ZL3 Podium

3 MAART 2017

OPEN STUDIOS VAN EYCK pagina’s 7 & 17

1

2

highlights

MAASTRICHT

CENTRE CÉRAMIQUE • Vr 3 mrt Mad Science is er weer! Bouw mee aan onze mini-Expeditie Robinson • Za 11 mrt Opening ‘This is Where I Live’ Dubbelexpositie • Zo 12 mrt Kunst en de fotografie TEFAF-lezing • Zo 19 mrt De dagen Boekpresentatie • Zo 26 mrt Franse Strips (La Bande Dessinée) als literatuur Lezing • Vr 31 mrt Heleen van Royen en Ronald Giphart Viering in het kader van de Boekenweek 2017 • 11 mrt t/m 11 jun Fototentoonstelling ‘This is Where I Live’ Dubbelexpositie • 14 mrt t/m 18 jun Kruidenrijk Mini-expo Bijzondere historische kruidenboeken — Meer informatie: centreceramique.nl

KUMULUS • Wo 22 mrt Leerlingen Musicalafdeling nemen deel aan de Boomfeestdag• Za 25 mrt In vuur en vlam Expositie Kinderacademie • Za 25 en zo 26 mrt High school musical Voorstelling leerlingen Musical Presentatiegroep beginners (12 – 14 jaar) — Meer informatie: kumulus.nl

lumière • Woe 1 mrt korte film Oscar Nominated Shorts: animatie Alle genomineerden in de categorie ‘Best Animated Short Film’ • Vanaf 4 mrt film De Matthäus Missie van Reinbert de Leeuw Film over het mysterie van muziek, en over de onstuitbare bevlogenheid waarmee Reinbert de Leeuw opgaat in Bachs monumentale werk • Zo 5 mrt film + meet&greet In Procedure Indringend verhaal over een vader die vanuit Syrië naar Nederland is gevlucht en wacht op hereniging met zijn gezin. In aanwezigheid van regisseur Jiska Rickels • Woe 8 mrt korte film Oscar Nominated Shorts: fictiefilm Alle genomineerden in de categorie ‘Best Live-Action Short Film’ • Vanaf 8 mrt filmreeks Artists in pictures Filmsreeks rondom TEFAF met De erfenis, I, Claude Monet, Don’t Blink – Robert Frank, Dancer, Mapplethorpe: Look at the Pictures, The Artist’s Garden: American Impressionism • Vanaf 9 mrt film American Honey Energieke roadmovie over jongeren die aan de onderkant van de Amerikaanse maatschappij hun weg zoeken • Zo 12 mrt film & verhaalconcert Een wrede romance Verhaalconcert met Sandra Geller, muziek door Olga van der Pennen en Olena Lavrenko en film Een Wrede Romance, gebaseerd op de roman van Alexander Ostrovski (1823- 1886) — Meer informatie: lumiere.nl

zl podium maart 2017

GENK

C-MINE CULTUUR­CENTRUM • Vr 10 maa, 20.15u theater Toespijs/ Tom Vandyck/Ariane Van Vliet/Alice Reijs - De Hondenwei • Za 11 maa, 15u familie Laika – De Passant (6+)• Za 11 maa, 20.15u theater Naomi Velissariou - Sontag • Za 11 maa, 20.30u feest!

10 jaar Radio Modern• Za 18 maa, 20.15u theater Lod/Josse De Pauw De Helden• Di 21 maa, 20.15u theater Maarten Westra Hoekzema Komiek/ Freak • Woe 22 maa, 20.15u muziek Flying Horseman • Za 25 maa, 15.00 theater Bronks – De man, de vrouw en de beer (8+) • Di 28 maa, 20.15 circus Cie XY Il n’est pas encore minuit — Volledig programma: c-minecultuurcentrum.be tickets: tickets@genk.be of +32 89 654480/90

Olivia Mortier – fight Dieter Rogge – Katehdralen und Kapitale Van 11 februari t/m 9 april

Galerie vorn und oben Katharinenweg 15a . B-4701 Eupen-Kettenis +32 (0)87 480218 . vornundoben.be

HEERLEN

DE SPIEGEL • Do 2 t/m za 4 mrt, 20u en 5 mrt, 14u La La Land • Zo 5 mrt, 20u Rams - Theater Landgraaf • Do 9 t/m za 11 mrt, 20u The Salesman • Zo 12 mrt, 14u en ma 13 mrt, 20u In Pursuit of Silence - zo: Lezing Mike Kramer ism Nieuwe Nor • Do 16 mrt, 20u Bodkin Ras - Kaweh Modiri aanw. voor Q&A | Euregion Film Festival • Za 18 mrt, 20u Brimstone - Martin Koolhoven aanw. voor Q&A | Euregion Film Festival • Vr 17 mrt, 20u en ma 20 mrt, 14u Waterboys - vr: Robert Jan Westdijk aanw. voor Q&A | Euregion Film Festival • Do 23 t/m za 25 mrt, 20u Frantz • Do 30 mrt t/m za 1 apr, 20u en zo 2 apr, 14u Jackie — Meer informatie: filmhuisdespiegel.nl

Carlos Puyol – Jazz in verf Van 10 maart t/m 7 mei

Galerie PontArte Oranjeplein 203 . 6224 KV Maastricht 06 3740 3499 . pontarte.com

Traversées #2 Chris Keulen en Perry Schrijvers Van 24 februari t/m 18 maart

Maison des Métiers & Maison Renaissance de l’Émulation, Luik

zl podium

editorial

maart 2017

colofon _ ZL Podium is een

Unvollendete

maandelijkse bijlage van Zuiderlucht.

Een binnenstad met Maastrichtse maat

ZL Podium bevat sponsored content

4

die buiten de verantwoordelijk­heid

Onderstroom 6

van de Zuiderlucht-redactie valt.

Tunneljutten

Digitaal is ZL Podium te lezen via zuiderlucht.eu/e-paper.

Over oude en hedendaagse kunst

7

Open Studios lezing Ann Demeester Cultuuragenda Begunstigers en/of adverteerders

Werken in een showroom

van Zuiderlucht kunnen items in de

Van Maastrichtse makers en ontwerpers

cultuuragenda plaatsen. Begunstiger wordt u voor 59 euro per jaar via

Ik voel vandaag geen blauw

zuiderlucht.eu/begunstigers. U krijgt

De winkel waar kunstenaars graag komen

Zuiderlucht dan ook maandelijks

8 10

thuisbezorgd.

Publiek 11

Items voor de cultuuragenda digitaal

Talent in beeld: Boris Dieleman

opsturen vóór de 10e van de maand naar agenda@zuiderlucht.eu, met maandelijks maximaal vijf items per

Cultuuragenda 12

persoon/instelling. Aan te leveren

Voor de kleine en grote C

in formaat: titel, toelichting, datum,

Prins Bernhard Cultuurfonds

locatie, url.

Adverteren Voor het plaatsen van advertenties en advertorials kijk op de website zuiderlucht.eu/adverteren of neem direct contact op via­043 350 0591 of commercie@zuiderlucht.eu.

Coördinatie en eindredactie Christiane Gronenberg 0031 43 350 05 91 0031 6 10 661 205 c.gronenberg@zuiderlucht.eu Vormgeving

12

Ondertussen in…

22 23

ZL Podium is voor iedereen In uw handen, of op uw scherm, klein of groot, ziet u de eerste ZL Podium. Deze vierentwintig pagina’s zijn voor u.

Na negen jaar Zuiderlucht en honderden, ach wat zeg ik, duizenden telefoontjes, brieven en mails namen we vorig jaar het enige logische besluit en begonnen een extra servicekatern bij Zuiderlucht genaamd XT. Voor ons de afkorting van Extended, veel lezers maakten er Extra van. Ook prima!

Het was extra ruimte waar gebruikers van ZL hun verhaal of boodschap kwijt kunnen binnen de daarvoor geëigende kaders.

De plek waar uw evenement wordt vermeld. Want, dat vonden wij ook, al het moois waar u met ijver en liefde aan werkt, het mag gelezen en gezien zijn. Deze maand volgde het tweede logische besluit, door het blad Podium te noemen. Dat is toch helderder dan zo’n afkorting; de nieuwe titel, vonden we, dekt ook beter de behoorlijk uitdijende lading met service, agenda, rubrieken, advertenties, advertorials en branded content van bedrijven en instellingen.

Zo treft u in deze eerste ZL Podium de jonge fotograaf Boris Dieleman aan, het eerste talent in een reeks van elf waarin het Huis voor de Kunsten Limburg veelbelovende creatievelingen een platform biedt. Op pagina 8 begint de serie Made in Maastricht, de plek waar u in de komende maanden de vele verhalen van makers, gebruikers en promotors van Maastrichtse ontwerpen kunt ontdekken. Een pagina verderop deelt Rob Wijnants zijn belevenissen als eigenaar van de door kunstenaars en professionals geliefde winkel Victor 4art in Heerlen. Samen met de Van Eyck biedt ZuiderLeven, de activiteiten-tak van Zuiderlucht, deze maand een podium aan Ann Demeester, directeur van het Frans Hals Museum in Haarlem. U bent van harte uitgenodigd voor haar lezing op 10 maart tijdens de Open Studios in de Van Eyck in Maastricht, zie pagina 7.

Heeft u genoeg gelezen en wilt u erop uit trekken om het allemaal zelf te zien, dan bieden de vele pagina’s met onze cultuuragenda van binnen en buiten de euregio u met zekerheid voldoende reisdoelen. De nieuwe plek om belevenissen en bevindingen te delen hebben we ook al voor u ingericht, in de maandelijkse rubriek Publiek op pagina 11.

Andrea Bertus / ontwerpburo bertus

Veel lees- en ontdekplezier!

Druk RBD Düsseldorf

CHRISTIANE GRONENBERG | bladmanager c.gronenberg@zuiderlucht.eu

Cover: Simon Wald-Lasowski

3

4

Unvollendete

zl podium maart 2017

Oud-wethouder John Wevers: “De stortvloed aan toeristen, studenten en evenementen maakt het in de binnenstad veel te druk en jaagt de prijzen omhoog.” foto Richard Stark

Een binnenstad met Maastrichtse maat Wonen hoorde niet in oude stadscentra, vonden plannenmakers in de jaren zestig. Woningen moesten plaatsmaken voor winkels, kantoren en vermaak. Maar de tijdgeest veranderde, en de Maastrichtenaren eisten hun binnenstad op. Nu lijkt de geschiedenis zich te herhalen. “Waar het bedrijfsleven aan kan verdienen, krijgt voorrang: spektakel.

Maastrichtenaren worden uit het centrum verjaagd.”

PAUL VAN DER STEEN —

G

root durven denken en de auto ruim baan geven. Dat was in de jaren vijftig van de vorige eeuw het dominante denken bij stedenbouwers en bestuurders. In Amsterdam werden tijdens het wethouderschap van Joop den Uyl plannen gemaakt voor het dempen van een groot deel van de grachten.

Dan kon iedereen veel beter doorrijden. Was dat gebeurd, dan had de hoofdstad nu waarschijnlijk een heleboel sfeerloze verkeersgoten à la de Wibautstraat gehad.

In Maastricht werd destijds hardop gedroomd over een doorbraak dwars door de deels eeuwenoude bebouwing van het oude centrum. De dromers gebruikten daarvoor de Franse term ‘percée’.

Het idee: het verkeer vanaf de Wilhelminasingel over de Wilhelminabrug in een streep rechtdoor te laten rijden tot het Koningin Emmaplein. ‘Het gat van Dingemans’, genoemd naar stadsarchitect Frans Dingemans, kwam er nooit. Het verzet tegen de daarvoor noodzakelijke sloop van de westwand van de Markt was te groot.

Dit is deel 3 in een reeks van tien afleveringen over nimmer voltooide stedenbouwkundige projecten in Maastricht. Unvollendete is een samenwerking tussen de gemeente Maastricht en maandblad Zuiderlucht en zal in november resulteren in een expositie in Bureau Europa.

zl podium maart 2017

Eindhoven

sp

oo

‘Alleen al door de smalle Bredestraat reden in die tijd 400 stadsbussen per dag.’

Ten tijde van de uitvoering van de plannen was Wevers alweer een hele tijd lid van de PvdA. Namens die partij was hij twintig jaar lang, van 1974 tot 1994, wethouder van Volkshuisvesting, Stadsvernieuwing en Ruimtelijke Ordening.

