Zachowuj się! Magdalena Malik, Małgorzata Rybarska
Wpływ dialogu między matkami a córkami na relacje społeczne w szkole Temat przewodni tego numeru „Refleksji” zachęcił nas do podzielenia się spostrzeżeniami i wnioskami z badania dotyczącego zagadnienia dialogu. Komunikacja między najbliższymi osobami jest przedmiotem zainteresowania specjalistów z różnych dziedzin. Często w przestrzeni publicznej można usłyszeć, że ludzie – choć mówią tym samym językiem – mają poważne trudności w porozumiewaniu się. Odnosząc powyższe stwierdzenia do rzeczywistości szkolnej, należy zaakcentować, że nauczyciele prowadzą dialog z uczniami i rodzicami, którzy pochodzą ze zróżnicowanych środowisk społecznych. To wymaga od nauczycieli nie tylko wyjątkowych umiejętności pedagogicznych, ale również szerokiej wiedzy z zakresu psychologii. Poniższy tekst, oparty na badaniu przeprowadzonym w roku 2016, zwraca uwagę na relacje panujące w domach młodzieży – w centrum uwagi postawiłyśmy komunikację pomiędzy matką i córką. Skupiamy się na wzajemnych relacjach dwóch kobiet, dojrzałej oraz dorastającej, i pytamy, w jakim zakresie ich postawa wpływa na zachowanie córki w szkole. Posiadanie przy-
52
T E M AT N U M E RU
najmniej części informacji na temat wzajemnych stosunków panujących w domu rodzinnym wychowanka/wychowanki może znacznie pomóc w pracy wychowawczej.
Dialog w domu – dialog w szkole Dziecko w pierwszych latach życia z reguły przebywa w otoczeniu rodzinnym. Dzięki bliskim osobom poznaje relacje społeczne oraz uczy się języka, który jest jednym z podstawowych elementów komunikacji. W relacjach z najbliższymi język odgrywa bardzo dużą rolę. Umiejętność prowadzenia komunikacji przekłada się wprost na relacje społeczne w dorosłym życiu. Należy dodać, że w wypadku relacji rodziców z dziećmi istotny jest także dotyk, czułość, ciepło wobec pociechy, która w ten sposób odczytuje nastroje mamy czy taty1. Z biegiem lat dostrzegamy, że tradycyjny model rodziny ulega znacznym przeobrażeniom. Inna jest jej liczebność, rozluźnieniu uległy więzi emocjonalne oraz zarysował się nowy podział ról i zadań społecznych. Te zmiany wpływają na
R E F L E KS J E 4 / 2 0 2 0
