GrootdeFryskeMarren 7 - 2019 by GrootMedia

07-2019 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

3e JAARGANG • NR. 07

IN DEZE UITGAVE

Skûtsjes kijken in de tuin bij

Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren

IN DEZE UITGAVE

SE FRIE FEESTEN

BALLON SPECIAL

2019

FOTO: JOHAN BROUWER

RIEMER EN ANNIE VAN DER VELDE

IN DEZE UITGAVE

SKÛTSJE BIJLAGE SKS/IKFS

5x bloemen

uit Bloem

aan

Verkoop je huis met Makelaardij Hoekstra

uit

aan

En ontvang 5x een bloomon boeket

NUMMER 07 • 2019

NIEUWS? We zagen dat Maarten van der Weijden langs de elf Friese steden zwom. Een machtige prestatie. Niemand doet hem dat na. En als je dan ook nog eens dik zes miljoen aan het KWF aflevert, ben je een groot man. Toch denk je niettemin in die vier zwemdagen zo nu en dan: wat is nieuws en wat is geen nieuws? Drie, vier media bevochten elkaar in het zo lang mogelijk volgen van Maarten. En dan is ineens elke gezwommen meter en elke meegezwommen meter nieuws. Dat is natuurlijk niet zo. Maar niet wij, lezers, luisteraars en kijkers maken de selectie. Dat doen omroepen en kranten. Voor ons, zeggen

ze. Maar hoe selectief kun je nog zijn in zo’n concurrentieslag. Als Omrop Fryslân een miljoen kijkers heeft, mag je geen enkele slagbeweging missen. In de slotmeters schoof de NOS de Omrop royaal aan de kant. Dat zal dan weer een afspraak met het Van der Weijdencomité zijn geweest. Landelijk te begrijpen, regionaal niet. Dat de andere verslaggevers bij de finish massaal door een steigertje heen donderden was niet erg, maar wel tekenend voor hun positie. Terwijl zij toch juist dagen lang hadden gezorgd dat wij Maarten-gek bleven. Dat er daardoor op het laatst wat mensen

Maarten-moe werden is ook te begrijpen. Alles heeft zijn voor en tegen, ook nieuws. Voorbeeldje. Sloten had vorig jaar een geweldig doorkomstfeest. Dit jaar kwam hij evenwel midden in de nacht. Toch wilde de gemeente De Fryske Marren de horeca daar niet langer open hebben als anders. Pas als je weet dat Maarten hot news wordt misschien niet zo’n verstandig besluit. De ambtenaar handelde overigens volgens instructies. Zo is alles wat je gepresenteerd krijgt door de media voor meerdere oordelen vatbaar. Da’s toch mooi? Zelfs over wat er in deze krant staat, kun je wel heel verschillende meningen hebben.

Eelke Lok Redacteur GrootdeFryskeMarren

opmerkelijk... Veel bezoekers maakten gebruik van de diverse workshops en activiteiten die naast de optredens werden aangeboden. Het weer gaf een extra dimensie aan het festival doordat er nu ook buitenoptredens konden plaatvinden en zo werd het plein van de Brede School een waar festivalterrein. Ruim 200 leerlingen muziek en dans gingen dit podiumavontuur aan, van jong tot oud, van beginner tot gevorderde, en van klassiek tot pop. De doelstelling van it Toanhûs om leerlingen de gelegenheid te geven om te schitteren op een podium is met dit festival zeker gelukt!

Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons, stuur deze dan naar grootdefryskemarren.nl

op 17, 24 en 31 juli en op 7, 14 en 21 augustus. Je kunt om 13.00 uur en om 13.30 starten. Hou er rekening mee dat de activiteit tenminste anderhalf uur tot twee uren duurt. Om uiterlijk 16.30 uur sluit de middag.

Ik benaderde meer oud-medewerkers van toen en niemand hoefde er lang over na te denken, iedereen heeft er zin in om mee te doen! Momenteel wordt er hard gewerkt om productie en redactie vorm te geven.”

SINT NYKSTER KINDEREN IN LIMOUSINE NAAR PREMIÈRE SINT NICOLAASGA - Kinderen van de drie basisscholen in Sint Nicolaasga stapten deze week vol trots in een enorme witte limousine. Met deze wel heel speciale auto werden ze naar hun eigen filmpremière in de VUE bioscoop van Steenwijk gebracht. Aangekomen bij het filmtheater kregen ze applaus van familie en vrienden die aan de rode loper stonden te wachten op de sterren. Samen met de fans gingen de enthousiaste actrices en acteurs de bioscoopzaal in om daar de eerste vertoning van hun ‘De perfecte WDO film’ op het witte doek te zien. De rolprent is een initiatief van IJtje Plantinga in het kader van workshop De Ontdekkingsreis door Joey Kugelmann Entertainment. Het eindresultaat kan worden bekeken op Youtube.

EERSTE FESTIVAL VAN IT TOANHÛS EEN GROOT SUCCES JOURE - Het eerste festival van It Toanhûs was een groot succes! Op vier podia konden ruim 600 bezoekers genieten van een aaneenschakeling van optredens muziek en dans.

BALLONRADIO OP FM 96.4 TIJDENS FRIESE BALLONFEESTEN

CDA WIL VERBINDING TUSSEN WERELDERFGOED EN LEMSTER JOURE - Met oordopjes in of de autoradio aan, STRAND

ZOMERSE MAAKFABRIEK BIJ MUSEUM JOURE JOURE - Tijdens de zomervakantie organiseert Museum Joure iedere woensdagmiddag de zomerse Maakfabriek, speciaal voor kinderen van 6 tot 14 jaar. Deurkrukken, theekannen, vorken en lepels, sieraden en bloempotten, machines en verpakkingen, allerlei spullen werden en worden van metaal gemaakt. In Museum Joure vind je daar mooie voorbeelden van. Tijdens de zomervakantie kun je lekker zelf aan de slag met metaal bewerken. Eerst neem je natuurlijk een kijkje bij de mooiste metalen voorwerpen in het museum en dan ga je zelf aan het werk. Met een hamer in model kloppen, bewerken met ponsen of solderen, je kunt het allemaal uitproberen tijdens deze Maakfabriekmiddagen. Schrijf je snel in voor deze middagen, want het aantal plekken is beperkt! Er zijn allerlei soorten metaal beschikbaar, met verschillende eigenschappen en er zijn ook nog allerlei manieren om dat metaal te bewerken. Tijdens de Maakfabriek mag je hier zelf mee experimenteren. Hoe kun je metaal knippen, zagen en snijden? Wat zijn manieren om van een vlakke plaat een 3D-object te maken? En hoe kun je metaal mooi versieren? De Zomer Maakfabriek wordt georganiseerd

luisterden vroeger duizenden mensen op de Nutsbaan of langs de berm in de landerijen rond Joure naar BallonRadio. Want Oskar Radio, de populaire lokale omroep uit die tijd, deed live verslag van de Friese Ballonfeesten. Zo konden al die mensen het ballonspektakel volgen. Eind 2007 stopte Oskar Radio & TV en zo kwam er ook een einde aan BallonRadio. Maar nu komt BallonRadio weer in de lucht! Van woensdag 17 t/m zaterdag 20 juli doet BallonRadio vier dagen lang van 18.00 tot 21.00 uur verslag van de Friese Ballonfeesten in Joure. De uitzendingen van BallonRadio zijn te volgen via de frequenties van Radio Spannenburg: 96.4 FM in de ether, op de kabel 104.1 FM en ook online via www. radiospannenburg.nl. Deze zender zal om 18.00 uur overschakelen naar de liveuitzendingen vanaf de Nutsbaan in Joure. “De Friese Ballonfeesten duren vijf dagen, maar we kiezen dit jaar om vier avonden verslag te doen van dit ballonspektakel”, licht Will Vandersloot, oud-medewerker van Oskar Radio, toe. “Oud-medewerkers van BallonRadio van toen werken voor deze gelegenheid samen met de vrijwilligers van Radio Spannenburg, de huidige lokale omroep van de gemeente De Fryske Marren. Herman Kleinsmit van de Friese Ballonfeesten wilde graag BallonRadio weer laten uitzenden met de Ballonfeesten. Ook Siebren Hoekstra, voorzitter van Radio Spannenburg was enthousiast over het idee.

LEMMER - Met het doortrekken van het wandelen fietspad moet er een rechtstreekse verbinding tussen het Lemster strand en het Ir. D.F. Woudagemaal komen. CDA De Fryske Marren verwacht dat het verlengen en opwaarderen van het Waterkeringpad van meerwaarde is voor de verdere toeristische ontwikkeling van Lemmer.

“Op de IJsselmeerdijk vanaf Lemmer richting het Woudagemaal ligt een toeristisch voeten fietspad. Een rechtstreekse verbinding naar het stukje Werelderfgoed is op dit moment fysiek onmogelijk. Wij zouden graag zien dat het college van burgemeester en wethouders in overleg treedt met Wetterskip Fryslân om de mogelijkheden van een dergelijke verbinding te onderzoeken”, legt raadslid Roel Roelevink van CDA De Fryske Marren uit. De partij dient hiervoor een motie in tijdens de komende gemeenteraadsvergadering. Met een nieuw pad wordt het interessanter om wandelend of fietsend zowel het Woudagemaal te bezoeken, als het Lemster strand en ook nog het centrum aan te doen. “Naast de toeristische waarde is een directe verbinding ook voor de lokale bevolking een toevoeging, op het bestaande ‘rondje Dok’ en ‘rondje Stoomgemaal’”, aldus het Lemster raadslid.

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

WERKZAAMHEDEN FIETSPAD TUSSEN deFryskeMarren HEERENVEEN EN ROTTUM EIND JULI KLAAR ROTTUM - Momenteel wordt er druk gewerkt aan het fietspad tussen Heerenveen en Rottum. In het kader van Actieplan Fiets wordt het fietspad breder gemaakt en het wegdek van beton voorzien. Een flinke klus! Paden van asfalt komen steeds hoger te liggen wanneer het asfalt moet worden vervangen. Beton is duurzamer; het

gaat veel langer mee dan asfalt. Het nadeel is dat beton langer moet uitharden, voordat er weer van het fietspad gebruik kan worden gemaakt. Nadat het beton is gestort moet het een dag harden waarna er om een aantal meters een dilatatievoeg wordt geslepen. Afgelopen week gingen de werkzaamheden van start buiten het dorp

ZOMERSHOPWEEKEND FLINKEBOSKJE HEMELUM HEMELUM - Op 20 en 21 juli is het alweer zover. De zomereditie van de ‘Flinke Favorieten’. Na een succesvolle wintereditie op de zeilschool, creëert het team van Flinkeboskje in Hemelum twee dagen lang de mooiste, leukste en gezelligste winkelstraat van Friesland. De bezoeker kan genieten van een divers aanbod aan items, heerlijke live muziek en lekkere hapjes en drankjes. Er zijn veel Friese detaillisten, die naar de Flinkefarm komen om zich te presenteren. Doordat de organisatoren Rixt en Claartje door heel Friesland persoonlijk de flyers met de agenda brengen, bij alle hotspots van Friesland, weten zij als geen ander de mooiste winkels van Friesland te verzamelen op één locatie. Welk stadscentrum droomt daar nu niet van? Uit Leeuwarden komt onderdere Niinsky met de mooiste tijdloze mode items voor de zelfbewuste vrouw. Harlingen is vertegenwoordigd met een combinatie van Koks & Keukenmeiden en Binnen & Buiten. Uit Sneek zijn er

deelnemers van het eerste uur: Sterk en Sveer. Piety en haar team weten de bezoekers ieder seizoen weer te verrassen met de laatste trends uit de interieurwereld en Bolsward laat mensen nooit in de kou staan met de mooiste schapenvachten van Van Buren. “Laat je creativiteit stromen tijdens de Flinke Zomer Favorieten. Er zijn meer workshops dan ooit, en allemaal even leuk, zowel voor jong als voor oud en ben je er moe van, neem dan plaats in de stoel van Joyce van ‘praktijk uit en thuis’ voor een heerlijke massage. Kortom, verwen jezelf en

Rottum, richting Sint Johannesga. De werkzaamheden worden 26 juli afgerond. Op 27 juli wordt het fietspad in zijn geheel open gesteld. Fietsers en wandelaars moeten zich tot die tijd via de weg verplaatsen. Dat is voor alle verkeer extra opletten. Op de weg geldt daarom momenteel een snelheidsbeperking van 30 kilometer per uur.

GENIETEN VAN OLDTIMERS IN SINT NICOLAASGA

kom naar de Flinke Zomer Favorieten voor twee dagen quality time”, laat de organisatie weten. De ‘Flinke Favorieten’ zijn niet alleen voor vrouwen, jong en oud. Ook voor mannen en zeker ook voor kinderen. Wie is uitgewinkeld, kan genieten van een heerlijk hapje en drankje en van live muziek. Op de zaterdagmiddag staan “The Maureens’ uit Utrecht op het programma, met een heerlijke Seventies Sound. De band stond eerder al eens in het naprogramma van The Hollies. Op zondag start de muziek met singer-songwriter Gitta de Ridder. Openingstijden op zaterdag en zondag 20 en 21 juli zijn van 10.00 uur tot 18.00 uur. De entree bedraagt € 5,- per volwassene. Kinderen tot 4 jaar gratis en tot 12 jaar € 2,-.

SINT NICOLAAASGA – Zaterdag jongstleden was er alweer voor de twintigste keer een Oldtimershow tijdens de jaarmarkt, georganiseerd door stichting OT&TO Sint Nyk in samenwerking met stichting Yn Sint Nyk. Er waren diverse mooie voertuigen aanwezig, waaronder oude tractoren, vrachtwagens, brommers en scooters. Het publiek genoot er volop van! Brandweer Sint Nyk was ook aanwezig en gaf een demonstratie hulpverlening. Op de markt was het een gezellige boel. Aardbeien, een lekkerbek, gerookte paling en warme broodjes, het was allemaal verkrijgbaar.

TALANT JOURE WINT GOUDEN PROKKEL JOURE - De geweldige Prokkelweek van Talant in Joure is beloond met een Gouden Prokkel. Juryvoorzitter Theo van Loon reikte de prijs vrijdag 28 juni uit in Utrecht. Cliënten en medewerkers van deze Talantlocatie kregen de prijs in de categorie innovatie.

Jouw foto onder de brug?

vvv waterland van frIesland fotowedstrIjd De eerste inzendingen voor de fotowedstrijd van unieke plekjes in Zuidwest Friesland komen al binnen via VVV Waterland van Friesland. We laten hier alvast een mooie inzending van Henny van den Berg-Coehoorn, gemaakt bij Lemmer. Wil je ook jouw favoriete plek van onze regio delen? Stuur dan uiterlijk jouw foto 30 november 2019 in via uniek@waterlandvanfriesland.nl (vergeet niet te vermelden waar de foto is gemaakt). Wie weet komt jouw foto in 2020 onder een brug in Zuidwest Friesland te hangen! Door deel te nemen ga je akkoord met de actievoorwaarden, die na te lezen zijn op www.waterlandvanfriesland.nl

Foto: Henny van den Berg-Coehoorn

De jury was vol lof over het gevarieerde aanbod en de samenwerking met veel verschillende partijen. Zo werkte de locatie onder andere samen met Cios, Miks welzijn, de gemeente, de brandweer en het Leger des Heils. Ook benoemde de jury het enthousiasme en dat cliënten echt betrokken werden bij de beslissingen van de gemeente tijdens het debat. “We hebben verteld hoe ze kunnen omgaan met mensen met een beperking en dat ze naar ons moeten luisteren. Soms doen mensen leuk tegen ons, maar niet altijd. Daar heb ik soms

wel last van,” vertelde Lydia krachtig tijdens het interview met de jury. Marieke werd ook door de jury geïnterviewd. Zij vertelde over de media-aandacht. “Ik vond het leuk dat Omrop Fryslân kwam en ik mocht vertellen over wat een Prokkel is. Dat was spannend, maar ook enorm leuk.” Lydia en Marieke krijgen allebeide ondersteuning van Talant in Joure. De Prokkelweek zorgt vaak voor een blijvende verandering en nieuwe contacten. De week is in 2007 ontstaan vanuit het initiatief van het Fonds Verstandelijk Gehandicapten samen met zeven zorgorganisaties. Talant vindt het belangrijk dat mensen met een beperking kunnen meedoen in de samenleving en is daarom full-partner van Prokkel.

deFryskeMarren

NUMMER 07 • 2019

deFryskeMarren

TEKST EELKE LOK // FOTO'S JOHAN BROUWER

SKÛTSJES KIJKEN IN DE TUIN BIJ RIEMER EN ANNIE IN LANGWEER Donderdag 1 augustus is er weer SKS-skûtsjesilen in Langweer. Het publiek zit dan vaak op bootjes langszij het wedstrijdwater op de Langweerder Wielen om naar dit fantastische schouwspel te kijken. Op die pier heeft de sponsorclub van het Langweerder skûtsje een enorme sponsortribune gebouwd. Aan de dorpszijde ligt de massale SKS-volgvloot. Twee, drie skûtsjes en de volgschepen daarvan liggen gezellig bij de volle tuin van Riemer en Annie van der Velde.

Riemer van der Velde en zijn echtgenote Annie van der Velde-Idzinga hebben op die dag veel skûtsje-toeschouwers in hun tuin staan. De skûtsje-bezoekdag die ze sinds jaar en dag min of meer spontaan organiseren is populair. De dag ontstond jaren geleden toen drankengroothandelaar Harm Akkerman van Oosterwolde en diens vrouw Marietje indertijd in die tuin stonden. Harm keek om zich heen en zei: “Op de dag van het skûtsjesilen ga ik hier vis bakken en jij zorgt voor wat mensen, die het opeten.”

VASTE DAG IN DE AGENDA

THUIS VOELEN

“Dan sjogge se dus ek nei it skûtsjesilen”, zegt Van der Velde nu, want de combinatie maakt het supermooi. Harm Akkerman bakte vis en rookte rode poon. Dat doet hij al vele jaren niet meer, de ouderdom sloeg toe. Maar hij komt nog altijd even. En zijn recept blijft in stand. Leo Eiling van Blauwhuis en Gerry van Dillen van Bolsward hebben het overgenomen. “En ze krijgen steun van de warme bakkerszoon uit Emmen”, zegt Riemer. Want dat is voetbalcommentator Evert ten Napel, die het Langweerder skûtsjesilen zoals zovelen elk jaar als vaste dag in zijn agenda noteert.

Annie was daar de gastvrouw. Van ver vóór de wedstrijd tot heel lang na de wedstrijd. En Riemer was de gastheer. Beiden zijn een beetje verliefd op dat ambt. Vinden het prettig om (veel) mensen te ontvangen. Annie heeft daarbij maar één credo: mensen het gevoel geven dat ze zich thuis voelen. Voor de skûtsje-dag mompelen ze zo nu en dan dat, als je zin hebt om te komen, de deur die dag zeker open staat. Velen hebben dat genoegen gesmaakt. Zelfs wel spontane binnenlopers. Zelfs mensen die ze niet eens kenden. “Oan de tafel sieten seis Dútsers. Se woenen wol kofje ha. Dat krigen se. Doe frege ik: ‘Wol jim noch in bakje?’ Nee, dat woenen se net, mar wêr koenen se ôfrekkenje? Dy tochten dat se yn in kafee sieten.”

Rijp en groen doen dat. Bekende en onbekende figuren uit het hele land. Riemer en Annie van der Velde zijn namelijk geen thuiszitters; komen zelf ook wel eens ergens. En ze hebben natuurlijk hun verleden. Riemer (78 nu) was voetballer, onder andere bij Be Quick Groningen. Zat ook in de motorsportwereld. Had een bedrijf dat in het hele land z’n afzet had. Annie (73) was korfbalster op hoog niveau. En bovendien hebben ze samen zo’n 23 jaar lang de Sc Heerenveen aangestuurd.

Annie en Riemer hebben een breed sociaal leven. Al die mensen die ze kennen komen graag de eerste zeildonderdag van de SKS naar Langweer. En elk jaar worden die mensen heel beduusd van het fantastische spektakel wat hen geboden wordt. “Us freonen en kennissen” is hun simpele antwoord op de vraag wie dat allemaal zijn. En dat klopt.

MUZIEKVRIENDEN Een van hen is zangeres Anneke Douma, die op een gegeven moment vroeg of ze haar geluidsman eens mee mocht nemen. “Dy fynt it wol gesellich, en dan kin myn dochter en ik efkes sjonge.“ Dat geschiedde. Sindsdien treden er allemaal vrienden op, zoals Anneke, Griet Wiersma, Piter Wilkens, Syb van der Ploeg en Gurbe Douwstra. Ook in die wereld steekt Riemer van der Velde soms

de adviserende en helpende hand uit. Tot zijn dood was ook Rients Gratama een graag geziene gezellige gast. Zo ook de huidige burgemeester van Achtkarspelen, Oebele Brouwer, die als Officier van Justitie al langs kwam en nooit meer is weggebleven. “Ik wie fannewike yn Bûtenpost en doe trof ik him, hy komt wer.” Schaatser Rintje Ritsma vaart de bezoekers een paar keer wat dichter op het wedstrijdveld. En Oebele Brouwer, ook voorzitter van de zeilraad

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

van de SKS en ooit zelf skûtsjesiler bij Eastermar in de IFKS, geeft dan uitleg.

SOEP, GEHAKTBALLEN EN EEN BIERTAP Want dat skûtsjesilen, zo benadrukt Van der Velde, is toch het allerbelangrijkste van de dag. Hij roemt de commissies en stichtingen die dat verzorgen. “Al dy frijwilligers dy’t klear steane om der foar it hiele doarp in moaie dei fan te meitsjen.” Hij prijst de hele SKS organisatie, waarvan er na de wedstrijd dan ook enkelen langs komen voor een visje.

Het bakken daarvan gaat de hele dag door. Van der Velde is gelukkig dat de baggerwerkzaamheden op de Langweerder Wielen zijn afgerond. De skûtsjes krijgen daardoor meer diepgang en ruimte. In zijn hart hoopt hij dat de Langweerder wedstrijdcommissie een beetje met zijn bezoekers rekening wil houden: één van de boeien zo dicht mogelijk bij zijn wal neerleggen. Dat zou voor het dorp Langweer ook schitterend zijn.

opgeleverd. Net als de andere bezigheden die Riemer en Annie hadden en hebben in diverse werelden. “It is ús ritme.” Hun agenda is een wonderbaarlijk iets. Gewoon een klein opschrijfboekje. Maar het staat tot aan elke rand elke dag smoorvol dingen. “We wenje mei plesier yn Langwar, mar we sjogge sa no en dan ek wol ris bûten de doar.” En: “Ik kin net niks dwaan. Annie ek net. We moatte dwaande wêze.”

“Fierder is it hiel ienfâldich hear. Wat freondinnen fan myn frou helpe yn de keuken. We ha sop en gehakbollen en der bin trije man oan it fiskbakken. Biertaapje giet fansels de hiele dei troch.”

De eerste augustus wordt zodoende weer een lange dag. Of eigenlijk de dagen ervoor ook

ONTSPANNEN NETWERKEN Een ontspannen netwerkdag. Met oude collega voetbalbestuurders praat Riemer heel vaak ook nog even, soms op de avond ervoor. Spelers en trainer van Sc Heerenveen waren ook vaak op bezoek. Dat is wat minder geworden. Terwijl Van der Velde toch vaak genoemd wordt door de media als het gaat om de zaken bij de Sc waarvan hij dus 23 jaar de voorzitter was. “Ik ha gjin inkele funksje mear. Ik bin al 70 jier supporter. Dat bin ik noch. Want it is myn klub. Ik bin ek in besoarge supporter, mar hooplik komt it allegeare goed.” En al is hij niet betrokken zoals hij zegt, hij heeft nog geen enkele oefenwedstrijd van Sc Heerenveen gemist. “Want ik bin fansels hiel benijd nei it nije team. En ik hoopje dat Johnny Jansen goed presteare sil.” De tijd dat hij voorzitter van de Sc was heeft juist die enorme sociale vriendenmassa

LANGE DAG

al met het klaarzetten. Als de eerste koffie op is, kan Riemer even naar de routebespreking van het skûtsjesilen op de bovenzaal van ’t Swaentje, dat veel te klein en te warm is voor zulks en daarom uiterst geschikt. Dan terug en kan de tap open (“Dat die de skipper fan Lemmer, Jelle Reyenga, altyd”). Dan het zeilen, de muziek, het praten met elkaar en gastheer en gastvrouw spelen. De buurt krijgt pas rust als ook het laatste woordenduel tussen Riemer en schaatscoach Jillert Anema verstomd is. Dan is de volgende dag al begonnen.

Bij óns staat veiligheid centraal

Rollator Light

€ 3.899, rijs

bij onss

€ 3.279,9,-

advi e

advies p

Scootmobiel tmobiel

3 ETAGES VERLICHTING!

1 rijs € 79,sp

bij ons

€ 149,-

AFIKIM M Kijk op frieslandvitaal.nl voor meer informatie of bel 06 14 40 60 31 voor persoonlijk advies

Service staat bij Bouclé bovenaan!

UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN!

UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!

HOUD HET HOOFD KOEL! Uit voorraad leverbaar: plafond ventilatoren. Verschillende modellen in zwart, wit en .staal.

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl

Zondag

4 aug. Streekmarkt

‘Feest voor Fijnproevers’ Flinkeboskje 2, Hemelum - 06 23351180 - www.itﬂinkeboskje.nl

j je Heb ji aan ieb t n a k va kt? e o b e al g En heb jij zin in een dikke, vette bonus van € 1000,- netto? Dan moet je bij ons komen werken!

Alle perkplanten € 1 per stuk

10 stuks voor 7,50

De zorg voor onze klanten gaat altijd door, gelukkig ook in de vakanties. Daarom zijn wij voor de maanden juli en augustus op zoek naar fleurige Verzorgenden, VerzorgendeIG’ers en Verpleegkundigen. Kunnen je collega’s even lekker op vakantie en ga jij hier mooie ervaringen op doen! Ben jij op zoek naar een skitterende vakantiebaan in de Thuiszorg waar elke dag iets te beleven valt en ben je in het bezit van een rijbewijs? Twijfel dan niet langer en solliciteer bij de leukste Thuiszorg organisatie van Súdwest-Fryslân! LET OP: Ben jij in de vakantieperiode 6 weken (of langer) aansluitend aan het werk voor Thuiszorg Slippens, én ben je per week 20 tot 24 uur beschikbaar? Dan krijg jij bovenop je “normale” salaris aan het einde van je vakantiecontract een dikke, vette bonus van € 1000,- netto uitgekeerd! (kan je daarna lekker gaan feesten….) Solliciteren Ben je geïnteresseerd in deze bonus, een uitdagende functie én voldoe je aan het profiel? Bel dan met Helna Koekkoek of Jantine Slippens via 0515-43 88 60 of mail ons via hrm@thuiszorgslippens.nl t.a.v. Marita van Lingen (HR-adviseur).

0515-438860 190018 thuiszorg slippens adv vakantiebaan.indd 1

14-02-19 12:49

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN FOTO’S: ALBERT BOUWMAN

deFryskeMarren

“WAT IK VAN ZE NODIG HEB, IS HUN VOLLEDIG VERTROUWEN”

PIET BARENDS STOPTE MET ZIJN WINKEL OM ZICH IN TE ZETTEN VOOR STICHTING VLUCHTELINGENWERK “Piet?” “Ja?” “Hallo, ik heb je al een paar jaar niet meer gesproken, maar ik kom er niet uit. Er is deze maand drie keer € 13,50 van mijn bankrekening gehaald door de Postcodeloterij. Ik begrijp niet waarom.” “Waarschijnlijk omdat je je daarvoor hebt aangemeld, lijkt me.” “Ik begrijp het niet. Kun je me helpen Piet?” “Tuurlijk, ik ga er gelijk werk van maken.” Piet Barends, 78 jaar, werkt voor Stichting Vluchtelingenwerk en helpt mensen om hun bestaan in Nederland op te bouwen.” “Weet je wat het is?”, begint Piet Barends, “Ik heb jaren lang met mijn vrouw Peep een winkel gerund in Lemmer. We hebben een heerlijke tijd gehad, maar het vroeg alle aandacht. Alsof er nergens anders meer tijd voor was. Een leuk en sociaal bestaan, maar tegelijk drong zich een gevoel op, dat ik meer wilde doen voor mijn medemens. Die kans kregen we. We werden in de loop der jaren minder afhankelijk van de winkel en we besloten die van de hand te doen. Met een andere manier van leven voor me, kwam ik via het Leger des Heils bij Humanitas terecht en daarna bij Stichting Vluchtelingenwerk.”

