NR 3(25)/2022
ISSN
2720 - 0582
LIPIEC 2022
Katarzyna i Waldemar Zielińscy z córką Natalią i syn Wiktor z żoną Kornelią, Olszanka gm. Nowinka
33
34
tel. 606 100 314
AUSTRIACKA JAKOŚĆ
Prasoowijarki, prasy, owijarki, kosiarki, zgrabiarki
www.bmdanex.pl
e-sklep: www.edanex.pl
AKTUALNOŚCI W NUMERZE
Wizyta u dostawców Mlekpolu
– str 4-6
Dzień Mleka z Mlekpolem
– str. 6
Dni pola w Goniądzu
– str. 8
Laureaci krajowej Agroligi
– str. 10
Przegląd nasion rzepaku
– str. 12
Internetowe wspomaganie roślin
– str.14
Ocena wartości użytkowej bydła
– str. 16
Żywienie bydła latem
– str. 18
Młodzieżowe quady
– str. 20
Krzyżówka
– str. 22
Zdjęcie na okładce: Katarzyna i Waldemar Zielińscy z córką Natalią i syn Wiktor z żoną Kornelią, Olszanka gm. Nowinka Zdjęcie z archiwum rodzinnego Państwa Zielińskich
ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745-42-72 Redaktor naczelny: Barbara Klem, klem@skryba.media.pl Redakcja: Marzena Bęcłowicz, Agnieszka Tokajuk DTP: Jan Kitszel Kierownik Biura Reklamy: Sebastian Rutkowski 503-039-455 Reklama: Justyna Ostaszewska 791-792-016 Andrzej Niczyporuk 501-303-181 Joanna Kaczanowska-Sawicka 662-234-788 Wydawca: Wydawnictwo Skryba Druk: Bieldruk Białystok Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.
MLECZNE AGRO
Mleczne czepiony 25-26 czerwca odbyły się szepietowskie letnie targi – XXVIII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych i Dni z Doradztwem Rolniczym oraz IX Ogólnopolska Wystawa Królików Rasowych. To wyjątkowe i niewątpliwie cieszące się ogromną popularnością wydarzenie dedykowane sektorowi rolniczemu. Dwudniowa wystawa to promocja polskiego rolnictwa, podczas której wystawcy prezentują dorobek hodowlany i dobre praktyki z zakresu rolnictwa. Wystawa zwierząt hodowlanych ma na celu ocenę i propagowanie osiągnięć hodowlanych, wyłaniając tym samym najpiękniejsze okazy zwierząt gospodarskich. W tym roku do wyceny bydła mlecznego samice głosiło 38 hodowców, o dziesięć więcej niż przed rokiem. Były to głównie samice rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej obu odmian barwnych, biało-czarnej (HO) i czerwono-białej (RW). Krowy oceniano w 13 kategoriach, sędziował Roman Januszewski, selekcjoner Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka oraz sędzia międzynarodowy. Tak na szybko kilka najważniejszych tytułów. Za najpiękniejszą dorosłą samicę uznano Hienę 63 Łukasza Kraski z Kalinowa. Superczempionka wśród krów w swojej maksymalnej laktacji dała ponad 10 tys. kg mleka. Jest to pierwsza superczempionka wśród zwierząt Łukasza Kraski, który od trzech lat, tj. od rozpoczęcia przygody z udziałem w wystawach, regularnie odnosi sukcesy na w Szepietowie. Superczempionką wśród jałowic starszych została Veela 738 należąca do Stanisława Żochowskiego z Kamieńskich Wiktorów, a superczempionką wśród jałowic starszych została Veela 738 – również Stanisława Żochowskiego. Targi uzupełnia oferta nowoczesnych rozwiązań technologicznych, bogata oferta handlowa, maszyny i urządzenia rolnicze. Imprezie towarzyszyły Dni z Doradztwem Rolniczym, które były okazją do skorzystania z kompleksowej oferty doradczej. Wydarzenie jest transferem wiedzy między rolnikami, doradcami, wystawcami, przedstawicielami świata nauki oraz instytucjami wspierającymi rolnictwo. KRUS informuje
Od 1 czerwca obowiązują nowe kwoty przychodu decydujące o zmniejszeniu lub zawieszeniu świadczeń emerytalno-rentowych. Wynoszą one odpowiednio: 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, tj. 4.364 zł 70 gr i 130% tego wynagrodzenia, tj. 8.105 zł 80 gr. Nowe kwoty ogłasza prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w związku z ogłoszeniem przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za każdy kwartał roku. W pierwszym kwartale tego roku wynosiło ono 6.235 zł 22 gr.
Święto chleba 14 sierpnia Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu zaprasza na jubileuszowe XX Podlaskie Święto Chleba. To jedna z największych imprez organizowana w ciechanowieckim Muzeum. Przyciąga co roku ponad 20 tys. turystów, którzy przez cały dzień mogą kupić wypieki kilkudziesięciu piekarni z regionu, skosztować wyrobów ze stoisk z jadłem regionalnym oraz uczestniczyć w atrakcyjnych pokazach tradycji ludowej. zebrała
BK
3
AKTUALNOŚCI Z wizytą w gospodarstwie Katarzyny i Waldemara Zielińskich w Olszance gm. Nowinka
Mleko dobre na wszystko... ...a już na pewno na stabilną sytuację finansową gospodarstwa. Tak mówią Katarzyna i Waldemar Zielińscy, dostawcy Mlekpolu. Ludzie, pełni zapału i chęci do pracy. Dumni rodzice dwójki dzieci i już prawie, prawie... dziadkowie. Zadowoleni hodowcy, utrzymujący stado blisko 300 zwierząt. Zapraszamy do Olszanki.
