ذ ت ن ض ت آق ت ن م�موعه شا�عار ب� ی�ا� ش عل� ش�اه» حا� ن �ده‌ی ح� ر� ��ای ج ج و� ی «م�� ب دک�ر �ورعلی �ا ب��ده ج
ف ن اروح�ا له‌ال�دا
سال سوم /شماره 12 زمستان 1394
ت ـ ــا ب ـ ــاز بگویـــــم ســـــخن از هـــــر بابـــــی
آس ـ ــوده ش ـ ــبی بای ـ ــد و خ ـ ــوش مهتاب ـ ــی
ن مولا�ا
2دی
َل َ یس
ّ فی‌الدار
َ غ ُیر ُه
َد ّیار
در خانه‌ی دلم کسی به جز او مقیم نیست ن ت‌اهلل ولی ش�اه �عم�
5دی
یا جان رسد به جانان یا خود ز تن برآید
دست از طلب ندارم تا کام من برآید
ف ظ حا��
6دی
گفت آن شهری که در وی دلبر است
گفت کدامین شهر ز آن خوش‌تر است
ن مولا�ا
6دی
کــه نقــش خویــش گــم شــد از ضمیــرم
چنان پر شد فضای سینه از دوست
ف ظ حا��
6دی
که
که ای صوفی شراب آن گه شود صاف
در
بماند
خمره
اربعینی ف ظ حا��
6دی
زاهــدی را خرقــه گــردد یــا حمــاری را رســن
روزهاباید کهتایکمشتپشماز پشتمیش
ن س� یا�ی
6دی
همه جا خانه‌ی عشق است چه مسجد چه کنشت
همه کس طالب یارند چه هشیار و چه مست
آ ق�ا� ن�ی ش� ی� ز را�ی
8دی
انــدر خــور عفــو تــو نکردیــم گناهــی
شــرمنده از آنیــم کــه در روز قیامــت
ف ظ حا��
8دی
چراغــی
را
كــه
ايــزد
هر آن كس ُپف كند ريشه‌اش بسوزد
برفــروزد
8دی
گــر خانــه محقــر اســت و تار یــک
بر
آفر یــن خــدای بــر پــدری کــه تــو
پرورد
مــرغ بــاغ ملکوتــم نیــم از عالــم خــاک
چند روزی قفسی ساخته‌اند از بدنم
8دی
8دی
11دی
1
دیده‌ی و
روشنت
مادری
که
نشانم
سعدی
تو
زاد
سعدی ن مولا�ا
ذ ت ن ض ت آق ت ن م�موعه شا�عار ب� ی�ا� ش عل� ش�اه» حا� ن �ده‌ی ح� ر� ��ای ج ج و� ی «م�� ب دک�ر �ورعلی �ا ب��ده ج
ف ن اروح�ا له‌ال�دا
سال سوم /شماره 12 زمستان 1394
آدم آورد در ایـــــن دیـــــر خـــــراب آبـــــادم
م ــن مل ــک ب ــودم و ف ــردوس بر ی ــن جای ــم ب ــود
ف ظ حا��
11دی
صحرا و باغ زنده دالن کوی دلبر است
ابنای روزگار به صحرا روند و باغ
سعدی
12دی
همه پشم است اگر از ما می‌پرسی
زمین و آسمان و چرخ و کرسی
محس� هدا ی� ت ن �
13دی
که
تو آنی کزان یک مگس رنجه‌ای
امروز
ساالر
و
سرپنجه‌ای
16دی
مرغ باغ ملکوتم نیم از عالم خاک
چنــد روزی قفســی ســاخته‌اند از بدنــم ن مولا�ا
19دی
یاد ایام جوانی جگرم خون می‌کرد
خوب شد پیر شدم کم‌کم و نسیان آمد ش�هر ی�ار
23دی
بيار آنچه داری ز مردی و زور
کــه دشــمن بــه پــای خــود آمــد بــه گــور سعدی
24دی
گر چه وصالش نه به کوشش دهند
در
طلبش
آنچه
توانی
25دی
مــا ز
سعدی
قــرآن ،مغــز را برداشــتیم
بکوش ف ظ حا��
پوســت را بهــر خــران بگذاشــتیم ن مولا�ا
2بهمن
جان او با جان استثناست جفت
ای بســا نــاورده اســتثنا بگفــت
ن مولا�ا
2بهمن
پدرم روضه‌‌ی رضوان به دو گندم بفروخت
ناخلف باشم اگر من به جوی نفروشم
بــه گورســتان گــذر كــردم كــم و بيــش
بديدم حال دولتمند و
درويش
نــه درويشــى بــه گــورى بــى كفــن مانــد
نه دولتمند برد از يك كفن بيش
ف ظ حا��
2بهمن
ب�ا ب�اطاهر
2بهمن
گوســفند از بــرای چو پــان نیســت 4بهمن
2
بلکه چوپان از برای خدمت اوست سعدی
ذ ت ن ض ت آق ت ن م�موعه شا�عار ب� ی�ا� ش عل� ش�اه» حا� ن �ده‌ی ح� ر� ��ای ج ج و� ی «م�� ب دک�ر �ورعلی �ا ب��ده ج
