Σχ. Έτος: 2013-2014 ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 3ο ΓΕΛ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ Τάξη Α Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Ανδρέου Χρηστίνα Έκθεση της της ερευνητικής εργασίας με τίτλο:
«Ο Λευκός Πύργος» Το μνημείο σύμβολο και η σημασία του για την πόλη
1
Κατάλογος περιεχομένων Εισαγωγή..............................................................................................................................................3 Η μέθοδος.............................................................................................................................................3 Η ταυτότητα του μνημείου...................................................................................................................5 Η παλιά οχύρωση της πόλης............................................................................................................5 Η άλωση της Θεσσαλονίκης............................................................................................................6 Το μνημείο και η σύγχρονη πόλη......................................................................................................11 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ..............................................................................................................11 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ.....................................................................................................11 Γενικές Πληροφορίες.....................................................................................................................11 Κατασκευή.....................................................................................................................................11 Ονομασίες......................................................................................................................................12 Ιστορία...........................................................................................................................................12 Νεότερη χρήση..............................................................................................................................13 Η συμβολή του Λευκού Πύργου στον τουρισμό της Θεσσαλονίκης............................................14 Συμπεράσματα....................................................................................................................................14
2
Εισαγωγή Τα μνημεία αποτελούν μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και συνιστούν ένα ισχυρό σύνδεσμο μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Ο σκοπός της έρευνας είναι οι μαθητές να διερευνήσουν τη σχέση των μνημείων, εν προκειμένου του Λευκού Πύργου, με τη σύγχρονη πόλη και την καθημερινή ζωή των κατοίκων της, τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο κοινότητας και να διατυπώσουν προτάσεις για την προστασία και την ανάδειξή τους. Έχουμε το προνόμιο να ζούμε σε μια χώρα, που κάθε σπιθαμή του εδάφους της μαρτυρεί πολιτισμό και ιστορία. Αυτό που μας κράτησε σαν λαό όρθιο μέσα στους αιώνες είναι η δύναμη της παράδοσής μας, που τροφοδοτείται από την παρουσία των μνημείων μας στο καθημερινό μας περιβάλλον. Εκτός από τους ιστορικούς τόπους με παγκόσμια ακτινοβολία, Αθήνα, Δελφοί, Ολυμπία και πολλοί άλλοι, μνημεία υπάρχουν παντού. Είναι ένα προνόμιο μοναδικό, το οποίο, όμως δημιουργεί και τη σοβαρή υποχρέωση της προστασίας αυτής της κληρονομιάς, που δεν είναι μόνον ένα ηθικό χρέος. Είναι και συμφέρον, επειδή η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί πλούτο και με την κυριολεκτική σημασία του όρου. Ακόμα περισσότερο, όμως τα μνημεία, ως παράγοντες της ακτινοβολίας του πολιτισμού μας, είναι πηγή κύρους για τη χώρα μας. Σήμερα χρειάζεται μια άλλου τύπου βίωση της κληρονομιάς μας, για να γίνει ο καθένας από μας ένας συνειδητός ευαίσθητος και παθιασμένος φρουρός της. Με την ενεργητική προσέγγιση και την αναφορά στο σήμερα, η πολιτιστική μας κληρονομιά αποκτά μια άλλη σημασία. Βιώνεται πραγματικά, παύει να είναι μια απλή αναφορά κενή νοήματος. Η μέθοδος Η ομάδα αποτελείται από συμπαγές τμήμα 19 ατόμων. Πρώτη φάση: Γενικός Προγραμματισμός στην Ολομέλεια του Τμήματος
•
Αναπτύχθηκε η προβληματική του θέματος. Το θέμα προσεγγίστηκε με καταιγισμό ιδεών και καταγράφηκαν αρκετές έννοιες.
