จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต
กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สวนสงเสริมและเผยแพร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร :
การปลูกหนอไมฝรั่งอินทรีย การปลูกหนอไมฝรั่งอินทรีย “ หนอไมฝรั่งอินทรีย ” เปนพืชผักที่มี บทบาทสําคัญของประเทศ ตลาดตางประเทศมีความ ตองการสูง เนื่องจากผูบริโภคสวนใหญมีความมั่นใจ ในระบบการผลิตเกษตรอินทรียที่มีความปลอดภัยใน ตัวเองสูง หนอไมฝรั่งอินทรียประกอบดวย วิตามินเอ ซี บี บีคอมเพล็กซ ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุเหล็กสูง ปลูกมากที่จงั หวัด สระแกวและกาญจนบุรี การปลูกหนอไมฝรั่งอินทรียจะตอง พิจารณาความอุดมสมบูรณของดิน มีการปรับปรุง บํารุงดินโดยการใชสารอินทรีย เชน ปุยพืชสด ปุย คอก ปุย หมัก ปุย อินทรียน ้ํา หลีกเลีย่ งการใชสารเคมีทกุ ชนิด ที่กอใหเกิดมลพิษทัง้ คน สัตว สิ่งแวดลอม รักษาความ สมดุลของธรรมชาติ
สภาพแวดลอมที่เหมาะสม หนอไมฝรั่งอินทรียเจริญเติบโตไดดีที่อุณหภูมิ ระหวาง 27 – 30 องศาเซลเซียส มีแสงแดดจัดไมมี รมเงา ดินมีความเปนกรดดางที่ 6.0 – 7.5 มีการ ระบายน้ําดี ถายเทอากาศดี หนาดินลึกไมนอยกวา 50 – 70 เซนติเมตร มีแหลงน้ําที่สะอาดปราศจาก สารพิษปนเปอนตลอดฤดูปลูก ตองสงตัวอยางดินและน้ําตรวจสารพิษปนเปอนกอนปลูก จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร
2 การเตรียมดินกอนปลูก ใชรถแทรกเตอรผาน 3 ไถดะลึกประมาณ 30 – 40 เซนติเมตร ตากดินทิ้งไว 15 – 30 วัน เพือ่ กําจัดวัชพืชและโรคแมลงในดิน ใสวัตถุปรับโครงสรางดิน เชน เปลือกถั่วตาง ๆ ซังขาวโพด แกลบ อัตรา 3 – 4 ตัน/ไร หรือใช ปุยอินทรีย เชน ปุยหมัก ปุยคอก ในดินรวนและ ดินทราย อัตรา 3 ตัน/ไร ไถพรวนหวานพืช ตระกูลถั่ว กรณีใชแกลบดิบ ควรหมักในดิน ไมต่ํากวา 4 เดือน เพือ่ ชวยใหดนิ โปรงรวนซุยอุม น้ําไดดี ระบายน้ําดี แลวจึงไถยกรองแปลงปลูก ขนาดกวาง 2 เมตร ยาวตามแนวพื้นที่แตไมควรเกิน 50 เมตร
พันธุที่ใชปลูก 1. พันธุ ยูซี 157 เปนพันธุล กู ผสมใหผลผลิตดี หนอใหญ ปลายหนอและโคนหนอ ยาวเรียวเสมอกัน นําเขาจากไตหวัน 2. พันธุ แอทลาส เปนพันธุลูกผสมใหผลผลิตดี หนอยาวเรียวเสมอกัน นําเขา จากสหรัฐอเมริกา
จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร
3 การเพาะกลา กอนปลูกตองเพาะกลาโดยเตรียมเมล็ดพันธุหนอไมฝรั่งอินทรียและถุงพลาสติก สีดําขนาด 4 x 6 นิ้ว นําเมล็ดพันธุที่จะเพาะแชน้ําหมักชีวภาพอัตรา 10 ซีซี/น้ํา 20 ลิตร ทิ้งไว 2 ชั่วโมง แลวนําเมล็ดพันธุมาหอผาที่ชื้นทิ้งไว ในที่รม 1 – 2 วัน ใหเมล็ดขาวงอกปริ่ม เล็กนอย รดน้ําในถุงพลาสติกใหชื้นแลวจึงนํา เมล็ดหยอดลงในถุงเพาะกลาที่เตรียมไว แปลงตนกลาควรรดน้ําทุกวันและใหปุยชีวภาพ ฉีดพนอัตรา 20 ซีซ/ี น้ํา 20 ลิตร ทุก 7 – 10 วัน เพื่อเรงการเจริญเติบโตและใสปุยหมักอัตรา 1 – 2 ชอนโตะ/ตนทุก 30 วัน ถามีโรคแมลง ระบาดปองกันดวยน้ําหมักสมุนไพร
วิธีการปลูก นําตนกลาหนอไมฝรั่งอินทรียที่มีอายุ 3 – 4 เดือน โดยคัดตนกลาที่แข็งแรง สมบูรณที่ขนาดใกลเคียงกัน ปลูกในแปลงที่เตรียมไว แปลงยกรองขนาดกวาง 2 เมตรยาวตาม พื้นที่ไมเกิน 50 เมตร ติดตั้งระบบน้ําให เรียบรอย ขุดหลุมลึก 15 – 20 เซนติเมตร ระยะระหวางแถว 1.50 เมตร ระหวางตน 40 เซนติเมตร ใสปุยหมักรองกนหลุม ๆ ละ 1 – 2 กํามือ รดน้ําใหชื้นกอนนําตนกลาลงปลูก การ ยายตนกลาลงปลูกควรเปนชวงทีม่ แี สงแดดออน ๆ เวลาบายใกลเย็น จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร
4 การปฏิบตั ิดูแลรักษา การใหน้ํา ควรใหน้ําอยางสม่ําเสมอ ผลผลิตจะมีคุณภาพดี ชวงยายตนกลาลง แปลงปลูก ควรใหน้ําวันละ 1 ครัง้ ทุกวันหรือวันเวนวัน ขึน้ อยูก บั สภาพดิน อุณหภูมิ ฝน แปลงที่ มีความชืน้ สูงไมจําเปนตองใหน้ํา การใหน้ําในชวงเก็บเกีย่ วผลผลิตตองใหทกุ วันและไมควรให ตอนเย็นจะทําใหเกิดโรคระบาดได การใหน้ําใน พืน้ ทีด่ อน ระบบสปริงเกอร จะชวยชะลางโรคและ แมลงบางชนิดได เชน เพลีย้ ไฟ เปนตน การใหปุย ปุยหมักชีวภาพ ปุย มูลสัตวตาง ๆ ตองผานขบวนการหมักทุกครั้ง กอนนําไปใช ปุยหมักชีวภาพ ชวงตนกลาอายุ 0 – 4 เดือน ใชอัตรา 500 – 700 กิโลกรัม/ไร ทุก 30 วัน ชวงพักตน ใชอตั รา 500 – 700 กิโลกรัม/ไร ชวงเก็บเกี่ยวใชอัตรา 250 – 300 กิโลกรัม/ไร ทุก15 วัน ปุย น้ําชีวภาพ เพือ่ เรงการเจริญเติบโต ฉีดพนทางใบอัตรา 20 – 30 ซีซ/ี น้ํา 20 ลิตร ทุก 7 – 10 วัน
การทําราวเชือก หลังจากปลูกได 3 – 4 เดือน ควรทําราวเชือกเพื่อค้ําทรงตน โดยปกเสา ตําแหนง หัวทายแปลงตรงกับแถวที่ ปลูก ขึงเชือกไนลอนเปนระยะยาว 1 – 2 แถว เพื่อค้ํา ลําตน ไมใหกระทบกระเทือนผลผลิตจะออกนอย จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร
5 การตกแตงและการพักตัว หลังจากเก็บเกี่ยวหนอไมฝรั่งอินทรียได 2 -3 เดือน ตนหนอไมเริ่มโทรม ผลผลิตจะลดลง จําเปนตองตัดแตงตน โดยการ ถอนแยกตนทีเ่ หลืองและโทรมมีโรคแมลงรบกวนทิง้ คัดเลือกตนที่แข็งแรงไว 4 – 5 ตน/กอ เลี้ยงไว เปนตนแม การพักตน เกษตรกรตองงดการเก็บเกีย่ ว เปนเวลา 1 เดือน
การพูนดินกลบโคนตน การเขาไปทํางานในแปลง การถอน การเก็บเกี่ยวผลผลิต สภาพดินในแปลงจะ ยุบตัวลง รากหนอตื้น รวมถึงการดึงเอาแรธาตุใน ดินไปใช จําเปนตองใชปยุ อินทรีย ปุย คอก ปุย หมัก เพิ่มธาตุอาหารในดินพรอมกับพูนดินกลบโคนตน ทุกครั้ง เพื่อใหหนอเกิดขึ้นมาใหมมีความสมบูรณ
การปองกันกําจัดวัชพืช หลีกเลี่ยงการใชสารเคมีทุกชนิด ควบคุมกําจัดวัชพืชใชวิธีกล เชน การเตรียม ดินที่ดี การถอนดวยมือและวิธีเขตกรรมอื่น ๆ การปองกันกําจัดโรคพืช หามใชสารเคมีทุกชนิด ใชพันธุตานทานตรวจแปลงอยางสม่ําเสมอ หากพบตน ที่เปนที่เปนโรค ใหเก็บทิ้งเผาทําลาย ใชสารสกัดสมุนไพร เชน ฟาทะลายโจร บอระเพ็ด สะเดา จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร
6 หญาใตใบ เปลือกแค เปลือกมังคุด ขมิ้น ตะไคร กระชาย กามปู และสมอดุง เปนตน การปองกันกําจัดแมลงศัตรูพืช แมลงศัตรูพชื ที่สําคัญไดแก เพลี้ยไฟ หนอนกระทูกัดตน หนอนกระทูผัก หนอน กระทูหอม ปองกันกําจัด ดังนี้ 1. ใชสมุนไพรประเภทฆาเพลี้ยและแมลง เชน หางไหล ขอบชะนาง แดงขาว หนอนตายหยาก ใบนอยหนา พญาไรใบ แสยก เมล็ดมะกล่ํา 2. ใชสมุนไพรรสขมไลแมลง เชน ฟาทะลายโจร บอระเพ็ด สะเดา พญาไรใบ 3. ใชสมุนไพรเปรี้ยวไลแมลง เชน เปลือกสม มะกรูด มะนาว มะขาม 4. ใชสมุนไพรหอมระเหยไลแมลง เชน ตะไครหอม โหระพา กระเพรา ผักชี สาบเสือ พริกไทย ขิง ขา กระทกรก 5. ใชจลุ นิ ทรียค วบคุม เชน การใชแบคทีเรีย ไสเดือนฝอย ใชเชือ้ ราไตรโคเดอรมา 6. รักษาความสมดุลทางธรรมชาติ ศัตรูธรรมชาติ ตัวห้ํา ตัวเบียน 7. จัดสภาพแวดลอมใหเหมาะสม ทําลายวัชพืชที่เปนแหลงวางไขแมลงผีเสื้อ
จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร
7 การเก็บเกี่ยวผลผลิตหนอไมฝรั่งอินทรีย หลังจากปลูกหนอไมฝรัง่ อินทรียได 3 – 4 เดือน หนอไมฝรั่งอินทรียจะ เจริญเติบโตเร็วมาก จะโผลพนดินไมเกิน 3 วัน ตองเก็บหนอมาจําหนายทันที ถาปลอยไว สวนของปลายหนอจะบาน กลายเปนหนอตกเกรด
