baby, BJBP. Obecnie, prócz współpracy z Adamem Glinką, związany jest z zespołem Old School Rockers. Repertuar duetu to akustyczny, gitarowo-wokalny blues, rock, pop. Standardy i covery w ciekawych interpretacjach oraz własne kompozycje. ¦ 8.11. Dr Blues & Soul Re Vision Program Soul Re Vision obejmuje w większości najciekawsze, najbardziej znane i lubiane standardy soulowe oraz rhythm & bluesowe. Liderem grupy jest Dr Blues – Krzysztof Rybarczyk – wokalista i gitarzysta, wielbiciel czarnej muzyki i brzmienia zespołów z lat 40-70. XX w. Dr Blues/Krzysztof Rybarczyk – gitara, śpiew, Piotr Kałużny – fortepian, Jarek Wachowiak – saksofon, Janusz Musielak – gitara, Joanna Dudkowska – gitara basowa, Tomek Boguś – perkusja,

współpraca: Jarek Jurkowski, grający na instrumentach klawiszowych. ¦ 15.11.Two Timer Zespół powstał w 2008 r. Repertuar TT jest odzwierciedleniem bluesoworockowych zainteresowań muzyków. Inspirują ich różne odmiany elektrycznego bluesa. Obecny projekt muzyczny to kompilacja coverów bluesowych oraz kompozycji autorskich. Piotr Gorzkowski – śpiew, Wojtek Rudziński – harmonijka ustna, Ernest Kałaczyński – gitara elektryczna, Łukasz Rudnicki – gitara basowa, Tomasz Jaszczyk – perkusja ¦ 22.11. Wolna Sobota Zespół odniósł sporo sukcesów na kilku znaczących festiwalach, m.in.: zwycięstwo oraz nagroda specjalna dla najlepszego basisty na Kodex Blues Festiwal w Słupcy (2010), zwycięstwo na Festiwalu Bluesowo-Rockowym im. Miry Kubasińskiej Wielki Ogień w Ostrowcu Świętokrzyskim (2010), Zwycięstwo na Galicja Blues Festival w Krośnie (2010), zwycięstwo harmonijkarza na VI Festiwalu Instrumentalistów Bluesowych „Solówka” w Nowej Soli (2011), zwycięstwo w XX Olsztyńskich Nocach Bluesowych (2011).

Maciej Frąckowiak – śpiew, gitara, Maciej Syroczyński – gitara, Marcin Fukowski – gitara, Piotr Tarnawski – bas, Piotr Schupke – perkusja ¦ 29.11. Blues Drawers – koncert podsumowujący obchody Polskiego Dnia Bluesa w Poznaniu Grupa Blues Drawers istnieje od czerwca 2004 r. Powstała z inicjatywy gitarzysty i wokalisty Piotra Kühna. Muzycy wykonują muzykę blues-rockową. Podczas koncertu zaprezentują materiał z ostatniej płyty, nowe kompozycje, a także utwory Tadeusza Nalepy, Deep Purple, Erika Claptona i in. Piotr Kühn – wokal, gitara, harmonijka, Krzysztof Rabiczko – perkusja, Tomasz Jusik – wokal, gitara, bas

Klub Muzyczny Fabrika ul. Mokra 5 godziny otwarcia: wt.-niedz. g. 17-2 e-mail: d.boc@fabrika.com ¦ 2.11. g. 20 Zaduszki jazzowe – wstęp wolny ¦ 4.11. g. 20 Duet Ben Kafo – bilety 30 i 40 zł Abdoul Aziz Sinka i Souleymane Diabate pochodzą z Bobo-Dioulasso w Burkina Faso. Grali z wieloma znanymi artystami z różnych krajów, wykonując

Fot. Materiały Agencji Ranus

Nowa płyta Voo Voo Promocja studyjnego albumu grupy pod niezwykle stosownym do okazji tytułem Nowa płyta. Dowodzona przez Wojciecha Waglewskiego grupa z nową energią, w nowym studiu i z nowym realizatorem nagrała nowe piosenki. Usłyszymy i zobaczymy Wojciecha Waglewskiego, Mateusza Pospieszalskiego, Karima Martusewicza oraz Michała Bryndala. ¦ 3.11. g. 20 Blue Note organizacja: Agencja Koncertowa Ranus www.ranus.pl, tel. 601 84 25 45, tel./fax 61 830 20 11 bilety: 50 i 60 stojące, 70 i 80 siedzące

muzykę w rozmaitych stylistykach. Grają muzykę tradycyjną z Zachodniej Afryki, często koncertują w jazzujących zespołach. Biorą udział w projektach interdyscyplinarnych. Instrumenty, na których grają muzycy, to bębny djembe i dun dun, harfa ngoni (mniejszy wariant kory) oraz balafon. Koncert poprzedzą warsztaty tańca i gry na bębnach. ¦ 9.11. g. 20.30 Power of Trinity – bilety: 20 i 25 zł Power of Trinity – polski zespół grający muzykę będącą połączeniem ostrych brzmień, reggae oraz alternatywnych melodii. ¦ 11.11. g. 20 Leman Acoustic – bilety: 10 i 15 zł Song-writer ze Śląska, otrzymał nagrody i wyróżnienia w kategoriach wokalista i instrumentalista na przeglądach i festiwalach w całej Polsce. ¦ 13.11. g. 19 Muzyczna Zębatka – przesłuchania konkursowe – wstęp wolny ¦ 15.11 g. 20.30 Pink Froyd – bilety: 30 i 40 zł W maju 2012 r. zespół powrócił z nowym materiałem. Płyta Horse & Power to zbiór utworów, które powstały głównie latem zeszłego roku. Są to reminiscencje związane z ostatnimi tournees zespołu, opowieść o tym, jak poznana tam kultura i ludzie zmieniają na zawsze nasze myślenie o sobie i świecie. Jest żywym świadectwem tych przeżyć i przypomnieniem, że muzyka nie zna granic – mówi Wojtek Mazolewski. ¦ 16.11. g. 20 Tabu – bilety: 15 i 20 zł Najbardziej energetyczny przedstawiciel polskiej sceny reggae rozpoczyna klubową trasę koncertową Insomnia tour 2. Zespół odwiedzi ponad 20 miast w całej Polsce, promując swoją najnowszą, trzecią płytę Endorfina. Tabu to śląski zespół założony w 2003 r. Ma za sobą ponad pół tysiąca koncertów w Polsce i poza granicami kraju. Jest laureatem wielu konkursów oraz plebiscytów muzycznych.

¦ 18.11 g. 20 Dying For Some Action – bilety: 10 zł Prawdziwa energia ze Szwecji! ¦ 22.11. g. 20.30 Rock-H – bilety: 20 i 25 zł Folk-rock band z Ukrainy – gwiazda wielu festiwali i projektów telewizyjnych – po raz pierwszy w Polsce! Zespół zaprezentuje utwory ze swoich dwóch albumów, które stały się megahitami ukraińskich rozgłośni radiowych i telewizji. ¦ 23.11. g. 20.30 Łona i Webber – bilety: 30 i 35 zł Łona, czyli Adam Zieliński oraz Andrzej Mikosz, czyli Webber, razem tworzą polski hip-hop. Pierwszy z nich jest jednym z najlepszych autorów tekstów, a drugi czołowym polskim producentem. Mają dystans, dowcip, optymizm. Tym razem obok nich zestaw perkusyjny rozłoży Jose Manuel Alban Juarez. Jako support przed koncertami Łony i Webbera wystąpi Rymek – redaktor Jacek Markiewicz, na co dzień prowadzący program Wyjaśniamy, objaśniamy. ¦ 27.11. g. 19 Muzyczna Zębatka – przesłuchania konkursowe – wstęp wolny ¦ 30.11 g. 20 Megitza – bilety: 15 i 25 zł Megitza Quartet to zespół world music Małgorzaty Babiarz, pochodzącej z Podhala artystki, która przez kilkanaście lat rozwijała swoją karierę w USA. Latem 2012 r. wróciła do kraju z dwiema nowymi płytami – Legenda i Megitza. Megitza śpiewa i gra na kontrabasie, a jej muzyka jest dynamiczna, tętniąca życiem i energią. W 2008 r. Megitza wydała debiutancką płytę Boleritza, na której gościnnie wystąpił Roby Lakatos, światowej sławy wirtuoz skrzypiec. Małgorzata Babiarz – wokal, kontrabas, Jakub Mietła – akordeon, Jarosław Dzień – gitara, Damian Niewiński – perkusja ¦ 30.11. g. 21.30 andrzejki

Klubokawiarnia Meskalina Stary Rynek 6 (przy Galerii Miejskiej Arsenał) www.meskalina.com

Fot. Materiały organizatorów

muzyka

Czesław Śpiewa z zespołem w Meskalinie Zespół Czesław Śpiewa, czyli duńscy muzycy z polskim frontmanem, z dziesięciu wierszy polskiego noblisty stworzyli unikatowy album: płyta Czesław Śpiewa Miłosza to melanż poezji w awangardowym brzmieniu. Koncert zapowiada się bardzo interesująco, jako widowisko z wirtuozerskimi popisami instrumentalnymi (wszyscy członkowie zespołu są absolwentami Royal Danish Music Academy) oraz konferansjerką rodem z kabaretu artystycznego. Poza piosenkami z najnowszej płyty, artyści wykonają przeboje z dwóch poprzednich krążków zespołu, Debiut i Pop oraz utwory pierwszego zespołu Czesława Mozila – Tesco Value. Muzycy zabierają swoich słuchaczy w zwariowaną podróż do krainy finezyjnych dźwięków tanga, popu, folku i awangardy. Używają do tego różnorodnych instrumentów. Szklane dzwoneczki, rozmaite dęciaki, akordeony i ukulele to tylko kilka elementów spośród wielu trybików tej muzycznej machiny. ¦ 13.11. g. 20, Klubokawiarnia Meskalina bilety: 55 zł przedsprzedaż 65 zł w dniu koncertu

muzyka inne koncerty

Fot. Materiały organizatorów

¦ W każdą sobotę o g. 12.15 odbywają się farne koncerty organowe i kameralne (dochód z koncertów przeznaczony jest na renowację Fary).

Orquesta Buena Vista Social Club feat. Omara Portuondo W skład grupy wchodzą muzycy, weterani popularnego w latach 40. XX w., hawańskiego klubu, artyści biorący udział w nagraniu albumu oraz filmowego sukcesu o tym samym tytule. Buena Vista Social Club to nie tylko miejsce, zaliczana przez magazyn Rolling Stone do listy albumów wszechczasów płyta, czy nominowany do Oscara film – to międzynarodowy fenomen, który spopularyzował kubańskie rytmy na całym świecie. Występ tych artystów jest niesamowitym przeżyciem, opowieścią pełną pasji, radości życia i porywającej muzyki, wypełniającej niegdyś legendarny hawański klub. ¦ 12.11. Hala Arena g. 19 więcej na makroconcert.pl

¦ 12.11. g. 20 Zapaska & BeBoBul koncert w ramach projektu Niezły film, lepsza książka – wstęp wolny Zapaska, czyli duet indie-pop z Ukrainy oraz post-rockowy duet BeBoBul wyruszają na wspólną trasę klubową po Europie! Występ Zapaska & BeBoBul to 3 godziny niesamowitej mieszanki muzycznej (indie-pop/post-rock/shoegaze/ indietronica/trip-hop/reggae) połączonej z wizualizacją tworzoną na żywo przez VJ Yoli Kisiela. ¦ 26.11. g. 20 Halla Nordfjörd, Peter J. Birsch bilety: przedsprzedaż 15 zł, w dniu koncertu 25 zł Kolejny występ islandzkiej artystki w Meskalinie! Halla Nordfjörd pochodzi z Rejkjaviku. Czym oczarowuje słuchaczy? Pięknym głosem i równie pięknymi melodiami,

które wykonuje, akompaniując sobie na gitarze. Peter J. Birsch czyli Piotr Jan Brzeziński. Inspiracją dla tworzonej przez Petera muzyki jest amerykański folk i alt-country. Z listopadowym IKS-em zniżka 50% na koncert 26.11. ¦ 29.11. g. 20 Jazzpospolita bilety: 15 zł przedsprzedaż, 25 zł w dniu koncertu Jazzpospolita zagrała ok. 150 koncertów w Polsce, Danii, Rosji, Bułgarii i Rumunii, występując m.in na takich festiwalach, jak: Open’er, Męskie Granie 2011 i 2012, Copenhagen Jazz Festival, Garana Jazz Festival, Kaliningrad City Jazz. W listopadzie 2012 ukaże się nowe wydawnictwo Jazzpospolitej, kolekcjonerska EP z remiksami.

¦ Koncert Jessie Ware 17.11. SQ Klub, Stary Browar g. 19 Jessie Ware, artystka nazywana „nową Sade” zagra po raz pierwszy na koncertach klubowych w Polsce! Młoda Brytyjka w ostatnich miesiącach wyrosła na wielką nadzieję nowego popu. Rozgłos zdobyła dzięki nagraniom z SBTRKT (Aaron Jerome), koncertom u boku Jacka Peñate i wsparciu kultowego undergroundowego radia Rinse FM. Jessie pisze fantastyczne popowe piosenki, a swą klasę potwierdziła także znakomitym koncertem podczas tegorocznego gdyńskiego festiwalu Open’er. Jessie pracuje nad swym autorskim albumem.

Poznańska Koncertowa Jesień! Kolejna odsłona poznańskiej Koncertowej Jesieni, czyli organizowany od kilku lat przegląd najważniejszych wydarzeń na muzycznej scenie! Występy odbywać się będą w hali nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich. Będzie to kilkanaście koncertów zespołów z czołówki polskiej sceny rockowej. Tegoroczny przegląd uświetni występ brytyjskiej grupy Archive. Wystąpią: 26.10. g. 19 Coma, Hope, 3.11. g. 18 Terrorym Fever 3, 4.11. g. 19 Poznań Rocks!: Strachy Na Lachy, Muchy, The Ploy, 9.11. g. 20.15 Ania Dąbrowska, 11.11. g. 18 Kult, 16.11. g. 19 Hey, Dry The River, 23.11. g. 18.30 Happysad, Dust Blow, 30.11. g. 19 O.S.T.R., Jamal, 1.12. g. 20 Archive, 8.12. g. 19 Poznań Rocks!: Acid Drinkers, Masturbator, Rust. Organizacja: Agencja Go Ahead bilety: www.go-ahead.pl, www.ticketpro.pl, www.ebilet.pl, www.eventim.pl oraz w poznańskich punktach: CIM, Rock Long Luck, Carton Shop oraz Gazeta Cafe. Muzyka – oprac. E.W.

galerie

Sztuka rewitalizacji

Thomas Pflaum, z serii Zagłębie Ruhry, 1993-2003

Trudno sobie to dziś wyobrazić, ale do końca XVIII w., tereny Zagłębia Ruhry należały do rolników. Od XIX w., kiedy

Fot. Materiały organizatorów

Proszę tylko pomyśleć: tereny nieczynnych fabryk i zakładów przemysłowych adaptowane na muzea, hale koncertowe, restauracje, obiekty sportowe i rekreacyjne… Gdzie? W Zagłębiu Ruhry.

odkryto na nich bogate złoża węgla, rudy cynku i ołowiu, obszar ulegał stopniowej industrializacji. W okolicy zaczęły wyrastać kopalnie, huty żelaza i stali, w okresie III Rzeszy mieściło się tu największe zagłębie produkcji czołgów i broni. Po wojnie obszar Zagłębia Ruhry stał się głównym centrum niemieckiego przemysłu. Od ponad dwudziestu lat, w związku z restrukturyzacją gospodarczą, kopalnie i huty są stopniowo zamykane, a tereny północnej Nadrenii i Westfalii ulegają diametralnym przeobrażeniom. Susan Sontag napisała, że „zbierać fotografie to zbierać świat”. Pixelprojekt_Ruhrgebiet to inicjatywa niezależnych fotografów zbierająca wizerunki przemysłowego krajobrazu Zagłębia, zmieniającego się w postindustrialny obszar pełen kultury, terenów zielonych i miejsc atrakcyjnych dla turystów. Wybrane przez Pietera Liedtke i Monikę Piotrowską fotografie z kolekcji Pixelprojekt_Ruhrgebiet będzie można zobaczyć podczas piątej edycji Festiwalu Fotodokumentu, która rusza pod koniec listopada. Na zdjęciach Britty Lauer wiązki rudych prętów, hałdy zardzewiałych puszek i kostki zużytych kabli tworzą abstrakcyjne instalacje. Fotografie Saschy Krausa pokazują jego samego wcielającego się w pracownika kiosku w Essen, huty stali w Duisburgu czy hodowcę gołębi w Bottropie. Na zdjęciach Dirka Kruela imigranci w roboczych kombinezonach pracują przy rozbiórce koksowni w Keiserstuhl. Harald Hoffman przygląda się mniej widocznym bohaterom niemieckiej transformacji, kierując swój obiektyw na biednych mieszkańców Mülheim. Pieter Liedtke fotografuje surowe wnętrze Jahrhunderthalle w Bochum, którą, zamiast zgrzytu pracujących maszyn, wypełniają dźwięki orkiestry. Jaskrawo podświetlony kompleks dawnej kopalni węgla i huty stali w Duisburgu, uchwycony przez Thomasa Pflauma, wydaje się pochodzić z innej rzeczywistości. Sztuka rewitalizacji – wystawa współczesnej fotografii niemieckiej, będąca głównym punktem festiwalu, zostanie pokazana w dwóch odsłonach. Na wystawie w galerii 2piR pojawią się fotografie Pietera Liedtke oraz Thomasa Pflauma, które, jak wspomina Monika Piotrowska, są pewnego rodzaju wprowadzeniem i ogólnym spojrzeniem na zrewitalizowany obszar Zagłębia Ruhry. Fotografie, które zobaczymy w Arsenale, skupiają się na detalach, migawkach z życia mieszkańców. Na festiwalu będzie też okazja do spotkania kuratorów oraz fotografów.

Aleksandra Glinka ¦ 5. Festiwal Fotodokumentu Sztuka rewitalizacji – wystawa współczesnej fotografii niemieckiej 28.11.-11.01.2013. – galeria 2piR w WSNHiD 14.12.-27.01.2013. – galeria Arsenał więcej na: profotografia.pl X Czego słucha Ola Glinka? Zaczynając dzień, słucham dźwięków miasta, wracając do domu – mruczenia kota, z głośników płynie Erik Satie albo, z zupełnie innej bajki, industrialna elektronika. Przed snem wsłuchuję się w ciszę.

galerie galerie Galeria Miejska Arsenał

Galeria Miejska Arsenał, Nibiru X (2012) – detal interaktywnej projekcji Jakuba Jasiukiewicza

Stary Rynek 6 tel./fax 61 852 95 01, tel. 61 852 95 02 www.arsenal.art.pl arsenal@arsenal.art.pl dyrektor Wojciech Makowiecki czynna: wt.-sob. g. 12-19, niedz. g. 11-15 ¦  Konkurs im. M. Dokowicz wernisaż 9.11. g. 18 wystawa czynna do 18.11. Wystawa związana jest z 32. edycją Konkursu im. Marii Dokowicz, organizowanego przez Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu. Maria Dokowicz ukończyła poznańską uczelnię w 1932 r. W swoim testamencie zapisała 10 tysięcy dolarów na coroczne twórcze stypendium zagraniczne dla najzdolniejszego absolwenta. Stypendium jej imienia przyznawane jest od 1980 r. Fot. Materiały Galerii Miejskiej Arsenał

(z jedną przerwą w roku 1981). Uczestnicy biorący udział w Konkursie typowani są przez kierowników katedr. W ten sposób każda katedra może zaprezentować najlepszy dyplom. Spośród dyplomantów Senat UAP wybiera dwóch laureatów stypendium – w kategorii artystycznej i projektowej. Ich nazwiska zostaną odczytane podczas wernisażu wystawy

pokonkursowej.

mierze inspiracją do stworzenia wystawy

¦ 15.11. g. 18 Emocje wobec sztuki

Arsenał już po raz czwarty udostępni

była literatura fantastyczna oraz pseudo-

w przestrzeni publicznej, spotkanie wo-

uczestnikom Konkursu swoją przestrzeń.

naukowe wykłady o zjawiskach paranor-

kół wybranych projektów artystycznych

Prace będzie można obejrzeć w salach

malnych dostępne w Internecie. Na wy-

w przestrzeni miejskiej Poznania popro-

na piętrze i na parterze.

stawę będzie składać się seria fotografii,

wadzi Agnieszka Szablikowska

¦  Jakub Jasiukiewicz, 21122012

film wideo oraz obiekt.

¦ 16.11. g. 17 sesja krytyczna z uczest-

wernisaż wystawy 30.11. g. 18

spotk ania

nikami jesiennej edycji Międzynarodowe-

finisaż 21.12. 2012

¦ 7.11. g. 18 z cyklu Biały mazur. Kino

go Programu Rezydencji Artystycznych

21122012 Jakuba Jasiukiewicza to wy-

kobiet w polskiej kinematografii wykład

w Poznaniu; w spotkaniu udział wezmą

stawa, której tytuł ujęty w cyfrowym

Moniki Talarczyk-Gubały Jadwiga i Do-

wybrani artyści lokalnego środowiska

kodzie, nawiązuje do apokaliptycznych

rota Kędzierzawskie; spotkanie poświę-

artystycznego

przepowiedni Majów. Finisaż ekspozycji

cone przede wszystkim zmarłej w 2012 r.

szczegóły na: www.m-pra.org

przewidziany jest zresztą na 21 grudnia

nestorce polskiego kina, Jadwidze Kę-

¦ 21.11. g. 18 z cyklu Biały mazur.

2012 r. Artysta nie tyle poddaje refleksji

dzierzawskiej oraz bardziej znanej Dorocie

Kino kobiet w polskiej kinematogra-

pojęcie końca (końca świata?), ale bada

Kędzierzawskiej (córce Jadwigi), przed-

fii wykład Moniki Talarczyk-Gubały

narosłe wokół tego zagadnienia społecz-

stawicielce counter cinema w polskim

Teraz ona – Anna Jadowska. Młoda

ne lęki, fobie, jak też i fantazje. W dużej

kinie kobiet

reżyserka Anna Jadowska wyróż-

galerie nia się bezkompromisowym ujęciem

¦ Moving Is Living

organizator: Wydział Rzeźby i Działań

problematyki kobiecej, co znajduje

wystawa towarzysząca Mediations

Przestrzennych UAP

odzwierciedlenie w doborze tematów

Biennale The Unknown

Główną ideą wystawy jest próba ukaza-

i gatunków filmowych, takich jak por-

czynna do 31.12.

nia cienkiej granicy pomiędzy destrukcją

nografia czy kobiece kino drogi. Przed-

artyści: Carlos Cruz-Diez, Loris Gréaud,

a stabilnością – wodospad symbolizuje

miotem spotkania staną się takie jej

Gerhard

Sebastian

zarazem trwałość, jak i zmienność –

filmy, jak wyreżyserowany wspólnie

Hempel, Žilvinas Kempinas, Tim Knowles,

cechy, które w obecnych czasach nie-

z Ewą Stankiewicz Dotknij mnie, autor-

Victor Vasarely

zwykle często się przenikają lub znoszą

skie Teraz ja!, TVN-owski Generał oraz

kuratorzy: Justyna Buśko, Ewa Dzie-

się wzajemnie. Wodospad, jako symbol

najnowszy Z miłości.

wolska-Kawka, Marta Kabsch, Kamila

bardzo niejednoznaczny, jest końcem

¦ 22.11. g. 18 wykład Michała Piasec-

Pakuło

pewnego etapu, jest upadkiem (dosłow-

kiego związany z prezentowaną wcze-

spotk ania

nie – wody), ale upadkiem, który przynosi

śniej w Arsenale wystawą Podstawowe

¦ 6.11. g. 18 spotkanie z cyklu Art

ukojenie, spokojny nurt.

funkcje życiowe

in Practice; Łukasz Gorczyca (historyk

prowadzenie: Michał Piasecki

sztuki, współtwórca magazynu artystycz-

Artykwariat

Michał Piasecki ukończył Wydział Archi-

nego Raster oraz Galerii Raster) opowie

malarstwo i sztuka użytkowa XIX

tektury na Politechnice Warszawskiej,

o budowaniu tożsamości galerii

i początku XX wieku

Institute of Advanced Architecture of Ca-

¦ 15.11. g. 16 Asf Teens – cykl spe-

ul. Paderewskiego 8 (hotel Bazar)

talonia w Barcelonie oraz Msc Adaptive

cjalnych oprowadzeń dla uczniów

tel. 61 855 10 16, fax 61 853 11 88

Architecture and Computation na Bartlett

szkół gimnazjalnych oraz licealnych.

www.artykwariat.pl

w Londynie. Jest współzałożycielem

Jego celem jest przybliżenie tematyki

info@artykwariat.pl

Bridge, interdyscyplinarnego studia spe-

aktualnej wystawy w galerii Art Sta-

czynna: pon.-pt. g. 11-19, sob. g. 10-16

cjalizującego się w technologii augmen-

tions. Wystawa Moving Is Living jest

Artykwariat – umiejscowiony w histo-

ted reality oraz masowej personalizacji.

okazją do zapoznania się ze sposobami,

rycznym budynku hotelu Bazar – posiada

Mieszka w Warszawie.

w jakie sztuka i nauka wzajemnie się

w swojej kolekcji szeroką gamę dzieł sztu-

Von

Graevenitz,

przenikają.

ki europejskiej XIX i początku XX wieku.

Galeria 2piR

¦ 17.11. g. 12 Zupełnie przypadkiem!

spotk ania

Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych

warsztaty dla dzieci na wystawie Moving

¦ 22.11. g. 19 druga część prezentacji

i Dziennikarstwa

Is Living

Old Art & Design; spotkanie Historyczne

ul. Kutrzeby 10, www.profotografia.pl

¦ 24.11. g. 16 oprowadzanie po wysta-

inspiracje u współczesnych projektantów

¦ 28.11-11.01.2013 5. Festiwal Fotodo-

wie Moving Is Living

kumentu Sztuka rewitalizacji – wystawa współczesnej fotografii niemieckiej

Słodownia +1, Stary Browar Słodownia +1, Stary Browar

Bazar Poznański Galeria

wystawa czynna do 12.11.

(były Pasaż Niebieski)

wt.-niedz. g. 15-19

ul. Paderewskiego 7, tel./fax 61 851 87 37

udział biorą: Jan Berdyszak, Sławomir

www.galeriamokra.pl

Brzoska, Diana Fiedler, Paulina Komo-

info@galeriamokra.pl

rowska-Birger, Rafał Górczyński, Jaro-

malarstwo polskie XIX w.

sław Klupś, Karolina Komasa, Agnieszka

Fot. Archiwum Antykwariatu

¦ Waterfalls

Antyki. Galeria Mokra

Mori, Krzysztof Balcerowiak, Bartłomiej

Galeria Art Stations

Buśko, Małgorzata Kopczyńska, Małgo-

Stary Browar

rzata Szymankiewicz, Krzysztof Sołowiej,

ul. Półwiejska 42, tel. 61 859 61 22

Acci Baba, Carsten Aschmann, Joop

office@artstationsfoundation5050.com

Witteveen

Artykwariat: Francja, Épinay-Sur-Seine,

www.artstationsfoundation5050.com

kuratorzy: Małgorzata Kopczyńska, Rafał

Schneider, Société Anonyme des Verreries,

czynna codziennie w g. 12-19

Górczyński

Le Verre Francais, 1926-1933 r.

galerie Punkt W poprzednim numerze Punktu autorzy zastanawiali się nad życiem, które jest cenniejsze niż sztuka. A co się stanie, kiedy odwrócimy te wartości, przedkładając sztukę nad życie? Artyści i autorzy wizualni odpowiedzieć na tak postawiony temat. W numerze wizualne eseje m.in. Doroty Buczkowskiej, Michała Smandka, Olgi Lewickiej, Jana Berdyszaka (a w nim niepublikowane dotychczas rysunki artysty) oraz teksty autorów takich jak: John

Galeria Garbary 48 w listopadzie pokaże prace Huberta Borysa

Beck, Carsten Zorn, Agnieszka Grodzińska, Marcin Czerkasow.

poprowadzi Paweł Grobelny, absolwent

i przedstawieniach teatralnych. Jego pra-

www.punktmag.pl

Wydziału Architektury i Wzornictwa po-

ce znajdują się w zbiorach prywatnych

znańskiego Uniwersytetu Artystycznego;

i państwowych w kraju i za granicą.

wstęp wolny po uprzednim zgłoszeniu tel. lub mailowym do dnia 19.11.

Galeria AT

Galeria Sztuki Współczesnej Ego ul. Wrocławska 19

Uniwersytet Artystyczny

tel./fax 61 853 15 81

ul. Solna 4, tel. 61 826 66 02

www.galeriaego.pl, ego@galeriaego.pl

at@free.art.pl, www.galeria-at.siteor.pl

czynna: pon. g. 12-18, wt.-pt. g. 11-18,

prowadzi Tomasz Wilmański

sob. g. 11-14

¦  Breaking Apart Dan Senn (Usa), Caroline Daniel (Australia)

Galeria Garbary 48

wernisaż wystawy 5.11. g. 18

ul. Garbary 48

czynna do 16.11. w g. 15-18

tel./fax 61 852 91 70 www.garbary48.com.pl galeria@garbary48.pl

Prace Soriano (1920-2006) to połącze-

Galeria Sztuki Współczesnej Cechmanowicz

nie obserwacji i wyobraźni. Jak mówił

ul. Paderewskiego 7

¦  Hubert Borys. Malarstwo

sam artysta, pomysły przychodziły mu

tel. 505 370 600

wernisaż wystawy 20.11. g. 18, czynna

do głowy znienacka i dotyczyły otocze-

www.galeria-cechmanowicz.pl

do 30.11.

nia dobrze mu znanego. Monumentalne

czynna: pon.-pt. g. 11-18

rzeźby Soriano możemy oglądać na ca-

sob. g. 11-14.30

Galeria U Jezuitów

łym świecie: od Ameryk, przez Europę,

¦  Dariusz Miliński. Malarstwo

ul. Dominikańska 8

aż po Azję, jak również w Ogrodzie Rzeźb

wystawa czynna 1-30.11.

galeriaujezuitow@gazeta.pl

w Podkowie Leśnej koło Warszawy.

Dariusz Miliński (ur. w 1957 r.), artysta-

czynna w czasie wystaw

¦ Centrum Wykładowo-Konferen-

plastyk. Uczestniczył w ponad 200 wy-

wt.-pt. w g. 12-16 (oprócz świąt)

cyjne Politechniki Poznańskiej

stawach indywidualnych i przeszło 100

kierownictwo artystyczne Andrzej Maciej

wystawa Juan Soriano. Sny rzeź-

zbiorowych m.in. w Polsce, Niemczech,

Łubowski, tel. 606 440 250

bione, czynna do 14.12.