Ook op het pluche zette hij als actievoerder en politicus een zorgvuldige omgang met de oude binnenstad op de agenda. Op die jaren blikt hij in zijn eind vorig jaar verschenen memoires, Eigenwijs in Maastricht. Terugblik op een leven in de Maastrichtse politiek terug.

Dankzij bezoeken aan zijn oom en tante maakte de in Heerlen geboren Wevers al vroeg kennis met de bekoring van Maastricht. “Het mystieke van de stad sprak me aan, net als het door

centrum

Maas

straatjes lopen en dan opeens de Servaas, het stadhuis of de Maas zien opdoemen.”

In 1964 verhuisde hij naar Maastricht.

Aanvankelijk streek hij neer in een buitenwijk.

Drie jaar later kocht hij een monumentaal, maar vervallen pand aan de Bernardusstraat in de oude binnenstad. “Ik had bouwkunde gestudeerd en werkte als architect. Ik had het vermogen om door alle ellende heen te kijken en de mogelijkheden te zien.”

Anderen bezaten dat vermogen niet. Of verlangden in hun armzalige woning in het centrum simpelweg naar een betere behuizing.

“Begrijpelijk”, aldus Wevers.

City-vorming was het toverwoord in die jaren. “Het is een natuurlijke ontwikkeling van het stadscentrum, niet de binnenstad, dat het vermaaksleven zich intensiveert tegelijk met de intensivering van andere functies van het stadscentrum”, zei de inmiddels overleden Jacques van de Venne, directeur openbare werken. “Daarom hoort een woonfunctie niet in het stadscentrum thuis, wel in de binnenstad.”

Tegen die opvatting kwam Wevers, toen nog geen wethouder, in opstand. “Eenzijdige functies hebben iets van kankergezwellen die steeds sneller groeien, maar het leven van het hele lichaam uiteindelijk onmogelijk maken”, waarschuwde hij.

Van een protest tegen de wildgroei aan horecagelegenheden in 1970, kwam een Politiek Kafee – volgens de kritiese spelling van die tijd.

Begin 1971 begon het bewonerscomité B4, waar Wevers deel van uitmaakte, te ageren tegen het verslechterende woonmilieu in het centrum. Het verzet richtte zich ook tegen de manier waarop het verkeer bezitnam van de binnenstad. “Alleen al door de smalle Bredestraat reden op dat moment vierhonderd stadsbussen per dag.”

De tijdgeest hielp. Burgerparticipatie en inspraak kwamen in zwang. In 1974 kwam Wevers in de gemeenteraad en werd meteen wethouder. Hij manifesteerde zich als een activistisch bestuurder. “Dat was relatief nieuw.

In de jaren daarvoor leunden wethouders nogal op hun ambtenaren en wat aan ideeën uit de stad, en dan vooral het bedrijfsleven, kwam. Ik wilde zelf initiatieven nemen, richting geven.”

Ook op andere plekken moest het traditionele denken op de helling. Bijvoorbeeld bij de Maastrichtse woningcorporaties die nog sterk verknoopt waren met hun katholieke wortels. Dat een deel van de woningen in de binnenstad specifiek zou worden ingericht voor een- en tweepersoonshuishoudens stuitte de corporaties tegen de borst. Zulke huizen stonden haaks op de visie van het gezin als hoeksteen van de samenleving. De geplande wooneenheden zouden die het in behoudende

A2

Dingemans zelf werd bedreigd voor zijn plan.

Tussen de gevels aan de oostkant werd wel een bres geslagen. Daar kwamen de intussen alweer gesloopte stadskantoren - nu staat er Mosae Forum – met een stuk van de geplande verkeersader die doodliep op de Markt.

Aan de noordkant lag intussen het Boschstraatkwartier te verpauperen. De gemeente maakte plannen om de wijk, waar ooit de pottemennekes van Regout zaten opgehokt, op de schop te nemen. Bijna vijftig jaar later gruwt John Wevers nog van de plannen van toen: “Een was een fantasieloze stapeling van legoblokjes die een totaal wezensvreemd element in de binnenstad had opgeleverd.”

Wevers was destijds lid van D66, zijn partij vocht de plannen aan tot bij de Raad van State.

De stroperige procedure leidde tot jarenlange vertraging, genoeg om nieuwe inzichten te laten rijpen. De eerste fase van de opknapbeurt zou, geïnspireerd door het afstudeerproject van architect Jan Dautzenberg, ontworpen worden door de architecten Theo Boosten en Peter Sigmond. Het nieuwe Boschstraatkwartier werd zo een wijk met grote woningdichtheid, bovenstraatjes, huur- en koophuizen door elkaar en parkeren ondergronds. Wevers wijst graag op de Maastrichtse details: “Dakhellingen van 45 graden of steiler, nokken evenwijdig aan de straten, muren opgetrokken tot boven het dakvlak: een brandweereis uit vroeger tijden die overslaand vuur moest voorkomen.”

r

Luik

kringen zo verfoeide ‘hokken’, zoals ongehuwd samenwonen toen nog heette, in de hand werken.

“Veel projectontwikkelaars en in die jaren dominante bouwfirma’s als Wilma waren ook helemaal niet gericht op het aanpakken van de binnenstad”, zegt Wevers. “Ze bouwden liever nieuwe buitenwijken en lieten de oude huizen maar verkrotten. Als ze onbewoonbaar werden, konden ze worden ontruimd. En omdat de bewoners die eruit moesten, toch ergens dienden te wonen, had je dan automatisch bewoners voor de nieuwbouwwijken.” Onder druk van politiek en publieke opinie veranderde die houding later.

Ook de prille Universiteit Maastricht (UM), die aanvankelijk inzette op een campus in Randwyck, draaide langzaam bij.

“Stilaan groeide het besef dat juist de oude stad een unique selling point kon zijn”, herinnert Wevers zich. “Ik heb ook vaak genoeg meegemaakt dat mensen die ik rondleidde door en langs universiteitsgebouwen dachten dat de UM een geschiedenis had die veel verder terugging dan 1976.”

Wevers geloofde in het ‘actiehaarden-principe’: een goed voorbeeldproject kon een hele straat of binnenstadshoek inspireren. “Bijna als vanzelf, en geholpen met subsidie gingen mensen dan ook hun huizen en gebouwen opknappen. Zeker in buurten als het Jekerkwartier en Oud-Wijck is dat goed gelukt.”

Maastricht veranderde dus wel degelijk, maar behield veel van zijn oude sfeer. Al te drastische plannen konden in de loop der jaren worden tegengehouden of werden aangepast, zodat ze zich beter verhielden tot het bestaande. Bovendien werd het oude Maastricht weer een woongebied.

René Daniëls, van 1973 tot 1988 stedenbouwkundige bij de gemeente: “Toen ik kwam was de helft van de huizen onderkomen, verpauperd, gestut. Het aantal inwoners was slechts van een fractie van het aantal van tegenwoordig.” Ondanks alle in die jaren ingezette vernieuwingen is de bouwkundige invulling nog steeds reden tot zorg”, vindt Wevers, zelf nog altijd inwoner van de binnenstad. “De stortvloed aan toeristen, studenten en evenementen maakt het veel te druk en jaagt de prijzen omhoog. Wat de gasten vragen en waar het bedrijfsleven aan kan verdienen, krijgt voorrang: spektakel. En dan is er ook nog de verkamering, die als een soort houtworm huishoudt.” Het is alsof de geschiedenis zich herhaalt. “De studenten nemen het over. Maastrichtenaren worden door dat alles uit het centrum verjaagd.” —

5

6

onderstroom

zl podium maart 2017

tunneljutten D

e kunstenaars die ik ken zijn gek op lelijke plekken. Ze zouden hun vingers aflikken bij de ateliers aan de Kasteel Holtmeulenstraat, qua lelijkheid een A-locatie. Tenzij China Garden ooit de bom was, is er zelfs geen sprankje vergane glorie rond het voormalige bedrijvengebouw.

Aan de achterkant is een binnenplaats met bij elkaar gerommeld tuinmeubilair waar het met zonnig weer vast prima zit met koffie en een sigaret. Een lange muur scheidt het terrein van een rij arbeidershuizen als in een Britse mijnwerkersstad. Daarachter loopt het spoor.

De intercity van elf uur raast voorbij als graficus Yves de achterdeur open zwiept. Hij toont zijn atelier, een zeefdrukkerij naast een hippe werkplek met espressoapparaat en een Perzisch tapijt. Helaas, hij moet ervandoor: de zeefdrukkerij blijft onaangeroerd vandaag.

In de gangen van het complex is het

Dit is deel 1 van een reeks Maastrichtse stadskronieken, een initiatief van de stichting Edmond Hustinx.

Er wordt écht hard gewerkt hier, zegt ze, en ik geloof haar.

donker, de muren zijn grijs en elk atelier heeft een huisnummer. Op een tafel bij de hoofdingang ligt post op stapeltjes, fietsen staan netjes op een rij. Aan de muur de huishoudelijke mededelingen.

Het is muisstil. Tot de zaagmachine van Reinier aangaat. Met compagnon Roel bouwt hij een vitrinekast voor een verfhandel waar veel gestolen werd. Als meubelmaker kom je zo van alles tegen.

Tja, stelen. Op klaarlichte dag. Waar mensen het lef vandaan halen. In de jaren tachtig konden ze nog wel eens proletarisch winkelen, maar die tijd is voorbij.

Ze hebben een prima werkplek hier.

Niet duur, lekker rustig. Een beetje ambtelijk, dat wel, buiten hun eigen hok mogen ze niks, niet verven, niks bouwen. Toch jammer, ze zouden iets tofs van dit complex kunnen maken.

De mondkapjes gaan weer op: aan het werk.

Dan steekt Guus zijn hoofd om de deur, ook een meubelmaker. Nou ja, meer dan dat. Hij werkt aan een

zitmeubel voor een dame die bij het raam wil breien en naar koolmeesjes wil kijken. Hij laat me schetsen zien, kijk zo en zo en dan kan ze hier zitten en daar een kopje koffie neerzetten. Guus, Roel en Reinier, ze zien eruit als schaatsers die de Elfstedentocht gaan uitrijden.

Voor hen geen espressoapparaat vermoed ik, eerder een thermosfles.

Guus zegt: “Je verwacht het niet, maar hier worden dingen gemaakt… Tafels van tienduizend euro, kostuums voor theater, objecten voor grote musea.”

En: vijftien meter bank voor op de Groene Loper, het nog aan te leggen wandelgebied boven de A2, gemaakt van bouwresten van de tunnel.”

De bank is een project van Gertje, ze komt er net aan. Voor het materiaal zijn ze gewoon gaan zoeken naar bruikbaar spul: tunneljutten. Gertje is vaak in

haar atelier. Guus niet. Met al die wegwerkzaamheden in Maastricht doet hij er wel drie kwartier over van zijn huis in de binnenstad naar hier. Dat is toch niet leuk meer?

In de andere vleugel brandt nu ook licht: beeldhouwster Vivianne werkt er zonder vooropgezet plan aan een blok marmer. Uren en uren hakken, maandenlang, alles om bezieling in het beeld aan te brengen. Werken met het materiaal en opgaan in de handeling.

Zo’n tien jaar had ze in Amsterdam een atelier, de gemeente regelde dat super daar. Hier is het ook fijn hoor, er is saamhorigheid, maar ook weer niet te veel.

Er wordt écht hard gewerkt hier, zegt ze, en ik geloof haar. Door de gangen klinkt inmiddels een symfonie van geklop, gezaag, geschuur, gebeitel en gezwoeg. En dan, vanachter een van de gesloten deuren, een accordeon. Het is de schilder die af en toe stiekem een deuntje speelt. Bij het naar buiten gaan lees ik dat de Europese Commissie deze ‘creatieve broedplaats’ heeft mogelijk gemaakt. Geen van de kunstenaars heb ik dat woord horen noemen.

ANNEMARIE STAAKS

zl podium

zuiderleven

maart 2017

Ann Demeester. foto Inga Powilleit Photography

OVER OUDE EN HEDENDAAGSE KUNST V

oor de derde keer nodigen de Van Eyck en ZuiderLeven de lezers van Zuiderlucht uit voor een speciale lezing tijdens de Open Studios.

Dit jaar verwelkomen we Ann Demeester.

Lange tijd bevond Ann Demeester zich, als directeur van W139 en daarna van het Amsterdamse Appel arts centre, in de voorhoede van de hedendaagse kunst. Sinds ze drie jaar geleden switchte naar het Frans Hals Museum/ De Hallen Haarlem behoort ook de oude kunst tot haar repertoire. In haar lezing in de Van Eyck vertelt ze hoe ze die twee binnen haar visie op de kunsten met elkaar in overeenstemming weet te brengen. Waar liggen de gelijkenissen, waar de verschillen? En wat betekenen die voor haar?

