ชุดสังคม/ชีวิต ------------------
สิบวันเปลี่ยนชีวิต ลิขสิทธิ์ฉบับภาษาไทย © สำ�นักพิมพ์สวนเงินมีมา ๒๕๕๘ เขียน เรือรบ รูปเล่ม แกะการเลย์ ออกแบบปก สุชา สนิทวงศ์ พิสูจน์อักษร สุธิดา วงศ์อนันต์ พิมพ์ครั้งที่ ๑ พฤศจิกายน ๒๕๕๑ พิมพ์ครั้งที่ ๒ กรกฎาคม ๒๕๕๘ ข้อมูลทางบรรณานุกรม เรือรบ. สิบวันเปลี่ยนชีวิต.-- พิมพ์ครั้งที่ 2.-- กรุงเทพฯ : สวนเงินมีมา, 2558. 208 หน้า. 1. รวมเรื่อง. I. อรัทย กุศลรุ่งรัตน์, ผู้วาดภาพประกอบ. II. ชื่อเรื่อง. 089.95911 ISBN 978-616-7368-63-4
ที่ปรึกษาฝ่ายต่างประเทศ บรรณาธิการบริหาร บรรณาธิการ ฝ่ายสื่อสาร/ประชาสัมพันธ์ ฝ่ายขาย จัดพิมพ์ อีเมล เว็บไซต์ เฟซบุ๊ก โรงพิมพ์ จัดจำ�หน่าย ราคา
ฮันส์ แวน วิลเลียนส์วาร์ด วัลลภา แวน วิลเลียนส์วาร์ด วรนุช ชูเรืองสุข พิชญ์นันท์ พุ่มสวัสดิ์ สมภพ บุญชุม บริษัท สวนเงินมีมา จำ�กัด ๗๗, ๗๙ ถนนเฟื่องนคร แขวงวัดราชบพิธ เขตพระนคร กรุงเทพฯ ๑๐๒๐๐ โทรศัพท์ ๐ ๒๖๒๒ ๒๔๙๕-๖, ๐ ๒๖๒๒ ๐๙๕๕, ๐ ๒๖๒๒ ๐๙๖๖ โทรสาร ๐ ๒๖๒๒ ๓๒๒๘ publishers@suan-spirit.com www.suan-spirit.com www.facebook.com/suan2001, www.facebook.com/SuanNguenMeeMaPublishers หจก. ภาพพิมพ์ โทรศัพท์ ๐ ๒๘๗๙ ๙๑๕๔-๖ สายส่งศึกษิต บริษัทเคล็ดไทย จำ�กัด โทรศัพท์ ๐ ๒๒๒๕ ๙๕๓๖-๔๐ ๑๙๐ บาท
สิบวัน เปลี่ยนชีวิต
กระบวนการสุนทรียสนทนา
เรือรบ
คณะกรรมการบริษัทสวนเงินมีมา ๑. นายสุลักษณ์ ศิวรักษ์ ๒. นายประวิทย์ เยี่ยมแสนสุข ๓. นายสมเกียรติ์ อภิญญาชน ๔. นายปรีดา เตียสุวรรณ์ ๕. นายสัจจา รัตนโฉมศรี ๖. นายอนันต์ วิริยะพินิจ ๗. นายฮันส์ แวนวิลเลียนส์วาร์ด ๘. นางวัลลภา แวนวิลเลียนส์วาร์ด รายนามผู้ถือหุ้น ๑. นายธีรพล นิยม ๒. นายวินัย ชาติอนันต์ ๓. นายวิศิษฐ์ วังวิญญู ๔. นายสุทธิชัย เอี่ยมเจริญยิ่ง ๕. นายเสถียร เศรษฐสิทธิ์ ๖. นายสมบูรณ์ จึงเปรมปรีดิ์ ๗. นางอภิสิรี จรัลชวนะเพท ๘. นายมาซากิ ซาโต้ ๙. นายบารมี ชัยรัตน์ ๑๐. นายปรีดา เรืองวิชาธร
ประธานกิตติมศักดิ์ ประธานกรรมการ ประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการผู้จัดการ ๑๑. นายศิโรช อังสุวัฒนะ ๑๒. นายเลิศ ตันติสุกฤต ๑๓. นางสาววรรณา ประยุกต์วงศ์ ๑๔. นางสาวปารีณา ประยุกต์วงศ์ ๑๕. บริษัทแพรนด้า โฮลดิ้ง จำ�กัด ๑๖. นายกษิดิศ อื้อเชี่ยวชาญกิจ ๑๗. นายวัลลภ พิชญ์พงศ์ศา ๑๘. นางดารณี เรียนศรีวิไล ๑๙. นางสุวรรณา หลั่งน้ำ�สังข์ ๒๐. นายวีระเดช สมบูรณ์เวชชการ