HEEL ANDERE CULTUUR “Ik vind het een voorrecht om voor mensen met allerlei nare ervaringen van betekenis te zijn. Ze komen uit landen waar de cultuur heel anders is. De meesten kennen geen Engels. Ze zijn niet gewend om heel veel praktische zaken via de computer en internet te regelen. Vaak zijn ze ook niet gewend om hun financiën goed op een rij te houden. Dat is waar ik van betekenis kan zijn. Om ze op weg te helpen zelfstandig te worden in Nederland. Ik krijg geregeld een telefoontje met de vraag of ik een nieuw gezin of persoon wil begeleiden. Meestal begeleid ik een stuk of vier tot vijf nieuwkomers voor een jaar lang. Een van de eerste dingen die ik dan doe, is kennis maken.

In dat gesprek geef ik aan wat ik voor hen kan betekenen. De meest cruciale vraag is of ze me vertrouwen, waarbij ik een goed gevoel moet hebben. Als ik het gevoel krijg dat ze dit niet doen of kunnen, stop ik de begeleiding. Ik moet name-

lijk al hun gegevens beheren. Van toeslagen aanvragen tot schulden aflossen. Van kinderen aanmelden op scholen tot meegaan naar de huisarts. Als ze me hierin niet vertrouwen, kan ik mijn werk niet doen. Wat ik van ze nodig heb, is hun volledig vertrouwen.”

OP WEG HELPEN “Zo heb ik wel eens een gezin begeleid dat kampte met veel achterstallige betalingen. Ze kregen het niet voor elkaar om hierin orde te scheppen. Ook wel begrijpelijk, want de Nederlandse normen en waarden vragen wel wat van de inwoners. Een simpel voorbeeld is dat ze maandelijks een uitkering en toeslagen krijgen. Dan komt er ineens een paar honderd euro op hun bankrekening. Om de onkosten te betalen, moet dit geld niet worden uitgegeven. Op die manier komen mensen

snel in de schulden terecht. Zo ook bij dit gezin. Voordat ik kwam helpen, gaf ik de opdracht om eerst alles te sorteren. De volgende dag bleek dat ze er nachtwerk van hadden gemaakt. Het hele huis lag bezaaid met papieren. Rekeningen en afschriften, alles lag door elkaar. We hebben eerst een schifting gemaakt van papieren jonger dan twee jaar. De rest hebben we weggegooid. Daarna schuldsanering aangevraagd. Zo bleek de man nog een schuld bij zijn werkgever te hebben. Na herhaalde verzoeken tot het aflossen daarvan en tot slot met een aangetekende brief, bleek de werkgever niet te reageren. Die schuld hebben we daarom als kwijtgescholden beschouwd. Het lukte verder om een bijstandsuitkering aan te vragen en die zelfs met terugwerkende kracht van een aantal maanden uit te laten betalen. En als het zo lukt om orde in de chaos te scheppen en het gezin weer op weg te helpen, dan kom ik met een blij gevoel weer bij Peep thuis.”

GEEN VOORLEESVADER “Soms geef ik mijn grenzen aan. In een jaar tijd bouw ik een hele hechte band op met de mensen die ik begeleid. Naast de praktische hulp die ik bied, word ik wel eens gevraagd voor hele andere dingen. Bijvoorbeeld om hun kinderen iedere week een keer voor te lezen, maar zover ga ik niet, ik ben geen voorleesvader. Op deze manier lukt het me om de begeleiding na een jaar achter me te laten. Hoewel die hechte band er is, is het goed om elkaar daarna weer los te laten. Al blijf ik met heel veel mensen nog jaren in contact en vragen ze me nog af en toe langs te komen. En wat is het dan een voorrecht als ik zie met hoeveel warmte ik word ontvangen. Soms ga ik zelfs nog wel eens op bezoek, samen met Peep. Bijvoorbeeld om de geboorte van een nieuwkomer te vieren. Dat is en blijft het mooie van werken voor Vluchtelingenwerk.”

70%

TOT KORTING!

Tusken de Marren

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | JULI 2019

INHOUD

• Kort nieuws en gemeentelijke activiteitenkalender • Gemeentezicht: de medewerkers en het milieuterrein • Hulp en ondersteuning voor minima • Kadernota

Vergaderingen gemeenteraad De gemeenteraad vergadert anders in 2019. De vergadering van de raad is verdeeld in drie onderdelen: Petear, Debat en Beslút • Woensdag 10 juli De bijeenkomsten vinden plaats in het gemeentehuis in Joure en beginnen om 19.30 uur. Bovenstaande data zijn onder voorbehoud. Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad.

Meedenken over actuele thema’s? Dat kan! Een paar keer per jaar ontvangt ons inwonerspanel via email een vragenlijst. Over onderwerpen zoals veiligheid, dienstverlening, de omgeving of communicatie. Met de input van het panel proberen we dingen te onderzoeken, te evalueren of te verbeteren. Zo doen we deze maand onderzoek naar de subsidieaanvragen in de gemeente, omdat we willen dat onze dorpen, stad en inwoners hier zo optimaal mogelijk gebruik van (blijven) maken.

Nieuwe panelleden

Het panel kan altijd weer nieuwe leden gebruiken! Ook nu. Woont u in onze gemeente, bent u/ je 16 jaar of ouder en heeft u een emailadres? Meld u dan aan voor het inwonerspanel via inwonerspaneldefryskemarren@ duomarketresearch.nl en denk mee! Het panel heeft nu 1370 leden en is een goede afspiegeling van de inwoners van De Fryske Marren. Een paar keer per jaar ontvangt u een online vragenlijst over actuele onderwerpen. We koppelen de resultaten van de onderzoeken aan u terug. U kunt zich het hele jaar door aan- of afmelden als panellid en er zijn geen kosten aan verbonden. Bureau Duo Marketresearch begeleidt de onderzoeken in opdracht van onze gemeente. Zij zorgen er ook voor dat u anoniem blijft.

De Fryske Marren heeft de laagste misdaadcijfers Als gemeente zetten wij ons in voor uw veiligheid. We willen een aantrekkelijke gemeente zijn waar inwoners, ondernemers en bezoekers zich welkom, thuis en veilig voelen. Een gemeente met weinig overlast en criminaliteit die ook in staat is om hedendaagse, complexe veiligheidsproblematiek effectief het hoofd te bieden. En gelukkig gaat het goed met de veiligheid in De Fryske Marren. Op het Friese vasteland zijn wij de gemeente met de laagste misdaadcijfers. En het mooiste gegeven is wel dat verreweg de meeste van onze inwoners zich veilig voelen in hun eigen leefomgeving. Integraal veiligheidsplan 2019-2022 Het gaat dus goed, maar alsnog ligt er nu een nieuw veiligheidsplan. Want, het kan

nog beter! We zijn nog niet waar we willen zijn. Ook zien wij nieuwe ontwikkelingen die een toenemende invloed hebben op onze veiligheid, denk maar aan digitale veiligheid en aan de minder zichtbare ondermijnende criminaliteit. Het Integraal Veiligheidsplan 2019 - 2022 vormt de leidraad voor ons beleid en bevat onze nieuwe voornemens voor de komende vier jaar. Daarbij hanteren wij het motto ‘Foarut troch ferbining’ en werken wij samen met inwoners, ondernemers en veiligheidspartners (waaronder de politie) om de veiligheid in onze gemeente op een hoog niveau te houden.

Foto: Nationale Beeldbank

Meer informatie over het Integraal Veiligheidsplan vindt u op onze website www.defryskemarren.nl.

Straatweg Zuid in Lemmer WAT TE DOEN BIJ GEZONDHEIDSwordt aangepakt KLACHTEN DOOR BRANDHAREN Vanaf de provinciale weg N359 is de Straatweg de belangrijkste toegangsweg naar het centrum VAN DE EIKENPROCESSIERUPS? van Lemmer. Het is dus belangrijk dat de weg veilig is en een fraai aanblik geeft voor bewoners en bezoekers. Daarom gaan we deze weg herinrichten. Het streven is de herinrichting in het eerste deel van 2020 uit te voeren. Van 27 juni tot 25 juli 2019 ligt het voorlopig ontwerp voor de herinrichting ter inzage. Tijdens de inzagetermijn kunnen zienswijzen worden ingediend. Na verwerking van de reacties wordt het definitief ontwerp door het college vastgesteld.

Herinrichting: een veilige en fraaie entree naar Lemmer Door het wegdek te versmallen en uit te voeren in klinkers, voldoet deze beter aan de richtlijnen voor een 30 kilometer zone. Daarnaast sluit dit beter aan bij het historische centrum dat recent is opgeknapt. Het laaneffect blijft bestaan door een menging van bestaande en nieuwe bomen. Er wordt verlichting geplaatst die aansluit bij de verlichting van het centrum. Op verzoek van direct aanwonenden van dit deel Straatweg blijft de verharding nabij de woningen grotendeels beschikbaar voor parkeren. Meer informatie over de herinrichting en het voorlopig ontwerp kunt u kijken via onze website: www.defryskemarren.nl/straatwegzuid.

Het is u vast niet ontgaan dat de eikenprocessierups een opmars heeft gemaakt door heel Nederland. Ook in De Fryske Marren ziet u veel rood-witte linten hangen om eikenbomen. Het lint is een waarschuwing voor u en een signaal voor de opruimdienst. De nesten worden daar namelijk weggehaald door een gespecialiseerd bedrijf. Bent u in contact gekomen met de brandharen van de rupsen, dan kunt u (normaliter binnen 8 uur) klachten ervaren zoals huiduitslag, jeuk en irritatie aan de luchtwegen of longen. De bultjes lijken op muggenbulten. Het advies is om de huid met plakband te strippen om zo alle brandhaartjes te verwijderen. Was uw huid daarna goed en spoel uw ogen uit met lauw water. Tot slot kunt u uw kleding op minimaal 60 graden uitwassen om ook alle haartjes uit uw kleding te krijgen. Het is belangrijk om niet te krabben, omdat dit mogelijk tot verergering van de huidklachten leidt.

Een verzachtende crème, op basis van Aloë Vera, Calendula, Menthol of Eucalyptus, kan verlichting geven tegen de jeuk. Bij ernstige klachten is contact met de huisarts aan te raden. Op dit moment zijn we bezig om alle plekken waar de eikenprocessierupsen zitten letterlijk in kaart te brengen. Dit laat nog even op zich wachten gezien er ruim 9.000 eikenbomen in onze gemeente staan. Zodra dit kaartje beschikbaar is informeren we u hierover. Denkt u een nest van de eikenprocessierups te zien, neem dan contact met ons op via telefoon 14 05 14 of per mail: info@defryskemarren.nl.

Meer informatie vindt u op www. defryskemarren.nl/inwonerspanel.

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | juli 2019 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren.

Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

COLOFON

Gemeentelijke activiteiten kalender

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JULI 2019

Gemeentegezicht: De medewerkers van het milieuterrein

Fotografie: Foto Nantko

Steeds meer afval dient als grondstof voor nieuwe producten. Daarom is goede afvalscheiding belangrijk. Hoort het niet in de container thuis? Dan kan het op het milieuterrein van Balk, Lemmer of Joure worden ingeleverd. Daar worden de materialen per afvalsoort ingezameld en klaargezet voor hergebruik. “De drie milieuterreinen in De Fryske Marren zijn een belangrijke schakel in de duurzame kringloop van afgedankte goederen en restproducten”, zegt Michiel Mink, voorman afvalbeheer bij de gemeente. “Wij beschouwen afval niet als ‘afval’, maar als waardevolle grondstof. Bijna alle afvalstromen die we inzamelen worden hergebruikt voor nieuwe producten.” Zo wordt grof groenafval verwerkt tot biogas en compost. Oude matrassen worden versneden en gebruikt als vulling in autobekleding. En de onderdelen van elektronische apparaten worden gebruikt voor nieuwe producten. Restafval dat niet recyclebaar is, wordt verbrand in de afvalenergiecentrales. De verbranding levert energie op voor stroom of stadsverwarming. Michiel: “Veel materialen uit ons afval zijn dus nog heel nuttig. Het is bovendien belangrijk om kostbare grondstoffen in

de kringloop te houden, want de vraag naar grondstoffen stijgt explosief, terwijl de beschikbare hoeveelheid afneemt.”

Van snoeiafval tot asbest

Om grondstoffen opnieuw te kunnen gebruiken, moet afval op de juiste manier gescheiden worden. Op de milieuterreinen staan verschillende containers opgesteld: voor elke afvalsoort een. Christiaan Andela is beheerder op het milieuterrein in Joure. Hij coördineert de werkzaamheden, is het aanspreekpunt voor inwoners en zorgt voor een veilige inzameling van

‘Veel materialen uit ons afval zijn nog heel nuttig’

materialen en gevaarlijke afvalstoffen. Christiaan: “Op het milieuterrein zijn we bekend met alle soorten afval en weten we precies welke afvalsoort waar gestort moet worden. Glas, grof snoeiafval, tuingrond, klein chemisch afval, metaal, papier, textiel, asbest en elektronische apparatuur kunnen gratis worden ingeleverd. Voor het afleveren van bouwen sloopafval, dakleer, gipsplaten, hout, puin en grof huishoudelijk vuil betalen inwoners een vergoeding. Het is handig om het afval van tevoren te sorteren in de auto of kar, en bij zware materialen iemand mee te nemen om te tillen. Dan rijd je in een mum van tijd door de milieustraat.”

Makkelijk voor inwoners

“We willen het scheiden en afvoeren van afval zo makkelijk mogelijk maken”, gaat Michiel verder. “Op het milieuterrein in Joure kunnen inwoners

We willen het scheiden en afvoeren van afval zo makkelijk mogelijk maken’ alle materialen kwijt die niet in de grijze of groene container thuishoren. In Lemmer en Balk gelden - in verband met de beperkte ruimte die we daar hebben - een aantal wijzigingen voor het afvoeren van bepaalde afvalsoorten. Maar dat gaat veranderen! Want eind dit jaar nemen we het nieuwe milieuterrein op de Lemsterhoek in Lemmer in gebruik. Daar hebben we veel meer ruimte. Er zijn voorlopig nog geen plannen voor een andere locatie in Balk, maar wellicht komt daar in de toekomst verandering in.”

Veiligheid voorop

Voor het afleveren van asbest en asbestgelijkend materiaal dienen inwoners eerst een meldingsformulier in te vullen bij de gemeente. Dat kan digitaal. Asbest mag (tot maximaal 35 vierkante meter) - in handzame pakketten en dubbel verpakt in stevig plastic - kosteloos worden ingeleverd op de milieuterreinen van Joure en Lemmer. Michiel: “Deze veiligheidsmaatregelen zijn er niet voor niets; asbest is een schadelijke stof. Door afval goed te scheiden en verantwoord af te voeren of te recyclen, bewijzen we elkaar én het milieu een grote dienst!” Wilt u weten waar u terecht kunt met uw afval of wilt u op de hoogte blijven van het nieuwe milieuterrein in Lemmer? Bezoek de website van de gemeente: defryskemarren.nl/afval Michel Minke en Christiaan Andela

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

HULP EN ONDERSTEUNING VOOR MINIMA Voor mensen met financiële problemen of een laag inkomen is het vaak lastig om de eindjes aan elkaar te knopen. Geld voor leuke activiteiten is er meestal niet. Inwoners uit De Fryske Marren die moeite hebben met rondkomen, kunnen op allerlei gebieden ondersteuning krijgen van de gemeente. “Inwoners kunnen voor financiële hulp bij de gemeente terecht”, begint Jurjen de Jong, beleidsmedewerker bij De Fryske Marren. “Behalve overheidssteun - zoals huuren zorgtoeslag - zijn er ook lokale regelingen om inwoners met een krappe beurs te ondersteunen. Huishoudens met een minimuminkomen komen bijvoorbeeld in aanmerking voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Maar we doen meer om de minima in onze gemeente te helpen.”

Langs de zijlijn

“Leven in financiële problematiek gaat niet alleen over geldzaken”, gaat Jurjen verder. “Mensen die moeten rondkomen van een klein inkomen staan vaak langs de zijlijn. Meestal is er geen geld voor een hobby, uitstapje of lidmaatschap bij een vereniging. Ook voor kinderen heeft opgroeien in armoede gevolgen. Zo is een schoolreis of een muziekinstrument leren

‘Kinderen mogen niet de dupe zijn van de financiële situatie van hun ouders’ spelen voor veel kinderen geen vanzelfsprekendheid. De meeste mensen schamen zich voor hun geldproblemen en sluiten zich af van hun omgeving. In erge gevallen leidt dat tot gezondheidsproblemen en sociaal isolement. Met onze campagne ‘Kom uit je schuld’ willen we het taboe en de schaamte doorbreken. We verzoeken inwoners met financiële problemen dan ook contact met ons op te nemen. Samen gaan we op zoek naar een passende oplossing. Vaak is er meer mogelijk dan men denkt!”

ondersteunen, zoals individuele inkomenstoeslag, bijzondere bijstand, een voordelige collectieve zorgverzekering en vergoedingen van extra zorgkosten. Jurjen: “Daarnaast zijn er tegemoetkomingen voor sportieve en culturele activiteiten, het openbaar vervoer of een abonnement voor een internetaansluiting. We bieden professionele hulp bij het oplossen van schulden en het op orde brengen van de administratie. Speciaal voor kinderen is er het Kindpakket, want juist deze groep mogen we niet vergeten.”

Steuntje in de rug

Kindpakket

Binnen gemeente De Fryske Marren zijn er verschillende regelingen om inwoners met een laag inkomen te

Het Kindpakket is een samenwerking tussen gemeente De Fryske Marren, Stichting Leergeld, Jarige Job en Jeugdfonds Sport & Cultuur. Middels een gezamenlijke website (kindpakket.nl) kunnen ouders verschillende middelen aanvragen voor hun kind. Janet Jongsma is vrijwillig coördinator bij Stichting Leergeld Zuidwest Friesland en behandelt de aanvragen die binnenkomen in De Fryske Marren. “In Nederland groeit

een op de negen kinderen op in armoede”, zegt Janet. “Wij vinden dat kinderen niet de dupe mogen zijn van de financiële situatie van hun ouders. Ze moeten net als leeftijdsgenootjes gewoon mee kunnen doen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten.”

Elk kind telt

“Dat dat niet vanzelfsprekend is, maak ik dagelijks mee”, vervolgt Janet. “Ouders vragen steeds vaker om hulp. Bijvoorbeeld omdat er geen geld is voor zwemles, schoolreis of een fiets. Stichting Leergeld ondersteunt - samen met de andere fondsen - zaken die belangrijk zijn voor de ontwikkeling van kinderen. Denk aan het vieren van een verjaardag, schoolspullen zoals een laptop, schooluitjes, muziekles of een lidmaatschap bij een (sport)vereniging. Deze ondersteuning is niet alleen bedoeld voor kinderen van ouders met een bijstandsuitkering of laag inkomen; óók kinderen van zzp’ers die bijvoorbeeld lang zonder klus zitten komen in aanmerking. We willen dat élk kind mee kan doen”, benadrukt Janet. Meer informatie over het Kindpakket en gemeentelijke toeslagen vindt u op de website van De Fryske Marren: defryskemarren.nl.

‘We willen graag dat inwoners met financiële problemen contact met ons opnemen er zijn namelijk altijd oplossingen te vinden’

Kindpas + Schoolspullenpas Omdat het zomervakantie is, kunnen kinderen van minima een Kindpas van Stichting Leergeld Zuidwest Friesland aanvragen. Met deze pas kunnen kinderen samen met hun (groot) ouders of verzorgers een dagje weg. Bijvoorbeeld naar een museum, zwembad, bioscoop of speelpark in de buurt. De Kindpas is te verkrijgen op kindpakket.nl en te gebruiken tot 1 november 2019. Voor kinderen tot 18 jaar die naar het voortgezet of beroepsonderwijs gaan, heeft Stichting Leergeld de Schoolspullenpas: een betaalpas met 50 euro, waarmee scholieren zelf hun schoolspullen - zoals schriften, pennen, een etui en rekenmachine kunnen aanschaffen bij deelnemende winkeliers. De Schoolspullenpas is eveneens aan te vragen op kindpakket.nl.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JULI 2019

Duurzame plannen in Jaarlijks stelt de gemeenteraad een kadernota vast. Ook bij onze gemeente staat dat ieder jaar begin juli op de agenda. In de kadernota omschrijft een gemeente de uitgangspunten en richtlijnen (‘kaders’): wat vinden we belangrijk, welke richting willen we uit? Waar gaan we het geld van onze gemeente aan besteden? Het is een eerste stap op weg naar de begroting voor het jaar daarop: 2020. In dit artikel leest u meer over de plannen waarin we de komende tijd gaan investeren. Plannen en maatregelen

Op 3 juli is de kadernota 2019 door de gemeenteraad vastgesteld. Er lag een voorstel van het college met verschillende investeringsplannen maar ook ideeën om het geld anders te besteden. Omdat er bijvoorbeeld op het gebied van jeugdzorg meer geld nodig is door de toenemende vraag, moeten we op andere terreinen minder uitgeven. Dit betekent keuzes maken, dingen anders doen, later doen of niet meer doen. De raad heeft op 3 juli na een debat, in een beslút de plannen en de maatregelen in de kadernota vastgesteld.

Waar gaat het geld naar toe?

Duurzaamheid, jeugdzorg, digitalisering en onderwijshuisvesting zijn thema’s die veel terugkomen in deze kadernota. Ook investeren we net als vorig jaar in een aantal herinrichtingpsplannen. De meeste aanmeldingen van het college zijn door de raad ‘gehonoreerd’. In dit artikel vertellen we wat meer over een aantal van die plannen.

Herinrichting Van der Walplein Onderwijshuisvesting

Samen met de schoolbesturen bespreken wij de ontwikkelingen en werken wij aan duurzame en toekomstbestendige schoolgebouwen. Er zijn verschillende aanvragen voor renovatie, vervangende nieuwbouw of uitbreiding van schoolgebouwen. Voorbeelden zijn de aanvragen voor vervangende nieuwbouw voor RKPC De Toekomst in Bakhuizen, renovatie van De Paedwizer in St. Nicolaasga en vervangende nieuwbouw voor de drie scholen in Oosterzee, Echtenerbrug en Bantega. De verwachte investeringen voor onderwijshuisvesting zijn in totaal € 4.000.000,- per jaar; de raad heeft deze ruimte als reservering beschikbaar gesteld. Het college beoordeelt per jaar voor 31 december welke aanvragen daadwerkelijk uitgevoerd worden; ook de hier genoemde aanvragen moeten dus nog beoordeeld worden.

We gaan het plein rondom de Kievitfontein in Sloten opwaarderen. Samen met de stadsbewoners is een ontwerp gemaakt waarbij de fontein beter tot zijn recht komt en dat aansluit op de wandelroutes door de stad. Ook brengt het plan het oude jaagpad langs de gracht en de contouren van de stadswal terug in beeld.

Voor dit plan is een bedrag van € 121.000,- beschikbaar.

Reservering: 4 miljoen per jaar.

Renovatie Lutskade Balk

€500.000 investering

De historische Lutskade in Balk moet gerestaureerd worden om deze ook in de toekomst veilig te houden en verzakking te voorkomen. De eerste herstelwerkzaamheden (fase 1) aan de kademuur zijn klaar, waarbij een aantal ankerstangen zijn vervangen en losse stenen opnieuw zijn ingemetseld.

aan de Raadhuisstraat. Er is onderzoek gedaan naar de verschillende methodes: dit onderzoek en gesprekken met omwonenden hebben geleid tot voorkeur voor een duurzame en veilige constructie van de gemetselde kademuur met stalen damwand en het herplanten van de monumentale lindebomen en het afdekken van risico’s tijdens de werkzaamheden.

Fase 2 van de renovatie is het volledig vervangen van een deel van de kademuur

Het aanvullende bedrag wat hiervoor is toegekend is € 500.000,-

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Elektrische installatie en kelder Riensluisbrug

De Riensluisbrug is een belangrijk onderdeel van de verkeersstructuur in Lemmer en geeft de schepen achter de Riensluis toegang. Er is dit jaar grootschalig onderhoud gepland aan de ballastkist en de draaipunten. Uit inspectie bleek dat ook de elektrische installatie en de kelder aan vervanging toe zijn, daarbij horen ook een paar Arbo-technische maatregelen. Vanuit veiligheid en toegankelijkheid van de brug, gaan we in het najaar van 2019 het onderhoud op alle genoemde onderdelen uitvoeren.

Investering éénmalig € 450.000,-

www.defryskemarren.nl

de kadernota Digitalisering

Vervangen van wegen en paden

Er is de laatste tijd hard gewerkt aan het meer online aanbieden van producten en diensten. Nu willen we ook het proces ‘aan de achterkant’ verder verbeteren: het koppelen van systemen, het digitaliseren van werkprocessen, maar ook het online kennisdelen en samenwerken. Dat sluit aan op een aantal grotere, landelijke

Verduurzamen van Swimfun-Sportfun

We gaan Swimfun-Sportfun Joure voorzien van lucht- en warmtepompen met als doel het aardgasgebruik met 55% te laten dalen. De terugverdientijd van deze investering is 8 jaar. De investering loopt vooruit op het Masterplan verduurzaming Vastgoed De Fryske Marren.

Investering éénmalig € 210.000,-

Jaarlijks vragen we geld aan voor vervanging van wegen waarvan de ‘technische levensduur’ op is. Zo gaan we een deel van de Grietenijdijk (Bantega), de Veenscheiding (Echtenerbrug) en het fietspad langs de Tramdijk Lemmer, vervangen. Van deze laatste maken we een betonfietspad, omdat het een hoofdfietsroute is. De genoemde wegen en paden zijn op dit moment niet goed bruikbaar en daardoor niet veilig voor inwoners. Hier gaan we daarom actie op ondernemen. Ook houden we rekening met het vervangen van een aantal extra locaties na inspectie dit jaar.

ontwikkelingen zoals de Omgevingswet. Met een interactief platform kunnen we zowel de medewerkers als de inwoners, instellingen en ondernemers beter en sneller bedienen en met elkaar samenwerken. Hier is vanaf 2020

€ 180.000,- voor beschikbaar en voor het platform éénmalig € 70.000,-.

Investering in 2020: € 1.500.000,-

Veilige sporten spelmaterialen

De gemeente onderhoudt alle sporten spelmaterialen in gemeentelijke binnensportaccommodaties. We betalen zowel de aanschaf als de vervanging ervan. Sport- en spelmaterialen bevinden zich in sporthallen, maar ook in dorpshuizen, MFC’s en MFA’s. Doel hiervan is het kunnen geven van bewegingsonderwijs in de buurt van scholen. Bij dorpshuis De Brêge in Echtenerbrug en het MFC It Heechein in Terkaple, gaan we een aantal sporten spel materialen aanvullen of vervangen om veilig en volwaardig bewegingsonderwijs mogelijk te (blijven) maken.

Investering éénmalig € 29.500,- en jaarlijks € 4.000,-

Pilot: verduurzamen sportzaal Woudfennen Joure Door het verduurzamen van gemeentelijk vastgoed geven we concrete invulling aan onze duurzaamheidsdoelstellingen en onze voortrekkersrol. Vooruitlopend op het Masterplan verduurzaming Vastgoed gaan we als pilotproject sportzaal De Woudfennen, een sportzaal met veel bezoekers, verduurzamen en afkoppelen van het gasnet.

