column — Stijn Huijts denkt aan Elsje, het meisje uit Jutland

The Rooftop Project in Heerlen. foto David Doelen

uniek zicht op onze planeet. T/m 31 december in het Discovery Museum. discoverymuseum.nl

TEGELEN

> Demonstratie 3D-printer. De keramist legt uit hoe hij van een ontwerp op het computerscherm komt tot een object in klei. Op 3 augustus om 14.00 uur. Demonstratie kalibreerapparaat. Voor de demonstraties wordt een originele kalibreermachine gebruikt van omstreeks 1940. Op 11 augustus om 14.00 uur. Demonstratie draaischijf. Demonstratie potten draaien op de pottenbakkersschijf. Op 28 augustus om 14.00 uur in Keramiekcentrum Tiendschuur.

tiendschuur.net

TONGEREN

> MoMeNT festival. Multidisciplinair kunstenfestival. T/m 23 september op diverse locaties in Tongeren. moment.tongeren.be

VALKENBURG > Rampjaar 1672 - kasteel

Valkenburg opgeblazen. Expositie over de vernietiging van kasteel Valkenburg in 1672 door de Staatse soldaten in de strijd tegen de Fransen. T/m 9 oktober in museum Valkenburg. museumvalkenburg.nl

> Oevers vol Romeinen. In een interactieve tentoonstelling voor het hele gezin ontdekt u hoe de Romeinen zo’n tweeduizend

jaar geleden woonden, speelden en vochten. T/m 4 september in het Limburgs Museum. limburgsmuseum.nl

colofon &paper

&PAPER is het service- en

agendakatern van ZOUT. &PAPER bevat sponsored

content en valt buiten de verantwoordelijkheid van de ZOUT-redactie.

Coördinatie en eindredactie

Christiane Gronenberg

Eindredactie Theaterspecial

Emile Hollman

Wilt u advertorials of agendatips plaatsen? Kijk op

zoutmagazine.eu/adverteren Wilt u agenda-items aanleveren? Kijk voor de voorwaarden op zoutmagazine.eu/zout-agenda

STIJN HUIJTS, DIRECTEUR BONNEFANTENMUSEUM MAASTRICHT, EN DINGEMAN KUILMAN, DIRECTEUR STEDELIJK MUSEUM BREDA, SCHRIJVEN HIER BIJ TOERBEURT OVER BEELDENDE KUNSTEN EN ANDERE ZAKEN.

column

foto Robin de Puy

Eye opener

Onlangs was ik in het Eye filmmuseum in Amsterdam voor de opening van de tentoonstelling van Kahlil Joseph. Uit de collectie van het Bonnefanten is er Wild Cat (Aunt Janet) te zien, een dromerige filminstallatie waarin Joseph de Afro-Amerikaanse rodeo cultuur in Oklahoma onderzoekt. In de installatie figureert een meisje in een witte jurk, een engelachtige verschijning als personificatie van de geest van de jonge ‘aunt Janet’, die ooit de grondlegger van deze rodeo was.

Toen ik op de projectieschermen het meisje in de witte jurk tot leven zag komen, moest ik onwillekeurig denken aan Elsje. Elsje Christiaens uit Sprouwen in Jutland, die in april 1664 als arbeidsmigrant naar Amsterdam kwam, maar al na twee weken ter dood veroordeeld werd in verband met het doodslaan van

haar hospita (de ‘slaapvrouw’), Overgeleverd die haar niet langer op de pof aan de vogels en wilde huisvesten. de elementen Volgens Amsterdamse archiefstukken werd Elsje veroordeeld ‘aan een paal geworcht te worden dat de dood er na volgt’. Zo’n terechtstelling vond doorgaans plaats op de Dam, waarna het lijk aan de overkant van het IJ werd opgehangen aan een paal op het Galgenveld, om ‘van de locht en het gevogelte verteerd te worden’.

Dat Galgenveld bevond zich ongeveer op de plek waar tegenwoordig het Eye Filmmuseum staat. En hier, waar Kahlil Joseph momenteel de geest van ‘aunt Janet’ op het scherm tot leven brengt, vereeuwigde Rembrandt zo’n driehonderdvijftig jaar geleden in een tekening het lijk van Elsje Christiaens, zoals het daar hing aan een paal, overgeleverd aan de vogels en de elementen. De tekening, tegenwoordig onderdeel van de collectie van het Metropolitan Museum in New York, inspireerde de Duitse kunstenaar Paloma Varga Weiss tot het maken van een groep sculpturen, die in 2019 te zien waren in het Bonnefanten, en die inmiddels deel uitmaken van onze vaste collectie.

Oog in oog met Josephs betoverende installatie overdenk ik hoe deze locatie een palimpsest van historische en artistieke verhalen is. Hoe mooi het zou zijn als we de sculpturen van Paloma Varga Weiss ooit in bruikleen zouden geven aan het Eye Filmmuseum, om hier samen met de tekening van Rembrandt tentoongesteld te worden.