About Autumn 2019

ζήσε μάθε νιώσε

FREE PRESS ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2019

Pet foods - Animal foods - Pet shop • Ζωοτροφές • Φυράματα νεοσσών • Τροφές για σκύλους - γάτες - πτηνά • Αξεσουάρ για σκύλους - γάτες - πτηνά

ΤΗΛ.: 2610 672.373, Βραχναίϊκα Πάτρας, mimgiannakopoulou@gmail.com

you

Περιεχόμενα 10 Αν η φοβία σε στέλνει εξορία, ο φόβος σε σώζει

16 Δεν χρειάζεται να απολογείσαι 20 Mindfulness

Ζούμε στο εδώ και τώρα

24 Αγκαλιά

16

Το καταφύγιο που έχουμε ανάγκη

28 Μυϊκές θλάσεις 32 Λαπαροσκοπική αντιμετώπιση

διαφραγματοκήλης και γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης

36 Διατροφικές οδηγίες

για την χολοκυστοπάθεια

36

40 Η υγεία του στήθους σε πρώτο πλάνο

44 12 Οκτωβρίου

Παγκόσμια Ημέρα Αρθρίτιδας

47 Νέο γενετικό τεστ

για την τριχόπτωση

50 Προτάσεις βιβλίων

47

kids

Φθινόπωρο 2019

Περιεχόμενα 52 Γονείς ''ελικόπτερο'' vs ''χαλαρών'' γονέων

56 Όραση και μάθηση 60 Πώς μπορούμε

να ''προλάβουμε'' το άσθμα;

66 Ομαδοσυνεργατική Προσέγγιση: Γενική και Ειδική Αγωγή μαζί!

56

70 Τι αθλητισμό θέλουμε για τα παιδιά μας; 74 Με συγκρίνεις σημαίνει…

με ''μπλοκάρεις'', με ''κλειδώνεις'', με εμποδίζεις…

78 Οι στροβιλισμοί του φθινοπώρου 84 Διαζύγιο

78

Γονείς σε διαμάχη - παιδιά σε σύγχυση

91 Πώς να κάνετε το διάβασμα

''εύκολη υπόθεση'' για τα παιδιά σας

94 Προτάσεις βιβλίων 95 Σκύλος στο σπίτι

Ένα νέο μέλος στην οικογένεια

Βρείτε μας στο facebook www.facebook.com/aboutyoukids

91

10

Αν η φοβία σε στέλνει εξορία, ο φόβος σε σώζει ... Ὁ φόβος, ὄνομα οὐσιαστικὸν στὴν ἀρχὴ ἑνικὸς ἀριθμὸς καὶ μετὰ πληθυντικὸς οἱ φόβοι. Οἱ φόβοι γιὰ ὅλα ἀπὸ δῶ καὶ πέρα. ... Δημουλά Κ., «Ο πληθυντικός Αριθμός», Ποιήματα, Εκδ. Ίκαρος, 1998

11

ΛΟΥΗ Ι. ΜΑΡΙΑ / ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΡΙΑ

Τα τελευταία χρόνια παρατηρώ περισσότερο από ποτέ ότι όσο πιο εύκολα κανείς αναγνωρίζει και μιλάει για τις φοβίες του, τόσο πιο πολύ απομακρύνεται από το να μπορέσει να αναγνωρίσει αυτό το εντελώς απαραίτητο συναίσθημα που δεν είναι άλλο από τον φόβο. Συχνά τα πράγματα μπερδεύονται γιατί όταν μια φοβία κατονομάζεται, λέει κανείς “φοβάμαι”. Άρα φόβος και φοβία μοιάζουν οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Είναι όμως έτσι; Θα προσπαθήσω να τα διαχωρίσω έτσι ώστε να μπορεί ο καθένας τουλάχιστον να αναρωτιέται κάθε φορά που μια φοβία του χτυπάει την πόρτα του ψυχισμού του. Από παιδιά οι περισσότεροι ακούσαμε εκείνο το καταπληκτικό “μη φοβάσαι, εγώ είμαι εδώ”. Δηλαδή στο παιδικό μας μυαλό ερμηνεύσαμε τον φόβο σαν ένα “κακό” συναίσθημα που καλό είναι να μη μας συμβαίνει. Και αν μας συμβεί ή είμαστε αδύναμοι ή κάποιος άφοβος ήταν εκεί να μας γλιτώσει. Δύσκολα ο γονιός θα πει στο παιδί “έχεις δίκιο να φοβάσαι, για να δούμε τι χρειάζεται να κάνεις για να νοιώσεις ασφαλής”. Ο φόβος είναι εκείνο το συναίσθημα που εμφανίζεται στον άνθρωπο όταν νοιώθει ότι για κάποιο λόγο απειλείται είτε σωματικά είτε ψυχικά. Αν στην επερχόμενη απειλή λοιπόν το συναίσθημα του φόβου δεν υπήρχε τότε έχοντας άγνοια του κινδύνου πραγματικά θα κινδύνευε. Αν είχε φωνή ο φόβος, ερχόμενος θα έλεγε “κινδυνεύεις”. Τι να πει κανείς όμως που όλο και σπανιότερα ακούμε γύρω μας το ρήμα ‘’φοβάμαι’’ και όταν το ακούμε πάντα βρίσκεται κολλημένο μέσα στο σενάριο μιας φοβίας! Φοβίες παντού! Φοβίες “κολλητικές”: “Μου είπε η φίλη μου για τη φοβία της και το έπαθα κι εγώ”.

12

Φοβίες “παιδικές, πολυχρονισμένες”: “Από παιδί φοβόμουν το σκοτάδι”. Φοβίες της “μόδας”: “Μήπως έχω αγοραφοβία; Όλοι κάτι έχουν”. Φοβίες “από διάγνωση”: “Μου είπαν ότι έχω φοβίες”. Οι φοβίες εμφανίζονται την ίδια στιγμή που ο καθαρός φόβος δεν αρθρώνεται. Δύσκολα θα πει κανείς “Ζω τόσο ανιαρά που πραγματικά φοβάμαι για την ψυχική μου υγεία. Φοβάμαι μήπως χάσω την επιθυμία μου, φοβάμαι πως η ζωή που ζω για μένα δεν είναι ζωή”. Εύκολα όμως θα πει “ Έχω φοβία ότι θα πεθάνω. Αυτή μου η φοβία με οδηγεί από τον ένα γιατρό στον άλλο μήπως δεν είμαι καλά. Να μου πει κάποιος τι έχω. Φοβάμαι ότι θα πεθάνω!” Εδώ το “φοβάμαι” βρίσκεται μέσα στο φαντασιακό σενάριο της φοβίας και εδώ είναι στην πραγματικότητα που μπερδεύονται τα πράγματα. Ο φόβος έξω από αυτό το σενάριο δεν έχει προηγουμένως καν αναγνωριστεί. Ας σκεφτούμε αυτή την πολύ ωραία έκφραση “πεθαίνω από ανία”! Συχνά ακούγεται, αλήθεια πόσο συχνά ερμηνεύεται; Δεν είναι δυνατόν να μη φοβάται κάποιος όταν βλέπει τη ζωή του να προχωρά σε μια ευθεία μονότονη γραμμή. Απειλείται η ψυχική και σωματική του υγεία όταν η ζωή του δεν είναι αυτή που θέλει. Ή όταν δεν μπορεί να βρει τι θέλει. Ή όταν αυτό που θέλει δεν του επιτρέπεται. Ή όταν έχει εμπλακεί σε περιβάλλον που δεν θέλει. Ή όταν κακοποιείται. Ή όταν κακοποιεί. Φόβος που ενώ υπάρχει έμφυτος μπρος σε μια απειλή καθόλου δεν αναγνωρίζεται. Θα λέγαμε ότι η φοβία είναι μια “κατασκευή” από τις πολύ επίμονες. Κολλάει σαν τσιμπούρι στη σκέψη και πολύ συχνά

χρονίζει κιόλας. Κυρίαρχες λέξεις σε όλες τις φοβίες είναι το “μήπως” και το “αν”. Στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει κάτι αλλά το ζήτημα είναι μήπως συμβεί. Και συχνά στις περιπτώσεις που κάποιος τολμήσει να αποδείξει στον εαυτό του συμπεριφοριστικά ότι το σενάριο είναι φαντασιακό τότε τα πράγματα χειροτερεύουν. Πχ. αν πρόκειται για μια φοβία του τύπου “φοβάμαι να οδηγήσω μήπως τρακάρω”. Μπαίνει στο αυτοκίνητο, ξεκινάει και σε μερικά μέτρα αρχίζει να ιδρώνει, να μην μπορεί να αναπνεύσει, να αισθάνεται ότι πεθαίνει κι ότι πρέπει να σταματήσει το αυτοκίνητο γιατί δεν νοιώθει καλά. Τελικά επιβεβαιώνεται. Αν συνεχίσει να οδηγεί θα τρακάρει. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που τα καταφέρνει, αλλά… Πχ. αν πρόκειται για μια φοβία του τύπου “φοβάμαι ότι αν κάνω μαστογραφία θα έχω καρκίνο”. Ένα πρωί αποφασίζει να πάει να κάνει την εξέταση και βέβαια δεν υπάρχει κανένας καρκίνος, όλα είναι αρνητικά. Σε πολύ λίγο διάστημα το αλλάζει: “φοβάμαι ότι έχω αυτοάνοσο. Δεν αισθάνομαι καλά”. Και μετά τα αρνητικά αποτελέσματα σχετικά με το αυτοάνοσο κάτι άλλο, κλπ. Είναι φορές που μέσα στα τόσα χρόνια κλινικής εμπειρίας λέω ότι καλώς ή κακώς

συχνά οι άνθρωποι με το δίκιο τους κατασκευάζουν μια φοβία, ασυνείδητα βεβαίως. Δεν είναι εύκολο να αναγνωρίσουν τους φόβους εκείνους που έρχονται για να τους σώσουν από ό,τι απειλούνται. Δεν είναι εύκολο να πουν φοβάμαι, ειδικά όταν στην πραγματικότητα εμπλέκονται συνθήκες που οι ίδιοι επέλεξαν. Πόσο εύκολο είναι να πει κανείς “φοβάμαι αυτό που διάλεξα, αυτό στο οποίο επενδύω συναισθηματικά σχεδόν μια ζωή”. Δεν είναι εύκολο. Μια φοβία καλύπτει τα πάντα γιατί φαίνεται να είναι κάτι σαν τις μεταδοτικές ασθένειες, κάτι που έρχεται απ’ έξω, “δεν ξέρουμε πώς”. Όπως ακούγεται το “κόλλησα πχ. ίωση” έτσι ακούγεται το “μου κόλλησε η τάδε φοβία στο μυαλό”. Συνήθως έτσι λέγεται, σαν τσιμπούρι που κολλάει και σου πίνει το αίμα. Πονάει να το απομακρύνεις αλλά αν δεν το κάνεις τρέφεται μέσα από σένα, σκάβει και περνάει, φτάνει στην καρδιά και σε “σκοτώνει”. Σε καμία περίπτωση δεν λέω ότι ο διαχωρισμός του καθαρού φόβου ως συναίσθημα επιβίωσης είναι ευδιάκριτος σε σχέση με το φόβο που σχετίζεται με το σενάριο μιας φοβίας. Ας δούμε το επόμενο παράδειγμα: Λέει κάποιος: “Φοβάμαι να το πω μήπως ο άλλος μου πει εκείνο ή το άλλο”.

13

Φοβάται; Φοβάται. Για τι πρόκειται θα μου πείτε, για φόβο ή φοβία; Τη στιγμή που φοβάται να το πει μήπως… δεν πρόκειται για κάτι που ήδη συμβαίνει και από το οποίο προκύπτει το συναίσθημα του φόβου. Σε αυτή την περίπτωση ο φόβος πάει μαζί με το μήπως, δηλαδή φοβάται μήπως… Υπάρχει πιθανότητα ο συγκεκριμένος άνθρωπος κάποτε να ήρθε αντιμέτωπος με αυτό που σήμερα υποθέτει ότι θα του συμβεί. Σε μια άλλη εποχή λοιπόν ή απλώς σε μια άλλη στιγμή για κάποιο λόγο συναντήθηκε με τον καθαρό φόβο τον απαραίτητο για την επιβίωση αλλά δεν τον αναγνώρισε καθόλου ως τέτοιο. Τώρα φοβάται να πει, κάποτε είπε και η απάντηση που πήρε τον φόβισε. Κάποτε τη στιγμή που έλεγε κάτι, κάτι συνέβη, απωθημένο πια. Το σίγουρο είναι ότι σήμερα κατασκευάζοντας τη φοβία στην πραγματικότητα δεν ξέρει τι ακριβώς φοβάται γιατί αφού δεν το λέει κατά συνέπεια δεν έχει και την απάντηση του άλλου. Υποθέτει. Αν όμως το έχει πει κι άλλες φορές, ξέρει την απάντηση και είναι αυτή που φοβάται, τότε μιλάμε για έναν καθαρό φόβο. Δεν κάνει όμως κάτι με αυτή την απάντηση που τον φοβίζει για να προστατεύσει τον εαυτό του. Συνεπώς η κατασκευή του “μήπως” τον απομακρύνει από τον σωτήριο φόβο που παραμένει “άγνωστος”! Το πρόσωπο της φοβίας είναι σκληρό και θεωρώ πως σε παίρνει από τη ζωή σου και σε στέλνει εξορία. Κολλάει μια ιδέα η οποία πλέκεται με μήπως, αν, εξετάσεις, διαγνώσεις και πανικό και ξαφνικά όλα μπροστά σου μοιάζουν σαν να μην φαίνονται καθαρά. Η ζωή σου ξαφνικά “επιβραδύνει”, άλλωστε πού να τον βρεις το χώρο όταν η φοβία στρογγυλοκάθεται αναπαυτικά στο κέντρο της σκέψης σου και σε “διατάζει”; “Θα πάω για εξετάσεις, μήπως…”, “δεν οδηγώ, μήπως…”, “δεν ταξιδεύω, μή14

πως…”, “δεν παντρεύομαι, μήπως…”, “δεν μπαίνω σε αεροπλάνο, μήπως…” και τόσα άλλα μήπως, ως το έσχατο, “δεν ζω, μήπως… πεθάνω”. Ιδέες θανάτου και ο καθαρός φόβος της επιβίωσης λουφαγμένοι και σχεδόν αθέατοι στα βάθη της κάθε φοβίας. Η καθημερινότητα τρέχει με τα λάθη σου και τα σωστά σου. Και κάποιες φορές θα φοβηθείς, αρκεί να το αναγνωρίσεις και να μην σπεύσεις να το καταχωρήσεις στα αζήτητα. Αν νοιώσεις φόβο κάτι υπάρχει, έστω κι αν αρχικά είναι δυσδιάκριτο. Ο κάθε άνθρωπος είναι απαραίτητο να φοβηθεί όταν χρειάζεται. Αλίμονο αν δεν επιτρέπει στον εαυτό του αυτό το συναίσθημα που έρχεται μόνο και μόνο για να τον κάνει να προστατευτεί. Καλώς ή κακώς έχουν παρέλθει τα χρόνια που μας άρεσε να μας διαβάζουν παραμύθια και να μας βεβαιώνουν με ένα “μη φοβάσαι, εγώ είμαι εδώ”. Πέρασε καιρός από τότε που μας μπέρδεψαν λέγοντάς μας ότι οι δυνατοί δεν φοβούνται. Μάλλον οι δυνατοί έγιναν δυνατοί γιατί αναγνώρισαν ότι… και φοβούνται όταν πρέπει. Όσο κι αν ακούγεται οξύμωρο είναι “ωραία” τα σενάρια της φοβίας, όμως δεν έχουν αίσιο αποτέλεσμα. Γιατί τα μήπως και τα αν μπορεί τις περισσότερες φορές να μην πραγματοποιούνται, αλλά σίγουρα στέκονται εκεί ακίνητα και απειλητικά για να ελέγχουν και να εξοστρακίζουν ό,τι τείνει να πραγματοποιηθεί. Τελικά, θα έλεγα πως η φοβία είναι ένας τρόπος να “μιλήσει” κανείς το φόβο του, χωρίς να εκτεθεί. Να πει φοβάμαι έστω και μέσα στο φαντασιακό του σενάριο. «Δικαιολογημένα αποχωρεί από τη ζωή του. Η φοβία είναι που φταίει!» Και ο νοών νοείτω!

Όσο είσαι στη ζωή μπορείς να αλλάξεις, να επιδιορθώσεις ή έστω να αποδεχθείς και να συνεχίσεις.

15

Δεν χρειάζεται

να απολογείσαι Έχεις βρεθεί ποτέ στη θέση να εξηγείς τη συμπεριφορά σου ή το συναίσθημά σου σε κάποιον άλλον και παράλληλα να νιώθεις πως πιέζεσαι, πως απολογείσαι για κάτι κακό που έκανες ή που δεν έκανες; Είναι συχνό οι άνθρωποι να προβαίνουν σε απολογία για όλες τις επιλογές και τις επιθυμίες στη ζωή τους, από την επιλογή επαγγέλματος, συντρόφου, διασκέδασης, ακόμα και τρόπου σκέψης. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

16

Η αλήθεια είναι πως υπάρχουν κάποια κομμάτια που χρειάζεται να τα εξηγήσεις. Ποια είναι αυτά και για ποιόν λόγο μπορούν να σε βοηθήσουν σε προσωπικό και διαπροσωπικό επίπεδο; Είναι καλό να εξηγείς τα όριά σου και να τα κάνεις σαφή στους άλλους, έτσι ώστε να μη φτάνουν σε σημείο παραβίασής τους. Είναι εξίσου σημαντικό να εξηγείς τα συναισθήματά σου. Όταν για παράδειγμα είσαι θυμωμένος με κάποιο αγαπημένο σου πρόσωπο, είναι καλό να αναφέρεις τον λόγο που προέκυψε αυτό το συναίσθημα και πως θα ήθελες ιδανικά να το εκφράσεις για να το κατανοήσει ο άλλος. Είναι καλό να εξηγείς, όχι όμως να απολογείσαι. Στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας ως θεραπεύτρια ανακάλυψα πως ένα μεγάλο κομμάτι της χαμηλής αυτοεκτίμησης, του αφόρητου ενοχικού συναισθήματος που κουβαλούν οι θεραπευόμενοι καθώς και των ανεπαρκών, μη ικανοποιημένων σχέσεων που έχουν στη ζωή τους, δημιουργείται από την ανάγκη να εξηγούν κάθε φορά τον εαυτό τους και την αλλαγή αυτού. Ουσιαστικά προέρχεται από μια βαθύτερη ανάγκη να παραμείνουν αγαπητοί και να “ικανοποιήσουν τα αφτιά και τις προσδοκίες των σημαντικών άλλων”. Έχεις σκεφτεί πόσο χρόνο ξοδεύεις στο να περιγράφεις στους άλλους τους λόγους που σε οδηγούν στο να πάρεις συγκεκριμένες αποφάσεις; Κάποιοι τείνουν να είναι εξαρτημένοι με την απολογία. Γιατί συμβαίνει αυτό; Είναι αυτοί που δεν αισθάνονται σίγουροι με τις επιλογές τους και επιθυμούν να πάρουν κάποιας μορφής επιβεβαίωση. Είναι όλοι εκείνοι που δέχτηκαν αποδοκιμασία και απόρριψη για όλα εκείνα που τύχαινε να επιθυμούν. Είναι εκείνοι που φοβούνται να πάρουν την ευθύνη της ζωής στα χέρια τους. Και εκεί οφείλεις να ρωτήσεις τον εαυτό σου: Γιατί η γνώμη των άλλων είναι πιο

σημαντική από τη δική μου; Από ποια ανασφαλή κομμάτια και βιώματα προέρχεται αυτή μου η συμπεριφορά; Ας δούμε κάποια από αυτά για τα οποία δεν χρειάζεται να απολογείσαι: Τα όνειρά σου Έχεις στόχους και προσδοκίες από τον εαυτό σου. Και είμαι σίγουρη πως μπορεί κάποια από τα όνειρά σου να σου φαίνονται ουτοπικά. Σιγουρέψου πως τα όνειρά σου δεν τα μοιράζεσαι με ανθρώπους που σε αποθαρρύνουν και κυρίως με ανθρώπους που δεν έχουν οι ίδιοι όνειρα στη ζωή τους. Τις ηθικές αξίες σου Μεγαλώνουμε μέσα σε συστήματα. Αυτά με τη σειρά τους διαμορφώνουν τις πεποιθήσεις μας γύρω από τη ζωή, τις σχέσεις, τους ανθρώπους. Η οικογένεια, οι εμπειρίες μας και η ιδιοσυγκρασία μας παίζουν βασικό ρόλο για το ηθικό αξιακό σύστημα που θα ακολουθήσουμε. Συχνά αισθανόμαστε τύψεις για τις αξίες που πρεσβεύουμε, άλλες πάλι φορές τυγχάνει να προδώσουμε τις αξίες μας για να ικανοποιήσουμε ή να κρατήσουμε τους άλλους κοντά μας. Υπενθύμισε, λοιπόν στον εαυτό σου πως έχεις δικαίωμα να πιστεύεις ό,τι θέλεις, να ακολουθείς όποιο μονοπάτι θέλεις, να μην εξηγείς γιατί για σένα είναι σημαντικές κάποιες αξίες, ακόμα και να μη γίνεσαι ευέλικτος με αυτές όπου δεν το επιθυμείς. Τα οικονομικά σου Μία ερώτηση ή φράση που συχνά ακούμε είναι “Πόσα χρήματα βγάζεις το μήνα”. Είναι μία ερώτηση που αυστηρά θα έπρεπε να μην απαντάς. Ακόμη, το πώς διαχειρίζεσαι τα λεφτά σου, καθώς και πού τα ξοδεύεις είναι κάτι το οποίο δεν χρειάζεται να απολογείσαι. Σκέψου την επόμενη φορά που θα ακούσεις τη φράση “τι ανάγκη έχεις εσύ, εσύ έχεις λεφτά”, τι θα ήθελες 17

πραγματικά να απαντήσεις και αν αξίζει να αφιερώσεις χρόνο στο να απαντήσεις. Την αλλαγή σου Αλλαγές τόσο εσωτερικές όσο και εξωτερικές συμβαίνουν στο πέρασμα του χρόνου. Αλλάζουμε στυλ, μαλλιά, σπίτι, συντρόφους, επάγγελμα, συμπεριφορά, τρόπο σκέψης. Οι αλλαγές κάποιες φορές δεν αρέσουν. Άλλες πάλι δέχονται επίκριση ειδικά από οικεία πρόσωπα. Την επόμενη φορά που θα πιάσεις τον εαυτό σου να εξηγεί γιατί άλλαξε, σιγουρέψου τελικά αν σου αρέσει η αλλαγή σου και τι θα σήμαινε να μην αρέσει στους άλλους. Τα συναισθήματά σου Πιο πάνω αναφέραμε πως είναι καλό στους ανθρώπους που εκτιμάς να εξηγείς πώς αισθάνεσαι και να το εκφράζεις. Ποιες συναισθηματικές καταστάσεις όμως δεν χρειάζεται πάντα να βάλεις σε λέξεις; Εκείνες τις καταστάσεις που σε δυσκολεύουν,

που σε κυριεύει η θλίψη, η απόγνωση, η μοναξιά. Έχεις το δικαίωμα να παραιτηθείς χωρίς να εξηγήσεις. Έχεις το δικαίωμα να αλλάζεις συναίσθημα κάθε δευτερόλεπτο. Έχεις το δικαίωμα να σε στεναχωρούν όλα εκείνα που για τους άλλους φαντάζουν ασήμαντοι λόγοι. Έχεις το δικαίωμα και εσύ ο ίδιος να μη γνωρίζεις πολλές φορές τι ακριβώς αισθάνεσαι. Αντί της απολογίας: Βεβαιώσου πως βρίσκεσαι σε έναν δρόμο, όπου κάθε χρόνο γνωρίζεις όλο και πιο πολύ τον εαυτό σου. Έπειτα, βρες ένα - δύο άτομα που εμπιστεύεσαι και θαυμάζεις και μοιράσου τις επιλογές σου μαζί τους. Να θυμάσαι πως η καλύτερη εξήγηση δίνεται σε εκείνους τους πολύτιμους ανθρώπους της ζωής σου που δεν την χρειάζονται. Σε όλους εκείνους που σε γνωρίζουν πραγματικά.

ΜΠΕΤΣΟΣ ΑΡ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ PT, OMT, MTT Φυσικοθεραπευτής Ορθοπαιδικός θεραπευτής με χειρισμούς Medical training therapist

Π.Ε.Ο. Αθηνών 5Ε, Ρίο Πάτρας Τηλ.: 2610 911.513 | Fax: 2610 911.514 e-mail: info@physiokinesis.gr www.physiokinesis.gr

18

• Φυσικοθεραπεία • Θεραπευτική Άσκηση • Manual Therapy • Tecar Therapy • Aνάλυση Στάσης - Βάδισης • Κατασκευή Πελμάτων

19

Mindfulness Ζούμε στο εδώ και τώρα

Τα τελευταία χρόνια ακούμε όλο και περισσότερο τον όρο “mindfulness” και το πόσο θετική επίδραση έχει στην ψυχολογία και στην ποιότητα ζωής μας. Κάποιοι πιστεύουν ότι είναι μια μόδα που θα περάσει, κάποιοι ότι είναι μια τεχνική διαλογισμού, κάποιοι ένα εργαλείο της ψυχολογίας κ.λ.π. Τι σημαίνει, λοιπόν, “mindfulness”; ΜΕΡΓΟΥΠΗ ΑΝΝΑ / ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ (Γ.Α.Ψ.)

20

Στα ελληνικά χρησιμοποιούμε τη λέξη “ενσυνειδητότητα” για να μεταφράσουμε τη λέξη “mindfulness” και αυτός θα είναι ο όρος που θα χρησιμοποιώ από εδώ και πέρα. Η ενσυνειδητότητα, λοιπόν, είναι μια ψυχολογική διαδικασία κατά την οποία κάποιος μπορεί να επικεντρώσει συνειδητά την προσοχή του στο παρόν. Είναι η ικανότητα να ζούμε στο “εδώ και τώρα”, όπως τα μικρά παιδιά. Να αναγνωρίζουμε τι συμβαίνει χωρίς να επηρεαζόμαστε από το τι γίνεται γύρω μας, χωρίς επιρροές από το παρελθόν ή το μέλλον μας και χωρίς κριτική. Πολλές φορές νομίζουμε πως είμαστε παρόντες, πως ζούμε τη στιγμή και αν κάποιος έρθει και μας ρωτήσει τι σκεφτόμαστε θα του απαντήσουμε τίποτα. Όμως πολύ συχνά το μυαλό μας χάνει τη σύνδεση με το σώμα μας και το γύρω περιβάλλον. Έτσι χανόμαστε σε σκέψεις, που αφορούν το μέλλον ή το παρελθόν και τις οποίες, τις περισσότερες φορές, ούτε καν γνωρίζουμε. Με αποτέλεσμα να μην απολαμβάνουμε ή να έχουμε επίγνωση του τι συμβαίνει στο παρόν, γιατί απλά δεν το ζούμε. Πόσες φορές κάνετε κάτι αλλά το μυαλό σας είναι αλλού; Πόσες φορές έχετε πιάσει τον εαυτό σας να κάνει κάτι μηχανικά; Σας έχει τύχει να βλέπετε μια ταινία και να χάσετε κάποιες σκηνές; Να σας μιλάνε και να έχετε κενά από τον διάλογο που μόλις κάνατε; Να τρώτε μηχανικά και να μην ξέρετε τι και πόσο φάγατε; Αν ναι, τότε πάει να πει ότι απλά το μυαλό σας δεν βρισκόταν εκεί όταν ζούσατε αυτές τις στιγμές. Τώρα θα μου πείτε και τι έγινε, δεν χάλασε ο κόσμος… κι όμως η ικανότητά μας να έχουμε επίγνωση της κάθε στιγμής που ζούμε, του κόσμου γύρω μας, των σκέψεων και των συναισθημάτων μας μπορεί να βελτιώσει την ψυχική μας ευεξία. Η κλινική ψυχολογία από το 1970 έχει αναπτύξει πολυάριθμες ψυχολογικές τεχνικές

βασισμένες στο “mindfulness” για να βοηθήσει ανθρώπους με διαφορετικά ψυχολογικά προβλήματα και αυτό γιατί οι κλινικές μελέτες έδειξαν ότι η ενσυνειδητότητα επηρεάζει θετικά ενήλικες αλλά και παιδιά με διαφορετικού είδους ψυχολογικά προβλήματα (π.χ. άγχος, κατάθλιψη, προβλήματα προσοχής, διατροφής κλπ.). Επίσης, οι έρευνες δείχνουν ότι αυτή η μέθοδος δεν έχει επίδραση μόνο στο μυαλό αλλά στο σώμα και στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Γι’ αυτό τον τελευταίο καιρό χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του σωματικού πόνου και γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής. Σήμερα δε η εκπαίδευση στην ενσυνειδητότητα χρησιμοποιείται σε χώρους εργασίας, γιατί βοηθάει τους εργαζόμενους να επικεντρώνονται περισσότερο σε αυτό που κάνουν καθώς και για να μειώσουν το άγχος. Αυτό, όμως, που είναι σημαντικό για όλους μας είναι ότι αν εξασκούμε την ενσυνειδητότητα συχνά θα νιώθουμε πιο ήρεμοι και θα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με μεγαλύτερη ευκολία τις δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν στην καθημερινότητά μας. Γιατί η ενσυνειδητότητα μπορεί να βοηθήσει ανθρώπους που δεν έχουν κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα και απλά θέλουν να βελτιώσουν την ψυχική τους ευεξία (well being). Ας δούμε με ποιους τρόπους: ◘ Μας βοηθά να μάθουμε να ελέγχουμε πού πρέπει να εστιάζουμε την προσοχή μας ώστε να καταφέρνουμε μόνοι να ηρεμούμε τον εαυτό μας σε στιγμές έντονης συναισθηματικής πίεσης. ◘ Να αναγνωρίσουμε τις σκέψεις που οδηγούν τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά μας. ◘ Να μην ασκούμε κριτική στον ίδιο μας τον εαυτό. ◘ Να διαχειριστούμε το άγχος και τη θλίψη.

