wstęp Znaczenie słowa „błogosławić”
Wszyscy rozumiemy znaczenie słów: „wzywać”, „prosić”, „dziękczynić”, ale nie zawsze uświadamiamy sobie znaczenie słowa „błogosławić”. Pochodzi ono od łacińskiego benedicere, co dosłownie znaczy: ‘mówić dobrze (o kimś, życzyć komuś dobrze)’. Bliskie mu jest greckie słowo eulogeô: ‘mówić dobrze, chwalić, dziękczynić’. Kiedy Bóg komuś błogosławi, Jego słowo, czyli dobro, które wypowiada (dicere), natychmiast staje się zbawienną rzeczywistością, zasiewem życia wiecznego. W języku hebrajskim odpowiednikiem czasownika „błogosławić” jest barak. Rzeczownik „błogosławieństwo” natomiast oddaje wyraz beraka (nie mylmy go z rozpowszechnionym tłumaczeniem tego słowa oznaczającym ‘szczęście, powodzenie’). Powołując się na liczne przykłady biblijne można śmiało powiedzieć, że za sprawą aktu błogosławieństwa osoba błogosławiona zostaje przeniesiona w wymiar Bożego tchnienia, Boskiego Ruah, które jest życiem, szczęściem i pełnią. Oznacza to, że ów akt jest aktem radykalnie zbawczym, który – wie o tym każdy chrześcijanin – wypływa z otwartego Serca Zmartwychwstałego. Dla cierpiącej i grzesznej ludzkości właśnie to Serce jest źródłem wszelkiego dobra. A zatem do tego 9
do ciebie wołam, panie...
Najświętszego Serca będziemy się uciekać, aby zaczerpnąć zeń błogosławioną Krew i Wodę. Zanosząc swoje modlitwy o błogosławieństwo, nieustannie będziemy zwracać swe serce ku Chrystusowi, pełni ufności, że tym, którzy z miłością będą Go błagać o błogosławieństwo – czy to in persona Christi, zatem w formule zastrzeżonej dla wyświęconego kapłana: „Błogosławię cię... Odpuszczam tobie grzechy...”, czy to w pokornym akcie strzelistym: „Niech cię Pan błogosławi i strzeże” (Lb 6, 24) czy też: „Panie, racz mnie wybawić!” (Ps 40, 14) – Chrystus ześle swoją łaskę.
Struktura klasycznej modlitwy błogosławieństwa
Z wyjątkiem jednej modlitwy z Rytuału Rzymskiego (zob. rozdz. 8), wszystkie modlitwy błogosławieństwa zamieszczone w niniejszej książce wyszły spod pióra jej autora. Ich struktura zgodna jest z oficjalnymi obrzędami Rytuału Rzymskiego. Składa się na nią pięć części: wstęp, modlitwa psalmami, czytanie z Pisma Świętego i prośby (w kilku przypadkach wezwania do nich zostały zaczerpnięte z dzieł świętych lub doktorów Kościoła). Ostatnim etapem jest właściwe błogosławieństwo, czyli 10
wstęp
formuła modlitewna, czy mówiąc ściślej, propozycja modlitwy. Jej słowami czytelnik może zwrócić się do Boga z prośbą o konkretną pomoc.
Wskazówki praktyczne
Zawarte tu modlitwy błogosławieństwa możemy odmawiać indywidualnie bądź „we dwoje lub troje” (por. Mt 18, 20) w chwilach, gdy spadną na nas przeciwności i życiowe próby. Niektóre tematy, które tu omawiamy, są sobie pokrewne, inne dotyczą rzadkich i wyjątkowych okoliczności życia. Jak korzystać z niniejszej książki? W spisie treści możemy odszukać temat, który dotyczy nas osobiście, a następnie postępować zgodnie ze wskazówkami zawartymi w stosownym rozdziale. Pamiętajmy jednak, aby najpierw prosić o świętą Obecność Boga. Nie zapominajmy też, że modlitwa błogosławieństwa nie jest magiczną formułą, to modlitwa, którą należy wypowiadać nie tylko ustami, ale nade wszystko sercem. Czy wskazaną modlitwę wystarczy odmówić raz, czy może należałoby powtarzać ją wielokrotnie w ciągu dnia? A może przez kilka kolejnych dni? Wszystko zależy od indywidualnego pragnienia, bowiem Pan zachęca zarówno do krótkiej modlitwy – 11
do ciebie wołam, panie...
„nie bądźcie gadatliwi” (Mt 6, 7), jak i do modlitwy nieustannej czy wręcz natrętnej – „nieustannie się módlcie” (1 Tes 5, 17; zob. Łk 11, 8). Proponujemy, aby modlitwę błogosławieństwa odmawiać kolejno przez kilka dni o każdej porze dnia (rano, w południe i wieczorem) lub raz dziennie, o stałej porze, na przykład przez tydzień, od poniedziałku do niedzieli albo przez dziewięć dni, jak nowennę. Możemy odmawiać ją też między wielkimi okresami liturgicznymi: od pierwszej niedzieli Adwentu do Bożego Narodzenia; od Bożego Narodzenia do święta Ofiarowania Pańskiego (2 lutego); od Ofiarowania Pańskiego do pierwszej niedzieli Wielkiego Postu; od Środy Popielcowej do Wielkanocy; od Wielkanocy do Zesłania Ducha Świętego; od Zesłania Ducha Świętego do Przemienienia Pańskiego (6 sierpnia) lub Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia); od Przemienienia do uroczystości Podwyższenia Krzyża Świętego (14 września); od uroczystości Podwyższenia Krzyża Świętego do Wszystkich Świętych (1 listopada). Umieć także dziękować
Każdej modlitwie prośby powinno towarzyszyć przekonanie, że w ten czy inny sposób zostanie ona wysłuchana (zob. Mk 11, 24). A skoro 12
wstęp
Bóg słucha naszych modlitw, musimy nauczyć się okazywać Mu wdzięczność, dziękować Mu, niejako stawać się tym, o co prosiliśmy. Nawracać się każdego dnia, to wcielać w życie i konkretne czyny treść naszych modlitw. Niniejsza książka uczy nas, jak mamy błagać Boga o błogosławieństwo i ratunek, ale nie możemy zapominać o tym, że my także winniśmy błogosławić Boga, wielbić Go, dziękować Mu za wszelkie dary, których jesteśmy bądź nie jesteśmy świadomi. Taki cel przyświeca finałowej kantyczce dziękczynnej inspirowanej Księgą Daniela. Warto przywołać tu słowa kardynała Daneelsa, który w 1985 roku mówił: „Bóg nie jest wystarczająco często błogosławiony i wysławiany dla Niego samego. Kto z nas zawdzięcza Mu szczęście? A kto wyznaje Mu to spontanicznie i z radością?”.
13