GrootdeFryskeMarren 8 - 2019 by GrootMedia

08-2019

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

3e JAARGANG â&#x20AC;¢ NR. 08

groot

IN DEZE UITGAVE

EKKE ATSMA

VAN BAAS BOPPE BAAS TOT PALINGROKER OP DE AMSTERDAMSE GRACHTEN

5x bloemen

uit Bloem

aan

Verkoop je huis met Makelaardij Hoekstra

uit

aan

En ontvang 5x een bloomon boeket

FOTO: JOHAN BROUWER

Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren

NUMMER 08 • 2019

TOPPERS Zomers lijkt het leven wat stil te staan. Ook hier in De Fryske Marren. Het laatste politieke bericht op de website van GrootdeFryskeMarren is van half juni. Het zegt dat het CDA teleurgesteld is in de houding van de Rijksoverheid aangaande een eventueel aquaduct in de Skarster-Rien, zodat je op de A6 rustig kunt doorpeddelen. Ik las het en dacht “wat een onzin.” Juist CDA-bestuurders hebben tien jaar geleden samen met de VVD gezorgd dat het niet door kon gaan, in samenhang met de rotonde Joure. En dan nu zeuren? Bovendien heeft iemand het plan bedacht om van Scharsterbrug een vaart te maken naar Sint Nicolaasga. Langs de A6, zodat bootjes via Follega op het Tjeukemeer kunnen komen en de brug in de Skarster-Rien eigenlijk helemaal

overbodig wordt. We horen er niets meer van. Terwijl het toch een plan met mogelijkheden is, ook voor Sint Nicolaasga. Al zei daar iemand dat er toch ergens een brug zal moeten komen. Misschien werkt een klein aquaductje in de weg Sint Nicolaasga - A6 dan wel. We horen er niks over. Want de politiek doet even niks. Fryslân en ook De Fryske Marren vallen echter niet in slaap. Eigenlijk is het nu veel drukker dan in de periode dat die politici wél wakker zijn. Als je deze GrootdeFryskeMarren openslaat springen de evenementen die nog komen gaan je in het oog. Fryslân heeft een bevolking gekregen die in de wintermaanden misschien eens naar het buitenland gaat, maar zomers de eigen evenementen volgen.

opmerkelijk...

Daar gaan we heen, en o ja dat ‘moatte we ek noch sjen’, en we gaan… De hele maand augustus gaat het door. En als het zonnetje niet te fel schijnt, beleven we het allemaal heel intens. We vergeten echter de mensen die dit in de winter allemaal hebben bedacht en voorbereid. Die tijdens de evenementen al het ondankbare vrijwilligerswerk voor hun rekening nemen, zodat een ander kan genieten. We prijzen ons gelukkig zo nu en dan in deze krant juist die toppers ook eens naar voren te halen en in het zonnetje te zetten. Veel leesplezier! Eelke Lok, redactie GrootdeFryskeMarren

Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons? Stuur deze dan naar redactie@grootdefryskemarren.nl

Na een spannende eindstrijd mag uiteindelijk Marten Haga, van restaurant Zuiver uit Joure, zich de winnaar noemen van het ‘Vermaning open kampioenschap preuvenement de Fryske Marren’. De publieksprijs viel in handen van Grand Café de Nostalgie uit Oudemirdum.

‘LIEFDESBANKJES’ OP DE DIJK BIJ LEMMER

FEEST BIJ DE WERELDWINKEL IN JOURE

LEMMER – Al jaren vereeuwigden verliefde stelletjes van over de hele wereld hun liefde door een slotje te hangen aan de Parijse brug Pont des Arts. In Nederland hebben in ieder geval Amsterdam en Rotterdam ook liefdesbruggen die volhangen met slotjes. In Lemmer gaat het net even anders. Daar staan liefdesbankjes op de dijk tussen het strand en het Wouda Gemaal. Diverse stalen bankjes langs de dijk zijn namelijk voorzien van slotjes. Waarschijnlijk zijn de slotjes opgehangen door verliefde stelletjes die de mooie Friese badplaats uitkozen voor hun vakantie.

JOURE – Op 21 augustus is het precies 50 jaar geleden, dat de eerste Wereldwinkel van Nederland in Breukelen geopend werd. Na 50 jaar maakt de Wereldwinkel zich nog steeds sterk voor Fairtrade: eerlijke handel met een eerlijke beloning voor de producenten om zo hun woon- en leefomstandigheden te verbeteren. Wereldwinkel Joure viert dit heuglijke jubileum van 21 augustus tot en met 7 september. In de winkel schenkt men voor wie dat wil een vers kopje Fairtrade koffie. Koekje erbij? Goede buur Bakkerij Hallema is erin geslaagd met rietsuiker van de Wereldwinkel, die niet geraffineerd is, geraffineerd lekkere koekjes te bakken. En in deze feestweken maakt u als klant met uw kassabon kans op een prachtig Fairtrade pakket. Op 7 september is er levende muziek en wordt om 16:00 uur de prijswinnaar bekend gemaakt.

ROOFVOGELSHOW OP 20 AUGUSTUS BIJ RCN VAKANTIEPARK DE POTTEN OFFINGAWIER – Na twee eerdere edities, organiseert RCN Vakantiepark de Potten op dinsdag 20 augustus weer een spectaculaire roofvogelshow. De boeboekuil zal geruisloos over je heen vliegen. Daarnaast is de oehoe met zijn spanwijdte van 1,50 meter een indrukwekkende verschijning. De woestijnbuizerd vangt een prooi in de lucht en de kapgieren zoeken tussen het publiek naar eten. De caracara weet van elke roofvogel demonstratie wel een feestje te maken en de Amerikaanse zeearend maakt indruk met zijn spectaculaire vlucht. Verder zijn er nog diverse verrassingen. Een uitje voor jong & oud! De show is te bezoeken bij RCN Vakantiepark de Potten, Potten 2 in Offingawier (richting Starteiland). De show begint om 19.30 uur en de toegang is gratis.

BUORREN LANGWEER DEZE ZOMER AUTOLUW LANGWEER – Plaatselijk Belang Langweer, Vereniging Promotie Langweer en de Ondernemers Vereniging Langweer hebben de handen ineengeslagen om het centrum van Langweer autoluw te maken. Het verkeer is niet alleen hinderlijk voor bewoners en toeristen, maar levert ook gevaarlijke situaties op. In overleg met de gemeente loopt er deze zomer een pilotproject, waarbij de Buorren, Efterom, Auke Piersstrjitte en Stevenshoek alleen nog toegankelijk zijn voor bestemmingsverkeer. De pilot loopt tot vrijdag 23 augustus en wordt na de zomer geëvalueerd. Aan het begin van de Buorren wordt naast het bord éénrichtingsverkeer, een verbodsbord gemotoriseerd verkeer geplaatst. Daarbij wordt een uitzondering gemaakt voor leveranciers en aanwonenden. Ook bezoek van de aanwonenden blijft gewoon welkom. Parkeren mag, net als nu, alleen in de parkeervakken of op eigen terrein.

PREUVENEMENT ‘ITE OP DE BRINK’ DOORSLAAND SUCCES OUDEMIRDUM – Woensdag 31 juli werd voor de eerste keer het culinaire evenement ‘Ite op de Brink’ georganiseerd in Oudemirdum. 15 van de beste restaurants uit De Fryske Marren en daarbuiten lieten het massaal toegestroomde publiek genieten van heerlijke culinaire hoogstandjes. Dit jaar had de organisatie, de Vereniging Oudemirdum Bruist, een extra spannend element toegevoegd, namelijk een open kampioenschap preuvenement. De vakjury onder leiding van Reitse Spanninga, bestond uit Albert van Keimpema en burgemeester Fred Veenstra. Zij maakten een rondje langs de deelnemers, proefden alle gerechten en kozen op basis van een aantal vooraf gedefinieerde criteria de uiteindelijk de winnaar.

FILMOPNAMEN GEZOCHT VAN ALLEGORISCHE OPTOCHT SINT NICOLAASGA SINT NICOLAASGA – Een voormalig lid van een van de topshowbands uit de jaren tachtig is al geruime tijd op zoek naar film- of video-opnamen van de allegorische optocht in Sint Nicolaasga. Om preciezer te zijn: van de optochten die ’s avonds door het dorp trokken in de jaren 1982 tot en met 1987. Toen nam ‘zijn’ Jubal uit Zwolle daaraan deel. Roy Visscher, tegenwoordig wonend in Woerden, zoekt de beelden omdat

‘een foto van een showband niet zoveel zegt, bewegende beelden met geluid laten veel beter zien hoe het echt was’. De band was begin jaren tachtig vaak op tv te zien, zoals bij de Minivoetbalshow, Charmonie en het defilé op Soestdijk. Helaas zijn veel beelden van deze optredens verloren gegaan, onder andere doordat toen nog maar weinigen een videorecorder hadden. Maar ook tijdens optochten en corso’s zijn door sommige toeschouwers opnames gemaakt. Die probeert Visscher al een paar jaar te vinden. Hij heeft er een leuke beloning voor over als hij beelden mag kopiëren, videobanden digitaliseren kan hij ook zelf. Wie beelden van de allegorische optocht heeft, of weet wie die zou kunnen hebben, kan hem bereiken via (06) 51659720 of royvisscherwoerden@gmail.com.

SWIMFUN ONTVANGT RECORDAANTAL BEZOEKERS EERSTE HELFT 2019 JOURE – In de eerste helft 2019 heeft Swimfun een recordaantal bezoekers mogen verwelkomen. Maar liefst 110.000 zwemmers bezochten het subtropisch zwemparadijs. Ten opzichte van 2018 is dat zo’n 21% meer. Ook in vergelijking met de jaren 2016 en 2017 zijn er meer recreatieve zwemmers die een bezoek hebben gebracht. “Sinds de verbouwing in 2018 zit de loop er goed in,” zegt Tjebbe van der Meer van Swimfun. “Na de heropening zijn er structureel meer bezoekers. Met name buiten de vakanties en op doordeweekse avonden is het drukker. De extra toestroom komt ondermeer door de wildwaterbaan en de interactieve glijbaan, die na de verbouwing in 2018 is gerealiseerd. Ook zien wij steeds meer pakes en beppes die met hun kleinkinderen komen zwemmen.” Niet alleen komen de bezoekers uit Friesland, maar ook mensen uit Groningen, de kop van Noord-Holland en Flevoland weten het zwembad goed te vinden. Voor de tweede helft van 2019 verwacht het zwembad eenzelfde trend met meer bezoekers dan voorgaande jaren. In het najaar organiseert het zwembad eens in de twee weken een groot zwemevenement, zoals filmzwemmen of een disco-avond. Ook deze zullen voor meer zwembadbezoekers zorgen.

HET LAATSTE NIEUWS UIT DE REGIO STAAT OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN!

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

DRIE ROUTES LANGS OPEN DAGEN AGRARISCHE deFryskeMarren FRIESLAND

BIJ VITAAL STAAT VEILIGHEID CENTRAAL

BEDRIJVEN IN GAASTERLAND

HARICH - FF Boeren! organiseert ook dit jaar drie afwisselende routes langs diverse boerenbedrijven. Deze zomer openen zestien bedrijven de deuren voor het publiek, zodat bezoekers meer leren over voedsel en waar het vandaan komt. voor paarden en een akkerbouwbedrijf. Alle routes zijn geschikt voor auto, fiets of scootmobiel, en ook perfect om te wandelen. Tijdens de route worden er diverse extra activiteiten voor de kinderen georganiseerd. Voor een (h) eerlijke lunch wordt gezorgd. Via www. ffboeren.nl en Facebook kunt u alvast kennismaken met de boeren.

Tijdens FF Boeren! laten de boeren zien hoe ze iedere dag bezig zijn met het zorgen voor veilig en gezond voedsel. Op donderdag 1, 8 en 15 augustus is er telkens een route langs vijf of zes bedrijven uitgestippeld. De laatste route op 15 augustus voert langs een prachtige verzameling John Deere-tractoren, diverse koeienbedrijven, een opfokstal

NA REGENACHTIGE START GEZELLIG DRUK OP ROMANTISCHE MARKT JOURE – De traditionele Romantische Markt in Joure is vrijdag 9 augustus grotendeels regenachtig verlopen. Toch kwamen veel bezoekers. REGIO - Friesland Vitaal, het bedrijf dat zorghulpmiddelen verstrekt, maakt zich zorgen over de huidige landelijke ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit en veiligheid ten aanzien van zorghulpmiddelen. Directeur Cor Bakkenes, geeft aan deze twee zaken extra aandacht bij Friesland Vitaal, door de noodzakelijke service en kwaliteit juist wel te bieden. Mensen die afhankelijk zijn van zorghulpmiddelen worden alsmaar meer op zichzelf aangewezen. Zo moeten zij zelf in actie komen om gebruik te maken van bijvoorbeeld een rollator of scootmobiel. De rol van de overheid en de zorgverzekeraars verdwijnt naar de achtergrond en zorghulpmiddelen worden door de stijging van zorgkosten niet altijd meer vergoed. De kwaliteit en veiligheid van zorghulpmiddelen komt in het geding, omdat er weinig tot geen controle meer is. Uit onderzoek blijkt: dat in 88% van de gevallen geen periodiek onderhoud plaatsvindt aan zorghulpmiddelen en er alleen gerepareerd wordt bij storingen. Ook blijkt dat mensen de voorkeur geven aan het zelf uit kunnen kiezen van een zorghulpmiddel en dat het aantal (dodelijke) ongelukken met scootmobiels groeit. Dit wil Friesland Vitaal juist voorkomen, door veiligheid centraal te stellen. Meer informatie vindt u op: www.frieslandvitaal.nl

Ruim 250 kramen met een zeer gevarieerd en aantrekkelijk aanbod aan leuke oude spullen en talrijke nostalgische artikelen uit moeders en grootmoeders tijd stonden uitgestald in de Midstraat.

Aan het einde van de middag werd het dan eindelijk droog. Voor veel mensen reden om nog even een slag over de markt te doen. Ook vrijdagavond was het gezellig druk.

Op het DE-plein kon men onder andere alle nostalgische Verkadealbums, andere plaatjesalbums en oude schoolplaten en landkaarten bewonderen. Er werden oude ambachten gedemonstreerd en er was een grote kunstmarkt. Ook waren er diverse activiteiten voor de kinderen en er was er livemuziek voor iedereen.

GROENSTATION ECHTEN VERPLAATST NAAR CENTRALE LOCATIE ECHTEN – Het huidige groenstation in Echten is dicht. Na de bouwvak opent het groenstation op een andere plek in het dorp, namelijk naast de sporthal. Dit op verzoek van plaatselijk belang de Trije Doarpen en met als doel het groenstation voor het dorp te behouden. Op de huidige locatie achter de sporthal werd te veel illegaal materiaal gestort dat niet op het groenstation thuishoort, denk aan sloop- en bouwmateriaal. Reden om het groenstation voorlopig te sluiten. Door het groenstation te verplaatsen naar een meer zichtbare locatie naast de

sporthal – waar ook de verzamelcontainers staan voor glas en restafval – wordt er vanuit gegaan dat er geen illegale stortingen meer plaatsvinden zodat het groenstation behouden kan worden. Op het groenstation kan groenafval, zoals bladeren en takken, worden gebracht door inwoners. Op het bord bij het groenstation staat duidelijk vermeld wat hier wel (en niet) gestort mag worden.

FEESTBOOT IN CENTRUM VAN JOURE TREKT VEEL BEKIJKS JOURE – Een varende kroeg meerde afgelopen vrijdagavond aan ter hoogte van café ‘t Syl in het centrum van Joure. De feestvierende jongeren op het schip kwamen terug van het SKS Skûtsjesilen. De feestboot is de afgelopen week in diverse watersportdorpen gespot. Eenmaal in Joure werd er nog even een feestje gevierd met een goed stuk muziek op het schip en bij de plaatselijke horeca aan het Zijl. Het schip trok veel bekijks van voorbijgangers en watersporters.

Jouw foto onder de brug? Foto: Arjanne Gols

Heb jij ook een favoriete plek in Zuidwest-Friesland? Of een bijzondere kijk op de bekende ‘landmarks’? Ook jij kunt nog meedoen aan deze fotowedstrijd en jouw favoriete plek van onze regio met ons delen. Stuur uiterlijk 30 november 2019 jouw foto in via uniek@waterlandvanfriesland.nl (vergeet niet te vermelden waar de foto is gemaakt).

OUDEMIRDUM – Ondernemer Sjerp Jaarsma doet een uiterste poging om Sybrandy’s Speelpark in Oudemirdum te redden van de veiling. Jaarsma, eigenaar van strandpaviljoen De Hege Gerzen, wil alle attracties opkopen en verplaatsen naar zijn terrein. “Dit park moet worden gered voor het nageslacht. Ik ben hier zelf als kind vaak geweest, ik ben hier met mijn eigen kinderen vaak geweest en ik wil hier graag ook nog komen met mijn kleinkinderen.” Het park staat al sinds 2013 te koop, maar tot nu toe is het Simon Sybrandy en zijn zoon Rienk niet gelukt om het van de hand te doen. Dus kwam Sjerp Jaarsma in actie. “Ik dacht dat het wel zou worden verkocht. Het is een prachtig plekje, een mooi kleinschalig park. Ik vind dat dit in Gaasterland moet blijven bestaan. Anders gaat het naar een Oostblokland en dat zou zonde zijn”, zo vertelt Jaarsma over zijn plannen. In april van dit jaar werd bekend dat het attractiepark definitief zijn deuren zou sluiten. Eigenlijk zouden de attracties op 1 augustus al worden aangemeld bij het veilinghuis, maar net daarvoor meldde Jaarsma zich. Dat deed hij zo laat, omdat er eerder nog andere potentiële kopers waren. “Ik kon niet met een crowdfunding of een andere actie beginnen, als het misschien nog door een andere partij kon worden gekocht.” Inmiddels heeft Jaarsma meer dan een kwart van het geld bijelkaar.

vvv waterland van frIesland fotowedstrIjd

Wie weet komt deze inzending van Arjanne Gols, gemaakt bij Stavoren, in 2020 onder een brug in Zuidwest-Friesland te hangen.

REDDINGSACTIE VOOR SYBRANDY’S SPEELPARK IN OUDEMIRDUM

Door die Doordeel deeltetenemen nemengagajejeakkoord akkoordmet metdedeactievoorwaarden, actievoorwaarden, dienanatetelezen lezenzijn zijnopopwww.waterlandvanfriesland.nl www.waterlandvanfriesland.nl

Het Sybrandy’s Speelpark is een begrip in Fryslân. In 1964 opende het park zijn deuren als vogeltjespark. Die naam is nog altijd populair bij veel mensen, maar er is al jaren geen vogel meer te vinden. Langzaamaan werd het park omgebouwd tot attractiepark. Tegenwoordig staat het bekend als goedkoopste park van Nederland.

deFryskeMarren deFryskeMarren

NUMMER 08 â&#x20AC;¢ 2019

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

OUD-BOER EKKE ATSMA UIT BALK

VAN BAAS BOPPE BAAS TOT PALINGROKER OP DE AMSTERDAMSE GRACHTEN Ekke Atsma (67), oud-boer uit Elahuizen, maar nu Balkster, heeft een karakteristieke kop en helemaal als hij de originele handgemaakte schipperspet waarop een Fries vlagje zichtbaar is, draagt. Wie is Ekke Atsma? Waarom had Atsma bijvoorbeeld ooit een rol in de door filmmaker Steven de Jong geregisseerde populaire TV-serie Baas Boppe Baas van Omrop Fryslân? En klopt het dat we de Balkster binnenkort weer op het witte doek te zien krijgen? Een portret van een markante oprechte Fries. TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER

Eerst de biografische gegevens van Ekke Atsma. Geboren op 29 juni 1952 als oudste kind van Willem en Marijke Atsma-van der Wal uit Woudsend. Na Willem volgden Tryntsje, Wiebe en Martsje. Een boerengezin. Ekke gaat naar de Meester van der Brug Skoalle in zijn geboortedorp om vervolgens naar de mulo in Balk te gaan. Na het behalen van het mulodiploma vervolgt Ekke zijn leerweg op de Bijzondere Hoge Landbouwschool in Leeuwarden. Getrouwd met Greetje Bakker uit Bedum. Heit van Willem, Christien en Marijke. Ondertussen ook pake van Renske Marrit, Wieger, Anne Greta, Martine, Jacob, Klaas Jelte, Ilse en Bjorn.

