Breng geluk in je eigen huis by Laurence Verwee

E.H.Lo

Breng geluk in je eigen huis Inspirerende verhalen om beter te wonen en te leven

E.H.Lo

Breng geluk in je eigen huis Inspirerende verhalen om beter te wonen en te leven

Dankwoord In dit boek zit een stukje van mijn ziel. Maar niet alleen van de mijne. Daarom wil ik de volgende mensen graag danken vanuit het diepste van mijn hart. Mijn lieve vrouw Annita en mijn twee schatten van dochters Eva en Ilona. Jullie vormden en zijn voor mij nog steeds een voortdurende bron van inspiratie. Bedankt dat jullie er altijd weer voor me waren. Jullie gaven me veel meer dan de ruimte, tijd en het geduld dat ik nodig had. Mijn publiek bij voordrachten en mijn klanten, net als mijn vrienden die me op mijn spirituele weg vergezelden, wil ik oprecht bedanken. Elk van jullie heeft me op een stukje van de weg begeleid. Sommigen wierpen licht wanneer het donker was, anderen hielpen de juiste zijwegen kiezen. Ieder van jullie was belangrijk voor het welslagen van dit project. Bedankt voor het inzicht dat jullie me hielpen verwerven, zowel op het vlak van architectuur en bouwkunst als in de grote levensvragen. Het moge jullie goed gaan! Tine Bergen, bedankt voor het rechttrekken van alle kromme zinnen, waardoor mijn boek aangenamer en vlotter leest. Dank ook aan uitgeverij Yin Books. Voor de opbouwende samenwerking en het enthousiasme waarmee zij mijn manuscript ontvingen.

5 Gent, najaar 2006

E.H. Lo

Auteur E.H. Lo Hofstraat 10 B-9000 Gent Telefoon: 09/223.42.19 E-mail: eh.lo@telenet.be

Uitgever Uitgeverij Yin Books Oude Vestingsstraat 9/5 - B- 8500 Kortrijk tel.056/25 60 63 - fax 056/25 66 32 0478/27 77 70 e-mail : Laurence@yinbooks.com site:www.yinbooks.com

Illustraties Eva Lo

Fotografie E.H. Lo

Opmaak, vormgeving en omslagontwerp Saskia Holvoet, SAS, Wevelgem

Druk- en bindwerk Drukkerij Vanoverbeke, Vichte Copyright © 2006 Yin Books, België E.H. Lo, Gent, Belgium Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Wettelijk depot D/2006/10.788/1 ISBN 908.1038729

Inhoud 1. De basis: het grondplan 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6

...........................................................................

De I Tjing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 De Indiase vastu vidya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 De Grote Piramide van Cheops . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 - lacakrakosmos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 De Ka Het juiste getal voor het juiste gebouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19 De kracht van een vierkante plattegrond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

2. Je woning als je lichaam

..........................................................................

2.1 Het lichaam van de Verboden Stad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23 2.2 De boeddhistische stoepa als energielichaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24 2.3 Vraag en antwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 2.3.1 Het belang van een ziel in een huis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 2.3.2 Een gezonde ziel in je lichaam en een evenwichtige ziel in je woning . . . . . . .27

3. Het belang van het centrum van het huis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30 3.1 Het situeren van het centrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30 3.2 De binnentuin: oud en modern . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 3.2.1 Een groen rustpunt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 3.2.2 Een centrum vol licht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 3.2.3 Gericht op het centrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 3.2.4 Een gevoel van veiligheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 3.2.5 De koepel als alternatief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37

4. De luchtionentheorie 4.1 4.2 4.3 4.4

................................................................................

Positieve en negatieve ionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 Materialen die de ionenhuishouding be誰nvloeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41 Oorzaken van een slechte ionenhuishouding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41 Verrijking van de negatieve ionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43

5. Ch’i: water, damp en lucht

........................................................................

