businessenergy MAG 01

ΈΞΟΔΟΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΈΣ

ΦΟΡΟΛΟΓΊΑ

SWAP στα ακριβά δάνεια του ΔΝΤ

Μείωση ΕΝΦΙΑ για τα «πράσινα» σπίτια

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ

Τα νέα προγράμματα του ΟΑΕΔ για ανέργους

business ΤΕΥΧΟΣ 01 • ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2019

ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΉΣΕΙΣ

Ποια κυβέρνηση θα τολμήσει; Λιγνίτες, Ελληνικά Πετρέλαια, ΔΕΠΑ και Ελληνικό κινδυνεύουν από προεκλογικό μπλακ-άουτ

περιεχόμενα

20-22 Γιάννης Κανουπάκης: Εκρηκτικές ατμόσφαιρες Σελ. 08 IEA, World Energy Outlook 2018 Σελ. 10-11 Το σχέδιο για την έξοδο στις αγορές: Έκδοση 10ετούς με ανταλλαγή των ομολόγων του PSI και εξαγορά των ακριβών δανείων του ΔΝΤ Σελ. 12-15

του ενεργειακού τομέα Σελ. 24-27 AutoBest: Ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στο θεσμό οδηγεί και γράφει για τα αυτοκίνητα λίγο πριν από την ανακοίνωση του νικητή. Σελ. 28-29 Μείωση του ΕΝΦΙΑ στις ενεργειακά αναβαθμισμένες κατοικίες Σελ. 32-34

business Μηνιαίο περιοδικό για την ενέργεια, την οικομομία, τις επιχειρήσεις. Κυκλοφορεί κάθε 1η του μήνα. Η ψηφιακή έκδοση είναι διαθέσιμη στο site businessenergy.gr ΕΚΔΌΤΗΣ:

Γιάννης Σταυρόπουλος, Τάσος Φραγκούλης ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΈΚΔΟΣΗΣ:

Γιάννης Κανουπάκης Ο πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ κ. Μανούσος Μανουσάκης μιλά στο B.E. για την υλοποίη του μεγαλύτερου project στην ιστορία του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας Σελ. 18-19 Ιδιωτικοποιήσεις: Με ποια κυβέρνηση θα πουληθούν τα «ασημικά»; Σελ. 20-22 Οι εκλογές στον ορίζοντα παγώνουν τις μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις

Τα νέα προγράμματα του ΟΑΕΔ για ανέργους Σελ. 36-39

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΉ ΟΜΆΔΑ:

Χρήστος Κολώνας Αγγελική Μαρίνου Μανταλένα Πίου Γιώργος Τριανταφύλλου Σταύρος Χαρίτος ΣΧΕΔΊΑΣΗ:

Σπύρος Αλεξίου ΙΔΙΟΚΤΉΤΗΣ:

Φάκελος ασφαλιστικές εισφορές: Πώς διαμορφώνονται οι εισφορές για γιατρούς, δικηγόρους και ελεύθερους επαγγελματίες Σελ. 40-45

4 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

Εκδόσεις motori ΕΠΕ Δημ.Σούτσου 24Α 11521 Αθήνα τηλ: 2106400281 info@businessenergy.gr

editorial μοσκοπήσεις και έχει κάνει τα μεγάλα κρατικά projects σημαία της. Ναι, αλλά με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουμε κοινωνικές αντιδράσεις, θα ισχυριστεί κάποιος. Βεβαίως, αλλά αν δεν σπάσεις αβγά, δεν γίνεται να σε εμπιστευτούν και να έρθουν επενδύσεις, ν’ ανοίξουν νέες δουλειές, να μπει κόσμος στο μισθολόγιο ν’ αρχίσει να πληρώνει πάλι τους φόρους του και βεβαίως να ξοδέψει...

Γιατί θα με εμπιστευτείς

Δ

εν ήταν μια εύκολη από- βάλει λουκέτο και τα οικονομικά και φαση. Αλλά πάρθηκε. κλαδικά περιοδικά να αποτελούν Το businessenergy.gr, ανάμνηση, το businessenergy.gr, στον αέρα από τον Μάρ- αποκτά αδελφάκι, στο περίπτερο. τιο του 2015, κάνει το επόμενο βήμα. Ή μάλλον τείνει να Και όχι μόνο, θα πηγαίνει στον ίδιο ενηλικιωθεί μία ώρα αρχύτερα. Από- τον αναγνώστη, τον επιχειρηματία, λυτα συνδεδεμένο με τις αρχές της τον ψαγμένο πολίτη, πολύ απλά διδημοσιογραφίας ότι όλα ξεκινούν ότι έχουμε να του πούμε πολλά. Στο από το χαρτί. Εν αρχή λοιπόν ην το πρώτο φύλλο, θα διαβάσει αυτός που χαρτί και παραμένει περιμένει να πέσει ο πυλώνας των υποχρήμα στην αγορά και To Business λοίπων, για να μην ξέρει ότι πρώτο Energy φιλοδοξεί που παρεξηγούμαστε. Τα το κράτος δίνει το κανα κερδίσει sites με τα περισσόλό παράδειγμα με τις τερα χτυπήματα κάθε τον επιχειρηματία, αποκρατικοποιήσεις. μέρα είναι εκείνα που τον ψαγμένο προβάλλουν τα πρωΌλα μπαίνουν στον πολίτη, πολύ τοσέλιδα των εφημεπάγο, διότι το 2019 ρίδων. αποτελεί προεκλογιαπλά διότι κή χρονιά. Άλλη ατζέέχουμε να του Συνήθως, τα πρώτα ντα έχει ο ΣΥΡΙΖΑ, τη θέματα στα κανάλια γνωστή του «παίζω πούμε πολλά προέρχονται από τα άμυνα μέχρι να φτάπρωτοσέλιδα δημοσιεύματα των σει η κατάσταση στο αμήν και οι δαεφημερίδων. Μέσα σ’ αυτό το περι- νειστές ν’ αρχίσουν πάλι να απειβάλλον, με όλες τις οικονομικές λούν» και άλλη η Νέα Δημοκρατία, εφημερίδες, πλην μιας, να έχουν που φέρεται να προηγείται στις δη6 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

Θα διαβάσει ακόμα, το στέλεχος επιχειρήσεων και ο σύγχρονος άνθρωπος που κατατάσσει τον εαυτό του στη λεγόμενη μεσαία τάξη, πρώτος απ’ όλους, ότι αν ανακαινίσει το σπίτι του ενεργειακά, θα έρθει νομοσχέδιο προεκλογικά που θα του μειώνει τον ΕΝΦΙΑ που πληρώνει. Θα διαβάσει, επίσης, ακόμα κι αυτός που έχει γονατίσει από την κρίση, κατ’ αποκλειστικότητα στο περιοδικό που κρατάει στα χέρια του, ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει και πως από τον μήνα που τρέχει και τους επόμενους, ο ΟΑΕΔ χρηματοδοτεί 16 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Αν δεν σκοπεύει να πάρει των ομματιών του κι αυτός για το εξωτερικό, όπως οι προηγούμενοι 200.000, (braindrain λέγεται το φαινόμενο). Ο επενδυτής που φιλοδοξούμε επίσης να γίνει αναγνώστης μας, θα διαβάσει, πρώτος, ότι ο Τσακαλώτος σκέφεται ναι μεν να βγει στις αγορές, αλλά με ένα έξυπνο swap, ανταλλάσσοντας τα ομόλογα του PSI, που όταν ήταν αντιπολίτευση το κατήγγειλε. Ο μικρομεσαίος, ο δικηγόρος, ο γιατρός, ο επαγγελματίας, που είναι ο καλύτερός μας φίλος, έχει τη δυνατότητα να διαπιστώσει ότι τελικά του έρχονται φθηνότερα οι ασφαλιστικές εισφορές απ’ όσο του έρχονταν πριν από ένα χρόνο. Το αποδεικνύουμε με συγκεκριμένα παραδείγματα και αριθμούς. Κοντολογίς -τι έλεγαν οι παλιοί έμποροι;- η δοκιμή, θα σας πείσει…

Business Energy

Θέση Του Γιάννη Κανουπάκη

Εκρηκτικές ατμόσφαιρες

T

o 2018 μας αφήνει με … κίτρινες αποχρώσεις. Και, μπορεί να απολαμβάνουμε, ακόμη, στη χώρα μας ιταλικό espresso σε καρέκλες γαλλικών bistro, όμως, η οικονομική πραγματικότητα υπερέχει, πια, της μεσογειακής ιδιοσυγκρασίας μας. Η «απόλαυση» τελειώνει με το που γυρνάμε στο σπίτι. Φουσκωμένοι λογαριασμοί, εισφορές, κοκκινισμένα δάνεια, υποχρεώσεις χωρίς τέλος, διαρκής μείωση εσόδων και αβεβαιότητα για το μέλλον. Έχουν έρθει τα πάνω, κάτω. Ταμείο ημέρας και αν… Μα, είμαστε τόσο μακριά, συνάμα, δε, τόσο κοντά στην υπόλοιπη ταραγμένη Ευρώπη και μια ανάσα από τις εστίες του πολέμου, του κατατρεγμού, προς Ανατολάς. Όσο και να βολευόμαστε, λοιπόν, στους καναπέδες, όσο και να κλεινόμαστε στο καβούκι μας, τα προβλήματα θα υπάρχουν και θα εντείνονται, έστω και αν οι δείκτες «αρχίζουν να ευημερούν».

όπως όλα δείχνουν από την εκκίνηση του 3ου τετραμήνου πάμε για μια ακόμη χρονιά ρεκόρ. Η αξία των εξαγωγών ανήλθε σε 27,78 δισ. ευρώ από 23,61 δισ. ευρώ το περυσινό 10μηνο, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή αυξήθηκαν στα 18,34 δισ. ευρώ από 16,40 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,94 δισ. ευρώ ή κατά 11,8%.

Καθένας, άλλωστε, έχει μια διαφορετική θεώρηση της ζωής και της οικονομικής δραστηριότητας. Γεγο- Στον αντίποδα, όμως, προβληματινός είναι ότι ο παλσμό εξακολουθεί να μογράφος της εθνιπροκαλεί η ενίσχυση Ο παλμογράφος κής οικονομίας γνωτων εισαγωγών, κάτι που της οικονομίας ρίζει ποικίλες εξάρεπαναφέρει στο επίκεσεις. Τα σήματά του γνωρίζει ποικίλες ντρο την ανάγκη ενίσχυεπηρεάζονται εύκοσης της εγχώριας παραεξάρσεις από λα, σε καθημερινή γωγής. Την ίδια ώρα, οι βάση, από διεθνείς Βιομήχανοι θεωρούν διεθνείς αλλά και εγχώριους απρόεπιτακτικό στόχο πολικαι εγχώριους βλεπτους παράγοτικής το να βρεθεί δηαπρόσμενους ντες. Πετρέλαιο, χρυμοσιονομικός χώρος που σός, χρηματιστήριο θα δημιουργήσει κίνηπαράγοντες κλπ. τρα για καλά αμειβόμενη εργασία, επιχειρημαΈξω, βέβαια, πάμε καλά. Οι ελληνι- τικότητα, φορολογική συμμόρφωση, κές εξαγωγές αυξήθηκαν στο διά- αποταμίευση, καινοτομία. Και επ’ στημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2018 αυτού είναι, όντως, αναγκαίο να συκατά 4,17 δισ. ευρώ ή κατά 17,6% και νεργαστούν η ελληνική κυβέρνηση 8 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

και οι ευρωπαϊκοί Θεσμοί. Πόσο εφικτό άραγε είναι κάτι τέτοιο και πότε θα γίνει επιτέλους; Τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, που θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους μέχρι το 2060, λένε οι αναλυτές, δεν εμποδίζουν κατ’ ανάγκη την δημιουργία δημοσιονομικού χώρου για ισχυρότερη ανάπτυξη, ιδίως με την προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων. Το πότε θα δούμε, ωστόσο, μια τέτοια εξέλιξη ουδείς, στην παρούσα φάση, το εγγυάται… Όσο πλησιάζουν οι εκλογές όλο και απομακρύνονται οι ρεαλιστικές προσεγγίσεις, λόγω πολιτικού κόστους για κάθε πλευρά. Οπότε ετεροχρονίζεται και το απαραίτητο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο δημόσιο τομέα, με στόχο την εξοικονόμηση πόρων για τη βελτίωση των υπηρεσιών δημοσίων αγαθών που προσφέρει το κράτος στους πολίτες, περιλαμβανομένης και της αύξησης του όγκου και της αποτελεσματικότητας των δημοσίων επενδύσεων. Με αυτά τα δεδομένα, το 2019 αναμένεται έως και εκρηκτικό!

ενέργεια

ΟΙ ΗΠΑ ΤΟΥ ΤΡΑΜΠ

Στην κορυφή της ζήτησης πετρέλαιο και φυσικό αέριο μέχρι το 2040 Οι τελευταίες εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας - Προβλέψιμες οι επιπτώσεις στο περιβάλλον Του Τάσου Φραγκούλη

Τ

ι κι αν η… στάθμη του Ρήνου φυσικού αερίου ίδιες στις περιβαλλοέχει υποχωρήσει στην Βό- ντικές επιπτώσεις. Η πρώτη σφαιρική ρεια Ευρώπη από το περα- συνολική εκτίμηση των έμμεσων εκποσμένο καλοκαίρι, καθιστώ- μπών στην παραγωγή, στη μεταποίηση ντας δύσκολες τις μεταφο- και στη μεταφορά πετρελαίου και φυρές των εμπορευμάτων στην Ευρωπα- σικού αερίου στους καταναλωτές, συϊκή ενδοχώρα; Τι κι αν οι πολίτες εξα- νολικά, αντιπροσωπεύουν περίπου το γριωμένοι στην Γαλλία, φόρεσαν κίτρι- 15% των εκπομπών αερίων του θερμονα φωσφοριζέ γιλέκα και τα έκαναν όλα κηπίου στον ενεργειακό τομέα (συμπεή -σχεδόν όλα- γυαλιά καρφιά στο ριλαμβανομένων των εκπομπών αερίων Παρίσι, αποτρέποντας τις αυξήσεις στα θερμοκηπίου) CO2 και μεθάνιο). Φακαύσιμα που ήθελε στο όνομα της κλι- νταστείτε δε, πόσο ευθύνεται η… Ελματικής αλλαγής και των λάδα και η μικρή επικράαρνητικών επιδράσεών Ανύπαρκτη τειά της στη συνολική της στο περιβάλλον να επίπτωση του περιβάλεπιβάλλει η κυβέρνηση η συμβολή της λοντος, σχολιάζουν ανατου Εμανουέλ Μακρόν; Ελλάδας σε λυτές: Μηδαμινή, στα Οι διοικήσεις των πετρετου 0,01 – 0,02%… εκπομπές ρύπων όρια λαϊκών επιχειρήσεων Υπάρχει ένα πολύ ευρύ και των διϋλιστηρίων - Διεθνές κυνήγι φάσμα των εντάσεων εκανά τον κόσμο τρίβουν ευκαιριών για τις πομπών διοξειδίου του τα χέρια τους από τις μεταξύ διαφοΕλληνικές ενερ- άνθρακος προβλέψεις Διεθνούς ρετικών πηγών: Η μετάΟργανισμού Ενέργειας, γειακές πηγές βαση από το πετρέλαιο σύμφωνα με το outlook με μεγάλες εκπομπές του οποίου μέχρι το άνθρακα στις χαμηλότε2040 το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο ρες κατόπιν επεξεργασίας, θα μείωνε θα συνεχίσουν να αποσπούν σημαντικό τις εκπομπές κατά 25% και το ίδιο για μερίδιο της παγκόσμιας ζήτησης ενέρ- το φυσικό αέριο, κατά 30%. γειας έως το 2040, ακόμη στο σενάριο Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό αειφόρου ανάπτυξης. Τονίζεται δε, πως Ενέργειας, θα μπορούσαν να γίνουν δεν είναι όλες οι πηγές πετρελαίου και πολλά περισσότερα για να μειωθούν οι 10 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

εκπομπές που συνεπάγεται η μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου στους καταναλωτές. Πολλές κορυφαίες εταιρείες αναλαμβάνουν δεσμεύσεις στον τομέα αυτό, εφόσον υιοθετηθούν ευρέως κοινά αποδεκτές πρακτικές μείωσης των εκπομπών άνθρακος. Μείωση των εκπομπών μεθανίου και η εξάλειψη της καύσης είναι δύο από τις πιο οικονομικά αποδοτικές προσεγγίσεις. Υπάρχουν και κάποιες άλλες επιλογές, «αλλαγής παιχνιδιού», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Οργανισμός , συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του CO2 για τη στήριξη της ενισχυμένης ανάκτησης πετρελαίου, μεγαλύτερη χρήση

ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα για την υποστήριξη επιχειρήσεων και η δυνατότητα μετατροπής των υδρογονανθράκων σε υδρογόνο (με δέσμευση άνθρακα). Πολλές χώρες, ιδίως η Ιαπωνία, εξετάζουν προσεκτικά τη δυνατότητα επέκτασης του ρόλου του υδρογόνου μηδενικών εκπομπών στο ενεργειακό σύστημα.

