ΘΑΛΑΣΣΑ - Μύθοι, Περιπλανήσεις και Τέχνη by 3 geniko lykeio galatsi

3ο ΓΕΛ Γαλατσίου Σχολικό Έτος: 2013-2014

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΉ ΕΡΓΑΣΙΑ:

ΘΑΛΑΣΣΑ Μύθοι, Περιπλανήσεις και Τέχνη

Υπεύθυνη καθηγήτρια: Γ. Σπυροπούλου

Ομάδες εργασίας: Αδάμου Ευτέρπη Αργύρη Δανάη Κασκαρίκα Ειριάννα Μαλάϊ Άντζελα

Βαλσαμής Ματθαίος Βεΐζι Ενέα – Ευθύμιος Γιαλιάς Κωνσταντίνος Ζαρκαδούλας Ιωάννης

Αναστασόπουλος Βασίλειος Γεωργίου Βασίλειος Ζαρακάς Παναγιώτης

Καλογεράς Δημήτριος Κουτής Κωνσταντίνος Μανέτας Αλέξανδρος

Βεϊζάι Ειρήνη Καλπακτσίδη Κωνσταντίνα Καποτά Χρυσούλα

Περιεχόμενα: 1. Μυθικές θαλάσσιες μορφές 2. Περιπλανήσεις 3. Ναυάγια 4. Μυστήρια 5. Τέχνη

Μυθικές θαλάσσιες μορφές Κατά την ελληνική μυθολογία η Θάλασσα ήταν μυθική κόρη του Αιθέρα και της Ημέρας, μητέρα της Αφροδίτης και των Τελώνων ,θέα του αλμυρού υγρού στοιχείου .Ήταν αρχέγονη ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα που κατέληξε δεύτερη μετά τον Ποσειδώνα. Οι θαλάσσιες μορφές που μελετήσαμε είναι:  Ο Ποσειδώνας  Ο Τρίτωνας  Οι Νηρηίδες  Οι Σειρήνες

Ποσειδώνας Στην Ελληνική μυθολογία ο Ποσειδώνας είναι ο θεός της στεριάς και της θάλασσας, των ποταμών, των πηγών και των πόσιμων νερών. Γιος του Κρόνου και της Ρέας και αδελφός του Δία κατοικούσε πότε στον Όλυμπο και πότε στο παλάτι του, στα βάθη της θάλασσας, όπου ζούσε και η γυναίκα του, η Νηρηίδα Αμφιτρίτη. Κατά μια εκδοχή μεγάλωσε στη Ρόδο όπου, μετά την ένωσή τους με την Αλία, αδελφή των Τελχινών, γεννήθηκαν έξι γιοι και μια κόρη, η Ρόδη, που έδωσε το όνομά της στο νησί. Ήταν πατέρας ακόμα του Θησέα, αλλά και του Προκρούστη και του Σκίρωνα και γιγάντων. Θεωρούνταν ακόμα εξημερωτής του πρώτου αλόγου αλλά και γεννήτορας του μυθικού αλόγου Πήγασου. Σαν θεός της θάλασσας, ο Ποσειδώνας ταξίδευε με το χρυσό άρμα του πάνω στα κύματα, που άνοιγαν χαρούμενα στο πέρασμά του, ενώ γύρω του έπαιζαν δελφίνια. Με την τρίαινά του μπορούσε τόσο να δημιουργεί τρικυμίες όσο και να ηρεμεί τα νερά. Θεωρούνταν προστάτης των ναυτικών και των ψαράδων κι ακόμα, υπεύθυνος για γεωλογικά φαινόμενα όπως οι σεισμοί. Του προσφέρονταν θυσίες και επικλήσεις για τη σταθερότητα του εδάφους και την ασφάλεια των κτιρίων, ενώ τον τιμούσαν και με ιπποδρομίες. Σύμβολά του ήταν η τρίαινα, το ψάρι (συνήθως τόνος ή δελφίνι) και σπανιότερα το άλογο ή ο ταύρος.

Τρίτωνας Ο Τρίτων στην ελληνική μυθολογία ήταν θεότητα της θάλασσας, γιος του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης, που κατοικούσε στο βυθό της θάλασσας στα χρυσά ανάκτορα των γονιών του. Ο Τρίτων φονεύθηκε από τον Διόνυσο όταν επιτέθηκε κατά των γυναικών που κολυμπούσαν για να ‘’καθαρθούν ‘’ προκειμένου να συμμετάσχουν σε όργια Διονυσιακής εορτής. Κατ` άλλους ο Τρίτων άρπαζε κοπάδια ζώων που πλησίαζαν τις ακτές όποτε κάποιος Ταναγραίος βοσκός έσπασε τον αυχένα του Τρίτωνα την ώρα που εκείνος κοιμόταν ή φονεύθηκε από το Διόνυσο επειδή συνελήφθη μεθυσμένος. Παρουσιάζεται να φέρει πυκνά βαθυπράσινα μαλλιά, με μεγάλο στόμα και με δυο ουρές. Κύριο σύμβολο της θεότητας ήταν ‘’θαλάσσιο κέρας‘’ ή ‘’θαλάσσια κόγχη‘’, το κοινώς λεγόμενο μεγάλο κοχύλι εκ του οποίου έβγαιναν ήχοι που τίποτα δεν μπορούσε ν` αντισταθεί καθώς και η τρίαινα και το κουπί του.

Νηρηίδες Οι Νηρηίδες λατρεύονταν ως θεές της θάλασσας, φιλικές προς τους ανθρώπους. Κατά την Ελληνική μυθολογία, ήταν νύμφες που προσωποποιούσαν τις καταστάσεις και τα χαρακτηριστικά της θάλασσας. Ήταν κόρες του Νηρέα και την Ωκεανίας Δωρίδας και εξ αυτής εγγονές του Ωκεανού. Ήταν γύρω στις πενήντα. Οι Νηρηίδες ζούσαν στα βάθη της θάλασσας, στο παλάτι του πατέρα τους και περνούσαν τη μέρα τους παίζοντας με δελφίνια ή τραγουδώντας και υφαίνοντας. Δεν επέτρεπαν σε καμία θνητή να παραβάλλεται με αυτές στην ομορφιά. Είχαν τη δύναμη να ταράζουν τη θάλασσα αλλά και να την ηρεμούν. Είναι όμορφες με μακριά ξανθά μαλλιά συνήθως, πράσινα μάτια και τις βλέπουν μόνο οι σαββατογεννημένοι. Οι πιο ξακουστές Νηρηίδες είναι η Αμφιτρίτη, γυναίκα του Ποσειδώνα και μητέρα του Τρίτωνα και η Θέτιδα μητέρα του θρυλικού Αχιλλέα. Τα ονόματα των Νηρηίδων που συναντιούνται στη Θεογονία του Ησίοδου αναφέρονται στις διάφορες ιδιότητες και καταστάσεις της θάλασσας. Η Γαλήνη έφερνε νηνεμία στις θάλασσες και γαλήνευε τα νερά τους. Η Ευκράτη επέφερε την ηπιότητα στα φουρτουνιασμένα κύματα. Η Κυμώ μπορούσε να γεννήσει τα κύματα. Η Νησώ είχε υπό τη δικαιοδοσία της τα νησιά. Η Ποντοπόρεια προστάτευε τα μακρινά, θαλάσσια ταξίδια.

Σειρήνες Οι Σειρήνες ήταν γυναικείες θεότητες που σχετίζονταν με το νερό, τον έρωτα και το θάνατο. Ακριβέστερα όμως, φέρονται ως θαλάσσιοι δαίμονες της Ελληνικής Μυθολογίας. Απεικονίζονταν με ανθρώπινο γυναικείο κεφάλι και σώμα αρπακτικού πουλιού. Στην επικρατέστερη εκδοχή θεωρούνται θυγατέρες του ποτάμιου θεού Αχελώου και της Μούσας Μελπομένης. Κατά τον Πλάτωνα οι Σειρήνες ήταν οκτώ. Θαλάσσιες νύμφες (Ναϊάδες) συνοδοί της Περσεφόνης. Όταν την Περσεφόνη την απήγαγε ο Άδης, η μητέρα της, Δήμητρα, τους έδωσε σώμα πτηνών για να τη βοηθήσουν στην αναζήτηση. Όταν πλέον δεν κατάφεραν να τη βρουν, εγκαταστάθηκαν σε ένα νησί από όπου, με το πανέμορφο τραγούδι τους, προσείλκυαν τους ναύτες των πλοίων που πλησίαζαν στην περιοχή τους και προκαλούσαν στην συνέχεια την καταστροφή τους.

Ο Οδυσσέας και οι Σειρήνες. Αγγείο 480-490 π.Χ. (Βρετανικό μουσείo)

Περιπλανήσεις Από την αρχαιότητα οι άνθρωποι ασχολήθηκαν με την θάλασσα. Είχαν γράψει πολλούς μύθους, ιστορίες και ο μεγάλος ποιητής της Αρχαίας Ελλάδας Όμηρος είχε γράψει την Οδύσσεια στην οποία περιγράφει τις περιπέτειες του Οδυσσέα κατά την επιστροφή στην πατρίδα του. Με το πέρασμα αιώνων από το ταξίδι του Οδυσσέα, ορισμένοι σημαντικοί θαλασσοπόροι όπως ο Χριστόφορος Κολόμβος, ο Μαγγελάνος, ο Βάσκο Ντε Γκάμα κ.α. επιχείρησαν μακρινά ταξίδια και πέτυχαν κάποια σημαντικά επιτεύγματα. Ανακάλυψαν νέες ηπείρους, χώρες στις οποίες βρήκαν χρήσιμα προϊόντα άγνωστα μέχρι τώρα. Στα μέσα του 20ού αιώνα ο Θορ Χέιερνταλ ήθελε να πραγματοποιήσει την δικιά του «Οδύσσεια» ώστε να αποδείξει σε όλους πως όντως οι αρχαίοι λαοί μπορούσαν να κάνουν μακρινά ταξίδια. Για αυτά θα σας μιλήσουμε στη συνέχεια. Οι θαλάσσιες μορφές που μελετήσαμε είναι:  Το ταξίδι του Οδυσσέα  Κολόμβος  Βάσκο Ντα Γκάμα  Μαγγελάνος  Θορ Χέιερνταλ

Το ταξίδι της επιστροφής του Οδυσσέα στην Ιθάκη

Η Τροία Μετά την πτώση της Τροίας, ο Οδυσσέας ξεκίνησε με τα 12 καράβια του το ταξίδι της επιστροφής. Η ελληνική νίκη που σε ένα μεγάλο βαθμό σφραγίστηκε από το Δούρειο Ίππο, τον μέθυσε με έπαρση. Αψήφησε τους Θεούς, με αποτέλεσμα να προκαλέσει την οργή του Ποσειδώνα και τη μετέπειτα περιπλάνησή του. Η πόλη που επί 10 ολόκληρα χρόνια πολιορκούνταν από τους Έλληνες, ανακαλύφθηκε το 1870 από το Γερμανό αρχαιολόγο Ερρίκο Σλήμαν. Η Τροία ή Ίλιον βρίσκεται στα παράλια της Μικράς Ασίας, στην ακτή της βορειοδυτικής Τουρκίας. Ο αρχαιολογικός χώρος εντάσσεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η χώρα των Κικόνων Αναφέρεται ως Ισμαρίδα, πόλη των Αρχαίων Θρακών. Πρόκειται για τη σημερινή Μαρώνεια του νομού Ροδόπης όπου σώζεται μεγάλο τμήμα της αρχαίας πόλης. Μια τρικυμία ξεχώρισε τα καράβια του Οδυσσέα από τον υπόλοιπο ελληνικό στόλο και η πρώτη αναγκαστική στάση έγινε στους Κίκονες από τους οποίους ανεφοδίασε τα πλοία του όχι δυστυχώς χωρίς σύγκρουση.

Η χώρα των Λωτοφάγων Το ταξίδι συνεχίστηκε νότια διασχίζοντας το Αιγαίο, με σκοπό να φτάσουν στο νοτιότερο άκρο της Πελοποννήσου και να ανέβουν το Ιόνιο προς την Ιθάκη. Στο Ακρωτήριο του Κάβο Μαλιά της Λακωνίας, μια μεγάλη καταιγίδα τους έβγαλε εκτός πορείας οδηγώντας τους προς τις ακτές της Βόρειας Αφρικής. Αφού κατέπλευσαν στο νησί Τζέρμπα της Τυνησίας, ο Οδυσσέας έστειλε τρεις συντρόφους του να αξιολογήσουν τις διαθέσεις των ντόπιων. Επρόκειτο για μια φυλή που τρέφονταν με λωτούς, ένα εξωτικό φρούτο που έφερνε τη λησμονιά. Ο κίνδυνος να ξεχάσουν την πατρίδα τους ήταν μεγαλύτερος από αυτόν της θάλασσας οπότε αναχώρησαν και πάλι.

Η χώρα των Κυκλώπων Ακολουθώντας βορειοανατολική πορεία, σταμάτησαν σε ένα βραχώδες νησί και μπήκαν σε μια σπηλιά για να ξεκουραστούν. Η περιοχή ανήκε στους Κύκλωπες, γιγάντιους εχθρικούς κτηνοτρόφους. Μετά το θάνατο κάποιων συντρόφων του από τον Πολύφημο που τους ανακάλυψε στη σπηλιά του, ο Οδυσσέας δεν είχε άλλη επιλογή από το να τον τυφλώσει για να ξεφύγουν. Για κακή του τύχη, οι Κύκλωπες ήταν γιοι του Ποσειδώνα οπότε οι πιθανότητες επιστροφής στην Ιθάκη λιγόστεψαν δραματικά. Οι Συρακούσες της Σικελίας με τις μεγάλες σπηλιές είναι κατά πάσα πιθανότητα η ομηρική γη των Κυκλώπων.

