Podium 2019/11 by ZOUT

NR.11 NOVEMBER 2019

MAGAZINE VOOR CULTUUR & LIFESTYLE

DE HEKS VAN DONGEN Hoe ging het eraan toe in een van de eerste kunstenaarsdorpen van Nederland?

Orkun Ağir bouwt zijn eigen bağlama Royale upgrade voor filmhuis De Spiegel

MET CULTUURAGENDA

Ook uw warmtepomp heeft recht op goed design

INHOUD

De heks van Dongen

Den Bosch

Tentoonstelling t/m 26 januari in Stedelijk Museum Breda – p. 4 Breda Tilburg Roosendaal Bergen op Zoom Helmond

Eindhoven

“Als geschilderd door een vrouw op Spotlight een barricade” Turnhout

on Suze Robertson en Marenne Welten t/m 26 januari in het Vincent van Gogh Huis Zundert – p. 16 Antwerpen

columns

Privacy te grabbel

Kiki Niesten over het fijne verschil tussen Facebook en een ouderwetse dia-avond – p. 6

Mechelen

Warmtepomp

Hans Gubbels kijkt kritisch naar zijn nieuwste investering – p. 9

Genk Hasselt

agenda

Aanval op je geest Verbeeld door Patrick

Leuven

Cultuuragenda

Maastricht

Ceyssens bij het Jenevermuseum in Hasselt – p. 13

Ondertussen in… Expositietips in Europa – pag. 14

colofon

Luik

Podium is een maandelijkse bijlage van Zuiderlucht. Podium bevat sponsored content en valt buiten de verantwoordelijkheid van de Zuiderlucht-redactie. Digitaal is Podium te lezen via zuiderlucht.eu/e-paper. Cultuuragenda Begunstigers en/of adverteerders van Zuiderlucht kunnen items in de

cultuuragenda plaatsen. De items worden in print geplaatst, en digitaal op zuiderlucht.eu/agenda. Begunstiger wordt u voor 63 euro per jaar via zuiderlucht.eu/begunstigers. U krijgt Zuiderlucht dan ook maandelijks thuisbezorgd. Voor advertentie-mogelijkheden kijk op zuiderlucht.eu/adverteren. Voor het aanleveren van agendaitems gebruikt u het formulier dat

u op zuiderlucht.eu/zl-agenda kunt downloaden. Stuur het voor de 1e van de maand naar agenda@zuiderlucht.eu. Maximaal vijf items per maand per begunstiger/adverteerder. Coördinatie en eindredactie Christiane Gronenberg 0031 43 350 05 91 0031 6 10 661 205 c.gronenberg@zuiderlucht.eu

Adverteren Voor het plaatsen van advertenties en advertorials kijk op de website zuiderlucht.eu/adverteren of neem direct contact op via043 350 0591 of commercie@zuiderlucht.eu. Vormgeving Andrea Bertus / Buro Bertus Druk Rheinische Druckmedien, Düsseldorf

Cover: August Allebé, Boerenmeisje bij een waterput, 1869 en Ruud van Empel, Study in Green #8. Zie pagina 4.

3 podium \ november 2019

column

Canto Ostinato van

Simeon ten Holt door het Nederlands Saxofoon Octet op 13 november in Willem Twee in Den Bosch – p. 13

BONTE AVOND

M Venlo

Roermond

Orkun Ağir bouwt zijn

eigen bağlama – p. 5 Sittard

Heerlen

Royale verhuizing

Aken

Spotlight op de vrouw bij festival Vocallis van 25 oktober t/m 10 november in Zuid-Limburg – p. 12

Filmhuis De Spiegel naar Royal theater in Heerlen – p. 11

ijn werk kent veel afwisseling en persoonlijke ontmoetingen. Maar er zijn ook dagen dat ik niet achter mijn computer vandaan kom. En wat doet de werkende mens anno 2019 als hij een schermpauze nodig heeft? Juist, hij pakt een ander scherm. Zo ook ik, het was donderdagnamiddag, bijna avond. Op mijn smartphone stond in whatsapp de gehoopte afleiding klaar. “Wil je een foto van mijn petekind zien?”, nodigde ik mijn collega aan het bureau schuin tegenover uit, vermoedende dat ook zij wel rijp was voor een moment van family talk. Ik toonde het kiekje van de kleine Joris, grote ronde ogen, babylach. Mijn collega pareerde prompt met haar hoogste troefkaart: een foto van haar zoontje Jonas, een negenjarige schelm met de aura van een engel. “Hij is net terug van zijn eerste kamp.” Nee, hij had bijna geen heimwee gehad. Ja, natuurlijk was er een bonte avond geweest. “Het zag er wel een beetje saai uit.” Hoe wist zij hoe de bonte avond van haar zoontje eruit had gezien? It’s the smartphone, stupid! De leidster had nog dezelfde avond een fotoserie naar alle ouders ge-appt. De digitale realiteit bonkte als een sloophamer op mijn romantische voorstelling van een bonte avond. In mijn eigen herinnering aan bonte avonden zie ik zongebruinde kinderlijven met donkere zandvoeten mensenpiramides bouwen. Ik hoor de jongen naast me een grapje fluisteren over een mollig meisje bovenin de piramide, leidster Bernie sist een “hou je bek, Johannes”. Ik zie ook mezelf, met twee vriendinnen, half playbackend, half rappend, met een stoer nummer van de groep Tic Tac Toe. Ik zie pubers vuur spuwen op het ritme van trommels. Ik hoor Justin en Malte een hit van Helge Schneider krioelen en zie hoe wij in het publiek nu toch echt de slappe lach krijgen. Soms had iemand foto’s genomen, die konden we enkele weken later nabestellen. Maar over het algemeen bleven de beelden van zo’n avond, en eigenlijk van het hele kamp, van mezelf. Hier konden mijn ouders niet bij. Het idee dat een kind dit gevoel van zelfbeschikking niet meer heeft, stemt me een beetje triest. Sterker nog, ik durf te stellen dat onze Tic Tac Toe-imitaties en vuurspuw-acts er helemaal niet waren gewéést als we hadden geweten dat de beelden ervan linea recta naar onze ouders zouden gaan. De mijne hadden dan vast hun hoofd geschud: “Die bonte avond van Christiane ziet er wel een beetje saai uit.” Christiane Gronenberg

bladmanager 

cultuur

podium \ november 2019

DE HEKS VAN DONGEN – EEN KUNSTENAARSDORP IN DE 19E EEUW Met schilderijen en tekeningen uit de collecties van het Rijksmuseum, het Van Gogh Museum en het Mauritshuis

Olphaert den Otter, Nachtschadeserie Scopolamine, 2003

Jozef Israëls, Boerengezin aan de maaltijd, 1882, Van Gogh Museum Amsterdam

Max Liebermann, De spinster in Dongen, 1880

Marenne Welten, House in the Orchard Series, Horse, 2016

Stedelijk Museum Breda presenteert in samenwerking met het Van GoghHuis De heks van Dongen, de eerste grote overzichtstentoonstelling van ‘de schilders van Dongen’. Voor het eerst worden meer dan 100 werken bij elkaar gebracht die in de 19e eeuw in en rond Dongen werden gemaakt. Samen vertellen ze het fascinerende verhaal van een van de vroegste kunstenaarsdorpen in Nederland. In Dongen Revisited spiegelen tien hedendaagse kunstenaars zich aan het werk van hun 19e-eeuwse collega’s. KUNSTENAARS ONTDEKKEN DONGEN In de 19e eeuw reizen toonaangevende kunstenaars onder wie August Allebé, Jozef Israëls, Max Liebermann en Suze Robertson naar het Brabantse Dongen. Het dorp is nog niet aangetast door de nieuwe tijd. Onder de grote rivieren vinden ze een omgeving die lijkt op het werk van de schilders uit de Gouden Eeuw. Dongen wordt zo een van de vroegste kunstenaarsdorpen van Nederland. De kunstenaars maken tekeningen en schilderijen van het romantische landschap, de boerderijen en hun bewoners, en ambachtslieden zoals wevers, schoenmakers en kantklosters. Hun werk wordt in korte tijd bijzonder populair en inspireert andere kunstenaars.