Τα σενάρια Στο Σενάριο των Νέων Πολιτικών, ο Οργανισμός υποστηρίζει ότι τα αυξανόμενα εισοδήματα, υπό την έννοια της βελτίωσης των συνθηκών ζωής και επιπλέον 1,7 δισεκατομμύρια άτομα, τα

οποία προστίθενται κυρίως στις αστικές Στο σενάριο νέων πολιτικών, που εκπεριοχές των αναπτυσσόμενων οικοπόνησε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέρνομιών, ωθούν την παγκόσμια ζήτηση γειας, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροενέργειας κατά περισσότερο από το σωπεύουν περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πετρελαίου και φυσιένα τέταρτο έως το 2040. Η αύξηση θα ήταν περίπου διπλάσια εάν δεν επρόκού αερίου με αύξηση της παραγωγής έως το 2025 (σχεδόν 75% για το πεκειτο για συνεχείς βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση, ένα ισχυρό ερτρέλαιο και 40% για το φυσικό αέγαλείο πολιτικής για την αντιμετώπιση ριο). Μέχρι το 2025, σχεδόν κάθε πέτης ανησυχίας για την ενεργειακή ασφάμπτο βαρέλι πετρελαίου και κάθε τέλεια και βεβαίως, την αειφορία. ταρτο κυβικό μέτρο φυσικού αερίου στον κόσμο προέρχονται από τις ΗνωΌλη η ανάπτυξη προέρχεται από αναπτυσσόμενες οικονομίες, με την Ινδία μένες Πολιτείες. να κρατάς τα σκήπτρα… Ο σχιστόλιθος προσθέτει πίεση στους Το 2000, η Ευρώπη και η Βόρεια Αμεπαραδοσιακούς εξαγωγείς πετρελαίρική αντιπροσώπευαν περισσότερο από ου και φυσικού αερίου που στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό τα έσοδα από εξατο 40% της συνολικής ενεργειακής ζήτησης και ανάπτυξης και η Ασία πεγωγές για την υποστήριξη της εθνικής τους ανάπτυξης και προοπτικής. ρίπου το 20%. Μέχρι το 2040, η κατάΟι διεθνείς εμπορικές ροές ενέργεισταση αυτή αντιστρέφεται εντελώς. Η βαθιά μετατόπιση της κατανάλωσης ας προσελκύονται όλο και περισσότεενέργειας στην Ασία γίνεται αισθητή ρο από την Ασία, σε όλη τη Μέση Ανασε όλα τα καύσιμα και τις τεχνολογίες, τολή, τη Ρωσία, τον Καναδά, τη Βραζικαθώς και στις επενδύσεις στον τομέα λία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το μετης ενέργειας. ρίδιο της Ασίας στο παγκόσμιο εμπόΗ Ασία μονοπωλεί το ήμισυ της παγκόριο πετρελαίου και φυσικού αερίου αυξάνεται από τα μισά σήμερα σε πεσμιας ζήτησης φυσικού αερίου, το 60% της αύξησης των αιολικών, ηλιακών και ρισσότερο από τα δύο τρίτα μέχρι το 2040. Οι νέοι τρόποι προμήθειας φωτοβολταϊκών πάρκων και συστημάενέργειας είναι επίσης ορατοί σε τοπιτων, πάνω από το 80% της αύξησης του πετρελαίου και πάνω από το 100% κό επίπεδο, όπως η ψηφιοποίηση, αλτης αύξησης του άνθρακα και της πυλά και οι όλο και περισσότερο οικονορηνικής ενέργειας (δεδομένης της μικά αποδοτικές τεχνολογίες ανανεώκάμψης σε άλλα σημεία, π.χ. Βόρεια σιμων πηγών ενέργειας επιτρέπουν τη διανομή και κερδίζουν έδαφος. Ευρώπη). Η σύγκλιση φθηνότερων Πριν από δεκαπέντε χρότεχνολογιών ανανεώσινια, οι Ευρωπαϊκές εταιΗ μετατόπιση ρείες κυριάρχησαν στον μης ενέργειας, ψηφιακατάλογο των κορυφαίων της κατανάλωκών εφαρμογών και ο αυξανόμενος ρόλος εταιρειών παραγωγής ηλε- σης ενέργειας της ηλεκτρικής ενέργεικτρικού ρεύματος παγκοσμίως, μετρούμενες με στην Ασία γίνεται ας είναι ένας κρίσιμος φορέας για την αλλαγή, την εγκατάσταση χωρητι- αισθητή σε όλα κότητας. Τώρα έξι στις τα καύσιμα και τις κεντρικός στις προοπτιδέκα είναι οι κινεζικές κές της συνάντησης πολεπιχειρήσεις κοινής ωφέ- τεχνολογίες και λούς από τους στόχους λειας. στις επενδύσεις. αειφόρου ανάπτυξης στον κόσμο. Στο πλαίσιο Η επανάσταση του σχιστοαυτό δεν είναι τυχαίο το λιθικού φλοιού συνεχίζει ενδιαφέρον των εγχώριων ενεργειανα ανακινεί την παροχή πετρελαίου και φυσικού αερίου, επιτρέποντας στις κών παικτών, όπως ο Μυτιληναίος και η Τέρνα Ενεργειακή, που αναζητούν Ηνωμένες Πολιτείες να απομακρυνθούν ευκαιρίες ανάπτυξης σε όλο τον κόαπό το υπόλοιπο πεδίο ως ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου και φυσικού σμο. αερίου στον κόσμο.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 11

έξοδος

Έκδοση 10ετούς με ανταλλαγή των ομολόγων του PSI ΚΑΙ ΕΞΑΓΟΡΆ ΤΩΝ ΑΚΡΙΒΏΝ ΔΑΝΕΊΩΝ ΤΟΥ ΔΝΤ Σε αναμονή μέχρι να ηρεμήσουν οι αγορές χρήματος βρίσκονται τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών προκειμένου να επιχειρήσουν μία ακόμη έξοδο στις αγορές, την πρώτη μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια. Του Γιώργου Τριανταφύλλου

Π

αρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις τόσο από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης, όσο και από την πλευρά Ευρωπαίων αξιωματούχων ότι δεν επείγει η έκδοση νέου ελληνικού ομολόγου, στο οικονομικό επιτελείο αναγνωρίζουν ότι πρέπει να υπάρξει το ταχύτερο δυνατόν μια νέα ελληνική έκδοση. Και αυτό καθώς μπορεί να μην τίθεται θέμα κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών για τα επόμενα δυόμισι χρόνια, αφού υπάρχει το «μαξιλάρι ασφαλείας» των 24,1 δισ.ευρώ, όμως τίθεται θέμα άμεσης ενίσχυσης της εμπορευσιμότητας των ελληνικών τίτλων και της διαμόρφωσης καμπύλης των αποδόσεων. Επιπλέον όσο καθυστερεί η έξοδος στις αγορές τόσο οι επενδυτές θα συντηρούν υψηλά τα 12 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

επιτόκια των ελληνικών ομολόγων. «Είμαστε άνετοι διότι μπορούμε να περιμένουμε καθώς έχουμε το "μαξιλάρι"», τονίζει χαρακτηριστικά ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. Aλλά αυτό, υπογραμμίζει «δεν σημαίνει ότι δεν θα επιχειρήσουμε έξοδο στις αγορές όταν είναι σωστή στιγμή». Ο υπουργός στο σημείο αυτό δείχνει προς τον ΟΔΔΗΧ επισημαίνοντας ότι θα αφήσει το χρονοδιάγραμμα στον επικεφαλής του Οργανισμού, Δημήτρη Τσάκωνα. «Έχει οδηγίες από την κυβέρνηση πως όταν οι αγορές είναι κατάλληλες, θα θέλαμε να το επιχειρήσουμε. Αλλά είναι η δουλειά του να κάνει έρευνα και να μας πει πότε θα είναι η βέλτιστη στιγμή» συμπληρώνει ο υπουργός.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 13

έξοδος

Πώς η Ιταλία χάλασε τα σχέδια Οι αρχικοί σχεδιασμοί ήθελαν την Ελλάδα να «επιχειρεί έξοδο» φθινόπωρο με τέλος του 2018. H αύξηση ωστόσο του κόστους δανεισμού της Ιταλίας συμπαρέσυρε και το ακόμη πιο επισφαλές ελληνικό ομόλογο κοστίζοντας στην Ελλάδα την έξοδο που προετοίμαζε εντατικά το οικονομικό επιτελείο με μια σειρά roadshows σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη και Βοστώνη το καλοκαίρι αλλά και σε Παρίσι και Ασία τον Σεπτέμβριο Ειδικότερα, οι μεγάλες πιέσεις στα ελληνικά χρεόγραφα οδήγησαν την απόδοση του δεκαετούς ομολόγου έως και στο 4,7% και την απόδοση του πενταετούς ομολόγου έως και στο 3,7%, καθιστώντας απαγορευτικό το όποιο εγχείρημα. Η κυβέρνηση προσδοκά πλέον μία εξομάλυνση των συνθηκών, γνωρίζοντας, ότι το μεγάλο σήμα προς τις αγορές αποτελεί η έκδοση ενός νέου 10ετούς ομολόγου. Κάτι που είχαν πράξει όλες οι προηγούμενες χώρες που ολοκλήρωσαν τα προγράμματα διάσωσης. Την ίδια ώρα ωστόσο μπαράζ εκθέσεων αναλυτών και Διεθνών Οίκων συστήνουν έκδοση 3ετών και 5ετών ελληνικών κρατικών τίτλων, στέλνοντας σήμα ότι τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα θεωρούνται πιο «ασφαλή» από ό,τι τα μακροπρόθεσμα. Ο λόγος είναι πως η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους μακροπρόθεσμα παραμένει αβέβαιη και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ουσιαστικές, συνεχιζόμενες δημοσιονομικές προσπάθειες και τις αρκετά αισιόδοξες μακροοικονομικές υποθέσεις.

Τα εναλλακτικκά σενάρια και ο ρόλος των τραπεζών

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΧΡΕΟΥΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ** (ποσά σε εκατ. ευρώ*) 30/06/2018

30/09/2018

ΟΜΌΛΟΓΑ ΚΑΙ ΒΡΑΧΥΠΡΌΘΕΣΜΟΙ ΤΊΤΛΟΙ

68.138,57

66.822,70

Ομόλογα εκδοθέντα στην αγορά εσωτερικού

51.682,75

49.777,84

Ομόλογα εκδοθέντα στην αγορά εξωτερικού

1.727,52

1.731,18

Τιλοποιήσεις στο εξωτερικό

30,35

30,35

Βραχυπρόθεσμοι τίτλοι

14.697,95

15.183,33

ΔΆΝΕΙΑ

277.240,86

289.211,40

Δάνεια Τράπεζας Ελλάδος

2.378,51

2.377,79

Δάνεια λοιπά εσωτερικού

239,51

231,55

Δάνεια ειδικά και Διακρατικά

7.846,47

7.725,65

Δάνεια Μηχανισμού Στήριξης

239.080,01

253.496,92

Δάνεια λοιπά εξωτερικού

4.245,84

4.166,95

Βραχ. δάνεια (Repos)

23.450,52

21.212,54

ΣΥΝΟΛΟ

345.379,43

356.034,10

Στα εναλλακτικά σενάρια περιλαμβάνεται η έκδοση ομολόγου με «στήριγμα» τις ελληνικές τράπεζες. Σε πρώτη φάση θα πρέπει να πειστεί η ΕΚΤ να χαλαρώσει τα όρια που έχει επιβάλει από το 2015 για τις θέσεις που πρέπει να διατηρούν οι εγχώριες συστημικές τράπεζες στους ελληνικούς τίτλους. Εφόσον ο κ. Ντράγκι κάνει δεκτό το αίτημα που του μετέφερε προσφάτως ο Αλέξης Τσίπρας στις Βρυξέλλες τότε τα έσοδα των ελληνικών τραπεζών θα μπορούσαν να ενισχυθούν από τους τόκους, καθώς αγοράζοντας μια έκδοση με απόδοση π.χ. στο 3,5% μπορούν στη συνέχεια να μετατρέψουν τις θέσεις αυτές σε repos τα οποία έχουν επιτόκιο κάτω της μονάδας, κερδίζοντας από τη διαφορά επιτοκίου.

* Από 31/12/2010 άλλαξε η κατηγοριοπίηση του Δημοσίου Χρέους με βασικό κριτήριο το διαχωρισμό του σε ομόλογα και δάνεια, μκροχρόνια και βραχυχρόνια, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών (ESA). ** Προσωρινά στοιχεία

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΥΨΟΣ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ (ποσά σε εκατ. ευρώ) 30/06/2018

30/09/2018

Υφυστάμενο ύψος εγγυήμενων δανείων

10.600,04

10.557,10

Εγγυήσεις ΕΤΑΝ (& συναφών ταμείων)

164,87

157,58

Τι προβλέπει το πλάνο του ΟΔΔΗΧ Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2019, οι υποχρεώσεις είναι αυξημένες και φτάνουν στα 11,751 δισ. ευρώ. Το ΔΝΤ πρέπει να πάρει 1,968 Σχεδιάζει να δισ. ευρώ, η ΕΚΤ αντλήσει έως και 4,789 δισ. ευρώ, 7 δισεκατομμύρια οι εθνικές κεντρικές τράπεευρώ μέσω δυο ζες επιπλέον ένα δισ. ευρώ ή το πολύ τριών εκδόσεων συπε- ενώ λήγουν και ιδιωτικά ομόλοριλαμβανομένου γα συνολικού ύψους 2,96 δισ. ενός 10ετους. ευρώ.

Eφόσον μειωθούν οι εντάσεις μεταξύ Βρυξελλών και Ρώμης και τα spreads

14 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

υποχωρήσουν, ο ΟΔΔΗΧ σχεδιάζει να αντλήσει έως και 7 δισεκατομμύρια ευρώ μέσω δύο ή το πολύ τριών εκδόσεων, περιλαμβανομένου ενός 10ετούς. Στόχος των τεχνοκρατών είναι να εξαγοράσουν καταρχάς το πολύ ακριβό χρέος του ΔΝΤ, που ανέρχεται σε 10,4 δισ. ευρώ και εν συνεχεία να αναζητηθεί η νομική φόρμουλα για ανάλογες κινήσεις στα ομόλογα που διακρατεί η ΕΚΤ (9,5 δισ. ευρώ), χωρίς αυτό να θεωρηθεί ως έμμεση χρηματοδότηση. Όπως εξηγεί ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, κ. Δημήτρης Τσάκωνας, αυτά τα δάνεια έχουν σταθμισμένο μέσο όρο λήξης 3,5 πε-

Η σημασία του τελευταίου roadshow της χρονιάς

για κάλυψη των υποχρεώσεων ρίπου ετών και περίπου 5 δισ. ευρώ χρεώνονται με επιτόκιο 4,9%, καθώς το Ταμείο υιοθετεί κλιμακωτό επιτόκιο το οποίο αυξάνεται ανάλογα με την έκθεση που έχει η χώρα στα δάνειά του. Ο ίδιος σημειώνει πως αυτό δεν είναι μόνο ακριβό, αλλά περιλαμβάνει και συναλλαγματικό κίνδυνο που είναι δύσκολο να αντισταθμιστεί. Σύμφωνα με πληροφορίες μια εισήγηση προτείνει μιας «τεχνικής φύσης» έξοδο στις αγορές με την έκδοση δεκαετούς ομολόγου που θα δοθεί προς ανταλλαγή (swap) στους κατόχους των λεγομένων ομολόγων PSΙ. Με μια τέτοια έκδοση το Δημό-

σιο θα μπορούσε να «καθαρίσει» τον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, στέλνοντας σε πιο μακρινές λήξεις μέρος του χρέους και εκδίδοντας συνολικά 500 εκατ. ευρώ νέου χρέους. Ένα άλλο σενάριο είναι η Ελλάδα να δανειστεί έως 1,5 δισ. ευρώ από τις αγορές μέσω πενταετούς ομολόγου. Το επιτόκιο θα μπορούσε υπό καλές συνθήκες να κυμανθεί στο 3,4% -3,5%. Με τα χρήματα αυτά και με μέρος των 3,3 δισ. ευρώ που έχει λάβει από τον ESM για την επαναγορά χρέους, το Δημόσιο θα μπορούσε σε πρώτη φάση να αποπληρώσει όλα τα δάνεια του ΔΝΤ που λήγουν έως το 2019.

