ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

3ο ΓΕΛ Γαλατσίου Σχ. Έτος 2012 - 2013

Α΄ Λυκείου

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Βλάχου Παναγιώτα

Μόσχου Αλίκη

Καλπίδη Ραφαέλα

Παπακοσμά Μαρία

Κοντός Γιάννης

Πολίτη Αργυρώ

Παπαδάκη Γιούλη

Ιγγλέσης Μανώλης

Πέρσος Δημήτρης

Κωνσταντίνου Τάσος

Σιμοπούλου Λίνα

Μπαλαούρας Σωτήρης

Κουρμπέτη Μυρσίνη Ξυλικιώτη Γλυκερία Παππά Γλυκερία

Κωνσταντίνου Μάριος Τσιούτσια Ειρήνη Μαυροπούλη Έμυ Λέσκου Χριστίνα

Υπεύθυνη Καθηγήτρια Ριμπά Δήμητρα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ................................................................................ 2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ .................................................................................. 4 ΠΛΑΙΣΙΟ ................................................................................................... 5 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ..................................................................................... 5 Α΄ΜΕΡΟΣ.................................................................................................. 6 ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ........................................................... 6 Ο ΜΥΘΟΣ ................................................................................................. 6 Β΄ΜΕΡΟΣ ................................................................................................55 Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΥΘΟ.........................56 ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΠΕΙΡΑ.............................................................70 ΜΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ, ΕΝΑ ΜΗΝΥΜΑ ΕΙΡΗΝΗΣ .................76 Η ΜΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΩΣ ΞΕΝΗ ............................................78 Η ΜΗΔΕΙΑ ΩΣ ΓΥΝΑΙΚΑ ...................................................................84 ΙΑΣΟΝΑΣ ................................................................................................92 ΑΓΩΝΑΣ ΑΝΤΙΛΟΓΙΑΣ .......................................................................95 ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΜΗΔΕΙΑΣ ...........................100 ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ ..105 ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ .......................................110 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ...................................................................................116 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ..................................................................................117

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ Η γοητεία των μύθων παραμένει αναλλοίωτη σ όλη την ιστορική διαδρομή του ανθρώπου μέχρι και σήμερα, παρά την πρόοδο της επιστήμης και την κυριαρχία της λογικής. Οι μύθοι είναι ιστορίες βασισμένες στην παράδοση και το θρύλο. Ερμηνεύουν, φυσικά φαινόμενα, ανεξήγητα πολιτισμικά κενά και ό τι άλλο δεν μπορεί να ερμηνευθεί ορθολογικά. Από μια διαφορετική σκοπιά, ο μύθος αντιπροσωπεύει την προσπάθεια του ανθρώπου να κρατά στο νου του και να θυμάται το παρελθόν. Σύμφωνα με τον S. Freud οι μύθοι δεν είναι παρά όνειρα, που πηγάζουν από το ασυνείδητο, ενώ ο G. Jung υποστήριζε ότι αποκαλύπτουν τα αρχέτυπα του συλλογικού ασυνειδήτου. Γεγονός πάντως είναι ότι ενεργοποιούν τις πολιτισμικές δομές και την ταυτότητα μιας φυλής, ενός έθνους. Η ελληνική μυθολογία, είναι ένας τεράστιος πλούτος, που κληροδότησαν οι αρχαίοι Έλληνες στον κόσμο. Είναι διαχρονική πηγή έμπνευσης για την επιστήμη, (αρχαιολογία, ιστορία, γεωλογία, αστρονομία, ψυχολογία) και την τέχνη (λογοτεχνία, ζωγραφική ποίηση, θέατρο, μουσική). Παρ όλα αυτά στο σχολικό πρόγραμμα η θέση της ελληνικής μυθολογίας είναι πολύ μικρή, ως ανύπαρκτη. Κυρίως αναφερόμαστε σ αυτήν στο δημοτικό και μόνο λίγο και έμμεσα στις άλλες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Θεωρούμε άραγε την ελληνική μυθολογία απλά ιστοριούλες για μικρά παιδιά; Εμείς επιλέξαμε να ασχοληθούμε με την αργοναυτική εκστρατεία, γιατί είναι η ιστορία μιας παρέας νέων ανθρώπων, που επιχειρεί ένα ταξίδι στον κόσμο, τολμώντας το ακατόρθωτο και χαράζοντας τη δική της πορεία. Είναι μια ιστορία στην οποία κάθε νέος άνθρωπος μπορεί να αναγνωρίσει κάποια από τα όνειρά του. Υπάρχει άραγε αλήθεια σ αυτή την ιστορία ή είναι αποκύημα της φαντασίας ενός ταλαντούχου παραμυθά; Υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα που να ταυτίζονται με γεγονότα και πολιτισμούς που αναφέρονται στο μεγάλο ταξίδι; Μπορούμε με βάση τις πληροφορίες που έχουμε, να σχεδιάσουμε πάνω στην υδρόγειο το ταξίδι των αργοναυτών; Αυτός καθ αυτός ο μύθος πέρα από την ευχαρίστηση της εξιστόρησης μιας περιπέτειας, τι άλλο έχει να μας προσφέρει; Οι ήρωες της αργοναυτικής εκστρατείας είναι άνθρωποι με έντονα πάθη. Τολμούν, πέφτουν σε λάθη, κάνουν υπερβάσεις, προσπερνούν εμπόδια που δείχνουν ανυπέρβλητα. Ποια πρότυπα περνούν στην κοινωνία της αρχαιότητας, αλλά και διαχρονικά μέσα από αυτή την ιστορία; Ποιες ερμηνείες έχουν υποστηριχτεί για τους συμβολισμούς της αργοναυτικής εκστρατείας και ποια είναι η δική μας ανάγνωση;

ΠΛΑΙΣΙΟ Η έρευνά μας θα περιοριστεί στα ακόλουθα πλαίσια:  

      

Γνωριμία και μελέτη της μυθολογίας, επικεντρώνοντας στην αργοναυτική εκστρατεία. Αναζήτηση πιθανής ιστορικής αλήθειας στον μύθο της αργοναυτικής εκστρατείας. Ταυτοποίηση στοιχείων της μυθολογίας με ευρήματα της επιστήμης. Παραλλαγές του μύθου Εμβάθυνση στο μύθο, προσπάθεια ερμηνείας. Χαρακτήρες του έργου, πρότυπα που περνάει στην κοινωνία. Κοινωνικά και πολιτικά μηνύματα. Μελέτη προσπαθειών ερμηνείας και αποκρυπτογράφησης των συμβολισμών του μύθου. Επίδραση του μύθου στην τέχνη(ζωγραφική, θέατρο). Διαχρονικότητα του μύθου.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ          

Συνδυασμός ομαδικής, δυαδικής και ατομικής εργασίας Βιωματικές ασκήσεις -Παιχνίδια Ερωτήσεις- απαντήσεις Καταιγισμός ιδεών Συνεντεύξεις Εκπαιδευτικές επισκέψεις και αυτοψία Προβολή ταινίας και ντοκιμαντέρ Συλλογή υλικού και πληροφοριών Αγώνες αντιλογίας Βιβλιογραφία και πλοήγηση στο διαδίκτυο

Α΄ΜΕΡΟΣ ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ Ο ΜΥΘΟΣ Φρίξος και Έλλη

Η Ωκεανίδα Νεφέλη είχε παντρευτεί τον βασιλιά των Μινυών, του Ορχομενού Αθάμαντα και απέκτησε μαζί του δυο παιδιά, τον Φρίξο και την Έλλη. Έπειτα από λίγο καιρό όμως, ο βασιλιάς εγκατέλειψε την πρώτη του γυναίκα και παντρεύτηκε την Ινώ, μια μοχθηρή και κακιά πριγκίπισσα. Η Ινώ ζήλευε τα παιδιά του Αθάμαντα και προσπαθούσε να απαλλαγεί από αυτά. Έτσι λοιπόν έβαλε σε εφαρμογή το εξής σχέδιο. Έπεισε τις γυναίκες του Ορχομενού να φουρνίσουν τους σπόρους για να έχον καλύτερη σοδειά. Όπως ήταν φυσικό, κανένας σπόρος δεν βλάστησε. Μπροστά στην γενική ακαρπία, ο Αθάμας έστειλε ανθρώπους στο μαντείο να του πουν τον λόγο αυτής της καταστροφής.

Οι απεσταλμένοι όμως ήταν άνθρωποι της Ινώς και όταν επέστρεψαν είπαν στον βασιλιά ότι για να ξανακαρπίσει η γη, έπρεπε να θυσιάσει τα δυο παιδιά του, τον Φρίξο και την Έλλη. Ο βασιλιάς μπροστά στο ενδεχόμενο γενικού λιμού, αποφάσισε να θυσιάσει τα παιδιά του.

Ευτυχώς η Νεφέλη που έβλεπε τα πάντα από τον ουρανό, έπεισε την Ήρα να την βοηθήσει για να σώσει τα παιδιά της. Η Ήρα, έστειλε στη γη ένα κριάρι με ολόχρυσο τρίχωμα, που πήρε στη ράχη του τα δυο παιδιά και πέταξε προς την Κολχίδα.

Καθώς όμως πετούσαν πάνω από το στενό θαλάσσιο πέρασμα που χωρίζει την Ευρώπη από την Μικρά Ασία, η Έλλη έχασε την ισορροπία της και έπεσε στο κενό. Από τότε το πέρασμα αυτό ονομάζεται Ελλήσποντος, για να θυμίζει το θάνατο του μικρού κοριτσιού.

Ο Φρίξος έφτασε στον προορισμό του σώος και αβλαβής.

Ο βασιλιάς Αιήτης, ο ηγεμόνας της Αίας, καλοδέχτηκε το παιδί. Για να ευχαριστήσει τους θεούς που του είχαν σώσει την ζωή, ο Φρίξος θυσίασε το χρυσόμαλλο κριάρι στον Δία, τον προστάτη των φυγάδων. Το χρυσόμαλλο δέρας το τομάρι δηλαδή του ζώου, κρεμάστηκε από μια βελανιδιά σε ένα ιερό δάσος του Άδη και φύλακάς του ορίστηκε ένας τρομακτικός δράκοντας.

Το χρυσόμαλλο δέρας έγινε πολύ γρήγορα θρύλος. Κανείς δεν ήξερε ακριβώς που βρισκόταν, αλλά πολλοί προσπάθησαν να το βρουν.

Ένας από τους πολλούς ήταν ο νεαρός Ιάσωνας. Γιος του Αίσονα, του βασιλιά της Ιωλκού, ο Ιάσωνας απομακρύνθηκε από την οικογένειά του στην πιο τρυφερή ηλικία.

Ήταν ακόμα πολύ μικρός όταν ο πατέρας του εκθρονίστηκε από τον αδελφό του τον Πελία και για να του σώσει την ζωή, τον εμπιστεύτηκε στον Κένταυρο Χείρωνα.

Ο Χείρωνας ήταν συνετός και σοφός.

Γνώριζε μουσική, ιατρική, αστρονομία και παρά τον ήπιο χαρακτήρα του ήταν δεινός πολεμιστής. Μεγάλωσε λοιπόν το μικρό Ιάσωνα με πατρική στοργή.

Ο Ιάσωνας είχε μόλις γίνει είκοσι χρονών όταν πληροφορήθηκε πως ο θείος του, ο Πελίας, α σφετεριστής του πατρικού θρόνου, διοργάνωνε αθλητικούς αγώνες προς τιμήν του θεού Ποσειδώνα. Ποτέ άλλοτε δεν του είχε δοθεί μια τόσο καλή ευκαιρία να επιστρέψει στην πατρίδα του, την Ιωλκό. Πριν φύγει για την Ιωλκό, φόρεσε το δέρμα ενός πάνθηρα που είχε πιάσει ο ίδιος και για όπλα πήρε δυο δόρατα.

Στον δρόμο για την γενέτειρα του, ο νεαρός Ιάσωνας χρειάστηκε να διασχίσει ένα ποτάμι και, καθώς περπατούσε μέσα στα νερά, έχασε το ένα του σανδάλι. Όμως αυτό δεν τον εμπόδισε να συνεχίσει τον δρόμο του, να φτάσει στην Ιωλκό και να παρουσιαστεί, σίγουρος για τον εαυτό του, μπροστά στον βασιλιά. Όταν ο Ιάσονας έφτασε στην Ιωλκό, ο Πελίας τρόμαξε στη θέα του μονοσάνδαλου επειδή αρκετά χρόνια πριν, το μαντείο των Δελφών τον είχε προειδοποιήσει για έναν μονοσάνδαλο άνδρα που θα ερχόταν στο παλάτι και θα παρουσιαζόταν μπροστά του. Αφού ο Ιάσονας συστήθηκε στο θείο του, ζήτησε το θρόνο της Ιωλκού, καθώς και να δει το πατρικό του. Αφού συναντήθηκε με τον πατέρα του και μετά από πέντε ημέρες γιορτής, ο Ιάσονας ζήτησε ξανά τη βασιλεία από τον Πελία, αφήνοντάς του όμως τα χωράφια και τα κοπάδια του Αίσονα. Ο Πελίας τότε, θέλοντας να εξοντώσει τον ήρωα χωρίς να βάψει τα χέρια του με αίμα, ζήτησε από τον Ιάσονα, κάτι που κανείς δεν είχε καταφέρει ποτέ. Να φέρει το χρυσόμαλλο δέρας από την Κολχίδα, αναφερόμενος σε ένα όνειρό του με τον Φρίξο. Ο Ιάσονας δέχτηκε την πρόκληση και άρχισε τις ετοιμασίες για το ταξίδι.

Η Αργώ και οι αργοναύτες Η ΑΡΓΩ Όταν ο Ιάσονας δέχτηκε τον όρο του Πελία και πήρε χρησμό για το ταξίδι του στην Κολχίδα από το μαντείο των Δελφών, παράγγειλε στον Άργο, που ήταν φημισμένος τεχνίτης, να του κάνει ένα καράβι με πενήντα κουπιά. Ο Πελίας έχοντας πάντα στο νου του το κακό του Ιάσωνα, έδωσε διαταγή στον Άργο να μην χρησιμοποιήσει πολλά καρφιά στην κατασκευή του καραβιού, ώστε να διαλυθεί γρήγορα.

Η Αθηνά βοηθάει τον Τίφυ να υψώσει το κατάρτι, ενώ ο Άργος σφυρηλατεί το πλοίο, 50 μ.Χ. Ρωμαϊκό ανάγλυφο.

Ο Άργος, όμως, σκάρωσε ένα πολύ στερεό καράβι, το οποίο με την βοήθεια την θεάς Αθηνάς έγινε όχι μόνο γερό αλλά και τόσο ελαφρύ, ώστε μπορούσαν οι ναύτες να το σηκώσουν στους ώμους. Επίσης, χάρη στην θεά Αθηνά, η οποία πρόσθεσε στην πλώρη του ένα κομμάτι ξύλο από την ιερή βελανιδιά της Δωδώνης, το καράβι απέκτησε ανθρώπινη λαλιά και προφητική ικανότητα, ξεχωρίζοντας από κάθε άλλο. Το όνομα του «Αργώς» οφείλεται στο γεγονός ότι ήταν πολύ γρήγορο (αργός = γρήγορος).

ΟΙ ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ O Ιάσωνας με την βοήθεια κηρύκων, οι οποίοι διαλάλησαν το μακρινό ταξίδι του στην Κολχίδα, κατάφερε να συγκεντρώσει τους πιο φημισμένους ήρωες, ανάμεσα τους και γιούς θεών, που πρόθυμα έτρεξαν από κάθε γωνιά της Ελλάδας στην Ιωλκό, προκειμένου να πάρουν μέρος στην μεγάλη εκστρατεία. Σε όλους αυτούς η θεά Ήρα έβαλε ασίγαστο πόθο να σηκώσουν μαζί το βάρος μιας τόσο μεγάλης επιχείρησης. Άργος Ο Ιάσωνας είχε αναθέσει στον Άργο, φημισμένο τεχνίτη από τις Θεσπιές, την κατασκευή του πλοίου τους. Αυτός κατασκεύασε το πιο γρήγορο καράβι. Με την βοήθεια της θεάς Αθηνάς εκτός από γρήγορο ήταν και πολύ ελαφρύ ώστε να διευκολύνει τους ναύτες να το σηκώνουν στα χέρια τους. Προς την τιμήν του αλλά και χάρη στην ταχύτητα του πλοίου, το καράβι ονομάστηκε «Αργώς»

Τίφυς Ο Τίφυς, γιος του Αγνία από τις Σίφες της Βοιωτίας, ήταν ο πρώτος τιμονιέρης της Αργώς. Την τέχνη της πλοήγησης την είχε μάθει από την θεά Αθηνά, η οποία τον παρακίνησε να πάρει μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία. Ωστόσο, δεν πρόλαβε να χαρεί τον γυρισμό, γιατί αρρώστησε και πέθανε στην χώρα των Μαριανδινών. Αγκαίος Ο Σάμιος Αγκαίος πήρε την θέση του Τίφυ, δηλαδή έγινε ο νέος καπετάνιος. Μάλιστα την θέση αυτή την κατέκτησε ανάμεσα σε πολλούς άλλους υποψήφιους, γεγονός που δηλώνει την εμπιστοσύνη που του τρέφανε.

Ίδμονας Στην Αργώ υπήρχαν δύο μάντεις. Ένας από αυτούς ήταν ο Ίδμονας, γιος του Άβαντα. Από τον παππού του, τον Μελάμποδα, είχε κληρονομήσει τη μαντική ικανότητα, γεγονός που τον έκανε πριν καν ξεκινήσει η Αργώ να προβλέψει από το πέταγμα των πουλιών τον θάνατο του. Ωστόσο, δεν θέλησε να μείνει πίσω, για να αντιμετωπίσει την καταφρόνια των συμπολιτών του. Πραγματικά κατά την επιστροφή του από την Κολχίδα, δέχτηκε την επίθεση ενός κάπρου που τον πλήγωσε θανάσιμα. Οι αργοναύτες με τη συμβουλή του Ορφέα τον έθαψαν με μεγαλοπρέπεια και έστησαν στον τάφο του για επιτύμβια στήλη ένα κομμάτι ξύλο της Αργώς. Με τον καιρό το ξύλο ρίζωσε και έγινε άγρια ελιά Μόψος Ο δεύτερος μάντης, ο Μόψος, καταγόταν από την πόλη Μόψιο. Θνητός του πατέρας ήταν ο Άμπυκος και θεϊκός ο Απόλλωνας. Αν και είχε αποκτήσει τη φήμη του μεγάλου πολεμιστή λόγω της συμμετοχής του στην Κενταυρομαχία, στην Αργοναυτική εκστρατεία διακρίθηκε κυρίως για τις μαντικές του ικανότητες. Έτσι, όταν μιλούσαν για τον μάντη της Αργώς εννοούσαν τον Μόψο και όχι τον Ίδμονα. Ωστόσο και αυτός όπως και ο Ίδμονας, είχε άσχημο τέλος αφού όταν οι αργοναύτες κατά την επιστροφή τους σταμάτησαν στην Λιβύη, τον δάγκωσε ένα φίδι που το είχε πατήσει κατά λάθος. Το μοιραίο ήταν να πεθάνει αφού το φίδι ήταν φαρμακερό. Οι αργοναύτες τον τίμησαν με τον ίδιο τρόπο που τίμησαν και τον Ίδμονα. Ορφέας Τον Ορφέα τραγουδιστή και ξακουστό στην τέχνη της λύρας, από την Θράκη, τον πήρε ο Ιάσωνας μαζί του όπως τον είχε συμβουλέψει ο Κένταυρος Χείρωνας. Ο Χείρωνας πίστευε πως ο Ορφέας θα ήταν χρήσιμος , γιατί με το γλυκό του τραγούδι και την μαγευτική του λύρα θα διευκολύνονταν να περάσουν απείραχτοι από τα νησιά των Σειρήνων.

Ηρακλής Ο Ηρακλής, ο πρώτος ανάμεσα στους πρώτους ήρωες της Ελλάδας. Όταν οι Αργοναύτες αναζήτησαν τον Ηρακλή, που είχε χαθεί στην Λιβύη, ο Λυγκέας τον ανακάλυψε από μακριά, πέρα απο θάλασσες και στεριές και τον πρότρεψε να πάρει και αυτός μέρος.

Ύλας(ιπποκόμος του Ηρακλή) Ο Ύλας ήταν γιός του βασιλιά των Δρυόπων Θειοδάμαντα, ήταν πολύ όμορφος και φίλος του Ηρακλή. Όταν έφτασαν στα παράλια της Μυσίας, ο Ύλας βγήκε να βρει νερό. Συνάντησε μια πηγή, αλλά οι Νύμφες του νερού τον παρέσυραν στα βάθη της. Ο Ύλας απαγάγεται από ποτάμιες Νύμφες (Νεράϊδες) στη Μυσία, κατά την διάρκεια της αργοναυτικής Διακοσμητικός πίνακαςαπό την εκκλησία του Ιουνίου Βάσσου 331350 μ.χ..

Πολύφημος Καταγόταν από την Αρκαδία και ήταν γιός του Έλατου και αδελφός του Καινέα, που βασίλεψε στη Λάρισα και είχε πάρει μέρος στην Κενταυρομαχία. Συνδέεται με φιλικούς δεσμούς με τον Ηρακλή και κατά μία παράδοση έχει παντρευτεί και την αδερφή του Ηρακλή, την Λαονόμη. Ο θεϊκός του πατέρας ήταν ο Ποσειδώνας και μητέρα του η θυγατέρα του Άνθιππου, η Ιππεία. Οι αργοναύτες τον άφησαν να βρεί τον Ύλα και θα τον έπαιρναν μαζί τους στον γυρισμό. Όμως γύρισαν από άλλο δρόμο και ο Πολύφημος παρέμεινε στα παράλια της Μ. Ασίας και ίδρύσε την πόλη Κίο στην Μυσία, στην οποία βασίλευσε και έπεσει στο πεδίο της μάχης εναντίον των Χαλύβων.

Αταλάντη(η μοναδική γυναίκα Αργοναύτης) Ήταν ηρωίδα της αρχαιότητας, η πιο γρήγορη από όλους τους θνητούς και η μοναδική γυναίκα αργοναύτης. Η ιστορία της συνδέεται άλλοτε με τους αρκαδικούς κι άλλοτε με τους βοιωτικούς μύθους.

Ο ένας μύθος την θέλει κόρη του Ιασίου και της Κλυμένης. Όταν γεννήθηκε η Αταλάντη, ο πατέρας της, επειδή ήθελε μόνο γιους, την εγκατέλειψε στο όρος Παρθένιο κοντά στην είσοδο μιας σπηλιάς. Στην αρχή, την Αταλάντη, την φρόντιζε μια αρκούδα (σύμβολο της Άρτεμης) και αργότερα την περιμάζεψαν κάποιοι κυνηγοί. Κοντά τους έμεινε μέχρι να μεγαλώσει κι έμαθε τα μυστικά του κυνηγιού.

Όταν μεγάλωσε δεν ήθελε να παντρευτεί, ζούσε με αγνότητα και κάποτε σκότωσε με τα βέλη της τους Κένταυρους Ροίκο και Υλαίο που είχαν προσπαθήσει να τη βιάσουν. Μετά το τέλος της εκστρατείας στους ταφικούς αγώνες που έγιναν προς τιμή του Πελία, η Αταλάντη νίκησε στην πάλη τον Πηλέα.

Σύμφωνα με τον δεύτερο μύθο η Αταλάντη τρόμαζε στην ιδέα του γάμου. Επειδή όμως πολλοί ζητούσαν να την παντρευτούν εκείνη δήλωσε ότι θα παντρευόταν εκείνον που θα κατάφερνε να την παραβγεί σε αγώνα δρόμου και ότι θα φόνευε τον όποιον ηττημένο από αυτήν. Αν και οι όροι ήταν βαρείς πολλοί ήταν και οι μνηστήρες και ως εκ τούτου πολλά υπήρξαν και τα θύματα. Μέχρι που τη νίκησε ο Ιππομένης. Το κατόρθωσε χάρη σε τρία μήλα των Εσπερίδων που είχε λάβει ως δώρο από τη θεά Αφροδίτη με τη ρητή εντολή να τα χρησιμοποιήσει μόνο όταν κινδύνευε να χάσει στον αγώνα ρίχνοντας ένα πλάγια. Πράγματι η Αταλάντη πιστεύοντας ότι θα νικήσει λοξοδρομούσε κάθε φορά για να κυνηγήσει το μήλο. Έτσι μετά τη νίκη του ο Ιππομένης νυμφεύθηκε την Αταλάντη αλλά το ερωτικό τους πάθος ήταν τόσο έντονο που χρησιμοποίησαν ως ερωτική κλίνη αυτό το ιερό δάσος της θεάς Ήρας. Μόλις το αντελήφθη η Ήρα δεν άργησε να δείξει την αγανάκτησή της μεταμορφώνοντας τους δύο εραστές σε ζεύγος λεόντων…

Η Αταλάντη και ο Ιππομένης, έργο του Guido Reni

Μελέαγρος της Καλυδώνος Ο Μελέαγρος ήταν γιος του βασιλιά της Καλυδώνας Οινέως και της Αλθαίας, αδελφής της Λήδας. Ο Μελέαγρος είναι ο κεντρικός ήρωας των διηγήσεων για τον Καλυδώνιο Κάπρο. Ο μύθος αρχίζει όταν ο Οινέας θυσίασε κάποτε σε όλους τους άλλους θεούς αλλά ξέχασε την Άρτεμη. Η θεά οργίσθηκε και έστειλε εναντίον των Καλυδωνίων ένα φοβερό αγριογούρουνο, τον Καλυδώνιο Κάπρο, που προκαλούσε μεγάλες καταστροφές. Ο Μελέαγρος καταδίωξε μαζί με τους πιο ονομαστούς Έλληνες ήρωες της εποχής το θηρίο και πέτυχε τελικά να το σκοτώσει. Η Άρτεμις τότε προκάλεσε διχόνοια μεταξύ των Αιτωλών και των Κουρήτων που είχαν πάρει μέρος στο κυνήγι για το ποιος θα κρατήσει το τομάρι και το κεφάλι του ζώου. Επακολούθησε μάχη και σε αυτή ο Μελέαγρος σκότωσε τους Τοξέα και Πλέξιππο, αδελφούς της μητέρας του, η οποία τότε τον καταράστηκε, επικαλούμενη εναντίον του την οργή των «χθονίων θεών» (του Κάτω Κόσμου). Ο Μελέαγρος, φοβούμενος το αποτέλεσμα της μητρικής κατάρας, αποσύρθηκε τότε από τη μάχη κι έτσι νίκησαν οι Κουρήτες και πολιόρκησαν τους Αιτωλούς στην Καλυδώνα. Μάταια ικέτευαν τον Μελέαγρο να πολεμήσει για να σώσει την πόλη του: ο ήρωας έκλεινε τα αυτιά του στις παρακλήσεις των γερόντων, των ιερέων, του πατέρα του και της μητέρας του (που είχε μετανοήσει). Τελικώς ο εχθρός κυρίευσε και πυρπόλησε την Καλυδώνα, και οι Κουρήτες ετοιμάζονταν να λεηλατήσουν το μέγαρο του Μελεάγρου. Τότε μόνο ο Μελέαγρος μεταπείσθηκε από τις ικεσίες της συζύγου του Κλεοπάτρας (κόρης του Ίδα), πήρε τα όπλα του και έσωσε την πόλη, αλλά σκοτώθηκε καθώς φαίνεται την ώρα του τέλους της μάχης. Μελέαγρος της Καλυδώνος

Κάστωρ και Πολυδεύκης οι Διόσκουροι O Κάστωρ και ο Πολυδεύκης, ήταν δίδυμα αδέλφια, παιδιά του Δία και της Λήδας και αδέρφια της ωραίας Ελένης. Ήταν θεοί του φωτός και προσωποποιούσαν για τους Έλληνες την εντιμότητα, τη γενναιοψυχία, την τόλμη, την ευγένεια και την αρετή. Ήταν προστάτες των καραβιών και των ναυτικών. Οι Έλληνες τους λάτρευαν και τους τιμούσαν σαν θεούς, ενώ συχνά ζητούσαν από αυτούς συμπαράσταση και βοήθεια στις δύσκολες ώρες. Τα δύο αδέλφια έτρεφαν μεγάλη αγάπη ο ένας για τον άλλον. Ο Κάστωρ σε μία σύγκρουση έχασε τη ζωή του και τότε ο Δίας πρόσφερε στον Πολυδεύκη την αθανασία. Έτσι λοιπόν, όταν αυτός δέχθηκε, ζήτησε από το Δία να μοιραστεί αυτήν την αθανασία με τον αδελφό του. Ο Δίας δέχτηκε αλλά όρισε τη μία ημέρα ο ένας να είναι στον Κάτω Κόσμο του Άδη και ο άλλος στον Όλυμπο και την άλλη αντίστροφα. Λαέρτης Ο Λαέρτης είναι ομηρικός ήρωας και βασιλιάς της Ιθάκης, γνωστότερος ως ο πατέρας του Οδυσσέα. Ο Λαέρτης ήταν ισχυρός βασιλιάς, και πήρε μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία. Κατά τον Διόδωρο πληγώθηκε στη μάχη που έγινε μεταξύ Ελλήνων και Κόλχων. Θεραπεύθηκε όμως από τη Μήδεια. Αγκαίος , Λυγκέας Μετείχαν στο κυνήγι του καλυδώνιου κάπρου όπως και άλλοι αργοναύτες Σύμφωνα με το μύθο, ο Αργοναύτης Αγκαίος ήταν γνώστης των κινήσεων των άστρων και των πλανητών, ο Λυγκεύς διέθετε οξύτατη όραση. Ο Ορφέας αναφέρει στα Αργοναυτικά «Ο Λυγκέας, μόνος αυτός απ' όλους τους ανθρώπους, έβλεπε με μάτια διαπεραστικά τα πλέον απομακρυσμένα βάθη του αιθέρα και της θάλασσας και τα βάραθρα του Πλούτωνα που ζει κάτω από τη Γη».

Η συγκέντρωση των Αργοναυτών, αττικός ερυθρόμορφος κρατήρας, 460–450 π.Χ., Λούβρο

Πίνακας όσων Αργοναυτών συμμετείχαν στην εκστρατεία Ιάσων, ο αρχηγός της εκστρατείας Ηρακλής Άργος των Θεσπιών, κατασκευαστής της Αργώ, γιος του Φρίξου Τίφυς ο τιμονιέρης, από Σίφαι της Βοιωτίας Κάστωρ ο Σπαρτιάτης παλαιστής και Πολυδεύκης ο πυγμάχος αδελφός του ( οι Διόσκουροι) Ίδας, γιος του Αφαρέως της Μεσσήνης και ο Λυγκέας, ο παρατηρητής, αδελφός του Αταλάντη της Καλυδώνος, η παρθένος κυνηγός Μελέαγρος της Καλυδώνος Άκαστος, γιος του βασιλιά Πελία Άκτωρ, γιος του Δίων της Φωκίδος Άδμητος, πρίγκιπας των Φερών Αμφιάραος, ο μάντης από το Άργος Ανκαίος ο Μέγας της Τεγέας, γιος του Ποσειδώνος Ανκαίος ο Μικρός, Λέλεγες της Σάμου Ασκάλαφος του Ορχομενού, γιος του Άρη Αστερίων, γιος του Κομήτη Αυγείας, γιος του βασιλιά Φορβάς της Ηλείας Μπούτης των Αθηνών, ο μελισσοκόμος Καλαίς, ο φτερωτός γιος του Βορέα και ο Ζήτης, ο αδελφός του Κήφις, γιος του Αλίου της Αρκαδίας Καινέας των Λαπήθων Κάνθυς της Εύβοιας Κορωνός των Λαπήθων, Γυρτών της Θεσσαλίας

Εχίων, γιος του Ερμή Εργίνος της Μίλητου Εύφημος του Ταίναρου, ο κολυμβητής Ευρύαλος γιος του Μεκίστου, Ευρυδάμας των Δολόπων Ύλας των Δρυόπων, Υποκόμος του Ηρακλή Ίδμων του Άργους, γιος του Απόλλωνα Ιφικλής, γιος του Θεστίωνος της Αιτωλίας Ιφιτός, αδελφός του βασιλιά Ευρυσθέα των Μυκηνών Λαέρτης, γιος του Ακρίσιου από το Άργος Μελαμπός της Πύλου, γιος του Ποσειδώνος Μόμψος των Λαπήθων Ναύπλιος του Άργους, γιος του Ποσειδώνος Τελαμώνας της Λοκρίδας, πατέρας του Αίαντος Ορφέας, ο ποιητής από την Θράκη Παλαίμων, γιος του Ήφαιστου, Αιτωλός Πυλαίας ο Μυρμιδών Πηνέλεος, γιος του Ιππάλκιμου της Βοιωτίας Περικλυμένος της Πύλου, γιος του Ποσειδώνος Φαληρεύς, ο Αθηναίος τοξότης Φανός ο Κρητικός, γιος του Διόνυσου και ο Στάφυλος, ο αδελφός του Ποίας, γιος του Θαυμακούς της Μαγνησίας Πολύφημος, γιος του Έλατου της Αρκαδίας

Το ταξίδι από την Ιωλκό στην Κολχίδα

Οι Αργοναύτες στη Λήμνο Όταν όλα ήταν πια έτοιμα για το ταξίδι στην Κολχίδα, οι Αργοναύτες συγκεντρώθηκαν στην Ιωλκό. Ο μάντης Μόψος, μόλις βρήκε τους οιωνούς ευνοϊκούς, έδωσε την άδεια να ξεκινήσουν. Όταν έφτασαν στην ακτή της Μάγνησσας, έκαναν θυσία στον τάφο του τοπικού ήρωα Δόλοπα και συνέχισαν το ταξίδι τους παραλιακά ως τις Αφέτες. Από εκεί ξανοίχτηκαν στο πέλαγος.

