Dans met de focus op de universele strijd om gelijkwaardigheid

Van 28 februari t/m 2 april staan de bekende danspodia in de Euregio in Heerlen, Kerkrade, Aken en Eupen in het teken van schrit_tmacher. Op het affiche van de 28ste editie van het grensoverschrijdende hedendaagse dansfestival pronken indrukwekkende namen van gezelschappen uit onder meer Canada, Zuid-Afrika en China. Er is dans op spannende plekken, dans voor jongeren, dans van nieuw talent en spectaculaire dans op het snijvlak met andere disciplines.

Elke editie haalt schrit_tmacher topgezelschappen uit alle delen van de wereld naar de Euregio Maas-Rijn. Voor wie zich graag wil onderdompelen in nieuwe dans, presenteert het festival spraakmakende Nederlandse premières. De Canadese danscoryfee Marie Chouinard brengt tijdens schrit_tmacher Radical Vitality voor het eerst naar Nederland. Het Chinees/Canadese toptalent Naishi Wang presenteert de première van Face to Face. En ook Koen Augustijnen en Rosalba Torres Guerrero (samen het Belgisch/Spaanse Siamese Cie) laten hun voorstelling Lamenta rond de traditionele Griekse miroloi (rouwzangen) op het schrit_tmacher-podium in première gaan. Met live muziek van muzikanten uit Epirus.

DAVID BOWIE EN FRANK ZAPPA WAREN AL FAN

Naast de jubilerende Marie Chouinard presenteert schrit_tmacher 2023 nog twee andere grootheden uit de Canadese danskunst. Het inmiddels 64-jarige Flame-on-legs icoon Louise Lecavalier – David Bowie en Frank Zappa waren fan – brengt haar ongeëvenaarde danskunst solo voor het voetlicht in Stations. En na twee lange coronajaren wachten is eindelijk Revisor van Crystal Pite en Jonathan Young in Heerlen te zien. Het wachten wordt beloond, want met deze hybride dans-/toneelvoorstelling naar Gogols klassieker uit 1836 zien we meteen de winnaar van de prestigieuze Olivier Award voor Beste Nieuwe Dansproductie 2022.

DE STRIJD OM GELIJKWAARDIGHEID

Samen met Chouinard, Lecavalier en Pite organiseert het festival een verdiepend contextprogramma over de universele strijd om gelijkwaardigheid.

Ook Augustijnen en Torres Guerrero én de ZuidAfrikaanse choreografe Robyn Orlin, die haar controversiële voorstelling We wear our wheels with pride and slap your streets with color in Heerlen toont, schuiven hierbij aan. Al deze makers leggen in videoportretten en nagesprekken vanuit hun eigen perspectief, traditie en cultuur de vinger op resp. genderongelijkheid, machtsverschillen, leeftijdsdiscriminatie, apartheid en ongelijk verdeeld verdriet met de kracht die dans eigen is: emotioneel, beeldend, avontuurlijk en verbindend.

Out Of The Black Box

Net zoals tijdens de laatste edities stapt schrit_ tmacher ook dit jaar out of the black box van het theater. Op verrassende plekken wordt dans verbonden met andere kunstdisciplines, zoals film, beeldende kunst en performance art. In Aken presenteert de Nederlandse Nanine Linning, die in 2024 aantreedt als artistiek leider van Scapino Ballet Rotterdam, samen met ontwerper/ videokunstenaar Bart Hess de museale performance

Double Helix; een gesamtkunstwerk op het snijvlak van beeldende kunst, video, interactieve elementen en live performance. In Heerlen is in SCHUNCK de bejubelde dansvideo-installatie Universal Tongue van Anouk Kruithof te zien. De filmhuizen in Heerlen en Aken tonen dansfilms. En speciaal voor schrit_tmacher ontwikkelt curator/choreograaf

Karin Post programma waarin (dans)kunstenaars op zoek gaan naar ‘The Key of Life’. Routes door de stad voeren je in dit veelomvattende programma langs werk van fotograaf en voormalig Scapino danser Bryndis Brynjolfsdottir en Suzanna Jansen, auteur van o.m. Het Pauperparadijs. Er zijn korte dansfilms in winkels en etalages (SIDEWALK MOVIES), expo’s en performances in unieke (S)PACES, waaronder het Maanplein in Heerlen en Buitenplaats Kasteel Wijlre.