21

◘ Να μπορούμε να “αδειάσουμε το μυαλό μας” και με αυτό τον τρόπο να το “ελευθερώσουμε”. ◘ Να ανακαλύψουμε άλλους τρόπους να “υπάρχουμε”, να “είμαστε” (be). ◘ Να ακούμε ◘ Να εκτιμούμε Επειδή στην Ανατολή η ενσυνειδητότητα αναπτύχθηκε από τους βουδιστές και τους Ταοϊστές και είναι ένα από τα στοιχεία της yoga, πολλοί πιστεύουν ότι μόνο μέσω του διαλογισμού μπορούν να αναπτύξουν αυτή τη δεξιότητα. Υπάρχουν, όμως, πολλοί τρόποι για να την ενισχύσουμε. Κυρίως μέσω πρακτικών ασκήσεων, μικρά, καθημερινά διαλείμματα αυτοσυγκέντρωσης, καθώς και μέσω δραστηριοτήτων όπως ένα άθλημα, κλπ. Μερικά παραδείγματα: Εστιάζω την προσοχή μου σε αυτό που κάνω, στο εδώ και τώρα Μαθαίνω να προσέχω τις σκέψεις μου, τα συναισθήματά μου, το σώμα μου, τις αισθήσεις μου, τον κόσμο γύρω μου. Το να εστιάσουμε, π.χ. στο φαγητό την ώρα που τρώμε, και να καταγράψουμε αυτά που γίνονται μέσα αλλά και έξω από εμάς είναι το πρώτο βήμα για να σταματήσουμε να κάνουμε τα πράγματα μηχανικά. Ασκήσεις 1.Η καλύτερη άσκηση είναι η αναπνοή. Βρίσκω λίγα λεπτά μέσα στην ημέρα και εστιάζω την προσοχή μου στην αναπνοή μου. Πώς αναπνέω; Από το στήθος ή από την κοιλιά; Αναπνέω από τη μύτη και εκπνέω από το στόμα ή αναπνέω και εκπνέω από τη μύτη; Νιώθω τον αέρα που εισπνέω και εκπνέω. Αναπνέω και εκπνέω αργά. Επικεντρώνομαι σε αυτό που κάνω. Αν το μυαλό μου «φύγει», δεν πειράζει. Απλά επαναφέρω τη σκέψη μου στην αναπνοή μου. Παρατηρώ τη χαλάρωση του κορμιού μου. Παρατηρώ πώς νιώθει το σώμα μου.

22

2. Μια άσκηση για μαμάδες Ξαπλώνουμε στο γρασίδι, σε μια παραλία ή απλά στην ταράτσα του σπιτιού μας σε βολική θέση. “Αδειάζουμε” το μυαλό μας και χαλαρώνουμε (εύκολο για το παιδί δύσκολο για εμάς!). Παρατηρούμε μαζί τα σύννεφα στον ουρανό. Δίνουμε σχήματα, ονόματα, ιδιότητες… και απλά το διασκεδάζουμε! Παρακολουθώ τις σκέψεις μου Όταν κάποιοι άνθρωποι σταματούν να κάνουν κάτι, τότε σκέψεις και ανησυχίες τους κατακλύζουν. Η ενσυνειδητότητα δεν θα διώξει αυτές τις σκέψεις, θα μας βοηθήσει όμως να τις δούμε και να τις αναγνωρίσουμε σαν απλές σκέψεις και όχι σαν την πραγματικότητα. Η ενσυνειδητότητα, λοιπόν, είναι μια έμφυτη δεξιότητα που όλοι κατέχουμε. Και είναι πολύ απλό να επιτύχουμε τη βελτίωσή της, με το να την εξασκήσουμε και να την εντάξουμε στην καθημερινότητά μας. Εάν τα καταφέρουμε, τότε η ζωή μας θα αποκτήσει ποιότητα γιατί το να μάθουμε να παρατηρούμε και να διακρίνουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας θα μας βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα τον ίδιο μας τον εαυτό. Το να ζούμε τη στιγμή σημαίνει να χαιρόμαστε περισσότερο τη ζωή μας. Δεν χρειάζεται να κάνουμε συνέχεια πράγματα. Θα μου πείτε αυτό είναι κόντρα στην εποχή που ζούμε, της οποίας το “μότο” είναι «κάνω άρα υπάρχω» με αποτέλεσμα να έχουμε ξεχάσει πώς είναι να απολαμβάνουμε μια στιγμή, μια συζήτηση ή ένα ηλιοβασίλεμα. Αλλά και όταν το κάνουμε να μην το χαιρόμαστε γιατί ενώ το σώμα μας είναι εκεί, το μυαλό είναι στα πράγματα που δεν κάναμε (παρελθόν) ή σε αυτά που έχουμε να κάνουμε (μέλλον). Γι’ αυτό είναι καλό να μάθουμε ή να επιτρέψουμε στον εαυτό μας απλά να “υπάρχει”, να “είναι”, να ζει με περισσότερη ηρεμία, χαρά, αποδοχή …και οι καλύτεροι δάσκαλοι είναι τα παιδιά. Δοκιμάστε το!

Κωνσταντινουπόλεως 29, Πάτρα, T. 26130 23.733 dr@beauty-romanos.gr /

Facebook:

Θεραπείες προσώπου

Θεραπείες σώματος

· Βαθύς καθαρισμός · Ενυδάτωση · Αντιγήρανση · Θεραπεία ακμής · Δυσχρωμίες · Phytopeeling · Aha οξέα φρούτων

· Σοκολατοθεραπεία · Μασάζ απίσχνασης · Μασάζ κυτταρίτιδας · Ηλεκτροβιοδιέγερση

Romanos Aesthetic Evolution

Εξειδικευμένες θεραπείες · Cavitation · Ραδιοσυχνότητες

(μονοπολικές & διπολικές)

· Ενδοδερμία · Φωτοανάπλαση · Μελαγχρωματικές κηλίδες (γεροντικές κηλίδες)

Μασάζ

Αποτρίχωση

· Λεμφικό · Σουηδικό · Ταϊλανδέζικο · Αθλητικό · Πίσω κορμού (αυχένα - πλάτης) · Κάτω άκρων · Προσώπου

· Μόνιμη (IAPL) · Κερί · Βελόνα

Μακιγιάζ

Νύχια · Ημιμόνιμο · Απλό βάψιμο · Gel · Περιποίηση άκρων

Φρύδια Το ινστιτούτο αισθητικής Ρωμανός, είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα κέντρο ομορφιάς. Στον χώρο μας θα θέλετε να έρχεστε ξανά και ξανά, καθώς οι άψογοι και καταρτισμένοι επαγγελματίες που το στελεχώνουν, σας κάνουν να αισθάνεστε ασφαλείς και σίγουροι, ότι τα αποτελέσματα θα ικανοποιήσουν και την πιο απαιτητική σας ανάγκη. Αφήστε τον καλλωπισμό σας στα έμπειρα χέρια μας.

23

Αγκαλιά

Το καταφύγιο που έχουμε ανάγκη Η Virginia Satir, η μητέρα της οικογενειακής θεραπείας, αναφερόμενη στις ανθρώπινες σχέσεις είχε πει χαρακτηριστικά: «καθένας μας χρειάζεται 4 αγκαλιές για επιβίωση, 8 για συντήρηση, 12 για ανάπτυξη». Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, η αγκαλιά δεν είναι απλά ένας τρόπος να χαιρετηθούν οι άνθρωποι ή μια πράξη έκφρασης θετικών συναισθημάτων, αλλά πολλά περισσότερα, με οφέλη τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική υγεία. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΑΡΙΑΝΗ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

24

Από τα πρώτα βιώματα του βρέφους είναι η αγκαλιά των ατόμων που το φροντίζουν, κυρίως της μητέρας. Μέσα σε αυτή την αγκαλιά νιώθουμε την ασφάλεια και την ηρεμία που υπήρχε και στο περιβάλλον της μήτρας πριν γεννηθούμε. Νιώθουμε προστατευμένοι και αναπτύσσουμε ασφαλή δεσμό με τη μητέρα, κάτι που θα βοηθήσει στην ανάπτυξη ασφαλών δεσμών με τους υπόλοιπους ανθρώπους στη ζωή μας μεγαλώνοντας. Παλιότερα, οι συμβουλές που έδιναν στους νέους γονείς ήταν «να μην παίρνουν συχνά αγκαλιά τα μωρά τους γιατί θα τα κακομάθουν» ή «αν κλάψουν να τα αφήσουν γιατί έτσι θα σκληραγωγηθούν». Ευτυχώς, σήμερα, μπορούμε να γνωρίζουμε ότι αυτές οι πρακτικές κάθε άλλο παρά βοηθητικές είναι- μάλλον το αντίθετο. Διάφορες έρευνες με πιο πρόσφατη στο Πανεπιστήμιο του Portsmouth δείχνουν ότι τα παιδιά που «αγνοούνται» συχνά όταν κλαίνε και ζητούν σημασία, είναι λιγότερο προσαρμοσμένα στο περιβάλλον και έχουν μικρότερο ιππόκαμπο, από τα παιδιά που είχαν ανταπόκριση στο κλάμα τους. Τα παιδιά που είχαν πιο εκδηλωτικές μητέρες έχουν μέχρι και 10% μεγαλύτερο ιππόκαμπο (το κέντρο του εγκεφάλου που είναι σημαντικό για τη μάθηση, τη μνήμη και τη διαχείριση του άγχους). Η στιγμή που το μωρό είναι σε θέση να αυτονομηθεί και να αρχίζει να εξερευνά τον κόσμο συμβαίνει αργότερα και όταν του έχουμε μάθει ότι μπορεί να κάνει τα βήματά του αλλά πάντα υπάρχει η αγκαλιά σαν ασφαλές καταφύγιο που θα μπορεί να γυρνά και να φροντίζεται, αυτός ο δρόμος για την αυτονομία θα γίνεται με πιο αποτελεσματικό και ώριμο τρόπο. Το ίδιο ισχύει και για την ηλικία που αρχίζουν τα ξεσπάσματα, οι φωνές και τα «tantrums». Για ένα παιδάκι 2-5 ετών ο τρόπος να δείξει ότι χρειάζεται φροντίδα, σύνδεση και ασφάλεια είναι φυσιολογικό να εκφράζε-

ται με θυμό και φωνές, για αυτό η αγκαλιά του γονιού αποδεικνύεται σωτήρια σε αυτές τις περιπτώσεις. Η σπουδαιότητα της αγκαλιάς τονίζεται και από έρευνες σε παιδιά που μεγάλωσαν ορφανά, σε χώρους που υπήρχε μεν περιποίηση και μέριμνα για τις βιοτικές ανάγκες αλλά δεν υπήρχε η δυνατότητα σωματικής επαφής και εναγκαλισμού. Τα παιδιά αυτά μεγαλώνοντας παρουσιάζουν δυσκολίες στην ανάπτυξη της συνείδησης, στον έλεγχο του αυθορμητισμού, στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης και στον έλεγχο της επιθετικότητας. Είναι παρήγορο το γεγονός ότι σε διάφορα ιδρύματα καθιερώθηκε ο θεσμός του «εθελοντή της αγκαλιάς», δηλαδή ανθρώπων που προσφέρονται να περάσουν χρόνο αγκαλιάζοντας και δίνοντας χάδια και τρυφερότητα σε βρέφη που δεν έχουν οικογενειακό πλαίσιο, συμβάλλοντας έτσι στη συναισθηματική τους ανάπτυξη. Μεγαλώνοντας, αναζητούμε τη στοργή και την προστασία στην αγκαλιά των αγαπημένων μας, συντρόφων, φίλων και μελών της οικογένειας. Προφανώς γιατί έχουμε ανάγκη να ξαναγυρίσουμε στο ασφαλές περιβάλλον της πρώτης βρεφικής αγκαλιάς και να νιώσουμε προστατευμένοι. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της αγκαλιάς εκκρίνονται ορμόνες στον οργανισμό, οι οποίες μας βοηθούν στο να διατηρούμε μια καλή ψυχολογική και σωματική υγεία. Η οξυτοκίνη δρα στο κέντρο των συναισθημάτων στον εγκέφαλό μας, δημιουργώντας αίσθημα ευχαρίστησης, αφοσίωσης, εμπιστοσύνης, δυνατών δεσμών και συντροφικότητας. Η ντοπαμίνη, επίσης ενισχύεται στον οργανισμό με τις αγκαλιές. Προβλήματα στην έκκριση ντοπαμίνης στο σώμα οδηγούν σε κατάθλιψη και άλλες διαταραχές. Επίσης, οι αγκαλιές ελαττώνουν την αρτηριακή πίεση, μειώνουν τους κτύπους της καρδιάς, ενισχύουν το 25

ανοσοποιητικό σύστημα και προσφέρουν σταθερότητα στο παρασυμπαθητικό. Δεν είναι τυχαίο που οι αγκαλιές με άτομα που μας κάνουν να νιώθουμε άβολα ή δε συμπαθούμε γίνονται φυλακή. Από πολύ νωρίς στη ζωή μας γνωρίζουμε πότε νιώθουμε ασφάλεια και πότε μια αγκαλιά μπορεί να μας τρομάξει. Για αυτό «επιβάλλεται» να μην επιβάλλουμε τις αγκαλιές και τη σωματική επαφή στα παιδιά με άτομα που δε νιώθουν άνετα, ακόμα κι αν προέρχονται από το φιλικό ή συγγενικό περιβάλλον. Ο φόβος για σεξουαλική παρενόχληση αλλά και η δυσκολία στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, η απομάκρυνση και η μοναξιά που βιώνουν οι άνθρωποι, αποβάλλουν τη σωματική επαφή σταδιακά από τη ζωή μας. Πολλοί μιλούν για μια «επιδημία μοναξιάς», με μια «βιομηχανία αφής» να αναπτύσσεται σε διάφορες χώρες όπου επαγγελματίες cuddlers, δηλαδή άτομα που προσφέρουν αγκαλιές, διοργανώνουν εργαστήρια, ατομικές συνεδρίες και

ομαδικές δραστηριότητες για να απαλύνουν τον πόνο της έλλειψης αυτής. Στο «Cuddle Up To Me» στο Πόρτλαντ του Όρεγκον, οι πελάτες μπορούν να διαλέξουν από ένα μενού 72 διαφορετικών αγκαλιών. Στην Ιαπωνία από την άλλη, έχει αναπτυχθεί μια «καρέκλα ηρεμίας», που διαθέτει μαξιλάρια που προσιδιάζουν σε πραγματικά χέρια και μπορούν να αγκαλιάσουν όποιον κάθεται πάνω.

Ο Francis McGlone, καθηγητής νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο John Moores του Liverpool και μελετητής του φαινομένου δηλώνει ότι «Είμαστε προορισμένοι ώστε να αγκαλιάζουμε και να χαϊδεύουμε ο ένας τον άλλον, η ευχαρίστηση της κίνησης αυτής μας ενθαρρύνει να συνεχίζουμε να αγγιζόμαστε, να αναθρέφουμε μωρά και να διαμορφώνουμε τους νέους ενήλικες, ενώ είναι και αυτή που προσθέτει το «ευ» στο «ζην» και μπορεί να μας οδηγήσει σε μια «θεραπεία» για τη μοναξιά». Το συμπέρασμα, λοιπόν, είναι να μη στερούμε τις αγκαλιές από τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, αλλά και να αγκαλιαζόμαστε ως ενήλικες με τους αγαπημένους μας. Να εκδηλώνουμε τα θετικά μας συναισθήματα με το άγγιγμα και το χάδι, όπου νιώθουμε ασφάλεια εκεί να μένουμε, γιατί όλοι έχουμε ανάγκη σε ένα κόσμο που ολοένα δυσκολεύει να υπάρχει το καταφύγιο και το ασφαλές μας μέρος που μας προστατεύει και μας αναγεννά. (με πληροφορίες από το tvxs.gr και το theguardian.com)

26

Be smart!

Κάνε τη σωστή επιλογή!

Προγράμματα BLENDED LEARNING

Συνδυάζουν την παραδοσιακή διδασκαλία στην τάξη με το e-learning και σε οδηγούν με επιτυχία σε πτυχίο.

Προγράμματα REFRESHER

Φρεσκάρετε τα Αγγλικά, Γαλλικά ή τα Γερμανικά σας, χωρίς βιβλία και διάβασμα.

Προγράμματα προετοιμασίας για μεταπτυχιακά

Προετοιμασία φοιτητών για μεταπτυχιακές σπουδές σε TOEFL, TOEIC, IELTS,GRE, GMAT.

Proficiency 70 ευρώ

Εντατικά προγράμματα για απόδειξη γλωσσομάθειας

Lower 60 ευρώ

Άμεση πιστοποίηση της γνώσης των Αγγλικών για συμμετοχή σε προκηρύξεις ΑΣΕΠ.

Προγράμματα για επαγγελματίες

Εξειδικευμένα αγγλικά για επαγγελματίες και Επιχειρήσεις στον τομέα των Επιχειρήσεων, Νομικής και Τουρισμού.

Ταχύρυθμα τμήματα φοιτητών - ενηλίκων

www.koutsantoni.gr

9

σημεία λη στην πό

Κεντρική Δ/νση: Γούναρη 35 & Κανακάρη (Α’ όροφος) | τηλ.: 2610 222.648

27

Μυϊκές θλάσεις Ο όρος «μυϊκή θλάση» έχει επιλεχθεί αυθαίρετα για να εκφράσει οποιονδήποτε τραυματισμό γίνεται στις ίνες ενός μυός. Ετυμολογικά θλάση σημαίνει χτύπημα - τραυματισμός. Συχνά, σε εκθέσεις ιατροδικαστών διαβάζουμε: «θλαστικό τραύμα στην κεφαλή με αμβλύ αντικείμενο» ή «θλαστικό τραύμα στην περιοχή του κορμού, του θώρακα κλπ». ΒΕΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ / ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ - ΤΡΑΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

Στην Ορθοπαιδική αυτό που ονομάζουμε μυϊκές θλάσεις είναι μια μερική ή ολική ρήξη των μυϊκών ινών, συνήθως από απότομη διάταση και όχι πλήξη. Μια αντίστοιχη κάκωση στους συνδέσμους την ονομάζουμε «διάστρεμμα». Στην Αγγλική γλώσσα η μυϊκή θλάση ονομάζεται επίσημα muscle strain ενώ το διάστρεμμα ligament sprain με τους όρους strain και sprain ωστόσο να χρησιμοποιούνται συχνά δόκιμα και τις περισσότερες φορές λανθασμένα.

28

Ανατομία του μυός: O σκελετικός μυς αποτελείται από τις μυϊκές ίνες (muscle fibers) οι οποίες στην ουσία είναι πακέτα επιμηκών κυττάρων (ινίδια - fibrils) με πολλούς διασκορπισμένους πυρήνες. Πολλές μυϊκές ίνες σε πυκνή, παράλληλη διάταξη αποτελούν την λεγόμενη μυϊκή δεσμίδα (fascicle). Μηχανισμός και κατηγοριοποίηση θλάσεων: Στην πλειονότητα των θλάσεων, ο μηχανισμός είναι απότομη διάταση του μυός η οποία έχει σαν αποτέλεσμα την υπερφόρτιση και ρήξη (μερική ή ολική) των ινών του. Στις περιπτώσεις που έχουμε ζημιά στον μυ από κατευθείαν χτύπημα διευκρινίζουμε ότι πρόκειται για θλάση από τοπική πλήξη (contusion). Οι θλάσεις κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τη βαρύτητά τους. Η εκτίμηση της βαρύτητας με απλή κλινική εξέταση είναι θέμα εμπειρίας. Η τελική, ξεκάθαρη κατηγοριοποίηση είναι ωστόσο δυνατή μόνο με τη βοήθεια κάποιας απεικονιστικής εξέτασης (υπερηχογράφημα - ή/και μαγνητική τομογραφία/MRI). Στις θλάσεις 1ου βαθμού υπάρχει διάταση του μυός χωρίς ορατή ρήξη των μυϊκών ινών. Στον υπέρηχο βλέπουμε συνήθως μόνο ένα οίδημα στην περιοχή η οποία έχει τραυματιστεί. Τη θλάση 1ου βαθμού συχνά την ονομάζουμε «τράβηγμα». Η θλάση 2ου βαθμού είναι ρήξη των μυϊκών ινών σε ένα τμήμα του μυός. Η θλάση 3ου βαθμού είναι ολική ρήξη του μυός και απαντάται σπάνια. Η μεγάλη πλειονότητα των μυϊκών θλάσεων είναι 2ου βαθμού και αυτό την καθιστά μια πολύ πλατιά και ασαφή κατηγορία. Η διαφορά ανάμεσα σε μια εντοπισμένη θλάση στην οποία έχουν ραγεί λίγες μόνο ίνες ενός μυός και μιας θλάσης στην οποία σχεδόν τα 2/3 του μυός έχουν κοπεί, είναι τεράστια. Ωστόσο και οι δυο ονομάζονται θλάσεις 2ου βαθμού. Γι’ αυτό προσπαθού-

με να υποκατηγοριοποιούμε τις θλάσεις 2ου βαθμού με βάση τη βαρύτητά τους. Μπορούμε να κρίνουμε το μέγεθος της ζημιάς στον απεικονιστικό έλεγχο (μετρήσιμο σε εκατοστά), ενώ ρόλο παίζει η ανατομική θέση, η έκταση του περιβάλλοντος αιματώματος κλπ. Αυτοί οι συμπληρωματικοί παράγοντες είναι καθοριστικοί για το είδος της θεραπείας που θα ακολουθήσουμε και την πρόβλεψη του χρόνου αποκατάστασης. Οι περισσότερες θλάσεις παρατηρούνται σε μυς μεγάλου μήκους οι οποίοι διασχίζουν δύο αρθρώσεις, όπως οι οπίσθιοι μηριαίοι (δικέφαλος μηριαίος / biceps femoris, ημιτενοντώδης / semitendinosus) και ο τετρακέφαλος (quadriceps). Επόμενες σε συχνότητα είναι οι θλάσεις των προσαγωγών (hip adductors) και του γαστροκνημίου (gastrocnemius - gastroc strain). Παθοφυσιολογία: Την περίοδο ανάμεσα στον τραυματισμό και την επάνοδο σε συνήθεις αθλητικές δραστηριότητες, τη χωρίζουμε σε τρεις φάσεις: 1. Αμέσως μετά τον τραυματισμό έχουμε τη φάση της οξείας φλεγμονής - νέκρωσης. Στο κέντρο της περιοχής που τραυματίζεται έχουμε νέκρωση μυϊκών ινών, ενώ περιμετρικά της νέκρωσης υπάρχει μία ζώνη οξείας φλεγμονής. Επίσης, σχηματίζεται αμέσως ένα αιμάτωμα που καλύπτει την περιοχή.

2. Η επόμενη φάση είναι η φάση της επούλωσης, στην οποία υπάρχει απομάκρυνση του νεκρωτικού ιστού από μακροφαγικά κύτταρα, ενώ παράλληλα εκκρίνονται αυξητικοί παράγοντες. Στο σημείο της επούλωσης εμφανίζονται λεμφοκύτταρα και μικρά αιμοφόρα αγγεία που έχουν σαν αποτέλεσμα την παραγωγή ενός συνδετικού ουλώδους ιστού. Η δημιουργία του ουλώδους ιστού συνήθως αρχίζει την 2η εβδομάδα.

3. Η τελευταία φάση είναι η φάση της ανάπλασης, η οποία χαρακτηρίζεται από συρρίκνωση του ουλώδους ιστού και ανάπλαση των μυϊκών ινών.

29

Θεραπεία: Αμέσως μετά τον τραυματισμό εφαρμόζουμε τις αρχές του R.I.C.E. (Rest Ice - Compression - Elevation / ακινητοποίηση - παγοθεραπεία - συμπίεση - ανύψωση του μέλους). Η πρώτη αυτή περίοδος προφύλαξης είναι σημαντική, γιατί οι μελέτες έχουν δείξει ότι η ακινητοποίηση κατά το πρώτο αυτό στάδιο φαίνεται να μειώνει την έκταση του ουλώδους ιστού και τη συχνότητα υποτροπών στο μέλλον. Στην περίοδο αυτή η φυσιοθεραπευτική αγωγή έχει σαν στόχο την αποσυμφόρηση της περιοχής από το αιμάτωμα - οίδημα, με τεχνικές λεμφικής παροχέτευσης (lymph drainage) και τη βελτίωση της κινητικότητας, με τοπική υποστήριξη των ιστών (περίδεση ή kinesiotaping). Μετά τα πρώτα 2-3 24ωρα, η ακινητοποίηση της περιοχής είναι ωστόσο επιζήμια. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν η κινητοποίηση ξεκινάει νωρίς, έχουμε καλύτερη επαναγγείωση στην περιοχή, καλύτερη ανά-

πλαση αλλά και προσανατολισμό των μυϊκών ινών, έτσι ώστε ο επουλωθείς μυς να επανέλθει στα επίπεδα ανθεκτικότητας του φυσιολογικού. Εκτός από ένα πρόγραμμα ήπιων διατάσεων αρχίζει σε αυτή τη φάση και πρόγραμμα ενδυνάμωσης, που ξεκινά με ισομετρικές ασκήσεις και συνεχίζεται προοδευτικά με πλειομετρικό ή, όπου είναι δυνατόν, με ισοκινητικό ασκησιολόγιο. Οι ασκήσεις δεν πρέπει ποτέ να ξεπερνούν τα όρια του πόνου ενώ οι αντιστάσεις αυξάνονται προοδευτικά. Σε γενικές γραμμές, στις θλάσεις 1ου βαθμού η αποθεραπεία διαρκεί 10 ημέρες περίπου, ενώ στις θλάσεις 2ου βαθμού τουλάχιστον 3 εβδομάδες. Στις σοβαρότερες θλάσεις 2ου βαθμού, όπως επίσης και στις 3ου βαθμού (οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις χρήζουν και χειρουργικής αντιμετώπισης), είναι δύσκολο να γίνει ακριβής πρόβλεψη για τον χρόνο επανόδου και το κάθε περιστατικό θα πρέπει να εκτιμάται ξεχωριστά.

ΕΤΟΙΜΟΙ για πάρτι;

Σας παρέχουμε τη δυνατότητα να διοργανώσετε πάρτι για κάθε περίσταση, όπως baby shower, bachelor, πρώτα γενέθλια, όλα τα θεματικά πάρτι για αγόρια και κορίτσια, πάρτι για ενήλικες κλπ.

ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΜΕ GLITTER ΜΠΑΛΟΝΙΑ ΑΡΙΘΜΟΙ & ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΙΝΙΑΤΕΣ ΕΙΔΗ ΠΑΡΤΥ ΦΙΑΛΕΣ ΗΛΙΟΝ ΠΥΡΟΤΕΧΝΗΜΑΤΑ

30

Κορίνθου 213 & Αράτου, Τ. 2610 623.121, Κ. 6976 151.308 info@mpouketoballoon.gr Μπουκέτο Μπαλόνια Πάτρας - Κατ' Ευχήν www.mpouketoballoon.gr

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΕΡΓΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ - ΤΡΑΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ Ο Γεώργιος Βέργος είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός - Τραυματολόγος, που γεννήθηκε στην Πάτρα το 1965. Αποφοίτησε ως αριστούχος από το Πρότυπο Λύκειο Πατρών και στη συνέχεια εισήχθη στην Ιατρική Σχολή Πατρών, την οποία τελείωσε με άριστα. Ειδικεύθηκε στην Ορθοπαιδική κλινική του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Πατρών «Ο Άγιος Ανδρέας» και εξειδικεύθηκε στην Παιδορθοπαιδική, στην Αρθροσκοπική Χειρουργική γόνατος -ώμου και στην Αθλητιατρική, στην Ελβετία (Ζυρίχη) και την Βόρειο Ιταλία (Μιλάνο). Έχει διδακτορική διατριβή στις αθλητικές κακώσεις. Εξελίσσεται διαρκώς στην Αρθροσκοπική Χειρουργική ώμου - γόνατος, παρακολουθώντας παράλληλα ειδικά σεμινάρια πάνω στην αρθροσκόπηση ποδοκνημικής, ισχίου και αγκώνα. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με την Μικροχειρουργική σπονδυλικής στήλης (αυχένα και οσφύος). Διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στην Πάτρα και εργάζεται παράλληλα και χειρουργεί στο «Ολύμπιο Θεραπευτήριο» και σε κλινικές των Αθηνών. Είναι μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών και πολλών Πανελλήνιων Ορθοπαιδικών Εταιρειών. Συμμετέχει σε πολλά ιατρικά, Ορθοπαιδικά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό και συμπληρώνει καθημερινά την ιατρική του γνώση.

