door Karel Fiddelers

pel met een hoofdletter

Door: Karel Fiddelers Beeld: archief Stichting Heiligsdomsvaart Susteren

Klein op wereldschaal, groot in historische betekenis: van een stadje als Susteren is er geen tweede.

De geschiedenis van onze gemeente is onlosmakelijk verbonden met de traditie van de Heiligdomsvaart, die hier al 575 jaar in stand gehouden wordt. Iedere Susterenaar groeit op met dit cultuurhistorische spektakel.

Belangrijk onderdeel van de Heiligdomsvaart is ‘het Spel’, zoals het liefkozend door Susterenaren genoemd wordt. Hiermee wordt het openluchtspektakel Weerlicht der eeuwen bedoeld, het toneelstuk dat in 1937 door Jacques Schreurs geschreven werd.

Voor mij als regisseur heeft ‘Het Spel’ altijd een bijzondere betekenis gehad. In 1951, ik was toen nog te jong, mochten mijn oudere broer en zus mee naar de uitvoering van het spel. Weer thuis en vol van wat ze gezien hadden werd ik, het kleine broertje, opgetrommeld om figurant te zijn in hun versie van de voorstelling. Het was mijn eerste kennismaking met het Weerlicht.

Zeven jaar later, bij de volgende Heiligdomsvaart, mocht ik zelf het Spel aanschouwen. Wat maakte dat een indruk! Zo’n grote indruk dat ik in 1973, inmiddels jongvolwassen, auditie deed bij regisseur Jef Baarts om een rol te bemachtigen. Tot mijn grote vreugde kreeg ik de rol van spelleider, de verteller van het stuk. Een rol die mij zodanig paste dat ik die ook bij de volgende Heiligdomsvaarten mocht vervullen. Daarbij werkte ik nauw samen met regisseur Evert Zits, wat ertoe leidde dat ik in 1993 als assistentregisseur mijn debuut beleefde. Vanaf 2000 verruilde ik de rol van spelleider voor het volledige regisseurschap.

Het waren fantastische jaren, waarin wij als regisseurs steeds meer onze draai vonden, samen met alle medewerkers en acteurs. Ook het toneelstuk zelf maakte grote veranderingen door. In 1979 werd het slotlied, geschreven door Piet Zits, aan het Spel toegevoegd. Het is anno 2022 haast niet meer voor te stellen dat we het ooit zónder slotlied moesten doen. In de loop der jaren werd koningin Oda toegevoegd, de echtgenote van koning Zwentibold, net als andere karakters zoals Ogida, Heriold en hertog Hildebert. Ook werd voor het eerst een dans opgevoerd tijdens het stuk. Het Spel moet immers aantrekkelijk blijven voor alle generaties Susterenaren, jong en oud. Andere toevoegingen, zoals de troubadour en de hofnar, de vuurspuwer, de roofvogel, Middeleeuwse live muziek en het blazersensemble maken dat het Spel terecht met een hoofdletter mag worden geschreven.

Dit jaar zal ik voor de achtste keer de Heiligdomsvaart meemaken, voor de vierde keer als regisseur van het Spel. Met trots kan ik zeggen dat dit écht mijn laatste keer wordt. Het is een mooi moment om het regisseursstokje over te dragen. Ik hoop over zes jaar het spektakel weer vanaf de tribune te mogen aanschouwen. Maar eerst haal ik nog één keer alles uit de kast voor het grootste spektakel van Susteren. Ik nodig u van harte uit om dit hoogtepunt samen met ons te komen beleven. =