8 AUGUSTUS 2017
podium
Festival Cultura Nova Topgezelschappen naast jonge makers pag. 14
highlights
LANAKEN
augustus 2017
• Do 10 aug, 19u Ladies Night Summer Edition Je vertrouwde Ladies Night, maar dan net dat tikkeltje zwoeler en spannender met Atomic Blonde — Meer informatie: euroscoop.be
EUROSCOOP • Ma 7 aug, 13u30 50 plus Gezellig bijkletsen met koffie/thee en iets lekkers om daarna Bram Fischer te bekijken, een drama dat zich afspeelt in het Zuid-Afrika van 1963 — Meer informatie: euroscoop.nl
MAASMECHELEN
GENK
EUROSCOOP
• Wo 9 aug, 19u Ladies Night Summer Edition Je vertrouwde Ladies Night, maar dan net dat tikkeltje zwoeler en spannender met Atomic Blonde — Meer informatie: euroscoop.be
EUROSCOOP • Ma 4 aug, 19u Ladies Night Summer Edition Je vertrouwde Ladies Night, maar dan net dat tikkeltje zwoeler en spannender met Atomic Blonde — Meer informatie: euroscoop.be
MAASTRICHT
HEERLEN
CENTRE CÉRAMIQUE • Wo 9 aug Maak je eigen heldenzwaard of middeleeuwse armband Kinderworkshop • Za 12, Di 15, Do 17, Za 19 aug Orlando festival Gratis regioconcerten in Centre Céramique • Zo 13 aug Topstuk of vraagstuk? Rondleiding • Zo 20 aug Topkids knutseldefrutsel-middag • Wo 23 aug Bouw je eigen middeleeuwse fort! 5+ Kinderworkshop • Zo 27 aug Concert Trio El Y Mar • Zo 27 aug Net als een Neanderthaler Prehistorische familiedag in Natuurhistorisch Museum • T/m 15 okt TOP or TOPIC Tentoonstelling — Meer informatie: centreceramique.nl
DE SPIEGEL
EUROSCOOP
KUMULUS • Za 12 aug Bouw je eigen instrument Workshop • Ma 14 aug Play your favourite song Workshop • Za 26 aug Dieren tekenen voor alle kinderen en hun ouders Workshop — Meer informatie: kumulus.nl
LUMIÈRE • Vanaf 1 aug zomerreprises De beste films van het afgelopen seizoen Perfetti Sconosciuti, Paterson, Lion, Elle, Toni Erdmann, I Daniel Blake & Manchester by the Sea • Vanaf 3 aug film The Big Sick Romantische komedie over de New Yorkse Kumail die voor zijn traditionele Pakistaanse ouders angstvallig verzwijgt dat hij een relatie is begonnen met de Amerikaanse Emily. Gebaseerd op het levensverhaal van stand-up comedian/hoofdrolspeler Kumail Nanjiani • Vanaf 3 aug familiefilm (6+) Gilbert Noorse jeugdfilm in de stijl van Roald Dahl en Lemony Snicket over nieuwe vrienden maken, je eigen weg vinden en extreme allergie voor eieren • Di 8 aug avant-première Kedi De ultieme film voor kattenliefhebbers, KEDI vertelt het verhaal van de vele zwerfkatten die door Istanbul ronddwalen. Vanaf 24 augustus dagelijks te zien • Vanaf 24 aug film The Nile Hilton Incident Spannende thriller over een corrupte Egyptische politieman waarin klassieke film noir ingrediënten als corruptie en cynisme gecombineerd worden met trefzekere maatschappijkritiek — Kijk voor het volledige programma op lumiere.nl
2
zl podium
• Do 3 t/m za 5 aug, 20u Through the Wall voorpremière • Zo 6 aug, 14u Solan & Ludwig: de grote Kaasrace familiefilm • Do 10 t/m za 12 aug, 20u Song to Song • Zo 13 aug, 14u Casper & Emma gaan de Bergen in familiefilm • Za 19 aug, ca. 21u American Honey gratis openlucht film in Aambos • Do 24 en vr 25 aug, 20u Nocturama previously unreleased week • Za 26 aug, 20u en zo 27 aug, 14u Homo Sapiens lezing door René Gabriëls • Ma 28 aug, 20u Maudite Poutine Eng. ondertiteld — Meer informatie: filmhuisdespiegel.nl
TILBURG
EUROSCOOP
• Di 8 aug, 13u30 50 plus Gezellig bijkletsen met koffie/thee en iets lekkers om daarna Bram Fischer te bekijken, een drama dat zich afspeelt in het Zuid-Afrika van 1963 — Meer informatie: euroscoop.nl
zl podium
editorial
augustus 2017
podium colofon _ ZL Podium is een maandelijkse bijlage van Zuiderlucht. ZL Podium bevat sponsored content die buiten de verantwoordelijkheid van de Zuiderlucht-redactie valt. Digitaal is ZL Podium te lezen via zuiderlucht.eu/e-paper. Cultuuragenda Begunstigers en/of adverteerders van Zuiderlucht kunnen items in de cultuuragenda plaatsen. De items
Unvollendete
4
reeks over nimmer voltooide stads-projecten Aflevering 7: De wijken deinen mee met het landschap
Made in Maastricht
6
makers en producten uit de Limburgse hoofdstad Aflevering 5: Een bank als ‘visitekaartje’ van Maastricht
Onderstroom 8 stadskronieken van Maastrichtse subculturen Aflevering 5: Rondje Manus met Roger
worden in print geplaatst, en digitaal op zuiderlucht.eu/agenda. Begunstiger wordt u voor 59 euro per jaar via zuiderlucht.eu/begunstigers. U krijgt Zuiderlucht dan ook maandelijks thuisbezorgd. Voor advertentie-mogelijkheden kijk op zuiderlucht.eu/adverteren.
Talent in beeld: Nicky Pouw
Cultuuragenda 9-15 culturele agenda voor Zuid-Nederland en Vlaanderen
Ondertussen in… culturele highlights in Europa
Voor het aanleveren van agendaitems gebruikt u het formulier dat u op zuiderlucht.eu/zl-agenda kunt downloaden. Stuur het voor de 10e van de maand naar agenda@zuiderlucht.eu. Maximaal vijf items per maand per begunstiger/ adverteerder. Adverteren Voor het plaatsen van advertenties en advertorials kijk op de website zuiderlucht.eu/adverteren of neem
10
het Huis voor de Kunsten spot elke maand een talent
16
Mijn V-team Sinds vijf maanden heet dit agendakatern Podium. De oplettende lezer is niet ontgaan dat we de typografie van de titel elke maand veranderen. Ik zie het als een luxe om dit te doen. Toegegeven, minder luxe misschien dan de letter V op het tweede katern van de Volkskrant. Elke dag versmelt daar de V met de betreffende coverfoto. Ergens heb ik gelezen dat zich een heel team over die V's mag buigen. Míjn V-team heet Andrea Bertus, onze vormgeefster. En soms vraag ik haar, enkele uren voor de deadline, om toch maar een andere coverfoto te nemen. Dat moet kunnen. De optie die het veld moest ruimen, was fraai. En zomers. Bij wijze van uitzondering laten we u die ook zien. Ga maar even kijken op de Facebook-pagina van Zuiderlucht, benieuwd wat u ervan vindt. Via Facebook informeerden we onze digitale lezers ook al over een expositie met kalenderontwerpen van Baer Cornet. Waarmee we terug zijn bij de vormgeving. Het was Baer Cornet die ooit, het was 2006, het nulnummer maakte van Zuiderlucht. En we menen dat zijn benadering tot op de dag van vandaag terug te vinden is in het blad, zoals de grafische basiskleuren yellow, cyaan, magenta en zwart. De kalenderexpositie, te zien in het koetshuis van Kasteel Wijlre, beslaat vier vitrines, maar – geheel in de lijn met Baers opvattingen over vormgeving – betekent minder ook hier dat er daardoor juist meer te genieten valt. Neem de inhoud van dit katern. Veel culturele instellingen sluiten in augustus even de deuren. Een goed moment om naar de film te gaan, bijvoorbeeld open-air bij Natlab in Eindhoven. Of naar een festival, zie het Orlando Festival in Kerkrade of Cultura Nova in Heerlen. Dat laatste, een spetterend, meerdaags evenement, staat nu dus op de cover. Het past perfect bij Podium: cultura nova, nieuwe cultuur, dat presenteren we u elke maand in dit katern. Inclusief nieuwe typografie op de cover.
