E 6
Leerkrachtboekje Uitprobeerweek
Groep 6
Veel plezier deze week!
Leuk dat je met jouw groep meedoet aan de Estafette Uitprobeerweek!
Wat heb je nodig tijdens de Uitprobeerweek? • • • •
boekje voor de leerkracht * boekje voor de leerling * proeflicentie op de Leerkrachtsoftware wisbordjes voor tijdens het begrijpend lezen (optioneel) • zandlopers (optioneel) • proeflicentie op de Oefensoftware (optioneel) Leuke extra’s! * • poster Vind een boek dat bij jou past • boekenlegger voor elke leerling • Estafette stickers voor extra motivatie * Dit vind je allemaal in het Uitprobeerpakket!
Handige tips In dit boekje vind je een korte introductie van de methode én alle pagina’s uit de handleiding die je deze week nodig hebt. Daarnaast staan online nog diverse handige tips voor je klaar om het uitproberen soepel te laten verlopen. Onder andere: • terugkijklink van het introwebinar • opnames van een voorbeeldles • knoppenfilmpje van de Leerkrachtsoftware • knoppenfilmpje van de Oefensoftware • antwoord op veelgestelde vragen • uitlegfilmpje over modelen Ga naar zwijsen.nl/fijnuitproberen of scan de code.
Heb je nog geen gratis proeflicentie? Regel dit meteen via zwijsen.nl/proeflicentie. Je kunt daar ook een proeflicentie op de Oefensoftware aanvragen.
Stappenplan voor een goede start
1. Lees pag 1 t/m 4 van dit boekje goed door. 2. Open de Leerkrachtsoftware en bekijk les 1 t/m 4 van pakket E6-A. 3. Lees de handleiding bij de lessen door: pagina 6 t/m 17 van dit boekje. Doe je dit liever digitaal? Klik dan op 'les voorbereiden' in de Leerkachtsoftware. 4. Bekijk de teksten en de bijbehorende opdrachten in de leerlingboekjes. 5. Klik in de Leerkrachtsoftware door de vragen bij de tekst in ‘ik begrijp, ik vind, ik ontdek’. Let op: de uitleg hierbij (hoe je de vragen kunt bespreken) vind je in het linkerpaneel, achter dit knopje: 6. Hang de poster op in de klas en deel de boekenleggers uit.
Veel plezier met uitproberen!
Vragen? Stel ze vooral! Wij staan voor je klaar! Bel onze Klantenservice via 013 583 88 88 of mail naar klantenservice@zwijsen.nl
2
De basis van Estafette
Toelichting
Leesexperts en de wetenschap zijn het erover eens dat goed leesonderwijs bestaat uit vijf pijlers. Ze vormen het fundament van Estafette en zijn op een natuurlijke manier verweven in elke leesles. In de middenbouw leg je met goed technisch leesonderwijs een basis voor leesplezier. Door een afwisselend aanbod in tekstsoorten en onderwerpen blijft het voor de leerlingen uitdagend.
Leesbegrip, -beleving en -bevordering Aan het eind van de les bespreek je de gelezen tekst klassikaal met behulp van vragen op het digibord. In die lesfase ‘Ik begrijp, ik vind, ik ontdek’ heb je als leerkracht een belangrijke voorbeeldrol (modelen) en leren alle kinderen van elkaar. Dit laatste kwartier kun je ook prima loskoppelen en bijvoorbeeld na een pauze of op een later moment op de dag doen. En: je bespaart tijd door geen nieuwe tekst te gebruiken voor begrijpend lezen, maar juist dezelfde tekst verdiepend te lezen. nd pe rij en g be lez
tec h lez nisc en h
h isc hn en c te lez
groep 7 en 8
groep 4, 5 en 6
Kantelpunt Eind groep 6 hebben de meeste leerlingen het gewenste technisch leesniveau E6 bereikt. Daarom kantelt daarna het zwaartepunt naar leesbegrip en studerend lezen.
be
gri jp stu en end de lez ren en d
Close Reading Begrijpend lezen in Estafette is geïnspireerd op de principes van Close Reading. Wil je daar meer over weten? Bekijk dan het filmpje op: zwijsen.nl/estafette en dan onder de kop 'Hoe het werkt'.
3
Thema’s en weekindeling
M6
In groep 6 heb je vier thema’s. In de Uitprobeerweek ervaar je een week uit het thema Andere landen.
groep 6 E6
A gevoel B techniek A andere landen B sport
Je gaat deze week vier lessen geven. In een basisles en vervolgles werk je met dezelfde tekst uit de omnibus. Welkom op Aruba!
Bon bini!
Snorkelen en scheepswrakken
‘Bon bini na Aruba!’ zeggen de mensen op het Antilliaanse eiland Aruba. ‘Welkom op Aruba!’ Je voelt je er vast thuis. Aruba is een tof eiland waar je als kind veel leuke dingen kunt doen. Aruba ligt tussen de Caraïbische Zee en de Atlantische Oceaan, boven het land Venezuela in Zuid-Amerika. Het eiland is ongeveer zo groot als Texel en ligt naast de eilanden Bonaire en Curaçao. Aruba is een onderdeel van het Koninkrijk Nederland, maar is sinds 1986 wel een zelfstandig land. Aruba is een tropisch eiland vol palmen. Het klimaat is ideaal, want de zon schijnt er het hele jaar en door de wind is het nooit té warm.
Aruba is een paradijs als je van water houdt! Er zijn overal op het eiland witte stranden, zoals Baby Beach. Surf en kano in de knalblauwe zee. Spot onder water de prachtige tropische vissen tijdens het snorkelen of doe mee met een individuele duikcursus. In een speciale duikboot met een rij ramen zie je vast een mooi gekleurde vis aan je voorbij zwemmen, net of je in een zeeaquarium zit! Naast zeedieren en koraal zie je ook een wrak van een schip liggen.