5.1 Het element water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .45 5.2 Ch’i-energie in het dagelijkse leven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47 5.2.1 Het belang van een goede doorstroming van ch’i-energie in de woning . . . .47 5.2.2 Ch’i-energie in de tuin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50 5.2.3 Ch’i-energie en kamerplanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54 5.2.4 Ademhalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56 5.2.5 Ch’i-energie en het yin-yangprincipe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57

6. Verwarming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 6.1 6.2 6.3 6.4

Convector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 Kolomradiator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 Paneel- of plaatradiatoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 Stralingsverwarming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60

7. De yin-yangkleurentheorie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62

7.1 Warme en koude kleuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63 7.2 Het kleurenspectrum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63 7.3 Symboliek en toepassingen van de kleuren in heden en verleden . . . . . . . . . . . . . . . .64 7.3.1 Rood . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .65 7.3.2 Blauw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68 7.3.3 Groen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68 7.3.4 Geel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69 7.3.5 Oranje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69 7.3.6 Paars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69 7.3.7 Wit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .70 7.3.8 Zwart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71 7.4 Een kleurrijke psyche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72 7.4.1 Berekening van yin en yang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73 7.5 Het kleurenpalet aangepast aan het klimaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .79 7.6 De kleurentheorie als economisch middel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 7.7 De toepassing van de yin-yangkleurentheorie in je interieur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80 7.7.1 De woonkamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .81 7.7.2 De slaapkamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82 7.7.3 De kinderkamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83

7.7.4 Keuken en berging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83 7.7.5 De badkamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84 7.7.6 De werkkamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84 7.8 Conclusie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85

8. Symboliek van de heiligenbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87 8.1 Heiligenbeelden van het hinayana en mahayana boeddhisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87 8.1.1 Hinayana boeddhisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87 8.1.2 Mahayana boeddhisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87 8.2 Religies en filosofieën in China . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89 8.2.1 Volksreligie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89 8.2.2 Taoïsme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92 8.2.3 Confucianisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .93 8.3 De plaatsing van het heiligenbeeld ter bescherming van de woning . . . . . . . . . . . . . .94 8.3.1 Open ruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94 8.3.2 Gesloten ruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96 8.4 Het ontwaken van de kracht van het heiligenbeeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97 8.4.1 Het Oosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97 8.4.2 Het Westen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98

9. Een kamer voor jezelf

.............................................................................

100

9.1 Evenwicht in intermenselijke relaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100 9.2 Creëer je eigen ruimte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102 9.2.1 De eigen kamer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .102 9.2.2 De gemeenschappelijke ruimtes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103

10.De reiniging van de woning en de zuivering van lichaam en geest 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5

104

.........

De jaarlijkse zuivering van de woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104 Het gebed als zuivering van geest en lichaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105 Zuivering door chia zhai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106 Het brengen van wierook- en vuuroffers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107 Mantra’s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108

11.Vraag en antwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110 11.1 Slaapproblemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110 11.2 Hoe maak ik mijn appartement leefbaar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112 11.3 Harmonie binnen het gezin door de inrichting van de woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . .113 11.4 Trends in het interieur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115 11.5 Met weinig middelen kun je harmonie bereiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116 11.6 Hoe strikt zijn de regels? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116 11.7 Het beheer van je financiĂŤn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .117 11.8 Tegenslagen, hoe los ik ze op? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119 11.9 De woning als een gezellige en geborgen plaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 11.10 Geluk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125 11.10.1 Het hemelse lot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126 11.10.2 Het aardse lot . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126 11.10.3 De humanitas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126

Bibliografie

129

..................................................................................................

