business energy mag 08

• ΤΕΥΧΟΣ 08 • ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2019 • TIMH: 3 €

Γ. ΑΔΑΜΊΔΗΣ (ΓΕΝΟΠ)

Τον Αύγουστο μπαίνουν 700 εκατ. ευρώ στην Επιχείρηση ΥΠΟΥΡΓΕΊΟ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ

Όλοι οι άνθρωποι του κ. Κ. Χατζηδάκη ΕΛΠΕ

Γιατί ζήτησαν ΤΑΙΠΕΔ και Λάτσης μεγαλύτερο μέρισμα

Η ΔΕΗ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΜΕΡΑΣ 15.000 ευρώ +bonus, η εθελούσια έξοδος προσωπικού Σπάει σε κομμάτια ανά γεωγραφική περιφέρεια και πωλείται κομμάτι, κομμάτι ο ΔΕΔΔΗΕ

περιεχόμενα

22-25 Γιάννης Κανουπάκης Το success story θα φανεί στο χειροκρότημα Σελ. 6 Χάρης Φλουδόπουλος Η αγορά του Φυσικού Αερίου περνά στη φάση της ενηλικίωσης Σελ. 8-11 Χρήστος Κολώνας Ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αιολικής Ενέργειας, Παναγιώτης Λαδακάκος, μιλά στο B.E. Σελ. 12-15 Μανταλένα Πίου Ένα μοντέλο ανάπτυξης για τη ΔΕΗ Σελ. 16-17 Γκρίζα ζώνη η ΑΟΖ Ελλάδος Λιβύης. Πως η Τουρκία εκμεταλλεύεται την κατάσταση στην Βορειοαφρικανική χώρα. Σελ. 18-21 Σταύρος Χαρίτος Ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ Γιώργος Αδαμίδης μιλά στο B.E. για τα οικονομικά προβλήματα της ΔΕΗ και την ανάσα που αναμένεται να πάρει το προσεχές διάστημα η επιχείρηση. Σελ. 22-25

Χάρης Φλουδόπουλος Όλοι οι άνθρωποι του νέου υπουργού Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη. Σελ. 26-29

Μηνιαίο περιοδικό για την ενέργεια, την οικομομία, τις επιχειρήσεις. Κυκλοφορεί κάθε 1η του μήνα. Η ψηφιακή έκδοση είναι διαθέσιμη στο site businessenergy.gr

Σταύρος Χαρίτος Ελληνικά Πετρέλαια. Όλοι θέλουν ευχαριστημένους τους μετόχους. Σελ. 30-31

Αγγελική Μαρίνου Το νέο μοντέλο στην ασφάλιση. Σελ. 32-36 Σταύρος Χαρίτος Η μεγάλη εθελούσια των τραπεζών συνεχίζεται χωρίς ημερομηνία λήξης. Σελ. 38-39 Λάζαρος Λασκαρίδης Οι περιπέτεια της Χαλυβουργικής. Σελ. 40-41 Γιάννης Σταυρόπουλος Το νέο Ford PUMA έρχεται από το παρελθόν Σελ. 43

2 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Press Button Mικρές ειδήσεις και παρασκήνια από τον χώρο της ενέργειας και της οικονομίας Σελ. 44-45

ΕΚΔΌΤΗΣ:

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜOTORI ΕΠΕ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΉ ΟΜΆΔΑ:

Γιάννης Κανουπάκης Χρήστος Κολώνας Αγγελική Μαρίνου Μανταλένα Πίου Γιάννης Σταυρόπουλος Γιώργος Τριανταφύλλου Χάρης Φλουδόπουλος Τάσος Φραγκούλης Σταύρος Χαρίτος ΣΧΕΔΊΑΣΗ:

Σπύρος Αλεξίου ΙΔΙΟΚΤΉΤΗΣ:

Εκδόσεις Μotori ΕΠΕ Δημ.Σούτσου 24Α 11521 Αθήνα τηλ: 2106400281 info@businessenergy.gr ΕΚΤΥΠΩΣΗ:

ΚΑΜΠΥΛΗ ΑΕ

editorial έλευσης των αυτοκινήτων, για ποιο λόγο οι διαχειρίστριες εταιρείες να πληρώνουν προσωπικό. Όταν μπορείς να βάζεις μόνος βενζίνη στο αυτοκίνητό σου, για ποιο λόγο να υπάρχει υπάλληλος στα πρατήρια υγρών καυσίμων; Αφού υπάρχουν πλέον αυτόματες μηχανές έκδοσης εισιτηρίων στο μετρό, για ποιο λόγο να πληρώνει η εταιρεία υπαλλήλους στα εκδοτήρια; Αφού υπάρχει το Ίντερνετ, γιατί να αγοράζετε το περιοδικό που κρατάτε στα χέρια σας, για να μιλήσουμε ωμά και για τον Τύπο. Ο τουρισμός, ως παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης και μοιραία σανίδα… σωτηρίας της ανάπτυξης, δυστυχώς εξαρτάται από τις εκάστοτε διεθνείς συνθήκες. Πτώση τουλάχιστον 20% φέτος για την Ελλάδα εξαιτίας του κατρακυλίσματος του νομίσματος της γειτονικής Τουρκίας, καθιστώντας ιδιαίτερα ελκυστικό το τουριστικό της προϊόν παγκοσμίως. Υπό τα δεδομένα αυτά, οι πρωτοβουλίες επενδύσεων στον χώρο της Ενέργειας από τους πρωταγωνιστές του κλάδου, τον Μυτιληναίο, τη ΓΕΚ/Τέρνα, τον ψυχολογία της μάζας ως το ενδεδειγ- όμιλο Βαρδινογιάννη και τη Βιοχάλκο, μένο πολιτικά χρονικό διάστημα ως δίνουν νόημα για την ανάταξη μιας οιπρος το ποια κατεύθυνση θέλει να κονομίας που περιμένει να αναπνεύσει στρίψει το καράβι μια κυβέρνηση, έχει από τις… μπουλντόζες που όλο μπαίνουν στο Ελληνικό και όλο κάτι συμβαίνει και αγνοήσει κάτι σημαντικό. Τελικά, ποιο είναι το παραγωγικό μοντέ- δεν μπαίνουν ποτέ. Τουλάχιστον, δεν προβλέπεται μέχρι το λο που θα ακολουθήσει τέλος της χρονιάς. αυτή η χώρα έπειτα από Τελικά, ποιο είναι Πλην, όμως, το ζητούμεεννέα χρόνια μιζέριας; νο δεν είναι τόσο -όπως Αλήθεια, πότε θα γίνει το παραγωγικό είχε πει ο πρωθυπουργός αυτή η κουβέντα; μοντέλο που θα ως αρχηγός της αξιωμαΤο παραγωγικό μοντέλο ακολουθήσει τικής αντιπολίτευσης που είχε λανσάρει πριν από το βήμα του ΣΕΒ τον από έναν χρόνο η κυαυτή η χώρα οι επιχειρηματίες βέρνηση του κ. Αλ. Τσίέπειτα από εννέα Ιούνιονα φέρουν τα λεφτά τους πρα και είχε επιμεληθεί χρόνια μιζέριας; πίσω στην Ελλάδα, όσο ο πρώην υπουργός Οιτο να φέρουν πίσω την κονομικών μάλλον θα έδρα τους. Αφού, λοιπόν, βρίσκεται στον σκληρό δίσκο κάποιου υπαλλήλου της Κομισιόν η φορολογία μειώνεται, οι τράπεζες στις Βρυξέλλες. Δηλαδή, στον απόπατο. επιστρέφουν στον ενάρετο κύκλο τους Είμαστε αντιμέτωποι με τρομακτικές και κυρίως η χώρα παραμένει στο ευρώ, προκλήσεις που στο άμεσο μέλλον θα για ποιο λόγο π.χ. η Βιοχάλκο παραμένει μετατραπούν σε μέγα κοινωνικό ζήτημα ακόμα στις Βρυξέλλες και η Coca Cola στη χώρα μας. Όποιος θα έχει δουλειά στην Ελβετία; θα είναι δακτυλοδεικτούμενος. Από την Έχει πολλή δουλειά να κάνει ο κ. Μηστιγμή που τα διόδια, για παράδειγμα, τσοτάκης… θα εξελιχθούν σε on line σταθμούς διBusiness Energy

Νομίζω πως κάτι έχετε ξεχάσει, κύριε πρόεδρε…

Σ

ε μία εβδομάδα συμπληρώνεται ένας μήνας από την ημέρα που η Νέα Δημοκρατία ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας. Η φιλοσοφία των νομοθετημάτων της νέας κυβέρνησης προκύπτει ότι δεν διαπνέεται από τη λογική εφαρμογής του προγράμματός της, το οποίο ήταν αρεστό στους ψηφοφόρους που γι’ αυτό άλλωστε την ανέδειξαν στην εξουσία. Πρόκειται, για πρώτη φορά, κάτι πιο ουσιαστικό. Καταρχάς μεταρρυθμίσεις, τα βασικά, αυτά που χρειάζονται για να συνεννοούμαστε σαν κράτος, πολίτες, φορολογούμενοι, ιδιώτες, επιχειρηματίες, δημόσιοι υπάλληλοι, αστυνομία, στρατός, νοικοκυρές και συνταξιούχοι. Και μετά, τα κομματικά γνωστά πλαίσια εφαρμογής ενός προγράμματος που προσήλκυσε την κοινώς αυτοαποκαλούμενη μεσαία τάξη. Ίσως, λέω ίσως, διότι σε έναν μήνα, δηλαδή στις 30 μέρες από τις 100 συνολικά που έθεταν ως χρονικό ορίζοντα μεταμόρφωσης του… κράτους οι παλαιότεροι πολιτικοί και που βεβαίως υπήρχε στην 4 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

άποψη Του Γιάννη Κανουπάκη

Το success story θα φανεί στο χειροκρότημα …

Η

δυναμική εκκίνηση της θειες των POS, τις χρεώσεις για τα νέας κυβέρνησης ήταν εμβάσματα, τα πάγια στα κινητά, τις παραπάνω από προφα- κάθε είδους «επιπλέον χρεώσεις», νής. Παρά την «αντοχή» τα τέλη σε όλα, τους φόρους επί φότου ΣΥΡΙΖΑ στα ποσο- ρων κ.λπ. Ο αέρας ο κοπανιστός, κυστά και με δεδομένη την εξόχως ριολεκτικά, ανύπαρκτων υπηρεσιών ισχυρή αποχή επί συνόλου του εκλο- στους καταναλωτές -σε αντίθεση με γικού σώματος, καθόσον το θέρος τις πραγματικές, ορθολογικά κοστοείναι… λάθος εποχή να «ενοχλείς» λογημένες, υπηρεσίες άλλων χωρών-, τους πολίτες στην Ελλάδα. Ασφαλώς, η έξωθεν ασύστολη οικονομική εκκοινωνικά ζητήματα, όπως π.χ. το χα- μετάλλευση της κινητής και ακίνητης ώδες μεταναστευτικό, το άλλοθι του περιουσίας των Ελλήνων πολιτών από πανεπιστημιακού ασύλου για παρα- Γερμανούς, Κινέζους, Λιβανέζους, βατικές συμπεριφορές, η παντελής Ισραηλινούς, Άραβες κ.ά., πρέπει να έλλειψη αστυνόμευσης και ελέγχου ελεγχθεί άμεσα. Είναι πανάκριβος και εφαρμογής των νόμων σε χίλιους δυο επιβαρύνει δραματικά την καθημεριτομείς τόσο επικοινωνιακά όσο και νότητά μας. Αυτόν ακριβώς οι φοροουσιαστικά, ήταν σωστό να προτα- λογούμενοι τον χρεώνουν πάντοτε χθούν άνευ ετέρας ειδοποιήσεως. στην εκάστοτε κυβέρνηση, καθόσον Δεν είναι, όμως, αυτά που θα καθορί- όλοι οι άλλοι κρύβονται ή τεχνηέντως σουν την πορεία μας καλύπτονται… ως κράτος στην ευρω- Οι δανειστές, άραγε, παϊκή οικογένεια και θα συμφωνήσουν Πίσω από την εγχώρια τις διεκδικήσεις μας λογιστικά με κεντρική εξουσία ταως οικονομική οντόμπουρώνονται και οι ίδιοι τη μείωση του τητα με ρόλο και προοι δανειστές, άλλωστε. Οι στιθέμενη αξία, στην πρωτογενούς Βόρειοι κριτές της ζωής πλεονάσματος ευρύτερη περιοχή. του Νότου, οι αξιολογητές (3,5% του ΑΕΠ) και της «παραγωγικότητας», Και επειδή όλοι το σι- τη μη εφαρμογή οι τιμητές των μισθών και γοψιθυρίζουν πως ο της μείωσης του των συντάξεων, οι υποΑλέξης έκανε τη στηρικτές ή οι Πόντιοι Πιαφορολογήτου από «βρώμικη δουλειά», λάτοι του Αντώνη, του οπότε ο Κυριάκος κα- την 1η Ιανουαρίου Αλέξη, του Κυριάκου. Οι λείται να στρώσει την 2020; δανειστές, άραγε, θα συμκατάσταση, κάθε απόφωνήσουν λογιστικά με φαση στο εξής έχει βαρύτητα. Ο σο- τη μείωση του πρωτογενούς πλεονάφός λαός μας -τον οποίο κακώς απα- σματος (3,5% του ΑΕΠ ετησίως μέχρι ξιώνουν με περισσή ευκολία και θρά- και το 2022) και τη μη εφαρμογή της σος, νεόκοποι γιάπηδες- μετράει τα μείωσης του αφορολογήτου από την μεγάλα βάρη στην κλασική πλάστιγγα 1η Ιανουαρίου 2020; Επ’ αυτού πρέπει και όχι στις ευαίσθητες ηλεκτρονικές να τοποθετηθεί η νέα κυβέρνηση. ζυγαριές που επηρεάζονται από τις… Διότι το ξέρουν καλά πια όλοι ότι στην διακοπές ρεύματος της απαξιωμένης Ε.Ε. όλα είναι διαπραγματεύσιμα, όμως ΔΕΗ. Σκέφτεται πάντα πόσα μετρητά όταν διαπραγματεύεσαι παίζεις το έχει στην άκρη, τρέφοντας μίσος για παιχνίδι τού δούναι και λαβείν. Προτο τραπεζικό σύστημα και τις προμή- κειμένου να ικανοποιηθούν οι δύο 6 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

κυβερνητικοί στόχοι θα πρέπει από πριν να έχει πείσει τους εταίρους μας πως το τελικό αποτέλεσμα, ήτοι οι δημοσιονομικοί στόχοι, θα προκύψει με κάποιο ιδιαίτερο τρόπο, μέσω μιας νέας πολιτικής. Αναλυτές, εκτιμούν πως σε κάθε περίπτωση, ευκολότερα μπορεί να ικανοποιηθεί τους επόμενους μήνες η ακύρωση της μείωσης του αφορολογήτου μέσω ισοδύναμων προσπαθειών, όσο δε για το πρωτογενές πλεόνασμα, ενδεχόμενη αλλαγή δεν πρόκειται να επέλθει πριν από το 2020 και μάλιστα με ειδικές προϋποθέσεις. Και αυτά είναι μόνον η αρχή αλλά, ως… ήμισυ του παντός, έχει σημασία. Με ζητούμενο την αλλαγή του επενδυτικού κλίματος επ’ ωφελεία της ελληνικής οικονομίας και του λαού, βεβαίως -διότι είναι πολύ εύκολο αν δεν μπουν ρήτρες και ανταποδοτικά οι επενδύσεις να φέρουν ελάχιστα για την Ελλάδα και πολλά για τα ανά την υφήλιο απρόσωπα fund-, οι κινήσεις της κυβέρνησης πρέπει να είναι άμεσες και στοχευμένες, με αυστηρά χρονοδιαγράμματα. Θυμίζω πως από το 2009 υπήρχαν π.χ. σημαντικοί ενεργειακοί σχεδιασμοί που πήγαν περίπατο (σαφώς υπάρχουν και απρόβλεπτα γεγονότα καθώς και διεθνή συμφέροντα που μεταβάλουν το αρχικό σκηνικό) ή που ήταν εξ αρχής ανέφικτοι, ανεδαφικοί και ασύμφοροι… Σήμερα, για πολλούς λόγους, έχουν διαμορφωθεί οι κατάλληλες συνθήκες για την προώθηση projects που μπορεί να έχουν απτά αποτελέσματα, να αλλάξουν το θολό τοπίο της οικονομίας και να λειτουργήσουν ως συντελεστές πραγματικής ανάπτυξης, δημιουργώντας υγιείς θέσεις, ενδυναμώνοντας μισθούς και ημερομίσθια, διασφαλίζοντας ένα υψηλότερο βιοτικό επίπεδο σε όλους τους τομείς. Αυτά θα παρακολουθήσει στην πορεία η κοινή γνώμη και θα επικροτήσει ή θα απορρίψει τους όποιους σχεδιασμούς…

peugeot.gr

ενέργεια

Η αγορά αερίου περνά στο στάδιο της... ενηλικίωσης Δεν λείπουν τα προβλήματα καθώς βρίσκουν τον βηματισμό τους οι παίκτες • Οι ευκαιρίες αλλά και οι προκλήσεις