•
Προσδιορίστηκε ο σκοπός της έρευνας
•
Διατυπώθηκε ο τίτλος και το ερευνητικό ερώτημα ως εξής: Πώς εντάσσεται ο Λευκός Πύργος στη ζωή της πόλης και πώς συμβάλλει στην εξέλιξή της;
•
Αναλύθηκε το θέμα σε 3 υποθέματα, τα εξής: 1. «Η ταυτότητα του μνημείου», με ερευνητικό ερώτημα: Τι είδους μνημείο είναι ο Λευκός Πύργος; ( Τα υποερωτήματα: Πότε χτίστηκε, Γιατί λέγεται έτσι, Ποιά ήταν η χρήση του) 2. «Η καθημερινή ζωή την οθωμανική περίοδο» με ερευνητικό ερώτημα: Πώς ζούσαν οι άνθρωποι την οθωμανική περίοδο; (Τα υποερωτήματα: Από πού αντλούμε πληροφορίες για την εποχή αυτή; Τι ήταν οι περιηγητές; Πως ήταν η πόλη; Πώς ήταν τα σπίτια; Ποιές οι καθημερινές συνήθειες; ) και 3. «Το μνημείο και η σύγχρονη πόλη» με ερευνητικό ερώτημα: Γιατί ο Λευκός Πύργος έχει ταυτιστεί με τη Θεσσαλονίκη; (Τα υποερωτήματα: Πως εμπλέκεται στη νεότερη ιστορία της; Πως εντάσσεται στις καθημερινές δραστηριότητες και την ανάπτυξή της)
•
Επιλέχθηκαν δραστηριότητες, όπως ανάλυση κειμένων, επεξεργασία ντοκιμαντέρ, ερμηνεία εικόνων, επιλογή κειμένων από περιηγητές, σύγκριση ανάλογων τεχνικών έργων (πύργων), ταξινόμηση και αξιολόγηση χρήσεων.
3
•
Συγκροτήθηκαν τρείς ερευνητικές ομάδες, κατά το δεύτερο οργανωτικό σχήμα, σύμφωνα με το οποίο κάθε ομάδα εξετάζει αυτοτελώς ένα υποθέμα. Οι ομάδες αποτελούνται από 5 ως 7 άτομα με δική τους επιλογή.
•
Έγινε ο γενικός προγραμματισμός.
•
Συσχετίστηκε η έρευνα με επιστημονικά πεδία.
•
Επιλέχθηκε η μεθόδος. Για την παρούσα έρευνα ως καταλληλότερη κρίθηκε η Ερμηνευτική μέθοδος, σε συνδυασμό με την Περιγραφική. Συζητήθηκαν οι μέθοδοι και αναφέρθηκαν διάφορες τεχνικές και εργαλεία. Η προσέγγιση
•
Διατυπώθηκαν τα κριτηρία αξιολόγησης, τα οποία αφορούν την ορθότητα και η πληρότητα της πληροφορίας, τη βιβλιογραφική τεκμηρίωση, την αφαιρετική και συνθετική ικανότητα για τη δόμηση των κειμένων, τη συνεκτικότητα της ερευνητικής έκθεσης, την παρουσίαση της έρευνας με δημιουργικό τρόπο, τη λειτουργικότητα της ομάδας και συμβολή των μελών της.
Δεύτερη φάση: Προγραμματισμός και Προετοιμασία των Ομάδων Στη δεύτερη φάση ο βαθμός καθοδήγησης διαφοροποιήθηκε σε κάθε ομάδα, τόσο στον προγραμματισμό όσο και στην προετοιμασία της ομάδας. Τις περισσότερες φορές οι ομάδες εργάστηκαν στο Εργαστήριο Πληροφορικής του Σχολείου. Οι πηγές για τη συλλογή δεδομένων είναι κυρίως δευτερογενείς, διαδίκτυο, βιβλιοθήκη. Στις πρωτογενείς περιλαμβάνονται κάποια ντοκιμαντέρ και μια περιήγηση στα οθωμανικά μνημεία της Αθήνας. Κατά την προετοιμασία των ομάδων έγιναν βιωματικές ασκήσεις, τόσο γαι την κατανόηση του θέματος, όσο και για την ενδυνάμωση των ομάδων. Δεν έγινε αναλυτικός χρονικός προγραμματισμός.
