z d r o w i e Kolonoskopia -
w profilaktyce nowotworu jelita grubego
Badanie, które sprzyja życiu Rak jelita grubego jest drugim (po raku piersi i raku płuca) pod względem zachorowalności nowotworem złośliwym występującym wśród Polaków. I niestety jest ciągle zbyt późno wykrywany. Marzec jest miesiącem świadomości raka jelita grubego. Choć miesiąc ten mamy za sobą, na profilaktykę oraz edukację w tej kwestii nigdy nie jest za późno. Na początek statystyki. Niestety – przerażające! Rocznie, w Europie diagnozuje się 400 tys. nowych zachorowań na raka jelita grubego, a ponad 200 tys. chorych umiera z powodu tej choroby. Jeśli chodzi o Polskę, to nowotwór jelita grubego rozpoznaje się co roku u ok. 19 tys. osób. To jeszcze nie wszystko! Pod względem efektów leczenia tej choroby, zajmujemy jedno z ostatnich miejsc w Europie. Tylko 13% naszego społeczeństwa ma świadomość zagrożenia rakiem jelita grubego. Ponad 80% nie ma pojęcia o badaniach przesiewowych oraz nie zgłasza dolegliwości lekarzowi. Powód? Aż 77% Polaków uważa tę chorobę za zbyt wstydliwą, by o niej mówić. Liczy się czas Rak jelita grubego rozwija się najczęściej w okrężnicy i odbytnicy, ale może być też umiejscowiony w każdej części tego jelita. W stadium zaawansowanym tworzy przerzuty - głównie do wątroby, ale też do płuc, jajników, nadnerczy, mózgu i kości. – Rak jelita grubego rozwija się nie dając początkowo żadnych objawów, co czyni go wyjątkowo niebezpiecznym. W jego leczeniu najważniejszy jest czas. Wykrycie go w pierwszym stadium rozwoju sprawia, że wyleczalność jest na poziomie nawet 90%. Jeżeli jest to czwarte stadium, to niestety wyleczalność spada do 10% – mówi doktor Marta Stachurska, specjalista gastroenterologii ze Specjalistycznego Centrum Gastroenterologii Gastromed w Białymstoku. Prawdopodobieństwo zachorowania na raka jelita grubego wzrasta wraz z wiekiem. Istnieje także ryzyko obciążenia genetycznego - nowotwór ten występuje m.in. u osób, u których wśród członków rodziny rozpoznano wcześniej tę chorobę, a także osób z rodzinnym zespołem polipowatości i przewlekłą zapalną chorobą jelita grubego. Tych objawów nie lekceważ – Niepokojące objawy, które powinny skłonić każdego do wizyty u lekarza, a na-
▲▲ W celu zwiększenia komfortu pacjenta w czasie kolonoskopii można zastosować dożylne znie-
czulenie ogólne w asyście anestezjologa. Na zdjęciu pacjentka Specjalistycznego Centrum Gastroenterologii Gastromed w Białymstoku w czasie gadania.
stępnie pogłębionej diagnostyki, to przede a czasami są to wręcz nowotwory. Dlatego wszystkim: krew w stolcu, bóle brzucha, właśnie zabieg ten jest najbardziej wartośzmiana rytmu wypróżnień (biegunki, zapar- ciowym zabiegiem profilaktycznym stosowacia), utrata masy ciała o niejasnej etiologii, nym w medycynie - tłumaczy doktor Jacek uczucie niepełnego wypróżnienia, zmęcze- Romatowski, specjalista gastroenterologii nie, osłabienie, podwyższona temperatura. z Centrum Gastromed w Białymstoku. Duże znaczenie w zredukowaniu śmiertelności z powodu raka jelita grubego mają CO2 - mniej bólu, więcej korzyści badania przesiewowe, z czego najważniejsza Aby stworzyć odpowiednie warunjest ocena obecności krwi utajonej w kale. ki do oceny ścian jelita grubego w czasie Jej występowanie może świadczyć o sta- kolonoskopii, wypełnia się je powietrzem. nach zapalnych, polipach, hemoroidach, Takie rozdęte jelita są jednak głównym pouchyłkach jelita grubego. Wykonanie tego wodem dolegliwości bólowych po badaniu. prostego badania może przyspieszyć wczes- Rozwiązaniem tego problemu jest stosowane rozpoznanie raka jelita grubego i szyb- na w Centrum Gastroenterologii Gastromed kie rozpoczęcie leczenia - dodaje doktor w Białymstoku kolonoskopia z wykorzystaMaciej Kralisz, specjalista gastroenterologii niem techniki napełniania jelit dwutlenkiem z Centrum Gastroenterologii Gastromed węgla. Zmniejsza się wówczas odczuwanie w Białymstoku. bólu i jednocześnie poprawia komfort pacjenta. Wiąże się to z tym, że dwutlenek węgla Po pierwsze kolonoskopia mniej rozdyma żołądek i jelita, niż zwykłe poNajważniejszym badaniem w profilak- wietrze. Wchłania się także znacznie szybciej. tyce raka jelita grubego jest kolonoskopia. – Wielu pacjentów obawia się kolono- Jest to badanie dolnego odcinka prze- skopii, dlatego przed badaniem rozmawiawodu pokarmowego za pomocą endoskopu. my z nimi wyjaśniając jaki jest jej przebieg. Giętki aparat wprowadzany jest przez odbyt, Rutynowo stosujemy znieczulenie miejscoostrożnie przesuwany do przodu wzdłuż we odbytu. W celu zwiększenia komfortu całego jelita grubego lub nawet do jelita pacjenta można zastosować też dodatkowe cienkiego. Wycofując go ocenia się wygląd znieczulenia, tj.: analgosedację (mieszani odchylenia od stanu prawidłowego. W ra- ka podawanych dożylnie leków: przeciwzie potrzeby poprzez kanał biopsyjny w ko- bólowego i uspokajającego). Mamy także lonoskopie wprowadza się odpowiednie do dyspozycji dożylne znieczulenie ogólne narzędzia i bezboleśnie pobiera materiał w asyście anestezjologa - dodaje doktor do badań. Co więcej, można też od razu Marta Stachurska. usunąć wykryte w czasie badania polipy, MB które są zmianami przednowotworowymi, Fot. Marzena Bęcłowicz
16 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(62)/2022