8 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 9

ενέργεια Του Χάρη Φλουδόπουλου

Τ

ο 2019 αναμένεται να κλείσει με το μερίδιο της ΔΕΠΑ στην αγορά αερίου αισθητά κάτω από το 50%, σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων του κλάδου αλλά και τη μέχρι τώρα πορεία των εισαγωγών. Για πρώτη φορά φέτος όλοι οι stakeholders προχώρησαν σε εισαγωγές φορτίων LNG, εκμεταλλευόμενοι τις αισθητά χαμηλότερες τιμές σε σχέση με το αέριο που εισάγεται από τα δύο σημεία εισόδου του ΕΣΦΑ. Η χρονιά, κατά τις ίδιες εκτιμήσεις της αγοράς, θα κλείσει με τη ΔΕΠΑ να διατηρεί ένα ποσοστό της τάξης του 45% στο αέριο που εισάγεται και καταναλώνεται στη χώρα μας, την MNG Trading της Mytilineos να κινείται μεταξύ 31% έως 33%, τον όμιλο Κοπελούζου να φτάνει το 15%, ενώ Elpedison, Ηρών, ΔΕΗ και άλλοι μικρότεροι παίκτες μοιράζονται μερίδιο της τάξης του 7% έως 9%. Τα μερίδια αυτά αφορούν στις εισαγωγές LNG και αερίου μέσω αγωγών και όχι σε πωλήσεις στην εγχώρια αγορά, με δεδομένο ότι ο κλάδος του αερίου λειτουργεί σύνθετα και με τις ανταλλαγές (swap) που πραγματοποιούνται κάθε φορτίο μπορεί να περάσει από τα χέρια περισσότερων του ενός προμηθευτών. Κατά συνέπεια, ο πλέον αξιόπιστος δείκτης για την κίνηση της αγοράς είναι τα μερίδια στις εισαγωγές, που δείχνουν σαφή περιορισμό της δεσπόζουσας ισχύος της ΔΕΠΑ και είσοδο νέων δυναμικών παικτών που αλλάζουν το τοπίο.

Ποιοι εισάγουν Σύμφωνα με τα στοιχεία του διαχειριστή στη Ρεβυθούσα έχουν πραγματοποιήσει ή σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν

εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, εκτός από τη ΔΕΠΑ και τη Mytilineos (MNG Trading), η Elpedison, ο Ήρων, η Motor Oil Hellas, η ΔΕΗ αλλά και η ανεξάρτητη βουλγαρική εταιρεία Energiko EOOD.

Τιμές Για να συμβεί αυτό, βεβαίως, χρειάστηκε να υπάρξουν εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες της αγοράς: αυτή τη στιγμή το διαφορικό κόστος των εισαγωγών LNG σε σχέση με το αέριο που εισάγεται από τους αγωγούς φτάνει τα 8, ακόμη και τα 9 ευ-

10 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

ρώ/MWh. Ακριβώς αυτή η γενναία διαφορά ανταγωνιστικότητας του υγροποιημένου φυσικού αερίου έναντι του αερίου των αγωγών «ευθύνεται» και για το γεγονός ότι αρκετοί παίκτες δεν αξιοποιούν στο έπακρο τις δυνατότητες για μείωση του κόστους προμήθειας. Παράγοντας της αγοράς παρομοιάζει την κατάσταση με τις ημέρες του Χρηματιστηρίου το 1999, όταν οποιαδήποτε εντολή αγοράς ισοδυναμούσε με σημαντικά κέρδη, χωρίς καμία άλλη ανάλυση ή στρατηγική. Είναι χαρακτηριστική η ανακοί-

της αγοράς να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες απαιτήσεις ευελιξίας και εξειδίκευσης που θα απαιτηθούν στον ανοδικό κύκλο των τιμών. Πηγές της αγοράς με τις οποίες συνομίλησε το «Β.Ε.» εκτιμούν ότι οι χαμηλές τιμές όχι απλά δεν θα κρατήσουν για πάντα, αλλά ότι ο ανοδικός κύκλος θα έρθει αρκετά σύντομα, δοκιμάζοντας τις αντοχές και τις ικανότητες των παικτών.

«Πίσω από τις αρκούδες» Άλλωστε, η αιτία για τη μείωση των τιμών του LNG δεν είναι άλλη από τη συγκυρία της διεθνούς αγοράς: νέα projects, όπως το γιγαντιαίο τερματικό της Αυστραλίας ή τα νέα termilals των ΗΠΑ, μπήκαν on stream προσφέροντας πλεονάζουσες ποσότητες που υπερκαλύπτουν τη ζήτηση και οδηγώντας προς τα κάτω το κόστος του LNG. Ωστόσο, καθώς το φυσικό αέριο κερδίζει μεγαλύτερα μερίδια αγοράς ως μεταβατικό καύσιμο για τη μείωση των εκπομπών ρύπων και την αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ, η ζήτηση διαρκώς αυξάνεται, με αποτέλεσμα τα στοιχήματα να πέφτουν για το πότε θα εξισορροπηθεί η προσφορά και θα σταθεροποιηθούν οι τιμές. νωση που έκανε πρόσφατα η ΔΕΗ, ότι από την προμήθεια ενός μόνο φορτίου το όφελος για την εταιρεία έφτασε τα 11 εκατ. ευρώ. Αποτέλεσμα, καθώς Έλληνες αλλά και διεθνείς αγοραστές φέρονται διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερο, συγκριτικά με άλλες πιο sophisticated αγορές, παρατηρείται το φαινόμενο να έχουν έντονη παρουσία όλοι οι μεγάλοι traders που αποκομίζουν πρόσθετες υπεραξίες από τις εν Ελλάδι συναλλαγές τους. Φυσικά, η τακτική αυτή των

«άπειρων» παικτών δυσκολεύει τις κινήσεις των πιο εξειδικευμένων προμηθευτών που στις συναλλαγές τους κυνηγούν «και το τελευταίο σεντ στο τραπέζι»: όταν μιλάμε για ποσότητες, ένα σεντ μπορεί να μεταφράζεται σε αρκετές χιλιάδες δολάρια. Βεβαίως, η εποχή των «αρκούδων» που έχει οδηγήσει στα Τάρταρα τις τιμές του LNG δεν θα κρατήσει για πάντα, καθώς βασικός νόμος της αγοράς είναι οι κύκλοι. Το ερώτημα, λοιπόν, που προκύπτει είναι εάν μπορούν οι νέοι Έλληνες παίκτες

Το ελληνικό παράδειγμα Αυτό άλλωστε δείχνει και το παράδειγμα της ελληνικής αγοράς όπου ήδη έχουν εξαγγελθεί και προχωρούν τα σχέδια για την κατασκευή νέων μονάδων αερίου. Η αρχή θα γίνει με τη μονάδα της Mytilineos στη Βοιωτία (820MW), ενώ αντίστοιχα projects προχωρούν Ήρων, όμιλος Κοπελούζου και Elpedison. Ανάλογα με την πορεία της αγοράς τα νέα αυτά εργοστάσια θα αντικαταστήσουν λιγνιτικές μονάδες, ενισχύοντας σημαντικά τη ζήτηση αερίου στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 11

συνέντευξη

12 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΛΑΔΑΚΆΚΟΣ

Μέχρι12 χρόνια η αδειοδότηση μιας επένδυσης στις ΑΠΕ... Του Χρήστου Κολώνα

Τ

η λήψη αποφάσεων που να σπάνε αβγά… για την ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ και την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών αδειοδότησης που αποπνέουν «παραλογισμό» ζητά από τη νέα κυβέρνηση ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αιολικής Ενέργειας, Παναγιώτης Λαδακάκος. Με συνέντευξή του στο «Business Energy» ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κάνει λόγο για μεγάλο και σοβαρό ενδιαφέρον από ξένους επενδυτές για την ελληνική αγορά των ΑΠΕ, τονίζοντας την ευθύνη που πρέπει να επιδείξει η πολιτεία ώστε να προχωρήσουν οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, η οποία καθυστερεί μεγάλα αιολικά πάρκα για διάστημα τουλάχιστον 12 ετών. Τέλος, ο κ. Λαδακάκος εξηγεί πώς η διείσδυση των ΑΠΕ έχει ελαφρύνει κατά 55 εκ. ευρώ τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας που πληρώνουν τα νοικοκυριά. ΕΡ.: Κύριε πρόεδρε, κεντρικός άξονας των πολιτικών της Ε.Ε. είναι η απανθρακοποίηση της ενιαίας αγοράς με ταυτόχρονη διείσδυση των ΑΠΕ. Πιστεύετε ότι οι στό-

χοι που έχουν τεθεί για το 2020, το 2030 και το 2050 είναι επιτεύξιμοι; Π.Λ.: Τα τελευταία στοιχεία που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν από 3 μήνες δείχνουν ότι το πιθανότερο είναι πως η Ευρώπη θα επιτύχει τον στόχο ΑΠΕ του 2020. Αυτό είναι μια ενθαρρυντική βάση για το 2030. Η χρονιά που διανύουμε είναι κρίσιμη, διότι μέσα από τη διαδικασία αξιολόγησης και έγκρισης των εθνικών σχεδίων που έχουν ήδη υποβάλει στην Επιτροπή τα κράτη-μέλη, θα εξειδικευθεί ο ευρωπαϊκός στόχος για 32% διείσδυση ΑΠΕ στην ενεργειακή κατανάλωση της Ευρώπης το 2030. Ο στόχος αυτός, που θεσμοθετήθηκε με την Οδηγία RED-II, είναι ρεαλιστικός, διότι βασίζεται σε αξιοποίηση υφιστάμενων τεχνολογιών που είναι εμπορικά και οικονομικά ανταγωνιστικές. Για το 2050 η συζήτηση τώρα επί της ουσίας ξεκινά. Θα πρέπει η Ευρώπη να σπεύσει και να καθορίσει με λεπτομέρεια τον δρόμο μετά το 2030 για την επίτευξη της πλήρους απανθρακοποίησης. ΕΡ.: Η Ελλάδα θεωρείτε ότι μπορεί να πιάσει τους στόχους για τη συμμετοχή των ΑΠΕ, και ιδίως της αιολικής ενέργειας, στην κατανάλωση ενέργειας και την ηλεκτροπαραγωγή για το 2020 και το 2030;

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 13

συνέντευξη Π.Λ.: Ο στόχος για τη διείσδυση ΑΠΕ στην Ελλάδα το 2020 καθορίσθηκε με τον νόμο 3851/2010 και είναι 40% ΑΠΕ στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Δυστυχώς, δεν θα επιτευχθεί. Σύμφωνα με τον ενεργειακό σχεδιασμό που ανακοινώθηκε στις αρχές του έτους, θα είμαστε γύρω στο 31%. Φοβάμαι ότι και αυτό είναι κάπως αισιόδοξο. Οφείλουμε όμως να κοιτάξουμε μπροστά. Για το 2030, ο στόχος που συζητείται για την Ελλάδα είναι 55% διείσδυση ΑΠΕ στην ηλεκτρική κατανάλωση. Ο στόχος είναι εφικτός, διότι αυτά που πρέπει να αλλάξουμε είναι μεν πολλά, αλλά είναι ρεαλιστικά εφόσον οι υπάρχουσες τεχνολογίες και τα κόστη τους είναι απόλυτα ανταγωνιστικά. Αρκεί το κράτος μας να εφαρμόσει τις βέλτιστες πρακτικές, να θέσεις τις σωστές προτεραιότητες και να επιδείξει κοινή λογική. ΕΡ.: Ποια είναι τα κύρια εμπόδια που αντιμετωπίζει η διείσδυση της αιολικής ενέργειας; Π.Λ.: Επιγραμματικά θα έλεγα: Πρώτον, αναποτελεσματικές διαδικασίες αδειοδότησης και ανούσια γραφειοκρατία, δεύτερον, ανεπαρκή ηλεκτρικά δίκτυα και διεθνείς διασυνδέσεις, τρίτον, απουσία -μερικές φορέςκοινής λογικής και ειλικρίνειας στον δημόσιο διάλογο για τις επενδύσεις και, τέταρτον, αργοί ρυθμοί απονομής δικαιοσύνης. ΕΡ.: Μιλήσατε για γραφειοκρατία. Πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσει η αδειοδότηση και κατασκευή ενός αιολικού πάρκου από τη στιγμή που θα λάβει την άδεια παραγωγής; Π.Λ.: Αν όλα πάνε καλά 6-8 έτη. Υπάρχουν όμως και πάρα πολλά παραδείγματα που ο χρόνος ξεπερνά τα 12 έτη. Πρόκειται για παραλογισμό. Το ανησυχητικό είναι ότι με την πάροδο των ετών και σε αντίθεση με τις κατά καιρούς εξαγγελίες της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας, αντί να μειώνονται οι χρόνοι, συμ-

βαίνει ακριβώς το αντίθετο. ΕΡ.: Η ΕΛΕΤΑΕΝ και οι επιχειρήσεις του κλάδου της αιολικής ενέργειας τι περιμένουν από τη νέα κυβέρνηση; Π.Λ.: Είναι αλήθεια ότι έχουν καλλιεργηθεί μεγάλες προσδοκίες. Πλέον δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να διαιωνισθούν οι γνωστές παθογένειες. Ο υπόλοιπος κόσμος έχει τρέξει πολύ τα τελευταία χρόνια και κινδυνεύουμε να μείνουμε πίσω αν δεν ληφθούν γρήγορα αποφά-

14 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

σεις που να «σπάνε αβγά». Δεν απαιτούμε η νέα κυβέρνηση να έλθει με ένα μαγικό ραβδάκι και να λύσει μέσα σε λίγες ημέρες όλα τα προβλήματα. Αναμένουμε όμως να δούμε άμεσα συστηματική δουλειά και συνεργασία. Αντικειμενικά, ουδείς γνωρίζει καλύτερα τα προβλήματα και τις λύσεις αυτών από τις ίδιες τις εταιρείες του κλάδου. ΕΡ.: Οι ΑΠΕ έχουν επικριθεί για επιβάρυνση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι έτσι;

60-70 ευρώ/MWh. Εξίσου ανταγωνιστικά πλέον είναι και τα νέα φωτοβολταϊκά.

