nummer
50
foto: Š Laurens van Zijp
27 mei 2010
North Sea Regatta: zeilen over de volle breedte - Bikkeltocht op de Vrijheid - 11 Tips voor modern liften - Motorreparatie via een hotline - Door de ogen van: Nacra F20 Carbon - Plus: veel films!
in deze Zilt... Z
ilt
50/2010
6
Bureaublad
8
Reflectie
10
Je zilte scherm voor de komende vier weken.
Een overpeinzing van de Zilt-bemanning.
Zeilen over de volle breedte Een fotoimpressie van de North Sea Regatta.
26
En dan is er koffie...
28
Door de ogen van...
Alles is groots in de Nespresso Cup.
Het draait om balans op de Nacra F20 Carbon.
36
‘Net een FD met acht man’
40
In de Wind -B8 Nieuws uit de zeilwereld.
42
De digitale duim
52
Engelse windfarms
56
In de Wind - Meer nieuws uit de zeilwereld.
Schipper Pieter Heerema over de extreme RC44.
Elf tips voor de moderne zeillifter.
Windmolens all over the place voor de Engelse kust...
60
Knallen naar Carthago - Alweer een record...
62
Eindelijk vrij
72
Agenda
76
Op de tast - Varen in ochtendnevel...
In veel artikelen kom je knoppen tegen zoals hieronder. Klik erop en Zilt wordt nog leuker...
Sailing kids zeilen op De Vrijheid.
video
meer foto's
78 80
Zilte Spullen Nieuws van de handel.
interview
Oud Zeilend Hout meer info
82
Stuurman aan de wal Motorreparatie via een hotline....
92
Zilte Wereld - Over verwegzeilen...
96
Bemanning
Voorpagina: Een voordekker achter een modern voorzeil resulteert in een fascinerend schimmenspel...
download
Zilt
50/2010
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
foto: Š Laurens van Zijp
Een spinnaker die glanst in de zon, is niet alleen het symbool van een heerlijk bezeilde koers, maar ook een zeilersicoon voor de zomer. Met een klik op de knop hierboven wordt het je computerschermuitzicht voor de eerste zomermaand.
reflectie... Zilt
50/2010
Koers 100 Vijftig. Mooi rond getal. Een mijlpaal die verleidt tot omkijken. Onwillekeurig denken we dan ook terug aan maart 2007 toen we Zilt te water lieten. We herinneren ons de opwinding van die eerste keer nog goed. Een nieuwe vorm, een andere manier van bladen maken. Onbekende en spannende mogelijkheden dienden zich aan. Voor een deel bestond ons gevoel echter ook uit zorg; of het allemaal wel zou werken, of de server het wel aankon, en vooral of de Nederlandstalige zeiler wel zat te wachten op zo'n digitaal magazine. 'Nummer 50? Laten we eerst de volgende maand maar eens halen...'. We kwamen zeker nog problemen tegen, maar die waar we ons tevoren zorgen over maakten, waren daar niet bij. Direct na de lancering werd Zilt omarmd door jullie Zilt-lezers. Of liever, de Zilt-familie, een grote, nog altijd groeiende groep gelijkstemden. Wereldwijd verspreid; van PatagoniĂŤ tot Japan, van AustraliĂŤ tot Terschelling. Op dit moment zijn dat er elke maand ruim twintigduizend.
Zo'n getal zorgt bij elke volgende editie opnieuw voor opwinding. Maar nog meer dan dat zijn het vooral jullie enthousiasme, suggesties en opmerkingen die ons telkens weer motiveren. En stimuleren om 'koers 100' voor te gaan liggen. Wat ons op die tocht te wachten staat, is nauwelijks minder ongewis dan toen. Misschien moeten we af en toe eens overstag, een rifje zetten of juist die grote spi aan dek halen. Want zonder twijfel zullen zich nieuwe technische mogelijkheden aandienen en gaan we inspirerende zeilers ontmoeten die we nu nog niet kennen. Wij hebben er zin in. Op naar de volgende 50!
Zilt
50/2010
ZEILEN over de
VOLLE
Van Formule 18 catamaran tot Swan 45. Van Laser tot J/109. De North Sea Regatta staat voor zeilen over de volle breedte. Op de rede van Scheveningen kwamen zo'n 700 boten met zo’n 3000 zeilers in actie, verdeeld over 28 klassen.
foto: Š Sander van der Borch/Brunel Sailing
De North Sea Regatta begint altijd met de Vuurschepenrace voor de kielboten, van Scheveningen naar Harwich. De terugtocht, de North Sea Race, brengt de vloot terug in Scheveningen, waarna er vier dagen volgen met races voor de kust. Naast scherpe jachten in de IRC- en ORCklassen komt een batterij open eenheidsklassen in actie, zowel dinghies als cats. Zeilen op zout en stroom geeft een extra dimensie. Het is de combinatie van sterke wedstrijden en een aantrekkelijk walprogramma die zeilers naar Scheveningen lokt. Sponsors weten het evenement te benutten voor relatiemanagement. De editie 2010 werd gekenmerkt door een wat grillige wind en een hardnekkige zeemist die de wedstrijden beĂŻnvloeden. Een impressie onder zeil.
BREEDTE
foto: Š Laurens van Zijp
210
het GONST 's Morgens vroeg gonst het al in Scheveningen. Een douche spoelt de vermoeidheid weg. Koffie verkwikt. Zeilers stappen aan boord met voer en drank voor de dag. Sommige bemanningsleden dragen stratenmakerkniebeschermers. Lijnen worden nagelopen, spinnakers gecheckt: Blokkertasjesgeritsel. Klaar om te gaan. Brandende vraag: wat doet de wind vandaag? VIDEO
foto: Š Laurens van Zijp
Volle VELDEN De J/22 is dan wel een kielboot, hij zeilt als een dinghy. Snel. Levendig. Lekker. Ondanks de inmiddels wat klassieke configuratie met spi, want het is geen boegsprietenjakkerbak. De populariteit is er niet minder om, de startvelden zijn altijd goed gevuld. Op de NSR kwam een dertigtal schepen aan de start. Mooie generale repetitie voor het wereldkampioenschap dat eind juni in Scheveningen wordt verzeild. VIDEO
foto: Š Laurens van Zijp
DekWERK De aandacht gaat altijd uit naar schipper en roerganger. De dekwerkers blijven anoniem. Zoals de drummer en bassist in een band in de schaduw staan van de zanger en de gitarist. Maar zeilen is teamwork; samenspel tussen alle bemanningsleden. Deze foto illustreert dat: alle hens bij de bovenboei. Drie, twee, een: hoist! Omhoog die spi! Mastman en voordekker in de hoofdrol. VIDEO
foto: Š Laurens van Zijp
INSTINKER Veel open eenheidsklassen doen mee aan de NSR. Zwaardboten als de Javelin, FD, Finn en Laser. Plus een vloot kielboten, met oud-olympische klassen als de 5.5, Draak en de Yngling (foto). Op zout water en stroom varen is toch anders dan Loosdrecht, Sneek of Medemblik. Strak om de boeien sturen zijn de zeilers van huis uit gewend, maar op zee is de stroom een instinker. Voor je het weet, zet die je zo op de boei. Oei! VIDEO
foto: Š Laurens van Zijp
CONCENTRATIE Waar ligt die boventon? Gaan we links, rechts of door het midden? Wat doet de concurrentie? Hoe is de trim? Wat is onze VMG? Wat doet de wind, waar zit de shift? Is die fotoboot op tijd weg? Vragen te over in een splitsecond aan boord. Opperste concentratie bij de afterguard, terwijl de rest van de bemanning de boot in balans houdt. Ook dat is wedstrijdzeilen... VIDEO
foto: Š Laurens van Zijp
CREW M/V Zeilen mag dan als mannensport worden gezien, de praktijk wijst anders uit. Op de NSR zien we vrouwen aan het roer, vrouwen op het voordek, vrouwen op de rail... Als er één sport is, waar gemengde teams werken, dan is het het zeilen wel. VIDEO
UITSLAGEN 'Psssj' is 's avonds een veel gehoord geluid. Blikjes die opengaan, glazen die vollopen. De inwendige mens schreeuwt om verfrissing, na zo'n dag op zee. Het uitslagenbord wordt een soort dorpspomp, waar het zeilersvolk samenklontert. 'Haha Willem, we staan nog twee plaatsen boven jou!' En waar de gesprekken verder over gaan? Over zeilen natuurlijk. Voor uitslagen, films en meer foto's: www.nsr.nl
foto: Š Ruud Kattenberg
VIDEO
ADVERTENTIE
foto: © Gilles Martin-Raget/Nespresso Cup 2010
TUSSEN En dan is er koffie... Fraaie vormgeving, topkwaliteit, erg lekker, en een vleugje imponeergedrag... Zoals er heel dure boten zijn, zijn er ook chique kopjes koffie. En als die twee samenkomen heb je een wedstrijd voor Wally's die de Nespresso Cup heet. Hoe je dat organiseert? Je bouwt een website waar elke ‘rond de wereldrace’ jaloers op is, je huurt de allerbeste fotografen en filmers in en je zorgt dat de grootste namen van het zeilen de boten
NSPREAD
VIDEO
VIDEO
sturen. Daar doe je vervolgens wat pk-grossierende ribs en een handjevol helikopters bij en dan noem je dat gewoon een: ‘Ultimate Event’. Natuurlijk wel op een beetje prettige plek; Portofino aan de Middellandse Zee bijvoorbeeld. Dan zit het met decor, weer en copieuze maaltijden ook wel goed. En de uitslag? Helaas, die hebben we tussen al het multimediageweld niet kunnen vinden... Z
Geregeld stellen we op deze plek een nieuwe of bijzondere boot aan je voor. Een boottest is het niet. Onze eigen mening doet er niet toe. We nodigen telkens iemand uit van die recht van spreken heeft. Een zeiler met ervaring in vergelijkbare scheepstypen en met affiniteit met de boot die we uitlichten. 'Door de ogen van...' noemen we dat. In deze aflevering zoekt Dirk Zwitser naar de
foto’s: Š Zilt Magazine
juiste balans op de Nacra F20 Carbon.
