6-7 JUNI/JULI 2017
Simons’ sluitstuk Met Zuiderlucht naar de première van Johan Simons’ Cosmopolis bij de Ruhrtriennale pag. 9
highlights
LANAKEN EUROSCOOP • 21 juni 13u30 50 Plus Gezellig bijkletsen met koffie/thee en iets lekkers om daarna de Romeo’s op groot scherm te bekijken in hun film H.I.T. • 22 juli 20u00, 23 juli 15u00 André Rieu’s 2017 Maastricht Concert Concert live uitgezonden, met presentatie door André van Duin. Ontvangst met welkomstdrankje — Meer informatie: euroscoop.be
MAASMECHELEN EUROSCOOP • 21 juni 13u30 50 Plus Gezellig bijkletsen met koffie/thee en iets lekkers om daarna de Romeo’s op groot scherm te bekijken in hun film H.I.T. • 22 juli 20u00, 23 juli 15u00 André Rieu’s 2017 Maastricht Concert Concert live uitgezonden, met presentatie door André van Duin. Ontvangst met welkomstdrankje — Meer informatie: euroscoop.be
MAASTRICHT CENTRE CÉRAMIQUE • T/m zo 11 jun Foto tentoonstelling ‘This is Where I Live’ Dubbelexpositie • Do 1 jun t/m do 15 jul FabricAge Pop-up atelier & workshops • Tu 6 jun Regout in Japan: Maastricht Ceramics in the Far East English reading • Vr 9 jun OOST/WEST deel 3 Lezing • Zo 11 jun Kruidenwandeling door de Hoge Fronten Maastricht • Zo 18 jun Concert B-sight: BACHOPIN&meer • Di 27 jun ‘Hoe zeg je dat?’ Workshop voorouders/verzorgers • 27 jun t/m 15 okt TOP or TOPIC – Archaeological Highlights and Mysteries from the Maastricht Area Tentoonstelling • Za 15 jul Zomerlezen: Nina Weyers • Zo 16 jul Machtige magnifieke Merovingers Lezingen rondleiding • Za 22 jul Theater Experience Kinderworkshop • Di 25 jul t/m vr 28 jul Mad Science Maak je eigen zwaard • Za 29 jul Romeinse Mysterie Rondleiding en wandeling — Meer informatie: centreceramique.nl KUMULUS • Do 1 jun Iktoon: Kunst in de Trein Diverse optredens en voordrachten amateurkunst op het station en in de trein • Za 3 en zo 4 jun The WeRap Games Hip Hop Voorstelling Leerlingen Dans Kumulus • Zo 4 jun t/m do 22 jun Hervonden Verleden Tentoonstelling ter gelegenheid van afscheid docent Stan Goes • Do 8 jun Goodbye school hello real world Bandoptredens i.k.v. afstudeeropdracht Luc Op den Camp i.s.m. Kumulus • Ma 12 jun Play your favourite song Workshop Music Lab • Ma 26 jun Songbegeleiding op de akoestische gitaar en Ukelele Workshop Music Lab • Vrij 23 en zo 25 jun The Wiz Musical Theaterschool Kumulus • Za 24 jun Uitvoering Harp Kumulus Muziekschool i.s.m. Muziekschool Essen • Vr 7 en za 8 jul Bandpresentaties • Zo 9 jul Flamenco leerlingenpresentatie • Zo 9 jul Kumulus Kampvuur Concert jaarafsluiting Kumulus • Di 11, Wo 12 en do 13 jul E(A)ngel Eindvoorstelling Leerlingen Talentopleiding Dans ODM/IDA — Meer informatie: kumulus.nl
2
zl podium juni/juli 2017
LUMIÈRE • Vanaf 8 juni filmklassieker Howards End Meervoudig Oscar-winnaar viert zijn 25e verjaardag en is daarom nogmaals op het witte doek te zien. Kostuumdrama vol liefdesverwikkelingen en onderhuidse klassenconflicten aan de vooravond van WOI • 14, 18, 21 & 25 juni film Exhibitions on Screen: Michelangelo – Love & Death Tegelijk met een glorieuze nieuwe tentoonstelling in The National Gallery of Londen biedt deze film een verse biografie van Michelangelo: een van de grootste kunstenaars van de Renaissance - en misschien van alle tijden • Vr 23 juni film + meet&greet Tom Lanoye presenteert Sprakeloos Verfilming van Lanoye’s gelijknamige boek over het leven van een schrijver wiens leven overhoop komt te liggen als zijn moeder een beroerte krijgt. In aanwezigheid van Tom Lanoye • Vanaf 22 juni filmreeks Tour de France à Lumière Deze zomer dompel je je bij Lumiere onder in de Franse cinema. Premièrefilms met o.a. Sage Femme, Nocturama & Rodin • Vanaf 6 juli filmreeks Scorsese Summer De beste vroege films van regisseur Martin Scorsese met o.a. Mean Streets, Taxi Driver, New York New York, Raging Bull & Goodfellas • Vanaf 23 juli filmreeks Zomer Reprises De beste films van afgelopen jaar nogmaals te zien: met o.a. La La Land, Captain Fantastic & Toni Erdmann — Kijk voor het volledige programma op lumiere.nl
EUROSCOOP • 5 juni 13u30 50 plus Gezellig bijkletsen met koffie/thee en iets lekkers om daarna The Sense of an Ending te bekijken • 20 juni 19u30 Opera La Cenerentola Prachtige operavoorstelling, live vanuit Palais Garnier • 6 juli 13u30 50 Plus Geniet samen van een heerlijk kopje koffie, iets lekkers en het historisch drama Viceroy’s House • 22 juli 20u00, 23 juli 15u00 André Rieu’s 2017 Maastricht Concert Concert live uitgezonden, met presentatie door André van Duin. Ontvangst met welkomstdrankje • 26 juli 19u00 Prosecco Night Girls Night Out in Première, na een heerlijk glaasje Prosecco — Meer informatie: euroscoop.nl
GENK EUROSCOOP • 20 juni 19u30 Opera La Cenerentola Prachtige operavoorstelling, live vanuit Palais Garnier • 21 juni 13u30 50 Plus Gezellig bijkletsen met koffie/thee en iets lekkers om daarna de Romeo’s op groot scherm te bekijken in hun film H.I.T. • 22 juli 20u00, 23 juli 15u00 André Rieu’s 2017 Maastricht Concert Concert live uitgezonden, met presentatie door André van Duin. Ontvangst met welkomstdrankje — Meer informatie: euroscoop.be
HEERLEN DE SPIEGEL • Do 1 en vr 2 juni 20u After the Storm • Za 3 juni 20u Ma 5 juni 14u Noces • Do 8 juni 20u Waldstille • Vr 9, za 10 & ma 12 juni 20u zo 11 juni 14.00u Lady Macbeth • Do 15 t/m za 19 juni 20u Verdwijnen regisseur en actrice aanwezig • Zo 18 juni14u ma 19 juni 20u Aloys • Do 22 t/m za 24 juni 20u zo 25 juni 14u 20th Century Women • Ma 26 juni 20u Voir du Pays • Do 29, vr 30 juni & za 1 juli 20u Home • Ma 3 juli 20u The happiest Day in the Life of Olli Mäki — Meer informatie: filmhuisdespiegel.nl
TILBURG EUROSCOOP • 6 juni 13u30 50 plus Gezellig bijkletsen met koffie/thee en iets lekkers om daarna The Sense of an Ending te bekijken • 20 juni 19u30 Opera La Cenerentola Prachtige operavoorstelling, live vanuit Palais Garnier • 7 juli 13u30 50 Plus Geniet samen van een heerlijk kopje koffie, iets lekkers en het historisch drama Viceroy’s House • 22 juli 20u00, 23 juli 15u00 André Rieu’s 2017 Maastricht Concert Concert live uitgezonden, met presentatie door André van Duin. Ontvangst met welkomstdrankje • 26 juli 19u00 Prosecco Night Girls Night Out in Première, na een heerlijk glaasje Prosecco — Meer informatie: euroscoop.nl
zl podium
editorial
juni/juli 2017
colofon _ ZL Podium is een maandelijkse bijlage van Zuiderlucht. ZL Podium bevat sponsored content die buiten de verantwoordelijkheid van de Zuiderlucht-redactie valt. Digitaal is ZL Podium te lezen via zuiderlucht.eu/e-paper. Cultuuragenda Begunstigers en/of adverteerders van Zuiderlucht kunnen items in de cultuuragenda plaatsen. De items worden in print geplaatst, en digitaal
podium Unvollendete
4
reeks over nimmer voltooide stads-projecten Aflevering 6: Een tunnel door de berg, een brug over het dal
Made in Maastricht
6
makers en producten uit de Limburgse hoofdstad Aflevering 4: “Deutsche Gründlichkeit en Dutch Design: ze vullen elkaar perfect aan”
Onderstroom 8 stadskronieken van de minder voor de hand-liggende plekken Aflevering 4: Deze nomade is on fire
op zuiderlucht.eu/agenda. Begunstiger wordt u voor 59 euro per jaar via zuiderlucht.eu/begunstigers. U krijgt Zuiderlucht dan ook maandelijks thuisbezorgd. Voor advertentie-mogelijkheden kijk op zuiderlucht.eu/adverteren. Voor het aanleveren van agenda-
Simons’ sluitstuk
9
Voor het derde en laatste jaar is Johan Simons intendant van de Ruhrtriennale. Reis met Zuiderlucht naar hoogtepunten van het spraakmakende muziektheaterfestival.