Τα νησιά του Αιόλου Επόμενος σταθμός ήταν οι Λιπάρες νήσοι, βόρεια της Σικελίας προς τα παράλια της Ιταλίας. Σε αρχαία κείμενα αναφέρονται ως Αιόλια νησιά. Ο Αίολος, ο Θεός των Ανέμων αποφάσισε να βοηθήσει τους ταλαιπωρημένους ταξιδιώτες. Συνέλεξε σε έναν ασκό όλους τους ανέμους για να ηρεμήσει η θάλασσα και να βρουν επιτέλους το δρόμο για την Ιθάκη. Παρέδωσε το σάκο στον Οδυσσέα με ρητή εντολή να μην ανοιχτεί μέχρι να φτάσουν. Η απληστία και η περιέργεια των συντρόφων, τους ώθησε να ανοίξουν το σάκο και να εξαπολύσουν τους αέρηδες.

Η γη των Λαιστρυγόνων Οι καταστροφικοί άνεμοι παρέσυραν τα πλοία στην Τηλέπυλο, τη χώρα των ανθρωποφάγων Λαιστρυγόνων. Μόλις τα πλοία προσορμίστηκαν στο λιμάνι, οι γίγαντες πέταξαν εναντίον τους τεράστιους βράχους. 11 πλοία χάθηκαν αύτανδρα. Η πάλαι ποτέ γη των Λαιστρυγόνων θεωρείται ότι βρισκόταν στην πεδιάδα του Δρέπανου της δυτικής Σαρδηνίας.

Η νήσος της Κίρκης Το πλοίο του Οδυσσέα συνεχίζει το μοναχικό του ταξίδι μέχρι τις ακτές του νησιού της μάγισσας Κίρκης. Μόλις πάτησαν το πόδι τους στο τροπικό φιλόξενο νησί, η Κίρκη μεταμόρφωσε τους άντρες του πληρώματος σε ζώα. Ο Οδυσσέας βοηθούμενος από τον Ερμή, πήρε το αντίδοτο και συμφώνησε με την Κίρκη να τους ελευθερώσει αφού μείνει ένα χρόνο μαζί της. Ο μετέπειτα μαρτυρίες τοποθετούν την Κίρκη στο όρος Κιρκαίο, ένα ακρωτήρι νότια της Ρώμης και όχι σε νησί.

Το νησί των Σειρήνων Πριν την άφιξή τους στο νησί των Σειρήνων, ο Οδυσσέας επισκέφθηκε το βασίλειο του Άδη για να συμβουλευτεί το Μάντη Τειρεσία. Είτε εσκεμμένα είτε αθέλητα, η είσοδος του Κάτω Κόσμου περιγράφεται γενικά χωρίς να δίνει γεωγραφικό στίγμα. Οι Σειρήνες ήταν επικίνδυνα όντα με σώμα πουλιού και κεφάλι γυναίκας. Το τραγούδι τους παρέσυρε τους ναυτικούς στο νησί τους όπου πέθαιναν από πείνα και δίψα. Ο Οδυσσέας ενημερωμένος από την Κίρκη, βούλωσε με κερί τα αυτιά των συντρόφων του και διέταξε να τον δέσουν στο κατάρτι για να μην ενδώσει. Έτσι κατάφεραν να περάσουν αλώβητοι. Οι πλανεύτρες σειρήνες μάλλον ζούσαν στο νησί της Κορσικής.

Τα στενά της Σκύλλας και της Χάρυβδης Βρίσκονταν πλέον στο σωστό δρόμο της επιστροφής αλλά είχαν να περάσουν άλλη μια φρικτή δοκιμασία: Τα στενό της Σκύλλας και της Χάρυβδης δεν ήταν άλλο από τη σημερινή Μεσσήνη, τη λωρίδα θάλασσας ανάμεσα στην Ιταλία και τη Σικελία. Εκεί παραμόνευε η Χάρυβδη που συνέθλιβε τα πλοία ανάμεσα στους πανύψηλους απότομους βράχους και η Σκύλλα που άρπαζε και έτρωγε τους ανυποψίαστους ναυτικούς. Χάνοντας τους πιο ρωμαλέους άντρες του ο Οδυσσέας κατάφερε να περάσει το πλοίο στην άλλη πλευρά.

Η χώρα του Ήλιου Στη Βόρεια ακτή της Σικελίας, βρισκόταν το βασίλειο του Ήλιου. Οι ναύτες εξαντλημένοι απαίτησαν να σταματήσουν για να ξεκουραστούν. Ο όρος που τους ετέθη ήταν να καθίσουν όσο ήθελαν αλλά να μην πειράξουν τα ιερά βόδια του Ήλιου. Μετά από ένα μήνα ψαροφαγίας, η πείνα τους ώθησε να πατήσουν τον όρκο τους και να σφάξουν το κοπάδι. Ο θεός για να τους εκδικηθεί, ζήτησε από το Δία να στείλει τους τρομερούς του κεραυνούς μόλις θα έφευγαν από το λιμάνι. Η καταιγίδα βύθισε το πλοίο και όλο το πλήρωμα. Μόνο ο Οδυσσέας σώθηκε χρησιμοποιώντας την καρίνα ως σανίδα σωτηρίας.

Το νησί της Καλυψούς Στο μικρότερο νησί τους Αρχιπελάγους της Μάλτας, στο νησί Γκόζο – αρχαία Ωγυγία, κατοικούσε η νύμφη Καλυψώ – κόρη του Άτλαντα. Η Καλυψώ περιμάζεψε το μισοπεθαμένο Οδυσσέα, τον περιέθαλψε και τελικά τον ερωτεύτηκε. Έμειναν μαζί 7 χρόνια. Η μελαγχολία της νοσταλγίας του συγκίνησε τους Θεούς οι οποίοι προέτρεψαν την Καλυψώ να τον βοηθήσει να επιστρέψει. Με τις ευλογίες των Θεών και μια σχεδία, ο ταξιδευτής εγκατέλειψε το λιμάνι του.

Το νησί των Φαιάκων Ορκισμένος εχθρός του Οδυσσέα παρέμεινε ο Ποσειδώνας. Σε μια ύστατη προσπάθεια εκδίκησης παρέσυρε τη σχεδία στο νησί Σχερία όπου βασίλευε ο Αλκίνοος των Φαιάκων. Στην τελευταία στάση του ταξιδιού η φιλοξενία ήταν απαράμιλλη και η υποδοχή αντάξια ενός πολεμιστή της φήμης του. Η σημερινή Κέρκυρα ανταποκρίνεται πλήρως στις Ομηρικές περιγραφές ενός καταπράσινου νησιού με πολλά νερά.

Η Ιθάκη Η επιστροφή του Οδυσσέα μετά από 10 χρόνια πολέμου στην Τροία και άλλα 10 περιπλανήσεων, κλείνει το κεφάλαιο του νόστου που ενέπνευσε χιλιάδες γενιές και συντήρησε το όνειρο της επιστροφής στην πατρίδα. Στην Ιθάκη ανακαλύφθηκαν αρκετά ευρήματα που αποδεικνύουν την ύπαρξη του ανακτόρου του Οδυσσέα και δίνουν πειστικά επιχειρήματα για την αλήθεια ορισμένων από τα ταξίδια του.

Κολόμβος Ο άνθρωπος που έδειξε τον δρόμο για τον Νέο Κόσμο! Κορυφαίος θαλασσοπόρος της εποχής των Μεγάλων Ανακαλύψεων. Στα τέλη του 15ου αιώνα έβαλε σκοπό να πραγματοποιήσει το ταξίδι προς την Ινδία πλέοντας προς τα δυτικά! Το ταξίδι του όμως κατάληξε σε μια νέα ήπειρο, την Αμερική, όπως θα διαπίστωνε αργότερα με νέες εξερευνήσεις ο ακόλουθός του Αμέρικο Βεσπούκι. Πρώτα χρόνια και πρώιμα ταξίδια Ο Ισπανός Χριστόφορος Κολόμβος γεννιέται το 1451 στη Γένοβα. Συμμετείχε ως ναυτικός σε αναρίθμητες αποστολές στην Αφρική. Η μουσουλμανική κυριαρχία όμως στον λεγόμενο «Δρόμο του Μεταξιού» (μέσω Μέσης Ανατολής) έκανε τις εμπορικές οδούς προς Κίνα και Ινδία επικίνδυνες και δύσκολες, γι' αυτό και ο Κολόμβος βάλθηκε να σκαρώσει έναν νέο δρόμο προς τα δυτικά, μέσω του Ατλαντικού Ωκεανού. Οι επιστήμονες της Ευρώπης ήδη υποστήριζαν ότι η γη είναι σφαιρική. Ο Κολόμβος ήθελε να πραγματοποιήσει το ταξίδι του στηριζόμενος σε αυτήν την ιδέα. Με βάση τις δικές του εκτιμήσεις, που θα αποδεικνύονταν φυσικά λάθος, υπολόγισε την απόσταση σαφώς μικρότερη απ' όσο ήταν πραγματικά, σκαρώνοντας νέους χάρτες με βάση τις θεωρίες αράβων γεωγράφων και αστρονόμων και περίμενε να έρθει η κατάλληλη στιγμή. Πρώτο ταξίδι στον Νέο Κόσμο Αναζητώντας χρηματοδότη για την αποστολή του απευθύνεται στο βασιλικό ζεύγος της Ισπανίας. Η έγκριση έρχεται το καλοκαίρι του 1492, όταν τα ισπανικά στρατεύματα κατέλαβαν τελικά το τελευταίο μουσουλμανικό οχυρό της Γρανάδας και η χώρα πήρε μια μεγάλη ανάσα από τον αραβικό κίνδυνο, οπότε το βασιλικό ζεύγος συμφωνεί να χρηματοδοτήσει την αποστολή του.

Τον Αύγουστο του 1492, ο Κολόμβος ξεκίνησε το ταξίδι του με 3 καραβέλες, τη «Santa Maria», την «Pinta» και τη «Niña». Κάπου 36 μέρες μετά, σύμφωνα με το ημερολόγιο του καταστρώματος, μέσα από συνεχείς κινδύνους και απειλούμενες ανταρσίες, ο Κολόμβος και μια χούφτα από το πλήρωμά του έβαλαν πόδι σε ένα νησάκι στις σημερινές Μπαχάμες, το οποίο ονόμασε Σαν Σαλβαδόρ. Εκεί συνάντησαν τους φιλικούς ιθαγενείς, που έσπευσαν να ανταλλάξουν δώρα με την ισπανική αποστολή, ενώ τα βλέμματα των ευρωπαίων ναυτών θαμπώθηκαν από τα χρυσαφένια κοσμήματα που φορούσαν οι γηγενείς. Συνεχίζοντας το ταξίδι τους προς τα δυτικά, τη σημερινή Κούβα και Αϊτή, που ονόμασε Ισπανιόλα, συναντήθηκε με τους φυλάρχους και εγκαθίδρυσε εμπορικούς δεσμούς και δημιούργησε την πρώτη ευρωπαϊκή αποικία στο νησί. Επόμενα ταξίδια και προσωπικές περιπέτειες Επέστρεψε στην Ισπανία το 1493 ως θριαμβευτής. Επιστρέφοντας ωστόσο στην Ισπανιόλα, βρήκε τους άντρες του σφαγιασμένους από τις συγκρούσεις που είχαν εν τω μεταξύ ξεσπάσει μεταξύ ισπανών κατακτητών και αυτοχθόνων. Τότε ο Κολόμβος επέβαλε καθεστώς καταναγκαστικής εργασίας στο νησί, εξαναγκάζοντας τον ντόπιο πληθυσμό να εξερευνήσει το νησί για χρυσάφι, προσπάθειες που κατέληξαν μόνο σε μικροποσότητες χρυσού. Τελευταία χρόνια Πέθανε το1506 πικραμένος από την ψυχρότητα με την οποία τον αντιμετώπισε το ισπανικό στέμμα μετά τις πρώτες αποστολές καθώς δεν είχε τηρήσει τις δεσμεύσεις του για τα αμύθητα πλούτη που θα απέδιδε η νέα γη. Πίστεψε ότι είχε ανακαλύψει μια πιο σύντομη θαλάσσια οδό για την Ασία. Αυτό που κατάφερε ωστόσο είναι να παραδώσει την Αμερική στις αποικιοκρατικές βουλές της Ευρώπης.