·· ·· ·

ΠΑΙΔΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΑΡΘΟΣΚΟΠΗΣΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

Κολοκοτρώνη 49, 26221 Πάτρα Tηλ.: 2610 621.623, Κιν.: 6945 152.412 e-mail: georgiosvergos@yahoo.gr 31

Λαπαροσκοπική αντιμετώπιση

διαφραγματοκήλης και γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αποτελεί ένα από τα συχνότερα προβλήματα του πεπτικού συστήματος. Είναι μια χρόνια, ιδιαιτέρως ενοχλητική, κατάσταση που ταλαιπωρεί ένα μεγάλο μέρος του ενήλικου πληθυσμού και αλλοιώνει την καθημερινή ποιότητα διαβίωσης. Η δε διαφραγματοκήλη είναι μία ανατομική ανωμαλία του διαφράγματος και αποτελεί μία από τις αιτίες γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. ΣΤΡΑΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ / MD, MSc, PhD ΓΕΝΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ

32

Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση; Ως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ορίζεται η αντίστροφη και παθολογική ροή του περιεχομένου του στομάχου προς τον οισοφάγο ή και το φάρυγγα. Καθώς το περιεχόμενο του στομάχου είναι όξινο, αυτό δημιουργεί μια σειρά από παρενέργειες στον ασθενή τόσο άμεσες όσο και απώτερες. Οι συχνότερες άμεσες παρενέργειες είναι το αίσθημα όξινης γεύσης, η καούρα, ο πνιγμός τη νύχτα και ο βήχας. Οι κυριότερες απώτερες είναι οι λοιμώξεις αναπνευστικού, η ανάπτυξη βρογχικού άσθματος και η μεταπλασία του βλεννογόνου του οισοφάγου (οισοφάγος Barrett) ή ανάπτυξη καρκίνου.

μεγαλύτερο τότε επιτρέπει τη μετατόπιση του κατώτερου οισοφάγου και τμήματος του στομάχου προς το θώρακα, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη διαφραγματοκήλης και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Πώς αντιμετωπίζεται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση; Υπάρχουν τρεις τρόποι αντιμετώπισης. Η συντηρητική αγωγή όπου και με προσεκτική διαιτητική αγωγή, απώλεια βάρους και προσαρμογή του ωραρίου διατροφής (ποτέ πριν την κατάκλιση) επιτυγχάνεται βελτίωση των συμπτωμάτων. Ακολουθεί η φαρμακευτική αγωγή με διαφόρων κατηγοριών σκευάσματα, σε συνδυασμό πάντα με τη συντηρητική αγωγή. Και τέλος, επί συγκεκριμένων ενδείξεων η λαπαροσκοπική χειρουργική αντιμετώπιση. Πότε αντιμετωπίζεται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση χειρουργικά;

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση οφείλεται σε χαλάρωση και του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα ο οποίος ανεπαρκεί και επιτρέπει την άνοδο γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες που προκαλούν αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης όπως η παχυσαρκία, ο χρόνιος βήχας, η δυσκοιλιότητα καθώς και σε ανατομικούς παράγοντες όπως είναι η ύπαρξη διαφραγματοκήλης. Τι είναι η διαφραγματοκήλη; Φυσιολογικά ο οισοφάγος εισέρχεται από τον θώρακα μέσα στην κοιλιά μέσω ενός μικρού χάσματος ανάμεσα στα σκέλη του διαφράγματος. Όταν αυτό το χάσμα είναι

Οι ενδείξεις χειρουργικής αντιμετώπισης είναι συγκεκριμένες: ◘ Όταν αποτύχουν οι άλλες μέθοδοι ◘ Όταν για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων απαιτείται μακροχρόνια χορήγηση φαρμάκων ◘ Όταν συνυπάρχει διαφραγματοκήλη ◘ Όταν έχει αναπτυχθεί μεταπλασία (οισοφάγος Barrett). Ποιες διαγνωστικές εξετάσεις γίνονται προεγχειρητικά; 1. Ενδοσκόπηση του οισοφάγου-στομάχου 2. pHμετρία (μέτρηση της οξύτητας) και μανομετρία (μέτρηση των πιέσεων) στον οισοφάγο 33

3. Βαριούχο γεύμα Οι διαγνωστικές αυτές εξετάσεις εξατομικεύονται ανάλογα με το προφίλ του κάθε ασθενούς.

ΚΙΝΤΗΣ ΓΕΩΡ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ

Διαιτολόγος - Διατροφολόγος • ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ • ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ • ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ - ΘΗΛΑΣΜΟΣ • ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ • ΠΑΙΔΙΑ - ΕΦΗΒΟΙ • ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ • ΑΘΛΗΤΕΣ

ΔΕΧΕΤΑΙ ΜΕ ΡΑΝΤΕΒΟΥ Μαιζώνος 13, Πάτρα Τηλ.: 2610 422.621, 6981 052 392 e-mail: spiroskintis@gmail.com 34

Πώς αντιμετωπίζεται χειρουργικά η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και η διαφραγματοκήλη; Και στις δύο περιπτώσεις η αντιμετώπιση είναι η ίδια, η λαπαροσκοπική θολοπλαστική επέμβαση. Με την επέμβαση αυτή καταρχάς διορθώνεται η διαφραγματοκήλη, εάν υπάρχει, και καταργείται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση με την ενίσχυση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Συγκεκριμένα, τα στάδια της επέμβασης περιλαμβάνουν: ● Συρραφή και σύγκλειση των σκελών του διαφράγματος με στόχο την ανάταξη της διαφραγματοκήλης και συγκράτηση του στομάχου ενδοκοιλιακά. ● Δημιουργία “βαλβίδας” από το θόλο του στομάχου με σκοπό την ενίσχυση του χαλαρού κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα. Στην επέμβαση αυτή δεν χρησιμοποιούνται ξένα, συνθετικά, υλικά. Με τη λαπαροσκοπική αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και της διαφραγματοκήλης έχουμε βελτίωση των συμπτωμάτων σε ποσοστό μεγαλύτερο από 95% με τον πλέον, αναίμακτο, λεπτομερή και ανώδυνο χειρουργικό τρόπο.

Χρήστος Στράτης MD, MSc, PhD Γενικός Χειρουργός Μ: 6944 417.006 Ε: xstratimsc@hotmail.com www.drstratis.gr

Ο ιατρός Χρήστος Στράτης είναι Γενικός Χειρουργός και εξασκεί το επάγγελμα για πάνω από μία δεκαετία σε ιδιωτικά νοσοκομεία της Πάτρας και των Αθηνών. Ο χειρουργός Χρήστος Στράτης έχει εξειδικευθεί στα: · Λαπαροσκοπική και ελάχιστα επεμβατική χειρουργική στο τμήμα Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής του DRK-Krankenhaus Clementinenhaus Hospital στο Αννόβερο της Γερμανίας υπό την επίβλεψη του Dr A.Kuthe. · Χειρουργική παθήσεων παχέος εντέρου στο Department of Colorectal Surgery στο King’s College Hospital στο Λονδίνο. · Χειρουργική παθήσεων ορθοπρωκτικού σωλήνα στο St Mark’s Hospital στο Λονδίνo.

ΙΑΤΡΕΙΟ: ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 41-43, 26221, ΠΑΤΡΑ Τηλ.: 2610 278.826 ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΟΝ

Βόλου & Μειλίχου, Κ. Συχαινά Πάτρα Τ: 2610 464.100, 2610 464.148 www.olympion-sa.gr

MEDITERRANEO HOSPITAL Ηλείας 8 -12, 16675, Γλυφάδα Τ: 210 91.17.000 www.mediterraneohospital.gr

35

Διατροφικές οδηγίες για την

χολοκυστοπάθεια Η χοληδόχος κύστη είναι ένα όργανο με όψη ασκού και βρίσκεται κάτω από τον δεξιό λοβό του ήπατος. Η κύρια λειτουργία της είναι η αποθήκευση της χολής, η οποία είναι απαραίτητη για την πέψη των τροφών. Η χολή παράγεται από το ήπαρ, μεταφέρεται μέσω των χοληφόρων αγγείων στην χοληδόχο κύστη και εκεί αποθηκεύεται μέχρι να χρειαστεί η έκκρισή της. ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΙΝΑ / ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ

36

Η παρουσία λιπαρής τροφής στο στομάχι διεγείρει την έκκριση μίας ορμόνης, της χολοκυστοκινίνης η οποία προκαλεί τη σύσπαση της χοληδόχου κύστης, η χολή απελευθερώνεται και μέσω 2 πόρων (του κυστικού και του χοληδόχου) φθάνει στο λεπτό έντερο για τη διάσπαση των τροφών. Παθήσεις της χοληδόχου κύστης Τα περισσότερα προβλήματα στη χοληδόχο κύστη προκαλούνται από την ύπαρξη χολόλιθων (αποτελούμενων από χολικά άλατα και χοληστερόλη) τα οποία στην αρχή δημιουργούν κρυστάλλους ή τη λεγόμενη «λάσπη». Με τη λήψη λιπαρών τροφών η χοληδόχος κύστη συσπάται και οι πέτρες μετακινούνται και μπορούν να οδηγήσουν σε παθολογικές καταστάσεις όπως: ● Πόνο στο επιγάστριο ή στο δεξιό υποχόνδριο, ιδιαίτερα μετά από λήψη λιπαρού γεύματος (κολικός χοληφόρων), λόγω απόφραξης της κυστικής οδού από τις πέτρες στη χολή. Η χοληδόχος κύστη συσπάται έντονα για να εξαφανίσει την απόφραξη, προκαλώντας σπασμωδικό (ή μερικές φορές σταθερό) και έντονο πόνο. ● Ίκτερο (κίτρινο χρώμα στα μάτια και στο δέρμα), εάν ο χολόλιθος περάσει από τον κυστικό πόρο μπορεί να αποφράξει τον κοινό χοληδόχο πόρο. ● Χολοκυστίτιδα, δηλαδή φλεγμονή στα τοιχώματα της χοληδόχου κύστης λόγω παρουσίας χολόλιθων. Το σώμα αντιδρά στην παρουσία τους με οίδημα και πόνο. ● Παγκρεατίτιδα, όταν μικροί χολόλιθοι πέφτουν από τη χοληδόχο κύστη και μπλοκάρουν τους παγκρεατικούς πόρους. Κοινά συμπτώματα των παθήσεων της χοληδόχου κύστης ◘ Πόνος, έντονος κοιλιακός, που αυξάνεται κατά τη βαθιά εισπνοή. ◘ Πόνος που επιδεινώνεται μετά από την κατανάλωση γεύματος, κυρίως λιπαρής τροφής.

◘ Πόνος στο στήθος ή πόνος που μπορεί να εκτείνεται κάτω από τη δεξιά ωμοπλάτη ή προς τα πίσω. ◘ Έντονη δυσπεψία ή αίσθημα καύσου. ◘ Αίσθημα τυμπανισμού στην κοιλιακή περιοχή. ◘ Ναυτία, εμετός. ◘ Ρίγη, πυρετός. ◘ Ίκτερος (κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών). ◘ Εμφάνιση κοπράνων ανοιχτού χρώματος.

Θεραπεία Εάν οι χολόλιθοι είναι πολύ μικροί σε μέγεθος τότε είναι πιθανό να μετακινηθούν προς το πάγκρεας ή το έντερο. Στην περίπτωση αυτή ο διατροφικός περιορισμούς του λίπους μπορεί να αντιμετωπίσει προσωρινά την παθολογική αυτή κατάσταση μέχρι να αφαιρεθεί η χοληδόχος κύστη (χολοκυστεκτομή). Γενικές διατροφικές οδηγίες Η διατροφή που συστήνεται σε παθήσεις της χοληδόχου κύστης πρέπει να είναι περιορισμένη σε λίπος (κάτω από 50γρ/ ημέρα) και χοληστερίνη, και πλούσια σε φυτικές ίνες. Η εξατομίκευση του διαιτολογίου παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς η ανοχή σε ορισμένα τρόφιμα και τα συμπτώματα που ενδεχομένως να προκαλεί η κατανάλωσή τους μπορεί να διαφοροποιούνται σημαντικά μεταξύ των ατόμων.

37

Συγκεντρωτικά ◘ Θα πρέπει να γίνει θερμιδικός περιορισμός της ημερήσιας πρόσληψης (μεγάλα και πυκνά ενεργειακά γεύματα διεγείρουν την έκκριση χολής). ◘ Μικρά και συχνά γεύματα. ◘ Αύξηση πρόσληψης φυτικών ινών (μέσω των επιτρεπόμενων για την περίπτωση φρούτων, λαχανικών και δημητριακών). ◘ Επαρκή πρόσληψη πρωτεϊνών. ◘ Κατάκτηση και υιοθέτηση ενός υγιούς σωματικού βάρους. ◘ Περιορισμός καπνίσματος και κατανάλωσης αλκοόλ. ◘ Υιοθέτηση καθημερινής σωματικής άσκησης. ◘ Αύξηση πρόσληψης νερού.

Ομάδα λιπών: βούτυρο, μαγιονέζα, ορατό ζωικό λίπος, λιπαρά κρέατα και οι ζωμοί τους, ελιές, ξηροί καρποί. Ομάδα γάλακτος: γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι) με πλήρη λιπαρά, λιπαρά τυριά, κρέμα γάλακτος, γλυκά με κρέμα, παγωτά. Ομάδα κρέατος και αυγών: λιπαρά μέρη κρεάτων, αλλαντικά, κρόκος αυγού, λιπαρά ψάρια (σαρδέλα, σολωμός κλπ), θαλασσινά. Ομάδα φρούτων και λαχανικών: όσα περιέχουν σκληρές ρίζες, φλούδα και σπόρια, χόρτα, λάχανο, μπάμιες, κρεμμύδι, μελιτζάνα, ντομάτα, αβοκάντο. Τρόφιμα που επιτρέπονται Ομάδα ψωμιού: ζυμαρικά και ρύζι καλά βρασμένα, πατάτες βραστές (ή φούρνου) ή πουρές πατάτας (χωρίς προσθήκη λιπαρής ουσίας), φρυγανιές και ψωμί λευκό. Ομάδα λιπών: χρήση ελαιόλαδου μόνο (με μέτρο). Ομάδα γάλακτος: άπαχα ή ημίπαχα (02%) γαλακτοκομικά, τυριά με μειωμένα λιπαρά (κατίκι Δομοκού, κίτρινα με 10-17% λιπαρά, τυρί cottage, μυζήθρα χλωρή). Ομάδα κρέατος και αυγών: κρέας άπαχο χωρίς ορατό λίπος, άπαχα ψάρια (γλώσσα, πέρκα, βακαλάος), κοτόπουλο στήθος, ασπράδια αυγού.

Τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται Ομάδα αμύλου: σνακ (μπισκότα, κέικ, κρουασάν), γλυκά, ζυμαρικά με αυγά, δημητριακά πρωινού με σοκολάτα, αρτοπαρασκευάσματα με αυγά και βούτυρο, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης (στην οξεία φάση ενδεχομένως να προκαλέσουν ενόχληση).

38

Ομάδα φρούτων και λαχανικών: στην οξεία φάση λαχανικά καλοβρασμένα ή ωμά χωρίς σπόρια και φλούδα, φρούτα σε μορφή κομπόστας (σε χυμό, όχι σε σιρόπι), χυμός φυσικός, μαρμελάδα χωρίς σπόρια, μέλι. Μετά από επέμβαση χολοκυστεκτομής η πρώιμη μετεγχειρητική περίοδος απαιτεί την ομαλή μετάβαση από την άλιπη διατροφή προς την κανονική. Η διάρκεια της μετάβασης αυτής ποικίλει και καθορίζεται από τις εξειδικευμένες -για κάθε περίπτωση- συστάσεις του ιατρού.

Ελίνα Λ. Δημητροπούλου Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Master of Medical Science in Clinical Nutrition University of Glasgow Μετρήσεις Βασικού Μεταβολισμού Ανάλυση Σύστασης Σώματος Λιπομέτρηση Περιφερειών Σώματος

Διατροφική & Σωματική αξιολόγηση και παρακολούθηση Παίδων Ενηλίκων Εγκύων Αθλητών

Εκπαίδευση σωστής διατροφικής Συμπεριφοράς – Συμβουλευτική Διατροφική αντιμετώπιση Παχυσαρκίας Διαταραχών λήψης τροφής Καρδιαγγειακών παθήσεων Υπερλιπιδαιμιών Σακχαρώδη Διαβήτη Ενδοκρινικών / μεταβολικών νοσημάτων Γαστρεντερικών διαταραχών Νεφρολογικών περιστατικών

Κανακάρη 109 & Αγ. Νικολάου, Πάτρα Τηλ.: 2610 624.908, Fax: 2610 624.952 Κιν.: 6942 658.434, e-mail: dimitropoulou.elina@gmail.com

39

Η υγεία

του στήθους

σε πρώτο πλάνο ΔΡ ΧΑΒΕΛΕΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / MD, cMS, PhD ΜΑΣΤΟΛΟΓΟΣ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΥ

Σαν επαγγελματίας στην υγεία του μαστού έρχομαι καθημερινά αντιμέτωπος με τρομαγμένες διαπιστώσεις τύπου: «Έχει γίνει συχνή σαν γρίπη αυτή η αρρώστια» ή «Είναι δυνατόν να μην αγχώνεσαι με τόσα που ακούς γύρω σου;» 40

Δύσκολο να διαφωνήσει κανείς. Ο καρκίνος του μαστού είναι όντως συχνός και δείχνει μία τάση να παρουσιάζεται σε μικρότερες ηλικίες. Το γιατί δεν το γνωρίζει επακριβώς κανείς. Υπάρχουν, όμως, πράγματα που ξέρουμε πολύ καλά: Πώς

να τον εντοπίζουμε νωρίς, τότε που είναι ακόμα αντιμετωπίσιμος και πώς να φτάνουμε στην ίαση με τη μικρότερη δυνατή ταλαιπωρία.

πες γυναίκες διατρέχουν κάποιον ιδιαίτερο κίνδυνο.

Μία δεύτερη διαπίστωση που κάνω καθημερινά είναι πόσο λάθος αντιμετωπίζουμε την ενημέρωση, δίνοντας βαρύτητα σε στοιχεία που δεν μας βοηθούν πρακτικά. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε όλοι το ανησυχητικό στατιστικό ότι μία στις 8 γυναίκες θα νοσήσει, αλλά την ίδια στιγμή δεν είναι κοινή γνώση το πότε πρέπει να ξεκινήσουμε τη μαστογραφία ή σε ποιόν πρέπει να την δείξουμε. Ας τιμήσουμε αυτόν τον Οκτώβρη ξεκαθαρίζοντας ορισμένες βασικές αρχές της πρόληψης και αντιμετώπισης των προβλημάτων μαστού. Η διαδρομή της γυναίκας στην πρόληψη: Οι νεαρές γυναίκες πριν τα 30 βασίζονται στην κλινική εξέταση και στην αυτοεξέταση. Η γνώση του στήθους τους και τα έμπειρα χέρια του χειρουργού μαστού είναι η πρώτη γραμμή άμυνας. Αν κάτι φαίνεται να μην πηγαίνει καλά, γίνεται υπέρηχος μαστών. Από τα 30 έτη ο υπέρηχος είναι καλό να παγιωθεί ετησίως και για πάντα, ενώ από τα 40 έτη θα προστεθεί και η μαστογραφία σε ετήσια βάση. Η αυτοεξέταση δεν σταματάει ποτέ, ούτε η κλινική εξέταση του χειρουργού μαστού, ενώ αν υπάρχουν αδιευκρίνιστα ευρήματα θα επιστρατευτεί και η μαγνητική τομογραφία μαστών. Εκτίμηση του κινδύνου εκ του ιστορικού: Ο καρκίνος μαστού είναι μία νόσος που σε πολύ μικρό ποσοστό (περίπου 5%) είναι κληρονομούμενη. Αυτό που δεν συνειδητοποιούν πολλές γυναίκες είναι ότι το υπόλοιπο 95% είναι τυχαία σποραδικά περιστατικά και οι συγγενείς τους δεν έχουν κάτι να φοβηθούν. Ο χειρουργός μαστού θα αξιολογήσει τη βαρύτητα του ιστορικού και θα συμβουλέψει τη γυναίκα σχετικά. Ευτυχώς, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η ύπαρξη ενός περιστατικού στην οικογένεια δεν σημαίνει ότι οι υπόλοι-

Αυτοεξέταση, ο γνωστός άγνωστος: Οι περισσότερες γυναίκες νομίζουν ότι εξετάζουν σωστά τον μαστό τους, μέχρι να τους υποδείξουμε τυχόν λάθη και παραλείψεις. Δείτε τον χειρουργό μαστού όταν σας εξετάζει, παρατηρήστε τις κινήσεις του και μη διστάσετε να ρωτήσετε τι πρέπει να προσέξετε και πότε να κάνετε την εξέτασή σας. Τι έχουν δείξει οι μέχρι τώρα εξετάσεις μου; Είναι εντυπωσιακό πόσες πολλές γυναίκες δεν συνειδητοποιούν ότι μπορεί να υπάρχουν κάποια ευρήματα στο στήθος τους, τα οποία ακόμα και να φαίνονται καλοήθη απαιτούν κάποια παρακολούθηση. Εύκολα θα ξεχαστούμε και θα αφήσουμε κάτι τέτοιο χωρίς τον απαιτούμενο έλεγχο, αν δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι σημαίνει. Διαβάζουμε, λοιπόν τις γνωματεύσεις των εξετάσεών μας και δεν τις βάζουμε στο συρτάρι. Απευθυνόμαστε στους γιατρούς μας για να μας ενημερώσουν σχετικά και όταν κριθεί σκόπιμο βλέπουμε τον χειρουργό μαστού που ως αρμόδιος θα μας 41

εξηγήσει τι συμβαίνει. Συχνά-πυκνά θα συναντήσουμε περιπτώσεις όπου εξετάσεις που περιγράφουν σημαντικά ευρήματα δεν διαβάστηκαν ποτέ και διαγνώσεις άργησαν μήνες ή και χρόνια.

Παρακολούθηση ή βιοψία του ευρήματος; Αποτελεί μία σύνθετη διαδικασία για τους εμπλεκόμενους γιατρούς ο διαχωρισμός των σημαντικών ευρημάτων προς βιοψία και των λιγότερο κρίσιμων που μπορούν να μείνουν σε παρακολούθηση. Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να θέσει κριτήρια όσο το δυνατόν ασφαλή, ώστε ούτε να γίνεται βιοψία με το παραμικρό, αλλά ούτε και να καθυστερεί μήνες ολόκληρους υπό παρακολούθηση μία κρίσιμη διάγνωση καρκίνου. Θα αναλάβουμε τις ευθύνες μας από αυτόν τον Οκτώβρη και δεν θα αφήσουμε τίποτα στην τύχη. Θα ενημερωθούμε σφαιρικά, θα καταλάβουμε ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνουμε και γιατί, θα ολοκληρώσουμε την αξιολόγηση των ευρημάτων με τον εξειδικευμένο γιατρό μας. Έτσι θα μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα έχουμε τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε κάθε ενδεχόμενο έγκαιρα και να βγούμε νικητές.

ΙΑΤΡΕΙΟ ΦΡΟΝΤΙ∆ΑΣ ΜΑΣΤΟΥ Πρόληψη, Παθολογία και Χειρουργική Μαστού, Βιοψίες & Παρακεντήσεις με Επεμβατικό Υπέρηχο

Ιωάννης Γ. Χαβελές MD, cMS, PhD Μαστολόγος - Χειρουργός Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών Εξειδίκευση Ογκοπλαστικής Χειρουργικής, Αποκατάστασης & Επεμβατικού Υπερήχου Μαστού στην Μεγάλη Βρετανία

ΤΡΙΠΛΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

1. ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΑΣΤΟΥ 2. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 3. ΒΙΟΨΙΑ ΜΕ ΥΠΕΡΗΧΟ

42

Σατωβριάνδου 63 - 65 & Κορίνθου, Πάτρα, Τ. 2610 279.239, Κ. 6974 81.71.40 frontidamastou@gmail.com / www. frontidamastou.gr

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ

Θεραπεία ενυδάτωσης - Λεύκανσης από 120€ ΜΟΝΟ 65€

Ultralift Προηγμένη τεχνολογία με εστιασμένο υπέρηχο. Θεραπεία λίφτινγκ που φτάνει έως τη στιβάδα SMAS. Θεαματικά αποτελέσματα σε 1 επίσκεψη. Έντονη χαλάρωση με 3-4 επισκέψεις το χρόνο. Το αποτέλεσμα διαρκεί 2-3 χρόνια.

Βλαστοκύτταρα PRP Αντιγήρανση - Ανάπλαση. Διέγερση κολλαγόνου με αυτόλογο πλάσμα. Ενδυνάμωση τριχωτού κεφαλής. Προσωποποιημένος ορός με δικά σας βλαστοκύτταρα.

Μεσοθεραπεία Ρυτίδες - επιδερμική χαλάρωση, εξαφανίζονται. Από το 2012 προσωπικά πρωτόκολλα αντιγήρανσης για κάθε τύπο δέρματος.

Ριζική αποτρίχωση με 4 τρόπους Diode Laser

(ΝΕΟ): Στοχεύει κατευθείαν στον θύλακα της τρίχας. Χρησιμοποιείται και σε μαυρισμένα δέρματα. Πιο γρήγορα αποτελέσματα.

ΠΡΟΣΦΟΡΑ: 4 επισκέψεις μπικίνι 100€

Green Peel Νέο δέρμα σε 5 ημέρες! Επαναστατική φυσική μέθοδος απολέπισης δέρματος. Για όλες τις ηλικίες, για όλα τα προβλήματα. Θεαματικά αποτελέσματα.

Body Shape Σε 1 μόνο επίσκεψη, - λιποδιάλυση, μυική - επιδερμική σύσφιξη - κυτταρίτιδα - τοπικό πάχος. Γρήγορα θεαματικά αποτελέσματα.

Άντζυ Μηλιτσοπούλου Βότση 39 & Κορίνθου, Πάτρα, Τηλ. 2610 274.649 & 2610 279.261 www.militsopoulou.gr / fb:Militsopoulou spa rodo

43

12 Οκτωβρίου

Παγκόσμια Ημέρα

Αρθρίτιδας

Η 12η Οκτωβρίου έχει οριστεί ως παγκόσμια Ημέρα Αρθρίτιδας. Φυσικά δεν μιλάμε για «ημέρα εορτασμού» αλλά για ημέρα ενημέρωσης, καθώς γίνεται ολοένα και πιο εμφανής η ανάγκη για πλατιά ενημέρωση του κοινού αλλά και του ιατρικού κόσμου πάνω στα ρευματικά νοσήματα (κύρια εκδήλωση των οποίων είναι η αρθρίτιδα), με στόχο την έγκαιρη προσέλευση στον ειδικό γιατρό και την άμεση έναρξη της κατάλληλης θεραπείας. ΚΑΡΟΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ / ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

Με τον όρο «αρθρίτιδα» εννοούμε τη φλεγμονή της άρθρωσης. Τα κλινικά στοιχεία της φλεγμονής είχαν περιγραφεί από την εποχή του Ιπποκράτη και του Γαληνού, και περιλαμβάνουν τον πόνο, τη διόγκωση, τη θερμότητα, την ερυθρότητα, και τη διατα44

ραχή της λειτουργίας της άρθρωσης. Όλα ή κάποια από αυτά τα κλινικά στοιχεία μπορούν να υπάρχουν σε μια άρθρωση που φλεγμαίνει. Μπορεί να πάσχει μόνο μια άρθρωση (μονοαρθρίτιδα), ή περισσότερες (ολιγοαρθρίτιδα ή πολυαρθρίτιδα).

Τα αίτια της αρθρίτιδας είναι πολλά. Μια βασική ομάδα νοσημάτων είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα και οι άλλες φλεγμονώδεις αρθρίτιδες, όπως η ψωριασική και η αντιδραστική αρθρίτιδα, και η αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα. Επίσης, τα συστηματικά νοσήματα του συνδετικού ιστού, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, το σκληρόδερμα κλπ, μπορεί να περιλαμβάνουν την αρθρίτιδα στις κλινικές τους εκδηλώσεις. Άλλα νοσήματα είναι οι (συχνές) κρυσταλλογενείς αρθρίτιδες όπως ουρική και η ψευδοουρική, η ρευματική πολυμυαλγία, σπάνια νοσήματα όπως η σαρκοείδωση κ.α, η σηπτική αρθρίτιδα (μικρόβιο εντός της άρθρωσης), αλλά και μερικές φορές μια φλεγμονώδης παρόξυνση μια άρθρωσης που πάσχει από εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα. Πολύ σημαντικό είναι επίσης ότι η αρθρίτιδα μπορεί να είναι κλινική εκδήλωση άλλων νοσημάτων, όπως ενδοκρινικές και αιματολογικές παθήσεις καθώς και νεοπλασίες. Βλέπουμε λοιπόν το εύρος των νοσημάτων που μπορούν να προκαλέσουν αρθρίτιδα, και αυτό καθιστά εμφανή τη δυσκολία αλλά και την προσοχή που απαιτείται από τον γιατρό που καλείται να διερευνήσει αρχικά και να προσπαθήσει να θεραπεύσει έναν ασθενή με αρθρίτιδα.

