ζήσε μάθε νιώσε
2018
Σας ευχόμαστε ό,τι θέλετε!
FREE PRESS ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2017
Ευτυχισμένα Χριστούγεννα
ΠΑΤΡΑΪΚΗ ΧΑΡΤΟΠΟΙΙΑ
Παντανάσσης 27, Πάτρα | T. 261 022 5930 |
Salumeria
you
Περιεχόμενα
10 Συνέντευξη Μάρω Βαμβουνάκη «Η αθωότητα του μωρού, είναι για μένα μέγας εξομολόγος και ψυχαναλυτής, σαν μια μοναδική συνεδρία διαρκείας!»
14 Η ψυχανάλυση
Δεν λειτουργεί για σένα Χωρίς εσένα
20 Γυναίκες - μητέρες καριέρας Η επιλογή και οι θυσίες
20
24 Καμιά γυναίκα να μη λείψει από το γιορτινό τραπέζι
32 Οι γονείς σου μεγαλώνουν Αγκάλιασέ τους
36 Η αξία των ονείρων
Τι μας λένε μέσα από τη συμβολική τους γλώσσα και πώς μπορούν να μας βοηθήσουν
42 Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας Από το χθες στο σήμερα της πρόληψης
32
46 Αγάπησε τα «θέλω» σου
και τον εαυτό σου χωρίς ενοχές
49 Με λίγα λόγια… Laser 52 Καλοήθης υπερπλασία προστάτη 56 Πόνοι στον αυχένα σε άτομα με δουλειά γραφείου
60 Μεσοθεραπεία προσώπου ντεκολτέ λαιμού
67 Εμπλουτίζουμε τη διατροφή μας,
προλαμβάνουμε τα συμπτώματα
56
kids
Χειμώνας 2017
Περιεχόμενα 72 Προτάσεις βιβλίων 73 Προτάσεις βιβλίων για παιδιά 74 10 συμβουλές
για επιτυχημένες γιορτές με το παιδί σας
74
78 Στο παιχνίδι υπάρχει και η ήττα Εκπαιδεύστε το να τη δεχτεί
82 Ένα ανεκτίμητο δώρο για τα παιδιά
85 Στοματικές έξεις στην παιδική ηλικία 85
92 Έγκαιρος οφθαλμολογικός έλεγχος στα παιδιά
94 H μαμά μου κλαίει! 98 Ενεργητική ή παθητική αγάπη; Τι θα μάθουμε στα παιδιά μας;
Βρείτε μας στο facebook www.facebook.com/aboutyoukids
92
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Μάρω Βαμβουνάκη «Η αθωότητα του μωρού, είναι για μένα μέγας εξομολόγος και ψυχαναλυτής, σαν μια μοναδική συνεδρία διαρκείας!» Φέτος, στο χριστουγεννιάτικο τεύχος του about, φιλοξενούμε τη Μάρω Βαμβουνάκη, αγαπημένη συγγραφέα χιλιάδων αναγνωστών, με δύο υποψηφιότητες για το Βραβείο Αναγνωστών του ΕΚΕΒΙ (2011 και 2012). Μετά από την εξαιρετικά επιτυχημένη πορεία της με βιβλία όπως «Ο παλιάτσος και η άνιμα», «Το φάντασμα της αξόδευτης αγάπης», «Η μπαλάντα της ζήλιας», «Αυτή η σκάλα δεν κατεβαίνει» και τόσα άλλα έργα της από τις εκδόσεις Ψυχογιός, επιστρέφει με ένα νέο βιβλίο, «Το βιβλίο της εγγονής μου». Συζητάμε μαζί της για τη μητρότητα, τον πνευματικό προσανατολισμό του ανθρώπου μέσα από καθοριστικά γεγονότα της ζωής, την ωριμότητα και το πέρασμα του χρόνου, με αφορμή τον ερχομό στον κόσμο της μικρής Μαρίας. 10
«Η δίψα των μωρών, αυτή η πρώιμη, ξαφνική, συγκινητική δίψα να μελετήσουν τη γη όπου βρέθηκαν, το σπίτι όπου βρέθηκαν, το κρεβατάκι όπου βρέθηκαν, το παρκάκι, την αγκαλιά, τα γύρω πρόσωπα, είναι μια μέγιστη ευκαιρία να ανταποκριθείς και να βοηθήσεις να γίνει η ζωή τους πάντα ενδιαφέρουσα. Ζωή με ενδιαφέροντα δηλαδή, ο μόνος τρόπος να σώζεσαι από τις δύσκολες εποχές και κυρίως από την επάρατη πλήξη.»