Βάσκο Ντα Γκάμα Ο εξερευνητής που συνέδεσε Ευρώπη και Ινδία μέσω του περίπλου της Αφρικής πραγματοποιώντας το πρώτο θαλάσσιο ταξίδι από την Ευρώπη στην Ινδία. Η επιτυχία του ήταν καθοριστική τόσο για την τύχη της ναυσιπλοΐας και των υπερπόντιων ταξιδιών, όσο και για τις εμπορικές σχέσεις Δύσης-Ανατολής, φέρνοντας τον κόσμο σαφώς πιο κοντά. Πρώτα χρόνια Ο Βάσκο ντα Γκάμα γεννιέται το 1460 στην Πορτογαλία. Εκείνη την εποχή η Πορτογαλία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ναυτικά έθνη, προσελκύοντας στα εδάφη της μια σειρά από περίφημους χαρτογράφους, γεωγράφους και ναυτικούς. Οι πρώιμοι πορτογάλοι εξερευνητές είχαν ήδη εξερευνήσει τις δυτικές ακτές της Αφρικής, εγκαθιδρύοντας εμπορικές σχέσεις με τα έθνη της περιοχής. Η Πορτογαλία έχει πειστεί για το ιδιαίτερα προσοδοφόρο εμπόριο μπαχαρικών από την Ινδία και ενδιαφέρεται να πάρει ένα κομμάτι της αγοράς γι αυτό και ψάχνει νέο θαλάσσιο δρόμο για την Ινδία. Ήδη από το 1488 ο ποντοπόρος Βαρθολομαίος Ντίαζ περνά για πρώτη φορά από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας και αποδεικνύει ότι ο Ατλαντικός και ο Ινδικός Ωκεανός πράγματι συνδέονται. Πρώτο ταξίδι Μέσα στο πλαίσιο αυτό και επειδή ο Βάσκο ντα Γκάμα είχε αποκτήσει τη φήμη ενός ικανού και τολμηρού ναυτικού ο βασιλιάς της Πορτογαλίας του αναθέτει την αποστολή στην Ινδία, που ξεκινά στις 8 Ιουλίου 1497. Χρειάστηκαν μήνες πορείας για να περάσουν το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας ντα Γκάμα για να βγουν στα άγνωστα νερά του Ινδικού Ωκεανού να εγκυμονούν πολλούς κινδύνους. Στις 20 Μαΐου 1498 φτάνει στην Καλκούτα της Ινδίας! Οι μουσουλμάνοι έμποροι της περιοχής δεν είδαν βέβαια με καλό μάτι τον ερχομό των Ευρωπαίων στην Ινδίας.

Παρά το πολυδάπανο της εκστρατείας και την αποτυχία του πρωταρχικού στόχου, την εγκαθίδρυση δηλαδή εμπορικών δεσμών με την Καλκούτα, τα μπαχαρικά που έφερε στα αμπάρια του ο ντα Γκάμα απέφεραν τεράστια κέρδη στο στέμμα, με τον ίδιο να γίνεται τελικά δεκτός στη Λισαβόνα ως ήρωας.

Δεύτερο ταξίδι Το 1502 ηγήθηκε ενός ακόμα ταξιδιού στην Ινδία, αυτή τη φορά με στόλο 20 πλοίων και με αποστολή να προστατεύσει τον εμπορικό δρόμο και να επεκτείνει την πορτογαλική κυριαρχία στην περιοχή, συνάπτοντας ειρήνη με την Καλκούτα και κάνοντας το εμπόριο μπαχαρικών και πολύτιμων λίθων αποκλειστικά πορτογαλική υπόθεση. Τον Οκτώβριο του 1502 φτάνει στην Ινδία, αιχμαλωτίζοντας στην πορεία του κάθε μουσουλμανικό εμπορικό πλοίο και σφαγιάζοντας τους ναύτες τους. Στην Καλκούτα βομβαρδίζει το εμπορικό λιμάνι και την πόλη για δύο ολόκληρες ημέρες και εκτελεί 38 ομήρους, με μια σειρά από φρικαλεότητες να λαμβάνουν χώρα για να περάσει το ευρωπαϊκό «μήνυμα». Ο ντα Γκάμα άφησε πολεμικά πλοία να περιπολούν τις ακτές και εγκαθίδρυσε εμπορική αποικία στην περιοχή.

Μαγγελάνος Πραγματοποίησε τον πρώτο περίπλου της Γης που απέδειξε περίτρανα ότι ο πλανήτης ήταν σφαιρικός. Μία περιπέτεια που θα του στοίχιζε τελικά τη ζωή του. Με την ολοκλήρωση της αποστολής μια νέα θαλάσσια οδός είχε μόλις ανοίξει και μια νέα περίοδος ευρωπαϊκής αντιπαλότητας έκανε δειλάδειλά την εμφάνισή της. Πρώτα χρόνια Ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος γεννιέται στην Πορτογαλία γύρω στα 1480. Σε νεαρή ηλικία έρχεται σε επαφή με μεγάλα πνεύματα της εποχής και μελετά αστρονομία, χαρτογραφία και πλοήγηση με τη βοήθεια των άστρων. Πρώτες εξερευνητικές αποστολές Ο Μαγγελάνος εμπνέεται από τα κατορθώματα του Χριστόφορου Κολόμβου και άλλων εξερευνητών της εποχής και μελετά χάρτες, ερευνώντας θαλάσσιες οδούς, πάντα σε συνεργασία με γνωστούς χαρτογράφους και αστρονόμους. Ο περίπλους της Γης Καταστρώνει διεξοδικό σχέδιο για τον περίπλου της Γης και την προσέγγιση των «Νήσων των Μπαχαρικών» από τα δυτικά και το παρουσιάζει στον βασιλιά της Ισπανίας, ο οποίος τελικά το εγκρίνει καθώς θεωρεί ότι θα ολοκληρώσει το σκοπό του ταξιδιού του Κολόμβου προς στα δυτικά που αναζητούσε την προσέγγιση της Ινδίας και την εγκαθίδρυση εμπορικών σχέσεων μεταξύ Ισπανίας και ασιατικών χωρών. Η αποστολή του Μαγγελάνου ξεκινά στις 20 Σεπτεμβρίου 1519. Η πορεία είναι προς τα δυτικά και οι δυσκολίες πολλές, ανάμεσά τους και ο στόλος της Πορτογαλίας που δεν επιθυμεί την ολοκλήρωση της αποστολής. Θα χρειαστούν περίπου έναν μήνα για να περάσει τα στενά που είναι σήμερα γνωστά ως Πορθμός του Μαγγελάνου και ενώνουν τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό!

Το Νοέμβριο του 1520 η αποστολή μπαίνει στον Νότιο Ειρηνικό, με τον Μαγγελάνο να ονομάζει τα ήρεμα νερά «Ειρηνικό Ωκεανό»! Ήταν η πρώτη φορά που Ευρωπαίος πατούσε το πόδι του εκεί.

Θάνατος και ολοκλήρωση της αποστολής Ο Μαγγελάνος πέφτει νεκρός από δόρυ ιθαγενούς, αλλά η αποστολή συνεχίζει το ταξίδι και στις 6 Νοεμβρίου 1521 φτάνει στις «Νήσους των Μπαχαρικών». Ένα μόνο από τα πέντε πλοία της αποστολής γεμάτο πλέον με πολύτιμα μπαχαρικά καταφέρνει να επιστρέψει στην Ισπανία έχοντας ολοκληρώσει τον πρώτο περίπλου της Γης.

Θορ Χέιερνταλ Ο Θορ Χέιερνταλ, ήταν Νορβηγός επιστήμονας, εξερευνητής και συγγραφέας. Από τους πρωτοπόρους της πειραματικής αρχαιολογίας, κατασκεύασε πιστά αντίγραφα αρχαίων σκαφών. Έγινε γνωστός όταν κατασκεύασε το Κον-Τίκι (μια σχεδία μήκους 10 μέτρων με πανιά) με την οποία ταξίδεψε 4.300 μίλια (8.000 χιλιόμετρα) στον Ειρηνικό ωκεανό. Σκοπός του ήταν να πραγματοποιήσει ένα ταξίδι από το Περού στην Πολυνησία καθώς η παράδοση λέει ότι η Πολυνησία κατοικήθηκε πρώτα από Ινδιάνους του Περού. Η σχεδία κατασκευάστηκε με βάση τις περιγραφές για τα πλεούμενα των Ίνκας. Όταν μετά από πολλές δυσκολίες κατασκευάστηκε η σχεδία, ονομάστηκε Κον-Τίκι από το όνομα του θεού Ήλιου των Ίνκας που σύμφωνα με την παράδοση έφυγε από τις ακτές της Αμερικής με τον λαό του και τις σχεδίες του κατευθυνόμενος προς τη Δύση. Οι συνθήκες διαβίωσης ήταν αντίστοιχες των αρχικών συνθηκών. Χρησιμοποίησαν πυξίδες και εξάντες για τον προσανατολισμό τους. Το μόνο σύγχρονο μέσο ήταν ο ασύρματος τον οποίο και θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν σε περίπτωση κινδύνου. Μετά από 101 ημέρες στην θάλασσα έφτασαν στο αρχιπέλαγος της Γαλλικής Πολυνησίας. Είχαν αποδείξει ότι οι αρχαίοι κάτοικοι του Περού μπορούσαν να διασχίσουν τον ωκεανό με επιτυχία. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τέτοια εντύπωση ώστε η ταινία που γύρισε ο Χέιερνταλ ‘’Η αποστολή Κον-Τίκι‘’ κέρδισε το Όσκαρ του καλύτερου ντοκιμαντέρ και το αντίστοιχο βιβλίο του μεταφράστηκε σε πάνω από 70 γλώσσες. Για τα ταξίδια αυτά και τις έρευνες του τιμήθηκε από πολλές ακαδημίες και πανεπιστήμια παγκοσμίως.

Ναυάγια Τις παλαιότερες εποχές, τα ναυάγια ήταν ένα πολύ συχνό φαινόμενο. Η τεχνολογία δεν ήταν αναπτυγμένη, γι αυτό το λόγο τα καράβια δεν είχαν την δυνατότητα να εντοπίσουν νωρίτερα τους κινδύνους που έκρυβε η θάλασσα, ώστε να αποφύγουν αυτή την οδυνηρή κατάληξη. Πολλά είναι τα ναυάγια που έμειναν στην ιστορία ως ιδιαίτερα περισπούδαστα λόγω της μεγάλης καταστροφής και των απωλειών. Για μας σήμερα η αναφορά σε αυτά ίσως συνοδεύεται από ένα αίσθημα λύπης, μια ανατριχίλα, μια έξαψη περιέργειας ή μια προσπάθεια να μεταφερθούμε νοερά σε εκείνες τις συνθήκες, στον πανικό, στην απόγνωση, στον χαμό, στον πόνο. Όμως, όλα αυτά είναι φαντασία, εμπλουτισμένη βέβαια από κάποια ευαισθησία, Αλλά μόνο φαντασία, παραμύθι, θρύλος. Καθένα από τα ναυάγια αυτά όταν συνέβη ήταν ό,τι πιο συγκλονιστικό μπορούσε να συμβεί σε ανθρώπινες ζωές. Ένα ταξίδι που ξεκινούσε υποσχόμενο μια αλλαγή, ένα όνειρο, συναντούσε, πριν να φτάσει στην «Ιθάκη» του, τον θάνατο σε μια θάλασσα άγρια, αδηφάγα, ανελέητη. Κι όταν το «τέρας» κατάπινε σε ελάχιστο χρόνο τόσες ανθρώπινες ζωές, σαν από ειρωνεία άφηνε να λικνίζονται στα νερά της ένα παιδικό παιχνίδι, ένα άλλοτε πολύτιμο αντικείμενο για κάποιον… συντρίμμια δηλαδή αλλοτινής ζωής.

Mary Rose Ναυπηγημένο μεταξύ 1509 και 1511, το Mary Rose ήταν ένα από τα πρώτα πλοία του Βασιλικού Ναυτικού. Ήταν το αγαπημένο πλοίο του Ερρίκου Ζ και σηματοδότησε την αλλαγή του βρετανικού στόλου από τα μεσαιωνικά πλωτά φρούρια στις γαλέρες που κυριάρχησαν επί Ελισάβετ Α. Στις 19 Ιουλίου 1545, ο Ερρίκος Ζ βρισκόταν στο Σάουθσι για να παρακολουθήσει τον απόπλου του Mary Rose που θα συμμετείχε σε ναυμαχίες εναντίον γαλλικών καταδρομικών. Αντίθετα, αυτό που παρακολούθησε ήταν μια καταστροφή. Το βαρύ σκάφος πήρε κλίση εξαιτίας των δυνατών ανέμων, άρχισε να παίρνει νερό από τις κάτω πόρτες των κανονιών και σύντομα αναποδογύρισε. Από τα 700 μέλη του πληρώματος μόνο τα 40 επιβίωσαν. Οι επιχειρήσεις ανέλκυσης ξεκίνησαν την ίδια χρονιά ανασύροντας κάποια από τα κανόνια, τα κατάρτια και τα πανιά, αλλά σταμάτησε το 1550 αφού το πλοίο είχε ήδη καλυφθεί από τη λάσπη που θα το διατηρούσε στους επόμενους αιώνες. Η πρώτη σύγχρονη προσπάθεια για την εξερεύνηση του ναυαγίου έγινε στα μέσα του 1960 από την ομάδα του Αλεξάντερ Μακ Κι. Το 1982, περίπου εξήντα εκατομμύρια παρακολούθησαν την ανέλκυση του Mary Rose ζωντανά στην τηλεόραση. Σήμερα το πλοίο βρίσκεται σε διαδικασία συντήρησης και ψεκάζεται με ειδικά χημικά για να εμποδιστεί η διάβρωση του ξύλου. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί το 2008 και μετά θα υποστεί μια διαδικασία αργής ξήρανσης. Μέχρι τότε οι επισκέπτες του ιστορικού ναυπηγείου του Πόρτσμουθ μπορούν να θαυμάσουν το Mary Rose που εκτίθεται σε γυάλινη προθήκη.