Η Λήμνος ήταν ο πρώτος σταθμός της Αργώς. Το νησί τα κατοικούσαν τότε μόνο γυναίκες.

Η θεά Αφροδίτη, επειδή οι Λήμνιες είχαν από καιρό πάψει να την τιμούν, τις είχε καταραστεί να βγάζουν τα κορμιά τους μια ανυπόφορη μυρωδιά.

Γι αυτό οι άνδρες τους δεν τις πλησίαζαν και έσμιγαν μόνο με τις αιχμάλωτες παλλακίδες που είχαν φέρει από την Θράκη. Αυτό θύμωσε τις Λήμνιες, που πήραν την απόφαση και σκότωσαν μέσα σε μια νύχτα τους άνδρες, τις παλλακίδες, ακόμα και τα αρσενικά τους παιδιά, επειδή είχαν τον φόβο μήπως αυτά θελήσουν, όταν μεγαλώσουν, να εκδικηθούν το θάνατο των πατεράδων τους. Ύστερα ίδρυσαν δικό τους κράτος και ανακήρυξαν βασίλισσα την Υψιπύλη. Όταν οι Αργοναύτες φάνηκαν να πλησιάζουν στη Λήμνο, σπρωγμένοι από άγρια θαλασσοταραχή, οι Λήμνιες αρματώθηκαν και στάθηκαν στην παραλία. Με τη μεσολάβηση όμως του Αιθαλίδη από τη μεριά των Αργοναυτών και της Ιφινόης από τη μεριά των γυναικών της Λήμνου, οι Αργοναύτες δέχτηκαν να ορκιστούν ότι βγαίνοντας στο νησί θα έσμιγαν με τις Λήμνιες. Έτσι και έγινε. Όλοι μαζί ύστερα, τιμώντας το Θόαντα και τους σκοτωμένους Λ ημνίους, οργάνωσαν αγώνες δρόμου. Οι αθλητές αγωνίστηκαν φορώντας όλο τον οπλισμό τους και τα βραβεία ήταν πολύτιμοι χιτώνες. Στους αγώνες αυτούς διακρίθηκε ο Εργίνος, ο γιος του Κλύμενου, με αντιπάλους του, τους Βορεάδες. Η Υψιπύλη με τα ίδια της τα χέρια του φόρεσε το στεφάνι της νίκης. Έτσι ο Εργίνος δικαιώθηκε στα μάτια των Λημνίων γυναικών που, ξεγελασμένες από τα γκρίζα μαλλιά του, τον είχαν περιγελάσει πως δεν ήταν άξιος να πάρει μέρος στους αγώνες. Ο καιρός περνούσε και οι Αργοναύτες δεν αποφάσιζαν να αφήσουν τη Λήμνο. Χρειάστηκε να τους το θυμίσει με λόγια σκληρά ο Ηρακλής, ο μόνος που είχε μείνει στο πλοίο και δεν είχε σμίξει με Λήμνια. Ο Ιάσονας φεύγοντας άφησε στην Υψιπύλη δύο γιούς, τον Εύνηο και τον Νεβρόφονο, και οι άλλοι Αργοναύτες χάρισαν στις Λήμνιες γιούς, που πήραν το όνομα των πατεράδων τους.

Στο νησί Χρύση Από τη Λήμνο οι Αργοναύτες έφτασαν στο νησί της Χρύσης, όχι πολύ μακριά από το νησί της Υψιπύλης. Εκεί λατρευόταν μια θεότητα, που είχε το ίδιο όνομα με το νησί και την ταύτιζαν με τη θεά Αθηνά. Όπως η Άρτεμη, έτσι και εκείνη προστάτευε την είσοδο του Ελλησπόντου. Ο Ιάσονας ίδρυσε βωμό στην προστάτισσα του Αθηνά-Χρύση, έκαμε θυσία και την παρακάλεσε να ευνοήσει το πέρασμα της Αργώς από τον Ελλήσποντο.

Στη Σαμοθράκη Μετά το νησί Χρύση οι Αργοναύτες ακολουθώντας τη συμβουλή του Ορφέα, αποβιβάστηκαν στη Σαμοθράκη.

Εκεί μυήθηκαν στα μυστήρια των Καβείρων, όπως είχε κάνει άλλοτε και ο Ορφέας, και αφιέρωσαν χρυσές φιάλες στους θεούς του νησιού. Στα μεταγενέστερα χρόνια οι κάτοικοι συνήθιζαν να δείχνουν αυτές τις χρυσές φιάλες σαν απόδειξη ότι οι Αργοναύτες είχαν περάσει από το νησί τους. Οι μυημένοι στα μυστήρια των Καβείρων σώζονταν από κάθε θαλασσοταραχή και φορούσαν μια κόκκινη κορδέλα γύρω από την κοιλιά τους.

Στην Τροία. Ο Ηρακλής ελευθερώνει την Ησιόνη Όταν οι Αργοναύτες έφτασαν στο Σίγειο της Τρωάδας, βρήκαν τη χώρα του βασιλιά Λαομέδοντα σε μεγάλη αναστάτωση. Ένα θαλάσσιο θηρίο έβγαινε στην παραλία, κατέστρεφε τις καλλιέργειες και έτρωγε ανθρώπους και ζώα. Επιπλέον οι σοδειές είχαν καταστραφεί και λοιμός βασάνιζε το λαό, που ζητούσε από το βασιλιά να βρει κάποια λύση. Γι’ αυτό λένε πως ο Λαομέδοντας είχε στείλει ανθρώπους στο μαντείο του Απόλλωνα να ρωτήσουν γιατί συμβαίνουν όλες αυτές οι συμφορές στη χώρα του. Το μαντείο έδωσε χρησμό, πως ο Ποσειδώνας ήταν οργισμένος μαζί του γιατί είχε προσλάβει τον Ποσειδώνα και τον Απόλλωνα να του φτιάξουν τα τείχη της Τροίας και στο τέλος, δεν τους πλήρωσε.

Για να σταματήσουν την οργή του οι Τρώες έπρεπε να διαλέξουν με κλήρο ένα από τα παιδιά τους και να το δώσουν βορά στο κήτος. Ο κλήρος έπεσε στην κόρη του βασιλιά, την Ησιόνη, κι ο πατέρας της αναγκάστηκε να τη δέσει και να την εγκαταλείψει στην παραλία να την καταβροχθίσει το θαλάσσιο θηρίο. Σ αυτή την κατάσταση την βρήκε ο Ηρακλής μαζί με τους άλλους Αργοναύτες στην παραλία του Σιγείου, έμαθε την περιπέτεια της, την ελευθέρωσε και όλοι μαζί ανέβηκαν στην πόλη να συναντήσουν το βασιλιά Λαομέδοντα.

Ο Ηρακλής τον βεβαίωσε ότι θα εξολοθρέψει το θηρίο, εκείνος δέχτηκε και μάλιστα του έταξε για δώρο τις ανίκητες φοράδες του. Όταν πραγματικά ο Ηρακλής σκότωσε το κήτος, άφησαν την Ησιόνη να διαλέξει αν θα τον ακολουθούσε ή αν θα έμενε με τους γονείς της. Εκείνη αποφάσισε να ακολουθήσει τον Ηρακλή, και από ευγνωμοσύνη που την έσωσε, αλλά και από ένα κρυφό φόβο μήπως εμφανιστεί πάλι κανένα κήτος και της πέσει ξανά ο κλήρος να θυσιαστεί. Επειδή ο Ηρακλής έπρεπε να συνεχίσει το ταξίδι του με τους Αργοναύτες για την Κολχίδα, ανέθεσε στο Λαομέδοντα να προσέχει την Ησιόνη και να του φυλάξει τις φοράδες ώσπου να γυρίσει. Ωστόσο, στο γυρισμό από την Κολχίδα, όταν οι Αργοναύτες αποβιβάστηκαν στην παραλία της Τροίας και ο Ηρακλής έστειλε τον Ίφιλκο και τον Τελαμώνα στον Λαομέδοντα να ζητήσουν την Ησιόνη και τις φοράδες, εκείνος όχι μόνο αρνήθηκε να τηρήσει την υπόσχεσή του, αλλά έπιασε και φυλάκισε τους απεσταλμένους και σχεδίαζε να καταστρέψει και την Αργώ και το πλήρωμα της.

Όλοι οι γιοί του Λαομέδοντα υποστήριζαν τα σχέδια του πατέρα τους, εκτός από το Πρίαμο που επέμενε ότι έπρεπε να τηρήσουν το λόγο που έδωσαν στον Ηρακλή. Αφού δεν κατάφερε να πείσει τον πατέρα του, αποφάσισε να ενεργήσει μόνος του. Κατάφερε να δώσει στον Ίφικλο και στον Τελαμώνα δύο ξίφη μέσα στη φυλακή. Εκείνοι σκότωσαν τους φρουρούς και μαζί με τον Πρίαμο έτρεξαν στη παραλία να ειδοποιήσουν τους άλλους Αργοναύτες. Στο μεταξύ είχε καταφτάσει στην παραλία ο Λαομέδοντας με τους στρατιώτες του. Στη μεγάλη μάχη που ακολούθησε διακρίθηκε ο Ηρακλής, που σκότωσε το Λαομέδοντα και πρωτοστάτησε στην κατάληψη της Τροίας. Οι Αργοναύτες σκότωσαν τους συνεργούς του Λαομέδοντα και, δείχνοντας την ευγνωμοσύνη τους, έκαναν τον Πρίαμο βασιλιά της Τροίας και έκλεισαν μαζί του ειρήνη.

Στον Ελλήσποντο Οι Αργοναύτες, πριν βγουν από τα στενά του Ελλησπόντου, αποβιβάστηκαν στην Άπαιστο, που φαίνεται ότι πήρε το όνομα της από την προσάραξη της Αργώς (έπαισεν= προσάραξε, χτύπησε), στη Λάμψακο που παλιότερα ονομαζόταν Πιτύεια, και στο λιμάνι Μέλας, που είχε πάρει το όνομα του από τον Μέλα, το γιο του Φρίξου. Στην Κύζικο Οι Αργοναύτες, αφού πέρασαν τον Ελλήσποντο χωρίς περιπέτειες, έφτασαν στην Κύζικο, στη νότια ακτή της Προποντίδας, στη χώρα των Δολιόνων, και άραξαν στην που ονομαζόταν Ωραίο Λιμάνι (Καλός Λιμήν). Ο βασιλιάς του τόπου Κύζικος, ο γιος του Αινέα, τους φιλοξένησε, υπακούοντας σε έναν παλιότερο χρησμό, και τους έδωσε πληροφορίες για το υπόλοιπο ταξίδι τους. Άλλαξαν τη θέση της Αργώς από το Ωραίο Λιμάνι (Καλός Λιμήν) στο Χυτό Λιμάνι (Χυτός Λιμήν) και άφησαν τον Ηρακλή με λίγους συντρόφους του να την προσέχουν. Οι άλλοι ανέβηκαν στο βουνό Δίνδυμο για να δουν όσο πιο μακριά γινόταν την πορεία που θα ακολοθούσαν. Στο μεταξύ όμως η Ήρα έστειλε τους Γηγενείς Γίγαντες, που η ίδια τους είχε αναθρέψει όπως και τη Λερναία Ύδρα, για να τους χρησιμοποιήσει εναντίον του Ηρακλή. Οι Γίγαντες ρίχνοντας τεράστιους βράχους στη θάλασσα, προσπάθησαν να αποκλείσουν το λιμάνι, για να μην μπορεί να φύγει η Αργώ. Ο Ηρακλής σκότωσε πολλούς με το τόξο του. Τους υπόλοιπους τους εξουδετέρωσαν οι Αργοναύτες, που είχαν στο μεταξύ κατέβει από το βουνό.

Με τις ευχές του Κύζικου και του λαού του οι Αργοναύτες άνοιξαν πανιά για να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Τη νύχτα όμως τους έπιασε μεγάλη τρικυμία και αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω στην Κυζικο και να δέσουν τα σχοινιά της Αργώς γύρω από ένα βράχο που λεγόταν Ιερά Πέτρα. Οι Δολίονες μέσα στο σκοτάδι της νύχτας νόμισαν πως τους έκαναν εισβολή οι Μάκρωνες, από τη γειτονική εχθρική χώρα, και γι αυτό τους επιτέθηκαν. Στην άγρια μάχη που ακολούθησε, ο Ιάσονας σκότωσε τον Κύζικο και οι άλλοι Αργοναύτες πολλούς από τους πιο αντρειωμένους Δολίονες.

Μόνο με το χάραμα κατάλαβαν οι δύο στρατοί την τρομερή τους πλάνη. Τρεις μέρες ακούγονταν οι θρήνοι σε ολόκληρη την Κύζικο για το κακό που είχε γίνει. Ύστερα έθαψαν όλοι μαζί τους νεκρούς τους, έθαψαν το βασιλιά Κύζικο σ’έναν λαμπρό τάφο και για να τον τιμήσουν διοργάνωσαν ταφικούς αγώνες, που τους τελούσαν και αργότερα κάθε χρόνο οι Μιλήσιοι άποικοι. Στους πρώτους αγώνες διακρίθηκαν από τους Αργοναύτες ο Αγκαίος στην πάλη, ο Πηλέας στο τρέξιμο, ο Ηρακλής στο παγκράτιο, ο Κάστορας στην αρματοδρομία, ο Πολυδεύκης στην αρματοδρομία, ο Ιάσονας στο τόξο και ο Ορφέας στο τραγούδι. Ο βράχος, εκεί που είχε αράξει η Αργώ τη δεύτερη φορά και είχε γίνει η σύγκρουση με τους Δολίονες, από Ιερός μετονομάστηκε Καταραμένος. Η Κλείτη η νεαρή γυναίκα του Κύζικου και θυγατέρα του μάντη Μέροπα, στην απελπισία της για τον άδικο χαμό του άντρα της κρεμάστηκε για να τον ακολουθήσει στον τάφο. Τη βασίλισσα την έκλαψαν οι Νύμφες του δάσους, και μια πυγή στην Κύζικο πήρε το όνομά της.

Μετά τη φοβερή εκείνη νύχτα οι Αργοναύτες έμειναν δώδεκα ακόμα μέρες στην Κύζικο. Άγρια θαλασσοταραχή τους εμπόδιζε να συνεχίσουν το ταξίδι τους, ώσπου η Ήρα τους έστειλε μια αλκυόνα, μήνυμα ότι η τρικυμία θα έπεφτε. Τότε ο μάντης Μόψος είπε πως θα μπορούσαν να ξεκινήσουν, πριν φύγουν όμως έπρεπε να ιδρύσουν ναό στο βουνό Δίνδυμο, που ήταν αφιερωμένο στη Ρέα, τη Μεγάλη Μητέρα των θεών. Το ιερό ξόανο της θεάς το φιλοτέχνησε ο Αργος, χρησιμοποιώντας κορμό άγριου αμπελιού. Μια πηγή κοντά στο ναό και ο δρόμος που ανέβαζε σ’αυτόν πήραν το όνομα του Ιάσονα. Η Ρέα βοήθησε να κοπούν εύκολα τα σκοινιά (τα πείσματα) που κρατούσαν την Αργώ στο λιμάνι, και οι Αργοναύτες ίδρυσαν στο μέρος αυτό ένα βωμό της Πεισματείας Ρέας. Στο Ωραίο Λιμάνι, εκεί που είχε πρωταράξει η Αργώ, ο Ιάσονας αφιέρωσε ένα βωμό στον Εκβάσιο ή Ιασόνιο Απόλλωνα. Πριν φύγουν από την Κύζικο, ο Τίφυς συμβούλεψε τους Αργοναύτες να αντικαταστήσουν την παλιά άγκυρα, που είχε πια φαγωθεί από τη θάλασσα και να την αποθέσουν στην πηγή Αρτακία, αφιέρωμα στη θεά Αθηνά. Αργότερα οι Μιλήσιοι άποικοι μετέφεραν την παλιά άγκυρα της Αργώς στο ναό της Ιασονίας Αθηνάς.

Η εξαφάνιση του Ύλα στη Μυσία Ο επόμενος σταθμός της Αργώς ήταν οι εκβολές του ποταμού Κίου στην Προποντίδα. Όταν οι Αργοναύτες αποβιβάστηκαν στο Αργανθόνειο, οι Μυσοί τους υποδέχτηκαν με χαρά και αποφάσισαν να γιορτάσουν τον ερχομό της Αργώς με συμπόσιο κάτω στην παραλία. Πριν αρχίσει η κοινή εστίαση, ο Ηρακλής πετάχτηκε στο κοντινό δάσος για να κόψει ένα καινούργιο κουπί επειδή το παλιό τού είχε σπάσει.

Οι Αργοναύτες έστειλαν τον Ύλα, τον αγαπημένο φίλο του Ηρακλή, για να φέρει νερό. Η νύχτα ήταν φεγγαρόλουστη και οι Νύμφες του δάσους και των πηγών είχαν βγει από τους κρυψώνες τους.

Η Νύμφη της πηγής, όπου πλησίασε εκείνος να πάρει νερό, θαμπώθηκε από την ομορφιά του και τυλίγοντας το αριστερό της μπράτσο γύρω από τον λαιμό του, τον τράβηξε στα βαθιά νερά.

Ο Αργοναύτης Πολύφημος, που είχε έρθει στο δάσος για να συναντήσει τον Ηρακλή, άκουσε τις φωνές του Ύλα που ζητούσε βοήθεια, φοβήθηκε ότι του είχαν επιτεθεί ληστές ή άγρια θηρία και έτρεξε με το σπαθί στο χέρι. Στο δρόμο συνάντησε τον Ηρακλή που γυρνούσε πίσω, και τότε άρχισαν και οι δύο να ψάχνουν. Τις φωνές του Ύλα τις σκέπαζε όμως το νερό της πηγής και οι δύο ήρωες έτρεχαν άσκοπα εδώ κι εκεί, φωνάζοντας χωρίς να παίρνουν καμία απάντηση.

Στο μεταξύ οι Αργοναύτες χωρίς να προσέξουν πως οι τρείς σύντροφοί τους έλειπαν, σήκωσαν άγκυρα και ανοίχτηκαν στο πέλαγος μέσα στη νύχτα. Μόνο με το χάραμα ο Τελαμώνας είδε πως ο φίλος του ο Ηρακλής απουσίαζε, και θυμωμένος ζήτησε από τον τιμονιέρη Τίφυ να οδηγήσει την Αργώ πίσω στη Μυσία. Οι μόνοι αντιτάχθηκαν στην πρότασή του ήταν οι Βορεάδες. Τη ζωηρή λογομαχία που ακολούθησε την σταμάτησε ο θεός Γλαύκος. Βγήκε από τη θάλασσα και είπε στους Αργοναύτες πως ήταν θέλημα του Δία, ο Ηρακλής και ο Πολύφημος να μείνουν στη Μυσία.

Η πυγμαχία του Πολυδεύκη με τον Άμυκο Η τελευταία περιπέτεια των Αργοναυτών στην Προποντίδα ήταν στη χώρα των Βεβρύκων. Όταν οι Διόσκουροι θέλησαν να πάρουν νερό από μια πηγή της Βεβρυκίας, παρουσιάστηκε μπροστά τους ένας δυνατός άντρας με μια λεοντή στους ώμους.

Ήταν ο Άμυκος, ο γιός του Ποσειδώνα και της Νύμφης Μελίας, που φύλαγε την πηγή και ζητούσε από όποιον πλησίαζε να πάρει νερό, να πυγμαχήσει πρώτα μαζί του ∙ ο νικημένος έπρεπε να γίνει σκλάβος του νικητή.

Ο Πολυδεύκης δέχτηκε την πρόκλησή του. Στη συμπλοκή ο Άμυκος χτυπήθηκε τόσο δυνατά στο πρόσωπο, ώστε αναγκάστηκε να ομολογήσει πως νικήθηκε

. Ο Πολυδεύκης τον έδεσε στον κορμό μιας δάφνης και τον έλαβε να ορκιστεί στον πατέρα του τον Ποσειδώνα ότι από εδώ και πέρα θα άφηνε ελεύθερη την πηγή στους ξένους

Οι Βορεάδες ελευθερώνουν τον Φινέα από τις Άρπυες Από τη Βεβρυκία οι Αργοναύτες αποβιβάζονται στη χώρα που κατοικούσε ο τυφλός μάντης Φινέας, ο γιός του Αγήνορα.

Όταν ο Φινέας ήταν ακόμα νέος, πήρε από τον θεό Απόλλωνα το χάρισμα της μαντικής ∙ καταχράστηκε όμως αυτό το θεϊκό δώρο και έδινε στους ανθρώπους ευκολοεξήγητες προφητείες για το μέλλον τους, αποκαλύπτοντας έτσι τις ιερές σκέψεις του Δία.

Ο Δίας θύμωσε με τον Φινέα και του έβαλε τρείς τιμωρίες: τον καταδίκασε σε μακροχρόνια γερατειά, του πήρε το φως του και έστειλε τις τερατόμορφες Άρπυιες, την Αελλώ και την Ωκυπέτη.

Κάθε φορά δηλαδή που ο Φινέας ήταν έτοιμος να βάλει στο στόμα του φαγητό, οι Άρπυιες ορμούσαν από τα σύννεφα και του το άρπαζαν από τα χέρια και από το στόμα. Του άφηναν τόσο μόνο, όσο του χρειαζόταν για να κρατιέται στη ζωή και να μπορούν έτσι συνέχεια να τον τυραννούν. Και δεν έφτανε μόνο αυτό ∙ και το λίγο φαγητό που του έμενε, φρόντιζαν να του το μαγαρίζουν τόσο πολύ, που από την άσχημη μυρωδιά δεν μπορούσε να πλησιάσει κανείς σε μεγάλη απόσταση από εκεί που βρισκόταν ο Φινέας.

Ο Φινέας δεν είναι πια ο πλούσιος βασιλιάς της Θράκης. Φτωχός και εξαθλιωμένος ζει στην μοναξιά. Κάτοικοι από τα γύρω μέρη έρχονται να πάρουν τις προφητείες του και τον πληρώνουν με πλούσια τροφή, τροφή που δεν τον αφήνουν οι Άρπυιες να απολαύσει. Ο Φινέας κάνει υπομονή γιατί, σαν μάντης που είναι ξέρει ότι θα έρθουν οι Αργοναύτες και θα τον απαλλάξουν από το μαρτύριό του.

Όταν οι Αργοναύτες φτάνουν στη χώρα του, τους καλοδέχεται και τους υπόσχεται ότι θα τους δώσει χρήσιμες πληροφορίες για το ταξίδι τους στην Κολχίδα, αν τον γλυτώσουν από τις Άρπυιες.

Οι Αργοναύτες δέχονται τον όρο του Φινέα και οι Βορεάδες Κάλαϊς και Ζήτης, αδέρφια της γυναίκας του, παίρνουν πάνω τους το έργο. Πλούσιο φαγητό ετοιμάζεται για τον Φινέα, και όταν οι Άρπυιες εμφανίζονται, οι Βορεάδες τις καταδιώκουν με τα σπαθιά τους πέρα από στεριές και θάλασσες. Εξαντλημένοι από το κυνηγητό, όταν φτάνουν στην Κεφαλληνία, ανεβαίνουν στην κορυφή του Αίνου, εκεί όπου λατρευόταν ο Αινήιος Δίας, και τον παρακαλούν αν τους βοηθήσει να πιάσουν τις Άρπυιες. Ο Δίας ακούει την παράκλησή τους και τους βάζει θάρρος στην ψυχή και δύναμη στα πόδια.

Οι Βορεάδες συνεχίζουν να κυνηγούν τις Άρπυιες και τις προφταίνουν στα νησιά Πλωτές στα δυτικά της Πελοποννήσου ∙ ενώ όμως είναι έτοιμοι να τις σκοτώσουν η αδερφή τους, η Ίριδα, παρουσιάζεται στους Βορεάδες και τους εμποδίζει.

Οι Άρπυιες τότε υπόσχονται ότι θα πάψουν να βασανίζουν τον Φινέα και οι Βορεάδες τις αφήνουν να πετάξουν στην Κρήτη, όπου κρύβονται σ’ ένα σπήλαιο της Δίκτης. Η Ίριδα ξαναπετά στον Όλυμπο και οι Βορεάδες «στρέφουν» προς τα πίσω για να συναντήσουν τους άλλους Αργοναύτες. Από το γεγονός αυτό τα νησιά Πλωτές, πήραν από τότε το όνομα Στροφάδες.

Στο μεταξύ οι Αργοναύτες έχουν στρώσει φαγοπότι μαζί με τον Φινέα που για πρώτη φορά ύστερα από πολύ καιρό μπορεί και το απολαμβάνει. Οι Βορεάδες φτάνουν και διηγούνται στους συντρόφους τους την περιπέτειά τους με τις Άρπυιες. Ο Φινέας δίνει στους Αργοναύτες τις πληροφορίες για το ταξίδι τους ως την Κολχίδα, προβλέποντας – όσο του επιτρέπουν οι θεοί – μερικές από τις περιπέτειές τους. Όταν φτάσουν στις Συμπληγάδες, τις πέτρες που ανοιγοκλείνουν με μεγάλη ταχύτητα, τους συμβουλεύει να αφήσουν ένα περιστέρι να περάσει ανάμεσά τους, και μόνο όταν εκείνο περάσει απείραχτο, να περάσει και η Αργώ. Ο Ιάσονας ανήσυχος από τους κινδύνους που τον περιμένουν ρωτάει να μάθει και για το ταξίδι του γυρισμού, ο Φινέας όμως αρνείται να του δώσει οποιαδήποτε πληροφορία. Τον διαβεβαιώνει απλά, ότι στην επιστροφή για την πατρίδα θα έχουν πολύτιμο βοηθό τη θεά Αφροδίτη. Οι Αργοναύτες κάνουν θυσία στο θεό Απόλλωνα, ιδρύουν στην παραλία βωμό προς τιμή των δώδεκα ολύμπιων θεών και συνεχίζουν το ταξίδι τους.

Η Αργώ στον Εύξεινο Πόντο. Στις Συμπληγάδες

Στην έξοδο του Βοσπόρου περίμενε τους Αργοναύτες η πιο επικίνδυνη περιπέτεια ως την Κολχίδα: το πέρασμα από τις Συμπληγάδες πέτρες. Οι Συμπληγάδες ήταν δύο μεγάλοι βράχοι μέσα στην θάλασσα, που κάθε τόσο πλησίαζαν με μεγάλη ταχύτητα και χτυπιόντουσαν μεταξύ τους. Τα καράβια, δοκιμάζοντας να περάσουν, συντρίβονταν ανάμεσά τους.

Ο Φινέας είχε συμβουλέψει τους Αργοναύτες να αφήσουν να πετάξει πρώτα μέσα από τις Συμπληγάδες ένα περιστέρι και μόνο αν δεν πάθει εκείνο τίποτε να δοκιμάσουν και αυτοί να περάσουν. Ο Εύφημος άφησε το περιστέρι και εκείνο κατάφερε να περάσει ανέγγιχτο, εκτός από τα φτερά της ουράς του που κόπηκαν την τελευταία στιγμή από την σύγκρουση των βράχων.

Τότε οι Αργοναύτες, αφού ίδρυσαν ένα τέμενος στον Ποσειδώνα και του θυσίασαν ένα ταύρο ρίχτηκαν στα κουπιά και η Αργώ πέρασε σχεδόν απείραχτη εκτός από ένα κομμάτι της πρύμνης το οποίο τσακίστηκε από το κλείσιμο των βράχων.

Οι Αρχαίοι πίστευαν ότι από τότε οι Συμπληγάδες έμειναν ακίνητες και ο Εύξεινος Πόντος ανοίχτηκε για πάντα στα πλοία. Με την είσοδό τους στο Εύξεινο Πόντο οι Αργοναύτες κινήθηκαν προς τα ανατολικά.

Πέρασαν μπροστά από τις εκβολές του ποταμού Φύλλη εκεί όπου άλλοτε ο Δίψακος είχε φιλοξενήσει τον Φρίξο, και έφτασαν στο μικρό νησί την Θυνιάδα. Άλλοι αναφέρουν πως ο θεός πηγαίνοντας από τη Λυκία στους Υπερβόρειους, παρουσιάστηκε στο νησί μπροστά στους Αργοναύτες με όλη τη θεϊκή του μεγαλοπρέπεια. Στη Θυνιάδα πάλι ,οι Αργοναύτες ορκίστηκαν αιώνια πίστη μεταξύ τους και για να θυμούνται το γεγονός αυτό, αφιέρωσαν βωμό στη θεά Ομόνοια. Στη χώρα των Μαριανδυνών. Θάνατος του Ίδμωνα και του Τίφη. Οι Αργοναύτες έπειτα, αφού πέρασαν από τις εκβολές του Σαγγάριου ποταμού, διέσχισαν τον Αχέροντα ποταμό και έφτασαν στη χώρα των Μαριανδυνών. Οι Μαριανδυνοί είχαν πάρει το όνομα τους από ένα γιο του Φρίξου. Στον τόπο αυτό βασίλευε ο Λύκος, ο εγγονός του Τάνταλου και γιος του Δάσκυλου και της Ανθομοείσιας, της θυγατέρας του ποτάμιου θεού Λύκου. Ο βασιλιάς καλοδέχτηκε τους Αργοναύτες είτε γιατί είχαν ταπεινώσει τον παλιό του εχθρό, τον Άμυκο τον βασιλιά των Βεβρύκων είτε γιατί χρωστούσε ευγνωμοσύνη στον Ηρακλή, που είχε πολεμήσει τους Μυσούς και τους Φρύγες, τους εχθρούς του πατέρα του, στην εκστρατεία του για την ζώνη της Ιππολύτης. Δυστυχώς όμως λίγο πριν αφήσουν πίσω τους την χώρα των Μαριανδυνών, οι Αργοναύτες έχασαν με άδοξο τρόπο δύο από τους συντρόφους τους. Ο ένας ήταν ο μάντης Ίδμωνας που τον σκότωσε ένας αγριόχοιρος. Σαν να μην έφτανε αυτό, αρρώστησε με υψηλό πυρετό ο Τίφυς, που μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν στο τιμόνι του πλοίου. Τελικά ο Τίφυς πέθανε σκορπίζοντας τη θλίψη στους Αργοναύτες και τους Μαριάνδυνες που τους φιλοξενούσαν. Ο Λύκος υποσχέθηκε στον Ιάσονα ότι θα φρόντιζε τους τάφους των δύο άτυχων Αργοναυτών.

Στη Σινώπη και στο νησί του Αρη Ο Φινέας τους είχε συμβουλέψει ποιες ακτές και ποια έθνη έπρεπε να επισκεφτούν μέχρι να φτάσουν στον ποταμό Φάση, στη χώρα της Κολχίδας, κι από κει στην Αία, όπου κατοικούσε ο βασιλιάς Αιήτης. Κοντά στους ποταμούς Αχέροντα και Καλλίχορο βρισκόταν ο τάφος του Σθένελου, που σκοτώθηκε καθώς πολεμούσε, μαζί με τον Ηρακλή, εναντίον των Αμαζόνων. Εκεί σταμάτησαν για να προσφέρουν θυσίες και να τιμήσουν τον ήρωα. Έπειτα έφτασαν στη χώρα των Αμαζόνων και ο Ιάσωνας έστησε το στρατόπεδό τους στις εκβολές του Θερμόδοντα ποταμού.

Εκεί κοντά κατοικούσαν οι Χάλυβες, ένας παράξενος λαός, τυλιγμένος στους καπνούς του σίδερου που επεξεργάζονταν.

Ο Δίας, για να εμποδίσει ενδεχόμενη σύγκρουση ανάμεσά στους Χάλυβες και στους Αργοναύτες, έστειλε άνεμο ευνοϊκό. Οι Αργοναύτες έφυγαν και παρέπλευσαν τη χώρα των Τιβαρηνών και των Μοσύνων, δυο λαών που ζούσαν παράξενα: οι συνήθειες των Τιβαρηνών επέβαλλαν στους άνδρες να κάθονται στο κρεβάτι, όταν γεννούσαν οι γυναίκες, ενώ στους Μοσύνους όλα γίνονταν φανερά, ακόμα και η ερωτική πράξη. Με άλλα λόγια ό τι γινόταν στους πρώτους κρυφά, γινόταν στους άλλους φανερά και αντίστροφα.