||
Tym razem będzie inaczej, będzie to pierwsza w naszej gazecie prezentacja hodowli krów bez pokazywania krów. Pani Katarzyna w oryginalny sposób i z humorem prezentuje czytelnikom „kawałek” życia swojej rodziny. Jak wyglądają krowy sami Państwo wiecie (uśmiech)
Przygotowuję gazetę w trudnym dla rolników czasie. Jest początek czerwca, wreszcie na trochę przestało padać, ale chmury straszą co chwilę. Każdy co sił zbiera trawy. Kilka razy umawiam się z gospodarzem. Wciąż odbiera telefon na ciągniku w polu, nie damy rady. Cały obowiązek redakcyjny bierze na siebie pani Kasia. I wychodzi nam doskonale, zresztą sami oceńcie poniżej. – Mąż przejął gospodarstwo po swoich rodzicach w 1992 r. – zaczyna Katarzyna Zielińska. – Dziadkowie, Władysława i Czesław Zielińscy, mieli wtedy 20 ha, 16 krów i coś tam jeszcze, czego nikt już dziś nie pamięta. Takie typowe gospodarstwo samowystarczające. Cztery lata później, wspólnie zmodernizowali starą oborę, została wyposażona w zbiornik na mleko i odbiór białego surowca odbywał się już z gospodarstwa. W 2001 r. wzięliśmy ślub i od tego czasu snuliśmy plany rozwoju naszego gospodarstwa. Postawiliśmy na krowy mleczne. Wtedy byliśmy związani ze spółdzielnią Sudowia w Suwałakch, niska cena i opóźnienia w wypłatach za mleko, nie nastrajały nas zbyt optymistycznie. W niedługim czasie postanowiliśmy zaryzykować i zmienić odbiorcę. W tamtym czasie nie była to łatwa sprawa, funkcjonował wtedy system 4
kwotowania i Sudowia nie chciała nas tak łatwo wypuścić. Ale udało się i tak znaleźliśmy się w augustowskiej spółdzielni, która wkrótce połączyła się z Mlekpolem. Nasza sytuacja diametralnie się zmieniła, zaczęliśmy od postawienia nowej obory, powstała w 2006 r. – nazywamy ją produkcyjną. Jest to obiekt na rusztach na ok. 90 sztuk. Utrzymywane są w nim głównie krowy dojne. W 2013 r. powstał jeszcze jeden budynek, nowy cielętnik. Mieści się w nim: porodówka, kojce dla osesków oraz kojce ze stacją odpajania dla starszych cielaczków i jałownik. W najstarszej oborze „zakwaterowane” są opasy. Wszystkiego razem jest ok. 300 sztuk. Parametry mleka: tłuszcz 4,5%, białko – 3,4% a średnia wydajność stada ok. 9 tys. kg mleka. Biała produkcja trafia cały czas do Spółdzielni Mleczarskiej „Mlekpol”. – Bardzo wielkim plusem Mlekpolu jest to, że pieniądze są wypłacane regularnie: jest dziesiąty i pieniążki są na koncie – kontynuuje pani Kasia. – Nie mamy problemów z płynnością finansową. Natomiast cena mleka... Od kiedy pamiętam, to mieliśmy tylko jeden poważniejszy jej spadek, a poza tym wszystkie zawieruchy gospodarcze, czy teraz pandemia, udało nam się bezpiecznie przepłynąć wspólnie ze spółdzielnią. Nie
płacono nigdy ani bardzo wysoko, ani tak nisko, aby martwić się i myśleć nad zmianą. Jesteśmy bardzo zadowoleni ze współpracy. Główny aspekt finansowy gospodarstwa zaspokaja mleko. Choć Zielińscy hodują też bydło opasowe na sprzedaż. Pani Katarzyna trochę żartem ocenia tę część hodowli, jako „trzynastą pensję”. Kochają swoją pracę, ale zdają sobie sprawę z jej specyfiki. – Hodowla bydła, to ciężka praca, bo to jest reżim godzinowy – mówi pani Katarzyna. – Nie mamy urlopów ani zwolnień lekarskich, nic nie przełożysz, nie poprosisz „poczekaj. Nawet w tej chwili, gdy mamy sezon zbierania trawy, trzeba zdążyć z jednym i z drugim. Ostatni tydzień był bardzo intensywny, praca od godziny trzeciej do dwudziestej trzeciej. Na zbiór musi być odpowiedni moment, trawa nie może być za stara, bo później musimy wyłożyć pieniądze z własnej kieszeni, żeby paszę zbilansować. Mamy 55 ha traw, 40 kukurydzy i 25 ha zbóż. Chłopaki są totalnie klapnięci. Skoro już się rzekło chłopaki, pora wyjaśnić. Syn Wiktor skończył szkołę rolniczą w Suwałkach i w tej chwili ubiega się o status młodego rolnika. Ma żonę Kornelię C.D. NA STR. 6
MLECZNE AGRO
REKLAMA
www.kuhn.com.pl
MLECZNE AGRO
5
AKTUALNOŚCI C.D. ZE STR. 4
i dziecko „w drodze.” To rolnik z urodzenia i zamiłowania – ocenia mama. Bardzo się angażuje w sprawy gospodarstwa i dużo pomaga. Wiktor dostanie najpierw wymaganą część ziemi, jeśli dojdzie do skutku podpisanie umowy z Agencją. A kiedyś, kiedyś... Rodzice na pewno nie będą mieli problemów z przekazaniem dorobku swojego życia. Córka Natalia ma 15 lat i całkiem inne plany w głowie. Czego więc jeszcze potrzeba w Olszance? – Większe inwestycje mamy w tej chwili zakończone – podsumowuje pani domu (nie bez powodu teraz tak ją przedstawiamy). – Doczekaliśmy się w końcu nowego domu, powoli go kończymy, ale już mieszkamy. Cieszymy się, że nam się to udało, bo przez długi czas wszystkie inwestycje były nakierowane tylko na gospodarstwo, żeby było sprawniejsze, żeby praca wymagała mniej od nas. Cieszymy się, bo będziemy dziadkami. Natomiast bolączek, jak wszędzie, jest sporo. Martwi nas choćby obecność wilków, niedawno wyciągnęły i zagryzły suczkę z podwórka, bardzo to przeżyliśmy,
||
Państwo Zielińscy posiadają wszystkie niezbędne maszyny, z usług korzystają tylko przy zbiorze kukurydzy na kiszonkę.
bo Bella była członkiem rodziny. Martwi to, że podchodzą już tak blisko, a nam nic nie można zrobić... Jak wszędzie obecna sytuacja gospodarcza w Polsce hamuje większe inwestycje. Ale gdyby tak popuścić wodze fantazji, namawiam... – Chciałabym większą halę udojową – słyszę. – W tej chwili jest dużo za mała, dój trwa po trzy godziny rano i wieczorem. Dokupienie aparatów to nie jest problem, ale
problemem jest za mały budynek. Jakoś na razie musimy to znieść. Chłopaki chcieliby pewnie większy ciągnik, bo teraz największy z tych co posiadamy ma 170 kM. Zobaczymy, jak będzie się dalej wszystko układało. Najważniejsze czego nam trzeba życzyć to – jak nam wszystkim – zdrowia, spokoju i stabilizacji gospodarczej. Barbara Klem
Zdjęcia
z archiwum rodzinnego
Państwa
Zielińskich
||
Trudny pogodowo pierwszy tegoroczny zbiór traw
Światowy Dzień Mleka w Grajewie
Polskie dziedzictwo 4 czerwca na terenie Centrum Tradycji Mleczarstwa – Muzeum Mleka przy ul. Konstytucji 3 Maja 36 w Grajewie odbył się Światowy Dzień Mleka. Partnerem wydarzenia jest Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol, jeden z liderów branży mleczarskiej. Inicjatywa Centrum Tradycji Mleczarstwa ma nie tylko propagować i przybliżać działalność polskiej branży mleczarskiej, ale 6
także edukować na temat korzyści płynących ze spożywania nabiału. Choć w obchodach udział biorą całe rodziny, program zaplanowany został z myślą o najmłodszych. Dla nich zaplanowano m.in. warsztaty z pieczenia serniczków czy wytwarzania sera. Na uczestników czekały także zabawy, konkursy i żywa zagroda, a całość umilał występ Zespołu Pieśni i Tańca „Grajewianie”.