4
Η ταυτότητα του μνημείου Ο Λευκός Πύργος της Θεσσαλονίκης είναι οχυρωματικό έργο Οθωμανικής κατασκευής του 15ου αιώνα (1450-1470 περίπου) που προστέθηκε στην παλιά οχύρωση της πόλης. Στο σημείο που βρίσκεται υπήρχε πάντα ένας πύργος, λόγω στρατηγικής θέσης. Έχει 6 ορόφους, 34 μέτρα ύψος και 70 μέτρα περίμετρο. Δεν είναι ξεκάθαρο αν ο Λευκός Πύργος, ως κομμάτι ενός μεγαλύτερου κτιριακού συγκροτήματος, κατασκευάστηκε ή επισκευάστηκε κι ανακαινίστηκε το 1536.
Η παλιά οχύρωση της πόλης Ο Μέγας Θεοδόσιος το τελευταίο τέταρτο του 4ου μ.Χ. αιώνος περιτείχισε την πόλη με τείχος ύψους 12 μέτρων και μήκους 8 χιλιομέτρων. Το τείχος περιείχε 40 πύργους. Η Ακρόπολη του λεγόταν και επταπύργιο. Το παραθαλάσσιο τμήμα, για λόγους αμύνης είχε 4 πύργους. Οι πύργοι ήταν ενδιάμεσα των τειχών και είχαν θεαματικό ύψος. Στο μεσαίωνα, όπως μαθαίνουμε από τους περιηγητές που επισκέφτηκαν τη Θεσσαλονίκη, κάτω από τη ρωμαϊκή αψίδα ήχαν κτιστεί οικίες.
5
Η περιφρόνηση όμως των μνημείων δεν περιορίζεται το μεσαίωνα. Τον 20 ο αιώνα ένα δημόσιο κτήριο, το κτήριο των δικαστηρίων στη Θεσ/νίκη έχει κτιστεί πάνω από τα βυζαντινά τείχη.
Η άλωση της Θεσσαλονίκης Η Θεσσαλονίκη στον Βυζαντινό μεσαίωνα υπήρξε η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Αυτοκρατορίας και ένα σπουδαίο πολιτιστικό, θρησκευτικό και εμπορικό κέντρο. Τον Μάρτιο του 1430 ο Μουράτ ο Β΄ αποφάσισε να καταλάβει την πόλη που βρισκόταν υπό την κατοχή των Βενετών και να την προσαρτήσει στις περιοχές που ήλεγχε. Έτσι εμφανίστηκε μπροστά στα τείχη της πόλης με όλο του τον στρατό και ξεκίνησε πυρετωδώς τις προετοιμασίες για την τελική επίθεση τρομοκρατώντας τους κατοίκους. Για αρκετές μέρες μεταφέρονταν πολιορκητικές μηχανές και πολεμικό υλικό, ενώ λαγουμιτζήδες υπονόμευαν τα τείχη. Η αγωνία των χριστιανών κατοίκων εντεινόταν από διάφορες φήμες που ακούγονταν, αλλά και από την τακτική του Βενετού διοικητή να μην ενημερώνει για τις προθέσεις του τους κατοίκους. Ανάμεσα στους χριστιανούς πολλοί ήθελαν να παραδοθούν για να γλυτώσουν τις σφαγές και την λεηλασία, καθώς ήταν έθιμο πόλη που παραδινόταν να μην λεηλατείται από τους κατακτητές της. Οι όμοιοι Πύργοι. Υπάρχουν και σε άλλα μέρη παρόμοιοι πύργοι. Το κάστρο του Ρούμελη Χισάρ διαθέτει 3 πύργους όμοιους με τον Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης. To Ρούμελι Χισάρ (τουρκ. Rumeli Hisar) ή Κάστρο της Ρούμελης, χτίστηκε το 1452 από τον σουλτάνο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας Μωάμεθ Β' τον Πορθητή και διαδραμάτισε σημαντικό ιστορικό ρόλο στο γεγονός της κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης που ακολούθησε το επόμενο έτος. Μαζί με το Αναντολού Χισάρ, χρησιμοποιήθηκε για τον έλεγχο του περάσματος μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Θάλασσας του Μαρμαρά.