Σύμφωνα με τη συμβουλή του Φινέα, έπρεπε να πάνε μετά στο νησί του Άρη, όπου όμως είχαν καταφύγει οι Στυμφαλίδες όρνιθες, όταν ο Ηρακλής, εκτελώντας έναν από τους δώδεκα άθλους του τις έδιωξε από την Ελλάδα.

Τα τρομερά αυτά πουλιά, με τα κοφτερά φτερά τους, ορμούσαν να ξεσκίσουν τα πρόσωπα των παλικαριών, να βγάλουν τα μάτια τους. Γι’ αυτό χρειάστηκε να εφαρμοστεί ένα έξυπνο σχέδιο: οι ήρωες χωρίστηκαν σε δυο ομάδες· οι μισοί απ’ αυτούς τραβούσαν κουπί και οι άλλοι μισοί σχημάτιζαν με τις ασπίδες τους σκεπή πάνω από το πλοίο. Παράλληλα, με τα όπλα τους δημιουργούσαν τρομερό πάταγο. Έτσι, έδιωξαν τα θανατηφόρα πουλιά. Μετά, κρατημένοι πάνω σε ξύλα, μπόρεσαν ν’ αποβιβαστούν στο νησί του Άρη, όπου ζούσαν οι υπόλοιποι γιοι του Φρίξου: ο Φρόντις, ο Μέλας και ο Κυτίσσωρος, που είχαν σωθεί από ένα ναυάγιο. Ο νεκρός ήδη πατέρας τους τούς είχε αφήσει μια παραγγελία: Να ταξιδέψουν στον Βοιωτικό Ορχομενό, για να κουβαλήσουν τους θησαυρούς του παππού τους, Αθάμαντα. Επειδή όμως ο Αθάμας και ο παππούς του Ιάσωνα, Κρηθέας, ήταν αδέρφια, προσφέρθηκαν τώρα να βοηθήσουν τον ξάδερφό τους, γυρίζοντας με τους Αργοναύτες στην Αία, για να τους οδηγήσουν στο βασιλιά της Αιήτη, που ήταν παππούς τους από μητρική καταγωγή. Η Αργώ, μετά απ’ αυτή την περιπέτεια, έφτασε σ’ ένα άλλο νησί, που λεγόταν το «Νησί της Φιλύρας». Η Φιλύρα ήταν κόρη του Ωκεανού που την ερωτεύτηκε παράφορα ο Κρόνος. Από την ένωσή τους γεννήθηκε ο Κένταυρος Χείρωνας, ο πιο ενάρετος και σοφός απ’ όλους τους Κενταύρους, ο διδάσκαλος του Ιάσωνα.

Οι αργοναύτες στην Κολχίδα Οι Αργοναύτες μετά από το μακρινό και γεμάτο περιπέτειες ταξίδι τους έφτασαν στην Κολχίδα. Εκεί βασίλευε ο Αιήτης, ο γιος του Ήλιου και της Ωκεανίδας Πέρσης και αδερφός της μάγισσας Κίρκης. Δεν ήταν η πατρίδα του ο μακρινός αυτός τόπος, παλαιότερα εξουσίαζε την Κόρινθο που του είχε πέσει η μοιρασιά που είχε κάμει ο Ήλιος ανάμεσα σ’ αυτόν και τον αδερφό του τον Αλωέα. Όταν ο Αιήτης κανόνισε τις υποθέσεις του στην πατρίδα, πήρε δρόμο μακρύ και έφτασε στα πέρατα του κόσμου, εκεί όπου τελειώνει ο Ωκεανός. Στον τόπο αυτό που λεγόταν Κολχίδα και τον κατοικούσαν βάρβαροι. Έγινε βασιλιάς, αφού πήρε για γυναίκα του σύμφωνα με την θέληση των θεών μια κόρη του Ωκεανού, την Ειδυία. Αυτή του χάρισε δύο θυγατέρες, τη Μήδεια και τη Χαλκιόπη. Η δεύτερη γυναίκα του, η Ευρυλύτη του γέννησε το μοναχογιό του, τον Άψυρτο. Ο Αιήτης είχε αποκτήσει στους ξένους τη φήμη του φοβερού βασιλιά. Ο λόγος ήταν ότι ένας παλιός χρησμός που του είχε δώσει ο πατέρας του ο Ήλιος του έλεγε πως θα πέθαινε από το χέρι κάποιου Αιολίδη. Ο Ιάσονας πήγε μονομιάς στον Αιήτη και του εξήγησε την αποστολή που του εμπιστεύτηκε ο Πελίας. Του εξήγησε μάλιστα πως ήταν θέλημα της Ήρας να έδινε το τρόπαιο στον Ιάσονα. Αυτός δεν αρνήθηκε να του παραδώσει το χρυσόμαλλο Δέρας, του έβαλε όμως όρους. Ο Αιήτης είχε, στο ιερό άλσος του Άρη, δυο χάλκινους ταύρους, δώρο θεϊκό από τον Ήφαιστο, που έβγαζαν πύρινες γλώσσες φωτιάς από το στόμα τους. Ζήτησε από τον Ιάσονα να τους ζέξει και να τους ζευγαρίσει, για να καλλιεργήσει ένα χέρσο και άγονο χωράφι, που θα έσπερνε όχι με σιτάρι, αλλά με δόντια δράκοντα, από τα οποία θα φύτρωναν πάνοπλοι γίγαντες, οι Σπαρτοί, που θα έπρεπε να αφανίσει.

Ο Ιάσωνας, αν και βαθιά συλλογισμένος, αποφάσισε να δεχτεί την πρόκληση και να αγωνιστεί κερδίζοντας ή να πεθάνει αγωνιζόμενος. Αναρωτιόταν πώς θα μερώσει τα βόδια όταν η βασιλοκόρη, η Μήδεια τον είδε και τον ερωτεύθηκε (μετά από παρέμβαση της θεάς Ήρας, που υπήρξε πάντα βοηθός του Ιάσονα). Η Μήδεια ήταν μια πανίσχυρη μάγισσα. Η νεαρή βασιλοπούλα, ερωτοχτυπημένη καθώς ήταν με το παλικάρι, δε δίστασε να σταθεί απέναντι στον πατέρα της και την μέχρι τότε ζωή της. Αποφάσησε να βοηθήσει τον νέο κι ας ήξερε ότι μετά απ αυτό, τίποτε δεν θα μπορούσε να είναι ίδιο στη ζωή της. Έβαλε λοιπόν τον Ιάσονα να της υποσχεθεί πως θα την πάρει γυναίκα του, αν θα τον έβγαζε από τη δύσκολη θέση. Ο Ιάσονας της το ορκίστηκε. Του έδωσε λοιπόν ένα μαγικό βάλσαμο να αλείψει την ασπίδα και το κορμί του πριν πάει κοντά στους δύο φλογερούς ταύρους. Ήταν φτιαγμένο από το χυμό ενός λουλουδιού που φύτρωνε στις ρεματιές του Καύκασου, θρεμμένο με σταγόνες αίματος του Προμηθέα. Με εκείνο το βάλσαμο έμεινε άτρωτος από τη φωτιά και από το σίδερο για μια ολόκληρη ημέρα. Τον βοήθησε επίσης να αντιμετωπίσει τους γίγαντες που θα έβγαιναν από τα σπαρμένα δόντια. Τον συμβούλεψε να κάνει ότι έκανε κι ο Κάδμος, ο ιδρυτής της Θήβας. Να πετάξει πέτρες ανάμεσά τους και εκείνοι, νομίζοντας πως δέχονται επίθεση από τους ομοφύλους τους, θα άρχιζαν ένα φοβερό αγώνα, με αποτέλεσμα να αλληλοεξοντωθούν. Έτσι κι έγινε. Με τη βοήθεια της Μήδειας ο Ιάσονας κατάφερε να αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις. Ο Αιήτης όμως δεν κράτησε το λόγο του, να παραδώσει το χρυσόμαλλο δέρας. Ο Ιάσονας έχοντας τη βοήθεια της Μήδειας, έφτασε στο δάσος του Άρη μπροστά στη βελανιδιά που είχε κρεμασμένο το χρυσόμαλλο Δέρας του κριαριού που είχε φέρει τον Φρίξο στην Κολχίδα.

Ο Ιάσονας κατάφερε να πάρει το χρυσόμαλλο Δέρας από το δάσος του Άρη αφού η Μήδεια με τη βοήθεια του Ορφέα, κατάφερε με μαγικό τρόπο να αποκοιμίσει τον δράκο που το φύλαγε. Το ταξίδι της επιστροφής Γρήγορα οι αργοναύτες άνοιξαν πανιά για το ταξίδι του γυρισμού, παίρνοντας μαζί την Μήδεια και τον αδελφό της τον Άψυρτο. Ο Αιήτης αρμάτωσε ένα πολεμικό καράβι και ρίχτηκε στο κατόπι τους. Κυνήγησε τους φυγάδες και τους πλησίασε επικίνδυνα. Η Μήδεια τότε δεν δίστασε να σκοτώσει τον αδελφό της και να σκορπίσει τα κομμάτια του στη θάλασσα. Έτσι κατάφεραν να ξεφύγουν, αφού ο Αιήτης καθυστέρησε για να μαζέψει τα κομμάτια του γιού του και να τα θάψει με τις πρέπουσες τιμές. Στο γυρισμό οι Αργοναύτες πλανήθηκαν. Είχαν σκοπό να περάσουν τις Συμπληγάδες πέτρες πιστεύοντας ότι ο Αιήτης δεν θα συνέχιζε την καταδίωξή τους προς την Ελλάδα. Ωστόσο φθάνοντας στα ανοιχτά της Μαρσίλιας, ο Δίας τους έστειλε φουρτούνα. Ο Δίας οργίστηκε μαζί τους για τον θάνατο του Άψυρτου. Οι Αργοναύτες διαπίστωσαν ότι το ταξίδι του γυρισμού δεν θα ήταν καθόλου εύκολο και ότι, όπως τους είχε προειδοποιήσει ο Φινέας, δεν θα ακολουθούσαν τον ίδιο δρόμο για την επιστροφή. Έπλευσαν λοιπόν με την Αργώ στον Ίστρο ποταμό. Ο Ιάσονας και οι σύντροφοί του αποφάσισαν να ταξιδέψουν ανάποδα στη ροή του ποταμού, με αποτέλεσμα μετά από μέρες να καταφέρουν να βγουν στο Αδριατική θάλασσα. Εκεί αναθάρρησαν και ξεκίνησαν το ταξίδι προς το νότο σε πιο γνώριμα νερά.

Σύντομα φάνηκε στον ορίζοντα το νησί των Φαιάκων, η σημερινή μας Κέρκυρα. Η θέα της ελληνικής γης σκόρπισε ενθουσιασμό στις τάξεις των Αργοναυτών. Όμως το μένος του Δία δεν είχε κοπάσει. Τους έστειλε λοιπόν τεράστια θαλασσοταραχή με πελώρια κύματα που απειλούσαν να καταπιούν την Αργώ, ενώ ο αέρας που λυσσομανούσε τους απομάκρυνε από τις ακτές. Μέσα στη φουρτούνα ακούστηκε να μιλάει η Αργώ και συμβούλεψε τους Αργοναύτες να αναζητήσουν εξιλέωση για την ύβρη από την αδελφή του Αιήτη, τη μάγισσα Κίρκη. Η Κίρκη εξάγνισε το ζευγάρι

Έτσι το καράβι ξεκίνησε ξανά και πέρασε τη θάλασσα με τις Σειρήνες. Οι Σειρήνες τραγουδούσαν γλυκά, έτσι που όλοι οι θαλασσοπόροι ακούγοντας, ένιωθαν ακατανίκητη λαχτάρα να τις ζυγώσουν. Ρίχνονταν τότε στο νερό, πνίγονταν και τους έτρωγαν οι Σειρήνες. Οι Αργοναύτες ξέφυγαν από τούτον τον κίνδυνο γιατί είχαν μαζί τους τον μουσικό, τον Ορφέα. Ο Ορφέας τραγουδούσε πιο όμορφα από τις Σειρήνες, και δεν νιώσανε καθόλου τη διάθεση να φύγουν από την Αργώ. Μετά από αρκετές περιπέτειες οι Αργοναύτες έφτασαν στο νησί των Φαιάκων όπου ο βασιλιάς Αλκίνοος τους υποδέχτηκε με χαρά και τους πρόσφερε θερμή φιλοξενία. Έφτασαν όμως στο νησί και οι διώκτες που είχε στείλει ο Αιήτης για να του φέρουν και πάλι κοντά του την κόρη του. Ο Αλκίνοος ήταν έτοιμος να την παραδώσει, όταν η γυναίκα του η Αρήτη σκέφτηκε ένα τέχνασμα για να το αποτρέψει. Βρήκε μέσα στο βράδυ τον Ιάσονα και τη Μήδεια και τους έπεισε να παντρευτούν. Με τον τρόπο αυτό ο Αιήτης δεν είχε πια δικαίωμα στην Μήδεια, καθώς θα έπρεπε να ακολουθήσει τον άντρα της στην Ελλάδα. Έτσι και ο Αλκίνοος νομιμοποιήθηκε και δεν επέτρεψε να πάρουν οι Κόλχοι την Μήδεια μαζί τους.

Μετά το νησί των Φαιάκων ο άνεμος έστειλε την Αργώ στη μακρινή Λιβύη. Εκεί κόλλησε μέσα στην άμμο στον κόλπο της Σύρτης. Το πλοίο δεν μπορούσε να κουνηθεί. Η Αργώ μίλησε και πάλι μέσω του ιερού της ξύλου και τους συμβούλεψε να ακολουθήσουν το άλογο της θαλάσσιας θεότητας Αμφιτρίτης, το οποίο βγήκε από τη θάλασσα και άρχισε να καλπάζει μέσα στην έρημο. Οι Αργοναύτες αποφάσισαν να το ακολουθήσουν, κι έτσι πήραν στους ώμους τους την Αργώ και ξεκίνησαν μια μεγάλη και επίπονη πορεία μέσα στο αμμώδες τοπίο της ερήμου. Η Ήρα και πάλι βοήθησε και έστειλε τον θεό Τρίτωνα να τους οδηγήσει προς τη θάλασσα. Στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού πέθανε και ο δεύτερος μάντης των Αργοναυτών, ο Μόψος από δάγκωμα φιδιού της ερήμου. Τελικά η Αργώ βγήκε και πάλι στην θάλασσα, με τους Αργοναύτες να σαλπάρουν γεμάτοι αισιοδοξία προς τα βόρεια. Σύντομα αντίκρισαν τις ακτές της Κρήτης, όπου ήρθαν αντιμέτωποι με τον Τάλω. Ο Τάλως ήταν μυθικός φύλακας της Κρήτης. Ήταν γιγάντιος, ανθρωπόμορφος και με σώμα από χαλκό. Τον κατασκεύασε ο θεός Ήφαιστος και ήταν δώρο του Δία στην Ευρώπη, η οποία μετά τον χάρισε στο γιο της Μίνωα. Ήταν άγρυπνος φύλακας της Κρήτης που γύριζε τις ακτές του νησιού τρεις φορές τη μέρα. Κρατούσε σε απόσταση τα άγνωστα πλοία που πλησίαζαν την Κρήτη πετώντας τους τεράστιες πέτρες. Αν οι άγνωστοι είχαν ήδη αποβιβαστεί, τους έκαιγε με την ανάσα του ή πυράκτωνε το χάλκινο σώμα του σε κάποια φωτιά, τους αγκάλιαζε σφιχτά πάνω του κι έτσι τους έκαιγε. Η Μήδεια, με τις μαγικές δυνάμεις της, τον έκανε να χάσει τα λογικά του, κι αυτός έβγαλε το καρφί από τη φλέβα του αστραγάλου του, που τον κρατούσε στη ζωή, και πέθανε. Έτσι οι Αργοναύτες συνέχισαν ανενόχλητοι την πορεία τους.

Η γέννηση της «Καλλίστης» Ο Δίας τους έστειλε και πάλι κακοκαιρία, σπέρνοντας τον πανικό τους Αργοναύτες. Αυτή τη φορά όμως αποφάσισε ο θεός Απόλλωνας να τους δείξει το δρόμο της σωτηρίας με μια φωτεινή ακτίνα που έλαμψε στον ορίζοντα. Ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες την ακολούθησαν για να βρουν απάγκιο και ξεκούραση στη νήσο Ανάφη.

Μετά από λίγες ημέρες ξεκίνησαν και πάλι χωρίς πολλές δυνάμεις πια. Η κούραση κατέλαβε και πάλι τα σώματά τους όταν ένας από τους Αργοναύτες, ο Εύφημος θυμήθηκε ότι ο θεός Τρίτων του είχε δώσει ένα μαγικό σβόλο. Χωρίς να το πολυσκεφτεί τον πέταξε στη θάλασσα και από εκείνο το σημείο αναδύθηκε ένα ολόκληρο και πανέμορφο νησί. Το νησί αυτό οι Αργοναύτες ονόμασαν Καλλίστη δηλαδή «Ωραιοτάτη». Η Καλλίστη είναι το ηφαιστειογενές νησί της Σαντορίνης που ακόμα και σήμερα έχει τα απομεινάρια ενός ηφαιστείου στο κέντρο του. Σημάδι ότι πράγματι μπορεί να αναδύθηκε από τα βάθη του Αιγαίου πελάγους.

Ο Ιάσονας πίσω στην Ιωλκό Όταν ο Ιάσονας έφτασε με τους συντρόφους του και τη Μήδεια στην Ιωλκό πληροφορήθηκε πως ο θείος του και βασιλιάς, Πελίας, όχι μόνο δε θα του παρέδιδε τη βασιλεία, όπως και είχαν συμφωνήσει, αλλά είχε ήδη σκοτώσει όλη του την οικογένεια, ώστε να μην υπάρχουν άλλοι πιθανοί διεκδικητές του θρόνου. Αυτό το γεγονός έλαβε χώρα όταν κάποτε είχε μαθευτεί πως οι Αργοναύτες είχαν χαθεί στον Εύξεινο Πόντο. Ο Ιάσονας επίσης έμαθε, πως ο Πελίας είχε αναγκάσει τον πατέρα του, Αίσονα, να αυτοκτονήσει πίνοντας το αίμα του ταύρου που ο ίδιος ο Αίσονας είχε θυσιάσει και είχε σκοτώσει το μικρότερο αδελφό του, Πρόμαχο. Τα γεγονότα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να αυτοκτονήσει και η μητέρα του Ιάσονα, Αμφινόμη, για να ακολουθήσει τα αγαπημένα πρόσωπά της στο θάνατο, αφού πρώτα καταράστηκε τον Πελία που είχε καταστρέψει την οικογένειά της. Υπήρξαν πολλές προτάσεις από τους Αργοναύτες σχετικά με τον τρόπο δολοφονίας του Πελία, αλλά τελικά επιλέχτηκε η πρόταση της Μήδειας. Άλειψε το δέρμα της με αλοιφή, έβαψε τα μαλλιά της άσπρα και ντύθηκε σαν τις ιέρειες της Άρτεμης. Στη συνέχεια έκρυψε σε ένα άγαλμα της ίδιας θέας μαγικά φάρμακα και διέσχιζε τους δρόμους της Ιωλκού φωνάζοντας πως όλοι έπρεπε να το καλοδεχτούν.

Μπήκε στο παλάτι του Πελία και του είπε πως η θεά Άρτεμη ήταν πολύ ικανοποιημένη από την ευσέβειά του και για να τον ανταμείψει την είχε στείλει με εντολή να τον ξανακάνει νέο. Για να πείσει αυτόν και τις κόρες του όμως πως οι ισχυρισμοί της ήταν αληθινοί του είπε πως πρώτα θα δοκίμαζε στον εαυτό της. Μπήκε μόνη της σε ένα θάλαμο του παλατιού,

ξέπλυνε τη μαγική αλοιφή από το πρόσωπό της και παρουσιάστηκε ξανά στο βασιλιά, αυτή τη φορά σαν νέα κοπέλα. Μετά από αυτό ο Πελίας πείστηκε για την ειλικρίνεια της Μήδειας και διέταξε τις κόρες του να κάνουν ότι τις προστάζει αυτή. Έτσι, η Μήδεια είπε στις Πελιάδες πως για ξαναδώσει στον πατέρα τους πίσω τα νιάτα του έπρεπε να τον σκοτώσουν όταν θα κοιμόταν, τον κομματιάσουν και να τον βράσουν μαζί με μαγικά φάρμακα που θα τους έδινε εκείνη.

να θα να τα

Αυτές παρασυρμένες από τη διαταγή του πατέρα τους αλλά και από το συμβάν με το γέρικο κριάρι, που η Μήδεια έκανε ακριβώς τα ίδια που τις πρόσταξε σε ένα κριάρι και τις έκανε να βλέπουν το είδωλο ενός αρνιού, σκότωσαν τον πατέρα τους. Η μόνη που αρνήθηκε να πάρει μέρος ήταν η Άλκηστη. Αφού έγιναν όλα αυτά, η Μήδεια, με την πρόφαση πως έπρεπε πρώτα να προσευχηθούν στη θεά Εκάτη, ανέβηκε μαζί με τις κόρες του Πελία στο πιο ψηλό δώμα, κρατώντας πυρσούς στα χέρια, ώστε να καταλάβουν οι Αργοναύτες από τη φωτιά πως ο Πελίας είναι νεκρός και να επιτεθούν στην Ιωλκό. Όταν οι Πελιάδες κατέβηκαν στο παλάτι, αντίκρισαν κατάπληκτες τους Αργοναύτες, που τους πίστευαν νεκρούς. Αρχικά, πανικοβλήθηκαν διότι πίστευαν πως ήρθαν οι νεκροί να τις τιμωρήσουν για τη δολοφονία του πατέρα τους. Μόλις όμως συνειδητοποίησαν τι πραγματικά είχε συμβεί, άρχισαν να θρηνούν για τις συμφορές που τις είχαν βρει και αποπειράθηκαν να αυτοκτονήσουν. Ο Ιάσονας όμως τις συγκράτησε, τις πάντρεψε με μερικούς από τους πιο γνωστούς νέους της εποχής και παραιτήθηκε από κάθε αξίωση για το θρόνο της Ιωλκού, αφού οι κάτοικοι της Ιωλκού είχαν αρχίσει να φοβούνται την ψυχική διάθεση και την μαγική δύναμη της Μήδειας.

Στην Κόρινθο Ο Ιάσονας και η Μήδεια μετά το θάνατο του βασιλιά της Ιωλκού, Πελία, έφυγαν από την Ιωλκό και εγκαταστάθηκαν στην Κόρινθο με τα δύο τους παιδιά. Ο βασιλιάς της πόλης Κρέοντας, τους προσέφερε προστασία, και τους πήρε στο παλάτι του. Σύντομα ο Ιάσονας αποφάσισε να χωρίσει την Μήδεια και να παντρευτεί τη Γλαύκη, κόρη του βασιλιά Κρέοντα. Μάταια προσπάθησε η Μήδεια να κρατήσει το σύζυγό της κοντά της, θυμίζοντάς του όλους τους όρκους πίστης και αφοσίωσης που της είχε δώσει Ο Κρέοντας, που είχε καταλάβει πόσο αδίστακτη θα μπορούσε να γίνει η Μήδεια πάνω στη ζήλια της, τη διέταξε να φύγει αμέσως από την Κόρινθο, παίρνοντας μαζί της και τα δύο της παιδιά. Η Μήδεια όμως ήταν αποφασισμένη να εκδικηθεί τον άπιστο άνδρα της που την είχε προδώσει με αυτό τον τρόπο. Ζήτησε μία μέρα διορία, να ετοιμαστεί και έτσι ο Κρέοντας ανυποψίαστος συμφώνησε, αφήνοντας πλέον ανοιχτό το δρόμο για το φοβερό σχέδιο εκδίκησής της Η Μήδεια, πρώτα, ζήτησε από τον Ιάσονα να κρατήσει τα παιδιά τους στο παλάτι. Αμέσως μετά, συναντήθηκε με το βασιλιά της Αθήνας, Αιγέα, που είχε επισκεφτεί την Κόρινθο, και του ζήτησε να τη φιλοξενήσει στο παλάτι του. Στη συνέχεια άλειψε ένα πολύτιμο φόρεμα και ένα χρυσό στεφάνι με μαγική αλοιφή και φώναξε τα παιδιά της να τα πάνε τα δώρα, στη Γλαύκη για να έχουν την εύνοιά της. Η Γλαύκη ανύποπτη δέχτηκε τα δώρα της Μήδειας. Με το που φόρεσε όμως το φόρεμα και το στεφάνι, το σώμα της τυλίχτηκε στις φλόγες. Ο πατέρας της, ακούγοντας τις κραυγές της, έτρεξε να τη βοηθήσει αλλά η φωτιά έζωσε και το δικό του κορμί. Έτσι, πατέρας και κόρη βρήκαν τραγικό θάνατο. Η Μήδεια, δεν σταματάει εδώ. Φτάνει την εκδίκηση της στα άκρα, αποφασίζοντας να σκοτώσει τα ίδια της τα παιδιά για να καταφέρει το τελικό πλήγμα στον Ιάσονα.

Τελικά η Μήδεια φεύγει για την Αθήνα πάνω στο άρμα με τα φτερωτά φίδια που της είχε στείλει ο Ήλιος.

Στην Αθήνα, παντρεύεται το βασιλιά Αιγέα και αποκτά μαζί του ένα γιο, τον Μήδο. Όταν αργότερα επιδίωξε το θάνατο του Θησέα, γιου του Αιγέα, ο βασιλιάς την έδιωξε και η ίδια διέφυγε στη Φοινίκη με το γιο της, Μήδο. Εκεί ο γιος της κατάφερε να κατακτήσει πολλούς βάρβαρους λαούς και ονόμασε τη χώρα που κυβερνούσε Μηδία. Όταν ο Μήδος σκοτώθηκε σε μία εκστρατεία εναντίον των Ινδών, εκείνη αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω στην Κολχίδα, όπου βρήκε τον πατέρα της, τον Αιήτη, στη φυλακή και τον αδελφό του, τον Πέρση, στο θρόνο. Τέλος, πολέμησε τον Πέρση, τον σκότωσε και έδωσε την εξουσία πίσω στον πατέρα της. Εν τω μεταξύ, ο Ιάσωνας γύρισε πίσω στην Ιωλκό και αφού έδιωξε τον Άκαστο, το γιο του Πελία, πήρε το θρόνο. Στα γεράματα του θέλησε να αναπαυθεί στη σκιά του καραβιού με το οποίο έζησε τη δόξα. Η Αργώ όμως ήταν πια ένα γέρικο σκαρί σαπισμένο από τα χρόνια. Το κατάρτι του πλοίου έσπασε και έπεσε απάνω στον Ιάσονα σκοτώνοντάς τον ακαριαία. Αυτός ήταν ο ιδανικός επίλογος για τον Ιάσονα, αφού πέθανε δίπλα στο αγαπημένο του πλοίο, σε βαθιά γεράματα δοξασμένος και ευτυχισμένος αφού είχε το προνόμιο να ζήσει όσο λίγοι ήρωες.

Διαφορετικές εκδοχές του μύθου Σύμφωνα με την παλαιότερη μορφή του μύθου η Αία βρισκόταν στην Δύση. Ωστόσο κατά τον Μίμνερμο, η Αία βρίσκεται στην μακρινή Ανατολή , στην άκρη του Ωκεανού, εκεί που ο ήλιος φυλάει τις ακτίνες του σε χρυσό θάλαμο. Ο Ηρόδοτος ταυτίζει την Αία με την Κολχίδα. Το όνομα Αιήτης προέρχεται από την Αία και αποτελεί επινόηση του αργοναυτικού μύθου. Ο Αιήτης σύμφωνα με ομηρική αντίληψη είναι γιός του Ήλιου και της Ωκεανίδας Πέρσης και αδερφός της ξακουστής μάγισσας Κίρκης, ενώ επίσης στον Απολλόδωρο παρουσιάζεται ως αδερφή του η Πασιφάη, γυναίκα του Μίνωα. Η Μήδεια κατέχει σημαντική θέση στην εξέλιξη του αργοναυτικού μύθου ως μάγισσα που ξεχωρίζει με διαφορά από την κορινθιακή παράδοση. Σύμφωνα με την πρώτη παραλλαγή του μύθου η Μήδεια έχει στενή συγγένεια με την Εκάτη και την Κίρκη, δύο μορφές των σκοτεινών δυνάμεων και της μαγείας. Η Μήδεια κατοικούσε στην Αία που σήμαινε ‘’γη’’ και αποτελούσε στην αρχή μία θεϊκή μορφή που η δύναμή της οφειλόταν στις μαγικές της ικανότητες. Η Χαλκιόπη ή αλλιώς Ιοφώσσα ήταν η αδερφή της Μήδειας. Παντρεύτηκε τον Φρίξο όπως είδαμε και παραπάνω και μαζί του απέκτησε τέσσερις γιους, τον Άργο, τον Μέλανα, τον Φρόντη και τον Κυτίσωρο. Στον Αργοναυτικό μύθο συναντάμε τον Ιάσονα ο οποίος προσπαθεί να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας από τον Αιήτη. Όσον αφορά λοιπόν τον τρόπο με τον οποίο καταφέρνει ο Ιάσονας να το αποκτήσει έχουν διαμορφωθεί πολλές και διαφορετικές παραδόσεις. Η πιο παλιά εκδοχή βασίζεται στα ‘’Ναυπάκτια Έπη’’ . Εκεί ο Αιήτης καθώς δεν θέλει να παραδώσει σε κανέναν το χρυσόμαλλο δέρας βάζει σε όλους τους Αργοναύτες έναν άθλο, να ζέψουν τα βόδια. Αργότερα η εκδοχή αυτή συμπληρώθηκε από έναν αρχαίο ποιητή ο οποίος πρόσθεσε ένα φίδι, το οποίο ίσως να είχε δύο κεφάλια, να φυλάει το χρυσόμαλλο δέρας. Στη συνέχεια ο αργοναυτικός αυτός μύθος επηρεάζεται από τον μυθικό κύκλο του Κάδμου και διαμορφώνεται ως εξής: Ο βασιλιάς, Αιήτης βάζει τρεις άθλους στο παλικάρι που έρχεται να του ζητήσει το θησαυρό που κρύβει στο παλάτι του. Πρώτα θα πρέπει να οργώσει ένα χωράφι με δύο ταύρους που ξεφυσούν φωτιά και είχαν ατσάλινα πόδια. Ύστερα πρέπει να σκοτώσει ένα δράκοντα και να σπείρει τα δόντια του στα ανοιγμένα αυλάκια και μετά να σκοτώσει τους οπλισμένους γίγαντες που θα ξεφυτρώσουν από τα σπαρμένα δόντια του γίγαντα. Επομένως κάθε αρχαίος συγγραφέας που ήθελε να διηγηθεί το μύθο με βάση και τις δύο παραλλαγές που δέχτηκαν επιδράσεις μιλάει για δύο φίδια στον μύθο. Το πρώτο είναι αυτό που σκότωσε ο Ιάσονας και εκείνο που φυλάει το χρυσόμαλλο δέρας. Το πρόβλημα των δύο φιδιών προσπαθεί να λύσει ο Φερεκύδης, ο οποίος υποστηρίζει ότι τα δόντια που έσπειρε ο Ιάσονας προέρχονταν από το φίδι που σκότωσε ο Κάδμος. Το φίδι που σκοτώνει ο Κάδμος φυλάει την

πηγή του Άρη. Αφού καταφέρνει και το σκοτώνει σπέρνει τα δόντια του από τα οποία ξεφυτρώνουν οπλισμένοι γίγαντες. Για να τους αντιμετωπίσει ρίχνει ανάμεσα τους μία πέτρα και εκείνοι παλεύουν και σκοτώνονται μεταξύ τους. Ο Κάδμος λοιπόν έσπειρε τα μισά δόντια στη Θήβα και τα άλλα μισά τα χάρισαν στον Αιήτη ο θεός Άρης και η θεά Αθηνά ή με βάση τον Απολλώνιο Ρόδο τα χάρισε μόνο η Αθηνά. Ωστόσο δεν απορρίπτεται η άποψη ότι τα δόντια τα έφερε στον Αιήτη ο Φρίξος. Στην Μήδεια του Ευριπίδη γίνεται λόγος για το δράκοντα που φυλάει το χρυσόμαλλο δέρας. Στο τέλος όμως ο Ιάσονας αφού έχει ζέψει τους ταύρους και έχει σπείρει τα χωράφια, τον σκοτώνει. Η φανερή σχέση του αργοναυτικού μύθου με εκείνον του Κάδμου ερμηνεύεται από πολλούς. Άλλοι υποθέτουν πως υπήρξε ένα βοιωτικό υπόστρωμα στον αργοναυτικό μύθο, που δεν μπορούν να το προσδιορίσουν χρονικά και άλλοι υποστηρίζουν πως ο μύθος του Κάδμου, ίσως και ο αργοναυτικός μύθος, είναι μιλήσιος ή ιωνικός. Άλλωστε είναι φανερό το ενδιαφέρον των μιλήσιων συγγραφέων για μύθους όπως του Κάδμου και γι’ αυτό τον λόγο επηρεάστηκαν. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις που αφορούν την βοήθεια που έδωσε η Μήδεια στον Ιάσονα. Σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη η Μήδεια δέχεται να βοηθήσει τον Ιάσονα με την προϋπόθεση εκείνος να την παντρευτεί και να την πάρει μαζί του στην Ελλάδα. Μία άλλη εκδοχή αναφέρει ότι η Μήδεια στην αρχή διστάζει να ακολουθήσει τον Ιάσονα και κατά τον Πίνδαρο η θεά Αφροδίτη κατεβάζει από τον Όλυμπο για πρώτη φόρα στη γη την ‘’ιυγγα’’, το μαγικό πουλί για τα ερωτικά μάγια. Το δανείζει στον Ιάσονα και του μαθαίνει μαγικά ξόρκια για να κερδίσει την καρδιά της Μήδειας. Στην συνάντηση των δύο νέων η Ήρα παίρνοντας τη μορφή της Χαλκιόπης, της αδερφής της Μήδειας κατέχει σπουδαίο ρόλο και χρησιμοποιεί τη μεσολάβηση της παραμάνας της Μήδειας, της Ηνιόχης για την επίτευξη του στόχου της. Σύμφωνα με την παλαιότερη παράδοση, για την πλοκή του μύθου, αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αιήτης ζητάει έναν οποιονδήποτε αργοναύτη για να ζέψει τους ταύρους. Ο καθένας με προθυμία θέλει να αναλάβει το έργο μέχρι που ο μάντης Ίδμονας επιλέγει τον Ιάσονα. Ο Αιήτης προκαλεί τον Ιάσονα να συναγωνιστούν και έτσι αφού έζεψε τους ταύρους και όργωσε τα χωράφια περίμενε να δει τι θα κάνει ο Ιάσονας, ο οποίος εκτελεί με την σειρά του την δοκιμασία με επιτυχία. Ο Αιήτης αθετεί την υπόσχεσή του. Προσπαθεί μάλιστα να κάψει το πλοίο και να εξοντώσει τους Αργοναύτες. Τελικά έστειλε τον Ιάσονα να το αποσπάσει μόνος του από το φίδι που το κρατούσε σφιχτά με τα σαγόνια του. Ο Ιάσονας με τη βοήθεια της Μήδειας που τον έχει ερωτευτεί καταφέρνει να σκοτώσει το φίδι και να πάρει το θησαυρό. Μία άλλη εκδοχή αναφέρει ότι η Μήδεια δεν έδωσε στον Ιάσονα μαγική αλοιφή, αλλά τον συμβούλεψε να οδηγεί τους ταύρους αντίθετα από τον άνεμο για να μην έρχεται η φωτιά στο πρόσωπο του και να ανοίγει τα αυλάκια προς την ίδια πάντα κατεύθυνση.