Mlekpol od lat aktywnie włącza się w edukowanie najmłodszego pokolenia dotyczącego dobrych nawyków żywieniowych i prowadzenia zdrowego stylu życia. – Edukacja jest kluczem do podejmowania świadomych wyborów konsumenckich – mówi Dorota Grabowska, kierownik marketingu SM Mlekpol. – Chętnie angażujemy się w inicjatywy, które uczą poprzez zabawę, dlatego Mlekpol wspiera obchody Światowego Dnia Mleka. Jako partner wydarzenia Mlekpol przekazał produkty nabiałowe, które były rozdane uczestnikom oraz nagrodzonym w konkursach. BK
MLECZNE AGRO
AKTUALNOŚCI Dni pola obchodzone w Goniądzu
Sorgo siejemy Można było zaczerpnąć wiedzy na temat najnowszych odmian owsa, pszenicy, kukurydzy czy rzepaku. 23 czerwca br. dni pola, cyklicznie zorganizowane przez firmę KWS, zgromadziły rolników na polach pod Goniądzem, pow. moniecki. Takie okazje to doskonały przykład rozwijania w praktyce systemu wiedzy i innowacji w rolnictwie. Firma przyszykowała rolnikom pokaz gatunków rożnych roślin uprawnych, które KWS ma w swojej ofercie. Goście mieli okazję zobaczyć poletka pokazowe, na których przetestowano jak niektóre nowości sprawdzają się w warunkach klimatyczno-glebowych Polski płn.-wsch. Posiano również te odmiany, które znajdują się już w ofercie KWS. – Wprowadzając nową genetykę musimy być pewni, że to co otrzymaliśmy będzie się nadawało w praktyce i przyniesie efekt w postaci zadowalającego plonu – tłumaczył Stefan Wysocki, organizator imprezy. Goście mieli okazję przyjrzeć się poletkom zbóż ozimych tj. żyto hybrydowe, jęczmień ozimy, pszenica ozima, osiemu odmianom rzepaku ozimego: jednej odmianie populacyjnej i siedmiu odmianom hybrydowym, z czego trzy odmiany są zupełnie nowe. Będą one wprowadzone do sprzedaży w tym roku. Został posiany również owies ozimy, który jest nowością. Owies z reguły jest gatunkiem jarym, natomiast w skutek wyspecjalizowanej genetyki powstał gatunek odporny na mróz. Nie jest to odmiana tak odporna jak żyto ozime, ale porównywalne jest do jęczmienia ozimego. Ponadto w ofercie znalazło się 15 odmian kukurydzy, na ziarno i kiszonkę. Zostały one
||
||
W programie spotkania przewidziano prezentację polową odmian roślin uprawnych KWS w zakresie: buraka cukrowego, rzepaku ozimego, kukurydzy, zbóż ozimych i jarych, grochu, słonecznika oraz sorgo.
posiane 25 kwietnia, czyli w terminie optymalnym jak na ten rok. Testowano też dwie dwie odmiany słonecznika. Są one przeznaczone głównie na centralny i południowy region Polski, ale były sprawdzane czy nadają się również na Podlasie. Uwagę przykuwały trzy mieszanki roślin poplonowych, które są potrzebne po to, aby ziemia miała lepszą retencję wodną. System próżniowy tych roślin głęboko się korzeni, użyźnia ziemię i wyciąga składniki pokarmowe na zewnątrz. Następnie oddają one te składniki, w swojej biomasie, dla rośliny następczej. Jeśli nie zasieje się roślin poplonowych, składniki
Część kukurydzy przykryto agrowłókniną. To spowodowało, że temperatura gleby się podniosła.
Ta sama roślina, ten sam dzień siewu, na tym samym polu, a różnica we wzroście jest zauważalna gołym okiem.
8
te są wypłukiwane z gleby wraz z opadami. Należy też pamiętać, że rośliny poplonowe są miododajne. Kolejną ciekawostką było sorgo typowo ziarnowe. Jest to pewnego rodzaju eksperyment, aby sprawdzić czy uprawa tej rośliny ma sens na naszych terenach. Sorgo ziarnowe rośnie do wysokości 1,5 m także można je kosić kombajnem zbożowym. – Takie spotkania są bardzo wartościowe dla rolników – mówi Wojciech Niemotko, jeden z uczestników. – Są tutaj prowadzone uprawy i można w jednym miejscu sprawdzić jak w danym regionie rożne odmiany roślin się sprawują. To pomaga w podjęciu decyzji. Jest łatwiej dopasować konkretne gatunki pod swoje gospodarstwo. Wtedy nie podejmuje się decyzji w ciemno, ale na podstawie widzianych na polu rezultatów. Takie świadome siewy prowadzą do optymalnego zysku. Pana Wojciecha najbardziej interesowały kukurydza, rzepak i pszenica. W uprawie tych odmian specjalizuje się bowiem jego gospodarstwo. Przedstawiciele firmy KWS odpowiadali na zadawane pytania, opowiadali ciekawostki o każdej zasianej odmianie. Tekst
i zdjęcia :
Agnieszka Tokajuk
MLECZNE AGRO
REKLAMA
MLECZNE AGRO
9
AKTUALNOŚCI Podlasie znów na podium krajowego etapu konkursu AgroLiga 2021
Jesteśmy mistrzami Katarzyna i Robert Jeromińscy – Pierwszy Wicemistrz Krajowy w kategorii Rolnicy. Agro Frankopol – Wicemistrz Krajowy w kategorii Firmy. Takie trofea trafiły w ręce Podlasian w czasie uroczystej Gali AgroLigi 2021, która odbyła się 27 maja w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. – To niezwykle ważne nagrody wnoszące na piedestał tych, którzy swoją ciężką pracą budują bezpieczeństwo żywnościowe Rzeczypospolitej. Jesteście państwo wzorem dla innych gospodarzy, dla młodych; jesteście także nauczycielami, którzy przekazują wiedzę, doświadczenie młodemu pokoleniu, aby polskie rolnictwo mogło dalej kwitnąć – mówił Andrzej Duda, prezydent Polski, który 27 maja br. razem małżonką Agatą Kornhauser-Dudą uczestniczył w podniosłej Gali AgroLigi 2021. Podczas uroczystości nagrodzono najlepszych rolników oraz przedstawicieli agrobiznesu za rok 2021. Wśród nagrodzonych nie mogło zabraknąć przedstawicieli Podlasia. Tytuł Pierwszego Wicemistrza Krajowego w kategorii Rolnicy zdobyli Państwo Jeromińscy z Chobotek w gm. Knyszyn. Prowadzą oni 200 ha gospodarstwo rolne specjalizujące się w hodowli trzody chlewnej. Mają trzy chlewnie o łącznej obsadzie 2.100 tuczników, a ich produkcja roczna sięga nawet 8.000 sztuk. – Wrażenia z AgroLigi są jak najbardziej pozytywne – mówią państwo Jeromińscy. – Niesamowicie było gościć w pałacu prezydenckim. Nie ma co ukrywać, cieszymy się, że mogliśmy tam być, spotkać się z parą prezydencką i wziąć udział w konkursie. Na pytanie o to jak osiąga się taki sukces, odpowiadają skromnie, że po prostu wykonują swoją codzienną pracę. A docenieni zostali przy okazji i jest im z tym bardzo miło. – Na pewno war to jest zgłaszać się do AgroLigi – mówi pan Robert. – Chociażby po to, by poznać wielu wspaniałych ludzi z „rodziny AgroLigi” i nie tylko. Jest to również okazja do wymiany doświadczeń. Tytuł Wicemistrza Krajowego w kategorii Firmy zdobył Agro Frankopol z miejscowości Włosty-Olszanka w gm. Szepietowo. Firma powstała na początku lat 90., zaczynając od sprzedaży używanych maszyn rolniczych 10
||
Uczestnicy AgroLigi to awangarda pomysłowości i kreatywności w dążeniu do nowych rozwiązań. Uzyskanie tytułu laureata jest ogromnym sukcesem, prestiżowym wyróżnieniem w branży rolniczej.