Nacra
20door carbon de ogen van:
PRODUCTIE
Dirk Zwitser
Dirk Zwitser Dirk Zwitser (41), leraar godsdienst van beroep, zeilt al ruim twintig jaar catamarans en dinghies. Daarvan draait hij al zo'n zestien jaar mee in het wedstrijdcircuit. “Niet heel goed, ik doe aardig mee,” zoals hij zelf zegt. Met Remco Kenbeek haalde hij de F18-klasse naar Nederland. In totaal heeft hij zestien cats gehad, waaronder een Nacra Inter 20. Tegenwoordig zeilt hij een Capricorn, die op het Katwijkse strand ligt.
IN BALANS, IN GALOP... Eind vorig jaar kondigde Nacra de F20 Carbon aan als nieuw vlaggenschip. Een snelheidsmonster, groter en breder dan zijn voorgangers. Deze carboncat moet de wat zwaardere trampolinecowboys verleiden tot een overstap. De clubzeilers vormen vooral de doelgroep.
foto’s: © Zilt Magazine
RANKE ROMPEN Volgens Peter Vink, hoofd van het Research & Development-team, heeft Nacra de succesvolle F18 Infusion als uitgangspunt genomen voor de nieuwe koolstof20. Diverse onderdelen van de Infusion zijn overgenomen, zoals het roersysteem, de beams en het beslag. De rompen zijn ontworpen door het gerenommeerde ontwerpbureau Morelli & Melvin, dat ook betrokken was bij de America's Cup-trimaran van BMW Oracle. De boegsecties hebben voldoende volume, maar zijn tegelijk rank genoeg om door golven te prikken. In dwarsdoorsnede hebben ze een soort diamantvorm; de puntige dekken weten overkomend water snel weg te werken. Vooraan zit aan weerszijden van de rompen een klein spatricheltje, dat buiswater zoveel mogelijk zijwaarts afvoert. De boegen zijn terugvallend, zoals tegenwoordig gebruikelijk in catland.
KROMZWAARDEN Meest in het oog lopende detail: de kromzwaarden, ook al van carbon, ontwikkeld door A-cat goeroe Niels Bunkenberg. Het zijn deze zwaarden die het zeilen
met de F20 Carbon een andere dimensie geven. Waarover straks meer. Aanvankelijk wilde Nacra de nieuwe 20 uitrusten met een aluminium mast om de kosten te beperken, maar na tests viel de keuze op een 10,5 meter lange koolstofvezel mast. Die staat op, en draait om een kogeltje waar je spontaan medelijden mee krijgt. Het tuig is superstrak 'plaatwerk' van Performance Sails. Dat de boot snel is, bewijst de recente overwinning in het Franse Carnac, eind april.
KENNISMAKEN Alle reden om nader kennis te maken met deze mustang van het water. In Dirk Zwitser hebben we de juiste roerganger. Gelouterd catzeiler met dik twintig jaar ervaring. Als we in Scheveningen zee kiezen, trekt de wind net aan tot 12 knoop. Dirk zeilt met gelegenheidsbemanning Sven de Laaf. Zodra de zeilen vol vallen, galoppeert de F20 Carbon er meteen vandoor. We zien beide zeilers aanvankelijk zoeken naar de juiste balans en eenmaal helt de cat vervaarlijk ver achterover, als een steigerend paard dat zijn berijders wil afschudden. Ze hebben de zaak echter snel onder controle en maken steeds langere en snellere slagen voor de kust. De grijnzen op hun smoelen spreken boekdelen: hier wordt genoten.
'HEEL ANDERS VAREN' “Het is heel anders varen dan de cats die ik gewend ben,� vat Dirk zijn kennismaking met de 20 samen, als we na een dik uur buitenspelen
foto’s: Š Zilt Magazine
'Eigenlijk moet je twintig jaar gewoonte overboord zetten...'
weer terug zijn in de haven. “Die kromme zwaarden maken echt het verschil. Het zijn nog net geen draagvleugels, maar ze zorgen wel voor een enorme lift. De romp komt bijna uit het water en het lateraalpunt zit precies bij het zwaard. Als je ten opzichte van het zwaard te veel achterop of voorop zit, dan verstoor je de balans van de boot. Ik zeil zelf een Capricorn, de F18 met het minste volume voorin, en daar sta je gewoon standaard helemaal achterop. Bij deze Nacra zit je juist al snel te ver naar achteren, waardoor je hem achterover trekt. Je moet leren trimmen met deze zwaarden. Het is wel raar: eigenlijk moet je twintig jaar gewoonte overboord zetten... Anderzijds moet je er wel voor zorgen dat je de neuzen uit het water houdt, zeker aan de wind, want anders wipt de boot over z'n zwaarden heen en ben je je roerdruk kwijt.”
'EEN WANDELBOOT' “Een Formula 18 is een levendiger boot dan de meeste 20-voeters. Op de 20-voeters maakt het eigenlijk niet zoveel uit waar de bemanning staat. Het verschil tussen een goede bemanning en minder goede bemanning is niet direct merkbaar. Op deze F20 Carbon echter wel; je bent aan het wandelen als op een F18, het is een echte wandelboot! Overstag gaan doet-ie goed, weliswaar langzamer dan een F18, maar als je vanuit de trapeze je gewicht direct naar het midden van de boot brengt, draait hij vlot. Wat je wel nodig hebt op deze boot, is een beul van fokkemaat. Het uit de snuffer (‘opbergkoker’red.) trekken en het zetten van de gennaker
vraagt veel kracht en het is een explosie als die 28 vierkante meter vol valt... Het grootzeil heeft trouwens een goede topfunctie, want hij loost goed. Eén ding vind ik niet prettig: er zitten geen hangbanden op de trampoline. In plaats daarvan zitten er schuimrichels om je tegen af te zetten, zodat je snel in de trapeze staat. Ik heb toch liever hangbanden.” De Nacra F20 Carbon kost compleet 25.000 euro. Hamvraag is: heeft Dirk dat geld er voor over? “In mijn eentje kan ik dan niet betalen,” geeft hij ruiterlijk toe, “maar als je het deelt met je maat en je krijgt nog wat terug voor je oude boot, dan is het wel te doen. En zeker te overwegen!” Z
Feiten en cijfers
NACRA F20 Carbon
foto’s: © Zilt Magazine
Lengte: Breedte Mastlengte Grootzeil Fok Asym. spi Gewicht
6.09 m 3.20 m 10.50 m 21.0 m2 5.0 m2 28.0 m2 167 kg
Carbon rompen Carbon zwaarden Carbon vleugelmast Carbon/Kevlar grootzeil en fok
ADVERTENTIE
Pieter Heerema:
‘Net een FD met acht man...' De RC44 ademt snelheid. Een volbloed racer, volledig in carbon gebouwd. Als zeiler wil je één ding meteen weten: hoe zeilt dat? Bij uitstek een vraag voor Pieter Heerema, die 'm schippert. "Het is net een FD die je met acht man zeilt," schetst de oud-Draakzeiler het gevoel van de boot. “Hij planeert op dezelfde manier. Hij draait om z'n as; het is een heel gevoelig ding." Heerema kocht eind
foto: Š Nico Martinez / RC44
VIDEO 2008 een RC44, aangetrokken door het totaalconcept van een technisch hoogwaardige boot, een aantrekkelijk wedstrijdcircuit en de pro-am opzet: een bemanningsverdeling aan boord van vier professionals en vier amateurs. Heerema: “Een evenement bestaat uit twee dagen matchracen en drie dagen vlootraces. Bij het matchracen doet Ray Davies bij ons de start, daarna neem ik het roer
foto: Š Nico Martinez / RC44
van hem over en concentreert hij zich op de tactiek." In de RC44 varen tal van kopstukken uit het America's Cup-circuit, onder wie viervoudig Am Cup-winnaar Russell Coutts die de boot met Andrej Justin ontwierp. Van 11 tot 16 oktober is het eerste Wereldkampioenschap RC44 in Puerto Calero op Lanzarote, Canarische eilanden. De seizoensafsluiter wordt gezeild in Miami, van 7 tot 12 december. www.rc44.com Z
ADVERTENTIE ADVERTEN
Photo
Prokkelen onder zeil Op 12 juni maken 23 verstandelijk gehandicapte jongeren een uitwaaitocht van Muiden naar Volendam, vergezeld door begeleiders. Op acht schepen die door vrijwilligers ter beschikking zijn gesteld. Een initiatief van Erik Schensema die een oproep plaatste op LinkedIn. De zeiltocht vindt plaats tijdens de jaarlijkse 'prokkeldagen' waarop vrijwilligers worden aangemoedigd uitstapjes te maken met verstandelijke gehandicapten. Wil je helpen? Bel NSWAC Wijkersloot 030-6056400 (Sanne Schwarze of Brigitte Werkhoven).