ADEMBENEMEND, SPECTACULAIR EN VERNIEUWEND

Terug op de podia kan het publiek zich in Aken laten betoveren door China’s eerste moderne dansgezelschap Beijing Dance Theater (RC), Trajall Harrell (VS/CH) en Beaver Dam Company / Edouard Hue (FR/CH). In Eupen staan fascinerende cross-overs tussen acrobatie en danskunst van o.a. Compagnie Back Pocket (B/F) en het Franse Compagnie Barks – Bastien Dausse. Op het Heerlense podium is er met bijdragen van NDT 2 en Dominique x REDO ft. Binkbeats binnen het omvangrijke internationale programma aandacht voor Nederlandse dans. En aan weerszijden van de Nederlands/Duitse grens brengt het talentenprogramma Co-Laboration nieuw choreografie- en danstalent (Simon Bus, Kelly Vanneste en Tanya Kupra) uit de Euregio op het podium.

Voor Het Talent Van Morgen

Met Dadodans, Rauher Engel, Lloyd Marengo, Cie Arcosm (FR) en Oxygen/Jennifer Romen presenteert schrit_tmacher 2023 tenslotte een compleet programma voor GENERATION2 vanaf 0 jaar. Met de liefde voor dans kun je immers niet vroeg genoeg beginnen. Voor wie zich vervolgens in de danskunst wil ontplooien bieden vrijwel alle gezelschappen die tijdens schrit_tmacher 2023 in de Euregio dansen workshops voor beginners en gevorderde dansers.

schrit_tmacher just dance!, van 28 februari t/m 2 april in Heerlen, Kerkrade, Aken en Eupen. Meer informatie en tickets via schrittmacherfestival.nl

TIMO DE RIJK, DIRECTEUR VAN HET DESIGN MUSEUM DEN BOSCH, EN HANS GUBBELS, DIRECTEUR VAN DISCOVERY MUSEUM KERKRADE, SCHRIJVEN HIER BIJ TOERBEURT OVER DESIGN EN ANDERE ZAKEN.

VerLEIDING

December 2022, mijn oudste zoon Robin nodigt me uit mee te gaan naar een concert. Februari 2023, poppodium De Bosuil in Weert stroomt vol met zilvergrijze kapsels, dat van mijn zoon uitgezonderd.

Klokslag half vijf komen de vijf bandleden op, gezamenlijk schat ik zo’n driehonderd jaar muzikaal talent. De 82-jarige toetsenist Manfred Mann en zijn Earth Band spelen nog steeds vol overgave, het in vijftig jaar opgebouwde repertoire komt voorbij. Als de begintonen van Blinded by the Light klinken, verwachten we het echte spektakel, maar zoals vaak klinkt een bekend nummer live altijd wat minder dan op de plaat. De zaal vergeeft het Manfred en kompanen en zingt uit volle borst mee.

De songtitel komt bovendrijven tijdens een discussie met collega’s over een expositie in ontwikkeling. Daarin willen we u, de bezoekers, laten nadenken over de keuzes die ze kunnen maken en de betekenis voor de leefbaarheid van onze aarde. U confronteren met de consumentenverleiding die dagelijks over u heen wordt gestrooid. Die verleiding staat vaak aan de basis van aardeonvriendelijke, en daarmee mens-onvriendelijke keuzes.

Verleiding is een fel en lonkend licht aan de horizon. Ze verblindt ons en verhindert ons betere keuzes te maken.

Ik googelde de betekenis van de originele songtekst van Blinded by the Light, geschreven door Bruce Springsteen. In de gevonden interpretaties gaat het vaak over ‘verleiding’. In mijn eigen interpretatie vertaal ik Told me I got what it takes naar de menselijke kracht die ons in staat stelt wel degelijk onze koers te verleggen. En She’s gonna make it through the night om hoopvol te durven kijken naar de toekomst. Robin, bedankt voor de uitnodiging.