μένα μέγας εξομολόγος και ψυχαναλυτής, σαν μια μοναδική συνεδρία διαρκείας! «Μετά το βρέφος, σαν πλακούντας βγαίνει απ’ το κορμί σου κάποια ισόβια ενοχή.» Αν είναι έτσι, είναι τελικά η γονεϊκή αγάπη τόσο «αγνή» όσο νομίζουμε; Είμαστε άνθρωποι και μάλιστα άνθρωποι της πτώσης, γεμάτοι πάθη. Τα πάθη φέρνουν λάθη και τα λάθη ενοχές. Ιδίως το να φέρεις μια νέα ζωή σε μια ζωή που σε ξεπερνάει, που σε φοβίζει με τις ανατροπές της, που ελάχιστα ελέγχεις, είναι μια αγωνία τεράστια. Και διαρκεί… ισόβια… «[…] ό, τι τυραννιέται τόσο όσο ένα γυναικείο σώμα που γεννά είναι ιερό.» Είναι όντως η μητρότητα δώρο και ευλογία ή ένας ακόμα κοινωνικός ρόλος - προγραμματισμός;
Η αγάπη, οι ανθρώπινες σχέσεις, ο εγωισμός και η ζήλεια, η ανελευθερία του λόγου αποτελούν -μεταξύ άλλων- κύριους θεματικούς άξονες στα μέχρι τώρα έργα σας. Τι αλλάζει, τι μένει ίδιο στο νέο σας βιβλίο; Το να τα βλέπω όλα αυτά τώρα μέσα από τα μάτια ενός τοσοδούλικου παιδιού, πιστέψτε με, είναι εντελώς άλλο το φως! Μια κοσμογονία, θα έλεγα. Ξαφνικά, όλες μου οι θεωρίες γίνονται πράξη εντός μου και έξω μου, κι αυτό το χάσμα έχει μεγάλο, αποκαλυπτικό ενδιαφέρον! Σε αντίθεση με άλλες φορές, αυτή τη φορά φαίνεται πως η εγγονή σας είναι αυτή που σας «καθίζει στο ντιβάνι.» Τι σηματοδότησε ο ερχομός της για την οπτική που έχετε στα πράγματα; (Γελάει) Πράγματι! Βρέθηκα εγώ τώρα στη θέση της αναλυόμενης, ίσως και της θεραπευόμενης. Η αθωότητα, αυτή η παραδείσια αγνότητα του μωρού μας, είναι για
Είναι από όλα, νομίζω, όμως, όσο πιο ουσιαστικός καταφέρνει να γίνεται κανείς, τόσο τα τυπικά σταδιακά υποχωρούν, κάνουν πίσω και σβήνουν. Καταντούν περιττά. Αλίμονο αν συμβεί το αντίθετο. Και το να αποκτήσεις παιδί είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία σου να γίνεις ουσιαστική και να ξεσκαρτάρεις τα γνήσια από τις ανοησίες. Μητρότητα και social media: Άδολη γονεϊκή χαρά, κοινωνική καταξίωση ή μια παροδική μόδα; Μα τι να πω γι’ αυτή τη σύνδεση; Μακάρι οι εκπομπές, τα άρθρα να έχουν σκοπό να βοηθήσουν. Άλλα το κάνουν, άλλα πάλι, όχι. Μακάρι να βοηθούμε έντιμα ο ένας τον άλλον με κάθε τρόπο. «Η ενηλικίωση του ανθρώπου αρχίζει άμα αποκτήσει και αναλάβει παιδί.» Όλο και περισσότερες γυναίκες σήμερα, ωστόσο, επιλέγουν με τους συντρόφους τους να μη γίνουν μητέρες (childfree κίνημα). Γιατί τους θεωρείτε λιγότερο ενήλικες και ολοκληρωμένους από τους υπόλοιπους; Αν η επιλογή είναι μια ειλικρινής επιλογή που όντως σε εκφράζει, τη σεβόμαστε και δεν μας πέφτει λόγος. Η ωριμότητα είναι 11
