Zindroom Studentenmagazine Universiteit voor Humanistiek Jaargang 2013-14 nr. 2 Februari 2014
#
#Hashtag
#Inhoudsopgave 5 6 8 11 11 12 14 16 20 21 24 24 25 28 30 32 34 38 42 44 47
Laura Vermeulen - #Blanco Bart Elbers - #DeHollandDelegatie Sophie Gootjes - #YOLO Emiel van het Zand - Levenskunst is een farce Patrick van Wageningen - #Hashtag Nicole Adriaens - Ultieme Jaarhoroscoop 2014 Yoni van Hees - Korte overdenkingen over de hashtag, de Zindroom en ander gewauwel Sylwin Cornielje - Blik op de horizon David Booij - Gedicht Laura Vermeulen - Lieve Laura Vera Broekhuijsen - #Elfje Tuingroep Groene Humanistiek - We krijgen een moestuin! Danique Kannekens - DIES Speech Yoni van Hees - #BlurredLines? Rachelle van Andel - Een gedeelde ervaring Yoni van Hees - De Leeslijst Iris Hoekstra - The Messiah Daan Zeijen - Eminigma Myrte van de Klundert - Myrte mijmert over... #Nieuwe Media #Citaten #Colofon
#Blanco Laura Vermeulen
De uiteindes van de gemoederen Diep in het stopcontact In plaats van een krant open ik Facebook Internationale crises wegwuiven Lege colablikjes tot het plafond De jaren niet van mijn gezicht afte lezen Geen gedane arbeid aan mijn handen te zien Vergeten wat ik gestemd heb En ofhet me iets kon schelen Blanco is onveranderlijk de gepaste uitweg In dekens en belangen verstrengeld Lach ik met onzichtbare tanden Als er incidenteel iets te zien is Dan is het oppervlakkig Genoeg om mijn iPhone te doen oplichten Maar je kunt me niets kwalijk nemen Vooral niet hoe makkelijk het is Om te vergeten Welke vragen gesteld moeten worden Nog een biertje
5
#DeHollandDelegatie Bart Elbers
Ons presidentiële lachebekkie had het niet beter kunnen verwoorden: “Ga je niet, dan sta je met schone handen, maar ook met lege handen.” Is dat niet zoiets als je verloofde blij maken met bloeddiamanten? Het maakt eigenlijk niet zoveel uit. Onze voormalige Moeder des Vaderlands, haar mollige zoon de troonopvolger en Mark - de zware delegatie - gaan in Rusland de balans opmaken en ontspannen meelallen bij de winterwedstrijden. Den Haag en de burgerlijke achterban maken zich kwaad en bereiden zich ook voor op de strijd. Hun morele speerpunten zijn met verontwaardiging geslepen, er werd een grote roze strop van angorawol gevlochten en het regenbooguniform siert nu zelfs de meest conservatieve geest. Samen vragen ze in koor: is dit niet bij uitstek een kans voor Nederland om te gaan staan voor de standpunten van homo's en alle andersdenkenden die Moeder Rusland klaarblijkelijk een stuk vrijheid misgunt? Mark lacht schamel. Hij vraagt zich heimelijk en in alle eenzaamheid hetzelfde af. Maar waarom snapt niemand dat een echte zakenman pas rekening kan houden met mensenrechten nadat hij eerst zelfaan zijn trekken is gekomen? Hij gaat toch niet voor niets? Nachtenlang heeft hij zitten spelen met zijn staafdiagram! Hij heeft alles bij elkaar opgeteld en vooral veel kosten afgetrokken, maar schrok Nachtenlang heeft Mark zitten van zijn eindresultaat. Vroeger bleef de olie spelen met zijn staafdiagram! extatisch uit de grond spuiten, maar in de toekomst zal het misschien niet meer zijn dan een trieste druiper. Daarom wil hij straks naast Poetin staan, om onder het genot van een glaasje wodka hem eerst zachtjes op zijn kont te kunnen slaan; gewoon, als vriendschappelijk gebaar. Daarna gaat hij hem voorzichtig het hof maken, zodat zijn nieuwe relatie niet in gevaar komt. Hij zal hem langzaam opwarmen door zachtjes zoete woorden in zijn stoere oor te fluisteren. Over de onmogelijke maar ontluikende liefde die kan ontstaan tussen man en man, over de kloppende trots die hij altijd verborgen heeft moeten houden en zijn donkerbruine vermoeden dat iedereen hier wel eens naar verlangt. Dan, als Poetin op een onbewaakt moment zijn eeuwige frons loslaat en kortstondig maar toegeeflijk teruglacht, zal hij hem bij zijn lurven pakken en laten zien uit welk hout deze Klaas gesneden is! Hij trekt zijn broek naar beneden en toon hem zijn ploert. Poetin valt van schrik op zijn knieën en
6
terwijl koude tranen over zijn wangen biggelen smeekt hij tussen zijn snikken door de Nederlandse vader om genade. Maar het mag niet baten. Mark is in de tussentijd meedogenloos hard geworden en er is geen weg meer terug. Terwijl Poetin met grote tegenzin zijn vleselijke werk verricht, besluit de redactie een trage zoom te maken van de zwoele grijns die zich begint af te tekenen op Marks gezicht. Deze kijkt op zijn beurt in de camera, waarna zijn lichaam begint te schokken. Wat begon met kleine, bescheiden vlokjes roze, eindigt in een stortvloed van rood, van pure liefde die hij rijkelijk over Poetins gelaat uitstrooit. Terwijl Poetin met grote tegenzin zijn vleselijke werk verricht, besluit de redactie een trage zoom te maken van de zwoele grijns die zich begint af te tekenen op Marks gezicht.
Poetin buigt in de eerste plaats terneergeslagen en vol schaamte zijn hoofd. In stilte probeert hij te aanvaarden wat er net gebeurd is; dat deze naargeestig giechelende man uit het kleine kikkerland hem net goed te pakken heeft gehad. Dat ook de meest onoverwinnelijke oerman soms verlies moet durven lijden en dat hij daar, in de diepste krochten van zijn ziel, stiekem best wel van genieten kan? Dan voelt hij hoe er langzaam een warme gloed in zijn onderbuik ontstaat. ‘Misschien is het wel een teken’, dacht Poetin bij zichzelf, ‘en zijn dit prille, zachte tintelingen van een nieuw begin?’ Mark kwam, zag en overwon.
7
#YOLO Sophie Gootjes
Dood gaan we allemaal. Sommigen sterven plots. Een onverwachte ruk en ze spelen niet langer de hoofdrol in hun eigen leven. Anderen bewandelen een pad waarvan ze weten dat, en wanneer, het ze naar de dood zal leiden. Een zogenaamde lijdensweg, zou je kunnen zeggen. Weer anderen sterven voor zij ooit geleefd hebben, een lot dat misschien ook een deel van ons die wel de kans gekregen hebben uit te groeien en te bloeien, te wachten staat. Want hoe je het ook wendt ofkeert, de dood zal altijd op ons wachten. Sommigen vinden deze zekerheid afschrikwekkend en beangstigend. Ik denk daar echter anders over. Is het niet eerder geruststellend dat wij allemaal de zekerheid hebben dat we ergens middenin ons leven, als gelijken met open armen verwelkomd zullen worden door de zoete dood? De zoete dood, bij wie we ons best niet meer hoeven te doen, maar ons zorgeloos kunnen overgeven aan datgene waar wij nooit controle over zullen krijgen.
8
Begrijp mij alsjeblieft niet verkeerd, ik heb geen verlangen naar de dood. Ik zie hem, of haar, liever als een oude vriend. Eentje waar ik met ziel en zaligheid mee verbonden was voor de glorieuze zaadcel van mijn vader de eicel van mijn moeder tijdens een bedrijving van liefde bereikte; en waar ik vroeg oflaat weer mee verenigd zal worden. Een overheerlijk niets. Dat wat wij achter zullen laten zijn onze dierbaren, onze geliefden. In herinneringen die vervagen, maar die hun ziel niet vergeet, leven wij dus voort. En dan blijkt ons eigen leven niet langer van onszelf te zijn. Wij zijn enkel nog overgeleverd aan de herinneringen en sentimenten van onze mede-sterfelijken. Heerlijk, want ook daar hebben wij niets over te zeggen. Ofwel?
Want hoe je het ook wendt of keert, de dood zal altijd op ons wachten. You only live once, of kort gezegd YOLO, kan door ons ingevuld worden met de betekenis dat we tijdens dit leven alles moeten doen wat we willen, dat we alleen maar aan onszelf moeten denken, en het onszelf zo comfortabel mogelijk moeten maken, voor zolang als het duurt. Waar wij ook voor kunnen kiezen, is deze internetwijsheid te bezielen met de gedachte dat wij, voor zolang als het duurt, juist door niet enkel aan onszelfte denken, het zo comfortabel mogelijk met elkaar kunnen maken. You only live once, dus maak er alsjeblieft iets moois van. Veel wat ertoe doet laten wij niet achter zodra we eenmaal in de armen van de dood liggen. Enkel herinneringen maken ons nog levend voor hen die ons vroeg of laat zullen volgen. Laten wij, als individuen, gezamenlijk proberen deze herinneringen liefdevol te laten zijn.
9
10
Levenskunst is een farce Emiel van het Zand
Levenskunst is een farce. Een gevaarlijke leugen. Een Trojaans paard waarin de arrogantie en hooghartigheid van de elite verscholen ligt. De verbloeming van en door het ego zodat het onder het mom van lieve woorden zijn superioriteit tentoon kan spreiden.
#Hashtag Patrick van Wageningen
Twittertje hier, Facebookje daar. Hashtagje hier en een hashtagje daar. Het beschrijft het leven voor velen. Constant zich verhouden tot de ander. Facebooken zonder vrienden is aardig bleek en in je eentje Twitteren nogal saai. We vergeten het vaak, doordat we alleen aan onze eigen belangen denken. Ik en mijn geld. Ik en mijn wereld. Maar daaronder ligt iets wat we vergeten, een connectie. Fundamenteel zijn we niet alleen “ik”. Ik is een woord, als woord voor een verhouding tot de ander. Een zichtspunt naar de wereld, die gevormd wordt door 10.000 Ikken. Die verhouding vormen we zelf. Samen maken of breken we deze wereld. “Ik” ga voor maken, vormen en bouwen. Het liefst samen. Maar wat jij doet? Tja, that’s up to you. # Choice # One Love # One Race # Peace # Happiness # Connection
11
Ultieme Jaarhoroscoop 2014 Nicole Adriaens Oud-UvH-studente Nicole Adriaens voorspelt...
