GrootBolsward-Ijsselmeerkust 01-2020 by GrootMedia

01-2020

bolsward-ijsselmeerkust

ZUSJES AAN ZEE

EVELYN EN ELKE OOSTERHAVEN VAN STRANDBAR THUISHAVEN IN MAKKUM

Wij bestaan 10 jaar!

Nú volop voordeel in de winkel!

FOTO: JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

2e JAARGANG • NR. 01

groot

NUMMER 01 • 2020

TROOSTELOOS

GRATIS DARTCLINIC VOOR JONGEREN IN P3 TE KIMSWERD KIMSWERD – Op vrijdag 24 januari kunnen jongeren van 12 t/m 18 jaar deelnemen aan een dartclinic in Jeugdhonk P3 te Kimswerd. Van 19.00 tot 21.00 uur worden alle ins en outs van de populaire dartsport uitgelegd en kan er geoefend worden.

De PvdA in de Friese Provinciale Staten is tegenwoordig weer wat mondiger. Dat komt omdat ze terug zijn in het College van Gedeputeerde Staten. PvdA-gedeputeerde Douwe Hoogland doet op het oog goed werk. Hij gaat over milieu en natuur. Dat zijn zaken waar landelijk veel geld in wordt gestoken; hij redt het wel.

Deze praktijkles wordt begeleid door leden van Dartclub Kimswerd. Jongeren kunnen zich t/m 23 januari aanmelden via wapkimswerd@hotmail.com. Deelname is gratis, inclusief een consumptie. Toeschou-

Mondiger betekent dat de fractie de mond opendoet. Ook over zaken van andere gedeputeerden. Statenlid Jaap Stalenburg uit Heerenveen deed dat over de recreatie/toerisme portefeuille van Avina Fokkens (VVD). Jaap wil dat de provincie Fryslân een heel jaar (dus 12 maanden, 52 weken en 365 dagen) toeristisch attractief is. Dat is zelfs meer dan de hier al 50 jaar gebruikelijke roep om seizoensuitbreiding.

wers zijn ook van harte welkom. Er wordt geen alcohol geschonken. Jeugdhonk P3 is te vinden aan de achterkant van MFC Piers’ Stee, Harlingerweg 26A in Kimswerd.

KINDEREN AAN HET WOORD IN SÚDWEST-FRYSLÂN SWF - Op vrijdag 24 januari 2020 vindt de eerste Kinderconferentie plaats in de gemeente Súdwest-Fryslân. Dan gaan zo’n zestig leerlingen uit groepen 7 en 8 uit de hele gemeente aan de slag met verschillende thema’s die voor hen belangrijk zijn.

Afgezien dat de PvdA de VVD rechts voorbij stoof, omdat het gedachten van ondernemers en investeerders zijn, is het allemaal heel onwerkelijk. Het is misschien goed dat de Statenfractie van de PvdA eens in deze streek (Fryslâns topic van toerisme) op bezoek komt. En zich dan realiseert wat je allemaal moet investeren om dat voor elkaar te krijgen. In elk geval zou deze gemeente miljoenen en miljoenen meer moeten uitgeven, terwijl ze nu niet eens genoeg hebben om musea, kunst, fonteinen, cultuur/historie, en ligplaatsen voor boten en elektriciteitspalen voor campers of wat dan ook voor elkaar te houden voor de zomerse periode.

Zijn er genoeg speelvoorzieningen in de gemeente? Voelen kinderen zich veilig in hun straat? Zijn ze genoeg op de hoogte van wat de gemeente voor hen kan betekenen? De thema’s zijn samen te vatten in ‘Cultuur, sport & vrije tijd’, ‘Voorlichting’, ‘Lekker in je vel’ en ‘Meedenken & meedoen’. Deze thema’s zijn voortgekomen uit een zogeheten ‘kindermonitor’. Deze kindermonitor bestond uit een vragenlijst die na de zomer is ingevuld door ruim vijfhonderd basisschoolleerlingen uit de dorpen en steden van Súdwest-Fryslân. Op basis van de antwoorden zijn de onderwerpen die volgens de kinderen meer aandacht verdienen in kaart gebracht.

De PvdA in Fryslân zou er goed aan doen het eeuwige dilemma van het Friese toerisme aan te pakken: horecaondernemers kunnen niet voldoende personeel krijgen. Omdat ze over het algemeen te weinig willen betalen, en alleen personeel willen als het druk is. Dus als de zon schijnt. Jongeren willen niet meer een paar weken in de kroeg werken, ze verdienen meer aan het rondbrengen van kranten. En dan zit je ’s avonds aan de goede kant van de bar. Seizoenarbeiders hebben geen vakbond. Ondernemers betalen geen cao. Als de PvdA dat nu eens goed voor elkaar zou boksen, dan deed je echt wat om deze provincie te maken tot een gastvrije plaats voor nog veel meer toeristen. Desnoods in de zomer, het voor- en najaar. Want als er geen ijs is, is Fryslân in de winter troosteloos.

Tijdens de Kinderconferentie, die wordt gehouden in de raadszaal van het Bestjoershûs in Sneek, gaan de gemeente en de kinderen verder over deze onderwerpen in gesprek. In de vorm van workshops onderzoeken de kinderen – met hulp van medewerkers van de gemeente – wat op het betreffende thema allemaal is geregeld in Súdwest-Fryslân. Daarbij kijken ze kritisch naar wat zij daarvan vinden. Aan het einde van de dag presenteren ze hun conclusies en adviezen aan wethouders, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen.

Veel leesplezier!

De ideeën en uitkomsten vormen een belangrijke bijdrage voor de gemeentelijke agenda. Eelke Lok, redactie GrootBolswardIJsselmeerkust

IEPENLOFTSPUL OVER DE LEGEN VINEA DOMINI ZEILKAMPEN

FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

BLAUWHUIS - De Stichting Lokaasjeteater Blauhús organiseert deze zomer weer een iepenloftspul. Ditmaal geïnspireerd op de ‘Vinea Domini’ zeilkampen die lange tijd op en bij de de Blauhúster Puollen georganiseerd werden. In 1959 namen de paters Augustijnen uit Witmarsum het initiatief ‘actieve vakanties voor katholieke jongeren’ te organiseren. De keuze viel op zeilvakanties en na een zoektocht door het waterrijke Zuidwest Fryslân vonden de paters domicilie aan de Blauhúster Puollen bij Greonterp. Ieder seizoen meldden honderden jongeren uit het gehele land, waarvan velen uit Brabant en Limburg, zich aan en beleefden hier een avontuurlijke actieve vakantie. Er ontstonden vriendschappen en relaties voor het leven en daarmee werden de zeilkampen uit de jaren 60 legendarisch. Het script van ‘Vinea Domini’ (Wijngaard des Heren) is gebaseerd op persoonlijke verhalen van deelnemers, instructeurs en leiding en gebeurtenissen. De Fries - Nederlandse voorstelling wordt op de oorspronkelijke locatie gespeeld, aan poel ‘It Fliet’ bij Greonterp. Eind 2019 zijn de dertig rollen verdeeld en inmiddels zijn de repetities gestart. Het bestuur publiceert binnenkort de definitieve speeldata en kaartverkoop.

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

Foto: Koopmans

MONUMENTAAL BADPAVILJOEN INKIPINKI POPPENTHEATER HINDELOOPEN ILLEGAAL VERBOUWD – Het badpaviljoen IN BIBLIOTHEKEN HINDELOOPEN van Hindeloopen is illegaal verbouwd. Dat heeft de rechter bepaald SÚDWEST in een rechtszaak van eigenaar Douwe van der Meulen tegen de FRYSLÂN gemeente Súdwest-Fryslân.

SWF - Tijdens de Nationale Voorleesdagen in januari speelt poppentheater Inkipinki de voorstelling ‘Moppereend’ voor kinderen van 2-6 jaar in de bibliotheken in Súdwest Fryslân. Inkipinki poppentheater is al jaren actief en komt naar aanleiding van het Prentenboek van het Jaar 2020 ‘Moppereend’ met deze grappige voorstelling over Eend. Eend is erg mopperig. De vijver is opgedroogd en ze heeft niemand om mee te spelen. Boven haar hoofd verschijnt een klein grijs wolkje, dat groter en groter wordt, tot het ‘megantisch’ groot is. En dan barst er opeens een enorme regenbui los… Inkipinki speelt op woensdag 22 januari in Workum, op donderdag 23 januari in Makkum, op vrijdag 24 januari in Koudum, op woensdag 29 januari in Wommels, op vrijdag 31 januari in Bolsward en op zaterdag 1 februari in Sneek.

bolsward-ijsselmeerkust

KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS UIT JE REGIO OP:

WWW.GROOTBOLSWARDIJSSELMEERKUST.NL HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN! REDACTIE@GROOTBOLSWARDIJSSELMEERKUST.NL

DARISCHE

Er is al jaren strijd tussen de gemeente en Van der Meulen over het monumentale pand. Het was lang verwaarloosd, maar de laatste jaren heeft de eigenaar verschillende zaken vernieuwd en verbouwd. Alleen zónder aanvraag van vergunning en zónder toestemming van de gemeente. De verbouwing is volgens de gemeente niet volgens de regels gegaan. Die heeft daarom achteraf géén toestemming en géén vergunning gegeven. Dat werd aangevochten door de eigenaar, maar de rechter heeft Van der Meulen op geen enkel punt gelijk gegeven. Het badpaviljoen is een uniek, monumentaal pand. In het oog springend is een oud blikken plafond. Dat is uit het paviljoen gehaald, terwijl het een uniek monumentaal plafond was en bijvoorbeeld Hûs en Hiem negatief geadviseerd heeft over de verwij-

dering. Volgens de eigenaar was het in zeer slechte staat, maar volgens de rechter is dat niet aangetoond en hebben gemeente en deskundige instanties dat niet kunnen controleren. Verder zijn vier schoorstenen helemaal veranderd en met nieuwe kappen bedekt en deuren en kozijnen volgens de rechter

onrechtmatig vervangen. Het pand is twee jaar geleden ook opnieuw geverfd. Daardoor ziet het er minder verwaarloosd uit, maar volgens de gemeente is het met verkeerde verf gedaan. Ook daar geeft de rechter de gemeente gelijk. (Bron: Omrop Fryslân, Simone Scheffer).

DOMINIQUE ENGERS IN KOUDUM KOUDUM - Op zondag 26 januari treedt Dominique Engers op in Galerie Lytse Skientme in Koudum. Deze zangeres-liedjesschrijfster maakt Nederlandstalige liedjes, soms ontroerend, maar even vaak humoristisch en soms zelfs ronduit vrolijk. Het wordt dan ook een licht concert, vol warme liedjes voor koude dagen.

e k s y r eF

Over haar inspiratiebronnen: de wereld davert ook in 2020 nog na van de MeToo-discussie. Ons land stond vorig jaar eventjes op zijn kop omdat één dokter in de jaren tachtig met zijn zaad de halve Randstad bleek te hebben geïnsemineerd. Genderneutrale uitlatingen zijn gemeengoed geworden, twintigers zijn massaal depressief en in de veganistische keuken wordt inmiddels alles van cashewnoten gemaakt. Zo maar wat zaken die Dominique Engers opvallen. In deze tijd, waarin alles en iedereen steeds meer op elkaar gaat lijken, probeert zij samen met haar muzikanten een klein verschil te maken.

Het programma dat Dominique speelt, heet ‘Geen haast’, naar het album dat ze maakte. Ze schrijft en zingt over alles wat haar dierbaar is en om mensen, plaatsen en gebeurtenissen betekenis te geven en te behoeden voor vergetelheid. Dominique heeft geweldige muzikanten om zich heen verzameld, onder wie Eelko Mengveld (piano) en Hans van Gelderen (gitaar), die composities maken bij haar liedjes. Na de opname van het album heeft Dominique Egbers niet stilgezeten. Ze schrijft regelmatig nieuwe, actuele liedjes.

SKIEPPESTURT VOOR ALY EN YDE SCHAKEL

TJERKWERD – Tijdens de nieuwjaarsreceptie in dorpshuis It Waltahûs in Tjerkwerd werd weer de traditionele Skieppesturt uitgereikt aan een bijzondere inwoner die met zijn of haar talent en inzet het dorp dient. Het is de redactie van de dorpskrant die zich al sinds 1977 verdienstelijk maakt met de uitreiking van deze voor het dorp zo prestigieuze jaarprijs.

Kernwoord van toekenning was vrijwilligerswerk, want daar kan een dorp niet zonder. Maar de inzet was dit jaar wel heel breed. Zo maakte de kersverse Skieppesturt, bijnaam van de inwoners van Tjerkwerd en tevens de naam die verbonden is aan de jaarprijs, zich verdienstelijk binnen de Oranjevereniging, het muziekkorps Eensgezindheid, de ijsclub, de stichting It Waltahûs, de peuterspeelzaal en de basisschool, de reüniecommissie van de basisschool, het openluchtspel Meagere Marijke, het theaterdiner, de begrafenisvereniging en de kerk. Zo’n waslijst kon niet slaan op één persoon. De ereprijs ging dan ook naar een echtpaar dat er alles aan gedaan heeft om eraan mee te werken Tjerkwerd te maken tot een levend dorp waar het goed toeven is.

e k s y r F e d

FEMUZA

JEUGDKORPSEN FESTIVAL

NIJLÂN - Op zaterdag 18 januari vindt het jaarlijkse Jeugdkorpsenfestival plaats in ‘De Mande’ in Nijlân.

De deelnemende korpsen zijn: Koperkabaal uit Blauwhuis, De Muzykmaten uit Wijckel/Sleat, De Toansetters uit Tjerkwerd, Excelsior XS uit Schraard en JAMM (Jeugd Arum Maakt Muziek) uit Arum.

Alle korpsen presenteren zich met een programma van twintig minuten. Het gaat uiteraard om het musiceerniveau en om de creativiteit in de presentatie. De jurering is in handen van dirigent Meine Verbeek. Het festival begint om 19.30 uur en aan het einde van het festival wordt bekend gemaakt welk jeugdorkest op mag treden tijdens het Femuza GALA concert in Theater Sneek op 12 juni . Publiek is van harte welkom om al deze musicerende jongeren in actie te zien.

Na de toespraak werden Aly en Yde Schakel met applaus naar voren gehaald om de versierselen uit handen van de in schapenhuiden gehulde redactie te ontvangen. Gelijktijdig kwam toen een grote groep familieleden binnen om het heuglijke feit mee te gaan vieren. Het totaal verraste echtpaar werd afsluitend nog toegesproken door hun (schoon)moeder die het een enorme eer vond dit te mogen meemaken.

Fotograﬁe: Henk Bootsma

Laat je goed voorlichten en kom naar de LOWA & SIDA S dagen bij Sporthuis A.P. van der Feer. Op vrijdag 24 januari va n 13.00 uur tot 21.00 uur en zaterd ag 25 januari van 09.00 uur tot 17.0 0 uur zal onze vertegenwoordiger va n Lowa, Peter Bruinewoud, aanwezig zijn om u te adviseren en te helpen .

N E G A D S A LOWA & SID DAG 25 JANUARI

R E T A Z & 4 2 G A VRIJD

Voor elke schoen de juiste zool! FEETBOX! Bij ons in de winkel voor de juiste analyse voor uw voeten. Sporthuis A.P. van der Feer en Sidas bieden jou met Feetbox® een unieke digitale en moderne ervaring door je de sleutelinformatie te geven die jij nodig hebt om snel en nauwkeurig de juiste schoen te kiezen. Met deze tool wordt ons advies sneller en duidelijker, want met slechts één analyse kunnen wij je een goede Lowa schoen voorstellen.

Dankzij deze exclusieve Sidastechnologie kan deze analyse worden uitgevoerd terwijl je gewoon je sokken aanhoudt! De analyse geeft ons meer inzicht in jouw voeten en helpt ons adviseren uit één van de drie type 3Feet binnenzolen die het beste bij jouw voeten en schoenen past.

WAARDEBON

€ 20,-

EXTRA KASSAKORTING OP HET AANKOOPBEDRAG VAN EEN PAAR LOWA SCHOENEN

Deze bon geldt niet voor bestellingen of reeds gekochte artikelen, 1 bon per paar, per klant. Alleen uitgeknipte of geprinte bonnen zijn geldig. Korting geldt alleen tegen inlevering van deze bon tijden de LOWA & SIDAS dagen op 24 en 25 januari 2020.

SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER thuis in de wandelsport DIJKSTRAAT 7-11 / 8701 KB BOLSWARD T. 0515 - 57 23 97 / APVDFEER.NL G R AT I S PA R K E R E N A C H T E R D E W I N K E L ( I N G A N G S T O O M B O O T K A D E )

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

ZUSJES AAN ZEE EVELYN EN ELKE OOSTERHAVEN VAN STRANDBAR THUISHAVEN IN MAKKUM

Makkum. De enige plaats in Friesland met een boulevard aan zee. Nou ja, zee? Het is het IJsselmeer, maar het voelt als zee. Daar op de hoek zit het: ‘Thuishaven’. Tot begin vorig jaar bekend onder de naam ‘Sopkaffee Badhûs de Flevo’. Afgelopen maart namen de zusjes Oosterhaven, Evelyn (28) en Elke (22), het Badhûs over. Zij toverden het om tot een strandbar met de sfeer en inrichting van een strandtent zoals je die vindt langs het Noordzeestrand. Hoe is het om samen met je zus een zaak te hebben? Wij togen naar het strand. TEKST PIEBE PIEBENGA // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

bolsward-ijsselmeerkust

EVELYN EN ELKE OOSTERHAVEN

“HET WAS WEL EVEN WENNEN OM ZELF EEN ZAAK TE RUNNEN.”