ZWARE LONGONTSTEKING “De basis fan wa’t ik wurden bin leit tink ik tusken myn berte en myn tolfde jier. Yn myn bernetiid haw ik seis kear in hiele swiere longûntstekking hân. Us heit hat my wolris yn’e earms hân en tocht dat ik foar it lêst sykhelle hie. Hy hat my doe op de kop holden om te sjen oft ik noch lucht krije koe. Us heit en dy hawwe doe in dokter yn it Dútse Bielefeld, dy’t ek astmapasjinten holp, frege hoe’t se mei myn kwaal omgean moasten. Har advys wie om my foar myn tolfde jier net te sjen, omdat se tocht dat ik it oergroeie soe. Dy frou hat op ôfstân hielendal gelyk hân.” “Want nei myn tolfde gong it in stik better, al krigen myn âlders wol te hearren dat se hiel foarsichtich mei my wêze moasten. Troch dy swakke sûnens ha ik op skoalle noch alris wat mist en waard ik it pispealtsje fan de klasse. Ik waard in soad pesten en dat hat de rest fan myn libben syn spoaren efterlitten. Ik mocht nea meidwaan, ik wie kornerflach of reserve doelpeal. Doe is myn leafde foar bisten en hûnen ûntstien. Ik hie in swartbûnte krusing stabij-wetterhûn, in mantsje, in swever mei in grut rayon. Dy lei altyd by myn fyts om my op te wachtsjen. As dat sa wie dan wie myn dei goed, want dan doarde gjinien my mear oan de bealch te sitten. Syn namme wie Tommy, omdat alle hûnen Tommy hieten. Doe’t Tommy fanwegen besmettingsgefaar ôfmakke wurde moast wie ik wer fûgelfrij en sa haw ik it ek field.” Als Ekke naar de mulo in Balk gaat, komt hij opnieuw bij een van de pesters in de klas te zitten. Omdat de oudste zoon van Willem Atsma door een groeispurt meer in de bouten heeft, bijt hij van zich af.

IK HAW HIM EFKES OER DE SKAAFBANK HELLE “Dy skoalle is ôfbrutsen, mar ik kin dy de situaasje noch eksakt úttekenje. Dy pestkop soe my wer dwers sitte en ik waard sa alderferskriklikste lilk dat ik him by kop

en kont pakt ha. Ik ha him op sa’n ribbeltsje ferwaarming dellein en dêr gong er oer hinne as lei er op in skaafbank, fan it iene nei it oare ein. Ik hie it skom op de bek. Dy jonge skrok sa omdat der wat barde wat noch nea earder bard wie. De direkteur en de leararen fan de mulo hawwe der gjin punt fan makke, want se hiene wol yn’e gaten dat der wat west wie. Fan dat momint ôf bin ik nea wer pesten.”

EIGENZINNIG BOER Na zijn schooltijd wordt Ekke boer. Eerst samen met zijn vader, later neemt hij het bedrijf in Elahuizen over. Ekke heeft daar altijd naar eigen inzicht geboerd, wat inhield ‘net mei de massa mei wolle en de natuer liedend wêze litte.’ Atsma moest niks van intensieve veehouderij hebben. Hij vindt zich ‘eigensinnich’, maar wel eentje die terug wil buigen als een ander hem weet te overtuigen van zijn ongelijk. “Dizze wrâld is unyk, at we dy uitbuite, giet it mis en dat hat myn leidraad west”, besluit Ekke Atsma een minicollege over hoe hij tegen de landbouw aan kijkt.

TONEELWERELD “Ik haw tsien jier lang oan doarpstoaniel dien yn Ealahuzen, dat fûn ik neist myn wurk prachtich om te dwaan. It neisitten mocht ik ek graach oer, mar nea oan’e bar. Minsken dy’t achter yn’e seal sieten, dêr gong ik neist sitten. Dy boeiden my. It sil allegearre mei dat pesten fan eartiids te meitsjen hân ha. Ik kin min oer ûnrjocht. As der ris wat broeide, dan wie ik op’e tiid fuort, want dan wist ik wol dat ik foar de minste opkomme soe. En noch altyd.” Ekke mag aan de ene kant niet iemand van op de voorgrond zijn, al doen z’n toneelambities anders geloven. Als Steven de Jong met zijn plannen voor Baas Boppe Baas naar buiten komt, is Ekke Atsma nieuwsgierig en doet hij auditie. “Ik krige in rol as âld-skipper dy’t yn’e kroech siet. Hij wie stamgast yn it kafee dêr’t haadrolspiler Bearnt ek kaam. Ik hoegde my foar de opnamen nea te

ferstrûpen, klompen oan, skipperspet op en de klean dy’t ik altyd oan hie. Ik waard ienkear sminkt en dan hie ik de hiele dei wer rêst. Ik mocht myn eigen karakter delsette en dat hat Steven akseptearre. Ik haw in oantal kearen meidien, mar doe kamen der gastskriuwers en krige ik hieltyd minder in rol. Steven hie wol yn de gaten dat ik net sa kneedber wie. Omdat ik op en bûten de set gelyk wie, herkenden de minsken my al frij gau. Ik fûn it wol bêst. Wat my it meast by bleaun is, dat binne myn petearen mei Rense Westra, de haadrolspiler. Neffens my in net begrepen gefoelsminske dy’t him yn de maatskippij net hanthavenje koe. De minske Rense Westra waard net begrepen, de akteur Westra wol. Ik herkende my wol yn him. Ik wist ek wol wat minsken je oandogge as je net sa dogge as sy wolle. Achter de skermen hiene we hiele ferhalen. Dat pesten komt hieltyd werom yn myn libben, dat is it stimpel dat ik meikrigen ha.”

GRUTTE PIER Baas Boppe Baas is al weer even geleden. De TV-serie verscheen van 2001 tot en met 2004, maar Ekke wordt dus nog altijd herkend. Op dit moment is Steven de

Jong bezig met de speelfilm over het leven van de Friese vrijheidsstrijder Grutte Pier. Zijdelings heeft Ekke zich met deze productie bemoeid. “Ik haw der foar soarge dat der yn it plak fan in Frysk hynder foar de ploech in echte Belch komt. Dy Fryske hynders kinne en koene net in stik fette klaai omploegje. In Frysk hynder is fansels moai om te sjen, mar Grutte Pier hie gjin Friezen foar de ploech! Doe ha’k in swarte Belch út Drinte foar Steven regele.”

IELRIKJE OP DE AMSTERDAMSE GRACHTEN Sinds 2016 is Ekke Atsma geen actief boer meer en woont hij met zijn vrouw in Balk. Vervelen doet hij zich absoluut niet. “Ik bin no frij, en dat woe ik altyd al. Ik gean al goed 20 jier mei Bas Oosterbaan, de eardere manager fan de Galamadammen, om. Hy is op in stuit foar him sels begûn. Earst aktiviteiten organisearje rûnom op de pleats, wêrby’t minsken ûntfongen waarden. Dêr wie ik by belutsen. No is Bas aktyf ûnder de namme ‘Friese Palingroker’. Dêr help ik ek wer mei. Dat ielrikje foar grutte groepen is der wat útrekke, mar dat wol net sizze dat we no net mear ielrikje. Bas fart in kear op de Sleattemermar mei syn lytse boatsje dêr’t er in plateau op makke hat mei in âld oaljefet. Dêr wurdt de iel yn rikt en sa binne we yn Amsterdam terjochte kommen, dêr’t we no mei dat boatsje troch de grêften farre en de iel rikje en ferkeapje. It is in prachtige útdaging! Ik gean ien dei yn’e wike mei nei Amsterdam. Ik ferfeel my nea!”

3 ETAGES VERLICHTING! ZOLANG DE VOORRAAD STREKT!

SUPER

Stoere tweelichts vloerlamp. in zwart en wit

ER ZOM AANBIEDING!

VOOR DÉ LEKKERSTE BORREL(HAP)!

van € 149,95 nu voor

€ 69,95

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl

www.juwelierariedekoning.nl info@juwelierariedekoning.nl

JOURE

BALK v. Swinderenstr. 16 8561 AP 0514-602232

JOURE Midstraat 43 8501 AE 0513-412730

Sinnebuorren 2 Joure - T 0513 417 994 PARKEERTERREIN NAAST DE ALDI

BALK

De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882

ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord

POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord

T W E

+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST WIM WALDA // FOTO'S WIM WALDA EN FAMILIE POS

deFryskeMarren

STEPHAN EN ILONA POS

“GEEN COMPROMISSEN IN CHILI AVONTUUR”

Wat beweegt mensen om al hun schepen in Nederland achter zich te verbranden om met een camera van RTL ‘twenty four seven’ in hun gezicht in het kader van het reality programma ‘Helemaal het Einde’ een nieuw bestaan op te bouwen in Chili. Stephan en Ilona Pos stapten in 2017 met zonen Bjorn en Tygo en hun hond met vier koffers in het vliegtuig om in Chili ‘from scratch’ een exportbedrijf in wijn te beginnen. Inmiddels zijn de Hilversummers na drie jaar weer terug in Nederland, waar ze in het 240 inwoners tellende dorp Echten, onder de rook van Lemmer, neerstreken. Missie geslaagd. ‘De Posjes’ op de pijnbank.

We schrijven 2016. “We hadden op een zomerse zondagavond uitgebreid gebarbecued en genoten van een flesje wijn, het kunnen er ook twee zijn geweest,” opent Ilona het verhaal. “Diezelfde avond kwam er op TV een summiere oproep voorbij: ‘Wil jij met je gezin in het buitenland een nieuw bestaan opbouwen? Reageer dan via het digitale aanmeldingsformulier’.

DE DOOD OF DE GLADIOLEN Stephan neemt over: “Maar terwijl we er wat lacherig over deden, zag ik vanuit mijn ooghoeken dat Ilona het digitale aanvraagformulier invulde.” “Waarschijnlijk door de combinatie van nieuwsgierigheid en de glaasjes wijn, was mijn interesse gewekt. Bovendien dacht ik dat we er verder toch niets van zouden horen. Maar wat schetst onze verbazing: de volgende dag werden we al teruggebeld. We hebben een nieuwsgierige inslag en waren benieuwd naar de gang van zaken. De bal was aan het rollen. Het castingsproces heeft al met al negen maanden geduurd, waarbij wij zelf de regie wilden houden over stoppen of doorgaan. Maar toen we hoorden dat ‘Verweggistan’ in Chili lag, gaf dat voor ons de doorslag. Chili is een wijnland pur sang en paste dus naadloos bij onze passie voor wijn. Toen de kogel eenmaal door de kerk was heeft Stephan zijn bedrijf verkocht en het personeel bij een ander bedrijf ondergebracht. Ilona, in het dagelijks leven

financieel controller bij de overheid, zegde haar baan op. Geen sabbatical of ‘wat-als-gedoe’, maar definitief, we gaan er voor.”

KIPPENHOK De Posjes hadden geen idee waar ze in Chili terecht zouden komen, want de kustlijn van het langgerekte land telt 4300 kilometer, zeg maar van Den Bosch tot de Noordpool. Ilona: “We werden gedropt op een open stuk grond in een bos in de buurt van de kust, twintig kilometer van het plaatsje Pichilemu, een arm dorpje in ‘the middle of nowhere’. De hoofdstad Santiago lag op vier uur rijden over bar slechte wegen. We hadden een budget van 75.000 euro en er stond voor elk van de drie deelnemende families een primitief hutje klaar, formaat ‘kippenhok’, en een gat in de grond. Veel succes….” “Als Nederlanders hadden we het gevoel dat we honderd jaar terug in de tijd gingen. Gelukkig zijn we nuchter en recht voor zijn raap als het gaat om prioriteiten stellen. De eerste week hebben we dus een flink gat in ons budget geslagen met het verbeteren van de woonsituatie, zodat de jongens ‘een thuis’ hadden en een beetje privacy, want er stonden wel 24/7 camera’s op ons gericht.”

van Koophandel. Groot voordeel is dat Chili het meest ontwikkelde land van Zuid-Amerika is en dat Engels voor het internationaal zakendoen de voertaal is. De jongens, Björn van acht en Tygo van zes, ritsten zonder horten of stoten in de Chileense gemeenschap. Eigenlijk hadden ze de perfecte leeftijd om een dergelijk avontuur aan te gaan. Ze wisten zich prima zelf te vermaken, zodat wij konden focussen op ons hoofddoel: een eigen exportbedrijf in wijn.”

NAAR FRIESLAND Na een maand of vijf verhuisden de Posjes van de ‘pampa’ naar een moderne wijk in Santiago, Las Condes, het epicentrum van zakelijk Chili. Stephan: “Waar het wonen in Chili relatief betaalbaar is, kosten zaken als onderwijs en ziektekostenverzekering je een rib uit je lijf. Voor onderwijs waren we een slordige 2000 euro per maand kwijt en de ziektekostenverkering kost daar rond de 1500 tot 2000 euro per maand.” “De keuze voor een wijnhuis hebben we gemaakt op basis van wat we zelf lekker vonden. We hebben bewust gekozen voor de naam: ‘Familie Pos Collection’, omdat we het niet bij één soort wilden laten. Nog tijdens de tv-shows van ‘Helemaal het Einde’ konden we de collectie na ‘de Brut’ uitbreiden tot zes verschillende wijnen.”

MISSIE GESLAAGD FOCUS OP ‘BUBBELS’ “Na een maand hadden we al een behoorlijk netwerk van adviseurs om ons heen verzameld en contact gelegd met de Kamer

hebben gewoon keihard gewerkt en op een gestructureerde manier ons plan uitgerold. Dat heeft in dat jaar geresulteerd in 100.000 volgers op de ‘Familie Pos Fanpage’, de basis voor ons succes. Toen de eerste vijf containers wijn naar Nederland werden verscheept, waren al die flessen in de voorverkoop via de website van onze toenmalige importeur allemaal al verkocht en dat was wel een heel fijn idee. We waren geland, missie geslaagd.”

“Natuurlijk weet je dat televisie een prachtig podium is. Maar we zijn daarbij altijd onszelf gebleven, geen dingen doen die niet bij je passen. Daar prikken mensen zo doorheen. We

“We hebben bewust gekozen voor een verplaatsbaar bedrijf. Zodra het op poten zou staan wilden we vrij zijn in de keuze van ons woonland. De eerste drie jaar bleef dat dus Chili. Maar Nederland is ons verkoopgebied en daar kunnen we dus veel meer betekenen voor ons bedrijf. En we denken dat we vanuit Nederland meer voor ons bedrijf kunnen betekenen dan vanuit Chili. Want liever dan online, verkopen we onze wijnen via het retailkanaal om op die manier landelijke dekking te krijgen.” “Heel grappig was het moment dat we familie en vrienden vertelden dat we terugkwamen naar Nederland en gingen wonen in het dorpje Echten in Friesland. Daarover waren ze verbaasder dan toen we ze vertelden dat we in het kader van ‘Helemaal het Einde’ naar Chili vertrokken. Waarom het Friese platteland? De rust, de ruimte, de privacy, de heerlijke directheid van de bevolking, betaalbaar wonen in een mooi huis, de goede bereikbaarheid en goed onderwijs. It giet oan yn Fryslân.”

Je nieuwe auto vind je bij Van den Brug

Rijklaar al vanaf

of private lease per maand va.

€22.620 €369 ALLEEN BIJ VAN DEN BRUG:

De gloednieuwe Volkswagen T-Cross met zomers voordeel tot € 3.000 Kik Pierie, speler sc Heerenveen seizoen 2018/2019 test de T-Cross

CO2-emissie Volkswagen T-Cross 110-116 g/km, gemiddeld brandstof-verbruik 4,2 - 5,1 l/ 100 km. *Genoemde vanaf-prijzen zijn altijd inclusief btw, bpm, afleverkosten, recyclingbijdrage en leges. Actievoordeel geldig zolang de voorraad strekt. ** De full operational lease wordt onder het Keurmerk Private Lease aangeboden door Volkswagen Financial Services en de vanaf-prijs is inclusief BTW o.b.v. 48 maanden, 10.000 km per jaar, €500 eigen risico. Brandstof is niet inbegrepen. Vaste opzegvergoeding is 40% van de resterende leasetermijnen. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. | Drukfouten voorbehouden. Afbeelding kan meeruitvoeringen bevatten.

NATUURLIJK

BIJ:

vandenbrug.nl/volkswagen

Van den Brug Heerenveen

Van den Brug Sneek

Zilverweg 5, 8445 PE Heerenveen | T 0513 - 63 30 54

Kleermakersstraat 6, 8601 WG Sneek | T 0515 - 42 52 52

Je vindt de vestigingen van Van den Brug ook in Drachten, Buitenpost en Franeker.

Tusken de Marren

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | AUGUSTUS 2019

INHOUD

• Kort nieuws en gemeentelijke activiteitenkalender • Eerste lichting trainees van start • Investeren in duurzame en sociale plannen • Het lachen kan je flink vergaan met lachgas • Kom uit je schuld, weg met het taboe • Sollicitatieraad primeur in Nederland

Gemeentelijke Handen uit de mouwen voor minder CO2 De Fryske Marren als vierde gemeente van Nederland gecertificeerd activiteiten Als één van de eerste gemeenten in Nederland is De Fryske Marren gecertificeerd op de CO2-prestatieladder. Om dat voor elkaar te krijgen heeft de gemeente onder andere haar CO2 uitstoot geïnventariseerd en plannen gemaakt om die fors terug kalender te brengen. Wethouder Frans Veltman is trots op de certificering. “We willen als gemeente uiteindelijk CO2-neutraal worden. De gemeenteraad vergadert anders in 2019. De vergadering van de raad is verdeeld in drie onderdelen: Petear, Debat en Beslút • Woensdag 4 september De bijeenkomst vindt plaats in het gemeentehuis in Joure en begint om 19.30 uur.

Hoe gaan we dat doen? In 2022 willen we de CO2 uitstoot van de gemeente met 63% hebben verminderd. Om dat voor elkaar te krijgen zetten we in op onder andere ons wagenpark. Als eerste willen we overstappen op blauwe diesel, een synthetisch en fossielvrij alternatief. Bij vervanging van auto’s, trekkers en vrachtwagens kijken we of er alternatieven zijn zoals elektrisch of waterstof. We zetten

ook in op onze openbare verlichting. Meer en meer worden die vervangen door een variant met LED verlichting. Ook ons vastgoed willen we verduurzamen. Mooie voorbeelden daarvan zijn de recent opgeleverde werf in Lemmer en vleugel van het gemeentehuis in Joure, beide gasloos. Tot slot zetten we ons in op de inkoop van groenere energie en het besparen van energieverbruik en zelf opwekken daarvan.

GEEN NIEUWS MISSEN UIT DE GEMEENTE?

Bovenstaande data zijn onder voorbehoud. Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad.

Like en volg ons op Instagram! Mooie foto’s uit de gemeente. Dat kunt u van ons verwachten op Instagram.

Volg ons op @defryskemarren. Heeft u zelf een mooie foto gemaakt in de gemeente? Tag ons dan gerust met de hashtag #gemeenteDFM!

Meer weten over de CO2 prestatieladder? Kijk dan op www.defryskemarren.nl/co2

Meld u aan voor onze digitale nieuwsbrief! Meld u aan voor onze digitale nieuwsbrief / nieuwsbrieven en ontvang al het nieuws van de gemeente direct in uw mailbox. U kunt kiezen uit verschillende nieuwsbrieven waarvoor u zich kunt aanmelden. Wanneer u zich abonneert voor onze algemene nieuwsbrief ontvangt u iedere week alle nieuwsberichten die de week daarvoor zijn gepubliceerd en af en toe belangrijk nieuws over uw woonplaats.

Zin om te zwemmen? Kies voor veilig buitenwater of een zwembad!

Daarnaast zijn er nieuwsbrieven voor ondernemers, over nieuwbouwkavels en ons duurzaamheidsproject Tûk Wenjen. De frequentie van deze nieuwsbrieven kan van elkaar verschillen. Aanmelden kan via onze website: www.defryskemarren.nl/nieuwsbrief.

In Nederland vinden we het erg fijn om (in de zomer) te zwemmen in natuurwater. Het is belangrijk dat dit op veilige plekken gebeurt en dat het water van goede kwaliteit is. Zwem daarom alleen op officiële zwemlocaties. Daar wordt de waterkwaliteit en veiligheid in de gaten gehouden. In en rond de haven en in de buurt van de sluis is een gevaarlijke plek om te zwemmen door het drukke vaarverkeer. Het is hier dan ook verboden om te zwemmen. Hetzelfde geldt voor springen van bruggen. Wanneer u op een officiële zwemlocatie zwemt, scheelt u dat ook een mogelijke boete van 140 euro. Kijk op www.zwemwater.nl waar u veilig in buitenwater kunt zwemmen.

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | augustus 2019 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

COLOFON

Vergaderingen gemeenteraad

Dat gaat niet van vandaag op morgen, dus moeten we zo snel mogelijk beginnen.”

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren AUGUSTUS 2019

GEMEENTEGEZICHT

FOTO: DOUWE BIJLSMA, GEWOAN DWAAN

Eerste lichting trainees van start

Inge van der Meulen, Marijn Kamerling, Atje Reitsma en Marije Reidsma

Een gemeentefunctie saai? ‘Welnee’, zeggen de nieuwe trainees van De Fryske Marren. ‘Dat stoffige imago klopt allang niet meer; de gemeente is een aantrekkelijke werkgever!’ Dat bleek wel toen De Fryske Marren begin dit jaar besloot om een traineeprogramma aan te bieden. Er kwamen meer dan honderd reacties binnen van jonge starters die een werkplek bij de gemeente wel zien zitten. Uit alle aanmeldingen zijn uiteindelijk vier talenten geselecteerd: Marije Reidsma, Inge van der Meulen, Marijn Kamerling en Atje Reitsma. Zij zijn de eerste lichting trainees die aan de slag gaan in De Fryske Marren. Alle vier zijn ze kortgeleden afgestudeerd, maar dat is niet hun enige gemeenschappelijke deler; Marije, Inge, Marijn en Atje zijn maatschappelijk betrokken en zeer gemotiveerd om zich in te zetten voor dorp en stad.