Molengat niet langer verlicht Het zat er aan te komen, Rijkswaterstaat heeft de lichtboeien van het Molengat bij Texel opgenomen en brengt daarmee de afgenomen bevaarbaarheid van het gat tot uiting. Al jaren drukt de Razende Bol het Molengat langzaam dicht. Dit leidt tot een diepe kuil onder Texel waar de stroom het felst is, maar ook tot verondieping noordelijker in de geul. In het ondiepste deel tussen de MG3 en MG5 staat ten opzichte van LAT bij laagwater slechts 3.4 meter (20 jan. ’10). Bij enige deining of zeegang van betekenis lopen er al gauw brekers in de geul. (bron: www.hydro.nl)
INdeWIND Ecume de Mer-zeilers, verenigt u! Eigenaren van een Ecume de Mer verzamelen zich in het weekend van 12 en 13 juni in Naarden. Kennismaken, een tocht zeilen en ervaringen uitwisselen, dat is het plan. Eigenaren zijn zowel met als zonder boot welkom. De Ecume de Mer is een kwarttonner uit de jaren zeventig, ontworpen door Finot. Meer weten? Mail Hylke Steensma via ecume_de_mer@yahoo.com.
Vrije klasse in Schuttevaerrace Een krachtmeting met een grote 'k'. Dat is de Schuttevaerrace die op 3 juni begint met een Le Mans-start in Stavoren. Het is een van zeilen over IJsselmeer en Wad en fietsen en lopen op de Waddeneilanden. Nieuw dit jaar: deelname is ook mogelijk in de vrije klasse. Alle heibel over de Paardenhoek behoort tot de verleden tijd, want diepstekende jachten volgen voortaan de route over de Boontjes. www.schuttevaerrace.nl
DE
DIGITALE
DUIM
Internet vertrekpunt voor de moderne lifter Backpack mee, duim omhoog, de wijde wereld in. Dat is het principe van liften. In de nautische variant slenter je vaak over
foto: © Erwan Verkaart
steigers, hang je in zeilerscafé’s op exotische plekken en hang je vooral veel briefjes op. Althans zo ging het tot voor kort... De hedendaagse zeillifter doet het anders. Die surft op internet, belt, puzzelt en plant z'n reizen...
+
Een blik op de instrumenten zegt eigenlijk al genoeg: merk 'Spaceage Electronics'. Het spul ziet er gedateerd uit, net als het hele schip, een Kingfisher 30; vier decennia oud. Ook schipper Edward heeft zijn glorietijd achter de rug. Voor hem ben ik naar Ipswich gekomen. Ik vond zijn oproep op internet: 'scheepsmaat gezocht voor Atlantische oversteek'. Na een stevig telefoongesprek besloot ik mijn boeltje te pakken en bij Edward aan te monsteren. ERWAN’s TIP
1
De belangrijkste vraag- en aanbod websites voor opstappers vanuit Europa zijn Crewseekers en Findacrew. Het betaalde abonnement loont de moeite omdat de kwaliteit van de aangeboden opstapplekken vaak hoog is en zoeken minder tijd kost. www.crewseekers.net www.findacrew.net
VERRE VAN VAARKLAAR Aan de oever van de Deben aangekomen blijkt de praktijk weerbarstiger dan voorgespiegeld door de telefoon. Edward heeft een paar details weggelaten. Hijzelf is de 70 gepasseerd, de boot heeft geen motor en is verre van vaarklaar.
ERWAN’s TIP
2
Als je er een goedkoop logeeradres kunt regelen is Londen een goede basis voor liften vanuit Noord-Europa. Er vertrekken veel jachten van en naar Engeland en vanuit Londen is het goedkoper vliegen als de tocht ergens anders begint.
3
foto: © Erwan Verkaart
ERWAN’s TIP Zoek goed uit waar en wanneer jachten verzamelen om een bepaalde oversteek te maken. Een paar weken te laat en iedereen is vertrokken. Gebruik bijvoorbeeld het boek World Cruising Routes of de website: www.noonsite.com/General/Routing
ERWAN’s TIP
4
Weet wat je moet doen als het fout gaat. Lees bijvoorbeeld Heavy Weather Sailing en Storm Tactics Handbook.
Er komt nog een opstapper aan boord, Carlito uit ZuidAfrika. Type opgeruimde globetrotter. Met hem kan ik het direct goed vinden. Met Edward ook, maar ik twijfel aan zijn capaciteiten als schipper. Na een paar dagen aanmodderen om de boot vaarklaar te krijgen, hak ik de knoop door en stap van boord. Edward toont alle begrip. 'No hard feelings.'
5
ERWAN’s TIP Je stapt aan boord bij mensen die je niet kent. Overtuig jezelf van de kwaliteiten van schipper, bemanning en schip. Maak een gerichte vragenlijst van de zaken die wilt weten voor je opstapt. Schroom niet om af te stappen als je de zaak niet vertrouwt. Veiligheid voor alles.
TIJD VAN BRIEFJES VOORBIJ Ik ben terug bij af, vijf dagen verspeeld van de drie maanden die ik beschikbaar heb. Ik trein terug naar Londen waar ik bij vrienden kan logeren. Ooit was mijn plan om op verschillende boten door Frans-Polynesië te liften. Dat bleek lastig te organiseren en te tijdrovend. Dus zoek ik een alternatief: opstappen in Europa en misschien een Atlantische oversteek maken.
ERWAN’s TIP
6
Zorg dat je onafhankelijk blijft zodat je beslissingen in alle rust kunt nemen. Neem eigen medicijnen en veiligheidsuitrusting mee. Regel genoeg geld om altijd thuis te kunnen komen.
foto: Š Erwan Verkaart
7
ERWAN’s TIP In vliegtuigen kun je in je ruimbagage alleen gaspatronen voor zwemvesten meenemen als ze in het vest gedraaid zitten (met een maximum van twee). Losse reserves kunnen niet mee en kunnen in beslag genomen worden.
Zoeken doe ik op internet; de tijd van briefjes in de haven ophangen en de steiger afschuimen is voorbij. Het kan nog wel, flierefluitend schip op-schip af, maar ik heb daar helaas de tijd niet voor. Dus plan ik zoveel mogelijk, zonder afbreuk te doen aan het spontane karakter van liften.
Liften betekent nog altijd je overgeven aan iemand die je niet kent. Je moet open staan voor nieuwe ervaringen. Eng vind ik dat niet; ik heb al eerder per auto’s door Europa gelift. Persoonlijk contact geeft de beste indruk en daarom bel ik altijd nadat ik iemand via internet heb gevonden. Het is geen garantie, zoals blijkt uit mijn ervaring met Edward.
8
ERWAN’s TIP Met een SPOT gps-tracker kan het thuisfront via internet live de positie van de boot volgen. www.findmespot.com
GOLF VAN BISKAJE De negatieve ervaring is gauw vergeten als ik al surfend op internet op een nieuwe oproep stuit. Wijnand en Marlies zoeken opstappers op de Swan 51 'Star Chaser', voor de oversteek van Hamble naar Portimao in Portugal. “Kom maar langs,” zegt Marlies als ik haar bel, “dan kan je deze week helpen met de voorbereiding.” Zogezegd, zo gedaan.
Zo vertrek ik alsnog, met Wijnand, Marlies en mede-opstapper Peter. We steken snel Het Kanaal over. Ik kom langzaam in het ritme van het wachtsysteem: drie uur op, drie uur af. Elke wacht zeilen we met zijn tweeën, de stuurautomaat is op deze tocht taboe verklaard, wat mij prima bevalt. Ik ben hier immers om te zeilen!
9
foto: Š Erwan Verkaart
ERWAN’s TIP De eigen bijdrage voor voedsel en diesel ligt ergens tussen de 10 en 20 euro per vaardag. Met meer ervaring (of geluk) kun je gratis of zelfs betaald meevaren.