Ostatnia chwila przed wejściem podlaskiej delegacji do pałacu.
oraz ich serwisu. Dziś może pochwalić się stumilionowym obrotem. Jest autoryzowanym dealerem marek światowych producentów maszyn rolniczych. – Cieszymy się niezmiernie – mówi Tomasz Abramczuk, właściciel firmy. – Nie mogłem osobiście odebrać nagrody, reprezentował mnie syn Daniel z żoną Olgą. Wygrana oznacza dla nas wyróżnienie i docenienie dotychczasowej pracy i trudu, jaki wkładamy w codzienne budowanie firmy, a także w rozwój rolnictwa na terenie Podlasia. To nie tylko moja zasługa, ale całego zespołu, mojej żony i syna. Całe nasze życie, kolejne etapy, przez które przechodziliśmy złożyły się na to wyróżnienie. Na pewno polecam branie udziału w konkursie innym firmom, ponieważ jest to dodatkowa motywacja do podnoszenia sobie poprzeczki. Zachęta do jeszcze lepszej obsługi naszych klientów – rolników i do nieustannego rozwoju. Nasz udział w uroczystej Gali AgroLigi 2021 było możliwy dzięki Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Podlaskiego, który sfinansował przejazd autokarowy reprezentacji naszego województwa oraz zaprzyjaźnionym z naszą redakcją Grażynie i Andrzejowi Remisiewicz – właścicielom firmy Trans-Rol. Pan Andrzej jest również
członkiem zarządu Stowarzyszenia AgroBiznesKlub w Warszawie – organizatora konkursu na szczeblu krajowym. Województwo podlaskie corocznie, od 2011 r., reprezentuje liczna grupa producentów osób związanych na wielu płaszczyznach z branżą rolniczą. Podróżowaliśmy w towarzystwie aktualnych oraz wcześniejszych laureatów konkursu, producentów rolnych, agroprzedsiebiorców, samorządowców oraz przedstawicieli instytucji związanych z rolnictwem. Kiedy dotarliśmy na miejsce okazało się, że z powodu przewidy wanego deszczu, uroczystość w ostatniej chwili przeniesiono z ogrodów Pałacu Prezydenckiego do Sali kolumnowej w jego wnętrzu. Aby zrozumieć rangę uroczystej Gali AgroLigi należy wspomnieć, że to na tej sali prezydent powołuje i odwołuje rządy, nadaje tytuły naukowe, mianuje sędziów, nadaje stopnie generalskie, najwyższe odznaczenia i ordery państwowe. A na koniec najważniejsze: serdecznie gratulujemy naszym laureatom. Uzyskanie tak zaszczytnego tytułu to lata waszej ciężkiej pracy. To wasze życie związane z rolnictwem. Gratulujemy i jesteśmy z was dumni. Tekst
i zdjęcia :
Barbara Klem
MLECZNE AGRO
UPRAWA Przegląd odmian rzepaku ozimego
Złote pola Rzepak ozimy to jedna z najbardziej wymagających roślin uprawnych, biorąc pod uwagę stanowisko, jego przygotowanie i dostarczenie niezbędnych składników pokarmowych. Mimo, tych mało sprzyjających warunków co roku przybywa chętnych do jej uprawy. Rzepak ozimy to najważniejsza roślina oleista w Polsce. Wybór odpowiedniej odmiany nie jest łatwą sprawą. Ofert i informacji jest bardzo dużo, co sprawia, że zakup robi się skomplikowany. Dlatego, służymy pomocną dłonią i oddajemy w państwa ręce przegląd odmian rzepaku ozimego. Zapraszam do lektury.
KWS
Umberto KWS F1 to najczęściej wybierana i najwyżej plonująca odmiana mieszańcowa z asortymentu rzepaku KWS, z odpornością na samoistne osypywanie nasion. Ma też unikalną na polskim rynku kombinacje genów odporności na suchą zgniliznę kapustnych Rlm³ i Rlm7. Charakteryzuje się zrównoważonym rozwojem jesiennym i wiosennym. Jest zimotrwała. W doświadczeniach Coboru CCA 2020 średni plon wyniósł 48,83 dt/ha i 111% wzorca. Polecana na typowe i przeciętne stanowiska (II-IVb+). Adelmo KWS F1 to odmiana mieszańcowa z innowacyjną odpornością na suchą zgniliznę kapustnych RlmS. Ma dużą tolerancję na żółtaczkę rzepy (TuYV) oraz odporność na samoistne osypywanie nasion. Rośliny są wysokie, odporne na wyleganie. Charakteryzuje się zrównoważonym rozwojem jesiennym i wiosennym. Jest zimotrwała. W doświadczeniach Coboru CCA 2020 średni plon wyniósł 48,67 dt/ha i 111% wzorca. Odmiana polecana na typowe i przeciętne stanowiska (II-IVb+). Alitop F1 to odmiana mieszańcowa z odpornością na najczęściej występujące w Polsce rasy kiły kapusty. Charakteryzuje się wysokim i stabilnym plonowaniem. Rośliny są średnio wysokie o bardzo dobrej 12
zdrowotności. Odmiana przeznaczona na ty- plonu – wysokim zaolejeniem. Rośliny o średniej wysokości i wysokiej odporpowe i przeciętne stanowiska ności na główne choroby bardzo dobrze znoszą też lżejsze i mniej zasobne stanoSAATBAU wiska, których w Polsce nie brakuje. Dodatkowym atutem jest nieco późniejsze dojrzewanie, pozwalające dobrze wypełnić długie łuszczyny i zapewniające lepszy plon. Dość wysoki jesienny wigor pozwala na siewy w terminach lekko opóźnionych w stosunku do optimum.
