Badanie hierarchii czytelności elementów plakatu

Badanie hierarchii czytelności elementów plakatu autor: Karolina Gałuszka Podstawy Badań Wizualnych rok 1 | wzornictwo 2015/2016 Zakład Badań Wizualnych i Interakcji Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach

Spis treści 1. Analiza cech wizualnych plakatu

1.1 Wyróżnienie i nazwanie elementów plakatu

1.2 Wyróżnienie elementów tytułu

1.3 Uporządkowanie elementów według zajmowanej powierzchni

1.4 Uporządkowanie kolorów według zajmowanej powierzchni

1.5 Analiza kolorystyki i kontrastów kolorystycznych

1.6 Podział elementów na graficzne i typograficzne

1.7 Analiza typografii

1.8a Analiza kompozycji

1.8b Analiza kompozycji

3 4 5 6 7 8 9 10 11

2. Hipoteza

2.1 Hipotetyczna hierarchia czytelności

12

3. Opis przygotowania oraz przeprowadzenia badania

3.1 Charakterystyka wybranej metody badania

3.2 Przygotowanie badania

3.3 Pretest i instrukcja dla osób badanych

3.4 Przebieg badania

13 14 15 16

4. Analiza kart badawczych

4.1 Podział elementów

4.2 Analiza kart badawczych

4.3 Tworzenie tabeli

4.4 Porównanie wyników

17 18 19 20

5. Analiza wyników badania

5.1 Rozpoznawane elementy

5.2 Proces rozpoznawania elementów

5.3 Czytelność elementów graficznych i typograficznych

5.4 Porównanie hipotezy i wyników badań

5.5 Porównanie hipotezy i wyników badań, podsumowanie

21 22 23 24 25

2

1.1 Wyróżnienie i nazwanie elementów plakatu

3

1.2 Wyróżnienie elementów tytułu

4

1.3 Uporządkowanie elementów według zajmowanej powierzchni

5

1.4 Uporządkowanie kolorów według zajmowanej powierzchni Na tym etapie analizy pominięto tekst oraz gradient szarości, które wizualnie nie tworzą bloku koloru.

Pozostałe elementy zostały uproszczone do bloków kolorów, które przeważają w ich budowie.

Według tej analizy obszar zajmowany na plakacie przez poszczególne kolory rozkłada się następująco: 1,8 % 3,4 % 3,5 % 6,2 % 85,1 %

%

100 80 60 40 20 0

kolor

6

1.5 Analiza kolorystyki i kontrastów kolorystycznych

Kolorystyka tytułu plakatu

Kolorostyka loga wydarzenia

Kolorystyka elementów typografii

Kolorystyka tła

Kontrasty kolorystyczne

7

1.6 Podziaล elementรณw na graficzne i typograficzne

8

1.7 Analiza typografii

A A A A A A A A A

14- 21 mm

14- 21 mm 14- 21 mm 7- 10,5 mm 5-7 mm

10,5 mm

14 mm 7 mm

Odmiany pism zastosowane w tym plakacie nie są bardzo zróżnicowane.

W jednym przypadku zastosowana jest kursywa, w trzech- wersaliki.

Poza tym wszystkie kroje pisma są jednoelementowe, oraz bezszeryfowe.

Większość typografii występuje na białym tle i kolor liter kontrastuje dość mocno z bielą (intensywny niebieski, ciemny szary, czarny) Wszystkie litery są dość małe w stosunku do całości plakatu.

Pomiar został dokonany przy założeniu rozmiaru plakatu 100x70cm.

7 mm

9

1.8a Analiza kompozycji

Plakat składa się z 8 elementów.

Największym z nich jest tytuł, będący głównym elementem graficznym plakatu.

Informuje o nazwie wydarzenia i numerze jego edycji.

Jest to element dominujący.

Jest umieszczony w górnej części plakatu, otoczony dużo mniejszymi elementami, żaden z nich nie przysłania jednak tytułu.

Podtytuł umieszczony jest po lewej stronie tytułu i jest od niego dużo mniejszy.

Nie jest przysłonięty przez inne elementy.

Mocno kontrastuje z tłem.

Logo jest małym elementem umieszczonym w prawym górnym rogu.

Wyróżnia się na białym tle poprzez mocny kontrast czerni na bieli.

Przez zastosowany rozmiar nie jest jednak elementem pierwszoplanowym.

Nie otaczają go żadne inne elementy.

