KAPKI I WAFKI K, G, F, W

Od Autorek Ksià˝ka logopedyczna „Kapki i wafki” jest przeznaczona dla dzieci, które nieprawid∏owo wymawiajà g∏oski k, g i f, w.

Głównym celem autorek jest zwi´kszenie motywacji dzieci do çwiczeƒ logopedycznych poprzez samodzielne działania: rysunki, wycinanki, zaznaczanie iloÊci powtórzeƒ.

Słowa, zdania, wierszyki oraz ilustracje zostały dobrane tak, aby bawiç i zaskakiwaç dziecko. Pod kierunkiem logopedy, nauczyciela, rodzica dziecko mo˝e samodzielnie wykonywaç zadania zamieszczone w ksià˝ce.

Oceniç wymow´, jak równie˝ wywołaç głosk´ powinien logopeda. On równie˝ sprawdza post´py dziecka.

Zadania uło˝one sà według zasad terapii logopedycznej: çwiczenie wywołanej głoski nast´puje w sylabach, grupach spółgłoskowych, wyrazach i zdaniach, na koƒcu zaÊ w mowie spontanicznej dziecka.

Nale˝y wi´c zachowaç właÊciwà kolejnoÊç çwiczeƒ i nie przechodziç do nast´pnego etapu, je˝eli poprzedni nie został utrwalony.

Aby efekty były trwałe, konieczne jest wykonywanie çwiczeƒ codziennie przynajmniej przez 10 minut!

SystematycznoÊç jest wa˝na i skuteczna.

Jak rozwija si´ mowa?

Ju˝ podczas ˝ycia płodowego dziecko rejestruje dêwi´ki z otoczenia, najlepiej zaÊ rozpoznaje głos matki.

W pierwszym miesiàcu ˝ycia noworodek krzykiem, płaczem sygnalizuje swoje potrzeby.

Drugi i trzeci miesiàc to okres głu˝enia. Dziecko wydaje dêwi´ki typu: ga, aga, gha głównie w chwilach dobrego samopoczucia. Kontynuuje trening narzàdów artykulacyjnych.

Szósty miesiàc ˝ycia to okres gaworzenia, czyli powtarzania ciàgów sylabowych typu: ba-ba, ma-ma, ta-ta.

Niemowl´ coraz lepiej rozumie mow´, reaguje na swoje imi´ oraz ton głosu.

Pod koniec pierwszego roku ˝ycia wymawia kilka prostych słów, wykonuje polecenia zwiàzane z konkretnà sytuacjà.

Drugi rok ˝ycia to okres burzliwego rozwoju mowy. Charakterystyczna jest „lawina” nowych słów, a pod koniec tego okresu dziecko buduje krótkie, proste zdania.

W okresie przedszkolnym maluch rozwija mo˝liwoÊci j´zykowe poprzez wzbogacanie zasobu słów, poznawanie i stosowanie form gramatycznych, prowadzenie dialogów.

Dziecko: – trzyletnie wykorzystuje w swojej mowie głoski: p, b, m, w, f, t, d, ch, ƒ, k, g, l oraz Ê, ê, ç, dê; – czteroletnie oprócz wy˝ej wymienionych wymawia głoski syczàce: s, z, c, dz; – pi´cioletnie dodatkowo jeszcze wymawia głoski sz, ˝, cz, d˝ oraz głosk´ r; – szeÊcioletnie buduje swobodne wypowiedzi prawidłowe pod wzgl´dem gramatycznym, u˝ywajàc właÊciwie wymawianych głosek.

1

Nale˝y zwróciç uwag´ na to, ˝e ka˝de dziecko rozwija si´ indywidualnie. Niektóre dzieci wczeÊniej zaczynajà posługiwaç si´ prawidłowà mowà we wszystkich jej aspektach, inne troch´ póêniej.

Rodzice, pami´tajcie jednak, je˝eli macie wàtpliwoÊci, to powinniÊcie pójÊç do specjalisty.

Jakie sà wady wymowy?