SMOLICE Pirol F1 to odmiana rzepaku ozimego charakteryzującą się wysokim plonem potwierdzonym w doświadczeniach urzędowych Coboru – sięgającym 113% wzorca w 2019 r., 113% wzorca w 2020 r. i 108% wzorca w 2021 r. Tak wybitne wyniki potwierdzają stabilność plonowania odmiany w zmiennych warunkach atmosferycznych i zróżnicowanych stanowiskach. Odmiana odporna jest na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV) oraz suchą zgniliznę kapustnych – gen Rlm7. Marley to odmiana populacyjna rzepaku ozimego, która doskonale gospodaruje wodą w całym okresie wegetacji. Zakwita bardzo wcześnie, a sam okres kwitnienia trwa dłużej, dzięki czemu uzyskuje znakomite zapylenie. Nieco późniejsza dojrzałość daje roślinom czas na mocne nalanie nasion i wypełnienie łuszczyn. Wysoki pęd główny i dużo pędów bocznych nie wywołują dużej podatności na ugięcie łanu. Odmiana charakteryzuje się bardzo wysoką zimotrwałością. Winny to odmiana populacyjna łącząca wysoki potencjał plonowania z jakością
Bachus to odmiana o najwyższym potencjale plonowania spośród wszystkich badanych odmian populacyjnych w doświadczeniach rejestrowych Coboru 2020 i 2021. Jej cechami charakterystycznymi są niski pokrój roślin, znakomita odporność na wyleganie i bardzo dobry profil zdrowotnościowy. Odmiana rekomendowana do uprawy na terenie całego kraju. Tom to odmiana o bardzo wysokim i stabilnym plonowaniu, pośród zarejestrowanych odmian populacyjnych w 2022 r. Wyróżnia się bardzo wczesnym terminem kwitnienia. Znakomicie adaptuje się do zmiennych warunków glebowych. Jest rekomendowana do uprawy we wszystkich regionach kraju. Zebrała AT
MLECZNE AGRO
UPRAWA Projekt eDwin – internetowa platforma doradztwa i wspomagania decyzji w integrowanej ochronie roślin
Trawy do produkcji najlepszej paszy
e-Kontrola pola 3 czerwca, po trzech latach prac, udostępniono platformę doradczą – eDwin. Celem projektu jest ułatwienie codziennej pracy rolnikom na polu oraz stworzenie krajowego systemu informatycznego na rzecz ochrony roślin. Korzystanie z platformy ma pozytywnie wpłynąć na jakość produkowanej w Polsce żywności.
Mieszanka Gorzowska COUNTRY 2053 Turbo Futtertrio mieszanki poplonowe traw to:
• • • •
szybki wzrost roślin dużo białka i energii dobra struktura zakiszonej masy poprawa struktury gleby
COUNTRY 2060 PowerMix to mieszanka lucern, która łączy zalety znanych odmian Planet, Fraver i Fleetwood:
•
mają bardzo dobre oceny przezimowania
• •
dostarczają ok. 3 ton/ha białka są otoczkowane w technologii DynaSeed
Innowacje dla rozwoju
www.dsv-polska.pl
14
Pomysłodawcą i partnerem projektu jest Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu – W dzisiejszym świecie, w którym nowoczesne technologie są obecne praktycznie w każdej dziedzinie życia, niezbędne jest także wykorzystywanie innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie – mówi Jacek Sommerfeld, dyrektor WODR. – Chcąc rozwijać polskie rolnictwo oraz pomagać rolnikom w codziennej pracy, zachęcamy ich do odważnego wykorzystywania nowoczesnych technologii. Cyfryzacja rolnictwa nie jest tematem przyszłości. Ten proces ma miejsce już teraz, na naszych oczach, o czym świadczy między innymi platforma eDWIN. Jestem przekonany, że możliwości eDWIN, takie jak wysyłanie ostrzeżeń przed złamaniem pogody, powiadomień o zagrożeniach na polu czy uproszczony kontakt z doradcą rolniczym, będą odczuwalnym wsparciem dla rolników. Platforma jest całkowicie darmowa i dostępna dla wszystkich chętnych zainteresowanych jej możliwościami. Można z niej korzystać na komputerach oraz jako aplikacja na urządzeniach mobilnych. W jej ramach funkcjonują cztery elektroniczne usługi: wirtualne gospodarstwo, śledzenie pochodzenia produktów, raportowanie zagrożeń i udostępnianie danych meteorologicznych. Pierwsza usługa, ma kilka zastosowań. Jednym z nich jest wspomaganie decyzji rolników czy, kiedy i w jakiej ilości stosować środki do ochrony roślin. Wprowadzona do systemu uprawa będzie monitorowana. W przypadku wystąpienia zagrożenia zniszczenia przez chorobę lub szkodnika, system będzie o tym informować. W ten sposób przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska i żywności nadmiernie stosowanymi środkami do zwalczania chorób i szkodników.
Poza tym wirtualne gospodarstwo, zapewnia rolnikom możliwość zadania doradcy pytania czy zgłoszenia prośby o weryfikację zaobserwowanych zagrożeń. Każdy użytkownik ma przypisanego do konta doradcę. Automatycznie dopisany zostanie najbliższy doradca, ale rolnik będzie miał możliwość jego zmiany np. na osobę, z którą najczęściej utrzymuje kontakt. Usługa udostępnia rolnikom raporty agrometeorologiczne oraz pozwala na pozyskiwanie, gromadzenie i udostępnianie informacji o występowaniu na danym obszarze agrofagów. Rolnicy mają też do dyspozycji wirtualną kartę pola, umożliwiającą ewidencjonowanie pracy oraz układanie e-planów ochrony roślin. To właśnie dzięki informacjom zawartym w karcie, możliwe jest otrzymywanie powiadomień o możliwych zagrożeniach na polu. Aby w pełni korzystać z możliwości tej e-usługi rolnik musi się zarejestrować oraz dokonać wyboru swoich pól w usłudze. E-usługa śledzenie pochodzenia produktów jest skierowana do producentów rolnych, ale także konsumentów, czyli do każdego z nas. Dzięki niej producenci będą mogli wprowadzić do rejestru dane o pochodzeniu danego produktu, w tym warunkach i historii jego uprawy. Z kolei konsumenci będą mogli zapoznać się z tymi informacjami. Zalety tej usługi dostrzegą zapewne osoby, ceniące sobie zdrową żywność, pochodzącą z pewnych źródeł. Podlaski Odział Doradztwa Rolniczego w Szepietowie, planuje organizować szkolenia, z użytkowania platformy eDwin, w drugiej połowie tego roku. . Opracowała Agnieszka Tokajuk
Na
podstawie
MRiRW
i materiałów
PODR
MLECZNE AGRO
NOWOŚĆ R Z E P A K
O Z I M Y
Nr 1 wśród odmian populacyjnych w doświadczeniach rejestrowych COBORU 2020-2021 Znakomite plony nasion i tłuszczu
Bardzo wysoka odporność na wyleganie roślin Bardzo dobra zdrowotność łanu Bardzo dobra zimotrwałość Rejestracja w Polsce - 2022 r.
Hodowla Roślin Smolice Sp. z o.o. Grupa IHAR, www.hrsmolice.pl
2
1 3
4
Kontakt region 1. 784 915 508 region 2. 538 819 893 region 3. 538 819 890 region 4. 538 819 901
Znajdź nas na:
HODOWLA Ocena wartości użytkowej bydła mlecznego pomaga maksymalizować zyski
Ten pierwszy raz Ostatni raz dój widziałam... kilkadziesiąt lat temu, na wsi u moich dziadków. Stado było w liczbie dwóch krów, a urządzenia to stołeczek i wiaderko (uśmiech). Tym razem przechadzałam się wśród ponad setki krów w jednym z naszych podlaskich gospodarstw, stałam w samym sercu akcji – działającej pełną parą hali udojowej 2x12 w systemie bok w bok. Wypróbowałam też materace, na których leżą krowy. Zapach mleka, odgłosy zaciekawionych nową osobą krów oraz opowieści ze świata nauki i hodowców bydła – tak mogłabym podsumować wrażenia z mojego dojowego chrztu. Dój był szczególny, bo uczestniczyli w nim zootechnicy z Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka, którzy przeprowadzali tzw. próbny dój. Jeszcze tego samego dnia pobrane próbki mleka i informacje dotyczące stada, trafiły do laboratorium i ośrodka obliczeniowego. Raporty wynikowe hodowca otrzymał nazajutrz. W tak krótkim czasie, rolnik uzyskuje informacje o procentowej zawartości tłuszczu, białka, suchej masy, laktozy, mocznika, liczby komórek somatycznych i wiele innych parametrów mleka. W kilku kropelkach,
||
Gdy przepływ mleka w aparacie jest mniejszy niż 380 ml/min., kończy się dojenie. Odcinany jest
dopływ powietrza i jest on automatycznie zdejmowany. Ściereczki prane w specjalnie do tego stworzonym proszku to jedna z wielu praktycznych porad doradcy somatycznego.