Investering éénmalig € 250.000,-

Fossielvrije brandstof

Door traditionele diesel te vervangen door fossielvrije diesel, dragen we bij aan CO2-reductie. De buitendienst van onze gemeente maakt gebruik van 53 verschillende voertuigen en 26 materieelstukken. Denk aan tractoren, heftrucks en maaiers, aangedreven door een dieselmotor. In het kader van de Elfwegentocht (juli 2018) is proef gedraaid met blauwe diesel. We gaan dit nu structureel invoeren; dit vraagt om een investering omdat de brandstofprijs hoger is. Vorig jaar is geld aangevraagd voor het installeren van een eigen brandstoftank op de werven in Joure en Lemmer. Hiervoor is nu jaarlijks € 58.000,- beschikbaar gesteld. Op de werven in Joure en Lemmer wordt in 2019 een eigen brandstoftank geïnstalleerd. In een motie heeft de raad het college gevraagd om een onderzoek naar gebruik van meer alternatieve brandstoffen, zoals waterstof.

Jaarlijkse kosten: € 58.000,-

Meer geld voor jeugdzorg Met een hogere structurele bijdrage voor de jeugdzorg (in 2020 is dit € 1,2 miljoen), geeft de raad antwoord op de toenemende vraag en de werkelijke uitgaven op dit gebied. De te verwachte uitgaven waren in de afgelopen jaren moeilijk te voorspellen. Door het zelf uitvoeren van de administratie en goede monitoring is daar nu beter zicht op. Waar sturing mogelijk is doen we dat, maar het is en blijft een open einde regeling, waar financiële onzekerheden bij horen.

In 2020 is 1,2 miljoen beschikbaar.

De volledige, vastgestelde kadernota met alle plannen en maatregelen vindt u op www.defryskemarren.nl/financiën

Je hebt wachten. En je hebt snel wegrijden. Verschil moet er zijn.

d a a r r o o V l e e d r o o v ra t x e t e m nu 3 7 9 . 4 € t o t

Tijd voor een nieuwe bedrijfswagen? Dan is wachten niet langer nodig. Deze zomer heeft Van den Brug een mooie selectie voor je op voorraad staan. Van scherp geprijsde Economy Editions tot rijk uitgeruste Exclusive en T-Editions. Als je wilt rijd je al binnen een paar dagen weg in een nieuwe Caddy, Transporter of Crafter. Nu met met voorraad premie tot € 2.000 euro en ruim € 500 korting op een Executive Plus pakket. Bekijk de selectie online op Vandenbrug.nl

NATUURLIJK

BIJ:

vandenbrug.nl/volkswagen-bedrijfswagens

Van den Brug Heerenveen

Van den Brug Sneek

Zilverweg 5, 8445 PE Heerenveen | T 0513 - 63 30 54

Kleermakersstraat 6, 8601 WG Sneek | T 0515 - 42 52 52

Je vindt de vestigingen van Van den Brug ook in Drachten, Buitenpost en Franeker.

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S MIEKE ALFERINK

deFryskeMarren Op de bank van Jaring de Wolff

‘Op de bank van Jaring de Wolff’ is de titel van een serie maandelijkse interviews met mensen uit het verspreidingsgebied van GrootDeFryskeMarren. Deze keer neemt Sieb Bandstra (69) uit Koudum plaats op de bank. Een gesprek over geloof en skûtsjesilen.

“Oerdeis rin ik mei God te praten” Sieb Bandstra is actief lid binnen de Baptistengemeente van Zuidwest Friesland en we leggen hem als eerste de vraag voor wat Geloof, Hoop en Liefde voor hem betekenen. GELOOF, HOOP & LIEFDE

“Geloof betsjut myn hiele libben. Alles! By alles wat ik doch, alles wat ik wol en alles wêr’t ik mei dwaande bin freegje ik earst yn gebed fan: ‘Wat doch ik, wat sil ik, wat moat ik?’ En safuorthinne. Dan gean’k ûnderweis mei de Hoop dat it goed giet. Ik ha te faak yn’t libben myn eigen gong gien en dan wie’k al ûnderweis en tocht ik: ‘Sa ha’k it yn’e holle’ en dan mei God der even in hântekening ûnder sette. ‘k Haw leard dat it oarsom wurket, dat’st earst yn it leauwen nei God giest en dan mei Hoop ûnderweis. Dan komst meastal goed terjochte. At it al ferkeard giet, komt it hast altyd troch myn eigenwiisheid. Sa ha’k it mei alles dien, mei skûtsjesilen, mei tsjerkewurk en ek yn de deistige dingen. Want foar mij is it leauwen, der moarns mei wekker wurde en jûns der mei sliepen gean. Ik bid mear mei de pet op, al haw ik noait in pet op, as sûnder pet. Oerdeis rin ik mei God te praten. At it mis giet is dat even omdat ik gjin kontakt ha. De Hoop is dat wat ik wêze kin yn de maatskippij, hoe’t ik tink datst as minske hast te funksjonearen. Ik hoop, dat bringt it leauwen mei, dat ik dat dwaan kin en mooglik meitsje. Dêrom haw ik ek sa’n ferskrikkelik hekel oan minsken dy’t der hypokryt mei omgean. Dêr kin’k ek net oer. Recht door zee! Dat is de Hoop dat ik dat útdrage kin. En Leafde? Alles wat je dogge, en dat slagget my net hear, hiel faaks sels net, moatte je dwaan yn Leafde. Net de easkjende leafde, mar de opofferjende leafde. Nederlân is frij skraal hè, dy brúkt dat wurd ‘leafde’ foar seks en wit ik wat. Mar it draait om de Bibelske Leafde, de Leafde fan Jezus. Ik jou dij wat en ik ferwachtsje neat werom!”

TALE KANAÄNS

Als Sieb Bandstra het over bovengenoemde begrippen heeft, is er geen woord meer tussen te krijgen. Zo nu en dan gebruikt hij naast het onvervalste Súdwesthoekers er zo nu en dan wat Tale Kanaäns tussendoor. “Der binne wolris minsken dy’t tsjin my sizze: ‘Wat hawwe jim in moai binnenskip, jeutje wat in moaie wenboat.’ De Willem Loadewyk! Ik haw wol mei minsken op’e Polderdyk stien, dy seine: ‘Wat in prachtich

moai skip om dêr mei te dwaan wat we diene tidens de skûtsjesilerij’. Ik antwurdde dan altyd mei: ‘Bêste minsken, der is gjin klinknagel fan my by, it is allinne mar spul wêr’t ik op ha te pasjen.’ Op termyn wurdt der rintmasterskip fan my frege. ‘Wat hasto dien mei wat ik dy tabetroud ha?’ Dat is gjin lêst hear. God jout my talinten. Hy jout alles om te wêzen watsto wêze moast, mar de fraach is: wat doe je ermee?” Een van de talenten die Bandstra volgens eigen zeggen bezit is om zijn gedachten onder woorden te brengen. Het is een talent dat er voor zorgde dat Sieb Bandstra werd gevraagd om voor te gaan in de diensten van Baptistengemeente Stavoren, nu Zuidwest Friesland, en later rondom in het land. Momenteel gaat Bandstra niet zo veel meer voor tijdens diensten omdat hij net zes jaar secretaris van de kerkenraad

is geweest. “Mar at de kniper op’e skine komt, troch sykte of soks, kinne se my oant sneintemoarn healwei njoggen belje. We hawwe om tsien oere tsjinst en dan bin ik der fan oertsjûge dat it goed komt! Doe’t ik dat tsjin dûmny sei, fertelde hy dat hy der langer wurk mei hie!” En welk talent heeft Sieb Bandstra niet? “Selsbehearsing. Gelokkich seit myn frou Jeltsje dan wolris: ‘Ho-ho-ho!’, want oars gean ik yn’e blinde. Der sit koppichheid en trochsetten yn.”

SKÛTSJESILEN

De naam Bandstra is onlosmakelijk met het skûtsjesilen verbonden en ook Sieb was jarenlang betrokken als bestuurder en skûtsjesiler van de IFKS-vloot. Het gezin waar Sieb uit komt (‘We kamen fan’t Klif’) bestond uit acht jongens en een meisje. Sieb was de derde in de rij, waarvan Age en Jappie ook bekende namen in de skûtsjewereld zijn. Sieb is getrouwd met Jeltje en samen hebben ze vier zonen: “It binne prachtkearels.”

BOEREN EN SKIPPERS

“Wy stamme net direkt ôf fan in skipperslaach, mar in generaasje foar ús fierder wol. Ik tink net dat it noadich is om wetterbloed te hawwen om út in skipperslaach te kommen. Boeren en skippers hawwe it eksakt itselde hân: it binne minsken dy’t nei de loft seagen en tochten: ‘Wat bringt ús hjoed de dei?’ Asto der no mei op it wetter te meitsjen hast of do moast hea meitsje. De ynslach fan it aventoer en it ôfhinklik wêzen fan de omstannichheden wêrsto gjin grip op hast, dat makket in boer en in skipper itselde. Alinnich, we slúte it hjoed de dei út, we hoege net mear te bidden om reinwetter want we sette de sproeierij der op. We hoege net mear te bidden om wyn, want we sette de motor oan. We hawwe God net mear noadich, want we hawwe Achmea, we haw alles fersekere.” Sieb Bandstra verdiende tot 2004/2005 een goed stuk brood aan de skûtsjesilerij waar hij de bedrijvencompetities opzette. “Ik fyn de IFKS noch altyd in prachtich moaie klup mei prima minsken. Ik sit der mei genoegen nei te sjen en dat is by de SKS ek sa.”

Bendic International is al jaren een toonaangevende producent van voornamelijk klassieke lederen zitmeubelen.De zitmeubelen worden vervaardigd in eigen ateliers. Naast de standaard collectie denkt Bendic graag met u mee over het realiseren van uw specifieke wensen. Ook voor projecten en maatwerk bent u bij ons aan het juiste adres.De omvangrijke collectie Bendic meubelen omvat modellen in diverse stijlen. Van traditioneel Engels zoals onze Chesterfield collectie tot strak vormgegeven meubelen.

De super comfortabele bank Bendic is verkrijgbaar bij: Jaring de Wolff, Industrieweg 7A, 8521 MB Sint Nicolaasga, telefoon 0513 431 789 - www.jaring.nl

deFryskeMarren

Focus

TRIJNTJE DRAIJER (105) UIT BALK

“EIGENLIJK BEN IK MISSCHIEN BEST EEN BIJZONDER MENS” “Eigenlijk ben ik misschien best een bijzonder mens.” Ze zegt het met lichte spot en een lach, Trijntje Draijer-de Vries uit Balk. Want in werkelijkheid vindt ze het niet zo bijzonder dat ze eind mei 105 werd. “Het is me gegeven.” Vragen naar ‘haar geheim’ vindt ze dan ook lastig te beantwoorden. “Ik ben er gewoon nog.” Maar wie goed luistert naar haar levensverhaal, bespeurt toch wat levenslessen.

JE ZEGENINGEN TELLEN Hoe langer je iets doet, hoe beter je erin wordt. Geldt dat ook voor leven? Met ruim honderd jaren ‘op de teller’ is Trijntje Draijer een levenservaringsdeskundige. “Vroeger was het leven rustiger. Nu heeft iedereen een mobiel. Ik herinner me nog de tijd dat wij alleen de centrale radio hadden. En als kinderen speelden wij lekker alle dagen buiten.” Dat betekent niet dat ze een leven van nietsdoen had! Al op haar twaalfde werd ze rijp bevonden voor de arbeidsmarkt. Jongens werkten bij de boer, meisjes gingen helpen in de huishouding. “Ik heb in diverse gezinnen gewerkt. Ook een tijdje bij een dominee. Daar heb ik veel geleerd. Zoals je zegeningen tellen.” Toch blijkt het moeilijk om precies te benoemen wat de gelukkigste tijd uit haar leven was. Misschien omdat er ook verdrietige dingen waren. Zoals het verlies van haar man en een dochter.

FEEST EN VERDRIET Ruim twintig jaar werkte Trijntje als assistent bij het verzorgen van overledenen. Vooral de gestorven kinderen leven nog voort in haar gedachten. “Het verdriet van de ouders vergeet ik nooit.” Hoe ouder je wordt, hoe groter de kans dat je mensen ziet wegvallen. “Vroeger had ik vijf vriendinnen op mijn verjaardag. Nu allang niet meer.” Toch is het bereiken van haar 105 levensjaren niet ongemerkt voorbij gegaan. Twee feesten werden er voor haar gevierd. Een voor de bewoners van De Skou in Balk en een verjaardagspartij voor de hele familie.

ALLEEN VOOR EEN BESCHUIT... Al twintig jaar woont Trijntje met plezier in De Skou. “Iedere morgen hoor ik om acht uur de kerkklok, een teken dat ik nog een half uurtje kan blijven liggen.” Hulp bij het aankleden heeft ze niet nodig, alleen het kousen aantrekken

wordt steeds lastiger. “Daarmee word ik tegenwoordig geholpen door een medewerker van Hof en Hiem. Die komt ook voor mijn medicijnen, want ik zie niet meer zo goed.”

bolletjes katoen in allerlei kleuren, voor het haken van keurige en kleurige strookjes die samen een guirlande worden. “Ik wil graag bezig blijven. Stilzitten is niks voor mij!”

Iedere morgen ontbijt ze met een beschuit. En bij de koffie een plakje Friese ontbijtkoek. “Niet te veel, want anders lust ik tussen de middag niets.” De dagelijkse warme maaltijd gebruikt Trijntje tegenwoordig in de grote zaal van Talma Hiem. Met de rollator heen en terug. “We zitten met z’n achten aan een tafel, een gezellige groep om dagelijks even bij te praten.”

Vrijdag gaat een kleinzoon trouwen. Dat feestje laat ze niet aan zich voorbijgaan. Om half tien wordt ze opgehaald voor de bruiloft. “Even uitzoeken wat je aan moet”, zegt haar schoondochter behulpzaam. Het antwoord van Trijntje: “Dat weet ik al lang.”

EIGEN SPELREGELS Na het warme eten doet ze graag een dutje in een stoel. Tijdens die rustmomenten komen ook de mooie kanten van het leven voorbij. De opgevouwen schone was. De zon op het balkon. Maar ook de verkeringstijd. Of met de bus naar de kleinkinderen (ze heeft er zeven, en zes achterkleinkinderen) om op te passen. “We deden veel spelletjes met beppe”, weet haar kleindochter nog. Spelletjes doet Trijntje nog steeds graag. Triominos en rummikub bij familiebijeenkomsten, en sjoelen en bingo in Talma Hiem. “Ik win bijna altijd met sjoelen,” vertelt ze trots. “Ja, beppe is een echte winnaar”, erkent haar kleindochter. “Maar soms maakt ze wel haar eigen spelregels”, voegt haar zoon er lachend - en nét even wat zachter - aan toe.

“STILZITTEN IS NIKS VOOR MIJ” Trijntje haar toekomstdroom van vroeger, handwerkjuf worden, is geen waarheid geworden. Toch heeft ze weinig steken laten vallen op dat gebied. Waar talent verloochent zich niet. Voor de geboortes van al haar (achter-) kleinkinderen borduurde ze prachtige merklappen en tot haar 98ste breide ze eindeloze hoeveelheden warme sokken. Naast haar stoel staat een rieten mandje. “Dat heeft mijn dochter voor me meegenomen uit Afrika.” Hierin liggen

EIGEN REGIE

ZORGGROEP HOF EN HIEM

‘Eigen regie’, zo wordt dat genoemd in de zorgsector. Trijntje Draijer is een prachtig praktijkvoorbeeld van ouder worden nieuwe stijl. Ze is ook een uitstekende deelnemer aan het 100+ onderzoek (van Amsterdam UMC - red.) naar erfelijke factoren die beschermen tegen dementie. Ze mogen van haar best een inkijkje in haar hoofd nemen aan de hand van een jaarlijkse vragenlijst. Maar of ze na haar overlijden ook haar hersens wil prijsgeven voor onderzoek, daarover twijfelt ze nog. “Je voelt er niets meer van, maar die beslissing stel ik nog even uit.”

Zorggroep Hof en Hiem verleent jaarlijks in de gemeente De Fryske Marren thuiszorg aan ruim 400 cliënten. De teams in Balk, Joure, Lemmer en Sint Nicolaasga staan dagelijks klaar voor oudere mensen die in hun eigen vertrouwde omgeving meer zorg nodig hebben. Ook bij herstel van ziekte of van een ziekenhuisopname kunnen de diensten van Hof en Hiem Thuiszorg een uitkomst zijn. Naast Thuiszorg biedt Hof en Hiem ook andere dienstverlening zoals hulp bij de huishouding, afgestemd op de persoonlijke behoeften. De maaltijdservice, waarbij de koks binnen de woonzorgcentra dagelijks verse maaltijden bereiden en thuis kunnen laten bezorgen, behoren eveneens tot de mogelijkheden. En voor gezelligheid wordt gezorgd bij de dagbesteding vanuit de woonzorgcentra in Balk, Lemmer, Joure en Sint Nicolaasga. Wekelijks worden leuke activiteiten georganiseerd.

UIT NAAM VAN DE KONING Met bescheiden zorg redt Trijntje zich goed. Twee keer per week wordt ze geholpen bij het douchen. “In het begin was dat moeilijk, maar nu ben ik zo aan deze mensen gewend dat ze bijna voelen als mijn dochters.” De hulp in het huishouden is ook minimaal. “Ik kan zelf ook nog wel wat. Ik heb een kruimeldief.” Op haar verjaardag ontving ze een Koninklijke felicitatie. “Nou ja, uit naam van de Koning!”, klinkt haar Friese nuchterheid. Maar dat het bijzonder is om - op zo’n manier - 105 te worden, dat begint zo langzamerhand door te dringen. Haar geheim? Dat heeft ze zonder woorden prijsgegeven. Je moet in je leven niet alleen zelf de slingers ophangen. Je moet ze zelfs zelf maken!

Wees ook welkom om binnen de woonzorgcentra tegen een kleine vergoeding in het restaurant een maaltijd rond het middaguur te consumeren. Voor meer informatie over deze diensten, kunt u Hof en Hiem bereiken via telefoonnummer (0513) 43 30 30. Zorggroep Hof en Hiem Postbus 244 8500 AE Joure 0513 – 433030 www.hofenhiem.nl

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Al ruim 95 jaar vertrouwd afscheidnemen

Harinxmalaan 1 - 8602 CN Sneek Telefoon (0515) 416 114 E-mail info@deboeruitvaart.nl

deboeruitvaart.nl

Yolande Ekoplaza winkel Utrecht

Houd de kombucha cultuur echt levend

Zorg met elk nootje voor gezondere landbouwgrond

Geef bijen vrij baan

MANA Kombucha

Horizon

de Traay

Kombucha

holy ginger / lovely lemon

Lima

0.97

40% KORTING

Wafels

Bijvoorbeeld 140 g, maĂŻs dun rechthoeking 1.95

Amandelpasta

1.39

300 ml 2.35

2.32 4.12 175 g 4.65

50% KORTING

Mango

50% KORTING

5.89 450 ml

350 g 8.25

Kom Burkina Faso een beetje welvarender maken Burkina Faso

eezo Met z

Bloemenhoning

per stuk

00 .

Houd ook de karnemelk lekker ambachtelijk Drentse Aa

Karnemelk

1 liter 1.95

1.17

Meer blije boodschappen vind je in onze winkel, Vissersburen 32 Lemmer. Kijk voor meer informatie en blije boodschappen op ekoplaza.nl/blijeboodschap.

40% KORTING

3 juli t/m 9 juli 2019

Net weer even de pioniers in bio gesteund

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST & FOTO'S WIM WALDA

Dorpshuisbeheerder Klaas Rienstra 42 jaar lang ‘het geweten’ van Nijemirdum

Tweeënveertig jaar lang waren ze als beheerders van het dorpshuis het geweten van Nijemirdum, Klaas en Harmke Rienstra. Op 1 juli namen ze tijdens het Nijemirdumer dorpsfeest afscheid, waarbij er, uiteraard met sterke verhalen en mooie anekdotes, werd teruggeblikt op vier decennia ‘Klaas Dorpshuis’, een icoon in Nijemirdum. Op zaterdag 6 juli kreeg hij als kers op de taart tijdens zijn afscheidsfeest door burgemeester Fred Veenstra de versierselen opgespeld van het lidmaatschap in de Orde van Oranje-Nassau. Dit vanwege zijn bijdrage aan de leefbaarheid van het dorp in het algemeen en zijn rol als ‘pater familias’ van het dorpshuis in het bijzonder.

Twee beheerders? “Ja, eigenlijk wel en daarom zit ik er ook bij”, opent Harmke het gesprek. “Officieel staat de tap- en horecavergunning op mijn naam. Klaas werd in 1977 gevraagd om beheerder van het dorpshuis te worden. Zijn vader was in 1952 medeoprichter van de ‘Lokaalvereniging Nijemardum’ en stelde vijfentwintig jaar later voor zijn zoon te vragen voor de beheerdersfunctie. Probleem was echter dat er ten eerste nog horecapapieren gehaald moesten worden en ten tweede dat Klaas, die in het verleden met een borrel op betrokken was geweest bij een ongeluk, nooit een vergunning zou krijgen van de gemeente. Dus haalde ik mijn horecapapieren en kwam de vergunning op mijn naam. Een speciale vergunning nota bene omdat ik eigenlijk een jaar te jong was.”

CHRISTELIJKE LOKAALVERENIGING Christelijke Basisschool D e Stapstien was tot 1952 gevestigd in het latere dorpshuis, dat gelegen was achter het schoolhuis, het huis waar de bovenmeester in woonde. Toen de school verhuisde naar een nieuwe locatie, aan de Lyklamawei 25, werd het schoolgebouw, een klein zaaltje, verkocht aan de lokaalvereniging. Marten Aukema werd de eerste beheerder. Hij werd een jaar of acht later opgevolgd door bakker Piet Klompmaker, die het dorpshuis erbij deed. Vanaf 1977 zwaaiden Klaas en Harmke er de scepter. Klaas: “In eerste instantie kregen we van de vereniging jaarlijks een bedrag van 1200 gulden per maand voor het runnen en schoonhouden van het dorpshuis, een zaaltje met nauwelijks voorzieningen. Er zat een minikeukentje in, maar nog geen bar. Qua sanitair was er alleen een urinoir en een damestoilet. Het heette toen nog ‘het Lokaal’. Tot midden jaren tachtig kregen de schoolkinderen er nog gymnastiek, en was het dorpshuis het thuis voor de damclub en de peuterspeelzaal en oefende het koor er. Dat stelde niet veel voor en kon er makkelijk bij gedaan worden.”

DE VETTE JAREN “Door de investeringen die wij hebben gedaan werd het een stuk gezelliger en kregen we veel bruiloften. In 1988 vertrok de bovenmeester uit het huis op de Lyklamawei 5 en werd de woning door de lokaalvereniging gekocht en bij het dorpshuis getrokken. Daar werden later de bar en het biljart in geplaatst. Daarnaast werd de zaal zes meter verbreed en werd er een nieuwe

toiletgroep geplaatst. Het hele dorp heeft in die periode de handen flink uit de mouwen gestoken bij de verbouwing van ‘hun’ dorpshuis.” “Wij waren jong en ondernemend en zagen wel mogelijkheden voor het dorpshuis om de omzet te vergroten. Zoals gezegd kregen we soms wel drie bruiloften per maand. Naarmate het gebruik van het dorpshuis intensiever werd, stegen ook de kosten en moesten wij pacht betalen. Mijn voorwaarde was dat ik de zaterdagavond dan ook open mocht. Dat was nog wel ‘een dingetje’ voor de christelijke lokaalvereniging. Uiteindelijk werd besloten dat we een keer in de twee weken open mochten, maar dan wel om 12 uur dicht. Uiteraard verwaterde dat en gingen we iedere zaterdag open. Voor de jeugd organiseerden we discobal-avonden en dansles. Dan hadden we zo’n 200-300 jongeren in huis. Daarnaast waren er in Nijemirdum ondanks het beperkte aantal inwoners veel activiteiten van de clubs. Terugkijkend op die jaren… een prachtige tijd.”

DE TIJDEN VERANDEREN… “Met het verstrijken van de jaren zag je dat de koppen van de koorleden en de biljarters steeds grijzer werden. Wettelijke maatregelen als het rookverbod en het besluit dat er aan jongeren beneden de achttien jaar geen alcohol mocht worden geschonken hadden een behoorlijke impact. Daarnaast is de concurrentie de laatste decennia fors toegenomen. Oudemirdum en Sondel hebben een dorpshuis gekregen; de manege trekt volk, net als Strandpaviljoen De Hege Gerzen. Vroeger waren we de enige in deze streek.” “Mijn opvolger wordt Gea Wijnja”, vertelt Klaas. “Zij moet het dorpshuis met een aantal vrijwilligers draaiende houden”. En Klaas en Harmke? “Genieten van onze vrijheid!”, zegt Harmke. “Door mijn spierreuma kan ik geen zware werkzaamheden doen. Bovendien is bij Klaas onlangs een invasieve blaaskanker geconstateerd. In het ziekenhuis in Sneek konden ze niets meer voor hem doen, maar via ‘het Anthony van Leeuwenhoek’ kwam hij in aanmerking voor een experimentele therapie en die lijkt goed aan te slaan. Hopen dat we er nog een aantal mooie jaren met zijn tweeën bijkrijgen. Net zo mooi als de afgelopen 42 jaar. En dat lintje is inderdaad een kers op de taart.”

•PARK ZA. 13 JULI • HEREMASTATE JOURE

RAT ENTR IS EE

“M EE R V O O R M A N N EN ”

RAT ENTR IS EE

FO O D, D R IN K S & M U SI C

VANAF 12:00 TOT 18:00 UUR LAND ROVER EXPERIENCE | BMX DEMONSTRATIES MTB PARCOURS | BANDENWISSELWEDSTRIJD | DE DIKSTE AUTO’S DIVERSE STANDHOUDERS & NOG VEEL MEER!

VANAF 12:00 TOT 00:00 UUR HET WALHALLA VAN DE JOUSTER HORECA WAAR JE MET JE VRIENDEN GENIET VAN VEEL MUZIEK EN NÓG MEER HAPJES EN DRANKJES

ULTIMATEMENSFAIR.NL

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL

deFryskeMarren

Vereniging Oudemirdum Bruist

Sterkste man van Súdwest Fryslân zorgt voor krachtige opening zomerseizoen ‘De sterkste man van Súdwest Fryslân’ en het ‘Preuvenement Ite op de Brink’ zullen deze zomer de grote publiekstrekkers zijn in Oudemirdum. Tel daar de zomermarkten op zaterdag, de verrassende activiteiten op woensdag, de bingoavonden en de livemuziek bij op en het resultaat is een bruisend zomerprogramma van 19 juli tot en met 22 augustus 2019. Durk Agricola en Raymond Klompsma van Vereniging Oudemirdum Bruist hebben het er druk mee. “Wanneer de start van het zomerprogramma nadert, moeten de laatste zaken goed geregeld worden,” beaamt Raymond, “maar dat doen we graag. We zijn erin geslaagd voor deze zomer een afwisselend programma samen te stellen. Naast de inwoners van Oudemirdum zijn ook de toeristen en de mensen uit de omgeving van harte welkom bij alle activiteiten. Op 19 juli wordt het seizoen krachtig geopend met de strijd om de titel ‘De Sterkste Man van Súdwest Fryslân’. Wout Zijlstra, de bekende Fries die in het jaar 2001 tot sterkste man van Nederland werd gekroond, presenteert het spektakel.”

HEUSE ARENA Het Brinkplein wordt omgetoverd tot een heuse arena. De toeschouwers kunnen rondom het strijdtoneel alles goed volgen en de deelnemers flink aanmoedigen. Dat is nodig, want er wordt hard gestreden op vijf zware onderdelen: timberwalk, gewicht hooggooien, vrachtwagentrekken, biervatenrace en accutillen. Het is niet zichtbaar in de naam van het gebeuren, maar ook de dames gaan strijden om de titel ‘Sterkste Vrouw’. Voor hen is dit een officiële wedstrijd, waarbij de nummers één en twee zich plaatsen voor de Nederlandse Kampioenschappen die in november worden gehouden. De muzikale afsluiting wordt verzorgd door Disco Silver.