ειλικρίνεια και αυτογνωσία. Κι εγώ κάποτε επέλεξα να αποκτήσω μόνο ένα παιδί για τους λόγους μου. Δεν επιβάλλεται έξωθεν τίποτα σε κάτι τόσο πολύ σοβαρό. «Μακάρι οι γονείς να γνώριζαν τα παιδιά τους όσο τα παιδιά τους ξέρουν εκείνους.» Τι διαφορές εντοπίζετε στους γονείς της νεότερης γενιάς σε σχέση με τη δική σας; Είναι πιο ανοιχτοί στο να αφουγκραστούν τα παιδιά τους; Το πρόβλημα των νεότερων γονέων είναι η έλλειψη χρόνου επειδή εργάζονται. Η κούραση που νιώθουν όταν γυρίζουν σπίτι απ’ τη δουλειά είναι μεγάλη. Και το μικρό παιδί θέλει όχι μόνο ποιοτικό χρόνο, αλλά και ποσοτικό! Το νιώθουν αυτό οι εργαζόμενες μητέρες και τις βασανίζει πολύ… Απ’ αυτή τη σύγκρουση προξενούνται πολλά θέματα στις νέες οικογένειες. «[…] δεν είμαστε εντελώς εξαρτημένοι από τα εξωτερικά γεγονότα. […] Από κάπου αλλού, πολύ πιο μέσα, πολύ πιο πέρα πηγάζουμε.» Ποια είναι τα όρια ανάμεσα στη μετάθεση ευθύνης, την άρνηση και την απελευθέρωση; Χρειάζεται διάκριση, λεπτή διάκριση, αλλά λέγεται πως η διάκριση είναι η πιο δύσκολη απ’ τις αρετές. Με την πείρα και με την δίψα της αλήθειας κερδίζεις κάποια κατανόηση των ορίων. Έχει δουλειά, αλλά η εσωτερική, η πνευματική δουλειά αμείβει. Τα βλέπω ως ισόβια άσκηση αυτά τα πράγματα. Κυρίαρχη αναφορά στα έργα σας, ο ίδιος ο Χριστός και η διδασκαλία του. Ιστορικό πρόσωπο, ψυχολογικό αρχέτυπο, ή μια ιστορία που απλώς έχουμε ανάγκη να πιστεύουμε; Πιστεύω πως ο Χριστός είναι υιός Θεού, το δεύτερο πρόσωπο της Τριάδας. Αλλά κι αν δεν το πιστεύει κανείς αυτό, σαν ιστορικό πρόσωπο ή σαν κατασκευή ανάγκης, ένα τέτοιο πρότυπο -ακόμα και ψεύτικο δηλαδή- πάλι ωφελεί! Τι πιο αψεγάδιαστο, σπλαχνικό και πανάγαθο; Τι πιο θυσιαστικά γενναίο; 12
Πώς νιώθετε να έχει εξελιχθεί η συγγραφική σας τεχνική και θεματολογία μέσα στα τόσα χρόνια αναγνωστικής επιτυχίας; Λειτουργώ αυθόρμητα, όπως είμαι εδώ και τώρα, όπως περνούν οι καιροί, όπως μεγαλώνω, όπως γερνώ. Τις συνθήκες ενστικτωδώς τις δέχομαι και προσαρμόζομαι σχετικά χωρίς να το αναλύω και πολύ. Λες και συμβαίνουν έτσι κι αλλιώς οι αλλαγές και πρέπει να γίνομαι άξιά τους. Πώς έχει επηρεάσει κατά τη γνώμη σας η τρέχουσα οικονομική και κοινωνική κατάσταση τον κόσμο του βιβλίου και των εκδόσεων; Δυσκόλεψε τα πράγματα, όμως παρά ταύτα βλέπω ότι γίνονται πολλές εκδόσεις πάντα. Μακάρι να γινόταν και πιο αυστηρή επιλογή για το τι θα εκδοθεί. Όμως νομίζω ότι αρκετοί άνθρωποι σήμερα πληρώνουν προκειμένου να εκδώσουν ένα έργο τους, κι αυτό βέβαια πάλι ανακατεύει τις ποιότητες. Πιστεύω ότι ο κόσμος ξέρει τι θέλει να διαβάζει, πως το ψάχνει και πως συχνά το βρίσκει, τελικά. Εσείς, τι διαβάζετε αυτόν τον καιρό που θα το προτείνατε ανεπιφύλακτα στους/ στις αναγνώστες/στριες; Α, είμαι ενθουσιασμένη με τη «Τετραλογία της Νάπολης» της Έλενας Φερράντε! Τέλειωσα προ καιρού τον τέταρτο τόμο και τον ξαναρχίζω απ’ την αρχή. Δεν μου έχει ξανασυμβεί κάτι τέτοιο… Κλείνοντας, ποια είναι η προσωπική σας ευχή για τις φετινές γιορτές; Με την ανάγκη να τις ζήσουμε λιτότερα, να προσπαθήσουμε να τις ζήσουμε με μεγαλύτερη πνευματικότητα. Έχει μεγαλύτερη απόλαυση, σας το βεβαιώνω αυτό. Ευχαριστώ θερμά το περιοδικό About για τις ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και για την ευκαιρία να απευθυνθώ ακόμα μια φορά στους αναγνώστες, στους οποίους και εύχομαι, πάνω απ’ όλα, αληθινά Χριστούγεννα!