“Ja,” zegt Elke, ”op 1 maart hebben we het overgenomen. Toen zijn we meteen keihard met familie en vrienden aan de slag gegaan. We wisten precies hoe we het hebben wilden. Nieuw meubilair. Veel hout. Echte planten. Daar hadden we goed over nagedacht. Op 30 maart konden we open. Tja, sindsdien loopt het eigenlijk als een trein. We hebben natuurlijk geluk gehad met het weer. Het was wel even wennen om zelf een zaak te runnen. We moesten echt in het ritme komen. Met Pasen was het prachtig weer. Meteen vijf dagen volle bak. Halverwege verzuchtten we: ‘We zijn op de helft’. Maar super natuurlijk. In juli hebben we een paar weken top strandweer gehad, soms wel 35 graden. Tot ‘s avonds laat een afgeladen terras. Een buitenlandse sfeer gewoon. Heel leuk.”

OPGEGROEID IN ENGWIER Makkum is een bekend terrein voor de zussen. Ze zijn opgegroeid op een boerderij in Engwier, vroeger een zelfstandig dorp, maar inmiddels allang ingelijfd bij Makkum. Zij woonden op de boerderij waar in de veertiger jaren pake Jan boerde, daarna heit Hotze en nu broer Jan-Meile. Evelyn: “Als kleine kinderen moesten we overal met de auto naar toe gebracht worden. Engwier lag toch een stuk van Makkum af. Je had die nieuwbouw nog niet. In

Engwier had je vijf boerderijen, dus dat rijden was een soort van moeders-in-ploegendienst. Later, als je iets ouder was, dan fietste je eerst naar de ijsbaan en vandaar over het schelpenpaadje naar je vrienden. We hebben een heerlijke jeugd gehad in Engwier. Je hebt daar die terp, waar vroeger een kerk op stond. Er ligt nog een grafsteen en er is een soort ingang van een kelder. Kon je mooi spelen. Huttenbouwen. ‘s Avonds vissen in de Melkvaart. We hadden een pony met een karretje erachter. Daarna Friese paarden. Mooier kun je toch niet wensen?“

EVENT MANAGER SCHEEPVAARTMUSEUM Na de middelbare school in Bolsward verhuist Evelyn naar Groningen. Van daaruit doet ze de Hogere Hotelschool in Leeuwarden. Daarna vertrekt ze naar Amsterdam. Ze loopt stage bij het Hilton hotel en gaat er na haar afstuderen werken. Ze begeleidt congressen. Na een paar jaar stapt ze over naar het Scheepvaartmuseum. Evelyn: “Daar werkte ik als event manager. Moest grote diners organiseren voor KLM en PWC, dat soort klanten. Daar werden aan de kade ook schepen gedoopt. Je weet wel, met zo’n grote fles champagne die tegen de boegwand uit elkaar spat, dat soort evenementen.” Elke doet de Middelbare Hotelschool in Sneek. Ze loopt stage in Eastbourne, in Engeland. Als ze klaar is, gaat ze net als haar oudere zus naar de Hogere Hotelschool in Leeuwarden. Ondertussen logeert ze vaak bij Evelyn in Amsterdam. Evelyn: “Samen struinden we heel Amsterdam af op zoek naar tentjes, waarvan we op blogs gelezen hadden dat ze populair waren. Keken dan met onze ‘hotelschool-ogen’ naar hoe die ingericht waren. Gingen ook naar strandtenten. Winterlodge in Noordwijk was onze favoriet. Daar had je ontzettend gastvrij personeel, een echte strandsfeer met goeie muziek, een menukaart met verse producten en een hip interieur. Het

plaatje klopte helemaal daar. Wat ook opvalt in al de tenten die goed lopen is dat er veel planten zijn en dat er een huiselijke sfeer heerst. Alles niet zo strak. Ontspannen. Slow down. Als ik weer een tentje had ontdekt, dan belde ik Elke: ‘Je moet komen, dit is echt iets voor ons’.”

50% TOT 60% DUITSE KLANTEN Elke: “Ik werkte al vanaf mijn veertiende in het Sopkaffee. Dus ik ken de zaak van haver tot gort. De bedoeling was dat we de zaak over zouden nemen en ik daarnaast zou blijven studeren. De oude eigenaar zou dan nog een tijdje blijven werken. Maar ja, die wilde toch eerder stoppen. Toen ze zelfs op school zeiden hoe belangrijk ondernemerservaring is, hebben we de knoop doorgehakt. Ben ik gestopt met de studie en er full time gaan werken. Onze klanten komen uit heel Friesland. En Duitsers natuurlijk. We hebben misschien wel 50% tot 60% Duitse klanten. We weten precies wanneer het een Duitse feestdag is.” “Het grappige is,” vervolgt Evelyn, ”je leeft nu veel meer met het weer. ‘s Ochtends kijk je als eerste op de app wat voor weer het wordt. Dan kun je al een beetje een inschatting maken van wat voor dag het gaat worden. Slecht

weer is trouwens helemaal niet slecht voor ons. Bij mooi weer heb je een vol terras. Bij slecht weer komen er veel campinggasten die geen zin hebben om de hele dag voor een natte tent te zitten. Ook goed natuurlijk.”

IN MAKKUM REGENT HET MINDER Elke: “Overigens, het is heel raar, maar hier in Makkum lijkt het minder te

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

“HET IS HEEL RAAR, MAAR HIER IN MAKKUM LIJKT HET MINDER TE REGENEN.”

Als het nog muisstil is. Je bent alles aan het klaarzetten, je voelt al een beetje de warmte van de zon. Je weet dat het heel druk gaat worden, dat het straks een en al bedrijvigheid is, maar nu is het nog rustig. Heerlijk.” Evelyn gaat verder: “Voor mij juist als het smoordruk is. Als het terras bommetje vol zit. Als je dan om je heen kijkt en je ziet dat alles gesmeerd loopt. Dat iedereen weet wat ie moet doen. Dat is mooi, alles onder controle. Je bent bij wijze van spreken zelf overbodig. Dat zijn voor mij de mooiste momenten. Blije klanten. Rust in een volle tent.” Hoe is het om elke dag op elkaars lip te zitten? Evelyn: “We hebben eigenlijk nooit ruzie. We schelen zes jaar. Als je kind bent, is dat een groot verschil. Vroeger als ik met vriendinnetjes speelde, mocht Elke, het kleine zusje, wel ‘ns meedoen. Maar naarmate je ouder wordt, speelt dat leeftijdsverschil veel minder. We hebben het trouwens ook echt niet altijd over het werk. We kunnen ook heel gezellig winkelen samen.”

PROBEER HET GEWOON

“MENSEN RESERVEREN ALTIJD VOOR DE SERRE, MET DIRECT UITZICHT OP ZEE.”

regenen. Het komt best vaak voor dat, als het in Sneek miezert, het hier dan droog is. Buienradar is natuurlijk ook een goede vriend van ons. Altijd goed om even te raadplegen om te weten of het nodig is om de stoelkussens binnen te halen. Maar goed, vaak is dat dus helemaal niet nodig. Het valt echt op dat die buien hier net voorbijtrekken. Eigenlijk hebben we hier op de meeste dagen ook wel een zonsondergang. Die is altijd prachtig. Alles komt dan in zo’n hele mooie diep oranje gloed te staan. Je merkt het, het doet wat met de mensen. Je ziet het ook met reserveringen, de mensen reserveren altijd voor de serre, met direct uitzicht op zee.”

Evelyn: “We hebben trouwens met een architect overlegd wat de beste tafelindeling zou zijn. Zo hebben we nu ook hoge tafels achterin, zodat je ook vandaar over de hoofden van de mensen aan de lage tafels van het uitzicht kunt genieten. Binnen kunnen 90 man zitten, buiten 150. We hebben 18 medewerkers. Een fijn team. Veel jongens en meisjes die net eindexamen gedaan hebben. Vanaf april zijn we trouwens weer op zoek naar extra personeel.”

ALS HET NOG MUISSTIL IS Wat is voor de zusjes Oosterhaven het favoriete moment van de dag, willen we weten. Elke: “Voor mij is dat ‘s ochtends vroeg op een mooie zomerdag.

Heit Hotze en mem Josien zijn betrokken en nieuwsgierig. Ze komen elke week langs. Ook broer Jan-Meile, die de zorg over 130 melkkoeien heeft, is niet te beroerd om de handen uit de mouwen te steken. Elke: “Ze leven alle drie heel erg mee met wat er gebeurt. Het is echt een familiegebeuren. Mem heeft laatst nog de hele kinderhoek behangen. We hebben ook met heit en mem overlegd of het een goed idee was om de zaak over te nemen. Zij zeiden: ‘Probeer het gewoon’. Het gevolg is dat het nu een plek is waar het hele gezin graag komt. Zeg maar een ‘Thuishaven’ voor de hele familie Oosterhaven. Dat is het.” Evelyn: “Voor mij voelt Makkum ook een beetje als thuiskomen. In Amsterdam leef je veel anoniemer. Dat is op zijn tijd heel leuk, maar hier sta je veel sneller met mensen te kletsen, dat ligt me toch net iets beter.”

Jij bent er klaar mee?

Vertrouwd afscheid nemen

Wij zijn er klaar voor! Goed afscheid nemen is erg belangrijk. Het helpt om het verlies van een dierbare een plek te geven. Als gediplomeerd uitvaartverzorger weet ik dat een betekenisvolle manier van afscheid nemen ĂŠcht helpt bij het rouwproces. Johan Tolsma, uitvaartverzorger

U I T VA A R T V E R Z O R G I N G

maak snel een afspraak voor een GRATIS FIGUURANALYSE

Bolsward Figuura Sneek Graaf Adolfstraat 37 (Hotel Amicitia) 0515-740975 figuura.nl smeek@figuura.nl

M 06 51 99 93 98 E info@uitvaartverzorgingbolsward.nl

uitvaartverzorgingbolsward.nl

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKST EN FOTO WIM WALDA

ATE DE BOER VAN EFFECTIEF ONDERWIJS

“PASSIE EN LEF ZIJN IN HET BASISONDERWIJS ONDERGESNEEUWD DOOR HET HEILIGE MÓÉTEN” Er gaat geen dag voorbij of er wordt wel geklaagd over het basisonderwijs. Is het niet door de leraren zelf, over werkdruk en salariëring, dan wel door ouders over het niveau van de school, of door de kinderen dat ze de rekenles niet snappen en de meester maar ‘stom’ vinden, of door de politiek, dat het onderwijs veel te hoge financiële eisen stelt. Feit is dat een paar decennia geleden het Nederlandse onderwijssysteem bijna op gelijke hoogte stond als het Finse systeem, dat als het beste ter wereld wordt beschouwd, maar we steeds verder van het pad af zijn geraakt en in de internationale ranglijst op een hellend vlak zitten. In gesprek met Ate de Boer (43), directeur van Effectief Onderwijs in Sneek, over oorzaken, verbeteringen en trends.

EEN CONCREET VOORBEELD “Een prachtig voorbeeld van een dergelijk project is ‘Greidhoeke goes onderwijs’, waarmee vier samenwerkende basisscholen uit de Greidhoeke de Friese Onderwijsprijs én de Publieksprijs wonnen. Een schoolvoorbeeld van onderwijsvernieuwend werken en daar maak ik een diepe buiging voor. Twee jaar lang zijn de kinderen en leraren fanatiek en enthousiast bezig geweest met hun project over de bedreigde grutto, zonder dat ze eigenlijk in de gaten hadden dat ze onderwijs kregen. In plaats van een boekje lezen of een opstel schrijven over de grutto, stonden ze met rode wangen van opwinding tot hun enkels in de Friese klei met professor Theunis Piersma; maakten ze een excursie naar de vogelkijkhut op het land van ‘grutto-boer’ Murk Nijdam; en maakten ze met Wybe Kaspers een grutto-lied, ‘Nim my mei dy mei’, dat al drie jaar in de Friese Top-100 staat en regelmatig wordt gedraaid op de radio! Zonder dat ze het in de gaten hadden, bereikten ze alle vooraf gedefinieerde leerdoelen uit het curriculum. Met lef, vrijheid en ambitie. Topsport vind ik dat en dat is ‘kicken’. En het woord werkdruk is geen enkele keer gevallen.”

ONDERWIJSTRENDS “Waar ik zelf voor pleit, maar wat moeizaam van de grond komt, is ‘gaming’. Ik ben ervan overtuigd dat leren met behulp van games het onderwijs leuker en effectiever maakt. Effectiever dan lessen van een gemiddelde leerkracht. Neem als voorbeeld geschiedenis en laat de leerlingen kapitein worden op een VOC-schip in een geschiedenisgame, waarin ze van alles meemaken. Dat vinden ze machtig en dat vergeten ze nooit meer. En zo zijn er talloze voorbeelden.”

Ate de Boer deed na de mavo het CIOS en de pabo en werkte kort als leraar in Wommels en aan de Súdwester in Sneek. Raakte in de ban van het speciaal onderwijs, volgde een masteropleiding ‘gespecialiseerde groepsleerkracht’ op Stenden Hogeschool en studeerde Onderwijswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 2007 trad hij in dienst bij Effectief Onderwijs in Sneek en werd daar in 2014 directeur.

VERSCHRALING In het basisonderwijs doet zich een apart fenomeen voor. Enerzijds daalt het Nederlandse onderwijs in vergelijking met de ons omringende landen op de kwaliteitsindex, maar aan de andere kant wordt het aantal zwakke scholen kleiner. Blijkbaar dalen we dus met ‘beter onderwijs’ op de internationale ranglijst. Op zijn minst paradoxaal. Met name in het rekenen taalonderwijs vindt er verschraling plaats. Daarnaast klagen leraren over de hoge werkdruk en de salariëring. Dat er dus iets mis is met het primair onderwijs moge duidelijk zijn. Ate de Boer: “Ik denk dat hem dat voor een belangrijk deel zit in de status van het beroep. Zowel de pabo als het beroep leraar zijn afgegleden naar een ‘truttig’ imago. Wat mij betreft heeft de pabo als opleidingsinstituut afgedaan. Het zou een essentiële schakel moeten zijn in het streven naar kwaliteitsverbetering van het onderwijs. In plaats daarvan is het een vastgeroest instituut dat niet met zijn tijd is meegegaan. Ook bij de academische pabo in Groningen – op zich een mooi initiatief - bestaat er een grote kloof tussen de academische en de praktijkwereld. Dat werkt dus ook niet want ze spreken verschillende talen. Er zou in onze optiek een heel ander type lerarenopleiding moeten komen om de status

en de kwaliteit van het vak leraar weer op een hoger plan te brengen. We hebben daar ook wel concrete ideeën over, maar dat gaat in het kader van dit artikel wat te ver.”

KWALITEIT EN WERKDRUK “De kwaliteit van het onderwijs boert achteruit. Hoe dat precies komt, weten we nog niet. De hoge werkdruk begrijp ik nooit zo goed en is volgens mij vooral een kwestie van beleving. Het onderwijs heeft in de loop der jaren een hoog institutionaliseringsgehalte gekregen. Er móét van alles. Als je aan een directeur vraagt waarom hij vergadert, krijg je als antwoord dat dat móét van de inspectie. Waarom toetsen? Móét van de inspectie. Als je een intern begeleider vraagt waarom hij dingen doet, móét dat van de directeur. Als je een leraar vraagt waarom hij dingen doet, móét dat van de IB’er. Waarom maak je groepsplannen? Dat móét. Waarom gebruik je bepaalde methoden? Dat móét. Alles móét, móét, móét! De passie en het lef zijn ondergesneeuwd geraakt. En dat is gek met een uiterst liberaal inspectietoezicht.” Ik weet zeker dat je dat ‘hoge werkdruk gevoel’ gigantisch kunt verlagen en tegelijkertijd een hogere kwaliteit van onderwijs kunt realiseren door onderwijsdoelen naar eigenaarschap

“WAT MIJ BETREFT HEEFT DE PABO ALS OPLEIDINGSINSTITUUT AFGEDAAN.” toe te schrijven, lef te tonen, leraren autonomie en verantwoordelijkheid te geven. Als je tegen een leraar van groep vier zegt: ‘Hóé je het doet, mag je helemaal zelf weten, maar aan het eind van dit jaar moeten alle leerlingen de sommetjes tot 1000 kunnen dromen’, dan is die uitdaging toch ‘kicken’ voor een leraar. Hij kan met afstanden aan de slag, met gewichten, met geld, wat hij maar wil. En dat op een creatieve manier invullen met real-life situaties en projecten. Daarmee maak je het onderwijs weer leuk. Voorwaarde is natuurlijk wel dat het niet vrijblijvend is, maar dat er ambitie in de leerdoelen zit. Dat kun je met opdrachten toetsen. Ik vind toetsen en ambitie dan ook absoluut geen vieze woorden.”