Vanaf
Ouessant zet schipper Wijnand de koers uit naar
Kaap Finisterre, de noordwestelijke kaap van Spanje. De wind trekt aan tot 25 knopen. We varen een ruime koers met golven van drie meter van achteren. Als ik achter het stuurwiel sta, moet ik mijn kop er goed bijhouden terwijl de boot op golven en oceaandeining duikt en rolt. Hoe dichter we Spanje naderen, hoe meer de wind aantrekt, in de nacht naar 35 knopen continu. In het aardedonker surf ik de boot golven af. Op de achtergrond draaien we Wagners epische Ride of the Valkyries. Sturen op gevoel krijgt ineens een hele nieuwe betekenis. We ronden de Spaanse noordwest punt en de wind neemt weer langzaam af. Commentaar van de schipper: “Snelste oversteek van de Golf die ik ooit heb gemaakt!” Ik stap in Portugal weer af en vlieg naar Malta waar het volgende schip al klaar ligt.
10
ERWAN’s TIP OOM is een verzekeraar die 'search and rescue'-operaties op zee dekt en waar je je ook voor een zeer specifieke korte periode (per dag) kunt verzekeren.
DE MOEITE WAARD In totaal heb ik drie maanden rondgezeild als lifter op verschillende zeiljachten. Liften is een heel goede manier om beter te leren zeezeilen voor iedereen die niet zelf een boot heeft of over de juiste contacten in de zeilwereld beschikt. Als je meerdere tochten vaart, maak je veel mijlen en kun je de werkwijze van verschillende schippers te vergelijken. Z
foto: © Erwan Verkaart
11
ERWAN’s TIP Bespaar geld en neem een internationale simkaart. Met sms kun je (tot tien mijl uit de kust) via www.ping.fm je sociale netwerken of blog updaten. Een telefoon waarmee je online kunt, is erg handig, want steeds meer internetcafés verdwijnen door de opkomst van draadloos internet.
Engelse Wind Farms Binnenkort bepalen Engelse windparken onze navigatie sterker dan Engelse zandbanken. Want Engeland is bezig met de tweede ronde van haar offshore windenergieprogramma. Was de eerste ronde nog bescheiden en verwerkelijkt op de ondiepste plekken, de tweede is ambitieuzer en beslaat zeegebieden die Nederlanders jaarlijks doorkruisen. En het lastige is, van al die molenvoeten staat er niet een op de kersverse Imray. Pas als een windpark zo goed als klaar is, verschijnt het ineens op papieren of elektronische kaart. Om een idee te geven van de omvang van het project, Greater Gabbard Wind Farm ligt in wat de Britten noemen de Outer Thames Estuary die deel uitmaakt van de Britse Exclusieve Economische Zone. Er staan straks 140 molens met een hoogte van 170 meter. Die leveren samen 500 megawatt, goed voor 415.000 huishoudens en een besparing van 1 miljoen ton CO2. Een voor zeiljachten niet onbelangrijk detail: de ruimte tussen de neerwaartse wiektip en de zee bij MHWS is minimaal 22 meter (dankzij de RYA). De onderlinge afstand tussen molens is minstens 650 meter. De verplichte afstand tot de molen die een schip moet houden is minimaal 50 meter. Minimale afstand tot werkzaamheden aan een molen moet 500 meter blijven. (zie Sec1:24 van Greater Gabbard Offshore Wind Farm non-technical summary 2005).
Hoeveel last zullen zeezeilers hebben van dit windpark? Dat valt mee. Wie tussen Inner- en Outer Gabbard door zeilt, moet dicht langs de westzijde van Outer Gabbard varen. Op oostelijke en westelijke koersen van en naar Harwich blijf je noord van Galloper en zuid van Inner Gabbard, wat niet veel verschilt van wat we toch al gewend waren om vrij te blijven van de banken zelf. Beperken we ons tot de Engelse oostkust tussen The Wash en Dover, dan download hebben we de horizon al zien veranderen. Sinds KAART 2004 staan er noordoost van Great Yarmouth aan de binnenbankse route van Lowestoft naar the Wash 30 molens op Middle Scroby. Sinds 2008 zijn aan de westkust van The Wash de windparken Lynn en Inner Dowsing operationeel en er zijn er meer gepland. In de Thamesmond hetzelfde beeld: molens op de Kentish Flats, zuid van de zes oude luchtverdedigingstorens op de Shivering Sands, 6 mijl noord van Whitstable; molens op Gunfleet Sand, afgelopen jaar uitgebreid in het kader van fase 2 (stroom voor 120.000 huishoudens).
Nieuwe windparken zijn in aanbouw. Sinds 2009 wordt gewerkt aan Thanet Wind Farm tussen Margate en de Drill Stone E-kardinaal. Dat geeft veel werkverkeer van en naar Ramsgate. Behalve een kustroute (Margate Road) laat Thanet west van Drill Stone niet veel ruimte over. Vanaf 2011 begint de constructie van London Array Wind Farm, een voorlopige 175 molens (worden er 341, 1000 megawatt) op Long Sand en Kentisch Knock, dwars over het Knock Deep, midden in de Thamesmond. London Array fase 1 zal goed zijn voor de stroomvoorziening van een half miljoen Britten. Dit jaar kunnen we apparatuur slepende onderzoekschepen verwachten in het Knock Deep en het Fishermansgat (NTM No.L9 2010). Aanpak van fase 2 hangt onder andere af van de gevolgen van fase 1 voor de overwinterende populatie roodkeelduikers in het gebied. Echter, ingrijpender nog wordt de East Anglia Wind Farm. Dit windpark komt 8 mijl voor de kust van East Anglia, dwars op de zeilroutes van en naar havens als Southwold, Lowestoft, Great Yarmouth en binnenbankse route naar The Wash. De bouw begint in 2015 en eindigt in 2020. De voorjaarstocht naar Lowestoft zal nooit meer dezelfde zijn. Z
De tocht naar Lowestoft zal nooit meer dezelfde zijn...
ADVERTENTIE
BEKIJK DE INSTRUCTIEVIDEO
Reader ready... Sinds het vorige nummer is Zilt ook te lezen op smartphones en andere schermapparaten. We kregen veel reacties. Zoals deze van Else Wagemakers vanaf de Windbreker: 窶連chter ons anker hobbelend (het waait ruim 16 amp!), heb ik nu Zilt 49 op m'n i-Phone, fijn hoor! We liggen in de Gouwzee, te wachten tot de straffe noordooster luwt en we Marken binnen kunnen. Zo'n door het weer ingelaste dag aan boord geeft lekker tijd om van alles te doen. Toch vakantiegevoel met dit gure weer...ﾂｴ
Adrenalinezeilen op Texel Juni is van oudsher Rondje Texel-maand. Dit jaar is de 33ste editie van het wereldberoemde catamaranevenement op zaterdag 19 juni. Sinds vorig jaar is dat het sluitstuk van een week vol adrenalinezeilen, getiteld de Zwitserleven Zeilweek. Op maandag 14 juni starten de Nacra International Championships en de Grand Prix Salom windsurfen. Vanaf woensdagmiddag is het Open Nederlands Kampioenschap Catamaranzeilen. En dan zijn er nog kitesurf- en skiffdemonstraties... www.roundtexel.com
INdeWIND 50 Jaar Top De Top-klasse bestaat 50 jaar en viert dat in het weekend van 5 en 6 juni in Heeg. Op het programma staan onder meer een matchraceserie voor wedstrijdzeilers en een puzzeltocht voor toervaarders. De Top (Tot ons plezier) is een Stelwagen-ontwerp uit 1960. De houten zwaardboot meet 5,95 x 1,98 m en steekt 0,95 m. Grootzeil: 10 m2, fok: 5,5 m2, spinnaker: 12 m2. www.top-klasse.nl
De Pakjesboot Tijdens een patrouillevlucht op 14 mei ontdekte de bemanning van een kustwachtvliegtuig een zeiljacht op de Noordzee. Niet direct iets bijzonders, maar de opvarenden gaven – volgens de Kustwacht – een verdachte verklaring over de bestemming en de te volgen route. Reden voor de kustwachtvliegers om deze informatie door te geven aan de Handhavingdesk van het Kustwachtcentrum te Den Helder. Daar hield men vervolgens het schip in de gaten en seinde de Koninklijke Marechaussee in. De opsporingsambtenaren enterden het jacht tussen Vlieland en Terschelling. Er bleek 3000 kilo hasj aan boord te zijn. De Marechaussee hield de bemanning aan, die het jacht had gehuurd. Na verhoor werd in Makkum een tweede jacht in beslag genomen.
