IKS, grudzień nr 12 (266)/ 2013 by Wydawnictwo Miejskie Posnania

Wydawnictwo Miejskie Posnania

grudzień

nr 12 (266)/2013

Cena 4,90 zł (w tym 5% VAT) ISSN 1231-9139

Świąteczne pakiety sposobem na oszczędne prezenty wizytownik długopis Parker terminarz uniwersalny

39,70

zł

kubek, podkładka, puszka i torba z motywami domków budniczych i kamieniczek poznańskich

83,18 zł

15,65 zł

kredki w metalowym pudełku kolorowanki Zostań małym poznawcą i Zostań młodym poznawcą ołówek naturalny eko i długopis eko

Te i inne propozycje prezentowe znajdziesz w Salonie Posnania (Arkadia, Ratajczaka 44) i na www.sklep.wmposnania.pl (promocja ważna do wyczerpania zapasów)

fot. M. Mikos

to czas że trzeba być blisko świątecznego

Dzieciątko widzi wszystko i bierze na kolana żebyśmy tylko przyszli jak zawsze wigilijni przynosząc ile kto może dać tu i teraz: nadziei radości i ciepła wśród swoich i tych dalej z kolędą i życzeniami dobrego na przyszłość redakcja IKS-a

polecamy

Świętujmy

Grudzień to w naszej tradycji miesiąc wyjątkowy. Miesiąc Bożego Narodzenia. Ulice Poznania rozświetlą świąteczne dekoracje. Na Starym Rynku zagości Betlejem Poznańskie z Festiwalem Rzeźby Lodowej. W poznańskich kościołach zabrzmią kolędy i pastorałki w ramach cyklu Poznańskie kolędowanie. A my w swoich domach przygotujemy choinkę, prezenty i świąteczne potrawy. Życzę, by w te święta nie zabrakło Państwu przede wszystkim spokoju, ciepła i życzliwości. Jest także inny powód do świętowania: 27 grudnia mija 95. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego – zrywu niepodległościowego, który dał nam wolność i umożliwił przyłączenie do Polski. Zjednoczył on przedstawicieli różnych warstw społecznych i środowisk. Wśród nich byli ludzie kultury. Powstanie zaczęło się od triumfalnego pobytu w Poznaniu Ignacego Jana Paderewskiego. W walkach brał udział Witold Hulewicz – poeta, krytyk literacki i wydawca. Powstańcem był Roman Wilkanowicz – prozaik, poeta, założyciel i redaktor tygodnika Druh. Teatr Polski w Poznaniu manifestował swoją więź z powstaniem, wystawiając patriotyczne sztuki Słowackiego, Wyspiańskiego i Rydla. Solidarność w walce i budowaniu powstańczych nastrojów była powszechna! Niedawno poznaliśmy też prawdopodobną godzinę wybuchu powstania. W kronice parafii pw. św. Floriana na Jeżycach odkryliśmy wycinek prasowy sprzed ponad dziewięćdziesięciu lat z informacją, że była to 16.40. Proponuję, by to była godzina rozpoczynania uroczystości rocznicowych. By pomogła rozbudzać pamięć o tym, z czego jesteśmy dumni. Świętujmy rocznicę powstania jak najhuczniej zarówno w naszych domach, jak i na oficjalnych uroczystościach! Ryszard Grobelny Prezydent Miasta Poznania

Festiwal Ale Kino!

Sposób na ostatnią w roku noc

Wiśniowy sad w Teatrze Nowym

w numerze TEMAT MIESIĄCA

24 Modernistyczny Poznań / M. Stachowiak

4 W obronie Polski krew się polała / K. Szaładziński 95. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego

Międzynarodowe Targi Poznańskie

26 Fotografia / Ł. Walaszczyk Apetyczna fotografia

28 Posnaniana / D. Kolbuszewska

WYDARZENIA

grudzień 2013

7 50 lat z Bolkiem, Lolkiem i Ale Kino! / S. Klimek o tegorocznej edycji festiwalu opowiada jego szef, Jerzy Moszkowicz

10 Bal w operze / A. Solak czyli sposób na ostatnią w roku noc

12 Sad, który warto ocalić / M. Nawrocka Wiśniowy sad Antoniego Czechowa w Teatrze Nowym

Poważni, śliczni, patriotyczni

30 Nowa muzyka w Poznaniu / T. Janas Kobieta z charakterem i ukulele

31 Za rogatkami / W. Gostyński Byle polska wieś spokojna...

TURYSTYKA I SPORT 32 Ekran w studni / M. Kępski co kryje się na dnie historii

RECENZJE 13 Noc listopadowa ze Stolarską w tle / S. Klimek Gorączka czerwcowej nocy Tomasza Śpiewaka i Remigiusza Brzyka w Teatrze Nowym

14 Druhowi in memoriam / T. Dorożała-Brodniewicz Koncert Poznański, 9.11

15 Mistrz nie potrzebuje legendy / A. Szulc Sir Neville Marriner z Orkiestrą Filharmonii Poznańskiej

ROZMOWY 16 Światy, gwiazdory i grudniowe wieczory / M. Soroka rozmowa z Joanną Minksztym o tym, co kryje Boże Narodzenie

18 Od książki wszystko się zaczyna / G. Wrońska mówią Beata Witoń i Paula Pańczak

HISTORIA, JUBILEUSZE

33 Z powstańcami po Poznaniu i okolicach / W. Mania 95. rocznica powstania wielkopolskiego

34 Trzy wymiary czwartej w Poznaniu Cavaliady / L. Gracz święto miłośników sportu i rekreacji konnej

CO, GDZIE, KIEDY 36 KINO 38 TEATR 47 MUZYKA 59 SZTUKA 65 MUZEA 75 CENTRA KULTURY 85 VARIA 90 kalendarium wydarzeń

20 Inteligentnie, bez rozgłosu / D. Kolbuszewska rocznica urodzin Jarogniewa Drwęskiego

21 Cztery dekady wspomnień / J. Ignaczak rozmowa z Ewą Wycichowską, dyrektor Polskiego Teatru Tańca

Instytucje i imprezy dotowane przez Urząd Miasta

Poznania Instytucje i imprezy dotowane przez Urząd Marszałkowski w Poznaniu

Naszym logo oznaczamy wydarzenia, którym patronuje IKS

Z CYKLU 22 Sztuka od kuchni / A. Kochnowicz rozmowa z Grażyną Kulczyk – 10 lat od otwarcia Starego Browaru

Archiwalne numery IKS-a dostępne są na stronie internetowej Wydawnictwa Miejskiego Posnania wmposnania.pl

Wydawca Wydawnictwo Miejskie Posnania, ul. Ratajczaka 44, 61-728 Poznań, tel. 61 851 96 49, iks@wm.poznan.pl, wmposnania.pl, kultura.poznan.pl Zespół Katarzyna Kamińska (redaktor naczelna), Elżbieta Woźna, Grażyna Soroka (redaktor prowadząca), Sylwia Klimek, Tomasz Bombrych, Mateusz Malinowski, Cezary Omieljańczyk, Jan Gładysiak Korekta Anna Jesionowska Opracowanie graficzne Joanna Pakuła Skład i łamanie Studio Graficzne WMP Druk Zakład Poligraficzny Antoni Frąckowiak Nakład 2800 egz. Prenumerata RUCH S.A., prenumerata. ruch.com.pl, prenumerata@ruch.com.pl, tel. 801 800 803 lub 22 717 59 59, w g. 7-18. Copyright by Wydawnictwo Miejskie Posnania 2013 Informacje o imprezach i wydarzeniach przyjmowane są do 8. dnia każdego miesiąca. Zastrzegamy sobie prawo do skrótów oraz opracowania zamówionych tekstów. Nie odpowiadamy za zmiany repertuarowe oraz treść reklam (również na stronach okładkowych). Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość zmian w programach. Indeks nr 369845

W obronie Polski krew się polała 27 grudnia 2013 r. – 95. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego Głównodowodzący Sił Zbrojnych w b. zaborze pruskim, gen. Józef Dowbor Muśnicki wręcza sztandar 1. Pułku Strzelców Wielkopolskich klęczącemu gen. Filipowi Dubiskiemu, dowódcy 1. Dywizji Strzelców Wielkopolskich – 26 stycznia 1919 r.

„Druhowie! Garnijcie się do szeregu! Nie ma żadnych tak wielkich obowiązków, które by tłumaczyły Waszą nieobecność! Ojczyzna jest bliższą jak matka, jak żona, jak dzieci!”.

grudnia 1918 r., czyli sześć dni przed wybuchem powstania wielkopolskiego, ukazał się w Poznaniu pierwszy numer tygodnika Druh. Bezpłatne Pismo dla Żołnierzy Polaków. Jego redaktorzy wzywali polskich żołnierzy, zdemobilizowanych i urlopowanych z armii pruskiej, do skupiania się w związkach i organizacjach, by – gdy zajdzie sposobność walki o wolność – mogli chwycić za broń. Żałujemy bohaterów Założycielem gazety i jej głównym redaktorem był Roman Wilkanowicz zwany przez współczesnych pieśniarzem wielkopolskim. Konspirator, a jednocześnie popularny wówczas poeta, satyryk, prozaik oraz dziennikarz wydawał i redagował w latach 1913-1914 Pręgierz, pismo polityczno-satyryczne, którego trzy pierwsze numery władze pruskie skonfiskowały. Wilkanowicz był zwolennikiem zbrojnej walki z zaborcą. W Pręgierzu krytykował wszelkie przejawy współpracy Polaków z pruską administracją. Za te poglądy został przez Prusaków

wtrącony do więzienia. W roku 1918 zaczął działać w Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, która parła do walki z zaborcą. Druh był więc faktycznie w pierwszych tygodniach ukazywania się miejscem wyrażania poglądów ludzi związanych z POWzp. Drugi numer Druha ukazał się 4 stycznia 1919 r. w radykalnie innej rzeczywistości społeczno-politycznej. Na pierwszej stronie gazety znalazło się orędzie wystosowane przez Komisariat Naczelnej Rady Ludowej: „(…) W obronie Polski krew polska się polała. Żałujemy bohaterów poległych, współczucie zasyłamy rannym, którzy krew swoją przelali za ukochaną Ojczyznę. Cześć Wam wszystkim, żołnierze Polacy, cześć i podziękowanie”. Świadczy ono o zjednoczeniu się różnych dotąd koncepcji dochodzenia Wielkopolan do niepodległości. Bowiem do wybuchu powstania przywódcy NRL byli za przyłączeniem Wielkopolski do odradzającej się ojczyzny na drodze politycznej, a nie zbrojnej. Straty nie będzie żadnej 16 stycznia 1919 r. dowództwo nad powstaniem objął generał Józef Dowbor Muśnicki. Rozpoczęło się przekształcanie ochotniczych wojsk powstańczych w regularną armię i pobór kolejnych roczników do wojska. 27 stycznia 1919 r. POWzp została rozwiązana. Jednak Druh nadal

fot. archiwum Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych

T EM AT MIE SI ĄCA

1919 r. generał Muśnicki napisał w Druhu: „Z oddawania honorów nie trzeba robić męczarni, tzn. nie trzeba żądać, aby przy salutowaniu starszym, młodsi trzymali rękę przy daszku w przeciągu kilku minut. Jak to wskazałem w swoim rozkazie nr 14 l.p. 2, oddanie honorów jest wskazówką, że my wojskowi służymy Ojczyźnie”. Głównodowodzący Wojsk Wielkopolskich postawił sobie za cel nie tylko dowodzić armią, ale też wychowywać żołnierzy. W wydaniu z 22 marca 1919 r. ukazał się artykuł zatytułowany Gen. Dowbór Muśnicki do oficerów, w którym czytamy: „Doszło do mojej wiadomości, że oficerowie zanadto się bawią i nadużywają napojów wyskokowych, co powoduje przykre zajścia i nieraz uzasadnione rozgoryczenie żołnierzy (…). Przedstawiając oficerów do awansu i zatwierdzania ich w posiadanych rangach, nie mam bynajmniej na celu tworzenia kasty bawiących się i próżnujących paniczyków (…)”. Problem nadużywania napojów wysokoprocentowych był na tyle poważnym zjawiskiem w armii, że 8 marca 1919 r. ukazał się w Druhu tekst pod tytułem Dlaczego żołnierz polski powinien unikać alkoholu?: „Ponieważ alkoholowe, czyli wyskokowe napoje (rum, arak, wódka, piwo, wino), nie przynoszą żadnego pożytku. Nie tylko bowiem, że bynajmniej nie wzmacniają organizmu i nie gaszą pragnienia, lecz przeciwnie osłabiają ducha i obniżają odporność przeciw wszelkim trudom i chorobom. A żołnierz powinien zawsze nieuszczuploną, całą swą siłę, zarówno ciała, jak i ducha, stawić Ojczyźnie do dyspozycji (…)”. Tekst główny w wydaniu z 22 lutego poświęcony był w całości omówieniu znaczenia punktualności. Druh propagował też wśród żołnierzy higienę i tak tłumaczył przyczyny chorób zakaźnych w tekście Kilka słów o zarazie (8 marca 1919 r.): „(…) Dzięki zatem usilnej, długotrwałej pracy licznych mężów nauki wszystkich kulturalnych narodów poznaliśmy istotę zarazy i dowiedzieliśmy się, że wszystkie choroby zakaźne są powodowane przez niezmiernie małe i subtelne żyjątka ze świata roślinnego, zwane lasecznikami, bacylami, bakteriami, mikroorganizmami, po polsku drobnoustrojami, czyli grzybkami chorobotwórczymi (…)”. W gazecie

fot. archiwum Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej

był wydawany, a nawet przez pewien czas ukazywał się dwa razy w tygodniu. Gazeta przestała być bezpłatna i w związku z tym zmieniła nazwę na Druh. Pismo dla Żołnierzy Polaków. 15 lutego na jej łamach ukazała się informacja, że kierownictwo nad redakcją przejął Adam Piotrowski, który dotychczas był członkiem Komitetu Redakcyjnego. Wrócono do wydawania Druha raz w tygodniu, w sobotę, by – jak napisano w nocie redakcyjnej – „każdy z Czytelników mógł ze spokojem przeczytać [gazetę – przyp. autora] w wolną od służby niedzielę”. W dalszej części artykułu czytamy: „Straty wszakże dla Czytelników nie będzie żadnej, Druh, wychodząc bowiem raz tylko na tydzień – nie chcemy się rozpisywać o trudnościach, jak brak gazu, materiału itd. – ukazywać się będzie w podwójnym formacie to znaczy o ośmiu stronicach”. Co stało się z Wilkanowiczem? Dawny konspirator i powstaniec należał do grona osób niezadowolonych ze zmian zachodzących w Wojsku Wielkopolskim. Wraz z przejęciem dowództwa przez generała Dowbora Muśnickiego skończyły się w armii zawiązane w konspiracji „braterskie” stosunki. Wprowadzono dyscyplinę, dowódcy przestali być wybierani na zebraniach żołnierskich, żołnierze nie byli już dla siebie „druhami”, a do oficerów należało mówić „pan”. Część powstańców traktowała Dowbora Muśnickiego i kadrę oficerską, która przybyła wraz z nim z terenów byłego zaboru rosyjskiego jako element obcy i krytykowała ich rozkazy. W kwietniu 1919 r. Wilkanowicz znalazł się w Poznańskim Batalionie Śmierci, który faktycznie był kompanią karną złożoną z żołnierzy mających problemy z dyscypliną lub z jakichś powodów niewygodnych dla nowego dowództwa ze względu na głoszone poglądy. Oddział ten, liczący ok. 300 osób, został wysłany na Front Litewsko-Białoruski, gdzie walczył w składzie 6. Pułku Piechoty Legionów i we wrześniu 1919 r., z powodu braku uzupełnień, został rozwiązany. My wojskowi służymy Ojczyźnie Druh bez Wilkanowicza stał się gazetą, za pomocą której generał Dowbor Muśnicki kierował do wielkopolskich sił zbrojnych rozkazy i tłumaczył ich treść żołnierzom, np. 15 lutego

Druh. Pismo dla Żołnierzy Polaków

kierowanej do żołnierzy sił zbrojnych byłego zaboru pruskiego – nie była już aktualna. Pismo przestało się ukazywać już w połowie 1919 r. Roman Wilkanowicz przeżył wojnę. Po powrocie z frontu redagował dwutygodnik Rzeczpospolita, w którym propagował ideę zjednoczenia ziem polskich i tępił tendencje separatystyczne. W latach 1923-1924 wydał trzy utwory w tzw. gwarze chwaliszewskiej: Goździem w ślip, Tam i nazot oraz Weź tę rękę prek. W 1928 r. opublikował swoją najbardziej znaną dziś książkę Bezimienni bohaterowie Powstania Wielkopolskiego. W latach 20. XX w. ukazał się też m.in. przegląd jego poezji. Zmarł w Poznaniu. W chwili śmierci – 7 grudnia 1933 r. – miał 47 lat. Karol Szaładziński

Oddział karabinów maszynowych i miotaczy m.in. w Mieszkowie k. Jarocina

W marcu 2014 r. Wydawnictwo Miejskie Posnania wyda drugą część książki Mundur i broń Wojsk Wielkopolskich 1918-1920. Książka zawierać będzie 40 kolorowych akwarel ukazujących umundurowanie, broń i wyposażenie formacji, które z racji ograniczonego miejsca nie znalazły się w części pierwszej. Zastanawiając się nad koncepcją obu książek, autorzy podjęli decyzję, żeby przekaz w nich zawarty miał charakter popularyzujący wiedzę o powstaniu wielkopolskim. Stąd pomysł, by o broni i mundurze opowiadały kolorowe sylwetki malowane akwarelą. Warstwa tekstowa części drugiej poświęcona została bojownikom, którzy wyruszyli do walki z pruskim zaborcą uzbrojeni nie w karabiny i szable, ale w słowa – dziennikarzom i wydawcom polskich gazet. Książki Mundur i broń Wojsk Wielkopolskich 1918-1920 szukaj na www.sklep.wmposnania.pl, w Centrum Informacji Miejskiej (CIM, ul. Ratajczaka 44) i w poznańskich księgarniach.

fot. archiwum Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych

zamieszczano też podziękowania dla darczyńców, którzy przekazywali pieniądze i różnego rodzaju dobra dla wojska. Powstała nawet rubryka Wesoły kącik, w której publikowano dowcipy. Oto jeden z nich zamieszczony w Druhu z 3 maja 1919 r.: „On: Miłość nie powinna nas zaślepiać i musimy starać się wzajemnie odkrywać nasze błędy. Ona: Daj pokój! Załatwią to nasi wspólni przyjaciele, skoro dowiedzą się o naszych zaręczynach”. Śmierć bohatera 1 sierpnia 1919 r. sejm uchwalił włączenie części ziem byłego zaboru pruskiego do Polski. Kilka tygodni później Armia Wielkopolska została organizacyjnie włączona w skład Wojska Polskiego. Dotychczasowa formuła Druha – gazety

WYDARZENIA KINO

50 lat z Bolkiem, Lolkiem i Ale Kino! W jednym z wywiadów mówił Pan: „nie ma dla mnie rzeczy niemożliwych, jeśli chodzi o Ale Kino!” Co oznacza ta deklaracja w kontekście zbliżającej się edycji? Dzisiaj samo robienie festiwalu dla młodego widza wydaje się rzeczą niemożliwą. A nasz istnieje już 50 lat! Właśnie w tym roku świętować będziemy 50-lecie festiwalu filmów dla dzieci w Poznaniu. W 1963 r. po raz pierwszy zorganizowano w Pałacu Kultury (dziś CK Zamek – przyp. red.) przegląd filmów animowanych i dziecięcych. Nie zachowało się wiele źródeł z tamtego czasu. Wiemy jednak, że pół wieku temu w Poznaniu zorganizowano taki przegląd – z jednej strony zapewne dość skromny, z drugiej – nie aż tak bardzo, skoro trwał kilka dni. Prezentował filmy zarówno dla dzieci, jak i animowane filmy dla dorosłych. Z roku na rok rozrastał się – aż do 1969 r., kiedy to jego formuła zmieniła się w sposób zasadniczy. Stał się festiwalem z prawdziwego zdarzenia: z jury, konkursem. Tyle, że był to festiwal filmów polskich: Ogólnopolski Festiwal Filmów dla Dzieci i Młodzieży. Do 1990 r. mieliśmy bardzo małe możliwości pokazywania filmów z zagranicy. Dopiero w 1996 r., po kilku latach przygotowań, udało się umiędzynarodowić Ale Kino! Rezultat jest taki, że mamy dziś w Poznaniu jeden z największych festiwali młodego widza w Europie.

Ale Kino! przed półwieczem

W Europie Centralnej i Środkowej Ale Kino! jest numerem drugim. Przed nami plasuje się tylko festiwal w Zlinie – starszy, o ogromnej tradycji i wielkim budżecie. Warto wymienić także festiwal w Chemnitz – niezwykle istotny w krajobrazie niemieckich festiwali filmowych, choć nie największy, bo największym jest sekcja Generation w ramach Berlinale. Berliński festiwal spośród wszystkich wielkich festiwali filmowych jest jedynym, który przywiązuje tak ogromną wagę do programu dziecięcego. W ten sposób stał się najważniejszym festiwalem filmów dziecięcych i młodzieżowych na świecie. A wracając do „rzeczy niemożliwych” – biorąc po uwagę fakt, że w Polsce tak mało jest trwałych imprez – Ale Kino! to prawdziwy cud. Zwłaszcza, że nadal – co muszę powiedzieć z przykrością – w kolejce po wsparcie finansowe często jesteśmy „gorsi”, bo robimy festiwal dla dzieci. Może trzeba uświadomić wszystkim, że Ale Kino! nie jest od dawna jedynie festiwalem dla dzieci. Przecież widzowie powyżej 16 lat, którzy mają swoje filmy na festiwalu, to już widownia prawie dorosła… Ale Kino! jest festiwalem młodego widza. I to jest dla nas najważniejsze. Nie chcemy od tego odejść. Choć oczywiście spectrum naszej widowni jest bardzo szerokie, bo jako jedyny festiwal w Polsce – a może i na świecie? – organizujemy seanse dla

fot. archiwum prywatne

o tegorocznej edycji festiwalu opowiada jego szef, Jerzy Moszkowicz

Jerzy Moszkowicz – ur. 1955, teatrolog i reżyser, jeszcze jako student UAM w 1976 r. założył Teatr Jan. W 1991 r. został dyrektorem Centrum Sztuki Dziecka, które organizuje m.in. festiwal Ale Kino! W 2010 r. otrzymał Medal „Gloria Artis”.

Kusza z 1963 r. – pierwsza z przygód Bolka i Lolka, która zapoczątkowała całą serię popularnych kreskówek. Dwójka chłopców postanawia zabawić się w Wilhelma Tella. Chcą powtórzyć legendarną historię ze strzałem do jabłka. Bolek ustawia owoc na głowie Lolka i bierze tytułową kuszę...

Władca much, reż. Peter Brook na podstawie powieści

Gdy przychodzi kot, reż. Vojtěch Jasný – zdobywca na-

Williama Goldinga – jednej z najważniejszych powieści

grody w Cannes, bardzo poetycki film, współczesna bajka

XX w. Po katastrofie samolotowej dzieci na bezludnej

filozoficzna. Do małego, czeskiego miasteczka przyjeżdża

wyspie muszą stworzyć własną społeczność. Jak ta spo-

cyrk, a wraz z nim – zaczarowany kot, którego pokochają

łeczność się rozwinie, jakie zapanują w niej prawa?

dzieci, a dorośli będą chcieli się pozbyć. Dlaczego?

dzieci najnajmłodszych – 2-3-letnich. Poprzez poszczególne etapy rozwoju, grupy wiekowe, dochodzimy do nastolatków. Bardzo dbamy, by w tej ostatniej sekcji pokazywane były jednak filmy +16, a nie +25. Żeby cały czas były dedykowane widzowi młodemu, młodzieżowemu, „starszemu nastolatkowi”. Pokazujemy sporo filmów, których bohaterami są starsze dzieci. Dotyczą bardzo poważnych tematów. Ich bohaterowie mają po 10-12 lat, ale gdyby żyli w normalnych warunkach, to do tego momentu rozwoju w swoim życiu doszliby znacznie później. Przechodzą przyspieszone dojrzewanie, zmuszają ich do tego warunki, okoliczności, w jakich przyszło im żyć. Takie filmy mamy też w tym roku – na przykład głośną Wagę słoni z Nowej Zelandii. Bohater ma zaledwie 9 lat, ale jego sposób myślenia i umiejętność radzenia sobie z rzeczywistością wydają się znacznie dojrzalsze. I dlatego wyświetlamy go w sekcji od lat 14. Długo dyskutowaliśmy o tych filmach, wobec Ale Kino! pojawiały się bowiem zastrzeżenia, że za dużo mamy takiego – mało dziecięcego – kina. Mam jednak wrażenie, że te zarzuty brały się z niewłaściwego rozpoznania, kto faktycznie zasiada na widowni. Kim jest to dziecko – nasz widz. Wrażliwość dzieci bardzo się zmienia, dziś dzieci są już inne niż 10 lat temu, nie mówiąc już o tych sprzed 20 czy 30 lat… Dyskutujemy o tym co roku zażarcie. Generalnie staramy się, by widz naszych filmów mógł się identyfikować z bohaterem na ekranie. Ale nie

zawsze musi być identyfikacja jeden do jeden – skoro bohater filmu ma 8 lat, to widz też powinien mieć 8 lat… Nie kusi Was czasami, by wprowadzić rewolucyjne zmiany w formule festiwalu? Nadać mu „idiom”, wybrać „kuratora”… Zawsze uważaliśmy, że naszym obowiązkiem numer jeden jest zaprezentowanie tego, co w danym czasie jest najważniejsze w światowym kinie dla dzieci i młodzieży, a co nie trafia na polskie ekrany. W jakimś sensie przez wiele lat byliśmy „monopolistą”, choć oczywiście nie my sobie ten monopol narzuciliśmy. Ale wiele wskazuje na to, że ten monopol powoli się kończy. Co nas niezwykle cieszy, bo coraz więcej filmów różnymi drogami na ekrany jednak trafia – małe, większe, jakiekolwiek. Nie ma już takiej sytuacji, jaka była kilkanaście lat temu, kiedy pytany „gdzie można zobaczyć te wszystkie filmy” odpowiadałem: „żadnego Państwo już nigdy więcej w Polsce nie zobaczą”. Filmy dla dzieci pokazują od czasu do czasu stacje telewizyjne, wychodzą na płytach DVD, część prezentowana jest w ramach programów edukacyjnych, m.in. Nowych Horyzontów Edukacji, które kupują także filmy z naszego festiwalu. Niestety, nadal brakuje ich w repertuarze kin. W tym roku po raz pierwszy na Ale Kino! zostanie przyznana dodatkowa nagroda – nauczycieli. Będzie promesą zakupu zwycięskiego filmu przez Nowe Horyzonty Edukacji do dystrybucji edukacyjnej. To istotna dla nas nowość.

fot. materiały festiwalu Ale Kino! (5x)

Godzina pąsowej róży, reż. H. Bielińska – z Elżbietą

Winnetou. Złoto Apaczów, reż. Harald Reinl – ekraniza-

Czyżewską w roli głównej. Ania za sprawą tajemniczego

cja słynnej powieści Karola Maya, której akcja rozgrywa

zabiegu przenosi się w lata osiemdziesiąte XIX w. Na po-

się w scenerii Dzikiego Zachodu. Winnetou jest młodym,

czątku cały ten świat dziewczynę bawi, z czasem zaczyna

szlachetnym wodzem indiańskiego plemienia Apaczów,

się jednak przeciwko niemu buntować...

wyrusza na wyprawy pełne niebezpiecznych przygód.

A jednak zmiany… Ta nie jest jedyna. Wprowadzamy w tym roku poważną zmianę w formule konkursu. Postanowiliśmy nie łączyć już filmów w obrębie gatunków: film aktorski i film animowany, tylko pod względem metrażu. W ten sposób mamy w tym roku na Ale Kino! konkurs filmów krótkometrażowych i pełnometrażowych. Skąd to posunięcie? Nigdy dotąd w historii naszego festiwalu nie wygrał film krótkometrażowy. Bo bardzo trudno jest, nawet w wyobraźni profesjonalistów, porównać pełen metraż z nawet największą perłą, która trwa 3 minuty. Stąd taka decyzja. Platynowe Koziołki – nagroda za całokształt twórczości dla dzieci i młodzieży – mam nadzieję zostaje? Oczywiście. Przyznaliśmy ją w tym roku Bolkowi i Lolkowi, którzy podobnie jak my kończą

50 lat. Odegrali ogromną rolę w polskiej kulturze. Filmy z ich udziałem są nie tylko zabawne, ale także bardzo mądre. To historia przyjaźni, co wydaje się niezwykle cenne w dzisiejszym świecie. Bolek i Lolek płatają sobie figle, ale kiedy niebezpieczeństwo zajrzy w oczy, kiedy trzeba – działają solidarnie. W uzasadnieniu nagrody słowa „solidarność” użyliśmy bardzo świadomie… Szykujecie wielką, jubileuszową fetę? Chcemy uczcić 50-lecie bez zbędnego napinania się – bo nie ma ani czasu, ani pieniędzy na wielkie fety. Ale gwoli odnotowania jubileuszu postanowiliśmy przypomnieć naszym widzom kino sprzed półwiecza. Wybraliśmy 5 ciekawych filmów z 1963 r., które nawiązują do tematyki młodzieżowej. Wszystkie są wybitne. Złożone razem dają ciekawy obraz kina tamtego czasu. rozmawiała Sylwia Klimek

31. Międzynarodowy Festiwal Filmów Młodego Widza Ale Kino! rozpocznie się 1 grudnia, w samo południe, w Sali Wielkiej CK Zamek. Otworzy go projekcja filmu Wielka podróż Bolka i Lolka z laureatami tegorocznych Platynowych Koziołków w rolach głównych. Przez osiem festiwalowych dni widzowie od najnajmłodszych do „starszych nastolatków” obejrzą kilkaset filmów. Ponad 100 z nich (wybranych spośród blisko 700) wystartuje w dwóch konkursach: filmów krótko- i pełnometrażowych. Ocenią je dorośli jurorzy, a także Jury Dziecięce i Jury Młodych oraz – po raz pierwszy – Jury Nauczycieli. Większość festiwalowych projekcji odbywać się będzie w Multikinie 51. Seanse jubileuszowe (więcej o tych filmach – powyżej) oraz filmy z cyklu Ale Kino! z piłką – w kinie Pałacowym CK Zamek, tu, gdzie przed 50 laty rozpoczęła się historia poznańskiego festiwalu. Ale Kino! potrwa do 8 grudnia. Szczegóły na www.alekino.com.

S ylwester 2 0 1 3

Bal w operze

fot. B. Sowa

czyli sposób na ostatnią w roku noc

Spektakl Mister Barańczak w Teatrze Nowym

Noc sylwestrowa to okazja, by wyrwać się z dotychczasowych schematów i zamiast na bal czy prywatkę u znajomych, wybrać się do kina, opery, filharmonii albo teatru.

eśli nigdy jeszcze nie spróbowałeś bawić się w ostatnią noc roku w otoczeniu artystów – czas na zmianę. Zamiast siedzieć w domu lub przed telewizorem – wznieś toast na wielkiej scenie lub przed ekranem. Instytucje kultury w tę wyjątkową noc szykują specjalne wydarzenia dla swoich gości. Tradycyjnie już poznaniacy będą mogli wybierać między ofertami teatrów, kin, opery i operetki, filharmonii, a także spędzić czas na miejskiej imprezie w plenerze. Poznań się bawi Sylwester miejski upłynie pod znakiem muzyki. Didżej Robert Busha od g. 20 do 21 na pl. Wolności będzie rozgrzewał publiczność, grając sety wprowadzające w szampański nastrój. Zaraz po nim przeszło godzinny koncert da Kasia Wilk, wokalistka doskonale znana w Poznaniu. Towarzyszyć jej będzie, urodzony w stolicy Wielkopolski, raper Mezo. – Sam koncert potrwa około 70 minut, nie licząc bisów – zapowiada Ewa Kroma z Estrady Poznańskiej, która jest organizatorem wydarzenia. – Znajdzie się w nim wspólne wykonanie największych hitów Meza i Kasi, takich jak Sacrum czy Ważne – zdradza. Zaraz po nich na scenie zagości Mezo Band, który przez kolejną godzinę będzie przygotowywał

poznaniaków do powitania Nowego Roku. – Tutaj też przewidujemy bisy, w tym kilka piosenek z Danielem „Wolnym” Moszczyńskim i Kasią „K8” Rościńską w trakcie koncertu Meza – zapowiadają organizatorzy. Odliczaniu ostatnich chwil 2013 r. towarzyszyć będzie pokaz sztucznych ogni. Na zakończenie, przez pierwszą godzinę Nowego Roku zagra Sick Live, zespół łączący w sobie brzmienia soulowo-funky’owojazzowe z lekką domieszką elektroniki. Toast z Barańczakiem Teatr Nowy w ostatni dzień roku proponuje dwa spektakle w sylwestrowej oprawie. Pierwszym z nich będzie Testament psa w reżyserii Remigiusza Brzyka. „Ile kosztuje urządzenie pogrzebu psa? Opowiedziana lekko i z przekąsem historia intrygi nicponia Świerszcza, który – pragnąc ukarać chciwość i obłudę pewnego proboszcza, a przy okazji zarobić parę groszy – aranżuje uroczysty pochówek zdechłego ulubieńca bogatej Piekarzowej. Prowokuje tym samym lawinę wydarzeń, której skutki da się odczuć nawet w zaświatach…” – tak spektakl rekomenduje sam Teatr Nowy. Druga z propozycji to najnowsza produkcja Teatru – Mister Barańczak w reżyserii Jerzego Satanowskiego. Rzecz o poznańskim poecie, tłumaczu i mistrzu absurdu. Zarówno bohater spektaklu, jak i jego reżyser to osoby ściśle związane z Poznaniem. Tym bardziej warto przekonać się, co wyniknie z tego spotkania. Bilety

Bądź czujny Warto śledzić także kinowe oferty sylwestrowe. – Zaproponujemy widzom coś specjalnego – mówi Piotr Zakens z Rialto. Krzysztof Okuliński z kina Apollo również poleca śledzić program kina, które szykuje się na przyjęcie noworocznych gości. Teatr Muzyczny z kolei zaprasza na koncert sylwestrowy zatytułowany Johann Strauss Gala. Wystąpią soliści teatru i orkiestra pod batutą Jose Marii Florencio. – Pracujemy nad tym, by koncert był dla publiczności interesujący i ciekawy – obiecuje Rafał Beszterda. Ceny biletów – od 160 do 180 zł. Spore wydarzenie szykuje też Filharmonia Poznańska – „Wieczór sylwestrowy z muzyką, tańcem, poczęstunkiem i niespodziankami”. Organizator zdradza kilka szczegółów, które pozwolą zdecydować się niezdecydowanym. Wiadomo już, że tego wieczoru, w programie koncertu prowadzonego przez Krzysztofa Zanussiego, usłyszymy m.in. Tańce góralskie z Moniuszkowskiej Halki, poloneza z Eugeniusza Oniegina Czajkowskiego, uwerturę do opery Nabucco Verdiego czy już bardziej współczesną muzykę filmową Wojciecha Kilara. Wśród śpiewaków wystąpi sopranistka Anna Lichorowicz, a orkiestrą zadyryguje Jakub Chrenowicz. Wieczór sylwestrowy poprowadzi Monika Stachurska. Bilety w zależności od miejsc kosztują 250-300 zł. Anna Solak

fot. W. Wylegalski

kosztują 150 zł. – Każdy z widzów po spektaklu może liczyć na poczęstunek kieliszkiem szampana, wspólny toast z aktorami oraz prezent od teatru – zachęca Piotr Delimata z Teatru Nowego. Bilety na sylwestrowe przedstawienia kosztują 75 zł (balkon) i 150 zł (parter). Teatr Polski z kolei w sylwestrową noc proponuje swoim widzom głośne i bardzo dobrze przyjęte przez krytyków i publiczność przedstawienie Piszczyk w reżyserii Piotra Ratajczaka. Spektakl ten zwyciężył w organizowanym przez IKS-a i portal kultura.poznan.pl plebiscycie na Wydarzenie kulturalne sezonu 2012/2013. To historia człowieka, który nie nadąża za społeczno-politycznymi zmianami, analiza tego, jak tragikomiczna może stać się rzeczywistość konformisty. – Oprócz spektaklu, widzów czekają niespodzianki z nagrodami oraz wspólny z dyrekcją i aktorami toast i życzenia przy lampce szampana po przedstawieniu – zdradza Aleksandra Marzec-Hubka. Cena biletów – od 100 do 120 zł. Sylwester w operze Koncert sylwestrowy w Teatrze Wielkim upłynie w tym roku pod znakiem opery Carmen Georgesa Bizeta. Habanera, bolero, seguidilla, romanza… najpiękniejsze melodie wprost z gorącej Hiszpanii będą rozgrzewać poznańską publiczność w tę ostatnią w roku noc. W programie wieczoru znajdą się także uwertury i arie z oper: Don Carlos Giuseppe Verdiego i Cyrulik sewilski Gioacchino Rossiniego. Najpierw zabrzmi koncert chóru pod wodzą Mariusza Otto i batutą dyrygenta Gabriela Chmury, a następnie odbędzie się bal, podczas którego królować będą hiszpańskie, latynoamerykańskie rytmy. – Neoklasyczne przestrzenie gmachu Teatru Wielkiego, muzyka na żywo, doborowi goście, wykwintna kuchnia, niezapomniana atmosfera wszystkich wprowadzą w świetny nastrój – zapewnia Magdalena Ośko z Teatru Wielkiego. Bilety na sam sylwestrowy koncert kosztują 150-250 zł od osoby, natomiast cena biletu na koncert i bal jednocześnie to 750 zł od osoby. Na to wydarzenie obowiązuje rezerwacja telefoniczna bądź mailowa. – Zachęcamy też do rezerwacji stolików, by w bliskim sobie gronie wznieść toast za pomyślność roku 2014 – podpowiadają organizatorzy.

W Y DA R Z ENI A T E AT R

Sad, który warto ocalić

fot. J. Wittchen/Teatr Nowy w Poznaniu

Wiśniowy sad Antoniego Czechowa w Teatrze Nowym

Wiśniowy sad w reżyserii Izabelli Cywińskiej zakończy jubileuszowy rok w Teatrze Nowym. Premiera – 14 grudnia

T Wiśniowy sad Antoniego Czechowa reżyseria: Izabella Cywińska Teatr Nowy, Duża Scena premiera: 14.12, g. 19 kolejne spektakle 15.12 oraz 17-19.12, g. 19

eatr Nowy świętuje w tym roku podwójny jubileusz: 90 lat temu w budynku przy ulicy Dąbrowskiego odbyła się pierwsza premiera teatralna, a 40 lat temu dyrekcję w nim objęła Izabella Cywińska, która reaktywowała scenę i nadała jej nowy, własny charakter. Niektóre premiery 2013 r. nawiązywały do przedstawień sprzed lat. Obchody zwieńczy Wiśniowy sad w reżyserii samej Izabelli Cywińskiej. Sztukę rosyjskiego dramatopisarza zobaczymy 14 grudnia na Dużej Scenie. – Mam nadzieję, że uda mi się zrealizować spektakl, jaki chciałby zobaczyć sam Czechow, czyli wzruszającą i mądrą komedię ludzką – mówi reżyserka. Napisany na początku XX w. dramat to historia kobiety, która po wielu latach pobytu za granicą wraca do domu swego dzieciństwa – teraz zaniedbanej, podupadłej rezydencji otoczonej skarlałym wiśniowym sadem, który w jej wspomnieniach był rozkwiecony, piękny, dający

w dodatku dochód. Ten sad to symbol przeszłości, tego co minęło, tego co już nie wróci. Sprzedaż wiśniowego sadu wydaje się być jedynym racjonalnym rozwiązaniem. Jego nowym właścicielem zostaje syn pańszczyźnianego chłopa, który kiedyś pracował w majątku – dziś bogacz, biznesmen… – Wiśniowy sad to sztuka o ludzkich uczuciach, przywiązaniu do tego, co minęło. Sztuka o niezrozumieniu NOWEGO, które nieuniknione, musi nadejść – mówi reżyserka. Dla Czechowa wiśniowy sad był symbolem Rosji, której już nie ma. A dla Izabelli Cywińskiej? – Poznań to dla mnie miejsce, gdzie kiedyś rozkwitł taki wiśniowy sad. Wprawdzie drzewa przestały już rodzić owoce, jedynie kwitną, ale mimo to żal się z nim rozstać… I tak sobie myślę, że może, wbrew rozsądkowi, warto ten sad ocalić? – mówiła w czerwcu w rozmowie z Anną Kochnowicz. A dziś dodaje: – Moja obecna wizyta w Poznaniu jest powrotem do domu wspomnień, z którym trzeba się ostatecznie pożegnać. Wracam do niego jak Raniewska, która w finale sztuki opuszcza dom, żeby tym razem wrócić… do Paryża. Monika Nawrocka-Leśnik

R ecenzje teatr

Noc listopadowa ze Stolarską w tle Gorączka czerwcowej nocy w Teatrze Nowym Ile warstw, pięter, płaszczyzn, przenikających się światów ma w sobie ten spektakl! Od premiery wciąż stoję i klaszczę. Nie przerywam.

o ukłonów po premierze twórcy spektaklu nie stanęli. Remigiusz Brzyk (reżyser) i Tomasz Śpiewak (dramaturg) woleli trzymać się z boku, chowając się za obrotowymi elementami scenografii. Głos za to zabrali bohaterowie ich spektaklu: Izabella Cywińska i Włodek Braniecki – twórcy Oskarżonego Czerwca Pięćdziesiątsześć – mitycznego już dziś spektaklu z 1981 r., wokół którego Brzyk i Śpiewak zbudowali swoją Gorączkę czerwcowej nocy. Cywińska spektakl komplementowała, Branieckiemu wzruszenie odbierało głos. A potem wszyscy poszli na oranżadę, sznytki i szneki – czyli teatralny bankiet rodem z PRL-u, by konwencji powrotu do 1981 r. całkowicie stało się zadość. Popijali czerwoną oranżadę świadkowie i bohaterowie Czerwca ’56: Jan Suwart, Teofila Kowal i Romek Strzałkowski – najmłodszy uczestnik czerwcowych wydarzeń. Popijał twórca pomnika Czerwca ’56, Adam Graczyk; autorka pierwszej monografii o Czerwcu ’56 – prof. Zofia Trojanowiczowa, i poeta Roman Chojnacki. Popijali aktorzy wcielający się w historyczne postacie Czerwca ’56 w 1981 r. i grający w spektaklu w 2013 r.: Zbigniew Grochal, Andrzej Lajborek... Pojawiło się wreszcie na peerelowskim bankiecie dwóch Włodków Branieckich: ten prawdziwy i aktor (Mariusz Zaniewski), który zagrał go w Gorączce czerwcowej nocy. Momentami trudno było dociec kto tu jest naprawdę, a kto tylko dzięki aktorskiej kreacji? Kto jest żywy, a czyj duch właśnie nawiedza teatr? W spektaklu Brzyka i Śpiewaka przenikają się bowiem światy: realny i teatralny, historyczny

i mitologiczny. Rok 1956 z 1981, a 1981 z 2013... Twórcy Gorączki... przetasowują postacie, wyciągają je ze „swoich czasów”, przenoszą z 1956 r. w 1981 r., z 1981 w 2013. I z powrotem. – Ludzie w 1981 r. to byli spadkobiercy osób z 1956 r. My zadajemy sobie pytanie, gdzie są synowie 1981 r. Gdzie jest kolejna sztafeta? – mówili przed spektaklem Brzyk i Śpiewak. Dlatego jesteśmy w ich spektaklu także my – widzowie z 2013 r. Siedzimy na scenie, którą aktorzy odstępują nam, grając między rzędami widowni. Od wejścia śledzi nas kamera. Ustawiona w foyer teatru, przez cały spektakl rejestruje wydarzenia „z off-u”: przechodniów na ulicy Dąbrowskiego, aktorów, którzy opuszczają scenę... Choć czy to naprawdę jest „off”? A może właśnie główna scena jest tam, a „off” tu gdzie siedzimy, na Dużej Scenie?... W finale przed teatr podjedzie policyjny radiowóz, a dwaj funkcjonariusze zaaresztują Korę – mitologiczną postać, którą twórcy spektaklu przenieśli z Nocy listopadowej Wyspiańskiego. Ale Kora w Gorączce czerwcowej nocy jest też Wyrzutem Sumienia. Między kwestiami z dramatu Wyspiańskiego wyrzuca z siebie wszystko to, co przez cały spektakl wydaje się pulsować pod skórą: „wyzysk, Od:zysk, Stolarska, Piotr Śruba...” – hasła, które w Poznaniu w 2013 r. brzmią jak zbiorowy rachunek sumienia. Kim w tym kontekście jest bezdomny, którego spotykam po premierze opartego o ścianę Teatru Nowego, próbujący wyciągnąć parę groszy od bankietowych gości? Puentą spektaklu, która tworzy się całkiem przypadkiem? Czy najprawdziwszym, najbardziej realnym bohaterem Gorączki czerwcowej nocy, który wcale nie pojawia się tego wieczoru przypadkiem? Może dowiem się za iks lat, gdy jakiś reżyser z pokolenia 2030, 2040, 2056... zrobi spektakl o premierze 16 listopada 2013 r. Może. Sylwia Klimek

Sylwia Klimek redaktor IKS-a i portalu kultura. poznan.pl, absolwentka kulturoznawstwa na UAM. Przez dekadę pisała o kulturze w Gazecie Wyborczej w Poznaniu

Gorączka czerwcowej nocy reżyseria, scenografia: Remigiusz Brzyk dramaturgia: Tomasz Śpiewak premiera: 16.11 Teatr Nowy Duża Scena

R ecenzje muzyka

Druhowi in memoriam Koncert Poznański, 9.11

fot. archiwum prywatne

Koncert poświęcony pamięci Stefana Stuligrosza przyjęty został z gorącym aplauzem przez licznie przybyłych do Auli Uniwersyteckiej melomanów

Teresa Dorożała-Brodniewicz teoretyk muzyki, krytyk muzyczny, redaktorka i autorka książek

431. Koncert Poznański w Auli UAM, 9.11, g. 18 Orkiestra Filharmonii Poznańskiej Chór Chłopięcy i Męski Poznańskie Słowiki soliści Maciej Wieloch – dyrygent

marły w czerwcu 2012 r. Stuligrosz, rodowity poznaniak – chociaż całe swoje życie artystyczne związał z grodem nad Wartą i zasłużył na miano „Wielkopolanina XX wieku” – był wraz ze swoimi śpiewakami ambasadorem polskiej kultury muzycznej na niemal wszystkich kontynentach. Założony przez siebie zespół prowadził od 1945 r. niemal do końca swojego życia. Jego monumentalne i niezwykle intensywne emocjonalnie interpretacje muzyki wokalno-instrumentalnej, szczególnie barokowej i klasycznej, budziły zachwyt, ale także sprzeciwy ze strony purystycznych zwolenników tzw. historycznych wykonań dawnych dzieł. Na całe szczęście, korzystając z rejestracji płytowych, telewizyjnych i filmowych, nadal możemy słuchać kreacji wykonawczych Stuligrosza i jego chóru. Podczas sobotniego wieczoru przypomniano niektóre z nich. Kompozycje Stuligrosza Dyrygent nie ograniczał się wyłącznie do prowadzenia zespołu. Bardzo silnie związany z muzyką religijną, tworzył utwory sakralne, wzbogacające liturgię w poznańskich świątyniach, m.in. w kościele Wszystkich Świętych i u Dominikanów. Pieśni te, utrzymane w stylistyce ruchu cecyliańskiego, ukazują tradycyjne podejście do muzycznej materii, np. w Cantate Domino, Dobry Pasterzu czy Ave Maria. Bardziej nowoczesnego języka użył Stuligrosz w – napisanej po śmierci Jana Pawła II – kompozycji Santo subito. Góreckiego Totus Tuus To dzieło, pochodzące z 1987 r., jest także związane z naszym Ojcem Świętym. Tytułem

nawiązuje do papieskiego motta i Maryjnego zawierzenia. Muzyka nacechowana jest łagodnością, delikatnością, prostotą i klarownością. Kompozytor operuje świadomie „zubożonymi” środkami brzmieniowymi, odwołując się do zakorzenionych w przeszłości polskich śpiewów nabożnych. Mozartowska modlitwa W Litanii Loretańskiej D-dur KV 195 (186d) aparat wykonawczy składa się z czworga śpiewaków, chóru i orkiestry kameralnej. Utwór o charakterze kantaty, złożonej z kilku kontrastujących części, zwieńczony jest cudowną kantyleną Agnus Dei, intymną modlitwą „cicho wygasającą w złotych blaskach wieczornej zorzy” (jak pisał Alfred Einstein w monografii Mozarta). Jak obecnie śpiewa Chór Stuligrosza? Prowadzony przez Macieja Wielocha Chór Stuligrosza – bo tak nadal potocznie mówi się o zespole – ukazał podczas koncertu wiele walorów wykonawczych. Przede wszystkim nie zagubił charakterystycznej, wypracowanej przez Stuligrosza, krystalicznie jasnej barwy sopranów i altów oraz dysponował niemal nieskazitelną intonacją i zestrojeniem głosów chłopięcych z męskimi. Gorzej było z dykcją do tego stopnia, że trudno było odgadnąć, czy – dla przykładu – muzyka Góreckiego skomponowana została do polskiego, czy łacińskiego tekstu. Brakowało mi także większego zróżnicowania interpretacyjnego poszczególnych, tak przecież odmiennych stylistycznie i wyrazowo, pozycji repertuarowych. Dyrygent nie przekazywał śpiewakom zapisanych w nutach emocji, nie stosował wyrazistych różnic dynamicznych, niemal przez cały koncert proponował muzykę o ekspresji wyważonej, stonowanej, spokojnej, pozbawionej kulminujących „fajerwerków”. Teresa Dorożała-Brodniewicz

R ecenzje muzyka

Mistrz nie potrzebuje legendy Człowiek, który wchodził stopień po stopniu na estradę i podium dyrygenckie, był niepozornym, starszym panem. Pełne zapału brawa, którymi przywitała go publiczność, przyjął z lekkim uśmiechem, choć bez wyraźniejszego zadowolenia.

edwie zauważalnym dla widowni gestem przygotował orkiestrę i nagle, nie wiadomo kiedy, zabrzmiał Mozart. Wszystko, co nie było muzyką, zniknęło. Od pierwszych taktów Symfonii Jowiszowej po ostatnie akordy II Symfonii Beethovena było jasne, że Marriner kontroluje absolutnie wszystko – od wiodącego prym kwintetu po krótkie wstawki waltorni – i że robi to jakby mimowolnie, bez wysiłku. Odnosiło się wrażenie, że jego ruchy były złożone z kilku mniejszych, ledwie dostrzegalnych, którymi zaznaczał drobne wartości rytmiczne. Dzięki temu każdy takt, każda fraza miały swój osobny czas, doskonale wyważony, przemyślany. Marriner potrafił jednym, ostrym i celnym, ruchem batuty narysować w powietrzu trąbkom przebieg rytmiczny kolejnego wejścia, a równocześnie, drugą ręką, wskazać pierwszym skrzypcom nieoczekiwaną zmianę dynamiczną. Celność i lekkość klasyka Śledząc gesty dyrygenta, można było na nowo odkryć i Mozarta, i Beethovena – z przenikliwością i precyzją wydobywał łatwe do przeoczenia niuanse i podkreślał to, co działo się w muzyce. Aż trudno uwierzyć, że właśnie jego wykonanie tak przykuwało wzrok, bo w ruchach Marrinera nie było nawet cienia teatralności. Niczego przesadzonego nie zaprezentował też w wizjach symfonii, które wykonał razem z orkiestrą (swoją drogą świetnie przygotowaną). Kon-

sekwentnie rozwijał dramaturgię utworów, unikając wielkich kontrastów, efektownych zwolnień pod koniec części, nie pozwalając zespołowi nawet na chwilę dekoncentracji. Krótkie przerwy między kolejnymi składowymi symfonii wydawały się potrzebne raczej orkiestrze niż jemu. Z każdą kolejną częścią nabierał nowej energii i nowego, pełnego namysłu, skupienia. Urok i styl gentlemana Świetna forma dyrygenta, jego intuicja i dokładność budzą podziw. Ale to nie wszystko, czym imponuje. Sam wybór programu, trudny, surowy, klasycystyczny, wskazuje na rezygnację Mistrza z tego wszystkiego, co przynosi łatwe uznanie, na podjęcie wysiłku zainteresowania publiczności czym innym niż hity i szlagiery (ukłonem w stronę części widowni oczekującej spektakularności był tylko bis – uwertura do Wesela Figara wykonana w zawrotnym tempie, porywająca i efektowna). Marriner udowodnił, że poprzedzająca go legenda nie jest mu potrzebna do zaprezentowania najwyższej klasy. Liczą się jasna wizja utworu, wyrafinowana prostota i konsekwencja. Ta droga wiedzie do mistrzostwa i ta także, choć okrężnie, wiedzie do uznania. Odbierając Złotą Batutę Filharmonii Poznańskiej, z rąk dyrektora Wojciecha Nentwiga, Marriner znów zmienił się w skromnego, starszego pana. Schodząc z estrady, uciszał uspokajającymi gestami wiwatującą na stojąco publiczność, jakby chciał dać jej do zrozumienia, że wbieganie na scenę po kolejne porcje oklasków to jednak pewien wysiłek. Nie potrzebował ani wielkich braw, ani wielkich słów. Brzmiące zawsze na wyrost pochwały są przecież zarezerwowane dla żywych legend. A Marriner legendą nie jest – jest dyrygentem z krwi i kości. Doskonałym. Agata Szulc

fot. archiwum prywatne

Sir Neville Marriner z Orkiestrą Filharmonii Poznańskiej

Agata Szulc absolwentka filologii polskiej na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza i poznańskiej Akademii Muzycznej. Interesuje się zagadnieniami korespondencji sztuk i szeroko rozumianą kategorią dramatyczności.