Talent in beeld: Romano Diederen
12
het Huis voor de Kunsten spot elke maand een talent
items gebruikt u het formulier dat u op zuiderlucht.eu/zl-agenda kunt downloaden. Stuur het voor de 10e van de maand naar agenda@zuiderlucht.eu. Maximaal vijf items per maand per begunstiger/ adverteerder. Adverteren Voor het plaatsen van advertenties en advertorials kijk op de website zuiderlucht.eu/adverteren of neem direct contact op via043 350 0591 of commercie@zuiderlucht.eu. Coördinatie en eindredactie Christiane Gronenberg 0031 43 350 05 91 0031 6 10 661 205 c.gronenberg@zuiderlucht.eu Vormgeving Andrea Bertus / ontwerpburo bertus Druk RBD Düsseldorf
Cultuuragenda 12 culturele agenda voor Zuid-Nederland en Vlaanderen
Ondertussen in… culturele highlights in Europa
22
Interactie
Laatst voerden we in huis een discussie over de vraag wanneer je digitale agenda interactief mag noemen. Interactie is communicatie die in twee richtingen verloopt. De vernieuwde digitale agenda op zuiderlucht.eu biedt niet alleen informatie, maar geeft ook antwoorden. Je krijgt een reactie op je zoekaanvraag, bijvoorbeeld: Welke exposities zijn er dit weekend in Sittard of Helmond? Interactief is nog een stapje verder. Daar ligt de voornaamste reden waarom ZL enkele jaren geleden is begonnen met lezers-activiteiten. Onder de noemer ZuiderLeven organiseren we dagtrips, concerten en lezingen. Het zijn voor mij de hoogtepunten van het jaar wanneer ik die vele tientallen geïnteresseerde lezers om me heen zie en hoor. Daar worden talloze vragen gesteld aan onze gids, de ogen ver open getrokken voor een mooi gebouw of kunstwerk, en tijdens een gezamenlijke lunch gaan enthousiast cultuurervaringen of leestips kriskras over tafel. Deze interactie is van onschatbare waarde voor ons, want wat we hier te weten komen – over ZL, en over media- en cultuurconsumptie in het algemeen – overstijgt qua diepgang en eerlijkheid elk lezersonderzoek. Dit jaar nemen we u, inmiddels voor de vierde keer, mee naar de Ruhrtriennale, een van de grootste muziektheaterfestivals van Europa, op maar enkele kilometers over de grens. Johan Simons heeft daar net zijn laatste jaar als intendant ingeluid, en zijn laatste productie, Cosmopolis, willen we dan ook beslist niet missen. We bieden onze ZuiderLeven-dagtrip vanuit Limburg en Brabant aan, zie pagina 9. We hopen dat u er bij bent! Voor wie deze zomer juist even weg wil van welke interactie dan ook heb ik toch nog een tip: achter deze vier katernen dikke Zuiderlucht laat het zich prima verstoppen. Behalve de reguliere Zuiderlucht en ZL Podium bieden we deze zomer volop lees- en kijkvoer in twee prachtig vormgegeven specials: over Cube design museum in Kerkrade en de Kunstacademie in Maastricht. Bent u ze kwijtgeraakt, of heeft uw buurman aan het zwembad ze meegenomen, geen nood: dan is er altijd nog ZL-epaper. Zoals u zult zien is er weer genoeg te beleven de komende maanden, zoals het performance-programma van Marres in Maastricht (pag. 14) of de voorstelling Zeventien van Het Zuidelijk Toneel, over vijf moslima’s, die op 1 juli in première gaat (pag. 18). Voorlopig komt u hier de zomer wel mee door, actief, interactief dan wel (deels) op non-actief. CHRISTIANE GRONENBERG | bladmanager c.gronenberg@zuiderlucht.eu
Cover: Johan Simons foto Edi Szekely/Ruhrtriennale
3
Unvollendete
zl podium juni/juli 2017
Jo Coenen: “Misschien had ik die relingen in glas moeten laten uitvoeren.” foto Richard Stark
Een tunnel door de berg, een brug over A het dal
Ze zijn meer dan de halsslagaders van de stad: wie aan de bruggen komt, raakt aan de ziel van Maastricht. Een ronde langs nooit gerealiseerde en veranderde oeververbindingen. PAUL VAN DER STEEN —
ls de tiende boog van de Servaasbrug ter sprake komt, last architect Jo Coenen een kleine pauze in. Even een kop koffie pakken. Niet veel later steekt hij een sigaret op en komt de stroom van antwoorden, ideeën en inzichten die hij tot dan toe heeft gespuid tot stilstand. De kritiek raakt hem niet meer zo hard destijds, maar de littekens zijn nog aanwezig. Tien jaar geleden was Coenen verantwoordelijk voor de reconstructie van de tiende boog van de Romaanse Servaasbrug, de oudste brug
4
van de stad. Hij liet de balustrade uitvoeren in metaal. “Dat had met beschikbare middelen te maken, maar ook met het verhaal van de brug. Veel mensen denken dat de huidige brug uit de Romeinse tijd stamt. Dat is niet zo. De brug stamt uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Door de balustrade van de tiende boog in steen uit te voeren zou je er een dubbele vervalsing van maken.” Coenen kreeg te maken met een uitbarsting van wat hij “sjengisme” noemt. Veel Maastrichtenaren (in de volsmond: sjengen)
zl podium
Dit is deel 6 in een reeks van tien afleveringen over nimmer voltooide stedenbouwkundige projecten in Maastricht. Unvollendete is een samenwerking tussen de gemeente Maastricht en maandblad Zuiderlucht en zal in november resulteren in een expositie in Bureau Europa.
juni/juli 2017
1 Noorderbrug 2 Wilhelminabrug 3 Servaasbrug 4 Hoge Brug 5 Kennedybrug A en B zijn niet gerealiseerd
Eindhoven
sp
oo
r a
1
centrum
‘Stadsplanning is een zaak van lange adem.’ De Maastrichtenaren kwamen massaal in verzet. Wat heet. Naar verluidt schakelden ze zelfs koningin Wilhelmina in, die met het ontbieden van twee verantwoordelijke ministers het onheil zou hebben voorkomen. Het resultaat was dat de brug weliswaar werd afgebroken, maar naar voorbeeld van het origineel steviger (met betonnen karkas) werd herbouwd. Iets noordelijker verrees een nieuwe brug, die de naam van Wilhelmina kreeg. In de jaren tachtig maakte de Maastrichtse architect Harry Gulikers van de Servaasbrug met daarop van oever tot oever winkeltjes, naar het beroemde voorbeeld van de Ponte Vecchio in Florence. De variant kwam niet verder dan de tekentafel. Met vijf bruggen heeft Maastricht relatief weinig oeververbindingen; het hadden er makkelijk meer kunnen zijn. Lange tijd dacht de stad aan een Zuiderbrug. “De Oeslingerbaan, aan de zuidkant van de stad tussen A2 en Hoge Weerd, is aangelegd als een aanloop naar die brug”, legt Paul Jansen, voormalig verkeerskundige van de gemeente, uit. Het spektakelstuk moet dan nog komen.
V
olgens Coenen ging er een lang proces van praten met tal van deskundigen aan vooraf. Plattegronden vanaf 1500 met bijbehorende bruggen werden hertekend. “Om grip te krijgen op het raster onder de stad, en op water, weer en oevers.” Een goed waterplein vergt in de ogen van Coenen niet alleen goede bruggen, maar ook Maaskades met hun flaneermogelijkheden. Op dat punt is hij nog niet helemaal tevreden. Bij de aanlanding van de Wilhelminabrug zou hij graag nog een houten in plaats van een stenen trap zien naar het door hem ontworpen Mosae Forum. En eerder geplande paviljoens en een ondergrondse fietsenstalling. “Zodat automatisch een drukke toegangspoort naar de
3 4 5
b Maas
“Eenmaal over de brug had de weg via een tunnel door de Pietersberg en een brug over het Jekerdal richting Tongerseweg richting Belgische grens moeten leiden. Het idee verdween pas van tafel toen het denken veranderde: dat extra asfalt niet per definitie een oplossing is, maar juist tot meer mobiliteit kan leiden.” Maar het bleef dringen in de stad. Eind vorige eeuw was een tweede Noorderbrug na de ondertunneling van de A2 een tijdlang “prioriteit nummer een”. De brug zou bij Borgharen het Julianakanaal én de Maas moeten oversteken en vervolgens de Zuid-Willemsvaart. Aan de ene kant moest er een aansluiting komen op de Brusselseweg, aan de andere kant op de A2. Met de verlegging en verbreding van de bestaande Noorderbrug, op dit moment in uitvoering, is het plan van de baan. Jo Coenen noemt de bruggen de halsslagaders van Maastricht. “Bij planning moet je de stad en haar omgeving zien als een lichaam. Wil je ingrijpen in de vitale functies, dan moet je heel goed weten wat je doet. In Maastricht zijn de bruggen nog iets crucialer dan elders omdat de westoever het enige stukje Zuid-Limburg ten westen van de Maas is.” Intussen kijken Maastricht en omstreken met angst en beven uit naar de twee weken komende augustus als de Noorderbrug, vanwege de werkzaamheden, twee weken helemaal dichtgaat. De vrees voor een verkeersinfarct, waarin alles letterlijk stil komt te staan, is groot. Halsslagaders of niet, Servaasbrug en Wilhelminabrug zijn alweer een tijdje autovrij. Een stukje zuidelijk ligt de Hoge Brug, een verbinding voor voetgangers en fietsers. Coenen laat een schets zien uit 1987 waarop de Wilhelminabrug, de Servaasbrug en de Hoge Brug voor voetgangers en fietsers zijn voorzien. “Samen vormen ze een waterplein. Door ze goed te benutten zijn het centrum en Wyck dichter bij elkaar komen te liggen.”
A2
uitten hun woede over wat ‘hun’ brug was aangedaan en hielden de architect daarvoor verantwoordelijk. Nu was hij wel wat gewend. “In dit vak moet je soms doof willen zijn. Functioneel doof. Anders kun je niet werken. Maar in dit geval kostte me dat moeite. In Maastricht wil ik thuis kunnen komen. De motivering van de keuze voor metaal was geen gemakkelijk verhaal. In het heetst van de strijd heb ik nog geopperd om het alsnog te vervangen door steen. Mensen zouden dan ieder een steen moeten adopteren. Dat is nooit van de grond gekomen. Achteraf denk ik: misschien had ik die relingen in glas moeten laten uitvoeren.” Toch had Jo Coenen, van 2000 tot 2004 Rijksbouwmeester, kunnen weten wat hij over zich afriep. De brug heeft in Maastricht een bijkans heilige status. Tot de jaren twintig van de vorige eeuw was de Servaasbrug met de spoorbrug de enige oeververbinding in de stad en verkeerde in erbarmelijke staat. Meerdere keren stortten delen in. De capaciteit voldeed door het opkomende autoverkeer ook al lang niet meer. Er kwamen plannen op tafel om de brug te slopen en in te ruilen voor een nieuw, ruimer bemeten exemplaar.