Seplenienie mi´dzyz´bowe to wada wymowy polegajàca na wsuwaniu j´zyka mi´dzy z´by przy wymowie g∏osek: s, z, c, dz, Ê, ê, ç, dê, sz, ˝, cz, d˝.

Seplenienie boczne mo˝na zauwa˝yç, gdy podczas mówienia g∏osek: s, z, c, dz, Ê, ê, ç, dê, sz, ˝, cz, d˝ strumieƒ powietrza uchodzi bokiem, a j´zyk u∏o˝ony jest niesymetrycznie.

Seplenienie proste wyst´puje, gdy g∏oski: s, z, c, dz, Ê, ê, ç, dê, sz, ˝, cz, d˝ sà przez siebie zast´powane.

O reraniu mówimy, gdy dziecko nie wymawia g∏oski r i jest ona zast´powana przez l lub j.

Niekiedy r wymawiane jest nieprawid∏owo: wargowo, tylnoj´zykowo, gard∏owo (tzw. francuskie r).

Kappacyzm to wada wymowy przejawiajàca si´ w zamienianiu g∏osek k na t oraz g na d.

Zdarza si´, ˝e podczas mówienia g∏oski dêwi´czne zast´powane sà przez ich bezdêwi´czne odpowiedniki. Mówimy wtedy o mowie bezdêwi´cznej.

Nosowanie to wymawianie g∏osek ustnych „przez nos” oraz trudnoÊci w wymowie g∏osek nosowych.

Jak mo˝emy wspieraç rozwój mowy dziecka?

Pierwszym wa˝nym çwiczeniem, które w naturalny sposób usprawnia j´zyk, wargi, podniebienie i ˝uchw´, jest karmienie piersià.

Picie z kubka, jedzenie ∏y˝eczkà oraz samodzielne ˝ucie i gryzienie pokarmów dalej doskonalà te funkcje. Oprócz tego przyczyniajà si´ do wykszta∏cenia prawid∏owego zgryzu i nawyku po∏ykania.

Wa˝ne jest zatem wczesne zrezygnowanie z butelek i smoczków.

Cz´ste oczyszczanie nosa z wydzieliny u∏atwi dziecku tak wa˝ne przy mówieniu oddychanie przez nos, a nie przez usta. JeÊli infekcje z katarem pojawiajà si´ cz´sto, warto znaleêç ich przyczyn´, konsultujàc si´ z lekarzem laryngologiem lub alergologiem.

Wra˝liwoÊç s∏uchowà nale˝y rozwijaç poprzez Êpiewanie piosenek, s∏uchanie spokojnej muzyki, zabawy z dêwi´kami.

Wzbogacania s∏ownictwa oraz doskonalenia umiej´tnoÊci budowania zdaƒ dziecko uczy si´ podczas rozmowy, s∏uchania bajek, wierszyków, wyliczanek. Rozmowa jest najwa˝niejsza, buduje bowiem wi´ê emocjonalnà mi´dzy rodzicami a dzieckiem i rozwija kontakt. ˚yczymy wszystkim dzieciom sukcesów i osiàgni´cia celu: PI¢KNEJ WYMOWY. Autorzy

2

Nakarm kurk´ åwiczenia warg i j´zyka u∏atwiajàce wymow´ g∏osek „k” i „g”.

Gulgot indyka: Udajemy p∏ukanie gard∏a i wydobywamy z niego gulgot.

Paszcza krokodyla: Mocno otwieramy i zamykamy szcz´k´, podobne ruchy wykonujemy r´kami.

Gruchanie go∏´bia: Opieramy j´zyk

o dolne z´by i uk∏adamy „w górk´” naprzemiennie z j´zykiem w pozycji le˝àcej. åwiczenia wykonujemy przy otwartych ustach. Próbujemy wydobyç dêwi´k „g”.

Kura z otwartym dziobem: Mocno

otwieramy usta, lekko odchylamy g∏ow´ do ty∏u i próbujemy wydobyç dêwi´k „k”.