HANS GUBBELS

Beeldende kunst

ANTWERPEN

> A Topological Boulevard. Tekeningen, prenten en boeken uit de collectie van Museum Plantin-Moretus. T/m 6 mei. Kosmorama. Ives Maes schept via de wereldtentoonstellingen een beeld van ’s werelds grootste toekomstverwachtingen. T/m 3 september in het KMSKA. kmska.be

Architectuur, design&mode

DEN BOSCH

> Sneller, beter, mooier – de vormgeving van de vooruitgang. Familietentoonstelling over de geschiedenis van het stroomlijnontwerpprincipe. Van 4 maart t/m 3 september in Design Museum. designmuseum.nl

EINDHOVEN

> RetroFuture. Ontdek de wereld van de futuristen, dromers en ontwerpers van weleer. T/m 23 maart in Evoluon. nextnature.net

GENK

> Enzo Mari. Tentoonstelling gewijd aan het werk en de ideeën van de Italiaanse ontwerper, kunstenaar en theoreticus. T/m 29 mei. Design is Dead. Tien jonge ontwerpers van de opleiding Productdesign (LUCA School of Arts) stellen de controversiële uitspraak van Enzo Mari ‘design is dead’ in vraag. Van 9 maart t/m 29 mei in C-mine. c-mine.be

KERKRADE

> Innovatiegalerij. Bijzondere oplossingen voor de zorg, van ontwerpers en bedrijven uit Limburg. In Discovery Museum. discoverymuseum.nl

MAASTRICHT

> Bevroren Muziek. Tentoonstelling over architectuur en geluid. T/m 28 mei in Bureau Europa. bureau-europa.nl

> Rembrandt - Fotograaf avant la lettre. 8 0 tekeningen en etsen van Rembrandt die een inkijk in het leven van de 17e eeuw geven. T/m 22 mei in Museum De Reede. museum-dereede.com

ARNHEM

> Open. Met Open geeft Museum Arnhem een impuls aan de educatieve traditie die door Pierre Janssen is gestart. T/m 1 januari in Museum Arnhem. museumarnhem.nl

> A/M #3 Einfühlung / ashes / mouth / void / mania / ssssshhh. Een groepsexpositie in zes kamers, zes woorden, vijf kunstenaars, drie weken. Van 4 t/m 26 maart in Omstand. kunstpodium-t.com

BERG AAN DE MAAS

> Onderstroom. Werk van René Korten en Caren van Herwaarden. Van 5 maart t/m 23 april in Galerie JoLi. galeriejoli.nl

BREDA

> Peter Morrens - Solo 35. Morrens tekent, schrijft en schildert onder verschillende namen en maakt objecten, publicaties en langdurende, intensieve performances. T/m 19 maart in Club Solo. clubsolo.nl

DEN BOSCH

> Silent Serenade: Materialized Sound. Groepstentoonstelling met werk van kunstenaars uit verschillende generaties, die ieder geluid omzetten in een installatie of klanksculptuur. T/m 5 maart in Willem Twee Kunstruimte. willem-twee.nl

> Christo en Jeanne-Claude, kunstwerken uit de Verzameling

Würth. 34 kunstwerken uit de Verzameling Würth vanaf 1958 tot en met het laatste project L’Arc de Triomphe, Wrapped. T/m 5 maart in Kunstlocatie Würth ’s-Hertogenbosch. wurth.nl/kunstlocatie

> Brabantse Nieuwe. Vivian Ammerlaan laat zich inspireren door overweldigende landschappen en natuur. Ze werkt met digitale en analoge fotografie, met video en installatie. T/m 14 april in Het Noordbrabants Museum. hetnoordbrabantsmuseum.nl

DEURNE

> Experiment en Vernieuwingsdrang 1940 – 1965. Naoorlogs werk uit de collectie Fransen. T/m 19 maart in De Wieger. dewieger.nl

ECHT

> Et Dieu créa la Femme. Negen kunstenaars scheppen hun muze. T/m 2 april in Museum van de Vrouw. museumvandevrouw.nl

EINDHOVEN

> Patricia Kaersenhout –Dwarsverbinding

Met haar installatie

Guess Who’s Coming To Dinner Too? zet Patricia Kaersenhout (1966) zich in voor een completer en eerlijker beeld van de wereldgeschiedenis. T/m 2 april. Rewinding Internationalism - Scènes van de jaren 90. Ruim 40 kunstenaars, onderzoekers en collectieven belichten in tien losse scènes verschillende perspectieven op het internationalisme. T/m 30 april. Temitayo Ogunbiyi. De in Nigeria woonachtige kunstenaar realiseert een speellandschap van golvende vormen bestaande uit gebogen staal. T/m 10 september Dwarsverbanden. Doorlopende collectiepresentatie die alle zintuigen prikkelt. In het Van Abbemuseum. vanabbemuseum.nl