T/m 26 januari in Stedelijk Museum Breda. stedelijkmuseumbreda.nl vangoghhuis.com

VINCENT VAN GOGH De motieven op de schilderijen van de schilders van Dongen zijn ook een inspiratiebron voor Vincent van Gogh. Onderwerpen als de boeren en de wevers neemt hij over in zijn werk. Van Gogh laat zich voor De Aardappeleters inspireren door Boerengezin aan de maaltijd, een schilderij dat Jozef Israëls in Dongen maakt. Vincent schrijft in 1882 aan zijn broer Theo dat hij diep onder de indruk is van de sfeer, de armoede en

de emotie die uit de voorstelling spreekt. Speciaal voor deze tentoonstelling heeft het Van Gogh Museum dit meesterwerk van Jozef Israëls uitgeleend aan Stedelijk Museum Breda. DE HEKS VAN DONGEN Een oude boerin, Pietje Verhoef, wordt een geliefd schildersmodel. De kunstenaars beelden haar veelvuldig af, kromgebogen over haar handwerk, sjouwend met een takkenbos, als waarzegster of toverkol. Als de ‘heks van Dongen’ groeit zij uit tot de verpersoonlijking van het schildersdorp Dongen. DONGEN REVISITED: EEN ACTUELE TERUGBLIK In Dongen Revisited zijn tien hedendaagse kunstenaars bij elkaar gebracht die zich spiegelen aan het werk van hun 19e eeuwse collega’s. Ze laten zien (en horen) dat het verlangen naar identiteit, eenvoud en traditie niets aan actualiteit heeft verloren. Met nieuw en bestaand werk van: Patrick van Caeckenbergh (BE), Tessa Chaplin, Ruud van Empel, Ingeborg Entrop, Domenique Himmelsbach de Vries, Dirk Kome, Anna Lange, Abdol Motavassel, Olphaert den Otter en Marenne Welten.

cultuur

DIT IS INTRO

IN BEELD #9 ORKUN AĞIR Orkun Ağir (Zwolle, 1990) is componist, bağlamist (saz, turks snaarinstrument) en docent. De muziek die Ağir schrijft is eigentijds en kenmerkt zich door een introspectief en melancholisch karakter. Zijn stijl is een samenvloeisel van de westerse klassieke (en hedendaagse) traditie met invloeden uit de Ottomaanse en Anatolische muziek. Zijn geïnteresseerde en eigenzinnige aard leidt niet alleen tot bijzondere composities – zoals Sestetto, voor strijkers trio, klarinet, piano en bağlama geschreven in opdracht voor Intro – maar ook tot de oprichting van eigen ensembles en zelfs een nieuw soort bağlama die hij ontwikkelde samen met luthier Serkan Güngör, om de mogelijkheden van het instrument uit te breiden en concertwaardiger te maken. Zijn virtuositeit op de bağlama maakt hem daarnaast als uitvoerder een graag geziene gast op podia in het binnen- en buitenland. Onder begeleiding van onder andere Intro werkt hij aan een nieuw kwintet, dat hij samen met het Poolse Antarya Kwartet (PL) zal uitvoeren. Zijn keuze voor dit kwartet heeft zijn basis in een uitvoering van het favoriete strijkkwartet van Ağir, van zijn grote voorbeeld, de Poolse componist Penderecki. orkunagir.com

Intro in Situ is een productiehuis voor hedendaagse muziek en klankkunst in Maastricht. Intro richt zich op creatie van nieuwe muziek en wetenschappelijk onderzoek naar muziek van nu en de rol daarvan in de maatschappij. Intro besteedt veel aandacht aan talentontwikkeling. Intro in Situ legt zich toe op muziek, klank en stilte van nu en op het aanjagen en omarmen van vernieuwing in de muziek. Het gaat hierbij onder meer om creatie van nieuw gecomponeerde (klassieke) muziek, popmuziek, geïmproviseerde (jazz) muziek, elektronische muziek en uitingen van muziek die geen podiumkunst zijn, zoals klankkunst en filmmuziek. Alle mogelijke en denkbare combinaties van deze muzikale vormen en met andere kunstdisciplines hebben onze speciale aandacht. Intro steunt en faciliteert makers van muziek en initieert projecten door langere verbanden aan te gaan met zowel jonge als meer ervaren talentvolle componisten en musici. AGENDA NOVEMBER Germaine Sijstermans 2, 3 november op November Music ‘s-Hertogenbosch Aafke Romeijn 6 november, Muziekgieterij Maastricht (Transformer Club)

Orkun Ağir met het Antarja Quartet. foto Matheusz Kozioł

Dit najaar gaat de productie Pūwawau na een zeer succesvolle serie tryouts tijdens Oerol Terschelling in première in de Handelsbeurs in Gent. Chantal Acda en haar ensemble gaan daarna samen met de getalenteerde zangers van NKK NXT op tour langs verschillende Nederlandse en Belgische theaters. Chantal Acda met het ensemble van Pūwawau. foto Diewke van den Heuvel

Pūwawau 9 november, première Handelsbeurs Gent | 10 november, AMOK Brugge | 14 november, 30CC Leuven | 16 november, CC Hasselt | 22 november, Nederlandse première, Explore The North Leeuwarden | 23 november, Theaters Tilburg | 30 november, CC Mechelen | 3 december, N.T.B. – Heerlen | 4 december, Muziekgieterij Maastricht Sebastian Plano 27 november, Cellebroederskapel Maastricht (Transformer Club)

introinsitu.nl

podium \ november 2019

In productiehuis Intro in Situ werken jonge én ervaren componisten en musici aan de muziek van morgen. Elke maand stelt Podium één van deze talenten aan u voor.

smaak Kiki vindt Op deze plek schrijft mode-expert Kiki Niesten over stijlvragen en zaken die haar aandacht trekken.

podium \ november 2019

“Liefst op de voorgrond in theepotstand en de lippen getuit!” foto

Ste p

han

Van fl

ete

ren

PRIVACY TE GRABBEL Nog even en Facebook en Instagram zijn een combinatie van de blaadjes Privé en Story en een doorsnee reclamefolder. Dat mensen dol zijn op de privélevens van anderen begrijp ik wel; het is bekend dat deze tijdschriften goede zaken doen. Maar dat mensen met de regelmaat van de klok zélf hun privéleven met de hele wereld willen delen, daar laat mijn gezonde verstand me in de steek. Iedereen en alles heeft het over het beschermen van privacy, kabinetten kunnen erop stranden, maar je eigen privacy bewaken is een uitzondering geworden. Hele familiealbums worden publiek gemaakt, met baby’s, peuters, oma’s, buren en vrienden in allerlei omstandigheden en bij een diversiteit aan gelegenheden. Ik voel me altijd een soort voyeur als ik het voorbij zie komen. De meest persoonlijke vakantiekiekjes in de meest gevarieerde oorden worden je ongevraagd gepresenteerd. Dan heb ik het nog niet over de restaurantfoto’s waar ze zijn ‘ingecheckt’ en men de behoefte voelt om de wereld ervan in kennis te stellen hoe laat ze aan tafel zitten bij die hippe Italiaan in Lutjebroek. Als je pech hebt, krijg je ook nog de foto’s van alle geserveerde bordjes voorgeschoteld.