Π.Λ.: Όχι. Αυτό το ερώτημα έχει απαντηθεί πολλές φορές με αριθμούς. Για παράδειγμα, από την επεξεργασία των στοιχείων που έχει ανακοινώσει ο ΛΑΓΗΕ, εάν δεν υπήρχαν τα υφιστάμενα αιολικά πάρκα ο Έλληνας καταναλωτής θα πλήρωνε κάθε έτος 55 εκατ. ευρώ περισσότερα. Το όφελος για τον καταναλωτή θα είναι όλο και μεγαλύτερο όσο θα αυξάνονται οι επενδύσεις σε νέα αιολικά πάρκα που παράγουν ακόμα πιο φθηνό ηλεκτρισμό, με κόστος της τάξης των

της παρουσίας λίγων σχετικά παικτών, οι οποίες συνιστούν -κατά την ευρωπαϊκή νομοθεσία- λόγο εξαίρεσης ενός κράτους από την υποΕΡ.: Χωρίς την αποθήκευση η αι- χρέωση διενέργειας διαγωνισμών. ολική ενέργεια δεν μπορεί να εί- Αυτό είχαμε πει πριν από 3 έτη και ναι διαθέσιμη όλο το 24ωρο. Υπάρ- το γεγονός ότι χρειάστηκε να επιχει θεσμικό πλαίσιο στη χώρα μας βληθούν τεχνητά ρυθμιστικά μέτρα, και σε τι στάδιο βρίσκεται η τεχνο- αναφέρομαι π.χ. στο ποσοστό ανταλογία για την αποθήκευση; γωνισμού, μας επιβεβαίωσε. Π.Λ.: Οι τελευταίες αλλαγές στο Σήμερα δεν επαναλαμβάνουμε αυπλαίσιο αποζημίωσης των υβριδικών τό το αίτημα. Λέμε όμως ότι αυτά σταθμών που έγιναν το 2016 δεν τα δύο γεγονότα πρέπει να αναγνωοδηγούν σε οικονομικά βιώσιμες ρισθούν από όλους και να δούμε τι επενδύσεις. Άρα χρειααλλαγές πρέπει να γίνουν ζόμαστε ένα νέο πλαίώστε και οι τιμές να παΤο ανησυχητικό σιο. Θεωρούμε ότι στο ραμένουν ανταγωνιστικές τέλος του δρόμου η απο- είναι ότι με την για τον καταναλωτή και η θήκευση πρέπει να έχει πάροδο των ετών ανάπτυξη να μην επιβρασημαντική προτεραιό- και σε αντίθεση με δύνεται. τητα πρόσβασης στον τις κατά καιρούς μόνιμο μηχανισμό αποΕΡ.: Υπάρχει επενδυτικό εξαγγελίες της ζημίωσης ισχύος, σε ενδιαφέρον για τις ΑΠΕ συνδυασμό φυσικά με εκάστοτε πολιτικής και συγκεκριμένα για τις ΑΠΕ, τις διασυνδέ- ηγεσίας, αντί αιολικά έργα; σεις και τη διαχείριση να μειώνονται Π.Λ.: Υπάρχει πολύ μεγάζήτησης. λο ενδιαφέρον και σε μεοι χρόνοι της γάλο βαθμό αυτό προέργραφειοκρατίας, ΕΡ.: Οι διαγωνισμοί της χεται από το εξωτερικό. συμβαίνει ακριβώς Οι ΑΠΕ λειτουργούν σαν Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για τα αιο- το αντίθετο «μαγνήτης σοβαρών λικά και τα φωτοβολεπενδυτών» για τη χώρα ταϊκά έργα συμβάλμας. Οι ευθύνες της πολουν στη διείσδυση των ΑΠΕ; λιτείας να ανταποκριθεί σε αυτό το Υπάρχουν σημεία που πιστεύετε ενδιαφέρον προωθώντας τις σωστές ότι μπορούν να βελτιωθούν ή να μεταρρυθμίσεις είναι μεγάλες. αλλάξουν; Π.Λ.: Η αιολική ενέργεια και οι εται- ΕΡ.: Κύριε πρόεδρε, αν αρθούν τα ρείες του κλάδου δεν φοβούνται εμπόδια που μας περιγράψατε, τι την έκθεση στον ανταγωνισμό. Οι ύψους επενδύσεις μπορούν να διαγωνισμοί έχουν επιτύχει στον γίνουν στην ελληνική αγορά και βαθμό που οδήγησαν στο να ανα- πού θα επικεντρωθούν αυτές; δειχθεί η οικονομική ελκυστικότη- Π.Λ.: Την επόμενη δεκαετία ο χώρος τα των νέων σταθμών ΑΠΕ προς των ΑΠΕ και των δικτύων απαιτεί επενόφελος του καταναλωτή. Η βασική δύσεις άνω των 17 δισ. ευρώ. Όσον πρόκληση που αντιμετωπίζει το μο- αφορά την αιολική ενέργεια, ο βασικός ντέλο των διαγωνισμών είναι η έλ- όγκος αυτών των χρημάτων θα κατευλειψη αρκετών ώριμων έργων που θυνθεί σε μεγάλες επενδύσεις, δηλαθα μπορούν να συμμετάσχουν σε δή σε μεγάλα χερσαία αιολικά πάρκα αυτούς, εξαιτίας των αδειοδοτικών αλλά και σε μεγάλα θαλάσσια αιολικά αγκυλώσεων με αποτέλεσμα τον πάρκα. Δεν θα κουραστώ να μιλάω για μειωμένο ανταγωνισμό. Στον εκά- το τεράστιο αιολικό δυναμικό του Αιστοτε σχεδιασμό πρέπει να λαμβά- γαίου και τους πολλαπλούς λόγους νονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες της που επιβάλλουν την χωρίς άλλες καδιάρθρωσης της αγοράς μας, λόγω θυστερήσεις αξιοποίησή του.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 15

Θέση

Ένα μοντέλο ανάπτυξης για τη ΔΕΗ

H

επιστροφή στην πραγματικότητα δεν είναι απλή υπόθεση. Tα προβλήματα της ΔΕΗ, που μετ’ επιτάσεως αναδείχθηκαν προεκλογικά, κτυπούν τώρα την πόρτα της νέας κυβέρνησης και αναζητούν επειγόντως λύσεις. Η εταιρεία έκλεισε το 2018 με ζημιές περίπου 900 εκατ. ευρώ και ξεκίνησε το 2019 με ζημιές της τάξης των 205 εκατ. ευρώ στο τέλος του πρώτου τριμήνου.

Άλλωστε, σχέδια εξυγίανσης και ανάπτυξης δεν έλειψαν για την Επιχείρηση. Τα ακριβοπληρωμένα business plan των ξένων εξειδικευμένων οίκων όμως έμειναν στα συρτάρια και δεν υλοποιήθηκαν, άλλοτε λόγω του φόβου των αντιδράσεων από εργαζόμενους, άλλοτε λόγω του πολιτικού κόστους από τη λήψη μέτρων που δεν θεωρούνται και τόσο φιλικά για τους ψηφοφόρους-πελάτες της ΔΕΗ, και άλλες φορές επειδή θα μπορούσαν να θίξουν συμφέροντα τρίτων που Ανάλογα αρνητικό προαλείέχουν αναπτυχθεί γύρω από φεται και το δεύτερο τρίμηνο την εταιρεία. Αυτός είναι και ο του τρέχοντος έτους, φουντώγόρδιος δεσμός, νοντας τις ανηπου καλείται να κόσυχίες ακόμα ψει η σημερινή ποΗ εταιρεία έκλεισε και για την οιλιτική ηγεσία. το 2018 με ζημιές κονομική βιωσιμότητα της περίπου 900 εκατ. Οι όποιες ενέσεις εταιρείας. Η ευρώ και ξεκίνησε ρευστότητας που αναστροφή της μπορεί να προέλδεινής κατάτο 2019 με ζημιές θουν από την καταστασης στην της τάξης των 205 βολή των Υπηρεσιοποία έχει πεεκατ. ευρώ στο ών Κοινής Ωφέλειριέλθει η άλλοας παρελθόντων τε κραταιά ΔΕΗ τέλος του πρώτου ετών ή την εξόφληδεν είναι ούτε τριμήνου. ση των οφειλών του εύκολη ούτε Δημοσίου, ακόμα απλή. Τα μέτρα και την πώληση πεπου ανακοίνωσε η νέα κυβέρνηση και η πολιτική ηγεσία του ριουσιακών στοιχείων, μπορεί υπουργείου Περιβάλλοντος - βραχυπρόθεσμα να δώσουν Ενέργειας θα κριθούν στην μία ανάσα, μεσο-μακροπρόθεσμα όμως δεν λύνουν το πρόπράξη, από την εφαρμογή.

16 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Της Μανταλένας Πίου βλημα, αν δεν κοπεί ο ομφάλιος λώρος που συνδέει τη ΔΕΗ με την πολιτική εξουσία. Για να γυρίσει οριστικά σελίδα η ΔΕΗ πρέπει να βρει το μοντέλο ανάπτυξης που θα τη βγάλει στην επόμενη ημέρα. Ένα μοντέλο που αφενός θα συνάδει με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις, τις δεσμεύσεις και τις υποχρεώσεις και αφετέρου θα της επιτρέψει να λειτουργήσει με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, διατηρώντας παράλληλα τον χαρακτήρα της εταιρείας κοινής ωφέλειας, όπως οι ομόλογές της στην Ευρώπη. Η Επιχείρηση, πέρα από όλα τα άλλα δομικού χαρακτήρα μέτρα, πρέπει επιτέλους να αφεθεί να λειτουργήσει με βάση την εταιρική-οικονομική λογική και όχι κάτω από τα προστάγματα των εκάστοτε πολιτικών ιθυνόντων, οι οποίοι στον βωμό του πολιτικού κόστους πολλές φορές λειτουργούν αντίθετα με τα συμφέροντα της εταιρείας, όπως έχει αποδείξει η μέχρι σήμερα πορεία. Το κράτος δεν μπορεί να ασκεί κοινωνική πολιτική μέσω της ΔΕΗ, τη μία αποτρέποντας αυξήσεις τιμολογίων όταν αυτές είναι επιβεβλημένες, την άλλη επιβάλλοντάς της εμμέσως -ή και άμεσα πολλές φορές- να κρατά πελάτες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά που δεν την πληρώνουν κ.λπ. Η ενεργειακή φτώχεια και η στήριξη των ευάλωτων καταναλωτών αποτελεί ευθύνη του Πολιτείας και όχι της ΔΕΗ. Εδώ είναι που θα κριθεί η νέα κυβέρνηση. Στην εφαρμογή των μέτρων που η ίδια ανακοινώνει αλλά και στην πολιτική βούληση να απαλλάξει τη ΔΕΗ από τα πολιτικά δεσμά.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 17

υδρογονάνθρακες

Γκρίζα ζώνη η ΑΟΖ Ελλάδας - Λιβύης Εκεί πατάει η Τουρκία και σηκώνει μπαϊράκι - Το «Great Game», οι αμερικανικές και οι ευρωπαϊκές πολυεθνικές

18 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Του Χρήστου Κολώνα

όσο και στο επίπεδο της μεταφοράς υδρογονανθράκων προς την Ευρώπη, ην «ξεχασμένη» (;) από τις μέσω του σχεδιαζόμενου αγωγού ελληνικές Αρχές πολιτική EastMed. Πρόκειται για ένα σύγχρονο καθορισμού της Αποκλει- «Great Game», από το οποίο η Τουρστικής Οικονομικής Ζώνης κία όχι μόνον δεν θέλει να απουσιάζει, (ΑΟΖ) με τη Λιβύη φαίνεται αλλά επιδιώκει να επιβληθεί σαν την πως εκμεταλλεύεται η Τουρκία, η ισχυρή περιφερειακή δύναμη, με λόοποία τον τελευταίο καιρό και εν μέσω γο τόσο στο μοίρασμα των υδρογοτης εμφύλιας σύρραξης στη βορειο-α- νανθράκων της Ανατολικής Μεσογείφρικανική χώρα, επιδεικνύει ενεργό ου όσο και στον έλεγχο των δρόμων υποστήριξη προς την κυβέρνηση της μεταφοράς του φυσικού αερίου. Η Τρίπολης σε μία ακόμα απόπειρα να αδράνεια και η αναποτελεσματικότηαναδειχθεί σε βασικό παίκτη στους τα των ελληνικών κυβερνήσεων όσον υδρογονάνθρακες της Ανατολικής αφορά στον καθορισμό της ΑΟΖ με τη Μεσογείου, αποκτώντας ισχύ ή/και Λιβύη ίσως αποδειχθεί μοιραία αν το δικαιώματα στη θαλάσσια περιοχή καθεστώς al-Sarrai αποφασίσει μονονοτιοδυτικά της Κρήτης. μερώς να κηρύξει τη λιβυκή ΑΟΖ προς Παρ’ ότι η φαινομενικά επίσημη εκ- τα βορειο-ανατολικά με τη στήριξη δοχή για τη στήριξη της Άγκυρας προς της Τουρκίας. Το «Μεγάλο Παιχνίδι» την κυβέρνηση του Fayez al-Sarrai είναι πολύπλοκο και δυναμικό: Mέσα είναι η προστασία των συμφερόντων στην τελευταία δεκαετία διεθνείς ποτων τουρκικών εταιρειών, λιτικές και διπλωματικυρίως κατασκευαστικών Την τελευταία κές ισορροπίες στην που δραστηριοποιούνται δεκαετία διεθνείς περιοχή έχουν αλλάξει, στη χώρα, δεν είναι λίγοι νέες παράμετροι και οι αναλυτές οι οποίοι εκτι- πολιτικές και νέα δεδομένα έχουν μούν ότι στο βάθος του διπλωματικές τεθεί στο τραπέζι. τουρκικού σχεδιασμού Η παραδοσιακή συμμαισορροπίες στην είναι το φυσικό αέριο και χία Τουρκίας - Ισραήλ η εδραίωση της πάγιας πο- περιοχή έχουν διαταράχθηκε το 2010 λιτικής της Τουρκίας να αλλάξει, νέες μετά το επεισόδιο με αποκτήσει ερείσματα και την εκτέλεση, από ισπαράμετροι και νέα ραηλινά πυρά, των 10 δικαιώματα, «μπαίνοντας σαν σφήνα» στη θαλάσσια δεδομένα έχουν Τούρκων ακτιβιστών περιοχή, κυκλώνοντας και τεθεί στο τραπέζι. που επέβαιναν στο περιορίζοντας την ελληπλοίο με την ανθρωπινική ΑΟΖ. στική βοήθεια προς τη Πρόκειται για μία πολιτική που συ- Γάζα. μπληρώνει τις κινήσεις της Άγκυρας Έκτοτε οι σχέσεις του προέδρου της στην Κύπρο με την αποστολή των δύο Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με πλοίων ερευνητικών γεωτρήσεων, του τις εκάστοτε ισραηλινές κυβερνήσεις Fatih και του Υavouz στα κατεχόμενα, δεν αποκαταστάθηκαν ποτέ. Το 2009, αλλά και τις διεκδικήσεις στις θαλάσ- σε μία θαλάσσια περιοχή περί τα 50 σιες περιοχές του Καστελόριζου και μίλια δυτικά της Χάιφα, εντός της ισνότια της Γαύδου. ραηλινής ΑΟΖ, ανακαλύφθηκε το Μετά την ανακάλυψη των πλούσιων κοίτασμα φυσικού αερίου Ταμάρ. κοιτασμάτων αερίου στο Ισραήλ, την Έναν χρόνο αργότερα, το 2010, η αμεΑίγυπτο και την Κύπρο, έχει αναβαθ- ρικανική εταιρεία Noble Energy Inc μιστεί εντυπωσιακά ο ρόλος της ανα- εντόπισε ένα τεράστιο κοίτασμα αετολικής Μεσογείου στον γεωπολιτικό ρίου, και πάλι στα ισραηλινά νερά, το χάρτη, ανοίγοντας νέες προοπτικές Λεβιάθαν, περίπου 80 μίλια δυτικά για την Ελλάδα, τόσο στο επίπεδο του της Χάιφα. εντοπισμού πιθανών κοιτασμάτων, Το Ισραήλ από εισαγωγέας υδρογοιδιαίτερα νότια και δυτικά της Κρήτης, νανθράκων θα μπορούσε να μετατρα-

Τ

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 19

υδρογονάνθρακες πεί σε εξαγωγέα. Τη δυναμική που ανέπτυξε η ανακάλυψη των ισραηλινών κοιτασμάτων ήλθε να συμπληρώσει η εύρεση αερίου στην Κύπρο, το κοίτασμα «Αφροδίτη» που εντόπισε η Noble το 2011, αλλά και πολύ πιο πρόσφατα, στις αρχές του 2019, το κοίτασμα «Γλαύκος», που ανακάλυψε η ExxonMobil. Στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, το 2015, η ιταλική Eni τοποθετούσε στον χάρτη ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα αερίου παγκοσμίως, το Ζορ στην αιγυπτιακή ΑΟΖ. Κολοσσοί της πετρελαϊκής βιομηχανίας, όπως η αμερικανική ExxojMobil, η γαλλική Τotal, η ιταλική Εni, δίνουν συνεχώς το «παρών» στην περιοχή. Μάλιστα, η ExxonMobil μαζί με την Total «κτυπούν την πόρτα» και της ελληνικής πλευράς, διεκδικώντας και αποκτώντας το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης σε δύο μπλοκ, νότια και δυτικά της Κρήτης, σε μία ανεξερεύνητη μέχρι στιγμής περιοχή για την οποία όμως έχει αναπτυχθεί πολύ μεγάλη φιλολογία όσον αφορά στην πιθανότητα ύπαρξης μεγάλου κοιτάσματος αερίου. Η έλευση της αμερικανικής ExxonMobil και των άλλων μεγάλων σηματοδοτεί και μία τεράστια στροφή στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις κατά την τελευταία δεκαετία. Η εξωτερική πολιτική Ερντογάν και οι συνεχείς τριβές με Τελ Αβίβ και Ουάσιγκτον αποξένωσαν την Άγκυρα από τις παραδοσιακές της συμμαχίες με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Αναπτύχθηκε το τόξο Ελλάδος - Κύπρου - Ισραήλ με τη στήριξη τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ε.Ε. Μία στήριξη που δεν αφορά μόνον στις έρευνες για αέριο/πετρέλαιο αλλά και στο κανάλι της μεταφοράς. Το πρότζεκτ για τον αγωγό αερίου EastMed από τα offshore κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου ως την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα με τελικό προορισμό την Ιταλία, που κάποτε ήταν στα αζήτητα, ανασύρθηκε στο προσκήνιο. Παρότι ακριβό, περί τα 7 δισ. δολάρια υπολογίζεται το κόστος κατασκευής του, και τεχνικά