Το χρυσόμαλλο δέρας το φυλούσε ένα φίδι και το γεγονός αυτό περιέχει ένα παραμυθικό στοιχείο του δράκοντα που φυλάει τον θησαυρό και η μόνη λύση είναι κάποιος να τον σκοτώσει ή να τον ξεγελάσει με δόλο. Σε παλαιότερο μύθο ο Ιάσονας σκοτώνει το δράκο με τη βοήθεια της Μήδειας ενώ σε μία νεότερη έκδοση η Μήδεια κοιμίζει το δράκοντα και ο Ιάσονας τον σκοτώνει. Αντίστοιχα λοιπόν η Μήδεια με τον συνεργάτη της Ορφέα καταφέρνει με το τραγούδι της να αποκοιμίσει το φίδι ή σύμφωνα με άλλη εκδοχή να επικαλεστεί το θεό του Ύπνου. Σύμφωνα με μία παραλλαγή του Σκυτοβραχίονα, όταν φτάνει ο Ιάσονας στην Κολχίδα τον πιάνουν οι άντρες του Αιήτη και τον πηγαίνουν στο ναό της Άρτεμης για να τον θυσιάσει η Μήδεια. Εκεί όμως τον ερωτεύεται και τελικά παντρεύονται με τη συγκατάθεση του Αιήτη. Σε κάποιες πηγές αναφέρεται ότι το ζευγάρι έζησε εκεί για τέσσερα χρόνια ενώ κάποιες άλλες αναφέρουν ότι ο Ιάσονας δεν ξαναγύρισε στην Ελλάδα αλλά έμεινε μαζί με την Μήδεια στην Κολχίδα. Έχουν διαμορφωθεί πολλές διαφορετικές εκδοχές που αφορούν τη σχέση του Αιήτη με τον Ιάσονα. Για παράδειγμα σε κάποια μορφή του μύθου, παλαιότερη από αυτήν που διατύπωσε ο Σκυτοβραχίονας ο ίδιος ο Ιάσονας σκοτώνει τον Αιήτη και με αυτόν τον τρόπο εκπληρώνεται ο χρησμός που του είχε δώσει ο πατέρας του ο Ήλιος, πως θα βρει τον θάνατο από κάποιον Αιολίδη. Σε άλλη παράδοση αναφέρεται πως ο Ιάσονας και η Μήδεια φεύγουν από την Κολχίδα κρυφά και παντρεύονται ή στον ποταμό Φάση ή στο Βυζάντιο, στο παλάτι του Βασιλιά Βύζαντα ή πολύ αργότερα στην Κέρκυρα. Τέλος άλλη παράδοση αποτυπώνει μία τελείως διαφορετική σχέση του Ιάσονα με τον Αιήτη σύμφωνα με την οποία ο Ιάσονας με τη μεσολάβηση του Άργου υπόσχεται στον Αιήτη ότι θα τον βοηθήσει στον πόλεμο κατά των Σαυροματών, αν εκείνος του δώσει σε αντάλλαγμα το χρυσόμαλλο δέρας. Η παράδοση αυτή μεταπλάθεται και αναφέρει ότι ο Αιήτης είχε πόλεμο με τον αδερφό του τον Πέρση και ζητάει την βοήθεια των Αργοναυτών.

Β΄ΜΕΡΟΣ

Οι μύθοι και τα παραμύθια είναι «πνευματικές εξερευνήσεις που αποκαλύπτουν πώς βλέπουμε τη ζωή, πώς τη νιώθουμε ή πώς είναι μέσα μας», γιατί «τα πρόσωπα και τα γεγονότα των ιστοριών ταιριάζουν με αρχέτυπα ψυχολογικά φαινόμενα, εκφράζουν εσωτερικές συγκρούσεις και υποδεικνύουν τον τρόπο να λυθούν. Έχουν σημαντικό νόημα για τα παιδιά, αγόρια και κορίτσια, όλων των ηλικιών, όλων των εποχών».

Bruno Bettelheim, παιδοψυχίατρος, «Η γοητεία των παραμυθιών».

Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΥΘΟ Ο μύθος με τον προφορικό λόγο, εξιστορεί και περνά από γενιά σε γενιά ιστορικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά γεγονότα. Ο χώρος και ο χρόνος ενός μύθου πολλές φορές είναι αρκετά απροσδιόριστος. Θυμίζει τον τρόπο που όλα τα παραμύθια ξεκινάνε, «Μια φορά κι έναν καιρό …». Οι μύθοι όμως είναι παραμύθια; Είναι αποκυήματα της φαντασίας και μόνο, ή περικλείουν αλήθειες; Πολύ συχνά οι μύθοι υπήρξαν αφορμή για την αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας κα σε κάθε περίπτωση μας βοηθούν να αντιληφθούμε τον τρόπο σκέψης των ανθρώπων της εποχής αλλά και τις αλλαγές που συνέβαιναν τότε, στην τεχνολογία, στον πολιτισμό, αλλά και στην γη (γεωμυθολογία). Η Αργοναυτική εκστρατεία αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους μύθους της ελληνικής αρχαιότητας, κατέχοντας θέση ανάλογη με τα Ομηρικά έπη και τους άθλους του Ηρακλή. Ο πυρήνας του μύθου, λίγο πολύ κοινός στους περισσότερους επικούς μύθους είναι, η αποστολή των προσωποποιημένων αρχετυπικών προτύπων της φυλής στην αναζήτηση ενός ιερού αντικειμένου, μέσα από περιπέτειες και κινδύνους, εκτελώντας άθλους και πληρώνοντας το τίμημα. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν οικειοποιηθεί την άποψη μιας “κλασικής” εκδοχής για το πού πήγε το σκάφος της Αργούς, ή σε ποια περιοχή εξελίχθηκε αυτή η περιπέτεια. Έχει όμως σημασία να διερευνήσουμε την πιστότητα ή πιθανότητα αυτών των “άλλων” εκδοχών, αφού μιλάμε για εξερευνητικά ταξίδια, δηλαδή θαλασσινές περιπέτειες με γεωγραφικό αντικείμενο. Η σημασία αυτή αποκτά μεγαλύτερη σπουδαιότητα από το ότι όλες οι εκδοχές των περιπετειών αποτελούν ενδείξεις όχι ως προς το πού έφτασαν οι ήρωες τους, αλλά για το πού “υπαινίσσονται” ότι έφτασαν οι αληθινοί πρωταγωνιστές αυτών των περιπετειών, οι αρχαίοι Έλληνες ναυτικοί.

Το πρώτο κείμενο που περιγράφει την Αργοναυτική εκστρατεία γράφηκε από τον Ορφέα. Το κείμενο αυτό δε σώθηκε. Αυτά τα οποία αναφέρονται ως Ορφικά Αργοναυτικά τα έγραψε μάλλον ο Κροτωνιάτης Ορφέας ή ο Ονομάκριτος. Μέλη και οι δυο των Ορφικών προφανώς μετέφεραν το κείμενο του ιδρυτή τους.

Ο Πίνδαρος αναφέρει τον Ορφέα σαν τον πιο ξακουστό μουσικό και ποιητή, μεταξύ των αρχαιότερων ηρώων, αφού συμμετέχει στην Αργοναυτική εκστρατεία.

Τα Αργοναυτικά του Ορφέα είναι ένα ποιητικό κείμενο στο οποίο περιγράφεται η πρώτη οργανωμένη Πανελλήνια εκστρατεία. Περί της εκστρατείας έγραψαν επίσης ο Επιμενίδης, ο Διονύσιος από τη Μίλητο, ο Ηρόδωρος και ο Πείσανδρος. Τα κείμενα αυτά επίσης δε σώζονται. Εκτενή πληροφόρηση για τον μύθο έχουμε χάρις στον Απολλώνιο τον Ρόδιο, καθώς τα κείμενά του σώζονται μέχρι και σήμερα. Επιπλέον, μέσω αυτού μαθαίνουμε, για την αντίληψη των συγχρόνων του για τον αργοναυτικό μύθο. Ο Απολλώνιος γεννήθηκε στις αρχές του 3ου π.Χ αιώνα, πιθανότατα στην Αλεξάνδρεια. Πλούτισε τις φιλολογικές του γνώσεις και αναδείχθηκε ως ένας από τους πολυμαθέστερους λογίους της εποχής του. Παράλληλα, ασχολούνταν με την ποίηση και την κριτική κειμένων. Τα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου, εκτείνονται σε τέσσερα βιβλία. Το έργο θεωρείται ένα έπος που μιμείται τα μνημειώδη ομηρικά ποιήματα λόγω του ηρωικού θέματός του, της έκτασής του και της ενιαίας του πλοκής. Ταυτόχρονα, όμως, ενσωματώνει στοιχεία της ελληνιστικής ποίησης με λόγιες αναφορές. Από τα έργα των Λατίνων ποιητών γνωρίζουμε τη μετάφραση του Απολλώνιου από τον Πούμπλιο, έργο μη σωζόμενο και το ποίημα του Βαλερίου Φλάκου σε οκτώ βιβλία. Στην αργοναυτική εκστρατεία αναφέρεται και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης στο έργο του «ιστορική βιβλιοθήκη».

Η αργοναυτική εκστρατεία είναι η πρώτη συμμετείχαν όλοι οι ήρωες των Ελληνικών αναγνωρισμένης αξίας και ικανοτήτων.

κίνηση στην οποία φύλλων, άνθρωποι

Σύμφωνα με τις χρονολογήσεις και με βάση τα Τρωικά, το εγχείρημα, αν όντως έγινε, έλαβε χώρα τον δέκατο τρίτο αιώνα π.Χ. Πολλοί αργοναύτες είναι γονείς των ηρώων της Τρωικής εκστρατείας. Άρα μιλάμε για μια γενιά πριν από τον Τρωικό πόλεμο.

Η περίοδος ορίζει και τα φύλλα των οποίων οι ήρωες έλαβαν μέρος. Πρόκειται για όλα τα αρχαιοελληνικά φύλλα, από τους Πρωτοέλληνες Πελασγούς έως τα νέα, εκείνη την εποχή Μυκηναϊκά φύλλα της Αργολίδας και της Μαγνησίας. Ένα πρώτο συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε είναι ότι οι πρώτοι εκείνοι Έλληνες, παρ όλες τις διαφορές τους, είχαν την αίσθηση, ότι έχουν κάτι κοινό. Ότι ανήκουν στο ίδιο έθνος. Όλοι οι αργοναύτες είναι Έλληνες. Ό Αργοναυτικός κατάλογος αποτελεί την γεωπολιτική εικόνα της τότε Ελλάδος. Ίσως η εκστρατεία αυτή, χρησιμοποιήθηκε από τους ποιητές, με πρώτο τον Ορφέα, συμπεριλαμβάνοντας και πολλά μυθολογικά στοιχεία, για να τονίσει την ενότητα των διάσπαρτων Ελληνικών φύλλων και να διδάξει το «η ισχύς εν τη ενώσει». Παράλληλα μέσω του συμβολισμού που περικλείει, μπορεί να θεωρηθεί ως μυητικό κείμενο, το οποίο ίσως χρησιμοποιούνταν από τους Ορφικούς στις διδασκαλίες τους.

Αν οι μύθοι αποτελούν φιλολογικές καταγραφές πραγματικών ταξιδιών προς όλες εκείνες τις περιοχές που αναφέρονται, δεν έχει σημασία το ότι, σύμφωνα με τις διάφορες εκδοχές του μύθου, οι αργοναύτες έφτασαν σε δυο διαμετρικά αντίθετα σημεία του κόσμου. Οι πραγματικοί ήρωες, οι ναυτικοί, έφτασαν και στο ένα και στο άλλο σημείο. Ο μύθος όμως, θέλοντας να περιλάβει όλες τις περιπλανήσεις, αποκτά πολυπλοκότητα. Ποιες είναι όμως οι διάφορες εκδοχές για την διαδρομή που ακολούθησαν οι αργοναύτες; Η κλασική εκδοχή σύμφωνα με τις δύο σημαντικότερες αρχαίες ελληνικές πηγές, του Ορφέα και του Απολλώνιου του Ρόδιου, συμφωνούν ότι το ταξίδι έγινε προς τον Εύξεινο Πόντο, στην Κολχίδα, τη σημερινή Λαζική, στον Καύκασο.

Αν η Κολχίδα είναι ο τελικός σταθμός άφιξης, γεγονός για το οποίο δεν συμφωνούν όλοι, το ταξίδι της επιστροφής είναι εντελώς αμφισβητούμενο. Ακόμα και την αρχαιότητα, δεν ήταν ξεκαθαρισμένο πού ακριβώς έφτασε η “Αργώ”. Επόμενο ήταν να παρουσιασθούν αρκετές εναλλακτικές εκδοχές αναφορικά με το ποια πορεία ή διαδρομή ακολούθησε η “Αργώ” στην επιστροφή της. Η κάθε θεωρία περιλαμβάνει σημεία πιθανά και στοιχεία που υπερβαίνουν την πραγματικότητα, με αποτέλεσμα το ταξίδι αυτό, αν τελικά πραγματοποιήθηκε και δεν υπήρξε μια ποιητική αλληγορία, να είναι καλυμμένο από πέπλα μυστηρίου.

Σύμφωνα με την εκδοχή του Απολλώνιου του Ρόδιου, η επιστροφή, έγινε μέσω μιας διαδρομής εκ φύσεως αδύνατης: Η Αργώ έπλευσε ανάποδα από το ρεύμα στον Δούναβη και τον Σαύο και έφτασε στην Αδριατική μέσω του Πάδου. Ο Δούναβης όμως είναι πλωτός μόνο μέχρι τις Σιδηρές Πύλες και δε συνδέεται φυσικά με τον Πάδο. Θα έπρεπε οι αργοναύτες να κουβαλήσουν το καράβι πάνω στις Άλπεις πράγμα αδύνατο.

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή η “Αργώ” κινείται πολύ ανατολικά. Όπως σημειώνει ο R. Graves, “…υπέθεσαν ότι η Αργώ έφτασε, μέσω Φάση ποταμού, στην Κασπία θάλασσα και από εκεί στον Ινδικό ωκεανό, απ’ όπου επέστρεψε μέσω του “Ωκεανού” και της Τριτωνίδας λίμνης”.

Η εκδοχή αυτή στηρίχτηκε στο γεγονός ότι στον Ινδικό ωκεανό υπήρχε μια άλλη Κολχίδα, στην ακτή του Μαλαμπάρ, όπως μας παραδίδει ο Πτολεμαίος ο Ηφαιστίωνος, αλλά έτσι δημιουργούνται τεράστια ερωτηματικά. π.χ. πώς από την Κασπία ένα σκάφος σαν την “Αργώ” έφτασε στον Ινδικό ωκεανό; Πιθανότατα πρόκειται για μύθευμα αφού η περιοχή υποτίθεται ότι ήταν παντελώς άγνωστη στους Έλληνες, στα χρονολογικά πλαίσια του ταξιδιού της “Αργούς”.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδοχή είναι η διαδρομή που μας δίνεται μέσα από τα Ορφικά. Σύμφωνα μ αυτή την εκδοχή μετά την Κολχίδα ταξίδεψαν βόρεια και μέσω των Ρώσικων ποταμών βγήκαν στη βόρεια θάλασσα και παραπλέοντας την δυτική Ευρώπη πέρασαν τις Ηράκλειες στήλες και επέστρεψαν στην πατρίδα τους.

Στο μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας αναφέρεται η “Ηλεκτρίδα νήσος“, χωρίς να προσδιορίζεται κάτι άλλο γι’ αυτήν. Το όνομα και μόνο της νήσου λέει πολλά για την υπόθεσή μας και τούτο επειδή το ήλεκτρο, κοινώς κεχριμπάρι, οι Έλληνες το προμηθεύονταν από τη Βόρειο θάλασσα, μαζί με τον κασσίτερο. Γνωρίζουμε ότι “Κασσιτερίδες νήσοι” ήταν η Ιρλανδία και η Βρετανία, ενώ η κύρια πηγή του ήλεκτρου ήταν τα νησιά της Βαλτικής. Άρα η “Ηλεκτρίδα νήσος” εκεί πρέπει να τοποθετηθεί και να γίνει αποδεκτό ότι οι Αργοναύτες είχαν περάσει από την περιοχή. Ο Διόδωρος περιγράφει ένα καθ’ όλα συγκλονιστικό ταξίδι: Φεύγοντας από την Κολχίδα η “Αργώ” εισήλθε στην Αζοφική θάλασσα και άρχισε να διασχίζει τον ποταμό Τάναϊ (σημερινό Δον) με κατεύθυνση προς τις πηγές του. Φτάνοντας το σκάφος στο σημείο όπου ο ποταμός έπαυε να είναι πλεύσιμος, το πλήρωμα το έσυρε στην ξηρά και το καθέλκυσε σε ένα άλλο ποτάμι, του οποίου η ροή οδηγούσε προς τον Ωκεανό.

Αν δούμε την πορεία στο χάρτη, εύκολα αντιλαμβανόμαστε ότι σε κάποιο σημείο τα δύο ποτάμια, ο Τάναϊς (Δον) και ο Βόλγας, σχεδόν εφάπτονται Σχηματίζοντας δύο καμπύλα τόξα. Από το σημείο εκείνο ο μεν Τάναϊς (Δον) εκβάλλει στην Αζοφική θάλασσα, ο δε Βόλγας στην Κασπία. Όμως ο Βόλγας που πηγάζει από τα Ουράλια, στο άλλο τμήμα του, το βόρειο, εκβάλλει στο Βόρειο Παγωμένο ωκεανό αυτό το τμήμα ονομάζεται Ντβίνας ποταμός και εκβάλλει στο σημερινό Αρχαγγέλσκ ή Αρχάγγελο.

Τα ερωτηματικά που προκύπτουν έως αυτό το σημείο είναι τα εξής: Πώς γνώριζαν οι Αργοναύτες το πλησιέστερο σημείο μεταξύ των ποταμών Τάναϊς (Δον) και Βόλγα, ώστε εκεί ακριβώς να διαπεραιωθούν από το ένα ποτάμι στο άλλο; Πώς γνώριζαν ότι από τις πηγές του Βόλγα μπορούσαν να πλεύσουν σε άλλον ποταμό και μέσω αυτού να φτάσουν στον ωκεανό; Το κείμενο είναι σαφές` μιλάει για Ωκεανό και “Ωκεανός” για τους αρχαίους Έλληνες ήταν η τεράστια θάλασσα που περιέβαλλε το γνωστό κόσμο, ενώ αντίθετα τις εσωτερικές θάλασσες τις αποκαλούσαν “θάλασσες”;

Στο κείμενο του Διόδωρου η διάκριση είναι ξεκάθαρη. Ακολουθώντας οι Αργοναύτες αυτή την διαδρομή και εκπλέοντας από τον Ντβίνα ποταμό, εισήλθαν στο Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό και άρχισαν να περιπλέουν την ευρωπαϊκή ήπειρο έχοντας τη στεριά αριστερά τους, πορεία από βορρά προς νότο. Περιπλέοντας τη σκανδιναβική χερσόνησο έφτασαν στη Βαλτική, όπου συνάντησαν την “Ηλεκτρίδα νήσο“, τόπο προμήθειας του ήλεκτρου, και στη συνέχεια έφτασαν στα Γάδειρα, απ’ όπου περνώντας τις Ηράκλειες Στήλες διέπλευσαν τη Μεσόγειο και έφτασαν τελικά στην Ελλάδα και το Πήλιο.

Ο πρώτος που σχεδίασε παγκόσμιο χάρτη του γνωστού τότε κόσμου, με μορφή κυκλικού "πίνακα" είναι ο Αναξίμανδρος ο Μιλήσιος και αυτό έγινε πολύ αργότερα τον 6ο αι. π.Χ.

Η ιστορία της επιστροφής των Αργοναυτών πιθανότατα απηχεί αρχαιότερες θαλάσσιες διαδρομές των Ελλήνων. Η αναφορά της επιστροφής μέσω της Αδριατικής ίσως απηχεί εμπορικά ή άλλου τύπου δρομολόγια μεταξύ Ελλάδας και Κεντρικής Ευρώπης.

Είναι πιθανό μια γενιά πριν από τον Τρωικό πόλεμο, οι Έλληνες να γνώριζαν την περιοχή της Βόρειας Ευρώπης;

Η εκδοχή της Henriette Mertz Η Μερτζ, Αμερικανίδα δικηγόρος, και ιστορική ερευνήτρια από το Σικάγο υποστηρίζει ότι οι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που διέσχισαν το Ατλαντικό, και έφτασαν μέχρι τις ακτές της Αμερικής βοηθούμενοι από τα θαλάσσια ρεύματα. Το 1967 εξέδωσε τα "Αργοναυτικά" όπου με μεγάλη πειστικότητα, στηριγμένη στις δικές της προσωπικές έρευνες και εξερευνήσεις στην Β. και Ν. Αμερική, έχει να παρουσιάσει μία πολύ τολμηρή προσέγγιση της αργοναυτικής εκστρατείας. Η Κολχίδα, σύμφωνα με αυτή τη θεωρεία, δεν τοποθετείται στον Καύκασο, ούτε και στην ευρύτερη περιοχή, αλλά στη νότια Αμερική.

Σύμφωνα μ αυτή τη θεωρεία οι αργοναύτες πέρασαν από τις ανατολικές ακτές της νοτίου Αμερικής, στις εκβολές του Αμαζονίου φθάνοντας μέχρι το Tiwanaku της Βολιβίας όπου βρισκόταν το Χρυσόμαλλο δέρας.

Οι απόψεις της κ. Μέρτζ ενισχύονται και από αρχαιολογικά ευρήματα στην Αμερικανική ήπειρο και συγκρίσεων της αρχιτεκτονικής των ιθαγενών της νοτίου Αμερικής και των κατοίκων των Μυκηνών.

Πύλη στο Machu Picchu στο Περού Μυκήνες

Πύλη των λεόντων στις

Στην θεωρεία αυτή συνηγορούν τα ακόλουθα στοιχεία: Στην γλώσσα των γηγενών λαών υπάρχουν μυκηναϊκές λέξεις. Γλωσσολογικές μελέτες αναδεικνύουν την αρχαία ελληνική γλώσσα ως τη βάση πολλών τοπικών διαλέκτων (Ίνκας, Μάγια, Κέτσουα στο Περού). Η Κολχίδα βρισκόταν στα υψίπεδα των Άνδεων, κοντά στη λίμνη Τιτικάκα. Νότια της λίμνης Τιτικάκα ζούσε η φυλή των Κολχικούρους. Η Mertz πιστεύει πως η λέξη Κολχικούρους είναι παραφθορά της λέξης Κολχίς. Αναφέρεται στην αργοναυτική εκστρατεία, ότι έφτασαν σε τόπο όπου έδυσε η Μεγάλη Άρκτος (δηλ. στο Νότιο Ημισφαίριο, όπου δεν είναι ορατή). Η πρωτεύουσα Αία της Κολχίδας βρισκόταν δυτικά, σύμφωνα με παλαιότερους μύθους. Σε ανασκαφές στη Νότια Αμερική έχουνε βρεθεί απεικονίζουν κύκλωπες, κέρβερους και μέδουσες.

αγάλματα που

Πολλά τοπωνύμια της Ν. Αμερικής έχουν ελληνικές ρίζες.

Σημεία της Αμερικανικής ηπείρου που θα μπορούσαν σύμφωνα με την Mertz, να ταυτιστούν με αναφορές στην αργοναυτική εκστρατεία. Συμπληγάδες Πέτρες: Πέρασμα μεταξύ νησιών Αϊτής και Κούβας, όπου η έντονη παλίρροια δημιουργεί την οφθαλμαπάτη των συγκρουόμενων βράχων. Άρπιυες: Οι Αργοναύτες συνάντησαν τον μάντη Φινέα στο ΠουέρτοΡίκο, όπου τον ελευθέρωσαν από τα πουλιά “Hoatzin” όπως λέγονται σήμερα στην Νότια Αμερική. Ήρεμη και ζεστή θάλασσα μετά τις Συμπληγάδες: Είναι η Καραϊβική θάλασσα την οποία συναντούν μετά τον κρύο και άγριο Ατλαντικό ωκεανό. Αρχαιολογικά ευρήματα παρουσιάζουν εκπληκτικές ομοιότητες.

Πιθάρι που βρέθηκε από τον Α. Πιθάρι που βρέθηκε στην Έβανς στο ανάκτορο της Κνωσού, περιοχή Μπίμινι στις Μπαχάμες. Μουσείο Ηρακλείου Κρήτης. Η θεωρία της Mertz παρ όλο που είναι συναρπαστική και ελκυστική, κι αυτή δεν απαντά σε πλήθος ερωτήματα καθώς για την υλοποίηση της θα έπρεπε να αντιμετωπισθούν ανυπέρβλητες δυσκολίες και να γίνει υπεράνθρωπη προσπάθεια από το πλήρωμα, το οποίο θα έλειπε για δεκαετίες από την πατρίδα του, την ώρα που το προσδόκιμο ζωής τότε ήταν τα 30 με 40 χρόνια.

Ο ιστορικός πυρήνας της αργοναυτικής εκστρατείας ανάγεται σε περιπέτειες εμπορικών Ελλαδικών πλοίων στον Εύξεινο Πόντο κατά τη 2η χιλιετηρίδα π.Χ. Αρχικά, πρέπει να σημειωθεί ότι το εμπόριο μεταξύ πόλεων του Εύξεινο Πόντου και πόλεων Αιγαίου Πελάγους γινόταν, συνεχώς, ακόμη και την 3η, ίσως και την 4η, χιλιετηρίδα π.Χ. Αυτό όμως που φαίνεται να άλλαξε κατά την 2η χιλιετηρίδα ήταν η δημιουργία ορυχείων μετάλλων (κυρίως χαλκού και σιδήρου) αλλά και η κατεργασία τους, που γινόταν στην βόρεια Μικρασιατική ακτή. Ενδεικτική είναι η ονομασία "Χάλυβες" που είχε αποκτήσει λαός της περιοχής. Τα πολύτιμα για την εποχή μέταλλα, θα ήταν ισχυρό κίνητρο για τους Έλληνες ναυτικούς της περιόδου, να αψηφήσουν κάθε κίνδυνο και να διασχίσουν τα στενά του Ελλησπόντου και του Βοσπόρου, για να προμηθευτούν τα πολύτιμα αυτά υλικά από τις βόρειες Μικρασιατικές ακτές. Η κατάσταση μάλλον έγινε περισσότερο τεταμένη όταν Χετταίοι αυτοκράτορες, σύμφωνα με διασωθείσες πηγές, επέβαλλαν αυστηρούς περιορισμούς στην εμπορική διάθεση των μετάλλων, καθώς και στην τεχνογνωσία της κατεργασίας τους, αφού η χρήση τους στην οπλοκατασκευή είχε αποκτήσει καίρια σημασία. Είναι πιθανό, αυτόν τον εμπορικό αποκλεισμό να προσπαθούσαν να διασπάσουν τα ελληνικά πλοία, καθώς το κέρδος, σε σχέση με το νόμιμο εμπόριο, θα πρέπει να ήταν τεράστιο. Σε αυτό το κλίμα πρέπει να δημιουργήθηκαν παράνομα εμπορεία-λιμένες μετάλλων σε περιοχές που διέφευγαν της Χετταϊκής κυριαρχίας. Μία τέτοια περιοχή ίσως να ήταν η Κολχίδα που οι ηγεμόνες της πλούτιζαν πωλώντας παράνομα φορτία μετάλλων, που διοχετευόταν εκεί από την Βόρεια Μικρασιατική παραλία.

Οι πόλεις της Θεσσαλίας, και ειδικότερα η Ιωλκός, φαίνεται ότι πλούτιζαν από αυτό το εμπόριο μετάλλων (νόμιμο και παράνομο). Θεσσαλοί ευγενείς εξόπλιζαν πλοία και διέπλεαν την Μαύρη Θάλασσα επί σειρά αιώνων. Προφανώς, οι Χετταίοι, άρχισαν να λαμβάνουν μέτρα ελέγχοντας τον Βόσπορο. Επίσης, και οι πλησιόχωροι Θρακικοί λαοί θα προσπαθούσαν να φορολογήσουν τους διαπλέοντες τα Στενά εμπόρους. Έτσι ίσως δημιουργήθηκε ο μύθος της Σκύλλας και της Χάρυβδης. Αυτό, λοιπόν, που αποτέλεσε πρωτοτυπία για την "Αργώ" δεν ήταν το εμπόριο μετάλλων, που ήταν, προφανέστατα, κάτι το απόλυτα συνηθισμένο για την εποχή, αλλά η εκπληκτική επιστροφή του πλοίου που έγινε, από άλλη, νέα οδό, προκειμένου να παρακάμψουν τα προβλήματα του γνωστού θαλάσσιου δρόμου. Προφανώς, η άφιξή της στην Κόρινθο από το Ιόνιο κατέπληξε κυριολεκτικά την Μυκηναϊκή Ελλάδα. Αυτό ήταν λοιπόν το εντυπωσιακό γεγονός που έκανε την "Αργώ" κύριο στόχο των Ελλήνων μυθοπλαστών δίνοντάς της ταυτόχρονα την αθανασία στην ανθρώπινη μνήμη. Ο Ιάσονας ίσως ήταν ο Θεσσαλός ευγενής που πραγματοποίησε την αποστολή. Το διαρκώς αυξανόμενο γόητρο της επιχείρησης ίσως οδήγησε τους μεταγενέστερους ευγενείς να "τοποθετήσουν" βαθμιαία τους προγόνους τους, ως συμμετέχοντες σε αυτήν την επιχείρηση, και έτσι άρχισαν σε επόμενες χρονικές περιόδους να συντάσσονται κατάλογοι συμμετεχόντων, που κατέληξαν στην γνωστή λίστα των Αργοναυτών που έφθασε και παγιώθηκε στην Κλασσική Εποχή. Όσο αφορά το χρυσόμαλλο δέρας, φαίνεται να παραπέμπει στον τρόπο με τον οποίο οι κάτοικοι της Κολχίδας συνέλεγαν κομμάτια και σκόνη χρυσού, από τον κοντινό ποταμό. Χρησιμοποιούσαν προβιές ζώων για να φράξουν το πέρασμα του χρυσοφόρου ποταμού. Τα κομμάτια χρυσού εγκλωβίζονταν στο τρίχωμα κι εν συνεχεία το άφηναν στον ήλιο να στεγνώσει, με αποτέλεσμα να λάμπει στο φως του. Μετά απομάκρυναν το χρυσό. Την τεχνική αυτή πιθανότατα ήθελαν να μάθουν οι Έλληνες της εποχής και ίσως αυτός ήταν ένας από τους λόγους του ταξιδιού, το οποίο λόγο επικινδυνότητας πέρασε με τα χρόνια στη σφαίρα του μύθου. Χρυσό περιδέραιο που βρέθηκε σε αρχαίο τάφο στον Βόλο δείχνει ως τόπο προέλευσης του χρυσού την Κολχίδα. Ταφικοί θησαυροί από την Γεωργία: χρυσό κόσμημα κεφαλής από την πόλη Βάνι της Τιφλίδας και κορμός νέου με σαφή επιρροή από την ελληνική τέχνη.