Koncert w Auli UAM, 15.11, g. 19 Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Poznańskiej Sir Neville Marriner – dyrygent w programie: W.A. Mozart – Symfonia C-dur Jowiszowa KV 551 L. van Beethoven – II Symfonia D-dur op. 36

ROZMOW Y

Światy, gwiazdory i grudniowe wieczory

fot. E. Sobiak

rozmowa z Joanną Minksztym o tym, co kryje Boże Narodzenie

dr Joanna Minksztym etnolog, starszy kustosz Muzeum Etnograficznego, Oddziału Muzeum Narodowego w Poznaniu, autorka m.in. książki Tajemnice obyczajów i tradycji polskich oraz wielu wystaw m.in. Śladami Kanunu. Kultura albańska w wieloetnicznym Kosowie

Dlaczego mamy w sobie potrzebę świętowania? W świętowaniu człowiek emocjonalnie odpoczywa. Jest to element przełamania codziennego rytmu, związany pierwotnie z obserwowanymi zmianami w przyrodzie, którym człowiek zawsze nadawał sens. A skoro miały sens oraz cel, widziano w nich intencjonalne działanie bóstw. Pierwotnie święta były związane z tymi właśnie obserwowalnymi zjawiskami przemian, na przykład cyklicznością pór roku, których nieustanny bieg starano się zabezpieczyć działaniami obrzędowymi. Wiele z obchodzonych przez nas obecnie świąt niesie echa dawnych wierzeń. Z biegiem czasu do kalendarza uroczystości wpisano święta dotyczące jednostki, na przykład rocznice. Wynika to z psychologicznej i społecznej potrzeby powrotu do ważnych wydarzeń, oznaczenia ich na osi czasu i refleksji nad nimi. Święta jednostkowe stanowiły także cezurę społeczną, miały charakter włączania i wyłączania ze wspólnoty, były czasem przeznaczonym na dopełnienie obrzędów przejścia – w ramach rodziny, grupy zawodowej czy szerszej wspólnoty. Będąc świadkiem przechodzenia danej osoby z jednej roli do drugiej, wspólnota akceptowała i sankcjonowała zachodzącą przemianę. Tym samym nadawała jej obowiązki i przywileje wynikające z nowego statusu. Choinka przybyła do nas z Niemiec. Czy wcześniej istniały w Wielkopolsce jakieś inne, szczególne sposoby zdobienia domostw? Rzeczywiście zwyczaj stawiania choinki w ten sposób, który znamy – pniem do dołu, to kulturowy import od naszych zachodnich sąsiadów. Jego istnienie na terenach niemieckich potwierdzają już XVI-wieczne pisma protestanckie. Jednak na szeroką skalę rozpowszechnił się

w Europie dopiero po roku 1840. Sam zwyczaj czczenia wiecznie zielonego drzewka, które zimą – kiedy cała przyroda jest martwa – ma w magiczny sposób przywoływać życie, znany był już w czasach przedchrześcijańskich. Poprzedniczką dzisiejszej choinki była tzw. podłaźniczka – duża gałąź lub ścięty wierzchołek iglastego drzewka. Zawieszano go u powały izby czubkiem do dołu i tak jak dziś dekorowano: czosnkiem i cebulą zapewniającymi zdrowie oraz odpędzającymi złe moce, orzechami dającymi siłę czy jabłkami jako atrybutami witalności. Istnieje hipoteza, iż piernikowe figurki mogły być echem dawnych ofiar z ludzi i zwierząt. Inną popularną ozdobą były dawniej światy – kuliste dekoracje wykonane z białego lub kolorowego opłatka, oraz pająki, czyli ażurowe konstrukcje ze słomy, grochu, fasoli lub bibuły. Słoma w pająkach zapewniać miała pomyślność i bogactwo, słomiany łańcuch niekończące się powodzenie, zaś kulista forma światów symbolizowała pełnię i doskonałość. Dziś symbolikę tę odwzorowują bombki. W różnych regionach Polski prezenty dzieciom przynosi Aniołek lub święty Mikołaj. W Wielkopolsce charakterystyczną postacią jest gwiazdor. Jakie jest jego pochodzenie? Gwiazdor i święty Mikołaj to dwie różne postacie. Ten pierwszy był jedną z figur występujących w grupach kolędniczych, które w okresie Godów, jak dawniej nazywano Boże Narodzenie, obchodziły domostwa po wsiach, śpiewając pastorałki, składając gospodarzom świąteczne życzenia i wypraszając od nich drobne datki. Gwiazdor ubrany był w kożuch odwrócony włosiem na wierzch, przepasany słomianym powrósłem, a twarz miał umorusaną sadzą. Jego rolą było przepytywanie dzieci ze znajomości

Fragment szopki bożonarodzeniowej na Starym Rynku w Poznaniu

fot. C. Omieljańczyk

katechizmu i pacierza. Drobne podarki w formie cukierków rozdawała natomiast gwiazdka. W zaborze pruskim władze niechętnie patrzyły na kult świętych. Dlatego też w Wielkopolsce gwiazdor zastąpił świętego Mikołaja, świątobliwego biskupa Mirry żyjącego w IV wieku naszej ery. Był on znany z dobroczynności. Podobno po śmierci rodziców rozdał wśród ubogich swój majątek, ratując datkami wielu potrzebujących. Stąd czczony jest jako święty dający prezenty. Do dziś w niektórych krajach europejskich, na przykład w Holandii, prezenty rozdaje się nie w Wigilię Bożego Narodzenia, a 6 grudnia – w Mikołajki. Ile ze zwyczajów celebrowanych niegdyś na polskiej wsi przetrwało we współczesnych obchodach Bożego Narodzenia? Okres Bożego Narodzenia, mimo iż w oczywisty sposób przesycony symboliką chrześcijańską i przez wiele osób tak przeżywany, zachował w towarzyszącej mu obyczajowości ślady dawnych wierzeń pogańskich. Był to czas przesilenia zimowego, z najkrótszymi dniami w roku i dla naszych przodków, nieznających mechanizmów odradzania się przyrody, powrót słońca i ciepła, a wraz z nimi ponowna wegetacja były za każdym razem wielką niewiadomą. W związku z tym czas ten obfitował w obrzędy związane z kultami solarnymi, obecne zarówno w starożytnym Rzymie, jak i znane Słowianom. Przystrajanie domostwa wiecznie zielonymi gałązkami symbolizowało od dawien dawna tryumf życia nad śmiercią. W pozyskiwaniu przychylności bogów stojących na straży zmian pór roku pomagać mieli zmarli krewni. Wiele obrzędów miało związek z kultem zmarłych, w których szczególną obecność w tym czasie na ziemi powszechnie wierzono. Na dawnej wsi istniał zakaz wykonywania w okresie Bożego Narodzenia prac z wykorzystaniem ostrych przedmiotów (np. przędzenia), które mogły zranić dusze przybyłe na wieczerzę wigilijną. Do dziś zostawiamy jeden talerz dla nieznajomego – wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, że w minionych czasach zastawa ta czekała na ducha zmarłego członka rodziny. Niektóre spośród potraw podawane dziś na wieczerzy wigilijnej, takie jak mak, orzechy czy jabłka, to typowe elementy niegdysiejszych

uczt na cześć zmarłych. W niektórych domach do dziś praktykuje się wróżbę polegającą na wyciąganiu słomek spod obrusa – kto ma dłuższą będzie dłużej żył. Skąd ten zwyczaj? Otóż w czasie, gdy dusze zmarłych przebywają w pobliżu, istnieje możliwość łatwiejszego z nimi kontaktu. Mogą one pomóc przewidzieć przyszłość, ponieważ dla nich przyszłość jest jasna. Kolejny element obrzędowości pogańskiej zachował się w zwyczaju związanym z dniem świętego Szczepana, tj. 26 grudnia. Księdza, wychodzącego z kościoła po uroczystej, świątecznej mszy św. obsypuje się owsem, grochem, kamyczkami lub nawet małymi ziemniaczkami na pamiątkę kamienowania świętego. W istocie obsypywanie kogoś drobnymi przedmiotami, tak jak ma to obecnie często miejsce po ceremonii zaślubin, jest dawnym gestem magicznym, mającym zapewnić obfitość i dobrobyt. rozmawiał Mateusz Soroka

ROZMOW Y

Od książki wszystko się zaczyna mówią Beata Witoń i Paula Pańczak w rozmowie z Grażyną Wrońską Latająca księgarnia, tak ją nazwałam, w porozumieniu zresztą z jej pomysłodawczyniami, dyrektorkami, sprzedawczyniami, plastyczkami, aktorkami, wychowawczyniami, czyli dwiema wydawałoby się szalonymi, a jednak zorganizowanymi dziewczynami: Beatą Witoń i Paulą Pańczak. Spotkałam je przy stoliku z książkami i różnymi miłymi drobiazgami w miejscu bardzo pięknym i prestiżowym – w foyer opery. Gdy tylko skończył się spektakl i dzieci wybiegły na korytarz, natychmiast obstąpiły stoisko z książkami. Najbardziej zainteresowane były Jasiem i Małgosią, co zrozumiałe, bo przedtem przez dwie godziny ich perypetie oglądały na scenie. Ale obie panie – przekonująco, z uśmiechem i bardzo umiejętnie – proponowały im również inne pozycje, a także papierowe pierniczki. Wiadomo, Baba Jaga miała domek z piernika... – To nasza żelazna zasada. Ze spotkań z nami dzieci powinny wracać do domu z pamiątkami. Oczywiście najlepiej, gdy jest to książka – mówią. A jak zaczęło się z księgarnią? Najpierw, przez niecałe cztery lata, była oczywiście stacjonarna i miała swój adres – os. Kopernika. Z początku była na piętrze, co było kłopotliwe dla rodziców z wózkami, ale i tak im się podobało, bo czekając na dzieci, które uczestniczyły w zajęciach, mogli sobie w drugim pokoju zrobić herbatę, poznać się, porozmawiać. Kolejne lokum, na parterze, chociaż mniejsze, było lepsze ze względu na dostępność i cieszyło się dużym powodzeniem. Ale i to się skończyło... Dlaczego? Proza życia. Za drogie czynsze. W związku z tym musiałyśmy zmienić nasz sposób pracy, coś wymyślić. A już wydawało się, że najtrudniejsze sprawy – założenie firmy – mamy za

sobą i teraz będzie już z górki. A tu proszę... Nie mogłyśmy pozwolić, by nasze doświadczenia w zdobywaniu pieniędzy, kredytów, a potem promocja, czyli wszystkie te trudne i czasochłonne zabiegi, poszły na marne. Przygotowywałyśmy nasze przedsięwzięcie konsekwentnie, miałyśmy – tak nam się przynajmniej wydaje – solidny fundament, by myśleć o powodzeniu, początki były obiecujące, więc i ta nowa forma naszej pracy po prostu musi się udać. Wierzyłyśmy i nadal wierzymy w to mocno. Być może tylko ktoś tak jak my zdeterminowany, może nie skapitulować... Sukcesy były jednak ewidentne: nam, osobom niezwiązanym z żadnymi organizacjami czy fundacjami, udało się przebrnąć przez te wszystkie rafy o własnych siłach! Dopiero teraz nasze sobotnie spotkania są dofinansowywane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zacznijmy od początku Było ciężko, ale koniecznie chciałyśmy naszą koncepcję wprowadzić w życie, i jak widać – żyjemy. I mamy co wspominać! Nasza pierwsza wymarzona księgarnia i poprzedzające jej otwarcie roznoszenie ulotek po osiedlu. Sporo schudłyśmy, bo było ich czternaście tysięcy, ale warto było. Ludzie bardzo cieszyli się z księgarni na swoim osiedlu. – Dobrze, że wreszcie coś u nas powstanie, bo tu zupełna pustynia – mówili i od razu przyjmowali nasze pomysły bardzo życzliwie, dziękowali i uśmiechali się pięknie. Nie ograniczałyście się oczywiście do sprzedawania książek. To byłoby nudne i stereotypowe. Proponowałyśmy różne zajęcia z dziećmi, ale zawsze inspirowane książkami. A najważniejsze było głośne czytanie. Dzieci to uwielbiają. Ale nie za długo słuchają w prawdziwym skupieniu...

fot. archiwum prywatne

Paula Pańczak (z lewej) i Beata Witoń

Beata Witoń i Paula Pańczak wychowały się w domach pełnych książek. Pierwsza ukończyła kulturoznawstwo i studium dla menedżerów kultury, druga polonistykę. Poznały się w księgarni Z Bajki, a po kilku latach dojrzały do własnego pomysłu. Są optymistkami, bo inaczej już dawno zrezygnowałyby z tej pracy. Książkowy zawrót głowy nie przeszkodził im w realizacji osobistych planów. Obie założyły rodziny, mają córeczki, które choć liczą sobie dopiero kilka lat, dobrze już wiedzą co to księgarnia, hurtownia i oczywiście książka.

Wtedy trzeba rozpocząć zabawę. Możliwości jest bez liku. Na przykład, kiedy czytamy Księżniczkę na ziarnku grochu, to potem wycinamy z papieru księżniczkę i ubieramy w różne, powstałe też własnymi siłami sukienki, nie tylko papierowe. Przy okazji innych lektur – a jest teraz w czym wybierać – malujemy kamienie, robimy origami, pacynki, collage, a także tańczymy, w ogóle ruszamy się, bo to jest naturalna potrzeba dzieci po kilku czy kilkunastu minutach lektury. Teraz nie ma już jednak Między Słowami na Kopernika ... I dlatego jest właśnie latająca księgarnia. Trwamy. Nasze książkowe zabawy prowadzimy w bibliotece Szkoły Podstawowej nr 7, dzięki Barbarze Kulcenty i życzliwości dyrekcji albo w Klubie Kopernik, u Krzysztofa Żurawskiego. Od niedawna też w Klubie Orbita na Winogradach i to dla bardzo ma-

łych dzieci. Dwu-, trzy- i czterolatki chcemy zainteresować Walizeczką z książeczkami. Ponadto w niedzielę spotykamy się w Palmiarni. A na początku grudnia będziecie na Cavaliadzie, na Targach. Wspólnie z wydawnictwem Media Rodzina przygotowujemy premierę ich książki dla dzieci i młodzieży. Tematyka oczywiście konna, jeździecka, bo taka jest przecież Cavaliada. Będą więc i odpowiednie książki, warsztaty plastyczne, spotkania z autorami. Dzięki tej oficynie niejednokrotnie gościłyśmy w księgarni ciekawych autorów i ilustratorów. Bardzo dobrze nam się współpracuje. Święta za pasem... Będzie więc Boże Narodzenie w Bullerbyn – wiadomo: pierniczki i prezenty, dalej legendy o Świętym Mikołaju, potem karnawał itd. Nie zapomnimy też o Żółwiu Franklinie, który wśród dzieci cieszy się niesamowitym powodzeniem. Czyli pani Paula w tej roli? Nie wiem, czy dzieci nie uwielbiają jej bardziej niż Żółwia... W każdym razie przyjmują ją zawsze z wielkim entuzjazmem. Chyba nie podejmie się innej roli, żeby przypadkiem nie wypaść gorzej... (Beata znacząco się uśmiecha). Strój, podobnie jak książki, wozimy w samochodzie, w każdej chwili jesteśmy do dyspozycji. Jeździ też z nami Mądra Mysz, którą powołałyśmy do życia, by opowiadała dzieciom o różnych zawodach. W anonsach podajemy nasze telefony, tematy spotkań, adres elektroniczny, szczegóły dotyczące organizacji i zapłaty, podkreślamy, że przyjeżdżamy na zajęcia do przedszkoli, świetlic, klubów, bibliotek. Nie tylko przecież pracujemy z dziećmi. Dorośli też chętnie przychodzą na spotkania z pisarzami, podróżnikami, dziennikarzami czy na warsztaty artystyczne. Prowadzimy też blog – www.ksiegarniamiedzyslowami.blogspot.com. Bez tego nie wyobrażamy sobie już dzisiaj pracy. Kto raz skorzystał z naszej oferty, na ogół ponawia zaproszenie, a co więcej – namawia innych. Więc wygrywamy! rozmawiała Grażyna Wrońska

www.ksiegarniamiedzyslowami. blogspot.com

HISTORIA, JUBILEUSZE

Inteligentnie, bez rozgłosu rocznica urodzin Jarogniewa Drwęskiego W ciepły, słoneczny dzień 18 września 1921 r. odbył się „królewski”, jak go później określano, pogrzeb Jarogniewa Drwęskiego, pierwszego prezydenta Stołecznego Miasta Poznania. „Czy w pełnych uznania mowach nie chciano aby ukryć, że za życia czegoś (…) nie zauważono, nie doceniono, nie zdążono uznać…?” – napisał w książce o Drwęskim prof. Waldemar Łazuga.

Korzystałam z książki prof. Waldemara Łazugi Znany – nieznany prezydent Poznania. Rzecz o Jarogniewie Drwęskim, Wydawnictwo Miejskie 2005. Z tego samego źródła pochodzi powyższe zdjęcie.

rzerastał swoje otoczenie. Inteligentny, znawca teatru i literatury, świetny mówca, obdarzony zmysłem analitycznym oraz ponadprzeciętnymi zdolnościami organizacyjnymi – talentów Drwęskiemu nie brakowało. A przy tym wszystkim był niezwykle pracowity. Wrażliwość, rozczarowania, jakich nie szczędziła mu prezydentura, i chroniczne przepracowanie przyczyniły się do przedwczesnej jego śmierci. Adwokat i radny Pochodził z rodziny ziemiańskiej (ur. 6 grudnia 1875 r.), ukończył poznańskie Gimnazjum św. Marii Magdaleny. Studia prawnicze odbył w Berlinie. Po powrocie do Poznania stał się wziętym adwokatem, bronił m.in. hr. Macieja Mielżyńskiego w słynnej sprawie o podwójne

zabójstwo, ale też Michała Drzymały i nauczycieli wrzesińskich. Przez kilka lat był radnym. Próbował swoich sił w literaturze, był recenzentem teatralnym i publicystą. Angażował się w polskie inicjatywy społeczne i narodowe. Pierwszy prezydent wolnego Poznania Komisarycznym nadburmistrzem Poznania został 11 listopada 1918 r., w miejsce zmuszonego do ustąpienia Ernsta Wilmsa. W tym czasie zajmował się najczęściej kłopotami z aprowizacją (nazwano go „głównym żywicielem Wielkopolski”). 17 kwietnia 1919 r. wybrano go pierwszym prezydentem wolnego Poznania. Czasy były trudne i niespokojne – konieczność budowania administracji „od zera”, wkrótce wojna polsko-bolszewicka (Poznań zamienił się w szpital), tendencje separatystyczne, które dochodziły do głosu w Wielkopolsce, wpływy endecji… Tymczasem Drwęski bez wikłania się w wielką politykę „… robił swoje – inteligentnie i bez większego rozgłosu”. Zmuszony do podejmowania setek improwizowanych decyzji pilnował jednocześnie, np. sumienności poznańskich urzędników. Był dalekowzroczny. Jak powiedział podczas zaprzysiężenia polskiej Rady Miejskiej w kwietniu 1919 r.: „Bo kto rządzi – dla przyszłości pracuje”. W 1920 r. został prezesem Związku Miast Polskich, zdając sobie sprawę z roli miast w odbudowie Polski. Z jego ogromnym poparciem odbył się w 1921 r. I Targ Poznański. Nie brakowało w czasach jego prezydentury momentów wzruszających – 1 maja 1919 r. zdjęto z orła na wieży ratusza cesarską koronę. Ale z czasem Drwęski czuł się na stanowisku coraz bardziej osamotniony. „Praca moja straszna. (…) warunki straszne, brak ludzi, brak pomocy” – pisał do kuzynki Bronisławy Widtowej. Zmarł na czerwonkę 14 września 1921 r. Pozostawił żonę, piękną Izabelę, i dwóch synów. Daina Kolbuszewska

fot. M. Zakrzewski

H istoria , jubileusze

Cztery dekady wspomnień rozmowa z Ewą Wycichowską, dyrektor Polskiego Teatru Tańca Przed nami finał roku jubileuszowego Polskiego Teatru Tańca. To był czas nadzwyczajnej aktywności zespołu w różnych, nie tylko stricte spektaklowych, formach. 40 lat istnienia Polskiego Teatru Tańca jest fenomenem samym w sobie, biorąc pod uwagę zarówno kontekst historyczny, związany z jego powołaniem i organizacją, przez indywidualną formę artystyczną aż po nierozwiązany systemowo przez cztery dekady problem z własną przestrzenią i metodą finansowania. Ale w spotkaniu z widzami chcieliśmy się skupić przede wszystkim na wyraźnym podkreśleniu specyfiki artystycznej Teatru i sięgnąć do historii nie w sposób pomnikowy, ale poprzez ludzi. W czasach, w których informacja zdominowała refleksję, kiedy pamięć traci swoją źródłową moc i bywa traktowana jako obciążenie, zaproponowaliśmy cykl XL – wczoraj i dziś Polskiego Teatru Tańca, w specyficzny sposób dokumentujący historię zespołu. Zależało mi, by tę historię opowiedzieć przez tancerzy, tych, którzy tworzyli tradycję zespołu i tych, którzy tworzą jego teraźniejszość. Te światy, pokolenia, spotkały się, przeniknęły w obecności widza, poprzez wspomnienia, rozmowy, materiały archiwalne, a nade wszystko wniknięcie w całą czterdziestoletnią tradycję repertuarową zaprezentowaną w żywym planie, jako fragmenty wznowieniowe i reinterpretacje. Powstała spektakularna opowieść, w której każdy, także widzowie, mógł wnieść cząstkę swojej pamięci o Teatrze. Każdy z odcinków był rejestrowany, ich siła polega m.in. na autentyczności wspomnień, spo-

tkań, wzruszeń, reakcji. W ten sposób została nie tylko przywołana pamięć, powstał jednocześnie trudny do przecenienia materiał dokumentacyjny, zbudowany na archiwaliach udostępnionych przez bardzo pomocnych partnerów, takich jak TVP Poznań i Biblioteka Raczyńskich i na wspomnieniach uczestników tej niezwykłej historii, jaką jest 40 lat działalności PTT. Jaki jest bilans tych czterech dekad? To w sumie ponad 200 premier, zrealizowanych w Polsce i za granicą, m.in. na zamówienie tak prestiżowych festiwali jak Dresdner Musikfestspiele i Biennale de la Danse w Lyonie, artystyczne podróże na pięć kontynentów, liczne nagrody na festiwalach, wśród nich Fringe First Awards w Edynburgu, współpraca z najwybitniejszymi choreografami świata, takimi jak Mats Ek i Ohad Naharin, organizacja od 20 lat, jednych z największych w Europie, Międzynarodowych Warsztatów Tańca Współczesnego, organizowanie Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Tańca i Festiwalu Atelier. Wreszcie działalność samego Atelier, sceny poszukiwań, stwarzającej możliwość debiutu młodym twórcom. W ciągu 14 lat istnienia Atelier publiczność miała szansę poznawać ich pracę pod różnymi postaciami: spektakle, instalacje plastyczne, projekty i akcje multimedialne... Jestem długodystansowcem i myślę o przyszłości Teatru, który powołał Conrad Drzewiecki, który ja prowadzę od 25 lat, i który, mam nadzieję, będzie trwał, mimo wszystkich przeciwności, bo ma filary w postaci wspaniałych, twórczych artystów. rozmawiała Jagoda Ignaczak

Jubileusz Polskiego Teatru Tańca sezon XL

Kolejne spotkanie w ramach cyklu XL. Polski Teatr Tańca wczoraj i dziś. Odcinek IX odbędzie się 8.12 o g. 20 w hali nr 2 MTP.

z cyklu S Z T U K A O D K U C H N I

Najpierw muszę się zachwycić

fot. archiwum prywatne

rozmowa z Grażyną Kulczyk – 10 lat od otwarcia Starego Browaru

Ludzie myślą, że mieszka Pani w „wieży z kości słoniowej”… Tak, wiem. I nie sprzątam, nie gotuję, nie robię nic. Robię. Powiem więcej: gotowanie sprawia mi ogromną przyjemność. Żałuję tylko, że tak mało czasu mam na to swoje prywatne życie. Zaległości nadrabiam, siłą rzeczy, w wakacje. Na co jeszcze brakuje Pani czasu? Na czytanie książek dla przyjemności. Kupuję je zachłannie. Z każdej podróży przywożę ze sobą nadbagaż albumów. I jeszcze nieustannie dokupuję kolejne, żeby przed snem albo w sobotę poczytać… …to ile Pani śpi? Jakieś 6 godzin. Cały czas praca? No, tak! Zarządzam ogromną firmą. Jedną z cech wyróżniających Stary Browar jest jego spersonalizowanie.

Spersonalizowanie? Osobiście decyduję o wyglądzie tego miejsca, o realizowanych tu projektach. Moją zaletą i wadą jednocześnie jest perfekcjonizm. Po latach mogę powiedzieć, że chociaż w życiu on przeszkadza, to w biznesie okazuje się jedną z najlepszych dróg do sukcesu. Bez absolutnego oddania się sprawie, bez dopilnowania wszystkiego, bez pracy, nie ma rzeczywistego powodzenia w interesach. Cuda się nie zdarzają. Nie wierzę w nie. Mija właśnie 10 lat od otwarcia Starego Browaru. Kilka razy mówiła Pani, że Stary Browar pojawił się z impulsu, że to było jak nagłe olśnienie: zobaczyła Pani ruiny i pojawiło się przeczucie, że może coś tu się zdarzyć ciekawego. To byłoby za proste, gdyby podczas jednej wizyty urodził się cały projekt. Potrzebowałam na to czasu. Około trzech lat trwały przygotowania nim wbita została pierwsza łopata pod inwestycję. Browar miał być miejscem, w którym artyści będą realizowali swoje projekty. Zgodnie jednak z zasadą, że sztuka nie potrzebuje pieniędzy, a artyści tak – musiałam zdobyć źródło finansowania. Najlepszym pomysłem było zbudowanie przestrzeni handlowej i usługowej. Chciałam, żeby architektura tego miejsca była wyjątkowa. Czyli… na początku była sztuka? Oczywiście! I pierwszy budynek, który został tutaj odnowiony, to była Słodownia. Także i dziś miejsce sztuki, między innymi siedziba mojej Fundacji Art Stations i przestrzeń jej działań. Marzenia rzadko spełniają się w stu procentach. Co się nie udało w związku ze Starym Browarem? Myślę, że jeśli chodzi o ogólne założenie, jakie przyjęłam przed laty, to zrealizowałam je w pełni. Udało się bardzo konsekwentnie

połączyć dwa tematy, o których rozmawiamy: biznes i sztukę. Modus operandi moich realizacji to „pięćdziesiąt na pięćdziesiąt”. Trafiłam na mądrych ludzi, którzy uwierzyli w projekt „Stary Browar” i we mnie. Wszyscy pracujący przy tym przedsięwzięciu odnieśli niekwestionowany sukces. Nie spoczywając na laurach, nieustannie się rozwijamy, podejmujemy nowe wyzwania. Wszystko się doskonale układa. A jakie pomysły, jeśli chodzi o sztukę, mają szansę Panią zainteresować? Jeżeli chodzi o Fundację Art Stations, skupiłam się na dwóch tematach: pierwszy to sztuki wizualne, które pokazywane są w przestrzeniach wspólnych, ale też na wystawach w Galerii i w Słodowni, drugim jest taniec i choreografia. Oba nie mają sobie równych na skalę krajową. W kontekście Pani życia, sztuki wizualne w Starym Browarze są zrozumiałe, ale taniec? Skąd ten pomysł? Kiedyś wydawało się, że raczej interesuje Panią teatr, scena impresaryjna. Tu przecież, z Pani inicjatywy, odbyła się premiera Matki Witkacego z Janem i Błażejem Peszkami… Ale ciągu dalszego nie było. Ale przecież z teatru się nie wycofałam! Prezentujemy sporo spektakli z gatunku małych form. A taniec? W odpowiednim momencie mojego życia spotkałam Joannę Leśnierowską, która przekonała mnie nie tylko swoim entuzjazmem, ale też dobrze przygotowanym, zaprojektowanym na lata programem. Powstała unikatowa na skalę polską platforma tańca współczesnego. Pozostaje Pani osobą otwartą na nowe poszukiwania… Nieustająco! Najlepszym dowodem na to jest dopiero co założone wydawnictwo Mundin. A myślę już o rozwijaniu projektów muzycznych. Muzyka w Starym Browarze gości od czasu do czasu, ale nie jest to jeszcze program ułożony tak, jakbym chciała. Impulsy, marzenia, miłość do idei i miejsc… czy tym powinien kierować się przedsiębiorca, planując kolejne przedsięwzięcia? U mnie tak to działa. Zawsze jednak z tyłu głowy pozostaje rachunek ekonomiczny.

Dlatego kupiła Pani kolejny stary browar? Tym razem w Szwajcarii? Lubię restaurować stare obiekty postindustrialne, przywracać je do życia. Zamierzam tam zrobić przyczółek dla polskiej sztuki. Czy tu znowu zadziałała intuicja? Polega Pani na niej? Chyba tak. W Stary Browar niewielu wierzyło. Tu wszystko było – oceniając rzecz na chłodno – przeciwko mnie. Ale intuicja i wiara to jedno, a drugie – co ciągle powtarzam – to niezłomna konsekwencja i praca. Ja się nie boję nowych wyzwań. Wręcz przeciwnie: uciekam od wszystkiego, co ma posmak rutyny. I dlatego Wydawnictwo Mundin? Wydawać by się mogło, że w czasach upadającego czytelnictwa, czysta fanaberia… Książka, niezależnie od wszystkiego, przetrwa. To piękny przedmiot, w którym zakodowana jest myśl ludzka. Z każdego wyjazdu przywożę książki i albumy. Wydawnictwo jest manifestacją mojego głębokiego przekonania, że książka ma drugie i trzecie życie przed sobą. Między innymi w formie art-booków, które same w sobie są dziełami sztuki. Nie bez znaczenie było spotkanie Honzy Zamojskiego, dziś dyrektora artystycznego Mundin. Honza ma wystarczające kompetencje i doświadczenie, żeby nasze projekty były tym, czym chcę. W planach mamy 6 tytułów rocznie, każdy w maksymalnie 2 tys. egzemplarzy. To kolejny komponent w mojej artystycznej macierzy. Mówi Pani, że bez sercowego zachwytu nie kupuje… Jeśli jednak tworzy się kolekcję, a Pani ma jedną z najznamienitszych w tej części Europy, to czy miłość nie stoi w sprzeczności z ideą? Nie wprowadza chaosu w zbiorach? Jeśli się kocha minimalizm, to barok nie przyciągnie spojrzenia. Zakochanie nie jest zatem ostatecznie wolne od natury czy gustu. Nie martwię się o potencjalny chaos, ponieważ – najzwyczajniej w świecie – jakiś wielki dysonans nie jest tu możliwy. Kolekcja nieustannie rośnie. Co dalej? Puentą może być muzeum. Myślę o nim. rozmawiała Anna Kochnowicz

Z cyklu M odernistyczny P ozna ń

Międzynarodowe Targi Poznańskie dwie wieże i inne obiekty Poznań targami stoi. Powierzchnia wystawowa w naszym mieście jest większa niż powierzchnie o tym samym przeznaczeniu we wszystkich polskich miastach łącznie. To porównanie obrazuje, jak duże znaczenie mają Międzynarodowe Targi Poznańskie nie tylko dla miasta, ale i dla całego kraju.

ają długą historię, która zaczęła się już w roku 1911, kiedy to odbyła się Wystawa Wschodnioniemiecka. Powstało wtedy wiele ciekawych obiektów, wśród nich nieistniejąca już dzisiaj Wieża Górnośląska. Zaczęło się od PeWuKi… Jednak naprawdę interesujące budynki zostały wybudowane w związku z największym wydarzeniem kulturalno-towarzysko-gospodarczym międzywojennego Poznania – Powszechną Wystawę Krajową (PeWuKa). Trwała ona od maja do końca września 1929 r. Przygotowania do niej rozpoczęły się już kilka lat wcześniej. Wystawę odwiedziło niemal 4,5 miliona Iglica

zwiedzających. Stanowiło to niesamowitą na okres międzywojenny rzeszę ludzi, dla obsługi których wybudowano m.in. hotel Polonia – największy tego typu obiekt w ówczesnej Polsce, czy bardzo nowoczesny, ale nawiązujący do polskiego stylu narodowego, Dworzec Zachodni. Symbolem Międzynarodowych Targów Poznańskich jest Iglica. Znajduje się ona w miejscu wspomnianej już wcześniej Wieży Górnośląskiej. Prezentowała ona charakterystyczny dla wielu niemieckich obiektów z tego okresu styl ekspresjonistyczny, którego najwybitniejszym przykładem jest wrocławska Hala Stulecia. Ekspresjonizm w architekturze i jego pokrewny amerykański nurt Art déco były przejawami nowego prądu myślowego i zapowiadały następujący wkrótce później modernizm. Wieża Górnośląska, czego niewiele osób jest świadomych, znalazła swoje miejsce w kulturze światowej. Stała się bowiem pierwowzorem dla wieżowców w filmie Metropolis Fritza Langa. Reżyser

Hala Reprezentacyjna

fot. M. Stachowiak (2x)

ten bardzo cenił dzieła Hansa Poelziga – architekta Wieży i ówczesnego dyrektora Państwowej Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu, najważniejszej obok Bauhausu uczelni architektonicznej w Niemczech. Metropolis stanowi absolutną klasykę światowego kina, jest także najbardziej znanym i cenionym przykładem kina ekspresjonistycznego, stanowił też główną inspirację dla estetyki scenografii filmu Matrix. Budowla pełniła funkcję wieży wodnej, zbiornik na jej szczycie mieścił 4 tysiące metrów sześciennych wody i był największym tego typu obiektem w Niemczech. W czasie PeWuKi mieściła się w niej kawiarnia. Wieża Górnośląska była jednym z ważniejszych symboli Poznania, aż do II wojny światowej, kiedy to została poważnie uszkodzona. Wieża kojarzyła się jednoznacznie z architekturą niemiecką i jej dominacją w Poznaniu, a przez to nie była lubiana przez poznaniaków. Dlatego też po wojnie nie zdecydowano się na jej odbudowę. Na tym miejscu obecnie znajduje się pawilon nr 11, czyli targowa Iglica. Obecny jej kształt został nadany w czasie przebudowy pozostałości Wieży Górnośląskiej w 1955 r., przeprowadzonej według projektu Bolesława Schmidta. Uroda Hali Reprezentacyjnej Naczelnym architektem wystawy został Roger Sławski, chyba najbardziej utalentowany poznański architekt w historii miasta. Był również autorem wielu budynków na samych targach, między innym świetnej Hali Reprezentacyjnej. Została ona wybudowana w latach 1928-29 w modnym w okresie całego dwudziestolecie międzywojennego modernizującego neoklasycyzmu, który był właściwie stylem państwowym II Rzeczypospolitej. W tym stylu powstawało wiele budynków mających pełnić funkcje publiczne, a jednocześnie podkreślać siłę i nowoczesność państwa, pokazywać jego architektoniczne tradycje poprzez odwołanie do architektury dworkowej i pałacowej. Odwołania te były zdecydowanie subtelniejsze i bardziej udane niż pseudodworkowe koszmarki, które obecnie rosną na przedmieściach polskich miast. Elewacja Hali Reprezentacyjnej składa się prawie w całości z wielkich okien i oddzielających je półkolumn. Czysto modernistycznym

elementem hali jest wieża znajdująca się nad głównym wejściem. Warto zwrócić uwagę na świetne zastosowanie w niej luksferów, które wypełniają całe jej ściany, a jedynie konstrukcyjne elementy zostały wykonane z żelbetu. Hala Reprezentacyjna jest jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów Międzynarodowych Targów Poznańskich, znajduje się przy głównym szlaku komunikacyjnym miasta – na rogu ulic Głogowskiej i Bukowskiej, naprzeciwko Hotelu Sheraton. Duże uznanie dla zarządzających obiektem należy się za zachowanie białego koloru elewacji, który świetnie pasuje do tej minimalistycznej formy. Opisane przeze mnie obiekty to tylko nieduża część naprawdę świetnej architektury, którą możemy spotkać na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Wybierając się na Polagrę albo Targi Ślubne, warto zwracać uwagę nie tylko na nowe traktory czy najnowsze sposoby na onieśmielanie przepychem weselnych gości, ale również rzucić okiem na architekturę targowych budynków. Marcin Stachowiak

Więcej na blogu Modernistyczny Poznań: www. modernistycznypoznan.blogspot. com.

Z CYKLU FOTOGRAFIA

Apetyczna fotografia o jedzeniu, gotowaniu, fotografowaniu ze smakiem

fot. archiwum prywatne

Cała Polska gotuje! Cała Polska je ze smakiem i otworzyła się na smaki. Cała Polska fotografuje kulinarne popisy.

Łukasz Walaszczyk fotograf z wykształcenia, z zamiłowania wykładowca fotografii, poeta. Organizator wystaw fotograficznych. Prowadzi Warsztat Kadru.pl

Wybuchła potężna bomba kulinarna w naszym kraju. Makłowicz już kilkanaście lat temu zabierał nas w podróże kulinarne, ale poza słuchaniem jego kwiecistych opowieści, wyobrażaniem sobie często regionalnych, europejskich i egzotycznych smaków, pozostawało nam ocieranie cieknącej ślinki. Później Polacy pojechali do Anglii, a Nigella w drugą stronę, za sprawą telewizji stała się równie popularna w Polsce, jak polscy pracownicy w Anglii. Dalej poszło po całości – programów o gotowaniu przybywało w polskiej telewizji w tempie geometrycznym. Polacy zakochali się w pichceniu, gotowaniu, jedzeniu, smakowaniu, rozmawianiu o kulinariach, celebrowaniu smaku. Po latach z zapiekankami z metra, hot dogami z parówek z „papieru toaletowego”, przydrożnymi barami z kotletami z „psa zmielonego z budą”, chińszczyzną z „gołębi i szczurów” weszliśmy w nową erę – erę dobrego smaku. Porządne i ciekawie możemy zjeść w restauracjach i barach w dużych miastach, ale rewolucja smaku przeszła tornadem przez całą Polskę. Magda Gessler swoją podróżą przez polskie punkty gastronomiczne otworzyła oczy nie tylko restauratorom czy właścicielom mniejszych lub większych gastronomii, ale szeroko otworzyła oczy wszystkim Polakom. Nawet jeśli robi to w brutalny, dosadny sposób, to rozbudza iskierki świadomości wśród właścicieli restauracji i w nas, czym może być dobry smak i czym jest dobra kuchnia. Jako naród mamy niebywałe bogactwo regionalnych smaków, a jeszcze niedawno odnosiło się wrażenie, że każdy region Polski specjalizuje się w pizzy. Kilka lat temu, podróżując po Polsce, nasunęło mi się spostrzeżenie

dotyczące smaku – otóż kierowcy zawodowi, przedstawiciele handlowi polecali sobie za pośrednictwem radia CB, gdzie można smacznie zjeść. Nie mówili o pizzy, ale też nie mówili o schabowych na cały talerz, mówili natomiast o tym, gdzie jest smacznie. Sprawdziłem wiele takich miejsc, zawsze byłem smakoszem, ale kiedy oglądałem zdjęcia tych dań w karcie, rzadko były ich reklamą. Częściej zniechęcały. W większości restauracji dostawałem schludnie skomponowany talerz, apetycznie podane danie, a najczęściej w karcie lub na stronie internetowej figurowała fotograficzna papka. Robić zdjęcia do menu czy dać sobie spokój? Robić, ale ze smakiem – to bardzo trudna sztuka. Fotografia kulinarna to jeden z najtrudniejszych tematów. Niebywały rozkwit blogosfery Obecnie na tak mocną popularyzację sztuki kulinarnej wpływ ma kilka czynników: telewizja – cały zestaw programów o gotowaniu i kucharzach, internet, dostępność produktów z całego świata na półkach w każdym porządnie zaopatrzonym sklepie. Blogi kulinarne w znaczący sposób wyparły lub przynajmniej zrównoważyły się znaczeniowo z książkami drukowanymi o kulinariach. Gdzie obecnie szukamy przepisów? Najczęściej, moim zdaniem, w internecie. Wystarczy spojrzeć na obecny trend dużych sieci handlowych. Większość z nich reprezentuje uznany i szanowany kucharz – serwuje ciekawe przepisy – zawsze opatrzone dobrą fotografią dania – na stronie www lub na blogu. To podpowiedź dla całej blogosfery kulinarnej: blogi kulinarne to przede wszystkim blogi fotograficzne – to od zdjęcia może zacząć się zainteresowanie przepisem. Najpierw oglądamy, dopiero później czytamy opis dania. Zatem to dobre fotografie, a następnie ciekawe przepisy budują doskonały

fot. Ł. Walaszczyk/M. Różalski

tandem budzący zainteresowanie. Warto spojrzeć na najlepsze, najchętniej odwiedzane i popularne blogi – cechuje je apetyczna fotografia. W brzuchu burczy od samego oglądania! Chylę czoło przed blogerami, bo to jednocześnie kucharze, styliści, autorzy tekstów, fotografowie, a przede wszystkim pasjonaci przez duże P. Jemy oczami, o tym wiemy nie od dziś Kolejną przestrzenią, gdzie większość miłośników kulinariów prezentuje swoje dokonania, są portale społecznościowe. To naturalne, że chcemy się pochwalić daniem, które zrobiliśmy, pięknie wyrośniętym lub apetycznie kolorowym ciastem – w naturze człowieka jest chwalenie się przed innym tym, czego udało się nam dokonać. Całego ciasta nie weźmiemy do pracy, ale możemy się nim pochwalić, uwieczniając danie na fotografii. Zatem jak ugryźć fotografię kulinarną? Przede wszystkim musimy znać podstawy komponowania kadru, ale to wiedza zasadnicza przy każdego rodzaju fotografii. Drugi istotny czynnik to ciekawe oświetlenie. Światło słoneczne,

które daje dużą swobodę i możliwości plastyczne, np. poprzez proste możliwości odbicia i doświetlenia, jest dostępne wszystkim. Lampa błyskowa wbudowana w aparat najczęściej będzie niszczyła atrakcyjność dania, gdyż jest to płaskie, reprodukcyjne światło, a nam zależy zazwyczaj na plastyce i atrakcyjności oświetlenia. Trzeci czynnik to sprzęt fotograficzny i nasze umiejętności wykorzystania możliwości, jakie daje każdy aparat, nawet najprostszy. To nieprawda, że tylko dobrym aparatem zrobimy świetne foty, istotniejszy jest pomysł na zdjęcie, wiedza fotograficzna, a nade wszystko wyczucie estetyki, budowanie klimatu zdjęcia. Doceniam popularyzatorów gotowania ze smakiem, zachwycają mnie pasjonaci sztuki kulinarnej, blogerzy-mistrzowie z umiejętnością budowania wilczego apetytu, a ja najchętniej jako kucharz z zamiłowania, fotograf, smakosz i wielbiciel dobrze skrojonego kadru marzę o takiej Gesslerowej fotografii, która pokaże, czym jest dobry smak w fotografii i zaszczepi go w restauratorach. Łukasz Walaszczyk

Z CYKLU POSNANIANA

Poważni, śliczni, patriotyczni Poznań we współczesnej prozie polskiej „Peszkowski kocha Polskę miłością pana Romana (Dmowskiego), a więc nienawidzi tej, która jest, kocha tylko tę, która być może, jeśli stworzą ją tacy ludzie jak on…” – czego o endeckim Poznaniu można się dowiedzieć z Morfiny Szczepana Twardocha?

ednym z siedmiu dzieł literackich, które trafiły do finału tegorocznej Nagrody Literackiej NIKE, jest Morfina Twardocha. W plebiscycie czytelników jednogłośnie uznana została ona za najlepszą polską książkę 2012 r. Akcja powieści rozpoczyna się jesienią 1939 r. w Warszawie. Jej głównym bohaterem jest Konstanty Wileman, syn śląskiej mieszczki i niemieckiego arystokraty, który ma kłopoty z odpowiedzią na pytanie: kim jest? Przygotowując się do pisania Morfiny, autor – jak wspominał – przeczytał liczne opracowania historyczne i pamiętniki z epoki. Serca w ogóle nie mieć Poznań nie przewija się w Morfinie bezpośrednio, ale przywołany zostaje poprzez postać teścia Kostka – poznaniaka. Spojrzenie z zewnątrz na dość typowego mieszkańca międzywojennego Poznania nie wypada zbyt pochlebnie. Peszkowski herbu Jastrzębiec, ojciec Heli, żony Kostka, jest „zażartym endekiem” – członkiem Narodowej Demokracji, który w uznaniu zasług otrzymał „…pamiątkową złotą cebulę (zegarek), dla wieloletniego, na dwudziestopięciolecie, z wyrazami szacunku, Roman Dmowski”. „Endeckim pałkarzem” – precyzuje Kostek, przejawiającym typową poznańską nienawiść do Piłsudskiego i jego zwolenników: „…do piłsudczyków, sanatorów i tym podobnych świń, którzy od zamachu majowego rozsiedli się tłustymi, masońskimi dupami na Polsce…”. Patriotyzm Peszkowskiego podszyty jest niechęcią do wszystkiego, „co jest” (bo piłsudczy-

kowskie), ale przy okazji także do wszystkiego co spontaniczne, pełne fantazji i życia. „Peszkowski kocha Polskę miłością pana Romana, a więc nienawidzi tej, która jest, kocha tylko tę, która być może, jeśli stworzą ją tacy ludzie jak on, ludzie o woli ze stali, o woli wytrenowanej tysiącem małych treningów i wyrzeczeń, wstawanie zbyt wcześnie, prysznic za zimny, jedzenia za mało, uczuć nie okazywać, milczeć, kiedy chce się mówić, upokorzenia znosić w milczeniu i upokorzeń nigdy nie zapominać, kobietom nie oddawać serca, serca w ogóle nie mieć najlepiej”. Równie dużą niechęć jak do piłsudczyków, choć bliższą pogardy i wzmaganą przez względy ekonomiczne, „stary Peszkowski” żywi do Żydów: „…dominacja Żydów w zawodach prawniczych jest wielką tragedią naszej ojczyzny…” – tłumaczy Kostkowi. Patriotyczni i eugeniczni Ojciec Heli jest też zwolennikiem eugeniki (nauki badającej możliwości rozwoju osobników o dodatnich cechach dziedzicznych przez selekcję na drodze genetycznej): „Teść przy obiedzie perorował, iż myślenie eugeniczne jest nieodzownym elementem higieny życiowej, jak regularna toaleta, dieta odpowiednia i dobre maniery”. Kostek drwi z żony i Peszkowskiego: „…Hela… i jej ojciec endek, wszyscy poważni i śliczni. Patriotyczni i eugeniczni…”, zrównując eugenikę i patriotyzm spod znaku Narodowej Demokracji, które wydają mu się równie wstrętne. I niebezpieczne – nie bez powodu pisze o oczach teścia: „eugeniczne, stalowe, pełne pogardy”. Eugenika wśród zwolenników endecji była popularna. Polskie Towarzystwo Eugeniczne (Towarzystwo Walki ze Zwyrodnieniem Rasy) powstało w 1922 r., na fali ogromnego zainteresowania eugeniką w Europie. W Poznaniu działał jego prężny oddział.

Ulica Garbary w przedwojennym Poznaniu, zdjęcie pochodzi z książki prof. Waldemara Łazugi Znany – nieznany prezydent Poznania. Rzecz o Jarogniewie Drwęskim, Wydawnictwo Miejskie 2005

Jednym z działaczy PTE był Karol Stojanowski, antropolog, członek Stronnictwa Narodowego (od 1935 r. w Zarządzie Okręgowym SN w Poznaniu) i działacz harcerski, który w 1926 r. przeniósł się ze Lwowa na Uniwersytet Poznański. Poglądy eugeniczne Stojanowski wiązał z antysemityzmem. W 1927 r. ukazała się w Poznaniu jego książka Rasowe podstawy eugeniki, w której pisał: „Rekapitulując moje wywody stwierdzam, że asymilacja Żydów jest ze względów eugenicznych niepożądaną. Muszą oni bądź to wyemigrować, bądź to ograniczywszy swój przyrost naturalny po prostu wymrzeć”. Od dojścia Hitlera do władzy Stojanowski zajmował się niemieckim rasizmem, ostrzegając przed jego konsekwencjami dla Polski. Kiedy w latach 1934-1938 polscy eugenicy próbowali przeforsować ustawy wprowadzające przymusową sterylizację m.in. alkoholików i epileptyków, zdystansował się od tych pomysłów. W niezbyt odległym Kościanie Oskar Bielawski, dyrektor miejscowego szpitala psychiatrycznego – Bielawski zreformował go według

najlepszych wzorów, czyniąc z niego nowoczesną placówkę leczniczą – wydawał od 1935 r. czasopismo polskich eugeników Higiena Psychiczna (był jego założycielem i redaktorem naczelnym). Swoje prace drukował w nim m.in. profesor Uniwersytetu Poznańskiego Ludwik Jaxa-Bykowski (później współzałożyciel i pierwszy rektor tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich). W pierwszym numerze pisma opublikowany został wspomniany już Projekt ustawy eugenicznej z zakresu eugeniki zapobiegawczej. Obok niego przedrukowano nazistowską Ustawę o ochronie przed potomstwem dziedzicznie chorym, podpisaną przez Hitlera, do której polski projekt nawiązywał. Ironią historii jest fakt, że w czasie II wojny nazistowskie ustawy eugeniczne umożliwiły mordowanie w majestacie prawa pacjentów szpitali psychiatrycznych, o których w Kościanie tak zadbał Bielawski! Morfina trochę burzy dobre samopoczucie poznaniaków. Ale przeglądanie się w lustrze na pewno jest interesujące! Daina Kolbuszewska

Z cyklu N owa muzyka

Kobieta z charakterem – i ukulele Maja Koman przed debiutem fonograficznym

fot. archiwum prywatne

Tomasz Janas absolwent polonistyki na UAM; recenzent muzyczny poznańskiego oddziału Gazety Wyborczej

styczniu ma się ukazać jej długo oczekiwana debiutancka płyta, która z jednej strony zamknie pewien etap muzycznych poszukiwań, z drugiej – miejmy nadzieję – zwróci uwagę szerszej publiczności na tę oryginalną artystkę. – Zaczynałam sama z ukulele, ale „słyszalnie” czegoś w tym brakowało; to było muzycznie niepełne. Doszedł kontrabas, doszły skrzypce – i wtedy powstała fajna przestrzeń. Zawsze też podkreślam, że ja nie jestem kształconym muzykiem – piszę piosenki, tworzę muzykę, ale nie potrafię jej sama spisać, wszystkiego zaaranżować co do nutki – to właśnie w zespole pracujemy nad takimi szczegółami – mówiła w rozmowie dla portalu kultura. poznan.pl. Jest jednym z najciekawszych zjawisk na młodej scenie muzycznej. Francja, taniec, fotografia Podobno śpiewać zaczęła już jako trzylatka. W trakcie nauki w gimnazjum śpiewała w dwóch grupach rockowych. Potem zrobiła przerwę w artystycznym życiorysie, na pewien czas wyjechała do Francji – to pewnie jedna z podpowiedzi dlaczego w repertuarze ma piosenki pisane w języku francuskim. Poza tym, że pisze teksty i muzykę do swoich utworów, poza tym, że śpiewa je, grając na ukulele, ma szereg innych pasji. Artystka szyje i projektuje stroje na koncerty i kręci klipy. Fascynują ją też inne dziedziny artystycznej ekspresji: taniec, fotografia, malarstwo, a także charakteryzacja, którą studiowała. Do przodu! Maja Koman & Ukulele to trio. Liderka tworzy brzmienie zespołu z towarzyszeniem kontrabasu Piotra Masternaka i skrzypiec Pawła

Ernsta. Jak sama przyznaje, rola jej muzycznych partnerów jest bardzo ważna. Podział ról i obowiązków w zespole barwnie podsumowuje: – Jestem wokalistką i twórcą projektu, więc rzecz jasna – jestem na pierwszym planie. Ale moich chłopców nazwałabym nawet rodziną. Potrzebuję ich – muszę mieć obok siebie ludzi, którym ufam, którzy w momentach zwątpienia kopną w tyłek i powiedzą: Maja, weź się w garść, do przodu! Dlaczego nie? Cieszy się, że mimo pozornej „niszowości” jej propozycji, sale, w których koncertuje zazwyczaj wypełniają się po brzegi. Okazuje się, że wrażliwych słuchaczy nie brakuje, chociaż nie zawsze dostrzegają ich media. Ale à propos mediów: jak dziś Maja Koman patrzy na swój udział w telewizyjnych programach? Mówi: – W ogóle nie lubię programów typu talent show. Granie na skrzypcach i śpiewanie pomiędzy fikołkami a kostką Rubika jest trochę wyjęte z kontekstu. Zresztą nic wielkiego po tym programie się nie wydarzyło. Ale pojechaliśmy całym zespołem, pokazaliśmy się – po prostu fajna przygoda, nic więcej. Wspomniana płyta – o intrygującym tytule Pourquoi pas, czyli Dlaczego nie ukaże się już za kilka tygodni. Tomasz Janas Maja Koman

fot. R. Rakowski

Maję Koman znają bywalcy (nie tylko poznańskich) klubów muzycznych, ale i publiczność telewizyjna – występowała w dwóch programach typu talent show.