Frisse blik

Begin juni zijn de trainees gestart met het tweejarige trainingsprogramma. “We hebben het traineeship om verschillende redenen opgezet”, vertelt Carlijn Bot, projectleider van het traineeprogramma in De Fryske Marren. “Enerzijds om te werken aan de vergrijzing die binnen onze gemeente steeds meer gaat spelen, anderzijds om starters op de arbeidsmarkt een plek te bieden, zodat ze zich kunnen ontwikkelen. De jonge generatie kijkt anders tegen zaken aan; die frisse blik hebben we nodig. De trainees worden ingezet op verschillende projecten en opdrachten, binnen diverse functies en op wisselende afdelingen binnen de gemeente.”

Werken en leren

Marije, Inge, Marijn en Atje hebben bewust gekozen voor een traineeship bij de gemeente. Atje: “Ik heb onlangs

twee studies afgerond: Bestuurskunde en Criminologie. Nu is het tijd om aan de slag te gaan. Na jaren van studeren heb ik daar veel zin in! Als je, zoals ik, nog niet zo goed weet welke kant je op wilt, is het traineeprogramma een ideale start. Als trainee heb ik een volwaardige functie binnen de gemeente. Daarnaast krijg ik veel ruimte om me persoonlijk te ontwikkelen en uit te zoeken wat bij me past.” Inge: “Naast onze werkzaamheden krijgen we diverse trainingen aangeboden. De combinatie van werken en leren vind ik de moeite waard. Daarom heb ik gesolliciteerd. Tijdens de selectiedagen leerde ik de gemeente voor het eerst kennen. De sfeer is open en gemoedelijk, waardoor ik me direct welkom voelde. Er ligt een groot aantal opdrachten voor ons klaar: maatschappelijke en organisatorische vraagstukken, maar ook projecten op

- CARLIJN -

‘De jonge generatie kijkt anders tegen zaken aan. Die frisse blik hebben we nodig.’ Carlijn Bot

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

het gebied van cultuur, sport en ICT. Het is een mooie kans om in korte tijd veel werkervaring op te doen.”

Jonge professionals

Onderdeel van het traineeship is een uitgebreid opleidingsprogramma. Carlijn: “Het opleidingstraject van De Fryske Marren valt voor een gedeelte samen met die van de gemeente SúdwestFryslân en de provincie. Door samen te werken kunnen we onze trainees een breed scala aan trainingen bieden, zodat ze zich kunnen ontwikkelen tot jonge professional.” Behalve trainingen worden er ook intervisies, werkbezoeken en groepsopdrachten georganiseerd, door experts van zowel binnen als buiten de gemeente. “Van Fries leren tot het oefenen van je adviesvaardigheden; er is van alles mogelijk”, vertelt Marije enthousiast. “Behalve leerzaam is het ook gezellig. Ik ontmoet collega’s uit verschillende vakgebieden en andere trainees om mee te sparren. Het opleidingstraject is niet altijd gemakkelijk, je wordt behoorlijk uitgedaagd om na te denken over wie je bent en wat je wilt. Het is fijn om daar met anderen over van gedachten te wisselen.”

Springplank

“Wat ik in de toekomst wil doen? Dat weet ik nog niet”, zegt Marijn. “Ik heb altijd geroepen dat ik burgermeester van Franeker wil worden, daar ben ik opgegroeid. Maar voorlopig houd ik alle opties open. Dit traineeprogramma is een mooie springplank om mee te beginnen. Daarna zie ik wel verder.”

www.defryskemarren.nl

INVESTEREN IN DUURZAME EN SOCIALE PLANNEN

Jaarlijks stelt de gemeenteraad begin juli de kadernota vast. Hierin omschrijven we de uitgangspunten (‘kaders’) voor het beleid: wat vinden we belangrijk, waar willen we het geld aan besteden? Duurzaamheid, jeugdzorg, digitalisering en onderwijshuisvesting zijn actuele thema’s. Ook investeren we weer in een aantal herinrichtingen. In de vorige editie van Tusken de Marren informeerden we u al over een aantal plannen, op deze pagina lichten we nog een paar plannen toe.

Jelle Wassenaar, bestuurslid vv Oudehaske: “Onze vereniging mag terecht weer trots zijn op haar kunstgrasveld. Bij spelers en vrijwilligers van onze club was al enige tijd bekend dat de oude mat niet meer voldeed. Gelukkig heeft de lokale politiek snel gehandeld en hebben de uitvoerende mensen van de gemeente, onderaannemers en vrijwilligers van de club een fantastisch project gedraaid. Een groot compliment voor alle betrokkenen”. Er zijn steeds meer kunstgrasvelden: in 2017 zijn de nieuwe kunstgrasvelden van DWP Sintjohannesga en VV Balk aangelegd, in 2018 bij CVVO Lemmer en nu in 2019 de vervanging bij vv Oudehaske. In de kadernota van dit jaar is geld beschikbaar gesteld voor vervanging van het kunstgrasveld bij sc Joure in 2020. Daarnaast renoveren we regelmatig grasvelden, zoals bij vv De Walde in 2018 en het hoofdveld van CVVO Lemmer in 2019.

FOTO: EMPATEC

Het kunstgrasveld van voetbalvereniging Oudehaske dat 10 jaar geleden is aangelegd was versleten en moest worden vervangen door een nieuwe kunstgrasmat (kosten € 230.000,-). In april is hiermee gestart en inmiddels ligt er een prachtige nieuwe grasmat in. In een periode van vier weken tijd is de oude grasmat eruit gehaald, de drainage schoongemaakt, de bestrating aangepast en de nieuwe grasmat gelegd.

FOTO: DE FRYSKE MARREN

Investering in kunstgrasvelden

Bijdrage sociale werkvoorziening Empatec is ons (regionale) bedrijf waar werk wordt geboden aan mensen met een vergrote afstand tot de arbeidsmarkt. We vinden het belangrijk dat er voor de medewerkers van Empatec continuïteit is en dat zij mee kunnen doen in de samenleving. De komende jaren daalt de rijkssubsidie per medewerker zo fors dat een verhoging van de gemeentelijke bijdrage onontkoombaar is. Deze jaarlijkse extra bijdrage is nu door de raad beschikbaar gesteld (in 2020 is dit € 189.000,-). Empatec heeft er de afgelopen jaren voor gezorgd dat de gemeentelijke bijdrage laag kon blijven. Ook na de verhoging is de gemeentelijke bijdrage per medewerker nog steeds lager dan bij vergelijkbare bedrijven.

FOTO: PETER VAN DE BRANDT

Herinrichting Zeedijk Sluisweg, Lemmer

Nieuwe, duurzame brug Wyldehoarne De loop- en fietsbrug tussen de wijken Skipsleat en Wyldehoarne in Joure gaan we vervangen door een duurzame, meer onderhoudsvriendelijke brug. De huidige brug heeft hoge onderhoudskosten en ook na renovatie zouden de onderhoudskosten erg hoog blijven. De raad besloot bij de kadernota 2019 om de huidige brug niet te renoveren maar te vervangen door een duurzame variant van onderhoudsvriendelijk materiaal. De keuze voor vorm en materiaal van de nieuwe brug wordt gemaakt in overleg met de beide buurtverenigingen. Voor de vervanging is € 440.000,- beschikbaar. De wijkvereniging hecht veel waarde aan de iconische uitstraling. “Er wordt niet alleen een fietsbrug vervangen, maar ook een kunstwerk”, zegt voorzitter Patrick Petiet van wijkvereniging Wyldehoarne. Na de zomervakantie gaan we daarom in overleg om te kijken welke mogelijkheden er, binnen het beschikbare budget, zijn.

Fietsers, auto’s vrachtwagens en landbouwverkeer maken allemaal veel gebruik van deze route. Dit leidt tot onveilige situaties en af en toe tot ongelukken. Er komt een oplossing om het zware verkeer te scheiden van de fietsers. Daarnaast gaan we de weg inrichten als 30 km/h uur weg en de kruispunten en minirotonde worden aangepakt. De herinrichting wordt naar verwachting in 2020 uitgevoerd, het éénmalige investeringsbedrag is € 380.000,-.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren AUGUSTUS 2019

HET LACHEN KAN JE FLINK VERGAAN MET LACHGAS In de eerste helft van dit jaar zijn er bij het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) 67 meldingen binnengekomen van gezondheidsklachten na het gebruik van lachgas. Dat is al meer dan in heel 2018. Verreweg het grootste deel van de gebruikers zijn jongeren. Het is een ontwikkeling die gemeenten snel willen stopzetten.

n st r

a, b

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

De naam van het middel verklapt het al: lachgas kan je lacherig maken. Maar de

‘Actie is nú nodig’

De meeste van deze effecten verdwijnen snel. Maar er is nog weinig bekend over mogelijke schadelijke gevolgen op de langere termijn. Dat wil zeggen, voor mensen die lachgas slechts af en toe gebruiken. Want wat inmiddels wél duidelijk is, is dat grootgebruikers van dit gas zichzelf ernstig letsel kunnen toebrengen. Lachgas zorgt namelijk voor een afname van vitamine B12. Een tekort daarvan kan leiden tot blijvende schade aan het ruggenmerg. Dat uit zich onder meer in spierzwakte, een verminderde conditie en tintelingen in de handen en voeten. Eén keer overmatig gebruik van lachgas kan daar al genoeg voor zijn. Bovendien zijn er aanwijzingen dat het gas bij veelvuldig gebruik direct invloed kan hebben op het ontwikkelend brein.

Het risico op negatieve effecten is nog groter wanneer lachgas genuttigd wordt in combinatie met alcohol of andere verdovende middelen. Die zorgen er namelijk voor dat gebruikers nóg minder zuurstof binnenkrijgen. Daarnaast zijn er mensen die ‘met lachgas op’ achter het stuur gaan zitten, wat al tot diverse verkeersongelukken heeft geleid. Ook aan het inademen van het middel zijn risico’s verbonden. Doe je dat direct uit een patroon of cilinder in plaats van met een ballon, dan kan het ijskoude gas delen van de mond en de luchtpijp bevriezen. Verder is ook het milieu de dupe van het gebruik van lachgas. De felgekleurde ballonnen en metalen patronen waar jongeren het gas mee inhaleren, gooien zij na gebruik vaak gewoon op straat of in de natuur.

ri e de V

Dromerige roes

Schade aan ruggenmerg

Mens en milieu de dupe

J a n n e w i e t s ke

- FRED -

uitwerkingen, net als hoofdpijn en een slap gevoel in de armen en benen. Ben je verkouden terwijl je lachgas inademt, dan kan je trommelvlies springen.

Fre d Ve e

reden dat het populair is, is met name “De tijd dat we de kortdurende, de gevolgen van dromerige roes lachgasgebruik die je ervan krijgt. kunnen In die maximaal bagatelliseren, vijf minuten voel is voorbij”, zegt je je vaak heel burgemeester fijn. Lachgas Fred Veenstra van heeft echter nog gemeente De Fryske meer effecten. Marren. “Actie is nú Die kunnen voor ee ) iedereen anders st e nodig.” Zijn opmerking o k t rD an zijn, afhankelijk van eF komt niet uit de lucht to N ry sk e M arren (fot o: Fo vallen. Net als in de rest van bijvoorbeeld hoe iemand Nederland, is in De Fryske Marren en zich voelt en hoe gezond iemand is. Zo in buurgemeente Súdwest-Fryslân gebeurt het regelmatig dat mensen het gebruik van dit genotsmiddel tijdens die korte roes hun omgeving door jongeren in de afgelopen jaren waziger zien. Geluid lijkt langzamer te toegenomen. Terwijl het tegelijkertijd gaan en anders te klinken. Het komt steeds duidelijker wordt hoe schadelijk zelfs voor dat gebruikers dingen zien dat voor hun gezondheid kan zijn. en horen die er niet zijn. Misselijkheid, “We hebben als samenleving de verwardheid en duizeligheid als gevolg taak om onszelf daarover goed te van een zuurstoftekort zijn bekende informeren”, vult Jannewietske de Vries, burgemeester van gemeente SúdwestFryslân aan. “Onwetendheid is in dit geval een groot risico.”

Minder geld voor nieuw beleid

st e

r Sú

dwes

t-Fr ysla n (fo to :

e me

www.defryskemarren.nl

DRIE FEITEN OVER LACHGAS

• Lachgas (met de scheikundige naam N2O) is een kleurloos, zoet ruikend en smakend gas. Vroeger werd het gebruikt om mensen onder narcose te brengen. Tandartsen en ambulancepersoneel zetten het middel tegenwoordig soms nog steeds in als pijnstiller.

- JANNEWIETSKE -

‘Onwetendheid is in dit geval een groot risico’ Aandachtspunt bij evenementen

Het feit dat het makkelijk is om aan lachgas te komen, draagt eraan bij dat veel jongeren de risico’s onderschatten. “Ze denken: het is legaal, dan zal het toch wel meevallen?”, vertelt Thea Banga, medewerker openbare orde en veiligheid bij gemeente De Fryske Marren. “Een keer lachgas uitproberen, bijvoorbeeld tijdens een festival, is nu nog te laagdrempelig.” Beide gemeenten willen daarom de beschikbaarheid ervan doen afnemen. Dat doen zij allereerst door het een aandachtspunt te maken bij elk evenementenoverleg. Zo’n overleg vindt plaats tussen alle partijen die een rol hebben bij het waarborgen van de veiligheid tijdens

een groot evenement: de gemeente, de politie, de Veiligheidsregio Fryslân, de brandweer, de beveiliging en de organisator. Banga: “Wij geven dan bij de organisator aan dat we liever niet willen dat tijdens het evenement lachgas wordt verkocht. Gelukkig zijn de meesten het met ons eens. Maar sommigen willen hun winstgevende handel niet kwijtraken en verkopen het middel toch. Bij die evenementen letten onze EHBO’ers extra op symptomen van lachgasgebruik.”

de hoogte te zijn van wat lachgas doet en de gevaren en gevolgen met hun kinderen te bespreken.” Veenstra: “Daarnaast kunnen wij op grotere schaal aandacht vragen voor dit probleem, via de GGD of de landelijke politiek. Bijvoorbeeld met een campagne gericht op jongeren en ouders. Hoe meer we de negatieve effecten van lachgas kunnen benadrukken, hoe beter.”

• Mensen die lachgas recreatief gebruiken, doen dat meestal met een ballon. De ballon vullen zij via een slagroomspuit met lachgas uit metalen patronen. Het vullen kan ook met een lachgascilinder. Vervolgens zetten ze de ballon aan de mond, om het gas in- en uit te ademen. • Sinds 2016 valt lachgas niet meer onder de Geneesmiddelenwet, maar onder de veel minder strenge Warenwet, net als voedingsmiddelen. Hierdoor is het nu makkelijk en goedkoop verkrijgbaar.

Focus op voorlichting

Gemeente De Fryske Marren onderzoekt momenteel hoe een verbod op de verkoop van lachgas een plek in de evenementenvergunning kan krijgen. Diverse andere gemeenten, waaronder Súdwest-Fryslân, hebben die stap inmiddels gezet. Niettemin moet de focus vooral liggen op voldoende voorlichting, zeggen beide burgemeesters. “Organisatoren van evenementen hebben daar zelf een rol in, door bezoekers te wijzen op de risico’s van lachgas”, vindt De Vries. “En ouders wil ik oproepen om goed op

- THEA -

Lachgas uitproberen is nu nog te laagdrempelig’

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren AUGUSTUS 2019

KOM UIT JE SCHULD

Weg met het taboe Een op de vijf huishoudens in Nederland heeft grote geldzorgen. Echter, lang niet iedereen durft daar voor uit te komen. Met de landelijke campagne ‘Kom uit je schuld’ moet het heersende taboe op schulden doorbroken worden. Gemeente De Fryske Marren werkt daar graag aan mee!

FOTO: FOTO NANTKO

Feit is dat mensen met schulden gemiddeld vijf jaar wachten met hulp zoeken. In die periode lopen de problemen ernstig op. “Veel mensen ervaren een hoge drempel om hun geldproblemen bespreekbaar te maken”, vertelt Mirjam Gietema, beleidsmedewerker maatschappelijke ontwikkeling bij de gemeente. “Met de campagne ‘Kom uit je schuld’ willen we schulden uit de taboesfeer halen, want het is belangrijk dat inwoners met financiële zorgen zo snel mogelijk hulp krijgen.”

In de problemen

Hilma Bosma weet uit eigen ervaring hoe belangrijk het is om open te zijn over geldzorgen. “Mijn man en ik hadden een goedlopende zaak”, aldus Hilma. “Als ondernemer weeg je de risico’s zo goed mogelijk af, maar tegenvallers zijn niet altijd te voorzien. Door een geflopte investering raakten we in de problemen. Als gevolg daarvan moesten we ons huis verkopen. Maar die stond ‘onder water’, waardoor we met een flinke restschuld bleven zitten. Mijn man en ik hebben keihard gewerkt om de situatie te redden. We zochten allebei een fulltimebaan en leefden zo zuinig mogelijk, maar we zaten financieel en emotioneel helemaal klem.”

Hulp van de gemeente

“Ik voelde een enorme mentale last”, gaat Hilma verder. “Gevoelens van falen, schaamte, angst en er alleen voor staan. Toen heb ik aan de bel

Mirjam Gietema

getrokken. Maar hulp zoeken was niet eenvoudig, onze situatie was erg complex. Uiteindelijk zijn we via de gemeente met schuldhulpverlening in de schuldsanering terechtgekomen. Gelukkig zijn we er met onze schuldeisers uitgekomen en kunnen we nu verder. Geldstress wil ik nooit meer! Ik raad iedereen aan om over geldproblemen te praten, om zo de juiste hulp te krijgen, want geldzorgen kunnen je leven flink beheersen!”

Vroegsignalering

“Hilma is met haar verhaal geen uitzondering”, stelt Mirjam. “Iedereen kan geldproblemen krijgen. Bijvoorbeeld als je leefsituatie plots verandert door werkloosheid, een ongeval, relatiebreuk of ziekte. Geldproblemen kunnen zoveel stress veroorzaken, dat mensen zich terugtrekken en de probleemsituatie voor zich uitschuiven, waardoor de ellende alleen maar groter wordt. Om dat te voorkomen, willen we als gemeente veel energie steken in preventie en vroegsignalering. Hilma heeft haar ervaringen positief omgezet en geeft advies bij situaties van geldstress, www.hilmax.nl

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

‘Geldproblemen voor je uitschuiven zorgt alleen maar voor meer ellende’ Zo gaan we in gesprek met de inwoners zelf, want hun input is voor ons essentieel. Ook onderhouden we contact met woningcorporaties en energiebedrijven die betalingsachterstanden signaleren. Op basis van zo’n signaal kunnen we actie ondernemen en contact leggen met de schuldenaar. Daarnaast praten we met hulpverleners, wijkteams, huisartsen, werkgevers en scholen die in aanraking komen met kwetsbare inwoners. Door deze groepen van praktische kennis rond schuldhulpverlening te voorzien, kunnen we risico’s beperken en zorgen dat mensen met problematische schulden zo snel mogelijk op de juiste plek terechtkomen.”

ervoor dat hij of zij in contact komt met de juiste instanties. Beschermingsbewind is niet per definitie de oplossing voor schuldenproblematiek. In onze gemeente zijn verschillende instanties, deskundigen, welzijnsorganisaties en vrijwilligers die hard werken aan een ‘brede schuldenaanpak’, zoals regelhulp, bemiddeling en inkomensondersteuning. Maar we bieden ook ondersteuning op andere terreinen, aangezien financiële problematiek vaak verder gaat dan ‘alleen’ zorgen om geld.” Hilma beaamt dat. “Naast het oplossen van je schulden, is het ook belangrijk om goed op jezelf te passen. Zorg dat je plezier houdt in het leven. Blijf niet rondlopen met problemen, maar wees gewoon open.”

Brede schuldenaanpak

Heeft u financiële zorgen of vragen hierover? Neem contact op met het sociaal wijkteam van de gemeente, telefoonnummer 14 05 14 (zonder kengetal) of stuur een e-mail naar: sociaalwijkteam@defryskemarren.nl. Uiteraard kunt u ook langskomen op het gemeentehuis, Herema State 1 in Joure.

“Natuurlijk zien we het liefst dat inwoners met financiële problemen op eigen initiatief naar de gemeente komen”, vervolgt Mirjam. “We zijn er voor iedereen, óók voor mensen met beginnende financiële problemen. Samen bekijken we de situatie, vaardigheden en motivatie van de inwoner en bepalen we welke ondersteuning nodig is. We zorgen

Informatie over de campagne ‘Kom uit je schuld’ vindt u op: komuitjeschuld.nl.

www.defryskemarren.nl

FOTO: FOTO NANTKO

Sollicitatieraad De Fryske Marren primeur in Nederland

Als allereerste gemeente in Nederland gaat gemeente De Fryske Marren inwoners actief betrekken bij de werving en selectie van nieuwe medewerkers. Een uniek initiatief dat helemaal past bij een gemeente die haar bewoners graag blijft uitdagen om samen de kwaliteit van de dienstverlening naar een nog hoger niveau te tillen. “Logische stap voor onze gemeente”

“Ambtenaren en medewerkers zijn cruciaal voor de gemeente”, zegt burgemeester Veenstra. “Het spreekt vanzelf dat ze voor het college en de raad werken, maar welbeschouwd werken ze toch vooral voor de ruim 51.000 inwoners van onze gemeente. Elke nieuwe medewerker heeft invloed op het reilen en zeilen binnen onze organisatie en gemeente. Een goede selectie is dus essentieel. Dan is het toch een logische stap dat inwoners mee mogen denken over wie er de bij de gemeente komt werken?”