Αργοναυτική εκστρατεία : Μύθος ή πραγματικότητα; Ανατολικά ή δυτικά; Ευρασία ή Αμερική; Η περιγραφή μια οργανωμένης εκστρατείας ή η συρραφή των διηγήσεων των πρώτων τολμηρών ελλήνων ναυτικών; Κι ο λόγος ; Το χρυσόμαλλο δέρας; Ο σκοπός είναι μια ιδέα, ένα πατροπαράδοτο κειμήλιο που πρέπει να επαναπατριστεί; Οι Αργοναύτες μέσα από όλες τις περιπέτειες τους αναζητούν τη Γνώση; Αυτός είναι ο σκοπός τους, αυτό είναι το τέλος; Ή μήπως το χρυσόμαλλο δέρας απεικονίζει την αναζήτηση μιας νέας γης για βιοπορισμό και πλούτο; Μέταλλα, μέταλλα, μέταλλα: ὁ δρόμος πού έδειξε ὁ Προμηθέας. Πολύτιμες πρώτες ύλες —δάση, σιτοβολώνες, άγρια πανίδα, πλούσια αλιεία —οι κύριες εκμεταλλεύσιμες πηγές. Το άνοιγμα του ελληνικού ζωτικού και παραγωγικού χώρου, ἡ δημιουργία νέων αγορών: ὁ στόχος του μεγάλου ελληνικού μεταναστευτικού ρεύματος στις άγριες θρακοσκυθικὲς χώρες κι ὁ λόγος ύπαρξης του παροικιακού Ελληνισμού. Σε κάθε περίπτωση ο μύθος αποτελεί ένα καθρέφτη της κοινωνίας που τον έφτιαξε. Εκφράζει με τον πιο γλαφυρό τρόπο τις ανησυχίες, τις ελπίδες, τους πόθους και τη ζωή των ανθρώπων που τον δημιούργησαν, αλλά σε ένα βαθμό και όλων των επόμενων γενεών που τον κράτησαν ζωντανό, ακριβώς γιατί μίλησε στην καρδιά τους. Όπως και να έχει, οι Αργοναύτες θα κατέλθουν στη μήτρα της Μεγάλης Μητέρας, στα σκοτάδια των Μυστηρίων της Σαμοθράκης, θα περάσουν δοκιμασίες και στο τέλος αφού καθαρθούν και θα εξυψωθούν.

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΠΕΙΡΑ Κατά τον Levi Strauss ένας μύθος απαρτίζεται από το σύνολο των εκδοχών του. Η ιδιαιτερότητα της ελληνικής μυθολογίας έγκειται στο ότι η επικαιρότητα των υπέροχων μορφών που μας έχει παραδώσει ο ελληνικός μύθος είναι διαρκής. Οι τραγικοί ποιητές, ήδη από την αρχαιότητα, χρησιμοποιούν το μυθικό τους καμβά, για να εισαγάγουν νέους προβληματισμούς σε σχέση με τις παλαιότερες επεξεργασίες. Μελετήσαμε διάφορες απόπειρες ερμηνείας του μύθου της αργοναυτικής εκστρατείας ( Επιστημονικές, επιστημονικής φαντασίας, λογοτεχνικές, κοινωνιολογικές, ψυχολογικές). Ξεκινήσαμε την έρευνα μας με μια σοβαρή κατά την άποψη μας επιφύλαξη: Πράγματι υπάρχουν χιλιάδες τρόποι να διαβάσει κάποιος το μύθο, όπως και τη ζωή, αλλά κάθε ανάλυση παρ όλο που σου προσφέρει κάτι καινούριο, αφαιρεί λίγη από την μαγεία της πρώτης ανάγνωσης. Όπως είναι άλλο πράγμα να ζεις κι άλλο να μιλάς για τη ζωή, έτσι είναι άλλο πράγμα να απολαμβάνεις την εξιστόρηση μιας συναρπαστικής ταξιδιωτικής περιπέτειας κι άλλο να την αναλύεις. Υπάρχουν παρ όλες τις αναλύσεις πράγματα στο μύθο, που απλά τα νοιώθει ό καθένας με το δικό του τρόπο και με βάση τις δικές του μνήμες και επιθυμίες,. Το χρυσόμαλλο δέρας είναι η αφορμή σ ένα ταξίδι για την αναζήτηση της περιπέτειας. Θέμα αγαπημένο στους μύθους (Οδύσσεια, οι ιππότες της στρογγυλής τραπέζης , Χόμπιτ), όπου οι ήρωες μέσα από περιπλανήσεις και κατορθώματα αποσκοπούν στην ανεύρεση ενός χαμένου θησαυρού, ενός αγαπημένου προορισμού … του χαμένου παράδεισου. Είναι μια συνάντηση, μια αναμέτρηση του νου, με ότι υπάρχει και μας τρομάζει, έξω από τα γνωστά όρια. Θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως ένα ταξίδι στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, το οποίο περιγράφει τους βαθύτερους φόβους και τους πόθους του ανθρώπου. Η αποστολή και ο προορισμός του ταξιδιού είναι η ανακάλυψη της ταυτότητας του ήρωα, δηλαδή του ανθρώπου.

Κάθε άθλος με τον οποίο έρχεται αντιμέτωπος ο ήρωας ενός μύθου ουσιαστικά είναι οι αδυναμίες του, τα πάθη της ψυχής του, που μπαίνουν εμπόδιο στην πραγμάτωση του σκοπού της ζωής του. Οι αργοναύτες στο ταξίδι έρχονται αντιμέτωποι με λογής λογής αναμετρήσεις, που είναι οι αντανακλάσεις των φόβων και των αδυναμιών τους, που πρέπει να νικήσουν. Πρέπει να γνωρίσουν τον εαυτό τους και να αναμετρηθούν με τις αδυναμίες τους. Σύμφωνα με τον Paul Diel, τα πόδια στους μύθους, συμβολίζουν την ψυχή. Η «περπατησιά» του ανθρώπου, στη ζωή, έχει να κάνει με την ψυχική του κατάσταση. Η «αχίλλειος πτέρνα», είναι η αδύναμη πλευρά του Αχιλλέα. Ο Χριστός πλένει τα πόδια των μαθητών πριν από το μυστικό δείπνο, καθαρίζοντας την ψυχή πριν τη Θεία κοινωνία.

Ο Ιάσονας παρουσιάζεται να διεκδικήσει την εξουσία μονοσάνδαλος, δηλαδή με την ψύχη του γυμνή. Θα πρέπει να υπερνικήσει τη γύμνια της ψυχής του και να αποκτήσει το χρυσόμαλλο δέρας για να κριθεί άξιος για βασιλιάς. Ο Πελίας ζητάει τον άθλο με υστεροβουλία, για να εξοντώσει τον Ιάσωνα, αλλά ο μύθος ζητάει από τον συμβολικό βασιλέα έναν ηρωικό αγώνα, ζητάει την δοκιμασία του ήρωα, για να κριθεί άξιος για το ύψιστο αξίωμα. Οι αγριεμένες , «βρωμερές» γυναίκες της Λήμνου αντιμετωπίζονται και εξημερώνονται με τον έρωτα. Στην Αρτακία, αναμετρώνται με το γιγάντιο, τους γίγαντες Δολίονες. Πολεμούν και νικούν ότι τους υπερβαίνει. Οι συμπληγάδες πέτρες οριοθετούν τον γνωστό κόσμο. Από δω και πέρα θα ανοιχτούν σε άγνωστα μέρη. Πρέπει να πάρουν την απόφαση που θα είναι καθοριστική για την υπόλοιπη ζωή. Στις μεγάλες αποφάσεις, όταν τα διλλήματα είναι σημαντικά και το ρίσκο μεγάλο , το σωστό και το λάθος μοιάζουν τόσο κοντά σαν να συγκρούονται. Κινδυνεύεις να συνθλιβείς ανάμεσα τους. Δύσκολο να περάσεις αλώβητος.

Ο Εύξεινος πόντος, άξενος για τους αρχαίους Έλληνες , λέγεται και Μαύρη Θάλασσα, γιατί είναι σκοτεινή , βάρβαρη και άγνωστη. Θυμίζει το ταξίδι στον Άδη από το οποίο πέρασαν κι άλλοι ήρωες της ελληνικής μυθολογίας ( Οδυσσέας, Περσέας). Κάθε στιγμή η ζωή είναι μια αναμέτρηση και μια νίκη απέναντι στο θάνατο. Μια νίκη όπου το φως νικάει το σκοτάδι , η χαρά και η δημιουργία τη μιζέρια. Χαρακτηριστικό είναι ότι χρειάζονται καινούρια άγκυρα για τούτα τα δύσκολα νερά. Τα κρατήματα που είχαν από την οικογένεια και την παράδοση δεν φτάνουν. Πρέπει να βάλουν νέα όρια δικά τους, που θα τα υποστηρίζουν με δική τους ευθύνη και θα είναι κατάλληλα για μεγάλες άγνωστες θάλασσες και καταστάσεις.

Στην Κολχίδα το χρυσόμαλλο δέρας είναι κρεμασμένο πάνω σε ένα δέντρο, σύμβολο της ζωής, και φυλάγεται από έναν δράκοντα, ένα τεράστιο φίδι που συμβολίζει τη διαστροφή, τη ματαιοδοξία και την αρχομανία στους μύθους.

Οι αργοναύτες πρέπει να σκοτώσουν τη διαστροφή, τη δική τους ματαιοδοξία, για να κατακτήσουν το θησαυρό.

Ο Χρυσός είναι σύμβολο του τέλειου, του άφθαρτου, του αιώνιου, του απώτερου στόχου. Ο Κριός συμβολίζει την αγνότητα, την εξιδανίκευση.

Ο παράδεισος περιγράφεται πάντα με τα ίδια χαρακτηριστικά: όφις, γυναίκα και άντρας, σύζυγοι ή εραστές, δέντρο, καρπός.

Ο Ιάσονας και η Μήδεια, στην αρπαγή του χρυσόμαλλου δέρατος, παίζουν την ίδια σκηνή. Ακροβατούν στα όρια της κόλασης και του παραδείσου, της γέννησης και του θανάτου, της ενοχής και της αθωότητας.

Οι ταύροι που πρέπει να δαμάσει ο Ιάσονας είναι σύμβολο της τυρανίας. Η ανάσα τους είναι φλόγα καταστροφική. Τα ατσάλινα πόδια τους είναι σύμβολο της θηριωδίας, της σκληρότητας της ψυχής. Ο Ιάσωνας καταφέρνει να δαμάσει τους ταύρους (αυτές τις αδυναμίες του).

Από τα δόντια που σπέρνει φυτρώνουν πάνοπλοι άνδρες, που συμβολίζουν τους αδίστακτους ανθρώπους γύρω από το βασιλιά που προσπαθούν να επωφεληθούν από την εξουσία για δικό τους όφελος. Ο Ιάσονας για να τους αντιμετωπίσει χρησιμοποιεί ραδιουργία. Καταφεύγει σ αυτό που πάντα καταφεύγουν οι τύραννοι , το «διαίρει και βασίλευε». Πετάει πέτρες στο πλήθος των πολεμιστών που αρχίζουν να αλληλοσκοτώνονται, γιατί ο καθένας πιστεύει ότι ο άλλος του επιτίθεται. Η ραδιουργία δεν κατανικά την αδικία, την επεκτείνει, τη διαδίδει και καταλήγει σε ξεσπάσματα βίας. Όλα αυτά είναι δηλωτικά των προθέσεων διακυβέρνησης από τον Ιάσονα. Με τα μάγια της Μήδειας καταφέρνουν να πάρουν το χρυσόμαλλο δέρας. Κατακτούν το στόχο, έχοντας χρησιμοποιήσει τεχνάσματα, μάγια και δόλο. Κάθε μέσο, θεμιτό και αθέμιτο. Τώρα ξέρουν, έχουν τη γνώση, αλλά έχουν χάσει την αθωότητα, την άδολη παιδικότητα. Η έξοδος – έκπτωση από τον παράδεισο θα σημάνει και το τέλος του παράδεισου, της παιδικής αθωότητας. Στο δρόμο της επιστροφής η Μήδεια και ο Ιάσονας είναι ένοχοι. Όπως ένοχοι είναι και οι πρωτόπλαστοι Οι αργοναύτες επιστρέφουν κατακτητές και άρπαγες. Ο Ιάσονας δεν θα βασιλέψει ποτέ. Ταξίδι με το βασίλειο χαμένο διαρκώς, με τους βασιλιάδες εξόριστους. Η Αργοναυτική εκστρατεία έχει τελειώσει, όπως έχει τελειώσει και η εποχή του παραδείσου.

Η τραγωδία θα δώσει τις δικές της απαντήσεις για τους μυθικούς ήρωες. Διωγμένοι από βασίλεια και παραδείσους, βρίσκονται στην Κόρινθο, χωρίς ψευδαισθήσεις πλέον, χωρίς βασίλειο. Και αυτή τη φορά και δίχως έρωτα. Όταν ακόμη αρχίζει η τραγωδία ο Ιάσονας ποθεί πάλι ένα βασίλειο και όταν τελειώνει για ακόμα μια φορά το βασίλειο είναι χαμένο. Η Μήδεια η εγγονή του Ήλιου, η αυτοεξόριστη βασιλοκόρη της Κολχίδας, η βάρβαρη πανίσχυρη μάγισσα βρίσκεται προδομένη και ατιμασμένη αντιμέτωπη με μια νέα εξορία. Η Μήδεια του Ευριπίδη είναι η γυναίκα που την ύβρισαν, η βασίλισσα που αφόπλισαν, το θηλυκό που δεν αμείφθηκε ο έρωτάς του. Υψώνει το ανάστημα της για λογαριασμό όλων των γυναικών της εποχής της που ήταν περιορισμένες στον γυναικωνίτη, όλων των ξένων, των διαφορετικών και αδικημένων, επαναστατεί εναντίον των θεσμών ξεσπάει και πνίγει τα πάντα στο αίμα. Τα παιδιά τότε, τώρα και πάντοτε είναι τα αθώα εξιλαστήρια θύματα στις αμαρτίες των γονέων.

Από τις διάφορες εκδοχές του τέλους του Ιάσονα έχει μεγάλο ενδιαφέρον αυτή που αφηγείται ότι ο Ιάσονας εξουθενωμένος πάει να ξεκουραστεί στη σκιά της Αργούς και σκοτώνεται από ένα δοκάρι που πέφτει από το σαπισμένο καράβι. Η Αργώ συμβολίζει τις νεανικές υποσχέσεις της ζωής του, τους ηρωικούς άθλους που σ αυτούς χρωστάει τη δόξα του. Θέλησε να ξαποστάσει στη σκιά της δόξας του. Ερείπιο τώρα η Αργώ – σύμβολο των ηρωικών ελπίδων της νιότης τουμετατρέπεται σε σύμβολο της τελικής συντριβής του.

ΜΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ, ΕΝΑ ΜΗΝΥΜΑ ΕΙΡΗΝΗΣ Είναι αρκετά αντιφατικό το γεγονός πως ένα έργο γεμάτο εντάσεις και πάθη, όπου μια μάνα δολοφονεί τα παιδιά της μπορεί να προβάλλει ένα αντιπολεμικόειρηνικό μήνυμα. Εκτός από την προφανή ερωτική αντιζηλία και διαμάχη ανάμεσα στον Ιάσονα και τη Μήδεια, σε δεύτερο πλάνο έχουμε τη διαμάχη των δύο φίλων ( η Μήδεια επαναστατεί για λογαριασμό όλων των γυναικών), την διαμάχη δύο πολιτισμών (Βάρβαροι όπως η Μήδεια και Έλληνες όπως ο Ιάσονας), διαμάχη συναισθημάτων της Μήδειας(τρυφερή μητέρα στυγερή παιδοκτόνος-προδομένη σύζυγος). Η τραγωδία του Ευριπίδη είναι ένα έργο που περιγράφει διαμάχες και ζητάει την ειρήνη. Αρχικά η Μήδεια δεν είναι παιδοκτόνος. Στις παλιότερες εκδοχές του μύθου μάλιστα εμφανίζεται ως θεότητα της γονιμότητας και της μητρότητας Σε μια από τις εκδοχές του μύθου, είναι οι γυναίκες της Κορίνθου και οι άνθρωποι του Κρέοντα οι οποίοι εξεγείρονται εναντίον της μάγισσας Μήδειας και σκοτώνουν τα παιδιά της. Αλλού όταν γίνεται γνωστό ότι η Μήδεια φόνευσε τον Κρέοντα οι συγγενείς του, με τη σειρά τους σκοτώνουν τα παιδιά της, για αντίποινα. Ο Ευριπίδης, μετέθεσε στη Μήδεια το έγκλημα της παιδοκτονίας. Γιατί; Η παράσταση ανέβηκε το 431π.Χ., παραμονές του Κορινθιακού Πολέμου στο ζενίθ της έντασης μεταξύ Αθήνας και Κορίνθου, όπου η ατμόσφαιρα ήταν δηλητηριασμένη από φιλοπολεμικά αισθήματα. Ο ποιητής ενόχλησε τότε τους Αθηναίους, καθώς μετατοπίζοντας το έγκλημα από τους Κορίνθιους στη Μήδεια, απάλλασσε τους πρώτους. Σκεφτείτε το ανάλογο σε σημερινά δεδομένα: σε μια κρίση των σχέσεων Ελλάδας Τουρκίας ένας Έλληνας καλλιτέχνης να παρουσιάζει σε θεατρική παράσταση μια γνωστή ιστορία όπου Τούρκοι σκοτώνουν δυο αθώα παιδιά και αντί για τους Τούρκους τον φόνο των παιδιών να διαπράττει η μητέρα των παιδιών!

Εδώ όμως είναι που φαίνεται η αντιπολεμική διάθεση του Ευριπίδη. Πήρε την παιδοκτονία από τα χέρια των Κορινθίων και μετέθεσε το φόνο στη Μήδεια προφανώς για ν’ αποτρέψει την έχθρα των Αθηναίων προς τους Κορινθίους. Ο καθηγητής Λ. Τσιριγκούλης σημειώνει, «το κρίσιμο 431π.Χ. η φωτιά του πολέμου θα μεγάλωνε αν στο εκρηκτικό υλικό του μύθου της Μήδειας συμπεριλαμβανόταν και ο δολοφονικός λιθοβολισμός εκ μέρους των Κορινθίων αθώων παιδικών υπάρξεων…»

Θεά του αλληλοσπαραγμού των Ελλήνων, του αλληλοσπαραγμού του κόσμου τότε και τώρα, γίνεται η Μήδεια.

Από πολιτική άποψη, άλλωστε, το άτιμο ειδύλλιο του Ιάσονα με τη βασιλοπούλα, για την οποία παρατάει γυναίκα και παιδιά, καταγγέλλεται ως ερωτοτροπία με την τυραννία. Μέσω της τραγωδίας αναδεικνύεται το μέγεθος των καταστροφικών συνεπειών της τυραννίας στη δημοκρατία και την οικογένεια. Και η κατάληξη – προειδοποίηση του Ευριπίδη είναι η καταστροφή επί δικαίων και αδίκων. Η άκρατη φιλοδοξία των «μεγάλων» καταλήγει στο χαμό των παιδιών. Τις φρικαλεότητες του πολέμου πληρώνουν οι αθώοι, στο συγκεκριμένο έργο τα παιδιά. Δύο πλάσματα που δεν έφταιξαν σε τίποτα γίνονται εξιλαστήρια θύματα πληρώνοντας τα λάθη των γονιών τους. Σαφής αναφορά ότι τα μικρά παιδιά είναι τα αθώα θύματα όλων των πολέμων.

Η ΜΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΩΣ ΞΕΝΗ Για τον Ιάσωνα, τον αρχηγό της αργοναυτικής εκστρατείας, το χρυσόμαλλο δέρας δεν είναι ο πρωταρχικός στόχος, είναι απλά το μέσο που θα του επιτρέψει να καταλάβει την εξουσία. Η διαμάχη ανάμεσα στον Ιάσονα και τον Πελία μεταφέρεται σε άλλο στρατόπεδο, έξω από την χώρα τους. Σ ένα τόπο με βάρβαρους κατοίκους(όσοι δεν είχαν ελληνική καταγωγή αποκαλούνταν και θεωρούνταν βάρβαροι). Ο Ιάσονας δεν παρουσιάζει κανένα δισταγμό και θεωρεί ότι δικαιούται να συλήσει τον ξένο και «κατώτερο» τόπο και λαό. Πιστοποιεί την αξία του φέρνοντας στην πατρίδα του ως τρόπαιο το χρυσόμαλλο δέρας, λάφυρο από μια χώρα αδιάφορη για τους πολλούς. Ανάλογα έχουμε δει τις μεγάλες δυνάμεις διαχρονικά, να μεταφέρουν τον πόλεμο μακριά από τη χώρα τους σε ξένους τόπους και λαούς οι οποίοι πληρώνουν βαρύ τίμημα.

Για να καταφέρει να αποσπάσει το Χρυσόμαλλο Δέρας βρίσκει σύμμαχο κάποια ντόπια που ξέρει τα κατατόπια, αφού αυτός βρίσκεται σε έναν ξένο τόπο και δεν γνωρίζει τους τρόπους. Με την ένωση των διαφορετικών δυνάμεων του Ιάσονα και της Μήδειας, του αρσενικού και θηλυκού, της παράδοσης και της πρωτοπορίας, της μαγείας και της λογικής, κατακτούν τον στόχο. Στην ανάμειξη των στοιχείων των ανθρώπων και των λαών βρίσκεται ο πλούτος, μας δείχνει ο μύθος.

Με τη βοήθεια των μαγικών ικανοτήτων της Μήδειας, λοιπόν, αποκοιμίζει το δράκο-φύλακα του Χρυσόμαλλου Δέρατος, ξεγελάει τους ντόπιους φύλακες και βάζει τους φρουρούς να αλληλοεξοντωθούν μεταξύ τους και έτσι ανενόχλητος, όσο αυτοί σκοτώνονται, παίρνει το θησαυρό. Ο Ευριπίδης μας δείχνει γλαφυρά, πως όταν οι αρχηγοί του λαού αδιαφορούν ή αλληλοεξοντώνονται, κερδίζουν οι εχθροί. Η Μήδεια ερωτεύεται τον αρχηγό της Αργοναυτικής Εκστρατείας και πρωτόγονη καθώς είναι εμπιστεύεται τα αισθήματα πιο πολύ από τη λογική. Ο Ιάσονας, από την άλλη, καταστρώνει σχέδιο και στηρίζεται στη λογική. Είναι εκπρόσωπος του κλασσικού ελληνικού, «δυτικού» πνεύματος, ορθολογιστής, πραγματιστής και φιλόδοξος. Επιθυμεί να επιβάλλει την τάξη μέσω της ηγεμονίας του. Εδώ διακρίνουμε μια σημαντική σύγκρουση στο μύθο. Η ανατολική κουλτούρα αντιμέτωπη με τη δυτική, το θέμα της σύγκρουσης του πολιτισμού και της βαρβαρότητας, του ελληνικού και του ξένου. Ποιος κρίνει ένα λαό και έναν πολιτισμό πρωτόγονο; Είναι λιγότερο ευτυχισμένοι, καλοί, δίκαιοι οι λαοί της Αφρικής από τους λαούς της Δύσης; Είναι προτιμώτερο να εμπιστευτούμε το μέλλον του πλανήτη στις «αναπτυγμένες» χώρες ή μήπως να εμπιστευτούμε την οικολογική σοφία των «προτόγονων». Η αντίθεση και το πολιτισμικό χάσμα στο μύθο αμβλύνονται χάρη στην δύναμη του έρωτα. Η αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους μπορεί να γίνει οδηγός για άρση των διεξόδων. Αξίζει να αναφέρουμε, πως παρά τη διαφορετικότητά τους, οι δυο τους(Ιάσονας και Μήδεια) είναι και όμοιοι αν λάβουμε υπ όψιν ότι το όνομα Ιάσων παραπέμπει στην «ίασιν», δηλαδή στη γιατρειά και στον κόσμο των φαρμάκων (γιατρικά, δηλητήρια και μαντζούνια), έναν κόσμο ο οποίος αποτελεί κατεξοχήν πεδίο δράσης της Μήδειας. Οι διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους δεν είναι ποτέ τόσο σημαντικές όσο δείχνουν.

Με την απόφαση της να βοηθήσει τον αγαπημένο της, η Μήδεια, προδίδει τον πατέρα της και κόβει κάθε δεσμό με την πατρίδα της. Ο μόνος δρόμος πια είναι να ακολουθήσει τον Ιάσονα σε μια χώρα άγνωστη, διαφορετική, όπου παραμένει ξένη και παράξενη.

Όπως και στις μέρες μας, έτσι και τότε, ο μετανάστης είναι ξένος παντού. Στην Ελλάδα είναι ο ξένος και στην πατρίδα του είναι ο Έλληνας. Είναι ξένος πια και στη μια πατρίδα και στην άλλη. Είναι πλέον δύσκολο να ενσωματωθεί σε όποια από τις δύο χώρες.

Στην Κόρινθο η Μήδεια καταδυναστεύεται από την οικογένεια του Ιάσονα, ενσαρκώνοντας τον πανικό της εξορίας και συμβολίζοντας την οικουμενική διαχρονική στερεότυπη διάσταση-διαμάχη μεταξύ ξένης γυναίκας-νύφης και πεθεράς, τη σύγκρουση μεταξύ του αρχαίου και του σύγχρονου.

Η Μήδεια πρέπει να ενσωματώσει τους νόμους και τους τρόπους της καινούριας κοινωνίας στην οποία καλείται να ζήσει. Είναι ένας τρόπος πολύ διαφορετικός από αυτόν που έχει μάθει. Είναι βάρβαρη γι αυτό είναι παρορμητική, βάζει τα αισθήματα πάνω από τη λογική. Έδωσε τα πάντα για τον άντρα που αγάπησε, τον πατέρα των παιδιών της και τώρα βλέπει την οικογένεια της να διαλύεται. Ο Ιάσονας είναι αυτός που δεν τηρεί τους ηθικούς κώδικες της κοινωνίας. Εγκαταλείπει τη γυναίκα του για τις προσωπικές του φιλοδοξίες.

H Μήδεια αποδέχτηκε τους όρους του παιχνιδιού και γι αυτό μπορεί να απαιτήσει το δίκιο της. Αντί γι αυτό διώχνεται, εξευτελίζεται και εξορίζεται. Δεν ξέρει πια τι είναι σωστό και τι όχι. Μένει μετέωρη, δεν έχει που να στηριχτεί. Όλα σχετικοποιούνται άρα όλα επιτρέπονται. Γυρίζει λοιπόν πίσω στους πρωτόγονους τρόπους επιβίωσης, και υπερασπίζεται το δίκιο της με την βία και διαπράττει ένα αποτρόπαιο έγκλημα, σκοτώνει τα παιδιά της. Εκείνη έχει δώσει δείγματα γραφής, πώς σκέφτεται, πώς πράττει. Ο Ιάσονας το ήξερε και τον βόλευε το βάρβαρο φέρσιμό της, όταν πήρε το νόμο στα χέρια της και έκανε τη «βρώμικη» δουλειά για λογαριασμό του. Τώρα όμως που νιώθει δυνατός και ανεξάρτητος, ένας ήρωας, του είναι εύκολο να την ξεφορτωθεί, χωρίς να υπολογίζει πως με τη δική της συνεισφορά πέτυχε το σκοπό του και έφτασε εδώ που έφτασε. Η ανάπτυξη ισχυρών σήμερα χωρών στηρίχτηκε κατά πολύ και στην σκληρή και κακοπληρωμένη δουλειά των μεταναστών. Εργάτης στο Empire state building και ανθρακωρύχοι στο Βέλγιο!

Κάνοντας έναν παραλληλισμό, οι μετανάστες είναι φτηνά εργατικά χέρια που δε μας ενοχλούν όταν φυλάνε τους ηλικιωμένους και τα παιδιά, καθαρίζουν, χτίζουν ή καλλιεργούν τα χωράφια με πολύ μικρότερο μεροκάματο και χωρίς κοινωνική ασφάλιση, αλλά όταν χρειάζονται ιατρική φροντίδα ή εκπαίδευση μας «τρώνε τα λεφτά». Ενοχοποιούνται για την ανεργία, την εγκληματικότητα, με άλλα λόγια είναι οι αποδιοπομπαίοι τράγοι της κοινωνίας. Ακόμα και ο Ευριπίδης βολεύεται να φορτώσει το φόνο σε μια ξένη. Όταν ο εγκληματίας είναι ξένος οι άνθρωποι θεωρούν πως η κοινωνία δεν κινδυνεύει άμεσα. Έχοντας έρθει από αλλού ελπίζουν ότι θα φύγει ή ότι θα τον εξοντώσουν ή στην καλύτερη περίπτωση ότι θα αφομοιωθεί με τους καλούς και άκακους ντόπιους και θα ζήσει μαζί τους στον επίγειο παράδεισο!

Στο έργο του Ευριπίδη, ο Ιάσονας εγκαταλείπει τη γυναίκα του για μία άλλη. Ο πατέρας της νέας ερωμένης του Ιάσονα, Κρέοντας, φοβούμενος την αντίδραση της Μήδειας, την εξορίζει προκειμένου να προστατέψει την κόρη του. Έτσι η Μήδεια μένει πάλι μόνη στο πουθενά. Βιώνει η Μήδεια όλα τα προβλήματα των μειονοτήτων. Είναι ξένη, γυναίκα μόνη και μάνα. Σίγουρα η ζωή της προβλέπεται δύσκολη. Δεν υπάρχει πολιτισμός για αυτή, μόνο για τους άλλους. Οι θεσμοί που προστατεύουν τους ανθρώπους είναι για τους άλλους. Δεν υπάρχει θέση γι αυτή. Την ίδια μοίρα θα έχουν και τα παιδιά της, τα οποία θα ζουν κι αυτά ξένα, χωρίς ρίζες. Έτσι λοιπόν παίρνει την απόφαση να ζήσει με τους δικούς τους κανόνες. Είναι ταυτόχρονα και θύτης για τα στυγερότερα εγκλήματα, αλλά και θύμα της αέναης κοινωνικής ανισότητας και διακρίσεων. Ο ποιητής τόλμησε να δημιουργήσει μια πρωταγωνίστρια που δε θα συνδέσει τη μοίρα της με την παθητικότητα. Πράγματι η Μήδεια δεν παραδίδεται στην «παράδοση». Η τραγική ηρωίδα επαναστατεί εναντίον των θεσμών. Μας δείχνει την απόγνωση στην οποία μπορεί να οδηγηθεί ένας άνθρωπος από την κοινωνία. Πού μπορεί να φτάσει μία μάνα όταν την περιφρονεί ο άντρας της, η κοινωνία και το κράτος. Η στέρηση οδηγεί στην έκρηξη και τον κατακερματισμό. Το έγκλημα φαίνεται ως η αναμενόμενη λύση, σαν αποτέλεσμα ενός προβληματικού συστήματος που μετατρέπει τον καταπιεσμένο σε εγκληματία, τη μητρότητα σε φυλακή και την καθημερινή ζωή σε κόλαση. Πρόκειται για τις ολέθριες συνέπειες της περιθωριοποίησης και του αποκλεισμού μέσα από τις οποίες γεννιέται μια ηρωίδα αδύναμη, σε αδιέξοδο, η οποία όμως, παρά τις εγκληματικές της αντιδράσεις, μπορεί να προκαλέσει και τη συμπάθειά μας. Το έργο έτσι αποκτά ανθρώπινο μέτρο κινητοποιώντας ταυτίσεις που μας εξοικειώνουν με την ηρωίδα.

Η ΜΗΔΕΙΑ ΩΣ ΓΥΝΑΙΚΑ

Είναι εκπληκτικό πόσο ο μύθος της Μήδειας είναι επίκαιρος και διαχρονικός, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλο τον κόσμο, στο θέατρο, την όπερα, την πεζογραφία, την εικαστική δημιουργία. Έχουμε τόσες εκδοχές του μύθου ώστε η πρωταγωνίστρια δεν είναι ποτέ η ίδια.

