1
i k i x t i d n me 2013urtea 1. ALEA Martxoak 5
OSKAR ESTANGA BERTSOLARIA MENDIGOITIN IZAN DA EMANALDI BAT ESKAINTZEN. Carlota, Ainara Z, Silvia, Eneko eta Ibai
guztiak bikainak, ikaragarriak. Zoragarriak Oskar Estanga bertsolaria Mendigoiti esko- iruditu zitzaien saiora joandako guztiei. lara etorri zen martxoaren 1-ean. Txalo zaparrada baten ondoren, Oskarrekin hitz egiteko aukera izan zen eta ikasle bat6. mailakoen laguntzarekin bertsoak eta rap-ak abestu zituen eta oso saio bikaina, zuk autografoak eskatu zizkioten. harrigarria eta atsegina izan zen. Saioaren hasieran, 6. mailako neska-mutilak ipuinak bertsotan abestu zituzten: Pinotxo, Hansel eta Gretel eta Hiru Txerritxoak, hain zuzen ere. Ondoren, Oskar atera zen eta ikasleek emandako gaiekin bertsoak asmatu zituen. Geroago, bere etxean egindako rap bat abestu zuen. Segidan, umeek emandako beste gai batzuekin beste bi rap abestu zituen. Rap
Haur Hezkuntzako ikasleak “Gure itsasoa” izeneko proiektu bat egiten ari dira. Josu Oier, Goizane eta Nerea
tsasoaren proiektua egitea ongi iruditu zitzaien, beti basoko eta oihaneko animaliak lantzen zituztelako eta oraingoan gai berri bat hartu nahi izan dute. Beraien gelatik ateratzean urpekariak dira eta hondartza bat ere egin dute atearen ondoan.
Haur Hezkuntzako ikasleek itsasoaren inguOso proiektu ruko proiektu bat egien ari dira beraien papolita, erakarsabideak apainduz. garria, bitxia Haur Hezkuntzako ikasleak “ Gure itsasoa” ikas- eta ikusgarria turte osoko proiektua egiten ari dira pasabideak da, beraz ikusapainduz: arrainekin, izurdeetera joatea dekin...Ordenagailutik eta liburutegitik hartzen dunak gonbidate informazioa. Haur Hezkuntzako ikasleekin batuak gaude tera, irakasle batzuk ari dira lanean: Mari Jose, . Juana Mari eta Begoña.
2
ORRIALDEA 2
MENDITXIKI
Lazkao txiki benetako izenez Joxe Miguel Iztueta Kortajarena, 26ko irailaren 5ean jaio zen eta 1993ko apirilaren 3an hil zen. Gipuzkoa eta Euskal Herri osoko bertsolaririk ezagunenetakoa zen. Eskolan, 8 urterekin hasi zen. Oso azkar ikasi zuen irakurtzen eta idazten. Bederatzi urterekin ikusi zituen bertsolariak lehen aldiz. Izugarri gustatu zitzaion eta orduantxe hasi zitzaion bertsotarako zaletasuna Umea zela Espainiako Gerra zibila ezagutu zuen. Soldaduzka egitera joan behar izan zuen Afrikara bi urtez. Lazkao Txikik 1943an hamazazpi urterekin kantatu zuen lehen aldiz plazan. Ordutik aurrera bai plazan, bai txapelketetan parte hartu zuen. Gipuzkoako bertsolari txapelketan txapeldun, eta txapeldunordea ere izan zen. Euskal Herriko txapelketetan bigarrena izan zen 1965ean. Lazkaok ikasketak bukatu ez zituen arren, gizon argia zen, oso naturazalea, oso umezalea eta pertsona ona. Bina ezkongabea zen eta hori zuen bere min handienetako bat. Lazkaok bertso asko idatzi zituen, bertso hau horietako bat da, berak bere buruari egindako bertsoa: Ezagutzen det eta erreza da hori mutik txiki-txikia koloreak txuri arkume jaio berri txiki bat dirudi.
Carlota Sarratea
OINATZ BENGOETXEA Oinatz Bengoetxea Leitzan jaioa 1984ko abuztuaren 28an,esku pilotako profesionala da,aurreralia, ain zuzen ere.Asegarce empresakoa da.Bere familian baziren pelotari ospetsuak,bere osabak Joan Mari,bengoetxeaIII eta Mikel,bengoetxea Ivdira.Txikitan Erleta,Leitzako eskola publikoan egin zituen lehenengo ikasketak.Leitzako frontoian hasi zen pilotan jolasten gazte-gaztetatik.Leitzan bizi da bere neska lagunarekin (Alazne). 2002an “Amateurâ€? bezala irabazi zuen munduko txapelketa,Espainakoa eta Nafarrokoa.Ondoren, 18 urtetik lortu zuen profesionaletara pasatzea.Hauek dira lortutako txapelak:2005ean binakako txapelketako txapeldunordea gelditu zen RubĂŠn Belokirekin.Urte berean,gabonetako torneoko txapela lortu zuen ere bai.2008an Barriolaren kontra irabazi zuen Buruz Buruko txapela nagusia (22-11) 2011an Nafarroako 4 eta erdiko txapela lortu zuen Martinez de Irujoren kontra. Berarentzat pilotan aritzea munduko gauzarik normal eta naturalena izan da beti.