2
Luik
binnenstad ontstaat. Maar voorlopig is er geen geld. Stadsplanning is een zaak van lange adem.” Bij het ontwerpen en het coördineren van de bouw van de veelgeroemde wijk Céramique pleitte Coenen vanaf het begin voor een nieuwe brug. Die zou het nieuwe stadsdeel met de buurt rond de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek moeten verbinden. “Aanvankelijk was de reactie: Moet dat nu? We hebben de Servaasbrug toch al? Maar in mijn ogen was het cruciaal.” Coenens eerste ontwerpen gingen uit van een nieuw eiland in de Maas. Aan het ene uiteinde zou dan een brug naar het centrum komen, aan de andere kant een naar Céramique. Op het eiland moest dan een restaurant of een culturele voorziening komen, waar iedereen langs zou wandelen. Rijkswaterstaat lag dwars. Die wil geen obstakels in de Maas. “Het moest één brug worden, zonder pijlers. De mode van die tijd schreef een tuibrug voor. Met de Luikse architect René Greisch hebben we gekozen voor een boogbrug, om de twee oevers bij elkaar te brengen. Greisch heeft het eerste ontwerp letterlijk op de achterkant van een sigarendoosje getekend. Hij overleed helaas in 2000, voor de oplevering van de brug in 2003.” Inmiddels, vindt Coenen, is het hoog tijd dat de Kennedybrug onder handen wordt genomen. Op veel minder ingrijpende wijze dan de Noorderbrug nu, maar wel zo dat fietsers en voetgangers op vriendelijke wijze van de ene naar de andere kant kunnen. “Op dit moment is die brug een ongenaakbaar betonnen obstakel. Dat kan beter. Met een vergroende brug. Of een brug voor voetgangers en fietsers eronder. Voor de oostkant ligt er nog altijd het plan van Ab König om een oude fabrieksschoorsteen te reconstrueren. Daar zou je een lift in kunnen maken, zodat je van de brug meteen naar het pad langs de Maas bij het Bonnefantenmuseum kunt komen. Het is meteen een mooie, markante afsluiting van de buurt Céramique op het terrein van de keramiekfabriek waar het ooit volstond met dit soort hoge schoorstenen.” —
5
zl podium juni/juli 2017
6
advertorial
zl podium juni/juli 2017
Over Riccardo Belli technisch tekenen: dat is waar mijn sterke punten zitten.” Het maken besteedt hij uit.
AANSLUITING VINDEN
Riccardo Belli is productontwerper. En ‘beeldschermontwerper’, zoals hij zijn manier van werken omschrijft. De rode draad in zijn werk? “Vorm en functie hebben elkaar nodig. In mijn werk komen ze op bijzondere wijze samen.” In opdracht van het Elisabeth Strouven Fonds maakte hij het vergadermeubilair voor de grote vergaderzaal. Zijn stip op de horizon? “Een evergreen.” Wat dat is, legt hij je graag uit. Riccardo studeerde in 2014 af aan de Maastricht Academy of Fine Arts and Design (MAFAD). In 2015 bood het hoofd van de MAFAD hem een ruimte aan in het gebouw van de academie zelf. Daar ging hij aan de slag. Vooral vanachter zijn computer. “3D-modelleren, het
Ondanks dat het “hard knokken is voor iedere centimeter”, vult zijn portfolio zich gestaag. “Als eenling is het belangrijk om aansluiting te vinden. Je moet labels kunnen overtuigen van je product. En dat is geweldig als dat lukt. Zoals bij Leolux. Voor hen heb ik een loungestoel ontworpen.”
STORYTELLING
Bij de vergadertafels voor het Elisabeth Strouven Fonds hoort een verhaal. “Storytelling is ook vaak mijn beginpunt voor een nieuw ontwerp. Ik kreeg de vraag om een vergadertafel te maken. Dan ga ik nadenken. Aan zo’n vergadertafel gebeurt enorm veel. Er groeien ideeën. En op die groei ben ik verder gaan borduren. Want ook de opstelling in een vergaderruimte moet letterlijk kunnen groeien: de ene keer zitten er 2 mensen aan tafel, de andere keer 15. Dus ik heb ruitvormige tafels gemaakt die samengevoegd kunnen worden tot
1 grote tafel. De voet van de tafel heeft de vorm van een Y: 1 stam die zich splitst in 2 takken, een visueel symbool voor groei. Leuk om mensen net even op een ander niveau te raken.”
IN ONTWIKKELING
Trots op de tafel? Riccardo knikt: “Maar ik moet wel zeggen dat voor dit project de deadline enorm kort en strak was. En zoals voor ieder eerste product geldt: het kan altijd beter. Dus deze tafel? Die is nog niet uitontwikkeld.”
EEN EVERGREEN
Made in Maastricht? “Het is voor kleine startups zo enorm belangrijk om gezien te worden. Made in Maastricht zorgt voor die zichtbaarheid. Mijn droom? Onderdeel uitmaken van de toppers in de ontwerpwereld. En een evergreen, een tijdloos ontwerp. Daar ga ik voor.”
MEER WETEN?
Check: www.riccardobelli.nl
richt
maast
MADE IN MAASTRICHT
Een label dat tot doel heeft een zichtbaar podium te bieden aan ontwerpers en makers uit Maastricht op diverse locaties in de stad. Het stimuleert, ontwikkelt en etaleert jong talent. • Heeft u een locatie die geschikt is als showroom? Bel Pieter-Paul van de Wouw, senior beleidsmedewerker Economie en Cultuur bij de gemeente Maastricht: (043) 350 47 46 of PieterPaul.van.de.Wouw@maastricht.nl. • Wil je jouw werk presenteren? Check www.elisabethstrouvenfonds.nl.
7
onderstroom
zl podium juni/juli 2017
Dit is deel 4 van een reeks Maastrichtse stadskronieken, een initiatief van de stichting Edmond Hustinx.
deze nomade in on fire H
et begon allemaal met de wens oesterzwammen te kweken op koffiedik. Hij had het boek De Blauwe Economie van de Vlaamse eco-goeroe Gunter Pauli gelezen, vol voorbeelden van projecten waarbij geen afval ontstond omdat alles werd hergebruikt. Dat had hem geïnspireerd. Dus huurde Mick Wiertz (30) anderhalf jaar geleden een oude fabrieksloods aan de Fort Willemweg. Samen met vrienden bouwde hij er luchtvochtige kassen van landbouwplastic. Ze haalden bij bakkerijen gebruikte gistemmers op die anders bij het afval zouden belanden. Ze zamelden bij horecazaken koffiedik in. Ze kweekten ook zwammen. Meerdere malen. Maar omdat de oesterzwam wel heel veeleisend is als het om zijn kweekomgeving gaat, konden ze geen continuïteit in hun levering garanderen. De doodsteek voor een lucratieve kwekerij. Mick vertelt het zonder enige treurnis. Want zie waar het paddestoeleninitiatief toe leidde. Hij zit als één brok energie aan een tafel in het midden van de loods. Zijn krullerige piekhaar springt voortdurend
8
achter zijn oren vandaan. Zijn enorme, donkerbruine ogen zoeken zo onbevreesd contact dat ik er verlegen van word. Kijk achter hem, naar de zelf in elkaar getimmerde bar. En voor hem, naar de zelfgebouwde miniramp voor skaters, nu het centrale middelpunt in de loods. Met in de hoek ernaast een hottub; die heeft een creatieve vriendin gelast uit een oude rioleringsbuis. “Heerlijk zo’n door een houtkachel verwarmd bad als je wat pijntjes hebt na het skaten.” Elke donderdagavond is hier in de loods een pop-up skatecafé. Druk bezocht, zowel door skaters als door niet-skaters. “De niet-skaters zitten aan tafels te kletsen, of ze kijken naar de ramp.” Rond een uur of acht wordt eten geserveerd aan de gasten die – bij voorkeur - hebben gereserveerd. “We koken zelf. Vegetarisch. En we vragen een kleine vergoeding.” Het is niet zo dat Mick rijk denkt te worden van het skatecafé, maar hij houdt wel geld over voor nieuwe schroeven en andere kleine investeringen. De hal kost hem geen geld meer omdat inmiddels ook verschillende onderhuurders er
Soms klinkt een skater als een beleidsmedewerker van de gemeente. gebruik van maken. Zo bakken Joost en Maartje van de koffiezaak Koffie hier hun taarten en quiches. En de ontwerpers van Bee Collective gaan binnenkort hier hun potten met honing vullen. “In deze loods is een creatieve broedplaats ontstaan met een harde kern aan skaters en een inspirerende, saamhorige dynamiek.” Soms klinkt een skater als een beleidsmedewerker van de gemeente. Micks enige vaste lasten zijn: eten en zijn telefoonabonnement. Slapen doet hij afwisselend bij ouders, bij vrienden en soms in de loods. “Ik ben een nomade. Ik voel me vrij.” Drie maanden geleden heeft hij ontslag genomen bij de Brandweerkantine, waar hij koffie, bier en eten serveerde. “Ik ga nu mijn eigen dromen waarmaken.” Binnenkort begint hij met een paar
ervaren skaters op woensdagmiddag een pilot skateklasje. En de oesterzwam laat hem niet los. In het najaar wil hij een oesterzwamkwekerij opzetten bij wijze van sociaal-educatief project. Hij wil met een crew en de miniramp naar festivals om skateclinics te geven. En dan is daar nog de grootste droom. “Het pop-up skatecafé is underground. We hebben zonder vergunningen geëxperimenteerd. Met de opgedane kennis willen we een volgende stap maken.” Eind dit jaar wordt de loods gesloopt. Het liefst zouden ze verhuizen naar de leegstaande garage naast skatepark De Griend om daar een legaal Maastrichts skatecafé te beginnen. Hij is niet de enige. Ook de creatievelingen van het Werkgebouw, die nu nog op het kazerneterrein zitten, hebben interesse in de garage. “We hebben hoe dan ook een nieuwe plek nodig”, zegt Mick. “Het is belangrijk dat je dat opschrijft”, benadrukt hij, voor het eerst wat zorgelijk. Mij lijken die zorgen overbodig, want ik zie het duidelijk: Mick Wiertz is on fire. ESTHER WITTENBERG
zl podium
advertorial
juni/juli 2017
Götterfunken als sluitstuk Intendant Johan Simons luidt zijn laatste jaar bij de Ruhrtriennale in
D
e Ruhrtriennale is een vermaard internationaal kunstenfestival in het Duitse Ruhrgebied. De voormalige energieen industriehallen die getuigen van het mijnwerkersverleden van het gebied, vormen het indrukwekkende decor voor opera en muziektheater, dans, beeldende kunst, theater en concerten. De Ruhrtriennale vindt jaarlijks plaats, het woord ‘triennale’ verwijst naar de driejaarlijkse wisseling van intendant. Deze rol vervult sinds 2015 de Nederlandse theatermaker Johan Simons. Hij was eerder oprichter en leider van ZT Hollandia, artistiek directeur bij NTGent en regievoerend intendant bij de de Münchener Kammerspiele.
