روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
امبر ،ٿهيم ،دادو
راشده چانڊيو ،ڪالس پنجون،
ثاقب علي ،ڪالس پنجون ،ميهڙ جويريا ،ڪالس پهريون ،گڏاپ
تبسم ،ڪالس ٽيون ،گڏاپ
اديبا ،ڪالس پنجون ،ميهڙ
محمد احسان ڪالس ٽيون ،گڏاپ
شگفته ناز ،ڪالس چوٿون،
عليشا ،ڪالس ٽيون ،گڏاپ
دانش علي سولنگي ،ڪالس ٻيو،
فائزه اسلم ،گڏاپ
سراج الدين ،گڏاپ
سوها اقبال ،ڪالس ٻيو،
جويريا ،ڪالس ڇهون ،ميهڙ
ارسالن سولنگي ،ڪالس اٺون،
آغا دانش اقبال ،گهوٽڪي
B
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
روشن تارا ٻالڪ مئگزين ٰ اعلي: سرپرست رفيق احمد جعفري
چيئرمين-سگا سرپرست: عبدالرسول سومرو
وائيس چيئرمين-سگا مئنيجنگ ايڊيٽر (اعزازي): ولي محمد روشن
سيڪريٽري جنرل-سگا ايڊيٽر (اعزازي): خالد حسين چنا
سيڪريٽري تعليم-سگا ايڊيٽوريل بورڊ: محمد اسماعيل پنهور
سيڪريٽري انفارميشن-سگا محمد ابراهيم شيخ
سيڪريٽري ماليات-سگا تاج محمد وساڻ
سي اِي سي ميمبر-سگا نور محمد سيال
سي اِي سي ميمبر-سگا پيرل خان کوسو
سيڪريٽري صحت-سگا صنم سنڌو ڀنڀرو
سي اِي سي ميمبر-سگا سب ايڊيٽر: سعديه شيخ
پيج ميڪنگ ۽ ڊزائيننگ: حزب هللا شاهاڻي
قيمت 03رپيا سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن فون021-،021-32765867 : 32724359 فيڪس نمبر021-32744502 :
ٽه ماهي شمارو نمبر
پيارا روشن تارا اسالم عليڪم! هللا تعالى جا ڪروڙين قرب جن هن ا سان کي اِن قا بل ڪ يو جو روشن تارا ٻالڪ مئگزين جو ستون شمارو او هان جي ه ٿن ۾ پ ه چا ئڻ ۾ ڪامياب ٿياسين .اميد ته اِها ڪاوش او هان جي ز ند گي ۾ م ث بت ت بد ي لي آڻيندي. ٰ پيارا ٻارو! هللا تعا لي فر ش تن ۾ خواه شن جو ع ن صر نه ڏ نو ۽ جانورن کي سوچ ۽ عقل نه ڏنو پر انسان ۾ اهي ٻئي ع ن صر مو جود آ هن، هاڻي ڏسجي ته جيڪڏهن انسان پنهنجن خواهشن تي ڪنٽرول ڪري ته هو فرشتن وانگر ٿي سگهي ۽ جيڪڏهن سوچ ۽ عقل کان ڪم وٺڻ ڇڏي ڏي ته هو بلڪل جانورن وارا عمل ڪندو ،هاڻي اهو دارومدار ا سان تي آ هي ته اسان پنهنجي زندگي جانورن وانگر گذاريون يا فرشتن وانگر. ٰ تعالي هڪ ٻي هستي پڻ اسان کي هن د ن يا ۾ ع طا پيارا ٻارو! هللا ڪئي ،جنهن کي ما ُء چون ٿا .امڙ جي رشتي ۾ اهڙيون ته خاص ي تون س ما يل ٰ اعلي مقام تائين په چي س گ هي ٿو .اح سا سن آهن جنهن کي اپنائڻ سان انسان جذبن ۽ پاٻوهه جو نالو امڙ کي ڏجي ته ان ۾ ڪابه گهٽتائي نه هوندي .ڪن هن کي ڪاميابي تائين پهچائڻو هجي ته ان جو دڳ به امڙ جي لُڇ پُڇ مان م ل ندو. جيڪڏهن اسان کي سڪون حاصل ڪرڻو هجي ته اها به ا مڙ جي ج هو لي مان ملندو آهي ۽ جيڪڏهن ڪاميابي سان سرشار ٿيڻو آهي ته ا ها به ج ي جل جي دعائن سان نصيب ٿيندي .امڙ جي عظيم هستي ال ِء حضور صلي هللا عل يه وآله وسلم فرمايو آهي ته ما ُء جي قدمن هيٺان جنت آهي ما ُء جوئي رشتو آهي، جيڪو دنيا جي هر خوبصورت شي ِء سان محبت جو دڳ ڏ سي ٿو .ا چو ته امڙ جي ڏسيل محنت واري راهه تي هلندي ڏکن ۽ دردن ۾ور تل ما ڻ هن جي جهولين ۾ خوشيون ڀري زندگي جو مقصد ماڻي وٺون. پيارا ٻارو! جڏهن اوهان جي هٿن ۾ هي رسالو ايندو ته او هان کي خو شي ٿيندي ،ٻارڙا هن رسالي جو بي صبري سان انتظار ڪندا آهن ،ڇو جو ان ۾ ٻارڙن ال ِء مزي مزي جون آکاڻيون ،انٽرويو ۽ ٻ ين رو شن تارا ا س ڪو لن بابت ڄاڻ ملندي آهي .آئون هن دفعي توهان کي اهو پيغام ڏيڻ چاه ي ندس ته پنهنجي زندگي جو مقصد ماڻڻ ال ِء به هڪ منزل جو ا ڳواٽ ت ع ين ڪري ڇڏيو ،ان منزل کي ماڻڻ ال ِء توهان کي ان جي رستي جو به ا ڳواٽ ت ع ين ڪرڻو پوندو ،جيڪڏهن توهان ر ستي ۽ منزل جو تعين برو قت ڪ ندو ته توهان ضرور ڪاميابي ماڻيندئو ،يعني توهان کي ج ي ڪڏ هن ڊا ڪ ٽر ٿ ي ڻو آهي ته اوهان هينئر کان ان جي تياري به ان طريقي سان ڪريو ،جيڪڏ هن انجنيئر ٿيڻو آهي ته ان ال ِء ڪهڙن مضمونن تي وڌيڪ ڌيان ڏيڻو آهي ،ا هو هن وقت سوچڻ گهرجي ته جيئن اوهان پنهنجي رٿيل ٽار گ يٽ کي ڪ ج هه سالن ۾ باآساني َء سان حاصل ڪري سگهو .شاهه سائين فرمائي ٿو ته : ستا ُا ٿي جاڳ ن نڊ نه ڪ جي ا ي تري سلطاني سهاڳ ننڊون ڪندي نه م لي. اسان ال ِء شاهه سا ئ ين جو ا هو ب يت ر ه ن ما ئي جو حا مل آ هي جيڪڏهن اسان شاهه سائين جي ڏسيل واٽ تي هلڻ سکيو ته ڄڻ ته دنيا جي هر شي ِء حاصل ڪري ورتي. 1
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
پڌرو ڪ يو ۽ ت ع ل يم جي واڌاري ال ِء ا هم ڪردار ادا ڪيو .جيئن ته هن مئگزين جي اچڻ سان ٻارن ۾ هڪ نئون اتساهه پيدا ٿيو آهي .هن مئگزين جي ذر ي عي ا سان کي ٻين روشن تارا اسڪولن جي سرگر م ين جي خ بر پوندي آهي ۽ ٻارن ۾ پڻ لکڻ جو هڪ جوش پ يدا ٿ ئي ٿو .رو شن تارا ٻا لڪ م ئ گز ين جي پوري ٽ يم کي مبارڪباد پيش ڪيان ٿي ۽ دعا ڪيان ٿي ته هي ر سا لو هميشه ائين ئي نڪرندو رهي.
سنيها سڄڻن جا اوهان جي وڏي مهرباني جو اوهان مئ گز ين جي ڇهين شماري ۾ پنهنجي پسنديدگي ۽ دلچ س پي جو اظهار ڪ يو .جن م هر با نن ا سان کي ل کت ۾ پنهنجي را ِء ۽ پسنديدگي َء جو اظهار ڪيو آهي تن جو اختصار هن ريت پيش ڪجي ٿو. روشن تارا ٻالڪ مئگزين جي ڇهين شماري جي پڙهندڙن جا رايا
فوزيه لغاري ،پرنسپال روشن تارا اسڪول ميرپور خاص
محترم ايڊيٽر صاحب اسالم عليڪم آئون پنهنجي ۽ پنهنجي ا س ٽاف پاران او هان صاحبن کي اهڙي سٺي مئ گز ين ڪڍڻ تي م بار ڪ باد ڏيان ٿي .مئگزين ۾ توهان جي قابليت ت عر يف جي ال ئق آهي .ٻار مئگزين ۾ پنهنجا لکيل ڪالم پڙهندا ۽ پ ي ن ٽ نگ ڏسندا آهن ته ب ي حد خوش ٿ ي ندا آ هن ۽ ٻارن ۾ خود اعتمادي پيدا ٿيندي آهي ۽ لکڻ جو جذ بو ا جا گر ٿ ي ندو آهي. در حقيقت تو هان ا ي ترو س ٺو م ئ گز ين شا يع ڪري ٻارڙن جو حوصلو وڌايو آهي .سچ پڇو ته رسا لو تمام معياري آهي .منهنجي دلي خواهش آ هي ۽ دل سان دعا آهي ته ٻالڪ مئگزين ائين ئي پن ه ن جو س فر جاري رکي.
***** روشن تارا ٻالڪ مئگز ين جو ڇ هون ش مارو ڪاميابي سان ڇپجي پڌرو ڪ يو و يو ،ج ن هن ال ِء آ ُء مئگزين جي ايڊيٽر محترم خالد حسين چ نا صا حب جن کي ۽ ان سان گڏ ڪم ڪندڙ پوري ٽ يم کي م بار ڪ باد پيش ڪيان ٿو ،جنهن اهڙي قسم جو رسالو ٻارن توڙي وڏن ال ِء ڇپرائي پڌرو ڪيو۽ جنهن سان شا گردن جي صالحيتن ۾ اضافو ٿيو آهي .هن رسالي جي ا چڻ سان ٻارن ۾ تمام گهڻو اتساهه پيدا ٿيو آهي .ٻار وڏي جوش ۽ جذبي سان هن رسالي ال ِء پنهنجيون ڪهاڻيون لکندا آ هن ۽ پو ِء جڏهن هو پنهنجو لکيل مواد رسالي ۾ ڏ س ندا آ هن ته ٻارن کي تمام گهڻي خوشي ٿيندي آهي .ا سان جي دل سان دعا آهي ته ٻالڪ مئگزين ائ ين ئي پ ن ه ن جو س فر جاري رکي.
ممتاز خواجه ،پرنسپال روشن تارا اسڪول بدين
ڪاظم حسين سهتو ،پرنسپال روشن تارا اسڪول محرابپور
***** محترم ايڊيٽر صا حب! او هان جو رو شن تارا مئگزين ،روشن تارا اسڪولن ال ِء رو شن تاري وا ن گر ثابت ٿيو آهي .هن مئگزين ۾ اوهان جي جيڪا قاب ل يت ۽ محنت شامل آهي اها تعريف جي قابل آهي .اسان دل جي گهرائين سان او هان کي ۽ او هان جي س ڄي ٽ يم کي مبارڪباد پيش ڪيون ٿا .اسان جي دعا آ هي ته رو شن تارا ٻالڪ مئگزين ائ ين ئي ن ڪر ندو ر هي ته ج ي ئن شاگردن جي ڄاڻ ۾ اضافو ٿيندو رهي.
***** مان پنهنجي ۽ پنهنجي اسڪول جي پوري ٽ يم جي طرفان مئگزين جي ايڊيٽر خالد حسين چ نا صا حب جن کي ۽ مئگزين جي سڄي ٽ يم کي م بار ڪ باد پ يش ڪيان ٿي .جن گهڻي م ح نت سان هڪ ا هڙو نو ن هال رسالو پڌرو ڪيو آهي جنهن جي ا چڻ سان شا گردن ۾ لکڻ ۽ پڙهڻ جي صالحيتن ۾ اضافو ٿيو آهي .ا سان جي دعا آهي ته شال روشن تارا مئگزين مستقبل ۾ به شا يع ٿيندو رهي ته جيئن ٻارن ۾ لکڻ پڙهڻ جي دلچ س پي پ يدا ٿئي.
ڀوڄ راڄ ،پرنسپال روشن تارا اسڪول کپرو
*****
فهيم مگسي ،پرنسپال روشن تارا اسڪول سچل ڳوٺ
مان سڀ کان پهريان م ح ترم خا لد ح س ين چ نا صاحب جن کي دل جي گهرائين سان م بار ڪ باد پ يش ڪيان ٿي جو انهن روشن تارا ٻا لڪ م ئ گز ين ر سا لو
***** مان پنهنجي طرفان مئگزين جي سڄي ٽيم کي 2
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
سُر گهاتو ۾ سمايل فڪر عبدالجبار جوڻيجو هن سُر ۾ مورڙي ميربحر ۽ سندس ڇهن ڀا ئرن جو قصو بيان ٿيل آهي .مورڙي جا ڀا ئر ه م ي شه ج يان روزگار خاطر مڇي مارڻ ال ِء ٻيڙا سنڀاهي ۽ شڪار جو سامان کڻي اٿاهه سمنڊ ۾ شڪار ڪندي وڃي ڪال چي َء جي دهشت ناڪ ڪُن تا ئ ين پ ه تا .ج تي مورڙي جي ڀائرن کي ڪالچي َء جي ڪُن ،شڪار ڪندي ڳڙ ڪا ئي ڇڏيو ،جتي هو ويچارا وڏي مانگر مڇ جو کاڄ ٿي و يا. جڏهن مورڙي جا ڀائر گهر نه پهتا ،ته س ندن گ هرن ۾ ير ڳڻتي ۽ مالل واري ڪيفيت پ يدا ٿي پ ئي .گ ه ڻي اَو َ (دير) ٿيڻ سبب گهر ۾ ڀائرن ڀينرن ۽گهرڀاتين جي د ل ين ۾ طرح طرح جا خيال ،وهم ۽ وسو سا شروع ٿ يڻ ل ڳا. خدا خير ڪري االئي ڇو اسان جي ڀائرن وا پس ورڻ ۾ اوير ڪئي! ڪٿي اسان جي ويرن جو ٽولو ق هري ڪ ُن جي نذر ته ڪونه ٿي ويو!
“گهاتو” سنسڪرت ٻولي َء جو لفظ آ هي ،ج ن هن ٰ معني آهي “شڪاري” ،عام طور تي مڇي جي جي لغوي وڏن شڪارين کي گها تو سڏ جي ٿو .هن س َُر ۾ م ڇي مارڻ جو ذڪر ٿو اچي ،جن هن ڪري م ٿس ا هو نا لو رکيو ويو آهي. سُر گهاتو ،شاهه سا ئ ين جي ر سا لي جو ت مام مختصر سُر آهي .ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ جي شا هه جي جامع ۽ مستند نسخي (شاهه جو ر سا لو) ۾ تر ت يب جي لحاظ کان ستون نمبر آهي ۽ ان ۾ ٻه دا س تان52 ، بيت ۽ هڪ وائي ڏنل آهي. هن سُر جو تعلق پاڻي َء سان آ هي ۽ ا صل ۾ ان تي اهو نالو ،مورڙي ميربحر جي قصي جي ڪري پ يو. شاهه لطيف جي سُر گهاتو ۾ مورڙي جو نا لو ڪو ن هي پر تمثيلي طور هن سُر جو م ک يه ڪردار مورڙو ئي آهي ،جنهن ڪالچي َء جي ڪُن ۾ مانگر مڇ سان و يڙ هه ڪئي ۽ ان کي ماريائين. چون ٿا ته ڪنهن زماني ۾ ڪرا چي کان سٺ ميل پري لسٻيلي جي حدن ۾ سو ن م يا ڻي جي عال ئ قي ۾ اوڀائي (يا اوباهي) نالي ڪو مهاڻو رهندو هو ،جنهن کي ست پٽ هئا ،جن مان ڇهه طاقتور جوڌا جوان ۽ هڪ ڪمزور ۽ ضعيف “مورڙي” نا لي هو ،ج ي ڪي جوڌا جوان هئا اهي سمنڊ مان مڇي شڪار ڪري پ يٽ گذر ڪندا هئا ۽ مورڙي کي گهر جي سار سنڀال ال ِء گ هر ۾ ڇڏي ويندا هئا. هن سُر ۾ مکيه ڪردار گها تو ي ع ني ش ڪاري آهن ،جيڪي سمنڊ ڪناري رهندا هئا ۽ س م نڊ ئي ا ن هن جي جياپي جو ذريعو هو .هن سُر ۾ ا ن هن گ ها تن جون وصفون بيان ٿيل آهن .هن سُر جي مطالعي مان م ع لوم ٿئي ٿو ته اهي گهاتو س م نڊ جي ِو يرُن ۽ و ه ڪرن جا ڄاڻو هئا ،مندن ۽ موسمن جا پارکو ،او ن هن اوڙا هن جا تارو ۽ طو فا نن سان س ي نو س ها ئ ي ندڙ ه ئا .ٻ يڙ يون هاڪاري مڇي مارڻ س ندن م ش غ لو به هو ندو هو ته روزگار به.
ڪاله ُه ڪالچي َء ِو ئا ،ڇَ ت ِي ُون ک ڻي ڇُڳيييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييرُ، ير، ڀا ُئن ڀيرو نه ڪِئو ،اَدَ ِن ڪ ِ ئي اَو َ ير ،ڪ ُن َورا ئي ا هڙي خا صي ک َ َجييييييييييييهييييييييييييلِييييييييييييئييييييييييييي. سر گها تو ()3-1 ڊاڪٽر بلوچ
جڏهن مورڙي جي ڀا ئرن با بت پڪ ٿي ته انهن کي مانگر مڇ ڳڙڪا ئي ( کا ئي) و يو آ هي ،تڏ هن مالحن پاڻ ۾ ويهي پهه پچايو ته ڪ هڙي َء به ر يت ان مانگر کي ماري ،ڪونڌرن جو پلئه ڪ جي ۽ ا هو آزار هميشه ال ِء خ تم ڪ جي .آ خر مورڙي جي ع قل ڪم ڏيکاريو .هن جي مشوري سان هڪ لو هي پ ڃرو ت يار ڪ َل ۽ ڪرايو ويو ،جنهن جي چوڌاري نوڪدار وڍيندڙ ِ ڪير لڳرايا ويا ۽ تمام ڊگها رسا پڻ پ ڃري ۾ ٻڌا و يا. مورڙي ان پڃري ۾ اندر وي هي ڪال چي َء جي ڪن ۾ لهي ويو .مانگر مڇ شڪار سمجهي پڃري کي ڳڙڪا ئڻ جي ڪوشش ڪئي ،پڃري جا نو ڪدار ڪ ير س ندس ڄاڙ ين ۾ ک پي و يا ۽ مورڙي ر سا بقايا صفحو 52
3
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
روشن تارا اسڪول سيوهڻ جو چيئرمين
انٽرويو
نيور محمد سيال سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئشن جي پليٽ فارم تان سنڌ جي سماج ۾ پنهنجو پاڻ سڃاڻڻ ۽ [سنڌ ڌرتي سدائين املهه ماڻڪ ماڻهو پيدا ڪيا آهن ۽ عظيم شخصيتن کي جنم ڏنو آهي .جن پنهنجي علمي ،ادبي ڪاوشن ،محنتن ،سياسي، سماجي خدمتن ۽ پنهنجي ڪردار ذريعي ڌرتي ۽ قوم جي خدمت ڪري پاڻ مڃرايو آهي .سيوهڻ شهر جيڪو قلندر جي نگري جي حيثيت سان سڃاتو وڃي ٿو ،ان شهر ۾ نور محمد سيال سماجي خدمت ڪري پنهنجو پاڻ مڃرايو آهي. هن کي 3102ع ۾ سگا جي 23هين سالگرهه جي موقعي تي سندس سماجي خدمتن جي مڃتا طور سگا طرفان گولڊ ميڊل سان نوازيو ويو ۽ سندس ڪاوشن سان روشن تارا ها ِء اسڪول سيوهڻ کي 3102ع ۾ سگا طرفان بهترين روشن تارا اسڪول جو ايوارڊ ڏنو ويو .اچو ته سندس سان مالقات ڪريون] .
ميمبر ٿيس ان وقت سگا شاخ سيوهڻ ۾ محترم احمد علي کوسو ،مير محمد اوٺو ،مرحوم رفيق احمد سومرو ۽ ٻيا ڪيترائي ساٿي سرگرم هئا .مان سگا ۾ محترم احمد علي کوسي جي معرفت آيس .مون مٿي ذڪر ڪيو ته منهنجي اندر ۾ ننڍي عمر کان بهتر ڪم ڪرڻ جا جذبا هئا .سيوهڻ ۾ سگا 0279ع کان ڪم ڪرڻ شروع ڪيو .اسان به روزانه ڪنهن نه ڪنهن حوالي سان سگا جي سماجي ڪمن ۾ رضاڪارانه طور حصو وٺندا هئاسين .ان دوران منهنجي دل ۾ اڃان وڌيڪ سماجي ڪمن ڪرڻ جو جذبو جاڳيو مون چاهيو ٿي ته سنڌ توڙي پنهنجي عالئقي جي سادن سٻاجهن ماڻهن جي خدمت ڪريان .ان وقت سيوهڻ ۾ سگا مختلف ڳوٺن ۾ جمع ڪلينڪون ماهوار ميڊيڪل ڪئمپون ،هر سال اکين جي ڪئمپ ۽ ٻيا مختلف سماجي ڪم ڪندي رهندي هئي.