Waarom is er zo vaak een Ajax-Feijenoord tegenstelling tussen mensen die van oude en zij die van hedendaagse kunst houden? Is het een botsing tussen progressief en conservatief, tussen de lichtheid van het heden en de zwaarte van het verleden, het avontuur van het nu tegenover de last van het verleden, de vrijheid van het ontdekken tegenover de plichtmatigheid van de canon? Zijn dit clichés die mogelijk gestolde waarheden zijn, of juist de uitgeharde resten van de modernistische retorica?

Zoals we haar kennen zal Ann Demeester met een persoonlijke benadering naar Maastricht komen en met ons verkennen hoe kunstenaars het museum veel kunnen leren over de verbinding tussen toen en nu.

ZuiderLeven-lezing door Ann Demeester, directeur van het Frans Hals Museum/ De Hallen Haarlem.

Vrijdag 10 maart om 14.00 uur, in de Van Eyck in Maastricht.

Ann Demeester (Brugge, 1975) studeerde Germaanse filologie, werkte bij de Morgen en de Financieel-Economische Tijd als journalist en recensent. Sinds 1 februari 2014 is ze directeur van het Frans Hals Museum/De Hallen Haarlem. Haar leermeester was de Belgische museumdirecteur, conservator en curator Jan Hoet onder wiens supervisie ze in België (Gent, Watou) en Duitsland (Herford) exposities en projecten organiseerde. In 2009 was ze co-curator van de X Baltic Triennial of International Art in Vilnius (Litouwen).

Werk van Van Eyck-deelnemer Simon Wald-Lasowski

OPEN STUDIOS De Open Studios vinden op 10 en 11 maart plaats en bieden de mogelijkheid om kennis te maken met de Van Eyck en haar deelnemers.

Kunstenaars, ontwerpers, curatoren en schrijvers tonen waar zij het afgelopen jaar aan hebben gewerkt.

Iedereen is welkom op vrijdag 10 maart om 17.00 uur voor de feestelijke opening en op zaterdag 11 maart tussen 10.00 – 17.00 uur. Als deelnemer aan de ZuiderLeven-lezing kunt u al voor de officiële opening in de studio’s terecht. janvaneyck.nl

Entree lezing: 5 euro. Begunstigers van Zuiderlucht hebben gratis toegang (op vertoon van hun adreswikkel).

Aanmelding vooraf wordt op prijs gesteld, via zuiderlucht.eu/zuiderleven

7

8

zl podium

advertorial

maart 2017

WERKEN IN EEN SHOWROOM VAN MAASTRICHTSE MAKERS EN ONTWERPERS tekst JEROEN BIESMANS fotografie JORIS VROEMEN ontwerp ANNEMARIE MANS

Put your money where your mouth is

E

en kantoor ingericht met fraaie eigentijdse objecten van Maastrichtse ontwerpers zonder dat het veel geld hoeft te kosten? En tegelijkertijd een podium bieden aan jong talent? Het kan.

Dankzij een idee dat begon bij het Elisabeth Strouven Fonds. Bestuurder Dik Mol vertelt erover: van idee, tot uitvoering en droom.

Stichting Elisabeth Strouven heeft een jaar geleden haar naam veranderd in Elisabeth Strouven Fonds (ESF) om haar activiteiten als ‘vermogensfonds dat hulp en bijstand verleent’ te verduidelijken. Ook is het fonds verhuisd naar een pand aan de Abtstraat 3 in Maastricht. Dik Mol: “Het fonds steunt veel verenigingen, stichtingen en groepjes burgers die goede dingen doen voor de stad. Vaak met geld, want daar is gebrek aan. Maar toen we dit pand hebben laten renoveren vonden we het belangrijk dat het onze doelstellingen kracht kon bijzetten.”

JONG TALENT UIT MAASTRICHT “Dit doen we bijvoorbeeld door kantoorruimte of vergaderaccommodaties in dit pand aan te bieden aan partijen die we steunen. En een van onze doelstellingen is dat we kunst en cultuur promoten en dan vooral met aandacht voor jong talent. Dan moet je dat ook in de praktijk laten zien; ‘put your money where your mouth is.’ Dus wilden we ons kantoor inrichten met objecten van jong talent uit Maastricht. Da’s makkelijk gezegd, maar hoe doe je dat dan? Je hebt dan mensen nodig die veel meer verstand hebben van kunst en ontwerp dan wij.

Dik Mol bij zijn favoriet: de tafel van Michiel van Poecke

zl podium maart 2017

TUINTAFEL, in 2 delen

Ontwerper/maker: Michiel van Poecke info@meubelsvanpoecke.nl www.meubelsvanpoecke.nl Prijs: € 4540,-

M

ichiel van Poecke over zijn werk: “Kwaliteit staat voorop. Ik werk met massief hout. Ik probeer het klassieke ambacht in een modern jasje te steken en maak eigentijdse ontwerpen die passen op de plek waarvoor ze bestemd zijn. De tafel maakte ik in opdracht van het Elisabeth Strouven Fonds. In de tafel verwerkte ik de 5 bloemblaadjes uit het logo van Elisabeth Strouven Fonds die staan voor de 5 kernwaarden. Het mooie van Made in Maastricht is dat het de lokale bedrijvigheid stimuleert. Je staat als ontwerper/maker in the picture”.

Dus hebben we samenwerking opgezocht met partijen die deze expertise hebben, zoals Maastricht Academy of Fine Arts and Design (MAFAD), de Van Eyck Academie en Designday. Hester Coolen van Designday heeft jonge ontwerpers gevonden die hun werk hier willen etaleren. We hebben hier een dikke 60 stukken van 41 ontwerpers.”

ROULEERSYSTEEM “Ik zeg weleens: ik werk in de showroom van Maastrichtse makers en ontwerpers. Objecten worden hier maximaal 9 maanden neergezet.”

Dik wijst op een lei die op tafel ligt met daarop vastgeklemd de foto van de tafel, de prijs en informatie over de ontwerper van de tafel.

“Geïnteresseerden kunnen het werk kopen. Op de lege plek komt vervolgens een product van een andere ontwerper. Als iets na 9 maanden niet verkocht is, gaat het terug naar de ontwerper.” Hij wijst naar de grote lamp die boven de tafel hangt. “Die lamp van Françoise Oostwegel is bijvoorbeeld niet verkocht. Wel waren verschillende mensen hier die interesse hadden in een kleinere uitvoering deze lamp. Die hebben de weg naar Françoise gevonden.”

VOOR ELKE BEURS WAT “Als je het gaat vergelijken met spul van Ikea, dan is het relatief duur. Maar dit is allemaal hand- en maatwerk, duurzaam geproduceerd en alle items zijn stuk voor stuk uniek. Je kunt zeggen dat het kunstobjecten zijn. Er staan hier ook kleinere objecten, zoals lampen en kandelaars. Dus voor elke beurs wat. Mijn favoriet is deze tafel van Michiel van Poecke. De houtverbindingen kloppen, de vorm klopt, het ontwerp is mooi. Hij heeft voor buiten een tuintafel gemaakt die bestaat uit twee delen. Die jongen is een vakman. Ik bewonder zijn creatieve geest en zijn vermogen om functionaliteit en esthetiek met elkaar te verbinden.”

DROOM “We zijn blij dat de gemeente het belang hiervan inziet en het stokje overneemt.

Het past binnen het bredere concept van Made in Maastricht, zoals Fashionclash.

Onze rol gaat van initiatiefnemer, trekker en enige financier naar deelnemer en deelfinancier. Mijn droom is dat andere organisaties dit concept gaan omarmen.

En dat we 4, 5, 6, 7, 8… van dit soort showrooms hebben. En dat er dan een ‘Made in Maastricht’-wandeling komt voor toeristen of geïnteresseerden in design.

Dan zijn we als stad ook echt wat aan het doen voor die jonge ontwerpers.”

ht c i r t Een label dat tot doel heeft een zichtbaar podium s te bieden maa Made in Maastricht

aan ontwerpers en makers uit Maastricht op diverse locaties in de stad. Het stimuleert, ontwikkelt en etaleert jong talent.

• Heeft u een locatie die geschikt is als showroom?

Bel Pieter-Paul van de Wouw, senior beleidsmedewerker Economie en Cultuur bij de gemeente Maastricht: (043) 350 47 46, PieterPaul.van.de.Wouw@maastricht.nl.

• Wil je jouw werk presenteren?

Check www.elisabethstrouvenfonds.nl.

9

10

zl podium

advertorial

maart 2017

Ik voel vandaag geen blauw Elk goed schilderij of beeld, elke tekening of collage begint bij het kiezen van de juiste materialen. Hiervoor kunnen kunstenaars en hobbyisten al meer dan zestig jaar in de winkel Victor 4art in Heerlen terecht. Precies tien jaar geleden verhuisde de zaak naar de huidige plek op de Heerlerbaan. Een goed moment voor eigenaar Rob Wijnands om terug te kijken.

Marriëtte en Rob Wijnants

“Mijn ouders hebben de zaak opgericht in 1953, mijn geboortejaar. Ikzelf heb een aantal vakopleidingen gevolgd die pasten bij de producten van de winkel, publiciteitsvormgeving op

de academie in Maastricht en een vakdiploma kantoorartikelen en papierwaren. De eerste jaren lag het zwaartepunt in de winkel op grafische en technische tekenmaterialen.

We verkochten teken- en ontwerpmaterialen die gebruikt werden door grafische ontwerpers, en architecten.

In de jaren 70 en 80 begonnen alle ontwerpers met computers te werken en dat zorgde voor een dramatische omzetdaling.

We gooiden het roer om en begonnen met fine-art materialen. Er kwamen olieverf, acrylverf, penselen en ezels bij. Tegenwoordig verkopen we alles op het gebied van tekenen en schilderen, boetseren, en veel hobbymaterialen.

Verder hebben we een inlijsterij, we geven workshops en we hebben een expositieruimte.

We onderhouden goede contacten met creatieve academies en schilderclubs in de omgeving.

Ik denk dat kunstzinnig bezig zijn goed voor mensen is. Als

je geconcentreerd bezig bent met tekenen of schilderen, dan vergeet je alles om je heen. Dus als je even een mindere periode doormaakt in je leven dan kun je met tekenen en schilderen de rust in je hoofd creëren die je nodig hebt om afstand te nemen van de waan van de dag. Als ik in mijn vrije tijd niet pianospeel dan wil ik wel eens wat tekenen of schilderen. Ik kan helemaal van de wereld zijn als ik met kleurpotlood een fotorealistische tekening maak. Dat kan per tekening wel 25 tot 30 uur duren. Bij mij mag dan ook niemand beweren dat tekenen of schilderen een ‘dure hobby’ is. Ik ben 25 uur zoet met een vel papier van drie euro en een tientje aan potloden!

Mijn vrouw Mariëtte en ik delen de taken, maar dan nog is winkeleigenaar zijn veel werk. In een standaard werkweek is onze winkel 53 uur open. Het aantal uren tel je gewoon niet als je met plezier werkt. Een keer kwam een mevrouw binnen uit de categorie ‘zweeftekenen’.

Dat zeg ik wel eens voor de

grap over antroposofisch tekenen, mandala, chakra, en dergelijke kunstvormen waar een religieus, mystiek of magisch sausje aan hangt.

Deze mevrouw vraagt waar ze de aquarelverf van merk X kan vinden. Ze gaat voor de kast staan, zinkt weg in gedachten en grijpt in trance een aantal tubes uit het rek. Daarna legt ze het rijtje tubes op de toonbank neer en vraagt ‘Mist u nog wat in dit rijtje?’ Ik kijk er met een professioneel oog naar en zie geel, rood, groen, en nog wat kleuren, maar geen blauw. Ik zeg dus: “Volgens mij zou er nog wat blauw bij moeten”.

Waarop de klant antwoordt: ‘Nee, dank je, ik voel vandaag geen blauw.’ Een van de leukste dingen in mijn werk is dat we elke dag bezig zijn met creatieve klanten. Je ziet heel veel verschillende kunstuitingen, en je neemt altijd een stukje mee van die sfeer.”

Victor 4art Heerlerbaan 66, Heerlen www.victor.nl

publiek

zl podium maart 2017

Literatuurgeschiedenis van het Limburgs nog niet geschreven Cyrille Offermans is het voor een keer met me eens. In Zuiderlucht (ZL2/2017) vertegenwoordigt hij de mening dat literatuur in Limburgs dialectliteratuur betreft, de rest hoort volgens hem bij de Nederlandse literatuur. [...]