Η Μήδεια είναι κόρη του βασιλιά της Κολχίδας Αιήτη, εγγονή του Ηλιου. Κατά τη διάρκεια της αργοναυτικής εκστρατείας ο Ιάσονας συνάντησε τη Μήδεια. Χωρίς τη βοήθεια της δεν θα είχε σταθεί δυνατό να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας. Η Μήδεια για να τον ακολουθήσει και να του δώσει τη νίκη, όχι μόνο πρόδωσε και εγκατέλειψε τον πατέρα της, αλλά πήρε και ως όμηρο τον αδελφό του Αψυρτο, τον οποίο δεν δίστασε να σκοτώσει και να κομματιάσει. Μετά από πολλές περιπέτειες πηγαίνουν να ζήσουν στην Κόρινθο και όλα αλλάζουν από τη στιγμή που ο Ιάσονας αποφασίζει να χωρίσει την Μήδεια και να παντρευτεί την κόρη του βασιλιά της Κορίνθου Κρέοντα. Καθώς η οργή της Μήδειας αρχίζει να εκδηλώνεται, ο Κρέοντας την εξορίζει από την Κόρινθο, εκείνη όμως κατορθώνει να εξασφαλίσει προθεσμία μίας ημέρας, μέσα στην οποία υλοποιεί το σχέδιο εκδίκησης της. Δηλητηριάζει την υποψήφια νύφη και τον βασιλιά και στη συνέχεια φτάνει στο σημείο να σκοτώσει τα ίδια της τα παιδιά, προκειμένου να καταστρέψει ολοκληρωτικά τον Ιάσονα. Στο τέλος της τραγωδίας, εμφανίζεται σε ιπτάμενο άρμα με φτερωτά άλογα -δώρα του Ήλιου- να κατευθύνεται προς την Αθήνα. Η Μήδεια , όπως οι περισσότερες γυναικείες μορφές στους μύθους των ηρώων, συνδυάζει ερωτικά χαρακτηριστικά και σκοτεινές ιδιότητες. Είναι ένα είδος αρχαϊκής μητέρας. Κινείται ανάμεσα στην μητρική αγάπη και την απύθμενη ζήλια. (Μ. Κlein) Οι γυναίκες στους μύθους των ηρώων είναι βοηθοί, που τους συνοδεύουν ή γίνονται το έπαθλό τους, σε τόπους άγνωστους και μακρινούς.

Η Μήδεια είναι πλούσια, έχει το δέρας συμβολίζοντας μεταξύ άλλων την ευημερία. Επίσης αναπαριστά την εξουσία, αφού εκείνη κάνει κουμάντο, αποκοιμίζοντάς τον δράκο-φύλακα του χρυσόμαλλου δέρατος. Εκπροσωπεί όμως και το χάος, δηλαδή τους χθόνιους πρωτόγονους νόμους, το πρωτόγονο «δίκαιο της μητρός».( μητριαρχία) Η Μήδεια είναι επίσης η ηρωίδα που «μήδετα» δηλαδή προνοεί, νοιάζεται, γνωρίζει τις τελετές των μυστών και μεταφέρει τη γνώση της στην Ελλάδα. Είναι φορέας και εκπρόσωπος ενός αρχαϊκού βάρβαρου πολιτισμού. Η Μήδεια συμβολίζει διαχρονικά τη μαγική-παντοδύναμη πλευρά της μητέρας-θηλυκού αυτήν που «και νεκρούς ανασταίνει».

Στο μύθο της αργοναυτικής εκστρατείας η Μήδεια δεν εμφανίζεται σαν ένα άτομο σκληρό και άτεγκο. Αναφέρεται, μάλιστα, πως εναντιώνεται στον πατέρα της Αιήτη, όταν εκείνος προσπαθεί να εξαντλήσει τη σκληρότητά του στους ξένους που φτάνουν στον τόπο του. Μόνο χάρη στα μάγια της Μήδειας ο Ιάσονας θα μπορέσει να αποσπάσει το χρυσόμαλλο δέρας από το δέντρο όπου ήταν κρεμασμένο.

Είναι στο ρομαντικό έρωτα που συναντάμε το ζωοποιό ρόλο της γυναίκας. Άλλοτε το θηλυκό είναι η μητέρα και άλλοτε η ερωμένη, ο «φύλακας άγγελος» του ήρωα που τον προστατεύει και τον οδηγεί. Από την ένωση αρσενικού και θηλυκού γίνεται εφικτός ένας υψηλός στόχος.

Από την άλλη πλευρά, ο Ευριπίδης, ξεκόβει τη φιγούρα της Μήδειας από το μυθολογικό πλαίσιο. Μετά από τον Ευριπίδη όλες οι Μήδειες εισάγουν, την παιδοκτονία στη δράση τους. Όλο αυτό γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον, αν σκεφτεί κανείς ότι η Μήδεια εμφανίζεται συγχρόνως ως θεότητα της γονιμότητας και της μητρότητας

Η Μήδεια του Ευριπίδη είναι μια γυναίκα που ενεργεί υποκινούμενη από έρωτα, από τον έρωτά της προς τον Ιάσονα. Στη διαμάχη της Μήδειας και του Ιάσονα βλέπουμε τη σύγκρουση δύο διαφορετικών χαρακτήρων. Ο εγωισμός του Ιάσονα τονίζει με τον ιδανικότερο τρόπο τη γυναικεία προσωπικότητα, που είναι έτοιμη να θυσιάσει ό τι πιο αγαπητό υποκινούμενη από έρωτα που έχει μετατραπεί σε μίσος. Η Μήδεια σκιαγραφείται σαν μια μορφή που εκφράζεται αποκλειστικά σχεδόν μέσα από τον φόνο. Παλαιότερα διέπραξε φόνο, θέλοντας να βοηθήσει τον αγαπημένο της σύζυγο, τώρα είναι έτοιμη να σκοτώσει τα ίδια της τα παιδιά -που είναι και παιδιά του Ιάσονα-, με σκοπό να εκδικηθεί τον άνθρωπο που την πλήγωσε τόσο. Εν τούτοις, η Μήδεια δεν είναι με τίποτα η βάρβαρη και σκληρή πριγκίπισσα που πραγματοποιεί αδίστακτα αγριότητες, σύμφωνα με τις πρωτόγονες παραδόσεις του τόπου της, η Μήδεια είναι μια γυναίκα ερωτευμένη και αυτή της η ιδιότητα είναι τόσο ιδιαίτερη που την κάνει να ξεκόβει από το γένος των ανθρώπων.

Αν πούμε πως η Μήδεια, τη στιγμή που σκοτώνει τα αγαπημένα της παιδιά για να εκδικηθεί τον Ιάσονα, δρα ενεργώντας σύμφωνα με τα προστάγματα τούτου του σκοτεινού κομματιού της ψυχής της, εξαντλούμε άραγε το ερώτημα του πώς μπόρεσε να διαπράξει μια τέτοια φρικτή και εξωανθρώπινη πράξη; Ο Guy Saunier διαπίστωνει: «η εικόνα της «κακής» μάνας η του φονικού γονιού είναι αβάσταχτη για την ανθρώπινη ευαισθησία». Η πραγματικότητα της τρέλας ανέκαθεν υπήρξε για τον άνθρωπο μια συνθήκη που τον σαστίζει, μια πραγματικά «οριακή κατάσταση. Είναι ωστόσο παρούσα στην τέχνη όσο και στα θεμέλια της λογοκρατούμενης σκέψης μας. Ετούτη η «παρέκκλιση» από το «φυσιολογικό» είναι επίσης παρούσα σε όλες τις ακραίες ανθρώπινες εκδηλώσεις. Τίθεται, λοιπόν, το ερώτημα: Μετέχει της τρέλας η πράξη της Μήδειας να σκοτώσει τα παιδιά της; Το αδιαμφισβήτητο πάντως είναι πως ο έρωτας σ' αυτήν την περίπτωση «ξεκλειδώνει» την πόρτα για την Αβυσσο, κινητοποιεί και αποκωδικοποιεί εξωανθρώπινα σκοτεινές πραγματικότητες. «Το πάθος συνταυτίζει τον έρωτα με το θάνατο» γράφει στη «Μεγάλη Χίμαιρα» ο συγγραφέας Μ. Καραγάτσης υπογραμμίζοντας την παντοδυναμία του ερωτικού ενστίκτου. « Η καταστροφή συντελείται από τη στιγμή που καταλύεται το σύνορο που χωρίζει το Πάθος από το Λόγο και επιχειρείται έτσι η Υπέρβαση».

Στη δυτικότροπη φαντασία ο Λόγος ταυτίζεται με το άρρεν και το Πάθος με το θήλυ.

Ο Ευριπίδης εμφανίζεται ως ο κατ' εξοχήν ανατόμος αλλά χαρτογράφος των ανθρώπινων άδυτων, τη στιγμή που θέτει ρητά προβληματική του μέσα από τα κριτήρια του «ορίου» αλλά και «μέτρου», μιλώντας ως τραγικός ποιητής που θα προβληματιστεί μέσου των αιώνων.

και την του διά

Η Μήδεια, έχοντας περάσει μέσα από όλα τα επίπεδα του τραγικού αλλά και από όλα τα στάδια του «ανθρωπίνως ανεκτού», εμφανίζεται, μετά τον φόνο, στον Ιάσονα πάνω σ' ένα άρμα με ιπτάμενα άλογα -δώρο τούτο του Ήλιου- έχοντας αποσπαστεί για πάντα από τον χώρο των ανθρώπων, δαίμονας μεταξύ των δαιμόνων, αιώνιο σύμβολο της μέχρι θανάτου ερωτευμένης γυναίκας.

O ρόλος της γυναίκας σύμφωνα με τον Ευριπίδη. Ο Ευριπίδης δημιούργησε μια εγκληματική προδομένη ερωμένη – παιδοκτόνο, σε νοσηρή κατάσταση άγριου μίσους και απόγνωσης. Και κάπου εδώ τίθεται το ερώτημα: Ο Ευριπίδης ήταν μισογύνης ή έχει σκοπό, ενδεχομένως, να ταρακουνήσει τους Αθηναίους της εποχής του, ως προς τη δυσμενή και περιθωριοποιημένη θέση της γυναίκας; Βλέπουμε στο διαφυλικό επίπεδο, μια «διχοτόμηση» έναν πόλεμο ανάμεσα στον «πνευματικό άνδρα» και τη «βάρβαρη γυναίκα». Ακόμα και στην κλασσική Αθήνα εποχής της του Ευριπίδη, στον καταπληκτικό 5ο αιώνα, ήταν θεσμοθετημένος ο απόλυτος περιορισμός των γυναικών στον γυναικωνίτη, την τεκνοποίηση και την εκπλήρωση των οικιακών καθηκόντων. Ο Αριστοτέλης φαίνεται να πρέσβευε ότι «το αρσενικό και το θηλυκό διαφέρουν ως προς το λόγο, δεν έχουν δηλαδή την ίδια διανοητική ικανότητα». Ανέκαθεν η φαλλοκρατία συμπύκνωνε τους ανδρικούς φόβους απέναντι στις απειλητικές «μάγισσες» γυναίκες τις οποίες τιμωρούσαν ως αποδιοπομπαίους τράγους.

Στο Μεσαίωνα μάλιστα έκαιγαν τις μάγισσες στην πυρά. Βέβαια, τότε και τώρα, δε χρειάζεται κατ’ ανάγκην ένα θηλυκό να είναι μάγισσα.

Φτάνει, συχνά, μόνο να είναι μια γυναίκα σύζυγος και μητέρα η οποία τολμά συνειδητά να επιλέγει να τοποθετεί τις δικές της ανάγκες και τα δικά της πάθη, πάνω από τις ανάγκες του άντρα της, για να αναπαρίσταται ως τρομακτική και τερατώδης.

Ο Ευριπίδης φτιάχνει ένα έργο, μανιφέστο κατά της γυναικείας υποτίμησης, εναντίον των ανδροκρατούμενων θεσμών. Ο ποιητής φαίνεται να κατάλαβε σε βάθος τη γυναικεία ψυχή. Έτσι η Μήδεια του Ευριπίδη είναι ταυτόχρονα και ένοχος - θύτης για τα στυγερότερα εγκλήματα, αλλά και θύμα της αέναης κοινωνικήςφυλετικής ανισότητας και διακρίσεων, μια τραγική ηρωίδα, αγέρωχη, που επαναστατεί εναντίον των θεσμών και πνίγει τα πάντα στο αίμα. Ο ποιητής, θέλει να προβληματίσει ανατρέποντας την ανέκαθεν θετική εικόνα της «ζωοδόχου και βρεφοκρατούσας» γυναικότητας. Ρηξικέλευθος και καταγγελτικός εναντίον της προκατειλημμένης ανδροκρατούμενης κοινωνικής ακαμψίας της εποχής του, κρούοντας με το δικό του τρόπο τον «κώδωνα του κινδύνου»: «προσοχή, μην παρατραβάτε το σχοινί, δεν έχετε υπολογίσει το μέγεθος της αυτοκαταστροφής και ετεροκαταστροφής όπου μπορεί να φτάσει η στερημένη - εγκαταλειμμένη και τελικά η οργισμένη γυναίκα». Βλέπουμε τη λυσσαλέα οργή της Mήδειας τότε και τώρα να στοχεύει στον άπιστο σύζυγο, ο οποίος ως σύμβολο, θα μπορούσε να συμπυκνώνει την απαξιωτική υποκριτική και υπονομευτική κοινωνία, αυτήν του γάμου και της προίκας, την καθημερινή καταπίεση του θηλυκού, την βασανιστική ερωτική ζωή της γυναίκας μέσα σε «πεθερόπληκτα» σπίτια την παγίδευσή της σε πάσης φύσεως εγκλωβισμούς, χωρίς θεμιτές επιλογές διαφυγής. Ο Λ.Τσιριγκούλης βλέπει στην παιδοκτονία της Μήδειας την ύστατη απέλπιδα πράξη αυτονόμησης που θα την απελευθερώσει ριζικά απ’ ότι τη δέσμευε από τον Ιάσονα. Ενδεχομένως να βλέπει στο πρόσωπο της παιδοφόνου την ηρωίδα την οποία δεν κρατεί και δε δεσμεύει πλέον κανένας νόμος της κοινωνίας, κανένας ανθρώπινος θεσμός. Ο κριτικός αναλυτής Murray έγραφε σχετικά: «η θέση της ελεύθερης γυναίκας ήταν χειρότερη από του δούλου και οι πέραν του ορίου αδικούμενοι άνθρωποι μεταβάλλονται σε θηρία … Αδύναμες ν αντιδράσουν αλλιώς οι γυναίκες του Ευριπίδη μέσα στα δεινά που τους επέβαλλε η κοινωνία, καταφεύγουν στην εκδίκηση».

Ο Ευριπίδης κατασκευάζει την ηρωίδα να είναι θύμα της ανδροκρατίας, έτσι ώστε τελικά να εκλογικεύεται η πράξη της και να αμβλύνεται η φρίκη που μας προκαλεί η παιδοκτόνος μάνα. Η Μήδεια του Ευριπίδη είναι η γυναίκα που την ύβρισαν, η βασίλισσα που αφόπλισαν, το θηλυκό που δεν αμείφθηκε ο έρωτάς του. Επιπροσθέτως, διεκδικεί χαρακτηριστικά και αρετές που αποδίδονταν μόνο στους άνδρες όπως η σοφία, η επιστήμη, το θάρρος, η τόλμη, ο ηρωισμός, η εκδίκηση. Άλλωστε την βλέπουμε να αναδεικνύεται νικήτρια σε μια σειρά από ρητορικούς αγώνες με τον Κρέοντα, τον Ιάσονα, τον Αιγέα.

Ο ποιητής τόλμησε να δημιουργήσει μια πρωταγωνίστρια που δε θα συνδέσει τη μοίρα της με τη παθητικότητα. Η Μήδεια του Ευριπίδη δεν παραδίδεται στην «παράδοση». Η τραγική ηρωίδα επαναστατεί εναντίον των θεσμών, επομένως η πράξη της είναι συμβολική. Σαν να μας λέει ο Ευριπίδης, να σε τι απόγνωση μπορεί να οδηγήσει η ίδια η κοινωνία τις γυναίκες, να που μπορεί να φτάσει μια μάνα όταν την περιφρονεί ο άντρας της και η εξουσία. Το έγκλημα λοιπόν φαίνεται ως η αναμενόμενη λύση, σαν αποτέλεσμα ενός προβληματικού συστήματος που μετατρέπει τον καταπιεσμένο σε εγκληματία, τη μητρότητα σε φυλακή και την καθημερινή συζυγική ζωή σε κόλαση.

Η «Μήδεια» του Ευριπίδη προβάλλει την υπαρξιακή της αγωνία, ποινικοποιεί την κοινωνική αδικία. Πρόκειται για τις ολέθριες συνέπειες της περιθωριοποίησης και του αποκλεισμού μέσα από τις οποίες γεννιέται μια ηρωίδα αδύναμη, σε αδιέξοδο, η οποία όμως παρά τις εγκληματικές της αντιδράσεις μπορεί να προκαλεί και τη συμπάθειά μας.

ΙΑΣΟΝΑΣ Ο Ιάσονας γεννήθηκε από πατέρα βασιλιά ο οποίος παρ όλο που εκθρονίστηκε δόλια, φρόντισε να πάρει ο γιός του σωστή ανατροφή και μόρφωση, κοντά στον καλύτερο δάσκαλο, τον Κένταυρο Χείρωνα, στο Πήλιο. Όταν ενηλικιώθηκε κατέβηκε στην Ιωλκό να διεκδικήσει τον θρόνο που δικαιωματικά του ανήκε. Παρότι ήταν ο νόμιμος κληρονόμος του θρόνου της πόλης, δεν ήρθε σε διαμάχη με το σφετεριστή βασιλιά, κάτι που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο αθώους πολίτες σε περίπτωση μάχης. Δέχτηκε τους όρους του θείου του, αν και ήταν σχεδόν εξωπραγματικοί. Τόλμησε το ακατόρθωτο και πέτυχε εκεί που κανένας άλλος δεν είχε πετύχει, την αναζήτηση και απόκτηση του χρυσόμαλλου δέρατος στην μακρινή Κολχίδα. Έπεισε να τον συνοδέψουν στην περιπέτεια του αυτή, οι πιο αξιόλογοι Έλληνες, μελλοντικοί βασιλιάδες. Μαζί ταξίδεψαν σε άγνωστα μέρη και άφησαν το στίγμα τους στην οικουμένη. Αν δεν ήταν αυτός, οι γυναίκες της Λήμνου ήταν καταδικασμένες σε αφανισμό. Οι αργοναύτες έδωσαν ξανά ζωή στο νησί. Μυήθηκε στα μυστήρια των Καβείρων, όπου δεν γινόταν δεκτός ο καθένας. Μαζί με τους αργοναύτες ελευθέρωσαν τους Τρώες, από το τέρας που τους τρομοκρατούσε και τους λεηλατούσε, ελευθέρωσαν πηγές από φρουρούς δυνάστες και έσωσαν τον μάντη Φινέα από τις Άρπυιες. Άνοιξαν καινούριους δρόμους στη ναυσιπλοΐα, αφού κατάφεραν να διαβούν τις συμπληγάδες, που από κείνη την ώρα έμειναν ακίνητες και τα καράβια πια μπορούσαν να φτάσουν σε νέα μέρη, άγνωστα μέχρι τότε. Αντιμετώπισαν πολλούς κινδύνους και τα έβγαλαν πέρα παλικαρίσια. Όταν έφτασαν στην Κολχίδα, νέοι όροι από τον Αιήτη, καινούριοι άθλοι, προσωπικά για τον Ιάσονα. Ο Ιάσονας τολμά για άλλη μια φορά το ακατόρθωτο. Καταφέρνει να βρει τρόπο να ζέψει τους άγριους ταύρους που βγάζουν φλόγες, να οργώσει ένα άγονο χωράφι και να αντιμετωπίσει τους αρματωμένους γίγαντες που φύτρωσαν, από τα δόντια δράκου που έσπειρε. Όλα αυτά με την τόλμη και την γοητεία του. Κι όταν ο Αιήτης αρνείται, παρ όλα, αυτά να δώσει το χρυσόμαλλο δέρας, ο Ιάσονας καταφέρνει να κλέψει το πολύτιμο λάφυρο, παρά το ότι το φυλάει ένας άγρυπνος δράκος

Ξεκινάει για το ταξίδι της επιστροφής έχοντας ολοκληρώσει την αποστολή του και παίρνοντας μαζί του και την κόρη του βασιλιά που τον ερωτεύτηκε. Αυτός ένας κοσμοπολίτης Έλληνας παίρνει γυναίκα του τη Μήδεια, μια βάρβαρη, πρωτόγονη μάγισσα, μυστηριώδη και ανεξέλεγκτη, για να κρατήσει το λόγο που της έδωσε, σε αντάλλαγμα για την βοήθεια που του παρείχε. Κρατάει το λόγο του και ίσως νοιώθει και έλξη για την περίεργη αυτή γυναίκα, αφού δένει τη ζωή του μαζί της. Την παντρεύεται και κάνει μαζί της δυο παιδιά.

Γυρίζοντας στην Ιωλκό, αναγκάζεται να αφήσει τον θρόνο για τον οποίο τόσο προσπάθησε, εξαιτίας του φόβου, που η Μήδεια προκαλεί στον κόσμο της Ιωλκού και καταφεύγει στην Κόρινθο, όπου βρίσκει καταφύγιο. Εκεί, παρ όλο που είναι ένας φυγάς, καταφέρνει να εμπνεύσει το βασιλιά της Κορίνθου σε τέτοιο βαθμό, που θέλει να τον κάνει διάδοχό του, παντρεύοντας τον με την μοναχοκόρη του. Μια νέα σελίδα στη ζωή του ήρωα, ένα νέο πεδίο δόξης λαμπρό ανοίγεται μπροστά του. Όμως κι αυτή τη φορά το βασίλειο παραμένει όνειρο απατηλό και νέα πάθη, εντονότερα από ποτέ, ξεκινούν για τον ήρωα.

Ο Ιάσονας είναι εκπρόσωπος του κλασσικού ελληνικού πνεύματος, ορθολογιστής, πραγματιστής και φιλόδοξος. Επιθυμεί να επιβάλει την τάξη μέσω της ηγεμονίας του. Είναι έντιμος και γενναίος. Ενσαρκώνει όλα τα ιδεώδη τα οποία θεωρούσαν εκείνη την εποχή απαραίτητα για έναν άνδρα.

Ο Ευριπίδης χρησιμοποιεί τον μύθο της αργοναυτικής εκστρατείας σαν καμβά, για να δημιουργήσει ένα νέο έργο – καταγγελία των κοινωνικών δεδομένων της εποχής του , αποδομώντας συχνά τον μύθο και δίνοντας νέα διάσταση στους χαρακτήρες. Στην εκδοχή του Ευριπίδη ο Ιάσονας παρουσιάζεται απογυμνωμένος από την αίγλη του μυθολογικού ήρωα. Είναι ορθολογιστής, καιροσκόπος, βλέπει μόνο την πρακτική αξία των πραγμάτων. Η αγάπη του για τη Μήδεια τον εξυπηρετούσε σε μια δεδομένη στιγμή. Το ίδιο τώρα και για τη νέα αρχοντοπούλα. Ψύχραιμος στις αντιδράσεις του και δεινός ρήτορας χρησιμοποιεί σοφιστείες για να δικαιολογηθεί για τις πράξεις του. Είναι ανόητος, επειδή πιστεύει ότι αυτός μόνο έχει δίκιο, ή δαιμόνιος και σκληρός υπολογιστής, άνθρωπος που πιστεύει ότι «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», ένας διαφθαρμένος; Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Ο Ιάσονας είναι απλώς ένας άνδρας της εποχής του, που δρα σύμφωνα με τα υπάρχοντα – αμφισβητούμενα εδώ από τον ποιητή - πρότυπα. Είναι παράλληλα ο εκφραστής μιας δεδομένης πολιτικής και κοινωνικής κατάστασης. Ο Ευριπίδης, διαρρηγνύοντας εσκεμμένα τις καθιερωμένες αξίες, τον παρουσιάζει ατομιστή και ανάξιο προσοχής. Ο Ιάσονας είναι ψυχρός, ασεβής, κομψός στις εκφράσεις του και αγοραίος στους στόχους του. Θυσιάζει κάθε ηθική αρχή στο βωμό του συμφέροντος. Χαρακτηρίζεται προδότης και επίορκος. Γι’ αυτόν είναι σημαντικότερη η ασφάλεια της κοινωνικής καταξίωσης, παρά η πίστη στις προαιώνιες ηθικές αρχές. Παρά την αξιοσημείωτη λογική του όμως, κρίνεται αδύναμος τόσο στο να υπερασπιστεί επαρκώς τον εαυτό του όσο και να προβλέψει το μέγεθος της δίνης του πάθους, που προκαλούν οι πράξεις του στην ψυχή της Μήδειας. Γι’ αυτό και οργίζεται όταν εκείνη δείχνει να μην «λογικεύεται». Οι άνδρες στον Ευριπίδη φαίνεται να παίζουν πάντα ένα δευτερεύοντα ρόλο. Κινητήρια δύναμη των έργων του είναι οι γυναικείες υπάρξεις, ικανές για κάθε τολμηρή πράξη.

ΑΓΩΝΑΣ ΑΝΤΙΛΟΓΙΑΣ

Ένας αγώνας αντιλογίας ανάμεσα στους υπερασπιστές του Ιάσονα από τη μια και της Μήδειας από την άλλη.

Υπεράσπιση του Ιάσονα: Ο Ιάσονας γεννήθηκε από πατέρα βασιλιά και πήρε λαμπρή μόρφωση κοντά στον Κένταυρο Χείρωνα. Όταν ενηλικιώθηκε πήγε να διεκδικήσει τον θρόνο που δικαιωματικά του ανήκε, και δέχτηκε τους επικίνδυνους όρους του θείου του, για να πάρει πίσω το θρόνο, αντί να χρησιμοποιήσει βία. Τόλμησε το ακατόρθωτο και πέτυχε εκεί που κανένας άλλος δεν είχε πετύχει, την αναζήτηση και απόκτηση του χρυσόμαλλου δέρατος στην μακρινή Κολχίδα. Σύντροφοι του ήταν οι πιο αξιόλογοι Έλληνες, μελλοντικοί βασιλιάδες. Μαζί ταξίδεψαν σε άγνωστα μέρη και άφησαν το στίγμα τους στην οικουμένη. Αντιμετώπισαν πολλούς κινδύνους και τα έβγαλαν πέρα παλικαρίσια. Γύρισαν πίσω νικητές με το πολύτιμο δέρας. Η κόρη του βασιλιά της Κολχίδας , η Μήδεια, ερωτεύτηκε τον Ιάσονα τον βοήθησε στους άθλους του κι έφυγε μαζί του στην Ελλάδα. Μετά από πολλές περιπέτειες γυρίζει στην Ιωλκό και όταν ο Πελίας του αρνείται τον θρόνο, η Μήδεια τον σκοτώνει και αναγκάζονται να φύγουν εξόριστοι και να καταφύγουν στην Κόρινθο. Εκεί, παρ όλο που είναι ένας φυγάς, ο βασιλιάς της Κορίνθου θέλει να τον κάνει διάδοχό του, παντρεύοντας τον με την μοναχοκόρη του. Ο Ιάσονας ενσαρκώνει όλα τα ιδεώδη για έναν άνδρα. Είναι έντιμος, γενναίος και πιστός. Είναι ένας ήρωας και παρ όλα αυτά είναι ένας άντρας με πάθη και αδυναμίες. Η απόφαση του να αφήσει τη γυναίκα του και να παντρευτεί μια νεαρή βασιλοπούλα δεν θεωρείται παράλογη, καθώς έχει υποστεί αλλεπάλληλες δοκιμασίες και ταλαιπωρίες. Όταν ο Ιάσονας δέχεται η Μήδεια κυριευμένη από ζήλεια ξεσπάει ανεξέλεγκτα και σκορπάει το θάνατο. Σκοτώνει την μέλλουσα γυναίκα του Ιάσονα, τον βασιλιά πατέρα της αλλά το χειρότερο τα δυο παιδιά τους.

Υπεράσπιση της Μήδειας: Η Μήδεια δεν είναι καμιά τυχαία. Είναι η κόρη του βασιλιά της Κολχίδας Αιήτη, ανιψιά της μάγισσας Κίρκης και εγγονή του Ήλιου . Είναι ισχυρή μάγισσα, έχει εξουσία. Λέγεται πως ήξερε να υποτάσσει ολόκληρη τη φύση, μπορούσε να ρίξει σε ύπνο και τα πιο άγρια θηρία. Η Μήδεια είναι πλούσια, έχει το χρυσόμαλλο δέρας που συμβολίζει μεταξύ άλλων την ευημερία. Με παρέμβαση της θεάς Ήρας ερωτεύεται τον Ιάσονα και δένει τη μοίρα της μαζί του. Μόνο χάρη στα μάγια της Μήδειας ο Ιάσονας θα μπορέσει να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας. Προκειμένου να ζήσει μαζί με τον Ιάσωνα, για να τον ακολουθήσει και να του δώσει τη νίκη, όχι μόνο πρόδωσε και εγκατέλειψε τον πατέρα της, αλλά δεν δίστασε να σκοτώσει τον αδελφό της Άψυρτο. Με αυτή της την επιλογή ξέρει ότι κόβει για πάντα τους δεσμούς της με την οικογένεια της και την πατρίδα της και ζητάει από τον Ιάσονα να δεσμευτεί μαζί της με όρκους πίστης. Αυτό που περιμένει λοιπόν είναι την πίστη και αφοσίωση που της ορκίστηκε αλλά που; Υπεράσπιση του Ιάσονα: Ο Ιάσονας είναι έντιμος άνδρας ο οποίος τιμά το λόγο του. Αυτός ένας κοσμοπολίτης Έλληνας παίρνει γυναίκα του μια βάρβαρη, πρωτόγονη μάγισσα, μυστηριώδη και ανεξέλεγκτη, για να κρατήσει το λόγο που της έδωσε, σε αντάλλαγμα για την βοήθεια που του παρείχε. Κρατάει το λόγο του και δένει τη ζωή του μαζί της. Την παντρεύεται και κάνει μαζί της δυο παιδιά. Γυρίζοντας στην Ιωλκό και παρ όλο που αναγκάζεται να αφήσει τον θρόνο για τον οποίο τόσο προσπάθησε, εξαιτίας του φόβου που η αδίστακτη μάγισσα προκαλεί στον κόσμο της Ιωλκού, επειδή σκοτώνει αδίστακτα τον Πελία, αυτός την παίρνει μαζί του στην Κόρινθο όπου βρίσκει καταφύγιο. Δεν είναι ο Ιάσονας υπεύθυνος για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει αλλά η βάρβαρη Κολχίδα.

Υπεράσπιση της Μήδειας: Ναι η Μήδεια είναι βάρβαρη, πρωτόγονη. Παίρνει το νόμο στα χέρια της. Έτσι έχει μάθει. Πάντα έτσι ήταν. Το γνώριζε ο Ιάσονας όταν την παντρεύτηκε, το γνώριζε όταν πρόδωσε τον πατέρα της για χάρη του, όταν σκότωσε τον αδελφό της για χάρη του, όταν σκότωσε τον Πελία που τον αδίκησε. Τότε τον βόλευε και δεν δυσανασχετούσε. Παντρεύτηκε μια βάρβαρη και του κακοφαίνεται που είναι αυτή που είναι; Δεν είναι και πολύ λογικό. Πιο λογικό μοιάζει, το ότι όταν την είχε ανάγκη την εκμεταλλεύτηκε και τώρα την παρατάει αδίστακτα και πηγαίνει να εκμεταλλευτεί μια άλλη βασιλοπούλα. Υπεράσπιση του Ιάσονα: Ο Ιάσονας δεν είναι άνθρωπος που δρα με βάση το προσωπικό του όφελος, και το έχει αποδείξει. Στη διεκδίκηση του θρόνου της Ιωλκού δεν ήρθε σε διαμάχη με το σφετεριστή βασιλιά, κάτι που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο αθώους πολίτες σε περίπτωση μάχης. Παρότι ήταν ο νόμιμος κληρονόμος του θρόνου της πόλης. Η Μήδεια τον βοήθησε πράγματι αλλά κι η ίδια ωφελήθηκε από αυτή την ιστορία. Χάρη στον γάμο της με τον Ιάσονα μπόρεσε να ενταχθεί σε μία πολιτισμένη χώρα. Της δόθηκε τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με την ελληνική κουλτούρα και να γνωρίσει τον τρόπο ζωής του πιο αναπτυγμένου λαού εκείνης της εποχής. Η Κολχίδα ήταν μια χώρα βάρβαρη και απολίτιστη. Έφυγε από την Κολχίδα κι έζησε μια συναρπαστική ζωή δίπλα σε ένα αξιόλογο άνδρα, ένα κοσμοπολίτη Έλληνα. Υπεράσπιση της Μήδειας: Πολιτισμός υπάρχει όταν σέβεσαι τους θεσμούς. Όταν κρατάς το λόγο σου. Όταν φροντίζεις την οικογένεια σου. Αν είναι να κοιτάς την πάρτη σου και να παίρνεις αυτό που θέλεις με κάθε τρόπο, σε τι διαφέρεις από τον βάρβαρο που υποτιμάς; Απλά χρησιμοποιείς κομψούς τρόπους, λες ωραία ψέματα και δεν έχεις μπέσα καμιά. Ο αδικημένος σ αυτήν την τραγωδία είναι η Μήδεια, αυτή που, ενώ δέχτηκε τους νόμους των σχέσεων που έχει η κοινωνία που ήρθε , διώχνεται, εξευτελίζεται και εξορίζεται.