πυρετό, εξανθήματα, κόπωση, απώλεια βάρους, αναιμία, ξηρότητα του στόματος και των οφθαλμών, προσβολή οργάνων όπως οι πνεύμονες, η καρδιά, τα νεφρά και το νευρικό σύστημα, κ.α. Η Ρευματολογία λοιπόν, ως ιατρική ειδικότητα απαιτεί συστηματική και λεπτομερή προσέγγιση του ασθενούς και βαθιά γνώση της εσωτερικής παθολογίας. Τα ρευματικά νοσήματα δεν είναι σπάνια. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το κύριο φλεγμονώδες ρευματικό νόσημα έχει συχνότητα 0.8% περίπου στον ελληνικό χώρο, ενώ ακολουθούν η ψωριασική αρθρίτιδα και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος με συχνότητα 0.35% περίπου. Τα υπόλοιπα ρευματικά νοσήματα είναι σπανιότερα. Μην ξεχνάμε βέβαια ότι από εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα προσβάλλονται πρακτικά όλοι οι άνθρωποι όσο μεγαλώνουν σε ηλικία, ανεξάρτητα αν θα εμφανίσουν ή όχι συμπτώματα. Τα περισσότερα ρευματικά νοσήματα εκδηλώνονται στην ηλικία των 25-50 ετών (αλλά μπορεί να προσβλη-

Η φλεγμονή της άρθρωσης μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην άρθρωση αν παραμείνει χωρίς την κατάλληλη θεραπεία για μακρό χρονικό διάστημα. Οι περισσότερες βλάβες δημιουργούνται εντός του πρώτου έτους της νόσου. Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια, η θεραπευτική στρατηγική στα νοσήματα με αρθρίτιδα στοχεύει στην πρώιμη διάγνωση και την έγκαιρη έναρξη της κατάλληλης και επιθετικής θεραπευτικής αγωγής. Τα ρευματικά νοσήματα, αυτά δηλαδή που κυρίως προκαλούν αρθρίτιδα, δεν προσβάλλουν μόνο τις αρθρώσεις αλλά είναι συστηματικά νοσήματα, που μπορεί να έχουν και άλλα συμπτώματα όπως 45

θούν από νεογνά μέχρι πολύ ηλικιωμένοι), και συχνότερα στις γυναίκες. Δεν σημαίνει βέβαια ότι οποιοσδήποτε πόνος σε κάποια άρθρωση υποχρεωτικά οφείλεται σε φλεγμονή (αρθρίτιδα). Τα συμπτώματα όμως που πρέπει να θορυβήσουν τον ασθενή και να τον οδηγήσουν στον ειδικό γιατρό, είναι επίμονος πόνος και διόγκωση σε μία ή περισσότερες αρθρώσεις που δεν οφείλονται σε κάκωση ή υπέρχρηση, διαρκούν πάνω από τρεις εβδομάδες, συνοδεύονται από επιδείνωση της έντασης του πόνου και δυσκαμψία των αρθρώσεων για μία ώρα ή παραπάνω μετά το πρωινό ξύπνημα, ιδίως αν συνυπάρχουν συστηματικά συμπτώματα όπως περιγράφηκαν παραπάνω (πυρετός, αναιμία, εξάνθημα κλπ). Η συνεχής ενημέρωση του κοινού αποτελεί στρατηγική επιλογή της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας, με στόχο τη γρήγορη προσέλευση στον ειδικό ρευματολόγο και

τη γρήγορη έναρξη της κατάλληλης θεραπείας. Για τα περισσότερα ρευματικά νοσήματα, υπάρχουν σήμερα πολύ αποτελεσματικά φάρμακα, που μπορούν να αναστείλουν την πρόοδο της νόσου και να εμποδίσουν την εγκατάσταση μόνιμων βλαβών στις αρθρώσεις και την επακόλουθη λειτουργική έκπτωση. Πολύ σημαντική είναι προς την κατεύθυνση αυτή και η δράση των συλλόγων ασθενών, που οργανώνουν ενημερωτικές εκδηλώσεις αλλά και δράσεις ψυχολογικής υποστήριξης και ποιότητας ζωής για τους ασθενείς με ρευματικά νοσήματα, ενώ παράλληλα διεκδικούν όσα δικαιούνται οι ρευματοπαθείς σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης, νοσηλείας, χορήγησης φαρμάκων κλπ. Μην αγνοείτε λοιπόν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας! Ενημερωθείτε σωστά, και πηγαίνετε γρήγορα στον ειδικό γιατρό, τον ρευματολόγο!

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ Γυμνάσιο - Λύκειο

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ Δευτεροβάθμιας & Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης 

Άριστα εκπαιδευμένοι και έμπειροι καθηγητές



Ολιγομελή και ομοιογενή τμήματα



Online μαθήματα



Φοιτητικές εργασίες



Ειδικές αίθουσες για ΑΜΕΑ



Προσιτές τιμές για όλους

Υπεύθυνη σπουδών: Ελένη Ιατρού - Μαθηματικός

46

Θράκης 36 & Κύπρου, Πάτρα Τ. 2616 007.892, K. 6942 213.232 panepistimonikon@gmail.com www.pan-epistimonikon.gr

• Μαθηματικά • Φυσική • Χημεία • Βιολογία • Αρχές οικονομικής θεωρίας • Ανάπτυξη εφαρμογών σε προγραμματιστικό περιβάλλον • Διοίκηση επιχειρήσεων • Αρχαία • Νεοελληνική γλώσσα & λογοτεχνία • Λατινικά • Κοινωνιολογία • Ιστορία

ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΑΕΤ - ΤΕΙ - ΕΑΠ • Άλγεβρα Ι &ΙΙ • Διαφορικός λογισμός • Πραγματική ανάλυση • Γραμμική άλγεβρα • Μιγαδική ανάλυση • Στατιστική • Διακριτά μαθηματικά • Διαφορικές εξισώσεις • Αριθμητική ανάλυση Ι &ΙΙ • Διανυσματική ανάλυση • Μαθηματική ανάλυση • Ηλεκτρομαγνητισμός Ι &ΙΙ • Θερμική & στατική φυσική • Φυσική στερεάς κατάστασης • Γενική χημεία • Ανόργανη χημεία • Οργανική χημεία • Μοριακή βιολογία • Γενετική • Μικροβιολογία

Νέο γενετικό τεστ για την

τριχόπτωση Η τριχόπτωση είναι μία κατάσταση για την οποία ευθύνονται πολλοί διαφορετικοί παράγοντες, τόσο ενδογενείς (γενετικοί), όσο και εξωγενείς (διατροφή, άγχος, έλλειψη σιδήρου, βιταμινών, ιχνοστοιχείων, κ.α.). Ειδικά στην περίπτωση της ανδρογενετικής αλωπεκίας, η βασική αιτία αραίωσης των μαλλιών είναι η κληρονομικότητα, δηλαδή συγκεκριμένα γονίδια που προκαλούν τη σταδιακή εξασθένηση των τριχοθυλακίων. ΔΡ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΧΑΡΙΤΙΝΗ / ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ MD, PHD

47

Τα γονίδια αυτά όμως δεν είναι ίδια σε όλους τους ανθρώπους. Αυτός είναι ο βασικός λόγος που δεν ανταποκρίνονται όλοι οι ασθενείς με τον ίδιο τρόπο στις διαθέσιμες θεραπείες. Τα πλεονεκτήματα του γενετικού τεστ Το γενετικό τεστ τριχόπτωσης μας βοηθάει να παρέχουμε μία προηγμένη, ασφαλή και αξιόπιστη εξατομικευμένη θεραπεία της τριχόπτωσης βασισμένη στο DNA του κάθε ασθενούς. Το τεστ αναλύει με απόλυτη ακρίβεια τα γονίδια που σχετίζονται με την αραίωση των μαλλιών και με αυτόν τον τρόπο, μας επιτρέπει να προσαρμόζουμε τη θεραπεία ανά περίπτωση ώστε να επιτυγχάνουμε τη μέγιστη δράση της.

νο εργαστήριο μοριακής βιολογίας του εξωτερικού, όπου αναλύεται με σύγχρονες τεχνικές ανίχνευσης και ανάλυσης γενετικού υλικού (DNA). Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε πιθανές γενετικές μεταλλάξεις στα γονίδια που σχετίζονται με την τριχόπτωση και επηρεάζουν τον τρόπο μεταβολισμού των δεκάδων δραστικών ουσιών που διατίθενται για την αντιμετώπισή της.

Μέχρι σήμερα, έχουν εντοπιστεί 13 γονίδια και 48 γενετικές μεταλλάξεις τους, που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εκδήλωση αλλά και στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης.

Σε τι υπερέχει η εξατομικευμένη θεραπεία; Με την ανάλυση του DNA, σε ό,τι αφορά τα γονίδια που εμπλέκονται στις μεταβολικές οδούς των δραστικών ουσιών για τη θεραπεία των μαλλιών, μπορούμε να γνωρίζουμε ποιές δραστικές ουσίες θα είναι πιο αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης στην κάθε περίπτωση και σε ποιά δοσολογία. Επίσης, μπορούμε να γνωρίζουμε ποιές ουσίες να αποφύγουμε. Με το αποτέλεσμα του τεστ, προτείνουμε εξατομικευμένα σκευάσματα που θα βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.

Πώς εφαρμόζεται το τεστ; Η διαδικασία εφαρμογής του τεστ είναι πολύ απλή και ανώδυνη. Με ειδικές αποστειρωμένες μπατονέτες, συλλέγουμε δείγμα σιέλου από τη στοματική κοιλότητα. Αποστέλλουμε το δείγμα σε πιστοποιημέ48

Με το γενετικό τεστ έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε μία ασφαλή και αξιόπιστη εξατομικευμένη θεραπεία της τριχόπτωσης, με σκοπό τη μεγιστοποίηση του αποτελέσματος, την αποφυγή παρενεργειών και την εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος σε θεραπείες στις οποίες είναι πιθανό να μην ανταποκριθείτε.

Νέες Τεχνολογίες στην Αισθητική Δερματολογία

Τέλειο αποτέλεσμα σε κυτταρίτιδα και τοπικό πάχος με το νέο πρωτοπoριακό μηχάνημα: 3 max-plus

Μόνιμη αποτρίχωση με το κορυφαίο τελευταίας γενιάς μηχάνημα: Alexandrite - Laser

3D-Κρυολιπόλυση Πρωτοποριακή μέθοδος μόνιμης καταπολέμησης του λίπους

Εντυπωσιακό αποτέλεσμα με τη νέα θεραπεία FRACTIONAL PLASMA (Fractional Laser – Αυτόλογη μεσοθεραπεία PRP)

Αντιμετώπιση τριχόπτωσης και αυτόλογη μεσοθεραπεία PRP

ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΑΤΡΑΣ ΑΡΑΤΟΥ 12 & ΜΑΙΖΩΝΟΣ, (ΠΛ. ΟΛΓΑΣ), 1ος ΟΡΟΦΟΣ, THΛ./ FAX : 2610 220.839, KΙN: 6970 187 804 ΙΑΤΡΕΙΟ ΡΙΟΥ Π.Ε.Ο. ΠΑΤΡΩΝ-ΑΘΗΝΩΝ 11, 1ος ΟΡΟΦΟΣ, THΛ./ FAX : 2610 994.960 info@dermaesthetics.gr / www.dermaesthetics.gr / Facebook Page: Dermaesthetics.gr

49

οι προτάσεις του about

βιβλία

Πικρό γάλα

ΜΕΝΙΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Εκδόσεις: Ψυχογιός Γιάννενα, 1960. Το νήμα της ζωής, τυλιγμένο με αγκάθια και πόνο, ενώνει απρόσμενα δυο πιτσιρίκια σε μια από τις παιδοπόλεις της Φρειδερίκης, τον Ζηρό. Ο Φώτης κι ο Διονύσης περνάνε μαζί με την Ελλάδα τον δικό τους Γολγοθά. Δυο τρομοκρατημένες παιδικές ψυχές γνωρίζουν σκληρούς επιτηρητές και ομαδάρχες, μακριά από την αγκαλιά και την ασφάλεια της μάνας. Γίνονται σταυραδέλφια και προσπαθούν να επιβιώσουν σε ένα ασφυκτικό περιβάλλον. Ο Φώτης μετατρέπεται σε αγρίμι κι η ζωή του σημαδεύεται από αποδράσεις, μετέωρες σκέψεις, αγάπη και μίσος για τη μάνα του, αμφισβήτηση της ίδιας της ζωής. Όλα στην κόψη του ξυραφιού, δίπλα στη λίμνη της κυρα-Φροσύνης. Τα δυο παιδιά χάνονται μέσα στον χρόνο. Η ζωή δεν έχει πει την τελευταία λέξη…

Είμαι όσα έχω ξεχάσει

Ηλίας Μαγκλίνης Εκδόσεις: Μεταίχμιο Ένα μυθιστόρημα που δεν βασίζεται στη μυθοπλασία, μια αληθινή ιστορία για το πώς ένα συναισθηματικό τραύμα, τόσο σε προσωπικό όσο και συλλογικό επίπεδο, μπορεί να επηρεάσει ολόκληρες γενιές και για το πώς η ιστορία εισβάλλει στις προσωπικές και οικογενειακές διαδρομές αλλάζοντάς τες για πάντα.

Τα λύτρα

Πάνος Αμυράς Εκδόσεις: Διόπτρα Σεπτέμβριος 1943. Οι πρώτες φλόγες του Εμφυλίου τυλίγουν τη χώρα. Υπό μυστη­­ ριώδεις συνθήκες εξαφανίζονται η εξάχρονη κόρη Γερμανού ανώτατου διπλωμάτη και ο πεντάχρονος γιος της Ελληνίδας υπηρέτριάς του. Η Αθήνα συνταράσσεται από τη διπλή απαγωγή. Ο υπαστυνόμος Νίκος Αγραφιώτης, που έχει επιστρέψει στην Ελλάδα με νέα ταυτότητα και διαλυμένη ζωή, αναλαμβάνει μια αποστολή που θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την πορεία των επιχειρήσεων των Συμμάχων στη Μεσόγειο. Τα σχέδιά του, όμως, θα ανατραπούν με δραματικό τρόπο, καθώς θα υποχρεωθεί να διεισδύσει στα άδυτα της Ειδικής Ασφάλειας για να εξαρθρώσει κυκλώματα προδοτών και να εξιχνιάσει την υπόθεση απαγωγής των παιδιών. Με τη βοήθεια μιας γυναίκας, ο Αγραφιώτης θα συνδεθεί με μυστικές πατριωτικές οργανώσεις της Αθήνας, θα περιπλανηθεί στα βουνά του Εμφυλίου και θα προσπαθήσει να μείνει αλώβητος μέσα στη «φωλιά του κακού» για να σώσει ανθρώπινες ζωές χωρίς να χάσει την ψυχή του. Μια διαρκής μάχη μεταξύ ευσυνειδησίας και προδοσίας, πατριωτισμού και ήθους, μα πάνω από όλα του ανθρωπισμού απέναντι στη θηριωδία.

Όσα αγαπήσεις θα' ναι ξένα

Κακαλοπούλου Γεωργία Εκδόσεις: Λιβάνης Ένα μαγευτικό ταξίδι από την Ελλάδα στην Άπω Ανατολή των ανθισμένων κερασιών. Μια μοίρα που θα φέρει κοντά ανθρώπους από διαφορετικές εθνότητες και κουλτούρες κι ένας έρωτας που θα παλέψει με προκαταλήψεις και ανυπέρβλητα εμπόδια. Η Κάτια, ακολουθώντας τον καρδιακό της φίλο στη Νότια Κορέα, ετοιμάζεται να κάνει μια νέα αρχή, να ξεπεράσει το μοναχικό και δύσκολο παρελθόν της και να φτιάξει επιτέλους τη δική της μικρή επιχείρηση. Τα γεγονότα όμως θα τη φέρουν αντιμέτωπη με την απόλυτη καταστροφή. Θα βρεθεί ολομόναχη, προδομένη και δίχως χρήματα σε ξένη χώρα, με μοναδική σανίδα σωτηρίας μια νέα φίλη, την Κορεάτισσα Ζαντί. Η Ζαντί, εν αγνοία της Κάτιας, θα κανονίσει για την Ελληνίδα φίλη της έναν λευκό γάμο προκειμένου να τη βοηθήσει να ορθοποδήσει. Δυο διάσημοι άντρες –δυο ξαδέρφια– θα γίνουν ορκισμένοι εχθροί διεκδικώντας μια θέση στην καρδιά της. Στο σπίτι στο οποίο θα βρεθεί νύφη θα τη μισήσουν, θα την πολεμήσουν, θα τη λατρέψουν.

50

οι προτάσεις του about

βιβλία

Ένας αφηρημένος άντρας

ΜΑΡΩ ΒΑΜΒΟΥΝΑΚΗ Εκδόσεις: Ψυχογιός Χρεώνεται αμαρτίες ο μεγάλος έρωτας, ή είναι αθώος σαν ανεύθυνος; Κι εγώ πια είμαι ανεύθυνη, ακαταλόγιστη, ανίδεη κι αναγκεμένη όσο ένα μωρό την πρώτη ώρα του τοκετού. Όχι, δε με ενδιαφέρει απόψε η αμαρτία! Ούτε υποψιάζομαι πως υπάρχει τέτοια κατάσταση. Άραγε, το να αμαρτάνεις προϋποθέτει συνείδηση; Ή και ασυνείδητα τη φορτώνεσαι και την πληρώνεις μετά; Μεγάλο θέμα αλλά απόψε μάταιο… Ένα κορίτσι εξαφανίζεται και δε θα την βρει ποτέ ξανά κανείς, κι ας μένει κοντά στο σπίτι από όπου δραπέτευσε. Δραπέτευσε από τους παρανοϊκούς γονείς της, ερωτεύτηκε παράφορα έναν αφηρημένο άντρα, βρήκε τη φιλία που σώζει. Μια ιστορία ζωής, θανάτου, και πάλι ζωής.

Η ραπτομηχανή

Natalie Fergie Εκδόσεις: Διόπτρα 1911. Μια μεγάλη απεργία στο εργοστάσιο της Singer στη Σκοτία κοστίζει στην Τζιν και στον μνηστήρα της τη δουλειά τους. Κάτω από έντονη συναισθηματική φόρτιση, η Τζιν αφήνει ένα μήνυμα αποχαι­­ρετισμού κρυμμένο στην τελευταία ραπτομηχανή που φτιάχνει. Το ζευγάρι θα αναζητήσει εργασία και ελπίδα κοντά στο Εδιμβούργο. Παρά τις δυσκολίες και τους κόπους, η νέα τους ζωή φαίνεται να έχει προοπτικές, όμως ο πόλεμος θα σκιάσει τα όνειρά τους. 2016. Περισσότερα από εκατό χρόνια αργότερα ο Φρεντ, ένας άντρας για τον οποίο όλα έχουν μια τιμή αλλά καμιά αξία, κληρονομεί ένα διαμέρισμα από τον παππού του και αποφασίζει να πουλήσει όλο το περιε­χόμενό του. Στη ζωή του, όπως και της Τζιν, πρόκειται να έρθουν τα πάνω κάτω και θα πρέπει να βρει τον τρόπο να αντιμετωπίσει τις συγκλονιστικές αλλαγές που τον περιμένουν…

Αυτό θα πονέσει

Άνταμ Κέι Εκδόσεις: Κλειδάριθμος O Adam Kay είναι ένας διάσημος βρετανός κωμικός που πέρασε έξι χρόνια από τη ζωή του ως εκπαιδευόμενος γιατρός σε κρατικά νοσοκομεία της χώρας του. Πρόκειται για το προσωπικό του ημερολόγιο της συγκεκριμένης περιόδου, το οποίο είναι γραμμένο με πολύ χιούμορ, αν και συχνά αναφέρεται σε καταστάσεις που δεν είναι καθόλου αστείες. Χωρίς ενδοιασμούς και υπεκφυγές, ο συγγραφέας καταγράφει μια σειρά από τραγελαφικές καταστάσεις, αποφάσεις ζωής και θανάτου, βάρδιες χωρίς τέλος και μισθούς πείνας ως καθημερινές εμπειρίες των νέων γιατρών στη Βρετανία. Ως μια ξεκαρδιστική προσωπική ιστορία που αντανακλά τη λιτότητα της εποχής μας, κατάφερε να ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο αναγνώστες παγκοσμίως και εκτός από τη θεατρική μεταφορά της, ετοιμάζεται από τον ίδιο τον Adam Kay και η ομώνυμη τηλεοπτική σειρά για το BBC.

Το εργαστήριο με τις κούκλες

ΕΛΙΖΑΜΠΕΘ ΜΑΚΝΙΛ Εκδόσεις: Ψυχογιός Λονδίνο, 1850. Η πόλη ετοιμάζεται για τη Μεγάλη Έκθεση, και τα πλήθη συρρέουν στο Χάιντ Παρκ για να παρακολουθήσουν την ανέγερση του εντυπωσιακού κτιρίου που θα τη φιλοξενήσει. Ανάμεσά τους, η όμορφη, γεμάτη όνειρα Άιρις, και ο Σίλας, ο παράξενος, μονήρης συλλέκτης. Για την Άιρις, η συνάντησή τους είναι μια ασήμαντη στιγμή που ξεχνά αμέσως. Για τον Σίλας, ένα γεγονός που του αλλάζει τη ζωή. Ο Σίλας δεν είναι ο μόνος που προσέχει την ομορφιά της Άιρις. Ο Λούις Φροστ, ένας νεαρός ζωγράφος από τον κύκλο του Προραφαηλιτών, της ζητά να ποζάρει για έναν πίνακά του. Εκείνη δέχεται με έναν όρο: να τη μάθει να ζωγραφίζει. Και ένας καινούργιος κόσμος γεμάτος υποσχέσεις ανοίγεται μπροστά της… Όμως ο Σίλας καιροφυλακτεί. Η σκέψη της Άιρις τον στοιχειώνει από τη μέρα που συναντήθηκαν και το πάθος του γίνεται ολοένα και πιο σκοτεινό.

51

Γονείς

''ελικόπτερο'' vs ''χαλαρών'' γονέων Ο όρος γονείς «ελικόπτερο» (helicopter-parenting) ή άλλοι παρόμοιοι όπως «υπερβολική γονεϊκότητα» (overparenting), «γονεϊκότητα προσανατολισμένη στο παιδί» (child-centered parenting), έχουν πρόσφατα χρησιμοποιηθεί στη βιβλιογραφία για να περιγράψουν ένα νέο στυλ διαπαιδαγώγησης των παιδιών που κυριαρχεί στις μέρες μας. ΚΥΡΙΑΖΗ ΑΙΜΙΛΙΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΓΝΩΣΙΑΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΗ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ, MSC ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

52

Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι με τον όρο “υπερβολική γονεϊκότητα” αναφερόμαστε στην υιοθέτηση συμπεριφορών από την πλευρά των γονέων που δεν ταιριάζουν αναπτυξιακά με την ηλικία του παιδιού τους. Ο αυστηρός έλεγχος, η υπέρμετρη εμπλοκή και η άμεση εύρεση λύσεων σε τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, αποτελούν μερικά μόνο χαρακτηριστικά των οπαδών του overparenting. Οι γονείς που υιοθετούν αυτό το στυλ διαπαιδαγώγησης συμμετέχουν ενεργά στην καλλιέργεια του παιδιού τους, αναζητώντας συνεχώς εξειδικευμένες και σύγχρονες γνώσεις σχετικά με την ιδανική ανατροφή του παιδιού τους. Συμμετέχουν επίσης σε ποικίλες δραστηριότητες εντός και εκτός σχολικού πλαισίου και οργανώνουν λεπτομερώς κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής των παιδιών τους. Αυτές οι ενέργειες από τους γονείς, οδηγούν τελικά στην έλλειψη πρωτοβουλιών από τα παιδιά και λειτουργούν εις βάρος της αυτονόμησής τους. Οι νέες τεχνολογίες και συγκεκριμένα το διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα ενισχύουν την τάση των γονέων για συνεχή αναζήτηση πληροφοριών και ενημέρωση. Μέσω του διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων, αφενός παρέχεται η δυνατότητα εύκολης πρόσβασης στους γονείς σε μια πληθώρα πληροφοριών σχετικά με την ανατροφή των παιδιών, αφετέρου διευκολύνονται στον έλεγχο και στην παρακολούθηση των παιδιών ανά πάσα στιγμή. Και όλη αυτή η υπερπροσπάθεια ξεκινά από πολύ νωρίς… Ήδη από την περίοδο της εγκυμοσύνης η μέλλουσα μαμά αναζητά αλλά και έχει εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με την εγκυμοσύνη, παίρνει κατευθύνσεις για το πώς θα διανύσει μια ιδανική περίοδο εγκυμοσύνης με τα μέγιστα οφέλη για την ίδια και για το έμβρυο. Όταν το παιδί γεννιέται, η προσπάθεια για πλήρη έλεγχο και παρακολούθηση συνεχίζεται π.χ. με κάμερες παρακολούθησης όταν το παιδί

κοιμάται στο άλλο δωμάτιο ή με άλλες συσκευές που εξασφαλίζουν την ασφάλεια του παιδιού σε υπερβολικό βαθμό (π.χ. επιγονατίδες για να μην χτυπήσει στο γόνατο ενώ κάνει ποδήλατο!). Στη συνέχεια, όταν το παιδί εισέρχεται στο σχολείο, οι γονείς προσπαθούν να το ελέγξουν οργανώνοντας και συμμετέχοντας τακτικά σε έναν μεγάλο αριθμό δραστηριοτήτων, εντός και εκτός σχολείου. Τελικά, η γονεϊκή εμπλοκή δεν σταματά όταν το παιδί φεύγει από το σπίτι. Η νέα γενιά γονιών εξακολουθεί να εμπλέκεται ενεργά στη ζωή του παιδιού ακόμα και όταν αυτό έχει ήδη ξεκινήσει να φοιτά στο Πανεπιστήμιο! Και μπορεί όλη αυτή η υπερπροσπάθεια από την πλευρά των γονέων να έχει κάποια οφέλη για τα παιδιά, υπονομεύει όμως άλλους τομείς της ανάπτυξής τους. Αδιαμφισβήτητα, οι γονείς «ελικόπτερο» παρέχουν όλες τις ευκαιρίες και τα ερεθίσματα για τη γνωστική και σωματική ανάπτυξη των παιδιών. Ωστόσο, οι έρευνες έχουν δείξει ότι η άσκηση του γονεϊκού ρόλου σε υπερβολικό βαθμό υπονομεύει τη συναισθηματική ανάπτυξη, την κοινωνική ανάπτυξη καθώς και την ικανότητα αυτονομίας στην ενήλικη ζωή. Συγκεκριμένα, οι έρευνες συνδέουν την υπερβολική γονεϊκότητα με γενικευμένες ψυχολογικές δυσκολίες και δυσφορία, οι οποίες καλλιεργούν το έδαφος για την εκδήλωση ψυχοπαθολογίας στο μέλλον (άγχος, κατάθλιψη, λιγότερη ικανοποίηση από τη ζωή και χαμηλότερη αντίληψη της αυτοαποτελεσματικότητας). Τα παιδιά που έχουν μεγαλώσει σε μια οικογένεια με υπερβολική άσκηση του γονεϊκού ρόλου δυσκολεύονται κατά την προσαρμογή τους στην ενήλικη ζωή. Ως ενήλικες δείχνουν υπερευαισθησία στην κριτική και στην απόρριψη από τους άλλους, επειδή έχουν μάθει από τους γονείς τους να επενδύουν σε μεγάλο βαθμό στις στενές σχέσεις με τους άλλους. Επίσης, το αίσθημα ασφάλειας αυτών των παιδιών διαταράσσεται στην ενήλικη ζωή. Το αίσθημα ασφάλειας στις στενές σχέσεις σχετίζεται με τις εσωτερικευμένες αναπαραστάσεις 53

του εαυτού και των σημαντικών άλλων και καλλιεργείται στους κόλπους της οικογένειας, από πολύ νωρίς. Συνήθως, στις οικογένειες που ακολουθείται το συγκεκριμένο στυλ διαπαιδαγώγησης, παρατηρείται σύγχυση ανάμεσα στα όρια και στις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Έτσι, τα παιδιά που έχουν βιώσει την υπερβολική γονεϊκότητα είτε επιδιώκουν και νιώθουν ασφάλεια μέσω των πολύ στενών σχέσεων, είτε νιώθουν ότι απειλούνται από τις πολύ στενές σχέσεις και επιδιώκουν να είναι πιο απόμακροι ως ενήλικες. Στον αντίποδα αυτής της τάσης στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών (overparenting) βρίσκεται το slowparenting. Πρόκειται για έναν πιο χαλαρό τρόπο προσέγγισης στην ανατροφή των παιδιών, που αποφορτίζει την οικογενειακή ζωή και όλα τα μέλη της – μικρούς και μεγάλους – από παράλογες πιέσεις και άνευ ουσίας υποχρεώσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι σε μια «slow» οικογένεια δεν υπάρχουν πρόγραμμα, όρια και κανόνες πειθαρχίας. Υπάρχει όμως μεγαλύτερη ευελιξία.

την καθημερινότητά τους με δραστηριότητες για το παιδί ή με το παιδί. Αντίθετα, κρατούν το πρόγραμμα υπό έλεγχο, ώστε να υπάρχει χρόνος για χαλάρωση και ξεκούραση ή απλά για να είναι όλη η οικογένεια μαζί χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα να κάνουν κάτι… σπουδαίο. Οι γονείς αυτοί απολαμβάνουν απλές, καθημερινές δραστηριότητες με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, δίχως να αγχώνονται για την τήρηση αυστηρών σχεδιασμών και προγραμμάτων. Δίνουν την ευκαιρία στον εαυτό τους να χαλαρώσουν με ή χωρίς τα παιδιά, έχοντας ως απώτερο σκοπό την εύρεση της χαμένης ισορροπίας στην οικογενειακή ζωή. Οι γρήγοροι και πιεστικοί ρυθμοί της καθημερινότητας, δημιουργούν συχνά έντονο στρες στους γονείς που δεν τους επιτρέπει να ασχοληθούν ουσιαστικά και ποιοτικά με τα παιδιά τους. Να τα ακούσουν, να παίξουν, να χαρούν μια βόλτα μαζί τους, να έρθουν σε ουσιαστική επαφή μαζί τους. Αναλώνονται περισσότερο σε πρακτικά θέματα της καθημερινότητας (φαγητό, μαθήματα, καθαριότητα, κλπ), παρά σε θέματα ουσιαστικής επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης. Ωστόσο, οι έρευνες έχουν δείξει ότι η γνωστική ανάπτυξη είναι εξίσου σημαντική με τη συναισθηματική ανάπτυξη, κατά την ανατροφή ενός παιδιού. Οι συναισθηματικές εμπειρίες που έχει ένα παιδί μέσα στην οικογένεια κατά τα πρώιμα παιδικά χρόνια θα το συντροφεύουν σε όλη τη ζωή του και δεν έχει τη δυνατότητα να τις αλλάξει. Ευκαιρίες, όμως, για γνωστική ανάπτυξη παρέχονται σε έναν άνθρωπο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Επιπλέον, το slowparenting επιτρέπει στα παιδιά να είναι παιδιά και στους γονείς να διαφοροποιούνται κάποιες φορές από εκείνα. Αυτό σημαίνει ότι οι γονείς δίνουν στα παιδιά τους τον χρόνο, τον χώρο και τα περιθώρια να εξερευνήσουν τον κόσμο μόνα τους, χωρίς διαρκείς υποδείξεις και οργανωμένα πλαίσια. Δεν φορτώνουν υπερβολικά 54

Οι γονείς λοιπόν είναι αναγκαίο, είτε υιοθετούν το ένα στυλ διαπαιδαγώγησης είτε το άλλο, να φροντίζουν να παρέχουν στα παιδιά τους πληθώρα συναισθηματικών εμπειριών και να καλλιεργούν καθημερινά την μεταξύ τους σχέση και επικοινωνία. Παρέχουν με αυτό τον τρόπο στα παιδιά τους τα πιο αναγκαία εφόδια για μια υγιή και ευτυχισμένη ενήλικη ζωή.

