About winter 2016 by about

ζήσε μάθε νιώσε

FREE PRESS ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2016

2017

Σας ευχόμαστε να είναι η Χρονιά σας!

Η πιο σύγχρονη μέθοδος διδασκαλίας για ενήλικες!

We wish you a happy New Year

είσαι φοιτητής ή επαγγελματίας; Blended learniτιμng ή γνωριμίας Proficiency 70 ευρώ

Χωρ ίς β ιβλ ία,

Lower 60 ευρώ

ίς ε μα, χωρ ξετάσεις! βασ διά ρίς χω

TOEFL, TOEIC, IELTS, GRE, GMAT

Ξεχάσατε τα αγγλικά σας;

REFRESISHH your

NGγιαLενήλικες Eμόνο

Κεντρικό: Γούναρη 35 & Κανακάρη • τηλ.: 2610 222.648 • www.koutsantoni.gr

Δώρα αγάπης από την τοπική αγορά! Ο Πρόεδρος, τα μέλη του Δ.Σ. και το προσωπικό του Επιμελητηρίου Αχαΐας σας εύχονται καλές γιορτές!

you

Περιεχόμενα 10 25 Δεκεμβρίου Χριστούγεννα 1 Ιανουαρίου Πρωτοχρονιά Δηλαδή;

15 Γιαγιά και παππού Καλές γιορτές!

18 Τρεις καθημερινές ιστορίες 18

22 Χώρισα! Τώρα τι κάνω; 26 Diamond Lift 28 Απομυθοποιήστε τα «πρέπει» των γιορτών 31 Οστεοπόρωση: η σιωπηλή επιδημία 38 Ισχαιμικό Αγγειακό

Εγκεφαλικό Επεισόδιο: Η κλεψύδρα του χρόνου

44 Χειρουργική Πληροφορική

Ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στις χειρουργικές επεμβάσεις

48 Μετά από κάθε διάγνωση το ταξίδι είναι διαφορετικό

52 Τα δώρα «μιλούν» 56 Ιδέες γιορτινής διακόσμησης 60 Προτάσεις βιβλίων

kids

Χειμώνας 2016

Περιεχόμενα 61 Εισρόφηση ξένου σώματος στα παιδιά

66 Ποιες τροφές δρουν αποτελεσματικά κατά των ιώσεων

70 Ατοπική δερματίτιδα 70

72 Παιδί και επιληψία:

ένα συνηθισμένο πρόβλημα

78 Η δυσκοιλιότητα στα παιδιά 83 Το παιδί μου έχει…!

Αξιολόγηση και διάγνωση αναπτυξιακών διαταραχών

88 Οι συναισθηματικές δυσκολίες

των εφήβων και ο ρόλος των γονέων

92 Σκύλος

Ο αντικατοπτρισμός της ανιδιοτελούς αγάπης και αφοσίωσης

96 Προτάσεις βιβλίων

Βρείτε μας στο facebook www.facebook.com/aboutyoukids

Η Γέννηση «Ένα

άλλο βράδυ τον άκουσα να κλαίει δίπλα. Χτύπησα την πόρτα και μπήκα. Μου ‘δειξε πάνω στο κομοδίνο ένα μικρό ξύλινο σταυρό. “Είδες – μου λέει – γεννήθηκε η ευσπλαχνία”. Έσκυψα τότε το κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ. Γιατί θα περνούσαν αιώνες και αιώνες και δε θα ‘χαμε να πούμε τίποτα ωραιότερο απ’ αυτό.» Λειβαδίτης Τ., Ποίηση 3, 1979-1990, συλλογή « Ο Αδελφός Ιησούς», 2015, εκδ.Μετρονόμος

25 Δεκεμβρίου Χριστούγεννα

1 Ιανουαρίου Πρωτοχρονιά

Δηλαδή;

ΛΟYΗ Ι. ΜΑΡIΑ / ΚΛΙΝΙΚH ΨΥΧΟΛOΓΟΣ

Σε λίγες μέρες τα Χριστούγεννα κι έπειτα ο ερχομός της νέας χρονιάς. Ολοφώτιστες γιορτές που έρχονται για να σπάσουν το κρύο και τις μεγάλες νύχτες του χειμώνα. Όμως εσύ κάθε χρόνο για κάποιον απροσδιόριστο λόγο, παθαίνεις κάτι σαν λύπη, σαν κακή διάθεση, σαν συσσωρευμένο παράπονο. Και ποιος φταίει; Τα Χριστούγεννα λες. Τα ίδια, τα ίδια, τα ίδια. Θέλεις να περάσεις ιδανικά αλλά δεν μπορείς να προσδιορίσεις πώς ακριβώς το εννοείς. Φαντάσου πως οι γιορτές είναι μια μεγάλη βιτρίνα ενός μεγάλου καταστήματος. Πίσω από την αστραφτερή τζαμαρία βρίσκονται φώτα, παιχνίδια, Χριστουγεννιάτικα δέντρα καταστόλιστα, βασιλόπιτες που μέσα στην άχνη γράφει 2017, κινούμενοι Άγιοι Βασίληδες που παίζουν μουσική και σε χαιρετούν, μικρά σπιτάκια που ο τεχνητός καπνός τους μοιάζει με αληθινό, πολυτελέστατα σερβίτσια φαγητού πλάι στο γκι της ευτυχίας κι ένα παιδικό τρενάκι να γυρίζει στο κέντρο της βιτρίνας. Κι εκεί στην άκρη, ένα τραπέζι στρωμένο με πολλά γλυκά, πολύ φαγητό και στη μέση ένα κηροπήγιο με ένα επιβλητικό κόκκινο κερί που ζεσταίνει την ατμόσφαιρα. Δεν μπορείς να πάρεις όλη τη βιτρίνα. Ακόμη κι αν μπορούσες με ένα μαγικό τρόπο να το κάνεις και να μεταφέρεις όλο αυτό το σκηνικό στο σπίτι σου, νομίζω πως δεν θα είχε πια κανένα νόημα. Ένα παιδί στέκεται μπροστά της και λέει: «Μαμά θέλω το τρενάκι». Ένα άλλο παρακαλάει «θα πάρουμε μελομακάρονα; Έλα... θέλω να πάρουμε». Εσύ δεν ξεχωρίζεις κάτι να θέλεις. Την κοιτάζεις ολόκληρη και μελαγχολείς. Την ονομάζεις Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά και στρίβοντας τη γωνία του δρόμου έχεις στενοχωρηθεί γενικά. Δεν μπορείς να πά12

ρεις όλη τη βιτρίνα γιατί ίσως δεν σε αφορά στο σύνολό της. Γιατί δεν μπορεί κανείς να ορίσει μέσα σου τη γιορτή. Μόνο εσύ. Ένα παιδί διαλέγει κάτι και είναι ευτυχισμένο. Εσύ όμως δεν είσαι παιδί, δεν μπορείς να συμπεριφέρεσαι παιδιάστικα!!! Στάθηκε το βλέμμα σου σε εκείνο το μικρό ξύλινο σπιτάκι με τα φωτισμένα παράθυρα και τον ψεύτικο καπνό αλλά μήπως θυμάσαι πόσα χρόνια σε παρακαλούν οι δικοί σου να πάτε εκδρομή στο χωριό την επομένη των Χριστουγέννων; Το ξύλινο σπιτάκι της βιτρίνας δεν υπάρχει εκεί που το είδες και σου φάνηκε μαγικό. Δεν μπορεί από τη μια να μελαγχολείς κοιτώντας ένα παιχνίδι και από την άλλη να μη θέλεις να φέρεσαι παιδιάστικα. Πρόκειται για την προσομοίωση της ζεστασιάς των Χριστουγέννων μέσα στο χειμώνα. Κι εσύ οφείλεις σε σένα να ορίσεις τον τόπο. Οφείλεις να διαλέξεις κάτι από τη βιτρίνα της γιορτής και να του δώσεις ζωή. Τίποτα δεν έχει ζωή αν δεν του προσάψεις δικό σου τόπο, χρόνο και συναίσθημα. Συνήθως ακούγεται πως οι γιορτές είναι μόνο για τα παιδιά. Πως μόνο αυτά χαίρονται. Γιατί άραγε; Αναρωτήθηκες ποτέ; Άκουσες τι λέει ένα παιδί παραμονές Χριστουγέννων; Μπορεί να είναι χαρούμενο γιατί απλά θα συναντηθεί με τα ξαδέρφια του στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι, μπορεί να είναι κατευτυχισμένο γιατί στον φίκο της αυλής αναβοσβήνουν μερικά φωτάκια, μπορεί να χαίρεται ακατάπαυστα γιατί το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς ο σκύλος θα επιτρέπεται να κοιμηθεί μέσα επειδή φοβάται τα πυροτεχνήματα, μπορεί να περιμένει πώς και πώς να δει αν ο Άγιος Βασίλης θα φάει όλο τον κουραμπιέ που θα του έχει ετοιμάσει για κέρασμα, μπορεί

Σας εύχομαι ό,τι Επιθυμείτε να το έχετε και ό,τι έχετε να το Επιθυμείτε! Καλή μας Χρονιά

απλά να είναι ευτυχισμένο γιατί γιορτή σημαίνει κάτι διαφορετικό. Κάθε χρόνο παραμονές Πρωτοχρονιάς μπαίνεις στη διαδικασία να βάζεις στόχους, να σκέφτεσαι «θα κάνω», «θα πάω», «θα αγοράσω», «θα αδυνατίσω», «θα γυμναστώ», «θα κόψω το κάπνισμα», «θα, θα, θα…»! Άσε επιτέλους τον εαυτό σου ήσυχο. Και τα προηγούμενα χρόνια τα ίδια «θα» είπες και δεν έκανες τίποτα. Όλα αυτά τα «θα» είναι σε χρόνο Μέλλοντα. Τώρα βρίσκεσαι σε Ενεστώτα. Μην προσπερνάς το παρόν. Άσε στην άκρη αυτή τη διακριτική πίεση που ασκείς σε σένα. Αν η νέα χρονιά σημαίνει για σένα αλλαγές θα το δεις τότε. Θα ξυπνήσεις ένα πρωί και θα πεις «βαρέθηκα να τρώω, αρχίζω δίαιτα» ή «σήμερα ξεκινάω γυμναστική». Σε χρόνο Ενεστώτα η επιθυμία σου. Σε χρόνο Μέλλοντα η πίεση και η αναβολή. Δεν είναι δυνατόν να «τακτοποιήσεις» το τι θα κάνεις μέσα στο χρόνο του ρολογιού. Γιατί πολύ απλά αν το επιθυμούσες θα το είχες ήδη κάνει. Έχεις περισσότερες πιθανότητες μέσα στο χρόνο του ασυνειδήτου να έρθει η μέρα που θα θέλεις ή δεν θα θέλεις κάτι. Άμεσα. Τώρα. Σε κάποιο «τώρα» γίνονται οι πιο ουσιαστικές αλλαγές. Η λύπη είναι ένας τρόπος να μη συμμετέχεις στα του κόσμου. Δεν εμπλέκεσαι με τη ζωή, την παρακολουθείς απέξω. Και είναι πιο εύκολο από το να βρεις ένα κομματάκι χαράς και να το κάνεις γιορτή. Και ξέρεις, δεν υπάρχει μαγικός τρόπος για να βρεις τη χαρά σου αν εσύ δεν το θέλεις. Και δεν μιλάω για εκείνη την ευτυχία των διαφημίσεων ή των φωτογραφιών στο fb όπου όλα είναι φτιαγμένα ονειρικά, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει. Εικόνες που είναι μακριά από την πραγματικότητα στο σύνολό της. Μιλάω για τις δικές σου προσωπικές στιγμές που αν 14

πλησιάσουν εκείνες των παιδιών ή αν έχεις κάνει συνείδηση ότι τίποτα σε αυτή τη ζωή δεν είναι ούτε μόνο χαρά ούτε μόνο λύπη, τότε θα μπορείς να πεις ταπεινά και χαμογελαστά «και του χρόνου». Αυτό είναι η γιορτή, η δική σου γιορτή. Τίποτα δεν υπάρχει ολόκληρο εκτός από το θάνατο. Δυστυχώς ή ευτυχώς, από παντού και πάντα κάτι λείπει. Πρέπει κάτι να λείπει. Τι νόημα έχει η καταστόλιστη βιτρίνα αν εσύ δεν δώσεις ζωή σε ό,τι διαλέξεις για να ζήσεις τη γιορτή; Το Χριστιανικό νόημα είναι αυτό που εξαιτίας του οι γιορτές υπάρχουν. Από εκεί κι έπειτα το νόημα που εσύ προσδίδεις είναι αυτό που εξαιτίας σου οι γιορτές γιορτάζονται. Για τον ποιητή γεννήθηκε η ευσπλαχνία. Για σένα; Δεν είναι οι γιορτές που φταίνε για την πιθανή λύπη σου. Αυτές είναι εκεί ορισμένες μέσα στο χρόνο. Λες πως φταίει η γιορτινή διάθεση γύρω σου και πως αφού εσύ δεν την έχεις, σου προκαλεί θλίψη. Πάλι κοιτάζεις γενικά «μια γιορτινή διάθεση». Πάλι βυθίζεσαι στην πλάνη της τελειότητας. Αναρωτιέσαι… «γιατί όλοι έχουν διάθεση εκτός από μένα;». Δεν έχουν όλοι διάθεση!!! Οι άνθρωποι υποφέρουν από χιλιάδες προβλήματα τα οποία δεν κοιτούν το ημερολόγιο για να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν. Απλά παίρνουν κάτι από τη βιτρίνα της γιορτής, το βάζουν στο σπίτι τους και χαίρονται κάποιες στιγμές έχοντας συνειδητοποιήσει πως αυτό είναι ζωή. Άλλωστε σε μια φάτνη διαδραματίστηκε όλη η ιστορία. Με ένα αστέρι να δείχνει το δρόμο! Τόσο όμορφα, τόσο απλά.

τρυφερά, τόσο

Γιαγιά και παππού Καλές γιορτές!

ΚΑΤΣΙΒΑΡΔA ΚΑΙΚΙΛIΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ, MSc, DEA

Η προθεσμία για το άρθρο έχει λήξει και ο κένσορας αναβοσβήνει πάνω στη λευκή σελίδα. Να γράψω κάτι για τις γιορτές και την τρίτη ηλικία… Γιορτές και ηλικιωμένοι… Η Ίρις, η Βικτώρια, η Άρτεμις, η Σοφία, η Μελίνα, η Νεφέλη, η Άλκηστις και ο Αχιλλέας, νεαρά δεκαεφτάχρονα παιδιά με τα οποία δουλεύουμε μαζί, στέκονται απέναντί μου και με κοιτάζουν.

Ρωτάω τα παιδιά. Ρωτάω τα νιάτα για τα γηρατειά. «Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη φράση γιορτές και ηλικιωμένοι;». Οι απαντήσεις βροχή. Πρώτη απαντάει η Άλκηστις: «αγάπη και ζεστασιά», μετά ο Αχιλλέας: «χαρές και ιστορίες», έπειτα η Ίρις: «ζεστές οικογενειακές συγκεντρώσεις» και η Βικτώρια: «χαρά, συντροφιά, 15

δώρα». Τα μάτια της Αρτέμιδος λάμπουν λέγοντας: «αγάπη αλλά και τσακωμοί και φασαρίες». Συνεχίζει η Μελίνα: «ενθουσιασμός». Έπειτα η Νεφέλη: «ευγνωμοσύνη και αγκαλιά» και κλείνει η Σοφία: «νοσταλγία».

Για άλλη μια φορά τα παιδιά τα είπαν όλα. Αυτή είναι η ελληνική πραγματικότητα. Οι γέροντες, οι ηλικιωμένοι, αποτελούν μέρος της ελληνικής οικογένειας, είναι ατόφιο κομμάτι της ίδιας της χαράς και η απουσία τους, πονάει. Βέβαια για αρκετά άτομα της τρίτης ηλικίας, η περίοδος των εορτών προκαλεί έντονα συναισθήματα απομόνωσης και μοναξιάς, κυρίως για όσους ζουν μόνοι και δεν έχουν υποστηρικτικό περιβάλλον, βρίσκονται σε κάποιο οίκο ευγηρίας ή αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι πιθανόν να εμφανιστεί η λεγόμενη «κατάθλιψη των Χριστουγέννων» ή «κατάθλιψη των εορτών» (Christmas Blues), η οποία περιγράφεται ως μια γνωστή διαταραχή πολλαπλής αιτιολογίας. Η κατάθλιψη είναι η ψυχική διαταραχή που έχει ως διαγνωστικά κριτήρια την καταθλιπτική διάθεση, τις σκέψεις και τα συναισθήματα απαξίωσης, ενοχής, αβοηθησίας, τη διαταραχή της συγκέντρωσης, της μνήμης, της υπνικής λειτουργίας (αυπνία-υπερυπνία) και της 16

όρεξης (ανορεξία-βουλιμία), την απόσυρση από τις κοινωνικές δραστηριότητες και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα. Η «κατάθλιψη των Χριστουγέννων» είναι ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο που σχετίζεται με το φύλο, την ηλικία, το μορφωτικό και κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, τον τύπο προσωπικότητας και κυρίως την προσωπική νοηματοδότηση, δηλαδή το ατομικό - προσωπικό νόημα που προσδίδει κάποιος στη συγκεκριμένη γιορτή, στη δεδομένη χρονική περίοδο και φάση της ζωής του. Η διαταραχή χαρακτηρίζεται πρωτίστως από ένα συναίσθημα που δεν είναι σύντονο, δηλαδή που δεν είναι σύμφωνο με το πνεύμα των Χριστουγέννων και το συνολικό μύθο και την λάμψη των γιορτών. Βασικός λόγος για τον οποίο άτομα άνω των 65 ετών δεν ανυπομονούν καθόλου να έρθουν οι γιορτές, είναι ότι τις μέρες αυτές ενεργοποιούνται αναμνήσεις που έχουν από κάποιο αγαπημένο πρόσωπο που έχασαν, ή δεν θέλουν να γίνουν βάρος στα παιδιά τους. Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσοστό στενοχωριέται που δεν θα μπορέσει να βγει από το σπίτι του, εξαιτίας προβλημάτων κινητικότητας που αντιμετωπίζει.

Και τι μπορούμε να κάνουμε στο εδώ και τώρα; Να μην ξεχνάμε την περίοδο των

γιορτών τις «ευάλωτες» αυτές ομάδες και να παροτρύνουμε τα ηλικιωμένα άτομα να συμμετέχουν ενεργά στο κλίμα των εορτών, προσκαλώντας τους στις οικογενειακές δραστηριότητες (προετοιμασία φαγητού, στολισμός του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού κ.α.). Να φροντίσουμε να είμαστε κοντά τους με όποιον τρόπο μπορούμε. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, να χαιρόμαστε ο ένας τον άλλον και να ζούμε τις στιγμές επί της ουσίας. Κάποιες φορές μετά το πέρας των εορτών οι άνθρωποι αισθάνονται απογοητευμένοι, επειδή είχαν αναπτύξει υψηλές προσδοκίες, οι οποίες όμως συνδέονταν με υλικά αγαθά (ρούχα, εξόδους κ.α) και αυτές δεν εκπληρώθηκαν. Έτσι, ο αληθινός και ουσιαστικός λόγος για να γιορτάζει κανείς, που είναι η υγεία, η αγάπη, η παρουσία, η ύπαρξη και η συνύπαρξη,

χάνεται μέσα στη χρυσόσκονη και το περιτύλιγμα, στις στολισμένες βιτρίνες με τα φωτεινά λαμπιόνια και το ψεύτικο χιόνι. Και για μένα οι γιορτές και οι ηλικιωμένοι: Όλα φορτίζονται από μια λέξη που όπου κι αν είμαι ό,τι κι αν κάνω, σαν τον ήλιο με ζεσταίνει: Νόνα… < ιταλική nonna, η γιαγιά. Πολύ μικρό αντίδωρο, στην αγάπη σου που με γέμισε ολάκερη, λίγες λέξεις. Ποτέ δεν είχες χρήματα να μου δώσεις ή δώρα. Μια σοκολάτα υγείας Παυλίδη μόνο, που μου την έδινες κομματάκι - κομματάκι. Η αγκαλιά σου τα έκανε όλα να σιωπούν. Το δώρο σου ήταν η αγάπη σου. Το βλέμμα σου γεμάτο καμάρι, το ατσάλι της πανοπλίας μου. Νόνα, η πρώτη μου κόρη έχει το όνομά σου. Και τώρα που λείπεις, είσαι οι γιορτές. Γιαγιά και παππού είστε οι γιορτές! 17

Τρεις καθημερινές

ιστορίες

Η Μαρία, η Άννα και η Ελένη, τρεις καλές φίλες, έχουν καθίσει δίπλα στο τζάκι, να τα πουν, μετά από μήνες. Η καθημερινότητα τις είχε απορροφήσει με τις πεζές απαιτήσεις της και σήμερα ήταν μία πρώτης τάξης ευκαιρία για ένα ποτήρι λευκό κρασί και καλή παρέα. Όμως η Άννα είναι πολύ στενοχωρημένη λόγω της περιπέτειας υγείας της αγαπημένης της ξαδέρφης και το θέμα αυτό, όπως είναι φυσικό, μονοπωλεί τη συζήτηση: ΔΡ ΧΑΒΕΛΕΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / MD, cΜS, PhD ΜΑΣΤΟΛΟΓΟΣ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΥ

- Και πόσων χρονών είναι; - 53, Μαρία μου. Πριν από δυόμισι χρόνια είχε κάνει τη μαστογραφία της και υπέρηχο, ξέρεις, προληπτικά, και ο ακτινολόγος είδε ένα μικρό ογκίδιο. Ήταν μόλις 7 χιλιοστά. Δεν το ψηλαφούσε. Της είπε είναι αδιευκρίνιστο, είναι και πολύ μικρό και δεν είναι βέβαιο τι είναι. Της είπε να το δείξει σε έναν μαστολόγο για διερεύνηση ή έστω να το παρακολουθήσει. - Και αυτή τι έκανε; - Είχε προβλήματα στο σπίτι, με τον γάμο της. Τσακωμοί και γκρίνιες, το αμέλησε. Πριν από έναν χρόνο χώρισε. Άρχισε να ξαναβρίσκει τον εαυτό της. Μία μέρα έπιασε έναν μεγάλο όγκο στο στήθος της. Της έκαναν μαστεκτομή και ήταν καρκίνος. Της έβγαλαν και τους λεμφαδένες, χρειάστηκε και χημειοθεραπεία. Είναι πολύ ταλαιπωρημένη αλλά και σοκαρισμένη που το άφησε… Η ξαδέρφη της Άννας χρειαζόταν να υποβληθεί σε Τριπλό Έλεγχο. Για έναν τόσο μικρό όγκο, που ήταν αψηλάφητος, μπορούσε να γίνει κατευθυνόμενη βιοψία με υπερηχογραφική καθοδήγηση. Θα είχε διαγνωστεί η νόσος, θα είχε γίνει ογκεκτομή τοπικά μετά από εντοπισμό με υπέρηχο, βιοψία στους λεμφαδένες και μετά ακτινοθεραπεία μόνο, με τεράστιες πιθανότητες ίασης. Στο στήθος της μετά βίας θα διακρινόταν η μικρή τομή της ογκοπλαστικής επέμβασης. - Άννα μου, να της σταθείς αλλά προσπάθησε να μην στεναχωριέσαι. Τέτοια πράγματα συμβαίνουν. Ξέρετε τι έπαθε μία γειτόνισσά μου; - Τι έπαθε, Ελένη; - Είχε πιάσει ένα μεγαλούτσικο ογκίδιο στον μαστό. Τρομοκρατήθηκε και έτρεξε στους γιατρούς. Ο χειρουργός της είπε ότι μοιάζει καλόηθες και ο ακτινολόγος δεν ανησυχούσε καθόλου. - Ε, και; - Της είπαν κατευθείαν για χειρουργείο, να το βγάλουν. Δύο εβδομάδες μετά, η βιοψία έδειξε ότι δεν ήταν καλό. Ο χειρουργός

της είπε ότι θέλει κι άλλο χειρουργείο για να καθαρίσει γύρω από το ογκίδιο και για να γίνει βιοψία στους λεμφαδένες. - Ωχ! Την καημένη! - Ναι, και σαν να μην έφταναν δύο εγχειρήσεις σε έναν μήνα και τόσα έξοδα, κόψεκόψε, της έμεινε δυσμορφία στο στήθος. Και είναι μόλις 45 χρονών…

Η γειτόνισσα της Ελένης έπρεπε να είχε υποβληθεί σε Τριπλό Έλεγχο με σκοπό την Προεγχειρητική Διάγνωση. Μία υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη βιοψία θα είχε δείξει την κακοήθεια χωρίς ανάγκη πρώτου άσκοπου χειρουργείου. Ο χειρουργός μαστολόγος θα είχε επιλέξει την καταλληλότερη για αυτήν μέθοδο ογκοπλαστικής, κατόπιν συζήτησης με την ασθενή, και θα έκανε ένα μόνο χειρουργείο. Λιγότερη ταλαιπωρία, λιγότερα έξοδα και πολύ καλό αισθητικό αποτέλεσμα - σημαντικό, μιας και ήταν 45 ετών μόνο. Η Μαρία βούρκωσε και προσπάθησε άτσαλα να το κρύψει. Οι φίλες της, της κρατούν τα χέρια και την κοιτούν ξαφνιασμένες. - Μαράκι, τι συμβαίνει; - Βρε κορίτσια, συγγνώμη, δεν σας είπα ποτέ τίποτα… - Για ποιο πράγμα, Μαρία; - Για την κόρη μου. Το κοριτσάκι μου. - Δηλαδή; 19

- Θυμάστε πριν από μήνες που πήγα να μείνω για λίγο μαζί της; Μου ζήτησε να μην πω τίποτα. Αλλά δεν μπορώ άλλο… - Τότε που πήγες να βοηθήσεις με το μωρό; Τι έπαθε, 31 χρονών κοπέλα; - Δεν είχα πάει να βοηθήσω με το μωρό. Από την εγκυμοσύνη της κάτι νόμιζε ότι έπιανε στο στήθος, αλλά θεώρησε ότι θα είναι το γενικό πρήξιμο. Όμως αφού γέννησε και άρχισε να θηλάζει, κατάλαβε ότι αυτό το ογκίδιο μεγάλωνε. Ο χειρουργός της είπε ότι σε αυτή την ηλικία θα περίμενε ένα καλόηθες ογκίδιο, ινοαδένωμα νομίζω το είπε. Στον υπέρηχο δεν φαινόταν καλά, γιατί τότε θήλαζε. - Και τι έγινε; - Πήγε στο χειρουργείο να το βγάλει. Και του χειρουργού δεν του άρεσε, το έστειλε για ταχεία βιοψία. Μετά από μισή ώρα του είπαν ότι είναι καρκίνος. Βγήκε και μας βρήκε στην αίθουσα αναμονής. Είπε ότι πρέπει να γίνει μαστεκτομή, τώρα όσο είναι ακόμα στο χειρουργείο. Τι να κάνουμε, είπαμε «Γιατρέ, κάνε το καλύτερο». Ήταν η χειρότερη στιγμή της ζωής μου όταν ξύπνησε από τη νάρκωση και κατάλαβε τι είχε συμβεί. Ήταν συντετριμμένη, στα όρια της κατάθλιψης, για καιρό. Τώρα αρχίζει να συνέρχεται και με τον άντρα της ρωτάνε για καθυστερημένη αποκατάσταση. Δύο ακόμη χειρουργεία σε βάθος χρόνου, τους λένε… Η ιστορία της κόρης της Μαρίας θα ήταν πολύ διαφορετική αν είχε αντιμετωπιστεί με τις αρχές του Τριπλού Ελέγχου. Θα είχε γίνει υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη βιοψία που θα έδειχνε την κακοήθεια πριν το χειρουργείο. Τα άσχημα νέα θα δίνονταν μαζί με συμβουλευτική από ψυχολόγο υγείας, ώστε να αμβλυνθεί η αντίδραση της νεαρής κοπέλας. Με τον μαστολόγο χειρουργό θα είχαν χρόνο να συζητήσουν όλες τις πιθανές μεθόδους αποκατάστασης και να επιλέξουν από κοινού την καταλληλότερη. Η κόρη της Μαρίας θα κοιμόταν και θα ξυπνούσε μετά το χειρουργείο με στήθος. Θα είχε εξαιρετική ποιότητα ζωής, στην ζεστή αγκαλιά της 20

οικογένειάς της και με τον χειρουργό της θα συνέχιζε σε βάθος χρόνου την παρακολούθηση και θα συζητούσε τις περαιτέρω αισθητικές βελτιώσεις που τυχόν επιθυμούσε. Η ξαδέρφη της Άννας, η γειτόνισσα της Ελένης και η κόρη της Μαρίας είναι άνθρωποι δίπλα μας, κοντά μας, στην πόλη μας ή στην οικογένειά μας. Είτε από τη θέση του φίλου ή του συγγενή ή και από τη θέση του λειτουργού υγείας ακόμα, θέλουμε το καλό τους, προσδοκούμε την υγεία τους, σωματική και ψυχική. Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος στις γυναίκες, με διαφορά. Πώς θα μπορούσαμε να τον αγνοήσουμε; Πώς θα μπορούσαμε να παραμελήσουμε την πρόληψη; Και όταν, παρ’ ελπίδα χρειαστεί, πώς θα μπορούσαμε να αγνοήσουμε τον Τριπλό Έλεγχο; Είναι, άραγε ανάγκη να ξανακουστούν ιστορίες όπως της Άννας, της Ελένης και της Μαρίας;

Κάθε γυναίκα μπορεί να κάνει ένα δώρο στον εαυτό της και σε αυτούς που αγαπάει: Να διασφαλίσει την υγεία της συμμετέχοντας στην πρόληψη και διερευνώντας οποιοδήποτε εύρημα με την ασφαλή και σύγχρονη πρακτική του Τριπλού Ελέγχου.