Titel verdedigen op thuiswater... '...en ik wens jullie behouden vaart.' Plop! Psjssssssh! Henk Gemser, oud-schaatscoach en ex-technisch directeur van de zeilbond, doopte op 20 mei de gloednieuwe 470, 'Eyecatcher' genaamd, van Lisa Westerhof en Lobke Berkhout. Met deze boot hopen de regerende wereldkampioenen in juli de wereldtitel 470 met succes te kunnen verdedigen. Op hun thuiswater bij Scheveningen, maar Lisa en Lobke zullen zich op het WK voorbereiden alsof het een buitenlandse wedstrijd is. Na een vliegende start vorig jaar met drie overwinningen, inclusief wereldtitel, verliep dit seizoen tot dusver stroever, met klasseringen rond de tiende plaats. De samenwerking in de boot kan beter, weten ze zelf. Volgens coach Jacco Koops hoort dit bij het groeiproces. Het team maakte nieuwe sponsors bekend en krijgt voor het WK op maat gemaakte, lokale weersvoorspellingen. Het duo is ambassadeur geworden van de stichting Dark & Light, die hulp biedt aan blinde en slechtziende kinderen.
foto: © Zilt Magazine
Paralympische medailles Die dekselse Thierry Schmitter (foto) is het seizoen sterk gestart. Hij won goud op de Sofia Cup en in het Zuid-Franse Hyères pakte hij zilver in de 2.4 klasse. De terugkeer van Udo Hessels, Mischa Rossen en Marcel van de Veen in de Sonar ging ook voorspoedig: in Hyères veroverden zij eveneens de zilveren medaille. Een veelbelovende rentree, op weg naar het WK in Medemblik, in juli.
INdeWIND Jongste vrouw rond de wereld Drie dagen voor haar 17de verjaardag keerde Jessica Watson na 210 dagen terug in het Australische Sydney. Omdat zij tussen start en aankomst alle lengtegraden van de aarde passeerde en ook nog eens nergens stopte, is ze de jongste vrouw die nonstop rond de wereld zeilde. Jessica zeilde in een oude S&S 34 van net 10 meter.
foto: © Jessica Watson
Voor vertrek zorgde de recordpoging van de jonge Australische voor volop discussie over hoe jong je zo´n onderneming veilig aankunt. Een flinke aanvaring met een vrachtschip tijdens een van haar voorbereidingstochten gaf de sceptici daarvoor volop munitie. Met haar veilige thuiskomst zijn die geluiden verstomd. Nieuwe kritiek komt uit heel andere hoek. Met uitzondering van een uitstapje van een paar mijl net boven de evenaar, beperkte Jessica haar wereldreis tot het zuidelijk halfrond. Terwijl alle voorgaande recordhouders ten minste de 40ste graad noorderbreedte overzeilden. Een instantie die daar het laatste woord over heeft is er niet. Als reactie op al het gekrakeel rond onze landgenote Laura Dekker, distantieert de World Speed Racing Council zich voortaan van alle records rond ´de jongste ooit´. Maar ook zonder oorkonde blijft het natuurlijk een bijzonder prestatie. In tegenstelling tot wat veel Nederlandse media suggeren, is Laura Dekker helemaal niet van plan om een vergelijkbare nonstop tocht te maken. Zij heeft het voornemen om de wereld in etappes te omzeilen. Door de extra tijd die dat kost, zal het voor de 14-jarige met haar modale boot nu al behoorlijk lastig zijn om het record van Jessica te verbeteren.
foto: © Benoit Stichelbaut/BPCE
TUSSEN Knallen Carthago naar
Banque Populaire pakt Middellandse Zee record
Het is niet moeilijk om ergens de snelste in te zijn. Je bedenkt gewoon een heel eigen voorwaarde of ongewone route en de kans is groot dat je de eerste bent. Aan de redactietafel zijn we heel goed in het bedenken van variaties op: ‘de snelste vrouw met paardenstaart en rood zeilpak die met een stormfok van Hoorn naar Enkhuizen zeilt’. Sommige echte records doen daar een beetje aan
NSPREAD
VIDEO denken. Dat van de Middellandse Zee oversteek bijvoorbeeld. Om ons onduidelijke reden voert dat van Marseille naar Carthago in TunesiĂŤ. Aan de prestatie van de Banque Populaire bemanning doet dat helemaal niets af. Op 15 mei hadden Pascal Bidegorry en zijn mannen slechts 14 uur en 20 minuten nodig voor de 455 mijl; een onwaarschijnlijk gemiddelde van 33,2 knopen. Z
foto: Š Michiel Scholtes
Sailing Kids zeilen op De Vrijheid
De Vrijheid is de driemastschoener van Sailing Kids, een stichting die met zieke kinderen vaart. Het schip maakte dit voorjaar een 'Bikkeltocht' van Lelystad naar Rotterdam. Een stukje binnendoor en – spannender – een stukje buitenom... Michiel Scholtes voer mee.
I
n de stuurhut is het druk. Schipper Ruud Stam overlegt met zijn maten Boris, Stijn en Wietske en vierde man, Roel. Roel - hersentumor, scheef gezicht, bijgenaamd 'de Knuffel' - is een ongelooflijke doorzetter, beklom met Ruud en mariniers de Mont Blanc. Verpleegkundige Herma en activiteitenbegeleidster Heike zijn er bij, evenals kok Wilma. Zij reisde vorig jaar mee met ziek kind en gezin en wil iets terugdoen voor Sailing Kids. Ikzelf beman als opstapper. Vooraf had ik mij schrap gezet voor een ontmoeting met leed. Maar van de kajuittrap stapte een doorsnee groep jonge mensen, meestal lachend, op het eerste gezicht zonder kras. Ze werden gebracht, dat is normaal. Nieuwsgierige ouders, broertjes en zusjes vulden de kajuit. Ook normaal. Sommige hebben als reisgezel een hartsvriendin meegebracht. Ze zijn wel kwetsbaar. De een is bijna blind, een ander heeft een hersentumor, weer een ander is op z'n 16de van zijn brommer gereden. Gevolg: een onbruikbare arm, slechtziend, hersenschade. En toch zijn ze hier, weg uit hun beschermde omgeving.
NAAR ZEE! Woensdagochtend bij het eerste licht verlaat De Vrijheid gonzend Amsterdam. Ruud laat de maten meteen zeil zetten en we zeilen over het Noordzeekanaal op een kille noordenwind, richting IJmuiden. Geleidelijk loopt het campagnedek vol passagiers die reikhalzend uitkijken naar de sluizen. Naar zee! Iedereen is opgewonden. In de Kleine Sluis vraag ik Nienke: "Hoe kunnen jullie zo vrolijk zijn?" Ze zegt: “Toen wij aan boord kwamen was het ijs al gebroken voor de eerste woorden waren gezegd. Hier weten we allemaal dat iedereen iets heeft. Je kunt jezelf zijn. Als je vervolgens samen zeilt, doe je iets voor elkaar, dat is lekker want het is eindelijk iets anders dan zelf altijd het middelpunt van zorg en aandacht zijn.�
foto: © Michiel Scholtes
‘Eindelijk iets anders dan zelf altijd het middelpunt van zorg en aandacht zijn...’” Buitengaats zeilen we aanvankelijk rustig over stuurboord. Dan wordt het voor de wind en rolt De Vrijheid onder breefok en met schoener- en grootzeil in melkmeisje-stand. Martijn en Cirsten worden zeeziek en gaan onder begeleiding van Herma naar bed. Tineke is vroeg begonnen met pillen en houdt zich zittend in het zonnetje aan de goede kant van de misselijkheid. De anderen blijven vrolijk en actief. Voor Noordwijk draait de wind naar NW en neemt toe tot een vette vier, vijf. Het zeilt machtig over bakboord naar de Waterweg met de vlieger bij. De zon brandt de zee voor de boeg tot gesmolten zilver.
FRAAIE GIJP Tegen de avond naderen we de rode lichtopstand van de Waterweg. Zeeschepen schuiven de monding in en uit. Ruud organiseert de gijp. Ik krijg de bezaan. Roel en blinde Wirinder zetten de bezaanschoot door, Sissi krijgt het loefbakstag. Ze ziet er breekbaar uit bij die zware blokken en lijnen.
foto: © Michiel Scholtes
‘Gewoon eens geen voorrang geven aan je beperking...’
“Roel, help jij Sissie, Wirinder gooit het bakboordbakstag los.” Ik breng blinde Wirinder naar de stagtalie en leg het halend part in zijn handen. Hij tast naar de bolder. “Losmaken en vieren als ik ‘Wirinder’ roep, oké?” Daar is de kop van de strekdam, voor ons de oranje muur van een uitlopende chemicaliëtanker. Ruud draait het stuurwiel aan boord en roept: “Gijp!” De schoener deint met haar kont door de wind. De zee breekt op de stenen vlakbij aan bakboord, spetters vliegen over dek. De bezaan gijpt… “Wirander!” Wirander viert de bezaanschoot, geconcentreerd op het uitlopend touw. Dan raken we in het beschutte water achter de strekdam. Bij drie masten klinkt fier gejoel. Ruud grijnst, trots op zijn bemanning en de fraaie gijp. We houden bakboordwal tot de splitsingsdam van het Callantkanaal waar we veilig overscheren naar de stuurboordwal. Voor de ondergaande zon uit zeilen we oostwaarts.