Wat staat in zijn laatste jaar als Ruhrtriennale-intendant op het programma? In 2017 presenteert de Ruhrtriennale van 18 augustus t/m 30 september een programma met maar liefst 41 voorstellingen, waarvan 22 wereldpremières. In totaal werken meer dan 700 artiesten uit dertig landen aan deze editie mee. Het thema van de Ruhrtriennale heet sinds 2015 ‘Seid umschlungen’ (wees omarmd), woorden die Simons heeft ontleend aan de ode An die Freude van Friedrich Schiller. Johan Simons nu: “Met ‘Seid umschlungen’ heb ik mijn tijd als intendant in 2015 ingeluid. Afsluiten wil ik deze tijd met drie andere
woorden uit dezelfde ode: ‘Freude’, ‘schöner’, en ‘Götterfunken’. Ik associeer hiermee de vraag of deze begrippen ons in deze onzekere tijden nog hoop kunnen geven. In het hart van onze programmering staan dit jaar utopieën en toekomstvisioenen. Wat voelen wij, wanneer we aan de toekomst denken? Vreugde? Belooft de toekomst dat het beter wordt? Hebben wij nog Götterfunken in ons waarmee we utopieën kunnen maken?” Voor het programma van de Ruhrtriennale kijk op ruhrtriennale.de/nl >>
9
zl podium
zuiderleven
juni/juli 2017
Elsie de Brauw en Pierre Bokma spelen in Cosmopolis. fotos Jules August Photography
Decor van Cosmopolis: de Jahrhunderthalle, die ooit deel uit maakte van een hooogovencomplex. foto Frank Rogner/Fotoagentur Netzhaut
Met Zuiderlucht naar de Ruhrtriennale vrijdag 22 september en zaterdag 30 september
A Onze groep op weg naar het diner op locatie tijdens de Ruhrtriennale-dagtrip 2015.
“De uitstap naar het Ruhrgebied was geweldig. Alleen zou ik dit bezoek nooit hebben kunnen maken.” Reactie van een deelnemer.
10
l voor het vierde jaar biedt Zuiderlucht u een dagtrip naar de Ruhrtriennale aan. Opnieuw garanderen theater van wereldformaat, het decor van de imposante, post-industriële Jahrhunderthalle en de goede zorg van het ZuiderLeven-team een onvergetelijke dag. Dit jaar nemen we u mee naar de wereldpremière van Cosmopolis, Johan Simons’ laatste productie als intendant van de Ruhrtriennale. Cosmopolis is gebaseerd op de gelijknamige roman van Don DeLillo, een van de belangrijkste hedendaagse Amerikaanse schrijvers. Hij schetst in Cosmopolis één dag in het leven van Eric Packer, een 28-jarige, gewetenloze speculant in New York. Wereldwijd wankelen de koersen en bewegen de financiële markten zich in een duikvlucht omlaag. Het hart van de metropool staat op instorten. De president is in de stad, een Soefi-rapper wordt onder massale deelneming van z’n aanhangers ten grave gedragen, gewelddadige tegenstanders
zl podium
zuiderleven
juni/juli 2017
Avondsfeer bij de Jahrhunderthalle. foto Frank Rogner/Fotoagentur Netzhaut
van de globalisering betogen, artiesten verstoren met guerrilla-acties de openbaarheid. En ook het leven van Eric Packer is aan het wankelen. Cosmopolis is Johan Simons’ laatste enscenering als intendant van de Ruhrtriennale. Net als in het werklozendrama Accattone (2015) en in de politieke reflectie Die Fremden (2016) verbindt hij een groot hedendaags thema, in dit geval het zich steeds opnieuw oprichtende hyperkapitalisme, met de vraag naar onze eigen handelingsmogelijkheden. In de hoofdrollen spelen dit jaar Elsie de Brauw, Pierre Bokma, Mandela Wee Wee en Bert Luppes. De opvoering vindt plaats in de Jahrhunderthalle, een imposant gebouw van 8.900 vierkante meter dat ooit deel uitmaakte van een hoogovencomplex. Voor en na de voorstelling bezoeken we op het terrein van de Jahrhunderthalle nog twee Ruhrtriennale-installaties: We krijgen een rondleiding in het kunstendorp The Good, The Bad & The Ugly. Hier proclameert de Nederlandse kunstenaar Joep van Lieshout met grote installaties en machines ‘The End of Everything’ – het einde van alles. Zijn nieuw werk voor de Ruhtriennale is een confronterende reflectie op de kunst en de wereld, en becommentarieert
ons menselijke consumptiegedrag. Later op de avond wanneer het donker is, kunnen we nog de film-installatie Euphoria van Julian Rosenfeldt bekijken, een commentaar op winnaars en verliezers van de globalisering. Het werk wordt op de buitenmuren van de Jahrhunderthalle geprojecteerd.
“We zijn heel tevreden over de service en uitleg en vooral ook over de zorgzaamheid en attentheid van onze reisleidster.” Reactie van een deelnemer.
PRAKTISCH De dagtrip vanuit Limburg vindt plaats op vrijdag 22 september (première-avond). Onze vaste vertreklocatie is Maastricht (parkeerplaats Geusselt), bij voldoende belangstelling kan ook in Urmond, Roermond/Herten of Venlo worden opgestapt. De dagtrip vanuit Brabant vindt plaats op zaterdag 30 september. Mogelijke opstaplocaties zijn Breda, Tilburg en Eindhoven, afhankelijk van de belangstelling. Indicatie vertrek en terugkomst (vanuit Maastricht/Breda): 14.30 uur – 01.00 uur. De dagtrip kost 110 euro. Begunstigers van Zuiderlucht betalen 100 euro. Deze prijs is inclusief entreekaartjes voor alle vermelde activiteiten, een rondleiding in het kunstendorp, een inleiding in de voorstelling Cosmopolis door één van de dramaturgen, een diner in Bochum, het vervoer en de reisorganisatie. Heeft u specifieke vragen? Neem dan contact op met Marie Bartsch via m.bartsch@zuiderlucht.eu of +31 (0)6 2135 3031 De dagtrips vinden plaats wanneer er minstens 45 inschrijvingen zijn.
Aanmelden kunt u zich op zuiderlucht.eu/beleven
“Simons zoekt altijd naar mensen die wel eens een boek lezen, die naar een museum gaan of af en toe naar het filmhuis. Hij wil geen vakidioten, mensen die verzuipen in het toneel. Je moet je blik open houden en durven, durven, durven. Hij houdt ervan uitgedaagd te worden, niet van jaknikkers. Hij is altijd op zoek naar de confrontatie.” Servé Hermans, artistiek leider bij Toneelgroep Maastricht, 2015 in een interview in Zuiderlucht met Emile Hollman.
11
zl podium juni/juli 2017
cultuur agenda
foto Kenneth Tan
Talent in beeld
Begunstigers en regelmatige adverteerders van Zuiderlucht kunnen items in de cultuuragenda plaatsen. De items worden in print geplaatst, en digitaal op zuiderlucht.eu/agenda. Begunstiger wordt u voor 59 euro per jaar via zuiderlucht.eu/begunstigers. U krijgt Zuiderlucht dan ook maandelijks thuisbezorgd. Voor het aanleveren van agenda-items gebruikt u het formulier dat u op zuiderlucht.eu/zl-agenda kunt downloaden. Stuur het voor de 10e van de maand naar agenda@zuiderlucht.eu. Maximaal vijf items per maand per begunstiger/adverteerder.
Lamp Frine van Studio Tetrarch in de expositie De laatste avant-garde in het Stedelijk Museum in Den Bosch. © Erik & Petra Hesmerg
Romano Diederen
(Sittard, 2000) weet al sinds de kleuterschool dat hij beroepsmuzikant wil worden. Trompettist om precies te zijn. Dan is het natuurlijk handig dat je vader trompet speelt in het orkest van André Rieu. “Van hem kreeg ik al vroeg mijn eerste lessen. En in 2013 mocht ik samen met mijn vader soleren tijdens de Vrijthofconcerten van Rieu. Ik genoot er enorm van om iedere avond voor 10.000 mensen te spelen.” Op zijn vijfde begon Romano met trompetles bij fanfare Sint Caecilia Schinnen. Daar repeteert hij nog steeds. Iedere vrijdagavond. “Het is een superleuke groep waarmee we op hoog niveau muziek maken.” Ook krijgt hij al les van zijn toekomstige docenten aan het conservatorium in Maastricht, waar hij volgend schooljaar jazz en klassiek gaat studeren. “Ik wil steeds beter worden en mijzelf als muzikant en persoon ontwikkelen. Daarom probeer ik veel workshops te volgen.” Vorig jaar bijvoorbeeld bij de Russische trompettist Sergei Nakariakov in Heerlen. ”Zijn opvatting over stijl probeer ik nu mee te nemen in mijn eigen spel.” In 2016 won Romano de Finale Jong Solisten, de solistenwedstrijd van de Limburgse Bond van Muziekgezelschappen. Ook speelde hij al bij het Kinderprinsengrachtconcert in Amsterdam en samen met het Metropole Orkest. De komende tijd mag hij soleren in de HAFAconcerten van de philharmonie zuidnederland én speelt hij samen met het Limburgs Jeugdorkest op het WMC in Kerkrade. Zich voorbereiden doet hij tot in de puntjes. “Dan hoef ik ook niet zenuwachtig te zijn.” Meer op www.hklimburg.nl/talent Het Huis voor de Kunsten Limburg brengt met deze rubriek talenten uit de Limburgse cultuursector in beeld.