Woord vooraf In ons jachtige bestaan zijn harmonie en innerlijke rust zeldzaam geworden. Toch kun je die deugden heel dicht bij huis vinden: onder je eigen dak, om precies te zijn. Als je bij de bouw en de inrichting van je woning rekening houdt met een aantal elementen, zal je huis niet alleen een bijzonder aangename en gelukkige verblijfplaats zijn. Die deugden zullen ook doorstromen naar de andere aspecten van je leven. De hedendaagse bouwkunst is alleen gericht op vormgeving, uiterlijke schijn. Maar in de oude methodes ging het nog om een harmonische woonplaats. Deze traditionele opvatting heeft vandaag nog niets aan kracht ingeboet. Alleen zijn veel mensen haar uit het oog verloren. In mijn boek wil ik de traditionele kennis en verhalen over het wonen vanonder het stof halen. Waarom bouwden mensen vroeger zoals ze bouwden? De redenen die zij hadden om de dingen zo en niet anders aan te pakken, kunnen ook vandaag van nut zijn. In de volgende hoofdstukken komen bouwtradities uit verschillende beschavingen aan bod. Met telkens weer de nodige aandacht voor het heden. Want we leven vandaag en niet gisteren. Om te bouwen heb je stevige fundamenten nodig. Die leggen we uiteraard in het eerste hoofdstuk. Typisch voor de oudere culturen is dat zij een huis niet gewoon als een hoop stenen zagen. Een woning was een lichaam, met een hart. Hoe je ook vandaag een bezielde woning kunt krijgen, lees je in hoofdstukken twee en drie. De invloed van lucht en water op bouwen en leven wordt in hoofdstukken vier en vijf behandeld. Hoofdstuk zes vertelt hoe de juiste verwarming je een aangenamer huis geeft – wat zeker niet onbelangrijk is in ons koele landje. Het bouwen van een huis is lang niet altijd simpel. Meer dan eens moet je rekening houden met onvermijdelijke tegenslagen, fouten en vertragingen. Tot je eindelijk kunt beginnen met de inrichting van je nest. De volgende hoofdstukken van het boek kunnen hierbij helpen. Hoofdstuk zeven vertelt meer over kleuren en hun functies. Hoofdstuk acht gaat in op het gebruik van heiligenbeelden. Ook al wonen we meestal met verschillende mensen onder één dak, iedereen heeft wel eens behoefte aan wat plaats voor zichzelf. Hier wordt naar gekeken in hoofdstuk negen. Hoofdstuk tien draait rond de grote schoonmaak van je huis en je leven.

Mocht je nog vragen hebben na al deze verhalen, dan vind je vast een antwoord in slothoofdstuk elf, dat heel wat concrete problemen én hun mogelijke oplossingen aankaart. De aanhouder wint, zegt de volksmond. Dat geldt zeker als je dit boek leest. De eerste hoofdstukken zorgen voor stevige fundamenten. Maar het bouwen van zo’n basis kost ook tijd en moeite, net zoals het lezen erover. Voel je niet schuldig als je liever begint met het luchtigere hoofdstuk zeven, omdat kleuren je sterker interesseren. Het gaat toch om je leven leuker te maken? We spenderen de helft van ons leven in huis. Wonen vervult zoveel meer dan een primaire behoefte. Ga maar eens na hoeveel uren je slaapt, kookt, tv kijkt… Je woning kan ook een veilige vluchtplaats, een harmonieus interieur en een warm welkom vormen. En ja, dat ligt ook binnen jouw handbereik. Dit boek reikt je alvast een paar vingers aan…

1. De basis : het grondplan Het bouwen van een woning is afgeleid van tempelconstructies. In de Griekse, maar ook bijvoorbeeld de Chinese, pre-Columbiaanse en Indiase oudheid werden tempels ontworpen door wijsgeren. Die leefden niet alleen dicht bij de natuur, ze hadden ook een grondige kennis van architectuur, kosmologie, astrologie en filosofie. Wie zou er geen woning wensen die vanuit zoâ&#x20AC;&#x2122;n complete, holistische, ja ideale uitgangspositie is bedacht? Mits enkele aanpassingen is dat ook vandaag best te verwezenlijken. Want in tegenstelling tot de tempel, waar alles rond God en/of de goden draait, staan bij de woning de menselijke bewoner en zijn welzijn centraal. Het huis is eigenlijk een weerspiegeling van het menselijke lichaam. Zowel woning als mens beschikken over een eigen ziel. Je kunt daarom best volgende gouden regel in acht nemen: bouw je huis zoals de vogel zijn nest: instinctief. Logica en materie hebben als typische werktuigen, om niet te zeggen obsessies, van de moderne mens de intuĂŻtie steeds verder verdrongen in onze huidige leefwereld. Maar ze is nog terug te vinden in de wijsheden en culturen van de oudheid. Toen waren mens, natuur en kosmos nauw met elkaar verweven. Verschillende beschavingen hebben op erg uiteenlopende manieren een ziel aan de woning toegekend. Er is de Mongoolse yurt; de faraoâ&#x20AC;&#x2122;s wilden en kregen hun piramides; de hindoes hielden van ratha of rondrijdende tempels, de boeddhisten ontwikkelden de stoepa. Ook de I Tjing, de vastu vidya en de legendarische Verboden Stad in Peking volgen alle het principe van bezielde huizen. In dit en volgende hoofdstukken komen zulke bouwgenres en hun manier van bezieling nog ter sprake. We beginnen met de basis: het grondplan. De meeste culturen en beschavingen in de oudheid hadden een soort geheime kennis voor het oprichten van belangrijke, heilige gebouwen. Mensen leefden dicht bij de natuur, in innige verbondenheid met de kosmos. Zij bezaten dan ook een uitgebreide astronomische kennis en hadden een groot inzicht in het planetaire systeem en de wiskunde. Het grondplan, vaak gebaseerd op astrologie, is fundamenteel voor het vormen van een harmonieuze woning. Met horizontale en verticale lijnen deelt men het grondplan in welbepaalde vlakken in.