wykrywane są specyficzne białka, które pojawiają się w nim tylko podczas ciąży. Bez USG, bez weterynarza, a przede wszystkim bez stresu dla krowy, dostarczane są dane niezbędne do prawidłowego zarządzania stadem. A cały ten proces ma swój początek właśnie podczas próbnego doju. Starania właściciela, aby gospodarstwo rozwijało się, a krow y ż ył y w odpowiednim dobrostanie, dostrzega się, zwiedzając posesję. Obiekty wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt i technologie widać gołym okiem. Natomiast współpraca w PFHBiPM dostarcza niezbędnych informacji podejmoZootechnicy to osoby pierwszego kontaktu. Często z hodowcami łączą ich wania ekonomiczzażyłe relacje, a niekiedy nawet przyjaźnie. W tę pracę wkomponowywane nie uzasadnionych są ciągłe podróże. Na zdjęciu Bartek Dmochowski i Maciej Dąbrowski.
|| 16
Fot. PFHBiPM
Zazwyczaj rolnicy opowiadają mi o sobie przy filiżance herbaty. Tym razem umówiliśmy się na wieczorny dój. Dostałam ochraniacze na buty i zaproszenie na „salony” – czyli do nowoczesnej obory. To był mój pierwszy udział w nowoczesnym dojeniu.
decyzji. Hodowca korzysta z usług oferowanych przez tę instytucję w szerokim zakresie. – Do tej pory żywieniem zajmowałem się sam – opowiada pan Dariusz, właściciel stada. – Od dwóch miesięcy współpracuję z żywieniowcem z Federacji, analizuję pasze w laboratorium. Już widzę poprawę w parametrach mleka i wydajności krów. A ta wynosi 30 l/dziennie od krowy, białko 3,4% i tłuszcz 4,3%. Gdy coś się zmienia, gospodarz może przedyskutować przyczyny i plany z doradcą. Pan Darek jest świadom, jak duże znaczenie w osiągnięciu wysokiej wydajności ma potencjał genetyczny stada. Z pomocą przychodzą i tu pracownicy Federacji. Przy doborze buhajów hodowca zwraca szczególną uwagę na osobniki przekazujące potomstwu wariant kazeiny A2A2. Badania naukowe donoszą, że ten rodzaj kazeiny ma właściwości prozdrowotne, pozytywnie wpływa na trawienie mleka przez ludzi i procesy metaboliczne oraz zmniejsza ryzyko zachorowań na cukrzycę i choroby serca. Hodowca sukcesywnie dąży do uzyskania stada produkującego MLECZNE AGRO
HODOWLA wyłącznie mleko z beta kazeiną A2,gdyż uważa, że to może być przyszłość produkcji mleka. W gospodarstwie stosowana jest metoda AT4 – czyli dój próbny odbywa się raz w miesiącu, na przemian rano i wieczorem. Taki typ wybiera ok. 80% gospodarstw znajdujących się pod oceną. – Na podstawie raportów wynikowych, wspólnie z żywieniowcami, biorąc pod uwagę możliwości gospodarstwa, dobierany jest precyzyjny jadłospis – tłumaczy Bartek, zootechnik współpracujący z gospodarstwem. – Takie działanie ogranicza koszty produkcji i utrzymania stada. Gdy w hali udojowej zootechnicy kontynuowali próbny udój, gospodarz zabrał mnie na „spacer” po oborze. Korzystając z okazji podpytałam go o jego historię rolniczą i plany na przyszłość. Pan Dariusz jest czwartym pokoleniem gospodarującym na tych ziemiach. – Syn będzie już piątym – mówi dumny ojciec. – Na razie widać, że ma chęci. Poszedł do technikum rolniczego w Białymstoku. Jednak nie chcę go do niczego zmuszać. Gdy on przejmował gospodarstwo, hodowla liczyła 30 krów. Obecnie jest ich 180. Finalnie
MLECZNE AGRO
ma być aż 210, z czego 180 dojnych. Właściciel dąży do obranych celów krok po kroku. Oborę uwięziową w 2019 r. zamienił na nowoczesny budynek o powierzchni 2 tys. m². z halą udojową typu bok w bok firmy Gea. Chwali sobie takie rozwiązanie, chociaż mówi, że pierwsze trzy dni nie były łatwe: ani dla krów, ani dla niego. – Ale krowy to mądre zwierzęta, szybko się uczą – podkreśla właściciel. – Praktycznie codziennie ta sama krowa jest w tym samym stanowisku, zachowują hierarchię. Obsadę obory kompletował w lipcu 2021 r. Jak każde gospodarstwo i to ma swoje dylematy. Tutaj problemem jest pasza. Wynika to z cen i dostępności ziemi na tych terenach. Gospodarz obrabia 60 ha, co uważa za niewystarczającą ilość. Uprawia głównie zielonki, ma również trochę kukurydzy. Na szczęście gospodarz ma tak pogodne usposobienie, że dostrzega w tej sytuacji nie tylko minusy. – Plus jest taki, że odchodzą prace w polu – uśmiecha się. – To oszczędza czas. Jak ma się ziemię, to trzeba również zainwestować w sprzęt. U mnie ten wydatek odpada.