Plattelandsschooltjes in krimpregio Friesland zullen op den duur een soort streekschoolachtige structuur krijgen. De school in een centraal gelegen dorp en de kinderen van de omringende dorpen komen daar naartoe. Op die manier kweek je volume, ben je af van de jaarlijkse dreiging van opheffing wegens leerlingentekort en kun je professioneler werken en samen meer mooie dingen doen. Een derde trend is ‘terug naar de basis’, waarbij de basisvaardigheden van lezen, schrijven en rekenen erin geslepen moeten worden. Wat mij betreft graag met lef, autonomie van de leraar en gebruikmaking van gaming. Het is niet een kwestie van óf–óf, maar van én–én. Het beheersen van de basisvaardigheden is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen. Daardoor hoeft de leerling in hogere jaren geen energie meer te steken in het ontrafelen van woordjes en zinnen, maar kan hij zich focussen op de inhoud. Een hele positieve trend vind ik de veranderende rol van de inspectie. Die is minder gericht op móéten en allerlei formele zaken, waardoor scholen de komst van een inspecteur met angst en beven tegemoetzien, maar veel meer op kwaliteitsverbetering en mogelijkheden. Ze stimuleren autonomie en eigenaarschap van besturen, scholen en leerkrachten. En dat is precies wat nodig is.”

NUMMER 01 • 2020

#FACETOFACE DURKJE DE BOER fotografie LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL tekst ALBERT BOUWMAN

“Eerlijker dan dit krijg je het niet” We zijn in Hindeloopen. In een straat met maar een paar winkels. Onderaan een raam in die straat staat een naam: ‘Durkje de Boer textielatelier’. Het atelier is geen winkel. Het is de woning van Durkje. Binnen komen we terecht in een klein, maar warm bestaan waar van alles gebeurt. Lampenkappen met bloemenpatroon. Rood dekbedachtige vorm dat als theemuts dient of warmhouder. Wolvilten als dekens op de vloer met patronen.

Aan de zijkant van de woning loop je naar binnen. Een vrij kleine deur. De meeste mensen hoeven net niet te bukken. Met het openzwaaien van de deur, voel je een gemoedelijke sfeer. Linksaf lijk je zo de woning binnen te lopen. Is het een woning? Of een atelier? Er staan geen stoelen of banken. Wat verder glurend zijn de contouren zichtbaar van de keuken.

UITSTRALING VAN HINDELOOPEN Zijden sjaaltjes, wolvilten kleden, paspoppen met blouses, lange slierten gekleurde stof met kerstbelletjes eraan, een kast met netjes op elkaar gestapelde lappen stof. Het vertrek staat vol. Niet rommelig, wel zo vol dat het woord atelier tot zijn recht komt. Op sommige producten hangt een prijskaartje. Durkje de Boer komt aangelopen met een glimlach. “Welkom.” Ze maakt een rustige indruk. Misschien een tikkeltje nerveus voor het interview. “Dit is dus mijn woning en atelier. Een klein en bescheiden bestaan wat goed bij me past.” Ze loopt naar de kast met de gestapelde lappen stof. “Dit zijn folklore stoffen. Een van de geliefde producten waarmee ik werk. Ik maak er van alles van. Bekleding voor lampenkappen, kussens en zelfs als stof voor kleding. Veel van deze stoffen, bekend als Sitsen, hebben patronen die kenmerkend zijn voor deze omgeving. Daarop zoek ik ze uit. Om mijn producten de uitstraling te geven van Hindeloopen.”

INKOPEN DOEN IN KIRGIZIË Ze loopt door naar kleden gemaakt van wol en vilt. ‘Dit is ook een van mijn lievelingsproducten. Ik koop ze, zoals ook de stoffen trouwens, in in Centraal Azië. De kleden worden daar gebruikt als tapijten op de vloer. Ieder jaar ga ik naar Kirgizië om inkopen te doen. Deze kleden liggen daar in nomadententen. Het is zo mooi om in die tenten te komen, de geuren te ruiken en de dames te zien die me van alles aanbieden.” Terwijl ze vertelt, begint ze te glunderen. Hier spreekt een vrouw met een passie en overtuiging. “Dit bestaan heb ik niet altijd gehad. Hoewel ik van jongs af aan in de textiel zit, is er ook een lange periode geweest dat ik in loondienst was. Een hectisch

bestaan waar ik tijden lang de leiding had over bestellingen klaar maken. De druk lag hoog. Zo hoog dat een bestelling binnen een paar dagen klaar moest zijn. Die druk ontnam mijn werkplezier. De creativiteit moest plaats maken voor tijdsdruk. Ik besloot dat de leidinggevende functie niet langer bij me paste en kwam zo bij hetzelfde bedrijf meer op de achtergrond. Ik ging me ontfermen over de patronen voor de kleding. Weliswaar een stuk creatiever, maar ook dat gaf me te weinig werkplezier. Alles werd gedaan met de computer en bovendien werd ik me steeds bewuster waar de textiel vandaan kwam. Ik voelde dat het anders moest en ik voelde dat deze manier van leven niet bij me paste.”

LEKKER CREATIEF BEZIG ZIJN Ze kijkt om zich heen in het vertrek vol met stoffen. “Dít is wat bij me past.” Als Durkje ’s avonds bij de kachel wil zitten, moet ze eerst van alles verschuiven. “Eigenlijk is dit de woonkamer”, lacht ze. Ze loopt naar de gang. “Waar we nu staan was tot voor kort buiten het huis. De verbouwing is bijna klaar. Er is een gedeelte bij gebouwd.” Ze loopt door de gang naar een ander vertrek. Middenin dat vertrek staat een grote tafel met een naaimachine erop. Naast de naaimachine liggen een paar patronen en stoffen. Er staat ook een schaal met chocolaatjes en om de tafel staan een stuk of acht stoelen. Even verderop staat een bed. Werk en privé lopen bij Durkje door elkaar heen. “Er zijn wel momenten dat ik het vrij rustig heb. De piek zit in de zomermaanden als er veel toeristen door Hindeloopen lopen. Dan is de officiële woonkamer een atelier. De lampenkappen gaan als warme broodjes weg. Ik kan het nog maar net bijhouden om aan de vraag te voldoen. Buiten de zomermaanden om heb ik wekelijks een kidsclub. Verschillende kinderen van de basisschool komen hier om dingetjes te maken van textiel.” Opnieuw begint Durkje te glunderen. “Die hectiek vind ik heerlijk. Kinderen zijn nog zo lekker open en creatief. Ze maken van alles omdat ze daar zin in hebben. Wanneer ik met ze aan tafel zit om ze te helpen, herinner ik me hoe mijn moeder dat vroeger met mij deed. We maakten thuis

van alles. Van fröbeldingen tot hele kostuums voor parades. Gewoon eenvoudig met elkaar aan tafel zitten en lekker bezig zijn. Dat is ook wel iets wat ik de kinderen wil meegeven. Het is zo mooi om creatief te zijn in plaats van maar voor de telefoon of tablet te hangen.”

EIGEN KLEDINGLIJN In de vakanties tijdens de herfst en winter heeft Durkje het rustig. “Dat is ook wel nodig om nieuwe voorraad te maken voor de producten die in de zomermaanden verkocht worden. Daarnaast plan ik mijn jaarlijkse reis. Kirgizië ligt ieder jaar vast, maar elk jaar bezoek ik ook een van de buurlanden.” Het reizen in haar eentje als vrouw voelt voor haar niet onveilig. “Inmiddels ken ik natuurlijk aardig de weg, maar de cultuur van het land is warm. Ik ben op veel plekken in de wereld geweest, maar dit land springt er echt uit qua gastvrijheid en veiligheid.” Met de stoffen die ze van haar reizen meeneemt, maakt ze de producten. “Het mooie hieraan is dat ik precies weet waar het materiaal vandaan komt en zelfs wie het gemaakt heeft. Eerlijker dan dit krijg je het nergens.” Waar de meeste van haar producten passen binnen het woontextiel, merkt ze de laatste tijd dat er meer vraag begint te ontstaan naar kleding. “Dit is wel iets waar ik me meer mee bezig houd. De folklore stoffen zijn fantastisch uniek om er blouses en broeken van te maken. Nu ben ik bezig met een paar basismodellen die binnenkort zichtbaar zijn hier in het atelier. Wanneer iemand hier is en de kleding wil, kan ik die helemaal verder naar wens aanpassen.” Een opvallend gegeven is dat de vraag naar kleding tot nu toe groter is bij mannen dan bij vrouwen, volgens Durkje. “Zo heb ik onlangs een broek gemaakt voor een man die er apetrots op is. Steeds als ik een foto van hem voorbij zie komen op social media draagt hij die broek. Dat is toch een mooi compliment.”

Wie ook graag kennis wil maken met Durkje de Boer en haar textielatelier kan een kijkje nemen op www.durkjedeboer.nl of is welkom aan Buren 29 in Hindeloopen.

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

UW WINTERSPORTSPECIALIST

UR EN U H R E V , P O O K R E V VOOR BOARDS W O N S N E S I’ K S N A ONDERHOUD V

SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER thuis in de wintersport DIJKSTRAAT 7-11 | 8701 KB BOLSWARD T. 0515 - 57 23 97 | APVDFEER.NL

SKISCHOENEN MET 100% PERFECTE PASVORM! Bootﬁtting is het personaliseren van de binnenschoen en de buitenschaal naar de voet van de klant. Veelal worden technieken van warmte- en compressiebronnen gebruikt. Om de voet te stabiliseren en te centreren in de schoen is een custom made skischoenzool een aanrader. Ben je benieuwd naar onze technieken? Kijk dan naar RTL 4 Snowmagazine. Wintersportspecialist Sporthuis A.P. van der Feer heeft voor elke voet of voetprobleem de juiste oplossing. Je leest er alles over op www.sport2000.nl/ wintersportspecialist en bekijk de video’s.

G R A T I S P A R K E R E N A A N D E A C H T E R Z I J D E VA N D E W I N K E L

Hier begint je watersportseizoen

7 t/m 11 feb 2020 WTC EXPO Leeuwarden www.boot-holland.nl

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKST EELKE LOK // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

VOB VOORZITTER NIELS ENGELMOER

“WE MOETEN TROTS ZIJN OP BOLSWARD” Zijn Primera-winkel staat aan de Nieuwmarkt in Bolsward. Dat is net de achterkant van Bolswards centrum, het is er in verhouding wat rustiger. Al kun je er goed parkeren. “Op heechtijdagen soe’k de minsken dy’t troch Boalsert geane hjir allegear ek wol ha wolle, dan leit it aksint ien strjitte fierder.” Dat is eigenlijk niks voor Niels Engelmoer, de baas van de Primera. Hij is voorzitter van de Vereniging van Ondernemers in Bolsward (VOB). Maar gelukkig is een Primera-winkel altijd een druk bezochte winkel. Niels’vrouw Jacoline legt er de hand op de schouders van de vele klanten. In het kantoortje achter liggen meer spullen dan er in de winkel te koop zijn. Daar zit Niels. De deur is open, iedereen kan hem vinden.

“WE HA BÊST IN AARDICH PLOECHJE, MEI SA NO EN DAN EFKES OP STAP.”

TENNET Dat moet ook, want de VOB is er niet alleen voor de winkeliers, maar sinds 2016 ook voor de bedrijven op de industrieterreinen. Eén van de speerpunten van de VOB is uitbreiding. En dat kan nu, dankzij de centrale van Tennet, het hoogspanning elektriciteitsnet dat in Bolsward komt. Daar mag meer industrie bij. En da’s mooi: veel bedrijven willen groter worden en nieuwe bedrijven kondigen zich aan. De gemeente is willig.

hij deed de Primera zelf wel. Dat bevalt hem al een kleine zeven jaar uitstekend.

SNEEK De gemeente. Engelmoer is heel voorzichtig, maar komt toch tot de conclusie dat Sneek na de fusie eerst niet goed wist wat ze met Bolsward moesten. En dat Bolsward niet wist hoe ze met Sneek moesten omgaan. Het heeft enige tijd geduurd voor de verhoudingen normaal werden. Eigenlijk komt dat door de renovatie van het oude gemeentehuis en de instellingen die daar straks een plekje krijgen. Daar wil Bolsward mee scoren, daarbij past geen Calimero-gedrag meer. Een voorbeeld hoe je dán maar met elkaar om kunt gaan: de VOB had in het centrum feestverlichting. De gemeente moest daar aan het werk en vernielde het een en ander. Herstel duurde wat lang. Oplossing: de VOB legde net voor december met veel vrijwillige hulp, ook van de leden van het industrieterrein, een prachtige

Veel kleine dingen in je winkel maken Niels Engelmoer druk bezocht. “Eins is it krekt in stasjon fan de Monopoly, elkenien komt der.” Er komen veel mensen, veel contacten. En Engelmoer en zijn vrouw houden van contacten, want die bestaan uit praatjes.

SLAGVAARDIGER

verlichting en versiering aan. En zei toen tegen de gemeente dat het toch wel wat kostte. Nu betaalt

de gemeente mee, dankbaar voor de samenwerking. De echte prijs was een foto op de voorpagina van de Leeuwarder Courant, waar Engelmoer trots mee paradeerde op zijn favoriete sociale media.

TRAININGSACTEUR Niels Engelmoer (48) is geen Bolswarder. Hij komt uit Marssum. Was altijd ondernemer, zijn vader had een ijzerhandel in Leeuwarden. Niels studeerde op de CHN retail, winkelkunde. Ging ook naar Duitsland en Finland om te kijken hoe ze daar winkels runnen. Werd later trainingsacteur, met mensen die in winkels rollenspellen spelen over gedrag in winkels. “Want it is topsport om klanten te ferlieden dat en dat te keapjen.” Wanneer doe je een stap naar voren en wanneer eentje terug?

Niels kwam eerst op z’n 24ste in Amsterdam terecht. Bij de Praxis Megastore, later bij de Ikea. Dat was z’n wens, hij bleef er vijftien jaar. Was ook in Haarlem bij de Ikea betrokken. Daar kon hij leren van het vak waarmee hij al aan de gang was. Niels trof daar in Amsterdam een Friezinne, Jacoline. Dat klikte. Samen gingen ze terug naar Fryslân. Daar deed hij het werk als trainingsacteur in de rollenspellen, maar werd ook gevraagd diverse dingen in de retail te doen. In dat kader: de Hema ging uit het pand aan de Nieuwmarkt en Niels moest daar proberen een Primera-winkel op te zetten. Toen dacht hij even na. Hij had ook wel genoeg van ZZP-er te spelen. Dus

Engelmoer zit al een paar jaar in het bestuur van de VOB. Als we het hebben over zijn enthousiasme, zegt hij dat het niet alleen van hem komt. Het hele bestuur trok een aantal jaren terug nieuwe kleren aan. Ze zetten met zijn allen Bolsward beter op de kaart. Dat is nog steeds hun streven. Eigenlijk moet straks als het gemeentehuis in al zijn geledingen opengaat, en dat zal zijn in 2021, de VOB helemaal significant worden. Engelmoer zou wel willen dat er wat meer ondernemers lid worden van de VOB. Dat zijn er nu 244, maar er zijn over de 600 bedrijven. Dat zou betekenen dat de VOB nog slagvaardiger kan worden, dat is nu eenmaal zo met gebundelde krachten. “In grutter netwurk, ek al omt we in bêst aardich ploechje ha, mei sa no en dan efkes op stap, mar ek mei goede byienkomsten.” De voorzitter is dan het aanspreekpunt, het gezicht van de vereniging, bereikbaar ook voor alle Bolswarders. Die net als de ondernemers trots moeten worden op hun stad. “Grutsk op Boalsert, wêr’t je goed wenje, wurkje en winkelje kinne.”

NUMMER 01 • 2020

GLASBLAZER ALWIN OVERWATER UIT EXMORRA

HET GEHEEL IS BELANGRIJKER DAN TOT OP DE MILLIMETER KLOPPENDE DETAILS Trefzeker blaast, duwt, trekt en vouwt de 52-jarige glaskunstenaar Alwin Overwater van Glasblazerij Het Quakeltje uit Exmorra het vloeibare glas tot een kerstbal. De temperatuur van zijn brander bedraagt een slordige 2000 graden en het vloeibare glas van 1300 graden laat zich moeiteloos in de gewenste vorm buigen. Met elke beweging krijgt de kerstbal voor elk van de zes dj’s van 3FM Serious Request meer vorm. Uiteindelijk gaat zijn donkere bril omhoog, onderwerpt hij de zes kerstballen aan een laatste kritische blik en is hij blijkbaar tevreden. Want de oven in zijn 35 vierkante meter tellende atelier annex winkel gaat aan. “Dat is om de spanning heel gecontroleerd uit het materiaal te halen”, verduidelijkt Alvin Overwater. Het moge duidelijk zijn: hier is een ambachtelijke vakman en kunstenaar aan het werk. TEKST WIM WALDA // FOTO’S WIM WALDA EN ALWIN OVERWATER

KLINKENDE NAMEN Alhoewel er bij slechts een enkeling lichtjes van herkenning gaan branden bij het noemen van de plaatsnaam van het circa 500 inwoners tellende dorp Exmorra, roept de naam Alwin Overwater meer reacties op. Niet voor niets, want in het portfolio op zijn website www.glasblazer.nl prijken klinkende namen, zoals sterrenrestaurant De Librije in Zwolle, waarvoor hij de waterglazen blies. Overwater maakt inmiddels - traditioneel in opdracht van het Rode Kruis - een glasdecoratie voor de dj’s van 3FM Serious Request; maakte in opdracht van de fanclub van Jan Smit een beeld van en voor de Volendamse zanger; bood de prinsesjes elk een glazen hangertje aan tijdens het bezoek van de Koninklijke Familie aan Friesland; en maakte een glazen skûtsje voor schipper Douwe Visser van de Sneker Pan bij diens afscheid. Ook buiten de landsgrenzen weten mensen Alwin Overwater te vinden. “Ik kreeg een paar jaar geleden het verzoek om een glazen booreiland te maken voor een scheidend directeur van een oliemaatschappij in Noorwegen. Niet lang daarna kreeg ik een telefoontje uit Texas. Daar waren mensen die het booreiland hadden gezien. Zij wilden er ook een.”