6
Το κάστρο βρίσκεται στο στενότερο σημείο του Βοσπόρου, επί της ευρωπαϊκής πλευράς της Κωνσταντινούπολης και ειδικότερα στην περιοχή Σαριγιέρ, κάτω από την περιοχή του παλαιού κολεγίου Ρόμπερτ (σήμερα Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου).
Η χρήση του Ρούμελη Χίσαρ Μετά την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, λειτούργησε ως φυλακή και τελωνειακός σταθμός, ωστόσο σταδιακά εγκαταλείφθηκε. Μέχρι το 19ο αιώνα, διατήρησε τον ισχυρό μουσουλμανικό χαρακτήρα του με πολυάριθμα τεμένη αλλά και μοναστήρια δερβίσηδων. Στη θέση του αναπτύχθηκε χωριό που μάλλον αποτελούσε θερινό θέρετρο για μέλη της οθωμανικής άρχουσας τάξης. Μετά την αναστήλωσή του το 1953, οι οικίες του χωριού στο εσωτερικό του κάστρου κατεδαφίστηκαν και σήμερα αποτελεί προσβάσιμο μουσειακό χώρο. Σε υπαίθριο θέατρο που διαμορφώθηκε στο εσωτερικό του διοργανώνονται σήμερα παραστάσεις κατά τη θερινή περίοδο, στα πλαίσια του Φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης. Σύγκριση με τον Λευκό Πύργο Από την σύγκριση διαπιστώνουμε την κατασκευαστική εκπληκτική ομοιότητα ανάμεσα στον Λευκό Πύργο και τους πύργους του Ρούμελη Χισάρ. Από την κατασκευαστική ομοιότυτα των πύργνω συμπεραίνουμε ότι αυτά τα δύο κατασκευάσματα είναι της ίδιας περιόδου, από ίδια υλικά και από τα ίδια συνεργεία. Αλλά και χρήση των κτηρίων παρουσιάζει ομοιότητες. Πύργος με όμοιες χρήσεις Πύργος με όμοιες χρήσεις είναι και ο Πύργος του Γαλατά. Είναι μεσαιωνικός, κυκλικός, πέτρινος πύργος που βρίσκεται στην περιοχή Γαλατά της Κωνσταντινούπολης. Χτίστηκε από τους Γενοβέζους της Κωνσταντινούπολης το 1348/9, γνωστός τότε ως Πύργος του Χριστού. Χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως προπύργιο. Mετά την οθωμανική κατάκτηση και κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα χρησιμοποιήθηκε επίσης ως φυλακή. Αργότερα και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας 1960 αξιοποιήθηκε ως πυροσβεστικός σταθμός παρατήρησης, ενώ σήμερα αποτελεί ένα από τα
7
σημαντικότερα τουριστικά αξιοθέατα της περιοχής.
Άγνωστες πτυχές από την ιστορία του Λευκού Πύργου
Tο 1914 σώθηκε από κατεδάφιση λόγω... κόστους !!
8
Μόνιμος παρατηρητής και παραστάτης στην καθημερινότητα της πόλης
Τα τελευταία χρόνια σε κάθε επιτυχία αθλητικού ομίλου της Θεσσαλονίκης φλέγεται από παραληρούντες οπαδούς περικυκλώνεται από συμμετέχοντες σε συλλαλητήρια, είναι καθημερινό σημείο αναφοράς και τίποτε δεν γίνεται χωρίς αυτόν,
9
Η ομάδα εργασίας Μουστάκα Ελένη Μπόλος Κωνσταντίνος Μπουγάς Δημήτρης Νάτσης Άγγελος Παπαλώτος Νικόλαος
10
Το μνημείο και η σύγχρονη πόλη ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Σκεφτήκαμε ερωτήματα σε σχέση με το θέμα της ερευνητικής εργασίας. Αναθέσαμε σε κάθε μέλος της ομάδας κάποιον αριθμό ερωτημάτων. Το κάθε μέλος αναζήτησε τις απαντήσεις στα ερωτήματα που του ανατέθηκαν στο διαδίκτυο. Βρήκαμε τις απαντήσεις στα ερωτήματα και τις συγκεντρώσαμε. Συγκεντρωθήκαμε όλοι μαζί και καταγράψαμε τις πληροφορίες στον υπολογιστή για να ολοκληρωθεί η παρουσίαση.