ΙΑΤΡΕΙΟ ΦΡΟΝΤΙ∆ΑΣ ΜΑΣΤΟΥ Πρόληψη, Παθολογία και Χειρουργική Μαστού, Βιοψίες & Παρακεντήσεις με Επεμβατικό Υπέρηχο

Ιωάννης Γ. Χαβελές MD, cMS, PhD Μαστολόγος - Χειρουργός Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών Εξειδίκευση Ογκοπλαστικής Χειρουργικής, Αποκατάστασης & Επεμβατικού Υπερήχου Μαστού στην Μεγάλη Βρετανία

ΤΡΙΠΛΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

1. ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΑΣΤΟΥ 2. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 3. ΒΙΟΨΙΑ ΜΕ ΥΠΕΡΗΧΟ

Νιώσατε κάποια αλλαγή στο στήθος σας; Πιάνετε κάτι που μοιάζει με ογκίδιο; Είχατε ασυνήθιστη έκκριση από τη θηλή; Παρατηρήσατε αλλαγές στο δέρμα του μαστού σας; Μήπως ο ακτινολόγος σας είδε κάτι στη προληπτική μαστογραφία ή τον υπέρηχο μαστών; Είμαστε δίπλα σας για να διερευνήσουμε κάθε σύμπτωμα ή εύρημα, ψηλαφητό ή μικροσκοπικό. Συνεργαζόμαστε με τον ακτινολόγο σας για να ολοκληρώσουμε τα 3 βήματα του Τριπλού Ελέγχου. Με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές και χαμηλό κόστος, λαμβάνουμε βιοψία, προσφέροντας αδιαμφισβήτητη ιστολογική διάγνωση και πλάνο δράσης, όταν αυτό απαιτείται.

Σατωβριάνδου 63-65 & Κορίνθου, Πάτρα Τ. 2610 279.239, Κ. 6974 81.71.40 frontidamastou@gmail.com www. frontidamastou.gr

Χώρισα!

Τώρα τι κάνω; Ο χωρισμός είναι μια επώδυνη κατάσταση που υποδηλώνει την απομάκρυνση, την αποκοπή, την απώλεια. Την απώλεια εκείνου που είχαμε, την απώλεια των ονείρων, των σχεδίων, των στόχων μας. Κάθε χωρισμός, αναμενόμενος ή απρόσμενος, είναι ένα μικρό πένθος, ένας μικρός θάνατος. Συχνά οι άνθρωποι τον παρομοιάζουν με μια γροθιά στο στομάχι ή μια μαχαιριά στην καρδιά. ΧΑΣΑΠΗ ΘΕΟΔΩΡΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

Οι συνέπειές του είναι δύσκολο να ξεπεραστούν, κυρίως τους πρώτους μήνες. Οι αλλαγές στην προσωπική και διαπροσωπική ζωή είναι σημαντικές, με φυσικό επακόλουθο έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις, όπως βαθιά θλίψη και στενοχώρια αλλά και διαταραχές στον ύπνο, στη διατροφή, ξεσπάσματα θυμού ή κλάματος. Αυτή είναι μια παροδική περίοδος προσαρμογής του ατόμου στη νέα τάξη πραγμάτων, στη νέα κατάσταση, κατά τη διάρκεια της οποίας προσπαθεί να ξαναβρεί τον εαυτό του και να ανταπεξέλθει στις ανάγκες της καθημερινότητας, αυτή τη φορά όμως μόνο του. Το πώς αντιδρά ο καθένας στον χωρισμό εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων, όπως η προσωπικότητα του ατόμου, τα βιώματα, ο τρόπος ζωής, ο τρόπος που έχει μάθει ο καθένας να αντιμετωπίζει και να ξεπερνά τις δυσκολίες. Επιπλέον, το συναισθηματικό δέσιμο που υπήρχε με τον άνθρωπο που έχασε αλλά και η ύπαρξη υποστηρικτικού πλαισίου, δηλαδή αν υπάρχει οικογένεια, φίλοι που μπορούν να συμπαρασταθούν. Επίσης, τα θέματα υγείας ή η έλλειψη εργασίας αποτελούν παράγοντες που μπορεί να λειτουργήσουν αρνητικά. Σε μια απόπειρα να κατανοήσουν την υποκειμενικότητα και την οικουμενικότητα του πόνου του χωρισμού, οι ψυχολόγοι έχουν στρέψει τις έρευνές τους στη μελέτη του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλός μας τείνει να αντιλαμβάνεται τον πόνο του χωρισμού με τον ίδιο τρόπο που αντιλαμβάνεται τον σωματικό πόνο. Είναι πολύ πιθανόν αυτό να οφείλεται σε εξελικτικούς λόγους. Ο πόνος εξυπηρετεί στο να κάνει αισθητή την παρουσία σωματικού κινδύνου στο άτομο, έτσι ώστε να μπορέσει να προστατεύσει τον εαυτό του. Για τους προγόνους μας η κοινωνική απόρριψη αποτελούσε μια άμεση απειλή για τη σωματική τους ακεραιότητα, καθώς

στο ζωικό βασίλειο είσαι λιγότερο ευάλωτος στους εχθρούς ως μέλος μιας ομάδας. Αυτό ίσως προσφέρει μία εξήγηση, στο γιατί μερικά άτομα αισθάνονται τόσο ευάλωτα χωρίς κάποιον σύντροφο και επιδιώκουν να βρίσκονται πάντα σε μία σχέση. Τα τραύματα, όσο βαθιά κι αν μας έχουν διαπεράσει, είναι πολύτιμος σύμμαχος στη ζωή μας, γιατί η κάθε εμπειρία, ακόμη κι αν δεν είχε την έκβαση που επιθυμούσαμε, αποτελεί μάθημα ζωής και εφόδιο στον αγώνα μας. Όσο εμείς προσπαθούμε να εξαφανίσουμε, να διαγράψουμε από τον χάρτη του παρελθόντος μας καθετί που θεωρούμε πως μας στιγμάτισε, όσο γυρεύουμε μια μαγική επανόρθωση που θα σβήσει με μια μονοκοντυλιά ό,τι μας πλήγωσε, για να αποδεχτούμε τον εαυτό μας χωρίς πληγές, χωρίς τραύματα, χωρίς εγγραφές, χωρίς παρελθόν, τόσο θυμώνουμε και ματώνουμε, γιατί διαπιστώνουμε πως δεν μπορούμε να διαγράψουμε τις αναμνήσεις μας αλλά μπορούμε να συμφιλιωθούμε με το «λάθος» και να ανοίξουμε δρόμο στη ζωή μας. Εκείνο που χρειάζεται είναι να μη βιάζουμε τον εαυτό μας να αισθανθεί καλύτερα. Χρειαζόμαστε χρόνο. Όπως συμβαίνει με τον σωματικό πόνο, με τον καιρό η ένταση θα μειωθεί και το τραύμα θα αρχίσει να επουλώνεται. Τρόποι αντιμετώπισης ενός χωρισμού Σε κάθε περίπτωση, ένας χωρισμός μπορεί να φέρει τα πάνω-κάτω στη ζωή μας και να πυροδοτήσει μια σειρά από δυσάρεστα και αρνητικά συναισθήματα. Ωστόσο, έχει σημασία να μην ξεχνάμε πως υπάρχουν πολλοί τρόποι προκειμένου να διαχειριστούμε αυτή την κατάσταση, αρκεί να θυμόμαστε πως ο τελικός στόχος είναι να «προχωρήσουμε στη ζωή μας» και να μην εισπράττουμε κάτι λιγότερο από αυτό που μας αξίζει. 23

Αποδοχή του χωρισμού. Δεν πρέπει να προσπαθούμε να αποφεύγουμε τα συναισθήματα θλίψης αλλά να τα βιώνουμε και να πενθούμε, για να λυτρωθούμε. Ανάληψη της ευθύνης των επιλογών μας. Είναι ανώφελο να κατηγορούμε τον πρώην σύντροφό μας, ή τους γονείς μας, ή τα τρίτα άτομα ότι μας οδήγησαν στον χωρισμό. Οι κατηγορίες μόνο μειωμένη αυτοπεποίθηση δείχνουν, ενώ δεν μας βοηθούν να εντοπίσουμε τα δικά μας λάθη και να βελτιώσουμε τον εαυτό μας. Χρειάζεται να ξεχάσουμε κάθε μορφής εκδικητικότητα. Μια τέτοια συμπεριφορά δείχνει μικροπρέπεια και οι κατηγορίες συνήθως είναι μια μορφή βίας με στόχο την κοινωνική ταπείνωση και τον εξευτελισμό του πρώην συντρόφου, που οδηγεί σε συναισθήματα ντροπής και ενοχής όταν περάσει η μπόρα του χωρισμού. Αποφασιστικότητα. Πρέπει να αποφεύγουμε τις οικειότητες, έτσι ώστε να ξεκαθαριστούν τα συναισθήματα και από τις δύο πλευρές. Τα φιλικά ραντεβού και οι συναντήσεις με διάφορες προφάσεις, το μόνο που μπορούν να προσφέρουν είναι η επιστροφή σε προηγούμενα στάδια του χωρισμού. Χρονικά περιθώρια. Απαιτείται να δώσουμε στον εαυτό μας χρόνο να «χωνέψει» το γεγονός του χωρισμού, ειδικά αν δεν ήταν δική μας απόφαση. Να μας επιτρέψει να έχουμε δυσάρεστα συναισθήματα και να αντέξουμε να κάνουμε έναν προσωπικό απολογισμό της σχέσης, ώστε να δούμε τον ρόλο που είχαμε σ’ αυτή και αν τελικά μας ικανοποιούσε. Ας αφήσουμε τον εαυτό μας ελεύθερο να θρηνήσει αυτό που έχασε αλλά να θυμηθούμε πως όσο δυνατά κι αν είναι τα συναισθήματα που βιώνουμε αυτή τη στιγμή, δεν θα διαρκέσουν για πάντα. Βιβλιοθεραπεία. Ένας άλλος τρόπος που σε κάποιους προσφέρει παρηγοριά και ανακούφιση είναι η βιβλιοθεραπεία. Πέρα 24

από διάφορα βιβλία αυτοβοήθειας που προτείνουν πρακτικές λύσεις σε θέματα χωρισμού και σχέσεων, η ανάγνωση είναι για πολλούς ένας τρόπος είτε να μαθαίνουν νέα πράγματα για τον εαυτό τους είτε να ξεφεύγουν μέσα από τις ιστορίες άλλων. Γενικότερα, είναι μια περίοδος που προσφέρεται να κάνουμε τονωτικά πράγματα για τον εαυτό μας π.χ. να πάμε σινεμά, να συναντήσουμε φίλους, να πάμε μια βόλτα και να φροντίσουμε τον εαυτό μας με το να τρώμε και να κοιμόμαστε καλά. Επίσης να αποφεύγουμε την αύξηση του αλκοόλ ή του καπνίσματος. Ψυχοθεραπεία. Τα σημάδια που θα πρέπει να μας ανησυχούν, είναι όταν αδυνατώντας να ξεπεράσουμε την προηγούμενη σχέση μας, μένουμε να αναπολούμε γεγονότα και καταστάσεις, νιώθουμε στενοχώρια και απελπισία και έχουμε την πεποίθηση πως δεν θα αγαπήσουμε και δεν θα αγαπηθούμε ποτέ ξανά. Επίσης, όταν υιοθετούμε έναν τρόπο ζωής μέσα από τον οποίο προσπαθούμε να ξεφύγουμε από τα σημαντικά θέματα που ενδεχομένως ανακύπτουν μέσα από έναν χωρισμό, αντί να τα αντιμετωπίσουμε και να ψάξουμε για λύσεις. Ένας ειδικός μπορεί να μας δείξει τον τρόπο να αντιμετωπίσουμε τα δυσάρεστα συναισθήματα και τον εαυτό μας, αλλά και να μας βοηθήσει να ξαναπάρουμε τον έλεγχο της ζωής μας. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή, ώστε το άτομο να μην αγνοήσει τα πραγματικά θέματα που καλείται να επιλύσει. Γενικά, κάθε εμπόδιο και στενοχώρια μπορούν να είναι για καλό, αν μπορούμε να τα δούμε σαν ευκαιρίες ωρίμανσης ώστε να μάθουμε κάτι παραπάνω για μας, για τους άλλους και το πώς σχετιζόμαστε μαζί τους.

Diamond lift Οι εορταστικές μέρες των Χριστουγέννων πλησιάζουν. Ο χρόνος μετράει αντίστροφα… όχι μόνο για τα δώρα που θα λάβουμε και θα πάρουμε, αλλά και γι’ αυτά που μπορούμε εμείς οι ίδιοι να κάνουμε στον εαυτό μας για ένα λαμπερό, φρέσκο, αναζωογονημένο και «ξεκούραστο» πρόσωπο! ΜΠΑΡΜΠAΝΗ XAΡΑ / ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ

Μια υγιής και λαμπερή όψη στις μέρες των γιορτών, θα σας γεμίσει αυτοπεποίθηση και θα σας χαρίσει υπέροχες γιορτινές εμφανίσεις… Με απλές επεμβάσεις αισθητικής μπορεί να βελτιωθεί όχι μόνο η εξωτερική εμφάνιση μιας γυναίκας αλλά κυρίως η ψυχολογία της. Ένας ιδανικός συνδυασμός είναι το DIAMOND LIFT: συνδυασμός θεραπείας με διαμάντι και BOTOX για φωτεινότητα και λάμψη. Η θεραπεία με τα διαμάντια είναι η πιο προηγμένη θεραπεία μικροδερμοαπόξεσης για το πρόσωπο. Αφαιρεί αναίμακτα την εξωτερική κεράτινη στοιβάδα της επιδερμίδας ενώ παράλληλα μια απαλή αναρρόφηση ενεργοποιεί το σχηματισμό νέου κολλαγόνου και ελαστίνης, με αποτέλεσμα τη δημιουργία νέας σφριγηλής και ελαστικής επιδερμίδας, τη βελτίωση των λεπτών ρυτίδων, των δυσχρωμιών και των ουλών. Τα νεκρά κύτταρα που κάνουν το δέρμα να δείχνει θαμπό και ταλαιπωρημένο απομακρύνονται, οι διεσταλμένοι πόροι συρρικνώνονται και η επιδερμίδα γίνεται λεία και λαμπερή. Η μέθοδος είναι ανώδυνη, μη επεμβατική, χωρίς ερεθισμούς ή τραύματα, απόλυτα ασφαλής και φυσική, χωρίς παρενέργειες και χωρίς να περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες του πελάτη. Επιπλέον είναι κατάλληλη για όσους αναζητούν εναλλακτική λύση σε σχέση με τις επεμβατικές μεθόδους και θέλουν τέλεια και άμεσα αποτελέσματα σε: ◘ Ξηρότητα ◘ Αντιγήρανση ◘ Ακμή ◘ Υπέρχρωση ◘ Κηλίδες / Δυσχρωμίες ◘ Φθορά από έκθεση στον ήλιο

Το αποτέλεσμα όμως του DIAMOND LIFTING ολοκληρώνεται όταν συνδυαστεί η μέθοδος των διαμαντιών με τη θεραπεία Botox. Το BOTOX εφαρμόζεται σαν θεραπεία ολόκληρου του προσώπου ή/ και του λαιμού (Full-Face Botox), για την εξάλειψη των ρυτίδων ή σαν θεραπεία αναζωογόνησης και λάμψης (Flash Botox ή Baby Botox). Με την πάροδο των ημερών το πρόσωπο δείχνει νεότερο, φρέσκο και ξεκούραστο ενώ οι ρυτίδες εξαλείφονται με εντυπωσιακό ρυθμό. Στα χέρια ενός εξειδικευμένου γιατρού το Botox μπορεί να χαρίσει γρήγορα και ασφαλή αποτελέσματα, βελτιώνοντας την αισθητική εικόνα του προσώπου. 27

Απομυθοποιήστε τα «πρέπει» των γιορτών Έφτασε πάλι η αγαπημένη εποχή μικρών και μεγάλων. Οι δρόμοι γέμισαν πολύχρωμα φωτάκια, τα σπίτια γλυκά, δώρα, πρόσωπα που λάμπουν από χαρά. Ή μήπως όχι; Πόσο αληθινό είναι αυτό; Πόσο καταναγκαστικά είναι όλα αυτά που αισθανόμαστε, σκεφτόμαστε, προσδοκούμε και πράττουμε τις μέρες των γιορτών; Είναι τυχαίο άλλωστε πως τα ποσοστά του άγχους και της κατάθλιψης αυξάνονται δραματικά τις ημέρες των Χριστουγέννων; ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

Στη ζωή μας μεγαλώνουμε με πολλά «πρέπει». Όλα αυτά τα «πρέπει» καθοδηγούν τόσο το συναίσθημα, όσο και τη συμπεριφορά μας και αποδυναμώνουν τις προσωπικές μας επιθυμίες, τα πραγματικά μας συναισθήματα. «Πρέπει», τα οποία μας υποβάλλουν η οικογένεια, το σχολείο, η κοινωνία, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας. Τα «πρέπει» δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν και από τις γιορτινές μέρες, συμβάλλοντας σημαντικά στη ψυχική μας διάθεση. Εσύ έχεις αναγνωρίσει ποια είναι τα «πρέπει των Χριστουγέννων» που ίσως φέτος είναι η ευκαιρία να απομυθοποιήσεις και να αντιμετωπίσεις; Πρέπει να είσαι χαρούμενος και θετικός. Είναι γιορτές και πρέπει να είσαι χαμογελαστός, δεν υπάρχει λόγος να γκρινιάζεις, να σκέφτεσαι αρνητικά, να θλίβεσαι. Σίγουρα δεν είναι ούτε εύκολο ούτε ρεαλιστικό να εξαφανιστούν οι δυσκολίες και τα προβλήματα της καθημερινότητας που μας ταλαιπωρούν. Ακόμα και αν δεν υπάρχουν δυσκολίες, πόσο αληθινό είναι ένα χαμόγελο, επειδή απλά και μόνο το κάνουν όλοι αυτές τις μέρες; Πού πηγαίνει ο θυμός, η θλίψη, το άγχος, οι φόβοι και οποιοδήποτε άλλο επώδυνο συναίσθημα; Πολλοί απαντούν πως αν δεν δείχνουν χαρούμενοι, απομακρύνονται οι άλλοι από κοντά τους. Έχεις αναρωτηθεί όμως πόση προσωπική μοναξιά κρύβει η προσποίηση ενός συναισθήματος ακόμα και ανάμεσα σε πλήθος ατόμων; Πρέπει να αγοράσεις δώρα. Οι γιορτινές μέρες αναδεικνύουν τη δύναμη του υπερκαταναλωτισμού, τόσο σε προσωπικό όσο και σε διαπροσωπικό επίπεδο. Πρέπει να κάνεις δώρα στους δικούς σου ανθρώπους, το επιβάλλουν οι μέρες. Τείνουμε να ξεχνάμε πως η αξία ενός δώρου είναι καθαρά συναισθηματική, συμβολική, εσωτερική και προσωπική και πρέπει να γίνεται μόνο από πραγματική θέληση και αγάπη. Η πίεση να αγοράσεις δώρα, ειδικά στις μέρες οικονομικής κρίσης που διανύουμε, σε καμία περίπτωση δεν επιφέ-

ρει θετικά συναισθήματα ούτε στον δότη ούτε στον παραλήπτη. Γιατί να επενδύσω και αυτές τις γιορτές στα υλικά αγαθά και όχι στις ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις; Πρέπει να κάνεις διαφορετικά πράγματα από αυτά που κάνεις τον υπόλοιπο χρόνο. «Είναι Χριστούγεννα, μη δουλεύεις, μην αγχώνεσαι, μην κοιμάσαι, βγες έξω να διασκεδάσεις, φάε κάτι διαφορετικό». Αυτές είναι μερικές από τις φράσεις που ακούμε συχνά από τους δικούς μας ανθρώπους τις ημέρες των γιορτών. Είναι σημαντικό ακόμα και την περίοδο που χαλαρώνουμε από το έντονο πρόγραμμα της καθημερινότητας, να μην ξεφεύγουμε από κάποιες καθιερωμένες ασχολίες και δραστηριότητες που κάνουμε όλο τον χρόνο. Ξεχνάμε πως τα Χριστούγεννα δεν υπάρχουν για να μας αποσυνδέουν από την ρεαλιστική πραγματικότητα, αλλά να μας κάνουν να τη ζούμε με μία πιο χαλαρή διάθεση και ματιά. Πρέπει να παρευρεθείς σε μεγάλα τραπέζια με συγγενείς και φίλους. Το συγκεκριμένο «πρέπει» αναφέρεται στα γνωστά μεγάλα οικογενειακά τραπέζια των γιορτινών ημερών. Αυτά τα τραπέζια που σε κάποιους προκαλούν δυσφορία, άγχος, θυμό. Πρέπει να συναντήσεις άτομα που ίσως δεν θέλεις ή δεν συμπαθείς, να συγκρουστείς με τις προσωπικές σου ανάγκες και αξίες, να μη δείξεις αλλά ίσως και να μην αποδεχτείς πως κάποιες φορές προτιμάς τη δική σου μοναχικότητα. Φέτος είναι η ευκαιρία να δημιουργήσουμε τα δικά μας προσωπικά «πρέπει» την περίοδο των γιορτών, τα οποία θα είναι ευέλικτα, αυθεντικά, ουσιαστικά και θα μας προσφέρουν προσωπική χαρά και ικανοποίηση. Με ποιους τρόπους μπορεί να γίνει αυτό; Σταμάτησε να ρωτάς τον εαυτό σου τι θα έκανε χαρούμενη όλη την οικογένεια, τους φίλους και συγγενείς σου και άρχισε να 29

ρωτάς τον εαυτό σου τι θα έκανε χαρούμενο εσένα αυτές τις μέρες.

«ναι» που λες στον εαυτό σου και στη νέα χρόνια που ακολουθεί.

Έλεγξε το συναίσθημά σου και αποδέξου το, ακόμα και αν αυτό είναι θλίψη, μοναξιά ή θυμός. Είναι σημαντικό να το αποδεχτείς και να το εκφράσεις στους δικούς σου ανθρώπους.

Φτιάξε ένα δικό σου πρόγραμμα για τις διακοπές με δραστηριότητες που σου προσφέρουν ευχαρίστηση, χωρίς περιορισμούς και καταναγκασμούς.

Μη νιώσεις ενοχές αν δεν μπορέσεις να ανταποδώσεις στα δώρα που θα λάβεις. Μην πέσεις θύμα του υπερκαταναλωτισμού, προσπάθησε να ανακαλύψεις τη δική σου δημιουργική πλευρά φτιάχνοντας χειροποίητα δώρα με υλικά που ήδη διαθέτεις στο σπίτι. Επένδυσε στις διαπροσωπικές σχέσεις αλλά και στη μεγαλύτερη σχέση της ζωής σου, αυτήν με τον εαυτό σου. Μάθε να λες «όχι» στις οικογενειακές και φιλικές προτάσεις που θα δεχθείς. Θυμήσου πως το «όχι» σου αποτελεί ένα δυνατό

Φρόντισε και περιποιήσου τον εαυτό σου. Δώσε έμφαση στις προτεραιότητες και τις αξίες που σε χαρακτηρίζουν και συμπεριφέρσου με γνώμονα αυτές. Πρότεινε εναλλακτικές λύσεις στους ανθρώπους που αγαπάς, γέλα αλλά και κλάψε όποτε εσύ πραγματικά το επιθυμείς. Τα φετινά Χριστούγεννα αγκάλιασε τον εαυτό σου και τους σημαντικούς σου ανθρώπους, θέσε ως στόχο τον ποιοτικό χρόνο μαζί τους και όχι τον ποσοτικό, αποδεσμεύσου από τις ενοχές και απόλαυσε τη χαλαρή, αυθόρμητη πλευρά σου. Χαρούμενες Γιορτές σε όλο τον κόσμο!

Κολοκοτρώνη 60 - 62 & Καραϊσκάκη, Πάτρα Τηλ.: 2610 225.400 Κιν.: 6949 555.999 www.dimakopoulos-drive.gr info@dimakopoulos-drive.gr

∆ιπλώµατα όλων των κατηγοριών • Επεκτάσεις & Αναθεωρήσεις & Π.Ε.Ι. Στόχος µας η σωστή και δηµιουργική εκπαίδευση… Με εµπειρία χρόνων στο χώρο διδασκαλίας της σωστής και ασφαλούς οδήγησης, δηµιουργήσαµε έναν χώρο οικείο, άνετο, µοντέρνο και σύγχρονα εξοπλισµένο, που προδιαθέτει τους µαθητές µας στο σωστό τρόπο εκµάθησης. • Με τα πιο σύγχρονα µέσα θεωρητικής εκπαίδευσης (Η/Υ, τηλεόραση LCD, DVD κλπ.) • Με τον πιο δυνατό και ασφαλή µηχανοκίνητο εξοπλισµό (Mercedes A Class, Honda CBF 600 cc, Honda CBF 500 cc, Beverly 400 cc, Honda CBF 125 cc, KYMCO 125 cc και Daytona 50 cc) • Με την πλήρη εκπαίδευση των θεωρητικών και πρακτικών µαθηµάτων οδήγησης • Με τις καλύτερες τιµές της αγοράς…

…εξασφαλίζουµε στους µαθητές µας σωστή αγωγή οδήγησης και σίγουρη επιτυχία!

Οστεοπόρωση: η σιωπηλή επιδημία

Η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική πυκνότητα και μέτρια ποιότητα οστού. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η μειωμένη αντοχή του οστού με συνέπεια να συμβαίνει ευκολότερα κάποιο κάταγμα. Η οστεοπόρωση δεν έχει συμπτώματα μέχρις ότου εκδηλωθεί κάποιο κάταγμα, γι’ αυτό χαρακτηρίζεται ως η σιωπηλή επιδημία της εποχής μας. ΚΑΡOΚΗΣ ΔΗΜHΤΡΗΣ / ΙΑΤΡΟΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

Μορφές οστεοπόρωσης Η οστεοπόρωση διακρίνεται σε πρωτοπαθή, όπου ανήκουν η μετεμμηνοπαυσιακή και η γεροντική οστεοπόρωση, και σε δευτεροπαθή. Η πιο συχνή μορφή οστεοπόρωσης είναι η μετεμμηνοπαυσιακή. Εμφανίζεται σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση και σχετίζεται με τη μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων, που φυσιολογικά παρατηρείται σε αυτή την ηλικία των γυναικών. Η γεροντική οστεοπόρωση εμφανίζεται σε γυναίκες και άνδρες ηλικίας 70 ετών και πάνω. Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση αναπτύσσεται σε ασθενείς με ορισμένες παθήσεις, όπως είναι π.χ. ο υπερπαραθυρεοειδισμός, οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες, ο υπογοναδισμός, ο υπερθυρεοειδισμός, το σύνδρομο δυσαπορρόφησης, όπως και σε ασθενείς που παίρνουν για μακρό χρονικό διάστημα κορτιζόνη.