Francji, Belgi i USA. Brał udział w kilku-

kierownictwo organizacyjne Ludomir Gał-

dziesięciu happeningach artystycznych

dowski, tel. 783 488 822

Rzeźby Juana Soriano

czynna: pon.-pt. g. 10-18, sob. g. 10-14

Fot. Archiwum Galerii Garbary 48

ósmego numeru magazynu próbują

galerie ¦  Zaduszki u Jezuitów

wystawa czynna do 10.11.

www.pianobar.poznan.pl

wystawa fotografii Mirosława Skrzyp-

¦ Aleksandra Mielińska. Backstage Jacek Jagielski, W podróży, 2012

¦  Piękno, które mijamy. Fotografia.

wystawa czynna 12-24.11.

Grzegorz Maćkowiak

ze szczególnym uwzględnieniem grobów

¦ Zuzanna Szczerbińska. Flipbooks

wystawa czynna do 30.11.

i krzyży zapomnianych; podczas wieczo-

wystawa czynna 26.11.-8.12.

kowskiego – cmentarze gnieźnieńskie

Galeria Profil

ru wystąpią aktorzy Teatru im. A. Fredry w Gnieźnie

PBG Gallery

2.11. g. 19

Wysogotowo k. Poznania

tel. 61 646 53 20

ul. Skórzewska 35, tel. 61 665 17 02

profil@zamek.poznan.pl

Galeria Miejska Mosina

CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82

prowadzi art. plast. Waldemar Idzikowski czynna: wt.-niedz. g. 11-19

Okręgu Poznańskiego,

Galeria /Restauracja Piano Bar

UA w Poznaniu i MOK

Słodownia w Starym Browarze

grafika, obiekty graficzne i instalacje

ul. Niezłomnych 1

ul. Półwiejska 42

wernisaż 28.11. g. 18

tel. 61 819 15 91

tel. 61 859 65 70

wystawa czynna do 4.01.2013.

pod patronatem ZPAP

¦  Andrzej Kalina. Kim jesteśmy

www.galeriamosina.kultura.gmina.pl galeriamosina@kultura.gmina.pl kierownik artystyczny Dorota Strzelecka

Jacek Jagielski, W podróży, 2012

czynna: wt.-pt. g. 9-15, sob.-niedz. g. 10-13 ¦ Jacek Jagielski. Przezwyciężanie wernisaż 16.11. g. 17.30 wystawa czynna do 2.12. więcej obok

Galeria mil’ART Danuty Milian ul. Wroniecka 6 tel./fax 61 851 74 01 czynna: pon.-pt. g. 11-18, sob. g. 11-14 sztuka współczesna, prace ponad 60 autorów m.in. prof. Leszka Rózgi, Edwarda Dwurnika, Tadeusza Siary

Znaki rozpoznawcze Jacka Jagielskiego Profesor Jacek Jagielski (ur. 1956), prorektor ds. artystycznych Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, prowadzi Pracownię Rzeźby na Wydziale Rzeźby i Działań

Poznańska Galeria Nowa

Przestrzennych. Działalności naukowo-dydaktycznej towarzyszy indywidualna ak-

Stowarzyszenie Twórcze Nowa Nowa

tywność artystyczna.

ul. Mielżyńskiego 20

Zainteresowania artysty i jego wybory w obrębie sztuk wizualnych – poszukiwa-

www.galerianowa.pl

nie uproszczonej formy, przestrzenność realizacji, środki stosowane w instala-

www.nowanowa.org.pl

cjach i ich symbolika, stały się znakiem rozpoznawalnym twórczości tego autora. Od pierwszych realizacji wykorzystuje surowce naturalne, tradycyjne (kamień,

Galeria Obok

drewno, papier, metal czy ceramika). Prace Jacka Jagielskiego prezentowane były

Naukowe Koło Medialne Fotografia UAM

na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych. Wystawiał je m.in. w Danii,

ul. Słowackiego 20

Wielkiej Brytanii, Republice Czeskiej, Estonii, na Słowacji, Litwie, w Niemczech,

tel. 61 829 28 12

Szwecji, na Ukrainie, w Rosji i Szwajcarii.

www.galeriaobok.art.pl

¦ Galeria Miejska Mosina

galeria@galeriaobok.art.pl

Jacek Jagielski. Przezwyciężanie

opiekun Janusz Kostrzewski

wernisaż wystawy 16.11. g. 17.30

¦ Grzegorz Czajka. Jagodowe cuda

galerie Galeria Starówka Dziennego Domu Pomocy Społecznej nr 4 ul. Wielka 1, tel. 61 855 76 47 czynna: pon.-pt. g. 10-16.30 spotk ania

¦ 14.11. g. 16.45 spotkanie z podróżnikiem Markiem Żakiem 20 tysięcy mil kanadyjskich podróży połączone z pokazem zdjęć

Galeria Stereo E. Sieiński, S. Wojciechowski, Konkurs na studium programowo-przestrzenne zagospodarowania Chwaliszewa i starego koryta Warty w Poznaniu, 2005, I nagroda, www.esplan.pl

ul. Słowackiego 30/10 tel. 509 099 786, 503 178 965 www.galeriastereo.pl

Nagroda SARP-u 8 listopada Honorowa Nagroda Oddziału Poznańskiego Stowarzyszenia Archi-

Galeria Szyperska

tektów Polskich 2012 trafi do rąk trzech architektów: Eryka Sieińskiego, Stefana

w budynku ZPAP

Wojciechowskiego oraz Grzegorza Ziemiańskiego. Wydarzeniu temu towarzyszy

ul. Szyperska 2, II piętro, tel. 61 852 70 18

wystawa ich twórczości.

czynna pon.-pt. w g. 10-17 lub po umó-

Laureaci na początku lat 70., pracując w Inwestprojekcie w Poznaniu, tworzyli

wieniu telefonicznym

zespół projektowy, nagradzany w licznych konkursach urbanistycznych. Od połowy lat 80. Stefan Wojciechowski oraz Grzegorz Ziemiański zawodowo działali

Galeria tak

w Szwajcarii. Eryk Sieiński pozostał w Poznaniu i od 1986 r. prowadził prakty-

ul. Mielżyńskiego 27/29

kę architektoniczną. Stefan Wojciechowski w 1994 powrócił do Polski – oprócz

www.galeriatak.pion.pl, tel. 61 222 37 35

działalności projektowej powszechnie znane jest jego zaangażowanie w ochronę

czynna: pon.-pt. w g. 12-18

i kształtowanie ładu przestrzennego w Poznaniu. Grzegorz Ziemiański, wspólnie

sob. 10-14

z żoną Iwoną, prowadzi działalność projektową w Lozannie w Szwajcarii.

¦ Konrad Kwasek.

¦ wystawa twórczości architektów Eryka Sieińskiego, Stefana Wojcie-

ś29.10.19958w29.10.2058

chowskiego oraz Grzegorza Ziemiańskiego

otwarcie 23.11. g. 19

otwarcie 8.11. g. 18

czynna do 30.01.2013

czynna w listopadzie i grudniu w godzinach pracy OP SARP

Wystawa ukazuje znane motywy twór-

OP SARP, Stary Rynek 56

czości artysty oraz rzeźby prywatne, nigdy wcześniej niepokazywane. Prezen-

Studia na ASP w Warszawie, dyplom

dwóch latach. Artystom biorącym udział

towane na wystawie rzeźby pochodzą

w Pracowni Grafiki Warsztatowej prof.

w biennale pozwala zaistnieć w prze-

z kolekcji Fundacji Pod Sukniami prowa-

Andrzeja Rudzińskiego w 1980 r. Uprawia

strzeni publicznej.

dzonej przez Romka Zańko.

grafikę, rysunek, sztukę akcji i instalacje

Projekt realizowany jest we współpra-

graficzne.

cy z Zarządem Okręgu ZPAP w Pozna-

Think Art

Za swoje prace był wielokrotnie nagra-

niu.

Myślenie Sztuką

dzany i wyróżniany, zaliczany jest do

spotk ania

ul. Za Groblą 3/4 m 101

grona czołowych grafików polskich,

¦  Mała Akademia Sztuki

tel. 61 22 13 587 i 601 637 099

o znaczącym nazwisku w świecie. Brat

zajęcia plastyczne dla dzieci w wieku 4-9

www.thinkart.pl

Jerzego.

lat, odbywają się raz w tygodniu w pon.

¦  V Biennale Sztuki: Ślad istnienia –

w g. 17-18.15

Poznań 2012

¦  Spotkania z Wyobraźnią

wystawa czynna do 23.11.

zajęcia plastyczne dla dzieci w wieku

Kolejna edycja prezentacji prac twórców

7-14 lat, (grupy zorganizowane – klasy

Z przyjemnością Nat King Cole’a, Ala

środowiska poznańskiego w ostatnich

szkolne)

Stewarta, Oskar Peterson Trio

Galerie – oprac. G.S.

X Czego słucha Grażyna Soroka?

muzea muzea w Poznaniu Archeologiczne pałac Górków, ul. Wodna 27 tel. 61 852 82 51 www.muzarp.poznan.pl dyrektor Marzena Szmyt wt.-czw. g. 10-15, pt. i sob. g. 10-18, niedz. g. 12-17, 1 i 11.11. zamknięte bilety: 8 zł, ulgowe 4 zł w soboty wstęp bezpłatny ¦ Pradzieje Wielkopolski – prezentuje życie ludzi w Wielkopolsce od epoki kamienia do schyłku starożytności ¦ Tu powstała Polska – obejmuje czasy średniowiecza i przedstawia rolę, jaką odegrał nasz region w tworzeniu polskiej państwowości ¦ Śmierć i życie w starożytnym Egipcie ¦ Archeologia Sudanu ¦  Sztuka naskalna Afryki Północnej ekspoz ycje cz asowe

Fot. Claudia Plamp, Museum für Vor- und Frühgeschichte, Staatliche Museen zu Berlin

¦ Srebrny koń. Archeologiczne skarby między Morzem Czarnym i Kaukazem wystawa czynna do 9.01.2013. kuratorki wystawy: Agata Drejer-Kowalska, Kamila Dolata-Goszcz Wystawa daje możliwość obejrzenia w jednym miejscu starożytnych dzieł sztuki z kolekcji wielu muzeów: Museum für Vor- und Frühgeschichte, Staatliche

Museen zu Berlin, Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, Muzeum Archeologicznego w Krakowie. To również okazja do zapoznania się ze wspólną polsko-niemiecką historią archeologii. Prezentowane na wystawie przedmioty pochodzą z okresu od połowy drugiego tysiąclecia p.n.e. do VII wieku n.e. Obejrzeć można cenne i efektowne egzemplarze broni z epoki brązu, biżuterię i części stroju, wyroby antyczne ze szkła i kamieni szlachetnych, rytualne kotły, starożytne lustra, ozdobne elementy uprzęży końskiej nomadów ze Wschodu oraz wiele innych eksponatów niepokazywanych dotąd w Polsce. ¦ Malarstwo miniaturowe mistrza Mahmouda Farshchiana. Szkoła isfahańska ekspozycja czynna do 4.11. Wystawa prezentuje serię reprodukcji miniatur malarstwa Mahmouda Farshchiana – uważanego za największego żyjącego mistrza irańskiego malarstwa miniaturowego. ¦ Erich Blume (6 IX 1884-10 IX 1912) wystawa z cyklu Bliskie spotkania z..., poświęcona stuleciu śmierci Ericha Blumego czynna 15.11.-31.12. Erich Blume, berliński archeolog, przybył do poznańskiego Kaiser Friedrich Museum w 1908 r. Krótki czteroletni okres pracy zawodowej wystarczył, by jego dorobek na trwałe wpisał się do poznańskiego muzealnictwa i archeologii. Przeniósł na nasz grunt najlepsze osiągnięcia zarówno berlińskiego muzealnictwa, jak i metodyki badań archeologicznych. Wokół siebie zgromadził miłośników archeologii, których wyszkolił na znakomitych informatorów i badaczy terenowych. Zginął w wieku 28 lat zastrzelony przez żonę. spotk ania w muzeum ¦ 24.11. Weekend skarbów

Archidiecezjalne

Urartyjski hełm z magazynów króla Argiszti I z inskrypcją klinową, IX-VIII w. p.n.e., wystawa w Muzeum Archeologicznym

w Akademii Lubrańskiego ul. Jana Lubrańskiego 1 tel. 61 852 61 95 www.muzeum.poznan.pl dyrektor ks. dr Wiesław Garczarek wt.-pt. g. 10-17, sob. g. 9-15,

Jacek Kowalski poleca Collegium sympatyczne Tylko w dwóch miastach w Polsce stoją takie budowle, w których dawni uczeni pospołu wykładali, modlili się, mieszkali i jedli. Dziedziniec z krużgankami, przy krużgankach celki, sale wykładowe, jadalnia, biblioteka. Tak zwane średniowieczne collegium. W Krakowie między innymi Collegium Maius na gwarnym Starym Mieście (bo są tam jeszcze inne), u nas Akademia Lubrańskiego na Ostrowie Tumskim. Wiem, paru poznaniaków zaraz zauważy maniakalnie, że to „renesans”. Niech będzie, tyle tu renesansu ile gotyku, a w ogóle znaczna część ścian Akademii jest nowszej daty. Ale odkąd wróciło tu Muzeum Archidiecezjalne, Akademia współtworzy jeden z najsympatyczniejszych zakątków Poznania i mieści – nie waham się tego napisać – najlepsze i najsympatyczniejsze kościelne muzeum w Polsce, przytulnie zrośnięte z Wielkopolską: kolejne sale to stulecia, powiaty i miasteczka stojące na wyciagnięcie ręki. Żywe, nie papierowe, przemawiające. A w listopadzie będzie wystawa o cichym męczenniku, arcybiskupie Antonim Baraniaku. Pójść!

Czego słucha Jacek Kowalski? Generalnie słucham Bacha, piosenek ludowych, Dymszy, Szczepcia i Tońcia, Kabaretu Starszych Panów, Młynarskiego, Kaczmarskiego, Trubadurów i rodzinnego wykonania Godzinek o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny.

muzea 1.11. zamknięte bilety: 8 zł, ulgowe 5 zł ¦ Sztuka gotycka, Skarbiec, Salon ofiarodawców, Galeria sztuki nowożytnej ekspoz ycje cz asowe

¦ Arcybiskup Antoni Baraniak w służbie Kościoła i Ojczyzny wystawa czynna 3-17.11. ¦ 15-lecie Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży wystawa czynna 19.11.-7.12. ¦  Piękno drogą do wiary wystawa z okazji 100-lecia kościoła w Krzesinach, jedynego w Wielkopolsce drewnianego kościoła w stylu norweskim wystawa czynna do 7.12. spotk ania w muzeum ¦ 3.11. g. 10.45 sesja poświęcona arcybiskupowi Antoniemu Baraniakowi, zorganizowana przez UAM, połączona z otwarciem wystawy Arcybiskup Antoni Baraniak w służbie Kościoła i Ojczyzny ¦ 7.11. g. 17 spotkanie Zaduszki Literackie zorganizowane we współpracy ze Związkiem Literatów i Radiem Emaus ¦ 24. 11. g. 11 finał konkursu poetyckiego dla dzieci

Etnograficzne Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu ul. Grobla 25 (wejście od Mostowej 7) w budynku b. loży masońskiej tel. 61 852 30 06, www.mnp.art.pl kierownik Aneta Skibińska wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob. i niedz. g. 11-18, 1 i 11.11. zamknięte bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł w soboty wstęp bezpłatny ekspoz ycje cz asowe

¦ Rzeczy Mówią 100 lat zbiorów etnograficznych w Poznaniu wystawa czynna do 31.12. kurator Aneta Skibińska Na jubileuszową prezentację dokonano takiego wyboru i sposobu ekspozycji, który ma sprzyjać „wysłyszeniu mowy rzeczy”. Każdy obiekt jest samodzielnym bohaterem z indywidualną „biografią”, własną historią do opowiedzenia. Opowieści te współtworzą historię muzeum, odkrywają informacje mówiące nie tylko o samym obiekcie, ale i o ludziach, których losy były z nim związane. ¦ Śladami Kanunu.

Kultura albańska w wieloetnicznym Kosowie czynna do 31.12. kurator Joanna Minksztym Ekspozycja poświęcona problematyce wielokulturowości Kosowa oraz współczesnym przemianom tożsamości jego mieszkańców. spotk ania w muzeum ¦  10.11. g. 16 W listopadowym nastroju. Od Zaduszek po andrzejkowe wróżby – prelekcja Witolda Przewoźnego o jesiennych zwyczajach i obrzędach, rozpoczynających się od zadumy na cmentarzach, poprzez świętowanie dni Św. Marcina i Dzień Niepodległości, aż po magiczne wróżby andrzejkowe. ¦  17.11. g. 16 z cyklu Przedmiot do rozmowy, spotkanie z dr Joanną Minksztym Rozmowa z... pasem tyrolskim więcej na 61 str.

Farmacji Al. Marcinkowskiego 11 tel. 61 851 66 15 kierownik Stanisław Pic pon., śr., pt. g. 9-15

Armii „Poznań”

Fot. Archiwum MNP

(Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych) Cytadela Mała Śluza, tel. 61 820 45 03 www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl kierownik Jarosław Bączyk wt.-sob. g. 9-16, niedz. g. 10-16 1.11. zamknięte, 11.11. g. 10-16 bilety: 4 zł, ulgowe 2 zł w piątki wstęp bezpłatny ¦ Wierni przysiędze – Armia „Poznań” w kampanii wrześniowej 1939 r.

Bambrów Poznańskich ul. Mostowa 7 pt.-sob. g. 10-14, grupy prosimy zgłaszać wcześniej, nr tel. 602 658 961 wstęp bezpłatny ¦ dzieje rolników z Bambergu, którzy przybyli na zaproszenie władz miasta Poznania do wsi podmiejskich w 1. poł. XVIII w.

Stary Rynek 77, wystawa Miejska ikonosfera na drukach… w Muzeum Historii Miasta Poznania

muzea wstęp bezpłatny ¦ meble z apteki w Miłosławiu w stylu neorenesansu północnego z końca XIX w., naczynia apteczne: porcelanowe, cynowe, szklane od XVII w., sprzęt apteczny z XIX i XX w.

Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu Ratusz, Stary Rynek 1 tel. 61 856 80 00, 61 852 56 13 www.mnp.art.pl kierownik Magdalena Mrugalska-Banaszak wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob. i niedz. g. 11-18, 1 i 11.11. zamknięte bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł w soboty wstęp bezpłatny ¦  historia Poznania od XV w. do 1945 r. ekspoz yc ja c z asowa

¦ Miejska ikonosfera na drukach reklamowych z widokami Poznania (1835-1939) wystawa czynna do 31.12. kurator dr Magdalena Mrugalska-Banaszak aranżacja plastyczna Piotr Barłóg Wystawa prezentuje widoki dawnego Poznania, utrwalone na historycznych reklamach, ulotkach czy drukach firmowych. Niektóre po raz pierwszy zostały wyciągnięte z magazynów czy archiwów, pokazują nieistniejące już fragmenty miasta, ocalając od zapomnienia miejsca poznańskiej codzienności. Ilustracje te są nieocenionym źródłem ikonografii, tym bardziej cennym, że z reguły pokazują fragmenty Poznania, które już dawno zniknęły z pejzażu miasta. spotk ania w muzeum ¦  25.11. g. 12 spotkanie na wystawie Miejska ikonosfera na drukach reklamowych z widokami Poznania (1835-1939) z Waldemarem Karolczakiem, który opowie o najważniejszych poznańskich domach towarowych i ich reklamie

Instrumentów Muzycznych Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu Stary Rynek 45, tel. 61 852 08 57

Fot. J. Miksztym

Historii Miasta Poznania

Pas tyrolski Muzeum Etnograficzne w Poznaniu przechowuje w swoich zbiorach ponad trzynaście tysięcy obiektów. Jednym z nich jest tytułowy pas tyrolski, który będzie bohaterem listopadowego spotkania. Sto lat od otwarcia pierwszej wystawy etnograficznej w Poznaniu z magazynów wyciągnięto i pokazano obiekty, które „opowiadają swoją historię”. Wystawie towarzyszy cykl spotkań pt. Przedmiot do rozmowy. Pierwsze poświęcone będzie pasom tyrolskim, pochodzącym z XVI-XIX w. Pełniły one wiele funkcji i posiadały rozbudowaną symbolikę, nawiązującą do pasa jako oznaki waleczności, ale też do sfery erotycznej. Jak wszystkie przedmioty prezentowane na wystawie, posiadają też swoje tajemnice... ¦ Muzeum Etnograficzne z cyklu Przedmiot do rozmowy, spotkanie z Joanną Minksztym Rozmowa z... pasem tyrolskim 17.11. g. 16 www.mnp.art.pl kierownik Janusz Jaskulski wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21 sob. i niedz. g. 11-18 1 i 11.11. zamknięte bilety: 5,50 zł, ulgowe 3,50 zł w soboty wstęp bezpłatny ¦ kolekcja instrumentów lutniczych, fortepianów, instrumentów drewnianych i blaszanych

Komunikacji Miejskiej MPK Poznań ul. Głogowska 131/133 tel. 61 839 62 07 czynne dla grup po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym

¦ pamiątki związane z historią komunikacji miejskiej w Poznaniu: przedwojenne bilety, mundury, torby i akcesoria konduktorskie, kasowniki i automaty biletowe oraz oryginalne elementy wagonów tramwajowych

Makiety Dawnego Poznania podziemia klasztoru Franciszkanów na Górze Przemysła wejście od ul. Ludgardy tel. 61 855 14 35 www.makieta.poznan.pl zwiedzanie codziennie (również wersje obcojęzyczne) od g. 11 do 17 1.11. zamknięte bilety: 14 zł, dzieci 10 zł, grupowe 10 zł

muzea

Piotr Korduba poleca Dajmy rzeczom głos Pod opisem butów stróżowskich sprzed II wojny niejaka Gloria napisała „Przypominają mi pierwszy model martensów”. Przy sadziku, czyli klatce do suszenia sera, Tadu odnotował: „Extra odlotowy dom dla chomika”. To nie żartobliwe wpisy w księdze muzealnych gości, ale efekt wciągnięcia zwiedzających wystawę Rzeczy mówią (Muzeum Etnograficzne) do specyficznej i zajmującej gry. Każdy z nas może bowiem dzięki multimediom dołożyć swój opis do wystawianych tam obiektów. Są to przedmioty kultu, dekoracje i sprzęty użytkowe związane z Polską, ale też z egzotycznymi kulturami. Nie tworzą zwartego gatunkowo zespołu, raczej intrygują lub zwyczajnie cieszą oko, jak np. „Kiecka kołowata odęta” z Łowicza. Muzealnicy napisali, skąd są te przedmioty, kiedy zostały wykonane i do czego służą. Widzom zostawiają zaś ogromne pole, które można wypełnić dowolnie: w zależności od naszej fantazji, skojarzeń, wiedzy. Dzięki tym opisom „rzeczy” przemawiają wieloma głosami. To świetny pomysł na ekspozycję jubileuszową (100-lecie zbiorów etnograficznych w Poznaniu), który nie usztywnia zwiedzających „najcenniejszymi obiektami” i nie nuży nachalnym dydaktyzmem. Najbliższą podobną znajdziemy chyba dopiero w muzeum dzielnicy Neukölln w Berlinie.

X Czego słucha Piotr Korduba?

Nie wstydzę się przyznać, że lubię Demisa Roussosa!

¦ W podziemiach klasztoru Franciszkanów można oglądać makiety dawnego Poznania. Pierwsza przedstawia gród na Ostrowie Tumskim w czasach pierwszych Piastów, druga – miasto z początku XVII wieku. Półgodzinnym prezentacjom towarzyszy komentarz historyczny oraz efekty specjalne. Trzecia makieta, przedstawiająca Stary Rynek, przeznaczona jest dla osób niewidomych.

Martyrologii Wielkopolan Fort VII (Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych) al. Polska tel. 61 848 31 38 www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl kierownik Krzysztof Płonka wt.-sob. g. 9-16, niedz. g. 10-16 1 i 11.11. otwarte wstęp bezpłatny ¦ Męczeństwo więźniów Fortu VII w okresie II wojny światowej ¦ Więźniowie Fortu VII w więzieniach i obozach III Rzeszy – zmarli i zaginieni ¦ Wysiedlenia mieszkańców Poznania i Wielkopolski do Generalnej Guberni w latach 1939-1941 ekspoz ycje cz asowe

¦ …i ślad po nich zaginął. Zagłada chorych psychicznie w komorze gazowej w Forcie VII ¦ Ja szukam życia i umrę cicho… życie i twórczość Stefana Balickiego

Mieszkanie-Pracownia Kazimiery Iłłakowiczówny (Oddział Biblioteki Raczyńskich) ul. Gajowa 4 m. 8 tel. 61 847 36 45 kierownik Elżbieta Andrzejewska pon. g. 13-15, czw. g. 16-18 grupy wycieczkowe prosimy awizować telefonicznie pod nr. 61 853 66 71 w. 19 w g. 13-15 lub pod nr. 61 847 36 45 1.11. zamknięte wstęp bezpłatny ¦ dorobek literacki, materiały ikonograficzne, pamiątki po poetce

spotk ania w muzeum

¦  7.11. g. 15 wręczenie Nagrody Poetyckiej im. Kazimiery Iłłakowiczówny

Narodowe Galeria Malarstwa i Rzeźby al. Marcinkowskiego 9 tel. 61 856 80 00, 61 852 59 69 www.mnp.art.pl dyrektor Wojciech Suchocki wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob. i niedz. g. 11-18 1 i 11.11. zamknięte bilety: 12 zł, ulgowe 8 zł w soboty na wystawy stałe wstęp wolny ¦ nowy gmach: Galeria Sztuki Polskiej od oświecenia do współczesności ¦ stary gmach: Galeria Sztuki Starożytnej, Galeria Sztuki Średniowiecznej, Galeria Sztuki Polskiej XVI-XVIII w., Galeria Malarstwa Obcego spotk ania w muzeum ¦ 9.11. g. 17 z cyklu Od Fidiasza do Banksy’ego, spotkanie Sztuka II poł. XV w., wstęp wolny ¦ 10.11. g. 11.15 z cyklu Sito Sztuki, spotkanie dla dzieci (5-10 lat) Bo jak chuchnął, bo jak dmuchnął, to ten cały obraz..., prowadzenie: Agata Urbańska i Marianna Wiszniewska ¦ 16.11. g. 18 Sztuka ubioru – nowy cykl spotkań poświęconych modzie, mający na celu pokazanie ubioru m.in. w kontekście sztuki oraz zwrócenie uwagi na historyczne odniesienia we współczesnej modzie; spotkanie listopadowe pt. W zdrowym ciele zdrowy duch poprowadzi Piotr Szaradowski. ¦ 17.11. g. 11.15 z cyklu Muzealna Akademia Dziecięca, spotkanie Kim jesteśmy? – portrety naszych przodków ¦ 23.11. g. 17 z cyklu Od Fidiasza do Banksy’ego, spotkanie Sztuka XVI wieku we Włoszech, wstęp wolny ¦ 23.11. g. 18 z cyklu Konwersatoria w Muzeum Narodowym w Poznaniu – Malarstwo w kontekście literatury – Literatura w kontekście malarstwa…, spotkanie z dr Agnieszką Palicką Arnold Böcklin – Źródło

Celem kierowanych głównie do studentów konwersatoriów jest refleksja na temat przenikania się sztuki malarskiej i literackiej oraz dyskusja o wzajemnych wpływach i dynamicznej korespondencji pomiędzy obrazem a słowem. Udział w konwersatorium w cenie biletu do muzeum. Liczba miejsc ograniczona. Decyduje kolejność zgłoszeń. ¦ 23.11. g. 19 prelekcja z cyklu Ku nowej ekspozycji Muzeum Sztuk Użytkowych: Nie tylko piękne i użytkowe... Magdalena Weber-Faulhaber Wybrane eksponaty z kolekcji szkła i ceramiki, cz. I ¦ 24.11. g. 11.15 z cyklu Sito Sztuki, spotkanie Słońcem malowane, światłem przeplatane; prowadzenie: Agata Urbańska i Marianna Wiszniewska ¦ 24.11. g. 11.15 z cyklu Świat obrazów, wykład Olgi Gałuszek Salome z głową św. Jana Chrzciciela, 1838 – Wilhelm von Schadow; wstęp wolny ¦ 24.11. g. 12.30 w klubie dyskusyjnym Art forum z cyklu Kassel – Nowy Jork – Paryż. Najważniejsze wystawy sztuki współczesnej, spotkanie z Włodzimierzem Nowaczykiem Efekt Boubourgu. Refleksja XX wieku nad historią awangardy. Triada wystaw Paryż – Nowy Jork, Paryż – Berlin, Paryż – Moskwa; wstęp wolny ¦ 24.11. g. 16.30 Dekoder – warsztaty twórczych interpretacji sztuki współczesnej, spotkanie z Agnieszką Szwachłą Łukasz Korolkiewicz: Smugi cienia, 1980, wstęp wolny ¦ 25.11. g. 12 z cyklu Ku nowej ekspozycji Muzeum Sztuk Użytkowych, zajęcia dla rodzin z dziećmi Nakrycia głowy i nie tylko

Nierozpoznani Cytadela, łąka między Dzwonem Pokoju a Rosarium ¦ Pierwsza w Polsce i największa na świecie plenerowa realizacja Magdaleny Abakanowicz. Nierozpoznani to tłum 112 bezgłowych postaci podążających

Fot. Archiwum MNP

muzea

Wilhelm von Schadow, Salome z głową św. Jana Chrzciciela, 1838, 24 listopada Muzeum Narodowe zaprasza na spotkanie z cyklu Świat obrazów

przed siebie. Dzieło zostało zrealizowane w 2003 r. w ramach obchodów 750-lecia lokacji miasta.

Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956 Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych CK Zamek ul. Św. Marcin 80/82 tel. 61 852 94 64 www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl kierownik Krzysztof Głyda wt.-pt. g. 9-17, sob.-niedz. g. 10-16 1.11. zamknięte, 11.11. otwarte bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł w soboty wstęp bezpłatny ¦ Powstanie Poznańskie 1956 – ocalona pamięć

ekspoz yc ja c z asowa

¦ Malarstwo i grafika Edwarda Dwurnika, Wojciecha Wołyńskiego, Jerzego Piotrowicza i innych czynna do 31.12.

Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych Odwach, Stary Rynek 3 tel. 61 853 19 93 www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl kierownik Marcin Wiśniewski wt.-pt. g. 10-17 sob. i niedz. g. 10-15 1.11. zamknięte bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł w soboty wstęp bezpłatny

muzea ¦ Polskie państwo powstańcze 1918-1919 w byłym zaborze pruskim

ekspoz ycje cz asowe

¦ Hallo! hallo!... Tu radiowy Poznań. 1927-1939 ekspozycja przypomina historyczną i kulturotwórczą rolę poznańskiego radia, które powstało w 1927 r. kurator wystawy: Jan Szymański

¦ Aprowizacja, czyli wojsko i wojna od strony kuchni ¦ Za mundurem panny sznurem. Mundury, broń i oporządzenie polskich formacji wojskowych w latach 1914-1945 ¦ Broń pancerna Wojska Polskiego 1918-1945

Pracownia-Muzeum Józefa I. Kraszewskiego

Wielkopolskie Muzeum Wojskowe

Oddział Biblioteki Raczyńskich ul. Wroniecka 14, tel. 61 855 12 44 kierownik Krzysztof Klupp pon.-pt. g. 10-14 (inny termin można uzgodnić telefonicznie lub listownie) wstęp bezpłatny, 1.11. zamkniete ¦ dary i pamiątki, które otrzymał pisarz w 1879 r. z okazji 50-lecia pracy literackiej (depozyt PTPN)

Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu Stary Rynek 9, tel. 61 852 67 39 www.mnp.art.pl kierownik Jarosław Łuczak wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21 sob. i niedz. g. 11-18 1.11. zamknięte, 11.11. otwarte bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł ¦ m.in. pamiątki po kryptologach Enigmy, broń i oporządzenie wojska w XVII w., broń i pamiątki narodowe z XVI-XIX w., kolekcja biżuterii patriotycznej, galeria starej broni, pamiątki z powstania wielkopolskiego 1918/19 (największy zbiór w kraju), pamiątki po Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej i PSZ na Zachodzie

ekspoz yc ja c z asowa

¦ Stanisław Mrowiński – plakaty wystawa czynna do 30.11. spotk ania w muzeum ¦ 6.11. g. 18 spotkanie z laureatami Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych Książka Lata 2012 ¦ 22.11. g. 18 z cyklu Kraszewscjada w Poznaniu wykład Krzysztofa Kluppa Związki J.I. Kraszewskiego z Wielkopolską

Rezerwat Archeologiczny Genius loci ul. ks. Posadzego 3, tel. 61 852 21 67 kierownik Agnieszka Stempin wt.-czw. g. 10-15, pt. g. 12-19 sob. g. 11-19, niedz. g. 10-15 1 i 11. 11. zamknięte bilety: 6 zł, ulgowe 4 zł w niedz. wstęp bezpłatny ¦ unikatowe relikty wczesnopiastowskiego ośrodka grodowego z X w. – oryginalne pozostałości obwarowań grodowych z X w. i relikty średniowiecznych murów z czasów biskupa Lubrańskiego

Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego al. Wielkopolska 11

W listopadzie w Pracowni-Muzeum Józefa I. Kraszewskiego obejrzeć można wystawę plakatów Stanisława Mrowińskiego

tel. 61 853 40 76 inf. o koncertach: www.nowowiejski.pl wt.-sob. g. 10-16 (grupy prosimy o wcześniejszy kontakt tel.) 1 i 2.11. zamknięte bilety: 5 zł, ulgowe 4 zł, grupy szkolne bezpłatne ¦ Salon istnieje w miejscu, gdzie żył i tworzył Feliks Nowowiejski w latach 1929-1939, i gdzie zmarł 18 stycznia 1946 r., po powrocie z wojennej tułaczki. W mieszkaniu pozostawiono pierwotny układ wystroju wnętrz z bogatym zbiorem pamiątek po kompozytorze.

Uzbrojenia – Cytadela Poznańska Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych al. Armii Poznań, tel. 61 820 45 03 www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl kierownik Arkadiusz Maciejewski wt.-sob. g. 9-16, niedz. g. 10-16 1.11. zamknięte, 11.11. otwarte bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł w piątki wstęp bezpłatny ¦ Między Wehrmachtem a Armią Czerwoną – poznaniacy w bitwie o swoje miasto w 1945 roku ¦ Wystawa plenerowa ciężkiego sprzętu wojskowego XX w.

muzea wokół Poznania Adama Mickiewicza w Śmiełowie Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu tel. 62 740 31 64, www.mnp.art.pl kierownik Ewa Kostołowska wt.-pt. g. 9-16, sob.-niedz. g. 10-16 1 i 11.11. zamknięte bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł w soboty wstęp bezpłatny ¦ Klasycystyczny pałac otoczony parkiem krajobrazowym jest przykładem XVIII-wiecznej siedziby szlacheckiej. Wnętrza pałacowe mieszczą muzeum poświęcone pamięci Adama Mickiewicza, który tu właśnie spędził lato 1831 r.

muzea Archidiecezji Gnieźnieńskiej w Gnieźnie ul. Kolegiaty 2, tel. 61 426 37 78 www.muzeumag.pl dyrektor ks. Jarosław Bogacz do 30.04. 2013. wt.-sob. g. 9-16 1.11. zamknięte bilety: 6 zł, ulgowe 4 zł ¦ skarby gnieźnieńskie, barokowa i gotycka rzeźba sakralna, barokowe malarstwo sakralne, tkaniny i hafty liturgiczne, Castrum doloris – portrety trumienne

Gród w Grzybowie Rezerwat Archeologiczny Oddział Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy Grzybowo k. Wrześni kierownik Jacek Wrzesiński tel. 507 513 798 e-mail: grod.grzybowo@onet.eu czynne: pon.-pt. g. 8-16 1.11. zamknięte bilety: 4 zł, ulgowe 2 zł ¦ Gród w Grzybowie pochodzi z okresu formowania się państwa Piastów. Jest największym (4 ha powierzchni) grodem z X-XI w. na terenie Wielkopolski. Zachowane do dziś wały osiągają 8-9 metrów wysokości. ¦ Między plemieniem a państwem spotk ania w muzeum ¦ do czerwca 2013: Grzybowska Akademia Małego Archeologa – warsztaty edukacyjne skierowane do dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie poczta Komorniki, tel. 61 810 76 29 www.muzeum-szreniawa.pl dyrektor Jan Maćkowiak wt.-niedz. g. 9-15 (ostatnie wejście na pół godziny przed zamknięciem) 1 i 11.11. zamknięte bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł w soboty wstęp bezpłatny ¦ rolnictwo polskie od VIII do XVIII w., gleboznawstwo, uprawa roli i roślin, chów i hodowla zwierząt, pszczelarstwo, przetwórstwo i przemysł rolnospożywczy, rzemiosło wiejskie, narzędzia i maszyny rolnicze oraz historia społeczna wsi; dzieje lecznictwa zwierząt i weterynarii na ziemiach polskich; transport wiejski; zaopatrzenie wsi w wodę ekspoz yc ja c z asowa

¦ Rolnictwo w modelarstwie wystawa czynna do 20.12. spotk ania w muzeum ¦ 26.11.-20.12. Zwyczaje i obrzędy bożonarodzeniowe – interaktywne pokazy dla zorganizowanych grup dzieci i młodzieży poświęcone zwyczajom i obrzędom wsi towarzyszącym Bożemu Narodzeniu (jasełka, szopka z żywymi zwierzętami, pokazy pracy twórców ludowych)

Pałac w Rogalinie Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu tel. 61 813 80 30, www.mnp.art.pl kierownik Joanna Nowak wt.-pt. g. 9-16, sob.-niedz. g. 10-16, 1 i 11.11. zamknięte bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł w środy wstęp bezpłatny nieczynna jest Galeria Rogalińska korpus główny można zwiedzać z przewodnikiem, po uprzedniej rezerwacji ¦ W muzeum zwiedzać można północne skrzydło pałacu, powozownię, a także wyremontowane, ale jeszcze niewyposażone wnętrza korpusu głównego.

Pierwszych Piastów na Lednicy Lednogóra, tel. 61 427 50 10 www.lednicamuzeum.pl dyrektor Andrzej M. Wyrwa 1.11.-31.12. zamknięte dla zwiedzających

Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie ul. Kostrzewskiego 1 tel. 61 426 46 41, www.mppp.pl dyrektor Gerard Radecki wt.-niedz. g. 9-17 1.11. zamknięte, 11.11 otwarte

Luboń, ul. Niezłomnych 2, tel. 61 813 06 81 www.zabikowo.home.pl dyrektor Anna Ziółkowska wt.-pt. g. 9-15, sob.-niedz. g. 10-14 wstęp bezpłatny ¦  Więzienie Policji Bezpieczeństwa i Wychowawczy Obóz Pracy historia hitlerowskiego obozu karno-śledczego, funkcjonującego w latach 19431945 w Żabikowie ¦ Obozy Pracy Przymusowej dla Żydów 1941-1943. Reichsautobahnlager

Fot. J. Wrzesiński

Martyrologiczne w Żabikowie

Warsztaty ceramiczne w Rezerwacie Archeologicznym w Grzybowie

muzea bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł w niedziele wstęp bezpłatny ¦ Początki państwa polskiego ¦ Broń w dawnej Polsce ¦ Piastów malowane dzieje ¦ Gniezno w dawnych wiekach

Fot. M. Krzyżaniak

ekspoz yc ja c z asowa

Mundur generała Józefa Dowbora-Muśnickiego Pod koniec października w Lusowie miały miejsce uroczystości z okazji 145. rocznicy urodzin oraz 75. rocznicy śmierci generała Józefa Dowbora Muśnickiego. Zbiegło się to w czasie z otwarciem nowej wystawy czasowej, poświęconej barwie i broni wojsk wielkopolskich. Muzeum zaprezentowało na niej nowe nabytki – kopie munduru generała Józefa Dowbora Muśnickiego oraz munduru kaprala jednego z pułków strzelców wielkopolskich. Pokazano też elementy wyposażenia wojskowego używanego zarówno przez powstańców wielkopolskich jak i żołnierzy wojsk wielkopolskich w latach 1918-1920. Wystawa czynna jest od 31 października br. ¦ Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego w Lusowie Barwa i broń wojsk wielkopolskich Wystawa czynna do 31.01.2013.

¦ Gniezno – Miasto Królów wystawa czynna do 16.12. kurator: Jakub Magrian autor: Stanisław Pasiciel Ideą wystawy jest przedstawienie roli Gniezna – pierwszej stolicy Polski, a zarazem siedziby arcybiskupów dysponujących wyłącznym przywilejem koronacji władców. Ukazuje okoliczności kolejnych koronacji królewskich za panowania dynastii Piastów, sukcesję tronu piastowskiego przez Andegawenów i Władysława Jagiełłę, polityczny a jednocześnie sakralny charakter ceremoniału koronacyjnego w wiekach średnich. Pokazuje trwałość tradycji historycznej Gniezna jako kolebki państwa polskiego, również w czasach I Rzeczpospolitej. spotk ania w muzeum ¦ 18-20.11. warsztaty Średniowieczny Teatrzyk Kukiełkowy – przygotowane w oparciu o tematykę wystawy Gniezno – miasto królów; prowadzenie Elżbieta Bock-Łuczyńska, reżyser teatralny; wstęp wolny

Powstańców Wielkopolskich im. gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego w Lusowie ul. Ogrodowa 3 tel. 61 814 69 52 dyrektor Michał Krzyżaniak wt.-sob. g. 9-15, grupy zorganizowane prosimy o wcześniejszy kontakt telefoniczny, 1.11. zamknięte bilety: 3 zł, ulgowe 1,50 zł ¦ kolekcja pamiątek po powstańcach wielkopolskich, pamiątki po gen. Józefie Dowborze-Muśnickim i jego rodzinie ekspoz yc ja c z asowa

¦ Barwa i broń wojsk wielkopolskich wystawa czynna do 31.01.2013 więcej obok

Pracownia Literacka Arkadego Fiedlera w Puszczykowie ul. Słowackiego 1 tel. 61 813 37 94, www.fiedler.pl dyrektor Marek Fiedler wt.-niedz. g. 10-15, bilety: 9 zł, ulgowe 8 zł ¦ ekspozycja w starym domu rodzinnym Fiedlerów (książki A. Fiedlera, pamiątki z podróży) oraz kolekcja monumentów egzotycznych w Ogrodzie Tolerancji

Przyrodniczo-Łowieckie w Uzarzewie (Oddział MN Rolnictwa w Szreniawie) tel. 61 818 12 11 www.muzeum-szreniawa.pl kierownik Anna Makarewicz wt.-pt. g. 9-15, sob.-niedz. g. 10-15 (ostatnie wejście na pół godziny przed zamknięciem), 1 i 11.11. zamknięte bilety: 8 zł, ulgowe 6 zł, pawilon trofeów egzotycznych 3 zł w soboty wstęp bezpłatny muzeum znajduje się na terenie zespołu parkowo-pałacowego ¦ w pałacu: historia łowiectwa ¦ w powozowni: zwierzęta Wielkopolski w ich naturalnym środowisku, kolekcja ptaków i jaj ¦ w pawilonie: trofea egzotyczne oraz zbiór papug

Regionalne w Stęszewie Rynek 8 dyrektor Anna Krupecka tel. 61 813 40 12 www.muzeumsteszew.pl muzeum@steszew.pl wt.-niedz. g. 10-14 (grupy zorganizowane prosimy o telefoniczne zgłaszanie wycieczek) wstęp bezpłatny ¦ historia Ziemi Stęszewskiej i miasta Stęszewa

Skansen i Muzeum Pszczelarstwa im. prof. Ryszarda Kosteckiego w Swarzędzu (Oddział MN Rolnictwa w Szreniawie) www.muzeum-szreniawa.pl

muzea skansen czynny codziennie od świtu do zmierzchu – unikatowa kolekcja uli kłodowych, koszowych i figuralnych kierownik muzeum Jerzy Kamprowski wt.-pt. g. 9-15 sob.-niedz. g. 11-15 1 i 11.11. zamknięte bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł w soboty wstęp bezpłatny ¦ historia bartnictwa i pszczelarstwa, rasy hodowanych pszczół, ich anatomia oraz produkty wytwarzane przez te pożyteczne owady

Śremskie

Śrem, ul. Mickiewicza 89 tel. 61 283 59 38, www.muzeum.srem.pl dyrektor Mariusz Kondziela pon., śr., czw., pt. g. 8-15, wt. g. 8-17, druga sob. m-ca g. 11-17, grupy zorganizowane prosimy o wcześniejszy kontakt telefoniczny 1.11. zamknięte bilety: 3 zł ekspoz yc ja c z asowa

¦ Zamek króla Przemysła II w Poznaniu wystawa czynna w listopadzie spotk ania w muzeum ¦ 12.11.-7.12. g. 8-15 (pon.-pt.) zajęcia Wróżby, czary, przepowiednie

Wielkopolski Park Etnograficzny Dziekanowice-Lednogóra (Oddział Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy) tel. 61 427 50 40 www.lednicamuzeum.pl kierownik Antoni Pelczyk 1.11.-31.12. zamknięte dla zwiedzających

Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu (Oddział MN Rolnictwa w Szreniawie) tel. 61 442 23 11 www.muzeum-szreniawa.pl kierownik Andrzej Chwaliński

wt.-sob. g. 9-15, sob.-niedz. g. 11-15 (ostatnie wejście na pół godziny przed zamknięciem) 1 i 11.11. zamknięte bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł w soboty wstęp bezpłatny ¦ historia wikliniarstwa i plecionkarstwa w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem terenu Wielkopolski, historia chmielarstwa w Polsce prezentująca rejon nowotomyski

Zamek Górków w Szamotułach ul. Wroniecka 30 tel. 61 292 18 13 www.zamek.org.pl dyrektor Michał Kruszona wt.-pt. g. 9-16, sob.-niedz. g. 10-17 1.11. zamknięte, 11.11. otwarte bilety: zamek 4 zł, ulgowe 2,50 zł; baszta 4 zł, ulgowe 2,50 zł; oficyna 3 zł, ulgowe 2 zł; spichlerz 3 zł, ulgowe 2 zł w czwartki wstęp bezpłatny do jednego z obiektów ¦ w zamku: wnętrza zamkowe ¦ w baszcie Halszki: Historia ziemi szamotulskiej, od pradziejów do 1945 r. ¦ w oficynie: wystawa etnograficzna ekspoz yc ja c z asowa

¦ Tebriz. Saruk. Kaszgaj kobierce perskie ze zbiorów Fundacji Teresy Sahakian i Zamku Królewskiego w Warszawie wystawa czynna do 30.12.

Zamek Opalińskich w Sierakowie ul. Stadnina 3 a, tel. 61 295 23 92 www.muzeum-sierakow.pl dyrektor Robert Jędrzejczak wt.-pt. g. 8.30-15.30, sob. g. 11-15, niedz. g. 13-17 bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł ¦ sarkofagi rodziny Opalińskich, wnętrza zamkowe, badania archeologiczne zamku Opalińskich, zabytki kultury materialnej Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego ekspoz yc ja c z asowa

¦ W sieci codzienności wystawa prac Antoniego Ruta

Zamek w Gołuchowie Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu tel. 62 761 50 94 www.mnp.art.pl kierownik Danuta Marek wt.-pt. g. 9-16, sob.-niedz. g. 10-16 1 i 11.11. zamknięty bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł we wtorki wstęp bezpłatny ¦  zbiory malarstwa zachodnioeuropejskiego i polskiego XVI-XVII w., meble, tkaniny oraz wazy starożytne

Zamek w Kórniku Biblioteka Kórnicka PAN Kórnik, ul. Zamkowa 5 tel. 61 817 00 81 dyrektor Tomasz Jasiński wt.-niedz. g. 10-16 (kasa do g. 15.30) 1 i 11.11. otwarte bilety: 14 zł, ulgowe 7 zł ¦ Wśród eksponatów uwagę zwraca unikatowa kolekcja etnograficzno-przyrodnicza zebrana przez Władysława Zamoyskiego podczas jego podróży do Australii i Oceanii w latach 1879-1881. spotk ania w muzeum ¦ 3, 4, 17, 18, 24, 25.11. g. 11-13 warsztaty Wychowanie i kształcenie na baczność – czyli lekcja historii, geografii, przyrody i matematyki w XIX wieku Spotkania kórnickie Najcenniejsze klejnoty kultury: Spotkajmy się w pięknym wieku XIX odbywają się w Klaudynówce (obok zamku w Kórniku); wstęp wolny

Ziemi Średzkiej w Koszutach tel. 61 285 10 23 dyrektor Jacek Piotrkowski wt.-pt. g. 9-15, sob. g. 10-14 1.11. zamknięte bilety: 5 zł we wtorki wstęp bezpłatny Dworek szlachecki z XVIII w., pamiątki związane z przeszłością ziemi średzkiej. ¦ Mała siedziba ziemiańska w Wielkopolsce – meble, obrazy i przedmioty dekoracyjne z przełomu XIX i XX w. Muzea – oprac. G.S.

centra kultury

11 listopada na ludowo Nie wiem, czy jest jakieś inne społeczeństwo, które potrafi cieszyć się w tak przygnębiający sposób, jak my w Polsce w rocznicę odzyskania niepodległości. Całe szczęście 11 listopada wypada również świętego Marcina. Z tej okazji poznaniacy świętują organizowane przez CK Zamek Imieniny ulicy. Tradycyjnie jemy rogale świętomarcińskie, ulicą idzie i jedzie korowód, a wzdłuż ulicy Święty Marcin stoją stragany i grajkowie, m.in. Kataryniarz Tadziu. Trochę mniej ludowo, a bardziej folkowo, jest na scenie przed Zamkiem. W tym roku około g. 14 wystąpi żywiołowa orkiestra dęta Tzigunz Fanfara Avantura (grali już w tym roku na Jarmarku Świętojańskim). Natomiast gwiazdą tegorocznego festynu będzie niedający się ująć w sztywne ramy gatunku zespół Lao Che (g. 19.30). Zespół zagra w ramach trasy koncertowej promującej najnowszą płytę pt. Soundtrack. Na 11 listopada sporo atrakcji szykuje stowarzyszenie Inner Art. Grupa znana głównie z festiwalu murali Outer Spaces po raz pierwszy animowała czas poznaniakom w zeszłym roku. W tym roku ciekawie zapowiada się inspirowana działaniami nowozelandzkiego artysty Mike’a Hewsona akcja o nazwie Drugie Życie Ulicy. Będzie ona polegać na umieszczaniu w nieużywanych miejscach wokół i przy ulicy Święty Marcin (np. w witrynach sklepowych) wielkoformatowych fotomontaży prezentujących dane miejsce jako tętniące życiem. Projekt ma, póki co tylko „na papierze”, dać im „życie po życiu”. Inner Art zaanektuje też trzy podwórka: przy rogu ulicy Ratajczaka odbędzie się kiermasz rękodzieła (brama kramikowa, g. 14-19), dziedzińcem obok kina Muza zawładną grupy teatralne (g. 15, 16, 17), a podwórko pod numerem 61 zmieni się w miejsce gry, m.in. w cymbergaja i klasy (g. 14-18). Do obchodów święta ulicy przygotowują się też inne instytucje, które mają swoje siedziby przy ul. Święty Marcin. Księgarnia Głośna idzie tropem „imiennym” i organizuje spotkanie z Marcinem Świetlickim promujące książkę Pierwsza połowa Marcina. Szkice o twórczości Marcina Świetlickiego. Kino Muza natomiast tropem narodowym zaprasza na film niemy pt. Bartek zwycięzca, zrealizowany w 1923 r. w oparciu o nowelę Sienkiewicza. Bohater filmu pochodzi z małej wsi Pognębin, znajdującej się na ziemiach pod zaborem pruskim. Projekcji towarzyszyć będzie muzyka na żywo w wykonaniu Kwartetu Jorgi. Natalia Grudzień

Podczas Imienin Ulicy Święty Marcin wystąpi zespół Lao Che

Fot. R. Polak

¦ więcej na: www.ckzamek.pl oraz inner.art.pl

centra kultury

Centrum Kultury Zamek ul. Św. Marcin 80/82 tel. 61 646 52 76 Fot. Courtesy Art Concept, Paris

kasa tel. 61 646 52 60 dyrektor Anna Hryniewiecka www.zamek.poznan.pl ¦ Imieniny Ulicy Św. Marcin / 11.11. g. 10-18 kiermasz rogali ul. Św. Marcin | stragany staną na szerokim chodniku wzdłuż wieżowców

Ulla Von Brandenburg, Kulisy, wystawa w CK Zamek

Alfy g. 11-13 i 15-17 występy uliczne:

wystawa czynna 23.11.-21.12.

ści; tu mechanika cudu i tajemnica snu

Borys Kowalewski, Tadeusz Lis, Alek-

w g. 11-19 przestrzenie I piętra

generują rytmikę ulotności i enigmy –

sander Zoltan i Tadeusz Zajdowicz

artyści: Kai Altoff, Francis Alÿs, Michel

pojawiania się i znikania, lekkości i prze-

ul. Św. Marcin

Blazy, Ulla Von Brandenburg, Fernando

zroczystości, delirium złudzenia. Chmu-

g. 12-19 marc Inner Art – działania na

Sánchez Castillo, Thea Djordjadze, Ceci-

ra, mgła, zasłona, lustrzane odbicie

ulicy Św. Marcin (bramy i podwórka)

lia Edefalk, Tim Eitel, Cerith Wyn Evans,

zamazanej sylwetki widzianej z daleka,

g. 13 Korowód Świętomarciński

Spencer Finch, Adrian Ghenie, Jos De

chóralna muzyka, której echa snują się

kościół pw. św. Marcina

Gruyter and Harald Thys, João Maria

w bezkresnych korytarzach – oto zacza-

g. 13.40-14.30 przekazanie klucza św.

Gusmão / Pedro Paiva, Diango Hernan-

rowane krajobrazy umysłu i ciała, miej-

Marcinowi przez prezydenta Miasta Po-

dez, Ann Veronica Jannsens, Sergej

sca i rekwizyty zawieszenia niewiary.

znania, koncert zespołu Tzigunz Fanfara

Jensen, Dorota Jurczak, Tomasz Ko-

Zaproszeni do wystawy artyści trak-

Awantura

walski, Gabriel Kuri, Elad Lassry, Maria

tują architekturę jako psychologiczny

scena przed CK Zamek

Loboda, Ursula Mayer, Simon Dybbroe

konstrukt i obłąkanego partnera. Ich po-

g. 14-19 akcja Inner Art | Brama kra-

Møller, Navid Nuur, Susan Philipsz, Jo-

etyckie prace (utkane z obrazu, dźwięku

mikowa

sef Strau, Javier Tellez

i światła) analizują podświadome war-

scena przed CK Zamek

kurator: Adam Budak

stwy historycznej przestrzeni i percep-

g. 18 koncert zespołu Czerwie Band

Wystawa zaprasza za kulisy prawdy

cji. Jako labirynt zatraconej tożsamości,

g. 19.15 Wspólnota Burego Misia

i zmyślenia; tam, gdzie to, co niema-

The Castle in the Air konstruuje historię

g. 19.30 koncert zespołu Lao Che

terialne i efemeryczne, koresponduje

niezaspokojonego pożądania i zbioro-

g. 21 pokaz sztucznych ogni

z tym, co zmysłowe i urojone; gdzie

wej halucynacji; ostateczną (rozpacz-

więcej na 68 str.

realne i nierealne, obecne i nieobecne

liwą) prośbę pisania nowej (ponownie

konc e rt y

zderzają się ze sobą, nadając kształt ha-

wyobrażonej) historii. (Adam Budak)

¦ Moja Muzyka #11

bitatowi tego, co zjawiskowe, magiczne

k i no

19.11. g. 20 Sala pod Zegarem

i irracjonalne. Zamek funkcjonuje jako

¦  Off Cinema / 21-25.11.

Koncert Dorota Samsel – Podróż

fenomenologiczna rama fikcji i fantazji;

16. Międzynarodowy Festiwal Filmów

w ys taw y

poddaje próbie zdolności zmysłów, jest

Dokumentalnych Off Cinema zapre-

¦ The Castle in the Air. Seans wy-

medium i iluzją, nawiedzonym miejscem

zentuje twórczość dokumentalistów

obraźni

widm i półcieni, wijących się w swym

z całego świata – interesuje nas kino

wystawa w nowych przestrzeniach

histerycznym tańcu, niewinnych rozbły-

różnych nastrojów, temperatur, odcieni;

wystawienniczych CK Zamek

sków słońca i nieobecnych bohaterów

dokument artystyczny, humanistyczny,

wernisaż 22.11. g. 18

poszukujących swej pierwotnej opowie-

filmy oryginalne, poruszające, odkrywa-

centra kultury jące jakąś prawdę o świecie. W poka-

sp o t k a n i a

reż. M. Sauter, Kredens reż. J. Dam-

zach konkursowych, które odbędą się

¦ Czwartki o sztuce

mas, 7109 km reż. M. Filipowicz, Wy-

w kinie Muza, pokażemy 38 filmów z po-

8.11. Surrealizm i surrealiści – wykład

cieczka reż. B. Kruhlik, Seans w kinie

nad 200 zgłoszonych do konkursu. Oceni

Agaty

15.11.

Tatry reż. I. Chojna. Spotkania odbywa-

Miatkowskiej-Gołdyn;

je jury pod przewodnictwem Andrzeja

Rzeźby i rzeźbiarze w Poznaniu – wykład

ją się w Sali Audiowizualnej o g. 19.15;

Titkowa – reżysera, scenarzysty, po-

Macieja Szymaniaka; 29.11. PRL i wzor-

26.11. – pokaz filmów nagrodzonych na

ety i producenta filmowego, w którego

nictwo – wykład Macieja Szymaniaka.

16. MFFD Off Cinema.

skład wejdą także: Beata Dzianowicz,

Wykłady odbywają się o g. 18 w Holu

¦ W Centrum o Centrum – Strefa

Łukasz Maciejewski, Marcin Sauter.

Balkonowym.

Święty Marcin

W programie festiwalu także m.in.: deba-

¦ Klub Krótkiego Kina

9.11. g. 18 Sala Kominkowa

ta Czy istnieje polska szkoła dokumentu?

5.11. pokaz filmów Jacka Bławuta Pa-

Przed rokiem zainaugurowano cykl

(współpraca: miesięcznik Znak), pokazy

weł i Niezwykły lot boeinga 737 oraz

spotkań poświęconych głównej ulicy

filmów Andrzeja Titkowa, warsztaty

spotkanie z reżyserem, 12.11. pokaz

naszego miasta. Równolegle, z ini-

krytyki filmowej (prowadzenie: Wojtek

Wojownika reż. J. Bławut; 19.11. Przed

cjatywy Komisji Rewitalizacji Rady

Kałużyński) i liczne pokazy specjalne.

16. Off Cinema – pokaz filmów nagro-

Miasta Poznania, przez wiele miesięcy

więcej na 29 str.

dzonych na festiwalu: Pierwszy dzień

trwała debata na temat Śródmieścia, w wyniku której powstały Założenia i Kierunki Zintegrowanego Programu Odnowy i Rozwoju Śródmieścia Poznania na lata 2014-2030. O to, co z nich wynika dla ul. Św. Marcin, zapytany zostanie przewodniczący Komisji, Mariusz Wiśniewski. ¦ Nocne zwiedzanie zamku 9.11. g. 21 wejście B ¦ Uniwersyteckie Wykłady na Zamku 20.11. g. 18 Hol Balkonowy Wykład zatytułowany Tolerancja po polsku. Etnologiczna rozprawa z mitem wygłosi prof. zw. dr hab. Michał Buchowski z Wydziału Historycznego UAM Organizator: CK Zamek oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Fundacja UAM ¦ Niedziela na Zamku 25.11. g. 11.15 Hol Balkonowy – wykład prof. Magdaleny Jaroszewskiej, wydawczyni wspomnień Mariana Rejewskiego z pracy w Biurze Szyfrów

Proj. plakatu E. Hejnowicz

Oddziału II Sztabu Głównego w latach

1930-1945; g. 12 wejście B – zwiedzanie zamku z przewodnikiem, g. 13 – zwiedzanie wystawy The Castle in the Air z przewodnikiem

oprac. – J. Przygońska

centra kultury

Estrada Poznańska Scena na Piętrze Fot. Materiały organizatorów

ul. Masztalarska 8, tel. 61 852 88 33 www.estrada.poznan.pl dyrektor Tomasz Karczewski dyrektor artystyczny Wojciech Juszczak bilety: pon., śr., czw. g. 15-18 wt. i pt. g. 10-13 oraz godzinę przed imprezą

16 listopada w Scenie na Piętrze wystąpi Kabaret Młodych Panów

rezerwacja biletów: 61 855 26 81

Scena na Piętrze

wania tematów, poszukiwania ciekawych

skomplikowane urządzenia elektroniczne.