Het is niet te geloven en oerdom, maar waar. Een plastic fles, zak, tas, dop, verpakking: heel veel mensen over de hele wereld laten hun plasticafval slingeren. Op straat, in het bos, op het strand. Het plastic waait van het land een rivier of de zee in. Of mensen op het strand gooien hun plasticafval meteen in de zee. Dat afval is een ramp voor de natuur, mens en dier. Want plastic vergaat nooit meer en wordt zo een onontkoombaar probleem. Het brokkelt heel traag af in ultrakleine stukjes. En het blijft aan of onder de oppervlakte drijven of net daaronder. Bij expedities zijn er op de wereld zes plekken in zeeën en oceanen ontdekt waar die concentratie plastic heel erg groot is. Door stroming komt al dat afval bij elkaar. De grootste plek met plasticsoep is 34 keer zo groot als Nederland! Maar het probleem wordt niet langer ontkend: er komen steeds meer landen die antiplastic zijn. Er is vaker een verbod op plastic en het wordt vaak hergebruikt. En kinderen, volwassenen, scholen en organisaties komen veel vaker in actie!
Mysterieuze grotten Aruba heeft een gevarieerd landschap. Er zijn heuvels met zachte glooiingen, maar
Klik hier voor meer leuke activiteiten op Aruba, zoals de ezelopvang, Charlie’s Bar en het waterpretpark.
8
9
Les 1 - Basisles
Op welke plek kom je plastic in de natuur tegen? A Overal, ook in een slootje bij je om de hoek. B Alleen in rivieren. C Alleen in zeeën en oceanen.
Het plasticafval in zeeën en oceanen is bij elkaar onvoorstelbaar veel. Weet jij hoeveel kilo plastic er per dag in zee belandt? A 20.425 kilo (twintigduizend en vierhonderdvijfentwintig kilo). B 204.250 kilo (tweehonderdvierduizend en tweehonderdvijftig kilo). C 20.425.000 kilo (twintig miljoen en vierhonderdvijfentwintigduizend kilo).
11
Les 3 - Basisles
Les 4 - Vervolgles
Lesopbouw en materialen Een Estafette-les duurt dus 50 minuten. Dat is inclusief een kwartier begrijpend lezen! De eerste 35 minuten staat technisch lezen inclusief algemeen tekstbegrip centraal. De laatste 15 minuten werk je met de digitale module ‘Ik begrijp, ik vind, ik ontdek’ en ga je klassikaal verdiepend lezen.
10 minuten
25 minuten
15 minuten
op verkenning en uitleg
aan de slag en terugkijken
ik begrijp, ik vind, ik ontdek
E 6
E 6 werkboek – andere landen
werkboek – andere landen
A
A PLUS
BASIS
Dit werkboek is van
Dit werkboek is van
Werkboek Basis en Plus E 6 tekstboek – andere landen
A
A
omnibus
E 6 vloeiend & vlot
Annemarie van den Brink
Plastic-detectives
4
Toeristen zorgen voor veel plasticafval op Aruba. Wat is de reactie van de Arubanen op dit probleem? A De irritatie is groot: ze laten minder toeristen toe en verkopen geen plastic meer. B De situatie blijft gelijk: iedereen blijft plastic in zee gooien. C Ze verbieden plastic tasjes in de supermarkt en organiseren opruimacties.
10
Les 2 - Vervolgles
E6
4. Plastic op Aruba
2. Superveel plastic
Antwoorden
Ben jij meer van het shoppen? Leef je dan uit op de boulevard van Oranjestad. Neem een glas vers fruitsap op een van de vele terrasjes. En geniet van het uitzicht op de schepen in de haven.
1. Op welke locatie?
1. A Overal, ook in een slootje bij je om de hoek.
munten! In het Archeologisch Museum zie je prachtige creaties uit de tijd van de indianen: foto’s van rotstekeningen, oud gereedschap en mooie sieraden. Het Historisch Museum in Fort Zoutman laat je de geschiedenis van Aruba zien. Het fort is het oudste gebouw van Aruba en het verdedigde het eiland met kanonnen. Elke week is er een avond met traditionele dans en veel leuke shows.
Een megaramp!
ook rotsen, bergen en grotten. Door het droge klimaat is er een aparte begroeiing van planten en bomen: de dividiviboom en heel veel palmen en cactussen. Het Arikok Nationaal Park is vol met spannende rotsen, grotten en dieren. Je kunt er ratelslangen, leguanen en vleermuizen zien. In de Fonteingrot vind je mysterieuze tekeningen die ooit door de indianen zijn gemaakt. Ga in de Guadirikirigrot in het speciale licht staan dat in de grot valt. Het is alsof je in een sprookje zit!
3. Dood door plastic Elk jaar gaan miljoenen zeedieren dood door plasticafval. Ze raken erin verstrikt, hun conditie gaat achteruit en ze kunnen er dood door gaan. Wat is nog meer een groot probleem van plasticafval voor dieren in de zee? A Ze worden er blind van. B Ze zien het aan voor eten en het plastic komt zo in hun maag. C Ze raken de weg kwijt.
2. C 20.425.000 kilo per dag. Dat is 8000 miljoen kilo per jaar: het gewicht van 800 miljoen volgeladen vrachtwagens!
Aruba werd eeuwen terug bewoond door indianenstammen. Vanaf de tijd dat er steeds meer over zee gereisd werd, kwamen er ook avonturiers naar het eiland en voeren zeelieden af en aan. De herinneringen aan die tijd vind je in de musea in de hoofdstad Oranjestad. In het Muntenmuseum vind je onder andere schatten uit scheepswrakken en de grootste verzameling munten ter wereld: wel 40.000
LES 3 – 4
Check: wat denk jij? Wat weet jij over plasticsoep? Hoe erg is het, denk je? Klopt alle commotie over plastic in de natuur of valt het wel mee?
3. B Ze zien het aan voor eten en het plastic komt zo in hun maag.
Piraten en indianen
Wist jij dít over plasticsoep?