• Ένα χρόνο μετά από κάταγμα του ισχίου μόνο το 50% των ασθενών μπορούν να εκτελούν χωρίς βοήθεια τις συνήθεις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής. • Σε ετήσια βάση ο αριθμός των ημερών νοσοκομειακής νοσηλείας για τους ασθενείς με οστεοπορωτικά κατάγματα είναι σημαντικά μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο αριθμό ημερών νοσηλείας για ασθενείς με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή σακχαρώδη διαβήτη ή έμφραγμα του μυοκαρδίου ή καρκίνο του μαστού.

Ποια είναι η συχνότητα της οστεοπόρωσης; Η οστεοπόρωση εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 50 ετών, είναι πολύ συχνότερη στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες και η συχνότητά της αυξάνει με την πρόοδο της ηλικίας. Προσβάλλει το 25-35% των γυναικών και το 15-20% των ανδρών ηλικίας 50 ετών και πάνω. Ποια είναι η σημασία και οι επιπτώσεις της οστεοπόρωσης; Η οστεοπόρωση έχει σοβαρές επιπτώσεις στους ασθενείς και στις οικογένειές τους, στο σύστημα υγείας και στην εθνική οικονομία. • Η θνησιμότητα στους ασθενείς με οστεοπορωτικά κατάγματα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από εκείνη που παρατηρείται σε άτομα του ίδιου φύλου και της ίδιας ηλικίας στο γενικό πληθυσμό. Περίπου 20% των ασθενών με κάταγμα του ισχίου και 25% των ασθενών με κάταγμα σπονδύλων πεθαίνουν μέσα στον πρώτο χρόνο. 32

Ποιες είναι οι αιτίες και πώς αναπτύσσεται η οστεοπόρωση; Δύο παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της οστεοπόρωσης: • Το επίπεδο της κορυφαίας οστικής μάζας που αποκτά ένα άτομο στην ηλικία των 25 περίπου ετών και • H αυξημένη οστική απώλεια που συνήθως συμβαίνει μετά την ηλικία των 45-50 ετών. Το ποσό της οστικής μάζας, που έχει ένα άτομο σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι αποτέλεσμα δύο αλληλένδετων κυτταρικών λειτουργιών, που εναλλάσσονται συνεχώς μέσα στα οστά καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, στα πλαίσια της λεγόμενης οστικής ανακατασκευής. Οι λειτουργίες αυτές είναι η οστική απορρόφηση που προηγείται και η οστική παραγωγή που ακολουθεί. Φυσιολογικά, μέχρι την ηλικία περίπου των 25 ετών η οστική παραγωγή είναι μεγαλύ-

τερη από την οστική απορρόφηση και έτσι η οστική μάζα αυξάνει συνεχώς, και μάλιστα πιο πολύ στους άνδρες από ότι στις γυναίκες, για να φθάσει στην ηλικία αυτή των 25 ετών στο μέγιστο επίπεδό της, που είναι γνωστό ως κορυφαία οστική μάζα. Κατά τα επόμενα 20 περίπου χρόνια η οστική απορρόφηση είναι ίση με την οστική παραγωγή τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες και η οστική μάζα παραμένει σταθερή. Μετά την ηλικία όμως των 45 ετών, η οστική απορρόφηση γίνεται μεγαλύτερη από την οστική παραγωγή και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό στις γυναίκες από ότι στους άνδρες λόγω της μειωμένης παραγωγής των οιστρογόνων και τελικά της εγκατάστασης της εμμηνόπαυσης στην ηλικία περίπου των 50 ετών. Έτσι το αποτέλεσμα είναι μια “φυσιολογική” οστική απώλεια. Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη οστεοπόρωσης; Για την ανάπτυξη της οστεοπόρωσης παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες κινδύνου. Από τους παράγοντες αυτούς ορισμένοι είναι δυνατόν να τροποποιηθούν και άλλοι όχι. Οι μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για την οστεοπόρωση είναι: ◘ Γενετικοί ◘ Οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης Ιστορικό κατάγματος (και ιδιαίτερα ιστορικό κατάγματος του αυχένα του μηριαίου οστού) στη μητέρα ή στον πατέρα ◘ Γυναικείο φύλο ◘ Ηλικία άνω των 50 ετών ◘ Εμμηνόπαυση/υστερεκτομή Οι τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου για την οστεοπόρωση είναι: ◘ Πρόωρη εμμηνόπαυση (πριν από την ηλικία των 45 ετών) ◘ Αμηνόρροια διάρκειας μεγαλύτερης από ένα χρόνο ◘ Διατροφή φτωχή σε ασβέστιο ή βιταμίνη D

◘ Έλλειψη σωματικής άσκησης ◘ Χαμηλό σωματικό βάρος (οι αδύνατες γυναίκες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης οστεοπόρωσης) ◘ Κάπνισμα (μειώνει την οστική μάζα) ◘ Μεγάλη κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών ◘ Λήψη ορισμένων φαρμάκων, όπως π.χ. η κορτιζόνη και η θυροξίνη. Ποια είναι τα συμπτώματα της οστεοπόρωσης; Η οστεοπόρωση είναι μια σιωπηρή νόσος, δεν παρουσιάζει δηλαδή συμπτώματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η κύρια κλινική εκδήλωση της οστεοπόρωσης είναι τα κατάγματα «χαμηλής ενέργειας», δηλαδή κατάγματα που συμβαίνουν μετά από ελαφρό τραυματισμό, όπως είναι π.χ. η πτώση από την όρθια θέση ή από το κρεβάτι. Περίπου το 40% των οστεοπορωτικών καταγμάτων αφορούν τους σπονδύλους, 20% τον αυχένα του μηριαίου οστού, 20% την κερκίδα και 20% διάφορα άλλα οστά. Απώλεια ύψους και κύφωση αποτελούν όψιμες εκδηλώσεις της οστεοπόρωσης και οφείλονται σε σπονδυλικά κατάγματα. Ο κίνδυνος κατάγματος αυξάνει με την πρόοδο της ηλικίας: στις γυναίκες ηλικίας 50 ετών και πάνω είναι 40-50% και στους άνδρες 15-20%. Η εμφάνιση του πρώτου κατάγματος αυξάνει κατά 50% τον κίνδυνο να εμφανιστεί και δεύτερο κάταγμα αργότερα. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να μην φτάσει ο οστεοπορωτικός ασθενής στο (πρώτο) κάταγμα. Πώς γίνεται η διάγνωση της οστεοπόρωσης; Η διάγνωση της οστεοπόρωσης, όταν έχει συμβεί κάταγμα, είναι εύκολη και προφανής. Η διάγνωση στο προκαταγματικό στάδιο στηρίζεται στο ιστορικό, στην κλινική εξέταση και στη μέτρηση της οστικής πυκνότητας. 33

Αυτή γίνεται στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης πριν από την ηλικία των 65 ετών ή στο άνω άκρο του μηριαίου οστού στην ηλικία των 65 ετών και πάνω. Περαιτέρω εργαστηριακές εξετάσεις είναι χρήσιμες για τον αποκλεισμό δευτεροπαθών αιτίων οστεοπόρωσης, όπως και ειδικοί βιοχημικοί δείκτες για τη διαπίστωση του ρυθμού της μεταβολικής δραστηριότητας των οστών και της οστικής απώλειας. Μέτρηση της οστικής πυκνότητας θα πρέπει να γίνεται: ◘ Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας μικρότερης των 65 ετών που έχουν επιπλέον της εμμηνόπαυσης έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση. ◘ Σε όλες τις γυναίκες ηλικίας 65 ετών και πάνω ανεξαρτήτως παραγόντων κινδύνου. ◘ Σε γυναίκες και άνδρες που παίρνουν ή προβλέπεται να πάρουν κορτιζόνη για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από 3 μήνες). ◘ Σε γυναίκες και άνδρες με ακτινολογική παραμόρφωση σπονδύλων. ◘ Σε γυναίκες και άνδρες που έχουν υποστεί κάταγμα μετά από ελαφρό τραύμα. ◘ Σε γυναίκες και άνδρες που βρίσκονται σε θεραπεία για οστεοπόρωση προκειμένου να γίνεται περιοδικά αξιολόγηση του αποτελέσματος της εφαρμοζόμενης θεραπευτικής αγωγής. Υπάρχει πρόληψη για την οστεοπόρωση; Οι στόχοι της πρόληψης είναι: ● Η απόκτηση του μέγιστου δυνατού επιπέδου της κορυφαίας οστικής μάζας μέχρι την ηλικία των 25 ετών και η διατήρησή της κατά την ηλικιακή περίοδο των 25-45 ετών. ● Η ελαχιστοποίηση της οστικής απώλειας μετά την ηλικία των 45 ετών. Η πρόληψη της οστεοπόρωσης αρχίζει από την παιδική και εφηβική ηλικία και περιλαμβάνει: 34

◘ Καθημερινή λήψη της απαραίτητης ανάλογα με το φύλο και την ηλικία ποσότητας ασβεστίου και βιταμίνης D, είτε διατροφικά είτε φαρμακευτικά. ◘ Τακτική σωματική άσκηση. ◘ Αναπλήρωση των οιστρογόνων σε περιπτώσεις πρόωρης εμμηνόπαυσης ή παρατεινόμενης αμηνόρροιας. ◘ Διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους. ◘ Όχι κάπνισμα. ◘ Όχι μεγάλη κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών. ◘ Σε παθήσεις που επιβάλλεται η λήψη κορτιζόνης, θα πρέπει να λαμβάνεται, αν είναι επιτρεπτό, στη μικρότερη δυνατή δόση και για το μικρότερο δυνατό διάστημα.

Οι ημερήσιες ανάγκες σε ασβέστιο είναι περίπου 1000 mg για παιδιά μέχρι 10 ετών και για άνδρες μέχρι 65 ετών, και 1500 mg για εφήβους, γυναίκες όλων των ηλικιών και άνδρες άνω των 65 ετών. Οι ημερήσιες ανάγκες σε βιταμίνη D είναι 800 διεθνείς μονάδες. Το ασβέστιο λαμβάνεται κυρίως από τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η περιεκτικότητα σε ασβέστιο ανά κιλό γαλακτοκομικού προϊόντος είναι: Γάλα αγελάδας 1,2 γρ., γάλα πρόβειο 2,1 γρ., γιαούρτι 1,7 γρ., τυρί φέτα 5 γρ. και τυρί κίτρινο 10-12 γρ. ανά κιλό. Επίσης, καλές πηγές ασβεστίου είναι τα ψάρια και τα μεταλλικά νερά, ενώ η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, τα εμπλουτισμένα σε βιταμίνη D γαλακτοκομικά προϊόντα και τα παχιά ψάρια αποτελούν καλές πηγές βιταμίνης D. Σε περιπτώ-

σεις ανεπάρκειας ή έλλειψης βιταμίνης D, που παραδόξως (παρά την ηλιοφάνεια) είναι πολύ συχνή στην Ελλάδα, χορηγούνται φαρμακευτικά συμπληρώματα. Πολύ σημαντική επίσης είναι η προσυμπτωματική διάγνωση της νόσου (πριν παρουσιαστεί το πρώτο κάταγμα), καθώς και η έγκαιρη και αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή. Ο ρόλος της σωματικής άσκησης Το οστό είναι ζωντανός ιστός που συνεχώς αναπλάθεται. Η φόρτιση είναι αυτή που του δίνει ζωή, ενώ η ακινησία το καταστρέφει. Η άσκηση στην οστεοπόρωση αφενός αποτελεί πρόληψη γιατί αυξάνει την οστική μάζα κατά την εφηβεία και νεαρή ενήλικη ζωή, και αφετέρου συμβάλλει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης καθώς διατηρεί την οστική πυκνότητα στον ενήλικα, μειώνει το ρυθμό απώλειας μετεμμηνοπαυσιακά, καθυστερεί τον ρυθμό γεροντικής απώλειας, αυξάνει τη μυϊκή μάζα και δύναμη, διορθώνει τη στάση, βελτιώνει την ισορροπία και μειώνει τον κίνδυνο πτώσης. Το πρόγραμμα σωματικής άσκησης θα πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά για 3-4 ώρες κάθε εβδομάδα και να περιλαμβάνει ασκήσεις που εκτελούνται υπό την επίδραση της βαρύτητας. Τέτοιες ασκήσεις είναι π.χ. το περπάτημα, το ελεγχόμενο τρέξιμο, το τένις, το ανεβοκατέβασμα σκάλας και ο χορός. Θεραπεία της οστεοπόρωσης Σήμερα υπάρχουν σημαντικές θεραπευτικές δυνατότητες για την οστεοπόρωση με τις οποίες μπορεί να επιτευχθεί η αναστολή περαιτέρω οστικής απώλειας, η σημαντική αύξηση της οστικής μάζας και η σημαντική μείωση του κινδύνου καταγμάτων. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται γα τη θεραπευτική αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης αναστέλλουν την οστική απορρόφηση ή αυξάνουν την οστική παραγωγή

και είναι τα διφωσφονικά, το ρανελικό στρόντιο, οι εκλεκτικοί τροποποιητές των υποδοχέων των οιστρογόνων, η τεριπαρατίδη, η παραθορμόνη και η δενοσουμάμπη. Όλες αυτές οι θεραπείες πρέπει απαραίτητα να συμπληρώνονται με ασβέστιο και βιταμίνη D, εκτός αν υπάρχουν αντενδείξεις. Η επιλογή του κατάλληλου φαρμάκου για τον κάθε ασθενή είναι ευθύνη του θεράποντος γιατρού. Μηνύματα Το οστό είναι ζωντανός ιστός και χρειάζεται φόρτιση. Είναι απαραίτητη η καθημερινή άσκηση με περπάτημα, χορό κλπ, ακόμα και μικρής διάρκειας ή έντασης, σε συνδυασμό με σωστή διατροφή. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αγωγή έχουν μεγάλη σημασία για την αποφυγή των καταγμάτων. Η πρόληψη της οστεοπόρωσης ξεκινά από την παιδική ηλικία. Έχει διατυπωθεί το απόφθεγμα ότι «η οστεοπόρωση είναι μια παιδιατρική νόσος με καθυστερημένη εκδήλωση!».

Κέντρο Υγείας Δέρματος - Λέιζερ Αποτρίχωση Αποτρίχωση προσώπου - σώματος (Laser-Κερί) Θεραπείες προσώπου για: Ακμή, Μελαγχρωματικές κηλίδες (πανάδες), Ρυτίδες Μεσοθεραπεία προσώπου - σώματος Αντιμετώπιση κυτταρίτιδας - τοπικού πάχους Μακιγιάζ

Ελένη Μήτρου Πτυχιούχος Αισθητικός ΑΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Δημ. Βότση 25, Πάτρα, Τηλ.: 2614 010.655, Κιν.: 6972 071.413 e-mail: femalesecrets25@gmail.com

Θανάσης Λ. Τσεκούρας ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ

Το ιατρείο παρέχει ιατρική αντιμετώπιση προσαρμοσμένη στις ανάγκες του κάθε ασθενούς και με την υποστήριξη διαγνωστικού εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας, προσφέρει στους ασθενείς με ενδοκρινικές διαταραχές τις πλέον σύγχρονες και αξιόπιστες μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας.

Οι κυριότερες παθήσεις που αντιμετωπίζονται στο ιατρείο είναι: · Παθήσεις θυρεοειδούς αδένα · Σακχαρώδης διαβήτης (ενηλίκων και κύησης) - Παχυσαρκία - Διαταραχές λιπιδίων · Διαταραχές εμμήνου ρύσεως - Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών - Υπογονιμότητα · Παθήσεις παραθυρεοειδών αδένων (Διαταραχές μεταβολισμού ασβεστίου - βιταμίνης D) · Οστεοπόρωση - Εμμηνόπαυση · Παθήσεις υπόφυσης /επινεφριδίων · Διαταραχές ανάπτυξης, ενήβωσης

Ωράριο Λειτουργίας Ιατρείου ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ 08:30 - 17:00 ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΜΕ ΡΑΝΤΕΒΟΥ

Ρήγα Φεραίου 113, Πάτρα, Τ. 2610 620.736, Κ. 6946 462.979 tsekourasendo@gmail.com

Ισχαιμικό Αγγειακό

Εγκεφαλικό Επεισόδιο:

Η κλεψύδρα του χρόνου Οι δυσμενείς, συνήθως ανεπανόρθωτες συνέπειες ενός εγκεφαλικού επεισοδίου είναι ευρέως γνωστές και μέχρι πριν μερικά χρόνια, η ιατρική αδυνατούσε δυστυχώς να παρέμβει αποτελεσματικά για την αποτροπή των συνεπειών αυτών. Σήμερα όμως, χάρις στην πρόοδο της επιστημονικής έρευνας, της ιατρικής τεχνολογίας και της εξειδίκευσης, αυτό είναι εφικτό. ΚΑΡΓΙΩΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΑΣ MD, PhD / ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ

Τι είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο Η περιγραφική ιατρική ονομασία είναι Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο (ΑΕΕ) και διακρίνεται σε δύο κατηγορίες: Ισχαιμικό, που συμβαίνει όταν κάποιο αγγείο του εγκεφάλου μας φράσσει, οπότε αδυνατεί πλέον να προωθήσει τη ροή του αίματος και «θρομβώνεται». Αιμορραγικό, όταν ένα αγγείο του εγκεφάλου παθαίνει ρήξη, οπότε αιμορραγεί, δηλαδή αίμα διαχέεται στον εγκέφαλο. Σημαντικότερα είναι τα ισχαιμικά, επειδή, βάσει στατιστικών στοιχείων, το 82-92% των ΑΕΕ είναι ισχαιμικά και το 8-18% είναι αιμορραγικά. Αίτια - Προδιαθεσικοί παράγοντες Η αιτιολογία των ισχαιμικών ΑΕΕ ποικίλει και το γεγονός αυτό τονίζει τη σημασία της έγκαιρης και σωστής αιτιολογικής διερεύνησης, ώστε να εφαρμοστεί, το συντομότερο, η κατάλληλη θεραπεία δευτερογενούς πρόληψης. Τα συχνότερα αίτια είναι: ◘ Αθηρωματική νόσος μεγάλων αγγείων του τραχήλου 15-20%. ◘ Αθηρωματική νόσος μεγάλων ενδοκρανιακών αγγείων εγκεφάλου 10-15%. ◘ Νόσος μικρών αγγείων εγκεφάλου-κενοτοπιώδη έμφρακτα 10-20%. ◘ Καρδιακά αίτια 20%, με συχνότερο την κολπική μαρμαρυγή η οποία μπορεί να μην είναι μόνιμη αλλά να εμφανίζεται για μικρά χρονικά διαστήματα μέσα στην ημέρα, ωστόσο και πάλι να είναι σχεδόν εξίσου επικίνδυνη να προκαλέσει ΑΕΕ. ◘ Κρυπτογενή ΑΕΕ 30-40%. ◘ Σπάνια αίτια 5%. ◘ Σε νέα άτομα <50 ετών: συχνή αιτία ο τραυματικός ή μη διαχωρισμός των μεγάλων αγγείων του τραχήλου. Ως παράγοντες κινδύνου για εκδήλωση ΑΕΕ θεωρούνται: η κολπική μαρμαρυγή, οι βαλβιδοπάθειες, η καρδιακή ανεπάρ-

κεια, η στεφανιαία νόσος, η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδιαιμία, το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η χρήση απαγορευμένων ουσιών και η καθιστική ζωή. Τέλος, υπάρχουν και παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με το ανδρικό φύλο, την ηλικία, την εθνικότητα (κινέζοι, αφροαμερικανοί), την ημικρανία με αύρα και το οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου. Γιατί είναι τόσο σημαντικό ως νόσημα Βάσει στατιστικών στοιχείων της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, είναι η συχνότερη αιτία πρόκλησης αναπηρίας στους ενήλικες και η δεύτερη αιτία θανάτου άνω των 60 ετών. Εκτιμάται ότι κάθε 6 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος στον κόσμο πεθαίνει λόγω εγκεφαλικού και ένας ακόμη μένει με μόνιμη αναπηρία. 15 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υφίστανται κάθε χρόνο ΑΕΕ, από τους οποίους 5 εκατομμύρια πεθαίνουν και 5 εκατομμύρια μένουν με μόνιμη βαριά αναπηρία. Στην Ελλάδα ένας στους τέσσερις ασθενείς με ΑΕΕ καταλήγει μέσα στον πρώτο μήνα, ενώ ένας στους τρεις επιζώντες έχει σοβαρή αναπηρία και απώλεια της λειτουργικής του ανεξαρτησίας. Σύγχρονες δυνατότητες αντιμετώπισης Η ιατρική επιστημονική φαρέτρα διαθέτει σήμερα τις παρακάτω τεχνικές για την αντιμετώπιση ενός οξέος ισχαιμικού ΑΕΕ, το οποίο κατέχει τον ίδιο βαθμό επείγοντος με το έμφραγμα του μυοκαρδίου και τον πολυτραυματία. α) Ενδοφλέβια θρομβόλυση: συνίσταται σε έγχυση ενδοφλεβίως του παράγοντα «ανασυνδυασμένος ιστικός ενεργοποιητής του πλασμινογόνου (rtPA)», ο οποίος θα βοηθήσει στην διάλυση του θρόμβου

που έχει αποφράξει το εγκεφαλικό αγγείο. Η θεραπευτική τεχνική της ενδοφλέβιας θρομβόλυσης έχει πάρει επίσημη έγκριση στην Αμερική από το 1996 και στην Ευρώπη από το 2002. β) Μηχανική θρομβεκτομή: γίνεται παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας στο κάτω άκρο και προωθείται ενδοαγγειακά ένας μικροκαθετήρας στον εγκέφαλο μέχρι το θρόμβο που έχει αποφράξει το αγγείο. Με τη βοήθεια ενός στεντ retriever, καθηλώνεται και απομακρύνεται ο θρόμβος ώστε να αποκατασταθεί η ροή του αίματος στο αγγείο. Παρακάτω αναφέρονται οι προϋποθέσεις εφαρμογής και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα κάθε τεχνικής.

της σχετικής ενημέρωσης, εστιάζοντας στην ταχεία αναγνώριση τυπικών συμπτωμάτων των ΑΕΕ που είναι παρόντα στο 88% των περιπτώσεων. Αναφέρεται στην ταχεία εγκατάσταση είτε ασυμμετρίας προσώπου (Face) πχ. στράβωσε το στόμα, είτε αδυναμίας του άνω άκρου (Arm), είτε δυσκολίας στην ομιλία ή την κατανόηση (Speech). Τα συμπτώματα αυτά επιβάλλεται να οδηγήσουν στην ΑΜΕΣΗ (Time) κλήση ασθενοφόρου. Ο μέγιστος χρόνος παρέλευσης από την εμφάνιση συμπτωμάτων μέχρι την ενδοφλέβια θρομβόλυση δεν μπορεί να υπερβεί τις 4,5 ώρες, προκειμένου να είναι επιτυχής. Άλλη προϋπόθεση εφαρμογής της ενδοφλέβιας θρομβόλυσης είναι να αποκλειστεί το ενδεχόμενο το εγκεφαλικό επεισόδιο να είναι αιμορραγικό και για το λόγο αυτό ο ασθενής με υποψία ισχαιμικού ΑΕΕ πρέπει αρχικά και επειγόντως να εξεταστεί με αξονικό τομογράφο. Απόλυτη αντένδειξη εφαρμογής ενδοφλέβιας θρομβόλυσης είναι η διάγνωση αιμορραγικού τύπου ΑΕΕ (ενδοπαρεγχυματική, υπαραχνοειδής, ενδοκοιλιακή αιμορραγία ή υποσκληρίδιο και επισκληρίδιο αιμάτωμα). Προσδοκώμενα αποτελέσματα: Η ενδοφλέβια θρομβόλυση αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες αποκατάστασης των νευρολογικών ελλειμμάτων των ασθενών, χωρίς να μειώνει ούτε να αυξάνει τη θνησιμότητα.

Ενδοφλέβια θρομβόλυση Απαραίτητη προϋπόθεση για την επέμβαση με ενδοφλέβια θρομβόλυση είναι να φθάσει ο ασθενής στο νοσοκομείο το συντομότερο δυνατόν. Στην προκειμένη περίπτωση ισχύει ο κανόνας FAST (γρήγορα) από τα αρχικά των λέξεων, Face, Arm, Speech, Time, ο οποίος χρησιμοποιείται στο εξωτερικό στην καμπάνια διάδοσης 40

Η αποτελεσματικότητα της ενδοφλέβιας θρομβόλυσης μειώνεται όμως με την πάροδο του χρόνου. Έτσι, η έναρξη της θεραπείας μέσα σε 1,5 ώρα από την εμφάνιση των συμπτωμάτων αυξάνει την πιθανότητα άριστης έκβασης του ασθενούς (δηλαδή να μην μείνει καθόλου αναπηρία) κατά 150% (Odds ratio, αναλογία πιθανοτήτων άριστης έκβασης με ή χωρίς

θεραπεία), ενώ η καθυστέρηση έναρξης της θεραπείας στις 3 με 4,5 ώρες από την εμφάνιση συμπτωμάτων αυξάνει την πιθανότητα άριστης έκβασης του ασθενούς μόνο κατά 35%. Στις πιθανές παρενέργειες καταγράφεται η συμπτωματική ενδοεγκεφαλική αιμορραγία στο 1.5-7% των ασθενών. Μηχανική θρομβεκτομή Η μηχανική θρομβεκτομή, που αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες εξελίξεις στην ιατρική τα τελευταία χρόνια και πρόσφατα έχει πάρει επίσημη έγκριση τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη, επιχειρείται σε περιπτώσεις θρόμβων που αποφράσσουν μεγάλης διαμέτρου αγγεία του εγκεφάλου, για τα οποία η ενδοφλέβια θρομβόλυση έχει περιορισμένη δυνατότητα διάλυσης (30-40% πιθανότητα άμεσης διάνοιξης του αγγείου). Οι ασθενείς με αυτού του τύπου τα ισχαιμικά ΑΕΕ έχουν κατά κανόνα την πιο σοβαρή κλινική εικόνα (ημιπληγία, αφασία). Η θεραπεία εφαρμόζεται αυστηρά από εξειδικευμένους επεμβατικούς ακτινολόγους και Νευρο-χειρουργούς και προσφέρεται, σε συνδυασμό με την ενδοφλέβια θρομβόλυση, αποκλειστικά σε ασθενείς με ισχαιμικό ΑΕΕ λόγω απόφραξης μεγάλου αγγείου του εγκεφάλου (έσω καρωτίδα, μέση εγκεφαλική αρτηρία) και μέσα στις πρώτες 6 με 8 ώρες από την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Προσδοκώμενα αποτελέσματα: Όπως και με την ενδοφλέβια θρομβόλυση, η αποτελεσματικότητα της θεραπείας είναι αυστηρά χρονοεξαρτώμενη (το συντομότερο το καλύτερο) και απαιτείται η σωστή επιλογή των ασθενών από εξειδικευμένους νευρολόγους. Η μηχανική θρομβεκτομή, σε συνδυασμό με την ενδοφλέβια θρομβόλυση, αυξάνει κατά 70% τις πιθανότητες άριστης κλινικής έκβασης

όσον αφορά στην αναπηρία, ενώ μπορεί να εφαρμοστεί και σε κατάλληλα επιλεγμένους ασθενείς για τους οποίους υπάρχει απόλυτη αντένδειξη ενδοφλέβιας θρομβόλυσης (π.χ. πρόσφατη χειρουργική επέμβαση). Παρακολούθηση ασθενούς με ΑΕΕ Εξίσου σημαντική είναι και η ενδεδειγμένη παρακολούθηση και νοσηλεία του ασθενούς κατά τις πρώτες ώρες/ημέρες, η οποία πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένα πρωτόκολλα. Η τελική επιβίωση ή όχι του ασθενούς και ο τελικός βαθμός αναπηρίας του, καθορίζονται σε σημαντικό βαθμό τις πρώτες ώρες/ημέρες της νοσηλείας του. Η νοσηλεία όλων των ασθενών με ΑΕΕ, ανεξαρτήτως του αν έλαβαν ή όχι οξεία θεραπεία (θρομβόλυση/θρομβεκτομή), επιβάλλεται να γίνεται σε ειδικές μονάδες ΑΕΕ που έχει αποδειχτεί διεθνώς ότι μειώνουν σημαντικά τη θνητότητα και την αναπηρία μέσω της έγκαιρης αιτιολογικής διερεύνησης και πρόληψης/αντιμετώπισης των επιπλοκών. Επιβάλλεται η συνεχής εκτίμηση των ζωτικών λειτουργιών (αρτηριακή πίεση, κορεσμός οξυγόνου, θερμοκρασία) και της νευρολογικής κατάστασης, η σύνδεση με καρδιακό monitor, η αυστηρή ρύθμιση του σακχάρου αίματος, η αυστηρή κατάκλιση και εν συνεχεία η πρώιμη κινητοποίηση κτλ. Παράλληλα πρέπει να διενεργείται και η αιτιολογική διερεύνηση του αγγειακού επεισοδίου ώστε να εφαρμοστεί το συντομότερο η κατάλληλη αγωγή δευτερογενούς πρόληψης. Οι εξετάσεις για τη διερεύνηση της αιτίας του ισχαιμικού ΑΕΕ θα πρέπει να ξεκινούν άμεσα και να εκτελούνται παράλληλα (triplex καρωτίδων/σπονδυλικών, μαγνητική τομογραφία, διακρανιακή υπερηχογραφία, υπέρηχος καρδιάς, καρδιακό μόνιτορ, αγγειογραφία κτλ). 41

Συμπεράσματα Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί μια πολυπαραγοντική και πολύπλοκη νευρολογική νόσο με συγκεκριμένα αίτια και απαιτεί ειδική αντιμετώπιση, διερεύνηση και παρακολούθηση από εξειδικευμένους «αγγειακούς» νευρολόγους. Καταρχήν είναι σημαντικός ο ρόλος του θεράποντος ιατρού για την ενημέρωση σχετικά με τη δυνατότητα πρόληψης και τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου που προαναφέρθηκαν. Αν συμβεί, αποτελεί μια επείγουσα κατάσταση για την οποία υπάρχει σήμερα διαθέσιμη οξεία θεραπεία για τους ασθενείς που προσέρχονται έγκαιρα στο νοσοκομείο. Από το 2008 στις ΗΠΑ, το ΑΕΕ υποχώρησε από τρίτη σε τέταρτη αιτία θανάτου, κυρίως λόγω της βελτίωσης της πρόληψης και της γρήγορης αντιμετώπισης, ενώ σχετι-

κές μελέτες απέδειξαν ότι για κάθε ασθενή που λαμβάνει τη θεραπεία, το συνολικό κόστος (νοσηλείας, αποκατάστασης κτλ), μειώνεται κατά 4.200 δολάρια λόγω της αποτελεσματικότητας της θεραπείας στη μείωση της αναπηρίας. Η δυνατότητα ενδοφλέβιας θρομβόλυσης / μηχανικής θρομβεκτομής θα πρέπει, πλέον, να προσφέρεται και στην Ελλάδα σε όλους τους ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια της θεραπείας. Ωστόσο, τα δεδομένα δείχνουν ότι η αναγνώριση των συμπτωμάτων/σημείων του ΑΕΕ από το ευρύ κοινό παραμένει ανεπαρκής.