Dit getekende energieraster zorgt voor evenwichtige onderlinge verhoudingen van de ruimte. Die verdeling in vlakken moet correct zijn. De kracht van de ziel van de woning is immers afhankelijk van de juiste plattegrond.

1.1 De I Tjing I Tjing betekent letterlijk ‘boek der verandering.’ De I Tjing is een oeroud Chinees orakelboek, een van de oudste boeken in de geschiedenis van de mensheid. Confucius en Lao Tse, twee grootmeesters van de Chinese filosofie, zouden het in de zesde eeuw voor Christus hebben opgesteld. I Tjing wordt niet alleen voor de bouwkunst gebruikt, het is ook van onschatbare waarde voor de astrologie en wordt vandaag ook gebruikt door kunstenaars – denk aan John Cage die de I Tjing raadpleegde bij zijn composities. Het basisprincipe van het boek der verandering bestaat uit: • de doorgetrokken lijn, de yanglijn ________ • de onderbroken lijn, de yinlijn

___

Het hele systeem van de I Tjing is op natuurlijke wijze op deze twee lijnen opgebouwd. Ze zijn terug te vinden in trigrammen en hexagrammen. Een trigram bestaat uit drie doorgetrokken of onderbroken lijnen die samen een grafisch beeld vormen: ________ ________ ________ ________ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ________

Een hexagram bestaat uit zes doorgetrokken of onderbroken lijnen: ________ ___ ___ ________ ___ ___ ________ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ________ ________ ________ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ________ ________ ___ ___ ___ ___ De I Tjing telt op die manier acht basistrigrammen die, in combinatie, leiden tot vierenzestig hexagrammen. Zij vormen het uitgangspunt van alle kosmische en intermenselijke relaties. Het aantal lijnen van de I Tjing bedraagt 64 x 6 = 384. Dat getal ligt heel dicht bij het aantal dagen dat er terug te vinden is in 13 maanmaanden van de maankalender: 29,5306 x 13 = 383,8978.

Overeenkomstig de I Tjing wordt een woning in vierenzestig clusters ingedeeld op basis van het getal acht. Acht is ook het belangrijkste beginsel bij de opmaak van een plattegrond voor een tempel. Die plattegrond wordt opgebouwd met behulp van acht trigrammen, pa kwa genoemd. (Pa betekent acht en kwa staat voor trigram.) Deze trigrammen worden gevormd uit de acht windrichtingen: • oost • zuidoost • zuid • zuidwest • west • noordwest • noord • noordoost

tsjen zon li kun twee gien kan ken

15 overzicht van de trigrammen met de acht overeenstemmende windrichtingen en yin-yang in het centrum

I Tjing: het basispatroon van acht lijnen met een totaal van vierenzestig clusters

1.2 De Indiase vastu vidya Vastu vidya is de aloude Indiase leer van de ruimte of het gebouw. Hij dateert van ongeveer 3000 voor Christus. Grondlegger is Maya Danava, een filosoof, architect en kosmoloog. Vastu vidya ziet ruimte als oorsprong van alle materie. De ruimte bestaat uit lucht, met als oervorm de kubus. Die houdt namelijk alle energie in een harmonisch evenwicht. De volmaakte ruimte is een vierkant dat op zijn beurt met kubussen kan worden opgevuld. Bij de constructie van een ruimte moet er dus altijd met even grote vierkanten worden gewerkt. Zo kan het huis op een harmonische manier de kosmische energieën reflecteren. In India gebruikt men deze theorie bij het opstellen van plattegronden van tempels én huizen. Maar er is een verschil. De tempels, plaatsen waar mensen en goden met elkaar kunnen communiceren, hebben acht x acht = vierenzestig vierkanten als basismatrix. Dit wordt ook kikvorsmandala genoemd. Mandala is het Sanskriet voor cirkel of veelhoek. Een mandala is een complexe, cirkelvormige tekening met als doel je aandacht naar je innerlijke centrum te leiden. Het is een oud symbool voor heelheid. De kikvorsmandala heeft een magische betekenis. Hij is verbonden met het mysterie van het zijn. De plattegronden van woonhuizen zijn gebaseerd op een raster van negen x negen = eenentachtig vierkanten. Dit is de vastupurushamandala.

