MUSEUMHOPPEN ENCULTUUR SNUIVEN

Westerwolde kent een rijke geschiedenis. Eentje die z’n sporen heeft nagelaten in het hele gebied. Je ziet het aan de vele historische boerderijen, molens en kerken in de charmante dorpjes, aan de vestingsteden Bourtange en Oudeschans die tot de verbeelding spreken en aan Museum Klooster

Ter Apel en de burcht Huis te Wedde die een onvergetelijke indruk achterlaten. Geschiedenis saai? Niet in Westerwolde!

In Westerwolde zijn tal van interessante musea en galerieën te vinden. Dat maakt een bezoek aan deze regio tot een cultuurhistorisch hoogtepuntje.

MUSEUM KLOOSTER TER APEL

Kom en hoor de stilte. Ben je wel eens in een middeleeuws klooster geweest?

In Ter Apel ligt een unieke prachtige cultuurhistorische parel: het voormalig kruisherenklooster Domus Novae Lucis (Huis van het Nieuwe Licht), uit 1465. Het enige nog bestaande middeleeuwse plattelandsklooster in Nederland, romantisch gelegen in een oud bos met veel wandel- en fietsmogelijkheden.

Dit UNESCO ‘top 100’ monument is nu een museum met boeiende tentoonstellingen.

In de kloostertuin staan meer dan 200 verschillende plantensoorten en in de leuke kloosterwinkel vind je bijzondere producten.

Vergeet vooral niet de bierkelder te bezoeken. Voor doortrekkende reizigers en pelgrims was het klooster een plaats van gastvrijheid en toewijding. Wees welkom en hoor de stilte in het prachtige conventgebouw. Waan je 5 eeuwen terug in de tijd en maak een virtuele tijdreis met het nieuwe virtual reality project. Met een VR-bril op kun je in de middeleeuwse kloosterenclave staan en om je heen kijken. Je hoort de bomen ruisen, de vogels fluiten, je ziet het poortgebouw, de bijgebouwen en uiteraard de watermolen. Als je wilt, kun je zelfs een game spelen. Kijk eerst de spannende speelfilm in de kapittelzaal en volg dan de routing in het gebouw. Een magische beleving voor jong en oud. Eenmaal buiten het gebouw kan je een speciale virtuele wandelroute lopen door het bos. Deze augmented reality route brengt je op de enclave waar je op verschillende plekken rondom het klooster door je smartphone of tablet naar het verleden kijkt. Heden en verleden komen bij elkaar.

Museumspoorlijn Star

Een ritje maken met een historische stoomtrein of gerestaureerde dieseltrein kan bij de Museumspoorlijn STAR. De Museumspoorlijn STAR ligt sinds 1994 op het oude NS-traject tussen Veendam, Stadskanaal en Musselkanaal. De spoorlijn heeft een lengte van 26 kilometer en is daarmee de langste museumlijn van Nederland. In 1905 reden hier de eerste treinreizigers op, van Stadskanaal naar Gieten. Dit werd daarna uitgebreid met lijnen vanuit Emmen naar Stadskanaal en van Stadskanaal naar Veendam. Met het verbeteren van de wegenstructuur liep het gebruik van het spoor terug en in 1990 werd er voor het laatst op gereden. In het museum in Stadskanaal kun je een uitgebreide tentoonstelling bekijken over de geschiedenis van de spoorlijn. Ook kun je er arrangementen boeken, zoals een overnachting in een wagon.

Streekhistorisch Centrum

Wil je meer weten over de geschiedenis van Westerwolde en de Kanaalstreek? Neem dan een kijkje bij het Het Streekhistorisch Centrum in Stadskanaal. Dit museum heeft een uitgebreid archief dat zich richt op de geschiedenis van deze specifieke streek. Er zijn wisselende tentoonstellingen waarbij je alles te weten komt over de turfwinning, scheepvaart, aardappelteelt en waarom het Stadskanaal is gegraven. Een vast onderdeel is het Winkeltje bij de Sluis, waar ouderwetse kruidenierswaren in de originele verpakking te zien zijn, zoals zeep, tabak en jenever. Wachtende schippers bij sluizen en bruggen deden vroeger hun boodschappen in dit soort winkeltjes. Heb je behoefte aan meer informatie? In het documentatiecentrum van het museum kun je nog dieper de materie induiken. Het museum is gevestigd in een voormalige villa uit 1884, Huize ter Marse. Deze vind je naast de watertoren van Stadskanaal. Kan niet missen!

Shc De Oude Stelmakerij

In het dorpje Sellingen vind je een dependance van het Streekhistorisch Centrum: SHC de oude Stelmakerij. Hier ontdek je de ontstaansgeschiedenis van het oude landschap Westerwolde dankzij de permanente tentoonstelling: Westerwolde in Vogelvlucht. Je leert over de oudste bewoning van het gebied, de bijzondere bestuursvorm, de vestingen, het klooster en andere kenmerken van de rijke historie. Maar ook de heksenprocessen en de wolvenjacht komen aan bod. In de schuur is elk jaar een andere wisseltentoonstelling te zien. Daarnaast is SHC de oude Stelmakerij een toeristisch informatiepunt voor Westerwolde. Voor wandel- en fietsroutes, overnachtingsadressen, kaarten van de omgeving en allerhande toeristische informatie ben je hier aan het juiste adres. Een mooi startpunt van je reis door dit prachtige gebied.