OVER GRENZEN HEEN Intussen praat Nienke me bij. Ze zegt: "Vandaag zijn we allemaal te ver gegaan. Passief blijven is zo’n negatieve drempel. De meesten stellen de rolstoel zo lang mogelijk uit... doen zo lang mogelijk ‘normaal’, gaan daardoor vaak over grenzen en raken ook daaraan gewend. Maar het isoleert ons wel, we houden veel pijn verborgen. Dat is begrijpelijk. Vaak moeten wij ons laten rijden om ergens heen te gaan, daar stappen we uit de rolstoel en dan zie je mensen denken: wat een aansteller. Een volgende keer verbijt je liever de pijn dan dat je in die stoel gaat zitten. Grenzen? Ja, ik ben er nu dik overheen. Dit zeilen op zee trekt je uit je doen. Ik heb eigenlijk teveel gegeven.
Nee, hiervan herstel ik niet in een dagje, het duurt misschien wel een week. Maar meegaan op deze reis is een voorrecht. Waardevol. Gewoon eens geen voorrang geven aan je beperking…" Heel laat, in de insteekavond van Vlaardingen, is het bonte avond op De Vrijheid.
WEER RUIMTE... Donderdagochtend, op de Maas tussen Vlaardingen en de Erasmusbrug, deelt iedereen in een sfeer van intense betrokkenheid. "Waarom," vraag ik Femke, "vaart Sailing Kids met gezinnen waarvan een kind ziek is?" Femke legt uit: “Als een kind ziek is, is vaak het hele gezin ziek. Tijdens gezinsvaarten komt er weer ruimte, is er weer aandacht voor de niet-zieke kinderen en vinden man en vrouw elkaar weer terug.” Heike vult aan: “Mijn zusje Lotte was heel ziek. De laatste drie jaar was het Lotte voor en na, tot ik haar wel achter het behang kon plakken… dat ik dacht: Verdorie, Lotte, hou is op met je zo aan te stellen, terwijl ik eigenlijk niets liever wilde dan haar sterke lieve oudste zus zijn. Dat vind ik erg, dat ik voor haar die zus niet kon zijn, dat ik soms gewoon een hekel aan haar had…” Heike raakt in tranen en verwerkt haar verdriet in de armen van Ruud Stam. In de Veerhaven vraag ik Erica wat ze vindt van de zeiltocht. Erica denkt na en zegt: "Mijn spierziekte openbaarde zich op mij 21ste. Daar zit je dan met je slechte prognose. Maar je wilt het er niet bij laten zitten, niet zo jong al. Ik zocht positieve rolmodellen en werd actief bij Vereniging Spierziekten Nederland. Ik organiseer weekenden met groepen spierzieken die er heel slecht aan toe zijn." Ze reageert bescheiden als ik zeg dat ze nu zelf een rolmodel is. Ze haalt haar schouders op.
foto: © Michiel Scholtes
‘Hiervan herstel ik niet in een dagje, maar meegaan op deze reis is een voorrecht...' “Deze tocht is veel kleinschaliger. Je zit op een klein oppervlak in een kleine groep en raakt heel snel met elkaar betrokken. Het is avontuurlijker, er kan van alles gebeuren, wat voor ons eigenlijk uitzonderlijk is. Want ons leven is vanwege onze spierziekte altijd zo geprogrammeerd. De weg over zee was een geschenk, we werden allemaal uit het voorspelbare getrokken. Wij kennen dat nauwelijks. Eindelijk vrij." Z
ADVERTENTIE
de LED specialist
www.asabootelectro.nl
ADVERTENTIE
VIDEO
JUNI 2010 1 juni 2 juni 3-5 juni 4-6 juni 4-6 juni 5 juni 5 juni 5-6 juni 7-8 juni 8 juni 9-20 juni 11-13 juni 11-13 juni 12 juni 13 juni 14-19 juni 14-18 juni
Dinsdagavondwedstrijd, Haringvliet West. www.haringvlietwedstrijden.nl Avondwedstrijden, www.dekreupel.nl. Schuttevaerrace, Zeilen-fietsen-lopen. www.schuttevaerrace.nl. Sevenstar Contest Cup 2009, Medemblik. www.contestyachts.com. Holland Week, Loosdrecht. Boog, Pampus, Twaalfvoets, 16m2. www.kwvl.nl. Solowedstrijd, Haringvliet West. www.haringvlietwedstrijden.nl EDR, Eem-Delta-Race, Gooimeer. www.rzvnaarden.nl. Oud-Zeilend Hout, Slotermeer. www.oudzeilendhout.nl. 64e HT-race, Harlingen-Terschelling. www.harlingerwatersportvereniging.nl. Duohanded, Haringvliet West. www.haringvlietwedstrijden.nl. Engelandtocht, www.wvlelystad.nl Winnercup, IJsselmeer. www.winnercup.nl. Braassem Zomerwedstrijden, www.braassemermeer.nl. Eenzame Noord, 50 Mijls solorace. Almere. www.eenzamenoordrace.nl. 4 Uurs Flevomare, Muiderzand. Www.flevomare.nl. Zwitserleven Zeilweek, Catraces Texel. www.roundtexel.com. WK Nacra F18, Texel. www.nacrasailing.org.
18 juni 18-19 juni 18-20 juni 19 juni 19 juni 19 juni 19-20 juni 19-20 juni 19-27 juni 26 juni 26-27 juni 26-27 juni 26 juni-3 juli 2-11 juli 17 juli
5e HaHuHa Race, Harlingen-Hull-Harlingen, www.harlingerwatersportvereniging.nl Rondje Noord-Holland, Pampus-IJmuiden. www.ysy.nl. VKSJ Race, Edam. Klassieke scherpe jachten. www.vksj.nl 33ste Rondje Texel, www.roundtexel.com. Zes uur Westeinder. SW-klassen. www.wvschiphol.nl. Rondje Tiengemeten, Haringvliet. www.haringvlietwedstrijden.nl. Markervuurrace, Muiden-Volendam. Platbodems. www.knzrv.nl. Zomerwedstrijden Grevelingen, www.grevelingencup.nl. Kieler Woche, Olympische klassen. www.kieler-woche.de. Nacht van Lelystadhaven, www.wsvlelystadhaven.nl. Singlehanded Race, Delfzijl. www.kzrvneptunus.nl. 24 Uurs Veerse Meer. www.24uursveersemeer.nl WK J/22, Scheveningen. www.j22.nl. 40ste Deltaweek, Zierikzee/Colijnsplaat. www.deltaweek.nl. Start Colin Archer Memorial Race. www.camr.nl
FESTIVALS – HAVENDAGEN - TENTOONSTELLINGEN 19-20 juni 25-27 juni
Watersportfestival Loosdrechtse Plassen. www.watersportfestival.nl Havendagen Terneuzen, www.havendagen-terneuzen.nl
agenda@ziltmagazine.nl
ADVERTENTIE
ZILTE KLIKS
WAYPOINT AMSTERDAM Klik hier voor een uitdagende zeilopleiding
van bemanningslid tot Yachtmaster ® Marine Communication Specialists
Rondje Azoren? Met uw eigen jacht in de zomer van 2011 drie maanden naar de Azoren
Vanuit Vlissingen naar Zuid-Engeland. Biskaje oversteken naar La Coruna. De Spaanse Ria’s, Lissabon, Horta (Faial, Azoren) en terug via de Ierse zuidkust. Meer info en de volledige route vindt u op www.oceanpeople.nl Regel uw sabbatical en ga mee op de zeiltocht van uw leven. Ontdek dé manier van avontuurlijk maar ook relaxed reizen met je eigen jacht. Wie met OceanPeople meegaat heeft wat te vertellen.
Azores Adventure Cruise 2011
Commander Pro 7x50 KLIK VOOR MEER INFORMATIE
NAZ
Vaar op zeker
HARLINGEN
bouwers van de Noordkaper 22-31 KLIK EN VERGROOT JE VAARGEBIED
Verzekeringen en financieringen
KLIK VOOR MEER INFORMATIE
TUSSEN
Op de tast
Vrijdag 23 april. De rijzende zon heeft de mist op de Swale nog niet verdreven. Op de tast zoeken boten van zeezeilschool Sail It hun weg rond het Isle of Sheppy. Aan stuurboord steken versteende monsters hun nekken uit de damp. Aan bakboord verstrooien natte sluiers het zonlicht tot helle watten. Waar zijn
foto: © Michiel Scholtes
NSPREAD
de oevers? Verderop tilt het wantij zijn modderige bult naar onze kielen. Nog drie meter… nog 2.3… Hard stuurboord... Iedereen zwijgt, houdt zich roerloos… 2.8 meter, 3.2… Iemand lacht, schouders ontspannen, over het water klinken ijle stemmen van de andere boot. Z
Zeilen in de tuin Lastig, dat leren zeilen als je in je eentje op het water zit. De instructeur staat maar zelden naast je. Met de Sailingmaker van Dragon Marine kan dat wel. Als je leert zeilen op het droge kan de intructeur direct ingrijpen en is het makkelijker om de juiste aanwijzingen te geven. De Sailingmaker is ontwikkeld om beginnende watersporters goed te leren zeilen en om de geoefende zeilers de kneepjes nog beter onder de knie te laten krijgen. De droogzeiler is geschikt voor zeilscholen, maar is ook te huur als je deze zomer een kinderfeestje moet organiseren. www.dragonmarine.nl
Zachte noodpluggen De al eeuwen beproefde houten noodpluggen werken prima om snel een gat in de boot te dichten, maar alleen als je snel genoeg de juiste maat plug kunt vinden. Het moderne alternatief is flexibeler. De Forespar Truplug is een zachte noodplug, die is ontworpen om zich aan te passen aan de onregelmatige vormen van een lek in de romp. De Truplug kun je met de hand in de gewenste vorm knijpen of met een mesje bijsnijden. Ook kan de flexibele lekkendichter met bijvoorbeeld een schroevedraaier in een scheur worden gedrukt. De Truplug is 23m cm hoog en heeft een diameter van 12,5 cm. Prijs per stuk: 19,50 euro. www.belship.com
ZILTESPULLEN Grootste Rassy ooit Een beetje zeiler herkent een Hallberg Rassy al van ver. Maar als deze 64-voeter de blauwe band en het karakteristieke windscherm niet had, is het maar de vraag of je direct zou zien dat dit een product van de gerenommeerder Zweedse bouwers is. Het nieuwe vlaggenschip zit vol innovaties en oogt modern. De dekken zijn 'schoon' door het onderdeks brengen van ankerlier en genuaroller en de verzonken luiken. En we zien zelfs een geïntegreerd zonnedek boven de achterhut. Davits heeft dit joekel niet nodig, de bijboot past moeiteloos in de grote ruimte onder het achterdek.