Welke sensatie kan dit geven aan degene die deze informatie post? Hoe meer duimpjes in de lucht, hoe groter het vermaak? Hoe geiler op jezelf? Hoe trotser op de baby? Groeit je ego als je met de wereld deelt waar het verjaardagspartijtje plaatsvindt als je kind vier wordt? En is het nou echt belangrijk hoeveel cadeautjes er tussen de gepersonaliseerde ballonnen liggen? Was het vroeger al een beproeving om je, op bezoek bij vrienden, door de dia-avonden heen te worstelen waar hun vakantiebelevenissen op de muur werden geprojecteerd, de sociale media maken het tegenwoordig nog veel erger. De variaties in selfies kunnen elkaar nauwelijks overtreffen. Van gestrekte benen met een glaasje bubbels erbij tot portretten, geposeerd voor overbekende monumenten. Alsof we niet weten hoe de Dom in Milaan er uit ziet of de Ponte Vecchio in Florence. En liefst op de voorgrond in theepotstand en de lippen getuit! Uiteraard alles gefotoshopt, want met rimpeltjes, vlekjes of putjes op armen of benen verdien je geen duimpjes! Het schaamrood stijgt me regelmatig naar de kaken als ik het allemaal voorbij zie komen. Privacy gegarandeerd - laat Mark Zuckerberg maar schuiven…

m Kiki Niesten

MAASTRICHT

Architectuur, design&mode DEN BOSCH > Design van het Derde Rijk. De bijdrage van vormgeving aan de ontwikkeling van de kwaadaardige nazi-ideologie. Van 7 september t/m 19 januari in het Design Museum. designmuseum.nl GENK > Housing Apart Together. Tentoonstelling door Architectuurwijzer over collectiviteit in woonprojecten. Van 10 oktober t/m 1 mei bij C-mine. c-minecultuurcentrum.be

> Designing designers. Expositie t.g.v. de oprichting van de opleiding industriële vormgeving in Genk vijftig jaar geleden. Van 16 oktober t/m 5 januari in C-mine. c-minecultuurcentrum.be HASSELT > Smuk. Historische en hedendaagse versiertechnieken in de mode, van borduursels tot pluimen tot pailletten. Van 12 oktober t/m 8 maart in het Modemuseum. modemuseumhasselt.be HEERLEN > LAT - Living Apart Together. Internationaal gerealiseerde co-housing projecten. Van 7 september t/m 1 december. Euregionale Architectuur Prijs 2019. Tentoonstelling van 18 november t/m 13 december in Schunck. Prijsuitreiking op 16 november om 20.00 uur in het RWTH Reiff-museum Aachen. schunck.nl HORST > Van object naar verzameling - van verzameling naar object. Derde van drie jubileumexposities met verzamelingen uit het depot. Van 8 september t/m 29 december in Museum de Kantfabriek. museumdekantfabriek.nl KERKRADE > Nature. Cube design museum & Cooper Hewitt Smithsonian Design

Uit de expositie Housing apart together in C-mine cultuurcentrum in Genk.

> MADEmaastricht. Aan Maastricht verbonden vormgevers presenteren zich. Op 2 en 3 november in het Eiffelgebouw. > Revolte in de mode & The eye has to travel. Lezing over Chanel, New Look, Mary Quant, gevolgd door biopic over Diana Vreeland. Ihkv festival Vocallis. Op 5 november om 19.00 uur in Lumière Cinema Restaurant Café. hovolimburg.nl VENLO > Vanitas – vergankelijkheid gevangen in klei. Vanitas: de ijdelheid der dingen oftewel alles gaat voorbij. Van 27 september t/m 26 januari. Mariëtte van der Ven. Vertelt over haar werk. Op 3 november vanaf 14.00 uur. Demonstratie. 3D-printer. Op 6 november om 14.00 uur. Draaidemonstratie. In het atelier. Op 24 november om 14.00 uur in Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen. tiendschuur.net

7 podium \ november 2019

Museum presenteren wereldtop designinnovaties om de aarde te redden: de 62 meest vooruitstrevende designers wereldwijd van de afgelopen drie jaar. Van 10 mei t/m 19 januari. Business Meets Design 2019. Engelstalige lezing met ontwerpers die de natuur als inspiratie gebruiken. Op 6 en 7 november. Future of Industrial Design Summit. Wat betekent de vierde industriële revolutie voor ontwerpen en ontwerpers? Op 27 november in Cube design museum. cubedesignmuseum.nl

we naar kunst kijken? T/m 5 januari bij C-mine. c-minecultuurcentrum.be

8 podium \ november 2019

HASSELT > Incidentally Insights #3. Installatie door Patrick Ceyssens waarin hij een gerasterd landschap met de omgeving laat samensmelten. Van 8 november t/m 3 mei in het Jenevermuseum. jenevermuseum.be

August Allebé, Boerenmeisje bij een waterput, 1869 en Ruud van Empel, Study in Green #8

Beeldende kunst BREDA > De heks van Dongen. Het fascinerende verhaal van een van de vroegste kunstenaarsdorpen van Nederland. Met werk van 19e-eeuwse en hedendaagse kunstenaars. Van 12 oktober t/m 26 januari in het Stedelijk Museum Breda. stedelijkmuseumbreda.nl DUISBURG > Rota. Licht-geluid-sculptuur van Carsten Nicolai. Van 28 september t/m 26 januari in het Lehmbruck museum. lehmbruckmuseum.de DÜSSELDORF > Carsten Nicolai. Parallax Symmetry. Overzicht van zo’n veertig multimediale werken. Van 28 september t/m 19 januari in K21. kunstsammlung.de > Karl Schmidt-Rottluff Stipendium. Tien jonge kunstenaars variërend van schilderijen, fotografie, installaties en video. Van 5 september t/m 10 november in Kunsthalle Düsseldorf. kunsthalle-duesseldorf.de EINDHOVEN > GEO-DESIGN: JUNK. Design Academy Eindhoven gebruikt heel Eindhoven in een designpodium. Van 19 oktober t/m 17 november. Eindhoven bezet. 75 voorwerpen uit WOII die verhalen vertellen van de bezetting en de bevrijding van Eindhoven. Van 31 augustus t/m 10 mei. The Making of Modern Art. Deze presentatie

integreert moderne meesterwerken in een experimentele ‘making of’ van de klassieke canon van moderne kunst. Van 29 april t/m 3 januari. The Way Beyond Art. Aan de hand van drie thema’s - Land, Thuis en Werk - toont de expositie waarmee we nieuwe perspectieven op onze hedendaagse wereld ontwikkelen. Van 1 juli t/m 3 januari. Vrij schilderen. Overzicht van de kleurrijke schilder Ad Snijders. Van 8 september t/m 18 april in het Van Abbemuseum. vanabbemuseum.nl

GENK > Het huis tussen de bomen. Een unieke tentoonstelling met nooit eerder getoonde werken van een kunstenaarsfamilie. Van 29 september t/m 15 december in het Emile Van Dorenmuseum. emilevandorenmuseum.be > Stadstriënnale Genk/Hasselt - Screen It. Hoe beïnvloedt de smartphone en de bijhorende beeld cultuur de kunst én de manier waarop

HEERLEN > depARTment store. 75 jaar beeldende kunst in Heerlen. Van 12 oktober t/m 15 maart. The end of sitting. Ontwerp van RAAAF waarin je op vijftien manieren kunt zitten. Van 16 oktober t/m 31 december. Als een tor op een tafelblad. Werken van Aad de Haas. Van 28 juni t/m 3 februari. Christie van der Haak - Knisper knasper knoesper. Kunst in de buitenvitrine van Schunck. Van 12 oktober t/m 15 maart bij Schunck. schunck.nl HEINSBERG > Taxa. Werken van Odine Lang. Van 29 september t/m 10 november in het Begas Haus. begas-haus.de HELMOND > Imaginaire landschappen. Prelude op grote overzichtstentoonstelling van Lucas Gassel van Helmond. Van 13 oktober t/m 16 februari in de Kunsthal. museumhelmond.nl

Timo de Rijk, directeur van het Design Museum Den Bosch, en Hans Gubbels, directeur van Cube design museum Kerkrade, schrijven hier een wisselcolumn over design en andere zaken.

column

> Secret Garden. Schilderijen van Judith Krebbekx en Arno Sijben. Porseleinen beelden van Mariette van der Ven. Van 12 oktober t/m 16 november in Huub Hannen Galerie. huubhannen.nl