απαιτητικό λόγω του μεγάλου βάθους όπου θα ποντιστεί ο αγωγός, το έργο προωθείται τώρα ως η πρώτη επιλογή για τη μεταφορά του αερίου στην Ευρώπη. Βραχυπρόθεσμα ωστόσο εξετάζεται η αποστολή αερίου σε μονάδα υγροποίησης στην Αίγυπτο και η εξαγωγή φορτίων LNG (υγροποιημένο αέριο). Πριν την ανάδειξη του EastMed, o δρόμος μεταφοράς του ισραηλινού/ κυπριακού αερίου που προωθούσαν Ευρώπη και ΗΠΑ περνούσε από την Τουρκία, καθώς το κόστος της εν λόγω διαδρομής ήταν πιο περιορισμένο και παράλληλα ο αγωγός, κατά μήκος

20 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

της όδευσης, θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τη μεγάλη τουρκική αγορά, αυξάνοντας τις οικονομίες κλίμακος. Η περαιτέρω όξυνση όμως στις σχέσεις της Τουρκίας τόσο με το Ισραήλ όσο και με τις ΗΠΑ σε συνδυασμό με την άρνηση της Λευκωσίας και τη συνειδητοποίηση από τις Βρυξέλλες των πλεονεκτημάτων ενός καθαρά «ευρωπαϊκού» διαδρόμου (Κύπρος - Ελλάδα - Ιταλία) έδωσαν το προβάδισμα στον EastMed. Είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία αποκλείεται (στον σχεδιασμό τουλά-

χιστον) από τους διαδρόμους μεταφοράς αερίου από εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού (δηλαδή μη ρωσικό) προς την Ευρώπη, μία προοπτική που η Άγκυρα με κάθε τρόπο προσπαθεί να ανατρέψει. Ενώ οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ έχουν πέσει στο ναδίρ, όπως μαρτυρούν και τα πρόσφατα γεγονότα με τους ρωσικούς πυραύλους S 300, οι σχέσεις της Αθήνας με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ δείχνουν να βρίσκονται στο καλύτερό τους σημείο, ενώ στη νέα αυτή ισορροπία και τις προοπτικές που δημιουργεί δείχνει να προσχωρεί και η Αίγυπτος. Είναι

προφανές πως για την Αθήνα έχει ανοίξει μία διπλωματική ευκαιρία, που αν την εκμεταλλευτεί σωστά μπορεί να ισχυροποιήσει τη γεωπολιτική της θέση. Αν επιβεβαιωθούν δε και οι φήμες για πλούσια κοιτάσματα αερίου νότια της Κρήτης, τότε η αναβάθμιση θα είναι ακόμα μεγαλύτερη. Η ευκαιρία, βέβαια, δημιουργείται σήμερα. Γιατί σε βάθος χρόνου, οι εξελίξεις μπορεί να αλλάξουν. Η παραδοσιακή φιλία Τουρκίας - Ισραήλ, για παράδειγμα, έχει ρίζες στο παρελθόν, ξεκινά από

την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και εδραιώνεται με τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε ίσως τα πάντα να είναι ανοιχτά για τη μετά Ερντογάν εποχή. Το ίδιο πιθανώς να ισχύει και για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, δεδομένης της κρίσιμης γεωπολιτικά θέσης της Τουρκίας για τα αμερικανικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολή. Είναι η ελληνική εξωτερική πολιτική και διπλωματία που πρέπει να εκμεταλλευτεί το «παράθυρο» ευκαιρίας που ανοίγει, πριν να είναι αργά.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 21

ΔΕΗ

Ο Αύγουστος της… ρευστότητας! Ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ κ. Γ. Αδαμίδης μιλάει στο «Β.Ε.»

22 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Των Μανταλένας Πίου Στ. Κ. Χαρίτου

Α

ύξηση ρευστότητας και ταμειακών ροών προς τη ΔΕΗ μέσα στον Αύγουστο είναι ο πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης, σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες του «Β.Ε.». Ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ κ. Γ. Αδαμίδης κρατάει μικρό καλάθι και όπως δήλωσε στο «Β.Ε.» «η κυβέρνηση το πάει στο να πουλήσει μαζί με τις λιγνιτικές μονάδες και υδροηλεκτρικά εργοστάσια για να κάνει το πακέτο πιο ελκυστικό στους επενδυτές». Ο ίδιος ο κ. Αδαμίδης συνέστησε υπομονή κυρίως στην κυβέρνηση, λέγοντας ότι κατά τα επόμενα τρίμηνα οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι τα οικονομικά αποτελέσματα θα είναι διαφορετικά και πως οι χρηματοροές προς την επιχείρηση θα αποκατασταθούν σε σημαντικό βαθμό. Αναμένεται το πράσινο φως κατόπιν απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας να επιστρέψουν στα ταμεία της επιχείρησης περίπου 198 εκατ. ευρώ από τις λεγόμενες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, τα γνωστά και ως ΥΚΩ που αφορούν στη διασύνδεση των νησιών. Μέσα στον Αύγουστο, κάτι που είχε προαναγγείλει άλλωστε ο κ. Εμ. Παναγιωτάκης, αναμένεται η τιτλοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών της τάξης των 500 εκατ. ευρώ με στόχο τα έσοδα (από τις τιτλοποιήσεις) να ανέλθουν στο 1,5 δισ. ευρώ. Ο κ. Αδαμίδης τόνισε ακόμα ότι ο υπουργός Ενέργειας δεν είπε τίποτα κατά τη συνάντησή τους για αυξήσεις στα τιμολόγια, αν και στο μοντέλο διάσωσης που θέλει να ακολουθήσει ο κ. Χατζηδάκης θα πρέπει να θεωρείται κάτι περισσότερο από βέβαιο ότι θα έρθει η λυπητερή στους πελάτες της ΔΕΗ. Διάσωση Οι εισηγήσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι είναι πολλές, καθώς αρκετά από τα μέτρα που συζητούνται, ιδίως αυτά που μπορούν να προσφέρουν άμεσα την ένεση ρευστότητας που AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 23

ΔΕΗ χρειάζεται η ΔΕΗ, όπως π.χ. η αύξηση των τιμολογίων ηλεκτρισμού, έχουν πολιτικό κόστος ή μπορεί να επιφέρουν «παράπλευρες» απώλειες στην εφαρμογή τους (επιδείνωση ληξιπρόθεσμων). Νόμισμα με δύο πλευρές είναι και η απόφαση για την καταβολή στη ΔΕΗ των ΥΚΩ του 2011, ένα ποσό το οποίο σύμφωνα με τη ΡΑΕ ανέρχεται σε 195 εκατ. ευρώ (η ΔΕΗ διεκδικεί περισσότερα), το οποίο όμως η κυβέρνηση πρέπει να αποφασίσει από ποιο κονδύλι θα διατεθεί, πράγμα που προϋποθέτει την έγκριση του υπουργού Οικονομικών και την εύρεση του ισοδυνάμου, μίας άλλης δαπάνης του προϋπολογισμού που θα πρέπει να κοπεί. Η τιτλοποίηση των ληξιπρόθεσμων, που έχει δρομολογηθεί, αν υλοποιηθεί με βάση τις κατά καιρούς εξαγγελίες θα αποφέρει σε κάποιους μήνες ζεστό χρήμα στη ΔΕΗ, χρειάζεται όμως να συμπληρωθεί με ακόμα πιο τολμηρά μέτρα για να βελτιωθεί η εισπραξιμότητα και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι ληξιπρόθεσμες οφειλές. Παράλληλα, πρέπει να επανεξεταστούν και τα θεσμικά. Ο κ. Χατζηδάκης, με επανειλημμένες δηλώσεις του, έχει επαναφέρει στο προσκήνιο το πρόβλημα που δημιουργεί η δέσμευση προς τους δανειστές για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική στο 50% από περίπου 90% που ήταν το 2015 και πάνω από 70% που είναι σήμερα, χωρίς αντάλλαγμα για την εταιρεία. Δεδομένου πάντως ότι η εν λόγω δέσμευση περιλαμβάνεται στο 3ο Μνημόνιο και στον εφαρμοστικό νόμο που ψηφίστηκε το 2015 τόσο από την τότε κυβέρνηση όσο και από τη Ν.Δ. και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, οι όποιες τροποποιήσεις απαιτούν συνεννόηση με τους Θεσμούς. Το ίδιο ισχύει και για τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ, μέτρο που ούτως ή άλλως έληγε στο τέλος του 2019. Η αποτυχία της δημοπρασίας που έγινε την Τετάρτη 17 Ιουλίου, κατά την οποία έμεινε αδιάθετη ποσότητα 214MWh/h με τις τιμές να μην ξεπερνούν την τιμή εκκίνησης των 58,12 ευρώ/MWh, προμηνύει το πρόωρο τέλος του μέ-

τρου, το οποίο πέρα από τις ζημίες που επέφερε στη ΔΕΗ τα χρόνια που εφαρμόστηκε, απέτυχε και στον στόχο του, το άνοιγμα της αγοράς. Από την άλλη πλευρά, η εφαρμογή του πανευρωπαϊκού μοντέλου στόχου, του target model, αναβάλλεται συνεχώς και πλέον έχει μετατεθεί για τα μέσα του 2020. Λιγνίτης Ταυτόχρονα, ο υπουργός θα πρέπει να προχωρήσει στο επόμενο βήμα

24 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

όσον αφορά στη λιγνιτική αποεπένδυση της ΔΕΗ μετά το ναυάγιο του διαγωνισμού και πιο συγκεκριμένα, αν θα πωληθούν πακέτα λιγνιτικών μονάδων με ή χωρίς υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Στη δημόσια συζήτηση έχει τεθεί και η είσοδος στρατηγικού επενδυτή στον ΔΕΔΔΗΕ αλλά και η υπό κατασκευή λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα, καθώς παράγοντες της αγοράς θέτουν έναν προβληματισμό για το αν θα πρέπει η εν λόγω επένδυση να ολοκληρωθεί,

δεδομένου του συνεχώς αυξανόμενου κόστους των ρύπων και της ευρωπαϊκής πολιτικής για την αποανθρακοποίηση. Η περίπτωση ΔΕΔΔΗΕ Την ίδια ώρα, σενάρια για μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ, της 100% θυγατρικής της ΔΕΗ που διαχειρίζεται το δίκτυο διανομής ηλεκτρισμού, έχει φέρει στο προσκήνιο η δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η ΔΕΗ μαζί με την ανάγκη υλοποίησης μεγάλων επενδύσεων συντήρησης και εκσυγχρονισμού του δικτύου. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ΔΕΔΔΗΕ διαχειρίζεται τα δίκτυα διανομής ηλεκτρισμού Χαμηλής και Μεσαίας Τάσης, χωρίς αυτά όμως να βρίσκονται στην κυριότητά του, η οποία παραμένει στη ΔΕΗ. Ως περιουσιακό στοιχείο της ΔΕΗ δε, αποτελούν μέρος των εγγυήσεων που έχει παράσχει η εταιρεία στις τράπεζες προκειμένου να δανειοδοτηθεί. Υπενθυμίζεται ότι στο παρελθόν, εταιρικοί μετασχηματισμοί που είχε επιχειρήσει η ΔΕΗ, όπως για παράδειγμα η απορρόφηση της 100% θυγατρικής «ΔΕΗ Ανανεώσιμες» από τη μητρική, μπλοκαρίστηκαν από τις τράπεζες, ακριβώς επειδή οι ΑΠΕ της ΔΕΗ αποτελούν εγγυήσεις στην αναχρηματοδότηση των δανείων της.

Εθελούσια και ΔΕΔΔΗΕ Mε την μετοχή της ΔΕΗ να πραγματοποιεί ράλι παρά τις ανοιχτές θέσεις short από την Lansdowne, 15.000 ευρώ αποζημίωση ταβάνι, συν μπόνους, είναι σύμφωνα με πληροφορίες, περιλαμβάνει το πρόγραμμα της εθελούσιας εξόδου που προετοιμάζει το υπουργείο Ενέργειας και θα ανακοινωθεί μέσα στον Σεπτέμβριο, ενώ την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές μπορεί να έχει αλλάξει η κεφαλή της επιχείρησης. Σπάσιμο ΔΕΔΔΗΕ και πώληση ανά περιφέρεια, λένε οι τελευταίες πληροφορίες.

Αποτυχία Στο παρελθόν εξάλλου είχαν γίνει απόπειρες για την απόσχιση των δικτύων διανομής από τη μητρική, οι οποίες δεν καρποφόρησαν. Στα τέλη του 2018, η διοίκηση του ΔΕΔΔΗΕ είχε εξετάσει την ίδρυση ενός νέου εταιρικού σχήματος στο οποίο θα περνούσε ο έλεγχος των δικτύων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως ενέχυρο για την άντληση χρηματοδότησης για τις επενδύσεις του Διαχειριστή. Ένα επίσης σχέδιο διαχωρισμού των δικτύων είχε επιχειρηθεί πριν από λίγους μήνες να παρουσιαστεί σε Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΗ, όμως η παρουσίαση δεν έγινε ποτέ, αφού η συνεδρίαση διακόπηκε από τις αντιδράσεις των εργαζομένων.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 25

θέμα

26 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Όλοι οι άνθρωποι του υπουργού • Ο νέος «τσάρος» της Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης και το επιτελείο του • Σε ποιους στηρίζεται, οι φήμες, το παρασκήνιο και τα ονόματα που «κάηκαν» για τις ενεργειακές ΔΕΚΟ

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 27

θέμα Του Xάρη Φλουδόπουλου

Δ Γεράσιμος Θωμάς

Αλεξάνδρα Σδούκου

Νίκος Σιγάλας

ύο μέρες μετά τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές, ο Κωστής Χατζηδάκης περνούσε το κατώφλι του Μαξίμου και ήταν το πρώτο υπουργικό ραντεβού για τον νέο πρωθυπουργό. Οι περισσότεροι επικεντρώθηκαν στο περιεχόμενο της συνάντησης, που ήταν το θέμα ΔΕΗ. Οι πληροφορίες ωστόσο για το περιεχόμενο της συζήτησης ήταν περιορισμένες. Και αυτό όχι μόνο γιατί λειτούργησαν τα στεγανά του νεοσύστατου επικοινωνιακού επιτελείου της κυβέρνησης. Πρωτίστως, ο σκοπός της συνάντησης ήταν να αναδείξει δύο ισχυρούς συμβολισμούς: Πρώτον, την έμφαση που δίνει η κυβέρνηση στην εξουδετέρωση της ωρολογιακής βόμβας που λέγεται ΔΕΗ. Δεύτερον, το ότι ο Κωστής Χατζηδάκης θα χειριστεί προσωπικά το θέμα της ΔΕΗ, αναφερόμενος στον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στη συνάντηση στο Μαξίμου ο Κ. Χατζηδάκης προσήλθε μόνος, χωρίς τον «Ευρωπαίο» υφυπουργό του Γεράσιμο Θωμά. Και πράγματι, εάν ο νέος «τσάρος» της Ενέργειας είναι εκείνος που θα λαμβάνει τις αποφάσεις για τα κρίσιμα ζητήματα με πρώτο και κύριο τη ΔΕΗ, ο πρώην αν. γενικός διευθυντής Ενέργειας (νούμερο 2 στην ιεραρχία της Κομισιόν στα ενεργειακά) είναι ο άνθρωπος που από την πρώτη στιγμή ανέλαβε μια σειρά από ειδικές αποστολές: παρέλαβε τους φακέλους της διαπραγμάτευσης από την προηγούμενη κυβέρνηση, με την οποία ούτως ή άλλως βρισκόταν σε ανοιχτή γραμμή από την περίοδο που ήταν στέλεχος της Κομισιόν, ενημερώθηκε για τα ανοιχτά θέματα της διαπραγμάτευσης και αναλαμβάνει κομβικό πόστο σε σχέση με τις ενεργειακές ανοιχτές ουρές της μεταμνημονιακής εποπτείας. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Χατζηδάκης μιλώντας στον Economist «υπάρχουν ζητήματα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα ενεργειακά, ο