ف ن اروح�ا له‌ال�دا
سال سوم /شماره 12 زمستان 1394
صده ـ ــزاران
ببر ی ـ ــدم
ب ـ ــار
از ک ـ ــه از ش ـ ــمس ای ـ ــن ز م ـ ــن ب ـ ــاور کنی ـ ــد
امی ـ ــد
ن مولا�ا
7بهمن
ای
بسا
استثنا
ناورده
جان او با جان استثناست جفت
بگفت
ن مولا�ا
7بهمن
شهید
کاروان
رفت
پیش
از
از شمار دو چشم یک تن کم
وان
ما
وز
شمار
رفته
گیر خرد
میاندیش
و هزاران
8بهمن
مسلمان گر بدانستی که بت چیست
ش� ی� خ� محود ش� ب� ت س�ری
در مجلس خود راه مده همچو منی را
كــه افســرده دل افســـرده كنــد انجمنــی را ت ن خ م�لص ن دوس�ا�ی ه�
10بهمن
با سیه دل چه سود گفتن وعظ
نرود
میخ
آهنین
در
11بهمن
به طواف کعبه رفتم به حرم رهم ندادند
تو
برای
وصل
سنگ سعدی
که برون در چه کردی؟ که درون خانه آیی؟ ق �ف�خ رالد ی� ن� عرا�ی
14بهمن
کردن
رودکی
یقین کردی که دین در بت‌پرستی است
10بهمن
وحی آمد سوی موسی از
بیش
خدا
بنده‌ی ما را ز ما کردی جدا
آمدی
آمدیم
یا
14بهمن
برای
فصل
کردن
ن مولا�ا
دیــد موســی یــک شــبانی را بــه راه
کــو همی‌گفــت ای گزیننــده الــه
تــو کجایــی تــا شــوم مــن چا کــرت
چارقــت دوزم کنــم شــانه ســرت
پایکــت
وقــت خــواب آیــد بروبــم جایکــت
گفــت موســی هــای بــس مدبــر شــدی
خــود مســلمان ناشــده کافــر شــدی
دســتکت
بوســم
بمالــم
ن مولا�ا
14بهمن
سراســر همــه عیبیــم بدیــدی و خر یــدی 14بهمن
3
زهی کال ِ‌ه ُپر عیب زهی لطف خریدار ن مولا�ا
ذ ت ن ض ت آق ت ن م�موعه شا�عار ب� ی�ا� ش عل� ش�اه» حا� ن �ده‌ی ح� ر� ��ای ج ج و� ی «م�� ب دک�ر �ورعلی �ا ب��ده ج
ف ن اروح�ا له‌ال�دا
سال سوم /شماره 12 زمستان 1394
ک ـ ــه مســـــلمان مردنـــــش باشـــــد امیـــــد
هی ـ ــچ کاف ـ ــر را ب ـ ــه خ ـ ــواری منگر ی ـ ــد
ن مولا�ا
16بهمن
صمت و جوع و َس َهر و عزلت و ذكر به دوام
ناتمامان جهان را كند اين پنج تمام ش خ ها�ی � ی�� ب� ی
23بهمن
همه جا به هر زبانی بود از تو گفتگویی
به کسی جمال خود را ننموده‌ای و بینم
ف �ز ن ض ن ر�وا�ی ص�حال ما� � ی
24بهمن
جهاندیده
[گر از بنده لغوی شنیدی مرنج]
بسیار
گوید
24بهمن
من چه گویم یک رگم هشیار نیست دگران
کاشتند
و
سعدی
شــرح آن یــاری کــه او را یــار نیســت ن مولا�ا
25بهمن
ما
دروغ
ما
خوردیم
بکاریم
دیگران
و
بخورند
ملک ش ال�عرای ب�هار
28بهمن
به قبرستان گذر کردم کم و بیش
بدیــدم قبــر دولتمنــد و درویــش
نه درویش بیکفن در خاک رفته
نــه دولتمنــد بــرده یــک کفــن بیــش ب�ا ب�اطاهر
28بهمن
ُ َ َ ُ ُ ذکر به دوام صمت و جوع و سهر و عزلت و ِ
ناتمامان جهان را کند این پنج تمام ش خ ها�ی � ی�� ب� ی
5اسفند
همــه هســت آرزو یــم کــه ببینــم از تــو رو یــی
چــه ز یــان تــو را کــه مــن هــم برســم بــه آرزویــی
بــه کســی جمــال خــود را ننمــوده‌ای و بینــم
همه جا به هر زبانی بود ز تو هست گفتگویی ف ما� ش� ی� ز ص�حال�ز ن را�ی � ی
6اسفند
که
چگونــه شــکر ایــن نعمــت گــزارم
زور
مردم
آزاری
8اسفند
که
کجــا خــود شــکر ایــن نعمــت گــزارم 8اسفند
ای برتــر از خیــال و قیــاس و گمــان و وهــم 9اسفند
4
زوری