سوال :اوهان جي پيدائش ڪٿي ٿي پنهنجي ٻالڪ پڻ جي زندگي بابت ڪجهه ٻڌايو؟ جواب :مان تعلقي سيوهڻ جي هڪ ننڍي ڳوٺ ٽنڊو شهبازي ۾ سن 7مارچ 0293ع ۾ پيدا ٿيس .اسان جي ڳوٺ ۾ اڪثر آبادي اڻپڙهيل هئي پر اسان جي خاندان ۾ اسان جا ڪجهه بزرگ ٿورو گهڻو علمي لياقتون رکندا هئا .اسان جي ڳوٺ ۾ اسالمي اصولن تي هلڻ ۽ قرآن پاڪ جي تعليم ضروري هوندي هئي ان ڪري منهنجي ٻالڪ پڻ جي زندگي ان اصولن تي هلندي هئي .ڳوٺ جا اڪثر بزرگ انسان دوستي جا قائل هئا .اسان کي به انساني سماج ۾ بهتر طريقي سان هلڻ جون هدايتون ڪندا هئا .شروعاتي تعليم ڳوٺ ۾ حاصل ڪيم .اهڙي نموني سال 0297ع ڌاري ايم.اي جو امتحان ڏنم .مون کي تعليم کاتي ۾ 0293ع ۾ نوڪري ملي.
سوال :توهان کي سگا سيوهڻ ۾ سڀ کان پهريون ڪهڙو عهدو مليو؟ جواب :مون کي روشن تارا اسڪول جي انتظامي ڪاميٽي جو وائيس چيئرمين طور چونڊيو ويو .ان وقت اسڪول پرائمري ليول تي ڪم ڪندو هو .مون تمام گهڻي خلوص سان ڪم ڪيو ان ڪري منهنجي سگا ۾ وڌيڪ جا ِء پيدا ٿي پو ِء مان شاخ جي صدر کان وٺي مختلف عهدن تي ڪم ڪيو ،سنڌ جي سڀني شاخن سان
س نڌي س ماج جي تر قي َء ۾ ت ع ل يم جي گهٽتا ئي ۽ ص ح يح ف ي ص لي ڪرڻ جي گ ه ٽ تا ئي آ هي س گا جي با صال ح يت ڪارڪنن ۽ ع هد يدارن کي ذا تي طرح عوا مي م س ئ لن جي حل ال ِء ا ڳ تي ا چڻ
سوال :سگا جا اوهان ڪڏهن ميمبر ٿيا ۽ ڪيئن؟ جواب :مان سگا شاخ سيوهڻ جو سال 0220ع ۾ 4
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
رابطو رکيو مرڪزي نمائندن سان ويجهڙائپ ڪئي جنهن ڪري مان اڪثر مرڪزي ڪاروباري ڪاميٽي َء جو ميمبر پڻ رهندو آيو آهيان.
وائيس چيئرمين طور جاکوڙ ڪري رهيا آهن. سوال :صحت جي حوالي سان اوهان ڇا پيا ڪريو؟ جواب :اسان کي اهو فخر آهي ته اسان سيوهڻ شاخ جي بنياد پوڻ واري ڏينهن کان شروع ڪيل مفت اکين جي ڪئمپ کي برقرار رکندا پيا اچون .ان کان عالوه وقت بوقت چمڙي َء جي بيمارين جون ڪئمپون لڳايون آهن ،جن جو تعداد هن وقت به ڏهن کان مٿي آهي .هر سال مختلف ڳوٺن ۾ ميڊيڪل ڪئمپون لڳايون ٿا .پوليو ۽ ٻين بيمارين جي حوالي سان مختلف ورڪشاپ، سيمينار ،ليڪچر ڪرائي ماڻهن کي آگاهي ڏيون ٿا .ان سلسلي ۾ اسان سان تعلقه ميڊيڪل آفيسر سيوهڻ محترم معين الدين صديقي هر طرح جو تعاون ڪري ٿو .اسان تعليم توڙي ادب ۽ شعور جي حوالي سان ڪافي ڪم ڪيو آهي ۽ ڪري رهيا آهيون اسان انهن شخصيتن کي هر سال اسڪول جي والدين جي ڏهاڙي واري پروگرام ۾ مڃتا طور ايوارڊ ڏيندا آهيون جيڪي مختلف شعبن جهڙوڪ تعليم ،صحت ،صحافت ،ادب ،رانديون ،فن ۽ هنر ۾ ڪم ڪن ٿا .اسان وقت به وقت مقامي اديبن سان رهاڻيون ڪريون ٿا .سرڪاري اسڪولن ۾ ڪم ڪندڙ استادن کي عزت ڏيون ٿا ۽ ڪتابن جون سهولتون مهيا ڪرايون ٿا .اسان جي اها ڪوشش آهي ته سيوهڻ ۾ ما ُء ٻار صحت مرڪز کي به آئنده بهتر نموني هالئي سگهون.
سوال :سيوهڻ شاخ الءِ توهان ڪهڙا ڪهڙا ڪم ڪيا آهن؟ جواب :مان اڪثر ڪري پنهنجي هڙان وڙان شاخ ۾ هلندڙ پروجيڪٽس ۾ مدد ڪندو رهندو آهيان .گڏوگڏ بوقت ضرورت ٻين شاخن جي ساٿين کان به تعاون وٺي اڪثر شاخن جي پروجيڪٽس ۾ حصو وٺرائيندو آهيان. اسان جي شاخ هن وقت سنڌ جي انهن شاخن ۾ شامل آهي جيڪي زياده متحرڪ شاخون آهن .اسان جي شاخ ۾ هڪ پراجيڪٽ “روشن تارا اسڪول” جي نالي سان تمام بهترين هلي رهيو آهي ،جيڪو هن وقت ها ِء اسڪول تائين پهتل آهي .ان ال ِء مون ۽ اسان جي ٻين ساٿين رات ڏينهن ڪم ڪيو آهي .هن اسڪول کي هڪ ڪشادي ۽ تعليمي ماحول مطابق هڪ شاندار عمارت آهي .بجلي ،جنريٽر ،صاف پاڻي ۽ صفائي جي بهتر انتظامن سان گڏ ڪمپيوٽر ليب ،سائنس ليب پڻ موجود آهي .منهنجي خواهش آهي ته اسان هن اسڪول کي هائير سيڪنڊري سطح تي پهچايون .هن وقت مان چيئرمين روشن تارا ها ِء اسڪول طور ڪم ڪريان پيو .انتظاميا جي ٻين ساٿين ۾ مون سان غالم رسول سولنگي ،غالم رسول پنهور ،نسيم ميمڻ ،اسڪول جي پرنسپال شميم اختر ۽ خاص طور نظير حيات سيوهاڻي
سوال :اوهان مسلسل سگا ۾ ڪم ڪيو آهي .ڇا سگا سنڌ اندر پنهنجن مقصدن ۾ ڪامياب ٿي آهي؟ جواب :جناب ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ ۽ ڪجهه ٻين ساٿين سنڌ جي سماج ۾ پنهنجو پاڻ سڃاڻڻ ۽ پ ُر امن ترقي يافته سماج جي اڏاوت جو جيڪو تصور کڻي آيا ۽ جيڪي مقصد جوڙيا انهن تي سؤ سيڪڙو ڪاميابيون ته نه ملي سگهيون ليڪن پوري سنڌ اندر جاکوڙي ڪارڪنن جي ورتل ڪوششن کي اسان ناڪام به نٿا چئي سگهون .ڪنهن نه ڪنهن طرح هزارين سنڌي ٻارن کي سگا اسڪولن جو رستو ڏيکاريو آهي .لکين بي پهچ مريضن ۽ بي وس انسانن جي مدد ڪئي آهي. سنڌ واسين سان سنڌ جي حقن جي حفاظت ۽ شعوري ماحول آڻڻ ۾ ڪاميابيون حاصل ڪيون آهن .سگا جي پليٽ فارم تان ڪيترائي ساٿي صالحيتن ۾ اضافو ڪري بلندين تي پهتل آهن .سگا وس آهر سنڌ اندر آيل قدرتي آفتن ۽ تڪليفن مهل ماروئڙن جي بقايا صفحو 52
سيوهڻ قديم زماني کان علمي ،ادبي توڙي س ما جي ڪمن ،هنر ۽ واپار جو مر ڪز ر ه يو آ هي .هن شهر ۾ حضرت قلندر شهباز ج هڙي صو في س نت جو پيغام واسيل آهن .س گا س يو هڻ شاخ جي ا ها خوش نصيبي آهي ته شروع کان و ٺي هن م هل تائين هن شاخ ۾ ڪم ڪندڙ اڪثر ساٿ ين جا جذ با پر خلوص ۽ سچائي وارا رهيا آهن .هن وقت س گا ۾ نهايت خلوص ۽ محنت ڪندڙ سا ٿ ين جي هڪ مخ ت صر ک يپ مو جود آ هي ج ن هن ڪري س گا سيوهڻ شاخ س نڌ س طح تي ا ڪ ثر ڪا م يا ب يون
ماڻيون آهن ۽ پ ن ه ن جي ا صل م نزل طرف روان دوان آهي .جڏهن به ڪنهن اداري کي س چن جذ بن 5
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
امتحاني پرچي جو ڪمال خالد حسين چنا آهي ان ڪري شاگرد ۽ استاد معياري تعليم جي حصول کي پاسيرو ڪري صرف امتحاني پرچي کي ڪاميابي سان حل ڪرڻ جي طريقن ۾ لڳي وڃن ٿا ۽ اهي ئي شيون سمجهن ٿا جيڪي امتحاني پرچن ۾ اچن ٿيون. حقيقت ۾ اهو سوالي پرچي ٺاهيندڙ جو ڪمال آهي جيڪو استاد جي پڙهائڻ جو طريقيڪار تبديل ڪري ٿو ۽ شاگرد جي پڙهڻ جي انداز کي تبديل ڪري ٿو .نه صرف اهو پر مارڪيٽ ۾ موجود مددي ڪتاب جي وڪري جو دارومدار به سوالي پرچي تي ٿئي ٿو. سوالي پرچو ٺاهيندڙ اهو اهم شخص آهي جنهن کي تعليم جي گاڏي جو اسٽيرنگ هٿ ۾ هوندو آهي ته هو صاحب شاگردن کي ڪهڙي دنيا جو سير ڪرائي ٿو .اسان وٽ خيرن سان اهڙا تعليمي ماهر آهن ئي ڪو نه جيڪي سوالي پرچي جي حساسيت ۽ اهميت کي سمجهي ڪري ڪو معياري سوالي پرچو ٺاهين .اهو ئي سبب آهي جو تعليمي ادارا هر سال ڪثرت سان ڍڳا ،ڍور ۽ طوطا پيدا ڪري رهيا آهن. اينٿني گرين 5300ع جي انٽرنيشنل جرنل آف انگلش اسٽيڊيز ۾ لکي ٿو ته سوالي پرچي جي ڊيزائن (ٽيسٽ ڊيزائن) هڪ اهم رخ آهي .جيڪڏهن سوالي پرچو ٺاهيندڙ شاگرد جي لکڻ جي صالحيت ڄاڻڻ چاهي ٿو ته سوالي پرچي ۾ سوال به اهڙا هجن نه ڪي خال ڀريو ۽ نشان لڳايو جهڙا سوال هجن. تعليمي سرشتي جو اهم مرحلو امتحان هوندو آهي جنهن جو اثر نه صرف شاگردن جي مستقبل تي پر استاد جي ڪردار ۽ پڙهڻ پڙهائڻ جي عمل تي به ٿئي ٿو. امتحان جي تياري ال ِء سکڻ سيکارڻ تي پوندڙ اثر کي انگريزي ۾ Wash backچئبو آهي .امتحان جي نتيجي جو اثر صرف فرد تي نه ٿو ٿئي پر ان جو اثر فرد جي خاندان ،مائٽن ،دوستن ۽ معاشري تي پوي ٿو .شاگرد تي، استاد تي يا وري پڙهڻ پڙهائڻ جي طريقيڪار کي امتحان جي نتيجي جو اثر هاڪاري به ٿي سگهي ٿو ته وري ناڪاري به .امتحان جو طريقيڪار جيڪڏهن واضح، چٽو ۽ معياري آهي ته پو ِء شاگردن ۽ استادن جي پڙهڻ ۽ پڙهائڻ تي هاڪاري اثر پوندو نه ته استاد صرف اهو
امتحاني پرچو صرف ڪاڳر جو ٽڪرو ناهي پر تقدير جو پروانو آهي .امتحاني پرچي جو ڪمال اهو آهي ته شاگرد ڏينهن رات محنت ان جي ال ِء ڪري ٿو ته جيئن امتحاني پرچي جا سوال ڪاميابي سان حل ڪري سگهي .شاگرد ڌڻي َء در دعاگو ٿين ٿا؛ والدين دعائون ڪن ٿا ته جيئن انهن جي جگر جو ٽڪر امتحاني پرچي جا سڀ سوال حل ڪري ڪامياب ٿئي. شاگرد پڙهائي وقت انهن سوالن کي غور سان ياد ڪن ٿا ۽ مڪمل سمجهڻ تي زور ڏين ٿا جيڪي بار بار امتحاني پرچي ۾ اچن ٿا .استاد وٽ اهي شيون جيڪي هر سال امتحان ۾ اچن ٿيون شاگردن کي بار بار پڙهائين ٿا .مددي ڪتابن ۾ اهي شيون خاص طور تي ڏنل هونديون آهن جيڪي سوالي پرچي ۾ بار بار اچن ٿيون .ثابت ٿيو ته پڙهڻ پڙهائڻ جي مرحلي ۾ ڪامياب نتيجا تڏهن ملن ٿا جڏهن سوالي پرچي ۾ ڏنل سوال ڪاميابي َء سان حل ڪجن .سوالي پرچو اها جادو واري لٺ آهي جنهن تي امتحاني نتيجو دارومدار رکي ٿو .ان ڪري نه صرف شاگرد جو ،پر استاد جو به خاص ڌيان امتحاني پرچي ۾ هوندو آهي .حقيقت ۾ اهو عمل معياري تعليم جي گهڻي قدر نفعي ڪري ٿو ڇو ته معياري تعليم انساني سوچ جي بند دروازن کي گهڻ طرفو کولي ان قابل بڻائي ٿي ته هو صحيح يا غلط ،سٺي يا خراب جو فيصلو ڪري سگهي. معياري تعليم هڪ وسعت رکندڙ دنيا آهي. جنهن جي پاتال ۾ املهه ماڻڪ موتي ۽ پارس هوندا آهن. جڏهن ته امتحاني پرچو ان سڄي تعليمي دنيا جي اپٽار هجڻ گهرجي جيڪو گهڻي قدر ناممڪن عمل آهي. تنهنڪري امتحاني پرچو صرف مخصوص پڙهيل ڪورس جي چڪاس آهي ته شاگرد پڙهيل شيون ڪيئن ۽ ڪيتري قدر سمجهيون آهن. ڪورس وسيع ٿئي ٿو .شاگرد ان کي سڄو سال سمجهڻ ۾ لڳائي ٿو استاد پنهنجي وسيع تجربي مان سڄو سال شاگرد کي سمجهائڻ ۾ مصروفِ عمل رهي ٿو جنهن جي سلسلي جو دارومدار صرف امتحاني پرچي کي حل ڪرڻ واري مختصر عرصي تي مشتمل هوندو 6
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
رشتن جو احترام سعديه شيخ هللا تعالى د ن يا کي ر ش تن ۽ ت ع ل قن کي ڏاڍي خوبصورتي سان جوڙ يو آ هي .دو س تي جي ن ف يس ۽ نازڪ تعلق کان و ٺي وا لد ين جي م ض بوط ۽ م قدس رشتي جي تخليق رب جي طرفان ع ظ يم ت ح فو آ هي ۽ وري انسان جي مونجهه کي ختم ڪرڻ ال ِء م ٽن ما ئ ٽن جي وڏي فهرست سندس حوالي ڪئي وئي آهي . پر والدين جهڙي رشتي جو ڪوئي ثاني ئي نه آهي تڏهن ته رب تعالى اوالد کي بار بار ح ڪم ڪ يو آهي ته والدين سان س ه ڻو س لوڪ ڪ يو پر وا لد ين ۾ فطري محبت ايتري رکي وئي جو ترغيب جي ضرورت ئي نه آهي .لوڀ ۽ اللچ کان الپرواهه اهڙي بي غرض ۽ م قدس م ح بت ان جو م ثال د ن يا ڏ يڻ کان قا صر آهي.ليڪن رت جا ڳوڙها ڳاڙڻ تي دل گ هر ندي آ هي جڏهن انهن عظيم هستين جي ويچارگي ۽ مظلوميت ڀري داستان ٻڌڻ ۾ ايندي آهي .جنهن اوالد ال ِء پ ن ه ن جون سڀ خوشيون قربان ڪيون انهن مان کين ڏک ملي ته ڪ يڏي نه ڏکوئيندڙ ڳالهه آهي .يقينا ان ڏک جو ت صور به وڏو ڀوائتو آهي .انهن جي مو جوده ال چاري ۽ ما ضي جي ڪيفيت تي سوچجي ته ذهني اسڪرين تي ع ج يب ن قش ٿا چٽجن سالن کان سڪ ۽ ا ڪ ير مان رب کان رو ئي روئي ٻچڙو گهريائون ،ان جي پيدا ٿيڻ سان ڄڻ ته گ هر ۾ بهار اچي وئي بس هاڻي ان کي پ ن ه ن جي ز ند گي جو مقصد بڻائي ڇڏيائون ان جي پرورش ان جي ص حت ۽ ان جي ضرورت کي مقدم رکيائون . هي امڙ جا اوجاڳا پنهن جي حال کان بي خ بر هوندا آهن .سردي هجي يا گرمي ڏين هن ه جي يا رات، ٻچڙي جي خيال۽ راحت جو فڪر ته ک يس م تان ڪا تڪليف نه پهچي .مطلب ته والد ين جي ڪل ڪا ئ نات هي ٻچڙو آهي .ان جا ٻاتا ٻول ٻڌي خوش ٿا ٿين ،ان جي هڪ هڪ ل فظ تي م ح نت ٿا ڪن ان کان بار بار ورجائن ٿا ۽ سرها ٿين ٿا .پر ان م هر بان ا مڙ ۽ ش ف يق والد جي دلين مٿان ڪيڏي نه قيامت برپا ٿي ندي هو ندي، جڏهن هو پنهنجي نوجوان پٽ جي ز بان مان پ ن ه ن جي خالف گٿا لفظ ٻڌندا هوندا ۽ ان جي ت هز بان جي ت يزي
سان انهن جا دل زخمي ٿيندا هوندا. جنهن والد پنهنجي ان پٽ کي آڱر مان و ٺي پ نڌ ڪرڻ سيکاريو رات ڏينهن ڪمائي ان جون ضرور تون پوريون ڪيون زندگي جا ر س تا ۽ را هون س م ج ها يون اعلى تعليم ڏياري مقام ۽ مرتبو ڏياريو دن يا ۾ ا ٿڻ و ي هڻ جي الئق بڻايو ۽ اڄ اهو نوجوان پٽ پنهنجي پي ُء جون ڳالهيون ٻڌي ” پراڻا خيال “ چئي اڻ ٻڌو ڪري ٿو ڇڏي. “ والدين سان چڱو هل انهن کي ج ه ڻڪ نه ڏي حتى ڪه انهن کي اف به نه چئه”. فرمانبرداري جا فائدا :حضرت ابو هريره ر ضه کان روايت آهي ته رسول هللا صلي هللا عليه وسلم فرمايو ٽي دعائون مقبول آهن ا ن هن ( جي ق بو ل يت) ۾ ڪو ئي شڪ نه آهي .0.والد جي دعا .5ٻيو مسافر جي دعا .0 مظلوم جيدعا.جڏهن والد جي دعا ق بول ٿ ي ندي ته وا لده جي دعا بطريق اوليضرور قبول ٿيندي. حضرت ابن عباس رضه کان روا يت آ هي ته فرمايو رسول هللا صلي هللا ع ل يه و س لم ته “آ هي ڪو فرمانبردار اوالد جيڪو پنهنجي والدين ڏا ن هن ر ح مت واري نظر سان ڏسي هللا ت عا لى ان کي هر ن ظر جي بد لي ان ال ِء حج م ق بول ل کي ٿو ”.عرض ڪ يا ئون جيتوڻيڪ ڏينهن ۾ سوء ڀيرا ڏسي .فرما يا ئون ته “ ها ئو هللا وڏو آهي ۽ پاڪ آهي” يعني هللا جي قدرت ز برد ست آهي نقص کان پاڪ آهي ا خ ت يار ر کڻ وارو آ هي ،هللا پاڪ احسن الخالقين آهي ،مختار ڪل آهي ،رح يم آ هي، رحمان آهي. حضرت ابو اما مه ر ضه کان روا يت آ هي ته هڪ شخص حضور اقدس صلي هللا عليه وسلم جن کي عرض ڪيو ته “ يا رسول هللا صه والد ين جو پ ن ه ن جي اوالد تي ڇا حق آهي ”،پاڻ سڳورن صلي هللا عليه و س لم فرمايو “اهي ٻئي تنهنجي ال ِء يا ته ج نت آ هن يا ج ه نم آهن”. نافرمانيجانقصان . حضرت ا بو ب ڪر ر ضه کان روا يت آ هي ته رسول هللا صه ارشاد فرمايو ته “ گه ڻا گ نا هه ا هڙا آ هن 7
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
ڪهاڻي
جي بلڪل ابتڙ لڳندو هو .هن ۾ ش ي ن هن واري ڪا به خصلت نظر ڪانه ايندي هئي .ا هڙي َء طرح پر يم جو نالو ته پريم هو ،پر پريم وٽ شير خان ال ِء صرف ن فرت هئي .هو پنهنجي ڀا ُء س ُ ن يل ،ج ي ڪو نا ئ ين ڪالس ۾ پڙهندو هو ،کي وٺي ه م ي شه ش ير خان سان وڙ ه ندو رهندو هو .شير خان انهي َء ڳالهه جي ش ڪا يت ڪڏ هن به نه استادن سان ڪئي ۽ نه ئي گهر وارن کي ٻڌائي. ٻئي طرف پريم گيتا کي به پنهنجي من هن دڙ ڪو دهمان ۽ چنبو چاٽي ڪندو رهندو هو .پر هو َء به ڪڏ هن نه مڙندي هئي ۽ جڏهن به شير خان کا ن ئس ڪو سوال پڇندو هو ته ک يس چ ڱي َء طرح س م ج ها ئ ي ندي ه ئي. حاالنڪه هنن کي پڪ هوندي ه ئي ته ا ن هن جي ا ئ ين ڪرڻ سان شير خان کي مار ملندي ۽ گيتا کي به دڙ ڪا سهڻا پوندا. اڄ به اهڙي ڳالهه ٿي وئي ،هن فري وقت ۾ گيتا کي فزڪس جو ڪو پرابلم سمجهائڻ ال ِء چ يو .گ ي تا به وڏي آرام سان ويهي هن کي سمجهائڻ لڳي .ان و قت ته استادن جي سامهون پريم ڪجهه ڪڇي نه س گ ه يو پر ڪجهه وقت کانپو ِء خبر پئي ته ڪ ٿي ڪو ق ض يو ٿ يو آهي ۽ سڀ استاد جنازي نماز پڙهڻ وڃي رهيا آهن ۽ اڌ ڪالڪ کان پو ِء واپس ايندا .تيستائين هنن ر س يس ڏ ئي