SPECIALISME Alwin gaat terug in de geschiedenis. “Ik ben 52 jaar geleden geboren in het dorp De Kwakel, tussen Uithoorn en Aalsmeer, als

jongste van vier kinderen. Ik was altijd bezig met tekenen; wilde iets met mijn handen doen, iets creatiefs. Ik overwoog om de opleiding tot goud- of zilversmid te volgen, tot ik op televisie een programma zag over de Leidse Instrumentmakers School, de LIS. Dat is een mbo-opleiding in de precisietechniek. Alles met de hand maken tot op de honderdste millimeter nauwkeurig. Dat is in vele opzichten een unieke opleiding die zelfs internationale studenten trok. In mijn tijd hadden we in ieder geval een student uit Indonesië en één uit Zuid-Afrika. De meeste studenten gingen voor metaal; slechts enkelen, waaronder ik, voor glas. Ik heb hiervoor gekozen om de technieken met glas in de vingers te krijgen, want de opleiding was gericht op laboratoriumglas. Glasinstrumentmaker is een specialisme binnen glasblazen. Een glasinstrumentenmaker vervaardigt voornamelijk laboratoriumapparatuur. Tegenwoordig wordt dat grotendeels met machines gedaan, maar speciale eenmalige series worden nog met de hand gemaakt. Het gaat dan vooral om zeer ingewikkelde glazen constructies.”

EELT OP JE ZIEL “Ik kon daarna aan de slag bij Lenz Labor Instruments in Haarlem, een bedrijf dat gespecialiseerd was in laboratoriumglas en onderdelen maakte voor onder meer Shell en Unilever. Na zeven jaar heb ik daar mijn ontslag genomen omdat de creatieve kant van het glasblazen bleef trekken.”

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

In het begin van die creatieve periode was het niet altijd ‘Hosanna’ voor Alwin Overwater. “Ik ging een jaartje ‘op de taxi’ en begon voor mijzelf met Glasblazerij het Quakeltje in een schuurtje. Dat jaartje taxi overigens kan ik iedereen aanraden. Dat levert je qua levenservaring een flinke portie mensenkennis op en bovendien een laagje eelt op je ziel.”

OFF ALL PLACES... De toen circa 25-jarige Alwin en zijn vrouw Barbara begonnen in Aalsmeer een kleine groothandel annex cadeauwinkel met voornamelijk glas. Ze verkochten daar objecten die met relatief eenvoudige apparatuur (in serie) waren te maken en verkochten die door aan andere winkels. Met het vorderen der jaren begon Alwin zich af te vragen waar ze eigenlijk mee bezig waren. Doordat ze moesten bikkelen om de maandelijkse vaste lasten op te hoesten, raakte het creatieve aspect volledig ondergesneeuwd. Na vijf jaar namen ze het besluit om de Randstad te verruilen voor Friesland. Ze trokken ‘de dijk’ over en streken neer in Exmorra (of all places), waar Alwin het schuurtje naast het pittoreske woonhuis verbouwde tot winkel/werkplaats.

EEN GREEP UIT DE VELE UITEENLOPENDE OBJECTEN VAN ALWIN OVERWATER

‘Kronkels’ is vrij werk van Alwin Overwater

VAN AMBACHTSMAN NAAR GLASKUNSTENAAR Het bleek een goede zet want Exmorra lag in een voor het toerisme interessant gebied, aan de Aldfaers Erfroute. “Dat betekende dat er in de zomer elke dag wel een bus met toeristen langskwam.” Naast een authentieke smidse en een bakkerij in Allingawier waren er meer ambachtelijke beroepen langs de route, zoals Glasblazerij Het Quakeltje in Exmorra, waar Alwin het glasblazen demonstreerde en glaskunst vanuit zijn winkel verkocht. Drukte in de zomer, maar in de winter kon je er een kanon afschieten. Ruimte te over dus voor vrij werk en werk in opdracht. “Ik heb me daar heerlijk uit kunnen leven in het maken van aparte dingen, zoals de sprookjesfiguren Doornroosje, Assepoester en Pinokkio. Maar ook abstracte creaties en ander vrij werk. Bijkomend voordeel was dat de bezoekers zagen wat je te bieden had en dat ze meteen een prijsindicatie hadden. Het was dus een win-win situatie.”

‘Beste paard van het jaar’ voor drafbaan Victoria in Wolvega

Beeld voor schaatster Elma de Vries

VERHAAL IN HET OBJECT VERWERKEN “Tegenwoordig werk ik voornamelijk in opdracht. Vroeger kwamen potentiële opdrachtgevers wel met een tekening bij mij met de vraag: ‘Kun je dit maken?’ Maar dat doe ik niet meer. Ik wil weten wat het budget is; voor wie het cadeau bedoeld is; ter gelegenheid waarvan; waar de persoon in kwestie van houdt; waar het komt te staan. Dan begint het vaak al te borrelen in mijn hoofd en maak ik een paar schetsen. Daarbij werk ik vaak met symboliek, zodat er een cadeau ontstaat, waar een verhaal in opgesloten zit. En, niet onbelangrijk, het moet ook bij mij passen. Als de ontvanger dan ook nog enthousiast en verwonderd is over wat hij of zij krijgt, ben ik tevreden.”

‘Skûtsje Sneeker Pan’ ter ere van afscheid schipper Douwe de Vries

Het geheel is voor Alwin belangrijker dan tot op de millimeter kloppende details. “Ik vind dat een figuurtje geen neus of oogjes hoeft te hebben. Dat boeit mij niet. Het gaat mij meer om de houding. Als ik één en hetzelfde mannetje naar beneden, omhoog of recht vooruit laat kijken heb ik drie verschillende uitstralingen. En daar speel ik mee.” ‘the breakable motor’ voor Pieter Smits

“IK WERK VAAK MET SYMBOLIEK, ZODAT ER EEN CADEAU ONTSTAAT, WAAR EEN VERHAAL IN OPGESLOTEN ZIT”

‘De IJsvogel’

MEEMAAK MIDDAGEN

OPEN HUIS

5 & 6 februari

13 februari

Maak het mee op het Marne!

RSG MAGISTER ALVINUS

DE WERELD AAN JE VOETEN

doeDAGen maandag 27 en dinsdag januari 20 28 20

kijk oepbsite de wr meer voo rmatie info

WWW.RSG-SNEEK.NL

open dag woensdag 29 januari 2020

It Foarunder zoekt jou! Pontschipper Moet in bezit zijn van een groot vaarbewijs

Shiftleader bediening Jouw passie voor horeca gecombineerd met leidinggeven aan een jong team

Chefkok & Souschef

Die creatief is en samen met de eigenaar een gemotiveerd jong keukenteam kan aansturen op een eigentijdse wijze.

Bedieningsmedewerkers Ben jij het zonnestraaltje op ons terras en in de zaak?

Keukenhulp Met je keukenbrigade de heerlijkste gerechten op de tafel zetten!

Afwasmedewerker Ben jij die afwastopper van 2020? Lijkt het je iets om bij ons te komen werken? Mail voor meer info naar info@starteiland.com of kijk op www.starteiland.com

TEKST: PIEBE PIEBENGA // FOTO’S: PIEBE PIEBENGA EN KIRAN KC

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

KIRAN KC EN KARIN ZWAAN

VAN EEN HEILIGE BERG IN DE HIMALAYA

NAAR DE STAVERSE DIJK

We zijn in Stavoren. Daar op Noord 1 is een winkel gevestigd met spullen uit de Himalaya. Mooie dikke wollen vesten, kleurige jurken, vilten hoedjes, klankschalen, gebedsvlaggetjes en nog veel meer. De winkel wordt drukbezocht. Vooral natuurlijk in de zomer. De meeste spullen worden rechtstreeks geïmporteerd via persoonlijke contacten in Kathmandu. Niet zo verwonderlijk, want de winkel wordt gerund door de Nepalese Kiran KC en de Nederlandse Karin Zwaan. Hoe komt een Nepalees in Stavoren terecht? “Ik ben geboren en opgegroeid in Kathmandu”, steekt Kiran van wal. “Mijn vader en oom hadden daar in de jaren 80 een aantal winkels met kleding en sieraden. Mijn oom reisde wel driemaal per jaar met Nepalees zilver en edelstenen naar landen als Japan en Duitsland. In Kathmandu kwamen in die tijd vooral hippie-toeristen. Ze kwamen met rugzakken en in van die oude Volkswagenbusjes via Afghanistan onze kant op. Ze wilden het Oosten ontdekken.”

Amsterdam gereisd. Vanuit Nepal kende mijn vader de chef-koks van het Tandoori-restaurant aan het Leidseplein. Zij vroegen of ik daar als ober wilde komen werken, zodat ik wat zakgeld kon verdienen. Ik kon ook bij hen logeren. Het beviel me prima in Amsterdam. Heb daar veel Indiase vrienden gemaakt. Het aantal Nepalezen was in die tijd in Amsterdam bijna op één hand te tellen. Ik geloof dat het er zeven of acht waren. Nou goed, ik ben in Amsterdam gebleven en daar getrouwd met een Nederlandse vrouw.”

PARADIJS EUROPA Kiran wilde in 1988 juist wég uit Nepal. “Ik was toen 23, ik wilde juist het Wésten ontdekken. In Nepal dachten we dat in Europa het paradijs was. Dus ik ben naar

HET SPIRITUELE LEVEN “Wat ik hier in Nederland op een gegeven moment een beetje ging missen was het spirituele leven. In Nepal zijn de meeste mensen hindoeïstisch, mijn familie ook. Uit het hindoeïsme is ook het boeddhisme voortgekomen. Bij ons in Nepal is het zo dat je een leraar zoekt om wijsheid te vergaren. Op een gegeven moment kwam in Amsterdam een boeddha-meester spreken, Lama Gangchen Rinpoche. Na die eerste keer kwam hij steeds vaker. Verbinding tussen de volkeren is een van de dingen waar hij zich voor inzet. Ik herkende in hem mijn spirituele meester. Hij wilde een boeddhistisch centrum beginnen in Europa. Daar vond hij een geschikte locatie voor in een oud dorpje bij het Lago Maggiore

in Italië. Daar ben ik toen met mijn vrouw naartoe gegaan om te helpen met de opbouw. Ik heb daar vijf jaar gewoond. Nadat mijn vrouw, inmiddels mijn ex, eerder was teruggegaan, heb ik Karin daar ontmoet. Ze kwam met een groepje vrienden vanuit Groningen naar Italië om tien dagen meditatielessen te volgen en kennis te maken met het boeddhisme. Het centrum was inmiddels behoorlijk gegroeid. Er liepen wel honderd mensen rond. Ik werkte in de keuken en Karin had een grote auto. Zo gingen we samen naar de Lidl om boodschappen te doen. Daar bloeide de liefde op. Later ben ik bij Karin in Groningen gaan wonen.”

EIGEN BAAS “Ik wilde eigenlijk eigen baas worden. Ik heb kennis van Nepalese sieraden en kleding en een handelsachtergrond. Het toeval wilde dat Karins moeder net was gestopt met een winkel in Stavoren. Die hebben wij toen heropend. Op Koninginnedag 2007 zijn we begonnen. De loop zat er meteen in.” “Het mooie is dat Kiran in de winkel ook goed Nederlands heeft leren spreken”, mengt Karin Zwaan zich in het gesprek. “Hij verstond het al wel, maar durfde het tot dan toe nog niet echt te spreken. In Amsterdam en Italië hoefde dat

ook niet. Maar hier in de winkel wel.” Inmiddels spreekt Kiran ook moeiteloos een woord uit als ‘snuisterijen’, toch niet het allermakkelijkste Nederlandse woord. Gedurende de wintermaanden is de winkel gesloten. Karin: “De winkel is elk jaar open van Pasen tot november. Naast Nederlanders komen er veel Duitsers over de vloer en ook Italianen, Fransen, Zwitsers, van alles. We merken echt dat we hier door die Elfsteden-fontein meer toeristen krijgen.”

FEEST VAN HET LICHT Hoe bevalt het Kiran in Stavoren? “Prima,” lacht Kiran, “ik kom graag in Gaasterland en wandel hier elke dag wel over de dijk. Heerlijk, die luchten en dat water. Maar soms mis ik de warmte van onze cultuur, de levendigheid en de spiritualiteit van het Nepalese leven. Daarom ga ik vaak in november een paar weken terug, soms gaat Karin mee. Dan bezoeken we de mensen waar we onze inkopen doen en vieren we met mijn familie het Divali-festival, het hindoeïstische feest van het licht. Dat duurt een

paar dagen en dan vier je het respect voor het leven. De ene dag zijn de honden aan de beurt. Die krijgen dan allemaal een bloemenketting om. Zelfs de zwerfhonden. De andere dag zijn de koeien aan de beurt, dan weer de kraaien, die dan gevoerd worden. De huizen staan vol lichtjes. Het hoogtepunt is het ritueel waarbij de hele familie bij elkaar komt en broers en zussen elkaar hapjes geven en kleurige stippen op elkaars voorhoofd zetten. Eigenlijk is heel Nepal ondergedompeld in spiritualiteit. Overal zijn tempels waar lichtjes branden; de mensen reciteren mantra’s op straat, draaien aan gebedswielen. Als je de huizen passeert hoor je belletjes rinkelen door de open ramen; je ruikt wierook; mensen brengen offerandes naar buiten; hebben een bloemetje achter hun oren. Dat is allemaal heel normaal daar. Er zijn veel arme mensen, maar er is ook een grote rijkdom aan spiritualiteit. Vorige maand heb ik nog een heilige berg van 4000 meter hoog bezocht. Dan kom ik daarna weer terug in Stavoren. Helemaal opgeladen.”

NUMMER 01 • 2020

&FIT

GEZOND

“De meiden van het wijkteam maken mijn dag” Nog maar een paar jaar geleden was Gea (nu 56) een vitale vijftiger. Haar leven veranderde rigoureus toen ze ziek werd. Met de zorg en ondersteuning van het wijkteam van Thuiszorg Zuidwest Friesland leidt ze in haar woning weer een redelijk zelfstandig leven. Gea doet open met een stralende lach. Samen met haar man bewoont ze een sfeervolle gezinswoning. De woonkamer doet gezellig aan, met warme natuurtinten en turquoise accenten. Dit huis is echt haar plekje, vertelt ze. “Het is een leuke, rustige buurt. We wonen aan een pleintje; er komt alleen verkeer dat hier moet zijn.” Tweeënhalf jaar geleden kreeg Gea te horen dat ze de chronische longziekte COPD én een spierziekte heeft. “Mijn wereld stond op z’n kop. Het ene moment stond ik volop in het leven, het andere zat ik in een rolstoel. Het besef dat ik nooit meer zelfstandig kan lopen, sloeg in als een bom.”

Afhankelijk Gea is snel benauwd en vermoeid. Binnenshuis maakt ze gebruik van een traplift en een zogeheten ‘trippelstoel’. Als ze naar buiten gaat, is ze aangewezen op een scootmobiel, rolstoel of rollator, afhankelijk van hoe ze zich voelt. “Ik probeer zoveel mogelijk zelf te doen, maar dat lukt niet altijd. Hulp vragen aan anderen vind ik moeilijk, daar voel ik me nog veel te jong voor. Ondanks dat sta ik positief in het leven. Ik geniet van mijn man en onze volwassen kinderen en ik kijk er ontzettend naar uit om oma te worden, ook al kan ik dan niet achter de kinderwagen door de Efteling huppelen.”

Ei kwijt Sinds haar diagnose krijgt Gea dagelijks thuiszorg van het wijkteam van Thuiszorg Zuidwest Friesland. “Zonder thuiszorg weet ik niet of ik hier had kunnen blijven wonen. Dan was ik misschien in een verpleeghuis terecht gekomen. Dat zou een drama voor me zijn geweest.” Het wijkteam ondersteunt Gea ’s morgens bij haar persoonlijke verzorging, zoals douchen en aankleden, en bij het toedienen van medicatie. Eerder betrof de hulp ook wondzorg. Een van de vaste gezichten die Gea ziet, is wijkziekenverzorgende IG Carolien (46). “We hebben echt een band opgebouwd samen”, vertelt Carolien. “Naast praktische zorg bied ik Gea veel mentale steun. Als ze ergens mee zit, kan ze haar ei kwijt en denk ik met haar mee.”