Z CY K LU Z A ROG AT K A MI

Byle polska wieś spokojna... Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie Chociaż grudzień w większości rodzin upłynie zapewne na przygotowaniach do świąt, to jednak serdecznie zapraszam Państwa do odwiedzenia w tym czasie Muzeum Rolnictwa w Szreniawie. iększość polskich rodzin ma korzenie na wsi; jeśli jej mieszkańcami nie byli nasi ojcowie, to byli nimi zapewne dziadkowie lub pradziadkowie. W czasach postępującej urbanizacji i technizacji naszego życia warto odwiedzić muzeum przybliżające mieszkańcom miast tradycje polskiej wsi. Muzeum Rolnictwa Szreniawa to wieś położona na skraju Wielkopolskiego Parku Narodowego, 13 km od Poznania, przy szosie do Wrocławia i linii kolejowej Poznań – Wolsztyn. W 1964 r. otwarto tu Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego. To jedyne tego typu muzeum w Polsce mieści się w zabytkowym pałacu (dawnej siedzibie Bierbaumów – właścicieli okolicznych dóbr), kilkunastu pawilonach oraz parku muzealnym. W okresie przedświątecznym szczególnie zapraszam do zwiedzenia eklektycznego pałacu z połowy XIX w. Po odzyskaniu niepodległości w 1919 r. właścicielami pałacu została rodzina Glabiszów. Mieszcząca się tu obecnie ekspozycja przedstawia mieszkanie właściciela ziemskiego i jego rodziny z początku XX w. Piękno zgromadzonych tu mebli, obrazów, wyposażenia domu czy innych przedmiotów użytkowych nie pozwoli nikomu przejść obojętnie. A jeśli będziecie mieli Państwo tyle szczęścia co ja, to od pracownika muzeum usłyszycie pasjonujące opowieści. Będzie się działo... Okres przedświąteczny jest wspaniałą okazją do odwiedzenia Szreniawy – organizowane są tutaj ciekawe imprezy ożywiające ekspozycje muzealne. Codziennie od 25 listopada do 20 grudnia

fot. Z. Szmidt

(z wyjątkiem sobót i niedziel) dzieci i młodzież zapraszane są na „Gwiazdkowe spotkania”. Będzie można samodzielnie wykonać tradycyjne ozdoby świąteczne, zobaczyć, jak powstają wyroby ludowe związane z tradycją Bożego Narodzenia, a także obejrzeć okolicznościowe przedstawienie, wystawę szopek bożonarodzeniowych czy żywą szopkę. W niedzielę 15 grudnia w muzeum odbędzie się też Jarmark Bożonarodzeniowy. Życząc Państwu pogodnych świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku zapraszam do Szreniawy, wznosząc staropolski toast: Niech się wszystkie obfitości z nieba na was leją, niech się wszystkie wesołości dzień w dzień do was śmieją. PS 1 Jeśli pogoda dopisze, wycieczkę warto połączyć ze spacerem po Wielkopolskim Parku Narodowym lub przynajmniej obejrzeć jego wspaniałą panoramę ze znajdującej się przy muzeum wieży widokowej. PS 2 Na terenie muzeum znajduje się karczma serwująca tradycyjne wiejskie posiłki, w której zobaczyć można także ekspozycję poświęconą piwowarstwu. Witold Gostyński

Dodatkowe informacje: www.muzeumszreniawa.pl

T U R Y S T Y K A i S P O R T B R A M A P O Z N A N I A

Ekran w studni

Ostrów Tumski zimową nocą

Przez Bramę Poznania ICHOT poprowadzi nas audioprzewodnik – opowieść o przeszłości i dziedzictwie Ostrowa Tumskiego. Na ekspozycji nie zabraknie jednak innych multimedialnych atrakcji. Oto niektóre z nich.

rama Poznania otwiera przed nami historyczną przestrzeń Ostrowa Tumskiego. W ICHOT zwiedzanie zabytkowych miejsc stanie się bardziej ekscytujące i zrozumiałe. Ekspozycja, przygotowywana w szerokim zespole, operuje wieloma multimedialnymi nośnikami, po to, by pokazać różnorodność kulturowego dziedzictwa tego niezwykłego terenu. Splątane początki Przyjęcie chrztu przez Mieszka – choć wciąż kryje wiele zagadek – z pewnością było elementem narodzin samodzielnego państwa. Wszystkie splątane wydarzenia sprzed tysiąca lat zobaczymy na nośnikach specjalnie zaprojektowanych na poznańską ekspozycję. Dotykowe ekrany, zatopione w głębokich, metalowych studniach, ukażą nam, jakie skutki miała decyzja Mieszka. Zaglądając do wnętrza, ujrzymy to, co kryje się na dnie historii. Za każdym razem będziemy jednak musieli dokonać wyboru. Każdy osobiście podejmie decyzję, które elementy

fot. Ł. Zandecki

co kryje się na dnie historii z szerokiego obrazu historycznego uważa za najważniejsze. Dzięki interaktywnym nośnikom będziemy mieli możliwość szczegółowego poznania dziejów i stworzenia własnej opowieści o tym, co pozostało z dawnych czasów. Katedra widziana pod lupą Pracując nad ekspozycją Bramy, przyjrzeliśmy się bardzo dokładnie i szczegółowo poznańskiej katedrze. W powiększeniu zobaczyć można nie tylko zmieniające się z czasem detale architektoniczne, ale przede wszystkim różne działania, które prowadzone były w obrębie budynku. Na terminalach, umieszczonych w trzech częściach ekspozycji, poznamy więc jak budowano katedrę, zobaczymy, jakie skarby ją ozdabiają, oraz usłyszymy muzykę, która rozbrzmiewała w jej murach. Jeden krok zmienia wszystko Przeszłość Ostrowa Tumskiego to nieustanne przeobrażenia w krajobrazie wyspy: od średniowiecznego grodu, zabudowy „miasta biskupiego”, elementów Twierdzy Poznań aż po współczesne inwestycje. Każdą z tych przemian, utrwaloną na pięciu obszernych makietach. Wchodząc w specjalny obszar interaktywnej podłogi, zmierzymy się bezpośrednio z różnicami w ukształtowaniu terenu. Za pomocą ruchu zmienimy dostępny na co dzień widok Ostrowa na prezentację tego samego obszaru sprzed tysiąca lat. Jeden krok przeniesie nas ze współczesnego miasta do średniowiecznego grodu! Wspólne odkrywanie (i zmienianie) dziejów Wszystkie multimedialne elementy wraz z audioprzewodnikiem umożliwiają nowoczesny przekaz, a także aktualizację dostępnych informacji. Wiedza historyczna współtworzona jest na naszych oczach, zaś Brama – przez swoje multimedialne wnętrze – otwiera się na nowe odkrycia naukowców i społeczną akceptację dziedzictwa. Michał Kępski Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT

TURYSTYKA I SPORT PLOT

Z powstańcami po Poznaniu i okolicach W październiku poznańskie media podały informację, że udało się ustalić godzinę rozpoczęcia powstania wielkopolskiego. Wedle wycinka z gazety, wklejonego do kroniki parafii pw. św. Floriana na Jeżycach, było to 27 grudnia 1918 r. – dokładnie o 16.40. Choć godzina jest raczej symboliczna niż wskazująca faktyczny początek zrywu, to warto zapamiętać datę. Szczególnie, że rocznica może być pretekstem do zwiedzenia Poznania i okolic – także w formie gry.

hoć poznaniacy lubią podkreślać, że powstanie wielkopolskie było jedynym zwycięskim zrywem w historii Polski, to nie jest to prawdą. Sukcesem zakończyło się przecież III powstanie śląskie z 1921 r., a także dwa mniej znane: sejneńskie z 1919 r., skierowane przeciwko litewskiej administracji, oraz... jeszcze jedno powstanie wielkopolskie, ale z 1806 r. Dzięki niemu, na fali zwycięstw napoleońskich, utworzono Księstwo Warszawskie. Jednak najsłynniejsze pośród nich jest to, które wybuchło 27 grudnia 1918 r. przeciwko Niemcom. Skutkiem było włączenie Prowincji Poznańskiej do odrodzonego Państwa Polskiego. Perfekcyjnie przygotowana akcja wojskowa stała się symbolem poznańskiej dobrej organizacji i determinacji w dążeniu do celów. Pamiątki powstania w Poznaniu i okolicach By przypomnieć sobie te wydarzenia, warto wybrać się do Muzeum Powstania Wielkopolskiego (www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl), znajdującego się na Starym Rynku w Odwachu. Można tam poznać tło wydarzeń od początku zaborów, przejść przez okopy pierwszej wojny światowej, a także wgłębić się w szczegóły powstania. Eksponaty to nie tylko dokumenty, umundurowanie lub broń, lecz

fot. A. Filipiak

95. rocznica powstania wielkopolskiego

Gra miejska

również fotografie (w tym zdjęcia lotnicze), gazety i przemówienia, których wysłuchamy, podnosząc słuchawki starych telefonów. Nie wolno zapominać, że niepodległościowy zapał ogarnął nie tylko Poznań, ale cały region. Niechaj będzie to pretekstem dla podmiejskiej wycieczki do Lusowa w gminie Tarnowo Podgórne. Poza spacerem nad jeziorem, trzeba zajrzeć do Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. Generała Józefa Dowbora Muśnickiego (www.muzeumlusowo.pl). Poczuć się jak powstaniec Jeśli wizyty w muzeach to za mało, konieczna będzie wizyta w punkcie informacji turystycznej na Starym Rynku lub w CIM-ie przy pl. Wolności. Tam można otrzymać jedną z gier turystycznych: Czas Patriotów, której akcja toczy się w samym Poznaniu, lub Pierwsze Iskry, dziejąca się w kilku miejscach w okolicach miasta. Natomiast 27 grudnia odbędzie się gra miejska. Podczas etapu ulicznego będzie można poczuć się jak prawdziwy powstaniec. Szczegóły niebawem na stronie www.gramiejska.pl. Wojciech Mania Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna

TURYSTYKA I SPORT

Trzy wymiary czwartej w Poznaniu Cavaliady święto miłośników sportu i rekreacji konnej Sport, show i targi to trzy wymiary Cavaliady, która już tradycyjnie w grudniu (od 5 do 8) odbędzie się na terenach Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Program Cavaliady 2013 czwartek 5 grudnia g. 8, 11.30, 13, 17 – konkursy jeździeckie seniorów i juniorów

piątek 6 grudnia g. 8, 13.30 – konkursy jeździeckie seniorów g. 18 – piątkowy blok pokazów g. 19.15 – Halowy Puchar Polski w Zaprzęgach Parokonnych, konkurs nr 1 g. 21 – CSI3*-W konkurs nr 6 Potęga Skoku

głównych rolach wystąpią oczywiście jeźdźcy, którzy na swych wspaniałych koniach będą wręcz fruwać nad przeszkodami. Obejrzymy popisy tych ze ścisłej czołówki światowej, ale też i młodzież, praktycznie stawiającą pierwsze kroki w tej wymagającej dyscyplinie sportowej. Poza tym pokazy jazdy konnej w najróżniejszej formie (także kowbojskiej), rywalizacja zaprzęgów i wiele innych atrakcji. Znów zapowiada się czterodniowe wspaniałe widowisko z koniem w herbie. Czekając na gwiazdy Kogo z najbardziej znanych jeźdźców w Grand Prix, Speed & Music, Potędze Skoku i pozostałych dwunastu konkursach podziwiać będę kibice? O dobrą frekwencję raczej martwić się nie trzeba. O tym, że Cavaliada w Poznaniu ma silną markę, może świadczyć fakt, że pierwsze zgłoszenie (od federacji irlandzkiej) biuro zawodów odnotowało już 15 minut po opublikowaniu propozycji przez system FEI. Cavaliada wypracowała program sportowy, który zadowala nawet najbardziej wybrednych miłośników skoków przez przeszkody. Stąd w tym roku organizator nie wprowadza większych modyfikacji. Jedyną nowością jest zwiększenie puli nagród w konkursie finałowym średniej rundy (łącznie pula wszystkich nagród osiągnęła 450 tys. zł!). Tym samym zawodnicy w Poznaniu powalczą aż w czterech konkursach zaliczanych do rankingu Światowej Federacji Jeździeckiej. Swoją szansę otrzymali też juniorzy, którzy w tym roku rywalizować będą w ramach oficjalnych konkursów międzynarodowych CSIJ-A.

Cavaliada jednak nie tylko czeka na gwiazdy, ta impreza wręcz je kreuje. Ubiegłoroczna triumfatorka Grand Prix Szwedka Emma Emanuelsson nie była wcześniej znana na światowych parkurach. Ale po poznańskim triumfie jej kariera nabrała tempa. Startowała w Pucharze Narodów I Dywizji w Falsterbo, gdzie Szwedzi jako gospodarze zajęli trzecie miejsce. Była brana pod uwagę przy powołaniach na tegoroczne mistrzostwa Europy seniorów i wreszcie na koniec sezonu otwartego wystartowała w zawodach finałowych Furusiyya FEI Nations Cup w Barcelonie. Zupełnie podobnie jest z inną amazonką Jody van Gerwen (Holandia). W Poznaniu w 2012 r. zajęła drugie miejsce w konkursie Speed & Music. Tego roku w lipcu wygrała prestiżowy konkurs Roelofs Den Ham Prize podczas CSI3* w Geesteren, gdzie w nagrodę otrzymała mercedesa. W październiku była najlepsza w Grand Prix podczas CSI w Assen. Skoki, muzyka i zaprzęgi Największym zainteresowaniem publiczności zawsze cieszą się konkursy specjalne, takie jak choćby konkurs Potęgi Skoku czy niezwykle nastrojowy Speed & Music. Konkurs Potęgi Skoku jak zwykle rozegrany będzie w piątek. To pokaz odwagi jeźdźców i zaufania koni do swoich opiekunów, pokonujących co najmniej dwumetrowy mur. Ten pasjonujący konkurs od zawsze cieszy się niesłabnącą popularnością i budzi wielkie emocje, a decydująca rozgrywka potrafi rozgrzać nastroje na widowni niemal do czerwoności. Sobotni Speed & Music to szybkie i dynamiczne przejazdy przy największych muzycznych hitach. Prestiżowy, widowiskowy i nastrojowy konkurs szybkości zaliczany do rankingu FEI dostarcza poza tym wrażeń artystycznych. Nastrojowe światła, świetna muzyka, piękne

Cavaliada to popisy koni i jeźdźców na najwyższym światowym poziomie

sobota 7 grudnia g. 8, 11, 12, 13 – konkursy jeździeckie fot. W. Wylegalski

seniorów, juniorów i dzieci (na kucach) g. 17 – Halowy Puchar Polski w Zaprzęgach

reklama

konie i kunszt jeźdźców – to prawdziwa uczta dla oka. I wreszcie niedziela – wtedy poznamy najlepszego jeźdźca Cavaliady, triumfatora Grand Prix w skokach przez przeszkody. Osobną bajką są wyścigi zaprzęgów konnych. Ta dyscyplina rzadko gości w centrum miast, a już pod dachem to coś niebywałego. Powożący muszą utrzymać w ryzach pełne temperamentu konie, które na małej przestrzeni w hali MTP chcą pędzić w oszalałym tempie. Pokrzykiwania powożących, pochrapywania koni, tumult i kurz – to naprawdę robi wrażenie. Nie wolno tego przegapić, a podczas Cavaliady rozgrywany będzie Halowy Puchar Polski. Pokazy, zabawa i targi Nie wiem, czy większe wrażenie na widzach robi rywalizacja sportowa czy też piątkowosobotnie specjalne pokazy, które odbywać się będą w dwóch miejscach: na parkurze głównym (pawilon 5) oraz na arenie pokazów (pawilon 6A). Na mnie zwykle największe wrażenie robią pokazy posłuszeństwa konia. To niesamowite, jak człowiek bez słów i niekiedy niemal bez

żadnych gestów potrafi się porozumieć z tym inteligentnym zwierzęciem. Aplauz zwykle wywołują także pokazy jazdy w stylu western oraz ekwilibrystyczne wyczyny woltyżerskie. Organizatorzy w tym roku przygotowali wiele efektownych występów. Nic więc dziwnego, że Cavaliada przyciąga rodziny z dziećmi. A dla dzieci, które nudziłyby się podczas sportowych zawodów, przygotowano strefę Kids Zone. Czytelnia książek, warsztaty plastyczne, strzelanie z łuku, wizyta w wiosce średniowiecznej czy spotkanie z Indianami – to niektóre z licznych, przygotowanych w niej atrakcji. Od piątku wrażenia sportowe wszystkich pasjonatów koni uzupełnia ekspozycja targowa. W tym dniu rozpoczynają się Targi Sprzętu Jeździeckiego i Akcesoriów Jeździeckich – to największe wydarzenie targowe dostępne w Polsce dla wszystkich miłośników sportu i rekreacji konnej. Tysiące ofert, jakie zaprezentują najważniejsze firmy w Polsce podczas trzech dni targowych, umożliwi zwiedzającym zapoznanie się z promocjami czy nowymi trendami w branży. Konsumenci będą mogli głosować – podczas targów i na stronie www. zlotymedal.mtp.pl – na wyłonione przez jury konkursowe produkty. Laureat z największą liczbą głosów otrzyma wyróżnienie „Złoty Medal – wybór konsumenta”. Poza tym są jeszcze: ekspozycja Pawilonu Polskiej Hodowli czy zajęcia Uniwersytetu Jeździeckiego. Leszek Gracz

Parokonnych g. 18 – sobotni blok pokazów g. 19.30 – Cavaliada Future – sztafeta dzieci na kucach g. 20.30 – CSI3*-W konkurs nr 9 Speed & Music, wys. 145 cm (Longines Rankings)

niedziela 8 grudnia g. 8, 9.30, 12 – konkursy jeździeckie seniorów, juniorów i dzieci (na kucach) g. 13.30 – CSI3*-W konkurs nr 11 Grand Prix Poznania, wys. 160 cm (Puchar Świata, Longines Rankings, Cavaliada Tour Tour) g. 16.30 – CSI3*-W konkurs nr 12, finał MR, wys. 135 cm, dwufazowy

kino

Czy wiesz, co myślisz? Perwersyjny przewodnik po ideologiach (The Pervert’s Guide to Ideology), reż. Sophie Fiennes, scen. Slavoj Žižek

Bartosz Żurawiecki poleca fot. materiały dystrybutora

Epizod z życia zbieracza złomu Senada, reż. Danis Tanović I dla oscarowych reżyserów przyszły ciężkie czasy. Bośniak, Danis Tanović, nagrodzony statuetką za Ziemię niczyją, swój najnowszy

Kilka lat temu Slavoj Žižek przedstawił

Tak, Titanic czy Dźwięki muzyki również są

film, wyświetlany w naszych ki-

nam z pomocą reżyserki Sophie Fien-

filmami ideologicznymi. W produktach kul-

nach pod tytułem Senada, zrobił

nes (siostry aktorów Ralpha i Josepha)

tury popularnej zawarty jest silny przekaz

za 30 tysięcy euro cyfrową lu-

Z-boczoną historię kina – fascynujący

ubrany w atrakcyjną „story”. Łykamy go

strzanką. Zagrali w nim natursz-

wykład na temat tego, jak filmy kodują

razem ze łzami wzruszenia nad losami bo-

czycy, którzy odtwarzają historię

i wyrażają nasze skryte pragnienia, na-

haterów. Co ciekawe, Žižek zaczyna swój

z własnego życia.

miętności, upodobania erotyczne.

przewodnik od zapomnianego amerykań-

Bezrobotny Nazif z bośniackiej

Tym razem słynny słoweński uczony

skiego filmu klasy B Oni żyją, w którym

wioski utrzymuje swoją rodzinę

prezentuje Perwersyjny przewodnik po

rzeczywistość okazuje się manipulacją, tę

ze zbierania złomu. Wiedzie żywot

ideologiach obejmujący najważniejsze

zaś przejrzeć można dopiero po założeniu

skromny, prosty, ale dość szczęśli-

światowe systemy – od chrześcijaństwa

specjalnych okularów. To metafora ide-

wy. Do momentu, gdy okazuje się,

po dzisiejszy korporacyjny kapitalizm.

ologii, które w pierwszym rzędzie starają

że trzecia ciąża jego żony, tytuło-

Žižek jednak daleko od kina nie odcho-

się zbudować pozory, fasadę, dekoracje,

wej Senady, jest martwa i zagraża

dzi. Przeciwnie, to właśnie filmy są tu

zza których nie będzie widać tego, co nie

życiu kobiety. Ponieważ małżonko-

najczęstszą ilustracją konkluzji formuło-

pasuje do oficjalnego porządku.

wie są nieubezpieczeni, musieliby

wanych przez narratora. Kino najsilniej

Film Sophie Fiennes jest błyskotliwą

zapłacić za zabieg 500 euro, na co

ze wszystkich sztuk (poza może muzyką)

i dowcipną lekcją świadomości. Žižek bu-

ich nie stać. Cóż więc zrobić w tej

oddziałuje emocjonalnie na masy, jest

dzi nas ze snu, który śnimy, gdy oddajemy

dramatycznej sytuacji, gdy liczy się

więc nieustannie wykorzystywane przez

się jakiejś ideologii, ale też gdy „zapomi-

każda minuta (i każda moneta)?

wyznawców rozmaitych opcji światopo-

namy o bożym świecie” w ciemnościach

Epizod z życia zbieracza złomu (bo

glądowych do nawracania niewiernych

sali kinowej. Odsłania mechanizmy uwo-

tak brzmi dosłowne tłumaczenie

i utwierdzania przekonanych. Ale też

dzenia. Proszę jednak nie przyjmować

oryginalnego tytułu) to dzieło

samo kino ideologią jest przesiąknięte,

wszystkiego, co mówi, na wiarę. Nie,

zgrzebne, surowe, ale też uciekają-

co Žižek z całą mocą podkreśla, odwo-

Perwersyjny przewodnik po ideologiach

ce od ponuractwa i czarnowidztwa

łując się nie tylko do dzieł powstałych

to stymulacja, która ma pobudzić nasze

wpisanych w konwencję filmów

w Trzeciej Rzeszy czy Rosji sowieckiej,

własne krytyczne myślenie.

o biedzie. Premiera 22 listopada.

lecz także (a nawet przede wszystkim) do

Premiera 6 grudnia.

kina hollywoodzkiego.

Bartosz Żurawiecki

kino

Czas wszystko zmienia

Przemysław Toboła poleca

Dramat biograficzny oparty na praw-

pletnie bezkarny, w końcu działo się to

Babcia Gandzia

dziwej historii kamerdynera kolejnych

na amerykańskim Południu w latach 30.

Babcia Gandzia (Paulette),

ośmiu prezydentów USA – od Dwighta

ubiegłego wieku.

Eisenhowera po Ronalda Reagana.

Parę dekad później Afroamerykanie za-

Komedia obyczajowa. Gwiazda

Ameryka od końca lat 50. po początek

częli domagać się swoich praw coraz

filmów Pedro Almodóvara, Car-

80. zmieniła się nie do poznania, zwłasz-

skuteczniej. Oczami kamerdynera Białego

men Maura, zagrała rolę emerytki

cza dla kogoś takiego, jak Cecil Gaines,

Domu widzimy czas rewolucji społecznej

Paulette, niecodziennej dealerki

czarnoskóry kamerdyner służący w Bia-

i obyczajowej, wzniecany słowami pasto-

haszyszu na paryskich blokowi-

łym Domu, kreowany w filmie przez Fo-

ra Martina Luthera Kinga (Nelson Ellis),

skach, gdzie mafia rosyjska han-

resta Whitakera. Slogan reklamujący film

z najpiękniejszym retorycznym otwar-

dluje narkotykami prosto z Afga-

brzmi: One quiet voice can ignite a revo-

ciem mowy w XX w. – „I have a dream”.

nistanu. W upłynnianiu towaru

lution (Jeden cichy głos może wzniecić

Jesteśmy też świadkami brutalnej walki

pomagają odwieczne przyjaciółki

rewolucję) i jest najlepszą wskazówką

o równość ras i płci, która przynosi bez-

Lucienne (Dominique Lavanant)

o roli, jaką pozornie bezszelestny pokojo-

bronne ofiary białej przemocy. W odwe-

i Renee (Françoise Bertin), obie

wy odegrał w historii ruchu Civil Right,

cie powstaje Ruch Czarnych Panter, ale

prywatnie nestorki kina francu-

walczącego o prawa obywatelskie dla

też poznajemy pierwszych czarnoskórych

skiego.

mniejszości etnicznych.

studentów na campusach uniwersyte-

Babcia Gandzia zdobyła nagrodę

władzy

tów zdominowanych do tej pory przez eli-

publiczności na ostatnim poznań-

w Białym Domu przez kolejnych pre-

tę Stanów Zjednoczonych Ameryki, tzw.

skim festiwalu filmowym Trans-

zydentów USA, czasami – niespodzie-

WASP (White, Anglo-Saxon, Protestant

atlantyk.

wanie lub przypadkowo (jaką kto woli

– biały Anglosas, protestant). Lata płyną

Premiera 27 grudnia.

wersję losów świata) – pytany jest

kamerdynerowi w Białym Domu, a we

o opinię w kluczowych sprawach dla

własnym domu rodzinę scala żona Gloria,

losów Afroameryki. Efekty swoich słów

kreowana przez najsłynniejszą i najbogat-

może sam obserwować, gdy zmienia się

szą dziennikarkę telewizyjną USA – czar-

prawo o segregacji rasowej. On sam był

noskórą Oprah Winfrey. Bo przecież „czas

świadkiem śmierci swego ojca, którego

wszystko zmienia”, jak śpiewał 50 lat

zabił biały właściciel ziemski, krótko po

temu Bob Dylan.

kolejnym zgwałceniu matki Cecila. Oczy-

Premiera 6 grudnia.

Obecny

przy

sprawowaniu

wiście biały przestępca pozostał kom-

reż. Jérôme Enrico

fot. materiały dystrybutora

Kamerdyner (The Butler), reż. Lee Daniels

Przemysław Toboła

teatr Toast Teatru Ba-Q, premiera – 8.12 o g. 20 w Ośrodku

fot. materiały organizatorów

Teatralnym Maski

Człowiek w Maskach 17. Festiwal Teatralny Maski

Scena tegorocznej edycji festiwalu niemal w całości

Oprócz silnej poznańskiej reprezentacji na Maskach obecni

należeć będzie do teatrów z Poznania. Swoje premiery

będą także goście: gdański Teatr Zielony Wiatrak (spektakl

szykuje pięć poznańskich zespołów.

Kocha, lubi, szanuje), białoruski Teatr Kryły Hałopa (Czarno-

Maski w tym roku odbywać się będą w dwóch turach, w dwa

byl) i Jacek Zawadzki ze Szczecina z monodramem – Hantio.

grudniowe weekendy: 6-8 i 13-15 grudnia. – Uwaga tegorocz-

Bilety na spektakle (w cenie 10 zł) są dostępne w kasie Te-

nej edycji skierowana jest na teatry poznańskie, dla których

atru Polskiego lub przed spektaklami w miejscach prezenta-

festiwal staje się platformą promocji – mówi Marta Strzałko

cji. Szczegóły – na www.tbp.org.pl. Sylwia Klimek

z Teatru Biuro Podróży, który organizuje Maski. I tłumaczy: – Bohaterem 17. edycji festiwalu jest człowiek i jego nieznośna

program

lekkość lub nieznośny ciężar bytu: człowiek samotny, człowiek

¦  6.12 (piątek)

zakochany, człowiek chory, człowiek oszukany... człowiek we

(Gdańsk) Kocha, lubi, szanuje

Jak wpisują się w ten idiom spektakle, które zobaczymy na

g. 20, OT Maski – Teatr Automaton (Poznań) Egzorcy-

Maskach? „Czy wiesz, w jakim procesie Ty bierzesz udział? Kim jesteś? Oskarżonym, adwokatem, sędzią czy prokurato-

ści i terapeuci ¦  7.12 (sobota)

rem? Świadkiem, ofiarą, pozwanym czy powodem? Zgłoszenie

g. 18, Malarnia Teatru Polskiego – Teatr Kryły Hałopa,

o możliwości popełnienia przestępstwa już zostało dostarczo-

(Białoruś) Czarnobyl

ne. Procesy wkrótce ruszają”… Tak premierę Procesów zapowiada Teatr Usta Usta – jeden ze „sprawdzonych przyjaciół”

g. 20, OT Maski – Jacek Zawadzki (Szczecin) Hantio ¦  8.12 (niedziela)

festiwalu. Spektakl w reżyserii Wojciecha Wińskiego będzie

g. 18, Teatr Ósmego Dnia – AnonyMMous.org (Po-

pierwszym, który zagrają na uruchomionej niedawno scenie –

znań) WTF!?

w Republice Sztuki Tłusta Langusta przy ul. Gwarnej 11. Swoje premiery na Maski szykują także: Teatr Automaton – Egzorcystów i terapeutów, Teatr Ba-Q – Toast, którego scenariusz powstał na motywach wspomnień Firy Meła-

g. 18, Teatr Ósmego Dnia – Teatr Zielony Wiatrak

wszystkich aspektach egzystencji, które są widzom nieobce.

g. 20, OT Maski – Teatr Ba-Q (Poznań) Toast ¦  13.12 (piątek) g. 19, OT Maski – Teatr Fuzja (Poznań) Wszawa elegia ¦  14.12 (sobota)

medzon–Solanski. Wszawą elegię pokaże Teatr Fuzja, a Te-

g. 18, OT Maski – Teatr Circus Ferus (Poznań) Próżne

atr Circus Ferus – Próżne, w którym pyta o pozycję i rolę

g. 19-22, Republika Sztuki Tłusta Langusta – Teatr

w świecie współczesnego mężczyzny.

Usta Usta (Poznań) Procesy

teatr repertuar Poznań

¦ Randka w ciemno scenariusz i reżyseria Marek Zgaiński

Art Stations Foundation by Grażyna Kulczyk

14.12, g. 20 i 22.12, g. 19

ul. Półwiejska 42, tel. 61 859 61 29

scenariusz i reżyseria Marek Zgaiński

office@artstationsfoundation5050.com

4, 12, 20, 28.12, g. 20; 7 i 21.12, g. 18

www.artstationsfoundation5050.com

¦ Usta Angeliny

www.starybrowarnowytaniec.pl

scenariusz i reżyseria Marek Zgaiński

Studio Słodownia + 3

8 i 29.12, g. 19; 15.12, g. 17

¦ MaMa Perform

¦ Zastępstwo

choreografia Marysia Stokłosa

scenariusz: Artur Beling, Marek Zgaiński,

Tematem przewodnim spektaklu jest

reżyseria Marek Zgaiński

Domena

macierzyństwo: stereotypy z nim zwią-

22.12, g. 17

nalnych to stały zespół i stały

¦ Rokendrol albo mów mi teściu

Ewa Obrębowska-Piasecka poleca Stała zmiana teatrów

instytucjo-

repertuar. Łatwo odpowiedzieć

zane, społeczne i kulturowe wyobrażenia o nim, ale przede wszystkim osobiste do-

Ośrodek Teatralny Maski

na pytanie „Co grają?” w Pol-

świadczenia uczestniczek – matek.

al. Niepodległości 26

skim, Nowym, Wielkim czy

1.12, g. 19

¦ 17. Festiwal Teatralny Maski:

Muzycznym. Trudniej się nato-

¦ Fajfy o Szóstej

¦ Egzorcyści i terapeuci

miast zorientować, co jest grane

2, 9 i 16.12, g. 18

Teatru Automaton

w teatrze niezależnym, bo tam

Zajęcia taneczne dla początkujących.

6.12, g. 20

spektakle rzadziej są prezento-

¦ Noce i dnie Mikołaja Mikołajczyka

¦ Hantio

wane. Dwa bastiony poznań-

Spektakl zrealizowany w ramach programu

– monodram Jacka Zawadzkiego

skiej sceny niezależnej – Teatr

Wielkopolskie Rewolucje. To efekt współ-

7.12, g. 20

Ósmego Dnia i Scena Robocza

pracy Mikołaja Mikołajczyka z Zespołem

¦ Toast Teatru Ba-Q

– starają się jednak zapełnić

Śpiewaczym Wrzos z Zakrzewa.

8.12, g. 20

swoim widzom jak najwięcej

8-9.12, g. 19

¦ Wszawa elegia Teatru Fuzja

wieczorów, serwując im… stały

¦ Stille Harakiri Farmers

13.12, g. 19

repertuar zmienny.

reżyseria Wojtek Klimczyk

¦ Próżne Teatru Circus Ferus

Już sobie ostrzę pióro na kolejną

15.12, g. 19

14.12, g. 18

odsłonę festiwalu Off. Premiery/

Czwórka tancerzy wybiera się na oczach

więcej o festiwalu Maski – str. 38

Prezentacje w Ósemkach. Ciekawa jestem też Małej narra-

widzów w podróż po historii myślenia

Polski Teatr Tańca – Balet Poznański

cji Wojtka Ziemilskiego, którą

dyrektor naczelna i artystyczna:

hrabiego Dzieduszyckiego mie-

dyrektor artystyczny: Marek Zgaiński

Ewa Wycichowska

rzy się z niechlubną przeszłością

ul. Gorczyczewskiego 2/1A

Studio, ul. Kozia 4

dziadka, który przez wiele lat

tel. 668 856 444, biuro@mojteatr.pl

tel. 61 852 42 41, 61 852 42 42

współpracował z SB. Jak żyć

www.mojteatr.pl

teatr@ptt-poznan.pl

z taką świadomością? Nieść

bilety: 25 i 20 zł (dla studentów i emerytów)

www.ptt-poznan.pl

bolesne piętno czy się od niego

¦ Przystanek na pożądanie

rezerwacja biletów:

odciąć? Dociekać jedynej prawdy

scenariusz i reżyseria Marek Zgaiński

impresariat@ptt-poznan.pl

czy przyglądać się jej przez różne

1.12, g. 17 i 19; 5, 13 i 21.12, g. 20;

tel. 61 852 40 08

pryzmaty? To ważne pytania.

15.12, g. 19; 29.12, g. 17

bilety: 30 i 20 zł

Każdy z nas ma w rodzinnym

¦ Portret z magnolią

¦ XL. Polski Teatr Tańca wczoraj

archiwum wstydliwe zakamarki,

scenariusz i reżyseria Marek Zgaiński

i dziś. Odcinek IX

piwnice, których nigdy się nie

7.12, g. 20; 8.12, g. 17; 28.12, g. 18

8.12, g. 20, hala nr 2 MTP

otwiera, komórki zatrzaśnięte

i 31.12, g. 20 (w ramach pakietu sylwe-

Jubileuszowa rozmowa z Ewą Wyci-

na głucho.

strowego)

chowską, dyrektor PTT – str. 21

utopijnego…

Mój Teatr

pokaże Scena Robocza. Wnuk

teatr ¦ Volta

¦ Mała narracja

Studio Teatralne Blum

uwaga! premiera!

Wojciecha Ziemilskiego

OK Wierzbak

choreografia Andrzej Adamczak,

uwaga! premiera!

ul. Wojska Polskiego 6/8

muzyka Iwo Borkowicz

7.12, g. 19

blum@free.art.pl, www.teatr-blum-pl

7.12, g. 20 – premiera I, 8.12, g. 20

więcej na str. 39

konieczna jest wcześniejsza rezerwacja

– premiera II, hala nr 2 MTP

biletów:

„Ideą spektaklu jest ukazanie ludzkich

Scena Wspólna

tel. 666 987 001 lub marketing.blum@

metamorfoz – zachodzących zmian oso-

Teatru Łejery

gmail.com

bowości, wyglądu zewnętrznego, prze-

i Centrum Sztuki Dziecka

bilety: 35 zł rodzinny (dziecko plus dwoje

obrażania się form…” – piszą twórcy.

ul. Brandstaettera 1/ul. Za Cytadelą

opiekunów)

tel. 603 441 012

¦ Świąteczne Pudełko – spektakl

Republika Sztuki Tłusta Langusta

teatr@lejery.pl

gwiazdkowy dla dzieci w wieku od 1,5

www.teatr.lejery.pl

roku do 5 lat

ul. Gwarna 11

¦ Ale Kino! Maluchy

15.12, g. 10 i 11.30

¦ 17. Festiwal Teatralny Maski:

seanse dla najmłodszych widzów w ra-

uwaga! spektakl będzie grany w Concor-

¦ Procesy Teatru Usta Usta

mach festiwalu Ale Kino!

dia Design, ul. Zwierzyniecka 3

14.12, g. 19-22

6.12, g. 10.30, 11.30, 15.30, 16.30,

Scena Robocza

16.30

Studio – Teatr Castingowy mplusm

Centrum Rezydencji Teatralnej

więcej o festiwalu na str. 7-9

Piątkowskie Centrum Kultury Dąbrówka

ul. Grunwaldzka 55, barak 1

¦ Maskarada

os. B. Chrobrego 117

tel. 61 867 17 85 i 602 299 066

spektakl na motywach Balu w Operze

tel. 514 763 916

biuro@scenarobocza.pl,

Juliana Tuwima w wykonaniu klasy III

607 194 255

bilet@scenarobocza.pl

Gimnazjum Łejery, scenariusz i reżyseria

mplusm@op.pl

www.scenarobocza.pl

Katarzyna Golaszanka

www.mplusm.one.pl

bilety: 10 i 15 zł

13.12, g. 18.30

¦ Śluby panieńskie

¦ Hiob, mój przyjaciel

¦ Monodram Marcina Kwaśnego

wg Aleksandra Fredry

reżyseria Janusz Stolarski

14.12, g. 19

reżyseria Anna Monika Szymańska

¦ Czy umiesz gwizdać Johanno? –

i Anna Szymczak

spektakl dla szkół podstawowych

6.12, g. 19

22.12, g. 10 i 12

¦ Bajka świąteczna dla dzieci

19.30; 7.12, g. 10.30, 11.30, 15.30,

6.12, g. 19

7.12 i 15.12 fot. materiały Teatru Animacji

Sąsiedzi Bajka o Misiu i Myszce w Teatrze Animacji Pewnego dnia w spokojnym, uporządkowanym życiu

Teatr Animacji dyrektor naczelny: Antoni Kończal dyrektor artystyczny: Janusz Ryl-Krystianowski

Misia pojawiła się trochę nieznośna, gadatliwa, ale sympa-

ul. Św. Marcin 80/82, tel. 61 853 72 20

tyczna Myszka. Postanowiła zbudować domek obok domku

kasa: wt.-czw. godzinę przed spektaklem

Misia, najlepiej z …żółtego sera. „Z maminych opowieści – tuż przed

do g. 12 i g. 15-17, pt. godzinę przed

snem, z półsennych, ciepłych dialogów prowadzonych z dzieckiem, z historii o –

spektaklem do g. 12 i g. 15-18, sob.-

zupełnie do siebie niepodobnych bohaterach – Myszce i Misiu, wysnuty został

niedz. g. 10-14

spektakl dla widzów najmłodszych. To spektakl o potrzebie rozmawiania ze sobą,

bow@teatranimacji.pl

o urodzie historii, które wspólnie możemy sobie opowiedzieć” – piszą twórcy.

www.teatranimacji.pl

¦  Bajka o Misiu i Myszce Magdaleny Podbylskiej

bilety: 16, 18 i 20 zł

adaptacja i reżyseria – Artur Romański

¦ Szałaputki

Teatr Animacji, premiera – 15.12, g. 17

reżyseria Janusz Ryl-Krystianowski 1.12, g. 11 i 13

teatr ¦ Pan Maluśkiewicz i spółka

Korupcja. Studium przypadków

na podstawie wierszy Juliana Tuwima

spektakl węgierskiej grupy Kretakor

adaptacja i reżyseria Lech Chojnacki 3-5.12, g. 9.30 i 11.30

Ostatnia w tym roku odsłona teatralnego programu #nie jesteś mi obojętny

6.12, g. 9, 10.30 i 12

czeka nas w CK Zamek w grudniu. W ramach tematu (#Zepsucie) pokazany

¦ Och, Emil!

zostanie najnowszy spektakl węgierskiego kolektywu Kretakor, którego lide-

na podstawie tekstu Astrid Lindgren

rem jest znany na europejskiej scenie reżyser Arpad Schilling. Corruption to

Emil ze Smalandii,

spektakl o korupcji jako zjawisku społecznym wpływającym na relacje mię-

adaptacja i reżyseria Lech Chojnacki

dzyludzkie. „Nasz spektakl stara się ukazać upoetycznioną, choć realistyczną

7-8.12, g. 11 i 13

wizję społecznego porządku, w którym miłość, rodzina czy praca wywierają

¦ Bajka o Misiu i Myszce Magdaleny

coraz silniejszą i stałą presję na jednostkę, zmuszając ją do nieustannych i in-

Podbylskiej

stynktownych, a tym samym niedo-

uwaga! premiera!

strzegalnych, aktów korupcji (…).

adaptacja i reżyseria Artur Romański

Spektakl przedstawia jeden lub dwa

15.12, g. 17 – premiera, 17-20.12, g. 9.30

udramatyzowane studia przypadków

i 11.30, 21-22.12, g. 11 i 13

korupcji (…). Naszą ambicją jest ob-

więcej na str. 40

nażyć kulturę korupcji na Węgrzech, korzenione, rutynowe zachowania”

założycielki: Beata Bąblińska

– piszą twórcy spektaklu, który łączy

i Monika Kabacińska

w sobie elementy teatru musicalo-

ul. Rybaki 22/22

wego, teatru prozy i teatru dokumen-

tel. 601 378 158

talnego.

tel. 605 318 716

¦  Corruption Kretakor

atofri@gmail.com

14.12, g. 20

www.teatratofri.pl

Sala Wielka CK Zamek

fot.

ukazując jej skrajności i głęboko za-

Teatr Atofri

bilety (12 zł): rezerwacja CK Zamek, tel. 61 646 52 60 Scena Nowa CK Zamek ¦ Jabłonka – dla dzieci w wieku od 1 roku do 5 lat reżyseria i wykonanie Beata Bąblińska, Monika Kabacińska 1.12, g. 10.30 i 12 Stary Browar, Słodownia +2 ¦ Mozaika – dla dzieci w wieku od 1 roku do 5 lat scenariusz, reżyseria, opracowanie muzyczne Beata Bąblińska, Monika Kabacińska 6.12, g. 12 Muzeum Archeologiczne od 1 roku do 5 lat scenariusz, reżyseria, opracowanie muzyczne Beata Bąblińska, Monika Kabacińska 8.12, g. 11 i 12.30

fot. materiały CK Zamek

¦ Pan Satie – dla dzieci w wieku

teatr adaptacja i reżyseria Daniel Kustosik/Artur Hofman 13.12, g. 19, 14.12, g. 18, 15.12, g. 12 ¦ Krakowski Salon Poezji Anny Dymnej 14.12, g. 12 ¦ Opowieści Wigilijne dyryguje Radosław Labakhua 17.12, g. 19; 18-20.12, g. 10 i 19; 21.12, g. 12 i 19 ¦ Koncert sylwestrowy Johann Strauss Gala 30-31.12, g. 17 i 20

fot. P. Bedliński

więcej na str. 11-12 spektakle dla dzieci ¦ Dziewczynka z zapałkami H. Ch. Andersena scenariusz, reżyseria, choreografia Władysław Janicki

Pedofilia – temat tabu Ene due rike fake w Teatrze Polskim

10.12, g. 10 i 12.15 ¦ Bajkowo i filmowo (Dzień Rodzinny)

Kolejną – po Kwaśnym mleku Maliny Prześlugi – sztukę nagrodzoną na te-

reżyseria Artur Romański

gorocznych Metaforach Rzeczywistości zobaczymy w grudniu na deskach

6 i 8.12, g. 10 i 12.15

Teatru Polskiego. – Tekst Ene due rike fake dotyka tematu tabu – pedofilii

Spektakl oparty na przebojach muzycz-

– mówi reżyserka, Joanna Grabowiecka. – Moja sztuka to opowieść o nie-

nych z takich filmów, jak: Shrek, Piraci

możności wyrwania się z traum dzieciństwa i o spustoszeniu, które robi

z Karaibów, Król Lew.

w ofiarach zbrodnia, jaką jest molestowanie dzieci. Pojawiają się w niej tylko

spektakle gościnne

kobiety – ofiary, ale to nie jest sztuka tylko o kobietach – mówiła krótko

¦ Sex Guru

przed finałem konkursu nagrodzona autorka dramatu, Marzena Matuszak.

1.12, g. 17 i 20

Alicja, Marysia i Lala mieszkają razem. Poznajemy je w szczególnym mo-

¦ Andropauza 2

mencie, kiedy wyrządzona im w dzieciństwie krzywda domaga się zemsty.

2.12, g. 17.30 i 20.15

Trzy ofiary zamieniają się w zbuntowane wojowniczki, by rozliczyć swoich

¦ Recital Krzysztofa Daukszewicza

oprawców z popełnionych wobec ich ciała, umysłu i duszy przestępstw…

8.12, g. 18 ¦ Dziadek do orzechów – spektakl

¦  Malarnia Teatru Polskiego, premiera 29.12, g. 19

Szkoły Tańca i Baletu Fouette 9.12, g. 10, 12 i 17 ¦ Koncert Jerzego Połomskiego

15.12, g. 17

sala 218 CK Zamek

kasa: pon. g. 9-14, wt.-pt. g. 9-19, sob.

¦ Lulajka – dla dzieci w wieku

g. 15-18, niedz. – dwie godziny przed spek-

od 1 roku do 5 lat

taklem, tel. do kasy 61 852 29 27

Teatr Nowy

scenariusz, reżyseria, muzyka Beata

bow@teatr-muzyczny.poznan.pl

dyrektor: Piotr Kruszczyński

Bąblińska, Monika Kabacińska

www.teatr-muzyczny.poznan.pl

ul. Dąbrowskiego 5

15.12, g. 10.30 i 12

bilety: 15-40 zł

tel. 61 848 48 85, info@teatrnowy.pl

¦ Orfeusz w piekle Jakuba Offenbacha

kasa: pon.-sob. g. 13-19, niedz. g. 16-19

Teatr Muzyczny

reżyseria Artur Hofman

rezerwacja biletów: Biuro Obsługi Wi-

dyrektor naczelny i artystyczny:

3.12, g. 19 (spektakl zamknięty); 4-5.12,

dzów, tel. 61 847 24 40, 61 847 86 24

Przemysław Kieliszewski

g. 19

bow@teatrnowy.pl

ul. Niezłomnych 1e

¦ Baron cygański Johanna Straussa –

www.teatrnowy.pl

tel. 61 852 17 86

wznowienie!

bilety: 15-60 zł

teatr Duża Scena

Trzecia Scena

To dokumentalny monodram taneczny

¦ Sen nocy letniej Williama Szekspira

¦ Lekcja Eugène Ionesco

tworzony głównie metodą improwizacji,

reżyseria Wojciech Kościelniak

reżyseria Waldemar Szczepaniak

do której podstawą były koncepcje filo-

1.12, g. 19 – pożegnanie z tytułem

3 i 4.12, g. 19.30

zoficzne, dzieła filmowe i literackie. Cho-

¦ Wiśniowy sad Antoniego Czechowa

¦ Listy na wolność – w ramach projek-

reografia wykonywana będzie do utworu,

uwaga! premiera!

tu Wielkopolskie Rewolucje

który powstał ze zmiksowanych nagrań

reżyseria Izabella Cywińska

6-7.12, g. 19.30

rozmów przeprowadzonych przez autorki

14.12, g. 19 – premiera; 15, 17-19.12, g. 19

¦ Jeżyce Story. Posłuchaj miasta:

z kilkunastoma osobami.

więcej na str. 10

Buntownicy (odcinek 1)

¦ Lala Barbary Songin i Aleksandry

¦ Testament psa Ariano Suassuna

reżyseria Marcin Wierzchowski

Gronowskiej

reżyseria Remigiusz Brzyk

13-14.12, g. 18.30

uwaga! premiera!

28-31.12, g. 17

Foyer

13-14.12, g. 19

Scena Nowa

¦ Opowieść wigilijna – w ramach

Projekt spektaklu powstał z inspiracji

¦ Kolacja na cztery ręce Paula Barza

cyklu Nowy czyta dzieciom

pracami fotograficznymi z projektu Ilony

reżyseria Olaf Lubaszenko

8.12, g. 15

Szwarc American girls. „Poszukując dookoła tego tematu, dotarłyśmy do różno-

5-6.12, g. 18 i 7-8.12, g. 17 ¦ Lepiej tam nie idź – w ramach pro-

Teatr Ósmego Dnia

rodnych zachowań związanych z obec-

jektu Wielkopolskie Rewolucje

dyrektor: Ewa Wójciak

nością lalek w życiu człowieka” – piszą

10.12, g. 19.30

ul. Ratajczaka 44, II p.

autorki spektaklu.

¦ Poper. Komedia z piosenkami

tel. 61 855 20 86

¦ 17. Festiwal Teatralny Maski:

Janocha Levina

teatr@osmego.art.pl

¦ Kocha, lubi, szanuje Teatru Zielony

reżyseria Anna Nowicka

bilety w biurze teatru pon.-pt. w g. 11-14

Wiatrak (Gdańsk)

uwaga! spektakl dla widzów od 16 lat

lub przed spektaklami

6.12, g. 18

11-12 i 21-22.12, g. 19.30

rezerwacja telefoniczna lub e-mailowa

¦ WTF!? AnonyMMous.org (Poznań)

¦ Ściana.banana – gościnny spektakl

www.osmego.art.pl

8.12, g. 18

dla dzieci w ramach cyklu Prezentacje

¦ Off: Premiery/Prezentacje

dla (naj)młodszych

¦ Press to reset the world, czyli

Teatr Polski

15.12, g. 12-15

rzeczy, których zazwyczaj nie robię

dyrektor naczelny i artystyczny: Paweł

¦ Mister Barańczak

w czwartki Agnieszki Wąsikowskiej

Szkotak

scenariusz, reżyseria, opracowanie

i Heleny Ganjalyan

ul. 27 Grudnia 8/10

muzyczne Jerzy Satanowski

uwaga! premiera!

tel. 61 852 56 27-9, fax 61 852 64 95

28-31.12, g. 20

4-5.12, g. 19

kasa: wt.-sob. g. 10-19, niedz. i święta 16-19

Toast z Piszczykiem na Dużej Scenie Nagrodzony w plebiscycie IKS-a i portalu www.kultura.poznan.pl spektakl Piszczyk w reżyserii Piotra Ratajczaka wraca w grudniu na afisz Teatru Polskiego. Zagrany zostanie wprawdzie tylko raz, ale za to 31 grudnia – w wieczątek o g. 19) widzowie, w towarzystwie jego twórców, wzniosą toast za pomyślność 2014 r. Bilety na sylwestrowy spektakl kosztują 120 i 100 zł.

fot. M. Zakrzewski

czór sylwestrowy. Po spektaklu (po-

teatr

OLD LOVE NORM FOSTER

tłumaczenie

MIROSŁAW POŁATYŃSKI reżyseria

ANDRZEJ CHICHŁOWSKI scenograﬁa

KRZYSZTOF KELM

Kolejna premiera w WojArt! MAŁGORZATA OSTROWSKA�KRÓLIKOWSKA

ARTUR BARCIŚ

fot. GRAŻYNA GUDEJKO

Old Love to opowieść o związku, który rodzi się, gdy dwie osoby

projekt graﬁczny: MAREK MACIEJEWSKI

niemal przez całe życie przelotnie Mateusz BANASIUK

Barbara KURDEJ�SZATAN

lub

Zuzanna GRABOWSK A

Paweł DOMAGAŁA

¦ Dr@cula. Vagina dentata

www.teatr-polski.pl

Agaty Biziuk, Agnieszki Makowskiej

bilety: 20-60 zł

uwaga! premiera!