Belangrijke rol sollicitatieraad

De sollicitatieraad gaat de gemeente helpen bij het werven van nieuwe medewerkers. De leden van de sollicitatieraad zullen op verschillende momenten binnen het wervingstraject een rol spelen. Ze mogen bijvoorbeeld mede bepalen aan welke waarden nieuwe medewerkers getoetst zullen worden. Daarnaast vragen we ze input voor de interviews en rollenspellen met kandidaten. En ook wanneer er nieuwe medewerkers zijn aangenomen, kunnen de leden van de sollicitatieraad af en toe als klankbord fungeren.

Wie kunnen zich aanmelden?

Er is plaats voor 7 betrokken inwoners in de nieuwe raad. Van 16 tot over de 100 jaar, van hoog tot praktisch opgeleid: iedereen is welkom om zich aan te melden. Het is uitermate belangrijk dat de samenstelling een goede afspiegeling vormt van de inwoners van De Fryske Marren. Daarom zien we graag een goede spreiding van zoveel mogelijk relevante kenmerken van de deelnemers zoals beroep, woonplaats en leeftijd.

Stel je kandidaat voor de sollicatieraad!

Wil jij voortaan meedenken en adviseren over de werving van nieuwe medewerkers binnen jouw gemeente? Stel je dan kandidaat voor de sollicitatieraad! Je kunt je tot 15 september online aanmelden op wanneerbeginje.nl. Uiterlijk 14 oktober heeft de selectie plaatsgevonden en maken we de definitieve leden bekend. De sollicitatieraad zal voor 1 december door burgemeester Veenstra worden geīnstalleerd tijdens een speciale bijeenkomst op het gemeentehuis.

De tijdsbesteding schatten we op een aantal dagen per jaar. Omdat de sollicitatieraad een gezichtsbepalende rol krijgt binnen de gemeente, vragen we de leden om toestemming om foto’s voor campagnedoeleinden te gebruiken.

En voor de goede orde, uiteraard komen alleen kandidaten met een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) in aanmerking voor een plek in de sollicitatieraad.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

NUMMER 08 • 2019

Focus

JORN BOSMA UIT JOURE

“JE WEET NIET, WAT JE NIET WEET” Een nieuwe denker, een pionier of onderzoeker, dat is Jorn Bosma. Hij kijkt op een niet-alledaagse manier naar de wereld, gaat nieuwe uitdagingen aan en wil mensen stimuleren om wat voor hen ‘normaal’ is eens met andere ogen te bekijken. TEKST GEA OUD // FOTO JOHAN BROUWER (FOTOGRAFIEJOHANBROUWER.NL)

HOE BEN JE OP HET IDEE GEKOMEN OM EEN ONLINESCHOOL TE BEGINNEN? “Als je kijkt naar de mensen waar wij bewondering voor hebben, die wij volgen op social media, waar wij boeken van lezen of YouTube-videos van bekijken, dan zie je dat deze mensen het anders doen dan wat gezien wordt als ‘normaal’. Deze mensen kijken verder dan wat hun ouders, school of tv-programma’s hun altijd voorhielden. Ze kijken verder dan wat hun altijd als ‘normaal’ werd voorgespiegeld. En kijk eens naar wat het ze heeft gebracht. Het mooie is, dat deze mensen niet geboren werden als een ster op hun vakgebied en niet anders zijn dan jij en ik. Wanneer je dit opmerkt, ga je op zoek naar wat goed is voor jou. Onlinescholen kunnen je hierbij helpen.”

NORMAAL? “Ik heb altijd alles normaal gedaan. Ik deed wat van mij verwacht werd. Ik at normaal. Ik haalde mijn diploma op economisch vakgebied en had een managementbaan. Maar ik was te dik, onzeker, ongelukkig, wist niet wat ik wilde in mijn leven en had een hoofd vol acne. Tegenwoordig is dat heel normaal. Was ik zo doorgegaan, dan had ik achteraan in de rij kunnen aansluiten bij de burn-out club en de antidepressiva-dealer. Tijdens mijn wereldreis realiseerde ik mij pas dat mijn normale wereld best wel gek was. We eten onszelf ziek en immobiel. We spenderen heel veel tijd aan dingen waarvan we niet gelukkig worden. We hebben heel veel vrienden op social media, maar we hebben weinig diepe connectie met mensen en zijn eenzamer dan ooit. Ons lichaam is ontworpen om te bewegen, maar dit doen we nauwelijks meer. In ieder geval veel te weinig. En nog een belangrijk element -wat je elders in de wereld nog wel ziet- is dat we onszelf aan de natuur onttrekken. Hoe meer ik hierover leerde, hoe vaker ik dacht: maar waarom heb ik dit nooit op school geleerd? Als je huidige situatie je niet bevalt, dan is er geen andere optie dan zelf je eigen wereld creëren. Dus ik wil een school bouwen die die onderwerpen wel behandelt.”

WAT KUNNEN SCHOLEN ANDERS DOEN? WAT ZOUDEN VOLGENS JOU HUN AANDACHTSPUNTEN MOETEN ZIJN? “Ik denk dat scholen alleen maar hoeven te kijken naar wat mensen belangrijk vinden in het leven en waar het nu massaal mis gaat: geluk, gezondheid, relatie, connectie, geld en betekenisvol bezig zijn. Als het onderwijs zich meer richt op skills als zelfvertrouwen, zelfwaarde en zelfbewustzijn volgt de rest vanzelf. Daarnaast is het belangrijk dat school en daarbij ook de ouders, zo weinig mogelijk het natuurlijk instinct van een kind hinderen. Kinderen zijn superieur aan volwassenen in bewegen, creativiteit, spelen, verbeelding, nieuwsgierigheid, connectie en intuïtie. Zij hebben nog niet de sociale beperkingen, angst of taal om dit proces te temmen. Leg ze niet jouw beperking op.”

HOE KAN HET DAT WE ZO VERVREEMD ZIJN GERAAKT VAN ZAKEN DIE GOED VOOR ONS ZIJN? “We hebben de zoektocht naar zekerheid, veiligheid, comfort, bescherming en gemak naar een extreem niveau gebracht, maar het maakt ons massaal zieker, zwakker en ongelukkiger dan ooit. Alles moet tegenwoordig als een magnetronmaaltijd gevormd worden, namelijk snel, makkelijk en goedkoop. Het mag geen moeite kosten, maar als je kijkt naar waar iemand de meeste voldoening, groei betekenis en het geluk uithaalt, is dat juist iets wat diegene moeite heeft gekost. Als je de ‘struggle’ wegneemt, zorgt dat voor een enorme leegte.”

“Ik denk dat ‘gek’ het nieuwe normaal wordt”

“Het eerste programma dat we gelanceerd hebben, is gebaseerd op epigenetica. Onderzoek in de epigenetica toont aan dat de werking van jouw genen 100% bepaald wordt door omgevingsfactoren, zoals wat jij eet, denkt, ademt, doet of niet doet en dus geen ‘random’ mutaties van het DNA. Dat zou betekenen dat jouw gezondheid volledig bepaald wordt door jouw dagelijkse keuzes en daarom binnen jouw controle ligt. Ik vind dat super interessant. Mensen zeggen dan: ‘leuke theorie heb jij’. Maar ik verzin al die dingen niet, het bestaat al, mensen weten het niet. Een totaal nieuwe wereld staat al voor de deur.”

WAT WIL JE MET DE ONLINESCHOOL IKIGUIDES BEREIKEN? leven we in een tijdperk dat kunstmatige intelligentie sneller, beter en slimmer kan denken dan de mens. Dat betekent dat mensen niet meer nodig zijn voor heel veel banen. Wat overblijft zijn de unieke menselijke kwaliteiten. Daarnaast zou het helpen als mensen begrijpen dat hun perceptie, hun waarheid, gevormd wordt door de omgeving en hun levenservaringen. Je wordt niet geboren als christen, moslim, vegan of supporter van sc Heerenveen. Dat word je door kind-indoctrinatie, ouders, vrienden en overheid. Vervolgens willen mensen graag anderen hun waarheid opleggen, omdat ze denken dat hun waarheid dé waarheid is. Maar ieder mens is uniek en heeft zijn eigen zoektocht te gaan.”

HOE GAAN WE ER MET ELKAAR VOOR EEN MOOIERE WERELD VAN MAKEN?

JIJ WILT IEDEREEN OP WEG HELPEN DOOR DE MENSEN BEWUST TE MAKEN VAN EEN GEZONDE LEVENSSTIJL?

“Om te beginnen denk ik dat je je moet realiseren dat we in unieke tijden leven. Voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid hebben we ongelimiteerde toegang tot kennis en kunnen we meer mensen bereiken dan ooit tevoren, door een machine in je broekzak. Eerst namen de robots onze spierkracht over, maar nu

“Uiteindelijk wil iedereen gezond en gelukkig zijn, daar hoef je niemand bewust van te maken. Wel hebben we de controle uit handen gegeven en zijn we vergeten hoe het moet. Hier wordt slim op ingespeeld door bedrijven. Zij bieden je voor elk probleem een dieet, ‘medicijn’ of supplement.”

“Je weet pas wat je niet weet wanneer je je opent voor nieuwe perspectieven, methodes, ideeën en mensen. Ik wil met het online platform een veilige plek creëren waar ‘guides’, dus coaches, leraren, guru’s of padvinders met ‘gekke’ kennis, methodes of ideeën een podium krijgen om mensen te begeleiden die op zoek zijn naar verandering. Die mensen kunnen hier zelf ontdekken wat het beste bij hen past. Want is wat goed is voor mij ook goed voor jou? Het is voor iedereen een unieke weg. Mensen lopen met vragen rond, waarop ze graag een antwoord willen. Daar helpen wij bij. Vaak neem ik Wim Hof, the Iceman, als voorbeeld. Hij werd twintig jaar als ‘gekkie’ weggezet. Iedereen vond hem raar. Nu wetenschappelijk is bewezen dat zijn beweringen kloppen en dat je dus wel invloed kan uitoefenen op je immuunsysteem en zenuwstelsel, moeten medische boeken worden herschreven en is hij normaal geworden. Nu vinden mensen mij gek als ik weer eens in ijswater zwem, me opgeef voor een 100 kilometer lange ultra-marathon of over epigenetica praat. Maar ik denk dat gek het nieuwe normaal wordt.”

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

LA ATSTE RONDE VAN DE SALE! 1e artikel

50% korting 2e artikel

60% korting

ABONNEER JE NU!

BELEEF 4x TERSCHELLING VOOR MAAR € 22,50 PER JAAR

Ook leuk om als cadeau te geven!

Ja!

IK NEEM EEN ABONNEMENT OP TERSCHELLING MAGAZINE! 

Naam ............................................................................................................................................................................................................................................................................ Adres

..................................................................................................................................................................................................................................................................

Postcode

Woonplaats Telefoon E-mail

Ik geef het jaarabonnement cadeau en stopt automatisch. Het abonnement is bestemd voor:

Naam

Adres

Postcode Woonplaats

.............................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

Voor een jaarabonnement van 4 nummers betaal ik € 22,50. Ik machtig Terschelling Magazine het abonnementsgeld automatisch van mijn rekening af te schrijven. Bankrekeningnummer: Handtekening:

.....................................................................................................................................................................................

Het abonnement loopt tot wederopzegging, tenzij wij zes weken voor afloop van de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch na 1 jaar. Stuur of email deze bon naar: Ying Media BV t.a.v. Terschelling Magazine, Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek | info@yingmedia.nl

Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met: Ying Media BV: info@yingmedia.nl of bel 0515-745005

TM-abonnement_adv_TM_2-1.indd 1

17-04-19 07:43

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN FOTO’S HENK VAN DER VEER

Op de bank van deFryskeMarren ‘Op de bank van Jaring de Wolff’ is de titel van een serie maandelijkse interviews met mensen uit het verspreidingsgebied van GrootdeFryskeMarren. Deze keer neemt Siska Kroondijk uit Balk plaats op de bank. Jaring de Wolff

Levenskunstenaar Siska Kroondijk

vertelt een bijzonder verhaal Zelden, nee ik weet het wel zeker, nog nooit heb ik zolang met iemand op de bank gezeten om te interviewen als met Siska. Het gesprek pingpongde alle kanten op en de voicerecorder bleef al die tijd maar draaien. Meteen na de eerste vraag ‘Wie is Siska?’, gaat ze los met het vertellen wat zij momenteel doet. Stop! ‘Ik wil graag eerst weten wie je bent, waar je geboren werd, uit welk gezin je komt. Dat soort dingen.’ FAMILIEVERHAAL

Het blijkt de kern van ons gesprek. Juist het familieverhaal van Siska schuurt aan alle kanten. Een geschiedenis over geheimen, scheiding, zelfdoding en zoeken naar antwoorden. Kortom het is nogal heftig wat Siska met mij deelt. Toch eerst maar een korte flitsbiografie. “Ik bin op 24 desimber 1969 yn Koudum berne. Ik bin de tredde yn in gesin fan fjouwer bern. Us heit, Romke Kroondijk wie boer, en mem Jellie Meibos wurke thús. As famke woe ik al hagelslachferpakkings ûntwerpe en ha dus alles dien om nei de Keunstakademy ta te kinnen. Nei de legere skoalle yn Koudum, earst in jier havo, mar omdat ik mei de hakken oer de sleat kaam, keas ik foar de mavo. Dêrnei MDS mei yn de achterholle dat ik dan ea ek wol in winkeltsje begjinne koe en mei dat diploma soe ik seker nei de Keunstakademy kinne. Ik waard talitten oan de Vredeman de Vries Academie yn Ljouwert. Mar doe’t ik dêr ienkear wie, hie ik al rap yn de gaten dat ik hjir net hielendal te plak wie. Ik learde hjir wol myn tekentalint en sketsfeardichheid te ûntwikkeljen. Doe bin ik mei klasgenoatsje Berry Kok nei in partikuliere oplieding Art Direction yn Amsterdam setten mei ús portfolio en binne dêr talitten.” De heit van Siska was best wel een aanwezige man en vond Amsterdam veel te gevaarlijk voor zijn dochter. Als Siska haar vriend Allard mee gaat, geeft heit uiteindelijk toestemming. Het stel woont er eerst in een kleine caravan, hebben er uiteindelijk twee woningen, maar gaan in 2002 terug naar Friesland met hun inmiddels geboren kinderen, een zoon en een dochter. In Friesland verbouwen ze een oude schuur

SUCCESVOLLE VROUW

tot bijzondere woning. Voor hun werk zijn Allard en Siska nog op Amsterdam aangewezen.

KEIHARD WERKEN

De boerderij van haar ouders wordt verkocht als Siska 12 jaar oud is. Haar ouders kopen de oude Philipshal in Koudum en verbouwen deze tot tennishal en pension. Het zou het werken voor haar vader lichter moeten maken, echter is dat een illusie geweest. Iedereen helpt thuis dan ook mee, altijd, zonder mokken. De hulp is extra nodig als de gezondheid van haar moeder achteruit gaat. Ze heeft veel lichamelijke klachten, die volgens de artsen veroorzaakt worden ‘omdat het tussen de oren zit’. Mem wordt steeds radelozer, want ze heeft wel pijn. In oktober 1994 besluit ze uit het leven te stappen. “Us mem wie 49 jier. Dizze âldens ha ik no. Doe’t it barde wie ik 23

jier. Ik ha myn libben wijd oan de syktocht en ‘it werom dat in mem har gesin ferlit’. Dy fraach is noch mear oanfjurre nei’t ik sels mem waard. Mei postnatale depresjes nei beide bern en terapy ha ik myn jeugdtrauma’s omearmje kinnen. Doe fielde ik my ek swak en skamme ik my, we moasten dochs altyd trochgean? Alles oppakke? Net eamelje? Mar myn lichaam sei ‘ho’, ik moast stilstean en myn djipste binnenste ûndersykje. Krekt dizze syktocht hat my ‘heelt’.

Tijdens haar studie gestart als fotomodel, een mooie loopbaan in de reclame als art-director, vormgever en ontwerpster, om in 2000 zelfstandig verder te gaan als freelancer. In haar vrije tijd was ze actief voor toneel en ‘creatiemoeder’ op school. In 2012 volgt een scheiding, en vindt Siska een huis in Balk. Daar gaat haar reis verder, brengt zich terug naar de ‘school van het leven’ via vele bewustzijnstrainingen. Door een burn-out raakt Siska in de schulden en stopt ze met haar bedrijf om als levenskunstenaar verder te gaan. “It wie net maklik, ik ha de boaiem yn myself oanrekke, bin ‘ontkraakt’ en seach werom wêr’t ik wei kaam.” Siska noemt zich nu ‘creator, storyteller, inspirator, levenskunstenaar, illustrator, beeldenmaker en fotograaf’. Haar creaties vertellen verhalen, leiden je naar puur jezelf zijn, waar je je intuïtieve gaven weer omarmd.

Daar hebben we vaak een wild hart voor nodig, om moed te tonen aan ons eigen hart. Ze vertelt het niet alleen op de Bank bij Jaring de Wolff, maar ook in een boekje met als titel ‘Puur Jezelf Zijn - in de liefde voor je eigen hart’.

DE HAGELSLAGVERPAKKING HEEFT PLAATSGEMAAKT VOOR DE PURE CHOCOLADE VAN DE ZIEL

Naast het maken van fraaie illustraties en beelden, is er nog de Siska die dierentolk is geworden en ‘met de ziel kan communiceren’. Ik geef haar een foto van een bekende en vraag naar haar visie. Ze deelt wat er in haar eigen lichaam gebeurt en deelt dat met mij. “It lichem is de sprekbuis fan de siel, se lit it ús fiele. Alles draait om it fielen, sunder it fuort te sabotearjen.”

Nu, ruim een kwart eeuw en Het is verbluffend, maar wat Siska een scheiding later, is Siska een nu laat zien en horen klopt. Er is soulsurfer geworden, iemand die meer tussen hemel en aarde! haar innerlijk kompas volgt met haar wilde hart aan de leiding: ‘Wij rijzen vanuit de diepte Ontrafelen zwarte parels in ooit gevoelde pijn Onze groeilessen openbaren zich Wij vinden onze kracht terug -ons innerlijk vuur!Siska zit op de Linteloo Easy Living bank. Dé bestseller uit de collectie van het Nederlandse We zetten koers vanuit Linteloo is naar ontwerp van Jan te Lintelo. De bank heeft een tijdloos design dat strakke belijning ons hart. combineert met losse zit- en rugkussens waardoor de Easy Living perfect in balans is. Dankzij de los In de zachtheid voor gestoffeerde kussens nodigt de bank uit om heerlijk in te ontspannen. Uiteraard voldoet de zit van de bank aan het comfort dat we van Linteloo gewend zijn dankzij de combinatie van pocket- én nosagonszelf’ vering. De Easy Living bank is leverbaar in diverse stof- en ledersoorten van het Nederlandse merk en kan geleverd worden als fauteuil, loveseat, 2-zits, 2,5-zits, 3-zits, 3.5-zits, 4-zits of als hoekbank.

De Linteloo Easy Living bank is verkrijgbaar bij: Jaring de Wolff, Industrieweg 7A, 8521 MB Sint Nicolaasga, telefoon 0513 431 789 - www.jaring.nl

NUMMER 08 • 2019

TEKST EELKE LOK // FOTO'S ORANGE PICTURES

ECHTPAAR VAN KEIMPEMA: BOER, PONT EN THEESCHENKERIJ

DE WERELD HOUDT NIET OP “Nye Skou? Nye Skou, wêr leit dat?” Het moet ook aan veel Friezen nog worden uitgelegd. Dat doen we maar even op de manier zoals we nu gewend zijn, in de TomTom vorm. Wanneer je vanuit Joure in noordwestelijke richting gaat, dan kom langs bowlingcentrum It Haske en daarna sla je linksaf richting Terhorne. Na 150 meter echter, naast tuincentrum Gerberosa, sla je rechtsaf. Dan kom je op een smal weggetje, waar je niet harder dan 60 mag rijden. Zo nu en dan passeert een grote boerderij en hier en daar wat verbouwde huizen, van mensen die in de eenzaamheid willen wonen. Maar aan beide kanten ben je in het hart van Fryslân, en dat bestaat uit weideland en koeien. Het is verder een stil weggetje. Het weggetje heet de Vegelinsweg, maar als je erop blijft rijden kom je niet in Vegelinsoord. Je komt wel in Nye Skou. De omgeving verschilt niet van die van de weg ervoor. Wederom een grote boerderij, maar bij deze kun je koffieof theedrinken. Het heet Theeschenkerij Nye Skou. De boerderij en theeschenkerij staan aan het Nieuwe Heerenveense kanaal. En aan de oever van dat kanaal ligt een klein pontvaartuig. Die kan fietsers overzetten; auto’s moeten het weggetje weer terug.....