Duwtje in de rug Dat beaamt Gea. “Dat meedenken is heel belangrijk voor me. Soms stel ik een doktersbezoek uit, omdat ik daar tegenop zie. Carolien geeft me dan een duwtje in de rug om toch te bellen.” Gea krijgt alle aandacht

“Dit werk is veel meer dan alleen helpen met wassen en aankleden”

en tijd van de ‘meiden’, zoals ze het thuiszorgteam noemt. “Omdat mijn man werkt, ben ik overdag vaak alleen. Als er niemand zou komen, bleef ik misschien wel de hele dag in mijn pyjama zitten, omdat aankleden me teveel energie kost. Nu denk ik: ja, we gaan er weer voor. Als er tijd is, drink ik zelfs koffie met de meiden. Ze maken mijn dag en daar ben ik ze heel erkentelijk voor.”

Dankbaar vak Carolien zit inmiddels twintig jaar in het vak. Als wijkziekenverzorgende IG helpt ze bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) en behoren onder meer wondzorg, terminale zorg, stomazorg, medicatietoediening, cliëntobservatie en het contact met mantelzorgers, familie, kinderen, apotheek en huisarts tot haar taken. Gea: “Carolien is hiervoor geboren. Ze is kundig en zorgzaam, een echte houvast. Soms hoef ik niet te zeggen hoe ik me voel; Carolien weet precies wanneer het niet lekker met me gaat.”

Carolien glimlacht. “Wat je zegt, doet me goed. In de zorg werk je met je hart en het is echt mijn passie. Dit werk is veel meer dan alleen helpen met wassen en aankleden. Het vraagt om een luisterend oor, geduld, rust, creativiteit en doorzettingsvermogen. En oog hebben voor de cliënt. Achter de naam Gea zit een persoon: wat heeft zij nodig, hoe kunnen we haar ondersteunen, zodat ze meer zelfredzaam is? Daar kijken we naar. Zo heb ik me in het ziektebeeld van Gea verdiept, om erachter te komen wat ik haar kan bieden. Mijn vak is dankbaar en afwisselend. Het geeft me veel voldoening als ik een glimlach op het gezicht van mijn cliënt kan toveren.”

‘Maak jij ons beter?’ We zijn op zoek naar nieuwe collega’s! Bekijk onze vacatures op www.mijnantonius.nl/vacatures.

&FIT

GEZOND

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST

EEN FRISSE WIND DOOR AYLVA STATE

Woonzorgcentrum Aylva State in Witmarsum is volop in ontwikkeling. De hal en het restaurant hebben een metamorfose gekregen; de activiteiten worden nog meer afgestemd op de wensen van de bewoners; én er ontstaan mooie samenwerkingen met het dorp.

ARJEN WERKT BĲ EMPATEC MEUBEL EN ZIT DAAR HELEMAAL OP ZĲN PLEK! KLASKE KNIER IN HAAR VERTROUWDE WERKOMGEVING.

DE AANHOUDER WINT! VAN HUISVROUW TOT VOORVROUW BĲ EMPATEC

Alice Donk werkt als welzijnsmedewerker in woonzorgcentrum Aylva State in Witmarsum.

Welzijnsmedewerker Alice Donk werkt sinds een half jaar in Aylva State. Vanwege gezondheidsredenen moest ze haar werk als zorgmedewerker opgeven. Al snel kwam de functie van welzijnsmedewerker op haar pad. Ze vertelt: “Ik heb helemaal mijn plek gevonden. Aylva State voelt als een warm bad.” In Aylva State wordt veel georganiseerd voor de bewoners. Bovendien wordt steeds meer gekeken wat de bewoners zélf graag willen. “Ik ben bij veel bewoners langs geweest om te vragen wat ze leuk vinden. Hier zijn al twee nieuwe activiteiten uit gekomen: een voorleesochtend en een smikkelochtend waarbij we samen met de bewoners hapjes gaan maken. Het idee is om dit iedere maand te organiseren. Ook zijn we gaan samenwerken met scholen in de omgeving en de peuterspeelzaal in Witmarsum. De bewoners genieten er enorm van als de kinderen bij ons op bezoek komen.” Naast alle nieuwe activiteiten blijven ook vaste activiteiten als zitdansen, handwerken en koersbal populair, merkt Alice. Ook ouderen uit Witmarsum zijn van harte welkom om aan te sluiten. “Voor € 12,50 per maand kunnen ze aan de activiteiten meedoen.” Het activiteitenabonnement is één van de initiatieven om de ouderen uit het dorp te betrekken bij wat er binnen de muren van Aylva State gebeurt. Nieuw is het avondje ‘Mei Elkoar’. “Mei Elkoar is opgericht in samenspraak met het thuiszorgteam van Patyna om eenzaamheid in de omgeving tegen te gaan. Eens in de drie maanden organiseren we een gezellige avond met eten en muziek. Voor de eerstvolgende avond hebben we weer veel aanmeldingen. Fantastisch dat dit aanslaat. Zo zijn we steeds aan het zoeken en aan het uitproberen. Met als doel dat Aylva State

“Aylva State wordt een plek waar je als oudere wilt zijn als je op zoek bent naar gezelligheid.” een plek wordt waar je als oudere wilt zijn als je op zoek bent naar gezelligheid.” Aylva State is er overigens niet alleen voor ouderen; het heeft ook faciliteiten waar alle dorpsbewoners gebruik van kunnen maken. “Sinds de zomer hebben we bijvoorbeeld een winkeltje: Aylva Super. Het winkeltje is zes dagen per week open en het assortiment wordt onder andere verzorgd door de Poeisz, de bakker en de slager. Ook hebben we een kapsalon waar de kapster van Witmarsum komt knippen.” Er is het afgelopen jaar veel veranderd in Aylva State en ook voor 2020 staan er mooie dingen op de planning. “We willen bijvoorbeeld een beweegtuin aanleggen om ouderen én dorpsbewoners meer te laten bewegen.” Alice is ‘heel trots’ op alle reuring binnen Aylva State. “Laatst vertelde een zoon van een bewoner dat hij verbaasd was dat zijn moeder de telefoon opnam. Normaal gesproken is ze er nooit omdat ze altijd bij een activiteit is. Ook was er een bewoner, die het bijna jammer vond dat er onverwacht bezoek kwam, waardoor ze niet naar een activiteit kon. Dat is toch prachtig? Dan doen we iets goeds!”

Als ze opendoen glimlachen ze beiden van oor tot oor. De kofﬁe staat al klaar. De knusse woonkamer is uitnodigend. De vrolĳke Arjen en zĳn moeder Jantine Osinga heten ons welkom. De 18-jarige Arjen werkt sinds een aantal maanden bĳ Empatec Meubel in Franeker. Dat was niet meteen vanzelfsprekend. Een timide dame. Netjes gekleed en donkere heldere ogen. Hĳ heeft hier, samen met behulp van verschillende partĳ en, Klaske Knier, 54 jaar. Al meer dan dertig jaar weduwe, met hard voor gewerkt. drie kinderen en vĳf kleinkinderen. Vanuit een lange depressie kwam ze bĳ Empatec Verpakken in Franeker terecht. Acht jaar geleden. Een harde werker en ze kan en wil veel. Een kans greep Grote passie ze: het werken voorvrouw. Klaske gaat Ondanks haar Op eersteals gezicht merk je niks aan Arjen. Hĳhiervoor! is geïnteresseerd en vertelt dyslexie heeft ze als haar diploma behaald.blĳ Haar leuke verhalen. Maar er wordt doorgevraagd kt dateerste! Arjen al Empatec vanaf zĳn eerste levensjaar zwaar Dit heeft groteontwikkeling. invloed op zĳn leven. Een doet er alles aan omdiabetes haar teheeft. helpen bĳ haar

van de gevolgen hiervan is dat hĳ veel moeite heeft met leren. Hĳ is snel afgeleid en is gevoelig voor prikkels. En gefocust op zĳn leven met deze ziekte. Hĳ heeft Hard werken daarom begrip en uitleg nodig. En altĳd iemand om op terug te vallen. Met Afwachtend stapt Klaske binnen. Even aftasten nog. Tĳdens het gesprek is ze zĳn handen werken daarentegen, daar is hĳ ontzettend goed in. Praktĳkschool ingetogen. Maar als het gaat over haar werk, gaan haar ogen stralen. Ze vertelt Comenius bleek dan ook een perfecte match. Gedurende vĳf jaar volgde hĳ over haar leven. Gemakkelĳk was het niet. Ook haar moeder werd jong weduwe. praktĳkvakken om te ontdekken waar hĳ goed in was. En zo bleef meubels maken En bleef achter met negen kinderen. Een druk huishouden. En hard werken. De over: zĳn grote passie. Arjen wilde dolgraag aan de slag bĳ een meubelfabriek. lagere school is zwaar voor Klaske. Ze wordt achteraan in de klas gezet met een En zo kwam hĳ Empatec Meubel tegen in Franeker. kleurboek, vanwege dyslexie. Klaske wordt huisvrouw. Dus helpt ze thuis mee. De was doen, strĳken en de andere kinderen verzorgen. Twee van haar broers Indicatie hebben een verstandelĳke beperking. Extra aandacht en zorg is nodig. Klaske Arjen ging stage lopen bĳ Empatec en wilde hĳ niets liever dan blĳven. Maar niet pakt ook dit op. Ze weet niet beter en kan er goed mee omgaan. Dit blĳkt de iedereen kan zomaar aan het werk bĳ Empatec. Hier heb je een indicatie voor basis voor haar toekomst. nodig. In Arjen zĳn geval een indicatie Beschut Werk (BSW). Deze wordt verstrekt door het UWV. En is bestemd voor mensen die veel begeleiding en hulp nodig Betekenis hebben op de werkvloer. In de eerste instantie vond het UWV dat Arjen hier niet Klaske trouwt op haar 19e. Ze krĳgt drie kinderen. Haar man komt om op zee. voor in aanmerking kwam. Hĳ had een bĳbaan bĳ een supermarkt naast school, Klaske was toen 21 jaar. Een groot drama voor haar en de kinderen. Ze stond er dus waarom zou hĳ dan niet bĳ een regulier bedrĳf aan de slag kunnen? Maar deze helemaal alleen voor. Maar ook hier slaat ze zich doorheen. Klaske redt zich er baan behouden kostte hem ontzéttend veel doorzettingsvermogen. Vanwege zĳn goed mee. Totdat ze jaren later in een zware depressie terecht komt. Het leven wisselende suikerwaardes kwam hĳ namelĳk vaak erg vermoeid thuis. breekt haar op. Acht jaar lang loopt ze bĳ de GGZ. Maar ook daar komt ze door wilskracht weer uit. Empatec komt op haar pad. Kĳkt goed naar wat ze kan. En Maatwerk biedt haar buiten Empatec een passende baan. Ze moet hier keihard werken. De afwĳzing van het UWV bleek dan ook een hele zware teleurstelling voor het Maar dat is niet erg. Ze wil iets betekenen en niet thuis blĳven zitten. gezin. Dit hadden ze totaal niet verwacht. Wat moest er dan nu van Arjen terecht komen? Maar daar lieten zĳn coach bĳ de Gemeente, zĳn Empatec jobcoach Mogelĳkheden én zĳn stagebelgeleider van de praktĳkschool het niet bĳ zitten. Ze waren er Klaske werkt nu bĳ Empatec Verpakken. Een ﬁjne werkplek. Met ervaring op allemaal van overtuigd dat Arjen bĳ Empatec hoort. Juist door de speciﬁeke zak. Dit zet ze in! Empatec geeft haar vertrouwen en kĳk naar wat ze goed werkbegeleiding die wordt geboden. En het begrip voor zĳn diabetes met kan. Empatec biedt haar daarom de opleiding tot voorvrouw aan. Ze stuurt de de daarbĳ behorende problematiek. De Gemeente heeft daarom in overleg werkvloer aan. Mensen kunnen veel meer dan je soms denkt. Klaske ziet dat. Als met Empatec besloten om wél indicatie af te geven. Een mooi voorbeeld van je maar rekening met hen houdt, geeft ze aan. Ze kunnen altĳd bĳ haar terecht. maatwerk. Lukt het niet linksom, dan maar rechtsom! zegt Arjen trots. Moeder Met hun verdriet of voor een praatje. Door Empatec heeft ze nog meer waarde Jantine is dankbaar dat verschillende mensen hebben gestreden voor de juiste toe kunnen voegen. Aan zichzelf, geeft Klaske aan. Maar ook aan anderen. werkplek voor haar zoon. De aanhouder wint! sluit Jantine trots af. En dát is waar Empatec het voor doet. De juiste werkplek bieden aan mensen. En dát is waar Empatec het voor doet. Mensen die vanuit zichzelf gemotiveerd Waar ze tot hun recht komen. En alles uit zichzelf kunnen halen. zĳn, in hun kracht zetten. En van waarde laten zĳn. Ook voor anderen.

WIJ STAAN VOOR JE KLAAR

VOOR VRAGEN, KAARTEN EN INFORMATIE NIEUW SERVICEPUNT CULTUUR KWARTIER SNEEK MA-VR: 09.00 - 17.00 UUR | OUD KERKHOF 11, SNEEK SERVICE@CULTUURKWARTIER.NL | 0515 431 400

STEL, JE WILT VERHUIZEN EN BENT GEEN SCHILDPAD.

Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra. Vrijblijvend een inboedelopname of offerte? Neem contact op met Antje of Marieke via verkoop@hoekstrasneek.nl of 0515 - 548 271. Kijk ook op www.hoekstrasneek.nl

&UITGAAN

TEKST EN FOTO’S PIEBE PIEBENGA

CULTUUR

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST

HET AFSLUITDIJK WADDEN CENTER IS

ÉÉN EN AL BELEVING

We zijn op weg naar het Afsluitdijk Wadden Center bij Kornwerderzand. Vanaf Zurich koersen wij de dijk op en na een kilometer of twee nemen we vlak voor de sluizen de afslag. We draaien links het viaduct op, de snelweg over. We parkeren naast een aluminium sculptuur dat een aantal vissen voorstelt dat spontaan de dijk over lijkt te springen. We stappen de frisse zeewind in en lopen naar het witte gebouw dat hier twee jaar geleden als een paddenstoel uit de grond verrees. Ineens stond het er. Een pand met tientallen zeshoekige ramen. Het stelt een ‘schuimkop’ voor. Een ontwerp van Gear-architecten, dat ook de WaterCampus en de Elfstedenhal in Leeuwarden ontwierp. Schuim onder een microscoop heeft een zeshoekig structuur, vandaar de vorm van de ramen. De zeshoekige structuur doet overigens ook denken aan de basaltblokken die gebruikt zijn voor de bouw van de Afsluitdijk.

GRATIS TOEGANKELIJK Bij binnenkomst blijken we geen entree te hoeven betalen. De toegang is gratis. De behulpzame jongedame achter de balie toetst op mijn mobiel een webadres in met een bijbehorende toegangscode. Nu kunnen we de route door het Center volgen en worden alle wetenswaardigheden aan je voorgelezen vanaf je telefoon. Bedrijfsleider Ineke Beeksma legt uit: “Het Afsluitdijk Wadden Center is een gezamenlijk project van de provincies Noord-Holland

en Friesland, de gemeenten Hollands Kroon en Sûdwest FrysIân, Rijkswaterstaat, de Waddenvereniging, het Fryske Gea en de stichting Waddenzee Wereld Erfgoed. Beneden zit het restaurant en boven de expositie.”

STORM-THEATER We gaan de trap op. Vanaf daar worden we meegenomen door het Wadden- en Zuiderzeegebied. Eerst de IJstijd. Daarna alle turbulente periodes die volgen. Met regelmaat waren er grote overstromingen. Dat is ook de reden om uiteindelijk de Afsluitdijk te bouwen. Het is één en al beleving wat de klok slaat. Je kunt ergens je postcode invullen om te ontdekken hoe jouw woonplaats erbij komt te liggen als de zaak weer zou overstromen. Bij ons dorp blijkt het mee te vallen. Volgens de meter houden we het droog. Kwestie van ringdijken. Toch een geruststelling. We toetsen nog een paar plaatsnamen in. Vooral in de omgeving van Rotterdam blijken ze flink de pineut te zijn als de zaak onder water komt te staan. Alleen een reus van zes meter houdt daar het hoofd boven water. Vervolgens komen we bij een stoplicht. Als dat op groen springt mogen we het storm-theater betreden. Wat begint als een zonnige windstille zomerdag verandert in vijf minuten tijd in een razende niets ontziende storm waarbij je de wind in je gezicht voelt blazen. Je zit er middenin. Als we door een andere deur het spektakel verlaten staan we in een ruimte met prenten en schilderijen van overstromingen. Een zandkunstenares tekent de geschiedenis van het gebied. Ingenieur Lely loopt lijfelijk heen en weer om zijn plannen te ontvouwen. In 1932 is de Afsluitdijk voltooid, miljoenen basaltblokken van tussen de 20 en 200 kilo zijn daarvoor met de hand gelegd.

