USOS ESPECIAIS DALGÚNS DEMOSTRATIVOS 1- As formas aquel, aquela poden funcionar coma un substantivo e con diferentes significados: Ten moito aquel para xogar ó balón. ( Moito xeito, moita graza ). Preparaba a comida con moita aquela. ( Con moito coidado ). 2- Ás veces úsanse os verbos aquelar e aqueloutrar, con significados moi diferentes segundo o contexto: Hasme aquelar esa radio, se fas o favor. ( Amañar ) Desde que se foi vivir fóra anda moi aqueloutrado. ( Preocupado ) 3- A contracción daquela é moi empregada e ten un dobre valor: Adverbial, equivalente a a entón : daquela bailábase doutro xeito. Valor de conxunción, co sentido de polo tanto: Non estudaches, daquela vas suspender. 4- Nisto, niso, nestas, nesas, con isto, con estas poden funcionar coma adverbios co significado de: entón, de repente, ó momento de acontecer: Prendín o televisor e nisto soou o teléfono. Estabamos na praza e nestas botouse a chover. 5.- A iso de adquire valor de aproximación temporal: A iso das oito verémonos na praza. 6.- Con estas, con estas, esta… teñen valores variados en función do contexto: Con estas non imos a ningures (teimas, pintas…) Esta si que foi boa (trola, situación…) Con estas non vas conseguir nada (substantivo, cousa extravagante)
VALORES ESPECIAIS DO POSESIVO 1.- As formas de meu, de teu, de seu, de noso, de voso, de seu, úsanse para expresar pertenza exclusiva ou calidade propia por natureza: Ten piso de seu (pertenza exclusiva ); É xeneroso de seu (ten esa calidade por natureza) 2- As formas cadanseu/s, cadansúa/s teñen un sentido distributivo: Xogaban con cadanseu balón; As mulleres levaban cadansúa cesta na cabeza. 3- Nalgunhas locucións podemos utilizar o posesivo feminino no canto da preposición de seguida de pronome persoal: Está detrás túa ( de ti ) 4- As formas de primeira persoa poden indicar familiaridade: Senta aquí, meu amigo. Meu canciño. 5- Usados con numerais poden equivaler a unha expresión que indica cantidade aproximada: Ata alí haberá os seus setenta quilómetros. 6.- Outros valores: - Os meus/teus/seus/nosos/vosos/seus equivale a “familiares, achegados…”: Os meus xa marcharon. - Anda a facer das súas (acción habitual). - O seu adquire carácter adverbial con valor de “bastante, suficiente”: Hoxe xa traballou o seu.
ACTIVIDADES 1. Comenta o valor das formas do demostrativo que aparecen nas seguintes frases: 1. Ten un aquel que namora. 2. Co aquel da festa non foi á clase. 3. A túa compañeira si que ten aquel. 4. Sempre tratou os libros con moita aquela. 5. Ese filme non ten aquela ningunha. 6. Coa aquela do accidente quedaron todos apesarados. 7. O individuo ese non me engana a min. 8. Iso non é un mozo, é un farrapo. 9. Daquela aínda ti eras pequena. 10. Cando veu daquela, estábache mellor conservado. 11. Daquela déixocho na conserxería. 12. E con estas, esfumouse en cuestión de segundos. 13. Nisto deixou de chover e saíu o “Lourenzo” todo esplendoroso. 14. Nestas entra a directora de moi mal xenio. 15. Non o vas conseguir nin con esas! 16. Esa si que che foi boa, cóntalla a outro! 17. E ti agora vésme con estas, anda, vai rañar a barriga por aí! 2.- Indica o valor das formas de posesivo que aparecen nestas frases. 1. Sempre tiven coche de meu. 2. Este frigorífico custarache os seus cincocentos euros. 3. Xa andan os da clase do lado a facer das súas. 4. Polo que vexo, os teus nunca van ao fútbol. 5. Ese nunca chegará a ter casa de seu. 6. O Paulo xa che ten os seus vinte anos. 7. Meu queridiño, que mal o pasou! 8. Xa tomou as súas píldoras. 9. O meu Anxo aínda non vai á escola. 10. Os meus sempre van no verán á praia. 11. Aquel cativo era intelixente de seu. 12. Outra vez vén cos seus chistes baratos. 13. Temos dúas piscinas de noso. 14. É moi de teu deixar todo esparexido polo chan. 15. Deica a Rúa hai os seus cen quilómetros. 16. Os seus non a deixan saír despois das dez da noite. 17. Non creo que volvan xa ao seu.