Aad de Haas, Danseresje. foto Het Lab P.P. Huf vof, Amsterdam

> Ikea DNA. Nieuwe kunstwerken van bestaande ikeameubels. Vanaf 17 november in De Cacaofabriek. cacaofabriek.nl KERKRADE > Multiply by Sharing X. Jubileumeditie MbS X: 18 kunstenaars van Werkplaats K en 15 kunstenaars uit de Euregio. Van 15 t/m 17 november in Werkplaats K (Kerkrade-West). werkplaatsk.nl NOORBEEK > Als de bladeren vallen. Met werk van o.a Vivianne Schuijren Wim Steins Rob Courtens Hans Keuls Leo Horbach en Wim Mestriner. Van 3 november t/m 22 december op zondagen in Beeldentuin Galerie Mestriner. beeldentuingaleriemestriner.nl MAASMECHELEN > Retrospectieve. Lode Vanlessen en Gido Vanlessen zijn vader en zoon, en allebei kunstenaar. Van 15 maart t/m 4 april bij BOX, Galerie XL. ccmaasmechelen.be > De Domijnen. Het museum uit Sittard presenteert een uitgelezen selectie in Maasmechelen. Van 24 november t/m 10 januari in het cultuurcentrum. ccmaasmechelen.be MAASTRICHT > Paloma Varga Weisz: Bumped Body. Installaties en beeldhouwwerk met ongemakkelijke onderwerpen van Paloma Varga Weisz (1966, Mannheim). Van 6 oktober t/m 2 februari. Dan Walsh - Pressing Matter. Een nieuwe horizon voor abstracte schilderkunst. Van 25 januari t/m 5 januari. Beating Time. Collectie presentatie hedendaagse kunst. Van

> Russische kunst in Russische musea. Cursus: Geschiedenis van de kunst als geschiedenis van het land (of omgekeerd). Van 6 november t/m 11 december bij Kumulus Oost. hovolimburg.nl > Fiona Weedon – Chasing the light. Recente werken van de Engelse kunstenaar Fiona Weedon. Van 12 oktober t/m 6 november. Doors and Windows. Solo tentoonstelling van de Spaanse kunstenaar Oriol Texidor. Van 8 november t/m 4 december bij Pontarte. pontarte.com > Scherven brengen geluk. Hand gedraaide keramiek en raku gestookt. Van 30 november t/m 29 december in Galerie Schuwirth & Van Noorden. schuwirthenvannoorden.nl ROERMOND > Atelier Frans Nicolas. Schets van het ontstaan en de ontwikkeling van het atelier van Nederlands grootste glasatelier uit de 19e eeuw. Van 7 juni t/m 16 februari in het Cuypershuis. cuypershuis.nl > Een schat aan scherven. Selectie gebrandschilderd glas uit de periode 1400-1600. Van 7 juni t/m 5 januari in het Historiehuis. historiehuis.nl SITTARD > Quentin Blake. Tekeningen van de illustrator van o.a. Roald Dahl. Van 9 oktober t/m 12 november in de Bibliotheek Ligne Sittard. dedomijnen.nl > Being Touched by an Angel Just Before Birth. Een omvangrijke overzichtstentoonstelling van Joseph Sassoon Semah. Van 20 oktober t/m 16 februari in De Domijnen. dedomijnen.nl TILBURG > Fountain of Youth. Thomas Swinkels

9 podium \ november 2019

25 januari t/m 5 januari. Een postume samenwerking. Ine Schröder en haar Archief. Dubbeltentoonstelling over het baanbrekende kunstenaarschap van Ine Schröder (1951-2014). T/m 5 januari. Tierra Firme. Overzicht van de loopbaan van Jan Hendrix (Maasbree, 1949). Van 26 november t/m 26 april in het Bonnfantenmuseum. bonnefanten.nl

Warmtepomp E

ind oktober vond in Eindhoven de jaarlijkse design manifestatie Dutch Design Week plaats. Voor de derde keer op rij verzorgde Cube design museum daar samen met de stichting Designlink een expositie van genomineerden voor de erkenning Goed Industrieel Ontwerp. In al het geweld van design dat de wereld zal gaan redden was dit een van de weinige exposities welke ontwerpen liet zien die daadwerkelijk voor productie op grotere schaal zijn ont worpen. Ontwerpen die we dagdagelijks tegen kunnen komen en die mooi, zinvol en functioneel tegelijk moeten zijn. Enige columns terug vertelde ik over het huis dat ik zelf aan het bouwen ben. Afgelopen week werd de warmtepomp geleverd. Nadat het apparaat van de verpakking was ontdaan kwam een monolithisch, prachtig vormgegeven apparaat ter grootte van een dubbele Amerikaanse koelkast tevoorschijn. Mooie belijning, goed leesbaar display op de goede hoogte, geen enkel stukje techniek te zien. Nog jammer om die in een kamertje achteraf te zetten. De installateur ging vervolgens aan het werk. Toen deze twee dagen later gereed was bekroop me een heel ander gevoel. Er was een netwerk aan leidingen gelegd, buffervat opgehangen, overstort gemaakt, lekbak geplaatst en nog meer zaken waarvan ik de naam alweer kwijt ben. De mooi vormgegeven warmtepomp was onderdeel geworden van een soort industriële centrale waarin vormgeving geen rol speelt. Ik ben nu toch blij dat hij in een kamertje achteraf staat, ofschoon ik als techneut toch regelmatig naar dit technisch hoogstandje zal gaan kijken. Ik realiseerde me echter dat een goed ontwerp pas volledig tot zijn recht komt in de juiste setting. Doordenkend over de omgeving waarin de warmtepomp gebruikt wordt, had de ontwerper wellicht toch andere keuzes kunnen maken. Diverse aansluitingen hadden in het apparaat zelf verwerkt kunnen worden. Losse bijbehorende elementen hadden ontworpen kunnen worden of een installatie instructie bijgeleverd die routing van leidingen voorstelde passend bij het ontwerp. Of misschien had er zelfs helemaal geen buitenkant ontworpen hoeven te worden, had het alleen de rol om het apparaat geschikt te maken voor de verkoopbrochure. Voor mij was het in een geïsoleerde omgeving een mooi voorbeeld van goed industrieel ontwerp, maar in de toepassing een zinloos ontwerp. Ik hoop dat de functionaliteit van de warmtepomp, een behaaglijk huis, wel klopt. Hans Gubbels 

Lumière

podium \ november 2019

MAASTRICHT • T/m 30 nov filmreeks De wereld volgens Andrej Tarkovski Filmretrospectief van de films van Andrej Tarkovski, een van de belangrijkste vernieuwers van de cinematografische taal. I.h.k.v. de tentoonstelling in Eye Filmmuseum Amsterdam • Di 5 nov filmspecial Film + lezing: Diana Vreeland: The Eye Has To Travel Lezing van Jac van den Boogard over drie cruciale revoltes in de modewereld, gevolgd door een documentaire over mode-icoon Diana Vreeland. I.h.k.v. Festival Vocallis • Ma 11 t/m wo 13 nov festival InScience Maastricht InScience Maastricht toont drie hoogtepunten van het festival in Nijmegen. De voorstellingen worden ingeleid door een expert (voertaal: Engels) en na afloop van de film is er gelegenheid tot discussie • Vanaf 14 nov film The Irishman Nieuw misdaadepos van Martin Scorsese over de maffia in het naoorlogse Amerika, gezien door de ogen van huurmoordenaar Frank “The Irishman” Sheeran • Vanaf 28 nov film Parasite Meesterlijke, gitzwarte komedie van Joon-ho Bong over een hecht gezin dat worstelt de eindjes aan elkaar te knopen. Op het Filmfestival van Cannes bekroond met de Gouden Palm voor Beste Film — Kijk voor het volledige programma op lumiere.nl

