INAUGURALNI GOVOR VIDOVI HRVATSKO-TALIJANSKE BILATERALNE

Komisije U Podru Ju Kulture

Želim ponajprije pozdraviti gradonačelnika Lovrana i gradonačelnika Mire, predsjednika Zajednice Talijana u Lovranu, predsjednika Povijesnog društva južne Primorske, predstavnike Sveučilišta IUAV iz Venecije i predstavnike Regije Veneto i Primorsko-goranske županije u kojoj je i sjedište Generalnog konzulata.

Posebnu zahvalu upućujem prijateljima Riccardu Marussiju i Francu Roti koji su predložili uključenje Generalnog konzulata u ovu sjajnu inicijativu vrednovanja venetske arhitekture na području Istre i Kvarnera. Hvala cijenjenim izlagačima, danas ćemo svi imati priliku upoznati vrijednost djela arhitekta Attilija Maguola. Posebno mi je drago što mogu sudjelovati u ovoj inicijativi koja okuplja institucije i stručnjake, sveučilišne profesore s obje jadranske obale, što svjedoči o bogatoj suradnji Italije i Hrvatske na planu kulture, a u ovome kontekstu uključuje i Sloveniju.

U ovom kratkom izlaganju želio bih se osvrnuti upravo na tu kulturnu suradnju, na njezinu prirodu i na mogućnosti njezina proširenja.

Ne moram vas podsjećati da postoje vrlo duboki povijesni i kulturni korijeni koji objedinjuju Italiju i Hrvatsku.

Ti su korijeni danas prisutni u živahnoj kulturnoj suradnji na svim razinama. Ponajprije želim podsjetiti da oko 53 tisuće Hrvata uče talijanski jezik, treći najčešći strani jezik koji se uči u zemlji. Odsjeci za talijanistiku prisutni su u pet gradova: u Zagrebu, Splitu, Rijeci, Puli i u Zadru.

Kada je riječ o suradnji, upravo se ovih dana obnavlja Ugovor iz 2008. godine koji obuhvaća važan Izvršni protokol koji će konkretno ukazati na područja od značajnog međusobnog interesa u narednim godinama.

esecutivo che andrà a individuare concretamene le aree di maggior interesse reciproco nei prossimi anni. Si è svolta recentemente a Zagabria, dieci giorni fa, una riunione del Comitato dei ministri di Italia e Croazia, il primo dopo moltissimi anni; si è parlato molto di cultura e del rinnovo del protocollo esecutivo.

Tra le aree prioritarie per i prossimi anni, oltre a quelle tradizionali, potrebbero rientrare settori innovativi quali per esempio l’architettura, l’archeologia subacquea, il restauro. Quest’ultimo potrebbe concretamente contribuire anche alla ricostruzione dei molti edifici storici danneggiati dal terremoto verificatosi mesi or sono nella città di Zagabria.

Naturalmente il sostegno alle rispettive minoranze autoctone e la tutela del loro patrimonio culturale continueranno a costituire uno degli obiettivi prioritari dei governi italiano e croato. In Croazia, ma credo che è noto a tutti noi, operano molteplici soggetti che promuovono quotidianamente la cultura italiana e sono espressione della Comunità Nazionale Italiana: le Comunità degli Italiani, fra cui la vivace Comunità di Laurana, il Centro Ricerche Storiche di Rovigno e l’EDIT, solo per citarne alcune.

Vorrei menzionare in questa occasione l’importanza del Dramma Italiano di Fiume, che è l’unica compagnia teatrale italiana fuori dei confini nazionali e che opera, come sapete, presso il teatro Ivan Zajc di Fiume.

È evidente che la collaborazione culturale fra paesi vicini e amici come Italia e Croazia non si limita all’attività istituzionale, ma si sviluppa anche autonomamente nel territorio e in questo contesto il Consolato Generale di Fiume è a mio avviso quello che, da un lato, deve promuovere la lingua italiana presso il pubblico croato, la “cosiddetta” maggioranza, e dall’altro fornire ai nostri connazionali dell’Istria, del Quarnero e della Dalmazia contributi culturali italiani, aggiornati direttamente dall’Italia, su aspetti magari meno noti.

Tutto ciò naturalmente cercando sempre di fornire occasioni di riscoperta delle nostre comuni radici, che sono particolarmente sentite in regioni come la Litoraneo Montata e l’Istria. Ed è per questo che l’iniziativa di oggi è a mio avviso particolarmente rilevante.