Vorig jaar schreef ik al een betere jaarhoroscoop waar Jomanda jaloers op zou zijn en ook dit jaar zal ik mijn uitzonderlijke voorspellingsgaven weer gebruiken om ieder sterrenbeeld voor te bereiden. Disclaimer: als het niet klopt, komt het waarschijnlijk door jezelf. Zo werken die dingen nou eenmaal. Sfynx (22 december – 20 januari) Dit jaar wordt een ware achtbaan voor je, Sfynx! Je zult weinig stilzitten, maar maak je geen zorgen, aan het eind van het jaar zul je tevreden terugkijken. Pas op dat je niet teveel snoept. Natuurlijk is het lekker om af en toe een snack mee te pakken, maar je wilt natuurlijk wel dat je broeken blijven passen. Spook (21 januari – 19 februari) Je hebt hoge verwachtingen van een aantal dingen en je kunt ervan uitgaan dat je teleurgesteld zult worden als je de lat niet wat lager legt, Spook. Je zult zien dat je dan veel tevredener bent. Er liggen wat addertjes onder het gras dit jaar, maar zolang je je hoofd erbij houdt, zul je die met gemak ontwijken. Oorwurm (20 februari – 20 maart) Geen idee hoe je het allemaal volhoudt, Oorwurm! Van alle kanten word je bestookt door verzoeken en vreemde situaties. Je houdt je echter prima staande én je komt goed voor jezelf op. Maak je niet te druk over wat anderen denken, zolang je zelf maar tevreden bent over wat je doet. Sokpop (21 maart – 20 april) Sokpop, dit jaar zal wat tegenslagen brengen. Maar wees gerust: het komt allemaal wel op z'n pootjes terecht. Maak tijd voor jezelf vrij en geef wat aandacht aan de mensen om wie je geeft. Je bent sterker dan je denkt en hoewel omstandigheden je proberen naar beneden te halen, jij maakt 2014 zelfbeter dan je had verwacht. Handwarmer (21 april – 20 mei) Je bent een harde werker, Handwarmer, en ook dit jaar ga je op volle kracht vooruit. Je weet ook nog eens de balans te houden. Let op dat je niet teveel ballen in de lucht houdt, want het is erger om er een te laten vallen dan er eentje nooit op te pakken. Mierenneuker (21 mei – 21 juni) Het wordt een bijzonder jaar, Mierenneuker. Je voelt het al aan. Het loopt misschien niet allemaal altijd op rolletjes, maar je weet dat het uiteindelijk allemaal waard is. Vreemd genoeg weet je je hoofd koel te houden onder moeilijke situaties en juist dat gaat je hachje redden dit jaar.
12
Stopcontact (22 juni – 22 juli) Het kan natuurlijk altijd beter, maar 2014 wordt een jaar om tevreden op terug te kijken, Stopcontact. Je familie gaat een belangrijke rol spelen. Financieel gezien geen topjaar, maar uiteindelijk leer je dat het daar ook helemaal niet om draait. Wereldkaart (23 juli – 23 augustus) Je zult genoeg lessen leren om je leven lang profijt van te hebben, Wereldkaart. Je kunt soms wel een beetje koppig zijn, dus het kan zijn dat het lot je een paar keer voor dezelfde situaties gooit om te checken of je het nu wel echt begrijpt. Uiteindelijk zul je accepteren dat het nodig was. Spaarvarken (24 augustus – 23 september) Spaarvarken, je weet jezelfgoed te redden dit jaar. Je weet dat je het uiteindelijk zelf moet doen, en dus zet je alles op alles om er wat van te maken. Niet alleen op het gebied van werk en financiën sta je voor jezelf, je weet ook nog eens je relaties te managen op een manier die voor iedereen goed uitpakt. Luidspreker (24 september – 23 oktober) Dit jaar heeft heel wat in petto voor jou, Luidspreker. Je zult soms niet weten wat je Dagdromen is overkomt, maar ja, het is echt geen droom! Probeer in alle chaos te onthouden wat belangrijk zo 201 3.... is voor jou en handel daarnaar. Je waarden worden soms misschien op de proef gesteld, maar je bent sterk genoeg om je hart te volgen. Pantoffeldiertje (24 oktober – 22 november) Het kan niet anders dan dat jij wat van 2014 gaat maken, Pantoffeldiertje. Dagdromen is zo 2013; dit jaar gaat het om beleven. Laat je niet al teveel op je kop zitten door negatieve invloeden. Je weet wat je wilt, nu moet je er nog wat mee doen. Dubbele punt (23 november – 21 december) Op sociaal gebied kom jij dit jaar niks tekort, Dubbele Punt! Je gaat van hot naar her en gelukkig kun je ervan genieten. Wie weet komt er wel een persoon in je leven die alles op z'n kop gaat zetten... Hoe dan ook, met jouw overvloed aan energie en positieve instelling kom je een heel eind in 2014.
13
Korte overdenkingen over de hashtag, de Zindroom en ander gewauwel Yoni van Hees
Misschien is het pretentieus om te doen alsof ik weet wat er in het hoofd van de gemiddelde UvH’er omgaat, maar daar laat ik me niet door tegenhouden. Aldus durf ik aan te nemen dat bij de aankondiging van het thema “hashtag” velen van jullie als eerste dachten aan social media, en dan specifiek Twitter. Correct? Dat dacht ik al. Derek Ogilvie is er niks bij. Vraag me echter niet naar het getal dat je in gedachten hebt, want dit is dan ook zo ongeveer de grens van mijn zogenaamde inzicht in wat jullie al dan niet denken. Misschien dacht je toen je het thema zag wel helemaal niet aan social media, ging er wellicht niet meer door je hoofd heen dan: ‘Hé, een nieuw thema. Wat zal ik vandaag eens nemen bij de lunch?’ Een dergelijke gedachtegang zou ik even goed begrijpen, maar laat mezelfvooral in de waan laten dat mijn eerste aanname dichter bij de waarheid zit. Nu al dwaal ik af, want wat ik eigenlijk wil met dit miezerige stukje tekst is dat die logische link met social media wordt vergeten. We zijn namelijk al een stap te ver! Want wat is de hashtag in eerste plaats? Wat zie je voor je als je eraan denkt? Een symbool! Het symbool dat wordt gebruikt voor nummeraanduidingen, dat wordt gebruikt in de muziek, in de wiskunde en waarschijnlijk nog wel wat meer dingen (eerlijk gezegd verloor ik de motivatie om er meer te noemen nadat ik het
14
alarmerende woord ‘wiskunde’ en de bijbehorende dramatische associaties voor me zag). Het staat dan ook beter bekend als het ‘kardinaalteken’ of doodgewoon als het ‘hekje’, een verwonderende naam waarvan de logica me geheel ontgaat. (Wie dit laatste zindeel serieus neemt ontgaat ook iets, namelijk sarcasme. Maar ik zal proberen het lezerspubliek niet te beledigen. Dit voornemen komt direct na het voornemen minder nutteloze dingen in de tekst te verstoppen tussen onnodig veel haakjes.) Persoonlijk ben ik gek op symbolen, misschien jullie ook wel als ik zo eens kijk naar alle abstracte verhalen, gedichten en hoo-ha die er in de Zindroom staat. Niks mis mee, een beetje mysterie en opzettelijke vaagheid maakt het leven interessant, nietwaar? Met symbolen kunnen we onszelf uitdrukken, het ontastbare tastbaar maken, communiceren met mensen die onze taal niet spreken. En wanneer wij ze betekenis geven kunnen ze dingen teweeg brengen die we ons in eerste instantie misschien nauwelijks kunnen voorstellen. Klinkt dat niet inspirerend? Toch mag het ook wel eens wat luchtiger. Het 'hekje', een Symbolen hoeven niet per se een zware lading te verwonderende hebben, en de Zindroom ook niet. Dat zou wel eens kunnen zijn waar deze tekst over gaat! Zal ik naam waarvan de het illustreren met de luchtigheid van de hashtag zelf? ( #hashtag #zohip #jeweet ) Waarom niet? logica me geheel Soms zegt een symbool meer dan duizend ontgaat... woorden. Desalniettemin illustreer ik het toch liever wel met woorden, woorden die even goed ruimte bieden aan de eigen interpretatie. In de stijl van de Zindroom sluiten we afmet een gedicht: Edwin Morgan (1973) – The Loch Ness Monster’s Song Sssnnnwhuffffll? Hnwhuffl hhnnwfl hnfl hfl? Gdroblboblhobngbla gbl gl g g g g glbgl. Drublhaflablhaflubhafgabhaflhafl fl fl – gm grawwwww grfgrawfawfgm graw gm. Hovoplodok – doplodovok – plovodokot-doplodokosh? Splgraw fok fok splgrafhatchgabrlgabrl fok splfok! Zgra kra gka fok! Grofgrawffgahf? Gombl mbl bl – blm plm, blm plm, blm plm, blp.
15
Blik op de horizon Sylwin Cornielje
Jongeren die via Instagram selfies schieten terwijl ze vóór, op, of tegen Holocaustmonumenten staan en dit vervolgens voltaggen met (in één adem) #holocaustmemorial #berlin #blocks #jump #tourist #happy #girl #weeee. ‘De informatietechnologie moet in haar laatste horizon niets minder tot stand brengen dan de kanalisatie van de toekomst van de soort.’ In een artikel van Vice toont Viktor Brehl hoe hashtags volgens hem worden ingezet met een ander doel dan dat welke door de verdedigers ervan vanzelfsprekend wordt beargumenteerd. Hashtags zijn voor het verspreiden en verbinden van wereldwijde kennis van de actualiteit en opinie. Mensverheffend. Echter, het lijkt toch bizar dat met bovenstaand gedrag verspreiding en verbinding van kennis en opinie wordt beoogd! Eerder balls tonen op facebook friends, likes en een authentieke avatar scoren lijken beweegredenen te zijn van deze jongeren. Dat is wat Hektor Brehl van Vice lijkt te zien als doel van deze nutteloze hashtags. Maar, zijn dergelijke hashtags wel nutteloos? Deze vraag stelt Brehl niet. Toch zit het gedrag van deze kids hem niet in de kouwe kleren. En ons ook niet. Dus wellicht is het vruchtbaar om, vóór te (ver)oordelen, eens te reflecteren op wat deze onruststokers zijn en welke plek ze in onze dagelijksheid innemen. Laten we vooraan beginnen. Hashtags worden gebruikt om internetberichten te etiketteren op sociale mediaplatformen als facebook, twitter, tumblr en grindr. Het zijn categorieën, bijvoorbeeld #koningslied (hashtag) voor berichten over het koningslied. De categorieën worden verzameld in een digitale ruimte. Deze ruimte is vrij toegankelijk voor iedere gebruiker; gebruikers kunnen dan elkaars berichten over #koningslied lezen. Al sinds 1988 wordt het gebruikt op een chatplatform genaamd Internet Relay Chat (IRC). In die tijd had je het internet niet in je broekzak zoals vandaag, waardoor we kunnen stellen dat hashtags gebruiken tegenwoordig stukken toegankelijker is geworden. Waarom ook niet? Er is eigenlijk een overkoepelend, belangrijk argument voor de positie van hash-tags in ons dagelijkse leven. Eerder voor de positie van het gehele internet en Hashtags zijn daar dus een typisch verschijnsel van. We noemen het even het vooruitgangsargument, luidend: ze dragen bij aan het delen van onze ontwikkeling van publieke opinie, kennis en de reflectie daarop en dat verbetert de mens. Een individu, groep ofbedrijfkan snel en eenvoudig op de hoogte blijven van actuele gebeurtenissen en daarmee zijn voordeel doen door niet achter te blijven, maar mee vooruit te gaan. Hariton Pushwagners Almost There uit zijn prentenserie A Day in the Life of Family Man (1980). Hij neemt
dehumanisering van de moderniteit vaak tot zijn thema. In deze tekening zie je hoe hij flirt met thema's als sleur, uniformiteit en onophoudelijke volgzaamheid en toezicht.