Duża Scena

reżyseria Agata Biziuk

¦ Panny z Wilka Jarosława Iwaszkie-

w ramach Pracowni Inicjatyw Aktorskich

wicza

PiniA

reżyseria Krzysztof Rekowski

7.12, g. 19 – prapremiera, 8 i 17-18.12,

1.12, g. 16.30 i 19

g. 19, 14-15.12, g. 17

¦ Trup Erica Coble’a

Bohaterką historii jest Ala – nasto-

reżyseria Paweł Szkotak

latka, która przekracza próg inicjacji.

12-13.12, g. 19, 14.12, g. 19.30 i 15.12,

Zanim jednak zdmuchnie urodzinowe

g. 19.30 (spektakl z tłumaczeniem na ję-

świeczki, przejdzie przez osobliwy

zyk migowy)

labirynt postaci, w którym spotka po-

¦ Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułha-

mocników i mentorów, ale też natrafi

kowa

na kilka pułapek.

reżyseria Grigorij Lifanow

Teatr u Przyjaciół

¦ Piszczyk

ul. Mielżyńskiego 27/29, tel. 61 851 67 95

reżyseria Piotr Ratajczak

teatr@uprzyjaciol.pl, www.uprzyjaciol.pl

spektakl sylwestrowy

bilety: 15 zł

31.12, g. 19

¦ Vitcatius

więcej na str. 43

reżyseria Tomasz Zajcher

Malarnia

5.12, g. 20.30

¦ Kwaśne mleko Maliny Prześlugi

¦ Senne łagodne prześwity

reżyseria Ula Kijak

reżyseria Krzysztof Skibski,

Spektakl na podstawie jednego ze zwy-

Tomasz Zajcher

cięskich dramatów tegorocznej edycji

7.12, g. 20

konkursu Metafory Rzeczywistości.

¦ Niebostrzyg

lub z okazji Dnia Babci i Dziadka!

4.12, g. 17 (Klub Profesora Pimko), 5.12,

reżyseria Tomasz Zajcher

g. 19

12.12, g. 20

W repertuarze WojArtu ponadto:

¦ Czarnobyl Teatru Kryły Hałopa

¦ Appendix

(Białoruś)

reżyseria Tomasz Zajcher

spektakl w ramach 17. Festiwalu Teatral-

19.12, g. 20

nego Maski (więcej na str. 38)

¦ Bywalcy Absurdutu

7.12, g. 19

– spektakl sylwestrowy

¦ Hamlet Williama Szekspira

reżyseria Krzysztof Skibski,

reżyseria Paweł Szkotak

Tomasz Zajcher

10-11.12, g. 18

31.12, g. 19

dość opornej ukochanej; o rozbudzeniu, zdawałoby się, dawno zapomnianych emocji. Old Love to sztuka stawiająca ważne życiowe pytania, pełna ciepła, optymizmu i humoru. Premiera – 27.01.2014, Teatr Muzyczny w Poznaniu Polecamy bilety na ten spektakl jako prezent pod choinkę

l 1.12.2013 Sex Guru – Teatr Muzyczny, g. 17 i 20 l 4.12.2013 Sztuka Kochania – kino Apollo, g. 18 i 21 l 6.12.2013 Kochanie na Kredyt – PREMIERA! kino Apollo, g. 18 i 21 l 27.01.2014 Old Love – PREMIERA! Teatr Muzyczny, g. 18 i 21

¦ Szczaw, frytki Zoltana Egressy’ego reżyseria Piotr Kaźmierczak

Teatr Wielki

Więcej

14-15.12, g. 17

im. Stanisława Moniuszki

¦ Ene due rike fake

dyrektor naczelna:

Marzeny Matuszak

Renata Borowska-Juszczyńska

uwaga! premiera!

ul. Fredry 9, tel. 61 659 02 00

reżyseria Joanna Grabowiecka

kasa: pon.-sob. g. 13-19, niedz. i święta

29.12, g. 19

g. 16-19, tel. do kasy 61 659 02 31

więcej na str. 42

zamówienia: Biuro Obsługi Widzów

daż

informacji

biletów:

sprze-

www.wojart.pl

(Agencja Artystyczna WojArt, tel. 602 267 421), a także w kasach reklama

Galeria

oraz rezerwacja@teatr-polski.pl

19-22.12, g. 18

się spotykają; o determinacji mężczyzny, który stara się zdobyć serce

rezerwacje: tel. 61 852 05 41 i 61 852 56 28

Teatru Muzycznego, kina Apollo i w Centrum Informacji Miejskiej.

teatr tel. 61 659 02 80 61 659 02 28 www.opera.poznan.pl bilety: 50-40 zł, 25 zł ¦ Pielgrzymka do miejsc śmiesznych – występ Kabaretu Neonówka 1.12, g. 16.30 i 19 ¦ Moje podróże – recital Michała Bajora 2.12, g. 19 ¦ Portret uwaga! premiera! opera w trzech aktach, libretto Aleksander Miedwiediew na podstawie opowiadania Nikołaja Gogola kierownictwo muzyczne Tadeusz Kozłowski, reżyseria David Pountney 6.12, g. 19 – premiera, 8.12, g. 18, 10.12, g. 19 więcej obok ¦ Zimowe piosenki – koncert Andrzeja Piasecznego, promujący płytę z muzyką fot. materiały Teatru Wielkiego

Seweryna Krajewskiego 9.12, g. 19 ¦ Piotruś i wilki Sergiusza Prokofiewa opera dla dzieci kierownictwo muzyczne Aleksander Gref, reżyseria Iwona Pasińska 11.12, g. 12 ¦ Wesele Figara W. A. Mozarta opera komiczna w czterech aktach kierownictwo muzyczne Zbigniew Graca 12.12, g. 19

Portret zapomnianego kompozytora premiera w Teatrze Wielkim Twórczość Mieczysława Wajnberga – prawie całkiem zapomnianego polskiego

¦ Jezioro łabędzie

kompozytora – odkrywa przed poznańską publicznością najbliższa premiera w Te-

Piotra Czajkowskiego

atrze Wielkim. Urodził się w 1919 r. w Warszawie, w 1939 r. zamieszkał w ZSRR.

choreografia Kenneth Greve, kierownic-

Skomponował kilkadziesiąt symfonii, tworzył muzykę chóralną, kameralną i fil-

two muzyczne Agnieszka Nagórka

mową. Stworzył też kilka dzieł operowych: Pasażerkę, której libretto zostało opar-

13-14.12, g. 19

te na opowiadaniu Zofii Posmysz, Zakochanego D’Artagnana z librettem napisa-

¦ Traviata Giuseppe Verdiego

nym na podstawie powieści Alexandre’a Dumasa – ojca i kolejne, napisane na

kierownictwo muzyczne Gabriel Chmura,

podstawie tekstów Bernarda Shawa, Fiodora Dostojewskiego czy Nikołaja Go-

inscenizacja i reżyseria Marek Weiss-

gola. Właśnie ten ostatni jest autorem opowiadania, w oparciu o które powstało

-Grzesiński

libretto Portretu – najnowszej propozycji Teatru Wielkiego. Jego bohaterem jest

15.12, g. 18 i 17.12, g. 19

Czartkow – młody malarz, który staje się portrecistą petersburskich elit.

¦ Opera w Bazarze Poznańskim

¦  Portret Mieczysława Wajnberga

występ poza siedzibą Teatru

kierownictwo muzyczne Tadeusz Kozłowski

16.12, g. 19

reżyseria David Pountney

¦ Dziadek do orzechów

Teatr Wielki, premiera – 6.12, g. 19

Piotra Czajkowskiego

teatr reżyseria Igor Michalski 1.12, g. 19 ¦ Piotruś Pan według Jamesa Matthew Barriego adaptacja tekstu i reżyseria Michał Derlatka 5-6.12, g. 9 i 11.45 ¦ Rewizor Mikołaja Gogola uwaga! premiera! reżyseria i opracowanie muzyczne Norbert Rakowski

Tango Sławomira Mrożka w Teatrze im. A. Fredry w Gnieźnie

fot. B. Sowa

„Akcja toczy się dzisiaj... i tutaj. Może to być Kalisz, Bielsko-Biała czy jakiekolwiek inne miasto w Polsce. Nazwa nie ma znaczenia. A w nim – my. My i cała śmietanka towarzyska. Nagle do miasta choreografia Sławomir Woźniak, kierow-

¦ Kopciuszek – historia możliwa

przybywa nieoczekiwany gość. Z jego

nictwo muzyczne Wiktor Lemko

na motywach baśni Charlesa Perraulta

pojawieniem się zaczyna się dla jednych

19-22.12, g. 11 i 18

reżyseria i opracowanie muzyczne

walka o stołek, a dla innych desperacka

¦ Koncert na koniec roku

Andrzej Malicki

próba utrzymania się na powierzchni” –

dyrygent Gabriel Chmura, reżyseria kon-

4-6.12, g. 10 i 7.12, g. 11

czytamy w zapowiedzi spektaklu.

certu Monika Dobrowlańska

¦ Wigilijna opowieść

14.12, g. 19 – premiera; 15.12, g. 19,

29.12, g. 18

Karola Dickensa przekład, adaptacja,

19.12, g. 11; 20-21, 27-29 i 31.12, g. 19

¦ Koncert Sylwestrowy

reżyseria – Józef Jasielski

Scena Kameralna

dyrygent Gabriel Chmura, reżyseria kon-

11-13 i 17-18.12, g. 10; 11.12, g. 12.30;

¦ Versus Rodrigo Garcii

certu Monika Dobrowlańska

14.12, g. 11; 19.12, g. 9.30

uwaga! premiera!

31.12, g. 19

¦ Tango Sławomira Mrożka

dramaturgia i opracowanie muzyczne

więcej na str. 11-12

reżyseria Józef Jasielski

Żelisław Żelisławski

Sala Drabowicza

19.12, g. 19

„Ten poetycki esej o życiu, a raczej o po-

¦ Kto się boi wysokiego C? – spektakl

¦ Filmowy wieczór sylwestrowy

tworności życia, rozpisany został na dzie-

dla dzieci

W programie projekcja filmu Charliego

więtnaście sekwencji – strumieni tekstu,

reżyseria i dramaturgia Daria Anfelli

Chaplina Gorączka złota z muzyką na

monologów i pozornych dialogów, będą-

5-8.12, g. 12

żywo.

cych komentarzem do relacji między ludź-

31.12, g. 19

mi, do tego, co intymne i prywatne, ale za-

repertuar Wielkopolska

6.12, g. 19 – pokaz przedpremierowy;

dyrektor naczelny

¦ Pszczółka Maja na motywach serialu

i artystyczny: Igor Michalski

animowanego

dyrektor: Joanna Nowak

pl. Bogusławskiego 1

reżyseria, scenariusz Małgorzata Kałęd-

ul. Chrobrego 32

tel. 62 760 53 00 i 62 751 07 38

kiewicz, Izabela Piątkowska

tel. 61 426 22 91

kasa biletowa: tel. 62 760 53 11

11.12, g. 10 i 15.12, g. 16

inf. Dział Organizacji Widowni, tel. 61 426

i 62 760 53 14

¦ Tadek Niejadek według Wandy Cho-

16 15, bilety@teatr.gniezno.pl

sekretariat@teatr.kalisz.pl

tomskiej

www.teatr.gniezno.pl

bow@teatr.kalisz.pl

reżyseria i oprawa muzyczna Małgorzata

bilety: 40 i 30 zł oraz 20 i 25 zł, ulgowe

www.teatr.kalisz.pl

Kałędkiewicz

14 zł, wejściówka dla opiekunów grup

Duża Scena

18-19.12, g. 9

zorganizowanych – 2 zł

¦ Mayday Raya Cooneya

Teatr im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie

razem co ma odniesienia uniwersalne”.

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu

więcej na

7.12, g. 19 – premiera; 8.12, g. 19

Teatry – oprac. Sylwia Klimek

muzyka

Dawne pieśni adwentowe o znaczeniu czasu oczekiwania Adventus (łac. przyjście) to czas oczekiwania na nadejście Chrystusa. W pierwszych wiekach istnienia Kościoła wiązał się z umartwieniem – wierni podejmowali wyrzeczenia, aby przygotować się do obchodów jednego z najważniejszych świąt. W wiekach późniejszych adwent wiązano raczej z radosnym wyczekiwaniem i celebrowano jako początek roku kościelnego, a także jeden z najbogatszych obrzędowo okresów liturgicznych. Papież Grzegorz Wielki, który ustalił obowiązujący do dziś czas trwania adwentu (4 tygodnie), określił także liturgiczną formę nabożeństw sprawowanych w tym okresie. Kościół dzieli adwent na dwie części – pierwsza, trwająca do 16 grudnia, podkreśla eschatologiczny wymiar oczekiwania. Adwent traktuje się tu jako przygotowywanie na

Sebastian Llanos y Valdes (1602-1675), Zwiastowanie, olej na płótnie, 124,7 x 93,8 cm, Muzeum Narodowe w Poznaniu (depozyt Muzeum Narodowego w Warszawie)

nadejście Chrystusa w dniu ostatecznym. Czas od 17 grudnia związany jest natomiast z bezpośrednim wypatrywaniem Bożego Narodzenia – uczucia wiernych mają kierować się na przyjęcie nowo narodzonego z miłością, na wzór Maryi. Podział ten jest widoczny nie tylko w tekstach liturgicznych, ale również w pieśniach i psalmach. Dla drugiego okresu adwentu charakterystyczne są tzw. O-Antyfony, czyli śpiewane przez kantora lub wiernych wersety psalmów lub innych ksiąg Biblii rozpoczynające się od litery „O” – O Emmanuel, O Adonai. Zawierają one wezwania, które podkreślają boski majestat i są wyrazem wiary w nadejście Mesjasza. Polskim utworem sięgającym do tradycji O-Antyfon jest pieśń Mądrości, która (O sapientia). O znaczeniu adwentu w kulturze przekonują i inne zabytki odnajdowane w dawnych kancjonałach i śpiewnikach. Z XV i XVI w. pochodzą utwory takie, jak: Ave hierarchia (Zdrowaś bądź, Maryja) i Oto Pan Bóg przyjdzie (tłumaczenie antyfony Ecce Dominus veniet). Pieśni późniejsze, XVII- i XVIII-wieczne są dziś znane równie dobrze: Spuście nam na ziemskie niwy, Archanioł Boży Gabryjel albo oparta na słowach Franciszka Karpińskiego – Grzechem Adama ludzie uwikłani. Różnorodność stylistyczna i bogactwo pieśni adwentowych są świadectwem zaangażowania wiernych w przygotowania do Bożego Narodzenia. Warto wspomnieć o jeszcze jednym składniku adwentowego czuwania, szczególnie ważnym w Polsce – roratach, czyli mszach ku czci Maryi, znanych już w średniowieczu, a rozpowszechnionych w całym kraju około XVI w. Poranne msze popularyzowały specjalne bractwa i kapele, szerzące kult Maryi i uświetniające liturgię. Dawny ideał zaangażowanego oczekiwania na Boże Narodzenie znacząco dziś osłabł. Warto więc może przypomnieć sobie bogactwo pieśni adwentowych i zaśpiewać z mocą podobną do tej sprzed stuleci: Rorate caeli desuper!… Agata Szulc ¦  Koncert z cyklu Poniedziałki w Akademii, w programie muzyka adwentowa, 16.12, Aula Nova, g. 19

muzyka muzyka klasyczna

Markus Schirmer zagra z Orkiestrą Filharmonii Łódzkiej w dn. 14.12

Filharmonia Poznańska im. Tadeusza Szeligowskiego ul. Św. Marcin 81 tel. 61 852 47 08 fax 61 852 34 51 www.filharmoniapoznanska.pl fot. materiały organizatorów

dyrektor Wojciech Nentwig dyrygent-szef Marek Pijarowski tel. kasy biletowej 61 853 69 35 kasa czynna od pon. do pt. w g. 13-17 oraz godzinę przed koncertem rezerwacja w kasie i przez internet ¦ V Maltański Koncert Charytatywny

¦ 109. Koncert Targowy Rozmowa

Gwiazda przed Gwiazdką

z medium

krytyków za wydarzenie roku. Współ-

Orkiestra Filharmonii Poznańskiej

Marcin Masecki – prowadzenie zespo-

pracował i współpracuje m.in. z takimi

Łukasz Borowicz – dyrygent

łów, pianino

artystami, jak: Tomasz Stańko, Michał

Saleem Abboud Ashkar – fortepian

Orkiestra Filharmonii Poznańskiej

Urbaniak, Wojciech Waglewski, Macio

w programie: J. Brahms – I Koncert for-

Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży

Moretti, Raphael Rogiński oraz z zespo-

tepianowy d-moll op. 15, B. Smetana –

Pożarnej w Słupcy

łami Pink Freud, Kwartetem Prima

Moja ojczyzna (fragmenty): Wyszehrad,

Jan Jasiński – kapelmistrz

Vista, Muzykoterapia, Niewinni Czaro-

Wełtawa, Šárka

Antoni Beksiak – wprowadzenie słowne

dzieje, Waglewski Fisz Emade. Często

6.12, Aula UAM, g. 19

do koncertu

gra koncerty solowe i duety m.in. ze

bilety: 50, 45, 35, 30, 25, 20, 15 zł (wej-

w programie: M. Masecki – Wolność –

swoją żoną Candelarią Saenz Valiente,

ściówki)

utwór na pianino i małą orkiestrę sym-

perkusistami Zivem Ravitzem i Wojt-

¦ Pro Sinfonika Folkoteka Młodego

foniczną – prawykonanie nowej wersji,

kiem Soburą (z którym tworzy zespół

Człowieka

I Symfonia na orkiestrę dętą – prawy-

Wczasowicz Paweł) czy Sebastianem

Z Wielkopolski Rodem

konanie

Frankiewiczem. Związany z wytwórnią

Zespół Folklorystyczny Wielkopolanie

Marcin Masecki urodził się w 1982 r.

Lado ABC, prowadzi zespół Profesjona-

w programie: m.in. muzyka i tańce

w Warszawie, ale do siódmego roku

lizm, jest dyrektorem pierwszej edycji

z Wielkopolski

życia mieszkał z rodzicami w Kolumbii.

Warszawskiej Orkiestry Rozrywkowej,

7.12, Aula UAM, g. 11

Studiował w słynnej amerykańskiej

członkiem międzynarodowego zespołu

bilety: 15 zł (wejściówki)

uczelni jazzowej – Berklee College of

Paristetris. (oprac. na podst. materia-

¦ 432. Koncert Poznański

Music w Bostonie. Do Polski wrócił

łów organizatorów koncertu)

Nasi Goście

w 2002 r. Gra jazz i muzykę poważną,

19.12, Aula UAM, g. 19

ale jego sztuka umyka schematom

bilety: 50, 45, 35, 30, 25, 20 15 zł (wej-

Łódzkiej

i prostym opisom. Wystarczy jako

ściówki)

Wojciech Rodek – dyrygent

przykład podać wydany w 2012 r.

¦ Koncert Marszałkowski z okazji

Markus Schirmer – fortepian

album Die Kunst der Fuge. To autor-

95. rocznicy wybuchu powstania wiel-

w programie: B. Britten – I Koncert

ska, także w zakresie techniki nagrania

kopolskiego

fortepianowy op. 13, A. Dvořák – Uwer-

(zarejestrowana na starym dyktafonie

Fantazja Polska

tura Otello op. 93, Uwertura Karnawał

kasetowym), wersja niedokończonego

Orkiestra Filharmonii Poznańskiej

op. 92, Uwertura W naturze op. 91

dzieła J. S. Bacha. Celowo „brudne”

Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii

14.12, Aula UAM, g. 18

brzmieniowo nagranie, będące jed-

Poznańskiej Poznańskie Słowiki

bilety: 20 zł (wejściówki)

nym z pierwszych nagrań lo-fi muzyki

Jakub Chrenowicz – dyrygent

Orkiestra

Symfoniczna

Filharmonii

poważnej, uznane zostało przez wielu

Maciej Wieloch – dyrygent

¦ Wieczór Sylwestrowy z muzyką,

i błyskawice (Unter Donner und Blitz)

Joanna Marcinkowska – fortepian

tańcem, poczęstunkiem i niespodzian-

op. 324, F. Lehár – Piosenka Giuditty Kto

Mirosław Gałęski – fortepian

kami

me usta całuje ten śni (Meine Lippen sie

w programie m.in.: utwory chóralne

Orkiestra Filharmonii Poznańskiej

küssen so heiss) z komedii muzycznej

w oprac. M. Gałęskiego, kompozycje I. J.

Jakub Chrenowicz – dyrygent

Giuditta, J. Offenbach – Uwertura, Alle-

Paderewskiego na fortepian, S. Moniuszki

Anna Lichorowicz – sopran

gro Brillante, Polka, Can-Can z baletu

Tańce góralskie z opery Halka oraz Fanta-

Krzysztof Zanussi – prowadzenie kon-

Gaîeté Parisienne, D. Szostakowicz –

zja na tematy polskie F. Chopina

certu

Suita na orkiestrę estradową (Suita jaz-

27.12, Aula UAM, g. 19

Monika Stachurska – prowadzenie Wie-

zowa nr 2) – Mała polka (nr 5), F. Loewe

bilety: 10 zł

czoru Sylwestrowego

– Piosenka Elizy Przetańczyć całą noc

¦ 433. Koncert Poznański

w programie: W. Kilar – Polonez z filmu

(I Could Have Danced All Night) z musi-

Słowicze Kolędowanie

Pan Tadeusz, G. Verdi – Uwertura do

calu My Fair Lady, L. Bernstein – Uwer-

Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii

opery Nabucco, Recytatyw i aria Vio-

tura do opery Kandyd, Aria Kunegundy

Poznańskiej Poznańskie Słowiki

letty E strano – Ah, fors’è lui – Sempre

Glitter and be gay z opery Kandyd

Orkiestra Filharmonii Poznańskiej

libera z opery La Traviata, G. Puccini –

wieczór zakończy się ok. g. 1

Maciej Wieloch – dyrygent

La Tregenda z opery Wiły, Aria Magdy

31.12, Aula UAM, g. 20

w programie kolędy świata

– Chi il bel sogno di Doretta z opery

bilety: 300, 275, 250 zł

28.12, Aula UAM, g. 18

Jaskółka, Ch. Gounod – Walc z II aktu

bilety: 20 zł (wejściówki)

opery Faust, Aria Julii Je veux vivre

¦ Koncert Słowicze Kolędowanie

z opery Romeo i Julia, R. Wagner –

Akademia Muzyczna im. I. J. Paderewskiego

Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii

Uwertura do opery Zakaz miłości albo

ul. Św. Marcin 87

Poznańskiej Poznańskie Słowiki

nowicjuszka z Palermo, P. Czajkowski

tel. 61 856 89 00, fax 61 853 66 76

Orkiestra Filharmonii Poznańskiej

– Polonez z opery Eugeniusz Oniegin,

www.amuz.edu.pl

Maciej Wieloch – dyrygent

S. Moniuszko – Tańce góralskie z opery

e-mail: amuz@amuz.edu.pl

bilety: 50, 45, 35, 30, 25, 20, 15 zł (wej-

Halka, J. Strauss (syn) – Uwertura

rektor: Halina Lorkowska

ściówki)

do operetki Baron cygański, Czardasz

¦ Koncert Rachel Podger – skrzypce

w programie kolędy świata

Rozalindy Klänge der Heimat z ope-

Orkiestra Arte dei Suonatori w skła-

29.12, Aula UAM, g. 18

retki Zemsta nietoperza, Polka Grzmoty

dzie:

Marcin Masecki będzie bohaterem 109. Koncertu Targowego w dn.19.12

fot. T. Dubiel

muzyka

fot. M. Muława

muzyka

Arte dei Suonatori wystąpi podczas dwóch koncertów – 1 i 22.12

Uwaga! Odbiór bezpłatnych wejśció-

Oniegin oraz Suita z baletu Dziadek do

tyna Pastuszka, Ewa Golińska, Adam

wek w CIM-ie od 12.11

orzechów: Trepak, Walc kwiatów

Pastuszka, Anna Nowak-Pokrzywińska,

1.12, Aula Nova, g. 19

9.12, Aula Nova, g. 19

Violetta Szopa-Tomczyk

¦ III Akademicki Konkurs Klawesy-

¦ Dni muzyki Paula Hindemitha cz. I

altówka: Dymitr Olszewski

nowy – przesłuchania

11.12, Aula Nova, g. 19

wiolonczela: Tomasz Pokrzywiński

2-5.12, Aula Akademii, g. 10-21

¦ Wykład i warsztaty prof. Marka

oboje: Jasu Moisio, Mario Topper

¦ Koncert inaugurujący III Akade-

Toporowskiego z Akademii Muzycznej

micki Konkurs Klawesynowy

w Katowicach Czy strojenie i strojenie

Yamauchi

2.12, Aula Akademii, g. 19

się to dwie różne sprawy?

fagot: Tomasz Wesołowski

¦ Koncert dla Wilnian

12.12, Sala Kameralna, g. 15.15-17.45

flet traverso: Maria Bania

7.12, Aula Nova, g. 18

¦ Koncert z cyklu Poniedziałki w Aka-

w programie:

¦ Koncert Ach, te tańce

demii

J. Ch. Bach – Symfonia g-moll op. 6 nr 6,

Orkiestra Sinfonietta

Aperiatur terra et germinet salvatorem

W. A. Mozart – Koncert skrzypcowy

Monika Stefaniak – dyrygent

wystąpią studenci i pedagodzy Akade-

D-dur KV 218 oraz Koncert skrzypcowy

w programie: L. van Beethoven – VIII

mii Muzycznej w Poznaniu

G-dur KV 216, J. Haydn – Symfonia

Symfonia F-dur op. 93, S. Moniuszko –

w programie

nr 49 f-moll Hob. I:49 La Passione

Mazur z opery Halka, J. Stefani – Trzy

muzyka chóralna i organowa

organizator: Arte dei Suonatori

tańce z opery Cud mniemany, czyli Kra-

opieka merytoryczna: Zakład Muzyki

współorganizator:

kowiacy i Górale, G. Bizet – Suita z opery

Kościelnej

Akademia Muzyczna im. I. J. Paderew-

Carmen: Seguidilla, Habanera, P. Czaj-

16.12, Aula Nova, g. 19

skiego w Poznaniu

kowski – Polonez z opery Eugeniusz

więcej o muzyce czasu adwentu na str. 47

skrzypce:

waltornie:

Aurelisz

Krzysztof

Goliński,

Stencel,

Mar-

Aki

śpiew

gregoriański,

muzyka ¦ Dni muzyki Paula Hindemitha

Więcej na: www.wieniawski.pl i www.

w czołowych filharmoniach w Polsce

cz. II

wieniawski.com

i za granicą. W maju 2008 r. ukazała się

17.12, Aula Nova, g. 19

Jacek Kortus urodził się w 1988 r.

jego pierwsza solowa płyta z dziełami

¦ Koncert z cyklu Arcydzieła kamera-

w Poznaniu. Jest studentem Akade-

F. Chopina i F. Liszta, która w 2009 r.

listyki

mii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego

otrzymała nominację do prestiżowej

17.12, Aula Akademii, g. 19

w Poznaniu w klasie Waldemara

nagrody Fryderyki.

¦ Koncert muzyki fortepianowej

Andrzejewskiego. Artysta jest laure-

18.12, Aula Nova, g. 19

atem wielu międzynarodowych i ogól-

¦ Koncert muzyki fortepianowej Bia-

nopolskich konkursów pianistycznych,

Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego

ło-czarne czwartki

m.in. I nagrody i Grand Prix na IX Mię-

Willa Wśród Róż

19.12, Aula Nova, g. 19

dzynarodowym Konkursie Chopinow-

al. Wielkopolska 11

¦ Koncert z cyklu Czwartki z muzyką

skim w Antoninie (2005), I nagrody

www.nowowiejski.pl

dawną

na Ogólnopolskim Konkursie im. Prof.

¦ 3.12, g. 15 Koncert fletowy z udzia-

19.12, Aula Akademii, g. 18

Ludwika Stefańskiego w Płocku (2002),

łem uczniów POSM I st. nr 1 im. H. Wie-

Na koncerty w Akademii wstęp

II nagrody na I Ogólnopolskim Konkursie

niawskiego

wolny.

im. W. Kędry w Łodzi (2002), II nagrody

wstęp wolny

na Ogólnopolskim Konkursie im. I. J.

¦ 7.12, g. 11 Muzyczna układanka

Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego

Paderewskiego w Piotrkowie Trybunal-

– warsztaty artystyczne z cyklu

skim (2000), III nagrody na Międzynaro-

Muzyczne zabawy u Mistrza Feliksa dla

ul. Świętosławska 7

dowym Konkursie w Antoninie (2000),

dzieci w wieku przedszkolnym (4-6 lat)

tel. 61 852 26 42

III nagrody na Międzynarodowym Kon-

Podczas warsztatów dzieci poznają

fax 61 852 89 91

kursie w Szafarni (1999). Dwukrotnie

różne instrumenty – uczą się je roz-

prezes Bartosz Bryła

zdobył stypendium Ministra Kultury

różniać, nazywać i krótko charaktery-

dyrektor Andrzej Wituski

(w 2002 i 2005 r.). W kwietniu 2004

zować, a niektóre instrumenty próbują

¦ Recital Józef Wieniawski i jego

roku został laureatem nagrody spe-

zrobić same. Opłata uczestnika – 10 zł

Mistrz

cjalnej na VI Międzynarodowym Kon-

(rezerwacja).

Jacek Kortus – fortepian

kursie dla Młodych Pianistów Arthur

¦ 11.12, g. 18 Wieczór Akademicki

w programie: F. Chopin – Nokturn c-moll

Rubinstein in memoriam w Bydgoszczy.

w Willi Wśród Róż – koncert z udziałem

op. 48 nr 1, Walc As-dur op. 34 nr 1,

W październiku 2005 r. został finalistą

Studentów i Pedagogów poznańskiej

Sonata b-moll op. 35, J. Wieniawski –

wyróżnionym na XV Międzynarodowym

Akademii Muzycznej

Nocturne pour piano op. 37, Deuxième

Konkursie Pianistycznym im. F. Chopina

wstęp wolny

Valse de Concert op. 30, Sonate pour

w Warszawie. Artysta koncertował

VI Poznańskie Kolędowanie

Wykonanie utworów Józefa Wieniaw-

26.12.2013-6.01.2014

skiego odbywa się i jest współfinan-

¦ 26 grudnia

sowane w ramach programu Instytutu

¦ Chór Dziewczęcy Skowronki

Muzyki i Tańca Nowe Interpretacje.

kościół pw. Najświętszej Bogarodzicy

Celem programu jest zachęcenie pol-

Maryi, os. Stare Żegrze, g. 19

skich artystów do sięgania po mniej

¦ Poznański Chór Katedralny

znany rodzimy repertuar. W III edycji

kościół pw. św. Ojca Pio, ul. Melchiora

programu wskazani twórcy to Józef

Wańkowicza, g. 19.15

Wieniawski, Witold Maliszewski oraz

¦ 27 grudnia

fot. materiały organizatorów

piano op. 22

muzyka jasnogórska – kompozytorzy polscy. 7.12, Sala Biała Urzędu Miasta, g. 18 bilety – 20 zł można zakupić w Towarzystwie Muzycznym im. H. Wieniawskiego i w CIM-ie

Jacek Kortus

Zespół Wokalny Affabre Concinui św. Jana Apostoła i Ewangelisty, ul. Forteczna, g. 19 ¦ 28 grudnia ¦ Chór Dziewczęcy Poznańskiej Szkoły Chóralnej

muzyka

Tomasz Janas poleca

¦ 6 stycznia

ul. Stolarska, g. 18.45

¦ Zespół Folklorystyczny Wielkopola-

¦ Arka Noego

nie

kościół pw. św. Krzyża, ul. Częstochow-

kościół pw. św. Antoniego z Padwy,

ska, g. 19.30

ul. Franciszkańska, g. 18.45

¦ Chór Pro Vobis

¦ Musica Viva Chór Kameralny Uni-

kościół pw. Chrystusa Króla, ul. Ostat-

wersytetu Ekonomicznego w Poznaniu

nia, g. 19.30

kościół pw. św. Wojciecha, Wzgórze

¦ 29 grudnia

św. Wojciecha, g. 19

¦ Zespół Tańca Ludowego Staropolanie

wstęp wolny na wszystkie koncerty

kościół pw. Św. Trójcy, ul. 28 Czerwca

realizacja projektu: Wydział Kultury

1956 r., g. 16

i Dziedzictwa Urzędu Miasta Poznania

¦ Chór Żeński Sonantes Uniwersytetu

Jesień z muzyką nie tylko z Mysłowic

klubowe granie

Ekonomicznego w Poznaniu fara poznańska, ul. Gołębia, g. 18

W tym roku cykl Koncertowa Jesień,

¦ 30 grudnia

Blue Note Jazz Club

jak chyba nigdy dotąd, trwać będzie

Chór Męski Arion

ul. Kościuszki 79

niemal do samego końca kalenda-

kościół pw. Wniebowstąpienia Pań-

tel. 61 657 07 77

rzowej jesieni – i w samym grudniu

skiego, os. Wichrowe Wzgórze, g. 19

www.bluenote.poznan.pl

obiecuje nam kilka niewątpliwych

¦ 1 stycznia

¦ 1.12, g. 17 Scena Republiki Rytmu:

muzycznych

Chór Nova im. Stanisława Moniuszki

lata 80. – Koncert Charytatywny

kościół pw. św. Jadwigi Śląskiej,

Uczniowie oraz nauczyciele szkoły

chyba zapowiada się (7.12) pierwszy

ul. Cyniowa, g. 17.45

muzyki rozrywkowej Republika Rytmu

klubowy poznański koncert zespołu

¦ 2 stycznia

po raz piąty zaprezentują najciekawsze

Myslovitz po wydaniu w maju tego

Zespół Tańca Ludowego Politechniki

kompozycje dekady.

roku płyty 1.577. Przypomnijmy:

Poznańskiej Poligrodzianie

¦ 4.12, g. 20 Tanghetto (Argentyna)

płyta to o tyle przełomowa, że po

kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świę-

Awangarda

raz pierwszy nagrana bez udziału

tego, ul. Szamarzewskiego, g. 18.30

gatunku tango electronico, grają fuzję

wieloletniego

w klubie

kościół pw. św. Michała Archanioła,

atrakcji. Eskulap.

Wszystkie Najciekawiej

neotango,

prekursorzy

¦ 3 stycznia

współczesnego tanga z innymi gatun-

Rojka. Jego miejsce zajął poznaniak

Poznański Chór Polihymnia

kami

– Michał Kowalonek – i w powszech-

kościół pw. św. Marka Ewangelisty,

dźwiękami latynoamerykańskimi. Tan-

nym odbiorze świetnie dał sobie radę.

os. Czecha, g. 18.30

ghetto świętuje jubileusz dziesięciole-

Zadanie było niełatwe, ponieważ

¦ 4 stycznia

cia kariery artystycznej. Ich muzyczny

Myslovitz zyskał przez lata status

¦ Poznański Chór Chłopięcy

język to fuzja dźwięków pochodzących

grupy kultowej. Wydaje się jednak, że

miejsce: kościół pw. Wniebowzięcia

z różnych źródeł (tango, rytmy latyno-

nie tylko walory głosowe Kowalonka,

NMP, ul. Żbikowa, g. 19

skie i elektronika). Bandoneon wystę-

ale też jego temperament i muzyczna

¦ Inspiro Ensemble

puje w roli wokalisty, a towarzyszą

osobowość znacząco wpłynęły na

kościół pw. Maryi Królowej, Rynek Wil-

mu inne instrumenty akustyczne oraz

odświeżenie wizerunku zespołu. Jak

decki, g. 19.20

szeroki wachlarz brzmień wytwarza-

wspominałem, to nie jedyny w tym

¦ 5 stycznia

nych przez syntezatory i samplery.

miesiącu wieczór w Eskulapie z Kon-

¦ Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii

Nazwa Tanghetto (połączenie słów

certową Jesienią. Już 1.12 zagra tam

Poznańskiej Poznańskie Słowiki

„tango” i „ghetto”), jak i idea stojąca za

Coma, cztery dni później Enej, 8.12

kościół pw. Narodzenia Pańskiego,

pierwszą płytą Emigrante, mają swoje

Mela Koteluk, a 13.12 Indios Bra-

os. Stefana Batorego, g. 13

źródło w doświadczeniach przeżytych

vos, którzy również promować będą

¦ Chór Kameralny UAM

w Małych Argentynach, społeczno-

w Poznaniu nową płytę.

kościół pw. św. Boromeusza, os. Pod

ściach Argentyńczyków żyjących na

Lipami, g. 13

emigracji.

wokalisty

Artura

muzycznymi

i tradycyjnymi

muzyka ¦ 5.12, g. 19.30 U Studni Jeden z najlepszych w Polsce zespołów wykonujący ballady z umiejętnie dobranym tekstem i niebanalną oprawą muzyczną. ¦ 7.12, g. 20 Turbo ¦ 8.12, g. 19 Armia: Podróż na Wschód Armia w rozszerzonym, siedmioosobowym składzie! Program koncertu fot. materiały Blue Note

oparty jest na utworach z płyty Podróż na Wschód. ¦ 9.12, g. 20 Wojtek Więckowski: Wieczór w czterech aktach Specjalny wieczór muzyczno-filmowy przygotowany przez Wojtka Więckowskiego – muzyka, malarza i twórcy

Zaśpiewa Mahogany!

impresji filmowych. Gościnnie: Lamb

Przedświąteczna niespodzianka dla fanów stylowego, jazzowego

in Wolfskin (Niemcy), Bartek Kraw-

śpiewu.

czak, Przemysław Śledź, Krzysztof

W młodości uczył się grać na fortepianie, klarnecie i saksofonie. Jego

Gąszewski.

ulubionym „instrumentem” stał się jednak własny głos, a sztukę jazzowej

¦ 10.12, g. 20 Koncert Charyta-

wokalistyki opanował do perfekcji. Jego prawdziwą specjalnością jest

tywny

znane w jazzowym świecie śpiewanie scatem. Ten dźwiękonaśladowczy

¦ 11.12, g. 20 Świetliki

sposób śpiewania pozwala doświadczonym w tej technice wokalistom two-

Zespół promuje swoją nową płytę!

rzyć pasjonujące improwizacje – i muzyczne dialogi z innymi instrumenta-

Sromota to szósty album Świetlików,

listami. Mahogany, pośród plejady innych świetnych jazzmanów, wystąpił

nagrany po ośmiu latach przerwy, albo

w głośnym filmie Roberta Altmana Kansas City. Swą pierwszą własną płytę

jak kto woli, mentalno-spirytualnych

Double Rainbow, nagrał w 1993 r. Już na niej zdefiniował swój styl i zain-

wakacji.

teresowania, proponując stylowe nawiązania do jazzowych standardów,

¦ 12.12, g. 19.30 Janusz „Yanina”

ballad i bluesów. Tej estetyce pozostaje wierny.

Iwański – The Beatles Acoustic Plus

W Poznaniu u jego boku zagrają znakomici polscy muzycy, m.in. saksofoni-

Na koncercie będzie można usłyszeć

sta Maciej Sikała i pianista Kuba Stankiewicz.

T.J.

największe przeboje legendarnej grupy, ¦ 13.12, g. 20 Jazz Top w Blue Note

jak choćby Michelle, Get Back czy Come Together, ale także kompozycje Krzysztofa Klenczona, słynną Tolerancję i oczywiście Wielkie Podzielenie

¦ 18.12, g. 20 Marek Jakubowski

¦ 31.12, g. 20 Sylwester w Blue

oraz wiele innych autorskich piosenek.

Trio

Note

¦ 14.12, g. 19 Farewell Dark Years:

Muzyka z premierowej płyty perkusisty

Impreza sylwestrowa w stylu Blues

Armagedon, Blast Rites, Therapy of

Marka Jakubowskiego My Own…, jak

Brothers z muzyką na żywo w wykona-

Pain, Mortis Dei

i materiał najnowszy. Muzyka, która

niu zespołu Blue Wave.

¦ 15.12, g. 19 Łąki Łan

porusza, inspiruje i zmusza do refleksji,

¦ 16.12, g. 20 Hayp – How Are You

nie pozostawiając w słuchaczu uczucia

Klubokawiarnia Meskalina

Pitcairn (Wlk. Brytania)

obojętności.

Stary Rynek 6, www.meskalin.com

¦ 17.12, g. 19.30 KLUSKA, czyli KLU-

¦ 19.12, g. 19.30 C.O.D.

¦ 1. 12. g. 19 Hello Mark

bowe Spotkania KAbaretowe w pełni

¦ 20.12, g. 20 Yerlam

bilety: 12 zł przedsprzedaż, 20 zł w dniu

improwizowane

¦ 21.12, g. 20 D-Kolt

koncertu

muzyka Debiutancka płyta grupy Hello Mark

Muzyka Skubasa to klimatyczne, aku-

Close Your Eyes zapowiadana na maj,

styczne, gitarowe brzmienia o lekko

ostatecznie ukazała się w listopadzie.

folkowym,

Fortuna rozmawia z Dysem

Podczas koncertu w Meskalinie zespół

rze. W 2012 r. wydał debiutancką płytę

Pisaliśmy niedawno o twórczej

zagra wszystkie utwory z płyty Close

Wilczełyko. Wśród gości na płycie poja-

aktywności trębacza Macieja

Your Eyes. Nie zabraknie także kilku

wiają się Emade, Wojtek Sobura, Julia

Fortuny. I oto jego całkiem świeże

nowszych utworów, które zasygnali-

Iwańska i Kev Fox.

dokonanie. Tym razem Fortuna

zują nowy kierunek muzycznych poszu-

¦ 13.12, g. 19 Kev Fox & The Last

przedstawia swój nowy, świetny

kiwań grupy.

Dance

album,

Polecamy CD pod patronatem IKS-a

nagrany

charakte-

wyłącznie

Skład zespołu: Oskar Staszak – śpiew,

bilety: 30 zł przedsprzedaż, 40 zł w dniu

w duecie z pianistą Krzysztofem

Michał Kmieciak – instrumenty klawi-

koncertu

Dysem. Interesujący jest sam

szowe, Jarek Krawczyk – instrumenty

Kev Fox – pochodzący z Manchesteru,

klimat płyty – to intelektualna

klawiszowe, Filip Kwadrat Martyniec

mieszkający w Poznaniu, wokalista,

układanka, w której obaj arty-

– bas, Adam Fordon – perkusja, Michał

gitarzysta, kompozytor i autor tek-

ści wychodzą sobie naprzeciw,

Gołąbek – gitara

stów. Muzyka zespołu Kev Fox & The

a momentami porozumienie mię-

¦ 4.12, g. 19 Niechęć

Last Dance określana jest mianem

dzy nimi zdaje się być wręcz intu-

bilety: 12 zł przedsprzedaż, 20 zł w dniu

surowego, akustycznego minimalizmu

icyjne. Tropy to muzyka z pograni-

koncertu

o melancholijnym zabarwieniu, z potęż-

cza jazzu i muzyki współczesnej.

Niechęć to zupełnie nowy głos na pol-

nym hipnotyzującym głosem w roli

Ascetyczna, a zarazem pełna

skiej scenie alternatywnej. Muzycy

głównej.

treści. Płyta jest też dowodem

zespołu odwołują się do bogatej trady-

Skład zespołu: Kev Fox – wokal, gitara,

jak wielkie zaufanie mają artyści

cji rodzimego jazzu, zarazem odważnie

Filip Wałcerz – instr. klawiszowe, Ola

do siebie wzajemnie – i do swo-

i bezkompromisowo poszerzając ją

Walczak – wokal, wiolonczela, Jay

jej muzyki. Nie przyozdabiają jej

o rockową psychodelię i nastrojowość

Hanley – wokal, gitary, Mark Arland –

ani łagodnymi melodiami, ani

rodem z muzyki filmowej. Wydany

kontrabas, Marek Kajdrys – perkusja

przesadnymi technicznymi popi-

w kwietniu 2012 r. debiutancki album

¦ 17.12, g. 19 Projekt Terror przed-

sami. Ta płyta brzmi jak rodzaj

Śmierć w miękkim futerku spotkał się

stawia: Dark Comedy Show

autentycznej, głębokiej rozmowy

z pozytywnymi recenzjami.

bilety: 15 zł przedsprzedaż, 20 zł w dniu

między dwoma przyjaciółmi, któ-

¦ 5.12, g. 19 koncert finałowy pro-

koncertu

rej mamy szansę się przysłuchi-

jektu: Rec.Poznań

Nowo powstały Projekt Terror zaprasza

wać. Ich „głosy” czasami więc

bilety: 12 zł przedsprzedaż, 20 zł w dniu

na wieczór czarnego humoru poda-

zmierzają w jednym kierunku,

koncertu (w cenie biletu płyta CD

wanego w formie stand-up comedy.

czasami się rozchodzą. To nie jest

z muzyką Rec.Poznan)

Wystąpią: Antoni Syrek-Dąbrowski,

muzyka na każdą chwilę. Ale na

Projekt ma za zadanie przybliżyć

Czarek Jurkiewicz, Darek Gadowski

jesienne i zimowe wieczory – na

dokonania wielkopolskich i poznań-

i Jacek Stramik. Czterech komików

pewno!

skich kompozytorów oraz muzyków

z Warszawy, Koszalina i Poznania two-

Fortuna/Dys – Tropy. Wyd.

sceny niezależnej. Płyta prezento-

rzą międzymiastową kolaborację arty-

Fortuna Music

wać będzie poznańskich artystów

styczną, chcą przenosić wszystkich

współczesnych oraz m.in. Wacława

chętnych i odważnych w świat kome-

z Szamotuł, Feliksa Nowowiejskiego,

diowego hardcoru.

Franciszka

dodatkowo

Tomasz Janas

grunge’owym

Ścigalskiego,

Józefa

Zeidlera oraz produkcje współczesne.

¦ 30.12, całonocny pokaz filmów

Wystąpią tacy artyści, jak: An On

z Festiwalu Jednominutówek, + pokaz

Bast, Persondire, Snipz, Fallout i Szy-

The Best z lat poprzednich, wstęp

mon Hollner.

wolny

¦ 12.12, g. 19 Skubas

¦ 31.12, impreza sylwestrowa, zagrają

bilety: 29 zł przedsprzedaż, 40 zł w dniu

dj LOOK, dj Boogie, wstęp płatny, szcze-

koncertu

góły na www.meskalina.com

muzyka inne koncerty ¦ Festiwal Made In Chicago ¦ 1.12. Scena na Piętrze, g. 19 Chicago Woj-tet Robert Irving III – fortepian, Junius Paul – kontrabas, Ernie Adams – instrumenty perkusyjne, Ari Brown – saksofon tenorowy, Scott Hesse – gitara ¦ 1.12 Pawilon Nowa Gazownia, g. 21 Liquid Soul Mars Williams – saksofon, Tom Klein – gitara, Ricky Showalter – kontrabas, Devin Staples – instrumenty perkusyjne, Doug Corcoran – trąbka, David „My Boy Elroy” Arredondo – Turntables & Beatbox Walter „Dirty MF” Sargent – MC Brian „MC B” Quarles – MC bilety 40-60 zł więcej na: www.estrada.poznan.pl

¦ Koncert Mikołajkowy

fot. materiały zespołu

i www.madeinchicago.pl

Stare Dobre Małżeństwo wystąpi 13.12 w Auli UAM

w wykonaniu uczniów i pedagogów Katedralnej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I st. w Poznaniu

Stare? Trzydziestoletnie!

koncertowi towarzyszy wystawa prac

Niecodzienny koncert czeka nas 13.12 w Auli UAM o g. 19.

plastycznych Wandy Gostyńskiej 6.12, aula szkoły, ul. Filipińska 4, g. 18

Tego dnia wystąpi, prowadzone przez Krzysztofa Myszkowskiego, Stare

Organizacja: Katedralna Ogólnokształ-

Dobre Małżeństwo. Termin jest o tyle nieprzypadkowy, że właśnie

cąca Szkoła Muzyczna, Fundacja Roz-

w Poznaniu, dokładnie trzydzieści lat wcześniej, zespół dał swój pierw-

woju Miasta Poznania, Związek Pol-

szy koncert. W grudniu 1983 r. Stare Dobre Małżeństwo było co najwyżej

skich Artystów Plastyków

dobrze rokującym duetem. Dziś co prawda znów jest „zaledwie” triem, za

¦ Koncert Nad nami orzeł biały,

niemal ignorowana przez większość mediów, wypracowała sobie przez

to przeszło w tym czasie bardzo długą drogę. Grupa, właściwie do dziś poświęcony powstańcom 1863 i 1918.

lata status niekwestionowanej gwiazdy piosenki poetyckiej. Obecnie pre-

8.12, Szkoła Muzyczna II stopnia,

zentuje nieco inne oblicze niż jeszcze przed kilkoma laty. Jest po poważ-

ul. Solna 12, g. 16, wstęp wolny

nych stylistycznych i personalnych zmianach. Już nie poezje Stachury,

Organizacja: Polski Związek Chórów

Leśmiana czy Ziemianina i pogodne melodie dominują w repertuarze

i Orkiestr Oddział Wielkopolski Macierz

grupy. Ostatnie płyty to odwołanie do poezji Jana Rybowicza i Bogdana

w Poznaniu

Loebla oraz – chciałoby się powiedzieć – bardziej posępna, egzystencjalna, bliższa bluesowi formuła muzyczna. Szalenie ciekawa. Skoro jed-

¦ Koncert zespołu Dżem

nak czeka nas koncert jubileuszowy, to może pojawią się w repertuarze

support: Wielka Łódź

również dawne hity?

Grupa Dżem należy do najbardziej

cenionych zespołów w historii polskiej

¦ 13.12, Aula UAM, g. 19

T.J.

muzyki rozrywkowej, o czym najlepiej

muzyka

fot. T. Semmler

Poznański Chór Chłopięcy zaśpiewa podczas koncertu w Auli UAM 22.12

świadczą między innymi tytuły Arty-

organizacja: Parafia Ewangelicko-Augs-

¦ Koncert Harlem Gospel Choir

sta wszech czasów w plebiscycie mie-

burska

Od początku istnienia ten amerykański

sięcznika Tylko Rock i tytuł Najlepszego

więcej inforamcji na

chór wzbudza w publiczności pozytywne

Polskiego Zespołu – Top 20 w ankiecie

www.luteranie.pl/poznan/

emocje. Ich muzyka przepełniona jest miłością do świata i ludzi, ponieważ kie-

portalu onet.pl. 8.12, Sala Wielka CK Zamek, g. 19

¦ Koncert Arte dei Suonatori

rują się słowami Martina Luthera Kinga

Organizatorzy impresariat muzyczny

Poznański Chór Chłopięcy

„jednoczmy ludzi i obdarowujmy ich”. Co

duo i CK Zamek

Jacek Sykulski – dyrygent

roku 35 śpiewaków z Harlemu w Nowym

bilety: 60 zł, a w dniu koncertu 70 zł do

soliści

Jorku wyrusza w światową trasę kon-

nabycia w CIM-ie, CK Zamek, Rock Long

w programie Oratorium Mesjasz G. F.

certową, podczas której zbiera fundusze

Luck przy ul. Półwiejskiej, w empikach,

Haendla

na cele charytatywne. W swoim reper-

na bilety 24.pl i eventim

Od swej premiery w 1742 r. w Dubli-

tuarze chór łączy stare pieśni gospel

nie Mesjasz należy do najcenniejszych

ze współczesną czarną muzyką R & B

¦ Koncert

pozycji w muzycznej literaturze świa-

i własnymi utworami. W ich brzmieniu

Zespół Epithalamion Poprzecznych Fle-

towej. Radio Merkury zaprasza pozna-

słychać jazzowe i bluesowe rytmy oraz

niaków i Wielkopolan na niezwykły

muzyczne aluzje do twórczości takich

Magdalena

prezent – wykonanie oratorium przez

legend, jak Billie Holiday czy Louis Arm-

Pilch, Olga Musiał-Kurzawska – flety

dwa wybitne zespoły. Będzie to

strong. W tym roku przyjeżdżają do

tenorowe, Paweł Iwaszkiewicz – flet

muzyczne uhonorowanie obu zespo-

Polski z repertuarem bogatym w hity,

basowy, dulcian, Radosław Pachołek –

łów – Arte dei Suonatori obchodzi

jak chociażby Ain’t No Mountain High

śpiew, perkusja

20-lecie istnienia, a Poznański Chór

Enough, Loves In Need Of Love Today, Sir

w programie utwory m.in. Pierre’a

Chłopięcy pod dyrekcją Jacka Sykul-

Duke oraz Higher Ground.