28 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Γ. Θωμάς ξέρει πολύ καλά την ευρωπαϊκή πολιτική, θα τα χειριστεί οριζόντια και θα αντιμετωπίσει μια σειρά από εκκρεμότητες». Η τρίτη στην ιεραρχία του υπουργείου είναι η νομικός και πρώην σύμβουλος του Κυριάκου Μητσοτάκη για ενεργειακά θέματα, Αλεξάνδρα Σδούκου. Όπως ανακοινώθηκε, η κ. Σδούκου αναλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, λόγω της προηγούμενης εμπειρίας της (ως νομική σύμβουλος είχε αναλάβει τις διαπραγματεύσεις για τις πρώτες συμβάσεις παραχώρησης για έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων επί υπουργίας Γ. Μανιάτη, ενώ στη συνέχεια παρέμεινε ενεργή στα θέματα υδρογονανθράκων ως μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων). Σημειώνεται επίσης ότι η κ. Σδούκου ήταν η παρουσιάστρια και συντονίστρια της παρουσίασης του προγράμματος της Ν.Δ. ως αντιπολίτευση, για την ηλεκτροκίνηση. Ως προς το επιτελείο, συντονιστής σύμβουλος για τα διεθνή ενεργειακά ανέλαβε ήδη ο βοηθός καθηγητής Γεωπολιτικής και Ενεργειακής Διπλωματίας στο Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, ο οποίος τα τελευταία χρόνια παρακολουθούσε μεταξύ άλλων στενά τις εξελίξεις στην Κύπρο και είναι βαθύς γνώστης των θεμάτων της Αν. Μεσογείου. Στα θέματα επικοινωνίας, δεξί χέρι του υπουργού είναι ο Νίκος Σιγάλας, που γνωρίζεται με τον Κ. Χατζηδάκη από την εποχή που ο νυν υπουργός ήταν πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ το 1992. ΔΕΚΟ Το χαρτοφυλάκιο της Ενέργειας συνοδεύεται με την εποπτεία σημαντικών και πολυάριθμων σε σχέση με άλλα υπουργεία, ΔΕΚΟ και φορέων. Το πιο χαρακτηριστικό και γνωστό παράδειγμα είναι η ΔΕΗ, ωστόσο υπάρχουν ακόμη μεγαλύτερες (σε αξία) εταιρείες όπως τα Ελληνικά Πετρέλαια ή μικρότερες με μεγάλη γεωστρατηγική σημασία όπως η ΔΕΠΑ. Το Δημόσιο και το υπουργείο Ενέργειας έχει τον πρώτο λόγο για

τις διοικήσεις του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ αλλά και φορέων όπως η ΕΔΕΥ, ο ΔΕΣΦΑ (το Δημόσιο διατηρεί μερίδιο 35%), ο ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης), το Ενεργειακό Χρηματιστήριο, καθώς και για τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Σύμφωνα με τις φειδωλές, είναι αλήθεια, πληροφορίες, υπάρχουν δύο δεδομένα: θα πρέπει να θεωρείται ειλημμένη η απόφαση για αλλαγές σε όλες τις διοικήσεις των δημοσίων εταιρειών, αν και η καθεμιά αντιμε-

τωπίζεται διαφορετικά. Η πρώτη αλλαγή στη διοίκηση της ΔΕΗ αναγγέλθηκε δύο μέρες μετά τις εκλογές, ωστόσο δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα κινηθεί εξίσου γρήγορα το ΥΠΕΝ και για τις υπόλοιπες εταιρείες. Είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν μοιρασμένες χρονικά αλλαγές που θα γίνουν ακόμη και τον Αύγουστο ή και τον Σεπτέμβριο, ανάλογα με τη σημασία αλλά και τις ανάγκες της κάθε εταιρείας. Δεν ισχύει το ίδιο για φορείς ή ανεξάρτητες Αρχές όπου υπάρχουν συ-

γκεκριμένες θητείες, ιδιαίτερα για τις ανεξάρτητες Αρχές οι διοικήσεις των οποίων ορίζονται με ειδική κοινοβουλευτική διαδικασία. Εφόσον δε διαπιστωθούν δυσλειτουργίες, εμπόδια ή καθυστερήσεις στην εκτέλεση του έργου ή συνεχιστούν καθυστερήσεις σε κρίσιμες διαδικασίες όπως η αδειοδότηση ή η ολοκλήρωση θεσμικών αλλαγών, τότε θα επανεξεταστεί η συγκεκριμένη πολιτική. Σε ό,τι αφορά την ονοματολογία, στενοί συνεργάτες του Κωστή Χατζηδάκη σημειώνουν με νόημα ότι όσα ονόματα γράφονται «καίγονται» ιδιαίτερα για τις πιο «καυτές» θέσεις. Εκείνο που είναι βέβαιο είναι ότι υπάρχει μια short list στελεχών προς αξιοποίηση, κάποιοι εξ αυτών με προηγούμενες θητείες σε ενεργειακές εταιρείες, κάποιοι ήταν υποψήφιοι στις εκλογές ή τις ευρωεκλογές με ειδικές γνώσεις στον ενεργειακό τομέα και κάποιοι στελέχη της Ν.Δ., μέλη του μητρώου, που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα, για θέσεις με ειδικές ευθύνες και απαιτήσεις βολιδοσκοπούνται στελέχη της αγοράς, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν ισχύει πλαφόν στις αμοιβές των εταιρειών που είναι εισηγμένες ή έχουν στρατηγικό μέτοχο μειοψηφίας. Αυτό ισχύει και για την περίπτωση της ΔΕΗ (ο απερχόμενος πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Μ. Παναγιωτάκης είχε επιλέξει να μην κάνει χρήση του σχετικού νόμου). Μεταξύ των ονομάτων που εκτιμάται ότι θα αξιοποιηθούν σε θέσεις ευθύνης περιλαμβάνονται οι Νίκη Τζαβέλα και Γιώργος Κρεμλής, η επιχειρηματίας προερχόμενη από τον κλάδο των ΑΠΕ Βικτωρία Αλεξανδράτου, και ο πρώην υπουργός Γιάννης Παπαθανασίου. Στην κατηγορία των στελεχών που έχουν θητεία σε θέσεις ενεργειακών ΔΕΚΟ υπάρχουν αρκετά ονόματα, ωστόσο είναι σαφές ότι δεν ισχύει ότι θα αξιοποιηθούν όλοι. Να σημειωθεί, τέλος, ότι κάποια στελέχη από την αγορά απέρριψαν την ιδέα να ξεκινήσουν θητεία ή να επιστρέψουν σε θέσεις ευθύνης σε ενεργειακές ΔΕΚΟ.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 29

ΕΛΠΕ

«Ας είναι οι μέτοχοι ευχαριστημένοι»! Στα ψιλά πέρασε η πληροφορία ότι τα διανεμόμενα κέρδη άγγιξαν το 80% των συνολικών καθαρών κερδών…

Του Στ. Κ. Χαρίτου

Π

ροβληματίζουν τα οικονομικά αποτελέσματα των Ελληνικών Πετρελαίων, καθώς η διοίκηση της εταιρείας επέλεξε, αντί να δώσει κεφάλαια για τη μείωση του δανεισμού, να δώσει το υψηλότερο μέρισμα της ιστορίας της. Ακόμα και η UBS που αύξησε την τιμή στόχο στη μετοχή, διαπι-

στώνει πτώση στο EBITDA στις επόμενες εταιρικές περιόδους. Σχεδόν τη διπλάσια αύξηση του ελάχιστου ποσού του μερίσματος που δικαιούνται είδαν από τις 8 Ιουλίου, μία ημέρα μετά τις εκλογές, οπότε ξεκίνησε η κατάθεσή του στους δικαιούχους, οι μέτοχοι των Ελληνικών Πετρελαίων. Από τα 0,40 ευρώ της περσινής χρήσης (χωρίς τον φόρο), έχουν μπει στους τραπεζικούς λογαριασμούς

30 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

0,75 ευρώ (συνολικά, μαζί με το προμέρισμα και χωρίς τον υπολογισμό του φόρου), καθώς η πρόσφατη γενική συνέλευση των μετόχων αποφάσισε να δώσει μέρισμα ποσοστό κοντά στο 80% των διανεμόμενων κερδών της. Από τα 296 εκατ. ευρώ συγκρίσιμα καθαρά κέρδη που πέτυχαν τα ΕΛΠΕ στη χρήση του 2018, διανεμήθηκαν τα 229 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, 67 εκατ. ευρώ που «περίσ-

του μετοχικού κεφαλαίου και του ΤΑΙΠΕΔ, που εκπροσωπεί το Ελληνικό Δημόσιο, με συμμετοχή 35,47%. Ακόμα και στελέχη στη σημερινή διοίκηση των ΕΛΠΕ εκφράζουν αν μη τι άλλο την απορία τους για το πώς αποφασίστηκε η διανομή της συντριπτικής πλειονότητας των κερδών, όταν τα καθαρά κέρδη του 2018 εμφανίστηκαν μειωμένα σε σχέση με το 2017 περίπου κατά 40%. Σύμφωνα με τα ισχύοντα ποσοστά στον λογαριασμό της POIH INVESTMENTS LTD, κατατέθηκαν 104,2 εκατ. ευρώ και στον λογαριασμό του ΤΑΙΠΕΔ 81,3 εκατ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, όπως εκφράζουν στελέχη των ΕΛΠΕ, είναι σημαντικό να μένουν ικανοποιημένοι οι μέτοχοι. Προφανώς και η πλευρά Λάτση ενόψει των μεγάλων συμβολικών project που προωθεί και θα ενισχύσουν την ανάπτυξη στη χώρα μας, αλλά και το ΤΑΙΠΕΔ, δηλαδή το Δημόσιο, που είδε ζεστό χρήμα στα ταμεία του…

σεψαν» πρόκειται να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή δανείων και την περαιτέρω μείωση του χρηματοοικονομικού κόστους. Το οξύμωρο είναι ότι για τη χρήση του 2017, που η εταιρεία σημείωσε υψηλότερα καθαρά κέρδη της τάξης των 372 εκατ. ευρώ, διανεμήθηκε μικρότερο μέρισμα, με τους αναλυτές να σημειώνουν ότι παραδοσιακά τα Ελληνικά Πετρέλαια διανέμουν το 50% των καθαρών κερδών τους στους

μετόχους. Καλά ενημερωμένες στη διοίκηση των ΕΛΠΕ πηγές αναφέρουν μιλώντας στο mononews.gr ότι η απόφαση για αυξημένο μέρισμα κατά την περσινή χρήση, ανεξάρτητα από το έξτρα κέρδος που αποκομίστηκε από την πώληση της συμμετοχής στον ΔΕΣΦΑ, ελήφθη κατόπιν αιτήματος των βασικών μετόχων στον όμιλο. Δηλαδή της POIH INVESTMENTS LTD, συμφερόντων κ. Σπ. Λάτση, που ελέγχει το 45,47%

Η UBS Mόνο από τις εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης της Ν.Δ., για τη μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων, η UBS ανεβάζει την τιμή στόχο για τις μετοχές των Ελληνικών Πετρελαίων και της Motor Oil. Αν και η σύσταση παραμένει ουδέτερη (neutral) και για τα δύο «χαρτιά», ο ελβετικός οίκος δίνει 25 ευρώ για τη Motor Oil από 24 ευρώ πριν και 9 ευρώ για τα Ελληνικά Πετρέλαια από 8,30 ευρώ πριν. Η εκτίμηση είναι για μειωμένα EBITDA 8% στο δεύτερο 3μηνο για τα ΕΛΠΕ, στα 122 εκατ. ευρώ από 133 εκατ. ευρώ που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση, και στα 110 εκατ. από 108 εκατ. ευρώ για τη Motor Oil με αύξηση 2%. Ο ίδιος οίκος εκτιμά για το ίδιο διάστημα πτώση 20% στα κέρδη ανά μετοχή για τα ΕΛΠΕ, αλλά αύξηση 3% για τα αντίστοιχα της Motor Oil. Οι τιμές στόχοι για τα δύο ελληνικά διυλιστήρια ανεβαίνουν παρά την εκτίμηση για πτώση στα EBITDA 6% στον ευρωπαϊκό κλάδο διυλιστηρίων.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 31

ασφάλιση ΤΟ ΝΈΟ ΜΟΝΤΈΛΟ ΣΤΗΝ ΑΣΦΆΛΙΣΗ

Fund managers στη διαχείριση των αποθεματικών των Ταμείων Νέο μοντέλο για την επικουρική ασφάλιση προωθεί η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας εν όψει της κατάθεσης του σχεδίου νόμου για τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό, που προγραμματίζεται για τον προσεχή Δεκέμβριο.

32 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Της Αγγελικής Μαρίνου

Σ

τόχος της νέας κυβέρνησης είναι να αλλάξει ριζικά το μοντέλο προς ένα πλήρως κεφαλαιοποιητικό σύστημα, με αναβαθμισμένο τον ρόλο του ιδιωτικού τομέα. Το νέο σύστημα ασφάλισης αναμένεται να ισχύσει για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας και πρωτοασφαλίζονται από 1/1/2020 και μετά, ενώ θα είναι -όπως και σήμερα- υποχρεωτικό. Κάθε εργαζόμενος αναμένεται να μπορεί να επιλέγει να ασφαλιστεί με ατομική μερίδα: - στο ΕΤΕΑΕΠ, το δημόσιο ταμείο επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ παροχών ή - σε κάποιο επαγγελματικό επικουρικό ταμείο που θα λειτουργεί από μη κρατικούς φορείς υπό την εποπτεία του υπουργείου Εργασίας, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Τράπεζας της Ελλάδος. Οι εισφορές του εκάστοτε εργαζομένου δεν θα χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των σημερινών επικουρικών συντάξεων (αναδιανεμητικό σύστημα), αλλά θα κεφαλαιοποιούνται στον ατομικό του «κουμπαρά» και ο ασφαλισμένος θα παρακολουθεί την απόδοση των εισφορών του. Εξετάζεται να δίνεται δυνατότητα ρευστοποίησης του «κουμπαρά» μετά την πρώτη 10ετία τουλάχιστον. Αυτό σημαίνει πως στο τέλος του ασφαλιστικού του βίου ο εργαζόμενος θα εισπράττει το κεφάλαιο του «κουμπαρά» του με τη μορφή εφάπαξ ή με τη μορφή μηνιαίας επικουρικής σύνταξης. Δεν προβλέπεται να αλλάξουν τα σημερινά επίπεδα εισφορών επικουρικής ασφάλισης που κυμαίνονται στο 6,5% (3,25% για τον εργοδότη και 3,25% για τον εργαζόμενο). Διαχειριστής του νέου πλήρως κεφαλαιοποιητικού συστήματος αναμένεται να είναι το ΕΤΕΑΕΠ. Στο νέο σύστημα θα υπάρχει έντονη η παρουσία των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. «Η συμπόρευση δυνάμεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα έχει προσφέρει αποτελεσματικές και λειτουργικές λύσεις σε πολλές χώρες. Βρισκόμαστε AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 33