Verder heeft de boot opvallend veel ramen, maar liefst 31 stuks, waardoor het interieur prettig licht zal zijn. De kuip is 3,1 meter lang, dat is fors, zeker voor een middenkuiper. En met een 2,2 meter langere waterlijn dan de HR62 beloven de computerprogramma's prima snelheden onder zeil. Een ‘mijlenvreter’ noemt de bouwer deze boot. Mijlenvreten in deze luxe 64-voeter lijkt ons zeker geen afzien. Zeilers met vertrekplannen voor deze zomer zijn te laat, de HR64 is leverbaar vanaf 2011. www.nova-yachting.nl
foto: Š Stichting Oud Zeilend Hout
OUDZEILENDHOUT
Wat doe je als je een wedstrijdboot op leeftijd hebt of eentje die niet meer in een erkende klasse valt? Antwoord: lekker wedstrijdzeilen! Op het Oud Zeilend Hout-evenement. Dat is op 5 en 6 juni op het Slotermeer bij Balk. Daar kunnen zeilers in klassiekers als de Lark (foto), 7m10, W-klasse, 12 m2, ZM-jol en Scow Tempo naar hartelust met elkaar in de slag. www.oudzeilendhout.nl
foto: © bemanning Tangaroa
08°21.5N/082°26.2W
TEKST
foto: © Tineke Lengkeek
52°57.6N/004°45.2E
Techniek is een gruwel als er problemen zijn. Zeker als dat je op een exotische plek overkomt. Nog niet zo lang geleden was je dan overgele- verd aan de vaak schaarse middelen ter plaatse. De moderne zeiler lost dat echter anders op. Wierd Zijlstra en Jimmy Lengkeek ervaren het aan den lijve.
Wierd Zijlstra zeilt met Caroline Dikhoff en hun kinderen
D
foto’s: © bemanning Tangaroa
Suze en Tamar sinds zomer 2009 rond de wereld. Ze zijn met hun Hallberg Rassy 38 Tangaroa onderweg naar Australië en passeerden begin maart het Panamakanaal. Op hun blog melden ze: Maandag de 8e is het zover: we mogen! We varen naar de Flats ankerplaats, waar onze loods zal instappen. Geheel volgens afspraak melden we ons om 14 uur op de marifoon. ´Waar we toch blijven,´ vraagt de luidspreker. Het schema is ineens versneld. Als we 7 knopen lopen, kunnen we het nog wel halen, zegt Fernando, onze advisor. Motor op 3200 toeren en een zwaar illegaal fokje bij, sjezen! Ruim op tijd liggen we keurig afgemeerd aan vier lange lijnen (‘centre chamber’) in de eerste van de drie Gatun Locks. Alles wel. Hoewel… Wierd schrikt op van een low voltage-warning op de accu, die ondanks een lopende motor nog verder leegloopt. De motor gaat uit, maar helaas niet meer aan. Stress! Startaccu leeg. Komt niet verder dan 8 volt. Tien slopende minuten later draait de motor weer, na het parallel schakelen van de start- en huishoudaccu. De hogere machten (lees: de lockmaster en consorten) hebben inmiddels besloten dat de aar staat wat slap en wordt bijgespa amosn n y n n d en wa e arna de ac cu's w eer w orden
Tangaroa achterwaarts de sluis uit moet. Als we daarna drie kwartier lang hebben aangetoond probleemloos te kunnen motoren mogen we het opnieuw proberen. Ditmaal bij een sleepboot langszij. Dit gaat foutloos, in alle drie de sluizen. En de motor en accu blijven lopen. Opgelucht en voldaan varen we de 2 mijl in het donker naar de mooring in Gatun Lake. Daar zetten we onze advisor na een snelle pastahap weer op zijn loodsbootje. De kids gaan naar bed. Onder een heldere sterrenhemel drinken we met de hele crew een stevige borrel.
VERANTWOORDELIJK VOELEN Oef, pech is nooit leuk, en helemaal niet in het Panamakanaal. Ik voel me ook verantwoordelijk, want ik heb hen geholpen met het reisklaar maken van deze 30 jaar oude Hallberg Rassy en daarbij het elektrische systeem voor een groot deel vernieuwd. Ik veronderstel dat de startaccu het heeft begeven. Toen Wierd deze boot kocht, had die tien maanden in Marseille op land gestaan zonder dat ernaar werd omgekeken. Voor mij is de startaccu de hoofdverdachte van dit probleem. We sms’en intensief en Wierd koopt in Panama-City een nieuwe accu. Toch is het probleem niet helemaal over. De dynamosnaar staat wat slap en wordt bijgespannen waarna de accu's weer worden bijgeladen. Zou dat het zijn?
bijgel ade
n. Zou dat het z ijn?
Ondertussen doet de Tangaroa-bemanning inkopen voor de lange oversteek naar Polynesië en ontspant zich op de eilanden voor de zuidkust met hun tropische stranden. Wierd geniet niet echt, want hij maakt zich zorgen. Soms is de spanning van de startaccu weer verdacht laag en het is helemaal niet zeker dat het probleem is opgelost. Ondertussen wordt er een strategie bedacht om zo voorspoedig mogelijk naar de Galapagos Eilanden te varen. Langs de westkust van Equador stroomt de koude Humboltstroom noordwaarts. Om die te ontwijken moet je ruim uit de kust blijven en Wierd zoekt een meer westelijk startpunt voor de overtocht naar de Galapagos. Ongeveer 300 zeemijl westelijk van Panama-City ligt het plaatsje Pedregal aan de Rio Platanal. Er is zelfs een kleine marina. Daar aangekomen manifesteert het probleem van de gemankeerde stroomvoorziening zich nu blijvend en spijkerhard. Gelukkig hebben ze in de marina spanning van de wal en internet. Internet betekent goedkoop bellen en emailen. Het lijkt nu alsof ik bij hen aan boord ben, zo intensief is de communicatie. Er is wel een tijdverschil van 7 uur. Pas wanneer het bij ons drie uur in de middag is, komen zij uit bed. Maar daarna gaat onze gezamenlijke werkdag door tot diep in de nacht...
ho e
foto’s: © bemanning Tangaroa
INTENSIEF OVERLEG
en ijg r k
dit we
weer voor elkaar, en
wat moe
ten we
doen
als he t
niet l ukt?