direct contact op via043 350 0591 of commercie@zuiderlucht.eu.
Met zomerse groet,
Coördinatie en eindredactie
CHRISTIANE GRONENBERG | bladmanager c.gronenberg@zuiderlucht.eu
Christiane Gronenberg 0031 43 350 05 91 0031 6 10 661 205 c.gronenberg@zuiderlucht.eu Vormgeving Andrea Bertus / ontwerpburo bertus Druk RBD Düsseldorf Cover: The 7 Fingers, Triptyque. foto Alexandre Galliez
3
Unvollendete
zl podium augustus 2017
De wijken deinen mee met het landschap
De ergste groeistuipen van Maastricht zijn achter de rug. De ooit bedachte satellietstad in het Heuvelland kwam er nooit. En de laatste grote uitbreidingswijk kwam niet verder dan de tekentafel. “In Nederland is, vooral door gebrek aan visie, na de oorlog meer verwoest dan tijdens.”
Hans Hoorn: “Maastrichtenaren ontlenen hun identiteit en trots aan de wijk waar ze wonen. Dat heb je niet in elke stad.” foto Richard Stark
PAUL VAN DER STEEN —
4
E
en forensenstad als Zoetermeer of Purmerend in het Heuvelland, anno 2017 lijkt het onvoorstelbaar. Toch lag halverwege de jaren 1960 zo’n plan op de tekentafel bij de gemeente Maastricht. In de heuvels tussen Berg en Terblijt, Bemelen, Cadier en Keer en Margraten zou een Maastrichtse satellietstad komen met zo’n 50.000 inwoners. Gezien de kwaliteit van de toch tamelijk gruwelijke groeikernen die in die jaren in Nederland werden gebouwd had het kunnen
Dit is deel 7 in een reeks van tien afleveringen over nimmer voltooide stedenbouwkundige projecten in Maastricht. Unvollendete is een samenwerking tussen de gemeente Maastricht en maandblad Zuiderlucht en zal in november resulteren in een expositie in Bureau Europa.
zl podium augustus 2017 Eindhoven
vliegveld
sp
oo
Meerssen
Malberg
Amby
r
Caberg Lanakerveld (niet gerealiseerd)
V
olgens Jacqueline Verhees, in de jaren negentig als landschapsarchitect werkzaam bij de gemeente Maastricht, is de kwaliteit van de wederopbouwwijken voor een belangrijk deel te danken aan Jan Vallen, die de stad tot 1985 adviseerde op het gebied van groen. Onlangs deed Verhees nog onderzoek naar het groen in de jarenzestigwijk Pottenberg. “Net als in de aanpalende buurten is op een prachtige wijze rekening gehouden met het bestaande landschap en het reliëf in het gebied. De wijken deinen mee met het landschap. De inbreng van Vallen was wezenlijk. Hij componeerde en choreografeerde met groen. Bomenrijen kwamen bij hem nooit symmetrisch naast elkaar te staan, maar juist asymmetrisch. Dat maakte het spannender. Grote ruimtes temde hij met het creëren van coulissen. Net als grote landschapsschilders speelde hij met voorgrond, middelgrond en achtergrond.” Het lijkt misschien saai, zegt Verhees, “maar het is juist die kennelijke vanzelfsprekendheid die het zo fijn maakt om er in rond te lopen en te fietsen. Heel anders dan de Teletubbielandschappen die later voor andere uitbreidingswijken alders in het land zijn ontworpen.” De woningbehoefte in de jaren 1970-80 werd voor een belangrijk deel opgelost met de nieuwbouwwijken Daalhof en De Heeg. De parochiegedachte bleef in stand, al groeide de schaal. Hoorn: “Nu was het een kerk, een school en een winkelcentrum per tienduizend inwoners.” Maar de stedenbouwkundige mode van
Pottenberg Hazendans
centrum
Heer
Belfort Daalhof
De Heeg
satellietstad (niet gerealiseerd)
Maas
gebrek aan visie. Waar samenhang ontbreekt, regeert de chaos. In Maastricht was er wél een plan en dat is voor een belangrijk deel de verdienste van stadsarchitect Frans Dingemans en later Jacques van de Venne, die als directeur openbare werken voortborduurde op de tuinstadgedachte van de Brit Ebenezer Howard. Van de Venne ging uit van de parochiegedachte: elke wijk van pakweg vijfduizend inwoners kreeg een eigen kerk, school en winkelcentrum. Er valt best iets af te dingen op die aanpak, maar het heeft wel een stad opgeleverd met overzicht en een prettige maatvoering. Een stad ook waar mensen hun identiteit en trots ontlenen aan de wijk waar ze wonen. Maastrichtenaren zeggen dat ze ‘op Malberg’, ‘op Belfort’ of ‘op Daalhof’ wonen. Dat hoor je niet in elke stad.”
A2
uitdraaien op zo’n oord waar je nog niet dood gevonden wil worden. “Nog even los van de landschappelijke gevolgen op een van de mooiste plekken van ZuidLimburg”, zegt Hans Hoorn, voormalig adjunct-directeur stadsontwikkeling en grondzaken bij de gemeente Maastricht. Ja, het kan raar lopen met opvattingen over stadsontwikkeling en stedenbouw. “Tien jaar na het verworpen ontwerp van die satellietstad ging Maastricht mee voorop in het verzet tegen de plannen van cementproducent ENCI om op vrijwel dezelfde plek vierhonderd hectare mergelland af te graven.” Maar de drang en ook de noodzaak om als stad te groeien, bleven bestaan. Hoorn: “Maastricht voelde zich bekneld, wilde extra ruimte. Begin jaren zeventig werd het grondgebied bij een gemeentelijke herindeling uitgebreid met Borgharen, Itteren, Heer en Amby. Maar Maastricht wilde ook Meerssen en het vliegveld er bij hebben. Het einde van het liedje was dat Rupsje Nooitgenoeg niks extra’s kreeg. Je kunt je natuurlijk ook overvragen.” Aan de behoefte aan extra woningen moest voortaan binnen de gemeentegrenzen worden voldaan. Wat hielp, was dat de eerder voorspelde bevolkingstoename nooit werkelijkheid werd. Toegenomen welvaart, ontkerkelijking en anticonceptie maakten dat het aantal kinderen per gezin razendsnel terugliep. Hoorn: “Iets later nam ook het aantal een- en tweepersoonshuishoudens snel toe. Ik weet nog dat ik er ooit in een overleg op hintte dat het die kant uit zou kunnen gaan. Ik werd meteen in de rede gevallen: ‘Meneer Hoorn, wij zijn geen Amsterdam. Daar mag ‘hokken’ heel gebruikelijk zijn, hier in het zuiden hebben we een heel andere cultuur.” Maastricht had in het recentere verleden voor grotere opgaven gestaan. In 1940 beschikte de stad over twaalfduizend woningen, vierduizend te weinig. Na de bevrijding was dat tekort door de oorlogsverwoestingen opgelopen tot vijfduizend. Slechts een kleine minderheid van de Maastrichtenaren woonde met zijn gezin op zichzelf. Meer dan de helft had inwoning. Net als andere steden moest Maastricht nieuwe wijken krijgen. Dat had gemakkelijk fout kunnen gaan, zegt Hoorn. “In Nederland is na de oorlog meer verwoest dan tijdens. Vooral door
Luik
“Laat het plan gerust dertig, veertig jaar in een la liggen.”
