Redakcja: Magdalena Hinz Korekta: Renata Gromuł Opracowanie graficzne: Andrzej Szymański Projekt okładki: Sandra Dudek Zdjęcia i ilustracje: Fotolia.com, Wikipedia.pl, archiwum Wydawnictwa
© Copyright by Wydawnictwo Harmonia, 2012
Redakcja i Biuro Handlowe: 80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6 tel. 58 348 09 50, 58 348 09 51 fax 58 348 09 00 e-mail: harmonia@harmonia.edu.pl
Szczegółowe informacje o naszych publikacjach: www.harmonia.edu.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek inny sposób, z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środkach masowego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia.
ISBN 978-83-7134-544-9 Gdańsk 2012 – Wydanie I
Polski alfabet z piórkiem i pazurkiem został napisany dla dzieci, które uczą się rozpoznawać litery lub utrwalają zdobytą już wiedzę. Publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej znajdują się ćwiczenia dotyczące liter od A do Ó, a w drugiej – od P do Ż oraz dwuznaków. Na każdą literę i każdy dwuznak przypadają cztery strony z ćwiczeniami. Zaczynają się one od wierszyka, którego bohaterem jest zwierzątko mające w nazwie (przeważnie na początku) omawianą właśnie literę. Wierszyk zapisany jest dwoma kolorami – czerwonym i brązowym. Takie wydzielenie sylab jest dla dziecka ułatwieniem podczas czytania. Następnie znajdują się ćwiczenia kształcące percepcję słuchową i wzrokową. Tu między innymi dziecko pisze w liniaturze małe i wielkie litery drukowane oraz pisane, dzieli wyrazy na sylaby i głoski, uzupełnia rymowanki. Na kolejnej rozkładówce znajdują się ćwiczenia utrwalające poznaną literę. Są to różnego rodzaju łamigłówki, uzupełnianki, kolorowanki. Książka Polski alfabet... została opracowana w taki sposób, aby mogły z niej korzystać także dzieci mieszkające poza granicami naszego kraju. Specjalnie dla nich w obu częściach publikacji zamieszczone zostały ćwiczenia w pisaniu liter drukowanych oraz zadania dotyczące Polski: polskiej tradycji, geografii, kultury i kuchni, polskich świąt, zabytków oraz sławnych Polaków. Dzięki tym ćwiczeniom słowo „alfabet” zawarte w tytule nabiera innego znaczenia – jest zbiorem wszystkich podstawowych informacji na dany temat. Ćwiczenia o Polsce mają być tylko punktem wyjścia do szerszego omówienia przez nauczyciela lub rodziców poruszonych zagadnień.
Serdecznie dziękujemy Pani Danucie Lemoyne, nauczycielce języka polskiego i historii oraz dyrektorce szkoły Ecole Nova Polska w Paryżu, Pani Jolancie Butryn, nauczycielce nauczania wczesnoszkolnego w tej szkole, oraz Pani Hannie Sand, dyrektorce Polskiej Szkoły Sobotniej w Oslo, za pomysł oraz wszelką pomoc podczas powstawania tej publikacji.
a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł 1
Posłuchaj uważnie wierszyka, a potem odpowiedz zdaniami na pytania.
Aligator
„Wielce szanowny aligatorze! Niech pan mi powie, jak pan tak może! Czy ładnie żółwie z rzeki wciąż kraść, mięsem się żywić, zamiast się paść?” Rzekł aligator: „Hm… tak… no cóż… Aligatorem jestem i już. Taki już ze mnie okropny gad, że nawet ciebie chętnie bym zjadł…”.
Czym żywi się aligator?
2
Skąd aligator kradnie żółwie?
Uzupełnij ustnie rymowankę.
Niech pan już żółwi nie kradnie, bo to jest bardzo...!
3
Klaszcząc, podziel na sylaby podane wyrazy. Obok każdego wyrazu narysuj tyle kółek, ile jest w nim sylab.
aligator_______
4 5
gady_______
gad_______
aligatory_______
Wymień 5 wyrazów z głoską a na początku i 5 z głoską a na końcu.
Wybierz schemat okienkowy, który pasuje do wyrazu aligator. Zamaluj w nim na czerwono okienka, które oznaczają samogłoskę a.
cztery
4
czwarta
m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż 6 7
Wskazując kolejne litery alfabetu, powiedz głośno ich nazwy. Zapamiętaj miejsce litery a w alfabecie.
Czy ten aligator może być bohaterem wierszyka? Czy wygląda na groźnego? Pokoloruj rysunek. Napisz obok kilka przymiotników, które mogą określić aligatora z obrazka.
................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................ ................................................
8 9
W wierszyku o aligatorze litery A, a otocz czerwoną kredką, ponieważ głoska a jest samogłoską.