CULINAIRE HOOGSTANDJES “Met elkaar genieten van kleine speciale gerechten. Dat kan woensdag 31 juli wanneer het ‘Preuvenement Ite op de Brink’ wordt gehouden”, vertelt Durk. Chefkok

Reitse Spanninga, bekend van ‘Lekker ite mei Reitse,’ is dagvoorzitter. Als presentator gaat hij langs de kramen van de deelnemende toonaangevende restaurants uit de regio. De kritiek van deze vakman, doorspekt met zijn humor, zal belangrijk zijn voor het eindoordeel van de vakjury, waarin naast Spanninga zelf ook burgemeester Fred Veenstra en hoofdredacteur van Het Fries Journaal Albert van Keimpema zitting hebben. De restaurants zullen niet alleen deze jury, maar alle bezoekers zoveel mogelijk proberen te verwennen met hun smaakvolle lekkernijen, want daarmee kunnen zij de publieksprijs in de wacht slepen. Dat is voor hen een belangrijke prijs, want iedere bezoeker mag hiervoor zijn of haar stem uitbrengen. Het culinaire genieten krijgt extra glans door de klanken van de muziek van de troubadours Wempe en Mr. and Mrs Hospes.

ZOMERPROGRAMMA

OUDEMIRDUM IN HET KORT

’s Avonds is er muziek van Kees Plat, de zanger van de Tribute to The Cats Band. Een week later, op 3 augustus, kan het publiek genieten van 2nd Blue en ’s avonds van de JWP Band met muziek uit de jaren ‘70.

MUZIEK ZOMERMARKTEN

Wanneer op 10 augustus de streekmarkt in het teken staat van Ibiza, verzorgt plaatselijk troubadour Hessel Rienstra het hele middagprogramma en ’s avonds is het groot feest met de Makkumer Blues Brothers. De laatste feestelijke zaterdag zullen Gurbe Douwstra en Marcel Smit optreden. Het slotoptreden is voor de Ierse band Paddy’s Day Off. Hun aanstekelijke folkmuziek zal voor iedereen het feest compleet maken.

De grote zomermarkten vinden plaats op zaterdag vanaf 11.00 uur. De organisatie heeft overdag en voor de avonden topartiesten weten te contracteren, die allemaal live gaan optreden. Op de grote braderie van 27 juli laten onder andere Grytz & Grize, Tom & Alie en Vincent zich horen.

De vereniging Oudemirdum Bruist kan niet zonder sponsoren en vrijwilligers zo een uitgebreid programma voor elkaar krijgen en wil alle betrokkenen hiervoor hartelijk bedanken, laten Durk Agricola en Raymond Klompsma nog even weten.

VRIJDAG 19 JULI - 17:00 UUR Opening: Sterkste man van Súdwest Fryslân. Aansluitend Disco Silver. DINSDAG 23 JULI - 19:30 UUR Kinderbingo. DONDERDAG 25 JULI - 20:00 UUR Grote bingo. ZATERDAG 27 JULI - 11:00 UUR Zomermarkt, Grote Braderie, met livemuziek. ’s avonds Kees Plat (The Cats Tribute Band). DINSDAG 30 JULI - 19:30 UUR Kinderbingo. WOENSDAG 31 JULI - 17:00 UUR Preuvement Ite op de Brink, met muziek van de troubadours. Wempe en Mr. en Mrs. Hospes. DONDERDAG 1 AUG. – 20:00 UUR Grote bingo. ZATERDAG 3 AUG.– 11:00 UUR Streekmarkt ‘Food and Fun’, met livemuziek, ’s avonds JWP Band met muziek van de jaren ’70. DINSDAG 6 AUG. - 19:30 UUR Kinderbingo. WOENSDAG 7 AUGUSTUS Kidsnight! DONDERDAG 8 AUG. – 20:00 UUR Grote bingo. ZATERDAG 10 AUG. – 11:00 UUR Streekmarkt ‘Ibiza Style’, met livemuziek, ‘s avonds Makkumer Blues Brothers. DINSDAG 13 AUG. – 19:30 UUR Kinderbingo. WOENSDAG 14 AUG. – 19:00 UUR Kuipjesteken. DONDERDAG 15 AUG. – 20:00 UUR Grote bingo. ZATERDAG 17 AUG. – 11:00 UUR Streekmarkt ‘Typisch Frysk’, met livemuziek, ’s avonds Paddy’s Day Off. DINSDAG 20 AUG. - 19:30 UUR Kinderbingo. DONDERDAG 22 AUG. - 20:00 UUR Grote bingo. De bingo’s worden gehouden in MFC It Klif. Voor meer informatie en het volledige programma: www.oudemirdum.nl

Te koop gevraagd!

OUDE/VINTAGE HORLOGES Complete horloges & alle soorten onderdelen

Eventueel defect geen probleem. Hoor graag wat u kunt aanbieden! Tissot, Omega, Movado, Zenith, Jaeger LeCoultre , Universal Geneve, Heuer, Longines, Rolex, Lemania, Leonidas, Enicar, Eterna, Girard Perregaux, Seiko, Tudor, Breitling en alle andere merken!

Alvast hartelijk dank voor het aanbieden! Marnix Maurer, 06-18466854

Gezellig Entreekaartje naar voor De Bios? maar € 7,Gebruik deze waardebon!

Geldig t/m 2 AUGUSTUS | niet i.c.m. andere acties € 2,00 toeslag bij 3D en kindercombi | € 1,50 toeslag bij lange film max. 4 pers/bon 7 9

DE BIOS HEERENVEEN Burg. Kuperusplein 52 Heerenveen

Reserveren? Bel 0513-654051 of www.bios-heerenveen.com

NUMMER 06 â&#x20AC;˘ 2019

Maak van je huis een droomhuis!

INTERIEURTIPS DOOR:

Je eigen home make-over! Evelyne Bok werp.nl www.evelyne-ont

Hoe verliefd ben jij op je woning? Ben je alweer toe aan wat verandering? Veranderingen zorgen er namelijk voor dat je huis weer als nieuw voelt. Denk hierbij aan nieuwe kleuren, vormen of ontwerpen van strakke meubels tot opvallende accenten. Samen met KARWEI geef ik je weer nieuwe inspiratie!

GA VOOR EEN NIEUWE BANK!

TIPS

Pak het gelijk groots aan, je gaat opzoek naar een nieuwe bank, deze zorgt gelijk voor het metamorfose-effect! Maar er zijn honderden verschillende opties als het op een bank aankomt. Wat voor soort bank wil je en welke is het meest geschikt voor jouw woonkamer?

VOOR JOUW DROOMBANK

Ik stel graag drie KARWEI banken aan je voor!

TIP1

DE PERFECTE KLEURBALANS Door het gebruik van lichte kleuren en natuurlijke materialen zorg je ervoor dat jouw woning een oase van rust wordt. Bang dat lichte kleuren ervoor zorgen dat het er saai uitziet? Juist niet. Speel met verschillende combinaties kleur en materialen om het speels te maken en allesbehalve saai. Wat dacht je van een touch of pink met lichtgrijze tinten of juist geel en printjes in een verder vrij wit ingerichte woning?

MAEVE

Wil je meer warmte in je huis creĂŤren? Durf dan te werken met donkere tinten. Donkere tinten zorgen namelijk voor warmte, intimiteit en ook een prachtige lichtinval in je woning. Wat wel belangrijk is, is hoe je te werk gaat met die donkere tinten, om ervoor te zorgen dat je woning niet kleiner oogt. Ga dus aan de slag met luchtige meubels en strakke ontwerpen.

BLOCK

MARQUISE

Voordat je eindeloos diverse woonwinkels af gaat struinen, bedenk eerst wat voor soort bank je wilt. De banken die je in de winkels ziet staan, zijn namelijk vaak in allerlei opstellingen, stoffen en kleuren mogelijk. Doe daarom eerst wat inspiratie op voordat je op pad gaat. Kijk bij andere mensen binnen op Instagram, Pinterest of blogs. Let hierbij ook goed op of de bank die je mooi vindt past in jouw woonkamer.

TIP2

Wanneer je gaat kijken naar een nieuwe bank, vergeet dan niet de plaats op te meten waar de bank moet komen te staan. Je moet immers wel weten hoe groot je bank kan zijn, zodat die precies past in jouw woonkamer. Ga je voor een lange 3,5 zitter in combinatie met een fauteuil of toch voor de hoekbank met extra veel loungeruimte?

TIP3. WERK MET RONDE VORMEN Een woontrend wat we momenteel veel voorbij zien komen, is het gebruik van ronde vormen in huis. Heb je een woning met veel strakke lijnen en grote meubels, dan is dit een speelse manier om rust en evenwicht toe te voegen. Dit kan door middel van een rond meubel of juist een ronde accessoire.

SHOP IN

STYLE!

SPEEL MET STRUCTUUR Durf ook te spelen met structuur in je huis. Werk met pronkstukken zoals bijvoorbeeld een fluweel vintage bankje of voor wie echt lef heeft, textielbehang. Heb je een kamer met donkere kleuren? Dan zorgt textielbehang voor rust en evenwicht en voor die ene lichte kamer zijn het de pronkstukken die net voor die touch of warmte zorgen.

BEGINNEN JE HANDEN TE JEUKEN? DAT IS EEN GOED TEKEN! GA VOOR DEZE MOOIE INTERIEURTOPPERS NAAR DE KARWEI EN BEGIN VANDAAG NOG!

Terwijl je inspiratie opdoet kun je ook meteen een moodboard maken. Eigenlijk is dit mijn advies voor iedereen die aan de slag gaat met zijn of haar interieur. Op dit moodboard verzamel je al jouw inspiratiebeelden die jij hebt gevonden. Zie je een kleurenpalet ontstaan? Vaak kies je onbewust voor bepaalde kleuren en stijlen. Ga je voor grote contrasten of houd je meer van ton-sur-ton?

Ook advies...?!

Evelyne geeft interieuradvies aan huis. Neem gerust contact op voor meer informatie

GROOTdeFRYSKEMARREN.NL

LIFESTYLE TIPS & TRENDS SPECIALISTEN UIT DE FRYSKE MARREN GEVEN HUN KIJK OP DE LAATSTE TRENDS OP HET GEBIED VAN BEAUTY, ETEN EN INTERIEUR....

Bijzondere Buiten Boeken Dit zijn de buitengewone boekentips van deze maand:

Het bucketlist boek

De stad uit

Meer naar buiten, vaker op de fiets, lekker wandelen om het hoofd leeg te maken, als het even kan wat groenten en kruiden uit eigen tuin halen en de daarvan bereide maaltijd lekker buiten opeten. Als één of meerdere van deze voornemens je bekend voorkomen dan ben je in ieder geval niet de enige met deze onthaastende groene plannen. Om deze groene doelen op een rijtje te zetten en de motivatie te vinden om ze daadwerkelijk uit te voeren en af te vinken is er nu “Het Bucketlist Boek voor een groene wereld” van Elise de Rijck. Een erg leuk invulboek met uitdagende en eenvoudige opdrachten voor een groener leven.

Moord op de moestuin Voor wie het afreizen naar het platteland heel anders afloopt zijn Thijs, Judith, Cora en Ab. Deze hoofdpersonen in “Moord op de moestuin” van Nicolien Mizee huren, om uit te rusten, een zomer lang een boswachterswoning op een landgoed. Er spelen rond het huis, de landerijen, de moestuinen en de bewoners allerlei raadsels en intriges. Deze roman leest als een ouderwetse gemoedelijke detective met frisse en eigentijdse elementen. Net als “De stad uit” is dit fijne boek een regelrechte aanrader om lekker in alle rust buiten te lezen. Dan kan dat ook maar weer van uw Bucketlist gehaald worden.

MACHTELD HOLTROP Boekhandel van der Velde Sneek | www.boekhandelvandervelde.nl

Bewust eten, bewegen en slapen Gezond eten, regelmatig bewegen en voldoende slaap. Probeer het eens bewust een aantal weken aan te houden en je zult versteld staan van de positieve effecten op je lichaam en psyche. Eet eens drie weken voldoende eiwitten, veel groentes, twee stuks fruit en laat de granen en peulvruchten staan (vanwege de lectinen). Drink water, (kruiden-)thee en beperkt koffie. Eet twee of drie stevige maaltijden per dag, zonder tussendoortjes. Hierdoor krijgt je spijsvertering rust en zijn de bloedsuikers sneller onder controle. Biologische producten bevatten meer vitamines en mineralen en geen residuen van bestrijdingsmiddelen.

(ook niet quinoa), peulvruchten (tenzij gekookt in een moderne snelkookpan), melkprodukten, pinda’s en cashewnoten, omega 6 olië, zonnebloemolie.

Beweeg iedere dag voldoende. Kies een sport die je leuk vindt en beoefen dit een aantal keer per week. Onderbreek zittend werk regelmatig door te bewegen. Neem de trap in plaats van de lift. En thuis kun je de trap een paar keer op en neer ‘rennen’, bijvoorbeeld. Voldoende slaap is een voorwaarde voor je lichaam om zich te kunnen reinigen en herstellen.

Wel: vis, vlees, eieren (liefst biologisch vanwege vetzuren en ongezonde toevoegingen), zoete aardappelen, groente (verwijder pitten in verband met lectinen). Boekweit, witte rijst (koken, afkoelen en weer opwarmen (resistent zetmeel is goed voor je darmen). Sorghum, gierst, noten, fruit (vooral bessen), avocado’s, Zuid-Europese kaas, omega 3 olie (visolie), kokosolie (eerste persing), olijfolie (biologisch, eerste persing).

Hieronder nog even op een rijtje de voedingsmiddelen die je bij voorkeur mijdt: aardappelen, alle nachtschades, granen

Met deze handreiking heb je op zeer korte termijn meer energie en een betere weerstand. Voor vragen kun je terecht bij Hieke Kammenga – Natuurwinkel Joure.

HIEKE KAMMENGA & JOHANNA STRIKWERDA - Natuurwinkel Joure

Wat radiopresentatrice, restaurantrecensent en columniste Petra Possel alvast van haar “to do” mag afvinken is het verhuizen van de stad naar het platteland. In haar nieuwe boek “De stad uit”, een aanstekelijke verhalenbundel, beschrijft ze met veel humor en een scherp waarnemingsvermogen de keuze om Amsterdam te verruilen voor Gaast. Het gecultiveerde “groene leven” in de stad maakte plaats voor het echte groene en rustige leven in een dorp. In haar verhalen beleef je het leven in en om Gaast, de “Mienskip” waar ze nu deel van uitmaakt en andere kleine gebeurtenissen in Friesland.

WANNEER IS COSMETICA ’NATUURLIJK’? We kiezen graag voor ‘puur natuur’, ook als het om cosmetica gaat. Puur natuur staat voor duurzaam, gezond en mild voor je huid. Synthetische geur- en kleurstoffen en parabenen (conserveermiddel) hebben door hun schadelijke werking een slechte naam. Mede daarom zijn we geneigd om synthetische werkstoffen in het verdachtenbankje te plaatsen. Maar is dat wel terecht? KEURMERKEN Wanneer is cosmetica ’natuurlijk’? De scheidslijn tussen wel of niet natuurlijk blijkt niet zo duidelijk te trekken. Een ding is duidelijk. Een product dat ‘natuurlijk’ genoemd wordt, bevat natuurlijke producten. Dat kunnen er veel zijn, maar dat kunnen er ook weinig zijn. Er zijn diverse keurmerken voor natuurlijke producten, en elk keurmerk heeft zijn eigen standaard. Het label ‘Natuurlijk’ betekent in elk geval niet automatisch dat het 100% natuurlijk is. Daar komt bij dat natuurlijke stoffen vaak eerst chemisch bewerkt worden voordat ze gebruikt kunnen worden in een cosmetisch product. Hoe natuurlijk is dat nog? Bedenk ook dat een product naast natuurlijke ook synthetische stoffen kan bevatten. Het label ‘Natuurlijk’ is dus betrekkelijk!

Denk bijvoorbeeld aan de winning van palmolie of avocado: grootschalige winning van natuurlijke producten is vaak bijzonder schadelijk voor het milieu. DE BESTE COMBINATIE VAN NATUURLIJK EN SYNTHETISCH Zowel synthetische als natuurlijke werkstoffen kunnen zowel schadelijke als goede stoffen bevatten. Natuurlijk is het belangrijk om schadelijke stoffen te vermijden. Bij synthetische varianten gaat het vaak om parfum, chemicaliën en conserveringsmiddel. Soms kan het ook beter zijn om voor een synthetische variant te kiezen. Bijvoorbeeld wanneer er veel (kostbare) chemische bewerkingen nodig zijn om een natuurlijke werkstof ook werkzaam te maken: we willen ook graag dat cosmetica betaalbaar blijft. Kunst is om voor de cosmetica de beste stoffen te vinden. Werkstoffen die mild zijn voor de huid, die effectief zijn voor huidverbetering en die het milieu zo min mogelijk belasten.

FETTJE BAJEMA - Schoonheidsspecialist, eigenaresse Huidsalon Fettje

NUMMER 07 • 2019

&FIT

GEZOND

Emmy Kuijk:

“Het zijn lieve dames die me helpen” Emmy Kuijk is 83 jaar en woont in een hoekwoning in de wijk Sperkhem in Sneek. Elke dag krijgt ze zorg en ondersteuning van het wijkteam van Thuiszorg Zuidwest Friesland. Zonder die hulp zou Emmy - ze wil graag bij haar voornaam genoemd worden niet meer zelfstandig thuis kunnen wonen. van de vaste verzorgers van Emmy. “Emmy is een hartelijke vrouw. Mijn collega’s en ik zijn erg op haar gesteld. We zijn een hecht team en werken met vaste medewerkers in zelfstandige lokale zorgteams. Op die manier weten we wat er speelt in de buurt en komt er altijd een vertrouwd gezicht bij de cliënt thuis.” Emmy knikt. Enthousiast slaat ze een arm om Tineke heen en zegt: “Ik ben dol op de dames van de thuiszorg. Jullie zijn onmisbaar.” Tineke en Emmy hebben een bijzondere band opgebouwd. Emmy: “Als ik ergens mee zit, kan ik het altijd bij Tineke kwijt. En vanzelfsprekend maken we ook veel lol samen!”

In haar buurtje is Emmy geen onbekende. Velen kennen haar als ‘juf Emmy’. Jarenlang stelde ze haar huis beschikbaar voor de kinderen uit de buurt. Emmy: “Vroeger was dit een achterstandswijk met veel problemen. Om de jeugd wat te bieden, organiseerde ik elke woensdag een spelletjesmiddag met leuke activiteiten. In mijn woonkamer stond een grote voetbaltafel. Het was een drukte van belang, met een huis vol kinderen, maar oh zo gezellig.”

Veilig thuis “Ik woon hier al dertig jaar, maar tegenwoordig heb ik niet zo veel aanloop meer”, gaat Emmy verder. “Veel buurtgenoten zijn met het verstrijken van de jaren verhuisd. En de kinderen die hier woonden, zijn inmiddels volwassen en uitgevlogen. Desalniettemin woon ik nog steeds erg graag op deze plek. Ik voel me hier veilig en alle voorzieningen bevinden zich op loopafstand. Elke dag krijg ik bezoek van de thuiszorgmedewerkers van Thuiszorg Zuidwest Friesland. Zonder hen had ik hier niet kunnen blijven wonen. Het zijn lieve dames die me helpen; ze brengen niet alleen gezelligheid, maar bieden ook een luisterend oor.”

Vertrouwd gezicht Sinds 2015 krijgt Emmy thuiszorg. Het wijkteam van Thuiszorg Zuidwest Friesland ondersteunt haar bij de persoonlijke verzorging, zoals douchen, oogdruppelen en benen en voeten zalven. Tineke Wouda is een

Zorg op maat

“ze brengen niet alleen gezelligheid, maar bieden ook een luisterend oor.”

“Mijn collega’s en ik houden elkaar voortdurend op de hoogte van veranderingen”, vervolgt Tineke. “Als een cliënt ziek is of meer hulp nodig heeft, passen we de zorg aan. Onze thuiszorgorganisatie kan veel voor mensen betekenen: van huishoudelijke hulp tot intensieve thuiszorg. Uiteraard onderhouden we goed contact met andere zorgverleners, zoals huisartsen, fysiotherapeuten en maatschappelijk werkers. Zo kunnen we de zorg optimaal afstemmen.” Tineke zit al 33 jaar in het vak, waarvan 28 jaar bij Thuiszorg Zuidwest Friesland. De werkdruk is hoog. Desondanks weet ze altijd een moment te vinden om cliënten wat extra aandacht te geven. “Dat persoonlijke contact zou ik voor geen goud willen missen, dat maakt mijn werk juist zo bijzonder.”

&FIT

GEZOND

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NIEUW ELEKTRONISCH CLIËNTENDOSSIER VOOR DE SCHUTSE In De Schutse in Lemmer wordt sinds kort gewerkt met een nieuw Elektronisch Cliëntendossier (ECD): ‘Lable Care’. De kleinschalige woonvoorziening voor ouderen is de eerste locatie van zorgorganisatie Patyna, die met het nieuwe ECD werkt. Locatieverpleegkundige Samanta Tigchelaar is één van de zogenoemde ‘keyusers’ van De Schutse. Dit houdt in dat ze haar collega’s ondersteunt en coacht bij het gebruik van het nieuwe ECD. “We zijn erg enthousiast over Lable Care”, vertelt Samanta. “Het is heel gebruiksvriendelijk en sluit bovendien goed aan bij de visie van Patyna: de unieke cliënt centraal. Het ECD is nu daadwerkelijk het dossier van de cliënt. Wie is de cliënt? Wat is zijn of haar levensverhaal? Welke wensen en behoeften heeft een cliënt? En hoe kunnen wij hier bij aansluiten? De cliënt heeft dus meer regie en zeggenschap over de zorg. Dit is een nieuwe manier van denken, die we met elkaar gaan ontwikkelen.” Alle medewerkers van De Schutse zijn geschoold en getraind. Ook is er aandacht besteed aan het gebruiken van het ECD in gesprek met de cliënt en zijn of haar naaste. Dit is onder andere gedaan via een Virtual Reality game, die speciaal voor Patyna is gemaakt. “Samen met de cliënt en familie willen we het ECD verder gaan aanvullen. Zodat we de cliënt steeds beter leren kennen. In de nabije toekomst

“Als een collega iets lastig vindt, is er altijd een andere collega om te helpen” regelmatig op bezoek komen. Door het ECD is degene toch op de hoogte van het welzijn van zijn of haar naaste.”

Het implementatieteam ondersteunt De Schutse bij het gebruik van het ECD

kan de eerste contactpersoon of wettelijk vertegenwoordiger van een cliënt ook

zelf inloggen in Lable Care. Soms woont iemand ver weg, of kan hij of zij niet

Nieuwe dingen moeten altijd wennen, maar iedereen helpt elkaar, vertelt Samanta. “Als een collega iets lastig vindt, is er altijd een andere collega om te helpen. Ook heeft Patyna een implementatieteam met eigen medewerkers, dat ons helpt als we ergens tegenaan lopen. Nog niet alles loopt vlekkeloos, maar dat is ook het mooie van een pilotlocatie zijn. Uiteindelijk zal het ECD ons helpen om de zorg voor de cliënten nog cliëntgerichter te maken.”

RESTAURANT HELDER

‘PUUR GENIETEN’ AAN DE WATERKANT, IN BOORNZWAAG, FRIESLAND Lunch, diner, drankje, ontmoetingsplek pal aan het water. Wie een mooier plekje in Friesland weet, mag het zeggen. Hartje Friese Meren. Aan tafel bij Helder en op het buitenterras een onbedorven uitzicht op het water van de Langweerder Wielen. Straks even doorvaren of doorfietsen en je bereikt Sneekermeer, Tjeukemeer, Hegemer Mar, de Fluessen. De aanlegsteiger van de kleine jachthaven loopt helemaal tot aan ons terras aan de vaart, om precies te zijn de ScharsterRijn, even voorbij het idyllische vlekje Scharsterbrug. Vaste prik: je vrije weekend begint of eindigt bij Helder. Bekende gezichten: iedereen is er! Opgewonden verhalen over de boot, vogelgeluiden, het klapperen van lijnen tegen de mast. Meer heb je niet nodig. Hier heb je 1001 fijne redenen om samen van te genieten. De blik op het meer, de huiselijke sfeer, de kraakheldere, lekker originele menukaart!

UIT ETEN MET UITZICHT! ‘Puur genieten’ begint met een bevlogen chef-kok met duidelijke ideeën over heel goed eten, vol aandacht en passie. Terwijl jij nog druk aan het spelevaren of zonnebaden bent, is onze chef-kok Doeke de Konink al uren langzaam en geduldig aan het toveren met verse ingrediënten

vol smaak. Serieuze ‘slow cooking’, maar dan lekker laagdrempelig. Doeke is geen prater. Maar begin met hem over goed eten en misverstanden over goed eten - en hij brandt los. Om niet meer te stoppen. Samengevat: de beste, verse ingrediënten, creativiteit, geduld, onverwachte bereidingswijzen, aandacht, heel veel aandacht, daar draait het om in de keuken van Helder.

Doeke de Konink is een doener. Tegelijk ook een beetje een onvermoeibare ‘kookwetenschapper’. Hij heeft alles al geprobeerd; achter het fornuis van een hotspot op Curaçao en bij de betere restaurants in Nederland. Niet alleen de vernuftige bereidingswijzen die nu even ‘hip’ zijn, net zo goed de traditionele, bijna nostalgische technieken waarmee onze grootouders bijna alles lekkerder maakten: fermenteren, pekelen, inleggen. Puur,

simpel, geen toevoegingen die helemaal niet nodig zijn. Een tikkeltje eigenwijze, tegendraadse menukaart, dat is voor Doeke ook ‘puur genieten’. Nu eens niet de voor de hand liggende, meest bekende delen van rund, varken of gevogelte, maar de avontuurlijke stukjes vlees, met hun eigen kwaliteiten. Veel meer smaak bijvoorbeeld. “Mals was een tijdje het toverwoord. Dat draai ik om: ik maak het zelf wel mals. Met de techniek die ‘sous-vide’ heet, bijvoorbeeld. Een heerlijke runderbakvette, met alleen wat olijfolie, netjes in een vacuümzakje in warm water, langzaam en geduldig voorbereiden op wat komen gaat. Precies negentien minuten en geen twintig als dat het beste is. Dán pas grillen. Waarom? Als je een ijskoude biefstuk op een hete grill legt, ‘schrikt’ die - hij krimpt in elkaar en wordt meteen iets taaier. Natuurlijk is die snelle methode de makkelijkste weg. Maar je proeft het ook. En dan is het niks voor Helder. Alles draait om aandacht!” Onze chef-kok weet precies wat hij wil. Smaak. Puur. Genieten. Doeke gebruikt net zo lief klassieke, onovertroffen kooktechnieken uit oma’s tijd als spannende, speelse innovaties. Als het maar onvergetelijk lekker wordt. Helder.

samen genieten.

samen op pad en samen beleven In gemeente De Fryske Marren raak je nooit uitgekeken. Het afwisselende landschap met weidse vergezichten, grote meren en bosrijke gebieden biedt volop recreatiemogelijkheden. De talrijke historische dorpjes en de elfstedenstad Sloten zijn een lust voor het oog en nodigen uit tot een bezoek. Bovendien kent de gemeente een groot aantal verrassende evenementen, zoals het Skรปtsjesilen en de Friese Ballonfeesten. Maak ook kennis met onze prachtige plattelandsgemeente! Meer weten?

www.defryskemarren.nl

Fotografie: Gewoan Dwaan + BD Fotografie

34ste Samen beleven!