¦ I eliminacja XI Festiwalu Zostań

historii, poprzez wybór form wykorzysty-

Warsztaty są próbą stworzenia kolekty-

Gwiazdą Kabaretu

wanych przy realizacji tematu do obróbki

wu, społeczności młodych ludzi i artystów

W konkursie wystąpią dwa kabarety: K2

i prezentacji gotowej informacji dla potrzeb

z różnych środowisk Poznania, którzy mieli-

i Kabaret Dworski, gościem wieczoru bę-

rozgłośni radiowej. Celem warsztatów

by stworzyć, zaprezentować własną wizję

dzie Kabaret Młodych Panów; bilety: 40 zł

jest nie tylko zaznajomienie ich uczestni-

miasta; bilety: 10 zł

16.11. g. 20

ków z elementami pracy dziennikarza, ale

13-15.11. g. 18-22, obowiązują zapisy

¦ Galowa wizyta u Rodziny Fundacji

również pokazanie, że historie, które warto

¦ Warsztaty plastyczne Współczesne

Tespis

przekazać dalej – zaprezentować słucha-

murale

udział wezmą: Joanna Rawik, Sława Przy-

czom radia – są na wyciągnięcie ręki,

Jak odmienić wnętrze za pomocą rysunku

bylska, Tadeusz Woźniak, Janusz Tylman;

w najbliższym otoczeniu – w tym przypad-

na ścianach? Uczestnicy w ciągu jednego

prowadzenie: Romuald Grząślewicz

ku w rejonie samego Starego Miasta...

warsztatu przeistoczą przestrzeń Pawilo-

Podczas Wieczoru Galowego na XX-lecie

bilety: 10 zł

nu za pomocą działań graficznych na pa-

Fundacji Sceny na Piętrze Tespis zostaną

8.11. g. 17-20, obowiązują zapisy

pierze opinającym wewnętrzne ściany

wręczone Certyfikaty 2012 Homo Incitator

¦ Warsztaty fotograficzne Idealne

budynku. Warsztaty poprzedzi wykład

bilety: 70, 55, 40 zł

zdjęcia prosto z aparatu

teoretyczny na temat współczesnych

19.11. g. 19

Poznając podstawowe pojęcia obróbki

artystów murales, grafitti oraz historii kie-

¦ VII Festiwal Jazzowy Made In Chi-

fotograficznej, uczestnicy warsztatów

runku w sztuce i polityce; bilety: 10 zł

cago

nauczą się wykorzystywać wbudowane

16.11. g. 16-20, obowiązują zapisy

22-25.11, więcej na 44 str.

w aparat narzędzia optymalizacji zdjęć

¦ Open Mic

Pawilon Nowa Gazownia

oraz wykonywać poprawne kolorystycz-

Open Mic to cykl imprez promujący wo-

¦ Warsztaty śpiewu białego

nie i tonalnie (jasnościowo) zdjęcia. Po-

kalistów i jednocześnie kreujący muzycz-

Podczas spotkania uczestnicy uczą się

znają możliwości redukcji szumów, aby

ną scenę Poznania. Pozwala uczniom Art

m.in.: odkrywać własny, niepowtarzalny

otrzymywać zdjęcia najlepszej jakości.

Of Voice Studio realizować swoje marzenia

i naturalny głos; rozwijać umiejętność

Będą korzystać z trybów tematów foto-

o śpiewaniu oraz rozwijać umiejętności

śpiewania; wydobywać pełne mocy,

graficznych, aby jak najlepiej oddać kli-

pokrewnych dyscyplin, które znajdują za-

energetyczne i wibrujące dźwięki (biały

mat fotografowanej sceny; bilety: 10 zł

stosowanie w scenicznej karierze. Poprzez

głos); bilety: 10 zł

12.11. g. 18-21, obowiązują zapisy

kontakt z profesjonalną sceną, muzyka-

5-6.11. g. 18-21, obowiązują zapisy

¦ Warsztaty DIY

mi oraz publicznością, Open Mic daje im

¦ Warsztaty dziennikarskie To jest

DIY to innowacyjna, nowoczesna idea.

przede wszystkim klucz do pokonania wła-

temat!

Z angielskiego jest skrótem od „do it your-

snych barier i odkrywania samych siebie;

Cykl spotkań, podczas których uczestnicy

self”, czyli „zrób to sam”. Dzięki filozofii

bilety: 10 zł

warsztatów poznają zasady pracy dzienni-

DIY powstają rozmaite rzeczy: od prostych

27.11. g. 20, bez zapisów

karza radiowego w Poznaniu – od pozyski-

przedmiotów codziennego użytku, po

Oprac. G. S.

Fot. Ł. Błażejewski

centra kultury

Rewolucja na prowincji sztuka awangardowa poza metropolią

Spoglądając dzisiaj na sztukę współczesną, można odnieść

ny Pobiedziska pod okiem Janusza Orlika oraz Magdy Hasiak

wrażenie, że czerpie ona swoje siły z energii wielkich miast.

uczestniczyły w warsztatach tanecznych oraz projektowa-

Traktowane już nie jako miejsca, a stan umysłu, wydają się

nia mody. W Krzyżu reżyser i dramaturg Bartek Frąckowiak

być warunkiem sine qua non zaistnienia twórcy i jego sztu-

wykorzystał niezwykłą i tajemniczą postać Hansa Paasche

ki. Tutaj każdy może być artystą, zwłaszcza awangardowym.

i stworzył sztukę teatralną w oparciu o biografię tego wiel-

Co się stanie, gdy „punkt ciężkości” przesuniemy na prowin-

kopolskiego „bohatera”. Seniorzy ze wsi Zakrzewo, wspólnie

cję? Po wydarzeniach ostatnich miesięcy nasuwa się jedna

z Mikołajem Mikołajczykiem, tancerzem i choreografem, przy-

odpowiedź – rewolucja!

gotowali spektakl Teraz jest czas. W Koninie Joanna Warsza

W tym szaleństwie jest metoda

badała kwestię romską, a w Swarzędzu Monika Jakubiak,

Wielkopolska: rewolucje to innowacyjny program, w którym

artystka i projektantka, stworzyła projekt na przecięciu sztu-

polscy artyści zmierzyli się z przestrzenią obcą i trudną, za to

ki, edukacji i ekologii, w którym zwraca uwagę na analogię

bardzo ciekawą. Konfrontacja dwóch, z pozoru odległych dzie-

pomiędzy ginącą przyrodą a ginącymi zawodami. Nawiązanie

dzin, może przynieść zaskakujące efekty – i to dla obu stron.

dialogu, a przede wszystkim w(y)słuchanie się w opowieści

Pierwsze spotkania odbyły się już w kwietniu, by z czasem

bohaterów staje się warunkiem podstawowym i koniecznym

nabrać rozpędu. Rezydenci, wraz z lokalną społecznością,

dla dalszej współpracy. – Postanowiłam zabawić się w antro-

przygotowywali projekty artystyczne ściśle związane z danym

pologa – mówi Agata Siwiak.

regionem.

Rewolucja, i co dalej?

Mariaż awangardowej sztuki z lokalnym kolorytem dokonał się

Po kilkumiesięcznych zmaganiach na prowincji, rewolucja

za sprawą kuratorki projektu – Agaty Siwiak. Skąd pomysł na

powróci do źródła. W Poznaniu na początku grudnia zaprezen-

tego typu przedsięwzięcie? – Rewolucje kojarzą nam się z mia-

towane zostaną wybrane projekty, m.in. spektakl z seniorami

stami, metropoliami, z centrum świata. Ich siła rażenia jest

z Zakrzewa w choreografii Mikołaja Mikołajczyka czy wystawa

potężna. W tym projekcie wraz z artystami chcielibyśmy zająć

efektów warsztatów pszczelarskich przeprowadzonych przez

się mikrorewolucjami, które podobnie jak mikrohistorie, nie są

Monikę Jakubiak z młodzieżą niepełnosprawną intelektualnie.

na językach wszystkich, nie rozpisują się o nich podręczniki

Najważniejsze jest jednak niewidoczne dla oka. Warun-

i światowe media. A jednak są twórcze, szalone, wywrotowe

kiem uczestnictwa w projekcie było otwarcie się na Innego.

– czasem dla jednej wioski, czasem dla grupy zawodowej.

Mieszkańcy musieli poznać i zaakceptować nie tylko sztukę

Mikrohistorie – makroopowieści

awangardową, ale co więcej, sami stali się jej częścią. Arty-

Sołectwo Kołata w Gminie Pobiedziska, Krzyż, Zakrzewo,

sta wytrącony został z bezpiecznej przystani dużego miasta,

Konin, Swarzędz, Biskupizna na moment zyskały status me-

a wędrówka na prowincję stała się sprawdzianem nie tyle dla

tropolii w wymiarze symbolicznym. Artyści, nawiązując do

sztuki, ile dla jego samego.

specyfiki każdego z tych miejsc, historii, tradycji czy folkloru,

Tomasz Bombrych

stworzyli projekty niezwykle bogate w treść. Kobiety z gmi-

¦ program dostępny na: www.wielkopolska-rewolucje.pl

centra kultury

W krainie Celtów XIX Dni Bretanii (16-30.11.) W tym roku już po raz 19. Poznań zamieni się na dwa tygodnie w krainę Celtów. W miejsce, w którym nie przestaje padać, ale mieszkańcy nie smucą się tego powodu, ponieważ twierdzą, że „deszcz pada tylko na głupców”. – Bretania jest krainą celtycką. Wiele wieków temu zasiedlili ją uchodźcy z wysp brytyjskich, którzy na statkach uciekli przed najeźdźcami. Legenda głosi, że ich statki były z kamienia, a tak naprawdę, te służyły im tylko jako balast. Przybysze założyli „Małą Brytanię”, która z czasem stała się dzisiejszą Bretanią. Kraina ta wyróżnia się spośród 22 regionów Francji za sprawą swej odrębnej tożsamości kulturowej. Bretończycy mają własny język, muzykę, pieśni, tańce i wiele, bardzo wiele legend. A Dni Bretanii powstały z myślą o długich jesiennych wieczorach i o pradawnej celtyckiej tradycji święta Samhain, obchodzonego w listopadzie w związku z końcem lata. Nazywano je świętem gasnącego słońca. Był to sposób na oswojenie nadchodzących zimowych ciemności – powiedziała Elżbieta Sokołowska z Domu Bretanii. W tym roku organizatorzy zapraszają na wystawę akwarel „Od Rennes do Finistère…” autorstwa siedmiorga artystów ze Stowarzyszenia Akwarelistów Polskich, którzy, choć na co dzień wykonują przeróżne zawody, w wolnym czasie malują bretońskie krajobrazy. W planach jest również wykład „Bretońskie kościoły i ich otoczenie” dr Antoniny Żaby – absolwentki Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej oraz Konserwacji i Zabytkoznawstwa Sztuki Kościelnej na UMK w Toruniu. Spragnionych muzyki bretońskiej organizatorzy zapraszają na koncert Trio Audebert/Le Gac/Baron, który przeniesie widzów do świata instrumentów orientalnych (daf, oud), fletów i gitary akustycznej. Dla nich również przygotowano warsztaty muzyczne z Gurvantem Le Gac i fletem poprzecznym. Teatromanom natomiast proponują spektakl l’Amer – gorycz i miłowanie oparty na legendach bretońskich w wykonaniu grupy teatralnej Domu Bretanii pod kierunkiem Piotra Rogalińskiego, a miłośnikom literatury spotkanie z Ewą Houée – autorką książki Bretania tajemnicza. W krainie Celtów i templariuszy, która jest zbiorem legend i prawdziwych wydarzeń historycznych, ale także wskazówek praktycznych dla tych spragnionych samodzielnej wędrówki śladami średniowiecznego zakonu rycerskiego. Dni Bretanii to nie tylko świetna propozycja dla miłośników kraju hortensji położonego nad Oceanem Atlantyckim w północno-zachodniej Francji, gdzie zamiast piaszczystych plaż są skaliste wybrzeża, ale także dla tych, którzy dopiero chcą poznać to miejsce, niczym wyjęte z wiktoriańskiego romansu.

Monika Nawrocka

XII-wieczna kaplica templariuszy w Pléboulle

Fot. M. Kielas (Dom Bretanii)

Program dostępny na: www.dombretanii.org.pl

centra kultury ośrodki kultury

¦  6.11. g. 18 (Pracownia-Muzeum J.I.

Igrzyskach Olimpijskich w Sydney, wie-

Kraszewskiego, ul. Wroniecka 14) uroczy-

lokrotnym medalistą Mistrzostw Świata

Fundacja Edukacji Kulturalnej Ad Arte

stość wręczenia dyplomów Poznańskie-

i Europy, multimedalistą Mistrzostw

go Przeglądu Nowości Wydawniczych

Polski; wstęp tylko na zaproszenia

ul. Hawelańska 1, tel. 61 223 28 68

Książka Lata 2012 z udziałem laureatów:

– do odbioru w Filii nr 8

fundacja@adarte.pl

Anny Janko, Pawła Śpiewaka i dyrektora

¦  21.11. g. 18.30 (Filia Wildecka,

www.adarte.pl

Instytutu Mikołowskiego im. Rafała Wo-

ul. Robocza 4) spotkanie z piłkarzem Pio-

¦  21.11. g. 20 inauguracja festiwalu Vi-

jaczka, Macieja Meleckiego

trem Reissem

viMotion – polska premiera audiowizual-

¦  6.11. g. 17 (filia Wildecka, ul. Ro-

¦  listopad (większość filii) Jesień

nego live actu Audiographics, w którym

bocza 4) jesienne spacery po literaturze

z Tomkiem Wilmowskim, czyli Klub Przy-

muzyka tworzona przez Pavla Ambionta,

czyli spotkanie z poznańskimi pisarkami

gody i Podróży;

uzupełniana jest przez obrazy Michała

Iwoną J. Walczak, Joanną Opiat-Bojarską

szczegóły na www.bracz.edu.pl

Mierzwy

i Małgorzatą Hayles

¦  13.11. g. 18 Biblioteka Raczyńskich

¦  13.11. g. 18 (Sala im. Conrada Drze-

zaprasza na Wieczór poświęcony Conra-

wieckiego, Ogólnokształcąca Szkoła Bale-

dowi Drzewieckiemu

ARS – Fundacja Wspierania Twórczości, Kultury i Sztuki

towa, ul. Gołębia 8) wieczór poświęcony

ul. Nowowiejskiego 15/15a

Conradowi Drzewieckiemu; w programie

Centrum Sztuki Dziecka

tel. 61 855 25 45

m.in. wykłady Taniec Conrada, czyli jak

ul. Św. Marcin 80/82

ars@ars.org.pl, www.ars.org.pl

pisze się biografię człowieka, który doko-

tel. 61 646 44 70

¦  do 9 listopada wystawa malarstwa

nał rewolucji w polskim balecie (Stefan

www.csdpoznan.pl

Zuzanny Soińskiej

Drajewski), Praca pod kierunkiem Con-

dyrektor Jerzy Moszkowicz

rada Drzewieckiego (Mirosław Różalski)

¦  5-9.11. Miejska Straż Wyobraźni

Austriacki Ośrodek Kultury UAM

oraz koncert

¦  29.11. g. 9, 10.15 i 11.30 (CK Za-

¦  11.11. g. 12.30 (Filia nr 2, os. Oświe-

mek Sala pod Zegarem) Muzyczne sło-

Centrum Egzaminacyjne ÖSD

cenia 59) z cyklu Bajeczna Niedziela

wo-światy, koncert multimedialny z cy-

kierownik Bernadeta Sturzbecher

u Raczyńskich Paulina Holtz przeczyta

klu Muzyka i zabawa dla dzieci w wieku

ul. Zwierzyniecka 7

fragmenty opowiadania Wojciecha Wi-

7-12 lat; informacje i zgłoszenia: Agata

tel. 61 829 24 24, tel./fax 61 829 25 20

dłaka Pan Kuleczka – Radość

Felikszewska-Igiel (aigiel@csdpoznan.pl)

austruni@amu.edu.pl

¦  19.11. g. 18.30 (Filia nr 8, ul. Osi-

www.austria-uniwersytet.poznan.pl

nowej 14/16) spotkanie z Szymonem

czynne: pon.-pt. g. 9.30-15.30

Ziółkowskim – lekkoatletą, młociarzem,

Babiląd

uczestnikiem wszystkich Olimpiad od

Dom Bretanii Fundacja Poznań – Ille-et-Vilaine

1996 r., zdobywcą złotego medalu na

Stary Rynek 37

Ośrodek Rozwoju Osobistego Kobiet

tel. 61 851 68 51

W krainie czarów

fax 61 851 68 50

ul. Bukowska 31/ 6

www.dombretanii.org.pl

tel. 608 437 377

dyrektor Mariola Samulska-Musiał

info@babilad.pl, www.babilad.pl

¦  8.11. g. 18.30 wykład Piotra Szaradowskiego z cyklu Jak z obrazka

Biblioteka Raczyńskich logo miasta

– moda francuska od Ludwika XIV do

pl. Wolności 19

¦  10.11. warsztaty muzyczne oraz tań-

tel. 61 852 94 42

ca bretońskiego

uwaga! z uwagi na rozbudowę Biblioteki Raczyńskich, spotkania, wystawy i imprezy odbywają się w oddziałach i filiach BR

Fot. Materiały organizatorów

www.bracz.edu.pl

Paula Poireta

¦  13.11. g. 18.30 spotkanie z Hanną Zaworonko-Olejniczak, fotografem-reporterem z Paryża, poświęcone jej albumowi Na obcej ziemi ¦  16-30.11. XIX Dni Bretanii

centra kultury ¦  19.11. g. 20 w ramach cyklu Ponie-

¦  16.11. g. 19 otwarcie wystawy akwarel Od Rennes do Finistère… autorstwa

działkowy Teatr TV w Głośnej pokaz sztu-

siedmiorga artystów ze Stowarzyszenia

ki Rzecz o banalności miłości izraelskiej

Akwarelistów Polskich

pisarki Savyon Liebrecht w przekładzie

¦  22.11. g. 18.30 wykład dr Antoniny

z hebrajskiego Michała Sobelmana ¦  26.11. g. 20 w ramach cyklu Ponie-

¦  24.11. g. 18 koncert Trio Audebert/

działkowy Teatr TV w Głośnej pokaz sztu-

Le Gac/Baron.

ki Transfer Stanisława Bieniasza, przygo-

¦  25.11. warsztaty muzyczne z Gurvan-

towana przez Waldemara Krzystka

tem Le Gac (flet poprzeczny)

¦  27.11. w ramach cyklu Głośno o Rosji

¦  28.11. g. 18.30 spotkanie z Ewą Ho-

spotkanie Rosja w myślach – próba zmie-

Fot. Materiały organizatorów

Żaby Bretońskie kościoły i ich otoczenie

uée, autorką książki Bretania magiczna ¦  30.11. g. 19 spektakl l’Amer – gorycz i miłowanie oparty na legendach bretońskich w wykonaniu grupy teatralnej Domu Bretanii pod kierunkiem Piotra Rogalińskiego.

Dom Literatury Biblioteki Raczyńskich

rzenia się ze stereotypami, symbolami oraz pojęciem duszy rosyjskiej; goście prof. Andrzej de Lazari i dr Dorota Jewdokimow

W ramamch cyklu Dramart Klubokawiarnia Głośna

Klub Literacki Dąbrówka

zaprasza 17 i 18.11. na warszaty dramaturgiczno

Piątkowskie Centrum Kultury Dąbrówka

– reżyserskie oraz czytanie warsztatowej adapta-

os. Bolesława Chrobrego 117

cji tekstu Pozbawieni jutra Hanifa Kureishiego

imprezy prowadzi Jerzy Gruziński ¦  9.11. g. 18 VII Turniej Wierszy o Pier-

ul. Wroniecka 14, tel. 61 855 12 44

Kluboksięgarnia Głośna

ścień Dąbrówki

ul. Św. Marcin 30/8-9

¦  20.11. g. 18 Narodowe czytanie Pana

ul. Zamkowa 3/4

glosna.poznan@gmail.com

Tadeusza; dr Lech Konopiński opowie

mdk@krzyk.pl, www.mdk.krzyk.pl

www.glosna.pl

o pobycie Adama Mickiewicza w Po-

¦  18.11. g. 12.30-14 warsztaty dla

¦  5.11. g. 20 w ramach cyklu Ponie-

znańskiem i odczyta odnalezioną księgę

dzieci i rodziców – spotkanie z humory-

działkowy Teatr TV w Głośnej pokaz sztu-

Pòn Tadeja i mrówy

styczną i urokliwą książką Pii Lindenbaum

ki Oskar – scenicznej adaptacji książki

Zlatanka i ukochany wujek; wstęp wolny

Erica-Emmanuela Schmitta Oskar i pani

Księgarnia Między Słowami

(obowiązują zapisy tel. pod nr. 696 310

Róża

uwaga! zmiana adresu

592 lub mailowo julia@fundacjamdk.pl)

¦  12.11. g. 20 w ramach cyklu Ponie-

ul. Galileusza 8 (os. Kopernika)

¦  25.11. g. 12.30-14 warsztaty Żywe

działkowy Teatr TV w Głośnej pokaz sztu-

tel. 795 234 395

obrazy dla osób w wieku 6-12 lat; koszt

ki Pielgrzymi Marka Pruchniewskiego

miedzy.slowami@go2.pl

25 zł za osobę, liczba miejsc ograniczo-

¦  13.11. w ramach cyklu Głośno o Ro-

www.ksiegarnia-miedzyslowami.blog-

na; obowiązują zapisy do 23.11., tel. pod

sji spotkanie Rosja w słowach – współ-

spot.com

nr. 696 310 592 lub mailowo julia@

czesna literatura rosyjska oraz promocja

¦  dla dzieci

fundacjamdk.pl

książki Krasnojarsk zero; goście Jędrzej

¦  listopad warsztaty literackie, spo-

Morawiecki i Bartosz Jastrzębski

tkania z bohaterami ulubionych ksią-

Galeria Domu Trzeźwości

¦  17.11. g. 12-18 warsztaty drama-

żek, twórcze zabawy, zajęcia dla grup

Al. Marcinkowskiego 24

turgiczno-reżyserskie, praca na tekście

przedszkolnych i szkolnych (rezerwacje

kontakt@domtrzezwosci.org

Hanifa Kureishiego Pozbawieni jutra;

w wybranym terminie pod adresem:

czynna pon.-pt. g. 16-22, sob. g. 9-14,

prowadzenie Marta Jagniewska i Andrzej

miedzy.slowami@o2.pl)

niedz. g. 16-21

Pakuła

¦  w każdą sobotę g. 12 rodzinne

¦  18.11. g. 18 czytanie warsztatowej

spotkania Między Słówkami; wstęp 5 zł

Galeria Sztuki Starówka

adaptacji tekstu Pozbawieni jutra Hanifa

(kupon wymienny na książki)

Dziennego Domu Pomocy Społecznej nr 4

Kureishiego (czytają uczestnicy warszta-

¦  5.11. g. 17 spotkanie z Czerwonym

ul. Wielka 1, tel. 61 855 76 47

tów pisarskich); reżyseria Andrzej Pakuła

Kapturkiem na podstawie słuchowiska

czynna: pon.-pt. g. 10-16.30

dyskusja Joanna Erbel

z serii Bajki Grajki, obowiązują zapisy

Fundacja Mały Dom Kultury

centra kultury ¦  12.11. g. 17 warsztaty plastyczne

Zaczarowany świat

oraz pokaz znanych i lubianych ilustra-

Miejska Straż Wyobraźni (5-9.11.)

cji do wierszy i baśni w 110 rocznicę

Już po raz 12. Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu oraz Stowarzyszenie Artystycz-

urodzin Marcina Szancera; obowiązują

no-Edukacyjne MAGAZYN przygotowało projekt artystyczny, który skierowany jest

zapisy, wstęp 15 zł

do młodzieży gimnazjalnej. Niezmiennie jego celem pozostaje pokazanie młodym

¦  13-20.11. tydzień z Astrid Lindgren

ludziom świata, w którym żyją, ale który nie do końca znają…

w 105 rocznicę urodzin pisarki

Tegoroczna akcja to seria interdyscyplinarnych warsztatów, które mają pobudzić

¦  17.11. g. 12 warsztaty plastycz-

wyobraźnię i wyzwolić twórczego ducha. Ich celem jest również wprowadzenie

ne Kapelusze z ilustratorką Elżbietą

w świat sztuki, który może towarzyszyć młodym ludziom każdego dnia. Zaczarowany

Krygowską-Butlewską na podstawie

świat… W tym roku zaproszeni artyści skupią się na słowie, a właściwie na sposo-

wierszy o grzybach Joanny Papuziń-

bie, w jaki można je wyrazić – znaku, obrazie i ruchu. Strażnicy Wyobraźni uzbrojeni

skiej; wstęp 5 zł (kupon wymienny

w dobre pomysły będą pracowali w dwóch blokach warsztatowych: plastycznym

na książki)

i animacji poklatkowej. Zajęcia będą się odbywały w szkołach, zarówno w godzinach

¦  19.11. g. 17 z cyklu Mądra Mysz pre-

przedpołudniowych, jak i po południu. Godzina warsztatów dla grup będzie ustalana

zentuje spotkanie dla dzieci dotyczące

wcześniej. Udział w projekcie jest bezpłatny, także wystarczy tylko trochę chęci.

opieki nad domowymi zwierzątkami Zu-

Magdalena Parnasow-Kujawa poprowadzi zajęcia plastyczne pt. Przed i za…, Piotr

zia i jej kotek; obowiązują zapisy, wstęp

Pawlak pt. Zamieńmy się oczami, Uczucia, Magazynowanie i transport, Krzysztof

8 zł (kupon wymienny na książki)

Wosik – Mój bohater, O czym marzy biała koszula, a Tadeusz Wieczorek – Mam

¦  24-30.11. Tydzień literackiego misia

w sobie moc kolorów, Kumulacja, czyli co nas wzbogaca. Na zajęciach tych mło-

¦  dla dorosłych

dzież będzie rysowała, malowała, kleiła i posługiwała się sprayem. Tak różnorakie

¦  7.11. g. 17-19 warsztaty dekora-

sposoby ekspresji pozwolą uczestnikom na stworzenie oryginalnych prac, które

cyjne – ozdoby świąteczne, wykonane

będą mogły zostać zaprezentowane w szkole, bądź staną się impulsem do zorgani-

w różnych technikach decoupage’u; obo-

zowania wystawy poza jej murami.

wiązują zapisy, wstęp płatny

Zajęcia z drugiego bloku – animacji poklatkowej, czyli takiej, w której animacje

¦  13.11. g. 17-19 warsztaty dekora-

są tworzone z klatek – zdjęć – należeć będą do Martyny Nowak, prowadzącej spo-

cyjne – ozdabianie bombki od wewnątrz,

tkanie Rozpadanie – Wzrost, Zanik/Zanikani oraz Wojciecha Nowaka, który jest auto-

metoda trójwymiarowa, obowiązują zapi-

rem zajęć Ja w oku kamery. Młodzież z zarejestrowanego fotograficznie przez siebie

sy, wstęp płatny

materiału, przy użyciu programu Movie Maker, stworzy krótką animację. Zmontuje

¦  21.11. g. 19 wieczór poetycki z Ma-

narysowane na kartkach papieru proste znaki, ale także gesty, kolaż oraz ruch.

riuszem Grzebalskim; wstęp wolny

Wspomniana metoda utrwalania obrazu wykorzystywana jest między innymi

¦  26.11. g. 19 Coco Chanel – życie

w klasycznym filmie animowanym oraz w filmach naukowych. Za jej pomocą reje-

i twórczość ikony mody; prezentuje

struje się wzrost roślin czy zachodzące zmiany w organizmie.

znawczyni tematu Henryka Stachowska;

Poznań dla młodych ludzi jest miastem koziołków z pięknymi kamienicami na Starym

wstęp wolny

Mieście albo lasem betonowych bloków… To tylko dwa światy, a może być ich dużo

¦  28.11. g. 19 Kraje dalekie mogą być

więcej… Miejska Straż Wyobraźni postara się o to, by przestrzenie te się zwielokrot-

bliskie wieczór z kulturą irlandzką; wstęp

niły, przy czym prawa w nich ustanowione były autorstwa uczestników warsztatów.

wolny

Monika Nawrocka Szczegółowy harmonogram na: www.csdpoznan.pl oraz www.stowarzysze-

Księgarnia z Bajki

niemagazyn.org

os. Przyjaźni 125 os. Wichrowe Wzgórze 124 Fot. Materiały organizatorów

tel. 61 820 05 82

www.ksiegarnia-bajka.com.pl ¦  listopad literackie imieninki dla chłopczyka lub dziewczynki – 90 minut zabawy dla solenizanta i jego gości w wybranej bajce; rezerwacja terminów 61 820 05 82

centra kultury

Dziady z anarchistami 2-3.11. Na Fredry wisiał przez lata niszczejący coraz bardziej szyld „Spółdzielnia nieruchomości”. Jakiś czas temu „nie” zniknęło. Dlaczego? Bo Spółdzielnia Ruchomości założona przez poznańskich anarchistów otwiera niebawem pod „piątką” swoją kluboksięgarnio-kawiarnię. Marek Piekarski (Sanczo) zaprasza na inaugurację, która wpisze się w dwudniową imprezę pod hasłem Dziady. – Wracamy do pradawnych obrzędów, ale w zupełnie nowej formie: będzie wystawa Zbigniewa Libery, będzie spotkanie na teFot. M. Piekarski

mat nowej książki Darka Foksa, będzie ognisko, na którym damy znaki zaginionym duchom i wiele innych wydarzeń – zapowiada. A oto program: ¦  2.11. (Fredry 5)

¦  3. 11.

otwarcie klubo/księgarnio/kawiarni

(Rozbrat, ul. Pułaskiego 21a)

¦  g. 18 wykład Dziady. Ile w Polakach pogaństwa?