NAAR LEEUWARDEN Vroeger werden de auto’s er ook overgezet, want de pont over het Heerenveens kanaal, wat toen nog niet Heerenveens kanaal heette, is al heel oud. In 1750 al wilde de rijke familie Vegelin van Claerbergen soms weleens naar Leeuwarden kunnen met de sjees. Daarvoor was de pont noodzakelijk. Het was ook de enige rechtstreekse weg van Joure naar Leeuwarden, want na Nye Skou komen, aan de andere kant van het water, Akkrum en dan moest je door Irnsum, Reduzum en Wytgaard naar Leeuwarden. Rechtuit rechtaan. Ook voor de verbinding Joure-Terhorne deed de pont dienst. De gemeente nam het later van de familie over.

Rinke van Keimpema (51) heeft 35 bunder land voor 95 koeien. Dan heb je wel het een en ander te doen. Gelukkig heeft Froukje van Keimpema-Venema (48) amper een gat om op te zitten. Ze werkt net als haar man van ’s morgens vroeg tot ‘s avonds laat. Ze doet de pont, ze doet de theeschenkerij, werkt mee op de boerderij (werkte ooit bij de boerenhulp); en ze reist in het hele Noorden langs de boeren om de biets-melk op te balen. Dat is de eerste melk na het kalven. Die is supergezond, maar mag niet door de gewone melk heen zitten. Daar is weer een apart traject voor. “Sa no en dan moat ik by elkenien lâns.”

DRUK De gemeente betaalde de boer die er woonde om de overtochten te regelen. Het was een breed uitgebouwde praam, die aan een ketting werd overgedraaid. Daar konden ook auto’s op. Op het erf van de boer stond een ‘pipowein’, waar de veerbaas in zat. Maar nadat er eens een auto in de golven was verdwenen, verdween de pont ook. Dat was 1971. In de gemeente waren wegenmakers de baas geworden.

Druk werk, voor beiden. “De dagen fleane om.” Met de pont als beeldmerk, als verkooppunt, over een druk bezet Nieuw Heerenveens kanaal, dat uit verschillende vaarweggetjes ontstond in de 70-er jaren van de vorige eeuw. De provincie probeert zoveel mogelijk de grotere schepen te weren van de vaart naar Heerenveen, “mar der komt hjir noch al wat del, hear.” Tot aan de schepen voor afvalbedrijf de Wierde toe.

Rinke van Keimpema was boer op de pleats van Nye Skou. Zijn voorvaderen zaten daar al een kleine honderd jaar. Geen pont meer voor de auto’s, maar op de wegen werd ook gefietst. Rinke keek zijn vrouw, Froukje Venema, eens aan en in 2006 bliezen ze samen de pont weer nieuw leven in. Een fietspont. En Rinke en Froukje richtten een theeschenkerijtje met een groot terras op. Ze vonden dat het stuk van Joure naar Nye Skou fietsen wel een kopje koffie verdiende. Ze kregen gelijk.

De pont is van de gemeente, die ook nog een financiële bijdrage levert voor hun werkzaamheden, die best interessant zijn. Vorige zomer, in het mooie weer en Culturele Hoofdstad-jaar waren er 12.000 overzetten. Het gemiddelde is ongeveer 9500. “Mar je binne deis tsien oeren dêr mei dwaande, miskien moatte we der wolris oer tinke om de lêste oeren jûns mar net te dwaan.” Want die zijn niet lonend voor de theeschenkerij. Maar fietsers willen dan nog wel fietsen.

SPANNEND

Dat blijkt uit het hele beeld in Fryslân: het pontvervoer groeit en groeit. Vooral dankzij de elektrische fiets, want ook het stukje Joure naar Nye Skou heeft wel wat open stukken, waarin de Tour de France renners het onmiddellijk op de kant zouden zetten. Belangrijk is dat Fryslân momenteel goed ‘verkoopt’. Velen willen het

Froukje vertelt over die spannende beginperiode. “Dan hie ik inkeld in Senseo apperaatsje foar de kofje. As minsken oer woenen dan die ik efter de hage de overal út en sette se oer.” Rinke voegt eraan toe: “En as der ien nei de wc woe, dan moast dat op dy fan ús.”

“Het pontvervoer groeit en groeit, vooral dankzij de elektrische fiets.” Friese landschap net zo graag zien als de cultuur-historische waarden. En als je nou echt Fryslân – boerenlân - wil zien, dan is dat tussen Joure en Nye Skou. Froukje en Rinke weten overigens hoe moeilijk het is de mensen daarvan op de hoogte te brengen. Ze dachten in 2006: burgemeester Kuiper opent de zaak, daar is de omroep bij, de kranten, dit komt wel goed. Toen moest het allemaal nog beginnen. En weer en weer. Het vertellen wie je bent en wat je doet moet steeds doorgaan. Ze hopen dat ook de vierpontenroute van de VVV’s in de buurt steeds meer mensen lokt.

GOOGLE Daarbij hebben ze wel meer vertrouwen in de nieuwe communicatiemiddelen. Ze vertellen: Er vaart een gezelschap van

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

EMPATEC JOBCOACH PIETER LĲKT GEBOREN VOOR HET VAK!

DE JOBCOACH VERBINDT!

BIJ NYE SKOU

Jobcoach in hart en nieren. Pieter Hazenberg, 45 jaar oud. Een HBO opgeleide professional met kennis van beperkingen, gecertiﬁceerd coach en werkzaam bĳ Empatec. De vriendelĳke lach, zĳn oprechtheid en professionele houding spatten er vanaf. Deze man lĳkt geboren voor dit vak. Het verhaal achter de persoon. Dát is zĳn drĳfveer. Maatwerk, want ieder mens is uniek. Dat verdienen mensen. Een jobcoach levert een bĳdrage aan iemands leven. Met werk als doelstelling. Vooral door het gesprek te voeren. Een eerlĳke dialoog. Een bĳzonder verhaal

Mensen uit de participatiewet met een structurele arbeidshandicap. Daar heeft Empatec mee te maken. Dit kan lichamelĳk, psychisch of verstandelĳk zĳn. En in alle gradaties. De sociale werkvoorziening is voor Pieter een logische stap in zĳn carrière. Unieke mensen met altĳd een bĳzonder verhaal. Het gesprek aangaan en luisteren. Zo bouw je een relatie op. En een vertrouwensband. Vanuit zĳn professie maakt hĳ gebruik van het eigen initiatief model. Hierbĳ worden de leefgebieden in kaart gebracht zoals sociale relaties en leefomgeving. Pieter zegt dat dit noodzakelĳk is voor het uitvoeren van zĳn vak. Om vervolgens iemand zo goed mogelĳk te kunnen helpen aan de juiste werkplek. In een omgeving waarin iemand goed tot zĳn recht komt. Met waarde voor zowel werknemer als werkgever. Voor de werknemer binnen zĳn persoonlĳke leven. Voor de werkgever een waardevolle en betrouwbare kracht.

De verbindende factor

een tiental mensen op het kanaal. Die willen koffie en er wat bij. Die zoeken via Google en dan blijkt de Theeschenkerij Nye Skou het dichtste bij en gaan ze daar naar de wal. “Dat is ús winst”, zegt Froukje. Want Nye Skou ligt wel helemaal alleen aan het eind van de Vegelinsweg. Zonder pont zou de wereld daar ophouden. De Van Keimpema’s kennen veel mensen, die ze vaak overzetten. “Sa ha we mear kontakten, mear ferdivedaasje”, zegt Rinke. Die dat een goede compensatie vindt voor dat je altijd gebonden bent. Ze kunnen zomers niet aan een of ander strand liggen. Want de pont is er van 1 april tot 15 oktober.

Van mei tot september van 10.00 tot 20.00, in het voor- en naseizoen een paar uurtjes korter. Dan kun je niet weg. Als we het gesprek hebben, is het een wat donkere dag en de temperatuur komt niet boven de 17 graden. Het meisje dat de pont moet overvaren haalt het onkruid tussen de tegels vandaan. “Dat moat ek, mar it is no fakânsje en dan moatte se eins de hiele dei farre.” Froukje, boerendochter, weet echter als geen ander dat de zon niet elke dag schijnt. Ook niet in Nye Skou. Op het terras van de Theeschenkerij zitten ondanks het sombere weer toch een paar fietsers. Die krijgen voordat ze overgezet worden ook nog appelgebak, want het echtpaar Van Keimpema viert vandaag hun trouwdag. Op het terras zit Fedde Veldstra. Ooit tiende in de beroemde en beruchte schaats-Elfstedentocht van 1963. “Dy riidt ik net mear, hear.” Logisch, hij is in de 80. “Mar je fytse dit ein noch wol?” “Ja, hearlik. En aanst mei it pontsje wer nei hûs.”

Als jobcoach kĳkt Pieter altĳd naar de mogelĳkheden. Want die heeft iedereen! Altĳd met werk als doel. Een jobcoach vormt de verbinding tussen werknemer en werkgever. En ontzorgt door het bieden van inzichten. De jobcoach ondersteunt de medewerker én leidinggevende om zo goed mogelĳk met elkaar samen te werken. Zodat de medewerker optimaal kan functioneren op de werkplek. Dit wordt vastgelegd in een zogenaamd werkpaspoort. Hiermee kan de werkgever zich verdiepen in iemands beperking. En zo begrip creëren. Dit paspoort is van belang om een werknemer zo veel mogelĳk in zĳn kracht te zetten. Diegene is altĳd het uitgangspunt. En de jobcoach helpt hier bĳ!

Persoonlĳke kracht

Het loopt ook wel eens mis tussen werkgever en werknemer. Dat kan gebeuren. Ze spreken dan even niet dezelfde taal. Ook dan komt de jobcoach in beeld. Om ervoor te zorgen dat iedereen elkaar weer begrĳpt. De balans te herstellen. Een veilige werkplek. Dat is waar men zich op een respectvolle en zo goed mogelĳke manier kan ontwikkelen. Niet vanuit bescherming, maar vanuit persoonlĳke kracht. Mooi toch? Zo sluit Pieter af, met een grote glimlach op zĳn gezicht.

En dát is waar Empatec het voor doet. De verbinding tot stand brengen tussen werkgever en werknemer. Iedere dag weer.

Bij óns staat veiligheid centraal

€ 3.899, rijs

bij onss

€ 3.279,9,-

Stabiel Light advi e

advies p

Scootmobiel tmobiel

2 rijs € 79, sp

bij ons

€ 229,-

AFIKIM M Kĳk op frieslandvitaal.nl voor meer informatie of bel 06 14 40 60 31 voor persoonlĳk advies

Wij zijn er voor jou óók voor reumazorg

Service staat bij Bouclé bovenaan!

UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN!

UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!

Dagelijks staan wij voor u klaar in het Antonius Ziekenhuis in Sneek en Emmeloord met onze kwalitatief goede reumazorg. Kijk voor meer informatie en onze openingstijden op www.mijnantonius.nl

Wij bieden complete reumazorg: van brede basiszorg tot hoog complexe reumatologie, samen met het Medisch Centrum Leeuwarden. 24 uur per dag is er een dienstdoende reumatoloog beschikbaar voor spoedeisende hulp.

GROOTdeFRYSKEMARREN.NL

(ADVERTORIAL)

VERGROOT JE BEWEGINGSVRIJHEID MET YOGA OP MAAT Yoga voor mensen die fysieke beperkingen ervaren. Een cursist vertelt hieronder wat Yoga op Maat voor hem gedaan heeft. “Mijn leven heeft een voorspoedig verloop gehad. Mijn lichaam had de capaciteiten blindelings uit te voeren wat ik in mijn hoofd had. Natuurlijk voelde ik wel wat weerstand, maar waar een eigenwijze wil is?”

Compleet verlamd “In mijn 59e levensjaar werd ik letterlijk geveld. Het Guillain-Barré syndroom schakelde mijn zenuwen uit, dus geen aansturing naar mijn spieren, vrijwel compleet verlamd. Voor het eerst werd ik geconfronteerd dat mijn lichaam niet deed wat mijn hoofd wilde. Pas na bijna twee jaar kon ik weer wat functioneren. Op mijn 62e koos ik ervoor om met pensioen te gaan, want verwaarlozing van COPD-astma gaf ook cardiologische problemen. Mensen om mij heen zagen mijn strijd om de beperkingen te accepteren. Yoga zou mogelijk mijn hoofd beter leren omgaan met mijn lichaam.”

Van niet-kunnen naar wel-zijn “Ik koos voor Yoga op Maat en kwam in een groep met lot- en bondgenoten, net als in het revalidatiecentrum. Aarzelend ontdekte ik via eenvoudige oefeningen mijn lichaam te herkennen. Mijn tenen kwamen ineens dichterbij, ik leerde ze bedienen. Mijn ademhaling leerde ik vanuit mijn buik te gebruiken. Geen hoge schouders, bewust ademen. Spieren die lui waren geworden werden door doelbewuste oefeningen wakker geschud. Ik werd weer trots op mijn lichaam. Wat had ik dat verwaarloosd.”

Veerkracht “Medisch gaat het mij niet helemaal voor de wind. Maar yoga heeft mij bewust gemaakt en geleerd dat lichaam en geest goed kunnen samenwerken. Dat kan op ieder moment, ook thuis; het geeft mij veerkracht. Met de wekelijkse Yoga op Maat kan ik weer letterlijk de juiste stap naar voren zetten. Niet als een plumpudding in elkaar zakken, maar weer genieten van mijn eigen lichaam. Van ‘kop’ tot teen, die vroeger zover uit elkaar stonden.

Namasté!

Yoga op Maat start op maandag 2 september 13.30-15.30 en op donderdag 5 september 13.30-15.30

Sjoukje Hoekstra Yoga Sjoukje Telefoonummers: 0514-522313/0618441842 www.yogasjoukje.nl

De huid in de nazomer In de zomer lijkt je huid mooier door de bruine kleur. Ook lijkt je huid gladder en egaler, en verdwijnen pukkels als sneeuw voor de zon. Dit is helaas maar schijn. Door invloed van de zon verdikt de huid. De talg (wat van nature aangemaakt wordt door de huid) hoopt zich onderhuids op. Wanneer de warmte en het aantal zonuren afneemt, dan is de kans op een uitbraak groot. De huid komt weer op z’n oude niveau en de talg, dat al die tijd onderhuids zat, komt in één keer naar boven en dat resulteert in een onrustige, onzuivere huid. Dit noemen we Mallorca-acne.

90% van de huidveroudering ontstaat door de zon. De allerbelangrijkste maatregel die je kunt nemen, is je huid beschermen tegen de zon. De UV-A stralen hebben het vermogen om dieper in je huid door te dringen, waardoor de afbraak van collageen en elastine wordt gestimuleerd en er vroegtijdige tekenen van huidveroudering ontstaat.

Ook pigmentvlekken en rimpels lijken meer aanwezig te zijn na de zomer. Dit komt door meer blootstelling aan zonlicht. Hierdoor neemt de aanmaak van pigment (melanine) toe en ontstaat een bruine teint. Iedereen maakt pigment aan alleen is de pigmentverdeling soms onregelmatig verstoord, waardoor donkere verkleuringen ontstaan. Dit wordt ook wel hyperpigmentatie genoemd.

Om je huid na de zomer te herstellen, zijn er gelukkig een aantal werkzame stoffen én behandelingen die je huid weer in een zo goed mogelijk conditie brengen. Een hoge concentratie hyaluronzuur bijvoorbeeld, brengt het vochtgehalte van je huid weer op peil. Fijne vochtlijntjes worden hierdoor opgevuld en je huid oogt frisser. Maar een goed vochtgehalte is ook essentieel bij een onzuivere, vette huid. Het beschermt je huid en reguleert de talgaanmaak.

Exfolieëren (peelen) brengt je huiddikte weer op een normaal niveau. De talg kan weer makkelijker wegvloeien én bewezen werkstoffen zoals hooggeconcentreerde vitamine A en C worden nog beter opgenomen. Gaat je voorkeur uit naar een intensiever en huidverbeterend resultaat op lange termijn dan is een chemische peeling bij de schoonheidsspecialiste aan te raden. De chemische peeling wordt bij Huidsalon Fettje gedaan voor acne, hyperpigmentatie en anti-ageing.

FETTJE BAJEMA - Schoonheidsspecialist, eigenaresse Huidsalon Fettje

NAZOMEREN MET HET BOEK ‘THE PLANTPARADOX’ Een fantastisch boek ,waardoor je gewapend met een sterk en uitgebalanceerd immuunsysteem de winter in kunt.

Dr. Steven Gundry, een vooraanstaand cardioloog en hartchirurg onthult dat gluten alleen maar een variant is van een veel voorkomend en zeer toxisch plantaardig eiwit, lectine geheten. Lectines zitten niet alleen in granen zoals tarwe, maar ook in glutenvrije voeding. Ook vind je ze in sommige notensoorten, peulvruchten, zuivel en vele soorten groente en fruit. Als je ze eet ontketenen ze een soort chemische oorlog in je lichaam (vaak ongemerkt) met ontstekingsreacties als gevolg. Dit kan leiden tot gewichtstoename en ernstige gezondheidsproblemen. Dr. Gundry heeft al tienduizenden patiënten met auto-immuunziektes, diabetes, lekkende darmen, hartaandoeningen en neurodegeneratieve ziektes

succesvol behandeld. Al zijn adviezen zijn klinisch bewezen. Hij geeft daarnaast gemakkelijk toepasbare methodes en trucjes aan, die het eten van die voedingsmiddelen toch mogelijk maken. Met een lijst van lectinebevattende voeding en alternatieven daarvoor, een voedingsplan met recepten, laat hij zien welke verborgen gevaren zich in de voeding verstoppen en hoe je op een heel andere manier gezond kunt eten.

HIEKE KAMMENGA & JOHANNA STRIKWERDA - Natuurwinkel Joure

Ook voor vegetariërs en veganisten is dit een heel interessant boek. Natuurlijk verkrijgbaar bij: Natuurwinkel Joure!

&FIT

GEZOND

NUMMER 08 • 2019

AANPAKKER ABE

TEKST AMBER BOOMSMA // FOTO'S FOTOBUREAU HOGE NOORDEN

ONMISBAAR ACHTER DE SCHERMEN In het centrum van Joure is hij een bekende verschijning: Abe de Vries (65), de avonturier die van aanpakken weet. Hij woont op een 24-uurs zorglocatie van Talant aan de Iepensteinlaan en is een gewaardeerde kracht bij supermarkt Jumbo. Het werk is zijn lust en zijn leven: “Voor mij geen pensioen, ik ga door tot ik zeventig ben.” Abe mag dan een verstandelijke beperking hebben, als collega’s bij de supermarkt een willekeurige plaats of land noemen, weet hij feilloos waar het ligt. “Aardrijkskunde interesseert mij”, verklaart de zestiger, die de Bosatlas uit zijn hoofd schijnt te kennen. Thuis staan alle reisgidsen van Capitool en als hij een legpuzzel doet, is het meestal een landkaart. Die liefhebberij maakt reislustig en met speciale groepsreizen is Abe al de halve wereld overgevlogen, van Amerika en Cuba tot Kreta en IJsland. Toch gaat hij net zo lief op avontuur in Joure en laat hij graag zijn handen wapperen bij de Jumbo: “Ik mis het werk als ik weg ben.” “Abe heeft me eens toevertrouwd dat hij er als jongetje al van droomde om bij de flessenband te staan”, vertelt collega Nico de With. Dat treft, want de flessenband is één van zijn vaste taken bij de supermarkt. Trots vertelt Abe: “Ik zorg ervoor dat alles netjes is achter de schermen. Ik haal de kratten- en flessenband leeg, sorteer flessen, ruim plastic op en haal de papierpers leeg.” Het werk in de supermarkt gaat altijd door en dat vindt Abe fijn. “Ik houd niet van stilzitten, ik wil liever aanpakken. En hier is altijd wat te doen.” Nico knikt: “Je merkt hoeveel werk Abe verzet als hij er een keer niet is. Dan stapelt het meteen op.”

Op de fiets De trouwe aanpakker is maar liefst zes dagen in de week bij Jumbo te vinden. Eerst drinkt Abe ’s ochtends koffie bij de dagbesteding van Talant, dan stapt hij op zijn speciale Jumbo-driewieler om naar de supermarkt te fietsen, die praktisch om de hoek ligt. “Hij werkt van tien tot twaalf en komt weer bij ons voor de lunch”, vertelt begeleider Bianca Wilting van Talant. “Dan kan hij zijn verhaal even kwijt en houden wij zicht op hoe het gaat. ‘s Middags werkt Abe nog twee uren bij Jumbo en op vrijdag en zaterdag zelfs een uurtje langer. Die man barst van de werklust, zo mooi om te zien.” Alleen op woensdagmiddag en zondag is Abe vrij en dan gaat hij er het liefst op uit met de fiets. Niet de gele driewieler van Jumbo, maar op zijn eigen roze fiets – zijn lievelingskleur – met een afbeelding van Floortje Dessing op de kettingkast. “Zij is van het televisieprogramma 3 op Reis”, legt Abe uit.