Eneko Michaus
3
2013URTEA
1. ALEA
ORRIALDEA 3
ELKARRIZKETA Unai Albira: “Ameriketan, egunero abentura berri bat bizi izan nuen.� Unai Albira 2. mailako irakaslea, Ameriketara joan zen klaseak ematera eta horregatik elkarrizketatu dugu. Unai oso pertsona ona eta alaia da, beti irrifartsu dago eta oso majua da. Kirolari aparta da!
Zein urtean jaio zinen? 1971-ko Martxoaren 10 ean jaio nintzen. Nongoa zara? Betidanik IruĂąekoa izan naiz. Zergatik erabaki zenuen Ameriketara joatea? Inglesa ikasi eta beste esperientzia bat bizi nahi nuelako eta han nola irakasten den ezagutu nahi nuelako. Ameriketara joateak eragina izan du zure lanbidean? Bai, han asko ikasi nuelako. Ameriketan, zer hiri edo herritan egin zenuen lan? Kentucky estatuan, Lexington hirian. Gustora egon ahal zinen irakasle bezala? Bai, baina momentu batzuetan gogorra izan zen. Txintxoak al ziren zure ikasleak? Batzuk bai, eta beste batzuk ez. Zenbat denbora egon zinen ? 2 urtez egon nintzen Ameriketan. Zer ikasle dira txintxoenak Mendigoitikoak ala Ameriketakoak? Desberdinak dira guztiak, ez dakit esaten.
Gustora al zaude zure lanbidearekin? Bai, asko baina batzuetan beste batzuetan baina hobeto. Zenbat urte daramatzazu Mendigoiti ikastetxean? 7 urtez egon naiz Mendigoiti ikastolan. Zergatik erabaki zenuen ikastola batean lan egitea? Eukara asko maite dudalako eta garrantzitsua iruditzen zaidalako euskaraz irakastea. Zer gauza dituzu gustoko? Ingelesa hitzegitea asko gustatzen zait. Ze kirol duzu gustokoen? Atletismoa eta futbola, baina gehien gustatzen zaidana atletismoa da, atleta naiz. Kirolen bat praktikatu zenuen Ameriketan? Bai, korrika eta gimnasiora noizean behin joaten nintzen. Musika gustatzen zaizu? Bai, disko bat egin dut eta gustoko dut rock and rola.Baita Benito Lertxundi eta Mikel Laboa ere gustatzen zaizkit Unaiek, Ameriketako gauza asko kontatu dizkigu ta oso harrigarriak iruditu zaizkigu, adibidez, eskoletan, umeak gauza guztietan nota jartzen ez bazitzaien ez zuten batere lanik egiten eta gurasoek notak egunero ikusteko aukera izaten zuten.
Carlota, Eneko, Ibai eta Amaya (6. A)
4
Unai Unzueta Paris fratziako hiriburua da, eta iparraldean dago. Sena ibaiaren ertzean. Aste bat egon nintzen nire familiarekin. Iru単etik Hendaiara autoz joan ginen eta gero Hendaiatik Parisera trenez. Bidaiak 8 ordu iraun zituen. Paris Iru単a baino askoz handiagoa da, hiriak 2.153.600 biztale ditu, baina bere metropolitar gunea 12.067.000 milioi biztanlekoa da. 20 auzo daude. Paris oso polita da, gainera ikusteko gauza asko daude. Adibidez: Eiffel Dorrea, Notre dame katedrala, Louvre museoa, Garaipenaren arkua, sacre' coeur basilika, Eliseo Zelaien Hiribidea eta abar.
Salou Katalunian dago. Tarragonako probintzian eta kosta Dauradan dago. Saloura trenez,hegazkinez edo kotxez ailegatu al da. Ni kotxez joan nintzen. Gu Tutera,Zaragoza,Fraga,Reus eta Villasecatik joan ginen. Salou Iru単a baino txikiagoa da,baina turistikoagoa da. Salouen bero gehiago egiten du.Salou Iru単a baino dibertigarriagoa da atrakzio gehiago daudelako Hasteko,lau hondartza ditu. Levante hondartza handiena da eta 1.200 metro luze da. Honez gain,Salou Torre Vella oso polita da. xvi. mendean egin zen Torre Vella pirataz defendatzeko.