Attaignanta, Williama Cornisha, Clau-

skiego występuje już 10 lat.

22.12, Sala Ziemi, g. 19

din de Sermisy, Benedictusa Appenzel-

Bezpłatne zaproszenia będą dostępne

bilety: 160, 130, 110 zł do kupienia

lera, Thomasa Crecquillona, Josquina

poprzez Radio Merkury i w wybranych

w CIM-ie, salonach empik, www.

Despreza

miejscach – szczegóły pojawią się na

makroconcert.pl

21.12, kościół Łaski Bożej, ul. Obo-

antenie radia, na plakatach i w promo-

Organizacja: Makroconcert Polska Sp.

zowa 5, g. 17

cji prasowej.

z o.o.

wstęp wolny

22.12, Aula UAM, g. 18

Muzyka – oprac. Elżbieta Woźna

tów Renesansowych Małgorzata

więcej na

Klisowska,

muzyka lepsze karty: kompozytorski talent, niezmiennie świetną dyspozycję wokalną i dar przystrojenia każdej piosenki niczym świątecznej choinki. Dlatego folkowa piosenka Early Days konkuruje z ekstrawagancjami elektronicznymi nagrań Appreciate czy Looking At Her. Ta płyta to kładka położona pomiędzy muzyką kilku pokoleń. (8,9)

Ryszard Gloger i Wojciech Skrzydlewski polecają nowe płyty

ARCADE FIRE – Reflektor – Trwająca równo dziesięć lat epopeja zespołu z Montrealu uczyniła z Kanadyjczyków alternatywy.

LITTLE RIVER BAND – Cuts Like A Dia-

Dzięki zaledwie trzem albumom Fune-

mond (Frontiers) – Linia kariery australij-

ral, Neon Bible i The Suburbs grupa

skiego zespołu dobiega czwartej dekady.

znalazła się na szczytach popularno-

Nie ma jednak muzyków z oryginalnego

kapłanów

muzycznej

ści. W epoce powszechnego ściągania

składu, którzy w Melbourne powołali do

pojedynczych piosenek przez internet

życia grupę. Niewiele też pozostało po

i powolnej agonii płyty, kwintet nagrał

dawnej popularności Australijczyków

dwupłytowy album z blisko dwoma

zwłaszcza w USA. Na szczęście zawsze

godzinami muzyki. Zaklęcia i manifesty

są odbiorcy melodyjnego rocka. A na

w majestatycznym wymiarze pogło-

tym krążku refren goni refren, głosy

sów przestrzeni, nie mają tym razem

wokalistów mieszają się z nieagre-

siły oddziaływania. Jeszcze niedawno

sywną instrumentacją w przyjemne

żonglowanie konwencją i wielobarw-

dla ucha brzmienia i wykonawstwu

nym językiem stylów muzycznych

trudno cokolwiek zarzucić. Przyjemnych

było atutem Arcade Fire. Tutaj te

w odbiorze piosenek jest aż 11. Czasem

PAUL McCARTNEY – New (Con-

chwyty rażą czasem dosłownością

załka gitara elektryczna lub ukoi miękkie

cord Music) – Sir Paul McCartney,

lub

Szlachetne

solo saksofonu. Są też bogate aranżacje

mimo 71 lat, sprawia wrażenie kolarza

idee pokazania człowieka takim jakim

orkiestrowe i dużo sentymentalnych

wygrywającego kolejny lotny finisz.

jest w XXI w., z chaosem życia i nie-

słów o miłości. Płyta jest jak pudełko

Szesnasty solowy album eks-Beatlesa

uchronnością śmierci, niezbyt udaje się

wykwintnych czekoladek, nie warto

kumuluje wszystkie talenty i słabości

z muzyką rodem z dyskoteki lub elek-

konsumować jej na raz, bo zemdli.(7,9)

artysty. Po sentymentalno-jazzującej

tronicznym międleniem. Arcade Fire to

SPIN DOCTORS – If The River Was

płycie Kisses On The Bottom popularny

ciągle gejzer pomysłów i kreatywnych

Whiskey (Ruf) – Dwadzieścia lat temu

Macca wraca na główny trakt swojej

koncepcji, lecz ucieka gdzieś duch

tej nowojorskiej grupie zdarzył się

twórczości. Wśród 12 piosenek (i jednej

i moc artystyczna. (7,8)

wielki sukces, kiedy płyta Pocket Full

pretensjonalnością.

dodatkowej bez tytułu) pobrzmiewają wątki i klimaty kompozycji, których źródeł szukać można w nagraniach The Beatles lub The Wings. Nad nową płytą pracowało aż 4 producentów Mark Ronson, Ethan Johns, Paul Epworth i Giles Martin (syn George’a Martina). Ci fachowcy, odpowiedzialni za wiele innowacji w świecie muzyki pop-rockowej, nie zaryzykowali, lecz pozwolili McCartneyowi wyłożyć naj-

muzyka Of Kryptonite osiągnęła wielomilionowy

urody. Cane Sugar zawiera piosenki

nakład. Zespół przekonał wielu fanów

utrzymane w klimacie rocka z południa

do mieszanki rocka, bluesa, popu i funky

Stanów i przywołuje dobre skojarzenia

w takich przebojach, jak: Little Miss Can’t

z muzyką Little Feat, The Allman Bro-

Be Wrong i Two Princes. Ostatnia płyta

thers i Dr. Johna. (9,8)

dowodzi, że muzycy wcale nie chcą iść na

JIMMY WEBB – Still Within The

łatwiznę. Nigdy dotąd muzyka grupy nie

Sound Of My Voice (EOne) – Jimmy

brzmiała tak żywo, szorstko i energicznie.

Webb, ikoniczny autor piosenek i woka-

Muzycy grają własne kompozycje utrzy-

lista z Kalifornii, wydał w 2010 r. znako-

mane w stylistyce bluesa, jakby dopiero

mity album Across the River, na którym

co przesłuchali archiwa chicagowskich

zawarł zestaw własnych piosenek wyko-

wytwórni Chess i Delmark. Charaktery-

nanych w duetach z takimi artystami,

jest wynagrodzeniem za traumatyczne

styczne frazowanie wokalisty Chrisa Bar-

jak: Glen Campbell, Vince Gill, Jackson

przeżycia z młodości, kiedy w 1986 r.

rona sprawdza się doskonale, a gitarzysta

Browne, Willie Nelson, Mark Knopfler

był ofiarą terrorystycznego ataku pod-

Eric Schenkman ma dużo przestrzeni do

i Linda Ronstadt. Na najnowszym krążku

czas podróży do Machu Picchu w Peru.

grania riffów, zakręconych rytmów i nie-

powtarza ten pomysł wspierany przez

Po długim okresie rekonwalescencji

konwencjonalnych solówek.(8,7)

kolejnych muzycznych przyjaciół (m.in.

skupił się na karierze muzyka, co spo-

Lyle Lovett, Carly Simon, Rumer, David

tkało się z wielkim zainteresowaniem

Crosby i Graham Nash, Joe Cocker,

wyrobionych słuchaczy za oceanem.

America, Brian Wilson). O ile poprzed-

Jego trzy poprzednie płyty (Mercy,

nia płyta przypominała najbardziej

Pretty World i Cotton), doskonale ode-

znane utwory Webba (Wichita Lineman,

brane na całym świecie, uzupełnia naj-

Galveston, By the Time I Get to Phoenix,

nowszy krążek Say Grace zawierający

The Highwayman), to najnowsza uka-

cudowną porcję ballad ozdobionych

zuje mniej znane, ale godne szczegól-

poetyckimi tekstami o codziennych tro-

nej uwagi piosenki, m.in. Honey Come

skach zwykłych ludzi. (9,7)

Back, Where’s the Playground, Susie czy

THE BAND OF HEATHENS – Sunday

MacArthur Park. Artysta o takim impo-

Morning Record (BOH Records) –

nującym dorobku może sobie pozwolić

Czwarta studyjna płyta amerykańskiego

BAND

na nowe opracowania swoich znanych

zespołu folk-rockowego, który opiera

– Cane Sugar (Louisiana Red Hot

utworów, tym bardziej, że nie odbiegają

swoją artystyczną jakość na współpracy

Records) – Ten krążek jest godny pole-

one od oryginałów. (8,8)

założycieli grupy, śpiewających gita-

HONEY

ISLAND

SWAMP

cenia z wielu względów. Zespół nawią-

rzystów Eda Jurdi i Gordy’ego Quista.

zuje do tradycji rocka z Nowego Orle-

Tytuł płyty sugeruje muzykę melodyjną,

anu, chociaż został zainicjowany w San

wesołą, opatrzoną wdzięcznymi tek-

Francisco, gdzie po tragedii huraganu

stami. I tak jest w rzeczywistości. Krą-

Katrina schronili się gitarzysta i woka-

żek zawiera 11 utworów nawiązujących

lista Aaron Wilkinson, gitarzysta Chris

do tradycji Simon and Garfunkel, The

Mule oraz basista Sam Price i perkusista

Eagles, a nawet do harmonii wokalnych

Garland Paul. W 2007 r. grupa powróciła

The Beatles. Ta oryginalna mieszanka

do Nowego Orleanu i zaczęła intensyw-

rustykalnych brzmień folku, rocka, blu-

nie występować w klubach i nagrywać

esa i country stanowi niezaprzeczalną

kolejne krążki. Najnowsza płyta została

wartość w zalewie plastykowej pseu-

wyprodukowana muzycznie przez Johna

domuzyki pop. Takie piosenki jak Shot-

Portera z udziałem Trevora Brooksa na

SAM BAKER – Say Grace (SamBaker.

gun, Caroline Williams czy Miss My Life

organach Hammonda. Brzmienie grupy

Com) – Warto sięgnąć po najnowszą

wprawią w doskonały nastrój. (8,7)

uzupełniają partie akordeonu i mando-

płytę śpiewającego autora piosenek

Ryszard Gloger

liny, co dodaje tej muzyce szczególnej

z Teksasu, którego artystyczna kariera

Wojciech Skrzydlewski

Ocena w skali dziesięciostopniowej. Pierwsza cyfra oznacza muzyczne wykonanie, druga – produkcję i realizację.

fot. materiały Galerii Miejskiej Arsenał

sztuka

Artbooki w natarciu 2. edycja festiwalu Rookie Artbooki to książki z pogranicza literatury, sztuki i desi-

się w połowie stycznia 2014 r. w Galerii Miejskiej Arsenał.

gnu. Blisko im do obiektów kolekcjonerskich – ukazują

W targach weźmie udział prawie 40 wydawców z Polski

się w limitowanych nakładach, eksperymentują z trady-

i zagranicy. Swój udział potwierdziły m.in. znane nie tylko

cyjną formą papierowych wydawnictw.

miłośnikom sztuki, jak Karakter czy Korporacja Ha!art, ale też

– Artbooki, artists books to książki tworzone przez artystów,

niszowe jak ArtBazaar, Raster Editions, berlińskie Archive

które są integralną częścią ich praktyki artystycznej, w od-

Books czy Space Poetry z Kopenhagi. Premierowe publika-

różnieniu od monografii czy katalogów, na które artysta

cje zaprezentuje powstałe w czerwcu z inicjatywy Grażyny

często nie ma wpływu – mówi Honza Zamojski, dyrektor

Kulczyk i Honzy Zamojskiego Wydawnictwo Mundin, będą

artystyczny w Wydawnictwie Mundin, które wraz z Galerią

to: artbook Disassembly Bownika, album Frofenia z rysunka-

Miejską Arsenał organizuje poznański festiwal Rookie. Dru-

mi Leszka Knaflewskiego oraz ilustrowany kryminał Miami

ga edycja wydarzenia poświęconego artbookom oraz cie-

Blues Charlesa Willeforda z rysunkami Oli Niepsuj.

kawym projektom wydawniczym odbędzie się 7-8 grudnia

Swoje publikacje zaprezentują galerie artystyczne z Pozna-

w Starym Browarze.

nia (Galeria Miejska Arsenał, Piekary) i Warszawy (Starter,

Rookie w terminologii sportowej oznacza zawodnika, który

Leto, Fundacja Galerii Foksal). Aleksandra Glinka

dopiero rozpoczyna swoją profesjonalną karierę, a na boisku musi się bardzo starać, żeby udowodnić swoją wartość. Organizatorzy poznańskiego festiwalu dostrzegają analogie

Festiwal Rookie

między tymi młodymi graczami a publikującymi artbooki nie-

organizatorzy:

zależnymi wydawcami, którzy dopiero wchodzą do trudnej

Galeria Miejska Arsenał, Wydawnictwo Mundin

gry toczącej się na boisku polskiego rynku książki. – Rookie to znacznie mniejsze targi książki niż te, np. w Kra-

¦  Rookie Book Fair/Targi wydawców książek

kowie czy w Warszawie. Prezentujemy wydawnictwa i ar-

7-8.12

tystów, którzy publikując książki, dbają zarówno o treść, jak

Stary Browar, Słodownia +1

i formę. Są to głównie wydawnictwa związane ze sztuką,

7.12, g. 12-21

architekturą czy fotografią, ale też niezależne inicjatywy selfpublishingowe – mówi Katarzyna Rosicka z Wydawnictwa

8.12, g. 12-20 ¦  Rookie Book Ideas/Wykłady, warsztaty, spotkania

Mundin. Tegoroczna edycja zostanie podzielona na dwa

14-16.01.2014

bloki: Rookie Book Fair – targi wydawców książek, które od-

Galeria Miejska Arsenał

będą się w grudniu w Starym Browarze, oraz Rookie Book

więcej informacji na:

Ideas – wykłady, warsztaty oraz spotkania, które odbędą

www.r-o-o-k-i-e.com

sztuka galerie

Karol Radziszewski, Zbigniew Tomaszczuk, Marta Zasępa

Galeria Miejska Arsenał

kurator: Witold Kanicki

Stary Rynek 6

wystawa czynna do 15.12

tel./fax 61 852 95 01, tel. 61 852 95 02

Wystawa jest pierwszym retrospek-

www.arsenal.art.pl

tywnym przeglądem polskich fotografii

arsenal@arsenal.art.pl

wykonanych w technice polaroidu i jej

czynna: wt.-sob. g. 12-19, niedz. g. 11-15

pokrewnych (Fuji instax, Impossible Pro-

¦ Pasja fotografii – o miłośnikach

ject). Do udziału w wydarzeniu zaproszeni

i miłośniczkach

zostali artyści i fotografowie reprezentu-

8. Biennale Fotografii – do15.12

jący różne pokolenia i nurty.

organizatorzy: Galeria Miejska Arsenał,

¦ Barbara Pilch. Stracone/Ocalone

partner główny: CK Zamek, partnerzy:

wernisaż 18.12, g. 18

Galeria Ego, Galeria Raczej, Galeria Siłow-

wystawa czynna do 5.01.2014

Plastyk miejski – reaktywacja!

nia, Związek Polskich Artystów Fotogra-

Wystawa prezentująca twórczość Bar-

fików – Okręg Wielkopolski, Uniwersytet

bary Pilch, artystki wizualnej, rzeźbiarki,

Nasze miasto będzie miało od

Artystyczny w Poznaniu oraz Fundacja

autorki instalacji. Pokazane zostaną pra-

tego miesiąca plastyka miejskie-

UAP, Katedra Fotografii Uniwersytetu

ce artystki odwołujące się do metafizyki

go. Został nim Piotr Libicki, hi-

Artystycznego w Poznaniu

dobra i zła.

storyk sztuki, miejski aktywista.

Wystawy w Arsenale:

spotkania

Takiej funkcji nie ma w Urzędzie

¦ Piroerotomachia

¦ 5.12, g. 18 Hipsterzy za ladą? – spo-

Miejskim od trzynastu lat. Od

artyści: Meris Angioletti, Erik Berglin,

tkanie z cyklu Moje w internecie. Kultu-

tego czasu Poznań zmienił się

Andrew Davidhazy, James George, Ale-

rowe debaty o własności intelektualnej

diametralnie. W samym śródmie-

xander Gutke, Ilana Halperin, Mamuka

poprowadzą dr Magdalena Kamińska, To-

ściu powstało wiele budynków

Japharidze, Rabih Mroué, Lisa Oppenhe-

masz „Qlhead” Kułdo i Bogna Błażewicz

o kontrowersyjnej urodzie, a te

im, Alexander Porter, Rosangella Renno,

Przybliżony zostanie przemysł odzieżowy

o urodzie uznanej pokryły piętrzą-

Rajesh Kumar Singh, Konrad Smoleński,

lub jak niektórzy mówią „modowy”. Je-

ce się reklamy, kiczowata kolory-

Jacek Staniszewski, Miroslav Tichý

żeli przedsiębiorca zamierza dziś oprzeć

styka, kuriozalne modernizacje.

kurator: Krzysztof Gutfrański

swój biznes o internet, oznacza to dla

To oczywiście znak czasów, kon-

wystawa czynna do 15.12

niego wiele oczywistych ułatwień (np.

dycji miasta, ale też skutek braku

Wystawa proponuje podróż w świat ła-

niższe koszty reklamy). Jednak oznacza

plastyka. Ma on przed sobą wiele

twopalnej materialności. Wychodząc od

to też wyższą barierę dla zysków – są

pracy, a niewiele instrumentów

historii fotobłysku i sztucznego doświetla-

one generowane tylko wówczas, jeśli

wykonawczych. Będzie się starał

nia planów zdjęciowych, koncentruje się

przyciągnie się wielu użytkowników.

oczyścić nasze ulice z wysypki

na wybuchowych momentach fotografii

E-handel i e-usługi wpadają w ten spo-

szyldów, schizofrenii kolorów,

– eksplozji, przerwaniu zarówno w mate-

sób w konflikt między dążeniem do mak-

zapobiegać epidemii pomników.

rialnej, jak i politycznej oraz emocjonalnej

symalizacji popularności a imperatywem

Nie zrobi tego jednak bez nas –

warstwie obrazowego przedstawienia.

niszowości. Jak sobie z nim radzą?

mieszkańców, właścicieli i ad-

¦ Instant curiosities

¦ 6.12, g. 18 z cyklu Audioaktywni kon-

ministratorów

artyści: Jakub Czyszczoń, Krzysztof

cert Pyro Versions towarzyszący wysta-

handlowych

Ćwiertniewski, Przemek Dzienis, Marek

wie Piroerotomachia; wystąpią Jacek

i usługowych. Z tej okazji apelu-

Gardulski, Michał Grochowiak, Marcin

Sienkiewicz & Jacek Staniszewski aka

ję: rozejrzyjmy się wokół siebie

Giżycki, Rafał Kucharczyk, Krzysztof Kur-

Facial Index (live act/dj set)

i przynajmniej zastanówmy, czy

łowicz, Janusz Leśniak, Piotr Markow-

¦ 10.12, g. 18 spotkanie z Marianną Mi-

przypadkiem sami nie dokłada-

ski, Rafał Milach, Minilabiści (Joanna

chałowską z cyklu Przyjemności fotografii

my czegoś do tego wizualnego

Miklaszewska, Marek Mielnicki, Radek

– Fotografia i science fiction

śmietnika.

Spassówka), Dawid Misiorny, Wacław

Tematem będzie wykorzystywanie mo-

Nowak, Igor Omulecki, Wojciech Puś,

tywu fotografii w powieściach, filmach

Piotr Korduba poleca

najemców

nieruchomości,

lokali

fot. materiały organizatorów

sztuka

6.12 Galeria Miejska Arsenał zaprasza na koncert Pyro Versions

i grach science fiction. Czego symbolem

Antyki. Galeria Mokra

Agnieszka Polska, Zygmunt Rytka, Ma-

jest fotografia dla bohaterów, jaka jest jej

Bazar Poznański Galeria

teusz Sadowski, Mikołaj Smoczyński,

rola w kreacji świata fantastycznego? Czy

(były Pasaż Niebieski)

Roman Stańczak, Sol LeWitt

jest spełnieniem oczekiwań czytelników,

ul. Paderewskiego 7

którzy za jej pomocą oswajają wizję przy-

tel./fax 61 851 87 37

Artykwariat

szłości?

www.galeriamokra.pl,

malarstwo i sztuka użytkowa XIX i po-

¦ 11.12, g. 17 oprowadzania kura-

info@galeriamokra.pl

czątku XX w.

torskie po wystawie Piroerotomachia,

malarstwo polskie XIX w.

ul. Paderewskiego 8, Bazar Poznański tel. 61 855 10 16, fax 61 853 11 88

wstęp wolny ¦ 11.12, g. 18 oprowadzania kurator-

Galeria Art Stations

www.artykwariat.pl, info@artykwariat.pl

skie po wystawie Instant curiosities,

Stary Browar

czynna: pon.-pt. g. 11-19, sob. g. 10-16

wstęp wolny

ul. Półwiejska 42, tel. 61 859 61 22

15 i 22.12, g. 11-15, 24 i 31.12, g. 10-13

office@artstationsfoundation5050.com

Artykwariat – umiejscowiony w histo-

Galeria 2piR

www.artstationsfoundation5050.com

rycznym budynku hotelu Bazar – ma

Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych

czynna codziennie w g. 12-19

w swojej kolekcji szeroką gamę dzieł

i Dziennikarstwa

¦ Rzeczy wspólne

sztuki europejskiej XIX i początku XX w.

ul. Kutrzeby 10

wystawa czynna do 31.12

www.profotografia.pl

ekspozycja zorganizowana we współpra-

Galeria AT

cy Art Stations Foundation by Grażyna

Uniwersytet Artystyczny

ABC Gallery

Kulczyk i Galerii Stereo

ul. Solna 4, tel. 61 826 66 02

ul. Koszalińska 15 (teren ośrodka Strze-

tematem przewodnim wystawy jest rola

galeriaat@wp.pl, www.galeria-at.siteor.pl

szynek)

przedmiotu

prowadzi Tomasz Wilmański

tel. 605 446 182, 61 848 31 29

artyści: Wojciech Bąkowski, Andreas

¦ Wojciech Duda. Nowe prace

www.abcgallery.pl

Gursky, Edward Krasiński, Igor Krenz,

otwarcie wystawy 9.12, g. 18

galeria@abcgallery.pl

Piotr

czynna do 20.12 w g. 15-18

Łakomy,

Gizela

Mickiewicz,

sztuka ForForm ul. Paderewskiego 8, Bazar Poznański tel. 61 883 42 43 www.forform.pl, info@forform.pl czynna: pon.-pt. g. 11-19, sob. g. 10-16 15 i 22.12, g. 11-15, 24 i 31.12, g. 10-13 To wyjątkowe miejsce na mapie Poznania specjalizujące się we wzornictwie – oferujące sztukę europejską i polską drugiej połowy XX w. Projekty Philippe’a Starcka,

fot. archiwum Artykwariatu

produkcje Fritza Hansena czy zdjęcia Edmunda Kestinga to zapowiedź dostępnych w ForForm obiektów.

Galeria Garbary 48 ul. Garbary 48 tel./fax 61 852 91 70 www.garbary48.com.pl

Artykwariat: Willem de Klerk (1800-1876), Zabawy na lodzie, olej na desce, 29,3 x 38,5 cm

galeria@garbary48.pl

Galeria Sztuki Współczesnej Cechmanowicz

swoje prace pokazują m.in. Mikołaj Dłuska, Jerzy Lewczyński, Katarzyna Majak,

Galeria u Jezuitów

ul. Paderewskiego 7

Ewelina Piguła, Maciej Osika, Wojciech

ul. Dominikańska 8

tel. 505 370 600

Prażmowski, Anna Senkara, Szymon

galeriaujezuitow@gazeta.pl

www.galeria-cechmanowicz.pl

Rogiński, Wojtek Wieteska, Alicja Że-

czynna: wt.-niedz. w g. 13-18 (oprócz

czynna: pon.-pt. g. 11-18

browska

świąt)

sob. g. 11-14.30

¦ Prezentacja prac z kolekcji Ego

kierownictwo artystyczne: Andrzej Ma-

czynna 17-31.12

ciej Łubowski, tel. 606 440 250

czynna: pon.-pt. g. 10-18, sob. g. 10-14

gosz, Dorota Kozieradzka, Magda Krajew-

Galeria Centralne Oko Cyklonu ul. Garbary 30/41 tel. 694 006 689 ¦ Portret chwili fotografie Agnieszki Jęcz wernisaż 6.12, g. 19 wystawa czynna do 20.12

Galeria Ego uwaga! nowy adres fot. archiwum ForFormu

tel./fax 61 853 15 81 www.galeriaego.pl, ego@galeriaego.pl czynna: wt.-pt. g. 12-19, sob. g. 11-14 ¦ Love Hotel wystawa zbiorowa w ramach 8. Biennale

fot. archiwum ForFormu

ul. Wyspiańskiego 41/3

Fotografii

ForForm: Manfred Degenhardt (ur. 1940 r.),

czynna do 15.12

17 stopni szerokości geograficznej, 1973,

Radar, 1973, drzeworyt,

drzeworyt, 40 x 27 cm

40 x 27 cm

sztuka kierownictwo organizacyjne: Ludomir Gałdowski, tel. 783 488 822

Galeria Miejska Mosina pod patronatem ZPAP Okręgu Poznańskiego, UA w Poznaniu i MOK ul. Niezłomnych 1 tel. 61 819 15 91 www.galeriamosina.pl galeriamosina@kultura.gmina.pl kierownik artystyczny: Dorota Strzelecka czynna: wt.-pt. g. 9-15, niedz. g. 10-13 ¦ Wojciech Kujawski. Rzeźba wernisaż 6.12, g. 18.15

Rysunek w sztuce współczesnej

wystawa czynna do 5.01.2014

Pracownicy Katedry Rysunku Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu – auto-

Galeria mil’ART

rzy całorocznego projektu Teraz Rysunek – pokazują jakie możliwości kryją się

Danuty Milian

w tym podstawowym języku sztuki. Artyści reprezentujący różnorodne obszary

ul. Wroniecka 6, tel./fax 61 851 74 01

sztuki, dzielą się swoim doświadczeniem i wiedzą wynikającą z ich własnej

czynna: pon.-pt. g. 11-18, sob. g. 11-14

postawy artystycznej. Dwa razy w miesiącu odbywają się pokazy, którym to-

sztuka współczesna, prace ponad 60 au-

warzyszy dyskusja poświęcona rysunkowi. Każdy dzień sesji to konfrontacja

torów, m.in. prof. Leszka Rózgi, Edwarda

postaw dwóch zaproszonych artystów.

Dwurnika, Tadeusza Siary

¦ 10 i 11.12, g. 17.30 spotkanie z: Piotrem Wołyńskim, Norbertem Skupnie-

Galeria Naprzeciw

Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu

wiczem, Joanną Adamczewską, Piotrem Kurką i Krystyną Piotrowską w Auli Uniwersytet Artystyczny ul. Solna 4

¦ więcej: http://terazrysunek.uap.edu.pl

Galeria Obok

¦ Marcin Nowakowski. Powstanie

Galeria Piekary

Naukowe Koło Medialne Fotografia UAM

Wielkopolskie w prasie, filatelistyce,

ul. Św. Marcin 80/82, tel. 61 663 61 48

ul. Słowackiego 20

na medalach

Dziedziniec Różany CK Zamek

tel. 61 829 28 12

wystawa czynna do 6.12

www.galeria-piekary.com.pl

www.galeriaobok.art.pl

¦ Janusz Kapusta. K-dron w poszuki-

galeria@galeriaobok.art.pl

waniu nieskończoności

opiekun: Janusz Kostrzewski

wystawa w Skalar Office Center

Poznańska Galeria Nowa

¦ Paulina Konieczna – Dobra nocka

(ul. Górecka 1)

Stowarzyszenie Twórcze Nowa Nowa

wystawa czynna do 7.12

czynna do 31.12, zwiedzanie wystawy po

ul. Mielżyńskiego 20, www.galerianowa.pl

¦ Tomasz Lisiecki – Faktury

uprzednim zgłoszeniu mailowym lub tele-

www.nowanowa.org.pl

wystawa czynna 9-21.12

fonicznym: lidia.pretka@fundacjapbg.pl,

¦ Janusz Kostrzewski – Jagódkowe

tel. 605 470 560 lub iwonabis@funda-

Galeria Fotografii pf

kamienie i inne

cjapbg.pl, tel. 605 470 565.

CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82 tel. 61 646 53 30, www.zamek.poznan.pl

wystawa czynna 23.12-4.01.2014

Galeria/Restauracja Piano Bar

galeria czynna: wt.-niedz. g. 11-19

Słodownia w Starym Browarze

¦ Jakub Karwowski. Rysa

Wysogotowo k. Poznania

ul. Półwiejska 42, tel. 61 859 65 70

kuratorka: Bogna Błażewicz

ul. Skórzewska 35

www.pianobar.poznan.pl

wystawa prezentowana w ramach

tel. 61 665 17 00

¦ Fotografia. Darek Ozdoba

8. Biennale Fotografii

czynna: pon.-pt. g. 8.30-16.30

wystawa czynna w grudniu

czynna do 15.12

PBG Gallery

sztuka cie wystawy 18.12, g. 18, czynna do 18.01.2014

W grudniowym Arteonie

spotkania ¦ pon. g. 17-18.15 Mała Akademia Sztuki – zajęcia plastyczne dla dzieci

fot. P. Konieczna

w wieku 4-9 lat ¦ Spotkania z Wyobraźnią – zajęcia

¦ O mistycznym malarstwie abs-

plastyczne dla dzieci w wieku 7-14 lat

trakcyjnym Hilmy Aft Klint, w kon-

(grupy zorganizowane – klasy szkolne)

tekście sztokholmskiej wystawy,

Informacje: tel. 61 646 53 21,

pisze Wojciech Delikta. ¦ Prze-

607 609 034, e-mail: profil@ckzamek.pl

myśleniami na temat malarskich

lub w.gostynska@ckzamek.pl.

konkursów, na przykład Bielskiej Jesieni 2013, dzieli się Karolina

Galeria Obok: wystawa Dobra nocka

Galeria Szyperska

Staszak. ¦ Tegoroczne Biennale

w budynku ZPAP

Fotografii w Poznaniu relacjonuje

CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82

ul. Szyperska 2, II piętro

Hanna Kostołowska. ¦ W dziale

tel. 61 646 53 20

tel. 61 852 70 17

Czytanie sztuki Georgii Gruew ana-

www.zamek.poznan.pl

czynna pon.-pt. w g. 10-17 lub po umó-

lizuje obraz Supremus no. 58 Kazi-

czynna: wt.-niedz. g. 11-19

wieniu telefonicznym

mierza Malewicza. ¦ Z Przemkiem

Galeria Profil

¦ Jan Berdyszak, Marcin Berdyszak.

Blejzykiem (Sainer), członkiem

Perswazje i refleksje

Galeria tak

dwuosobowej grupy Etam Cru ma-

wystawa z cyklu Meandry dialogu

ul. Mielżyńskiego 27/29

lującej murale, rozmawiają Milena

wystawa czynna do 14.12

www.galeriatak.pion.pl

Maćkowiak i Agata Ruszkowska.

Jan Berdyszak – studiował w PWSSP

tel. 61 222 37 35

¦ Programowi wystawiennicze-

w Poznaniu (1952-1958). Dyplom z rzeź-

czynna: pon.-pt. w g. 12-18, sob. 10-14

mu Galerii Sztuki Sakralnej Dom

by zrealizował w pracowni prof. B.

¦ Timelessness_Lubos Plny

Wojtowicza. Z uczelnią jest związany

/Zdenek Kosek

Karolina

od roku 1965. Od roku 1960 współtwo-

kuratorki: Małgorzata Szaefer i Terezie

Mazowieckiego Centrum Sztuki

rzył Teatr Marcinek. Od lat 80. XX w. do

Zemankova

Współczesnej Elektrownia w Ra-

roku 2001 – współpracował z Centrum

partner projektu: abcd Collection Paryż

domiu ocenia Eulalia Domanow-

Rzeźby Polskiej w Orońsku. Wypowiada

– Praga

ska. ¦ Najlepszym tegorocznym

się w różnych mediach. Od 2010 r. po-

wystawa czynna do 22.01.2014 r.

dyplomom ASP, w kontekście

wrócił do problemów, rozwiązywanych

Wystawa dwóch znakomitych twórców

warszawskiego „Coming outu”,

w formie tzw. instalacji podłogowych.

art brut: Zdenka Koska i Lubosa Plnego,

przyglądają się Milena Maćkowiak

Marcin Berdyszak – studiował w PWSSP

w ramach międzynarodowego projektu

i Agata Ruszkowska. ¦ Wystawę

w Poznaniu. Dyplom z malarstwa uzy-

Timelessness.

Art under attack. Histories of British

skał w pracowni prof. Wł. Dudkowiaka,

Prace obu artystów prezentowane są

Iconoclasm w Tate Britain relacjo-

a z rzeźby w pracowni prof. M. Szańkow-

w najbardziej prestiżowych galeriach

nuje Piotr Kosiewski, a prezentację

skiego w PWSSP w Poznaniu w 1988 r.

i muzeach na świecie, m.in. Palais de

Kartograf złowrogiej historii. Tara

Od 1989 r. związany z Akademią Sztuk

Tokyo w Paryżu, MOCA Hiroshima, Ca-

(von Neudorf) w krakowskim MCK

Pięknych w Poznaniu. Zajmuje się insta-

vin Morris Gallery w Nowym Jorku.

– Helena Postawka. ¦ W dziale

lacją, obiektem, rysunkiem.

Praczki w Kielcach przygląda się Staszak.

¦ Kolekcję

Zaprojektowane Wojciech Delikta

¦ Anna Maria Brandys (instalacja),

Think Art

omawia modę według Michała

Jakub Malinowski (malarstwo), Jerzy

Myślenie Sztuką

Mrzygłoda. ¦ W najnowszym

Muszyński (obiekty)

ul. Za Groblą 3/4 m. 101

Arteonie jak zawsze – komentarze,

prezentacja dokonań artystów młode-

tel. 61 221 35 87 i 601 637 099

recenzje książkowe, aktualia i inne

go pokolenia, związanych z poznańskim

www.thinkart.pl

stałe rubryki.

Uniwersytetem Artystycznym otwar-

Galerie – oprac. Grażyna Soroka

więcej na

muzea

Mistrz wszechstronny

fot. J. Gładysiak

twórczość Zbigniewa Kai w Muzeum Narodowym

Neony na Filharmonii Poznańskiej, których współautorem jest Zbigniew Kaja

Neon na filharmonii, projekty banknotów, a przede

filatelistyczne, druki ulotne, znaki firmowe, karty świątecz-

wszystkim plakaty, kostiumy i scenografia dla wielu te-

ne, projekty odznak, medali, a nawet banknotów dla Naro-

atrów, nie tylko z Poznania. Twórczość Zbigniewa Kai

dowego Banku Polskiego.

powraca, będzie można zobaczyć ją od 8 grudnia w Ga-

Neony świecą do dziś

lerii Malarstwa i Rzeźby Muzeum Narodowego.

Ten mistrz i znawca litery był autorem czołówek wielu ty-

Był znany i podziwiany, aktywnie uczestniczył w życiu arty-

tułów prasowych, m.in. Głosu Wielkopolskiego czy logo

stycznym, brał udział w niezliczonej ilości wystaw w kraju

Polskiego Teatru Tańca, do dziś używanego. Kaja z powo-

i za granicą, został laureatem licznych nagród. Zbigniew Kaja

dzeniem współpracował przy realizacjach dla Targów Po-

to postać legendarna dla Poznania, jednak dziś w swoim mie-

znańskich czy przy różnorodnych wystawach muzealnych.

ście rzadko jest przywoływany. Zmienić chce to Muzeum Na-

To on jest współtwórcą słynnych neonów, z których do dziś

rodowe. – Wystawa poświęcona twórczości Zbigniewa Kai

przetrwały jedynie „Słowiki Poznańskie” świecące nad fil-

pragnie przypomnieć go jako artystę niezwykle wszechstron-

harmonią. Do plastycznego wystroju i topograficznych ozna-

nego, silnie związanego z Poznaniem – pisze w zapowiedzi

kowań pod ówczesnym rondem Kopernika (dziś: Kaponiera)

jedna z kuratorek wystawy Teresa Michałowska-Barłóg.

również się przyczynił. Zmarł w 1983 r.

Od drzeworytu po banknoty

Wystawę prac Zbigniewa Kai przygotowaną przez Muzeum

Zbigniew Kaja urodził się 1924 r., ukończył studia z zakresu

Narodowe w Poznaniu będzie można zobaczyć od 8 grudnia

grafiki w Poznaniu i Warszawie. Kaja tworzył w technice

w Galerii Malarstwa i Rzeźby oraz w starym gmachu. Jan Gładysiak

drzeworytu i innych technikach graficznych, nierzadko eksperymentując, próbował także malarstwa. Największy rozgłos przyniosły mu jednak projekty plakatów, wysyłane na

¦  Wystawa – Zbigniew Kaja (1924-1983), Muzeum

konkursy ogólnopolskie i zagraniczne. Równolegle próbował

Narodowe, Galeria Malarstwa i Rzeźby, otwarcie

swych sił w teatrze, gdzie tworzył projekty scenografii i ko-

8.12 g. 12, czynna do 26.01.2014

stiumów dla czołowych scen operowych, Poznania, Wro-

kuratorzy: Ryszard Kaja, Teresa Michałowska-Bar-

cławia i Łodzi. W bogatym dorobku Kai są również projekty

łóg, Irena Przymus

muzea muzea w Poznaniu

wystawa z cyklu Bliskie spotkania z… kurator: Łukasz Bartkowiak

Archeologiczne

czynna do 31.12

pałac Górków, ul. Wodna 27

Ile kłopotów przysporzyło uczonym od-

tel. 61 852 82 51

szyfrowanie klinowych znaków? Ile rózg

www.muzarp.poznan.pl

na plecach musiał zebrać mezopotamski

wt.-czw. g. 9-15, pt.-sob. g. 10-18, niedz.

uczeń? Dlaczego tak trudno nauczyć się

g. 12-17

pisać klinami? Po co mezopotamskim

24-26 i 31.12 nieczynne

kupcom lew i kaczka? Dlaczego król

w soboty wstęp wolny (na niektóre

Aszurbanipal miał wielkie uszy, a także

wystawy czasowe również w soboty

po co do odszyfrowania klinów używać

obowiązują bilety)

czekana i wspinaczkowej liny?

bilety: 8 zł, ulgowe 4 zł

Na te pytania będzie można znaleźć odpo-

Podobno historia uczy tego tyl-

ekspozycje stałe

wiedź na wystawie. Na ekspozycji można

ko, iż jeszcze nikogo niczego nie

¦ Pradzieje Wielkopolski – prezentuje

przyjrzeć się zabytkom zakupionym przy

nauczyła. Czas więc, żeby na-

życie ludzi w Wielkopolsce od epoki ka-

wsparciu Ministerstwa Kultury i Dzie-

uczyła! Zapraszam do Muzeum-

mienia do schyłku starożytności

dzictwa Narodowego. Prezentowanych

Pracowni J.I. Kraszewskiego przy

¦ Tu powstała Polska – obejmuje czasy

jest sześć tabliczek zapisanych pismem

Wronieckiej 14 (tylko pn.-pt.,

średniowiecza i przedstawia rolę, jaką

klinowym. Te cenne artefakty pochodzą

g. 10-15). Ale wpierw przewińmy

odegrał nasz region w tworzeniu polskiej

z obszaru starożytnej Mezopotamii, da-

w pamięci niedawny Marsz Nie-

państwowości

towane są różnie w przedziale od końca

podległości, spalenie wiadomej

¦ Śmierć i życie w starożytnym Egipcie –

III po połowę II tys. przed Chr.

tęczy, tudzież budki. Następnie

jedna z najlepszych w Polsce ekspozycji

wykład

wspomnijmy obrońców krzyża

zabytków ze starożytnego Egiptu

¦ 18.12, g. 11, Ogrzewanie w klasztorze

sprzed prezydenckiego pałacu

¦ Archeologia Sudanu – największa

pocysterskim w Bierzwniku na podstawie

i atmosferę Krakowskiego Przed-

w Polsce kolekcja prezentująca w sposób

źródeł

mieścia po 10 kwietnia 2010 r.

przekrojowy dzieje tego kraju od paleolitu

nych, wygłosi mgr Magdalena Poklew-

Potem manifestacje lat 1980-

aż po podbój Arabów

ska-Koziełł

-1988. Ja pamiętam, a Państwo?

¦ Sztuka naskalna Afryki Północnej –

wstęp wolny

Dobrze. I teraz wstąpmy do

ryty naskalne sprzed tysięcy lat

Jacek Kowalski poleca Duch nie upadł

wspomnianego Muzeum na wy-

ekspozycja czasowa

Archidiecezjalne

stawę Przebudzenie 1860-1863:

¦ Najstarsze pismo świata – tabliczki

w Akademii Lubrańskiego

symbole i znaki, by zobaczyć, jak

klinowe z Mezopotamii

ul. Lubrańskiego 1

wyglądała tak zwana „rewolu-

tel. 61 852 61 95

cja moralna” przed powstaniem

www.muzeum.poznan.pl

styczniowym. Emblematy, hasła,

wt.-pt. g. 10-17, sob. g. 9-15

polemiki i pieśni, śpiewane po

22-26 i 31.12 nieczynne

ulicach i kościołach. W obronie

bilety: 8 zł, ulgowe 5 zł

praw Syna Twego | Budzi się

ekspozycje stałe

w Bogu naród z uśpienia… Mam

¦ Sztuka gotycka, Skarbiec, Salon ofia-

wrażenie, że ten eurosceptycz-

rodawców, Galeria sztuki nowożytnej

ny tekst słyszałem nie dalej, jak

ekspozycja czasowa

przedwczoraj (no, w wersji pro-

¦ Innowacja i tradycja. Hinrich Bruns-

zą). O czym to świadczy? Że po-

berg i późnogotycka architektura ceglana na Pomorzu i w Brandenburgii

upadło, ale duch nie upadł. Więc

Najstarsze pismo świata – tabliczki

oby i teraz… cyt, cyt.

klinowe z Mezopotamii

fot. P. Silska

wstanie styczniowe wprawdzie

archeologiczno-architektonicz-

czynna do 14.12 Wystawa będzie przeglądem twórczości Hinricha Brusberga (ur. około 1350, zm.

muzea po 1428 r.) – wybitnego architekta póź-

ekspozycje czasowe

nego średniowiecza, jednego z nielicz-

¦ Rzeczy mówią

nych znanych z imienia architektów owe-

100 lat zbiorów etnograficznych w Po-

go czasu. Została przygotowana przez

znaniu

Deutches Kulturforum östliches Europa

wystawa czynna do 31.12

w Poczdamie, we współpracy z Muzeum

kurator: Aneta Skibińska z zespołem ME

Narodowym w Szczecinie.

Prezentacja ekspozycji ma sprzyjać „wy-

warsztaty

słyszeniu mowy rzeczy”. Każdy obiekt jest

¦ warsztaty bożonarodzeniowe dla szkół

samodzielnym bohaterem z indywidualną

Do większości poznańskich mu-

podstawowych – zapisy pod nr. tel.

„biografią”, własną historią do opowie-

zeów z Poznańską Kartą Tury-

61 852 61 95

dzenia. Opowieści te współtworzą historię

styczną wstęp wolny. Kartę moż-

muzeum, odkrywają informacje mówiące

na nabyć m.in. w punktach CIM,

Armii „Poznań”

nie tylko o samym obiekcie, ale i o lu-

szczegóły: tel. 61 851 96 45

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk

dziach, których losy były z nim związane.

Niepodległościowych

¦ (Nie)znane. Aneks do wystawy

Cytadela Mała Śluza, tel. 61 820 45 03

Rzeczy mówią…

ekspozycja stała

www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

Kurator wystawy proponuje odwiedzają-

¦ meble z apteki w Miłosławiu w sty-

wt.-sob. g. 9-16, niedz. g. 10-16

cym swoistą grę. Przedmioty zgromadzo-

lu neorenesansu północnego z końca

24-26 i 31.12 nieczynne

ne w gablotach nie są podpisane, nie ma

XIX w., naczynia apteczne: porcelanowe,

w piątki wstęp wolny

też opisów ich przeznaczenia. Są nato-

cynowe, szklane od XVII w., sprzęt ap-

bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł

miast numery, które mają swoje odnośni-

teczny z XIX i XX w.

ekspozycja stała

ki na planszy zbiorczej, na której można

¦ Wierni przysiędze – Armia „Poznań”

odnaleźć wszystkie informacje o obiek-

Historii Miasta Poznania

w kampanii wrześniowej 1939 r.

tach. Taka forma prezentacji ma skłonić

Oddział Muzeum Narodowego

oglądającego do udzielenia własnej od-

w Poznaniu

Bambrów Poznańskich

powiedzi na pytanie, co to za przedmiot

ratusz, Stary Rynek 1

ul. Mostowa 7

i do czego on w przeszłości służył.

tel. 61 856 81 93

pt.-sob. g. 10-14, grupy po wcześniej-

¦ Żłóbek wielkopolski

www.mnp.art.pl

szym umówieniu się, tel. 602 658 961

Wystawa pokonkursowa XV edycji kon-

wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob.

wstęp wolny

kursu szopek bożonarodzeniowych.

i niedz. g. 11-18

ekspozycja stała

7.12, g. 17 otwarcie wystawy na naj-

24, 25 i 31.12 nieczynne

¦ dzieje osadników z Bambergu, którzy

piękniejszą szopkę bożonarodzeniową,

w soboty wstęp wolny

przybyli na zaproszenie władz miasta

połączone z wręczeniem nagród i wy-

bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł, 1 zł – dzieci

Poznania do wsi podmiejskich w 1. poł.

różnień. Prezentowane prace, zawsze

w wieku 7-16

XVIII w.

wykonane ze szczególną starannością,

ekspozycja stała

ukazują dziecięcą fantazję i radość, sta-

¦ historia Poznania od XV w. do 1945 r.

Etnograficzne

jąc się znakomitym, wielobarwnym ele-

ekspozycja czasowa

Oddział Muzeum Narodowego

mentem stymulującym atmosferę świąt

w Poznaniu

Bożego Narodzenia. Jednym z warunków

¦ Nikodem Pajzderski.

ul. Grobla 25 (wejście od Mostowej 7)

regulaminu konkursu jest odwołanie się

– Historyk Sztuki

w budynku b. loży masońskiej

w prezentowanych szopkach do charak-

kuratorzy: Joanna Bryl, Ewa Siejkowska

tel. 61 852 30 06, www.mnp.art.pl

terystycznych dla Wielkopolski symboli.

i Tadeusz Grabski

wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob.

Muzealnik – Konserwator

czynna do 26.01.2014

i niedz. g. 11-18

Farmacji

Wystawa poświęcona wybitnemu Wiel-

24, 25 i 31.12 nieczynne

Al. Marcinkowskiego 11,

kopolaninowi,

w soboty wstęp wolny

tel. 61 851 66 15, pon., śr., pt. g. 9-15

Wielkopolskiego, który całe życie zawo-

bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł, 1 zł – dzieci

25.12 nieczynne

dowe związał z rodzinną Wielkopolską,

w wieku 7-16

wstęp wolny

gdzie dał się poznać jako niestrudzony

dyrektorowi

Muzeum

muzea badacz i konserwator zabytków, muze-

zwiedzanie codziennie (również wersje

alnik, autor publikacji naukowych i po-

obcojęzyczne) od g. 11 do 17

pularnonaukowych, działacz społeczny

23-25, 30, 31.12 nieczynne

i ekspert. Do końca życia stał na straży

bilety: 14 zł, dzieci 10 zł, grupowe 10 zł

dóbr kultury polskiej. Aresztowany przez

¦ W podziemiach klasztoru Franciszka-

gestapo 1 września 1939 r., osadzo-

nów można oglądać makiety dawnego

ny w Forcie VII, został zamordowany

Poznania. Pierwsza przedstawia gród na

6 stycznia 1940 r. wraz z czternastoma

Ostrowie Tumskim w czasach pierw-

współwięźniami.

szych Piastów, druga – miasto z począt-

wstęp wolny

ku XVII w. Półgodzinnym prezentacjom

spotkania w ratuszu

towarzyszy komentarz historyczny oraz

¦ 1.12, g. 12 – spotkanie na wystawie

efekty specjalne. Trzecia makieta, przed-

Nikodem Pajzderski, Joanna Bryl, Piotr

stawiająca Stary Rynek, przeznaczona

Michałowski,

jest dla osób niewidomych.

O Pomniku Wdzięczności, jego idei, realiPajzderskiej

Martyrologii Wielkopolan Fort VII

¦ 15.12, g. 12 – spotkanie na wystawie

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk

Nikodem Pajzderski, Tadeusz Grabski,

Niepodległościowych fot. Archiwum MNP

zacji, ikonografii i o twórczości Kazimiery

Nasze skarby muzealne rosną dalej. Muzeum Wielkopolskie w pieczy Nikodema Pajzderskiego

www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl wt.-sob. g. 9-16, niedz. g. 10-16 24-26.12 nieczynne

Instrumentów Muzycznych

Statuetkę Oscara Jana A.P. Kaczmarka

wstęp wolny

Oddział Muzeum Narodowego

i partyturę do Marzyciela można obejrzeć

ekspozycje stałe

w Poznaniu

w Muzeum Instrumentów Muzycznych

¦ Męczeństwo więźniów Fortu VII

Stary Rynek 45, tel. 61 852 08 57

w okresie II wojny światowej

www.mnp.art.pl

wydarzenia

¦ Więźniowie Fortu VII w więzieniach

wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob.