ασφάλιση σε μια εποχή η οποία απαιτεί από πο- νεται στις σύγχρονες ανάγκες και λίτες, επιχειρήσεις και κράτος να συ- προκλήσεις για συνταξιοδοτική απονεργαστούν, προκειμένου να μπορέ- ταμίευση, συνδυάζοντας διανεμητικά σουμε να αντιμετωπίσουμε τα προ- και κεφαλαιοποιητικά στοιχεία», αναβλήματα της χώρας», τονίζει ο πρόε- φέρει ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ. δρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος Αλέξανδρος Σαρρη- Τα αίτια γεωργίου και συμπληρώνει: «Η άποψή Η μείωση των γεννήσεων και η αύξημου είναι ότι θα πρέπει να στραφού- ση του προσδόκιμου ζωής επιδείνωμε σε ένα μοντέλο που λειτουργεί σαν τη σχέση εργαζομένων προς επιτυχημένα σε ανεπτυγμένες χώρες συνταξιούχους, με αποτέλεσμα οι και περιλαμβάνει τη συνεργασία του περισσότερες χώρες του δυτικού κόκράτους με την ιδιωτική ασφάλιση». σμου να κάνουν το αυτονόητο για τη Στόχος της κυβέρνησης είναι η δημι- βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών ουργία ενός μοντέλου για τους συστημάτων. Με τις συντάξεις, βασισμένου άλλα λόγια, να δώσουν στα διεθνή πρότυπα, που Στην Ελλάδα, μεγαλύτερη ελευθερία θα προσφέρει στους πο- δυστυχώς, δεν στους πολίτες να διαλίτες κάλυψη χωρίς, όμως, υπήρξε πρόβλεψη μορφώνουν τις συνθήνα «ναρκοθετεί» την οι- για τις δημογραφικές κες συνταξιοδότησής κονομία της χώρας. Η νέα τους, προωθώντας σταεξελίξεις, με πρόταση αφορά ένα σύδιακά τον κεφαλαιοποιστημα τριών πυλώνων, με αποτέλεσμα η ητικό πυλώνα στα συτη συμμετοχή του ιδιωτι- συνταξιοδοτική στήματά τους. Στην κού τομέα, όπου η ιδιωτι- δαπάνη από 14,4 Ελλάδα, δυστυχώς, δεν κή ασφάλιση θα συμπλη- δισ. ευρώ το υπήρξε πρόβλεψη για ρώνει την κοινωνική και 2000 (με κρατική τις δημογραφικές εξεδεν θα την υποκαθιστά, λίξεις, με αποτέλεσμα χρηματοδότηση 7,4 όπως συχνά λέγεται. η συνταξιοδοτική δαΟ πρώτος πυλώνας θα δισ. ευρώ) να φτάσει πάνη από 14,4 δισ. ευρώ είναι η κοινωνική ασφά- στα 32,7 δισ. ευρώ το 2000 (με κρατική λιση και ο δεύτερος η χρηματοδότηση 7,4 δισ. επαγγελματική. Πρόκειται ευρώ) να φτάσει στα για προαιρετικά ή υποχρεωτικά σχή- 32,7 δισ. ευρώ το 2009 (με κρατική ματα συνταξιοδότησης, τα οποία χρη- χρηματοδότηση 23 δισ. ευρώ). Η γήματοδοτούν τόσο οι εργοδότες όσο ρανση του πληθυσμού αποτελεί την και οι εργαζόμενοι. Τα επαγγελματι- κύρια αιτία δημιουργίας του προβλήκά ταμεία λειτουργούν με τη λογική ματος, αλλά όχι τη μοναδική. Το προστου κεφαλαιοποιητικού συστήματος, δόκιμο ζωής αυξάνεται, ενώ αναμέόπου κάθε εργαζόμενος διατηρεί την νεται σταδιακή μείωση του πληθυσμού ατομική του μερίδα και ανά πάσα στιγ- και αύξηση του γηραιότερου πληθυμή μπορεί να γνωρίζει το ποσό που σμού, από 21,6% του συνολικού πληέχει συγκεντρώσει και τη σύνταξη θυσμού το 2017 στο 36,5% το 2050. που προκύπτει από αυτό. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το Αντίθετα, η επικουρική ασφάλιση brain drain, την υπογεννητικότητα, λειτουργεί διανεμητικά και δεν δια- αλλά και την απουσία ενός αποτελεφέρει στην ουσία από τον πρώτο πυ- σματικού παραγωγικού μοντέλου λώνα, την κοινωνική ασφάλιση. Τέλος, δημιουργούν ένα «εκρηκτικό μείγμα» ο τρίτος πυλώνας θα είναι η ιδιωτική για το οποίο χρειάζεται να βρεθεί μια ασφάλιση, τα προαιρετικά συνταξιο- βιώσιμη λύση άμεσα. «Το αφανές δοτικά προγράμματα που προσφέρουν χρέος του ασφαλιστικού συστήματος οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις. «Στην για τη χρονική περίοδο 2015-2060 ουσία απώτερος σκοπός είναι η δημι- εκτιμάται πως θα φτάσει στα 470 δισ. ουργία ενός ευρύτερου συνταξιοδο- ευρώ (βλ. Παρουσίαση Καθηγητών Μ. τικού συστήματος που θα ανταποκρί- Νεκτάριου - Πλ. Τήνιου, Work in 34 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Progress 2016 - 2 Δεκεμβρίου 2016). Καταλαβαίνετε ότι πρόκειται για ένα δυσθεώρητο ποσό, επομένως δεν μπορούμε να είμαστε ιδιαίτερα αισιόδοξοι για τις προοπτικές επιτυχίας του υπάρχοντος μοντέλου, σε βάθος χρόνου», υποστηρίζει ο κ. Σαρρηγεωργίου, θυμίζοντας πως η χώρα μας συνεχίζει να βρίσκεται, εντός Ε.Ε., μεταξύ εκείνων με τις υψηλότερες

δαπάνες για συντάξεις ως ποσοστό του ΑΕΠ (17,3% το 2016). Το σχέδιο και ο ρόλος των εταιρειών Το νέο μοντέλο για το Ασφαλιστικό επικεντρώνεται στον δεύτερο πυλώνα του που είναι η επικουρική ασφάλιση, η οποία σήμερα λειτουργεί με το σύστημα της νοητής κεφαλαιοποίησης (βάσει του Ν. 4387/2016). Η νέα κυβέρνηση θέλει να μετατρέψει το

σύστημα σε αμιγώς κεφαλαιοποιητικό στη λογική «όσο πληρώνεις, τόσο λαμβάνεις στο μέλλον». Έτσι με τις ίδιες εισφορές, ο εκάστοτε ασφαλισμένος θα επιλέγει να τις επενδύσει (για μεγαλύτερη απόδοση) ή να τις αξιοποιήσει σε κρατικά ομόλογα ή απλές καταθέσεις ταμιευτηρίου (με μηδενικό ρίσκο). Συνεπώς ο ασφαλισμένος θα μπορεί

από τον πρώτο μήνα να παρακολουθεί την απόδοση των εισφορών του και να επιλέγει τον χρόνο ρευστοποίησης και καταβολής σύνταξης. Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο μοντέλο θα αφορά αποκλειστικά τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, ενώ ο κάθε εργαζόμενος που θα πιάνει δουλειά για πρώτη φορά θα καταβάλλει για τη δική του σύνταξη (Ατομική Μερίδα) τις εισφορές που αναλογούν στον μισθό του και χρόνο με τον χρόνο θα «χτίζει» το ποσό της επικουρικής του. Κατά πόσο, όμως, είναι έτοιμη σήμερα η ελληνική ασφαλιστική αγορά να υποστηρίξει αυτό το σχέδιο, δεδομένου ότι είναι νωπές ακόμη οι μνήμες από το «ναυάγιο» της ΑΣΠΙΣ Πρόνοια; «Ο ασφαλιστικός κλάδος, ο οποίος αποτελεί τον μεγαλύτερο θεσμικό επενδυτή στη χώρα με 14 δισ. επενδύσεις, έχει όλες τις προϋποθέσεις να αντεπεξέλθει σε ένα τέτοιο σχέδιο», υποστηρίξει ο κ. Σαρρηγεωργίου, προσθέτοντας πως η ασφαλιστική αγορά είναι ισχυρή κεφαλαιακά και έτοιμη να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός αυξημένου ρόλου στις συντάξεις. «Στην ελληνική ασφαλιστική αγορά δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός ασφαλιστικών επιχειρήσεων, ελληνικών αλλά και πολυεθνικών, που αποζημιώνουν εκατομμύρια ασφαλισμένους με ευθύνη και επαγγελματισμό. Η λειτουργία της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα, όπως και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διέπεται από ένα ιδιαίτερα αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο που παρέχει ουσιαστικές εξασφαλίσεις στον καταναλωτή, το Solvency II. Το Solvency II σε συνδυασμό με την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος που ελέγχει διαρκώς τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα διασφαλίζοντας την εφαρμογή των κανόνων, οδηγεί στη θωράκιση της αξιοπιστίας της ασφαλιστικής αγοράς. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κατά την περίοδο του PSI οι μέτοχοι της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς κάλυψαν οι ίδιοι τις ζημιές που προέκυψαν, τοποθετώντας κεφάλαια ύψους 2 δισ. ευρώ. Δεν στηρίχτηκαν

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 35

ασφάλιση

στο κράτος και οι ασφαλισμένοι δεν έχασαν ούτε ευρώ», επισημαίνει ο πρόεδρος της Ένωσης. Αντίθετη προς το σχέδιο της Ν.Δ. για τις επικουρικές συντάξεις ήταν η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, επισημαίνοντας πως η πρόταση αυτή είναι βαθιά προβληματική. Όπως είχε επανειλημμένως τονίσει η πρώην υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, ο κύριος λόγος είναι γιατί αφήνει ακάλυπτους τους σημερινούς συνταξιούχους και ασφαλισμένους, ενώ το κόστος μετάβασης στο νέο σύστημα είναι δυσθεώρητο και αγγίζει τα 55 δισ. ευρώ. Τα δύο συστήματα Το αναδιανεμητικό σύστημα, γνωστό και ως pay as you go, βασίζεται στην ιδέα ότι οι σημερινοί εργαζόμενοι καλύπτουν τις συντάξεις των τωρινών

γενιά των ασφαλισμένων διασφαλίζει τις συντάξεις της γενιάς των συνταξιούχων. Καθοριστικοί παράγοντες είναι ο αριθμός των εργαζομένων σε σχέση με τον αριθμό των συνταξιούχων και το ύψος των εισφορών που καταβάλλονται. Η ενδογενεακή αλληλεγγύη ορίζει ότι το ύψος των εισφορών που καταβάλλονται από τους εργαζομένους θα πρέπει να είναι ανάλογο των μισθολογικών τους απολαβών. Πλεονέκτημα του συστήματος αυτού είναι ότι οι συντάξεις κάθε έτους χρηματοδοτούνται από την παραγωγή του ίδιου έτους, δηλαδή δεν υπάρχει χρονική μετατόπιση της υποχρέωσης χρηματοδότησης της σύνταξης. Σημαντικό μειονέκτημα είναι ότι εσωτερικεύουν τις κρίσεις που συμβαίνουν εκτός αυτών. Έτσι, η δημογραφική και οικονομική κρίση, η κρίση και η αποσταθεροποίηση της πλήρους απασχόλησης, η δημοσιονομική αστάθεια, ασκούν σοβαρές πιέσεις σε αυτά. Στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα έχουμε προκαθορισμένες εισφορές τις οποίες καταβάλλουν οι ασφαλισμένοι είτε σε ειδικούς επενδυτικούς Οργανισμούς είτε σε ατομικούς λογαριασμούς, τους οποίους διαχειρίζονται ειδικοί φορείς. Τα κεφάλαια επενδύονται και μαζί με τις ετήσιες καταβολές συνταξιούχων μέσω των εισφορών του ασφαλισμένου και τις αποδόσεις τους. Η οικονομική του βάση είναι, τους, συσσωρεύονται και δημιουργούν κατά κύριο λόγο, οι εισφορές των ερτο συνολικό κεφάλαιο. Το γαζομένων και των κεφάλαιο αυτό, στη φάση εργοδοτών και εί- Στο κεφαλαιοποιητικό της συνταξιοδότησης, αποναι, επίσης, καθο- σύστημα έχουμε τελεί τη βάση υπολογισμού ρισμένων παροχών. προκαθορισμένες της σύνταξής τους. Οι ειΤο σύστημα αυτό εισφορές τις οποίες σφορές, λοιπόν, αποτελούν βασίζεται στις αραποταμίευση του ασφαλικαταβάλλουν οι χές στις διαγενεασμένου και δεν χρησιμοποικής αλληλεγγύης ασφαλισμένοι είτε σε ούνται για να χρηματοδοτήκαι της ενδογενε- ειδικούς επενδυτικούς σουν τις συντάξεις άλλων. ακής αλληλεγγύης, Οργανισμούς είτε Η αποταμίευση αυτή επενστηρίζεται δηλαδή σε ατομικούς δύεται (ακίνητα ή τίτλοι) και σε μια άτυπη αλλά λογαριασμούς, τους χρηματοδοτεί τη σύνταξη ουσιαστική συμφωτου κατόχου. Επιπρόσθετα, οποίους διαχειρίζονται νία μεταξύ των γεη αποταμίευση συμβάλλει νεών. Εγγυητής της ειδικοί φορείς. στη σταθερότητα των Ασφαορθής λειτουργίας λιστικών Ταμείων, μέσω της του συστήματος είαξιοποίησης των αποταμιναι το κράτος. Η διαγενεακή αλλη- ευτικών ποσών στη διατήρηση αποθελεγγύη έγκειται στο γεγονός ότι η ματικού.

36 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

θέμα ΜΥΤΙΛΗΝΑΊΟΣ

Με 300 εκατ. Ευρώ επένδυση, δημιουργεί την δική του ΔΕΗ Μέσω της μεγαλύτερης επένδυσης των τελευταίων ετών στη χώρα μας η Μυτιληναίος δείχνει την εμπιστοσύνη της στην ελληνική οικονομία και τις δυνατότητες που έχει η αγορά ενέργειας.

Ό

πως έγινε γνωστό την περασμένη εβδομάδα η εταιρεία βάζει σε φάση κατασκευής έναν από τους μεγαλύτερους σταθμούς συνδυασμένου κύκλου με καύσιμο φυσικό αέριο (CCGT) στην Ευρώπη, καθώς ολοκληρώθηκαν όλες τις απαιτούμενες αδειοδοτικές διαδικασίες και το φθινόπωρο ξεκινά η κατασκευή με τη συνδρομή και εμπειρία του Τομέα Έργων EPC – METKA. Ο νέος σταθμός CCGT θα είναι ισχύος 826MW και θα κατασκευαστεί στο Ενεργειακό Κέντρο της εταιρείας στον Αγ. Νικόλαο, θα έχει ως βασικό προμηθευτή την GE, ενώ θα έχει αεριοστρόβιλο τεχνολογίας class H, με θερμική απόδοση μεγαλύτερη από 63%, γεγονός που θα τον καθιστά τον πιο αποδοτικό στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή. Το προβλεπόμενο κόστος επένδυσης είναι της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ, ενώ αναμένεται να δημιουργηθούν πολλές νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες – κατά πάγια πρακτική της MYTILINEOS – θα καλυφθούν κυρίως από κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Η ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του σταθμού (commissioning) τοποθετείται στο 4ο τρίμηνο του 2021. Οι κινήσεις από την πλευρά της εταιρείας έρχονται σε μια δύσκολη περίοδο για τον κλάδο της ενέργειας. Η ΔΕΗΔΕΗ 0,00% αντιμετωπίζει τα γνωστά μεγάλα προβλήματα, ενώ ήδη οι δύο διαγωνισμοί για τα λιγνιτικά κατέληξαν άγονοι. Υπό αυτό το πλαίσιο η Μυτιληναίος με

τις εξελίξεις που προωθεί εξελίσσεται με διαφορά στον πιο σημαντικό παίκτη ενέργειας στον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς δε, συμβάλει σημαντικά στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας ενώ δημιουργεί και προϋποθέσεις εξαγωγών σε γειτονικές χώρες στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου (target model). Αλλωστε η εταιρεία κατέχει άδεια εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας (διασυνοριακού εμπορίου). Έχοντας στο χαρτοφυλάκιό της και αυτόν τον σταθμό, η ισχύς ηλεκτρικής ενέργειας που θα διαθέτει η MYTILINEOS θα ξεπερνά τα 2000MW (πλέον του χαρτοφυλακίου ΑΠΕ των 193 MW). Συγκεκριμένα, το ενεργειακό δυναμικό του ομίλου, πέραν των ΑΠΕ, θα αποτελείται από:

1) Θερμικό ηλεκτρικό σταθμό παραγωγής ενέργειας Συνδυασμένου Κύκλου (ΘΗΣ) με καύσιμο φυσικό αέριο της Μυτιληναίος ισχύος 444,48 MW, στο Ενεργειακό Κέντρο του Αγίου Νικολάου Βοιωτίας.

2) Θερμικό ηλεκτρικό σταθμό παραγωγής ενέργειας Συνδυασμένου Κύκλου (ΘΗΣ) με καύσιμο φυσικό αέριο της Κόρινθος Power ΑΕ, ισχύος 436,6 MW, στους Αγιους Θεοδώρους Κορινθίας.