13
Η Ψυχανάλυση Δεν λειτουργεί για σένα Χωρίς εσένα Μίλα. Πες κάτι, οτιδήποτε . Μόνο μη στέκεις σαν ατσάλινη απουσία. Διάλεξε έστω κάποια λέξη, που να σε δένει πιο σφιχτά με την αοριστία. Πες: «άδικα», «δέντρο», «γυμνό». Πες: «θα δούμε», «αστάθμητο», «βάρος». Υπάρχουν τόσες λέξεις που ονειρεύονται μια σύντομη, άδετη, ζωή με τη φωνή σου. Μίλα. Έχουμε τόση θάλασσα μπροστά μας. Εκεί που τελειώνουμε εμείς αρχίζει η θάλασσα. Πες κάτι. Πες «κύμα», που δεν στέκεται. Πες «βάρκα», που βουλιάζει αν την παραφορτώσεις με προθέσεις. Πες «στιγμή», που φωνάζει βοήθεια ότι πνίγεται, μην τη σώζεις, πες «δεν άκουσα».
14
Μίλα. Οι λέξεις έχουν έχθρες μεταξύ τους, έχουν τους ανταγωνισμούς: αν κάποια απ’ αυτές σε αιχμαλωτίσει, σ’ ελευθερώνει άλλη. Τράβα μία λέξη απ’ τη νύχτα στην τύχη. Ολόκληρη νύχτα στην τύχη Μη λες «ολόκληρη», πες «ελάχιστη», που σ’ αφήνει να φύγεις. Ελάχιστη αίσθηση, λύπη ολόκληρη δική μου . Ολόκληρη νύχτα. Μίλα. Πες «αστέρι», που σβήνει. Δεν λιγοστεύει η σιωπή με μια λέξη. Πες «πέτρα», που είναι άσπαστη λέξη. Έτσι, ίσα ίσα, να βάλω έναν τίτλο σ’ αυτή τη βόλτα την παραθαλάσσια. Δημουλά Κ. , Το Λίγο του κόσμου, «Η Περιφραστική πέτρα», εκδ. Στιγμή, 1997, Αθήνα
15
ΛΟΥΗ I. ΜΑΡΙΑ / ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΡΙΑ
Δεδομένου ότι τη χρονιά που πέρασε ήρθα αρκετές φορές αντιμέτωπη με το αίτημα ανθρώπων που έμοιαζε να μην είναι ακριβώς δικό τους ξεκάθαρο αίτημα, σκέφτηκα πως ίσως να είναι χρήσιμο να γράψω δυο λόγια. Αρχικά, θα χρησιμοποιήσω για υπότιτλους ακριβώς τα λόγια κάποιων ανθρώπων που έφτασαν σε μένα την πρώτη φορά. Εκείνο το γιατί ήρθαν. Εκείνο που ζήτησαν. Γιατί θύμωσαν. Τι προτείνω. «Με έστειλε ο γιατρός μου. Εγώ δεν είχα την ανάγκη να πάω σε ψυχολόγο και ούτε τώρα την έχω. Αλλά ο γιατρός λέει…» Σαν να πρόκειται για χάπι, που ο γιατρός το συστήνει, εσύ δεν το θέλεις αλλά και τι να κάνεις, βάζεις ένα ποτήρι νερό, κλείνεις τα μάτια, το καταπίνεις και σε μια στιγμή πάει, τελείωσε! Γιατί ο γιατρός έτσι είπε. Μα αυτό είναι το πρόβλημα. Το να «καταπίνεις» διαρκώς με κλειστά τα μάτια. Φτάνοντας, το αίτημά σου είναι ακριβώς αυτό το ίδιο. Να σου πω τι να κάνεις, να το καταπιείς κι αυτό που θα σου πω σαν φάρμακο και να ελπίσεις πως κάπου «έξω από σένα» βρίσκεται η δική σου «σωτηρία». Αν δεν συνδέεις σε κανένα επίπεδο το οργανικό σου πρόβλημα με τον ψυχισμό σου, τότε είναι ανώφελο να ελπίζεις στην ψυχανάλυση. Η ψυχανάλυση δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς εσένα. Εσύ θα κινήσεις τα νήματα του ψυχισμού σου, εσύ θα μιλήσεις, εσύ θα αναρωτηθείς, εσύ θα σκοντάψεις, εσύ είσαι που πρέπει να μάθεις να κολυμπάς μέσα σου. Ο ψυχαναλυτής είναι εκεί για να διαμεσολαβεί όσα θα πεις, ακόμα κι ένα του χαμόγελο θα είναι για σένα μια απάντηση. Όμως είσαι εσύ που θα πεις, θα βρεις, θα συνδέσεις το σώμα σου με όλα όσα φτάσουν στη γλώσσα σου. 16