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ •
Πότε κατασκευάστηκε το κτίριο ;
•
Από πού προέρχεται η ονομασία του κτιρίου ;
•
Ποια ήταν η ιστορία του κτιρίου ;
•
Ποια ήταν η αρχιτεκτονική του κτιρίου ;
•
Ποιοι ήταν οι αρχιτέκτονες του κτιρίου ;
•
Ποια ήταν η παλιά χρήση του κτιρίου ;
•
Πώς χρησιμοποιείται το κτίριο τώρα ;
•
Τι εκθέματα περιέχει το μουσείο ;
Γενικές Πληροφορίες Θεωρείται χαρακτηριστικό μνημείο της Θεσσαλονίκης και είναι ό,τι έχει σωθεί από την κατεδαφισμένη οθωμανική οχύρωση της πόλης. Η σημερινή μορφή του πύργου αντικατέστησε βυζαντινή οχύρωση του 12ου αιώνα, για να χρησιμοποιηθεί στη συνέχεια ως κατάλυμα φρουράς Γενιτσάρων και ως φυλακή θανατοποινιτών. Σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και είναι ένα από πιο γνωστά κτίσματασύμβολα πόλεων στην Ελλάδα.
Κατασκευή
11
Είναι κυλινδρική κατασκευή με ύψος 33,9 μέτρα και διάμετρο 22,7 μέτρα. Έχει έξι ορόφους, οι οποίοι επικοινωνούν με εσωτερικό κλιμακοστάσιο, το οποίο ελίσσεται κοχλιωτά και σε επαφή με τον εξωτερικό τοίχο. Με αυτό τον τρόπο, σε κάθε όροφο υπάρχει μια κεντρική κυκλική αίθουσα διαμέτρου 8,5 μέτρα , με την οποία επικοινωνούν μικρότερα τετράπλευρα δωμάτια, ανοιγμένα στο πάχος του εξωτερικού τοίχου. Ο 6ος όροφος έχει μόνο κεντρική αίθουσα και έξω από αυτήν ένα δώμα με θέα του τοπίου γύρω από τον πύργο. Η ύπαρξη αφοδευτηρίων, τζακιών και καπναγωγών δείχνει πως ο πύργος προοριζόταν όχι μόνο ως αμυντικό έργο αλλά και για στρατιωτικό κατάλυμα.
Ονομασίες Στην αρχή ονομαζόταν Πύργος του Λέοντος, όπως αναφέρει τουρκική επιγραφή του 1535-1536, η οποία υπήρχε στην είσοδο του εξωτερικού περιβόλου (τώρα κατεδαφισμένος) και η οποία μάλλον αναφερόταν στη χρονολογία κατασκευής του περιβόλου. Από τον 17ο αιώνα και μετά ονομαζόταν ανεπίσημα Φρούριο της Καλαμαριάς/Kelemeriye Kal’asi και Πύργος των Γενιτσάρων. Μετά την διάλυση του τάγματος των Γενίτσαρων το 1826 αποκτά το όνομα Kanli-Kule, δηλαδή Πύργος του Αίματος λόγω των σφαγών των Γενιτσάρων. Το όνομα διατηρείται και μετά το 1826 λόγω της λειτουργίας του ως φυλακή μελλοθανάτων και τόπο βασανιστηρίων, τα οποία συχνά εκτελούνταν από τους Γενιτσάρους γεμίζοντας με αίμα τους τοίχους. Το σύγχρονο όνομά του το πήρε, όταν ένας εβραίος κατάδικος, ο Nathan Guidili, τον ασβέστωσε με αντάλλαγμα την ελευθερία του, το 1891. Μέχρι το 1912 ο χριστιανικός πληθυσμός συνεχίζει να τον αναφέρει Kanli-Kule, ενώ ο εβραϊκός υιοθετεί το Torre Blanca, που υιοθετούν και οι τούρκοι ως Beyaz-Kule, δηλαδή Λευκός Πύργος
Ιστορία Κατά την Τουρκοκρατία έγιναν προσθήκες και τροποποιήσεις στα τείχη της πόλης, στις οποίες εντάσσεται και ο Λευκός Πύργος, μαζί με το Επταπύργιο και τον Πύργο Τριγωνίου). Ο τελευταίος χρονολογείται τον 16ο αιώνα. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς χτίστηκε, στη θέση προϋπάρχοντος βυζαντινού πύργου, ο οποίος συνέδεε το ανατολικό τμήμα της οχύρωσης της Θεσσαλονίκης (που σώζεται και σήμερα), με το θαλάσσιο (το οποίο κατεδαφίστηκε το 1867). Παλιότερα πιστευόταν πως ήταν έργο των Βενετών αλλά αυτό έχει πια απορριφθεί από τη σύγχρονη ιστοριογραφία. 12
