Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
PO CO JEST PR?
Łukasz Zając
PO CO JEST PR? Przewodnik po współpracy z PR-owcami
Opracowanie redakcyjne: Małgorzata Szyfer Korekta: Magdalena Grela-Tokarczyk, Aneta Panasewicz Opracowanie komputerowe: Zbigniew Kowalczyk
Autor okładki: Olgierd Chmielewski Copyright © Wydawnictwo Słowa i Myśli Sp. z o.o.
ISBN: 978-83-63566-97-5 Wydanie I Lublin 2018
Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji. Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autor dołożył wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie bierze jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor nie ponosi również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce.
e-mail: wydawnictwo@slowaimysli.pl www.slowaimysli.pl
20-802 Lublin, ul. Skrajna 14 tel. 81 446 98 15, faks 81 470 93 04
03-968 Warszawa, ul. Saska 9J faks 22 616 40 15
Spis treści Wstęp
7
1. Kto potrzebuje PR-u?
11
2. Kim jest specjalista ds. PR?
17
3. Horyzonty komunikacji
27
4. Możliwości i ograniczenia public relations
31
Możliwości Ograniczenia
31 37
5. Jak działa agencja PR?
43
5.1. Doradztwo PR 5.2. Klasyczne i hybrydowe obszary PR 5.3. Strategie i kampanie 5.4. Przygotowanie kampanii – brief 5.5. Wskaźniki sukcesu i raportowanie 5.6. Pomysł i innowacyjność 5.7. Zespół 5.8. Znaczenie czasu w PR 5.9. Jak wybrać agencję PR?
45 47 58 63 66 73 75 79 83
6. Wymarzona agencja i wymarzony klient
87
7. Rozmowy o współczesnej komunikacji i PR
93
Marcin Niewęgłowski Grzegorz Kosson Paweł Borządek
93 97 99
— 5 —
8. Na koniec
103
9. Narzędzia, FAQ, dodatek
107
Kalendarz komunikacji Mapa kluczowych wydarzeń 12 pytań o Twój osobisty wizerunek FAQ o agencji PR Dodatek O PR i komunikacji online Cykliczne spotkania o PR Ciekawi twórcy i praktycy komunikacji
— 6 —
107 108 109 111 113 116 117 117
Wstęp Istotą pracy public relations, czyli sztuki utrzymywania korzystnych relacji pomiędzy organizacją a otoczeniem – jest profesjonalne komunikowanie. To budowanie zainteresowania i zaufania do organizacji. To opowiadanie historii, które mają zapadać w pamięć odbiorców i wpływać na ich oceny oraz podejmowane decyzje. Systematyczne wdrażanie public relations w życie powoduje, że komunikowanie staje się działaniem. Daje impuls do wprowadzania istotnych zmian i tworzenia wartości dodanej w organizacji, np. efektywnej komunikacji, wzrostu zaufania, transparentności, szybkiego reagowania na zmiany rynkowe. Zadaniem specjalistów ds. PR jest pomoc w skutecznej komunikacji osób (zazwyczaj publicznych), organizacji biznesowych, politycznych, społecznych. W XX wieku głównie w Stanach Zjednoczonych i Anglii stworzono sektor public relations początkowo stanowiący pomoc dla wojska i polityków. Od tego momentu PR może być mylony z propagandą. A różnica jest zasadnicza: w propagandzie wykorzystuje się nieetyczne metody, kłamstwo, wprowadza w błąd odbiorcę, nie szanuje go i stosuje przemoc (represje fizyczne i symboliczne) jako narzędzie przekonywania. Współczesną odmianą zjawisk propagandowych jest np. fake news, czyli spreparowana informacja, rozpowszechniana w mediach społecznościowych w celu wprowadzenia odbiorcy w błąd. Public relations skupia się na drobnych sprawach i równocześnie żyje wielką wizją. W przypadku biznesu specjalista ds. PR jest odpowiedzialny za tak podstawowe sprawy, jak pierwsze wrażenie, którego doświadcza każdy odwiedzający firmę (parking, recepcja, oznakowanie biura, sposób traktowania gości), a także dba o jej wizerunek w prasie, telewizji, mediach społecznościowych — 7 —