Het Mow I Museum Westerwolde

Aan de lange, statige Hoofdweg van Bellingwolde staat het MOW I Museum Westerwolde. Een modern en eigenzinnig museum met steeds weer nieuwe tentoonstellingen. Het MOW verkent de artistieke en cultuurhistorische betekenis van het Groninger platteland en in het bijzonder Westerwolde. Het gaat daarbij om geschiedenis en landschap maar ook om het leven van nu en de toekomst van dit gebied. Meerdere keren per jaar is er een nieuwe hoofdtentoonstelling te zien met steeds weer een ander thema of eigenzinnige invalshoek. Het pand heeft bijna 500 vierkante meter expositeruimte. Je vindt er altijd minimaal drie exposities. Eén zaal reserveert het museum voor werken van Lodewijk Bruckman die enige tijd in Bellingwolde woonde. Bruckman maakte fijn realistische schilderijen vol symboliek. Het MOW is het enige museum in Nederland dat permanent aandacht schenkt aan deze bijzondere kunstenaar. Naast exposities organiseert het museum talloze activiteiten.

Stelmakerij Wever

In het dorpje Mussel vind je een bijzonder museum: Stelmakerij Wever. Een stelmaker maakte vroeger wagenstellen voor de boeren in het dorp. De stelmakerij in Mussel bestaat al sinds 1903. De eigenaren waren Berend Wever en zijn vrouw Jantje totdat hun zonen Wubbe, Jan en Harm de zaak overnamen. Helaas daalde de vraag naar dorsvlegels en boerenkarren toen er na de Tweede Wereldoorlog steeds meer werd gemechaniseerd. Wel maakten ze nog schoppen op maat, kinderspeeltoestellen en werkten ze voor musea. Jan Wever werkte er nog tot in 1994. Toen kleinzoons Jan en Jeroen de oude stelmakerij van de familie kochten, maakten zij er een museum van. Het pand is geheel in de oude staat bewaard gebleven. Ook de machines, gereedschappen, de verschillende mallen en de vloeren zijn nog intact. Hierdoor krijg je een goede indruk van hoe mensen vroeger arbeid verrichtten en welk gereedschap ze hiervoor gebruikten. Het museum wordt volledig gerund door vrijwilligers.

Musea In Bourtange

Vlieg mee op een kraanvogel over het moeras of leef je uit in de kanonnenhal, waar je kunt schieten met kanonnen en musketten. Wil je weten hoe men dat vroeger deed? In Museum De Baracquen, ingericht als soldatenverblijf anno 1742, tref je kogels en andere gevonden gebruiksvoorwerpen aan. En in Het Nieuwe Kruithuis dat vroeger voor de opslag van maar liefst 45.000 pond kruit werd gebruikt, krijg je nog een beter beeld van hoe men zich in de vesting opmaakte voor de verdediging. Nieuwsgierig naar het leven binnen de vesting? Maak een indrukwekkende reis door de tijd en waan je in 1661 door binnen te stappen in een van de pittoreske panden zoals de Kapiteinswoning en wees welkom in Bourtange, een van de grootste historische publiekstrekkers van Westerwolde.

Vestingmuseum Oudeschans

Oudeschans is het kleinste Oost-Groningse vestingdorp met ongeveer honderd inwoners en wordt tot een van de acht mooiste dorpen van Nederland gerekend, klein maar fijn dus. Met de reconstructie van het vestingdorp in de jaren tachtig is het authentieke karakter van het dorp behouden. De toen honderden gevonden gebruiksvoorwerpen, papkommen, kookpotten, schoenen en munten hebben een mooi plekje gekregen in het museum. Opvallend in deze expositie is het bronzen kruisbeeld en een Boheems bekerglas uit de 16e eeuw. Ervaar de rijke historie van het pittoreske Oudeschans zelf en wandel door het dorp, er is een leuke wandelroute langs o.a. het Dodenbastion en het Kruydenbastion. Bekijk ook een vaste expositie over de geschiedenis van de Tachtigjarige Oorlog en de rol van de Vesting Oudeschans hierin.

Kamp De Beetse

Bij Sellingerbeetse vind je voormalig werk- en interneringskamp Kamp De Beetse, in 1935 gebouwd voor de opvang van werklozen. Zij werden ingezet bij de ontginning van woeste gronden in Oost-Groningen. In de oorlog werden er ongeveer 500 joodse mannen uit Amsterdam opgesloten. Daarna werden er dwangarbeiders voor de Arbeitsinsatz geïnterneerd, die te werk werden gesteld bij de boeren in de omgeving. In 1945 verbleven er ruim 200 NSB-vrouwen en -kinderen uit de Randstad, die na Dolle Dinsdag gevlucht waren maar weer terugkwamen naar het noorden. Na de oorlog werd Kamp De Beetse een interneringskamp waar NSB’ers en SS’ers hun straf moesten uitzitten. Het kamp sloot in 1948. De barakken werden afgebroken en verkocht, op één na. Een groep vrijwilligers zet zich er hard voor in om deze historische plek te bewaren en terug te brengen naar de oude situatie.

Theater Van De Natuur

Midden in de natuur van Sellingen, aan de Dennenweg, vind je het kleinste theater van Nederland: het Theater van de Natuur. Beeldend kunstenaar Adriaan Nette maakte het naar een idee ontstaan in 1994 tijdens een rondleiding door Westerwolde. Hij zag een kaalslag in het landschap terwijl zijn begeleiders, een boswachter en een landbouwer, respectievelijk verwachtingsvol vooruit keken en liefdevol terugblikten. Door een draaibaar bühnekader op statief kun je op verschillende manieren naar het omringende landschap kijken en elke dag een andere voorstelling beleven. De vijftien traptreden naar de top van het uitkijkpunt zijn voorzien van vijftien gedichten, geschreven door onder anderen Harry Muskee en Def P.