Μια εικόνα για το χρόνο εξόδου της Ελλάδος στις αγορές δόθηκε στους επενδυτές στις 10 του περασμένου Δεκεμβρίου, οπότε κυβερνητικοί αξιωματούχοι, επιχειρηματίες, επενδυτές και τραπεζίτες από την Ελλάδα, την Ευρώπη και την Αμερική, αλλά και κορυφαίοι διαχειριστές κεφαλαίων θα συμμετάσχουν στο επενδυτικό συνέδριο για την Ελλάδα που διοργανώνει η Capital Link σε συνεργασία με το New York Stock Exchange και την υποστήριξη διεθνών παραγόντων στο Metropolitan Club της Νέας Υόρκης. Ο επικεφαλής του ΟΔΔΗΧ, κ. Δ. Τσάκωνας, θα συμμετάσχει σε πάνελ με θέμα τις επενδύσεις στα ελληνικά ομόλογα, μαζί με στελέχη ελληνικών και ξένων τραπεζών, ενώ στο συνέδριο θα παρευρεθούν οι κ.κ. Τσακαλώτος και Χουλιαράκης.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 15

συνέντευξη

Στο νέο10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης και τα Δωδεκάνησα Ο πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ κ. Μανούσος Μανουσάκης μιλάει στο B.E. Συνέντευξη στον Τάσο Φραγκούλη

Σ

ε προμετωπίδα των επενδύσεων στην ελληνική οικονομία έχουν αναδειχθεί τα ενεργειακά projects που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ, αφού, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλό του κ. Μανούσο Μανουσάκη η ηλεκτρική διασύνδεση της νησιωτικής Ελλάδας με την ηπειρωτική χώρα έχει προϋπολογισμό της τάξης του 1 δισ. ευρώ. Επιπρόσθετα, λίαν συντόμως, ανακοινώνεται το νέο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης, που αφορά στην περίοδο 2019 – 2028, μέσα στο οποίο εντάσσεται η ηλεκτρική διασύνδεση της Δωδεκανήσου. Ακολουθεί η συνέντευξη του κ. Μανουσάκη. Πώς θα προχωρήσει τελικά η μεγάλη ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Αττικής; Θεωρείτε ότι θα τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα και θα μπορέσετε να προχωρήσετε στην προκήρυξη εντός του πρώτου τριμήνου 2019, όπως έχετε προαναγγείλει; Όπως γνωρίζετε, με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, η χρηματοδότηση και κατασκευή της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής έχει ανατεθεί στην εταιρεία ειδικού σκοπού «Αριάδνη Interconnection», στην οποία ο ΑΔΜΗΕ θα έχει μερίδιο τουλάχιστον 51% με βάση τις προβλέψεις της απόφασης. Το δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα που έχει καταθέσει η «Αριάδνη» στη ΡΑΕ προβλέπει ολοκλήρωση του έργου εντός του 2022. Είναι πολύ απαιτητικό, αν ληφθεί υπόψη ο υψηλός βαθμός τεχνικής δυσκολίας του project (μιλάμε για υποθαλάσσιο καλώδιο HVDC μεταφορικής ικανότητας 1000 ΜW και μήκους 330 χλμ. που θα ποντιστεί σε μέγιστο βάθος 1250 μέτρων). Είμαστε πεπεισμένοι πως θα τα καταφέρουμε, αξιοποιώντας στο μέγιστο 18 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

την εμπειρία που έχουμε ήδη αποκτήσει στην επιτάχυνση μεγάλων έργων. Η «Αριάδνη» προετοιμάζει τα τεύχη δημοπράτησης του διεθνούς διαγωνισμού που θα προκηρυχθεί στις αρχές του 2019, έχοντας ήδη καταγράψει μεγάλη πρόοδο σε σειρά εργασιών: Στα μέσα Νοεμβρίου κατατέθηκε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το έργο –που αποτελεί σημαντικό ορόσημο-, ενώ έχουν ήδη ολοκληρωθεί η αναλυτική έρευνα βυθού, η μελέτη Κόστους-Οφέλους, οι μελέτες για τη λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος της Κρήτης, μετά την ολοκλήρωση και των δύο διασυνδέσεων (με Πελοπόννησο και Αττική). Σε εξέλιξη είναι και οι επαφές με ελληνικά και ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και άλλους οργανισμούς για την οριστικοποίηση του χρηματοδοτικού σχήματος, καθώς το μεγαλύτερο project στην ιστορία του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας έχει προϋπολογισμό της τάξης του 1 δισ. ευρώ. Εχει δηλαδή ήδη γίνει πάρα πολλή δουλειά, στη βάση του οδικού χάρτη που έχει καταρτίσει ο Ρυθμιστής. Πώς εξελίσσεται η μικρή διασύνδεση Κρήτης – Πελοποννήσου ; Η «μικρή» διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου αποκαλείται έτσι... μάλλον καταχρηστικά θα έλεγα, επειδή συγκρίνεται με την «μεγάλη» διασύνδεση Κρήτης-Αττικής. Όταν

όμως ολοκληρωθεί στο τέλος του α’ εξαμήνου του 2020, θα καταρρίψει το ρεκόρ της μεγαλύτερης σε μήκος καλωδιακής διασύνδεσης εναλλασσόμενου ρεύματος στον κόσμο! Στις 27 Νοεμβρίου υπεγράφησαν στον Κίσσαμο της Κρήτης οι συμβάσεις με τις εταιρείες (Όμιλος Ελληνικών Καλωδίων, Prysmian, ΤΕΡΝΑ σε κοινοπραξία με την Siemens) που επελέγησαν ως ανάδοχοι για την κατασκευή των υποθαλάσσιων καλωδίων, του νέου Τερματικού Σταθμού Μετάβασης-Αντιστάθμισης στη Νοτιοανατολική Πελοπόννησο και της επέκτασης και αναβάθμισης του υφιστάμενου Υποσταθμού στην περιοχή των Χανίων. Η διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου δεν έχει ξεκινήσει από μηδενική βάση, καθώς περιλαμβάνει και άλλα υποέργα που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο, όπως για παράδειγμα την αναβάθμιση της υφιστάμενης εναέριας Γραμμής Μεταφοράς Μεγαλόπολη-Σπάρτη-Σκάλα-Μολάοι, την κατασκευή νέας εναέριας ΓΜ από τον Υποσταθμό των Μολάων έως τον νέο Τερματικό Σταθμό της Πελοποννήσου και τη δημιουργία νέου Περιφερειακού Κέντρου Ελέγχου Ενέργειας στην Κρήτη. Το έργο θα ολοκληρωθεί εντός του χρονοδιαγράμματος και θα περιορίσει σημαντικά την απόλυτη εξάρτηση της ηλεκτροδότησης της Κρήτης από τις συμβατικές μονάδες. Θα προάγει έτσι την ασφάλεια εφοδιασμού του νησιού που θα διασφαλιστεί σε βάθος χρόνου με την ολοκλήρωση της «μεγάλης» διασύνδεσης.

υψηλές τεχνικές και οικονομικές απαιτήσεις. Τα αναπτυξιακά μας σχέδια περιλαμβάνουν επίσης –μεταξύ άλλων- την επέκταση του Συστήματος των 400 kV προς την Πελοπόννησο με την δημιουργία του «Διαδρόμου Α» (Μεγαλόπολη-Πάτρα-Αχελώος), έργο που βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής. Για να αρθεί πλήρως ο κίνδυνος συμφόρησης στο δίκτυο της Πελοποννήσου έχουμε ήδη δρομολογήσει και την επέκταση του «Διαδρόμου Β» (Μεγαλόπολη-Κόρινθος-Αττική).Τέλος, σημαντικό στοιχείο του πλάνου μας είναι η επέκταση των διεθνών διασυνδέσεων, με την κατασκευή δεύτερης Γραμμής Μεταφοράς 400 kV μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας (Νέα Σάντα-Maritsa) και την αναβάθμιση της υφιστάμενης ΓΜ 400 kV μεταξύ Ελλάδας και FYROM (Μελίτη-Bitola).

O ΑΔΜΗΕ κλείνει 1,5 χρόνο λειτουργίας υπό το νέο ιδιοκτησιακό του καθεστώς Θα μπορούσατε να κάνετε έναν σύντομο απολογισμό της περιόδου; Όταν αναλάβαμε την εταιρεία τον Ιούνιο του 2017 θέσαμε ως στρατηγικό στόχο του νέου ΑΔΜΗΕ να διατηρήσει τον ηγετικό του ρόλο στη Μεταφορά Ηλεκτρικής Ενέργειας και να πρωταγωνιστήσει στην ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας (αυξημένη διείσδυση ΑΠΕ, απανθρακοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής) μέσω της επιτάχυνσης της υλοποίησης νησιωτικών διασυνδέσεων. Για να πετύχουμε αυτό τον στόχο «ξεκλειδώσαμε» μέσα σε 18 μήνες επενδύσεις ύψους άνω του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ. Βάλαμε «στις ράγες» ή Πότε ολοκληρώνεται η τρίτη φάση της δια- «Υλοποιούμε μάλλον «στην πρίζα» έργα που είχαν μείσύνδεσης των Κυκλάδων και ποια είναι τα το μεγαλύτερο νει στα χαρτιά επί δεκαετίες, έργα με περαιτέρω αναπτυξιακά σχέδιά σας; ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα σε πολproject στην Πριν πάμε στη Γ’ Φάση της διασύνδεσης των λούς τομείς της οικονομίας και σημαντικά Κυκλάδων, είναι σκόπιμο να πούμε ότι σε ένα ιστορία του κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη. χρόνο περίπου από σήμερα θα ολοκληρωθεί η Ελληνικού Συστή- Παράλληλα με το επίτευγμα αυτό αναλάΒ’ Φάση μέσω της οποίας θα ενταχθεί η Νάξος βαμε πρωτοβουλίες για την αποδοτικότεματος Μεταφοστα Διασυνδεδεμένα Νησιά και θα ενισχυθεί η ρη λειτουργία της εταιρείας σε όλα τα μεταφορική ικανότητα στις διασυνδέσεις με- ράς Ηλεκτρικής επίπεδα, από την αναδιάρθρωση της ορταξύ Νότιας Εύβοιας και Άνδρου και μεταξύ Ενέργειας» γανωτικής δομής έως την βέλτιστη αξιοΆνδρου-Τήνου. Η Γ΄Φάση θα ολοκληρωθεί ποίηση των ταμειακών διαθεσίμων και την μέσα στο 2020 και θα σημάνει ουσιαστικά την αποτελεσματική διαχείριση του δανειακού πλήρη απεξάρτηση και των Κυκλάδων από τους ρυπογό- μας χαρτοφυλακίου. Ταυτόχρονα βελτιώσαμε τα εργασινους σταθμούς παραγωγής της ΔΕΗ και το ακριβό ρεύμα ακά δικαιώματα των εργαζόμενων του ΑΔΜΗΕ. Καθοριστιπου παράγουν, αφού θα ποντιστεί και δεύτερο καλώδιο κό ρόλο σε όλα τα παραπάνω διαδραμάτισε το πολύ καλό κλίμα συνεργασίας των μετόχων μας, του Ελληνικού Δημεταξύ του Λαυρίου και της Σύρου. Στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) του ΑΔΜΗΕ μοσίου και της State Grid Corporation of China. Μπορούμε για την περίοδο 2019-2028 εντάχθηκε η Δ’ Φάση της Δια- πλέον να πούμε με σιγουριά ότι μετά από όσα έγιναν μέσα σύνδεσης των Κυκλάδων που περιλαμβάνει τη Σέριφο, τη σε ενάμιση χρόνο ο ΑΔΜΗΕ μπορεί να ατενίζει το μέλλον Μήλο, τη Φολέγανδρο και τη Σαντορίνη. Στο επόμενο ΔΠΑ με μεγαλύτερη βεβαιότητα και αισιοδοξία.Επιδιώκουμε να που θα δημοσιοποιήσουμε στο τέλος του έτους, θα ενσω- συνεχίσουμε την ίδια ανοδική πορεία και στο μέλλον θέματωθεί η πρόταση του ΑΔΜΗΕ για τη διασύνδεση των τοντας νέους στόχους και ορόσημα για την περαιτέρω Δωδεκανήσων, ένα ακόμα project μακράς πνοής με πολύ ανάπτυξη της εταιρείας.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 19

ιδιωτικοποιήσεις

Τελικά, με ποια κυβέρνηση θα πουληθούν τα «ασημικά»; Κι όμως, εκκρεμούν κι άλλες υπογραφές για να μπει η μπουλντόζα στο Ελληνικό - Τα πάνω – κάτω των επενδυτών στην Εγνατία Οδό Δεύτερο σπίτι του Αμερικανού πρέσβη κ. Τζέφρυ Πάιατ έχει γίνει η Αλεξανδρούπολη Του Χρήστου Κολώνα

Μ

πορεί το ΤΑΙΠΕΔ να πιάνει φέτος το στόχο των εσόδων ύψους 2 δισ. ευρώ από τις αποκρατικοποιήσεις, ωστόσο σειρά από αυτές φρέναραν λόγω των εκλογών και διοικητικών αγκυλώσεων. Την καθυστέρηση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων επισήμανε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πρώτη έκθεσή της για την εποπτεία της χώρας στη μεταμνημονιακή εποχή. Εμβληματικές αποκρατικοποιήσεις όπως εκείνη των Ελληνικών Πετρελαίων, της Εγνατίας Οδού, του Λιμανιού της Αλεξανδρούπολης μαζί και με άλλα εννιά αλλά και το Ελληνικό πήγαν πιο πίσω, δηλαδή για το 2019. Στην καλύτερη των περιπτώσεων στο πρώτο τρίμηνο. Επιπλέον και η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ για την οποία είχε σχεδιαστεί η δημοσίευση της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος περί τα τέλη του χρόνου μετατίθεται για το πρώ-

το εξάμηνο του νέου έτους. Σε ό,τι αφορά τον φετινό στόχο είσπραξης, το Ταμείο φαίνεται να πετυχαίνει έσοδα ύψους 2 δισ. ευρώ και ενδεχομένως και κάποια δεκάδες εκατομμύρια ευρώ περισσότερα. Στο τέλος του 2018 κάνοντας ταμείο θα αθροιστούν τα έσοδα των ΟΛΘ (238 εκ. ευρώ), ΟΤΕ (280 εκ. ευρώ), ΔΕΣΦΑ (251 εκ. ευρώ για το δημόσιο), συχνότητες (166 εκατ. ευρώ), ακίνητα (13 εκατ. ευρώ), ΕΕΣΤΥ (22 εκ. ευρώ), ενώ σε αυτά έρχονται να προστεθούν και τα 1,38 δισ. ευρώ του τιμήματος των μετόχων για το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών – «Ελευθέριος Βενιζέλος» για την επέκταση της παραχώρησης της σύμβασης. Εξελίξεις λοιπόν αναμένονται στο προσεχές διάστημα, δηλαδή στο πρώτο τρίμηνο του 2019 στις αποκρατικοποιήσεις του Ελληνικού, της Εγνατίας Οδού, των Ελληνικών Πετρελαίων, του Λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, της μαρίνας Αλίμου, καθώς και για το «Ελ. Βενιζέλος».

20 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

Ελληνικό

Πρόκειται για την πλέον εμβληματική επένδυση του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων. Τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει μία εγρήγορση των διοικητικών διαδικασιών σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια. Έτσι, είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για την άδεια του καζίνου και αποτελεί προαπαιτούμενο η έκβασή του προκειμένου να ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες. Σημειώνεται δε, ότι βρίσκονται σε φάση διαπραγμάτευσης οι όροι του διαγωνισμού με κορυφαίες παγκοσμίως εταιρίες του κόσμου να έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον. Πηγές αναφέρουν ότι οι επενδυτές θεωρούν πολύ σοβαρό το θέμα του καζίνου καθώς θα αποτελέσει πόλο προσέλκυσης τουριστών με «γερά πορτοφόλια» αλλά και για την κατασκευή πεντάστερων ξενοδοχείων. Οι υπόλοιπες γραφειοκρατικές διαδικασίες για τη μεταφορά φορέων από το Ελληνικό έχουν κατά 98% τελειώσει. Η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ εκτιμά ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2019 θα έχει κάνει την εμφάνισή της στην έκταση του Ελληνικού η πρώτη πολυπόθητη μπουλντόζα… που θα σηματοδοτήσει την έναρξη της επένδυσης.