Het is heel belangrijk dat niet wordt afgeweken van dit schema. Elk onderdeel van de constructie: muren, kolommen… moet samenvallen met het omschreven raster. De kleinste afwijking van het energierooster en dus ook van de kubus als oervorm, leidt tot verstoring van de energie en dus tot disharmonie in huis.

1.3 De Grote Piramide van Cheops De Grote Piramide in Gizeh, Egypte, werd vermoedelijk rond 2600 voor Christus gebouwd door farao Cheops. De basisvorm van deze piramide is een vierkant dat exact op de noord–zuidas staat. De vier zijden wijzen perfect naar de vier windrichtingen. Dit is een duidelijk bewijs dat de oude Egyptenaren niet alleen exacte astronomische metingen konden uitvoeren, maar die ook op de grond konden projecteren.

Een symbolische verklaring voor de complexe architectuur van de piramide en de twee schachten kwam er in 1964. Onder leiding van professor Alexander Badawy en dr. Virginia Trimble onderzocht een team van egyptologen en astronomen toen de piramide. Zij kwamen tot de conclusie dat de zogenoemde ventilatieschachten in de koningskamer wel eens een astronomische en kosmologische functie konden hebben. De noordelijke schacht ligt namelijk op één lijn met het hoogste punt van de ster Thuban. Voor ons is dat de poolster, voor de Egyptenaren was het de ‘onvergankelijke ster.’ Deze schacht zou de geest van de overleden farao naar ‘de onvergankelijke sterren’ leiden die ‘de nacht regelden.’ De zuidelijke schacht ligt op één lijn met de gordel van Orion. Die symboliseerde de god Osiris en de cyclus van geboorte, dood en wederopstanding. De bodem van de koningskamer bevindt zich op exact een derde van de totale hoogte van de piramide. De Grote Piramide is berekend op basis van het transcendentale getal pi (ongeveer 3,14; de verhouding van de straal tot de omtrek van de cirkel) en de vierenzestigjarige cyclus. Die laatste wordt uitgebeeld in de lengte van de zijde van de piramide. Concreet betekent dit dat er 64 delen van 3,6 meter zijn: een totaal van 230,4 meter. De vierenzestigjarige cyclus is dus zowel letterlijk als figuurlijk het fundament van de Egyptische beschaving.

vierkant grondplan van de piramide met een exacte noord-zuidas

Deze cyclus is immers ook terug te vinden in de geschiedschrijving van Manetho. Hij was in ongeveer 280 voor Christus hogepriester in de tempel van Heliopolis. Zijn werk werd later vaak gebruikt om de bijbelse chronologie te bepalen.

In die periode had de Amonreligie een sterk overwicht. Amon, god van de wind, werd vooral aanbeden door de schippers op de Nijl. Waarschijnlijk was de invloed van de Amonreligie zo groot dat heel het metrieke stelsel en de feestkalender met rituelen gebaseerd waren op de eenheid vierenzestig die in deze religie centraal stond. Het getal acht, waarvan vierenzestig een veelvoud is, duikt in het oude Egypte ook op in de hiĂŤroglief van de stad Hermopolis. Die telt acht horizontale strepen 1.

1.4 De Ka-lacakrakosmos - lacakra komt uit het Tibetaanse boeddhisme. In de volgende figuur worden de correKa - lacakrakosmos weerlaties tussen de proporties van het menselijke lichaam en de Ka gegeven. - lacakrakosmos wordt verdeeld in een raster van acht op acht vierkanten om zo De Ka een cluster van vierenzestig te krijgen. De afstand van de voeten tot aan de kruin van de mens is dezelfde als die tussen de vingertoppen van beide handen. Deze afstanden correleren met de hoogte en de breedte van de kosmos. Zowel het lichaam als de kosmos kan horizontaal en verticaal in acht deelmaten worden verdeeld.