12
Architectuur, mode & design DEN BOSCH > De laatste avant-garde. Radicaal design in Italië 1966-1988. 18 februari t/m 11 juni Stedelijk Museum. sm-s.nl EINDHOVEN > Growing Food. Living lab over voedsel en eten van vroeger. Stroop. Eerste stroopwafel gemaakt van groente door Chloe Rutzerveld. Van 31 maart t/m 30 september in Yksi expo. yksi.nl
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
Werk van Agnes van den Brandeleer in Gemeentemuseum Het land van Thorn.
HASSELT > Across Japan. Over fascinerende kruisbestuivingen tussen Japanse en westerse mode vanaf 1980 tot heden, met een blik op de lange traditie die hieraan vooraf ging. Van 4 maart t/m 3 september in het Modemuseum. modemuseum.be HEERLEN > Fashion vs. Art. De expositie van Fashionclash onderzoekt de relatie tussen mode en kunst. Met werk van o.a. Marlou Breuls, Steven Vanderyt, Alexandre de Vos en Antoine Peters. Van 4 maart t/m 6 augustus in Schunck. schunck.nl HORNU > nendo: invisible outlines. Werk van Japans ontwerperscolectief o.l.v. Oki Sato. Van 21 mei t/m 1 oktober in CID. cid-grand-hornu.be KERKRADE > Meat the Future. Expositie over de toekomst van onze vleesconsumptie, met een weergave van de actuele (alarmerende) situatie en een beeld van een mogelijk, controversieel alternatief: kweekvlees. Van 10 oktober t/m 11 juni. Everything You Always Wanted to Know About Toilets*But Were Afraid to Ask. Van 19 mei t/m 19 november in Cube design museum. cubedesignmuseum.nl KEULEN > Full House. Industriële vormgeving door Stefan Diez. Van 17 januari t/m 11 juni in Museum für Angewandte Kunst. museenkoeln.de
Beeldende kunst AKEN > Bloed & Tranen – Albrecht Bouts en het gezicht van de Passie. Rond vijftig devotiestukken en iconen van het begin van de zestiende eeuw van schilder Albrecht Bouts. Van 9 maart t/m 11 juli in Suermondt-Ludwig-Museum. suermondt.ludwig.museum.de > Optische Schreie. In 1978 begon een onbekende kunstenaar met muurschilderingen in Aken commentaar te geven op actuele sociaal-maatschappelijke thema’s. In 1989 bekende Klaus Papier (1945-2009) zich tot deze werken. Van 9 april t/m 1 oktober in Ludwig Forum. ludwigforum.de
> Wir schaffen das. Politieke karikaturen van Waldemar Mandzel, Thomas Plaßmann en Heiko Sakurai. Van 28 april t/m 10-september Internationales Zeitungsmuseum. izm.de > Phantasmagoria. Werk van Maria Berkhout. Van 7 mei t/m 4 juni im Atelierhaus Aachen. atelierhausaachen.de > Herbert Falken – Lazarus. Beeldserie door Herbert Falken die hij onder de indruk van Heinrich Bölls overlijden maakte. Van 20 mei t/m 29 oktober in Suermondt-Ludwig-Museum. suermondt.ludwig.museum.de BEDBURG-HAU > Moyländer Episoden: Friedrich, Voltaire, Beuys. T/m 17 september in Museum Schloss Moyland. moyland.de
BONN > Bild im Bild. Expositie voor kinderen en jongeren met schilderijen van Karin Kneffel. Van 30 april t/m 3 september in Kunstmuseum. kunstmuseum-bonn.de BRUSSEL > Time in motion. Kinetische kunst van Pol Bury. Van 23 februari t/m 4 juni in Paleis voor Schone Kunsten. bozar.be > Theater van de leegte. Werken van Yves Klein. Van 29 maart t/m 20 augustus in Paleis voor Schone Kunsten. bozar.be CHARLEROI > Marthe Wéry. Werken uit de collectie van de Belgische kunstenares Marthe Wéry (19302005). Van 25 februari t/m 23 juli in bps22. bps22.be
13
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
advertorial
foto Rob Hogeslag
DEN BOSCH > Verspijkerd en verzaagd. Hergebruik van heiligenbeelden in de Nederlandse beeldhouwkunst. Van 18 februari t/m 5 juni in Het Noordbrabants Museum. hnbm.nl
Marres Movements in The Painted Bird 30.06. – 09.07. Van 30 juni tot 9 juli presenteert Marres het nieuwe programma Marres Movements. Marres Movements is een serie performances die gemaakt zijn voor én voortborduren op de huidige expositie The Painted Bird: Dreams and Nightmares of Europe. Het programma voegt bewegende lichamen en muzikale optredens toe aan het panorama van muurschilderingen en soundtrack en creëert hiermee een indrukwekkend podium voor performances, dans en muziek. In de eerste twee weekenden van juli betreden dansers en performers de tentoonstelling tijdens reguliere openingsuren met geïmproviseerde muziek- en dansstukken en interventies, met zelfs een muzikale wandeling door Maastricht. In de avonden bestaat het programma uit volledige voorstellingen. Met onder andere: beeldend kunstenaar Annika Kappner, choreografen en dansers Dario Torterelli, Judit Ruiz Onandi en Hilde Elbers, en componisten en muzikanten Hildrafn Helgasdottir en Christopher Tignor. Kijk voor het complete programma, tijdstippen en tickets op marres.org | De expositie The Painted Bird is nog tot en met 13 augustus te zien in Marres.
14
DUISBURG > Life-Size. Lebensgröße. De kunstenares Jana Sterbak (1955) werkt met organisch materiaal als brood, vlees, huid en haar aan de thema’s vergankelijkheid en dood. Van 11 maart t/m 11 juni in Lehmbruck Museum. lehmbruckmuseum.de > Jana Sterbak - Life Size. Lebensgröße. Van 11 mei t/m 11 juni. Sculpture 21st. Sculpturen van Christian Keinstar. Van 11 mei t/m 18 juni. Bronze oder Steinguss? Over innovatief materiaalgebruik voor sculpturen door Wilhelm Lehmbruck. Van 11 mei t/m 27 augustus. Im Studio: Wilhelm Lehmbruck. Selectie uit het graphische werk van Wilhelm Lehmbruck. Van 29 september t/m 6 augustus Lehmbruck Museum. lehmbruckmuseum.de DÜSSELDORF > Marcel Broodthaers. Eine Retrospektive. Grote expositie over Belgische kunstenaar Marcel Broodthaers (1924-1976) neemt haar intrek in Düsseldorf, waar hij een korte, maar productieve periode doorbracht. Van 4 maart t/m 11 juni in K21. kunstsammlung.de > Tremors. Sculptuur en installatie door Malte Bruns. Van 11 maart t/m 11 juni in KIT. kunst-im-tunnel.de > Idea et inventio. Italiaanse tekeningen uit de vijftiende en zestiende eeuw. Van 24 maart t/m 18 juni in Museum Kunstpalast. smkp.de > Wirtschaftswerte / Museumswerte. Van 8 april t/m 18 juni in de Kunsthalle. kunsthalle-duesseldorf.de
> Cranach. Meister - Marke - Moderne. Meer dan 200 werken van Lukas Cranach de Oudere (1472-1553), belangrijke vertegenwoordiger van de Duitse Renaissance. Van 8 april t/m 30-juli. Beauty is a Rare Thing. Afscheidsexpositie’ door museumdirecteur Beat Wismer, met werk uit de eigen collectie. Van 14 april t/m 30 juli in Museum Kunstpalast. smkp.de EINDHOVEN > Rode Kool met bloedworst. Henri van Nuenen & Hans van Asch. Van 31 maart t/m 15 juli bij Yksi expo. yksi.nl ESSEN > Gerhard Richter. Die Editionen. De in oplages gemaakte werken van Gerhard Richter. Van 7 april t/m 30 juni in Museum Folkwang. museum-folkwang.de EUPEN > Anya Janssen & Mariko Saito. Schilderij, tekening en kalligrafie. Van 13 mei t/m 30 juli in Galerie vorn und oben. vornundoben.be > Museum of vanities & Horst Keining. Jerry Frantz & Sali Muller Museum of vanities & Horst Kleining. Vam 14 mei t/m 20 augustus in IKOB. verycontemporary.org GULPEN-WITTEM > Cut, Split & Eat – Gordon Matta-Clark. Collages, foto’s en video’s van avant-garde legende Gordon Matta-Clark (1943-1978), inclusief een reconstructie van de creatieve ontmoetingsplek en restaurant FOOD uit SoHo New York. Van 12 maart t/m 2 juli in Buitenplaats Kasteel Wijlre. kasteelwijlre.nl > En uit de Aarde verscheen de Mens. Beeldend kunstenaar Luc ten Klooster gaat in divers werk met één thema de dialoog aan met tekstschrijver Harrie Sevriens. Van 7 mei t/m 5 juni in Kloosterbibliotheek Wittem. kloosterwittem.nl
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
Don’t play with the poodle van Anton Cotteleer in Park in Tilburg.