LES 1 – 2
www.welkomoparuba.nl
4. C Ze verbieden plastic tasjes in de supermarkt en organiseren opruimacties.
www.welkomoparuba.nl
Omnibus
Vloeiend & Vlot
Differentiatie
Aanpak 1
Aanpak 2
Aanpak 3
BASIS lijn
BASIS lijn
PLUS lijn
verlengde instructie · begeleide verwerking · 4 x 15 min. extra leestijd
Toelichting
Een les start en eindigt altijd met alle leerlingen. Zo houd je risicolezers, methodevolgers en vlotte lezers bij elkaar en kunnen kinderen van elkaar leren. Ze werken met dezelfde tekst. Iedereen is dus bij de les betrokken. Voor de Estafette 2 gebruikers: de Estafetteloper bestaat niet meer!
betrokken bij de groep · gezamenlijke instructie en afronding · onderhoud en uitdaging met eigen werkboek · toepassen leesvaardigheid op AVI-vrije teksten
Binnen Estafette editie 3 kun je differentiëren in drie aanpakken De leerlingen van aanpak 1 en 2 oefenen in de basisles eerst de techniek, daarbij staat één woordtype centraal. Dan lezen ze de tekst met de focus op correct en vlot lezen. In de vervolgles lezen ze de tekst nog een keer, maar dan komt het vloeiend lezen erbij. De leerlingen van aanpak 3 werken in de pluslijn en lezen meteen in de basisles de tekst correct, vlot en vloeiend. In de vervolgles passen zij het geleerde toe op een nieuwe tekst in hun werkboek (meestal uit een bestaand kinderboek) die aansluit bij hun leeftijd. Begrijpend lezen doe je weer met de hele groep. Aan de hand van vragen op het digibord praat je met elkaar over de tekst en onderdelen daarvan. Let op: In het Leerlingboekje van de Uitprobeerweek zitten zowel de pagina’s van het Basis werkboek als van het Plus werkboek. Kinderen van Aanpak 3 maken ALLEEN de pagina’s van het Plus werkboek. Geef vooraf duidelijk aan of een leerling deze week in het werkboek Basis of Plus gaat werken.
Op de volgende pagina’s vind je de specifieke handleiding bij de vier lessen die je gaat geven tijdens deze Uitprobeerweek én de antwoordversie van het kopieerblad, dat hoort bij het kwartier leesbegrip van les 1.
5
LES
Welkom op Aruba!
1
tekstsoort informatieve website
woorden met botsende klinkers
E6
2
Soms staan er in een woord twee of meer klinkers na elkaar die je niet als één klank uitspreekt. Dat noem je botsende klinkers. Lees het woord in klankgroepen: /pie// /jon/. /
creatie evacuatie evacueren
filiaal melodieus individueel
pion
verdraaiing voltooiing besproeiing
Welkom op Aruba!
LES 1 – 2
www.welkomoparuba.nl
www.welkomoparuba.nl
Bon bini!
Snorkelen en scheepswrakken
‘Bon bini na Aruba!’ zeggen de mensen op het Antilliaanse eiland Aruba. ‘Welkom op Aruba!’ Je voelt je er vast thuis. Aruba is een tof eiland waar je als kind veel leuke dingen kunt doen. Aruba ligt tussen de Caraïbische Zee en de Atlantische Oceaan, boven het land Venezuela in Zuid-Amerika. Het eiland is ongeveer zo groot als Texel en ligt naast de eilanden Bonaire en Curaçao. Aruba is een onderdeel van het Koninkrijk Nederland, maar is sinds 1986 wel een zelfstandig land. Aruba is een tropisch eiland vol palmen. Het klimaat is ideaal, want de zon schijnt er het hele jaar en door de wind is het nooit té warm.
Aruba is een paradijs als je van water houdt! Er zijn overal op het eiland witte stranden, zoals Baby Beach. Surf en kano in de knalblauwe zee. Spot onder water de prachtige tropische vissen tijdens het snorkelen of doe mee met een individuele duikcursus. In een speciale duikboot met een rij ramen zie je vast een mooi gekleurde vis aan je voorbij zwemmen, net of je in een zeeaquarium zit! Naast zeedieren en koraal zie je ook een wrak van een schip liggen.
Piraten en indianen Aruba werd eeuwen terug bewoond door indianenstammen. Vanaf de tijd dat er steeds meer over zee gereisd werd, kwamen er ook avonturiers naar het eiland en voeren zeelieden af en aan. De herinneringen aan die tijd vind je in de musea in de hoofdstad Oranjestad. In het Muntenmuseum vind je onder andere schatten uit scheepswrakken en de grootste verzameling munten ter wereld: wel 40.000
Mysterieuze grotten
munten! In het Archeologisch Museum zie je prachtige creaties uit de tijd van de indianen: foto’s van rotstekeningen, oud gereedschap en mooie sieraden. Het Historisch Museum in Fort Zoutman laat je de geschiedenis van Aruba zien. Het fort is het oudste gebouw van Aruba en het verdedigde het eiland met kanonnen. Elke week is er een avond met traditionele dans en veel leuke shows.
Aruba heeft een gevarieerd landschap. Er zijn heuvels met zachte glooiingen, maar
ook rotsen, bergen en grotten. Door het droge klimaat is er een aparte begroeiing van planten en bomen: de dividiviboom en heel veel palmen en cactussen. Het Arikok Nationaal Park is vol met spannende rotsen, grotten en dieren. Je kunt er ratelslangen, leguanen en vleermuizen zien. In de Fonteingrot vind je mysterieuze tekeningen die ooit door de indianen zijn gemaakt. Ga in de Guadirikirigrot in het speciale licht staan dat in de grot valt. Het is alsof je in een sprookje zit! Klik hier voor meer leuke dingen die je op Aruba kunt bezoeken, zoals de ezelopvang, Charlie’s Bar en het waterpretpark.
Klik hier voor meer leuke activiteiten op Aruba, zoals de ezelopvang, Charlie’s Bar en het waterpretpark.
Ben jij meer van het shoppen? Leef je dan uit op de boulevard van Oranjestad. Neem een glas vers fruitsap op een van de vele terrasjes. En geniet van het uitzicht op de schepen in de haven.