ڀيياڙي پروفيسر احسان هللا جمالي “ ڀاڙي ...ڀاڙي ...ڀاڙي ”!...ڏ ه ين ڪالس جا ڇوڪرا هن گوشت جي پهاڙ جي چوڌاري بيٺا ڪالس ۾ چئي رهيا هئا .پر مجال آهي جو هن گوشت جي پ هاڙ ۾ ڪا حرڪت پيدا ٿي هجي ،ڪالس جون شا گرد يا ڻ يون هڪ طرف بيهي ڏانهس ڏسي رهيون ه يون ۽ هو بس خاموش ڏڪي رهيو هو .هو ڏڪي ڪاوڙ کان ڪو نه رهيو هو ،بلڪه هن کي سردي لڳي رهي هئي. اچو ته مان توهان کي شروع کان ٻڌا يان ...هو ۽ پريم پهرين جماعت کان وٺي گڏ پڙهي رهيا هئا .پر يم جي ڀيڻ گيتا به هنن سان گڏ پڙهندي هئي .حاالنڪه گ ي تا پريم کان هڪ سال وڏي هئي .پر هنن جي پي َء هنن کي گڏ داخال وٺي ڏني .گيتا سڄي ڪالس ۾ نه صرف س ڀ ني ڇوڪرين بلڪه سڀني ڇوڪرن کان به هوشيار هو ندي هئي .هونئن ته هنن جي ڪالس ۾ ٻار ن هن ڇو ڪر يون پڙهنديون هيون ،جنهن مان اٺ م س ل مان ۽ چار ه ندو ڇوڪريون هيون .پر هو شروع کان و ٺي صرف گ ي تا سان ويجهو ا چڻ جي ڪو شش ڪ ندو هو .هن سان ڳالهائيندو هو ۽ هن کان ئي سبق بابت پڇندو هو ۽ گ ي تا جيڪو سبق هن کي هڪ دفعو ياد ڪرا ئ ي ندي ه ئي ته اهو سبق هن کان ڪڏهن ڪين وسر ندو هو .ن ت ي جي ۾ گيتا ته سڄي اسڪول ۾ اول نمبر ايندي ئي ا ي ندي ه ئي پر هو به پهرين پنجن نمبرن ۾ هوندو هو .جڏهن ته پر يم هنن کان گهڻو پوئتي هوندو هو .هي سڀ ڳا ل ه يون پر يم کان هضم ڪونه ٿينديون هيون ۽ هو ه م ي شه هن سان ڪنهن نه ڪنهن بهاني وڙهندو ايندو هو .پر هو ڪڏ هن به پريم سان ڪونه وڙهندو هو .نتيجي ۾ هميشه هن جي چهري تي ڪجهه نه ڪجهه نشان رهجي ويندا هئا .گهر وارا سمجهندا هئا ته کين سبق ڪچو ٿيڻ تي ا س تاد مار ڏني آهي ۽ استاد سمجهندا هئا ته کيس گ هران مار م لي آهي .شروع شروع ۾ هو ۽ پريم هم وزن هو ندا ه ئا پر آهستي آهستي هن جي واڌ ۾ ت يزي َء سان ا ضا فو ٿ ي ندو ويو ۽ ڏهين جماعت تائين پهچندي پ ه چ ندي هو گو شت جو پهاڙ بڻجي ويو .ڪالس جي سڀ کان ٿ ل هي شا گرد امجد گينڊي کان به هو ٻيڻو ٽيڻو ٿلهو ٿي و يو هو .پي ُء ما ُء سندس نالو شير خان رکيو هو .پر هو پن ه ن جي نا لي
هن واقعي جو شهر وارن تي به وڏو اثر پيو ،ش ير خان پنهنجي جان ڏيئي سموري شهر جي ٻارن جي جان بچائي هئي .سڄو ش هر ه مدردي َء ال ِء ش ير خان جي ما ُء پي ُء وٽ پهچي ويا .انهن سان پر يم، سنيل ۽ گيتا جو پي ُء به شامل هو ،ج ن هن جي ٻن ڇڏي .پريم کي هي موقعو سٺو لڳو. جنوري جي تهه س ياري وارا ڏ ي ن هن ه ئا ،هر ڪوئي اسڪول جي مونوگرام وارا گرم سو ئ ي ٽر پا ئي ويٺا هئا پريم سنيل کي ۽ ٻن ٻين دوستن زاهد ۽ ظفر کي وٺي شير خان جو سوئيٽر به الٿو ۽ قميص به ال ٿي .ان کان بعد ٿڌي پاڻي َء جي بالٽي ڀري هن جي مٿان هاريائين ۽ وري مٿان پکو هالئي ڇڏيائين .ڪجهه شا گردن ک ين روڪڻ جي ڪوشش ڪئي پر پريم هنن کي دڙ ڪا ڏ نا ته هو چپ ٿي ويا ،ڇو ته هو ڏسي رهيا هئا ته اهو روز جو معمول ٿي ويو آهي ۽ ٻئي طرف شير خان ا ح ت جاج طور به چري پري ڪو نه ٿو .ڪج هه رون شي ڪوڏ يا شير خان جي چوڌاري ڦري آيا ۽ تاڙيون وڄا ئي و ڄا ئي چوڻ لڳا “ڀاڙي ...ڀاڙي ...ڀاڙي”!... هو ٿڌ کان ڏڪي رهيو هو .ٿڌ کان هن جا چپ 8
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
ڳا ل هه س م ج هي ور تي .آ خر سا ئ ين م نور ا ن هي َء شاگردياڻي َء جي صالح ور تي ،ن ت ي جو ح يرت ا ن گ يز نڪتو ،نه صرف هن سٺي اداڪاري َء جو مظاهرو ڪيو پر سائين منور جي توقع کان به وڌيڪ ب ه تر ين ا نداز ۾ ڊائيالگ ادا ڪري ڏيکاريا. آخر فنڪشن جو ڏينهن به اچي په تو .پر يم کي آخري ڏينهن تائين پڪ ه ئي ته هو ڪو نه ڪو پالن ڪري شير خان کي ا ن هي َء ڪردار کان ٻا هر ڪڍي ڇڏيندو .جنهن هفتي دوران گي تا ۽ ش ير خان ر ي هر سل ڪيو هو ته ا هو س ڄو ه ف تو هن سڙ ندي پ چ ندي ۽ سازشون سوچيندي گذاريو .هو ڏسي ره يو هو ته گ ي تا هن ڏانهن پيار ڀري نظرن سان ڏسي ر هي آ هي ۽ پر يم اندر ۾ سڙي ويندو هو ته ائين نه ٿئي جو ا س ڪول جي سڀ کان سهڻي ،سلڇڻي ۽ هوشيار ڇو ڪري ش ير خان جهڙي ڏاند کي ملي وڃي .وري دل ۾ اهو سو چي ر ه يو هو ته ائين نه ٿو ٿي سگهي ڇو ته اسان ه ندو آ ه يون ۽ شير خان مسلمان آهي .پر هن جي دل جو چور هن کي چئي رهيو هو ته ايئن نه ٿئي جو گيتا ڌرم ڇڏي م س ل مان ٿي وڃي .پر وري هو دل کي آٿت ڏيندو هو ته ا ي ئن نه ٿو ٿي سگهي .جيڪڏهن ٿ يو ته به هو ش ير خان کي چوندا ته هو هندو ٿئي ۽ هن کي اندازو هيو ته شير خان هندو ٿيڻ قبول نه ڪندو. هو سوچي رهيو هو ته ڪي ئن به ڪري گ ي تا کي شير خان طرفان بدظن ڪري ڇڏيان .آخر هن دل ۾ هڪ سازش سٽي ۽ دل ئي دل ۾ پاڻ کي شا باس ڏ نا ئ ين ته هو ڪيترو نه ذهين آهي. فنڪشن جو ڏين هن ٿ يو ته ا س ڪول ۾ شا گرد پوري تياري سان آيا .نائين بجي تائين اسڪول ۾ پڙه ندڙ پنج سئو شاگردن مان تقريبن سڀ اچي چڪا ه ئا .سوا ِء چند شا گردن جي ج ي ڪي ب ي ماري بڙي يا ا ن ت ها ئي مجبوري سبب نه پهچي س گ ه يا ه ئا .ت قر ي بن 23کن مهمان ،والدين ۽ شهري ڪامورا اچي چڪا هئا .ا يم پي اي صاحب به اچي چڪو هو .پروگرام ش يڊول م طا بق شروع ٿي ويا .يارهين بجي ڊرامي جو و قت هو .ساڍا ڏهه ٿيا ته پريم سنيل کي وٺي اسڪول جي مين گيٽ تي آيو ۽ اتي هڪ دوست کي چيائين ته وڃي شير خان کي چئو ته تنهنجو پي ُء مين گ يٽ تي ب ي ٺو آ هي .هو ٻ ئي دروازي کان ٻاهر پٽيوالي سان گڏ ب ي هي ر ه يا ،ج ي ڪو ايندڙ ويندڙ کان پڇي پو ِء اندر ۽ ٻاهر ڇڏي ر ه يو هو. ايم پي اي جا گارڊ اسڪول جي اندر گرائونڊ تي بيٺا پاڻ ۾ گپ شپ ڪري رهيا هئا.
نيرا ٿيندا پيا وڃن .پر هو پريم وارن کي ڪجهه نه چ ئي رهيو هو .ڪالس جون ڇوڪريون هڪ طرف ب ي هي سڙٻاٽ ڪري رهيون هيون ۽ گيتا ڏانهن ا شارو ڪري رهيون هيون ته هي سڀ هن جا ڪرتوت آهن. ايتري ۾ خبر پئي ته استاد وا پس آ يا آ هن .ا چڻ سان هڪ استاد هنن جي ڪالس جي ڪ مري ۾ آ يو، جتي هي سڀ ڪجهه ٿي ره يو هو .س ڄي صور ت حال ڏسي پهريون ته هن ٽوال گهرائي شير خان کي ا گ ه يو ۽ هن کي قميص ۽ سوئيٽر پارا يا ئ ين ۽ پو ِء سو ٽي ک ڻي پهريون دفعو پر يم ۽ س ن يل ،زا هد ۽ ظ فر چ ئ ني کي ڪٽڪو ڪڍيائين. انهي َء واقعي کي ڪجهه ڏين هن مس گذر يا ته جنوري جي آ خري ه ف تي ۾ ا س ڪول طر فان ساال نه فنڪشن جو پروگرام رٿيو ويو .فنڪشن ۾ ٻيا ته گ ه ڻا ئي پروگرام رٿيا ويا پر ا ن هن س ڀ ني پرو گرا من جو روح ڊرامو هيو .جنهن جي هيروئن طور گ ي تا کي چو نڊ يو ويو .هن جو ڪردار هڪ شهزادي َء جو ڪردار ه يو. هن ڊرامي جو سڀ کان مزيدار ڪردار هڪ جن جو هوندو آهي ،جيڪو شهزادي َء جو دوست هو ندو آ هي ۽ جيڪو هر ڏ ک ئي و يل س ندس ڪم ا ي ندو آ هي ۽ هر مصيبت کان کيس بچائي ندو آ هي ۽ ا ن هي َء ڪردار ال ِء نظر انتخاب شير خان تي وڃي بيٺي .پريم ۽ سن يل وارن ڏاڍا هٿ پير هنيا ته اهو ڪردار شير خان کي نه م لي. هن ڳالهه ال ِء هنن استادن اڳيان امجد گينڊي کي به پ يش ڪيو ته هي ِا هو ڪردار س ٺي طر ي قي سان ڪري سگهي ٿو پر ه نن جي هڪ نه ه لي .ڇو ته ا ن هي َء ڪردار ال ِء شير خان جو ڊيل ۽ ڊول نه صرف موزون ۽ مناسب هيو بلڪه بهترين هو. هاڻي م س ئ لو ا هو هو ته ش ير خان کي ا هو ڪردار سمجهائي ڪير ۽ هو ڊائيالگ ڪيئن ياد ڪري. ڊرامي جو ڊائريڪٽر سائين منور هيو پر سا ئ ين م نور مٿو هڻي هڻي بيٺو پر مجال آهي جو ش ير خان س ندس مر ضي َء م طا بق ڊا ئ يالگ ادا ڪري .آ خر ڪ ن هن شاگردياڻي َء سائين منور کي صالح ڏني ته تو هان ا هو سڀ ڪجهه گيتا کي س ي کار يو ۽ گ ي تا ش ير خان کي سيکاري ،ڇو ته هو گيتا جي ڳالهه جلد س م ج هي و ي ندو آهي .پهريون ته سائين منور ڳالهه نه س م ج هي پر پو ِء ڇوڪري َء کيس ٻڌايو ته هي جو شير خان س ٺن ن م برن سان پاس ٿيندو آهي ته اهو سڀ ڪمال گيتا جو آهي .هو صرف استادن جي پڙهائي جي ڪري نه پر گيتا جي ياد ڪرائڻ ڪري ايترا نمبر ک ڻ ندو آ هي ته سا ئ ين م نور 9
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
ايتري ۾ شير خان اسڪول جي م ين گ يٽ کان ٻاهر نڪتو ته هنن مين گيٽ جو دروازو بند ڪري ڇڏ يو ۽ پريم شير خان کي چوڻ لڳو ته اسان توکي اندر وڃڻ نه ڇڏينداسين .شير خان سمجهي ويو ته هي هنن جي سازش آهي .هن پٽيوالي کي چيو ته چاچا هنن کي چ ئو ته مون کي ڇڏين ،مون کان سوا ِء ڊرامو ڪيئن ٿيندو؟ پ ٽ يوا لو به صورتحال کي سمجهي ويو .هنن کي دڙڪا ڏنائين ته هو دروازي کان ٿورو پوئتي هٽيا ،چوڪيدار ش ير خان کي چوڻ لڳو ته بابا تون وڃ اندر .هو اهو ڳالهائي ر ه يا ه ئا ته هڪ شخص تيزي َء سان اتي پهتو .ج ن هن چو ڪ يدار کي خنجر هڻي ماري ڇڏيو .شير خان هڪ ل ح ظي ال ِء چمڪندڙ خنجر تي وڌي ٻي نظر هن شخص جو ڪ پڙو هٽي وڃڻ ڪري ان جي هيٺان لڪل ڪ ال ش ن ڪوف تي پئي .هن شخص خنجر اڇلي ڪالشنڪوف ۾ هٿ وڌا ته ايتري ۾ شير خان کي خطري جو پورو اح ساس ٿي و يو. هن هم نه ڪئي تم ۽ انهي َء ش خص کي ک ڻي ٻک وڌو. شير خان جو ٻک همراهه کي ائين پيو جو هن جو سا ڄو هٿ انهي َء ۾ ڦاسي پيو جنهن سان هو ڪالشنڪوف ال هڻ جي ڪوشش ڪري رهيو هو. شير خان هن ش خص جي ج سم سان ڪ ج هه ٻيون شيون به محسوس ڪيون ،هن کي ا ندازو ٿي و يو
ته هي خودڪش جيڪٽ آهي جنهن جو ذڪر هو اڪثر دوستن کان يا استادن جي ڪچهري ۾ ٻڌندو ر ه ندو هو. هن جي جسم کان سيڙاٽ نڪري ويا .سياري جي مو سم ۾ به هن کان پگهر نڪري پيو .هن پ ن ه ن جي ٻک کي اڃان به سخت ڪيو ۽ رڙ ڪري چيائ ين ”.پر يم ...ڀ ڄي وڃو !....پريم ...ڀڄي وڃ !...پريم ....ڀڄي وڃ“!... پريم هڪ لحظي ال ِء وائڙن وا ن گر هن ڏا ن هن ڏٺو ۽ پو ِء خطري جو اح ساس ٿ ي ندي ئي ا نڌا ڌ نڌ ڀر واري گهٽي َء ڏانهن ڀڳو ،سنيل هن کان ڀڄڻ ۾ ت کو هو، هو کانئس اڳ ڪڍي ويو. پريم ڀڄندي ڀڄندي پوئتي ڇک ه ن ئ ين ته هن ڏٺو هو شخص شير خان کان پاڻ ڇڏائڻ ال ِء ک يس کا ٻي هٿ سان مڪون هڻي رهيو هو ۽ هن جي م ٿي جا وار پٽي رهيو هو .حملو ڪندڙ ش خص چ ڱو خا صو ڏ نڊو موٽو هو .پر شير خان به اڄ واقعي شير لڳي ره يو هو. پريم اهو به ڏٺو ته هڪ ر يڙ هي َء وارو ر يڙ هي ڇڏي هڪلون ڏيندو شير خان جي مدد ال ِء پڳو .ٻيا به ڪ ج هه راهگير هنن ڏانهن متوجهه ٿي ويا هئا. ايتري ۾ گهٽي َء جو موڙ اچي ويو .پريم گه ٽي َء ۾ ڪاهي پيو ته ايتري ۾ هڪ ت مام زوردار ڌ ما ڪو ٿ يو، پريم گهٽي َء ۾ ڪري پ يو .هڪ ل ح ظي ال ِء ته هن جا
ڪمپيوٽر
ڪوڙ جو انجام
ٰ اسري آرائين ،ڪالس ستون ،روشن تارا اسڪول ڀان
افتخار علي خاصخيلي ،ڪالس اٺون ،روشن تارا اسڪول
دنيا جي ٻين ڪيترين ايجادن وانگر ڪمپيوٽر به انسان جي هڪ حيرت انگيز ايجاد آهي .ڪمپيوٽر بنيادي طور تي هڪ مشين آهي .جيڪا معلومات حاصل ڪرڻ ۾ اسان کي مدد ڪري ٿو .ڪمپيوٽر اسان جا کوڙ سارا سوال حل ڪري ٿو0299 .ع ۾ آمريڪا جي هڪ ڪمپني َء پهريون ڪمپيوٽر ٺاهيو .ڪمپيوٽر هڪ دماغ وانگر آهي .جيڪو هر سوال حل ڪرڻ ۾ اسان جي مدد ڪندو آهي .نصابي ڪتاب ،سائنسي تجربا ۽ کوڙ ساريون شيون اڄڪلهه ڪمپيوٽر تي اچن ٿيون .انجنيئر ڪمپيوٽر تي مختلف بلڊنگن ،رستن ۽ پلين وغيره جون تصويرون ۽ نقشا ٺاهيندا آهن .ڪمپيوٽر جا ٻه مکيا حصا آهن .هڪ هارڊ ويئر ۽ ٻيو سافٽ ويئر. پاڪستان ۾ هاڻي ڪمپيوٽر تمام عام آهي .اسان ڪمپيوٽر جي ذريعي وڏا وڏا ڪم آساني سان ڪري سگهون ٿا .دنيا جي ڪا به معلومات اسان کي گهرجندي هجي ته اسان کي اها ڪمپيوٽر جي ذريعي انٽرنيٽ تي
هڪ دفعي جي ڳالهه آهي ته هڪ ملڪ تي هڪ بادشاهه حڪومت ڪندو هيو.ان جي وزيرن مان هڪ وزير تمام گهڻو ڪوڙ ڳالهائيندو هيو .هڪ دفعو هن ڀريل دربار ۾ چيو ته هن جي هڪ اک سون جي آهي .هي ٻڌي سڀ ماڻهو حيران ٿي ويا ۽ اها ڳالهه پوري ملڪ ۾ پکڙجي وئي ۽ اها ڳالهه هڪ ڌاڙيل تائين پهچي وئي .ڌاڙيل فيصلو ڪيو ته هو رات جو وزير جي گهر ۾ ڌاڙو هڻي وزير جي اک چورائيندو. انهي َء ريت ڌاڙيل وزير جي گهر پهتو .وزير ڌاڙيل کي ڏسي گهٻرائجي ويو .ڌاڙيل هڪ دم هن کي چيو ته تنهنجي ڪهڙي اک سون جي آهي .ان تي وزير ويچارو قسم کڻڻ لڳو ته منهنجي اک سون جي نه آهي .هي سڀ ڪوڙ هيو .ڌاڙيل کي ڏاڍي ڪاوڙ آئي ۽ چيائينس ته تون ڀلي نه ٻڌا ِء .آ ُء تنهنجي اک ڪڍي ڏسي وٺندس.پو ِء ڌاڙيل وزير جي هڪ اک ڪڍي ڏٺي هو سون جي ڪونه هئي پو ِء ڌاڙيل وزير جي ٻي به اک ڪڍي ڏٺي
10
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن جي باني ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ جي زندگي جي حوالي سان
ماڻهو مڻيادار اشرف سنڌ هڪ اهڙي سرزمين آهي ،جنهن ۾ قدرت طرفان الزوال ڪردار پيدا ٿيندا رهيا آهن .هي ڌرتي نه صرف جاگرافيائي طور تي زرخيز آهي پر علم ،شعور، ادب ،اخالق سان وابسته شخصيت سان پڻ ماال مال آهي .سنڌ ڌرتي َء ڪيترائي صوفي ،بزرگ ،ڏاها پيدا ڪيا آهن جن ۾ قلندر الل شهباز ،حضرت سچل سرمست ،سامي ،حضرت شاهه عبدالطليف ڀٽائي شامل آهن. حضرت شاهه عبداللطيف ڀٽائي رحه هڪ آفاقي شاعر آهن جن جو تعلق هاال حويلي سان آهي. انهي َء ساڳئي شهر هاال سان تعلق رکندڙ هڪ عظيم هستي ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ جن به آهن ،جيڪي 9 جون تي پيدا ٿيا .ڊاڪٽر صاحب جن جي شخصيت گهڻ رخي خاصيتن تي مشتمل آهي ،پاڻ ،علم ،ڏات ،ادب جهڙين خوبين سان ماال مال آهن .هڪ اهڙي ادب سان سلهاڙيل جيڪو ماڻهو َء کي نئين دنيا اڏڻ ۾ مددگار ٿئي ٿو .ڊاڪٽر صاحب وٽ اهوئي سماجي حقيقت وارو هنر آهي پاڻ محبت سان الڳاپيل ،وطن دوستي پر انسان دوستي جي عالمت بڻجي چڪا آهن ،سندن سوچ، ڪردار ذريعي هڪ تنظيم ‘ سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن’ (سگا) بنياد وڌو .جنهن جو تصور پر امن ۽ ترقي يافته سماج جي اڏاوت آهي .پاڻ هميشه چئن بنيادي اصولن تي يقين رکندڙ انسان آهن )0( .پنهنجو پاڻ سڃاڻڻ ( )5غفلت ۽ ڪاهلي کي ڀڄائڻ ( )0محنت ۽
امن جو پيغام پهچائڻ ( )9روشني ڦهالئڻ. ڊاڪٽر صاحب مٿين اصولن جي بنياد ذريعي انساني قوتن کي اڀارڻ ،پاڻ سڃاڻڻ ۽ منزل ماڻڻ جو درس ڏنو آهي اهوئي سبب آهي جو پاڻ سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن تنظيم سان سلهاڙيل آهن ان تنظيم جو بنياد به مٿي ڏنل اصولن تي رکيائون .پاڻ پنهنجي ڪردار ذريعي هميشه هارايل کي همت ڏياري .اهوئي سبب آهي جو پاڻ پنهنجي انفرادي ڪردار ذريعي اجتماعي شعور جي پروڙ ڪن ٿا ۽ هميشه سنڌ واسين کي محنت ،جدوجهد ۽ ڪوشش ڪرڻ جو پيغام ڏين ٿا. ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ جن جون صحت ۽ تعليم جي ميدان ۾ ڪافي خدمتون آهن ،پاڻ سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن جهڙي قابل فخر تنظيم جا باني آهن ،سگا جي پليٽ فارم تان ماڻهن ۾ معاشرتي زندگي جي مڙني مسئلن کي پاڻ حل ڪرڻ جي شعوري جاڳرتا پيدا ڪئي ،جنهن ذريعي سنڌ جي ماروئڙن جي خوشحالي سان گڏوگڏ ملڪ جي فالح و بهبود ۽ ترقي وٺرائڻ ۾ هڪ تاريخي ڪردار ادا ڪيو آهي. ڊاڪٽر صاحب جن جي زندگي تي روشني وجهندي ۽ سندن شخصيت جي مختلف پهلوئن تي روشني وجهندي نهايت خوشي محسوس ٿي ڪيان ۽ هن عظيم انسان جي شان ۾ ڪجهه لکڻ تي فخر محسوس ڪيان ٿي. ڊاڪٽر صاحب هر دل عزيز انسان آهن ،جنهن