die tijd, resulterend in zogenaamde woonerven, kon ondanks fel debat niet buiten de deur worden gehouden. “Gebaseerd op halfbakken sociologische inzichten als ‘mensen vereenzamen in nieuwe buurten’ en ‘een woonerf leidt tot een aantrekkelijk woonklimaat, vergelijkbaar met de brink in oude dorpen’. Het heeft geleid tot weinig overzichtelijke bloemkoolwijken zonder veel binding met het bestaande landschap. Vergelijk Daalhof en De Heeg maar met voortreffelijk vormgegeven uitbreidingen als Hazendans en Amby-Zuid.” Onder leiding van Jake Wiersma, stedenbouwkundige bij de gemeente, werd rond 2000 ook nog een uitbreidingsplan gemaakt voor het Lanakerveld, een landbouwgebied tegen de grens met België. Hoorn noemt het plan “een afgewogen geheel dat rekening houdt met reliëf en andere kenmerkende landschapselementen”. Maar verder dan de tekentafel is Lanakerveld nooit gekomen. Niet erg, vindt Hans Hoorn. “Laat het gerust dertig, veertig jaar in een la liggen. Kijk voor uitbreidingen vooral naar plekken in de stad. Voor de komende tijd betekent dat, als de gemeente slim is: alle ballen op de ontwikkeling van de Groene Loper bovenop de A2-tunnel. Alleen door dat consequent vol te houden kunnen de artist impressions voor dat gebied, die een levendig stedelijk gebied tonen, werkelijkheid worden. Bijkomend voordeel is dat op andere plekken landschap gespaard blijft.” —
5
zl podium augustus 2017
6
advertorial
zl podium augustus 2017
richt
maast
7
onderstroom
zl podium augustus 2017
Dit is deel 5 van een reeks Maastrichtse stadskronieken, een initiatief van de stichting Edmond Hustinx.
rondje manus met roger R oger Heuts (51) was zeven toen zijn vader in 1973 zijn verfwinkel in de Frankenstraat opende, de ruggengraat van de Maastrichtse volkswijk Wittevrouwenveld. En 34 toen zijn vader hem vroeg er eens een braderietje te houden. Dat deed hij. Twintig kraampjes. Anno 2017 is dat braderietje uitgegroeid tot een multicultureel festival met drie podia en 200 kraampjes dat jaarlijks 10.000 bezoekers van heinde en verre trekt. Hij organiseert het met zes medevrijwilligers. Een rondleiding. Hij gaat vanuit zijn vaders verfwinkel, die hij inmiddels heeft overgenomen, rechtsaf, om op de hoek met de Dagobertstraat te blijven staan. “Hier is altijd een danspodium.” Hij wijst naar de yogastudio schuin tegenover waar dansers zich tijdens het jaarlijkse Manus van Alles Festival mogen omkleden. En naar de Turkse bakker, het Marokkaanse theehuis, de Grillroom, de winkel met Oriëntaalse delicatessen en de oer-Hollandse lunchroom in de straat: stuk voor stuk hebben ze op de festivalbraderie een kraampje met lekkers. Nee, hij wil de term achterstandswijk niet horen. “Van een krachtige arbeiderswijk begin vorige eeuw,
8
‘Mijn kinderen zitten hier op een kleine school
met wel twintig nationaliteiten. Dat verrijkt hun leven. En zij leren: dit is onze maatschappij.’
heeft deze wijk zich met ups en downs ontwikkeld tot een kleurrijke voorsprongswijk.” Voorsprongswijk? Ik frons mijn wenkbrauwen. Hij verduidelijkt. “Dit is de toekomst. De migratiestroom kent geen einde en ook buitenlandse studenten blijven hangen. Mijn kinderen zitten hier op een kleine school met wel twintig nationaliteiten. Dat verrijkt hun leven. En zij leren: dit is onze maatschappij.” We lopen richting Edisonstraat, Roger groet iedereen die hij tegenkomt. De braderie bij het festival is er om de mensen naar buiten te lokken, vertelt hij. Alleen voor cultuur komen buurtbewoners hun huis niet uit, wel voor kledingstukken van vijf euro. Eenmaal buiten de deur krijgen ze de folkloristische Armeense of Hollandse dansen, Afrikaanse vuurspuwers en acrobaten, opzwepende Afrofunk of de Maastrichtse volkszanger Erwin vanzelf mee. “Het is de bedoeling dat
mensen elkaar tijdens het festival ontmoeten. Het is prachtig om kleurrijke festivalgangers hier naast buurtbewoners te zien swingen.” Op het grasveld tegenover het hoofdpodium aan de Edisonstraat zijn altijd jeugdactiviteiten. Afgelopen juni bouwde Kunstkaravaan, een atelier voor cultuureducatie, hier met kinderen een Afrikaans dorp en werd er met pijl en boog geschoten. “Kinderen trekken hun ouders mee.” De tocht gaat verder, naar de Voltastraat, waar de pastoor altijd cake en thee serveert en waar op het plein kindervoorstellingen en optredens van buurtbewoners zijn te zien. “Mensen zijn trots op het multiculturele festival in hun wijk. Tachtig buurtbewoners zetten zich jaarlijks vrijwillig in om het tot een succes te maken. En het gekke is dat ik zeker weet dat veel van die mensen PVV stemmen. Ik geloof dat zij dat vooral doen uit onvrede.
Bijvoorbeeld over huisvesting. En uit angst voor het onbekende. Tsja, de eerste neger die mijn vader ooit zag was zeventig jaar geleden één van zijn Amerikaanse bevrijders. Zo snel gaat het wel, hé!” We lopen terug richting de verfwinkel. Het Manus van Alles Festival draait voor een groot deel op gemeentelijke subsidie, vertelt hij. Het geld komt uit de pot voor vrijwilligersactiviteiten en integratie, niet uit de cultuurpot. “Het cultuurgeld is verdeeld onder partijen in de binnenstad. Daar kom je als volksbuurt niet tussen. Dat hoor ik ook van anderen.” En dan geamuseerd: “Maar toen Maastricht Culturele Hoofdstad van Europa wilde worden, bedacht ineens iemand dat het festival naar de binnenstad moest.” Hij wijst naar de balkonnetjes met zonnende oudjes. “Hoe haal je het in je hoofd! Deze buurt bepaalt het karakter van het festival.” Terug in de Frankenstraat nemen we afscheid. Als ik omkijk, zie ik Roger Heuts zijn winkel binnengaan en denk: had elke voorsprongswijk maar zo’n verfspecialist. ESTHER WITTENBERG
cultuur agenda
zl podium
cultuuragenda
augustus 2017
Shaved (2009) van vormgever Bart Hess in het Stedeljk Museum in Den Bosch.