¦  g. 19. performance (Arti Grabowski), wernisaż wysta-

¦  g. 19 wernisaż wystawy Opowieści afrykańskie (Zbi-

wy Dziady i dziadówy (Mariusz Riki Er), instalacja Sławek

gniew Libera), spotkanie Czy artysta coś powinien?, prezen-

Bulgar

tacja nowej, jeszcze nie wydanej książki Darka Foksa

¦  g. 20 koncert Są momenty (free jazz Stargard Gda), Bry-

¦  g. 20 koncert anplakt, Aria. Opowieści rewolucyjne

lewski/Siwczyk (grają/recytują wiersze swoje i Wojaczka),

(Krzysztof Piernik – głos, Maria Łamkiewicz – skrzypce),

ognisko Dajemy znaki zaginionym duchom eop

dj set (dj Madey), (vegan) bankiet

¦  listopad spotkania z bohaterami

¦  23.11. g. 10 premiera najnowszej

Ogród Botaniczny

bajek dla dzieci przedszkolnych i wcze-

książki Agnieszki Tyszki oraz spotkanie

Uniwersytetu im. A. Mickiewicza

snoszkolnych, każdego dnia z wybra-

z pisarką

w Poznaniu

nym bohaterem literackim; zgłoszenia

¦  28.11. g. 16-18 warsztaty dla rodzi-

ul. Dąbrowskiego 165

grup tel. 61 820 05 82

ców i nauczycieli Na skrzydłach ksią-

Pawilon Ekspozycyjno-Dydaktyczny

¦  w każdą sobotę g. 11 Poranki lite-

żek. Jak wprowadzać dziecko w świat

(wejście na teren Ogrodu obok Centrum

rackie dla najmłodszych;

wartości moralnych na podstawie baśni;

Ogrodniczego Botanik)

wstęp wolny

prowadzenie Małgorzata Swędrowska

czynny codziennie w g. 9-20

¦  6 i 13.11. g. 18-21 Trening skutecz-

tel. 61 829 20 23 www.ogrod.amu.edu.pl

lina Broniewska tel. 608 667 734,

Muzułmańskie Centrum Kulturalno-Oświatowe w Poznaniu

mail: pe.broniewska@wp.pl

ul. Biedrzyckiego 13

Drzewa w twórczości Stanisława Mro-

¦  11.11. g. 10-20 warsztaty dla kobiet

tel. 61 864 10 48

wińskiego, czynna do 16.12.

z baśniami z książki Biegnąca z wilkami;

mcko.poznan@gmail.com

¦  18.11. g. 10 z cyklu Spotkania week-

prowadzenie Renata Dziurdzikowska

www.mcko.pl

endowe w Ogrodzie Botanicznym – Ru-

¦  12.11. g. 19 z cyklu Klub Zwierciadła

¦  8.11. g. 18 z cyklu Poznaj Islam, pre-

munia pachnąca lipą, tymiankiem i różą,

premiera książki Renaty Dziurdzikow-

zentacja i wykład Ogólny zarys religii

spotkanie poprowadzi mgr Agata Oża-

skiej Możesz odejść bo cię kocham

Islamu

rowska-Nowicka

¦  13.11. g. 16 spotkanie z Beatą

¦  22.11. g. 18 z cyklu Poznaj Islam,

¦  24.11. g. 10 z cyklu Spotkania week-

Ostrowicką

warsztat i wykład Kaligrafia arabska

endowe w Ogrodzie Botanicznym –

nego rodzica warsztaty dla rodziców i nauczycieli; zapisy i prowadzenie Pau-

¦  16.11. g. 16 otwarcie wystawy prac Stanisława Mrowińskiego

centra kultury Zoogamia, czyli zapylanie kwiatów przez

¦  8.11. g. 18.30 wieczór poetycki Kata-

zwierzęta; spotkanie poprowadzą mgr inż.

rzyny Kokoszyńskiej

Beata Grabowska, mgr inż. Tomasz Kubala

¦  9.11. g. 20 Polskie tropy rosyjskich

¦  warsztaty artystyczne w Botaniku

bardów koncert Evgena Malinovskiyego;

Listopad w Ogrodach wyobraźni, więcej

wstęp 25 zł

na www.ogrod.amu.edu.pl

¦  15.11. g. 18.30 otwarcie wystawy malarstwa Witolda Zakrzewskiego Ob-

Ośrodek Języka Francuskiego UAM

razki z wystawy

kierownik dr Marta de Mezer

Grabowskiej-Andrijew

¦  29.11. g. 18.30 wieczór poetycki Zofii

Collegium H. Cegielskiego tel./fax 61 829 29 47

Stowarzyszenie Twórców i Sympatyków Kultury

ul. 28 Czerwca 1956 r. nr 198

(Nie)Tylko dla młodych!

www.amu.edu.pl/alliance

przy KWP w Poznaniu, www.stisk.pl

2 grudnia rusza Międzynarodowy

afpoznan@amu.edu.pl

¦  do 30.11. (Galeria 2. Piętro, Szkoła

Festiwal Filmów Młodego Widza

sekretariat: pon.-pt. g. 10-15

Podstawowa nr 62, ul. Druskiennicka 32)

Ale Kino!, ale… już od 13 listopada

biblioteka i czytelnia: pon., wt., czw., pt.

W kręgu kultury romskiej – wystawa prac

będzie można nabyć bilety na pro-

g. 10-15, śr. g. 10-17

plastycznych środowiska romskiego z oka-

jekcje i wydarzenia festiwalowe.

¦  wtorki klub Scrabble

zji zakończenia X Światowych Spotkań

Festiwal, który korzeniami sięga lat

¦  listopad wystawa fotograficzna Zna-

Romskich (malarstwo, rysunek, rzeźba)

60., należy do najważniejszych wy-

ne i mniej znane zamki nad Loarą autor-

¦  do 30.11. (Green Galeria, ul. Zeylan-

darzeń filmowych skierowanych do

stwa Małgorzaty Kowalskiej

da 3) Interpretacja koloru – wystawa ma-

młodego kinomaniaka. Organizato-

larstwa Danuty Dagry-Grabowskiej

rzy festiwalu oraz zaproszeni goście

Piwnica duchowa

¦  do 30.11. (Galeria 2. Piętro, Szkoła Pod-

(twórcy, producenci filmowi, akto-

Karmelitańskie Centrum Duchowości

stawowa nr 62, ul. Druskiennicka 32) wy-

rzy, pedagodzy) przez tydzień będą

Wzgórze św. Wojciecha

stawa obrazów Sławomira Szeleszkiewicza

uczyć i pokazywać, jak rozmawiać

klasztor oo. Karmelitów Bosych

¦  do 30.11. (Green Way, ul. 23 Lutego

o sztuce filmowej z najmłodszymi

ul. Działowa 25, tel. 61 852 92 93

10) Z daleka i z bliska – wystawa prac

uczestnikami.

wojciechciak@poczta.onet.pl

Katarzyny Makowskiej

Festiwal to przede wszystkim praw-

prowadzący o. Wojciech Ciak OCD

dziwa uczta kinomana. Program po-

¦  6.11. g. 19. z cyklu Dialogi poetyckie,

dzielony został na siedem sekcji (Ale

spotkanie Wspominki i ślady, czyli zapale-

Trakt Centrum Turystyki Kulturowej

Kino! Konkurs Filmy Aktorskie, Ale

nie pamięci; prowadzenie Andrzej Sikorski

ul. Zagórze 6A, tel. 61 279 70 20

Kino! Konkurs Filmy Animowane, Pa-

¦  13.11. g. 19 z cyklu Galeria spotkań,

www.poznan.pl/trakt

norama, Ale Kino! Najnajmłodszego

wykład Krzysztofa Kozłowskiego i Toma-

¦  4.11. g. 19 (Cafe Misja, ul. Gołębia 1)

Widza, Ale Kino! Z Piłką, Ale Kino! Ale

sza Kowalskiego Czy Szekspir był katoli-

prelekcja Dainy Kolbuszewskiej Jak odbu-

Historia!, Ludzie Dla Ludzi). Zobaczy-

kiem?; prowadzenie Jakub Żmidziński

dowano katedrę ze zniszczeń wojennych?,

my zatem filmy z całego świata – za-

¦  16.11. g. 19 Teatr Droga

wstęp wolny

równo te z zagranicznych festiwali, jak

¦  25.11. g. 17 z cyklu Wielcy Mistycy,

¦  17.11. g. 12 wycieczka po Ostro-

i mniej znane, kameralne, ale również

prezentacja poświęcona ks. Janowi Ziei;

wie Tumskim Jak odbudowano katedrę

na światowym poziomie.

wybór tekstów i wprowadzenie Małgo-

ze zniszczeń wojennych?, zbiórka przy

rzata Grzywacz, reżyseria Aleksander

Kościele NMP, wstęp wolny

Tomasz Bombrych

Machalica mów Młodego Widza Ale Kino!

PoemaCafe

2-9.12.

uwaga! nowy adres!

Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury

szczegóły na: www.alekino.com

ul. Langiewicza 2

ul. Bolesława Prusa 3, tel. 61 664 08 50

www.poemacafe.pl

www.wbp.poznan.pl

¦ Międzynarodowy Festiwal Fil-

centra kultury domy kultury

Pop-art dla dzieci w wieku 7-12 lat; koszt 10 zł ¦  5.11. g. 16.30-18.15 z cyklu Sztucz-

Komorniki

ki, zajęcia twórcze Jesienna mozaika

ul. Stawna 7/11, tel. 61 8107449

dla dzieci w wieku 5-6 lat; koszt 8 zł

e-mail gokkomorniki@wp.pl

¦  5.11. g. 17 (Teatr Animacji,

¦  do 26.11. wystawa Święci

ul. Św. Marcin 80/82) dziecięca scena

Organizatorzy piszą: Nie ma dnia bez

prezentacji teatralnych

patrona, to właśnie świętych wspomi-

¦  5.11. otwarcie wystawy prac

namy nie tylko na kartach kalendarza.

uczestników młodzieżowej pracowni

Wizerunki są wędrówką poprzez histo-

rysunku i malarstwa Ołówkiem i wę-

rię, sztukę, geografię, filozofię. Obco-

glem

wanie z sacrum, odczytywanie zawar-

¦  10.11. g. 10-12.30 z cyklu Mamy

tej w dziele symboliki jest metodą na

projekt!,

lepsze zrozumienie ich życia. Wystawa

ne Wymarzony plac zabaw dla dzieci

Święci ukazuje nie tylko ikonografię,

w wieku 7-12 lat; koszt 10 zł

rzeźbę i inne sztuki plastyczne, ale po-

¦  12.11. g. 11 Mała Akademia Teatru

W ramach wystawy Święci w Gminnym

zwala na odczytanie wielu wartości za-

¦  12.11. g. 16.30-18.05 z cyklu

Ośrodku Kultury w Komornikach zobaczymy

wartych w personifikacjach. Wciąż ak-

Sztuczki, zajęcia twórcze Puszka na

prace m.in. Andrzeja Kołodziejczyka

tualnych, bo zakorzenionych w naszej

skarby dla dzieci w wieku 5-6 lat;

kulturze. Oblicza świętości zmieniały

koszt 8 zł

Antoine’a de Saint-Exupery’ego Od czy-

się poprzez wieki, mimo to ikonografia,

¦  17.11. g. 10-12.30 z cyklu Mamy

tania do działania. W świecie Małego

symbolika, kanoniczność, replikacja

projekt!, warsztaty z designu Strój dla

Księcia

nigdy nie straciły autentyzmu. Propo-

artysty dla dzieci w wieku 7-12 lat;

¦  10.11. g. 11 z cyklu TworzyMy, pla-

nowana ekspozycja znajduje odzwier-

koszt 10 zł

styczne warsztaty Zdobienie słoiczków

ciedlenie w pielgrzymowaniu trwałych

¦  19.11. g. 16.30-18.05 z cyklu Sztucz-

dla dzieci 3-5-letnich z rodzicami; obo-

wartości i ich przenikaniu do codzien-

ki, zajęcia twórcze Ściana cała w smo-

wiązują zapisy telefoniczne, wstęp 5 zł

ności.

kach dla dzieci w wieku 5-6 lat;

za dziecko (rodzice gratis)

koszt 8 zł

¦  16.11. g. 17.30 Taniec renesansowy

Młodzieżowy Dom Kultury nr 1

¦  23-25.11. VII edycja otwartych

warsztaty taneczne dla dzieci ze szkół

warsztatów tańca współczesnego

podstawowych; obowiązują zapisy tele-

Droga Dębińska 21

¦  23.11. Taneczny Klub Filmowy

foniczne

tel. 61 833 79 10

¦  24.11. g.10-12.30 z cyklu Mamy pro-

¦  17.11. g. 11 z cyklu TworzyMy pla-

www.mdk1.pl

jekt! warsztaty ekologiczne Plastikowe

styczne warsztaty Telefon sznurkowy dla

¦  17.11. g. 13 otwarcie XI Przeglądu

potwory dla dzieci w wieku 7-12 lat;

dzieci 3-5-letnich z rodzicami; obowiązują

Twórczości Nauczycieli. Na wystawie

koszt 10 zł

zapisy telefoniczne, wstęp 5 zł za dziecko

prezentowane będą obrazy olejne i na

¦  26.11. g. 16.30-18.05 z cyklu

(rodzice gratis)

jedwabiu, rysunek, rzeźba oraz foto-

Sztuczki, zajęcia twórcze Diorama pod-

¦  23.11. g. 17.30 Kolaż inspirowany

grafia

wodnego świata dla dzieci w wieku 5-6

muzyką warsztaty interaktywne dla dzie-

lat; koszt 8 zł

ci ze szkół podstawowych, obowiązują

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2

warsztaty

Fot. Materiały organizatorów

Gminny Ośrodek Kultury

architektonicz-

zapisy telefoniczne

ul. Za Cytadelą 121

Młodzieżowy Dom Kultury nr 3

styczne warsztaty Gra planszowa dla

tel. 61 820 11 12

ul. Jarochowskiego 1

dzieci 3-5-letnich z rodzicami; obowiązują

mdk2@mdk2.pl

tel. 61 866 57 47, mdk3@tmpsc.pl

zapisy telefoniczne, wstęp 5 zł za dziecko

www.mdk2.pl

www.mdk3lazarz.pl

(rodzice gratis)

¦  3.11. g. 10-12.30 z cyklu Mamy pro-

¦  9.11. g. 17.30 spotkanie dla młodzie-

¦  30.11. g. 17.30 andrzejki; obowiązują

jekt!, warsztaty sztuki współczesnej

ży od 11 lat inspirowane opowieścią

zapisy telefoniczne

¦  24.11. g. 11 z cyklu TworzyMy, pla-

centra kultury Piekła, Wyjście Ewakuacyjne, Kabaret Krzesełko, Kabaret Maszynowy, Maszkotka, W Dresie po Lesie oraz gość specjalny Michał Kempa; bilety 15 zł ¦  9.11. g. 19 promocja książki Doskonale a nawet gorzej i spotkanie z Jarosławem Gugałą – dziennikarzem, publicystą i dyplomatą; wstęp wolny ¦  12.11. g. 19 wieczór z muzyką klasyczną Muzyka Karpat i nie tylko, koncert zespołu Besarabia; bilety 12 zł ¦  19.11. g. 19 Pieśni o drodze koncert Fot. A. Głuszko-Smolik

zespołu Czerwony Tulipan; bilety 35 zł (przedsprzedaż) i 45 zł (w dniu koncertu) ¦  24-25.11. Poznaj Polskę – turystyka dla aktywnych (Góry Orlickie – jesienny rajd pieszy), informacja pod nr. tel. 630 33 47

ODK Pod Lipami zaprasza na koncert grupy Babu Król 26.11. o g. 19

¦  26.11. g. 19 Sted koncert grupy

DK Stokrotka

¦  23.11. g. 19 wspólne wyjście do Te-

Babu Król, bilety 25 zł (przedsprzedaż)

ul. Cyniowa 11

atru Wielkiego na spektakl Traviata Giu-

i 35 zł (w dniu koncertu)

tel./fax 61 867 19 19

seppe Verdiego

¦  28.11. g. 19 z cyklu Klub Obieży-

www.dkstokrotka.pl

¦  24.11. g. 19 zabawa andrzejkowa dla

światów, prelekcja i pokaz multimedial-

dkstokrotka@tlen.pl

młodzieży

ny Mietka Bieńka Hajer w Afryce czyli

¦  3.11. g. 16 Poznańska jesień gitaro-

¦  26.11. g. 18 koncert Przeboje świa-

jazda po bandzie, wstęp wolny

wa II konkurs dla gitarzystów amatorów:

ta w wykonaniu Tadeusza Haina (sak-

¦  30.11. g. 17 impreza andrzejkowa

solistów i zespołów gitarowych od duetu

sofon i trąbka) oraz Piotra Jurkiewicza

dla seniorów Dzień Złotego Wieku

do oktetu

(piano)

ODK Słońce

¦  8.11. g. 12 z cyklu Bezpieczny Senior, spotkanie przygotowane wspólnie

ODK Orbita

z Wydziałem Zarządzania Kryzysowe-

os. Kosmonautów 118

tel. 61 630 32 68

go i Bezpieczeństwa Urzędu Miasta

tel. 61 630 33 28 (po g. 15)

odkslonce@psmwinogrady.pl

os. Przyjaźni 120

www.psmwinogrady.pl

Poznania

¦  10.11. g. 10 czwarty turniej par

ODK Pod Lipami

¦  9.11. g. 20 kąpiel w dźwiękach mis

w brydżu sportowym

Biblioteka Raczyńskich

i gongów tybetańskich;

¦  11.11. g. 16 koncert z okazji Święta

os. Pod Lipami 108 a

bilety 15 zł

Niepodległości oraz wspólne śpiewanie

tel. 61 820 07 93

¦  21.11. g. 18.30 spotkanie z Markiem

pieśni patriotycznych

fax 61 828 73 47

Rezlerem, autorem książki Wielkopola-

¦  17.11. g. 10 wycieczka na Wzgórze

www.psmwinogrady.pl

nie pod bronią 1768-1921

św. Wojciecha i Cmentarz Zasłużonych

lub www.bracz.edu.pl

¦  23.11. g. 20 zabawa andrzejkowa

Wielkopolan O tych, którzy walczyli

odkpodlipami@psmwinogrady.pl

– spotkanie przy kawie, herbacie i cie-

o Niepodległą

¦  5.11. g. 19 otwarcie wystawy foto-

ście;

¦  17.11. g. 16 zabawa andrzejkowa dla

grafii artystycznej Moje Tatry

bilety 25 zł

seniorów

Wojciecha Rosika; wstęp wolny

¦  30.11. g. 19 otwarcie wystawy Po-

¦  21.11. g. 10 integracyjna zabawa

¦  7.11. g. 19 II PeStKa, czyli Drugie

między Magdaleny Smugały

andrzejkowa dla młodzieży, uczestników

Poznańskie

Terapii Zajęciowej Śmiałek

wystąpią kabarety: Czesuaf, Czołówka

Spotkanie

Kabaretowe;

Centra i domy kultury – oprac. T.B.

varia Rocznice listopadowe

Narodowe Święto Niepodległości 11 listopada

Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania

5.11.1802 Zmarł ks. Józef Rogaliński

g. 8.30 – złożenie przez delegacje

¦ Prelekcja Marka Rezlera O poznań-

(ur. 1728), fizyk, astronom, ostatni rek-

kwiatów pod tablicami pamiątkowymi:

skich kronikarzach

tor kolegium jezuickiego w Poznaniu.

Marszałka J. Piłsudskiego, F. Ratajcza-

5.11. g. 18 mała sala sesyjna Urzędu

5.11.1882 Urodził się Jerzy Koller (zm.

ka, I.J. Paderewskiego, pomnikiem Po-

Miasta, plac Kolegiacki 17

1970), muzealnik, krytyk teatralny, au-

wstańców Wielkopolskich, pomnikiem

wstęp wolny

tor gawęd radiowych.

15. Pułku Ułanów Poznańskich.

¦ Kraszewscjada: Śladami J.I. Kra-

6.11.1842 Urodził się Bolesław Łasz-

g. 9 – msza święta za Ojczyznę, Fara

szewskiego w Poznaniu

czyński (zm. 1909), jeden z najlepszych

Poznańska, ul. Gołębia 1

22.11. g. 18 Muzeum-Pracownia J.I. Kra-

malarzy wielkopolskich XIX wieku.

g. 10.30 – oficjalne uroczystości na

szewskiego, ul. Wroniecka 14

11.11.1992 W kościele św. Wojciecha

placu Wolności: wciągnięcie flagi na

wstęp wolny

została złożona urna z sercem gen. Jana

maszt – hymn, wystąpienie Wojewody

¦ Prelekcja Klubu 6 Kontynentów

Henryka Dąbrowskiego.

Wielkopolskiego, Apel Pamięci, defila-

TMMP: Podróż do Hiszpanii

13.11.1872 Urodził się Eugeniusz Pia-

da pododdziałów.

21.11. g. 16 Sala Sesyjna nr 3 Urzędu

secki (zm. 1947), lekarz, profesor

Ponadto 18.11. o g. 10 w Bazylice Archi-

Miasta

Uniwersytetu Poznańskiego, działacz

katedralnej odprawiona zostanie msza

¦ Nie siedź w domu, chodź na wyciecz-

w zakresie kultury fizycznej. Jego imię

św. w intencji władców polskich z dy-

kę – sobotnie przechadzki po mieście

nosi poznańska Akademia Wychowania

nastii Piastów.

3.11. Cmentarz na Miłostowie od ul. wejściem na cmentarz, przewodnik

(ur. 11.09.1862), lekarz, działacz poli-

Koło Przewodników PTTK im. Marcelego Mottego

tyczny. Jego imię nosi poznański szpital

pl. Kolegiacki 16

10.11. Plac Kolegiacki i Hotel Kolegiacki,

dziecięcy.

tel./fax 61 853 03 97

zbiórka o g. 10 przed hotelem, przewod-

14.11.1902 Przy ul. Ratajczaka otwarto

www.przewodnicy-pttk.org

nik Krystyna Srokówna.

bibliotekę im. Cesarza Wilhelma (dzisiaj

XX Przechadzki dla Mieszkańców

Biblioteka Uniwersytecka).

Poznania

20.11.2002 Zmarł Florian Dąbrowski

¦ 4.11. Cmentarz Zasłużonych Wielkopo-

III Konkurs fotograficzny Przyroda w obiektywie

(ur. 1913), kompozytor, profesor po-

lan, spacer prowadzi Aleksandra Juchacz.

Prace należy przesyłać do 15.12.2012. Re-

znańskiej Akademii Muzycznej.

Spotkanie przy wejściu na cmentarz.

gulamin konkursu oraz dokładny opis PDF

21.11.1972 Zmarł Jan Kuglin (ur.

¦ 11.11. Poznań u progu niepodległości

-a na stronie: www.zpfp.pl/ow,pdf.htm.

16.06.1892), artysta-typograf, bibliofil,

– zmiany w krajobrazie miasta, spacer

Dla zwycięzców przewidywane atrakcyj-

w okresie międzywojennym związany

prowadzi Krzysztof Wawrzyniak, spo-

ne nagrody. Finał konkursu odbędzie się

z Poznaniem.

tkanie przy pomniku Cyryla Ratajskiego

podczas Poznańskiego Dnia Fotografii

24.11.1887 Urodził się Franciszek Rataj-

u zbiegu ul. Półwiejskiej i Królowej Ja-

(PDF) 19.01.2013. w Muzeum Archeolo-

czak (zm. 1918), pierwszy poległy w po-

dwigi.

gicznym przy ul. Wodnej 27 w Poznaniu.

wstaniu wielkopolskim.

¦ 18.11. Palmiarnia i schron przeciwlot-

Organizator: Związek Polskich Fotogra-

29.11.1892 Urodził się Franciszek

niczy w parku Wilsona, spacer prowa-

fów Przyrody Okręg Wielkopolski

Brodniewicz (zm. 1944), aktor, czo-

dzą Lucyna Lewińska i Krystyna Górska,

łowy amant międzywojennego kina

spotkanie przed wejściem do Palmiarni.

polskiego. Do wybuchu I wojny świa-

Rozpoczęcie spacerów o g. 11.

towej, a także po jej zakończeniu, wy-

Uwaga: Spacer dla osób niepełno-

stępował na scenie Teatru Polskiego

sprawnych!

Poznań Fair Jam 2-4.11.

w Poznaniu.

¦ 17.11. Spacer po Palmiarni oraz do

W ciągu dwóch dni, w ponad 50

29.11.1912 Powstał pierwszy skautow-

kawiarenki. Spotkanie przed wejściem

miastach na całym świecie powsta-

ski zastęp żeński im. Emilii Plater.

do Palmiarni. Czas spaceru: od g. 11 do

ną prototypy innowacyjnych usług,

13. Prowadzą przewodnicy PTTK.

produktów, a także nowe inicjatywy

Fizycznego.

Stary Rynek 10, tel. 61 852 85 20

Gnieźnieńskiej, zbiórka o g. 10 przed

13.11.1932 Zmarł Bolesław Krysiewicz

J.P.

Krystyna Srokówna.

konferencje, spotkania, wykłady…

varia lub stowarzyszenia związane z ideą

Organizatorzy: Rada Doktorantów Uni-

zrównoważonego

Global

wersytetu Ekonomicznego w Poznaniu

XXXIII Seminarium Mediewistyczne

Sustainability Jam jest imprezą nieko-

oraz Kwartalnik Naukowy Intercathe-

im. Alicji Karłowskiej-Kamzowej

mercyjną, opartą na działaniach wolon-

dra. Konferencji patronują rektorzy

Katedra, ratusz, dwór. Wielkie miasta

tariuszy. Poznań Fair Jam odbędzie się

poznańskich uniwersytetów UEP i UP,

a władza świecka i kościelna w kulturze

przy ul. Mostowej 11. Impreza jest bez-

a także Prezydent Poznania i Prezes

średniowiecznej Europy

płatna, ale liczba miejsc ograniczona.

Związku Miast Polskich Ryszard Gro-

29.11. Muzeum Archidiecezjalne,

Partnerzy: Commercial Communica-

belny.

ul. J. Lubrańskiego 1

rozwoju.

30.11. Sala Posiedzeń Poznańskiego

tions, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu. Informacje na: www.facebook. com/PoznanJams

Wykłady otwarte Wszechnicy Piastowskiej

Towarzystwa Przyjaciół Nauk, ul. Mielżyńskiego 27/29

Poznańskiego Towarzystwa Przyja-

InterEconoMIX 2012

ciół Nauk

Międzynarodowa Konferencja Mło-

¦ 7.11. Prof. dr hab. Jerzy Głuszek Za-

dych Naukowców

pobieganie chorobom układu krążenia

literatura

(leczenie niefarmakologiczne)

XII Festiwal Sztuki Słowa Verba Sacra

dyskursu w naukach ekonomicznych

¦ 14.11. Prof. dr hab. Jerzy Głuszek Nad-

listopad – grudzień 2012

i branżowych poprzez włączenie do nie-

ciśnienie tętnicze – problem społeczny

w programie:

go młodych, początkujących badaczy.

¦ 21.11. Prof. dr hab. Stanisław Zapal-

¦ Gala Dziecięca Korczaka, aula UAM,

Tematyka obejmuje zagadnienia z za-

ski Choroby tętnic – zapobieganie

5.11.

kresu nauk ekonomicznych oraz przy-

¦ 28.11. Prof. dr hab. Andrzej Grzybow-

¦ Maraton Kraszewskiego, kawiarnie

rodniczych i technicznych.

ski Choroby oczu u osób starszych

Starego Miasta, 12-17.11.

24.11. Kolegium Rungego Uniwersytetu

Wykłady rozpoczynają się o g. 18,

¦ Błogosławieni z Poznania-Piątka Po-

Przyrodniczego

w Sali Posiedzeń PTPN, ul. S. Mielżyń-

znańska, katedra, 18.11.

www.intereconomix.pl

skiego 27/29.

¦ Gala Cytatów, aula UAM, 25.11.

Celem

konferencji

jest

ożywienie

¦ Janusz Korczak, Modlitwy ludzi którzy się nie modlą, Dworzec Letni PKP

Zaduszkowe Nabożeństwo Ekumeniczne

¦ Internetowy Konkurs dla aktorów na interpretację tekstu biblijnego i klasycznego (Internet) 5-30.11. ¦ Benefis Haliny Łabonarskiej, Piwnica Duchowa, klasztor karmelitów bosych, 2.12. więcej na www.verbasacra.pl

XXXV Międzynarodowy Listopad Poetycki, 6-9.11. 6.11. Klub Starówka, ul. Wielka 1 ¦ g. 16 prezentacja Koła Młodych, Grupa Literyczna na Krechę (prowadzenie: Łucja Dudzińska) Bucharzewo – Bukowce, 3.11. g. 17

dzenie: Jerzy Grupiński) ¦ g. 18 Turniej Jednego Wiersza ( dla

muzyką oraz wspomnieniem tych, których już nie ma wśród nas. Dojazd: z Pozna-

autorów przed debiutem książkowym),

ku Chojna, po ok. 2 km, za stawami rybnymi ponownie skręt w prawo w kierunku

Fot. Z. Szmidt

wieczorne, pełne zadumy i nastrojowe spotkanie z przyrodą, recytacjami wierszy, nia przez Kwilcz do Sierakowa, dalej przez most na Warcie skręt w prawo w kierun-

¦ g. 17 warsztaty literackie ( prowa-

koncert poezji śpiewanej w wykonaniu Tomasza Bateńczuka ¦ g. 19.30 czytanie wierszy ulubionych

varia autorów przez poetów, ze szczególnym

szczęścia (może romans)? cyberkobieta

uwzględnieniem Władysława Broniew-

– czy nie wymagamy od siebie zbyt wie-

skiego (prowadzenie: Paweł Kuszczyński)

le? jak zaprzyjaźnić się z samą sobą?

7.11.

¦ 6.11. g. 17 Biblioteka Raczyńskich,

¦ g. 9 inauguracja (Aula Lubrańskiego

filia Wildecka, ul. Robocza 4

propon u je Joanna Frankiewicz

UAM, ul. Wieniawskiego 1), otwarcie Festiwalu, przyznanie Nagrody Literac-

Czwartek Literacki

kiej XXXV MLP, ogłoszenie werdyktu

Ryszard Krynicki – wieczór autorski

jury konkursu o Nagrodę Kazimiery

prowadzenie: Piotr Śliwiński

Iłłakowiczówny,

29.11. g. 18 Sala Czerwona Pałacu Dzia-

Ryszard Liminowicz (najbardziej

łyńskich

kresowy poznaniak i najbardziej po-

Maraton

Poetycki,

koncert barda rosyjskiego Vladimira

Bigos, który łączy

znański kresowiak) od lat robi wie-

Stockmana, esej prof. dra hab. Stanisława Kowalika Pukanie do wrót umysłu…

Wieczór autorski

le, żeby poznaniacy i kresowiacy

poezją, kiermasz książek

Gitta Rutledge – poetka z obywatel-

poznawali się, spotykali, uczyli od

¦ g. 12 spotkania autorskie w bibliote-

stwem polsko-amerykańskim, urodzo-

siebie i sobie pomagali. To działa!

kach, domach kultury i lekcje poetyckie

na na pograniczu Europy i Azji, autorka

Warto się o tym przekonać i 24.11.

w szkołach

książek: Labirynt, Fascynacje, Zwierze-

wziąć udział w kolejnym wieczorze

¦ g. 15 wręczenie Nagrody im. Kazi-

nia, Namiętności, należąca do Związku

pod hasłem Bigos Nowogródzko-

miery Iłłakowiczówny (Muzeum Pra-

Pisarzy Polskich na Obczyźnie (z siedzibą

Wileński po Wielkopolsku. W tym

cownia, ul. Gajowa 4)

w Londynie) oraz do Koła Literackiego

roku przedsięwzięcie odbędzie się

¦ g. 17 Zaduszki poetyckie w Muzeum

przy Klubie Nauczycieli Miasta Poznania.

w kościele Bożego Ciała i nawiąże

Archidiecezjalnym z udziałem Aleksan-

Na spotkaniu w dn. 27.11. o g. 17 w klu-

do wydarzenia, które przed wieka-

dra Machalicy i tria jazzowego

bie przy ul. Słowackiego 58/60 (oficyna

mi miało w nim miejsce: w 1410

g. 19 wieczór poetycko-muzyczny na

w podwórzu) będzie można usłyszeć

roku, właśnie w wigilię św. Kata-

moście Jordana lub w Muzeum Archi-

wiersze z najnowszej książki poetki Po-

rzyny, Władysław Jagiełło, Król

diecezjalnym

między kroplami.