سنڌ جي سماجي خدمتن جو جڏهن به داستان لکيو ويندو ،ان ۾ جيڪڏهن ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ جو ذڪر نه هوندو ته اهو داستان اڌورو هوندو .ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ ننڍپڻ کان ئي ادبي ذوق ۽ قائدانه صالحيتن جا مالڪ رهيا آهن ،سنڌي ادبي سنگت جو بنياد وجهڻ ،جماعت شورا سنڌ جهڙن تنظيمن ۾ سرگرم رهڻ ٰ المولي ،احسان الهاشمي ۽ ٻين شخصيتن جي ميل جول سندس علمي ادبي چاهه کي دوران مخدوم طالب پروان چاڙهيو .ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ صاحب ڪيترن ئي وڏين معتبر شخصيتن سان پڻ ويجهو رهڻ ۽ سندن خيالن ۽ تجربن مان سمجهڻ ۽ پرائڻ جا موقعا کيس نصيب ٿيا ،جنهن ۾ سائين جي ايم سيد سان سوين مالقاتون ٿيل آهن ان کان عالوه محترمه بينظير ڀٽو صاحبه جا 9سال سيڪريٽري پڻ رهيا .ڊاڪٽر صاحب سنڌي ٻولي جي بقا ال ِء پڻ تمام گهڻو جاکوڙيو آهي ۽ سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن جي پليٽ فارم تان سنڌي 11
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
محبت ڀري سنڌ سان ساٿ ۽ همت سبب ئي سنڌين کي پنهنجي حيثيت جي مڃتا ماڻڻ ۽ سنڌ جي شعوري خوشحالي آڻڻ ال ِء سنڌواسين جي هميشه رهنمائي ڪئي آهي .جي رهنمائي تي هميشه سنڌين کي ضرورت رهندي .چوندا آهن ته انسان جي شخصيت تي نالي جو تمام گهڻو اثر ٿيندو آهي اهڙي طرح جيئن حضرت سليمان رضه جاندارن جون ٻوليون ڄاڻندا هئا ۽ نفسيات تي عبور رکندا هئا ،بلڪل ائين ئي ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ صاحب سنڌ ۽ سنڌواسين جي مسئلن ۽ دردن جي ڄاڻ رکندڙ انسان آهن ۽ انهن مسئلن جي حل ال ِء علم ۽ شعور جو وٽس تمام گهڻو خزانو آهي. پاڻ هميشه اهو چوندا آهن ته قلم وسيلي سجاڳي جو سڏ ڏيڻ گهرجي جيڪو پڙهندڙن کي سوچ جا نوان دڳ ڏسيندو آهي ڊاڪٽر صاحب ان ڏس ۾ اخبارن ۾ ڪالم لکندا رهيا آهن ان کان عالوه ڪيترن ئي ڪتابن جا ليکڪ پڻ آهن. ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ انهن ماڻهن مان هڪ آهن جنهن ٻاهر رهي ڪري به پنهنجي ملڪ جي باري ۾ سوچيندا رهيا ،.خاص طور تي سنڌي نئين نسل ۾ جيڪي اوڻايون ڏسڻ ۾ آيس ان ال ِء به آواز اٿاريائين. خاص طور تي سنڌ جي نئين نسل جو ڌيان تعليم ڏانهن ڇڪايو آهي ۽ ان سلسلي ۾ تمام گهڻيون ڪوششون رهيون آهن ،پاڻ 0293ع ۾ سندس ئي اباڻي شهر ۾ گڏيل تيعليم جو نظام رائج ڪرڻ ال ِء روشن تارا اسڪول جو پيڙهه وڌائين ،جيڪو ڏسندي ئي ڏسندي سنڌ جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ 55روشن تارا اسڪول قائم ٿي ويا ،جنهن جو مقصد سنڌ جي غريب طبقي جي ٻارن ال ِء سستي ۽ معياري تعليم حاصل ڪرڻ آهي .ڊاڪٽر صاحب جن جي وطن سان محبت جو اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته ڊاڪٽر صاحب ڪيتري ئي وقت کان سنڌ سان جيڪي ناانصافيون ٿينديون رهيون آهن ،ون يونٽ جو دور هجي يا سنڌ کي مختلف وقتن تي ختم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي هجي ،اتي سنڌ جو هي ساڃاهه وند عظيم انسان هن هر وقت انهن ناانصافين جو جواب ڏيندا پئي آيا .ان سلسلي ۾ کين ڪافي تڪليفون پڻ آيون، پر هن سنڌ ڌرتي سان ڪيل واعدو هر حال ۾ پورو ڪيو. سنڌ جي سماجي خدمتن جو جڏهن به داستان لکيو ويندو ،ان ۾ جيڪڏهن ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ جو ذڪر نه هوندو ته اهو داستان اڌورو هوندو .ڊاڪٽر 12
محمد سليمان شيخ ننڍپڻ کان ئي ادبي ذوق ۽ قائدانه صالحيتن جا مالڪ رهيا آهن ،سنڌي ادبي سنگت جو بنياد وجهڻ ،جماعت شورا سنڌ جهڙن تنظيمن ۾ سرگرم ٰ المولي ،احسان الهاشمي ۽ ٻين رهڻ دوران مخدوم طالب شخصيتن جي ميل جول سندس علمي ادبي چاهه کي پروان چاڙهيو .ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ صاحب ڪيترن ئي وڏين معتبر شخصيتن سان پڻ ويجهو رهڻ ۽ سندن خيالن ۽ تجربن مان سمجهڻ ۽ پرائڻ جا موقعا کيس نصيب ٿيا ،جنهن ۾ سائين جي ايم سيد سان سوين مالقاتون ٿيل آهن ان کان عالوه محترمه بينظير ڀٽو صاحبه جا 9سال سيڪريٽري پڻ رهيا .ڊاڪٽر صاحب سنڌي ٻولي جي بقا ال ِء پڻ تمام گهڻو جاکوڙيو آهي ۽ سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن جي پليٽ فارم تان سنڌي ٻولي جي جاڳرتا ال ِء ڪيترائي سيمينار ۽ ليڪچر نه صرف منعقد ڪرايا آهن پر ان جا پاڻ به حصو رهيا آهن. ڊاڪٽر صاحب جن جي شخصيت سنڌي سماج ۾ هڪ اهڙو مقام رکي ٿي ،جنهن کي جيڪڏهن سنڌ جو حقيقي رهبر جو نالو ڏجي ته بجا ٿيندو ۽ مون کي يقين جي حد تائين ان ڳالهه ۾ ويساهه آهي ته جيڪڏهن سنڌ جي ساڃاهه وندن وٽ ڊاڪٽر صاحب جي شخصيت کان جيترو الڀ حاصل ڪجي ،اوترو اسان جي نئين نسل ال ِء بهتر ٿيندو .ڊاڪٽر صاحب جهڙين شخصيتن ذريعي ڪيترائي جذبا ،نيون سوچون ،اڀريون آهن، جنهن سان سنڌ واسين جو شعور اجاگر ٿئي ٿو. سنڌ گريجوئيٽس ايسوسيئيشن جي سفر ۾ ڊاڪٽر محمد سليمان شيخ صاحب جي قيادت ۾ ڪيترائي ماڻهو پنهنجي ڏات ۽ پورهئي سان پئي نڀايو آهي .هن عظيم انسان پنهنجي زندگي جي سفر ۾ ڪيترائي سگهارا
زندگي ۽ علم
حميرا مهيسر ،ڪالس پنجون،
زندگي هڪ اونڌاهي غار مثل آهي .جنهن ۾ علم ڏيئي جي روشني وانگر آهي ،روشني َء کان سوا ِء انسان جون اکيون انڌيون هونديون آهن .زندگي َء جي سفر ۾ علم جي روشني تمام ضروري هوندي آهي. جيڪو انسان علم جي هٿيار سان زندگي َء جي اونڌاهي غار ۾ هيٺ لهي ٿو .اهو ئي عزت ،شهرت ،دولت جي چوٽي َء کي فتح ڪري سگهي ٿو .اڄ انسان ذات کي جيڪي سهولتون حاصل ٿيل آهن اهي سڀ علم جي ڪري ئي آهن .جيڪڏهن علم نه آهي ته انسان حيوان
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
روشين تيارا اسڪيولين جي بهترين شاگردن ۽ شاگردياڻين جا انٽرويوز ٰ سلمي بروهي -ڀان سيدآباد سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي؟ ٰ سلمي بروهي آهي. جواب :منهنجو نالو سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو محمد حسن بروهي آهي. سوال :اوهان ڪهڙي ڪالس ۾ پڙهندا آهيو؟ جواب :مان اٺين ڪالس ۾ پڙهندي آهيان. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب:منهنجو پسنديده مضمون رياضي آهي. سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندؤ؟ جواب :مان وڏي ٿي ڊاڪٽر ٿيڻ ٿي چاهيان . سوال :توهان جي زندگي جو ڪهڙو مقصد آهي؟ جواب :مان پري ميڊيڪل ۾ آ ه يان .هللا جي م هر با ني سان محنت ڪري ميرٽ تي ڊاڪٽر ٿيڻ چاهيان ٿي . سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزي شن ک ن ئي آهي؟ جواب :مان پنهنجي ڪالس ۾ پهرين پوزيشن کنئي آ هي
ٰ اقصي -بدين سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي ؟ ٰ اقصي آهي. جواب :منهنجو نالو سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو محمد عثمان آهي. سوال :اوهان ڪهڙي ڪالس ۾ پڙهو ٿا؟ جواب :مان پنجين ڪالس ۾ پڙهان ٿي سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪڏهن کان پڙهو پيا؟ جواب :مان روشن تارا اسڪول ۾ ٽئين درجي کان پڙهان پئي. سوال :پهرين جنهن اسڪول ۾ پڙهندا هئا اهو توهان ڇو ڇڏيو؟ جواب :آئون جنهن اسڪول ۾ پهرين پڙهندي هيس ان جي ماحول کان مون کي روشن تارا جو ماحول وڌيڪ 13
۽ ان سان گڏ س ڄي ا س ڪول ۾ سڀ کان وڌ يڪ مارڪون کنيون آهن. سوال :سڀ کان وڌ يڪ مار ڪون ک ڻي تو هان کي ڪهڙي خوشي ٿي آهي؟ جواب :سڀ کان وڌيڪ مارڪون ک ڻي مون کي ت مام گهڻي خوشي ٿي آهي۽ منهنجا وا لد ين ۽ ا س تاد به ت مام گهڻا خوش ٿيا آهن. سوال :توهان جي پسنديده راند ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده راند ڪرڪيٽ آهي. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪهڙي خو بي ڏ ٺي آهي؟ جواب :اسان جي اسڪول جا استاد تمام م ح ن تي آ هن ۽ اسان کي تمام سٺو پڙهائيندا آهن ۽ ه تي هر طرح جي سهولت ملي ٿي .م ثالً ڪ م پ يو ٽر ل يب ۽ سا ئ نس ل يب وغيره. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪڏ هن کان پڙ هو پيا؟ جواب :مان روشن تارا اسڪول ۾ ڪالس نرسري کان سٺو لڳو ،ٻارن ۽ استادن ۾ پنهنجائپ محسوس ٿي ان ڪري آئون پهريون اسڪول ڇڏي روشن تارا اسڪول ۾ داخل ٿيس. سوال :اوهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪهڙي خوبي ڏسو ٿا؟ جواب :مون جيئن ٻڌو تيئن ڏٺو .اسڪول ڏاڍو سٺو آهي. خاص ڪري جيڪي سنڌي ٽوپي وارا پروگرام ۽ انهن ۾ ٻارن جا گيت ۽ استادن جو پيار به هن اسڪول ۾ منهنجي دل لڳڻ جو سبب آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :هونئن ته مون کي سڀ مضمون سٺا لڳندا آهن پر سنڌي سڀني کان وڌيڪ وڻندو آهي. سوال :توهان جو پسنديده موسم ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده موسم سيارو آهي. سوال :اوهان جي ڪالس ٽيچر ڪير آهي؟ جواب :منهنجي ڪالس ٽيچر ميڊم سسئي آهي ،جيڪا
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
رياض حسين نقرچ -بچل ڳوٺ سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي ؟ جواب :منهنجو نالو رياض حسين نقرچ آهي. سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو محمد نقرچ آهي. سوال :اوهان ڪهڙي ڪالس ۾ پڙهندا آهيو؟ جواب :مان اٺين ڪالس ۾ پڙهندو آهيان. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب:منهنجي اسڪول جو نا لو رو شن تارا ا س ڪول بچل ڳوٺ آهي. سوال :اوهان جو والد ڇا ڪندو آهي؟ جواب :منهنجو والد صاحب پرائيويٽ سيڪ يور ٽي گارڊ آهي. سوال :اوهان جي ڪالس ٽيچر جو نالو ڇا آهي؟ جواب :م ن ه ن جي ڪالس ٽ ي چر جو نا لو مس ا س ماء قمبراڻي آهي. سوال :توهان جو پسنديده رنگ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده رنگ سائو آهي. سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزي شن ک ن ئي آهي؟ جواب :مان پنهنجي ڪالس ۾سٺي پوزيشن کڻندو آهيان ۽ هم نصابي سرگرمين ۾ منهنجو نا لو پ هر ين پوزي شن ۾
مريم بروهي -ميهڙ سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي ؟ جواب :منهنجو نالو مريم بروهي آهي. سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو محمد علي آهي. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب:منهنجي اسڪول جو نالو روشن تارا اسڪول ميهڙ آهي. سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزيشن کنئي آهي؟ جواب :مان پنهنجي ڪالس ۾ ٻي پوزيشن حاصل ڪئي آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون سنڌي آهي. سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندؤ؟ 14
هوندو آهي. سوال :توهان جي پسنديده ٽيچر ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده ٽيچر مس شهر بانو آهي .ج ي ڪا اسان کي والده جهڙي شفقت ڏيندي آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون سنڌي آهي. سوال :توهان جو اسڪول ۾ ڪو يادگار ڏينهن ؟ جواب :جي ها! مون ال ِء اهو ڏي ن هن ياد گار آ هي .ج ن هن ڏينهن اسڪول جي سالياني پروگرام ۾ مون هڪ آ ف ي سر پٽ جي رويي متعلق هڪ ما ُء سان ٽيبلو ۾ ح صو ور تو. جنهن ۾ مون اسٽيج تي سچ ۾ روئي ڏنو. سوال :توهان جي پنهنجي ما ُء سان ڪيتري محبت آهي؟ جواب :منهنجي پن ه ن جي ما ُء سان ب ي حد م ح بت آ هي. منهنجي ما ُء پورهيو ڪري منهنجي في جا پئسا ڀر ي ندي آهي .ان ڪري مون کي پنهنجي ما ُء سان محبت آ هي ۽ مان هميشه پنهنجي ما ُء جي خدمت ڪندس. سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندؤ؟ جواب :مان وڏو ٿي استاد ٿيڻ چاهيندس. سوال :توهان کي رو شن تارا ٻا لڪ م ئ گز ين ڪ ي ئن لڳندو آهي؟ جواب :مون کي روشن تارا ٻالڪ مئ گز ين ت مام گ ه ڻو وڻندو آهي .هن ۾ اسان جون لکيل ڪهاڻيون ڇ پ ج ند يون آهن .جنهن کي ڏسي اسان کي تمام گهڻي خو شي ٿ ي ندي جواب :مان وڏي ٿي وڪيل ٿيڻ چاهيان ٿي. سوال :توهان سان استادن ۽ پرنسپال جو ڪهڙو رويو آهي؟ جواب :مون سان استادن ۽ پرنسپال جو ما ُء پي ُء وارو رويو آهي. سوال :توهان جي پسنديده راند ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده راند ڪرڪيٽ آهي. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪهڙي خوبي ڏسو ٿا؟ جواب :هن اسڪول جي پڙهائي تمام سٺي آهي ۽ هتان جو ماحول تمام سٺو آهي. سوال :اوهان جو پسنديده رنگ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده رنگ ڪاروآهي. سوال :توهان پنهنجي اسڪول جي ال ِء ڇا چوندؤ؟ جواب :اسان جو اسڪول ڏاڍو سٺو آهي .اسان جي اسڪول جا استاد ۽ پرنسپال پيار ۽ محبت سان پڙهائيندا
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
جواب :مان پنهنجي ڪالس ۾ پهرين پوزيشن کنئي آهي. سوال :اوهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪڏهن کان پڙهندا آهيو؟ جواب :مان روشن تارا اسڪول ۾ نرسري کان پڙهندي آهيان. سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندؤ؟ جواب :مان وڏي ٿي ڊاڪٽر ٿيڻ چاهيندس. سوال :توهان ڊاڪٽر ڇو ٿا ٿيڻ چاهيو؟ جواب :منهنجي ما ُء پي ُء جو خواب آهي ته مان ڊاڪٽر ٿيان. سوال :اوهان جو پسنديده رنگ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده رنگ اڇو آهي. سوال :اوهان جي پسنديده استاد ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجا پسنديده استاد مس زينب ڏاهري ۽ مس حميده ڏاهري آهن. سوال :توهان جي پسنديده دوست ڪهڙي آهي؟
ارم چانڊيو -دادو سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي ؟ جواب :منهنجو نالو ارم چانڊيو آهي. سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو نعمت هللا آهي. سوال :اوهان جو والد صاحب ڇا ڪندو آهن؟ جواب :منهنجو والد صاحب ڊاڪٽر آهي. سوال :اوهان ڪهڙي ڪالس ۾ پڙهندا آهيو؟ جواب :مان پنجين ڪالس ۾ پڙهندي آهيان. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي اسڪول جو نالو روشن تارا اسڪول دادو آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون انگلش آهي. سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزيشن کنئي آهي؟
سوال :توهان جي پسنديده راند ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده راند ڪرڪيٽ آهي. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪهڙي خوبي ڏسو ٿا؟ جواب :هن اسڪول جي پڙهائي تمام سٺي آهي ۽ هتان جو ماحول تمام سٺو آهي. سوال :توهان واندڪائي جي وقت ۾ ڇا ڪندا آهيو؟ جواب :آ ُء واندڪائي جي وقت ۾ سٺا سٺا ڪتاب پڙهندي آهيان ،خاص طور تي مئگزين شوق سان پڙهندي آهيان. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪڏهن کان پڙهو پيا؟ جواب :مان روشن تارا اسڪول ۾ ڪالس ڪي-جي0- کان پڙهندي آهيان. سوال :اوهان جو پسنديده رنگ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده رنگ نيرو آهي. سوال :اوهان جو پسنديده گل ڪهڙو آهي؟ جواب :مهنجو پسنديدو گل گالب آهي. سوال :توهان جي ڪالس ٽيچر جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي ڪالس ٽيچر جو نالو مس ارم آهي.
