İşlem Tasarımı -Bir Örnek

VOB ENDEKS 30 ve DOLAR KONTRATLARI SALİM KASAP Stratejist s.kasap@turkishyatirim.com +90 212 315 1052-53

İçindekiler: 

Özet



Risk Yönetimi: Uzun Endeks ve Dolar Kontratları Strateji Tasarımı ve Test



Endeks ve Dolar Kontratları: Dolar Bazında Endeks Alım Satım Strateji Tasarımı ve Test

Özet:  İMKB30 ve dolar kontratlarını kullanarak çeşitli alım satım ve risk yönetimi stratejileri oluşturabiliriz. Bu stratejileri ana gruplar halinde ele alacak olursak:  VOB Endeks 30 uzun pozisyonlarının DOLAR kontratları ile riskinin yönetimi  VOB Endeks 30 kısa pozisyonlarının DOLAR kontratları ile riskinin yönetimi  VOB Endeks 30 ve DOLAR kontratları arasındaki arbitraj işlemleri. Bu strateji Pair Trading olarak da adlandırılabilir.

 İki dayanak varlığı birlikte alıp sattığımız stratejiyi kurarken, istatistik metodalardan faydalanmamız gerekir.  Bu sunumda, tarihsel verilerden yola çıkarak risk yönetimi/arbitraj stratejilerinin modellenmesinde kullanılan yöntemleri anlatmaya çalıştık.  Bahsedilen stratejileri ayrıca hisse portföyleri, varantlar vs için de geliştirebiliriz.

Risk Y繹netimi: Uzun Endeks ve Dolar Kontratlar覺 Strateji Tasar覺m覺 ve Test

PORTFÖY VE İSTATİSTİKLER Getiriler Üzerinden Kovaryans Std Sapma Endeks Std Sapma Dolar BETA

-6,41929E-05 0,016170224 0,006766113

ENDEKS=BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN DOLAR=BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN

-24,55% -140,22%

•

Portföyümüzü VOB Endeks 30 ve USD kontratlarından oluşturduk. BETA, endeks bağımsız ve USD bağımsız değişken olarak hesaplandı.

•

Bağımsız değişken olarak yüksek BETA üreten model seçilmeli. Elimizdeki veri setine göre bağımsız değişken: USDTL Kontratı. BETA hesaplanırken logaritmik getiri serisi kullanıldı.

•

Veri, Matriks terminalinden alındı. Tarihleri: 25/05/2009 ve 11/10/2010

•

Portföyü 25/5/2010 gününde 10 adet VOB uzun ve 58 adet USD uzun olarak oluşturduk.

•

25/5/2010 tarihinin başlangıç olarak seçilmesinin herhangi bir önemi yok, elimizdeki veri setinin başlangıcından itibaren 1 yıl sonrasında işleme başlamayı tercih ettik.

BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN = XU030 KONTRAT GETİRİSİ 0,04 0,03

y = -0,2455x + 0,0002

0,02

2

R = 0,3442

0,01 0 -0,01 -0,02 -0,03 -0,04 -0,08

-0,06

-0,04

-0,02

0

0,02

Bağımsız değişken VOB Endeks 30 kontratları, BETA: -0,2455, R^2: 0,3442

0,04

0,06

0,08

BAĞIMSIZ KONTRAT GETİRİSİ BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN DEĞİŞKEN ==USD XU030 KONTRAT GETİRİSİ 0,08 0,04 0,06 0,03

y = -0,2455x + 0,0002

0,04 0,02

2

R = 0,3442

0,02 0,01 0 -0,02 -0,01

y = -1,4022x + 0,0016 2

R = 0,3442

-0,04 -0,02 -0,06 -0,03

-0,04 -0,08 -0,08 -0,04

-0,06 -0,03

-0,04 -0,02

-0,02 -0,01

0

Bağımsız değişken VOB Dolar kontratları, BETA: -1,4022, R^2: 0,3442

0,02 0,01

0,04 0,02

0,06 0,03

0,08 0,04

BAĞIMSIZ KONTRAT GETİRİSİ BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN DEĞİŞKEN ==USD XU030 KONTRAT GETİRİSİ 0,08 0,04 0,06 0,03