¦ 31.12, g. 17 i 20 Koncert Sylwestrowy

i obozach III Rzeszy – zmarli i zaginieni

i niedz. g. 11-18

¦ Wysiedlenia mieszkańców Poznania i Wielkopolski do Generalnej Guberni

dla gości koncertu sylwestrowego

Komunikacji Miejskiej MPK Poznań

w soboty wstęp wolny

ul. Głogowska 131/133, tel. 61 839 62 07

ekspozycje czasowe

bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł, 1 zł – dzieci

czynne dla grup po wcześniejszym uzgod-

¦ …i ślad po nich zaginął. Zagłada

w wieku 7-16

nieniu telefonicznym

chorych psychicznie w komorze gazo-

ekspozycja stała

wej w Forcie VII

lutniczych,

¦ pamiątki związane z historią komunikacji

¦ Ja szukam życia i umrę cicho…

fortepianów, instrumentów drewnianych

miejskiej w Poznaniu: przedwojenne bilety,

życie i twórczość Stefana Balickiego

i blaszanych.

mundury, torby i akcesoria konduktorskie,

Wśród zbiorów można także obejrzeć

kasowniki i automaty biletowe oraz orygi-

statuetkę Oscara przekazaną przez jego

nalne elementy wagonów tramwajowych

24, 25.12 nieczynne, a 31.12 otwarte

¦ kolekcja

instrumentów

w latach 1939-1941

Mieszkanie-Pracownia Kazimiery Iłłakowiczówny Oddział Biblioteki Raczyńskich

zdobywcę kompozytora Jana A.P. Kacz-

ul. Gajowa 4 m. 8, tel. 61 847 36 45

za muzykę do filmu Marzyciel z Johnnym

Makiety Dawnego Poznania

Deppem i Kate Winslet w rolach głów-

podziemia klasztoru Franciszkanów na Gó-

cieczkowe prosimy zgłaszać telefonicznie

nych. Obok statuetki, kompozytor przeka-

rze Przemysła, wejście od ul. Ludgardy,

pod nr. tel. 61 885 89 24, w g. 13-15, lub

zał także muzeum pierwodruk partytury

tel. 61 855 14 35

pod nr. tel. 61 847 36 45

do Marzyciela.

www.makieta.poznan.pl

wstęp wolny

marka. W 2005 r. zdobył on tę nagrodę

ul. Polska, tel. 61 848 31 38

pon. g. 13-15, czw. g. 16-18, grupy wy-

muzea ekspozycja stała ¦ dorobek literacki, materiały ikonograficzne, pamiątki po poetce

Narodowe fot. Pracownia-Muzeum Józefa I. Kraszewskiego

Galeria Malarstwa i Rzeźby Al. Marcinkowskiego 9 tel. 61 856 80 00, 61 852 59 69 www.mnp.art.pl wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob. i niedz. g. 11-18 24, 25 i 31.12 nieczynne w soboty na wystawy stałe wstęp wolny bilety: 12 zł, ulgowe 8 zł, 1 zł – dzieci w wieku 7-16

Hipolit Cegielski

ekspozycje stałe

Józef Ignacy Kraszewski

Kraszewski o Cegielskim

¦ nowy gmach: Galeria Sztuki Polskiej (od oświecenia do współczesności)

Spotkali się w maju 1867 r. w poznańskim Bazarze: wielki pisarz, najsłynniejszy

¦ stary gmach: Galeria Sztuki Starożyt-

wówczas Polak Józef Ignacy Kraszewski, oraz fabrykant, jeden z najwybitniej-

nej, Galeria Sztuki Średniowiecznej, Ga-

szych przywódców społeczeństwa wielkopolskiego – Hipolit Cegielski. Gdy

leria Sztuki Polskiej XVI-XVIII w., Galeria

kilkanaście miesięcy później (30 listopada 1868 r.) Cegielski przedwcześnie

Malarstwa Obcego

umiera, osiadły w Dreźnie pisarz publikuje jego obszerny życiorys Ideał męża

ekspozycja czasowa

wieku XIX – żywot Polaka doskonałego, łączącego wielką tradycję romantyczną

¦ Zbigniew Kaja (1924-1983)

z pracą organiczną, tak iż „z dwóch na pozór sprzecznych potęg zlewa się jedna

kuratorzy: Ryszard Kaja, Teresa Micha-

niepożyta...”. Fragmenty tej książki, wydanej ponownie przez Towarzystwo im.

łowska-Barłóg, Irena Przymus

Hipolita Cegielskiego, przeczyta Michał Grudziński na spotkaniu promocyjnym.

otwarcie 8.12, g. 12 wystawa czynna do 26.01.2014

¦  Spotkanie Ideał męża wieku XIX

więcej na str. 65

– Józef Ignacy Kraszewski o Hipolicie Cegielskim.

spotkania w muzeum

W 200. rocznicę urodzin Hipolita Cegielskiego

¦ 6.12, g. 18-21 Kaligrafia – druga część

3.12, g. 18, Pracownia-Muzeum Józefa I. Kraszewskiego

cyklu warsztatowego dla osób dorosłych, poświęconego kaligrafii. Historia książek i nauka popularnego pisma średniowiecz-

w wieku od 5 do 10 lat. Wstęp w cenie

nie: Maria Pawłowska. Zajęcia odpłatne,

nego – karoliny, które wzięło swą nazwę

biletu normalnego (12 zł.). Materiały pla-

obowiązują zapisy.

od Karola Wielkiego. Prowadzenie Olga

styczne zapewniają organizatorzy. Pro-

¦ 14.12, g. 16 Muzeum Sztuk Użyt-

Paszkowska.

wadzenie: Marianna Szajkowska i Agata

kowych Ku nowej ekspozycji. Pamiątki

¦ 7.12, g. 11.15 Muzealna Akade-

Migdalska.

napoleońskie. Prelekcja Renaty Sobczak-

mia Dziecięca – akademia świąteczna,

¦ 14.12, g. 12.30 klub dyskusyjny Art

-Jaskulskiej o przedmiotach, które były

a w jej ramach: Dzień Dzielenia się; Jaki

Forum, Joanna Bryl – Wenecki gabinet

własnością cesarza Napoleona I, jak też

święty za tym stoi?; Projektujemy kartkę

osobliwości, oraz O 55. Biennale Sztuki

takie, które dawał jako prezenty, oraz

świąteczną

w Wenecji, wstęp wolny

obiekty upamiętniające jego dzieje i wi-

¦ 13.12, g. 19 Piątkowy wieczór w mu-

¦ 14.12, g. 15-18 Kreatywni, warsztaty

zerunki osób z nim związanych.

zeum, Teresa Michałowska-Barłóg, Teatr

plastyczno-projektowe dla gimnazjali-

¦ 15.12, g. 12 zajęcia Palcem po mapie

i scenografia w twórczości Zbigniewa Kai

stów i licealistów. Temat: studium ma-

dla dzieci od lat 6 na temat Finlandii pt.

¦ 14.12, g. 11.15 Sito Sztuki – magicz-

larskie martwej natury. Technika: sucha

Gdzie mieszka Święty Mikołaj? Prowa-

ny czas! to zajęcia plastyczne dla dzieci

pastel na kolorowym brystolu. Prowadze-

dzenie Aleksandra Podżorska.

muzea wykład wygłosi dr Michał Haake (UAM), wstęp wolny ¦ 21.12, g. 16 cykl Dekoder – warsztaty interpretacji sztuki, Girolamo Siciolante da Sermoneta, Opłakiwanie, ok. 1540-50. Prowadzenie Agnieszka Szwachła, wstęp wolny.

Powstania Poznańskiego – Czerwiec 1956 Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych CK Zamek, ul. Św. Marcin 80/82 tel. 61 852 94 64 www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl wt.-pt. g. 9-17, sob. i niedz. g. 10-16 24-26.12 nieczynne w soboty wstęp wolny bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł fot. archiwum MNP

ekspozycja stała

Wielkopolski Krzyż Powstańczy

¦ Powstanie Poznańskie 1956 – ocalona pamięć

Powstania Wielkopolskiego 1918-1919

Wystawę poświęconą Wielkopolskiemu Krzyżowi Powstańczemu organizuje

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk

w 95. rocznicę powstania wielkopolskiego – Wielkopolskie Muzeum Wojsko-

Niepodległościowych

we w Poznaniu. Odznaczenie to jest jednym z ważniejszych symboli powsta-

Odwach, Stary Rynek 3

nia. W latach 1957-1993 wyróżniono nim ponad 24 tys. osób, które „z bronią

tel. 61 853 19 93

w ręku lub w inny aktywny sposób uczestniczyły w walkach przeciw zabor-

www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

com niemieckim w powstaniu wielkopolskim 1918/1919 roku”. Wizerunki

wt.-pt. g. 10-17, sob. i niedz. g. 10-15

krzyża pokazane zostaną na różnego rodzaju przedmiotach: fotografiach, dru-

24-26.12 nieczynne

kach okolicznościowych, kartach pocztowych itp. Najcenniejsze na wystawie

w soboty wstęp wolny

będą same krzyże, zachowane wraz z legitymacjami, przypominającymi dziś

bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł

nieżyjących już bohaterów. Część z nich będzie można zobaczyć na mundu-

ekspozycja stała

rach weteranów powstania.

¦ Polskie państwo powstańcze 1918-1919 w byłym zaborze pruskim

¦  Ekspozycja czasowa Wielkopolski Krzyż Powstańczy. 95. rocznica

ekspozycja czasowa

powstania wielkopolskiego 1918-1919

¦ Polski plakat filmowy 1947-1988

kurator: Jarosław Łuczak, czynna 1.12-12.01.2014

w zbiorach Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych kurator: Piotr Kędziora

¦ 20.12, g. 18-21 Kaligrafia – trzecia

zeum, Irena Przymus, Barbara Górecka,

otwarcie wystawy 17.12, g. 14

część nauki pisma – karoliny. Efektem

Plakat i małe formy graficzne – artyzm

wydarzenia

warsztatów będzie samodzielnie wykona-

codzienności

27.12 95. rocznica wybuchu powsta-

na kartka świąteczna wypisana właśnie

¦ 21.12, g. 11.15 z cyklu Świat obra-

nia wielkopolskiego. Wstęp do muzeum

karoliną. Prowadzenie Olga Paszkowska.

zów Aleksander Gierymski, Luwr (Brama

będzie bezpłatny, przez cały dzień będą

¦ 20.12, g. 19 Piątkowy wieczór w mu-

do Palace du Carrousel – Paryż), 1892,

odbywać się wydarzenia rocznicowe.

muzea Pracownia-Muzeum Józefa I. Kraszewskiego

zajęć było przybliżenie współczesnym

¦ Wystawa plenerowa ciężkiego sprzę-

młodym poznaniakom życia i zabaw ich

tu wojskowego XX w.

Oddział Biblioteki Raczyńskich

średniowiecznych rówieśników. Wysta-

ekspozycje czasowe

ul. Wroniecka 14, tel. 61 855 12 44

wa jest efektem twórczości inspirowanej

¦ Przeciąga kawaleria, strzemieniem

pon.-pt. g. 10-14 (inny termin można

archeologiczną przygodą. Prace plastycz-

srebrnym dzwoni…

uzgodnić telefonicznie)

ne zagoszczą w obiekcie do początku

¦ Za mundurem panny sznurem. Mun-

24-26 i 31.12 nieczynne

przyszłego roku i staną się częścią po-

dury, broń i oporządzenie polskich

wstęp bezpłatny

wstającej na bazie projektu książki.

formacji wojskowych w latach 1914-

ekspozycja stała

na święta

-1945

¦ dary i pamiątki, które otrzymał pisarz

¦ 21.12, g. 11-13 Wielkopolska opo-

¦ Broń pancerna Wojska Polskiego

w 1879 r. z okazji 50-lecia pracy literac-

wieść wigilijna, zajęcia dla dzieci, pod-

1918-1945

kiej (depozyt PTPN)

czas których będą mogły dowiedzieć się,

ekspozycja czasowa

czy Boże Narodzenie zawsze obchodzono

¦ Wystawa Przebudzenie 1860-1863:

w grudniu, jak świętowali nasi przodko-

Wielkopolskie Muzeum Wojskowe

symbole i znaki, na ekspozycji m.in. rysu-

wie i skąd wzięła się choinka. Spotka-

Oddział Muzeum Narodowego

nek J.I. Kraszewskiego Mogiła powstańcza

nie o tematyce świątecznej, połączone

w Poznaniu

wystawa czynna do 31.12

z warsztatami plastycznymi.

Stary Rynek 9

Rezerwat Archeologiczny Genius loci

www.mnp.art.pl

Oddział Muzeum Archeologicznego

Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego

w Poznaniu

al. Wielkopolska 11

24, 25 i 31.12 nieczynne

ul. ks. Posadzego 3, tel. 61 852 21 67

tel. 61 853 40 76

bilety: 7 zł, ulgowe 5 zł, 1 zł – dzieci

www.muzarp.poznan.pl/rezerwat/

inf. o koncertach: www.nowowiejski.pl

w wieku 7-16

wt.-czw. g. 10-16, pt. g. 11-18, sob.

wt.-sob. g. 10-16 (grupy prosimy z wcze-

ekspozycja stała

g. 9-17, niedz. g. 10-15 (ostatnie wejście

śniejsze zgłoszenie)

¦ pamiątki po kryptologach Enigmy,

na pół godziny przed zamknięciem)

24-31. 12 nieczynne

broń i oporządzenie wojska w XVII w.,

24-26.12 i 31.12 nieczynne

bilety: 5 zł, ulgowe 4 zł, grupy szkolne

broń i pamiątki narodowe z XVI-XIX w.,

w niedziele wstęp bezpłatny

bezpłatnie

kolekcja biżuterii patriotycznej, gale-

bilety: 6 zł, ulgowe 4 zł

¦ Salon istnieje w miejscu, gdzie żył

ria starej broni, pamiątki z powstania

ekspozycja stała

i tworzył Feliks Nowowiejski w latach

wielkopolskiego 1918/19 (największy

tel. 61 852 67 39

¦ doskonale

zachowane

umocnienia

1929-1939.

drewniano-ziemnych wałów grodu Miesz-

wt.-czw. g. 9-15, pt. g. 12-21, sob. i niedz. g. 11-18

zbiór w kraju), pamiątki po Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej i PSZ na

Uzbrojenia – Cytadela Poznańska

Zachodzie

fundamenty muru ceglanego otaczającego wyspę, wybudowanego z inicjatywy bi-

Oddział Wielkopolskiego Muzeum Walk

¦ Wielkopolski

skupa Jana Lubrańskiego w początkach

Niepodległościowych

95. rocznica powstania wielkopolskiego

XVI w. W obiekcie zainstalowano szereg

al. Armii „Poznań”

1918-1919 więcej inf. w ramce na str. 70

nowoczesnych rozwiązań, w tym dotykowe

tel. 61 820 45 03

wydarzenia

infokioski, a także 2 hologramy. Zwiedzanie

www.muzeumniepodleglosci.poznan.pl

¦ 8.12, g. 12 o gromadzeniu pamiątek

rozpoczyna się od projekcji filmu dokumen-

wt.-sob. g. 9-16, niedz. g. 10-16

związanych z Wielkopolskim Krzyżem Po-

talnego, wyświetlanego w technologii 3D.

24-26.12 nieczynne

wstańczym opowie Eligiusz Tomkowiak,

ekspozycja czasowa

w piątki wstęp wolny

współtwórca wystawy

¦ Wypisz, wymaluj

bilety: 6 zł, ulgowe 3 zł

¦ 15.12, g. 12 po wystawie oprowadzi

wystawa czynna 30.11.2013-10.01.2014

ekspozycje stałe

jej kurator Jarosław Łuczak

Koniec całorocznego projektu literacko-

¦ Między Wehrmachtem a Armią Czer-

¦ 27.12, g. 17 po wystawie wspomina-

-plastycznego, w którym brały udział

woną – poznaniacy w bitwie o swoje

jącej powstanie wielkopolskie 1918-1919

dzieci z różnych poznańskich szkół. Celem

miasto w 1945 roku

poprowadzi Jarosław Łuczak

ka I i Bolesława Chrobrego z X/XI w. oraz

ekspozycja czasowa Krzyż

Powstańczy.

muzea muzea wokół Poznania

stwo sakralne, tkaniny i hafty liturgiczne,

wt.-pt. g. 9-15, sob. i niedz. g. 10-14

Castrum doloris – portrety trumienne

25-26.12 nieczynne wstęp wolny

Adama Mickiewicza w Śmiełowie

Gród w Grzybowie

ekspozycje stałe

Rezerwat Archeologiczny

¦ Więzienie

Oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu

Oddział Muzeum Pierwszych Piastów na

i Wychowawczy Obóz Pracy –

tel. 62 740 31 64, www.mnp.art.pl

Lednicy

historia hitlerowskiego obozu karno-śled-

wt.-pt. g. 9-16, sob. i niedz. g. 10-16

Grzybowo k. Wrześni

czego, funkcjonującego w latach 1943-

24.25 i 31.12 nieczynne

tel. 507 513 798

-1945 w Żabikowie

w soboty wstęp wolny

e-mail: grod.grzybowo@onet.eu

¦ Obozy Pracy Przymusowej dla Żydów

bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł

wt.-pt. g. 9-17, sob. i niedz. g. 10-17

1941-1943. Reichsautobahnlager

¦ Klasycystyczny pałac otoczony par-

24.i 31.12 do g. 13

ekspozycja czasowa

kiem krajobrazowym jest przykładem

25-26.12 nieczynne

¦ Sprawa mosińska. Mieszkańcy Mo-

XVIII-wiecznej

bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł

siny podczas II wojny światowej

Wnętrza pałacowe mieszczą muzeum po-

¦ Gród w Grzybowie pochodzi z okresu

ekspozycja czynna jest do 30.04.2014

święcone pamięci Adama Mickiewicza,

formowania się państwa Piastów. Jest

Wystawa upamiętnia ofiary największej

który tu właśnie spędził lato 1831 r.

największym (4 ha powierzchni) grodem

akcji pacyfikacyjnej, jaka miała miejsce

z X-XI w. na terenie Wielkopolski. Zacho-

w okupowanej przez Niemców Wielko-

Archidiecezji Gnieźnieńskiej w Gnieźnie

wane do dziś wały osiągają 8-9 metrów

polsce. W I połowie 1943 r. hitlerowcy

wysokości.

pod zarzutem prowadzenia rzekomej akcji

ul. Kolegiaty 2, tel. 61 426 37 78

ekspozycja stała

trucicielskiej aresztowali grupę ponad

www.muzeumag.pl

¦ Między plemieniem a państwem

120 Polaków mieszkających w Mosinie.

bilety: 6 zł, ulgowe 4 zł

Martyrologiczne w Żabikowie

ekspozycja stała

Luboń, ul. Niezłomnych 2

Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie

¦ skarby gnieźnieńskie, barokowa i go-

tel. 61 813 06 81

Szreniawa, ul. Dworcowa 5

tycka rzeźba sakralna, barokowe malar-

www.zabikowo.home.pl

tel. 61 810 76 29

siedziby

szlacheckiej.

Policji

Bezpieczeństwa

od 2.11 wt.-sob. g. 9-16 24-31.12 nieczynne

www.muzeum-szreniawa.pl Teren byłego obozu – obecnie Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie

do 31.03.2014 wt.-pt.: 9-15, sob.-niedz. 9-15 od 1.12 do 15.02.2014 tylko grupy zorganizowane po uprzednim zgłoszeniu 24-26 i 31.12 nieczynne w soboty wstęp wolny bilety: 12 zł, ulgowe 7 zł ¦ rolnictwo polskie od VIII do XVIII w., gleboznawstwo, uprawa roli i roślin, chów i hodowla zwierząt, pszczelarstwo, przetwórstwo i przemysł rolno-spożywczy, rzemiosło wiejskie, narzędzia i maszyny rolnicze oraz historia społeczna wsi, dzieje lecznictwa zwierząt i weterynarii na ziemiach polskich, transport fot. poznan.pl

wiejski, zaopatrzenie wsi w wodę

ekspozycja czasowa ¦ Koń w rolnictwie wystawa czynna do 22.12

muzea Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie ul. Kostrzewskiego 1 tel. 61 426 46 41 www.mppp.pl wt.-niedz. g. 9-17 24.12 czynne do g. 13 25.12 nieczynne bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł w niedziele wstęp wolny ekspozycje stałe ¦ Początki państwa polskiego ¦ Broń w dawnej Polsce ¦ Piastów malowane dzieje ¦ Gniezno w dawnych wiekach ekspozycja czasowa ¦ Wyspa władców. Ostrów Lednicki czynna do 31.03.2014 r. kurator: Janusz Górecki Wystawa przygotowana przez Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Pierwsza część ekspozycji jest poświęcona czasom kształtowania się monarchii piastowskiej. W drugiej, autorzy wystawy skupili się na prezentacji Ostrowa Lednickiego jako wyspowego ośrodka władzy Piastów. warsztaty ¦ warsztaty świąteczne dla przedszkoli czesne symbole bożonarodzeniowe, zgłoszenia indywidualne ¦ 6-7.12 Tkanina bezpłatne warsztaty

Topory z wystawy Wyspa władców. Ostrów Lednicki w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie

fot. MPPP w Gnieźnie

i szkół podstawowych, Tradycyjne i współ-

i wykłady w ramach programu edukacyjnego do wystawy Wyspa władców. Ostrów Lednicki

ekspozycja stała

polskiego, początek w kościele parafialnym

¦ 14.12, g. 11-14 warsztatowa sobota

¦ kolekcja pamiątek po powstańcach

w Lusowie. Do muzeum wstęp za darmo.

dla rodzin, Czas na muzealną choinkę

wielkopolskich, pamiątki po gen. Józefie

¦ Antoni Dzierżyński – powstaniec

Pracownia Literacka Arkadego Fiedlera w Puszczykowie

wielkopolski

ul. Słowackiego 1

wystawa pamiątek po Antonim Dzierżyń-

tel. 61 813 37 94

wt.-sob. g. 8-16, grupy zorganizowane

skim, powstańcu wielkopolskim i zawo-

www.fiedler.pl

prosimy o wcześniejszy kontakt telefo-

dowym żołnierzu w latach międzywojen-

wt.-niedz. g. 10-15

niczny

nych i powojennych

24, 25 i 31.12 nieczynne

24-25 i 31.12 nieczynne

wydarzenia

bilety: 9 zł, ulgowe 8 zł

8 i 29.12 – czynne

¦ 27.12, g. 10.30 uroczystości z okazji

¦ ekspozycja w starym domu rodzinnym

bilety: 3 zł, ulgowe 1,50 zł

95. rocznicy wybuchu powstania wielko-

Fiedlerów (książki A. Fiedlera, pamiątki

Dowborze Muśnickim i jego rodzinie

Powstańców Wielkopolskich im. gen. Józefa Dowbora Muśnickiego w Lusowie

ekspozycja czasowa

ul. Ogrodowa 3a, tel. 61 814 69 52

muzea z podróży) oraz kolekcja monumentów

ekspozycja stała

Wszystkie eksponaty są własnością

egzotycznych w Ogrodzie Tolerancji

¦ historia bartnictwa i pszczelarstwa,

Muzeum Historii Religii we Lwowie,

rasy hodowanych pszczół, ich anatomia

z którym szamotulskie muzeum współ-

oraz produkty wytwarzane przez te poży-

pracuje.

Przyrodniczo-Łowieckie w Uzarzewie

teczne owady

Oddział MN Rolnictwa w Szreniawie

do 31.03.2014 wt.-pt. 9-15, sob.-niedz. 10-15

Oddział MN Rolnictwa w Szreniawie

wt.-pt. g. 8.30-15.30, sob. g. 11-15,

od 1.12 do 15.02.2014 tylko grupy zorga-

tel. 61 442 23 11

niedz. g. 13-17

nizowane po uprzednim zgłoszeniu

www.muzeum-szreniawa.pl

24-26.12 nieczynne

24-26 i 31.12 nieczynne

do 31.03.2014 wt.-pt. 9-15, sob.-niedz.

bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł

w soboty wstęp wolny

11-15

ekspozycja stała

bilety: 8 zł, ulgowe 6 zł, pawilon trofeów

24-26 i 31.12 nieczynne

¦ sarkofagi rodziny Opalińskich, wnę-

egzotycznych 3 zł

w soboty wstęp wolny

trza zamkowe, badania archeologiczne

muzeum znajduje się na terenie zespołu

bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł

zamku Opalińskich, zabytki kultury ma-

parkowo-pałacowego

ekspozycja stała

terialnej Pojezierza Międzychodzko-Sie-

ekspozycje stałe

¦ historia wikliniarstwa i plecionkar-

rakowskiego

¦ w pałacu: historia łowiectwa

stwa w Polsce ze szczególnym uwzględ-

¦ w powozowni: zwierzęta Wielkopolski

nieniem terenu Wielkopolski, historia

Zamek w Gołuchowie

w ich naturalnym środowisku, kolekcja

chmielarstwa w Polsce prezentująca

Oddział Muzeum Narodowego

ptaków i jaj

rejon nowotomyski

w Poznaniu

www.muzeum-szreniawa.pl

ul. Stadnina 3a, tel. 61 295 23 92 www.muzeum-sierakow.pl

tel. 62 761 50 94, www.mnp.art.pl

¦ w pawilonie: trofea egzotyczne oraz zbiór papug

Zamek Górków w Szamotułach

wt.-pt. g. 9-16, sob. i niedz. g. 10-16

ekspozycja czasowa

ul. Wroniecka 30

24, 25 i 31.12 nieczynne

¦ 135 lat zamku myśliwskiego Ohra-

tel. 61 292 18 13, www.zamek.org.pl

we wtorki wstęp wolny

da, Czechy

wt.-pt. g. 9-16, sob. i niedz. g. 10-17

bilety: 10 zł, ulgowe 7 zł

wystawa czynna do 30.06.2014 r.

25.12 nieczynne

ekspozycja stała

Na wystawie będą zaprezentowane wy-

w czwartki wstęp wolny do jednego

¦ zbiory malarstwa zachodnioeuropej-

brane zabytki z kolekcji zamku w Ohra-

z obiektów

skiego i polskiego XVI-XVII w., meble,

dzie, akcesoria myśliwskie, poroża jele-

bilety: zamek 4 zł, ulgowe 2,50 zł; baszta

tkaniny oraz wazy starożytne

niowatych (20 gatunków) i ich wizerunki

4 zł, ulgowe 2,50 zł; oficyna 3 zł, ulgowe

malarskie.

2 zł; spichlerz 3 zł, ulgowe 2 zł

Zamek w Kórniku

ekspozycje stałe

Biblioteka Kórnicka PAN

¦ w zamku: wnętrza zamkowe

Kórnik, ul. Zamkowa 5

¦ w Baszcie Halszki: Historia ziemi sza-

tel. 61 817 00 81

motulskiej, od pradziejów do 1945 r.

wt.-niedz. g. 10-16 (ostatnie wejście na

¦ w oficynie: wystawa etnograficzna

pół godziny przed zamknięciem)

Oddział MN Rolnictwa w Szreniawie

ekspozycja czasowa

16-31.12 nieczynne

www.muzeum-szreniawa.pl

¦ Walcząc z Bogiem

bilety: 14 zł, ulgowe 7 zł

skansen czynny codziennie od świtu do

kurator: Elżbieta Ratajczak

Wśród eksponatów uwagę zwraca unika-

zmierzchu – unikatowa kolekcja uli kłodo-

czynna do 31.03.2014 r.

towa kolekcja etnograficzno-przyrodnicza

wych, koszowych i figuralnych

Na wystawie można obejrzeć 41 pla-

zebrana przez Władysława Zamoyskiego

wt.-pt. 9-15, sob.-niedz. 11-15

katów dotyczących walki z kościołem

podczas jego podróży do Australii i Oce-

24-26 i 31.12 nieczynne

(plakaty pochodzą z początku XX w.) oraz

anii w latach 1879-1881.

w soboty wstęp wolny

19 plakatów współczesnych dotyczących

bilety: 5 zł, ulgowe 3 zł

Wielkiego Głodu na Ukrainie.

Skansen i Muzeum Pszczelarstwa im. prof. Ryszarda Kosteckiego w Swarzędzu

Zamek Opalińskich w Sierakowie

Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu

tel. 61 818 12 11

więcej na

Muzea – oprac. Jan Gładysiak

centra kultury kino

Zamkowy koncert jest częścią jubile-

¦ Klub Krótkiego Kina: 2.12, g. 19 Filo-

uszowej trasy zespołu z okazji 30-lecia

lodzy na ekranie – pokaz specjalny z oka-

istnienia.

zji 25-lecia Wydziału Filologii Polskiej

Organizacja: Impresariat Muzyczny Duo

i Klasycznej UAM: Doktorant (1973), reż.

oraz CK Zamek.

E. Skórzewski; Obywatel B. (1990), reż.

¦ Lekcja słuchania – Lutosławski

Centrum Kultury Zamek

M. Nowakowski; Polonistka (1997), real.

11.12, g. 18 Sala pod Zegarem

ul. Św. Marcin 80/82

M. Jazdon

Lekcja muzyki dla młodzieży: koncert –

tel. 61 646 52 76, kasa tel. 61 646 52 60

¦ Przegląd spektakli telewizyjnych

wykład – dyskusja o życiu i twórczości

dyrektor: Anna Hryniewiecka

Izabelli Cywińskiej: 9.12, g. 19 Stani-

Witolda Lutosławskiego przygotowa-

www.zamek.poznan.pl

sław Brzozowski Milczenie (real. 1978);

ne przez młodych artystów – instru-

wystawy

przed pokazem: Stanisław Brzozowski

mentalistów, teoretyków, śpiewaków

¦ Biennale Fotografii

– krytyka kultury polskiej; po spektaklu

i tancerzy. Wystąpią: Bogna Barańska

wystawy czynne 15.11-15.12, w g. 11-19

spotkanie z Wiesławem Komasą; 16.12,

(wykład), Tomasz Sośniak (fortepian),

(codziennie z wyjątkiem poniedziałku oraz

g. 19 Jerzy Andrzejewski Ciemności kryją

Rafał Górczyński (akordeon), Klaudia

5.12.)

ziemię (real. 1986)

Butkiewicz (sopran), uczniowie po-

¦ Stan rzeczy/State of Matters

¦ Tajemnice Kina: 11.12, g. 11 Ta-

znańskiej szkoły baletowej, formacja

sale 102-103-104, Sala Kominkowa

jemnice filmu animowanego – wykład

hip-hop Yatey i inni; opieka artystycz-

kuratorzy: Jarosław Klupś, Marek Nonie-

dr Justyny Czai; 18.12, g. 11 Tajemnice

na: Teresa Nowak.

wicz

muzyki filmowej – wykład Piotra Pomo-

¦ Moja Muzyka / edycja # 21

artyści: Dan Estabrook, Jesseca Fergu-

stowskiego

Grażyna Grobelna – Przezroczysta

son, Alan Greene, Jarosław Klupś, Paweł

¦ Kuchnia filmowa: 19.12, g. 13 świą-

15.12, g. 18 Sala pod Zegarem

Kula, Marek Noniewicz, France Scully

teczne spotkanie ze scenografem; 20.12,

Wystąpią: Grażyna Grobelna – słowo,

Osterman, Mark Osterman

g. 20 premierowy pokaz filmu interaktyw-

ruch, fortepian, Tadeusz Sudnik – live elec-

oprowadzanie kuratorskie: 6.12, g. 13

nego Zamek powstającego w ramach

tronics, Ksawery Wójciński – kontrabas

¦ Na własny użytek

Programu Rezydencji Artystycznych CK

Przezroczysta – to spektakl oparty na

Sala Wystaw

Zamek Laboratorium, autorzy: Paweł

muzyce słowa i ruchu dźwięków, po-

kurator: Karol Radziszewski

Czarkowski, Tomasz Gęstwicki i Marek

ruszający temat depresji. Dzięki niesio-

¦ Archiwum zoologiczne

Straszak

nym przez tekst filozofującym rozwa-

/Wiesław Rakowski

koncerty

żaniom na temat rzeczywistości, widz

hol Sali pod Zegarem

¦ Gramy u Siebie: Live Act: Qlhead/

uczestniczy w procesie pokonywania

kurator: Michał Sita

Luchos/Jago VJ, Support Adr

przezroczystości bohaterki, procesie od-

¦ Jakub Karwowski. Rysa

2.12, g. 19 Sala Wielka

zyskiwania przez nią barw potrzebnych

Galeria Fotografii pf

¦ Dżem

do życia w pełni.

kuratorka: Bogna Błażewicz

8.12, g. 19 Sala Wielka

¦ Koncert świąteczny Skowronki na Boże Narodzenie 21.12, g. 18 Sala Wielka

Spektakl Corruption pokazany zostanie w CK Zamek 14.12

W programie muzyka adwentowa i bożonarodzeniowa następujących kompozytorów: Ambroz Copi, Benjamin Britten, John Rutter, Małgorzata Nofot. materiały organizatorów

wak-Guzowska, Mariusz Matuszewski i inni. Wykonawcy: Chóry Dziewczęce: Małe Skowronki i Skowroneczki pod dyrekcją Julii Łynszy. Skowronki pod dyrekcją Alicji Szelugi, Czesław Łynsza – fortepian, Beata Polak – instrumenty perkusyjne.

centra kultury g. 21, zbiórka w Holu Wielkim przy czer-

7.12 w CK Zamek będzie można zobaczyć spektakl Urheben/Aufheben

wonej tubie ¦ Strefa Zabawy: 7 i 21.12, g. 10 Bawialnia – Teatr z kartki papieru, prowadzenie: Julia Szmyt-Krych Zajęcia teatralne polegające na połączefot. materiały organizatorów

niu czytania z działaniami teatralnymi i plastycznymi; 14.12, g. 10 Bawialnia – Przestrzeń bajki, prowadzenie: Małgorzata Siekanko, Paulina Wielgosz-Konewka ¦ Mikołajki z Akademią Gitary: 7.12, g. 11 sala Prób – zajęcia z dziećmi w wieku przedszkolnym; g. 12.30 Hol Kolumnowy Skąd pochodzi gitara? – koncert,

teatr/taniec

w dolnej części listy. Spektakl stara się uka-

g. 13 Sala Prób zajęcia z dziećmi w wieku

¦ Archiwum Ciała: Martin Nachbar –

zać upoetycznioną, choć realistyczną wizję

wczesnoszkolnym

spektakl Urheben/Aufheben

społecznego porządku, w którym miłość,

¦ Babi Targ w Poznaniu: 8.12, g. 11-15

Po raz pierwszy w Polsce!

rodzina czy praca wywierają coraz silniej-

korytarze na parterze i I piętrze

7.12, g. 20 Sala Wielka

szą i stałą presję na jednostkę, zmuszając ją

organizatorzy: Babiląd. Ośrodek Rozwoju

choreografia i wykonanie: Martin Nach

do nieustannych i instynktownych, a tym

Osobistego Kobiet oraz CK Zamek

bar, reżyser świateł: Wassan Ali, dźwięk:

samym niedostrzegalnych, aktów korupcji.

¦ Pora na Skandynawię – Odsłona

Susanne Beyer

Podstawowym pytaniem stawianym przez

Zimowa: 9-14.12 w programie: lekcje

Urheben/Aufheben to próba zrekonstru-

spektakl jest to, po jakie strategie sięgnąć

języków skandynawskich i wystawy

owania cyklu Affectos Humanos Dore

mogą następne pokolenia, aby obejść me-

o szwedzkim modelu rodziny, pokazy

Hoyer, niemieckiej choreografki, zwanej

chanizmy oparte na korupcji, oraz czy mogą

kina skandynawskiego. Podsumowaniem

ostatnią reprezentantką tańca ekspresjoni-

doświadczyć czegoś, co w ogóle zachęci

hasła przewodniego tegorocznego festi-

stycznego. Nachbar zajmuje się jej spuści-

ich do podjęcia takiego kroku.

walu Dziewczyny, wiedźmy, siostry…

zną od kilkunastu lat, próbując nawet nie

¦ tytuł nieznany – wykład Romana

Kobiety w kulturze Skandynawii będzie

tyle zrekonstruować fenomenalną technikę

Pawłowskiego o Kretakor

uroczystość związana z Dniem św. Łucji

Hoyer, ile koncentrując się na samym pro-

9.12, g. 18 Sala Prób

– patronki światła.

cesie wydobywania wiedzy o choreografii,

¦ Prace wideo Kretakora

¦ Uniwersyteckie wykłady w Zamku:

pojawiających się pytaniach i trudnościach

9-15.12, g. 12-20 Sala Prób

12.12, g. 18 Hol Balkonowy: wykład Czy

z przeniesieniem choreografii na inne ciało.

¦ This is Exchange – instalacja Tino

można zobaczyć i pokazać prawo? wy-

Nachbar od wielu lat porusza się w obsza-

Sehgala

głosi prof. UAM Andrzej Gulczyński z Wy-

rze tańca konceptualnego, podkreślając

13-15.12, g. 14-22 Tuba w Holu Głównym

działu Prawa i Administracji UAM

jego nie tylko intelektualny, ale także wręcz

spotkania

organizatorzy: Uniwersytet i Fundacja

komiczny potencjał. W Urheben/Aufheben

¦ Nowa Scena Teatru: 2.12, g. 18 Sce-

Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza

wykorzystuje strukturę lecture demonstra-

na Nowa – Teatr Nowego Przymierza.

w Poznaniu oraz CK Zamek

tion, aby w trwającym około 50 min czymś

Notatki o widzu – wykład Małgorzaty

¦ Niedziela na Zamku: 15.12, g. 12

-na-kształt-wykładu opowiedzieć o swoich

Dziewulskiej

Zwiedzanie zamku z przewodnikiem

choreograficznych poszukiwaniach.

¦ Seryjni Poeci: 3.12, g. 18 Scena

(zbiórka: Hol Wielki przy czerwonej tubie)

¦ nie jesteś mi obojętny: Odsłona 06

Nowa – spotkanie z Leszkiem Engelkin-

¦ Czwartek o sztuce: 19.12, g. 18 Hol

#CoTrawiOdŚrodka

giem, Marcinem Ostrychaszem, Miło-

Balonowy: Wokół Bajki zimowej Ferdy-

Kretakor – spektakl Corruption

szem Biedrzyckim; prowadzenie: Piotr

nanda Ruszczyca – wykład Maciej Szy-

14.12, g. 20 Sala Wielka

Śliwiński; organizatorzy: Wojewódzka

maniaka

W raportach na temat korupcji na świecie,

Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji

publikowanych co roku przez Transparency

Kultury oraz CK Zamek

International, Węgry nieodmiennie figurują

¦ Nocne zwiedzanie Zamku: 6.12,

więcej na

CK Zamek – oprac. Joanna Przygońska

centra kultury centra kultury ARS – Fundacja Wspierania Twórczości, Kultury i Sztuki ul. Nowowiejskiego 15/15a tel. 61 855 25 45 ars@ars.org.pl www.ars.org.pl

Austriacki Ośrodek Kultury UAM Centrum Egzaminacyjne ÖSD kierownik Bernadeta Sturzbecher ul. Zwierzyniecka 7 tel. 61 829 24 24, tel./fax 61 829 25 20 austruni@amu.edu.pl www.austria-uniwersytet.poznan.pl czynne: pon.-pt. g. 9.30-16.30, sob. 10-14 ¦ do 10.01.2014 zapisy na egzaminy ÖSD (najbliższa sesja egzaminacyjna: luty 2014)

Biblioteka Raczyńskich pl. Wolności 19 dyrektor: Wojciech Spaleniak tel. 61 852 94 42 www.bracz.edu.pl ¦ 2.12, g. 17.30 (Al. Marcinkowskiego 23/24, Pokój Pracy Zespołowej) spotkania z literaturą – cykliczna impreza dla niewidomych

(konieczność wcześniejszych zapisów

poeci Verlaine i Rimbaud wszczynali

¦ 2.12, g. 18 (pl. Wolności 19, sala 1)

w filii)

skandale, muzeum kawy i inne miejsca,

Czas Kultury w Bibliotece Raczyńskich:

¦ 4.12, g. 17 (Al. Marcinkowskiego

łączące literaturę z kawą. Zaprezen-

12 opowieści żydowskich – promocja

23/24, wydzielona część Galerii Atanaze-

towane będą także polskie kawiarnie

książki Anki Grupińskiej

go) projekcja filmu z audiodyskrypcją dla

Ziemiańska, Udziałowa, Adria widziane

niewidomych (tylko na zaproszenia)

oczami Jarosława Iwaszkiewicza, Wi-

J. I. Kraszewskiego ul. Wroniecka 14) Ide-

¦ 5.12, g. 17 (pl. Wolności 19, sala 1)

tolda Gombrowicza czy Tadeusza Boya-

ał męża wieku XIX – Józef Ignacy Kraszew-

promocja książki 35-lecie Muzeum Hen-

Żeleńskiego.

ski o Hipolicie Cegielskim. W 200. rocznicę

ryka Sienkiewicza. Ignacy Moś kolekcjo-

¦ 8.12, g. 12.30 (pl. Wolności 19, sala 1)

urodzin Hipolita Cegielskiego. Spotkanie

ner, fundator zbiorów

Bajeczna Niedziela u Raczyńskich: Arka-

promocyjne książki wydanej przez Towa-

¦ do 7.12 (Galeria Atanazego Biblio-

diusz Janiczek zaprezentuje fragmenty

rzystwo im. Hipolita Cegielskiego. Frag-

teki Raczyńskich, Al. Marcinkowskiego

menty książki przeczyta Michał Grudziński.

23/24) wystawa Kawiarenki literackie

¦ 9.12, g. 18 (pl. Wolności 19, sala 1)

¦ 4, 11.12, g. 16-17 (filia 20, ul. Sło-

Na wystawie będzie można zobaczyć

XV spotkanie z arcydziełem – Rękopi-

wackiego 28) Origami anielskie warsz-

wnętrza najdawniejszych kawiarni m.in.

ś-mienny kodeks z białoruską wersją le-

taty plastyczne prowadzone przez Ninę

Paryża, gdzie przy stolikach rozmawiali

gendy o Tristanie i Izoldzie, XVI-XVII w.

Badowską

Trocki i Lenin; Londynu, gdzie francuscy

W programie:

¦ 3.12,

(Pracownia-Muzeum

wybranej książki dla dzieci

centra kultury ¦ część artystyczna: recytacja fragmentów białoruskiego Tristana (tłumaczenie na język polski z języka angielskiego: Karolina Tomczyk-Kozioł) ¦ wykład prof. UAM dr. hab. Jana Jurkiewicza Rękopiśmienny kodeks Biblioteki Raczyńskich – skarb pamięci wielu narodów ¦ wykład Karoliny Tomczyk-Kozioł Białoruska wersja legendy o Tristanie i Izoldzie ¦ prezentacja unikatowego rękopiśmiennego kodeksu ¦ prezentacja wydawnictw związanych z tzw. białoruskim Tristanem (faksymile, różne tłumaczenia) ¦ 10.12, g. 10-15 (pl. Wolności 19, sala 1) pokaz rękopisów po konserwacji ¦ 11.12, g. 17.30 (filia 12, ul. Arciszewskiego 27) Galilea – śladami Jezusa Chrystusa spotkanie z Krzysztofem Kryzą ¦ 11.12, g. 18 (pl. Wolności 19, sala 5) Gala Komiksowej Jesieni ¦ 12.12 (Al. Marcinkowskiego 23/24, Galeria Atanazego) otwarcie wystawy Publikacje o powstaniu wielkopolskim 1918-1919 ¦ 16.12, g. 18 (pl. Wolności 19, sala nr 1) Świąteczne impresje poetyckie z udziałem Wiesława Komasy, o. Wacława Oszajcy oraz Katarzyny Klebby. W programie utwory: Tytusa Czyżewskiego, o. Wacław Oszajcy, ks. Józefa Tischnera oraz ks. Jana Twardowskiego ¦ do 31.12 (pl. Wolności 19, Galeria Edwarda) Pokonkursowa wystawa VI edycji konkursu Ekslibris 2013 im. Klemensa Raczaka

Biblioteka Uniwersytecka ul. Ratajczaka 38/40

fot. B. Mc Combe (3x)

tel. 61 829 38 17

Dom Bretanii zaprasza w grudniu na wystawę fotografii Briana Mc Combe’a Ptaki Bretanii

library@amu.edu.pl www.lib.amu.edu.pl ¦ 2.12, g. 12 wystawa plakatu Verba Sacra 2000-2013 Dorobek Verba Sacra to 142 premiery z udziałem około 100 znanych aktorów,

centra kultury 200 tys. uczestników i 20 miast oraz

¦ 18.12, g. 19 spotkanie wigilijne Przy-

uwaga! wszystkie godziny mogą ulec

kościołów, w których czyta się Biblię od

jaciół Domu Bretanii. W programie insce-

zmianie

Roku Jubileuszowego aż po dzień dzisiej-

nizacja świątecznej legendy bretońskiej

szy. Znakomicie obrazuje to archiwum

Studnia świętego Kado, przygotowana

ikonograficzne, z którego wybrano najcie-

przez Piotra Rogalińskiego i grupę teatral-

Fundacja Mały Dom Kultury

kawsze plakaty do wystawy w Bibliotece

ną Domu Bretanii.

ul. Zamkowa 3/4 mdk@krzyk.pl, www.mdk.krzyk.pl

Uniwersyteckiej. Znajdą się tam nie tylko

¦ 30.11, g. 12 (premiera) oraz 14.12,

niezwykłą historię, jak choćby ten z 2005

Dom Literatury i Pracownia- -Muzeum JIK Biblioteki Raczyńskich

r., namalowany przez więźnia z Wronek,

ul. Wroniecka 14

w wieku 4 do 10 lat; wstęp wolny, liczba

zafascynowanego postaciami św. Fran-

tel. 61 855 12 44

miejsc ograniczona (obowiązują zapisy

ciszka i św. Klary. Będzie to już trzecia

klupp@bracz.edu.pl

tel. 696 310 592 lub mailowo: julia@fun-

wystawa poświęcona Verba Sacra. Wy-

¦ do 31.12 wystawa Przebudzenie

dacjamdk.pl)

stawa czynna do połowy stycznia 2014 r.

1860-1863: symbole, pieśni i modlitwy

¦ 1.12, g. 12.30 warsztaty dla dzieci

afisze poznańskie, ale również radomskie i wejherowskie. Niektóre obrazy mają

g. 11 i 13 Dziwne Zwierzęta Teatru Sytuacje Grupa Przedstawienie dla dzieci

i rodziców wokół książki Ulfa Starka z ilu-

Więcej na www.verbasacra.pl. ¦ 9.12, g. 18 prelekcja profesora Jana

Estrada Poznańska

stracjami Charlotte Ramel Cynamon i Tru-

Miodka – spotkanie organizowane w ra-

ul. Masztalarska 8

sia. Wierszyki o złości i radości; wstęp

mach obchodów 40-lecia miesięcznika

tel. 61 852 88 33

20 zł, liczba miejsc ograniczona (obowią-

W drodze

sekretariat@estrada.poznan.pl

zują zapisy tel. 696 310 592 lub mailowo:

www.estrada.poznan.pl

julia@fundacjamdk.pl)

Centrum Sztuki Dziecka

¦ 16.12, g. 19 (Scena na Piętrze) Moje

¦ 8.12, g. 12.30-14 w ramach warsz-

ul. Św. Marcin 80/82

życie, twoje życie spektakl muzyczny

tatów Poczytanki Małego Domu Kultury

dyrektor: Jerzy Moszkowicz

w wyk. wokalistki i kompozytorki Doroty

warsztaty wokół książki Åsy Lind Chusta

tel. 61 646 44 70

Żmijewskiej z udziałem aktora Witolda

babci dla dzieci w wieku 5-10 lat; wstęp

www.csdpoznan.pl

Dębickiego

wolny, liczba miejsc ograniczona (obo-

¦ 1-8.12 31. Międzynarodowy Festiwal

¦ 31.12-1.01 (pl. Wolności) Sylwester

wiązują zapisy tel. 696 310 592 lub ma-

Filmów Młodego Widza Ale Kino!; więcej

Miejski; wstęp wolny

ilowo: julia@fundacjamdk.pl)

na 7-9 str. IKS-a

¦ g. 20-21 muzyka na wprowadzenie –

¦ 15.12, g. 12.30-14 w ramach Akade-

dj Robert Busha

mii Małego Domu Kultury warsztaty dla

Dom Bretanii

¦ g. 21-22.10 koncert Kasi Wilk

dzieci w wieku 4-10 lat W oczekiwaniu

Fundacja Poznań – Ille-et-Vilaine

¦ g. 22.30-23.40 koncert Mezo Band

na święta; wstęp 25 zł, liczba miejsc

Stary Rynek 37

¦ g. 23.50-00.15 przemowa prezydenta,

ograniczona (obowiązują zapisy tel.

dyrektor: Elżbieta Sokołowska

pokaz fajerwerków

696 310 592 lub mailowo: julia@funda-

tel. 61 851 68 51

¦ g. 00.15-1.00 koncert Sick Live

cjamdk.pl)

www.dombretanii.org.pl

¦ grudzień wystawa fotografii Briana Mc Combe’a Ptaki Bretanii ¦ 12.12, g. 18.30 Madeleine Vionnet – Balenciaga w spódnicy Haute couture i kobiety Madeleine Vionnet pozostaje po Chanel najbardziej znaną projektantką. Jednak sława tej drugiej w żaden sposób nie jest w stanie przyćmić krawieckiego mistrzostwa Vionnet, naśladowanego i podziwia-

Fundacja Mały Dom Kultury zaprasza na przedstawienie dla dzieci Dziwne Zwierzęta 30.11, g. 12

nego do dziś.

(premiera) oraz 14.12, g. 11 i 13

fot. materiały organizatora

wykład Piotra Szaradowskiego z cyklu

centra kultury Klub Literacki Dąbrówka

Księgarnia Z Bajki

Ogród Botaniczny

Piątkowskie Centrum

os. Przyjaźni 125

Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Po-

Kultury Dąbrówka

os. Wichrowe Wzgórze 124

znaniu

os. Bolesława Chrobrego 117

tel. 61 820 05 82

ul. Dąbrowskiego 165

imprezy prowadzi Jerzy Grupiński

www.ksiegarnia-bajka.com.pl

Pawilon

¦ 3.12, g. 18 w 20-lecie debiutu – twór-

¦ listopad, każdego dnia o umówio-

czynny w okresie zimowym codziennie

czość Ireny Banaszkiewicz-Niedzielskiej;

nej porze spotkania z bohaterami bajek

w g. 9-16 (Kawiarenka i Księgarnia za-

Marek Słomiak 45-lecie debiutu Próby

– warsztaty literackie ze Świętym Miko-

mknięta).

liryczne CKSP Odnowa 1968

łajem

Ogród zamknięty w okresie 31.10 do

¦ 17.12, g. 18 Wigilia Klubu Literac-

¦ 2.12, g. 18 Z dzieckiem w świat warto-

30.04.2014

kiego

ści – warsztaty dla rodziców i nauczycie-

tel. 61 829 20 23

li, którym zależy na kształtowaniu u dzieci

www.ogrod.amu.edu.pl

Księgarnia Między Słowami

prawych i szlachetnych postaw. Zajęcia

¦ 14.12, g. 16 (Aula Z. Czubińskiego)

tel. 795 234 395

na podstawie książki Ireny Koźmińskiej

spotkanie weekendowe Nurbakat na roz-

miedzy.slowami@go2.pl

i Elżbiety Olszewskiej o tym samym ty-

drożach Kirgistanu – zdjęcia z wyprawy

www.ksiegarnia-miedzyslowami.blog-

tule; rejestracja: bajka-ksiegarnia@tlen.

Agata Ożarowska-Nowicka

spot.com

pl, wstęp wolny.

¦ 15.12, g. 16 (Kawiarenka w Pawi-

¦ Podwójne Czytanki (biblioteka Szko-

¦ 6.12, g. 18.30 (os. Przyjaźni 125)

lonie Ekspozycyjno-Dydaktycznym) co-

ły Podstawowej nr 7, os. Kopernika, par-

Jak odnaleźć swoją misję? Jak tworzyć

miesięczne spotkanie z cyklu Ogródek

ter) soboty, g. 10.30 i 12, wstęp wolny

wizję w życiu i w firmie? wykład i pre-

poetycki

(obowiązują zapisy tel. 795 134 395)

miera najnowszej książki Iwony Majew-

¦ 18.12, g. 18 (Sala Wykładowa im.

¦ 14.12 Bajki dla duszy, spotkanie z au-

skiej-Opiełko Logodydaktyka; wstęp

Z. Czubińskiego) comiesięczne spotkanie

torką książki Marią Tibbar

wolny

poznańskiej Grupy OTOP z cyklu Ptaki dla

¦ 21.12 Wierzcie w Mikołaja (nowość

¦ 7.12, g. 11 (os. Przyjaźni 125) poranek

laika i przyrodnika

wydawnictwa Zakamarki)

literacki ze Świętym Mikołajem, który

¦ Popołudnia literackie (Klub Kopernik,

dary serca rozdaje; wstęp wolny

ul. Galileusza 8, 1 piętro)

¦ 12.12, g. 16.30 warsztaty plastyczne

Stowarzyszenie Twórców i Sympatyków Kultury

piątki, g. 17-18.30, wstęp 7-10 zł (obo-

dla dzieci z Mario Grassem; rejestracja:

przy KWP w Poznaniu

wiązują zapisy)

bajka-ksiegarnia@tlen.pl

www.stisk.pl

¦ 13.12 Legenda o Świętym Mikołaju

¦ 14.12, g. 11 (os. Przyjaźni 125) Po-

¦ 7.12, g. 18 (Green Way, ul. 23 Lute-

¦ 20.12 Boże Narodzenie w Bullerbyn

ranek literacki z Pettsonem i Findusem,

go 11) wieczór śpiewu i poezji – inaugu-

¦ wtorki, g. 11-12 (Dom Kultury Orbita,

który czeka na prawdziwego Świętego

racja działalności studenckiego salonu

os. Kosmonautów 118, 1 piętro) Wa-

Mikołaja; wstęp wolny

wystawienniczego Ferwor. Wystąpią:

lizka z książeczkami – zajęcia dla dzieci

¦ 22.12, g. 10-14 Nadzwyczajna Nie-

Celina Jerzyńska, Michał Chorążak,

w wieku 2-4 lat, rozwijające wyobraźnię,

dziela w księgarni Z Bajki

Anna Hyjek, Marta Płaczkowska, Michał Zgoła, Michał Chorążak, Sławomir

współpracę, zdolności manualne; wstęp

Ekspozycyjno-Dydaktyczny

15 zł (obowiązują zapisy tel. 605 933

Kwadrat-Expo

Kandziora.