Οι ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ στην Πάτρα είναι ένας παιδότοπος που δημιουργήθηκε με σκοπό να καλύψει την ανάγκη του παιδιού για διασκέδαση και ψυχαγωγία, αλλά και για να το βοηθήσει να αναπτύξει την κοινωνικότητα του μέσα από το ομαδικό παιχνίδι. Σ’ έναν ευχάριστο πολυχώρο με διακοσμητικά στοιχεία που εξάπτουν τη φαντασία μικρών και μεγάλων, ο παιδότοπος ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ κατάφερε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα να γίνει το στέκι παιδιών και γονέων. Στις σύγχρονες εγκαταστάσεις μας οι μικροί σκανταλιάρηδες ήρωές μας, μπορούν να παίξουν με ασφάλεια πάντα υπό την επίβλεψη του έμπειρου προσωπικού μας. Για τα παιδιά έως 3 ετών προσφέρουμε ασφαλές baby park με πολλά παιχνίδια. Καθημερινά 365 ημέρες το χρόνο και με άνετο πάρκινγκ. Επισκεφθείτε μας ή διοργανώσετε παιδικά πάρτυ και λοιπές κοινωνικές εκδηλώσεις, με πολύ μουσική, δημιουργικό παιχνίδι και διασκέδαση που θα μείνουν σίγουρα αξέχαστες στους καλεσμένους σας.

Στόχος μας είναι ο παιδότοπος ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ να γίνει το δεύτερο παιδικό δωμάτιο κάθε μικρού μας φίλου!

Πατρών-Κλάους 21, Πάτρα Τηλ.: 2610 242.400 Κιν.: 6947 992.466 mikroiheroes@gmail.com www.mikroi-heroes.gr

55

Όραση

και μάθηση Η όραση και η μάθηση είναι δύο λειτουργίες άμεσα συνδεδεμένες. Μελέτες έχουν δείξει ότι το 80% των γνώσεων που αποκτά ένα παιδί στο σχολείο του προέρχεται από οπτικές πληροφορίες. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Εθνικό Κέντρο όρασης και οφθαλμολογικής υγείας, οι παθήσεις των ματιών στα παιδιά μπορεί να οδηγήσουν σε αναπτυξιακή δυσχέρεια και μαθησιακές δυσκολίες. Οι διαταραχές αυτές αφορούν σε 1 στα 4 παιδιά σχολικής ηλικίας και στο 5-10% των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Επίσης, 1 στα 5 παιδιά έχει αδιάγνωστο πρόβλημα, καθώς, δεν έχει εξεταστεί ποτέ από ειδικό. 95% των παιδιών που δυσκολεύονται στην ανάγνωση έχουν οπτικές δυσλειτουργίες και το 80% μπορούν να βελτιωθούν. ΔΕΛΗ ΓΚΕΛΗ, MD / ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ / ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΥ ΕΝΗΛΙΚΩΝ - ΠΑΙΔΩΝ ΠΑΙΔΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑΣ

56

Η όραση είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί άριστη συνεργασία ματιών - οπτικού νεύρου - και εγκεφάλου. Οι διαταραχές της, που επηρεάζουν τη μάθηση, χωρίζονται στις παρακάτω κατηγορίες. Διαθλαστικές ανωμαλίες

του χώρου (πχ. αντικείμενα, γράμματα κτλ), δεν είναι σε όλα τα παιδιά το ίδιο αποτελεσματικός. Συχνά παραδείγματα είναι τα παιδιά που δυσκολεύονται να εντοπίσουν τους παίχτες σε ομαδικά αθλήματα ή τα παιδιά που χάνουν σειρές στο βιβλίο ή δυσκολεύονται στην αντιγραφή.

Είναι οι παθήσεις που επηρεάζουν το σχήμα και το μέγεθος του ματιού εμποδίζοντας τη σωστή εστίαση στον αμφιβληστροειδή, με συνέπεια να θολώνει η όραση. Περιλαμβάνουν τη μυωπία, την υπερμετρωπία και τον αστιγματισμό. Διαταραχές της λειτουργικής όρασης (σύγκλιση) Κατά την ανάγνωση / γραφή, τα μάτια πρέπει να συγκλίνουν και να διατηρούν αυτή τη συνεργασία στην απόσταση του βιβλίου (15-40 εκατοστά). Η ικανότητα του παιδιού να διατηρεί την εστίαση (focus) σε κοντινές αποστάσεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα είναι σημαντική για τη μάθηση. Στην ανεπάρκεια σύγκλισης, το παιδί πρέπει να προσπαθήσει αρκετά για να μη βλέπει θολά ή διπλά, πράγμα που απαιτεί επιπλέον κατανάλωση ενέργειας και οδηγεί σε κόπωση, πονοκεφάλους και διπλωπία. Αυτά τα συμπτώματα λειτουργούν αποτρεπτικά για κοντινή εργασία. Υπάρχει αποδεδειγμένα συσχέτιση ανάμεσα στην ανεπάρκεια σύγκλισης και τη διάσπαση προσοχής. Διαταραχές της οπτικής αντίληψης Οπτική αντίληψη σημαίνει να καταλαβαίνει κανείς τι βλέπει, να συγκρίνει, να συνθέτει, να συμπληρώνει, να ανακαλεί οπτικές πληροφορίες που έχει αποθηκεύσει στον εγκέφαλό του και να αναγνωρίζει ομοιότητες και διαφορές γρήγορα. Οι γρήγοροι αναγνώστες έχουν αναπτυγμένο εύρος οπτικής αναγνώρισης. Αντίθετα, τα παιδιά που δεν έχουν αναπτύξει αυτή τη δεξιότητα, είναι σα να διαβάζουν μέσα από ένα καλαμάκι! Η οπτική οργάνωση του χώρου καθώς και ο τρόπος που μεταφέρει ένα παιδί την οπτική προσοχή του στα στοιχεία

Τι εννοούμε όμως όταν λέμε ότι κάποιος έχει καλή όραση; Αρκεί ένα παιδί να βλέπει καθαρά μακριά; Σίγουρα όχι. Τα προβλήματα όρασης που δεν εμφανίζονται με τη συνηθισμένη μορφή απαιτούν ειδική εξέταση. Κάθε μάτι πρέπει να είναι σε θέση να λαμβάνει μια καθαρή εικόνα την οποία εστιάζει με ακρίβεια, μέσω της προσαρμογής του φακού του ματιού μας. Επειδή διαθέτουμε δύο μάτια, θα πρέπει να συνεργάζονται με ακρίβεια ώστε να στέλνουν στον εγκέφαλο μια ενιαία εικόνα. Τα δύο μάτια, ως “ομάδα” πια θα πρέπει να κινούνται με μικρές αλματώδεις κινήσεις (σακκαδικές) πάνω στη σελίδα, ώστε να επιτύχουν εστιάσεις από λέξη σε λέξη με μεγάλη ακρίβεια, πράγμα που εξαρτάται κυρίως από την περιφερική όραση. Έτσι 57

εντοπίζουμε τον επόμενο στόχο-λέξη στον οποίο στρέφουμε την προσοχή μας και λαμβάνουμε την οπτική πληροφορία με ακρίβεια, άνεση και ταχύτητα. Στη συνέχεια θα πρέπει να ερμηνευτεί από πολλές περιοχές του εγκεφάλου για να αποδώσει νόημα. Οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι τα παιδιά συνήθως δεν παραπονιούνται για την όρασή τους, γιατί δεν ξέρουν τι είναι φυσιολογικό και τι όχι και θεωρούν ότι το σύμπτωμα είναι ένα χαρακτηριστικό της διαδικασίας του διαβάσματος και αποφεύγουν καθετί που έχει να κάνει με κοντινή εργασία. Επομένως, είναι απαραίτητος ο προληπτικός παιδοφθαλμολογικός έλεγχος. Κάποια από τα ύποπτα συμπτώματα/ενδείξεις για προβλήματα όρασης είναι: ◘ πονοκέφαλος ◘ υπερβολικός βλεφαρισμός ή τρίψιμο ματιών ◘ θολή ή διπλή όραση

• Οπτική τομογραφία (OCT) οπτικού νεύρου και ωχράς κηλίδας • Κάμερα βυθού • Οπτικά πεδία • Εξειδικευμένος φορητός παιδοφθαλμολογικός εξοπλισμός 58

◘ κίνηση των ματιών ανεξάρτητα το ένα από το άλλο /στραβισμός ◘ διάβασμα με το βιβλίο πολύ κοντά στο πρόσωπο ◘ χρήση μόνο του ενός ματιού (να κλείνει το ένα μάτι ή να κοιτάζει από το πλάι) ◘ δυσκολίες στο διάβασμα: χάνει λέξεις, διαβάζει αργά, κουνάει πολύ το κεφάλι στο διάβασμα, δεν καταλαβαίνει τι διαβάζει κτλ. ◘ φτωχός συντονισμός ματιών - χεριών ◘ διάσπαση προσοχής. Όταν η απόδοση και ο χρόνος εργασίας ενός παιδιού δεν είναι η αναμενόμενη, ένα από τα πρώτα πράγματα που θα πρέπει να απασχολήσουν το γονιό είναι ο εξειδικευμένος και πλήρης παιδοφθαλμολογικός έλεγχος. Μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις, λένε… Αρκεί να μπορεί κανείς να τη δει ή να τις διαβάσει…!

59

Πώς μπορούμε να

''προλάβουμε'' το άσθμα;

Το άσθμα είναι από τις συχνότερες νόσους στην παιδική ηλικία και αφορά παγκοσμίως, το 1-40% του παιδικού πληθυσμού. Στην πατρίδα μας 1 στα 5 -7 παιδιά πάσχουν από έκδηλο ή υποβόσκoν άσθμα. ΚΑΤΣΑΡΔΗΣ Β. ΧΑΡΗΣ / ΠΑΙΔΟΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ - ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗΣ

60

Πρόκειται για μια ετερογενή νόσο, που η έναρξή της και η διάρκειά της καθορίζονται από αλληλεπίδραση γονιδίων (κληρονομικότητα) και περιβάλλοντος. Οι σημαντικότερες από αυτές τις αλληλεπιδράσεις μπορεί να συμβούν στα πρώτα χρόνια της ζωής και ακόμα και ενδομητρίως. Υπάρχει ένα “παράθυρο ευκαιρίας” κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και των πρώτων χρόνων της ζωής που περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη του άσθματος. Οι παράγοντες αυτοί είναι κυρίως η διατροφή, τα αλλεργιογόνα (εισπνεόμενα και τροφικά), ρύπανση (κάπνισμα και νέφος), μικρόβια και ψυχοκοινωνικοί. Σκοπός του κειμένου αυτού είναι η επικαιροποιημένη ενημέρωση για τον ρόλο αυτών των παραγόντων και πώς μπορούμε να κλείσουμε αυτό το “παράθυρο ευκαιρίας” της ανάπτυξης άσθματος, ώστε να υπάρξει πρωτοπαθής πρόληψη μη έναρξης της νόσου. Παράγοντες που συνδέονται με αύξηση ή μείωση του κινδύνου για παιδικό άσθμα: 1. Διατροφή μητέρας και παιδιού α) Διατροφή μητέρας. Δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα συμπεράσματα ότι η κατανάλωση οποιασδήποτε τροφής κατά την εγκυμοσύνη, αυξάνει τον κίνδυνο άσθματος. Από τη Δανία μελέτες δείχνουν αντιθέτως, ότι η κατανάλωση αλλεργικών τροφών (ξηροί καρποί και γάλα) ή ψαριών μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης άσθματος στο νεογέννητο. Άλλες επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι η διατροφή της εγκύου με ψάρια ή με μακράς αλυσίδας πολυακόρεστα λιπαρά οξέα ( ω-3 λιπαρά οξέα) δεν επηρέασαν τον κίνδυνο συριγμού (σφύριγμα), άσθματος ή ατοπίας στο παιδί. Επομένως διαιτητικές αλλαγές κατά την εγκυμοσύνη δεν συνιστώνται για πρόληψη αλλεργιών ή άσθματος.

β) Παχυσαρκία της εγκύου και αύξηση βάρους κατά την περίοδο αυτή. Η παχυσαρκία της εγκύου και η υπερβολική αύξηση βάρους κατά την εγκυμοσύνη, δημιουργεί αυξημένο κίνδυνο για άσθμα στο παιδί. Κάθε αύξηση 1kg/m2 στον Δείκτη Μάζας Σώματος (που προκύπτει αν διαιρεθεί το Βάρος του Σώματος του ατόμου σε κιλά, με το τετράγωνο του Ύψους σε μέτρα) συνοδεύεται από 2-3% αυξημένο κίνδυνο για παιδικό άσθμα. Εντούτοις, δεν υπάρχουν συστάσεις προς το παρόν, για ανεξέλεγκτη απώλεια βάρους στην εγκυμοσύνη λόγω του ασθματικού κινδύνου στο παιδί. γ) Θηλασμός. Παρά την ύπαρξη μελετών που αναφέρονται στην ευεργετική επίδραση του θηλασμού στην αποτροπή του άσθματος, τα αποτελέσματα είναι αλληλοσυγκρουόμενα. Ο θηλασμός μειώνει τα επεισόδια συριγμού στην πρώτη περίοδο της ζωής, όμως ίσως δεν προλαμβάνει το μόνιμο άσθμα μετέπειτα. Γενικώς, θα πρέπει να ενθαρρύνεται ο θηλασμός για όλες τις άλλες ευεργετικές επιδράσεις στο βρέφος, ανεξαρτήτως της αποτελεσματικότητας στην πρόληψη του άσθματος. δ) Καθυστερημένη έναρξη χορήγησης στερεών τροφών. Ενώ αρκετοί συνιστούν την αργοπορημένη έναρξη στερεών τροφών στα βρέφη και κυρίως σε εκείνα που έχουν υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης αλλεργίας (π.χ. παιδί με κληρονομικό ιστορικό, έκζεμα κλπ.), οι σημερινές οδηγίες δεν είναι τόσο αυστηρές. Αναμένονται και άλλες μελέτες, για να βγει καταληκτικό συμπέρασμα.

2. Διαιτητικά συμπληρώματα για βρέφη και μητέρες α) Βιταμίνη D. Η πρόσληψη της βιταμίνης D γίνεται μέσω της τροφής, διαιτητικών συμπληρωμάτων, 61

ενώ στη σύνθεσή της παίζει ρόλο η υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία. Ενώ μια μελέτη δείχνει ότι η χορήγηση Βιταμινών D και Ε στην έγκυο, μειώνει τον κίνδυνο συριγμού στα παιδιά, άλλη μελέτη δεν το επιβεβαιώνει, χωρίς όμως να το αποκλείει. Ο συνδυασμός όμως των αποτελεσμάτων των δύο μελετών δείχνει 25% μείωση του κινδύνου συριγμού ή άσθματος για τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Το ευεργετικό αποτέλεσμα ήταν περισσότερο εμφανές σε μητέρες με τιμές 25(ΟΗ) Βιταμίνης D, τουλάχιστον 30ng/ml στην αρχή της εγκυμοσύνης μέχρι τον τοκετό. Επομένως τα ικανοποιητικά επίπεδα βιταμίνης D στην αρχή της εγκυμοσύνης, μπορεί να είναι σημαντικά, στο να μειώσουν τον κίνδυνο επεισοδίων συριγμού στα πρώτα χρόνια της ζωής.

νο κίνδυνο συριγμού/άσθματος σε παιδιά προσχολικής ηλικίας, με υψηλό κίνδυνο άσθματος, όταν η μητέρα ελάμβανε μεγάλη δόση συμπληρώματος ιχθυέλαιου στο τρίτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Όμως το είδος του ιχθυέλαιου και η δόση δεν ήταν σαφώς καθορισμένη στην μεθοδολογία της μελέτης. Πρόσφατη πάντως δική μας μελέτη σε συνεργασία με Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας έδειξε ότι η χορήγηση λιπαρών ψαριών 2 φορές την εβδομάδα για 6 μήνες, σε παιδιά με άσθμα, μείωσε την ειδική φλεγμονή των βρόγχων, που χαρακτηρίζει την ασθματική νόσο. γ) Προβιοτικά. Είναι ανεπαρκείς οι ενδείξεις για σύσταση χορήγησης προβιοτικού, προς αποφυγή αλλεργικών νοσημάτων ( άσθμα, ρινίτιδα, έκζεμα ή τροφική αλλεργία).

3. Εισπνεόμενα αλλεργιογόνα

β) Ιχθυέλαια και ω-3 λιπαρά οξέα. Η διατροφή της εγκύου με τα ανωτέρω, δεν δείχνει τεκμηριωμένα ότι μειώνει τον κίνδυνο συριγμού, άσθματος ή ατοπίας στο παιδί. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε μειωμέ62

Η ευαισθητοποίηση στα ενδοοικιακά εισπνεόμενα αερο- αλλεργιογόνα είναι γενικώς περισσότερο σημαντική από τα εξωοικιακά για την εμφάνιση ή και ανάπτυξη άσθματος. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχει άμεση συσχέτιση μεταξύ έκθεσης και ευαισθητοποίησης στο ακάρι της οικιακής σκόνης. Όσον αφορά τα αλλεργιογόνα από το τρίχωμα των ζώων τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Μερικές μελέτες συνηγορούν ότι η έκθεση σε αλλεργιογόνα οικιακών ζώων αυξάνει τον κίνδυνο ευαισθησίας και συνεπώς αυξάνει το άσθμα και το συριγμό, ενώ άλλες δείχνουν μειωμένο κίνδυνο ανάπτυξης αλλεργίας μετά από έκθεση σε οικιακά ζώα. Τέλος άλλη μεγάλη Ευρωπαϊκή μελέτη δεν βρήκε σχέση μεταξύ ύπαρξης οικιακών ζώων και αύξησης ή μείωσης του κινδύνου του παιδικού άσθματος. Για παιδιά αυξημένου κινδύνου για άσθμα, η ύπαρξη υγρασίας, ή ορατή μούχλα και η οσμή της στο οικιακό περιβάλλον συνοδεύονται από αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άσθματος.

Μουσικοθεατρικό εργαστήρι η µουσική συνήθεια των παιδιών Το Μουσικοθεατρικό Εργαστήρι ανοίγει την πόρτα του ξανά και υποδέχεται τους μικρούς του φίλους στον ζεστό χώρο του ωδείου Paganini. Από το 2014 καλωσορίζουμε τα παιδιά ηλικίας από 2 ετών, με σεβασμό και ευθύνη και τα εισάγουμε στον κόσμο της μουσικής μέσω του παιχνιδιού. Στο Μουσικοθεατρικό Εργαστήρι κάθε παιδί έχει την ευκαιρία να αναπτύξει το λεξιλόγιό του μέσα από το τραγούδι, να κοινωνικοποιηθεί μέσα από το χορό και τις κινητικές δραστηριότητες, να πειραματιστεί με διάφορα ρυθμικά μοτίβα με τα κρουστά όργανα του C.Orff και να τραγουδήσει με τη συνοδεία πιάνου. Κυρίως όμως, έχει την ευκαιρία να μάθει παίζοντας. Ελάτε να γνωριστούμε, να παίξουμε, να τραγουδήσουμε και να περάσουμε όμορφα γνωρίζοντας τη μουσική κάθε Τετάρτη 19:00 - 20:00 στο ωδείο Paganini. Το πρώτο δοκιμαστικό μάθημα είναι δωρεάν.

Καλή Μουσικοκινητική Χρονιά! Ι. Βλάχου 4 & Γούναρη, Πάτρα Τηλ.: 2610 346.188 & 6937 018.509

Μαριλένα Καλογεράκη Μουσικοπαιδαγωγός

Τηλ.: 6957 738.733 E-mail: mariaelenhk@gmail.com Fb: mousikokinitiki agogi 63

5. Επίδραση μικροβίων

Συμπερασματικά, τα δεδομένα είναι ανεπαρκή για να γίνει σύσταση έκθεσης ή αποφυγής σε αλλεργιογόνα από οικιακά ζώα κατά την προγεννητική περίοδο ή τα πρώτα χρόνια της ζωής. Η προσπάθεια παρέμβασης, αμέσως μετά τον τοκετό, για να ελαττωθεί η έκθεση σε κάποιο συγκεκριμένο αλλεργιογόνο, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα στην μείωση του κινδύνου εμφάνισης άσθματος. Πολύπλευρη παρέμβαση για περισσότερα αλλεργιογόνα φαίνεται να έχει μακροχρόνιο ευνοϊκό αποτέλεσμα στη μείωση της ανάπτυξης άσθματος. Το πρόβλημα όμως παραμένει, στο ποιο από τα αλλεργιογόνα παρέμβασης ήταν το πιο σημαντικό και είναι σχεδόν ανεξήγητος ο μηχανισμός επίδρασης.

4. Ρυπαντές Το κάπνισμα της εγκύου συνδέεται άμεσα με την προγεννητική έκθεση του παιδιού στον καπνό του τσιγάρου και αποτελεί σπουδαίο παράγοντα κινδύνου. Το κάπνισμα της μητέρας στο σπίτι μετά την περίοδο εγκυμοσύνης, αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου στα μεγαλύτερα παιδιά. Έκθεση σε εξωοικιακούς ρυπαντές, όπως όταν το παιδί διαμένει κοντά σε Εθνική οδό, συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο άσθματος. Προγεννητική έκθεση σε ρυπαντές ατμοσφαιρικούς (NO2, SO2 και PM10) σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για άσθμα στην παιδική ηλικία, αλλά είναι δυσδιάκριτος ο διαχωρισμός της έκθεσης προ ή μετά τον τοκετό.

64

Η αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τα μικρόβια, μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στην πρόληψη άσθματος (“υπόθεση υγιεινής” ή πλέον πρόσφατα “υπόθεση βιοποικιλίας”). Για παράδειγμα, τα παιδιά που ζουν σε φάρμες με έκθεση σε στάβλους και πίνουν “ακατέργαστο” γάλα έχουν μικρότερο κίνδυνο για άσθμα από ότι τα παιδιά που δεν ζουν σε φάρμες. Ο κίνδυνος επίσης μειώνεται σε παιδιά που τα υπνοδωμάτιά τους έχουν υψηλά επίπεδα λιποσακχαριδικών ενδοτοξινών, που παράγονται από μικρόβια. Επιπλέον παιδιά που έχουν τουλάχιστον 2 σκυλιά ή γάτες στο σπίτι έχουν μικρότερη πιθανότητα να γίνουν αλλεργικά, σε σύγκριση με τα παιδιά που στο σπίτι τους δεν υπάρχουν οικιακά ζώα. Έκθεση του νεογέννητου στη μικροβιακή χλωρίδα του κόλπου της μητέρας κατά τον φυσιολογικό τοκετό, μπορεί να είναι ευεργετική (η συχνότητα του άσθματος είναι υψηλότερη στα παιδιά που γεννιούνται με καισαρική τομή σε σύγκριση με εκείνα που γεννήθηκαν με φυσιολογικό τοκετό). Ίσως αυτό να συνδέεται και με τη διαφορετική μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου των βρεφών, ανάλογα με το είδος του τοκετού τους. Οι βρογχιολίτιδες κατά τους πρώτους 1224 μήνες της ζωής, συνδέονται στενά με τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV). Σαν επακόλουθο της παραπάνω λοίμωξης παρουσιάζεται υποτροπιάζων συριγμός. Γι’ αυτό το λόγο, στα πρόωρα βρέφη προτείνεται προληπτική θεραπεία με μηνιαίες ενέσεις μονοκλωνικού αντισώματος ( palivizumab) με σκοπό την προφύλαξη από τον ιό RSV και με αποτέλεσμα τη μείωση του υποτροπιάζοντος συριγμού κατά το πρώτο έτος της ζωής. Όμως δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις, ότι το προληπτικό αυτό μέτρο της χρήσης του αντισώματος, έχει μακροχρόνια επίδραση ώστε να αποφεύγεται το άσθμα στην κατοπινή ζωή του παιδιού.

6. Φάρμακα και άλλοι παράγοντες

7. Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες

Η χρήση αντιβιοτικών κατά την εγκυμοσύνη και κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής έχει συνδεθεί με την ανάπτυξη άσθματος αργότερα, αν και άλλες μελέτες αμφισβητούν την παραπάνω σχέση. Η χορήγηση του αναλγητικού-αντιπυρετικού παρακεταμόλη (ακεταμινοφένη) μπορεί να συνδέεται με άσθμα τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες.

Το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί, μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη και βαρύτητα του άσθματος.

Stress της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη ή κατά τα πρώτα χρόνια του παιδιού, έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άσθματος στο παιδί.

Επειδή όμως η παρακεταμόλη χρησιμοποιείται στις εμπύρετες λοιμώξεις του αναπνευστικού κατά τη βρεφική ηλικία, δεν είναι ξεκάθαρο αν ο πραγματικός επιβαρυντικός παράγοντας είναι τα φάρμακο ή αυτή καθεαυτή η λοίμωξη. Η συχνή χρήση της παρακεταμόλης στην έγκυο έχει ενοχοποιηθεί για άσθμα στο παιδί της. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι εμβολιασμοί αυξάνουν τον κίνδυνο άσθματος στα παιδιά.

Συνοπτικά ☺ Τα παιδιά δεν πρέπει να εκτίθενται σε περιβάλλον με καπνό από τσιγάρο, όχι μόνο κατά την παιδική αλλά και κατά την εμβρυική ηλικία. ☺ Να ενθαρρύνεται ο φυσιολογικός τοκετός, όπου είναι εφικτός. ☺ Ο θηλασμός να είναι πρώτη προτεραιότητα, για λόγους ανεξάρτητους της πρόληψης αλλεργίας και άσθματος. ☺ Η χρήση αντιβιοτικών ευρέως φάσματος κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής πρέπει να αποθαρρύνεται.

Διαμαντόπουλος Άρης Φυσικοθεραπεία / Λογοθεραπεία / Εργοθεραπεία Ειδική μαθησιακή παρέμβαση Ψυχολογική υποστήριξη παιδιού & γονέα

Καποδιστρίου 13 & Κορίνθου, Πάτρα Τηλ.: 2611 10.42.03 Κιν.: 6948 23.77.93 arisdiamantop@gmail.com www.vimata-anaptiksis.gr

65

Ομαδοσυνεργατική Προσέγγιση:

Γενική και Ειδική Αγωγή μαζί! Ομαδοσυνεργατική ορίζεται η εκπαιδευτική μέθοδος κατά την οποία η κατάκτηση μαθησιακών στόχων υλοποιείται από την κινητοποίηση μικρο-ομάδων μαθητών μέσα σε ένα πλαίσιο συνεργασίας. Πηγάζει από μία κοινωνικοκεντρική θεώρηση της μάθησης. Με απλά λόγια, η αλληλεπίδραση ενός παιδιού με παιδιά που έχουν διαφορετικές απόψεις και ικανότητες, οδηγεί στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και ακολούθως σε ένα ανώτερο επίπεδο λογικής. Δρ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ / ΛΟΓΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ - ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

66

Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία αποτελεί πλέον κοινή πρακτική στα σύγχρονα σχολεία. Και πώς να μην είναι αφού κάθε τάξη είναι τόσο ετερογενής ως προς τη μαθησιακή ετοιμότητα των μαθητών, τα ενδιαφέροντά τους, τις γνωστικές και συναισθηματικές τους δεξιότητες, το κοινωνικο-οικονομικό, πολιτισμικό και θρησκευτικό τους υπόβαθρο.

εξαιρέσεις (βλ. δομές που υιοθετούν ένα κοινωνικοκεντρικό μοντέλο συνεργατικής μάθησης μέσα από δημιουργικές-βιωματικές δραστηριότητες σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας με την κοινότητα). Και αυτό γιατί παρατηρούνται διάφορα παράδοξα στην εφαρμογή της.