Ontdekken, beleven en ervaren. Allerlei wetenswaardigheden worden aan je voorgelezen vanaf je telefoon. (foto’s www.afsluitdijkwaddencenter.nl/

TWEE METER HOGER Met het oog op de stijging van de zeespiegel wordt de Afsluitdijk nu met twee meter verhoogd. Een project dat momenteel in volle gang is. Als het goed is kan de dijk straks stormen aan die maar eens in de 10.000 jaar voorkomen. In vele animatiefilmpjes wordt tekst en uitleg gegeven. Je komt alles te weten over hoe bijvoorbeeld spuisluizen aangelegd worden of hoe het eruit komt te zien bij Kornwerderzand. Bij Harlingen is een fabriek gebouwd die ingenieus ontworpen betonblokken maakt in een soort stervorm, de zogenaamde ‘Levvelblocs’. Die blokken passen als legpuzzelstukken in elkaar. Ze worden vanaf de fabriek over zee vervoerd naar het dijksegment waar ze gelegd moeten worden.

om je heen kijken. Dan duikt de helikopter naar beneden, de vismigratierivier in en vaar je onder water naar het IJsselmeer. Onderweg kom je allerlei vissen tegen. Daarna stijg je op om weer op het dak van het bezoekerscentrum te landen.

UITZICHT VANAF TERRAS Ineke Beeksma: “Het Afsluitdijk Wadden Center is in korte tijd uitgegroeid tot een van de best bezochte attracties van Friesland. De bezoekers zijn vaak laaiend enthousiast. Ze komen overal vandaan. Natuurlijk Nederlanders, maar ook Duitsers, Aziaten, Amerikanen, Afrikanen, Nieuw Zeelanders en Canadezen. Voor veel toeristen is die Afsluitdijk een raar ding. De ene kant zoet water, de andere kant zout. Hoe kan dat nou, hoe werkt dat? We leggen het uit in een audiotour in acht talen.

VIRTUAL REALITY Bij Kornwerderzand wordt ook een vismigratierivier aangelegd, zodat palingen, zalmen, spieringen en allerlei andere soorten vis ongehinderd van het zoete water naar zoute water kunnen trekken en andersom. Zet een Virtual Reality-bril op je neus en beleef in 3D-perspectief hoe dat precies in z’n werk gaat. Een ervaring om niet te missen. Je gaat op een stoel zitten, zet de bril op en ineens bevind je je in een cockpit van een mini-helikopter. Je stijgt op vanaf een platform op het bezoekerscentrum. Binnen de kortste keren zie je het nieuwe sluizencomplex vanuit de lucht. Je kunt 360 graden

We krijgen trouwens ook veel schoolreisjes. Van basisschool tot universitaire rondleidingen. Het is hier allemaal mogelijk. Het Fryske Gea start van hieruit natuurwandelingen. Wie wil kan met z’n eigen boot komen. We hebben een eigen steiger. Wat ik zelf het mooiste vind? Ik vind dat interactieve heel leuk. Zo kun je ook kleurplaten kleuren, die je vervolgens in kunt voeren in een apparaat. Op een enorm scherm komt wat je gekleurd hebt dan tot leven. Maar het allermooiste is toch wel het uitzicht vanaf ons terras. Prachtig over het IJsselmeer. Daar kan niets aan tippen.”

NUMMER 01 • 2020

JANUARI/FEBRUARI programma

PRODUCTIE

TÜÖTTENZAAL

NNO

BOLWERKZAAL

Datum

Voorstelling

Datum

Voorstelling

do. 9-1

Joris Linssen & Caramba RAAK!

za. 18-1

Superstijl Jij stemt, wij draaien

vr. 10-1

Sara Kroos Verte

vr. 24-1

Roel C. Verburg & Harry Glotzbach Comedy & Guitars

za. 11-1

Noord Nederlands Orkest Nieuwjaarsconcert

za. 25-1

Komatsu + Pander

wo. 15-1

Charkov City Opera & Ballet Nabucco

za. 1-2

0.0 Supergaande en Jack

vr. 17-1

Stedelijk Muziekkorps Sneek met Pearl Jozefzoon Nieuwjaarsconcert

zo. 19-1

The TAPE FACE Show Brand. New. Show.

wo. 22-1

Legendary Albums Live The Rolling Stones’ Sticky Fingers

do. 23-1

Meeuw Jonge Theatermakers Een nacht niet slapen

za. 25-1

Hendrik Groen Zolang er leven is

zo. 26-1

Brugklas de musical (9+) Gebaseerd op het tv-programma

LAATSTE KAARTEN

PRODUCTIE

THE HILLBILLY MOONSHINERS

ZATERDAG 8 FEBRUARI

LAATSTE KAARTEN

€ 9 / AANVANG: 19:00 UUR CULTUURKWARTIER.NL/VERS CULTUURKWARTIER.NL/VERS

ZATERDAG 8 FEBRUARI € 9 / AANVANG: 19:00 UUR CULTUURKWARTIER.NL/VERS

HENDRIK GROEN

Beeld: Victor Meijer

TE R A A

THEATERSNEEK.NL

Giest mei?

HETBOLWERK.NL

Foto: A.D. Zyne

Meer informatie? Kijk op

Datum

Voorstelling

za. 11-1

Max van den Burg Paasbest

vr. 24-1 (première) za. 25-1

Tryater met Anna Raadsveld De onverwoestbaren

TAPE FACE

TST A A L

NOORDERKERKZAAL

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

IN DE SCHIJNWERPERS:

Lies van der Grient Muziekschool Bolsward is de plek om een instrument te leren bespelen of om zangles te volgen. Er wordt les gegeven aan kinderen, jongeren en volwassenen. De docenten zijn door de wol geverfde muzikanten. In Groot Bolsward/IJsselmeerkust maken we elke maand kennis met een van hen. Deze keer Lies van der Grient. Zij geeft sinds 2004 blokfluitles bij Kunstencentrum Atrium. In januari start ze er met een nieuwe muziekcursus speciaal voor kinderen van 5 tot 8 jaar: Toveren met Muziek. Tijdens deze cursus maken kinderen speelsgewijs kennis met diverse instrumenten, waaronder de blokfluit. Lies voelt zich een ambassadeur van het instrument. Ze treedt daarom regelmatig op met blokfluitensembles. “Vaak vertel ik dan ook over mijn instrument en de muziek die wij maken. Je kunt namelijk niet alleen maar middeleeuwse liedjes met een blokfluit spelen, maar ook hedendaagse muziek zoals van The Beatles. Met Erik Bosgraaf en Lucie Horsch hebben we in Nederland ook twee echte ambassadeurs. Twee topfluitisten die de

wereld rondreizen en te gast zijn geweest bij de televisieprogramma’s als De Wereld Draait Door en Podium Witteman. Ook het Cohda Kwartet, bestaande uit vier blokfluitdocenten, waaronder ik zelf, speelt graag en zo vaak mogelijk om mensen de mooie, pure klank van ons instrument te laten ervaren.” Een groot misverstand is dat een blokfluit gemakkelijk te bespelen zou zijn. “Het lijkt eenvoudig, maar dat is het niet”, vertelt Lies. “Het komt vrij precies. Je blaast al gauw te hard of te zacht of een te hoge of juist te lage noot. En er is ook niet één blokfluit, wat wel wordt gedacht. Je hebt ze in allerlei soorten en maten, van een klein fluitje tot een contrabasblokfluit van twee meter. Ik geef op allemaal les.”

Toveren met muziek Op dinsdag 28 januari start Lies met een nieuwe cursus bij Kunstencentrum Atrium: Toveren met Muziek. “Op speelse wijze zetten kinderen hun eerste stappen in de muziek. Bij het kunstencentrum kunnen kinderen van 1-2 jaar en 2-4 jaar meedoen aan Muziek op Schoot en Muzikale Peuterpret, hierop vormt Toveren met Muziek een mooie aanvulling. Maar ook kinderen die nooit eerder met muziek bezig zijn geweest, kunnen gewoon meedoen.” De

Wiersma op als blokfluitdocent. Hij ging zich meer focussen op de lessen Algemene Muzikale Vorming (AMV). Een hele eer natuurlijk, want Theo is een begrip in de regio. Heel veel kinderen – en hun ouders – hebben AMV-les van hem gehad.” Het was ook tijdens een AMVles toen Lies als 6-jarig meisje voor het eerst in aanraking kwam met de blokfluit. “Ik vond het toen wel een leuk instrument, maar koos na AMV voor de viool en daarna dwarsfluit. Maar zo rond mijn zestiende pakte ik de blokfluit er weer eens bij en viel voor de mooie klank.”

Toveren met Muziek (UIT Festival Sneek 2019

cursus bestaat uit tien lessen. Per twee lessen is er een thema. “Het overkoepelende verhaal gaat over een tovenaar uit China, die woont op een berg en heeft helemaal niks met muziek. Maar op een dag hoort hij een fluit en raakt hij betoverd door de klank. Het maakt hem nieuwsgierig naar wat voor muziek er nog meer in de wereld wordt gemaakt en hij gaat op reis. Van Nederland tot Zweden maakt hij kennis met leuke instrumenten en bijzondere liedjes.”

Veel te ontdekken Lies van der Grient geeft sinds 2004 les bij Kunstencentrum Atrium, waar Muziekschool Bolsward deel van uitmaakt. “Ik volgde Theo

In 1984 studeerde Lies af aan het conservatorium in Leeuwarden. Het docentschap geeft haar veel voldoening. “Ik geef niet alleen les bij Kunstencentrum Atrium, maar ook via mijn eigen ‘Blokfluitschool’ in Leeuwarden en Steenwijk. In totaal heb ik 35 leerlingen, variërend van 6 tot 80 jaar oud. Daarnaast geef ik workshops en leid ik vijf ensembles waarmee ik regelmatig optreed, waarvan twee bij Kunstencentrum Atrium: het blokfluitensemble en het barokensemble. Ik vind het een mooie uitdaging om aan alle leeftijden en niveaus les te geven. Er valt voor iedereen veel te ontdekken wat de blokfluit betreft. Zo bleken er na het conservatorium nog blokfluiten te zijn die ik nog niet kende.”

THE TAPE FACE SHOW

KOMATSU

bolwerk • zaterdag 25 januari Liefhebbers van het zwaardere gitaarwerk komen zaterdag 25 januari om 21:00 uur volledig aan hun trekken bij Poppodium Bolwerk in Sneek. Daar treedt ’s avonds de stonerrockgroep Komatsu op. De band uit Eindhoven is een gevestigde naam in de scene en wordt vergeleken met grote namen als Queens of the Stone Age, Mastodon en Monster Magnet.

Na zijn deelname aan America’s Got Talent en het daarop volgende America’s Got Talent: The Champions brengt de Nieuw-Zeelandse cabaretier Sam Wills met The Tape Face Show echt iets nieuws naar het theater. “Eindeloos inventief, verschrikkelijk grappig. Sublieme waanzin”, aldus uitgaansmagazine Time Out. Wat er zo grappig en subliem aan hem is? Wills’ uiterlijk alleen al: die wat verwilderde, ontheemde blik, zijn kapsel dat ontploft lijkt. Maar vooral het stuk zwarte ducttape over zijn mond. Zijn non verbale humor spreekt jong en oud aan en de show is daarom een echte familieshow. Wills dringt erop aan dat televisie altijd ondergeschikt moet blijven aan liveoptre-

ZATERDAG 25 JANUARI // ZAAL OPEN: 21.00 UUR // PRIJS: € 8,-

TAPE FACE - THE TAPE FACE SHOW ZONDAG 19 JANUARI // 16:00 UUR // WWW.THEATERSNEEK.NL.

LEGENDARY ALBUMS LIVE

FOTO: CARLA GORTER FOTOGRAFIE

Het Noord-Friese Pander neemt het voorprogramma voor zijn rekening. De band speelt ‘heavy loaded dirt’, oftewel effectieve, straight forward stonermetal. Verrassend en eigenzinnig!

Zijn motoriek doet denken aan de vader van de mime, de Franse Marcel Marceau, en zijn ontwapenende fantasie heeft hij gemeen met Charlie Chaplin. Beide kwaliteiten laat hij los op allerlei objecten die hij ter plekke in elkaar knutselt en vervolgens gebruikt om totaal onver-

wachte dingen te doen. Ook met muziek en geluidseffecten creëert hij knappe en maffe taferelen, waarbij medewerking van het publiek een essentieel onderdeel is. Zoals Tape Face zelf zegt: “Verwacht niets, geniet ervan.”

EERSTE TRY-OUT VAN NIEUWE

Het in 2010 opgerichte Komatsu staat bekend om zijn ‘super massive-rock’, een mix van sludge, stoner en metal. Na een goed ontvangen EP (2011) verscheen in 2013 het debuutalbum Manu Armata. Drie jaar later maakte opvolger Recipe For Murder One duidelijk dat het viertal alleen maar beter is geworden, mede door het geven van veel concerten. Dit werd in 2018 andermaal onderstreept bij de derde plaat: A New Horizon. Komatsu speelde de afgelopen tien jaar met ongeveer alle namen die er in de stonerrockwereld toe doen: Orange Goblin, Brant Bjork, The Sword, Red Fang, Clutch, Nashville Pussy, High On Fire, Baroness en Karma To Burn. Daarnaast waren er talloze optredens in binnen- en buitenland. Zo ging de groep een maand op pad met John Carcia (ex-Kyuss) en drie weken met Nick Oliveri’s Mondo Generator. Tijdens de tournee rond A New Horizon werd zelfs Brazilië aangedaan.

dens. “Realistisch gezien is dat een van de redenen waarom ik voor America’s Got Talent ging: tv is een gigantische advertentie voor live shows. Je kunt je concentreren op het zijn van een geweldige komiek met paneelshows, maar live verschrikkelijk zijn. En live is waar ik wil excelleren. Ik zal nooit meer een reality-tv-programma doen. America’s Got Talent was een platform met de exposure die ik wilde.”

FOTO: JAMES MILLER

SUBLIEM VOOR DE HELE FAMILIE

Na ‘Stevie Wonder’s Songs in the Key of Life’ en ‘Bruce Springsteen’s Born In The U.S.A.’ geeft Legendary Albums Live opnieuw een concert dat een ode brengt aan een legendarisch popalbum. Ditmaal zijn The Rolling Stones aan de beurt, die in 1969 de wereldberoemde plaat ‘Sticky Fingers’ uitbrachten. Op woensdag 22 januari om 20:15 uur vindt de eerste tryout plaats in Theater Sneek, waarbij alle hits van het album te horen zijn. Na vijftig jaar zijn de hits ‘Brown Sugar’, ‘Sister Morphine’ en ‘Wild Horses’ nog steeds

springlevend. Voor rock en roller in hart en nieren Jan Akkerman is de muziek van The Rolling Stones één feest der herkenning. Gitarist Jan Akkerman verwierf internationale bekendheid met zijn band Focus (van de wereldhit ‘Hocus Pocus’) waarmee hij door Europa en de VS toerde. Akkerman speelde met onder anderen Gentle Giant, Frank Zappa en Yes. In 1973 werd hij uitgeroepen tot beste gitarist van de wereld. Jan Akkerman: “Ik ben niet beroemd geworden om Keith Richards na te doen en speel dan ook mijn eigen geluid. Vooral de rhythm partijen want daar ontbreekt het nog wel eens aan en daar ben ik ontzettend trots op, dat dat zomaar kan.”