Het ruim 750 pagina’s tellende [Geschiedenis van de literatuur in Limburg] onder redactie van Lou Spronck, Wiel Kusters en Ben van Melick is inmiddels verschenen en het is indrukwekkend. [...]

De Limburgstalige literatuur helaas moet het doen met een dikke veertig pagina’s. En het stoelt geheel op de keuze en de mening van één redacteur, Ben van Melick. Dat is mager. Bovendien worden er troubadours en hun liedjes bij gehaald, het verbaast me dat niet het halve Venlose carnavalsrepertoire wordt besproken. Terwijl bijvoorbeeld alle in het Limburgs schrijvende vrouwen worden overgeslagen. [...] Verwonderlijk ook dat de Veldekeprijswinnaars niet allemaal worden behandeld. [...]

Conclusie: de literatuurgeschiedenis van het Limburgs is nog niet geschreven. Ik roep hierbij de LGOG op daarvoor een comité in het leven te roepen en die aan het werk te zetten. Er is nog veel te doen. [...]

Paul Weelens reageert op de eerste aflevering van vijf in ZL2/2017 waarin Cyrille Offermans zijn leeservaringen met Geschiedenis van de literatuur in Limburg beschrijft. Facebook, 4 februari.

Culturele identiteit […] ‘Limburgse literatuur’ kun je (normatief) definiëren als literatuur geschreven in een van de Limburgse dialecten. Maar in de Geschiedenis van de literatuur in Limburg (GLL) gaat het dus om meer. De GLL is in feite een cultuurhistorisch verhaal over de rol die schrijvers en hun werken hebben gespeeld, en in onze dagen eventueel nog spelen, in de culturele zichtbaarmaking van de politieke constructie die in feite nog vrij jonge provincie Limburg is. En van het oudere gevarieerde cultuurgebied dat daaronder ligt.

Vandaar de aandacht in dit boek voor schrijvers in Nederlands, Latijn, dialect, Duits, Frans. Auteurs uit het besproken cultuurgebied die in de vele, vele Nederlandse literatuurgeschiedenissen die er in twee eeuwen zijn verschenen,

altijd ongenoemd zijn gebleven – omdat het perspectief van die geschiedenissen vrijwel zonder uitzondering ‘hollandocentrisch’ was. En dus uitsluitend gericht op Nederlandstalige auteurs, gezien vanuit het dominante perspectief van het culturele centrum: Holland. In feite net zoals een geschiedenis van de uitsluitend Limburgstalige literatuur, zoals Paul Weelen die (overigens met goed recht) bepleit, ongewild een ‘uítsluitende’ werking zal hebben op Nederlandstalige schrijvers in Limburg, van wie sommigen wel degelijk (permanent of in een bepaalde context) het gevoel kunnen hebben ‘Limburgse’ auteurs te zijn. De culturele identiteit die je jezelf aanmeet, of die anderen je als het ware van buitenaf opleggen, is immers niet één op één in verband te brengen met de taal die je spreekt of schrijft (de uit de Romantiek stammende opvatting), maar kan net zo goed worden geconcipieerd of gepercipieerd door middel van andere culturele kenmerken, zoals bijvoorbeeld levensstijl. […]

Het Zuidelijk Toneel en toneelgroep Maastricht geloof ik te kunnen zeggen dat, al zijn er verschillen in aanpak en perspectief, beide gezelschappen theater willen maken dat midden in het leven, midden in de wereld en midden in de tijd staat. Over mensen die zich verhouden tot de mensen om zich heen [...]

Jibbe Willems reageert op ‘Actualiteit of niet, dat is de vraag’, een interview door Paul van der Steen met theatermakers Stijn Devillé, Piet Menu, Christophe Aussems en Servé Hermans voor theatermagazine Jeroen (jaargang 3, nummer 1, januari 2017).

Facebook, 21 januari.

Genieten Luisterend naar @Klararadio en @Zuiderlucht lezend in Limburg, dat is grensoverschrijdend genieten.

Clemens Tonnaer op Twitter, 2 februari.

Reactie Wiel Kusters op bovenstaand stuk.

Facebook, 5 februari.

Uitbundige jazz-avond Jullie hebben ons oprecht verrast met de kaartjes voor het jazzconcert in het theater van Maastricht. De uitvoering was uitbundig, virtuoos en in sommige stukjes briljant. Heel hartelijk dank dat wij erbij mochten zijn.

Twee ZL-begunstigers over het concert van het Mark Guiliana Jazz Quartet en Avishai Cohen Quartet waarvoor zij kaartjes wonnen. Mail aan ZL, 17 januari.

Theater in het midden van het leven Het is inderdaad waar dat we bij De Orde van de Dag dicht op de actualiteit zitten, binnen een weekend maken we een voorstelling over de afgelopen maand die we nog dezelfde zondagavond voor een publiek spelen. En soms hebben we specifieke projecten, bijvoorbeeld rondom de Amerikaanse verkiezingsnacht.

Toch proberen we met de scènes die we schrijven, naast amuseren en prikkelen, ook iets groters te zeggen over de wereld om ons heen. Iets dat ons boven de waan van de dag uit tilt. Dit lukt de ene keer beter dan de andere, maar de poging is er niet minder om. [...]

Aangezien ik als schrijver betrokken ben bij [enkele voorstellingen van]

11

zl podium

cultuuragenda

maart 2017

foto Michel Vanderhoven

Talent in beeld

12

Sieraden van oude kabels door Billie Van Nieuwenhuyzen bij Studio Piet Stockmans in Genk. foto Kristof Vranken

Architectuur, mode & design AKEN > BEWundern.

Architectuurstudenten ontwerpen ruimtes die geïnspireerd zijn op kunst- en rariteitenkabinetten.

Van 9 februari t/m 14 mei in het Suermond-Ludwig-Museum. suermondt-ludwig-museum.de

Boris Dieleman

Totdat (Kerkrade, 1997) op zijn veertiende van zijn vader een analoge camera kreeg, schilderde en tekende hij vooral. Vanaf dat moment leerde hij steeds beter fotograferen door veel op internet te surfen en filmpjes te bekijken op YouTube. In 2016 deed hij mee aan Kunstbende. “De eerste keer dat ik naar buiten trad met mijn werk en vanuit de wereld van kunst en cultuur werd gewaardeerd.”

Inmiddels zit hij in de propedeuse van de kunstacademie in Maastricht, waar hij voor de autonome richting gaat kiezen omdat hij graag vanuit een concept kunst wil maken. Zijn belangrijkste medium is nog altijd de analoge fotografie. Vooral plekken waar weinig zichtbaar is van mensen en de maatschappij, zoals het heelal, de natuur en leegstaande gebouwen, inspireren hem. Ook de lessen kunstbeschouwing vindt hij heel interessant; ze dagen hem uit zich te verdiepen in andere kunstenaars. Onlangs deed hij mee aan PARALLEL, een project in poppodium de Nieuwe Nor waarin muziek en beeldende kunst samenkomen. “Ik heb hiervoor mensen gefotografeerd op het moment dat ze zichzelf verloren in muziek en helemaal in het hier en nu waren.” Kunstenaar Joan van Barneveld coachte hem hierbij. “Het was heel fijn om samen met Joan te reflecteren op het proces. Zijn tips hebben mij erg geholpen.”

Meer op www.hklimburg.nl/talent Het Huis voor de Kunsten Limburg brengt met deze rubriek talenten uit de Limburgse cultuursector in beeld.

> LuForm. Design Deparment.

Jonge vormgevers uit de Euregio presenteren hun werk. Vanaf 10 maart in het Ludwig Forum. ludwigforum.de

DEN BOSCH > De laatste avant-garde. Radicaal design in Italië 1966-1988. Van 18 februari t/m 11 juni in het Stedelijk Museum. sm-s.nl > De industriële natuur van Kranen/Gille. Ontwerpen van Jos Kranen en Johannes Gille.

Van 11 februari t/m 14 mei in het Noordbrabants Museum. hetnoordbrabantsmuseum.nl

EINDHOVEN > Made in Eindhoven: Julie van den Boorn – CompoLeather.

Reeks waarin Ykis Expo bij toerbeurt werk laat zien van jonge ontwerpers uit Eindhoven.

T/m 8 april. The Square.

Inspirerende exposities met werk van Nederlandse ontwerpers.

Social label. Beweging via design denken. G/oud on stage. Social

design projecten voor ouderen.

T/m 11 april bij Yksi Expo. yksi.nl > Van wie is de straat? Vier visies op de publieke ruimte. T/m 30 april. Pracht und Prinzip.

Ontwerpprincipes uit het Bauhaus en de Wiener Werkstätte gecombineerd met werk uit de eigen collectie. Van 24 september t/m 26 maart in het Van Abbemuseum. vanabbemuseum.nl

ESSEN > Wir sind die Grüne Hauptstadt Europas – Essen 2017.

Afficheontwerpen rondom nominatie van Essen. Van 20 januari t/m 5 maart in Museum Folkwang. museum-folkwang.de

GENK > Power of Materials. Twaalf designers presenteren innovatief materiaalgebruik. Van 18 februari t/m 28 mei in Studio Pieter Stockmans. cultuurplatform.be

HORST > TEX-TIEL. Wearable Art van Tiel Janssen. Tiel Janssen toont haar bijzondere kostuums en sieraden. Van 11 december t/m 9 april in Museum de Kantfabriek. museumdekantfabriek.nl

KERKRADE > Meat the Future. Expositie over de toekomst van onze vleesconsumptie, met een weergave van de actuele (alarmerende) situatie en

zl podium

cultuuragenda

maart 2017

Werk van Albrecht Bouts in het Ludwig-Suermond-Museum in Aken.

een beeld van een mogelijk, controversieel alternatief: kweekvlees. Van 10 oktober t/m 11 juni in Cube Design Museum. cubedesignmuseum.nl

De expositie toont werken uit de laatste jaren van ZERO. Van 26 november t/m 26 maart in het LVR-Landesmuseum. landesmuseum-bonn.lvr.de

KEULEN

BRUSSEL

> Full House. Industriële vormgeving door Stefan Diez.

Van 17 januari t/m 11 juni in het Museum für Angewandte Kunst. museenkoeln.de

> Picasso. Sculptures. Meer dan tachtig beelden van Pablo Picasso.

Van 26 oktober t/m 5 maart.

Joe Bradley. Van 25 november t/m 5 maart. Land of Sea. Een zestigtal werken over en van Malta. 17 februari t/m 28 mei. Time in motion. Kinetische kunst van Pol Bury. Van 23 februari t/m 4 juni Van in het Paleis voor Schone Kunsten. bozar.be

ROERMOND > 3d-print. Openingsexpositie van het Cuyperslab, een werkplek voor 3d-ontwerpen en -kunstobjecten. Vanaf 17 februari in het Cuypershuis. cuypershuisroermond.nl

Beeldende kunst

> De Fil(s) en aiguille(s). Werk van Portugese kunstenares Joana Vasconcelos. Van 23 november t/m 25 maart in Patinoire Royale. lapatinoireroyale.com

AKEN

CHARLEROI

> Your Shipment Has Been Dispatched. Werk van Nora Turato. Van 12 februari t/m 26 maart in de Neuer Aachener Kunstverein. neueraachenerkunstverein.de

> Marthe Wéry. Werken uit de collectie van de Belgische kunstenares Marthe Wéry (19302005). Van 25 februari t/m 23 juli in het bps22. bps22.be

t/m 16 april. Idea et inventio.

Italiaanse tekeningen uit de vijftiende en zestiende eeuw. Van 24 maart t/m 18 juni in Museum Kunstpalast. smkp.de

DEN BOSCH

> Otto Dix – Der böse Blick. Over Dix’ jaren in Düsseldorf waarin hij zijn expressieve schilderstijl achter zich liet. Van 11 februari t/m 14 mei in K20. kunstsammlung.de

> Bloed & Tranen – Albrecht Bouts en het gezicht van de Passie. Rond vijftig devotiestukken en iconen van het begin van de zestiende eeuw van schilder Albrecht Bouts.

Van 9 maart t/m 11 juli in het Suermondt-Ludwig-Museum. suermondt-ludwig-museum.de

BEDBURG-HAU > Natur und Kosmos.

Groeiprocessen in natuur en heelal in het vroege werk van Joseph Beuys. T/m 5 maart. Moyländer Episoden: Friedrich, Voltaire, Beuys. T/m 17 september in Museum Schloss Moyland. moyland.de

> Verspijkerd en verzaagd.