Πάτρα: Αγ. Ανδρέου 175 & Σαχτούρη Τηλ.: 2610 312.600, 2610 312.555 Κάτω Αχαΐα: Αχαϊκής Συμπολιτείας 22 Τηλ.: 26930 24.151- 4, Βάρδα: Πατρών - Πύργου Τηλ.: 26230 71.400

www.tzivginidis.gr

Για το λόγο αυτό, ύψιστης σημασίας είναι η διάδοση της ενημέρωσης σχετικά με την έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και την άμεση μετάβαση σε ειδική μονάδα. Για τη συνέχιση αυτών των ελπιδοφόρων τάσεων, το κοινό και οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να παραμείνουν σε επιφυλακή με στόχο την περαιτέρω βελτίωση της πρόληψης και της αντιμετώπισης των ΑΕΕ.

Καργιώτης Οδυσσέας MD, PhD Νευρολόγος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών

■

Επιμελητής Μονάδας Αυξημένης Φροντίδας Αγγειακών Εγκεφαλικών Νόσων ιδιωτικού θεραπευτηρίου "Metropolitan", Αθήνα

■

Νευρολόγος, συνεργάτης ιδιωτικού θεραπευτηρίου "Ολύμπιον" Πάτρας

■

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

■

Fellow of the European Board of Neurology

■

Μετεκπαιδευθείς στις αγγειακές εγκεφαλικές νόσους, στην ηλεκτροεγκεφαλογραφία και στην Νευρο-υπερηχογραφία στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Γενεύης ■ Μετεκπαιδευθείς στη βασική έρευνα των όγκων εγκεφάλου στο Πανεπιστήμιο του Illinois των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής ■ Κάτοχος εγχώριας (Υπουργείο Υγείας) και διεθνούς (ESNCH) πιστοποίησης στη Νευρο-υπερηχογραφία ■ Μέλος της European Society of Neuro-sonology and Cerebral Hemodynamics

Πραγματοποιούνται οι παρακάτω εξετάσεις: Ηλεκτρονευρογράφημα και ηλεκτρομυογράφημα. Διακρανιακή υπερηχογραφία duplex, έλεγχος δεξιάς-αριστερής επικοινωνίας για διερεύνηση ανοικτού ωοειδούς τρήματος. Triplex καρωτίδων / σπονδυλικών. Ηλεκροεγκεφαλογράφημα. Oπτικά προκλητά δυναμικά.

Μαιζώνος 65, 4ος όροφος, Πάτρα τηλ.: 2610 222.661 κιν.: 6974 317.960 email: kargiody@gmail.com www.neurologist-odysseas-kargiotis.eu

Χειρουργική Πληροφορική

Ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στις χειρουργικές επεμβάσεις ΖΥΓΟΜΑΛΑΣ Ν. ΑΠΟΛΛΩΝ / ΓΕΝΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ, MD, MSc, PhD

Η πληροφορική στην υπηρεσία της χειρουργικής Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει φέρει στις μέρες μας επανάσταση στη χειρουργική, προσφέροντας ταχύτερη και εγκυρότερη διάγνωση αλλά κυρίως ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στις χειρουργικές επεμβάσεις. Σε συνδυασμό με τη χρήση τεχνικών ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής (πχ. Λαπαροσκοπική και Ρομποτική χειρουργική), οδηγούν στην αντιμετώπιση των χειρουργικών προβλημάτων με τη μικρότερη δυνατή πιθανότητα για επιπλοκές, λιγότερο πόνο, ταχύτερη ανάρρωση και βραχύτερη νοσηλεία. Η χειρουργική πληροφορική ή αλλιώς χειρουργική υποβοηθούμενη από υπολογιστές (Computer Assisted Surgery), είναι η πλέον σύγχρονη προσέγγιση για τους ασθενείς με χειρουργικές παθήσεις που πρόκειται να υποβληθούν σε βαριές και πολύπλοκες επεμβάσεις. Σήμερα ο ασθενής ανάλογα με την πάθησή του και τον τύπο της επέμβασης που πρόκειται να υποβληθεί, μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων και με ιδιαίτερα μεγάλη ακρίβεια, λεπτομέρειες που αφορούν το χειρουργείο του οι οποίες χωρίς τη χρήση πληροφορικής θα ήταν πολύ δύσκολο ή αρκετά χρονοβόρο να εκτιμηθούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις με τη βοήθεια εξελιγμένης τεχνολογίας μπορεί να «δει» το αποτέλεσμα πριν ακόμα χειρουργηθεί. Έτσι σε συνεργασία με το χειρουργό του, είναι σε θέση να λάβει καλύτερα, συντομότερα και πιο ξεκάθαρα αποφάσεις που αφορούν τη διαχείριση της νόσου του. Από την άλλη πλευρά, ο χειρουργός χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες της πληροφορικής για να επεξεργάζεται, να αναλύει και να αρχειοθετεί όλα τα δεδομένα των ασθενών του, έτσι ώστε να λαμβάνει τις βέλτιστες αποφάσεις και να σχεδιάζει εξατομικευμένα, με μεγάλη ακρίβεια και ασφάλεια τη χειρουργική επέμβαση. Ακόμα μπορεί να συμβουλεύεται και να αναλύει κατά τη διάρκεια του χειρουργείου

πληροφορίες αλλά και να προσαρμόζει σε αυτές νέα δεδομένα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια μιας επέμβασης. Πριν από τη χειρουργική επέμβαση Με τη βοήθεια ειδικών ηλεκτρονικών συστημάτων είναι πια εφικτό να εκτιμηθούν με ακρίβεια οι παράγοντες κινδύνου και να υπολογιστούν σαφώς οι πιθανότητες για επιπλοκές ή ακόμα και ο εκτιμώμενος χρόνος νοσηλείας, όταν μιλάμε για βαριές και πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις όπως για παράδειγμα στο συκώτι, στο πάγκρεας ή στο έντερο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη αξιολόγηση της επικινδυνότητας μιας επέμβασης από τον χειρουργό αλλά κυρίως τη βελτιωμένη και ταχύτερη αντίληψη της κατάστασης από τον ίδιο τον ασθενή και την οικογένειά του. Με εξελιγμένα προγράμματα επεξεργασίας ιατρικών εικόνων από αξονική ή μαγνητική τομογραφία, μπορούμε να παράγουμε τρισδιάστατα (3D) μοντέλα μοναδικά για τον κάθε ασθενή και να γνωρίζουμε με απόλυτη αξιοπιστία αν είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί με ασφάλεια και αποτελεσματικά μια χειρουργική επέμβαση, όπως για παράδειγμα να αφαιρεθούν όγκοι ή κύστες από ευπαθή όργανα σαν το συκώτι ή το πάγκρεας. Επιπλέον μπορούμε να επιλέξουμε τον πλέον κατάλληλο τύπο χειρουργικής επέμβασης για το συγκεκριμένο ασθενή, αφού είναι δυνατό να δοκιμάσουμε και να δούμε στον υπολογιστή διάφορες πιθανές επεμβάσεις πριν ακόμα βρεθούμε στο χειρουργείο. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης Τα σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα χρησιμοποιούνται πια από εξειδικευμένους χειρουργούς μέσα στη χειρουργική αίθουσα, κατά τη διάρκεια των χειρουργικών επεμβάσεων με σκοπό τη συνεχή ενημέρωση όλης της χειρουργικής ομάδας με πληροφορίες από τα επεξεργασμένα προεγχειρητικά δεδομένα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την οργανωμένη και σαφή καθοδήγηση των χειρουργών και ως εκ 45

τούτου την ασφαλέστερη αλλά και ταχύτερη διενέργεια των επεμβάσεων. Επιπλέον αν υπάρξουν νέα δεδομένα μέσα στο χειρουργείο, όπως για παράδειγμα η ανακάλυψη ενός όγκου που δεν είχε βρεθεί στη αξονική, αυτά μπορούν να προσαρμοστούν στις ήδη υπάρχουσες ηλεκτρονικές πληροφορίες και να επιτρέψουν την επαναξιολόγηση της κατάστασης για την εγκυρότερη λήψη αποφάσεων. Μετά τη χειρουργική επέμβαση Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της πληροφορικής είναι η αρχειοθέτηση και η ταχύτατη ανάκτηση πληροφοριών. Όλες οι πληροφορίες και τα αποτελέσματα που περιγράφηκαν παραπάνω, αρχειοθετούνται ηλεκτρονικά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανά πάσα στιγμή για την εκτίμηση της πορείας του ασθενούς και την αξιολόγηση της θεραπευτικής προσέγγισης που του προσφέρεται. Με ειδικά συστήματα υπολογίζεται ποια θα είναι η καλύτερη μετεγχειρητική θερα-

πεία και φροντίδα, η οποία πιά είναι ειδικά διαμορφωμένη για τον κάθε ασθενή προσφέροντας τη μέγιστη αποτελεσματικότητα με αποδεκτό ποσοστό παρενεργειών και επιπλοκών. Επιπροσθέτως, οι νέες τεχνολογίες δίνουν τη δυνατότητα για εξυπηρέτηση και παρακολούθηση, ακόμα και των ασθενών που βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές. Το σύστημα PROMETHEIA™ Η χρήση εξειδικευμένων συστημάτων που περιγράψαμε παραπάνω αποτελεί προνόμιο ορισμένων μόνο χειρουργικών δομών παγκοσμίως. Στην Πάτρα αναπτύχθηκε ένα σύγχρονο και εξελιγμένο σύστημα, το PROMETHEIA™, από το Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών σε συνεργασία με την Ιατρική σχολή Πατρών και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Το PROMETHEIA προσφέρει δυνατότητες προεγχειρητικού σχεδιασμού, διεγχειρητικής καθοδήγησης και ανάλυσης κινδύνου για χειρουργικές επεμβάσεις που αφορούν κυρίως συμπαγή όργανα όπως το συκώτι, πάγκρεας, σπλήνα αλλά και άλλες επεμβάσεις όπως πολύπλοκα περιεδρικά συρίγγια και βιοψίες σε δυσπρόσιτα ανατομικά σημεία. Το PROMETHEIA έχει βραβευθεί από την Ελληνική Χειρουργική Εταιρία, ενώ έχουν δημοσιευθεί επιστημονικές μελέτες για την αξιοπιστία του και τη λειτουργικότητά του αφού έχει εφαρμοστεί και εφαρμόζεται με επιτυχία στην κλινική πράξη. Ο προεγχειρητικός σχεδιασμός είναι απαραίτητος για τη διενέργεια μεγάλων χειρουργικών επεμβάσεων με ασφάλεια, αποτελεσματικότητα και περιορισμό των επιπλοκών. Τα συστήματα όπως το PROMETHEIA™ είναι στη διάθεση της χειρουργικής επιστήμης, εμείς απλώς πρέπει να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητές τους προς όφελος των ασθενών για παροχή υπηρεσιών υγείας υψηλής ποιότητας και αποτελεσματικότητας.

Μετά από κάθε

διάγνωση

το ταξίδι είναι διαφορετικό «Φοβάμαι ότι οι εξετάσεις επιβεβαίωσαν τις υποψίες μας…» Και κάπως έτσι αλλάζει ριζικά η ζωή κάποιων ανθρώπων. Από τη μία στιγμή στην άλλη, σε ένα γραφείο, απέναντι από έναν ελαφρώς συνοφρυωμένο γιατρό, μαθαίνουν ότι η ζωή τους άλλαξε κεφάλαιο. Καλούνται να αναθεωρήσουν τις αξίες τους, να ξανασκεφθούν τις προτεραιότητές τους. Και το κοντινό περιβάλλον τους; Οι άνθρωποι που τους αγαπούν και ζουν κοντά τους; Διαφέρει πολύ η κατάσταση για εκείνους; ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ Π. ΟΛΓΑ - ΜΑΡΙΑ BSc, MSc / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ

Η χρόνια νόσος είναι ένας δύσκολος αντίπαλος, είτε πρόκειται για καρκίνο, είτε για σκλήρυνση κατά πλάκας, είτε για μία αναπηρία, για μία νεφροπάθεια, για διαβήτη, για καρδιοπάθεια και ο κατάλογος αυτός είναι μακρύς. Η διαδικασία προσαρμογής δεν είναι ίδια ούτε για όλους τους ανθρώπους, ούτε για όλες τις νόσους, καθώς ο καθένας αντιδρά διαφορετικά. Αρχικά το άτομο χρειάζεται να ενημερωθεί για την ασθένεια, να μάθει τι είναι αυτό που του συμβαίνει. Η γνώση και κατ’ επέκταση η κατανόηση της ασθένειας είναι μία αρκετά δύσκολη διαδικασία. Ο τρόπος που θα αναγγελθεί η διάγνωση και η αντιμετώπιση που θα έχει το άτομο διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο και για αυτό το λόγο το άτομο χρειάζεται να έχει έναν γιατρό συμπαραστάτη, τον οποίο να εμπιστεύεται και ο οποίος θα εισάγει το άτομο ομαλά στα νέα δεδομένα, προκειμένου να ακολουθήσουν μαζί ένα θεραπευτικό πλάνο. Πέρα, όμως, από την ανάγκη για ιατρική φροντίδα, το άτομο στην παρούσα φάση θα έχει μεγάλη ανάγκη για ψυχολογική φροντίδα, ώστε να μπορέσει να προσαρμοστεί σε αυτή την κατάσταση. Κλονίζεται ψυχολογικά και συναισθηματικά, καθώς ξαφνικά όλα αυτά τα οποία, μέχρι πριν από λίγο θεωρούσε δεδομένα, ανατρέπονται. Η αβεβαιότητα, ο φόβος, η λύπη, η ανασφάλεια εισβάλλουν στην καθημερινότητα και τον ψυχισμό του ατόμου. Το μεγαλύτερο βάρος αυτής της ανάγκης για υποστήριξη θα πέσει στους κοντινούς του ανθρώπους. Έτσι αποκαλύπτεται η εξής ιδιαιτερότητα: το κοντινό περιβάλλον ενώ καλείται να προσαρμοστεί και αυτό με τη σειρά του στις νέες απαιτήσεις, παράλληλα αναλαμβάνει να υποστηρίξει τον ασθενή, άρα και αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται σε μία εξίσου κρίσιμη καμπή ψυχολογικά. Τι χρειάζεται όμως να κάνει το άτομο (ή και το περιβάλλον του) για να ανταπεξέλθει και να βγει όσο το δυνατόν

αλώβητο από αυτή τη νέα κατάσταση; Η ψυχολογική υποστήριξη των χρόνιων ασθενών είναι καταλυτικής σημασίας στην έκβαση της ασθένειας. Το άτομο χρειάζεται να αποδεχθεί την ασθένειά του και να «μάθει» να ζει με αυτή. Στην αρχή, αυτή φαντάζει σαν ένας εχθρός, ένα κακό όνειρο, αλλά όταν αρχίσει να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα αντιλαμβάνεται πως είναι κάτι που θα τον συνοδεύει καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του και χρειάζεται να αναζητήσει τρόπους για να ζει καλύτερα με αυτή. Όπως αναφέρθηκε, σημαντικό ρόλο σε όλα τα παραπάνω διαδραματίζει το κοντινό περιβάλλον του χρονίως πάσχοντα. Οι άνθρωποί μας είναι αυτοί που μας στηρίζουν, αποδέχονται και «αγκαλιάζουν» όλες αυτές τις αλλαγές. Η θέση των ατόμων του κοντινού περιβάλλοντος στη νέα πραγματικότητα και το πώς αυτή επηρεάζει τη δική τους ζωή, αποτελεί ένα κρίσιμο στοιχείο. Αμοιβαία ενθάρρυνση και υποστήριξη είναι το κλειδί, αλλά αυτό συνήθως απαιτεί χρόνο, υπομονή και επιμονή. Μία νέα πραγματικότητα θα απαιτήσει συμβιβασμούς από όλες τις πλευρές και η αγάπη μεταξύ των ατόμων αποτελεί την εγγύηση για την επιτυχία αυτών. Ένας εξειδικευμένος επαγγελματίας ψυχικής υγείας οφείλει να παρέμβει δραστικά στην αρχική αυτή φάση προσαρμογής, όταν χρειάζεται, έως ότου εγκατασταθούν οι νέες ισορροπίες και από τις δύο πλευρές. Στα πλαίσια της συμβουλευτικής μπορεί να ενισχύσει τόσο τον ασθενή, όσο και τους οικείους του, με στόχο την πληρέστερη και ταχύτερη προσαρμογή όλων στα νέα δεδομένα. Κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται και αντιμετωπίζει τη νέα διάγνωση μιας χρόνιας πάθησης, με διαφορετικό τρόπο. Το άγχος, ο πόνος, ο θυμός, η απογοήτευση όταν κάτι πηγαίνει στραβά, η αγανάκτηση είναι συναισθήματα που είναι πολύ πιθανό να βιώσουν οι χρονίως πάσχοντες 49

κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ωστόσο είναι πολύ σημαντικό να μην το βάλουν κάτω, να μην τα παρατήσουν αλλά να παλέψουν για τη ζωή και να βγουν νικητές.

την επαφή αυτή, όχι μόνο βοηθούν τον εαυτό τους αλλά και άλλους ανθρώπους που βρίσκονται εκεί μαζί τους και μοιράζονται παρόμοια άγχη και ανησυχίες.

Επομένως, χρειάζεται να ακολουθήσουν διάφορες στρατηγικές, με απώτερο στόχο την κατά το δυνατόν διατήρηση του τρόπου και της ποιότητας ζωής τους. Μία καλή αρχή είναι να διατηρηθεί η καθημερινότητά τους. Να μην αποτραβηχτούν από την οικογένεια, τους φίλους, την εργασία, τις υποχρεώσεις και φυσικά από τις δραστηριότητες που τους χαλαρώνουν. Και τώρα θα αναρωτηθεί κανείς: «Και αν δε γίνεται; Αν η φύση της ασθένειάς μου δεν μου το επιτρέπει;» Το κλειδί σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η ανεύρεση εναλλακτικών λύσεων, προσαρμοσμένων στις ανάγκες κάθε ανθρώπου και πάνω από όλα στις επιθυμίες του. Μπορούν να ξεκινήσουν να συμμετέχουν σε ομάδες με άτομα που βιώνουν παρόμοιες καταστάσεις με αυτούς. Μέσα από

Η αλλαγή του τρόπου ζωής δεν αποτελεί για κανέναν εύκολη υπόθεση, ειδικά όταν καλούμαστε να εισάγουμε, να παγιώσουμε νέες συνήθειες στην καθημερινότητά μας, είναι, όμως, αναγκαία για την πορεία της ζωής. Η κατάλληλη διατροφή, η προσαρμοσμένη άσκηση, η ξεκούραση, η ενασχόληση με τα κοινά, η χαλάρωση, η αλληλεπίδραση με το περιβάλλον είναι στοιχεία που βοηθούν και συντελούν θετικά στην ποιότητα ζωής. Τελειώνοντας, μία προτροπή για ανθρώπους που βρίσκονται σε αυτή τη δύσκολη θέση: Μην ξεχνάτε να φροντίζετε τον εαυτό σας γιατί κανένας δεν μπορεί να το κάνει καλύτερα από εσάς τους ίδιους. Από την άλλη, όμως, μην αποξενώνεστε από τους δικούς σας ανθρώπους και το περιβάλλον σας, μην παραμελείτε τον εαυτό σας και τη θεραπεία σας, εκφράστε τα συναισθήματά σας, αναζητήστε βοήθεια. Τώρα που πλησιάζουν ημέρες γιορτινές, αναζητήστε την θαλπωρή στην παρουσία αυτών που σας αγαπούν και κάντε τους δώρο ένα χαμόγελο – μία μικρή νίκη απέναντι σε όλα τα προβλήματα!

Τα δώρα «μιλούν» Το να προσφέρει κανείς δώρα είναι μια ιδιαίτερα σύνθετη διαδικασία, η οποία μάλιστα αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης. Μέσω της κίνησης αυτής προσδιορίζεται το είδος των σχέσεων μεταξύ των ατόμων, ενώ μπορεί να επιτευχθεί η σύσφιξη των δεσμών με τους «σημαντικούς άλλους». ΓΟΥΛΙΑΜΗ ΧΑΡΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

Απ’ ό,τι φαίνεται, η ανταλλαγή δώρων είναι μεγάλης σημασίας για την έκβαση μιας σχέσης, νέας ή παλιάς, ερωτικής, φιλικής ή τυπικής. Το δώρο μπορεί να φτιάξει ή να χαλάσει τη σχέση, ανάλογα με την ποιότητα της εν λόγω σχέσης που υπάρχει ανάμεσα στον λήπτη και τον παραλήπτη. 52

Η Cele Otnes, καθηγήτρια Διαφήμισης στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόι, δηλώνει ότι «δεν είναι η σκέψη που μετράει αλλά η σχέση». Σύμφωνα με τη Cele Otnes, «ακόμη και ένα ανάρμοστο με την περίπτωση δώρο μπορεί και να μην επηρεάσει αρνητικά μια σχέση, αν η σχέση των δύο ατόμων

είναι δυνατή και ο παραλήπτης του δώρου αντιλαμβάνεται τις προθέσεις του δωρητή ως καλές. Από την άλλη μεριά, βεβαίως, αν η σχέση είναι χλιαρή, ακόμη και το καλύτερο δώρο δεν θα μπορέσει να τη σώσει». Οι έξι τρόποι με τους οποίους τα δώρα επηρεάζουν τις σχέσεις μας είναι οι εξής: Κατ’ αρχάς ένα δώρο έχει την ικανότητα να ενδυναμώσει μια σχέση εν τω γεννάσθαι της. Η κυρία που άνοιξε το κουτί με το εορταστικό περιτύλιγμα και τον φιόγκο για να βρει ένα λευκό βελούδινο αρκουδάκι στον λαιμό του οποίου κρεμόταν μια χρυσή αλυσίδα για την ίδια, εκτίμησε τη ρομαντική χειρονομία και τη σκέψη που έκανε ο κύριος για να της παρουσιάσει το συγκεκριμένο δώρο. Αυτή η χειρονομία σφράγισε και την αρχή της σχέσης τους. Τα δώρα μπορούν να επιβεβαιώσουν μια υπάρχουσα καλή σχέση, πράγμα με το οποίο είμαστε και περισσότερο εξοικειωμένοι καθώς συνηθίζουμε να ανταλλάσσουμε δώρα με φίλους. Βεβαίως ένα δώρο μπορεί να έχει και μηδαμινή επιρροή στον παραλήπτη του. Αυτό συμβαίνει με απρόσωπα δώρα τα οποία δίνονται στο άλλο πρόσωπο καθαρά ως συμβολική χειρονομία ή υποχρέωση. Τα μικροδώρα που χαρίζουν οι εταιρείες στους υπαλλήλους τους συχνά εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία. Ακόμη τα δώρα μπορούν να επιβεβαιώσουν μια αρνητική σχέση, όπως όταν κανείς χαρίζει κάτι χωρίς να σκεφτεί αν αυτό θα ευχαριστήσει τον παραλήπτη ή αν του είναι χρήσιμο. Ένα παράδειγμα είναι όταν χαρίζουν ένα τασάκι σε έναν μη καπνιστή χωρίς να σκεφτούν τις συνήθειες, προτιμήσεις ή ανάγκες του ή όταν κάποιος κάνει ένα δώρο με σκοπό να περάσει ένα αρνητικό μήνυμα. Τα δώρα έχουν τη δύναμη να χαλαρώσουν τους δεσμούς μεταξύ ατόμων ή ακόμη και

να τους κόψουν τελείως, όπως στο παράδειγμα της υπέρβαρης ασθενούς που δεν συγχώρεσε τη θεία της για τη ζυγαριά που της χάρισε στα γενέθλιά της. Τέλος, τα δώρα μπορούν πράγματι να αλλάξουν τη ροή μιας σχέσης προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Είναι αξιοπρόσεκτο ότι στην έρευνα της Cele Otnes και των συνεργατών της, από τις 150 εμπειρίες αυτών που συμμετείχαν στην έρευνα και σχετίζονταν με δώρα, το 58% ήταν συναισθηματικά αρνητικές εμπειρίες. Σύμφωνα με αρκετούς Ψυχολόγους, πολλές φορές, αυτός που επωφελείται από την προσφορά ενός δώρου είναι αυτός που το δίνει και όχι τόσο αυτός που το λαμβάνει. Ωστόσο, το γεγονός αυτό συσχετίζεται άμεσα με το για ποιο λόγο κάνουμε δώρα. Εάν, δηλαδή, αγοράζουμε δώρα για να δούμε τον αποδέκτη τους να «φωτίζεται» και να γεμίζει χαρά, τότε σίγουρα η ικανοποίηση που βιώνουμε εκείνη τη στιγμή είναι αντάξια του κόπου μας. Εάν βλέπουμε το δώρο ως τυπική κοινωνική υποχρέωση, μέσο προβολής του εαυτού μας ή ίσως και ως έναν τρόπο κάλυψης προσωπικών ενοχών επειδή θεωρούμε ότι δεν συμπεριφερθήκαμε σωστά στο παρελθόν σε αυτόν που έχουμε απέναντί μας (σύντροφο, παιδί, φίλο), τότε τα πράγματα αλλάζουν. Αναφορικά με τα δύο φύλα, οι άντρες φαίνεται να δίνουν μεγαλύτερη σημασία στην τιμή και τη χρηστικότητα των δώρων - είτε όταν τα προσφέρουν οι ίδιοι, είτε όταν είναι οι παραλήπτες αυτών - ενώ οι γυναίκες επικεντρώνονται στο συναισθηματικό μήνυμα που περνάει το καθένα από αυτά. Βέβαια, συνήθως ένα δώρο δεν είναι ποτέ κενό συναισθημάτων, καθώς το να προσφέρεις κάτι αποτελεί από μόνο του μια μορφή επικοινωνίας, ένα είδος μηνύματος. Φαίνεται ότι όσοι συνηθίζουν να επιλέγουν ιδιαίτερα ακριβά δώρα είναι αυτοί 53

που επιθυμούν τον έλεγχο, τον θαυμασμό και την αποδοχή των άλλων. Όσοι καταφεύγουν σε πρακτικά δώρα, συνήθως είναι αυτοί που κρατούν αποστά-

σεις στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, θεωρούν την όλη διαδικασία ως «αναγκαίο κακό» ή επιθυμούν να περάσουν κάποιο μήνυμα, όπως για π.χ. «σου δωρίζω μια ηλεκτρική σκούπα γιατί παραμελείς την καθαριότητα του σπιτιού». Τα άτομα που δεν λαμβάνουν υπόψη τους το γούστο ή τις επιθυμίες του άλλου, διαλέγουν δώρα που αρέσουν στα ίδια, αδιαφορώντας για τη γνώμη του παραλήπτη τους. Τέλος, όσοι εμπιστεύονται μεν το προσωπικό τους γούστο, αλλά σκιαγραφούν και τον χαρακτήρα και τις ανάγκες αυτού που έχουν απέναντί τους, συνήθως επιλέγουν τα πιο ξεχωριστά δώρα που σίγουρα δεν θα μπουν απλώς στο συρτάρι του παραλήπτη τους.