8
9
E6
individueel – indianenstammen – financieel
verdraaiing
voltooiing – gevarieerd – knieverdraaiing
malaria
melodieus – malariamug – materiaalkeuze
bevloeiing
uitroeiing – verstrooiing – akkerbevloeiing
deodorant
diagonaal – diamantmijn – deodorantroller
6
6
BASIS
gevarieerd
creatie
heel lastig
een beetje lastig
al best goed gaan
vaak goed gaan
◯ ◯
◯ ◯
◯ ◯
◯ ◯
onbetrouwbaar helikopterpiloot omdraaiing filiaal pixel touchscreen superhandig rayon veteranen correctie
De tekst komt van de website www.welkomoparuba.nl. Wat wil de website vooral bereiken? Kruis aan. dat de bewoners van het eiland meer leuke dingen gaan doen. dat de toeristen op Aruba ook naar het Muntenmuseum gaan. dat er (nog) meer toeristen naar Aruba komen.
• glooiingen • landschap • capriool • evacueren
positieve/leuke/goede
dingen over Aruba!
Deze woorden uit de tekst passen bij vakantieactiviteiten. Welke activiteiten zou jij kiezen? Zet een rondje om drie woorden. Je mag ook een andere, leuke vakantieactiviteit bedenken. Eigen antwoord
museum dansavond
terrasjes
snorkelen
shoppen wilde dieren
surfen
fotocamera brancard enquête föhn amateuristisch fouilleren gevarieerd hockeycoach voltooiing achterverlichting
virtueel turquoise stand-by reproductie publieksjury ophemelen jetlag deodorant bacterie zeeën
5 treinmachinist etui recordgetal onherbergzaam individueel evacueren talkshow bezegelen autoreparatie uitgeverij
ik begrijp &
Oefen de rijtjes nu een paar keer. Lees dan weer goed en vlot met de zandloper. Zet een streep tot waar je nu komt.
De kans is groot dat www.welkomoparuba.nl de tekst speciaal heeft laten schrijven. Welke opdracht zou de schrijver hebben gekregen? Vul een woord in. Bijvoorbeeld
7
Venezuela
6
×
Schrijf in de tekst alleen maar
Antilliaans
Lees met de zandloper de woorden goed en vlot. Zet een streep tot waar je komt.
2-5
Lees de zinnen en de woorden. Welk woord past in de zin? Trek lijnen. Aruba heeft een gevarieerd … • Op Aruba zijn heuvels met zachte … • Door de zware storm moest men alle bewoners … • Een gek kunstje noem je een … •
2
ik begrijp & ik vind
Estafette Antwoordenboek BASIS E6A | geen kopieermateriaal | © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
indianen
Lees de zinnen met het juiste woord eerst goed, daarna vlot.
2
Kleur in elk woord de botsende klinkers. individuele
4
zandloper
terugkijken
Kruis aan. Deze woorden kan ik al goed lezen: deodorant archeologisch Kleur een rondje. Bij de opdrachten vind ik: • het vlot lezen van woorden • het vlot lezen van zinnen
Lees het eerste woord en de woorden ernaast. In welk woord zie je het eerste woord? Zet er een streep onder.
a b c d
1
Wat ga ik leren? • naar het eind van de zin lezen, niet naar het eind van de regel. tip 5 Ik pas dit toe op de tekst Welkom op Aruba!
creaties
5
Braziliaan gevarieerd melodieus
Lees alle woorden eerst goed, daarna vlot.
3
1
8-9
Kies daarna een stukje uit de tekst. Lees dat goed en vlot voor aan je maatje.
aan de slag
Lees de woorden nog een keer.
2
Lees de tekst Welkom op Aruba!
shows
grotten
natuur
zwemmen
ezelopvang
BASIS
3
werkboek basis
× aan de slag
3
De zinnen uit de tekst Welkom op Aruba! lopen door op de volgende regel. Lees elke zin als één zin, zonder hem aan het eind van de regel af te breken. Oefen dat eerst voor jezelf. a In het Muntenmuseum vind je onder andere schatten uit scheepswrakken en de grootste verzameling munten ter wereld: wel 40.000 munten! b Spot onder water de prachtige tropische vissen tijdens het snorkelen of doe mee met een individuele duikcursus. c Door het droge klimaat is er een aparte begroeiing van planten en bomen: de dividiviboom en heel veel palmen en cactussen. Lees om de beurt de zinnen vloeiend voor.
2
PLUS
werkboek plus
7
© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
creatie archeologisch evacuatie
4
Estafette Antwoordenboek PLUS E6A | geen kopieermateriaal | © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
verdraaiing
Lees de woorden voor jezelf. In hoeveel stukjes spreek je deze woorden uit? Zet streepjes tussen die stukjes. Venezuela mysterieus alinea
LES
individueel
Estafette Antwoordenboek BASIS E6A | geen kopieermateriaal | © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
1
1
E6
E6 | LES 1
creatie
Wat ga ik leren? • woorden lezen met botsende klinkers. Ik pas dit toe op de tekst Welkom op Aruba!
LES
museu
dansav
te
snork
doel Een doel tekst Een op tekst AVIopE6AVI correct, E6 correct, vlot envlot vloeiend en vloeiend lezen lezen met begrip met begrip correct en vlot lezen Woorden met botsende klinkers vloeiend lezen Naar het eind van de zin lezen, niet naar het eind van de regel
O P V EORPKVEENRNKI N EN G N I N5GM i n5 M i n
Introductie Introductie Bekijk de tekst uit de omnibus. Zoom in op de foto’s. Wat zie je? [mooie een vakantiegevoel [mooie foto’s foto’s die eendievakantiegevoel geven]geven] [vakantie op Aruba] Waar zal deze tekst over gaan? [vakantie op Aruba]
A A N DAEA N S LDAG E S L AG 1 5 Mi1n5 Mi n
Begeleide Begeleide verwerking verwerking 1 1 > 1 > woorden opdracht voor voor Lees rijtje 1 voor. Benadruk de botsende klinkers in de woorden. zelf zelf Laat maatjes beurtelings de woorden van rijtje 1 hardop lezen. Lees zo ook de andere rijtjes. De leerlingen verdelen de woorden in stukjes.