oraz troszczy się o sposób postrzegania każdej usługi i produktu firmy. Zna strategię firmy, rozumie biznes, który reprezentuje, oraz orientuje się w aktualnych tematach dyskutowanych nieformalnie wśród pracowników i kolegów z branży. Specjalista ds. PR umie poruszać się po zróżnicowanych obszarach z wypracowaną finezją, mimo że nie zawsze jest to dla niego znany teren. Wszędzie powinien czuć się naturalnie i starać się pomóc innym. Bo PR to również people relations – dobre relacje z ludźmi, szybka orientacja w tym, kto potrafi rozwiązać dany problem, oraz umiejętność znalezienia takiej osoby, w przypadku gdy jest potrzebna. Celem tej książki jest pokazanie kluczowych mechanizmów public relations oraz specyfiki pracy specjalistów ds. PR. Dzięki temu współpraca z agencjami PR i postrzeganie profesjonalnego PR może stać się łatwiejsze i lepiej zrozumiane wśród liderów firm, organizacji oraz studentów. To również krótkie wprowadzenie dla przedsiębiorstw, które zaczynają swoją przygodę z public relations, lub PR-owców, którzy wchodzą głębiej w doradztwo biznesowe i świadczenie usług konsultingowych. Publikacja ta nie obejmuje wszystkich zagadnień z public relations, gdyż zrobili to już inni profesjonalnie i z różnych punktów widzenia. Oto lektury, które chciałbym polecić: Dariusz Tworzydło, Public relations praktycznie; Anna Miotk, Nowy PR. Jak internet zmienił public relations; Adam Łaszyn, Media i Ty; Richard Laermer, Michael Prichinello, Public relations; Brian Salter, PR in a week oraz Richard Blundel, Kate Ippolito, David Donnarumma, Effective organisational communication. W niniejszej książce znajdziemy wybrane aspekty działania agencji public relations oraz poznamy specyfikę, sposób myślenia charakterystyczny dla public relations. Taki wybór jest celowy. Zależy mi na tym, by Czytelnik miał do dyspozycji krótki i praktyczny — 8 —
opis najważniejszych etapów pracy ze specjalistami ds. public relations – od momentu zrozumienia istoty usług public relations, przez nawiązanie kontaktu i regularną współpracę z agencją, realizację wyznaczonych zadań, ocenę wyników pracy, po najczęściej spotykane zagadnienia. Celem tej książki jest pokazanie kluczowych mechanizmów public relations oraz specyfiki pracy specjalistów ds. PR. Dzięki temu współpraca z agencjami PR może stać się łatwiejsza, a liderzy firm, organizacje oraz studenci lepiej zrozumieją profesjonalny PR.
Dzięki publikacji Po co jest PR? Czytelnik może zdobyć wiedzę i inspiracje potrzebne do wejścia w świat public relations, zarówno jako zleceniodawca (klient) usług, jak i wykonawca – specjalista ds. PR. Zrozumienie potrzeb, szans i ograniczeń obu stron wydaje się niezwykle istotne we współpracy pomiędzy organizacją a agencją. Od tego zależą wyniki współpracy. Podsumowaniem książki jest prezentacja wybranych fragmentów rozmów z praktykami public relations. To dzięki wielu spotkaniom miałem okazję skonfrontować swój punkt widzenia ze zróżnicowanymi doświadczeniami moich rozmówców. Wszystkim ekspertom, pierwszym Czytelnikom tej książki, serdecznie dziękuję!
— 9 —
2. Kim jest specjalista ds. PR? PR-owiec (czyli specjalista ds. PR) jest osobą, która chce pomagać innym. Szczególnie w zarządzaniu komunikacją oraz budowaniu relacji z otoczeniem. Poniżej prezentuję autorski idealny typ PR-owca (jak nazywamy to w naukach społecznych, określając czystą, idealną formę), na który składa się wiele warstw. Nakreśliłem go na podstawie rozmów z praktykami komunikacji i klientami tych usług oraz w oparciu o moje własne obserwacje. Niektórzy specjaliści ds. PR mogą znacznie wykraczać poza przedstawiony model, ale są i tacy, dla których wiele poniżej opisanych spraw znajduje się wciąż na końcu listy ich priorytetów. W opisie podkreślam pewien obowiązujący styl działania specjalistów ds. PR, używając słowa – powinien. Wiele osób może się ze mną nie zgodzić, jednak zaznaczam, że jest to poradnik autorski, a nie studium socjologiczne o branży PR.