16
Participeren in dialoog en discussie, bekenden op de hoogte houden van je muzikale ontwikkelingen, de populariteit van een concurrent meten; allemaal betekent het een voorbereiding op de toekomst met een inachtneming van het heden. Ook is een groot deel van alle internetdata permanent, waardoor een zinvolle oriëntatie op het verleden kan plaatsvinden. Informatie en hun gebruikers zijn zowaar meer ontsloten; de wereld is via allerlei zijpaden te bezichtigen, te betreden. Hashtags helpen hierbij, zo luidt ons argument. Maar het belangrijkste: een dergelijke toegang tot en vrijheid binnen het internet onder de bevolking is zelf een resultaat van vooruitgang. En deze vrijheid wordt weer verder vergroot door hashtags en dergelijke. Totdat alles, wat gedeeld moet worden, daadwerkelijk wordt gedeeld. Ik zeg dit laatste, want zijn we het eens over hoe wat moet? De keerzijde van deze functie is namelijk ook meteen zichtbaar: als je on hot topic bent, zullen de mensen zich over je uitspreken vanuit het centrum onzer wereld. Ook als je dat liever niet wenst. Met andere woorden: hashtags zijn nooit van ons! Ze kunnen gekaapt worden door (grote groepen) mensen en voor onrust zorgen. Herinneren we ons de rappe en genadeloze neergang van John Ewbank naar aanleiding van zijn koningslied, waarbij Twitter veranderde in een addergebroed van beledigingen. Ook McDonald’s kreeg het in 2012 te verduren met hun hashtag ‘McDStories’. Na slechts enkele uren incasseerde het bedrijf een storm van verhalen van mensen die overvloedig moesten kotsen als gevolg van hun fastfood. En dat besmet het tere, gouden iMago. Naast de realiteit toont ook fictie interessante consequenties verbonden aan het gebruik van internet. In de eerste aflevering van de serie Black Mirror krijgt de Britse premier van een onbekende de eis seks te hebben met een varken, bovendien tot aan zijn klaarkomen, tijdens een live televisieopname. Voert hij dit niet om vier uur die middag nog uit, dan sterft de prinses. Verbazingwekkend toont de aflevering hoe snel de gehele wereld omgegeven door haar Twittersfeer in sensatie geraakt en hoe de publieke opinie zich op nachtmerrieachtige wijze tegen de premier keert. Is een dergelijk scenario totaal ondenkbaar, en realité? slechts enkele Nu, deze onruststokers, die genietend hun Na holocaustkiekjes op hersenloze wijze etiketteren, uren incasseerde McDonalds een tonen precies dit smalle gebied tussen vreugde en discomfort, optimisme en twijfel, genoegdoening storm van verhalen en onbehagen, realiteit en droom. Het is een van mensen die vluchtige vooruitblik naar een dystopische samenovervloedig leving, zoals we lezen in boeken zien in films, kunst, moesten kotsen als muziek. Die jongeren geven hun kinderlijkheid vrij gevolg van hun in landschappen die staan voor een gruwelijk fastfood. En dat moreel faillissement in de geschiedenis van de mensheid. Hun onschuld wordt erdoor geabsor- besmet het tere, beerd. Men ziet geen sprankelende, puberale ongouden iMago wetendheid, geen ‘ach, toen ik die leeftijd had…’ Men ziet lekkere grietjes met tietjes en tasjes en kledij van Zara. Of latinoboys die maar één keer leven. Daardoor ontvouwt zich een absurde aanblik in onze ogen en in die van velen. Waarop we dus reageren. De meesten van jullie, die ik vroeg naar hun mening, vervloekten ze met gevangenisstraffen, een enkele zelfs met doodstraffen. Voor we het
17
weten zijn dergelijke meningen common-sense. Kijk eens naar de reacties op het artikel waarin men spreekt, vreemd genoeg, over #yolocaust. En wat ga je dan doen? Vervolg je ze zó en sluit je daarna onrustig je ogen, tot weer een volgende oversteek? En die komt, misschien wel vanuit jou. Want soDenk aan de ciale media balanceren dagelijks tussen beide polen risico’s van van genoegdoening en onbehagen. Meer voorDenk aan de risico’s van Snapchat, een spiSnapchat, een beelden? onerende geheime dienst of infostorms. Hoe balanceer spionerende jij hiertussen? geheime dienst En hoe genoegt de holocausttagger ons als ons lijdend ? Wel, niet alle hoop is verdampt; we kunnen of infostorms. voorwerp daar ook nog iets zinvols uit destilleren. Warempel we kennis nemen van hun acties, hun gedrag Hoe balanceer kunnen plekke onderzoeken en misschien wel de conclusie jij hiertussen? ter trekken dat we als samenleving meer aandacht moeten besteden aan zijn/haar historische bagage binnen het onderwijs? We kunnen leren van negatieve gevolgen van technologie en media, leren hoe de grenzen van onze positieve vrijheid zich ontwikkelen met deze instituties. We kunnen inzicht krijgen in de gekte van de jeugd. Bovenal beweer ik nog dat politieke, maar ook kunstzinnige (en dat doen, nu, Charlie Brooker met Black Mirror, maar ook Dave Eggers met zijn nieuwe roman The Circle), aandacht schenken ons potentieel vooruit kan helpen. Natuurlijk, het internet is er niet voor niets. Je hebt je vrijheid, je hebt je absurde scenario en je schrijft enkel over nutteloze hashtags? We kunnen er heel andere dingen mee doen. Vooruitgang zou men in ons onderwerp mogen vatten als de ontplooiing van de individuele ontwikkeling en die van de samenleving in kunst, kennis en cultuur. Waarom zouden we hashtags, inclusief hun negatieve gevolgen, daar niet in meenemen? We moeten ingaan tegen de stelling van Brehl dat het vanzelfsprekend is dat we de waarde van holocaustmonumenten niet moeten besmetten met foute hashtags. Vanzelfsprekendheid is een fundamentele bedreiging voor de ethiek, want het laat na de vraag naar het Goede (opnieuw) te stellen, te beoefenen. Fout zijn deze concrete uitspattingen van onze dagelijksheid, echter niet op vanzelfsprekende wijze. Ze porren aan onze liberaalkapitalistische beleveniscultuur waarin consumenten heersen over de nabestaanden van de WOII. Daarin doen zich nieuwe dingen voor, betekenisvolle dingen. Oh, hoe veel kan hierover uitgedrukt worden? Deze kwestie omtrent hashtags en sociale media is een van de vele immorele voorbeelden die verder moet worden uitgedrukt. Waarom? Omdat het een voorbeeldige kwestie is in en van onze dagelijksheid, die we moeten beoefenen in onze instituties van het Ware, het Goede en het Schone als een voorbereidend proces gericht op de toekomst met een inachtneming van het heden en verleden. Zoals Brooker zegt over zijn verhalen: ‘But they're all about the way we live now – and the way we might be living in 10 minutes' time if we're clumsy’. Doen we dit niet, en dit geldt voor natuurlijk ontelbare kwesties, dan zie ik één immens kanaal waarvan wij de oevers niet meer kunnen opklimmen. En dat allemaal als gevolg van onze eigen dwangarbeid.
18
1. Het hele citaat waarin hij dit beweert: ‘Es sollte sich eigentlich von selbst verstehen, dass man die Würde dieser Orte, wenn man sie schon in die Instagram-Ästhetik zwängt, nicht auch noch mit belanglosen Hashtags besudelt’. Brehl, V. (2013). Hashtags, die du für dein Holocaust-Gedenkstatten-Selfie nicht verwenden solltest. Gevonden op 13 januari 2014 op http://www.vice.com/de/read/25-hashtags-die-du-an-holocaust-gedenksttten-nicht-verwenden-solltest 2. Sloterdijk, P. (2012). Mediatijd. Amsterdam: Boom. 3. Vergelijk ook het bovenstaande citaat van Sloterdijk. Sloterdijk gaat in het boekje Mediatijd (2012) echter in op de relatie tussen media en de wording van de wereld tot global village. Informatietechnologie zou tot taak hebben coherentie (in de semantische structuren) aan te brengen in deze globale samenleving: ‘Ze organiseert het kanaal van de kanalen waarin de wereldsamenleving haar coherentie beproeft’. 4. Een Infostorm is een lastig te omschrijven begrip, daar er nog weinig over wordt geschreven. Het wordt vooral in verband met bedreigingen voor de democratie genoemd. In deze zin moet men aan infostorms denken als enorme hoeveelheden informatie die ophopen omtrent bijvoorbeeld de verkiezingen voor het parlement. Infostorms kunnen bewust veroorzaakt worden. Door deze informatie kan moeilijk goede van foute en/of misleidende informatie worden onderscheiden. Dat gevolgen kan hebben voor bijvoorbeeld het (onterechte) imago van een kandidaatslid, dat de kiezersresultaten kan beïnvloeden en dus voor natte stront aan knikker kan zorgen. 5. Brooker, C. (2011). Charlie Brooker: the dark side ofour gadget addiction. Gevonden op 13 januari 2014 op http://www.theguardian.com/technology/2011/dec/01/charlie-brooker-dark-side-gadget-addiction-black-mirror
19
Gedicht David Booij
Sterren niet altijd zichtbaar Altijd bestaand De nacht die dag wordt De dag die vergaat De maan als gezicht Oflach op haar kant Straks is nu, morgen is vandaag Nu is verleden, ’t heden is vroeger Mierende mensen Krioelend, overal Een leven vol zorgen, altijd op weg Gericht op de toekomst Een doel en geen weg Maar let op het landschap Sprank’lend in het licht Zie niet alleen de hor’zon Deze bedricht Geniet van de wand’ling Samen met mij Ofde weg lang ofkort is Verhard ofzacht Het wordt een wandeling als nooit gedacht #leefdedag
20
Lieve Laura Laura Vermeulen
Jij, als geëngageerde, kosmopolitische, gevoelige humanistiekeling loopt in je dagelijks leven ongetwijfeld tegen een breed scala van obstakels aan. Als student heb je mogelijk geldproblemen, maar misschien krijg je ook onstuimige (liefdes)relaties op je pad gegooid, of lig je wakker van internationale politieke zaken. Vrees niet en vertrouw je vraagstuk toe aan mijn veelzijdige expertise! Stuur in een paar zinnen het probleem waar je mee zit, variërend van een verstopt gootsteen putje tot mislukte wereldvrede naar zindroom@uvh.nl o. v. v. “Lieve Laura”, en dan zie je vermoedelijk je probleem (geanonimiseerd) terug in de volgende Zindroom. Met een mogelijk aanstootgevend, maar verdomd goed advies. -------------------------------------------------------Lieve Laura, Ik ben humanistiek gaan doen omdat ik zo veel vragen had. Ik ben altijd al het type geweest dat vraagtekens zet bij alles wat om me heen gezegd wordt. Ik vind dat veel mensen merkwaardige keuzes maken. Er gebeuren te veel gekke dingen in deze wereld. Mijn probleem is dat ik sinds ik deze studie doe alleen nog maar meer vragen heb. Hoe kom ik er overheen dat ik zo weinig begrijp? Groeten Anoniem
Beste Anoniem, Ik zal je een geheim vertellen over hoe de wereld in elkaar zit. Mensen die intelligent zijn, zijn zich bewust van hun eigen tekortkomingen. Ze twijfelen meer en komen dientengevolge onzeker over. Domme mensen weten alles zeker, men noemt dit ook wel ‘arrogantie’. Domme mensen krijgen meer voor elkaar omdat ze zelfverzekerd overkomen. Dit betekent dat topfuncties meer dan eens door idioten bezet worden. Die invloed die domme mensen uitoefenen zorgt er weer voor dat er zo veel gekke dingen gebeuren in de wereld. Als je je gewoon tot hun niveau verlaagt komt alles vanzelfgoed. Kun je andere mensen onder je laten werken die voor jou twijfelen.