DE SPIEGEL HEERLEN • Di 5 t/m do 7 nov, 20u00 Working Woman proefdraaien in nieuwe Royal theater, 2,50 euro • Vr 8 nov,20u00 Sorry we missed you Excl. voor Spiegelpashouders + introducé • Za 9 nov, 14u00 De Spiegel Excl. voor Spiegel pashouders + introducé • Zo 10 nov, 19u00 Parasite • Zo 10 nov, 14u00 Circus Noël familiefilm • Zo 10 nov, 16h30 La Cérémonie • Do 14 & vrij 15 & za 30 nov, 20u00; zo 24 nov, 14u00; ma 25 nov, 19u00 The Irishman • Ma 18 & vrij 22 nov, 20u00 Weldi • Do 21 nov & vr 29 nov, 20u00 Rojo • Za 23 nov, 20u00 zo 1 dec 14u00 So long, my Son • Zo 24 nov, 20u00 in Theater Landgraaf Todos lo saben — Meer informatie: filmhuisdespiegel.nl

∞

onderzoekt systemen en probeert ze naar zijn hand te zetten. Van 20 oktober t/m 24 november bij PARK. park013.nl TURNHOUT > Kaartspelers in de Kunst. 570 speelkaartgerelateerde werken van o.a. James Ensor, Félicien Rops, Rik Wouters, Frans Masereel en Gustave De Smet. Van 26 oktober t/m 30 april in het Nationaal Museum van de Speelkaart. speelkaartenmuseum. turnhout.be

oktober t/m 8 maart in het Limburgs Museum. limburgsmuseum.nl VENRAY > Art is a Shelter – Rumah. Werken van diverse kunstenaars met een Molukse of Indische achtergrond. Van 8 september t/m 12 januari in Odapark. odapark.nl

Fotografie &film DEN BOSCH > Wie We Zijn. Foto expositie tijdens World Press Photo. Van 15 november t/m 8 december in Willem Twee kunstruimte. willem-twee.nl

WEERT DUISBURG > Sculpture in the age of posthumanism. Multimediaal werk van de Finse kunstenaar Eija Liisa Ahtila. Van 28 september t/m 26 januari in het Lehmbruck museum. lehmbruckmuseum.de

URMOND > Fantastisch getekend. Werk van Stefan Bleekrode, Siemen Dijkstra e.a. Van 7 september t/m 3 november bij Galerie JoLi. galeriejoli.nl VALKENBURG > A Strange Delight. Werk van Nikki Pelaez. Van 6 oktober t/m 5 januari. Mydentities. Rondreizende tentoonstelling door de Euregio, ter ere van het 25-jarig bestaan van de vereniging Dreieck, Driehoek, Triangle. Van 18 augustus t/m 10 november in Museum Valkenburg en het voormalig postkantoor. museumlandvanvalkenburg.nl

Hester Van Tongerlo, (E)ethisch

VELDHOVEN > Over en weer. Sculpturen, schilderijen en pigmentinkjetprints van Willem Harbers, Guus Koenraads en Paul Panhuysen. Van 13 oktober t/m 1 december van 15.00 tot 17.00 uur bij De Kunstpraktijk. dekunstpraktijk.nl

WIJLRE > P. Struycken – Kleur: Weelde en Veranderlijkheid. Een unieke transformatie van het Hedge House ter gelegenheid van de tachtigste verjaardag van P. Struycken. Van 10 maart t/m 10 november in Kasteel Wijlre. kasteelwijlre.nl

VENLO > Mythologie in woord en beeld. Cursus: Invloed van Griekse mythen op de westerse beeldende kunst. Van 22 oktober t/m 19 november in het Limburgs Museum. hovolimburg.nl

WUPPERTAL > Prinz Jussuf von Theben und die Avantgarde. Werk van dichter en kunstenaar Else Lasker-Schüler. Van 6 oktober t/m 16 februari in het Von Der Heydt-museum. von-der-heydt-museum.de

> Inktspotprijs 2019. De 100 scherpste en grappigste politieke tekeningen van het afgelopen jaar. Van 28 september t/m 24 november. Het avontuur van SuperSint. Doe-tentoonstelling bij het prentenboek SuperSint, getekend en geschreven door Martijn van der Linden en Maranke Rinck. Van 16 november t/m 5 december. Tekens van vrijheid. Werken van kunstenaars en filmmakers die reflecteren op de verworven vrijheid na 1945. Van 18

ZUNDERT > Naast van Gogh. Werk van Suze Robertson (1855-1922), die het Brabantse boerenleven vastlegde, en van Marenne Welten (1959) die indringende portretten van kolonisten en de oorspronkelijke bewoners van de VS maakte. Van 12 oktober t/m 26 januari in het Van Gogh Huis. vangoghhuis.com

> Hester van Tongerlo. Bezigt in haar werk het onderzoek naar het gedrag van de mens. Van 17 oktober t/m 24 november in De Annex. weert.nl/deannex

EINDHOVEN > Slow Photography. Internationale expositie door curator Maurice Brandt met oude fotografische technieken. Van 2 november t/m 7 december. Forum Beeldtaal. Workshop verhalende fotografie in twee bijeenkomsten. Op 16 en 23 november bij Pennings Foundation. penningsfoundation.com HASSELT > Memymom. Werk van Lisa De Boek & Marilène Coolens. La cara del tango. Levensgrote portretreeks van Malou Swinnen van beroemde tangodansers. Without the first, the second will not be there. Griet Moors, Carla Swerts, Tom Lambeens, Remco Roes & Patrick Ceyssens dagen jonge kunstenaars uit om samen met hen artistiek weg te denken van hedendaagse technologieën. T/m 24 november in het cultuurcentrum. ccha.be HEERLEN > 9e Dutch Mountain Film Festival. 6 dagen lang een bijzonder film programma met premières, sprekers, Q&A, discussie en filmawards. Van 29 oktober t/m 3 november. AWARD night. Avondvullend programma met de Nederlandse première Everest Green, paneldiscussie beklimmers van de Everest, uitreiking DMFF Awards en vertoning van de winnende film. Op 1 november om 19.00 uur. Summit Saturday. Waan je in de bergen tijdens 20 beste bergfilms van dit moment, o.a. documentaires, arthouse- en speelfilms. Op 2 november van 13.00 tot 00.00 uur in Royal Theater. dmff.eu > Roelant Meijer - Saharazand / Oneindig zwart. Presentatie van fotowerken van Roelant Meijer. Van 12 oktober t/m 31 januari in Schunck. schunck.nl

VALKENBURG > Boekpresentatie. Presentatie van het boek Bestemming bereikt van Hans van Helmond. Op 3 november om 15.00 uur in de Heuvellandbibliotheek. heuvellandbibliotheken.nl

> concerto/enigmavariaties/raimonda (derde akte). The Royal Ballet in film. Op 5 november om 20.15 uur in De Cacaofabriek. cacaofabriek.nl

MONSCHAU > Bilder aus einem vergangenen Land. Fall der Berliner Mauer. Foto’s uit de voormalige DDR. Van 29 september t/m 15 december bij KuK. kuk-monschau.de

literatuur MAASTRICHT > Letters bij de lunch. Zingen over de Grote Gordel van Smaragd door Bert Paasman, met speciale aandacht voor de ‘Indische liedjes’ van Willem Wilmink. Op 7 november om 12.30 uur in Centre Céramique. vlammaastricht.nl HEERLEN > Thrilleravond 2019: Het lijk was nog warm. Top thrillerauteurs in Heerlen voor spannende thrilleravond. Op 16 november om 19.30 uur in Schunck. schunck.nl

11 podium \ november 2019

HELMOND > In Time. De iconische fotografie van Mitch Epstein geeft een verrassend en gelaagd beeld van Amerika. Van 1 oktober t/m 9 februari in de Kunsthal. museumhelmond.nl

Dans, muziek &toneel BEEK > Vertelconcert Dora Pejačević. Op 1 november om 20.00 uur in het Hubertus Kunstcentrum in Genhout. vocallis.nl > Barbara Haveman zingt Matilde Capuis. Op 9 november om 20.00 uur in het Koningskerkje. vocallis.nl BREDA > Philharmonie zuidnederland – Bach met Brunello I. Het flitsende Celloconcert van Boccherini, én, als extra pareltje, een nieuw werk voor een oud instrument: het Klavecimbelconcert van Gorecki, door Mahan Esfahani. Op 28 november om 20.30 uur in Chassé Theater. philharmoniezuidnederland.nl > Schuman’s Wonderwereld. Muziek verhaal met geliefde pianowerken