y = -0,2455x + 0,0002

0,04 0,02

2

R = 0,3442

0,02 0,01 0 -0,02 -0,01

y = -1,4022x + 0,0016 2

R = 0,3442

-0,04 -0,02 -0,06 -0,03

-0,04 -0,08 -0,08 -0,04

-0,06 -0,03

-0,04 -0,02

-0,02 -0,01

0

Bağımsız değişken VOB Dolar kontratları, BETA: -1,4022, R^2: 0,3442

0,02 0,01

0,04 0,02

0,06 0,03

0,08 0,04

BAĞIMSIZ ==USD KONTRAT GETİRİSİ BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN XU030 KONTRAT GETİRİSİ ENDEKS DEĞİŞKEN 30 USD BETA - EWMA 0,08 0,04 0,00% 0,06 0,03

-50,00%

y = -0,2455x + 0,0002

0,04 0,02

2

R = 0,3442

-100,00% 0,02 0,01

0 -150,00% -0,02 -0,01

-200,00%

y = -1,4022x + 0,0016 2

R = 0,3442

-0,04 -0,02

-250,00% -0,06 -0,03

-300,00% -0,04 -0,08 28.03.09 -0,03 -0,08 -0,06 06.07.09-0,02 -0,04 -0,04

14.10.09 -0,02 -0,01

22.01.10 0

02.05.10 0,02 0,02 0,04 10.08.10 0,06 0,01 0,03

18.11.10 0,08 0,04

BETA’yı hesaplarken EWMA – Üstel Ağırlıklı Hareketli Ortalama kullanıldı, azalma faktörü 0,94.

Veri bir yılı doldurduktan sonra BETA -%150 civarında bir düzenlilik gösteriyor.

BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN ==USD KONTRAT GETİRİSİ BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN XU030 KONTRAT GETİRİSİ USD KONTRATI ENDEKS 30 USDGÜNLÜK BETA - AYARLAMA EWMA 0,08 0,04 90 0,00%

85 0,06 0,03 -50,00% 80 0,04 0,02 75 -100,00% 0,02 0,01 70

y = -0,2455x + 0,0002 2

R = 0,3442

-150,00% 65 0 60 -0,02 -0,01 -200,00% 55 -0,04 -0,02 50 -250,00% -0,06 -0,03 45

y = -1,4022x + 0,0016 2

R = 0,3442

-300,00% 40 -0,04 -0,08 28.03.0922.05.10 14.10.09 22.01.10 02.05.10 0,02 18.11.10 02.05.10 11.06.10 30.08.10 19.09.10 09.10.10 29.10.10 -0,08 -0,06 06.07.09 -0,04 01.07.10 -0,02 0 10.08.10 0,01 0,02 0,04 10.08.10 0,06 0,08 -0,04 -0,03 -0,02 -0,01 21.07.10 0,03 0,04

BETA, günlük olarak hesaplandı ve 10 adet uzun VOB Endeks 30 kontratını dengeleyecek Dolar Kontratı sayısı dinamik olarak kapanışlara göre ayarlandı. En düşük 50 kontrata inilirken, en yüksek 85 kontrat görüldü.

KAR ZARAR KONTRATLAR VE PORTFÖY Kar Zarar USD

Kar Zarar VOB

Portföy

30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 -5.000 -10.000 -15.000 -20.000 02.05.10 22.05.10 11.06.10 01.07.10 21.07.10

10.08.10 30.08.10 19.09.10 09.10.10 29.10.10

Dinamik olarak yönetilen portföyün kar zararı yukarıda gösterildi. USD bileşeni sürekli zarar ederken endeks bileşeni hiç eksiye geçmedi. Toplamları ise yandaki panelde gösterdik.