Η Μήδεια είναι η αδικημένη. Αποδέχτηκε τους όρους του παιχνιδιού και γι αυτό μπορεί να απαιτήσει το δίκιο της. Είναι βάρβαρη γιατί βάζει τα αισθήματα πάνω από τη σκοπιμότητα; Έδωσε τα πάντα για τον άντρα που αγάπησε, τον πατέρα των παιδιών της και τώρα βλέπει την οικογένεια της να διαλύεται.

Υπεράσπιση του Ιάσονα: Ο Ιάσονας μέσα από τις πράξεις του αποδεικνύεται σωστός οικογενειάρχης. Είναι ορθολογιστής και πρακτικός άνθρωπος και δεν αφήνει την ευκαιρία, να αποκαταστήσει τα παιδιά του, να πάει χαμένη. Αυτός ήταν ο βασικός λόγος που τον ώθησε να αποδεχτεί την πρόσκληση του βασιλιά της Κορίνθου, να παντρευτεί την κόρη του. Τα παιδιά του από φυγάδες, που τα κατάντησε η μάνα τους γίνονται πρίγκιπες. Ο Ιάσονας είναι ένας σωστός και ευαίσθητος άνθρωπος που δρα με γνώμονα το συμφέρον της οικογένειάς του καθώς και των υπηκόων του. Έχει μπροστά του μια νέα καριέρα, αλλά και να προσφέρει στο λαό της Κορίνθου. Την αγάπη του και την αφοσίωση του στη Μήδεια την έχει αποδείξει. Στο κάτω κάτω δεν σκοπεύει να την αφήσει στο δρόμο. Θα μπορέσει να ζήσει πλουσιοπάροχα με όσα θα της προσφέρει. Εκτός από τις αγάπες και λουλούδια υπάρχουν κι άλλα στη ζωή. Αγαπάει τα παιδιά του και καταρρακώνεται όταν μαθαίνει τον χαμό τους από τα χέρια της ίδιας τους της μάνας. Αντίθετα η Μήδεια είναι άσπλαχνη μάνα και αδίστακτη αφού επέτρεψε στον εαυτό της να κυριευθεί από τη ζήλεια σε τέτοιο βαθμό, ώστε να φτάσει στο σημείο να δολοφονήσει τα ίδια της τα παιδιά. Ούτε καν αφήνει τον Ιάσονα να αντικρίσει έστω για τελευταία φορά τα παιδιά του. Θεωρεί τα παιδιά της εξαρτήματα της. Νοιάζεται μόνο για τον εαυτό της. Λες και όλος ο κόσμος υπάρχει μόνο για εξυπηρετεί τις δικές της ανάγκες. Δεν μπορεί να προσαρμοστεί, τρελαίνεται και σκορπά την καταστροφή. Άσε μας κουκλίτσα μου.

Υπεράσπιση της Μήδειας: Η Μήδεια του Ευριπίδη είναι η γυναίκα που την ύβρισαν, η βασίλισσα που αφόπλισαν, το θηλυκό που δεν αμείφθηκε ο έρωτάς του. Σε όλο το έργο φαίνεται πως είναι μια δυναμική γυναίκα που ερωτεύεται και διεκδικεί τον έρωτά της. Μια γυναίκα που στο όνομα της αγάπης της είναι έτοιμη να κάνει την πιο μεγάλη τρέλα. Αυτή η βασίλισσα καταντάει ο περίγελος των εχθρών της. Δεν μπορεί να αποδεχτεί μια τέτοια ζωή. Το ποτήρι ξεχείλισε. Υψώνει το ανάστημα της για λογαριασμό όλων των γυναικών της εποχής της που ήταν περιορισμένες στον γυναικωνίτη, τα παιδιά και τα οικιακά καθήκοντα, ως τη στιγμή που μια τραγική ηρωίδα, η Μήδεια, αγέρωχη και εύθραυστη επαναστατώντας εναντίον των θεσμών ξεσπάει και πνίγει τα πάντα στο αίμα. Δεύτερη φορά στη ζωή της η Μήδεια θα βρεθεί χωρίς ταυτότητα και μέλλον. Διωγμένη, λεηλατημένη, στο δρόμο, αυτή και τα παιδιά της. Η Μήδεια βρίσκεται σε τέτοια απόγνωση που διαγράφει τη μητρότητα. Δεν είναι μάνα πια, είναι μόνο μια γυναίκα. Και αυτά που σκοτώνει είναι τα παιδιά του άντρα, η συνέχεια του οίκου του, οι νόμιμοι κληρονόμοι, μέρος της υστεροφημίας του. Σύμφωνα με τους αρχαίους νόμους οι πολίτες όφειλαν να δώσουν παιδιά στην πόλη. Οι άτεκνοι ήταν περιθωριοποιημένοι. Ο Ιάσονας δεν έχει μέλλον, όπως δεν έχει κι εκείνη. Του επιβάλλει τη μοίρα που της επέβαλλε. Το δίκαιο αποκαταστάθηκε. Τιμωρήθηκαν οι άδικοι. Γι αυτό στο τέλος, ο Ευριπίδης την εμφανίζει δικαιωμένη. Εγκαταλείπει οριστικά την πόλη με το άρμα του θεού Ήλιου, μεγαλοπρεπής. Δικαιώνεται δεν καταγγέλλεται.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΜΗΔΕΙΑΣ Η Μήδεια στην εκδοχή του Ευριπίδη εκδικείται τον άνδρα της σκοτώνοντας τα παιδιά της. Σαν να μην έφτανε για τιμωρία ο φρικτός διπλός φόνος της βασιλοπούλας και του Κρέοντα, η Μήδεια θέλει να πλήξει αθεράπευτα τον διπρόσωπο – επίορκο σύζυγο, σκοτώνοντας τα ίδια τα παιδιά του και επιστρέφοντάς του έτσι τη ζωογόνο αθάνατη ουσία με την οποία εκείνος την είχε γονιμοποιήσει. Αφανίζοντας τα παιδιά του, τον ακρωτηριάζει πλήττοντας ανεπανόρθωτα την «αθανασία» του και σκοτώνοντας την ψυχή του, την οποία εκείνος θα διαιώνιζε μέσω των απογόνων του. Η εικόνα της παιδοκτόνου μάνας είναι από τις συνταρακτικότερες που στοιχειώνουν την ψυχή. Η παιδοκτονία δεν είναι απλά φόνος ή θάνατος αλλά η γυμνή καταστροφή του κοινωνικού δεσμού. “Φοβού την γελασμένη-εξαπατημένη” γυναίκα θα έλεγε πολύ αργότερα ο Shakespeare. Η Μήδεια, αγέρωχη και εύθραυστη επαναστατώντας, χύνει τη λάβα της σαν ενεργό ηφαίστειο και πνίγει τα πάντα στο αίμα. Το πάθος συνταυτίζει τον έρωτα με το θάνατο. Η καταστροφή συντελείται από τη στιγμή που υποχωρεί το σύνορο που χωρίζει το Πάθος από τη λογική και επιχειρείται έτσι η Υπέρβαση. «Ο σκοπός του έρωτα», λέει ο σκηνοθέτης Χειμωνάς, «είναι οπωσδήποτε η ένωση και η βαρβαρότητά του έγκειται, στο ότι για να το κατορθώσει μεταχειρίζεται οποιαδήποτε πράξη». Ο «πόνος του για τα παιδιά, είναι το τελευταίο, το μοναδικό τέχνασμά της Μήδειας που θα υποτάξει τον Ιάσονα στην πιο μαρτυρική, στην πιο αληθινή ένωσή του μαζί της».

Η Μήδεια δεν είναι, πάντως, μια αδίστακτη δολοφόνος. Βλέπουμε το δισταγμό, τις βασανιστικές αμφιταλαντεύσεις και ψυχικές διακυμάνσεις της, τον πόνο στον οποίο την βυθίζει η παιδοκτονία. Βλέπουμε τη σύγκρουση ανάμεσα στη μανιακή ζηλοτυπία και τη μητρική στοργή, ανάμεσα στη σκληρότητα και την τρυφερότητα, τον πόθο εκδίκησης και τον σπαραγμό.

Το έργο έτσι αποκτά ανθρώπινο μέτρο κινητοποιώντας ταυτίσεις, που μας εξοικειώνουν με την ηρωίδα. Άλλωστε κάθε τραγικός μύθος έχει γραφτεί για μας και μας αφορά οσοδήποτε ακραίος κι αν είναι ο τραγικός ήρωας.

«Δεν έχετε υπολογίσει το μέγεθος της αυτοκαταστροφής και ετεροκαταστροφής όπου μπορεί να φτάσει η στερημένη - εγκαταλειμμένη και τελικά η οργισμένη γυναίκα». Βλέπουμε εδώ έναν Ευριπίδη «φροϋδικό» πριν τον Freud. Γνώριζε την «άλογη» πλευρά της ενόρμησης, στα όρια του παθολογικού, η οποία μπορεί να παρασύρει τον άνθρωπο σε κάθε λογής καταστροφική υπερβολή. Πρόκειται για τη γυναίκα η οποία ενδόμυχα αναπολεί την παιδική ναρκισσιστική της πληρότητα, την παιδική της ηλικία και τον «επαναπατρισμό» στο χαμένο παράδεισο της νεανικής της καταγωγής. Σκοτώνοντας τους δεσμούς «παλινδρομεί», επιστρέφει πίσω και ξαναγίνεται κόρη του Ήλιου και της Εκάτης.

Η Μήδεια εγκλημάτησε τόσο από πλήγμα στον εγωισμό της και ντροπή όσο και από ενοχές σε σημείο διαταραχής προσωπικότητας. Ο Ιάσονας έπληξε ανεπανόρθωτα την Μήδεια όχι μόνον με την απιστία του, αλλά και υπενθυμίζοντάς της, ότι εκείνη θα όφειλε να τον ευγνωμονεί, επειδή την έφερε από τον βαρβαρικό τόπο στον πολιτισμό. Νοιώθει τύψεις και ενοχές, νοιώθει απαξιωμένη, ανάξια, γελοία και ανεπαρκής αφού δεν κατάφερε να κρατήσει τον Ιάσονα. Αυτό οδηγεί μοιραία σε μια έκρηξη επιθετικότητας εναντίον εαυτού της αλλά και εναντίον των άλλων. Ο Freud έγραφε(«Το Εγώ και το Αυτό): «ήταν έκπληξη η ανακάλυψη ότι το ασυνείδητο ενοχικό συναίσθημα έχει τη δύναμη να μετατρέψει ένα άτομο σε εγκληματία». Η εγκληματική συμπεριφορά συνήθως υποθάλπεται από τα ενοχικά συναισθήματα και το φόβο της απαξίας». Έτσι είναι περισσότερο η απώλεια αυτοεκτίμησης της ηρωίδας μας που την οδήγησε σε απόγνωση, παρά αυτή καθεαυτή η απώλεια του αγαπημένου. Μπορείς ακόμα και να σκοτώσεις για να επανορθώσεις το πληγωμένο σου φιλότιμο. Δέστε σε ποιο βαθμό η εγκαταλειμμένη και μειωμένη γυναίκα γίνεται ξεχωριστή, μέσα από αυτό καθεαυτό το έγκλημα και έτσι περνάει στην ιστορία. Είναι κάτω απ αυτές τις συνθήκες που η Μήδεια σκοτώνει μετατρέποντας την αγάπη της σε μίσος. Κατά τον Freud το συναίσθημα μπορεί να μετατρέπεται στο αντίθετό του έτσι ώστε τελικά έρωτας και οργή ν αποτελούν αλληλένδετο δίδυμο. Ο ψυχισμός συστεγάζει ταυτόχρονα το μακρινό παρελθόν του πολιτισμού, δηλαδή τον πρωτόγονο, μαζί με τα πρόσφατα πολιτιστικά επιστρώματα. Φαίνεται όμως ότι σε ιδιαίτερες συνθήκες, τα επιστρώματα του πολιτισμού μπορεί να υποχωρούν και να έρχεται στην επιφάνεια ο πρωτόγονος. Η αριστοκράτισσα βασιλοκόρη μεταμορφώνεται σε πληγωμένο αγρίμι και εξωθείται σ ένα ανησυχαστικό σύνορο όπου συνυπάρχουν το θηρίο και θεός.

Στη Μήδεια βλέπουμε την αδυναμία της να πενθήσει την απώλεια (του Ιάσονα). «Εμπρός καρδιά μου αποχαιρέτα και βρες την υγειά σου» θα έλεγε πολύ αργότερα ο H. Hesse.

Αντίθετα η Μήδεια δεν αποχαιρετά, δεν πενθεί, δε δέχεται την έλλειψη, αρνείται το γεγονός ότι έχασε τον άντρα της. Θέλει να συγκρατεί το αντικείμενο του πόθου της, δε διαπραγματεύεται την απόδρασή του. Αρνούμενη να θρηνήσει τον Ιάσονα που έχασε, παλινδρομεί, τρελαίνεται στιγμιαία και αμύνεται ψυχωτικά με ανεπεξέργαστη ωμότητα εναντίον του εαυτού της και των άλλων. Ο Ιάσονας μεταμορφώνεται στη φαντασία της στον μισητότερο των εχθρών, οπότε του επιτίθεται άγρια, σκοτώνοντας τα παιδιά . Αντί ν αφήσει τον Ιάσονα να της διαφύγει, σκοτώνει τα παιδιά της. Ή όλα η τίποτα. Δεν επιτρέπει στον εαυτό της να χάσει, θυσιάζοντας το μέρος για να σώσει το όλον και αυτό ακριβώς είναι ο χαμός της. Δεν μπορεί να καμφθεί λίγο και σπάει, κομματιάζεται και βουλιάζει ολόκληρη, μέσα σε μια ασυγκράτητη μανία αφανισμού.

Ειρωνεία: αυτή που δεν καταδέχεται να χάνει τον ένα, καταλήγει να τα χάνει όλα. Σκοτώνοντας τα παιδιά της- δηλαδή τις ναρκισσιστικές προεκτάσεις της- σκοτώνει και τον εαυτόν της. Πρόκειται για έναν αυτοκτόνο φόνο μια πράξη διευρυμένης αυτοκτονίας όπου παρασύρει στον θάνατο όλους τους αγαπημένους.

Μια μαμά, ειδικότερα η κοινωνικά απομονωμένη, μπορεί να περιμένει από τα παιδιά της να τη στηρίξουν να της δείξουν αγάπη και κατανόηση, να της δώσουν την ικανοποίηση που ο άνδρας της δε μπορεί να δώσει. Απογοητεύεται όμως βαθειά καθώς το παιδί, όχι μόνο δε μπορεί να ικανοποιήσει αυτές τις ανάγκες της, αλλά είναι το ίδιο απαιτητικό.

Η ψυχικά διαταραγμένη μαμά μπορεί τότε να ζει απελπισία και οργή η οποία εκφορτίζεται βίαια στα παιδιά της. Τα παιδιά γίνονται το δοχείο αδειάσματος των εντάσεων. Μια διέξοδος-λύση είναι ο χαμός της ίδιας ή του παιδιού της. Αφανίζοντας το παιδί, το προστατεύει από τη νοσηρότητα του μυαλού της. Η Ήρα γέννησε εξώγαμα τον Ήφαιστο που ήταν άσχημο και ανάπηρο παιδί. Η μαμά του δεν τον άντεξε και τον πέταξε στη θάλασσα. Ο Ήφαιστος σώθηκε, αλλά πάντα μισούσε τη μητέρα του. Ήταν βίαιος και ο γάμος του με την Αφροδίτη απέτυχε. Είναι η κλασσική περίπτωση της πορείας ενός κακοποιημένου παιδιού. Το παιδί που κακοποιήθηκε χθες είναι ο γονιός που κακοποιεί σήμερα. Η βίαια μητέρα έχει η ίδια κακοποιηθεί.

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΟΝΙΩΝ Η τραγωδία μας βάζει να σκεφτούμε τη θέση των παιδιών τότε και τώρα που γίνονται φορείς, αποδέκτες και θύματα των εντάσεων και των συγκρούσεων των γονιών τους. Η συνεχιζόμενη έκθεση ενός παιδιού στις σοβαρές συγκρούσεις των γονέων του, είτε στα πλαίσια γάμου είτε στα πλαίσια διαρκούς ανταγωνισμού του διαζυγίου, προκαλεί σοβαρό κίνδυνο για την ψυχική του υγεία και ανάπτυξη. Η διαδικασία του χωρισμού είναι μια επώδυνη περίοδος και κανείς δεν βγαίνει από αυτήν χωρίς να έχει υποστεί τραυματισμούς. Για τα παιδιά το διαζύγιο ισοδυναμεί με το τέλος της οικογένειάς τους, όπως τουλάχιστον την ήξεραν.

Συνεπάγεται μία αίσθηση απώλειας. Χάνουν την αίσθηση σταθερότητας και ασφάλειας που είχαν. Βιώνουν μία μεγάλη αλλαγή που θα μεταμορφώσει τον κόσμο τους.

Πολλά παιδιά θεωρούν τον εαυτό τους υπεύθυνο για την κακή εξέλιξη της οικογένειας τους, αισθάνονται ενοχές.

(«αν ήμουν καλύτερος/η, ο μπαμπάς/η μαμά δεν θα έφευγε») κάτι το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει σε εκμηδένιση της αυτοπεποίθησής τους και μελλοντική δυσκολία στις κοινωνικές τους συναναστροφές.

Προβλήματα μπορεί να δημιουργηθούν στο παιδί από την αδιαφορία των γονιών του γι’ αυτό, καθώς εκείνοι θα βυθίζονται ολοένα περισσότερο στη μεταξύ τους διαμάχη και από τη ανταγωνιστική διεκδίκηση του παιδιού από κάθε γονιό.

Σ' αυτές τις περιπτώσεις τα παιδιά μπορεί να γίνουν φοβισμένοι και έκπληκτοι παρατηρητές ή καταγγέλλοντες, ως αρχαίος Ελληνικός χορός, των γονέων τους

ή ακόμα και ένθερμοι υποστηρικτές του ενός εναντίον του άλλου.

Οι νέες συμμαχίες που δημιουργούνται υπηρετούν την πίστη του παιδιού στο γάμο ή την υπεράσπιση και διάσωση ενός γονέα με τον οποίο ταυτίζεται το παιδί και τον οποίο εκείνο θεωρεί, μερικές φορές μάλιστα λανθασμένα, ως θύμα. Τέτοιες συμμαχίες συμβαίνουν συχνά μεταξύ ενός παιδιού προεφηβικής ηλικίας και του γονέα που αντιτίθεται στο διαζύγιο. Οι νέες συμμαχίες που προκύπτουν εξυπηρετούν διάφορες ψυχολογικές ανάγκες γονιών και παιδιών, όπως την ανακούφιση της μοναξιάς που ακολουθεί το διαζύγιο ή λειτουργούν ως αντίδοτο στον μεγάλο ψυχικό πόνο από την απόρριψη και το αίσθημα αβοήθητου. Κάποιες φορές οι ρόλοι αντιστρέφονται και το παιδί αναλαμβάνει το ρόλο του γονιού μέσα στην οικογένεια. Γίνεται ο αρχηγός και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και ευθύνες ασυμβίβαστες με την ηλικία του.

Καλείται συχνά να καλύψει το συναισθηματικό κενό του γονιού ή των γονιών και των αδελφών, θυσιάζοντας την προσωπική του ζωή.

Όταν το παιδί αναλαμβάνει το ρόλο του γονιού προστίθεται στους ώμους του ένα τεράστιο βάρος, δυσανάλογο με την ηλικία του και τις δυνάμεις του. Το παιδί αυτό βιώνει επιπλέον μοναξιά, γιατί στερείται τους γονείς του, αλλά χάνει και τη σχέση με τα αδέλφια του, αφού είναι πια γονιός κι όχι αδελφός. Συχνά αυτά τα παιδιά εξελίσσονται σε καταθλιπτικούς ενήλικες.

Πολύ συχνά τα παιδιά προσπαθούν να ξανά κοντά τους γονείς τους, διαλέγοντας εαυτό τους το ρόλο του αποδιοπομπαίου Θυσιάζονται για να μπορέσουν να κρατήσουν τρόπο την οικογένεια ενωμένη.

φέρουν για τον τράγου. με κάθε

Η πιο συχνή εκδήλωση αυτού του ρόλου είναι η κακή ως και παραβατική συμπεριφορά που αποπροσανατολίζει τους γονείς από τα μεταξύ τους θέματα και τους αναγκάζει να ενωθούν προκειμένου να αντιμετωπίσουν το κοινό πρόβλημα που προέκυψε. Επειδή όμως συνήθως το πρόβλημα παρακάμπτεται και δεν αντιμετωπίζεται, δεν λύνεται και επανέρχεται εντονότερο, ενισχυμένο και από τα νέα δεδομένα και δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.

Πολλά παιδιά εκφράζουν απογοήτευση και θυμό απέναντι στους γονείς στα αδέλφια, τους συνομήλικους, τους συγγενείς ή στον ίδιο τους τον εαυτό -κάτι που μεταφράζεται σε έλλειψη αυτοπεποίθησης, δυσκολία κοινωνικοποίησης, βίαιες εκδηλώσεις, ανάπτυξη αυτοκαταστροφικών συνηθειών ή εξαρτήσεων, κατάθλιψη κ.τ.λ.

Αυτές και άλλες ακόμα συμπεριφορές είναι ενδεικτικές του τεράστιου προβλήματος που βιώνουν τα παιδιά, όταν βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα της διαμάχης των γονιών.

Μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να μην πληρώνουν με τη ζωή τους, όπως τα παιδιά του Ιάσονα και της Μήδειας, αλλά είναι σίγουρο πως οι αμαρτίες των γονέων παιδεύουσι τα τέκνα.

Είναι αλήθεια πως οι ανθρώπινες σχέσεις δεν είναι κάτι εύκολο. Αλήθεια όμως είναι και ότι κάθε κρίση μπορεί να είναι ευκαιρία για κάτι καινούριο, γιατί ότι δε σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό!

ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΗ Η ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΤΕΙΑ ΣΤΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Σε όλη την έκταση της ερευνητικής εργασίας είχαμε την ευκαιρία να παραθέσουμε πάρα πολλά έργα ζωγραφικής, εμπνευσμένα από την αργοναυτική εκστρατεία. Η επιρροή αυτή είναι συνεχής από την αρχαιότητα μέχρι της μέρες μας και αντικατοπτρίζει την διαχρονική απήχηση του μύθου τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.

Η ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΗΣ ΜΗΔΕΙΑΣ Αν και προσφέρεται ο μύθος της Μήδειας για σεναριακή απόδοση και για κατασκευή ταινιών με εμπορική επιτυχία, στην ιστορία του κινηματογράφου δεν έχουμε πολλές προσεγγίσεις του και, απ όσο ξέρουμε, μόνο δύο στην παγκόσμια κινηματογραφία και μια στην Ελλάδα ασχολούνται με αυτόν καθ αυτό το μύθο της Μήδειας. Μιλάμε για τις ταινίες «Μήδεια», του Πιέρ-Πάολο Παζολίνι και του Λαρς Φον Τρίερ, αλλά και για την ταινία μικρού μήκους «Μήδεια ΄70», του Παπανικολάου. Και στις τρεις περιπτώσεις έχουμε μια επεξεργασμένη μεταφορά του μύθου σε ένα νέο περιβάλλον. Στην απόδοση του Πιέρ-Πάολο Παζολίνι πρωταγωνιστεί η Μαρία Κάλλας, ίσως στη μοναδική της κινηματογραφική εμφάνιση. Η ταινία είναι γυρισμένη στην Καππαδοκία, ένα τοπίο που προσφέρεται για την τραχύτητά του και φέρνει στην Κόρινθο, σε πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις. Ο Παζολίνι μένει πιστός στο μύθο, παρουσιάζει τη Μήδεια σα μια μάγισσα και δεσποτική γυναίκα, αποδίδοντάς της όλα τα άδικα, στην αρχή, εξελίσσοντας τον χαρακτήρα της, στη συνέχεια του έργου, και φέρνοντας σε μια ισορροπία τη Μήδεια και τον Ιάσωνα, προς το τέλος του έργου, για να στρέψει το κοινό με το μέρος της, λίγο πριν να κάνει η Μήδεια τη φριχτή και αποτρόπαια πράξη της. Σε όλο το έργο βλέπουμε τα θεατρικότητα, στις σκηνές όπου περιγράφεται η γενική κατάσταση στην Κόρινθο ή οι σχέσεις της Μήδειας με την αυλή της. Στον Παζολίνι η Μήδεια δικαιολογείται για το ότι κάνει, κρατώντας βέβαια τις αποστάσεις. Ο χορός είναι η ίδια η κάμερα, δηλαδή οι θεατές, που καλούνται να κρίνουν αν η Μήδεια πράττει καλώς ή κακώς. Αν έχουμε μια κλασική αφήγηση στον Παζολίνι, τότε στο Λαρς Φον Τρίερ έχουμε μια εντελώς ανατρεπτική αφήγηση. Το τέλος της τραγωδίας είναι και το τέλος του έργου του Παζολίνι, ενώ είναι η αρχή του Τρίερ. Έτσι μπορεί ο Τρίερ να αποδομήσει τη Μήδεια, έχει τη δυνατότητα να της δώσει εντελώς νέες παραμέτρους, φτιάχνοντας μια νέα ηρωίδα, έτσι που είναι εντελώς διαφορετική όσον αφορά στο χαρακτήρα του αρχαίου κειμένου, μόνο όμως στη γενική περιγραφή. Και εδώ η Μήδεια είναι τιμωρός. Τιμωρεί με νέες μεθόδους, χρησιμοποιώντας νέα όπλα, που τα βρίσκει σε ένα εφιαλτικό περιβάλλον, σε ένα βάλτο, κάτι που είναι πολύ οικείο για το σκανδιναβικό κοινό. Η Μήδεια στον Τρίερ τιμωρεί με την αυστηρότητα ενός Σκανδιναβού. Εδώ έχουμε μια γυναίκα-Αφέντρα που αποδίδει πολύ πιο αυστηρά τη Μήδεια, όπως υπάρχει στο αρχαίο κείμενο. Ο Τρίερ της βάζει νέες παραμέτρους που ανανεώνουν το κείμενο και το βάζουν στη σύγχρονη κοινωνία.

Φαίνεται ότι η Μήδεια προσφέρεται για να γίνει μια νεωτεριστική απόδοση. Κατ αρχήν ο αρχαίος μύθος ήταν πολύ τολμηρός για την εποχή του και άφηνε περιθώρια διαφόρων αντιδράσεων. Το δε πρόβλημα της τραγωδίας είναι θεμελιώδες και για τη σημερινή κοινωνία και, πιθανότατα, και για τις μελλοντικές. Με αυτή την έννοια, η «Μήδεια ΄70» μας φέρνει σε ένα άλλο πολύ μεγάλο πρόβλημα: στην καταπίεση της (σύγχρονης) γυναίκας ως μητέρας και ερωμένης. Στην περίπτωση αυτής της ελληνικής ταινίας μικρού μήκους έχουμε μια μίξη του φιλμικού χρόνου, έτσι ώστε να αποδοθεί το απροσδιόριστο του μύθου, κάτι που υπάρχει εν μέρει στον Τρίερ και πολύ λίγο στον Παζολίνι. Η Μαριέττα Ριάλδη, η οποία παίζει τη Μήδεια, βιώνει αυτό το ρόλο και ο σκηνοθέτης, μας βάζει μέσα στην καταπίεση της γυναίκας, δίνοντας όμως ένα ρόλο στον Ιάσωνα πολύ διαφορετικό από αυτός της αρχαίας τραγωδίας: είναι ο μάγκας, ο ερωτύλος, ο πρόστυχος. Στο τέλος, και εδώ, η Μήδεια έχει όλο το δίκιο να σκοτώσει τα παιδιά της, συναντά τη Φραγκογιαννού (του Παπαδιαμάντη), θέλει να μη ζήσουν σε ένα βάρβαρο και απάνθρωπο κόσμο. Βλέπουμε όμως ότι και στις τρεις περιπτώσεις η λύση της τραγωδίας είναι η κάθαρση, περισσότερο σε κοινωνικό επίπεδο παρά σε αυτό της Μήδειας, η τιμωρία της φόνισσας και αποκατάσταση του ηθικού κοινωνικά, αλλά και της κοινωνικής τάξης, δηλαδή του πατριαρχικού μοντέλου διακυβέρνησης και όχι του μητριαρχικού, το οποίο εκπροσωπείται από τη Μήδεια. Σε άλλες περιπτώσεις, η Μήδεια, σα χαρακτήρας μπαίνει σε διάφορες αφηγηματικές συναρτήσεις, μέσα στις οποίες συχνά, χάνει το νόημα σαν τραγικός χαρακτήρας, σαν μετεξέλιξη του μοντέλου διακυβέρνησης μητριαρχίας προς πατριαρχία. Αντίθετα είτε χρησιμοποιείται χλευαστικά και επιφανειακά, χωρίς σεβασμό στο δραματουργικό πρόσωπό της. Η επικαιρότητα του δραματουργικού προσώπου της, έτσι όπως εμφανίζεται στην αρχαία τραγωδία, επαληθεύεται με τις καθημερινές αναφορές σε παρόμοιες περιπτώσεις, όπου ο προσδιορισμός «Μήδεια» συμβολοποιείται και χαρακτηρίζει, με τραγικό τρόπο, το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται. Συγχρόνως όμως επαληθεύει το επίκαιρο της αρχαίας τραγωδίας.

ΜΗΔΕΙΑ, διαφορετικές θεατρικές εκδοχές Ο Ευριπίδης είναι ο ποιητής που τόσο πολύ θαυμάστηκε, αλλά ταυτόχρονα και μισήθηκε απεριόριστα. Άλλωστε η αντιδημοτικότητά του τον ανάγκασε να αυτοεξορισθεί στη Μακεδονία, γεμάτος θλίψη και απογοήτευση, επειδή αμφισβήτησε τους κατεστημένους συντηρητικούς κοινωνικούς μηχανισμούς του «χρυσού αιώνα», που οδηγούσαν σε στατικότητα και παραμόρφωση. Κατά τον Ν. Νικολαΐδη η δεξιοτεχνία του συνίσταται στο ότι δε θίγει, τουλάχιστον άμεσα , τα καθιερωμένα και τις αξίες. Είναι πιστός στο «μηδέν άγαν» και στην αποφυγή της «ύβρεως» αλλά ταυτόχρονα ρηξικέλευθος και καταγγελτικός εναντίον της προκατειλημμένης ανδροκρατούμενης κοινωνικής ακαμψίας της εποχής του. Η Μήδεια του Ευριπίδη είναι άλλοτε κακή και άλλοτε καλή αλλά εν τέλει, όχι μόνο πρωτόγονη. Το έργο έτσι αποκτά ανθρώπινο μέτρο κινητοποιώντας ταυτίσεις (η Μήδεια μέσα και έξω μας) που μας εξοικειώνουν με την ηρωίδα. Είναι μόνο μέσω ταυτίσεων που σαν θεατές μπορούμε να κατακλυζόμαστε από μια απειλητική ευφορία, ικανή να μειώσει αυτό καθαυτό τον αποτροπιασμό που νοιώθουμε για τη δράστη, χωρίς να μειώνεται ο αποτρόπαιος χαρακτήρας του εγκλήματος. Ο Μπόστ αναπλάθει μια σύγχρονη εκδοχή της Μήδειας. Το προσωπείο της παραπέμπει σε μια σημερινή ξένη γυναίκα που ζει στην Ελλάδα της αντιξοότητας και του παράλογου, πεπεισμένη ότι κατέχει το κλειδί της αρετής και της μελλοντικής ευτυχίας των παιδιών της. Δεν αντέχει να βλέπει τα δυό της αγόρια να παραστρατούν, να μην ασπάζονται τα μικροαστικά της οικογενειακά ιδεώδη, οπότε τα σκοτώνει. Η ενδεχόμενη αναλογία εδώ με την ευριπίδεια εκδοχή θα ήταν η υποτιμητική συμπεριφορά των δύο αγοριών που δεν υπακούουν αλλά κοροϊδεύουν τη μαμά τους όπως ο Ιάσονας τη Μήδεια. Και στις δύο περιπτώσεις είναι το αρσενικό στοιχείο που ενοχλεί τη γυναικεία υπόσταση και την υποβαθμίζει.