Hergebruik van heiligenbeelden in de Nederlandse beeldhouwkunst.

Van 18 februari t/m 5 juni in het Stedelijk Museum. hnbm.nl

DUISBURG > Life Size. Installaties, film en objecten Jana Sterbak. Ze trok eerder de aandacht met een jurk van rauw vlees. Vanaf 11 maart.

Missing Sculpture. Onderzoek van Danica Dakic naar de toekomst van de sculptuur. Het resultaat: een klankinstallatie.

Van 26 januari t/m 19 maart in het Lehmbruck Museum. lehmbruckmuseum.de

DÜSSELDORF BONN > ZERO ist gut für dich. Met deze leus vierden Heinz Mack, Otto Piene en Günther Uecker vijftig jaar geleden het einde van de ZERO-samenwerking.

> Große Kunstausstellung NRW. Overzichtstentoonstelling van 148 kunstenaars uit NoordrijnWestfalen. Van 19 februari t/m 12 maart. Ehrenhof Preis 2016: Ulrike Schulze. Van 19 januari

> Marcel Broodthaers. Eine Retrospektive. Van 4 maart t/m 11 juni in K20. kunstsammlung.de > A Dark Theme Keeps Me Here. Installaties en films door Samson Young. Van 17 december t/m 5 maart in de Kunsthalle. kunsthalle-duesseldorf.de

EINDHOVEN > The Initimate Earthquake Archive. Installatie door Sissel Marie Tonn. Van 11 oktober t/m 8 april. Positions #3. Rossella Biscotti, Duncan Campbell, Maryam Jafri, Natasja Kensmil. T/m 12 maart in het Van Abbemuseum. vanabbemuseum.nl

ESSEN > My Gleaming. Schilderijen op groot formaat door Eliza Douglas.

Van 17 februari t/m 2 april.

Maria Lassnig. Retrospectief op Oostenrijkse schilderes Maria Lassnig (1919-2014) die de waarneming van het eigen lichaam probeerde uit te beelden. Van 10 maart t/m 21 mei in Museum Folkwang. museum-folkwang.de

EUPEN > Olivia Mortier – fight. Dieter Rogge – Kathedralen und Kapitale. Dubbelexpositie met beelden, installaties en tekeningen. Van 11 februari t/m 9 april in Galerie vorn und oben. vornundoben.be > Ressentiment – Kulturen des Dissens. Met o.a. Awst und Walther, Dear Hunter en Elisabeth Gabriel en Daryoush Asgar. Van 25 januari t/m 23 april in ikob. ikob.be

GENK > De kiem van een kunstenaars­ oord. Beginnend bij de tekeningen van Edmond Tschaggeny (1818-1873) vertelt de expositie het verhaal van vier generaties

landschapschilders die zich lieten inspireren door de Limburgse Kempen. Vanaf 16 oktober t/m 7 maart in het Emile van Doren Museum. emilevandorenmuseum.be

GENT > Anna Oppermann. Van 11 maart t/m 4 juni. Dirk Zoete. Van 11 maart t/m 4 juni. Kristof van Gestel. Van 11 maart t/m 14 mei.

Kader Attia. Van 31 maart t/m 1 oktober in het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst. smak.be > Francisco Goya & Farideh Lashai. Dubbelexpositie voor de maatschappijkritische Goya (17461828) en de social geëngageerde, Iraanse kunstenares Lashai (19442013). Van 11 februari t/m 7 mei in het Museum voor Schone Kunsten. mskgent.be

HASSELT > Onder ons. Groepsexpositie met o.a. Billie Zangewa, Atelier van Lieshout en Jos De Gruyter & Harald Thys. Het kabinet: Tom Volkaert – Cart Wheels & Accessories. Vanaf 4 maart in CIAP. ciap.be

13

14

zl podium

cultuuragenda

maart 2017

advertorial

Joodse onderduikkinderen in Limburg tentoonstelling in museum land van valkenburg In de Tweede Wereldoorlog doken veel joden onder, om aan deportatie te ontkomen. Daarbij raakten ouders en kinderen vaak gescheiden. Veel kinderen kwamen via een netwerk terecht in Limburg. ‘Joodse onderduikkinderen in Limburg’ vertelt over de belevenissen tijdens de oorlog van Ed van Thijn, Ernst van Gelderen, Appie Drielsma, Hans Reichenbach, Eef Polak en Herman Silbernberg. Interviews, foto’s, brieven en een historische film van een Barmitswa viering te Sittard in 1942 brengen deze persoonlijke geschiedenissen in beeld. Herman Silbernberg legde zijn oorlogservaringen als kind vast in een reeks schilderijen.

Ook in Valkenburg, in Houthem om precies te zijn, werd een joods kind ondergebracht. Onder de naam ‘Ria Gerritsen’ werd Marij de Goede-van Gelder in het gezin Mulleneers opgevangen. Haar verhaal is aan deze reizende tentoonstelling toegevoegd. De tentoonstelling in Museum Land van Valkenburg loopt van 19 februari t/m 5 mei 2017. www.museumlandvanvalkenburg.nl

GULPEN-WITTEM > Cut, Split & Eat – Gordon Matta-Clark. Collages, foto’s en video’s van avant-garde legende Gordon Matta-Clark (1943-1978), inclusief een reconstructie van de creatieve ontmoetingsplek en restaurant FOOD uit SoHo New York. Van 12 maart t/m 2 juli bij buitenplaats Kasteel Wijlre. kasteelwijlre. nl

HEERLEN > Jumpin’ Jack Flash (2016).

Muurschilderingen door Roland Schimmel die inspelen op de rusteloze beweeglijkheid van de waarneming. T/m 16 juli. De bibliotheek van Aad. Werk dat Aad de Haas vervaardigde naar aanleiding van passages uit zijn favoriete literatuur. Van 3 februari t/m 5 juni in Schunck. schunck.nl

t/m 19 maart in Schunck. Op 5 maart uitreiking publieksprijs. parkstadlimburgprijs.nl

HELMOND > La Vie en RoseRock. Installatie door Thorsten Brinkmann. T/m 22 oktober in het Museum Helmond. museumhelmond.nl > Kantelpunt 1 –Atelierperiode.

Karin van Dam en Robbie Cornelissen houden samen openbaar atelier. Van 6 maart tot 26 maart. Kantelpunt 1. Karin van Dam en Robbie Cornelissen wisselen bouwstenen uit voor nieuw werk en laten de ander hierop laten voortborduren.

Van 26 maart t/m 6 mei in de Cacaofabriek. Opening 26 maart. cacaofabriek.nl

HORST > Parkstad Limburg Prijs 2016.

Winnaar Sanne Vaassen en de andere elf genomineerden van de Parkstad Limburg Prijs exposeren hun werk. Van 11 december

> Remember me. Assemblages van Karin van der Linden.

Van 15 januari t/m 26 maart in Museum de Kantfabriek. museumdekantfabriek.nl

KERKRADE > Girolama Troppa. Tekeningen van Roomse kunstenaar uit de zeventiende eeuw. Van 2 december t/m 12 maart in het Wallraf-Richartz-Museum. wallraf.museum

KREFELD > Das Abenteur unserer Sammlung II. Van 31 maart t/m 1 oktober in het Kaiser Wilhelm Museum. kunstmuseenkrefeld.de

LEUDAL > How does meaning get into the image? Videoinstallatie door Catharina Geraedts. Van 6 januari tot 31 maart in de Missiekapel in Heythuysen. kunstencultuurleudal.nl > Voorjaarsexpositie schilders.

Geer Gielen (mixed media), Ingrid van Polen (olieverf) en Annie van Dijk (abstract). Vanaf 19 maart op zondagmiddagen in Gallery Roscamputs in Roggel. galleryroscamputs.nl

LUIK > Révolution bande dessinée.

Meer dan driehonderd originele platen van de stripbladen Métal Hurlant en (A SUIVRE) uit de jaren zeventig t/m negentig. Van 17 maart t/m 11 juni in La Boverie. laboverie.com

MAASMECHELEN > Exchanging looks. Fotograaf Wim De Schamphelaere is geboeid door Afrika. Zijn foto’s zijn minutieuze reconstructies van de werkelijkheid als gedetailleerde nieuwe ‘tableaux vivants’. Van 30 maart t/m 6 mei in het cultuurcentrum. ccmaasmechelen.be

MAASTRICHT > Ms. Candelabra’s Platform of Light. Videokunstinstallatie door Wineke Gartz in de toren van voormalige Brandweerkazerne. Van 24 september tot 30 juni, iedere avond van zonsonder­gang tot 23.00 uur in de Capucijnenstraat 21. viewmaster-projects.com > Life of Ornament. Grote projecties van Sphinx-drukdecors op het Eiffelgebouw, door kunstenaars Persijn Broersen en Margit Lukács. Van 1 december t/m 30 april, iedere avond van 19.00 tot 00.00 uur. viewmaster-projects.com > Paysages. Schilderijen van Guusje van Noorden. Van 4 februari t/m 26 maart in Galerie Schuwirth & Van Noorden. schuwirthenvannoorden.nl > Open Studios. Van Eyck deelnemers (kunstenaars, ontwerpers, architecten, curatoren, dichters en schrijvers) presenteren hun werk in hun studio’s en andere plekken in en rondom het gebouw.

Op 10 en 11 maart in de Van Eyck. janvaneyck.nl > Basic Perceptions 2. Yan Marczewski (olieverf), Den Bar (sculptuur) en Alexa Meyerman (3D-installaties). Van 10 maart t/m 4 juni in Galerie MOA. galeriemoa.nl

zl podium

cultuuragenda

maart 2017

advertorial Tan Dun Project ‘HUI’ foto Manbo Key

> Jazz in verf. Eerste solo-expositie van Carlos Puyol in Nederland.

Van 10 maart t/m 7 mei in Galerie PontArte. pontarte.com > Fertile Landscape: Glass Art and Sculptures. Van 5 t/m 19 maart in Gallery Mariska Dirkx, Dominicanerkerkstraat 3. galeriemariskadrikx.nl > Illusion and Revelation.

Wandfresco en papierwerken van Ernst Caramelle, die vaak geometrische abstractie en trompe-l’oeil effecten gebruikt.

Van 24 december t/m 27 november. Illusie en openbaring.

Collectiepresentatie. Van 24 december t/m 27 november.

Floors & walls /from ground.

Werk van Ton Boelhouwer. Van 22 oktober t/m 3 april. My Stories of Painting. Solo van de Chinese BACA-winnaar Cai Guo-Qiang.

Van 30 september t/m 1 mei. Aura.

Kunstenaar Hao Liang en schrijver Hu Fang in dialoog met werk uit de Bonnefantenmuseum-collectie en werk van deelnemers van de Van Eyck. Van 25 november t/m 11 juni in het Bonnefantenmuseum. bonnefanten.nl > The Painted Bird. Nachtmerries en dromen over Europa.

Grote wandschildering in het hele gebouw door zestien internationale kunstenaars. Van 10 maart t/m 13 augustus in Marres. marres.org

MÖNCHENGLADBACH > Stretch. Werk van Alexandra Bircken, die de scheidingen tussen een ‘binnen’ en ‘buiten’ onderzoekt en de grenzen daartussen, zoals huid. Van 26 maart t/m 25 juni in Museum Abteiberg. museum-abteiberg.de

NEUSS > On The Other Side. Werk van Britse beeldhouwer Richard Deacon. Van 4 september t/m 5 maart in de Langen Foundation. langenfoundation.de

NOORBEEK > KunstLucht. Met werk van o.a.

Hans Keuls, Wim Mestriner, Theo Lenssen en Carina Janssens. T/m 5 maart op zondagen en op afspraak bij Beeldentuin Galerie Mestriner. beeldentuingaleriemesteriner.nl

OSS > The Hour of the Wolf.

Levensgrote bronzen mensensculpturen van Lotte Blokker (1980). Smaak & Identiteit.

Kunstenaars Erik Habets (1978) en Rieneke de Vries (1981) vroegen aan leerlingen en senioren in Oss wat er over 50 jaar bewaard moet worden van nu. Van 11 februari t/m 28 mei in Museum Jan Cunen. museumjancunen.nl

ROERMOND > Rood. Schilderijen van Jan Martens (Eindhoven, 1939).

Van 10 maart t/m 17 april in ECI cultuurfabriek. ecicultuurfabriek.

SITTARD-GELEEN > Een creatief diender.

Olieverfschilderijen en aquarellen van Hub. (Buck) Fonteijn. Van 22 januari t/m 2 april. Over de Grens.