Handleiding
1 21 2 3 3
Inzoomen op op Inzoomen Lees de eerste twee alinea’s van de tekst vloeiend voor. Laat daarna de gemarkeerde versie zien. Bespreek met de leerlingen de woorden waarin de botsende klinkers gemarkeerd zijn. Laat opdracht > 2 > woorden horen dat je deze klinkers niet als één klank uitspreekt. Wijs de voor voor Lees regel 1 voor. Benadruk in de woorden het woord leerlingen ook op de uitspraak van het woord Curaçao. indianen. zelf zelf Laat de leerlingen regel 1 voor zichzelf lezen. Lesdoel bespreken Lesdoel bespreken Lees zo ook de andere regels. • • Woorden met botsende klinkers goed en vlot lezen. De leerlingen onderstrepen het woord waarin het gevraagde woord • • Naar het eind van de zin lezen, niet naar het eind van de regel. te zien is. 10 M i1n0 M i n
U I T L EG U I T L EG
Woordenschat Woordenschat > struikelwoorden > struikelwoorden Bespreek de woorden ‘archeologisch’ en ‘de boulevard’. Vloeiend Vloeiend lezen lezen > tip > tip Bekijk samen met de leerlingen het filmpje dat hoort bij tip 5.
opdracht > 3 > zinnen voor voor Lees zin a met de juiste intonatie rustig voor. Lees nu de losse woorden rustig voor. Laat de leerlingen het woord kiezen dat in de zin past. koor koor Lees met de leerlingen zin a met het juiste woord. zelf zelf Laat de leerlingen de zin voor zichzelf lezen. Lees zo ook de andere zinnen. De leerlingen verbinden elke zin met het juiste woord.
Vloeiend > modelen Vloeiend lezen lezen > modelen Lees het fragment op het digibord eerst voor door de zinnen aan opdracht > 4 > tekst het eind van de regel kort te onderbreken. Laat een leerling voor voor Lees de eerste alinea van de tekst rustig voor met de juiste hierop reageren. intonatie. De leerlingen wijzen mee. Bespreek de tip Lees naar het eind van de zin, niet naar het eind zelf zelf De leerlingen lezen daarna met hun maatje de rest van de van de regel. Je moet ook de woorden van een lange zin bij tekst. Ze lezen om beurten steeds een stukje voor. elkaar uitspreken, en naar het einde van de zin toe lezen. opdracht 5, 6, 7 Lees het fragment dan vloeiend voor. De leerlingen maken deze opdrachten zelfstandig. Werkinstructie 3 3 s e r vsi ce re rv iocnedreo n d e oMnibus oMnibus plus plus |p.vloeiend | vloeiend & vlot& vlot omnibus |p.werkboek 6-7 | werkboek 18-19 | vloeiend & vlot p. 4-5 tip 5 2 2 Controleer of de opdrachten duidelijk zijn voor de leerlingen. Zo niet, licht deze dan toe. Bespreek ze ook klassikaal bij het Correct Correct en vlot enlezen vlot lezen > woordtype > woordtype 1 21 2 terugkijken op de les. Toon het filmpje over woorden met botsende klinkers. 3 3 Controleer of de terugkijkopdracht 5 duidelijk is voor de leerlingen. Het gaat bij deze opdracht om de eigen mening van Correct Correct en vlot enlezen vlot lezen > inoefenen > inoefenen 1 21 2 de leerling! Woorden Woorden uit Vloeiend uit Vloeiend & vlot &p.vlot 2 enp.p.226 3enlezen p. 3 in lezen woordrijtjes. in woordrijtjes. voor-koor voor-koor Bouw de woordrijtjes per woord op. T E RUTGEKRU I J KGEKNI J K E N 5 Mi n5 Mi n voor-koor voor-koor Lees rijtje voor rijtje in zijn geheel. koor koor Lees de woorden nogmaals in rijtjes of lees ze in regels. Lesdoel Lesdoel nabespreken nabespreken koor-zelf koor-zelf Hussel daarna de rijtjes of alle woorden. Laat de Bespreek met de leerlingen opdracht 5. leerlingen samen of individueel de woorden lezen. Bijvoorbeeld Correct Correct en vlot enlezen vlot lezen > laat>horen laat horen positieve/leuke/goede Het woordtype uit deze les wordt geflitst. De leerlingen laten zo Werkinstructie 1 21 2 Eigen antwoord horen of het lesdoel behaald is. oMnibus oMnibus |p.werkboek basis basis |p.vloeiend | vloeiend & vlot& vlot omnibus 6-7 | werkboek 10-11 | vloeiend & vlot p. 26-27 E6 | LES 1
8-9
terugkijken
66, tip 5
www.welkomoparuba.nl
www.welkomoparuba.nl
um
vond
errasjes
kelen
© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
ik vind
shoppen
wilde dieren
surfen
shows
natuur zwemmen
grotten ezelopvang
PLUS
3
Ik begrijp Ik begrijp & ik vind & ik vind Bespreek opdracht 6 en 7 uit de werkboeken of start de extra lesfase ‘Ik begrijp, ik vind, ik ontdek’. 5
7
LES
Welkom op Aruba!
2
tekstsoort informatieve website
E6
E6 | LES 2
LES
2
atheneum archeologisch
×
begroeiing omdraaiing
×
malariamug alinea
5
Lees alle woorden goed en vlot.
2
Lees om de beurt de zinnen vloeiend voor.