21
Yo Lieve Laura, Ik kan het niet meer aan!! Er zitten zoooo veel lekkere wijven op de UvH! Ik ben als man gewoon compleet afgeleid bij elk college! En de hele dag sexvibes
van die kippetjes, bro! Hoe kan ik ooit mijn tentamens halen als ik continu omringd word door al die prachtige meisjes?? Hunk69
Beste Hunk69, Dat klinkt inderdaad als een zorgwekkende bedoening. Zelfs de goden kunnen niet tegelijk verliefd en wijs zijn. Misschien past informatica beter bij je.
--------------------------------------------------------------------------------------------
Lieve Laura, Ik heb een paar jaar terug bewust voor deze studie gekozen. Inmiddels doe ik de master en begint het steeds meer tot me door te dringen hoeveel verantwoordelijkheid een humanisticus heeft. Je moet sterk in je schoenen staan als je eenmaal gaat werken, omdat je confronterende dingen tegenkomt. Het zou goed kunnen dat je gaat werken met mensen die hele heftige dingen hebben meegemaakt. Ik leer op de UvH goed hoe ik mensen kan helpen. Toch ben ik soms bang dat ik het zelf niet aankan als ik ga werken als geestelijk begeleider. Wat nu als ik er als professional sta en ik iets tegenkom wat mij persoonlijk heel erg emotioneert? Heb je soms tips hoe ik beter met heftige dingen in het werkveld om zou kunnen gaan? Groet, B.
22
Beste B., Iemand vroeg ooit aan Boeddha “Meester, hoe kan ik een volmaakt schilderij maken?”. Boeddha zou hierop hebben geantwoord: “Wees volmaakt en schilder dan gewoon”. Dit is uiteraard een volkomen belabberd advies, want mensen zijn niet volmaakt. Daarom zijn er ook humanistici nodig. Ik denk dat je niet te bang moet zijn om geraakt te worden als je geestelijk begeleider wordt. Je moet jezelfniet onderschatten, als het goed is heb je bij humanistiek zoals je zelf zegt genoeg handvatten gekregen om mensen adequaat te steunen. Je cliënt is blij als er goed naar hem ofhaar geluisterd wordt. Als je een traantje wegpinkt zal hij ofzij dat als een teken van sympathie zien. Het is handig om wel altijd een kopie van je diploma bij de hand te hebben. Als je echt niet meer serieus wordt genomen, kun je die altijd tevoorschijn toveren met de tekst “TEEHEE IK HEB EEN DIPLOMA U MAD?”.
--------------------------------------------------------------------------------------------Hoi Lieve Laura, Ik ben sinds kort uit het oosten van het land naar Utrecht verhuisd. Het probleem is dat ik echt een heel vervelende roommate heb. Ik kan haar echt niet uitstaan. Ze is altijd aan het roddelen en maakt ook graag haar eigen vrienden zwart. Mijn andere roommates vinden haar ook vet irritant, en eigenlijk willen we haar weghebben. Iemand stelde voor om haar een beetje weg te pesten. Het ding is: ze is ook een heel erge neat freak. Door haar is ons huis altijd blinkend schoon. Zou jij voor een schoon huis of voor leuke roomies gaan? Kus S.
Beste S., Misschien zijn jullie zelfwel heel vervelend! Misschien is jullie huisgenoot gewoon toegewijd en goed geïnformeerd. Ik stel voor dat jullie met z’n allen om te tafel gaan zitten om een humaniseringsproces op gang te brengen. Dialogische gesprekken blabla. Als humanistiekstudent dien je daarnevens je eigen autonomie te onderkennen. Ik zou zeggen; ruim jullie eigen zooi op. Je moet niet onderschatten hoe identiteitsversterkend het voelt om verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen leefomgeving. Als het meisje in kwestie écht heel vervelend is kunnen jullie haar altijd nog wegpesten.
23
#Elfje Vera Broekhuijsen
Hey! Vind mij. Kijk naar mij. Ik leefwel meer. Hashtag.
We krijgen een moestuin! Tuingroep Groene Humanistiek
In het kader van zelfvoorzienendheid, zorg dragen voor je eigen voedsel en duurzaam groentes willen verbouwen, heeft De Groene Humanistiek het voor elkaar gekregen een deel van de UvH-tuin te mogen omtoveren tot moestuin. Vanaf het voorjaar zullen de eerste zaadjes ontkiemen en het licht zien in onze tuin. Zo zullen jullie de groentes kunnen zien groeien, zal de SvH kunnen worden voorzien van kruiden en groentes, en eventueel zelfs de kantine. Een aantal enthousiaste studenten is in de kerstvakantie al begonnen met de voorbereidingen en iedereen die zijn steentje wil bijdragen is welkom. Je kunt bijvoorbeeld je eigen groenteafval bewaren en toevoegen aan onze composthoop, of ons helpen aan pallets en/of zand. Houd de Groene Humanistiek in de gaten voor de vorderingen van de tuin. Groetjes namens de tuingroep, Groene Humanistiek groenehumanistiek@uvh.nl
24
DIES speech Danique Kannekens
Op 29 januari 2014 was het zo ver. Toen mochten we vieren dat onze mooie universiteit 25 jaar is geworden. Als student, die tevens ook het 25e levensjaar in gaat, mocht ik een praatje houden tijdens de DIES. Vereerd was ik om hier onderdeel van uit te maken en om mee te lopen met het cortège. Ik, als jonge studente, die altijd spreekangst heeft gehad en op de middelbare school altijd onder presenteren uit kon komen, was bloednerveus. Terwijl ik naast Boris van der Ham liep, kon ik enkel nog denken: “WAAROM? Waarom moet jij ook van alles een leermoment maken? Je had ook gewoon voor je herkansing kunnen leren –insert insult-”. Maar nee, ik dacht voor de Kerstvakantie enkel nog (in het kader van het thema van Zinroom): #yolo. Enfin, terugkijkend ben ik ontzettend trots op mijn presentatie en was het applaus dat ik heb mogen ontvangen hartverwarmend; wat me ook erg heeft ontroerd! Voor de iedereen die hier niet bij konden zijn, is hier mijn praatje. Ik hoop dat jullie er net zo van kunnen genieten als ik heb gedaan om het te schrijven. Welcome everyone, My name is Danique, and I am a third year Bachelor student at the University of Humanistic Studies. I had to make quite a journey before I came to study here. Nine years ago, while following a course in intermediate vocational education, I was exploring different options for further education. A questionnaire that I took, to assist in selecting a study, suggested that I do Humanistics. Curious to learn what this field was all about, I decided to visit an Open Day at the university. It was at the Open Day that I knew it for sure: I wanted to study Humanistics! And so I took the decision to move on to courses in higher professional education and preparatory academic education, so that I could finally go to university.
25
What drove me to commence this long journey of education? What made me so enthusiastic after one Open Day with just a brief introduction to Humanistics? Was it the breadth and the diversity of the subjects it covered? Or the practical aspect? Was it the focus on existential questions? The link with humanism? Or was it the students I had the opportunity to speak to? It is difficult to select one clear, comprehensive answer. Almost as difficult, as trying to explain what Humanistics is exactly. When someone asked me what Humanistics was, after attending that open day all those years ago, my answer was rather extensive and vague : well, a bit of psychology, a bit of religious science, and you do research within different frameworks. And it also has something to do with humanism.