Ουλουμπουρούν Το ναυάγιο του Ουλουμπουρούν είναι ένα από τα αρχαιότερα βυθισμένα πλοία που έχουν βρεθεί και ανασκαφεί. Θεωρείται ως το «αρχαιότερο ναυάγιο του κόσμου» (14ος-13ος αι. π.Χ.) και ανακαλύφθηκε το 1982 κοντά στις νότιες ακτές της Μικράς Ασίας, ανάμεσα στην Κύπρο και στη Ρόδο κοντά στο Κας της Νότιας Τουρκίας. Το πλοίο προερχόταν από την Κύπρο κι είναι πιθανό να κατασκευάστηκε στο νησί. Ήταν επενδυμένο με κέδρο, είχε μήκος 15 μ. και ήταν φτιαγμένο με έναν τρόπο συνήθη για την εποχή. Οι τεχνίτες, δηλαδή, είχαν κατασκευάσει πρώτα το κέλυφος του σκαριού, ενώ συνδέσεις με μόρσα και καβίλιες ένωναν σταθερά τις ενώσεις μεταξύ τους και με την καρίνα. Ο προορισμός του πλοίου δεν ήταν γνωστός, αλλά πιθανόν να έπλεε προς την χώρα των Χετταίων ή της Αιγύπτου.

SEWOL Φρίκη, πόνος και οργή για το ναυάγιο στη Ν. Κορέα. Τα τρία αυτά συναισθήματα κυριαρχούν στο τραγικό ναυάγιο του νοτιοκορεατικού οχηματαγωγού Sewol, που έγινε υγρός τάφος για 159 επιβάτες, ενώ 143 εξακολουθούν να αναζητούνται από τα συνεργεία διάσωσης, και 174 έχουν διασωθεί. Στα σκοτεινά και παγωμένα νερά που έχουν σκεπάσει το πλοίο, οι δύτες έχουν ως μοναδικό «μέσο» τα χέρια τους, αφού μόνο ψηλαφώντας μπορούν να εντοπίσουν τα θύματα του ναυαγίου. Μαζί τους κουβαλάνε σωλήνες οξυγόνου και καλώδια τηλεπικοινωνίας. Οι δύτες μπορούν να εργάζονται μόνο για σχεδόν μία ώρα κάθε φορά εφόσον οι σωλήνες του οξυγόνου δεν σφηνώνονται σε αιχμηρές γωνίες στην εσωτερική δομή του πλοίου. Όταν αντί γι' αυτούς χρησιμοποιούν ογκώδεις φιάλες οξυγόνου στην πλάτη τους, ο χρόνος αναζήτησης κατάδυσης περιορίζεται στα 20 λεπτά, πριν ηχήσει το κουδούνι του συναγερμού για το οξυγόνο. «Είμαστε εκπαιδευμένοι για εχθρικά περιβάλλοντα, αλλά είναι δύσκολο να είσαι θαρραλέος όταν συναντάς πτώματα σε σκοτεινά νερά», είπε στο Reuters ο δύτης Χουάνγκ Ντάε-Σικ. Τα περισσότερα από τα πτώματα που έχουν βρεθεί τις δύο τελευταίες ημέρες έχουν σπασμένα δάχτυλα, πιθανόν επειδή τα παιδιά προσπαθούσαν απεγνωσμένα τις τελευταίες στιγμές της ζωής τους να σκαρφαλώσουν στα κάθετα πατώματα ή τις οροφές του ναυαγισμένου πλοίου για να διαφύγουν. Οι δύτες εντόπισαν τη σορό του μαθητή, ο οποίος κάλεσε πρώτος από το κινητό του για βοήθεια τον αριθμό επείγουσας ανάγκης την ώρα που βυθιζόταν το νοτιοκορεατικό οχηματαγωγό, λέγοντας: «Σώστε μας, το πλοίο βυθίζεται». Από τους 476 επιβαίνοντες, οι 339 ήταν μαθητές και οι καθηγητές τους από το Γυμνάσιο Ντανγουόν, στο προάστιο Ανσάν στα περίχωρα της Σεούλ, που πήγαιναν εκδρομή στις 16 Απριλίου όταν βυθίστηκε το οχηματαγωγό Sewol το οποίο εκτελούσε δρομολόγιο από το λιμάνι Ίντσεον κοντά στη Σεούλ στο νησί Τζέζου.

Τιτανικός Ο Τιτανικός ήταν Βρετανικό επιβατηγό υπερωκεάνιο το οποίο βυθίστηκε στον Βόρειο Ατλαντικό Ωκεανό στις 15 Απριλίου 1912 μετά από σύγκρουση με ένα παγόβουνο κατά το παρθενικό ταξίδι του από το Σουθάμπτον προς τη Νέα Υόρκη. Η βύθιση του προκάλεσε τον θάνατο 1.500 ατόμων. Κατασκευάστηκε από το ναυπηγείο Harland and Wolff στο Μπέλφαστ με ναυπηγό αρχιτέκτονα τον Τόμας Άντριους. Ο Άντριους έχασε τη ζωή του στο ναυάγιο. Στο παρθενικό του ταξίδι μετέφερε 2.224 επιβάτες και πλήρωμα. Με πλοίαρχο τον Έντουαρντ Σμιθ, οι επιβάτες του περιελάμβαναν μερικούς από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, καθώς και εκατοντάδες μετανάστες από την Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία, τη Σκανδιναβία και άλλες περιοχές σε όλη την Ευρώπη οι οποίοι αναζητούσαν μια καινούργια ζωή στη Βόρεια Αμερική. Οι εγκαταστάσεις της πρώτης θέσης είχαν σχεδιαστεί για να αποτελέσουν την κορωνίδα της άνεσης και της πολυτέλειας, με ένα γυμναστήριο, πισίνα, βιβλιοθήκες, ακριβά εστιατόρια και πολυτελείς καμπίνες. Ένας ασύρματος τηλέγραφος φρόντιζε τις ανάγκες των επιβατών και χρησίμευε επίσης για επιχειρησιακή χρήση.

Αν και ο Τιτανικός είχε προηγμένα χαρακτηριστικά ασφάλειας όπως στεγανά διαμερίσματα και ενεργοποιούμενες εξ αποστάσεως υδατοστεγείς πόρτες, δεν υπήρχαν αρκετές σωστικές λέμβοι για όλους όσους επέβαιναν στο πλοίο λόγω παρωχημένων κανόνων ναυτικής ασφάλειας. Ο Τιτανικός είχε λέμβους μόνο για 1.178 άτομα, αριθμός λίγο μεγαλύτερος από το μισό του αριθμού των επιβαινόντων, και ίσος περίπου με το ένα τρίτο της συνολικής χωρητικότητας επιβατών του πλοίου. Αφότου απέπλευσε από το Σαουθάμπτον την 10η Απριλίου 1912, ο Τιτανικός σταμάτησε στο Χερβούργο στη Γαλλία και στο Κουίνσταουν (σήμερα Κοβ) στην Ιρλανδία προτού κατευθυνθεί δυτικά προς τη Νέα Υόρκη. Στις 14 Απριλίου 1912, μετά από τέσσερις ημέρες διάσχισης και περίπου 375 μίλια (600 km) νότια της Νέας Γης, συγκρούστηκε με παγόβουνο στις 11:40 μ.μ. ώρα πλοίου. Η παταγώδης σύγκρουση προκάλεσε κάμψη προς τα μέσα στις πλάκες του κύτους του Τιτανικού κατά μήκος της δεξιάς πλευράς (starboard) και διέρρηξε πέντε από τα δεκαέξι υδατοστεγή

διαμερίσματα εκθέτοντας τα στη θάλασσα. Εν τω μεταξύ, οι επιβάτες και μερικά μέλη του πληρώματος επιβιβάστηκαν σε σωστικές λέμβους, πολλές από τις οποίες κατέβηκαν στη θάλασσα μερικώς φορτωμένες. Ένας δυσανάλογος αριθμός ανδρών έμεινε στο πλοίο επειδή ακολουθήθηκε ένα πρωτόκολλο "πρώτα γυναίκες και παιδιά" από μερικούς αξιωματικούς που φόρτωναν τις βάρκες. Περίπου στις 2:20 π.μ. το πλοίο έσπασε και άρχισε να βυθίζεται με περισσότερα από χίλια άτομα ακόμη εν πλω. Λίγο πριν περάσουν δύο ώρες αφότου βυθίστηκε ο Τιτανικός, το επιβατηγό πλοίο RMS Carpathia της Cunard έφτασε στο σημείο της βύθισης, όπου περισυνέλεξε 705 επιζώντες.

Το ναυάγιο του Τιτανικού παραμένει στο βυθό, σπασμένο στα δύο και σταδιακά αποσυντιθέμενο σε βάθος 12.415 ποδιών (3.784 m). Από την ανακάλυψή του το 1985, χιλιάδες αντικείμενα έχουν ανασυρθεί και εκτίθενται σε μουσεία σε όλο τον κόσμο. Ο Τιτανικός έχει γίνει ένα από τα διασημότερα πλοία στην ιστορία και η μνήμη του διατηρείται ζωντανή από πολυάριθμα βιβλία, τραγούδια, ταινίες, εκθέματα και μνημεία.

META THN ΤΡΑΓΩΔΙΑ Η καταστροφή του Τιτανικού οδήγησε στην αλλαγή διάφορων νόμων της ναυτιλίας και κυρίως σε θέματα σωστικών μέσων των πλοίων. Ιδιαίτερα δε της απαίτησης τα μέσα διάσωσης όπως οι ναυαγοσωστικές λέμβοι, οι σωσίβιες ζώνες κλπ. να υπερκαλύπτουν σημαντικά τον συνολικό αριθμό των επιβαινόντων (επιβατών και πληρώματος) κάθε πλοίου. Έρευνα Ναυαγίου Πολλές ερευνητικές αποστολές οργανώθηκαν για την ανεύρεση του ναυαγίου του Τιτανικού, όμως παρουσίασαν πολλές δυσκολίες, με κυριότερο το μεγάλο βάθος στο οποίο βρίσκεται το ναυάγιο, ίσο με 3.700 μέτρα και την μεγάλη πίεση του νερού σε αυτό το βάθος. Τελικώς, το ναυάγιο του Τιτανικού ανακαλύφθηκε από μια γαλλοαμερικανική ομάδα της οποίας ηγούταν οι Ρόμπερτ Μπάλαρντ και Ζαν Λουί Μισέλ στις 1 Σεπτεμβρίου 1985. H ομάδα ανακάλυψε ότι το πλοίο είχε σπάσει σε δύο μέρη, τη πλώρη και τη πρύμνη, τα οποία απείχαν στον πυθμένα 600 μέτρα το ένα από το άλλο. Τα δύο μέρη του πλοίου συγκρούστηκαν στον πυθμένα της θάλασσας με ταχύτητα που έφτασε τα 100 χιλιόμετρα την ώρα για την πρύμνη, με αποτέλεσμα η πρύμνη να διαλυθεί και η πλώρη να παραμορφωθεί από τη σύγκρουση, καθώς η ταχύτητα που έφτασε στο πυθμένα ήταν μικρότερη από αυτή της πρύμνης. Το ναυάγιο του Τιτανικού είναι μια σπάνια όαση ζωής σε αυτό το βάθος. Μια έρευνα του 1991 κατέγραψε 28 είδη ζώων στο πλοίο, μεταξύ των οποίων γαρίδες, καβούρια και ανεμώνες, τα οποία αποτελούν μια συμβιωτική αποικία. Η απαραίτητη ενέργεια για την διατήρηση αυτής της αποικίας, προέρχεται από την οξείδωση του ατσάλινου κουφαριού του πλοίου από βακτήρια. Ένα από τα είδη βακτηρίων που αναγνωρίστηκαν στο πλοίο ήταν καινούργιο είδος και ονομάστηκε Halomonas titanicae, ή «αλομονάδα του Τιτανικού». Αποτέλεσμα αυτής της μετατροπής είναι το πλοίο σταδιακά να οξειδώνεται σε σκουριάκαι αναμένεται τελικά να καταρρεύσει σε 20 με 30 χρόνια.

Το ναυάγιο έχει ανακηρυχθεί από τις 16 Απριλίου 2012 μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς Εκείνη η ημερομηνία σηματοδοτεί τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη βύθιση του πλοίου και έτσι το πλοίο θα μπορεί να συμπεριληφθεί στα προστατευόμενα μνημεία, σύμφωνα με τη Σύμβαση Προστασίας της Υποθαλάσσιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς του 2001, καθώς ορίζει ότι η βύθιση του πλοίου πρέπει να έχει συμβεί τουλάχιστον 100 χρόνια πριν.

Στεγανά πλοίων Τα πλοία της εποχής μας θα έπρεπε θεωρητικά να είναι αβύθιστα. Οι προδιαγραφές ασφαλείας τους αφήνουν μικρά περιθώρια για το μοιραίο. Και όμως η ανθρώπινη αμέλεια καταφέρνει συχνά να τα στείλει στον βυθό, περιφρονώντας τους απλούς κανόνες φυσικής που κρύβονται πίσω από τη ναυπήγησή τους.

Γιατί βυθίζονται τα σύγχρονα «διαμάντια» Τα «διαμάντια» στη θάλασσα δεν είναι παντοτινά. Αφού δεν υπάρχει πλοίο που να μη βυθίζεται, όπως και να λέγεται... Από τον καιρό όμως που οι Κινέζοι ανακάλυψαν ότι τα στεγανά διπλά τοιχώματα σε ένα πλοίο, ακόμη και ξύλινο, το κάνουν πιο ανθεκτικό στα χτυπήματα των κυμάτων οι άνθρωποι δεν σταμάτησαν να φτιάχνουν όλο και ασφαλέστερα πλοία. Αλλά και τα πλοία, επειδή μέσα τους μπαίνουν άνθρωποι και αυτοί τα οδηγούν, δεν σταματούν να ναυαγούν.