Priorytetową inwestycją jest dla niego budowa biogazowni, która rozwiąże problem z odpadami. Biorąc pod uwagę rosnące ceny za prąd – to także sposób na oszczędności. Zatrudnia dwóch pracowników, w wolnych dniach do pracy przychodzi syn, a po podwórku zawsze kręci się senior rodu, służąc pomocną ręką i radą. – Tak jest w wielopokoleniowych rodzinach – opowiada właściciel. – Żona jest nauczycielką, ale też wspiera mnie w obowiązkach. Oprócz hodowli krów pan Darek rozpoczął działanie w ramach programu Krótkie Łańcuchy Dostaw. Pod nazwą Smaczki Podlasia kryje się grupa pięciu podlaskich producentów, zajmujących się produkcją i przetwórstwem. Jest wśród nich trzech pszczelarzy, kiszonkarz i bohater naszego artykułu – hodowca bydła. Z mleka jego krów powstają sery typu korycińskiego. Celem przedsięwzięcia jest łączenie świata nowoczesnych technologii oraz tradycji. Dzięki takiej inicjatywie do klientów trafiają produkty najwyższej jakości. Sera próbowałam, mniammm, rozpływa się w ustach (uśmiech). Tekst
i zdjęcia :
Agnieszka Tokajuk
17
HODOWLA Żywienie bydła w okresie letnim
W zdrowej krowie dużo mleka Kiedy zbliża się lato, a temperatura i wilgotność rosną, nadchodzi czas, aby zastanowić się, jak o tej porze roku żywienie może pomóc utrzymać wysoką produkcję mleka u krów z dużym potencjałem. Krowy cierpią z powodu stresu cieplnego już w temperaturze 24-25°C. Pierwszym jego objawem u krów w laktacji jest spadek produkcji mleka, a głównym tego powodem jest mniejsze pobranie suchej masy paszy. Przedstawiamy strategie kontroli wpływu stresu cieplnego: Woda. Najważniejsze jest, aby zawsze zapewnić zwierzętom dostęp do czystej, świeżej, chłodnej wody pitnej. Szczególnie w okresie stresu termicznego, kiedy zapotrzebowanie na wodę może się nawet podwoić z powodu parowania. Bardzo istotne jest zapewnienie cienia, pomocne jest też stosowanie zraszaczy i wiatraków. Zarządzanie żywieniem. Podtrzymanie tej samej produkcji mleka poprzez utrzymanie pobrania paszy. Zwiększenie ilości składników pokarmowych w dawce może pomóc przezwyciężyć mniejsze pobranie paszy. Można je poprawić poprzez karmienie zwierząt w chłodniejszej porze dnia, podawanie wyłącznie paszy świeżej, karmienie więcej razy w ciągu dnia (co dodatkowo przyciągnie krowy do poidła) i codzienne czyszczenie karmideł. Przy karmieniu TMR pomaga stosowanie pociętego siana (2,55 cm). Należy podawać zwierzętom paszę o wysokiej jakości i smakowitości. Pasze, ziarno i zdrowie żwacza. Jedna z najczęstszych metod przezwyciężania stresu cieplnego jest obniżanie ilości paszy objętościowej i zwiększanie ilości ziarna. Taka zmiana dawki powoduje wydzielanie mniejszej ilości ciepła podczas fermentacji. Należy jednak utrzymać odpowiednią ilość fizycznie efektywnego włókna, aby utrzymać zdrowie żwacza. Stres cieplny może obniżyć przepływ treści pokarmowej i skurcze żwacza, a dodatkowo zmniejszenie włókna efektywnego grozi wystąpieniem kwasicy żwacza. Zachowanie zdrowego środowiska żwacza często jest wyzwaniem w sezonie letnim. 18
||
NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE:
QQ Należy zawsze zapewnić zwierzętom
Wykazano, że podawanie krowom żywych kultur drożdży (Yea-Sacc), w skuteczny sposób pomaga utrzymać wyniki produkcyjne krów i zdrowie żwacza w okresie stresu cieplnego. Yea-Sacc korzystnie modyfikuje środowisko żwacza, co pomaga krowom znieść stres cieplny i osiągnąć lepsze wyniki produkcyjne. w odróżnieniu od martwych drożdży paszowych, żywe kultury drożdży stymulują fermentację żwaczową, co zwiększa pobranie suchej masy paszy. Yea-Sacc przyspiesza przepływ treści pokarmowej przez żwacz, zmniejszając przez to jego wypełnienie, co zapewnia stałe, wysokie pobranie suchej masy. Yea-Sacc zwiększa populację mikroorganiznów w żwaczu, poprawiając strawność składników pokarmowych i wykorzystanie paszy. Dostępność składników pokarmowych jest zmniejszona u krów pod wpływem stresu cieplnego, z powodu zwiększonej potliwości i wydalania moczu. Zwiększona populacja korzystnych bakterii w żwaczu oznacza, że powstaje więcej
dużo czystej, świeżej wody w żywieniu mogą poprawić pobranie paszy i produkcję mleka QQ Dodatki paszowe takie jak żywe drożdże Yea-Sacc mają możliwość poprawy stabilności żwacza QQZmiany
białka mikrobiologicznego, dostępnego dla produkcji mleka. W wyniku rozkładu paszy w żwaczu powstają kwasy, które obniżają pH. Niskie pH powoduje spowolnienie rozkładu włókna, przez co praca żwacza jest niewydajna. Yea-Sacc pomaga redukować wahania pH żwacza poprzez stymulację bakterii zmieniających kwas mlekowy w kwas propionowy. Żywe kultury drożdży Yea-Sacc wpływają pozytywnie na żwacz również poprzez obniżanie ilości kwasu mlekowego w soku żwaczowym oraz podnoszenie pH żwacza w dietach o wyższej zawartości ziarna. Tekst Ewa Reńska,
Animal Nutrition Specialist, Alltech Zdjęcia Alltech
MLECZNE AGRO
MOTORYZACJA Szeroka gama młodzieżowych quadów Polaris tylko w salonach Andzik
Quady dla każdej pociechy! Okres letni to bez wątpienia faza roku gdzie z wielką chęcią spędzamy czas na świeżym powietrzu. Warto spędzać go w sposób, który dostarczy zarówno mnóstwo radości i przyjemności jak też pozwoli na nabieranie i doskonalenie umiejętności jazdy. To wszystko możliwe jest już teraz, dzięki niezwykle szerokiej gamie młodzieżowych quadów firmy Polaris, dopasowanych do potrzeb najmłodszych! Quady Polaris znane są ze swojej jakości wykonania oraz wysokiej niezawodności. Dzięki oparciu na najwyższej klasy komponentach gwarantują niezapomniane przeżycia z jazdy oraz radość z każdego pokonanego kilometra. W naszym salonie znajdziesz pełną gamę quadów takich jak: Polaris Outlaw 70, Polaris Outlaw 110 oraz Polaris Ranger 150! Polaris Outlaw 70 to propozycja stworzona dla najmłodszych. Spisze się on idealnie jako pierwszy pojazd pozwalający nabrać umiejętności jazdy. Oferuje on pełną regulację prędkości co pozwala na dopasowanie go do umiejętności dziecka. Niewątpliwie opcję tę docenią też rodzice. Silnik o pojemności 70cm³ zapewnia sporą moc. Dostarczy ona mnóstwo uśmiechu i przyjemności. Sam quad z racji swojej wysokiej ergonomii pozwala na użytkowanie go przez dzieci w szerokim przedziale wiekowym. Dzięki temu jest to świetna inwestycja na kilka lat. Polaris Outlaw 110 to więk sz y brat modelu 70. Zaprojektowany został tak że z myślą o najmłodszych, natomiast większa pojemność i rozmiar y 20