USD İMKB30 Toplam

Kar Zarar -11804 23825 12021

SONUÇ •

10 adet UZUN VOB Endeks 30 kontratından oluşan portföyümüzü VOB dolar kontratları kullanarak risklere karşı koruduk.

•

Endeks ve Dolar kontratları ile oluşturulan portföy sıfır beta olarak dinamik şekilde yönetildi.

•

Dün itibarı ile portföy karı komisyonlar hariç 12,000 TL olarak gerçekleşti.

•

Toplamda en fazla 19,900 TL teminat kullanıldığı varsayımı ile –kazanılan faizler hariç getiri %60 oldu.

•

Eğer pozisyon tam tersi olarak alınsaydı, -VOB kısa USD kısa – 12,000 TL zarar olacaktı. Doğrudan açılacak endeks kısa pozisyonundaki zararın %50si bu şekilde ortadan kaldırılabilecekti.

Endeks ve Dolar Kontratları: Dolar Bazında Endeks Alım Satımı Strateji Tasarımı ve Test

• Endeksi dolar bazında alıp satmak için bir önceki bölümde geliştirdiğimiz yöntemleri ilave analizlerle kullanmaya devam edebiliriz.

• İMKB’nin dolar bazında yükseleceğini düşünen bir yatırımcı, İMKB uzun dolar kısa pozisyonu alabilir.

• Pozisyonu açarken BETA’yı sıfırlayacak tutarda dolar kontratı kısa yapacağız.

Dolar Baz覺nda VOB Endeks 30

Fiyat Dağılımları

VOB ENDEKS 30 FÄ°YAT DAÄžILIMI

8580 den 8890'e kadar

1,00

8270 den 8580'e kadar

9,00

7960 den 8270'e kadar

9,00

7649 den 7960'e kadar

12,00

7339 den 7649'e kadar

38,00

7029 den 7339'e kadar

41,00

6719 den 7029'e kadar

52,00

6409 den 6719'e kadar

38,00

6099 den 6409'e kadar

38,00

5788 den 6099'e kadar

36,00

5478 den 5788'e kadar 5168 den 5478'e kadar 4858 den 5168'e kadar

21,00 2,00 5,00

4548 den 4858'e kadar

21,00

4238 den 4548'e kadar

21,00

-

10,00

20,00

30,00

40,00

50,00

60,00

USD KONTRAT FÄ°YAT DAÄžILI MI

1,5993 den 1,6125'e kadar

5,00

1,5860 den 1,5993'e kadar

8,00

1,5728 den 1,5860'e kadar

20,00

1,5596 den 1,5728'e kadar

22,00

1,5463 den 1,5596'e kadar

39,00

1,5331 den 1,5463'e kadar

25,00

1,5199 den 1,5331'e kadar

40,00

1,5066 den 1,5199'e kadar

44,00

1,4934 den 1,5066'e kadar 1,4802 den 1,4934'e kadar 1,4669 den 1,4802'e kadar

17,00

1,4537 den 1,4669'e kadar 1,4405 den 1,4537'e kadar 1,4272 den 1,4405'e kadar 1,4140 den 1,4272'e kadar -