สำ�นักพิมพ์สวนเงินมีมา เป็นส่วนหนึ่งของ บริษัท สวนเงินมีมา จำ�กัด อันเป็นองค์กรธุรกิจอย่าง ใหม่ ประกอบด้วยองค์กรพัฒนาสังคมและนักธุรกิจ ทีต่ ระหนักถึงปัญหาสังคม ชุมชน สิง่ แวดล้อม และศักยภาพด้านในของมนุษย์ ตั้งขึ้นเพื่อดำ�เนินงานทั้งด้านธุรกิจและสังคมไปพร้อมกัน ด้วยค่า นิยมอย่างใหม่ที่มิได้หวังกำ�ไรเป็นที่ตั้ง และผลกำ�ไรที่มีขึ้นจะนำ�กลับไปส่งเสริมสนับสนุนองค์กร พัฒนาสังคมและชุมชนเป็นหลัก
จ าก ส ํ า นั ก พิ ม พ์
เรื่องราวเรียบง่าย อ่านได้สบายๆ แต่แฝงความหมาย ลึกซึ้งในมิติของการแสวงหาและเรียนรู้คุณค่าของชีวิต เนื้อหา ของ สิบวันเปลีย่ นชีวติ เป็นการเล่าเรื่องอย่างเป็นธรรมชาติ สนุกสนาน และน่าประทับใจ ที่สำาคัญไม่ได้ละทิ้งแก่นสาระ ของเรื่องที่พยายามจะอธิบายขัน้ ตอนและวิธกี ารทำางานของเหล่า “กระบวนกร” ให้เห็นถึงทีม่ าทีไ่ ปของแนวคิดและความพยายาม ที่จะทำาให้ผู้คนได้เปลี่ยนแปลงตัวเองไปสู่วิถีทางแห่งความสุข ในชีวิต สร้างความสัมพันธ์ที่ดีในองค์กรและครอบครัว โดย เฉพาะกับลูก เพือ่ ให้เขามีพฒั นาการทีเ่ หมาะสมตามวัย เติบโต อย่างมีความสุขและรู้จักตัวเอง “เรือรบ” มีพรสวรรค์ในการเรียงร้อยเรื่องราวได้น่าสนใจ และมีความเป็นตัวของตัวเอง ผนวกกับแนวคิดที่ได้รับจาก //
การเรียนรู้ชีวิตและการทำ�งานในชุมชน “ขวัญเมือง” ของ คุณวิศิษฐ์ วังวิญญู ซึ่งเน้นให้ทุกคนค้นหาศักยภาพภายใน ตัวเอง ยิ่งทำ�ให้ผลงานเล่มนี้มีเสน่ห์ทั้งในแง่ศาสตร์และศิลป์ สำ�นักพิมพ์สวนเงินมีมามีความยินดีที่ได้นำ�เสนอเรื่องราวการ เดินทางของ “วัยแสวงหา” ผ่านกระบวนการสุนทรียสนทนา ในหนังสือเล่มนี้ ซึง่ เป็นหนึง่ ในอีกหลายๆ เล่มในหมวดกระบวนทัศน์ใหม่ที่ได้นำ�เสนอไปแล้ว เพื่อให้ผู้อ่านและสังคมไทยได้ ตระหนักถึงคุณค่าของการ “เปิดใจรับฟัง” ตลอดจนการ “เรียนรู้ชีวิต” มิติใหม่ๆ อันจะนำ�ไปสู่ความสุขในการอยู่ ร่วมกันอย่าง “สงบเย็น“ และ “เป็นประโยชน์”
หวังว่าทุกท่านจะมีความสุขกับการอ่านหนังสือเล่มนี้
/7/
อุ น เ ค รื่ อง