Hij is duidelijk geen binnenzitter, hij wil de wereld in. En meestal is dat het centrum van Joure. Kijken of hij nog ergens kan helpen, lege flessen wegbrengen bijvoorbeeld. “Ik wil actie en ik heb er zin in”, zegt Abe nuchter. “Buiten bezig zijn is goed. Ik ben nooit ziek. Daarom wil ik ook niet met pensioen. Gewoon doorgaan tot ik zeventig ben.”

Onder de mensen Hoezeer de Jumbo hem waardeert, bleek toen Abe in mei dit jaar 65 werd. “Hij werd bij ons

opgehaald in een feestelijk versierd autootje, in de winkel was er taart en Abe kreeg alle aandacht”, vertelt Bianca. “Dat deed hem echt goed, hij vindt het fijn om onder de mensen te zijn.” Collega Nico kan dat beamen: “Hij kijkt weken uit naar de nieuwjaarsborrel met collega’s en praat er ook altijd lang over na. In het werk is het een doorpakker, maar een praatje vindt hij ook mooi. Dan vertelt hij over zijn reizen, maakt grapjes of begint over iemands sterrenbeeld. Hij kan je echt verrassen met zijn uitspraken.” Collega Hendrik Jepma van de bakkerij-afdeling kent Abe al heel lang. “We werken hier beiden al dik vijfentwintig jaar en toen we begonnen, was dit nog een Nieuwe Weme supermarkt. Abe pakte destijds ook wel de boodschappen in voor klanten. Nu werkt hij meestal achter de schermen, al komt hij

soms in de winkel om het schap met toiletpapier bij te vullen. Hier op de bakkerij komt hij geregeld om lege zakken op te halen en even een praatje te maken. Mijn moeder en hij komen uit hetzelfde dorp en zaten ooit bij elkaar in de klas. Toen was het volgens haar al een boefje en dat verhaal vindt hij prachtig.”

Even checken Natuurlijk doet Abe ook boodschappen bij zijn eigen Jumbo, ook al wordt er op de dagbesteding elke dag vers gekookt. Op woensdagavond is het vaste prik om zelf wat inkopen te doen, samen met een begeleider. Die heeft wel geduld nodig, want Abe treft altijd collega’s en kan het ook niet laten om even te checken of alles achter de schermen wel goed gaat. “Dat hoort erbij”, vindt de betrokken medewerker.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

HET GEVOEL VAN THUIS BIJ DE SCHUTSE De verhuizing van een familielid naar een woonvoorziening is ingrijpend. Het zorgt voor veel verschillende emoties. Verdriet, opluchting, maar ook schuldgevoel. “Had ik de zorg echt niet langer thuis vol kunnen houden?” Al deze gevoelens zijn heel begrijpelijk en normaal. “Het is nooit leuk als je uit je eigen omgeving weg moet’’, vertelt mevrouw De Voogd (73). “Gelukkig voelt het in De Schutse ook als thuis.”

HET KOERDISCHE STEL KURDSTAN EN DISHIR ZĲN BLĲ DAT ZE SINDS EEN PAAR JAAR IN NEDERLAND WONEN.

DE REIS VAN DISHIR EN KURDSTAN Auto-onderdelen her en der. De geur van motorolie. Gereedschap binnen handbereik. Sterke handen die graag auto’s repareren. De donkerharige Dishir Abdulrahman (31) doet niets liever. Samen met zĳn vriendin Kurdstan Hasiko (22) heeft hĳ in 2015 een lange reis afgelegd. In hun thuisland Syrië was het niet langer meer veilig. Via verschillende landen zĳn ze uiteindelĳk in Nederland terecht gekomen. Mevrouw en de heer De Voogd.

Sinds december 2017 woont haar man, meneer de Voogd, in De Schutse. Dit is een kleinschalige woonvoorziening midden in het hart van Lemmer. Dat is ook de reden dat ze voor deze locatie hebben gekozen. “Het is vlakbij het dorp. Geregeld gaan we samen even een ijsje eten of een terrasje pakken. Zo blijf je midden in het leven staan’’, aldus mevrouw de Voogd. “Ik woon hier vlakbij en ik kan lopend of op de fiets mijn man bezoeken. Ik kom hier alle dagen.’’ In De Schutse, als onderdeel van zorgorganisatie Patyna, wonen 18 ouderen met een lichamelijk aandoening of dementie. Ze krijgen professionele ondersteuning van een klein team van medewerkers. “Omdat het zo kleinschalig is, leer je iedereen snel kennen. De medewerkers zijn ontzettend vriendelijk en maken altijd wel even een praatje. Het is fijn dat er bekende gezichten zijn. Je bouwt dan samen echt een band op. We zijn één grote familie geworden. Je leeft ook mee met de andere bewoners. Dat voelt goed. Vorig jaar waren we 50 jaar getrouwd. Alles werd versierd in de huiskamer en we kregen mooie bloemen.” Alle huishoudelijke taken, zoals koken, schoonmaken, boodschappen en de was, doen de medewerkers zelf en waar mogelijk samen met de bewoners. “De bewoners kunnen hier meehelpen met eten klaarmaken. Er wordt heerlijk gekookt met verse ingrediënten. Ook kunnen ze tuinieren in de binnentuin. Je kunt zo je eigen gebruiken meenemen. Laatst wilde een bewoner nog graag een keer uit eten, en dan wordt dat geregeld. Er kan hier echt heel veel. Een paar keer in de week wordt er ook wat georganiseerd door de activiteitenbegeleidster. We hebben wel eens een boottocht gemaakt en laatst

“In De Schutse weet ik dat er goed voor mijn man gezorgd wordt. Ik kan hem hier met een gerust hart achterlaten.” hadden we een barbecue. De familie mag dan ook meedoen. Hartstikke leuk.” In De Schutse doen ze er alles aan om ervoor te zorgen dat de bewoners zich thuis voelen. De wens van de bewoner staat centraal. Toch was het in het begin wel even wennen voor meneer de Voogd. “Mijn man vond het niet leuk om te moeten verhuizen. Hij miste zijn vertrouwde omgeving. Het heeft even tijd nodig gehad, maar nu voelt hij zich hier echt thuis. Hij heeft een fijne eigen kamer met eigen spullen. Dat voelt vertrouwd. Ook voor mijzelf was het wennen. De rol van echtgenoot was de laatste jaren al meer veranderd in die van verzorger. Dit was heel intensief. Op het laatst durfde ik haast niet meer van huis te gaan. Bang dat hij zou vallen. De verhuizing heeft mij rust gebracht, zeker nu hij in goede handen is.”

De Schutse is onderdeel van zorgorganisatie Patyna. Zorg en welzijn wordt vanuit 22 locaties in ZuidwestFryslân verleend.

Nieuw thuis

Nederland is nu hun thuis. Het gezin zou niets anders meer willen. Samen hebben zĳ een dochtertje van drie jaar oud: Mawlida. Zodra ze over hun dochter vertellen, beginnen ze te stralen. Nederlanders zĳn aardig, zo vertelt Dishir. Via de overheid kregen zĳ een woning toegewezen. In Minnertsga, een klein pittoresk dorpje in het noorden van Friesland. Het stel is van Koerdische afkomst. Sommige gewoontes en gebruiken zĳn anders dan die van de Nederlanders. Maar sommige ook weer niet. Zo dragen vrouwen geen hoofddoek. Mannen geven vrouwen een hand. En het is gebruikelĳk dat vrouwen wél werken. Dat geldt ook voor Kurdstan.

Albert Heĳn

Ze is een pittige dame, die weet wat ze wil. Werken in een winkel. Kurdstan is dan ook druk bezig om de Nederlandse taal te leren. Ze volgt een cursus ‘Alfabetisering’ gevolgd. Pastiel helpt haar hier bĳ. Samen met haar Pastiel jobcoach Margaret heeft zĳ een werkervaringsplek geregeld. Bĳ Albert Heĳn in Sint Annaparochie. Aankomende zomer gaat zĳ taalverhogingslessen volgen. En als ze dit heeft afgerond gaat ze een opleiding volgen richting detailhandel. Haar wens is om bĳ Albert Heĳn te blĳven werken. Ze helpt graag klanten. De collega’s zĳn aardig. Samenwerken is erg leuk. En haar taal gaat hierdoor in stappen vooruit. “Ik geniet heel erg van het werken in de winkel.” Kurdstan is blĳ met haar jobcoach. Zĳ helpt haar waar het kan.

Automonteur

Van jongs af aan repareerde hĳ altĳd al van alles. Auto’s van vrienden en familie. En zo werd Dishir monteur. Eenmaal in Nederland wilde hĳ zĳn beroep graag weer oppakken. Samen met zĳn jobcoach Margaret is het gelukt! Hĳ werkt inmiddels als automonteur bĳ Auto First in Sint Annaparochie. Eigenaar Laas Douma is erg blĳ met Dishir. Hĳ vindt hem een harde werker. Deze baan werkt mooi mee aan het leren van onze taal. In het begin moest Dishir wel erg wennen aan de Nederlandse werkwĳze. In Syrië wordt er veel gerepareerd. Hier wordt vooral veel vervangen. Zĳn diploma voor automonteur heeft hĳ nog niet. Maar dat geeft niet. Binnenkort gaat hĳ naar school om deze alsnog te behalen. Pastiel helpt hem hier bĳ. Jobcoach Margaret is trots op het stel. Samen komen ze er wel! En dát is waar Pastiel het voor doet. Statushouders helpen bĳ het leren van de Nederlandse taal. Waardoor zĳ zich verder kunnen ontwikkelen en kunnen integreren. En hierdoor werk kunnen vinden dat bĳ hun past.

onbeperkt tapas Zon - don

19,90 p.p.

patanegratapas.nl Sneek, Drachten, Leeuwarden, Heerenveen

VRIj - ZAT

24,90 p.p.

Pata Negra is zeven dagen per week geopend vanaf 17:00 uur

deFryskeMarren // GEZOND&FIT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

VRIJWILLIGERS

AAN HET WOORD Door mijn vrijwilligerswerk bij Miks welzijn leerde ik: … dat ik mocht zijn wie ik ben. … toch wel een beetje creatief te zijn. … nieuwe mensen kennen. …d at teamwerk en samenhorigheid erg mooi kan zijn. …o m mijn creatieve ideeën uit te dragen. …o m me actief in te zetten voor mijn medemens en om zelf contacten te leggen. …b eter fotograferen en ontwerpen. Ook leerde ik meer mezelf te zijn en anderen te helpen als men hulp nodig had. …v eel bijzondere buitenlandse vrouwen kennen die steeds beter Nederlands durfden spreken bij Vrouwenpraat. Ik doe het ze niet na in bijvoorbeeld Arabisch. …v eel gezellige mensen kennen. Ik was gastvrouw, heel leuk afwisselend werk. Vind het heel erg jammer dat het hier eindigt. …A llereerst bedankt! Ik heb geleerd bij Miks mezelf weer te vinden en te mogen groeien in een omgeving waar eenieder gelijk is. Met de steun van jullie zou ik niet zijn waar ik nu sta in mijn leven. En groei en leer nog steeds en ga door. Uit mijn hart: dank jullie wel!

U hebt het verschil gemaakt voor Miks welzijn! Alle medewerkers van Miks welzijn willen de inwoners, vrijwilligers en samenwerkingspartners van De Fryske Marren bedanken voor hun inzet, deelname en samenwerking in de afgelopen 40 jaar. Mede door jullie inzet, activiteiten, meedenken en opzetten hebben wij met zijn allen veel kunnen bereiken en kunnen betekenen voor De Fryske Marren en haar inwoners. Wij, als werkers van Miks, hebben dit als geweldig ervaren en we zijn trots dat we dit mochten doen. Jullie gaven ons de mogelijkheid om dichtbij en met jullie ons werk uit te voeren. Daarvoor dank en blijf actief en blijf jullie inzetten, samen voor De Fryske Marren, onder het motto van Miks: “mei ienoar foar elkoar”.

Rennie

Rennie Bosma – Venema is al jaren een vertrouwd gezicht achter de balie op vrijdag. “Eerder had ik een betaalde baan, maar dat stopte. Ik was toen 63,5 jaar oud. Tja, wat doe je dan? Ik was bij een Open Dag voor werkzoekenden in Miks, toevallig sprak iemand me aan die vertelde dat ze bij Miks nog een telefoniste zochten. Het was al snel geregeld. Iedere vrijdagmiddag en af en toe een invalbeurt op een ander moment. Twaalf jaren lang. Als telefoniste, maar ook met andere voorkomende werkzaamheden, als gastvrouw bijvoorbeeld. Dankzij dit vrijwilligerswerk ontstond er een vast ritme, er werd op me gerekend en ik maakte het verschil voor mensen. Ik fyn it hiel spitich dat it no aanst ophâldt, ik hie it leafst noch jierren trochwurke!” Rennie is inmiddels 76 jaar en gaat beslist niet bij de pakken neerzitten. Ze heeft een goede vriendin overgehouden aan haar tijd bij Miks, waar ze regelmatig leuke dingen mee doet. Haar plekje aan de balie zat in het hart van Miks. Dat gaat ze wel ontzettend missen. “Een vertrouwd gezicht voor de inwoners valt straks weg, ik hoop dat de drempel om binnen te stappen ook in de toekomst laag blijft!”

Vlak voordat mijn WW was afgelopen, kreeg ik een telefoontje. Ik kon beginnen met werken bij een thuiszorgorganisatie in Heerenveen, waar ik soortgelijke werkzaamheden (administratief en facilitair) mocht doen als eerder bij Miks. Wat een kans!

Anjo

Een bijzonder verhaal komt van vrijwilliger Anjo Dekker. “Jarenlang werkte ik in een ziekenhuis, maar na alle veranderingen in die tijd ben ik daarmee gestopt. Na een jaar lang mijn eigen vrije tijd in te vullen begon er iets te knagen. Ik miste het gevoel om ergens bij te horen, de sociale contacten en het gevoel om weer iets te ‘moeten’. Ongeveer twee jaar geleden zag ik een oproep voor een telefoniste en voor een coördinator van het Repair Café waar ik direct enthousiast van werd. En zo geschiedde. Wat een prettige sfeer! Eenmaal binnen bij Miks voelde ik me meteen thuis binnen een heel gemêleerd gezelschap van vrijwilligers, medewerkers, ouderen, jongeren en bezoekers.

Uiteindelijk ben ik nog tot en met mei gebleven als telefoniste; bij het Repair Café ben ik op de achtergrond nog steeds actief. We hopen straks te starten op een nieuwe locatie in de bibliotheek, op iedere derde woensdagochtend en vrijdagavond van de maand. In de voorbereiding help ik nog mee en hoop de coördinatie straks aan iemand anders over te dragen. Met een nieuwe baan, kleinkinderen, mijn eigen atelier en vrijwilligerswerk bij de Zonnebloem zijn mijn dagen nu wel goed gevuld!” Anjo kijkt met heel veel plezier terug op haar tijd bij Miks. “Ik heb het ontzettend naar mijn zin gehad, zelfs de basis voor de rest van mijn carrière is hier gelegd!”

L b

Zondag

1 sept. Streekmarkt

‘Feest voor Fijnproevers’

GRATIS !

Centrum

Flinkeboskje 2, Hemelum - 06 23351180 - www.itﬂinkeboskje.nl

zaterdag 28 september

Kom kijken bij de Sneeker bedrijven en neem een kijkje achter de schermen.

Zie ook: www.werkfestivalsneek.nl Amicitia Hotel Sneek Presenteert u

ZEEUWS

Volg ons @HeerenveenU IT op Facebook voor het o laatste nieuws!

7 & 8 september www.heerenveensuitfestival.nl

VOOR AL UW TERRAS EN TUINPLANTEN GROOTSE ASSORTIMENT VAN FRIESLAND

DINER zaterdag 24 augustus

Aanvang

Rookton

VANAF 16:00 UUR MET BUBBELS EN OESTERS

MET DIVERSE SOORTEN VIS EN HARINGKAR OP HET TERRAS EEN BEZOEK AAN GREENSALES BALK IS ZEKER DE MOEITE WAARD!

Vlees

Live muziek

VOOR DE LIEFHEBBER IS ER PULLED PORK EN MEER ...

GENIET VAN DE LIVE MUZIEK VAN DOUWE KAMMINGA

Springkussen

Buffet

ER STAAT EEN SPRINGKUSSEN VOOR DE KINDEREN

OPENING VAN HET BUFFET IS OM 17:00 UUR

Kosten €32,- p.p. Kinderen t/m 4 jaar gratis en t/m 11 jaar €12,50,-

Hoe kom je bij Greensales Balk? We zitten aan de parallelweg van Balk naar Koudum: Vanaf Balk, de rotonde richting Koudum nemen, direct na rotonde de parallelweg oprijden. Vanaf Koudum, bij afslag Ruigahuizen LINKSAF de parallelweg op. Bij de borden Greensales het Tsjerkepaed inrijden.

Volg je ons al op Facebook voor de laatste aanbiedingen en tips?

Openingstijden zijn vanaf heden: Ma t/m vrij van 07.00 tot 17.30 uur. Zaterdag van 08.30 tot 16.00 uur

CULTUUR ESTHER EGGINK, DOCENT IT TOANHÛS

&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST GEA OUD // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL

“ER ZIJN ZOVEEL MANIEREN OM EEN KLODDER VERF OP HET DOEK TE ZETTEN”

In september is Esther Eggink tien jaar docent tekenen/schilderen bij It Toanhûs, het centrum voor de kunsten in gemeente De Fryske Marren. “De techniek leren is belangrijk, maar schilderen is meer. Het proces, het bezig zijn, de individuele ontdekkingsreis van iedere cursist, dat is het allermooist.”

Op de middelbare school zat ze liever niet met haar neus in de boeken. Tekenen was alles voor haar. Gelukkig kon ze het kiezen als eindexamenvak. Haar vervolgopleiding werd de kunstacademie, die ze in vier jaar tijd afrondde. “Daar heb ik veel geleerd, maar ik was nog zo jong”, vertelt Esther. “Pas later kwam het besef wat een mooie docenten ik had, kunstenaars waar je u tegen zegt. Na vervolgens een vier jaar durende restauratiestudie in Amsterdam te hebben voltooid, heb ik gewerkt op restauratieafdelingen van musea en liep ik stage in grote steden in Europa. Het was een mooie tijd. Daarna bracht de liefde mij naar Friesland. Hier kreeg ik er een mooie taak bij, het grootbrengen van onze drie kinderen. Tien jaar had ik een restauratieatelier voor glas en keramiek aan huis. Nadat ik iemand had geholpen bij het geven van schilderlessen, begon het bij mijzelf ook weer te kriebelen om daarmee bezig te zijn. Ik volgde een cursus in het buitenland en kon even later als docent bij It Toanhûs aan de slag. Dat is inmiddels tien

jaar geleden. In mijn vak ben je nooit uitgeleerd. Van 2015-2017 heb ik elke vrijdag gestudeerd aan de portretschool in Amsterdam. Liesbeth van Keulen was mijn grote inspirator. In september ga ik starten aan de Foudgumse school. Puur omdat ik zo geniet van ‘het doen’ en opensta voor het leren van iets nieuws. Er zijn zoveel manieren om een klodder verf op het doek te zetten.”

SCHILDEREN/TEKENEN BIJ IT TOANHÛS “Bij It Toanhûs geef ik op maandagavond, dinsdagmiddag en donderdagochtend les aan volwassenen. Het zijn groepen van zo’n tien, twaalf personen en iedereen schildert op zijn of haar eigen niveau.

Het maakt niet uit of je begint, of dat je al veel hebt geschilderd. Het belangrijkste is dat je het leuk vindt. De combinatie van de techniek van het schilderen en het plezierig vinden om ermee bezig te zijn, zorgt ervoor dat je dingen ziet of voelt die voor anderen verborgen blijven. Iedereen kijkt anders. Als je jouw manier van kijken kunt omzetten in een schilderij is dat fijn om te doen. Het is een individuele ontdekkingsreis. Achteraf horen: Oh, wat mooi, is niet genoeg. Dat is niet belangrijk. Mooi is maar één aspect. Het gaat om meer, maar dat is lastig in woorden uit te drukken. Het gaat om het totale proces, dat is belangrijker dan het product. Wanneer je lesgeeft

In het atelier van Esther Eggink hangt een indrukwekkend drieluik. Haar inspiratie was een foto in de krant na een aanslag op een moskee in Kabul. Het jongetje, eenzaam afgebeeld op het middelste doek, is voor het eerst met zijn opa naar de moskee. Zijn opa overleeft de aanslag niet. Het werk vertelt het verhaal.