> Kunstroute Gulpen-Wittem. Meer dan honderd kunstenaars exposeren op diverse locaties in de gemeente. Van 3 juni t/m 5 juni. kunstroutegulpenwittem.nl HEERLEN > Paint It Soft. De hernieuwde interesse in textiel in de hedendaagse kunst. Van 2 april t/m 6 augustus. Jumpin’ Jack Flash (2016). Muurschilderingen door Roland Schimmel die inspelen op de rusteloze beweeglijkheid van de waarneming. T/m 16 juli in Schunck. schunck.nl HELMOND > Werk voor een betere wereld. De Stijl-werken van o.a. Peter Alma, Bart van der Leck, Lou Loeber en Johan van Hell. Van 2 april t/m 27 augustus. La Vie
en RoseRock. Installatie door Thorsten Brinkmann. T/m 22 oktober in Museum Helmond. museumhelmond.nl HEUSDEN-ZOLDER > Gradient. Ulrike Bolenz, Patrick Ceyssens, Nick Ervinck, Stephanie Leblon, Stefan Peters, Joke Raes, Joel Schuurmans, Mieke Teirlinck. Van 2 april t/m 4 juni in Galerie De Mijlpaal. demijlpaal.com KEULEN > Paris erwacht! Over Duitse architect Ignaz Hittorf en zijn ontwerp voor het Place de la Concorde in Parijs. T/m 7 april t/m 9 juli in Wallraf-Richartz-Museum. wallraf.museum
tentoonstellingspraktijken. Van 3-juni t/m 27 augustus in Museum Ludwig. museum-ludwig.de KREFELD > Das Abenteur unserer Sammlung II. Van 31 maart t/m 1 oktober in Kaiser Wilhelm Museum. kunstmuseenkrefeld.de LANDGRAAF > InBeeld. 71 kunstwerken rondom thema ‘Stille levens’. Van 19 mei t/m 9 juni in de Vrije Akademie. hklimburg.nl/pers LEUDAL > Aandacht. Installatie door Ton Slits. Van 7 april t/m 30 juni in de Missiekapel Heythuysen. kunstcultuurleudal.nl
> Voorjaarsexpositie Urban Portraits. Geer Gielen (mixed media), Ingrid van Polen (olieverf) en Annie van Dijk (abstract) en metaalsculpturen in de beeldentuin. Van 6 juni in Gallery Roscamputs in Roggel. galleryroscamputs.nl LUIK > Révolution bande dessinée. Meer dan driehonderd originele platen van de stripbladen Métal Hurlant en (A SUIVRE) uit de jaren zeventig t/m negentig. Van 17 maart t/m 11 juni. De anatomische les. 500 jaar geschiedenis van de geneeskunde uitgedrukt in beeldende kunst. Van 21 juni t/m 17 september in La Boverie. laboverie.com
> Hier und jetzt. Reena Spaulings bevraagt in haar werk
15
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
Showing Primary Colors in Korowai (1995-1997) van Roy Villevoye in de expositie Playhouse ’71-’17 in Museum Van Bommel Van Dam in Venlo.
Bonnefantenmuseum-collectie en werk van deelnemers van de Van Eyck. Van 25 november t/m 11 juni. Illusion and Revelation. Wandfresco en papierwerken van Ernst Caramelle, die vaak geometrische abstractie en trompe-l’oeil effecten gebruikt. Van 24 december t/m 27 november. Illusie en openbaring. Collectiepresentatie. T/m 27 november in Bonnefantenmuseum. bonnefanten.nl MÖNCHENGLADBACH > Stretch. Werk van Alexandra Bircken, die de scheidingen tussen een ‘binnen’ en ‘buiten’ onderzoekt en de grenzen daartussen, zoals huid. Van 26 maart t/m 25 juni in Museum Abteiberg. museum-abteiberg.de NEUSS > Japanische Malerei. Uit de collectie Viktor en Marianne Langen. Van 25 maart t/m 25 juni. Thousand Suns for a Lonely Man. Sculpturen van Carolin Eidner (1984). Van 8 april t/m 20 augustus in de Langen Foundation. langenfoundation.de NOORBEEK > Not between the Lines. Werk van o.a. Hans Keuls, Theo Lennsen, Leo Horbach, Wim Mestriner en Vivianne Schuijren. T/m 4 juni in Beeldentuin Galerie Mestriner. beeldentuingaleriemestriner.nl MAASMECHELEN > Herman van Veen. Abstracte en monochrome schilderijen met enkele figuratieve accenten in een spel van licht en kleur. Van 2 mei t/m 2 juni in het cultuurcentrum. ccmaasmechelen.be MAASTRICHT > Ms. Candelabra’s Platform of Light. Videokunstinstallatie door Wineke Gartz in de toren van voormalige Brandweerkazerne. Van 24 september t/m 30 juni in de Brandweer. viewmaster-projects.com
16
> Basic Perceptions 2. Yan Marczewski (olieverf), Den Bar (sculptuur) en Alexa Meyerman (3D-installaties). Van 10 maart t/m 4 juni. In Galerie MOA. galeriemoa.nl > The Painted Bird. Nachtmerries en dromen over Europa. Grote wandschilderingen in het hele gebouw door zestien internationale kunstenaars. Van 10 maart t/m 13 augustus. Marres Movement. Performance-serie. Van 30 juni t/m 9 juli in Marres. marres.org
> Antumbra. Expositie van mondgeblazen glas-objecten en foto’s door Jason Hendrik Hansma waarin hij refereert naar de historische band tussen de Van Eyck en de katholieke kerk. Van 27 april t/m 2 juni in de Van Eyck en het Bergportaal van de Sint Servaasbasiliek. janvaneyck.nl > A Pen of All Work. Retrospectief van Amerikaanse kunstenaar Raymond Pettibon. Van 2 juni t/m 29 oktober. Aura. Kunstenaar Hao Liang en schrijver Hu Fang in dialoog met werk uit de
NUTH > Rik Linkens & Guido Thomassen. Schilderijen, beeldwerk en fotografie. Van 14 mei t/m 4 juni in galerie-atelier 7tien49. 7tien49.nl ROERMOND > Internationale expositie Arts & Crafts 2017. Met werk van Wim Steins, Petra Wolf, Marcel van Hoef en Geir Nustad. Van 4 juni t/m 25 juni in het woonhuis/ atelier van Marcel van Hoef. marcelvanhoef.nl
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
Elke vrijdag en dinsdag buitenfilms door Plaza Futura Eindhoven, hier Hanna Hoekstra in een still uit De Helleveeg, naar het gelijknamige boek van A.F.Th. van der Heijden.
SITTARD-GELEEN > Ben ik een dier. Van 11 juni t/m 20 augustus in De Domijnen. dedomijnen.nl STEYL > Theo en Margret Doesborgh. Gebrandschilderde ramen van glazenier Diego Semprun Nicolas met dieren. Van 30 maart t/m 18 juni in Galerie de Zeemeermin. galeriedezeemeermin.nl THORN > Jonkvrouw Agens van den Brandeler. Overzichts tentoonstelling van veelzijdige kunstenares die in de jaren vijftig in Thorn verbleef. Van 20 januari t/m 4 juni in Museum het Land van Thorn. museumhetlandvanthorn.nl TILBURG > Irreligion. Expositie van Tinka Pittoors. Van 19 mei t/m 7 juli. Ik was je. Anton Cotteleer (Be), Harm Hajonides (Nl), Herman van Ingelgem (Be) en Jans Muskee (Nl). Van 20 mei t/m 2 juli in Park. park013.nl
VALKENBURG > Gerty Louppen. Overzichtsexpositie van schilderes en tekenares Gerty Louppen. Van 23 april t/m 2 juli in Museum Land van Valkenburg. Maaslandkunstenaars. Werk van Doris Becke en Geert Mols, Dries Engelen, Marijke Stultiens, Xander Spronken en Yoni Trynes. Van 30 april t/m 9 juli in Museum Land van Valkenburg. museumlandvanvalkenburg.nl VENLO > Wild Things. Beestachtige sculpturale keramiek. Van 12 mei t/m 10 september. Op een bedje van klei. Expositie aspergeschalen van verzamelaar en topkok Herman van Ham. T/m 2 juli in Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen. tiendschuur.net
> Playhouse ‘71-’17. Expositie met veel ongebruikelijke randprogrammering door gastcurator Sjors Bildnels (Venlo, 1991). Van 9 juni t/m 20 augustus in Museum Van Bommel Van Dam. vanbommelvandam.nl VENRAY > InBeeld. Met 47 kunstwerken rondom thema ‘Stille levens’. Van 13 mei t/m 9 juni in Kunstencentrum Jerusalem. hklimburg.nl WEERT > Transcender. Nieuw werk van Arte Colder. Van 17 september in Gemeentemuseum Jacob van Horne. erfgoedhuisweert.nl
> Gezeefd door de Tijd. 63 werken van Cor Dik. Van 21 mei t/m 13 augustus in de Maaspoort. vanbommelvandam.nl
17
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
advertorial
Expositie in Schunck in Heerlen door Pontus Alv, een van de meest toonaangevende kunstenaars, ontwerpers en performers uit de Europese skateboard historie.