Αν πιστεύεις ότι αυτό σου το σώμα είναι απλώς ένα σώμα δίχως εσένα, τότε το πας στο γιατρό, ακολουθείς τη φαρμακευτική αγωγή και ως εκεί. Αν δεν έχεις την ανάγκη να μιλήσεις, δεν έχεις «ερώτημα». Κι αν δεν έχεις ερώτημα, δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να το διαμορφώσει εκ μέρους σου. «Ήρθα να με συμβουλεύσετε, να μου πείτε τι συμβαίνει στον άντρα μου και με κάνει δυστυχισμένη. Εγώ νομίζω ότι εκείνος χρειάζεται ψυχολόγο. Να σας πω να μου πείτε.» Σε αυτή την περίπτωση φτάνεις για έναν άλλο. Όχι για σένα. Και είσαι και «υπεράνω» γιατί εσύ χτύπησες την πόρτα του ψυχαναλυτή αλλά αυτός ο άλλος αρνείται να την χτυπήσει. Δεν θέλεις να αναφερθείς σε σένα. Άλλωστε αυτός είναι η αιτία όλων των δεινών σου. Και μου ζητάς να σου πω τι θα κάνεις όταν δεν έχεις αναφερθεί καν ούτε στο τι έκανες ως τώρα, ούτε στο τι σκέφτεσαι να κάνεις. Έχεις εξαντλήσει την ώρα της συνεδρίας σου μιλώντας για την ιστορία ενός άλλου αλλά στο τέλος θέλεις να σου πω τι θα κάνεις εσύ. Μα εσύ πού ήσουν κατά τη διάρκεια της συνεδρίας; Η δική σου ιστορία ποια είναι ακριβώς; Γιατί ήρθες; Έχεις κάποιο ερώτημα που να σε αφορά; Πώς θα μπορούσα να κρίνω αν κάποιος που ποτέ δεν έχω ακούσει χρειάζεται ψυχολόγο ή όχι; Αλλά ακόμη και να τον άκουγα ποιος θα του υποδείξει τι χρειάζεται; Να τον ρωτήσω τι πιστεύει ότι χρειάζεται ναι, να κρίνω όμως… όχι! Κι έπειτα αν ερχόσουν να μιλήσεις για σένα το πιθανότερο είναι πως δεν θα ρωτούσες τι να κάνεις. Όταν κανείς αποφασίζει να πάρει στα χέρια του τη ζωή του, κατά πρώτον έχει σε ένα βαθμό απαρνηθεί τους «σωτήρες» και κατά δεύτερον επιθυμεί παρέα στο δρόμο προς τον εαυτό του, όχι αρχηγό.
Το αν κάποιος θεωρεί ότι κάποιος χρειάζεται ψυχολόγο είναι δική του υπόθεση. Το πώς και πότε θέλει κανείς να αναμετρηθεί με τον εαυτό του, πάλι είναι δική του υπόθεση. «Ήρθα γιατί όλοι γύρω μου επέμεναν ότι χρειάζομαι ψυχολόγο. Πότε κανείς θα λέγαμε ότι έχει πρόβλημα και το χρειάζεται;» Το δεύτερο σκέλος αυτής της ερώτησης το απηύθυνα εγώ η ίδια σε κάποιο καθηγητή στο δεύτερο έτος του πανεπιστημίου. Τότε μου φαινόταν τόσο κοντά το «έχω πρόβλημα» από το «δεν έχω πρόβλημα», που ήθελα οπωσδήποτε να το καταλάβω καλά. Εκείνος λοιπόν μου είπε: «Άκουσε να δεις και να το θυμάσαι πάντα. Οι δομές είναι δύο: η νεύρωση και η ψύχωση. Όταν μιλάμε για ψύχωση εννοούμε τη σχιζοφρένεια, την παράνοια και τη μανιοκατάθλιψη. Όταν μιλάμε για νεύρωση εννοούμε την υστερία, την ιδεοψυχαναγκαστική νεύρωση και την κατάθλιψη. Άσχετα με το αν έχουμε πρόβλημα ή όχι, ο καθένας μας έχει τη δομή του. Δηλαδή είναι ή νευρωσικός ή ψυχωσικός. Ας υποθέσουμε ότι είμαστε νευρωσικοί εμείς εδώ. Φαντάσου λοιπόν ότι είμαστε σαν ένα τζάμι ραγισμένο. Όλοι οι νευρωσικοί είμαστε σαν ένα τζάμι ραγισμένο. Αν το ράγισμα σπάσει, τότε χρειαζόμαστε βοήθεια. Γιατί τότε έρχεται το σύμπτωμά μας και μας μπλοκάρει τη ζωή». Εδώ, είναι και δεν είναι ξεκάθαρο το αίτημα. Από τη μια πλευρά κάποιοι άλλοι επέμειναν, από την άλλη όμως υπάρχει ένα προσωπικό ερώτημα για το πότε υπάρχει πρόβλημα. Ενδιαφέρεσαι να αποσαφηνίσεις αυτό που σου είπαν. Τις περισσότερες φορές που οι άνθρωποι αναρωτιούνται τι ορίζει το «πρόβλημα» κάνουν δουλειά με τον εαυτό τους. Ναι μεν έρχονται χωρίς να