66,00

38,00

12,00 4,00 1,00 3,00 10,00

20,00

30,00

40,00

50,00

60,00

70,00

VOB ENDEKS 30 / USD FÄ°YAT DAÄžILIMI

6048 den 6287'e kadar 5808 den 6048'e kadar 5568 den 5808'e kadar

1,00 4,00 5,00

5329 den 5568'e kadar 5089 den 5329'e kadar

9,00 6,00

4850 den 5089'e kadar

45,00

4610 den 4850'e kadar

41,00

4371 den 4610'e kadar

46,00

4131 den 4371'e kadar

68,00

3892 den 4131'e kadar

46,00

3652 den 3892'e kadar 3413 den 3652'e kadar 3173 den 3413'e kadar

26,00 1,00 6,00

2933 den 3173'e kadar

19,00

2694 den 2933'e kadar -

21,00 10,00

20,00

30,00

40,00

50,00

60,00

70,00

80,00

ENDEKS 30 DAĞILIM Fiyat Aralığı 4238 den 4548'e kadar 4548 den 4858'e kadar 4858 den 5168'e kadar 5168 den 5478'e kadar 5478 den 5788'e kadar 5788 den 6099'e kadar 6099 den 6409'e kadar 6409 den 6719'e kadar 6719 den 7029'e kadar 7029 den 7339'e kadar 7339 den 7649'e kadar 7649 den 7960'e kadar 7960 den 8270'e kadar 8270 den 8580'e kadar 8580 den 8890'e kadar

Gözlem 21,00 21,00 5,00 2,00 21,00 36,00 38,00 38,00 52,00 41,00 38,00 12,00 9,00 9,00 1,00

Toplam Gözlem

344,00

% Gözlem 6,10% 6,10% 1,45% 0,58% 6,10% 10,47% 11,05% 11,05% 15,12% 11,92% 11,05% 3,49% 2,62% 2,62% 0,29%

USD DAĞILIM Fiyat Aralığı 1,4140 den 1,4272'e kadar 1,4272 den 1,4405'e kadar 1,4405 den 1,4537'e kadar 1,4537 den 1,4669'e kadar 1,4669 den 1,4802'e kadar 1,4802 den 1,4934'e kadar 1,4934 den 1,5066'e kadar 1,5066 den 1,5199'e kadar 1,5199 den 1,5331'e kadar 1,5331 den 1,5463'e kadar 1,5463 den 1,5596'e kadar 1,5596 den 1,5728'e kadar 1,5728 den 1,5860'e kadar 1,5860 den 1,5993'e kadar 1,5993 den 1,6125'e kadar

Gözlem 3,00 1,00 4,00 12,00 17,00 38,00 66,00 44,00 40,00 25,00 39,00 22,00 20,00 8,00 5,00

Toplam Gözlem

344,00

% Gözlem 0,87% 0,29% 1,16% 3,49% 4,94% 11,05% 19,19% 12,79% 11,63% 7,27% 11,34% 6,40% 5,81% 2,33% 1,45%

RASYO DAĞILIM Fiyat Aralığı 2694 den 2933'e kadar 2933 den 3173'e kadar 3173 den 3413'e kadar 3413 den 3652'e kadar 3652 den 3892'e kadar 3892 den 4131'e kadar 4131 den 4371'e kadar 4371 den 4610'e kadar 4610 den 4850'e kadar 4850 den 5089'e kadar 5089 den 5329'e kadar 5329 den 5568'e kadar 5568 den 5808'e kadar 5808 den 6048'e kadar 6048 den 6287'e kadar

Gözlem 21,00 19,00 6,00 1,00 26,00 46,00 68,00 46,00 41,00 45,00 6,00 9,00 5,00 4,00 1,00

Toplam Gözlem

344,00

% Gözlem 6,10% 5,52% 1,74% 0,29% 7,56% 13,37% 19,77% 13,37% 11,92% 13,08% 1,74% 2,62% 1,45% 1,16% 0,29%

SONUÇ İMKB’nin 25/5/2010 tarihinde dolar bazında yükseleceğini öngören ve 10 adet uzun Endeks 30 kontratı pozisyonu açan yatırımcının dinamik BETA yöneterek kar zararı: • • • •

Endeks USD Toplam Getiri

: 23,825 : 12,021 : 35,846 : %180

Yatırımcı, 25/5/2010 tarihinde dolar bazında düşüş öngörseydi, zararı çok yüksek boyutlara ulaşacaktı.

SALİM KASAP Stratejist s.kasap@turkishyatirim.com +90 212 315 1052-53