LEGENDARY ALBUMS LIVE PRESENTEERT ‘THE ROLLING STONES STICKY FINGERS’ // WOENSDAG 22 JANUARI // 20.15 UUR // WWW.THEATERSNEEK.NL

STUUR JE NIEUWJAARSWENS EN MAAK KANS OP TWEE GRATIS KAARTEN! Stuur je originele nieuwjaarswens naar marketing@cultuurkwartier.nl en maak kans op twee gratis kaarten voor één van de bovenstaand voorstellingen. Geef bij je aanmelding aan naar welke gratis voorstelling je voorkeur uitgaat.

agenda do. 16 t/m Zo. 19 januari

woensdag 22 januari

maandag 27 februari

vrijdag 7 februari

SNEEK FILM

MAKKUM EXCURSIE

BOLSWARD EXCURSIE

SNEEK CULINAIR

sneker filmwinter

10e editie van dit filmfestival met op deze speciale jubileumeditie ook een aantal favorieten van de afgelopen tien jaar. CineSneek.

vrijdag 17 januari

bureau sport BALK THEATER

Bureau sport theatertour met Frank Evenblij en Erik Dijkstra en als gast een bekende sporter. De Treemter. 20.30 uur

Zaterdag 18 januari

gesprek met ús foppe

LEMMER INTERVIEW In dit theatercollege is Foppe de Haan met Evert ten Napel in gesprek over motivatie en leiderschap geïllustreerd met aanstekelijke anekdotes. Hege Fonnen. 20.00 uur

de man van dyn libben WARNS THEATER

Een friestalige tragi-comedy, geschreven door Arthur Japin en vertaald door Marijke Geertsma. De Spylder. 20.00 uur

kees van amstel BOLSWARD CABARET

Nieuw cabaretprogramma van Kees van Amstel met verhalen en heel veel grappen. Ons Gebouw. 20.30 uur

Zondag 19 januari

de snippefangers

wintervogels spotten Maak met een natuurgids een mooie wandeling over de Makkumersúdwaard en spot alle wintervogels die hier voorkomen. Makkumersúdwaard. 14.00 uur

vrijdag 31 januari

BOLSWARD FILM In At Eternity’s Gate gaat regisseur Julian Schnabel op verkenning naar de worsteling van Vincent van Gogh om te worden begrepen als kunstenaar. Ons Gebouw. 20.00 uur

SNEEK MUZIEK Ralph de Jong is de Nederlandse blues ontdekking van de 21e eeuw. Lewinski. 20.00 uur

at eternity’s gate

vrijdag 24 januari

ineZ timmer BOLSWARD SOLOMUSICAL

In de solomusical ‘Vijf minuten voor aanvang’ vertelt Inez het verhaal van een internationale musicalartieste. Marne Theater. 20.15 uur

Zaterdag 25 januari

wandelen door ganZenparadijs WORKUM EXCURSIE

Bewonder met een natuurgids het ganzenparadijs op de Warkumerwaard. De grauwe gans, de brandgans en kolgans zijn vast bewoners, maar ook de roodhalsgans komt bijna ieder jaar langs. Warkumerwaard. 9.30 uur

bierproeverij jan nota MAKKUM WORKSHOP

Jan Nota vertelt je tijdens deze workshop allerlei weetje over het bierbrouwen, maar natuurlijk wordt er vooral bier geproefd. Na de proeverij is er live muziek. 20.00 uur

klippfiskpionier

Zondag 26 januari

Jan de Vries geeft een lezing over de Klippfiskpionier Jappe Ippes. Museum Hindeloopen. 15.00 uur

In het Sonnema bezoekerscentrum duik je terug in de tijd met een brand movie, kijkje op de kruidenzolder en rondleiding in de bottelarij. Bezoekerscentrum Sonnema. 13.30 uur

donderdag 23 januari

BOLSWARD MUZIEK Blaasorkest De Snippefangers uit Bakhuizen spelen Egerländer muziek en hits uit de hedendaagse popmuziek. Doopsgezinde kerk. 15.00-17.00 uur

HINDELOOPEN LEZING

beZoek sonnema

Zing mee café SNEEK MUZIEK

Onder leiding van top dirigente Akke Bosma wordt samen zingen nog leuker. Lewinski. 15.00 uur

ralph de jong

Culinaire Elfstedentocht langs elf restaurants waar tapasachtig hapjes wordt geserveerd. Centrum. 18.00 uur

pieter jouke

BOLSWARD CABARET In z’n vijfde avondvullende voorstelling Gloeiende Plaat spuiten alle overpeinzingen van Pieter Jouke eruit. Ons Gebouw. 20.30 uur

Zaterdag 8 februari

vers festival

Elke eerste zondag van de maand. Centrum. 12.00-17.00 uur

SNEEK MUZIEK Op zes podia is voor ieder wat wils: van pop en rock tot jazz, funk en reggae. En zijn er workshops van bekende namen. Kunstencentrum Atrium en Het Bolwerk. 19.00 uur

muZiek bij de buren

daniëlle schel

Optredens vinden plaats in 25 huiskamers verspreid door de hele stad. 13.00-17.30 uur

Daniëlle Schel vertelt met haar voorstelling Patroon een herkenbaar verhaal met humor voor alle generaties. De Hege Fonnen. 20.00 uur

Zondag 2 februari

koopZondag SNEEK WINKELEN

SNEEK MUZIEK

benjamin herman trio

BALK MUZIEK Het Benjamin Herman Trio speelt een gevarieerd en uitgebreid repertoire met ene mix van tijdloze jazz, guilty pleasures en virtuoze uitspattingen. Doopsgezinde kerk. 15.30

vrijdag 6 februari

amsterdams kleinkunst festival MAKKUM CABARET

Amsterdams Kleinkunst Festival met 3 talentvolle cabaretiers die meedoen aan de wedstrijd om de prestigieuze Wim Sonneveld-prijs 2020. Doopsgezinde kerk. 20.00 uur

volle maan wandeling

BOLSWARD EXCURSIE

In het Sonnema bezoekerscentrum duik je terug in de tijd met een brand movie, kijkje op de kruidenzolder en rondleiding in de bottelarij. Bezoekerscentrum Sonnema. 13.30 uur

the biggest little farm BOLSWARD FILM

MAKKUM EXCURSIE Maak onder leiding van een gids van It Fryske Gea een wandeling over de Makkumersúdwaard tijdens volle maan. Makkumersúdwaard. 18.30 uur

donderdag 13 februari

willow mae

Film over een inspirerend verhaal over het verwezenlijken van je dromen. Ons Gebouw. 20.00 uur

18-21 februari 22 februari 6 maart 7-15 maart

LEMMER CABARET

Zondag 9 februari

beZoek sonnema

ONZE COMPLETE AGENDA VIND JE OP: WATERLANDVANFRIESLAND.NL

voorproefje

culinaire elfstedentocht

JOURE VARIA Liefdestour van Willow Mae. Een muzikale beleving met liefdesmarkt van lokale ondernemers. Doopsgezinde kerk. 19.00-22.00 uur

Help pake en beppe de vakantie door Carnavalsoptocht Sneek N8 van Sneek Voorjaarskermis Sneek

interessant

FOTO: JAN TIJSMA

nijs gjirrich

FOTOTENTOONSTELLING ‘TWAALF MAANDEN LANDSCHAP EN NATUUR’

DONDERDAG 13 FEBRUARI

TOT EN MET 3 APRIL

Sneker Filmwinter

Willow Mae

Fototentoonstelling

In de donkerste dagen van het jaar wordt tijdens de Sneker Filmwinter een bijzondere selectie van films van het afgelopen jaar gedraaid. Van 16 t /m 19 januari viert de Sneker Filmwinter alweer haar 10e editie. Vanwege het jubileumjaar worden er ook een aantal oudere filmtitels vertoond, want 10 (oud) bestuursleden mochten een persoonlijke favoriet uit het programma van het Filmhuis van de afgelopen 10 jaar kiezen. Met een totaal aan 43 films, waaronder twee familiefilms, kan de filmliefhebber zijn hart ophalen.

Zangeres en storyteller Willow Mae komt op 13 februari met haar liefdestour naar de Doopsgezinde kerk in Joure. Tijdens de Liefdestour speelt Willow Mae, samen met haar kwintet, de muziek van haar debuutalbum ‘Song of Songs’. Op ‘Song of Songs’ neemt ze je mee in haar zoektocht en verlangen naar de ultieme liefde. Op de speciale liefdesmarkt bieden lokale ondernemers hun producten en diensten aan die jou en je (liefdes) geluk voorop stellen.

In Bezoekerscentrum Mar en Klif in Oudemirdum is de fototentoonstelling ’Twaalf maanden landschap en natuur’ van natuurfotograaf Jan Tijsma te zien. Tijsma fotografeert inmiddels een kleine 15 jaar in het Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân en heeft zo door de jaren heen de mooiste beelden verzameld. Speciaal voor Mar en Klif heeft hij daaruit een selectie gemaakt met als resultaat een expositie van twaalf panelen vol natuurschoon.

WWW.FILMHUIS-SNEEK.NL

WWW.WILLOWMAEMUSIC.NL

WWW.MARENKLIF.NL

BELIBJE Beleven

FOTO: DE SNIPPEFANGERS

DO. 16 T/M ZO. 19 JANUARI

DE SNIPPEFANGERS

ZONDAG 19 JANUARI

ZATERDAG 25 JANUARI

De Snippefangers

Bierproeverij

In de Doopsgezinde kerk in Bolsward verzorgt Blaasorkest De Snippefangers uit Bakhuizen op zondagmiddag 19 januari een verrassend optreden. De twintig muzikanten, onder leiding van Henk Homma, spelen zowel Egerländer muziek als hits uit de hedendaagse popmuziek. Ook beschikt het orkest over eigen zangers en zangeressen waardoor er veel afwisseling in de optredens zit. Afgelopen december vierden De Snippefangers alweer hun 40-jarig bestaan.

BierTroubadour Jan Nota verzorgt op 25 januari in Makkum een bierproeverij met verhalen en muziek. Tijdens een avond met deze BierTroubadour staat alles in het teken van bier. Je volgt een route door verschillende landen, je duikt in de geschiedenis, je hoort allerlei weetjes en je leert de basis voor het brouwen van bier. Maar natuurlijk wordt er voornamelijk bier geproefd. Tijdens het proeven kun je de bieren beoordelen en er met elkaar over praten. Het is een heerlijke ontdekkingsreis.

WWW.BOOG-BOLSWARD.NL

WWW.CULTUREELPODIUMMAKKUM.NL

UW EVENEMENT HIER? Waterland van Friesland laat elke maand in deze krant een greep uit de agenda zien van Zuidwest Friesland. Organiseer je zelf een evenement? Meld deze dan aan en mail alle informatie mét een foto naar agenda@waterlandvanfriesland.nl

SPORT

NUMMER 01 • 2020

JENTE BOOTSMA, TRAINER BIJ VV WORKUM

“HET POSITIEVE BELANGRIJKSTE DANNY OSKAM. TEVREDEN IN ZĲN VEILIGE OPLEIDINGSOMGEVING BĲ COTTUS HEERENVEEN DANNY OSKAM. TEVREDEN IN ZĲN VEILIGE OPLEIDINGSOMGEVING BĲ COTTUS HEERENVEEN

NIET WERKEN BLEEK NIET WERKEN BLEEK VERSCHRIKKELĲ K VERSCHRIKKELĲK

Lasapparaten, stellages en elektro-opstellingen, klaar voor gebruik. Je voelt er de mensgerichtheid en de kennis. Bĳ Cottus Lasapparaten, en elektro-opstellingen, voor in Heerenveen.stellages Dé vakschool en detacheerder opklaar het gebied gebruik. Je voelt er de mensgerichtheid en de kennis. BĳDanny Cottus van installatie en elektrotechniek. Bĳna zeven jaar heeft in Heerenveen. Déwerk. vakschool en detacheerder opzelf hetergens gebiedmee Oskam geen vast Hĳ vindt het moeilĳk om van installatie en elektrotechniek. Bĳ na zeven jaar heeft Danny te starten. En wordt negatief over zichzelf. Wurkjouwer en Pastiel Oskam geenmeer vast werk. Hĳ vindt zelfverzekerdheid het moeilĳk om zelf mee zorgen voor eigenwaarde, energens de structuur te wordt negatief over een zichzelf. Wurkjouwer enén Pastiel diestarten. Danny En mist. Cottus zorgt voor opleiding op maat werk. zorgen voor meer eigenwaarde, zelfverzekerdheid de structuur Danny gelooft weer in zichzelf, haalt zĳn certiﬁcatenen voor veilig die Danny voorhad eenhĳ opleiding op maat én werk. werken en mist. doet Cottus er weerzorgt toe. Dat nodig! Zonder Pastiel en Danny gelooft weer in zichzelf, haalt zĳ n certiﬁ caten voor veilig Cottus zat hĳ waarschĳnlĳk nog thuis. werken en doet er weer toe. Dat had hĳ nodig! Zonder Pastiel en Cottus zat hĳ waarschĳnlĳk nog thuis. Eigenwaarde

Vrolĳk en opgewekt stapt Danny binnen bĳ Cottus. Net klaar met zĳn werk als assemblagemedewerker. In zĳn nopjes is hĳ. Danny rondde jaren geleden een Eigenwaarde MBOkopleiding ICT af. Hĳ Danny merkt dat structuur en een duidelĳ doel belangrĳ Vrolĳ en opgewekt stapt binnen bĳ Cottus. Net klaar kmet zĳn werk alsk voor hem is. En af en toe een steuntje in de rug. Werk zoeken blĳ kt lastig. Met gevolg assemblagemedewerker. In zĳn nopjes is hĳ. Danny rondde jaren geledenals een dat hĳ lange tĳ d thuis komt te zitten. Hĳ ontwikkelt een slecht dagen nachtritme. MBO opleiding ICT af. Hĳ merkt dat structuur en een duidelĳk doel belangrĳk voor Dit problemen thuis. Zĳ onzekerheid wordt groter en zĳnMet eigenwaarde hemzorgt is. Envoor af en toe een steuntje innde rug. Werk zoeken blĳkt lastig. als gevolg slechter. En het gat naar werk lĳ kt onoverbrugbaar. dat hĳ lange tĳd thuis komt te zitten. Hĳ ontwikkelt een slecht dagen nachtritme. Dit zorgt voor problemen thuis. Zĳn onzekerheid wordt groter en zĳn eigenwaarde Hulptroepen slechter. En het gat naar werk lĳkt onoverbrugbaar. Danny kiest er in 2012 voor om op zichzelf te gaan wonen. Via de gemeente komt hĳ bĳ Wurkjouwer terecht. Dit brengt hem weer structuur. Tuinen onderhouden Hulptroepen is zĳn dagelĳ kse zĳnzichzelf achtergrond, thuis was Danny kiest er in bezigheid. 2012 voor Niet om op te gaanmaar wonen. Viazitten de gemeente komt verschrikkelĳ k. Een coachingstraject via Pastiel geeft hem het zelfvertrouwen dat hĳ bĳ Wurkjouwer terecht. Dit brengt hem weer structuur. Tuinen onderhouden hĳ nodig heeft om aan de slag te gaan. Pastiel helpt hem positief naar dingen te is zĳn dagelĳkse bezigheid. Niet zĳn achtergrond, maar thuis zitten was kĳ ken, activeert hem, helpt zĳ n CV op orde te maken en zĳ n veiligheidspapieren verschrikkelĳk. Een coachingstraject via Pastiel geeft hem het zelfvertrouwen dat te halen. Pastiel inzichtelĳ k waarhelpt zĳn mogelĳ kheden liggen. Mette hĳ nodig Bovenal heeft ommaakt aan de slag te gaan. Pastiel hem positief naar dingen alsken, resultaat dat hem, Dannyhelpt in mei begint een leerwerktraject kĳ activeert zĳn2019 CV op ordebĳ te Cottus maken aan en zĳ n veiligheidspapieren in de elektrotechniek. Met nog een beetje onzekerheid, maar toch met meer te halen. Bovenal maakt Pastiel inzichtelĳ k waar zĳn mogelĳ kheden liggen. Met zelfvertrouwen. lĳktineen maaraan voor Danny een als resultaat dat Dat Danny meikleine 2019verandering, begint bĳ Cottus een leerwerktraject grote stap in zĳn leven.Met nog een beetje onzekerheid, maar toch met meer in de elektrotechniek.

zelfvertrouwen. Dat lĳkt een kleine verandering, maar voor Danny een Dé match grote stap in zĳn leven. Oeds Toonstra, Projectmanager installatietechniek bĳ Cottus, vindt het prachtig om te investeren Dé match in de mens die een hele weg voor zich heeft. En een steuntje in de rug teToonstra, geven. Gecombineerd met de commercie. Het tussen mens enom Oeds Projectmanager installatietechniek bĳ maatwerk Cottus, vindt het prachtig werkgever is heel k.een En mensen die echtzich ‘willen’! nodig voorinsucces. te investeren in debelangrĳ mens die hele weg voor heeft.Dát En is een steuntje de Mensen verdienen een kans en datde biedt Cottus. Iedereen heeft tussen zĳn upsmens en downs rug te geven. Gecombineerd met commercie. Het maatwerk en en zĳ n verleden. Ook Danny. Maar hĳ heeft de deur achter zich dicht gedaan en werkgever is heel belangrĳk. En mensen die echt ‘willen’! Dát is nodig voor succes. kĳ kt naar voren. Hĳ zit niet meer thuis en heeft zĳ n eigenwaarde terug. Trots ben ik Mensen verdienen een kans en dat biedt Cottus. Iedereen heeft zĳn ups en downs en ik ben blĳ dat ik daaraan heb kunnen bĳ dragen, sluit Oeds af. en zĳn verleden. Ook Danny. Maar hĳ heeft de deur achter zich dicht gedaan en kĳkt naar voren. Hĳ zit niet meer thuis en heeft zĳn eigenwaarde terug. Trots ben ik En ik dát is waar Pastiel het voor Intrinsiek gemotiveerde mensen met en ben blĳ dat ik daaraan hebdoet. kunnen bĳdragen, sluit Oeds af. een juiste samenwerking activeren en begeleiden naar werk. En dát is waar Pastiel het voor doet. Intrinsiek gemotiveerde mensen met een juiste samenwerking activeren en begeleiden naar werk.