Κατά μία εκδοχή, η χρονολογία κατασκευής του μνημείου τοποθετείται περί το 14501470, λίγο μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους (1430) και πρόκειται για ένα από τα πρωιμότερα δείγματα οθωμανικής οχυρωματικής που λαμβάνει υπόψη της το πυροβολικό. Έχει διατυπωθεί η υπόθεση πως αρχιτέκτονας του Πύργου ήταν ο φημισμένος Μιμάρ Σινάν, βάσει της ομοιότητας με ανάλογο πύργο στη Valona (Αυλώνα) της Αλβανίας ο οποίος κτίστηκε τη δεκαετία του 1530. Η Χρονολόγηση κορμών ξύλου που χρησιμοποιήθηκαν στο Λευκό Πύργο έδειξε ότι κόπηκαν το έτος 1535 αλλά υπάρχει η πιθανότητα οι κορμοί να χρησιμοποιήθηκαν σε εκτεταμένη επισκευή του μνημείου. Όλα αυτά καταδείχνουν τις δυσκολίες στη χρονολόγηση μνημείων της οθωμανικής στρατιωτικής αρχιτεκτονικής της εποχής της Αναγέννησης. Γύρω από τον πύργο υπήρχε χαμηλός οκταγωνικός περίβολος (προτείχισμα) με τρεις επίσης οκταγωνικούς πύργους, το οποίο κατεδαφίστηκε στις αρχές του 20ου αι. Ο περίβολος αυτός χρησίμευε κυρίως για να προστατεύει τον Πύργο από τη θάλασσα αλλά θεωρείται πιθανή η χρήση του και για την τοποθέτηση βαρέων πυροβόλων τα οποία θα έλεγχαν την ακτογραμμή και το λιμάνι.
Νεότερη χρήση Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Λευκός Πύργος στέγαζε το κέντρο διαβιβάσεων των Συμμάχων, ενώ το 1916 χρησιμοποίησαν έναν όροφό του για τη φύλαξη αρχαιοτήτων από αρχαιολογικές εργασίες στη ζώνη ευθύνης του βρετανικού εκστρατευτικού σώματος. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης (1912), το μνημείο περιήλθε στο ελληνικό δημόσιο και έως το 1983 φιλοξένησε την αεράμυνα της πόλης, το εργαστήριο Μετεωρολογίας του Πανεπιστημίου και συστήματα Ναυτοπροσκόπων. Από το 1983 έως το 1985 η Αρχαιολογική Υπηρεσία συντήρησε και αναστήλωσε το μνημείο και το διαμόρφωσε σε εκθεσιακό χώρο. Από το 1985 έως το 1994 λειτούργησε η μόνιμη έκθεση «Θεσσαλονίκη: Ιστορία και Τέχνη». Το 1994 άνοιξε το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και τα εκθέματα άρχισαν να μεταφέρονται σταδιακά σε αυτό. Το 2001 παρουσιάστηκε στο Λευκό Πύργο η έκθεση «Καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο» στο πλαίσιο του δικτύου τριών εκθέσεων με το γενικό τίτλο «Ώρες Βυζαντίου, Έργα και Ημέρες στο Βυζάντιο». Το 2002 παρουσιάστηκε έκθεση έργων του ζωγράφου και συντηρητή αρχαιοτήτων Φώτη Ζαχαρίου με τον τίτλο «Άθως: Αποτυπώσεις και Μνήμες». Ανήκει διοικητικά στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού και από το 2006 λειτουργεί μόνιμα ως Μουσείο Πόλης της Θεσσαλονίκης.