PR-owiec to manager komunikacji PR-owiec pomaga w przepływie informacji pomiędzy organizacją a otoczeniem. Podejmuje starania na rzecz wzajemnego zrozumienia i zaangażowania. Jako profesjonalny komunikator wie, jak przekazać informacje we właściwym czasie, w odpowiednim miejscu i właściwym osobom. Umie budować i pogłębiać relacje wewnątrz organizacji i na zewnątrz. Potrafi doradzać w zakresie tworzenia wartości biznesowej już na poziomie projektowania usług i produktów oraz podczas ich wdrażania.
— 17 —
Nastawienie na pomoc w organizacji i zdobyte doświadczenie wraz z wiedzą z zakresu komunikacji społecznej budują niezbędne kompetencje. Próbując nakreślić portret specjalisty ds. public relations, warto powiedzieć o fundamencie tej dziedziny: PR-owiec żyje z informacji i relacji. Jest osobą dobrze poinformowaną, posiadającą dojścia do informacji (różnorodnych źródeł) i kontaktów. Pielęgnuje szerokie i żywe relacje z wieloma osobami i organizacjami. Dzięki zdobytym informacjom dobrze orientuje się w aktualnej sytuacji organizacji, dla której pracuje. Nieodłącznym aspektem zdobywanej wiedzy jest całościowe spojrzenie na świat, a szczególnie kulturę, biznes, trendy społeczne i narracje w mediach. Dzięki temu łatwiej buduje kontekst niezbędny do komunikacji społecznej.
Tylko prawda jest ciekawa Gdy specjalista ds. PR już wie, jak jest naprawdę (lub zbliża się do poznania obiektywnego stanu rzeczy), może podjąć kolejne kroki. Najważniejszym wyróżnikiem dobrego PR-owca jest prawdomówność. Wewnętrzny szacunek dla prawdy. To świadczy o jego uczciwości i reputacji. Zdecydowanie odcina się on od wszelkich form kłamstwa, które w dziedzinie komunikacji i opinii publicznej kojarzymy z propagandą, fake news czy czarnym PR-em. Gdy PR-owiec jest prawdomówny, zdobywa też zaufanie otoczenia. Dzięki temu staje się osobą, której można przekazywać informacje o życiu organizacji, jej planach i wyzwaniach. PR-owiec pomaga w przepływie informacji pomiędzy organizacją a otoczeniem.
Na życie w prawdzie składa się wiele decyzji i działań, które wyznaczają pewne ramy. To, że specjalista ds. PR zna różne fakty i chce je komunikować, nie oznacza, że zawsze ujawnia każdemu wszystkie informacje. Jest zobligowany do utrzymywania tajemnicy za— 18 —
wodowej i szacunku dla rozmówców. Nawet gdy nie jest to ściśle określone w formie prawnej czy umowie, podobnie jak w pracy adwokata czy dziennikarza stanowi to fundament jego zawodu. Dzięki wiedzy od wielu osób może analizować i przekazywać niezbędne informacje dalej. To jego największy kapitał. Drugim są relacje i kontakty, o których przeczytamy poniżej.
Nowa odsłona komunikacji Kiedy specjalista ds. PR już wie, co może przekazać innym, oraz ma dostęp do źródeł informacji, przychodzi czas na decyzje dotyczące wyboru środków komunikacji społecznej. Dzisiejsze public relations to już inna odsłona komunikacji, głównie za sprawą internetu. Doświadczenie z tradycyjnymi mediami: prasą, radiem, telewizją – obecnie już nie wystarcza. Dochodzi komunikacja online i wiele nowych mediów, szybsze tempo publikacji oraz większa wrażliwość na pozycje w wynikach wyszukiwań internetowych. W związku z tym specjalista ds. PR powinien dobrze orientować się w nowych technologiach i środkach komunikacji. Oznacza to również szacunek dla tzw. tradycyjnych mediów (prasa, telewizja, radio), bo w wielu przypadkach opinia publiczna jest kształtowana przez dzienniki czy programy telewizyjne, a nie tylko działania w internecie. Wyniki badań pokazują, że telewizja i prasa nadal mają się dobrze. Mimo że spada nakład gazet i zmniejsza się oglądalność tradycyjnej telewizji, nadal spora część społeczeństwa czerpie stąd informacje i dzięki nim kształtuje swój światopogląd. Media te cechują się opiniotwórczością – świadczą o tym badania sprawdzające liczbę cytowań.