Het Nederlands Saxofoon Octet speelt op 13 november Canto Ostinato in Willem Twee in Den Bosch. foto Merlijn Doomernik

en de integrale uitvoering van Dichterliebe. Op 19 november om 15.00 uur en op 21 november om 20.15 uur aan de Nieuwe Veste Molenstraat 6. muzieksalonspronk.nl DEN BOSCH > Simeon ten Holt. Canto Ostinato door 8 saxofoons. Op 13 november om 20.30 uur. Thijs Boontjes. Bekend van tv-programma ‘M’: Nederlandstalige rock ‘n’ roll met een knipoog. Op 23 november om 20.30 uur. New Rotterdam Jazz Orchestra & Derek Otte. Bijzondere mix tussen de eigentijdse jazz van het NRJO. Op 15 november om 20.30 uur bij Willem Twee poppodium. willem-twee.nl EIJSDEN-MARGRATEN > Ontmoetingen & Uitdagingen. Met Ivo Rosbeek en Paul van Loo. Op 4 november om 20.00 uur in het Ursulinenconvent in Eijsden. vocallis.nl

DIRECTIEWISSELING EN VERHUIZING FILMHUIS DE SPIEGEL

EINDHOVEN > Philharmonie zuidnederland – Bach met Brunello I. Het flitsende celloconcert van Boccherini, én, als extra pareltje, een nieuw werk voor een oud instrument: het Klavecimbelconcert van Gorecki, door Mahan Esfahani. Op 30 november om 20.15 uur in het Muziekgebouw. philharmoniezuidnederland.nl

Per 1 september is Ton Ancion aangetreden als interim-directeur bij Filmhuis De Spiegel in Heerlen. Hij is de opvolger van Rinus van Dijk die met pensioen is. Op 23 september was de laatste filmvoorstelling in Schunck en is De Spiegel verhuisd naar het Royal theater. Gedurende de maand oktober zijn het gebouw en de techniek gebruiksklaar gemaakt. Begin november start De Spiegel met de reguliere programmering. Onveranderd blijft de passie voor film bij de vele vrijwilligers en bezoekers zonder wie het filmhuis geen bestaansrecht zou hebben. Met deze recente ontwikkelingen ontstaat op een aansprekende locatie in de regio Parkstad een volwaardig filmhuis.

GENK > Black Box Revelation in concert. Jan Paternoster & Dries Van Dyck zitten weer helemaal op kruissnelheid. Ze komen voor de eerste keer naar Genk. Op 15 november om 20.15 uur. Groupe Acrobatique de Tanger (Marokko) – Halka. 12 acrobaten en 2 muzikanten toeren al jaren de wereld rond. Met deze voorstelling keert het gezelschap

terug naar hun roots, het strand. Op 8 november om 20.15 uur bij C-mine. c-minecultuurcentrum.be GULPEN > Stichting Muziek Klassiek Gulpen. Violist Volodja Balzalorsky en pianist Peter Caelen spelen Dvorak, Janacek en Brahms. Op 24 november om 11.30 uur in Herberg De zwarte Ruiter. herbergdezwarteruiter.nl HEERLEN > Stichting Nieuwe Helden, ARSENAAL en Het Zuidelijk Toneel – Een democratische avond voor bijna iedereen. Live onderzoek naar de geschiedenis, het nu en de toekomst van de democratie. Op 26 november bij Parkstad Limburg theaters. hzt.nl > Philharmonie zuidnederland – Bach met Brunello I. Het flitsende Celloconcert van Boccherini, én, als extra pareltje, een nieuw werk voor een oud instrument: het Klavecimbelconcert van Gorecki, door Mahan Esfahani. Op 29 november om 20.00 uur in het Theater. philharmoniezuidnederland.nl HELMOND > Jules Deelder & Boris van der Lek. Robuuste, prachtige jazzstukken. Op 6 november om 20.45 uur. Teus Nobel. Een toonaangevende speler aan het Nederlandse jazzfirmament. Op 14 november om 20.30 uur. Marzio Scholten. Een innoverende Nederlandse gitarist/docent/componist. Op 24 november om 16.00 uur in De Cacaofabriek. cacaofabriek.nl LIMBRICHT > Franse Volks(dans)muziek, Ierse Traditionals en Dansante Composities. Trioconcert Musac, Katskoo en

podium \ november 2019

Dimitri Claes. Op 17 november om 15.00 uur. Pianotrio Santres – Elgar, Mozart en Mendelssohn. Concert i.s.m. Conservatorium Maastricht. Op 24 november om 15.00 uur in het Salviuskerkje. salviuskerkje.nl LIMBURG > Toneelgroep Maastricht – De vier heemskinderen 7+ reprise. Frans Pollux bewerkt en speelt een van de oudste Nederlandse legendes over de vier heemskinderen als een spannende eigentijdse familievoorstelling. Van 13 oktober t/m 24 mei. De Domijnen en Toneelgroep Maastricht – De laatste getuigen. Acteurs vertellen de verhalen van ‘de laatste getuigen’, mannen en vrouwen die de bevrijding hebben meegemaakt. Regie Michel Sluysmans. Van 23 oktober t/m 24 november in de Limburgse theaters. toneelgroepmaastricht.nl MAASMECHELEN > De Koe & Lineke Rijxman. Twee vrouwen, twee mannen en een landgoed. Een explosieve ‘seks(e)(n’) op scène. Op 27 november. Theater Froe Froe. Killie Bilie is een waanzinnige rollercoaster van spel, muziek en video voor iedereen vanaf 8 jaar. Op 30 november in het cultuurcentrum. ccmaasmechelen.be > Hagen Quartett. Stilistisch veelzijdig kwartet speelt B. Bartók, H. Wolf en F. Schubert. Op 5 november. Marmen Quartet. Laureaat 9de Intern. Wedstrijd Strijkkwartet Bordeaux 2019.

In het kader van Festival Vocallis, dit jaar onder het thema ‘Vrouw’: kleinkunsttrio Rouxlala met de voorstelling Meisjes. foto Henri Faber

Op 20 november in de Sint-Pieterskerk Leut. ccmaasmechelen.be

om 15.00 uur bij Pesthuyspodium. pesthuyspodium.nl

MAASTRICHT > Meisjes. Kleinkunsttrio Rouxala. Op 2 november om 16.00 en 20.00 uur. Doodgewoon. Rouwclown geeft antwoord op vragen in de vorm van een intieme toegankelijke theaterpresentatie. Op 10 november om 15.00 uur. Liefdeslied. Pakhuis brengt een drama over hun eigen liefdesleven, bekommernissen en verdriet. Op 15, 16, 22 en 23 november om 20.00 uur, en op 17 november

> Mariaconcert. Op 3 november om 15.00 uur in de Cellebroederskapel. vocallis.nl TILBURG > Stichting Nieuwe Helden, ARSENAAL en Het Zuidelijk Toneel – Een democratische avond voor bijna iedereen. Live onderzoek naar de geschiedenis, het nu en de toekomst van de democratie. Op 6 & 7 november in De Nieuwe Vorst. hzt.nl

> Quatuor Bozzini. Fameus strijkkwartet uit Montréal herneemt onder meer Cassandra Miller en een laat werk van Sjostakovitsj. Op 19 november om 20.00 uur. Vicky Chow. De gevierde Canadese pianiste speelt werk van o.a. Fjola Evans, David Lang en Julia Wolfe. Op 3 december om 20.00 uur in Het Cenakel. delink.nl VAALS > Festival Vocallis. Dit jaar met als thema ‘vrouw’. Van 25 oktober t/m 10 november op diverse locaties. festivalvocallis.nl VENLO > De achterkant van…. Drugscriminaliteit schrikt af maar tegelijkertijd spreekt deze verborgen wereld tot de verbeelding. Het Zuidelijk Toneel duikt in de achterkant van het eigen Zuiden. Van 31 oktober t/m 3 november in De Maaspoort. hzt.nl > Autumn Leaves. Autumn Leaves is een serie jazzconcerten in Venlo op verschillende locaties. Van 4 oktober t/m 8 november op diverse locaties. grenswerk.nl

Diversen

Een democratische avond voor bijna iedereen door Stichting Nieuwe Helden, ARSENAAL en Het Zuidelijk Toneel, op 26 november bij Parkstad Limburg theaters in Heerlen. foto Raymond Mallentjer

GENK > Wondergrond - De dromenvanger. Tien meter onder de grond maak je kennis met Fregje, het mysterieuze meisje dat in Wondergrond woont. Een spektakel voor de hele familie.