WERK VAN ESTHER EGGINK IN ZOMEREXPOSITIE DE FUNDATIE ZWOLLE Eens in de twee jaar organiseert De Fundatie in Zwolle een wedstrijd voor een zomerexpositie. Dit jaar is het thema Europa. Esther: “Ik ben gefascineerd door mensen. Mensen die mij raken met hun verhaal zijn voor mij een bron van inspiratie. Mijn inzending voor deze wedstrijd is een klein portret van Rosa Luxemburg. Zij was een Duitse politica, filosofe en revolutionaire, die haar tijd ver vooruit was. Haar leven is een heftig verhaal. Het is dit jaar precies 100 jaar geleden dat ze werd vermoord. Er waren maar liefst 3200 inzendingen voor de expositie. Na de eerste selectie werden de overgebleven 1000 werken live beoordeeld in Amsterdam. Hieruit werden de 250 stukken voor de expositie gekozen. Mijn schilderij hoort daarbij en staat zelfs afgebeeld op de banier die aan de voorkant van het museum is opgehangen. Mijn doek hangt in Kasteel het Nijenhuis. Ik vind het gaaf dat ik op deze manier invloed heb op de verlenging van het verhaal van deze bijzondere vrouw.” Zie ook: www.museumdefundatie.nl

aan een groep mensen zit iedereen in dat eigen proces. Tijdens het schilderen kun je compleet van de wereld zijn, soms is het een flow, soms een struggle. Zelf schilder ik ook tijdens de lessen. Je leert meer door te kijken naar iemand die schildert dan wanneer deze je vertelt hoe het moet. Zo ontstaat er een wisselwerking met de studenten, ik leer ook van hen. Extra leuk bij It Toanhûs is de verbinding met andere vakgebieden. Zo hebben de schilders bij een grote muziekuitvoering het decor geschilderd en kon er geëxposeerd worden tijdens een muziekfestival.”

VERWONDERING, BEWONDERING, AFSCHUW “Naast mijn docentschap bij It Toanhûs verzorg ik ieder half jaar tekenlessen bij zo’n twaalf basisscholen in de gemeente en geef ik workshops in verzorgingshuizen. Verder heb ik mijn eigen atelier, waar ik schilder en waar werken van mijzelf hangen. Mijn werk is geïnspireerd door mensen met een aansprekend verhaal, zoals Fernando Pessoa -een Portugese dichter-, Simone de Beauvoir een -Franse filosofe-, Samuel Beckett -een Ierse toneelschrijver/dichteren George Luis Borges -een Argentijnse dichter/schrijver-. Ja, ik heb een fascinatie voor wat mensen kunnen, wat ze maken of wat ze teweegbrengen. Vol verwondering, bewondering of afschuw leg ik hun verhaal of portret vast op het doek.”

NUMMER 08 • 2019

TEKST KIRSTEN VAN LOON

Simmer yn De F Het is ‘simmer yn Fryslân’, zoals de veelgehoorde slogan van Omrop Fryslân luidt. En een zomer in Friesland betekent weinig verveling, want er is heel veel te doen. Dat geldt ook in de De Fryske Marren. De talloze evenementen die er jaarlijks worden georganiseerd trekken duizenden bezoekers, en die komen niet alleen uit de nabije omgeving. In de laatste weken van de vakantie en de eerste weken van september is het dan ook nog lang niet afgelopen met de ‘simmer yn Fryslân’. Dorpsfeesten, optochten met de meest bijzondere praalwagens of een gondelvaart. En wat denk je van een groot evenement zoals Glemmer, dat intussen landelijk op de kaart staat.

Dorpse feestweken Dorpsfeesten. Dé plek om de strijd met de medebewoners aan te gaan. Dé plek om gezellig een borrel te doen en te dansen tot in de laatste uurtjes. Dé plek waar verhalen bovenkomen, vriendschappen en contacten ontstaan, en soms zelfs verliefdheid. Dé plek waar herinneringen worden gemaakt. Nagenoeg iedereen die in een dorp opgroeide, heeft wel een herinnering aan een dorpsfeest. Hoewel het ene dorp het bij een feestweekeind houdt, organiseert het andere dorp een hele week aan activiteiten. Neem Echtenerbrug, Balk en Sint Nicolaasga.

Feestweek Echtenerbrug Vol programma op een nieuwe locatie Van 8 t/m 14 september 2019 in Delfstrahuizen

Oostelijk van Lemmer, onder de rook van het Tjeukemeer, vind je de drie dorpen Echten, Echtenerbrug en Delfstrahuizen. Bij elkaar zo’n 1700 inwoners, die ieder jaar voor een week lang feest zorgen met alles erop en eraan.

Feestweek Balk

Sportieve activiteiten, Gondelvaart en Kermis 24 augustus t/m 1 september 2019 in Balk Balk ligt zo ongeveer in het midden van de gemeente en dat is een mooie uitgangspositie, wanneer je een uitgebreide feestweek organiseert. Vanuit andere plaatsen is het niet heel ver reizen en het is gegarandeerd de moeite waard. Want de laatste week van augustus is de traditionele feestweek van Balk. Daarbij maakt het dorp altijd goed gebruik van het riviertje de Luts, die dwars door het dorp stroomt, door een sfeervolle gondelvaart te organiseren. Maar dat niet alleen, want Balk zet ook in op veel sportieve activiteiten zoals het beachvolleybaltoernooi, de wielerronde, beachvoetvolley, viswedstrijd, fietstocht, stratenloop en nog veel meer. De 58e editie van de Gondelvaart vindt plaats op donderdag 29 augustus, om 21:00 in het centrum van Balk. Het thema van deze editie is ‘vrij’, dat betekent dat alles kan en alles mag. Dat belooft wat! De entree voor de Gondelvaart is 5 euro. Ook is er van woensdag 28 augustus tot en met zaterdag 31 augustus kermis op het Treemterplein.

Dit jaar is er echter een ding anders: de locatie. Het parkeerterrein van Sportpark De Kampen in Delfstrahuizen is dit jaar het decor van Feestweek Echtenerbrug. De feestweek begint met de tentdienst, gevolgd door de dorpspelen, waarin de inwoners van de dorpen, verenigingen en bedrijven het tegen elkaar opnemen. Er is een bingo, doe- en spelactiviteiten voor de kinderen, een kinderplaybackshow én de feestweek sluit het weekend af met de 538 dj’s on tour op vrijdagavond en The Bounty Hunters en Vangrail op zaterdagavond. DELFSTRAHUIZEN

tjeukemeer

Sint Nykster Merke

69ste Allegorische Optocht 5 t/m 7 september 2019 in Sint Nicolaasga De Feesttent staat vanaf dit jaar op het parkeerterrein bij VV Delfstrahuizen!

Feesttent Parkeren bushalte tankstation pin automaat

ECHTENERBRUG

Dit jaar vindt de 69ste Sint Nykster Merke plaats, met traditioneel de Allegorische Optocht, wat intussen een van de grootste praalwagenoptochten is in Noord-Nederland. De optocht is op donderdag 5 september. In de ochtend worden er om 10:00 twee ronden gereden en ‘s avonds om 20:30 worden nogmaals twee ronden gereden. De entree voor de optocht is 7 euro. Tijdens de optocht is er muziek van het muziekkorps en aansluitend is er een taptoe in de Doniahal. Op vrijdagavond is er ‘Groots Vuurwerk’, vanaf 22:00 uur.

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

Fryske Marren Muziekfestivals Muziekliefhebbers in De Fryske Marren kunnen deze maand hun hart ophalen. Met Joure swingt, waar naast muziek ook straatartiesten te zien zijn, begint de een na laatste week van de bouwvakvakantie al goed. Een week later is de jubileumeditie van Glemmer Beach, waar net als voorgaande jaren indrukwekkende artiesten op het podium staan.

Glemmer Beach

Jubileum! 10 jaar Glemmer Beach 22 t/m 24 augustus 2019 in Lemmer Dit jaar is de 10e editie van Glemmer Beach. Het Lemster strandfestival begon in 2010, met het doel het gezelligste festival van Lemmer te worden. En niet alleen voor een bepaalde leeftijd, maar juist van jong tot oud(er) en ook moest het festival het imago van Lemmer versterken. Al direct stonden er nationaal bekende artiesten op het podium en was er, zoals beloofd, aanbod voor het oudere publiek, het jongere publiek en alles wat ertussen inzit. Het festival maakte het waar en kan nu jaarlijks op zo’n 16.500 bezoekers rekenen. De line-up van de jublieum editie is niet niets! Rock ’n roll, reggea, pop, folk, Nederlandstalig, rap, dance alles komt voorbij op de drie podia op het festival. Op donderdag 22 augustus gaat Glemmer Beach van start met op het Jupiler hoofdpodium de bluegrass-countryfolk-blues band Jick Munro, de Britse reggea-popgroep UB40 en de Limburgse band Rowwen Hèze. De allround coverband Daredevils en de Tina Turner tribute band Hot Legs zijn te horen op het Rivella podium.

Op vrijdag 23 augustus is het Jupiler hoofdpodium voor de Friese band De Kast, de Belgische popgroep Clouseau, het Britse Level 42 en de Queen coverband, Queen Mania. Op het Rivella podium zijn de coverbands The Funk Soul brothers en The Euros te horen. Zaterdag 24 augustus staat een keur aan nationale artiesten op het programma. Het hoofdpodium is voor volkszanger Tino Martin, zangeres Davina Michelle, singer/songwriter Nielson, de rapgroep De Jeugd van Tegenwoordig en hiphopartiest Kraantje Pappie. Met de allround coverband Groovy Affairs en de rock and roll band The Escalates gaan de voetjes van de vloer bij het Rivella podium.

Joure Swingt Livemuziek in de Midstraat! 16 augustus vanaf 14:00 in Joure

FOTO:TEJOURE.NL

Joure is niet vies van een feestje, dat blijkt wel uit het aantal van evenementen dat er jaarlijks wordt georganiseerd. Veel van die festiviteiten vind je in de Midstraat, de levensader van Joure. Wat er nog niet was, en nu sinds vier jaar wel, is een straatfestival: Joure Swingt. Want die enorm lange Midstraat leent zich er uitstekend voor. Op vrijdag 16 augustus, vanaf 14:00 uur, is het centrum van Joure het toneel van het straatfestival. Op 12 locaties in de Midstraat zijn er muzikale of straattheater optredens en wie richting de haven loopt komt bij de Kolk en bij de haven nog drie optredenlocaties tegen. Bij diverse horecagelegenheden zullen een tal van artiesten roulerend optreden. Een initiatief van een aantal muzikanten in samenwerking met de Jouster Horeca. Toegang is gratis!

Volkswagen Golf 1.6 TDI Bluemotion / Navi / Clima / Cruise 175.096 km / bj 2014

€ 10.490,-

Peugeot Bipper Bestel 1.3 HDi XT Profit 94.432 km / bj 2015

€ 5.500,- (Ex. BTW)

Roodhemsterweg 14 - 8651 CV IJlst T 0515-531 436 - E info@garagekroes.nl

garagekroes.nl

Ford Focus Wagon 1.6

Ford Fiesta 1.0

Opel Corsa E 1.4

€ 12.990,-

€ 11.990,-

€ 10.990,-

EcoBoost Titanium / Trekhaak / 17 inch 91.023 km / bj 2012

Ultimate / Navi / PDC / Cruise / 44.706 km / bj 2017

Edition / Airco / 5-drs 18.000km! / bj 2016

Is dit uw boot? Wij geven uw interieur graag een facelift. Wij zijn DÉ SPECIALIST in: (her)stoﬀering van uw boot, meubelstuk, caravan, camper etc. etc. Vraag gerust naar een vrijblijvende prijsopgaaf!

ECHTENERBRUG ECHTENERBRUG LEMMER Duimstraat Duimstraat 36 36 Verlaet 16 tel.: 0514tel.: 541006 0514 541006 tel.: 0514 569909 WWW.MEL

DEJONG.NL

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

THEATER SNEEK

deFryskeMarren

STONES SESSIONS

Bolwerk • VRIJDAG 4 OKTOBER v.a. 21.00 uur

THEATER IS MEER DAN ALLEEN DE VOORSTELLING: GRATIS INLEIDING!

Theater Sneek heeft meer te bieden dan alleen de voorstellingen in de theaterzaal. Zo wordt een aantal voorstellingen voorafgegaan door een inleiding, waarin meer achtergrondinformatie over de voorstelling wordt gegeven. Altijd al willen weten hoe een voorstelling tot stand komt of meer weten over de achtergrond van de voorstelling? Het bijwonen van een inleiding is leerzaam en de ervaring leert dat met extra voorkennis de theaterbeleving compleet wordt. De inleidingen beginnen meestal één uur voor aanvang van de voorstelling, duren ongeveer 30 minuten en zijn vooraf te reserveren bij de kassa of online via de site. Onderstaande voorstellingen met een inleiding in het seizoen 2019/2020.

Mick Jagger, Keith Richards, Ronnie Wood en Charlie Watts spelen uiteraard nog steeds. Sterker, de heren op leeftijd hebben aan energie niet ingeboet. Zo kwamen zij met Blue & Lonesome eind 2016 weer met een sterk album op de proppen. Bij de Stones Sessions gaat het publiek terug naar de hoogtijddagen, de roerige jaren zestig en zeventig. De ene na de andere hit zal de Bolwerk-zaal worden ingeslingerd, belooft Ype. Inclusief zweet, blues, rokende gitaarversterkers, geleid door de pittige rocksound van zanger Jeffrey Hendriks.

Sounds of silence

Tonio

SIMON & GARFUNKELS SOUNDS OF SILENCE

HER MAJESTY

Een album dat van grote invloed is geweest op de muziekgeschiedenis.

Een interessante lezing over de geschiedenis van de countryrock.

THE FORTUNATE SONS

PINK FLOYD PROJECT - THE WALL 40 YEARS

De achtergrond van één van de populairste rockbands ter wereld met hits als ‘Bad Moon Rising’ en ‘Proud Mary’.

Achtergrond over het legendarische dubbelalbum ‘The Wall’ van Pink Floyd.

THE ROLLING STONES’ STICKY FINGERS

SCAPINO BALLET – PEARL

Historische songs als Brown Sugar, Sister Morphine en Wild Horses worden toegelicht.

Tijdens de inleiding wordt de thematiek, het creatieproces en wordt de werkwijze en unieke bewegingstaal van Ed Wubbe toegelicht.

// 27.10.2019

//10.11.2019

VRIJDAG 4 OKTOBER // ZAAL OPEN: 21.00 UUR // PRIJS: € 15,- VVK // DEUR € 18,-

// 29.02.2020

// 13.03.2020

// 22.01.2020

// 31.03.2020

PORGY FRANSSEN & JACQUELINE BLOM - TONIO // 12.02.2020

“Stones Sessions is de grote verrassing in 2019 in tributeland”, aldus de Bolwerk-programmeur, “Maar let wel, we hebben het niet over een saaie, stoffige coverband met pruikjes! Deze jonge honden duiken vol overgave op alles wat The Stones met zich meebrengen. Nummers als ‘Satisfaction’ en ‘Jumping Jack Flash’ worden vakkundig aaneengeregen met parels als ‘Angie’ en ‘Wild Horses’. Een must voor de fans van The Rolling Stones!”

FOTO: PIEK

Je kon erop wachten. Recent waren een paar keer de evenbeelden van The Beatles in Het Bolwerk te zien; dan kunnen The Stones niet achterblijven! De Stones Sessions bestaat uit vijf talentvolle muzikanten die zich op het rijke oeuvre van The Rolling Stones hebben gestort. De mannen maken in het dagelijks leven deel uit van bands als Nielson, The Royal Engineers, Lisa Loïs en Money & The Man en delen een voorliefde voor onverwoestbare rock ‘n roll-klassiekers als ‘Paint it Black’, Brown Sugar’ en ‘Honky Tonk Women’. Vol eigenheid, muzikaliteit en doorzettingsvermogen worden de Stones-krakers door hen nieuw leven ingeblazen.

FOTO:AAD NIEUWLAND

Het nieuwe seizoen van Poppodium Bolwerk wordt op 13 september afgetrapt. Programmeur Ype Terwisscha van Scheltinga kijkt ondermeer uit naar de Stones Sessions op vrijdag 4 oktober, dat een dampende rock ‘n roll-show belooft te worden.

Deze inleiding gaat in op onderwerpen als de totstandkoming van de bewerking, het maakproces en de visie van de regisseur.

Gezellig naar De Bios? Gebruik deze waardebon!

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP:

WWW.THEATERSNEEK.NL

Entreekaartje voor maar

€ 7,-

Geldig t/m 15 september 2019 | niet i.c.m. andere acties € 2,00 toeslag bij 3D en kindercombi | € 1,50 toeslag bij lange film max. 4 pers/bon - GROOTDEFRYSKEMARREN 08-2019

Lekker en betaalbaar eten aan het gezelligste plein van Joure! Dagelijks geopend! T 0513 415 425

bistrofred.nl

DE BIOS HEERENVEEN Burg. Kuperusplein 52 Heerenveen

Reserveren? Bel 0513-654051 of www.bios-heerenveen.com

agenda t/m Za. 17 augustus

DInsdag 20 augustus

Vr. 23 t/m Zo. 25 augustus

Zaterdag 31 augustus

FRIESLAND WATERSPORT

JOURE MARKT

HEEG FILM

LEMMER RONDLEIDING

Een weekend lang films kijken in de openlucht. Watersportcamping.

Met een gids wandel je langs de prachtige gebouwen in het centrum van Lemmer. VVV Lemmer. 14.00 uur

Zaterdag 24 augustus

NachtvlIndernacht

Ifks skûtsjesIlen In vier klassen wordt gestreden om het IFKS Kampioenschap.

Donderdag 15 augustus

FF Boeren

OUDEMIRDUM OPEN DAG

Gebruik al je zintuigen en bezichtig diverse boerenbedrijven. 11.00-18.00 uur

Do. 15 t/m Za. 17 augustus

Doe & Demo dagen Elke dinsdag- en donderdag in augustus demonstraties van ambachtsmannen. Museum Joure. 13.30-16.30 uur

Woensdag 21 augustus

Cultuur & Natuur

TERHERNE VAREN/WORKSHOP Vaartocht met de Bodensee en een workshop schilderen met Kloeke Klodders. Varend Friesland. 13.00 uur

Makkumer VIsserIjdagen

ZomermaakfabrIek

Drie dagen lang activiteiten en feest voor jong en oud.

Kinderen kunnen aan de slag en experimenten met metaal bewerken. Museum Joure. 13.00 uur

MAKKUM EVENEMENT

vrIjdag 16 augustus

JOURE DOEN

lutskedagen

Donderdag 22 augustus

Gezellige zomerbraderie rondom de Luts. 10.00-18.00 uur

DELFSTRAHUIZEN DOEN Heerlijk en relaxt koeknuffelen met een Friese koe. Boerderijrecreatie. 13.00 uur

BALK MARKT

joure swIngt JOURE MUZIEK

Het centrum van Joure is het toneel voor muzikanten en straatartiesten. 14.00 uur

Zaterdag 17 augustus

oudemIrdumerklIf OUDEMIRDUM EXCURSIE

Met een gids ga je op zoek naar sporen van het verleden en maak je een tijdreis op het klif. De Dollen 10. 10 uur

autocross

BANTEGA SPORTEVENEMENT

Er wordt gestreden in maar liefst negen klassen. Middenweg. 11.30 uur

la manouche

WORKUM MUZIEK Kampvuurconcert met trio La Manouche. Op de Hoek van de Stal. 20.30 uur

Zondag 18 augustus

openstellIng fIetspad afsluItdIjk KORNWERDERZAND FIETSEN/WANDELEN

De laatste zondag dat het fietspad wordt opengesteld voor fietsers en wandelaars.

Koeknuffeldag

Jouster KuIerke

JOURE RONDLEIDING Elke dinsdag- en donderdagmiddag (t/m sept.) neemt een gids je mee voor een historisch wandeling door Joure. VVV Joure. 13.30 uur

Do. 22 aug t/m Za. 24 augustus

glemmer beach

LEMMER MUZIEK Driedaags strandfestival met artiesten als Rowwen Hèze, UB40, Clouseau, Level 42, Tino Martin, Davina Michelle en Nielson. Strand Lemmer.

vrijdag 23 augustus

lIchtjesavond

SLOTEN EVENEMENT Sfeervolle avond met fakkels, vuurkorven en livemuziek. Bij molen de Kaai wordt door Stadsschutterij Sloten en Stads-omroeper het kanon afgeschoten. 20.00 uur.

voor proefje

nachtkIjkers fIlmfestIval Lemster wandelIng

mIdZomermarkt JOURE MARKT

Gezellige midzomermarkt in de Midstraat. 10.00-17.00 uur

nk fIerljeppen jeugd IT HEIDENSKIP SPORT

De jongste fierljeppers strijden om de titel Nederlands Jeugd kampioen 2019. Brânburren. 13.00 uur

Zondag 25 augustus

kIds glemmer

LEMMER FESTIVAL Groots opgezet muziek-, speel- en doe-festival voor kinderen. Strand Lemmer. 12.00-19.00 uur

Donderdag 29 augustus

Boulevardmarkt MAKKUM MARKT

Zomermarkt met muziek met thema zon, zee, zottigheid. De Holle Poarte. 12.00-19.00 uur

Zondag 1 september

frIese streekmarkt HEMELUM

Doe je boodschappen op de eerste zondag van de maand bij de Flinkefarm. 10.00-17.00 uur

rondleIdIng vlIndertuIn LEMMER EXCURSIE

Maak o.l.v. een gids een wandeling door de Strúntún en ontdek de rijke plantengroei en het uitbundige dierenleven in de tuin. Flevostraat. 14.00 uur

drekrace

HEEG SPORTEVENEMENT Een uitdagend parcours met afwisselende obstakels en dreksloten. Pharshoeke. 12.00 uur

donderdag 5 september

Gondelvaart

BALK OPTOCHT Gondelvaart door de Luts met prachtige gondels en muziek. Luts. 20.00 uur

Zaterdag 31 augustus

Shanty StraatfestIval

JOURE MUZIEK Shantykoor de Warringers organiseert voor de 20e maal het festival, bijgestaan door vier gastkoren. Midstraat 13.00-17.00 uur

13-15 september 15 september 21 september 26 september

OUDEMIRDUM EXCURSIE Ontdek de wondere wereld van nachtvlinders. Natuur Schuur Gaasterland. 20.00 uur

allegorIsche optocht SINT NICOLAASGA EVENEMENT

Een kleurrijke, bruisende optocht van praalwagens begeleid door muziekkorpsen en showbands. Centrum. 10.00 uur / 20.30 uur

Zaterdag 7 september

greIdhoek’festIval WOMMELS FESTIVAL

Eigenzinnig festival met muziek, kunst en poëzie. Walperterwei. 16.00 uur

NaZomeren In Lemmer FestIval Monumenten, MuZIek en Meer Woudsend ShantyfestIval en sprIngkussen Elfstedentocht Sneek Jouster Merke

Aangenaam

Foto: Piet Douma

noflIk

Greidhoek’ Festival

VRIJDAG 23 T/M ZONDAG 25 AUGUSTUS

ZATERDAG 31 AUGUSTUS

ZATERDAG 7 SEPTEMBER

GreIdhoek’ FestIval

Kom een weekend lang films kijken in de openlucht tijdens het Nachtkijkers festival in Heeg. Dit festival wordt voor de tweede keer georganiseerd. Overdag kun je heerlijk relaxen in het water of aan de strandbar en ondertussen wordt er voor livemuziek en optredens gezorgd. Wanneer de zon op vrijdagen zaterdagavond ondergaat, gaan de projectors aan en wordt er een mix van verrassende films vertoond.