zeventien Maak kennis met Sanaz Mohammadi, Tuğçe Yavuz, Ayisha Saddiqi, Elem Neçla en Seyda Bahadin. Zij spelen in Zeventien van Het Zuidelijk Toneel. In regie van Eva Line de Boer - winnares van de BNG Bank Nieuwe Theatermakersprijs 2016 - zoeken vijf moslima’s naar de ideale manier om zichzelf en hun dromen in beeld te brengen. Een voorstelling over willen, moeten en kunnen geloven. Van 1 juli t/m 7 december 2017 te zien in de Nederlandse Theaters. Première: 1 juli in De NWE Vorst in Tilburg. Op 12 en 13 augustus is Zeventien te zien tijdens Theaterfestival Boulevard. hzt.nl/zeventien
Fotografie & film AKEN > The Appearance of That Which Cannot Be Seen. Fotografie door Armin Linke waarin hij de consequenties van globalisering, stedengroei en het toenemende gebruik van ICT documenteert. Vam 24 maart t/m 18 juni. As a Matter of Fact. Videokunst door Amerikaanse kunstenaar Erik Levine. Van 19 mei t/m 24 september in Ludwig Forum. ludwigforum.de BONN > Kunst und Kapital. Fotografie van Katharina Sieverding. Van 11 maart t/m 16 juli in de Bundeskunsthalle. bundeskunsthalle.de EINDHOVEN > Just As It Is And Out Of Control. Fotografie door Philip van Tol. Van 19 maart t/m 2 juli bij Piet Hein Eek. pietheineek.nl
18
> Buitenfilms. Elke vrijdag en dinsdag in juli en augustus gratis buitenbioscoop, met o.a. The Virgin Moutain (7 juli) en De Helleveeg (25 augustus). Van 7 juli t/m 25 augustus in Natlab. natlab.nl HASSELT > Mono No Aware + Yakuza. Fotograaf Anton Kusters onderzoekt de vluchtige momenten in het leven. Van 23 april t/m 24 september in het cultuurcentrum. ccha.be HEERLEN > Absolute Event Horizon 2. Fotografie en film door Pontus Alv over hoe skateboarding de stedelijke horizon naar haar eigen hand zet. Van 13 mei t/m 14 augustus. Schunck. schunck.nl HELMOND > Photographs from the East. Eerste overzichtstentoonstelling van Amerikaanse Magnumfotograaf in Nederland. Bekend van de foto van een Afghaanse
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
meisje met de indringende groene ogen dat 1985 op de cover van National Geographic verscheen. Van 7 maart t/m 10-september in Museum Helmond. museumhelmond.nl KERKRADE > Arlaque de Clerque. Schilderijen & Fine Art Photography. Op afspraak in Arlaque Space For Photography. artarlaque.com KEULEN > Unveiling a Secret. Fotografie door Emil Otto Hoppé (1878-1972). Van 6 april t/m 30-juli in de Photographische Sammlung. photographie-sk-kultur.de MAASTRICHT > This is where I live. Fotografie door Arjen Schmitz en Alx Marks. Van 11 maart t/m 11 juni in Centre Céramique. centreceramique.nl
> Perry Schrijvers. Void, Desire & Undefined Darkness. Van 27 maart t/m 9 juni in het Gouvernement. OBERHAUSEN > Tongyuanju. De fotograaf Bernard Langerock documenteerde het verdwijnen van een aarbeiderswijk in de Chinese metropool Chongqing. Van 10 maart t/m 15 oktober in de voormalige mijn-site St. Antony. industriemuseum.lvr.de SITTARD-GELEEN > Kijk op de stad. Tijdsbeelden van Sittard vanaf 1864 tot heden door o.a. Werner Mantz, Kim Zwarts en Hub. Leufkens. Van 7 mei t/m 23 juni in De Domijnen. dedomijnen.nl TONGEREN > Timeless Beauty. Het schoonheidsideaal van de vrouw, vroeger en nu, gepresenteerd
in een samenspel van werk van kunstfotograaf Marc Lagrance en Romeinse literatuur en objecten. Van 17 december 2016 t/m 30 juni in het Gallo-Romeins Museum. galloromeinsmuseum.be
Literatuur HASSELT > Kraanvogels en kersenbloesems. Het Verre Oosten in prentenboeken. Van 4 maart t/m 14 oktober in het Literair Museum. literairmuseum.be MAASTRICHT > Letters bij de lunch. De Vakantiekoffer met zomerse leestips door leden van VLAM. Op 1 juni Centre Céramique om 12.30 uur in Centre Céramique. vlammaastricht.nl
advertorial
Orlando Festival
Rusquartet. foto Emil Matveev
10-20 augustus
Tijdens de 36ste editie van het oudste en grootste kamermuziekfestival van Nederland zullen 11 avondconcerten, 10 namiddagconcerten en meer dan 25 regioconcerten gegeven worden op talloze podia in Limburg. De programmering van de concerten in Zuid Limburg en omstreken wordt gekenmerkt door een zeer grote variatie in het aanbod van interessante kamermuziek. Gerenommeerde ensembles zoals het Osiris Trio en het Rusquartet zullen veelvuldig concerteren en masterclasses geven. De geboden muziek omvat repertoire uit de barok, de klassieke periode, de romantiek, de twintigste eeuw en de 21ste eeuw. Dit jaar is de bekende Britse componist Jonathan Dove composer-in-residence. Bijzondere aandacht zal er zijn voor de combinatie van twee en vier vleugels, met een uitvoering van Karlheinz Stockhausen’s avondvullende compositie Mantra (1970) door Ellen Corver en Sepp Grotenhuis (Theater Heerlen).
Dezelfde pianisten voeren samen met Katherine Dowling en Clark Schaufele in de namiddagconcertserie op Rolduc (Kerkrade) Maarten Bon’s versie voor vier vleugels van Igor Stravinsky’s Le Sacre du Printemps uit. De bezettingen op de Orlando concerten lopen van solowerken via liederen en pianotrio’s en strijkkwartetten, tot bijzondere combinaties zoals duo’s voor harmonium en klarinet, kamermuziek met kerkorgel en uiteindelijk de maximale formatie van de Gruppo Montebello, met 14 musici met werken van Mahler (Lieder eines fahrenden Gesellen, met de fenomenale jonge Duitse bariton Ludwig Mittelhammer), Debussy (Prélude à l’après-midi d’un faune) en Bruckner (de monumentale Zevende Symfonie) (Maastricht). Voor het eerst sinds 13 jaar klinkt deze prachtige en intieme versie van Bruckner’s Zevende Symfonie weer in Nederlandse zalen, dankzij het Orlando Festival! Download het programmaboek en koop online kaarten via orlandofestival.nl
19
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
advertorial
foto Jean-Pierre Geussens
> De wereld van Erasmus. Lezing door Bart Jan de Graaf in het Pesthuyspodium. Op 12 en 19 juni om 14.00 uur in Pesthuyspodium. pesthuyspodium.nl
Muziek & theater
Geert Lageveen en Leopold Witte regisseren Il Barbiere di Siviglia bij Opera Zuid Het verhaal van Il Barbiere di Siviglia is een ingewikkelde intrige waarin alles om de liefde draait. Graaf Almaviva is verliefd op Rosina, maar het lukt hem niet om contact met haar te krijgen. Rosina wordt continu bewaakt door haar voogd Bartolo, een veel oudere man die hoopt zelf met haar te kunnen trouwen. Om haar te kunnen veroveren, roept Almaviva de hulp in van Figaro, de barbier van Sevilla. Ze verzinnen de ene list na de andere. Uiteindelijk slagen ze in hun opzet en trouwt Rosina met Almaviva. Het regieduo Geert Lageveen en Leopold Witte –dat eerder bij Opera Zuid Carmen regisseerde- plaatst de voorstelling in een hedendaags kuuroord waarin welgestelde, verveelde mensen hun tijd doden met spelletjes en verwoede versierpogingen. Een schitterende en hilarische opera over jeugd en ouderdom, over liefde en begeerte. Zie voor meer informatie en de speellijst: operazuid.nl
AKEN > Vier im Couven. Het Chapelle Quartett brengt werken van Mozart en Beethoven. Op 18 juni om 16.00 uur in het Couven Museum. couven-museum.de HASSELT > Il barbiere di Siviglia. Opera Zuid & philharmonie zuidnedeland presenteren opera van Rossini. Op 10 juni. De Filharmonie o.l.v. Muhai Tang. Met laureaten Koningin Elisabethwedstrijd cello. Op 18 juni in het cultuurcentrum. ccha.be KERKRADE > LEGO Pianoconcert. Concert door Jeroen en Sandra van Veen op piano gebouwd van LEGO stenen. Op 11 juni in Continium discovery center. continium.nl > Orlando Festival. 36e editie van oudste en grootste kamermuziek festival van Nederland. Van 10 t/m 20 augustus in Rolduc en andere locaties in Limburg. orlandofestival.nl LEUDAL > Salon de Heerlijkheid. Met o.a. muziek van Frog and Henry uit de VS. Op 25 juni in Kasteel Baexem. MAASTRICHT > Jazz Graduation Concerts. In mei en juni op diverse locaties. Klassiek Graduation Concerts. In mei en juni op diverse locaties. Junior Jazz Open Dag. Workshops, Q&A, optredens. Op 17 juni in de dependance. Opera Ariadne auf Naxos. Van 21 t/m 25 juni in de Bordenhal. conservatoriummaastricht.nl
20
> PYURE speelt Cohen & Cassidy. Het nieuwste theater programma van PYURE. Op 10 juni om 20.00 uur in Pesthuyspodium. pesthuyspodium.nl SITTARD-GELEEN > Barock Festival Sittard. De Domijnen en Ad Mosam presenteren barockfestival met klassieke muziek, jamsessie en popconcert. Van 21 t/m 25 juni op diverse locaties. barockfestival.nl
Diversen AKEN > Wundern und Staunen. Kunst- en rariteitenkabinetten van Akense burgers. In het Suermondt-Ludwig-Museum. suermondt.ludwig.museum.de > Eindpresentatie Menschlichkeit in der Technik. Videoprojectie met live dans voorstelling over het grijze gebied tussen natuur en technologie, o.l.v. video- en klankkunstenaar Ludwig Kuckartz. Op 11 juli im Stadttheater. futurelab-aachen.de > Gold und Silber aus Klöstern des Dreiländerecks. Van 3 juni t/m 3 september in het Couven Museum. couven-museum.de > Das Ringen um den rechten Glauben. Reformatie en confessionalisering tussen Maas en Rijn. Van 3 juni t/m september in Centre Charlemagne. centre-charlemagne.eu GENK > C-mine zomer. Divers programma voor de zomermaanden. Van 11 juli t/m 10 september in C-mine. c-minezomer.be HEERLEN > Zondagrondleiding. Iedere laatste zondag van de maand in Schunck. schunck.nl
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
Still uit videoprojectie die audioactief op muziek reageert, onderdeel van project over de relatie tussen mens en technologie, te zien in het Stadttheater Aken. © Ludwig Kuckartz
HORST > Bloemen bloeien op papier. Handingekleurde borduurpatronen met bloemen als hoofdmotief uit de collectie van de familie Landwehr-Vogels. Van 30 april t/m 8 oktober in Museum de Kantfabriek. museumdekantfabriek.nl KERKRADE > World of Bricks. Dé expositie voor Lego-fans. T/m 3 december in Continium. continium.nl MAASTRICHT > Manus van Alles festival. 17e editie van het multiculturele festival met drie podia muziek en dans. Op 25 juni vanaf 10.30 uur in de wijk Wittevrouwenveld. manusvanallesfestival.nl
> KunstTour - ‘No More Boring Art’. Beeldende kunst op zo’n 40 locaties. Start en hart van de Kunsttour is dit jaar Het Radium, Lage Frontweg 2A. Van 2 t/m 5 juni. kunsttour.com ROERMOND > Kastelen om van te dromen. Over het leven in neogotische kastelen. Van 13 mei t/m 29 oktober in het Cuypershuis. cuypershuisroermond.nl SOLINGEN > Die Welt im Kleinen. Over metalen bouwdozen, een speelgoed dat ongeveer honderd jaar geleden opkwam en duizenden kinderen bruggen, spoorlijnen en automobielen construeren leerde. T/m 25 juni
in het LVR-Industriemuseum. industriemuseum.lvr.de TONGEREN > Timeless Beauty. Het schoonheidsideaal van de vrouw, vroeger en nu, gepresenteerd in een samenspel van werk van kunstfotograaf Marc Lagrance en Romeinse literatuur en objecten. T/m 30 juni in het Gallo-Romeins Museum. galloromeinsmuseum.be
VENLO > Sporen uit de toekomst. Vier gemeenten in de Niederrhein – Krefeld, Neukirchen-Vluyn, Kamp Lintfort en Venlo – onderzochten de toekomst van de binnenstad. Van 24 mei t/m 20 augustus in Museum Van Bommel Van Dam. vanbommelvandam.nl •
VALKENBURG > Overzichtsexpositie. Leo Herberghs & Peter Bertus. Expositie van het oeuvre van dichter/schrijver Leo Herberghs en tekeningen van graficus Peter Bertus. Van 25 juni t/m 27 augustus Museum Land van Valkenburg. museumlandvanvalkenburg.nl
21
ondertussen in...