วิธีเก็บเกี่ยวทําไดโดย ใชมือจับที่โคนหนอที่ติดกับดินที่มคี วามเขียวที่ 20 – 25 เซนติเมตร แลวดึงขึ้น ในแนวตรง หากไมตรงจะทําใหหนอหัก ในระหวางการเก็บเกี่ยวระวังอยาใหหนอไมฝรั่ง กระทบกระเทือน จะทําใหหนอทีเ่ กิดใหมนอ ยลง ไมควรจับหนอแรงเกินไปจะทําใหช้ําหรือหักได ชวงการเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม เวลา 06.00 – 09.00 นาฬิกา
จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร
8 การทําความสะอาดและการคัดเกรด หลังการเก็บเกี่ยวผลผลิต ตองนําหนอไมฝรั่งอินทรียไวในที่รม ไมตากแดด มีอากาศถายเทสะดวก ทําความสะอาดโคนหนอ ไมใหเปยกสวนยอดของหนอ ควรใชน้ําสะอาด หรือน้ําประปาลางหนอไมฝรัง่ อินทรีย หามใชน้ําคลองลางโดยเด็ดขาด ลางดินทีต่ ดิ มาแลวตัดแตง ใหยาว 25 เซนติเมตร ตองเปลี่ยนน้ําลางหนอไมฝรั่งอินทรียทุกครั้งในแตละชุด บล็อกและมีด ตองทําความสะอาดอยูเสมอ การคัดเกรดตองลางมือใหสะอาด ไมไวเล็บยาว รัดยางพลาสติก มัดละ 1 กก.
การขนสง ตะกราใสหนอไมฝรั่งอินทรีย และฟองน้ําตองทําความสะอาดอยูเสมอ ตองมีฟองน้ําบุรอบตะกราและปดทับขางบน หนอไมฝรั่งอินทรีย ตะกราควรบรรจุไมเกิน 20 กก. หามนําผาหรือวัสดุอื่นใดหอหุมโดย เด็ดขาด หามใชยางรัดตะกราหนอไมฝรั่งอินทรียแนนเกินไป จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร
9 การตลาด บริษัท สวิฟท จํากัด รับซื้อผลผลิตในราคาประกัน ณ จุดรับซื้อในแหลงปลูก เกรด A ตูม ราคา 48 บาท เกรด A บาน ราคา 41 บาท เกรด A ตูมเขียว 20 ซม. ราคา 40 บาท
ผลผลิตและผลตอบแทน หนอไมฝรั่งอินทรียปลูกครั้งเดียวสามารถเก็บเกี่ยวได 5 – 6 ป โดยเฉลี่ย 1 ไร จะไดผลผลิต 1.5 – 2.5 ตัน ลงทุนระยะแรกไรละ 40,000 – 60,000 บาท สามารถเก็บเกี่ยว ผลผลิตได 5 – 6 ป ผลตอบแทน 180,000 – 200,000 บาท
จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร
10 เอกสารอางอิง กรมสงเสริมการเกษตร. 2545.การสงเสริมการปลูกหนอไมฝรั่งครบวงจร กรุงเทพมหานคร กรมสงเสริมการเกษตร. 2540.หนอไมฝรั่ง กรุงเทพมหานคร วิเชียร ใจจิตร.2545.ศูนยฝกและพัฒนาอาชีพราษฎรไทยบริเวณชายแดนจังหวัดสระแกว เรียบเรียง
:
อภิชาติ ผลเกิด
ที่ปรึกษา
:
พรทิพย สุคนธสิงห ศิลปชัย ยุกติรัตน สุพจน ชัยวิมล สํานักพัฒนาคุณภาพสินคาเกษตร สวนสงเสริมและบริการพัฒนาคุณภาพสินคา กลุมงานสงเสริมและพัฒนาเกษตรอินทรีย โทร. 0 – 2955 – 1515 โทรสาร. 0 – 2940 – 6170
ÐÐÐÐÐÐÐÐ
จัดทําและเผยแพรทางเว็บไซต : กลุมสื่อสงเสริมการเกษตร สํานักพัฒนาการถายทอดเทคโนโลยี กรมสงเสริมการเกษตร