Polski i Najwyższy Książę Litwy,

8.11. miejscowości Wielkopolski i Po-

przybył tu, aby dziękować za wik-

Słowo jak chleb

torię pod Grunwaldem. Na godzinę

VII Ogólnopolski Konkurs Poetycki

18 zaplanowano więc mszę świętą,

kach, domach kultury i lekcje poetyckie

im. Łucji Danielewskiej (1932-2004)

a po niej ognisko z bigosem (a jak-

w szkołach

Organizatorzy proszą o nadsyłanie

że!) i barszczem, a także liczne wy-

¦ g. 17 prezentacja twórczości po-

niepublikowanego i nienagradzanego

stępy artystyczne oraz prezentacje

etów zagranicznych (Markietanka, ul.

utworu (jeden wiersz opatrzony go-

historyczne.

Niezłomnych 1, wstęp wolny), koncert

dłem) w siedmiu egzemplarzach. Wier-

Warto pamiętać i o tym, że Towa-

Evgena Malinovskiyego (wstęp wolny)

sze należy przesyłać pocztą na adres:

rzystwo Miłośników Wilna i Ziemi

9.11. g. 11 spacer Traktem Cesarsko-

Fundacja Wspierania Kultury im. Łucji

Wileńskiej co roku organizuje zbiór-

Królewskim, udział w wydarzeniach

Danielewskiej w Poznaniu, os. Lecha

kę darów, które zawozi na Kresy.

kulturalnych Poznania

123/16, 61-299 Poznań. Termin nadsyła-

W tym roku można je przynosić do

nia wierszy: 6.11.2012 r. Decyduje data

kościoła pw. Świętego Krzyża na

Jesienne Spacery po Literaturze

stempla pocztowego. Uroczyste wrę-

Górczynie w dniach 6-9.12.

czenie nagród nastąpi w dniu imienin Łu-

Od lat zachwyca mnie wschodnia

spotkanie z poznańskimi pisarkami: Jo-

cji (13.12.) w Naszym Klubie, ul. Woźna

serdeczność i otwartość. Poznania-

anną Opiat-Bojarską, Iwoną J. Walczak

10 o g. 18.30. Organizatorzy: Fundacja

cy też są życzliwi ludziom, ale nie

i Małgorzatą Hayles, czyli literackie po-

Wspierania Kultury im. Łucji Danielew-

zawsze umieją to okazywać, i tego

szukiwania odpowiedzi na pytania: czy

skiej, Nasz Klub – Centrum Artystyczne

właśnie możemy się od kresowia-

kobieca solidarność to mit? jak odnaleźć

Iskra. Regulamin konkursu na stronie:

ków uczyć.

siebie w toksycznym związku? co zrobić

www.poezja-danielewska.org.pl

znań ¦ g. 11 spotkania autorskie w bibliote-

w sytuacji bez wyjścia? gdzie szukać

Varia – oprac. E.W.

11 listopada to w Poznaniu dzień jedzenia rogali zwanych świętomarcińskimi

9,50 zł

7,60 zł

Skąd wzięła się ta tradycja? Kim jest tajemnicza postać, która towarzyszy św. Marcinowi na okładce książki? Dowiecie się z uroczej książki napisanej i zilustrowanej przez Elizę Piotrowską. Specjalnie na 11 listopada – w imieninowej cenie!

A jeśli chcecie sami upiec świętomarcińskie rogale... Przygotujcie składniki: na ciasto: szklanka ciepłego mleka, łyżka suchych drożdży, jajko, wanilia, 3,5 szklanki mąki, 3 łyżki cukru, odrobina soli, kostka masła na nadzienie: 30 dag białego maku, garść orzechów włoskich, garść zblanszowanych migdałów, inne bakalie (według uznania), ¾ szklanki cukru, śmietana Dokładny przepis znajdziecie na specjalnym „rogalowym” fartuchu – tylko teraz w specjalnie obniżonej cenie!

21,40 zł

19,26 zł

kalendarium wydarzeń Wydawca: Wydawnictwo Miejskie Posnania ul. Ratajczaka 44, 61-728 Poznań, tel. 61 851 86 01 fax 61 856 04 56 Redakcja ul. Ratajczaka 44 I p., 61-728 Poznań, tel. 61 851 96 49 fax 61 856 04 55 www.kulturapoznan.pl www.ikspoznan.pl, iks@wm.poznan.pl Redagują: Ewa Obrębowska-Piasecka (p.o. redaktora naczelnego) eop@wm.poznan.pl Elżbieta Woźna (z-ca redaktora naczelnego) elbe@wm.poznan.pl Grażyna Soroka (sekretarz redakcji) soroka@wm.poznan.pl Fofografie w działach „polecamy” Anna Skowrońska Korekta: Anna Rogulska Tłumaczenie kalendarium Robert Pagett Skład i łamanie Studio Graficzne Wydawnictwa Miejskiego Posnania tel. 61 851 96 85 studio@wm.poznan.pl Druk Zakład Poligraficzny Antoni Frąckowiak Nakład: 3000 egz. Prenumerata RUCH, ul. Jasielska 11 prenumerata.poznan@ruch.com.pl, tel. 61 846 00 92 tel./fax 61 846 00 90 Copyright by Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań 2012 Redakcja przyjmuje informacje o imprezach do 8. dnia każdego miesiąca. Redakcja zastrzega sobie prawo do skrótów oraz opracowania zamówionych tekstów. Redakcja nie odpowiada za zmiany repertuarowe oraz za treść reklam. Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość zmian w programach. Indeks nr 369845

W każdą sobotę o g. 12.15 odbywają się farne koncerty organowe i kameralne (dochód z koncertów przeznaczony jest na renowację Fary).

1 listopada czwartek Wszystkich Świętych

Arcybiskup Antoni Baraniak w służbie Kościoła i Ojczyzny Muzeum Archidiecezjalne g. 10.45

Koncert: Voo Voo Blue Note g. 20

Wykład Marcina Barańskiego nt. buddyzmu Hala Sportowa AWF-u, ul. Droga Dębińska 10c, g. 11

XX Przechadzka dla Mieszkańców Poznania: Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan, spacer prowadzi A. Juchacz spotkanie przy wejściu na cmentarz o g. 11

4 listopada niedziela

Pierwszy dzień wystawy Dariusz Miliński. Malarstwo Galeria Sztuki Współczesnej Cechmanowicz

Calineczka na motywach baśni H.Ch. Andersena Teatr Animacji. g. 11

Bluesowy czwartek z charyzmą: Bąkowski & Glinka Klub Crime Story g. 19.30

Wykład Lamy Ole Nydahla nt. buddyzmu Hala Sportowa AWF-u, ul. Droga Dębińska 10c, g. 15 i 20

Ty i ja Studia Teatralnego Blum – spektakl dla dzieci w wieku 1-5 lat Concordia Design, ul. Zwierzyniecka 3, g. 10 i 11.30

Poznańska jesień gitarowa II konkurs dla gitarzystów amatorów: solistów i zespołów gitarowych od duetu do oktetu DK Stokrotka g. 16

Calineczka na motywach baśni H.Ch. Andersena Teatr Animacji. g. 11 i 13

2 listopada piątek

Poznań Fair Jam 2-4.11. inf. na 81 str. IKS-a i na www. facebook.com/PoznanJams Zaduszki u Jezuitów – wystawa fotografii Mirosława Skrzypkowskiego Galeria U Jezuitów g. 19 Dom Lalki Sz. Adamczaka, M. Siegoczyńskiego, K. Mokrosińskiego uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30 Zaduszki jazzowe Klub Muzyczny Fabrika g. 20 Koncert: Significant Time Blue Note g. 20 Spektakl Dwadzieścia minut z aniołem A. Wampiłowa w wyk. Studia Teatralnego Próby sala 322a CK Zamek g. 20.05 3 listopada sobota

Nie siedź w domu, chodź na wycieczkę sobotnia przechadzka po mieście: Cmentarz na Miłostowie od ul. Gnieźnieńskiej zbiórka o g. 10 przed wejściem na cmentarz Pudełko Studia Teatralnego Blum – spektakl dla dzieci w wieku 1,5-5 lat Concordia Design, ul. Zwierzyniecka 3 g. 10 i 11.30 Sesja poświęcona arcybiskupowi Antoniemu Baraniakowi, zorganizowana przez UAM, połączona z otwarciem wystawy

Zaduszkowe Nabożeństwo Ekumeniczne Bucharzewo – Bukowce, g. 17 inf. na 82 str. IKS-a 423. Koncert Poznański Pamięci Stefana Stuligrosza Viva Vivaldi, wykonawcy: Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii Poznańskiej Poznańskie Słowiki, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Maciej Wieloch – dyrygent, soliści Aula Uniwersytecka g. 18 Poznańska Koncertowa Jesień: koncert Terrorym Fever 3 hala nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich g. 18 Peepshow uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku życia Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Ich czworo. Obyczaje dzikich G. Zapolskiej Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Cyganeria G. Pucciniego Teatr Wielki g. 19 Dom Lalki Sz. Adamczaka, M. Siegoczyńskiego, K. Mokrosińskiego uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30 Koncert: Head Hunters , Swing Suicide Reset, ul. Bożnicza 5, g. 19.30

Wykład Lamy Ole Nydahla nt. buddyzmu Hala Sportowa AWF-u, ul. Droga Dębińska 10c, g. 13 Spotkanie z prof. Wiktorem Osiatyńskim, autorem książki Rehabilitacja Teatr Ósmego Dnia g. 18 Cyganeria G. Pucciniego Teatr Wielki g. 18 Poznańska Koncertowa Jesień Poznań Rocks!: Strachy Na Lachy, Muchy, The Ploy hala nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich g. 19 Peepshow uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku życia Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Prelekcja Dainy Kolbuszewskiej Jak odbudowano katedrę ze zniszczeń wojennych? Cafe Misja g. 19 Ich czworo. Obyczaje dzikich G. Zapolskiej Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Dom Lalki Sz. Adamczaka, M. Siegoczyńskiego, K. Mokrosińskiego uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30 Koncert: Duet Ben Kafo Klub Muzyczny Fabrika g. 20

kalendarium wydarzeń 5 listopada poniedziałek

Miejska Straż Wyobraźni, 5-9.11. inf. na 76 str. IKS-a i na www.csdpoznan.pl Dziecięca scena prezentacji teatralnych Teatr Animacji g. 17 Spotkanie z Czerwonym Kapturkiem na podstawie słuchowiska z serii Bajki Grajki, obowiązują zapisy Księgarnia Między Słowami, ul. Galileusza 8, g. 17 Spektakl gościnny: Berek czyli upiór w moherze Teatr Wielki g. 17.30 i 20.30 Wykład Marka Rezlera: O poznańskich kronikarzach Mała Sala Sesyjna nr 3 Urzędu Miasta g. 18 Wernisaż wystawy Breaking Apart Dan Senn (USA), Caroline Daniel (Australia) Galeria AT g. 18 I love you spektakl gościnny Teatr Muzyczny g. 18 Warsztaty śpiewu białego 5-6.11. Pawilon Nowa Gazownia g. 18 Otwarcie wystawy fotografii Moje Tatry Wojciecha Rosika ODK Pod Lipami g. 19

6 listopada wtorek

Nordic Jazz Festival, 6-10.11. program na 44 str. IKS-a i na www.nordicjazzfestival.pl Sakralia Targi Wyposażenia Kościołów, Przedmiotów Liturgicznych i Dewocjonaliów, 6-8.11., tereny MTP XXXV Międzynarodowy Listopad Poetycki, 6-9.11. inf. na 82 str. IKS-a Calineczka na motywach baśni H.Ch. Andersena Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Jesienny Spacer po Literaturze – spotkanie z poznańskimi pisarkami: J. Opiat-Bojarską, I. J. Walczak i M. Hayles Biblioteka Raczyńskich, filia Wildecka, ul. Robocza 4, g. 17 Poznański Przegląd Nowości Wydawniczych Książka lata 2012 Pracownia-Muzeum J. I. Kraszewskiego g. 18 Spotkanie z cyklu Art in Practice Galeria Art Stations g. 18 Aida G. Verdiego Teatr Wielki g. 18 Warsztaty śpiewu białego 5-6.11. Pawilon Nowa Gazownia g. 18

Klub Krótkiego Kina Sala Audiowizualna CK Zamek g. 19.15

Kwartet R. Harwooda Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30

Koncert: The Aristocrats + Wojtek Hoffmann Blue Note g. 20 Koncert: Loco Star Klub Muzyczny Fabrika g. 20 7 listopada środa

Kamień-Stone Targi Branży Kamieniarskiej, 7-10.11. tereny MTP Calineczka na motywach baśni H.Ch. Andersena reżyseria Artur Romański Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Spotkanie Zaduszki Literackie Muzeum Archidiecezjalne g. 17 Wykład otwarty Wszechnicy Piastowskiej PTPN: prof. dr hab. Jerzy Głuszek Zapobieganie chorobom układu krążenia (leczenie niefarmakologiczne) Sala Posiedzeń PTPN, ul. S. Mielżyńskiego 27/29, g. 18 Spotkanie z cyklu Biały mazur. Kino kobiet w polskiej kinematografii, wykład Moniki Talarczyk-Gubały Jadwiga i Dorota Kędzierzawskie Galeria Miejska Arsenał g. 18 Ocalenie wg M. Gorkiego i A. Tarkowskiego Malarnia Teatru Polskiego g. 18 Człowiek z La Manchy Mitcha Leigha Teatr Muzyczny g. 19 II PeStKa, czyli Drugie Poznańskie Spotkanie Kabaretowe ODK Pod Lipami g. 19 Kwartet R. Harwooda Scena Nowa Teatru Nowego g. 19.30

Niebostrzyg Teatr u Przyjaciół g. 20 Nordic Jazz Festival Blue Note: g. 19.30 Soren Bebe Trio g. 21.30 Nordic Jazz Festival: Malene Mortensen 8 listopada czwartek

Calineczka na motywach baśni H.Ch. Andersena reżyseria Artur Romański Teatr Animacji g. 9.30 Z cyklu Bezpieczny Senior, spotkanie przygotowane wspólnie z Wydziałem Zarządzania Kryzysowego i Bezpieczeństwa UMP DK Stokrotka g. 12 Warsztaty dziennikarskie: To jest temat! Pawilon Nowa Gazownia g. 17 Wykład Agaty MiatkowskiejGołdyn Surrealizm i surrealiści Hol Balkonowy CK Zamek g. 18 Wernisaż wystawy twórczości architektów Eryka Sieińskiego, Stefana Wojciechowskiego oraz Grzegorza Ziemiańskiego OP SARP, Stary Rynek 56 g. 18 Ocalenie wg M. Gorkiego i A. Tarkowskiego Malarnia Teatru Polskiego g. 18 VII Międzynarodowy Festiwal Flamenco Duende Poznań 2012, 8-11.11. inf. na 43 str. IKS-a i na www.festiwalflamenco.art.pl Wykład i prezentacja: Ogólny zarys religii Islamu. Filary wiary i islamu, muzułmanie w Polsce i na świecie oraz główne wartości muzułmańskie

reklama

XII Festiwal Sztuki Słowa Verba Sacra inf. na 82 str. IKS-a i na www. verbasacra.pl

Z cyklu Dialogi poetyckie, spotkanie Wspominki i ślady, czyli zapalenie pamięci; prowadzi Andrzej Sikorski Piwnica duchowa, klasztor oo. Karmelitów Bosych, ul. Działowa 25, g. 19

listopad 2012

III

kalendarium wydarzeń Muzułmańskie Centrum Kulturalno-Oświatowe, ul. Biedrzyckiego 13, g. 18 Aida G. Verdiego Teatr Wielki g. 18 Wieczór poetycki Katarzyny Kokoszyńskiej PoemaCafe g. 18.30 Wykład Piotra Szaradowskiego z cyklu Jak z obrazka – moda francuska od Ludwika XIV do Paula Poireta Dom Bretanii g. 18.30 Koncert Orkiestry Sinfonietta Aula Nova g. 19 Człowiek z La Manchy Mitcha Leigha Teatr Muzyczny g. 19 Bluesowy czwartek z charyzmą: Dr Blues & Soul Re Vision Klub Crime Story g. 19.30 Koncert: Karolina Kozak Blue Note g. 19.30 Koncert: Danza del Fuego Klub Muzyczny Fabrika g. 20 9 listopada piątek

Targi Optyczne Optyka, 9-10.11. tereny MTP Śpiąca królewna K. Aulitisovej Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Z cyklu Od Fidiasza do Banksy’ego, spotkanie Sztuka II poł. XV wieku Muzeum Narodowe g. 17 Spotkanie dla młodzieży od 11 lat inspirowane opowieścią A. de Saint-Exupery’ego Od czytania do działania. W świecie Małego Księcia

listopad 2012

Młodzieżowy Dom Kultury nr 3 g. 17.30

Koncert: Power of Trinity Klub Muzyczny Fabrika g. 20.30

Debata W Centrum o Centrum – Strefa Święty Marcin z udziałem przewodniczącego Komisji Rewitalizacji Rady Miasta Poznania – Mariusza Wiśniewskiego CK Zamek Sala Kominkowa g. 18

Nocne zwiedzanie zamku CK Zamek wejście B (schody) g. 21

Konkurs im. M. Dokowicz wernisaż wystawy Galeria Miejska Arsenał g. 18 VII Turniej Wierszy o Pierścień Dąbrówki Piątkowskie Centrum Kultury Dąbrówka, os. Bolesława Chrobrego 117, g. 18 Koncert 65-lecia Filharmonii Poznańskiej: Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Marek Pijarowski – dyrygent, Nikolai Demidenko – fortepian Aula Uniwersytecka g. 19 Człowiek z La Manchy Mitcha Leigha Teatr Muzyczny g. 19 Promocja książki Doskonale a nawet gorzej i spotkanie z Jarosławem Gugałą – dziennikarzem, publicystą i dyplomatą ODK Pod Lipami g. 19 Koncert: zespół Bajm Hala Arena g. 19 Koncert: Evgen Malinovskiy PoemaCafe g. 20 Kąpiel w dźwiękach mis i gongów tybetańskich ODK Słońce g. 20 Poznańska Koncertowa Jesień: Ania Dąbrowska hala nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich g. 20.15

10 listopada sobota

Nie siedź w domu, chodź na wycieczkę sobotnia przechadzka po mieście: plac Kolegiacki i Hotel Kolegiacki zbiórka o g. 10 przed hotelem Czwarty turniej par w brydżu sportowym DK Stokrotka g. 10 Śpiąca królewna K. Aulitisovej Teatr Animacji g. 11 i 13 Z cyklu Sito Sztuki, spotkanie dla dzieci (5-10 lat) Bo jak chuchnął, bo jak dmuchnął, to ten cały obraz Muzeum Narodowe g. 11.15 Koncert chórów Jesienne święto pieśni Dom Kultury w Tarnowie Podgórnym g. 15 Koncert Pro Sinfonika Bliskie Spotkania III Stopnia Aula Uniwersytecka g. 15 Prelekcja Witolda Przewoźnego o jesiennych zwyczajach i obrzędach W listopadowym nastroju. Od Zaduszek po andrzejkowe wróżby Muzeum Etnograficzne g. 16 Kocham Cię Polsko – konkurs pieśni i poezji patriotycznej dla dzieci i młodzieży z okazji imienin ulicy Święty Marcin i Święta Niepodległości kościół pw. Świętego Marcina g. 16 Koncert Dwie kultury – jeden świat: Stefan Tarara – skrzypce,

Joanna Marcinkowska – fortepian, Sinfonietta Polonia, JugendKammerOrchester Berlin sala koncertowa POSM II st. g. 17 Don Juan Moliera Scena Nowa Teatru Nowego g. 17.30 Człowiek z La Manchy Mitcha Leigha Teatr Muzyczny g. 18 Testament psa czyli historia o miłosiernej A. Suassuna (spektakl gościnny) Duża Scena Teatru Nowego g. 19 uwaga! premiera! Wieczny Kwiecień J. Jakubowskiego Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Scena Robocza – ośrodek rezydencji teatralnej: spektakl 777 Republiki Usta Usta Teatr Strefa Ciszy g. 19 Koncert: Young Guns Pod Minogą, ul. Nowowiejskiego 8, g. 19 Koncert: Duo Dram Blue Note g. 20 Vitcatius Teatr u Przyjaciół g. 20 Oszust C. Goldoniego Trzecia Scena Teatru Nowego g. 20.30 11 listopada niedziela Święto Niepodległości

inf. o obchodach na 81 str. IKS-a Imieniny Ulicy Św. Marcin inf. na 68 str. IKS-a

Chcesz przeczytać pierwszy? Zapisz się na newsletter sklepu internetowego www.sklep.wmposnania.pl Dla naszych subskrybentów miłe niespodzianki!

kalendarium wydarzeń XX Przechadzka dla Mieszkańców Poznania: Poznań u progu niepodległości – zmiany w krajobrazie miasta, spacer prowadzi K.Wawrzyniak spotkanie przy pomniku Cyryla Ratajskiego u zbiegu ul. Półwiejskiej i Królowej Jadwigi o g. 11

Duża Scena Teatru Polskiego g. 19

Z cyklu Bajeczna Niedziela u Raczyńskich – Paulina Holtz przeczyta fragmenty opowiadania W. Widłaka Pan Kuleczka – Radość Filia nr 2 Biblioteki Raczyńskich, os. Oświecenia 59, g. 12.30

Oszust C. Goldoniego Trzecia Scena Teatru Nowego g. 20.30

Koncert z okazji Święta Niepodległości oraz wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych DK Stokrotka g. 16 134. Koncert Świętomarciński W blasku dźwięków kościół pw. św. Marcina g. 16.45 Koncert Ryszarda Rynkowskiego Teatr Muzyczny g. 17 Don Juan Moliera Scena Nowa Teatru Nowego g. 17.30 Poznańska Koncertowa Jesień: Kult hala nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich g. 18 Kwiaty polskie koncert marszałkowski Teatr Wielki g. 18 Testament psa czyli historia o miłosiernej A. Suassuna (spektakl gościnny) Duża Scena Teatru Nowego g. 19 Wieczny Kwiecień J. Jakubowskiego

Koncert: Leman Acoustic Klub Muzyczny Fabrika g. 20 Koncert: Paweł Kowalczyk Kovalczyk FunkyJazz Live Blue Note g. 20

12 listopada poniedziałek

IX Ogólnopolski Konkurs Wiolonczelowy im. Dezyderiusza Danczowskiego oraz IX Ogólnopolski Konkursu Kontrabasowy im. Bronisława Adama Ciechańskiego, 12-18.11. inf. na 45 str. IKS-a Pierwszy dzień wystawy Aleksandra Mielińska. Backstage Galeria Obok Koncert Południe z Arte et scientia Aula Akademii Muzycznej g. 12 Warsztaty plastyczne oraz pokaz ilustracji do wierszy i baśni w 110 rocznicę urodzin M. Szancera; obowiązują zapisy Księgarnia Między Słowami, ul. Galileusza 8, g. 17

listopad 2012 Orquesta Buena Vista Social Club feat. Omara Portuondo Hala Arena g. 19 Wieczór z muzyką klasyczną Muzyka Karpat i nie tylko, koncert zespołu Besarabia ODK Pod Lipami g. 19 Przegląd filmów Jacka Bławuta: Wojownik (1996) CK Zamek Sala Audiowizualna g. 19.15 Zapaska & BeBoBul koncert w ramach projektu Niezły film, lepsza książka Klubokawiarnia Meskalina g. 20 Koncert: Mono Blue Note g. 20 13 listopada wtorek

SoFab Międzynarodowe Targi Materiałów Obiciowych i Komponentów do Produkcji Mebli Tapicerowanych, 1315.11. tereny MTP Śpiąca królewna K. Aulitisovej Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Tydzień z Astrid Lindgren w 105 rocznicę urodzin pisarki, 13-20.11. Księgarnia Między Słowami, ul. Galileusza 8

Spotkanie: Listopadowo o tych, którzy odeszli…, wspomnienie o zmarłych farmaceutach, prowadzą: Tadeusz Bąbelek, Jan Majewski Sala Konferencyjna Wielkopolskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej, ul. Rynarzewska 3 (róg ul. Palacza)

Hamlet W. Szekspira Malarnia Teatru Polskiego g. 18

Warsztaty fotograficzne Idealne zdjęcia prosto z aparatu Pawilon Nowa Gazownia g. 18

Warsztaty DIY, 13-15.11. Pawilon Nowa Gazownia g. 18 inf. na 71 str. IKS-a

Wieczór poświęcony Conradowi Drzewieckiemu Sala im. Conrada Drzewieckiego, Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa, ul. Gołębia 8, g. 18

Spotkanie z Hanną ZaworonkoOlejniczak, fotografemreporterem z Paryża Dom Bretanii g. 18.30 Koncert mozartowski Aula Nova g. 19 Muzyczna Zębatka – przesłuchania konkursowe Klub Muzyczny Fabrika g. 19 Z cyklu Galeria spotkań, wykład Krzysztofa Kozłowskiego i Tomasza Kowalskiego Czy Szekspir był katolikiem?; prowadzi Jakub Żmidziński Piwnica duchowa, klasztor oo. Karmelitów Bosych, ul. Działowa 25, g. 19 Koncert: Agata Kubiak Quartet Blue Note g. 20 Koncert: Czesław Śpiewa Klubokawiarnia Meskalina g. 20 Koncert: Lena Piękniewska Trzecia Scena Teatru Nowego g. 20.30 14 listopada środa

Śpiąca królewna K. Aulitisovej Teatr Animacji g. 9.30 Spotkanie z podróżnikiem Markiem Żakiem połączone z pokazem zdjęć 20 tysięcy mil kanadyjskich podróży Klub Starówka g. 16.45 Hamlet W. Szekspira Malarnia Teatru Polskiego g. 18 Koncert w ramach projektu 5 zmysłów. Pauza z udziałem osób biorących udział w warsztatach z towarzyszeniem Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus pod dyrekcją Agnieszki Duczmal Aula UAM g. 19

O KRYZYSIE • w małżeństwie • wieku średniego • w życiu księdza • podczas studiów reklama

w listopadowym miesięczniku www.miesiecznik.wdrodze.pl prenumerata@wdrodze.pl, tel. 61 850 47 27

kalendarium wydarzeń Wykład otwarty Wszechnicy Piastowskiej PTPN: prof. dr hab. Jerzy Głuszek Nadciśnienie tętnicze – problem społeczny Sala Posiedzeń PTPN, ul. S. Mielżyńskiego 27/29, g. 18 Mayday R. Cooneya Teatr Muzyczny g. 19 Nowa Scena Muzyczna: Moja Piaf Scena Nowa Teatru Nowego g. 19 Koncert z cyklu Środy organowe, Aula Nova g. 19 Jezioro łabędzie P. Czajkowskiego Teatr Wielki g. 19 Koncert: Emerson, Lake & Palmer Tribute Project Blue Note g. 20 Koncert: Katie Melua Hala Arena g. 20 Koncert: Lena Piękniewska Trzecia Scena Teatru Nowego g. 20.30 15 listopada czwartek

O Diabełku Widełku na podst. tekstów P. Gripariego Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Pierwszy dzień wystawy Erich Blume (6.IX 1884-10.IX 1912) Muzeum Archeologiczne Asf Teens – cykl specjalnych oprowadzeń dla uczniów szkół gimnazjalnych oraz licealnych Galeria Art Stations g. 16 Wykład Macieja Szymaniaka Rzeźby i rzeźbiarze w Poznaniu Hol Balkonowy CK Zamek g. 18 Emocje wobec sztuki w przestrzeni publicznej, spotkanie wokół wybranych projektów artystycznych w przestrzeni miejskiej Poznania poprowadzi Agnieszka Szablikowska Galeria Miejska Arsenał g. 18 Hamlet W. Szekspira Malarnia Teatru Polskiego g. 18 Otwarcie wystawy malarstwa Witolda Zakrzewskiego Obrazki z wystawy PoemaCafe g. 18.30 Mayday R. Cooneya Teatr Muzyczny g. 19

listopad 2012

Nowa Scena Muzyczna: Moja Piaf Scena Nowa Teatru Nowego g. 19

Poznańska Koncertowa Jesień: Hey, Dry The River hala nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich g. 19

Zupełnie przypadkiem! warsztaty dla dzieci na wystawie Moving Is Living Galeria Art Stations g. 12

Jezioro łabędzie P. Czajkowskiego Teatr Wielki g. 19

Mayday R. Cooneya Teatr Muzyczny g. 19

Wycieczka po Ostrowie Tumskim Jak odbudowano katedrę ze zniszczeń wojennych? zbiórka przy kościele NMP o g. 12

Bluesowy czwartek z charyzmą: Two Timer Klub Crime Story g. 19.30 Koncert: Progenergy Blue Note g. 19.30 Koncert: Pink Froyd Klub Muzyczny Fabrika g. 20.30 16 listopada piątek

Sztuka Dokumentu. 20-lecie Ośrodka Teatru Ósmego Dnia Radio w teatrze – reportaże W. Wasilewskiej i A. Czarkowskiej Ratajczaka 44 – prezentacja filmu M. Kęszyckiego oraz wystawa fotografii podsumowująca 20 lat działalności Ośrodka Teatru Ósmego Dnia Teatr Ósmego Dnia g. 19

Boat Show Targi Żeglarstwa i Sportów Wodnych, 16-18.11. tereny MTP

Interface. Kreatywne działania – warsztaty teatralne Teatr Strefa Ciszy g. 19

16-30.11. XIX Dni Bretanii inf. na 73 i 75 str. IKS-a

Służąca panią G. Pergolesiego Teatr Wielki Sala Drabowicza g. 19.30

O Diabełku Widełku na podst. tekstów P. Gripariego Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Otwarcie wystawy prac S. Mrowińskiego Drzewa w twórczości Stanisława Mrowińskiego Ogród Botaniczny g. 16 Warsztaty plastyczne Pawilon Nowa Gazownia g. 16 Sesja krytyczna z uczestnikami jesiennej edycji Międzynarodowego Programu Rezydencji Artystycznych w Poznaniu szczegóły na www.m-pra.org Galeria Miejska Arsenał g. 17 Sztuka ubioru – nowy cykl spotkań poświęconych modzie; spotkanie listopadowe W zdrowym ciele zdrowy duch poprowadzi Piotr Szaradowski Muzeum Narodowe g. 18 Hamlet W. Szekspira Malarnia Teatru Polskiego g. 18 Teatr Droga Piwnica duchowa, klasztor oo. Karmelitów Bosych, ul. Działowa 25, g. 19 Koncert Serenady na dobry wieczór: Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Christopher Hogwood – dyrygent, prowadzenie koncertu, soliści Aula UAM g. 19