Ένα καλάμι πλέει στο νερό χωρίς κανένα πρόβλημα. Αρκεί να μην υπάρχει κάποια ρωγμή ώστε να μπουν νερά στο εσωτερικό του. Και πάλι όμως, αν αυτή η ρωγμή δεν είναι πιο μεγάλη από το διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο κόμπους, το καλάμι μας δεν κινδυνεύει όσο και αν το νερό το χτυπάει με μανία, γιατί τα υπόλοιπα «διαμερίσματα» θα έχουν μείνει άθικτα. Λένε ότι οι Κινέζοι εμπνεύστηκαν από τα καλάμια μπαμπού τα πρώτα στεγανά διαμερίσματα που εμφανίστηκαν σε πλοίο. Οι ανασκαφές έδειξαν ότι τα κινεζικά πλοία ταξιδεύουν πλέον στον ωκεανό και διαθέτουν 13 στεγανά διαμερίσματα, ενισχύοντας τα πλάγια του σκάφους που θεωρείται ότι δέχεται τη μεγαλύτερη πίεση από τα κύματα της θάλασσας και είναι ταυτόχρονα το πιο αδύνατο σημείο του. Ως σήμερα τα στεγανά διαμερίσματα στα πλοία συνεχίζουν να ανήκουν στα πιο νευραλγικά κομμάτια της όλης κατασκευής. Μάλιστα ένα πλοίο χαρακτηρίζεται και από το πόσα διαμερίσματα μπορούν να πλημμυρίσουν χωρίς να βυθιστεί το πλοίο. Το κάθε στεγανό διαμέρισμα δημιουργείται από δύο μεταλλικούς τοίχους που ορθώνονται κάθετα στα τοιχώματα του πλοίου. Οι τοίχοι αυτοί έχουν ο καθένας από μια πόρτα και έτσι είναι δυνατή η διέλευση πληρώματος και επιβατών. Κάθε πλοίο, ανάλογα με το μέγεθος και τη ναυπήγησή του μπορεί να χωρίζεται σε 4 ή 5 ή ως και 13 τέτοια διαμερίσματα. Οι πόρτες σε όλα πρέπει να κλείνουν πραγματικά ερμητικά και να μην αφήνουν να περάσει σταγόνα από το ένα στο άλλο και ακαριαία με τη βοήθεια ενός διακόπτη από τη γέφυρα αλλά και με το χέρι ή αυτόματα όταν η στάθμη του νερού ανέβει ως κάποιο σημείο. Αν δημιουργηθεί ένα ρήγμα σε κάποιο σημείο του πλοίου και αρχίσουν να μπαίνουν νερά απέξω σε ένα ή περισσότερα διαμερίσματα, πρέπει να κλείσουν οι πόρτες τους για να μην περάσουν τα νερά και πιο πέρα στο πλοίο. Τα διαμερίσματα αυτά, όσο πιο ψηλά ανεβαίνουν στο κύτος του πλοίου, τόσο καλύτερα είναι. Η αλήθεια όμως είναι ότι το πλοίο δεν είναι φτιαγμένο ακριβώς σαν καλάμι από μπαμπού και στο επάνω μέρος, όσο ψηλοί και να φτιαχτούν οι τοίχοι τους, τα διαμερίσματα είναι ανοιχτά, άρα αν συνεχίσει να μπαίνει το νερό θα τα γεμίσει και θα φθάσει και αλλού. Όσο ταξιδεύει το πλοίο, αυτές οι ενδιάμεσες πόρτες, οι «υδατοστεγείς θύρες», που από τη συνθήκη για την εμπορική ναυτιλία SOLAS (Safety for Life At Sea) δεν επιτρέπεται καν να υπάρχουν, πρέπει τουλάχιστον να μένουν κλειστές, γιατί ποτέ δεν ξέρουν αυτοί που κυβερνούν το πότε μπορεί να δημιουργηθεί ένα ρήγμα στο πλοίο ή σε μια θαλασσοταραχή εξαιτίας των τεραστίων κυμάτων, και να μπουν νερά σε κάποιο διαμέρισμα. Έχει όμως αποδειχθεί ότι εδώ τα πληρώματα των πλοίων δείχνουν εγκληματική αμέλεια. Για να μπορούν να περνούν με ευκολία από το ένα τμήμα του πλοίου στο άλλο χωρίς να σκαρφαλώνουν και να κατεβαίνουν πολλές σκάλες αφήνουν τις πόρτες των διαμερισμάτων ανοιχτές στη διάρκεια του ταξιδιού και έτσι τα διαμερίσματα του πλοίου γίνονται απλά συγκοινωνούντα δοχεία, οπότε μπαίνοντας το νερό φθάνει οπουδήποτε. Και μερικές φορές δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Διότι μπορεί οι κανονισμοί να λένε ότι καμπίνες δεν κατασκευάζονται πιο χαμηλά από την ίσαλο γραμμή (εκεί δηλαδή που ισορροπεί ένα σκάφος στην επιφάνεια της θάλασσας και ο αέρας συναντά το νερό), αλλά δυστυχώς βολεύει πολύ τον πλοιοκτήτη, βαθιά κάτω στο πλοίο να φτιάχνει καμπίνες για επιβάτες και κάποιες φορές ακόμη και για το πλήρωμα, οπότε με κλειστές τις πόρτες αυτές η κυκλοφορία όλων τους από το ένα τμήμα στο άλλο εκεί κάτω γίνεται πολύ δύσκολη και χρονοβόρος. Βέβαια μερικοί δεν σκέπτονται ότι το πλήρωμα πρέπει να μένει κοντά στη γέφυρα ώστε σε περίπτωση συναγερμού, ιδιαίτερα στα μεγάλα επιβατικά, να φθάσουν όλοι οι άνθρωποι του πλοίου πολύ γρήγορα και να πάρουν τις θέσεις τους.

ΜΑΥDAY MAYDAY είναι μία κωδική λέξη που χρησιμοποιείται διεθνώς ως σήμα κινδύνου στις ραδιοεπικοινωνίες. Προέρχεται από τη γαλλική venez m'aider , που σημαίνει «έλα να με βοηθήσεις». Χρησιμοποιείται για να σηματοδοτήσει μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κατά κύριο λόγο από τους ναυτικούς. Η κλήση για βοήθεια γίνεται πάντα τρεις φορές στη σειρά "MAYDAY MAYDAY MAYDAY", για να αποφευχθεί οποιαδήποτε παρανόηση με τη χρήση της λέξης mayday (πρωτομαγιά) σε κάποια παρόμοια φράση που ακούγεται κάτω από θορυβώδεις συνθήκες, και να διακρίνει μια πραγματική κλήση κινδύνου από ένα μήνυμα για την Πρωτομαγιά. ΚΛΗΣΗ MAYDAY κλήσεις μπορούν να γίνουν σε οποιαδήποτε συχνότητα. Όταν γίνει μια κλήση MAYDAY δεν επιτρέπεται καμία άλλη κίνηση στη συγκεκριμένη συχνότητα παρά μόνο για να βοηθήσει στην έκτακτη ανάγκη. Μια κλήση MAYDAY μπορεί να γίνει μόνο όταν η ζωή ή το σκάφος βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο θανάτου ή καταστροφής. Συνοπτικά μία κλήση MAYDAY MAYDAY, MAYDAY, MAYDAY, ΣΚΑΦΟΣ… (όνομα του σκάφους επαναλαμβάνεται 3 φορές) MAYDAY, Η ΘΕΣΗ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ… (δώσε GPS συντεταγμένες γεωγραφικού πλάτους και μήκους ή διόπτευση (γωνία) σε μοίρες και απόσταση από ένα γνωστό σημείο) ΈΧΩ… (πρόβλημα κατάσταση, όπως την πυρκαγιά, ναυάγιο, κλπ.) ΜΕ… (αριθμός) επιβαινόντων, ζητώ άμεση βοήθεια κτλ MAYDAY (όνομα σκάφους) OVER Αν δεν ακούσετε μια απάντηση μετά από ακρόαση για λίγα δευτερόλεπτα, επαναλάβετε αυτή τη διαδικασία. Ένα τυπικό μήνυμα μπορεί να είναι: MAYDAY, MAYDAY, MAYDAY σκάφος ΟΡΙΩΝ, ΟΡΙΩΝ, ΟΡΙΩΝ. MAYDAY ΟΡΙΩΝ. <μικρή παύση> Η θέση μου 34°29'42.28"N - 33°37'31.36"E, το σκάφος έχει πάρει φωτιά και βυθίζεται. Χρειαζόμαστε άμεση βοήθεια, πέντε άτομα στο σκάφος το εγκαταλείπουν σε σωσίβιες σχεδίες. MAYDAY ΟΡΙΩΝ OVER Εάν μια κλήση κινδύνου δεν μπορεί να σταλεί λόγω προβλήματος ασυρμάτου, μπορεί τότε να σταλεί από άλλο σκάφος εκ μέρους του σκάφους που κινδυνεύει, χρησιμοποιώντας τη διαδικασία MAYDAY RELAY.

Μυστήρια Το πείραμα της Φιλαδέλφειας Τον Ιούλιο του 1943, το αμερικανικό αντιτορπιλικό Eldridge προσάραξε στις αποβάθρες του Delaware για ένα πείραμα του αμερικανικού ναυτικού που είχε σκοπό να κάνει το πλοίο αόρατο. Κατά την πρώτη φάση του πειράματος το πλοίο δεν εξαφανίσθηκε τελείως, αλλά το αποτύπωμα του σκελετού του διαγραφόταν καθαρά στο νερό. Την δεύτερη φορά το πλοίο εξαφανίστηκε τελείως ενώ εμφανίστηκε 15 λεπτά αργότερα στη Virginia. Όταν επανεμφανίστηκε το πλοίο στην Πενσυλβανία, μέλη του πληρώματος βρέθηκαν ενσωματωμένοι με το κήτος του πλοίου, άλλοι έλειπαν και οι υπόλοιποι είχαν χαμένα τα λογικά τους. Αδιαμφισβήτητο είναι το γεγονός ότι πέρα από την επίσημη ανακοίνωση του ναυτικού, δεν υπήρξε δυνατή η επικοινωνία με οποιοδήποτε μέλος του πληρώματος. Όταν το πλοίο μεταπωλήθηκε στο ελληνικό ναυτικό, η ονομαστική χωρητικότητά του είχε αυξηθεί κατά 300 τόνους, που σημαίνει ότι είχε αφαιρεθεί εξοπλισμός από το εσωτερικό του. Κάποιοι επιστήμονες ανέπτυξαν τη θεωρία ότι το ναυτικό εργαζόταν σε μια μέθοδο να καταστήσει το πλοίο αόρατο στην ανθρώπινη όραση. Ωστόσο, δεν είχε να κάνει με την αναδίπλωση Χώρου-Χρόνου ή με καμία περίπλοκη διαδικασία παρόμοιας φύσης. Αυτή η θεωρία, προτείνει ότι το Eldridge ήταν εξοπλισμένο με γεννήτριες υψηλών συχνοτήτων, οι οποίες θα θέρμαιναν τον περιβάλλοντα αέρα για να προκαλέσουν έναν αντικατοπτρισμό, κάνοντας το σκάφος αόρατο. Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει με φυσικό τρόπο, και έχουν αναφερθεί περιπτώσεις όπου ολόκληρα νησιά χάθηκαν από την όραση, υπό τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες. Η γεννήτρια υψηλών συχνοτήτων θα θέρμαινε τον περιβάλλοντα αέρα και το νερό (προκαλώντας μάλιστα μια πρασινωπή ομίχλη η οποία παρατηρήθηκε γύρω από το πλοίο), προκαλώντας μια οφθαλμαπάτη και εξαφανίζοντας το πλοίο από την όραση. Η γεννήτρια θα ευθυνόταν ακόμη για την αρρώστια, φυσική και ψυχική, του πληρώματος μετά το πείραμα. Μια γεννήτρια υψηλών συχνοτήτων μπορεί να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στον εγκέφαλο, ειδικά σε κοντινή απόσταση. Αυτή είναι μια πιο πιστευτή θεωρία καθώς δικαιολογεί της σωματικές και ψυχικές βλάβες που υπέστησαν όλα τα μέλη του πληρώματος μετά το πείραμα. Οι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας παραπέμπουν στη θεωρία του Αϊνστάιν περί ενοποιημένου πεδίου, σύμφωνα με την οποία αν κάμψεις το φως κάμπτεις αναπόφευκτα το χώρο και το χρόνο επίσης.

Τρίγωνο των Βερμούδων Το Τρίγωνο των Βερμούδων, επίσης γνωστό ως Τρίγωνο του Διαβόλου, είναι μια περιοχή στο δυτικό τμήμα του Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού, όπου ένας αριθμός αεροσκαφών και πλοίων λέγεται ότι έχουν εξαφανιστεί κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες.