When someone asks me now what and practice; how in one moment you Humanistics comprises, wiser as I am are engaged in different organization after all these years of study, my theories, and in the next you are answer continues to be just as broad. I comparing these with more abstract do also often have to explain that it is philosophical concepts, such as those different from journalism. This is of Hobbes. There was a widespread because the Dutch pronunciation of appreciation for the practical courses: Humanistics sounds a lot like the one communication skills, reflection and of journalism. And no, it is not the group dynamics. There was mention of same as psychology, which is more the focus on dialogue and getting to limited in its scope. And yes, it is know another at a deeper level: their indeed a university study, for when my values, their ideas, their personal issues friends and colleagues or problems outside the university I do also often have to with friends hear that the and family. bachelor’s and explain that Humanistics is And how our master’s together lasts courses gave six years, I’m often different from journalism. us the encountered with opportunity to shocked expressions. learn with and It is comforting though that I am not from each other. How in this way, the only one who finds it difficult to abstract philosophical concepts define Humanistics. A few weeks ago, become more accessible to us and during a Presentation Skills course, we become part ofour daily lives. were asked to make an elevator pitch about our study. Expressing in just one Maybe it was the other students who minute what Humanistics is all about. made me want to study Humanistics. To most of us this appeared a rather We joke sometimes, in the garden at daunting exercise, if not impossible the university, that we are a separate altogether. I have never seen a group of group, a community by itself within Humanistics students so scared and Utrecht student life. Just like there are quiet! But, after a few minutes of certain types of students who strive to moaning and groaning, we embarked be members of student associations on our Mission Impossible. And when and you can always pinpoint this sort, everyone was done, a few of us students of Humanistics also form a presented our pitches in front of the league of their own, easily group. distinguishable from other students. What do you think happened? Yes, What sets the average Humanistics there were multiple interpretations and student apart from the rest then? Let meanings. That is to be expected from me list a few of our quirky a bunch of Humanistics students. But characteristics: more interesting was the revelation - We’d rather not be seen as members that there were also a number of of student associations. You see, this similarities between our ideas. There would infringe on our personal was talk of the combination of theory autonomy. Of course we want to do
26
things together and we don’t have an opposition to working in groups, as long as our individuality remains intact. - We appreciate the humanistic values and use these as an inspiration, yet we won’t call ourselves humanists. - At dinner parties, you will probably be asked to notify in advance if you are not a vegetarian. - We also like to have tea with lunch. But only if it’s organic, fair trade and herbal. - And, when classes start at 9 am, there will always be a few of us who reach late. Probably because we spent the previous night engaged in deep philosophical conversations on the hedonistic existence of the average student of today, over a glass of wine. Wait, did I say glass? Change that to a bottle ofwine. So, going back to why I opted for Humanistics, there are quite a few reasons that got me so enthusiastic about this field after that first Open Day: the diversity of subjects and disciplines, the combination of theory and practice, the practical courses, the conversations with professors and students, the focus on humanism and ideals, these were all part of my choice. But above all, it was a feeling, an instinct that said to me that this is my place.
qualitative research, or just the small scale of our university, that is something that I cannot yet pinpoint. But that is something I still have three more years to reflect on. Perhaps with a glass ofwine. What I can claim with certainty though, is that the combination of all these aspects forms a most unique learning process. It contributes not just to our academic learning, but also to our personal learning. These three years at the university haven’t disappointed me at all. In this brief span of three years, I have gained many new insights, all brought about by this unique learning environment, my professors and my fellow students. I can understand the theories of Heidegger and Hegel a bit better each day, I can and do reflect on my role as a researcher. And I can stand here with confidence and present myself and my field today in front of this broad audience - on this special occasion. I am proud to be a student of the University of Humanistic Studies, and I know this is a pride shared by my fellow students on behalf of whom I speak today. I would like to congratulate the University of Humanistic Studies on her 25th birthday, and hope that it will continue to inspire students, like it inspired me, for all the years to come. Thank you.
Wait, did I say glass? Change that to a bottle of wine.
If this feeling stemmed from the focus on meaning and humanization, the
27
#BlurredLines? Yoni van Hees
Het was het jaar van de hashtags. Niet omdat Twitter eindelijk cool is geworden (‘stop trying to make Twitter happen!’), maar omdat Robin Thicke’s Blurred Lines de #1 hit was van 2013. Woop-dee-fucking-do! Het klinkt misschien lekker, maar dat is dan ook het enige positieve dat ik erover kwijt wil. Wat is er in hemelsnaam gebeurd met feminisme? De hele discussie over de vraag of feminisme nodig is ga ik hier niet aan. Ja, het is nog nodig en ik hoop dat ik ervan uit kan gaan dat mensen die Humanistiek studeren er ook de visie op nahouden dat mensen gelijkwaardig behandeld moeten worden, ongeacht hun geslacht. Al zijn er helaas nog altijd veel mensen die het daar niet mee eens zijn. I’m looking at you, Thicke. Om in de terminologie van de UvH te blijven kan ik niet anders dan vaststellen dat het nummer Blurred Lines ontzettend dehumaniserend is. Laten we allereerst eens kijken naar de tekst: “Okay now he was close, tried to domesticate you. / But you’re an animal, baby it’s in your nature.” Vrouwen worden hierin letterlijk neergezet als beesten, ontembaar, wild en bovenal erg geïnteresseerd in seks. Wat in de video nog eens extra benadrukt wordt met een magere blondine die op handen en voeten door de ruimte kruipt terwijl een brunette nog even miauwt voor de camera. Gelukkig is daar onze held - hoe heet ie ook alweer? Oh ja, #THICKE... mocht je het in de video toch nog gemist hebben.
28
“Just let me liberate you”, want waar zouden wij vrouwen zijn zonder De Man? En Robin Thicke is natuurlijk DE man, dat is wel duidelijk met zijn dure pak en zijn “hot bitches” die in niets meer dan een miniscule string om hem heen paraderen. Mocht je dan toch twijfelen, vergeet niet:
#RobinThickeHasAbigDick. De vrouwen zijn slechts ondergeschikten, accessoires die hem warm mogen houden door lekker tegen hem op te rijden; wanneer hij op temperatuur is mogen ze verder gaan op een fiets, of op een opgezette hond. We kunnen niets anders, we’re animals that need to be domesticated. Hij weet dat we ‘het’ willen. “The way you grab me, must wanna get nasty”. Argumenten over consent en rape culture komen bij me op. Er zijn geen Blurred Lines, nee is nee en ja is ja. Punt. Moet je hierover zeiken? Kennelijk wel. Want waarom is dit normaal? In pop culture worden vrouwen nog maar twee rollen toegewezen: good girl (goh, klinkt ook bekend, niet waar Robin?) of slut. Hoewel ik persoonlijk wat meer moeite heb met het laatste is het natuurlijk aan iedereen om zelf te Er zijn geen kiezen wat ze met hun leven doen, maar dit soort Blurred Lines , video’s hebben wel invloed, met name op jonge mensen. nee is nee en ja Jonge meisjes leren aan dat ze om aandacht van is ja. Punt. mannen te verdienen naast alle (onrealistische) schoonheidsidealen vooral maar uit de kleren moeten gaan en zich aan de man moeten onderwerpen. Gelukkig ben ik niet de enige die er zo over denkt. Er zijn veel tegengeluiden, zoals de parodie ‘refined lines’ van Auckland Law of die van Bart Baker en ook Lily Allens’ ‘Hard out here’ laat zien dat er nog hoop is. Tot we zover zijn: #FEMINISM.
29
Een gedeelde ervaring Rachelle van Andel
“Ik zou graag in een cultuur leven waarin zelfbeschikking zoals ik deze heb beschreven serieuzer wordt genomen dan in onze samenleving daadwerkelijk gebeurt. Weliswaar gelden gemotiveerd handelen en beslissingsvrijheid als waardevol, maar als het om complexere vormen van zelfbeschikking gaat, ziet het er anders uit. Kritische afstand ten opzichte van onszelf; ontwikkeling van gedifferentieerde zelfbeelden en het moeilijke, nooit voltooide proces van bijstelling en herziening ervan; toenemende zelfkennis, verwerving van ons eigen denken, voelen en herinneren, het alerte doorzien en afweren van manipulatie, hoe onopvallend ook; het zoeken naar onze eigen stem: dit alles is niet zo aanwezig en vanzelfsprekend als het zou moeten zijn. Te luid is de retoriek van succes en mislukking, van overwinning en nederlaag, van concurrentie en ranglijsten. En dat ook waar ze niets te zoeken heeft. De cultuur zoals ik me die wens zou een minder luidruchtige cultuur zijn, een cultuur van stilte, waarin dingen zo geregeld zouden zijn dat iedereen zou worden geholpen de weg naar zijn eigen stem te vinden. Niets zou méér tellen dan dat, al het andere zou moeten wachten. Onnodig te zeggen: de utopie van een fantast, een fantastische utopie.”
-Peter Bieri: Hoe willen wij leven? Het is nu alweer een week geleden en hier zit ik dan: de laatste echte examens van mijn bacheloropleiding achter de rug, een goed glas rode wijn naast me. Het is tijd voor reflectie, tijd voor bezinning. Ik weet dat dit niet mijn beste artikel gaat worden, maar dat geeft ook niet. Het gaat erom dat ik iets met jullie wil delen, dat ik iets te vertellen heb wat eigenlijk nu moet gebeuren, nu mijn ervaring nog vers is. Geen tijd om elke zin uit te werken tot in perfectie zoals ik dat gewend ben in mijn opleiding Wijsbegeerte, geen tijd voor mooie proza. Een tijdje geleden zag ik een artikel in de Volkskrant over Your Lab. Your Lab is een 4-daagse cursus, gericht op zelfonderzoek. Door het lezen van het artikel kwam ik terecht op hun website, waarop staat: “Your Lab leidt je niet op om succesvol te worden in je werk, maar om je te laten slagen als mens.” Klinkt interessant voor een student aan de UvH, niet? Mijn nieuwsgierigheid was in ieder geval gewekt, en na veel van mijn scepsis overboord gegooid te hebben (maar nog niet alles) besloot ik me aan te melden. Ik wist namelijk dat er iets in mij broeide, iets dat ik nog niet kon en wilde benoemen. In ieder geval was het iets dat mij uitputte en blokkeerde, iets waardoor ik constante spanningen voelde. Dit uitte zich ook in de lessen gespreksvaardigheid die we in de pre-master kregen waarbij ik niet helemaal mijn draai kon vinden. Ik bleef maar schipperen tussen mijn gevoelens en ratio, waarbij ik de balans tussen denken, handelen en voelen niet kon vinden, hoe erg ik daar ook naar verlangde en naar op zoek was. Natuurlijk verwachtte ik geen antwoorden te vinden op een training van vier dagen, waarbij in het artikel van de Volkskrant aangedikt werd dat het heel goed mogelijk kon zijn dat Alain Clark en Waldemar Torenstra wel eens een workshop konden geven, maar stiekem hoopte ik het toch. In ieder geval: vorige week donderdag begonnen we en moest ik me melden in Amsterdam. We kregen vier dagen lang intensieve workshops zoals stem- en ademcoaching, een rollenspel, meditatie, boksen, aikido... Hoewel veel van deze trainingen al veel los maakten werden we daarnaast ook aangespoord om onze ervaringen in deze veilige omgeving te delen, onze grenzen te openen en zo ook de confrontatie met onszelf aan te
30
gaan, waardoor een Natuurlijk verwachtte ik geen antwoorden ruimte van vertrouwen te vinden op een training van vier dagen, en mededogen kon waarbij in het artikel van de Volkskrant worden gecreëerd. Ik aangedikt werd dat het heel goed mogelijk vind het nog steeds kon zijn dat Alain Clark en Waldemar lastig om dit alles on- Torenstra wel eens een workshop konden der woorden te bren- geven, maar stiekem hoopte ik het toch. gen en daarom ga ik dat ook niet proberen, maar er is zo veel gebeurd in die vier dagen. Patronen zijn boven gekomen, knopen in mijn lichaam werden voor een deel ontward. Het gaf een ongelooflijk gevoel van vrijheid en rust, waarvan ik nu nog steeds kan nagenieten. Het klinkt vreemd, maar voordat ik deze training volgde kon Nussbaum mij nog zoveel leren over mededogen en emoties, Kierkegaard over ‘het worden van jezelf’ en Dohmen over levenskunst, pas nu ben ik in staat om te zeggen dat ik deze filosofen daadwerkelijk versta. De meesten van jullie zullen zo’n training waarschijnlijk helemaal niet nodig hebben, en zullen wel hun eigen weg in het leven kunnen vinden. Toch kan ik het iedereen aanraden: gewoon eens 4 dagen met jezelf bezig zijn, gewoon door te ervaren en te doen aanwezig te zijn. Verwacht geen goedbedoelde adviezen, verwacht niet dat je ineens in staat bent om moeilijke keuzes te maken en het pad dat je moet volgen helder en duidelijk voor je ligt. De enige hulp die je namelijk krijgt is de hulp in de zoektocht naar je eigen stem. Maar ik kan je vertellen: dat is de meest waardevolle hulp die ik ooit gekregen heb.
