DYKTANDA GRAFICZNE

Redakcja: Joanna Wawrzyńczak-Urbanek Skład: Usługi Informatyczne KELO Projekt okładki: Witold Preyss

© Copyright by Wydawnictwo Harmonia

Redakcja i Biuro Handlowe: 80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6

tel. 58 348 09 50, 58 348 09 51

fax 58 348 09 00 harmonia@harmonia.edu.pl

Szczegółowe informacje o naszych publikacjach: www.harmonia.edu.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek inny sposób, z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środkach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia.

ISBN 978-83-7134-079-6 Gdańsk 2012 – Wydanie IX

I. Uwagi o ćwiczeniach Materiały zawarte w publikacji Dyktanda graficzne służą rozwijaniu: – percepcji wzrokowej, – usprawnienia ruchów rąk i koordynacji wzrokowo-ruchowej, – orientacji przestrzennej, – pamięci słuchowej.

Stwarzają też okazję do dobrej i kształcącej zabawy dla dzieci w wieku 6 – 14 lat.

W książce znajduje się 40 rysunków, które uszeregowane zostały według stopnia trudności: od najprostszych do coraz bardziej skomplikowanych. Rysunki, których kształt będzie znany dopiero po zakończeniu pracy, należy wykonać według poleceń dyktowanych przez dorosłego lub samodzielnie odczytanych. Polecenia dotyczą łączenia punktów oznaczonych w poziomie – liczbą, a w pionie – literą (pominięte zostały litery I oraz O w obawie, że będą mylone z cyframi 1 i 0). Punkty można łączyć za pomocą linijki lub odręcznie. W tym celu dziecko powinno używać ołówka, ponieważ pozwoli mu to na samodzielne poprawianie błędów. Jeśli zależy nam na ocenie liczby popełnionych błędów, proponujemy, aby dziecko łączyło punkty kolorowym długopisem, pisakiem lub kredką, a nie ołówkiem.

Rozwiązania zadań (pomniejszone gotowe rysunki) umieszczono na ostatnich stronach zeszytu ćwiczeń.

II. Instrukcja do prowadzenia ćwiczeń Ćwiczenia mogą być prowadzone na różne sposoby: 1) Dorosły umieszcza przed dzieckiem kartkę z tabelką, pod którą znajdują się symbole cyfrowe i literowe, i proponuje, aby dziecko łączyło ze sobą wskazane punkty, kolejno je odczytując.

Po wykonaniu zadania dziecko może samodzielnie sprawdzić wynik, porównując go z rysunkiem na końcu zeszytu ćwiczeń. W przypadku trudności dorosły pomaga dziecku rozwiązać pierwsze zadania, starając się, aby podczas następnych dziecko pracowało samodzielnie.

2) Dorosły umieszcza przed dzieckiem przerysowaną na kartce, oznaczoną cyframi i literami tabelkę bez poleceń (symboli oznaczających dwa punkty, które należy ze sobą połączyć). Można też wykorzystać tabelkę z zeszytu ćwiczeń, jeśli zakryje się polecenia czystą kartką. Dorosły „dyktuje” polecenia, a dziecko samodzielnie je zapisuje. Ta forma wykonywania zadań ma na celu dodatkowo ćwiczenie pamięci słuchowej. Prowadzący podaje po kolei wszystkie polecenia, które dziecko powinno zapamiętać i zapisać w postaci symboli. Po zapisaniu symboli dziecko przystępuje do rysowania. Tempo dyktowania poleceń, zapisywania symboli i rysowania musi być dostosowane do możliwości dziecka. Jest to znacznie trudniejsze zadanie, ponieważ ma formę „dyktanda”: wymaga zapamiętania słuchem i zapisania poleceń w postaci symboli.

3) Sposób przebiegu ćwiczeń jest podobny do poprzedniego (2), z tą różnicą, że dziecko nie zapisuje już symboli, lecz zapamiętuje kolejne polecenia (symbole oznaczające dwa punkty, które ma połączyć) i natychmiast wykonuje zadanie. Jest to zatem najtrudniejsza forma wykonywania ćwiczeń.

Proponowane ćwiczenia można wykorzystać w pracy indywidualnej z dzieckiem, a także z grupą dzieci. Książka może posłużyć zarówno jako materiał pomocniczy na lekcji, jak i do zabawy rodziców z dziećmi.

III. Informacja o genezie publikacji Wszystkie rysunki zaprojektowałam samodzielnie, jakkolwiek sam pomysł ćwiczeń polegający na łączeniu punktów oznaczonych liczbą i literą zaczerpnęłam z Materiałów pomocniczych do pracy korekcyjnej z dziećmi o fragmentarycznych deficytach i zaburzeniach rozwojowych wydanych w 1974 r. przez Instytut Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych w Okręgowej Poradni Wychowawczo-Zawodowej w Katowicach, autorstwa pracowników poradni: M. Grygier, E. Łukaszczyk, I. Łyżeczki, M. Miłkowskiej, B. Mrozek.

Na podstawie doświadczeń w pracy dydaktyczno-wychowawczej i terapii pedagogicznej mogę stwierdzić, że stosowane przeze mnie tego rodzaju ćwiczenia przynoszą dzieciom wiele radości, pobudzają ich wyobraźnię i ciekawość, a przy tym usprawniają manualnie, ćwiczą pamięć słuchowo-wzrokową, koordynację wzrokowo-ruchową, rozwijają orientację przestrzenną.

Pomagają tym samym w likwidowaniu zaburzeń funkcji psychomotorycznych, spełniających istotną rolę w procesie opanowania umiejętności czytania i pisania.

Pani prof. dr hab. Marcie Bogdanowicz bardzo dziękuję za zachętę do przygotowania tej publikacji oraz za konsultacje przy opracowaniu wstępu.

Zofia Handzel