Dit jaar staat wederom voor de 20e keer het Shanty Straatfestival op het programma in de Midstraat van Joure, nadat het vorig jaar letterlijk en figuurlijk in het water is gevallen. Organiserend shantykoor De Warringers heeft vier gastkoren uitgenodigd: het Stookerskoor Den Helder, Vrouwenkoor De Feanwieven, Odd Swallows en Shantykoor De Brûskoppen. Dit betekent dat er op vijf plekken in de Midstraat shanty-klanken te horen zijn. Tegelijkertijd met het festival vindt de laatste MIDzomermarkt van het jaar plaats.

Het Greidhoek’ Festival, met als grote inspirator Bob Ross, wordt op zaterdag 7 september voor de 9e en laatste keer gehouden. Het is een eigenzinnig festival met muziek, kunst en poëzie. Met op deze editie De Raggende Manne, The Bootleg Doors, The Krontjong Devils, Rey Tranquilo, Turboguru, Seewolf, Farsk en meer. Op vrijdagavond is er de mogelijkheid tot ‘condoleren’ met de ingrijpende dansvoorstelling Rauw. Een intieme voorstelling over rouw en afscheid nemen.

WWW.NACHTKIJKERSFILMFESTIVAL.NL

WWW.SHANTY-WARRINGERS-JOURE.NL

WWW.GREIDHOEKFESTIVAL.NL

berne wIlle KInderpret

Foto: StudioFEM

NachtkIjkers FIlmfestIval shanty StraatfestIval

Kids Glemmer

ZONDAG 25 AUGUSTUS

ZATERDAG 31 AUGUSTUS

KIds Glemmer

NachtvlIndernacht

Voor de 7e keer kunnen alle kinderen met de voetjes in het zand genieten van Kids Glemmer 2019 - All family. Dit is een groots opgezet muziek-, speel- en doe-festival voor kinderen tot en met 12 jaar met een schuimbad, survivalparcours, attracties en nog veel meer. Op het podium is een Discoshow en zijn er te gekke optredens. Dit jaar is het extra leuk voor de ouders, opa’s en oma’s met een volwassenenprogramma tot 17.00 uur.

Om 20:00 uur nemen leden van de IVN vlinderwerkgroep Gaasterland je mee in de wondere wereld van de nachtvlinders. Na een kleine pauze ga je met deze kennis naar buiten om de vlinders in het echt te zien. Je kunt ze in het donker niet zo goed zien, dus gebruiken we lampen om ze naar ons toe te lokken. Op het witte doek zie je dat nachtvlinders bijzonder mooi kunnen zijn. Deze avond is geschikt voor jong en oud!

WWW.KIDSGLEMMER.NL

WWW.MARENKLIF.NL

rondvaarten Het water op, maar niet zelf varen? In Waterland van Friesland zijn er veel mogelijkheden. Van comfortabele rondvaartboot tot rondvaart met praam of authentiek skûtsje. Onze complete agenda vind je op www.waterlandvanfriesland.nl

SPORT

NUMMER 08 • 2019

TEKST EN FOTOGRAFIE WIM WALDA

“DANKBAAR WERK...”

BENNO BEIMERS EN MARLOES VAN GINKEL, BEHEERDERS VAN IT SAILHÛS IN ELAHUIZEN Met de skyline van Heeg op de achtergrond valt tussen de zwerm kleine bootjes en kajuitzeiljachten op het Heegermeer een grote blauwe catamaran te ontwaren. Een bekende verschijning op de Friese meren, de achttien meter lange en ruim vijf meter brede Beatrix, die zijn thuisbasis heeft in de haven van Elahuizen, bij It Sailhûs. De Beatrix is gebouwd en uitgerust voor tochten met mensen met een beperking en is sinds 2005 de opvolger van de catamaran De Zonnetij. Een half uur later glijdt de dubbelromper majestueus de haven halverwege de Fluessen binnen, waar de schipper het schip vakkundig afmeert aan de steiger voor het Sailhûs. Benno Beimers en zijn partner Marloes van Ginkel nemen de lijnen aan en assisteren de schipper en zijn matroos bij het aanleggen van de imposante catamaran. Acht opgetogen gasten rijden met hun rolstoel van het schip af de steiger op. Bruine koppen, enthousiaste verhalen, ze hebben het hoogste woord. Dat de tocht in goede aarde is gevallen moge duidelijk zijn. Benno en Marloes staan er lachend bij te kijken. De beheerders van It Sailhûs in Elahuizen genieten zichtbaar van het enthousiasme. “Hier worden grenzen verlegd,” reageert Benno op de vrolijke varensgasten. “Ze ontdekken dat ze veel meer kunnen dan ze zelf ooit voor mogelijk hadden gehouden. Dat is goed voor het zelfvertrouwen, ze nemen zelf de regie en worden er minder afhankelijk door van anderen.” Sinds 1 april van dit jaar zijn Benno en Marloes voor twee dagen per week in dienst van Stichting SailWise als beheerder van It Sailhûs, het voormalige kaaspakhuis van de Elahúster melkfabriek.

VAN RANDSTAD-HECTIEK NAAR FRIESE RUST “Hoe wij hier terecht zijn gekomen? In een notendop: Ik ben in Den Haag geboren, ben op mijn achttiende naar de TU in Delft gegaan, Civiele Techniek en afgestudeerd in Waterbouwkunde. Heb daarna tien jaar gewerkt bij ingenieursbureau Royal Haskoning in Rotterdam met als specialisatie havenontwerp. In die periode was ik al vrijwilliger bij Stichting SailWise en heb ik mijn partner Marloes ontmoet. Marloes is watermanager van beroep, voer als vrijwilliger mee op de tweemastklipper Lutgerdina van SailWise en is daar zelfs een jaar matroos geweest.” “Ik liep al een tijdje rond met het gevoel dat ik wat wilde doen voor mensen die het wat minder hadden getroffen dan ik, maar ik wist niet wat. Dus heb ik me ingeschreven bij een vrijwilligersdatabank, waarbij je op de hoogte wordt gehouden van de ‘vacatures’. Ik heb vroeger veel gezeild, zowel recreatief als wedstrijden, op binnenwater en de zee, van de Laser2, via de studenten-botter (de Trui) van de TU, tot wedstrijden in zeiljachten op zee.

Een oproep van Stichting SailWise voor vrijwilligers viel bij mij dus in vruchtbare aarde.” SailWise is een non-profit organisatie die meerdaagse watersportactiviteiten en -vakanties voor mensen met een beperking aanbiedt. Elk jaar bezoeken zo’n 1400 mensen met een beperking voor meerdere dagen een van de vier volledig aangepaste en rolstoeltoegankelijke accommodaties. Van zwerftochten over het IJsselmeer en ‘het Wad’ met de tweemastklipper Lutgerdina, zeilen op de Friese meren met de catamaran Beatrix tot het genieten van een mix van watersporten op het eiland Robinson Crusoe of in It Sailhûs in Elahuizen. Als zodanig leerde Benno de organisatie goed kennen.

BEHEERDER VAN IT SAILHÛS “In de zomer 2018 raakten Marloes en ik aan de praat met de schipper van de Beatrix. Die bleek naast zijn functie van schipper tevens de meeste beheerstaken van It Sailhûs voor zijn rekening te nemen. Maar aangezien hij in het hoogseizoen vaak met gasten aan het varen was, raakte het beheer van It Sailhûs op de achtergrond. Marloes en ik hebben in reactie daarop een plan geschreven voor een vaste beheerder voor de thuisbasis van SailWise in Elahuizen. Niet alleen om in het hoogseizoen leveranciers te woord te staan, telefoontjes aan te nemen

It Sailhûs

en gasten te ontvangen, maar ook om het seizoen van de accommodatie te verlengen. Want na het hoogseizoen is het gebeurd met de reuring, terwijl wij best wel mogelijkheden zagen, bijvoorbeeld in de vorm van het verhuren van de grote gemeenschapsruimte van It Sailhûs als vergaderlocatie.” Dat plan werd door de directie goed ontvangen. Marloes en Benno ‘pakten de handschoen op’, Benno nam ontslag bij Haskoning en een voormalige groepsruimte boven in het Commandeurshuis werd verbouwd tot hun uitvalsbasis. Ze vullen de beheerderstaak als duobaan in en zijn daarnaast beiden parttime actief in hun specialistische vakgebied. Het sfeervolle voormalige kaaspakhuis aan de haven heeft een ingrijpende verbouwing ondergaan en werd in mei 2016 geopend als It Sailhûs, met ‘state of the art’ voorzieningen voor mensen met een beperking. Het bestaat uit een groepsruimte op de begane grond, vier appartementen op de eerste en

Benno en Marloes voor het Commandeurshuis

tweede etage en het beheerdersappartement op de bovenste verdieping van het oude Commandeurshuis. Alsmede een ruim terras aan de voor- en zijkant van het gebouw. Aan de steigers ligt de Sailhûs vloot bestaande uit de reeds genoemde Beatrix, een pontonboot, twee kajuitzeiljachtjes, drie Dinghy’s (Hansa 203 en Hansa 303) en een Canadese kano. Afsluitend? Benno Beimers: “Prachtig om die uitdaging met zijn tweeën aan te gaan. Mochten mensen zich geroepen voelen om als vrijwilliger hun steentje bij te dragen, dan zijn ze meer dan welkom. We kunnen altijd extra handen gebruiken voor de meest uiteenlopende werkzaamheden, variërend van het assisteren op het water tot onderhoud van boten en huishoudelijke taken in It Sailhûs.”

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

LEMSTER SKÛTSJE DERDE, JOURE NEGENDE EN LANGWEER HEKKENSLUITER

SCHEIDSRECHTERSAVOND BIJ SC JOURE JOURE – Een onmisbare schakel bij de meeste sporten is de scheidsrechter. Zo ook bij voetbal. Dit jaar zijn er enkele nieuwe spelregels voor de meest beoefende sport van Nederland. Zo is er het een en ander veranderd in de regelgeving rondom hands en mogen doeltrappen nu in het strafschopgebied aangenomen worden. Om de regels nogmaals goed door te spreken organiseert SC Joure op donderdagavond 29 augustus een scheidsrechtersavond. Alle verenigingsscheidsrechters van de voetbalclub zijn hiervoor uitgenodigd. Mocht u geïnteresseerd zijn om het scheidsrechterskorps van SC Joure te versterken, dan bent u ook van harte welkom op deze avond.

PIETER-JAN POSTMA SCHIPPER IN DE ORDE VAN DE SNEKER PAN TERKAPLE – De 37-jarige zeiler Pieter-Jan Postma is bij de opening van de Sneekweek benoemd tot schipper in de orde van de Sneker Pan. Ieder jaar reikt de Koninklijke Watersportvereniging Sneek (KWS) deze prijs uit aan een schipper die zich verdienstelijk maakt voor de zeilsport. Dit jaar viel de eer dus Postma te beurt. De in Terkaple wonende Postma heeft al veel bereikt in zijn zeilcarrière. Zo nam hij deel aan de Olympische Spelen van 2008, 2012 en 2016. Ook volgend jaar in Tokyo is Postma waarschijnlijk aanwezig, maar dan niet als zeiler, maar als coach. Vijf buitenlandse schippers hebben inmiddels Postma benaderd om hen te begeleiden tijdens de Spelen.

SNEEK – Het SKS-kampioenschap Skûtsjesilen zit er weer op. De drie skûtsjes uit De Fryske Marren kenden wisselende resultaten. Lemmer had een prima kampioenschap resulterend in een derde plaats in het eindklassement. Joure eindigde in de middenmoot en Langweer bungelde onderaan de ranglijst. Lemmer presteerde met name in de eerste week fantastisch. Schipper Albert Visser en zijn bemanning pakten drie dagoverwinningen. Zowel bij Grou, op de Veenhoop als bij Elahuizen kwam Lemmer als eerste over de finish. De Lemsters deden tot op het laatst mee voor het kampioenschap, maar met een achtste plaats op het thuiswater stond Lemmer wel voor een erg lastig karwei voor de slotwedstrijd. Op het Sneekermeer werd Lemmer weer achtste waardoor het Grou en Heerenveen in het eindklassement voor moet laten gaan.

Joure presteerde wisselvallig. Het skûtsje met schipper Rinus de Jong kwam bij Earnewâld en Terherne als vijfde over de finish, maar moest het bij Elahuizen doen met een twaalfde plaats. In de laatste wedstrijd zette Joure zijn beste prestatie neer. Het skûtsje kwam weliswaar als vierde over de finish, maar dankzij een protest van d’halve maen tegen Earnewâld schoof Joure een plekje op in de eindstand. In het klassement eindigde Joure als negende.

Voor Langweer was het een kampioenschap om snel te vergeten. In vrijwel alle wedstrijden kwam het als laatste over de finish. Dankzij enkele protesten en andere situaties hoefde Langweer niet voor elke wedstrijd ‘een 14’ te noteren. Eén voordeel voor Jaap Zwaga en zijn bemanning: het kan volgend jaar alleen maar beter.

FREULEDROOM JITZE FLORIS AL NA ÉÉN OMLOOP AAN DIGGELEN

MIJL VAN RIJS

GEWONNEN DOOR SNEEK RIJS – Op het 74e Concours Hippique in Rijs werd voor de zevende keer de Mijl van Rijs georganiseerd. Bij deze wedstrijd racen elf Friese paarden tegen elkaar. De ruiters en paarden vertegenwoordigen ieder een stad van de elf Friese steden. Dit jaar was de vertegenwoordiger van Sneek, Fenna Vlas met Elbrich fan de Aldwar de snelste. De race van Vlas en haar paard verliep niet geheel vlekkeloos. Tijdens de kwalificatierace zakte haar zadel helemaal scheef. Vlas bleef echter op het paard zitten en deed dat wonderwel dusdanig goed dat ze zich plaatste voor de finale. Hierin was ze de snelste. Naast de Mijl van Rijs werden er nog enkele andere disciplines verreden in Rijs. Zo was er een wedstrijd voor Friese merries voor de sjees. Deze werd gewonnen door Sybren Minkema met Auckje fan ‘e Alde Ryd. Bij de tuigpaarden randemwedstrijd was Ule Haarsma de beste. De damesklasse voor de Hackneys werd gewonnen door Anneke Borkent.

WOMMELS/JOURE – Kaatser Jitze Floris uit Joure is er niet in geslaagd hoge ogen te gooien op de Freule. Floris, die uitkomt voor het team van Hommerts-Jutrijp, moest na één ronde al naar huis, terwijl er wel het een en ander van het partuur werd verwacht. Raard was echter te sterk (4-5 6-6). Naast Floris bestond het team van Hommerts-Jutrijp uit de gebroeders Aizo en Bert Veltman. Zij zijn de zoons van oud-PCwinnaar Coos Veltman. Tegen Raard waren zij de favoriet, maar de tegenstander bood goed weerstand. Jelmer Drijfhout, Jens Kooistra en Sybrand Velthuis brachten Raard uiteindelijk de winst: 4-5 6-6. Dat deze prestatie van het partuur van Hommerts-Jutrijp met de Jouster hulp teleurstellend was, werd in de tweede omloop extra onderstreept. Raard verloor namelijk vrij kansloos van Jellum-Bears. Van het partuur van Balk werd op voorhand niet veel verwacht. Het was dan ook geen verrassing dat Balk eveneens in de eerste omloop al werd uitgeschakeld. Leeuwarden was met 5-1 6-2 te sterk.

Ooglift zonder operatie Vindt u een cosmetische operatie zoals een ooglidcorrectie riskant of te duur, maak dan nu kennis met de Purebeau Fibroblast behandeling.

Deze nieuwe revolutionaire nonchirurgische behandeling is zeer effectief en een super alternatief voor plastische chirurgie.

OOGLIFT Maak een afspraak voor een vrijblijvend adviesgesprek bij Beauty Instituut de Woudfennen op telefoonnummer: 0513 - 415 200 Meer informatie op onze website.

7 DAGEN PER WEEK GEOPEND

€375,-

€299,-

OOK ZONDER SAUNABEZOEK

Woudfennen 10, 8503 BA Joure | Telefoon: 0513 - 415 200 | receptie@dewoudfennen.nl | www.dewoudfennen.nl

38 2

D C

8 14

17 8

22 9

17 10

10 6

PUZZELPAGINA NR 08

14 14

10 11

4 14

NUMMER 08 • 2019

18 17

Puzzel en win! In iedere editie van deze krant staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 08-2019 – tot uiterlijk 1 september 2019. Wij wensen u veel puzzel plezier!

14 17

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

scheef

kettingraadje

gezelschap

intelligent

hardlopen

als volgt

treuzelen

kleur

drom

tijdsaanduiding

middag

een zekere voorzetsel

bijbelse figuur

patiënt

houding scheepstouw

onbehaard

indianentent

feest

Noorse godheid

pl. in Israël

voedsel

gering beroep

in tweevoud

oorlogsgod

afvoergoot

vogelnaam

plechtige gelofte

mythologische figuur

Chinese munt

adellijke titel

meelproduct

onverlaat

sterrenbeeld

Zwitserse plaats

Griekse letter hoffelijk

voorzetsel staat in Amerika

zonderling

dik en zwaar

verrukkelijk

vis

toestel

26 15

13 19

26 10

15 11

26 21

5 17

22 10

26 25

10 26

10 19

22 1

15 26

15 21 21

16 22

17 26

8 26

4 22

15 23

2 10

11 26

pl. in Engeland

in elkaar grassteppe

bot

pl. in Amerika

slot

hevig

PUZZEL EN WIN

been

2 BIOSCOOPKAARTJES!

bede

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051

stannum

vis

soort zeil

bijbelse figuur

verlaagde toon

Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden.

vrouwelijk dier

onzes inziens

vogel

vertrager

19 soort harnas

afslagplaats bij golf

riv. in Frankrijk

componist

grashalm

bijbelse figuur denkbeeldig

medelijden

Romanum Imperium

plan

heerser van Venetië

interval

Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

wijze grijsaard

DE BIOS HEERENVEEN

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren 07 - 2019 Janny Schippers - Weening uit Joure heeft 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze zijn aangeboden door en te besteden bij De Bios Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 7: Zweedse puzzel: RECLAMEFOLDER / Kruiswoordpuzzel: FEUILLETON

COLOFON GrootdeFryskeMarren krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.

Oplage: 28.000 exemplaren.

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 08, VÓÓR 1 september A.S. PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

REDACTIE

VERKOOP

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Jan van Loon, Albert Bouwman, Kirsten van Loon, Joeri van Leeuwen

Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink, Jacob Wagenaar

REDACTIETIPS?

VORMGEVING

DRUK

redactie@grootdefryskemarren.nl

Frans van Dam (Quod Media)

Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

BLADMANAGEMENT

FOTOGRAFIE

VERSPREIDING

Marianne Bouwman mbouwman@yingmedia.nl

Johan Brouwer, Orange Pictures, Andre Weening, Wim Walda.

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

EINDREDACTIE Kirsten van Loon

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

BESTEL NU JOUW SEIZOENKAART OP EENMETHEERENVEEN.NL

HISWA TE WATER 4 - 8 september

2,50

KORTING

bestel nu uw kaarten op hiswatewater.nl

Batavia Haven Lelystad

primeurs | proefvaren | demonstraties | 300 boten