Εγνατία Οδός

Για την πολυδαίδαλη αποκρατικοποίηση της Εγνατίας Οδού, ο σχεδιασμός του Ταμείου είναι να κατατεθούν προσφορές για την παραχώρηση επίσης μέχρι τις αρχές του χρόνου. Υπενθυμίζεται ότι ο διαγωνισμός αφορά στην παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του οδικού δικτύου των 670 χλμ. Οι υποψήφιοι επενδυτές ολοκληρώνουν τις επισκέψεις τους στο δρόμο προκειμένου να έχουν και οι ίδιοι εικόνα, ενώ έχει προηγηθεί και η συλλογή τεχνικών στοιχείων από το data room. Επιπλέον το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και το ΤΑΙΠΕΔ έχουν στείλει στην Κομισιόν τη νέα τιμολογιακή πολιτική για βαριά οχήματα, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένει η πιστοποίηση των σηράγγων στο μήκος του δρόμου. Παράλληλα προχωρά και ο διαγωνισμός του υπουργείου για το νέο σύστημα των διοδίων.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 21

publi

ιδιωτικοποιήσεις

ΜΈΛΟΣ ΤΟΥ ΟΜΊΛΟΥ ΜΥΤΙΛΗΝΑΊΟΣ

Λιμάνι Αλεξανδρούπολης Με νομοσχέδιο του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας δημιουργείται το πλαίσιο για τις παραχωρήσεις των 10 Οργανισμών Λιμένων. Είναι ένα φιλόδοξο πακέτο αποκρατικοποιήσεων και η αρχή θα γίνει με τον Οργανισμό Λιμένος Αλεξανδρούπολης. Τα υπόλοιπα λιμάνια είναι του Βόλου, της Ραφήνας, της Ηγουμενίτσας, της Πάτρας, του Ηρακλείου, της Ελευσίνας, του Λαυρίου, της Κέρκυρας και της Καβάλας. Το ΤΑΙΠΕΔ αν και προγραμμάτιζε τον Νοέμβριο να ξεκινήσει η πρώτη φάση του διαγωνισμού για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, εντούτοις όλα δείχνουν ότι η διαγωνιστική διαδικασία μετατίθεται για τις αρχές του νέου έτους. Το νομοσχέδιο ακόμη δεν έχει κατατεθεί στη Βουλή.

Μαρίνα Αλίμου

Για την κοσμοπολίτικη μαρίνα του Αλίμου, οι υποψήφιοι επενδυτές έχουν ολοκληρώσει τις επισκέψεις τους. Απομένει η οριστικοποίηση του σχεδίου της σύμβασης παραχώρησης δικαιώματος εκμετάλλευσης ώστε να υποβληθούν οι δεσμευτικές προσφορές.

22 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

«Ελευθέριος Βενιζέλος»

Η επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του «Ελ. Βενιζέλος» με υψηλότερο τίμημα στα 1,38 δισ. ευρώ εγκρίθηκε από τους μετόχους στη γενική συνέλευση, ενώ το Ελεγκτικό Συνέδριο ενέκρινε το σχέδιο σύμβασης. Για το πρώτο δίμηνο με τρίμηνο του 2019 προγραμματίζεται ο διαγωνισμός πώλησης του ποσοστού 30% του Διεθνούς Αεροδρομίου που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ.

Η Protergia προσφέρει υπηρεσίες και προϊόντα με μοναδικά προνόμια

Ο

ι νέες υπηρεσίες, ανταγωνιστικές τιμές και οι υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση που προσφέρει, καθιστούν την Protergia, εταιρεία μέλος του ομίλου Μυτιληναίους, τον πλέον αξιόπιστο και υπεύθυνο πάροχο ολοκληρωμένων ενεργειακά λύσεων στην Ελλάδα. Ήδη, η εταιρεία μπήκε δυνατά στην λιανική ανοίγοντας στις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου δύο νέα καταστήματα, στη Νέα Ερυθραία (Λεωφόρος Κηφισίας 373) και στη Θεσσαλονίκη (στην οδό Μητροπόλεως 53), σηματοδοτώντας μία νέα εποχή στην αγορά ενέργειας στις δύο περιοχές. Με στόχο τη συνεχή αναβάθμιση της εξυπηρέτησης των πελατών της, η Protergia με τα νέα της καταστήματα φι-

λοδοξεί να φέρει τις υπηρεσίες και τα προϊόντα της εταιρείας ακόμη πιο κοντά στους πολίτες και τις επιχειρήσεις της πόλης. Χρησιμοποιώντας τις βέλτιστες εμπορικές πρακτικές, η Protergia απευθύνεται στους πελάτες της με τις πιο ανταγωνιστικές χρεώσεις, ενώ επιβραβεύει τη Νέα καταστήματα συνέπεια στους λογαριακαι υπηρεσίες σμούς της. Άλλα προνόμια που έχουν οι πελάτες με έξυπνες συμτης, είναι η μηδενική εγβουλές για την γύηση με εξόφληση μέσω πάγιας εντολής τραεξοικονόμηση πεζικού λογαριασμού, ενέργειας αλλά και ο έλεγχος του λογαριασμού και η εξοικονόμηση ενέργειας μέσα από την πρωτοποριακή υπηρεσία myprotergia. Το myprotergia αποτελεί μία μοναδική υπηρεσία μέσω της

οποίας οι πελάτες της Protergia μπορούν να παρακολουθούν αναλυτικά την ενεργειακή τους κατανάλωση, να έχουν όλους τους λογαριασμούς συγκεντρωμένους, να καταχωρούν την ένδειξη του μετρητή τους για να λαμβάνουν κάθε μήνα εκκαθαριστικό λογαριασμό και να βλέπουν έξυπνες συμβουλές και τρόπους για να εξοικονομούν ενέργεια. Η Protergia προσφέρει υπηρεσίες και προϊόντα με μοναδικά προνόμια: • ανταγωνιστικές χρεώσεις, • επιβράβευση των συνεπών πελατών σε κάθε εκκαθαριστικό λογαριασμό, • μηδενική εγγύηση με εξόφληση μέσω πάγιας εντολής τραπεζικού λογαριασμού, καθώς και • έλεγχο του λογαριασμού και η εξοικονόμηση ενέργειας μέσα από την υπηρεσία myprotergia. Ο εξελιγμένος τρόπος που προσφέρει τα προϊόντα της ανοίγει ένα καινούργιο δρόμο με νέες πιο φωτεινές και θερμικές δυνατότητες για χιλιάδες σπίτια και επιχειρήσεις.

Πώς θα έρθετε στην Protergia Η διαδικασία αλλαγής προμηθευτή είναι πολύ απλή, χωρίς να χρειάζεται κάποια αλλαγή στο μετρητή του σπιτιού ή της επιχείρησής σας. Καθ’ όλη αυτή τη διαδικασία, η επιχείρηση και το σπίτι σας δεν μένουν ούτε λεπτό χωρίς ρεύμα και πολύ σημαντικό επίσης είναι πως για την αλλαγή προμηθευτή δεν υπάρχει καμία επιπλέον χρέωση. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εταιρεία αλλά και τα προϊόντα που προσφέρει για το σπίτι ή την επιχείρησή σας, επισκεφτείτε το site www. protergia.gr ή καλέστε στο 18311.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 23

ιδιωτικοποιήσεις

Βγαίνουν από την… πρίζα οι αποκρατικοποιήσεις λόγω εκλογών Οι μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις του ενεργειακού τομέα μετατίθενται τελικώς για το 2019, χρονιά εκλογική και εξ αυτού και μόνον του λόγου χρονιά πολιτικά δύσκολη για εγχειρήματα τέτοιου τύπου. Της Μανταλένας Πίου

Δ

ύο από τις πιο εμ- Πρόκειται για ένα deal, το οποίο βληματικές απο- εκτός απροόπτου, ολοκληρώκρατικοποιήσεις νεται εντός των ημερών -αν δεν του 2018, η πώλη- έχει γίνει ήδη η μεταβίβαση των ση των τριών λι- μετοχών όταν θα διαβάζονται γνιτικών μονάδων της ΔΕΗ και αυτές οι γραμμές-, μετά από του πλειοψηφικού πακέτου μία περιπετειώδη αποκρατικοτων ΕΛΠΕ, που ξεκίνησαν με ποιητική διαδικασία, που ξεκίπολλές προσδοκίες, σύρονται νησε για πρώτη φορά το 2012. στις καθυστερήσεις με την έκβασή τους να είναι αβέβαιη. Το ΔΕΗ τρίτο μεγάλο εγχείρημα της Στα τέλη του περασμένου μήχρονιάς, η διάσπαση της ΔΕΠΑ να, ο πρόεδρος και διευθύνων και η πώληση σύμβουλος της ΔΕΗ του τμήματος Αθήνα – Μανώλης ΠαναγιωΕμπορίας, δεν τάκης έστειλε επιΒρυξέλλες έχει καν ξεκιστολή στην Κομιμετ’ επιστροφής νήσει ακόμα, σιόν ζητώντας την Τα μόνα, αλ- η αλληλογραφία τρίτη κατά σειρά παλά διόλου ευράταση της προθεκαταφρόνητα, της κυβέρνησης σμίας υποβολής των έσοδα που με την Κομισιόν δεσμευτικών προέχει να περισφορών για τις 3 μογια τους λιγνίτες μένει φέτος νάδες της εταιρείας το ΤΑΙΠΕΔ της ΔΕΗ σε Φλώρινα και Μεαπό τον ενεργαλόπολη. Μία παγειακό τομέα ράταση δύο μηνών θα προέλθουν από το μερίδιο ως τα μέσα Φεβρουαρίου και που αναλογεί στο δημόσιο από τούτο γιατί οι αβεβαιότητες και την πώληση του 66% των με- τα προβλήματα είναι πολύ σοτοχών του ΔΕΣΦΑ. βαρά.

24 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εν λόγω διαγωνισμός, που γίνεται σε υλοποίηση απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου προκειμένου να σπάσει το μονοπώλιο της δημόσιας εταιρείας ηλεκτρισμού στη λιγνιτική ενέργεια, πραγματοποιείται υπό την αυστηρή εποπτεία της ΕΕ, εξ ου και η ανάγκη να λάβει η ΔΕΗ άδεια από τις Βρυξέλλες για να δώσει παράταση, ενώ αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση, η οποία συνεχίζει να ισχύει μετά το τέλος των μνημονίων. Για να πουληθούν όμως λιγνιτικές μονάδες, κάποιας ηλικίας και ζημιογόνες -σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ-, σε μία εποχή που όλη η Ευρώπη αποεπενδύει από τον άνθρακα και οι τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων αυξάνουν κατακόρυφα, οι επενδυτές απαιτούν πολλά εχέγγυα. Καταρχάς δεν έχει λήξει ακόμα η υπόθεση των λεγόμενων «λιγνιτικών ΑΔΙ», του μόνιμου μηχανισμού επάρκειας ισχύος, ένα σχήμα οικονομικής ενίσχυσης όλων των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων, συμπεριλαμβανομένων και των λιγνιτικών. Ίσως να φταίει το υπουργείο Περιβάλλοντος – Ενέργειας, που άργησε να στείλει στις αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΕ το ελληνικό σχέδιο για τον εν λόγω μηχανισμό. Ίσως να φταίει η γραφειοκρατία των Βρυξελλών που χρειάζεται αρκετούς μήνες για να εγκρίνει τα διάφορα εθνικά σχέδια που υποβάλλονται. Το βέβαιο είναι ότι οι υποψήφιοι επενδυτές πρέπει να έχουν στα χέρια τους την απόφαση… με όλες τις λεπτομέρειες για να προχωρήσουν στην επόμενη κίνηση. Δεν είναι ο μόνος όρος που θέτουν. Ζητήθηκε από τη ΔΕΗ να συμμετέχει για δύο χρόνια στις ζημιές (ή τα κέρδη) των μονάδων, αφού αυτές πουληIANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 25

ιδιωτικοποιήσεις θούν. Σε αντάλλαγμα η ΔΕΗ ζήτησε να εισπράττει ένα τμήμα των εσόδων από τα μελλοντικά λιγνιτικά ΑΔΙ των τριών μονάδων. Σχετική εισήγηση μάλιστα επρόκειτο να κάνει ο κ. Παναγιωτάκης στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΗ, που θα συνεδρίαζε για την έγκριση του SPA, της σύμβασης πώλησης μετοχών. Το όλο εγχείρημα όμως ματαιώθηκε, μετά από επιστολή του υπουργού Περιβάλλοντος – Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη, κατόπιν παρέμβασης της Κομισιόν, η οποία διεμήνυσε ότι δεν κάνει αποδεκτό το σχήμα.. Οι διαβουλεύσεις με την Επιτροπή για το «αποδεκτό σχήμα» συνεχίζονται όπως δήλωσε ο υπουργός, παρότι η συμφωνία με τους δανειστές, στο πλαίσιο της τέταρτης αξιολόγησης, αναφέρει ότι η ΔΕΗ δεν πρέπει στο μέλλον να μην έχει καμία σχέση με τις μονάδες που θα πουλήσει. Το κουβάρι περιπλέκει μία ακόμα παρέμβαση της Κομισιόν, με τη μορφή επιστολής από τον επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας. Η επιστολή θέτει ζήτημα ακόμα και νέας πιστοποίησης του ΑΔΜΗΕ ως ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρισμού, εξ αιτίας της CHN Energy, του κρατικού κινεζικού ενεργειακού ομίλου που συνεργάζεται με τον όμιλο Κοπελούζου, τόσο στα αιολικά πάρκα στην Ελλάδα όσο και στη διεκδίκηση των 3 μονάδων της ΔΕΗ. Το εμπόδιο, που εν προκειμένω βλέπει η Επιτροπή, εκ των υστέρων και με καθυστέρηση μηνών, είναι ότι το κινεζικό δημόσιο συμμετέχει στο κεφάλαιο τόσο της CHN Energy όσο και της State Grid, που έχει εξαγοράσει το 24% του ΑΔΜΗΕ και αυτό ενδεχομένως να μην είναι συμβατό με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Στην

Πορτογαλία πάντως, η συμμετοχή τou κινεζικού δημοσίου, τόσο στην αντίστοιχη πορτογαλική ΔΕΗ, την EDP, μέσω της κρατικής China Three Gorges, όσο και στον αντίστοιχο ΑΔΜΗΕ, τη REN, μέσω της State Grid, δεν φαίνεται να ενόχλησε Η ευρωπαϊκή τόσο τις Βρυξέλλες. Γιατί «ενοχλεί» στην παρέμβαση αφήπερίπτωση της Ελλά- νει μετέωρη τη δας; συμμετοχή του Το ζήτημα είναι ότι η ευρωπαϊκή παρέμβα- σχήματος CHN ση αφήνει μετέωρη Energy-ομίλου τη συμμετοχή του Κοπελούζου στοι σχήματος CHN Energy-ομίλου Κο- διαγωνισμό της πελούζου, στο δια- ΔΕΗ γωνισμό της ΔΕΗ. Οι άλλοι υποψήφιοι επενδυτές είναι η TEΡNA σε σύμπραξη με την τσεχική Seven, ο όμιλος Μυτιληναίου που όμως εξ αρχής διατύπωνε επιφυλάξεις για το όλο εγχείρημα και ο όμιλος Στασινόπουλου, ο οποίος έχει αποστασιοποιηθεί. Εκ των πραγμάτων λοιπόν το ενδιαφέρον είναι περιορισμένο και η ανησυχία της κυβέρνησης έκδηλη όχι μόνον για το ύψος του τιμήματος αλλά ακόμα και για το αν θα κατατεθεί δεσμευτική προσφορά. Μαζί δε με το ερώτημα, που διατυπώνεται από πολλούς, ως προς το τι ακριβώς επιδιώκει η Κομισιόν, τίθεται και το ερώτημα τι θα συμβεί αν αποτύχει ο διαγωνισμός, μήπως ανοίξει ζήτημα για την πώληση και υδροηλεκτρικών σταθμών της ΔΕΗ. Αν σε όλα αυτά προστεθούν οι αντιδράσεις των εργαζομένων και οι προσφυγές τους στη δικαιοσύνη και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τότε δημιουργείται ένα κλίμα, που δεν προοινωνίζεται την καλύτερη εξέλιξη για την κυβέρνηση, ειδικά αν συνυπολογιστεί και η προεκλογική περίοδος.