Διαφέρει πολύ η Μήδεια του Σενέκα, καθώς και οι λατίνες Μήδειες, από την ευριπίδεια ανθρωπιστική εκδοχή. Ο Σενέκας θέλει πρωτίστως να υπογραμμίζει τη Μήδεια ως αρχέτυπο της μάγισσας. Εδώ η Μήδεια δεν είναι η πληγωμένη γυναίκα του Ευριπίδη αλλά ένα τέρας, μια σκοτεινή μέγαιρα σε παροξυσμό και μανία οργισμένη σε απάνθρωπο βαθμό, μοχθηρή και τρομακτική. Η Μήδεια του Σενέκα φαίνεται ότι ξεπερνάει την παραπάνω περιγραφή λόγω της νοσηρά διεστραμμένης ιδιοσυστασίας της, της ζωικής κτηνωδίας της και της παντοδύναμης αρχαϊκής θηλυκότητας της. Είναι απόλυτα ψυχρή, αμετροεπής και φτάνει στο έγκλημα της παιδοκτονίας σχεδόν χωρίς δισταγμούς χωρίς να πονάει, χωρίς ψυχικές συγκρούσεις. Είναι ένα «μεγαλύτερο κακό από τη θάλασσα», η «πύλη που οδηγεί στο διάβολο». Ο χαρακτήρας της βρίσκεται έξω από τα όρια του λογικού. Μόνο που το ακραίο απόκοσμο ον, το οποίο φοβόμαστε δε μπορεί να πιάσει τόπο μέσα μας, δεν εσωτερικεύεται ώστε να το οικειοποιηθούμε όπως με τη Μήδεια του Ευριπίδη. Η Μήδεια του Σενέκα μας είναι ανοίκεια, δε μπορούμε εύκολα να τη βάλουμε μέσα μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι Ευριπίδης του Χρυσού Αιώνα δε χρειάστηκε να τιμωρήσει την ηρωίδα του. Άλλωστε ήδη από το 458, πριν από τον Ευριπίδη του 431, ο άλλος νεωτεριστής Αισχύλος με την Ορέστεια του είχε εξελίξει τον θεσμό της δικαιοσύνης επαναστατώντας κατά του μέχρι τότε «νόμου των αντιποίνων» και του εβραϊκού «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» μεταμορφώνοντας τις Ερινύες σε Ευμενίδες και αθωώνοντας έτσι τον μητροκτόνο Ορέστη. Η αθώωση του Ορέστη από τον Άρειο Πάγο συνιστά ψυχολογικά και πολιτικά το σημαντικότερο βήμα της ιστορίας της ανθρωπότητας. Είναι αυτή η αθώωση την οποία βρίσκουμε μερικούς αιώνες αργότερα στον χριστιανισμό στη συγγνώμη, η οποία υπήρξε ο βασικότερος νεωτερισμός της Καινής Διαθήκης. Παραπέμπει στο ξεπέρασμα της ωμότητας και της επιθετικότητας του παρελθόντος. Αυτό συνιστά τη συγκλονιστική στιγμή του περάσματος του ανθρώπου στο θρίαμβο του πνεύματος και της σκέψης.

Η Ρώμη του Σενέκα πολιτισμικά παρηκμασμένη δε θα μπορούσε να συλλάβει και να χωρέσει την ατιμωρησία της Μήδειας του Ευριπίδη. Τότε ο Λατίνος ποιητής ενέταξε τις πράξεις της στην ειδική κατηγορία των «ανείπωτων εγκλημάτων» και την έβαλε να επιστρέφει εκεί όπου ανήκε, δηλαδή στον κόσμο των δαιμόνων και των μαγισσών, έναν κόσμο μυθικό, όπου τα εγκλήματα δεν τιμωρούνται και όπου οι πράξεις σκληρότητας και βίας αποτελούν τον κανόνα. Μόνο έτσι μπορούσε να γίνει η Μήδεια αντιληπτή στη Ρώμη του Σενέκα, στην οποία τελικά δόθηκε η Μήδεια που της άξιζε, μια ηρωίδα απομονωμένη και διαστροφική ώστε να προξενεί εμπάθεια. Η Μήδεια του Σενέκα σκοτώνει τους γιούς της μπροστά στα μάτια των θεατών, ενώ το αρχαίο ελληνικό πνεύμα απαγόρευε την τέλεση κάθε πράξης βίας επί σκηνής. Η βιαιότητα της πράξης αυτής υπάκουε στη ρωμαϊκή αισθητική της αρένας, στην εποχή της Αγριπίνας και του Νέρωνα, μ ένα κοινό εθισμένο σε θεάματα βαρβαρότητας και αιματοχυσίας. Βλέπουμε τη λατίνα Μήδεια να βογγάει τη στιγμή της παιδοκτονίας: «voluptas magna me subit»= «μεγάλη ηδονή με διαπερνά».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Ο μύθος ως μέρος της ψυχής και του κόσμου, εσωκλείει τις περιπέτειες της ανθρώπινης αναζήτησης για τα κομμάτια της ζωής που χάθηκαν για τους τόπους που δεν κατοικήθηκαν, για τις ψυχικές διαδρομές κάθε περιπλάνησης. Η παραμυθία για αυτούς τους τόπους, τους ανεξερεύνητους και μυθικούς, η κατάβαση στο Άδη, η συνάντηση με μορφές τερατικές, η αναμέτρηση και η νίκη με τη θηριωδία και την αγριότητα είναι θέμα κοινό όλων των αφηγήσεων της περιπλάνησης. Υπάρχει πάντα ταξίδι αναχώρησης και επιστροφή, ήρωας θηρίο ή θεός, όπως υπάρχει η αναμέτρηση με το θάνατο, η υπέρβαση του, η νίκη της ζωής. Η μυθολογία και η θρησκεία τρέφουν την ψυχή μας γιατί είναι τα οικουμενικά αντίδοτα για το άγχος του θανάτου. Στους μύθους ανακυκλώνονται οι ιδέες της αθανασίας και της ανάστασης. Όταν ο άνθρωπος έπαψε να πιστεύει στους μύθους, ο μύθος έχασε αυτή την δύναμη και η δυνατότητα αντιμετώπισης τέτοιων θεμάτων πέρασε στην τέχνη. Ο ήρωας έδωσε τη σκυτάλη του στον καλλιτέχνη. Ήρθαν τότε οι τραγικοί συγγραφείς πρώτα απ όλους, οι οποίοι αναδόμησαν και μετέπλασαν τους μύθους, συμπυκνώνοντας οικουμενικές αλήθειες επίκαιρες στο πέρασμα του χρόνου. Χάρη στην καινούρια κάθε φορά ματιά, μέσω των διάφορων λογοτεχνικών εκδοχών, ο αρχικός, ο πρωτόλειος, μύθος διατηρείται, αναζωογονείται, γίνεται επίκαιρος και συγκινεί. Οι μύθοι που αφορούν τους ήρωες της ελληνικής μυθολογίας, φαίνεται να διαπνέονται από δύο τουλάχιστον στοιχεία: την έμφαση στους περιορισμούς της ανθρώπινης ύπαρξης και το συνδυασμό θέσης και αντίθεσης από τον οποίο, σύμφωνα με τον Ηράκλειτο, προκύπτει το Ένα. Οι ήρωες είναι ταυτόχρονα θύτες και θύματα, ποτέ ξεκάθαρα καλοί ή κακοί (ολόκληρα πρόσωπα). Αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις πράξεις τους, αφού αναμένουν την τιμωρία και επιζητούν την εξιλέωση. Το «γνώθι σ αυτόν» είναι το βασικό ζητούμενο της ελληνικής μυθολογίας και του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Ο άνθρωπος αναγνωρίζοντας τις βαθύτερες επιθυμίες του και γνωρίζοντας τα όρια της ανθρώπινης φύσης, μπορεί να πορευτεί στη ζωή αναζητώντας το μέτρο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ



Κακριδής Ιωάννης Θ, Εκδοτική Αθηνών



Ιστορία του ελληνικού έθνους, Εκδοτική Αθηνών



Τσιφόρος Ν, ελληνική μυθολογία, εκδόσεις Ερμής



Vermant Jean Riere, Μύθος και σκέψη στην αρχαία Ελλάδα.



Diel Paul, Ο συμβολισμός στην ελληνική μυθολογία, εκδόσεις Πύρινος κόσμος



Σακελλαρόπουλος Π., Παναγιώτου Κ., εκδότης Ευστρατίου Σ. Η αρχαϊκή μητέρα – Μυθολογία και βασικές ψυχαναλυτικές έννοιες



Σήγκαλ Χ. ,Μέλανι Κλάιν, Αθήνα, Εκδ. Καστανιώτης.



Σήγκαλ Χ., Εισαγωγή στο έργο της Μέλανι Κλάιν, Αθήνα, Εκδ. Καστανιώτης.



Freud S., Η Ερμηνεία των Ονείρων, Αθήνα, Εκδ. Επίκουρος.



Cl. Lévi-Strauss, Άγρια Σκέψη. Μτφρ. Ε. Καλπουρτζή



M. Μπλοχ, «Κλωντ Λεβί-Στρως» “Ενθέματα”, “Αυγή” 8 Νοε. 2009



Lévi-Strauss, Ανθρωπολογία και μύθος



Bruno Bettelheim "Η γοητεία των παραμυθιών-Μια ψυχαναλυτική προσέγγιση" εκδόσεις Γλάρος



W. Burkert, Ελληνική Μυθολογία και Τελετουργία. Δομή και Ιστορία, μτφ. Η. Ανδρεάδη, ΜΙΕΤ, Αθήνα



Κερενυϊ Κ. (1974) Η Μυθολογία των Ελλήνων, Αθήνα, Εκδ. Εστία.

Ιστοσελίδες

Η αργοναυτική εκστρατεία ως ταξίδι μύησης, Δρ. Αναστασιάδη Δήμητρα http://dimitranastasiadou.blogspot.gr/2011/03/h.html

Στιγμιότυπα από τις επανεγγραφές ενός μύθου: τα ποικίλα προσωπεία της Μήδειας τότε και τώρα, Σάββας Μπακιρτζόγλου, ψυχολόγος-ψυχαναλυτής http://www.epekeina.gr/a_files/MedeiaMythos3rdvwebsite.pdf

List Greek/Roman Mythology Images http://www.hellenicaworld.com/Greece/Mythology/en/ListGreekMythologyImages.html Ἀρετή ΚΑΙ Τόλμη http://katotokerdos.blogspot.gr/2011/02/blog-post_20.html

Μυθολογικοί χάρτες http://www.sigmabooks.gr/maps_gr_grArgoEur.html

ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ 3gym-trikal.tri.sch.gr/wp-content/.../ΣΕΝΑΡΙΟ-ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ.ppt Αργοναύτες, Χρυσόμαλλο Δέρας και… Αμερική; http://www.metafysiko.gr/?p=1181 Ο ΙΑΣΟΝΑΣ ΚΑΙ ΟI ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ http://class165.weebly.com/alpharhogammaomicronnualphaupsilontauiotakappaetaepsilonkappasigmataurhoalphatauepsiloniotaalpha.html Αργοναυτική Εκστρατεία -υπεράνθρωπη γενιά ημίθεων και ανθρώπων http://www.hellasontheweb.org/2010-04-05-22-32-27/2010-04-06-11-49-23/1594-2011-08-07-1005-14

Αργοναυτική εκστρατεία (περί το 1225 π.Χ) http://chilonas.wordpress.com/2013/01/12/%CE%B1%CF%81%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CE%B1 %CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CE%B5%CE%BA%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF-%CF%84%CE%BF-1225-%CF%80-%CF%87/ GOOGLE EARTH : ΕΝΑ ΑΠΙΣΤΕΥΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΓΝΩΣΗΣ !!!! http://sotirissofias.blogspot.gr/2010/04/google-earth.html

Αργοναυτική Εκστρατεία (13ος αιώνας π.Χ) - Εξορθολογισμός του Μύθου http://ionnkorr.blogspot.gr/2011/02/13-2.html Ο ΙΆΣΟΝΑΣ & Η ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΉ ΕΚΣΤΡΑΤΕΊΑ ~ ΜΙΑ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΉ "ΕΠΙΚΊΝΔΥΝΗ ΑΠΟΣΤΟΛΉ"

http://diadrastiko.blogspot.com/2012/07/blog-post_5626.html#ixzz2SV9pxhgL

ΟΡΦΕΩΣ ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ - ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ http://autochthonesellhnes.blogspot.gr/2012/09/blog-post_9701.html

Σχολιασμός αποσπασμάτων από τα "ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ" του Απολλωνίου του Ροδίου http://istorias-alitheia.blogspot.gr/2011/02/blog-post_412.html

ΘΡΑΚΗ http://www.e-istoria.com/th21.html

Αργώ. Το αρχαίο διαστημόπλοιο http://wwwaporrito.blogspot.gr/2012/10/blog-post_25.html

Απόκρυφη ναυτική τεχνολογία http://www.scribd.com/doc/6577636/%CE%95%CE%BA%CE%B4%CF%8C%CF%83%CE%B5%CE% B9%CF%82%CE%9B%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%8 5-%CE%91-%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CE%91%CF%80%CF%8C%CE%BA%CF%81%CF%85%CF%86%CE%B7%CE%9D%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CE%A4%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1

ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΞΤΡΑΤΕΙΑ http://istoriatektamos.blogspot.gr/2009/06/blog-post_8360.html

ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΞΤΡΑΤΕΙΑ http://www.typos.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=6505

Ιάσων και Αργοναυτική εκστρατεία http://www.ehw.gr/blacksea/forms/filePage.aspx?lemmaId=10771

Μυθολογία http://www.xanthi.ilsp.gr/cultureportalweb/viewitems.php?topic_id=11&level=2&belongs=9&area_id= 1&lang=gr&page=2

Οι αρχαίοι μύθοι και η πραγματικότητα http://www.haniotika-nea.gr/87516%CE%9F%CE%B9%20%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CE%B9%20%CE%B C%CF%8D%CE%B8%CE%BF%CE%B9%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%B7%20%CF%80 %CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE% B7%CF%84%CE%B1%20.html

Oι Γυναίκες της Λήμνου http://tomnotas.blogspot.gr/2012/01/blog-post_29.html

Η Αργοναυτική εκστρατεία https://sites.google.com/site/iasonkargonautes/katagogi-k-anatrofi-iasona

Η Αργοναυτική εκστρατεία http://www.sikyon.com/mykinai/argonautes_gr.html

Η ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-C103/88/698,2634/

Η Αργοναυτική εκστρατεία http://astroneo2010.blogspot.gr/2010/12/blog-post_3387.html

Περί της «άλλης» αργοναυτικής εκστρατείας http://www.hellinon.net/NeesSelides/NEOTERES/Argonautiki.htm

Αργοναυτική εκστρατεία http://www.hellinon.net/NeesSelides/Argonauts.htm

Δημοσιεύσεις για: ΜΗΔΕΙΑ http://www.whatsnew.gr/wikilinks/12/1251208169_44.html

Μήδεια του Ευρυπίδη, στο θέατρο Έξω από τα Τείχη http://www.culturenow.gr/19057/mideia-tou-eurupidi-sto-theatro-eksw-apo-ta-teixi

Μητέρα – Μήδεια http://mothermedea.tripod.com/medea.html

Mηδεια, Medee, Medea, Στιγμές από τη διαχρονία της Μήδειας http://dimitranastasiadou.blogspot.gr/2011/03/m-medee-medea.html

Παιδοκτονία στην Αρχαία Ελλάδα http://kerentzis.blogspot.gr/2013/01/blog-post_12.html

Παιδοκτονία στην Αρχαία Ελλάδα Μια προσπάθεια ανάλυσης στο έργο Μήδεια του Ευριπίδη http://www.iatrikionline.gr/Deltio_51d/08.htm

«Σημασίες του θέματος του λόγου στη Μήδεια του Ευριπίδη» http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream/10889/640/1/Oikonomou-Mideia.pdf

Μήδεια: Ο μύθος μιας γυναίκας http://www.casting.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=29:%CE%BC%CE%AE%CE%B4%C E%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%BF-%CE%BC%CF%8D%CE%B8%CE%BF%CF%82%CE%BC%CE%B9%CE%B1%CF%82%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CF%82&lang=el

Ευριπίδη Μήδεια,Μετάφραση Π. Πρεβελάκη http://www.mikrosapoplous.gr/eyripedes/medea/medeae1.htm

Ε υ ρ ι π ί δ η

Μ ή δ ε ι α

h t t p : / / w w w . e p o h i . g r / p o r t a l / a r x e i o / 2 9 4

Η

Μ ε γ ά λ η

Χ ε ί μ ε ρ α …

h t t p : / / l a r i s s a . t h e s s a l y . g o v . g r / d a t a / s y n e k d i l / k a r a g 0 7 % 5 C 1 1 . % C E % A 6 % C E % A 1 % C E % 9 5 % C E % A 1 % C E % 9 7 % C E % A 3 . p d f

Ε Υ Ρ Ι Π Ι Δ Η Σ

Μ Η Δ Ε Ι Α

4 3 1

π . Χ .

h t t p : / / w w w . a n g e l f i r e . c o m / u t 2 / a t h e n s 5 t h c e n t u r y / M H D E I A . h t m

Μ ή δ ε ι α h t t p : / / w w w . n t n g . g r / d e f a u l t . a s p x ? l a n g = e l G R & p a g e = 2 & p r o d u c t i o n = 3 3 6 6 Μ Η Δ Ε Ι Α http://www.dian.gr/publications_books_classic_midia.php

Μήδεια (Ευριπίδης) http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AE%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1_(%CE%95%CF %85%CF%81%CE%B9%CF%80%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82)

Εισαγωγή στη «Μήδεια» του Ευριπίδη http://ancient-dromena.blogspot.gr/2009/10/blog-post_10.html

Μήδεια , ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ http://www.theaterinfo.gr/theatreplays/theaterplays/medeia/theorisi.html

Μήδεια ,ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΜΗΔΕΙΑ - ΚΑΤΙ ΣΑΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ http://www.theaterinfo.gr/theatreplays/theaterplays/medeia/index.html

Η ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ http://www.iatrikionline.gr/Deltio_51d/08.htm

Η Μήδεια στο κινηματογράφο http://www.cinemainfo.gr/cinema/theory/articles/medeia/index.html

Μήδεια ή το πάντρεμα του έρωτα με την τρέλα http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=206001

Μήδεια του Μποστ http://hidejekyl.blogspot.gr/2009/12/1918-1995-1.html Η «Μήδεια» του Ευριπίδη ως παράλληλο για το Αμάρτημα της μητρός μου http://latistor.blogspot.com/2010/11/blog-post_02.html#ixzz2SV4e3qqu

"ΜΗΔΕΙΑ" του Μποστ - Πρώτη Παράσταση! http://etolikoartis.blogspot.gr/2012/07/m-27-9.html

Θεοί και άνθρωποι στη ‘Μήδεια’, τους ‘Πέρσες’ και τις ‘Τραχίνιες’: σύντομο συγκριτικό σημείωμα http://antonispetrides.wordpress.com/2012/06/02/%CE%B8%CE%B5%CE%BF%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%AE%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%80%CE%AD%CF%81/

Σκιαγράφηση του χαρακτήρα της Μήδειας https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:IxXhgL7g8bwJ:www.arnos.gr/2011/lymena-themataexetasewn-askisis-ergasies/eap/doc_download/18960-2010-2011-3---31---.html+&hl=el&gl=gr&pid=bl&srcid=ADGEEShR_QdkLwHwyc8lHWGuAein2gMqMOpwrW3sSfMeaqyi1Zr SDbAwPqrfBfuGEY9MZBqg0mr24ITYzFvC7ZOn_9vNv44AGUn95RlsDRLvFCQbzQQzbXgVy8wWzHEiZALpz3v Vwyv&sig=AHIEtbRvKByU7UbjcArH9DDZHhaVNqBIyA

Ο αγώνας λόγων στη Μήδεια https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:RzlQMqFCjMkJ:www.arnos.gr/dmdocuments/eap/elp/e lp31/ergasieselp31/2004-20053hergasiaelp31sx.pdf+&hl=el&gl=gr&pid=bl&srcid=ADGEESjUbgWpE3IErc2cDKvmbH70QTQQpLsPVru o-BLMM94wi50gD1GvYK5odUjwLsiLhoD0vFKMIWHo3b5lJGBBQrg6TIovQxI_2ZpmGYtB9rmo9wABeHCE9HPBv8RJL_saTDXrHj&sig=AHIEtbT3jAGzRH47UxL5Umj-QFN3v-er6Q

ΑΡΧΑΙΟ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ, Ο ΑΓΩΝΑΣ ΛΟΓΩΝ ΣΤΗ ΜΗΔΕΙΑ http://users.sch.gr/ikomninou/Mndeia.htm

Για τη “Μήδεια” του Ευριπίδη : αμφίσημη Μήδεια, αμφίθυμοι θεατές http://antonispetrides.wordpress.com/2012/01/26/medea_1_ambiguity/

Για τη “Μήδεια” του Ευριπίδη : δομική συμμετρία http://antonispetrides.wordpress.com/2012/02/26/medea_2/

Η Αργοναυτική Εκστρατεία http://www.typos.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=6464 Μία τραγική ηρωίδα ως σύμβολο του "άλλου": Η Μήδεια του Corrado Alvaro http://www.academia.edu/1886808/_Corrado_Alvaro Ο ΤΡΟΠΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΜΗΔΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΟΜΩΝΥΜΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

,by Eleni Relli

http://www.academia.edu/1810684/_

Τα διαφορετικά πρόσωπα μιας γυναίκας http://www.casting.gr/index.php?option=com_k2&view=item&id=2:%CF%84%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%A

C-%CF%80%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%89%CF%80%CE%B1%CE%BC%CE%B9%CE%B1%CF%82%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CF%82&lang=el

Εμείς, ο Ρουσό και μια σύγχρονη Μήδεια http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=460344

Η Θεραπευτική Αξία των Παραμυθιών http://skalwsia.blogspot.gr/2011/12/blog-post_22.html

Οι Ήρωες της Ελληνικής Μυθολογίας : Μια απόπειρα μετάβασης από την παρανοειδή στην καταθλιπτική θέση. http://www.ekpse.gr/b24.html

Οι Ήρωες της Ελληνικής Μυθολογίας : Μια απόπειρα μετάβασης από την παρανοειδή στην καταθλιπτική θέση. http://www.amra.gr/forum/index.php?action=printpage;topic=1818.0 http://www.psychoanalysis-psychotherapy.gr/files/Newsletter/Newsletter1.pdf http://5465.pblogs.gr/files/38203%CE%91%CE%A1%CE%93%CE%9F%CE%9D%CE%91%CE%A5%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE% 972.jpg http://www.sikyon.com/mykinai/images/ship_argo.jpg http://2.bp.blogspot.com/_lHQL5K7UJk/TVK1JbvXbuI/AAAAAAAADKE/ReG35pOEnmA/s1600/argonautic-01-goog.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Pelias_Sending_Forth_Jason__Project_Gutenberg_eText_14994.png http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/dc/Jason_Pelias_Louvre_K127.jpg http://1.bp.blogspot.com/_GRUl8pV3_Cc/TPfSVs4dWpI/AAAAAAAACgY/4bYk890vBF4/s1600/jason+2. jpg http://www.hellinon.net/Argonautes.files/image019.jpg http://www.4moms.gr/wp-content/media/argo1.jpg http://macedonland.files.wordpress.com/2012/01/argo1.jpg http://books.vres.gr/uploads/books_images/129/128373.jpg http://dcargonautes.blogspot.gr/2012/10/blog-post.html http://viotikoskosmos.wdfiles.com/local--files/tiresias/tiresias.jpg http://5465.pblogs.gr/files/38952-467px-Hercules_and_the_Hydra_-_Antonio_del_Pollaiolo.jpg http://www.kolivas.de/wp-content/uploads/2011/01/water1.jpg http://4.bp.blogspot.com/_O8D1QtGdqmI/TOlihwFZ05I/AAAAAAAACnY/h0JCKlsk68g/s320/ATALANTH. jpg http://ancienthistorygr.blogspot.gr/2010/11/blog-post_26.html http://www.sikyon.com/mykinai/argonautes_gr.html

http://4.bp.blogspot.com/_4LiZOFT08do/SRvKqWLV3PI/AAAAAAAAAlI/aIy5h9LnIqQ/s400/argo.gif http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYMA113/349/2343,8933/images/img8_3.jpg http://www.musicheaven.gr/html/modules/Blog/accounts/mprizas/1218998766.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Douris_cup_Jason_Vatican_crop.jpg/25 0px-Douris_cup_Jason_Vatican_crop.jpg http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSDIMC103/88/698,2634/images/img4_7.jpg http://www.newsbeast.gr/files/temp/0A8AF3084E9029A5004473551027C7E4.jpg http://www.astro.gr/arxaia-sofia/images/Image20.jpg http://www.typos.com.cy/articles/images/argonautica.jpg http://macedonland.files.wordpress.com/2012/01/argo1.jpg http://www.hellinon.net/NeesSelides/Argonauts.htm

http://www.hellinon.net/NeesSelides/Argonauts.htm

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AE%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1#.CE.9C.CE.AE.C E.B4.CE.B5.CE.B9.CE.B1_.CE.BA.CE.B1.CE.B9_.CE.99.CE.AC.CF.83.CE.BF.CE.BD.CE.B1.CF.82 http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/De_Morgan_Medea.jpg/250pxDe_Morgan_Medea.jpg http://4.bp.blogspot.com/_HjmHEbigD54/SyUilHmacI/AAAAAAAAAEo/3CVcOkAEAjw/s400/%CE%9C%CE%AE%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1_ %CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1.jpg http://4.bp.blogspot.com/-UTyjw8I-4O8/T47-Awz3ZcI/AAAAAAAAKaA/rR8vqQZa_I/s1600/iason_medea.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Medea-Sandys.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Georg_Pencz_Jason_und_Medea.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jason_Medea_Altemps_Inv8647-8648.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Medea_by_William_Wetmore_Story_01.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Relief_of_Medea_and_the_Peliades_in_Berlin.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Medea_and_Jason.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Medeia_Kreousa_Louvre_CA2193.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Christian_Daniel_Rauch_-_Jason_und_Medea.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Anselm_Feuerbach_Medea.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Medea_statue_in_Batumi,_Georgia.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jason_and_Medea_-_John_William_Waterhouse.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Girolamo_Macchietti_002.jpg

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Leopoldinischer_Trakt_Vienna_Oct._2006_022.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Herbert_James_Draper,_The_Golden_Fleece.jpg http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jason_et_M%C3%A9d%C3%A9e_Tapestry.jpg http://www.youtube.com/watch?v=hYIkAYE0DLw

http://www.youtube.com/watch?v=PEInDyZO-ik

http://www.youtube.com/watch?v=j2KWOBamgZk

http://www.hellinon.net/NeesSelides/Argonauts.htm

http://www.giorgioclementi.it/medea_file/Medea-uccide-suoi-figli-Anfora-Louvre-1.jpg http://www.giorgioclementi.it/medea_file/Medea-Affresco-Pompei.jpg

http://en.wikipedia.org/wiki/Map http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%AC%CF%83%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%82 http://www.abettergreece.com/Greek%20Jason.html http://www.namuseum.gr http://www.namuseum.gr/collections/vases/index-gr.html http://www.tmth.gr/images/symposio%20ii.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Jason_Pelias_Louvre_K127.jpg/180pxJason_Pelias_Louvre_K127.jpg http://www.pontos-news.gr/files/xarth_936079824.jpg http://images.newsnow.gr/24/244931/diasxizontas-tis-sympligades-petres-1-315x236.jpg http://1.bp.blogspot.com/-l3cfNXmcdFc/T-R7lm47FUI/AAAAAAAARFk/g8dxHszmA0M/s1600/Heraclesdelivrant-Hesione-d'apres-Francois-Lemoyne.jpg http://www.websters-onlinedictionary.org/images/wiki/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Mysia_map_ancient_community.jpg/250p x-Mysia_map_ancient_community.jpg http://www.vroma.org/images/mcmanus_images/medea_vase2.jpg

http://el.science.wikia.com/wiki/%CE%9C%CE%AE%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%5C% CE%9A%CE%BF%CE%BB%CF%87%CE%AF%CE%B4%CE%B1 http://el.science.wikia.com/wiki/%CE%9C%CE%AE%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%5C% CE%9A%CE%BF%CE%BB%CF%87%CE%AF%CE%B4%CE%B1 http://classics.uc.edu/~johnson/myth/medea_images/medea1.jpg

http://classics.uc.edu/~johnson/myth/medea_images/pelias1.jpg

http://classics.uc.edu/~johnson/myth/medea_images/pelias2.jpg http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&pubid=60876950 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Krater_Niob id_Painter_A_Louvre_G341.jpg http://www.krokeai.com/town/Krokeatis_Lithos/Opus%20sectile.htm http://silogosatsikioton.blogspot.gr/2009/11/1_3311.html http://www.makryammos-hotel.gr/home/?go=thassos&id=24 http://www.messinia-guide.gr/?id=188 http://www.mikrosapoplous.gr/iliada/Meleagros.htm http://texnografia.blogspot.gr/2012/06/blog-post_18.html http://2.bp.blogspot.com/_QMD3uDrxxgM/TT9SB_GbiqI/AAAAAAAAKFU/7u-GKAOqI78/s640/1.JPG

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Herakles_La omedon_MCA_Valle_Sabbia.jpg http://sondmor.tripod.com/index-4.html http://egpaid.blogspot.com/2011_01_01_archive.html http://olympiada.files.wordpress.com/2011/11/index.jpg http://ionnkorr.blogspot.gr/2011/03/13-5.html http://2.bp.blogspot.com/f3PdvPUe8EE/UDLeHA6r0HI/AAAAAAAAGPw/aGnFUIlqtsc/s1600/ATALANTI.jpg http://www.dimos-pylou-nestoros.gr/images/greek_history/argo.jpg http://1.bp.blogspot.com/-KsZLka_RA00/TaXKLrSU8SI/AAAAAAAADVA/ZbObYMkqDQU/s1600/MapsArgonautic-04-goog.jpg

http://sugar.0fees.net/greekmythology/index.php?view=detail&id=98&option=com_joomga llery&Itemid=10#joomimg http://4.bp.blogspot.com/sZntVG7JSnI/T9EtdDzPE7I/AAAAAAAAANA/205T05GZv9c/s1600/url.jpeg http://firiki.pblogs.gr/files/410967-harmonia.jpg http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=114060 http://kosmoskaipolitismos.blogspot.gr/2012/03/blog-post_28.html http://2.bp.blogspot.com/72eTg0PRI0g/T3HkPTWDENI/AAAAAAAACSA/30rVHptTTU8/s1600/chiron-achilles.jpg

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Chiron_instructs_young_Ach illes_-_Ancient_Roman_fresco.jpg/250px-Chiron_instructs_young_Achilles__Ancient_Roman_fresco.jpg http://ionnkorr.blogspot.gr/2011/02/13-2.html http://www.hellinon.net/NeesSelides/Argonauts.htm

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%AF%CE%BE%CE%BF%CF%82_%CE%BA% CE%B1%CE%B9_%CE%88%CE%BB%CE%BB%CE%B7 http://2.bp.blogspot.com/2PGneE55dgw/ThFyBqWMmQI/AAAAAAAAAqU/rEExYILjxq0/s1600/1frixos%252520elli.jpg http://www.hellenica.de/Griechenland/Mythos/GR/Ino.html http://www.haniotika-nea.gr/website/pages_img/extra_87516_Untitled-3.jpg http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Guido_Reni__Atalanta_and_Hippomenes http://3.bp.blogspot.com/CIYBY_cAljQ/T7qCO6EZIfI/AAAAAAAAC50/Py6jY5ZE41c/s1600/%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4 %CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B6%CF%89%CE%BC%CE%B1+%CF%83%CE%BA%CE%B1%CF %80%CE%B1%CE%BD%CE%AD%CE%B1%CF%82.JPG http://syllogosvoreioelladitonsyrou1.blogspot.gr/2010/09/blog-post_9843.html http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=114060 http://mauripena.blogspot.gr/2010/03/blog-post_8288.html http://katotokerdos.blogspot.gr/2011/02/blog-post_20.html http://www.hellinon.net/NeesSelides/Argonauts.htm http://www.sikyon.com/mykinai/argonautes_gr.html http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSDIM-C103/88/698,2634/ http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Pelias_Sending_Forth_Jason__Project_Gutenberg_eText_14994.png http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/dc/Jason_Pelias_Louvre_K127.jpg http://www.typos.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=6504 http://www.typos.com.cy/nqcontent.cfm?a_id=6505 http://www.dimos-pylou-nestoros.gr/visitor/history/argonauts.html http://syllogosvoreioelladitonsyrou1.blogspot.gr/2010/09/blog-post_9843.html