Napisz litery A, a po śladzie i samodzielnie.
AAA aaaa
pięć
5
piąta
a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł 10
Narysuj obrazek po śladzie. W okienko wstaw odpowiednią literę, tworząc podpis do rysunku.
uto 11
Do kogo należą te auta? Podpisz obrazki zgodnie z podanymi informacjami.
Na swoim aucie Ania ponaklejała kolorowe kwiatki i tęczę. Andrzej jeździ dużą ciężarówką. Asia na urodziny dostała żółte autko. Adam właśnie jedzie na wakacje nad morze. Czerwone auto należy do Agnieszki.
auto Ani
............................................
............................................
sześć
............................................
............................................
6
szósta
m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż 12
13
Polski alfabet składa się z 32 liter. Przeczytaj wszystkie litery.
a ą b c ć d f g h i j k m n ń o ó p ś t u w y z
e l r ź
a f m ś
e ę l ł r s ź ż
ą g n t
b h ń u
c i o w
ć j ó y
d k p z
ę ł s ż
Napisz wielkimi literami swoje imię i nazwisko. Litery, które wykorzystałeś, otocz pętlą w poprzednim ćwiczeniu.
..............................................................................................................................................................
14
Naucz się ładnie recytować wiersz Juliana Tuwima „Abecadło z pieca spadło”.
siedem
7
siódma
a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł 1
Posłuchaj uważnie wierszyka, a potem odpowiedz zdaniem na pytanie.
ą
W ż „Któż ty jesteś?” „Jestem wąż”. „Cóż więc robisz w tym wierszyku? Tu ma zwierzę być na ą. Żądam głosek ą bez liku!” „Ą – powiadasz?” Spojrzał wąż, westchnął, odpełzł do dąbrowy. A ja dumam wciąż i wciąż – czy po rozum pójść do głowy?
Jak sądzisz, dlaczego wąż jest bohaterem tego wierszyka?
2
Uzupełnij ustnie rymowankę.
Pełznie wąż wąską drogą i nie tupie wcale... 3
Klaszcząc, podziel na sylaby podane wyrazy. Obok każdego wyrazu narysuj tyle kółek, ile jest w nim sylab.
wąż________
4 5
wąwóz________
bąk________
dąbrowa________
Co robią węże? Odpowiedz wyrazami. Jaką głoskę słyszysz na końcu tych wyrazów?
Wybierz schemat okienkowy, który pasuje do wyrazu wąż. Zamaluj w nim na czerwono okienko, które oznacza samogłoskę ą.
osiem
8
ósma
m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż 6 7
8 9
Wskazując kolejne litery alfabetu, powiedz głośno ich nazwy. Zapamiętaj miejsce litery ą w alfabecie.
Narysuj węża po śladzie, a potem dorysuj mu kolorowe wzorki. Podpisz obrazek.
W wierszyku o wężu litery Ą, ą otocz czerwoną kredką, ponieważ głoska ą jest samogłoską.
Napisz literę ą po śladzie i samodzielnie.
ąąąą ąąąą
dziewięć
9
dziewiąta
a ą b c ć d e ę f g h i j k l ł 10
Napisz kilka wyrazów z literą ą. Zdjęcia będą dla ciebie podpowiedzią. ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................
11
Uzupełnij tekst wyrazami z poprzedniego ćwiczenia. Jaki wyraz nie został użyty w opowiadaniu?
W parku w samym środku miasta mieszkał szary ................................... . Wśród zwierząt słynął z tego, że świetnie grał na ................................... . Wszyscy zachwycali się jego talentem i niezwykłą zdolnością wzruszania swoją grą. Gołąb, jak to artysta, cenił swoją niezależność i zawsze mówił, że nie chce wiązać się z żadną gołębicą, ponieważ z pewnością będzie ona przeszkadzać mu w karierze muzycznej. Mówił tak do czasu, gdy pewnego wiosennego poranka na parkowej ławeczce zobaczył piękną gołębicę, która z wielką pasją czytała jakąś .............................................. . Gołąb oniemiał na jej widok. Nieśmiało podszedł do gołębicy i zapytał ją, czy zechce pójść z nim na herbatę i ............................................ . Gołąb i gołębica bardzo się polubili. Najpierw zostali przyjaciółmi, a po jakimś czasie postanowili się pobrać. Kupili .............................................. i w obecności wszystkich zwierząt z parku złożyli sobie przyrzeczenie.
12
W opowiadaniu zaznacz na czerwono wszystkie litery ą.
dziesięć
10
dziesiąta
m n ń o ó p r s ś t u w y z ź ż 13
Na mapie podpisz państwa sąsiadujące z Polską.
14
Wypisz sąsiadów Polski. Dopisz stolice tych państw.
jedenaście
11
jedenasta