DE FRIESE BALLONFEESTEN TE JOURE 17 t/m 21 juli 2019 www.ballonfeesten.nl

/ballonfeesten

02 | FRIESE BALLONFEESTEN 17 T/M 21 JULI 2019

Erwin Bethlehem, bestuurslid Friese Ballonfeesten

“NIEUW ELAN: DREMPEL OMLAAG EN BETROKKENHEID OMHOOG” In 1985 vond de eerste editie van de Friese Ballonfeesten plaats op de Nutsbaan in Joure. Achtenveertig ballonnen, enthousiaste ballonvaarders, mooi weer, veel randactiviteiten en duizenden bezoekers. Joure was vanaf dat moment ‘Balloon City’. Erwin Bethlehem was toen vijftien jaar en raakte besmet met het ballonvirus. TEKST: WIM WALDA // FOTOGRAFIE: WIM WALDA EN DOUWE BIJLSMA

Als ‘krullenjongen’ bij de Godfather van het ballonvaren in Joure, Herman Kleinsmit, hielp Erwin Bethlehem ’s zomers met het opzetten van de ballon en kreeg hij in de winter les, zodat hij op twintigjarige leeftijd in het bezit kwam van zijn brevet en met de ballon van zijn vader en hemzelf de lucht in mocht. In 1994 was hij als ballonvaarder, een van de velen uit Joure en omstreken, zelf deelnemer aan de Friese Ballonfeesten. Inmiddels is hij mede-eigenaar van reclamebureau DOX Imagemakers en sinds dit jaar bestuurslid van de Stichting Friese Ballonfeesten. En als zodanig medevormgever van de nieuwe koers die de Stichting Friese Ballonfeesten inslaat.

Wereldkampioenschap Solex. De hoofdprijs voor de wereldkampioen was een ballonvlucht in de ballon die Landi Hartog, fabrikant van onder meer Solex onderdelen, ter beschikking had gesteld. De ballon landde in Bantega en de inzittenden belandden in de dorpskroeg. Daar filosofeerde toenmalig ‘burgervader’ van Skarsterlân Michel Marijnen over een dergelijk spektakel in Joure. Om een lang verhaal kort te maken, dat was de ‘trigger’ voor Herman Kleinsmit en Ynte Kuindersma om een dergelijk evenement in Joure op poten te zetten, een spektakel dat in 1985 zijn première beleefde.”

Vriendenclub De Flecke

“Vergeleken bij de manier waarop een en ander nu wordt georganiseerd, gebeurde dat toen op een ‘houtje-touwtje’ en ‘vestzak-broekzak’ manier, maar het enthousiasme waarmee, compenseerde dat ruimschoots. Iedereen was enthousiast, wilde wel als vrijwilliger meewerken en bood zijn diensten aan. Het was een feest van, voor en met de Jousters en zo werd dat ook ervaren. Joure was Balloon City.”

Bethlehem haalt nog even de ontstaansgeschiedenis van de Ballonfeesten aan om het tomeloze enthousiasme te illustreren, waarmee het evenement in 1985 voor de eerste keer werd georganiseerd. “In Joure bestond er rond die tijd een club, de ‘Vriendenclub De Flecke’,” vertelt hij, “die jaarlijks leuke dingen voor de Jousters organiseerde. Reuring brachten. Met als hoogtepunt het

Van houtje-touwtje naar nieuw elan

“Wist je overigens dat de eerste ballonvaart al in 1783 plaatsvond? Maar tijden veranderen, de wetgeving rond evenementen is stringenter geworden, mensen consumeren anders, beleven anders en communiceren anders. Organisatoren krijgen te maken met een tanende betrokkenheid en moeten nieuwe wegen inslaan, mee veranderen, om op die manier met de spreekwoordelijke gember rond te gaan en nieuw elan te creëren. Het zeskoppige bestuur van de Stichting Friese Ballonfeesten is dit jaar voor een groot deel vernieuwd. Herman Kleinsmit neemt de voorzittershamer ter hand, Erwin Bethlehem is secretaris en vicevoorzitter geworden, Fokke Noppert penningmeester en Ineke Charité is verantwoordelijk voor het ‘hoofdstuk’ passagiers. Van het oude bestuur blijven Peter Wever verantwoordelijk voor het programma en catering en Ciska Jonkers doet ondersteuning van het secretariaat en de sectie vrijwilligers.

Joure op de kaart

Het nieuwe bestuur vaart dit jaar een nieuwe koers tijdens de Friese Ballonfeesten, die van 17 tot en met 21 juli worden gehouden. We noemen een paar aspecten waarin dat uitdrukking komt. Zo moet het festival laagdrempeliger worden door het gratis toegankelijk te maken voor toeschouwers. Het moet ook duurzamer worden en er

wordt een oude traditie in ere hersteld door met BallonRadio een sfeerimpressie te geven van de 34ste editie van de Friese Ballonfeesten. En de opening van het feest wordt voorafgegaan door een parade door het dorp. Daarnaast zijn er nog vele andere voor het publiek minder zichtbare veranderingen in het programma. “Joure moet weer trots worden op een van de grootste evenementen in Friesland”, vervolgt Bethlehem. “De mensen van buiten Joure vinden het prachtig. De haven ligt vol en de campings zijn tot de laatste plaats bezet. Ik ben als ballonvaarder en als toeschouwer bij de nodige evenementen geweest, met als hoogtepunt twee jaar geleden met Herman Kleinsmit de ballonfeesten in het Mekka van de ‘hot air ballooning’ Albuquerque. Die stad telt circa een half miljoen inwoners, maar organiseert wel het grootste ballonnenfeest ter wereld met 750 ballonnen en in totaal 350.000 toeschouwers. Daar is het eerste dat je ziet wanneer je uit het vliegtuig stapt, een regiment levensgrote billboards met ballonnen. Waar je ook kijkt word je geattendeerd op ballonnen, ballonnen en nog eens ballonnen. Joure wordt al van de première in 1985 Balloon City genoemd en die mooie opgebouwde traditie mag niet teloorgaan. Het moet weer

www.ballonfeesten.nl

| 03

Samen beleven!

Alles draait om veiligheid

“We draaien als organisatie volledig op vrijwilligers. Dus is het zowel voor ons als voor de vrijwilligers goed om zo transparant mogelijk te zijn in het takenpakket. Wie doet wat, wanneer en waarom? Daar houden we speciale instructieavonden voor. Vrijwilligers moeten weten wie hun aanspreekpunt is en het bestuur moet weten welke vrijwilliger wat doet. Iedereen is belangrijk in dat proces. En dat betekent veel en ondubbelzinnig communiceren. Alles draait daarbij om veiligheid. Stel je voor dat er een zwaar onweer op komst is. Dan moet je een plan op de plank hebben liggen voor evacuatie. Bijkomend probleempje is dat die plannen zijn gebaseerd op de oude situatie, dus met betalende bezoekers als referentie. We maken het evenement nu gratis en kunnen dus niets meer met de oude cijfers. Maar hulpdiensten als brandweer en politie willen in verband met de benodigde inzet wel weten wat ze qua opkomst kunnen verwachten. Daar moet dus een model voor ontwikkeld worden. En ook voor onszelf is het belangrijk om daar een inschatting van te kunnen maken in verband met het aantal beveiligers dat we in moeten zetten.” gaan leven als een van de jaarlijkse topevenementen van, voor en met de Jousters. Dat is voor mij de belangrijkste beweegreden om in het bestuur zitting te nemen.”

Totaalvermaak

De Friese Ballonfeesten hebben een bomvol, zeer divers programma. “Totaalvermaak”, zoals Bethlehem het karakteriseert. “Een dagje uit waarbij mensen zich onder kunnen

dompelen in alles wat met ballonnen heeft te maken, zoals modelballonnen en een paar inloop-ballonnen, die aan de grond blijven, zodat het publiek ze kan zien en voelen. Een ballonvaarder geeft er uitleg bij. Maar uiteraard zijn er daarnaast ook tal van randactiviteiten waar bezoekers van kunnen genieten en tussendoor of achteraf kan de inwendige mens met een hapje en/of drankje worden verzorgd. Met uiteraard als hoogtepunt tegen de avond het opstijgen van de ballonnen.”

Een magische beleving

“Wist je overigens dat de eerste ballonvaart al in 1783 plaatsvond? De passagiers waren een kip, geit en een eend, want men wist destijds nog niet of mensen konden blijven leven in de lucht. Pas bij de derde vlucht durfde men het aan om met mensen een ballonvaart te maken.”

Lekker en betaalbaar eten aan het gezelligste plein van Joure! Dagelijks geopend! T 0513 415 425

bistrofred.nl

Bethlehem reageert lachend op dit weetje. “Gelukkig maar dat ze dat gedaan hebben, want tijdens de Ballonfeesten kunnen mensen zelf met een ballon mee varen. En dat is een magische beleving. Een luchtballon vaart altijd voor de wind, zodat in de gondel een serene stilte heerst. Buiten het geluid van de brander, die af en toe aan wordt gezet. En je voelt geen wind. De lucht bestaat uit lagen die afhankelijk van de meteorologische omstandigheden verschillende richtingen kunnen hebben. Door de ballon te laten stijgen of dalen kun je in een andere luchtlaag terecht komen waardoor je van koers kunt veranderen en dat is de enige manier waarop je enigszins de richting kunt beïnvloeden. In het mooiste geval stijg je op, vaar je een paar uur, stijg of daal je naar een andere luchtlaag, die je precies weer naar de plek brengt waar je bent opgestegen. Maar dat komt maar heel zelden voor. Piloot Johannes Kooistra maakte het in 2005 mee. Gedurende de vaart draaide de windrichting, waarna de ballon weer richting de Nutsbaan kwam. Johannes Kooistra slaagde er toen in om te landen op zijn eigen aanhanger.”

Boeken voor een ballonvaart Boeken voor een ballonvaart kan via de website www. ballonfeesten.nl/ of door te bellen met (06) 5375 9650 of via het sturen van een mail naar hermankleinsmit@ gmail.com. U kunt ook bij het ticketbureau informeren of en wanneer en nog een plaatsje vrij is.

Zorggroep Hof en Hiem wenst u plezierige ballonfeesten! Úw zorgaanbieder in gemeente De Fryske Marren: Woonzorgcentrum Doniahiem en kleinschalig wonen Ús Hiem, Sint Nicolaasga Thuiszorg, Sint Nicolaasga

Woonzorgcentrum Vegelin State en kleinschalig wonen Ús Hof, Joure Thuiszorg, Joure

Kleinschalig wonen De Werf, Joure Woonzorgcentrum Talma Hiem, Balk Thuiszorg, Balk

Kleinschalig wonen Cornelia Hoeve, Eesterga

Woonzorgcentrum Suderigge, Lemmer Thuiszorg, Lemmer Meer informatie over wonen, zorg en welzijn bij Hof en Hiem vindt u op onze website www.hofenhiem.nl. Heeft u vragen? U kunt ons bereiken via: 0513 - 43 30 30 of via e-mail: info@hofenhiem.nl. Zorggroep Hof en Hiem Postbus 244 8500 AE Joure

Verkoop, reparatie en restauratie van originele Friese, klassieke en moderne klokken. www.jousterklokkenmakerij.nl Rijkserkend restauratie/reparatie-atelier

De Jouster Klokkenmakerij Douwe Egbertsplein 8 - 8501 AB Joure - T 0513 41 41 04

ALLURE Diverse showmodellen met hoge kortingen waaronder deze Avek 1927 BLOCK verstelbaar

van € 4.145,- nu voor € 2.499,incl. gestoffeerd nachtkastje en splittopper

Diverse matrassen waaronder, TEMPUR, EASTBORN en SLEEP & DREAM met kortingen tot 70%! M I D S T R A A T 1 | 8 5 0 1 A C J O U R E | 0 5 1 3 4 1 4 0 0 5 | 0 6 4 8 0 7 3 7 1 2 | W AT Z E V A N D E R W A L . N L

WvdW_Adv_225x297_Def.indd 1

Holtrop Slaapcomfort

Midstraat 34 Joure | T 0513 - 415 673 | www.holtropslaapcomfort.nl 31-07-17 19:29

www.ballonfeesten.nl

| 05

Samen beleven!

BRECHT WITTEVEEN IS ALTIJD PRESENT OP DE Friese Ballonfeesten Een ballon stijgt op en gaat daar waar de wind hem brengt. Het maakt iedere vaart tot een unieke belevenis. Uniek en ongeëvenaard zijn ook De Friese Ballonfeesten, die dit jaar voor de 34e keer worden georganiseerd. Jouster piloot Brecht Witteveen heeft nog nooit een editie gemist. Ballonnen hebben haar van jongs af aan gefascineerd. TEKST: GEA DE JONG-OUD

“Toen De Friese Ballonfeesten voor de eerste keer werden georganiseerd, zat ik nog in de buggy”, lacht Brecht. “Volgens mijn ouders was ik niet te houden. Op driejarige leeftijd riep ik dat ik piloot wilde worden.” De woorden van de peuter zijn waarheid geworden, want eind 2014 haalde Brecht Witteveen haar brevet en sindsdien is ze officieel piloot.

300 ballonvaarten

Inmiddels heeft Brecht al meer dan 300 vaarten kunnen maken en was ze al eens piloot van ‘het ijsje’ en de ‘Van Gogh Ballon.’ Met haar eigen team ‘Fryske Marren Ballonvaarten’ vaart ze met de ‘Skyline Ballon’. “Als toeschouwer, crewlid of volger heb ik alle ballonfeesten in Joure meegemaakt. Deze zomer doe ik voor de derde keer mee als piloot. Ik ga ervoor om iedere avond te varen, al zijn we afhankelijk van het weer. Het wordt dit jaar opnieuw een prachtig feest. Zoveel ballonnen die vanaf dezelfde locatie opstijgen, dat blijft een spectaculair gezicht. Er zijn nieuwe special shapes te bewonderen, oude bestuursleden zijn teruggekeerd bij de organisatie en de entree is gratis. Ik ben heel benieuwd. Als het weer meezit, verwacht ik een grote toeloop.”

Genieten van de natuur

“Ballonvaren is een unieke belevenis. Je stijgt op, je gaat mee met de wind, je wordt ergens naartoe gebracht. Maar het is niet zo dat we alles maar laten gebeuren. We hebben een planning. We hebben onze kaarten. We houden het weer goed in de gaten. Zo berekenen we van tevoren de koers die we verwachten af te leggen. Maar een ballonvaart blijft een avontuur. We varen op mooie momenten, namelijk aan het begin en aan het eind van de dag. ’s Ochtends komt de natuur tot leven, alles wordt wakker. De zon komt op. Het wordt licht. ’s Avonds is het andersom. Je staat in een veld, vaak in ‘the middle of nowhere’ en de natuur gaat in rust. Alles gaat slapen. De zon gaat onder. Ik heb prachtige zonsopkomsten en zonsondergangen gezien op allerlei locaties. Een paar keer per jaar maak je mee, dat er een lage nevel over de velden hangt. Zelf vind ik dat betoverend mooi. Tijdens de vlucht zie je van alles. Reeën in de velden, een vos, en in Roemenië zagen we zelfs wilde zwijnen.”

Buitenlandse ervaringen

Brecht Witteveen en haar zwager Erik Kwant, tijdens de Ballonfeesten in 2018 (foto: Michiel de Wit).

naar Roemenië, Frankrijk, Italië en Taiwan zal ik niet snel vergeten. Het was een eind rijden naar Roemenië. Daarna was het net of waren we in een tijdmachine gestapt. In de grote steden zal het verschil minder groot zijn met hier, maar ballonnen komen altijd in een weiland terecht. Het boerenleven in Roemenië is nog zo nostalgisch. Ik vond het een belevenis om daar te varen.

Brecht in Italië, samen met haar zus Rixt. (foto: Erik Kwant).

Waar ballonnen varen, zijn leuke evenementen. “We maken daardoor van alles mee. Kort geleden waren we in Londen. Daar heb ik zelf niet gevaren, Johannes Kooistra was

de piloot. Als crew gingen we met de auto midden door het centrum van Londen, langs veel bezienswaardigheden. De foto’s van de ballonnen boven die grote stad hebben veel kranten gehaald. Ook de buitenlandse trips

In Italië konden we bij een evenement duizend flessen wijn winnen. Op de heenweg gingen we langs een vriendin die in Italië woont en met elkaar hadden we de plannen voor die flessen wijn al klaar. Bij de wedstrijd zou er een kruis op een marktplein in een dorp liggen, waar wij zo dicht mogelijk langs moesten varen. We voeren er recht op af en waren al helemaal enthousiast. Maar we zagen niets. Nu waren we een van de eerste ballonnen. Misschien is de organisatie wat laat met de markering van het kruis, zo dachten wij. Dus wij hebben keurig ons zandzakje gegooid, dat vervolgens goed bewaakt werd door onze

volgers. Na afloop bleek dat ze er op het laatste moment voor hadden gekozen het kruis op een sportveld te maken. Dat was minder hectisch dan een dorpsplein en daar kon een filmploeg de ballonnen beter filmen. Tsja, dat hadden ze ons niet verteld… In Taiwan heb ik zelf twee keer kunnen varen. Er stond weinig wind op dat moment. Daar is het kiezen van een landingsplek tussen de rijstvelden, bananenbomen en ananassen een uitdaging. Door een naderende tyfoon konden we daar verder weinig varen. Dat is jammer, maar heeft ook weer zijn voordelen want je hebt meer tijd om als toerist het land te ervaren. In Frankrijk stegen we met maar liefst 400 ballonnen vanaf dezelfde locatie op. Dan moet je heel alert zijn. Er zit geen rem op een ballon en je moet niemand raken. Dat vond ik zelf een van de spannendste momenten als piloot.” “Mooie avonturen, maar nu kijk ik uit naar de Friese Ballonfeesten. Het is in onze omgeving prachtig varen. De naam van ons team ‘Fryske Marren Ballonvaarten’ spreekt voor zich.”

06 | FRIESE BALLONFEESTEN 17 T/M 21 JULI 2019

SPECIAL SHAPES 2019 Ronald McDonald

Busby the queen’s guard

Ballonvaarder: Tim Davis Woonplaats: Whitbourne, Engeland Gemaakt in: Bristol, Engeland Bouwjaar: 2017 Aantal deelnames: 0

Robijn

Ballonvaarder: David Bovington Woonplaats: Whittlesey, Engeland Gemaakt in: Bristol, Engeland Bouwjaar: 1997 Aantal deelnames: 0

Babette

Ballonvaarder: Nick Dunnington Woonplaats: Langford, Engeland Gemaakt in: Oswestry, Engeland Bouwjaar: 2010 Aantal deelnames: 0

Racemotor

Ballonvaarder: Guido Härle Woonplaats: Enschede Gemaakt in: Igualada, Spanje Bouwjaar: 2013 Aantal deelnames: 4 keer

Ballonvaarder: Thomas Gleixner Woonplaats: Tobel, Zwitserland Gemaakt in: Bristol, Engeland Bouwjaar: 1999 Aantal deelnames: 0 keer

Ballonvaarder: Paul Burrows Woonplaats: Bristol, Engeland Gemaakt in: Bristol, Engeland Bouwjaar: 2018 Aantal deelnames: 0

Vincent van Gogh

Ballonvaarder: Herman Kleinsmit Woonplaats: Joure Gemaakt in: Oswestry, Engeland Bouwjaar: 2010 Aantal deelnames: 5 keer

Colafles

Buster the bulldog

Ballonvaarder: Gerke Kleinsmit Woonplaats: Hilversum Gemaakt in: Bristol, Engeland Bouwjaar: 2003 Aantal deelnames: 9 keer

Emoji

Ballonvaarder: Lee Hooper Woonplaats: Oswestry, Engeland Gemaakt in: Oswestry, Engeland Bouwjaar: 2018 Aantal deelnames: 0 keer

Likeurfles

Ballonvaarder: Guido van der Velden Woonplaats: Coruche, Portugal Gemaakt in: Igualada, Spanje Bouwjaar: 2008 Aantal deelnames: 1 keer

Pritt Stift

Ballonvaarder: John Wijngaard Woonplaats: Joure Gemaakt in: Bristol, Engeland Bouwjaar: 1996 Aantal deelnames: 1 keer

www.ballonfeesten.nl

| 07

Samen beleven!

Zondag 21 juli

Zaterdag 20 juli

Vrijdag 19 juli

Donderdag 18 juli

Woensdag 17 juli

Programma 16:00 uur

Terrein open

21:00 uur

DJ Kramer en Pe-Funk

17:00 uur

Start programma

0:00 uur

Einde

18:00 uur

OfficiĂŤle opening met parade

18:00 uur

DJ Sieds

18:00 uur

Dweilorkest

19:30 uur

Opstijgen 35 heteluchtballonnen

o.a. kermis, springkussens, schminken, markt, foodtrucks, terras, inloopballonnen, miniatuur ballonnen, live radio-uitzending

13:00 uur

Terrein open

21:00 uur

Live muziek ZoZo

14:00 uur

Start programma

0:00 uur

Einde

14:00 uur

Kaatsen

18:00 uur

Live muziek Slaanderij Harlingen

18:00 uur

Dweilorkest

19:30 uur

Opstijgen 35 heteluchtballonnen

o.a. kermis, springkussens, schminken, markt, foodtrucks, terras, inloopballonnen, miniatuur ballonnen, live radio-uitzending

16:00 uur

Terrein open

23:00 uur

Night-glow

17:00 uur

Start programma

01:00 uur

Einde

18:00 uur

DJ Sieds

18:00 uur

Dweilorkest

19:30 uur

Opstijgen 35 heteluchtballonnen

21:00 uur

Live muziek G-string

o.a. kermis, springkussens, schminken, markt, foodtrucks, terras, inloopballonnen, miniatuur ballonnen, live radio-uitzending

13:00 uur

Terrein open

21:00 uur

Live muziek Straight on Stage

14:00 uur

Start programma kinderdag

23:00 uur

Night-glow

14:00 uur

Live muziek Thuesday Brothers

01:00 uur

Einde

15:00 uur

Dance Shape dansers

17:00 uur

Live muziek Lady cover duo

18:00 uur

Dweilorkest

19:30 uur

Opstijgen 35 heteluchtballonnen

o.a. bungeerun, kuipsteken, klimtoren, pony-rijden, kermis, springkussens, schminken, markt, foodtrucks, terras, inloopballonnen, miniatuur ballonnen, live radio-uitzending

13:00 uur

Terrein open

21:00 uur

DJ Sieds

14:00 uur

Start programma Oldtimers

0:00 uur

Einde

15:00 uur

Live muziek Lady cover duo

18:00 uur

Dweilorkest

19:30 uur

Opstijgen 35 heteluchtballonnen

o.a. kermis, springkussens, schminken, markt, foodtrucks, terras, inloopballonnen, miniatuur ballonnen

Meer informatie, zie www.ballonfeesten.nl

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST: GEA DE JONG-OUD // FOTO’S: MARTIJN ZAAL EN LAURA BROUWER

deFryskeMarren THE

ULTIMATE MEN’S FAIR

“ALLES VOOR MANNEN” Heren, opgelet! The Ultimate Men’s Fair, hét evenement, volledig toegespitst op de interesses van mannen, staat voor de deur. Zaterdag 13 juli 2019 vindt de vierde editie van dit tweejaarlijks gebeuren plaats in Park Heremastate in Joure. Bekijk de spectaculaire demonstraties, de mooiste auto’s en de nieuwste gadgets. Kom lekker eten en drinken of doe actief mee. Hoe snel kun jij de banden verwisselen van een Formule 1-auto?

Martijn Zaal tijdens de Carbage Run die hij vorige week samen met vrienden in Scandinavië heeft volbracht. De eerste plannen om een Men’s Fair te organiseren ontstonden in de kroeg. “Je hoort vaak dat daar de beste ideeën ontstaan, dat kan ik niet ontkennen”, lacht voorzitter Martijn Zaal. “Wij mannen wilden een tegenhanger van Libelle’s Zomer Fair. Dus bedachten wij een evenement dat wij zelf ontzettend leuk vinden. Dat zorgt er automatisch voor dat we veel plezier beleven aan de organisatie. Al moet er natuurlijk wel wat gebeuren, voordat zo’n kroegidee daadwerkelijk gerealiseerd is.”

GRATIS TOEGANG “Maar we zijn met z’n zevenen en zijn allemaal bereid er de nodige tijd in te steken. In november is onze eerste vergadering. Ja, goed geraden, in de kroeg. Ideeën hebben we genoeg, maar die moeten ook haalbaar zijn. De toegang van The Men’s Fair is gratis. Dat maakt het extra leuk en aantrekkelijk voor het publiek, maar het maakt ons voor wat betreft de opbrengsten afhankelijk van de standhouders en de sponsoren. De organisatie is blij dat alle horecabedrijven uit Joure op ons Horecaplein te vinden zullen zijn. Wanneer The Ultimate Guns N’ Roses muzikaal de dag afsluit, zal het feest hier compleet zijn. Het is ook fantastisch dat we zo’n vijftig standhouders met een breed aanbod kunnen verwelkomen. Er is voor iedere man wat wils. Van mannenmode, jacuzzi’s tot en met de sportschool, iedereen kan iets vinden dat bij hem past. De

vrije entree wordt ook mogelijk gemaakt door onze sponsoren en onmisbaar zijn de vrijwilligers, die zich belangeloos inzetten.”

TWEEJAARLIJKS FESTIJN Met zo’n 15.000 bezoekers was The Ultimate Men’s Fair een enorm succes in 2017. Het evenement is gericht op de interesses van de man, maar alle vrouwen zijn ook van harte welkom. “Graag zelfs”, zegt Martijn. “The Ultimate Men’s Fair is voor iedereen, van jong tot oud. We hebben met de activiteiten ook aan de kinderen gedacht. We bouwen voort op onze eerdere ervaringen zodat het dit jaar opnieuw een groot feest gaat worden. We willen iedere editie verrassen en vernieuwen. Dat is ook de belangrijkste reden waarom het een tweejaarlijks festijn is, dan is daar meer tijd en ruimte voor.”

FORMULE 1 EN GREYHOUND BUS De voorpret is begonnen. Nu het spektakel nadert, wordt er steeds meer bekend over het programma. Martijn Zaal: “Er is heel wat om naar uit te kijken. Een echte publiekstrekker

zal dit jaar het Urban Challenge Parcours met de Land Rover zijn. Deze spectaculaire mobiele rollercoaster bestaat uit twee trailers die samen een sensationele hindernisbaan vormen. Wie durft in die Land Rover te stappen om dit parcours te trotseren? Wij zijn benieuwd.” Met de overwinning van Max Verstappen in Oostenrijk nog vers in het geheugen, zal de Formule 1-auto veel bekijks krijgen. “Daar hebben we dit keer een bijzondere uitdaging bij”, vertelt Zaal. “Tijdens de wedstrijden van de Formule 1 op tv worden de banden in luttele seconden verwisseld. Wie kan dat ook? Kunnen de mannen in Joure net zo snel een bandenwissel voor elkaar krijgen als het team van Verstappen? Hier valt de titel Snelste Bandenwisselaar van Joure en eeuwige roem te verdienen. Natuurlijk ontbreken daarnaast de vette auto’s niet. Ze laten zich graag bewonderen en zullen iedere man aanspreken, net als de vrachtwagens van diverse transportbedrijven. Een originele blikvanger is de Amerikaanse

Greyhound bus van Tricorp. Naast al het motorisch geweld is er ook aandacht voor totaal andere zaken. Zo komt Bureau Drugszaken, een organisatie die voorlichtingen verzorgt aan politie en gemeenten, met een XTC-lab en laat zien wat de gevaren hiervan zijn. Mannen stropen graag zelf hun mouwen op. Dat kunnen ze op deze mannenzaterdag doen tijdens een workshop lassen. En voor de stoere man, die graag met een mountainbike de berg van Heremastate wil bedwingen, heb ik goed nieuws. Dat kan. Heb je deze aspiraties niet, dan kun je genieten van de BMX-freestyle-demonstratie van de Nederlands Kampioen Sietse van Berkel.”

STEEDS BEKENDER “We merken dat de naamsbekendheid van The Ultimate Men’s Fair toeneemt. De bezoekers komen niet alleen uit Joure, maar uit de wijde omgeving. We zijn als organisatie ook gevraagd een dergelijk evenement elders in Nederland te organiseren. Daar zijn we niet op ingegaan. We hebben het hier in Joure uitstekend voor elkaar. En het park Heremastate is een prachtige locatie, die bijdraagt aan ons succes. Dat vind je niet zo snel in een andere plaats. Bovendien is dit echt ons evenement, dat is ontstaan omdat we het zelf zo ontzettend leuk vinden. Zo hopen we het ook neer te zetten voor de mensen. De vele bezoekers, de gezelligheid en de gemoedelijke sfeer laten zien dat we hier steeds goed in zijn geslaagd.”