บันทึกเรือ่ งราวทีม่ าจากชีวติ จริงของเด็กหนุม่ นาม เรือรบ ผู้เติบโตมาจากสังคมเมืองที่เชื่อว่าวัตถุนิยมและความร่ำารวย เป็นความสำาเร็จในชีวติ ใช้ชวี ติ ตามกระแสสังคมอันเชีย่ วกราก โดยไม่เคยมีคำาถามว่า “ชีวิตนี้เกิดมาเพื่ออะไร” ต่อมา มี โอกาสได้ไปพักอยู่เชียงราย ๑๐ วันกับชุมชนขวัญเมือง ซึ่ง นำาโดย วิศิษฐ์ วังวิญญู หนึ่งในสมาชิกกลุ่มจิตวิวัฒน์ ผู้สร้าง เครือข่ายครอบครัวที่ร่วมกันทำากระบวนการเรียนรู้เพื่อเปลี่ยน กระบวนทัศน์ความคิดของมนุษย์ในยุคนี้ จากสภาวะจิตแห่ง ความเร่งรีบบีบคัน้ มุง่ เน้นแต่เอาชนะในการแข่งขันอันคับแคบ ให้พลิกไปสู่ภาวะจิตใหญ่ หรือจิตสาธารณะ ที่กว้างขวาง เอื้อเฟือสู่ภายนอก ซึ่งก่อให้เกิดความสงบสันติในจิตใจของเรา ในฐานะปัจเจกชน มีผลพวงอันเอื้อออกไปให้เป็นครอบครัวที่ //
อบอุ่นและสู่สังคมภายนอกในที่สุด แม้จะเป็นการเรียนรู้ในระยะเวลาอันสั้น แต่กลับเปลี่ยน อนาคตทางความคิดของชายหนุ่มคนนี้ไปอย่างสิ้นเชิง ส่งผล ให้เขาตัดสินใจเข้าร่วมเป็นกระบวนกรเพื่อเปลี่ยนแปลงโลกนี้ ด้วยตนเอง และได้บันทึกเรื่องราวการเติบโตภายในนี้ไว้ เป็น ของขวัญฝากให้คนรุ่นใหม่ได้พินิจพิจารณา บ่มเพาะความคิด เพื่อเปลี่ยนชีวิตในวิถีทางของตนเอง เรื่องราวที่ท่านผู้อ่านจะได้สัมผัสต่อไปนี้ มีลักษณะเป็น เรื่องเล่ากึ่งวิชาการที่ชวนติดตาม เน้นให้เกิดอารมณ์ร่วม อีกทั้งผู้เขียนยังได้รวบรวมองค์ความรู้จากหลากหลายแขนง ทั้งเรื่องการศึกษา จิตวิทยา วิทยาศาสตร์สมอง และธรรมะ ผสมผสานสอดแทรกอยู่อย่างกลมกลืน เปรียบเสมือนการ เรียนรู้ที่มีอยู่ในชีวิตจริง ซึ่งมิได้แบ่งเป็นหมวดหมู่วิชา
/9/
ความในใจจากผู ้ เ ขี ย น
เคยถามตัวเองไหมครับว่า การเดินทางและวิถีชีวิตของ แต่ละคนที่แตกต่างหลากหลายนั้น มีที่มาที่ไปอย่างไร และ ในฐานะมนุษย์คนหนึ่ง เราควรดำาเนินชีวิตอย่างไรดี อะไรคือ เปาหมายในชีวติ บางคนแทบไม่เคยสนใจตัง้ คำาถามนีก้ บั ตัวเอง เลย แต่ถ้าลองตั้งคำาถามนี้กับคนเดินถนนโดยทั่วไป เราอาจ จะจำาลองคนออกมาได้เป็น ๒ กลุ่ม กลุ่มแรกก็อาจเหมาตอบเอาง่ายๆ ว่า เราก็ใช้ชีวิตไป ตามสิ่งที่ศึกษาเล่าเรียนมา สิ่งที่สังคมบอกว่าดี สิ่งที่ใครๆ ก็ทำากัน ไม่เห็นจะต้องมานั่งคิดคำานึงให้เปลืองสมอง และแล้ว พวกเขาก็ดำาเนินชีวิตไปตามนั้น ศึกษาในสถาบันที่มีชื่อเสียง ได้การงานทีด่ ี และทุม่ เทให้กบั งานนัน้ อย่างหนักติดต่อกันเป็น เวลาหลายปีเพื่อสร้างฐานะ ล่วงเลยจนหมดวัยทำางาน สิ่งที่ได้ / 1 /