Jeśli chcesz uzyskać więcej
informacji na temat prezentowanych modeli oraz dedykowanychdo nich akcesoriów skontaktuj się z autoryzowanym punktem sprzedaży i napraw rowerów oraz quadów w województwie podlaskim
Andzik, anna bereziecka,
w jednej z dwóch lokalizacji:
►► Ul. Hetmańska 67, 15727 Białystok ►► Ul. Jana pawła ii 26 lok. U3, 19-300 Ełk Telefon: 515 122 959 E-mail: andzik.Rowery@gmail.Com
pozwolą na użytkowanie przez ona na przewóz drobnych ładunków. W skuwiększe dzieci. Outlaw 110 tek tego quad może służyć również jako umożliwia pełną regulację uniwersalne narzędzie do lekkiej pracy. Nie prędkości co sprawia, iż zapomniano o ochronie z boku, która zasprawdzi się niezależnie gwarantowana jest za sprawą siatkowanej od umiejętności dziecka osłony drzwi. Serce Rangera stanowi niei pozwoli dopasować go zawodny i sprawdzony w terenie silnik o poj. do indywidualnych pre- 150cm³. Pojazd oferuje napęd 2x4. Kapitalne ferencji. Pojemność 111.7 właściwości jezdne oraz skuteczne tłumienie cm³ zapewni większą moc, wszelkich nierówności zapewnia starannie wykonane zawieszenie. Zaprojektowane zoIDEALNY DLA NAJMŁODSZYCH! stało w oparciu o podwójny wahacz A-Arm która dostarczy mnóstwo adrenaliny. Sta- z przodu oraz stabilizator poprzeczny z tyłu. rannie zaprojektowane zawieszenie, oparte Quad dodatkowo pozwala na komfortową jazdę dla dwóch osób. Kolejną cechą o pojedynczy wahacz A-Arm oraz tylny wyróżniają jest możliwość postabilizator poprzeczny umożliwi komfortowe pokonywanie łączenia pojazdu z dedykonawet bardziej wyboistych waną aplikacją na smartterenów. fona – Ride Command. Ost atnią propoz yJest to absolutnie przecją jest perełka wśród łomowa aplikacja, która młodzieżowych pojazpozwala wyznaczyć obdów firmy Polaris. Ranszar na mapie po którym może poruszać się pojazd. ger 150 to unikalny quad Z poziomu aplikacji można typu UTV. Wyróżnia go orurowana konstrukcja, która jest GOTOWY NA NOWE WYZWANIA gwarantem bezpieczeństwa jazdy. Dzięki niej nawet w trakcie potencjalnego przewrócenia się quada, stalowe oruro- również zdalnie regulować jego prędkość. wanie skutecznie ochrania kierowce oraz Dzięki temu aplikacji pozwala w pełni konpasażera. Dzięki temu Ranger 150 trolować wykorzystanie quada przez dzieci. to najbardziej Niezależnie na który quad się zdecydubezpieczna propozycja jemy, każdy z nich dostarczy dla pociech quada. Nie zapomniano mnóstwo niezapomnianych chwil. Co ważne, o pasach bezpieczeństwa, łącząc przyjemne z pożytecznym, quady gwarantujących skutecz- pozwolą także nabierać umiejętności i doną ochronę. Sam pojazd świadczenia w jeździe. Za sprawą wykonania poza dodatkowym oru- z wysokiej klasy podzespołów, wszystkie rowaniem charaktery- pojazdy zapewnią przy tym świetną niezazuje się obecnością paki wodność. Nie czekaj i już dzisiaj zapoznaj ładunkowej z tyłu. Pozwala się ze szczegółową ofertą prezentowanych modeli! WYJĄTKOWY W SWOJEJ KLASIE! Opracowała Agnieszka Tokajuk
MLECZNE AGRO
REKLAMA
MLECZNE AGRO
21
ROZRYWKA
23
Wehikuł czarownicy
Artystyczny gobelin
Rybie jaja
Sokoli zmysł
Świta dostojnika
Muzułmański władca Przyrząd pomiarowy
21
Partyjny teoretyk
Miękki metal
Nordycki bóg Włochy piorunów
22
Tylna część szyi
Miejsce triumfu Fortuny
15
8
Spośród osób, które prześlą prawidłowe hasło krzyżówki wylosujemy trzy i nagrodzimy zestawami kosmetyków do cery naczynkowej/ wrażliwej ufundowanymi przez firmę Bielenda. Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres redakcji lub mailem mleczne@skryba.media.pl. Na rozwiązania czekamy do końca lipca br. Uwaga! W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło, imię, nazwisko i adres uczestnika.
Nadzorca folwarczny
Kolor lub owoc
9 Czołów- On i ona ka listy przeTrafi bojów do pieca
13
10
Imię Maradony
7
Stop Grecka żelaza bogini z węglem mądrości
Lekki obłęd Popiersie
Kolor szarożółty Skraj drogi Dopływ Wisły
Przezro- Typ wybrzeża czysty na Koń wyobrazie ścigowy
26
6 Długi skok
19
12
Matematyk z Miletu
TropiLiściaste kalne warzywo pnącze
4 Wielkie miasto w Japonii
Nacierające wojsko
3
20
Król Sznurek zwierząt w świecy Cenne futro Kamień półszlachetny
2
Właściwy moment
Lekkie drewno
17 Stolica i największe miasto Omanu
Niewolnik Sznur Puste miejsce Cecha roztworów
Przyprawa kuchenna Załącznik Torba giermka Dowód kontroli jakości wyrobu
25 Nietykal- Służył na do świętość narkozy
August II Mocny
Płynny tłuszcz z ryb
11
Spadkodawca Egzotyczna jaszczurka
5
16 Część dna doliny rzecznej
1
18
Benny KierowHill nica Przylega łodzi do portu
2
Zbiorowisko drzew
24
3
4
5
6
7
8
Litera alfabetu greckiego Planeta Układu Słonecznego
9
10 11 12 13 14 15 16 17
1
14
18 19 20 21 22 23 24 25 26
KOKTAJL DLA CIAŁA I ZMYSŁÓW Bielenda Body Coctail to dziewięć produktów do mycia i pielęgnacji ciała – Shower Coctail (żel pod prysznic), Body Costail (balsam do ciała) oraz Scrub Coctail (peeling do ciała) – w trzech różnych wersjach. Połączenie blue matcha i blueberry zamknięte jest w energetyzującym żelu pod prysznic oraz regenerującym balsamie i peelingu. Odświeżający żel pod prysznic oraz wygładzający balsam i peeling jest bogaty w brzoskwinię i kombuchę. Natomiast rabarbar i wanillia to główne składniki relaksującego żelu pod prysznic oraz nawilżającego balsamu i peelingu. Linia zawiera od 95% do 99% składników pochodzenia naturalnego, jest certyfikowana przez organizację PETA.
22
MLECZNE AGRO
Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: Wydawnictwo Egmont.
Takt, miarowość
GOTOWY DO DZIAŁANIA.
Nowy McCormick X5 Stage V. Niezwykła wszechstronność. Muskularna stylistyka mówi wiele o zawartej w nim technologii i poziomie osiągów nowego X5. Silniki Stage V, 4 cylindry, 16 zaworów, 3.6 litra, Turbo Intercooler Common Rail o mocy 95, 102 i 114 KM. Skrzynia biegów z mechaniczną lub hydrauliczną przekładnią nawrotową, wersje Efficient i Premium oraz nowy, wysokowydajny układ hydrauliczny zapewniają rekordową wydajność i wszechstronność wzbogaconą o nowe, doskonale zintegrowane ładowacze czołowe McCormick M20. Najlepsza w swojej klasie izolacja akustyczna, komfort i widoczność dzięki nowej, 4-słuplowej kabinie Total View Slim, sztywnej lub z zawieszeniem mechanicznym oraz zintegrowanej, zaawansowanej, amortyzowanej osi przedniej.
AGRO-SZCZUKA
ul. Podmiejska 11, 19-300 Ełk tel.: 698 775 455 | e-mail: biuro@agroszczuka.pl McCormick jest znakiem towarowym Argo Tractors
mccormick.it/pl