> Back to the Forest of yesteryear. Werk van Ingrid Simons, geïnspireerd op haar woon- en werkomgeving in Eindhoven en Valkenswaard. T/m 12 maart in het Albert van Abbehuis. albertvanabbehuis.com

GENK

> Compagnons de route. AaronVictor Peeters gaat met zijn eigen schilderijen, tekeningen en installaties in dialoog met het werk van zijn historische en hedendaagse 'compagnons de route'. Van 2 maart t/m 18 juni in het Emile Van Dorenmuseum. emilevandorenmuseum.be

> Charming for the Revolution. Groepstentoonstelling met Carly Rose Bedford, Toon Fibbe, en Pauline Boudry & Renate Lorenz. Van 11 maart t/m 2 juli bij Jester in C-mine. jester.be

HEERLEN

> Curator voor een keer. Inwoners van Heerlen gaan, met een beetje hulp van SCHUNCK, zelf aan de slag met kunst. T/m 30 april. Chaim van Luit. Installatie over het mijnverleden én -heden in de vitrine van het Glaspaleis. Van 1 maart t/m 24 september. Zondagsrondleiding Glaspaleis. Loop mee met de gratis rondleiding en ontdek alle geheimen van het Glaspaleis. Op 26 maart om 12.00 uur. Underdog? Curator voor een keer: PAND kiest uit collectie SCHUNCK. Op 2 april in SCHUNCK. schunck.nl

HELMOND

> Andrei Roiter – Now. Roiters intuïtieve en associatieve werk gaat zowel over kunst als de universele ‘menselijke conditie’. T/m 26 maart in Kunsthal Helmond. museumhelmond.nl

> Tussenruimte.

Groepstentoonstelling met Nathalie Brans, Tinka Pittoors, Leo Vroegindeweij en Ton Slits. Van 6 maart t/m 14 mei in De Cacaofabriek Expo. cacaofabriek.nl

MAASMECHELEN

> Ingrid Deuss cureert. Expositie met werk van drie fotografen. T/m 11 maart. Hugo Duchateau. In Zin in Zien wordt het oeuvre van deze kunstenaar aangevuld met werk van o.a. Raoul De Keyser, Bram Bogaert, Vincent van den Meersch, Urbain Mulkers en Piet Stockmans. Van 26 maart t/m 26 mei in CC Maasmechelen. ccmaasmechelen.be

MAASTRICHT

> A Room of One’s Own. Vrouwelijke kunstenaars uit de Bonnefantencollectie en gastpresentaties van Carol Rhodes (1959-2018), Lydia Schouten (1948) en Marijke Stultiens (1927). Piet Killaars 100 jaar. Overzicht van sculpturen en voorstudies afkomstig uit de collectie van Bonnefanten. T/m 7 januari 2024. Tussen kunst en kopie. Het Maastricht Institute of Arts bestaat 200 jaar en presenteert een deel van haar collectie gipsen afgietsels: de Academische Gipsotheek Maastricht. T/m 25 februari 2024. Raul Marroquin. Over de Colombiaan Marroquin, die in de jaren '70 een centrale rol speelde binnen de Maastrichtse kunstwereld. T/m 18 juni in Bonnefanten. bonnefanten.nl

> Cuentos Españoles. Monumentale Schilderijen en grafisch werk van o.a. Ger Lataster, Pieter Defesche,

Jef Diederen, Jan van Helden, Rein Dool, Harry Dister en Doris Becke. Van 4 t/m 25 maart in Galerie Schuwirth&van Noorden. schuwirthenvannoorden.nl

> Rosa Codina. Esteve & Marc Prat Codina. Moeder-zoon schilderduo stelt voor het eerst samen tentoon. Van 4 maart t/m 10 april in Galerie PontArte. pontarte.com

> During TEFAF. Werk van Yvan Richeux, Yan Marczewski, Den Bar en Jean-Marc Spaans. Van 10 t/m 19 maart in Galerie MOA. galeriemoa.nl

> Táctica Sintáctica. Diego Bianchi en Mariano Mayer ontregelen de ruimtes van Marres. Van 9 maart t/m 28 mei in Marres. marres.org

> Museumnacht. Verrassende kunst komt aan het licht in het donker. Op 14 april op diverse locaties. museumnachtmaastricht.nl