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
Porseleinen kommen met onsterfelijken en lang leven symboliek. T/m 22 oktober in het Gemeentemuseum in Den Haag.
AMSTERDAM Martin Scorsese – The Exhibition. Overzichtsexpositie over werk, leven en passie van de Martin Scorsese (1942), regisseur van onder andere Taxi Driver (1976), Raging Bull (1980) en The Wolf of Wall Street (2013). T/m 3 september in EYE. eyefilm.nl Oplossing of utopie? Vijftig ontwerpen die bedoeld zijn voor vluchtsituaties, van kleding die ook als tentje kan dienen, tot betere bewegwijzering in een vluchtelingenkamp. T/m 3 september in het Stedlijk. stedelijk.nl Rineke Dijkstra: een ode. Iconen uit Rineke Dijkstra’s fotografische oeuvre en haar videowerk. T/m 6 augustus in het Stedelijk. stedelijk.nl De Stijl in het Stedelijk. Het Stedelijk toont De Stijl-werken in eigen bezit en hoe de stroming weerklank vindt bij andere kunstenaars uit de collectie. T/m 6 augustus in het Stedelijk. stedelijk.nl Chris Beekman, de afvallige van De Stijl. Het oeuvre van de ‘vergeten’ Chris Beekman (18871964), een van de meest politiek actieve kunstenaars verbonden aan de De Stijl-beweging. T/m 17 september in het Stedelijk Museum stedelijk.nl
22
Prints in Paris 1900. Van elitair tot populair. Tweehonderdvijftig prenten uit het fin de siècle (1890-1905), de bloeiperiode van de Franse prentkunst. Kunstenaars stortten zich in deze jaren ook op kunstvormen die als ‘lager’ werden gezien, zoals affiches en tijdschriftillustraties. Van 3 maart t/m 11 juni in het Van Gogh Museum. vangoghmuseum.nl BERLIJN Cherchez la femme. Elke cultuur kent haar eigen tradities van het bedekken van haar en lichaam van
de vrouw, van pruik, tot boerka, tot habijt. De expositie toont de diverse kleding en laat de dragers aan het woord over toepassing en betekenis. T/m 2 juli in het Jüdische Museum. jmberlin.de Tropische Moderne. Het brede spectrum van landschapsarchitect Roberto Burle Marx (1909-1994) voor wie de abstractie het basisprincipe vormde. Hij pleitte voor het gebruik van inheemse planten. Van 7 juli t/m 3 oktober in de DB Kunsthalle. deutsche-bank-kunsthalle.de
Der Luthereffekt. 1517 publiceerde de theoloog Martin Luther 95 stellingen als reactie tegen de aflaatverkoop van de Dominicanenpriester Johann Tetzel. De expositie belicht de 500 jaar protestantisme die hierop volgden. T/m 5 november in de Martin Gropius Bau. berlinerfestspiele.de Moving is in every Direction – Environments, Installationen – Narrative Räume. De geschiedenis van de installatiekunst sinds de
jaren zestig, met de nadruk op de narratieve aspecten ervan – de titel verwijst naar de door Gertrude Stein gepropageerde niet-lineaire vertelstructuur. Van 17 maart t/m 17 september in Hamburger Bahnhof. smb.museum BILBAO Bill Viola. Retrospectief voor Amerikaanse video- en installatie kunstenaar Bill Viola. Van 30 juni t/m 9 november in het Guggenheim. guggenheim-bilbao.es
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
Peter Saul, Rich Dog (1963). T/m 3 september in de Schirn Kunsthalle in Frankfurt. © Peter Saul, Courtesy Hall Art Foundation. foto: Jeffrey Nintzel
DEN HAAG Porselein met karakter. De expositie ontrafelt verhalen en betekenissen van de tekeningen op Chinees porselein, van 16e-eeuws stukken tot 21e-eeuwse interpretaties. T/m 22 oktober in het Gemeentemuseum. gemeentemuseum.nl The End of an Age. Jonge mensen op de weg naar hun volwassenheid, fotografisch vastgelegd door o.a. Paul Graham, Rineke Dijkstra, Thomas Struth en Thomas Ruff. T/m 3 september in het Gemeentemuseum. gemeentemuseum.nl
Alberto Giacometti, breed bekend door zijn Walking Man, een mensfiguren met zeer dunnen ledematen die een overgrote stap zet. Van 10 mei t/m 10 september in Tate Modern. tate.org.uk
FRANKFURT Peter Saul. Sinds de jaren vijftig verbeeldt de Amerikaanse schilder Peter Saul in een stijlmix van pop-art, surrealisme en cartoon de schaduwkanten van de American Dream. De Schirn Kunsthalle toont de eerste overzichtsexpositie van Sauls werk in Europa. Van 2 juni t/m 3 september. schirn.de
Fahrelnissa Zeid. Vertegenwoordigster van de Turkse avant-garde van de jaren veertig van de vorige eeuw. Haar abstracte schilderijen verbinden Islamitische, Byzantijnse, Arabische en Perzische en Europese invloeden. Van 13 juni t/m 8 oktober in Tate Modern. tate.org.uk
LONDEN Giacometti. Overzichtsexpositie voor schilder en beeldhouwer
Queer British Art. Hoe kunstenaars in de jaren 1861-1967 LGBTQ identiteiten (lesbian, gay,
bisexual, transgender, queer) in hun werken uitdrukten. Ter gelegenheid van het vijftigjarige jubileum van de Sexual Offences Act waarmee het parlement van het Verenigd Koninkrijk homoseksueel contact legaliseerde. T/m 1 oktober in Tate Britain. tate.org.uk MÜNCHEN Draussen. Landschaftsarchitektur auf globalem Terrain. Ten onrechte roept landschapsarchitectuur bij velen een romantisch en nostalgisch beeld op. De balans tussen razendsnel uitdijende miljoenensteden enerzijds en de bedreigde natuur anderzijds
laat zien hoe belangrijk het analytisch-kritisch perspectief is dat de discipline zich aanmeet. T/m 20 augustus in het Architekturmuseum. architekturmuseum.de PARIJS Walker Evans. Reportagefotograaf van het alledaagse Amerika en zijn bewoners tijdens The Great Depression, de economische crisis in de jaren dertig van de vorige eeuw. T/m 14 augustus in Centre Pompidou. centrepompidou.fr Rodin. L’exposition du centenaire. Meer dan tweehonderd werken van Auguste Rodin ter gelegenheid van zijn
honderdste sterfdag. T/m 31 juli in het Grand Palais. grandpalais.fr Jardins. De tuin als een weerspiegeling in het klein van de wereld als geheel, weergegeven in schilderij, sculptuur, fotografie en film. T/m 24 juli in het Grand Palais. grandpalais.fr ROME Interiors. Meer dan honderd jaar geschiedenis van (Italiaanse) binnenhuisarchitectuur, van Enrico Del Debbio tot Aldo Rossi. T/m 29 oktober in MAXXI . fondazionemaxxi.it
23
ondertussen in...
zl podium
cultuuragenda
juni/juli 2017
Bewateringssysteem op Bali, Indonesië. T/m 20 augustus te zien in de expositie over landschapsarchitectuur in het Architectuurmuseum München. foto Wan Jing, NUS MLA Studio Rekittke
ROTTERDAM The Transylvania Archive. Expositie waarin werkelijkheid en collectieve mythe versmelten. Uitgangspunt vormt een KGB-archief waaruit - volgens kunstenaarsduo Marta Volkova en Slava Shevelenko - blijkt dat de Russische geheime dienst jarenlang onderzoek deed naar de Yeti (de verschrikkelijke sneeuwman). T/m 25 juni in het Nieuwe Instituut. hetnieuweinstituut.nl
24
Ik kook, dus ik ben. Reis door de keuken en onze voedseltradities met Abdelkader Benali en Alexandra van Dongen. Van 10 februari t/m 30 juli in het Wereldmuseum. wereldmuseum.nl The Architecture of Appropriation. Over het toeeigenen van stedelijke ruimte, of: de rol van kraken voor de stadsontwikkeling. T/m 25 juni in het Nieuwe Instituut. hetnieuweinstituut.nl
SINT PETERSBURG The Art of Shoes. Ode aan het werk van Manolo Blahnik, sinds 45 jaar ontwerper van zeer exclusieve schoenenmode. Van 11 mei t/m 23 juli in de Hermitage. hermitagemuseum.org VENETIË Biënnale van Venetië. Tweejaarlijkse, toonaangevende kunstenmanifestatie. Van 13 mei t/m 26 november op diverse locaties. labiennale.org
WENEN Maria Lassnig. Tekeningen en aquarellen van Maria Lassnig, die haar eigen lichaam in de focus van haar werk zette, lang voordat lichamelijk bewustzijn en de relatie tussen man en vrouw tot thema’s in de internationale avant-garde avanceerden. T/m 27 augustus in de Albertina. albertina. albertina.at Egon Schiele. Groot retrospectief op de Oostenrijkse expressionist. Van 22 februari t/m 18 juni in de Albertina. albertina.at
ZÜRICH Message to the Future. De Amerikaanse fotograaf Danny Lyon (1942) legde, vaak met een partijdige noot, buitenbeentjes en subculturen vast, en de Afro-Amerikaanse beweging voor burgerrechten. Van 20 mei t/m 27 augustus in Fotomuseum Winterthur. fotomuseum.ch