Οι εκπαιδευτικοί σχηματίζουν μικρο-ομάδες με ενδεδειγμένο αριθμό 2 έως 6 μαθητών. Οι ομάδες μπορεί να είναι ομοιογενείς ή ετερογενείς ως προς την επίδοση. Μάλιστα, έχει βρεθεί ότι ανομοιογενείς ομάδες που δημιουργούνται βάσει των συμπαθειών μεταξύ των μαθητών, ωφελούν περισσότερο τους αδύναμους μαθητές χωρίς να βλάπτουν τις επιδόσεις των καλών μαθητών. Και αυτό το τελευταίο εύρημα είναι το κλειδί για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ γενικής και ειδικής αγωγής. Στην ειδική αγωγή η ομαδοσυνεργατική προσέγγιση είναι επίσης μια επιστημονικώς τεκμηριωμένη πρακτική. Πληθώρα ερευνών έχει αναδείξει την αποτελεσματικότητά της στην προώθηση του λόγου σε παιδιά με γλωσσική καθυστέρηση, στην ανάπτυξη των κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων σε άτομα με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος, στη βελτίωση των δεξιοτήτων γραπτού λόγου σε μαθητές με Δυσλεξία, Δυσορθογραφία, Δυσκολίες Κατανόησης Κειμένου κ.ά. Αρκεί αυτή να μην περιορίζεται μόνο σε ομοιογενείς μαθητές και σε περιθωριοποιημένες συνθήκες (όπως μέσα σε ένα γραφείο, Κέντρο Ειδικής Αγωγής κλπ.) αλλά να εντάσσεται σταδιακά σε ένα τυπικό κοινωνικό πλαίσιο όπως είναι το σχολείο και η κοινότητα! Στη χώρα μας, η εκπαίδευση σε μικρο-ομάδες στην ειδική αγωγή βρίσκεται σε βρεφικό ίσως στάδιο αν και υπάρχουν φωτεινές

Προβληματιζόμαστε στην επιλογή μιας ομαδοσυνεργατικής λογοθεραπευτικής προσέγγισης («Μα θα κάνει μάθημα μαζί με άλλα παιδιά; Αυτό δεν θα έχει αποτέλεσμα»). Από την άλλη, είμαστε πιο ανεκτικοί στην ομαδοσυνεργατική εκπαίδευση για την ανάπτυξη επικοινωνιακών, συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων σε άτομα με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος, αλλά εντός των τειχών! «Μη βγούμε έξω, μη μας δει κανείς» ή «να μην συναναστραφεί το δικό μου παιδί με ‘’τέτοια παιδιά’’!» λες και τα τελευταία είναι φορείς κάποιας μολυσματικής ασθένειας. Αγνοούμε λοιπόν στην αγωγή των παιδιών μας «τον ελέφαντα στο δωμάτιο». Γιατί όλα

67

τα παιδιά είναι διαφορετικά και βρίσκονται παντού γύρω μας: στο σχολείο, στον παιδότοπο, σε ένα ΚΔΑΠ, σε ένα εργαστήρι ζωγραφικής. Εξαιτίας της άγνοιας και των στερεοτύπων απορρίπτουμε αποτελεσματικές μεθόδους εκπαίδευσης των παιδιών μας, όλων των παιδιών. Δεν είναι ωφέλιμο για αυτά να συνεργάζονται για την ατομική τους αλλά και τη συλλογική εξέλιξη; Τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης δεν έχουν κάτι να χάσουν από τη συνεκπαίδευση με παιδιά με ιδιαιτερότητες.

ρώντας τη μοναδικότητα και την αυτονομία τους. Μέσα σε μια ομάδα αναπτύσσονται πνευματικές και ψυχικές δυνάμεις και εν τέλει σκεπτόμενα και δημιουργικά άτομα. Ας αποφασίσουμε λοιπόν τι πραγματικά θέλουμε για τα παιδιά μας.

Αντίθετα, μέσα από το ομαδοσυνεργατικό μοντέλο προωθείται η ευελιξία σκέψης, η δημιουργικότητα αλλά και η προαγωγή κοινωνικών αξιών όπως: ο σεβασμός στον άνθρωπο, η ανεκτικότητα, η συλλογική προσπάθεια για το κοινό καλό. Οι άνθρωποι στα πλαίσια της κοινωνικής τους ζωής λειτουργούν ως ομάδα διατη-

(Διεπιστημονικό Κέντρο για την Ειδική Αγωγή) • Λογοθεραπεία • Μαθησιακή υποστήριξη • Ειδική σχολική μελέτη • Ανάλυση & τροποποίηση συμπεριφοράς • Ατομικά / Ομαδικά προγράμματα κοινωνικών & επικοινωνιακών δεξιοτήτων • Αγωγή υγείας, προ-σεξουαλική & σεξουαλική αγωγή • Ψυχοεκπαίδευση / Συμβουλευτική γονέων

68

Επιστημονικώς Υπεύθυνη: Δρ. Δήμητρα Ιωάννου, Λογοπαθολόγος / Λογοθεραπεύτρια, MSc, PhD Ψυχολογίας dioannouslt@gmail.com https://www.facebook.com/keape.ioannou

Γεροκωστοπούλου 1 & Όθωνος Αμαλίας 57, Πάτρα, Τ. 2614009417

TAEKWONDO OLYMPIC GAME

Παιδικά τμήματα (από 4ετών) Τμήματα ενηλίκων Αυτοάμυνα Hosinsul Αγωνιστικό Taekwondo Παραδοσιακό Taekwondo

« ΟΙ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΑΡΧΙΣΑΝ »

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Τηλ : 6944 544 711, 6934 093 788 mail : acleonpatras@gmail.com

1) ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ 21, 2) Τ.Ε.Ι. ΠΑΡΜΕΝΙΩΝΟΣ 17

Fotios katraouras Το κόσμημα που σας αξίζει... www.katraouras.com

ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΧΡΥΣΟΧΟΪΑΣ

Πανεπιστημίου 240 Τηλ. 2610 22 01 03 Κορίνθου 305 Τηλ. 2610 43 91 61 Ναύπακτος Ιντζέ 2 Τηλ. 26340 22 6 55

69

Τι αθλητισμό θέλουμε

για τα παιδιά μας; Πολλές φορές έχουμε διαβάσει για τα οφέλη του αθλητισμού και τις ευεργετικές επιδράσεις που έχει, τόσο στο σώμα μας όσο και στην ψυχολογία μας. Σε μια κοινωνία όμως που τα πάντα υπολογίζονται και μετρώνται, παραμερίζοντας κάθε πνευματική αξία που περιλαμβάνεται στον ευρύτερο βίο μας, μήπως ο αθλητισμός έχει αλλοτριωθεί και δεν μπορεί να μας προσφέρει τα μέγιστα οφέλη; ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΝΘΟΣ / ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

70

Ο αθλητισμός είναι ένα αγαθό που επιδρά στον άνθρωπο τόσο στη φυσική του υπόσταση, όσο και στην πνευματική του κατάσταση. Πάρα πολλές έρευνες έχουν γίνει πάνω σε αυτό το θέμα και έχει αποδειχτεί η ευεργετική επίδραση του αθλητισμού στο σώμα μας. Μέσω του αθλητισμού αναπτύσσεται καλύτερα η νευρομυϊκή συναρμογή, η ικανότητα του ανθρώπου να ελέγχει τα μέλη του, το μυοσκελετικό και καρδιοαναπνευστικό σύστημα. Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε πόσο σημαντική είναι η ενασχόληση με τον αθλητισμό για τα παιδιά, τα οποία είναι σε μια διαδικασία ανάπτυξης. Όταν για πρώτη φορά κάποιο παιδί έρχεται σε επαφή με τον αθλητισμό συναντά τρία στάδια. Πρώτα έρχεται σε επαφή με το άθλημα που έχει επιλέξει και μαθαίνει κάποιες βασικές δεξιότητες που απαιτούνται για την ενασχόληση με το εν λόγω άθλημα. Μετά θα προχωρήσει στον αγωνιστικό αθλητισμό, στην εκτέλεση δηλαδή των δεξιοτήτων. Τέλος μετά από χρόνια θα περάσει στον πρωταθλητισμό. Εδώ θα τεθούν κάποιοι προβληματισμοί που αφορούν τα δυο πρώτα στάδια. Είναι άλλωστε και η περίοδος που ο άνθρωπος διαμορφώνεται. Από τον πρώτο καιρό της ενασχόλησης του παιδιού με κάποιο άθλημα, αν και πάντα οι προθέσεις των γονέων είναι αρχικά σε σωστή βάση με γνώμονα τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού, εν τούτοις παρατηρούμε μια στροφή στους λόγους που ωθούν τα παιδιά τους να κάνουν αθλητισμό. Εδώ συναντάται το ερώτημα που τέθηκε στην επικεφαλίδα, τι αθλητισμό θέλουμε. Θέλουμε να κάνουμε αθλητισμό με σκοπό την δια βίου άθληση ή θέλουμε να κάνουμε αθλητισμό με σκοπό την κοινωνική μας προβολή; Εάν στο ερώτημα δώσουμε την πρώτη απάντηση, την δια βίου άθληση, τότε θα πρέπει να μπούμε σε έναν δρόμο στον οποίο θα πρέπει να ωθήσουμε τα παι-

διά να αγαπήσουν τον αθλητισμό, να διδαχτούν αξίες όπως η άμιλλα και να θέτουν στόχους αυτοβελτίωσης. Ο στόχος (άθλος) του κάθε αθλητή θα είναι η προσπάθεια να ξεπερνά τον εαυτό του και η διαρκής βελτίωση, ανεξάρτητα κατά πόσο αυτός ο στόχος είναι εύκολος ή όχι και ανεξάρτητα από το αν αυτός ο στόχος οδηγεί και σε κοινωνική αναγνώριση (πχ κάποιο μετάλλιο). Εάν δώσουμε τη δεύτερη απάντηση, την κοινωνική μας προβολή, τότε θα πρέπει να μπούμε σε έναν δρόμο στον οποίο θα πρέπει χωρίς καμία ηθική αξία και χωρίς καμία αναστολή να πετύχουμε, με οποιονδήποτε τρόπο κάποιον “άθλο” (μετάλλιο). Σε αυτό το ερώτημα η σύγχρονη κοινωνία έχει δώσει τη δεύτερη απάντηση. Η προβολή που δίνεται σε αθλητές που έχουν πραγματοποιήσει μεγάλες επιδόσεις είναι τεράστια. Σίγουρα αυτοί οι αθλητές έχουν προσπαθήσει πάρα πολύ και διαθέτουν πολύ υπομονή και επιμονή καθώς και προσήλωση στους στόχους τους. Ο πρωταθλητισμός όμως δεν είναι αθλητισμός, καλό θα ήταν να καταλάβουμε πόση διαφορά έχουν. Η επιλογή αυτή που έχει γίνει από την κοινωνία μας έχει φέρει πολλές παθογένειες στον χώρο του αθλητισμού και ταυτόχρονα στερεί από τα ίδια τα μέλη της τα οφέλη του αθλητισμού. Όλοι γνωρίζουμε παθογένειες όπως ο χουλιγκανισμός ή το ντόπινγκ, αλλά δεν γνωρίζουμε πόσο στοιχίζει στην υγεία των μελών της κοινωνίας, η μη ενασχόληση με τον αθλητισμό. Όλα αυτά είναι πολύ λογικά να συμβαίνουν αφού ο σκοπός του αθλητή είναι το μετάλλιο, η πρωτιά. Κάθε παιδί μαθαίνει πως αν δεν πάρει μετάλλιο είναι αποτυχημένο, κατά συνέπεια θα χαθεί η αγάπη για τον αθλητισμό θα σταματήσει να κάνει αθλητισμό ή θα προσπαθήσει να “κλέψει” το μετάλλιο με όποιο τρόπο μπορεί. Οι γονείς όπως έχει ειπωθεί και πιο πάνω, ξεχνούν τις καλές προθέσεις αποζητώντας 71

και αυτοί την κοινωνική προβολή μέσω των παιδιών τους, ή θέλουν να εκπληρώσουν τα δικά τους όνειρα μέσω των παιδιών τους. Έτσι θα ασκήσουν ψυχολογική βία στα παιδιά για να καταφέρουν στόχους που δεν βάζουν τα ίδια. Σε μια κοινωνία πάντα θα υπάρχουν κακώς κείμενα και χρέος της είναι να τα διορθώσει. Ο αθλητισμός μπορεί να βοηθήσει σε πολλούς τομείς, αρκεί να τον βάλουμε στις σωστές του διαστάσεις. Χτίζοντας την κοινωνία του αύριο και θέλοντας τη βελτίωσή της, θα χρειαστούμε άτομα που βάζουν στόχους και αποζητούν την αυτοβελτίωση. Ο αθλητισμός μπορεί να δημιουργήσει τέτοιους πολίτες, οι οποίοι σε όλο το φάσμα της ζωής τους και σε όλη τη διάρκειά της, θα βάζουν στόχους και θα έχουν την υπομονή και επιμονή να τους πετύχουν, διατηρώντας την αξιοπρέπειά τους και σεβόμενοι τους κανόνες που έχει η κοινωνία. Ο υγιής ανταγωνισμός (με άλλους ή με τον εαυτό μας) μέσα σε συγκεκριμένο πλαίσιο κανόνων, είναι αυτό που χαρακτηρίζει τον αθλητισμό.

Μπομπονιέρα Γάμος - Βάπτιση

Με αυτόν τον χαρακτήρα τα παιδιά και μετέπειτα πολίτες τις κοινωνίας, θα συνεχίζουν να κάνουν αθλητισμό, δημιουργώντας μια πιο υγιή σωματικά και πνευματικά κοινωνία.

Θα πρέπει πάντα να θέτουμε την ερώτηση στον εαυτό μας, όχι τι κάνουμε αλλά γιατί το κάνουμε. Σε αγαθά όπως ο αθλητισμός ή η τέχνη που μπορούν να δημιουργήσουν ένα καλύτερο αύριο, πρέπει να ζητάμε την αυτοβελτίωση και την προσπάθεια να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας. Αυτά τα στοιχεία είναι που πρέπει να διδαχθούν και τα παιδιά, με πολύ προσπάθεια κυνηγάμε τους στόχους που θέτουμε, με συγκέντρωση υπομονή και επιμονή, όχι για κάποια υλική επιβράβευση αλλά για την εξέλιξή μας. Οι γονείς θα πρέπει να οδηγούν τα παιδιά τους με γνώμονα τη βελτίωση των ιδίων των παιδιών, παραμερίζοντας προσωπικές φιλοδοξίες.

Αναστασία Θεοφανοπούλου

Κορίνθου 245, Πάτρα, Τ. 2610 275.168 anastasiatheofa@gmail.com fb: Αναστασία Μπομπονιέρα 72

Ο αθλητισμός μπορεί να δημιουργήσει μια κοινωνία καλύτερη, τόσο σε φυσική κατάσταση όσο και σε πνευματική. Είναι στο χέρι μας να τον χρησιμοποιήσουμε στην καλύτερη μορφή του.

ΤΩΝ

Ν ΤΕΙΩ ΣΩΜΑ

73

Με συγκρίνεις

σημαίνει… με ''μπλοκάρεις'', με ''κλειδώνεις'', με εμποδίζεις... Κάθε παιδί όπως και κάθε ενήλικας είναι μοναδικός. Καθένας έχει μοναδικά χαρίσματα, μοναδικές δεξιότητες, μοναδικά ταλέντα, ελλείμματα και δυσκολίες, μοναδικό τρόπο εκμάθησης, μοναδικό τρόπο έκφρασης και επικοινωνίας κτλ. Το να προσπαθούμε να συγκρίνουμε την εξέλιξη, τις επιδόσεις, τις επιτυχίες, τα κατορθώματα και τις ιδιαιτερότητες του παιδιού μας με αυτές κάποιου άλλου παιδιού, είναι επιζήμιο για το ίδιο το παιδί και τρομερά καταστροφικό, τόσο για τη σχέση γονιού παιδιού όσο και για την ψυχική ισορροπία του ιδίου του γονέα, ακόμα και αν κάποιες φορές γίνεται χωρίς εμφανή κίνητρα. ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ / ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ

Θεμιτό και σκόπιμο είναι να βλέπουμε το παιδί μας σαν ένα ξεχωριστό, υπέροχο, αξιοσέβαστο πλάσμα που καθώς προσπαθεί να συσχετιστεί μέσω της ομιλίας του με τον έξω κόσμο, πιθανόν να βιώνει εκτός από συναισθήματα χαράς και ανακούφισης και συναισθήματα φόβου, αβεβαιότητας απογοήτευσης, θυμού, κατωτερότητας κτλ. Γι’ αυτό το λόγο οφείλουμε να το ενθαρρύνουμε, να το παροτρύνουμε και να το βοηθάμε και όχι να το σπρώχνουμε στον πυθμένα της ενοχής και των φόβων του. Όταν επιδεικνύουμε στο παιδί μας τις ικανότητες και τις δεξιότητες κάποιου συνομηλίκου του λέγοντας πχ. «κοίτα ο “Χ” λέει το όνομά του» ή «μπράβο, εσένα Μαρία λέει “γεια” εμένα ακόμα τίποτα...» κτλ. είτε με το να ανταλλάσουμε πληροφορίες για την εξέλιξη του παιδιού μας με το κοινωνικό περιβάλλον με συγκριτική διάθεση πχ «εσένα πόσες λέξεις λέει τώρα;» ή «τι βαθμό πήρατε στο πρώτο τρίμηνο;» κτλ., το μόνο που κά74

νουμε είναι να απομακρυνόμαστε από τον στόχο και το σκοπό της ορθής διαπαιδαγώγησης και παρότρυνσης του παιδιού μας, ώστε να εξελιχθεί σε μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα με αυτοεκτίμηση και αυτοσεβασμό, που οφείλουμε να είναι πάντα το ζητούμενο. Η παραγωγή ομιλίας μαζί με άλλες δεξιότητες είναι και αυτή εξελίξιμη στα πρώτα χρόνια ανάπτυξης του παιδιού και μπορεί να πληγεί σε μεγάλο βαθμό από μια τέτοια “συγκριτική”, “μη-υποστηρικτική” στάση απέναντι στο παιδί. Ακόμα και “άκακα” φόρουμ και ομάδες που πλέον υπάρχουν στο facebook και στο διαδίκτυο γενικά, μπορούν αντί για καλό να κάνουν κακό στο παιδί μας, μιας και ό,τι “ταιριάζει” και μπορεί το δικό σου παιδί δεν “ταιριάζει” και δεν αποδίδει απαραίτητα και στο δικό μου. Παρόλο που τα στάδια ανάπτυξης είναι τα ίδια για όλα τα παιδιά, κάθε παιδί μεταβαίνει από το ένα στο άλλο με το δικό του μοναδικό τρόπο και ρυθμό. Εξ άλλου μια μητέρα που πληροφορείται διαρκώς για το πόσο “επιδέξιο” είναι το παιδί ενός αγνώστου στην άλλη πλευρά της γης, μπορεί να στρεσαριστεί για το πόσο “χάλια” τα καταφέρνει αυτή ως μητέρα και φυσικά να επηρεάσει το δεσμό της με το παιδί, παρά να ανακουφιστεί και να εστιάσει αποκλειστικά και μόνο στη δικιά της μοναδική σχέση μαζί του. Από την άλλη ένα παιδί που ακούει, αφουγκράζεται και νιώθει τη σύγκριση αυτή και κατ’ επέκταση ως ένα βαθμό βιώνει την απόρριψη ή ακόμα και το αίσθημα αποτυχίας και κατωτερότητας μέσα στον πυρήνα της οικογένειάς του, είναι αδύνατον να εμπιστευτεί τις ικανότητές του και τις δυνάμεις του ώστε να προσπαθήσει να κάνει το επόμενο βήμα. Το παιδί αυτό θα “μπλοκάρει” θα “κλειδώσει” και ίσως με μεγάλη δυσκολία καταφέρει να ξεπεράσει τις συνέπειες που έχουν σφραγίσει η χαμηλή αυτοεκτίμηση και η έλλειψη επιδοκιμασίας και κινήτρων, όχι μόνο για τις λεκτικές

του ικανότητες αλλά και για πολλές άλλες πτυχές της μετέπειτα ζωής του.

Ας δώσουμε ένα παράδειγμα για να γίνουν πιο κατανοητές οι συνέπειες που μπορεί να επιφέρουν στην ανάπτυξη της ομιλίας και του λόγου και κατ’ επέκταση στην ανάγκη να συσχετιστώ με τον εαυτό μου και με τους άλλους, “στρατηγικές” σύγκρισης και αποθαρρυντικού πλαισίου: «Ο ¨Ν¨ προσέρχεται στο γραφείο του λογοθεραπευτή, μετά από αίτημα των γονιών, εξαιτίας μιας καθυστέρησης στο λόγο. Συνοδεύεται από τους γονείς του οι οποίοι δείχνουν πολύ άνετοι, φιλικοί και διαθέσιμοι να συνεργαστούν. Κατά τη λήψη ιστορικού περιγράφουν τον ¨Ν¨ σαν ένα παιδί πολύ ντροπαλό και συνεσταλμένο με τον έξω κόσμο- ενώ μερικές φορές ξεσπά σε οδυρμό χωρίς προφανή λόγο- και ένα “διάολο” μέσα στο σπίτι. Κατανοούν ότι η αγωνία του μετατρέπεται σε θυμό και επιτίθεται όταν δε μπορεί να επικοινωνήσει ώστε να εκφράσει ανάγκες επιθυμίες κτλ. Κατά τη διάρκεια του ιστορικού η μητέρα αναφερόμενη σε ένα γεγονός της προηγούμενης ημέρας και θέλοντας να δείξει πόσο πολύ υπέφερε αυτή και το παιδί, μιλάει αδιαλείπτως με διθυραμβικούς σχολιασμούς για ένα άλλο παιδάκι, φίλο του «Ν», το οποίο είναι μόνιμα πολύ ήρεμο, συνεργάσιμο και υπάκουο και δε δημιουργεί μπελάδες.

75

Σε όλο το διάστημα αφήγησης με κάθε λεπτομέρεια η μητέρα, άθελά της απέρριπτε σε κάθε της λέξη το δικό της παιδί ενώ φώτιζε με τα πιο υπέρλαμπρα χρώματα το παιδάκι κάποιου άλλου. Και ενώ ο λογοθεραπευτής σε καμία περίπτωση δεν είναι ψυχολόγος για να αναλύσει τα αίτια και τα βαθιά κίνητρα μιας τέτοιας συμπεριφοράς της μητέρας, εντούτοις καταλαβαίνει ότι πρόκειται για μια μανούλα που αδιαμφισβήτητα αγαπά πολύ το παιδί της, θέλει να το καταλάβει και να το βοηθήσει αλλά συμβάλλει ακριβώς στο αντίθετο αποτέλεσμα, μόνο και μόνο που μπαίνει στη διαδικασία να μην το βλέπει και να το συγκρίνει με το παιδί κάποιας άλλης μητέρας και κάποιου άλλου πατέρα που ουδεμία σχέση έχουν με τη δική τους οικογένεια, τις δικές τους επιθυμίες, ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Μετά από τρείς μήνες λογοθεραπείας και ενώ οι γονείς ξεκίνησαν συμβουλευτική και άρχισαν να αποδέχονται τις δικές τους ιδιαιτερότητες και μοναδικότητες, το παιδί έπαψε να είναι ο “συνεσταλμένος

76

διάολος” και η συνεργασία ήταν άψογη μέχρι τέλους ενώ τυχαία έπειτα από 4 μήνες προσήλθε στον λογοθεραπευτή και το παιδάκι που είχε πάρει τις διθυραμβικές κριτικές από τη μητέρα, για δυσκολία στη ροή του λόγου!» Παραδείγματα σαν το παραπάνω, μας αποκαλύπτουν με απλά λόγια πως ένας γονιός που άθελά του ή από μεγάλο άγχος ανασφάλεια και φόβο, ή ως θύμα της ασυγκράτητης ροής πληροφοριών της εποχής μας, συγκρίνει το παιδί του είτε έμμεσα είτε άμεσα με άλλα παιδιά, μπορεί να ενθαρρύνει ένα περιβάλλον όχι και τόσο υποστηρικτικό, άνετο και φιλικό προκειμένου το παιδί να μπορεί ελεύθερα να εκφραστεί και να δομήσει χωρίς αναστολές, αποδοκιμασίες και φόβο το λόγο του και τις επικοινωνιακές δεξιότητες, μεταβαίνοντας από το ένα στάδιο ανάπτυξης στο άλλο με τις καλύτερες επιδόσεις και τις λιγότερες αποκλίσεις.

Φωτοπούλου Δ. Ευαγγελία Λογοθεραπεία / Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες Αγ. Ιωάννη Πράτσικα 26 & Ουρανίας, Πάτρα Τηλ.: 2610 327.228 . Κιν.: 6977 454.339 E-mail: diavasi2019@gmail.com

Ινστιτούτο Αισθητικής Προσώπου & Σώματος

Ιωάννα Βουτσινά - Πετσίνη Διπλωματούχος Αισθητικός

Κατερίνα Πετσίνη - Βουτσινά Πτυχιούχος Αισθητικής & Κοσμετολογίας ΑΤΕΙ Αθηνών

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΣΩΜΑΤΟΣ

Μεσοθεραπεία προσώπου Δερμοαπόξεση με μικροκρυστάλλους Θεραπεία αντιγήρανσης / Lifting Θεραπεία λεύκανσης Φυτικό peeling / Χημικό peeling Βαθύς καθαρισμός Θεραπεία ακμής Θεραπεία σύσφιξης με Rf

Μεσοθεραπεία σώματος Αγωγή κυτταρίτιδας - Cavitation Θεραπεία σύσφιξης & λιποδιάλυσης με Rf Θεραπεία τοπικού πάχους Cryolipolysis Πλατφόρμα δόνησης wellness

ΠΩΛΗΣΗ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ - PIERCING (ΑΥΤΙ - ΜΥΤΗ) ΑΠΟΤΡΙΧΩΣΗ

ΜΑΚΙΓΙΑΖ

ΔΙΟΔΙΚΟ LASER - Delighter Ηλεκτρόλυση ριζική Βιολογική - Ενζυμική Ζεστό - Κρύο κερί

Νυφικό, Πρωινό & Βραδινό

MANICURE & PEDICURE Απλό ESSIE, Ημιμόνιμο SHELLAC

ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΜΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΝΕΣΤΕ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟ Κορίνθου 184, Πάτρα Τ. 2610 22.55.83 Κ. 6945 433.996

www.eratis-patra.gr

ΚΑΙ ΤΟ

eratis1981.ivp@gmail.com Facebook.com/ERATIS - Ioanna Voutsina Petsini instagram.com/eratis_ioannavoutsinapetsini

Οι στροβιλισμοί του Φθινοπώρου

Δρ. ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΜΑΡΟΥΛΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΨΥΧΟΔΡΑΜΑΤΙΣΤΡΙΑ - ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Εκείνη: Να γράψω το παιδί στο εργαστήρι ζωγραφικής ή μήπως του πέσουν πολλά, και τ’ αγγλικά μάλλον είναι πιο σημαντικά, όλοι έχουν ένα Lower στην ΣΤ’ Δημοτικού σήμερα, και το κολυμβητήριο δεν πρέπει να το αφήσουμε – α όχι όχι, το κολυμβητήριο είναι κολυμβητήριο, αλλά πώς θα πηγαίνω το παιδί στο κολυμβητήριο στις 6.00 αφού πρέπει εκείνη την ώρα να είμαι με το μικρό στο ωδείο για τη μουσικοκινητική προπαιδεία, και του το είπα, βοήθα κι εσύ 78

λίγο Χριστιανέ μου δεν θα τα προλαβαίνω αλλά εκείνος χαμπάρι, η δουλίτσα του και η δουλίτσα του, και μας το είπαν στο σεμινάριο με εκείνη την καλή την ψυχολόγο, οι μπαμπάδες πρέπει να είναι κοντά στα παιδιά, εγώ τα λέω εγώ τ’ ακούω, μήπως έρχεται και σε κανένα σεμινάριο! Εκείνος: Για να δούμε πώς θα τη παλέψουμε και φέτος! Δε φταίνε τα χρυσούλια μου που ακρίβυνε η ζωή, αλλά κι εγώ τι να κάνω;

Έχω κι εκείνη τη γυναίκα μου που δεν καταλαβαίνει Χριστό. Εντάξει κορίτσι μου θα τα πάμε τα παιδιά και στα αγγλικά και στα κολυμβητήρια και στα εργαστήρια, αλλά ρε πουλάκι μου με το μαλακό! Κάτσε να μπει ο Σεπτέμβρης, να δω πώς πάει η δουλειά, να βρω τη ρέγουλά μου και θα τα οργανώσουμε όλα. Δε τρέχει και τίποτα άμα δε μας πάρουν στο ωδείο φέτος, ας πάμε του χρόνου! Το παιδί μας μόλις έκλεισε τα 3! Ήμαρτον! Αυτά και πολλά άλλα γλαφυρά, τρυφερά, εκνευριστικά και ενίοτε τραυματικά, συμβαίνουν στις περισσότερες ελληνικές οικογένειες με την αρχή του Φθινοπώρου. Ίσως είμαστε η πρώτη χώρα στον δυτικό κόσμο όπου οι γονείς αγωνιούμε τόσο πολύ για το πώς να μορφώσουμε και να επιμορφώσουμε τα παιδιά μας ώστε να είναι τα «καλύτερα του χωριού»! Τα θέλουμε όλα για τα παιδιά! Αγγλικά, γερμανικά, μπάσκετ, κολυμβητήριο, ωδείο, ζωγραφική, α ναι, ξέχασα και τη ρομποτική! Σίγουρα οι γονείς θέλουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας. Αυτό είναι βέβαιο. Συμβαίνει όμως να έχουμε μπερδέψει το τι είναι καλύτερο για τα ίδια τα παιδιά και το τι θεωρούμε εμείς ως καλύτερο γι’ αυτά. Οι περισσότεροι γονείς έχουμε πάρει αγκαλιά το φόβο και το άγχος για το μέλλον και θεωρούμε πως παραγεμίζοντας τους εγκεφάλους των παιδιών μας με γνώσεις και δεξιότητες, θα τα ωθήσουμε στην επιτυχία! Δεν συνειδητοποιούμε ότι ο ελεύθερος χρόνος στην παιδική ηλικία είναι ίσως ο χρησιμότερος δάσκαλος για τη ζωή τους. Να ορίσουμε όμως την έννοια του ελεύθερου χρόνου για να μην παρεξηγηθούμε. Ελεύθερος χρόνος είναι ο χρόνος που είναι στη διάθεση του παιδιού να τον αξιοποιήσει όπως εκείνο χρειάζεται. Ω! Ήδη σας ακούω να διαμαρτύρεστε και να με πυροβολείτε με σχόλια όπως, «Ε, τι θα τ’ αφήσουμε με ένα τάμπλετ στο χέρι», «Δηλαδή, να τα αφήσουμε με τις ώρες

μπροστά στην τηλεόραση», «Αν τα αφήσουμε ελεύθερα, ο Θεός ξέρει τι θα σκαρφιστούν», και άλλα τέτοια. Πράγματι, αν τα παιδιά μας έχουν πρόσβαση μόνο σε ηλεκτρονικές συσκευές και σε σκανδαλιές, ο ελεύθερος χρόνος δεν είναι μια καλή επιλογή. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν και γιατί ο ελεύθερος χρόνος είναι όχι μόνο χρήσιμος αλλά απαραίτητος! Γιατί ο ελεύθερος χρόνος είναι απαραίτητος: ☺ Γιατί δίνει στο παιδί τη δυνατότητα να πάρει πρωτοβουλίες. ☺ Γιατί δίνει στο παιδί την πληροφορία πως στη ζωή υπάρχουν στιγμές που είναι στο χέρι μας να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε. ☺ Γιατί δίνει στο παιδί την πληροφορία ότι υπάρχουν στιγμές που μπορούμε να μείνουμε με τον εαυτό μας χωρίς πρόγραμμα και απλά να υπάρχουμε χωρίς άγχος και χωρίς ρολόι. ☺ Γιατί δίνει στο παιδί τη δυνατότητα να βαρεθεί και να βρει λύση για το πώς θα βγει από αυτή την κατάσταση. ☺ Γιατί δίνει στο παιδί τη δυνατότητα να αυτοσχεδιάσει και να ζήσει για λίγο στο χώρο της φαντασίας που είναι απαραίτητος για την εξέλιξη και την ωρίμανση της παιδικής ψυχής. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να είναι χρήσιμος και ουσιαστικός ο ελεύθερος χρόνος του παιδιού: ☺Να μην υπάρχουν ηλεκτρονικές συσκευές σε ελεύθερη πρόσβαση. Η χρήση τους πρέπει να αποτελεί αντικείμενο συμφωνίας με το γονιό. ☺ Να υπάρχουν υλικά στη διάθεση του παιδιού όπως χρώματα, χαρτιά, ψαλίδι, πλαστελίνες, συναρμολογούμενα παιχνίδια, μουσικά όργανα (κουδουνάκια, ταμπούρλο, ξυλόφωνο), πανάκια για κόψιμο, κόλλα, κτλ. ☺ Να υπάρχει κάποιος ενήλικας κοντά που να μπορεί να ακούσει, να δει, να θαυμάσει την ενασχόληση του παιδιού με τα 79

παιχνίδια του, ή και να συμμετέχει με κάποιον τρόπο που το παιδί θα ζητήσει. ☺ Να υπάρχει η δυνατότητα να βγει το παιδί έξω (αυλή, πυλωτή, πάρκο, πλατεία) για ζωηρό παιχνίδι. ☺ Να μπορεί το παιδί να προσκαλέσει κάποιο φίλο ή φίλη, ή να μπορεί το παιδί να επισκεφτεί έναν φίλο ή φίλη. ☺ Να είναι ο γονιός ή ο άνθρωπος που επιβλέπει το παιδί, ήρεμος και καλοσυνάτα διαθέσιμος για το παιδί.