Ka- lacakrakosmos

In het boeddhisme keert het getal acht ook terug in de weg naar de opheffing van het lijden: â&#x20AC;&#x2DC;het edele achtvoudige pad.â&#x20AC;&#x2122; Dit pad is als volgt samengesteld: 1

Wie zich graag in dit onderwerp wil verdiepen, raad ik het boek Kosmische slinger der tijden van Wim Zitman aan.

• het juiste gezichtspunt • de juiste intentie • het juiste spreken • de juiste handelswijze • de juiste levenswijze • de juiste inspanning • de juiste indachtigheid • de juiste concentratie

1.5 Het juiste getal voor het juiste gebouw Zowel in het Oosten als in het Westen worden de energierasters op dit moment maar heel gebrekkig gebruikt. De ontwerper haalt het raster er alleen bij om zuiver functionele en technische redenen. De dieperliggende betekenis en waarde zijn bijna helemaal verloren gegaan. Hoe onderling verschillend de Chinese samenleving, de beschaving van het oude Egypte, het boeddhisme en het hindoeïsme ook mogen zijn, uit voorgaande blijkt wel dat ze ook dingen gemeen hebben. Het belang dat ze hechten aan het getal acht, bijvoorbeeld. Een zuiver vierkant plan dat exact noord-zuid gericht is met als basisgetal acht, duikt altijd opnieuw op. Het getal acht heeft dus een duidelijke functie en is vooral voor de goden bestemd. Ruimtes voor heiligen hebben meestal een acht in hun grondplan verwerkt. Ook tien is een getal met een sterke symboliek. In de oosterse filosofie staat tien voor eenheid en harmonie. De aanhangers van Pythagoras zagen in de zesde eeuw voor Christus de tientallen en in het bijzonder het getal tien al als de sleutel tot harmonie van de macrokosmos en symbool van de goddelijke wereldorde. Tien belichaamt ‘het volmaakte’. Tien is volgens mij dan ook een heel geschikt getal om de plattegrond van een huis op te baseren. Het zorgt voor een basismatrix van tien op tien, wat honderd velden oplevert. Deze matrix is ook iets groter dan die van de tempel. De verschillende ruimtes die een huis vereist zoals slaapkamer, woonkamer, hal, kunnen er gemakkelijker in worden opgenomen. Bovendien is tien een gemakkelijker getal om mee te rekenen en levert het dus ook een praktisch voordeel.

energieraster van de woning, 10x10 delen

harmonie: ontwerp volgens de rasterlijnen

disharmonie: ontwerp afwijkend van de rasterlijnen

1.6 De kracht van een vierkante plattegrond Alle bouwvormen die hier zijn besproken geven de voorkeur aan een vierkante plattegrond. Woningen die dienen als vaste verblijfplaats hebben overwegend een vierkante of rechthoekige vorm. Die staat immers voor het onbeweeglijke, het statische. Een ronde vorm staat voor dynamisme, beweeglijkheid. In principe kun je natuurlijk alle mogelijke vormen in je huis gebruiken. Maar eenheid is hierbij eigenlijk het belangrijkste aspect. Die eenheid bereik je door een vierkant te gebruiken. Hoekjes en kantjes kunnen best zoveel mogelijk worden vermeden. Kies voor een regelmatige structuur met gelijke afmetingen.

Een vierkant verdient de voorkeur omdat het staat voor stabiliteit, zekerheid en veiligheid. De vier gelijke zijden van een vierkant verwijzen zowel naar de vier windrichtingen (oost, west, noord en zuid) als naar de vier seizoenen (lente, herfst, zomer en winter). Het vierkant duikt op in de religieuze wereld en de magie. Het vormt een omsloten element dat beschermt tegen agressie en ongewenste, negatieve krachten. Tegelijkertijd verhoogt de vorm de magische of sacrale kracht van het oppervlak dat binnen het vierkant ligt. Concentrische vierkanten komen voor in mandalaâ&#x20AC;&#x2122;s. De mandala bestaat dan (voor een deel) uit overlappingen van meerdere vierkanten. Deze mandalaâ&#x20AC;&#x2122;s representeren

meestal sacrale voorstellingen van de kosmos. Ze kunnen ook een goed hulpmiddel vormen bij het mediteren. Een voorbeeld van een mandalaplattegrond is de hindoetempel van Tiruvengalanatha in de stad Vijayanagara. Deze stad is gebouwd rond de vastupurushamandala. De tempel belichaamt de kosmische berg Meru, die zich in het middelpunt van de wereld bevindt. Daarboven fonkelt de poolster als het centrum van de hemel. Niet alleen bij de tempel, ook bij de paleizen zijn er heel wat voorbeelden van vierkante plattegronden te vinden.