Gehien gustatu zitzaidana Eiffel Dorrea izan zen. Hasteko, goraino igo ginen igogailu bidez. Jende asko zegoen. Goitik Paris osoa ikusi genuen. Gustave Eiffel ingeniaria frantsesak Parisko 1889ko Erakusketarako eraikitako burdinezko egitura da. 324 metroko garaiera du eta 10.000 bat tonatako pisua. Garaiko artisten iritziaren kontra eraiki zen, hauek burdinezko munstrotzat hartu baitzuten. Baina gaur egun dudarik gabe Fratziako eta Parisko ikur nagusia da. Munduko monumenturik ikusiena da. Louvre museoa, museorik garrantzitsu eta zaharrenetakoa da, antzinako erregeren Louvre Jauregian. Louvreko museoan, Gioconda ospetsua dago erakusgai, Leonardo da Vici margolari eta eskultore nagusiak margotua. Eliseo zelaien hiribidea Parisko hiribide nagusia da. 1880 metro luze da. Eliseo zelaien hiribidean dago beti Frantziako Tourraren azken etaparen helmuga. Gainera, sari banaketa, Garaipen arkuaren ondoan egiten da, eta, horregatik hiribide mitikoa bihurtu da txirrindularientzat.
Baina ikusgarriena,dudarik gabe,Por taventura jolas parkea da. Atrakzio asko ditu eta oso dibertigarriak dira. Europako errusiar mendia handiena Dragon Khan da.
Julen Diaz
5
ANIMALIEN MUNDU MIRESGARRIA
Pantera beltza oihaneko biztanle misteriotsuenetako bat da. Ia ezinezkoa da animalia hau bere habitat naturalean ikustea. Halere mundu guztia ezagutzen du, pantera beltza oso ospetsu bihurtu baita fikzioko zenbait pertxonaiari esker, adibidez Bagheera, Ohianeko liburua-koa. Baina kontuz:hori ez baita marrazki bizidunetako animalitxo maitagarri bat, felido handi eta basati bat baizik. Animalia gautarra da;beraz, iluntzen denean irteten da bere gordelekutik ehizara joateko. Ez dauka aurre emango dion etsikasuan, ordea, ia sumaezinak dira arretaz rik... gizakia salbu: gizakiak hil egiten ditu begiratu ezean. panterak, larru beltz eder hori lortzearren. Ilajea, lehen begiratuan, dena berdina diru- Lander GoĂąi dien arren, egiazki orbanez betea dago (ia pantera guztietan bezala); pantera beltzaren
Hartz polarra edo zuria ugaztuna da, hartz familiakoa eta bizilekua Ozeano Artikoa duela.Munduko harraparirik handiena da, arrak 300-600 kilogramoko pisua edukiz. Itsas txakurrak edo fokak haren jaki ohikoena dira.Hala ere, espezie ahulen artean sailkatuta dago, gaur egun klima aldaketa arrisku larria izanda harentzat. Hartz zuria Groenlandian, Kanadako eta Errusiako iparraldeko kostaldeetan bizi da.
Pottoka Euskal Herriko zaldi txiki landatarra da. Mendietara ohituta daude. Euskal Herriko mendietan gaur egun arte libre bizi ziren. Askotan pottokaren jabeak beraien abereak harrapatzeko benetako “ehizaldiakâ€? antolatu behar izaten zituzten. Badago euskal esaera zahar bat zera esaten duena: "Pottokak mendian ez dira heziak". Zaldia ondo osatutako aberea da, neurri ertain eta gorputz gihartsu eta sendoa. Izaeraz berriz azkarrak, eta etxekotuz gero jabearekiko leialak eta oso erresistenteak dira. Nekane CabaĂąas
6
LIBURUEN TXOKOA PIRATEN UHARTEA
Izenburua: Piraten uhartea. Idazlea: Jon Eugi. Argitaletxea: Erein. Argitalpen data: 2010/12/04. Bilduma: Perzebal. Generoa: Nobela. Orrialde kopurua: 99. Prezioa: 12´00₏
joan zen. Martin Legarreta etxean zegoenean pirata talde bat osatzea erabaki zuen baina... Lehenengo irakurtzeko errestasuna eta gaia nabarmendu nahi nuen. Horrez gain pertsonaiak gustatu zaizkit ausartak eta lagunzaleak direlako. Liburua erakargarria eta ederra da. Gustagarria eta atsegina ere. Irakurtzeko liburu erraza da. Gomendagarria da 11-13urteko umeentzat.