3) Θερμικό ηλεκτρικό σταθμό παραγωγής ενέργειας Συνδυασμένου Κύκλου (ΘΗΣ) με καύσιμο φυσικό αέριο της Μυτιληναίος ισχύος 334 MW, στο Ενεργειακό Κέντρο του Αγίου Νικολάου Βοιωτίας. Να σημειωθεί, τέλος, ότι στο χώρο της λιανικής η Protergia ήδη έχει ξεπεράσει τους 165.000 πελάτες.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 37

τράπεζες

Σε ισχύ τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου, ακόμα κι όταν λήγουν! Οι τράπεζες έχουν… αδειάσει από εργαζομένους που βρίσκονταν κοντά στη σύνταξη… Του Στ. Κ. Χαρίτου

Η

χρονιά της μεγάλης… «σφαγής», δηλαδή της μείωσης προσωπικού στον τραπεζικό κλάδο, θα είναι το 2019. Εκτός από το εντυπωσιακό πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου που ανακοίνωσε πρόσφατα η Eurobank με κίνητρο 50 μισθούς και μάλιστα μεικτούς, καλά ενημερωμένες πηγές του «B.E.» αναφέρουν ότι παραμένουν σε ισχύ τα αντίστοιχα προγράμματα που είχαν

ανακοινώσει οι τράπεζες, ακόμα και προ διετίας! Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η Εθνική Τράπεζα αν και είχε ανακοινώσει πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου το 2016 και το οποίο είχε συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα αποδοχής από το προσωπικό, στην ουσία το πρόγραμμα αυτό δεν τελείωσε ποτέ και εξακολουθεί να βρίσκεται στο τραπέζι για όποιον εργαζόμενο θελήσει να φύγει! Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έδινε ως κίνητρο αποχώρησης περί τους 40 μεικτούς μισθούς και η εκτίμηση της διοίκησης της Εθνι-

38 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

κής τότε, ήταν ότι θα εντάσσονταν σε αυτό 500-600 εργαζόμενοι. Τελικά προσήλθαν 1.300 και το πρόγραμμα συνεχίζεται, αφού και λίγο πριν από τα περασμένα Χριστούγεννα εργαζόμενοι ζήτησαν να υπαχθούν. Σύμφωνα με κορυφαίες τραπεζικές πηγές, τα προγράμματα αυτά στην πραγματικότητα δεν σταματούν ποτέ, αφού επανέρχονται από τις τράπεζες ελαφρώς τροποποιημένα. Ο στόχος είναι μέχρι το 2020 να αποχωρήσουν συνολικά από τον κλάδο 10.000 τραπεζοϋπάλληλοι και ο αριθμός τους να

περιοριστεί στις 27.000, ενώ το δίκτυο να μετρά 1.200-1.300 καταστήματα. Το ζήτημα της περαιτέρω μείωσης του προσωπικού οι τράπεζες καλούνται να το διαχειριστούν παράλληλα με το κρίσιμο θέμα της μείωσης των κόκκινων δανείων αλλά και των τεστ αντοχής που είναι προγραμματισμένα για το δεύτερο 15νθήμερο του Φεβρουαρίου. Οι τράπεζες έχουν σχεδόν «αδειάσει» από μεγάλης ηλικίας εργαζομένους, οι οποίοι αποχώρησαν με προηγούμενα -και ομολογουμένως πιο γενναιό-

δωρα- προγράμματα εθελουσίας εξόδου. Σημειώνουμε ότι το μέγιστο της αποζημίωσης για όσους αποχώρησαν με εθελουσία το 2016 διαμορφώθηκε στις 170.000 ευρώ. Η συρρίκνωση του προσωπικού -όπως και του δικτύου καταστημάτων- δεν είναι μόνο απαίτηση του SSM αλλά και των μετόχων των τραπεζών, οι οποίοι επιμένουν στη μείωση του λειτουργικού κόστους, στο πλαίσιο περαιτέρω ενίσχυσης της κερδοφορίας. Από την άλλη, οι νέες τεχνολογίες κερδίζουν διαρκώς έδαφος. «Η ψηφιακή τεχνολογία αποτελεί

πλέον μέρος της καθημερινότητας στην Ελλάδα. Τα δεδομένα σε ό,τι αφορά τις τραπεζικές υπηρεσίες έχουν αλλάξει και οι τράπεζες προσαρμόζονται σε αυτές τις νέες ανάγκες και απαιτήσεις», συνεχίζει ο ίδιος τραπεζίτης. Σήμερα στην Ελλάδα περισσότεροι από 3 εκατομμύρια πελάτες των τραπεζών πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους μέσω των νέων δικτύων εξυπηρέτησης, δηλαδή από την οθόνη του υπολογιστή τους, το κινητό τους τηλέφωνο ή μέσω του phone banking. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον οι πληρωμές φόρων (εισόδημα, ΕΝΦΙΑ, τέλη) πραγματοποιούνται μέσω του e-banking, ακολουθούν οι πληρωμές μέσω των ΑΤΜ και τελευταίες έρχονται οι συναλλαγές στο τραπεζικό γκισέ. Το 2019 αναμένεται πρόγραμμα για περίπου 2.000 υπαλλήλους της Τράπεζας Πειραιώς (στον αριθμό περιλαμβάνονται και οι θυγατρικές) και δεν αποκλείονται ανακοινώσεις εντός των επόμενων ημερών, ενώ άλλα 1.000 άτομα θα αποχωρήσουν συνολικά από την Εθνική Τράπεζα και την Eurobank, στους οποίους θα προστεθούν και περί τους 500 εργαζομένους από τον όμιλο της Alpha Bank. Εκτιμάται ότι στο τέλος του 2019 το τραπεζικό δίκτυο θα αριθμεί λιγότερα 1.800 τραπεζικά καταστήματα και ο αριθμός των εργαζομένων δεν θα ξεπερνά τις 35.000-36.000 υπαλλήλους. Σημειώνουμε ότι στο τέλος του 2016 το προσωπικό των τραπεζών αριθμούσε 41.000 άτομα και το δίκτυο 2.206 καταστήματα. Πριν από μία δεκαετία, το 2009, ο αριθμός των τραπεζοϋπαλλήλων προσέγγιζε τις 68.000 και το δίκτυο αριθμούσε 4.130 καταστήματα. Μετά το 2010 οι αλλαγές στον κλάδο ήταν ραγδαίες. Το 2008 δραστηριοποιούνταν στη χώρα 40 ελληνικές και ξένες τράπεζες. Σήμερα έχουν απομείνει 5 τράπεζες -Πειραιώς, Εθνική, Alpha, Eurobank, Attica- ενώ παρουσία έχει η HSBC και πέντε ακόμα ξένες τράπεζες (οι οποίες στο τέλος του 2016 διατηρούσαν από ένα γραφείο στην Αθήνα και απασχολούν συνολικά 95 άτομα).

σελίδες XAΛYBOYΡΓIKH

Λουκέτο έπειτα από 93 χρόνια λειτουργίας Γράφει ο Λάζαρος Λασκαρίδης

η λειτουργία ηλεκτρικών κλιβάνων των 20 τόννων. Το 1958 εγκαθίσταται ένας ιστορία της Χαλυβουργικής κλίβανος Siemens Martin των 40 τόννων, αρχίζει το 1925, όταν οι ενώ διακόπτεται η λειτουργία των μικρών ιδρυτές της Θ. Αγγελόπου- κλιβάνων της οδού Πειραιώς. λος και τα παιδιά του Δη- Προς το τέλος όμως της δεκαετίας του μήτρης, Παναγιώτης και 50 οι απαιτήσεις της αγοράς σε χάλυβα Γιάννης, ξεκίνησαν να ασκούν εμπόριο αυξάνονται με την εντατική ανοικοδόειδών σιδήρου. Το 1932 όμως, εγκαθι- μηση της χώρας και τότε αρχίζουν να στούν ένα εργοστάσιο παπαρουσιάζονται σοβαρά ραγωγής ειδών συρμαπροβλήματα, γιατί δέκα Η εταιρία άντεξε τουργίας, στην οδό Πειραιχρόνια μετά τον εμφύλιο, ώς 197, με την επωνυμία πολέμους, τα παλιοσίδερα (κ. scrap), Ελληνικά Συρματουργεία γιναντώθηκε στην που αποτελούν την πρώτη Θ.Α. Αγγελόπουλος & Υιοί μεταπολεμική ύλη για την παραγωγή του και περνούν έτσι στον κλά- Ελλάδα, ξεπέρασε χάλυβα, αρχίζουν να σπαδο της μεταποίησης. Τα προβλήματα, ωστόσο νίζουν και δε φτάνουν να παραγόμενα σύρματα αποικανοποιήσουν τα χαλυτελούν και την πρώτη ύλη η οικονομική κρίση βουργεία μας. Για εισαγωγια να παραχθούν γαλβα- των τελευταίων γή παλαιοσιδερικών από νισμένα συρματοπλέγμα- ετών, σε συνδυασμό το εξωτερικό δε γίνεται τα, καρφιά και πεταλόκαρ- με την οικογενειακή λόγος, γιατί το ίδιο φαινόφα. μενο παρατηρείται και διαμάχη, οδήγησαν Η δραστηριότητα αυτή συστην ευρωπαϊκή και τη διτην ιστορική εθνή αγορά. νεχίζεται στην ίδια περιοχή μέχρι το 1938. Τότε βιομηχανία σε Τότε λαμβάνεται μια μεεγκαθίστανται μικροί ηλε- αδιέξοδο. γάλη και ριψοκίνδυνη απόκτρικοί κλίβανοι των 6-8 φαση και μπαίνει σε εφαρτόννων οι οποίοι παράγουν μογή το σχέδιο καθετοχάλυβα, ο οποίος στη συνέχεια διαμορ- ποίησης της παραγωγής. Έτσι, το 1961 φώνεται στις τότε εγκαταστάσεις ελά- θεμελιώνεται η πρώτη υψικάμινος στη στρων σε χάλυβα οπλισμού σκυροδέμα- χώρα μας. Δύο χρόνια αργότερα αποπετος. Η προσπάθεια αυτή σταματά με τον ρατώνεται η εγκατάσταση της πρώτης πόλεμο και την Κατοχή. και ταυτόχρονα ξεκινάει και η κατασκευή Μετά την απελευθέρωση αρχίζει νέα της δεύτερης υψικαμίνου. επιχειρηματική δραστηριοποίηση με την Παράλληλα ετοιμάζεται το χαλυβουργείο, σύσταση Ανωνύμου Εταιρείας, η οποία όπου ο παραγόμενος στις υψικαμίνους είναι από τότε γνωστή ως Χαλυβουργική χυτοσίδηρος μετατρέπεται μέσα σε σύγA.E.. Το 1951 οι δραστηριότητες μεταφέ- χρονους μεταλλάκτες LD και με την εμρονται στην Ελευσίνα και το 1953 αρχίζει φύσηση καθαρού οξυγόνου σε χάλυβα.

Η

40 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Η ανάγκη χρήσης καθαρού οξυγόνου οδηγεί και στην εγκατάσταση 3 μονάδων παραγωγής του αερίου αυτού, παραγωγικής ικανότητας 7.500 – 8.000 κυβικών μέτρων την ώρα. Στις 27 Ιουνίου του 1963 αρχίζει η παραγωγή χυτοσιδήρου και χάλυβα από σιδηρομετάλλευμα. Στο διάστημα 1963-75 ακολουθεί και η δεύτερη υψικάμινος, η οποία ανεβάζει τη συνολική δυναμικότητα σε πάνω από 1 εκατομμύριο τόννους χυτοσιδήρου το χρόνο, ενώ ολοκληρώνεται η εγκατάσταση και μπαίνουν σε λειτουργική διαδικασία μία μονάδα παραγωγής κωκ για τις ανάγκες της υψικαμίνου και μία μονάδα ελασματουργείου για την παραγωγή θερμής και ψυχρής έλασης χαλυβδοφύλλων σε ρόλλους και φύλλα. Από το 1977 αρχίζει και η παράλληλη λειτουργία της νέας μονάδας τριών ηλεκτρικών κλιβάνων των 100 τόννων.

Το 1981 – 82 ολοκληρώνεται η εγκατάσταση μιας νέας υπερσύγχρονης μονάδας παραγωγής χαλυβδοφύλλων ψυχρής έλασης σε ρόλλους και φύλλα. Το 1994 η Χαλυβουργική είναι η πρώτη Ελληνική εταιρεία στην οποία απονέμεται πιστοποιητικό συμμόρφωσης από τον ΕΛΟΤ για τους παραγόμενους χάλυβες οπλισμού του σκυροδέματος. Το 2001 η Χαλυβουργική πιστοποιείται από τον ΕΛΟΤ για το εφαρμοζόμενο Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας κατά ΕΛΟΤ EN ISO 9002. Παράλληλα, λαμβάνεται η απόφαση για ριζικό εκσυγχρονισμό των παραγωγικών μονάδων και εγκατάσταση εξοπλισμού βέλτιστης διαθέσιμης τεχνολογίας. Το 2003, ολοκληρώνεται η πρώτη φάση της επένδυσης αξίας 150.000.000 ευρώ και ξεκινά η λειτουργία των νέων παραγωγικών εγκαταστάσεων πρωτοποριακής τεχνολογίας. Το Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας της Χαλυβουργικής, πιστοποιείται κατά το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO 9001:2000. Το 2006, το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης της Χαλυβουργικής, πιστοποιείται κατά το πρότυπο ΕΛΟΤ EN ISO 14001:2004. Παράλληλα, ολοκληρώνεται η δεύτερη φάση της επένδυσης, ύψους 100.000.000 ευρώ, με την λειτουργία του δεύτερου υπερσύγχρονου ελασματουργείου καθώς και δύο νέων μονάδων παραγωγής πλεγμάτων στο εργοστάσιο Ελευσίνας, οι οποίες εξασφαλίζουν στην Χαλυβουργική ετήσια παραγωγική ικανότητα ύψους 1.000.000 τόννων, ενώ επίσης, κατασκευάζονται και νέοι, υπερσύγχρονοι αποθηκευτικοί χώροι. Το 2007, πραγματοποιείται μια νέα επένδυση σε μια μονάδα παραγωγής Spooler η οποία παρέχει τη δυνατότητα παραγωγής προϊόντων χάλυβα οπλισμού σκυροδέματος σε ειδικού τύπου κουλούρες, διεθνώς γνωστές ως Compact Rebar Coils. Αποτελεί την πρώτη μονάδα αυτού του τύπου που εγκαθίσταται στην Ελλάδα, γεγονός που καθιστά τη Χαλυβουργική τον πρώτο και μοναδικό παραγωγό τέτοιου τύπου προϊόντων χάλυβα οπλισμού σκυροδέματος στη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, με αποτέλεσμα το εργοστάσιο στην Ελευσίνα να υπολειτουργεί από το 2015.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 41

auto news

ΜERCEDES X-CLASS

Σταματάει η παραγωγή; Πριν από δύο χρόνια η Mercedes - Benz παρουσίασε την X-Class, το πρώτο pick-up στην ιστορία της, όμως τα νέα για το επαγγελματικό μοντέλο δεν είναι και τόσο καλά, αφού εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο διακοπής της παραγωγής του. Του Σωτήρη Χάλλα Φωτογραφίες: Μercedes

Ο

λόγος για τον οποίο η κραταιά γερμανική εταιρεία με σήμα το πιο γνωστό αστέρι ετοιμάζεται να πάρει (;) αυτή την απόφαση είναι οι χαμηλές πωλήσεις του μοντέλου. Και επειδή οι αριθμοί λένε πάντα την αλήθεια, για το 2018 οι πωλήσεις αθροιστικά σε Ευρώπη, Αυστραλία και Νότια Αφρική έφτασαν μόλις τις 16.700 μονάδες. Φυσικά, ένας παράγοντας που παίζει ρόλο στις χαμηλές πωλήσεις είναι η μη διάθεση του μοντέλου στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη μεγαλύτερη αγορά pick-up στον κόσμο. Τα πρώτα σύννεφα για το μέλλον της X-Class φάνηκαν τον Φεβρουάριο, όταν ο τότε επικεφαλής της Daimler αποφάσισε να ακυρώσει τη σχεδιαζόμενη έναρξη παραγωγής του μοντέλου για την αγορά της Νότιας Αμερικής, η οποία επρόκειτο να γίνει σε ένα εργοστάσιο των Renault - Nissan στην Αργεντινή. Αυτή τη στιγμή η X-Class παράγεται αποκλειστικά στο εργοστάσιο της Nissan στη Βαρκελώνη, μαζί με τα Navara και Alaskan (το pick-up με τα σήματα της Renault). Στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συνεργασίας ανάμεσα στη Mercedes

και τη συμμαχία Renault - Nissan, η γερμανική μάρκα χρησιμοποίησε ως βάση το Νissan Navara, οπότε δεν προκαλεί έκπληξη η παραγωγή του μοντέλου στο εργοστάσιο της ιαπωνικής εταιρείας. Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν όσα ακούγονται αληθεύουν και αν η πρώτη προσπάθεια της Mercedes σε αυτή την κατηγορία θα έχει άδοξο τέλος.