grondplan koninklijk paleis Birma

Is het bouwen van een vierkant huis praktisch onmogelijk, dan kies je best voor een rechthoek. Belangrijk is, zoals al gezegd, dat de vorm zuiver is. Hij mag geen afgebrokkelde eenheid vormen, maar moet zoals het lichaam van de mens (microkosmos) deel uitmaken van het universum (macrokosmos). Om tot de ideale, rechthoekige plattegrond te komen, kun je best gebruik maken van de verhoudingsleer van de gulden snede (1:1,618), ontdekt door de Italiaan Leonardo di Pisa. De gulden snede geeft een verhouding weer die je vaak in de natuur kunt aantreffen. Een lijn of lengte wordt op zoâ&#x20AC;&#x2122;n manier in twee ongelijke delen verdeeld, dat de verhouding van het kleine deel tot het grote dezelfde is als die van het grote deel tot het geheel. Dit wordt ook wel de goddelijke verhouding genoemd. De oude Egyptenaren maakten hier al gebruik van. De helling van de piramide van Cheops bedraagt bijvoorbeeld 51,50 graden, precies wat de gulden snede voorschrijft. Ook de verhouding 1:V2 (A4-formaat) is heel geschikt.

Wat als noch een vierkante, noch een rechthoekige plattegrond tot de mogelijkheden behoren? Volgens feng shui, die op dit punt samenvalt met de hindoeïstische filosofie van de vastu vidya, is dit geen goed vertrekpunt. Bij afwijking van de oervorm verstoor je immers de energieën in en rond het huis. Om de gunstige energie of sheng ch’i uit te nodigen, moet je vertrekken van een regelmatige, evenwichtige vorm. Bij een onregelmatige plattegrond met heel wat hoeken, kantjes en zelfs driehoeken circuleert alleen de slechte energie, sha ch’i. De goede energiestroom wordt tegengehouden. Om die sha ch’i-stroom te stoppen, moet je de onregelmatigheid van het bestaande huis doorbreken. Dat kan door een begrenzing te creëren met de tuininrichting zoals gras, keien, beplanting, terras, pergola, verlichting. Zo kan de vereiste vierkante of rechthoekige vorm worden gesuggereerd. Je kunt dus de regelmatige vorm of de eenheid van het lichaam van je huis herstellen met eenvoudige en betaalbare middelen. Onderstaande afbeeldingen illustreren hoe bestaande onregelmatigheden kunnen worden opgevuld om toch een vierkant of rechthoek te krijgen. De stippellijn duidt de afbakening aan van het totale oppervlak. Met de tuininrichting is het gewenste, zuivere vierkant bereikt.

de stippellijn duidt de afbakening van bevloering

2. Je woning als je lichaam In de oudheid beschouwde de mens de natuur als heilig. Alles wat hij deed met de natuur of dankzij de natuur was van fundamenteel belang. De natuur stond hem toe met zijn eigen handen een huis te bouwen. De mens kon daarvoor bovendien de materialen uit zijn omgeving gebruiken. En dat zag hij als een opperste gunst waarvoor hij respect had. Zijn huis was immers niet alleen een beschutting tegen kou, regen en wilde dieren. Het beschermde zijn familie ook tegen nachtelijke demonen. De grens tussen woning en tempel is dus heel vaag. Zoals een lichaam een ziel omvat, heeft ook een tempel of een woning een ziel. Deze overtuiging leefde niet alleen in de oudheid. Ook nu, in onze moderne beschaving, geloven de mensen uit het Verre Oosten dat een woning een ziel heeft. De industriĂŤle en materiĂŤle wereld heeft nog geen invloed gehad op het natuurlijke instinct van de sjamanen, die nog altijd nauw verbonden leven met de natuur.