Data i miejsce wydarzenia umieszczone są po prawej stronie tytułu.

Jest to element porównywalny z podtytułem, jest to jednak element mniejszy.

Nic go nie przysłania.

10

1.8b Analiza kompozycji

Napis rezerwuj czas jest jednym z najmniejszych elementów.

Efekt ten dodatkowo potęguje sąsiedztwo największego elementu jakim jest tytuł plakatu.

Element ten wyróżnia się spośród elementów typograficznych, jako że jest to jedyny element napisany kursywą.

Napis program jest także bardzo niewielkim elementem, jest usytuowany na środku plakatu, pomiędzy dwoma największymi elementami.

Nic go nie przysłania, jest zauważalny dzięki

Element zawierający program koncertów jest jednym z największych.

Jest on podkreślony gradientem na dole plakatu, przez co tło nie jest jednolicie białe jak w reszcie plakatu.

Nic nie przysłania tego elementu, sąsiaduje on z dużo mniejszymi elementami typograficznymi.

Nie jest to jednak element pierwszoplanowy przez mały rozmiar liter w zastosowanej w nim typografii.

Odnościk do strony www jest jednym z najmniejszych.

Usytuowany jest pod dużym elementem jakim jest program.

Intensywny niebieski kolor mocno kontrastuje z białym tłem.

11

2.1 Hipotetyczna hierarchia czytelności

12

3.1 Charakterystyka wybranej metody badania Wybór metody

Test wizji progresywnej Opis badania Test polega na demonstrowaniu osobom badanym plakatu w różnych warunkach oświetleniaod wersji bardzo ciemnej, stopniowo dodając więcej światła, aż do pełnego oświetlenia. Badani mają za zadanie rysować na kartach badawczych elementy plakatu widoczne dla nich przy danym oświetleniu.

Cel badania Weryfikacja czytelności plakatu oraz hierarchii czytelności jego elementów.

Wyniki badania stanowić będą informację o czytelności plakatu w różnych warunkach oświetleniowych.

Jest to jeden z czterech testów, którym będzie badana czytelność plakatu.

Pozostałe to test dystansu czytelności, test pogłębionej analizu wizualnej, test suma oddziaływania wizualnego Razem ich wyniki pozwolą uzyskać informację o czytelności plakatu.

przykład- zaciemnienie 88% i 50%

13

3.2 Przygotowanie badania Narzędzia i warunki potrzebne do przeprowadzenia badania Przed przystąpieniem do badania należy przygotować potrzebne materiały.

Najważniejszym z nich jest stworzenie symulacji plakatu odpowiadających różnym stopniom oświetlenia plakatu.

W tym celu na plakat w programie Adobe Photoshop nakładana jest czarna maska o różnym % przeźroczystości.

Następnie przygotowywane są karty badawcze, na których badani rysować będą widziane elementy, oraz stanowisko badawcze umożliwiające wykonanie badania w jak najlepszych warunkach wykluczających możliwie najwięcej czynników, które mogłyby zakłócić badanie i wpłynąć na jego wyniki.

3. Stanowisko badawcze w pomieszczeniu zamkniętym - stół ( na którym znajdują się laptop i karty badawcze) i krzesło - oświetlenie sztuczne- lampa z żarówką o mocy 100 W umieszczona nad stanowiskiem badawczym 4. Laptop o ekranie 15,6 cala - o rozdzielczości 1366 x 768, - jasności ekranu 100%, - umieszczony 1 m od badanego, - ekran komputera powinien być ustawiony pod kątem prostym w stosunku do podłoża

1. Plakat zmodyfikowany przy użyciu narzędzia “maska” w programie Adobe Photoshop - stworzenie 11 wersji o różnych przejrzystościach maski, kolejno: 100%, 96%, 93%, 88%, 80%, 72%, 62%, 50%, 35%, 10%, 0% Rozmiar plakatu wyświetlanego na ekranie to 12,5 x 17,5 cm 2. Karty badawcze- na nich badani odwzorowują widziane elementy plakatu w określonym polu o proporcjach takich jak badany plakat.