زينت النسا َء -گڏاپ سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجو نالو زينت النساءآهي. سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو محمد اظهر آهي. سوال :اوهان ڪهڙي ڪالس ۾ پڙهندا آهيو؟ جواب :مان پنجين ڪالس ۾ پڙهندي آهيان. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي اسڪول جو نالو روشن تارا اسڪول گڏاپ آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون سائنس آهي سوال :توهان جي پسنديده ٽيچر ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده ٽيچر مس رابيل آهي. سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندؤ؟ جواب :مان وڏي ٿي ڊاڪٽر ٿيڻ چاهيندس. سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزيشن کنئي آهي؟ جواب :مان پنهنجي ڪالس ۾ ٽين پوزيشن کنئي آهي 15
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
دوستي
ما ُء جي اهميت
ثمر جمالي ،ڪالس پنجون ،روشن تارا اسڪول
شير علي ڪلوڙ ،روشن تارا اسڪول پنو عاقل
هڪڙا ٻه دوست هئا پر وقت جي ڌاري انهن کي الڳ ڪري ۽ قومن جو فاصلو ڏئي ڇڏيو ۽ وقت هلندو رهيو .هنن جي عمر ڪافي گذري چڪي هئي. پو ِء هڪ ڏينهن هڪ دوست کي خيال آيو ته وڃان پنهنجي دوست سان ملي اچان .جيئن ته ٻي دوست جو گهر ڪافي پري هيو .سو همراهه کي پنڌ ڪندي ڪندي رستي ۾ رات پئجي وئي ۽ اڌ رات جو اچي دوست کي سڏيائين ،هوڏانهن ٻئي دوست پنهنجي دوست جو آواز ٻڌندي سڃاڻي ورتو ۽ سڏ ۾ سڏ ڏنائين ۽ جلدي ۾ پنهنجي گهر واري کي اٿاري چيائنس ته جلدي طعام تيار ڪر ۽ زال کي چيائين ته جيڪي گهر ۾ رکيل زيور آهن سڀ کڻي اچ .پو ِء اهي زيور ۽ هٿيار کڻي دروازي تي پهتو ۽ دوست سان گلي مليو ۽ گهڻي چاهت سان حال احوال ورتائين .دوست پڇيس ته هي زيور ۽ هٿيار ڇو کنيان اٿئي .دوست وراڻيو ته مون سوچيو ته منهنجو دوست گهڻي عرصي کان پو ِء آيو آهي .شايد منهنجي دوست کي ڪا مالي ضرورت هجي ته هي سب زيور هن کي ڏيان ته جيئن منهنجي دوست جي ضرورت پوري ٿئي ۽ هٿيار ان ال ِء کنيو ته شايد دوست سان ڪيڏاهن وڃڻو پوي ۽
ما ُء هڪ انمول رشتو آهي .جنهن کي هللا سائين وڏو درجو ڏنو آهي .ما ُء سڀ ڪجهه آهي .هڪ جيون ساٿي آهي .جيڪا هميشه پنهنجي ٻارن جو ڀلو سوچيندي آهي .ما ُء هر مصيبت ۾ ساٿ ڏيندي آهي .ما ُء اوالد کي سٺي راهه سيکاريندي آهي ۽ خراب ڪم ڪرڻ کان روڪيندي آهي .ما ُء پاڻ ته ڏکي رهندي آهي پر پنهنجي اوالد کي ڏک ۾ رهڻ نه ڏيندي آهي .ما ُء ڇت جيان آهي .جيڪا پنهنجي ٻار کي ڇانو ڏيندي آهي .چوندا آهن ته ما ُء جو رشتو جنم کان وٺي قيامت تائين هوندو آهي .ما ُء جي دل ۾ هميشه اوالد ال ِء دعائون هونديون آهن .ما ُء جي دعا جنت جي هوا هوندي آهي.اوالد خوبصورت هجي يا بدصورت ،پر ما ُء جي ال ِء انمول آهي .جيڪي اوالد پنهنجي ما ُء جي اکين اڳيان هوندا آهن .اهي ڏاڍا خوش نصيب هوندا آهن .ما ُء اها هستي
ايمانداري
پيڪ ڪرڻ هو .سو سندس مالڪ ڪپڙي جي تاڪيي ۾ 03هزار رکي ڇڏيا ۽ پاڻ پاسي تي ٿي بيهي رهيو. ڪامران ايندي ئي تاڪيا واري واري سان پيڪ ڪيا. تاڪيي مان پئسا پٽ تي ڪري پيا .اهو ڏسي ڪامران پريشان ٿي ويو .ڪامران آفيس ۾ بيهي رهيو .ايتري ۾ فيڪٽري جو مالڪ اندر داخل ٿيو ۽ ڪامران کي چوڻ لڳو ته خير ته آهي اڄ سوير آفيس ۾ نظر پيو اچين. ڪامران چوڻ لڳو ته سائين هي پئسا خبر ناهي ڪنهن جا آهن .فيڪٽري جو مالڪ هن جي ايمانداري ڏسي حيران ٿي ويو ۽ چيائين ته هي پئسا ڪپڙن ۾ مون رکيا هئا ۽ آئون تنهنجي آزمائش وٺي رهيو هئس ته تون ايماندار آهين يا نه .پر تون ته هڪ سٺو ۽ ايماندار ڇوڪرو آهين .مون کي اهڙي ماڻهو جي ته ڳوال هئي. جيڪو منهنجي ڪروڙين جو ڪاروبار ۽ منهنجي اڪيلي ڌي کي سنڀالي .ڪامران سندس مالڪ جون اهي ڳالهيون ٻڌي خوش ٿيو ۽ سندس شادي فيڪٽري
سميرا ،ڪالس ستون ،روشن تارا اسڪول دادو ڪامران جو پي ُء پوڙهو ٿي چڪو هو ۽ هاڻ گهر جو سڄو وزن ڪامران جي ڪلهن تي پيو. ڪامران پريشان هو ته هاڻي ڪٿي ڪا مزوري ملي ته گهر هالئي سگهان .هي هر روز ڪنهن نه ڪنهن دڪان تي مزوري ال ِء ويندو هو پر روزانو مايوس ٿي موٽندو هو .ڪامران مئٽرڪ پاس هو .پر نوڪري جي ال ِء پئسن جي ضرورت هئي پر هي غريب هاري جو پٽ هو ،هن وٽ پئسا نه هئا .نيٺ هڪ ڏينهن ڪامران کي ڪپڙي جي فيڪٽري ۾ مالزمت ملي وئي .ان فيڪٽري جو مالڪ ڏاڍو چاالڪ هوندو هو ،جڏهن به ڪو مزور ايندو هو ته ان جي آزمائش وٺندو هو. ڪامران جو ڪم فيڪٽري ۾ صرف ڪپڙي جا تاڪيا 16
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
استاد جو احترام
ورزش جا فائدا
وشال ڪمار ،روشن تارا اسڪول پنو عاقل
مصباح مرڪ چنا ،روشن تارا اسڪول هاال
استاد اسان کي هللا جي طرفان ڏنل انمول تحفو آهي .جيڪي اسان کي اٿڻ ويهڻ،گهمڻ ڦرڻ وغيره شير خدا جن جو جهڙي تعليم ڏيندوآهن .حضرت علي ِ قول آهي ته “جنهن مون کي هڪ اکر به سيکاريو ان مون کي پنهنجو غالم بڻائي ڇڏيو”. ان ڳالهه مان استاد جي اهميت جو اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته استاد جو ڪم صرف ٻارن کي پڙهائڻ نه آهي .بلڪه انهن کي وڏن جو احترام سيکارڻ به آهي. جيڪو ٻار پنهنجي استاد جو احترام نه ٿو ڪري اهو ڪڏهن به ڪامياب نٿو ٿئي ۽ جيڪو ٻار استاد جو احترام ڪري ٿو اهو ٻار دنيا ۾ ڪاميابي حاصل ڪري ٿو .هللا سائين ما ُء پي ُء کان پو ِء استاد جو درجو تمام وڏو ٰ اعلي رکيو آهي .ان ڪري اهي ٻارن کي ما ُء پي ُء ۽ جيان پڙهائيندا آهن ۽ جيڪو شاگرد دنيا ۾ ڪاميابي حاصل ڪندو آهي .ان ٻار کان وڌيڪ ان جي استاد کي خوشي ٿيندي آهي ته منهنجو شاگرد دنيا ۾ ڪامياب ٿيو آهي .استاد اسان جا روحاني ما ُء پي ُء به آهن .اڄ ڪلهه جيڪي ڊاڪٽر ۽ انجينيئر وغيره آهن اهي به استاد کان تعليم حاصل ڪري ان مقام تي پهتا آهن اهي ئي نه پر جيڪي به شاعر آهن اهي پڻ استاد جو احترام ڪندا آهن .سنڌ جو سدا حيات شاعر شاهه عبداللطيف ڀٽائي
ورزش ڪرڻ سان ماڻهو صحتمند رهي ٿو. ورزش ڪرڻ سان هڏيون مضبوط ٿينديون آهن .روزانو صبح جو ورزش ڪرڻ سان اسين صحتمند رهون ٿا. ورزش ڪيترن ئي قسمن جي ٿئي ٿي.مثال طور :هلڻ، ڊوڙڻ ،ٽپ پائڻ ،ترڻ ۽ رانديون کيڏڻ وغيره .جيڪڏهن اسين ورزش نه ڪنداسين ته اسين ڪمزور ٿي وينداسين.ورزش اسان جي رت کي جسم جي اندر
نيمياز حق نواز چاچڙ ،روشن تارا اسڪول پنو عاقل نماز اسالم جو سڀ کان وڏو فرض آهي .نماز پڙهڻ واري جي دل ۾ هر وقت خدا جو خوف رهي ٿو. نماز گناهن کان روڪي ٿي .نماز پڙهڻ واري تي خدا جي رحمت نازل ٿئي ٿي ۽ انسان جا خيال پاڪ رهن ٿا .نماز اسان کي وقت جي پابندي ڪرڻ سيکاري ٿي .اسان تي ٰ تعالي ڏينهن ۾ پنج وقت نماز فرض آهي .هن دنيا ۾ هللا اسان کي بي شمار نعمتون بخشيون آهن .انهن نعمتن جو شڪر بجا آڻڻ ال ِء اسان کي هللا جي عبادت ڪرڻ گهرجي .نماز ،گهرڻ ۽ پڪارڻ کي چئبو آهي .نماز هللا سان ڳانڍاپي جو ذريعو آهي .نماز مومنن جو معراج آهي. نماز سان جسم جي ورزش ٿيندي آهي .نماز عبادت جو
ڪانگ ،طوطو ۽ ڪبوتر
بي ايمان لومڙي
عبدهللا پٺاڻ ،روشن تارا اسڪول هاال
عادل عباس کوڙو ،روشن تارا اسڪول سچل ڳوٺ
هڪ ڪانگ لوڻ جي گهر ۾ رهندو هو .هڪ ڏينهن هڪ طوطو هن وٽ لوڻ وٺڻ ال ِء ويو ته ڪانگ هن سان جهيڙو ڪري هن کي واپس موڪلي ڇڏيو .هڪ ڏينهن تيز مينهن وسيو جهنگ ۾ ته ڪانگ جو گهر تباهه ٿي ويو .پو ِء هو پنهنجي ٻچي کي وٺي طوطي جي گهر آيو .طوطي جي گهر ان سان گڏ هڪ ڪبوتر رهندو هو. طوطي ڪانگ کي چيو ته تون منهنجي گهر جي آسپا س نظر نه اچين .پو ِء ڪبوتر نڪري آيو .طوطي کي چيائين ته هن پاڻ سان سٺو نه ڪيو .پر اسين هن جي برائي کي معاف ٿا ڪريون ۽ اسين هن کي پنهنجي گهر ۾ جڳهه ڏيون ٿا .ان کان پو ِء ڪانگ شرمندا ٿيو ۽ معافي گهريائين .
هڪ دفعي جي ڪالهه آهي ته هڪ لو مڙي هڪ ڳئون جو شڪار ڪيو ان کي کائيندي کائيندي ان جي ڳلي ۾ هڏي ڦاسي پئي ،پو ِء ان کي وڏي چ ه نب وارو پکي نظر آيو .ان کي مشڪل سان چيائين ته تون پنهنجي وڏي چهنب سان منهنجي ڳلي ۾ ڦا ٿل هڏي ڪڍ ته آئون توکي انعام ڏيندس .هن پکي پنهنجي منڍي وجهي چهنب سان لومڙي َء جي ڳلي مان هڏي ِڇڪي ڪڍي، پو ِء پ کي چوڻ ل ڳو ته م ن ه ن جو ا ن عام ڪ ٿي آ هي؟ لومڙي َء چيس ته تون انعام ٿو گهرين ،ٿورو سوچ جڏهن تنهنجي مُنڍي منهنجي منهن ۾ هئي ته مون ان کي د ٻا يو 17
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ڪهاڻ
ٽه ماهي شمارو نمبر
پنيج ليک ممتاز ڪنڀر
ٿر جي ڀٽن جي اوٽ ۾ هڪ ويڙهو هيو جنهن ۾ چار گهر هئا .هيڏي وڏي خاندان مان ڪجهه ماڻهو شهر ۾ سک جي سانگي وڃي چڪا هئا .نوجوان ڇوڪرن مان صرف هڪ نوجوان پرائمري ماستر ۽ باقي ٻيا محنت مزدوري ۽ ٻڪريون ڍڳيون چاري پيٽ گذران ڪندا هئا .پر هن ويڙهي ۾ هونهن ته هر شخص جي پنهنجي ڪهاڻي هئي صرف ٽي ڪهاڻيون سڀني کان مختلف ۽ منفرد هيون. “سڀاڳي ڇوري اچي جوان ٿي آهي ،هن اڪيالئي ۽ جهنگ ۾ ماڻهن ۾ رهيو ڪجهه ڪونهي، ڪجهه ڪري وٺ ته ڪو سڱ وغيره ملي ته ڏيونس” .سڀاڳي جي ما ُء چيو. “ٻيلي غربت اچي وڌي آهي ٻن ٽن سالن واري ڏڪار ت ماڻهن کان سڀ ڪجهه کسي ڇڏيو آهي اَنُ پاڻي ته ڏکيو ٿي پيو آهي پر خوشيون به موڪالئي ويون آهن ”،خيرو وراڻي ڏيندي چيس. سڀاڳي جو پي ُء “پنهنجي خاندان ۾ به ڪو ڇوڪرو ڪونهي جو تنهن کي سندس سڱ ڏيون ”. (سڀاڳي جا ما ُء پي ُء ڪچهري ڪندي ڳالهيون ڪري رهيا هئا ،هو َء کٽ جي ٻئي پاسي منهن ڪري سمهي اهو ٻڌي رهي هئي). “اڙي سچي کمون َء چيو هو ته آئون پنهنجي ڇوڪري اوهان کي خدا ڪارڻ ڏيڻ ٿو چاهيان.ٿو اوهان جو خاندان سٺو آهي .وٽس پنج نياڻيون الئق ويٺيون آهن” سڀاڳي جي پي ُء چيو. “پر منهنجو منٺار ته ننڍو آهي” “آئون ڪهڙو وڏو هئس جڏهن پنهنجي شادي ٿي هئي بهرحال پنهنجا آهن ڪري ٿا ڇڏيون” خيرو َء چيو . “اڳي تو ڪڏهن منهنجو چيو مڃيو آهي جو هاڻي مڃندين مردن جو موچڙو اسان ماين تي سدائين رهيو آهي” سڀاڳي جي ما ُء اهو چوندي پاسو ورائي سمهي رهي . “اوهين زائفون ته آهيو گهر ڦٽائڻ ال ِء” خيرو َء چيو. رات وڌندي ۽ ختم ٿيندي رهي ،صبح سوير ئي ساڳي هلچل ،ڪو مزدوري تي ته ڪو ٻڪرين ۾ سڀ وڃي چڪا هئا تيز اس ٺوٺ زمين کي تپائي رهي هئي . “اڙي سڀاڳي اٿي وڃو جنڊا پاڻي جا ڀري اچو پو 18
ڪاڙهو (اس) تپي ويندو” سڀاڳي جي ما ُء چيو. “ها امان ها آئون ۽ ستٻائي وڃون ٿا” سڀاڳي ورندي ڏيندي چيو. ايتري ۾ڪان ُء اچي اڱڻ ۾ بيٺل نم تي ويٺو ۽ ڪان ڪان ڪرڻ لڳو. “اڄ اال ِء ڪير ٿو مهمان اچي ڪان ُء سويرو پيو رڙي ”.سڀاڳي چيو. “اچن ٿا تو کي گهرڻ وارا وڃ پاڻي ڀري اچ ڪم پڄئي ڪونه رڳو وات هڻڻ ۾ پوري آهين ”.سڀاڳي جي ما ُء ڪاوڙ مان چيو. سڀاڳي ۽ ستٻائي گڏهن تي جنڊا رکي روانيون ٿيون . “اڄ مون وٽ هڪڙي خوشخبري آهي پر ٻڌائينديس ڪون ”.سڀاڳي چيو“ ،ڇوري ڇو ڪونه ٻڌائيندين هان”.ستٻائي چيو. “بس آهي ڪا ڳالهه نه ٻڌائڻ جهڙي ڦِڪي ٿي ٿيان ”.سڀاڳي َء چيو. “لوڻ کڻي تنهنجي وات ۾ وجهنديس ته پاڻهي ڦڪي ڪانه ٿيندين َء ”.ستٻائي وراڻيو“ .چڱو ڀال ٻڌ رات امان ۽ بابا وارن منهنجي شادي جي پئي ڳالهه ڪئي”. سڀاڳي َء چيو. “ائي ڇوري هيڏي سڄي ڳالهه مون کان لڪائي ويٺي هئين ”.ستٻائي وراڻيو “هاڻي ويري (پاڻي جو کوهه) اچي ويو اٿئي ان خوشي ۾ تون پاڻي جا وارا ڪڍ ”.ستٻائي َء چيو. “چڱو ڀال ڪڍان ٿي ٻيو حڪم ”.سڀاڳي ِء کلندي چيو. ٻئي ڄڻيون پاڻي ڀري آيون ته گهر اڳيان جيپ (گاڏي) بيٺي هئي. “اڄ سڀاڳي تنهنجو سر ويو آيا اٿئي ”.ستٻائي چيو. “ڇڏ بي شرم ”. .....سڀاڳي َء چيو. ڏورانهين ڪنهن شهر مان ڪجهه سندن مائٽ رشتو وٺڻ آيا هئا .سندن اڱڻ تي چار ماڻهو اڇن ڪپڙن وار ويٺا هئا .خيرو کي چيائون ته “ادا خير محمد! اسان وٽ نياڻي ته آهي ،ته به ڳالهه ڪيون ٿا ،اسان واري همراه کي اڳين گهر مان ڪوبه اوالد ڪونهي ،عمر پنجاه سال لڳ ڀڳ ٿيندي ،مال ملڪيت زمين وغيره اٿس ،جيڪڏهن شادي بعد ڪو اوالد وغيره ٿيو ته وارث ٿي پوندو اسان تو کي پنج لک روپيا ڏيون ٿا ته تون سڱ ڏي ”.هڪ شخص چيو. “پنج لک روپيا ”...خيرو َء کان دانهن ٿي نڪتي .هن ڪڏهن پنج هزار روپيا به نه ڏٺا هئا. بقايا صفحو 52
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
روشن تارا اسڪول گلشن حديد جي سالياني ايوارڊ ورهائڻ جي تقريب دوران شاگرد ٽيبلوز پيش ڪري رهيا آهن.
روشن تارا اسڪول سيوهڻ شريف جي سالياني ايوارڊ ورهائڻ جي تقريب دوران ڪامياب شاگردن کي انعام ڏنا پيا وڃن. 19
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
روشن تارا اسڪول دادو ۾ ڪامياب ٿيل شاگردن کي ايوارڊ ڏنا پيا وڃن.
روشن تارا اسڪول گڏاپ ۾ ڪامياب ٿيل شاگردن کي ايوارڊ ڏنا پيا وڃن.
روشن تارا اسڪول ميهڙ ۾ امتحانن ۾ ڪامياب ٿيل شاگردن کي الوداعي پارٽي ڏني پئي وڃي. 20
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
روشن تارا اسڪول پنوعاقل جي استادن کي ٽرينر لقمان کوسو ٽريننگ ڏيندي ۽ استاد مليل سرٽيفڪيٽ ڏيکاريندي.
روشن تارا اسڪول گهوٽڪي جي استادن کي ٽرينر لقمان کوسو شاگردن کي پڙهائي بابت ٽريننگ ڏئي رهيو آهي.
روشن تارا اسڪول سچل ڳوٺ جي استادن کي ٽرينر لقمان کوسو شاگردن کي پڙهائي بابت ٽريننگ ڏئي رهيو آهي.
روشن تارا اسڪول بچل ڳوٺ جي استادن کي ٽرينر لقمان کوسو شاگردن کي پڙهائي بابت ٽريننگ ڏئي رهيو آهي. 21
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
پاڪستان جي آزادي جي ڏهاڙي 09آگسٽ تي روشن تارا اسڪول بچل ڳوٺ ۾ شاگرد خوشي ملهائي رهيا آهن.
پاڪستان جي آزادي جي ڏهاڙي 09آگسٽ تي روشن تارا اسڪول گهوٽڪي ۾ شاگرد خوشي ملهائي رهيا آهن.
پاڪستان جي آزادي جي ڏهاڙي 09آگسٽ تي روشن تارا اسڪول ڪشمور ۾ شاگرد خوشي ملهائي رهيا آهن.
پاڪستان جي آزادي جي ڏهاڙي 09آگسٽ تي روشن تارا اسڪول سيوهڻ شريف ۾ شاگرد خوشي ملهائي رهيا آهن.