2.1 Het lichaam van de Verboden Stad Onderstaande plattegrond van het Chinese keizerlijke paleis in de Verboden Stad in Peking is gebaseerd op een diagram volgens feng shui principes. De legende luidt dat keizer Yung Lo (1402-1424) de stad liet heropbouwen nadat die in 1368 was vernietigd tijdens de omverwerping van de Mongoolse dynastie.

schematische tekening van de Verboden Stad

De keizer, zoon van de stichter van de Ming-dynastie, was een geniale en machtige man die de bijnaam ‘Zwarte Draak’ droeg. Hij liet de Verboden Stad opnieuw optrekken volgens een plattegrond dat de exacte weergave was van het menselijke lichaam: No Cha. Dit was ook de naam van een legendarische, onsterfelijke reus die over bovennatuurlijke krachten beschikte. Bij de opbouw moest keizer Yung Lo rekening houden met de vijf feng shui elementen: hout, vuur, aarde, metaal en water.

2.2 De boeddhistische stoepa als energielichaam Het principe van een ziel in een lichaam, verenigd met de vijf natuurelementen, is ook terug te vinden in de boeddhistische stoepa. De stoepa wordt vereerd als symbool van Boeddha. Deze vaak grote bouwwerken staan dikwijls in het centrum van een ceremoniële ruimte. Meestal bestaan ze uit een koepel die op vijf platforms rust. Deze opbouw in vijf delen heeft heel wat betekenissen. Op de eerste plaats correspondeert dit ontwerp met de bouwstenen van de tastbare wereld om ons heen. Het vierkante voetstuk vormt de aarde, de afgeronde trapezium het water. De kegel representeert vuur, de muts lucht en de vlammende druppel de ruimte. Daarnaast staat elk van de vijf delen voor een overeenkomstig chakra, respectievelijk: stuitbeen, navel, hart, keel en kruin. Traditiegetrouw bevat de stoepa de assen van de persoon aan wie het bouwwerk is

mens-stoepa

gewijd. De stoepa functioneert als energielichaam voor de overledene. Dat wordt soms nog extra geaccentueerd door mensenogen op de bovenkant van de stoepa te schilderen. Vandaag zien boeddhisten in een stoepa allereerst een kosmisch-religieus symbool, ze denken minder of niet aan de in oorsprong funeraire functie van de stoepa.

2.3 Vraag en antwoord Volgende vragen doken op tijdens lezingen. Ze tonen hoe in onze moderne, technologische wereld de oude theorieën kunnen worden toegepast.

2.3.1 Het belang van een ziel in een huis Hoe belangrijk is het dat een woning een ziel heeft? En hoe kan ik dat in de praktijk verwezenlijken? (Hilde, 47, zelfstandige) In het Oosten leeft het grootste deel van de bevolking nog in sterke verbondenheid met de natuurkrachten en de kosmos. Zij geloven dat een huis niet alleen onderdak biedt aan de bewoners, maar ook aan de ziel van de woning. Dit boek benadert tempel, woonhuis en lichaam op dezelfde symbolische wijze. Alle drie huisvesten ze een ziel. Om die ziel volledig tot ontplooiing te kunnen laten komen, moet ze in harmonie worden gebracht. Dat wisten ook de Romeinen al. Hun lijfspreuk was immers ‘mens sana in corpore sano’: een gezonde geest in een gezond lichaam. Onze ziel of geest kan maar goed functioneren als we ons goed voelen in ons vel. Dat geldt niet alleen voor ons lichaam van vlees en bloed, maar ook voor onze woning. Hoe lichaam en woning beide de ziel huisvesten komt goed naar voor in de rituelen van de Chinese, deels taoïstische, deels boeddhistische begrafenis. Voor het taoïsme is het juiste moment van handelen, in overeenstemming met de natuur en het hele universum, erg belangrijk. Voor de ceremoniële uitvaart bij de lijkverbranding maakt men uit papier, karton, hout of bamboe een mooi, kleurrijk huis. Hoe rijker de familie, hoe groter en luxueuzer deze constructie die samen met het lijk wordt verbrand. Deze miniatuurwoning vormt de verblijfplaats voor de onzichtbare wezens van het hemelse wereldrijk. Onze gewone woning biedt immers alleen onderdak aan de zichtbare wezens van het aardse wereldrijk.