Rozmiar karty badawczej to A5, karta zawiera następujące pola: - data badania - numer osoby badanej - parametr zmiany - ramka 11,5 x 16,5 cm (pole pracy) jedna karta badawcza odpowiada jednemu etapowi badania; potrzeba 11 kart dla 1 osoby badanej

14

3.3 Pretest i instrukcja dla osób badanych Pretest - wstępnie przygotowano 20 wersji plakatu - pretest przeprowadzono na 2 osobach - pożądanym efektem był wybór równomiernych wizualnie zmian natężenia oświetlenia pomiędzy kolejnymi etapami badania - w wyniku pretestu ilość wersji plakatu ograniczono do 11

Instrukcja przeprowadzenia badania - osoba badana zapraszana jest na przygotowane stanowisko - osoba badana instruowana jest w następujący sposób: Za chwilę na ekranie wyświetlać będę pewien obraz kolejno w 11 wersjach .

Przed Panem/ Panią leży 11 kart badawczych.

Jedna karta odpowiada jednej wersji obrazu.

Bardzo proszę, aby narysował/-a Pan/ Pani na kolejnych kartach badawczych to, co widzi Pan/ Pani na kolejnych wersjach wyświetlanego obrazu.

- badanie zaczyna się od wyświetlenia wersji plakatu zaciemnionego w 100% (dlatego karta 1 pozostaje pusta); jest to istotne w porządku wyświetlania plakatu od wersji najciemniejszej do najjaśniejszej- wprowadza pewną logikę i pozwala osobie badanej lepiej zrozumieć proces badania - 11 symulacji plakatu wyświetlanych jest kolejno, przy czym czas wyświetlania jednej wersji- czas wypełniania jednej karty- nie jest ograniczony

15

3.4 Przebieg badania Badanie Według założeń osoby badane miały rysować wszystkie elementy widoczne na każdej z wersji plakatu.

Ten plakat pozwala jednak na rozpoznanie wielu elementów już w początkowych etapach zaciemnienia.

Dodatkowo jest to obraz złożony z wielu elementów.

W efekcie badani, którzy rozpoznali poszczególne elementy w pierwszych wersjach plakatu denerwowali się podczas rysowania ich na kolejnych kartach, jako że nie zmienił się ich sposób postrzegania tych elementów.

Mimo iż wyświetlany plakat był coraz bardziej czytelny, rysunki były więc coraz mniej dokładne, z powodu wielości elementów, które badani mieli narysować.

W trakcie badania wyciągnięto więc wniosek, że wynik badania będzie dużo dokładniejszy jeśli badani będą mieli za zadanie narysować na kolejnych kartach tylko te elementy, które zauważyli na danym etapie, lub które na danym etapie postrzegają inaczej niż wcześniej.

Osoby badane mogły więc pominąć elementy, których postrzeganie według nich nie zmieniło się.

16

4.1 Podział elementów Elementy zaznaczane przez osoby badane na kartach badawczych

17

4.2 Analiza kart badawczych Można wyróżnić 3 etapy rozpoznawania elementów przez osoby badane: 1. Dostrzeżenie 2. Wstępne rozpoznanie 3. Właściwe rozpoznanie Dostrzeżenie- obiekt zostaje zaznaczony na karcie jako nieokreślony kształt/ plama/ linia niepozwalająca na zidentyfikowanie i nazwanie tego elementu poprawnie Wstępne rozpoznanie- obiekt zostaje narysowany z pewnymi detalami, cechami charakterystycznymi, nie jest jednak odzwierciedleniem rzeczywistego elementu. Jest rozpoznany błędnie lub niekompletnie.

Niemożliwe jest poprawne zidentyfikowanie obiektu.

przykłady wstępnego rozpoznania elementów

Właściwe rozpoznanie- obiekt posiada właściwe cechy charakterystyczne, aby zidentyfikować go z obiektem rzeczywistym i odczytać jego treść.

Możliwe jest poprawne nazwanie elementu na podstawie rysunku.

18

4.3 Tworzenie tabeli Po zanalizowaniu rysunków badanych tworzone są tabele dotyczące kolejnych etapów rospoznania elementów.

Po wprowadzeniu danych odnośnie osoby, elementu i numeru karty odpowiadającemu danemu etapowi rozpoznania tabele umożliwiają obliczenie średniej uzyskanych wyników. Średnia ta jest informacją o optymalnym etapie rozpoznania dla danego elementu.