26 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

ΔΕΠΑ

Χαμένη στα μερίδια και στις θυγατρικές…

ΕΛΠΕ

Πετρελαϊκό κολοσσό με διυλιστήρια ψάχνουν Glencore και Vitol Σοβαρές δυσκολίες αντιμετωπίζει ο διαγωνισμός για την πώληση του 50,1% των μετοχών των ΕΛΠΕ, με τις συνεχείς σιωπηρές παρατάσεις όσον αφορά στην κατάθεση των δεσμευτικών προσφορών, που έχουν «κολλήσει» εδώ και περίπου έξι μήνες. Και λέμε άτυπες παρατάσεις γιατί μία από τις πρωτοτυπίες των όρων της προκήρυξης είναι ότι δεν προσδιορίζει προθεσμία για την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών... Έτσι, μετά την απογοήτευση για την έλλειψη ενδιαφέροντος από καθετοποιημένη πετρελαϊκή εταιρεία, στη δεύτερη φάση της διαδικασίας προκρίθηκαν οι δύο μεγάλοι διεθνείς trader, οι εταιρείες Glencore και Vitol. Ο διαγωνισμός πάγωσε για ένα διάστημα μέχρι να διευκρινιστεί, μετά από προσφυγή των εργα-

ζόμενων, αν ο αγοραστής θα έπρεπε να υποβάλει δημόσια προσφορά και για τις υπόλοιπες μετοχές, που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο. Η αρνητική απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για το ζήτημα μπορεί να άνοιξε ξανά το δρόμο αλλά τα σύννεφα πύκνωσαν εκ νέου όταν το ΥΠΕΝ έθεσε θέμα πλειοψηφίας του δημοσίου στην εταιρεία, στην οποία θα περάσει το χαρτοφυλάκιο των ΕΛΠΕ για την έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων. Ας σημειωθεί ότι αρχικά προβλεπόταν ότι το δημόσιο θα είχε υπό τον έλεγχό του το 36,25%, της εταιρείας που θα δημιουργηθεί για τον σκοπό αυτό. Πληροφορίες φέρουν τους δύο υποψηφίους να έχουν δυσαρεστηθεί από την εξέλιξη, ενώ

άλλες πηγές δηλώνουν ότι η Glencore και η Vitol αναζητούν πετρελαϊκό όμιλο με διυλιστήρια για να συμπράξει μαζί τους στο εγχείρημα. ‘Οσο για τον χρόνο κατάθεσης των δεσμευτικών προσφορών, τελευταίες πληροφορίες τον τοποθετούν προς τα τέλη Ιανουαρίου. Όλες αυτές οι καθυστερήσεις πάντως έχουν ενισχύσει τα επιχειρήματα, όσων εξ αρχής υποστήριζαν ότι ο διαγωνισμός αυτός απλώς δεν πρόκειται να καταλήξει. Το προς πώληση πακέτο των 50,1% μετοχών των ΕΛΠΕ προέρχεται από μερίδια των δύο βασικών μετόχων, της Paneuropean του ομίλου Λάτση και του ελληνικού δημοσίου, οι οποίοι παραμένουν μέτοχοι μειοψηφίας με μερίδια από περίπου 15% ο καθένας.

Εκ μεταφοράς στο 2019 πηγαίνει και η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, ένα αρκετά πολύπλοκο εγχείρημα αφού προϋποθέτει τον διαχωρισμό σε δύο εταιρείες, μία για τις Υποδομές (δίκτυα), η οποία θα παραμείνει υπό κρατικό έλεγχο και μία Εμπορίας, της οποίας το πλειοψηφικό πακέτο θα πωληθεί σε στρατηγικό επενδυτή. Το σχέδιο μπορεί να ανακοινώθηκε από την περασμένη άνοιξη, καλλιεργώντας προσδοκίες σε αρκετούς επιχειρηματικούς ομίλους, εντός και εκτός Ελλάδος, που τους ενδιαφέρει ο τομέας Ανησυχία για του αερίου, όμως κινητοποιήσεις ακόμα δεν έχει ξεκινήσει. Από εργαζομένων τον Σεπτέμβριο η - Δύο μέτρα αγορά περιμένει και δύο σταθμά το σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο η Ευρώπη για δεν έχει ανακοιΑΔΜΗΕ -Σε... νωθεί.Πάντως, ένα πανικό οι επεν- από τα εμπόδια, η εξαγορά του δυτές μεριδίου της Shell στις ΕΠΑ και ΕΔΑ Αττικής (εταιρείες παροχής και διανομής αερίου) από την ΔΕΠΑ ξεπεράστηκε, όταν η Επιτροπή Ανταγωνισμού έδωσε το πράσινο φως. Τώρα πρέπει να λυθούν προβλήματα σχετικά με τους εργαζόμενους (52 μόνιμους και 150 συμβασιούχους), διάφορα νομικά ζητήματα αλλά και το θέμα των οφειλών προς την ΔΕΠΑ, με πρώτα τα χρέη των ELFE, της γνωστής λιπασματοβιομηχανίας (πρώην ΒΦΛ), μία υπόθεση με οφειλές άνω των 100 εκατ. ευρώ, που έχει πάρει το δρόμο της δικαιοσύνης.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 27

ΑutoBest

Από δεξιά, Ford Focus, Toyota Corolla, Opel Combo, Kia Ceed, Citroen C4 Cactus, Citroen Berlingo

Πριν από την τελική επιλογή Στις εγκαταστάσεις του περιοδικού Quattroruote οι δημοσιογράφοι - μέλη του οργανισμού AutoBest οδήγησαν και έκριναν τα μοντέλα της τελικής φάσης του διαγωνισμού για το Αυτοκίνητο του 2019 28 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

Του Γιάννη Σταυρόπουλου Φωτογραφίες: AutoBest

E

κεί στο Βαϊράνο, κοντά στην Παβία, οι δημοσιογράφοι - μέλη του θεσμού οδήγησαν τα αυτοκίνητα που προκρίθηκαν, μέσω της ψήφου τους, στην τελική φάση του διαγωνισμού. Μέσα από αυτά τα μοντέλα θα κριθεί, πάλι μέσω ψηφοφορίας, ο νικητής του βραβείου «The Best Βuy Car of Europe in 2019» by

AutoBest. Στην πίστα περίμεναν τους δοκιμαστές - κριτές τα Citroen C4 Cactus, Ford Focus, Kia Ceed, Toyota Corolla και τα δύο πολυχρηστικά Citroen Berlingo και Opel Combo (αδελφό και το Peugeot Rifter), που έχουν τύχει θερμής υποδοχής στην Ευρώπη. Απουσίαζε το Dacia Duster, που είχε προκριθεί μεν, αλλά λίγο η υπόθεση του Κάρλος Γκον, λίγο οι αλλαγές στους κινητήρες λόγω του νέου συστήματος μέτρησης καυσαερίων

WLTP, η άφιξή του ματαιώθηκε... 31 είναι οι δημοσιογράφοι - μέλη του θεσμού AutoBest που θα δώσουν την ψήφο τους, προερχόμενοι από ισάριθμα ευρωπαϊκά κράτη. Όπως είναι φανερό στη διαδικασία συμμετέχουν όλες οι μεγάλες αγορές, μαζί και η χώρα μας, την οποία έχουμε την τιμή να εκπροσωπούμε. Οι δημοσιογράφοι οδήγησαν τα αυτοκίνητα σε επαρχιακούς δρόμους, στα εθνικά δίκτυα της Ιταλίας και στην πίστα με αλλαγές πορείας, σε βρεγμένο οδό-

στρωμα και ακόμα σε δοκιμές αναρτήσεων και θορύβου κύλισης. Στο περιθώριο των δοκιμών τα μέλη του AutoBest είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με τα στελέχη των εταιρειών για τη φιλοσοφία και τους στόχους του κάθε μοντέλου, κρατήθηκαν σημειώσεις και μπήκαμε πια στην τελική φάση της αξιολόγησης. Να αναφέρουμε τέλος ότι στον θεσμό του AutoBest συμμετέχουν μοντέλα των οποίων η τιμή δεν ξεπερνά τα 20.000 ευρώ.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 29

publi

σελίδες

Ο θεμέλιος λίθος στη Μεγαλόπολη ΚΑΙ ΤΑ ΕΥΤΡΆΠΕΛΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΉΣ Γράφει ο Λάζαρος Λασκαρίδης

Τ

ον παλμό της έψαχνε να βρει η μετεμφυλιακή Ελλάδα, πολλά χρόνια μετά το τέλος του αλληλοσπαραγμού, έχοντας, όμως, στην προμετωπίδα της την Ανάπτυξη. Δεν είχε περάσει κυβέρνηση που να μην έλεγαν αυτή τη μαγική λέξη, συνοδεύοντάς την με εκβιομηχάνιση, οδοποιία και παραγωγή ηλεκτρονικής ενέργειας. Το ημερολόγιο έδειχνε Τρίτη 9 Απρι-

λίου 1968 κι η χώρα βάδιζε στους ρυθμούς που της είχαν καθορίσει ένα χρόνο νωρίτερα οι γνωστοί συνταγματάρχες. Η διεθνής κοινότητα ήταν «στο πόδι» από τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, του πάστορα-ηγέτη του αφροαμερικανικού κινήματος. Εκείνη τη μέρα γινόταν η κηδεία του στην Ατλάντα ενώ επεισόδια είχαν ξεσπάσει παντού στις Ηνωμένες Πολιτείες, με 31 νεκρούς και 4.000 τραυματίες! Παρόλα αυτά στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια αγωνιούσαν για την απονομή των βραβείων Όσκαρ

30 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

που θα γινόταν την επομένη… Στην Ευρώπη πάλι πένθος υπήρχε, αφού δύο 24ωρα νωρίτερα στην πίστα Χοφενχάιμ της Δυτικής (τότε) Γερμανίας, είχε χάσει τη ζωή του ο δύο φορές παγκόσμιος πρωταθλητής της Φόρμουλα 1, Τζιμ Κλαρκ. Η Αθήνα, είχε σε προτεραιότητα, αν εξαιρέσουμε τους αυταρχισμούς του καθεστώτος, τους… επαίνους, τα δώρα σε συντεχνίες και το μυστρί. Το ατέλειωτο μυστρί! Όταν το ρολόι έδειχνε 11 π.μ. ένα αεροσκάφος της «Ολυμπιακής» απογειωνόταν από το αεροδρόμιο του Ελληνικού. Σε αυτό επέβαιναν ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο υπουργός Συντονισμού Νικόλαος Μακαρέζος, ο υπουργός Οικονομικών Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος, ο υπουργός Βιομηχανίας Κωνσταντίνος Κυπραίος, ο υπουργός Γεωργίας Αλέξανδρος Ματθαίου, ο υπουργός Εμπορίου Γεώργιος Παπαδημητρακόπουλος με τον υφυπουργό Γεώργιο Γεωργακέλο, γενικοί γραμματείς Υπουργείων, ο αρχηγός της Χωροφυλακής Μαλούκος και πολλοί ακόμα. Προορισμός τους ήταν η Τρίπολη, όπου έφτασαν μετά από μία ώρα. Ποιος ήταν ο λόγος της επίσκεψής τους; Μα, τα εγκαίνια του θερμοηλεκτρικού σταθμού της ΔΕΗ στη γειτονική Μεγαλόπολη, που έγιναν λίγα λεπτά αργότερα με όλες τις παράτες της εποχής. Με τον Μακαρέζο να λαμβάνει πρώτος το λόγο και να ανακοινώνει ότι το έργο που «θα δώσει πνοή εις την περιοχήν» θα κοστίσει 3 δισεκατομμύρια δραχμές και θα καλυφθεί από δάνειο 180.000.000 που έλαβε η Ελλάδα από τη Δυτ. Γερμανία. Στις 4 το απόγευμα, ο Παπαδόπουλος και οι συνεργάτες του αναχώρησαν αεροπορικώς για την Αθήνα, όπου έτυχαν επίσημης υποδοχής από τον Παττακό και πολλά μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, θέλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο να τονίσουν τη σημασία της θεμελίωσης. Τον επόμενο χρόνο η εκμετάλλευση του λιγνίτη ξεκίνησε στην Αρκαδική πόλη…

ΦΘΗΝΟ ΝΥΧΤΕΡΙΝΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΟΛΗ ΜΕΡΑ!

Ρεύμα και φυσικό αέριο με την υπογραφή ELPEDISON

Η

ELPEDISON, το αποτέλεσμα της συνεργασίας των Ομίλων ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, EDISON και ΕΛΛΑΚΤΩΡ αποτελεί τον πρώτο ανεξάρτητο ιδιώτη παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Λειτουργεί εδώ και χρόνια δύο ιδιόκτητες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής στη Θίσβη Βοιωτίας & τη Θεσσαλονίκη, με καύσιμο αποκλειστικά φυσικό αέριο, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 820MW. Χάρη στην τεχνογνωσία και την εμπειρία που έχει κληρονομήσει από τις μητρικές της εταιρείες αλλά και την πολυετή εμπειρία του εξειδικευμένου της προσωπικού, η ELPEDISON διαδραματίζει ηγετικό ρόλο, τόσο στην εγχώρια αγορά παραγωγής & προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας,

όσο και στην αγορά φυσικού αερίου.

Mε το προϊόν 24 Ώρες Νυχτερινό, οι καταναλωτές μπορούν να απολαύσουν στο σπίτι τους τη χαμηλότερη τιμή της αγοράς, χαμηλότερη και από τη νυχτερινή, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, κάθε μέρα! Αντίστοιχα, οι επιχειρησιακοί πελάτες, με τη νέα προϊοντική σειρά ElectricityBusiness, επωφελούνται από χαμηλότερες χρεώσεις ρεύματος έως και 31%. Για ακόμα μεγαλύτερο όφελος, συνδυάζοντας ρεύμα και φυσικό αέριο ELPEDISON, οι πελάτες κερδίζουν πολλαπλά. Με το πρόγραμμα Double Energy Home, μαζί με το προϊόν 24 Ώρες Νυχτερινό, απολαμβάνουν φυσικό αέριο σε τιμή χαμηλότερη έως και 18%*, με επιπλέον, έκπτωση συνέπειας 8% και δώρο 50€ για

τη συντήρηση της εγκατάστασης φυσικού αερίου. Η ELPEDISON φροντίζει και για τις πολυκατοικίες με το πρόγραμμα Double Energy Building που προσφέρει ρεύμα στη χαμηλότερη τιμή της αγοράς για την κοινόχρηστη παροχή αλλά και για όλα τα διαμερίσματα, με επιπλέον 35€ δώρο ρεύμα στο κάθε διαμέρισμα. Ακόμα, φυσικό αέριο σε τιμή χαμηλότερη έως και 10%*, επιπλέον έκπτωση συνέπειας 5% και δώρο €50 για τη συντήρηση της εγκατάστασης φυσικού αερίου. *Σε σχέση με τον βασικό προμηθευτή

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 31

ενέργεια

Μείωση ΕΝΦΙΑ στα ενεργειακά στις ανακαινισμένες κατοικίες Έρχεται στη Βουλή • Έκπτωση φόρου επί της δαπανης για ενεργειακή αναβάθμιση • Φοροκίνητρα για ηλεκτροκίνητα Ι.Χ.

32 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

Του Γ. Τριανταφύλλου

Μ

ε μια σειρά φοροαπαλλαγών και κινήτρων θα επιχειρήσει η κυβέρνηση να μειώσει το υψηλό κόστος της ενέργειας στη χώρα μας, το οποίο ξεπερνά ετησίως τα 25 δις.ευρώ και έχει ως αποτέλεσμα τον αργό «θάνατο» της ελληνικής βιομηχανίας, την αποτροπή επενδύσεων και την οικονομική εξόντωση των νοικοκυριών. Τα μέτρα που έχουν να κάνουν από φοροαπαλλαγές για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων (δημοσίων και ιδιωτικών) μέχρι και κίνητρα για τη χρήση ηλεκτροκίνητων οχημάτων στις οδικές μεταφορές, εντάσσονται σε ένα ευρύτερο ενεργειακό σχεδι-

ασμό της κυβέρνησης που καλύπτει την περίοδο μέχρι το 2030. Πρόκειται για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα που εχει ως στόχο την αύξηση του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα στο 30% αλλά και μείωση κατά 30% της συνολικής ενέργειας που καταναλώνουμε. Το Ενεργειακό Σχέδιο έρχεται να «τρέξει» παράλληλα με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου για την προσέλκυση στοχευμένων στρατηγικών επενδύσεων» , που αφορούν μεταξύ άλλων σε έρευνα, ανάπτυξη, προστασία του περιβάλλοντος αλλά και εξοικονόμησης ενέργειας με στόχο την επίτευξη χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Τα κίνητρα του συγκεκριμένου νόμου

Κίνητρα για τις «πράσινες» επενδύσεις: • Σταθερό φορολογικό συντελεστή για 12 χρόνια • Φορολογική απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος • Επιτάχυνση φορολογικών αποσβέσεων των παγίων

κρίνονται πολύ «ισχυρά» δεδομένου ότι προβλέπονται αδειοδοτήσεις εξπρές μέσα σε 45 ημέρες, σταθερή φορολογία για 12 χρόνια αλλά και σημαντικότατες φοροαπαλλαγές ανάλογα με το ύψος της επένδυσης, τις θέσεις εργασίας που δημιουργεί αλλά και το είδος. Πανάκριβο το ενεργειακό κόστος για τους Ελληνες Σήμερα με βάση τους υπολογισμούς του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), το ενεργειακό κόστος της χώρας μας είναι πολύ υψηλό, καθώς η Ελλάδα, εισάγει ενέργεια, σε ποσοστό περίπου 80%, δαπανώντας ετησίως 30 δισ. ευρώ. Ειδικότερα, κάθε Έλληνας πολίτης εκτιμάται ότι πληρώνει αναλογικά περίπου 1.200 ευρώ ετησίως από φόρους που προκύπτουν από την κατανάλωση ενέργειας (πετρελαίου, βενζίνης, αερίου, ηλεκτρικού ρεύματος), όταν το αντίστοιχο ποσό για τον Γερμανό είναι 550 ευρώ. Το κόστος της ενέργειας, τονίζει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΚΑΠΕ, Βασίλης Τσολακίδης αναλογικά ανά κάτοικο στην Ελλάδα και τη Γερμανία, είναι "σχεδόν το ίδιο, όταν το ΑΕΠ στη χώρα μας διαμορφωνόνταν στα 176 δισ. ευρώ το 2015 και στη Γερμανία στα 3 τρισ. ευρώ". Ανά κάτοικο αναλογεί δηλαδή κατανάλωση ενέργειας 3,875 τοε στη Γερμανία και 2,25 τοε στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι στην Ελλάδα έχουμε ένα κόστος 16,5% του ΑΕΠ για την ενέργεια ενώ στην Γερμανία το αντίστοιχο νούμερο διαμορφώνεται μόλις στο μισό, ήτοι 8-8,5% του ΑΕΠ. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που αναφέρει ότι ένα αυτοκίνητο, καταναλώνει με μια μέση κυκλοφορία στην Ελλάδα 2.000 λίτρα βενζίνη ανά έτος, ενώ, αν αντικατασταθεί με ένα νέας τεχνολογίας, τότε θα μπορούσε να καταναλώνει μόλις 700 λίτρα. Αν η Ελλάδα, υπογραμμίζει ο κ. Τσολακίδης καταφέρει να πετύχει, έστω και κατά 30%, εξοικονόμηση της ενέργειας που καταναλώνεται μπορεί να κερδίσει μέχρι και 10 δισ. ευρώ το χρόνο, ήτοι τέσσερις φορές τον ΕΝΦΙΑ!