มาคือโรคเรื้อรัง ด้วยไม่มีเวลาใส่ใจสุขภาพกับเงินเก็บสะสม จำานวนหนึ่งที่จะใช้ชีวิตหลังเกษียณได้อย่างสบาย แต่ครัน้ เมือ่ ถึงเวลาหนึง่ บางคนกลับเสียดายชีวติ เสียดาย เวลาที่ผ่านมาเหลือเกิน ตอนนี้ลูกก็เกเร เพราะไม่เคยมีเวลา อบรมเลี้ยงดู ส่วนคู่ชีวิตก็หย่าขาดจากกันไป เพราะไม่เคยได้ เอาใจใส่กนั เลย เริม่ มองเห็นความผิดพลาดในอดีตมากมาย ก็ ใครจะไปรู้เล่า เราก็ทำาตามที่สังคมว่าดีมาตลอด แต่ทำาไมถึง ได้ลงเอยแบบนี้ บางครั้งการใช้ชีวิตที่เราหลงเข้าใจมาตลอดว่า เป็นคนเลือก แต่สุดท้ายกลายเป็นว่า ‘ถูกทำาให้เลือก’ โดยไม่ รู้ตัวเสียมากกว่า แต่สำาหรับกับคนอีกกลุ่ม คำาถามเหล่านี้กลับเป็นทั้งชีวิต ของพวกเขาเลยทีเดียว คนกลุ่มนี้ยอมทุ่มเทเสียสละเวลาช่วง ต้นของชีวิตเพื่อค้นหาคำาตอบ พวกเขาออกเดินทางใช้ชีวิตไป เรื่อยๆ ประสบการณ์ดีร้ายผ่านมามากมาย ย่างเข้าวัยทำางาน ก็ยังทำาอะไรไม่เป็นชิ้นเป็นอันนัก บางครั้งอาจดูเหมือนไม่ กระตือรือร้นในชีวิตสักเท่าไร แต่พวกเขาเฝาถามตัวเองอยู่ / 11 /
เสมอ รอคอยคำ�ตอบที่เหมาะเจาะ จำ�เพาะสำ�หรับตนเอง ครั้นเมื่อได้พบคำ�ตอบนั้น ก็แทบไม่เสียดายวันเวลาที่ผ่านมา เลย เพราะพูดได้เต็มปากว่า จะใช้ชีวิตที่เหลือจากนี้ไปจนถึง ลมหายใจสุดท้ายอย่างไร ทันใดนั้น พวกเขาเริ่มใช้ชีวิตอย่าง มีความหมายและมีบั้นปลายที่มีความสุขอยู่ทุกขณะ เพราะ เส้นทางทีเ่ ดินไปนีเ้ ป็นสิง่ ทีต่ วั เขาค้นพบด้วยตนเอง และเลือกเอง หนังสือเล่มนี้ เขียนขึน้ มาสำ�หรับคนทัง้ สองกลุม่ ทีก่ ล่าวมา เป็นบันทึกการเดินทางที่จะพาท่านไปพบกับคำ�ตอบในบางแง่ มุมของชีวิต และขอรับประกันว่า ท่านจะไม่เจอมันในหน้า สุดท้าย แต่จะได้เจอระหว่างการเดินทาง กึ่งกลางบรรทัดที่ ว่างนั่นแหละครับ เรื่องราวของผมอาจเป็นแค่เพียงตัวอย่าง เล็กๆ อันหนึ่ง ซึ่งอยากฝากไว้ให้ท่านผู้อ่านได้พินิจพิจารณา ค้นหาสิง่ ทีม่ คี วามหมายในชีวติ ของท่าน บ่มเพาะความคิดเพือ่ เปลี่ยนชีวิตให้ได้ในวิถีทางที่ท่าน ‘เลือก’ เอง...