Numery elementów według podziału elementów rysowanych przez badanych Numery osób badanych

ELEMENTY 1 OSOBY

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21 22

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Numery etapów na których badani zauważali/ wstępnie rozpoznawali/ rozpoznawali właściwie elementy- zależnie od tematu tabeli

19

4.4 Porównanie wyników

Zestawienie średnich etapów dostrzeżenia, wstępnego rozpoznania i właściwego rozpoznania przez badanych z założoną wcześniej hipotetyczną hierarchią czytelności

Tabela pokazuje różnice pomiędzy średnimi etapami rozpoznawania elementów plakatu oraz założoną na wstępie hipotetyczną hierarchią czytelności.

Elementy pominięte we wstępnym rozpoznaniu zostały jedynie dostrzeżone przez badanych.

Elementy pominięte we waściwym rozpoznaniu zostały jedynie dostrzeżone lub wstępnie rozpoznane.

Niektóre elementy ( program koncertów oraz strona internetowa) pozostały więc nieczytelne do końca badania, to znaczy, pozostały nieczytelne dla badanych nawet przy pełnej jasności plakatu (gdy na ostatnim etapie parametr zmiany wynosił 0%).

20

5.1 Rozpoznawane elementy

Wszystkie wyróżnione elementy plakatu zostały dostrzeżone przez badanych, część z nich nie została jednak rozpoznana.

Nieczytelne pozostały elementy : godziny, koncerty, strona www, loga.

W skład każdego z tych elementów wchodzi typografia o bardzo niskiej punktacji.

Są to elementy zawierające bardzo dużo informacji, zaprezentowanych za pomocą bardzo drobnych znaków.

W przypadku strony www również kontrast kolorystyczny nie działa na korzyść czytelności tego elementu.

21

5.2 Proces rozpoznawania elementów

Niektóre z nich, tak jak 7, I1, C, I2, S, mają wspólny wynik dla rozpoznania wstępnego oraz całkowitego- oznacza to, że badani nie mylili ich z innymi znakami, elementy te zostały poprawnie właściwie rozpoznane niedługo po dostrzeżeniu.

Niektóre natomiast bardzo długo były błędnie, lub tylko wstępnie, rozpoznawane, zanim zostały rozpoznane całkowicie.

Dotyczy to znaków V, N, E, R, logo, podtytuł, data i miejsce, rezerwuj czas, program, szczegóły.

Są to znaki o dużej punktacji, litery zostały zbudowane w naturalny sposób- nie są zmodyfikowane.

Elementy V,N,E,R oraz logo to dość skomplikowane elementy graficzne, w przypadku których kształty liter zostały zmodyfikowane, co utrudniło rozpoznanie tych znaków.

Pozostałe należą natomiast do typografii- są wystarczająco duże, aby były rozpoznane przy dobrym oświetleniu, zbyt małe jednak, aby rozpoznać je w początkowych etapach badania.

22

5.3 Czytelność elementów graficznych i typograficznych

Wykres przedstawia średni etap całkowitego rozpoznania elementów.

Kolumny różowe to graficzne elementy tytułu plakatu.

Mimo modyfikacji w zakresie kształtów liter to one są najszybciej rozpoznawanymi elementami plakatu.

Kolumna fioletowa to logo, zaliczane do elementów graficznych, składające się jednak z większej ilości liter i będące znakiem bardziej skomplikowanym - ujęte zostało tutaj jako trzecia kategoria, pomiędzy grafiką i typografią.

Kolumny czarne to całkowicie rozpoznane elementy typograficzne.

Elementy graficzne zostały w pełni rozpoznane jeszcze przed 4 etapem.

Wiele elementów typograficznych nie zostało rozpoznanych podczas badania.

Na rozpoznanie wszystkich pozostałych potrzeba było średnio ponad 6 etapów.

23

5.4 Porรณwnanie hipotezy i wynikรณw badaล

24

5.5 Porównanie hipotezy i wyników badań, podsumowanie Zgodnie z zalożeniem, jako pierwsze rozpoznane zostały elementy graficzne tworzące tytuł.

Hipoteza zakładała jednak rozpoznanie podtytułu oraz daty i miejsca wydarzenia w początkowych etapach badania, tymczasem zostały one rozpoznane odpowiednio na 13 i 14 miejscu.

Również logo zostało rozpoznane dużo później- aż 9 etapów różnicy.

Ponownie zauważyć da się również fakt, że część elementów nie została w ogóle rozpoznana.

Większość elementów typograficznych została rozpoznana dużo później niż przewidywano- różnice wynoszą nawet 7 etapów, jak w przypadku elementu program.

Słuszna była więc ogólna teoria zakładająca rozpoznanie elementów graficznych w pierwszej kolejności.

25