hm. B. Mahut: O pracy nad sobą i doskonaleniu charakteru

Myśli o Służbie

Instruktorskie Dyskusje

W tej rubryce chcemy dać głos czytelnikom. O czym myślimy wracając do domu po służbie, co nas raduje, nad czym zastanawiamy się, co nas czasem niepokoi? Jeżeli chcecie podzielić się myślami zapraszamy do dyskusji.

O PRACY NAD SOBĄ I DOSKONALENIU CHARAKTERU

Instruktorzy, którzy w ciągu roku prowadzą rady hufców, szczepów i drużyn, oraz odprawy przedobozowe, często stawiają na pierwszym miejscu kalendarz zajęć i sprawy organizacyjne. Będąc jednocześnie wychowawcami zajmują się także sprawami wychowania duchowego i ideowego, o ile w oparciu o Prawo i Przyrzeczenie układają programy pracy, kształcą/szkolą młodsze pokolenia, a przede wszystkim dają przykład własnego życia.

Instruktorzy odpowiadają nie tylko za program stopni, sprawności, roczny program pracy i akcję letnią, ale przede wszystkim za krzewienie wśród młodzieży nieprzemijających wartości duchowych, które leżą u podstaw naszego Prawa i Przyrzeczenia: wiarę w Boga, miłość Ojczyzny, braterstwo międzyludzkie, odpowiedzialność za świat stworzony. Mają także za zadanie wspomagać rozwój umiejętności intelektualnych, fizycznych, społecznych i samowychowawczych, aby wzbudzić u młodzieży wolę poszukiwania i doskonalenia cech charakteru: odwagi, uczciwości, sprawiedliwości, troski o innych. Dobrzy instruktorzy uczą zasad współżycia z ludźmi przez umiejętne stosowanie systemu zastępowego, prowadzenie wspólnych

53

zajęć z innymi jednostkami lub obozami i dyskretne czuwanie nad powierzoną im grupą młodzieży.

Wychowanie duchowe i ideowe krzewimy w harcerstwie za pomocą gawęd (o budowaniu charakteru, wartościach ujętych w Prawie Harcerskim, dobrych uczynkach, życiu patrona jednostki lub obozu, itp.), obrzędowości (Przyrzeczenie, pasowanie, nadanie stopnia, przekazanie funkcji, przy ognisku) oraz w codziennej pracy nad sobą. Podczas akcji letniej, funkcyjni traktują czas spędzony z powierzoną im młodzieżą na dwu lub trzy tygodniowych obozach jako najlepszą okazję do dobrego poznania młodzieży, pomocy w wyrobieniu pozytywnych cech charakteru i ukierunkowaniu na drodze do dojrzałości. Dokonują tego w sposób pośredni, opierając program obozu czy biwaku na tematach przemawiających do wyobraźni i wziętych z życia, historii, geografii czy literatury. Takie tematy stwarzają ramy, w których młodzi ludzie zdobywają umiejętności praktyczne i życiowe, pozyskują wiedzę, których dowodem i znakiem gotowości do służby są zdobyte i naszyte na rękawie sprawności. W takich ramach sprawdza się system zastępowy, nazwy i godła zastępów, cały program obozu, w tym gawędy, obrzędy oraz ciekawe gry i przygody.

Jeśli chodzi o wychowanie duchowe, to często zauważamy, że jednostki, które mają zbiórki w salach parafialnych lub w pobliżu polskiej parafii, aktywniej uczestniczą w życiu parafialnym. Staramy się również dbać o częsty i naturalny kontakt z naszymi przewodnikami duchownymi. W konferencjach instruktorskich biorą czynny udział kapelani Chorągwi i Okręgu. Na ostatniej akcji letniej Hufca „Watra” przyjechała do nas Siostra Karolina, która była z nami przez kilka dni. Chodziła z zuchami na wycieczki, uczyła harcerki nowych pieśni religijnych, spożywała z nami wspólnie posiłki, rozmawiała z nami. Przy ognisku obozowym na zakończenie dnia powstawały naturalne okazje do rozmów o duchowości.

54

Uważam, że zawsze można udoskonalić programy jednostek w zakresie stałej pracy nad sobą. W zastępach i drużynach można wprowadzić bardzo proste gawędy lub rozmowy, na temat: „Czy jestem przykładem dla innych?” lub „Czy żyję zgodnie z tym czy owym punktem Prawa harcerskiego?” Rada drużyny może pomóc zastępowym dążyć do prawdziwej dojrzałości przez rozważanie pytań, np. „Czy z troską odnoszę się, czy jestem sprawiedliwa wobec wszystkich członków mojego zastępu?”

Odprawy drużyn, szczepów a nawet hufców mogą być dobrą okazją, aby zachęcić i przyzwyczajać funkcyjnych do regularnej pracy nad sobą przez krótką refleksję nad sprawami dnia, stawiając pytania: np. „Czy dzisiaj przeżyłaś dzień lepiej niż wczoraj? W czym byłaś lepsza? Co Ci w tym pomogło lub przeszkodziło?”

Można zaproponować nowe wyzwania lub krótkie konkursy praktyczne, np. „nauczymy się nowej piosenki, zróbmy szybką majsterkę korzystając z tego, co jest w pokoju/harcówce) na temat ...”

Takie zajęcia rozwijają wyobraźnię, wyrabiają spostrzegawczość i pomagają nam doskonalić się (albo przynajmniej przekonać się, że nasze zdolności leżą w innym kierunku!). Jeśli przestajemy doskonalić się, to przestajemy być dobrym przykładem dla innych. Otwartość na nowe pomysły i wyzwania prowadzi nas do lepszego zrozumienia społeczeństwa i młodzieży, a także naszego stosunku do innych, wspomaga nasz rozwój jako wychowawcy harcerek i harcerzy a nam samym pomaga piąć się wzwyż!

hm. Basia Mahut Referentka Kształcenia w Chorągwi Harcerek w Kanadzie i Kierowniczka Starszoharcerskiego Kręgu „Szczerbiec”

55