— 19 —
Już projektowanie komunikacji jest ściśle związane z całościową wiedzą o człowieku i jego kulturze oraz mechanizmach, jakie kształtują życie osobiste (psychologia, religia), społeczne (socjologia, prawo, ekonomia), środowisko kulturowe (historia, sztuka, technologia).
Nowy przekaz, nowe formaty mediów Równocześnie jesteśmy świadkami tworzenia tzw. hybrydowych mediów, które charakteryzują się rozmytym formatem oraz cyrkulacją zasobów informacji. Przykładem może być stacja radiowa prowadząca własne studio telewizyjne, organizująca cykliczne, wysokiej klasy eventy dla odbiorców, inwestująca także w podcasty i aktywność w mikroblogach. Również gazety wychodzą daleko poza pracę redakcyjną. Dzięki technologii wzbogacają doświadczenie i wiedzę czytelnika. „Śląsk PLUS” to płatny internetowy serwis „Dziennika Zachodniego”, oferujący czytelnikom dostęp do wielu multimediów i atrakcyjnych form audiowizualnych, np. ikonografiki, interaktywne mapy, wideo, nagrania audio. Poza tym organizuje też akcje w terenie – np. przyjazd mobilnej redakcji do wielu miast w regionie. Kolejne redakcje zaczynają przygodę z data journalism i big data. Vadim Makarenko, twórca serwisu www.biqdata.pl (serwis „Gazety Wyborczej”), prezentuje czytelnikom w kraju, jak można efektywnie pracować z dużymi bazami danych przy tworzeniu nowoczesnych materiałów dziennikarskich, raportów i interaktywnych podsumowań. To współczesny krajobraz mediów, w którym porusza się PR-owiec. Jego zadaniem jest też nakłanianie swoich zleceniodawców, by ich organizacje wykorzystywały te nowe media.
— 20 —
Humanista Wielką sztuką jest biegłość technologiczna połączona z dobrym wykształceniem humanistycznym. W wielu przypadkach to humaniści są twarzą polskiego (i chyba nie tylko) public relations. Podobnie jak dobrzy dziennikarze rzadko studiowali tylko dziennikarstwo, również zdolni PR-owcy studiują na wielu pokrewnych kierunkach i przy okazji wybierają public relations (np. na polonistyce, historii, socjologii, psychologii, prawie, ekonomii, kulturoznawstwie). Ma to dużo plusów. W dużej mierze każda usługa PR jest skierowana do konkretnego człowieka w celu wzbudzenia w nim określonego wyobrażenia na konkretny temat oraz nakłonienia do zmian lub utwierdzenia w oczekiwanej postawie. Już projektowanie komunikacji jest ściśle związane z szeroką wiedzą o człowieku i jego kulturze oraz mechanizmach, jakie kształtują życie osobiste (psychologia, religia), społeczne (socjologia, prawo, ekonomia), środowisko kulturowe (historia, sztuka, technologia). Rozeznanie w tych dziedzinach pozwala na pełne spojrzenie, integrujące wiele obszarów i wzajemnie na siebie zachodzących. W ten sposób łatwiej jest tworzyć opinie, raporty i opisy budujące tło danego zagadnienia na rzecz klientów.
PRZYKŁAD W momencie uruchomienia nowej inwestycji przemysłowej w podmiejskiej gminie zatrudniono agencję PR. Jej zadaniem jest zapoznanie się ze społecznością lokalną, poinformowanie mieszkańców o planach budowy zakładu produkcji kosiarek i zaangażowanie ich w ten projekt. Rolą PR-owca będzie zebranie i podsumowanie informacji o danej miejscowości, jej mieszkańcach, ich marzeniach i bolączkach oraz zdiagnozowanie, kim są lokalni liderzy opinii (władze, przedsiębiorcy, osoby zaufania publicznego). Sam raport dla klienta powinien zawierać krótkie tło społeczne, historyczne i demograficzne danego miejsca.