Πεζόδροµος Παντανάσσης 27, Πάτρα Τ. 2610 225.930 salumeria27@hotmail.com Salumeria salumeria_patra

Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως τα δώρα αντικατοπτρίζουν το είδος και την ποιότητα της σχέσης μας με τους άλλους. Δεν χρειάζεται να είναι απαραίτητα πολύ ακριβά και εντυπωσιακά. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι, η αξία ενός δώρου είναι η σκέψη και η αγάπη που τα συνοδεύει κι όχι η τιμή του.

Ειδικό Κέντρο Αποτρίχωσης Με το Υπερσύγχρονο LASER ALEXANDRITE ARION

· Ιδανικό για όλους τους τύπους δέρματος ανδρών και γυναικών. · Εντελώς ανώδυνο και ακίνδυνο ακόμα και σε εγκύους. · Λειτουργεί μόνο με καθαρό ψυχρό ατμοσφαιρικό αέρα στους -27 OC για μέγιστη ασφάλεια έναντι δερματικών εγκαυμάτων. · Ιδανικό για όλο το σώμα και ιδιαίτερα για ευαίσθητες περιοχές (πρόσωπο, θηλές, γραμμή κοιλιάς, μπικίνι, κόκκυγας). · Αποτρίχωση για προετοιμασία χειρουργικών επεμβάσεων. · Η κορυφαία μέθοδος αποτρίχωσης παγκοσμίως από αθλητές κολύμβησης, ποδηλασίας, πολεμικών τεχνών, μπάσκετ, ποδοσφαίρου, body building.

Προτεινόμενο από τον FDA. Οι συνεδρίες γίνονται από τον εξειδικευμένο με μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών του Παν/μίου Πατρών Τμήματος Ιατρικής Φυσικής στα Laser Dr Αρβανίτη Ανδρέα GP, MD, MSc

Νικηταρά 24 & Ανθείας (περιοχή Παπαθωμά), Ζαρουχλέικα, Πάτρα Τηλ.: 2610 621.616, Κιν.: 6974 793.693 E-mail: a_arvanitis@yahoo.com http: arvanitisgp.gr

Ιδέες γιορτινής

διακόσμησης

Τα Χριστούγεννα είναι σχεδόν έξω από τη πόρτα μας... ελάτε λοιπόν να προσθέσουμε τη μαγική διακοσμητική σκόνη για μια ξεχωριστή χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα! ΕΛΕΝΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ - ΜΑΡΙΝΑ ΜΠΟΓΟΝΙΚΟΛΟΥ / INTERIOR DESIGN ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Ασπρόμαυρη τάση Χριστούγεννα σε στιλ σκανδιναβικό! Έτσι αποκαλείται η τάση η οποία επιβάλει αποχρώσεις ασπρόμαυρες, χρώματα γήινα και απλότητα. Υιοθετήστε αυτό το στιλ και στη Χριστουγεννιάτικη διακόσμησή σας με ένα απλό κλαδί στολισμένο με «γήινα υλικά», χρησιμοποιήστε αναπαραστάσεις με φωτογραφίες από τη φύση και εμπλουτίστε το σκηνικό με τα φυσικά υλικά που έχετε στο σπίτι. Εναλλακτικά βγείτε μια βόλτα, μαζέψτε κλαδιά, κουκουνάρια, προσθέστε απλά χριστουγεννιάτικα στολίδια και… γιορτάστε!

Συσκευασία Τυλίξτε τα δώρα που προορίζετε για τους αγαπημένους σας με φαντασία και στοργή! Στη συγκεκριμένη περίπτωση το περιτύλιγμα δεν είναι περιττό! Έχει ένα ρόλο! Δείχνει τη φροντίδα μας μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια. Ακόμα και ένα απλό χαρτί, ένα φύλλο εφημερίδας με ένα κλαδάκι, μια ωραία κορδέλα ή στολίδια χάρτινα χειροποίητα - για όσους πιάνουν τα χέρια τους - αποδίδουν την επιμέλεια που επιδείξαμε, τόσο στην επιλογή του δώρου όσο και στον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να το προσφέρουμε.

σουρεαλιστική ίσως πλευρά του χαρακτήρα μας στολίζοντας μια σκάλα, θέλουμε απλότητα και χρησιμοποιούμε απλά ένα κλαδί με μεγάλα αστέρια για να δώσουμε τον απλό Χριστουγεννιάτικο τόνο... ή απλά «φορτώνουμε» το δέντρο μας με όλα τα στολίδια όλων των στυλ. Μην ξεχνάτε! Τα Χριστούγεννα μπορούν να είναι και ΚΙΤΣ!

Παραλλαγές δέντρο Το Δέντρο! Το βασικό Χριστουγεννιάτικο στολίδι του σπιτιού. Οι επιλογές άπειρες. Όλα τα στυλ είναι αποδεκτά. Τα Χριστούγεννα είναι προσωπική υπόθεση. Στολίζουμε όπως αισθανόμαστε! Γι’ αυτό προτιμάμε το κλασσικό Χριστουγεννιάτικο δέντρο, δείχνουμε την φαντασιακή και 58

Ρυθμός επανάληψη

Τζάκι

Η επανάληψη ίδιων στοιχείων είναι πάντα ασφαλής και όμορφη λύση στη διακόσμηση. Το ίδιο ισχύει και στη Χριστουγεννιάτικη. Φτιάξτε μια όμορφη Χριστουγεννιάτικη σύνθεση και τοποθετήστε την σε οποιαδήποτε μεριά του σπιτιού... ακόμη και στον τοίχο!

Το τζάκι είναι ένα σημείο αναφοράς επίσης για τη Χριστουγεννιάτικη διακόσμηση. Ακολουθήστε την παραπάνω συμβουλή της επανάληψης των ίδιων στοιχείων ή εναλλακτικά, αν έχετε όρεξη για δουλειά, στήστε ένα όμορφο σκηνικό αναπαριστώντας ένα Χριστουγεννιάτικο χωριό!

οι προτάσεις του about

βιβλία

Ο σκύλος που τόλμησε να ονειρευτεί SUN MI HWAN E Εκδόσεις: Διόπτρα

Αυτή είναι η ιστορία μιας σκυλίτσας που την έλεγαν Μαλλιαρούλα. Γεννημένη παρακατιανή, λόγω της ιδιαίτερης εμφάνισής της περνάει τον περισσότερο καιρό της στην ηλιόλουστη αυλή του σπιτιού του αφεντικού της. Η Μαλλιαρούλα έχει όνειρα και προσδοκίες, ακριβώς όπως όλοι εμείς. Μα κάθε χειμώνα, μαύρα σύννεφα κατεβαίνουν και η Μαλλιαρούλα βρίσκεται αντιμέτωπη με δοκιμασίες που θα πρέπει να ξεπεράσει. Μέσα απ’ τα σύννεφα, κι ακόμα περισσότερο πέρα από τις πύλες της αυλής του αφεντικού της, βρίσκεται η πιθανότητα της φιλίας, της μητρότητας και της ευτυχίας – όλα αυτά είναι εκεί έξω και την περιμένουν, φτάνει η Μαλλιαρούλα να μπορέσει να τα κρατήσει, να τα φέρει στο σπίτι και να μας δείξει ότι η ίδια η ζωή είναι η πιο συναρπαστική περιπέτεια που θα ζήσουμε ποτέ.

Η νύφη της Κεϋλάνης

DINAH JEFFERIES Εκδόσεις: Κλειδάριθμος Η Γκουέντολιν Χούπερ φτάνει νιόπαντρη στην Κεϋλάνη του 1920, γεμάτη όνειρα για μια παραμυθένια ζωή με τον σύζυγό της, ιδιοκτήτη μιας φυτείας τσαγιού. Η νέα της πατρίδα την κατακτά με την ομορφιά της, αλλά ο Λόρενς δεν θυμίζει καθόλου τον άντρα που ερωτεύτηκε στην Αγγλία: είναι απόμακρος, κλεισμένος στον εαυτό του, και λείπει συνεχώς για δουλειές, αφήνοντας τη νεαρή γυναίκα του μόνη της. Όταν η Γκουέν ανακαλύπτει ένα κιτρινισμένο νυφικό πέπλο σ’ ένα μπαούλο κι έναν μικρό τάφο κρυμμένο στην πυκνή βλάστηση, συνειδητοποιεί ότι ο άντρας της έχει μυστικά για τα οποία εκείνη δεν γνωρίζει τίποτε… Έπειτα η Γκουέν μένει έγκυος, κι όλα δείχνουν ν’ αλλάζουν προς το καλύτερο.

Η μπαλάντα της ζήλιας

Μάρω Βαμβουνάκη Εκδόσεις: Ψυχογιός Μια σειρά συναντήσεων ανάμεσα σε έναν μεσήλικο ψυχοθεραπευτή και μια νεαρή γυναίκα που υποφέρει από τα πάθη της ζήλιας. Εκείνος σημειώνει για το περιστατικό: Επειδή κι εγώ έχω ζηλέψει πολύ στη ζωή μου, γνωρίζω το μαρτύριο. Μιλάμε για σφαγείο, για φωτιά που τρώει σωθικά, εσωτερικά όργανα, τον μεταβολισμό σου. Μερίδα της ιατρικής επιστήμης θεωρεί ότι η ζήλια ευθύνεται για οργανικές αρρώστιες, για κακοήθειες. Ο μαύρος σπόρος της φυτεύεται σε κάθε κύτταρο, στα δόντια, στα μαλλιά, στα νύχια. Παραλογίζεσαι, εξευτελίζεσαι. Καταντάς γελοίος κι επικίνδυνος για σένα και τους άλλους. Συγγενεύει στενά με το μίσος, και το μίσος είναι ταυτοχρόνως το έγκλημά σου και η τιμωρία σου. 60

Εισρόφηση

ξένου σώματος στα παιδιά Τα παιδιά μπορούν να καταπιούν πράγματα που ούτε τα φαντάζονται οι ενήλικες: από κλειδιά και συνδετήρες, μέχρι χαρτί και καπάκι από στυλό. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά παιχνίδια που αποτελούνται από μικρότερα κομμάτια, ή τεμάχια, είναι απαγορευμένα για τις ηλικίες έως τριών ετών. Και αυτό, διότι η είσοδος ενός αντικειμένου (ξένου σώµατος) στην αναπνευστική οδό µπορεί να σταθεί µοιραία. ΚΡΕΠΗΣ Π. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, MD / ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ

Λέγοντας εισρόφηση ξένου σώματος, εννοούμε την είσοδο ενός μικρού αντικειμένου στην τραχεία ή στους βρόγχους. Η τραχεία και οι βρόγχοι είναι οι κεντρικοί σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Αν το αντικείμενο είναι μεγάλο και δεν μπορεί να περάσει μέσα στους βρόγχους, τότε υπάρχει περίπτωση να κλείσει εντελώς την τραχεία και το παιδί να πεθάνει από ασφυξία. Αν το μέγεθός του είναι τόσο που να μπορεί να περάσει σε έναν από τους βρόγχους, τότε δεν κινδυνεύει άμεσα η ζωή του παιδιού αλλά η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών είναι μεγάλη. Πιο συχνά το φαινόµενο εµφανίζεται σε παιδιά ηλικίας 14 µηνών έως 3 ετών. Οι πιθανότερες εξηγήσεις είναι η αυξηµένη κινητικότητα του µικρού παιδιού και η εξοικείωσή του µε τα νέα αντικείµενα που καθηµερινά χρησιµοποιεί. Επιπλέον, είναι ευκολότερο να συµβεί σε ένα παιδί το οποίο έχει µειωµένα νευροµυϊκά αντανακλαστικά, πρόβληµα στην κατάποση (ασυνέργεια µυών κατάποσης) και έλλειψη των τελευταίων δοντιών (γοµφίων). Τα ξένα σώµατα οργανικής φύσεως, όπως φιστίκια, αµύγδαλα, καρύδια, ηλιόσποροι, καρότα, κουκούτσια από καρπούζι ή πεπόνι, αποτελούν το µεγαλύτερο ποσοστό εισροφηθέντων ξένων σωµάτων σε αυτές τις ηλικίες. Τα ατυχήµατα των εισροφήσεων είναι συχνότερα στα αγόρια, µε αναλογία 1,5 αγόρι προς 1 κορίτσι. Ποια συμπτώματα παρουσιάζουν τα παιδιά με εισρόφηση; Με το που μπαίνει το ξένο σώμα στο λάρυγγα και στην τραχεία, προκαλείται αμέσως βήχας σε μια προσπάθεια του οργανισμού να το αποβάλει. Αν δεν αποβληθεί τότε υπάρχουν οι εξής πιθανότητες: 1. Αν είναι πολύ μεγάλο και κλείσει την τραχεία το παιδί θα παρουσιάσει έντονο βήχα, δύσπνοια, κυάνωση (θα μελανιάσει) και θα πεθάνει από ασφυξία. 2. Αν κολλήσει στην τραχεία αλλά αφήνει χώρο στον αέρα να μπαινοβγαίνει, 62

τότε το παιδί θα παρουσιάζει δυσκολία στην αναπνοή και έντονο συριγμό. 3. Αν είναι τόσο μικρό που να μπορεί να περάσει στους βρόγχους, τότε πιθανότατα να προωθηθεί σε έναν από τους δυο βρόγχους. Το πιο πιθανόν είναι το παιδί να μην παρουσιάζει κανένα οφθαλμοφανές σύμπτωμα, μέχρι τη στιγμή που θα παρουσιάσει κάποια επιπλοκή. Πολλές φορές όμως τα παιδιά δίνουν την εντύπωση ότι έχουν κρίση άσθματος, η οποία όμως δεν υποχωρεί εύκολα με την αντιασθματική θεραπεία (εισπνοές). Η πιο συχνή επιπλοκή είναι η πνευμονία, η οποία όμως συμβαίνει μέρες μετά την εισρόφηση. Έτσι λοιπόν ο άρρωστος θα παρουσιάσει ψηλό πυρετό και βήχα. Διάγνωση Η εκτίµηση και σωστή διάγνωση του ξένου σώµατος, τις περισσότερες φορές, είναι ευθύνη του παιδιάτρου, ο οποίος πρώτος θα εξετάσει το παιδί. Ο παιδίατρος θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στην εξέταση, επίµονος στις ερωτήσεις και καχύποπτος στις απαντήσεις που λαµβάνει από τους οικείους του παιδιού. Πρέπει από την ανάλυση του ιστορικού να ανακαλύψει, αν υπάρχουν, επεισόδια βρογχικού άσθµατος, αν το παιδί συνηθίζει να βάζει αντικείµενα στο στόµα του, αν έχει µικρότερα ή µεγαλύτερα αδέλφια µε τα οποία παίζει συχνά ή εάν η οικογενειακή µέριµνα και φροντίδα είναι η σωστή. Η προσθιοπίσθια και πλαγία ακτινογραφία θώρακος σε βαθιά εισπνοή αποτελούν γνώµονα και πολύτιµο βοήθηµα για την εκτίµηση του ξένου σώµατος στην αναπνευστική οδό. Η βρογχογραφία, µολονότι χρησιµοποιείται σε επιλεγµένες περιπτώσεις, εξακολουθεί να είναι χρήσιµη, γιατί µπορεί να εντοπίσει ξένο σώµα, που βρίσκεται στα περιφερικά τµήµατα του βρογχικού δέντρου και έχει αποφράξει στόµιο βρογχοπνευµονικού τµήµατος. Οι σύγχρονες απεικονιστικές µέθοδοι, (C.T.) και (M.R.I.), έχουν περιορισµένη χρήση και

µόνο στις περιπτώσεις εκείνες, όπου τόσο η συµβατική ακτινογραφία, όσο και η διαγνωστική βρογχοσκόπηση απέτυχαν να δώσουν λύση στο πρόβληµα. Θεραπευτική αντιµετώπιση Η θεραπεία της εισρόφησης του ξένου σώµατος είναι κατά κανόνα η αφαίρεσή του, χωρίς φυσικά να αποκλείεται η αυτόµατη αποβολή του µε το βήχα σε ποσοστό 2%. Αυτό δεν σηµαίνει κατά κανένα τρόπο χρονοτριβή στον τρόπο δράσης µας, διότι κάθε µετακίνηση ξένου σώματος για αυτόματη αποβολή, συνοδεύεται από αυξημένο κίνδυνο τέλειας απόφραξης της γλωττίδας. Ο παραδοσιακός τρόπος δράσης, µε την εισαγωγή του δακτύλου ή την αναστροφή του παιδιού και τα κτυπήµατα ανάµεσα στις ωµοπλάτες, επιδεινώνουν την κατάσταση και είναι δυνατόν να προκαλέσουν το θάνατο, µετατρέποντας µία ατελή απόφραξη σε τέλεια. Ο χειρισµός του Heimlich εφαρµόζεται σε καταστάσεις όπου ο ασθενής ευρίσκεται στο τελευταίο στάδιο αναπνευστικής ανεπάρκειας ή δεν υπάρχει άλλη καλύτερη λύση. Πιο αναλυτικά: Βρέφος Με αισθήσεις και αναποτελεσματικό βήχα: Γυρίζουμε το βρέφος μπρούμυτα με κλίση κεφαλής προς τα κάτω και εφαρμόζουμε 5 πλήξεις στην πλάτη (ανάμεσα στα οστά της ωμοπλάτης) με την «μπάλα» της παλάμης.

Εάν δεν λυθεί η απόφραξη επαναφέρουμε το βρέφος ανάσκελα και με τα δυό μας δάκτυλα εφαρμόζουμε 5 συμπιέσεις στο κατώτερο ήμισυ του στέρνου (βάθος περίπου 1/3 της προσθιοπίσθιας διαμέτρου του στήθους).

Εάν εξακολουθεί το πρόβλημα, επανεκτιμούμε το στόμα και συνεχίζουμε τους κύκλους πλήξεων/συμπιέσεων έως ότου είτε λυθεί η απόφραξη ή το βρέφος χάσει τις αισθήσεις του. Χωρίς αισθήσεις: Εφαρμόζουμε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ), με μόνη διαφορά την επανεκτίμηση της στοματικής κοιλότητας μετά από κάθε κύκλο θωρακικών συμπιέσεων. Παιδί Με αισθήσεις και αναποτελεσματικό βήχα: Στα μεγαλύτερα παιδιά εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε τις 5 πλήξεις στην πλάτη είτε ξαπλώνοντας το παιδί μπρούμυτα στα γόνατά μας ή στα μεγαλύτερα παιδιά υποβαστάζοντάς τα σε καθιστή ή όρθια, ελαφρώς επικλινή προς τα εμπρός, θέση. Εφόσον το πρόβλημα παραμένει εφαρμόζουμε το χειρισμό Heimlich, δηλαδή κοιλιακές ώσεις. Ο διασώστης παίρνει θέση πίσω από το παιδί και εφόσον η διαφορά ύψους το επιβάλλει είτε γονατίζει με το παιδί όρθιο ή στέκεται όρθιος με το παιδί πάνω σε καρέκλα ή απλά ανασηκώνει το παιδί. 63

Το ένα χέρι σχηματίζει γροθιά που τοποθετείται ανάμεσα στον ομφαλό και το στέρνο και τοποθετεί το άλλο χέρι πάνω στη γροθιά. Ακολούθως εφαρμόζονται 5 απότομες ώσεις προς τα μέσα και άνω.

Ακολουθεί επανεκτίμηση και συνέχιση των κύκλων έως ότου είτε λυθεί η απόφραξη ή το παιδί χάσει τις αισθήσεις του. Χωρίς αισθήσεις: Εάν το παιδί δεν μπορεί να υποστηριχθεί σε όρθια θέση τότε τοποθετείται ανάσκελα, ο διασώστης παίρνει θέση ιππαστί, τοποθετεί τη «μπάλα» του χεριού μεταξύ ομφαλού και στέρνου με την παλάμη του άλλου χεριού πάνω από την πρώτη.

Εφαρμόζουμε καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) για παιδιά, με μόνη διαφορά την επανεκτίμηση της στοματικής κοιλότητας μετά από κάθε κύκλο θωρακικών συμπιέσεων. Εφόσον το παιδί αναπνέει πλέον αποτελεσματικά, τοποθετείται σε θέση ανάνηψης στο πλάι και παρακολουθείται. Προφύλαξη παιδιού από την εισρόφηση ξένου σώματος

απο το 1960

ΣΤΕΓΝΟΚΑΘΑΡΙΣΤΗΡΙΑ ΤΑΠΗΤΟΚΑΘΑΡΙΣΤΗΡΙΑ

Επιτόπιοι καθαρισμοί σαλονιών ΚΕΝΤΡΙΚΟ: Γούναρη 37, Έναντι ΟΤΕ, Πάτρα, τηλ. 2610 275.522 ΠΡΑΤ. & ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ: Μεσολογγίου & Ασηµ. Φωτήλα 12, Πάτρα, τηλ.: 2610 338.770 ΥΠΟΚ. ΧΑΛΙΩΝ: Παρ.Ι. ∆ιακίδη 268, Γλαύκος, Πάτρα, 6932 74 77 33 like us

@ Presto Drycleaner

@ presto_drycleaner

www.prestodrycleaner.gr info@prestodrycleaner.gr

Η εισρόφηση ξένου σώματος όπως καταλαβαίνετε είναι πάρα πολύ επικίνδυνη για το παιδί. Για αυτό, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να προλάβουμε την κατάσταση αυτή. Έχετε λοιπόν στο μυαλό σας τα ακόλουθα για τα παιδιά κάτω των 5 χρόνων: • Φυλάξτε όλα τα μικρά αντικείμενα μακριά από τα μικρά παιδιά σας. • Μη δίνετε στα μικρά παιδιά ξηρούς καρπούς. Αποτελούν το 50% των ξένων σωμάτων στους πνεύμονες. • Μην τους δίνετε ποτέ παιχνίδια που περιέχουν μικρά αντικείμενα. • Μην τους δίνετε ποτέ κουμπιά, μικρά κέρματα. Δεν είναι παιχνίδια.

Κέντρο Λογοθεραπείας Κασταμονίτη Ελένη ΔΩΡΕΑΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

“για παιδιά και ενήλικες” Εξειδίκευση στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθήνας και στο Πανεπιστήμιο UEL του Λονδίνου

Γούναρη 136, πλ. Ομονοίας, 3ος Τηλ. ραντεβού: 6932 700.236, 2614 012.925 www.kastamoniti.gr eleni@kastamoniti.gr

Ποιες τροφές δρουν αποτελεσματικά

κατά των ιώσεων

Ο χειμώνας έφτασε, οι ιώσεις έχουν ξεκινήσει για τα καλά και η νοσηρότητα αυξάνεται καθημερινά. Και τι γίνεται όταν η ίωση μας χτυπά την πόρτα; Οι συστάσεις γνωστές και επαναλαμβανόμενες: Μένουμε στο σπίτι, παίρνουμε τα αντιπυρετικά (αν έχουμε πυρετό), τα αποσυμφορητικά (αν έχουμε μπούκωμα), και τα αναλγητικά (αν, για παράδειγμα, έχουμε αδυναμία και πόνο στο λαιμό), και περιμένουμε να «κάνει τον κύκλο της». Μόνο αυτό; ΚΑΡΑΧΑΝIΔΗ ΕΛEΝΗ / ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ

Δεν υπάρχει κάτι άλλο που μπορούμε να κάνουμε για να επιταχύνουμε την ανάρρωση, να νιώσουμε καλύτερα ή ακόμα καλύτερα για να μην αρρωστήσουμε; Υπάρχει, μήπως, κάτι που μπορούμε να κάνουμε, ειδικότερα για τα παιδιά, που και πιο επώδυνα περνούν τις ιώσεις και εμείς στενοχωριόμαστε πιο πολύ όταν τα βλέπουμε άρρωστα;

τα στις σαλάτες, στο γάλα, στις μπάρες δημητριακών ή στο γιαούρτι των παιδιών και απογειώστε το ανοσοποιητικό τους.