Begunstigers en regelmatige adverteerders van Zuiderlucht kunnen items in de cultuuragenda plaatsen. De items worden in print geplaatst, en digitaal op zuiderlucht.eu/agenda. Begunstiger wordt u voor 59 euro per jaar via zuiderlucht.eu/begunstigers. U krijgt Zuiderlucht dan ook maandelijks thuisbezorgd. Voor het aanleveren van agenda-items gebruikt u het formulier dat u op zuiderlucht.eu/zl-agenda kunt downloaden. Stuur het voor de 10e van de maand naar agenda@zuiderlucht.eu. Maximaal vijf items per maand per begunstiger/adverteerder.
Architectuur, mode & design DEN BOSCH > Future Bodies. Eerste museale overzicht van vormgever Bart Hess. Van 24 juni t/m 1 oktober in het Stedelijk Museum ‘s-Hertogenbosch. sm-s.nl EINDHOVEN > Growing Food. Living lab over voedsel en eten van vroeger. Stroop. Eerste stroopwafel gemaakt van groente door Chloe Rutzerveld. Van 31 maart t/m 30 september in Yksi expo. yksi.nl HASSELT > Across Japan. Over fascinerende kruisbestuivingen tussen Japanse en westerse mode vanaf 1980 tot heden, met een blik op de lange traditie die hieraan vooraf ging. Van 4 maart t/m 3 september in het Modemuseum. modemuseum.be HEERLEN > Fashion vs. Art. Onderzoek van de relatie tussen mode en kunst. Met werk van o.a. Marlou Breuls, Steven Vanderyt, Alexandre de Vos en Antoine Peters. Van 4 maart t/m 6 augustus. KAPKAR/ Zuidmuur & KAPKARTOFUD. Twee installaties door Frank Havermans (Breda 1967). Van 17 augustus t/m 26 november in Schunck. schunck.nl HORNU > nendo: invisible outlines. Werk van Japans ontwerperscolectief o.l.v. Oki Sato. Van 21 mei t/m 1 oktober in CID. cid-grand-hornu.be
KERKRADE > Everything You Always Wanted to Know About Toilets*But Were Afraid to Ask. Een design manifestatie over het toilet. Van 19 mei t/m 19 november. Fiets - Bike – Fahrrad. Door diverse combinaties van design en technologie vinden ontwerpers voortdurend opnieuw de fiets uit. Van 1 juli t/m 3 december in Cube design museum. cubedesignmuseum.nl VENLO > Sporen uit de toekomst. Vier gemeenten in regio Niederrhein – Krefeld, Neukirchen-Vluyn, Kamp Lintfort en Venlo – onderzochten de toekomst van de binnenstad. Van 24 mei t/m 20 augustus in Museum van Bommel van Dam. vanbommelvandam.nl WIJLRE > Kalenders Baer Cornet. Selectie kalenders die Baer Cornet tussen 1978 en 2000 voor Verffabriek Jac Eyc ontwierp. Van 16 juli t/m 12 november in buitenplaats Kasteel Wijlre. kasteelwijlre.nl
Beeldende kunst AKEN > Wir schaffen das. Politieke karikaturen van Waldemar Mandzel, Thomas Plaßmann en Heiko Sakurai. Van 28 april t/m 10 september in het Internationale Zeitungsmuseum. izm.de > Franz Erhard Walther – Handlung denken. Sculpturen die door de interactie van de toeschouwer ontstaan. T/m 29 oktober. Optische Schreie. In 1978 begon een onbekende kunstenaar met muurschilderingen in Aken commentaar te geven op actuele sociaal-maatschappelijke thema’s. In 1989 bekende Klaus Papier (1945-2009) zich tot deze werken. Van 9 april t/m 1 oktober in Ludwig Forum. ludwigforum.de
> Herbert Falken – Lazarus. Beeldserie door Herbert Falken die hij onder de indruk van Heinrich Bölls overlijden maakte. Van 20 mei t/m 29 oktober in het Suermondt-Ludwig-Museum. suermondt-ludwig-museum.de BEDBURG-HAU > Moyländer Episoden: Friedrich, Voltaire, Beuys. Jochen Stücke verbindt in een aantal episodes de geschiedenis van Schloss Moyland. T/m 17 september. Tea Mäkipää – Early Harvest. Met ernst en kritische humor toont de kunstenaar de gevolgen van de wereldwijde consumptiecultuur. Van 9 juli t/m 19 november in Museum Schloss Moyland. moyland.de BONN > Bild im Bild. Expositie voor kinderen en jongeren met schilderijen van Karin Kneffel. Van 30 april t/m 3 september. Gerhard Richter. Über Malen – Frühe Bilder. 25 werken ter ere van zijn 85e verjaardag. Van 15 juni t/m 1 oktober in het Kunstmuseum Bonn. kunstmuseum-bonn.de BRUSSEL > Theater van de leegte. Werken van Yves Klein. Van 29 maart t/m 20 augustus in het Paleis voor Schone Kunsten. bozar.be DEN BOSCH > Between the Lines. Overzicht
van het werk van Chiharu Shiota incl. nieuwe installatie voor het museum. Van 24 juni t/m 15 oktober in Het Noordbrabants Museum. hnbm.nl DUISBURG > Im Studio: Wilhelm Lehmbruck. Selectie uit het grafische werk. Van 11 mei t/m 6 augustus. Bronze oder Steinguss? Begeleidende expositie bij de Lehmbruck Lectures. Van 11 mei t/m 27 augustus in het Lehmbruck Museum. Erwin Wurm. Grote overzichtstentoonstelling. Van 7 juli t/m 29 oktober in het Lehmbruck Museum & MKM Museum Küppersmühle. lehmbruckmuseum.de DÜSSELDORF > Andreas Achenbach. Revolutionär und Malerfürst. Grotendeels niet eerder getoonde werken en levensdocumenten. Van 7 juli t/m 1 oktober. SPOT ON: 1937. Die Aktion “Entartete Kunst” in Düsseldorf. Een selectie van schilderijen, tekeningen, skulpturen en documenten geeft de in 1937 in belag genomen kunstwerken in Düsseldorf weer. T/m 3 juni 2018 in Museum Kunstpalast. www.smkp.de EIJSDEN-MARGRATEN > plateauKunst. Kunst in een bijzondere omgeving: stallen, weilanden, boomgaarden, een molen en een kasteel. Op 26 en
9
zl podium
cultuuragenda
augustus 2017
foto: Michel Vanderhoven
Talent in beeld Diverse kunstenaars, schrijvers en ontwerpers presenteren performances en interventies bij We are the market! in Onomatopee in Eindhoven.