foto’s: Š bemanning Tangaroa
REGELAAR GEEFT DE GEEST Voor de zekerheid laat Wierd daar de startaccu nog eens goed testen, maar die mankeert niets. Dan slaat Murphy echt toe, want de regelaar van de dynamo begeeft het. Wanneer de motor draait moet de dynamo voortdurend zoveel stroom leveren dat de regelaar te warm wordt en uiteindelijk de geest geeft. Wierd gaat met de bus naar de nabij gelegen grotere plaats David en vindt daar een garage-shop die de dynamo van een nieuwe regelaar voorziet. De Panamezen hebben niet de originele regelaar, maar knutselen er met veel creativiteit een vervanger op. We zijn ondertussen meer dan een dag aan het telefoneren en e-mailen en het lijkt er niet op dat we ook maar een steek zijn opgeschoten, het is alleen maar erger geworden. Pedregal blijkt ook geen lekkere plek om te moeten sleutelen. Het is er vochtig en benauwd. Windstil en een tropische sauna. Allemaal mooie woorden voor wat we eigenlijk vinden: een shithole. Tineke en ik hebben ook wel onze problemen gehad tijdens onze eigen wereldreis, en soms hebben we ook wel eens gewanhoopt: hoe krijgen we dit weer voor elkaar, en wat moeten we doen als het niet lukt? Wierd en Carolien worstelen 's nachts met deze nachtmerrie en ik herleef hetzelfde, op een afstand van een kwart wereldomtrek. De Tangaroa is behoorlijk afhankelijk van een goede stroomvoorziening. Watermaker, koelkast, radiozender, computer, ankerlier, noem maar op.... dynamo s goed, de i u c c a De
VERDACHTE ONDERDELEN NALOPEN In de ochtend zit ik alweer vroeg achter de computer. Wierd heeft bladzijden uit de motordocumentatie met elektrische schema's gefotografeerd en gemaild. Een probleem op afstand oplossen is toch anders dan wanneer je er direct op zit. Ik zie maar één mogelijkheid: de aanpak van een detective die een moord moet oplossen. We gaan alle verdachte onderdelen langs en controleren één voor één of die het probleem veroorzaken. De accu is goed, de dynamo functioneert, wat kan er nog verder problemen geven? In het systeem zit een grote Sterling dynamo-naar-accu-omvormer. Ik bedenk een modificatie aan het systeem waarbij de Sterling wordt ge-by-passed en de stroom naar de startaccu kan worden gemeten met de accumonitor, en maak een uitvoerige mail met stap-voor-stap handleiding voor Wierd. Onbelemmerd door de afstand gaan we samen aan de slag. Na de modificatie ziet Wierd dat er continu een slordige 50 ampère uit de startaccu wordt getrokken wanneer het elektrische systeem met de startschakelaar wordt ingeschakeld. Het lijkt wel of er ergens kortsluiting zit. We controleren het startsysteem met het startrelais, maar dat is in orde. Even lijkt het of er kortsluiting zit bij de aansluiting van de stopspoel waarmee de motor wordt gestopt, maar dat was het toch weer niet. Dan slaat het ongeluk weer toe. De dynamoregelaar begeeft het en Wierd moet weer met de bus naar de dynamoshop. Voor mij is is al laat en ik val om van de slaap. Morgen een ticket boeken naar Panama? functioneert, wat kan er nog verder problemen
geven ?
foto’s: © bemanning Tangaroa
HET VOORGLOEISYSTEEM! Ook die nacht slaap ik slecht en zit alweer vroeg achter de schema's en de gemailde foto's. Ik ontwerp een systematisch zoekpatroon en voel me net Inspector Morse. Het systeem rond de motor bevat een aantal relais. Eén functioneert als een hulp-startrelais, een andere voor het voorgloeisysteem. Dan gaat me langzaam een licht op. Het voorgloeisysteem! De stroom die we kwijtraken lijkt sterk op de normale waarde van de voorgloeistroom. Wanneer Wierd weer in de lucht komt, richten we ons op het voorgloeisysteem. Hij neemt de betreffende stroomkabel los van de gloeibougies en bingo! We raken geen stroom meer kwijt! Het relais wordt doorgemeten, maar dat is in orde. Wat blijkt: van de startschakelaar blijft het voorgloeicontact kleven. Dat verklaart nu ineens alles. Ook dat dit effect aanvankelijk soms wel en dan weer niet optrad. We zitten allebei met een brok in de keel aan de internet-telefoon. De spanningen vallen van ons af en we voelen emoties van blijdschap. Wierd zet alle losgehaalde systemen weer in elkaar en draait een uitvoerige test. Alles werkt weer zoals het hoort, behalve dat we het voorgloeisysteem hebben uitgeschakeld. In de tropen is dat geen enkel probleem. Wat een opluchting!
erklaart nu ineens alles Dat v .
Een dag later is de Tangaroa weer onderweg. De reis gaat verder. Achteraf is de enige schade: een week die verloren is in hun nogal strakke vaarschema. Eigenlijk peanuts. Toch heb ik besloten om zodra dit project is voltooid ontslag te nemen als stuurman aan de wal. Z
Op zoek naar stilte
foto: Š Bemanning Yucatan
Na de drukke Costa's van Spanje krijgt de bemanning van de Yucatan op Ibiza pas af en toe het gedroomde vertrekkersgevoel op een mooie ankerplek. Maar de rust wordt ook daar maar al te vaak verstoord door hordes toeristen en de zeilers moeten hun beeld van de Middellandse Zee drastisch bijstellen.
ZILTEWERELD
DE ANDERE KANT VAN GENIETEN Jarenlang lazen Marcella en Simon over vertrekkers en konden ze niet wachten tot het hun beurt was om de horizon tegemoet te varen. Voorjaar 2008 koerst hun Hallberg Rassy 45 Yucatan richting Middellandse Zee. Marcella: “Het varen langs de kust van België, Frankrijk, Noord-Spanje en Portugal bevalt ons goed: lekker eten, betaalbare havengelden en vriendelijke mensen.” Maar het gedroomde romantische zeilersleven blijkt niet alleen rozengeur en maneschijn. Voorbij Gibraltar ontdekt de bemanning van de Yucatan steeds meer negatieve aspecten die ze in de roes van het vertrekken over het hoofd hebben gezien.
foto: © Bemanning Yucatan
OVERVOL De Spaanse Costa's vallen Marcella en Simon bijzonder tegen. “Massatoerisme zorgt voor prijzen zo hoog als de wolkenkrabbers ter plaatse. En vaak verpesten luidruchtige vakantiegangers de sfeer. Pas bij de Balearen kunnen we weer ankeren. Daar genieten we van kostbare momenten in de kuip, van schitterende baaien, van rust en natuur. Maar regelmatig wordt ook die rust verstoord door gigantische catamarans tjokvol vakantievierders die op knalharde muziek aan dek staan te dansen. De aangeschoten gasten worden gedropt voor een paar uurtjes strand. En dan is het gedaan met de rust in het pittoreske baaitje.” Als de Yucatan havens moet aandoen voor stroom, water en boodschappen, merken de zeilers dat het niet meevalt een ligplaats te vinden. “Reserveringen worden niet geaccepteerd en telefoontjes worden afgedaan met de melding: ‘Komt u maar, dan kijken we wel als u er bent’. Met als gevolg dat we drie uur in een haven ronddrijven en worden geconfronteerd met een verdubbeling van de havengelden. Voor 140 euro per nacht liggen we op Ibiza aan een gammele steiger zonder water en stroom. En daar kwamen we nu juist voor...”
ZILTEWERELD
“Pas op de eilanden rondom Lefkas vinden we schitterende baaien, doorgaans zonder havengelden. Daar voelen we ons eindelijk vrij. Totdat we ook daar geconfronteerd worden met flottieljes en charterboten. Dagelijks hebben we te maken met ongepast gedrag van flottieljeleiders die hun boten in een volle haven proppen. Regelmatig wordt ons anker door anderen losgetrokken en ontstaan er scheldpartijen. We liggen niet meer rustig in ons bed en zijn altijd alert. Je verandert in een eeuwige romanlezer die zijn boek niet uit krijgt omdat na elke bladzijde z'n oog over de haven gaat. Waar is ons genieten gebleven? Pas vanaf september wordt het minder druk en durven we voorzichtig te ontspannen.”
WENNEN “We moesten wennen aan onze nieuwe leefstijl en wisten niet dat het zo anders zou zijn dan verwacht. Waarvoor doen we dit dan toch? Tja. Die prachtige baaien, het snorkelen, een met sterren bezaaide hemel, de krekels, de stilte, het terrasje bij de Griek, mensen ontmoeten, nieuwe ervaringen opdoen, anderen landen zien.” De tweede winter kozen Marcella en Simon voor een ligplaats in Turkije; relaxte maanden waarin ze bijtanken voor hun derde seizoen in de Med. Ondanks alles kijken ze daar toch erg naar uit... Z
De bemanning van Zilt Magazine bestaat uit:
bemanning
Ruud Kattenberg
Zilt
50/2010
Sjors van der Woerd
Henk Huizinga
Jimmy Lengkeek
Hans Martens
Laurens Morel
Laurens van Zijp
Michiel Scholtes
Pieter Nijdeken
van der Weerdt
Saskia van der Sluis
en vele opstappers
Robert
Aan de kajuittafel Onze manier van werken is even onconventioneel als Zilt zelf. Verwacht ons daarom niet in een spectaculair kantoor. We zijn het liefst aan boord, op het water of onderweg naar een goed verhaal. De redactievergadering houden we aan wisselende kajuit- en keukentafels en verder zijn we uitgerust met e-mail, chat en Skype. De beste manier om ons te bereiken, is een e-mail te sturen aan: redactie@ziltmagazine.nl
De inhoud van Zilt Magazine mag op geen enkele wijze worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de makers. Bij overtreding geldt het tarief dat daarvoor door de Nederlandse Vereniging van Journalisten is vastgesteld. De uitgever kan niet aansprakelijk worden gesteld voor fouten in deze publicatie.
Zilt Zoekt Zeilers
foto: Š Zilt Magazine
Abonneer je nu en ontvang gratis: - elke week het zeilersweerbericht - elke maand Zilt Magazine
Ga naar www.ziltmagazine.nl en vul je e-mailadres in