ξέρουν γιατί, αλλά αφήνουν και ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην έχουν μπορέσει να καταλάβουν αυτό που οι άλλοι βλέπουν ως πρόβλημα σε αυτούς. Αυτός που και για το πιο μικρό αναρωτιέται σε σχέση με τον ίδιο, τον βρίσκει το δρόμο, ξεκινώντας κάπως έτσι: «Οι άλλοι μου είπαν, εγώ γιατί ήρθα;» «Κοιτάξτε, έκανα ψυχοθεραπεία 2 χρόνια σε κάποια συνάδελφό σας και ακόμη 3 χρόνια σε κάποιο συνάδελφό σας, τελείωσα με αυτούς και ήρθα να μου πείτε τη γνώμη σας.» Εδώ συνήθως ρωτάω για ποιο πράγμα θέλουν τη γνώμη μου. Και η απάντηση είναι πάντα η ίδια. Το ιστορικό με τους συναδέλφους. Δηλαδή καμία απάντηση. Εξακολουθώ να μην καταλαβαίνω. Κατά πρώτον τι ακριβώς τελείωσαν, κατά δεύτερον τι ακριβώς ζητούν, κατά τρίτον αυτό με τη γνώμη μου με κουράζει αφόρητα. Δεν μπορώ να έχω γνώμη για τη δουλειά κανενός. Θα είχα μόνο στην περίπτωση που έκανα εγώ η ίδια μια συνεδρία. Δεν μπορείς να ζητάς τη γνώμη μου γιατί αυτό που έγινε στις συνεδρίες σου με τους συναδέλφους, σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να το μεταφέρεις ακριβώς όπως έγινε. Ακόμη και μαγνητοφωνημένα να τα έχεις και να τα ξέρεις απέξω, βρίσκεσαι σε άλλο τόπο και άλλο χρόνο. Αυτό που μεταφέρουμε απέχει πάντα πάρα πολύ από αυτό που συνέβη. Ακόμη και οι επαναλήψεις μας ποτέ δεν είναι ακριβώς ίδιες. Και σε αυτή την περίπτωση αίτημα δεν υπάρχει. Οι άνθρωποι σε αυτή την περίπτωση τις περισσότερες φορές τελικά θυμώνουν. Γιατί έρχονται χωρίς ουσιαστικό αίτημα. Έρχονται και στο βάθος ζητούν να κατηγορήσω τους προηγούμενους συναδέλφους. Δηλαδή να επικυρώσω το ανύπαρκτο αίτημα. Να επικυρώσω ότι ουσιαστικά 17
δεν θέλουν να αναζητήσουν τον εαυτό τους. Είναι άλλο πράγμα να πεις «κάπου κόλλησα στην ψυχοθεραπεία μου με τον προηγούμενο, δεν μπορούσα να πάω παρακάτω και θέλησα να συνεχίσω σε εσάς» και τελείως διαφορετικό να πεις «τελείωσα με τους προηγούμενους, αλλά επειδή νομίζω ότι έχω κατάθλιψη ήρθα να μου πείτε τη γνώμη σας». Υπάρχει χιλιομετρική απόσταση. Και βέβαια ο πρώτος θυμός έρχεται όταν αρνούμαι να απαντήσω στην οποιαδήποτε συμβουλευτική ερώτηση, ο επόμενος έρχεται όταν δεν συμφωνώ ότι είμαι καλύτερη από τους προηγούμενους αλλά απλά ίσως διαφορετική. Και γίνονται έξαλλοι οι άνθρωποι όταν δεν καταφέρνουν να με πείσουν να μπω στην παγίδα του «εγώ θα τα καταφέρω». Γιατί σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αυτός που έρχεται που δεν έχει καμία διάθεση να τα καταφέρουμε μαζί. Άρα τι πιθανότητες υπάρχουν εγώ να τα καταφέρω; Καμία. Άφησα τελευταίο το πιο ασαφές - σαφές αίτημα που συνήθως ακούω και που θεωρώ ότι βρίσκεται στην άλλη άκρη από τα προηγούμενα: «Μου συμβαίνει το Χ πρόβλημα υγείας. Ο γιατρός μου, μου είπε να έρθω. Δεν ξέρω πώς είναι να μιλάει κανείς. Θέλω να με βοηθήσετε να μιλήσω για μένα. Δεν ξέρω πώς να το κάνω».