Nedavno je u Zagrebu održan sastanak delegacija ministara Italije i Hrvatske koji je uslijedio nakon duljeg vremena: na njemu se velikim dijelom govorilo o kulturi i o obnovi Izvršnog protokola.

Pored uobičajenih oblasti, idućih bi godina mogli biti obuhvaćeni i novi sektori poput arhitekture, podmorske arheologije, restauracije. Potonja bi mogla izravno pridonijeti rekonstrukciji brojnih povijesnih zgrada oštećenih u potresu koji se dogodio u Zagrebu.

Naravno, podrška autohtonim manjinama i zaštiti njihove kulturne baštine bit će i dalje jedan od prioritetnih ciljeva i talijanske i hrvatske vlade. Mislim da nam je svima poznato kako u Hrvatskoj djeluju brojni subjekti, pripadnici Nacionalne zajednice Talijana, koji svakodnevno promoviraju talijansku kulturu: to su pojedine Zajednice Talijana, a među njima živahna Zajednica Talijana u Lovranu, Centar za povijesna istraživanja u Rovinju i izdavačka kuća EDIT, da navedem samo neke od njih.

U ovoj prigodi želio bih istaknuti važnost Talijanske drame u Rijeci koja je jedini stalni teatar izvan granica Italije i koja, kao što znate, djeluje pri kazalištu Ivan Zajc u Rijeci.

Očigledno je da se kulturna suradnja između susjednih zemalja kao što su Italija i Hrvatska ne ograničava na institucionalne djelatnosti nego se razvija i samostalno na cijelom teritoriju, a u tom kontekstu Generalni konzulat u Rijeci s jedne strane promovira talijanski jezik među hrvatskom publikom, da je tako nazovemo - većinom, a s druge strane našim sunarodnjacima u Istri, na Kvarneru i u Dalmaciji posreduje talijanske kulturne doprinose izravno iz Italije, kadšto i njihove manje poznate aspekte.

Sve se to, naravno, čini kako bi se i dalje potaknula novo otkrivanje naših zajedničkih korijena, koji su osobito prisutni u Primorsko-goranskoj i Istarskoj županiji. I zbog toga je današnja inicijativa, po mome sudu, osobito značajna.

Na koncu bih želio podsjetiti na inicijative koje je promovirao i organizirao Generalni konzulat u suradnji s Veleposlanstvom Italije u Zagrebu i Talijanskim institutom za kulturu koji djeluje u hrvatskoj prijestolnici. Organizirali smo posljednjih mjeseci različite događaje

Da ultimo vorrei ricordare alcune iniziative promosse e organizzate dal Consolato generale d’intesa con l’Ambasciata d’Italia a Zagabria e l’Istituto Italiano di Cultura che opera nella capitale croata. Abbiamo organizzato negli ultimi mesi diversi eventi per celebrare la lingua e la cucina italiana nel mondo, fra cui diverse mostre: una su Alan Ford, qui a Fiume; una sull’architetto Vico Magistretti, e poi la celebrazione nella ricorrenza dei 100 anni dalla nascita di Federico Fellini.

Ricordo che il Consolato Generale è a disposizione di tutti voi, istituzioni, università, dipartimenti italiani e croati per collaborazioni culturali congiunte e nella speranza di poterle tenere presto dal vivo, come le iniziative culturali meritano di esser tenute!

Vorrei di nuovo ringraziare di cuore gli organizzatori di questa splendida iniziativa e rinnovo la disponibilità del Consolato Generale a discutere della collaborazione culturale bilaterale.

Grazie a tutti.

Davide Bradanini

Console Generale d’Italia a Fiume kako bismo promovirali talijanski jezik i talijansku gastronomiju u svijetu: između ostalih, jedan posvećen Alanu Fordu ovdje u Rijeci, zatim o arhitektu Vicu Magistrettiju, kao i proslavu stote obljetnice rođenja Federica Fellinija.

Podsjećam da je Generalni konzulat otvoren svima, institucijama, sveučilištima i odsjecima za talijanistiku i kroatistiku za zajedničku kulturnu suradnju, s nadom da ćemo suradnju uskoro moći ostvariti uživo, kao što kulturne inicijative i zaslužuju!

Želim još jednom zahvaliti od srca organizatorima ove sjajne inicijative i ponovno podsjećam na otvorenost Generalnog konzulata za rasprave o bilateralnoj kulturnoj suradnji.

Hvala svima.

Davide Bradanini

Generalni konzul Italije u Rijeci