«Υπάρχει!», είναι η απάντηση και, φυσικά, η λύση δεν είναι η αντιβίωση αλλά η ενίσχυση του ανοσοποιητικού του παιδιού (και όχι μόνο). Πώς θα το πετύχουμε αυτό; Με τη διατροφή! Υπάρχουν, λοιπόν, τροφές που βοηθούν το ανοσοποιητικό να είναι πιο γρήγορο και πιο αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση των «εισβολέων», μειώνοντας έτσι την πιθανότητα να αρρωστήσει το παιδί αλλά και περιορίζοντας το χρόνο νόσησης αν, τελικά, αυτό συμβεί. Στη συνέχεια, θα δούμε όχι μόνο ποιες είναι αυτές οι τροφές αλλά και πώς θα ενταχθούν στη διατροφή του παιδιού. Πρώτες και καλύτερες σε αυτή την κατηγορία οι τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C! Εδώ εκτός από το γνωστό πορτοκάλι, προσθέστε τον ανανά, το ακτινίδιο, το μάνγκο, τη φράουλα και την παπάγια – φρούτα με περισσότερη βιταμίνη C από το πορτοκάλι. Έτσι την επόμενη φορά που θα «τσούζει ο λαιμός» και δε θα θέλει να πιει πορτοκαλάδα, μην πιέσετε το παιδί! Δώστε του χυμό ανανά, ή καθαρίστε ένα ακτινίδιο. Εκτός από τα φρούτα, η «πολύτιμη» αυτή βιταμίνη βρίσκεται και σε λαχανικά, με τις πιπεριές (κόκκινες και πράσινες), το μαϊντανό και το μπρόκολο να έχουν τα πρωτεία στη συγκέντρωση. Έτσι, μια πράσινη σαλάτα με πιπεριές και φρέσκο μαϊντανό αποτελεί εξαιρετική πηγή βιταμίνης και διατροφικά πλούσιο γεύμα. Τέλος, οι υπερτροφές, ιπποφαές, elderberry και goji berry συγκεντρώνουν βιταμίνη C σε μεγάλες ποσότητες. Προσθέστε

Τα ω-3 λιπαρά οξέα, δε θα μπορούσαν να λείπουν από τη λίστα, αφού είναι γνωστή η αντιοξειδωτική τους δράση. Τα λιπαρά ψάρια αποτελούν τη βασική πηγή τους, και εδώ το μενού έχει τον σολομό, τον τόνο, τις σαρδέλες στο λάδι, την πέστροφα. «Μα δεν κάνει να φάει ψάρι όταν έχει πυρετό», έρχεται αυθόρμητα η δήλωση από τις μαμάδες! Δεν κάνει; Όσο αιφνιδιαστικό και αν ακούγεται, πρόκειται για μύθο χωρίς επιστημονική βάση. Το μόνο που μπορεί να προκύψει από την κατανάλωση ψαριού από παιδί που έχει πυρετό, είναι ότι το εξάνθημα που θα έκανε έτσι κι αλλιώς από την ίωση, κινδυνεύει να θεωρηθεί, λανθασμένα, αλλεργία στο ψάρι. Γι’ αυτό προσοχή στις διαγνώσεις, στις υπερ-διαγνώσεις, και στις φοβίες που βασίζονται σε μύθους! Οι ξηροί καρποί αποτελούν εξαιρετική εναλλακτική πηγή ω-3 λιπαρών οξέων, με πρωταγωνιστές τα καρύδια αλλά και τα φιστίκια Αιγίνης. Η κατανάλωσή τους, ωστόσο, ενέχει 2 βασικούς κινδύνους στα 67

παιδιά: 1ον τον σοβαρότατο κίνδυνο πνιγμονής- γι αυτό τα παιδιά δεν πρέπει να καταναλώνουν ξηρούς καρπούς πριν την ηλικία των 3-5 ετών, και 2ον τον κίνδυνο εμφάνισης αλλεργίας, αφού οι ξηροί καρποί μπορεί να αποτελέσουν ισχυρότατα αλλεργιογόνα. Ξηροί καρποί ως πηγή ω-3 λιπαρών ναι μεν αλλά με προσοχή στα παιδιά, λοιπόν. Επιπροσθέτως, η λήψη πρωτεϊνών υψηλής διατροφικής αξίας έχει ένα παραπάνω νόημα σε περιόδους ιώσεων, καθώς αποτελούν, επίσης, βασικά στοιχεία της δράσης του ανοσοποιητικού. Πηγές πλούσιες σε καλής ποιότητας πρωτεΐνη είναι το κρέας, τα αυγά, το ψάρι ενώ τα γαλακτοκομικά, τα όσπρια και τα δημητριακά αποτελούν μέσης αξίας πρωτεϊνικές πηγές, αλλά και σημαντικές γευστικές και διατροφικές εναλλακτικές για πρόσληψη πρωτεΐνης από τα παιδιά. Η παρουσίαση παίζει μεγάλο ρόλο στην προσπάθεια να πεισθεί το παιδί να κατα-

ναλώσει μια τροφή, ιδιαίτερα όταν είναι άρρωστο, γι αυτό επενδύστε σε πιάτα με έντονα χρώματα, απαλές γεύσεις, ανεκτές ποσότητες. Μια μπάρα δημητριακών με goji berry και καρύδια, ένα γιαούρτι με μάνγκο ή ακτινίδιο και φιστίκια Αιγίνης, μια σούπα με λαχανικά, κρουτόν και κρέας, ένα ψάρι με σαλάτα, μαϊντανό και μια φέτα ψωμί, αποτελούν άριστες επιλογές γευμάτων και συνδυάζουν και τις 3 κατηγορίες που αναφέρθηκαν. Μην πιέζετε το παιδί να φάει παραπάνω από όσο θέλει. Φροντίστε αυτό που θα φάει όχι μόνο να το τρέφει αλλά να βοηθάει και τον οργανισμό που νοσεί. Αυτό που πρέπει πάντοτε να θυμόμαστε είναι, επίσης, ότι η ενυδάτωση παίζει βασικότατο ρόλο στην αντιμετώπιση των ιώσεων. Αυτό συμβαίνει γιατί ο οργανισμός χρειάζεται το νερό για την κάλυψη των αναγκών του - που είναι αυξημένες λόγω του στρες της ίωσης - αλλά και για αποτοξίνωση και για υποστήριξη των βασικών ζωτικών του οργάνων. Φροντίστε, λοιπόν, το παιδί να ενυδατώνεται επαρκώς για τις ανάγκες του.Για παράδειγμα, ένα παιδί βάρους 15 κιλών, χρειάζεται 1250 ml υγρά την ημέρα (νούμερο που αυξάνεται στην ίωση, λόγω αύξησης των αναγκών). Τελικά, μπορεί η διατροφή να αντικαταστήσει την αγωγή; Η απάντηση είναι μία και μονολεκτική: ΟΧΙ. Αν η αγωγή είναι απαραίτητη, πρέπει να λαμβάνεται με βάση τις οδηγίες του Παιδιάτρου. Τι πρέπει, τότε, να γίνει; Πρέπει το παιδί να τρώει διατροφικά ισορροπημένα γενικά και σε περιόδους ιώσεων η διατροφή να είναι ενισχυμένη με τις τροφές που προαναφέρθηκαν. Δε χρειάζεται να τονιστεί περισσότερο, δε, ότι όσο πιο «προληπτικά» ληφθούν τα μέτρα τόσο πιο αποτελεσματικά θα είναι. Γι αυτό φροντίστε να εντάξετε τις τροφές στο καθημερινό σας διαιτολόγιο είτε είναι το παιδί άρρωστο είτε όχι!

Ατοπική

δερματίτιδα Η ατοπική δερματίτιδα, είναι μια χρόνια, κνησμώδης δερματική νόσος η οποία είναι πολύ κοινή στα παιδιά, μπορεί όμως να εμφανισθεί και σε οποιαδήποτε άλλη ηλικία. ΠΕΤΡΟΠΟYΛΟΥ ΧΑΡΙΤIΝΗ / ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ

Υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία στην εμφάνιση της ατοπικής δερματίτιδας. Από καιρού εις καιρόν, τα περισσότερα άτομα παρουσιάζουν κρίσεις με φλεγμονώδεις, ερυθρωπές, καμιά φορά φυσαλιδώδεις και διαπυημένες πλάκες. Στις φάσεις ύφεσης, το δέρμα μπορεί να είναι φυσιολογικό ή να εμφανίζει ξηρές, πεπαχυσμένες και κνησμώδεις περιοχές.

επίσης και μια λοίμωξη, μπορεί να προκαλέσουν επιδείνωση της νόσου.

Στα βρέφη κάτω του ενός έτους, το έκζεμα μπορεί να είναι διάσπαρτο. Το δέρμα είναι ξηρό, ερυθρό και παρουσιάζει απολέπιση, ενώ συνήθως, ξεκινά, από τα μάγουλα των βρεφών.

Στοχεύουμε στην καταπολέμηση αυτών των παραγόντων με τη χρήση διαφόρων σκευασμάτων. Από τοπικά σκευάσματα, χρησιμοποιούμε καλλυντικά όπως μπάνια βρώμης, λοσιόν, γαλακτώματα, ενυδατικούς παράγοντες, σκευάσματα με ουρία και ειδικά σαπούνια.

Στην παιδική ηλικία, το έκζεμα προσβάλλει τους καρπούς, τους αγκώνες, τους αστραγάλους, τα γόνατα και τα γεννητικά όργανα, ενώ είναι ιδιαίτερα κνησμώδες. Στα μεγαλύτερα παιδιά, προσβάλλονται οι καμπτικές επιφάνειες. Το δέρμα είναι πεπαχυσμένο λόγω της τριβής και του κνησμού. Στους ενήλικες, η ατοπική δερματίτιδα είναι πιο εντοπισμένη και εμφανίζεται στα χέρια ή σαν επαγγελματική δερματίτιδα εξ’ επαφής. Επίσης, συχνά επιμολύνεται από σταφυλόκοκκο. Η διάγνωση βασίζεται στην κλινική εικόνα, στο ιστορικό του ασθενούς, ενώ χρήσιμες είναι και οι αλλεργικές δοκιμασίες (επιδερμιδικές δοκιμασίες, δοκιμασίες νυγμού, εξετάσεις αίματος). Η θεραπεία, περιλαμβάνει την αποφυγή εκλυτικών παραγόντων όπως η σκόνη, η γύρη, το τρίχωμα των ζώων, η μούχλα, τα λούτρινα ζωάκια, η χλωρίνη, ο καπνός του τσιγάρου, οι ξηροί καρποί, το γάλα, το σιτάρι, τα θαλασσινά, τα ασπράδια αυγών κ.ά. Ο καιρός, και ιδιαίτερα ο χειμώνας, τα μέρη που έχουν έντονη εσωτερική θέρμανση, τα παρατεταμένα ζεστά μπάνια όπως

Στην ατοπική δερματίτιδα, πραγματοποιείται απώλεια της υγρασίας της επιδερμίδας με ρήξη του επιδερμιδικού φραγμού. Επίσης, το σημαντικότερο σύμπτωμα το οποίο συνεπάγεται πολλές άλλες εκδηλώσεις της νόσου, είναι ο κνησμός.

Τα τοπικά φαρμακευτικά σκευάσματα περιλαμβάνουν κορτιζονούχα, αντιβιοτικά, tacrolimus και pimecrolimus. Σπανίως, χορηγούνται φάρμακα από το στόμα όπως κορτιζόνη, κυκλοσπορίνη, αζαθειοπρίνη, ενώ συνήθως χορηγούνται αντιϊσταμινικά. Η φωτοθεραπεία ως θεραπευτική μέθοδος επιλέγεται σπάνια.

Πετροπούλου Χαριτίνη

Δερματολόγος Αφροδισιολόγος Διδάκτωρ Παν/μιου Αθηνών τ. Ιατρός Νοσ. “Α. Συγγρός” Μετεκπαιδευθείσα στο St. Thomas’ Hospital, King’s College, Λονδίνο Laser αποτρίχωση (ALEXADRITE) Fractional laser - Ουλές ακμής - Ραγάδες - Πανάδες Laser Ευρυαγγείες Σύσφιξη προσώπου - σώματος (RF+Vacuum) Κυτταρίτιδα - Λιπόλυση Botox - Υαλουρονικό Οξύ Μεσοθεραπεία - PRP Δερμοαπόξεση με μικροκρυστάλους - Peeling

ΑΡΑΤΟΥ 12 & ΜΑΙΖΩΝΟΣ, ΠΑΤΡΑ THΛ./ FAX : 2610 220.839, KΙN: 6970 187 804 www.dermaesthetics.gr email: info@dermaesthetics.gr Facebook Page: Dermaesthetics.gr

Παιδί και επιληψία: ένα συνηθισμένο πρόβλημα

Περίπου 1 στα 100 παιδιά θα εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή του κρίσεις επιληψίας. Στο άκουσμα της διάγνωσης συχνά οι γονείς τρομοκρατούνται, καθώς στο μυαλό τους έρχονται εικόνες και παραστάσεις επίφοβες. Αν και η επιληψία είναι φυσικά μια σοβαρή ασθένεια, η πραγματικότητα είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις είναι απόλυτα αντιμετωπίσιμη και σε πολλές επίσης περιπτώσεις ο οργανισμός ξεπερνά οριστικά το πρόβλημα με την πάροδο του χρόνου και την ωρίμανση του εγκεφάλου. Dr. ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ / ΠΑΙΔΟΝΕΥΡΟΛOΓΟΣ

Στην πολύ σύντομη αυτή επισκόπηση του θέματος, θα δώσουμε κάποιες βασικές πληροφορίες που θα βοηθήσουν να ξεπεραστούν ανεδαφικοί φόβοι και να παρουσιαστεί η ρεαλιστική εικόνα του προβλήματος. Τι ακριβώς είναι η επιληψία; Μόλις στα μέσα του 19ου αιώνα η επιληψία πήρε τη σωστή της θέση σαν μια καθαρά βιολογική ασθένεια που οφείλεται σε παθήσεις του εγκεφάλου. Έτσι, γνωρίζουμε σήμερα ότι η επιληψία προκαλείται από διαταραχή της ομαλής λειτουργίας του εγκεφάλου. Οι λειτουργίες του εγκεφάλου εξυπηρετούνται από δίκτυα ή κυκλώματα νευρικών κυττάρων. Τα νευρικά κύτταρα λειτουργούν με μικρά ηλεκτρικά και χημικά σήματα, τα οποία υπό ομαλές συνθήκες βρίσκονται σε κατάσταση ισορροπίας. Η διαταραχή αυτής της ηλεκτροχημικής δραστηριότητας των κυττάρων του εγκεφάλου, έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ανεξέλεγκτων ηλεκτρικών εκφορτίσεων, οι οποίες προκαλούν τις επιληπτικές κρίσεις. Μια χρήσιμη αναλογία είναι η παρομοίωση του εγκεφάλου με έναν πολύπλοκο ηλεκτρολογικό πίνακα και της επιληψίας με μια χαλασμένη ασφάλεια αυτού του πίνακα που περιστασιακά «πέφτει» και δημιουργεί ένα βραχυκύκλωμα. Πού οφείλεται η επιληψία; Κάθε αιτία που προκαλεί ανωμαλία στη διάπλαση ή αλλοίωση της δομής ή διαταραχή της λειτουργίας του εγκεφάλου, μπορεί να προκαλέσει επιληψία. Οι αιτίες που οδηγούν στην επιληψία μπορούν να δράσουν είτε στη φάση της εμβρυϊκής ζωής, είτε στην περίοδο της γέννησης είτε στη μετέπειτα ζωή ενός παιδιού (π.χ. μια μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλίτιδα ή μια πολύ σοβαρή εγκεφαλική κάκωση). Έστω όμως και αν οι αιτίες έδρασαν στις αρχικές φάσεις της ζωής, η επιληψία μπορεί να εμφανιστεί πολλά χρόνια αργότερα. Σε πολλές περιπτώσεις, παρά τις διάφορες εξετάσεις που γίνονται, δεν μπορούμε να εντοπίσουμε τη συγκεκριμένη αιτία της επιληψίας.

Σε ποσοστό 70-75 % των παιδιών με επιληψία δεν εντοπίζεται συγκεκριμένη αιτία του προβλήματος και τότε μιλάμε για ιδιοπαθή ή πρωτοπαθή επιληψία. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις μιλάμε για δευτεροπαθή ή συμπτωματική επιληψία. Σε ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών με ιδιοπαθή επιληψία, γνωρίζουμε ή υποθέτουμε ότι παίζουν ρόλο γενετικοί και κληρονομικοί παράγοντες. Η επιληψία δεν είναι μια ομοιογενής ασθένεια. Δηλαδή οι αιτίες, οι εκδηλώσεις και η πορεία της ασθένειας, μπορεί να διαφέρουν πάρα πολύ από περίπτωση σε περίπτωση. Υπάρχουν λοιπόν πολλά είδη ή τύποι επιληψίας και βασικό στόχο της ιατρικής διερεύνησης αποτελεί η αναγνώριση του συγκεκριμένου είδους της επιληψίας από την οποία πάσχει ένας ασθενής, έτσι ώστε να δοθεί η κατάλληλη θεραπεία. Ποιες είναι οι εκδηλώσεις και τα συμπτώματα της επιληψίας; Το βασικό σύμπτωμα της επιληψίας είναι η περιστασιακή εμφάνιση κρίσεων. Στο μεσοδιάστημα των κρίσεων το άτομο δεν παρουσιάζει κανένα άλλο πρόβλημα. Οι κρίσεις, ανάλογα με το είδος της επιληψίας, μπορεί να εμφανίζονται πολύ σπάνια ή πολύ συχνά. Σε πολλές περιπτώσεις το παιδί θα εμφανίσει έναν πολύ μικρό αριθμό κρίσεων στη διάρκεια της ζωής του, ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις οι κρίσεις μπορεί να είναι ακόμη και καθημερινές. Οι επιληπτικές κρίσεις δεν εκδηλώνονται μόνον σαν επεισόδια σπασμών, που είναι η γνωστή σε όλους μορφή επιληπτικής κρίσης, αλλά και με άλλες μορφές, που συχνά είναι πολύ ήπιες ή «περίεργες» και δεν θυμίζουν, στο ανεκπαίδευτο μάτι, επιληπτικά φαινόμενα. Επεισόδια που το παιδί «χάνεται» και δεν επικοινωνεί με το περιβάλλον για κάποιο μικρό χρονικό διάστημα, απότομες συσπάσεις ή τινάγματα των άκρων, περιστασιακά συμπτώματα διαταραχής της όρασης 73

και των άλλων αισθήσεων, μπορεί να είναι μορφές επιληπτικών κρίσεων. Ειδικά στα παιδιά, υπάρχουν πολλά και πολύ διαφορετικά μεταξύ τους είδη επιληψίας. Η ακριβής διάγνωση του είδους της επιληψίας είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί αυτό θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το είδος της διερεύνησης που πρέπει να γίνει, την κατάλληλη θεραπεία αλλά και την μακροπρόθεσμη πρόβλεψη για την πορεία του προβλήματος.

επαγγελματική πορεία ενός ενήλικα επηρεάζεται από την επιληψία σε μεγαλύτερο βαθμό. Στη φαρμακευτική θεραπεία ενός παιδιού με επιληψία πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπ’ όψιν οι τυχόν αρνητικές επιδράσεις των φαρμάκων στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο, στη συμπεριφορά και στις μαθησιακές επιδόσεις του παιδιού.

Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στην επιληψία των παιδιών και την επιληψία των ενηλίκων; Οι βασικοί μηχανισμοί της επιληψίας είναι παρόμοιοι στα παιδιά και τους ενήλικες. Όμως υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο περιπτώσεων, που σχετίζονται κατά κύριο λόγο με το γεγονός ότι ο εγκέφαλος ενός βρέφους ή ενός παιδιού βρίσκεται σε συνεχή και δυναμική ανάπτυξη και εξέλιξη συγκριτικά με των ενηλίκων, ο οποίος έχει ολοκληρώσει την ανάπτυξή του. Μερικές από τις σημαντικότερες διαφορές αναφέρονται παρακάτω. Η παιδική επιληψία συγκριτικά με την επιληψία των ενηλίκων: ☺ Έχει πολύ μεγαλύτερη ποικιλία αιτίων. ☺ Η αιτία είναι ιδιοπαθής (άγνωστη) σε μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών από ότι στους ενήλικες. ☺ Πολλά είδη κρίσεων και πολλά είδη επιληψίας (επιληπτικά σύνδρομα), εμφανίζονται μόνον στα παιδιά. ☺ Η παιδική επιληψία έχει δυναμικό χαρακτήρα, δηλαδή αλλάζει και εξελίσσεται ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, αντίθετα με την επιληψία των ενηλίκων που έχει στατικό χαρακτήρα. ☺ Η παιδική επιληψία έχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα αυτόματης και οριστικής ύφεσης. ☺ Η παιδική επιληψία μπορεί να επηρεάσει την πνευματική εξέλιξη, τη μαθητική πορεία, τη συμπεριφορά και την ψυχολογική κατάσταση του παιδιού. Αντίθετα, η 74

Πώς γίνεται η διάγνωση της επιληψίας; Η διάγνωση της επιληψίας στηρίζεται στη λεπτομερή αξιολόγηση του ιστορικού του ασθενούς και σε ειδικές εξετάσεις, σημαντικότερες από τις οποίες είναι το Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και η Μαγνητική Τομογραφία του εγκεφάλου. Το Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα πραγματοποιείται με την τοποθέτηση ειδικών ηλεκτροδίων στο κεφάλι του παιδιού (ακριβώς όπως γίνεται και στο Καρδιογράφημα) και καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Εκεί εντοπίζονται τα μικρά ηλεκτρικά «βραχυκυκλώματα» που αποτελούν την αιτία της επιληψίας. Είναι μια απλή αλλά πολύτιμη εξέταση. Η Μαγνητική Τομογραφία είναι μια απεικόνιση (φωτογράφιση) του εγκεφάλου, που επιτρέπει να ελεγχθεί με μεγάλη ακρίβεια η κατασκευή και της πιο μικρής περιοχής του εγκεφάλου και η ανίχνευση ανωμαλιών που αποτελούν την αιτία της επιλη-

ψίας. Έχει το μεγάλο πλεονέκτημα ότι δεν εκθέτει το παιδί σε ακτινοβολία (όπως πχ. η Αξονική Τομογραφία). Πολύ μεγάλη προσοχή απαιτείται εκ μέρους των ιατρών που φροντίζουν το παιδί για αποφυγή μιας εσφαλμένης διάγνωσης, καθώς υπάρχουν πολλά επεισοδιακού χαρακτήρα φαινόμενα, ειδικά στα μικρά βρέφη και στα παιδιά, που ενώ θυμίζουν κρίσεις επιληψίας στην πραγματικότητα είναι απολύτως αθώες καταστάσεις. Για παράδειγμα, πολλά παιδιά μπορεί να «κρατήσουν» την αναπνοή τους μετά από κλάμα επειδή χτύπησαν ή εξοργίστηκαν και να χάσουν τις αισθήσεις τους, να μελανιάσουν και να εμφανίσουν ακόμη και μικρούς σπασμούς λόγω της προσωρινής μειωμένης οξυγόνωσης του εγκεφάλου. Ακόμη, απλές λιποθυμίες ή φαινόμενα διαταραχής του ύπνου μπορεί εύκολα να παρερμηνευθούν ως επιληπτικά φαινόμενα.

οι κρίσεις ελέγχονται απόλυτα ικανοποιητικά στο μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών. Τα φάρμακα σταματούν τις κρίσεις αλλά δεν είναι σε θέση να εκριζώσουν οριστικά την επιληψία. Αυτό όμως επιτυγχάνεται σε πολλές περιπτώσεις με εσωτερικές διεργασίες του ίδιου του οργανισμού και με την ωρίμανση του εγκεφάλου. Υπάρχουν αρκετά αντιεπιληπτικά φάρμακα και χρειάζεται ιδιαίτερη ιατρική εμπειρία για να επιλεγεί το κατάλληλο φάρμακο και να ρυθμιστεί η δοσολογία του. Συνήθως με τη βοήθεια ενός μόνον φαρμάκου οι κρίσεις διακόπτονται πλήρως, σε άλλες όμως περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν κάποιες «δοκιμές» πριν ο γιατρός εντοπίσει το κατάλληλο φάρμακο ή ακόμη μπορεί να χρειαστεί και συνδυασμός περισσότερων φαρμάκων. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται ώστε να αποφευχθούν ή να ελαχιστοποιηθούν οι διάφορες παρενέργειες των φαρμάκων.

Τι είναι οι Πυρετικοί Σπασμοί; Ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα στα πρώτα παιδικά χρόνια είναι οι Πυρετικοί Σπασμοί, δηλαδή σπασμοί που εμφανίζονται όταν το παιδί είναι άρρωστο με πυρετό λόγω κάποιας λοίμωξης. Είναι η πιο συχνή αιτία σπασμών σ’ αυτές τις ηλικίες, καθώς 3% των παιδιών ηλικίας 6 μηνών έως 6 ετών θα εμφανίσουν ένα ή περισσότερα επεισόδια πυρετικών σπασμών. Τα επεισόδια αυτά οφείλονται στην «υπερδιέγερση» του ανώριμου παιδικού εγκεφάλου και παρότι είναι πανομοιότυπα με μια κρίσης επιληψίας δεν θεωρούνται ως μορφή επιληψίας, καθώς εμφανίζονται μόνον επί πυρετού και εξαφανίζονται πλήρως όταν το μικρό παιδί μεγαλώσει και ο εγκέφαλός του ωριμάσει. Πώς αντιμετωπίζεται η επιληψία; Ο βασικός άξονας της θεραπευτικής αντιμετώπισης της επιληψίας είναι η αγωγή με αντιεπιληπτικά φάρμακα. Με τη χρήση των κατάλληλων αντιεπιληπτικών φαρμάκων

Υπάρχει ένα σχετικά μικρό ποσοστό ασθενών με επιληψία που οι κρίσεις τους δεν μπορούν να ελεγχθούν με επιτυχία από τα διάφορα αντιεπιληπτικά φάρμακα και στην περίπτωση αυτή μιλάμε για φαρμακοανθεκτική μορφή επιληψίας. Αυτό είναι πιο πιθανόν να συμβεί, όταν αιτία της επιληψίας είναι κάποια σημαντική βλάβη ή σοβαρή ασθένεια του εγκεφάλου. Στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να χρησιμοποι75

ηθούν άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως η χειρουργική θεραπεία, η διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου και η κετογόνος δίαιτα. Θα ξεπεράσει το παιδί το πρόβλημα της επιληψίας; Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι από τη στιγμή που κάποιος άνθρωπος θα εμφανίσει επιληψία, το πρόβλημα αυτό θα τον συνοδεύει και φυσικά θα χρειάζεται να παίρνει φάρμακα σε όλη του τη ζωή. Η άποψη αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό εσφαλμένη, καθώς σε πάρα πολλές περιπτώσεις η επιληψία μετά από κάποια χρόνια δραστηριότητας θεραπεύεται οριστικά και ο (τέως) ασθενής δεν έχει πια κανένα πρόβλημα. Αυτό αληθεύει ειδικά για την παιδική επιληψία. Περίπου 2 στα 3 παιδιά που θα εμφανίσουν επιληψία, θα απαλλαγούν οριστικά από την ασθένειά τους μέσα σε λίγα χρόνια μετά την εμφάνιση του προβλήματος. Η πιθανότητα να απαλλαγεί ένα παιδί από την επιληψία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, οι σημαντικότεροι των οποίων είναι η αιτία της (εάν υπάρχει δομική βλάβη του εγκεφάλου ή όχι) και η διανοητική και νευρολογική κατάσταση του παιδιού όταν πρωτοεμφανίζεται το πρόβλημα. Παιδιά με επιληψία ιδιοπαθούς αιτιολογίας και με φυσιολογική νοητική κατάσταση, έχουν μεγάλη πιθανότητα να θεραπευτούν οριστικά από την ασθένειά τους. Μπορεί η επιληψία να επηρεάσει αρνητικά τις διανοητικές ικανότητες, τη μαθητική πορεία και τη συμπεριφορά ενός παιδιού; Το θέμα αυτό απασχολεί πολύ έντονα τους γονείς. Τα περισσότερα παιδιά με επιληψία έχουν φυσιολογική «εξυπνάδα» και η πορεία τους στο σχολείο είναι ομαλή. Οι ικανότητές τους για μόρφωση και επαγγελματική σταδιοδρομία δεν επηρεάζονται, ή επηρεάζονται πολύ λίγο από την επιληψία. Άλλωστε αρκετές διάσημες προσωπικότητες της Ιστορίας (όπως ο φιλόσοφος 76

Σωκράτης, ο Μέγας Ναπολέων, ο Ρώσος συγγραφέας Ντοστογιέφσκι, ο εφευρέτης της πυρίτιδας Άλφρεντ Νόμπελ και πολλοί άλλοι), έπασχαν ή λέγεται ότι έπασχαν από επιληψία και όμως μεγαλούργησαν. Υπάρχουν όμως και αρκετά παιδιά με επιληψία που έχουν προβλήματα που ποικίλλουν από το ήπιο (μαθησιακές δυσκολίες), μέχρι το πολύ σοβαρό (διανοητική καθυστέρηση).

Μπορεί ένα άτομο με επιληψία να δημιουργήσει οικογένεια; Στο πολύ σημαντικό αυτό ερώτημα, η απάντηση είναι καταφατική. Σε γενικές γραμμές, η επιληψία δεν εμποδίζει ούτε την τεκνοποίηση ούτε την απόκτηση υγιών παιδιών. Μια γυναίκα με επιληψία έχει πιθανότητες τουλάχιστον 90% να αποκτήσει απολύτως φυσιολογικά παιδιά. Υπάρχουν όμως ειδικά προβλήματα που σχετίζονται με τις μεθόδους αντισύλληψης, τη γονιμότητα, την εγκυμοσύνη το νεογέννητο και τον θηλασμό, τα οποία πρέπει οπωσδήποτε να συζητούνται με τον γιατρό πριν αποφασιστεί η απόκτηση ενός παιδιού. Συνοπτικά λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι αν και η επιληψία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα της παιδικής ηλικίας, στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζεται πλήρως με την κατάλληλη ιατρική φροντίδα και δεν επηρεάζει τη ζωή του παιδιού, την εκπαίδευσή του, την προσωπικότητά του και τη μελλοντική του ευτυχία.

Τα καλύτερα δώρα για παραμυθένιες γιορτές!

Βρείτε τα όλα στο r/ hogios.g w w w.psic as christm

w w w . p s i c h o g i o s . g r

Διαβά Z ου με μαζί!

Γίνετε μέλη δωρεάν στο www.psichogios.gr ή καλώντας χωρίς χρέωση στο 800-11-64 64 64 και κερδίστε προνόμια και δώρα.

Η δυσκοιλιότητα στα παιδιά

Η φυσιολογική κένωση του εντέρου αποτελεί σημείο υγείας για τα παιδιά όλων των ηλικιών. Ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών ζωής, οι γονείς παρακολουθούν στενά τη συχνότητα και τα χαρακτηριστικά των κενώσεων του βρέφους. Κάθε παρέκκλιση από αυτό που θεωρούν φυσιολογικό, τους προκαλεί άγχος και ανησυχία, με επακόλουθο συχνές ερωτήσεις και επισκέψεις στον παιδίατρο. ΚΟΣΜΑΡΙΚΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ / ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ - ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Ως δυσκοιλιότητα ορίζεται η καθυστέρηση στην αφόδευση που συνοδεύεται από ιστορικό κατακράτησης κοπράνων, επώδυνες ή σκληρές κενώσεις και παρουσία μεγάλης μάζας κοπράνων στο ορθό, για περισσότερες από 2-4 εβδομάδες. Η συχνότητα των κενώσεων στα υγιή παιδιά φθίνει προοδευτικά με την πάροδο της ηλικίας, περνώντας συνήθως από πολλαπλές κενώσεις ανά ημέρα στους πρώτους μήνες ζωής, σε 1-2 στα παιδιά άνω των 4 ετών που ελέγχουν το σφιγκτήρα τους. Παρότι η δυσκοιλιότητα αποτελεί λόγο μεγάλης ανησυχίας για τους γονείς, στην πλειοψηφία των παιδιών δεν οφείλεται σε οργανικά αίτια, ακόμα και όταν εκδηλώνεται σε χρόνια μορφή. Η δυσκοιλιότητα μη οργανικής αιτιολογίας ονομάζεται ιδιοπαθής λειτουργική δυσκοιλιότητα.