NUMMER 07 • 2019

EXTRA KAARTEN

Blindentolk in het HENRY Posthuis Theater VAN Is theater leuk, als je een visuele beperking hebt? Jazeker! Bij enkele voorstellingen in het Posthuis Theater in Heerenveen is

LOON

een blindentolk van de organisatie ‘Komt het Zien!’ aanwezig. Een blindentolk beschrijft exact wat er allemaal op het toneel gebeurt. De tolk doet als het ware live verslag, net zoals een Foto: Jouk Oosterhof

sportjournalist op de radio. Door een draadloze koptelefoon kan de blinde of slechtziende theaterbezoeker de tolk horen en zo alles tot in detail meebeleven. Bij de voorstellingen is vooraf ook een speciale inleiding met een ‘meet & feel’. Hier worden de kostuums en het decor beschreven, kunnen dingen van dichtbij bekeken en gevoeld worden en kan worden kennisgemaakt met de stemmen van de acteurs. ‘Komt het Zien!’ is een stichting in Heerenveen, die theaterbeleving landelijk mogelijk maakt voor blinden en slechtzienden. De stichting wordt gesteund door onder andere de provincie Fryslân.

/karin Bloemen // Foto: Rob Becker

Het Posthuis Theater in Heerenveen heeft komend seizoen drie voorstellingen

POPPODIUM BOLWERK

COMEDY CLUB SNEEK KEERT TERUG Poppodium Bolwerk heeft in de programmering voor het nieuwe seizoen weer drie Comedy Clubs opgenomen. De stand-upavonden blijken een groot succes. Comedy Club Sneek was het afgelopen seizoen een experiment voor Poppodium Bolwerk. Immers, daar is het al ruim 40 jaar vooral muziek wat de klok slaat. Samen met Theater Sneek, dat met het poppodium deel uitmaakt van Cultuur Kwartier Sneek, werd het avontuur aangegaan en een mooi programma samengesteld voor drie vrijdagavonden in het Bolwerk Café. Zo zorgden Jacob Spoelstra en Mo Hersi er afgelopen seizoen voor dat Sneek lachend het weekend inging. Sylvia van den Berg, programmeur bij Theater Sneek: “Ik vond het fenomeen Comedy Club goed passen bij Poppodium Bolwerk en wilde het graag eens uitproberen. Met wat schemerlampen en een bar in de buurt is er namelijk de perfecte, gezellige sfeer.” Bolwerkprogrammeur Ype Terwisscha van Scheltinga

kijkt met een tevreden gevoel terug op de eerste reeks. “Elke editie was uitverkocht. Daarom zetten we de serie Comedy Club Sneek-avonden in 2019/2020 gewoon voort. Ik zie een mooie traditie ontstaan!” Voor Comedy Club Sneek halen Terwisscha van Scheltinga en Van den Berg de beste stand-upcomedians van Friesland - en soms van wat verder weg - naar Poppodium Bolwerk. Zij nemen goede grappen, scherpe meningen en verrassende zienswijzen mee. De line-up verschilt per keer, maar onder de comedians bevindt zich sowieso een lokaal aanstormend talent en een MC. Terwisscha van Scheltinga: “De eerstvolgende editie is op vrijdag 11 oktober. Voor komend seizoen hebben we inmiddels al een paar interessante namen vastgelegd. Houd onze berichtgeving in de gaten voor wie wanneer optreedt.” Een Comedy Club Avond begint om 20.00 uur. Tickets kosten € 8,50 en zijn te bestellen via hetbolwerk.nl en theatersneek.nl. VRIJDAG 11 OKTOBER 2019 TIJD: 20.00 UUR PRIJS: € 8,50

die dankzij een blindentolk toegankelijk worden gemaakt voor blinden en slechtzienden: Hendrik Groen (vrijdag 20 december), Karin Bloemen (vrijdag 31 januari) en Het Groot Niet Te Vermijden (vrijdag 24 april). Kent u iemand die zeer slechtziend of blind is en toch een keer naar het theater zou willen? Vertel dit bericht en ga gezellig samen een avondje uit in het theater. Meer informatie over dit initiatief is te vinden op

WWW.KOMTHETZIEN.NL

(bekend als conciërge Volkert in De Luizenmoeder)

zaterdag 2 NOVEMBER 2019 // 20.15 UUR Wegens succes is de cabaretshow ‘Onze Henry’ van Henry van Loon op 2 november verplaatst van de Noorderkerkzaal naar de Tüöttenzaal. Hierdoor zijn er extra kaarten beschikbaar voor deze voorstelling. In deze persoonlijke voorstelling zoomt Henry in op zijn Brabantse roots met ontroerende liedjes en even hilarische als fidele bespiegelingen. ‘Onze Henry’ is alweer de vijfde theatershow van de virtuoze comedian en acteur Henry van Loon, nu vooral bekend bij het grote publiek door zijn rol van Volkert in ‘De Luizenmoeder’. HENRY VAN LOON, ONZE HENRY // ZATERDAG 2 NOVEMBER 2019 // 20.15 UUR // WWW.THEATERSNEEK.NL // 0515-431400 //

TIPS VAN DE PROGRAMMEUR

VAN THEATER SNEEK Het boeken van voorstellingen vereist een bepaalde kennis en kunde van de programmeur. Af en toe is het een hele uitdaging om precies die ene artiest op een bepaalde datum op het podium in Sneek te krijgen. Helemaal als het om een bijzondere of unieke voorstelling of artiest gaat. De voorstellingen die het kenmerk ‘Tip van de programmeur’ verdienen, worden niet alleen warm aanbevolen door de programmeur, maar waren ook een uitdaging om te boeken. Programmeur Sylvia van der Berg vertelt in een inleiding van een half uur hoe deze specifieke boeking tot stand is gekomen. Ook komt het programmeren in het algemeen aan bod. De inleidingen vinden voor de voorstellingen plaats en zijn gratis toegankelijk. De gratis kaarten dienen gereserveerd te worden aan de kassa van Theater Sneek. 29 SEPTEMBER 2019-RAGÚS THE SHOW Ragús, een van de absolute parels uit de Ierse dans- en muziektraditie, is terug met een wervelende show vol kleur, klank en ritme.

13 NOVEMBER 2019 – GRAVITY & OTHER MYTHS Gravity & Other Myths uit Australië verovert de wereld met een eigenwijze vorm van vernieuwend, acrobatisch circustheater.

19 JANUARI 2020 – TAPE FACE Enkel door middel van mime mét geluid en stand-up zónder taal windt Tape Face elke zaal om zijn vinger.

21 FEBRUARI 2020 TAGO – KOREAN DRUM Tago betekent: de wereld verlichten met het slaan op de trommel. Als een energieke wervelwind raast TAGO over het podium; een adembenemende mix van traditionele Koreaanse instrumenten -van gigantische drums tot kleine percussie- in combinatie met kleurrijke dans en Oosterse vechtsporten.

7 MAART 2020 – HET HOUTEN HUIS Ontroering en fantasie kennen geen leeftijdsgrens in de prachtige voorstellingen van muziektheatergezelschap Het Houten Huis.

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST & FOTO’S: HENK VAN DER VEER

Johan Verbeek uit Wijckel

deFryskeMarren

Schilder met het paletmes

“Wat ik mei skilderjen ha? No, dat is net sa hiel dreech! Us heit wie skilder, pake wie skilder en ús oerpake wie skilder. Dat ik waard úteraard ék skilder. Ik ha it dan oer hússkilders, mar ús heit en oerpake makken ek skilderijen, dat de keunst siet der altyd al wat yn. Mem wie in Pander, famylje fan Pier en Pieter Pander. Fierder wie heit Folkert abonneard op Openbaar Kunstbezit, alle wiken in blêd mei ôfbyldings fan skilderijen en beskriuwings deroer. Ik siet der altyd op ’e noas yn”, vertelt Johan Verbeek (1957), huis- en kunstschilder uit Wijckel. Duidelijk, het zit dus in de genen!

Toch wilde Johan Verbeek vroeger helemaal geen schilder worden, het leek hem helemaal niks. Zijn vader was altijd aan het werk en dat gesoademiter was niets voor Johan. Na een paar mislukte schoolopleidingen (“ik spijbele doe noch al wat en waard eins fan de middelbare detail skopt”) kreeg hij nog een kans van z’n heit: naar de schilderschool in Zwolle! Daar had Verbeek junior niet zo veel trek in, omdat hij daar ook op een internaat moest. Uiteindelijk gaat Johan wel naar Zwolle, zit daar twee jaar op het internaat, waarna hij tijdens een stagejaar bij mensen in Rouveen in de kost gaat. Na de opleiding mag hij zich officieel Meester Schilder noemen en gaat bij zijn vader aan het werk.

“Yn 1978 bin ik fan skoalle kommen en bin’k fuortendaliks by ús heit begûn. Nei in jier as wat naam ik dêr de dingen al oer mei offertes en sa. Yn 1990 hâldt ús heit op mei de saak en ik hie soks fan ‘moat ik hjir no mei trochgean? ’Minsken oan it wurk, wat in drokte allegear. Ik woe jûns en sneons gewoan frij wêze. Heit siet sneons altyd te boekhâlden, dêr hie’k hielendal gjin nocht yn. Doe ha’k in jier yn Warkum wurke, mar dat wie niks foar my. Doe waard my ferteld wat ik dwaan moast. Doe bin’k mar wer foar mysels begûn. Dat ha’k úteinlik oant no ta dien. Earst mei personiel, wêrûnder myn broer en in swager, mar no wer allinne.”

KANKER VAKMANSCHAP “De skilderskoalle wie doe noch oh sa rjochte op it fakmanskip. Ik krige der les yn marmerimitaasje, fergulde en datsoarte fan dingen. Ik fûn dat âlde ambacht wol moai en ús heit ferstie it fak ek. Ik ha in soad fan him leard. Dat restauraasjewurk lei my wol. Wy learden it meitsje fan prachige mahonyhouten en ikenpanielen, mar yn ’e praktyk koesto fansels net in wike mei in tsjerkebank sitte te pielen. Dêr moast in tuskenwei yn fine. Letter wurke ik yn opdracht fan arsjitekten en ‘Behoud Kerkelijke Gebouwen’”, ziet Johan op het schildersvak terug. Johan heeft een prachtjeugd in zijn geboortestad Sloten (“Oh nee, ik bin yn Snits yn it sikehús berne” ), als oudste zoon uit het gezin van vijf kinderen. Na Johan kwamen er nog drie zussen en een broer. Na zijn schildersopleiding in Zwolle komt de oudste zoon van Folkert Verbeek uiteindelijk bij z’n vader in de zaak.

In september 1995 staat de wereld van Johan en zijn vrouw Karin ineens op de kop. Er wordt kanker bij Johan geconstateerd. “Fergemy, dat wie in minne tiid. De âldste, Folkert, wie doe njoggen. Nico, de middelste trije en Sietse de jongste, wie ien jier. De kanker dy’t ik hie bliuwt by my, non-Hodgkin. Ik moat ek elk jier foar kontrôle, der sit wat yn my. Mar it giet no hartstikke bêst hear. Doe’t it ûntdutsen waar, wie ik deawurch, mar sa’k siz, it giet no goed. Ferfelende dingen binne by my ek gau wer fuort. It bliuwt der wol en ik ha hiel lang wurk hân om wer op ’e rit te kommen. Myn geheugen wie doe hiel min en myn smaak wie ek folslein fuort en myn speekselklieren wurken net goed mear. Dêr ha’k noch lêst fan, at ik lang praat dan krij ik in droege mûle en dan jeuzel ik mar oan. Yn maart 1996 gie ’k wer oan it wurk. Want asto kanker hân hast stiet der in krúske achter dyn namme by de fersekeraars. En dy fersekerings hie’k foar de sykte net sa goed regele. Ik moast dus wol. Mar nochris, it giet no poerbêst mei my.”

KUNSTSCHILDER Als kind zat Johan altijd te tekenen en als er ook maar een stukje papier in de buurt was, nu nog trouwens, pakte hij het potlood ter hand. Als jonkje zat hij bij z’n vader, die ook schilderde, en dan kreeg hij bijvoorbeeld van z’n heit te horen hoe hij een paard moest tekenen. “Op dit stuit bin ik dwaande mei skilderijen oer dingen dy’t út myn jeugd. Dat komt eins troch ús heit, dy’t yn 2017 in bundeltsje mei fersen útjûn hat, ‘it heane stee’. Dy fersen geane oer Sleat en de Sleattemermar. Tegeare mei Patrick Reijenga haw ik by dy fersen skilderijen makke. Ik moat oars wol wat mei de ûnderwerpen hawwe, net de geijkte dingen. Ik skilderje in doar fan’e steech dêr’t heit mei de skilderskarre troch hinne moast. Dat soarte fan lytse dingen. Foardat ik mei

dy skilderijen oer Sleat begûn, makke ik wat ik fanút hús wei seach. Ik sit wat tusken it impressionisme en it ekspressionisme yn. Oars ek wol realistys, mar dan net super realistys. Soms besykje ik ek wolris abstrakt, mar ik hâld der toch wol fan om te sjen wat it is. Ik mei dingen graach yn oare ferhâldings sette, ik mei details graach opblaze. Ik doch oars alles mei it paletmes, ik brûk gjin kwasten. Wurkje mei in paletmes is direkt, it stiet sa’t it stiet. Ik fyn it moai en it jout in apart effekt. Sa krij ik myn eigen styl wat. Ik meitsje skilderijen foar mysels. Ik ha in byld yn’e holle en ik bin dwaande om te sjen hoe sil it wurde. At in skilderij klear is, dan ha’k der ek niks mear mei. Dan meie se ek wol fuort. Ik bin net dwaande mei ‘wat soe in oar der fan fine’. No ja, at ús heit, Patrick en Karin it goed fine dan is it goed!”

4-GANGEN VERRASSINGSMENU* VOOR

€ 39,50

OPEN OP DINSDAG T/M ZONDAG VANAF

*AFGESTEMD

12:00

OP UW SPECIALE WENSEN

UUR Douwe Egberts Plein 1A Joure T 0513 417 070 - I www.zuiver-joure.nl

agenda Woe. 10 t/m ZO. 14 juli

vrijdag 19 juli

woensdag 31 juli

LEMMER CIRCUS

LANGWEER FOLKLORE

MARKT WORKUM

circus renz berlin Gevarieerde voorstellingen met mooie acts, veel artiesten en clowns. IJsbaanterrein.

ringrijden

Zo lang als workum

In de hoofdstraat strijden aangespannen paarden om de hoofdprijs. Buorren. 19.30 uur

Jaarmarkt ‘Zo lang als Workum’ met een markt dwars door het hele centrum (circa 2 km). 10.00-17.00 uur

donderdag 11 juli

Zaterdag 20 juli

Donderdag 1 augustus

JOURE RONDLEIDING

LEMMER RONDLEIDING

HARICH OPEN DAG

jouster kuierke Elke dinsdag- en donderdag een historische wandeling o.l.v. een gids. VVV Joure. 13.30 uur

lemster wandeling

ff boeren

Ontdek de historie van dit vissersdorp o.l.v. een gids. VVV Lemmer. 14.00 uur

Gebruik al je zintuigen en bezichtig diverse boerenbedrijven. Diverse locaties.

vrijdag 12 juli

Za. 20 en Zo. 21 juli

Fiets- en wandeltocht

LEMMER MUZIEK

HEMELUM FESTIVAL

FIETSEN/WANDELEN Mooie uitgezette fietsen wandelroute. Brug Echtenerbrug/Delfstrahuizen. 18.30 uur

zomeravondconcert Excelsior geeft een gevarieerd zomers concert in de buitenlucht. Kerkhof 1. 19.30 uur

kanongebulder SLOTEN FOLKLORE

In de zomermaanden schiet de stadsschutterij iedere vrijdagavond het kanon van Sloten af. Korenmolen De Kaai. 20.00 uur

ECHTENERBRUG

flinke Zomer favorieten Zomershopweekend met marktkramen, pop-up stores, workshops, muziek en nog veel meer. Flinkefarm. 10.00-18.00 uur

Zondag 21 juli

Vr. 2 t/m Zo. 11 augustus

sneekweek SNEEK

de jonge vissers onder Zeil

EVENEMENT Met vlootschouw op vrijdagvond, zeilwedstrijden, muziek, kermis, hardzeildagbraderie, straatfestival en meer.

WORKUM OPEN DAG

Maak kennis met de activiteiten van De jonge Vissers Onder Zeil. Scheepswerf de Hoop. 14.00-17.00 uur

Zaterdag 3 augustus

tsjerkepaad

maandag 22 juli

RIJS

In de zomermaanden zijn de meeste kerken op zaterdagmiddag geopend.

TERHERNE MARKT

Zaterdag 13 juli FRIESLAND OPEN DAG

ultimate’s men’s fair JOURE EVENEMENT

Mannendag met spectaculaire demonstraties, gadgets, lekkerste bieren en livemuziek. Park Herema State. 12.00 uur

SPORT Paardensportspektakel met diverse Nationale en Friese kampioenschappen, afgewisseld met spectaculaire shows. Manege Gaasterland. 9.00-18.00 uur

Zomermarkt

Braderie en sneupersmarkt op vier maandagen in de zomer. Buorren. 12.00-18.00 uur

EXCURSIE Met gids ga je op zoek naar sporen van het verleden en maak je een tijdreis op het klif. De Dollen 10. 10.00 uur

boerenbruiloft JOURE FOLKLORE

19e eeuwse boerenbruiloft met plechtigheid, bruiloftsmaaltijd, harddraverij en ringrijderij. Centrum. 10.00-16.00 uur

Muziekfestival aan het Heegermeer. 15.00 uur

Vrijdag 26 juli

woensdag 17 juli

BALK MARKT

parfum maken OUDEMIRDUM WORKSHOP

Zelf parfum maken van geurende bloemen en kruiden. Bezoekerscentrum Mar en Klif. 14.00 uur

Woe. 17 t/m Zo. 21 juli

friese ballonfeesten JOURE EVENEMENT

Nederlands grootste ballonfestival met gratis toegang. Nutsbaan.

donderdag 18 juli

jaarmarkt MAKKUM BRADERIE

Toeristische jaarmarkt met sneupersmarkt. Centrum. 10.00-17.00 uur

stadswandeling

oudemirdumerklif OUDEMIRDUM

woensdag 24 juli

heechsimmerfestival HEEG FESTIVAL

concours hippique

di. 6 t/m Za. 10 augustus

lemsterwike LEMMER

lutskedagen

EVENEMENT SKS Skûtsjesilen met kermis, livemuziek en vuurwerk op de slotavond.

Zomerbraderie rondom de Luts. 10.00-18.00 uur

woensdag 7 augustus

Zaterdag 27 juli

LEMMER

100-jarige schoorsteen Woudagemaal EVENEMENT Diverse activiteiten om de schoorsteen in het zonnetje te zetten. Unesco Werelderfgoed Ir. D.F. Woudagemaal. 10.00-19.00 uur

fierljep manifestatie IT HEIDENSKIP SPORTEVENEMENT

Hele dag vol Friese Fierljep sport tijdens de plaatsingsronden en finales. Branburren. 9.30 uur

Vrijdag 9 augustus

jaarmarkt

Romantische markt

OUDEMIRDUM

JOURE

BRADERIE Jaarmarkt met live muziek en entertainment voor jong en oud. De Brink. 11.00-18.00 uur

BRADERIE De Midstraat wordt omgedoopt tot een echte Mont Martre Markt. 10.00-21.00 uur

Za. 27 juli t/m vr. 9 aug

Za. 10 t/m Z.a 17 augustus

FRIESLAND WATERSPORT

FRIESLAND

sks skûtsjesilen

ifks skûtsjesilen

Twee weken lang strijden 14 skûtsjes om het SKS kampioenschap. (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen)

WATERSPORT In vier klassen wordt gestreden om de Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen (IFKS)

SLOTEN RONDLEIDING

Elke donderdagmiddag in juli/aug een stadswandeling met rondvaart. 13.30 uur

voor proefje

15-17 augustus 22-24 augustus 23-25 augustus 29 augustus

Visserijdagen Makkum Glemmer Beach Festival Nachtkijkers Filmfestival Heeg Gondelvaart Balk

bIjZonder

Foto: Ramiro Gras

BY SÛNDeR

Heechsimmerfestival

ZONDAG 21 JULI

HeechsImmerfestIval

DE JONGE VISSERS ONDER ZEIL 100-jarige schoorsteen

Het strand in Heeg wordt voor de 17e maal omgetoverd tot een echte festivalweide. Met de ondergaande zon, vrienden, bekenden, muziekliefhebbers en een fantastisch uitzicht over het Heegermeer kunnen bezoekers genieten van lokale en regionale bands als So Be It, Fools & Pretenders, Electric Hollers, Unlocked, Talking Notes, The Cops, Action in DC en The Surphonics. One Shot, een coverband die er een groot feest van gaat maken, sluit de avond af.

Maak tijdens deze open dag kennis met de activiteiten van De Jonge Vissers Onder Zeil. Dit is een enthousiaste groep jongeren die hart hebben voor het oude ambacht van visser en is onderdeel van Stichting de Staverse Jol. De hele middag staat in het teken van de visserij met paling roken, een demonstratie vis fileren, wedstrijd fok hijsen, vis bakken en er kan meegevaren worden in een jol voor een korte vaartocht.

Het is in augustus van dit jaar precies een eeuw geleden dat de schoorsteen van het stoomgemaal voor Lemmer werd opgeleverd. Deze dag staat helemaal in het teken van de schoorsteen. Kinderen kunnen met afvalmateriaal een ‘nieuwe’ schoorsteen maken. Amateurkunstenaars zijn deze dag van harte welkom om in één dag een schilderij te maken met de schoorsteen als middelpunt. En als afsluiting geef Pierre Geelen, zoon van de bouwer, een lezing over de bouw.

WWW.HEECHSIMMERFESTIVAL.NL

WWW.STAVERSEJOL.COM

WWW.WOUDAGEMAAL.NL

YN AKSJe In actIe

ZATERDAG 7 AUGUSTUS

Foto: Wim van der Meer

ZATERDAG 13 JULI

Fierljep Manifestatie

JULI / AUGUSTUS

ZATERDAG 27 JULI

DOe- eN DeMODAGeN

FIerljep ManIfestatIe

Museum Joure organiseert doe- en demomiddagen, met demonstraties, korte rondleidingen en natuurlijk de mogelijkheid om zelf te experimenteren. Tijdens de doe- en demodagen zijn verschillende vaklui bij het museum aan de slag, van theepakker tot drukkers, zilversmeden en koffiebranders. Zo ervaar je hoe al die bijzondere en alledaagse dingen die bij Museum Joure te zien zijn, vroeger gemaakt werden.

Van heinde en verre komen fierljeppers naar It Heidenskip om voor het eerst een wedstrijdsprong te maken of om juist een poging te doen tot het behalen van de finale. Naast het kijken naar het fierljeppen kunnen de bezoekers zich vermaken op diverse springkussens, een klimwand, schilderworkshop voor kinderen, schiettent, draaimolen en nog veel meer. Op 26 juli wordt voor de tweede keer het jeugd NFM georganiseerd voor de jongste fierljeppers.

WWW.MUSEUMJOURE.NL

WWW.FIERLJEPPE.NL

JOUW eVeNT HIeR?

VVV Waterland van Friesland verzamelt alle evenementen in Zuidwest Friesland. Lever jouw evenement aan via agenda@waterlandvanfriesland.nl. Onze complete agenda vind je op www.waterlandvanfriesland.nl

Hier begint je watersportseizoen

7 t/m 11 feb 2020 WTC EXPO Leeuwarden www.boot-holland.nl

Is dit uw boot? Wij geven uw interieur graag een facelift. Wij zijn DÉ SPECIALIST in: (her)stoﬀering van uw boot, meubelstuk, caravan, camper etc. etc. Vraag gerust naar een vrijblijvende prijsopgaaf!

ECHTENERBRUG ECHTENERBRUG LEMMER Duimstraat Duimstraat 36 36 Verlaet 16 tel.: 0514tel.: 541006 0514 541006 tel.: 0514 569909 WWW.MEL

DEJONG.NL

deFryskeMarren // SPORT deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

SKÛTSJEBIJLAGE deFryskeMarren

• Met alle data SKS en IFKS kampioenschap • Alle IFKS skûtsjes uit de GrootSneek regio • Alfred Pietersma Memorial, in het kader van Samenloop voor Hoop • Willem Jan Ponsen: gepassioneerd bemanningslid op het Veenema-skûtsje

2019

// sanidrome.nl/huisman

Flinke Zomer Favorieten

Na het Skûtjesilen nog even ronddobberen...

‘Zomer Shop weekend’ Flinkeboskje 2, Hemelum - 06 23351180 - www.itﬂinkeboskje.nl

AUTORECLAME RECLAMEBORDEN ZUILEN SPANDOEKEN RAAMDECORATIE BOUWBORDEN STICKERS VLAGGEN

...in uw eigen badkamer, gemaakt door Sanidrõme Huisman.

brinksmareclame.nl Produksjewei 1, Joure | (0513) 41 25 72

Tsjûkemarwei 8 Sint Nicolaasga

T. 0513 - 432661 06 - 53 70 31 97

Rondvaartbedrijf P. Brouwer Geheel verzorgd genieten van Frieslands natuurschoon op het comfortabele passagiersschip Simmerwille Dag-, middag- of avondtochten met uw vereniging, bejaardensociëteit of familiedagen.

Elfmerentocht www.meermast.nl * info@meermast.nl

2 augustus 9 augustus 16 augustus 23 augustus

Vertrek Slachterdyk Joure 09.30 uur. Aankomst ±17.00 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar aan boord of via het VVV-Joure. (volw. € 25,00 en kinderen t/m 12 jr. €10,-) meer info zie website!

Inlichting: ( T ) 0513 - 41 33 72 ( M ) 06 - 531 543 08

www.rondvaartbedrijfbrouwer.nl

deFryskeMarren

SKÛTSJEBIJLAGE 2019

deFryskeMarren

TEKST EELKE LOK // FOTO’S ORANGE PICTURES EN THOMASVAER FOTOGRAFIE

Drie mannen van drie Fryske Marren SKS-skûtsjes doen een stapje terug Drie bemanningsleden van de drie Fryske Marren SKS-skûtsjes deden of doen een stapje terug. Onontkoombaar in de SKS-skûtsjewereld. Die bestaat uit teams. Bij sportteams komt er ook wel eens een reserve binnen en moet een ander een stapje terug doen. Of je wilt minder verantwoording. Of je zeilt op een achterhoedeschip en dan moet je anders, meer verdedigend, zeilen. Een stapje terug voor Jesper Visser van het Lemster skûtsje, Jaap Zwaga van de Langweerder Zwaan en Arend Wisse de Boer van Joure. Drie mannen en hun verhaal...

>>>

SKÛTSJEBIJLAGE 2019

Jaap Zwaga

Jesper Visser

“We starte mei de smoar yn!”

“Fjirde, dêr praat je oer tsien jier net mear oer”

De Sintrale Kommisje Skûtsjesilen heeft al een paar keer de formule, die de skûtsjes dichter bij elkaar moet brengen, gewijzigd. Langweer was de laatste keer het slachtoffer en verdween in de achterhoede. Op de afgelopen ledenvergadering van de SKS vroeg de commissie van het Langweerder skûtsje de vergadering om enige clementie. ‘Mogen wij dan in afwachting van een nieuwe formule alvast een beetje meer zeil (vijf vierkante meter!) zetten?’