/ 12 /
คู่ มื อก า รอ่ า น : (โปรดอาน ถาตองการไดประโยชน คุมคาจากหนังสือเลมนี้)
คําเตือน : หนังสือเล่มนีไ้ ม่เหมาะกับคนทีใ่ ช้ชวี ติ เร่งร้อน รวดเร็ว และอ่านรวดเดียวจบ เพราะจะไม่ได้อะไรเลย และไม่เหมาะกับ การเปิดพลิกผ่าน อ่านแบบข้ามบท เพราะจะไม่รู้เรื่องเช่น เดียวกัน... คําแนะนํา : โปรดอ่านแค่วันละบทสองบท เพื่อให้ท่านได้พบ คำาตอบที่ซ่อนไว้ระหว่างบรรทัด ควรหาสถานที่เงียบสงบ ผ่อนคลายร่างกายให้สบาย ทำาจิตใจ ให้ผ่องใสก่อนอ่านทุกครั้ง ควรอ่านเรียงบทไปตามลำาดับ เพราะบทแรกจะปูพื้นฐานไปสู่ บทต่อไป และต่อไป... / 1 /
คํ า อธิ บ ายวิ ธ ี ก ารใช้ ง าน
บันทึกการเดินทางเล่มนี้ อธิบายยากว่าผมเขียนเกี่ยวกับ อะไร เขียนให้ใครอ่าน บางคนบอกว่าเป็นแนวปรัชญา การ ศึกษา จิตวิทยา วิทยาศาสตร์ และศาสนารวมกัน บางคนก็วา่ อ่านสนุกเหมือนนวนิยาย นั่นก็เพราะมันเป็นความรู้องค์รวม ที่กลั่นกรองร้อยเรียงเรื่องเล่าออกมาจากประสบการณ์เฉพาะ ตัว กับเรื่องราวการเดินทางด้านในของผม ผ่านการตั้งคำาถาม กับตัวเอง และค้นหาคำาตอบให้ชีวิต ถ้าอยากรู้คำาตอบของผม เร็วๆ ก็เชิญพลิกไปอ่านหน้าสุดท้าย มันก็ไม่ได้สาำ คัญอะไรนัก หรอกครับ ผมคิดว่า คำาตอบของตัวผูอ้ า่ นเองนัน่ แหละทีผ่ มให้ ความสำาคัญมากกว่าสิ่งอื่นใด... ดังนัน้ ถ้าอยากสัมผัสการเดินทางจริงๆ ต้องค่อยๆ ก้าว ไปด้วยกันครับ เริ่มตั้งแต่หน้าต่อไปนี้ ไปช้าๆ เรื่อยๆ แบบ / 1 /
สบายๆ ถ้ารู้สึกล้าก็พักสักนิด หายเหนื่อยแล้วค่อยเดินต่อ ระหว่างทางกลางบรรทัดทีว่ า่ งนัน่ แหละครับ ท่านจะได้คน้ พบ อะไรบางอย่าง ซึ่งเป็นคำ�ตอบเฉพาะสำ�หรับตัวท่านเอง ว่า ท่านจะใช้ชีวิตที่เหลืออยู่จวบจนลมหายใจสุดท้ายนี้อย่างไร...
/ 15 /
ส าร บั ญ
ภาคหนึ่ง : กาวแรกสู่ชุมชนกระบวนกร
๑๘
ปฐมบท : แรกเริ่มเดิมที
๒๐
บทที่ ๑ ก้าวแรกกับสุนทรียสนทนา
๒๘
บทที่ ๒ เข้าพบมาสเตอร์โยดา
๓๔
บทที่ ๓ ประชุมสภาเจได
๔๒
บทที่ ๔ เกาะติดวิถีชีวิตโยดา
๕๐
บทที่ ๕ ภารกิจแรกของเหล่าพัดดาวัน
๕๘
บทที่ ๖ ภารกิจแรกของเหล่าพัดดาวัน (ต่อ)
๖๘
บทที่ ๗ กองบัญชาการแห่งการดูแล
๗๘
บทที่ ๘ วาระแห่งชาติประกาศที่บ้าน
๘๘
บทที่ ๙ โฮมสคูล ปฏิวัติยุคพ่อแม่ครองอำ�นาจ
๑๐๐
บทที่ ๑๐ ชีวิตที่ชายขอบ วิถีแห่งกระบวนกร
๑๑๒
ภาคสอง : เด็กฝึกหัด-พัดดาวันจอมซ่าส์
๑๒๒
บทที่ ๑๑ คู่หูขวัญกรุง
๑๒๔
บทที่ ๑๒ โอ้อวดอย่างถ่อมตน
๑๓๖
บทที่ ๑๓ เด็กน้อยลงสนาม
๑๔๘
บทที่ ๑๔ สนทนากับเสียงภายในตน
๑๖๒
บทที่ ๑๕ คลื่นสมอง ขุมพลังแห่งปัญญา
๑๗๖
ปัจฉิมบท : ใช้ชีวิตอย่างสงบเย็นและเป็นประโยชน์
๑๙๔
๙ ปีต่อมา...