Nicky Pouw
(Maastricht, 1984) wil, voordat ze op reis gaat, alles weten over de geschiedenis van een plek. “Mijn gezin heeft altijd een persoonlijke reisgids.” Nicky behaalde haar Bachelor Cultuurwetenschappen aan de Universiteit Maastricht en haar Master Architectuurgeschiedenis & Monumentenzorg aan de Universiteit Utrecht. Momenteel werkt ze als beleidsmedewerker Monumenten en Archeologie bij de gemeente Eijsden-Margraten. “Mijn huidige functie is zeer divers. Ik toets vergunningaanvragen en bestemmingsplannen en stel beleidskaders en subsidietrajecten op, maar organiseer bijvoorbeeld ook de Open Monumentendag in onze gemeente.” Om op de hoogte te blijven van actuele ontwikkelingen, volgt Nicky regelmatig cursussen en informatiebijeenkomsten van het Steunpunt Archeologie en Monumentenzorg Limburg. “Zo kan ik ook sparren met monumentencollega’s van andere gemeenten.“ Haar talent om met veel verschillende belangen om te gaan wordt door vakgenoten geroemd. “Een van de belangrijkste dingen is denk ik goed te luisteren naar alle partijen. Vaak kun je dan tot een resultaat komen waar iedereen tevreden mee is, hoewel er natuurlijk grenzen aan zijn.” Duurzaamheid en herbestemming vindt ze interessante thema’s in haar werk. Hierbij kijkt ze graag naar voorbeelden uit het buitenland. “In de praktijk haal ik de meeste inspiratie uit enthousiaste eigenaren die met passie en respect met hun monument omgaan. Laatst zei iemand: ‘Mijn pand staat hier al honderden jaren. Ik ben slechts een passant’. Dat vind ik mooi.“ In haar vrije tijd is Nicky amateurfotograaf. “Ik ben gefascineerd door industrieel erfgoed en ga daarom bijvoorbeeld naar Rotterdam en Luik om foto’s te maken.” Meer op www.hklimburg.nl/talent Het Huis voor de Kunsten Limburg brengt met deze rubriek talenten uit de Limburgse cultuursector in beeld.
10
27 augustus op diverse locaties op het plateau van Margraten. plateaukunst.nl EINDHOVEN > We are the market! Interventies en performances van kunstenaars, schrijvers en ontwerpers onder het motto ‘We want inclusivity, and we are here to take it!’. Van 13 juli t/m 31 december bij Onomatopee. onomatopee.net > Marc Mulders Black. Donkere schilderijen van Marc Mulders en nieuwe serie lichter werk. Van 23 juli t/m 15 oktober in Galerie PHE. pietheineek.nl ESSEN > San Francisco 1967. Meer
dan 250 posters, LP-hoezen en entreebewijzen uit de ‘Summer of Love’. Van 9 juni t/m 3 september in het Museum Folkwang. museum-folkwang.de EUPEN > Museum of vanities & Horst Keining. Jerry Frantz & Sali Muller Museum of vanities & Horst Kleining. Van 14 mei t/m 20 augustus in IKOB. verycontemporary.org GENK > In het spoor van de meester. Landschapschilderijen van Armand Maclot en zijn leerlingen. Van 28 mei t/m 8 oktober in het Emile Van Dorenmuseum. emilevandorenmuseum.be
zl podium
cultuuragenda
augustus 2017
Werk van Arte Colder in de expositie Transcender in het Gemeentemuseum Jacob van Horne in Weert.
HEERLEN > Paint It Soft. De hernieuwde interesse in textiel in de hedendaagse kunst. Van 2 april t/m 6 augustus. Op 6 augustus van 11.00 tot 17.00 uur performance Wearing the moon door Nathalie Brans. Tour d’Art 2017. Jaarlijkse Tour d’Art dit jaar in het teken van de hernieuwde interesse voor textiel en ambacht. Op 4 augustus in Schunck. schunck.nl
LEUDAL > Panta Rhei. Werk van Pi Backus. Van 30 september in de Missiekapel Heythuysen. missiekapel.nl
HELMOND > Werk voor een betere wereld. De Stijl-werken van o.a. Peter Alma, Bart van der Leck, Lou Loeber en Johan van Hell. Van 2 april t/m 27 augustus in Museum Helmond. La Vie en RoseRock. Installatie door Thorsten Brinkmann. T/m 22 oktober in Museum Helmond. museumhelmond.nl
MAASTRICHT > The Painted Bird. Nachtmerries en dromen over Europa. Grote wandschildering in het hele gebouw door zestien internationale kunstenaars. Van 10 maart t/m 13 augustus. The materiality of the invisible. Hedendaagse kunst als een vorm van archeologie. Van 30 augustus t/m 26 november in Marres. marres.org > Raymond Pettibon: A Pen of All Work. Overzichtstentoonstelling die het uitzonderlijke oeuvre van Pettibon uit de schaduw van zijn punkverleden haalt. Van 2 juni t/m 29 oktober. Illusion and Revelation. Wandfresco en papierwerken van Ernst Caramelle, die vaak geometrische abstractie en trompe-l’oeil effecten gebruikt. T/m 27 november. Illusie en openbaring. Collectiepresentatie. T/m 27 november in het Bonnefantenmuseum. bonnefanten.nl > The materiality of the invisible. Hedendaagse kunst als een vorm van archeologie. Van 30 augustus t/m 29 oktober. Non-Human. Narratives; stories from viruses, bacteria and fungi. Deze (letterlijk) groeiende tentoonstelling maakt het wonderlijke leven van microorganismen zichtbaar. Van 16 juni t/m 11 augustus in de Van Eyck. janvaneyck.nl
HEUSDEN-ZOLDER > Celibataire Divas. Meer dan zestig hedendaagse kunstenaars die de eeuwige zoektocht naar escapisme verbeelden. Van 2 juli t/m 3 november in Kunstgalerij De Mijlpaal. celibatairedivas.be KEULEN > Her and no. Eerste presentatie door kunstenaarscollectief Reena Spaulings. Van 3 juni t/m 27 augustus. Kunst ins Leben! Overzicht van het door schilderijenrestaurateur Wolfgang Hahn verzamelde werk uit de jaren 60. Van 24 juni t/m 24 september in Museum Ludwig. museum-ludwig.de > Individuell. Ter gelegenheid van het 10-jarige jubileum onderzoekt Eric Hattan de structuren van het museum. Van 12 juli t/m 21 augustus in Kolumba. kolumba.de KREFELD > Das Abenteur unserer Sammlung II. Tweede deel van grote collectiepresentatie na heropening van het museum. Van 31 maart t/m 1 oktober in het Kaiser Wilhelm Museum. kunstmuseenkrefeld.de
LUIK > De anatomische les. 500 jaar geschiedenis van de geneeskunde uitgedrukt in beeldende kunst. Van 21 juni t/m 17 september in La Boverie. laboverie.com
> The materiality of the invisible. Hedendaagse kunst als een vorm van archeologie. Van 30 augustus t/m 29 oktober in Bureau Europa. bureau-europa.nl
MÖNCHENGLADBACH > Die Zukunft der Zeichnung: Konstruktion. Eerste deel van drie waarin constructivistische avant-garde en de herleving van de constructivisten behandeld wordt. Van 9 juli t/m 7 januari 2018 in Städtisches Museum Abteiberg. museum-abteiberg.de NEUSS > Thousand Suns for a Lonely Man. Sculpturen van Carolin Eidner (1984). Van 8 april t/m 20 augustus in de Langen Foundation. langenfoundation.de NOORBEEK > KunstHoop. Werk van Hans Keuls, Theo Lenssen, Leo Horbach, Rob Courtens en Wim Mestriner. Van 9 juli t/m 27 augustus in Beeldentuin Galerie Mestriner. beeldentuingaleriemestriner.nl