Η περιοχή ορίζεται από τις Βερμούδες, το Μαϊάμι και το Σαν Χουάν στο Πόρτο Ρίκο. Διάφοροι αστικοί μύθοι έχουν αποδώσει αυτές τις εξαφανίσεις σε παραφυσική δραστηριότητα ή σε εξωγήινα όντα. Τεκμηριωμένα αποδεικτικά στοιχεία, ωστόσο, δείχνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό των περιστατικών περιγράφηκαν ανακριβώς ή «διανθίστηκαν» από μεταγενέστερους συγγραφείς, και πολλές επίσημες υπηρεσίες έχουν δηλώσει ότι ο αριθμός και η φύση των εξαφανίσεων στην περιοχή είναι παρόμοια με οποιαδήποτε άλλη περιοχή του ωκεανού. Οι πλευρές του τριγώνου έχουν μήκος 1.000 ναυτικά μίλια η καθεμιά και το ύψος του είναι 886 μίλια (1 ν.μίλι = 1.852 μέτρα). Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακτοφυλακή, πρόκειται περί μύθου, καθώς κανένα ίχνος κάποιου υπερφυσικού φαινομένου δεν εντοπίστηκε στον συγκεκριμένο χώρο, ύστερα από έρευνες. Ιστορικά Τον Αύγουστο του 1800 δύο πλοία των ΗΠΑ, το «Ινσάρτζεντ» με 350 άντρες και το «Πίνεριγκ» με 90 άντρες, εξαφανίστηκαν με όλο τους το πλήρωμα στην περιοχή, χωρίς να αφήσουν κανένα ίχνος. Από τότε πολλά άλλα σκάφη χάθηκαν με παρόμοιο μυστηριώδη τρόπο, ενώ στις 5 Δεκεμβρίου 1945 εξαφανίστηκαν πέντε αμερικανικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα τύπου «Άβεντζερ» και ένα υδροπλάνο τύπου «Μάρτιν Μάρινερ». Το μυστικό κρυβόταν τόσα χρόνια στον πάτο της θάλασσας. Η θάλασσα ξέρει να κρατάει τα μυστικά της καλά. Υπάρχουν αμέτρητες θεωρίες σχετικά με τις μυστηριώδεις εξαφανίσεις, πολλές από τις οποίες είναι τουλάχιστον αστείες. Οι πιο κοντινές στην πραγματικότητα είναι αυτές που σχετίζονται με φυσικά φαινόμενα. Για παράδειγμα, ένα χαρακτηριστικό φυσικό φαινόμενο

της περιοχής είναι ότι οι πυξίδες δείχνουν τον πραγματικό Βορά, ή μάλλον, ο πραγματικός Βοράς συμπίπτει με το μαγνητικό Βορά. Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και στη θαλάσσια περιοχή της Ιαπωνίας. Επίσης η περιοχή φημίζεται για τις ισχυρές θαλάσσιες δίνες και τα κενά αέρος. Οι εταιρείες εξόρυξης πετρελαίου που χρησιμοποιούν πλωτές εξέδρες στη Βόρεια θάλασσα αντιμετωπίζουν πολλά χρόνια τώρα τον κίνδυνο να χτυπήσουν σε φλέβα φυσικού αερίου (μεθανίου) που βρίσκεται κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας. Το αποτέλεσμα σε μια τέτοια περίπτωση είναι καταστροφικό για την εγκατάσταση η οποία καταρρέει, ενώ στην χειρότερη περίπτωση μπορεί και να ανατιναχθεί. Εξαιτίας αυτού του φαινομένου έχουν καταστραφεί περισσότερες από 40 πλωτές εξέδρες εξόρυξης πετρελαίου σε όλο τον κόσμο. Στις Βόρειες ακτές της Βρετανίας οι ντόπιοι έχουν τις δικές τους ιστορίες για τις μυστηριώδεις εξαφανίσεις στη θάλασσα, έχουν τη δική τους εκδοχή του τριγώνου των Βερμούδων. Μέχρι που επιστήμονες που εξερευνούσαν το βυθό της περιοχής -οι ντόπιοι το λένε Witch Ground (περιοχή των μαγισσών) για προφανείς λόγους- ανακάλυψαν ένα παράξενο εύρημα τριακόσια μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας: Το ναυάγιο ενός μεγάλου σιδερένιου ψαράδικου σκάφους το οποίο μάλιστα έχει επικαθίσει στο βυθό με ένα ασυνήθιστο τρόπο. Αμέσως σχηματίστηκε μια ομάδα αποτελούμενη από επιστήμονες θαλασσίων ερευνών, γεωλόγους, συμβούλους μεγάλων ναυτιλιακών επιχειρήσεων και ένα Βρετανικό κανάλι που ειδικεύεται στα ντοκιμαντέρ. Η ομάδα έφτασε στην περιοχή με όλο τον απαιτούμενο εξοπλισμό, ένα ειδικό μη-επανδρωμένο υποβρύχιο, κάμερες και το πλωτό τους εργαστήριο. Το βαθυσκάφος εξέτασε καταρχήν το ναυάγιο και επιβεβαίωσε αυτό που είχαν δει οι πρώτοι που το ανακάλυψαν. Το πλοίο είχε βυθιστεί απότομα, σαν να είχε πέσει σε ελεύθερη πτώση από μεγάλο ύψος. Είχε δε κατακαθίσει στην πυθμένα της θάλασσας με το κύτος. Συνήθως τα ναυάγια όταν βυθίζονται κάθεται πρώτα η πρύμνη λόγω βάρους της μηχανής, ή η πλώρη αν έχει ρήγμα μπροστά όπως π.χ. έγινε στον Τιτανικό. Αυτό όμως δεν είχε ρήγμα πουθενά, δεν υπήρχε προφανής λόγος που βυθίστηκε. Πως εισχώρησε το νερό μέσα; Και το συμπέρασμα... Χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να συνδυαστούν τα τρία παραπάνω φαινόμενα για να εξηγηθεί το μυστήριο του Τριγώνου των Βερμούδων. Η ερευνητική ομάδα έστειλε το υποβρύχιο να ψάξει για γεωλογική δραστηριότητα στην περιοχή του Witch Ground. Έψαχναν συγκεκριμένα για δείγματα θειαφιού ή βακτηρίων που αναπτύσσονται κοντά σε κοιτάσματα θειαφιού και για ανθρακικό ασβέστιο. Δεν βρέθηκε τίποτα τέτοιο, γεγονός που υποδείκνυε την απουσία φυσικού αερίου. Όμως ο βυθός ήταν ιδιαίτερα τραχύς και είχε διαφορετική μορφολογία από τη γύρω περιοχή. Αυτό ήταν κλασσικό σημάδι υποβρύχιας δραστηριότητας φυσικού αερίου, αερίου παγιδευμένου ίσως βαθύτερα στον πυθμένα. Με βάση αυτά τα στοιχεία λοιπόν οι επιστήμονες ανέπτυξαν την εξής θεωρία: Μεγάλες ποσότητες μεθανίου (φυσικό αέριο) παγιδεύονται σε υπόγειες στοές, αρκετά κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας. Η πίεση σιγά-σιγά ανεβαίνει μέχρι που φτάνει σε τέτοιο σημείο που διασπά τα πετρώματα που συγκρατούν το αέριο παγιδευμένο. Η μεγάλη ποσότητα του αερίου απελευθερώνεται ξαφνικά αλλά χωρίς προηγούμενα σημάδια ή προειδοποίηση. Τα πλοία που πλέουν στην περιοχή βρίσκονται ξαφνικά κυριολεκτικά σε ένα κενό αέρος,

χάνεται η θάλασσα από κάτω τους με αποτέλεσμα να κάνουν ελεύθερη πτώση προς το βυθό μέσα σε δευτερόλεπτα. Αμέσως μετά η θάλασσα κλείνει από πάνω τους μην αφήνοντας κανένα ίχνος του τι έγινε. Οι φυσαλίδες του φυσικού αερίου όμως δεν σταματούν εκεί. Επειδή το μεθάνιο είναι ελαφρύτερο από τον αέρα συνεχίζει την πορεία του στον ουρανό. Έτσι και τα αεροπλάνα που πετούν στην περιοχή βρίσκονται ξαφνικά και αυτά μέσα στο απόλυτο κενό αέρος. Αν το μεθάνιο έχει μεγάλη πυκνότητα οι κινητήρες του αεροσκάφους σταματούν να λειτουργούν λόγω έλλειψης οξυγόνου. Αν πάλι το μεθάνιο έχει μικρή πυκνότητα είναι πολύ πιο εύφλεκτο με αποτέλεσμα να εκρήγνυται ακαριαία λόγω της θερμότητας από τους κινητήρες του αεροσκάφους. Όλα τα στοιχεία που μπορεί να διασώθηκαν μετά από ένα τέτοιο γεγονός, από σωσίβια, υλικά μέχρι επιζώντες βρίσκονται και αυτά στον πάτο της θάλασσας, ίσως και κάτω από τον πυθμένα που βρίσκεται σε κατάσταση βρασμού εκείνη τη στιγμή. Η θεωρία αυτή επιβεβαιώνεται από περιστατικά πλοίων τα οποία βρέθηκαν σε περιοχή διαρροής μεθανίου σε μικρότερη ποσότητα και διαπίστωσαν ότι η ίσαλός τους κατέβηκε αρκετά μέτρα. Είναι αυτή η ανακάλυψη και η λύση του μυστηρίου; Αν και είναι η επικρατέστερη θεωρία μέχρι σήμερα που εξηγείται επιστημονικά, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά. Μερικές φορές όμως τα μεγάλα μυστήρια αποκαλύπτονται εντελώς τυχαία.

Τέχνη Η Ελλάδα περιτριγυρίζεται από το Αιγαίο, το Ιόνιο και τη Μεσόγειο. Το Αιγαίο περιέχει πολυάριθμα νησιά. Οι Έλληνες από την αρχαιότητα ήταν ναυτικός λαός. Αυτοί είναι άλλωστε και οι λόγοι που η θάλασσα αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους πιο σπουδαίους Έλληνες καλλιτέχνες. Περιεχόμενα  Ποιήματα και εικόνες  Λογοτεχνικά βιβλία  Διηγήματα

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ (11/1/1910-10/2/1975)

Τόπος γέννησης : Χαρμπίν της Μαντζουρίας στην Κίνα. Ο Νίκος Καββαδίας ήταν ένα περίεργο κράμα ανθρώπου και ποιητή. Σαν φτιαγμένος από διαφορετική πάστα. Η ποίηση του χαρακτηριστική. Από την πρώτη στροφή καταλαβαίνεις ότι πρόκειται για ποίημα του Μαραμπού ( όπως συνήθιζαν να τον αποκαλούν οι φίλοι).Από πολύ μικρή ηλικία άρχισε την ποιητική του συγγραφή. Στα 18 χρόνια μπάρκαρε για πρώτη φορά. Η θάλασσα και τα ταξίδια του έμελλαν να τον σημαδέψουν για πάντα, μιας και έγιναν πηγή έμπνευσης και αναφοράς σε όλα του τα έργα .Η ποίηση του είναι καθαρά βιωματική. Η θάλασσα αποτέλεσε την πηγή έμπνευσης. Τα ποιήματα του χαρακτηρίζονται από ιδιωματισμούς ξεφεύγοντας από την παραδοσιακή νεοελληνική ποίηση: Εξωτισμός, κοσμοπολιτισμός, υπερρεαλισμός, στοιχεία που οδηγούν τον αναγνώστη να δραπετεύσει από τα όρια της πραγματικότητας. Περιγραφές από καυγάδες, πληρωμένους έρωτες, ιθαγενείς. Τυχοδιώκτης, σαν ένας άλλος Δον Κιχώτης, να κυνηγά θαλάσσιους ανεμόμυλους. Πέθανε στην Αθήνα αφού υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο. Τελικά, παρόλο που δεν το ήθελε, είχε μια κηδεία σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες…

Mal du depart Θα μείνω πάντα ιδανικός κι ανάξιος εραστής των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων, και θα πεθάνω μια βραδιά σαν όλες τις βραδιές, χωρίς να σχίσω τη θολή γραμμή των οριζόντων. Για το Μαδράς τη Σιγκαπούρ τ’ Αλγέρι και το Σφαξ θ’ αναχωρούν σαν πάντοτε περήφανα τα πλοία, κι εγώ σκυφτός σ’ ένα γραφείο με χάρτες ναυτικούς, θα κάνω αθροίσεις σε χοντρά λογιστικά βιβλία. Θα πάψω πια για μακρινά ταξίδια να μιλώ, οι φίλοι θα νομίζουνε πως τα `χω πια ξεχάσει, κι η μάνα μου χαρούμενη θα λέει σ’ όποιον ρωτά: "Ήταν μια λόξα νεανική, μα τώρα έχει περάσει" Μα ο εαυτός μου μια βραδιά εμπρός μου θα υψωθεί και λόγο ως ένας δικαστής στυγνός θα μου ζητήσει, κι αυτό το ανάξιο χέρι μου που τρέμει θα οπλιστεί, θα σημαδέψει κι άφοβα το φταίχτη θα χτυπήσει. Κι εγώ που τόσο επόθησα μια μέρα να ταφώ σε κάποια θάλασσα βαθειά στις μακρινές Ινδίες, θα `χω ένα θάνατο κοινό και θλιβερό πολύ και μια κηδεία σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες.

Ο ΠΙΛΟΤΟΣ ΝΑΓΚΕΛ Στον ποιητή Ν. Ράντο Ο Νάγκελ Χάρμπορ, Νορβηγός πιλότος στο Κολόμπο, άμα έδινε κανονική πορεία στα καράβια που έφευγαν για τους άγνωστους και μακρινούς λιμένες, κατέβαινε στη βάρκα του βαρύς, συλλογισμένος, με τα χοντρά τα χέρια του στο στήθος σταυρωμένα, καπνίζοντας ένα παλιό χωμάτινο τσιμπούκι, και σε μια γλώσσα βορινή σιγά μονολογώντας έφευγε μόλις χάνονταν ολότελα τα πλοία. Ο Νάγκελ Χάρμπορ, πλοίαρχος σε φορτηγά καράβια, αφού τον κόσμο γύρισε ολόκληρο, μια μέρα κουράστηκε κι απόμεινε πιλότος στο Κολόμπο. Μα πάντα συλλογίζονταν τη μακρινή του χώρα και τα νησιά που 'ναι γεμάτα θρύλους, τα Λοφούτεν. Όμως μια μέρα πέθανε στην πιλοτίνα μέσα ξάφνου σαν ξεπροβόδισε το Steamer Tank "Fjord Folden" όπου έφευγε καπνίζοντας για τα νησιά Λοφούτεν...