๒๐๒
ภาคหนึ่ง :
ก ้ า วแ รกสู่ ชุ ม ช นกร ะบ ว น ก ร
ร
ปฐมบท : แรกเริ่ ม เดิ มที
บันทึกการเดินทางนี้เป็นงานเขียนชิ้นแรกในชีวิตของผม โดยได้รบั แรงบันดาลใจจาก อาจารย์ วิศษิ ฐ์ วังวิญญู จัดทำ�ขึน้ เพือ่ แบ่งปันคุณค่า และการเรียนรูข้ องผมตัง้ แต่แรกเริม่ ย่างก้าว เข้าสู่โลกแห่งจิตสำ�นึกใหม่ จากกรุงเทพฯ สู่สถาบันขวัญเมือง เชียงราย ซึ่งเป็นชุมชนเล็กๆ ทางตอนเหนือของเรา ข่ายใย แห่งครอบครัวทีร่ ว่ มกันแลกเปลีย่ นเรียนรู้ ศึกษาในวิทยาศาสตร์ กระบวนทัศน์ใหม่ ควอนตัมฟิสิกส์ สุนทรียสนทนา ซึ่งเป็น กระบวนการและองค์ความรู้ใหม่ล่าสุดเรื่องหนึ่งของโลก ชุมชนแห่งนี้มีจุดมุ่งหมายร่วมกันในการสร้างโลกแห่ง สันติสุข ซึ่งจะเริ่มจากการทำ�งานกับตัวตนภายในให้บริบูรณ์ และผลิผลออกสู่คนรอบข้าง ไปจนถึงสังคมภายนอก ร่วมกัน ยกระดับจิตวิญญาณให้พ้นจากจิตปัจเจก ให้เป็นจิตใหญ่ หรือ จิตสาธารณะ ซึง่ ศ. นพ. ประเวศ วะสี กล่าวเรียกอีกนัยหนึง่ ว่า จิตวิวัฒน์ (Spiritual Revolution) นั่นเอง ผมเองได้รับโอกาสให้ไปร่วมใช้ชีวิตแบบคลุกวงในอยู่ ๑๐ วัน ได้พานพบความจริงที่โลกลืม ซึ่งจะขอนำ�เสนอใน ปฐมบท / 21
รูปแบบการบอกเล่าบนพื้นฐานชุดภาษา กับแนวความคิดและ ความเข้าใจของผมเอง เหมาะสำ�หรับผู้สนใจงานของสถาบัน ขวัญเมือง ซึ่งมีบทความมากมายและหาอ่านได้ในเว็บไซต์วง น้ำ�ชา (www.wongnamcha.com) หรืออาจเป็นผู้ที่เพิ่งเข้า มาเยี่ยมชมในเว็บบอร์ดใหม่ๆ หากแม้เข้ามาอ่านแล้วแต่ยังงงกับข้อเขียนและภาษาที่ ใช้ในกระทู้ และอยากรู้ที่มาที่ไปของชุมชนขวัญเมืองแบบแฉ หมดเปลือก ชนิดเจาะใจและลึกถึงลูกถึงคน ได้เข้าถึงเหมือน จับเข่าคุย ซึ่งอาจเป็นข่าวเด่นประเด็นร้อนในยุคสมัยนี้ หาก ท่านผู้อ่านเริ่มน้ำ�ลายไหลด้วยรสความอยากรู้แล้วล่ะก็ กรุณา สวมรองเท้าที่ใส่สบายแล้วค่อยๆ เดินตามผมมาเลยครับ ผมเองนั้นชื่อนายเรือรบ ซึ่งหลายท่านพอได้ยินชื่อนี้ก็คง เดาว่าเป็นนายทหารเรือ ใช่แล้วครับ ขณะนี้ผมรับราชการอยู่ที่ กองทัพเรือ ยศเรือโท การศึกษาที่ผ่านมาเรียนจบปริญญาตรี วิศวกรรมไฟฟ้าอิเล็คทรอนิกส์จากโรงเรียนนายเรือ ขณะนีเ้ ป็น นักศึกษาปริญญาโทปีสุดท้าย สาขาการจัดการทั่วไป วิทยาลัย การจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล ผมเองมีความสนใจเป็นพิเศษในวิชาภาวะผู้นำ�และการ บริหารจัดการ ตั้งแต่เมื่อครั้งเป็นนักเรียนทหาร เมื่อรู้จัก ยุทธวิธีของทหารแล้วก็ให้อยากรู้กลวิธีทางธุรกิจบ้าง จึงได้ สิบวันเปลี่ยนชีวิต / 22