6 Estafette Antwoordenboek BASIS E6A | geen kopieermateriaal | © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
De zinnen uit de tekst Welkom op Aruba! lopen door op de volgende regel. Lees elke zin als één zin, zonder hem aan het eind van de regel af te breken. Oefen dat eerst voor jezelf. a In het Muntenmuseum vind je onder andere schatten uit scheepswrakken en de grootste verzameling munten ter wereld: wel 40.000 munten! b Spot onder water de prachtige tropische vissen tijdens het snorkelen of doe mee met een individuele duikcursus. c Door het droge klimaat is er een aparte begroeiing van planten en bomen: de dividiviboom en heel veel palmen en cactussen.
4
terugkijken
Kleur een gezichtje. Ik kan de woorden en zinnen van de opdrachten vlot lezen.
2-5
goed gaan
66, tip 5
Herinneringen aan vroeger vind je in het Archeologisch museum van Aruba. Na een bezoek drink je op een terrasje een glas vers fruitsap. Ratelslangen, leguanen en vleermuizen kun je in het Nationaal Park tegenkomen. In de Fonteingrot zijn veel mysterieuze rotstekeningen te bewonderen. Lees de zinnen nu vloeiend voor.
3
8-9
Kruis aan. Het vloeiend lezen van de tekst Welkom op Aruba! vind ik: nog lastig al best goed gaan
Lees de zinnen en stel steeds de vraag: Wat? Een groepje van drie of vier woorden geeft daar antwoord op. Zet er een streep onder. a b c d
Lees de tekst Welkom op Aruba!
Kies daarna een stukje uit de tekst. Lees dat vloeiend voor aan je maatje. Lees naar het eind van de zin, niet naar het eind van de regel.
aan de slag
Kijk goed naar het plaatje. Welk woord hoort erbij? Kruis aan.
×
4
zandloper
Lees met de zandloper de woorden goed en vlot. Zet een streep tot waar je komt. evacueren treinmachinist bezegelen talkshow autoreparatie onherbergzaam uitgeverij recordgetal etui individueel
publieksjury turquoise deodorant jetlag ophemelen stand-by bacterie virtueel reproductie zeeën
achterverlichting voltooiing fotocamera brancard föhn enquête fouilleren hockeycoach gevarieerd amateuristisch
Estafette Antwoordenboek BASIS E6A | geen kopieermateriaal | © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
1
Wat ga ik leren? • woorden lezen met botsende klinkers. • naar het eind van de zin lezen, niet naar het eind van de regel. tip 5 Ik pas dit toe op de tekst Welkom op Aruba!
touchscreen onbetrouwbaar rayon filiaal correctie veteranen omdraaiing superhandig pixel helikopterpiloot
Oefen de rijtjes nu een paar keer. Lees dan weer goed en vlot met de zandloper. Zet een streep tot waar je nu komt.
BASIS
BASIS
5
werkboek basis E6
E6 | LES 2
De tekst komt uit het boek De Antillen. Wat weet jij over de Nederlandse Antillen? Lees de zinnen en kruis aan wat je al weet. Eigen antwoord Het gaat om zes eilanden die onderdeel zijn van het Koninkrijk der Nederlanden. De eilanden Aruba, Curaçao en Sint-Maarten zijn aparte landen binnen het koninkrijk. De Antillen liggen in het Caraïbisch gebied.
2
4
Lees nu de hele tekst met je maatje. Lees om de beurt een stukje aan elkaar voor.
5
Wat klopt voor jou? Zet er een rondje om. Ik kan ook bij lange zinnen naar het eind van de zin lezen.
Lees de tekst.
PLUS
terugkijken
ja / nee 66, tip 5
ik begrijp & ik vind 6
Jakob van Sonderen, De Antillen,, Ars Scribendi Uitgeverij BV, 2011
Benedenwinds en bovenwinds Vroeger, in de tijd van de ontdekkingsreizigers, waren er alleen zeilschepen. Die waren helemaal afhankelijk van de wind. In zeemanstaal heet de richting waar de wind naartoe gaat, benedenwinds. De richting waar de wind vandaan komt, heet bovenwinds. In de Caribische zee waait altijd een warme maar stevige wind uit het noordoosten. Deze wind, die altijd uit dezelfde hoek waait, noem je een passaat. […] Tropisch regenwoud De Bovenwindse Eilanden hebben een tropisch regenwoudklimaat. Saba is het natst van allemaal. Door al het vocht groeit er een weelderig soort tropisch regenwoud met boomvarens, orchideeën en palmen. We noemen dat een nevelwoud. Ook Sint Eustatius heeft een tropisch regenwoud. Er groeien daar planten met bladeren die zo groot zijn, dat ze olifantsoren worden genoemd. Je kunt ze als paraplu gebruiken. Van juni tot november is er een ander soort seizoen op de Bovenwindse Eilanden: het orkaanseizoen. Een paar keer per jaar komt er een orkaan in de buurt met enorm veel regen. Als een orkaan over een eiland trekt, waaien er grote bomen om en storten er huizen in. […] Droogte Op de droge Benedenwindse Eilanden ziet het landschap er anders uit. De Benedenwinders noemen hun platteland de cunucu (zeg: koenoekoe). Je hebt er laag struikgewas, dividivi-bomen en veel zuilcactussen en agaven. Agaven zijn een soort vetplanten. Net als cactussen hebben zij weinig water nodig, omdat ze vocht in hun dikke bladeren vasthouden.
8
Loopt een zin aan het eind van de regel door? Lees naar het eind van de zin, niet naar het eind van de regel. Oefen dat met de grijze zinnen in de tekst.
aan de slag
1
4
3
Schrijf deze begrippen uit de tekst in het goede vak: palmen, grote bladeren, laag struikgewas, zuilcactussen, vetplanten, orkanen. eilanden met tropisch regenwoud (zoals Saba)
eilanden met veel droogte (zoals Aruba)
palmen grote bladeren orkanen
laag struikgewas zuilcactussen vetplanten
Op het eiland Saba groeit een weelderig soort regenwoud. Hoe wordt dat soort regenwoud in de tekst genoemd? Zet er een rondje om.