ROGGEL > Zomerexpositie. Met de drie Limburgse kunstenaars Jenny King, Francien Heusse en Mariet van Zundert. Van 25 juni t/m 3 september iedere zondag van 14.00 tot 17.00 uur in Gallery Roscamputs. galleryroscamputs.nl SITTARD > Ik ben een dier. De relatie tussen dier en mens gespiegeld in de beeldende kunsten. Van 11 juni t/m 20 augustus. Verbinding, een reis van 700 tassen. Installatie door Miek Corten inclusief audiotour over de verhalen van de tassen. Van 11 augustus t/m 30 oktober. Iconen. Houten en porseleinen iconen. Van 19 juli t/m 11 augustus in Museum de Domijnen. dedomijnen.nl
TILBURG > Bas Ketelaars. Van 10 juli t/m 26 augustus in PARK. park013.nl TURNHOUT > Luk Van Soom. Terugblik op de carrière van Luk Van Soom (1956). Van 11 juni t/m 20 augustus in de Expozaal van De Warande. warande.be ULESTRATEN > Kuns in ‘t dörrep. Expositie van een tiental Ulestratense kunstenaars. Op 3 september van 11.00 tot 17.00 uur op diverse locaties. VALKENBURG > Beleef Rome in 1 dag! Reis naar het Rome van de derde en vierde eeuw. Combinatie mogelijk met Romeinse Lunch, workshop frescoschilderen of
11
zl podium
cultuuragenda
augustus 2017
Live dans op Timeless Beauty
stiltewandeling. Van 22 juli t/m 29 augustus. Watergeheimen. Crossover samenwerking Thermae2000 en Museum Romeinse Katakomben. Van 22 juli t/m 29 augustus in Museum Romeinse Katakomben. katakomben.nl > Overzichtsexpositie Leo Herberghs en Peter Bertus. Het oeuvre van dichter/schrijver Leo Herberghs en tekeningen van graficus Peter Bertus. Van 25 juni t/m 27 augustus. Leon Mommers. De kunstcollectie en het leven van verzamelaar Leon Mommers. Van 16 juli t/m 8 oktober in Museum Land van Valkenburg. museumlandvanvalkenburg.nl VENLO > Gezeefd door de Tijd. 60 werken van Cor Dik. Van 21 mei t/m 13 augustus in De Maaspoort. vanbommelvandam.nl > Playhouse ‘71-’17. Expositie met veel ongebruikelijke randprogrammering door gastcurator Sjors Bildnels (Venlo, 1991). Van 9 juni t/m 20 augustus in Museum Van Bommel Van Dam. vanbommelvandam.nl > Wild Things. Beestachtige sculpturale keramiek. Van 12 mei t/m 10 september in Keramiekcentrum Tiendschuur Tegelen. tiendschuur.net VENRAY > Art Shoes. Over de schoen als kunstwerk, niet om te dragen maar als antwoord van kunstenaars op het gewone leven. Van 25 juni t/m 29 oktober in Odapark. odapark.nl WEERT > Transcender. Nieuw werk van Arte Colder. T/m 17 september
12
in Gemeentemuseum Jacob van Horne. erfgoedhuisweert.nl WIJLRE > Colouring. Beeldhouwer Guido Geelen toont in het Hedge House twintig bokalen die hij in een periode van dertig jaar maakte, en recent keramisch werk in de tuin van Kasteel Wijlre. Conversations #1. Genaaide en gecollageerde schilderijen van Esther Janssen en video’s van Miriam Gossing en Lina Sieckmann. Van 16 juli t/m 12 november bij buitenplaats Kasteel Wijlre. kasteelwijlre.nl
Fotografie & film AKEN > Erik Levine. As a Matter of Fact. Representatief overzicht van de videoinstallaties van Erik Levine. Van 19 mei t/m 24 september in Ludwig Forum. ludwigforum.de EINDHOVEN > Buitenfilms. Elke vrijdag en dinsdag gratis buitenbioscoop, met o.a. Er ist wieder da (18 augustus) en De Helleveeg (25 augustus). T/m 25 augustus bij Natlab. natlab.nl ESSEN > Arwed Messmer RAF – No Evidence / Kein Beweis. Foto’s van politiefotografen betreffende de link-extremistische terreurgroep RAF. Van 9 juni t/m 3 september. Peggy Buth. Vom Nutzen der Angst. Videoinstallaties over de urbane situatie in Essen Noord. Van 9 juni t/m 3 september in Museum Folkwang. museum-folkwang.de
“We geven leven. Er ontstaat iets magisch. Elke danseres heeft een andere lichaamsbouw en dansstijl. Met deze productie wil ik vertellen dat elk lichaamstype, elke vrouw op haar eigen manier, mooi kan zijn.” Valentina Nigro De choreografe Valentina Nigro ontwikkelde vorig jaar de dansvoorstelling Donna en ging op zoek naar wat ‘vrouwzijn’ inhoudt. Speciaal voor het Gallo-Romeins Museum Tongeren was ze bereid de choreografie te herwerken opdat de dans naadloos zou passen in de stijlvolle omgeving van Timeless Beauty. De tentoonstelling gaat over het Romeinse schoonheidsideaal van de vrouw. Authentieke objecten, intrigerende teksten van Romeinse auteurs en sensuele foto’s van kunstfotograaf Marc Lagrange brengen de bezoeker in de ban van vrouwelijk schoon. De verbinding naar het heden wordt gelegd door de verhalen van moderne vrouwen, over de manier waarop ze hun lichaam beleven. Met de dans van Valentina Nigro, uitgevoerd door vier danseressen van Compnay Noi komt lichamelijke schoonheid nog dichter bij de bezoeker. Elke zondagnamiddag in juli en augustus brengt het Gallo-Romeins Museum hun zinnenprikkelend bewegings theater, doorlopend tussen 14.30 en 17.00 uur (inbegrepen in de toegangsprijs). De expositie Timeless Beauty loopt nog tot en met 31 augustus. galloromeinsmuseum.be
zl podium
advertorial
augustus 2017
13
zl podium
cultuuragenda
augustus 2017
GENK > Atomic Blonde. Film-Ladiesnight met thriller van David Leitch. Op 14 augustus om 19.00 uur in de Euroscoop. euroscoop.be HASSELT > Mono No Aware + Yakuza. Fotograaf Anton Kusters onderzoekt de vluchtige momenten in het leven. Van 23 april t/m 24 september in het cultuurcentrum. ccha.be HEERLEN > Absolute Event Horizon 2. Fotografie en film door Pontus Alv over hoe skateboarding de stedelijke horizon naar haar eigen hand zet. Van 13 mei t/m 14 augustus in Schunck. schunck.nl HELMOND > Photographs from the East. Eerste overzichtstentoonstelling van Amerikaanse Magnumfotograaf in Nederland. Van
MONSCHAU > Docfest on Tour. Rondreizend formaat van documentairefestival Docfest. Op 6 augustus. docfest.eu
7 maart t/m 10 september in Museum Helmond. museumhelmond.nl KERKRADE > Arlaque de Clerque. Schilderijen & Fine Art Photography. Op afspraak in Arlaque Space For Photography. artarlaque.com LANAKEN > Atomic Blonde. Film-Ladiesnight met thriller van David Leitch. Op 10 augustus in de Euroscoop. euroscoop.be MAASMECHELEN > Atomic Blonde. Film-Ladiesnight met thriller van David Leitch. Op 9 augustus in de Euroscoop. euroscoop.be MAASTRICHT > Bram Fischer. Filmdrama dat zich afspeelt in het Zuid-Afrika van 1963. Op 7 augustus om 13.30 uur in de Euroscoop. euroscoop.nl