31
De Leeslijst Yoni van Hees
De #Hashtag, hoe abstract wil je het hebben? Toch kan zo’n thema een gevoel van vrijheid bieden als je #Hashtag spontaan opgevat een beetjealsinspiratie hebt.jongerenfenomeen. Voor de Leeslijst van dezeis uitgave is het thema een typisch Aldus de hoofdpersoon uit de volgende drie boeken een jong volwassene - al zijn ze niet allemaal even modern. John Green – Paper Towns Paper Towns is het verhaal van Quentin Jacobsen, een zeventienjarige jongen uit Florida. Hij is aardig, bestmetslim, niet het meestheel populaire type op school. Gewoon een heel gewone jongen een ongetwijfeld gewone toekomst voor zich. Tot zijn avontuurlijke buurmeisje, Margo Roth Spiegelman, hem midden in de nacht vanuit heteenniets op sleeptouw neemt omcalls, een rotte grootsvis,wraakplan uitinbreken te voeren.in Wat volgt is vreemde avond van prank graffiti en een dierentuin. De dag erna komt Margot echter niet op school, noch de dagen erna. Gefascineerd doorzou de legende die Margot is eneenovertuigd vanwaarbij de aanwijzingen diehet zij voor hem achter hebben gelaten, volgt zoektocht Quentin van ene mysterie in vinden? het andere valt en Margot een steeds groter enigma wordt. Zal Q haar nog op tijd Paper TownsJohn is het derdeHetjeugdboek van schrijver en devideo blogger (Vlogbrothers @YouTube) Green. stond op nummer vijfvan New York Times bestseller list en won in 2009 de Edgar Award voor het beste boek voor jongvolwassenen. John Green is op het moment één van de bekendste schrijvers binnen het genre en in juni komt de verfilming van zijn boek ‘The Fault in Our Stars’ in de bioscoop! J.D. Salinger – The Catcher in the Rye The Catcher in the Rye of in de Nederlandse vertaling De Vanger in het Graan, in Amerika verschenen in 1951. Toen het boek in die Nederland uitkwam was deboektitelgaatin eerste instantie veranderd in ‘Puber’ , een naam zeker grond had. Het namelijk overmetde dezestienjarige Holden Caulfield, een depressieve, cynische jongen die worstelt overgang naar volwassenheid. Niets kan hem echt interesseren en het verhaal begint danHijookbesluit wanneer hijterug vanwege zijn slechte cijfers van een internaat wordt gestuurd. eerder naar huis te gaan, en slenterend door New York inuitkwam de kouderiep december volgen we zijn woelige gedachten. Toen het boek het in eerste instantie veel aversie op vanwegeis het relatief grove taalgebruik en hoe erin werd gesproken over seks. Inmiddels het echter een klassieker die op vrijwel elke high school wordt behandeld. Alexandre Dumaseen– De Driehebt Musketiers Tenzij je onder steen geleefd zal je ongetwijfeld welisgehoord hebben van De Drie Musketiers. Het boek, dat gepubliceerd werd in 1844, alweer 170 jaar oud, maar hetaanspreken. verhaal vanDatdeblijkt jongemaar heethoofdige Gasconjer - beter bekend alsverfilmingen. d’Artagnan -d’blijft weer uit de vele (enigszins matige) Artagnan komt als achttienjarige jongeling in Parijs om zijn droomkarakter te vervolmaken om zich aan te sluiten bij de musketiers. Door zijn heetgebakerde komt hij alleveren snel met alles en iedereen in de problemen, maar zijn lef en snelle denkwerk hem dat al gauw glorie enaan driehetgoede vrienden op: Athos, Porthos en Aramis. Het verhaal, zich afspeelt begin van de 17e eeuw, is los gebaseerd op waargebeurde avonturen en staat bol van romantiek, intriges en zwaardgevechten bij de Parijse top.Lodewijk Centraaldestaat heteenconflict tussen kardinaal Richelieu enmet de e in onervaren koning 13 land dat op de voet staat van oorlog Engeland. Maar wat voor rol kan een onbeduidende musketier daarin spelen?
32
De boekenzowel uit deze lijst vallen slechts onder deDrie categorie ‘luchtige literatuur’ , deal behoren The Catcher in the Rye en De Musketiers natuurlijk tot klassiekers. Om die reden zou ik ze zeker aanraden: een beetje cultuur in context kunnen plaatsen. behandelt existentiële vragen die (kunnen) spelen bij jongeren, zoals de dood, ergens thuishoren, mensen op een voetstuk plaatsen. Op humoristische wijze komen onder andere deze thema’s aan bod. Paper Towns
The Catcher in the Rye is
naar mijn mening nogal stoffig en ik kon Holden Caulfield persoonlijk niet uitstaan, als de typische tiener met enerzijds het dramatische idee dat er niemand is zoals hij en anderzijds het idee dat hij niets voorstelt, niets bijzonders is. Toch is het misschien de herkenbaarheid van zijn gevoelens die het boek tot een klassieker hebben gemaakt. was een verrassing. Is het een sterk staaltje schrijven? Nee, dat absoluut niet. Maar het is een absoluut avontuur in de meest klassieke zin en het leest ontzettend goed door. Ik moest mijn geromantiseerde beeld van koene, intelligente musketiers wel even herzien wat het zijn vooral een stelletje drinkende opscheppers die al hun geld binnen no time vergokken. Toch leuk om te zien hoe weinig mensen eigenlijk veranderen van aard. De Drie Musketiers
33
The Messiah Iris Hoekstra
The bus dropped me offnear The only station around It was past ten in the morning But there was barely any sound And there I was learning to cope With having woken up sober It was drizzling but somewhere still in the Kinder halfofOctoberAll together it was a morning As good as any to elope. I was to take the train to the capital A true magic land: The stores there they’ve got Everything you might want They sell beauty and graceful living And they’ll giftwrap it on demand. The people here made me nervous Everyone in the damn place was a bore I wanted to go where the women Come out fluttering at night Wearing tight glossy dresses Like walking cocoons: Nighttime galore Today was not a day to repent I was fully broke but had never felt More Like I had money to spend. However as the time went on No trace ofany train in sight I settled against a nearby fence And let my mind wander To the friend in whose presence I used to delight.
Even back then he was always joking He was my kind, my kin, my brother We’d shared youth, ladies and regret: It was with him I’d once been choking On my first ever cigarette While he told me to relax Burning from the smoke and the Disapproving glances ofhis mother Inhaling the taste of Stale ash, ofadulthood; ofsex Now all his hopes were gone And he had always been a plotter And this friend I tell you He could have sold Poseidon Water But this was his dream This was the dream, and it couldn’t be done. He’d written all ofhis campaigns He’d laced them with vision Sweetened with promise and peppered with witAnd here he was spitting at me: People are damned because they are So bloody blind They will stand still and Will take every hit and As soon as it’s stopped raining They forget it ever did. To his credit he never looked back His jokes being darker but Equally witty Still working on his neverending novellas But he did choose to leave the city
34
That rather than investing in roofs Had opted for umbrellas. It was when I was going out with him To get wasted and woo all the girls That I’d fallen in love with a Sweet one with sweet blonde curls Who felt drawn to me by some Recognition beyond belief: It took too long for her to realize That what she’d recognized was grief. I’m sorry, lady, Sorry that I brought you more ofthat But looking back that is the Only thing that I regret, cause I can still see your eyes glinting Some smile starting to start And every Every single inch below my skin is Heart. I know you’re out there somewhere Maybe at some place new I hope there’s someone by your side I hope you found back that Spring in your stride That looked so good on you.
Last time we saw each other Had been a mutual displeasure I don’t know why I went that night; It had been the first time since the Passing ofmy mother There we sat with our grudges alright Facing each other in some Bar with dim light And in the end He threw me a cold look and snarled at me How skilled I was At making myselfenemies Then he left without paying Saying maybe he would sue And me crying after him “I’ll have you know I’ve been called worthless By greater men than you!” My mother though, I do think ofher sometimes She was small and sad with sorrow But also Full ofstories and rhymes And at some point I found myself Stacking all the stories She’d never tell me In whatever we had right there at hand, Boxes and what not, I have not been a proper son but One hand to God I’d wanted to keep them I’d wanted to keep them. That had been a long winter but Green spring was coming in And right on cue For there was this local singer that I Just had to win She was red lips and dark hair and soft
Every single inch below my skin is / Heart.
As I grew older the People close to me grew sparse Friends drifted away My mother had died, Soft spoken and demure, And my father was still ever as harsh He felt I’d personally denied him The pleasures ofgood offspring With my stubborn nature And my wicked ways.
35
features And she sang to us, softly, of different futures No past could compare to And some lucky sunny afternoon She was fiddling with her scarf in my hall She treated me to a smile She ran her eyes over my Face Saying for someone like me To have a mind like mine Was truly a waste Saying that She had a soft spot for me Although I was an Acquired taste. Then I replied with something Along the lines that I was sound Just not someone prone to Overthinking and doubt And “Now how about you show me that Soft spot That you talked about” Alas this remark she did not take kindly But I had never meant harmI was left with her scent And some vague pang oflust And her long slender fingers Bright red on my arm. She left with my pride and two of my books She walked out onto the jingling street She left wearing her cream colored coat Maybe some time, yes, Maybe some time I will send her a note I’ll wait for word of her return on the
street I’ll come see her play, Go make her stay Saying woman, woman, Can I charm you with my prose I’ve had a mediocre year; I’ve had a lot ofthose. You though, you are something new I can feel you in my Every fiber I want to see you lying on my bed Wearing only stripes ofsunlight Like a goddamn tiger. You have no idea how badly I want for us to meet I’ll wait for the sound that is so like the Rapping of pebbles against a lover’s window: The tapping of your heels against my street. At that point my thoughts were torn apart Crudely By a lone emerging figure I wondered if he wanted something from me I thought then he’d better be bringing me liquor Or I’d have nothing to say But as he was nearing All his steps brought me was a long drawn Hey!
And his words floating towards me Like smoke, ever higher and higher“You waiting for the train? I’d sooner wait for the Messiah.”
