SAMEN WERKEN aan een gezonde arbeidsmarkt

Maak van de werknemer van nu een werknemer van de toekomst. Met die gedachte tracht Leo Loopbaan, een samenwerkingsverband tussen werkgevers, onderwijsinstellingen, arbeidsmarktpartijen en de provincie Limburg, werkgevers ervan te overtuigen te investeren in de ontwikkeling van hun personeel én werknemers te motiveren om een leven lang te leren. “Alleen samen kunnen we de Limburgse arbeidsmarkt wendbaar en flexibel houden.”

De Limburgse arbeidsmarkt is uniek, maar ook complex. Er is sprake van vergrijzing en ontgroening, terwijl een aanzienlijk deel van de werknemers vlak over de Belgische of Duitse grens woont, met alle ingewikkelde regelgeving van dien. De regio kent veel midden- en kleinbedrijven, maar is ook een logistieke hotspot voor een groeiend aantal internationale bedrijven dat zich hier vestigt, maar voor wie werknemers moeilijk tot helemaal niet te vinden zijn.

De uitdagingen liegen er niet om. Mede hierom is Leo Loopbaan in het leven geroepen, een breed samenwerkingsverband tussen werkgevers, overheden, arbeidsmarktorganisaties en onderwijsinstellingen dat Limburgers inspireert én ondersteunt om bewust bezig te zijn met hun loopbaan. De coöperatie wordt ondersteund door UWV Limburg en de provincie Limburg, die als het op de arbeidsmarkt aankomt geen wettelijke taak heeft (dat ligt op Rijks- en gemeenteniveau), maar zich desalniettemin “aangesproken voelt” op het moment dat zich, zoals nu, uitdagingen voordoen.

“Zowel onze demografie als ligging is best complex”, zegt gedeputeerde Stephan Satijn, verantwoordelijk voor Economie, Grondbedrijf en Onderwijs. “De Limburgse arbeidsmarkt is aan het ontgroenen en vergrijzen, maar kent ook heel specifieke vragen. We hebben een sterk geïndustrialiseerde economie, terwijl we helaas ook zien dat sommige delen van

ONDERNEMEN in Limburg

Limburg niet de meest gezonde populatie hebben, wat bijvoorbeeld een extra nadruk legt op zorgprofessionals. Tegelijkertijd weten we dat een deel van de vacatures in Limburg niet ingevuld kán worden, omdat we daar niet de juiste mensen met het juiste profiel voor hebben. Er is sprake van een mismatch.”

Bewustwording

Die mismatch hoopt de provincie als aanjager van Leo Loopbaan te verkleinen. De discrepantie heeft niet alleen betrekking op wat er van werknemers nu wordt gevraagd, maar ook wat er van hen in de toekomst wordt verwacht. De verduurzaming van de industrie en de intrede van nieuwe technologieën vragen van werknemers namelijk een nieuwe set skills — kennis waar vaak een nieuwe opleiding of cursus voor nodig is om deze eigen te maken.

Toch besteden werkgevers lang niet altijd aandacht aan de werknemer van de toekomst. “Ondernemers staan altijd standje voorwaarts”, legt Satijn uit. “Dat moet ook, want er zijn tal van uitdagingen. De afgelopen jaren was het vooral corona, maar nu zijn er de hoge energieprijzen en de inflatie. Men is veel bezig met de waan van de dag, terwijl het juist heel belangrijk is om tijdig te investeren in je mensen. Je moet als werkgever ervoor zorgen dat de mensen die het nu fantastisch voor je doen het over vijf jaar nog steeds fantastisch kunnen doen.”

Niet alleen werkgevers, maar ook werknemers hangen vaak vast in de waan van de dag. Onder hen veel jongeren, merkt Patrick Tummers, lid College van Bestuur Gilde Opleidingen, een van de leden van Leo Loopbaan. “We zien, zeker in tijden van groenpluk, dat jongeren ongediplomeerd de school verlaten om geld te verdienen. Soms is dat voor hen zelfs pure noodzaak. Hoe mooi zou het zijn als alle werkgevers tegen die jongeren zouden zeggen: hartstikke goed dat je bij mij komt werken, maar koppel daar een scholingstraject aan. Je moet je als werknemer — ook met een diploma — een leven lang ontwikkelen en ervoor zorgen dat je wendbaar blijft op onze dynamische arbeidsmarkt. De werkgever kan stimuleren en ondersteunen, want daar zijn allerlei financiële potjes voor.”