پاڪستان جي آزادي جي ڏهاڙي 09آگسٽ تي روشن تارا اسڪول هاال ۾ شاگرد خوشي ملهائي رهيا آهن. 22
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
روشين تيارا اسڪيولين جي بهترين شاگردن ۽ شاگردياڻين جا انٽرويوز ٰ اقصي قادر -هاال سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي؟ ٰ اقصي قادر آهي. جواب :منهنجو نالو سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو ڊاڪٽر قادر بخش ڏاهري آهي. سوال :اوهان ڪهڙي ڪالس ۾ پڙهندا آهيو؟ جواب :مان ٽئين ڪالس ۾ پڙهندي آهيان. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي اسڪول جو نالو روشن تارا اسڪول هاال آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون انگريزي آهي؟ سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزيشن کنئي آهي؟
ٰ اقصي حسين -محرابپور سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي ؟ ٰ اقصي حسين آهي. جواب :منهنجو نالو سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو زوار شهنشاهه آهي. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب:منهنجي اسڪول جو نا لو رو شن تارا ا س ڪول محرابپور آهي. سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزي شن ک ن ئي آهي؟ جواب :مان پنهن جي ڪالس ۾ پ هر ين پوزي شن حا صل ڪئ آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون سائنس آهي؟ سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندئو؟ جواب :مان وڏي ٿي ڊاڪٽر ٿيڻ چاهيان ٿي. 23
جواب :مان پنهنجي ڪالس ۾پهرين پوزيشن کنئي آهي. سوال :توهان جي پسنديده ٽيچر ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديدو ٽيچر مس انعم آهي. سوال :توهان جي استادن جو رويو توهان سان ڪهڙو آهي؟ جواب :اسان جي استادن جو رويو اسان سان تمام سٺو آهي اسان کي محنت سان پڙهائين ٿا. سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندؤ؟ جواب :مان وڏي ٿي ڊاڪٽر ٿيڻ چاهيندس .ڇاڪاڻ ته منهنجو ابو ۽ امي ٻئي ڊاڪٽر آهن. سوال :توهان کي روشن تارا ٻالڪ مئگزين ڪيئن لڳندو آهي؟ جواب :مون کي روشن تارا ٻالڪ مئگزين تمام گهڻو وڻندو آهي .هن ۾ اسان جون لکيل ڪهاڻيون ۽ ڊرائنگون ڇپجنديون آهن .جنهن کي ڏسي اسان کي تمام گهڻي خوشي ٿيندي آهي. سوال :توهان ڊاڪٽر ڇو ٿا ٿيڻ چاهيو؟ جواب :مان ڊاڪٽر ان ڪري ٿيڻ چاهيان ٿي ته ج ي ڪي غريب ماڻهو عالج نٿا ڪرائي سگهن مان ا ن هن غر ي بن جو مفت عالج ڪيان ۽ انهن جي خدمت ڪيان. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪهڙي خو بي ڏ سو ٿا؟ جواب :هن اسڪول جي پڙهائي تمام سٺي آ هي ۽ ا سان جا استاد ت مام گ ه ڻا م ح ن تي آ هن .ا سان کي دل سان پڙهائيندا آهن. سوال :اوهان جو پسنديده رنگ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده رنگ گالبي آهي. سوال :توهان جي پسنديده ٽيچر ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده ٽيچر مس قدسيه آهي .هن مس جي پڙهائڻ جو طريقو تمام گهڻو سٺو آ هي .مس ج ي ڪو پڙهائيندي آهي اسان کي جلد سمجهه ۾ اچي ويندو آهي. سوال :توهان پنهنجي اسڪول جي ال ِء ڇا چوندئو؟ جواب :اسان جو ا س ڪول ڏاڍو س ٺو آ هي .ا سان جي
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندئو؟ جواب :مان وڏي ٿي ڊاڪٽر ٿيڻ چاهيان ٿي. سوال :توهان جو استادن ۽ پرنسپال سان ڪهڙو رويو آهي؟ جواب :منهنجو استادن ۽ پرنسپال سان سٺو رويو آهي. سوال :توهان جي پسنديده راند ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده راند ٽينس آهي. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪهڙي خوبي ڏسو ٿا؟ جواب :هن اسڪول جي پڙهائي تمام سٺي آهي ۽ هتان جو ماحول تمام سٺو آهي. سوال :اوهان جو پسنديده رنگ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده رنگ ڪاروآهي. سوال :توهان پنهنجي اسڪول جي ال ِء ڇا چوندئو؟ جواب :اسان جو اسڪول ڏاڍو سٺو آهي .اسان جي اسڪول جا استاد ۽ پرنسپال پيار۽ محبت سان پڙهائيندا آهن .منهنجي دعا آهي ته اسان جو اسڪول هميشه ترقي
مهڪ لنڊ -ڪشمور سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي ؟ جواب :منهنجو نالو مهڪ لنڊآهي. سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو پون ڪمارآهي. سوال :توهان جو والد ڇا ڪندو آهي؟ جواب :منهنجو والد بزنس ڪندو آهي. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب:منهنجي اسڪول جو نالو روشن تارا اسڪول ڪشمور آهي. سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزيشن کنئي آهي؟ جواب :مان پنهنجي ڪالس ۾پهرين پوزيشن حاصل ڪئي آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون سنڌي آهي.
سوال :توهان سگا جي ال ِء ڇا چوڻ چاهيندئو؟ جواب :سگا هڪ ب ه تر ين فال حي ادارو آ هي .س گا غريب ماڻهن جي مدد ڪندي آهي.مون کي خوشي ٿيندي آهي جڏهن مان سگا جي ماڻهن کي دل سان غر ي بن جي مدد ڪندي ڏسندو آهيان. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪهڙي خو بي ڏ سو ٿا؟ جواب :هن اسڪول جي پڙهائي تمام سٺي آ هي ۽ ا سان جا استاد ت مام گ ه ڻا م ح ن تي آ هن .ا سان کي دل سان پڙهائيندا آهن. سوال :اوهان جو پسنديده رنگ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده رنگ ڳاڙهو آهي. سوال :توهان جو پسنديده استاد ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده استاد سر م ن گي آ هي ،ڇو جو هو اسان کي سٺو پڙهائيندوآهي. سوال :توهان جو پسنديده ملڪ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده ملڪ پاڪستان آهي. سوال :توهان جو قريبي دوست ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجا قريبي دوست منهنجا ڪتاب آهن .ڇاڪاڻ ته ڪتابن مان سٺي ڄاڻ ملندي آهي. سوال :توهان پنهنجي اسڪول جي شاگردن جي ال ِء ڇا چوندئو؟
دليپ ڪمار -ڪلوئي سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي ؟ جواب :منهنجو نالو دليپ ڪمار آهي.. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي اسڪول جو نا لو رو شن تارا ا س ڪول ڪلوئي آهي. سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزي شن ک ن ئي آهي؟ جواب :مان پنهن جي ڪالس ۾ پ هر ين پوزي شن حا صل ڪئي آهي. سوال :تو هان پ هر ين پوزي شن حا صل ڪري ڪ ي ئن محسوس ڪندا آهيو” جواب :مان پ هر ين پوزي شن حا صل ڪري خو شي محسوس ڪيان ٿو۽ منهنجي گهر وارن کي به تمام گهڻي خوشي ٿي رهي آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون انگلش آهي. سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندئو؟ جواب :مان وڏو ٿي ڊاڪٽر ٿيڻ چاهيان ٿو. سوال :توهان جي پسنديده شخصيت ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده شخصيت قائداعظم آهي. 24
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
ديا -کپرو سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي ؟ جواب :منهنجو نالو ديا آهي. سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالوواسديو آهي. سوال :اوهان ڪهڙي ڪالس ۾ پڙهندا آهيو؟ جواب :مان ڇهين ڪالس ۾ پڙهندي آهيان. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي اسڪول جو نا لو رو شن تارا ا س ڪول کپرو آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون انگلش آهي. سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزي شن ک ن ئي
توصيف احمد -سچل ڳوٺ سوال :اوهان جو نالو ڇا آهي ؟ جواب :منهنجو نالو توصيف احمد آهي. سوال :اوهان جي والد جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي والد جو نالو لونگ خان آهي.. سوال :اوهان ڪهڙي ڪالس ۾ پڙهندا آهيو؟ جواب :مان پنجين ڪالس ۾ پڙهندو آهيان. سوال :اوهان جي اسڪول جو نالو ڇا آهي؟ جواب:منهنجي اسڪول جو نا لو رو شن تارا ا س ڪول سچل ڳوٺ آهي. سوال :توهان جو پسنديده مضمون ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده مضمون سنڌي آهي. سوال :توهان جي پسنديده ٽيچر ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده ٽيچر مس ماروي آهي. سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندئو؟ جواب :مان وڏو ٿي ڊاڪٽر ٿيڻ چاهيندس. سوال :توهان پنهنجي ڪالس ۾ ڪهڙي پوزي شن ک ن ئي آهي؟ جواب :مان پنهنجي ڪالس ۾ پهرين پوزيشن کنئي آهي سوال :توهان جي پسنديده راند ڪهڙي آهي؟ جواب :منهنجي پسنديده راند ڪرڪيٽ آهي. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪهڙي خو بي ڏ سو ٿا؟ 25
آهي؟ جواب :مان پنهنجي ڪالس ۾ پهرين پوزيشن کنئي آهي. سوال :اوهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪڏهن کان پڙ ه ندا آهيو؟ جواب :مان روشن تارا اسڪول ۾ نر سري کان پڙ هي رهي آهيان. سوال :توهان وڏا ٿي ڇا ٿيڻ چاهيندئو؟ جواب :مان وڏي ٿي انجينيئر ٿيڻ چاهيندس. سوال :توهان انجينيئر ڇو ٿا ٿيڻ چاهيو؟ جواب :منهنجو شوق آهي ته مان انجينيئر ٿيان. سوال :اوهان جو پسنديده رنگ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده رنگ گالبي آهي. سوال :توهان جو پسنديده استاد ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده استاد سر امتياز آهي. جواب :هن اسڪول جي پڙهائي تمام سٺي آ هي ۽ ه تان جو ماحول تمام سٺو آهي. سوال :توهان واند ڪائي جي وقت ۾ ڇا ڪندا آهيو؟ جواب :آ ُء وانيدڪيا ئي ۾سي ٺا سٺيا ڪتياب پڙهينيدو آهيان،خاص طور تي مئگزين شوق سان پڙهندو آهيان. سوال :توهان روشن تارا اسڪول ۾ ڪڏ هن کان پڙ هو پيا؟ جواب :مان روشن تارا اسڪول ۾ ڪالس پ هر ين کان پڙهندو آهيان. سوال :اوهان جو پسنديده رنگ ڪهڙو آهي؟ جواب :منهنجو پسنديده رنگ ،نيرو رنگ آهي. سوال :اوهان جو پسنديده گل ڪهڙو آهي؟ جواب :مهنجو پسنديدو گل ،گالب جو گل آهي. سوال :توهان جي ڪالس ٽيچر جو نالو ڇا آهي؟ جواب :منهنجي ڪالس ٽيچر جو نالو ماروي آهي. سوال :توهان پنهنجي اسڪول جي شاگردن کي ڪ هڙو
هڪ شخص چائنا مان شادي ڪ ئي .ٻ ئي ڏينهن زال مري وئيس ،هو ڏاڍو پري شان ٿيو ۽ روئڻ لڳو .ماڻهن پڇيس ڇو پيو .پٺاڻ چين ته منهنجي زال مري وئي آهي .ما ڻ هن پڇيس تو ڪ ٿان شادي ڪ ئي ه ئي .پ ٺاڻ چين ته مون چا ئ نا مان شادي
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
ثاقب آصف سولنگي.. ڪالس :پنجون :روشن تارا اسڪول ميهڙ
ڳ ک َل ڀو َ استاد :شاگرد کي :تون وڏو ٿي ڇا ڪندي؟ شاگرد :شادي ڪندس استاد :منهنجو مطلب آهي تون ڇا ٿيندي ؟ شاگرد :گهوٽ استاد :چريا منهنجو مطلب آهي ته وڏو ٿي ڇا حا صل ڪندي ؟ شاگرد :ڪنوار استاد :منهنجو مطلب آهي ته وڏو ٿي ما ُء پي ُء جي ال ِء ڇا ڪندي؟ شاگرد :ننهن وٺي ايندس استاد :تنهنجو پي ُء تو کان ڇا ٿو چاهي؟ شاگرد :پوٽو استاد :اڙي ڄٽ تنهنجي زندگي جو مقصد ڪهڙو آهي؟ شاگرد :شادي پي ُء پٽ کي :پيپر ڪيئن ٿيو پٽ :سوال 0.رهجي ويو ،سوال 5نه پ يو ا چي ،سوال 9ڪرڻ وسري ويو ،سوال 2نظر نه آيو. پي ُء :باقي سوال 0؟ پٽ :ها صرف اهو ئي غلط ٿيو ڪنول مالح ،ڪالس پنجون ،روشن تارا سڪول دادو
احمد :امان پنج روپيا ڏي. ماءُ :مون وٽ ڪونهن ڪي وڃ پي ُء کان وٺ. احمد :بابا پنج روپيا ڏي. پيءُ :مون وٽ ڪونهن ڪي وڃ چاچي کان وٺ. احمد:چاچا پنج روپيا ڏي. چاچو :مون وٽ ڪونهن ڪي وڃ چاچي َء کان وٺ. احمد :چاچي پنج روپيا ڏي. چاچي :اچي وٺ. احمد :اهي پنهنجا پنج روپيا لڪائي رک ق ل في وارو ئي هلي ويو.. 26
هڪڙو ڇوڪرو اسڪول ويو. استاد چيس :تون ڦڻي ڇو نه ڏئي آيو آهين، ٻار چيس :سائين گهر ۾ ڦڻي ڪونهي. استاد چيس :ته پو ِء پاڙي وارن کان وٺي هان. شاگرد :سائين پاڙي وارا سب گنجا آهن. جيري ڪمار ،ڪالس اٺون ،روشن تارا اسڪول ،کپرو
سنڌي ۽ پٺاڻ ريل ۾ گڏ سفر ڪندا آهن .رستي ۾ ريل هڪ اسٽيشن تي بيهندي آهي. پٺاڻ ،سنڌي کان پڇندو آهي ته “هي َء ڪهڙي اسٽيشن آهي” .سنڌي جواب ۾ چوندو آهي ته “مون کي ناهي خبر” پٺاڻ سمجهندو آهي ته هي ڪنهن اسٽيشن جو نالو آهي. گاڏي وري ٻي اسٽيشن تي بيهندي آهي .ته پٺاڻ وري ساڳيو سوال پڇندو اٿس ،.سنڌي ساڳيو ئي جواب ڏيندو اٿس .پٺاڻ خاموش ٿي ويندو آهي. ٽين اسٽيشن تي ريل بيهندي آهي ،ته پٺاڻ وري سنڌي کان ساڳيو ئي سوال ڪندو آهي .وري به سنڌي ساڳيو ئي جواب ڏيندو اٿس.جنهن تي پٺاڻ کي ڪاوڙ آئي .۽ هو هن جوتو الهي سنڌي َء کي ٺڪا ُء ڪڍرائيندو آهي.
سنڌي چوندو آهي “ گهوڙا ڙي” پٺاڻ وراڻي ڏني ته “.ايسا بولو نا ڪي گهوڙا ڙي اسٽيشن هي”. عبدالحان شيخ :روشن تارا اسڪول :سچل ڳوٺ
نوڪر :صاحب مون خواب ڏٺو آهي ته اوهان مون کي سئو روپيا ڏنا آهن.صاحب :تون فڪر نه ڪر اهي س ئو روپيا آئون تنهنجي پ گ هار مان ڪ ٽي ڇڏ ي ندس .چور ڪنجوس ماڻهو جي مٿي تي پستول رکي چيو جان ڏي ئن ٿو يا مال .ڪنجوس :جان وٺي ڇڏ ،با قي مال ته مون پنهنجي پوڙاهپ جي ال ِء رکيو آهي.
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
هڪ ٻار اکيون بند ڪري آئينو ڏسي رهيو هيو .ما ُء پڇيس ته اکيون بند ڪري آئينو ڇو پيو ڏسي .پٽ چيو: مان ڏسڻ ٿو چاهيان ته مان جڏهن ستل هوندو آهيان ته مان ڪيئن لڳندو آهيان.
روشن تارا پيارو اسڪول نارائڻ داس ،روشن تارا ها ِء اسڪول کپرو
رابعه عبدهللا سومرو ،روشن تارا ها ِء اسڪول ميهڙ
همراهه پٺاڻ کان پڇيو ته تنهنجي عمر ڪيتري آهي. پٺاڻ :چيو 52سال وري پنجن سالن کان پو ِء ساڳئي همراهه پٺاڻ کان پ ڇ يو ته تنهنجي عمر ڪيتري آ هي .وري به پ ٺاڻ چ يو 52 سال. همراهه حيرت مان چيو ته 2سال اڳ به تو چ يو 52 سال ۽ هاڻ به 52سال .پ ٺاڻ :مان م س ل مان آ ه يان منهنجي زبان هڪ آهي. هاالر ياسين آرائين ،روشن تارا اسڪول ڦلجي اسٽيشن
پٽ( :پي ُء سان) بابا ڇا اونڌهائي َء ۾ لکي سگهون ٿا پيءُ :ها! انهي ۾ ڪهڙي مشڪل آهي پٽ :پو ِء جلدي سان الئٽ بند ڪري م ن ه ن جي ر پورٽ ڪارڊ تي صحيح ڪيو. هڪ ڇوڪرو باغ ۾ وڻ جي م ٿان چڙ هي ا نب پ ٽي رهيو هيو ،ايتري ۾ مالهي اچي ويو ۽ ڪاوڙ ۾ چ يا ئ ين ته چوري ڪندي شرم نٿو اچئي ،تنهنجو پي ُء ڪٿي آ هي ؟ ڇوڪري معصوميت سان چيو ،چاچا ا هو ٻ ئي وڻ تي چڙهيل آهي. هڪ فقير صدا لڳائي رهيو هو ته صرف ٻن رو پ ين جو سوال آهي بابا هڪ ماڻهو َء هن کان پڇيوته صرف ٻه روپيا ڇو؟ فقير چيو :ته سائين مان ما ڻ هو جي او قات ڏ سي خ ير گهرندو آهيان. رفعت مغيري ،ڪالس ڇهون ،روشن تارا اسڪول بچل
ڳوٺ
هڪ مولوي جي زال قو ما ۾ ه لي و ئي ،مڙس م ئل 27
پيارو اسڪول هي نيارو اسڪول روشن تارا هي ٻارو اسڪول سهڻو اسڪول من مهڻو اسڪول دل کي وڻندڙ روشن تارا اسڪول آهن اهي سڀ اخالق وارا استاد آهن ڄڻ استاد بخاري ٻارو هن ڄڻ گلن جي واڙي سچ پچ هي آهي “نارائڻ” هي نيارو اسڪول روشن تارا پيارو اسڪول
علم ريما آصف سولنگي ،روشن تارا اسڪول ميهڙ علم هڪ اک آهي علم هڪ روشني آهي علم هڪ ڪاميابي علم هڪ زندگي آهي آه يييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييي عييلييم هييڪ هيينيير علم هڪ عظمت آهي آهييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييي عليم هيڪ دوليت عيلم هييڪ جذبو آهيي آهييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييي
قلم صدام حسين ،روشن تارا اسڪول ڀان سيدآباد قلم کي ڪنهن چيو سڀ ڪجهه لکي وٺ رسول هللا جي مدحت سرائي خدا جي حڪمتن جي رهنمائي نور خدا ٿيو محمد مظهر ِ انهن تان مان وڃان سئو بار صدقي انهي َء جي در تان سڀ گهر بار صدقي زبان کي ذوق جي زينت ملي وئي قلم کي قرب جي قيمت ملي وئي پسند آئي اوهان کي نعمت منهنجي عطا ٿي“ احسن ڪمتر” کي عزت
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
هڏن جي بيماري ڊاڪٽر ماريه اڄ ڪلهه انساني جسم ۾ بيماريون اهڙي َء طرح اچي رهيون آهن جن جي نقصان جي عارضي طور تي ته خبر ڪو نه پوندي آهي پر اڳتي هلي انسان کي خ تم ڪري ڇڏيندو آهي .جن ۾ وڏي بيماري هڏن جي بي ماري آهي ۽ انساني جسم ۾ ڪيلشيئم جي کوٽ جي ڪري هڏيون ڪمزور ٿي وينديون آهن .ٻارن ۾ ڪيل ش ي ئم جي کوٽ ڪري ن نڍي ڄ مار ۾ هڏ ين جي ب ي مار ين ۾ وڪوڙجي ويندا آهن .عورتن ۾“آرٿيو مليٿا” جي ب ي ماري ٿي پوندي آهي ان کان بچڻ ال ِء اسان کي ڪن ڳا ل ه ين جو خيال ڪرڻ گهرجي ،جيئن هڏين کي ڪيلشيئم ٺا هڻ جو موقعو م لي .خوراڪ جي کوٽ خ تم ڪرڻ ال ِء مڇي ،بيضا ۽ ميوا کائڻ گهرجن .پيري ۾ ”آسٽروآل ي سٽ“ جي بيماري ٿي پوندي آهي .جنهن سان س نڌن ۾ سوڄ ۽ گوڏن ۾ تڪليف ٿي پوندي آهي .اڄڪلهه چيلهه جو سور عام آهي چيلهه جو سور پوڻ جو وڏو س بب ڏا ڪ ڻ يون چڙهڻ ،اوڪڙو ويهڻ ،گ ه ڻي و ي هڻ جي عادت ،وزن کڻڻ ،جهڪي ڪم ڪرڻ ۽ سائيڪل يا ٻي ڪا م ش ين هالئڻ ،ان کان بچڻ ال ِء احتياطي طري قا ا خ ت يار ڪرڻ گهرجن .جيئن وزن کي وچولو رکجي ،ڏاڪڻ چڙ هڻ ۽ لهڻ کان پاسو ڪرڻ گهرجي ،ڪموٽ ا س ت ع مال ڪرڻ گهرجي ،تڪليف جي صورت ۾ ڪرسي تي ويهي ن ماز پڙهڻ گهرجي ۽ تڪليف ٿيڻ جي صورت ۾ هڪدم هڏين جي ماهر ڊاڪٽر سان رابطو ڪرڻ گهرجي. هڏن جي بيماري کان ب چڻ جي ال ِء ا سان کي پنهنجي خوراڪ ۾ کير جو است ع مال گ ه ڻي کان گ ه ڻو ڪرڻ گهرجي .ڇو ته ،کير ۾ اهي ڪيلشيئم هوندي آ هي جيڪي اسان جي هڏين کي م ض بوط ر ک ندا آ هن ۽ هر بيماري کان بچائيندا آهن .اسان کي پن ه ن جي خوراڪ ۾ مڇي جو به استعمال وڌ ۾ وڌ ڪرڻ گهرجي .چيلهه جي سور جي معاملي ۾ اسان کي سستي نه ڪرڻ گ هر جي جڏهن به چ ي ل هه ۾ سور پوي ته فورن ڊا ڪ ٽر کي ڏيکارجي .هڏن جي بيماري عام طور تي عور تن کي 28
93سالن جي ڄمار ۾ ٿيندي آ هي ۽ مردن ۾ 73سا لن جي ڄمار ۾ ٿيندي آهي ،اها فطري ب ي ماري آ هي ج ن هن کان هر عورت ۽ مرد متاثر ٿئي ٿو. جسم جي ڪا به هڏي ٽٽي پ ئي ته ڪ ن ڀارن ۽ پهلوانن کان مالش هرگز نه ڪرائڻ گهرجي .ڀ ڳل هڏي کي سڪون ڏيڻ گهرجي .اڪثر ماڻ هو هڏي ڀ ڄي پوڻ تي زور سان پٽي ٻڌندا آهن .ائين نه ڪرڻ گ هر جي ڇو ته زور سان پٽي ٻڌڻ سان سڄل رڳن تي د ٻا ُء پو ندو ۽ هٿ يا ٽنگ کي رت جي فراهمي بند ٿي ويندي آهي ائ ين اها جڳهه ڪاري ٿي ويندي آ هي .ا هڙي صور ت حال ۾ ڊاڪٽرن سان مشورو ڪرڻ گهرجي .هڏن جي ب ي ماري اڄ ڪلهه عام ٿي وئي آهي هاڻي ته ن نڍن ٻارن کي به وڪڙيو وڃي ٿي ان ڪري خوراڪ جو خاص خ يال رکڻ گهرجي .اُس ۾ ر هڻ گ هر جي ۽ و ٽا من ڊي جو استعمال ڪرڻ گهرجي ، .سور جون گوريون خالي پ يٽ نه کائجن انهي سان به نقصان پهچي سگهي ٿو. شگر جي مريضن کي پنهنجو خاص خيال ر کڻ گهرجي ،جيڪڏهن هنن کي ٿورو ڌڪ ل ڳي ته فورن ڊاڪٽر ڏي وڃڻ گهرجي ،ڇو جو ان دوران فر ي ڪ چر جو خطرو هوندو آهي .شگر جي صورت ۾ ما ڻ هن کي پيرن اگهاڙو نه هلڻ گ هر جي چ هري جي به ح فا طت ڪرڻ گهرجي ،ش گر تي ڪ ن ٽرول ڪرڻ گ هر جي. سگريٽ به صحت ال ِء هاڃيڪار آ هي س گر يٽ ڇ ڪڻ سان رت جون ناليون سوڙهيون ٿي پونديون آ هن ج ن هن سان رت بند ٿي ويندو آهي مطلب ته سگريٽ پي ئڻ وارن جون رڳون ُسسُي پونديون آهن ،بيمار ين کان ب چڻ جو واحد طريقو احتياط ڪرڻ آهي ۽ احتياط ئي ڪيترن ئي بيمارين جو عالج آهي مطلب ته س ڄي ج سم تي ان جو ا ثر ٿ ئي ٿو اهڙي صورتحال ۾ وڏي توڙي ننڍي ڄ مار جي ما ڻ هن ال ِء به خطرناڪ آهي .ٻيو ته سور جون گور يون خا لي پيٽ نه کائجن انهي سان به ن ق صان پ ه چي س گ هي ٿو.