Martin Legarreta marinel gaztea da eta Juan Irati Sanz Agirredia ezagutzen du. Berarekin pirata bihurtzen da eta itsasotik abenturak bizitzera joaten da. Baina egun batean frantsesekin topatu ziren eta biak erasoan hasi ziren. Frantsesak irabazi zuten baina Juan Agirredia itsasora erori zen eta hantxe bertan hil zen. Martin Legarreta eta bere kideak harrapatu zituzten. Kartzelan zeudenen ihes egiten lortu zuten eta bakoitza bere etxera
LIBURUEN TXOKOA
IRUZKINA
hiru anaiak oinez. Aita kontzentratzen ari zen eta bitartean hiru neba-arrebak otso batek jan nahi zituen. Baino Aslakeri gogo gehienekin nahi zuen hil. Hiruen aita Marttik ikusi zuen Izenburua: Inari, Laponiako lore. eta arrainak harrapatzeko lantzarekin otsoari Idazlea: Joseba Ossa. bota zion. Hurrengo egunean lagun batzuk Marrazkilaria: Alberto Torcal. joan ziren beraien etxera. Hurrengo bost orduItzultzailea: Ainhoa Basterretxea. Argitalpen data: 1996ko maiatza- tan jolastu zuten. Egun batekin joan ziren eskolara 24 ordu kostatzen zelako. Galdu ziren ren 7a. Argitaletxea: Zubia eta lo egin zuten gauean , hurrengo egunean Bilduma: Haur literatura ez zegoen hodeirik eta orduan egun bat atzeGeneroa: Abenturazkoa ratu ziren baino aurkitu zuten eskola. Egu beOrrialde kopuru: 122 Prezioa: 7,12â‚Ź rriak ziren eta beraien etxera bueltatu ziren eta bidaian... Inari Laponian bizi da, Liisa bere ama, Martti Niri gustatu zait onetatik marrazkiak oso erabere aita, arreba bat eta neba batekin. Aslakek eta Marit-Inga eta amona Niisa. Elur-orein asko kargarriak direlako. Laburra eta zehatza da. zituzten. Hiltzen zituzten, batzuk jateko eta la- Nik gomendatzen dut abenturazale den rrua aprobetxatzeko. Egun hartan Aharrantza- oreontzat liburu erakargarri hau. Marrazki edera joan nahi zuten hiruak aitarekin. Aitak ez rrak eta atseginak direlako. zion inori utzi joaten. Baino azkenean joan ziGaizka Aldabe ren hiruak aitarekin, baina aita itsasontzian eta
Inari, Laponiako lore.
BARRE BATZUK ETA GEHIAGO...!!!! 7
Egileak: Ibai, Irati, Eneko, Amaia
ARIES: Kontuz! Ez ahaztu asko ikasi behar duzula gaztelaniako azterketa gainditzeko. TAURUS: Horren ausart jarraitzen baduzu, handia egiten zarenean, 20 urterekin, San Ferminetan, zezen batek harrapatuko zaitu. GEMINIS: Bilatu bilatu! Lagun berriak egingo dituzu. CANCER: Segi dendara, loterian 15.000.000 euro tokatuko zaizkizu eta ! SAGITARIUS: Ea norekin sartzen zaren komunean, aste honetan, komunetan itxita geratuko baitzara gehien gorroto duzun pertsonarekin CAPRICORNIUS: Aste honetan, eskolan asko dibertituko zara! AQUARIUS: Hurrengo azterketan 10 bat aterako duzu, zorionak! PISCIS: Aste honetan maitemindu egingo zara! LEO: Ea norekin sartzen zaren komunean, aste honetan, komunetan itxita geratuko baitzara gehien gorroto duzun pertsonarekin VIRGO: Zeinek esan du eguraldiak hobera egingo duela? Zure etxe ondoan 3metroko garaiera duen elurra egongo da eta etxean geldituko zara jolasten, eskolarik gabe. LIBRA: Kontuz lurrikarekin. Zure etxea suntsitu egingo da eta lagun baten etxera bizitzera joango zara. SCORPIUS: Aste honetan, eskolan asko dibertituko zara!
Andre bat sartzen da harategira eta esan Elefante batek zera galdetu dio gameluari:
dio harakinari:
-Zergatik dituzu titiak hor gainean?
-Txerri buru hori mesedez!!
-Begira nork galdetu duen? Zakila aurpegian Eta harakinak erantzun dio: duen batek!!!!
-Barkatu, andrea, baina hori ispilu bat da!!!
Nerea _ Goizane. _ Silvia
HIZKI ZOPA: BILATU BIZKAIKO 12 HERRIEN IZENAK
8 KOMIKIA: Josu, Aritz, Ainara Z eta Ainara R.