ลาเรียน ๒ ปีเพือ่ มาศึกษาต่อปริญญาโท และลองทำ�กิจการ เล็กๆ ควบคู่ไปด้วย ก็นับว่าไปได้ดีพอประมาณ ทั้งที่ศึกษาปริญญาโทก็ยังรู้สึกถึงกลิ่นอายของทหารอยู่ นั่นคือ วิถีการบริหารจัดการในรูปแบบการบังคับบัญชาและ ควบคุม (Command and Control) โดยมีเป้าหมายของ ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ชัยชนะ ผลกำ�ไรสูงสุด อันจะนำ� มาซึ่งระเบียบ แบบแผน สูตรสำ�เร็จ และคำ�ตอบที่ดีที่สุดเป็น คำ�ตอบสุดท้าย มองคนในองค์กรเป็นกลไก จักรเฟืองในการ ขับเคลื่อน เมื่อเสียก็ต้องซ่อม เมื่อการแข่งขันยากขึ้นก็ต้องให้ เฟืองหมุนเร็วขึ้น ถ้าเกิดเฟืองตัวนั้นเริ่มเสื่อมสภาพใช้การไม่ได้ต้องโละทิ้ง เอาของดีกว่า ราคาถูกกว่ามาทดแทน เอาเหตุผลมาคุย ไม่ใช่ ทำ�ตามอารมณ์ ต้องมีขอ้ มูลมากพอในการประเมินสถานการณ์ เพื่อการตัดสินใจ ไม่ใช่ใช้ความรู้สึกภายใน ในประเด็นนี้ผมจึง สรุปเอาเองคร่าวๆ ว่า นี่เป็นการประยุกต์องค์ความรู้ร่วมกัน ระหว่างภาคราชการกับภาคธุรกิจในยุคนี้ ผมเคยได้ยินมาก่อนว่า องค์กรธุรกิจที่เจริญเติบโตมาได้ ทุกวันนี้ ก็เพราะเอาหลักการและทฤษฎีของการรบการทหาร มาประยุกต์ใช้ แม้แต่ระบบอินเทอร์เน็ตที่สร้างปรากฏการณ์ ชีวิตแห่งโลกยุคดิจิตอลไลฟ์ ก็ไม่แคล้วเริ่มต้นจากไอเดียการ ปฐมบท / 23
ส่งผ่านข้อมูลไปมาระหว่างกันให้รวดเร็วในค่ายทหารนั่นเอง จุดเปลี่ยนจุดหนึ่งของชีวิตผม ไม่น่าเชื่อว่าจะมาจาก น้องชายผมเอง จะขอเรียกว่า หมอโอเปิ้น ผู้สำ�เร็จการศึกษา ปริญญาตรีแพทยศาสตร์จากมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และมาเรียนต่อแพทย์เฉพาะทางสาขาจิตเวชที่ รพ. รามาธิบดี ทำ�ให้เราได้มาอยูด่ ว้ ยกันอีกครัง้ หลังจากทีต่ า่ งแยกย้ายกันไป เรียน ไม่ได้เจอกันเลยกว่า ๗ ปี ที่ว่าเปลี่ยนเพราะเมื่อเรามานอนห้องเดียวกัน ผมเริ่ม สังเกตว่าเราคุยกันไม่รู้เรื่อง แน่นอนว่าเราคุยภาษาไทยกัน แต่คนละมุมมอง ผมมีมุมมองไปทางทุนนิยม ผมเริ่มศึกษา และออมเงินไปลงทุนในตลาดหลักทรัพย์ด้วยตนเองมาตั้งแต่ เป็นนักเรียนปี ๑ แล้ว มีความใฝ่ฝันอยากทำ�ธุรกิจส่วนตัว อยากซิ่งรถเบนซ์อีคลาส มีคอนโดหรูริมแม่น้ำ�เจ้าพระยา นิยมความสำ�เร็จ ความเป็นหนึ่ง พูดง่ายๆ คือ ความรวยและมีชื่อเสียง ซึ่งผมคิดเอาเอง ว่า มันจะตามมาด้วยการได้รบั การยอมรับและความสุขในทีส่ ดุ ในที่นี้คือทั้งต่อตัวเราเองและเป็นหน้าตาให้ครอบครัวและวงศ์ตระกูลของเราได้อีกด้วย แต่มุมมองของน้องชายกลับต่างออก ไปแทบจะ ๑๘๐ องศา มีเงินเขาชอบเอาไปทำ�บุญ มีเวลาว่าง ก็ไปอ่านหนังสือให้คนตาบอดฟัง ชอบทำ�งานอาสาสมัคร บอก สิบวันเปลี่ยนชีวิต / 24