7
Je hebt gelezen over het klimaat op het eiland Saba. Hoe lijkt het jou om daar te wonen? Schrijf op. Eigen antwoord
PLUS
5
werkboek plus
© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
2
Estafette Antwoordenboek PLUS E6A | geen kopieermateriaal | © Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
LES
Wat ga ik leren? • naar het eind van de zin lezen, niet naar het eind van de regel. tip 5 Ik pas dit toe op de tekst uit De Antillen.
doel Een tekst op AVI E6 correct, vlot en vloeiend lezen met begrip correct en vlot lezen Woorden met botsende klinkers vloeiend lezen Naar het eind van de zin lezen, niet naar het eind van de regel
OP VERKENNING
5 Min
Introductie Vertel dat de leerlingen van aanpak 1 en 2 de tekst uit de omnibus nogmaals gaan lezen. De nadruk ligt nu op het vloeiend lezen van de tekst. De leerlingen van aanpak 3 gaan de tip van het vloeiend lezen toepassen op een nieuwe tekst, een fragment uit het boek De Antillen. Lesdoel bespreken • Woorden met botsende klinkers goed en vlot lezen. • Naar het eind van de zin lezen, niet naar het eind van de regel. U I T L EG
5 Min
Vloeiend lezen > modelen Lees het fragment op het digibord vloeiend voor of laat een leerling van aanpak 3 het stukje vloeiend voorlezen. De leerling kan eventueel ook zelf een stukje uit de omnibus kiezen. Laat de leerlingen meelezen op het digibord of in hun omnibus. Wijs na het voorlezen op tip 5: Lees naar het eind van de zin, niet naar het eind van de regel. Herhaal waar het bij die tip om gaat. Bespreek kort na hoe dat bij het voorgelezen fragment te horen was. Werkinstructie 3 werkboek | vloeiend & vlot p. 4-5 tip 5 werkboek plus plus p. 20-21 | vloeiend & vlot
2 0 Mi n
Zelfstandig werken Help alleen leerlingen die zonder uw hulp niet verder kunnen. serviceronde 1 2 Controleer of de opdrachten 1, 2, 3 en 4 duidelijk zijn voor de leerlingen. Zo niet, licht deze dan toe. Bespreek ze ook klassikaal bij het terugkijken op de les. 3 Controleer of de opdrachten 2, 3 en 4 duidelijk zijn. Leerlingen moeten eerst de tekst helemaal zelf lezen, vervolgens de grijze zinnen met een maatje en tot slot de hele tekst met een maatje. T E RU G K I J K E N
5 Mi n
Lesdoel nabespreken Bespreek met de leerlingen opdracht 5. Vloeiend lezen > laat horen Laat enkele leerlingen van aanpak 1 en 2 een stukje tekst uit deze les voorlezen. Om dit aantrekkelijker te maken, kan gebruikgemaakt worden van de Leesstoel. Leerlingen van aanpak 3 kunt u uitnodigen om een stukje voor te lezen van de tekst die zij in hun werkboek gelezen hebben. Of laat ze kort iets over deze tekst vertellen aan de andere leerlingen. I k b e g r i j p , i k vi n d , i k o n t d e k
1 5 Mi n
De werkboeken van de leerlingen bevatten geen gezamenlijke opdracht 6 en 7 om te bespreken. Als leerlingen van aanpak 3 (een stukje) van de tekst uit hun werkboek hebben voorgelezen, bespreekt u de bijbehorende opdracht 6 en 7 eventueel klassikaal. U kunt de les hierna beëindigen of u start de extra lesfase ‘Ik begrijp, ik vind, ik ontdek’.
© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
Werkinstructie 1 2 omnibus werkboek basis | vloeiend & vlot p. 26-27, oMnibus p. 6-7 | werkboek basis p. 12-13 | vloeiend & vlot p. 4-5 tip 5
A A N D E S L AG
Handleiding
12 123
7
9
extra leestijd LES
LES
2
Woorden en zinnen 1 Soms staan er in een woord twee of meer klinkers na elkaar die je niet als één klank uitspreekt. Dat zijn botsende klinkers. Op niveau E6 oefenen de leerlingen woorden zoals creatie, filiaal, verdraaiing.
Kies een van de activiteiten hierna.
Kies een van de activiteiten hierna.
15 M in
Uitleg > woordtype vloeiend & vlot p. 2 (werkboek p. 26) Bespreek de illustratie en het woord onder de illustratie. Laat het filmpje bij het woordtype zo nodig nogmaals zien. Lees de woorden van de drie rijtjes via voor-koor-zelf. Nodig hierna de leerlingen uit om de woorden individueel nogmaals hardop te lezen.
Herhaald lezen > tekst vloeiend & vlot p. 4 (werkboek p. 27) Lees de tekst voor. De leerlingen lezen via bijwijzen mee. Bespreek wat er in de tekst staat. Stel een leesbelevingsvraag, zoals: ‘Wat vind jij in deze tekst het leukst/interessantst/…?’ Lees hierna de tekst in koor.
Inoefenen > woorden en zinnen vloeiend & vlot p. 3 (werkboek p. 26) Lees de vier rijtjes via voor-koor-zelf. Lees daarna de zinnen hardop voor, waarbij u het onderstreepte woord niet leest. Leerlingen vullen de zin met het onderstreepte woord aan door het woord hardop voor te lezen. Hierbij kunt u ervoor kiezen om leerlingen om de beurt te laten lezen of de leerlingen in koor te laten lezen.
oMnibus leesboek plastic-detectives
Onderhoud > diverse woordtypen vloeiend & vlot p. 5 (werkboek p. 27) Lees met de leerlingen de woordrijtjes in koor. Lees in rijtjes of in regels (van links naar rechts) en wissel hierin af. Geef hierna leerlingen individueel de beurt om de rijtjes (of regels) hardop te lezen.
eigen inforMatief boek of inforMatieve tekst
E6
|| || |
woorden met botsende klinkers biologisch leguaan planetarium religieus lawaaiig
|| | | |
malaria professioneel deodorant alinea atheneum
Italiaans Braziliaan financieel gevarieerd gladiool
omdraaiing ontplooiing verstrooiing bevloeiing uitroeiing
Tijdens zijn verblijf in Afrika is hij door muggen besmet met malaria. Hij werkt net als een echte fotograaf: zijn foto ziet er professioneel uit. Een gladiool heeft een lange steel met prachtige bloemen eraan. Zijn talenten kwamen tijdens zijn muziekopleiding tot ontplooiing. Mam heeft een middel gekocht voor de uitroeiing van het onkruid in de tuin.