— 21 —
W przypadku spotkań z mieszkańcami wielkim atutem będą kompetencje psychologiczne pozwalające na swobodne poruszanie tematów, budowanie relacji i rozumienie, co rzeczywiście dzieje się w danym otoczeniu. Rozeznanie na poziomie wartości może wskazać, że nie tylko religia jest istotnym czynnikiem budującym wspólnotę. Lokalne stosunki gospodarcze ukazują silny rys branżowy w tym regionie. Tworząc raport, specjalista ds. PR powinien wykazać się także biegłością w sprawach gospodarczych. Dzięki temu będzie w stanie zrozumieć i uzasadnić interesy swojego klienta i korzyści ekonomiczne dla wspólnoty mieszkańców. Przy okazji może dostrzec również, że nowy inwestor zaburza lokalny ekosystem biznesu, tworząc silną pozycję pracodawcy, co wywoła reakcje konkurencji. Wynikiem tej pracy powinien być kompleksowy, jasny i ciekawie napisany raport, będący istotnym krokiem w podjęciu decyzji biznesowych. Aby przygotować taki raport, trzeba posiadać wiedzę z wielu dziedzin i być dobrym analitykiem. Raport jest wynikiem pracy zespołowej, ale ostatecznie specjalista ds. PR składa to w całość.
Patrz szerzej Samo spojrzenie humanistyczne to za mało. Specjalista ds. PR jest dobrym analitykiem i potrafi syntetyzować wiedzę i informacje. Spora część jego codziennej pracy to poszukiwanie informacji, tzw. research. Wielu specjalistów ds. PR twierdzi, że znalezienie dobrego poszukiwacza informacji (researchera) nie jest łatwe. Powinien wykazać się on błyskotliwością i pomysłowością pozwalającą na głębokie przeszukiwanie określonych zasobów np. w internecie, w mediach tradycyjnych, w bibliotekach czy wśród swoich ekspertów i informatorów. W wyniku tej pracy jest zdolny do szybkiego zdobycia, sprawdzenia i zaprezentowania wybranych informacji.
— 22 —
Public relations to gra zespołowa Za każdym konsultantem, specjalistą, stoi grupa innych uzdolnionych osób. Wymienione wcześniej kompetencje i kierunki studiów to zaledwie początek specyfiki tego zawodu. Wyzwania XXI wieku, zwłaszcza globalizacja i rewolucja komunikacyjna oraz częste zmiany trendów społecznych, wymagają podejścia interdyscyplinarnego do wielu zagadnień. Specjaliści ds. PR powinni znać się na działaniach strategicznych i taktycznych. Ludzie strategii analizują i studiują tematy, rozeznają konteksty danego przedsięwzięcia, tworzą treść oraz pilnują założeń budżetu i harmonogramu. Ludzie taktyki zamieniają rekomendacje na wiele konkretnych działań, prowadzą kampanie, zbierają informacje zwrotne, nawiązują relacje z otoczeniem, raportują wyniki. W zależności od problematyki, interdyscyplinarny zespół może zgromadzić różnorodne osoby i kompetencje, które na pierwszy rzut oka wydają się niespójne, jednak doświadczony PR-owiec potrafi dzięki nim uzyskać efekt synergii myśli i działań. Taki zespół mogą tworzyć np. socjolog, muzyk, architekt, inżynier mechatroniki, restaurator, programista oraz specjalista ds. bezpieczeństwa.