938)

ul. Zbąszyńska 27

¦ 11.12, g. 15.30 (Galeria 2 piętro,

¦ niedziele, g. 11-13 (Sala Konferen-

tel. 861 54 54

ul. Druskienicka 32) wernisaż wystawy

cyjna, Palmiarnia, ul. Matejki 18) Czy-

www.kwadrat-expo.com.pl

prac plastycznych dzieci i dorosłych To

tanki w Palmiarni Poznańskiej spotkania

¦ 13.12, g. 20 (Scena na Piętrze,

My, Mieszkańcy Podolan oraz koncert

świąteczne – głośne czytanie opowieści

ul. Masztalarska 8) II eliminacja XII

kolęd w wykonaniu Piotra Kuźniaka;

bożonarodzeniowej i wizyta św. Mikołaja

Festiwalu Zostań Gwiazdą Kabaretu.

czynna do 30.03.2014

z niespodziankami; stoisko z książkami

W konkursie wystąpią: Z Konopi i Je-

¦ 14.12 (Green Way, ul. Zeylanda 3)

i dekoracjami zimowymi

steś.My. Gościem wieczoru będzie

otwarcie wystawy prac Małgorzaty

¦ 6, 7, 8.12, g. 10-17 Między Słowami

Kabaret Skeczów Męczących; bilety do-

Zgoły Malarstwo i rysunek; czynna do

w Pawilonie Kids Zone na targach jeź-

stępne w CIM-ie i Estradzie Poznańskiej

31.01.2014

dzieckich Cavaliada

w cenie 30 zł.

¦ 14.12 (Galeria Green Way, ul 23 Lute-

centra kultury go 11) otwarcie wystawy prac Martyny

spektakl rapsodyczny Pieśń o Bogu ukry-

prof. Bronisława Stolarska (UŁ), spo-

Masiakowskiej Misz-masz; czynna do

tym Karola Wojtyły

tkanie poprowadzi Wanda Różycka-

30.01.2014

¦ 15.12, g. 20 koncert Zespołu Muzyki

-Zborowska

¦ do 12.12 (Green Way, ul 23 lutego 11)

Dawnej Anonymous

¦ 20.12, g. 19 z cyklu Dialogi poetyckie

wystawa prac Agnieszki Krauze Sielanka

¦ 17.12, g. 19 z cyklu Kino duchowe

prezentacja Antologii wierszy bożonaro-

– malowana wieś

pokaz filmu Drzewo życia (reż. Terren-

dzeniowych; spotkanie prowadzi Andrzej

¦ do 31.12 (Green Way, ul. Taczaka 2)

ce Malik); komentarz wprowadzający

Sikorski

wystawa prac Anny Biernackiej Młode talenty Poznania ¦ do 30.03.2014 (Klub Seniora, sala nr 8 w Szkole Podstawowej nr 62, ul. Druskienicka 32) Jedwabiem malowane wystawa prac dzieci z pracowni plastycznej STiSK

Szkoła Języka Francuskiego UAM kierownik: Elżbieta Tchórz Collegium H. Cegielskiego ul. 28 Czerwca 1956 r. nr 198 tel./fax 61 829 29 47 francuski@amu.edu.pl www.amu.edu.pl/alliance sekretariat: pon.-pt. g. 9-15 biblioteka i czytelnia: pon., czw., pt. g. 9-15, wt. i śr. g. 9-17 ¦ 10.12, g. 15 projekcja filmu Séraphine w j. francuskim. Dramat biograficzny w reż. Martina Provosta opowiada prawdziwą historię niezwykłej kobiety, która podobnie jak Nikifor stała się gwiazdą malarstwa.

Piwnica duchowa Karmelitańskie Centrum Duchowości Wzgórze św. Wojciecha klasztor oo. Karmelitów Bosych ul. Działowa 25, tel. 61 852 92 93 wojciechciak@poczta.onet.pl fot. materiały organizatora

prowadzący o. Wojciech Ciak OCD ¦ 7.12, g. 19 koncert Chóru Dysonans ¦ 11.12, g. 19.30 z cyklu Galeria spotkań wykład Barbary Judkowiak: Błogosławiona Natalia Tułasiewicz czyta św. Teresę z Avila; spotkanie przygotował i poprowadzi Jakub Żmidziński

Stowarzyszenie Marynistów Polskich w Poznaniu zaprasza w grudniu na wystawę Maryniści

¦ 14.12, g. 19 z cyklu Wielcy Mistycy

w zatoce Polan

centra kultury PoemaCafe

w poprzednich latach, do współpracy za-

¦ 18.12, g. 19 Kolędy na jazzowo Julia

ul. Langiewicza 2

proszeni zostali partnerzy lokalni. W trak-

Sawicka; bilety od 15 listopada w cenie

www.poemacafe.pl

cie wigilijnego spotkania planowane jest

30 zł normalny, 20 zł ulgowy do nabycia

¦ 5.12, g. 18.30 wieczór autorski Ta-

przeprowadzenie kiermaszu rękodzieła,

w bibliotece CKiBP oraz na www.bile-

deusza Żukowskiego z okazji przyznania

licznych konkursów, wspólne dzielenie

ty24.pl

Złotej Książki Wincentego Różańskiego

się opłatkiem, rozstrzygnięcie konkursu

za całokształt twórczości; wstęp wolny

na „śródeckiego piernika”, a także wy-

Gminny Ośrodek Kultury

¦ 6.12, g. 20 koncert mikołajkowy –

stępy artystyczne. Ponadto można będzie

Komorniki

Guitar Heaven; wstęp 25 zł (konieczna

skosztować tradycyjne potrawy wigilijne

ul. Stawna 7/11, tel. 61 8107449

rezerwacja)

i różne przysmaki świąteczne.

gokkomorniki@wp.pl

¦ 7.12, g. 20 spektakl Romeo i Julia

18.12, g. 18 plac przed kościołem pw.

¦ do 2.12 (Galeria Piwnica Gminnego

Cabaretu BB (Maria Gabler, Agata Waw-

św. Małgorzaty

Ośrodka Kultury w Komornikach) wysta-

rzyniak, Bohdan Błażewicz, Aleksander

¦ 12.12, g. 18.30 wieczór poetycki

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2

Andrzeja Simona promujący najnowszy

ul. Bukowska 11, m. 5

ul. Za Cytadelą 121

tomik poety Motyl. Wiersze przeczyta-

tel. 61 847 05 42

tel. 61 820 11 12

ją: Agata Wawrzyniak i Andrzej Simon;

¦ do 31.12 (Galeria Osiedlowa DK Polan

mdk2@mdk2.pl

wstęp wolny

Sto) wystawa Maryniści w zatoce Polan

www.mdk2.pl

wacja)

¦ 13.12, g. 20 koncert Piotra Kuźniaka. W programie największe przeboje Czesława Niemena oraz piosenki świąteczne;

¦ Mamy projekt! otwarte warsztaty

domy kultury

twórcze dla dzieci w wieku 7-12 lat, sobota, g. 10-13.15 ¦ 7.12 Świecące domy – warsztaty ar-

wstęp 25 zł (konieczna rezerwacja)

chitektoniczne

Puenta

Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna Suchy Las

Fundacja Artystyczno-Edukacyjna

ul. Szkolna 16, tel. 61 250 04 00

taty z designu

tel. 603 743 888

ekontakt@osrodekkultury.pl

fundacja@artpuenta.eu

www.osrodekkultury.pl

www.artpuenta.eu

¦ 13.12, g. 18.30 koncert Piosenka po-

Młodzieżowy Dom Kultury nr 3

¦ Projekt Pośrodku Śródki

wa Święci

Wielkopolski Oddział Stowarzyszenia Marynistów Polskich w Poznaniu

Korczak); wstęp 35 zł (konieczna rezer-

¦ 14.12 W składzie porcelany – warsz-

etycka w Dobrym Składzie poznańskiego

ul. Jarochowskiego 1

¦ Śródeckie Anioły – ubiegłorocznym

zespołu Good Staff; bezpłatne wejściów-

tel. 61 866 57 47

zwyczajem, w grudniu na Śródce poja-

ki można odbierać od 21.11 w CKiBP

mdk3@tmpsc.pl

wią się artystyczne anioły, których inwa-

w Suchym Lesie przy ul. Szkolnej 16 oraz

www.mdk3lazarz.pl

zja przedświąteczna jest zaplanowana na

w filiach bibliotecznych w Chludowie

¦ 6.12, g. 16 spotkanie mikołajkowe dla

każdy plac, skwer, most Śródki, a także

(ul. Szkolna 2) i Złotnikach (ul. Żukowa 14)

dzieci ze świetlic środowiskowych: gry,

Ostrowa Tumskiego. W tym roku zapro-

¦ 14.12, g. 10-20 Sucholeska Noelka

konkursy z nagrodami, wizyta Mikołaja

simy do współpracy studentów Uniwer-

– Czerpiąc z tradycji zachodniej Europy,

z upominkami (spotkanie zamknięte)

sytetu Artystycznego, poznańskich arty-

Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna

¦ 6.12, g. 17.30 spotkanie mikołajko-

stów oraz wszystkich, którzy będą mieli

Gminy Suchy Las zapraszają na adwen-

we dla dzieci w wieku 6-9 lat: zabawy,

ochotę takiego anioła stworzyć. Początek

towy jarmark. W programie: warsztaty

konkursy, wizyta Mikołaja; wstęp wolny

akcji 13.12 będzie zapowiedzią Spotkania

ozdób świątecznych, zakupy na arty-

(obowiązują telefoniczne lub osobiste za-

Wigilijnego na Śródce i świąt Bożego

stycznych świątecznych stoiskach z rę-

pisy w MDK)

Narodzenia

kodziełem. Nie zabraknie teatralnych

¦ 7.12, g. 11 Kalendarz adwentowy

¦ Spotkanie Wigilijne – przybrało ono

atrakcji dla najmłodszych i muzycznych,

warsztaty plastyczne z cyklu TworzyMy

już formę tradycyjnego przedsięwzięcia

dla tych nieco większych. Ponadto wy-

dla dzieci 3-5-letnich z rodzicami; koszt

realizowanego od kilku lat przez miesz-

stęp Mistrzów Świata w Artystycznym

udziału dziecka 5 zł (obowiązują telefo-

kańców. W tym roku, ponownie jak

Rzeźbieniu w Lodzie.

niczne lub osobiste zapisy w MDK)

centra kultury ¦ 13.12, g. 17.30 warsztaty plastyczne ozdób świątecznych dla dzieci ze szkół

Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna Suchy Las zapraszają 14.12, g. 10-20 na adwentowy jarmark Sucholeska Noelka

podstawowych; wstęp wolny (obowiązują telefoniczne lub osobiste zapisy w MDK) ¦ 14.12, g. 11 Ozdoby choinkowe warsztaty plastyczne z cyklu TworzMy dla dzieci 3-5-letnich z rodzicami; koszt udziału dziecka 5 zł (obowiązują telefoniczne lub osobiste zapisy w MDK) ¦ 20.12, g. 17 koncert oraz spotkanie gwiazdkowe dyrekcji, nauczycieli z wychowankami MDK nr 3 i rodzicami; wstęp wolny ¦ 21.12, g. 11 Szopka Świąteczna warsztaty plastyczne z cyklu Tworzy.My dla dzieci 3-5-letnich z rodzicami; koszt udziału dziecka 5 zł (obowiązują telefoniczne lub osobiste zapisy w MDK) ¦ 27.12, g. 17.30 Bal przebierańców dla dzieci w wieku 6-9 lat; w programie: tańce, zabawy, konkursy i niespodzianki; wstęp wolny (obowiązują telefoniczne lub osobiste zapisy w MDK) ¦ 28.12, g. 11 Kapelusz karnawałowy warsztaty plastyczne z cyklu TworzyMy fot. materiały organizatorów

dla dzieci 3-5-letnich z rodzicami; koszt udziału dziecka 5 zł (obowiązują telefoniczne lub osobiste zapisy w MDK)

DK Stokrotka ul. Cyniowa 11 tel./fax 61 867 19 19 dkstokrotka@tlen.pl

¦ 12.12, g. 12 Klub Seniora – spotkanie

ODK Pod Lipami

www.dkstokrotka.pl

opłatkowe

Biblioteka Raczyńskich, os. Pod Lipami 108a

¦ 2.12, g. 18 koncert W krainie operetki

¦ 12.12, g. 17 Wieczór świąteczno-wi-

tel. 61 820 07 93, fax 61 828 73 47

w wykonaniu solisty Teatru Muzycznego

gilijny Oczekując pięknej nocy przygoto-

odkpodlipami@psmwinogrady.pl

Macieja Ogórkiewicza

wany dla młodzieży Warsztatów Terapii

www.psmwinogrady.pl lub www.bracz.

¦ 5.12, g. 16 Mikołajki dla dzieci –

Zajęciowej „Śmiałek”

edu.pl

wspólna zabawa i spotkanie ze św. Mi-

¦ 14.12, g. 18 wspólne wyjście do Te-

¦ 2.12, g. 19 Marzenie koncert grupy

kołajem

atru Wielkiego na spektakl Jezioro łabę-

Good Staff; bilety: 20 zł (przedsprzedaż)

¦ 6.12, g. 17 warsztaty rzemiosła ar-

dzie

i 30 zł (w dniu koncertu)

tystycznego dla młodzieży – świąteczne

¦ 21.12, g. 13 występ zespołu wokalne-

¦ 4.12, g. 19 otwarcie wystawy rysun-

ozdoby

go Stokrotki na Jarmarku Świątecznym

ku i fotografii Katarzyny Napierały-Rydz

¦ 7.12, g. 12 Festiwalowa Szkoła Dyk-

na Starym Rynku

Opowieści (nie)znane; wstęp wolny

cyjna dla dzieci i młodzieży w ramach

¦ 28.12, g. 10 XII Otwarty Turniej Par

¦ 6.12, g. 17 Teatr Młodego Widza –

XIII Festiwalu Sztuki Słowa Verba Sa-

Brydża Sportowego

Mikołajki dla Dzieci: TeatRyle Kolędowa

cra

¦ 31.12, g. 20 zabawa sylwestrowa

noc; wstęp wolny

centra kultury ¦ 9.12, g. 19 Klub Obieżyświatów Ro-

Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Łucji Danielewskiej

werowa korona gór Polski – prelekcja i pokaz zdjęć Agnieszki Korpal; wstęp wolny

Łucja Danielewska, poetka, prozaiczka, tłumaczka. Urodzona w Poznaniu

¦ 11.12, g. 19 XI PeStKa, czyli Trze-

w 1932 roku, przez całe życie silnie związana z miastem i regionem. W środo-

cie Poznańskie Spotkanie Kabaretowe.

wisku zyskała przydomek „Safony znad Warty”. Dla upamiętnienia jej dorobku

Wystąpią kabarety: Czesuaf, Czołówka

Fundacja Wspierania Kultury powołała w Poznaniu Ogólnopolski Konkurs Po-

Piekła, Wyjście Ewakuacyjne, Kabaret

etycki im. Łucji Danielewskiej.

Krzesełko, Kabaret Od Jutra oraz gość

Konkurs (organizowany od 2005 r.) na stałe wpisał się do kalendarza imprez kul-

specjalny – Kabaret Made In China z Zie-

turalnych w Poznaniu. Jego celem jest nie tylko wyłonienie najlepszych wierszy,

lonej Góry; bilety: 15 zł

ale również wspieranie i promowanie twórców, ze szczególnym uwzględnie-

¦ 31.12, g. 20 Bal sylwestrowy Pod Li-

niem poetów debiutujących. Konkurs poetycki ma również upamiętnić twór-

pami – prowadzenie dj Grześ; bilety: 130

czość, idee i postać poetki, nazywanej również „Damą poezji Poznania”.

zł/osoba

Tematem VIII edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego im. Łucji Danie-

zajęcia stałe:

lewskiej Słowo jak chleb jest „Oczekiwane”. Rozstrzygnięcie konkursu i uro-

¦ warsztaty gitarowe oraz nauka języ-

czyste wręczenie nagród nastąpi w dniu imienin Łucji, 13.12 w Kawiarni-Re-

ków obcych (grafiki ustalane indywidual-

stauracji Nasz Klub przy ul. Woźnej 10 w Poznaniu.

nie z uczestnikami) ¦ poniedziałki i piątki, g. 17-20 pracownia modelarstwa lotniczego Astra

komputerowy – zajęcia bezpłatne)

cena: 85 zł (zapisy do 2.12 w biurze ODK

(os. Pod Lipami 5F)

¦ czwartki, g. 15.30-17 scena plastycz-

Słońce)

¦ poniedziałki i środy, g. 10.30-14.30

na – pracownia modelarstwa lotniczego

¦ 8.12, g. 10-18 warsztaty tworzenia

(w siedzibie Klubu Seniora) pracownia

Astra (os. Pod Lipami 5F)

biżuterii sutaszowej; kurs zaawansowa-

gobelinu, makramy i haftu

¦ czwartki, g. 15.30 i 16.30 taniec

ny, cena: 105 zł (zapisy do 2.12 w biurze

¦ wtorki, g. 15.30-17 pracownia pla-

współczesny

ODK Słońce) ¦ 19.12 grudniowe spotkanie baśniowe

styczna ¦ wtorki, g. 15.30 i 16.15 zumba dla

ODK Słońce

Zmyślna wrona. Baśnie ludów północy

dzieci

os. Przyjaźni 120, tel. 61 630 32 68

i opowieści świąteczne; wystąpi Szymon

¦ wtorki, g. 16.30-17.15 karate dla

odkslonce@psmwinogrady.pl

Góralczyk oraz Julia Rauht

dzieci

www.psmwinogrady.pl

¦ 19.12 Wigilia dla samotnych serc

¦ wtorek-piątek, g. 16-20 (os. Pod Lipa-

¦ 6.12 mikołajkowe spotkanie dla dzieci

mi 13 F) Klub Seniora Złota Jesień (brydż,

¦ 7.12, g. 10-16 warsztaty tworzenia

centra kultury

spotkania klubowe, chór, koncerty, kurs

biżuterii sutaszowej; kurs podstawowy,

– oprac. Tomasz Bombrych

fot. mat. organizatora

2.12, g. 19 Marzenie koncert grupy Good Staff w ODK Pod Lipami

więcej na

varia Ubiegłoroczna

fot. MTP

edycja festiwalu

Świąteczne targi dla dużych i małych Poznański Festiwal Sztuki i Przedmiotów Artystycznych ujawnia swoje atrakcje W Mikołajki, 6 grudnia 2013 r. na terenie Między-

realistycznego, na metalowej, szklanej lub fak-

narodowych Targów Poznańskich rusza najbar-

turalnej powierzchni. Następnie praca zostaje

dziej kolorowe wydarzenie sezonu przedświątecz-

odbita na papierze przy pomocy wałka lub

nego – Festiwal Sztuki i Przedmiotów

kostki. Dzięki temu powstaje jedna odbitka,

Artystycznych. Na zwiedzających czeka

z którą można eksperymentować, nakładając ko-

mnóstwo

atrakcji,

niepowtarzalnych

prezentów gwiazdkowych, warsztatów oraz zabaw dla dzieci. W ramach wydarzenia malarze, fotograficy, rzeźbiarze

lejne warstwy farby lub rysować bezpośrednio na odwrocie przyłożonego do rozprowadzonej farby papieru. Podczas tegorocznej edycji nie zabraknie licznych atrak-

oraz artyści ludowi z całej Polski zaprezentują swoje unika-

cji dla najmłodszych. Z myślą o nich odbywać się będzie

towe prace. Nie zabraknie ręcznie wykonanych zabawek dla

równolegle impreza jeździecka Cavaliada, uruchomiona

dzieci, oryginalnej ceramiki i szkła, biżuterii oraz ubiorów od

zostanie także po raz kolejny Strefa Dziecka. Jest to wy-

awangardowych projektantów, a także ciekawych elemen-

jątkowa przestrzeń atrakcji, konkursów, warsztatów, zajęć

tów wystroju wnętrz.

plastycznych i sportowych. Na dzieciaki czeka m.in. wio-

Na podziwianiu wyjątkowych dzieł się jednak nie skończy.

ska Indian Kokopelli, rycerski obóz i wiele, wiele innych

Utalentowani wystawcy zapraszają na swoje stoiska, gdzie

niespodzianek!

w trakcie warsztatów zdradzą zainteresowanym arkany re-

– Festiwal w swojej nieustannie rozwijającej się formule

prezentowanej przez nich dziedziny sztuki. Nauczą tworzyć

zdążył na stałe zapisać się w świadomości poznaniaków.

scrapbookingowe ozdoby świąteczne, wprowadzą w tajniki

W zeszłym roku festiwal wraz z Cavaliadą zwiedziło 26 tys.

ozdabiania świec, decoupage, wyrabiania bombek na styro-

gości. Te liczby dowodzą, że grudniowa impreza jest jedną

pianie oraz szydełkowania, a także tworzenia dekoracji przy

z ulubionych form kreatywnej rozrywki dla całej rodziny –

użyciu filcu. Zwiedzający, w tym również i dzieci, będą mieli

mówi dyrektor projektu, Monika Wietrzyńska.

również szansę wykonywania pięknej biżuterii. Poszukiwaczy doznań artystycznych z pewnością zaintere-

¦  Festiwal Sztuki i Przedmiotów Artystycznych

sują warsztaty z monotypii. Jest to technika graficzna po-

6-8 grudnia, bilety: normalny 9 zł, ulgowy 6 zł

legająca na wykonaniu szybkiego rysunku, niekoniecznie

szczegóły na www.mtp.pl

varia grudniowe rocznice 1-12.12.2008 W Poznaniu obradowała Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu. 6.12.1873 Urodził się Jarogniew Drwęski (zm. 1921), prawnik, pierwszy prezydent Poznania po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. 7.12.1933 Zmarł Roman Wilkanowicz (ur. 1886), poeta, satyryk, dziennikarz, powstaniec wielkopolski. 10.12.1888 Urodził się Mieczysław Paluch (zm. 1942), jeden z organizatorów powstania wielkopolskiego. fot. B. Paczkowski

10.12.2003 Zmarł Janusz Pajewski (ur. 1907), historyk, profesor poznańskiego uniwersytetu, inicjator nadania mu

Ubiegłoroczny Festiwal Rzeźby Lodowej

imienia Adama Mickiewicza. 13/14.12.1283 Zmarła księżna Ludgarda (ur. ok. 1259), żona księcia Przemysła II. 14.12.1893

Zmarł

Edmund

Japonii, a nawet Filipin. Festiwal składać się będzie z dwóch konkurencji. Pierwsze-

Betlejem Poznańskie i rzeźba lodowa

go dnia (14 grudnia) – Speed Ice Carving.

historyk. 15.12.2003 Przy ul. Serafitek otwarto

W tym roku Betlejem Poznańskie roz-

kilkadziesiąt minut na odtworzenie konkur-

nową siedzibę poznańskiego ośrodka Te-

pocznie się już 30 listopada i potrwa do

sowego wzoru, każdy w identycznej bryle

lewizji Polskiej.

22 grudnia. Odbędzie się również Mię-

lodu. Najwierniej odtworzony wzór wygry-

17.12.1943 Został stracony Michał Gra-

dzynarodowy Festiwal Rzeźby Lodowej

wa. Drugiego dnia (15 grudnia) odbędzie

czyk (ur. 1900), powstaniec wielkopolski,

w dniach 14-15 grudnia. Organizatorem

się Konkurs Główny, w którym 10 dwu-

w 1942 r. kierował akcją Bollwerk, naj-

Betlejem Poznańskiego jest spółka miej-

osobowych zespołów będzie miało cały

większą akcją sabotażowo-dywersyjną

ska Targowiska, miejscem tradycyjnie

dzień na stworzenie kilkumetrowych rzeźb

na terenie Poznania.

już Stary Rynek, na którym staną kramy

o dowolnej tematyce.

21.12.1873 Urodził się Kazimierz Ruciń-

ze świątecznymi różnościami. Imprezie

więcej informacji na:

ski, architekt, współzałożyciel i pierwszy

towarzyszyć będzie inauguracyjne roz-

www.poznan.pl

prezes Towarzystwa Miłośników Miasta

świetlenie olbrzymiej choinki – 6 grudnia

www.targowiska.com.pl

Poznania.

oraz uroczyste przekazanie betlejemskie-

24.12.2003 Po raz pierwszy zabrzmiały

go światełka pokoju – 22 grudnia na za-

Mikołajki z Lechem

ratuszowe kuranty wygrywające co go-

kończenie Betlejem.

W hali Arena odbędą się 7 i 8 grudnia

dzinę hejnał Poznania.

W międzyczasie odbędzie się niezwykle

mikołajkowe i sportowe zabawy dla

28.12.2003 Radio Merkury nadało ostat-

widowiskowy Międzynarodowy Festiwal

wszystkich poznaniaków. Dla fanów pił-

ni, 250. odcinek realizowanego na żywo

Rzeźby Lodowej. Podczas dwudniowej

ki nożnej będzie to okazja do spotkania

serialu słuchowiskowego Nasza mała

imprezy rzeźbiarze zużywają kilkanaście

z zawodnikami, sprawdzenia własnych

szarpanina.

ton lodu, by oczarować mieszkańców i tu-

umiejętności piłkarskich i wzięcia udziału

30.12.1883 Zmarł Jan Konstanty Żupań-

rystów niezwykłym pokazem mroźnych

w futbolowych zabawach, również tych

ski (ur. 1804), księgarz, wydawca.

dzieł sztuki. Powstawanie rzeźb będzie

wirtualnych. Dla chłopców z rocznika

31.12.1888 Urodził się abp Walenty Dy-

można oglądać na żywo, a Poznań odwie-

2007 będzie to też szansa na rozpoczęcie

mek (zm. 1956), metropolita poznański

dzą reprezentanci m.in. Francji, Bułgarii,

piłkarskiej przygody z Lechem Poznań,

oprac. J.P.

Stanów Zjednoczonych, Kanady, Rosji,

ponieważ pierwszego dnia imprezy, w g.

(ur. 2.10.1833), powstaniec styczniowy,

w latach 1946-1956.

idą święta

Callier

Rywalizujący pojedynczo rzeźbiarze mają

varia Choć ja z Litwy, wy z Poznania… Na tropach Adama Mickiewicza w Wielkopolsce Gdzie Mickiewicz przekroczył najważniejszą granicę XIX-wiecznej Europy?

Czy

brał

udział w przerzucie złota przez Wielkopolskę? Czy w Łukowie pod Obornikami powstały pierwsze fot. materiały organizatora

wersety Pana Tadeusza? Która Wielkopolanka złożyła poecie matrymonialną propozycję, licząc na to, iż zatrzyma go w ten sposób na zawsze w Wielkopolsce? Tropienie śladów poety, który przekradał się przez granicę w prze18-20 odbędzie się mikołajkowy nabór

nowości w ydawnicze

do drużyn dziecięcych Kolejorza. W Are-

skami, pozostawiał mylne tropy, jest pasjonującą przygodą. Można ją przeżyć, sięgając

dyscyplin, gier zręcznościowych, mini-

Kościół Matki Boskiej Bolesnej w Poznaniu

maratonu spinningowego, a także porad

Wydawnictwo Miejskie Posnania

nie nie zabraknie też propozycji z innych

braniu, ukrywał się pod zmienionymi nazwi-

po książkę Wydawnictwa Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, zatytułowanej Na tro-

stylistów czy kącika odpoczynku, gdzie

pach Adama Mickiewicza w Wielkopolsce.

czekać będą masażyści.

Autorzy publikacji: Jerzy Borowczyk, Zofia

Świąteczny charakter imprezy podkreślą:

Dambek-Giallelis i Elżbieta Lijewska zabiera-

quiz wiedzy o Świętym Mikołaju, konkur-

ją czytelnika na wędrówkę śladami Mickie-

sy na najciekawiej pomalowaną bombkę

wicza po Wielkopolsce pierwszej połowy

oraz hala produkcyjna Świętego Mikołaja,

XIX w. Bohaterem przewodnika jest zarów-

w której dzieci będą wykonywać ozdo-

no sam poeta, jak i miejscowości, które

by i uczyć się artystycznego pakowania

znalazły się na szlaku jego pobytu-podróży,

prezentów. Nie zabraknie arsenału styro-

a także rodziny wielkopolskie, udzielające

pianowych śnieżek, który będzie można

gościny (m.in. Bojanowscy, Grabowscy,

wykorzystać w konkursie rzucania do

To świątynia niezwykła. Wzniesiona

Turnowie, Morawscy). Książka przeznaczo-

celu. Później wszyscy wspólnie ubiorą

na początku ubiegłego stulecia na po-

na jest dla każdego gotowego do wyprawy

choinkę, która przed świętami stanie przy

znańskim Łazarzu, była ostoją polskości

i chłonnego wiedzy czytelnika, niezależnie

ul. Bułgarskiej.

w okresie zaborów i podczas II wojny

o tego czy jest uczniem, studentem, czło-

Równocześnie z mikołajkowymi atrakcja-

światowej. Książka jest kolejną publika-

wiekiem dorosłym, czy seniorem.

mi w Arenie odbędzie się Lech Cup U-12,

cją z serii Zabytki Poznania. Autorki, Zofia

¦  Na tropach Adama Mickiewicza

czyli rozgrywki jedenastoletnich adeptów

Kurzawa i Bolesława Krzyślak, opisują

w Wielkopolsce

piłkarskich czołowych klubów Europy.

historię kościoła i parafii. Publikacja jest

Autorzy: Jerzy Borowczyk, Zofia Dam-

Swój udział potwierdziły już drużyny

bogato ilustrowana zdjęciami Piotra Skór-

bek-Giallelis, Elżbieta Lijewska

Borussii Dortmund, Chelsea Londyn czy

nickiego oraz fotografiami archiwalnymi.

format 13 × 20 cm, 216 stron

Manchesteru United.

zobacz także na:

Książka ukazała się dzięki wsparciu

więcej informacji na

www.wmposnania.pl

finansowemu Fundacji Zakłady Kór-

www.lechpoznan.pl

oraz www.sklep.wmposnania.pl

nickie.

varia Maestro

które uczynił... I pobłogosławił Bóg ten

rzyć prawdziwy bestseller! Warsztaty

Historia milczenia

siódmy dzień i ustanowił go świętym, bo

przeznaczone są dla uczniów szkół śred-

Gdy wybuchła afera pe-

tego dnia przestał pracować po tym, jak

nich i studentów. W ich trakcie można

dofilska dyrygenta chó-

dokonał dzieła stworzenia.” (Rdz 2,1-3)

zapoznać się z dorobkiem wybitnych

ru Polskie Słowiki Woj-

Temat aktualnego numeru Zeszytów Kar-

twórców kultury popularnej, analizować

ciecha Kroloppa, mówił

melitańskich zatytułowany jest Pamiętaj,

artystyczne techniki angażowania uwagi

o tym cały kraj. Wiele

abyś dzień święty święci. Autorzy arty-

i twórczo je wykorzystywać w trakcie

osób zadawało sobie

kułów starają się wydobyć głębszy sens

pisania własnych tekstów. Jest także

wówczas pytanie: jak

znaczenia tego przykazania, które często

okazja do spotkania z gośćmi, którzy

to możliwe, że sprawa

redukowane jest jedynie do obecności na

opowiedzą, jak wygląda praca oficerów

wyszła na jaw dopiero

niedzielnej Eucharystii.

śledczych.

po wielu latach?

W 2014 r. cztery numery karmelitań-

Warsztaty odbywają się w kawiarni Bi-

Dziennikarz Gazety Wyborczej Marcin

skiego kwartalnika zostaną poświęcone

blioteki Raczyńskich, Al. Marcinkowskie-

Kącki w książce Maestro. Historia mil-

kolejnym przykazaniom: Będziesz miło-

go 23/24, wtorki, g. 17, (wstęp wolny).

czenia, prezentuje wynik prowadzonego

wał bliźniego swego jak siebie samego,

Prowadzenie dr Michał Larek, pracownik

przez 10 lat reporterskiego śledztwa, sta-

Czcij ojca swego i matkę swoją, Nie zabi-

Zakładu Kultury i Literatury Nowoczesnej

rając się dociec dlaczego ci, którzy wie-

jaj, Nie cudzołóż.

Instytutu Filologii Polskiej UAM.

dzieli – milczeli. Jak to możliwe, że ktoś

więcej na stronie

¦ Terminy warsztatów

bezkarnie przez lata niemal na oczach ca-

wydawnictwa Flos Carmeli

w grudniu i styczniu:

łego miasta krzywdzi, gwałci dzieci? Zło

www.floscarmeli.poznan.pl

2013 r. 3.12, 10.12, 17.12,

w czasach totalitarnych, w czasach masowego zagrożenia życia, systemowego

rozmaitości

2014 r. 7.01. 14.01, 21.01, 28.01 Więcej na www.bracz.edu.pl

szczucia i upodlania ludzi, zostało opisane. Ale okazuje się, że zło świetnie potrafi

Bądź jak Stieg Larsson

Tu jest mój dom

się odrodzić w tzw. normalnym świecie,

Biblioteka Raczyńskich zaprasza na

konkurs recytatorski w IX LO

nie za drutami obozu, nie pod lufą kara-

warsztaty twórczego i skutecznego pi-

Już po raz piąty IX Liceum Ogólnokształ-

binu. Doskonale się je hoduje w tempe-

sania z cyklu Projektujemy opowieść

cące im. Karola Libelta w Poznaniu

raturze pokojowej. Z książki wyłania się

kryminalną!

organizuje dla uczniów szkół ponadgim-

wielowymiarowy obraz sieci zależności,

nazjalnych konkurs recytatorski, którego

uwikłań, kłamstw i interesów, który spra-

tematem jest literatura poświęcona Po-

wił, że przez dziesięciolecia sprawa była

znaniowi i Wielkopolsce. Celem konkur-

zamiatana pod dywan.

su pod nazwą Tu jest mój dom – Poznań

¦ Maestro. Historia milczenia

i Wielkopolska w poezji jest popularyza-

Autor: Marcin Kącki

cja twórczości poetów związanych z Po-

Wydawca: AGORA SA

znaniem i Wielkopolską (m.in. Stanisława

Format: 135 x 210 mm, 320 stron

Barańczaka, Romana Brandstaettera, Nikosa Chadzinikolau, Łucji Danielewskiej,

Zeszyty Karmelitańskie

Dobry kryminał to taki, który potrafi bły-

Kazimiery Iłłakowiczówny). Jednak udział

nr 4 (65/2013) październik – grudzień

skawicznie zaintrygować, na trwałe opa-

w konkursie to także okazja do rozwi-

„I tak dopełnił Bóg

nować umysł, umiejętnie zarządzać emo-

nięcia zdolności recytatorskich, uczenia

stworzenia

nieba

cjami odbiorców. Przykłady? Chociażby

się rywalizacji w przyjaznej atmosferze,

i ziemi wraz z tym,

książki Stiega Larssona. Tworzenie tego

rozbudzenia wrażliwości na piękno poezji

co na nich było.

rodzaju tekstów jest skomplikowaną

oraz upowszechnianie kultury żywego

W siódmym dniu

sztuką opartą na wiedzy, doświadcze-

słowa wśród młodzieży. Finał konkursu

dopełnił Bóg dzieła,

niu i intuicji. Wniosek? Tego trzeba się

odbędzie się 5 grudnia o godz. 9 w gma-

nad którym pra-

nauczyć! Gdzie? Na zajęciach, podczas

chu szkoły przy ul. Warzywnej 24. Dla

cował.

Siódmego

których można wspólnie oglądać, czytać,

wyróżnionych uczestników przewidziane

dnia przestał pracować po całym dziele,

dyskutować, pisać, aby w końcu stwo-

są nagrody oraz dyplomy.

varia Seniorzy! Uwolnijcie książki!

kopolscy – inaczej, g. 18, Urząd Miasta

początek g. 11 na Starym Rynku przed

Bookcrossing dla seniorów

Poznania, pl. Kolegiacki 17

ratuszem

W Centrum Inicjatyw Senioralnych przy

¦ 12.12 z cyklu: Panie i panny miejskie

ul. Mickiewicza 9a na seniorów czeka

rzecz o białogłowach poznańskich i wiel-

¦ Grupa przewodników PoPoznaniu

półka z książkami, które można wziąć do

kopolskich, g. 18 Urząd Miasta Poznania,

zaprasza:

domu. A jeśli ktoś ma w swojej biblio-

pl. Kolegiacki 17

¦ 14.12 Katedra poznańska, g. 9 i 14,

teczce przeczytane książki, którymi chce

¦ Nie siedź w domu – chodź na wy-

zbiórka na placu przed katedrą

podzielić się z innymi, to dla nich również

cieczkę, zbiórka o g. 10:

¦ 28.12 Śladami powstania wielkopol-

znajdzie miejsce na półce w CIS. Book-

7.12 Garbary (od Wielkiej do Cytadeli),

skiego, g. 12 i 15, zbiórka przed ratu-

crossing jest dla wszystkich, niezależnie

skrzyżowanie ulic Wielkiej i Garbar

szem

od wieku.

14.12 Stara i nowa Kolegiata Farna, pl.

Wycieczki są prowadzone w konwen-

¦ Centrum Inicjatyw Senioralnych,

Kolegiacki przy koziołkach

cji Free Walking Tours, tzn. jeśli spacer

ul. Mickiewicza 9a, 60-833 Poznań, tel.

21.12 Poznańska secesja na Wildzie,

spodoba się uczestnikom, można podzię-

61 842 35 09, zapraszamy w g. 8-16.,

przed pomnikiem Powstańców Wielko-

kować przewodnikowi napiwkiem. Wię-

email: centrum@centrumis.pl, www.

polskich ul. Wierzbięcice

cej informacji: www.PoPoznaniu.pl.

centrumis.pl

28.12 Śladami powstania wielkopolskie-

¦ Czwartek literacki

go, przed pomnikiem Powstańców Wiel-

¦ Wystawa w Urzędzie Miasta

kopolskich ul. Wierzbięcice

¦ Marcin

Nowakowski.

Powstanie

wielkopolskie w prasie, filatelistyce, na

¦ 12.12 Powstanie styczniowe w tradycji narodowej, rozmawiają: Mariusz Bryl,

¦ XXI Przechadzki dla mieszkańców

medalach, otwarcie 27.12, g. 11.30.

Jerzy Fiećko i Przemysław Matusik, g. 18,

Poznania – jesień 2013. Zaprasza Koło

Wystawie towarzyszy pokaz munduru

Sala Czerwona pałacu Działyńskich

Przewodników PTTK im. Marcelego Mot-

kombatanckiego z okresu powojennego.

tego, tel./fax 61 853 03 97

Miejsce: hol na parterze Urzędu Miasta

¦ Towarzystwo Miłośników Miasta Po-

www.przewodnicy-pttk.org

Poznania, pl. Kolegiacki 17.

znania zaprasza na wykłady i wycieczki

¦ 29.12 – Szlakiem powstania wielko-

Varia

¦ 2.12 Marek Rezler: Powstańcy wiel-

polskiego od Starego Rynku do Cytadeli,

– oprac. Mateusz Malinowski

reklama

MIASTECZKO POZNAŃ pokazuje, jak ciekawy i dynamiczny jest żydowski świat. W numerze Zbigniew Pakuła rozmawia z Savyon Liebrecht i Amosem Ozem. Małgorzata Grzywacz pisze o wierszach Gabriele Markus. W Kliszach pamięci przywołujemy dwie fotografie z przedwojennego Koła. Katarzyna Granops omawia konwencję powieści inicjacyjnej w kobiecych wspomnieniach shoa takich autorek, jak m.in. Janina Bauman, Alina Margolis i Halina Birenbaum. Czy możliwa jest wizualność języka jidysz, pyta Piotr Piluk, dzieląc się swoimi spostrzeżeniami i fotograficzną dokumentacją. Berlińska dziennikarka Judith Kessler odwiedza wystawę w Muzeum Żydowskim i opowiada o ludzkich, poplątanych historiach, które próbowała wyjaśnić. W rozmowie z Albertem Stankowskim poznajemy historię portalu Wirtualny Sztetl. O problemach z tożsamością pisze Jakub Niweliński w artykule Nathana Birnbauma droga od ateizmu do tszuwy. Księgarzy z Tel Awiwu wspomina Ryszard Löw. Przypominamy Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie, omawiamy realizacje dramatów Hanocha Levina w poznańskim Teatrze Nowym i wystawę prac Erny Rosenstein w Galerii ArtStation (Stary Browar). Miasteczko Poznań jest dostępne w EMPIKA-ach i dobrych księgarniach. Wysyłka: miasteczkopoznan@gmail.com.

więcej na

kalendarium wydarzeń 1 grudnia (niedziela) Jabłonka Teatru Atofri Scena Nowa CK Zamek, g. 10.30 i 12 Szałaputki, reż. J. Ryl-Krystianowski Teatr Animacji, g. 11 i 13 Spotkanie na wystawie Nikodem Pajzderski, Joanna Bryl, Piotr Michałowski, O Pomniku Wdzięczności, jego idei, realizacji, ikonografii i o twórczości Kazimiery Pajzderskiej Muzeum Historii Miasta Poznania, g. 12 Warsztaty dla dzieci i rodziców wokół książki Ulfa Starka z ilustracjami Charlotte Ramel Cynamon i Trusia. Wierszyki o złości i radości Fundacja Mały Dom Kultury, g. 12.30 Panny z Wilka J. Iwaszkiewicza, reż. K. Rekowski Duża Scena Teatru Polskiego, g. 16.30 i 19 Pielgrzymka do miejsc śmiesznych – występ Kabaretu Neonówka Teatr Wielki, g. 16.30 i 19 Scena Republiki Rytmu: lata 80. – koncert charytatywny Blue Note Jazz Club, g. 17 Przystanek na pożądanie, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 17 i 19 Sex Guru – spektakl gościnny Teatr Muzyczny, g. 17 i 20 MaMa Peform, choreogr. M. Stokłosa Stary Browar, Studio Słodownia +3, g. 19 Sen nocy letniej W. Szekspira, reż. W. Kościelniak – pożegnanie z tytułem Duża Scena Teatru Nowego, g. 19

Koncert: Rachel Podger – skrzypce, Orkiestra Arte dei Suonatori Aula Nova, g. 19 Koncert: Coma klub Eskulap, ul. Przybyszewskiego 39, g. 19 Koncert: Hello Mark Klubokawiarnia Meskalina, g. 19 Festiwal Made In Chicago: koncert Chicago Woj-tet Scena na Piętrze, g. 19 Koncert: Zespół Drekoty Scena Główna klubu Dragon, g. 20 Festiwal Made In Chicago: koncert Liquid Soul Pawilon Nowa Gazownia, g. 21 31. Międzynarodowy Festiwal Filmów Młodego Widza Ale Kino! 1-8.12, www.alekino.com Otwarcie wystawy Wielkopolski Krzyż Powstańczy (czynna do 12.01.2014) Wielkopolskie Muzeum Wojskowe, Stary Rynek 9 2 grudnia (poniedziałek) III Akademicki Konkurs Klawesynowy – przesłuchania, 2-5.12 Aula Akademii Muzycznej, g. 10 Wystawa plakatu Verba Sacra 2000-2013 Biblioteka Uniwersytecka, g. 12 Spotkania z literaturą – cykliczna impreza dla niewidomych Biblioteka Raczyńskich, Al. Marcinkowskiego 23/24, Pokój Pracy Zespołowej, g. 17.30 Andropauza 2 – spektakl gościnny Teatr Muzyczny, g. 17.30 i 20.15 Czas Kultury w Bibliotece Raczyńskich: 12 opowieści żydowskich – promocja książki Anki Grupińskiej Biblioteka Raczyńskich,

grudzień 2013 pl. Wolności 19, sala 1, g. 18.00 Wykład Marka Rezlera Powstańcy wielkopolscy – inaczej Urząd Miasta, pl. Kolegiacki 17, g. 18 Z dzieckiem w świat wartości – warsztaty dla rodziców i nauczycieli, którym zależy na kształtowaniu u dzieci prawych i szlachetnych postaw księgarnia Z Bajki, g. 18 Koncert W krainie operetki w wykonaniu solisty Teatru Muzycznego Macieja Ogórkiewicza DK Stokrotka, g. 18 Wykład Małgorzaty Dziewulskiej Teatr Nowego Przymierza. Notatki o widzu CK Zamek Scena Nowa, g. 18 Fajfy o Szóstej – zajęcia taneczne dla początkujących Stary Browar, Studio Słodownia +3, g. 18 Koncert Najpiękniejsze arie Wolfganga Amadeusza Mozarta w wykonaniu solistów Teatru Wielkiego w Poznaniu Aula szkolna przy ul. Bydgoskiej 4, g. 18 Klub Krótkiego Kina: Filolodzy na ekranie – pokaz specjalny z okazji 25-lecia Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej UAM: Doktorant (1973), reż. E. Skórzewski; Obywatel B. (1990), reż. M. Nowakowski; Polonistka (1997), real. M. Jazdon CK Zamek Sala Kinowa, g. 19 Koncert z cyklu Gramy u Siebie: Live Act: Qlhead/ Luchos/Jago VJ, Support Adr CK Zamek Sala Wielka, g. 19 Moje podróże – recital Michała Bajora Teatr Wielki, g. 19 Koncert inaugurujący III Akademicki Konkurs Klawesynowy Aula Akademii Muzycznej, g. 19

3 grudnia (wtorek) Pan Maluśkiewicz i spółka wg J. Tuwima, reż. L. Chojnacki Teatr Animacji, g. 9.30 i 11.30 Koncert muzyki fletowej z udziałem uczniów POSM I st. nr 1 im. H. Wieniawskiego Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego, g. 15 Spotkanie Ideał męża wieku XIX – Józef Ignacy Kraszewski o Hipolicie Cegielskim. W 200. rocznicę urodzin Hipolita Cegielskiego Pracownia-Muzeum Józefa I. Kraszewskiego, g. 18 Z cyklu Seryjni Poeci spotkanie z Leszkiem Engelkingiem, Marcinem Ostrychaszem, Miłoszem Biedrzyckim; prowadzenie: Piotr Śliwiński CK Zamek Scena Nowa, g. 18 W 20-lecie debiutu – twórczość Ireny BanaszkiewiczNiedzielskiej; Marek Słomiak 45-lecie debiutu Próby liryczne CKSP Odnowa 1968 Klub Literacki Dąbrówka, g. 18 Orfeusz w piekle J. Offenbacha, reż. A. Hofman Teatr Muzyczny, g. 19 Lekcja E. Ionesco, reż. W. Szczepaniak Trzecia Scena Teatru Nowego, g. 19.30

4 grudnia (środa) Pan Maluśkiewicz i spółka wg J. Tuwima, reż. L. Chojnacki Teatr Animacji, g. 9.30 i 11.30 Origami anielskie warsztaty plastyczne prowadzone przez Ninę Badowską Biblioteka Raczyńskich, filia 20, ul. Słowackiego 28, g. 16-17 Kwaśne mleko M. Prześlugi, reż. U. Kijak Malarnia Teatru Polskiego, g. 17 Sztuka Kochania – spektakl gościnny kino Apollo, g. 18 i 21

kalendarium wydarzeń Koncert Niechęć Klubokawiarnia Meskalina, g. 19 Otwarcie wystawy rysunku i fotografii Katarzyny NapierałyRydz Opowieści (nie)znane ODK Pod Lipami, g. 19 Orfeusz w piekle J. Offenbacha, reż. A. Hofman Teatr Muzyczny, g. 19 Off: Premiery/Prezentacje: Press to reset the world, czyli rzeczy, których zazwyczaj nie robię w czwartki A. Wąsikowskiej i H. Ganjalyan Teatr Ósmego Dnia, g. 19 Koncert grupy Good Staff ODK Pod Lipami, g. 19 Lekcja E. Ionesco, reż. W. Szczepaniak Trzecia Scena Teatru Nowego, g. 19.30 Rokendrol albo mówi mi teściu, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 20 Koncert: zespół Tanghetto Blue Note Jazz Club, g. 20 Koncert: Paulina Grochowska Solo Performance Scena Małego Domu Kultury w klubie Dragon, g. 20

5 grudnia (czwartek)

www.miesiecznik.wdrodze.pl

Pan Maluśkiewicz i spółka wg J. Tuwima, reż. L. Chojnacki Teatr Animacji, g. 9.30 i 11.30

Kto się boi wysokiego C? – spektakl dla dzieci, reż. D. Anfelli Teatr Wielki – Sala Drabowicza, g. 12 Mikołajki dla dzieci – wspólna zabawa i spotkanie ze Świętym Mikołajem DK Stokrotka, g. 16 Promocja książki 35-lecie Muzeum Henryka Sienkiewicza. Ignacy Moś kolekcjoner, fundator zbiorów Biblioteka Raczyńskich, pl. Wolności 19, sala 1, g. 17 Spotkanie z cyklu Moje w internecie. Kulturowe debaty o własności intelektualnej: Hipsterzy za ladą? poprowadzą dr Magdalena Kamińska, Tomasz „Qlhead” Kułdo i Bogna Błażewicz Galeria Miejska Arsenał, g. 18 Kolacja na cztery ręce P. Barza, reż. O. Lubaszenko Scena Nowa Teatru Nowego, g. 18 Wieczór autorski Tadeusza Żukowskiego z okazji przyznania Złotej Książki Wincentego Różańskiego za całokształt twórczości PoemaCafe, g. 18.30 Orfeusz w piekle J. Offenbacha, reż. A. Hofman Teatr Muzyczny, g. 19 Off: Premiery/Prezentacje: Press to reset the world, czyli rzeczy, których zazwyczaj

grudzień 2013 nie robię w czwartki A. Wąsikowskiej i H. Ganjalyan Teatr Ósmego Dnia, g. 19 Kwaśne mleko M. Prześlugi, reż. U. Kijak Malarnia Teatru Polskiego, g. 19 Koncert: Enej Klub Eskulap, ul. Przybyszewskiego 40, g. 19 Koncert finałowy projektu: Rec.Poznań Klubokawiarnia Meskalina, g. 19 Koncert: zespół U Studni Blue Note Jazz Club, g. 19.30 Przystanek na pożądanie, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 20 Vitcatius, reż. T. Zajcher Teatr u Przyjaciół, g. 20.30

6 grudnia (piątek) Pan Maluśkiewicz i spółka wg J. Tuwima, reż. L. Chojnacki Teatr Animacji, g. 9, 10.30 i 12 Bajkowo i filmowo (Dzień Rodzinny), reż. A. Romański Teatr Muzyczny, g. 10 i 12.15 Ale Kino! Maluchy – seanse dla najmłodszych widzów w ramach festiwalu Ale Kino! Scena Wspólna Teatru Łejery i Centrum Sztuki Dziecka, g. 10.30, 11.30, 15.30, 16.30 i 19.30

Mozaika Teatru Atofri Stary Browar, Słodownia +2, g. 12 Kto się boi wysokiego C? – spektakl dla dzieci, reż. D. Anfelli Teatr Wielki – Sala Drabowicza, g. 12 Warsztaty rzemiosła artystycznego dla młodzieży – świąteczne ozdoby DK Stokrotka, g. 17 Teatr Młodego Widza – Mikołajki dla Dzieci: TeatRyle Kolędowa noc ODK Pod Lipami, g. 17 Spotkanie mikołajkowe dla dzieci w wieku 6-9 lat: zabawy, konkursy, wizyta Mikołaja MDK nr 3, g. 17.30 Cykl Kaligrafia – druga część cyklu warsztatowego dla osób dorosłych poświęconego kaligrafii Muzeum Narodowe, g. 18 Z cyklu Audioaktywni koncert Pyro Versions towarzyszący wystawie Piroerotomachia Galeria Miejska Arsenał, g. 18 Kolacja na cztery ręce P. Barza, reż. O. Lubaszenko Scena Nowa Teatru Nowego, g. 18 17. Festiwal Teatralny Maski: Kocha, lubi, szanuje Teatru Zielony Wiatrak (Gdańsk) Teatr Ósmego Dnia, g. 18