Znikajàcy miÊ: Po∏ó˝ ˝elowego

misia (cukierka) na Êrodek j´zyka i przyciskajàc go cz´sto do podniebienia, ssij tak d∏ugo, a˝ zniknie.

JeÊli uda ci si´ wykonaç çwiczenia, nakarm kurk´ ziarenkami, dorysowujàc ich jak najwi´cej. B´dzie bardzo zadowolona!

3

Koty Wypowiedz dêwi´k „k” tyle razy, ile skradajàcych si´ kotów znajdziesz na obrazku.

Tak wyglàda buzia przy wymowie g∏oski „k” i „g”:

4

Przysmak królików Koloruj na zielono liÊcie koniczyny, powtarzajàc wielokrotnie zapisane na nich sylaby.

Je˝eli du˝o b´dziesz çwiczyç, wszystkie liÊcie stanà si´ zielone.

Nakarm najpierw bràzowego królika, potem bia∏ego, a na koƒcu czarnego.

ko

ka ke

ki ku

ky

ak aka oko eke yky

uku

ok

ik uk

iki

ek

yk

5

Powtarzaj wyrazy... …zapisane w tabelce. JeÊli prawid∏owo wymówisz słowa, narysuj w tabelce s∏oneczko, serduszko, autko lub inny obrazek.

Kamil

kibic

kàpiel

kisiel

koƒ

kino

ko∏o

kimono

k´s

kie∏

kuleç

kie∏basa

pukaç

∏okieç

oko

paznokieç

akacja

cukier

ciekawy

pokiwaç

lok

dziki

chomik

wàski

j´zyk

znaki

Inne s∏owa do powtarzania: kamieƒ, kabel, kanapa, kapa, kosa, koÊç, kuênia, kula, kusiç, Jakub, muzyka, cmokaç, uciekaç, mak, bàk, pajàk, wianek, bluzka Kasi, jajko z kie∏basà, kapcie kuzyna, zas∏onki na oknie, kiciuÊ, kichaç, kij, kipi, kisi, kiÊç, kie∏, p∏askie, wysokie, manekin, ciapki, niski, kisiel z kiwi, wielki kielich, jaki kij, kolacja na balkonie, mleko Kuby, kàpiel smoka, placek w kuchni, lalki Malwinki, kichajàcy Kazio, koniec wakacji

6

Na wsi Wytnij zwierzàtka z marginesu i przyklej je w odpowiednie miejsca, naÊladujàc ich g∏osy. Powiedz, jak nazywa si´ wydawanie odg∏osów przez bociany, kaczki i Êwinie.

kle, kle

kle, kle

kwi, kwi

kwa, kwa

kwi, kwi

kwa, kwa

klekotanie, kwakanie, kwiczenie

7

W miejskim parku Odszukaj w parku wszystkie obrazki, w nazwie których jest ukryta g∏oska „k”: chmurki, czapka, ˝abka, choinka, piaskownica, pi∏ki, foremki, koparka, okna, parkan, krzewy, konwalie na balkonie, reklama banku, niski klon, baƒki dziewczynki, kwilàce piskl´, krzywy komin, wielki klucz, alejka z ∏awkami.

Powtórz wszystkie wyrazy i pokoloruj obrazek.

8

Powtarzaj zdania Obejrzyj obrazki i powtarzaj zapisane zdania.

Kelner serwuje kluchy z keczupem.

Koledzy Kamila kolekcjonujà kapsle i kulki.

W kajucie czeka na marynarza kawa z mlekiem.

Kazio kupi∏ Kasi pi´knà koli´.

Inne zdania do powtarzania:

Ewka lubi bajki o smokach.

Naukowiec polecia∏ na ksi´˝yc.

Jakub k∏usuje na wysokim koniu.

W ko∏ysce niemowlaka sà mi´kkie zabawki.

Kamila kupi∏a ksià˝ki o makach i ∏àkach.

W sklepie siedzi manekin w kolanówkach.

9