OBERHAUSEN > Tongyuanju. De fotograaf Bernard Langerock documenteerde het verdwijnen van een aarbeiderswijk in de Chinese metropool Chongqing. Van 10 maart t/m 15 oktober in de voormalige mijn-site St. Antony. industriemuseum.lvr.de TILBURG > Bram Fischer. Filmdrama dat zich afspeelt in het Zuid-Afrika van1963. Op 8 augustus om 13.30 uur in de Euroscoop. euroscoop.nl WUPPERTAL > Experimenta. Foto’s uit de Von der Heydt verzameling. Van 10 juni t/m 13 augustus in de Von der Heydt-Kunsthalle. von-der-heydt-kunsthalle.de
advertorial
18 t/m 27 augustus 2017
Festival Cultura Nova bijzonder veelzijdig Laika, Zigzagkind. foto Kathleen Michiels
Internationaal vermaarde topgezelschappen naast jonge makers
14
De 27ste editie van festival Cultura Nova biedt een bijzonder veelzijdig en vol programma met spektakel, dans, circus, toneel en techno, analoog en digitaal, voor jong en oud. Cultura Nova haalt internationaal vermaarde topgezelschappen als Cirque Berserk en The 7 Fingers voor Nederlandse premières naar Heerlen en verwelkomt bekenden zoals Theater Titanick, Kristzina de Châtel en Colin Benders. Het festival wordt op vrijdag 18 augustus om 21.30 uur geopend door de Duitse theatergroep Theater Titanick met Firebirds: een parade van zes avontuurlijke piloten zoekt met hun ‘vliegende’ Madmaxachtige machines zijn weg door de binnenstad van Heerlen. Zij proberen onderweg het publiek achter zich te krijgen en natuurlijk als eerste op te stijgen. Groteske pogingen met vuureffecten, explosies en rookwolken leiden telkens tot mislukken, door onderlinge jaloezie, en ‘de Zwarte
Engel van competitie’. Theater Titanick speelt deze voorstelling twee keer. Vervolgens zijn ze samen met het Franse gezelschap Les Plasticiens Volants op zondagavond 20 augustus te zien op de Noorderbrug in Maastricht voor een bijzondere voorstelling! Cultura Nova biedt een podium aan theatermakers die verbonden zijn aan de regio, waaronder de filminstallatie ALIUNDE van de jonge maakster Lotte Milder. Zij doet dit op de op de resten van een Romeins badhuis (Thermenmuseum in Heerlen). Ook een mobiele theatertruck, een molen, leegstaande winkelpanden en een parkeergarage vormen het decor van voorstellingen. En met de nieuwe Cultura Nova NNNachten is het dit jaar extra lang genieten. Het festival telt in totaal 19 premières en 12 coproducties. Van vrijdag 18 t/m zondag 27 augustus 2017. Kijk voor het hele programma op: www.culturanova.nl
zl podium
cultuuragenda
augustus 2017
Het Osiris Trio treedt op 17 augustus bij het Orlando Festival in de Kloosterbibliotheek Wittem op.
Literatuur EINDHOVEN > Slik Live. Literair zondagmatinee met jonge talenten en bekende schrijvers, in een mix van voordrachten, soundscapes en live muziek. Op 29 augustus. stichtingwatershed.nl HASSELT > Kraanvogels en kersenbloesems. Het Verre Oosten in prentenboeken. Op 4 maart t/m 14 oktober in het Literair Museum. literairmuseum.be HEERLEN > Beeldend Boek Biënnale. Tweejaarlijkse manifestatie voor het samenspel van ‘woord’ en ‘beeld’. Van 16 september t/m 14 januari 2018 in Schunck. schunck.nl MAASTRICHT > Poëziewandeling Jekerdal. O.l.v. Jet van Aalst. Startpunt: Vogelkooi Stadspark Maastricht. Op 20 augustus om 14.30 uur met vertrek bij de vogelkooi in het Stadspark. vlammaastricht.nl SITTARD > NU met dichters. Beeldende kunstenaars en dichters reageren op elkaars werk. Met o.a. Emma Crebolder, Anke Cuypers, Petrie Klinckhamers en Jos Ramakers. Van 26 t/m 29 augustus. Lezing op 27 augustus om 14.30 uur. In het Mariapark, Oudepark 16.
kinderactiviteiten. Op 3 september van 13.00 tot 17.00 uur in het Parktheater. parktheater.nl KERKRADE > Orlando Festival. 36e editie van oudste en grootste kamermuziekfestival van Nederland. Van 10 t/m 20 augustus in Rolduc Kerkrade. orlandofestival.nl MAASTRICHT > Musica Sacra. Interdisciplinair muziekfestival. Van 14 t/m 17 september op diverse locaties. musicasacramaastricht.nl RUHRGEBIED > Ruhrtriennale. Internationaal muziektheaterfestival o.l.v. Johan Simons op postindustriële locaties. Van 18 augustus t/m 30 september in diverse plaatsen in het Ruhrgebied. ruhrtriennale.de
TONGEREN > Timeless Beauty. Zinnenprikkelend bewegings theater door het gezelschap Company Noi in de expositie Timeless Beauty over het vrouwelijke schoonheidsideaal van de Romeinen. T/m 27 augustus elke zondagmiddag vanaf 14.30 uur in het Gallo-Romeins Museum. galloromeinsmuseum.be
Diversen Muziek & theater DEN BOSCH > Internationaal Vocalisten Concours. 51e editie van het internationale klassieke zangconcours voor opera, oratorium en lied. Van 9 september t/m 16 september 2017 op diverse locaties. ivc.nu EINDHOVEN > Hallo Cultuur. Open dag met previews, rondleidingen en
AKEN > Gold und Silber aus Klöstern des Dreiländerecks. Bloeiperiode van sacrale kunst in de periode van de contrareformatie. Van 3 juni t/m 3 september in het Couven Museum. couven-museum.de > Das Ringen um den rechten Glauben. De reformatie in de regio Maas-Rijn. Van 3 juni t/m 3 september in het Centre Charlemagne. centre-charlemagne.eu
DEN BOSCH > De jaren 80. Van de inhuldiging van koningin Beatrix tot de val van de Berlijnse muur, van Doe Maar tot Madonna. Van 3 juni t/m 15 oktober in Het Noordbrabants Museum. hnbm.nl GENK > C-mine zomer. Divers programma voor de zomer maanden. Van 11 juli t/m 10 september in en rondom C-mine. c-minezomer.be HORST > Bloemen bloeien op papier. Handingekleurde borduurpatronen met bloemen als hoofdmotief uit de collectie van de familie Landwehr-Vogels. Van 30 april t/m 8 oktober in Museum de Kantfabriek. museumdekantfabriek.nl KERKRADE > World of Bricks. Dé expositie voor Lego-fans. T/m 3 december in Continium. continium.nl
MAASTRICHT > Opening Festival-PAS. Armando (Poëzie), Lysenko (Bayaan) & Tata Mirando (Gypsy). Op reservering. Op 7 september van 20.00 tot 23.00 uur in het Student Service Centrum, Bonnefantenstraat 2. maastrichtuniversity.nl/sg > Festival of Pleasure, Art & Science (PAS). Lezingen, concerten, straat theatervoorstelingen, rond leidingen en exposities. Gratis. Op 8 en 9 september op diverse universiteits-locaties en in het Jekerkwartier. pasmaastricht.nl
oktober in Het Cuypershuis. cuypershuisroermond.nl TONGEREN > Timeless Beauty. Het schoonheidsideaal van de vrouw, vroeger en nu, gepresenteerd in een samenspel van werk van kunstfotograaf Marc Lagrance en Romeinse literatuur en objecten. T/m 30 augustus in het Gallo-Romeins Museum. galloromeinsmuseum.be •
RATINGEN > Vom Nylonstrumpf zur Wollsocke. Een reis door 150 jaar kousen. Van 21 mei t/m 22 december in Kraftwerk Ermen & Engels. industriemuseum.lvr.de ROERMOND > Kastelen om van te dromen. Over het leven in neogotische kastelen. Van 13 mei t/m 29
15
ondertussen in...