Van 26 oktober t/m 11 maart in C-mine. c-minecultuurcentrum.be

20 november van 10.00 tot 16.00 uur bij Schunck. hovolimburg.nl

HEERLEN > Mapping the Mountains. Expositie van het 9e Dutch Mountain Film Festival over de historische ontwikkelingen van de (berg) cartografie. Van 31 oktober t/m 31 januari in De Vondst. dmff.eu

HELMOND > Heksenjacht in Peelland. Tentoonstelling gebaseerd op het boek Duivelskwartier waarin oud journalist Johan Otten over een tot dan toe onderbelicht gebleven verhaal vertelt. Van 5 februari t/m 3 november in Kasteel Helmond. museumhelmond.nl

> Erflaters van onze beschaving: Vroege Middeleeuwen. Cursus: Culturele ontwikkeling van Europa vanuit divers perspectief. Van 20 september t/m 29 november. Limburg in de veranderende wereld van 1945-1965 - politiek, literatuur en beeldende kunst. Geheel verzorgde themadag met lezingen, rondleiding en bezoek aan expositie Aad de Haas. Op

KERKRADE > Best of World of Bricks. Wegens succes zijn een aantal onderdelen van de expositie weer terug. Van 2 april t/m 30 november. Fantastische Fietsen. Weet jij hoe ingenieus je fiets eigenlijk is? Van 25 september t/m 12 september. Reizen in de Ruimte. Train de skills die je nodig hebt als astronaut. Van 20 september t/m 6 september in het Continium. continium.nl MAASTRICHT > Zoeken naar buitenaards leven. Lezing door Inge Loes ten Kate.

agendatip

8 november — 3 mei 2020

podium \ november 2019

> Sterrenkunde voor iedereen: van exoplaneten tot oerknal. Cursus: Een verkenningstocht door het heelal. Van 8 november t/m 6 december bij De Twee Gezusters. hovolimburg.nl

Kaart van de Grand Canyon

Op 14 november om 20.00 uur. Never fear, neuroscience is here? Lezing. Op 21 november om 20.00 uur. Vraag het de wetenschap. Thema: het brein. Op 28 november om 20.00 uur in de Aula, Minderbroedersberg 4-6. maastrichtuniversity.nl > Celebration of Lying. Lezing door Bettina Stangneth. Op 5 november om 20.00 uur. Turning the Corner. Engelstalige lezing door Prof. Robert D. Putnam. Op 25 november om 20.00 uur in de Franz Palm Lecture Hall, Tongersestraat 53. maastrichtuniversity.nl > Presentatie Keigoed. Keigoed. org is gespecialiseerd in aankleding en decoratie voor particulier en (verhuur)bedrijf. Van 5 oktober t/m 1 december in Het Werkgebouw. keigoed.org

in Limburg. Expositie in het kader van 75 jaar bevrijding Limburg. Van 13 september t/m 24 december in het Gouvernement aan de Maas, op werkdagen van 9.00 tot 18.00 uur. ROERMOND > Erflaters van onze beschaving: 19e eeuw. Cursus: Culturele ontwikkeling van Europa vanuit divers perspectief. Van 20 september t/m 29 november. De staat van de democratie. Cursus: Een zoektocht naar de meervoudige betekenis van democratie. Van 12 november t/m 10 december in ‘t Paradies. hovolimburg.nl SITTARD > Bruin, grijs of zwart? Tentoonstelling rondom een aantal situaties waarin mensen voor een keuze komen te staan. Van 21 september t/m 19 januari bij Erfgoedcentrum De Domijnen. dedomijnen.nl

O > 75 jaar bevrijding in Limburg: Herstel en vernieuwing tegelijkertijd. Cursus: Limburg 1945-65 vanuit (inter)nationaal perspectief. Van 16 september t/m 11 november bij Kumulus Oost. hovolimburg.nl

INCIDENTALLY INSIGHTS #3

Voor SCREEN IT, de Stadstriënnale Hasselt-Genk, onderzoekt kunstenaar Patrick Ceyssens hoe kunst het gezichtspunt van de toeschouwer verandert. Hij creëert hiervoor een beeld waarin hij een gerasterd landschap laat samensmelten met de omgeving van het Jenevermuseum. Het gerasterde beeld stelt een storm voor, die tegelijk ook een beeldige aanval van alcohol op de geest is. Het nieuwe, transparante beeld is constant beweeglijk en is daardoor een waarneming van verschuiving en onrust. Elke toeschouwer krijgt hierdoor een unieke kijk, een ‘in’zicht: iedereen wordt kunstenaar. Van 8 november tot 3 mei 2020 in het Jenevermuseum, Hasselt. Gratis toegankelijk. jenevermuseum.be

> China was al ooit een wereldmacht. Cursus: China’s hoogtijdagen en achtergrond van de teloorgang in de 19e eeuw. Van 29 oktober t/m 26 november in het Limburgs Museum. hovolimburg.nl > De eeuw van mijn moeder. Lezing: Veranderend vrouwbeeld in de 20ste eeuwse kunsten (ihkv festival Vocallis). Op 4 november om 10.00 uur in ‘t Trefpunt St Jan, Daalhof. hovolimburg.nl > Herinneringen van joodse onderduikkinderen

ONDERTUSSEN IN... podium \ november 2019

14 AMSTERDAM More Than I Looked For. Twee films van Jeff Preiss: STOP, waarin we het kind van de maker zestien jaar lang volgen en 14 STANDARD 8mm REELS 1981-1988, een bewerking door Reiss van 8mm films uit de jaren tachtig. T/m 5 januari in het Stedelijk. stedelijk.nl

Fast Fashion. Die Schattenseite der Mode. Een kritische kijk op de (sociaal en ecologisch) desastreuze implicaties van de mode-industrie, inclusief voorbeelden van uitwegen en alternatieven. T/m 2 augustus 2020 in het Museum Europäischer Kulturen. smb.museum

Andrei Tarkovsky. Solo-expositie voor de vermaarde filmer-mysticus die met beeldrijke en associatieve vertellingen als Andrej Roebljov (1966), Solaris (1971), De spiegel (1974) en Stalker (1979) faam verwierf als een van de belangrijkste vernieuwers van de cinematografische taal. T/m 6 december in Eye. eyefilm.nl

BRUSSEL Constantin Brancusi. Solotentoonstelling voor een van de meest invloedrijke beeldhouwers van de twintigste eeuw, Constantin Brancusi (1876-1957), bekend door werken als Slapende muze en De kus. T/m 12 januari in Bozar. bozar.be

BERLIJN Kampf um Sichtbarkeit. Honderd jaar geleden werden voor het eerst vrouwen toegelaten aan de Berlijnse kunstacademie. De Gemäldegalerie toont het werk van vrouwen die al vóór die tijd als schilderes actief waren. T/m 8 maart 2020 in de Gemäldegalerie. smb.museum

DEN HAAG Let’s dance. De wereld van de dansmode, van subculturen als hiphop en gabber tot klassiek ballet, van invloedrijke kostuums uit dansfilms tot kleding om in te breakdancen. T/m 12 januari in het Gemeentemuseum. gemeentemuseum.nl