Ron Coenen, voorzitter van LWV, merkt dat het bewustzijn bij ondernemers er zeer zeker is. “We hebben namelijk als werkgevers ontzettend veel belang bij het ontwikkelen van onze medewerkers. Gemotiveerde werknemers met de juiste kennis en kunde zijn hard nodig om in business te kunnen blijven. Toch zien we vaak een mismatch tussen wat werkgevers van werknemers vragen en wat de opleidingen afleveren. Die mismatch proberen wij dus met Leo Loopbaan te verkleinen.”

Leven lang ontwikkelen

Dat verkleinen gaat de goede kant op. Dit jaar heeft Leo Loopbaan 16.000 Limburgers kunnen begeleiden en helpen met hun loopbaan. Zo’n 400 bedrijven hebben inmiddels van het platform Limburg Leert gebruik gemaakt, terwijl nog eens 4.600 medewerkers reeds zijn geschoold. “Deze cijfers geven ons een schat aan informatie”, vertelt Tummers. “Bijvoorbeeld waar nou precies de opleidingsbehoefte van individuele medewerkers ligt. Als onderwijsinstelling hebben we nauwe contacten met het bedrijfsleven in het mbo: zestig procent van de tijd brengen studenten door in het bedrijfsleven. Groepen opleiden kunnen wij dus best goed, maar in het opleiden van individuen en het toegankelijk zijn voor individuele scholingsaanvragen kunnen we echt nog een verbeterslag maken. Dat zijn we nu in het onderwijs samen met Leo Loopbaan aan het doen.”

“Leo Loopbaan geeft ons ook goed inzicht in de arbeidsmarkt en waar de mismatch tussen vraag en aanbod zit”, zegt Satijn. “We gaan met mensen individueel aan de slag, dus weten we ook steeds beter wat de arbeidsmarkt vraagt én biedt. Weet je waar de discrepantie zit, dan kun je veel beter jezelf inrichten om dat gat te gaan bedienen.”

“Kijk je naar de voornaamste meerwaarde van Leo Loopbaan, dan denk ik dat we er steeds beter in slagen om mensen te doordringen van het belang van een leven lang ontwikkelen”, vult Tummers aan. “Meer werknemers zien daar het belang van in en maken gebruik van de diensten van Leo Loopbaan. Werkgevers worden zich ook steeds meer bewust van deze noodzaak, al blijven we hen als coöperatie triggeren om daar actief naar te handelen. Willen we de arbeidsmarkt wendbaar en flexibel houden, dan moeten wij er samen voor zorgen dat werknemers, niet-werkenden en schoolverlaters zich kunnen blijven ontwikkelen.”

Samen

Het woord is al regelmatig gevallen: samen. Volgens Coenen is de term hét sleutelwoord als het op de kracht van Leo Loopbaan aankomt. “Niet alleen samen met elkaar werken, maar ook samen het gesprek aangaan. Mijn opa zei altijd: een mens die niet praat is niet te helpen. Je moet met elkaar het gesprek aangaan om te weten waar elkaars uitdagingen liggen, maar ook hoe je elkaar kan versterken. Dáár ligt de kracht van Leo Loopbaan: we kijken met ondernemers, onderwijs én overheid naar de uitdagingen en de barrières die wij weg kunnen halen om de arbeidsmarkt zo gezond mogelijk te houden.”

“We moeten ons werk ook in samenwerking met elkaar blíjven doen”, vult Tummers aan. “Soms is het makkelijker als je als instelling bij het nemen van initiatieven niet hoeft af te stemmen met anderen en gewoon je eigen gang kan gaan, maar dat moeten we niet willen. De overtuiging dat samenwerking, hoe lastig soms, de belangrijkste vorm is, die is cruciaal.”

Gedeputeerde Satijn zegt namens de provincie Limburg het initiatief te blijven ondersteunen. “Op welke manier dan ook. Uiteindelijk moet Leo Loopbaan een onafhankelijk systeem worden in Limburg waar iedereen zich bij aansluit. Als we dat met elkaar bereiken, dan is Leo Loopbaan hét instrument in Limburg om de arbeidsmarkt op een gezonde manier te blijven onderhouden. We krijgen ieder jaar meer partners, er zijn steeds meer mensen betrokken bij het begeleiden en, misschien nog wel het belangrijkste, steeds meer mensen maken gebruik van Leo Loopbaan. Als we dit met zijn allen blijven volhouden, dan zijn we waar we wezen moeten.”

ONDERNEMEN in Limburg

Voor de meesten is een eigen bedrijf starten een langgekoesterde wens. Niet voor Erik Boelen. Hij rolde er per toeval in. Zijn werkgever ging failliet en dus moest hij op zoek naar een nieuwe baan.

BEELD Qase3D