szkaplerz-nmp.indd 15
khhkh
Góra Karmel! Ta nazwa przywodzi na myśl święte Boże dzieła. Piękno tej galilejskiej góry wysuniętej niczym przylądek Morza Śródziemnego opiewali prorocy Starego Testamentu, ale szczególnie związana z nią była historia proroka Eliasza. W IX wieku przed wcieleniem Syna Bożego schronił się on na tym wzniesieniu, kiedy bezlitosna susza, zesłana na Izraelitów jako kara za niewierność prawdziwemu Bogu, już trzeci rok pustoszyła Palestynę. Eliasz wszedł na szczyt Karmelu i pochyliwszy się ku ziemi, wtulił twarz między kolana. Potem powiedział swemu słudze: «Podejdź no, spójrz w stronę morza!» On podszedł, spojrzał i wnet powiedział: «Nie ma nic!» Na to mu odrzekł: «Wracaj siedem razy!» Za siódmym razem [sługa] powiedział: «Oto obłok mały jak dłoń człowieka podnosi się z morza!» Wtedy mu rozkazał: «Idź, powiedz Achabowi: Zaprzęgaj i odjeżdżaj, aby cię deszcz nie zaskoczył». Niebawem chmury oraz wiatr zaciemniły niebo i spadła ulewa. (1 Krl 18, 42-45)
15
2014-02-03 11:20:1
lerz-nmp.indd 16
góra w palestynie
Obłok, który ujrzał sługa proroka Eliasza, był tak mały i lekki, iż zdawało się, że rozwieje go pierwszy podmuch wiatru. Sługa widział jednak, jak niepozorna z początku chmurka powoli stawała się coraz większa, i spadła z niej ulewa będąca wybawieniem od klęski suszy. Egzegeci i komentatorzy Pisma Świętego dostrzegli w tym niosącym dobrodziejstwo obłoku znak Najświętszej Maryi Panny, która dzięki swym cennym w oczach Boga cnotom, wydając na świat swojego Syna Jezusa Chrystusa, sprawiła, że rozlały się strumienie Bożych łask. W późniejszych wiekach wielu pustelników, podążając śladami proroka Eliasza, przybywało na górę Karmel, by tam żyć i się modlić, przyjmować i przekazywać kolejnym pokoleniom ducha zjednoczenia z Bogiem. To uświęcone miejsce nieustannie przyciągało nowe zastępy ludzi modlitwy: już około IV wieku, czyli u początków chrześcijańskiego monastycyzmu w Palestynie, skaliste zbocza góry Karmel dawały schronienie pustelnikom bizantyńskim, których ślady zachowały się tam do dziś, zaś w wieku XII na ruinach pierwszych monastyrów zbudowali swoje siedziby pustelnicy z Zachodu, którzy dotarli tu wraz z wyprawami krzyżowymi. 16
2014-02-03 11:20:18
szkaplerz-nmp.indd 17
góra w palestynie
Jak podają kroniki, pierwsi karmelici przybyli z Zachodu na górę Karmel zbudowali „w miejscu pięknym i urokliwym śliczny mały kościółek pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny”. Wydarzenie to jest świadectwem tego, że rodzący się zakon karmelitański został w sposób szczególny poświęcony Matce Bożej, zwanej też Panią i Matką Karmelu. Później (w XVI wieku) św. Teresa od Jezusa opisze relację Najświętszej Maryi Panny do Karmelu takimi słowami: „bo to własny Jej Zakon i Ona jest naszą Panią i Patronką” . Trudne początki Najświętsza Maryja Panna powierzyła swoim wiernym sługom z góry Karmel wielkie, ale i trudne dzieła. Życie zakonników nie było pozbawione krzyża i doświadczeń. Matka Boża nauczyła ich jednak doceniać cierpienia, które mają wartość oczyszczającą i czynią z tych, którzy potrafią je Bogu ofiarowywać, „hostie składane za grzeszników”. Mnisi znaleźli w tym niełatwe, lecz jednocześnie głębokie,
Św. Teresa od Jezusa, Księga fundacji, rozdz. 29, nr 31, tłum. H.P. Kossowski, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2007, s. 388.
17
2014-02-03 11:20:1
lerz-nmp.indd 18
góra w palestynie
nadprzyrodzone źródło szczęścia. Chociaż byli pustelnikami, poprosili św. Alberta, patriarchę Jerozolimy, o to, by nadał im regułę życia. W 1225 roku delegacja zakonu udała się do Rzymu, by prosić Stolicę Apostolską o jej zatwierdzenie. Ze względu na to, że IV Sobór Laterański (1215) nakazywał włączanie nowych instytutów zakonnych do istniejących już wcześniej zakonów, zatwierdzenie przez papieża nowego instytutu stało pod wielkim znakiem zapytania, jednakże papież Honoriusz III wydał stosowną zgodę w 1226 roku. Do najtrudniejszych doświadczeń, jakie dotknęły zakonników karmelitańskich, należały bolesne prześladowania ze strony muzułmanów. Wielu karmelitów poniosło śmierć męczeńską z rąk Saracenów, mimo to jednak pragnęli pozostać na świętej górze. Przeor z góry Karmel polecił jedynie niektórym z braci, by opuścili Ziemię Świętą i powrócili do swoich rodzinnych krajów w celu założenia tam klasztorów zakonu. Ostatni pustelnicy karmelitańscy, którzy pozostali na górze Karmel, zostali zamordowani lub zmuszeni do ucieczki w 1291 roku w czasie najazdu muzułmańskich wojsk, w trakcie którego została zdobyta Akka.
18
2014-02-03 11:20:18