อีกว่าเรียนจบจะไปรักษาชาวเขาที่เชียงราย วันดีคืนดีช่วงเหตุ การณ์สึนามิก็หายไปเป็นเดือน บินไปช่วยเขาขนศพซะงั้น เห็นหมอโอเปิ้นนั่งอ่านหนังสือของกลุ่มจิตวิวัฒน์ จำ�ได้ เป็นเค้าลางว่า หนังสือเล่มนั้นจะชื่อ จิตผลิบาน แรกๆ เขาก็ แนะนำ�ว่าดีนะ ไม่อ่านดูหน่อยเหรอ ผมไม่คิดจะอ่าน กลัวโดน ล้างสมอง ก็เห็นๆ กันอยู่ว่าความคิดเห็นในหลายๆ เรื่องของ เราสองคนมักจะสวนทางกัน ผมชอบความแน่นอน ยิงตรงเข้า ประเด็น สั้นกระชับ ตัดสินใจเร็ว และหาข้อสรุปหาคำ�ตอบให้ กับทุกคำ�ถามหรือข้อสงสัย เพื่อนำ�ไปใช้ได้ทันที ส่วนน้องชาย กลับชอบอยู่กับความไม่แน่นอน พูดช้า ไม่สรุปความคิดใดๆ มีคำ�ลงท้ายว่า มั้งบ้าง รึเปล่าบ้าง คลุมเครือ ไม่ชัดเจนหรือ ฟันธงกันเรื่องใดๆ สักเรื่อง ดูแล้วกลุ้มเลยครับ ขณะทีผ่ มกำ�ลังหาทางจัดการแก้ไขความคิดน้องชายอยูน่ น้ั เป็นช่วงที่ธุรกิจกำ�ลังอยู่ในช่วงขาลง ยอดขายตก ผมเลยต้อง ปล่อยน้องชายไปก่อน ง่วนอยู่กับการทำ�งานตั้งแต่เช้าจนค่ำ� หงุดหงิดมาก อารมณ์เสียบ่อย ไม่ค่อยได้คุยกับครอบครัว แต่น้องกลับดูเข้ากับสมาชิกในครอบครัวได้ดี รู้สึกว่าเขาใส่ใจ ทุกคนมาก ไปๆ มาๆ เขากลับรู้เรื่องคนในบ้านมากกว่าผม ทั้งๆ ทีก่ ลับมาไม่ถงึ เดือน ทุกคนรอบตัวดูมคี วามสุขขึน้ เรือ่ ยๆ ขณะทีผ่ มนั้นกลับทุกข์ลงเรื่อยๆ ปฐมบท / 25
ก่อนที่ทุกอย่างจะพังทลาย ผมกลั้นใจหันกลับมา เบรค ตัวเองดังเอี๊ยด ลองเปิดใจถามน้องชายในสิ่งที่เขากำ�ลังเดิน ทางค้นคว้าอยู่ ยอมหยิบหนังสือ จิตผลิบาน มาอ่าน แล้วให้ สะดุดใจกับคำ�แปลกใหม่หลายๆ คำ� เช่น จิตใหญ่ สุนทรียสนทนา องค์กรจัดการตนเอง วิทยาศาสตร์กระบวนทัศน์ใหม่ และควอนตัมฟิสิกส์ ผู้ที่เขียนบทความก็ล้วนเป็นดอกเตอร์ และปราชญ์ชั้นแนวหน้าของเมืองไทยทั้งนั้น “อา... ผมง่วนอยู่แต่กับโลกธุรกิจจนไม่ได้มองออกไป รอบๆ ตัวเลยว่า นี่มันมีโลกใบใหม่อีกใบแล้วหรืออย่างไร ผม ไปอยู่ไหนมานะ” ผมรำ�พึงกับตัวเอง และใช้เวลาพอสมควร กว่าจะเริ่มเข้าใจคำ�ศัพท์ใหม่ๆ เหล่านี้ ด้วยความสนใจเรื่อง การจัดการเป็นทุนเดิม ผมเริ่มมองเห็นแสงสว่างรำ�ไรของการ จัดการในแบบกระบวนทัศน์ใหม่ ซึ่งอาจฉีกองค์ความรู้ใน ปริญญาโทของผมทิ้งไปเลย แต่ ยังไม่อาจบอกตัวเองได้ว่า เพียงการอ่านอย่างเดียว ผมจะเข้าใจองค์ความรู้ใหม่นี้ นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นของเส้น ทางการเดินทางสายใหม่ของผม
สิบวันเปลี่ยนชีวิต / 26