Οι προσευχές των ναυτικών Γιαπωνέζοι ναυτικοί, προτού να κοιμηθούν, βρίσκουν στην πλώρη μια γωνιά που δεν πηγαίνουν άλλοι κι ώρα πολλή προσεύχονται, βουβοί, γονατιστοί μπρος σ' ένα Βούδα κίτρινο που σκύβει το κεφάλι. Κάτι μακριά ως τα πόδια τους φορώντας νυχτικά, μασώντας οι ωχροκίτρινοι μικροί κινέζοι ρύζι, προφέρουνε με την ψιλή φωνή τους προσευχές κοιτάζοντας μια χάλκινη παγόδα που καπνίζει. Οι Κούληδες με τη βαριά ωχροκίτρινη μορφή βαστάν σκυφτοί τα γόνατα κοιτώντας πάντα κάτω, κι οι Αράπηδες σιγοκουνάν το σώμα ρυθμικά, κατάρες μουρμουρίζοντας ενάντια του θανάτου. Οι Ευρωπαίοι τα χέρια τους κρατώντας ανοιχτά, εκστατικά προσεύχονται γεμάτοι από ικεσία, και ψάλλουνε καθολικές ωδές μουρμουριστά, που εμάθαν όταν πήγαιναν μικροί στην εκκλησία. Και οι Eλλήνες , με τη μορφή τη βασανιστική, από συνήθεια κάνουνε, πριν πέσουν, το σταυρό τους κι αρχίζοντας με σιγανή φωνή « Πάτερ ημών...» το μακρουλό σταυρώνουνε λερό προσκέφαλό τους. .

ΟΙ ΝΑΥΤΕΣ ΤΟΥ ΤΣΑΡΟΥΧΗ : Οι Πειραιώτικες καταβολές του Γιάννη Τσαρούχη σε συνδυασμό με την αγάπη του για το λευκό χρώμα υπήρξαν η αφορμή για να αποτελέσουν οι ναύτες ένα από τα πιο αγαπημένα θέματα του καλλιτέχνη. Ο ζωγράφος των αισθήσεων για άλλη μια φορά υμνεί τον άνθρωπο αγγίζοντας την ίδια στιγμή τα βαθύτερα σπήλαια της ψυχής. Οι περίφημοι ναύτες είναι σήμα κατατεθέν για το έργο του μεγάλου ζωγράφου.

Ένας δόκιμος στη γέφυρα εν ώρα κινδύνου Στο ημερολόγιο γράψαμε: "Κυκλών και καταιγίδα". Στείλαμε το S.O.S. μακριά σε άλλα καράβια, κι εγώ κοιτάζοντας χλωμός τον άγριο Ινδικό πολύ αμφιβάλλω αν φτάσουμε μια μέρα στη Μπατάβια. Μα δε λυπάμαι μια σταλιά - Εμείς οι ναυτικοί έχουμε, λένε, την ψυχή στο διάολο πουλημένη. Μια μάνα μόνο σκέφτομαι στυγνή και σκυθρωπή, που χρόνια τώρα και καιρούς το γιο της περιμένει. Το ξέρω πως η θέση μας είναι άσχημη πολύ. Η θάλασσα τη γέφυρα με κύματα γεμίζει κι εγώ λυπάμαι μοναχά που δεν μπορώ να πω σε κάποιον, κάτι που πολύ φριχτά με βασανίζει. Θεέ μου! είμαι μοναχά δεκαεννιά χρονών, κι έχω σε μέρη μακρινά πολλές φορές γυρίσει. Θεέ μου! έχω μιαν άκακη, μια παιδική καρδιά, αλλά πολύ έχω πλανηθεί, κι έχω πολύ αμαρτήσει. Συγχώρεσε με...Κάποτε όπου 'χα πιει πολύ και δεν καταλάβαινα το τι έκανα, στο Αλγέρι, για μιαν μικρή Αράπισσα, που χόρευε γυμνή, επέταξα κατάστηθα σε κάποιον το μαχαίρι. Συγχώρεσε με...Μια βραδιά θολή στο Σάντα Φε, καθώς κάποια με κράταγε σφιχτά στην αγκαλιά της, τράβηξα απ' την κάλτσα της μια δέσμη από λεφτά που όλη τη μέρα μάζευε απ' την αισχρήν δουλειά της. Κι ακόμα, Κύριε...ντρέπομαι να το συλλογιστώ, (μα ήτανε τόσο κόκκινα κι υγρά τα ωραία του χείλια και κάποια κάπου ολόλυζε κιθάρα ισπανική...) κοιμήθηκα μ' έναν μικρόν εβραίο στη Σεβίλλια. Κύριε...ετούτο το κορμί το τόσο αμαρτωλό σε λίγο στις υδάτινες ειρκτές νεκρό θα πέσει... Μα τέσσερα όμως σκέφτομαι γαλόνια εγώ χρυσά κι ένα θλιμμένο δόκιμο, που δε θα τα φορέσει...

Fata morgana Στη Θεανώ Σουνά Θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό στάλα τη στάλα συναγμένο απ' το κορμί σου σε τάσι αρχαίο, μπακιρένιο αλγερινό, που κοινωνούσαν πειρατές πριν πολεμήσουν. Στρείδι ωκεάνιο αρραβωνίζεται το φως. Γεύση από φλούδι του ροδιού, στυφό κυδώνι κι ο άρρητος τόνος, πιο πικρός και πιο στυφός, που εναποθέτανε στα βάζα οι Καρχηδόνιοι. Πανί δερμάτινο, αλειμμένο με κερί, οσμή από κέδρο, από λιβάνι, από βερνίκι, όπως μυρίζει αμπάρι σε παλιό σκαρί χτισμένο τότε στον Ευφράτη στη Φοινίκη. Χόρτο ξανθό τρίποδο σκέπει μαντικό. Κι ένα ποτάμι με ζεστή, λιωμένη πίσσα, άγριο, ακαταμάχητο, απειλητικό, ποτίζει τους αμαρτωλούς που σ' αγαπήσαν. Rosso romano, πορφυρό της Δαμασκός, δόξα του κρύσταλλου, κρασί απ' τη Σαντορίνη. Ο ασκός να ρέει, κι ο Απόλλωνας βοσκός να κολυμπάει τα βέλη του με διοσκουρίνη.

Σκουριά πυρόχρωμη στις μίνες του Σινά. Οι κάβες της Γερακινής και το Στρατόνι. Το επίχρισμα. Η άγια σκουριά που μας γερνά, μας τρέφει, τρέφεται από μας και μας σκοτώνει. Καντήλι, δισκοπότηρο χρυσό, αρτοφόρι. 'Αγια λαβίδα κι ιερή από λαμινάρια. Μπροστά στη Πύλη, δυο δαιμόνιοι σπαθοφόροι και τρεις Άγγελοι με σπασμένα τα κοντάρια. Πούθ' έρχεσαι; Απ' τη Βαβυλώνα. Πού πας; Στο μάτι του κυκλώνα. Ποιαν αγαπάς; Κάποια τσιγγάνα. Πώς τη λένε; Φάτα Μοργκάνα. Πάντα οι κυκλώνες έχουν γυναικείο όνομα. Εύα από τη Κίο. Η μάγισσα έχει τρεις κόρες στ' Αμανάτι κι η τέταρτη είναι εν' αγόρι μ' ένα μάτι. Ψάρια που πετάν μέσα στην άπνοια, όστρακα, λυσίκομες κοπέλες, φίδια της στεριάς και δέντρα σάπια, άρμπουρα και τιμόνια και προπέλες. Να 'χαμε το λύχνο του Αλαδίνου ή το γέρο νάνο απ' τη Καντόνα. Στείλαμε το σήμα του κινδύνου πάνω σε άσπρη πέτρα με σφεντόνα. Δαίμονας γεννά τη νηνεμία. Ξόρκισε, Allodetta, τ' όνομά του. Λούφαξε ο δέκτης τ' ασυρμάτου, και φυλλομετρά το καζαμία. Ο άνεμος κλαίει. Σκυλί στα λυσσιακά του. Γεια χαρά, στεριά κι αντίο, μαστέλο. Γλίστρησε η ψυχή μας από κάτω, έχει και στη κόλαση μπορωρντέλο.

ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ (Πύργος Ανατολικής Ρωμυλίας [Βουλγαρία] 1884 - Αθήνα 1974) Ποιητής, πεζογράφος και δεινός μεταφραστής. Εργάστηκε επίσης ως δημοσιογράφος. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έως το 1919 η ποίηση του αντλεί τα θέματα της από την κλασική αρχαιότητα. Στη συνέχεια το έργο του διακρίνεται για τον κοινωνικό προβληματισμό και τη σάτιρά του. Αναφέρεται στην καταπίεση των αδυνάτων και στην κοινωνική δικαιοσύνη. Έργα του: Ο προσκυνητής, Το φως που καίει, Σκλάβοι πολιορκημένοι (ποιητικά). Η αληθινή απολογία του Σωκράτη, Το ημερολόγιο της Πηνελόπης, Ζωντανοί άνθρωποι (πεζά). Στα Αισθητικά - Κριτικά του περιέχονται μελέτες σχετικές με τη νεοελληνική κριτική. Το ποίημα που ακολουθεί είναι απόσπασμα από τον «Πρόλογο» της ποιητικής σύνθεσης του Βάρναλη Το φως που καίει. Το έργο αυτό, που πρώτο δημοσιεύτηκε το 1922 στην Αλεξάνδρεια, διακρίνεται για τον αγωνιστικό παλμό του και το κοινωνικό περιεχόμενο των ιδεών του. Ο ποιητής, μάλιστα, χρησιμοποίησε το ψευδώνυμο Δήμος Τανάλιας. Να σ' αγναντεύω, θάλασσα Να σ' αγναντεύω, θάλασσα, να μη χορταίνω, απ' το βουνό ψηλά στρωτή και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω απ' τα μαλάματά σου τα πολλά. Να 'ναι χινοπωριάτικον απομεσημερ', όντας* μετ' άξαφνη νεροποντή χιμάει μες απ' τα σύννεφα θαμπωτικά γελώντας ήλιος χωρίς μαντύ. Να ταξιδεύουν στον αγέρα τα νησάκια, οι κάβοι, τ' ακρόγιαλα σα μεταξένιοι αχνοί και με τους γλάρους συνοδιά κάποτ' ένα καράβι ν' ανοίγουν να το παίρνουν οι ουρανοί. Ξανανιωμένα απ’ το λουτρό να ροβολάνε κάτω την κόκκινη πλαγιά χορευτικά τα πεύκα, τα χρυσόπευκα, κι ανθός του μαλαμάτου να στάζουν τα μαλλιά τους τα μυριστικά.

Κι αντάμα τους να σέρνουνε στο φωτεινό χορό τους ως μέσα στο νερό τα ερημικά χιονόσπιτα κι αυτά μες στ’ όνειρό τους να τραγουδάνε, αξύπνητα καιρό. Έτσι να στέκω, θάλασσα, παντοτινέ έρωτά μου με μάτια να σε χαίρομαι θολά και να ναι τα μελλούμενα στην άπλα σου μπροστά μου, πίσω κι αλάργα βάσανα πολλά. Ως να με πάρεις κάποτε, μαργιόλα συ, στους κόρφους σου αψηλά τους ανθισμένους και να με πας πολύ μακριά απ’ τη μαύρη τούτη Κόλαση, μακριά πολύ κι από τους μαύρους κολασμένους.

O ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ(1911 - 1996) Ο Οδυσσέας Ελύτης (Ηράκλειο Κρήτης 2 Νοεμβρίου 1911 -Αθήνα 18 Μαρτίου 1996), (πραγματικό ονοματεπώνυμο Οδυσσέας Αλεπουδέλλης), ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι σήμερα Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ. Γνωστότερα ποιητικά του έργα είναι τα Άξιον Εστί, Ήλιος ο πρώτος, Προσανατολισμοί κ.α.

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ (ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ) Τότε είπε και γεννήθηκε η θάλασσα Και είδα και θαύμασα Και στη μέση της έσπειρε κόσμους μικρούς κατ' εικόνα και ομοίωσή μου: Ίπποι πέτρινοι με τη χαίτη ορθή και γαλήνιοι αμφορείς και λοξές δελφινιών ράχες η Ίος η Σίκινος η Σέριφος η Μήλος «Κάθε λέξη κι από 'να χελιδόνι για να σου φέρνει την άνοιξη μέσα στο θέρος» είπε Και πολλά τα λιόδεντρα που να κρησάρουν στα χέρια τους το φως κι ελαφρό ν' απλώνεται στον ύπνο σου και πολλά τα τζιτζίκια που να μην τα νιώθεις όπως δε νιώθεις το σφυγμό στο χέρι σου αλλά λίγο το νερό για να το 'χεις Θεό και να κατέχεις τι σημαίνει ο λόγος του και το δέντρο μονάχο του χωρίς κοπάδι για να το κάνεις φίλο σου και να γνωρίζεις τ' ακριβό του τ' όνομα φτενό στα πόδια σου το χώμα για να μην έχεις πού ν' απλώσεις ρίζα και να τραβάς του βάθους ολοένα και πλατύς επάνω ο ουρανός για να διαβάζεις μόνος σου την απεραντοσύνη. Ο ΗΛΙΟΣ Ο ΗΛΙΑΤΟΡΑΣ (απόσπασμα) Όμορφη και παράξενη πατρίδα Ωσάν αυτή που μου 'λαχε δεν είδα Ρίχνει να πιάσει ψάρια πιάνει φτερωτά Στήνει στη γη καράβι κήπο στα νερά Κλαίει φιλεί το χώμα

ξενιτεύεται

Μένει στους πέντε δρόμους Κάνει να πάρει πέτρα Κάνει να τη σκαλίσει Μπαίνει σ' ένα βαρκάκι Ξεσηκωμούς γυρεύει

αντρειεύεται

τηνε παρατά βγάνει θάματα πιάνει ωκεανούς θέλει τύραννους

Πέντε μεγάλους βγάνει

πάνω τους βαρεί

Να λείψουν απ' τη μέση

τους δοξολογεί.

ΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟ ΤΡΙΦΥΛΛΙ Μια φορά στα χίλια χρόνια του πελάγου τα τελώνια μες στα σκοτεινά τα φύκια μες τα πράσινα χαλίκια. Το φυτεύουνε και βγαίνει πριν ο ήλιος ανατείλει το μαγεύουνε και βγαίνει το θαλασσινό τριφύλλι. Το θαλασσινό τριφύλλι ποιος θα βρει να μου το στείλει. Ποιος θα βρει να μου το στείλει το θαλασσινό τριφύλλι. Μια φορά στα χίλια χρόνια κελαηδούν αλλιώς τ’ αηδόνια. Δε γελάνε μήτε κλαίνε, μόνο λένε μόνο λένε. Μια φορά στα χίλια χρόνια γίνεται η αγάπη αιώνια. Να `χεις τύχη να `χεις τύχη κι η χρονιά να σου πετύχει. Το θαλασσινό τριφύλλι ποιος θα βρει να μου το στείλει. Ποιος θα βρει να μου το στείλει το θαλασσινό τριφύλλι.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ (1900 - 1971) Ο Γιώργος Σεφέρης (Σμύρνη 13 Μαρτίου 1900 – Αθήνα 20 Σεπτεμβρίου 1971) είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές και εκ των δύο μοναδικών βραβευμένων με το Νόμπελ Λογοτεχνίας Ελλήνων, μαζί με τον Οδυσσέα Ελύτη.

ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΕΣ ΣΠΗΛΙΕΣ

Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές υπάρχει μια δίψα υπάρχει μια αγάπη υπάρχει μια έκσταση, όλα σκληρά σαν τα κοχύλια μπορείς να τα κρατήσεις στην παλάμη σου. Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές μέρες ολόκληρες σε κοίταζα στα μάτια και δε σε γνώριζα μήτε με γνώριζες.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ (1863-1933)

Ποιητής ,από τους σημαντικότερους της νεοελληνικής λογοτεχνίας ,με μεγάλη διεθνή αναγνώριση .Με τη μελέτη, κυρίως της ιστορίας, απόκτησε βαθύτατη μόρφωση .Έζησε λίγα χρόνια στο Λονδίνο και στην Κωνσταντινούπολη το μεγαλύτερο όμως μέρος της ζωής του το πέρασε στην Αλεξάνδρεια. Στην ποίηση του καταπιάνεται με θέματα φιλοσοφικά ,ιστορικά (παρμένα κυρίως από την ιστορία των ελληνικών χρόνων) και ερωτικά.

ΔΕΗΣΙΣ

H Θάλασσα στα βάθη πήρε έναν ναύτη. H μάνα του, ανήξερη, πιάνει κι ανάφτει στην Παναγία μπροστά ένα υψηλό κερί για να επιστρέψει γρήγορα και ναν' καλοί καιροί και όλο προς τον άνεμο στήνει τ' αυτί. Aλλά ενώ προσεύχεται και δέεται αυτή, η εικών ακούει, σοβαρή και λυπημένη, ξερώντας πως δεν θα έλθει πια ο υιός που περιμένει.

ΦΩΝΗ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή — φωνή που μπαίνει μες στην καρδιά μας και την συγκινεί και την ευφραίνει. Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει, τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιητές μεγάλοι, ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός. Το ψάλλει με την θεία της φωνή εκείνη, όταν στους ώμους της απλώνει την γαλήνη σαν φόρεμά της ο καιρός ο θερινός. Φέρνει μηνύματα εις ταις ψυχές δροσάτα η μελωδία της. Τα περασμένα νιάτα θυμίζει χωρίς πίκρα και χωρίς κα’iμo. Οι περασμένοι έρωτες κρυφομιλούνε, αισθήματα λησμονημένα ξαναζούνε μες στων κυμάτων τον γλυκό ανασασμό. Τραγούδι τρυφερό η θάλασσα μας ψάλλει, τραγούδι που έκαμαν τρεις ποιητές μεγάλοι, ο ήλιος, ο αέρας και ο ουρανός. Και σαν κοιτάζεις την υγρή της πεδιάδα, σαν βλέπεις την απέραντή της πρασινάδα, τον κάμπο της πού ναι κοντά και τόσο μακρινός, γεμάτος με λουλούδια κίτρινα που σπέρνει το φως σαν κηπουρός, χαρά σε παίρνει και σε μεθά, και σε υψώνει την καρδιά. Κι αν είσαι νέος, μες στις φλέβες σου θα τρέξει της θάλασσας ο πόθος· θα σε ’πη μια λέξι το κύμα απ’ τον έρωτά του, και θα βρέξει με μυστική τον έρωτά σου μυρωδιά.

Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή — φωνή που μπαίνει μες στην καρδιά μας και την συγκινεί και την ευφραίνει. Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων; — το τραγικό παράπονο των πεθαμένων, που σάβανό των έχουν τον ψυχρό αφρό, και κλαίν για ταις γυναίκες των, για τα παιδιά των, και τους γονείς των, για την έρημη φωλιά των, ενώ τους παραδέρνει πέλαγο πικρό, σε βράχους και σε πέτρες κοφτερές τους σπρώχνει, τους μπλέκει μες στα φύκια, τους τραβά, τους διώχνει, κ’ εκείνοι τρέχουνε σαν να σαν ζωντανοί με ολάνοιχτα τα μάτια τρομαγμένα, και με τα χέρια των άγρια, τεντωμένα, από την αγωνία των την υστερνή. Τραγούδι είναι, ή παράπονο πνιγμένων;— το τραγικό παράπονο των πεθαμένων που κοιμητήριο ποθούν χριστιανικό. Τάφο, που συγγενείς με δάκρυα ραντίζουν, και με λουλούδια χέρια προσφιλή στολίζουν, και που ο ήλιος χύνει φως ζεστό κ’ ευσπλαχνικό. Τάφο, που ο πανάχραντος Σταυρός φυλάει, που κάποτε κανένας ιερεύς θα πάει θυμίαμα να κάψει και να ‘πη ευχή. Χήρα τον φέρνει που τον άνδρα της θυμάται ή υιός, ή κάποτε και φίλος που λυπάται. Τον πεθαμένο μνημονεύουν· και κοιμάται πιο ήσυχα, συγχωρεμένη η ψυχή.

ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΟΥ ΠΡΩΙΟΥ Εδώ ας σταθώ. Κι ας δω κ’ εγώ την φύση λίγο. Θάλασσας του πρωιού κι ανέφελου ουρανού λαμπρά μαβιά, και κίτρινη όχθη όλα ωραία και μεγάλα φωτισμένα. Εδώ ας σταθώ. Κι ας γελάσω πως βλέπω αυτά (τα είδα αλήθεια μια στιγμή σαν πρώτο στάθηκα) κι όχι κ’ εδώ τες φαντασίες μου, τες αναμνήσεις μου, τα ινδάλματα της ηδονής.

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ (1896 - 1928) Ήταν Έλληνας ποιητής και πεζογράφος. Γεννήθηκε στην Τρίπολη στις 30 Οκτωβρίου 1896 και αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα το απόγευμα της 21ης Ιουλίου 1928. Θεωρείται ως ο κυριότερος εκφραστής της σύγχρονης λυρικής ποίησης και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες. Η ποίησή του διδάσκεται σε αρκετά Πανεπιστήμια της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΑΞΙΔΙ Καλό ταξίδι, αλαργινό καράβι μου, στου απείρου και στης νυχτός την αγκαλιά, με τα χρυσά σου φώτα! Να 'μουν στην πλώρη σου ήθελα, για να κοιτάζω γύρου σε λιτανεία να περνούν τα ονείρατα τα πρώτα. Η τρικυμία στο πέλαγος και στη ζωή να παύει, μακριά μαζί σου φεύγοντας πέτρα να ρίχνω πίσω, να μου λικνίζεις την αιώνια θλίψη μου, καράβι, δίχως να ξέρω πού με πας και δίχως να γυρίσω!

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ Έρνεστ Χέμινγουεϊ (1899 - 1961) Ήταν ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα, γνωστός ακόμα και για το δημοσιογραφικό του έργο. Αποτέλεσε μέλος της αποκαλούμενης "Χαμένης Γενιάς" (Lost Generation) των Αμερικανών λογοτεχνών στο Παρίσι, στις δεκαετίες 1920 και 1930. Ανάμεσα στα πιο γνωστά έργα του συγκαταλέγονται Ο Γέρος και η Θάλασσα, Για ποιον χτυπά η καμπάνα και ο Αποχαιρετισμός στα όπλα. Το 1953 τιμήθηκε με το Βραβείο Πούλιτζερ, ενώ τον επόμενο χρόνο βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Ο ΓΕΡΟΣ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ (The Old Man and the Sea) Νουβέλα που γράφτηκε από τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Το βιβλίο μας διηγείται την ζωή ενός φτωχού γέροντα ψαρά όπου θα περάσει μια απίστευτη και πρωτόγνωρη περιπέτεια προσπαθώντας να πιάσει ένα τεράστιο ψάρι, πολεμώντας τα χρόνια του αλλά και την δύναμη του ψαριού. Η ιστορία ξεκινά με ένα συνηθισμένο πρωινό ρουτίνας οπού ο γέρος ετοιμάζεται για το καθιερωμένο ψάρεμα και αφού ο είχε 85 μέρες να πιάσει έστω ένα ψάρι. Ο γέρος θα ξεκινούσε και πάλι μόνος του αυτό το δύσκολο έργο αφού ο μικρός δούλευε σε άλλη βάρκα πράγμα δύσκολο για την ηλικία του. Τελικά φάνηκε να είναι η τυχερή του μέρα αφού κατόρθωσε να πάρει ένα τεράστιο ψάρι που δεν μπόρεσε να φανταστεί σε τι μεγάλες περιπέτειες θα τον οδηγούσε. Το ψάρι για τρεις μέρες οδηγούσε τη βάρκα, όπου αυτό ήθελε, αφού ήταν πιο μεγάλο από αυτήν. Με διάφορους τρόπους, γνώσεις και εμπειρίας του ο γερόλυκος του ψαρέματος, κατάφερε να κατατροπώσει και να θανατώσει το ψάρι. Τραγική ειρωνεία της ιστορίας αυτής ήταν όταν ο γέροντας επέστρεφε στη βάση του, οι επιτήδειοι καρχαρίες έκαναν το ψάρι γεύμα τους και άφησαν στον γέροντα μόνο τη ραχοκοκαλιά του. Υπάρχει και η ομώνυμη ταινία που έγινε το 1958 καθώς κέρδισε και 1 Oscar.

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ (1949 -) Είναι χιλιανός συγγραφέας, σκηνοθέτης, δημοσιογράφος και πολιτικός ακτιβιστής.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΓΑΤΟΥ ΠΟΥ ΕΜΑΘΕ ΣΕ ΕΝΑ ΓΛΑΡΟ ΝΑ ΠΕΤΑΕΙ Μια γλαροπούλα πέφτει θύμα της θαλάσσιας ρύπανσης. Πριν ξεψυχήσει, εμπιστεύεται το αβγό της στον καλό γάτο Ζορμπά και του ζητά το λόγο του, ότι θα κλωσήσει το αβγό, δεν θα φάει το γλαροπούλι, και θα του μάθει να πετά. Ο Ζορμπάς τον δίνει. Μα είναι ποτέ δυνατόν ένας γάτος να μάθει σ' ένα γλάρο να πετάει;

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ (1851 - 1911) «Η κορυφή των κορυφών» κατά τον Κ. Π. Καβάφη, είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες λογοτέχνες, γνωστός και ως «ο άγιος των ελληνικών γραμμάτων». Έγραψε κυρίως διηγήματα, τα οποία κατέχουν περίοπτη θέση στη νεοελληνική λογοτεχνία.

ΤΟ ΜΟΙΡΟΛΟΙ ΤΗΣ ΦΩΚΙΑΣ Παρουσιάζει τη γριά Λούκαινα και τον πνιγμό της εγγονής της. Το ύφος του διηγήματος είναι παραστατικό, δραματικό και ταυτόχρονα λυρικό. Είναι από τα ωραιότερα διηγήματα του Παπαδιαμάντη· δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1908. Αυτή ήταν η Ακριβούλα η εγγόνα της γρια-Λούκαινας. Φύκια 'ναι τα στεφάνια της, κοχύλια τα προικιά της... κι η γριά ακόμη μοιρολογά τα γεννοβόλια της τα παλιά. Σαν να 'χαν ποτέ τελειωμό τα πάθια κι οι καημοί του κόσμου.

Πηγές 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.

Εγκυκλοπαίδεια Υδρόγειος Περιοδικό Ως3 Περιοδικό Περισκόπιο της επιστήμης Περιοδικό national geographic www.nemertes.eu www.pi-schools/lessons/tee www.mixinitouxronou.gr www.sansimera.gr www.mod.gov.cy www.tvxs.gr www.users.sch.gr www.pass2greece.gr www.pathfinder.gr www.tovima.gr www.navalarchitects.gr www.wikipedia.org www.stixoiinfo.gr