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
بقايا :سُر گهاتو ۾ سمايل فڪر
بقايا :انٽريو نور محمد سيال
لوڏي ساٿين کي ٻاهر ڇڪڻ ال ِء اشارو ڪ يو ۽ ا هڙي َء ريت مانگر مڇ کي ڇڪي سمنڊ ڪناري آندو ويو ،ج تي مالحن زودار مهميزن سان ک يس ماري ٽ ڪرا ٽ ڪرا ڪري ڇڏ يو .مورڙي جي ڏا هپ سان ت َ ر وارن تان هميشه هميشه ال ِء هن قهري مڇ جي خ طري مان جان آجي ٿي پئي ۽ اهڙي ڪاميا بي تي س ڀ ني مال حن جي منهن تي خوشي َء جي لهر اچي ويئي.
خدمت ڪئي آهي .سگا جي ڪارڪنن سنڌ اندر روشني ڦهالئي آهي .اهو عمل تمام گهڻي ڀڃ ڊاهه باوجود اڃان به جاري آهي.
يور يور ِپييئييا ،اگييهي َ گييهييورييينييدي گييهي ِ گيييييييييييهيييييييييييورييييييييييييا ُئيييييييييييون، مانگر ماريا ئون ،مال حن م ُ نه سزا. سر گ هارو ()11-1 ُ ڊاڪٽر بلوچ
سوال :سيوهڻ شاخ جي تحرڪ ۾ رهڻ ۽ ڪامياب شاخ هجڻ جا سبب ڪهڙا آهن؟ جواب :سيوهڻ قديم زماني کان علمي ،ادبي توڙي سماجي ڪمن ،هنر ۽ واپار جو مرڪز رهيو آهي .هن شهر ۾ حضرت قلندر شهباز جهڙي صوفي سنت جو پيغام واسيل آهن .سگا سيوهڻ شاخ جي اها خوش نصيبي آهي ته شروع کان وٺي هن مهل تائين هن شاخ ۾ ڪم ڪندڙ اڪثر ساٿين جا جذبا پر خلوص ۽ سچائي وارا رهيا آهن .هن وقت سگا ۾ نهايت خلوص ۽ محنت
هن سُر جو مک يه ڪردار يا ه يرو “ مورڙو” آهي ،جيڪو جسماني طور تي معذور ۽ ڪ مزور آ هي پر پنهنجي ذهانت ۽ قابليت ،فن ۽ ف ڪر و س ي لي س ندس ڀائرن جي قاتل مڇ کان وير وٺڻ جو ڪارنامو سرا ن جام
زبيان مس نورالصدف لغاري
ٽيچر روشن تارا اسڪول ميرپورخاص
بقايا :پنج لک
“پر ادا منهنجي نياڻي ته ننڍي آهي سامهون وارو همراه ته وڏو آهي”. “اسان ڳالهه سچي ٻڌائي آهي ڏين ته ڏي چاچا ڌڻي تون پاڻ آهين اسان تو کان زوري ڪونه ٿا وٺون ” .ٻئي شخص وراڻيو. ايتري ۾ ماني اچي وئي سڀ کائڻ لڳا .خيرو ان ڪشمش ۾ هو ته ڏيان يا ڇا ڪريان پئسا به جام ٿا ڏين اللچ کيس وڪوڙڻ لڳي .آخر پنج لک روپيا آهن ان مان ڏهه سال پيا کائينداسين .ان سوچ ۾ ماني به ڪان وڻي رهي هيس. “چاچا خيرمحمد! غريب ماڻهو آهيو هيترا پئسا ملنو ڏئي ڇڏيوس” هڪ ماڻهو چيو. ٿا َ “اسان صالح ڪري وٺون ٻن ٽن ڏينهن کان
شاهه سائين جو پيغام
ڪاله ُه ڪالچي َء ِو ئا ،ڇَ ت ِي ُون ک ڻي ڇُڳيييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييرُ، ير، ڀا ُئن ڀيرو نه ڪِئو ،اَدَ ِن ِ ڪ ئي اَو َ يرُ ، ڪيين َورائييي اهيڙي خيياصييي کييي َ 29
زبان هڪ اهڙو خو ن خوار جا نور آ هي جنهن کي جيڪڏ هن آزاد ڇڏ جي ته ا هو انسان کي چيري ڦاڙي ڇڏي ٿو انسان پنهنجي زبان هيٺيان لڪيل آهي. اها زبان ئي آهي جيڪا ان سان کي اُس ۾ ڇانو ۾ به ويهاري ٿي. به ويهاري ٿي ۽ َ ڳالهايو ته توهان جي سڃاڻپ ٿي س گ هي. ڇا ڪاڻ ته ان سان پ ن ه ن جي ز بان ۾ ئي لڪيل آهي. سياڻي ماڻهو جي زبان انهي جي دل پو يان ۽ بيوقوف جي دل انهي جي ز بان پو يان هوندي آهي. انسان پنهنجي انهي زبان سان ما ڻ هن جي دلين ۾ راڄ ڪري سگهي ٿو. لفظ توهان جي قيد ۾ آهن انهي و قت تا ئ ين جيستائين توهان اهي ڳالها يو ن ٿا ۽ جڏ هن توهان ڳالهائي ڇڏيا ته توهان لفظن جي ق يد ۾ آهيو .انهي َء ڪري پ ن ه ن جي ز بان جي حفاظت اهڙي طرح ڪريو ج هڙي ر يت
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
سهڻا سخن ڪاوڙ کان پري ر هو ڇو ته ا ها چر يا ئپ ۾ ()0 شروع ٿئي ٿي ۽ پڇتا ُء تي ختم ٿئي ٿي. ڪاوڙ ڪرڻ جو مطلب اهو آ هي ته ٻ ين جو ()5 انتقام پاڻ کان ٿا وٺڻ. ڪاوڙ ڪڏهن ڪڏهن انتهائي قابل ش خص کي ()0 به بي وقوف بڻائي ڇڏيندي آهي. ڪنهن انسان جي عقل جو اندازو ان وقت لڳا يو ()9 جڏهن هو ڪاوڙ ۾ هجي. سلطان محمود کوسو ،روشن تارا اسڪول بدين مصيبت ۾ گ ه ٻرا ئڻ ان کان به وڏي م ص ي بت ()0 آهي .ان ڪري مصيبت کي ڏاهپ ۽ ڌيرج سان ئي منهن ڏيڻ گهرجي. رستي تان ڪنڊو يا پ ٿر ه ٽا ئي ڇڏڻ به هڪ ()5 اج ُر ۽ ثواب جو ڪم آهي. سچ ڪڏهن به ڪوڙ کان نٿو هارائي. ()0 هڪ ڪوڙ کي لڪائڻ ال ِء ٻيا ڪوڙ ڳالهائڻا ٿا ()9 پون. هللا آڏو وڌيڪ عزت وارو اهو آهي ج ي ڪو هللا ()2 کان ڊڄي ٿو. ارم چانڊيو ،ڪالس پنجون ،روشن تارا اسڪول دادو حضرت محمد ﷺ جن فرمايو ته هر ڪم ن يت ()0 سان ڪريو. مسلمان جا مسلمان تي پنج حق آهن. ()5 سالم جو جواب ڏيڻ. ()0 ماڻهو َء کي ڇڪ اچي ته “شڪر الحمدهللا” چ ئي ()9 ۽ ٻڌڻ وارو “يرحم قل هللا” جواب ڏي. مريض جي عيادت ڪرڻ گهرجي. ()2 جنازي سان گڏ وڃڻ گهرجي. ()9 حضرت محمد ﷺجن فرمايو آهي ته هللا ت عا ٰ لي ()7 ان شخص تي رحم نٿو ڪري ج ي ڪو ما ڻ هن تي 30
رحم نٿو ڪري. حضرت محمد ﷺ جن فرما يو آ هي ته ج ي ڪو ()9 مون تي هڪ دفعو درود پڙهي ٿو هللا تعا ٰ لي ان تي ڏهه دفعه رحمت موڪلي ٿو. رخسار خان ارباب ،ڪالس نائون ،روشن تارا اسڪول هاال
نبي ڪريم ﷺجن جا قول. علم جو بنياد ح ضرت ع مر فاروق ر ضي هللا ()0 ٰ تعالي عنه آهي. علم جي ديوار حضرت عثمان غ ني ر ضي هللا ()5 ٰ تعالي عنه آهي. علم جي ڇت حضرت ابو ب ڪر صد يق ر ضي ()0 ٰ تعالي عنه آهي. هللا علم جو دروازو حضرت علي ڪرم هللا و ج هه ()9 آهي. علم جو شهر نبي ڪر يم ص لي هللا ع ل يه وآ له ()9 وسلم آهي. مير محمد بوزدار ،روشن تارا اسڪول ڀان سيدآباد زندگي َء ۾ انسان هر شي ِء کي و ساري س گ هي ()0 ٿو پر جن سان دلين جا رشتا هو ندا آ هن .ا ن هن کي وسارڻ ڏاڍو ڏکيو هوندو آهي. انسان تي وقتي طور پريشانيون اينديون آ هن پر ()5 ان کي منزل ڏانهن وڌڻ ،وسارڻ نه گهرجي. بيشڪ مشڪل وقت ٻڌائي ن ٿو ا چي پر گ ه ڻو ()0 ڪجهه سيکاري ۽ سمجهائي وڃي ٿو. زندگي ۾ ساد گي ا خ ت يار ڪر يو ڇا ڪاڻ ته ()0 جيتري زندگي سادي هوندي اوتريون ئي پريشانيون گهٽ هونديون. مصيبتن کان نه گهٻرايو ڇاڪاڻ ته تارا همي شه ()9 ڪاري رات ۾ ٽمڪندا آهن. نارائڻ داس ڪولهي ،روشن تارا ها ِء اسڪول کپرو
جيڪو شخص مسلمان جو حق ماري ٿو .هللا ()0 ٰ تعالي ان تي جهنم واجب ڪري ڇڏي ٿو.
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
مٺڙي امان
ضروري آهي پڙهائي
اشرف الريب پٺاڻ
عائشه ارباب ،ڪالس اٺون ،روشن تارا اسڪول کپرو
منهنجي مٺڙي امان تو تي گ هور و ڃان تيينييهيينييجييي پيييييرن جييي مييٽييي کييي مييان اکييڙييين ۾ پيينييهيينييجييي پييوئييي ڇييڏيييان تييييييوتييييييي صيييييييدقييييييو وڃيييييييان تييييييييوتييييييييي سِ ييييييييرڙو ڏيييييييييان تيييينييييهيييينييييجييييا سييييمييييورا ڏکييييڙا هيييييڪ ليييييحيييييظيييييي ۾ الهيييييييييييان مييييييحييييييبييييييت جييييييي مييييييٺيييييياس صيييييرف اميييييڙ سيييييان ئيييييي راس اٿييس ٻييچييڙن جييي سييکيين جييي آس غمن جا غ بار جڏ هن ٿ ين دل تي بار نرڙ منهنجو چمي جڏ هن ڏ ئي د عا بار بيييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييار تييڏهيين ٻيييييڙا ٿييييينييدا ميينييهيينييجييا پييار
ٻيييارو! ضيييروري آهيييي پيييڙهيييائيييي آهيييي پيييڙهيييائيييي مييينيييجيييهيييه ڀيييالئيييي عيييليييم ٽييييييين اک انسيييان سييينيييدي آ عيييليييم سيييان جيييڳ ۾ تيييرقيييي آئيييي ڪييوڙي کييي هيير ڪييو ٿييو ڌڪيياري مييييانُ وڌائييييي سيييي ُچ ۽ سييييچييييائييييي رانيييد بيييه صيييحيييت ال ِء ضيييروري پيييير نييييه وڃييييايييييو ويييييل اجييييائييييي هييي جييي نييئييون ايييجييادون ٿيييييون هيين تيين ڪيييييون جيين تييعييليييييم پييرائييي شيوق سيان جييييڪييو پييڙهييي لييکيي ٿييو عييزت شييهييرت تيين تيين ئييي ڪييمييائييي جيين نييه پييڙهيييييو تيين عييميير وڃييائييي عييلييم سييان ٿييئييي ٿييي عييميير سييجييائييي
امان وڏي ارسالن علي چنا ،روشن تارا اسڪول سيوهڻ شريف
منهنجي امڙ
ما ُء کان پو ِء جنهن کي امان چيم هر ڏک سک ڏوري جنهن سان اچي ونڊيم سا منهنجي ڏاڏي آهي اڱر مان وٺي هلندي هلندي ٿاٻو جي کاڌم جلد کڻي ڇاتي َء سان التم سا منهنجي امان وڏي آهي رات ٿڌين جو جڏهن تب وتم سڄي رات ويهي ڏينهن ڪيم سا منهنجي ڏاڏي اٿم اڄ جي مان جوان آهيان تڏهن به تنهنجي هٿن جي پاڻي َء جو جيجل اڃارو آهيان ۽ تنهنجي ڦوڪيل گرهه جو بکارو آهيان ياد اٿم ننڍپڻ جي هر ڳالهه ”امان“ ڪيئن تي هندورو لوڏيئن ۽ چوڻ تنهنجو هللا هو هللا هو امان دعا اها ئي رب کان امڙ اٿم شل سک هزارين ۽ راحتون توکي ڏيان ما ُء کان پو ِء جنهن کي “امان” چيم
ماروي ڪلوڙ ،روشن تارا اسڪول گهوٽڪي امييڙ مييينييهييينيييجييي پيييييياري پييييييياري سيييهيييڻييين سيييهيييڻييين نيييييييڻييين واري جيييڏهييين آ ُء اسيييڪيييول وڃيييان ٿيييي در تييي بيييييهييي دعييائييون ڏئييي ٿييي امييڙ مييينييهييينيييجييي پيييييياري پييييييياري سيييهيييڻييين سيييهيييڻييين نيييييييڻييين واري. سييييڄييييي رات هييييو َء جيييياڳييييي ٿييييي جيييڏهييين آ ُء بيييييييميييار ٿيييييييان ٿيييي ميينيييهييينييجيييي امييڙ پيييييياري پييييييياري سيييهيييڻييين سيييهيييڻييين نيييييييڻييين واري. جييڏهيين مييون کييي پييريشييان ڏسييي ٿييي تييڏهيين مييون کييي سييمييجييهييائييي ٿييي هييير پيييريشيييانيييي دور ٿيييئيييي ٿيييي جييڏهيين هيين جييو چييهييرو ڏسييان ٿييي اميييييد جييي ڪييرن اڀييرنييدي ڏسييان ٿييي ڪ يان ڇو نه پ ن ه ن جي جان ه َُن تي 31
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
کير جو گالس ڪرش ،روشن تارا اسڪول ڪلوئي محمد عرفان نالي هڪ ڇوڪرو تمام غريباڻي حال ۾ اسڪول ۾ پڙهي رهيو هيو .اسڪول کان سوا ِء باقي بچيل وقت ۾ هو مختلف شيون کپائي گذارو ڪندو هيو .هڪ گهٽي کان ٻي گهٽي ،هڪ گهر کان ٻئي گهر شيون وڪڻندو هيو .انهن شين جي ڪمائي مان هو پنهنجو ۽ پنهنجي تعليم جو خرچ پورو ڪندو هيو .هڪ ڀيري کيس ڪم ڪندي شام ٿي وئي پر شيون نه وڪاميون .بک ۽ اڃ ۾ بيحال ٿي پيو ،پر پو ِء به هو گهٽين ۾ گهمندو رهيو .کيس پنهنجي حالت تي هن کي ڪاوڙ اچڻ لڳي ،نيٺ هڪ گهر جو در کڙڪايائين ته هڪ عورت در کوليو .هن چيو “ماسي مون وٽ ڪجهه شيون آهن .متان توهان کي پسند اچي وڃن” ،هن نماڻي انداز سان عورت کي چيو .ان عورت کي نينگر جي هيڻي حالت جو اندازو ٿي ويو .سو هن کي مايوس موٽڻ جي بدران چيائنس“ ،ڏسان ڀال!” عرفان خوشي مان کيس شيون ڏيکاريون ۽ عورت کي ضرورت نه هوندي به هن ڪيتريون ئي شيون خريد ڪيون .جنهن تي عرفان ڏاڍو خوش ٿيو .کيس بک ۽ اڃ به سخت ستايو هيو .سو هو ٻاجهاري عورت کي چوڻ لڳو. “ماسي هڪ گالس پاڻي ملندو؟” عورت چيس ته “بک به لڳي اٿئي ”.جنهن تي عرفان چيو “ته نه ”،پر سندس اکيون ڀرجي آيون .هن پاڻ تي ضابطو آڻيندي چيو ته “ماسي بس پاڻي پيار” .ننڍڙي ٻار جي خودداري تي عورت دل ۾ شاباس چئي ۽ اندر وئي ،پر پاڻي بدران کير جو وڏو گالس ڀري کڻي آئي ۽ عرفان کي چيائين ته “هي کير پي ”.عرفان چپ چاپ کير پيتو ۽ پو ِء کيسي مان پئسا ڪڍندي چيائين ته “ماسي کير جا گهڻا پئسا ڏيان؟” “ڪجهه نه کپي ”.عورت پيار مان چيس ته “پاڻي جا ڪو پئسا وٺندو آهي ڇا؟” عرفان مرڪي عورت جا ٿورا مڃي اتان هليو ويو .وقت گذرندو رهيو ڪيترائي وريهه گذري ويا .عورت کي اوچتو ڪنهن موذي مرض ورتو ،سندس حالت ڏينهون ڏينهن خراب ٿيندي وئي .عالئقي جي ڊاڪٽر جي صالح سان هو َء شهر جي وڏي اسپتال ۾ عالج ڪرائڻ ال ِء وئي .پر اتي به ڪنهن 32
کي هن جي بيماري سمجهه ۾ نه آئي .پو ِء اسپتال وارن عورت کان پڇي شهر جي هڪ ٻئي اسپتال جي سڀني کان وڏي مهانگي ڊاڪٽر کي سڏايو .ان ڊاڪٽر فورن بيماري سڃاتي ۽ هڪدم عالج شروع ڪري ڏنائين، هاڻي عورت تيزي سان ٺيڪ ٿيڻ لڳي .جڏهن هو ٺيڪ ٿي وئي ته هن کي اسپتال جو جڏهن بل مليو ته هو پريشان ٿي وئي ۽ سوچڻ لڳي ته هاڻي مان هي بل ڪيئن چُڪائيندس ،ڇو ته هن جا سڀ پئسا هن جي
علم ششميتا ،ڪالس ڏهون ،روشن تارا اسڪول کپرو علم اها دولت آهي ج ي ڪا ان سان کي او نڌا هي مان ڪڍي سوجهري ۾ آڻي ٿي .ٻين ل ف ظن ۾ ا ئ ين چوڻ درست ٿيندو ته علم انسان جي ٽين اک آهي .علم حا صل ڪرڻ هر هڪ تي الزم آهي .علم نه هجڻ ڪري ماڻهو بي سمجهه ۽ جانور جي مثال آ هي .ع لم وارو ه م ي شه عزت ۽ آبرو ماڻيندو آهي .اهو علم جي فضيلت سبب ئي آهي .جنهن ڪري هو سائنسي رفتار ۾ تيزي سان تر قي ڪري رهيا آهن .جنهن قوم ۾ ع لم نه هو ندو ا ها قوم پنهنجي بنيادي حقن کان م حروم ر ه جي و ي ندي آ هي. اسالم ۾ به علم حاصل ڪرڻ بابت فرمايل آهي ته “ ع لم حاصل ڪرڻ هر مرد ۽ عورت تي فرض آ هي” .ا سان سڀني کي علم حاصل ڪرڻ گهرجي .علم جي ڪري ئي انسان ۽ جانور ۾ فرق محسوس ٿئي ٿو .ج ي ڪو ما ڻ هو ٻين جي عزت ۽ احترام نٿو ڪري ،مطلب ته ان ۾ ع لم جو زرو به ناهي ،ڇاڪاڻ ته علم اها شي ِء آ هي ج ي ڪا اسان کي اٿڻ ويهڻ ،ٻين جي عزت ۽ ا ح ترام ڪرڻ ۽ معاشري ۾ رهڻ جا طور طريقا سيکاري ٿو .ع لم هڪ اهڙي دولت آهي جنهنکي ڪو به چورائي نٿو س گ هي. علم ئي انسان کي انسان بڻائي ٿو .اگر ڪنهن ما ڻ هو وٽ علم آهي ته اهو ڪڏهن به ڪنهن جو م ح تاج نه ٿ ي ندو آهي .انسان وٽ چاهي ڪيتري به دولت ه جي ا گر ع لم نه آهي ته سمجهو هن وٽ ڪجهه به نه آهي .ع لم سان ئي عزت آهي .اسان کي گهرجي ته ا سان ع لم حا صل ڪريون ۽ پنهنجي وڏن جي خدمت ڪريون .علم حاصل ڪري اسان پنهنجي گهر وارن جو ۽ پ ن ه ن جي قوم جو
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
Brush up your vocabulary skills Luqman Khoso
Many students have been seen complaining about the vocabulary enhancement. In fact, learning vocabulary can be tricky. If we don’t know the best way to retain new words, we can forget what we’ve learned. Imagine a mind as a garden; each new word begins life as a seed. It needs to take root, and will die without attention early on. In this way, expanding your vocabulary is a long-term activity that depends on good habits and sensible practice. Here are some tips on how to enlarge your vocabulary: (1) Little and often: The first rule of learning is to do it in small chunks. Brief bursts are better than one long blast. During a break of only an hour, the brain assimilates new connections, and then is ready for more. Three words a day is a good number to aim for in a busy life. It is best to collect words from your reading, and add them to a wordbook. (2) Read: Research shows that one of the best vocabulary builders is reading. Try to make it a habit to jot down unfamiliar words you come across while researching paper, course books and learn their definitions and usage. (3) Read beyond textbooks: Look for new words when you read for pleasure. Read magazines, newspapers and the internet and look up for new words. (4) Make connections: Memories are connections. So when you are learning a new word, you want to make sure it is connected to those you already know. (5) Active usage and recall: The more a memory is used, the more it will endure. So this technique is to engage in ac-
tive repetition and usage. This is where you get to play with your new words. (6) Test yourself: See if you can learn and practice the memorized words quite often including repetition, testing, usage and associations. Spare an hour regularly to repeat and revise the words and you’ll emerge with an invigorated sense of the beauty and fun of the world. Enjoy! (7) Using your dictionary: The dictionary should be one of the most often used books in your home. Place the dictionary somewhere so that you can find it immediately and use it often. The recommended dictionary for reference is “Oxford Advanced LearnThe first rule of learning is to do it in small chunks. Brief bursts are better than one long blast. During a break of only an hour, the brain assimilates new connections, and then is ready for more. Three words a day is a good number to aim for in a busy life. It is best to collect words from your reading, and add them to a wordbook.