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 33

publi

ενέργεια Μπόνους ο ΕΝΦΙΑ με ειδική ρύθμιση Από τα ενεργειακά «μπόνους» δεν θα πρέπει να αποκλειστούν ωστόσο και κάποια έξτρα κίνητρα που δεν περιλαμβάνονται σήμερα σε κάποιο από τα δύο νομοσχέδια. Πρόκειται σύμφωνα με πληροφορίες του «ΒΕ» για μία ακόμη νομοθετική ρύθμιση που εξετάζουν τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Οικονομικών και που αφορούν στην ενεργειακή αναβάθμιση 4 εκατ.κατοικιών που θεωρούνται ιδιαίτερα ενεργοβόρα. Τα κίνητρα που μελετώνται είναι η έκπτωση φόρου επί της δαπανης για ενεργειακή αναβάθμιση από τον ιδιοκτήτη ή ακόμα και η σημαντικότατη μείωση του ΕΝΦΙΑ έτσι ώστε το κίνητρο να λειτουργεί διαχρονικά.

Φοροαπαλλαγές για αγορές ηλεκτροκίνητων οχημάτων και ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων Ακριβώς στη μείωση του ενεργειακού κόστους στοχεύει μεταξύ άλλων το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα στο οποίο γίνεται ιδιαίτερη αναφορά για την ηλεκτροκίνηση στις οδικές αναφορές. Ο στόχος που τίθεται είναι το 10% του στόλου των επιβατικών οχημάτων το 2030 να κινούνται με ηλεκτρικό ρεύμα. Αυτό προβλέπεται να γίνει με την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου πλαισίου οικονομικής υποστήριξης της χρήσης ηλεκτροκίνητων οχημάτων όπως μέσω της θέσπισης αποδοτικών φοροκινήτρων ή και φοροαπαλλαγών που θα οριστικοποιηθούν σε κανονιστικό επίπεδο το επόμενο διάστημα. Έμφαση θα δοθεί σε κατηγορίες οχημάτων με υψηλό μεταφορικό έργο (πχ. ταξί, λεωφορεία, εταιρίες ταχυμεταφορών-ενοικιάσεων κλπ.). Μεγάλες παρεμβάσεις δρομολογούνται και στην ενεργειακή απόδοση των ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων. Συγκεκριμένα προβλέπεται να αναβαθ-

μιστεί ενεργειακά και να ανακαινιστεί το 3% του συνολικού εμβαδού των κτιρίων που χρησιμοποιούνται από την κεντρική δημόσια διοίκηση σε ετήσια βάση έως το έτος 2030. Επιπλέον θα συνεχιστούν τα επιτυχημένα χρηματοδοτικά προγράμματα και η προσαρμογή τους, με σκοπό τη βελτίωση της οικονομικής τους αποδοτικότητας και την αποτελεσματικότερη συμβολή στην προστασία των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων του πληθυσμού. Ο στόχος που τίθεται είναι η ενεργειακή αναβάθμιση του 10% των ελληνικών κατοικιών, εντός της δεκαετίας 2021- 2030, ήτοι 40.000 κατοικίες κάθε χρόνο. Συνολικά η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος αναμένεται να οδηγήσει σε 12 δισ. ευρώ αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας και στο να δημιουργηθούν και να διατηρηθούν πάνω από 20.000 νέες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.

34 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

Φοροκίνητρα και για ενεργειακές επενδύσεις Σταθερό φορολογικό συντελεστή για 12 χρόνια, φορολογική απαλλαγή από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών και επιτάχυνση φορολογικών αποσβέσεων των παγίων που έχουν ενταχθεί στο σχέδιο επένδυσης με προσαύξηση των συντελεστών προβλέπεται στο σχέδιο «Νόμου για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων» που αφορά μεταξύ άλλων και στις ενεργειακές επενδύσεις. Το δικαίωμα έναρξης χρήσης του κινήτρου της φορολογικής απαλλαγής θεμελιώνεται μάλιστα με την υλοποίηση ποσοστού 25% της επένδυσης. Ο φορέας μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο της δικαιούμενης φορολογικής απαλλαγής εντός 15 φορολογικών ετών, και πάντως όχι σε λιγότερο των 5 φορολογικών ετών από το έτος θεμελίωσης του δικαιώματος χρήσης του κινήτρου.

FORD EDGE

FORD ECOSPORT

FORD ECOSPORT • FORD KUGA • FORD EDGE

Οι τρεις θεματοφύλακες Η Ford διαθέτει την πιο πλήρη γκάμα στην κατηγορία των SUV

T

ρία μοντέλα της Ford, τα Ecosport, Kuga και Edge, καλύπτουν κάθε απαιτητικό αγοραστή σε ό,τι αφορά κινητήρες, τεχνολογία, gadgets και φυσικά προσφέρουν προηγμένη τετρακίνηση. Πέραν τούτων και τα τρία SUV της Ford έχουν ένα κοινό σημείο: Τον εντυπωσιακό σχεδιασμό. Η αισθητική τους είναι μοντέρνα, συνδυάζεται δε με προσεγμένη ποιότητα στο εσωτερικό και μοναδική προσέγγιση στον μαγικό κόσμο των gadgets, που πλέον αποτελούν καθημερινή συντροφιά για οδηγό και επιβάτες. Διαθέτον κινητήρες από τον πολυβραβευμένο EcoBoost του ενός λίτρου μέχρι τα 2 λίτρα, καθώς και diesel EcoBlue 1,5 λίτρων και 2 λίτρων με μηχανικά και αυτόματα κιβώτια. Ford SUV για κάθε υποψήφιο αγοραστή: Ford Ecosport. Έρχεται με διχρωμία αμαξώματος, που τονίζει ακόμα πιο πολύ τις γραμμές του.

FORD KUGA Ford Kuga, μια σιλουέτα που εκφράζει τη μοναδικότητα στη μεσαία κατηγορία καλύπτοντας και τον πιο απαιτητικό αγοραστή.

Ford Edge, η ναυαρχίδα της Ford. Αρχοντικό στους χώρους, με ολοφάνερη

την πολυτέλεια, κλείνει το μάτι σε όσους αναζητούν το κάτι παραπάνω σε όλους τους τομείς. Η τελική επιλογή; Μονόδρομος, Ford SUV. www.ford.gr

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 35

εργασία

Αυτά είναι τα προγράμματα για απασχόληση 16.000 ανέργων Όταν οι γιορτές τελειώνουν και τα επιδόματα που δόθηκαν πριν τα Χριστούγεννα καταναλωθούν, οι περισσότεροι άνεργοι ξεκινούν και πάλι την αναζήτηση εργασίας, με την ευχή το 2019 να έχουν περισσότερες ευκαιρίες για επαγγελματική αποκατάσταση. Της Αγγελικής Μαρίνου

Ι

δού ορισμένες ευκαιρίες Παρουσιάζοντας τα προγράμπου θα εμφανιστούν στις ματα «νέας γενιάς» που προαρχές του νέου έτους και σφέρουν νέες επαγγελματικές απευθύνονται σε νέους διεξόδους, ο υφυπουργός ποάνεργους, επιστήμονες ή ντάρει στην καταπολέμηση της και απόφοιτους Λυκείου, που ανεργίας, έχοντας στο ενεργηεπιθυμούν να στατικό του τους έξδιοδρομήσουν τρα πόντους στον ιδιωτικό το- Τα νέα σχέδια που αποκόμισε μέα, αλλά δεν ξέ- δίνουν ιδιαίτεαπό την «μάχη» ρουν πώς και από ρη βαρύτητα σε κατά της αδήλωπού να αρχίσουν. της εργασίας «Το σύνολο των ουσιαστικές και από την οποία προγραμμάτων που εξειδικευμένες βγήκε ενισχυμέθα υλοποιηθούν το νος {ως Ειδικός καταρτίσεις και επόμενο διάστημα γραμματέας του και συνδυάζουν κα- όχι σε μαζική ΣΕΠΕ). τάρτιση, πρακτική συμμετοχή Το πρόγραμμα άσκηση και πιστοπου θα κάνει ποίηση, δίνουν ιδι«ποδαρικό» στο αίτερη βαρύτητα σε ουσιαστικές 2019 είναι εκείνο που αφορά και εξειδικευμένες καταρτίσεις 3.000 άνεργους νέους πτυχικαι όχι σε μαζικά προγράμματα ούχους θετικής, τεχνολογικής που περιορίζονται σε οριζόντιες και οικονομικής κατεύθυνσης, δεξιότητες» δηλώνει ο αρμόδι- οι οποίοι θα καταρτιστούν, θα ος υφυπουργός Εργασίας Νάσος πιστοποιηθούν σε ΤΠΕ και θα Ηλιόπουλος. κάνουν την πρακτική τους στον 36 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 37

εργασία ιδιωτικό τομέα. Η κατάρτιση θα αφορά κυρίαρχα την ανάπτυξη λογισμικού. Με την συγκεκριμένη δράση επιχειρείται άλλο ένα βήμα στην κατεύθυνση της ψηφιακής αναβάθμισης της οικονομίας. Η δεύτερη δράση του νέου έτους που αναμένεται να «τρέξει» τον Φεβρουάριο απευθύνεται σε 10.000 νέους άνεργους, απόφοιτους δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αποτελεί επένδυση σε κλάδους αιχμής της ελληνικής οικονομίας με σημαντικές επιδόσεις στην εξωστρέφεια. Πιο συγκεκριμένα η δράση επαγγελματικής ενδυνάμωσης αφορά νέους ηλικίας 18-29 ετών που επιθυμούν να σταδιοδρομήσουν στους τομείς της αγροδιατροφής, μεταποίησης και κυκλικής οικονομίας. Η συγκεκριμένη δράση επιχειρεί να δημιουργήσει «γέφυρες» μεταξύ κλάδων που μέχρι σήμερα δεν έχουν την απαιτούμενη διασύνδεση, όπως για παράδειγμα οι κλάδοι της αγροδιατροφής και του τουρισμού. Η ενίσχυση των logistics της αγροδιατροφής και της σύνδεσής τους με τον τουρισμό αποτελεί ένα σημαντικό στοίχημα που περνάει μέσα και από την ύπαρξη του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού. Τον Μάρτιο θα ακολουθήσει η στοχευμένη δράση επαγγελματικής διεξόδου σε ειδικότητες αιχμής 3.000 αποφοίτων θεωρητικών σπουδών. Απευθύνεται σε νέους πτυχιούχους έως 29 ετών που επιθυμούν να καταρτιστούν και να κάνουν την πρακτική τους σε μια σειρά από πεδία που φέρουν επιστημονική συνάφεια με το αντικείμενο των σπουδών τους όπως η διαχείριση κοινωνικών δικτύων, το digital marketing και η διοίκηση πολιτιστικών οργανισμών, η αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών, η συμβουλευτική τρίτης ηλικίας κ.α.

38 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

ΟΑΕΔ:Οι ευκαιρίες που ΑΝΟΙΧΤΌ παραμένει το πρόγραμμα επιδότησης 6.000 νέων θέσεων εργασίας για την απασχόληση ανέργων ηλικίας έως 39 ετών, αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, σε κλάδους έξυπνης εξειδίκευσης και παραγωγικής δραστηριότητας» που υλοποιείται από τον ΟΑΕΔ. Το πρόγραμμα αφορά συνολικά 10.000 θέσεις εργασίας, από τις οποίες προκηρύχθηκαν οι 6.000 σε πρώτη φάση και απομένουν άλλες 4.000 για το πρώτο τρίμηνο του 2019. Η επιδότηση αφορά άνεργους, κατόχους πτυχίου, μεταπτυχιακού ή/και διδακτορικού τίτλου σπουδών κυρίως σε ειδικότητες πληροφορικής, έως

39 ετών. Η κατεύθυνση των ανέργων αποφοίτων υψηλής κατάρτισης σε κλάδους αιχμής έχει ως στόχο την αναβάθμιση της παραγωγικής δραστηριότητας των συγκεκριμένων επιχειρήσεων, ενώ συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην ανάσχεση του brain drain. Η μεταποίηση, η βιομηχανία και οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα επιχειρήσεων που εντάσσονται στους εν λόγω κλάδους έξυπνης εξειδίκευσης. Με συνολικό προϋπολογισμό 112.000.000 ευρώ, η επιδότηση διάρκειας 15 μηνών θα κα-

«τρέχουν» για 9.000 θέσεις εργασίας λύπτει μέχρι και το 50% του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους του εργαζόμενου και διαμορφώνεται ως εξής: έως 600 ευρώ για κατόχους πτυχίου (μισθός 1.200 ευρώ), έως 700 για κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου (μισθός 1.400 ευρώ) και έως 800 ευρώ για κατόχους διδακτορικού τίτλου (μισθός 1.600 ευρώ). Στο μεταξύ, σε εξέλιξη είναι το πιλοτικό πρόγραμμα που απευθύνεται σε 3.000 ανέργους που διαμένουν στους Δήμους Ελευσίνας, Ασπροπύργου και Μάνδρας-Ειδυλλίας και σε επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στην ευρύτερη περιοχή. Το Πρόγραμμα είναι διπλής

στόχευσης, καθώς επιχορηγεί την πρόσληψη ανέργων σε τοπικές επιχειρήσεις, αλλά και την ίδρυση νέων επιχειρήσεων από Από 8.000 μέτους άνεργους που χρι και 12.000 διαμένουν στην πεευρώ μπορεί να ριοχή. Το ποσό επιχορήγηφθάσει η επισης ανέρχεται στο δότηση για νέα 60% του μηνιαίου μισθολογικού και μη επιχειρηματικά σχέδια αυτοαπα- μισθολογικού κόστους του ωφελούσχολούμενων. μενου με ανώτερο όριο τα 700 ευρώ/ μήνα και θα παρέχονται εναλλακτικές επιλογές χρόνου επιδότησης χωρίς δέσμευση. Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σκέ-

λος του προγράμματος, οι ενδιαφερόμενοι που θα επιδοτηθούν θα πρέπει να αναπτύξουν επιχειρηματική δραστηριότητα μόνο σε περιοχές αρμοδιότητας του ΚΠΑ Ελευσίνας και να είναι άνω των 45 ετών, άνεργοι για τουλάχιστον 6 μήνες. Οι ενδιαφερόμενοι αυταπασχολούμενοι υποβάλλουν το επιχειρηματικό τους σχέδιο στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και επιδοτούνται με ποσό που ξεκινά από 8.000 ευρώ και φτάνει στα 12.000 ευρώ. Για όλα τα προγράμματα που είναι σε εξέλιξη, οι υποψήφιοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση διαδικτυακά στο http:// www.oaed.gr.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 39

φάκελος

ΠΙΝΑΚΑΣ Α

ΠΡΩΗΝ ΕΤΑΑ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΚΥΡΙΑΣ ΕΤΗΣΙΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ

ΜΗΝΙΑΙΟ ΜΕΙΚΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ

8.032€

669€

ΣΥΝΤΑΞΗΣ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΠΑΞ

ΤΙ ΘΑ ΙΣΧΥΕ ΤΟ 2019

ΤΙ ΘΑ ΙΣΧΥΣΕΙ ΤΟ 2019

ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΙΣΦΟΡΑ ΓΙΑ ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ (ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ)

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΙΣΦΟΡΑ ΕΦΑΠΑΞ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ

ΜΗΝΙΑΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ

ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΙΣΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΙΣΦΟΡΑ ΓΙΑ ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗ (ΝΕΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ)