σε μια τέτοια διαδικασία. Στις περιπτώσεις που το συστήνουν οι γιατροί, αλλά οι ίδιοι οι ασθενείς δεν θέλουν να το κάνουν, αυτό που συνηθίζω να λέω είναι: «Ο γιατρός είπε ψυχανάλυση. Βρείτε μου το συνώνυμο για σας». Οι απαντήσεις που συνήθως ακούω είναι: «Βόλτες», «ταξίδια», «έρωτας», «άλλη σχέση», «διαζύγιο», «παιδί», «αγάπη». Κάντε το. Βγείτε στη ζωή και κάντε το. Δεν θέλετε να μιλήσετε, κάντε μια πράξη. Αλλάξτε. Κινηθείτε. Όλα είναι θέμα κίνησης. Έχω πει πολλές φορές ότι η ψυχανάλυση δεν είναι πανάκεια. Δεν ταιριάζει σε όλους τους ανθρώπους. Γιατί πρέπει οι Ψ να έχουν γίνει η καραμέλα των ημερών μας; Αν εγώ επένδυσα 15 χρόνια στην προσωπική μου ανάλυση ήταν γιατί το πίστευα ή γιατί δεν έσπασε απλώς το ράγισμα στο τζάμι αλλά έγινε χίλια κομμάτια και θεώρησα πως είναι ο μόνος τρόπος να τα μαζέψω. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να το βλέπουν έτσι. Οι εμπειρίες, τα βιώματα και οι επιλογές του καθενός μας διαφέρουν. Και η αγάπη είναι η κινητήριος δύναμη. Αν δεν θέλεις ψυχαναλυτή βρες αγάπη. Μόνο μη στέκεσαι. Ό,τι στέκεται «λιμνάζει».
Ας πάμε τώρα σε αυτά που συνήθως εγώ λέω:
Η ψυχανάλυση λειτουργεί μόνο αν το θέλεις. Άσε τον περίγυρο να λέει. Ειδικά εκείνους που σε δείχνουν με το δάχτυλο και σου υπογραμμίζουν: «Έχεις ζητήματα και αφού δεν πας σε ειδικό έχεις πρόβλημα». Αυτές τις ερμηνείες πέταξέ τις απλώς στα σκουπίδια γιατί γίνονται ερήμην σου. Γενικότερα τα ερήμην σου δεν σε αφορούν. Εσύ αυτό που οφείλεις να κάνεις είναι να κινείσαι. Με όποιο τρόπο, κατά όποια κατεύθυνση εσύ επιθυμείς.
Η ψυχανάλυση δεν είναι οπωσδήποτε για όλους. Δεν θέλουν όλοι οι άνθρωποι να μπουν
Η ψυχανάλυση σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να λειτουργήσει αν εσύ δεν το πιστεύεις. Αν εσύ δεν σηκώσεις τα μανίκια
Τι πιο σαφές από αυτό; «Μάθε μου τα βήματα κι εγώ θα μιλήσω». Δεν λέει «πες μου εσύ». Βασική προϋπόθεση για να είναι η ψυχανάλυση χρήσιμη σε κάποιον είναι το να θέλει να μιλήσει.
18
να παλέψεις με τον εαυτό σου, κανείς δεν μπορεί να κάνει τον αγώνα για σένα. Κι αν θεωρείς τον αγώνα άχρηστο, ποιο το νόημα να εμπλακείς σε αυτόν; Βρες κάτι να πιστεύεις. Δεν έχει σημασία τι θα είναι αυτό, αρκεί να του εναποθέσεις την πίστη σου. Να θέλεις να ζήσεις γι’ αυτό. Να σου κινητοποιεί την επιθυμία. Και μη νοιάζεσαι για τις κριτικές γύρω σου, του τύπου «σε αυτή την ηλικία θα κάνεις αυτό;», «σε αυτή την οικογενειακή κατάσταση θα κάνεις το άλλο;», «καλά, δεν το έκανες τόσα χρόνια, τώρα το θυμήθηκες;» κλπ, κλπ. Είτε κάνεις είτε δεν κάνεις, οι γύρω σου πάντα θα βρουν κάτι να πουν. Άρα διάλεξε εσύ, κάτι που να λειτουργεί σε εσένα. Ψάξε την αγάπη. Η αγάπη υπάρχει και πάντα θα υπάρχει. Αναζήτησέ την, αρχικά μέσα σου κι έπειτα γύρω σου. Από μέσα σου ξεκίνησε να κάνεις τη γνωριμία, τις συστάσεις μαζί της. Δεν χρειάζεται να μιλήσεις για σένα σε έναν «ξένο», όπως συνηθίζουν να λένε οι άνθρωποι, αν δεν είναι αυτό που επιθυμείς. Χρειάζεται όμως να αγαπήσεις και να αγαπηθείς. Στα τόσα χρόνια που δουλεύω με ανθρώπους θεωρώ πως αν έδιναν κι έπαιρναν αγάπη, όλα θα ήταν καλύτερα. Ο κόσμος θα ήταν πιο καλός, πιο δίκαιος. Και τα συμπτώματα σαφώς λιγότερα. Δεν θα βρεις αγάπη αν δεν την ψάξεις. Άλλωστε και στο τέλος μιας ανάλυσης τι κερδίζεις; Να συμφιλιώνεσαι, να προσπερνάς, να αγαπάς και να αγαπιέσαι. Καλή χρονιά από την καρδιά μου Περάστε όσο καλύτερα αντέχετε. Μαρία Ι. Λούη