10
1 5 Mi n
Tekst(en) 1 Tijdens de extra leestijd kiest u activiteiten waarbij de leerlingen lezen onder begeleiding. Kies afwisselend korte stukjes tekst, wat langere teksten of boeken. De gelezen teksten of boeken kunnen de leerlingen noteren op pagina 64 van hun werkboek. De nadruk ligt op het correct en vlot lezen, maar het is belangrijk ook regelmatig aandacht te schenken aan het vloeiend lezen. Sluit dan aan bij de tip die centraal staat in de les.
3
Samen lezen > doorlopend verhaal Bekijk de omslag en lees de titel van het verhaal voor. De leerlingen bladeren door het verhaal, bekijken de illustraties en vertellen hardop denkend waar zij denken dat dit verhaal over zal gaan. Lees stukjes uit het verhaal voor, leerlingen wijzen mee. Laat leerlingen ter afwisseling van het voorlezen door uzelf om beurten een zin hardop lezen. Gebruik hierbij de werkwijze wacht-hint-prijs. Ralfi-lezen > zelfgekozen tekst De leerlingen kiezen een eigen informatief boek of informatieve tekst. De tekst wordt 4 of 5 maal herhaald gelezen. De eerste keer leest u alles voor. De tweede keer leest u een groot stuk voor, de leerling een klein stukje. Het stuk dat de leerling leest wordt zo per sessie groter. Na afloop wordt er steeds gesproken over de tekst: Wat wist de leerling al? Wat is nieuwe informatie?
Lees voor. Voorlezen is goed voor de woordenschatontwikkeling van leerlingen.
E6
woorden met botsende klinkers
4
Poëziefestival Alinea Olhuis – Op 7 augustus wordt het jaarlijkse Poëziefestival gehouden voor volwassenen en kinderen. Er is een gevarieerd programma met optredens van professionele dichters. Dichters die willen meedoen aan de poëziewedstrijd, kunnen hun werk insturen. Hun inzending moet vóór 1 mei binnen zijn. Het festivalterrein wordt gezellig aangekleed. Er zal Italiaans eten zijn; ter verstrooiing lopen er muzikanten rond en er is een striptekenaar die op verzoek een tekening maakt. Kinderen kunnen een workshop ‘gedichten schrijven’ volgen; op een kinderpodium mogen zij hun eigen creatie voordragen. Het festival wordt financieel ondersteund door de gemeente. Voor het eerst is het festival ook virtueel te bezoeken: OlhuisPoëzie.nl
© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
1
Welkom op Aruba! is een informatieve website over het
ik begrijp, ik vind, ik ontdek
Na les 1
Ik b e g rijp, i k v i nd , i k ontd ek
LES
1
LES
Handleiding
Antilliaanse eiland Aruba. Naast de vaste onderdelen leesbeleving en leesbevordering bespreekt u bij leesbegrip de betekenis van woorden en zinnen. Ook kijkt u met de leerlingen naar de hoofdgedachte van de tekst en controleert u of de leerlingen de tekst hebben begrepen.
2
15 Min
Ik begrijp > details in de tekst Betekenis van woorden en zinnen: U bespreekt met de leerlingen lastige woorden of zinnen uit de tekst. Bij het lezen van lastige woorden en zinnen helpen de volgende suggesties: kijk naar de tekst ervoor en erna, bespreek een moeilijk woord met een maatje of zoek de betekenis op. Ik vind > leesbeleving U bespreekt de leesbeleving van de leerlingen, bijvoorbeeld aan de hand van opdracht 7 uit het werkboek, waar de leerlingen een keuze maken uit verschillende vakantieactiviteiten. Gedachten die ze tijdens het lezen van deze tekst hadden, kunnen zo besproken worden. Als lezers hun ervaringen delen, worden ze zich bewuster van wat ze hebben gelezen. Hun betrokkenheid bij de tekst neemt toe en ze ervaren dat niet iedereen hetzelfde denkt als hij deze tekst leest. Na les 2
Ik b e g rijp, i k v i nd , i k ontd ek
15 Min
Ik begrijp > de tekst als geheel Onderwerp/hoofdgedachte: U bespreekt met de leerlingen de volgende vragen: Wat wil de schrijver met deze tekst duidelijk maken? Wat is het onderwerp? Kun je de tekst samenvatten, of in één zin (de hoofdgedachte) weergeven? Past de titel bij de tekst? Begrip controleren: Het is belangrijk om tijdens het lezen te controleren of je de tekst (nog) begrijpt. U bespreekt met de leerlingen de volgende vragen: Zie je het voor je, kun je navertellen wat beschreven wordt? Kun je vragen beantwoorden? Als dat niet zo is, lees de tekst dan nog eens. Ik ontdek > leesbevordering In aansluiting op de gelezen tekst worden regelmatig suggesties voor andere boeken gegeven. Het doel is het verder ontwikkelen van leesvoorkeuren en, vooral, leerlingen meer (met plezier) te laten lezen. Dit is ook een goed moment om plusleerlingen te laten vertellen over de tekst in hun werkboek. Doorloop de opdrachten op het digibord.
© Uitgeverij Zwijsen B.V., Tilburg
Tip voor vervolgopdracht Ik schrijf > een overtuigende tekst De leerlingen schrijven minimaal acht zinnen waarin ze mensen proberen te overtuigen om naar Nederland of een ander voor hen bekend land te komen. Bedenk eerst klassikaal nog een aantal overtuigende woorden die de leerlingen zouden kunnen gebruiken.
9
11