De vergadering zei ‘Nee!’, onder het motto dat een besluit een besluit is. “Logisch,” zegt schipper Jaap Zwaga (48), “se bin der allegear om te winnen.” Hij heeft noodgedwongen een aangepaste fok laten maken om zo aan de SKS-criteria te kunnen voldoen. Alle skûtsjes zijn dit voorjaar weer opnieuw gemeten en gewogen; er wordt gekeken naar de weerstand. Jaap Zwaga hoopt sterk dat dit zal leiden tot een opnieuw aangepaste formule. En dat die nieuwe formule dan weer wat meer lijkt op de formule van 2015. Toen werd Langweer, het kampioenskûtsje van de veertiger jaren met Jaaps pake Ulbe, tweede in het SKSkampioenschap, nu met Johannes Meeter als schipper. Daarna kwam er een andere formule, maar die bleek voor Langweer veel minder geschikt. Jaap Zwaga verwijt het SKS bestuur een te starre houding in het handhaven van de huidige formule, waardoor hij niet kan aankloppen bij de middenmoot. “Wurde jim wer lêste?” vragen we. “We besykje fan net!” Diepe zucht. Hij probeert zo goed mogelijk te starten straks. En dan? Een stapje terug. “Ynhelje hoech ik net oan te begjinnen. Dus ferdedigje. Hoopje dat it fertuten hat.” Dat hoopt iedereen in Langweer. Daar is de motivatie wat weg. Jaap Zwaga zou wel graag wat meer bemanningsleden uit Langweer willen hebben. Die vertrekken echter

Jesper Visser (30) is de zoon van schipper Albert Visser van het Lemster skûtsje. Hij vaart ook in het dagelijks leven. Zat al op z’n dertiende aan boord van een skûtsje. Eerst bij Douwe Azn. Visser, en daarna bij heit. Jarenlang was hij adviseur. Toen constateerde hij zelf: “We waarden fjouwer kear fjirde, mar dêr praat oer tsien jier net ien mear oer.” Bemanning, maar ook de goegemeente in het dorp, willen meer. Dus ging Jesper een stapje terug. Hij zit als uitkijk op het voordek en regelt in het midden ook de diverse trimstanden.

allemaal, omdat Zwaga steevast laatste werd de afgelopen jaren. Daar wordt de stemming aan boord niet beter van. Hij komt dus moeilijk aan z’n bemanning. Heeft, vindt hijzelf, ook te weinig met hen kunnen oefenen, terwijl dat voor sommigen echt nodig is. “En ik hoopje dat der net ien siik wurdt.” Bovendien was hij er zelf in het voorseizoen ook vaak niet, miste veel vaste ritjes van de SKS skûtsjes, omdat hij weer in opleiding moest vanwege de veranderende vaaromstandigheden voor de duwvaart waar hij op zit. De laatste weken moet alles met het skûtsje nog gebeuren. “Dan keapje jim dochs gewoan in better skip” Elke schipper vindt skûtsjesilen mooi. Maar voor Zwaga mag er na dit seizoen wel het een en ander veranderen. Hij vraagt het dwingend aan de SKS. Als je als organisatie het product skûtsjesilen verkoopt met spannende wedstrijden van veertien gelijkwaardige schepen, dan moet je daar sneller naar toe werken. Hij voelt zich wat in de kou staan. “Dan keapje jim dochs gewoan in better skip”, zeggen sommigen. Hij begint uit te leggen dat die niet te koop zijn. “En dan moat we mei in brot izer begjinne, dat dogge we net!” Want er moet in de SKStraditie toch ruimte zijn voor skûtsjes die in de beginjaren de ‘pronkjes’ waren. Zoals de Twee Gebroeders.

“Bouke Kuipers is kaam as adfiseur. Dy man hat in soad ferstân fan wedstriidsile.” Maar zelfs Bouke zei na vorig jaar dat het allemaal veel sneller ging dan hij verwachtte. Dat je daardoor nog sneller je beslissingen moet nemen. Hij heeft het nu door. Jesper regelt nog wel de start, dat zie je voorop veel beter. Hij doet het zoals alles op de Lemmer in overleg. Want hij weet dat die start alles bepaalt. Hij is dan ook gelukkig dat de wedstrijdcommissies van de SKS hebben toegezegd wat vaker met een “gate”-route te gaan starten. Dan kunnen de schippers voor de wind een boei uitkiezen. Dan ontstaat er zeker voor de wind veel meer een duel. Dan kun je gemakkelijk iemand voorbij gaan. En soms kun je je niet verdedigen. Er gebeurt in elk geval veel meer dan in de gebruikelijke zandloperroutes. Het moet

de wedstrijden leuker maken voor het publiek. “Mar wy fine it ek leuk!”. “Leuk”, dat is ook een woord dat hij gebruikt voor zijn functie als uitkijk voorop. Hij wenkt niet zo van ‘heit moet hoger of lager’. Wijst wel, dat heit achter of voorlangs kan. De Lemsters zijn, zo lijkt het, vaak wat wisselvallig. “Ja, dat komt fan de start, dan goed, dan net goed”. Hij noemt de Lemmer een subtopper. Er is een nieuwe fok aan boord. En op het achterdek zitten wat nieuwe bemanningsleden. Er wordt druk getraind om hen zo snel mogelijk het vak te leren. “Dat giet goed.” Dan komt de verrassing als we vragen wat Lemmer komend seizoen zal worden. “Kampioen!!!” ???? Jesper vindt, dat je niet voor een lagere ambitie mag weggaan. “We wolle elk jier better wurde. We wurde ek elk jier better. Wêrom dit jier net?”

Over de start...

“Foarich jier op Starum sylden de oaren fierstentefier en kamen we as twadde om de tonne. Dat koenen we bliuwe. Dus we moatte ferrekte goed starte! Frij starte leafst! It hinget dus fan de oaren ôf wêr’t ik sitte kin. En fan de wyn. Hartstikke swier! We moat it better sjen as alle oaren.

“Risiko of feilich? We diskusjearje der oan board faak oer. Ferline jier namen we in soad risiko en dan giet der wolris wat mis en dan moat je in soad ynhelje. Mar at it slagget, sit je foaryn. Ik bin eins in man fan wat foarsichtiger, dus dan mar lêste, at je mar boppeyn sitte. Mar soms duorret dat te lang, want je hingje dan wer fan oaren ôf. Dus sykje om de gatsjes.

… Mar der bin der trettjin fan!”

… Mar der bin fjirtjin!”

deFryskeMarren

SKÛTSJEBIJLAGE 2019

deFryskeMarren

Arend Wisse de Boer

“It kaam eins al wer te gau” Arend Wisse de Boer (47) zeilt al bijna zijn hele leven. Eerst als bemanningslid. Hij begon op het Jouster SKS-skûtsje. Dat wisselde nog al eens van schipper. Arend wisselde mee. Hij zeilde bij Anne Tjerkstra, Allard Syperda, Durk Jan Reyenga. Ging toen over naar de IFKS. Werd daar schipper op de “Oude Zeug”. Later op de Langweerder Twee Gebroeders maar die moest terug naar de SKS. AD TON. TROTS OP STICHTING ODYSSEE EN TROTS OP DE SAMENWERKING MET EMPATEC.

MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN. EEN BEWUSTE KEUZE. Ad Ton, facilitair manager van Stichting Odyssee in Sneek en omgeving. De vriendelijke oogopslag en zijn rustige stem vallen op. Deze man lijkt hier te horen. In het speciaal onderwijs. Al jaren werkt Ad samen met Empatec. Een waardevolle relatie. Geloven in de mogelijkheden van de mens. Dát is zijn drijfveer. Al zijn hele leven lang. Word je zo geboren? Dat lijkt genetisch bepaald. Zorgen voor de mens die dat extra beetje hulp nodig heeft. Zonder eigen gewin. Samenwerking

Ad is al van jongs af aan begaan met de mensen om zich heen. In zijn volwassenen leven kiest hij bewust voor een ‘mensen-vak’. Gymleraar en stagecoach van praktijkonderwijs lijkt zijn roeping. Het ontwikkelen van mensen spreekt hem aan. Leerlingen die extra steun in de rug kunnen gebruiken. Bij Empatec bracht hij veel stagelopers onder. Hij weet welke bedrijven Empatec heeft. Wat Empatec kan. Én waar leerlingen goed passen. Met een vertrouwd gevoel start hij deze mooie samenwerking.

Sterke band Arend Wisse aarzelde niet en werd schipper en mede-eigenaar van een ander schip van Langweer, de ‘Swan van Donia’, nu de ‘Drie Gebroeders’. Varend voor Gorredijk. “Moaie Bûtenstvallaatster, we ha him ferlengd, hy wie hol van ûnderen, dat ha we hielendal rjocht breide. Mar hy is wat te smel.” Niettemin zeilde De Boer voorin in de A – klasse van de IFKS. “En doe tocht ik, ik ha’t wol sjoen. Ik bin der klear mei.”Bovendien kregen hij een zijn vrouw vrij laat een nazaat, hij wilde tijd om heit zijn. Maar ja, hij had met Rinus de Jong afgesproken als die ooit schipper werd, dan ging hij mee. En Rinus werd plots vorig jaar schipper op Joure. Arend Wisse ging mee, “Mar eins kaam it wat te gau.” Hij is niettemin al weer helemaal enthousiast. Niet als schipper, maar als

adviseur. Minder verantwoordelijkheid? Dat niet, ze nemen samen de beslissingen. Wel mist hij het gevoel van het helmhout. “It helmout fertelt dy alles. As ik flok, flokt it helmhout ek!” Hij heeft het niet meer in handen. Als hij nu wat zegt, had het eigenlijk al moeten gebeuren met dat helmhout. “Je moat noch earder skeakelje.” Het Jouster skûtsje kreeg nieuwe zwaarden. “De swurden bin sa makke, as ik it graach woe.” Hij heeft gezien dat Joure een goed voorseizoen had. “Watte, we sile wol twa kear hurder as ferline jier!” Maar de starten waren wat minder. “Dêr moat we op oefenje.” En dan? Dan is hij ineens weer de bedachtzame Arend Wisse de Boer die we kennen. “Sânde, achtste…”

Over de start... “Ferline jier starten we goed, mar sylden min. No is it oarsom. Dat moat folle folle better! Ik start graach mei in soad snelheid, dan kom je earder fuort. Mar soms moat je wer ynhâlde, omt je te hurd geane.

… Der binne fjirtjin, hè!”

Zijn functie veranderde naar adjunct-directeur. Dit verbeterde de samenwerking. Ad kon meer invloed uitoefenen op de keuzes die op facilitair gebied gemaakt moesten worden. Empatec kreeg de aanbesteding van het schoonmaken van gebouwen, samen met twee reguliere schoonmaakbedrijven uit Sneek. Met de beste voorwaarden en de beste prijs. De samenwerking werd verbreed: Empatec doet nu al jaren het onderhoud en de aanleg van de schoolomgeving en schoolpleinen. Daarin vindt de stichting een passende klik. De samenwerking verloopt hartstikke mooi, volgens Ad. Als er wat is zitten we binnen 24 uur aan tafel. Zo hoort dat. En met een nieuwe aanbesteding voor een perceel wordt er gelijk aan Empatec gedacht. Met Empatec weet Ad dat het goed komt. Alles klopt: de prijs, de kwaliteit, de mensen en het werk.

Filosofie

Prijs-kwaliteit blijft belangrijk. Klussen moeten betaald worden. En voldoen aan de kwaliteitseisen. Dat geldt ook voor Empatec. Empatec is een gewone organisatie. Maar prijs is niet allesbepalend. Net als Odyssee denkt Empatec aan de waarde van mensen. Maar het werk is zeker van belang. Empatec is een belangrijke link voor de stichting. Leerlingen van de praktijkschool kunnen meewerken of stagelopen bij Empatec om het vak te leren. Dat schuift zo in elkaar. Voor Ad staan leerlingen voorop. De manier van werken is een filosofie geworden. Een levensmotto. Een prachtige!

En dát is waar Empatec het voor doet. Samenwerken met organisaties die dezelfde visie hebben over de mens, werk en de maatschappij.

Wij willen het anders, wij willen het beter! Geen massaproductie, maar een exclusief bed van uitstekende kwaliteit, gemaakt naar de wensen van de klant. Ieder mens is uniek, dus moet een bed ook uniek kunnen zijn. En natuurlijk ook goed betaalbaar!

Kwaliteit staat bij ons hoog in het vaandel We gebruiken uitsluitend gecertificeerde soorten schuim, die in Nederland duurzaam worden geproduceerd en dus geen inferieure producten uit lagelonenlanden.

Handelswei 6

- Joure

www.frieschen.nl tel: 0513 – 79 22 22

U slaapt al op een Frieschen boxspring of waterbed vanaf: € 1199,-

Café de Stam steunt de Waaksdom!

HET IS

KORTINGEN TOTWEL

50%!

WEER

Douwe Egbertsplein 3 Joure M I D S T R A A T

9 1 - 9 3

•

J O U R E

SKÛTSJEBIJLAGE 2019

deFryskeMarren

Finishschip IFKS

Regels zijn er om te worden nageleefd Veiligheid belangrijker dan traditie en snelheid De IFKS beschikt over een aantal schepen om de wedstrijden te regelen. De wedstrijdcommissie zit op de Nautilus, een oude, vrij lage sleepboot. Fleurige vlagjes geven aan wat voor routes de schippers dienen te varen. Toeters en geweerschoten begeleiden de starten. TEKST EELKE LOK // FOTO’S IFKS / THOMAS VAER FOTOGRAFIE

Een ander schip, zo’n oud marinevaartuig dat als doel had werken voor de hydrografische dienst van de Koninklijke Marine, de Dreg 1 ligt bij de start meestal aan de boven-ton voor de controle en fungeert vaak als finishschip. Al naar gelang de wind de wedstrijd stuurt. Die beide schepen varen. Ergens naast het wedstrijdveld ligt een grote aak. De Feroaring. Die doet ogenschijnlijk niets. Maar vanachter de hoge boorden wordt er goed naar de skûtsjes gekeken. Soms wordt er een verrekijker ingeschakeld. Twee skûtsjes uit alle vier klassen hebben een boodschap gekregen en varen direct na hun finish naar de Feroaring. Dan gaat de technische commissie van de IFKS echt aan het werk. De skûtsjes worden van onder tot boven nauwgezet bekeken. Die technische commissie wordt aangevoerd door IFKS-bestuurslid Harm Kuipers uit Drachten (en vaak ook Gaastmeer). Hij en zijn technische vrienden (Auke Iedema, Aize Wijnstra, Loek Olijerhoek, Auke Siccama, Haiko van der Werff en Hans Terpstra) hebben het in het voorseizoen al drukker gehad. Want hun credo is simpel: de IFKS heeft regels en die moeten worden nageleefd. Harm Kuipers komt niet uit de skûtsjewereld. Al groeide hij op in Allingawier, Bolsward en Exmorra, daar waar een van de ‘godfathers’ van de IFKS, Yde Schakel, floreerde. Harm kreeg wel een schamper mee, maar verdween naar Groningen. Hij studeerde er voor fiscalist, werd dat in een steeds groter wordend bedrijf, maar koos daarna met

Harm Kuipers collega’s voor een eigen onderneming. Dat bedrijf was veel in de scheepvaart werkzaam. Bovendien kwam Harm Kuipers in de ‘lytse boatsjes’ terecht. ‘Skûtsje-wakker’ Buurman Rein Amels maakte hem helemaal ‘skûtsje-wakker’. Harm werd de commissie van het SKS-Súdwesthoekskûtsje ingetrokken, had dat na een tijdje wel bekeken, maar dan ben je eenmaal binnen de wereld. Hij werd de IFKS ingetrokken, omdat daar behoefte was aan mensen met zijn instelling: vastgestelde regeltjes

gooi je niet overboord. Als hij vertelt hoe hij binnenkwam in de toen nog niet helemaal zuiver gestructureerde IFKS is dat vermakelijk, maar hij is blij dat die zaken nu allemaal aan de kant zijn en dat de IFKS kan doorgroeien naar een sterke organisatie. Hij doet er in elk geval hard zijn best voor. Hij is, zegt hij, niet een echte scheepstechnicus, maar hij hoeft niets te bedenken, alleen maar te controleren.

commissie een protest in. Dat mag de protestcommissie dan behandelen. Kuipers’ woorden: “Wij zijn de aanklager. Niet de beul.” De ijk is een gevolg van het door schippers en bestuur geaccepteerde rekenmodel van de commissie De Vos, Heerschop, Hermsen en Bandstra. Thuisgekomen in de IFKS op een manier waar Kuipers van houdt: de structuur van de IFKS is nu voor iedereen duidelijk en dan worden er resultaten geboekt.

Procedure Na elke wedstrijd komen twee skûtsjes langszij de Feroaring. Dan wordt gekeken of de juiste zeilen met het goede nummer erop staan. Is alles verder ook oké? Dat deden ze al. Maar daar komt deze zomer bij: het ijken van de ‘ijken’. Eentje bakboord voor, de andere stuurboord achter. Allebei met vijf punten. Die zijn in het voorseizoen nagemeten en moeten dus tijdens de wedstrijden nog op precies dezelfde plaats zitten.

Al weet hij tegelijk ook dat de IFKS nog lang niet is uitgewerkt. Er komen straks voorstellen om een draad door de giek te mogen steken om het onderlijk van het zeil strakker te trekken. Te veel draadwerk onder de giek kan gevaarlijke situaties opleveren. Hij twijfelt nog of er ooit een draad of buisje door de mast mag.

Dat kun je meten. Maar dan moeten schipper en bemanning allemaal van het skûtsje af, anders is de meting niet zuiver. Het zal dringen zijn op het voordek van de Feroaring. De meetafwijking mag in totaal 1 centimeter zijn, want de schipper mag het gewicht zelf verdelen. Bovendien is meten best moeilijk als het hard waait of het water weer wat dikker is. Allemaal een garantie dat er komend vaarseizoen een heleboel over de ijken zal worden gesproken. Aanklager Het is bijna onvoorstelbaar, maar stel: het deugt niet. Dan dient de technische

Veiligheid Veel veranderingen kunnen moeiteloos, omdat er nog geen regeltjes zijn. Zoals bijvoorbeeld de verstaging van de mast. De aloude dubbele is vervangen door één stag op veel schepen. De dubbele is veiliger. Kuipers zou willen dat de discussie straks niet traditie of snelheid is, maar vooral, ook veiligheid. Dan gaan ze discussiëren. De uitkomsten komen in het OS, Omschrijving Scheepsuitrusting. Die is nog lang niet klaar, zo vertelt Kuipers. Om dat werk samen met zijn commissieleden en de schippers te doen, dat is de uitdaging voor Harm Kuipers. Eerst de wedstrijden. Genoeglijk naar de skûtsjes kijken. En zo nu en dan eens wat doen. Mooi weekje.

SKÛTSJEBIJLAGE 2019

AGENDA SKÛTSJESILEN 2019 WEDSTRIJDDATA SKS 2019 DAG DATUM LOCATIE

#SKS2019

Zaterdag Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Maandag Woensdag Donderdag Vrijdag

27 juli 2019 29 juli 2019 30 juli 2019 31 juli 2019 1 augustus 2019 2 augustus 2019 3 augustus 2019 5 augustus 2019 7 augustus 2019 8 augustus 2019 9 augustus 2019

Grou De Veenhoop Earnewâld Terherne Langweer Elahuizen Stavoren Woudsend Lemmer Lemmer Sneek

AANVANGSTIJD: 14.00 UUR Extra wedstrijden

Foarwedstriid (Lemmer) - 6 juli - Iselmar (Lemster Baai) Frisobokaal 2019 - 6 september - Snitser Mar Amateursilen - 14 september - Snitser Mar Jeugdsilen - 20 en 21 september - Earnewâld/Grou

DEELNEMENDE SKÛTSJES SKS

SKÛTSJE PLAATS SCHIPPER

Eildert Sietez Twee gebroeders d’Halve Maen Twee Gebroeders Doarp Grou Gerben van Manen It Doarp Huzum Oerol Thús Twee Gebroeders Rienk Ulbesz Lemster Skûtsje De Sneker Pan Súdwesthoek Klaas van der Meulen

Akkrum Drachten Drachten Earnewâld Grou Heerenveen Huizum Joure Langweer Leeuwarden Lemmer Sneek Stavoren Woudsend

Pieter ezn. Meeter Jeroen Pietersma Klaas Westerdijk Gerhard Pietersma Douwe Azn. Visser Sytze Brouwer Johannes Hzn. Meeter Rinus de Jong Jaap Lzn. Zwaga Willem Uzn. Zwaga Albert Jzn. Visser Jappie Dzn. Visser Auke de Groot Teake Klaas van der Meulen

www.skutsjesilen.nl

WEDSTRIJDDATA IFKS 2019 DATUM PLAATS

#IFKS2019

Zaterdag 10 augustus 2019 Zondag 11 augustus 2019 Maandag 12 augustus 2019 Dinsdag 13 augustus 2019 Woensdag 14 augustus 2019 Donderdag 15 augustus 2019 Vrijdag 16 augustus 2019 Zaterdag 17 augustus 2019

Hindeloopen Stavoren Heeg Sloten Rust/Inhaal Echtenerbrug Lemmer Lemmer

AANVANGSTIJDEN C-klasse: 09.15 uur A-klein: 12.45 uur

B-klasse: 11.00 uur A-klasse: 14.30 uur

SKÛTSJE

PLAATS SCHIPPER

A-KLASSE

Ale Heeg De Goede Verwachting Sloten De Zes Gebroeders Makkum Eelkje II Heeg Emanuel Lemmer Grytsje Obes Koudum It Doarp Eastemar Eastemar Jonge Jasper Franeker Lonneke Stavoren Lytse Lies Gaastmeer Ut en Thûs Sneek Ut’e Striid Franeker Waaksdom Joure Woeste Ånne Dubai (VAE) Wylde Wytse Rotterdam ’t Swarte Wief De Tynje

A-KLASSE KLEIN

DEELNEMENDE SKÛTSJES IFKS 2019

SKÛTSJE

PLAATS SCHIPPER

Age Bandstra Andries Brouwer Hans Brakkee Harm van der Weiden Johannes de Vries Koos van Drunen Chris van den Berg Henk Frankena Bernd de Cneudt Geale Postma Herke Boskma Jochem van der Vaart Sikke Tichelaar Brandt de Vries Martijn Kleintjens Pieter Jansma Sander Meeter Tsjibbe van der Veer

B-KLASSE

Dageraad De Brijbek De Drie Haringen De Eenvoud Freonskip Galamadammen Jonge Rein Ora et Labora Raerder Roek Redbad Singelier Sterke Jerke Twee Gebroeders Verwisseling Westenwind Zeldenrust

SKÛTSJE

C-KLASSE

Avontuur Heeg De Reuzen Akkrum Doeke van Martena Drachten Eemlander Eemnes Friesland Sneek Hoop Doet Leven Leeuwarden Hoop op Zegen Leeuwarden It Abbegeaster Skûtsje Abbega Lutgerdina Smeltekop Eemnes Lytse Earnewâldster Earnewâld Lytse Famke Lemmer Nooit Volmaakt Lemmer Stad Harlingen Harlingen Swanneblom Earnewâld Tiid sil’t leare Amsterdam Twa Famkes Drachten Vriendschap Akkrum Welvaart Elahuizen

SKÛTSJE

Ron Syperda Walter de Vries Klaas Kuperus Jeroen de Vos Merijn Olsthoorn Arjen de Jong Geale Tadema Froukje Osinga Jilles Bandstra Tony Brundel Floriaan Zwart Gerrit Huisman Ulbe Zwaga Wytse Heerschop Sikke Heerschop Jaap Hofstee

www.ifks.frl

De Harmonie De Tajefte De Verandering Drie Gebroeders Ebenhaëzer Gerrit de Vries Gerrit Ynze Goede Verwachting Grutte Pier Hoop op Zegen Lege Wâlden Lytse Griene Sinnekening Striidber Wâldwiif

PLAATS SCHIPPER

Gaastmeer Rein Wiebe Leenstra Workum Jeroen Stijtsma Enkhuizen Thomas de Boer Harlingen Remy de Boer Blauhús Hartman Witteveen Galamadammen Simon van der Lingen Wytgaard Erik Jonker Heeg Sietse Broersma Raerd Sijmen Kalsbeek Workum Wietse Bandstra Stavoren Koos Lamme Earnewâld Pieter-Jilles Tjoelker Top en Twel Jan Overwijk Yndyk Bas Krom Heeg Daan van der Meer Heeg Jan Visser

PLAATS SCHIPPER

Bolsward Floris Bottema Hindeloopen Cees Riezebos Boornbergum Jelle Bekkema Gorredijk Harmen Brouwer Dokkum Kees van der Kooij Sneek Gerrit de Vries Galamadammen Alisa Stekelenburg Lemmer Bouke van der Vaart Nij Beets Henk Regts Oudeschoot Mark de Koe Terherne Paul Wassink Himpens Jitske Visser Leeuwarden Jan van der Veen IJlst Steven Zijsling Kootstertille Tim Roosgeurius

SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST GEA DE JONG // FOTO’S GEA DE JONG, FAM. LAURENS

LARS LAURENS UIT ROHEL

TRAINEN VOOR HET NEDERLANDS PADELTEAM Met zijn jarenlange tenniservaring als basis, speelt Lars Laurens pas een half jaar serieus padel. Dat doet hij goed. Zijn prestaties bleven niet onopgemerkt. De 17-jarige CIOS-student uit Rohel werd uitgenodigd voor selectiewedstrijden voor een plek in het Nederlands Jeugdteam, dat ons land in oktober vertegenwoordigt op de WK Padel in Valencia. met Jelle de Roos uit Joure aan meedeed, onverwacht een leuke tegenstander had. Hij stelde zich voor en het bleek Arjen Robben te zijn. We hebben een spannende wedstrijd gespeeld. Robben speelt heel ‘steady’ en staat steeds op de goede plek. Dat was voor ons een leuke ervaring.”

Lars Laurens volgt aan het CIOS in Heerenveen de opleiding Trainer/Coach Tennis. “Ik tennis al tien jaar. Ik ben begonnen in Ouwsterhaule, ging later naar Joure en heb ook in Heerenveen en Sneek getraind. Kort geleden ben ik overgehaald om padel te gaan spelen. Ja, overgehaald, want eigenlijk had ik daar eerst helemaal niet zoveel zin in. Tennis is mijn vertrouwde sport en padel is nieuw voor mij. Maar nu ben ik blij dat ik het heb gedaan, want padel is zo leuk. De rally’s zijn langer dan bij tennis. Er zit meer spel in. Een smash komt bijvoorbeeld via de glazen wand weer terug in het veld, waardoor je nog kans hebt om de rally voort te zetten. Bij tennis vliegt de bal bij een smash meestal langs je heen en dan is de rally voorbij. En bij padel kun je na een verloren rally toch blij zijn met hoe je speelde omdat er meestal een leuke slagenwisseling aan vooraf is gegaan.”

Omdat Padel pas de laatste tien jaar in Nederland wordt gespeeld en veel oud-tennissers deze sport beoefenen, zijn er in verhouding veel volwassen spelers. De jongeren moeten de weg naar deze nieuwe sport nog vinden. “Wat ik hoop, is dat meer jongeren gaan kiezen voor padel”, doet Lars tot slot een oproep. “De sport is technisch makkelijker dan tennis en zorgt voor veel plezier. De sfeer rond de wedstrijden is ontspannen en gezellig. De padelspelers gaan leuk met elkaar om. Ik merk al wel dat de belangstelling voor padel toeneemt. Zo besteedde het jeugdjournaal er laatst ruim aandacht aan. Maar ik zou het leuk vinden om vaker tegen en met leeftijdgenoten te spelen.”

BANDEJA Samen met onder andere vader Ruud staat Lars vaak op de padelbaan in Joure. “Op dit moment oefenen we een nieuwe slag, ‘de bandeja’. Dat is een soort smash met een ‘ondergesneden’ effect”, vertelt Ruud. “Je raakt de bal bovenhands, maar slaat eronderdoor, waardoor er een ‘onderspin’-effect ontstaat. Wanneer je erin slaagt om de bal door de hoek te slaan en daarbij dus twee keer het glas weet te raken, blijft deze erg laag en is het voor de tegenstander lastig retourneren.” “Dat is dus een typische slag, die alleen voorkomt bij padel en waar je veel op moet oefenen”, vult Lars aan. Ruud: “Voor de padelspelers in Joure is het leuk dat tennis-/ padelleraar Sido Nijholt speler is van het Nederlands Team. Hij speelt met en tegen de Nederlandse top, waar jong talent hier veel van kan leren.”