Πώς αποκτά ένα παιδί Συναισθηματική Νοημοσύνη:

Οι περισσότεροι γονείς πιστεύουν λανθασμένα πως οι γνώσεις είναι αυτές που θα βοηθήσουν το παιδί να τα καταφέρει και να διαπρέψει στη ζωή. Τα πράγματα δεν είναι έτσι. Οι γνώσεις είναι απαραίτητες ως έναν βαθμό και γι’ αυτό το κράτος έχει θεσπίσει την υποχρεωτική εκπαίδευση και φυσικά είναι καλό να ενθαρρύνουμε ένα παιδί να ολοκληρώσει τα χρόνια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ωστόσο, αυτό που έχει επιστημονικά αποδειχθεί και πραγματικά απελευθερώνει τις δυνατότητες ενός ανθρώπου και τον οδηγεί στην επιτυχία, είναι η γνωστή σε όλους μας Συναισθηματική Νοημοσύνη!

Τα παιδιά που μεγαλώνουμε δεν θα έχουν καλή ζωή αν τα εκπαιδεύσουμε στο να είναι καλά ρομπότ. Επομένως, το να τα «τραβολογάμε» από τη μια δραστηριότητα στην άλλη δεν θα τα βοηθήσει. Μπορεί να βοηθήσει εμάς για να έχουμε χρόνο να αράξουμε για έναν καφέ με τις φίλες και τους φίλους μας, αλλά δεν θα προσφέρει σ’ εκείνα όλα αυτά που νομίζουμε.

80

◘ Μέσα από το παιχνίδι, όταν είναι μικρό, γιατί αναπτύσσεται η φαντασία του, οι κοινωνικές του δεξιότητες και έρχεται σε επαφή με τα συναισθήματά του. ◘ Μέσα από εμπειρίες που το βοηθούν να συναναστραφεί με άτομα και να συνεργαστεί μαζί τους. Επομένως μέσα από ομαδικές δράσεις (ορειβατικές ομάδες, χορωδίες, μουσικά γκρουπ, θεατρικές ομάδες, θεατρικό παιχνίδι, κατασκηνώσεις, προσκοπισμός – οδηγισμός, κυνήγια θησαυρού). ◘ Μέσα από τον εθελοντισμό. Όλα τα παιδιά μπορούν να προσφέρουν εθελοντική δράση και να εξασκηθούν στην ενσυναίσθηση από πολύ μικρή ηλικία. Να φροντίσουν ένα αδέσποτο γατάκι, να βοηθήσουν στο μπαζάρ της φιλοζωϊκής της περιοχής, να αναλάβουν να βοηθήσουν ένα μικρότερο παιδί στο σχολείο, να συμμετέχουν στον καθαρισμό μιας παραλίας, να συμμετέχουν σε εθελοντικές δράσεις του σχολείου, ακόμη και να επισκεφτούν συστηματικά για κάποιο χρονικό διάστημα ένα ίδρυμα με παιδιά και να παίξουν μαζί τους. Οι μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες σήμερα διαλέγουν περισσότερο τους ανθρώπους που έχουν στο βιογραφικό τους εθελοντική δράση! ◘ Με πρωτοβουλίες μέσα στο σχολείο για το σταμάτημα της ενδοσχολικής βίας.

Είναι πιο σημαντικό να μεγαλώσουμε ήρεμα και χαρούμενα παιδιά που θα είναι σε θέση να αφουγγραστούν τις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες, να κάνουν τα δικά τους όνειρα και να αγωνιστούν γι’ αυτά,

81

παρά να μεγαλώσουμε παιδιά που θα έχουν πτυχία σε ξένες γλώσσες, μπαλλέτα, πιάνα και τα τοιαύτα, αλλά θα είναι αποκομμένα από τα συναισθήματά τους και από τη δημιουργικότητά τους.

 Η μοναδική αντιφθειρική κλινική στην Πάτρα  Ευχάριστη διαδικασία για μικρούς & μεγάλους  Εγγυημένο αποτέλεσμα με μία & μοναδική επίσκεψη  Χωρίς φάρμακα - χωρίς χημικά

ANTILICE. No more lice! Αγίου Ανδρέου 27-29, Πάτρα (έναντι αγοράς Αργύρη) Τ. 261 600 80 60 e. info@antilice.gr www.antilice.gr

82

Πρέπει να δώσουμε στα παιδιά το δικαίωμα να δοκιμάσουν δραστηριότητες και να αλλάξουν γνώμη. Δεν είναι απαραίτητο να πάρουν τη μαύρη ζώνη στο Kung Fu αν ανακαλύψουν στην πορεία ότι τους αρέσει πιο πολύ το τένις! Πρέπει να έχουν το δικαίωμα να πειραματιστούν, να αλλάξουν γνώμη και να βρουν αυτό που πραγματικά θέλουν. ◘ Μη φοβάστε να επιτρέψετε στο παιδί να εγκαταλείψει κάποια δραστηριότητα για μια άλλη. ◘ Μη φοβάστε να επιτρέψετε στο παιδί να διαλέξει μια δραστηριότητα επειδή οι αγαπημένοι του φίλοι θα είναι εκεί. Τους χρειάζεται! ◘ Μη φοβάστε να επιτρέψετε στο παιδί σας να έχει ελεύθερο χρόνο για αυτοσχέδιο παιχνίδι. ◘ Μη φοβάστε να πάτε κόντρα στο ρεύμα και να κάνετε διαφορετικές επιλογές από τους υπόλοιπους γονείς. ◘ Εμπιστευτείτε τον εαυτό σας. ◘ Θυμηθείτε τι σας άρεσε όταν εσείς ήσασταν παιδιά. ◘ Δώστε στα παιδιά σας αυτό που χρειάζονται και όχι αυτό που «πρέπει»!

Οι σελίδες της ιστορίας μας στα… χέρια μας!

Φτιάξτε το δικό σας photobook, μέσω της ηλεκτρονικής μας εφαρμογής www.photobookforall.com και κερδίστε έκπτωση 20%, εισάγοντας τον ειδικό κωδικό: about *Η προσφορά ισχύει μέχρι 31 / 01 / 2020.

Άριστη ποιότητα εικόνας υψηλής ανάλυσης Πανοραμική εκτύπωση Ευκολία στη δημιουργία και αυτόματος σχεδιασμός Επιλογή συγκεκριμένων διαστάσεων Επιλογή μέσα από 100 προσχεδιασμένα θέματα Απευθείας παράδοση στον χώρο σας Εξαιρετικά προσιτό κόστος (από 10 €) 83

Διαζύγιο:

γονείς σε διαμάχη παιδιά σε σύγχυση* ΒΙΑΖΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ - ΟΔΥΣΣΕΑΣ / ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ

Κάθε διαζύγιο συνιστά μια κρίση στον κύκλο ζωής της οικογένειας. Για πολλούς φαντάζει σαν το λυτρωτικό φινάλε ενός ανυπόφορου έγγαμου βίου, στιγματισμένου από ασυμφωνία, ματαιώσεις, υπονομεύσεις, εκμετάλλευση, απιστία, διενέξεις, ενίοτε δε και βία. Για κάποιους τυχερούς, μια στοιχειώδης συν- αποδοχή του ασύμβατου πλέον του ζευγαριού εξασφαλίζει μια κάποια ηρεμία, ώστε να επαναπροσ84

διοριστούν οι σχέσεις και να αναζητηθούν με ψυχραιμία νέες ισορροπίες. Για αρκετούς, η απόφαση να θέσουν εαυτό εκτός του οικογενειακού κύκλου, προκαλεί, όπως η πέτρα που πέφτει στο νερό, αναταράξεις σε όλα τα ομόκεντρα προς το ζευγάρι συστήματα (γονεϊκότητα, ευρύτερη οικογένεια, κύκλος φίλων, κοινωνικός ιστός, νομικό σύστημα). Και δεν είναι λίγοι αυτοί που παγιδεύονται σε μια επώδυνη

διαδικασία αναπαραγωγής του αρνητισμού και της αντιδραστικότητας που οδήγησε το ζευγάρι στη ρήξη. Σε αυτό που εξελίσσεται ως «το διαζύγιό μου/το διαζύγιό της», η θλίψη και ο θυμός ξεσπούν αδιάκριτα και οι εγωισμοί οχυρώνονται πίσω από «δικαιολογημένες» αξιώσεις για αποκατάσταση του τραύματος. Οι οικογένειες υποστηρίζουν συνήθως το δικό τους συγγενή, οι φίλοι διαλέγουν πλευρά ή αποστασιοποιούνται, τα περιουσιακά στοιχεία και τα κοινά αποκτήματα μοιράζονται, ενώ οι ευθύνες και τα δικαιώματα επιμερίζονται και αποδίδονται με την παρέμβαση του δικαστικού συστήματος. Ακόμα κι έτσι όμως, το αίσθημα της αδικίας και ο ανταγωνισμός, σπάνια κατευνάζονται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να σπρώχνονται στη μέση της διελκυστίνδας τα πιο πολύτιμα αποκτήματα του ζεύγους, τα παιδιά. Κάθε γονέας τραβάει, προσπαθώντας να φέρει τα παιδιά με το μέρος του, παραγνωρίζοντας πόσο άδικο είναι να τα βάζει σε μια τέτοια διαδικασία. Ορισμένοι διαζευγμένοι γονείς προκαλούν τέτοιες συγκρούσεις αφοσίωσης ή ασυνείδητα, καθώς βιώνουν την απώλεια της σχέσης σαν προσωπική προσβολή (ναρκισσιστικό πλήγμα), ή σκόπιμα από θυμό ή ζήλια, προκειμένου να τιμωρήσουν τον πρώην τους. Κάποιοι άλλοι προκαλούν συγκρούσεις αφοσίωσης επειδή έχουν επηρεαστεί από αισθήματα φόβου, ντροπής, λύπης, μοναξιάς. Στην αρχή, πολλοί γονείς νιώθουν τον πόνο του αποχωρισμού, αλλά, στη συνέχεια, ανησυχούν ότι τα παιδιά τους θα αλλάξουν ή θα πάθουν κακό όταν εκείνοι δεν είναι παρόντες. Μπορεί να νιώσουν λύπη που δεν απολαμβάνουν την παρέα του παιδιού σε καθημερινή βάση, ντροπή γιατί αισθάνονται ανεπαρκείς ως γονείς, κι ενοχές αφού γνωρίζουν ότι το διαζύγιο είναι μια τραυματική εμπειρία για τα παιδιά και οι ίδιοι, συχνά, δεν είναι διαθέσιμοι, αφού απορροφούνται από νομικά ζητήματα,

οικονομικές ανησυχίες, τη μοναξιά και τις αλλαγές. Τα παραπάνω συναισθήματα, άλλοτε τους δημιουργούν μια παράλογη ανάγκη να προστατέψουν τα παιδιά τους, άλλοτε τους παρακινούν σε απερίσκεπτες ενέργειες που πιθανώς θα πιέσουν τα παιδιά να δείξουν προτίμηση και σε κάποιες περιπτώσεις τροφοδοτούν ένα κακόβουλο σχέδιο με σκοπό την απαξίωση και τον αποκλεισμό του άλλου γονέα. Έτσι, είτε περιστασιακά είτε μεθοδευμένα, κάποιοι διαζευγμένοι γονείς εφορμούν εναντίον του πρώην με ποικίλους τρόπους, όπως: ◘ Μεταδίδοντας δηλητηριώδη μηνύματα στο παιδί, κατακρίνοντας κάθε πτυχή της προσωπικότητας, σε σημείο όπου ακόμα και θετικά χαρακτηριστικά να παρουσιάζονται σαν προβληματικά και ανησυχητικά, και μάλιστα με τέτοια συχνότητα και βεβαιότητα που τελικά γίνονται πιστευτά. ◘ Δυσχεραίνοντας την επαφή και την επικοινωνία και υπονομεύοντας τις ευκαιρίες του άλλου γονέα να μοιραστεί προσωπικές στιγμές με το παιδί. ◘ Διαγράφοντας και αντικαθιστώντας τον, περιορίζοντας το ρόλο του άλλου γονέα στη ζωή του παιδιού και πλάθοντας ένα νέο παρελθόν στο οποίο μεγιστοποιεί τη δική του συμβολή στην ανατροφή του παιδιού. ◘ Παρακινώντας το παιδί – με πειθώ ή/και κολακεία – να προδώσει την εμπιστοσύνη του άλλου γονέα, κρατώντας μυστικά από εκείνον ή κατασκοπεύοντάς τον. ◘ Υπονομεύοντας την γονική του ισχύ, διαφωνώντας ή «διασώζοντας» το παιδί από κανόνες και συνέπειες που προσπαθεί να επιβάλλει. Με αυτούς τους τρόπους καταφέρνουν να μπουν σαν σφήνα ανάμεσα στο παιδί και τον άλλο γονέα και να αλλοιώσουν τα βιώματα και την εικόνα που μπορεί να έχει το παιδί για εκείνον ως ασφαλή, στοργικό και διαθέσιμο. Επιπλέον, δημιουργούν μια παγιδευτική εμπλοκή, έτσι ώστε το παιδί να μη θέλει ή να μην μπορεί να βιώσει έναν 85

υγιή και φυσικό αποχωρισμό, φοβούμενο ότι θα το εγκαταλείψει ή ότι εκείνο θα τον απογοητεύσει. Λίγα είναι τα παιδιά που προσπερνούν τις συγκρούσεις λέγοντας: « Δε με νοιάζει τι λέει ο μπαμπάς και η μαμά. Εγώ τους αγαπώ και τους δυο.» Τα περισσότερα καταφεύγουν σε διάφορες στρατηγικές διαχείρισης της σύγχυσης με, συχνά, τοξικές συνέπειες, τόσο άμεσα, όσο και μακροπρόθεσμα. Ένας τρόπος να νιώσουν ότι έχουν τον έλεγχο μιας δύσκολης κατάστασης, ενισχυμένος από τον αναπτυξιακά φυσιολογικό εγωκεντρισμό της παιδικής ηλικίας, είναι να ρίξουν την ευθύνη για το διαζύγιο πάνω τους. Στην περίπτωση που πιστέψουν ότι ένας γονιός είναι ανάξιος ή κατώτερος πληγώνονται επειδή γνωρίζουν ότι ένα μεγάλο κομμάτι τους προέρχεται από εκείνον το γονέα και στρεφόμενα εναντίον του, στρέφονται κατά του ίδιου του εαυτού τους. Όταν ένας από τους δυο γονείς δείχνει να ενδιαφέρεται περισσότερο για τις δικές του ανάγκες, επικοινωνώντας το μήνυμα «Όταν μου δείχνεις ότι αγαπάς και τον άλλο γονιό σου, πληγώνομαι και θυμώνω.», αντιστρέφει τους ρόλους και επιβαρύνει το παιδί με την ευθύνη να ανησυχεί για αυτόν και να τον προστατεύει, ενισχύοντας το κλίμα ανασφάλειας που δημιουργεί το διαζύγιο. Αντιμέτωπα με τόσο παράλογες πιέσεις, κάποια παιδιά μπορεί να εκδηλώσουν σωματικά συμπτώματα (έλλειψη ενέργειας, πονοκεφάλους, κοιλιακά άλγη) ή προβληματικές συναισθηματικές καταστάσεις (άγχος, κοινωνική απόσυρση, αντιδραστικότητα, ανυπακοή) ακόμα δε και να διαλέξουν τον ένα γονέα και να απορρίψουν τον άλλο, απλώς και μόνο για να δώσουν τέλος στα δυσάρεστα συναισθήματα. Αν, στο τέλος, τα παιδιά ενδώσουν στην πίεση και διαλέξουν πλευρά, κινδυνεύουν να χάσουν, όχι μόνο, τη σχέση με κάποιον που μπορεί να τους παρέχει μοναδικά και αποκλειστικά οφέλη, αλλά και την ικανό86

τητα για ανεξάρτητη σκέψη, υιοθετώντας απόψεις, πεποιθήσεις και αντιλήψεις του γονέα με τον οποίο έχουν συνταυτιστεί. Επιπλέον, μπορεί να διαμορφώσουν ένα δυσλειτουργικό εσωτερικό σύστημα ελέγχου, μια ελαττωματική κοινωνική και ηθική πυξίδα, παρακινούμενα να συμπεριφερθούν με τρόπο απαιτητικό, αχάριστο, ψυχρό, αδιάφορο. Κι όλα αυτά με αντίκτυπο στην ικανότητα να συνάψουν, μελλοντικά, υγιείς και ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις σε φιλικό, ακαδημαϊκό/ επαγγελματικό, αλλά και ερωτικό επίπεδο. Για όσους γονείς βρίσκεστε στη δίνη ενός συγκρουσιακού διαζυγίου, μερικές ενδείξεις ότι το παιδί σας χειραγωγείται από έναν τοξικό πρώην σύζυγο ή ότι έχει εμπλακεί σε μια σύγκρουση αφοσίωσης είναι και οι εξής: ◘ Αρχίζει να γίνεται αδικαιολόγητα αρνητικό απέναντί σας. Επιδεικνύει αγένεια, αδιαφορία, ψυχρότητα ή περιφρόνηση και επιπλέον μπορεί να φαίνεται ότι δεν νιώθει τύψεις για αυτή τη συμπεριφορά του. Μπορεί ακόμα και να αντιμετωπίζει με εχθρότητα, προσφιλή μέχρι πρότινος, άτομα του φιλικού και οικογενειακού σας περιβάλλοντος αποφεύγοντάς τα ή μειώνοντάς τα με υποτιμητικά, απρεπή σχόλια. ◘ Επικαλείται ανυπόστατους ή αβάσιμους λόγους για την απόρριψή σας. Μεγεθύνει κάποια ασήμαντα ελαττώματά σας, στα οποία αντιδράει σα να είναι ενδείξεις ότι είστε ανάξιος ως άνθρωπος και ως γονέας. Εστιάζει στα δικά σας αντιληπτά αρνητικά χαρακτηριστικά, ενώ υποβαθμίζει ή παραβλέπει τα αρνητικά χαρακτηριστικά του πρώην σας. ◘ Μπορεί να «θυμάται» γεγονότα που δεν συνέβησαν ποτέ ή εκδοχές παρελθοντικών γεγονότων που τονίζουν κάποια αστοχία σας (δανεικά σενάρια) ακόμα δε, να αρνείται πως έχει βιώσει ποτέ, οποιαδήποτε θετική εμπειρία μαζί σας στο παρελθόν ή να ισχυρίζεται ότι έχει υποστεί από εσάς οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης. ◘ Παρέχει αντανακλαστική υποστήριξη στον ευνοημένο γονέα και παρουσιάζεται

87

σαν μεσάζοντας / αγγελιαφόρος σε ενδογονικές διαμάχες. ◘ Ισχυρίζεται επανειλημμένα, επικαλούμενο την ελεύθερη βούληση, ότι τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθει για εσάς είναι ολωσδιόλου δικά του και καταβάλλει υπερβολική προσπάθεια να προστατέψει τον ευνοημένο γονέα στην πρόβλεψη ότι κάποιος μπορεί να υποθέσει πως το έχει επηρεάσει. ◘ «Προθυμοποιείται» να ανακοινώσει σε άλλους (γείτονες, δασκάλους, προπονητές, άλλους γονείς) τα προβλήματα που έχει μαζί σας, ενώ μπορεί να «απαιτήσει» να μιλήσει με τον αξιολογητή επιμέλειας / ειδικό πραγματογνώμονα / ψυχοθεραπευτή παρουσιάζοντας μια μακριά λίστα παραπόνων, εν είδει προσχεδιασμένου λογυδρίου, για εσάς και τους τρόπους διαπαιδαγώγησής σας.

Δυστυχώς, δεν είναι λίγες οι αφορμές που μπορεί να πυροδοτήσουν το κλίμα πόλωσης με επίκεντρο τα παιδιά, όπως (και όχι μόνο): ● η παραλαβή και η παράδοση του παιδιού από τον γονέα που δεν διατηρεί την επιμέλεια, ● οι διαδικασίες ασφαλιστικών μέτρων π.χ. για ορισμό διατροφής, ● κοινές συναντήσεις π.χ. σε σχολικές ενη88

μερώσεις, αθλητικές εκδηλώσεις, σε πάρτι γενεθλίων, στα Επείγοντα ενός νοσοκομείου, στο γραφείο ενός ψυχοθεραπευτή ή τους διαδρόμους ενός δικαστικού μεγάρου, ● σημαντικές αλλαγές στη ζωή των πρώην συζύγων (νέοι σύντροφοι, επόμενοι γάμοι), ● ορόσημα («πρώτες» φορές) στην ζωή του παιδιού, ● διαφορετικές αντιλήψεις για την ανατροφή των παιδιών (προγραμματισμός- ρουτίνες, οριοθέτηση, απόδοση συνεπειών για δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές). Απέναντι σε γονείς που εκμεταλλεύονται αυτές ακριβώς τις καταστάσεις στέκονται συχνά γονείς που αποτυγχάνουν να τις διαχειριστούν με ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Κι αυτό συμβαίνει γιατί οι τελευταίοι πέφτουν τις περισσότερες φορές σε μια από τις ακόλουθες τέσσερις παγίδες: ◘ Ενδίδουν στο θυμό και ξεσπούν την απογοήτευσή τους στο παιδί συγχέοντας το μήνυμα με τον αγγελιαφόρο και ταυτίζοντας το παιδί με τον τοξικό πρώην. ◘ Εστιάζουν σε λάθος πράγματα και σπεύδουν να παρέχουν λογικά πειστικές αποδείξεις αθωότητας, όταν τους κατηγορεί το παιδί ενώ παραβλέπουν τα συναισθήματα που κρύβονται πίσω από τις κατηγορίες που τους προσάπτει. ◘ Υποκύπτουν σε αυτοηττώμενες πεποιθήσεις και στην κατάθλιψη, αποθαρρυμένοι από την απόρριψη, καταβεβλημένοι από χρονοβόρες νομικές διαδικασίες και οικονομικές επιβαρύνσεις και αποδεχόμενοι ενοχικά ένα δυσανάλογα μεγάλο μερίδιο της σύγκρουσης, ◘ Υπεραμύνονται των επιλογών τους και αποδίδουν κάθε παράπονο ή παρατήρηση σε μια εσκεμμένη εκστρατεία κατασυκοφάντησης, αρνούμενοι να αντιμετωπίσουν μια κριτική για πιθανά πραγματικά τους σφάλματα και να την αξιοποιήσουν για αυτοκριτική και αναστοχασμό. Όσο αφοριστικό κι αν ακούγεται, (παραφράζοντας τη ρήση γνωστής δημοσιο-

γράφου) η γονική μέριμνα δεν ταιριάζει στους εγωιστές, στους ανώριμους και στους αδιάφορους.

μαζί σας, να το φροντίζετε, να το παρηγορήσετε και να το διδάξετε. Αντιμετωπίστε με τρυφερό και ευγενικό τρόπο ένα αποξενωμένο παιδί που συμπεριφέρεται με αγένεια και περιφρόνηση. Μάθετε τρόπους που θα σας βοηθήσουν να θέσετε όρια με σεβασμό και να επιλύσετε προβλήματα, έτσι ώστε να εμπνεύσετε με τη σειρά σας το σεβασμό στο παιδί. Μην υποθέτετε ότι όλα όσα σας καταλογίζει το παιδί είναι προκατασκευασμένες δηλώσεις, υποκινούμενες από τον πρώην σύντροφό σας. Δεν είναι ο μόνος που διαμορφώνει την αντίληψη του παιδιού σας, ούτε εσείς είστε ο τέλειος γονιός.

Στο βαθμό που η διασφάλιση της σχέσης με το παιδί σας αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα θα χρειαστεί να επιστρατεύσετε όλο το σθένος σας και να εμπλακείτε ενεργά με λογική, ευαισθησία, αυτεπίγνωση, μεθοδικότητα και αγάπη στην καθημερινότητα των παιδιών - είτε έχετε την επιμέλεια είτε όχι - προκειμένου να ενισχύσετε την ψυχική ανθεκτικότητά τους.

Ενθαρρύνετε με διακριτικότητα το παιδί να εξετάσει από πού πηγάζουν οι πεποιθήσεις του, καθώς και το ενδεχόμενο να έχει παραπλανηθεί. Ενισχύστε δεξιότητες κριτικής σκέψης σε καθημερινές καταστάσεις, ελπίζοντας ότι θα τις εφαρμόσει ευρύτερα στη ζωή του, ενδεχομένως και στη σύγκρουση αφοσίωσης που βιώνει.

Για όσους γονείς είναι αποφασισμένοι να δουλέψουν για την ανατροπή του κλίματος ψυχρότητας κι αποξένωσης και για την αποκατάσταση νέων ισορροπιών, χρήσιμες μπορεί να φανούν οι παρακάτω συμβουλές:

Αποφύγετε περιττές συγκρούσεις εξουσίας και διαχειριστείτε τις υπόλοιπες με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρηθεί ανοικτός ο δίαυλος επικοινωνίας με το παιδί. Να θυμάστε ότι προσταγές, επίκριση, ηθικολογία, βεβιασμένες “ψυχολογικές” ερμηνείες, απειλές και σαρκασμός συνιστούν σοβαρά εμπόδια στο διάλογο με οποιοδήποτε παιδί.

Προσπαθήστε να εκτιμήσετε το παιδί σας και τη σχέση που έχετε, στο εδώ και τώρα, όχι για αυτό που εσείς θέλετε ή ελπίζατε να γίνει. Είναι ανάγκη να κατανοήσετε την ξεχωριστή προσωπικότητα και τα χαρακτηριστικά του παιδιού σας και να εκφράζετε τακτικά και με σαφήνεια, την αποδοχή σας. Καλλιεργήστε την συμπόνια προς το παιδί σας ακόμα κι όταν εκδηλώνει ορισμένα αρνητικά χαρακτηριστικά εν μέσω συγκρούσεων αφοσίωσης. Ανεξάρτητα από το πόσο αδιάφορα ή σκληρά σας φέρεται, μπορεί στο βάθος να στεναχωριέται που χάνει την ευκαιρία να περνάει χρόνο

Προφυλάξτε το παιδί από τις ενδογονικές διαμάχες. Μην αποκαλύπτετε στο παιδί οτιδήποτε θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως “ακατάλληλη” πληροφορία (π.χ. νομικά ή οικονομικά ζητήματα) και μην υποκύψετε στον πειρασμό να αντλήσετε από εκείνο πληροφορίες, εξηγήσεις ή εκμυστηρεύσεις για κινήσεις του πρώην συντρόφου. Μερικές φορές, η μόνη κατάλληλη αντίδραση από την πλευρά σας είναι να δείξετε στο παιδί ότι δεν το αφορά η συζήτηση για κάθε πτυχή της σχέσης σας με τον άλλο γονέα.