Koncert: Kari Amirian Blue Note g. 20 Koncert: Tabu Klub Muzyczny Fabrika g. 20 XI Festiwal Zostań Gwiazdą Kabaretu – I eliminacja Scena na Piętrze g. 20 uwaga! premiera! Dyskretny urok burżuazji, reż. Marcin Liber Duża Scena Teatru Nowego g. 20 17 listopada sobota

Wycieczka na Wzgórze św. Wojciecha i Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan O tych, którzy walczyli o Niepodległą DK Stokrotka g. 10 Uwaga: Spacer dla osób niepełnosprawnych! Spacer po Palmiarni oraz do kawiarenki spotkanie przed wejściem do Palmiarni o g. 11 O Diabełku Widełku na podst. tekstów P. Gripariego Teatr Animacji g. 11 i 13 Z cyklu Muzealna Akademia Dziecięca, spotkanie Kim jesteśmy? – portrety naszych przodków Muzeum Narodowe g. 11.15

Otwarcie XI Przeglądu Twórczości Nauczycieli Młodzieżowy Dom Kultury nr 1 g. 13 Henryk Malik in memoriam – w 100-lecie Koła Śpiewaczego Hejnał Poznań-Starołęka sala kościoła pw. św. Jana Apostoła i Ewangelisty przy ul. Fortecznej 53. g. 15 Z cyklu Przedmiot do rozmowy, spotkanie z dr Joanną Minksztym Rozmowa z... pasem tyrolskim Muzeum Etnograficzne g. 16 Zabawa andrzejkowa dla seniorów DK Stokrotka g. 16 Pamięć wody Sh. Stephenson Scena Nowa Teatru Nowego g. 17 Krawiec S. Mrożka Duża Scena Teatru Polskiego g. 18 i 20 Mayday R. Cooneya Teatr Muzyczny g. 18 i 20.30 Stary Browar Nowy Taniec Studio Słodownia +3/double bill g. 19 Koncert jazzowy: Bebop and Roses Aula Nova g. 19 Interface. Kreatywne działania – warsztaty teatralne Teatr Strefa Ciszy g. 19 Hamlet A. Thomasa Teatr Wielki g. 19 Koncert Jessie Ware SQ Klub, Stary Browar g. 19 Dyskretny urok burżuazji, reż. Marcin Liber Duża Scena Teatru Nowego g. 20 Koncert: Laboratorium Blue Note g. 20

kalendarium wydarzeń 18 listopada niedziela

Z cyklu Spotkania weekendowe w Ogrodzie Botanicznym Ogród Botaniczny g. 10 XX Przechadzka dla Mieszkańców Poznania: Palmiarnia i schron przeciwlotniczy w Parku Wilsona, spacer prowadzą L. Lewińska i K. Górska spotkanie przed wejściem do Palmiarni o g. 11 O Diabełku Widełku na podst. tekstów P. Gripariego Teatr Animacji g. 11 i 13 Warsztaty dla dzieci i rodziców (zapisy tel. pod nr. 696 310 592 lub mailowo julia@fundacjamdk.pl) Fundacja Mały Dom Kultury, ul. Zamkowa 3/4 Pamięć wody Sh. Stephenson Scena Nowa Teatru Nowego g. 17 Spektakl gościnny Dobry wieczór kawalerski Teatr Muzyczny g. 17 i 19.30 Koncert: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus, Agnieszka Duczmal – dyrygent, Łukasz Długosz – flet aula UAM g. 18 XIII Charytatywny Koncert Jesienny: Anna Czartoryska Piano Bar (Stary Browar) g. 18 Krawiec S. Mrożka Duża Scena Teatru Polskiego g. 18 Hamlet A. Thomasa Teatr Wielki g. 18

Stary Browar Nowy Taniec Studio Słodownia +3/double bill g. 19 Interface. Kreatywne działania – warsztaty teatralne Teatr Strefa Ciszy g. 19 Dyskretny urok burżuazji, reż. Marcin Liber Duża Scena Teatru Nowego g. 20 Koncert: Dying For Some Action Klub Muzyczny Fabrika g. 20 Koncert: Wild Shooter Band (Włochy) + Dr Blues & Soul Revision Blue Note g. 20 19 listopada poniedziałek

Pierwszy dzień wystawy 15-lecie Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Muzeum Archidiecezjalne Koncert: Maciej Maleńczuk i psychodancing Teatr Wielki g. 18 i 20.30 Spotkanie z Szymonem Ziółkowskim – lekkoatletą, młociarzem, uczestnikiem wszystkich Olimpiad od 1996 r. Filia nr 8 Biblioteki Raczyńskich, ul. Osinowa 14/16, g. 18.30 Koncert z cyklu Poniedziałki w Akademii Aula Nova g. 19

listopad 2012 XX-lecie Fundacji Sceny na Piętrze Tespis: Galowa wizyta u Rodziny Fundacji Tespis Scena na Piętrze g. 19 Pieśni o drodze koncert zespołu Czerwony Tulipan ODK Pod Lipami g. 19 Filmy Klubu Krótkiego Kina Przed 16. Off Cinema Sala Audiowizualna CK Zamek g. 19.15 Koncert Doroty Samsel Podróż Sala pod Zegarem CK Zamek g. 20 Koncert: Moreland & Arbuckle Blue Note g. 20 uwaga! premiera! Ostatnia ucieczka Brunona Schulza Teatr u Przyjaciół g. 20 20 listopada wtorek

Wernisaż wystawy Hubert Borys. Malarstwo Galeria Garbary 48 g. 18 Narodowe czytanie Pana Tadeusza; spotkanie z Lechem Konopińskim Piątkowskie Centrum Kultury Dąbrówka, os. Bolesława Chrobrego 117, g. 18 X Międzynarodowy Festiwal Chórów Chłopięcych, 20-25.11. VI Koncert charytatywny: Chór Chłopięcy Dzwoneczek, Poznański Chór Chłopięcy kościół pw. Wszystkich Świętych g. 19 Koncert z cyklu Poznańscy kompozytorzy i ich goście (w programie muzyka perkusyjna) Aula Nova g. 19

Dworzec Salon Lokalnego i Regionalnego Transportu Publicznego, Gmina Targi Produktów i Usług dla Samorządów Lokalnych, Investfield Salon Nieruchomości i Inwestycji, Komtechnika Międzynarodowe Targi Techniki Komunalnej, Poleko Międzynarodowe Targi Ochrony Środowiska, 20-23.11. tereny MTP

Studencki koncert z cyklu Kreaspiracje Aula Akademii Muzycznej g. 19

Śpiąca królewna K. Aulitisovej Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30

Służąca panią G. Pergolesiego Teatr Wielki Sala Drabowicza g. 19.30

Spektakl gościnny Shirley Vallentine Teatr Muzyczny g. 19

Sceny z życia smoków B. Krupskiej Teatr Muzyczny g. 10

Kapłana błaznem czytanie performatywne tekstu C. Wodzińskiego, wyk. Ewa Wójciak, Tadeusz Janiszewski Teatr Ósmego Dnia g. 19

Wykład prof. dr. hab. Michała Buchowskiego Tolerancja po polsku. Etnologiczna rozprawa z mitem Hol Balkonowy CK Zamek g. 18

Koncert z cyklu Wtorki wokalne studentów klasy śpiewu solowego Andrzeja Ogórkiewicza i Marka Moździerza Sala Kameralna Akademii Muzycznej g. 19

Koncert: John James & Friends Blue Note g. 20 Dyskretny urok burżuazji, reż. Marcin Liber Duża Scena Teatru Nowego g. 20 (premiera z legitymacją)

reklama

TVP Poznań, czwartki g. 17.45

VII

kalendarium wydarzeń 21 listopada środa

Off Cinema 16. Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych, 21-25.11. inf. na 29 str. IKS-a Śpiąca królewna K. Aulitisovej Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30

Spotkanie z piłkarzem Piotrem Reissem Filia Wildecka Biblioteki Raczyńskich, ul. Robocza 4, g. 18.30

Koncert: Alicja Tanew z Piwnicy Artystycznej Scena ATA w Krakowie Sala Czerwona pałacu Działyńskich g. 18

Spotkanie z Markiem Rezlerem, autorem książki Wielkopolanie pod bronią 1768-1921 ODK Słońce g. 18.30

Wernisaż wystawy The Castle in the Air. Seans wyobraźni nowe przestrzenie wystawiennicze CK Zamek o g. 18

Sceny z życia smoków B. Krupskiej Teatr Muzyczny g. 10

XII Poznańskie Dni Verdiego: Gala Verdiowska Teatr Wielki g. 19

Integracyjna zabawa andrzejkowa dla młodzieży, uczestników Terapii Zajęciowej Śmiałek DK Stokrotka g. 10

Wieczór poetycki z Mariuszem Grzebalskim Księgarnia Między Słowami, ul. Galileusza 8 g. 19

Prelekcja Klubu 6 Kontynentów: Podróż do Hiszpanii Sala Sesyjna nr 3 Urzędu Miasta g. 16 Koncert w ramach Festiwalu Sztuki Młodych 2012 Aula Nova g. 17 Spotkanie z cyklu Biały mazur. Kino kobiet w polskiej kinematografii wykład Moniki Talarczyk-Gubały Teraz ona – Anna Jadowska Galeria Miejska Arsenał g. 18 Kolacja na cztery ręce P. Barza Scena Nowa Teatru Nowego g. 18 Wykład otwarty Wszechnicy Piastowskiej PTPN: prof. dr hab. Stanisław Zapalski Choroby tętnic – zapobieganie Sala Posiedzeń PTPN, ul. S. Mielżyńskiego 27/29, g. 18

listopad 2012

KLUSKA – KLUbowe Spotkania Kabaretowe Blue Note g. 19.30 X Międzynarodowy Festiwal Chórów Chłopięcych, 20-25.11. Koncert Mistrzowie Vocal Play: Audiofeels i ManSound aula UAM g. 20

Warsztat i wykład: Kaligrafia arabska Muzułmańskie Centrum Kulturalno-Oświatowe, ul. Biedrzyckiego 13, g. 18 Wykład Michała Piaseckiego związany z wystawą Podstawowe funkcje życiowe Galeria Miejska Arsenał g. 18 Koncert z cyklu Czwartki z muzyką dawną Aula Akademii Muzycznej g. 18 Wykład Krzysztofa Kluppa Związki J. I. Kraszewskiego z Wielkopolską Pracownia-Muzeum Józefa I. Kraszewskiego g. 18

Ostatnia ucieczka Brunona Schulza Teatr u Przyjaciół g. 20

Kolacja na cztery ręce P. Barza Scena Nowa Teatru Nowego g. 18

Inauguracja festiwalu ViviMotion Fundacja Edukacji Kulturalnej Ad Arte, ul. Hawelańska 1

Spotkanie Historyczne inspiracje u współczesnych projektantów poprowadzi Paweł Grobelny Artykwariat g. 19

22 listopada czwartek

Śpiąca królewna K. Aulitisovej Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 I Ogólnopolska Konferencja Naukowa, 22-23.11. Sala Prezydencka g. 10-18 koncert towarzyszący konferencji: Aula Nova g. 19

Carewicz G. Zapolskiej Teatr Muzyczny g. 19 Bluesowy czwartek z charyzmą: Wolna Sobota Klub Crime Story g. 19.30 Koncert: Gerry Jablonski and The Electric Band (Szkocja/ Polska) Blue Note g. 19.30

Centrum Informacji Turystycznej Stary Rynek 59/60, tel. +48 61 852 61 56 e-mail: it@cim.poznan.pl czynne: pon.-pt. g. 9-20, sob. g. 10-20, niedz. g. 10-18 • informacja o mieście i regionie • usługi przewodnickie i wycieczki po Poznaniu • wydawnictwa i pamiątki

VIII

VII Festiwal Jazzowy Made in Chicago, 22-25.11. Inauguracja Festiwalu: Sun Rooms Trio Pawilon Nowej Gazowni g. 20.30 Koncert: Rock-H Klub Muzyczny Fabrika g. 20.30 23 listopada piątek

Śpiąca królewna K. Aulitisovej Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Premiera najnowszej książki Agnieszki Tyszki oraz spotkanie z pisarką Księgarnia z Bajki g. 10 Z cyklu Od Fidiasza do Banksy’ego, spotkanie Sztuka XVI wieku we Włoszech Muzeum Narodowe g. 17 Z cyklu Konwersatoria w Muzeum Narodowym w Poznaniu – Malarstwo w kontekście literatury – Literatura w kontekście malarstwa…, spotkanie z Agnieszką Palicką Arnold Böcklin – Źródło Muzeum Narodowe g. 18 Poznańska Koncertowa Jesień: Happysad, Dust Blow hala nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich g. 18.30 Prelekcja z cyklu Ku nowej ekspozycji Muzeum Sztuk Użytkowych: Nie tylko piękne i użytkowe... Magdalena WeberFaulhaber Wybrane eksponaty z kolekcji szkła i ceramiki, cz. I Muzeum Narodowe g. 19 Koncert Urodziny Mistrza inauguracja roku Krzysztofa Pendereckiego: Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Krzysztof Penderecki – dyrygent, soliści.

kalendarium wydarzeń

listopad 2012

InterEconoMIX 2012: Międzynarodowa Konferencja Młodych Naukowców Kolegium Rungego Uniwersytetu Przyrodniczego inf. na 82 str. IKS-a i na www.intereconomix.pl

Podczas koncertu wręczenie K. Pendereckiemu nagrody im. J. Kurczewskiego aula UAM g. 19 Wernisaż wystawy Konrad Kwasek. ś29.10.19958w29.10.2058 Galeria tak g. 19

uwaga! premiera poznańska! Zegar bije Teatr Rodziny Nomadów Kultury (po spektaklu spotkanie – fajrant z artystami) Teatr Strefa Ciszy g. 17

Spotkanie z cyklu Spotkania weekendowe w Ogrodzie Botanicznym – Zoogamia, czyli zapylanie kwiatów przez zwierzęta Ogród Botaniczny g. 10

Carewicz G. Zapolskiej Teatr Muzyczny g. 19 Ufam Tobie czytanie performatywne na podst. tekstów R. Daszczyńskiego i P. Wiejasa Teatr Ósmego Dnia g. 19

Wykład Olgi Gałuszek nt. obrazu Wilhelma von Schadow Salome z głową św. Jana Chrzciciela, 1838 r. Muzeum Narodowe g. 11.15

XII Poznańskie Dni Verdiego: Traviata Teatr Wielki g. 19

Z cyklu Sito Sztuki, spotkanie Słońcem malowane, światłem przeplatane; prowadzenie: Agata Urbańska i Marianna Wiszniewska Muzeum Narodowe g. 11.15

One Woman Show – Krystyna Sienkiewicz Restauracja Italia, ul. Dolna Wilda 8, g. 19 Organizator: WojArt Zabawa andrzejkowa ODK Słońce g. 20

Spotkanie z Włodzimierzem Nowaczykiem w klubie dyskusyjnym Art forum z cyklu Kassel – Nowy Jork – Paryż. Najważniejsze wystawy sztuki współczesnej Muzeum Narodowe g. 12.30

Ostatnia ucieczka Brunona Schulza Teatr u Przyjaciół g. 20 Koncert: Łona i Webber Klub Muzyczny Fabrika g. 20.30

Weekend skarbów Muzeum Archeologiczne

Warsztaty Żywe obrazy dla dzieci w wieku 6-12 lat; inf. na 75 str. IKS-a

Carewicz G. Zapolskiej Teatr Muzyczny g. 18

Śpiąca królewna K. Aulitisovej Teatr Animacji g. 11 i 13

XII Poznańskie Dni Verdiego: spektakl Verdi nieznany, wykonawcy: studenci i pedagodzy Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej Teatr Wielki, Sala im. Wojciecha Drabowicza g. 19.30

Wykład prof. Magdaleny Jaroszewskiej nt. wspomnień Mariana Rejewskiego z pracy w Biurze Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego w latach 1930-1945 CK Zamek Hol Balkonowy g. 11.15

Zawiadamiam Szanowną Władzę, wyk. Ewa Wójciak, Adam Borowski, Tadeusz Janiszewski, Marcin Kęszycki Teatr Ósmego Dnia g. 19

Zwiedzanie zamku z przewodnikiem CK Zamek wejście B g. 12 Spotkanie na wystawie z Waldemarem Karolczakiem Miejska ikonosfera na drukach reklamowych z widokami Poznania (1835-1939) Muzeum Historii Miasta Poznania g. 12

Zabawa andrzejkowa dla młodzieży DK Stokrotka g. 19

Warsztaty twórczych interpretacji sztuki współczesnej Dekoder, spotkanie z Agnieszką Szwachłą Łukasz Korolkiewicz: Smugi cienia, 1980 Muzeum Narodowe g. 16.30

24 listopada sobota

25 listopada niedziela

Samobójca N. Erdmana Duża Scena Teatru Polskiego g. 19

Oprowadzanie po wystawie Moving Is Living Galeria Art Stations g. 16

VII Festiwal Jazzowy Made in Chicago, 22-25.11. Scena na Piętrze g. 20.30: Harrison Bankhead Sextet Pawilon Nowej Gazowni g. 22.30: Mary Halvorson Group

Poper. Komedia z piosenkami J. Levina uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 20.30

Spektakl Zamknięty świat; obsada: Krystyna Sienkiewicz, Zofia Czerwińska, Anna Dereszowska, Rafał Cieszyński, Dariusz Taraszkiewicz Kino Apollo, ul. Ratajczaka g. 17 Organizator: WojArt

Finał konkursu poetyckiego dla dzieci Muzeum Archidiecezjalne g. 11

Samobójca N. Erdmana Duża Scena Teatru Polskiego g. 19

VII Festiwal Jazzowy Made in Chicago, 22-25.11. Scena na Piętrze g. 20: Living By Lanterns Pawilon Nowej Gazowni g. 22.30: The Awakening

Obsługiwałem angielskiego króla B. Hrabala Duża Scena Teatru Nowego g. 17

Koncert: Big Daddy Wilson (USA) Blue Note g. 20

Z cyklu Ku nowej ekspozycji Muzeum Sztuk Użytkowych, zajęcia dla rodzin z dziećmi Nakrycia głowy i nie tylko Muzeum Narodowe g. 12

Koncert: Kasia Wilk w specjalnym akustycznym koncercie Życzenie Klub Muzyczny Fabrika g. 20

Obsługiwałem angielskiego króla B. Hrabala Duża Scena Teatru Nowego g. 17

ul. Ratajczaka 44, 61-728 Poznań (Arkadia) tel. +48 61 851 96 45, +48 61 19431 e-mail: centrum@cim.poznan.pl czynne: pon.-pt. 10-19, sob. 10-17

informacje | b i l e t y w

! | przewodniki | mapy

Polecamy nowe gadżety Miasta Poznania

kalendarium wydarzeń Koncert Michała Bajora Teatr Muzyczny g. 17

Koncert: Łąki Łan Blue Note g. 20

Zegar bije Teatr Rodziny Nomadów Kultury Teatr Strefa Ciszy g. 17

VII Festiwal Jazzowy Made in Chicago, 22-25.11. Scena na Piętrze g. 20 Koncert Finałowy: Blowin’ In From Chicago Pawilon Nowej Gazowni g. 22.30, Jam Session

Z cyklu Wielcy Mistycy, prezentacja poświęcona ks. Janowi Ziei; wybór tekstów i wprowadzenie Małgorzata Grzywacz Piwnica duchowa, klasztor oo. Karmelitów Bosych, ul. Działowa 25, g. 17 XII Poznańskie Dni Verdiego: Aida Teatr Wielki g. 18 Koncert Pedagodzy i ich chóry Aula Nova g. 19 Samobójca N. Erdmana Duża Scena Teatru Polskiego g. 19

Poper. Komedia z piosenkami J. Levina uwaga! spektakl dla widzów od 16 roku życia Scena Nowa Teatru Nowego g. 20.30 26 listopada poniedziałek

Pierwszy dzień wystawy Zuzanna Szczerbińska. Flipbooks Galeria Obok Koncert Przeboje świata: Tadeusz Hain (saksofon i trąbka) oraz Piotr Jurkiewicz (fortepian) DK Stokrotka g. 18

X Międzynarodowy Festiwal Chórów Chłopięcych 20-25.11. Koncert oratoryjny: Mesjasz Spektakl gościnny Lewe G.F. Händla interesy R. Hawdona soliści, Poznański Chór Teatr Muzyczny g. 18 i 21 Chłopięcy, Czeski Chór Chłopięcy, Orkiestra Collegium Nuda, rutyna i odcinanie F, Jacek Sykulski – dyrygent kuponów kościół oo. Franciszkanów Kabaret Ani Mru Page Mru IKS_CzK0412 18/10/12 0:59 1 na Górze Przemysła g. 19.30, Teatr Wielki g. 18 i 20.30

NAD MAPÑ BA¸KANÓW

FOTOGRAFIE JAK KRYMINA¸ SKANDYNAWSKIE ZBRODNIE GEOGRAFIA L¢KÓW ZMOWA (PRZE)MILCZENIA KOBIECA HISTORIA KRYMINA¸U L¢KI WIELKIEGO DETEKTYWA Katerina Mistal Jerzy Jarniewicz Jan Kasper

listopad 2012 Spotkanie Coco Chanel – życie i twórczość ikony mody; prezentuje Henryka Stachowska Księgarnia Między Słowami, ul. Galileusza 8 g. 19 Koncert grupy Babu Król ODK Pod Lipami g. 19

Boeing, Boeing Teatru Komedia z Wrocławia Teatr Muzyczny g. 17.30 i 20 Debata Polak, kto ty jesteś? Kłopoty z tożsamością z udziałem Marka Jurka i Marka Ziółkowskiego Hol Balkonowy CK Zamek g. 18

Pokaz filmów nagrodzonych na 16. MFFD Off Cinema Sala Audiowizualna CK Zamek g. 19.15

Koncert z cyklu Wtorki wokalne Sala Kameralna Akademii Muzycznej g. 19

Koncert: Orioxy (Szwajcaria) Blue Note g. 20

Muzyczna Zębatka – przesłuchania konkursowe Klub Muzyczny Fabrika g. 19

Koncert: Halla Nordfjörd, Peter J. Birsch Klubokawiarnia Meskalina g. 20

Służąca panią G. Pergolesiego Teatr Wielki Sala Drabowicza g. 19.30

27 listopada wtorek

Bajka o czasie L. Bardijewskiej Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków na podst. bajki J. i W. Grimm Teatr Muzyczny g. 10 Wieczór autorski poetki Gitty Rutledge Klub Nauczycieli ul. Słowackiego 58/60 (oficyna w podwórzu) g. 17

Open Mic Pawilon Nowa Gazownia g. 20 inf. na 71 str. IKS-a Koncert: Maja Koman & Ukulele Blue Note g. 20 28 listopada środa 5. Festiwal Fotodokumentu Sztuka rewitalizacji – wystawa współczesnej fotografii niemieckiej 28.11.-11.01.2013. – galeria 2piR w WSNHiD

„Ludzie zawsze majà swoje tajemnice. Chodzi tylko o to, ˝eby je odgadnàç” – pisa∏ Stieg Larsson. Swoje tajemnice majà równie˝ spo∏eczeƒstwa. PowieÊci kryminalne sà zaÊ pretekstem do zajrzenia w ukrytà tkank´ spo∏eczeƒstw. „Czas Kultury”, którego tematem wiodàcym sà L¢KI SKANDYNAWII, nie tylko w literaturze tropi zapis kryzysu, który dotyka ten pasjonujàcy region Europy. Bronis∏aw Âwiderski sugeruje ironicznie, ˝e opowieÊci o zbrodniach sta∏y si´ „rytualnym zakl´ciem skandynawskiego mieszczanina, chroniàcym go od rzeczywistych wojen i tragedii”. Maria Delimata w rozmowie z Dominikà Skrzypek i Izabelà Schab z poznaƒskiej skandynawistyki omawiajà problemy spo∏eczeƒstw Danii i Szwecji, które pojawi∏y si´ z przyj´ciem imigrantów. Justyna Zimna rozrysowuje „geografi´ l´ków”, przede wszystkim norweskich. Marta Senk interpretuje w duchu Foucaulta powieÊci Maj Sjöwall i Pera Wahlöö. Katarzyna Tunkiel przedstawia histori´ krymina∏u norweskiego, wskazujàc jego pionierskie zas∏ugi. Ponadto w numerze prezentacja fotografii Kateriny Mistal, CzytajSprawdzajPisz której twórczoÊç omawia Marianna www.e.czaskultury.pl Micha∏owska. � Dost´pny w dobrych ksi´garniach i EMPIK-ach Ksi´garnia wysy∏kowa:

www.sklep.czaskultury.pl

kalendarium wydarzeń 14.12.-27.01.2013. – galeria Arsenał inf. na 53 str. IKS-a i na www. profotografia.pl Bajka o czasie L. Bardijewskiej Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków na podst. bajki J. i W. Grimm Teatr Muzyczny g. 10 i 12.15 Warsztaty dla rodziców i nauczycieli Na skrzydłach książek. Jak wprowadzać dziecko w świat wartości moralnych na podstawie baśni; prowadzenie M. Swędrowska Księgarnia z Bajki g. 16-18 Wykład otwarty Wszechnicy Piastowskiej PTPN: prof. dr hab. Andrzej Grzybowski Choroby oczu u osób starszych Sala Posiedzeń PTPN, ul. S. Mielżyńskiego 27/29, g. 18 Prezentacja z cyklu ŚrodoWiska Wieniawskiego: Ja wam to zagram (film biograficzny o Wandzie Wiłkomirskiej) ul. Świętosławska 7 g. 18 Wernisaż wystawy Andrzej Kalina. Kim jesteśmy Galeria Profil g. 18 Firma P. Demirskiego Duża Scena Teatru Nowego g. 18 Wieczny Kwiecień J. Jakubowskiego Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Wieczór z kulturą irlandzką Kraje dalekie mogą być bliskie Księgarnia Między Słowami, ul. Galileusza 8, g. 19

fest i w al e

Z cyklu Klub Obieżyświatów, prelekcja i pokaz multimedialny Mietka Bieńka Hajer w Afryce czyli jazda po bandzie ODK Pod Lipami g. 19 Koncert: Edyta Bartosiewicz Aula UAM, g. 19 Bestia na podst. dramatu Rozbity dzban H. von Kleista Trzecia Scena Teatru Nowego g. 20.30 29 listopada czwartek

Pierwszy dzień wystawy Andrzeja Kaliny Kim jesteśmy CK Zamek Galeria Profil XXXIII Seminarium Mediewistyczne im. Alicji Karłowskiej-Kamzowej Katedra, ratusz, dwór. Wielkie miasta a władza świecka i kościelna w kulturze średniowiecznej Europy, 29-30.11. 29.11. Muzeum Archidiecezjalne, ul. J. Lubrańskiego 1 30.11 Sala Posiedzeń Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, ul. Mielżyńskiego 27/29 Muzyczne słowo światy, koncert multimedialny z cyklu Muzyka i zabawa dla dzieci w wieku 7-12 lat; zgłoszenia: Agata Felikszewska-Igiel (aigiel@csdpoznan.pl) Sala pod Zegarem CK Zamek g. 9, 10.15 i 11.30 Konkurs o Złotą Gitarę Polskiej Akademii Gitary, 29-30.11 Sala Prezydencka Akademii Muzycznej g. 9-20 inf. na 45 str. IKS-a Bajka o czasie L. Bardijewskiej Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30

koncer t y

f ilmy

listopad 2012 Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków na podst. bajki J. i W. Grimm Teatr Muzyczny g. 10 i 12.15 Firma P. Demirskiego Duża Scena Teatru Nowego g. 18 Piotruś i wilki S. Prokofiewa Teatr Wielki g. 18 PRL i wzornictwo – wykład Macieja Szymaniaka Hol Balkonowy CK Zamek g. 18 Czwartek Literacki: Ryszard Krynicki – wieczór autorski, prowadzenie: Piotr Śliwiński Sala Czerwona Pałacu Działyńskich g. 18 Wieczór poetycki Zofii Grabowskiej-Andrijew PoemaCafe g. 18.30 Koncert z cyklu Arcydzieła kameralistyki Aula Akademii Muzycznej g. 19 Baron cygański J. Straussa Teatr Muzyczny g. 19 Okno na parlament R. Cooneya Scena na Piętrze g. 19 Spektakl Bóg zapłać Teatr Ósmego Dnia g. 19 (w ramach projektu Off: Premiery/Prezentacje) Wieczny Kwiecień J. Jakubowskiego Duża Scena Teatru Polskiego g. 19 Minimal art – warsztaty teatralne Teatr Strefa Ciszy g. 19 Bluesowy czwartek z charyzmą: Blues Drawers Klub Crime Story g. 19.30

sp ek t ak l e

Koncert: Hunter Blue Note g. 19.30 Koncert: Jazzpospolita Klubokawiarnia Meskalina g. 20 Bestia na podst. dramatu Rozbity dzban H. von Kleista Trzecia Scena Teatru Nowego g. 20.30 Senne łagodne prześwity Teatr u Przyjaciół g. 20.30 30 listopada piątek Memento Poznań – Targi Funeralne, 30.11.-2.12. tereny MTP Jaś i Małgosia J. Brzechwy Teatr Animacji g. 9.30 i 11.30 Piotruś i wilki S. Prokofiewa Teatr Wielki g. 12 Impreza andrzejkowa dla seniorów Dzień Złotego Wieku ODK Pod Lipami g. 17 Spektakl Jabłko Kino Apollo, ul. Ratajczaka g. 17.30 i 20.30 Wernisaż wystawy Jakub Jasiukiewicz, 21122012 Galeria Miejska Arsenał g. 18 III Akademicki Konkurs Organowy Romuald Sroczyński in memoriam – koncert laureatów Aula Nova g. 19 Koncert Nasi Goście: Chór Filharmonii Czeskiej, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Libor Pešek – dyrygent Aula UAM g. 19 Poznańska Koncertowa Jesień: O.S.T.R., Jamal

w y st aw y

p o r t a l za i nsp iro w a ny p r ze z

kalendarium wydarzeń hala nr 2 Międzynarodowych Targów Poznańskich g. 19 Underground Ch. Bojczewa w wyk. Studia – Teatru Castingowego mplusm hol Biblioteki WFPiK UAM (Collegium Maius) g. 19 Baron cygański J. Straussa Teatr Muzyczny g. 19 Okno na parlament R. Cooneya Scena na Piętrze g. 19 Spektakl Bóg zapłać Teatr Ósmego Dnia g. 19 (w ramach projektu Off: Premiery/Prezentacje) Minimal art – warsztaty teatralne Teatr Strefa Ciszy g. 19 Lady Makbet Mceńskiego Powiatu D. Szostakowicza Teatr Wielki g. 19 Otwarcie wystawy Pomiędzy Magdaleny Smugały ODK Słońce g. 19 uwaga! prapremiera! Zażynki A. Wakulik Malarnia Teatru Polskiego g. 19.30 Koncert: Kasia Wilk Akustycznie Blue Note g. 20 Koncert: Megitza g. 20 andrzejki g. 21.30 Klub Muzyczny Fabrika