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΙΣΦΟΡΑ ΕΦΑΠΑΞ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ

ΜΗΝΙΑΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ (ΝΕΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ)

20%

126€

67€

193€

13,3%

117€

64,5€

182€

ΕΤΗΣΙΟ ΟΦΕΛΟΣ ΑΠΟ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΙΣΦΟΡΩΝ

ΠΟΣΟΣΤΟ ΜΕΙΩΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΕΙΣΦΟΡΑΣ

130€

-5,63%

9.032€

753€

20%

134€

71€

205€

13,3%

117€

64,5€

182€

278€

-11,31%

10.032€

836€

20%

142€

77€

219€

13,3%

117€

64,5€

182€

450€

-17,11%

11.032€

919€

20%

151€

81€

232€

13,3%

120€

64,5€

185€

564€

-20,31%

12.032€

1.003€

20%

159€

86€

245€

13,3%

125€

64,5€

190€

660€

-22,45%

16.032€

1.336€

20%

193€

104€

297€

13,3%

148€

64,5€

213€

1.013€

-28,39%

20.032€

1.669€

20%

230€

124€

354€

13,3%

173€

64,5€

238€

1.401€

-32,96%

25.032€

2.086€

20%

280€

151€

431€

13,3%

206€

64,5%

271€

1.926€

-37,21%

30.032€

2.503€

20%

334€

180€

514€

13,3%

242€

64,5€

307€

2.491€

-40,35%

40.032€

3.336€

20%

455€

245€

700€

13,3%

323€

64,5€

388€

3.755€

-44,67

50.032€

4.169€

20%

593€

319€

912€

13,3%

415€

64,5€

479€

5.194€

-47,46%

60.032€

5.003€

20%

748€

729€

1.477€

13,3%

518€

64,5€

583€

10.734€

-60,56%

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: 1. Δεν υπάρχει η εισφορά κλάδου υγείας 6,95% και έτσι φαίνεται μεγαλύτερη η έκπτωση 2. Στον πίνακα «Τι θα ισχύσει», η εισφορά κύριας σύνταξης είναι πιθανόν λανθασμένη. Ο μαθηματικός υπολογισμός λέει π.χ. εισόδημα 12.032 Χ 13,3% = 1.600,26 : 12 = 133,35 (αναγράφεται 125). Αν υπολογίσουμε εκπτώσεις του άρθρου 98 [(7.032 Χ 20% = 1.406,4 : 12 =) 117,2 + (5.000 Χ 13,3% = 665 : 12 = 55,42 Χ 50% έκπτωση άρθρου 98 =) 27,71 = 144,91

Έως 11.000 ευρώ λιγότερα θα πληρώσουν γιατροί, δικηγόροι, & επαγγελματίες Αναλυτικοί πίνακες, παραδείγματα, ποιους αφορά - Μήπως δεν συμφέρει το… φακελάκι; Η εξαγγελθείσα μείωση εισφορών των επιστημόνων - Ανάλυση - Πίνακες - Προτάσεις 40 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

Toυ Ανδρέα Κουτσόλαμπρου Δικηγόρου, Συμβούλου ΔΣ ΔΣΑ, Προέδρου Ένωσης Εμμίσθων Δικηγόρων κούσαμε όλοι τις θετικές κατ’ αρχήν προτάσεις του πρωθυπουργού, περί μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών. Ενώ εκδόθηκε σχετικό δελτίου τύπου της υπουργού κ. Αχτσιόγλου, τα κυριότερα σημεία του οποίου έχουν ως εξής: «…. Συγκεκριμένα, από την 1/1/2019, διατηρώντας την ελάχιστη εισφορά για την κύρια σύνταξη (117,2 ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους και 74 ευρώ για αγρότες): - Η ασφαλιστική εισφορά για κύρια σύνταξη των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, μειώνεται κατά 33,3%, από

Α

20% που είναι σήμερα στο 13,33% (όσο δηλαδή η εργοδοτική εισφορά στην περίπτωση των μισθωτών).

- Επιπλέον, για τους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες μηχανικούς, δικηγόρους και γιατρούς, το ασφάλιστρο για επικουρική σύνταξη και εφάπαξ θα υπολογίζεται στην ελάχιστη βάση υπολογισμού. Αυτό σημαίνει ότι, ανεξαρτήτως εισοδήματος, η εισφορά δεν θα ξεπερνά το ελάχιστο που ισχύει σήμερα των 64,5 ευρώ/μήνα. Πρόκειται για μια ακόμα παρέμβαση που θα ελαφρύνει ουσιαστικά τους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες και θα αυξήσει το πραγματικά διαθέσιμο εισόδημά τους….». Προσπαθήσαμε με τη συνεργασία του μέλους της Επιτροπής Ασφαλιστικού ΔΣΑ συναδέλφου Νώντα Ατσαβέ και δικηγόρου

του ΕΦΚΑ να αποκρυσταλλώσουμε το νέο τοπίο, με όσο γίνεται πιο αντικειμενικό τρόπο. Φαίνεται πως η Πολιτεία, ενόψει και της διαρροής της κρίσης του ΣτΕ για αντισυνταγματικότητα των περί εισφορών διατάξεων του Ν.4387/2016 προετοιμάζει την επόμενη ημέρα:

1

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες επί του εισοδήματος άνω των 7.033 ετησίως, η εισφορά για κύρια σύνταξη μειώνεται από 20% σε 13,33%, γεγονός που αποτελεί θετική εξέλιξη και πάγιο αίτημα του ΔΣΑ. Φαίνεται πως διατηρούνται τα ποσοστά εισφορών μέχρι του ελαχίστου ορίου εισοδήματος (7.033 ετησίως ή 117,20 ευρώ εισφορές μηνιαίως) και κατά συνέπεια οι ασφαλιστικές εισφορές για την πλειοψηφία

των συναδέλφων παραμένουν στο αυτό επίπεδο. Επιπλέον, στον δε άνω πίνακα του υπουργείου δεν εφαρμόζεται η κλιμακωτή εισφορολόγηση με συνέπεια να φαίνεται πως καταβάλλουν 117 ευρώ όσοι έχουν εισόδημα μέχρι 10.032,00 ευρώ. Ειδικότερα από τον υπολογισμό του υπουργείου προκύπτει πως την ελάχιστη εισφορά των 117 ευρώ καταβάλλουν πλέον από 1.1.2019 όσοι έχουν εισόδημα μέχρι 10.500 ευρώ, εφόσον και το ποσοστό του 13,3% για την κύρια σύνταξη ισχύει από το πρώτο ευρώ του εισοδήματος, σύμφωνα με τους πίνακες που ανακοίνωσε το υπουργείο.

2

Σύμφωνα με το άρθρο 38 παρ. 3 του νόμου 4387/2016, «η μηνιαία ελάχιστη

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 41

φάκελος

ΠΙΝΑΚΑΣ Β (ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΜΕ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΑ ΚΛΑΔΟ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΑ ΥΓΕΙΑΣ ΜΕ ΕΚΠΤΩΣΗ) ΕΙΣΟΔΗΜΑ

KYPIA 4387

ΕΤΗΣΙΟ

7032,96

1406,59

ΜΗΝΙΑΙΟ

586,08

117,22

117,22

40,73

40,73

41,03

41,03

23,44

23,44

222,42

222,42

ΕΤΗΣΙΟ

10032,00

1703,29

1406,59

591,89

591,89

596,15

492,31

340,66

281,32

3231,99

2772,11

1661,67

767,71

767,71

773,25

492,31

441,86

ΜΗΝΙΑΙΟ

836,00

141,94

ΕΤΗΣΙΟ

15000,00

2209,29

ΜΗΝΙΑΙΟ

1250,00

184,11

ΕΤΗΣΙΟ

20000,00

2759,29

ΜΗΝΙΑΙΟ

1666,67

229,94

ΕΤΗΣΙΟ

30000,00

4009,29

ΜΗΝΙΑΙΟ

2500,00

334,11

ΕΤΗΣΙΟ

50000,00

7121,29

ΜΗΝΙΑΙΟ

4166,67

593,44

ETHΣΙΟ

70329,60

11051,21

ΜΗΝΙΑΙΟ

5860,80

920,93

NEO

YΓΕΙΑ 4387

NEO

488,79

2904,00

1393,09

965,75

1393,09

1403,25

79,90

4980,00

2474,40 206,20

7251,00

3839,91

492,31

551,86

492,31

801,86

2492,45 207,70

3839,91

319,99

3867,92

269,33

231,01

4192,11

3203,01

349,34

266,92

281,32

5235,66

3808,39

436,31

317,37

281,32

7607,49

5070,72

633,96

422,56

13512,40

8228,03

1126,03

685,67

20969,29

11864,54

1747,44

988,71

281,32

66,82 492,31

1424,26

281,32

118,69 492,31

322,33

2210,25

NEO ΣΥΝΟΛΟ

2669,01

45,99

116,94 2474,40

ΣΥΝΟΛΟ

36,82

80,48

116,09

NEO

28,39

64,44 958,76

ΠΡΟΝ.

4387 281,32

49,68

63,98 958,76

NEO

492,31

49,32

2076,00

ΕΠΙΚ.

4387

281,32

184,19

-14,23%

-23,59%

-27,26%

-33,35%

-39,10%

-43,42%

Σημειώσεις: 1. Λαμβάνουμε υπόψη ως εισφορές κύριας ασφάλισης αυτές του πίνακα του Υπουργείου.

2. Η εισφορά Κλάδου Υγείας υπολογίζεται κλιμακωτά και με την έκπτωση του άρθρου 98.

ΠΙΝΑΚΑΣ Γ (ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΜΕ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΑ ΚΛΑΔΟ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΑ ΥΓΕΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΕΚΠΤΩΣΗ) ΕΙΣΟΔΗΜΑ

KYPIA 4387

ΕΤΗΣΙΟ

7032,96

1406,59

ΜΗΝΙΑΙΟ

586,08

117,22

117,22

40,73

40,73

41,03

41,03

23,44

23,44

222,42

222,42

ΕΤΗΣΙΟ

10032,00

1703,29

1406,59

591,89

695,00

596,15

492,31

340,66

281,32

3231,99

2875,22

ΜΗΝΙΑΙΟ

836,00

141,94

269,33

239,60

ΕΤΗΣΙΟ

15000,00

2209,29

281,32

4192,11

3477,80

349,34

289,82

281,32

5235,66

4239,63

436,31

353,30

281,32

7607,49

5762,63

633,96

480,22

281,32

13512,40

9228,63

1126,03

769,05

ΜΗΝΙΑΙΟ

1250,00

ΕΤΗΣΙΟ

20000,00

ΜΗΝΙΑΙΟ

1666,67

ΕΤΗΣΙΟ

30000,00

NEO

1661,67

334,11 7121,29

ΜΗΝΙΑΙΟ

4166,67

593,44

ETHΣΙΟ

70329,60

11051,21

ΜΗΝΙΑΙΟ

5860,80

920,93

1042,50

773,25

1390,00

965,75

1393,09

1403,25

3475,00

2492,45

116,09 4980,00 2474,40

7251,00

3839,91 319,99

492,31

441,86

492,31

551,86 45,99

492,31

801,86

492,31

1424,26

66,82

207,70 4887,91

3867,92 322,33

118,69 492,31

2210,25 184,19

ΣΥΝΟΛΟ

281,32 20969,29 1747,44

Σημειώσεις: 1. Λαμβάνουμε υπόψη ως εισφορές κύριας ασφάλισης αυτές του πίνακα του Υπουργείου.

2. Η εισφορά Κλάδου Υγείας υπολογίζεται κλιμακωτά και χωρίς την έκπτωση του άρθρου 98.

42 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

NEO ΣΥΝΟΛΟ

2669,01

36,82

116,94

206,20

NEO

28,39

80,48 2085,00

ΠΡΟΝ.

4387 281,32

64,44

79,90

4009,29 2904,00

2500,00

958,76

NEO

49,68

63,98

229,94

50000,00

767,71

ΕΠΙΚ.

4387 492,31

49,32

184,11

ΕΤΗΣΙΟ

NEO

488,79

2759,29 2076,00

ΜΗΝΙΑΙΟ

YΓΕΙΑ 4387

-11,04%

-17,04%

-19,02%

-24,25%

-31,70%

12912,54 1076,05

-38,42%

βάση υπολογισμού επί της οποίας υπολογίζεται το εκάστοτε προβλεπόμενο ποσοστό εισφοράς καθορίζεται με βάση το ποσό που αντιστοιχεί στον κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών», που σήμερα είναι στα 586 ευρώ. Επομένως οποιαδήποτε αύξηση του κατώτατου μισθού, την οποία προανήγγειλε ο πρωθυπουργός, θα οδηγήσει και στην αύξηση των εισφορών των δικηγόρων. Η διαδικασία αύξησης του κατώτατου μισθού έχει ξεκινήσει και αναμένεται να ολοκληρωθεί το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 103 του ν.4172/2013

3

Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως από 1.1.2019 συνυπολογίζονται στη βάση υπολογισμού και οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές του προηγουμένου έτους, και μάλιστα στο σύνολό τους (ποσοστό 100%) με αποτέλεσμα τη διεύρυνσή αυτής και τη σημαντική αύξηση των εισφορών (βλ. άρθρο 39 παρ. 2 ν.4387/2016).

4

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες οι εισφορές για την επικουρική ασφάλιση και την πρόνοια παραμένουν ως πάγια ποσά επί της ελάχιστης βάσης υπολογισμού, γεγονός που επίσης αποτελεί θετική εξέλιξη, πολύ δε περισσότερο αφού δεν αναμένονται αξιόλογες παροχές από ένα Ταμείο (ΕΤΕΑΕΠ) που παραπαίει και αδυνατεί επί δύο σχεδόν χρόνια να εκδώσει ειδοποιητήρια, ενώ η καθυστέρηση στην απονομή των επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ έχει γίνει μυθική (από έτους 2015). Συγκεκριμένα θα καταβάλλεται πάγιο ποσό 64,5 μηνιαίως, ήτοι 774 κατ΄ έτος για επικουρική σύνταξη και εφάπαξ.

5

Μετά τις άνω εξαγγελίες το δικηγορικό σώμα πρέπει να εξετάσει τις διεκδικήσεις του αναφορικά με την δημιουργία επαγγελματικών ταμείων, ενώ και οι αναλογιστικές μελέτες που έχουν παραδοθεί χρειάζονται επικαιροποίηση με τα νέα δεδομένα

6

Δεν έχει διευκρινιστεί αν θα διατηρηθούν οι εκπτώσεις του άρθρου 98, οι οποίες σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις φαίνεται πως διατηρούνται, ενώ χωρίς τη διατήρησή τους (και συνεπώς και μετά τη λήξη του μεταβατικού σταδίου, ήτοι μετά το 2021) οι εισφορές ανεβαίνουν δραματικά σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα, ακόμη και μετά τις εξαγγελθείσες μειώσεις. Πάντως από την επισκόπηση του πίνακα που εξέδωσε το υπουργείο, προκύπτει πως διατηρούνται.

7

Ουδεμία μέριμνα έχει ληφθεί για τους εμμίσθους δικηγόρους, που καταβάλλουν πλέον εισφορές Η Πολιτεία μετά μισθωτών, ενώ το αρμότη διαρροή της διο Υπουργείο, κατά το δοκούν στις εγκυκλίους, κρίσης του ΣτΕ πότε τους ονομάζει ανεγια τις διατάξεις ξάρτητα απασχολούμενους και πότε μισθωτούς, του Ν.4387/2016 ώστε πάντα να καταβάπροετοιμάζει την λουν την υψηλότερη δυνατή εισφορά, ενώ με επόμενη ημέρα βάση την εγκύκλιο για το εφάπαξ βοήθημα, οι έμμισθοι δικηγόροι λαμβάνουν μικρότερο από τους αμίσθους. Ειδικότερα σε όλους τους εμμίσθους δικηγόρους του ιδιωτικού τομέα, όσο και στους πλείστους φορείς του Δημοσίου, εφαρμόζονται ήδη κρατήσεις 3,5% για επικουρική σύνταξη (το υπόλοιπο 3,5% το καταβάλλει ήδη ο εργοδότης) και 4% για το εφάπαξ επί του μισθού τους. Το

ίδιο εφαρμόζεται και σε εκατοντάδες συναδέλφους που απασχολούνται με «μπλοκάκι» όπου οι εργοδότες τους, τους υπήγαγαν οικειοθελώς σε καθεστώς έμμισθης απασχόλησης, καταβάλλοντας τις αναλογούσες κρατήσεις. Πώς θα εφαρμοστούν οι άνω εξαγγελίες σε αυτούς; Το ορθότερο είναι και αυτοί ως ασφαλισμένοι του τέως ΕΤΑΑ από 1.1.2019 να καταβάλλουν 13,3 % για κύρια ασφάλιση και το ποσό αυτό να επιμερίζεται μεταξύ εργοδότη και έμμισθου δικηγόρου σε ποσοστό 2/3 εργοδότης και 1/3 εργαζόμενος, όπως και ίσχυε και ισχύει για όλους τους μισθωτούς μεσοσταθμικά. Περαιτέρω το ποσό των 64,5 ευρώ μηνιαιώς επίσης να επιμεριστεί σε ποσοστό 2/3 εργοδότης και 1/3 εργαζόμενος, ενώ και οι τυχόν καταβληθείσες εισφορές από 1.1.2017 να συμψηφιστούν. Σε κάθε περίπτωση αυτό θα είναι και ένα από τα βασικά σημεία διαπραγμάτευσης με το υπουργείο, το οποίο και δεν αποσαφήνισε τις προθέσεις του επ΄ αυτού.