zl podium
cultuuragenda
augustus 2017
Herr Seele / Kamagurka, MORNING TRUMP! (2016). T/m 10 september in het Frans Hals Museum / De Hallen Haarlem.
AMSTERDAM Martin Scorsese – The Exhibition. Overzichtsexpositie over werk, leven en passie van de Martin Scorsese (1942), regisseur van onder andere Taxi Driver (1976), Raging Bull (1980) en The Wolf of Wall Street (2013). T/m 3 september in EYE. eyefilm.nl Chris Beekman, de afvallige van De Stijl. Het oeuvre van de ‘vergeten’ Chris Beekman (18871964), een van de meest politiek actieve kunstenaars verbonden aan de De Stijl-beweging. T/m 17 september in het Stedelijk Museum. stedelijk.nl BERLIJN Der Luthereffekt. 1517 publiceerde de theoloog Martin Luther 95 stellingen als reactie op de aflaatverkoop van de Dominicanenpriester Johann Tetzel. De expositie belicht de 500 jaar protestantisme die hierop volgden. T/m 5 november in de Martin Gropius Bau. berlinerfestspiele.de Moving is in every Direction – Environments, Installationen – Narrative Räume. De geschiedenis van de installatiekunst sinds de jaren zestig, met de nadruk op de narratieve aspecten ervan – de titel verwijst naar de door Gertrude Stein gepropageerde niet-lineaire vertelstructuur. T/m 17 september in Hamburger Bahnhof. smb.museum BILBAO Bill Viola. Retrospectief voor Amerikaanse video- en installatiekunstenaar Bill Viola. T/m 9 november in het Guggenheim. guggenheim-bilbao.es DEN HAAG The End of an Age. Jonge mensen op de weg naar hun volwassenheid, fotografisch vastgelegd door o.a. Paul Graham, Rineke Dijkstra, Thomas Struth en Thomas Ruff. T/m 3 september
16
in het Gemeentemuseum. gemeentemuseum.nl FRANKFURT Peter Saul. Sinds de jaren vijftig verbeeldt de Amerikaanse schilder Peter Saul in een stijlmix van pop-art, surrealisme en cartoon de schaduwkanten van de American Dream. De Schirn Kunsthalle toont de eerste overzichtsexpositie van Sauls werk in Europa. T/m 3 september. schirn.de HAARLEM Humor. 101 jaar lachen om kunst. Humor als inspiratiebron voor kunstenaars sinds de komst van dada in 1916. T/m 10 september in het Frans Hals Museum / De Hallen Haarlem. dehallenhaarlem.nl KASSEL Documenta 14. Grote vijfjaarlijkse kunstenmanifestatie, 1955 opgericht door Arnold Bode die een plek wilde creëren voor kunst die tijdens het naziregime als ‘Entartete Kunst’ in de ban was gedaan. Tegenwoordig ligt de focus op de actuele ontwikkelingen in kunst en maatschappij. T/m 17 september op diverse locaties. documenta14.de LONDEN Giacometti. Overzichtsexpositie voor schilder en beeldhouwer Alberto Giacometti, breed bekend door zijn Walking Man, een mensfiguur met zeer dunnen ledematen die een overgrote stap zet. T/m 10 september in Tate Modern. tate.org.uk Fahrelnissa Zeid. Vertegenwoordigster van de Turkse avant-garde van de jaren veertig van de vorige eeuw. Haar abstracte schilderijen verbinden Islamitische, Byzantijnse, Arabische en Perzische en Europese invloeden. T/m 8 oktober in Tate Modern. tate.org.uk Queer British Art. Hoe kunstenaars in de jaren 1861-1967 LGBTQ identiteiten (lesbian,
gay, bisexual, transgender, queer) in hun werken uitdrukten. Ter gelegenheid van het vijftigjarige jubileum van de Sexual Offences Act waarmee het parlement van het Verenigd Koninkrijk homoseksueel contact legaliseerde. T/m 1 oktober in Tate Britain. tate.org.uk MÜNSTER Skulptur Projekte 2017. Tienjaarlijkse presentatie van beelden en installaties van internationale kunstenaars in de openbare ruimte van Münster. T/m 1 oktober. skulptur-projekte.de PARIJS Portraits de Cézanne. Vijftig portretten van Paul Cézanne waarin hij – net als in zijn landschapsschilderijen – tot de essentiële vorm van het object probeerde door te dringen. T/m
24 september in Musée d’Orsay. musee-orsay.fr David Hockney. Veelomvattende expositie met fotografieën, schilderijen en video’s van de Engelse kunstenaar, bekend van zijn swimming-pool schilderijen en kleurrijke landschapsweergaven van Yorkshire. T/m 23 oktober in Centre Pompidou. centrepompidou.fr ROME Interiors. Meer dan honderd jaar geschiedenis van (Italiaanse) binnenhuisarchitectuur, van Enrico Del Debbio tot Aldo Rossi. T/m 29 oktober in MAXXI . fondazionemaxxi.it ROTTERDAM Richard Serra. Reeks monumentale tekeningen (“Rotterdam Horizontals” en
“Rotterdam Verticals”) die de Amerikaanse beeldhouwer voor het Museum Boijmans van Beuningen heeft gemaakt. T/m 24 september. boijmans.nl VENETIË Biënnale van Venetië. Tweejaarlijkse, toonaangevende kunstenmanifestatie. T/m 26 november op diverse locaties. labiennale.org WENEN Maria Lassnig. Tekeningen en aquarellen van Maria Lassnig, die haar eigen lichaam in de focus van haar werk zette, lang voordat lichamelijk bewustzijn en de relatie tussen man en vrouw tot thema’s in de internationale avant-garde avanceerden. T/m 27 augustus in de Albertina. albertina.at