Oszust C. Goldoniego Trzecia Scena Teatru Nowego g. 20.30 Kalendarium zamknięto 17.10.2012 r. Redakcja nie bierze odpowiedzialności za zmiany w repertuarze i terminach imprez wprowadzone po oddaniu numeru do druku. Kalendarium – oprac. E. W.

kalendarium sportowe 3 listopada sobota Warta Poznań – GKS Tychy mecz o mistrzostwo I ligi piłkarskiej, stadion przy Drodze Dębińskiej, g. 15 AZS UAM Poznań – MKS Banimex Będzin, mecz siatkarzy o mistrzostwo I ligi, sala UAM przy ul. Zagajnikowej na Morasku, g. 18 7-11 listopada środaniedziela

listopad 2012 Gimnazjum 54 przy ul. Newtona, g. 18 17 listopada sobota Poznański Turniej Judo Dzieci i Młodzików sala judo Olimpii przy ul. Reymonta 1, g. 11 Warta Poznań – Okocimski KS Brzesko mecz piłki nożnej o mistrzostwo I ligi, stadion przy Drodze Dębińskiej, g. 15 AZS Politechnika Poznańska – PBS EFIR Energy Krosno mecz koszykarzy o mistrzostwo I ligi, sala UAM przy ul. Zagajnikowej na Morasku, g. 15 AZS UAM Poznań – PEKPOL Ostrołęka mecz siatkarzy o mistrzostwo I ligi, sala UAM przy ul. Zagajnikowej na Morasku, g. 18

GAC World Tour Polish Open 2012-10-05 międzynarodowy turniej tenisa stołowego, sala MTP, wejście od ul. Głogowskiej, g. 10 (każdego dnia)

MKS Poznań – SPR Bór Oborniki Śląskie mecz o mistrzostwo II ligi, sala Gimnazjum 54 przy ul. Newtona, g. 18

10 listopada sobota Grunwald Poznań – Arot Astromal Leszno mecz piłki ręcznej o mistrzostwo I ligi, sala

Lech Poznań – Legia Warszawa mecz piłkarzy o mistrzostwo T-Mobile Ekstraklasy, Stadion Miejski przy ul. Bułgarskiej, g. 19 (dzień i godzina meczu

reklama

w nowym numerze rowertouru

XII

mogą ulec zmianie ze względu na transmisje telewizyjne) 24-25 listopada sobotaniedziela Międzynarodowe mistrzostwa Wielkopolski juniorów i młodzików w judo sala Olimpii ul. Reymonta 1 g. 10 Grand Prix Polski w pływaniu Termy Maltańskie, g. 11 24-27 listopada sobotawtorek VI Halowy Ogólnopolski Turniej Tenisowy Poznań 2012 korty tenisowe w hali Warty przy Drodze Dębińskiej, g. 10 (każdego dnia) 25 listopada niedziela Grunwald Poznań – Jurand Ciechanów mecz piłkarzy ręcznych o mistrzostwo I ligi, sala Gimnazjum 54, ul. Newtona g. 18 30 listopada wtorek Ergometr dla wszystkich ogólnie dostępne zawody na ergometrze wioślarskim, sala Posnanii przy ul. Słowiańskiej. oprac. – Leszek Gracz

POZNAŃ

2013

Azalia, ul. Św. Marcin 34 tel. 61 853 24 42 czynna codz. w g. 12-22.30 • bogate menu • dania na wynos – dowóz gratis

kalendarz na 2013 rok już w sprzedaży POZNAŃ

2013

opracowanie - Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ - wrzesień 2012

POZNAŃ

calendar of events Every Saturday at 12:15pm, organ and chamber music concerts are held in Poznań Parish Church, ul. Gołębia. All proceeds go to the church restoration fund. Thursday 1st November All Saints’ Day Blues Thursday with charisma: Bąkowski & Glinka Crime Story Club, 7:30pm Friday 2nd November All Souls’ at the Jesuit Gallery – exhibition photography by Mirosław Skrzypkowski Jesuit Gallery, 7pm A Doll’s House Sz. Adamczak, M. Siegoczyński, K. Mokrosiński Note: For audiences over 16 years of age! Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 7:30pm Jazz for All Souls’ Fabrika Music Club, 8pm Concert: Significant Time Blue Note, 8pm Saturday 3rd November Thumbelina based on Hans Christian Andersen’s tale Animation Theatre, 11am 423rd Poznań Concert to the Memory of Stefan Stuligrosz Viva Vivaldi, performed by: Poznań Philharmonic Men and Boys Choir Poznań Nightingales, Poznań Philharmonic Orchestra, Maciej Wieloch – conductor, soloists Adam Mickiewicz University auditorium, 6pm Poznań Autumn Concerts: Concert – Terrorym Fever 3 Poznań International Fair, hall no. 2, 6pm Peepshow For audiences over 16 years of age! Nowy Theatre, Main Stage, 7pm The four of them. Wild customs G. Zapolska Polski Theatre, Main Stage, 7pm La Boheme G. Puccini Wielki Theatre, 7pm A Doll’s House Sz. Adamczak, M. Siegoczyński, K. Mokrosiński Note! For audiences over 16 years of age! Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 7:30pm Concert: Head Hunters, Swing Suicide Reset, ul. Bożnicza 5, 7:30pm

XIV

Concert: Voo Voo Blue Note, 8pm Sunday 4th November Thumbelina based on Hans Christian Andersen’s tale Animation Theatre, 11am and 1pm La Boheme G. Puccini Wielki Theatre, 6pm Peepshow For audiences over 16 years of age! Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Poznań Autumn Concerts Poznań Rocks!: Strachy Na Lachy, Muchy, The Ploy Poznań International Fair, hall no. 2, 7pm The four of them. Wild customs G. Zapolska Polski Theatre, Main Stage, 7pm A Doll’s House Sz. Adamczak, M. Siegoczyński, K. Mokrosiński For audiences over 16 years of age! Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 7:30pm Concert: Duet Ben Kafo Fabrika Music Club, 8pm Monday 5th November Exhibition vernissage Breaking Apart Dan Senn (USA), Caroline Daniel (Australia) AT Gallery, 6pm I love you guest performance Muzyczny Theatre, 6pm Tuesday 6th November Nordic Jazz Festival, 6th-11th November www.nordicjazzfestival.pl Thumbelina based on Hans Christian Andersen’s tale Animation Theatre, 9:30am and 11:30am Aida G. Verdi Wielki Theatre, 6pm Quartet R. Harwood Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 7:30pm Concert: The Aristocrats + Wojtek Hoffmann Blue Note, 8pm Concert: Loco Star Fabrika Music Club, 8pm Wednesday 7th November Nordic Jazz Festival, 6th-11th November www.nordicjazzfestival.pl

November 2012 Thumbelina based on Hans Christian Andersen’s tale directed by Artur Romański Animation Theatre, 9:30am and 11:30am Salvation based on M. Gorki and A. Tarkowski Polski Theatre, Malarnia Stage, 6pm The Man of la Mancha Mitch - Leigh Muzyczny Theatre, 7pm Quartet R. Harwood Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 7:30pm Niebostrzyg u Przyjaciół Theatre, 8pm Thursday 8th November Nordic Jazz Festival, 6th-11th November www.nordicjazzfestival.pl Thumbelina based on Hans Christian Andersen’s tale directed by Artur Romański Animation Theatre, 9:30am Exhibition vernissage of work by the architects Eryk Sieiński, Stefan Wojciechowski and Grzegorz Ziemiański OP SARP, Old Market Square 56, 6pm Salvation based on M. Gorki and A. Tarkowski Polski Theatre, Malarnia Stage, 6pm 7th International Flamenco Duende Festival Poznań 2012, 8th-11th November Info. at www.festiwalflamenco. art.pl

Sleeping Beauty K. Aulitisova Animation Theatre, 9:30am and 11:30am The M. Dokowicz Competition – Exhibition vernissage ‘Arsenal’ Municipal Gallery, 6pm Concert – 65 years of the Poznań Philharmonic: Poznań Philharmonic Orchestra, Marek Pijarowski – conductor, Nikolai Demidenko – piano Adam Mickiewicz University auditorium, 7pm The Man of la Mancha MitchLeigh Muzyczny Theatre, 7pm Concert: by the band Bajm Poznań Arena, 7pm Concert: Evgen Malinovskiy PoemaCafe, 8pm Poznań Autumn Concerts: Ania Dąbrowska Poznań International Fair, hall no. 2, 8:15pm Concert: Power of Trinity Fabrika Music Club, 8:30pm Saturday 10th November Nordic Jazz Festival, 6th-11th November www.nordicjazzfestival.pl Sleeping Beauty K. Aulitisova Animation Theatre, 11am and 1pm Concert: Pro Sinfonika Close Encounters of the Third Kind Adam Mickiewicz University auditorium, 3pm

Concert Sinfonietta Orchestra Nova auditorium, 7pm

Concert Two cultures – one world: Stefan Tarara – violin, Joanna Marcinkowska – piano, Sinfonietta Polonia, JugendKammerOrchester Berlin Poznań Secondary Music School Concert Hall, 5pm

The Man of la Mancha MitchLeigh Muzyczny Theatre, 7pm

Don Juan Moliere Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 5:30pm

Blues Thursday with charisma: Dr Blues & Soul Re Vision Crime Story Club, 7:30pm

The Man of la Mancha MitchLeigh Muzyczny Theatre, 6pm

Concert: Karolina Kozak Blue Note, 7:30pm

A dog’s will A. Suassuna (guest performance) Nowy Theatre, Main Stage, 7pm

Aida G. Verdi Wielki Theatre, 6pm

Concert: Danza del Fuego Fabrika Music Club, 8pm Friday 9th November Nordic Jazz Festival, 6th-11th November www.nordicjazzfestival.pl

Premiere! Forever April J. Jakubowski Polski Theatre, Main Stage, 7pm Concert: Young Guns Pod Minogą, ul. Nowowiejskiego 8, 7pm

calendar of events Concert: Duo Dram Blue Note, 8pm

Pod Lipami Community Cultural Centre, 7pm

Performance Vitcatius u Przyjaciół Theatre, 8pm

Zapaska & BeBoBul Concert as part of the project Film not bad, the book’s better Klubokawiarnia Meskalina, 8pm

The Deceiver C. Goldoni Nowy Theatre, stage no. 3 (Trzecia Scena), 8:30pm Sunday 11th November Independence Day The Street’s Name Day (St. Martin’s Street) Info. at www.zamek.poznan.pl 134th St. Martin’s Concert In the glitter of sounds St. Martin’s Church, 4:45pm Concert: Ryszard Rynkowski Muzyczny Theatre, 5pm Don Juan Moliere Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 5:30pm Poznań Autumn Concerts: Kult Poznań International Fair, hall no. 2, 6pm The Flowers of Poland Marshall’s concert Wielki Theatre, 6pm A dog’s will A. Suassuna (guest performance) Nowy Theatre, Main Stage, 7pm Forever April J. Jakubowski Polski Theatre, Main Stage, 7pm Concert: Leman Acoustic Fabrika Music Club, 8pm

Concert: Mono Blue Note, 8pm Tuesday 13th November SoFab International Trade Fair of Upholstery Fabrics and Components for Upholstered Furniture, 13th-15th November Poznań International Fair Sleeping Beauty K. Aulitisova Animation Theatre, 9:30am and 11:30am Hamlet W. Shakespeare Polski Theatre, Malarnia Stage, 6pm

An evening with classical music The Music of the Carpathians, and not only that, Concert by the band Besarabia

Hamlet W. Shakespeare Polski Theatre, Malarnia Stage, 6pm Exhibition opens paintings by Witold Zakrzewski Paintings from an exhibition PoemaCafe, 6:30pm Mayday R. Cooney Muzyczny Theatre, 7pm New Music Stage: My Piaf Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 7pm

Concert: Kari Amirian Blue Note, 8pm Concert: Tabu Fabrika Music Club, 8pm Premiere! The discreet charm of the bourgeoisie, dir. by Marcin Liber Nowy Theatre, Main Stage, 8pm Saturday 17th November Of the Devil and his Fork based on texts by P. Gripari Animation Theatre, 11am and 1pm

Blues Thursday with charisma: Two Timer Crime Story Club, 7:30pm

The Tailor S. Mrożek Polski Theatre, Main Stage, 6pm and 8pm

Concert: Agata Kubiak Quartet Blue Note, 8pm

Concert: Progenergy Blue Note, 7:30pm

Concert: Czesław Śpiewa Klubokawiarnia Meskalina, 8pm

Concert: Pink Freud Fabrika Music Club, 8:30pm

Mayday R. Cooney Muzyczny Theatre, 6pm and 8:30pm

Concert: Lena Piękniewska Nowy Theatre, stage no. 3 (Trzecia Scena), 8:30pm Wednesday 14th November

Hamlet W. Shakespeare Polski Theatre, Malarnia Stage, 6pm

Orquesta Buena Vista Social Club feat. Omara Portuondo Poznań Arena, 7pm

First day of an exhibition Erich Blume (6.IX 1884-10.IX 1912) Archaeology Museum

The servant mistress G. Pergolesi Wielki Theatre, Drabowicz Hall, 7:30pm

Mozart Concert Nova auditorium, 7pm

The Deceiver C. Goldoni Nowy Theatre, stage no. 3 (Trzecia Scena), 8:30pm

Concert Afternoons with Arte et scientia Academy of Music auditorium, 12noon

Of the Devil and his Fork based on texts by P. Gripari Animation Theatre, 9:30am and 11:30am

Mayday R. Cooney Muzyczny Theatre, 7pm

The Memory of Water Sh. Stephenson Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 5pm

Sleeping Beauty K. Aulitisova Animation Theatre, 9:30am

Monday 12th November

Thursday 15th November

Swan Lake P. Tchaikovsky Wielki Theatre, 7pm

An Evening dedicated to Conrad Drzewiecki Conrad Drzewiecki hall, Ballet School, ul. Gołębia 8, 6pm

Concert: Paweł Kowalczyk Kovalczyk FunkyJazz Live Blue Note, 8pm

9th Dezyderiusz Danczowski National Cello Competition and 9th Bronisław Adam Ciechański National Double Bass Competition, 12th-18th November auditions at the Academy of Music

November 2012

Mayday R. Cooney Muzyczny Theatre, 7pm New Music Stage: My Piaf Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 7pm Concert in the series entitled Organ Wednesdays Nova auditorium, 7pm Swan Lake P. Tchaikovsky Wielki Theatre, 7pm Concert: Emerson, Lake & Palmer Tribute Project Blue Note, 8pm Concert: Katie Melua Poznań Arena, 8pm Concert: Lena Piękniewska Nowy Theatre, stage no. 3 (Trzecia Scena), 8:30pm

Friday 16th November Boat Show Fair of Sailing and Water Sports, 16th-18th November Poznań International Fair 19th Brittany Days, 16th-30th November Info. at www.dombretanii.org.pl Of the Devil and his Fork based on texts by P. Gripari Animation Theatre, 9:30am and 11:30am Exhibition opens Work by S. Mrowiński The tree in the work of Stanisław Mrowiński Botanical Gardens, 4pm Hamlet W. Shakespeare Polski Theatre, Malarnia Stage, 6pm Concert Good evening serenades: Poznań Philharmonic Orchestra, Christopher Hogwood – conductor, compere, soloists Adam Mickiewicz University auditorium, 7pm Poznań Autumn Concerts: Hey, Dry The River Poznań International Fair, hall no. 2, 7pm

Stary Browar New Dance Studio Słodownia +3/double bill, 7pm Jazz concert : Bebop and Roses Nova auditorium, 7pm Hamlet A. Thomas Wielki Theatre, 7pm Concert: Jessie Ware SQ Klub, Stary Browar, 7pm The discreet charm of the bourgeoisie, dir. by Marcin Liber Nowy Theatre, Main Stage, 8pm Concert: Laboratorium Blue Note, 8pm Sunday 18th November Of the Devil and his Fork based on texts by P. Gripari Animation Theatre, 11am and 1pm The Memory of Water Sh. Stephenson Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 5pm Guest performance Good Stag Night Muzyczny Theatre, 5pm and 7:30pm Concert: Amadeus Polish Radio Chamber Orchestra, Agnieszka

calendar of events Duczmal – conductor, Łukasz Długosz – flute Adam Mickiewicz University auditorium, 6pm The Tailor S. Mrożek Polski Theatre, Main Stage, 6pm Hamlet A. Thomas Wielki Theatre, 6pm Stary Browar, New Dance Studio Słodownia +3/double bill, 7pm Concert: Dying For Some Action Fabrika Music Club, 8pm Concert: Wild Shooter Band (Italy) + Dr Blues & Soul Revision Blue Note, 8pm The discreet charm of the bourgeoisie, dir. by Marcin Liber Nowy Theatre, Main Stage, 8pm Monday 19th November First day of an exhibition 15 years of the Catholic Youth Association Archdiocesan Museum Concert: Maciej Maleńczuk and psychodancing Wielki Theatre, 6pm and 8:30pm

Scenes from the life of dragons B. Krupska Muzyczny Theatre, 10am Exhibition vernissage Hubert Borys. Paintings Garbary 48 Gallery, 6pm 10th International Festival of Boys Choirs, 20th-25th November 6th Charity concert: Dzwoneczek (Little Bells) Boys Choir, Poznań Boys Choir All Saints’ Church, 7pm Concert in the series Poznań composers and their guests (the programme includes percussion music) Nova auditorium, 7pm Student Concert in the series Kreaspiracje Academy of Music auditorium, 7pm Concert in the series entitled Vocal Tuesdays Chamber Hall, Academy of Music, 7pm

Concert in the series entitled Mondays at the Academy Nova auditorium, 7pm

The servant mistress G. Pergolesi Wielki Theatre, Drabowicz Hall, 7:30pm

Guest performance Shirley Valentine Muzyczny Theatre, 7pm

Concert: John James & Friends Blue Note, 8pm

20th anniversary of the Upstairs Stage Tespis Foundation: Gala visit to the Tespis Foundation Family The Upstairs Stage (Scena na Piętrze), 7pm

The discreet charm of the bourgeoisie, dir. by Marcin Liber Nowy Theatre, Main Stage, 8pm (premiere with ID)

Songs for the road Concert by the group Czerwony Tulipan Pod Lipami Community Cultural Centre, 7pm

Off Cinema 16th International Festival of Documentary Films, 21st-25th November Info. at www.offcinema.pl

Concert: Dorota Samsel Hall under the Clock Tower, Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, 8pm

Sleeping Beauty K. Aulitisova Animation Theatre, 9:30am and 11:30am

Concert: Moreland & Arbuckle Blue Note, 8pm

Scenes from the life of dragons B. Krupska Muzyczny Theatre, 10am

Premiere! Bruno Schulz’ final escape u Przyjaciół Theatre, 8pm Tuesday 20th November Komtechnika International Fair Trade of Municipal Technologies, Poleko International Trade Fair for Environmental Protection, 20th-23rd November Poznań International Fair

XVI

Sleeping Beauty K. Aulitisova Animation Theatre, 9:30am and 11:30am

Wednesday 21st November

First day of an exhibition Hubert Borys – paintings Garbary 48 Gallery Concert as part of the Festival of Youth Art 2012 Nova auditorium, 5pm Supper for four hands P. Barz Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 6pm

November 2012 12th Poznań Verdi Days: A Verdi Gala Wielki Theatre, 7pm KLUSKA – KLUb Cabaret Performances Blue Note, 7:30pm 10th International Festival of Boys Choirs, 20th-25th November Concert Masters of Vocal Play: Audiofeels and ManSound Adam Mickiewicz University auditorium, 8pm Bruno Schulz’ final escape u Przyjaciół Theatre, 8pm Thursday 22nd November Sleeping Beauty K. Aulitisova Animation Theatre, 9:30am and 11:30am 1st National Scientific Conference, 22nd-23rd November Presidential Hall, 10am-6pm Concert to accompany the conference: Nova auditorium, 7pm Concert: Alicja Tanew Red Room, Działyński Palace, 6pm Exhibition vernissage The Castle in the Air. A session with the imagination in the new exhibition spaces of the Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, 6pm Concert in the series entitled Thursdays with early music Academy of Music auditorium, 6pm Supper for four hands P. Barz Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 6pm

Friday 23rd November Sleeping Beauty K. Aulitisova Animation Theatre, 9:30am and 11:30am Poznań Autumn Concerts: Happysad, Dust Blow Poznań International Fair, hall no. 2, 6:30pm Concert on the Master’s birthday to inaugurate Krzysztof Penderecki year: Poznań Philharmonic Orchestra, Krzysztof Penderecki – conductor, soloists Adam Mickiewicz University auditorium, 7pm Exhibition vernissage Konrad Kwasek. ś29.10.19958w29.10.2058 tak Gallery, 7pm The Tsarevich G. Zapolska Muzyczny Theatre, 7pm The Suicide N. Erdman Polski Theatre, Main Stage, 7pm 7th Poznań Verdi Days: La Traviata Wielki Theatre, 7pm Bruno Schulz’ final escape u Przyjaciół Theatre, 8pm Concert: Łona and Webber Fabrika Music Club, 8:30pm 7th Made in Chicago Jazz Festival, 22nd-25th November The Upstairs Stage (Scena na Piętrze) 8:30pm: Harrison Bankhead Sextet Nowa Gazownia pavilion, 10:30pm: Mary Halvorson Group Saturday 24th November A weekend of treasures Archaeology Museum

The Tsarevich G. Zapolska Muzyczny Theatre, 7pm

InterEconoMIX 2012: International Conference of Young Scientists University of Life Sciences, Kolegium Rungego Info. at www.intereconomix.pl

Blues Thursday with charisma: Wolna Saturday Crime Story Club, 7:30pm

I served the King of England B. Hrabal Nowy Theatre, Main Stage, 5pm

Concert: Gerry Jablonski and The Electric Band (Scotland/ Poland) Blue Note, 7:30pm

The Tsarevich G. Zapolska Muzyczny Theatre, 6pm

7th Made in Chicago Jazz Festival, 22nd-25th November – Festival inauguration: Sun Rooms Trio Nowa Gazownia pavilion, 8:30pm

7th Poznań Verdi Days: Performance The unknown Verdi, performers: students and teachers from the Faculty of Vocal-Acting Studies at Poznań Academy of Music Wielki Theatre, Wojciech Drabowicz Hall, 7:30 pm

Concert: Rock-H Fabrika Music Club, 8:30pm

The Suicide N. Erdman Polski Theatre, Main Stage, 7pm

calendar of events Concert: Big Daddy Wilson (USA) Blue Note, 8pm Concert: Kasia Wilk Fabrika Music Club, 8pm 7th Made in Chicago Jazz Festival, 22nd-25th November The Upstairs Stage (Scena na Piętrze) 8pm: Living By Lanterns Nowa Gazownia pavilion, 10:30pm: The Awakening Poper. A comedy with songs J. Levin Note! For audiences over 16 years of age! Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 8:30pm Sunday 25th November Sleeping Beauty K. Aulitisova Animation Theatre, 11am and 1pm I served the King of England B. Hrabal Nowy Theatre, Main Stage, 5pm Concert Michał Bajor Muzyczny Theatre, 5pm The clock is ticking Rodziny Nomadów Kultury Theatre Strefa Ciszy (Zone of Silence) Theatre, 5pm 7th Poznań Verdi Days: Aida Wielki Theatre, 6pm Concert Teachers and choirs Nova auditorium, 7pm The Suicide N. Erdman Polski Theatre, Main Stage, 7pm 10th International Festival of Boys Choirs, 20th-25th November Oratorian concert: The Messiah G.F. Händel soloists, Poznań Boys Choir, Czech Boys Choir, Collegium F Orchestra, Jacek Sykulski – conductor Franciscan Church on Góra Przemysła, 7:30pm, Concert: Łąki Łan Blue Note, 8pm 7th Made in Chicago Jazz Festival, 22nd-25th November The Upstairs Stage (Scena na Piętrze), 8pm Finale concert: Blowin’ In From Chicago Nowa Gazownia pavilion, 10:30pm, Jam Session Poper. A comedy with songs J. Levin Note! For audiences over 16 years of age! Nowy Theatre, New Stage (Scena Nowa), 8:30pm

Monday 26th November First day of an exhibition Zuzanna Szczerbińska. Flipbooks Obok Gallery

November 2012 The Firm P. Demirski Nowy Theatre, Main Stage, 6pm

Somnolent gentle clearings u Przyjaciół Theatre, 8:30pm

Forever April J. Jakubowski Polski Theatre, Main Stage, 7pm

Friday 30th November

Guest performance Dodgy business R. Hawdon Muzyczny Theatre, 6pm and 9pm

Concert: Edyta Bartosiewicz Adam Mickiewicz University auditorium, 7pm

Concert by the group Babu Król Pod Lipami Community Cultural Centre, 7pm

The Beast based on H. von Kleist’s play The Broken Jug Nowy Theatre, stage no. 3 (Trzecia Scena), 8:30pm

Showing of awardwinning films from the 16th MFFD Off Cinema Audiovisual Hall, Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, 7:15pm Concert: Orioxy (Switzerland) Blue Note, 8pm Concert: Halla Nordfjörd, Peter J. Birsch Klubokawiarnia Meskalina, 8pm Tuesday 27th November A tale about time L. Bardijewska Animation Theatre, 9:30am and 11:30am Snow White and the seven dwarves based on the children’s story by the Brothers Grimm Muzyczny Theatre, 10am Boeing, Boeing Komedia Theatre from Wrocław Muzyczny Theatre, 5:30pm and 8pm Concert in the series entitled Vocal Tuesdays Chamber Hall, Academy of Music, 7pm The servant mistress G. Pergolesi Wielki Theatre, Drabowicz Hall, 7:30pm Concert: Maja Koman & Ukulele Blue Note, 8pm Wednesday 28th November 5th Photodocumentary Festival The art of revitalisation – exhibition of contemporary German photography Info. at www. profotografia.pl A tale about time L. Bardijewska Animation Theatre, 9:30am and 11:30am Snow White and the seven dwarves based on the children’s story by the Brothers Grimm Muzyczny Theatre, 10am and 12:15pm Exhibition vernissage Andrzej Kalina. Who we are Profil Gallery, 6pm

Thursday 29th November First day of an exhibition Andrzej Kalina Who we are Zamek (‘Castle’) Cultural Centre, Profil Gallery Polish Guitar Academy Golden Guitar Competition, 29th-30th November Presidential Hall, Academy of Music, 9am-8pm A tale about time L. Bardijewska Animation Theatre, 9:30am and 11:30am Snow White and the seven dwarves based on the children’s story by the Brothers Grimm Muzyczny Theatre, 10am and 12:15pm

Hansel and Gretel J. Brzechwa Animation Theatre, 9:30am and 11:30am Peter and the wolf S. Prokofiev Wielki Theatre, 12noon Performance Apple Apollo cinema, ul. Ratajczaka 5:30pm and 8:30pm Exhibition vernissage Jakub Jasiukiewicz, 21122012 ‘Arsenal’ Municipal Gallery, 6pm 3rd University Organ Competition Romuald Sroczyński in memoriam – Concert by prizewinners Nova auditorium, 7pm Concert Our Guests: Czech Philharmonic Choir, Poznań Philharmonic Orchestra, Libor Pešek – conductor Adam Mickiewicz University auditorium, 7pm Poznań Autumn Concerts: O.S.T.R., Jamal Poznań International Fair, hall no. 2, 7pm

The Firm P. Demirski Nowy Theatre, Main Stage, 6pm

The Gypsy Baron J. Strauss Muzyczny Theatre, 7pm

Peter and the wolf S. Prokofiev Wielki Theatre, 6pm

Noises Off! R. Cooney The Upstairs Stage (Scena na Piętrze),7pm

Concert in the series entitled Masterpieces of chamber music Academy of Music auditorium, 7pm The Gypsy Baron J. Strauss Muzyczny Theatre, 7pm Noises Off! R. Cooney The Upstairs Stage (Scena na Piętrze), 7pm Performance Pay, God Theatre of the Eighth Day (Teatr Ósmego Dnia), 7pm (as part of the Off project: Premieres/ Presentations) Forever April J. Jakubowski Polski Theatre, Main Stage, 7pm Blues Thursday with charisma: Blues Drawers Crime Story Club, 7:30pm Concert: Hunter Blue Note, 7:30pm Concert: Jazzpospolita Klubokawiarnia Meskalina, 8pm The Beast based on H. von Kleist’s play The Broken Jug Nowy Theatre, stage no. 3 (Trzecia Scena), 8:30pm

Performance Pay, God Theatre of the Eighth Day (Teatr Ósmego Dnia), 7pm (as part of the Off project: Premieres/ Presentations) Lady Macbeth of the Mtensk District D. Shostakovich Wielki Theatre, 7pm Pre-premiere! Zażynki A. Wakulik Polski Theatre, Malarnia stage, 7:30pm Concert: Kasia Wilk acoustic Blue Note, 8pm Concert: Megitza, 8pm St. Andrew’s Day party, 9:30pm Fabrika Music Club The Deceiver C. Goldoni Nowy Theatre, stage no. 3 (Trzecia Scena), 8:30pm This Calendar was closed on 17.10.2012. The Editors are not liable for any changes to either the times or the events which may have occurred after this issue went to press. Calendar – compiled by E.W. Translation R. Pagett

XVII

Fotografie Ryszarda Horowitza zamieszczone w albumie Poznańskie impresje są efektem sesji zdjęciowej przeprowadzonej w Poznaniu latem 2010 r. Poznań znalazł się w elitarnym gronie miast, obok Nowego Jorku i Krakowa, sfotografowanych przez tego wybitnego artystę. Na podstawie albumu powstał zestaw pocztówek z wybranymi zdjęciami Ryszarda Horowitza, a niedawno także wielkoformatowy kalendarz na 2013 r. Album, pocztówki i kalendarz dostępne są w Salonie Posnania (Ratajczaka 44) i na sklep.wmposnania.pl

Widok z ratusza / View from Town hall

2013

kalendarium wydarzeĹ&#x201E; listopad

calendar of events November

30.11.2012 godz. 19, Aula UAM