8

Aς δούμε όμως πώς διαμορφώνεται η κατάσταση σύμφωνα με τους πίνακες που παρουσιάζουμε: ΠΙΝΑΚΑΣ Α) Ο πρώτος πίνακας

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 43

φάκελος

ΠΙΝΑΚΑΣ Δ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΙΣΧΥΟΥΣΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΜΕΙΩΣΗΣ (ΟΙ ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΆΡΘΡΟΥ 98 ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΜΕΙΩΜΕΝΕΣ) ΚΥΡΙΑ ΥΓΕΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ ΣΥΝΟΛΟ KYPIA YΓΕΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΣΎΝΤΑΞΗ ΝΕΑ ΝΕΑ ΝΕΑ ΝΕΑ ΝΕΑΣ ν. 4387 ν4387 Ν.4387 Ν.4387 ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ν.4387 ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΤΗΣΙΟ

7032,96

1406,59

488,79

492,31

ΜΗΝΙΑΙΟ

586,08

117,22

117,22

40,73

40,73

41,03

41,03

23,44

23,44

222,42

222,42

ΕΤΗΣΙΟ

10000,00

1703,29

1604,34

591,89

591,89

596,15

492,31

340,66

281,32

3231,99

2969,86

ΜΗΝΙΑΙΟ

833,33

141,94

269,33

247,49

ΕΤΗΣΙΟ

15000,00

2209,29

4192,11

3482,93

ΜΗΝΙΑΙΟ

1250,00

184,11

349,34

290,24

ΕΤΗΣΙΟ

20000,00

2759,29

ΜΗΝΙΑΙΟ

1666,67

229,94

ΕΤΗΣΙΟ

30000,00

4009,29

ΜΗΝΙΑΙΟ

2500,00

334,11

116,09

116,94

49,32 1941,59

49,68

767,71

767,71

773,25

63,98 2308,23

958,76

958,76

965,75

492,31

1393,09

1403,25

ΕΤΗΣΙΟ

50000,00

7121,29

5208,13 2474,40 2474,40

2492,45

ΜΗΝΙΑΙΟ

4166,67

593,44

206,20

207,70

ETHΣΙΟ

70329,60

11051,21

7827,64 3839,91

ΜΗΝΙΑΙΟ

5860,80

920,93

319,99

3839,91

3867,92

441,86

281,32

36,82 492,31

80,48

1393,09

2669,01

28,39

64,44

79,90 3141,53

281,32

551,86

281,32

45,99 492,31

801,86

281,32

66,82 492,31

1424,26

281,32

118,69 492,31

322,33

2210,25

281,32

184,19

5235,66 4040,62 436,31

336,72

7607,49

5308,25

633,96

442,35

13512,40

8456,16

1126,03

704,68

20969,29 12441,18 1747,44

1036,77

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι νέες εισφορές έχουν υπολογιστεί κλιμακωτά κατά την Υ.Α. με ποσοστό 13,33% πλέον των 7032 και με επιβολή των εκπτώσεων του 98.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ε ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΙΣΧΥΟΥΣΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΜΕΙΩΣΗΣ (ΟΙ ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΆΡΘΡΟΥ 98 ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ) ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΕΤΗΣΙΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΤΗΣΙΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΤΗΣΙΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΤΗΣΙΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΤΗΣΙΟ ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΤΗΣΙΟ ΜΗΝΙΑΙΟ

-

KYPIA ΣYΝΤΑΞΗ ν.4387

7.032,96 1.406,59 586,08

117,22

10.000,00 1.703,29 833,33

117,22

40,73

1.802,10

591,89

2.468,60

ETHΣΙΟ

70.329,60

11.051,21

5.860,80

920,93

492,31

281,32

2.669,01

40,73

41,03

41,03

23,44

23,44

222,42

222,42

695,00

596,15

492,31

340,66

281,32

3.231,99

3.270,73

269,33

272,56

767,71

49,68 1.042,50

63,98 3.335,10

958,76

4.668,10

1.390,00

1.393,09 2.085,00

2.474,40 3.475,00

3.839,91 319,99

965,75

1.403,25

2.492,45

492,31

3.867,92 322,33

281,32

4.192,11

4.284,73

349,34

357,06

5.235,66

5.498,73

436,31

458,23

7.607,49

7.526,73

66,82

633,96

627,23

1.424,26 281,32

13.512,40 11.582,73

118,69

1.126,03

965,23

20.969,29

15.705,58

1.747,44

1.308,80

551,86

281,32

45,99 492,31

492,31

207,70 4.887,91

441,86 36,82

116,94

206,20 10.044,04

492,31

80,48

116,09 7.334,10

773,25

28,39

64,44

79,90

593,44

ΜΗΝΙΑΙΟ

ΥΓΕΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΝΕΑ ΝΕΑ ΝΕΑ ΝΕΑΣ ν4387 Ν.4387 Ν.4387 ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

49,32

334,11

50.000,00 7.121,29 4.166,67

488,79

229,94

30.000,00 4.009,29 2.500,00

184,11

20.000,00 2.759,29 1.666,67

YΓΕΙΑ ν. 4387

141,94

15.000,00 2.209,29 1.250,00

ΚΥΡΙA ΝΕΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

492,31

801,86

2.210,25 184,19

281,32

281,32

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι νέες εισφορές έχουν υπολογιστεί κλιμακωτά κατά την Υ.Α. με ποσοστό 13,33% πλέον των 7032 και χωρίς εκπτώσεις του 98. Με πράσινο επισημαίνονται οι χαμηλότερες εισφορές και με κόκκινο οι υψηλότερε

44 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019

είναι αυτός του υπουργείου. ΠΙΝΑΚΑΣ Β) Ο δεύτερος πίνακας είναι υπολογισμένος κατά τους αριθμούς του υπουργείου με προσθήκη εισφοράς υγείας 6,95% με έκπτωση του άρθρου 98. ΠΙΝΑΚΑΣ Γ) Ο τρίτος πίνακας είναι υπολογισμένος κατά τους αριθμούς του Υπουργείου με προσθήκη εισφοράς υγείας 6,95% χωρίς έκπτωση του άρθρου 98. ΠΙΝΑΚΑΣ Δ) Ο τέταρτος πίνακας εμπεριέχει την πρόταση της κυβέρνησης, με ποσοστό 13,33% για κύρια σύνταξη (άνω των 7.033) και ποσοστό 6,95% για υγεία, με συνυπολογισμό των εκπτώσεων του άρθρου 98 επ’αυτών. ΠΙΝΑΚΑΣ Ε) Ο πέμπτος πίνακας εμπεριέχει την ίδια ανωτέρω πρόταση της κυβέρνησης, χωρίς συνυπολογισμό των εκπτώσεων του άρθρου 98. Οι πίνακες είναι αναλυτικοί και εμπεριέχουν τις εισφορές των 4 κλάδων ασφάλισης σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς, και παραπλεύρως σύμφωνα με την πρόταση της κυβέρνησης για μείωση. Στις δύο πρώτες γραμμές είναι οι εισφορές (σε ετήσια και μηνιαία βάση) με βάση το ελάχιστο εισόδημα. Ενώ στο ισχύον καθεστώς έχουν συμπεριληφθεί οι εκπτώσεις του άρθρου 98 του Ν.4387/2016.

9

Ο πρωθυπουργός εξήγγειλε την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών σε ποσοστό 50% για κάθε νεοπροσλαμβανόμενο μισθωτό το 2019 και σε ποσοστό 100% το 2020. Οι ρυθμίσεις αυτές πρέπει να ισχύσουν και για τους νεοπροσλαμβανόμενους δικηγόρους σε καθεστώς έμμισθης εντολής και να μην εξαιρεθούν ως συνήθως από αυτά τα προγράμματα του ΟΕΑΔ. Η ανεργία των επιστημόνων είναι σε πολύ υψηλα επίπεδα, ενώ πάντα εξαιρούνται οι δικηγόροι από την εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων επιδότηςη της εργασίας τους, παρόλο που εδώ και πολλά έτη καταβάλλουν εισφορές στον ΟΑΕΔ.

Προτείνονται τα ακόλουθα: 1. Έξοδος των επιστημόνων από τον ΕΦΚΑ και το ΕΤΕΑΕΠ και επαναφορά τους στο ΕΤΑΑ με ενιαίους κανόνες εισφορών και σύνταξης. Άλλωστε και η διαφαινόμενη απόφαση του ΣτΕ κρίνει αντισυνταγματικά όχι μόνο το ύψος των εισφορών, αλλά και την ίδια την υπαγωγή των επιστημόνων στον ΕΦΚΑ. Αντίστοιχη επισήμανση υπάρχει και στο Πρακτικό του ΣτΕ που αφορά στην επεξεργασία του ΠΔ για τον Οργανισμό του ΕΦΚΑ. Άμεση συνεργασία με τους λοιπούς επιστημονικούς φορείς και προετοιμασία για την επόμενη μέρα.

2. Aφαίρεση από την βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών του προηγουμένου έτους.

3. Διατήρηση των εκπτώσεων του άρθρου 98 και με το νέο καθεστώς και για όσο διαρκεί η οικονομική κρίση που μαστίζει τους δικηγόρους, δηλαδή και μετά το 2021.

4. Διατήρηση της ελάχιστης βάσης υπολογισμού για όσο διαρκεί η οικονομική κρίση και αποσύνδεσή της από τυχόν αυξήσεις στους κατώτατους μισθούς.

5. Καθιέρωση των αυτών παγίων εισφορών κύριας ασφάλισης, επικουρικής και πρόνοιας και για τους εμμίσθους δικηγόρους, όσο και αυτών με μπλοκάκια που είχαν υπαχθεί στην άνω ρύθμιση. Επιμερισμός των παρακρατούμενων και καταβαλλόμενων ποσών μεταξύ εργοδότη και του εμμίσθου δικηγόρου σε ποσοστό 2/3-1/3. Συμψηφισμός των ήδη καταβληθεισών εισφορών εκ του μισθού των εμμίσθων δικηγόρων για εισφορές επικουρικής και πρόνοιας.

6. Μείωση κατά το 1/3 και του ποσοστού υγειονομικής περίθαλψης.

7. Αναδρομική εφαρμογή της πάγιας εισφοράς επικουρικής και πρόνοιας από 1.1.2017.

8. Επικαιροποίηση των αναλογιστικών μελετών για την δημιουργία επαγγελματικών ταμείων για την επικουργική σύνταξη και το εφάπαξ.

9. Υπαγωγή νεοπροσλαμβανομένων εμμίσθων δικηγόρων στα προγράμματα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών.

10. Άμεση επέμβαση και διόρθωση όλων των τεχνικών προβλημάτων που έχουν επισημανθεί εγγράφως στο Υπουργείο και στον ΕΦΚΑ (καθυστέρηση εκκαθάρισης εμμίσθων, ασφαλιστική ικανότητα, συντάξεις με πλασματικό χρόνο, εξόφληση ληξιπροθέσμων παροχών υγείας κλπ.). ΥΓ1. Η παρούσα αποτελεί πρόταση που κατατέθηκε στο ΔΣ του ΔΣΑ και εξετάστηκε στη συνεδρίαση της 12.9.18. ΥΓ2. Οι πίνακες εισφορών αφορούν το σύνολο των ασφαλισμένων του τ.ΕΤΑΑ, υγειονομικών, μηχανικών, δικηγόρων, συμβολαιογράφων, δικαστικών επιμελητών. Οι Δικηγόροι πλην Αθηνών δεν υπολογίζουν εισφορά πρόνοιας και οι Υγειονομικοί εισφοράς επικούρησης.

IANOYAΡΙΟΣ 2019 I ΒUSINESS ENERGY I 45

press Ο «άχαστος» Πρόσωπο - έκπληξη που θα διεκδικήσει με αξιώσεις τον Δήμο Αθηναίων για λογαριασμό του ΣΥΡΙΖΑ, πρότειναν στον Πάνο Σκουρλέτη την περασμένη εβδομάδα οι Οικολόγοι Πράσινοι. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται για τον βουλευτή Π. Σκουρλέτης και πρώην υπουργό Περιβάλλοντος, Γιάννη Τσιρώνη, ο οποίος εκτός από δυναμική παρουσία θεωρείται και από τους πολιτικούς με ήθος και αξιοπρέπεια, που δεν φοβάΓ.Τσιρώνης ται να αντιπαρατεθεί με τους συνυποψηφίους του στον μεγαλύτερο δήμο της χώρας, Κώστα Μπακογιάννη και Παύλο Γερουλάνο. Η πρόταση που έχει πέσει στο τραπέζι ζητώντας στήριξη από την Κουμουνδούρου «βολεύει» και τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς δεν θα χρεωθεί το κόμμα ένα κακό αποτέλεσμα, όπως θα συνέβαινε αν κατέβαζε στις αυτοδιοικητικές εκλογές τον υφυπουργό Εργασίας Νάσο Ηλιόπουλο. Μένει να δούμε, γιατί ο χρόνος έχει αρχίσει να πιέζει...

O άνθρωπος των deals H μεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση στα χρόνια της κρίσης έχει ονοματεπώνυμο. Αφορά στο ποσό μέχρι 5 δισ. δολ. που θα δώσει σε βάθος χρόνου (δεκαετία) η AegeanAirlines, για την ανανέωση του στόλου της με την προμήθεια έως 42 αεροσκαφών από την Airbus, στην οποία διευθύνων σύμβουλος είναι, ως γνωστόν, ο κ. Τομ Έντερς. Οι πληροφορίες της στήλης αναφέρουν ότι ο άνθρωΓ. Πατεράκης πος πίσω από το συγκεκριμένο deal είναι ο κ. Γ. Πατεράκης, εκπρόσωπος γερμανικών κολοσσών στην χώρα μας με μεγάλη ατζέντα που φτάνει, επίσης (είναι γνωστό) μέχρι την Καγκελαρία.

Ελικόπτερο

O κ. Έντερς το περασμένο καλοκαίρι ήρθε τουλάχιστον δύο φορές στην Ελλάδα, εκ των οποίων η μία αφορούσε το κλείσιμο του deal με τον ιδιοκτήτη της Aegean κ. Ε. Βασιλάκη. Με ελικόπτερο από την Αθήνα, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η στήλη, που επέβαιναν οι κ.κ. Πατεράκης και Έντερς, πέταξαν πάνω από το Αιγαίο, με προορισμό την Κρήτη και το… γκολφ, όπου έδωσαν τα χέρια οι κ.κ. Έντερς και Βασιλάκης. Τα υπόλοιπα τα μάθατε από τις εφημερίδες της εποχής…

Ε. Βασιλάκης

Με όλους καλά

Τα αεροπλάνα πάντως, θέλουν και κινητήρες για να πετάξουν. Ενώ τα αεροσκάφη έχουν γαλλογερμανική σφραγίδα, ο κ. Βασιλάκης, για να τα έχει με όλους καλά, επέλεξε αμερικάνικους κινητήρες. Έτσι, υπέγραψε τη συμφωνία προμήθειας με την Pratt&Whitney GTF. Και σ’ αυτό το deal ο πρέσβης έπαιξε τον ρόλο του…

Αναβάθμιση Tην ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές μπορεί να έχει γίνει ήδη και δεύτερη αναβάθμιση από χρηματο/οικονομικό οίκο για την ΔΕΗ. Κι επειδή οι θεσμικοί δεν κοιτάζουν το αύριο, ούτε καν το τι θα γίνει μετά από πέντε χρόνια, αλλά το τι διακυβεύεται για την επόμενη δεκαετία και βάλε (…), η αναχρηματοδότηση των δανείων της ΔΕΗ θα γίνει ή μάλλον θα ξεκινήσει από το τέλος του ερχόμενου μήνα, δηλαδή τέλος Φεβρουαρίου. Στόχος η έκδοση ομολόγου και οι πληροφορίες μου λένε ότι έχουν ενημερωθεί ήδη ως ανάδοχοι, δύο ελληνικές τράπεζες. Αυτό που πουλάει πολύ στους ξένους, μού λένε αυτοί που συντάσσουν το ενημερωτικό, είναι οι ΑΠΕ.

46 I BUSINESS ENERGY I IANOYAΡΙΟΣ 2019