θειες, η ελλιπής πρόσληψη ινών και νερού και ο ακατάλληλος τρόπος ζωής (τάση για καθιστική ζωή, έλλειψη τακτικής σωματικής δραστηριότητας). Επίσης, η ένταση του σημερινού τρόπου ζωής έχει ως αποτέλεσμα, τα παιδιά εμπλεκόμενα στους ρυθμούς της, να εμφανίζουν συχνά δυσκοιλιότητα ψυχολογικής αιτιολογίας. Η εισαγωγή στο σχολείο, με το πέρασμα από το ανέμελο παιχνίδι στην ευθύνη της μελέτης, η οικονομική κρίση, οι αγχωτικές καταστάσεις στην οικογένεια ή οι συγκρούσεις με συνομηλίκους είναι μερικές από τις συνθήκες που ευνοούν την εμφάνιση λειτουργικής δυσκοιλιότητας.

Αίτια λειτουργικής δυσκοιλιότητας Στο πρώτο έτος ζωής η έναρξη της λειτουργικής δυσκοιλιότητας συχνά παρατηρείται στο βρέφος κατά τη στιγμή της μετάβασης από το μητρικό γάλα στο τεχνητό ή κατά την εισαγωγή των πρώτων στερεών τροφών στη διατροφή του. Στα παιδιά προσχολικής ηλικίας η συχνότερη αιτία δυσκοιλιότητας είναι η εκούσια κατακράτηση των κοπράνων, που παρουσιάζεται κατά την περίοδο της εκμάθησης του ελέγχου των κενώσεων, ιδιαίτερα σε αυτά που αντιδρούν με άρνηση στην εκμάθηση. Κατά τη σχολική ηλικία, η δυσκοιλιότητα σχεδόν πάντα οφείλεται στην ανάγκη κατάπνιξης της επιθυμίας αφόδευσης, επειδή το παιδί βρίσκεται σε περιβάλλον όπου δεν αισθάνεται άνετα π.χ. στο σχολείο, σε δημόσιες τουαλέτες, σε κατασκήνωση ή σε ταξίδι. Γενικότερα στα παιδιά, μετά την εισαγωγή τους στο διαιτολόγιο της οικογένειας, συνδράμουν στην εμφάνιση δυσκοιλιότητας και οι λανθασμένες διατροφικές συνή-

Συμπτώματα δυσκοιλιότητας Τα παιδιά κάτω του έτους που πάσχουν από λειτουργική δυσκοιλιότητα συνήθως εκφράζουν τη δυσχέρειά τους με το μόνο μέσο που διαθέτουν, το κλάμα. Το μεγαλύτερο παιδί παρουσιάζει συχνά συμπεριφορές κατακράτησης κοπράνων. Σφίγγει τα κάτω άκρα και παίρνει στάσεις που το βοηθούν να αποφύγει την κένωση ή αρνείται πεισματικά να πάει στην τουαλέτα. Με το πέρασμα του χρόνου, καθώς τα κόπρανα γίνονται όλο και πιο σκληρά, ευνο-

είται ο σχηματισμός σχισμών ή ραγάδων στον πρωκτό, κάτι το οποίο εντείνει ακόμη περισσότερο τον πόνο που νιώθει το παιδί κατά την αφόδευση. Επίσης, τα παιδιά με χρόνια δυσκοιλιότητα παρουσιάζουν συχνά την λεγόμενη εγκόπριση, η οποία εκφράζεται μέσω της ακούσιας απώλειας κοπράνων, με αποτέλεσμα το λέρωμα του εσωρούχου.

θηλασμού. Η περιεκτικότητα του μητρικού γάλακτος σε πλήθος ουσιών εξασφαλίζει μοναδική εντερική χλωρίδα και άριστη λειτουργία του εντέρου. Λάβετε υπόψη, ότι η δυσκοιλιότητα είναι σπάνιο φαινόμενο στα βρέφη που θηλάζουν. Επίσης, στους πρώτους μήνες ζωής, η χορήγηση ειδικών βρεφικών γαλάτων από τον/την Παιδίατρο μπορούν να βοηθήσουν.

Παρόλο που η πλειονότητα των παιδιών παρουσιάζει δυσκοιλιότητα χωρίς υποκείμενο οργανικό αίτιο, ένα μικρό ποσοστό, ιδιαίτερα στη νεογνική και βρεφική ηλικία, εμφανίζει συμπτώματα δυσκοιλιότητας οργανικής φύσεως. Πυρετός, διάταση κοιλιάς, ναυτία, εμετοί, ανορεξία, απώλεια βάρους, μειωμένη πρόσληψη βάρους ή εμφάνιση αιμορραγικών κενώσεων μπορεί να είναι σημεία οργανικής διαταραχής και χρήζουν άμεσης αναφοράς στον παιδίατρο. Διάγνωση και αντιμετώπιση λειτουργικής δυσκοιλιότητας Συνήθως για τη διάγνωση της λειτουργικής δυσκοιλιότητας επαρκούν το ιστορικό και μία λεπτομερής κλινική εξέταση του παιδιού. Περαιτέρω διερεύνηση ενδείκνυται συνήθως στις περιπτώσεις εκείνες που τίθεται υποψία οργανικής νόσου. Η αντιμετώπιση της λειτουργικής δυσκοιλιότητας πρέπει να αρχίζει χωρίς καθυστέρηση. Σε όλες τις περιπτώσεις πρέπει να υπάρχει κατανόηση του άγχους και της ανησυχίας των γονέων, ενημέρωσή τους για το λειτουργικό χαρακτήρα της δυσκοιλιότητας και στήριξη τόσο των ιδίων όσο και του παιδιού, έτσι ώστε να διαθέσουν την απαραίτητη υπομονή και το χρόνο μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος των φυσιολογικών κενώσεων. Στους πρώτους μήνες ζωής σημαντικό ρόλο κατέχει η ενθάρρυνση του μητρικού 80

Σε μεγαλύτερα παιδιά, καλό είναι να αποφεύγεται η επιτακτική εκμάθηση ελέγχου των κενώσεων και η χρήση τιμωρίας ή επίπληξης κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης. Επίσης, να γνωρίζετε, ότι η απόκτηση ελέγχου των σφιγκτήρων της κύστης και του ορθού δεν επιταχύνεται με την πρώιμη ή εντατική εκπαίδευση. Η πρωτοβουλία του ιδίου του παιδιού είναι ο πλέον αξιόπιστος δείκτης ότι είναι αναπτυξιακά ικανό για να είναι στεγνό και καθαρό. Επίσης, η διατήρηση ισορροπημένου τρόπου ζωής μέσω της διατροφής και της άσκησης παίζει καθοριστικό ρόλο στον έλεγχο των κενώσεων. Μετά το πρώτο έτος

ζωής, η ένταξη της σωματικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα του παιδιού, η αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών και η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας νερού, συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση φυσιολογικών κενώσεων. Όταν οι παραπάνω μέθοδοι έχουν αποτύχει, υπάρχει ένδειξη με βάση την Κλασσική Ιατρική για την καταφυγή στην φαρμακευτική αγωγή μέσω της χρήσης ειδικών μαλακτικών κοπράνων ή καθαρτικών. Καλό είναι επίσης να γνωρίζετε, πως η λειτουργική δυσκοιλιότητα είναι ένας τομέας όπου η χρήση της Ομοιοπαθητικής Ιατρικής έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα σε όλες τις ηλικίες, από τη γέννηση και για όλη τη μετέπειτα ζωή. Η διαφοροποίηση της Ομοιοπαθητικής από την Κλασσική Ιατρική οφείλεται στην ολιστική προσέγγιση του ανθρωπίνου οργανισμού. Η μοναδικότητα του τελευταίου

έγκειται στο ότι εκφράζει το κάθε νόσημα με τον δικό του εξατομικευμένο τρόπο. Οι εκδηλώσεις μπορεί να αφορούν και τα τρία επίπεδα του οργανισμού (σωματικό, ψυχικό και διανοητικό) και οι πληροφορίες που μας δίνονται μέσω των συμπτωμάτων και στα τρία αυτά επίπεδα, μας οδηγούν στην ανεύρεση του καταλλήλου ομοιοπαθητικού φαρμάκου για τον συγκεκριμένο ασθενή. Η δυσκοιλιότητα ως οντότητα εμφανίζει διαφορετικές εικόνες σε κάθε οργανισμό και για το λόγο αυτό είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά ομοιοπαθητικά φάρμακα σε ασθενείς που προσήλθαν για το ίδιο πρόβλημα. Η Ομοιοπαθητική χρησιμοποιεί φυσικά φάρμακα, χωρίς παρενέργειες και έχει μόνιμα αποτελέσματα στον τομέα της δυσκοιλιότητας, ειδικά στα παιδιά, τα οποία αντιδρούν άμεσα και εντυπωσιακά, ως αγνοί οργανισμοί που είναι.

Πρόληψη - ∆ιάγνωση - Παρέµβαση Σε έναν ειδικά διαµορφωµένο χώρο, προσαρµοσµένο στις ανάγκες παιδιών και γονέων, παρέχουµε υπηρεσίες λογοθεραπείας (αξιολόγηση, θεραπευτικοί στόχοι, παρέµβαση), σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας και εφήβους, µε αναπτυξιακές και µαθησιακές διαταραχές.

Κορίνθου 204 - 206 (1ος όροφος), Πάτρα τηλ.: 2614 003.948, κιν.: 6944 831.354, e-mail: zania_alexiou@yahoo.gr

Το παιδί μου έχει…! Αξιολόγηση και διάγνωση αναπτυξιακών διαταραχών

Πολλές φορές, οι γονείς προβληματίζονται για την ανάπτυξη των παιδιών τους. Ο προβληματισμός αυτός μπορεί να πηγάζει είτε από δικές τους παρατηρήσεις είτε από παρατηρήσεις εκπαιδευτικών ή άλλων που περνούν χρόνο με τα παιδιά τους. Μπορεί να ακούσουν: «Είναι υπερκινητικός, δεν συγκεντρώνεται!», «Ξεχνάει πολύ εύκολα!», «Δεν μιλάει καθαρά!», «Δεν πιάνει το μολύβι σωστά!», «Δεν παίζει με τα άλλα παιδιά!». ΔΡ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ / ΛΟΓΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ - ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ, MSc, PhD ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ

Αλλά τι συμβαίνει πραγματικά; Για να μπορέσουν οι γονείς να ξεκαθαρίσουν αυτό το συγκεχυμένο τοπίο θα μπορούσαν να ξεκινήσουν αρχικά κάνοντας κάποιες διερευνητικές ερωτήσεις όπως: «Τι εννοείτε;», «Μπορείτε να μου περιγράψετε τι ακριβώς παρατηρείτε;» ή «Τι θα ήταν αναμενόμενο να κάνει το παιδί μου σύμφωνα με τη χρονολογική του ηλικία;», «Έχετε κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό σας σχετικά με τις δυσκολίες του;». Στη συνέχεια, ως γονείς ας παρατηρήσουμε, ας γίνουμε αρχάριοι μεν αλλά αντικειμενικοί ερευνητές. Ας αναρωτηθούμε: «Σε τι δυσκολεύεται το δικό μου παιδί; Σε τι είναι ικανό; Πώς ανταποκρίνεται σε διαφορετικές συνθήκες;», «Τι κάνει ή τι δεν κάνει μέσα σε μια ομάδα συνομήλικων;» κλπ. Αφού λάβουμε όλη την παραπάνω πληροφορία, ίσως είναι η ώρα μιας αξιολόγησης πιθανών δυσκολιών, η ώρα μιας πιθανής διάγνωσης από έναν ειδικό που θα αποφανθεί για τις δυσκολίες του παιδιού σας. Ο όρος διάγνωση αναφέρεται στον εντοπισμό και προσδιορισμό ενός παρατηρούμενου φαινομένου, μιας διαταραχής της ανάπτυξης, εν προκειμένω, βάσει ορισμένων ενδείξεων ή συμπτωμάτων που έχουν προηγουμένως αξιολογηθεί (American Psychological Association Dictionary of Psychology, 2007). Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διάγνωση περιλαμβάνει και το ακριβές αίτιο της διαταραχής (π.χ. ένα παιδί παρουσιάζει δυσκολίες στην ομιλία και στο λόγο εξαιτίας βαρηκοΐας/κώφωσης). Σε άλλες περιπτώσεις, ωστόσο, δεν γνωρίζουμε το ακριβές αίτιο σύμφωνα με τις σημερινές επιστημονικές γνώσεις. Με τον όρο «αναπτυξιακές διαταραχές» ή «διαταραχές της ανάπτυξης» εννοούμε οποιαδήποτε απόκλιση ή καθυστέρηση της ωρίμανσης και των λειτουργιών του κεντρικού νευρικού συστήματος, η οποία 84

εκδηλώνεται στη βρεφική ή πρώιμη παιδική ηλικία και μπορεί να επηρεάζει έναν τομέα της ανάπτυξης όπως το λόγο και την ομιλία ή διαφορετικούς τομείς όπως την επικοινωνία, τη μάθηση, την κοινωνική προσαρμογή και τις κινητικές δεξιότητες.

Οι αναπτυξιακές διαταραχές έχουν χρόνια πορεία, διαφορετική εξέλιξη και πρόγνωση και παρεμποδίζουν τη λειτουργικότητα και την αυτονομία του ατόμου σε διάφορους τομείς της καθημερινής διαβίωσης (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 2013. Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρία, 2013). Η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει σε συστήματα ταξινόμησης των διαταραχών της ανάπτυξης σύμφωνα με σαφώς ορισμένα διαγνωστικά κριτήρια. Η ταξινόμηση αυτή πραγματοποιείται μετά από συλλογή επιστημονικά τεκμηριωμένων δεδομένων που προκύπτουν από υψηλού επιπέδου έρευνα. Και φυσικά δεν παραμένει στάσιμη. Η επιστήμη προχωρά, νέα δεδομένα έρχονται στο προσκήνιο, αξιολογούνται και πιθανώς να οδηγήσουν είτε σε νέες διαγνωστικές κατηγορίες είτε και σε αλλαγές στις ήδη υπάρχουσες. Τα πιο γνωστά και έγκυρα συστήματα ταξινόμησης των αναπτυξιακών διαταραχών παγκοσμίως είναι ο Διεθνής Κατάλογος Ταξινόμησης Νόσων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, 2009, εφεξής ICD-10) και το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, Πέμπτη Έκδοση 2013, (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edition, εφεξής DSM-5).

Όλοι οι φορείς του τομέα υγείας στην Ελλάδα έχουν υιοθετήσει και χρησιμοποιούν τον ICD-10. Χρησιμεύει ως μια καθολική αρχή για τη διάγνωση. Με τον τρόπο αυτό καθορίζονται οι προτάσεις επιστημονικά τεκμηριωμένων παρεμβάσεων ή θεραπειών (Evidence Based Practice in Intervention) και εξασφαλίζεται η καταβολή αποζημιώσεων από τους παρόχους ιατρικής φροντίδας, τα Ασφαλιστικά Ταμεία, στη χώρα μας. Η τεκμηριωμένη διάγνωση με τη χρήση, είτε του ICD-10 είτε του DSM-5, διασφαλίζει την αξιοπιστία και την εγκυρότητά της διάγνωσης. Και αυτό διότι οι διαγνωστικές κατηγορίες έχουν οριστεί σύμφωνα με εμπειρικά δεδομένα από μακροχρόνια έρευνα σχετικά με την αιτιολογία και τη συμπτωματολογία των διαταραχών της ανάπτυξης. Επίσης, διασφαλίζουν έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας μεταξύ των ειδικών. Και το πιο σημαντικό, εξασφαλίζουν την πρόσβαση του ατόμου στην κατάλληλη παρέμβαση, εκπαίδευση ή θεραπεία. Προσοχή λοιπόν στις διαγνώσεις. Διαγνώσεις όπως «Συναισθηματική Ανωριμότητα» δεν υφίστανται κατά ICD-10 ή DSM-5, τουλάχιστον. Ίσως αποτελούν μια εκτίμηση ή μια παρατήρηση αλλά σίγουρα δεν αποτελούν διάγνωση. Τι σημαίνει συναισθηματική ανωριμότητα; Ποια είναι η συναισθηματική ωριμότητα; Με ποια κριτήρια ορίζεται στη φυσιολογική ανάπτυξη; Και με ποια επιστημονικά τεκμηριωμένη παρέμβαση αντιμετωπίζεται; Αδιαμφισβήτητα, τα συστήματα ταξινόμησης των διαταραχών της ανάπτυξης σύμφωνα με τα οποία οδηγούμαστε σε μια διάγνωση δεν είναι αλάθητα. Έχουν υποστεί κατά καιρούς κριτική (οι αναγνώστες παραπέμπονται στον Thomason, 2014 για μια ενδιαφέρουσα κριτική του DSM-5). Αυτή τη στιγμή όμως είναι ότι καλύτερο έχουμε. Αποτελούν εργαλεία στα χέρια του ειδικού τα οποία καλείται να χρησιμοποιεί με σύνεση.

Μία διάγνωση δεν αποτελεί ταυτότητα. Ο Γιωργάκης με τη Χ διάγνωση δεν είναι ακριβώς ίδιος και ούτε έχει τις ίδιες ακριβώς ανάγκες με τον Κωστάκη που έχει και αυτός τη Χ διάγνωση. Έχουν όμως και οι δύο δικαίωμα πρόσβασης στην κατάλληλη εκπαίδευση, στήριξη ή θεραπεία. Μία διάγνωση επίσης δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως στίγμα, ως «ρετσινιά». Δηλαδή αν κάποιος είναι διαβητικός ή καρδιοπαθής δεν θα πρέπει να το ξέρει για να μην στιγματιστεί; Πώς όμως καταλήγουμε σε μια διάγνωση; Αν ανατρέξουμε στον ίδιο τον ορισμό της, θα δούμε ότι είναι το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας αξιολόγησης συγκεκριμένων συμπτωμάτων. Τα συμπτώματα αυτά αποτελούν ικανή και αναγκαία συνθήκη για τη λήψη της εκάστοτε διάγνωσης. Επομένως, η αξιολόγηση αναφέρεται στη διαδικασία συλλογής δεδομένων, στην επεξεργασία αυτών για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διάγνωση. Με ποιους τρόπους συλλέγονται αυτά τα δεδομένα; Υπάρχουν συγκεκριμένα πρωτόκολλα αξιολόγησης στην κλινική πρακτική. Ενδεικτικά, μία ενδελεχής αξιολόγηση περιλαμβάνει: ◘ Λήψη λεπτομερούς ιατρικού, οικογενειακού, αναπτυξιακού, κοινωνικού ιστορικού. ◘ Κλινική συνέντευξη με γονείς ή σημαντικούς άλλους με τη χρήση σταθμισμένων ή μη ερωτηματολογίων. ◘ Χορήγηση ερωτηματολογίων σε εκπαιδευτικούς, φροντιστές. ◘ Χορήγηση σταθμισμένων δοκιμασιών/ τεστ ή άτυπων/μη σταθμισμένων δοκιμασιών. ◘ Παρατήρηση και καταγραφή της συμπεριφοράς και της λειτουργικότητας του ατόμου σε διάφορα περιβάλλοντα (π.χ. στο σχολείο ή στο σπίτι). ◘ Ιατρικές εξετάσεις όπου χρειάζεται. Εφόσον συλλεχθούν τα παραπάνω δεδομένα αντιπαραβάλλονται με τη νόρμα, δηλαδή με ένα μέτρο σύγκρισης. Η νόρμα αφορά στα αναπτυξιακά ορόσημα ανά τομέα δεξιοτήτων, δηλαδή στο τι παρατη85

ρείται στον τυπικό πληθυσμό σε ένα συγκεκριμένο ηλικιακό εύρος. Για παράδειγμα, γνωρίζουμε (επειδή έχουμε συλλέξει αναπτυξιακά δεδομένα από το γενικό πληθυσμό), ότι ένα παιδί αναμένεται να κάνει τα πρώτα του βήματα σε ηλικία περίπου 12 μηνών. Κάποια παιδιά μπορεί να περπατήσουν νωρίτερα στους 9 ή 10 μήνες, κάποια μπορεί να περπατήσουν αργότερα στους 18 μήνες. Παρατηρείται δηλαδή μία τυπική απόκλιση 3 έως 6 μηνών. Η απουσία όμως της βάδισης πέραν των 18 μηνών προκαλεί ανησυχία και πρέπει να αξιολογηθεί. Από τα παραπάνω γίνεται φανερό, ότι ο ειδικός που θα κληθεί να αξιολογήσει και να διαγνώσει μια πιθανή διαταραχή της ανάπτυξης θα πρέπει να είναι πολύ καλός γνώστης της τυπικής ανάπτυξης. Επίσης, θα πρέπει να είναι επαρκώς εκπαιδευμένος στις διαδικασίες αξιολόγησης. Πόσο μάλλον όταν καλείται να αποφανθεί για διαταραχές της ανάπτυξης που επηρεάζουν

δια βίου τη λειτουργικότητα του ατόμου, τη συμμετοχή του στο κοινωνικό σύνολο και την ανεξαρτησία του. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αξιολόγηση πραγματοποιείται από μια διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας και εκπαίδευσης όπως: Αναπτυξιολόγος, Ειδικός Παιδαγωγός, Εργοθεραπευτής, Λογοθεραπευτής, Παιδίατρος, Παιδονευρολόγος, Παιδοψυχίατρος, Ψυχολόγος κ.α. Οι εν λόγω επαγγελματίες συνεισφέρουν ως ισότιμα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας στη διάγνωση ανάλογα με το γνωστικό τους αντικείμενο και την εξειδίκευσή τους. Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι μια ενδελεχής και αξιόπιστη αξιολόγηση για τον καθορισμό της διάγνωσης απαιτεί γνώση, δια βίου εκπαίδευση των ειδικών, κλινική εμπειρία και κριτική ικανότητα. Απαιτεί, επίσης, χρόνο και δεν είναι δυνατόν να ολοκληρωθεί κατά τη διάρκεια μιας και μόνο συνεδρίας. Το ερώτημα που γεννάται είναι: Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς; Αρχικά να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ανάλογα με τη δυσκολία που παρατηρούμε. Ο καλά ενημερωμένος παιδίατρός μας ή ο καλά ενημερωμένος εκπαιδευτικός θα μας καθοδηγήσουν αρχικά.

ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ - ΒΟΤΑΝΑ ΠΡΟÏΟΝΤΑ ΦΥΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΦΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΙΘΕΡΙΑ ΕΛΑΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟÏΟΝΤΑ ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΤΗΛ.: 2610 326.987 ΑΝΘΕΙΑΣ 136, ΠΑΤΡΑ e-mpaxarika.gr 86

Σε όποιον όμως και να απευθυνθούμε οφείλουμε να γνωρίζουμε το βιογραφικό του: Σε τι είναι εξειδικευμένος; Τι μετεκπαιδεύσεις έχει παρακολουθήσει ώστε να είναι σε θέση να πραγματοποιεί επιστημονικά τεκμηριωμένες αξιολογήσεις και ακολούθως διαγνώσεις; Εξόχως σημαντική είναι και η υποστήριξη του ειδικού/των ειδικών μετά τη διάγνωση. Ως γονείς, χρειαζόμαστε χρόνο και βοήθεια στην πρόσληψη και επεξεργασία της νέας πληροφορίας. Κάντε ερωτήσεις και ζητήστε επιστημονικά τεκμηριωμένες απαντήσεις. Αναζητήστε τη γνώση και όχι την αυθεντία.

• Λογοθεραπεία • Μαθησιακές δυσκολίες • Ψυχοπαιδαγωγικά προγράμματα για τις Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος • Εφαρμοσμένη ανάλυση/ τροποποίηση συμπεριφοράς • Ομαδικά προγράμματα κοινωνικών δεξιοτήτων • Προγράμματα εναλλακτικής / επαυξητικής επικοινωνίας • Προγράμματα εκπαίδευσης σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης • Προγράμματα στην κοινότητα • Αγωγή υγείας, προ-σεξουαλική και σεξουαλική αγωγή για τις Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος • Ψυχοεκπαίδευση / Συμβουλευτική γονέων • Σχολές / Ομάδες γονέων • Ανοικτές, δωρεάν ομιλίες για το κοινό

Οι συναισθηματικές δυσκολίες των εφήβων και ο ρόλος των γονέων

Αν μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τη ζωή με ένα μεγάλο ταξίδι με συγκεκριμένους σταθμούς εξερεύνησης, η εφηβεία θα ήταν το λιγότερο προγραμματισμένο και οριοθετημένο κομμάτι του ταξιδιού. Τι συμβαίνει στο παιδί σας και συμπεριφέρεται σαν ξένος; Πρόκειται για μία εκτεταμένη αναπαραγωγή ορμονών στον εγκέφαλο των εφήβων που προκαλεί μεγάλη αναστάτωση. Έντονη παρορμητικότητα και συναισθήματα, ανόητα ρίσκα, ανευθυνότητα είναι ορισμένες από τις απροσδόκητες συνέπειες της εφηβείας. ΠΑΤΣΑΟΥΡΑ ΔΗΜΗΤΡΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Msc CHILD AND ADOLESCENT PSYCHOLOGY

Η είσοδος στην εφηβεία γίνεται μέσα απο μικρά περιστατικά, τα οποία δηλώνουν πως τα παιδιά σας ανήκουν πλέον σε ένα διαφορετικό είδος ανθρώπου που ως τότε δεν είχατε γνωρίσει. Τη μία μέρα ξυπνούν με την ανάγκη να δείξουν πόσο υπεύθυνα και ικανά είναι να αναλάβουν ευθύνες και την άλλη μέρα είναι ικανά για την πιο παιδαριώδη συμπεριφορά.

Τρίτο στάδιο: Κατάθλιψη. Οι αλλαγές της ήβης μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε υπερβολική ντροπαλότητα, έντονη εσωτερική αναταραχή, μεταπτώσεις στη διάθεση και έξαρση του συναισθήματος της λύπης. Η έντονη συναισθηματική αναταραχή εκφράζεται με συχνό κλάμα στα κορίτσια και με μεγαλύτερη ευερεθιστότητα ή βίαιες εκρήξεις στα αγόρια.

Τα ασήμαντα ως τότε περιστατικά γίνονται πλέον σημαντικά και μπορούν να καταλήξουν σε δράμα. Κλείνονται στο δωμάτιό τους και σας συμπεριφέρονται σαν τα τελευταία άτομα που θα ήθελαν να δούν, ενώ η κύρια πηγή ενδιαφέροντος είναι οι φίλοι τους.

Τέταρτο στάδιο: Αποδέσμευση. Σε αυτό το στάδιο ο έφηβος έχοντας αποδεκτεί τις σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές που του συμβαίνουν, συμπεριφέρεται ξανά σαν το παιδί που χρειάζεται φροντίδα από τους γονείς. Στο στάδιο αυτό παρατηρείται έντονη ανευθυνότητα, αποστροφή προς την εργασία, ανία και βαρεμάρα όχι μόνο να αναλάβει τις καθημερινές του υποχρεώσεις αλλά ακόμη και να ασχοληθεί με αγαπημένες ασχολίες.