Roy Villevoye & Jan Dietvorst, Brele Scholz en Jaap de Ruig. Van 5 maart t/m 28 mei in Museum De Domijnen. dedomijnen.nl

THORN > Jonkvrouw Agnes van den Brandeler.

Overzichtstentoonstelling van veelzijdige kunstenares die in de jaren vijftig in Thorn verbleef.

Van 20 januari t/m 4 juni in Museum het Land van Thorn. museumhetlandvanthorn.nl

TILBURG > Abstruct. Roos van Dijk, Jasper van der Graaf, Clemens Hollerer, Esther Stocker, Graphic Surgery en Sebastian Wickeroth. Van 22 januari t/m 5 maart. Wander.

Werk van Maurice Bogaert op het snijvlak van theater en beeldende kunst. Van 10 februari t/m 25 maart in Park – Platform for Visual Arts. park013.nl

Twee Nederlandse premières tijdens schrit_tmacher Van dinsdag 7 maart t/m zondag 9 april 2017 vindt de 22e editie plaats van schrit_tmacher Festival: vijf weken boordevol bijzondere en spectaculaire danservaringen. Dit jaar met fascinerende gezelschappen en stukken uit Italië, Israël, Taiwan, Canada, Nieuw-Zeeland, Zwitserland, Nederland, Frankrijk, Algerije, Spanje, België en Groot-Brittannië!

Het festival opent in Nederland op dinsdag 7 en woensdag 8 maart in Theater Heerlen met de spektakelvoorstelling Pablo, Los Pájaros Muertos van Scapino Ballet Rotterdam, gemaakt door Marcos Morau, een van de nieuwe, grote Europese choreografen. Aan Duitse zijde opent het festival met de voorstelling If At All van de Kibbutz Contemporary Dance Company (IL), een van de bekendste dansgezelschappen van Israël. Te zien van 10 t/m 13 maart in Stahlbau Strang in Aken.

Daarna barst het festival los aan weerszijden van de grens met o.a.

Compagnie Marie Chouinard, Ballet National de Marseille, Compagnie Hervé Koubi, MM Contemporary Dance Company maar ook ‘ons eigen’ NDT1 en NDT2. Ook staan er twee Nederlandse premières op het programma: de Taiwanees/Franse voorstelling Yo Gee Ti van Compagnie Käfig (14 maart) en Mana Wahine van Okareka Dance Company (27 maart) uit Nieuw Zeeland.

De kaartverkoop voor de verschillende voorstellingen gaat hard, dus wacht niet te lang met het bestellen van uw kaarten!

Locaties: Theater Heerlen, Burg. van Grunsvenplein 145, 6411 AS Heerlen Fabrik Stahlbau Strang, Philipsstraße 2, 52068 Aken (Rothe Erde) www.schrittmacherfestival.nl

15

zl podium

cultuuragenda

maart 2017

Homo ex Madina, Mathieu Klomp

advertorial

16

Fotografie door Chris Keulen in het Maison des Métiers d’Art in Luik.

Odapark complimenteert Zuiderlucht Odapark in Venray feliciteert Zuiderlucht met het 10-jarig jubileum.

Dat moet gelezen worden als een groot compliment. Makkelijk zal het niet altijd geweest zijn. We weten wat het is om jezelf – met die ongrijpbaar cultuur – overeind te houden in een wereld op zoek naar grip. Naar simpele antwoorden op grote vragen.

Wij begrijpen - met jullie - dat grote vragen aandacht nodig hebben.

Lees reflectie, diepgang. Net als jullie lezers dat zien, zij lezen een verhaal op lengte. Niet om een antwoord te vinden, maar hun eigen daar naartoe. Dat laatste is veel interessanter, dat hoeven we hier niet uit te leggen.

Jullie vele lezers (net als al die bezoekers van Limburgse cultuurinstellingen zoals de onze), dat is een onmiskenbaar teken van hoop. We zijn niet alleen. Er is steun, zonder grote mond, stilzwijgend vooral, maar het is steun. Voor onze manier naar kijken naar de realiteit en wat er onder beweegt.

Dat is ongetwijfeld ook een zucht naar het kijken van kunstenaars zoals die van Odapark. Neem Mathieu Klomp één van de nieuwe kunsttalenten in Nederland. Hij exposeert in Odapark van 12 maart tot 28 mei, twee grote werken waarvan er één terplekke ontstaat. Homo ex Machina heet de solotentoonstelling. Kunst zonder verhalende context, maar wel geladen met betekenis.

Welke? Tsja, dat is de vraag ;-).

Team Odapark www.odapark.nl

> I’ll Close My Eyes. Aquarellen en schilderijen van de Britse kunstenaar Callum Innes (1962).

Van 15 oktober t/m 26 februari.

Ascent. Montage van meer dan 4000 beelden van de berg Fuji door Fiona Tan. Van 11 februari t/m 11 juni in Museum de Pont. depont.nl > Dutch Design on the move. T/m 12 maart in het Textielmuseum. textielmuseum.nl

VALKENBURG > Overzichtstentoonstelling Gèr Huntjens. Schilderijen, grafiek en cartoons van Gèr Huntjens (19272009). Van 22 januari t/m 17 april in Museum Land van Valkenburg. museumlandvanvalkenburg.nl

VENLO > Across The Earth. Vijftien doeken van Theo Kuijpers (Helmond, 1939). Van 19 februari t/m 21 mei. Nothing, if not Beautiful (in the City).

Ter gelegenheid van het vijfenveertigjarig bestaan van Museum van Bommel van Dam zijn werken uit de collectie op diverse culturele plekken in de stad te zien. Van 15 oktober t/m 26 maart. vanbommelvandam.nl > Krenten uit de pap.

Hoogtepunten uit de keramiekcollectie Doensen. T/m 7 mei in de

Tiendschuur Tegelen. Op 26 maart om 14.00 uur toelichting door Pieter Doensen. tiendschuur.net

WUPPERTAL > Holmead. Retrospectief op het werk van de Amerikaanse schilder Clifford Holmead Philips.

Van 19 februari t/m 7 mei in de Van der Heydt Kunsthalle. von-der-heydt-kunsthalle.de

Fotografie & film AKEN > The Appearance of That Which Cannot Be Seen. Fotografie door Armin Linke waarin hij de consequenties van globalisering, stedengroei en het toenemende gebruik van ICT documenteert.

Van 24 maart t/m 18 juni in het Ludwig Forum. ludwigforum.de

BONN > Videonale.16. Festival voor videokunst. Van 17 februari t/m 2 april in het Kunstmuseum Bonn. kunstmuseum-bonn.de > Kunst und Kapital.

Fotografie van Katharina Sieverding. Van 11 maart t/m 16 juli in de Bundeskunsthalle. bundeskunsthalle.de

zl podium

cultuuragenda

maart 2017

In Absentia ( Niet Schreeuwen! ) door Perry Schrijvers in Maison Renaissance de l’Émulation in Luik.

advertorial Daan Gielis

GENT > James Welling - Metamorphosis.

Van 28 januari t/m 16 april in het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst. smak.be

HASSELT > Mono No Aware + Yakuza.

Fotograaf Anton Kusters onderzoekt de vluchtige momenten in het leven. Van 23 april t/m 24 september in het cultuurcentrum. ccha.be

HORNU > Sites of Technology. Fotografie door Lewis Baltz van een toenemend getechnologiseerde leefomgeving. Van 19 februari t/m 21 mei. LaToya Rubyu Frazier. De fotografe legt landschappen, woonwijken en families in voormalig sterk geïndustrialiseerde gebieden vast.

Van 19 februari t/m 21 mei het MAC. mac-s.be

KEULEN > Gerhard Richter. Neue Bilder. Van 9 februari t/m 1 mei.

Otto Freundlich. Kosmischer Kommunismus. Van 18 februari t/m 14 mei in Museum Ludwig. museum-ludwig.de

LUIK > Traversées #2. Kijk op de grensregio door fotograaf Chris Keulen (diaporama) en een installatie door Perry Schrijvers. Van 24 februari t/m 18 maart in Maison des Métiers d’Art en Maison Renaissance de l’Émulation.

MAASTRICHT > Nieuwe Oogst #2. Werk van deelnemers masterclass verhalende fotografie. Van 6 december t/m 5 maart in Centre Céramique. centreceramique.nl > Perry Schrijvers. Void, Desire & Undefined Darkness. Van 27 maart t/m 9 juni op werkdagen in het Gouvernement, Limburglaan 10.

TONGEREN > Timeless Beauty. Het

schoonheidsideaal van de vrouw, vroeger en nu, gepresenteerd in een samenspel van werk van kunstfotograaf Marc Lagrance en Romeinse literatuur en objecten.

Van 17 december t/m 30 juni in het Gallo-Romeins Museum. galloromeinsmuseum.be

Barockfabrik, Löhrgraben 22. literaturbuero-emr.de

HASSELT > Kraanvogels en kersenbloesems. Het Verre Oosten in prentenboeken. Van 4 maart t/m 14 oktober in het Literair Museum. literairmuseum.be

VAALS > Dirk Schulte. Assemblages en fotografie van Akense kunstenaar.

Van 29 januari t/m 7 maart in Galerie De Gau. galeriedegau.nl

VALKENBURG > In hernieuwde glans. Fotografie uit een publicatie van Lou Heynens over kastelen in ZuidLimburg. Van 16 januari t/m 17 april in Museum Land van Valkenburg. museumlandvanvalkenburg.nl

Literatuur AKEN > Bijeenkomst van schrijvers.

Elke eerste woensdag van de maand. Kulturhaus

MAASTRICHT > Letters bij de lunch. Lezing van Maaike Meijer over het moederschap in het levenslied.

Op 2 maart om 12.30 uur.

Boekpresentatie De Dagen van Frans Budé. Met interview door Emile Hollman. Op 19 maart om 14.00 uur. Boekenweekviering Verboden Vruchten. Met Heleen van Royen en Ronald Giphart o.l.v. Frans Pollux en muziek door Babs van Veen. Op 31 maart om 20.00 uur in Centre Céramique. vlammaastricht.nl

VAN EYCK OPEN STUDIOS 10 & 11 MAART 10 en 11 maart is het weer zover; alle studiodeuren in de Van Eyck, postacademie voor talentontwikkeling in Maastricht, staan weer wagenwijd open: een veertigtal kunstenaars, ontwerpers, curatoren en schrijvers toont waar zij het afgelopen jaar aan hebben gewerkt.

Dwaal rond in het modernistische gebouw van architect Peutz en ontdek hun werk in hun ateliers, de centrale tentoonstellingsruimtes, en ook in de hout- of drukwerkplaats, de tuinen of de bibliotheek van de Van Eyck.

Dompel je onder in een wereld van experimentele hedendaagse kunst en design en volg de deelnemers in hun denk- en werkproces; maak performances mee, luister naar poëzievoordrachten, ontmoet originele geesten, doe nieuwe ideeën op en laat je verbeelding prikkelen.

Iedereen is welkom op vrijdag 10 maart om 17.00 uur voor de feestelijke opening en op zaterdag 11 maart van 10.00 – 17.00 uur. Van Eyck | Academieplein 1, 6211 KM Maastricht | janvaneyck.nl

> Literair Salon. Met Mathieu Segers over zijn boek Europa en de Terugkeer van de Geschiedenis.

Op 23 maart bij Pesthuys Podium. pesthuyspodium.nl

17

18

zl podium

cultuuragenda

maart 2017

Het Sun Ra Arkestra op 18 maart in Theater aan het Vrijthof. foto-illustratie: Isabel Camps

advertorial

INTERNATIONAAL HARPFESTIVAL

Seduced by Harps XIII Zaterdag 22 april vanaf 14.30 tot 21.30 uur Dertien is geen ongeluksgetal voor Seduced

by Harps. Het programma oogt mooier dan ooit. De harpdag start in het Raadhuis met de Duitse harpist Tom Daun. Hij brengt een verkenning van de Spaanse wereld op Spaanse en Paraguyaanse harp. Daarna vindt in de Sint-Pietersbandenkerk een uitzonderlijk concert plaats in co-productie met B-Classic, de Limburgse tak van het Festival van Vlaanderen. De Oezbeekse/ Nederlandse harpiste Ekaterina Levental zal er klassiek musiceren en er zich, geruggensteund door topmusici uit de folk en klassiek, overgeven aan improvisaties.