13
Η συμβολή του Λευκού Πύργου στον τουρισμό της Θεσσαλονίκης Σίγουρα ο Λευκός Πύργος αποτελεί ένα πολύ σημαντικό πόλο έλξης για τους τουρίστες. Σύμφωνα με πληροφορίες, είναι 1ος σε επισκεψιμότητα ανάμεσα στα μουσεία της Β.Ελλάδας. Ο Λευκός Πύργος είναι κτισμένος στην παλιά παραλία, τον αγαπημένο χώρο περιπάτου των Θεσσαλονικέων. Πρόκειται για ένα χώρο αφιερωμένο στην μακραίωνη ιστορία και το πολυπολιτισμικό πρόσωπο τη Θεσσαλονίκης όπως αυτό διαμορφώθηκε απο τούς κατοίκους της. Μπαίνοντας στον Λευκό Πύργο συνειδητοποιούμε ότι είμαστε στην καρδιά της πόλης! Μέσα από παρουσιάσεις συγκεκριμένων χαρακτηριστικών της πόλης, όπως τον αστικό χαρακτήρα και τους ανθρώπους της, θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε διαχρονικά την Θεσσαλονίκη. Η έκθεση εστιάζει σε σημαντικές στιγμές και πτυχές της ζωής της. Η γεωγραφική τοποθεσία της πόλης, ως το επίκεντρο εμπορικών και θαλάσσιων δρόμων της ευρύτερης περιοχής, οι αλλαγές κατά την αστική ανάπτυξη, σημαντικά γεγονότα της ιστορίας της, αλλά και η πνευματική και κοινωνική ζωή της πόλης, είναι κάποια από τα κύρια θέματα που προσεγγίζονται διαδοχικά στα διάφορα πατώματα του πύργου. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν μία διαχρονική βόλτα από την ίδρυση της πόλης 23 αιώνες πριν, μέχρι το πρόσφατο παρελθόν και να γνωρίσουν τους διάφορους πολιτισμούς που διαμόρφωσαν την σημερινή της ταυτότητα μέσω των κοινοτήτων της. Σίγουρα το ιδανικότερο μέρος για να αρχίσετε την εξερεύνηση της πόλης!
Συμπεράσματα Ο Λευκός Πύργος είναι σημαντικός •
γιατί ήταν και παραμένει σύμβολο τυραννίας ( βασανισμοί και Θάνατοι κρατουμένων)
•
O Λευκός Πύργος αποτελεί αναμφίβολα το σύμβολο της Θεσσαλονίκης. Eπιβλητικός παρατηρητής της Nύμφης του Θερμαϊκού, ακρογωνιαίος λίθος στον πολεοδομικό ιστό της πόλης, ένας «τοποτηρητής» της ιστορίας των τελευταίων αιώνων.
14
•
Στο εσωτερικό του και γύρω απ’ αυτόν, σε στεριά και θάλασσα, εκτυλίχθηκαν συγκλονιστικά γεγονότα κι αν ο Πύργος είχε φωνή θα χρειαζόταν άλλους τόσους αιώνες που στέκει αγέρωχος εκεί, στην άκρη της παραλίας, για να εξιστορήσει συμβάντα με σφαγές, διαδηλώσεις, απεργούς και επαναστάσεις, γεγονότα με βασιλιάδες, πολιτικούς και στρατιώτες, με καλλιτέχνες κι ερωτευμένους της ζωής, αφού με την πάροδο των γενεών κατέστη ο... συνήθης αυτόπτης μάρτυρας της πόλης.
•
κατάφερε στο πέρασμα του χρόνου να επισκιάσει τα άλλα μνημεία και εμβλήματα της Θεσσαλονίκης και να γίνει το εμβλημά της.
ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αλέξανδρος Ντουρμίσης Χριστίνα Μπίλιου Μαρία Μπούρα Παναγιώτης Μικέλης Γεωργία Πενταγιώτη Δήμητρα Μελά Αναστασία Παπανίκα
15