89

Δείξτε προνοητικότητα και διάθεση για συμμετοχή. Μην επαναπαύεστε περιμένοντας να μάθετε τις εξελίξεις στην καθημερινότητα του παιδιού από το ίδιο ή τον πρώην σύντροφο αλλά φροντίστε να τα μαθαίνετε συστηματικά και με δική σας πρωτοβουλία. Γνωστοποιείστε την παρουσία σας και εκφράστε τη διάθεση συνεργασίας σας με όλους όσους εμπλέκονται στη ζωή του παιδιού (π.χ. δασκάλους, προπονητές, ιατρούς, ειδικούς ψυχικής υγείας). Για τις περιπτώσεις που η επικοινωνία δυσχεραίνεται από παρεμβάσεις του πρώην συντρόφου, αποφύγετε να προκαλέσετε ενοχές στο παιδί και να οικτίρετε τον εαυτό σας παραπονούμενος για την έλλειψη επαφής. Διατηρείστε ζωντανές αναμνήσεις από τις στιγμές που περνάτε με το παιδί, αποδώστε ξεχωριστό νόημα σε σταθερές συνήθειες που τηρείτε μαζί και επινοήστε τρόπους να συνδεθείτε μαζί του ενώ είστε μακριά, που δεν βασίζονται μονάχα σε παραδοσιακά μέσα επικοινωνίας (κινητό τηλέφωνο, ηλεκτρονικά μηνύματα).

Παντοκράτορος 64-68 (και Βότσαρη), Πάτρα 2610 222.209, 6945 790.486

90

Προσπαθήστε να αποφύγετε αρνητικούς εσωτερικούς λογισμούς. Αν σκέφτεστε συνεχώς ότι όλα είναι χάλια και ότι τίποτα δεν πρόκειται να βελτιωθεί θα δυσκολευτείτε να λειτουργήσετε με το σωστό τρόπο και να λύσετε προβλήματα. Θρηνήστε το γεγονός ότι το παιδί βιώνει την απουσία σας, όμως να θυμάστε πάντα πόσο σημαντική και με πόσους διαφορετικούς τρόπους είναι η παρουσία σας στη ζωή του και ότι διαθέτετε το κουράγιο, τη δύναμη και τα εργαλεία να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις. Ίσως είναι καιρός να ασχοληθείτε με την αυτοβελτίωσή σας, να αναζητήσετε έναν ειδικό σύμβουλο, καθοδηγητή σε μια παραγωγική ενδοσκόπηση, να κινητοποιήσετε ή να οργανώσετε ένα υποστηρικτικό δίκτυο για σας (φιλικό και συγγενικό περιβάλλον, νομική προστασία, κοινωνική υποστήριξη, οικογενειακή συμβουλευτική). Κλείνουμε με την επισήμανση προς όλους τους γονείς, ότι το μοναδικό παιδί με το οποίο σας δίνεται η ευκαιρία να κάνετε σχέση είναι αυτό που διαμορφώνεται μπροστά σας. Κάθε αλληλεπίδραση μαζί του, αφήνει ένα αποτύπωμα και κάθε επιλογή σας που το αφορά μπορεί να αμφισβητηθεί σε οποιαδήποτε φάση της μετέπειτα πορείας του, ιδιαίτερα όταν κι εκείνο μπαίνει στην ενήλικη κατάσταση και δημιουργεί τη δική του οικογένεια. Αυτό όμως που καμία συνθήκη δεν αλλοιώνει είναι το ανεξίτηλο στίγμα της στοργής και των τακτικών έμπρακτων εκδηλώσεων αγάπης που με ανιδιοτέλεια του παρέχετε. *Σημείωση: Το παρόν άρθρο στηρίζεται σε μεγάλο μέρος στο βιβλίο Γονείς σε Διαμάχη, των Amy J.L. Baker και Paul R. Fine, εκδ. Κλειδάριθμος, 2018, όπου παρουσιάζονται οι αρχές τις ενσυνειδητότητας (mindfulness) και της θετικής ανατροφής, εφαρμοσμένες στις περιπτώσεις των συγκρούσεων αφοσίωσης στα πλαίσια ενός συγκρουσιακού διαζυγίου.

Πώς να κάνετε

το διάβασμα

''εύκολη υπόθεση'' για τα παιδιά σας Μπήκε Οκτώβρης. Τα σχολεία ξεκίνησαν και το διάβασμα αποτελεί πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας για παιδιά και γονείς. Κι ενώ οι γονείς γνωρίζουν την αξία της μάθησης, για τα παιδιά η μελέτη μπορεί να φαντάζει ως εμπόδιο στο παιχνίδι. Και αν εστιάσουμε στα πρωτάκια, τότε ίσως το ζήτημα του διαβάσματος πιθανόν να αποτελεί πηγή άγχους για όλη την οικογένεια. ΧΑΛΙΠΙΛΙΑ ΑΡΕΤΗ / ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ - ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

91

Υπάρχει όμως τρόπος για να αντιμετωπιστεί το υποφαινόμενο πρόβλημα και αυτός είναι η δημιουργία και η εφαρμογή συγκεκριμένης ρουτίνας. Καθοριστικός παράγοντας για το διάβασμα του παιδιού και όχι μόνο είναι η ρουτίνα της καθημερινότητας. Ένα σταθερό ημερήσιο πρόγραμμα δημιουργεί ασφάλεια στο παιδί. Επομένως, είναι καθοριστικής σημασίας να εξασφαλιστεί και να τηρηθεί σταθερότητα στην ώρα επιστροφής από το σχολείο, στην ώρα του μεσημεριανού γεύματος, στο πότε θα διαβάσει, πότε θα ξεκουραστεί, πότε θα παίξει και τελικά πότε θα κοιμηθεί. Παρακάτω θα αναφερθούν εκείνοι οι παράγοντες που θα πλαισιώσουν τη ρουτίνα της καθημερινής μελέτης.

τη Δημοτικού το διάβασμα θα πρέπει να διαρκεί μισή έως το μέγιστο μία ώρα. Χώρος μελέτης Ο χώρος μελέτης θα πρέπει να είναι σταθερός και να μην εναλλάσσεται μεταξύ κουζίνας, σαλονιού και υπνοδωματίου. Ιδανικός χώρος είναι ένα γραφείο φροντισμένο και καθαρό, που να έχει όλα τα απαραίτητα «εργαλεία» για το παιδί, μολύβια, γόμα, ξύστρα, κτλ. Μεγίστης σημασίας είναι μια άνετη, σταθερή καρέκλα και ο σωστός φωτισμός. Καλό θα είναι αντικείμενα ή παιχνίδια να απομακρύνονται από το γραφείο. Επίσης, σημαντικός είναι ο περιορισμός ηχητικών παρεμβάσεων (μουσική, τηλεόραση κτλ), ώστε το παιδί να μην αποσπάται. Σωστός ύπνος Σπουδαίο παράγοντα για το διάβασμα, αλλά και τη γενικότερη υγεία του παιδιού αποτελεί ο ποιοτικός και επαρκής ύπνος. Θα πρέπει λοιπόν το παιδί να κοιμάται όσο το δυνατόν νωρίτερα και περισσότερο, ώστε να διασφαλιστεί η σωματική και η πνευματική του ανάπτυξη. Ανάπτυξη υπευθυνότητας

Ιδανική ώρα μελέτης Μετά την επιστροφή από το σχολείο και το μεσημεριανό γεύμα θα ήταν ιδανικό το παιδί να ξεκουράζεται για περίπου μία ώρα. Η βραδινή μελέτη πριν τον ύπνο και το πρωινό διάβασμα πριν το σχολείο θα πρέπει να αποφεύγονται. Δεν είναι αποδοτικά και πιθανότατα θα δημιουργήσουν άγχος. Διάρκεια διαβάσματος Αδιαμφισβήτητα κάθε παιδί έχει το ρυθμό του, αλλά σίγουρα το διάβασμα δεν μπορεί να διαρκεί ολόκληρη τη μέρα. Απαιτείται οριοθέτηση στο χρόνο του διαβάσματος αποκλείοντας δικαιολογίες του τύπου: «Θέλω να δω λίγη τηλεόραση, να παίξω, να ξύσω το μολύβι μου». Ειδικά στην Πρώ92

Το αποτελεσματικό διάβασμα δεν περιλαμβάνει πίεση, απειλές, εξαναγκασμό ή τιμωρίες. Θα πρέπει να μετατοπιστεί η ευθύνη στο ίδιο το παιδί δίνοντάς του κίνητρα και ερεθίσματα, για να αγαπήσει τη γνώση. Σίγουρα βοήθεια και καθοδήγηση παρέχονται από τους γονείς, αλλά σταδιακά η επίβλεψη θα πρέπει να μειώνεται, ώστε το παιδί να λάβει πλήρη ευθύνη του διαβάσματός του. Ιδανικά εμπνεύστε το να αγαπήσει τη γνώση, γίνετε πρότυπο για το παιδί σας, καθώς θα παρατηρεί κι εσάς να διαβάζετε βιβλία, εφημερίδες κτλ. Εισάγοντας και τηρώντας ένα σταθερό καθημερινό πρόγραμμα, το διάβασμα σταδιακά θα πάψει να αποτελεί μόνιμη πηγή άγχους αλλά θα γίνεται αβίαστα και ευχάριστα για το παιδί!

ΠΡΟΛΗΨΗ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΣΕ: λόγο ομιλία φωνή επικοινωνία βαρηκοΐα μαθησιακές δυσκολίες σίτιση / κατάποση νευροκινητικές διαταραχές σύνδρομα

‧ Λογοθεραπεύτρια Πτυχιούχος του Τμήματος Λογοθεραπείας του Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας

‧ Παιδαγωγός Διπλωματούχος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πάτρας

‧ Πρώην Εκπαιδευτικός με πολυετή εμπειρία στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

‧ Πρώην Εργαστηριακός Συνεργάτης του Τμήματος Λογοθεραπείας του Α.Τ.Ε.Ι. Πάτρας

‧ Εξουσιοδοτημένος συνεργάτης των ΑθηνάΤεστ και Ά Τεστ ‧ Μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Λογοπαθολόγων - Λογοθεραπευτών Ελλάδος

οι προτάσεις του about

βιβλία για παιδιά

Ανακαλύπτω τις πόλεις του κόσμου Εκδόσεις: Ψυχογιός

Έτοιμη η βαλίτσα σου; Βιάσου, γιατί με το που θα ανοίξεις αυτό το βιβλίο, φύγαμε! Για να οργανώσεις το ταξίδι σου και να μη χάσεις το παραμικρό, δες τους χάρτες των πόλεων και τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα που θα επισκεφτείς. Αυτός ο θαυμαστός γύρος του κόσμου κρύβει απρόσμενες εκπλήξεις... Για παράδειγμα, ήξερες πως στο Τέμπλο Μαγιόρ της Πόλης του Μεξικού υπάρχει ένας ολόκληρος τοίχος με κρανία; Και ότι στο πάρκο Ουένο του Τόκιο μπορείς να δεις 1.000 ανθισμένες κερασιές; Θέλεις να πάρεις πρωινό στο Ναϊρόμπι με μια καμηλοπάρδαλη; Να χορέψεις στο Ρίο ντε Τζανέιρο; Να πιείς το τσάι σου στο Λονδίνο; Καλό ταξίδι!

Το μεθοδικό παιδί

Richard Gallagher, Elana Spira, Jennifer L. Rossenblatt Εκδόσεις: Κλειδάριθμος Βοηθώντας το παιδί μας να αποκτήσει να αποκτήσει οργανωτικές δεξιότητες και να βελτιστοποιήσει την απόδοση και τη δυναμική του. Έχετε κουραστεί να κυνηγάτε το παιδί σας για να τελειώσει τις εργασίες του; Είναι η σχολική του τσάντα μια μαύρη τρύπα που καταπίνει σημειώσεις, βιβλία και μολύβια; H έλλειψη οργάνωσης δεν είναι απλά ενοχλητική, μπορεί να σταθεί εμπόδιο στις σχολικές επιδόσεις αλλά και να δυναμιτίσει την οικογενειακή ηρεμία. Το συγκεκριμένο βιβλίο ξεχωρίζει από αντίστοιχα του είδους του, καθώς βασίζεται σε ένα επιστημονικά δοκιμασμένο πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης που αποδεδειγμένα λειτουργεί.

Και γιατί πρέπει;

Sue Graves Εκδόσεις: Μεταίχμιο Ο Μάικλ δυσκολεύεται να δείξει σεβασµό στους άλλους. Όταν όµως όλοι θυµώνουν µαζί του, στενοχωριέται. Θα µπορέσει να µάθει να σέβεται τα πράγµατα και τη γνώµη των άλλων, ώστε να νιώσουν καλύτερα και εκείνοι αλλά και ο ίδιος; Το βιβλίο αυτό εισάγει τα παιδιά στην έννοια του σεβασµού στους άλλους. Περιλαµβάνει έναν οδηγό για τους ενήλικες, µε ιδέες και προτάσεις για δραστηριότητες και συζήτηση µε το παιδί. Οι εικόνες χωρίς κείµενο στο τέλος του βιβλίου δίνουν την ευκαιρία στους µικρούς αναγνώστες να διηγηθούν µε δικά τους λόγια µια ιστορία σχετική µε το θέµα.

Μεταξύ τικ & τακ

Louise Greig, Ashling Lindsay Εκδόσεις: Διόπτρα Μα πάνω ψηλά απ’ τη βουή, όπου οι κουρασμένες φτερούγες ξαποσταίνουν, κάποια μάτια βλέπουν. Και κάποια χέρια ξέρουν… Είναι ώρα να σταματήσει το ρολόι. Όταν η Λίζελ βλέπει την πόλη συνοφρυωμένη αποφασίζει πως είναι ώρα να σταματήσει το ρολόι και να δώσει ένα χέρι βοήθειας. Καθώς η πόλη κοιμάται, η Λίζελ εκτελεί μικρές πράξεις καλοσύνης για να βρει ξανά η πόλη ανάσα χρώματος, ζωής και ευτυχίας.

94

Σκύλος στο σπίτι Ένα νέο μέλος στην οικογένεια

Ο ερχομός ενός σκύλου στο σπίτι είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά οικογενειακά γεγονότα, είτε ο σκύλος είναι νεαρός σε ηλικία, κουτάβι, είτε μεγαλύτερος. Ωστόσο, η άφιξη του νέου αυτού μέλους της οικογένειας, εκτός του ότι είναι μια δέσμευση για όλη την υπόλοιπη ζωή του νέου μας τετράποδου συντρόφου που πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπ’όψιν ολόκληρης της οικογένειας, απαιτεί επίσης σοβαρό προγραμματισμό. Προγραμματισμό για να διευκολύνουμε τον σκύλο μας να μεταβεί στη νέα του ζωή. ΠΟΛΙΤΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ / ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ, DVM DIP. ECSRHM - ΥΠ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ

Παρακάτω είναι μια ολοκληρωμένη λίστα με όλα τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν πριν από τη μεγάλη άφιξη: Κανόνες Σπιτιού Αποφασίζει όλη η οικογένεια από κοινού τα όρια και τους κανόνες, π.χ. για αρχή το όνομα του σκύλου, αν θα ανεβαίνει ο σκύλος στον καναπέ, πότε θα πηγαίνει βόλτα και ποιος θα τον πηγαίνει βόλτα, ποιες λέξεις θα χρησιμοποιούμε για να επικοινωνούμε μαζί του, πού θα τρώει και τι ώρες θα τρώει, πού θα κοιμάται, κ.τ.λ. Το σημαντικότερο για τους κανόνες που θα αποφασιστούν είναι να τηρούνται από όλους με την ίδια συνέπεια, για να αποφευχθεί η σύγχυση του σκύλου. Οι σκύλοι εκτός από τις βασικές τους ανάγκες, π.χ. φαγητό, νερό και βόλτα χρειάζονται επίσης ένα σταθερό περιβάλλον διαβίωσης, 95

το οποίο θα διατηρηθεί μόνο όταν όλα τα μέλη της οικογένειας ακολουθούν με συνέπεια τους ίδιους κανόνες απέναντι στον σκύλο. Προμηθευόμαστε τα απαραίτητα Προμηθευόμαστε ένα κρεβατάκι, στο οποίο θα μπορεί ο σκύλος μας να ξαπλώσει άνετα και να τεντωθεί. Μπολ φαγητού και νερού, παιχνίδια, οδηγό και επιστήθιο για τη βόλτα, ειδικά προϊόντα περιποίησης, περιλαίμιο με το τηλέφωνό μας, λιχουδιές και φυσικά ειδική για την ηλικία του και το μέγεθός του τροφή, γιατί άλλη διατροφή απαιτεί ένα κουτάβι και άλλη ένας ενήλικος σκύλος. Ιδανικά, σταδιακά και μέσα σε 1-2 εβδομάδες αλλάζουμε την τροφή του, από αυτή που έτρωγε σε αυτή που θέλουμε να του δώσουμε εμείς. Βρίσκουμε κτηνίατρο Ο κτηνίατρος είναι ο καταλληλότερος για να μας δώσει τη βοήθεια που θα χρειαστούμε για τη φροντίδα του νέου μας σκύλου, για την κατάσταση της υγείας του, το πρόγραμμα των εμβολίων του, τον έλεγχο των παρασίτων, τη στείρωσή του και συμβουλές για τη διατροφή του. Ο σκύλος μας χρειάζεται να έχει έναν κτηνίατρο για όλη του τη ζωή, γι’ αυτό χρήσιμο θα είναι να βρούμε τον κτηνίατρο εκείνο που θα τον εμπιστευτούμε, θα γνωρίσει τον σκύλο μας και θα είμαστε σίγουροι ότι ο σκύλος μας βρίσκεται σε καλά χέρια αν χρειαστεί κάτι.

ποτέ δε χρησιμοποιούμε αυτόν τον χώρο για τιμωρία. Βρίσκουμε εκπαιδευτή Για την καλύτερη επικοινωνία με τον σκύλο μας απευθυνόμαστε σε εκπαιδευτή σκύλων. Επειδή δεν υπάρχει επίσημος φορέας να πιστοποιεί εκπαιδευτές σκύλων δεν αρκεί κάποιος να δηλώνει επαγγελματίας και πιστοποιημένος εκπαιδευτής σκύλων για να του εμπιστευτούμε την εκπαίδευση του σκύλου μας. Καταρχάς, δεν αφήνουμε τον σκύλο μας στο χώρο του εκπαιδευτή για να τον εκπαιδεύσει, πρέπει οπωσδήποτε να είμαστε και εμείς παρόντες, γιατί εκπαιδευόμαστε και εμείς μαζί. Επιλέγουμε εκπαιδευτές που δε χρησιμοποιούν πνίχτες, απότομο τράβηγμα λουριού και άλλες βίαιες μεθόδους (προσοχή, χρησιμοποιούνται πολλά διαφορετικά ονόματα για να καμουφλαριστεί η χρήση του πνίχτη, π.χ. αλυσιδάκι, εκπαιδευτικό περιλαίμιο κ.α.). Για τα κουτάβια η εκπαίδευση είναι απαραίτητη για να γνωρίσουν με το σωστό τρόπο τον ανθρώπινο κόσμο, τους ρυθμούς της πόλης και να μπορέσουν να μάθουν όσο γίνεται νωρίτερα τους κανόνες της ανθρώπινης κοινωνίας. Για τους μεγαλύτερους σε ηλικία σκύλους η εκπαίδευση τους βοηθά να επικοινωνήσουν καλύτερα με τον άνθρωπο και να συμβιώσουν αρμονικά στο καινούργιο τους σπίτι.

Φτιάχνουμε ένα ασφαλές καταφύγιο

Απολαμβάνουμε τη ζωή με τον καινούριο μας φίλο!

Για να νιώθει ο σκύλος μας ήρεμος και ασφαλής είναι σημαντικό να του φτιάξουμε, σε ένα ήσυχο μέρος του σπιτιού μας, έναν χώρο, στον οποίο θα μπορεί να καταφεύγει όταν θέλει την ησυχία του. Σε ένα κρεβάτι ή σε ένα κλουβί βάζουμε μια μαλακή κουβέρτα, παιχνίδια, λιχουδιές και ψεκάζουμε με σπρέι φερομονών για να δείξουμε στον σκύλο μας ότι αυτός ο χώρος είναι δικός του και μπορεί να πηγαίνει όποτε το θελήσει. Θυμόμαστε ότι όταν ο σκύλος μας είναι εκεί ποτέ δεν τον ενοχλούμε και

Όπως με κάθε νέα αρχή, προετοιμαζόμαστε όσο καλύτερα μπορούμε ακολουθώντας τα παραπάνω βήματα και οπλιζόμαστε με υπομονή. Η καινούρια ζωή που ξεκινάμε με τον σκύλο μας είναι μια διαφορετική εμπειρία τόσο για εμάς όσο και για το σκύλο μας, οπότε δίνουμε τον απαραίτητο χρόνο προσαρμογής. Η αφοσίωση και η ανιδιοτελής αγάπη που θα λάβουμε από εκείνον θα δημιουργήσει έναν από τους πιο δυνατούς δεσμούς της ζωής μας, αρκεί να χτίσουμε εμείς τις σωστές βάσεις.

96

H Κλινική PHARMAVET αποτελείται από άρτια εκπαιδευµένους ανθρώπους µε εµπειρία και πάθος για αυτό που κάνουν Το Κτηνιατρικό Κέντρο ξεκίνησε την λειτουργία του το 1988. Προσφέρει τις υπηρεσίες του πάντα με σεβασμό και συνέπεια. Κύριες δραστηριότητες αποτελούν το ιατρείο μικρών ζώων, η διαχείριση υγείας κτηνοτροφικών μονάδων, η παροχή κτηνιατρικών φαρμάκων, η πώληση εξοπλισμού και ζωοτροφών. Σε όλη την πορεία αυτών των 30 χρόνων θέτει τον πήχη ψηλά με σκοπό την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών που δίνουν ολοκληρωμένες λύσεις στις ανάγκες των ζώων.

Πρόκειται για μια εταιρία με μεράκι και πάθος γύρω από το αντικείμενό της με σκοπό τη συνεχή μελέτη και παρακολούθηση των διεθνών πρακτικών και τάσεων της Κτηνιατρικής Επιστήμης. Σήμερα στην Κλινική προσφέρουν τις υπηρεσίες τους τρεις κτηνίατροι με εξειδικευμένες γνώσεις γύρω από το αντικείμενο τους. Γύρω από τους ειδικούς υπάρχει ένα σύνολο ανθρώπων, κτηνίατροι και μη, που είναι απαραίτητοι για την λειτουργία της Κλινικής.

ΙΑΤΡΕΙΟ ΜΙΚΡΩΝ ΖΩΩΝ

Προσαρµοσµένο στις ανάγκες των µικρών µας φίλων

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ Συνδυασµός ΥΓΕΙΑΣ και ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ

∆ιάθεση µεγάλης γκάµας φαρµακευτικών σκευασµάτων

PET SHOP

Τροφές και αξεσουάρ για τους µικρούς µας φίλους

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 104, ΟΒΡΥΑ ΠΑΤΡΩΝ Τ. 2611 123304, Κ. 6937003780 E. info@pharmavet.gr – apolitis.vet@gmail.com www.pharmavet.gr

97

Ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία τους: Βέργος Γεώργιος Χειρουργός Ορθοπαιδικός Κολοκοτρώνη 49, Πάτρα Τηλ.: 2610 621.623, Κιν.: 6945 152.412 georgiosvergos@yaghoo.gr Βιάζης Γ. Αντώνιος - Οδυσσέας Παιδοψυχίατρος Παντοκράτορος 64-68 (και Βότσαρη), Πάτρα Τηλ.: 2610 222.209, Κιν.: 6945 790.486 Δελή Γκέλη, MD Χειρουργός οφθαλμίατρος/Ειδικός στραβισμού ενηλίκων - παίδων παιδοφθαλμολογίας Ν.Ε.Ο Πατρών - Αθηνών 1, Πάτρα Τηλ.: 6940 838.070 E-mail: angeldeli_1@hotmail.com Δημητροπούλου Ελίνα Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Κανακάρη 109 & Αγ. Νικολάου, Πάτρα Τηλ.: 2610 624.908, Κιν.: 6942 658.434 E-mail: dimitropoulou.elina@gmail.com Δρ. Ιωάννου Δήμητρα Λογοθεραπεύτρια (MSc/PhD Ψυχολογίας) Γεροκωστοπούλου 1, Πάτρα Τηλ.: 2614 009.417, Κιν.: 6973 721.590 E-mail: dioannouslt@gmail.com Κανελλοπούλου Γεωργία Χριστίνα Ψυχολόγος - Οικογενειακή Σύμβουλος Σιβιτανίδου 18, Καλλιθέα Τηλ. 211 1131103, Κιν.: 6943 883.527 Email: gkanellopoulou@thepsytrap.gr www.thepsytrap.gr Καρόκης Δημήτρης MSc Ρευματολόγος Μαιζώνος 20 (Αρσάκειο), Πάτρα Τηλ.: 2610 225.430, Κιν.: 6937 169.016 E-mail: dkarokis@hotmail.com Κατσαρδής Β. Χάρης Παιδοπνευμονολόγος Επίκουρος Καθηγητής Παιδιατρικής τ. Συντ. Διευθυντής Παιδιατρικού - Παιδοπνευμονολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών ‘’Η ΕΛΠΙΣ’’ Μαιζώνος 59, (πλ. Όλγας), Πάτρα Τηλ.: 6946 631.371 Πάφου 1 Μαρούσι, Αθήνα Τηλ.: 210 93.22.946 katsardis@yahoo.gr Κυριαζή Αιμιλία Ψυχολόγος-Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεύτρια, Msc στην Εκπαίδευση Ενηλίκων Κέντρο Αυτόνομης και Δημιουργικής Μάθησης «Εξερευνητές» Γεροκωστοπούλου 1, (1ος όροφος), Πάτρα Τηλ. 6986 830.328, 2613 025.689 E-mail: exerevnites17@gmail.com Λούη Ι. Μαρία Κλινική Ψυχολόγος - Ψυχαναλύτρια Μπουμπουλίνας 76, Πάτρα Τηλ.: 2610 33.08.08, Κιν.: 6972 87.15.82 E-mail: louimaria2@gmail.com www.facebook.com/marialouipsy

Μεργούπη Άννα Κλινική ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια Κανακάρη 207, Πάτρα Τηλ.: 2610 273.160, Κιν.: 6973 607.912 anmergou@hotmail.com Δρ. Παντελή Σμαρούλα Ψυχολόγος, Ψυχοδραματίστρια, Συγγραφέας Καψάλη 7Β, Αθήνα Τηλ.: 210 72.25.538, Κιν.: 6944 533.209 www.mirazomai.com info@mirazomai.com Παπανικολάου Μαριανή Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια Σισίνη 17-21, Πάτρα Τηλ.: 2613 021.488, Κιν.: 6937 201.921 mariani_pap@yahoo.gr marianipapanikolaou.wordpress.com fb: marianipapanikolaoupsy Πετροπούλου Χαριτίνη Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Αράτου 12 (1ος όροφος), Πάτρα Π.Ε.Ο. Πατρών-Αθηνών 11, (1ος όροφος), Πάτρα Τηλ.:2610 220.839, 2610 994.960, Κιν.: 6970 187.804 E-mail: chpetropoulou@hotmail.com Πολίτης Αντώνης Κτηνίατρος Δημοκρατίας 104, Οβρυά, Πάτρα Τηλ.: 2611 123.304, Κιν.: 6937 003.780 www.pharmavet.gr info@pharmavet.gr apolitis.vet@gmail.com Στράτης Χρήστος MD, MSc, PhD Γενικός Χειρουργός Αγ. Νικολάου 41-43, Πάτρα Τηλ.: 2610 278.826, Κιν.: 6944 417.006 e-mail: xstratimsc@hotmail.com www.drstratis.gr Φωτοπούλου Ευαγγελία Λογοθεραπεύτρια Αγ. Ιωάννη Πράτσικα 26 & Ουρανίας, Πάτρα Τηλ.: 2610 327.228, Κιν.: 6977 454.339 E-mail: diavasi2019@gmail.com Χαβελές Γ. Ιωάννης MD, cMS, PhD Χειρουργός μαστού - Μαστολόγος Σατωβριάνδου 63 - 65 & Κορίνθου, Πάτρα Τηλ.: 2610 279.239, Κιν.: 6974 817.140 frontidamastou@gmail.com www.frontidamastou.gr Χαλιπίλια Αρετή Λογοθεραπεύτρια - Παιδαγωγός Δημοτικής Εκπαίδευσης Κολοκοτρώνη 14 & Ρ. Φεραίου, Πάτρα Τηλ.: 2610 222.480, Κιν.: 6977 768.441 E-mail: info@logos-chalipilia.gr www.logos-chalipilia.gr

Το περιοδικό about είναι ιδιοκτησία και εκδίδεται από την: Παναχαϊκού 115-117 262 24 Πάτρα Τηλ.: 2610 274.566 aboutyoukids@gmail.com

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση ή αντιγραφή μέρους ή συνόλου των άρθρων του περιοδικού, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιοδήποτε μέσο, χωρίς την έγγραφη άδεια της εκδότριας εταιρείας.

Βιοτεχνία: Δημητσάνης 37, Περιβόλα Τηλ.: 2610 641.575 Πρατήριο: Κορίνθου 143, Τηλ.: 2610 271.649 www.e-kavvadias.gr / info@e-kavvadias.gr