Fotografie wordt kunst. Expositie die de vroege Nederlandse kunstfotografie onder de loep neemt: de grens tussen picturalisme en Nieuwe Fotografie blijkt poreuzer dan aangenomen. T/m 8 december in het Fotomuseum. fotomuseumdenhaag.nl FRANKFURT Gewebte Manifeste. Serie indruk wekkende wandtapijten van Hannah Ryggen waarin zij gruwelen van oorlog, machtsmisbruik en afhankelijkheid van de natuur thematiseert. T/m 12 januari in Schirn. schirn.de LONDEN O’ Magic Power Of Bleakness. Solo-show van Turner Prize winnaar Mark Leckey met videowerk en een levensgrote replica van een snelwegbrug bij Merseyside waar hij opgroeide. T/m 5 januari in Tate Britain. tate.org.uk William Blake. Meer dan 300 werken van de schilder, graveur en dichter William Blake (1757-1827). Zijn radicaal en rebels werk beïnvloedde generaties van kunstenaars wereldwijd. Van 11 september t/m 2 februari in Tate Britain. tate.org.uk METZ Theatre of Metamorphoses. De hier getoonde kunst van Rebecca Horn (Michelstadt, 1944) thematiseert op diverse manieren het proces van transformatie. Daarbij gaat het vaak over het ‘machinale’ in de mens, en andersom het ‘humane’ in de materiële wereld. Tegelijkertijd presenteert het museum Tinguely in Bazel de expositie Körperphantasien met kinetische kunst uit een vroege fase van Horn. T/m 13 januari in Centre Pompidou. centrepompidou-metz.fr MÜNCHEN Thonet & Design. Een verhaal over tweehonderd jaar meubeldesign aan de hand van de geschiedenis van het familiebedrijf Thonet, in 1819 in Boppard opgericht door Michael Thonet. Tot 20 februari in de Pinaktohek der Moderne. pinakothek.de

Sabine Lepsius, Selbstbildnis, 1885 © Staatliche Museen zu Berlin, Nationalgalerie / Jörg P. Anders. Te zien t/m 8 maart in de Gemäldegalerie in Berlijn.

PARIJS Galeries du 20e siècle. Over de belangrijke - maar niet altijd makkelijke - relatie tussen musea en galeries in de twintigste eeuw. Een van de invloedrijkste Franse galeriehouders, Daniel-Henry Kahnweiler, achtte een publieke instelling niet in staat om kunst te kiezen: “L’État ne peut pas avoir de goût.” T/m 24 februari in het Centre Pompidou. centrepompidou.fr Bacon en toutes lettres. De invloed van literatuur op het oeuvre van de Iers-Britse kunstenaar Francis Bacon (1909-1992). Volgens Bacon zelf was literatuur voor hem een belangrijke stimulus, maar hij ontkende een narratieve exegese van zijn werk. Tot 20 januari in het Centre Pompidou. centrepompidou.fr ROTTERDAM I See That I See What You Don’t See. De Nederlandse bijdrage aan de Design Triënnale in Milaan speculeert op de rol van design als een destructieve en helende kracht. Rode lijn vormt het onderzoek van vormen en betekenissen van het (gebrek aan) duister. T/m 29 december in Het Nieuwe Instituut. hetnieuweinstituut.nl Joost Swarte overal. Een dwarsdoor snede van het oeuvre van illustrator, ontwerper en architect Joost Swarte (1947, Heemstede). T/m 19 januari in de Kunsthal. kunsthal.nl URBINO Raffaelo e gli amici di Urbino. De context waarin Raphael zich begin van de zestiende eeuw ontwikkelde tot een baanbrekende en een van de meestgevraagde kunstenaars van zijn tijd. Met werk van tijdgenoten en mentors zoals Pietro Perugino, Timoteo Viti en Girolamo Genga. T/m 19 januari in de Galleria Nazionale delle Marche. gallerianazionalemarche.it VENETIË Biennale van Venetië. ‘s Werelds oudste kunstenmanifestatie wordt dit jaar gecurateerd door Ralph Rugoff onder het thema May You Live In Interesting Times. Tot 24 november op diverse locaties. labiennale.org

EEN GOED BOEK ONTMOET JE IN DE BOEKHANDEL

BOEKEN LIVE MUZIEK DEBAT FICTIE TIJDSCHRIFTEN CAPPUCCINO GESCHIEDENIS LUISTERBOEKEN VINYL INTERVIEWS NON FICTIE PRESENTATIES VERTALINGEN EXPOSITIES CD’S LEZERSADVIES POËZIE KOOKBOEKEN MUFFINS ONTMOETINGEN MET SCHRIJVERS BIOGRAFIE KINDERBOEKEN REIZEN LOL IN LEZEN TWEEDEHANDS YOUNG ADULTS

Dominicanerkerkstraat 1, 6211 CZ Maastricht www.boekhandeldominicanen.nl

Jenny Ymker is een kunstenaar uit Tilburg. Zij gebruikt de hedendaagse vorm van de oude gobelin-weeftechniek (wandtapijten) om verhalen van nu te verbeelden. Onlangs heeft zij de Luxembourg Art Prize gewonnen. Van 24/11 tot 1/12 is haar werk te zien op de Pan Amsterdam 2019 bij de Jan van Hoof Galerie in ‘s- Hertogenbosch. Op deze pagina geeft Jenny haar selectie culturele belevenissen en tips voor november.

EXPOSITIE SUZE ROBERTSON & MARENNE WELTEN – NAAST VAN GOGH “Ik verheug me enorm op deze unieke expositie. De portretten Suze Robertson en Marenne Welten zijn geweldig! Deze expositie maakt onderdeel uit van de expositie ‘De heks van Dongen - Een kunstenaarsdorp in de 19e eeuw’ in Stedelijk Museum Breda. Suze Robertson wordt beschouwd als de vrouwelijke Van Gogh. Het werk van Suze Robertson wordt gespiegeld aan dat van de hedendaagse kunstenaar Marenne Welten. Wat mij aanspreekt aan deze kunstenaars is dat zij mensen centraal stellen in hun werk, waarbij Robertson zich focust op het Brabantse boerenleven en Welten op kolonisten en de oorspronkelijke bewoners in de VS.” © Art in Print

12/10 2019 tot en met 26/01 2020 - Vincent van Gogh Huis – Zundert www.vangoghhuis.com

GROEPSEXPOSITIE JANPETER MUILWIJK, EELCO BRAND, JORN VAN LEEUWEN EN JOOST VAN DEN TOORN - VERGEZICHT “Janpeter Muilwijk maakt naast tekeningen ook wandtapijten die op deze expositie te zien zijn. Zijn werk is heel krachtig en kwetsbaar tegelijk. Deze expositie lijkt mij ontzettend bijzonder. Ook de kunstenaars Eelco Brand, Jorn van Leeuwen en Joost van den Toorn maken deel uit van deze expositie. Alle vier de kunstenaars creëren hun eigen intrigerende wereld en ik kijk er naar uit om deze zelf te kunnen ontdekken.”

13/10 tot en met 3/11 – Jan van Hoof Galerie – s’-Hertogenbosch www.janvanhoofgalerie.nl

FILM: PORTRAIT DE LA JEUNE FILLE EN FEU “Films zijn voor mij een belangrijke bron van inspiratie.Ik hou ervan om te worden meegenomen in een andere wereld. In deze film, die zich afspeelt in Bretagne aan het einde van de 18e eeuw, krijgt kunstenares Marianne de opdracht om een huwelijksportret van Heloïse te schilderen. Heloïse staat niet te springen om te trouwen, dus maakt Marianne het portret zonder haar medeweten. Tijdens lange wandelingen aan de Franse kust observeert ze haar model uitvoerig en groeit de aantrekkingskracht tussen de twee vrouwen. Ik hou van Franse films die zich afspelen in een andere tijd en ben heel benieuwd naar dit interessante verhaal over twee vrouwen.” © Pyramide Distribution

Dit is cultuur ÉN BRABANTS. www.brabantcultuur.nl

Vanaf 16/10 – Cinecitta – Tilburg – www.cinecitta.nl

Volg ons op

� /BrabantCultuur  @brabantcultuur  @Brabant_Cultuur