دارم
آزاری
ندارم
سعدی
ندارم
ض ت آق ن عل� ش�اه ر� ��ای ح� سلطا� ی
وز هر چه خوانده‌ایم و و شنیدیم و گفته‌ایم سعدی
ذ ت ن ض ت آق ت ن م�موعه شا�عار ب� ی�ا� ش عل� ش�اه» حا� ن �ده‌ی ح� ر� ��ای ج ج و� ی «م�� ب دک�ر �ورعلی �ا ب��ده ج
ف ن اروح�ا له‌ال�دا
سال سوم /شماره 12 زمستان 1394
چارق ـ ــت دوزم کنـــــم شـــــانه ســـــرت
ت ـ ــو کجای ـ ــی ت ـ ــا ش ـ ــوم م ـ ــن چا ک ـ ــرت
ن مولا�ا
9اسفند
بیرون ز شما نیست شمایید شمایید
آنان که طلبکار خدایید ،خود آیید
ن مولا�ا
9اسفند
تا چه باشد عاقبتشان وای دل ای وای دل]
صد هزاران [همچو ما غرقه در این دریای دل
ن مولا�ا
12اسفند
که هر چیزی که اندیشی بدانم
چنان بسته است جان تو به جانم
ن مولا�ا
13اسفند
ایمنــی از تــو مهابــت هــم ز تــو
ای دعا از تو ،اجابت هم ز تو
ن مولا�ا
13اسفند
وین گلستان همیشه خوش باشد
گل همین پنج روز و شش باشد
سعدی
15اسفند
وز گل عزیزتــر ،چــه ســتانی بــه ســیم گل؟
ای گلفروش ،گل چه فروشی برای سیم
ز مرو�ی کسا�ی ی
15اسفند
محنت قرب ز ُبعد افزون است
دلم جگر از هیبت قربم خون است
قرب همه بیم زوال
نیست در بعد جز امید وصال
هست در
�ج امی
15اسفند
صدهــزاران
بــار
ببر یــدم
از کــه؟ از شــمس ایــن ز مــن بــاور کنیــد
امیــد
ن مولا�ا
15اسفند
از
علــی
آمــوز
اخــاص
شیر حق را دان منزه از دغل
عمــل
ن مولا�ا
15اسفند
بــاز آ بــاز آ هــر آنچــه هســتی بــاز آ
گر کافر و گبر و بت‌پرستی باز آ
ایــن درگــه مــا درگــه نومیــدی نیســت
صد بار اگر توبه شکستی باز آ ن مولا�ا
15اسفند
خدایــا چنــان کــن ســرانجام کار 16اسفند
5
تو خشنود باشی و
ما رستگار ف�اطمه �خ�ج ت س�ه
ذ ت ن ض ت آق ت ن م�موعه شا�عار ب� ی�ا� ش عل� ش�اه» حا� ن �ده‌ی ح� ر� ��ای ج ج و� ی «م�� ب دک�ر �ورعلی �ا ب��ده ج
ف ن اروح�ا له‌ال�دا
سال سوم /شماره 12 زمستان 1394
ع ـ ــرب را ب ـ ــه جای ـ ــی رس ـ ــیده اس ـ ــت کار
ز ش ـ ــیر ش ـ ــتر خ ـ ــوردن و سوس ـ ــمار
ف �ردوسی
16اسفند
از برای دل ما قحط پریشانی نیست
سر زلف تو نباشد ،سر زلف دگری
ئ � ت� ب�ر ی��ز ی صا� ب
19اسفند
گروه
ای
مؤمنان
شادی
همچو سرو و سوسن آزادی کنید
کنید
ن مولا�ا
19اسفند
ما
ز
قرآن،
مغز
را
[پوست را بهر خران بگذاشتیم]
برداشتیم
ن مولا�ا
22اسفند
چــون مســلمان مردنــش باشــد امیــد
هیچ کافر را به خواری منگرید
ن مولا�ا
22اسفند
همسایه ایم و خانه هم را ندیده‌ایم
بیگانگی نگر که من و یار چون دو چشم
ت ن ص�د �هرا�ی ی
22اسفند
ِع َب ْت
23اسفند
ما
ز
ْ ْ ک ِبال ُمل ِ
هاش ُم ِ قرآن
مغز
را
َ َ فال
َ خ َبـ ٌـر پوست
برداشتیم
26اسفند
عاشــقم بــر لطــف و بــر قهــرش بجــد
َ جــاء را
َو بهر
َ ال
َو ْح ٌ ــى خران
َ ْ ن َــزل
1
ی��ز ی�د
بگذاشتیم ن مولا�ا
بولعجــب مــن عاشــق ایــن هــر دو ضــد ن مولا�ا
28اسفند
نروم جز به همان ره که توام راهنمایی
ملــکا ذکــر تــو گو یــم کــه تــو پا کــی و خدایــی
ن س� یا�ی
29اسفند
.1بنی‌هاشم در سر ،هوای حكومت و سلطنت داشتند ،وگرنه ،نه از آسمان خبری آمده است و نه وحی! (از یزید بن معاویه به دنبال ابیات ابن زبعری)
6
گردآوری: مینا ساکت