36
37
Eminigma Daan Zeijen
Eminem – The Marshall Mathers LP 2 Waar te beginnen, waar te beginnen? Een stuk proberen te schrijven over Eminems nieuwste album is als een portret schilderen van een jagende leeuw. Telkens als je denkt het juiste perspectief gevonden te hebben, draait het beest zijn kop, slaat het toe met zijn klauwen of zorgt het er op een andere manier voor dat je vergeet dat je aan het werk bent, en alleen nog maar met open mond en zichzelf voortdurend verversend ongeloof kan aanschouwen. Dit is Marshall Mathers op zijn allerbest. Er is voor Eminem veel gebeurd tussen de release van The Marshall Mathers LP in 2000 en dit vervolg, dertien jaar later. Het megasucces van 'MMLP' werd gevolgd door het eveneens zeer bejubelde The Eminem Show in 2002, en Encore in 2004, waarover de meningen nog altijd verdeeld zijn. Daarna was het lang stil, althans, muzikaal gezien. Eminem nam een pauze, wilde misschien wel helemaal stoppen met muziek, bracht een 'greatest hits' album uit, en worstelde met medicijnverslavingen. De grootste mokerslag kwam in 2006, toen zijn beste vriend en collega Proof werd doodgeschoten tijdens een ruzie in een nachtclub in Detroit. Eind 2007 volgde een overdosis. Die 'wake up call' leidde er, na een aantal mislukte afkickpogingen, toe dat hij in april 2008 eindelijk clean was. Toch zou Eminem Eminem niet zijn als hij zijn langverwachte nieuwe release een jaar later niet de macabere titel Relapse mee zou geven. Het werd een anticlimax: Relapse was een buitengewoon matig album. Weer een jaar later, in 2010, had Eminem eindelijk de juiste weg weer gevonden. Recovery was precies dat. Zowel commercieel (met de megahits Love the way you lie en Not afraid) als wat de recensies betreft was Eminem terug van weggeweest. Het album kenmerkte zich door een voor hip-hop ongekende openhartigheid, of het nu ging om zijn vorige albums ('Last two albums didn't count: Encore, I was on drugs, Relapse, I was flushing 'em out'), zijn verslaving, rouw om Proof, de relatie met zijn ex-vrouw Kim ('Think about her every day, we just could never get it together hey'), of de twijfel aan zijn eigen capaciteiten in de voorafgaande jaren ('Marshall: you're no long the man, that's a bitter pill to swallow, all I know is I'm wallowing, selfloathing and hollow'). Hoewel een paar van de nummers sinds de eerste luistersessie consequent doorgespoeld worden, blijft Recovery een ontzettend goed album. De aanloop was lang, maar inmiddels zijn we Last two albums didnt drie jaar verder. In die tijd moesten fans count: Encore, I was on ruim het doen met één (magistrale) EP samen met drugs, Relapse, I was Royce da 5'9, maar nu is er dan eindelijk een flushing 'em out volwaardig nieuw album. En wat voor een. De fascinatie wordt al vanaf het eerste nummer (Bad Guy) gewekt. We horen de stem van Eminem plannen maken om iemand tegen wie hij veel wrok koestert levend te begraven. Tot zover niets nieuws onder de zon: Eminem is weer terug in zijn shock rap-stand. Een beetje jammer, zou je eerste gedachte kunnen zijn, als de volwassenere aanpak van Recovery juist waardeerde. Langzaam blijkt dat er meer
38
aan de hand is. In de tweede verse horen we Eminem zijn toekomstige slachtoffer toespreken: 'And you expect me to just get over him, pretend he never existed?' Over wie heeft hij het in vredesnaam? Van deze artiest zou je normaliter meer duidelijkheid verwachten. Na nog een paar aanwijzingen valt het kwartje: Eminem is hier niet degene die aan het woord is, maar degene die toegesproken wordt, en wel door Matthew, het broertje van Stan uit de oorspronkelijke Marshall Mathers LP. Stan was geobsedeerd door Eminem, schreef hem brieven die niet beantwoord werden, en reed vervolgens van een brug af met zijn zwangere vriendin in de kofferbak. Dertien jaar later houdt zijn kleine broertje Em nog steeds verantwoordelijk voor de Stans dood, en is hij uit op wraak. Matthew ontvoert Eminem – in de kofferbak, uiteraard – en rijdt met hem van de brug, maar niet voor regels als dit: It's just me, you and the music now, Slim, I hope you hear it We're in a car right now, wait, here comes my favorite lyric "I'm the bad guy who makes fun ofpeople that die And hey, here's a sequel to my Mathers LP just to try to get people to buy"
Hier hebben we dus Eminem die een nummer schrijft over een personage dat vervolgens een Eminem-stemmetje opzet en diens (eigen) regels citeert, voordat hij hem vermoordt. Volg je het nog? Een betere manier om ons te vervoeren naar zijn absurdistische reflexieve universum had hij niet kunnen bedenken. Maar het nummer is nog niet klaar. Het refrein wordt overgeslagen, de beat maakt plaats voor een andere, epischere begeleiding, en Eminem neemt het stokje van Matthew over om met zichzelf af te rekenen. Zijn hypocrisie, kwetsende teksten, afnemende relevantie binnen de muziek: Eminem smijt ze allemaal in zijn eigen gezicht, voordat hij zichzelf oproept om, áls hij het dan nog eens wil proberen, hij maar beter kan zorgen dat het de moeite waard is. Kortom: de toon is gezet. Eminem die een nummer schrijft over een personage dat vervolgens een Eminem-stemmetje opzet en diens (eigen) regels citeert, voordat hij hem vermoordt. Wat volgt is een tour de force waarin Eminem bovenal aantoont hij veelzijdig hij als artiest is (geworden). Natuurlijk kunnen een aantal verbitterde nummers over vrouwen – of toch over hiphop? - niet onbreken op een vervolg op The Marshall Mathers LP: 'I told 'em I'm only driving drunk, 'cause that bitch drove me to drink.' Maar waar hij in 2000 nog woedend fantaseerde over het vermoorden van 'Kim', is er in 2013 – net als op Recovery trouwens, zoals hierboven aangehaald - ook plaats voor het erkennen van verdriet, en het opnieuw oppakken van zijn leven: Felt like I was in for a long bus ride / I'd rather die than you not be by my side / Can't count how many times I vomited, cried / Go to my room, turn the radio on and hide (…) But this morning I finally stood up / Held my chin up, finally showed a sign / Oflife in me for the, first time since you left me
In de andere nummers snijdt Eminem een veelheid aan thema's aan: zijn vader die hem in de steek liet, komt (weer) langs in Rhyme or Reason, in Legacy rapt hij over de manier waarop zijn status als buitenbeentje in zijn jeugd en doelwit van haat na zijn succes hem voedt ('Thought I was full of horseshit and now you fucking worship the ground on which I am walking'), in Evil Twin rekent hij af met het door hem in het leven geroepen onderscheid tussen 'Eminem' en 'Slim Shady' – vroeger wilde hij de naam van die laatste nog wel
39
eens gebruiken om zich achter te verschuilen als zijn uitspraken bekritiseerd werden – enzovoort. Daarbij vallen een aantal dingen op. In de eerste plaats het onvoorstelbare vakmanschap dat Eminem en zijn producers laten zien. Wat raptechniek betreft staat hij eenzaam aan de top. Niemand kan zó goed switchen in tempo en timbre, snel rappen met behoud van articulatie, briljante woordgrappen in zijn teksten verwerken, en binnenrijm en 'multies' (meervoudig rijm) aan elkaar rijgen. Nergens komt dat zo duidelijk in naar voren als in single Rap God, maar ook in Rhyme or Reason schudt hij regels als het volgende uit zijn mouw alsofhet niets is: A Jedi in training, colossal brain and, thoughts are entertainin' But docile and impossible to explain and, I'm also vain and Probably find a way to complain about a Picasso painting
Waarbij zo'n beetje alles op alles rijmt, in ieder geval als Eminem het doet. Ook de beats en producties, in het verleden niet altijd even sterk, zijn op dit album keer op keer raak, even gevarieerd als de teksten, en ondersteunen zonder in de weg te gaan zitten. Het 'klopt'. In de tweede plaats valt op dat Em er geen enkel probleem mee heeft om zichzelf tegen te spreken. Op dit album benoemt hij dat ook verschillende keren, zoals wanneer hij over zijn agressieve taal over vrouwen zegt: Women dishin' but really thinking ifanyone ever talks to one ofmy little girls like this I would kill him / Guess I'm a little bit ofa hypocrite when I'm rippin' shit / But since when did this many / People ever give a shit what I had to say, it's just my opinion / Ifit contradicts how I'm living, put a dick in your rear end
En ook roept hij: 'And quit trying look for a fucking reason for it that ain't there!' Maar zelfs in het ontkennen van een boodschap of belang van zijn teksten is Eminem niet consistent. Hij herhaalt verschillende malen teksten als dit: But it's honestly futile if I don't utilize what I do though / For good at least once in a while / So I wanna make sure somewhere / In this chicken scratch I scribble and doodle / Enough rhymes to maybe try to help get some people through tough times
Ik kan nog tijden doorgaan. Een paar pagina's is veel te kort om dit album recht te doen. Naast choquerend, grappig, knap/briljant, allemaal kwalificaties die al eerder op zijn werk zijn geplakt, heeft Eminem meer dan ooit een fascinerend album afgeleverd. Een album dat zelfbewust is, vragen oproept, voortdurend laveert tussen oprechtheid en ironie, en meer. Met afstand het bijzonderste nummer op het album is Headlights. Hierin richt Eminem zich tot zijn moeder, voor wie hij in het verleden nooit een goed woord over had, en een hele hoop kwade, met Cleaning Out My Closet als bekendste voorbeeld. Headlights heeft maar één doel: verzoening. Hier geen stiekeme sneren (behalve naar Eminems vader, geheel terecht), grapjes ofongein. In plaats daarvan hartverscheurende teksten als: I went in headfirst, never thinking about who what I said hurt, in what verse My mom probably got it the worst The brunt ofit, but as stubborn as we are, did I take it too far Cleaning Out My Closet and all them other songs, but regardless I don't hate you, 'cause Ma You're still beautiful to me, cause you're my mom (…) But I'm sorry Mama for Cleaning Out My Closet, at the time I was angry, rightfully, maybe so
40
Never meant that far to take it though, 'cause now I know it's not your fault, and I'm not making jokes That song I no longer play at shows and I cringe every time it's on the radio And I think ofNathan being placed in a home And all the medicine you fed us and how I just wanted you to taste your own But now the medication's taking over and your mental state's deteriorating slow And I'm way too old to cry, the shit is painful though But Ma, I forgive you, so does Nathan, yo All you did, all you said, you did your best to raise us both
Om stil van te worden. Is The Marshall Mathers LP 2 dan perfect? Nee, dat niet. Zo bedient Eminem zich opnieuw van homofobe taal, en blijven zijn smoesjes daarvoor buitengewoon zwak: hij heeft zelf niets tegen homo's – tot zover wil ik hem wel geloven – maar grijpt met dit album naar eigen zeggen terug op de battle rap scene waarin homofobe verwijten de norm waren. Jammer, en nogal vermoeiend van een man die de veertig inmiddels gepasseerd is. Het maakt sommige passages ongemakkelijk om naar te luisteren. Iets soortgelijks kan ook over de uitspraken over vrouwen gezegd worden, hoewel het daarbij vaker gaat om (harde) grappen of wrok/pijn bij de rapper zelf. Verder zijn sommige refreins wat aan de lange kant, en had Eminem lange zangstukken voor zichzelf (met name op Stronger than I was) beter achterwege kunnen laten. Ondanks dat kan de slotsom niet anders luiden dan dat The Marshall Mathers LP 2 een sterke kanshebber is om in de geschiedenis te eindigen als het beste album van een van de beste rappers tot nu toe, en dat een plaats naast het origineel in de hiphopcanon verzekerd lijkt.