ers’ Dictionary” 08th Edition. It carries much more than just spellings, words and usages. Carrying in school bag or purse a pocket dictionary with more concise definitions is also a good idea. Get in the habit of turning to it often. 1
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
General Knowledge
MOTHER
Naveed Ali Soomro, Class C-VIII, Sehwan Zain Mustafa, Class-VIII, Mehar
Sandhya, Class 10th, Roshan Tara School Khipro
1. Sindh is the province of Pakistan 2. Muhammad Bin - Qasim conquered Sindh in 712 3. Karachi is the big city of Pakistan. 4. Sindh is the second great province is Pakistan. 5. The local language of Sindh is Sindhi language 6. Sindh separates from Mumbai in 1936 7. The biggest lake of Pakistan lake Manchhar is also located in Sindh 8. The biggest desert “Thar” is also in Sindh. 9. Pakistan has largest irrigation system in the world. 10. Pakistan is known as land of pure people. 11. Palestine is known as land of Prophet 12. Pacific ocean is the largest ocean of the world 13. The first telephone was invented by Alexander Graham Bell 14. Cotton is the largest export of Pakistan.
Our life is surrounded by many important people. But the mother is an essential person in our life. She has not only given us birth but she also constantly loves and supports us. My mother has a great impact over my life. She always advises guides and helps us upon all the values of leading a good life. We have always watched that she struggles to bring all of us up. Our mother takes care of entire family. She beautifully manages home whenever we fail to take any decision. We should always prefer going to our mother and follow what she advises us to do. She has taught us so many things in life to make us better person in life. Our mother always gives us solution to solve our problems. She teaches us to help the needy and how we should treat others. Our mother knows our dreams and she never keeps any pressure on us but walks with us to make sure that we are moving on right path to achieve our goal. Our mother is most the important person in our life. I always thank God for health of my mother.
God helps those who help themselves Bindia, Class 10th, Khipro
Love for Grandma
Once, a carter was driving his heavy cart along a muddy road. As the cart was going, its wheels stuck fast so that it stopped moving. The bullocks did their best but failed to draw the cart out of the rut. The carter beat the poor bullocks but he did nothing to move the cart. At last he got down and prayed to GOD to help him. Luckily, his prayer was heard. Hercules, the GOD of strength appeared before him in form of a man. And said, “Get up, lazy fellow, put your shoulder to wheel and I shall help you. GOD helps those who help themselves. With these words, the GOD disappeared. The carter acted upon his advice, and with a little effort, he succeeded in getting the wheels of the cart out of the mud.
Anees Ali Abro, Class-IV, Sehwan Grandma, I was thinking of you today, And a smile tickled my face. Remembering all the things you taught me Like always to say grace I remember sitting in your lap while You read the Quran out loud To hear me sing a Naat, and made you so proud I remember the goodness you installed in me through, sometimes it does not show You played a very special part in my life My childhood is filled with memories of you I am grown up, but at hear I will always be Grand ma’s girl. 2
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
INSPIRATIONAL QUOTATIONS
Honesty is the Best Policy Joti, Class 8th, Khipro
Aqsba Zangejo Baloch, Class 10th Once upon a time, a wood cutter lived in a village. He was very poor man. He would go to the forest to cut wood, and earn his livelihood. He was very honest and hardworking. One day, he was cutting wood on the bank of a stream. Suddenly his axe fell down from his hand into the stream. The wood cutter was worried. He wanted to get his axe back. He could not find the axe because he did not know swimming. He sat there to have been disappointed. There came a holy man who asked him the reason of his worry. The wood cutter told him what had happened. The holy man dived into the stream and looked out a gold axe. The wood cutter refused to accept it by saying that it was not his axe. The holy man bought out a silver axe. He accepted it hurriedly. The holy man was so much impressed by his honesty that he gave him the gold and silver axe as a reward.
(1) You don’t get what you wish for, you get what you work for. (2) Life always offers you a second chance it is called tomorrow. (3) Don’t let what people have to say get you down, what you think is all matters. (4) Perfection is not attainable, but if we catch excellence. (5) All our dreams come true if we have the courage to pursuer. (6) Distance your self from negatively and great things will happen.
ADVICE Aml Khatri, Class 8th (1) Education is the most powerful weapon we can use it to change the world. (2) Live as if were to die tomorrow learn as if you were to live for ever. (3) Don’t waste your time hesitating when opportunity presents itself to you now is the time to move forward. (4) A person may not remember your name but they’ll always remember how you made them feel. (5) Never reply when you are angry. Never make a promise when you are happy. Never make a decision when you are sad. (6) One day you’ll be just a memory for some people. Do your best to be a good one. (7) God often removes a person from your life for your protection. Think about that before you go running after them. (8) Life is a succession of lessons which must be lived to be understood. (9) The best way to succeed in life is to act on the advice we give to others. (10) Some quick advice for success in life. Don’t be afraid, be amazing.
Shah Abdul Latif Bhaitai Sameer Gedahi, Class VII, Sehwan Sharif Shah Abdul Latif was born on Friday November 18 1689. (6 Saffar 1102 A.H) AT Hala Sindh. He was died on Saturday January 1 1752. (14 Saffar 1165 A.H) at Bhit Shah Sindh. His teacher name was Noor Muhammad Bhatti. He got married in 1713. In 1742 he left his home after death of his wife, he had a love marriage. One day he ordered the musicians to play music. They played continuously for three days. When they stopped playing, they found him dead. Before his death, fearing that people might ignore his poetry, he destroyed all his writing by throwing them in the “Kiran Lake.” But at the request of one his discipline the soft poet asked his servant “ Mai Naimat” who had memorized most of his verses, to rewrite them. 3
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
Struggle is the key to success
Work is Worship Iqra G Ali, Class-VII, Bachal Goth
Simran Tharwani, Ghotki
One fine sunny day in winter, a grasshopper was basking in the warm sun. but he was very hungry, as hed not eaten anything since last night. so, he looked about to find out something to sooth his hunger. Suddenly, he saw a few ants carrying grains into their hole. He went up to the ants and asked humbly “ can you, please, spare few grains for me” I haven’t eaten anything since yesterday. So I am almost starving to death”. One of the ants asked the grasshopper, “ what were you doing while summer? Why didn’t you store the food for the winter season? The grasshopper replied “ truly speaking, I spent all the summer singing songs and that’s why I could not store anything”. Then dance the winter away. The grasshopper pulled a long face and walked away. So we say “work is worship”.
This is the story of a king and the spider. Once, there was a king, who tried a lot for his goal but he always failed and he lost his hope . once, he was in his room there he saw a spider climbing on the wall. The spider also tried a lot, but failed like king. He did this job again and again but finally he succeeded in his goal. Then king made so many attempts to reach his goal. He started his struggle again and finally got his destination. from this, we got a lesson that we never loose hope but always keep on trying.
Kind Hearted Farmer Tasleem Mugheri, Class-VIII, Bachal Goth There was a cow to a farmer in a village. The cow became ill, the farmer name was jamal. He thought that cow never recover , jamal drove her out of his house. “ now my owner does not need me. I will never return to him”. Thought sad cow. On the way hungry cow fell unconscious. Mr. Ahmed a kind hearted farmer brought her to his house. After few days, cow recovered, Ahmed thought “I wonder who this cow gave a birth to calf and started giving milk again. By selling the cows milk, Ahmed became wealthy man. The cow’s fame spread everywhere in village. One day Jamal came to see this milky cow. He wondered that cow was same one who had driven away by him. Jamal said Ahmed that cow is mine, return the same but Ahmed refused to return the cow. Jamal taken the help of judge. The judge asked that “ let the cow decide for her self. Who she want to live with” the cow place between Ahmed and Jamal the cow was asked by the judge that decide who is your owner. The cow walked away from Jamal and started licking hands of Ahmed. She knew the difference between Jamal selfishness and Ahmed kindness. The judge randed over the cow to Ahmed the rightful owner.
Some interesting facts about Pakistan Rizwan Ali Soomro, Class VI, Sehwan (1) Pakistan is the sixth largest nation of the world one of the oldest civilization in history. (2) Pakistan holds four out of fourteen highest peaks the world. K2 is the second highest mountain in the world. (3) Pakistan has worlds largest deep irrigation system. (4) The world largest deep seaport Gavadar is in Pakistan. (5)Worlds highest polo ground is in Pakistan, where shundur polo festival is being organized. (6) Pakistan became the first Islamic country to became nuclear power on 28 May 1998. (7) More than 50% of world foot balls are made in Pakistan. Sialkot is a city famous for making sports equipment. 4
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
Interview with Roshan Tara Schools Students Securing Highest Marks in Matric Class cause he did work hard Q:9: Which is your favorite subject? Ans: My favourite subject is Mathematics and Physics. Q:10: Are you satisfied with the standard of your education at Roshan Tara School? Ans: Yes I am satisfied with the study of RTS because it gives us standard education. Q:11: How do you feel to get first position in your school? Ans: I am feeling good to get first position in school. Q:12: What is aim of your life? Ans: I want to be on engineer. Q:13: What massage would you like to give the Roshan Tara School? Ans: I want to give lesson to RTS students that it is not important to get first position but to do hard work and be good.
Muhammad Amir Gulshan Hadeed Q:1: What is your name? Ans: My name is Muhammad Amir Q:2: What is your father name? Ans: My father’s name is Khadim Hussain. Q:3: In which class do you study? Ans: I am student of first year (pre-engineering) at Bahria College. Q:4: Which grade did you get in Matric? Ans: I got A grade in Matric Class. Q:5: How many marks have you obtained? Ans: I got 722 marks. Q:6: Your favorite teacher? Ans: My favourite teacher is Miss Saima. Q:7: Your favorite colour? Ans: My favourite colour is red. Q:8: Your favourite personality? Ans: I like Quaid-e-Azam’s personality be-
Ans: I want to be a Doctor. Q:9: Which is your favorite subject? Ans: My favorite subject is English. Q:10: Are you satisfied with the standard of your education at Roshan Tara School? Ans: Yes, I am satisfied with the educational standards of RTS. Q:11: How do you feel to get first position in your school? Ans: I am feeling very glad to get first position in school. Q:12: What is aim of your life? Ans: I want to be a Doctor. Q:13: What massage would you like to give the Roshan Tara School? Ans: RTS students should work hard to make their parents feel proud on them.
Nikita Kumari - Kashmore Q:1: What is your name? Ans: Q:2: Ans: Q:3: Ans: Q:4: Ans: Q:5: Ans: Q:6: Ans: Q:7: Ans:
My name is Nikita Kumari What is your father’s name? My father’s name is Sarwan Kumar. In which class do you study? I am student of first year. Which grade did you get in Matric? I got A1 grade in Matric Class. How many marks have you obtained? I got 678 marks. Your favorite colour? My favorite colour is red. Your favorite personality? I like Quaid-e-Azam’s personality because he worked hard. Q 8: What is aim of your life? 5
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر Ans: Q:7: Ans: Q:7: Ans: Q:8:
My favorite teacher is Miss Reshma. Your favorite colour? My favorite colour is blue. Which is your favorite subject? My favorite subject is Mathematics. Are you satisfied with the standard of your education at Roshan Tara School? Ans: Yes, I am satisfied with the study of RTS because it gives us standard if education. Q:9: How do you feel to get first position in your school? Ans: I am feeling good and fabulous to get first position in school. Q:10: What is aim of your life? Ans: I want to be on engineer.
Ussama Sehwan Sharif Q:1: Ans: Q:2: Ans: Q:3: Ans: Q:4: Ans: Q:5: Ans: Q:6
What is your name? My name is Ussama. What is your father name? My father name is Atta Muhammad lorhai. In which class do you study? I am student of first year. Which grade did you get in metric? I got “A grade” in Matric Class. How many marks have you obtained? I got 722 marks. Your favorite teacher?
Q 7: What is your favourite subject? Ans: My favorite subject are English and Sindhi. Q 8: What massage would you like to give the Roshan Tara School? Ans: I want to give lesson to Rts Student that do hard work and be good.. Q 9: What is your hobby? Ans: My hobby is playing games and reading books. Q10: How do you feel to get first position in your school? Ans: I am feeling good.
Simran Bajaj - Pano Akil Q 1: What is your name? Ans: My name is Simran Bajaj from Roshan Tara School,, Pano Aqil. Q 2: It is right that you secured highest marks with “A-1 Grade” in SSC examination? Ans: Yes Q 3: How you did secure these marks? Ans: Hard working and prayers of parents and Teachers. Q 4: What is aim of your life? Ans: I want to be a doctor. Q 5: Why do you want to be a doctor? Ans: I dreamed to be a doctor since my childhood and I shall serve the poor. Q 6: In which field do you want to be specialist. Ans: I want to be cardiologist and pray for me that I shall succeed in my aim of life.
your education at Roshan Tara School? Ans: yes, I am fully satisfied. Q 7: How do you feel to get first position in your school in matric? Ans: I feel really happy, and thanks of my teachers who has taught us very well. Q 8: What is aim of your life? Ans: My aim of life is to be a doctor. Q 9: Why do you want to be doctor? Ans: I want to serve suffering people and treat the poor patients free of fees. Q10: What massage would you like to give to the Roshan Tara Schools Students? Ans: My massage is believe in ALLAH, believe in yourself, and utilize your capabilities.
Khushbakhat Brohi Bhan Say Abad Q 1: would you please introduce yourself? Ans: I am Khushbakhat Brohi…lives in Bhan Syedabad. Q 2: What is your father’s name? Ans: My father’s name is Adnan Ali Brohi. Q 3: In which class do you study now? Ans: I study in class 1st year. Q 4: Which grade did you get in matric examination? Ans: I got “A1” grade 696 marks in matric. Q 5: Which is your favorite subject? Ans: My favorite subject is English. Q 6: Are you satisfied with the standard of 6
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
Roshan Tarains? Ans: I want to give lesson to RTS students that work hard and enlighten the name of your parents. Q 11: who is your favorite personality? Ans: Muhtrma Benazir Bhutto. Q 12: What is your hobby? Ans: My hobby is reading Books. Q 13: What do you say about your school? Ans: My school is one of the best schools of Hala. Our teachers are loving. They teacher us in best way. Q 14: How much do you like Roshan Tara Baalak Magazine? Ans: I like it too much, I got more information about all Roshan Tara Schools all over in Sindh.
Mariam Memon - Hala Q 1: would you please introduce yourself? Ans My name is Mariam Memon from Roshan Tara School Hala. Q 2: What is your father’s name? Ans: My father’s name is Doctor Nazir Ahmed Memon. Q 3: In which class do you study now? Ans: I study in class 1st year now. Q 4: Which grade did you get in matric examination? Ans: I got “A1” grade in matric examination. Q 5: Which is your favorite subject? Ans: My favorite subject is Biology. Q 6: Are you satisfied with the standard of your education at Roshan Tara School? Ans: yes, I am satisfied with the standard of my education at Roshan Tara School and I also satisfied with my teachers and they always support on me and their attitudes really positive for me and they make me able to be best and I also want more few changing in our school education system . Q 7: How do you feel to get first position in your school in matric? Ans: I feel really happy, and thanks of my teachers who has taught us very well. Q 8: What is aim of your life? Ans: My aim of life is to be good citizen and do something for our beloved homeland and for my nation. Q 9: Which is your favorite color? Ans: My favorite color is white. Q 10: What massage would you like to give the
Uses of Computer in Education Suhail Ahmed Khusk, Teacher Tara School Bhan Syedabad Education is the process of developing knowledge through instructions. The instructions are received from people such as parents, teachers and from printed material such as books, journals etc. Today, the modern technique to get knowledge is by using computers. All schools use computers in classrooms and labs to teach the students. Many educators prefer to deliver lectures by computer based presentations. In schools, colleges, and universities, students use software packages to complete their assignments. Teachers can provide online lectures and tutorials for students. People and students can get knowledge at very low cost as well as in very short period of time. Computer has played a very important role for the entertainment of humans. Computer has become need of humans for entertainment at their home. Therefore computer is very necessary for our society, schools and for our educational institutions. So every administrator of school should provide computer to every school for the guidance of students.
TWINS Sana Channa, Class-IV, Sehwan I did not eat your ice cream I did not take your socks I did not stuff your lunch box With rubber bands and rocks I did not hide your sweater I did not dent your bike It must have been my sister We look like me. 7
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
ٽه ماهي شمارو نمبر
So Bless Mother
Prayers Namaz
Aqsa Mubeen, Ghotki
Amber Naz, Dadu
Namaz means, Rehmat, Astaghfar and Husn
A mother who always cares A mother who is always there A mother who always prays A mother who always stays When things get rough When life gets tough When all is too much to bear God’s word she shares God’s she shines So Blessed God made this mother mine
Education is very necessary for all
-e-San. Namaz is a physical worship. Namaz starts with “ Taqbeer” The namaz was made obligatory in 10th Nabvi. The five time of Namaz were fixed in Makki period. Namaz is always necessary Namaz is worship of God Abbution (woozo) has four Farz Purification (ghusul) has three Farz
Shahzaib Gul Ansari, Bhan Syedabad There are many girls who do not get education. Some illiterate men think that our women are our servant. Girls do not deserve education. They are merely able to work in our houses. Our country is going back day by day, because our Pakistani women do not get education. So, we should try to seek education for girls. Parents are the guides so they should think about girls’ education and try their best to educate every girl in society.
CRICKET Poems About life
Muskan Bhooro Mal, Class 8, Kaloi
Payal, Class-X, Khipro
Cricket is an international game which is played all over the world. It is played with inspiration .I also like to play cricket. We play cricket on the ground daily. I also like to watch cricket. My favorite team is Pakistani Cricket Team and my favorite player is Muhammad Hafeez because he hits big sixes. Some people live in Pakistan but they support Indian team. They are not good people but I love Pakistani Cricket team because our team has won the cricket world cup in 1992 which is a great achievement for our nation.
Life is the sum of experience that we encounter as we go through to life day to day struggles and triumphs are experienced by all the world creatures, as human beings, when we encounter a challenge, we have freedom to choose how the reach. Every decision that we make leads us down a different road we will never come to exactly that same cross roads. Every decision we make has significance. 8
روشن تارا ٻالڪ مئگزين
نڪاش سوني
ٽه ماهي شمارو نمبر
عرفان علي نوهاڻي ،ڪالس پنجون ،پرڪاش ڪمار ،ڪالس ستون،
امامه علوي ،هاال
سويره شومرو ،ڪالس چوٿون،
ريشمه ٻگهيو ،ڀان سيدآباد
ڪيهر ،ڪالس پنجون ،ڀان
موهيت ڪمار ،کپرو
ارباب زيدي ،ڪالس ٻيو ،هاال
علي آرائين ،ڀان سيدآباد
يسرا آرائين ،ڀان سيدآباد
اپسرا فردوس ،ڪالس ستون،
مدثر حسين ،ڪالس چوٿون،
مصباح مرڪ چنا ،هاال
محمد فيض ٿهيم ،دادو
اريج ڪالس ڇهون ،دادو
A