Het was in het voorjaar van 2019 een wens van het vv Workum bestuur om een jonge, anders denkende trainer aan te stellen voor het huidige seizoen. Bij de zoektocht kwam men uit bij Jente Bootsma, een jonge trainer die in het verleden trainer was bij de terecht veel bejubelde jeugdopleiding van topamateurclub Be Quick 1887 uit Groningen en het tweede elftal van LSC 1890 uit Sneek. Na een half seizoen staan de roodhemden op de bovenste plaats van de ranglijst in de derde klasse, met maar liefst zes punten los op naaste belager DWP. Gevallen grootmacht Heerenveense Boys en de gedoodverfde kampioen SWZ zm staan respectievelijk ook op zes en zeven punten achterstand. In de voorbereiding op het seizoen moesten de spelers zich al een week vantevoren melden om kennis te maken en kon men ook alvast wennen aan de nieuwe trainer. Spits Rick Demmer noemde het in de voetbalbijlage van deze krant ‘verfrissend en goed’. Bootsma zelf hierover: “Ik denk wat minder in systemen, maar meer in principes. Dat houdt in dat er een andere denkwijze is voor trainer en staf, maar ook spelers. Dan is het erg gaaf om te zien dat dit goed uitpakt qua resultaten. Spelers vinden het nieuwe leuk en worden op een andere manier getriggerd en dit gaat op het veld dan ook steeds beter. Toch hebben we ook wel eens moeite met tegenstanders die op een bepaalde wijze tegen ons spelen. Ik vind dat we ons daar nog echt in moeten ontwikkelen.”

RESULTATEN De in Sneek woonachtige oefenmeester Jente Bootsma: “Nee, we hebben nog steeds niet een doelstelling met elkaar besproken. Als je ziet dat we nu zes punten los staan van de rest verwacht iedereen dat een kampioenschap een realistisch doel is, maar ik bekijk het wel iets anders. We hebben enkele slechte wedstrijden toch over de streep weten te trekken en niet elke tegenstander had het verdiend om tegen ons te verliezen. Zo vond ik dat we in de wedstrijd tegen TONEGO (Luttelgeest, red.) slecht speelden, maar daarentegen hebben we bijvoorbeeld CVVO en SVM volledig van het matje gespeeld. Na de eerste wedstrijden gaan trainers ook met elkaar bellen om zich te kunnen inlezen in de tegenstander. Scharnegoutum vond ik voetballend misschien wel de beste ploeg. Onderin denk ik dat Heeg en Oudehaske het beide lastig gaan krijgen.”

SPELPRINCIPES Het anders denken dat Bootsma doet is een voortvloeisel van zijn periode in Haren, Groningen. “Ik merk aan mijn spelers dat ze dat niet gewend zijn. Het maakt in principe niet uit hoe een tegenstander speelt, wij hebben gewoon bepaalde ‘regels’ waar iedereen zich aan moet houden om tot een goed resultaat te komen. Dat kan feitelijk met vijf, vier of drie verdedigers zijn. Het leuke is dat de spelers er merkbaar plezier aan beleven zich te ontwikkelen op een andere wijze en dat we ook regelmatig overleggen hebben om spelers individueel beter te maken. Onlangs heb ik eens een wedstrijd geanalyseerd die we speelden en daarover heb ik de spelers individueel een berichtje gestuurd om door te scrollen naar hetgeen waar hun persoonlijke doel naar voren kwam. Dat is natuurlijk een prachtig instrument en wellicht wel uniek in de derde klasse.”

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST

TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

GEVOEL WAT IK HEB IS HET ARGUMENT OM BIJ TE TEKENEN”

KEUZES Waar veel trainers in de derde klasse moeite hebben met het wegvallen van spelers die geblesseerd of geschorst zijn, heeft Bootsma niets te klagen. “Nee, we kunnen zo enkele jongens uit het tweede opstellen. Een daarvan, Stijn de Vries, heeft onlangs zelfs al zijn debuut gemaakt. Hij doet het goed, dus wie weet gaat het nog vaker gebeuren. Ik heb regelmatig contact met de voorzitter over de ontwikkelingen bij andere teams. Het tweede is natuurlijk iets waar de meeste trainers eerst aan denken, maar onlangs werd O17 kampioen in de Hoofdklasse en misschien zijn er ook nog wel spelers in de O19 die in aanmerking komen. Je merkt dat de club in ontwikkeling is en dat er een positief gevoel is.”

2020-2021 Voor het voetbalseizoen 2020-2021 heeft Bootsma inmiddels bijgetekend op sportpark ‘De Rolpael’. “Er was ook een andere club met wie ik in gesprek ben geweest en uiteindelijk heb ik de keuze gemaakt na gesprekken met andere trainers, mijn vriendin en mijn moeder. Zoals ik al aangaf, zijn het positieve gevoel wat ik heb bij Workum en de bijbehorende randzaken voor mij het belangrijkste argument geweest om hier bij te tekenen. Daarbij is het voor mij belangrijk om ook een ontwikkeling door te maken als trainer en ik denk zeker dat dat hier kan. Zo vind ik dat we de spelprincipes aanvallend vrij goed onder de knie hebben, maar verdedigend kunnen we nog hele stappen maken. Daar gaan we dan ook de komende periode weer extra aandacht aan schenken.”

“VERDEDIGEND KUNNEN WE NOG HELE STAPPEN MAKEN.”

UEFA A Naast de groei van de vereniging is er nog een ander belangrijk argument voor de 27-jarige oefenmeester: continuïteit. “Voor het traject van de KNVB voor UEFA A (voorheen TC1, red.) heb je minimaal twee seizoenen ervaring nodig bij een eerste elftal. Daarom is Workum voor mij ook de perfecte club op dit moment. Uiteindelijk liggen mijn ambities dus

in de hogere klassen ten opzichte van de derde, maar voor nu kan ik mij hier prima ontplooien. Mochten we promotie kunnen afdwingen, dan is de tweede klasse een zeer grote uitdaging voor de spelers en ook voor mijzelf.”

TOP “Ja, je staat bovenaan en je hebt twee verliesbeurten marge, maar we mogen onszelf absoluut niet rijk rekenen”, zegt Bootsma over zijn verwachtingen rondom een eventueel kampioenschap. “We hebben te maken met enkele gevaarlijke tegenstanders. DWP heeft twee goede spitsen en het is maar net hoe lang zij dit vol kunnen houden. CVVO is bezig met een opmars, maar ze hebben in het begin redelijk veel punten laten liggen. SWZ Boso Sneek heeft een complete selectie en volgens vrijwel alle tegenstanders is Heerenveense Boys de meest

complete ploeg van de competitie. Daarnaast wint SDS van vrijwel alle hoog genoteerde ploegen en als zij ook tegen de iets mindere ploegen blijven winnen, dan kunnen zij ook zo maar eens in de top drie eindigen. Dan is het dus al redelijk dringen, zeker wanneer je bedenkt dat wij tegen DWP wonnen met tien man en een achterstand en we tegen SWZ drie minuten voor tijd de winnende goal maakten. Als we die beide wedstrijden niet winnen, staat alles gewoon binnen enkele punten van elkaar. Binnenkort gaan we met de ploeg bij elkaar zitten en bespreken wat het doel zal worden.”

Workum Workum Dwarsnoard 21, Tel: 0515 - 541517 Dwarsnoard 21, Tel: 0515 - 541517 ‘t Sud 128, Tel: 0515-542507 ‘t Sud 128, Tel: 0515-542507 Bolsward Bolsward Marktstraat 4, Tel: 0515 - 572698 Marktstraat 4, Tel: 0515 - 572698

www.bakkerijvanderwerf.nl www.bakkerijvanderwerf.nl

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKST EELKE LOK // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

“DE DISKUSJES GEAN SOMS HIEL HEECH” EEN GEZELLIG POTJE FRIES DAMMEN MET DAMCLUB HARTWERD E.O. Maandagavond. Dorpshuis De Terp in Hartwerd. In het zaaltje staan zeventien mannen klaar. Mooi ploegje, ze zijn er bijna allemaal. Damclub Hartwerd heeft 23 leden. Het is overigens voor de volledigheid de ‘Damclub Hartwerd e.o’. Want de leden komen uit allerhande omstreken. Vaak zijn het oud-Hartwerders. Maar dat is lang niet zo belangrijk als de essentie van deze damclub. Het is namelijk de meest vooraanstaande club in het Fries dammen.

Invanchuk uit Rusland vindt het een heel interessant spel. De grote kampioen van het ‘gewone’ dammen, zijn landgenoot Alexander Georgiev, won het ‘Fries open’ dit jaar. Taeke Kooistra won het bij de Friezen, die onder de indruk zijn van de wijze waarop de internationale sterren het oppakken. De provincie Fryslân wil de specifiek Friese sporten (kaatsen, fierljeppen, schaatsen, skûtsjesilen) steunen. In dat rijtje is het Fries dammen intussen ook opgenomen. Voor dammen heb je niet veel geld nodig, een maandagavond in het dorpshuis in Hartwerd zou veel mensen al kunnen bewegen. Dat gebeurt niet. “Wy ha al jierren it selde tal leden.” De vooruitgang moet dus komen van de internationale contacten. Als dat loopt, dan komen er ook in Fryslân vanzelf weer meer Friese dammers. De Russen en andere internationals zijn overigens toeschietelijker dan de gewone dammers in Nederland. Maar die komen binnenkort wel naar de ‘uitdaging’ toe.

“GOED GUOD” Om zes uur heeft Taeke Kooistra alle damborden al klaargezet; ook de damklokken en de koffiekopjes. “Krekt as keatsen, at je komme moat alles klearstean.” Hij is een grootheid; negentienvoudig kampioen in het Fries dammen. Is hij dan Nederlands of Fries kampioen? Hij kijkt even op van het koffie inschenken: “Wrâldkampioen!”

SNEL Het gen gaat van heit op soan, maar veel jongeren haakten af. Fries dammen is al veel sneller dan gewoon dammen, het moet voor hen nog sneller. Dat noemen ze FRYSK! Een spel van vijf stenen tegen vijf, vanaf de achterste rij. Vliegensvlug. Het lijkt op gamen. Dus vindt de jeugd het mooi. En Taeke Kooistra, zowaar wat eerbiedig: “En der sit ek noch in hiel soad yn.”

Als de mannen binnenkomen kunnen ze dus gelijk los. Taeke’s zoon Sjoerd - hij zit in het bestuur van de damclub - heeft schemaatjes gemaakt. Vier mannen in een groepje, dan kun je zo’n avond drie keer een potje dammen. Germ Bruinsma, ook bestuurslid, heeft de prijzen gekocht. “En dus moat ik sels ek meidwaan, want dat is goed guod…”, zo zegt Bruinsma.

AANVALLENDER Fries dammen is meer dan ‘gewoon’ dammen. Bij het Fries dammen mag je niet alleen kruislings slaan, maar ook verticaal en horizontaal. Fries dammen is dus veel aanvallender, heeft veel meer combinaties. Het werd eertijds in Frankrijk op een bord met 64 gespeeld. In de 18e eeuw ontstond het op een 100 vakjes bord in het Friese plaatsje Molkwerum. Het werd toen rondom veel in Friesland gespeeld. Vandaar de naam ‘Fries dammen’.

Jong en oud aan zet.

Er is ook een app in het leven geroepen en daar kun je het Fries dammen leren. En spelen. Dat laatste is het allerbelangrijkste. In een gezellige sfeer die potjes spelen. Serieus met elkaar combinaties bespreken en oplossen.

Merkwaardig genoeg is het Fries dammen de vorige eeuw wat ‘ingedamd’. Overvleugeld door het gewone spel, dat uit andere landen kwam. In Molkwerum en het noorden van Fryslân dammen ze niet meer Fries. De huidige clubs van de dambond ‘Fries spel’ zitten in Blauwhuis, Oudega W, Gaastmeer, Lollum en Scharnegoutum. En in Hartwerd. De club werd 33 keer clubkampioen (van de wereld). In de breedte de sterkste vereniging, nadat in de jaren na de oorlog het centrum wat meer in Oudega lag, waar Hiele Walinga en (Augu)stinus van der Goot de grote namen waren.

De mannen knikken elkaar toe en gaan weer aan het bord zitten voor hun tweede ronde. Voor hen is Fries dammen vooral een gezellige avond.

GEN Als je geboren wordt in Hartwerd en heit legt het dambord op tafel, dan leer je Fries dammen. Dat andere ‘gedoe’ kennen ze eigenlijk helemaal niet. Merkwaardig is dat de andere ‘gewone’ damclubs in Fryslân ook niet de variant Fries spel beoefenen. Dammen is een soort gen. Het zit in je.

Taeke Kooistra schenkt een kop koffie in nadat alles is klaargezet

De dammers in Hartwerd halen hun schouders op. Dat interesseert hen eigenlijk niet. Het gaat om hun eigen spel. En het plezier dat ze er aan beleven. Een enkeling is heel stil, anderen zijn juist uiterst druk onder het spelen. “En wy ha hjir noch al wat boeren by, dat de diskusjes gean soms hiel heech. Gesellich”, zegt Bruinsma.

De man die elke maandag alles klaar zet, Taeke Kooistra, is bescheiden. Maar hij kan echt even meer dan de andere leden in het Fries dammen. Hij heeft alle podia wel beklommen in het Friese spel. Zijn uitdaging ligt in de internationale contacten die er langzaam komen. In Franeker wordt namelijk de laatste jaren een ‘echt’ wereldkampioenschap gespeeld.

INTERNATIONAAL Daar komen internationale denksportgiganten naar toe om zich te bekwamen in het Friese spel. Snelschaakwereldkampioen Vasyl

TAEKE KOOISTRA, FRIES OF NEDERLANDS KAMPIOEN FRIES DAMMEN? “WRÂLDKAMPIOEN!”

30 1

NUMMER 01 • 2020 12

8 14

17 8

bolsward-ijsselmeerkust

17 10

PUZZELPAGINA NR 01

14 14

8 11

4 14

D C

18 4

Puzzel en win! Iedere maand zijn er leuke prijsjes te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 01-2020 - tot uiterlijk 20 januari 2020. Wij wensen u veel puzzel plezier!

14 17

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

werelddeel

span

dun papier

winstgevend

titel weerzin

lied

onkreukbaar

kindervriend

einde

ontkenning

riv. in Oostenrijk wild zwijn

brilschans

muziekinstrument

hoogste punt

worm

tegenover

afslagplaats bij golf

tafel

lidwoord

heel griezelig

huisdier

leersoort

papierstukje

jaartelling

beminde van Zeus lijn

anders gezegd

koffiesoort

keizerstitel

liefkozen

voertuig

Amerikaanse goudmunt

Europese hoofdstad

vaardigheid

zweet

pl. in Italië

deel v.e. wet

mannelijk dier

inhoudsmaat

zuil tijdperk

heden

eens

hoepelrok

rivaal

halsmisdrijf

vuurpijl

N U C H T E R N B A D E

P N T H C I Z E O T L F

L R E C E S V T T O Z K

U L I L A R N E O O A E

S L E M E I N I M M K E

J A B E I O V H S B E W

E A S S H T P C O S N T

L D T S L E I S F E U S

F N K A B E G E T E H R

D A A P R O O B F I I E

E Z L M D R A J R S U K

G O T I D L A T R A A J

met name bedorven liefdesgod

de oudste bouwstijl

lokspijs mening

kweker

broodbeleg snijwerktuig wilde haver

omvang

loopvogel

vlekkenwater

zangstem

rechtsterm

torenkraai

naaigerei

deel v.h. oog

kloosteroverste

bergplaats

titel

deel v.d. arm

overeenkomst

vochtig

het oosten

8 schoft

edel

inham

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing. ALTVIOOL ATOOM BESCHIETEN BEVREESD BOSGOD DROEF ELFDE

GEBAK GEHEEL IMPASSE JAARTAL KERSTWEEK KOTER MINIEM

NETBAL NUCHTER PLUSJE PRIMITIEF RECES RUSSIN SAMBAL

SHIRT TARRA TOEZICHT UITSPOELEN ZAKEN ZANDAAL

PUZZEL & WIN D I N E R B O N € 2 5,-

rust

Winnaars puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 12 Jan Volbeda uit Makkum heeft de waardebon t.w.v. € 25.00 gewonnen, aangeboden en te besteden bij de Walrus te Sneek OPLOSSING EDITIE 12: Zweedse puzzel: stomtoevallig - Cijferpuzzel: bewustwording

COLOFON De GrootBolsward-IJsselmeerkust krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De GrootBolswardIJsselmeerkust krant wordt huisaan-huis verspreid in Bolsward en alle dorpen en steden langs de IJsselmeerkust in een straal van ca. 10 km. Oplage: 22.000 exemplaren.

bolsward-ijsselmeerkust STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 01 VÓÓR 20 januari 2020 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust krant, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

EINDREDACTIE

FOTOGRAFIE

VERSPREIDING

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk de Vries

Jelly Mellema fotografie, Laura Keizer Fotografie, Nicky Bosma, Orange Pictures, Henk van der Veer en Wim Walda.

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

VERKOOP

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

REDACTIETIPS? info@grootbolsward -ijsselmeerkust.nl

REDACTIE Henk van der Veer, Eelke Lok, Joeri van Leeuwen, Gerard van Leeuwen, Wim Walda, Wendy Noordzij, Piebe Piebenga, Kirsten van Loon en Lourens La Roi.

Mieke Alferink, Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok

BLADMANAGEMENT Nicky Bosma en Marianne Bouwman

VORMGEVING

DRUK

Frans van Dam (Quod Media)

Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

Open Dag vrij 24 jan

www.rocfriesepoort.nl/opendag

Leeuwarden

Dokkum

Drachten

Sneek

Emmeloord

WTC EXPO EXPO WTC

LEEUWARDEN LEEUWARDEN

24//25MRT 25MRT 24

BCDN.NL BCDN.NL REGISTREERJE JENU! NU! REGISTREER