motori.gr όλος ο κόσμος του 42 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

auto news FORD PUMA

Aπό το παρελθόν στο μέλλον Με την είσοδο του νέου Puma η Ford μεγαλώνει την γκάμα της στην κατηγορία των crossover/suv. Του Γιάννη Σταυρόπουλου Φωτογραφίες: Ford

T

o πρώτης γενιάς Puma το είχαμε γνωρίσει σαν ένα μικρό sport μοντέλο. Η Ford επαναφέρει στην επικαιρότητα την ονομασία Puma, αλλά αυτή η καινούργια γενιά θα ανήκει στην κατηγορία των crossover, μια κατηγορία που γνωρίζει αλματώδη αύξηση στο δύσκολο ράλι των πωλήσεων. Σχεδιασμός Το μοντέλο αυτό της Ford ακολουθεί τη νέα σχεδιαστική γραμμή, με την εξάγωνη μάσκα χαμηλά τοποθετημένη, τους προβολείς τεχνολογίας Led ψηλά, ελαφρώς κεκλιμένη τη γραμμή οροφής αλλά και του μπροστινού καπό, και το όνομα Puma να βρίσκεται στη μέση της πόρτας του χώρου αποσκευών. Το μήκος του νέου Puma δεν θα ξεπερνά τα 4,3 μ. και θα προσφέρει 456 λίτρα αποσκευών. Κινητήρες Στο θέμα των κινητήρων, το νέο Puma θα λανσαριστεί αρχικά με τον πολυβραβευμένο 3κύλινδρο Eco Boost του ενός λίτρου με 125 ίππους, ενώ η έκδοση με τους 155 θα συνδυάζεται με το ελαφρύ υβριδικό σύστημα Ford Eco Boost Hybrid. Σύμφωνα με τη Ford, o κινητήρας αυτός θα είναι περίπου 9% πιο οικονομικός από αυτόν των 125

ίππων. Μαζί με τους βενζινοκινητήρες θα είναι διαθέσιμη και η έκδοση diesel με τον κινητήρα 1.5 λίτρων απόδοσης 120 ίππων. Στο εσωτερικό κυριαρχεί ο o ψηφιακός πίνακας οργάνων με οθόνη 12,3 ιντσών και η κεντρική

οθόνη αφής 8 ιντσών. Η Ford θα έχει διαθέσιμο το Puma σε τρεις εκδόσεις από πλευράς εξοπλισμού: Titanium, St-Line και ST-Line X. Οι πωλήσεις του αναμένεται να ξεκινήσουν στο τέλος του τρέχοντος έτους, ενώ η παραγωγή του θα γίνεται στο εργοστάσιο της Ford που βρίσκεται στην Κραϊόβα της Ρουμανίας, εκεί όπου κατασκευαζόταν το πολυχρηστικό B-Max, με τις πόρτες που άνοιγαν σαν βιβλίο.

αυτοκινήτου στην οθόνη σας AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 43

press Yπάρχει θέμα με Πιτσιλή; Ακούγεται εντόνως στους διαδρόμους του υπουργείου Οικονομικών την τελευταία εβδομάδα και ενώ ανέλαβε η νέα ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, ότι επίκεινται αλλαγές στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Σημειώνουμε ότι στον φάκελο που παρέλαβε ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας από τον πρωθυπουργό μετά την πρώτη σύγκληση του υπουργικού συμβουλίου ενδιαφέρον είχαν οι σημειώσεις 1, 2 και 3: 1. Αξιολόγηση των σχεδίων δράσης της ΑΑΔΕ και του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους από το Ελεγκτικό Συνέδριο, 2. Πρόοδος στη στελέχωση της ΑΑΔΕ με στόχο 12.500 υπαλλήλους, 3. Πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των διαδικασιών της. Πάντως, κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής ο Γ. Πιτσιλής ήταν παρών για να καλωσορίσει τη νέα ηγεσία, αλλά πρώτα έσπευσε να χαιρετήσει τους δημοσιογράφους έναν έναν προσωπικά. Αβρότητα ή θέλει την αρωγή τους;

Τρεχάτος! Τέσσερις όροφοι μεσολαβούν από τον τρίτο του υπουργείου Οικονομικών μέχρι τον έβδομο, όπως και να το κάνεις δεν είναι εύκολο να ανέβεις από τις σκάλες. Στον τρίτο όροφο βρίσκεται η αίθουσα εκδηλώσεων. Ο Σπυρίδων Άδωνις Γεωργιάδης, ο νέος υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, μετά τις τελετές εθεάθη να ανεβαίνει τα σκαλιά δυο δυο για να πάει στο γραφείο του στον έβδομο όροφο. Προφανώς βιαζόταν να βγει φωτογραφία με τον επικεφαλής της… Lamda Development!

44 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Το… σόι σου Μόνο τα… πρωτοξάδελφα και το υπόλοιπο σόι δεν παρέστησαν κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής στο υπουργείο Οικονομικών του νέου υφυπουργού αρμόδιου για τα έσοδα Απ. Βεσυρόπουλου, που αντικαθιστά την Κατερίνα Παπανάτσιου. Ήταν ο πρώτος που αφίχθη στον έκτο όροφο, όπου και το γραφείο του ΥΠΟΙΚ, τον οποίο συνέστησαν στους υπηρεσιακούς παράγοντες οι… δημοσιογράφοι. Η δε οικογένεια του νέου υφυπουργού τον ακολουθούσε κατά πόδας μέχρι το γραφείο του τέως υπουργού Ευκλείδη Τσακαλώτου.

Οι φόροι και ο θάνατος «Ένα πράγμα είναι βέβαιο σ’ αυτή τη ζωή, ο θάνατος και οι… φόροι» είπε, μεταξύ άλλων, αστειευόμενος ο απελθών υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής στο ΥΠΟΙΚ. Πώς φαίνεται ότι φοιτούσαν στην Οξφόρδη με τον κεντρικό τραπεζίτη Ι. Στουρνάρα. Το ίδιο είχε πει κι εκείνος σε μία συνέντευξή του στην ΕΡΤ πριν από έξι χρόνια…

«Εμένα περιμένατε;» 9 Ιουλίου, 6ος όροφος, υπουργείο Οικονομικών: Υπάλληλοι, γραμματείς, γενικοί γραμματείς και όποιοι άλλοι παριστάμενοι, βρίσκονταν έξω από τα γραφεία τους στο υπουργείο για να υποδεχτούν τον νέο υπουργό. Και ξαφνικά ανοίγει η πόρτα του ασανσέρ και εμφανίζεται ο. Γ. Χουλιαράκης, ο τέως αναπληρωτής! «Εμένα περιμένατε;», είπε και ακολούθησε γέλιο… Άμα έχεις χιούμορ…

Εκλογικοί αντιπρόσωποι σύμβουλοι υπουργών! Η κινητοποίηση των κομματικών και των φίλιων προς τον ΣΥΡΙΖΑ δυνάμεων ήταν πολύ μεγάλη στις 7 Ιουλίου. Πηγαίνοντας να ψηφίσω σε εκλογικό τμήμα της Α’ Αθηνών έπεσα πάνω σε δύο πολύ επώνυμους εκλογικούς αντιπροσώπους. Ο ένας ήταν ο μέχρι πριν από μία εβδομάδα γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών Κώστας Φωθιαδάκης. Ο άλλος είναι ακόμη στη θέση του και για λόγους δεοντολογίας σάς υπόσχομαι να σας τον αποκαλύψω στο μέλλον. Όταν δεν θα υπάρχει conflict.

Καζίνο 23 χρόνια μετά την απόκτηση της άδειας, το καζίνο Φλώρινας ανοίγει! Οι εργασίες ανακαίνισης του Ξενία Φλώρινας όπου θα φιλοξενηθεί ο νέος ναός του τζόγου προχωρούν πυρετωδώς και υπολογίζεται ότι πριν από το τέλος του έτους θα γίνουν τα εγκαίνια. Το 1995 η Πολιτεία είχε δώσει αντί 750.000 ευρώ άδεια για λειτουργία. Αν και το καζίνο είχε διαμορφωθεί, υπήρξαν αντιδράσεις και δεν λειτούργησε. Ο επενδυτής πήγε στα δικαστήρια και το Δημόσιο πλήρωσε 20 εκατ. ευρώ αποζημίωση. Η άδεια λειτουργίας του επαναβεβαιώθηκε με ΦΕΚ το 2014.

Φουσκωμένη λίστα 24.666 ΑΦΜ χρωστούν τα 95 δισ. από τα 104 δισ. των χρεών στην Εφορία, σύμφωνα με την ΑΑΔΕ. Πρόκειται για ποσά που είναι αδύνατον να εισπραχθούν. Οι περισσότερες από τις περιλαμβανόμενες επιχειρήσεις είναι ανενεργές και πτωχευμένες, και τα φυσικά πρόσωπα έχουν εξαφανιστεί, βρίσκονται στη φυλακή ή έχουν πεθάνει. Η Ακρόπολις Χρηματιστηριακή βρίσκεται πρώτη με χρέη 10,496 δισ. ευρώ. Η αρχική οφειλή ήταν 4,97 δισ. Χαμηλότερα βρίσκεται η Ολυμπιακή Αεροπορία Υπηρεσίες, που χρωστάει 1,844 δισ. (Εφορία) και 1,565 δισ. (ΕΦΚΑ). Πριν από πέντε χρόνια η οφειλή της στην Εφορία ήταν 733,28 εκατ. ευρώ.

Ψάχνοντας ακίνητο Γραφεία περίπου 3.800 τ.μ. δίπλα στο μετρό αναζητά η Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας και Κοινωφελών Περιουσιών του υπουργείου Οικονομικών που βρίσκεται σήμερα στην οδό Καραγιώργη Σερβίας 8 στην Αθήνα. Σύμφωνα με τη διακήρυξη μειοδοτικής δημοπρασίας της Κτηματικής Υπηρεσίας Αθηνών - Ανατολικής Αττικής, το ελάχιστο ετήσιο μίσθωμα έχει οριστεί σε 26.500 ευρώ. Όπως λένε παράγοντες της κτηματαγοράς, δύσκολα θα βρεθεί το κατάλληλο ακίνητο, καθώς η ζήτηση για γραφειακούς χώρους στο κέντρο και δη κοντά σε μέσα σταθερής τροχιάς είναι υψηλή.

Εκεί στη Λένορμαν…

6+6 εκατ. ευρώ είναι οι οφειλές σε τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία, της ιστορικής οικονομικής εφημερίδας, τελευταίας εν ζωή, «Ναυτεμπορική». Αυτός είναι και ο λόγος που ως βασικός πιστωτής η Eurobank θα ασκήσει το δικαίωμά της, υλοποιώντας τις δυνατότητες που της δίνει ο νόμος Δένδια περί fast track εκκαθαρίσεων επιχειρήσεων εν λειτουργία. Η «Ναυτεμπορική», με απλά λόγια, θα πουληθεί ανά περιουσιακό στοιχείο: ο τίτλος της εφημερίδας, το site, το πιεστήριο και το ακίνητο στη Λένορμαν. Η Eurobank λέγεται ότι θα αναλάβει μέχρι την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης και την πληρωμή των όσων εργαζομένων απομείνουν, αφού ο νέος ιδιοκτήτης, αν υπάρξει τελικά, θα είναι αυτός που θα αποφασίσει για το μέλλον τους.

Μειώσεις; Ποιες μειώσεις; Είδατε μειώσεις στις τιμές των σουπερμάρκετ μετά τη μετάταξη των τροφίμων στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ; Πολύ μικρές ή καθόλου λένε οι… κακές γλώσσες. Άρα κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ μάλλον θα ενθυλακωθούν από τα σουπερμάρκετ ή/ και από τους χονδρεμπόρους.

AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 45

τελευταία Τoυ Σταύρου Χαρίτου

Η συνάντηση

Δ

ύο ημέρες πριν από τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης έγινε μία, η πρώτη θαρρώ σε επαγγελματικό επίπεδο, συνάντηση ανάμεσα στον υπουργό Ενέργειας κ. Κ. Χατζηδάκη και τον πρόεδρο των Ελληνικών Πετρελαίων κ. Ε. Τσοτσορό. Νομίζω ότι το προφανές θέμα K. Χατζηδάκης που εθίγη ήταν ασφαλώς η αποκρατικοποίηση των Ελληνικών Πετρελαίων. Δεν υπέπεσε στην αντίληψη της στήλης το αν μεταφέρθηκε η άποψη του κ. Τσοτσορού για το τι πρεσβεύει ο έτερος μέτοχος του 45 plus% κ. Σπ. Λάτσης, μέσω της Paneuropean Oil. Όπως, επίσης, αν ετέθη ζήτημα παραίτησης στον κ. Τσοτσορό, όπως κομψά ετέθη στον κ. Εμ. Παναγιωτάκη με το… Ε. Τσοτσορός «μένεις μέχρι να φύγεις». Γεγονός πάντως είναι ότι η θητεία του κ. Τσοτσορού έχει ανανεωθεί για άλλα δύο χρόνια ακόμα, με τις γνωστές απολαβές.

Πρώην πρωθυπουργός Η πληροφορία δεν επιδέχεται αμφισβητήσεως ή έστω και της παραμικρής αμφιβολίας. Πρώην πρωθυπουργός, γνωστός για το out of space στυλ του, «φιτ», ολίγον αιθεροβάμων, με τα μυαλά overmind, με φοβερή μίμηση του Μιτσικώστα, βρέθηκε σε κηδεία στελέχους του κατά τη διακυβέρνηση της χώρας στην εποχή του. Εμφανίστηκε, λέει, την ώρα της κηδείας κι ενώ το μυστήριο βρισκόταν σε εξέλιξη και πήγε, όπως μου μεταφέρθηκε αυτολεξεί, μπροστά από τον υιό του εκλιπόντος, με γυρισμένη την πλάτη στο… φέρετρο, πιάνοντας ψιλή κουβέντα μαζί του. Ο δε υιός, ανθρώπινο και θεμιτό και λογικότατο είναι, έδειχνε συγκλονισμένος μέχρι που μετά από κάνα πεντάλεπτο χτύπησε τον πρώην πρωθυπουργό στην πλάτη σαν να του έλεγε «δεν μας αφήνεις στο πένθος μας, έχουμε κι εσένα να μας κάνεις κεφάλι»…

Η επιλογή Θεωρούσαν βέβαιο στην οδό Χαλκοκονδύλη ότι το όνομα του νέου προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ επρόκειτο να ανακοινωθεί πριν από τις προγραμματικές δηλώσεις. Μέχρι την ώρα που διαβάζετε τούτες τις γραμμές κι ενώ το καλοκαιράκι προχωράει και προχωράει κι εμείς οι ταπεινοί συντάκτες μένουμε πίσω, σε όποιον είχε απευθυνθεί ο κ. Χατζηδάκης, πολύ κομψά, απέρριψε την πρόταση αυτή. Το όνομα του κ. Αθανασόπουλου «κάηκε». Υπάρχει, όμως, ένα ακόμα όνομα στο οποίο απευθύνθηκε ο υπουργός Ενέργειας και η απάντηση που έλαβε ήταν άκρως απογοητευτική, διότι ακολούθησε και σχόλιο. «Κωστή μου, σ’ αγαπάω, σ’ εκτιμάω, αλλά φυλακή δεν πρόκειται να πάω»…

46 I BUSINESS ENERGY I AYΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Κότερα

Να αλλάξουμε λίγο κλίμα, μέρες που είναι. Προφανώς όταν η κυρία Αικατερίνη Κυριακούλη πουλούσε μέρος της συμμετοχής της στην ομώνυμη εταιρεία ναυτιλιακών δραστηριοτήτων, ο κ. Στ. Κυριακούλης είχε πατήσει το πόδι του στη στεριά ή, τέλος πάντων, προσέγγιζε τη μαρίνα του Φλοίσβου με το νέο 15μετρο απόκτημα της εταιρείας του. Το οποίο, σημειωτέον, ο ίδιος καπετάνευε από την Ισπανία μέχρι την Ελλάδα διασχίζοντας όλη τη Μεσόγειο. Πληροφορούμαι ότι τα λεφτά που απέκτησε η κυρία Κυριακούλη -περί το 1 εκατ. ευρώ- πρόκειται να τα δανείσει στην εταιρεία με σκοπό να ρίξει κι άλλο τον δανεισμό και βεβαίως να πληρώνει μικρότερους τόκους τον χρόνο, από 700 χιλιάδες ευρώ, 300 χιλιάδες.