LINKS- EN RECHTSHANDIG KOPPEL Inmiddels behoort Lars tot de acht beste pa-

WAT IS PADEL?

delspelers tot en met 18 jaar van Nederland. Hij hoopt door te dringen tot de beste vier om ons land te mogen vertegenwoordigen in het buitenland. Lars is linkshandig. Dat is een voordeel want er zijn meer rechtshandige spelers en een ideaal paddelkoppel

bestaat uit een links- en een rechtshandige speler. “Mijn doel voor de toekomst is spelen in het Nederlands Padelteam. Daarom speel ik nu veel wedstrijden en train ik hard om de specifieke padeltechnieken goed onder de knie te krijgen. Ik heb meegedaan aan de competitie en de Nederlandse Kampioenschappen. Ik speel vaak met Jur Zijl uit Joure, maar de NK speelde ik met zijn broer Lucas. Het niveau was erg hoog. We hebben twee wedstrijden echt verloren, een spannende pot net verloren en ook een wedstrijd gewonnen. Dan merk je dat de spelers die de sport langer beoefenen bepaalde slagen beter beheersen dan de spelers die uit het tennis afkomstig zijn en nog niet zo lang padel spelen.”

ARJEN ROBBEN “Ook leuk om te vertellen is dat ik bij een indoortoernooi in Groningen, waar ik samen

In Groningen ontmoetten Jelle en Lars (rechts op de foto) onverwacht het team Arjen Robben (Robben 2e van links) tijdens een indoortoernooi.

Padel is de snelst groeiende racketsport in Nederland en heeft een eigen identiteit en cultuur. De sport is zo’n vijftig jaar geleden bedacht in Mexico en werd al snel populair in Brazilië, Argentinië en Spanje. In 2012 deden vijftig Nederlanders aan padel, dit jaar zijn dat er al 15.000. Op een veld van 10 bij 20 meter, omringd door glazen wanden met in het midden een net, strijden twee teams van twee personen tegen elkaar. De puntentelling lijkt op die van tennis. Padel is relatief makkelijk te leren. Beginners spelen vrij snel een rally. Een goede return of een verrassende rally geeft een geluksgevoel, door de vrijgekomen endorfine. Dat maakt de sport verslavend leuk. Op het sportcomplex van Tennisvereniging Joure zijn inmiddels twee padelbanen aangelegd. In Heerenveen en Sneek kan binnenkort ook padel worden gespeeld.

NUMMER 07 • 2019 TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO’S VV BALK

G-VOETBAL VOLLEDIG GEACCEPTEERD Nu de zomerstop gaande is voor de meeste ploegen kunnen ook de G-voetballers van Balk even uitrusten. Na een seizoen vol trainingen en toernooien zit het voetbalseizoen ook voor hen erop. Trainers Freerk van der Zee, Riemer van Loon en Mirjam Buwalda zijn tevreden over de ontwikkelingen rondom de groep spelers met een lichamelijke of verstandelijke beperking en kijken op verzoek van de sportredactie eveneens naar de toekomst. “De leeftijden binnen de spelersgroep liggen momenteel tussen de 8 en 26 jaar”, zegt Riemer van Loon. “Een heel diverse groep waarin iedere speler zijn eigen kwaliteiten heeft en waarbij de ene wat makkelijker kan voetballen en de ander daar meer moeite mee heeft.” Freerk van der Zee: “We hebben nu tien of elf spelers die komen trainen en ondanks de verschillen in spelniveau hebben de spelers veel plezier. En dat staat uiteraard voorop.”

bij de meeste reguliere teams twee keer in de week, te trainen. Daarnaast hebben we er ook bewust voor gekozen om niet deel te nemen aan een competitie. Daar hebben we ook te weinig spelers voor. Met tien spelers is het al krap, laat staan dat er ook nog eens spelers niet kunnen komen om welke reden dan ook. Dat is niet wenselijk, dus vooralsnog doen we er niet aan mee. Wat niet is, kan altijd nog komen toch?”

Affiniteit

“Het begint steeds beter en “normaler” te worden”, vertelt Mirjam Buwalda, eveneens actief als duivenmelkster. “Met name de ouders en de omgeving hebben wel eens last van het stempel ‘G-voetbal’. Aan de andere kant is het ook niets om elke week op wissel te moeten omdat je niet mee kunt komen met een vast team. Dat is dan ook veelal de reden dat de spelers gewoon kunnen komen om eens te kijken of het trainen met een G-team wat voor ze is. Natuurlijk is het anders; het hele weekprogramma van twee keer trainen en een wedstrijd is er niet meer. Bij ons is het dus eens in de twee weken een training en af en toe een toernooi. We merken dat het taboe steeds minder wordt, wat wij natuurlijk alleen maar toejuichen.”

De drie initiatiefnemers van het G- voetbal hebben alle drie een bepaald raakvlak met de doelgroep, waardoor ze zich makkelijker kunnen inleven. “Dat maakt het wel eenvoudiger om dingen aan te voelen. Het komt met enige regelmaat voor dat een speler even apart wordt genomen. En dan weet je, dat de andere trainers zich dan goed kunnen redden”, vertelt Mirjam Buwalda, de moeder van een zoon die autistisch is. Riemer van Loon: “Voor mij was het geen enkele discussie, toen Freerk mij vroeg om mee te gaan helpen. Ik heb een broer die een verstandelijke beperking heeft en ik vind het leuk om ook wat dingen te doen bij vv Balk. Daarnaast heb ik mijn CIOS afgerond met enkele stages in het speciaal onderwijs en ook bij ZML (Zeer Moeilijk Leren, red.) scholen.”

Frequentie De keren dat er daadwerkelijk wordt getraind is volgens Van der Zee, in het dagelijks leven werkzaam bij Maeykehiem, te verdelen in drie blokken. “In het najaar trainen we ongeveer vijf keer en in het voorjaar ook. Tussentijds gaan we de zaal nog in. We trainen eens in de twee weken op vrijdagmiddag. Gezien de situatie, waarbij er veel spelers bij een school aanwezig zijn, is het op dit moment ook te veel gevraagd om wekelijks, of zoals

Riemer van Loon

Taboe

G-Team VV Balk

Freerk van der Zee

Breed gedragen Binnen de voetbalvereniging zijn er steeds meer enthousiastelingen. Van der Zee: “Je merkt gewoon dat het breed wordt gedragen. Als we mee hebben gedaan aan een toernooi, dan krijg ik altijd de vraag hoe het ging. Daarbuiten hebben we een sponsor met Hart in Friesland, die vrijwel alle gehandicaptensport sponsort. Als we een taxibusje nodig hebben, dan wordt dat vaak gesponsord en ook daarover bestaan er geen scheve gezichten. Iedereen gunt ons zulke dagen en er is ook niemand die daar negatief op reageert. Dat geeft wel een fijn gevoel moet ik zeggen.” Van Loon: “Ik voetbal zelf ook en inderdaad niemand misgunt ons de uitjes of het plezier.”

Ontwikkeling Tijdens de trainingen bij het reguliere voetbal gaat het vaak om het ontwikkelen van het team en de individuele spelers, om dingen terug te zien op zaterdag. Van Loon: “Bij ons gaat het enkel en alleen om plezier. Natuurlijk is voetbal het middel maar uiteindelijk gaat het om het bewegen van de spelers en het plezier wat zij daaraan beleven. We kunnen daarin met drie, voorheen zelfs vier, trainers veel begeleiding geven en we hebben niet zo heel veel nodig. Twee doeltjes en een paar pionnen en we zijn klaar met de voorbereiding.” Van der Zee: “We kunnen de spelers differentieel dingen aanleren, dat wil zeggen dat we ons kunnen aanpassen op elk niveau. De spelers die motorisch iets vaardiger zijn kunnen wellicht nog net een pionnetje voorbij gaan voor ze schieten en anderen juist niet. De

succesbeleving, dus soms een bal doorlaten als keeper past bij de filosofie. Positieve coaching is hetgeen, waar wij voor staan.” Buwalda vult aan: “We hebben ook wel eens, dat er een speler apart moet worden genomen in verband met het gedrag en dat kan met zoveel trainers ook uitstekend. Je hebt wel ogen in je rug nodig, maar die vaardigheid ontwikkel je snel genoeg.”

Bekendheid Waar het bij vv Balk inmiddels wel bekend is dat er een G-voetbalteam bestaat, is dat in de regio wel anders. “Als je bedenkt, dat er verenigingen en dorpen in de buurt zijn binnen tien kilometer, die dat niet weten, dan is dat enigszins jammer. Aan de andere kant betekent dat voor ons ook wel weer een

uitdaging. We hebben in het verleden wel geflyerd, maar dat kan veel gerichter. Tijdens mijn stages heb ik ze bij scholen uit de buurt wel weggegeven. Daaruit voortvloeiend zijn er bijvoorbeeld spelers uit Koudum en Rijs gekomen”, aldus Van Loon, zelf woonachtig in Balk. Dorpsgenoot Van der Zee: “We hebben het idee, dat het met name de onbekendheid is bij de andere voetbalverenigingen uit de buurt. Het idee is dat we straks een ronde gaan maken langs de clubs om te vertellen wat we doen en waar we misschien iemand kunnen helpen. Kosten zijn er niet, dus dat is niet het probleem qua overstappen. We hopen dat hierdoor spelers misschien aansluiten bij ons, omdat hij anders niet mee kan komen. Overigens is het niet alleen zo dat spelers met een verstandelijke beperking zich kunnen aanmelden, ook spelers met een fysieke beperking kunnen we goed begeleiden.”

Toernooien Jaarlijks is er in Barendrecht een groot G-voetbaltoernooi is, waar de coaches uit het betaalde voetbal deze teams begeleiden, maar vv Balk doet ook mee aan toernooien dichter bij huis. Van der Zee: “We hebben onlangs gespeeld in Leeuwarden bij Blauw Wit waar we ook goede contacten mee hebben. In de winter hebben we in de zaal meegedaan in Sneek en ook Kids United uit Groningen hebben we warme contacten mee. Onlangs hebben we nog een bezoek gebracht aan Ajax friends only, waar we tegen het G-voetbalteam van die club speelden. Voor onze spelers natuurlijk een prachtig moment. Tijdens deze toernooien proberen de verenigingen er altijd iets leuks van te maken. De eerste prijs telt eigenlijk niet echt,

deFryskeMarren // SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

BIJ VV BALK

JELLIE ROMKES IS VERANDERD. VAN EEN ONZEKERE DAME, NAAR EEN TROTSE VROUW!

HET POSITIEVE EFFECT VAN ZELFVERTROUWEN

Een rustige dame, met een oplettende blik. Als ze zich voorstelt, begint ze te stralen. De 46-jarige Jellie Romkes uit Joure. Na de middelbare school heeft ze een administratieve opleiding gevolgd. Sindsdien werkt zij als administratief medewerkster. Tot 2013. Toen verloor ze haar baan door automatisering. De techniek nam het van haar over. Echt om heel verdrietig van te worden. Zo vertelt Jellie. Maar toch is het de realiteit. De techniek neemt nou eenmaal steeds meer functies over van mensen. Toen ze werkloos thuis kwam te zitten, belandde ze in de Werkeloosheidswet (WW-uitkering). Het lukte haar maar niet om zelfstandig een baan te vinden. Daardoor kwam zij op een gegeven moment in beeld bij Pastiel.

Actie(f)! iedereen krijgt wat mee naar huis als aandenken. Uitslagen zijn niet per definitie leidend en als er een team acht spelers heeft en een andere club zes dan is het ook niet raar om gewoon zeven tegen zeven te spelen. De spelers moeten plezier hebben, dat staat voorop tijdens zulke dagen.” De aanvulling van beide andere gesprekpartners: “We gaan kijken of we zelf volgend jaar ook een toernooi kunnen organiseren in het voorjaar. Nodig drie ploegen uit en je bent er al, de spanningsboog is anders al snel te groot voor de spelers.”

Acceptatie Waar de drie gesprekspartners het in ieder geval over eens zijn is dat de acceptatie tussen de spelers een voorbeeld kan zijn voor de rest van de voetbalsport. “Het voorbeeld van zeven tegen zeven spelen en spelers lenen is daarvan een voorbeeld maar ook tijdens de trainingen hebben de spelers onderling veel respect voor elkaar. Denk daarbij eens aan een 26-jarige die plezier maakt met een achtjarige. Ook naar scheidsrechters is er nooit enige wanklank. De meeste scheidsrechters worden geselecteerd op het aanvoelen van de doelgroep.”

het nu niet goed is, maar we hopen een regiofunctie te kunnen vervullen. Het is zonde dat iemand nu niet kan sporten terwijl hij of zij dat wel gewoon graag wil. Als diegene dan niet mee kan komen op een bepaald niveau dan kunnen wij wellicht een uitkomst bieden. We proberen om zo goed mogelijk begeleiding te geven op de vrijdagmiddagen van vijf tot zes uur. Misschien kunnen we in de toekomst dan deel gaan nemen aan een competitie, maar dat is vooralsnog allemaal toekomstmuziek.” “Mocht iemand toch zeggen, ‘ik wil graag komen trainen’, dan kunnen ze mij wel bereiken. Mijn gegevens staan wel op de website van de voetbalvereniging.”

Eenmaal bij Pastiel in traject heeft zij, samen met coaches, van alles geprobeerd om weer werk te vinden. Zo volgde ze verschillende (sollicitatie)trainingen via Pastiel. Daarnaast was ze ook actief als vrijwilligster. Als hulpverlener bij het Rode Kruis. Maar ook bij de Katholieke Kerk in Joure. Ook deed ze ervaring op bij verschillende werkgevers via werkervaringsplekken en proefplaatsingen. Een aantal keren was ze dichtbij een mooie kans op betaald werk. Toch liep het niet zoals gepland. De ene na de andere afwijzing volgde. Ze was niet de juiste kandidaat voor de functie. Had niet de benodigde ervaring. Kwam te onzeker over. Of ze kreeg zelfs helemaal geen reactie.

Doorzettingsvermogen

Ondanks verschillende teleurstellingen op sollicitatievlak, liet Jellie zich niet uit het veld slaan. Sterker nog, ze is gedurende de trajectperiode bij Pastiel enorm gegroeid als persoon. Haar zelfvertrouwen is toegenomen. En ze heeft mooie stappen gezet op het gebied van assertiviteit. Haar positieve houding. Haar doorzettingsvermogen. Het netwerk van Pastiel. Allemaal ingrediënten voor een mooi succes. En dat succes heeft ze inmiddels behaald. Jellie heeft een tijdelijk contract gekregen bij Esbe Europe Solartechniek in Heerenveen. Een bedrijf dat zich toespitst op de installatie van zonnepanelen. Pastiel jobcoach Niels Dijkstra is trots op haar.

Fijne werkgever

Het hele proces van haar werkloosheid tot nu was niet altijd even makkelijk. Maar het heeft het haar veel positiefs gebracht. Jellie werkt samen met drie collega’s op de administratie. Ze is blij dat ze deze kans heeft gekregen. Haar baan vindt ze geweldig. De sfeer bij Esbe is fijn. De collega’s zijn aardig en behulpzaam. En het werk is erg leuk! Het is anders dan haar vorige werk. Maar bijleren vindt ze geen probleem. Haar wens voor de toekomst? Hopelijk kan ze blijven werken bij Esbe. De intentie van zowel Jellie als Esbe is een vast contract. En dát is waar Pastiel het voor doet. Zorgen dat mensen met een duwtje in

Toekomst Van der Zee, resumerend: “Het G-voetbal is steeds meer in trek bij spelers en ouders, maar in de wijde omtrek nog niet direct bekend. We hopen dat we iets meer aandacht kunnen genereren waardoor er misschien wat spelers bij komen. Niet dat

Mirjam Buwalda

de rug er zelf weer voor gaan. Zichzelf (blijven) ontwikkelen. En groeien als persoon.

Samen vieren we de winst Zonnepanelen op het clubhuis? Ouder-Kind Toernooi? Doe mee met Rabo ClubSupport en deel mee in de winst. Schrijf je nu in.

Lees alles op Rabobank.nl/clubsupport

deFryskeMarren // SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

HILTJE TJALSMA WINT VOOR DE ZEVENDE KEER GOUDEN SWIPE

deFryskeMarren

SUCCESVOLLE AFSLUITING SEIZOEN VOOR CSC JOURE JOURE – Het wedstrijdseizoen zit er nu dan echt op voor de turnsters van CSC Joure. Veel gymnasten vielen dit seizoen in de prijzen bij de vereniging. Dat was bij de laatste wedstrijden niet anders. Zowel bij de Noordelijke Toestelfinales, het Friese Kampioenschap Toestelfinales en een teamwedstrijd werden goede resultaten neergezet. Iris Bijker turnde in de categorie Jeugd 1 N3 de Noordelijke Toestelfinales. Op alle vier onderdelen had ze zich voor de finale geplaatst. Bij de balk, de vloer en de brug werd ze derde. Op de brug behaalde ze een vierde plaats, een knappe prestatie. Britt Ferwerda en Daniëlle Polderman werden beide Fries kampioen. Ferwerda was de beste op de balk en Polderman bij de brug. Daarmee stopte het niet wat betreft de medailles voor CSC Joure. Silke Roossien pakte zilver op vloer en brons op brug en sprong. Dieuwke Meindertsma pakte zilver op de balk. Voor Meret de Jong was er brons op sprong. Brons was er ook voor Johanne Jans. Zij werd derde op de brug. In sporthal De Stuit vond een teamwedstrijd plaats. De teams uit Joure wonnen in verschillende categorieën goud, zilver en brons.

GRUTTE BEAR EERSTE, LYTSE BEAR TWEEDE BIJ ZWARE KAMELEONRACE

JOURE – Op de jaarlijkse Swipe Dei werd weer volop gestreden voor de prijzen. Voor de Gouden Swipe was Hiltje Tjalsma huizenhoog favoriet. Tjalsma wist de wedstrijd al zes keer eerder te winnen. Samen met het paard Monaco Royal Event was Tjalsma ook deze keer de beste. Op de Swipe Dei werden er tien koersen georganiseerd. In totaal deden er zo’n

OFFICIËLE KAATSWEDSTRIJD TIJDENS FRIESE BALLONFEESTEN JOURE – De Nutsbaan in Joure is op donderdag 18 juli het decor van een officiële kaatswedstrijd voor jongens tussen de 15 en 17 jaar oud. De wedstrijd maakt deel uit van het programma van de 34e editie van de Friese Ballonfeesten. Kaatsvereniging De Oorsprong uit Sint Nicolaasga ondersteunt de organisatie van de Ballonfeesten bij het organiseren van de wedstrijd. De vereniging levert de materialen, legt de velden en zorgt voor tekst en uitleg bij de finale. Zo kan het Ballonfeestenpubliek op een bijzondere manier kennismaken met de kaatssport. Jan de Wolff van de kaatsvereniging laat weten dat de 24 beste jongens uit Friesland worden uitgenodigd voor deze wedstrijd. Uit onze regio kan de Jouster Jitze Floris een uitnodiging verwachten. De jongens worden door middel van loting verdeeld over acht parturen. De wedstrijd begint donderdag om 14.00 uur. De finale zal naar verwachting om 17.00 uur starten.

negentig deelnemers mee aan de wedstrijd. Dat hadden er meer kunnen zijn, maar enkele paardeneigenaren besloten de voorkeur te geven aan een race in Groningen die zondag werd georganiseerd. De organisatie laat weten tevreden te zijn: “Het was een mooie koersdag met veel bezoekers en een goede omzet”, aldus Simone Woudstra van de Harddraverij en Renvereniging Joure.

LAATSTE VOORWEDSTRIJD SKS PROOI VOOR EARNEWÂLD

Het Huzumer skûtsje pakte in de eerste wedstrijd een ruime voorsprong en stond deze ook niet meer af. Earnewâld en Sneek eindigen op twee en drie. Bij de tweede wedstrijd kwam Heerenveen als eerste

Z O

NOPPERT STRANDT IN ACHTSTE FINALES CZECH DARTS OPEN TERHERNE – De veertiende editie van de Kameleonrace was een bijzonder zware. De temperaturen liepen op tot rond de dertig graden. De organisatie had daarom besloten de route iets aan te passen. Ondanks de hitte deden er toch 72 sloepen mee aan de race. Winnaar bij de dames werd uiteindelijk Pulp Fiction uit Makkum, gevolgd door Lytse Bear uit Joure. Bij de mannen won Grutte Bear uit Joure.

PRAAG – Danny Noppert is in de achtste finales van de Czech Darts Open uitgeschakeld door de Engelsman Keegan Brown. Brown was met 6-4 te sterk voor de Jouster. De Czech Darts Open is een van de wedstrijden van de European Tour. De resultaten op de toernooien van de European Tour tellen mee voor plaatsing voor het EK.

De organisatie had aanvankelijk een route van vijftien kilometer in gedachten. Zo’n lange tocht was met deze weersomstandigheden eigenlijk niet verantwoord en dus werd de route terug geschaald tot 11,95 kilometer. Toch was het voor de meeste roeiers een erg pittige race. In de brandende zon moest er een zware fysieke prestatie geleverd worden. De dames van Pulp Fiction uit Makkum konden blijkbaar het beste omgaan met de hitte. Zij zetten de snelste tijd neer. Lytse Bear uit Joure greep dus naast de winst, maar een tweede plaats is natuurlijk ook een knap resultaat. De Steenbok uit Sint Nicolaasga werd derde.

In de eerste ronde had Noppert de Zwitser Stefan Bellmont met 6-2 verslagen. In de tweede ronde moest ook Darren Webster uit Engeland buigen voor de Jouster. Noppert won na een spannende wedstrijd met 6-4. In de achtste finales stond Noppert dus tegenover Keegan Brown. Brown was eerder in het toernooi verantwoordelijk voor de uitschakeling van Michael van Gerwen. Dat het een lastige wedstrijd zou worden, was dus op voorhand wel duidelijk. Brown nam ook zonder problemen een grote voorsprong. Na 5-2 kwam Noppert echter terug tot 5-4, maar daarna maakte Brown het toch af: 6-4.

over de finish. De spannende strijd om de tweede plaats werd gewonnen door Leeuwarden, gevolgd door Earnewâld en Lemmer.

LEMMER – De proloog voor het SKS Skûtsjesilen werd dit jaar weer eens in Lemmer gehouden. Dit had alles te maken met het zestigjarig bestaan van Stichting Lemster Skûtsje. Aan de wedstrijd deden dertien van de veertien SKS-schepen mee, alleen Akkrum ontbrak. Na twee wedstrijden kwam Earnewâld als winnaar uit de bus.

Earnewâld van schipper Gerhard Pietersma wint daarmee het klassement. Lemmer wordt vijfde, Joure achtste en Langweer moet genoegen nemen met de laatste plaats. Na afloop kregen de schippers uit handen van de voorzitter Huite Zonderland een kruikje berenburg met een speciaal zestig jaar Stichting Lemster Skûtsje-label.

A C

85,50

45,-

3-BADENKAART

ZOMERVOORDEEL

3X SAUNA DAGENTREE Hij is er weer! De voordelige zomer 3-badenkaart: 3x een sauna dagentree voor slechts € 45,- i.p.v. €85,50! De badenkaart is ALLEEN in de maand juli verkrijgbaar bij de receptie van de Woudfennen, te gebruiken t/m 30 september 2019 en is niet persoonsgebonden dus ook leuk om weg te geven, of om samen te gebruiken.

€ AL VANAF € 19,25

BADKLEDING & DAMESDAG

OVERNACHT IN ONS HOTEL

Woudfennen 10 | 8503 BA Joure | Tel: 0513 - 415 200 receptie@dewoudfennen.nl | www.dewoudfennen.nl

54 2

D C

8 14

17 8

22 19

17 19

22 9

17 10

10 6

PUZZELPAGINA NR. 07

14 14

4 14

NUMMER 07 • 2019

18 17

Puzzel en win! In iedere editie van deze krant staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de e-mail of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 07-2019 – tot uiterlijk 1 augustus 2019. Wij wensen u veel puzzel plezier!

14 17

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

verdienste

plag omhaal

plechtigheid

epiloog

knoopwerk

in model brengen

patroon

slang

kunstrichting

muziekinstrument

bijbelse figuur

grootvader

24 28

geestdrift

39 45

siersteen sporter

leerling

keurig

bloem

10 werkelijk

intens genoegen

projectiel trillen

stroomgeleider

keukengerei

zangstuk

Oosters land

grootmoeder

propaganda

riv. in Frankrijk

immer omsingeling takje

riv. in Spanje

raamscherm

man van adel

frisdrank

halfaap

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051 Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

PUZZEL EN WIN

boomloze vlakte

2 BIOSCOOPKAARTJES! bijbelse figuur

elke dag

Verticaal: 1 vervoering 2 cycloop 3 inhoudsmaat 4 huldigen 5 kloosterzuster 7 ik 8 klank 9 vod 10 onoverwinnelijke vloot 11 natuurverschijnsel 15 loofboom 16 gekruide saus 17 maatstaf 18 vlaktemaat 21 pers. vnw. 24 rookgerei 25 laster 26 motorpech 27 traag 29 insect 31 nieuw (in samenst.) 34 versiering 35 Chinese koolsoort 36 schop 37 erg leuk 38 riv. in Duitsland 39 politieagent 41 grote papegaai 43 onder andere 45 Engels telwoord 47 geweidragend dier 49 vereniging 52 ongebonden 53 pl. in Gelderland 55 glorie 56 gravure.

stoomschip

aanvankelijk

opschud- alstublieft (Franse ding afk.)

vochtig

elk

Engelse titel

riv. in Frankrijk

Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer. Horizontaal: 1 bestanddeel 6 Europees land 12 betaaleenheid 13 vuil 14 geneigdheid 17 Viking 19 onaangepast mens (jeugdtaal) 20 oostzuidoost 22 Duitse omroep 23 ironie 25 brede sierband 27 begrip 28 Griekse letter 30 hemelbrood 32 wurgslang 33 ontkenning 35 friet 37 kolossaal 40 treffend 42 onbemand vliegtuigje 44 groepje kippen 46 woonboot 48 streling 50 een zeker iemand 51 gevolg 54 heler 57 plek 58 godsdienstig gebruik 59 brief 60 taaloefening.

schoolonderzoek lef

extra large

riv. in Frankrijk

hij die

in memoriam

wiel

insect

betoging

soort kabouter

nauwelijks

plek

verzoekschrift

13 16

opera van Verdi

rangtelwoord

bontsoort muziekterm

hechtenis

heilige

op deze plek

vruchtennat

hoofdstuk

godin v.d. aarde

rondrit

jongere broer of zus

neushoorn

handeling

DE BIOS HEERENVEEN

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren 06 - 2019 Lammert Dijkstra uit Nijehoarne heeft 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze kaartjes zijn aangeboden door De Bios Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 6: Zweedse puzzel 13x20 met als oplossing: WISSELWERKING Sudoku met als oplossing: 9 3 2 2 6

COLOFON GrootDeFryskeMarren krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.

Oplage: 28.000 exemplaren.

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 07, VÓÓR 1 AUGUSTUS A.S. PER E-MAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

REDACTIE

VERKOOP

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Jan van Loon, Albert Bouwman, Kirsten van Loon, Joeri van Leeuwen

Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink, Jacob Wagenaar

REDACTIETIPS?

VORMGEVING

DRUK

redactie@grootdefryskemarren.nl

Bente Vallinga, morekop.com

Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

BLADMANAGEMENT

FOTOGRAFIE

VERSPREIDING

Marianne Bouwman mbouwman@yingmedia.nl

Johan Brouwer, Andre Weening, Wim Walda.

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

EINDREDACTIE Henk de Vries

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Een ontmoetingsplek pal aan het water. Hartje Friese Meren. Aan tafel bij Helder en op het buitenterras een onbedorven uitzicht op het water van de Langweerder Wielen. Straks even doorvaren of doorﬁetsen en je bereikt Sneekermeer, Tjeukemeer, Hegemer Mar, de Fluessen.

Langweerder Wielen

84 92

Langweer

Boornzwaag

Probleem is: je wilt hier eigenlijk niet meer weg. ‘Puur genieten’ begint met een bevlogen chefkok met duidelijke ideeën over heel goed eten, vol aandacht en passie. Helder toch? Wielenlaan 19, Boornzwaag | 0513 - 33 42 82

WIJ WENSEN DE SKS EN IFKS VLOOT VEEL SUCCES!