Het avondconcert in CC De Adelberg opent met jongeren die in de prijzen vielen op het Harpegioconcours. Daarna brengt het Russische harpwonder Sasha Boldachev een mix van Russisch, Europees en modern werk. Tot slot tasten de Amerikaanse jazzharpist Park Stickney en de Franse klassieke harpspeler Fabrice Pierre elkaars grenzen af. Een slothappening waarin briljant klassiek harpspel ‘système D-improvisatie’ ontmoet: dat belooft! Meer info en tickets via www.ccdeadelberg.be.

VALKENBURG > Lezing Arjen van Prooyen.

Over erotiek in de beeldende kunsten, afgewisseld met voordrachten van erotische poëzie en prozafragmenten door leden van het cultuurcafé. Op 30 maart om 20.00 uur in de openbare bibliotheek. Schrijverspodium.

Voor schrijvers en luisteraars.

Op 31 maart om 15.00 uur in de Stationnerie. dendwingel.nl

Muziek & theater AKEN > schrit_tmacher. 22ste editie van grensoverschrijdend dansfestival. Van 7 maart t/m 9 april in Fabrik Stahlbau Strang. schrittmacherfestival.de

BAEXEM > Bajan en viool. Concert met gevarieerd repertoire door Ukraïns duo. Op 19 maart om 15.00 uur in Theaterhoeve Horckerhof. theaterhoevehorckerhof.nl

EUPEN > schrit_tmacher. 22ste editie van grensoverschrijdend dansfestival, voor de eerste keer ook in Eupen. Van 7 maart

t/m 9 april in Alter Schlachthof. schrittmacherfestival.de

Van 7 maart t/m 9 april in het Parkstad Limburg theater. schrittmacherfestival.de

GULPEN > Concert Alejandro Aparicio.

Spaanse gitarist speelt werken van Arana, Albéniz, Sainz de la Maza, Rodrigo en Turina. Op 12 maart om 11.30 uur in herberg De zwarte Ruiter. herbergdezwarteruiter.nl

LOMMEL

HASSELT

MAASTRICHT

> Gandini Juggling. Hedendaagse circus met dansers, jongleurs en muzikanten. Op 7 maart. Risjaar Drei. Toneelhuis/Olympique Dramatique spelen stuk van Shakespeare. Op 14 maart. Gisela Joao. Een nieuwe ster van de Fado.

Op 23 maart. Requiem Fauré.

Uitgevoerd door het Vlaams Radio Koor en solisten. Op 24 maart.

Piano Days. Festival in het teken van de pianomuziek met o.a. Karl Van Welden, Lambert en Bram De Looze. Van 29 maart t/m 2 april in het cultuurcentrum. ccha.be

> Sjöld. Buurttheater Mariaberg presenteert toneelstuk o.l.v.

Tamara Jongerden over moeite hebben met rondkomen en schuld.

Op 25, 26, 31 maart en 1 en 2 april in de bovenzaal van Theater a/h Vrijthof. buurttheatermariaberg.nl

> 20ste editie Krokusfestival.

Kunstenfestival speciaal voor jong publiek. Van februari t/m 2 maart in het cultuurcentrum. krokusfestival.be

> Seduced by Harps. Harpfestival met o.a. Tom Daun, Ekaterina Levental en Sasha Boldachev.

Op 22 april in CC De Adelberg. ccdeadelberg.be

> Groninger Studenten Cabaret Festival. Finalistentour strijkt neer in Maastricht. Op 11 maart om 20.00 uur. Onderweg. Grappige en ontroerende verhalen en liedjes door Isabel Nolte. Op 16 maart om 20.00 uur. Debjet. Cabaret door De blonde jongens en Tim. Op 18 maart om 20.00 uur. La Muze. Jubileumconcert door zangkoor La Muze. Op 25 maart om 20.00 uur en op 26 maart om 15.00 uur in het Pesthuyspodium. pesthuyspodium.nl

HEERLEN > schrit_tmacher. 22ste editie van grensoverschrijdend dansfestival.

MAASMECHELEN > Verklärte nacht. Anne Teresa De

zl podium

cultuuragenda

maart 2017

advertorial Keersmaeker/Rosas presenteert een choreografie en liefdesverhaal op de klanken van het gelijknamig laatromantische symfonische gedicht van Arnold Schönberg.

Op 9 maart. De Helden. Josse De Pauw plaatst in deze monoloog vraagtekens bij het heldendom.

Historica Sophie De Schaepdrijver zoekt mee naar een hedendaagse definitie. Op 15 maart. Double bill: Body not fit for purpose & I am sitting in a room. Choreograaf Jonathan Burrows en componist Matteo Fargion balanceren in hun duetten tussen dans, muziek, comedy en performance art. Op 28 maart in het cultuurcentrum. ccmaasmechelen.be

DEN BOSCH > Opgegraven strijd. Oorlogs­ archeologie van de Steentijd tot de Koude Oorlog. Van 28 januari t/m 14 mei in het Noordbrabants Museum. hnbm.nl

EIJSDEN-MARGRATEN > Kunstcafé. Kunstzinnige en culturele aankondigingen en voordrachten uit de Gemeente Eijsden-Margraten. Op 10 maart in Buurthuis Oos Heim in Margraten.

HEERLEN > Zondagrondleiding. Iedere laatste zondag van de maand om 13.00 uur in Schunck. schunck.nl

HELMOND > British Legends. St. George Quintet is een jong, internationaal strijkersensemble met een bijzondere samenstelling van strijkkwartet plus contrabas.

Het brengt vier Britse componisten uit het begin van de vorige eeuw samen. Op 16 maart in Sint-Pieterskerk Leut. ccmaasmechelen.be

> Vlisco ‘Un a Un’. Stoffen en ontwerpen van het textielbedrijf Vlisco. Van 20 september t/m 12 maart in Museum Helmond. museumhelmond.nl

KERKRADE

Diversen

> World of Bricks. De wereld van de Lego-steentjes, gepresenteerd als de stad ‘Blokrade’ waar de bezoeker kan bouwen, ontdekken en experimenteren. Van 21 december t/m het najaar 2017 in Continium. continium.nl

AKEN

MAASTRICHT

> Die Erforschung der Natur.

Over de vroege natuurkundige collecties, een liefhebberij die de basis voor de natuurweten­ schappen legde. Van 19 november t/m 26 maart in het Couven Museum. couven-museum.de

> Zuiderlucht Culturele Vrijmarkt. Zuiderlucht viert 10jarig bestaan. Met lezingen, presentaties en muziek. Op 18 maart vanaf 16.00 uur in de Brandweer, Capucijnenstraat 21. zuiderlucht.eu

> Wundern und Staunen. Kunsten rariteitenkabinetten van Akense burgers. Vanaf 7 december in het Suermondt-Ludwig-Museum. suermondt-ludwig-museum.de

> Museumnacht Maastricht.

Dertien art venues openen ‘s avonds hun deuren en bieden performance, muziek, expositie, rondleiding en afterparty. Op 7 april. museumnachtmaastricht.nl

nieuw

i-Classics Een symfonieorkest als een filmscore, als verlengstuk van technologische hoogstandjes of als rockband langs de catwalk? Bij i-Classics, de innovatieve lijn van philharmonie zuidnederland, kan het allemaal. Op verrassende locaties neemt het orkest zijn publiek mee op een multidisciplinaire reis door de hedendaagse wereld van kunst en technologie.

Voor iedereen die eens wat anders wil.

In de eerste editie maken componisten Micha Hamel en Vincent van Warmerdam samen met acteur/regisseur Michel Sluysmans van Toneelgroep Maastricht een programma over de geschiedenis van de muziek. In een uur is de muziekencyclopedie overbodig! Ze verbinden op verrassende wijze klassiek met popmuziek en kiezen het beste uit twee werelden. Als een kingsize coverband speelt de philharmonie zuidnederland onder leiding van Frank Zielhorst moeiteloos de prachtigste muziek uit de schatkamer van het verleden.

Verteller Micha Hamel loodst het publiek in hoog tempo door de geschiedenis; van het ontstaan van de gregoriaanse muziek, via Bach, Beethoven en Mahler naar de moderne klassieke tijd, Stravinsky, Schoenberg, via Duke Ellington naar Elvis en Robin Thicke. Niets staat op zichzelf, alles is een reactie op iets wat voorafging. Een ode aan de kracht van de muziek door alle tijden heen!

BONN > Eine kurze Geschichte der Menschheit. T/m 26 maart.

Touchdown. Expositie met en over mensen met down-syndroom. T/m 12 maart in de Bundeskunsthalle. bundeskunsthalle.de

> Europa 25 jaar jong, niet ou(d)t.

Lezing door Mathieu Segers. Op 5 maart om 14.00 uur in Centre Céramique.

wo 22 maart 20.30 uur | Koepelhal Tilburg do 23 maart 20.30 uur | Muziekgieterij Maastricht vr 24 maart 20.30 uur | Dynamo Eindhoven Kaarten via www.philharmoniezuidnederland.nl/i-classics

> Maastricht Antiquarian Book & Print Fair 2017. Van 10 t/m 12 maart in de Sint Janskerk. mabp.eu

19

20

zl podium

cultuuragenda

maart 2017

Red

> A Woman in the Crossfire.

Petra Stienen interviewt de Syrische journaliste en schrijfster Samar Yazbek. Voertal Engels.

Op 17 maart om 19.30 uur bij InnBetween, Capucijnenstraat 122.

> Het Historiehuis vertelt.

Interactieve kennismaking met de geschiedenis van Roermond.

Elke eerste zondag van de maand tussen 14.00 en 16.00 uur in het Historiehuis. historiehuis.nl

> The Eurozone, Groupthink and Denial on a Grand Scale.

Engelstalige lezing door Bill Mitchell. Op 6 maart. De (on)betrouwbaarheid van onze herinnering. Lezing door Douwe Draaisma. Op 9 maart in collegezaal Tongersestraat 53.

Art and Democracy. Engelstalige lezing door Jonas Staal, oprichter van New World Summit.

Op 15 maart. Ressentiment en onvrijheid. Lezing door Alicja Gescinska. Op 16 maart.

Levenslessen: met de kennis en wijsheid van nu terug- en vooruitblikken. Lezing door Jan Swinkels. Op 29 maart in de Aula Minderbroedersberg 4-6. Alle lezingen beginnen om 20.00 uur. maastrichtuniversity.nl/sg

SITTARD-GELEEN

SOLINGEN > Die Welt im Kleinen. Over metalen bouwdozen, een speelgoed dat ongeveer honderd jaar geleden opkwam en duizenden kinderen bruggen, spoorlijnen en automobilen construeren leerde. T/m 25 juni in het LVR-Industriemuseum. industriemuseum.lvr.de

ROERMOND > Cuypers’ glasnegatieven.

Glasnegatieven uit het atelier van Pierre Cuypers. Afdrukken gebruikte de architect voor zijn ontwerpen en de promotie ervan. Van 3 december t/m 26 maart in het Cuypershuis. cuypershuisroermond.nl

> xpo kunzfetti ambrass 2017.

Kunst, cultuur, muziek en proeverij. Op 25 en 26 maart in het MariaPark. Vernissage op 24 maart om 19.30 uur. kunzfetti.eu

TONGEREN > Timeless Beauty. Het schoonheidsideaal van de vrouw, vroeger en nu, gespresenteerd in een samenspel van werk van kunstfotograaf Marc Lagrance en Romeinse literatuur en objecten.

Van 17 december t/m 30 juni in het Gallo-Romeins Museum. galloromeinsmuseum.be

VALKENBURG > Joodse onderduikkinderen in Limburg. Over Joodse kinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog die, gescheiden van hun ouders, in Limburgse gezinnen werden ondergebracht.

Van 19 februari t/m 5 mei in Museum Land van Valkenburg. museumlandvanvalkenburg.nl •

Rood. Niet blauw of groen: róód. Andere kleuren komen eigenlijk niet in aanmerking.

Een tentoonstelling met als titel ‘geel’? Moeilijk om je iets bij voor te stellen.

‘Rood’ wel, is helemaal raak.

Klinkt meteen vertrouwd, ook al hoor je het nu voor de eerste keer. Rood heeft dat in zich. Geen kleur die zó graag gezien wil worden, geen kleur ook die meer met het leven zelf is verbonden.

Rood is het lijden, de liefde, de strijd, alles wat het hart doet juichen, wat vraagt om overgave. Als Jan Martens een aantal van zijn schilderijen volledig in rode tinten uitvoert is dát wat hij voelbaar maakt: de fysieke energie die alles doordringt en niets anders is dan de levenskracht zelf.

Martens’ doeken tonen het leven zoals je het ervaart, van binnenuit. Alles gebeurt er tegelijkertijd en alle afstand is opgeheven. Voor wie zich laat verleiden houdt het kijken nooit meer op.