Manager informacji, ludzi i harmonii życiowej Jak widać, specjalista ds. PR powinien stale pracować nad tym, aby być osobą uporządkowaną i stabilną, bo tego wymaga zarządzanie samym sobą, ludźmi i informacją. Charakter pracy jest dosyć elastyczny i zmienny. Mało prawdopodobne jest, że przychodzi się do biura, siada przy biurku i wykonuje pracę „od – do”. Oczywiście czas przy biurku jest ważną częścią pracy, jednak specjalista ds. PR jest zasadniczo w ruchu. Prowadzi życie nomada. Tu przychodzi na myśl pewne rozróżnienie pokoleniowe i styl pracy PR-owców. To uproszczenie, ale często dojrzałe pokolenie specjalistów ds. PR, zaczynających kariery po 1990 roku, więcej czasu spędza na bezpośrednich spotkaniach z ludźmi. Wydaje się, że częściej uczestniczą — 23 —
oni w ważnych wydarzeniach branżowych i budowaniu networkingu. Młodsze pokolenie, rozpoczynające pracę po 2000 roku, jest więcej czasu online. To dla nich naturalne środowisko zbierania informacji i dzielenia się opinią oraz utrzymywania kontaktów. Warto o tym pamiętać. Zmienność harmonogramu pracy wynika także z reakcji na aktualne wydarzenia. Może to być przygotowanie proaktywnej komunikacji, która charakteryzuje się odpowiedzialnością za wprowadzenie nowych tematów o organizacji, zamiast skupiać się tylko na bronieniu własnej pozycji i odpowiedziach na pytania dziennikarzy. To także uczestnictwo w ważnych spotkaniach w organizacji, inicjowanie porozumień i partnerstwa pomiędzy wieloma podmiotami, interwencja kryzysowa, dobór podwykonawców, udział w konferencjach, targach i wizyty u partnerów rozsianych po całym kraju lub za granicą. I codzienny monitoring internetu oraz tradycyjnych mediów. W przypadku gdy PR-owiec pełni rolę zaufanego doradcy, mamy prawo dzwonić do niego niemal o każdej porze. Trudno więc oddzielić czas pracy od czasu prywatnego. Ważna jest zatem dbałość o porządek pracy i szukanie właściwych rozwiązań dla równowagi obu obszarów. Stosowanie higieny pracy i praktyk harmonizowania życia i pracy (work and life balance) jest niezbędną odpowiedzią na styl, tempo i stres. W przypadku intensywnej pracy umysłowej istotna jest aktywność fizyczna (np. uprawianie sportu), posiadanie pasji wykraczającej poza sprawy zawodowe oraz cykliczne momenty regeneracji, np. urlop czy dobrze przeżyty weekend. Naturalnym środowiskiem odskoczni od pracy jest rodzina oraz znajomi i przyjaciele. Specjalista ds. PR powinien dbać o to, by realizowane projekty nie zabierały mu nadmiernie dużo czasu kosztem życia prywatnego. Dobrze, gdy pamięta o tym również zleceniodawca usług PR.
— 24 —
Być ciekawym i dobrze wychowanym człowiekiem Specjalista ds. PR interesuje się innymi. Posiada ciekawą osobowość, którą ciągle rozwija. Wzbogaca swoją wiedzę o nowe obszary, poznaje nowe osoby i stara się dobrze prezentować. Dbałość o etykietę przejawia się w sposobie mówienia, ubiorze i prezencji, w panowaniu nad emocjami, w zdolnościach negocjacyjnych (na rzecz budowania mostów i partnerstwa) oraz umiejętności prezentacji swoich pomysłów. Czy są to szczególne kompetencje? W pewien sposób tak. Warto je rozwijać, są one istotne w budowaniu relacji z otoczeniem i co najważniejsze, pomagają w gromadzeniu kapitału zaufania do siebie i innych. Taka osoba nie może być konfliktowa. W przeciwnym razie nie zgromadzi wokół siebie sojuszników, nie wzbudzi sympatii i nie zdobędzie potrzebnych informacji. Stereotypowo postrzega się PR-owców jako ludzi trochę podejrzanych, siedzących przy stole w gabinecie prezesa lub za kulisami sceny, realizujących pewne zadania, często na granicy prawa. Bliższy jest mi obraz osoby uczciwej, stabilnej, wzbudzającej zaufanie, jasnej w przekazie i sposobie bycia oraz otwartej na dyskusje. To wymaga ciągłego kształtowania swojego charakteru, umiejętności wykorzystania osobistych atutów oraz pracy nad słabościami, które każdy z nas posiada. Pracujemy całym sobą i całą osobą, nie użyczamy tylko wartości intelektualnej, rozwiązań organizacyjnych, kontaktów czy genialnych inspiracji.
— 25 —
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)