41
Myrte mijmert over... #Nieuwe Media Myrte van de Klundert
Hoe nieuw zijn nieuwe media nog? De serie Black Mirror van Charlie Brooker speelt met vraag welke impact zij hebben: op onze samenleving, de structuur van politieke besluitvorming, en op de individuen die de hele dag met smartphone en tablet elk boertje en scheetje online zetten. Black mirror houdt ons een spiegel voor over hoe onze wereld om die kleine schermpjes draait, een postmodern limbo waarin elk bericht eindeloos gereflecteerd en doorgegeven wordt, en zo veel handelen afgestemd wordt op verwachtingen. Ongeveer zoals de bankensector doordraaide, speculatie op speculatie, luchtkastelen op steeds grotere wolken van likes of boze tweets – met zeer werkelijke effecten waar de regen neerslaat. Stel je voor: de president krijgt bericht dat de prinses gekidnapt is. Er is slechts één eis voor haar vrijlating. De president moet seks hebben met een varken. Niet een beetje, en geen vals spel. Tot aan het moment supreme, alles in dogme95-stijl. Wat doet hij? De helft van de beslissing zal worden bepaald door de mening van de burgers, die hun stem uitbrengen via de commerciële media Facebook en Twitter. Maar het einde is botter, en tegelijk vele malen subtieler dan het simpele idee dat ‘de mening’ van het volk – en haar moraal – van het ene op het andere uur 180 graden kan draaien en voortdurend gepeild wordt om beslissingen te nemen. Zo lijkt het alsof je er niet aan meedoet als je niet meepraat op die media. De verbondenheid, de wijze waarop iedereen geïmpliceerd is in het drama, is vele malen schokkender. Waar de kunstenaar vanuit kon gaan bij het ontwerp van zijn ‘kunstwerk van de 21ste eeuw’ – let goed op de opmerking aan het begin van de aflevering over het Tate Modern, en de plek waar de ontknoping plaatsvindt. Over wie gaat deze aflevering: over de president, of over de duizenden mensen die aan hun zwarte schermpjes gekluisterd zitten? Een scherpere spiegel heb ik niet vaak in het zwarte scherm gevonden. Wie X-factor graag naar een hoger level van kritische maatschappij-analyse tilt moet vooral de tweede aflevering kijken. Een thema dat wordt aangeraakt is hoe authenticiteit on-
42
mogelijk herkend kan worden door een systeem dat slechts consumptiemateriaal produceert – trek vooral zelf de lijn door naar andere tv- programma’s. Maar er zitten veel meer thema’s in, bijvoorbeeld wat ingenieuze sociologen slim gamification hebben genoemd. (Als het niet lekker bekt als Engels zelfstandig naamwoord, valt er als wetenschapper geen brood te verdienen met je briljante analyses.) De derde aflevering gaat tot het hart van de relatie tussen bewustzijnsvorming, zingeving en technologie. Iedereen heeft lenzen in, die zowel filmcamera als projectieschermpje zijn. Met tot gevolg dat je het bed met je lief kunt delen terwijl je ongemerkt filmpjes afdraait van de keren dat het nog wel spannend was… Je hebt een kleine afstandsbediening waarmee je elke dag, persoon of thema terug kunt vinden en op je netvlies of op een scherm op de muur kunt projecteren. Heel spannend; en je hoeft nooit meer te vergeten – wissen kan natuurlijk wel. Het effect op de wijze waarop mensen zich tot elkaar verhouden wordt pijnlijk scherp neergezet. Liegen is niet mogelijk – behalve als je iets wist, en dan heb je natuurlijk iets uit te leggen. En kun je iemand dwingen zijn liefste herinneringen prijs te geven? Wellicht lijkt dat slechts grappige science fiction. Mij lijkt omringd worden door schermpjes en voortdurend alles ‘vastleggen’ - waarvan de ‘otofoto’ het toppunt is - zelfs nog dichter bij die science fiction in de buurt komen dan de Google Glass. Ik ben zelf nogal een nostalgisch aangelegd, zo niet melancholisch. Het idee zo terug te kunnen is aantrekkelijk. Maar het klopt niet. We blijven opgesloten in het nu, van waaruit we kijken en interpreteren. De technologie wekt de suggestie dat de ervaring niet verloren gaat. Dat onmiddellijkheid en gemedieerde ervaring wezenlijk verschillen wordt pijnlijk duidelijk. Maar in zekere zin bestaat het verleden niet meer als verleden omdat het voortdurend real-time aanwezig moet zijn. Was de ervaring niet juist die unieke, uitermate belangrijke ervaring, omwille van haar onherhaalbaarheid? De tweede serie is uitermate cynisch en ook gewelddadiger. Het speculatieve spel maakt plaats voor technofobische nachtmerries. Een nachtmerrie van aflevering één en twee die mij wel veel zegt: het individuele verdriet dan wel de schuld als referentie naar het verleden mag helemaal niet meer bestaan. De dwangmatige, neurotische behoefte om alles leuk te maken slaat door. En het individuele lijden mag slechts als directe ervaring nu aanwezig zijn als het commercieel uit te buiten valt, niet als persoonlijke referentie naar een verleden dat onze verbeelding, verlangen en identiteit nu vormgeeft. Een zeer tegenstrijdige ervaring, om vanaf het zwarte scherm zo’n steengoede reflectie te krijgen op de Black Mirrors van onze tijd. Serie 1 van Black Mirror, uit 2011, werd onlangs uitgezonden door de VPRO. 1] The National Anthem. Author: Charlie Brooker, Director: Otto Bathurst. 2] 15 Million Merits. Author: Brooker & Kanak Huq, Director: Euros Lyn. 3] The Entire History ofYou. Author: Jesse Armstrong, Director: Brian Welsch. Serie 2 1] Be Right Back. Author: Brooker, Director Owen Harris. 2] White Bear. Author: Brooker, Director: Carl Tibbets. 3] The Waldo Moment. Author: Brooker. Director: Bryn Higgins.
43
#Citaten Ook humanisten kunnen hun eigen betekenis geven aan bestaande rituelen, daar is volgens Peter Derkx niks op tegen: 'Een kaars aansteken... Ik zou dan niet denken: oei, dat is christelijk!'
Abdelilah Ljamai: '[Een bekeerling in Amsterdam] was bij mij voor een radicaliseringstraject.... (gelach) een traject om radicalisering te bestrijden!'
44
Joep Dohmen: 'Denk aan de moordenaar van Pim Fortuyn, Vincent‌ niet Vincent van Gogh, hahaha!' Joep Dohmen: 'Als je aan tafel zit met je nieuwe minnaar en hij zegt dat hij overal voor open staat, dan moet je zo snel mogelijk zien dat je wegkomt.' Joep Dohmen: Over de kritiek van de zorgethiek op de bestaansethiek: '. .. Gaat de wereld naar de klote en dan zijn al die mensen een beetje bezig met zichzelfte ontplooien.'
45
46
#Colofon
Redactie Met dank aan: Roos Biesheuvel (voorzitter) Nicole Adriaens Yoni van Hees (PR/notulen) Rachelle van Andel Iris Hoekstra (redactiebenjamin) David Booij Laura Vermeulen (secretaris) Vera Broekhuijsen Marthe Visser (redactienestor) Sylwin Cornielje Daan Zeijen (vormgeving) Peter Derkx Joep Dohmen Uitgave Bart Elbers Februari 2014 (nr . 19) door Sophie Gootjes Zindroom, studentenmagazine van de Danique Kannekens Universiteit voor Humanistiek Myrte van de Klundert Abdelilah Ljamai Oplage Patrick van Wageningen 250 exemplaren Emiel van het Zand Adres Universiteit voor Humanistiek (UvH) Gebruikte lettertypes: Kromme Nieuwegracht 29 Libre Baskerville 3512HD Utrecht Verina Sans Email svh.zindroom@uvh.nl Gebruikte afbeeldingen
Pagina 4 5 7 8 10 14 16 19 23 27 28 31 33 37 38 41 42 46
Afbeelding http://www.flickr.com/photos/toodlepip/6167461342/sizes/o/ http://www.flickr.com/photos/smemon/8046989233/sizes/o/ http://commons.wikimedia.org/wiki/File:I_love_Putin.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Yolo_County_E10.svg http://www.flickr.com/photos/raincoaster/9321018634/sizes/o/ http://www.flickr.com/photos/14296351@N00/9741003119/sizes/o/ http://c300221.r21.cf1.rackcdn.com/hariton-pushwagner-almost-there-from-a-day-in-the-life-of-family-man-19801340868905_b.jpg http://www.vice.com/nl/read/25-hashtags-die-du-an-holocaust-gedenksttten-nicht-verwenden-solltest http://www.flickr.com/photos/lizvoight/2166850301/sizes/o/ http://www.uvh.nl/nieuws/impressie-dies-natalis-nobelprijswinnaar-amartya-sen-carol-ryff-en-joan-trontoontvangen-eredoctoraten-van-25-jarige-uvh http://www.vevo.com/watch/robin-thicke/blurred-lines-unrated-version/USUV71300526 http://yourlab.nu/ http://www.flickr.com/photos/witer/5039010525/sizes/o/ http://www.flickr.com/photos/lorensztajer/4738903958/sizes/o/ http://en.wikipedia.org/wiki/File:The_Marshall_Mathers_LP_2.png http://www.flickr.com/photos/monsieurlam/3596246997/sizes/o/ http://blogs.independent.co.uk/2011/12/12/review-of-black-mirror-%E2%80%93-%E2%80%9815-millionmerits%E2%80%99/ http://www.flickr.com/photos/runran/4394249544/sizes/o/
47
#haiku Huh? #dtv #TBT #PlsRT #ICYMI