=0}&=(1, &=$6(0 &]\ GD VLÚ ĝ\Ê ZROQLHM" %ïRJRVïDZLRQH OHQLVWZR =DG\V]ND ] PRGOLWZÈ

/8%,} ),/0 %(= 08=<., 0LFKDï /RUHQF

35=(02& : 3,¥0,( ¥:,}7<0 NV SURI :DOGHPDU &KURVWRZVNL

kalendarium wydarzeń Koncert Mikołajkowy w wykonaniu uczniów i pedagogów Katedralnej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I st. w Poznaniu, koncertowi towarzyszy wystawa prac plastycznych Wandy Gostyńskiej Aula szkoły, ul. Filipińska 4, g. 18 Kochanie na Kredyt – spektakl gościnny kino Apollo, g. 18 i 21 Otwarcie wystawy Wojciech Kujawski. Rzeźba Galeria Miejska Mosina, g. 18.15 Wykład i premiera najnowszej książki Iwony MajewskiejOpiełko Logodydaktyka Jak odnaleźć swoją misję? Jak tworzyć wizję w życiu i w firmie? księgarnia Z Bajki, os. Przyjaźni 125, g. 18.30

17. Festiwal Teatralny Maski: Egzorcyści i terapeuci Teatru Automaton OT Maski, al. Niepodległości 26, g. 20 Koncert: Zespół Babadag Scena Małego Domu Kultury w klubie Dragon, g. 20 Nocne zwiedzanie Zamku CK Zamek Hol Wielki, g. 21 Festiwal Sztuki i Przedmiotów Artystycznych 6-8.12, www.mtp.pl hale MTP

7 grudnia (sobota)

Pro Sinfonika Folkoteka Młodego Człowieka: Zespół Folklorystyczny Wielkopolanie Aula UAM, g. 11 Och, Emil wg A. Lindgren, reż. L. Chojnacki Teatr Animacji, g. 11 i 13 Poranek literacki ze Świętym Mikołajem, który dary serca rozdaje księgarnia Z Bajki, os. Przyjaźni 125, g. 11 i 13 Cykl Muzealna Akademia Dziecięca Muzeum Narodowe, g. 11.15 Festiwalowa Szkoła Dykcyjna dla dzieci i młodzieży w ramach XIII Festiwalu Sztuki Słowa Verba Sacra DK Stokrotka, g. 12

Ogólnopolskie spotkanie filatelistów, organizator: klub Święty Gabriel Sala Stowarzyszenia Civitas Christiana ul. Kramarska 2, g. 9

Kto się boi wysokiego C? – spektakl dla dzieci, reż. D. Anfelli Teatr Wielki – Sala Drabowicza, g. 12

Hiob, mój przyjaciel Janusza Stolarskiego Scena Robocza, ul. Grunwaldzka 55, barak 1, g. 19

Zajęcia teatralne dla dzieci Teatr z kartki papieru, prowadzenie: Julia Szmyt-Krych CK Zamek Bawialnia, g. 10

Otwarcie wystawy na najpiękniejszą szopkę bożonarodzeniową Żłóbek wielkopolski Muzeum Etnograficzne, g. 17

Śluby panieńskie wg A. Fredry, reż. A.M. Szymańska i A. Szymczak Studio – Teatr Castingowy mplusm, g. 19

Wycieczka z przewodnikiem Garbary od Wielkiej do Cytadeli Skrzyżowanie ulic Wielkiej i Garbar, g. 10

Kolacja na cztery ręce P. Barza, reż. O. Lubaszenko Scena Nowa Teatru Nowego, g. 17

Warsztaty architektoniczne dla dzieci w wieku 7-12 lat Świecące domy MDK nr 2, g. 10-13.15

Wieczór śpiewu i poezji – inauguracja działalności studenckiego salonu wystawienniczego Ferwor STiSK, Green Way, ul. 23 Lutego 11, g. 18

Otwarcie wystawy fotografii Agnieszki Jęcz Portret chwili Galeria Centralne Oko Cyklonu, g. 19

uwaga! premiera! Portret, libretto A. Miedwiediew, kier. muz. T. Kozłowski, reż. D. Pountney Teatr Wielki, g. 19

Koncert mikołajkowy – Guitar Heaven PoemaCafe, g. 20

grudzień 2013

Warsztaty tworzenia biżuterii sutaszowej (kurs podstawowy) ODK Słońce, g. 10-16

V Maltański Koncert Charytatywny Gwiazda przed Gwiazdką: Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Łukasz Borowicz – dyrygent, Saleem Abboud Ashkar – fortepian Aula UAM, g. 19

Ale Kino! Maluchy – seanse dla najmłodszych widzów w ramach festiwalu Ale Kino! Scena Wspólna Teatru Łejery i Centrum Sztuki Dziecka, g. 10.30, 11.30, 15.30 i 16.30

Listy na wolność – w ramach projektu Wielkopolskie Rewolucje Trzecia Scena Teatru Nowego, g. 19.30

Warsztaty plastyczne z cyklu TworzyMy dla dzieci 3-5letnich z rodzicami: Kalendarz adwentowy MDK nr 3, g. 11

Rokendrol albo mówi mi teściu, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 18 Koncert dla wilnian Aula Nova, g. 18 Recital fortepianowy Jacka Kortusa: Józef Wieniawski i jego Mistrz Sala Biała Urzędu Miasta, g. 18 Koncert Chóru Dysonans Piwnica Duchowa, g. 19

uwaga! premiera! Mała narracja Wojciecha Ziemilskiego Scena Robocza, ul. Grunwaldzka 55, barak 1, g. 19 17. Festiwal Teatralny Maski: Czarnobyl Teatru Kryły Hałopa (Białoruś) Malarnia Teatru Polskiego, g. 19 uwaga! premiera! Dr@cula. Vagina dentata, reż. A. Biziuk Galeria Teatru Polskiego, g. 19 Koncert: Myslovitz Klub Eskulap, ul. Przybyszewskiego 41, g. 19 Listy na wolność – w ramach projektu Wielkopolskie Rewolucje Trzecia Scena Teatru Nowego, g. 19.30 Projekt Archiwum Ciała: Martin Nachbar – spektakl Urheben/Aufheben CK Zamek Sala Wielka, g. 20 Spektakl Romeo i Julia Cabaretu BB PoemaCafe, g. 20 Portret z magnolią, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 20 17. Festiwal Teatralny Maski: Hantio monodram Jacka Zawadzkiego OT Maski, al. Niepodległości 26, g. 20 uwaga! premiera! Volta Polskiego Teatru Tańca, choreogr. A. Adamczak, muzyka I. Borkowicz hala nr 2 MTP, g. 20 Senne łagodne prześwity, reż. K. Skibski, T. Zajcher Teatr u Przyjaciół, g. 20

8 grudnia (niedziela) Bajkowo i filmowo (Dzień Rodzinny), reż. A. Romański Teatr Muzyczny, g. 10 i 12.15

kalendarium wydarzeń Warsztaty tworzenia biżuterii sutaszowej (kurs zaawansowany) ODK Słońce, g. 10-18 Pan Satie Teatru Atofri Muzeum Archeologiczne, g. 11 i 12.30

Jezioro łabędzie, Moscow City Ballet Sala Ziemi, g. 15.30

Dr@cula. Vagina dentata, reż. A. Biziuk Galeria Teatru Polskiego, g. 19

Koncert Nad nami orzeł biały – poświęcony powstańcom 1863 i 1918 r. Sala Koncertowa, ul. Solna 12, g. 16

Koncert: Mela Koteluk Klub Eskulap, ul. Przybyszewskiego 42, g. 19

Och, Emil wg A. Lindgren, reż. L. Chojnacki Teatr Animacji, g. 11 i 13

Portret z magnolią, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 17

Babi Targ w Poznaniu CK Zamek, korytarze na parterze i I piętrze, g. 11-15

Kolacja na cztery ręce P. Barza, reż. O. Lubaszenko Scena Nowa Teatru Nowego, g. 17

O gromadzeniu pamiątek związanych z Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym opowie Eligiusz Tomkowiak Wielkopolskie Muzeum Wojskowe, g. 12 Kto się boi wysokiego C? – spektakl dla dzieci, reż. D. Anfelli Teatr Wielki – Sala Drabowicza, g. 12 Bajeczna Niedziela u Raczyńskich: Arkadiusz Janiczek zaprezentuje fragmenty wybranej książki dla dzieci Biblioteka Raczyńskich, pl. Wolności 19, sala 1, g. 12.30 Warsztaty wokół książki Åsy Lind Chusta babci dla dzieci w wieku 5-10 lat Fundacja Mały Dom Kultury, g. 12.30 Opowieść wigilijna – w ramach cyklu Nowy czyta dzieciom foyer Teatru Nowego, g. 15

grudzień 2013

Prelekcja prof. Jana Miodka – spotkanie organizowane w ramach obchodów 40-lecia miesięcznika W drodze Biblioteka Uniwersytecka, g. 18 Recital Krzysztofa Daukszewicza Teatr Muzyczny, g. 18 17. Festiwal Teatralny Maski: WTF!? AnonyMMous.org (Poznań) Teatr Ósmego Dnia, g. 18 Portret, libretto A. Miedwiediew, kier. muz. T. Kozłowski, reż. D. Pountney Teatr Wielki, g. 18 Noce i dnie Mikołaja Mikołajczyka – spektakl w ramach programu Wielkopolskie Rewolucje Stary Browar, Studio Słodownia +3, g. 19 Usta Angeliny, reż. M. Zagaiński Mój Teatr, g. 19

Koncert: Gówno, Brudne Dzieci Sida, Graveyard Drug Party Scena Główna klubu Dragon, g. 19 17. Festiwal Teatralny Maski: Toast Teatru Ba-Q OT Maski, al. Niepodległości 26, g. 20 XL. Polski Teatr Tańca wczoraj i dziś. Odcinek IX hala nr 2 MTP, g. 20 uwaga! premiera! Volta Polskiego Teatru Tańca, choreogr. A. Adamczak, muzyka I. Borkowicz hala nr 2 MTP, g. 20 Koncert: zespół Armia Podróż na Wschód Blue Note Jazz Club, g. 20

9 grudnia (poniedziałek)

XV spotkanie z arcydziełem – Rękopiśmienny kodeks z białoruską wersją legendy o Tristanie i Izoldzie, XVI-XVII w. Biblioteka Raczyńskich, pl. Wolności 19, sala 1, g. 18 Wykład Romana Pawłowskiego o Kretakorze CK Zamek Sala Prób, g. 18 Fajfy o Szóstej – zajęcia taneczne dla początkujących Stary Browar, Studio Słodownia +3, g. 18 Klub Obieżyświatów Rowerowa korona gór Polski – prelekcja i pokaz zdjęć Agnieszki Korpal ODK Pod Lipami, g. 19 Przegląd spektakli telewizyjnych Izabelli Cywińskiej: Stanisław Brzozowski Milczenie (real. 1978) CK Zamek Sala Kinowa, g. 19 Noce i dnie Mikołaja Mikołajczyka – spektakl w ramach programu Wielkopolskie Rewolucje Stary Browar, Studio Słodownia +3, g. 19

Dziadek do orzechów – spektakl Szkoły Tańca i Baletu Fouette Teatr Muzyczny, g. 10, 12 i 17

Zimowe piosenki – koncert Andrzeja Piasecznego Teatr Wielki, g. 19

Pierwszy dzień prac wideo teatru Kretakora CK Zamek Sala Prób, g. 12-20

Koncert Ach, te tańce: Orkiestra Sinfonietta, Monika Stefaniak – dyrygent Aula Nova, g. 19

Otwarcie wystawy Wojciech Duda. Nowe prace Galeria AT, g. 18

Koncert: Wojtek Więckowski Wieczór w czterech aktach Blue Note Jazz Club, g. 20

Poznań, ul. Ratajczaka 44 (Arkadia) tel. 61 851 96 45, 61 19431 e-mail: centrum@cim.poznan.pl czynne: pon.-pt. 10-19, sob. 10-17 24 i 31.12, g. 10-13, 25 i 26.12 zamkniete

informacje | bilety | przewodniki | mapy w w w . c i m . p o z n a n . p l

Centrum Informacji Turystycznej Stary Rynek 59/60, tel. 61 852 61 56 e-mail: it@cim.poznan.pl pon.-pt. g. 10-18, sob.-niedz. g. 10-17

24 i 31.12, g. 10-13, 25 i 26.12 zamkniete • i nformacja o mieście i regionie • u sługi przewodnickie i wycieczki po Poznaniu • wydawnictwa i pamiątki

kalendarium wydarzeń 10 grudnia (wtorek) Dziewczynka z zapałkami H. Ch. Andersena, reż. W. Janicki Teatr Muzyczny, g. 10 i 12.15 Projekcja filmu Séraphine w j. francuskim Szkoła Języka Francuskiego UAM, g. 15 Spotkanie z: Piotrem Wołyńskim, Norbertem Skupniewiczem, Joanną Adamczewską, Piotrem Kurką i Krystyną Piotrowską w ramach projektu Rysunek w sztuce współczesnej Aula Uniwersytetu Artystycznego, g. 17.30 Spotkanie z Marianną Michałowską z cyklu Przyjemności fotografii – Fotografia i science fiction Galeria Miejska Arsenał, g. 18 Hamlet W. Szekspira, reż. P. Szkotak Malarnia Teatru Polskiego, g. 18 Portret, libretto A. Miedwiediew, kier. muz. T. Kozłowski, reż. D. Pountney Teatr Wielki, g. 19 Lepiej tam nie idź – w ramach projektu Wielkopolskie Rewolucje Scena Nowa Teatru Nowego, g. 19.30 Koncert charytatywny Blue Note Jazz Club, g. 20 11 grudnia (środa) Piotruś i wilki S. Prokofiewa, kier. muz. A. Gref, reż. I. Pasińska Teatr Wielki, g. 12 Wernisaż wystawy prac plastycznych dzieci i dorosłych To My, Mieszkańcy Podolan oraz koncert kolęd w wykonaniu Piotra Kuźniaka STiSK, Galeria 2 piętro, ul. Druskienicka 32, g. 15.30

grudzień 2013

Origami anielskie warsztaty plastyczne prowadzone przez Ninę Badowską Biblioteka Raczyńskich, filia 20, ul. Słowackiego 28, g. 16-17

Wykład Barbary Judkowiak: Błogosławiona Natalia Tułasiewicz czyta św. Teresę z Avila Piwnica Duchowa, g. 19.30

Oprowadzania kuratorskie po wystawie Piroerotomachia Galeria Miejska Arsenał, g. 17

Poper. Komedia z piosenkami J. Levina, reż. A. Nowicka Scena Nowa Teatru Nowego, g. 19.30

Spotkanie z: Piotrem Wołyńskim, Norbertem Skupniewiczem, Joanną Adamczewską, Piotrem Kurką i Krystyną Piotrowską w ramach projektu Rysunek w sztuce współczesnej Aula Uniwersytetu Artystycznego, g. 17.30 Spotkanie z Krzysztofem Kryzą Galilea – śladami Jezusa Chrystusa Biblioteka Raczyńskich, filia 12, ul. Arciszewskiego 27, g. 17.30 Gala Komiksowej Jesieni Biblioteka Raczyńskich, pl. Wolności 19, sala 5, g. 18 Oprowadzania kuratorskie po wystawie Instant curiosities Galeria Miejska Arsenał, g. 18 Hamlet W. Szekspira, reż. P. Szkotak Malarnia Teatru Polskiego, g. 18 Wieczór Akademicki w Willi Wśród Róż – koncert z udziałem Studentów i Pedagogów poznańskiej Akademii Muzycznej Salon Muzyczny – Muzeum Feliksa Nowowiejskiego, g. 18 Lekcja muzyki dla młodzieży Lekcja słuchania – Lutosławski: koncert – wykład – dyskusja o życiu i twórczości Witolda Lutosławskiego przygotowane przez młodych artystów CK Zamek Sala pod Zegarem, g. 18 Dni muzyki Paula Hindemitha cz. I Aula Nova, g. 19 XI PeStKa, czyli Trzecie Poznańskie Spotkanie Kabaretowe ODK Pod Lipami, g. 19

Koncert: Świetliki Blue Note Jazz Club, g. 20

12 grudnia (czwartek) Klub Seniora – spotkanie opłatkowe DK Stokrotka, g. 12 Wykład i warsztaty prof. Marka Toporowskiego z Akademii Muzycznej w Katowicach Czy strojenie i strojenie się to dwie różne sprawy? Sala Kameralna Akademii Muzycznej, g. 15.15 Warsztaty plastyczne dla dzieci z Mario Grassem księgarnia Z Bajki, g. 16.30 Wieczór świąteczno-wigilijny Oczekując pięknej nocy przygotowany dla młodzieży Warsztatów Terapii Zajęciowej Śmiałek DK Stokrotka, g. 17 Wykład Czy można zobaczyć i pokazać prawo? wygłosi prof. UAM Andrzej Gulczyński z Wydziału Prawa i Administracji UAM CK Zamek Hol Balkonowy, g. 18 Czwartek literacki Powstanie styczniowe w tradycji narodowej, rozmawiają: M. Bryl, J. Fiećko i P. Matusik Stary Rynek 78/79, g. 18 Wykład z cyklu Panie i panny miejskie. Rzecz o białogłowach poznańskich i wielkopolskich Urząd Miasta, pl. Kolegiacki 17, g. 18 Wykład Piotra Szaradowskiego z cyklu Haute couture i kobiety: Madeleine Vionnet – Balenciaga w spódnicy Dom Bretanii, g. 18.30

Wieczór poetycki Andrzeja Simona promujący najnowszy tomik poety Motyl PoemaCafe, g. 18.30 Trup E. Coble’a, reż. P. Szkotak Duża Scena Teatru Polskiego, g. 19 Wesele Figara W. A. Mozarta, kier. muz. Z. Graca Teatr Wielki, g. 19 Koncert: Skubas Klubokawiarnia Meskalina, g. 19 Poper. Komedia z piosenkami J. Levina, reż. A. Nowicka Scena Nowa Teatru Nowego, g. 19.30 Koncert: Janusz „Yanina” Iwański – The Beatles Acoustic Plus Blue Note Jazz Club, g. 19.30 Rokendrol albo mówi mi teściu, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 20 Niebostrzyg, reż. T. Zajcher Teatr u Przyjaciół, g. 20 13 grudnia (piątek) Pierwszy dzień instalacji Tino Sehgala This is Exchange CK Zamek Tuba w Holu Głównym, g. 14-22 Popołudnia literackie: Legenda o Świętym Mikołaju Księgarnia Między Słowami, Klub Kopernik, ul. Galileusza 8, 1 piętro, g. 17-18.30 Warsztaty plastyczne ozdób świątecznych dla dzieci ze szkół podstawowych MDK nr 3, g. 17.30 Koncert zespołu Good Staff Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna Suchy Las, g. 18.30 Maskarada – spektakl na motywach Balu w Operze Juliana Tuwima, reż. K. Golaszanka Scena Wspólna Teatru Łejery i Centrum Sztuki Dziecka, g. 18.30

kalendarium wydarzeń Jeżyce Story. Posłuchaj miasta: Buntownicy, reż. M. Wierzchowski Trzecia Scena Teatru Nowego, g. 18.30 Cykl Piątkowy wieczór w muzeum, Teresa Michałowska-Barłóg, Teatr i scenografia w twórczości Zbigniewa Kai Muzeum Narodowe, g. 19 Polish Reality Science Fiction Teatru Bez Vat Aula Artis, g. 19 17. Festiwal Teatralny Maski: Wszawa elegia Teatru Fuzja OT Maski, al. Niepodległości 26, g. 19 Baron cygański J. Straussa – wznowienie!, reż. D. Kustosik/A. Hofman Teatr Muzyczny, g. 19 Off: Premiery/Prezentacje: Lala B. Songin i A. Gronowskiej Teatr Ósmego Dnia, g. 19

Koncert: Stare Dobre Małżeństwo Aula UAM, g. 19 Przystanek na pożądanie, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 20 Jazz Top w Blue Note: Kevin Mahogany z zespołem Blue Note Jazz Club, g. 20 Koncert: Muchy Pod Minogą, g. 20 II eliminacja XII Festiwalu Zostań Gwiazdą Kabaretu Scena na Piętrze, ul. Masztalarska 8, g. 20 Koncert Piotra Kuźniaka PoemaCafe, g. 20

14 grudnia (sobota) Wycieczka PoPoznaniu Katedra poznańska plac przed katedrą, g. 9 i 14

Trup E. Coble’a, reż. P. Szkotak Duża Scena Teatru Polskiego, g. 19

Zajęcia teatralne dla dzieci Przestrzeń bajki, prowadzenie: Małgorzata Siekanko, Paulina Wielgosz-Konewka CK Zamek Bawialnia, g. 10

Jezioro łabędzie P. Czajkowskiego, choreogr. K. Greve, kier. muz. A. Nagórka Teatr Wielki, g. 19

Wycieczka z przewodnikiem Stara i nowa kolegiata farna pl. Kolegiacki przy koziołkach, g. 10

Koncert: Indios Bravos Klub Eskulap, ul. Przybyszewskiego 43, g. 19

Warsztaty z designu dla dzieci w wieku 7-12 lat W składzie porcelany MDK nr 2, g. 10-13.15

Koncert: Kev Fox & The Last Dance Klubokawiarnia Meskalina, g. 19

Sucholeska Noelka Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna Suchy Las, g. 10-20

grudzień 2013 Podwójne Czytanki: Bajki dla duszy, spotkanie z autorką książki Marią Tibbar księgarnia Między Słowami, biblioteka Szkoły Podstawowej nr 7, os. Kopernika, parter, g. 10.30 i 12 Warsztaty plastyczne z cyklu TworzyMy dla dzieci 3-5-letnich z rodzicami: Ozdoby choinkowe MDK nr 3, g. 11 Dziwne Zwierzęta Teatru Sytuacje Grupa Fundacja Mały Dom Kultury, g. 11 i 13 Poranek literacki z Pettsonem i Findusem, który czeka na prawdziwego Świętego Mikołaja księgarnia Z Bajki, os. Przyjaźni 125, g. 11 i 13 Cykl Sito Sztuk – magiczny czas! to zajęcia plastyczne dla dzieci w wieku od 5 do 10 lat Muzeum Narodowe, g. 11.15 Krakowski Salon Poezji Anny Dymnej Teatr Muzyczny, g. 12 Klub dyskusyjny Art Forum, Joanna Bryl, Wenecki gabinet osobliwości, oraz O 55. Biennale Sztuki w Wenecji Muzeum Narodowe, g. 12.30

Cykl Kreatywni, warsztaty plastyczno-projektowe dla gimnazjalistów i licealistów Muzeum Narodowe, g. 15 Spotkanie weekendowe Nurbakat na rozdrożach Kirgistanu – zdjęcia z wyprawy Agata Ożarowska-Nowicka Ogród Botaniczny, g. 16 Cykl Muzeum Sztuk Użytkowych. Ku nowej ekspozycji. Pamiątki napoleońskie, Muzeum Narodowe, g. 16 Szczaw, frytki Z. Egressy’ego, reż. P. Kaźmierczak Malarnia Teatru Polskiego, g. 17 Dr@cula. Vagina dentata, reż. A. Biziuk Galeria Teatru Polskiego, g. 17 17. Festiwal Teatralny Maski: Próżne Teatru Circus Ferus OT Maski, al. Niepodległości 26, g. 18 Baron cygański J. Straussa – wznowienie!, reż. D. Kustosik/A. Hofman Teatr Muzyczny, g. 18 432. Koncert Poznański Nasi Goście: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Łódzkiej, Wojciech Rodek – dyrygent, Markus Schirmer – fortepian Aula UAM, g. 18 Jeżyce Story. Posłuchaj miasta: Buntownicy, reż. M. Wierzchowski Trzecia Scena Teatru Nowego, g. 18.30

Oni naprawdę zbudowali drugi Poznań Wspomnienia poznańskich architektów z lat 1945-2005 w pięknie wydanej i bogato ilustrowanej książce Projekt – miasto wkrótce w poznańskich księgarniach i na sklep.wmposnania.pl

kalendarium wydarzeń Spektakl rapsodyczny Pieśń o Bogu ukrytym Karola Wojtyły Piwnica Duchowa, g. 19 Monodram Marcina Kwaśnego Scena Wspólna Teatru Łejery i Centrum Sztuki Dziecka, g. 19 uwaga! premiera! Wiśniowy sad A. Czechowa, reż. I. Cywińska Duża Scena Teatru Nowego, g. 19

Zajęcia Palcem po mapie dla dzieci od lat 6 na temat Finlandii pt. Gdzie mieszka Święty Mikołaj? Muzeum Narodowe, g. 12

Szczaw, frytki Z. Egressy’ego, reż. P. Kaźmierczak Malarnia Teatru Polskiego, g. 17 Dr@cula. Vagina dentata, reż. A. Biziuk Galeria Teatru Polskiego, g. 17 Koncert Moja Muzyka/edycja # 21, Grażyna Grobelna Przezroczysta, wystąpią: Grażyna Grobelna – słowo, ruch, fortepian, Tadeusz Sudnik – live electronics, Ksawery Wójciński – kontrabas CK Zamek Sala pod Zegarem, g. 18

Jezioro łabędzie P. Czajkowskiego, choreogr. K. Greve, kier. muz. A. Nagórka Teatr Wielki, g. 19

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie Wielkopolski Krzyż Powstańczy. 95. rocznica powstania wielkopolskiego 1918-1919, kurator Jarosław Łuczak Wielkopolskie Muzeum Wojskowe, g. 12

Koncert: Farewell Dark Years: Armagedon, Blast Rites, Therapy of Pain, Mortis Dei Blue Note Jazz Club, g. 19

Baron cygański J. Straussa – wznowienie!, reż. D. Kustosik/A. Hofman Teatr Muzyczny, g. 12

Stille Harakiri Farmers, reż. Wojtek Klimczyk Stary Browar, Studio Słodownia +3, g. 19

Ściana.banana – gościnny spektakl dla dzieci w ramach cyklu Prezentacje dla (naj) młodszych Scena Nowa Teatru Nowego, g. 12-15

Przystanek na pożądanie, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 19

Off: Premiery/Prezentacje: Lala B. Songin i A. Gronowskiej Teatr Ósmego Dnia, g. 19

17. Festiwal Teatralny Maski: Procesy Teatru Usta Usta Republika Sztuki Tłusta Langusta, ul. Gwarna 11, g. 19-22 Trup E. Coble’a, reż. P. Szkotak Duża Scena Teatru Polskiego, g. 19.30 Projekt nie jesteś mi obojętny: Odsłona 06 #CoTrawiOdŚrodka, Kretakor – spektakl Corruption CK Zamek Sala Wielka, g. 20 Randka w ciemno, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 20

15 grudnia (niedziela) Świąteczne Pudełko – spektakl gwiazdkowy dla dzieci Studia Teatralnego Blum Concordia Design, ul. Zwierzyniecka 3, g. 10 i 11.30

Grabski, Nasze skarby muzealne rosną dalej. Muzeum Wielkopolskie w pieczy Nikodema Pajzderskiego Muzeum Historii Miasta Poznania, g. 12

grudzień 2013

Zwiedzanie zamku z przewodnikiem CK Zamek Hol Wielki przy czerwonej tubie, g. 12-20 Warsztaty dla dzieci w wieku 4-10 lat W oczekiwaniu na święta Fundacja Mały Dom Kultury, g. 12.30 Comiesięczne spotkanie z cyklu Ogródek poetycki Ogród Botaniczny, g. 16 Usta Angeliny, reż. M. Zagaiński Mój Teatr, g. 17

Lulajka Teatru Atofri sala 218 CK Zamek, g. 10.30 i 12

uwaga! premiera! Bajka o Misiu i Myszce M. Podbylskiej, reż. A. Romański Teatr Animacji, g. 17

Spotkanie na wystawie Nikodem Pajzderski, Tadeusz

Koncert Jerzego Połomskiego Teatr Muzyczny, g. 17

Traviata G. Verdiego, reż. M. Weiss-Grzesiński Teatr Wielki, g. 18

Wiśniowy sad A. Czechowa, reż. I. Cywińska Duża Scena Teatru Nowego, g. 19 Koncert: Łąki Łan Blue Note Jazz Club, g. 19

Moje życie, twoje życie spektakl muzyczny w wyk. wokalistki i kompozytorki Doroty Żmijewskiej z udziałem aktora Witolda Dębickiego Estrada Poznańska, g. 19 Przegląd spektakli telewizyjnych Izabelli Cywińskiej: Jerzy Andrzejewski Ciemności kryją ziemię (real. 1986) CK Zamek Sala Kinowa , g. 19 Opera w Bazarze Poznańskim – występ Teatru Wielkiego Bazar, ul. Paderewskiego 7, g. 19 Koncert z cyklu Poniedziałki w Akademii: wystąpią studenci i pedagodzy Akademii Muzycznej w Poznaniu, w programie muzyka adwentowa Aula Nova, g. 19 Koncert: Hayp – How Are You Pitcairn (Wlk. Brytania) Blue Note Jazz Club, g. 20 Koncert w ramach festiwalu Nowy Wiek Awangardy: zespół Hera (Zimpel/Postaremczak/ Wójciński/Szpura) Scena Małego Domu Kultury w klubie Dragon, g. 20

17 grudnia (wtorek)

Trup E. Coble’a, reż. P. Szkotak Duża Scena Teatru Polskiego, (spektakl z tłum. na j. migowy) g. 19.30

Bajka o Misiu i Myszce M. Podbylskiej, reż. A. Romański Teatr Animacji, g. 9.30 i 11.30

Koncert Zespołu Muzyki Dawnej Anonymous Piwnica duchowa, g. 20

Otwarcie wystawy: Polski plakat filmowy 1947-1988 w zbiorach Wielkopolskiego Muzeum Walk Niepodległościowych Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, g. 17

16 grudnia (poniedziałek) Fajfy o Szóstej – zajęcia taneczne dla początkujących Stary Browar, Studio Słodownia +3, g. 18 Świąteczne impresje poetyckie z udziałem Wiesława Komasy, o. Wacława Oszajcy oraz Katarzyny Klebby. Biblioteka Raczyńskich, pl. Wolności 19, sala 1, g. 18

Opowieści Wigilijne, dyr. R. Labakhua Teatr Muzyczny, g. 19 Wiśniowy sad A. Czechowa, reż. I. Cywińska Duża Scena Teatru Nowego, g. 19

kalendarium wydarzeń Dr@cula. Vagina dentata, reż. A. Biziuk Galeria Teatru Polskiego, g. 19

źródeł archeologiczno-architektonicznych Muzeum Archeologiczne, g. 11

Traviata G. Verdiego, reż. M. Weiss-Grzesiński Teatr Wielki, g. 19

Peter Pan ON ICE, widowisko na lodzie hala Arena, g. 14.30 i 18

Dni muzyki Paula Hindemitha cz. II Aula Nova, g. 19

Otwarcie wystawy Barbara Pilch. Stracone/Ocalone Galeria Miejska Arsenał, g. 18

Koncert z cyklu Arcydzieła kameralistyki Aula Akademii Muzycznej, g. 19

Otwarcie wystawy Anna Maria Brandys (instalacja), Jakub Malinowski (malarstwo), Jerzy Muszyński (obiekty) Galeria Profil, g. 18

Projekt Terror: Dark Comedy Show Klubokawiarnia Meskalina, g. 19 Pokaz filmu Drzewo życia (reż. Terrence Malik) Piwnica Duchowa, g. 19 KLUSKA, czyli KLUbowe Spotkania KAbaretowe w pełni improwizowane Blue Note Jazz Club, g. 19.30 18 grudnia (środa)

Comiesięczne spotkanie poznańskiej Grupy OTOP z cyklu Ptaki dla laika i przyrodnika Ogród Botaniczny, g. 18 Spotkanie wigilijne w ramach projektu Pośrodku Śródki plac przed kościołem pw. św. Małgorzaty, g. 18 Koncert Kolędy na jazzowo Julia Sawicka Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna Suchy Las, g. 19

Bajka o Misiu i Myszce M. Podbylskiej, reż. A. Romański Teatr Animacji, g. 9.30 i 11.30

Wiśniowy sad A. Czechowa, reż. I. Cywińska Duża Scena Teatru Nowego, g. 19

Opowieści Wigilijne, dyr. R. Labakhua Teatr Muzyczny, g. 10 i 19

Dr@cula. Vagina dentata, reż. A. Biziuk Galeria Teatru Polskiego, g. 19

Wykład Ogrzewanie w klasztorze pocysterskim w Bierzwniku na podstawie

Koncert muzyki fortepianowej Aula Nova, g. 19

grudzień 2013 Koncert: Marek Jakubowski Trio Blue Note Jazz Club, g. 20

Wiśniowy sad A. Czechowa, reż. I. Cywińska Duża Scena Teatru Nowego, g. 19

19 grudnia (czwartek) Bajka o Misiu i Myszce M. Podbylskiej, reż. A. Romański Teatr Animacji, g. 9.30 i 11.30 Opowieści Wigilijne, dyr. R. Labakhua Teatr Muzyczny, g. 10 i 19

Koncert muzyki fortepianowej Biało-czarne czwartki Aula Nova, g. 19

Dziadek do orzechów P. Czajkowskiego, choreogr. S. Woźniak, kier. muz. W. Lemko Teatr Wielki, g. 11 i 18

Koncert: C.O.D. Blue Note Jazz Club, g. 19.30

Piękna i Bestia ON ICE, widowisko na lodzie hala Arena, g. 14.30 i 18

Appendix, reż. T. Zajcher Teatr u Przyjaciół, g. 20

Wykład Macieja Szymaniaka Wokół Bajki zimowej Ferdynanda Ruszczyca Hol Balkonowy CK Zamek, g. 18 Mistrz i Małgorzata M. Bułhakowa, reż. G. Lifanow Duża Scena Teatru Polskiego, g. 18 Koncert z cyklu Czwartki z muzyką dawną Aula Akademii Muzycznej, g. 18 Rudolf Czerwononosy świąteczny spektakl baletowo-akrobatyczny Aula im. Czajkowskiego w Szkole Baletowej Anny Niedźwiedź ul. Mansfelda 4, g. 18

Azalia

109. Koncert Targowy Rozmowa z medium: Marcin Masecki – prowadzenie zespołów, pianino, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Słupcy, Jan Jasiński – kapelmistrz Aula UAM, g. 19

20 grudnia (piątek) Bajka o Misiu i Myszce M. Podbylskiej, reż. A. Romański Teatr Animacji, g. 9.30 i 11.30 Opowieści Wigilijne, dyr. R. Labakhua Teatr Muzyczny, g. 10 i 19 Dziadek do orzechów P. Czajkowskiego, choreogr. S. Woźniak, kier. muz. W. Lemko Teatr Wielki, g. 11 i 18 Popołudnia literackie: Boże Narodzenie w Bullerbyn Księgarnia Między Słowami, Klub Kopernik, ul. Galileusza 8, 1 piętro, g. 17-18.30

2014

w nowym numerze rowertouru

reklama

ul. Św. Marcin 34 tel. 61 853 24 42 czynna codziennie w g. 12-22.30

nowość! Kalendarz na 2014 r. Dawny Poznań na kartach pocztowych już w sprzedaży: sklep.wmposnania.pl Salon Posnania poznańskie księgarnie

• bogate menu • dania na wynos dowóz gratis

Dawny Poznań na kartach pocztowych

kalendarium wydarzeń Cykl Kaligrafia – trzecia część cyklu warsztatowego dla osób dorosłych poświęconego kaligrafii Muzeum Narodowe, g. 18 Mistrz i Małgorzata M. Bułhakowa, reż. G. Lifanow Duża Scena Teatru Polskiego, g. 18 Koncert kolęd w wykonaniu uczniów i pedagogów POSM, Aula przy ul. Bydgoskiej 4, g. 18 Cykl Piątkowy wieczór w muzeum, Irena Przymus, Barbara Górecka, Plakat i małe formy graficzne – artyzm codzienności Muzeum Narodowe, g. 19 Prezentacja Antologii wierszy bożonarodzeniowych Piwnica Duchowa, g. 19 Rokendrol albo mówi mi teściu, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 20 Koncert: Yerlam Blue Note Jazz Club, g. 20

21 grudnia (sobota) Zajęcia teatralne dla dzieci Teatr z kartki papieru, prowadzenie: Julia Szmyt-Krych CK Zamek Bawialnia, g. 10 Wycieczka z przewodnikiem Poznańska secesja na Wildzie Zbiorka przed pomnikiem Powstańców Wielkopolskich, ul. Wierzbięcice, g. 10 Podwójne Czytanki: Wierzcie w Mikołaja (nowość wydawnictwa Zakamarki) Księgarnia Między Słowami, biblioteka Szkoły Podstawowej nr 7, os. Kopernika, parter, g. 10.30 i 12 Warsztaty plastyczne z cyklu TworzyMy dla dzieci 3-5-letnich z rodzicami: Szopka Świąteczna MDK nr 3, g. 11

Wielkopolska opowieść wigilijna, zajęcia dla dzieci o tradycjach bożonarodzeniowych Rezerwat Archeologiczny Genius loci, g. 11 Bajka o Misiu i Myszce M. Podbylskiej, reż. A. Romański Teatr Animacji, g. 11 i 13 Dziadek do orzechów P. Czajkowskiego, choreogr. S. Woźniak, kier. muz. W. Lemko Teatr Wielki, g. 11 i 18 Cykl Świat obrazów Aleksander Gierymski, Luwr (Brama do Palace du Carrousel – Paryż), 1892, wykład wygłosi dr Michał Haake (UAM) Muzeum Narodowe, g. 11.15 Opowieści Wigilijne, dyr. R. Labakhua Teatr Muzyczny, g. 12 i 19 Cykl Dekoder – warsztaty interpretacji sztuki, Girolamo Siciolante da Sermoneta, Opłakiwanie, ok. 1540-50, prowadzenie Agnieszka Szwachła Muzeum Narodowe, g. 16 Koncert: Zespół Epithalamion Poprzecznych Fletów Renesansowych kościół Łaski Bożej, ul. Obozowa 5, g. 17 Koncert świąteczny Skowronki na Boże Narodzenie, wystąpią: Chóry Dziewczęce: Małe Skowronki i Skowroneczki pod dyrekcją Julii Łynszy, Skowronki pod dyrekcją Alicji Szelugi, Czesław Łynsza – fortepian, Beata Polak – instrumenty perkusyjne CK Zamek Sala Wielka, g. 18 Rokendrol albo mówi mi teściu, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 18 Mistrz i Małgorzata M. Bułhakowa, reż. G. Lifanow Duża Scena Teatru Polskiego, g. 18

grudzień 2013 Poper. Komedia z piosenkami J. Levina, reż. A. Nowicka Scena Nowa Teatru Nowego, g. 19.30 Przystanek na pożądanie, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 20 Koncert D-Kolt Blue Note Jazz Club, g. 20

22 grudnia (niedziela) uwaga! premiera! Czy umiesz gwizdać Johanno? – spektakl dla szkół podstawowych Scena Wspólna Teatru Łejery i Centrum Sztuki Dziecka, g. 10 i 12 Nadzwyczajna Niedziela w księgarni Z Bajki księgarnia Z Bajki, g. 10-14 Bajka o Misiu i Myszce M. Podbylskiej, reż. A. Romański Teatr Animacji, g. 11 i 13 Dziadek do orzechów P. Czajkowskiego, choreogr. S. Woźniak, kier. muz. W. Lemko Teatr Wielki, g. 11 i 18 Zastępstwo, reż. M. Zgaiński, Mój Teatr, g. 17 Mistrz i Małgorzata M. Bułhakowa, reż. G. Lifanow Duża Scena Teatru Polskiego, g. 18 Koncert: Arte dei Suonatori, Poznański Chór Chłopięcy, Jacek Sykulski – dyrygent, soliści w programie oratorium Mesjasz G. F. Haendla, Aula UAM, g. 18 Randka w ciemno, reż. M. Zgaiński, Mój Teatr, g. 19 Koncert: Harlem Gospel Choir Sala Ziemi g. 19 Poper. Komedia z piosenkami J. Levina, reż. A. Nowicka Scena Nowa Teatru Nowego, g. 19.30

23 grudnia (poniedziałek) Pierwszy dzień wystawy fotografii Janusza Kostrzewskiego Jagódkowe kamienie i inne Galeria Obok

24 grudnia (wtorek) Wigilia Bożego Narodzenia 25 grudnia (środa) Boże Narodzenie 26 grudnia (czwartek) VI Poznańskie Kolędowanie: Chór Dziewczęcy Skowronki kościół pw. Najświętszej Bogarodzicy Maryi, os. Stare Żegrze, g. 19 VI Poznańskie Kolędowanie: Poznański Chór Katedralny kościół pw. św. Ojca Pio, ul. M. Wańkowicza, g. 19.15

27 grudnia (piątek) Uroczystości z okazji 95. rocznicy wybuchu powstania wielkopolskiego Muzeum Powstańców Wielkopolskich im. gen. Józefa Dowbora Muśnickiego w Lusowie, g. 10.30 Otwarcie wystawy Powstanie Wielkopolskie w prasie, filatelistyce, na medalach Urząd Miasta, pl. Kolegiacki 17 (hol na parterze), g. 11.30 Spotkanie z Jarosławem Łuczakiem na wystawie Wielkopolski Krzyż Powstańczy. 95. rocznica powstania wielkopolskiego 1918-1919 Wielkopolskie Muzeum Wojskowe, g. 17 Koncert Marszałkowski z okazji 95. rocznicy wybuchu powstania wielkopolskiego, Fantazja Polska, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii Poznańskiej Poznańskie Słowiki, Jakub Chrenowicz – dyrygent, Maciej Wieloch – dyrygent, Joanna Marcinkowska – fortepian, Mirosław Gałęski – fortepian Aula UAM, g. 19

kalendarium wydarzeń VI Poznańskie Kolędowanie: Zespół Wokalny Affabre Concinui kościół pw. św. Jana Apostoła i Ewangelisty, ul. Forteczna, g. 19 Całodzienne wydarzenia związane z 95. rocznicą wybuchu powstania wielkopolskiego Muzeum Powstania Wielkopolskiego 1918-1920

28 grudnia (sobota) Wycieczka z przewodnikiem Śladami powstania wielkopolskiego Zbiórka przed pomnikiem Powstańców Wielkopolskich, ul. Wierzbięcice, g. 10 XII Otwarty Turniej Par Brydża Sportowego DK Stokrotka, g. 10 Warsztaty plastyczne z cyklu TworzyMy dla dzieci 3-5-letnich z rodzicami: Kapelusz karnawałowy MDK nr 3, g. 11 Wycieczka PoPoznaniu Śladami powstania wielkopolskiego Stary Rynek przed ratuszem, g. 12 i 15

VI Poznańskie Kolędowanie: Arka Noego kościół pw. Św. Krzyża, ul. Częstochowska, g. 19.30 VI Poznańskie Kolędowanie: Chór Pro Vobis kościół pw. Chrystusa Króla, ul. Ostatnia, g. 19.30 Rokendrol albo mówi mi teściu, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 20 Mister Barańczak, reż. J. Satanowski Scena Nowa Teatru Nowego, g. 20

29 grudnia (niedziela) Wycieczka z przewodnikiem Szlakiem powstania wielkopolskiego od Starego Rynku do Cytadeli Na Starym Rynku przed ratuszem, g. 11 VI Poznańskie Kolędowanie: Zespół Tańca Ludowego Staropolanie kościół pw. Św. Trójcy, ul. 28 Czerwca 1956 r., g. 16 Przystanek na pożądanie, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 17

Testament psa A. Suassuna, reż. R. Brzyk Duża Scena Teatru Nowego, g. 17

Portret z magnolią, reż. M. Zgaiński Mój Teatr, g. 18

Koncert na koniec roku, dyr. G. Chmura, reż. M. Dobrowlańska Teatr Wielki, g. 18

433. Koncert Poznański Słowicze Kolędowanie: Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii Poznańskiej Poznańskie Słowiki, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Maciej Wieloch – dyrygent Aula UAM, g. 18

Koncert Słowicze Kolędowanie: Chór Chłopięcy i Męski Filharmonii Poznańskiej Poznańskie Słowiki, Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Maciej Wieloch – dyrygent Aula UAM, g. 18

VI Poznańskie Kolędowanie: Chór Dziewczęcy Poznańskiej Szkoły Chóralnej kościół pw. św. Michała Archanioła, ul. Stolarska, g. 18.45

VI Poznańskie Kolędowanie: Chór Żeński Sonantes Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu fara poznańska, ul. Gołębia, g. 18

grudzień 2013 Usta Angeliny, reż. M. Zagaiński Mój Teatr, g. 19 uwaga! premiera! Ene due rike fake M. Matuszak, reż. J. Grabowiecka Malarnia Teatru Polskiego, g. 19 Mister Barańczak, reż. J. Satanowski Scena Nowa Teatru Nowego, g. 20

30 grudnia (poniedziałek) Testament psa A. Suassuna, reż. R. Brzyk Duża Scena Teatru Nowego, g. 17 Koncert sylwestrowy Johann Strauss Gala Teatr Muzyczny, g. 17 i 20 VI Poznańskie Kolędowanie: Chór Męski Arion kościół pw. Wniebowstąpienia Pańskiego, os. Wichrowe Wzgórze, g. 19 Mister Barańczak, reż. J. Satanowski Scena Nowa Teatru Nowego, g. 20 Całonocny pokaz filmów z Festiwalu Jednominutówek + pokaz The Best z lat poprzednich Klubokawiarnia Meskalina 31 grudnia (wtorek) Testament psa A. Suassuna, reż. R. Brzyk Duża Scena Teatru Nowego, g. 17 Koncert sylwestrowy Muzeum Instrumentów Muzycznych, g. 17 i 20 Koncert sylwestrowy Johann Strauss Gala Teatr Muzyczny, g. 17 i 20 Piszczyk, reż. P. Ratajczak – spektakl sylwestrowy Duża Scena Teatru Polskiego, g. 19

Bywalcy Absurdutu, reż. K. Skibski, T. Zajcher Teatr u Przyjaciół, g. 19 Koncert sylwestrowy, dyr. G. Chmura, reż. M. Dobrowlańska Teatr Wielki, g. 19 Sylwester miejski Plac Wolności, g. 20 Zabawa sylwestrowa DK Stokrotka, g. 20 Bal sylwestrowy Pod Lipami – prowadzenie dj Grześ ODK Pod Lipami, g. 20 Portret z magnolią, reż. M. Zgaiński (spektakl sylwestrowy) Mój Teatr, g. 20 Mister Barańczak reż. J. Satanowski Scena Nowa Teatru Nowego, g. 20 Wieczór sylwestrowy z muzyką, tańcem, poczęstunkiem i niespodziankami: Orkiestra Filharmonii Poznańskiej, Jakub Chrenowicz – dyrygent, Anna Lichorowicz – sopran, Krzysztof Zanussi – prowadzenie koncertu Aula UAM, g. 20 Sylwester w Blue Note: impreza sylwestrowa w stylu Blues Brothers z muzyką na żywo w wykonaniu zespołu Blue Wave Blue Note Jazz Club, g. 20 Impreza sylwestrowa – zagrają dj LOOK, dj Boogie, szczegóły na www.meskalina.com Klubokawiarnia Meskalina

Kalendarium zamknięto 20.11.2013. Redakcja nie bierze odpowiedzialności za zmiany w repertuarze i terminach imprez wprowadzone po oddaniu numeru do druku. Kalendarium – oprac. Jan Gładysiak

kalendarium wydarzeń kalendarium sportowe

dystansie 5 km, tereny parku na Cytadeli, g. 9 UAM Poznań – AZS AWF Wrocław, mecz ekstraklasy futsalu kobiet, sala UAM przy ul. Zagajnikowej na Morasku, g. 16

4 grudnia (środa) Lider Swarzędz – AZS Uniwersytet Rzeszowski, mecz koszykarek o mistrzostwo I ligi, sala SCSiR przy ul. Kosynierów w Swarzędzu, g. 18 5-8 grudnia (czwartek – niedziela) Cavaliada 2013, zawody jeździeckie w skokach przez przeszkody CSi3*, sala nr 5 na MTP, wejście od ul. Głogowskiej, g. 8 (każdego dnia) 6 grudnia (piątek) Lech Poznań – Wisła Kraków mecz piłkarzy o mistrzostwo T-Mobile Ekstraklasa, Inea Stadion przy ul. Bułgarskiej, g. 20.30 7 grudnia (sobota)

reklama

IKS_CzK 5-2013 Parkrun Poznań, cotygodniowe biegi na

100

AZS Politechnika Big Plus Poznań – Polski Cukier Toruń, mecz koszykarzy o mistrzostwo I ligi, sala UAM przy ul. Zagajnikowej na Morasku, g. 18 Poznań City Center – AZS Ślęza Wrocław, mecz koszykarek o mistrzostwo I ligi, sala POSiR przy ul. Chwiałkowskiego, g. 18.15 7-8 grudnia (sobota – niedziela)

Lech Cup U-12, międzynarodowy turniej piłkarski dzieci do 12 lat z udziałem: Borussii Dortmund,17:36 Manchesteru 19/11/13 Page 1 United, Chelsea, Olympique

grudzień 2013 Marsylia, Galatasaray Stambuł, Villarreal, Feyenoordu Rotterdam, Herthy Berlin, Dinama Zagrzeb i Lecha Poznań; hala Arena przy ul. Wyspiańskiego, g. 11 14 grudnia (sobota) Parkrun Poznań, cotygodniowe biegi na dystansie 5 km, tereny parku na Cytadeli, g. 9 MKS Poznań – Meble Wójcik Elbląg mecz piłkarzy ręcznych o mistrzostwo I ligi, sala Gimnazjum nr 54 przy ul. Newtona, g. 18 Lider Swarzędz – Dekorex Pabianice, mecz koszykarek o mistrzostwo I ligi, sala SCSiR przy ul. Kosynierów w Swarzędzu, g. 18 21 grudnia (sobota) Parkrun Poznań, cotygodniowe biegi na dystansie 5 km, tereny parku na Cytadeli, g. 9

AZS Politechnika Big Plus Poznań – King Wilki Morskie Szczecin, mecz koszykarzy o mistrzostwo I ligi, sala UAM przy ul. Zagajnikowej na Morasku, g. 18 Poznań City Center – UKS Basket Aleksandrów Łódzki, mecz koszykarek o mistrzostwo I ligi, sala POSiR przy ul. Chwiałkowskiego, g. 18.15 21 grudnia (sobota) Parkrun Poznań, cotygodniowe biegi na dystansie 5 km, tereny parku na Cytadeli, g. 9 XXX Bieg Sylwestrowy im. Ryszarda Burgiela (dystans popularny – 5,4 km, bieg główny – 10,8 km), tereny wokół Jeziora Maltańskiego, g. 12 Kalendarium sportowe – oprac. Leszek Gracz

Ostatnio w Polsce mo˝na zauwa˝yç znaczny wzrost zainteresowania gotowaniem i jedzeniem, które stajà si´ tak˝e przedmiotem refleksji badaczy z wielu dziedzin nauki. W numerze 5/2013 „Czasu Kultury” skupiliÊmy si´ na smaku, stawiajàc pytania o jego wymiar kulturowy, spo∏eczny i polityczny. Wa˝nym wàtkiem rozwa˝aƒ autorów jest powiàzanie smaku z to˝samoÊcià kulturowà. Magdalena Góralska w tekÊcie opatrzonym zdj´ciami Rohana Chakravarty’ego analizuje podejÊcie diaspory chiƒskiej w Kalkucie do kuchni tradycyjnej. Magdalena Zió∏kowska-Kufliƒska przedstawia kuchni´ tauromachicznà powiàzanà z corrida de toros. Honorata Jakubowska interpretuje wyniki badaƒ dotyczàcych preferencji smakowych Polaków, zaÊ Katarzyna Król na przyk∏adzie stosunku do domowych ciast rozwa˝a funkcjonowanie takich kategorii, jak: domowe, tradycyjne, swojskie. Katarzyna Wala i Kamil Pietrowiak skupili si´ na procesie wytwarzania smaku, zwracajàc uwag´ mi´dzy innymi na znaczenie ucieleÊnionej wiedzy. Ariel Modrzyk zaproponowa∏ spojrzenie na smak z perspektywy etyki odpowiedzialnej konsumpcji, omawiajàc zagadnienie marnotrawstwa ˝ywnoÊci. Jeden z podj´tych przez niego wàtków – obrzydzenia (wobec resztek) – znalaz∏ si´ te˝ w tekÊcie Agaty Jakubowskiej poÊwi´conym body sushi.

� „Czas Kultury” jest dost´pny w dobrych ksi´garniach i EMPIK-ach Ksi´garnia wysy∏kowa:

www.sklep.czaskultury.pl

Kościół Matki Boskiej Bolesnej w Poznaniu Najnowsza publikacja Wydawnictwa Miejskiego Posnania z serii Zabytki Poznania w sprzedaży już w połowie grudnia

sklep.wmposnania.pl