Και ενώ εσείς, οι ανήσυχοι γονείς, αναρωτιέστε πού πήγε το παιδί που μεγαλώνατε ως τώρα, η επιστήμη μπορεί να σας βοηθήσει. Οι παρακάτω πληροφορίες θα σας βοηθήσουν να κατανοήσετε αυτόν τον «ξένο» που βρίσκεται πλέον στο σπίτι σας. Η εφηβεία αποτελεί μία μεταβατική περίοδο στη ζωή του παιδιού που περιλαμβάνει πολλές καινούργιες εμπειρίες και αλλαγές. Είναι η περίοδος που ο έφηβος «περπατά σε ένα σκοινί», ανάμεσα στην ελευθερία του ενηλίκου και στην προστασία από τους γονείς που απολαμβάνει ένα παιδί. Ο έφηβος προσπαθώντας να διαμορφώσει την προσωπική του ταυτότητα, περνά από διάφορα στάδια με μία προβλέψιμη ακολουθία συναισθηματικών αντιδράσεων: Πρώτο στάδιο: Ακινητοποίηση. Ο έφηβος νιώθει ανίκανος να προγραμματίσει τη ζωή του, επιθυμεί να μένει μόνος του και είναι συναισθηματικά αμέτοχος και απόμακρος. Δεύτερο στάδιο: Ελαχιστοποίηση. Ο έφηβος προσπαθεί να εκμηδενίσει τόσο τις σωματικές αλλαγές που βιώνει αλλά και τη σοβαρότητα των μη κοινωνικά αποδεκτών πράξεων του.

Πέμπτο στάδιο: Πειραματισμός. Ο έφηβος αρχίζει να δοκιμάζει τον εαυτό του με εκκεντρικούς τρόπους ζωής. Αυτή την περίοδο μπορεί να ξεσπάσουν πιο έντονοι καυγάδες, διότι οι έφηβοι έχουν εχθρική στάση απέναντι σε όλους, ειδικότερα σε άτομα του αντίθετου φύλου. Ακόμη, φέρονται αντικοινωνικά και εναντιώνονται σε κάθε μορφή εξουσίας είτε είναι γονεϊκή είτε είναι σχολική, γι’αυτό προσπαθήστε να είστε ανεκτικοί. Έκτο στάδιο: Αναζήτηση νοήματος. Μετά από τον έντονο πειραματισμό ο έφηβος αναζητά το νόημα. Γιατί μου συμβαίνουν όλα αυτά; Στα πλαίσια της αναζήτησης αυτής συχνά ονειροπολεί, δημιουργώντας έναν ιδανικό κόσμο στον οποίο θα ήθελε να ζεί. Για να τα συνοψίσουμε: θυμός, ανία, λύπη, ενοχή, άγχος, υπερβολική χαρά, εξιδανεικευμένη αγάπη σε φίλους ή ερωτικούς συντρόφους, έντονα πάθη, αισθήματα μοναξιάς ή πλήξης. Για ποιούς είναι τελικά δύσκολη η εφηβεία; Πότε αξίζει να προβληματιστούμε για τη συμπεριφορά 89

των παιδιών μας; Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε κάποιες ερωτήσεις με συμπτώματα που χρήζουν βοήθειας απο ειδικό.

ρευνήσει τα συναισθήματά του και να κατανοήσει τους λόγους που αισθάνεται έτσι. Αγνοήστε ακατάλληλες συμπεριφορές που δεν βλάπτουν το ίδιο το παιδί σας ή άλλους. Οι συμπεριφορές αυτές γίνονται ως αντίδραση των εφήβων να τραβήξουν την προσοχή σας. Ωστόσο, δώστε τους την προσοχή που χρειάζονται με το να εμπλέκεστε στη ζωή τους και να τα επιβραβεύετε για τις μικρές τους επιτυχίες (πχ. έναν καλό βαθμό, μία δουλειά στο σπίτι). Αποφύγετε τον υπερβολικό έλεγχο και μην είστε πολύ αυταρχικοί.

◘ Νιώθει το παιδί μου υπερβολικά δυστυχισμένο, αμήχανο, δειλό, εχθρικό, ανήσυχο, θυμωμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα και με μεγάλη συχνότητα, σε σημείο να εμποδίζονται οι σχέσεις με άλλους συνομηλίκους; ◘ Κάνει πολλές απουσίες στο σχολείο και έχει σημαντική μείωση στη σχολική επίδοση; ◘ Έχει έντονες διατροφικές αλλαγές και προβλήματα στον ύπνο (είτε ξυπνά πολλές φορές τη νύχτα είτε δεν μπορεί να σηκωθεί το πρωί); ◘ Έχει έντονα συναισθήματα ανικανότητας και απουσία ενθουσιασμού και κινήτρου για δραστηριότητες; ◘ Παραπονιέται για συχνούς πονοκεφάλους ή στομαχικούς πόνους και κάνει κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών; Πολλοί από εσάς αισθάνεστε μπερδεμένοι και θυμωμένοι, γιατί ενώ με τη λογική σας γνωρίζετε πως τα παιδιά σας μεγαλώνουν, η διαδικασία είναι οδυνηρή για εσάς. Δεν ξέρετε πώς και πότε πρέπει να μιλήσετε, δεν ξέρετε καν αν πρέπει να αγκαλιάσετε ή όχι το παιδί σας. Πώς μπορείτε να βοηθήσετε; Ακούστε το παιδί σας. Βοηθήστε το να εξε90

Αντίθετα δώστε επιλογές στο παιδί σας για αυτονομία (πχ. μπορείς να πας στο σπίτι του φίλου σου να κοιμηθείς, αρκεί να με πάρεις τηλέφωνο να μιλήσω με τους γονείς του.) Καθοδηγήστε το παιδί σας στις πιο δύσκολες αποφάσεις. Συνεργαστείτε μαζί του για να πάρετε μία απο κοινού απόφαση και χρησιμοποιήστε χιούμορ για να εκτονώσετε το άγχος σας. Καθορίστε ξεκάθαρα όρια. Οι έφηβοι χρειάζονται κάποιες φορές να ξέρουν τα όρια για να μην μπερδεύονται σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν και τι όχι. Ωστόσο εξηγήστε τους για ποιο λόγο θέτετε όρια. Οι έφηβοι έχουν μεγάλη ικανότητα κατανόησης. Γίνετε ένα μοντέλο προς μίμηση στα μάτια τους, αναλύστε τα συναισθήματά σας σε αυτούς και βοηθήστε τους να χτίσουν υψηλή αυτοεκτίμηση (αποδεχόμαστε τον έφηβο όπως είναι χωρίς να κατακρίνουμε, επιβραβεύουμε και επιβεβαιώνουμε μια συμπεριφορά ή επίδοση). Τέλος, αγαπήστε το παιδί σας χωρίς όρια, κατανοήστε τις μεταμορφώσεις του, συμπαρασταθείτε του, κάντε υπομονή και να θυμάστε: εφηβεία είναι και θα περάσει!

ΦΡΕΣΚΑ ΦΡΟΥΤΑ / ΛΑΧΑΝΙΚΑ / ΤΥΡΙΑ / ΖΥΜΑΡΙΚΑ / ΜΕΛΙ / ΜΠΑΧΑΡΙΚΑ ΣΑΛΤΣΕΣ / ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΡΟΥΦΑΣ / ΟΣΠΡΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΠΟΛΤΟΣ / ΒΟΥΒΑΛΙΣΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ / ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ

Ρήγα Φεραίου 26 - 28 & Ζαΐμη, Πάτρα, Τηλ.: 2610 221.201

Σκύλος

Ο αντικατοπτρισμός της ανιδιοτελούς αγάπης και αφοσίωσης TORELLI ANDREA / ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ ΣΚΥΛΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Περίπου 4000 χρόνια π.Χ. ο σκύλος χρησιμοποιείται συστηματικά πια από τον άνθρωπο στο κυνήγι σε πολλά μέρη του κόσμου, όπως στη Μεσσοποταμία, τη Σαχάρα, τη Σκανδιναβία, την Ανατολική Γερμανία, την Ουγγαρία. Έχουμε εμφάνιση του οικόσιτου σκύλου στις Ινδίες. Η Αμερικανική ήπειρος κατοικείται από ανθρώπους και σκύλους. Με αργά και σταθερά βήματα ο άνθρωπος αρχίζει να ξεχωρίζει τις φυλές και τα είδη των σκύλων.

Εμφανίζεται το Θιβετιανό Μαστίφ. Ίσως ο πρόγονος όλων των μεταγενέστερων Μαστίφ. Από το Θιβέτ, σταδιακά τα Μαστίφ μεταναστεύουν στη Μέση Ανατολή, όπου οι Ασσύριοι τα χρησιμοποιούν στη μάχη και τη φρούρηση κρατούμενων. 1000 με 1500 χρόνια αργότερα κυνηγητικοί σκύλοι εισάγονται από την Αιθιοπία στην Αίγυπτο, τη Νέα Αυτοκρατορία. Ανάγλυφο στη Μπολόνια της Ιταλίας αναπαριστά ένα Μολοσσοειδές που μοιάζει εκπληκτικά με Αγγλικό Μαστίφ. Οι Κέλτες εισβάλουν στην Ευρώπη συνοδευόμενοι από πολεμικούς σκύλους! Ο Μέγας Αλέξανδρος και οι Μολοσσοί του κατακτούν τις Ινδίες! Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες χρησιμοποιούν δυνατά Μαστιφοειδή στις Ρωμαϊκές αρένες, καθώς και στις κατά παράταξιν μάχες. Ο σκύλος είναι πια παντού. Δίπλα μας! Μας ακολουθεί πιστά ακόμα και στον παραλογισμό μας... τον πόλεμο! Παρ’ όλες τις απίθανες αλλαγές που έχει επιφέρει η σημερινή κοινωνία και ο σύγχρονος τρόπος ζωής, ο σκύλος εξακολουθεί να παραμένει πιστός στον προορισμό

του, ο οποίος δεν είναι άλλος από το να μας συντροφεύει και να μας βοηθά σε ό,τι εμείς χρειαζόμαστε. Πέρα από το αίσθημα ασφάλειας, η συμβολή του στην ψυχική μας υγεία και ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, είναι πλέον επιστημονικά αποδεδειγμένο πως είναι ευεργετική και αναντικατάστατη! Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως ανάμεσά μας υπάρχουν συνάνθρωποί μας οι οποίοι ανήκουν στην τρίτη ηλικία ή και άνθρωποι που για τους όποιους λόγους είναι ιδιαίτερα μοναχικοί. Ο σκύλος είναι ο αντικατοπτρισμός της ανιδιοτελούς αγάπης και αφοσίωσης. Αποτελούσε και αποτελεί τον πιο πιστό φίλο του ανθρώπου και είναι η πρώτη επιλογή του ως κατοικίδιο. Η εκπαίδευση του σκύλου είναι πλέον διαδεδομένη εδώ και πολλά χρόνια και στη χώρα μας. Η αρμονική συμβίωση ανθρώπου και σκύλου, προϋποθέτει την εκπαίδευση της βασικής υπακοής. Όποια και αν πρόκειται να είναι η αποστολή που καλείται ένας σκύλος να διεκπεραιώσει, από την πιο πολύπλοκη έως την πιο απλή (σκύλος συντροφιάς), ξεκινάμε πάντα διδάσκοντάς του βασική υπακοή. Είναι ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης το οποίο αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα δημιουργίας μιας υγιούς σχέσης μεταξύ ιδιοκτήτη και σκύλου. Θα πρέπει να διδάσκεται κοντά στην ηλικία των 6 μηνών με κάποιες μικρές ή μεγαλύτερες αποκλίσεις ανάλογα με τη φυλή και την κρίση του εκπαιδευτή.

Σωστός τρόπος δουλειάς θεωρείται αυτός ο οποίος μπορεί να εμπνεύσει τον σεβασμό και την υπακοή από τον σκύλο στον 93

ιδιοκτήτη, χωρίς όμως να έχει χαθεί τίποτα από το ταμπεραμέντο και την ιδιαίτερη προσωπικότητα που διαθέτει ο κάθε σκύλος. Λόγω της αυξημένης εγκληματικότητας όλο και περισσότεροι Έλληνες εμπιστεύονται την προσωπική τους προστασία σε ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους-φύλακες. Παρόλη την τεχνολογική ανάπτυξη συστημάτων ασφαλείας, ο σκύλος-φύλακας ήταν και παραμένει ο Νο 1 αποτρεπτικός παράγοντας για κακόβουλες ενέργειες εναντίον οικιών ή επαγγελματικών χώρων.

Δεν είναι τυχαίο ότι τα σώματα ασφαλείας ανά τον κόσμο που διαθέτουν την τελευταία λέξη της υψηλής τεχνολογίας, εξακολουθούν να εμπιστεύονται αμέτρητες αποστολές στις αναντικατάστατες ικανότητες των σκύλων. Ο λόγος είναι προφανής... ο σκύλος είναι ένα έμψυχο ον, κρίνει, σκέπτεται, αντιδρά. Δεν είναι μηχανή η οποία εύκολα «ξεγελιέται», έχει ένστικτο και ένας σωστά εκπαιδευμένος σκύλος προστασίας είναι πραγματικά αδιάφθορος. Υπάρχουν πάρα πολλές φυλές σκύλων προστασίας, προσανατολισμένες για διαφορετικού είδους καθήκοντα. Γι’ αυτό και ο κάθε μελλοντικός ιδιοκτήτης σκύλου προστασίας, θα πρέπει να ζητά την συμβουλή ενός ειδικευμένου εκπαιδευτή, ο οποίος είναι ο μόνος αρμόδιος στο να τον καθοδηγήσει ποιά θα είναι η σωστή επιλογή της φυλής που θα πρέπει να επιλέξει σύμφωνα με τις δικές του ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Θα ήταν λάθος δηλαδή να περιορίσουμε σε έναν μικρό χώρο έναν σκύλο ο οποίος είναι δημιουργημένος για 94

να καλύπτει - προστατεύει πολύ μεγάλες εκτάσεις ή το απολύτως αντίθετο. Υπάρχουν όμως και πολλοί άλλοι παράγοντες οι οποίοι διαφοροποιούν τη μία φυλή ως προς την άλλη σε θέμα ικανοτήτων. Λέγεται ότι ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να ρωτά και να συμβουλεύεται εκτροφείς σχετικά με την επιλογή φυλής. Αυτό είναι λάθος, γιατί ο κάθε εκτροφέας βλέπει με τα δικά του μάτια και τα δικά του κριτήρια τη φυλή την οποία εκτρέφει και είναι φυσικό γι’ αυτόν να είναι πάντα η καλύτερη. Ένας ειδικευμένος και έμπειρος εκπαιδευτής έχει δουλέψει με έναν πελώριο αριθμό διαφορετικών φυλών και είναι ο μόνος αρμόδιος στο να μπορέσει να προτείνει ανεπηρέαστα ποια φυλή είναι η κατάλληλη σε κάθε διαφορετική περίπτωση. Φυσικά εκτός από τις καθαρόαιμες φυλές υπάρχουν και τα ημίαιμα σκυλιά, τα οποία έχουν εξαιρετικό πλεονέκτημα όσον αφορά την καλή τους υγεία και μακροζωία, που οφείλεται στη γραμμική και στην αλάνθαστη με φυσικό τρόπο επιλεκτική αναπαραγωγή από την οποία προέρχονται! Στα μειονεκτήματά τους είναι το ότι δεν μπορούμε να ξέρουμε τι να περιμένουμε από κάθε ένα από αυτά. Ποια θα είναι τα πνευματικά και μορφολογικά χαρακτηριστικά τους.

Μικρόσωμος ή γιγαντόσωμος... καθαρόαιμος ή ημίαιμος... δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι ο σκύλος είναι ο αντικατοπτρισμός της ανιδιοτελούς αγάπης και αφοσίωσης, και του οφείλουμε πάρα πολλά!

Μουσικοθεατρικό

Εργαστήρι

ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗ ΜΑΡΙΛΕΝΑ / ΜΟΥΣΙΚΟΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ

τάξη. Στη συνέχεια καλούνται να συνεργαστούν μεταξύ τους και να παρουσιάσουν τις δραστηριότητες τις οποίες έχουν διδαχθεί κατά τη διάρκεια της θεματικής ενότητας. Κάθε τελευταία Τετάρτη του μήνα με τη βοήθεια ενός αφηγητή γίνεται ένα «Ανοιχτό Μάθημα» το οποίο μπορούν να παρακολουθήσουν και παιδιά τα οποία δεν συμμετέχουν στο τμήμα. Στο Ανοιχτό Μάθημα του Νοεμβρίου, μας επισκέφτηκε ο αφηγητής Αλέξης Γκλαβάς ο οποίος με τη βοήθεια των παιδιών παρουσίασε τη μουσική ιστορία «Ταξίδι Στη Μουσικοχώρα». Το Μουσικοθεατρικό εργαστήρι είναι ένας όμορφος χώρος γεμάτος χρώμα, αγάπη και σεβασμό για το παιδί. Φιλοξενείται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στο Ωδείο Paganini και στόχος του είναι να καλωσορίσει το παιδί στον κόσμο της μουσικής και να του δώσει την ευκαιρία να τη γνωρίσει μέσα από την κίνηση, το χορό, το τραγούδι, το παιχνίδι, τη ζωγραφική, το θέατρο, το παραμύθι, τα μουσικά όργανα. Κάθε Τετάρτη περιμένουμε όλους τους μικρούς μας φίλους ηλικίας 1 έως 5 ετών να μας ακολουθήσουν στο μουσικό μας ταξίδι. Οι δραστηριότητες είναι ειδικά διαμορφωμένες, με βάση τόσο την ηλικία όσο και το επίπεδο του κάθε παιδιού. Έχουν ως στόχο τα παιδιά να κοινωνικοποιηθούν και να δημιουργήσουν τη δική τους παρεούλα στην

Πληροφορίες – Εγγραφές: 2610 346.188 6957 738.733 95

οι προτάσεις του about

βιβλία για παιδιά

Η παραμυθού της Σελήνης

Νικόλας Ανδρικόπουλος- Βάγια Παπαποστόλου Εκδόσεις: Καστανιώτης Τι μοιάζει άραγε πιο μαγικό στα μάτια των μικρών παιδιών; Ένα όμορφο παραμύθι γραμμένο στο χαρτί ή μήπως οι παραμυθένιες στιγμές της ίδιας της ζωής και η χαρά να τις ανακαλύπτεις; Όλα ξεκινούν όταν το δακρυσμένο σύννεφο παίρνει μαζί του τα πουλιά των παραμυθιών και αφήνει για άλλη μια φορά τα μικρά παιδιά του χωριού λυπημένα, χωρίς παραμύθια. Τότε μια όμορφη, παράξενη γυναίκα θα φτάσει πετώντας στο χωριό. Τι θέλει να προσφέρει στα παιδιά και με ποιο αντάλλαγμα; Τι μυστικά κρύβουν οι πολύχρωμες βαλίτσες της και οι κεντημένοι νάνοι, οι δράκοι, οι μάγισσες και οι γοργόνες στο μαγικό της φουστάνι;

Τικ τακ Χριστούγεννα

Πετρή Δέσποινα Εκδόσεις: Λιβάνης Τα Χριστούγεννα μπορούν να αλλάξουν τη ζωή μας για πάντα. Να μας δείξουν τη χαρά της ζωής. Να ενώσουν οικογένειες, φίλους, γνωστούς. Να μας βγάλουν από τη μοναξιά μας για πάντα.

Ξωτικομπερδέματα

Εύα Κασιάρου Εκδόσεις: Κόκκινη κλωστή δεμένη Λόγω της συνεχόμενης απεργίας των υπαλλήλων του ταχυδρομείου, τα παιδιά δεν μπορούν να στείλουν τα γράμματά τους στον Άγιο Βασίλη. Αυτός, στενοχωρημένος, σκέφτεται μαζί με τα μεγαλύτερα σε ηλικία ξωτικά του πώς να τα βοηθήσουν. Τη λύση δίνει ο αγαπημένος Άγιος των παιδιών. Καθώς τα μικρά ξωτικά ενδιαφέρονται μόνο για χιονοπόλεμο και παιχνίδι, την όλη προετοιμασία αναλαμβάνουν τα μεγαλύτερα σε ηλικία, γιατί θέλουν να δουν χαρούμενα τα παιδιά. Λόγω, όμως, των προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν, παρ' όλη την καλή τους διάθεση, προκαλούν πολλά ξωτικομπερδέματα... Τι παιχνίδια θα πάρουν τελικά τα παιδιά; Τικ τακ Χριστούγεννα. Τα Χριστούγεννα μπορούν να αλλάξουν τη ζωή μας για πάντα. Να μας δείξουν τη χαρά της ζωής. Να ενώσουν οικογένειες, φίλους, γνωστούς. Να μας βγάλουν από τη μοναξιά μας για πάντα.

Το αόρατο αγόρι Ludwig Trudy Εκδόσεις: Λιβάνης Γνωρίστε τον Τομ, το αόρατο αγόρι. Κανείς ποτέ δεν τον προσέχει, ούτε σκέφτεται να τον συμπεριλάβει στην ομάδα του, σε παιχνίδι ή σε πάρτι γενεθλίων... μέχρι που ένα νέο παιδί έρχεται στο σχολείο. Μόλις ο Λι, ο καινούριος μαθητής, φτάνει, ο Τομ είναι ο πρώτος που θα τον κάνει να αισθανθεί καλοδεχούμενος. Όταν ο Τομ και ο Λι συνεργάζονται σε μια δραστηριότητα, ο Τομ βρίσκει τρόπο να ξεχωρίσει. Μια ευαίσθητη ιστορία που μας δείχνει πώς μικρές πράξεις καλοσύνης μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να ενταχθούν και να διακριθούν σε μια ομάδα. Κάθε γονιός, δάσκαλος ή σύμβουλος που αναζητά εργαλεία που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των «αθόρυβων» παιδιών θα βρει εδώ έναν πολύτιμο οδηγό.

ΠΑΙ∆ΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ www.kokkiniklostibooks.gr

Μαιζώνος 20-22, Πάτρα • Τηλ.: 2610 226.453 • e-mail: kokkiniklosti@gotsis.net.gr Ιστότοπος: www.kokkiniklostibooks.gr • facebook: Κόκκινη Κλωστή Δεμένη

Ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία τους: Γουλιάμη Χαρά Ψυχολόγος Μαιζώνος 131, Πάτρα Τηλ.: 2610 271.961, Κιν.: 6977 579.508 gouliami@hotmail.com www.gouliami.gr

Κοτοπούλη Π. Όλγα-Μαρία BSc, MSc Ψυχολόγος - Ψυχολόγος Υγείας Σατωβριάνδου 63-65 & Κορίνθου, Πάτρα Τηλ.: 2610 279.239, Κιν.: 6980 502.577 kotopoulipsycare@gmail.com www.frontidamastou.gr

Δρ. Διαμαντόπουλος Νικόλαος Παιδονευρολόγος Συντ/της Δ/ντής παιδονευρολογίας Καραμανδάνειο Νοσοκομείο Παίδων Πατρών Τηλ.: 2610 635.132

Κρέπης Π. Απόστολος, MD Παιδίατρος Αγ. Κων/νου 94 Αγυιά, Πάτρα Τηλ.: 2610 454.695, Κιν.: 6977 602.302 e-mail: krepisap@yahoo.gr

Ζυγομαλάς Ν. Απόλλων Γεν. χειρουργός, MD, MSc,PhD Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών Επιμελητής χειρουργικής ‘’ΟΛΥΜΠΙΟΝ’’ Γεν. Κλινική Πατρών www.i-surgery.gr azygomalas@i-surgery.gr

Κωνσταντινοπούλου Έλενα - Μπογονικολού Μαρίνα Interior Design - Διακοσμητικές εφαρμογές Ειρήνης & Φιλίας 155 Σαραβάλι, Πάτρα Τηλ.: 6947 843.468, 6945 059.102 interni5@yahoo.gr www.2designandother.com www.facebook.com/2designandother

Δρ. Ιωάννου Δήμητρα Λογοθεραπεύτρια (MSc/PhD Ψυχολογίας) Γεροκωστοπούλου 1, Πάτρα Τηλ.: 2614 009.417 Κιν.: 6973 721.590 E-mail: dioannouslt@gmail.com Καλογεράκη Μαριλένα Μουσικοπαιδαγωγός Τηλ.: 6957 738.733 www.facebook.com/mousikokinhtikh Κανελλοπούλου Γεωργία Χριστίνα Ψυχολόγος - Οικογενειακή Σύμβουλος Καλλιθέα, Αττική Τηλ.: 6943 883.527 Email:gkanellopoulou@thepsytrap.gr Καραχανίδη Ελένη Παιδίατρος Δημοκρατίας 34, Δεμένικα - Οβρυά, Πάτρα Τηλ.: 2610 525.474 http://www.pediatros.eu/ https://www.facebook.com/PediatrikoIatreio/ Καργιώτης Οδυσσέας MD, PhD Νευρολόγος Μαιζώνος 65, Πάτρα Τηλ.: 2610 222.661, Κιν.: 6974 317.960 kargiody@gmail.com www.neurologist-odysseas-kargiotis.eu Καρόκης Δημήτρης MSc Ρευματολόγος Μαιζώνος 20 (Αρσάκειο), Πάτρα Τηλ.: 2610 225.430, Κιν.: 6937 169.016 E-mail: dkarokis@hotmail.com Κατσιβαρδά Γρηγ. Καικιλία Ψυχολόγος, MSc, DEA Αρχ/που Ιεροθέου 103 & Παναχαϊκού, Πάτρα Τηλ.: 2617 725.544, Κιν.: 6972 055.293 E-mail: ceciliakatsivarda@gmail.com Κοσμαρίκου Αλεξάνδρα Παιδίατρος - Ομοιοπαθητική Ιατρική Γούναρη 78, Πάτρα Τηλ.: 2614 008.469, Κιν.: 6981 080.369 www.kosmarikou.gr www.facebook.com/akosmarikou

Λούη Ι. Μαρία Κλινική Ψυχολόγος Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία Μπουμπουλίνας 76, Πάτρα Τηλ.: 2610 33.08.08, Κιν.: 6972 87.15.82 E-mail: louimaria2@gmail.com www.facebook.com/marialouipsy Μπαρμπάνη Χαρά Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Ρήγα Φεραίου 91, Πάτρα Τηλ.: 2610 224.884, Κιν.: 6974 717.572 www.derma-mparmpani.gr E-mail: info@derma-mparmpani.gr Πατσαούρα Δήμητρα Ψυχολόγος Msc Child and Adolescent Psychology Γεροκωστοπούλου 1, Πάτρα (Κέντρο Ανάπτυξης Παιδιού και Εφήβου) Τηλ.: 2614 009.417, Κιν.: 6948 462.270 Πετροπούλου Χαριτίνη Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Αράτου 12 (1ος όροφος), Πάτρα Τηλ.: 2610 220.839, Κιν.: 6970 187.804 E-mail: chpetropoulou@hotmail.com Torelli Andrea Ειδικευμένος Εκπαιδευτής Σκύλων Προστασίας Τηλ.: 6945 722.310 www.patrasdogacademy.gr www.athensdogacademy.gr info@athensdogacademy.gr Χαβελές Γ. Ιωάννης MD, cMS, PhD Χειρουργός μαστού - Μαστολόγος Σατωβριάνδου 63-65 & Κορίνθου, Πάτρα Τηλ.: 2610 279.239, Κιν.: 6974 817.140 frontidamastou@gmail.com www.frontidamastou.gr Χασάπη Θεοδώρα Ψυχολόγος Υγειονομικός Αξιωματικός Ελληνικής Αστυνομίας Εκπ. στη Γνωσιακή Αναλυτική Ψυχοθεραπεία Ρήγα Φεραίου 91 & Ερμού, Πάτρα Τηλ.: 2614 000.683, Κιν.: 6944 772.261 E-mail: theodorahas@windowslive.com

https://www.facebook.com/aboutyoukids Το περιοδικό about είναι ιδιοκτησία και εκδίδεται από την: Αργυροκάστρου 20 262 24 Πάτρα Τηλ.: 2610 274.566 aboutyoukids@gmail.com

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση ή αντιγραφή μέρους ή συνόλου των άρθρων του περιοδικού, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιοδήποτε μέσο, χωρίς την έγγραφη άδεια της εκδότριας εταιρείας.

Η τεχνολογία για τον άνθρωπο

www.orthoway.gr | info@orthoway.gr

Μάθετε περισσότερα για την νέα τεχνολογία τρισδιάτατης ψηφιακής σάρωσης. Καλύτερη ποιότητα ζωής ΠΑΤΡΑ

Aγ. Ανδρέου 159

ΚΡΗΤΗ

Λεωφ. 62 Μαρτύρων 41

ΑΘΗΝΑ

Λ. Μεσογείων 125

Τ.Κ 262 22

τηλ. 2610 346 969

Ηράκλειο

τηλ. 2810 261 281

Τ.Κ 115 26

τηλ. 210 69 100 48

fax. 2610 346 979

Τ.Κ 713 03

fax. 2810 261 260

fax. 210 69 100 78