Red - Jan Martens.

Te zien van 10 maart t/m 17 april in ECI cultuurfabriek in Roermond.

Opening vrijdag 10 maart om 16.00 uur met een inleiding door curator Ko van Dun. www.ecicultuurfabriek.nl

zl podium

advertorial

maart 2017

21

22

zl podium

advertorial

maart 2017

Cultuurfonds steunt cultuur met kleine en grote Duizenden kunstenaars, cultureel ondernemers en natuurliefhebbers in ons land zijn voor de realisatie van hun plannen deels aangewezen op financiële steun. Daarvoor kunnen ze onder meer terecht bij het Prins Bernhard Cultuurfonds, bevlogen pleitbezorger van cultuur, natuur en wetenschap.

Het Cultuurfonds werkt landelijk, maar heeft twaalf provinciale afdelingen om de aanvragen voor projecten met een provinciaal belang te beoordelen.

“Bij het Cultuurfonds Limburg komt zowel cultuur met een kleine als met een grote C aan bod”, legt de voorzitter, gouverneur Theo Bovens, uit. “Ook vinden er cross-overs plaats tussen verschillende disciplines en bestrijken de aanvragen de hele breedte van het culturele veld.”

Het Cultuurfonds kan een bijdrage toekennen voor uiteenlopende projecten, van publicaties tot tentoonstellingen, van festivals tot educatieve projecten en van aankopen tot restauraties. Of een aanvraag wordt gehonoreerd, is onder meer afhankelijk van het bijzondere karakter van een project en de kwaliteit.

VOLKSCULTUUR De provinciale afdelingen kennen daarnaast een aantal eigen bepalingen. Zo komen bij het Cultuurfonds Limburg carnavalsverenigingen of aan carnaval gerelateerde activiteiten niet in aanmerking voor een bijdrage. Hetzelfde geldt voor schuttersfeesten en activiteiten in het kader van een jubileum.

Festivals of manifestaties worden niet meer dan drie edities ondersteund.

Het jaarlijkse budget van het Prins Bernhard Cultuurfonds wordt samengesteld uit opbrengsten van de BankGiro Loterij, de Lotto, ruim vierhonderd fondsen op naam, donateurs en nalatenschappen. Ook de jaarlijkse Anjeractie, een collecte door lokale culturele verenigingen, levert een substantiële bijdrage.

Het Cultuurfonds in Limburg had vorig jaar ruim € 463.000 te besteden.

Meer dan twee ton is uitgegeven aan kleding en instrumenten voor Limburgse muziekgezelschappen, schutterijen, gilden en zangkoren. Zij konden profiteren van een extra subsidiemogelijkheid dankzij de motie Limburgse Volkscultuur. Ingediende aanvragen werden de afgelopen vier jaar via deze regeling verdubbeld. “Een opsteker voor de amateurwereld”, meent Bovens. “Dankzij deze bijdragen is een verdere basis gelegd onder de Limburgse muziekcultuur.”

BIJZONDERE PROJECTEN De rest van het budget ging naar bijzondere projecten die worden beoordeeld op artistieke en innovatieve kwaliteiten en op de inspanningen om een (nieuw) publiek te betrekken, zowel als toeschouwer als ook als actief deelnemer. Voor dat laatste kan sinds een jaar aanspraak worden gemaakt op het Cultuurparticipatiefonds Limburg, dat is opgericht door de Provincie Limburg en ondergebracht bij het Cultuurfonds Limburg. “Dankzij dit fonds kunnen initiatiefnemers van culturele activiteiten net wat extra’s doen voor mensen die normaal niet of moeilijk worden bereikt, zodat de drempel om een voorstelling of tentoonstelling te bezoeken, lager wordt.”

De bijzondere projecten zijn heel uiteenlopend van aard. Ze bestrijken zowel het domein van kunst en cultuur, als natuur, erfgoed en wetenschap.

In 2017 zijn nu al verzekerd van een bijdrage: Festival FashionClash in Maastricht voor het nieuwe onderdeel Fashion Makes Sense, dat de zintuigen letterlijk en figuurlijk op scherp zet, het multidisciplinaire project 400 jaar Stadhuis Gennep, de restauratie van een Antwerps retabel in de Maastrichtse St. Servaasbasiliek, de theaterproductie ´Vooruit, naar buiten!´ van de Stichting Laudio/Lubert Priems in Sittard, de aankoop van natuurgebied Weerterbos door St. Limburgs Landschap, de documentaire Levende Stenen (over het Duitse soldatenkerkhof Ysselstein) van filmmaker Hans Heijnen en het muziek- en beeldende kunstproject Parallel van de Nieuwe Nor in Heerlen.

Driemaandelijks worden nieuwe projecten toegekend.

VOOR MEER INFORMATIE: WWW.CULTUURFONDS.NL/LIMBURG

C Performance op de catwalk van de FashionClash in 2016.

Foto Peter Stigter.

De theatrale audiowandeling en expositie Vooruit! in De Domijnen Sittard is in voorbereiding.

Foto stichting Laudio.

ondertussen in...

zl podium maart 2017

The Laundry (1988), Thomas Schütte. T/m 17 september in Hamburger Bahnhof, SMB. © Nationalgalerie. foto Thomas Bruns

AMSTERDAM Truth/Love. Tweede deel van installaties door Jordan Wolfson (1980) met door computers aangedreven mensfiguren. Van 18 februari t/m 23 april in het Stedelijk Museum. stedelijk.nl Prints in Paris 1900. Van elitair tot populair. Tweehonderdvijftig prenten uit het fin de siècle (1890-1905), de bloeiperiode van de Franse prentkunst. Kunstenaars stortten zich in deze jaren ook op kunstvormen die als ‘lager’ werden gezien, zoals affiches en tijdschriftillustraties. Van 3 maart t/m 11 juni in het Van Gogh Museum. vangoghmuseum.nl BASEL Monet. Tweeënzestig werken van de Franse Impressionist Claude Monet in een expositie die de ontwikkeling van deze meester van het impressionisme belicht tot en met de beoremde werken uit zijn laatste jaren. Van 22 januari t/m 28 mei in Fondation Beyeler. fondationbeyeler.ch BERLIJN Deutscher Kolonialismus. Het Duitse kolonialisme duurde van 1884 tot 1918. In die korte tijd groeide het keizerrijk uit tot een koloniale grootmacht, een periode die bloederig genoeg was om er een expositie aan te wijden. T/m 14 mei in het Deutsches Historisches Museum. dhm.de Kemang Wa Lehulere – Bird Song. De DB Kunsthalle presenteert alvast de ‘Künstler des Jahres 2017’, een eer die te beurt is gevallen aan de ZuidAfrikaanse kunstenaar Kemang Wa Lehulere, zoals veel van zijn generatiegenoten niet vast te pinnen op een genre, medium of stijl. Van 24 maart t/m 18 juni in de DB Kunsthalle. deutsche-bank-kunsthalle.de Friedrich Kiesler: Architekt, Künstler, Visionär. Retrospectief over leven en werk van invloedrijke Oostenrijks-Amerikaanse

architect, ontwerper, kunstenaar en theoreticus Friedrich Kiesler (1890-1965). Van 11 maart t/m 11 juni in Martin Gropius Bau. berlinerfestspiele.de Moving is in every Direction – Environments, Installationen – Narrative Räume. De geschiedenis van de installatiekunst sinds de jaren zestig, met de nadruk op de narratieve aspecten ervan – de titel verwijst naar de door Gertrude Stein gepropageerde niet-lineaire vertelstructuur. Van 17 maart t/m 17 september in Hamburger Bahnhof. smb.museum DEN HAAG Piet Mondriaan en Bart van der Leck. Hoe de twee protagonisten van De Stijl, de Nederlandse kunststroming waarvan nu het eeuwfeest wordt gevierd, elkaar hebben

beïnvloed. Van 11 februari t/m 21 mei in het Gemeentemuseum. gemeentemuseum.nl Hubert de Givenchy: To Audrey with Love. Eerbetoon door de Franse modeontwerper Hubert de Givenchy aan zijn muze Audrey Hepburn. T/m 26 maart in het Gemeentemuseum. gemeentemuseum.nl Sol LeWitt. A Tribute.

Eerbetoon aan Sol LeWitt (1928-2007) met eigen werk en bijdragen van een nieuwe generatie conceptkunstenaars.

Van 17 december t/m 9 april in het Gemeentemuseum. gemeentemuseum.nl Pierre Gilliard. De laatste dagen van de Romanovs.

Honderd jaar na de Russische Revolutie toont het Fotomuseum een serie persoonlijke foto’s

van de tsarenfamilie, gemaakt dor de Franse schrijver en academicus Pierre Gilliard (1879-1962). Van 4 maart t/m 11 juni in het Fotomuseum. fotomuseumdenhaag.nl ENKHUIZEN 10 Years of Thomas Eyck.

Thomas Eyck, koppelaar van ambacht en jonge ontwerpers, viert het tienjarig jubileum van zijn werk met tien reflecties op de toekomst van de Nederlandse vormgeving. T/m 14 mei in het Zuiderzeemuseum. zuiderzeemuseum.nl FRANKFURT Geschlechterkampf. Hoe kunstenaars als Max Liebermann, Edvard Munch en Frida Kahlo de relatie tussen man en vrouw weerspiegelden en mede bepaalden. T/m 19 maart in het Städel Museum. staedelmuseum.de

Richard Gerstl. Oeuvre van een Oostenrijkse expressionist die in de slechts vijfentwintig jaar levenstijd (1883-1908) een opmerkelijke ontwikkeling doorlopen heeft. Vanaf 24 februari t/m 14 mei in de Schirn Kunsthalle. schirn.de Magritte, der Verrat der Bilder.

Hoe surrealist René Magritte de filosofie van zijn tijd in de schilderkunst probeerde te evenaren. Van 10 februari t/m 5 juni in de Schirn Kunsthalle. schirn.de LONDEN The Radical Eye. Fotografie uit de collectie van Elton John, een van de grootste fotoprivécollecties ter wereld. Met onder andere portretten die Man Ray van Matisse, Picasso en Breton maakte. T/m 7 mei in Tate Modern. tate.org.uk

23

24

ondertussen in...

zl podium maart 2017

Portrait of an artist pool with two figures (1971), David Hockney.

T/m 29 mei in Tate Britain in Londen.

David Hockney. Veelomvattende expositie met fotografieën, schilderijen en video’s van de Engelse kunstenaar, bekend van zijn swimming-pool schilderijen en kleurrijke landschaps-weergaven van Yorkshire. Van 9 februari t/m 29 mei in Tate Britain. tate.org.uk MAINZ Futura – Die Schrift. Het succesverhaal van de lettertype Futura, vanaf de jaren twintig tot heden. T/m 30 april in het Gutenberg-Museum. gutenberg-museum.de

PARIJS Gaston, au-delà de Lagaffe.

Misschien de luiste en tegelijk meest aimabele figuur uit de stripgeschiedenis: Gaston (ofwel Guust in het Nederlands), de nietsnut van de redactie Robbedoes. T/m 10 april in Centre Pompidou. centrepompidou.fr ROME Letizia Battaglia – per pure passione. Meer dan 200 foto’s en prints uit het archief, aangevuld met magazines, publicaties, films en interviews van en over Letizia Battaglia, die veel meer was dan

alleen ‘de fotografe van de maffia’.

T/m 17 april in museum MAXXI. fondazionemaxxi.it ROTTERDAM Ik kook, dus ik ben. Reis door de keuken en onze voedseltradities met Abdelkader Benali en Alexandra van Dongen. Van 10 februari t/m 30 juli in het Wereldmuseum. wereldmuseum.nl The Architecture of Appropriation. Over het toeeigenen van stedelijke ruimte, of: de rol van kraken voor de stadsontwikkeling. T/m 25

juni in het Nieuwe Instituut. hetnieuweinstituut.nl The Transylvania Archive.

Expositie waarin werkelijkheid en collectieve mythe versmelten.

Uitgangspunt vormt een KGB-archief waaruit - volgens kunstenaarsduo Marta Volkova en Slava Shevelenko - blijkt dat de Russische geheime dienst jarenlang onderzoek deed naar de Yeti (de verschrikkelijke sneeuwman). T/m 25 juni in het Nieuwe Instituut. hetnieuweinstituut.nl

WENEN Egon Schiele. Groot retrospectief op de Oostenrijkse expressionist.

Van 22 februari t/m 18 juni in de Albertina. albertina.at