19
Γυναίκες - μητέρες καριέρας Η επιλογή και οι θυσίες
Στον δυτικό μας κόσμο τη σημερινή εποχή, οι γυναίκες είναι σα να παίρνουμε το αίμα μας πίσω για αιώνες υποταγής στον ανδρικό ζυγό. Σχεδόν όλες μας πλέον, τουλάχιστον εκείνες που ζούμε στις πόλεις, εργαζόμαστε, και όχι μόνο. Πολλές από μας, προσπαθούμε να κάνουμε αυτό που λέμε καριέρα. Δηλαδή να διανύσουμε μια επαγγελματική διαδρομή, η οποία, όχι απλά θα μας προσφέρει τα προς το ζην αλλά θα μας καταξιώνει και σαν προσωπικότητες και θα μας αναγνωρίζει σαν ειδήμονες. ΔΡ. ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΜΑΡΟΥΛΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
20
Τίποτε κακό δεν φαίνεται να υπάρχει σ’ αυτή την ανάγκη της σύγχρονης γυναίκας για επιτυχία και διακρίσεις, μέχρι τη στιγμή που θα σκεφτούμε πως το να είσαι γυναίκα είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο από το να είσαι απλά άνθρωπος. Μία γυναίκα ακόμη και στη σημερινή δυτική κοινωνία δεν ζει μια απλή ζωή. Εξακολουθεί να υπηρετεί τις ανάγκες της οικογένειας, τόσο της δικής της όσο και της ευρύτερης. Παρόλο που μιλάμε για την ισότητα των δύο φύλων, υπάρχει μεγάλος χώρος για συζήτηση γύρω από τους πολλαπλούς ρόλους που η κοινωνία εξακολουθεί να εναποθέτει σε μας τις γυναίκες. Πολλά ακούγονται για την περιβόητη γυναικεία φύση. Πραγματικά οι άντρες και οι γυναίκες είμαστε σε πολλά σημεία διαφορετικοί. Άλλες ορμόνες παράγονται στο ανδρικό σώμα και σε άλλες ποσότητες, και άλλες παράγονται στο γυναικείο. Σε κάθε περίπτωση, οι άνθρωποι είμαστε ζώα θηλαστικά. Ως εκ τούτου, οι γυναίκες, τα θηλυκά, είμαστε προγραμματισμένες για αναπαραγωγή και θηλασμό. Αν παρατηρήσουμε τα κατοικίδια θηλαστικά που έχουμε γύρω μας, θα αντιληφθούμε πως η λοχεία αποτελεί μια εργασία πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Τι γίνεται όμως όταν μια γυναίκα που θέλει να κάνει παιδιά δεν μπορεί να λείψει από την εργασία της; Ενδεχομένως ο νόμος να την προστατεύει και να της δίνει το δικαίωμα γονικής άδειας, αλλά είναι συχνό το φαινόμενο για τις γυναίκες να επιλέγουν να επιστρέψουν σύντομα στην εργασία τους, από φόβο μήπως χάσουν τη «θέση» τους και παραγκωνιστούν. Άλλες πάλι γυναίκες έχουν μεγάλο άγχος όταν απέχουν από την εργασία τους για πολύ καιρό. Αν δεχθούμε πως ο εγκέφαλος της γυναίκας κρύβει μέσα του ένα θηλυκό θηλαστικό, ίσως κατανοήσουμε και τον τρόπο με τον οποίο οι περισσότερες γυναίκες συνδέονται με όλα όσα κάνουν. Μοιάζει να αντιμετωπίζουν την εργασία τους σαν
άλλο ένα δικό τους παιδί. Πολύ συχνά στις θεραπείες ζευγαριών, ακούμε τους άντρες να παραπονούνται πως η γυναίκα τους, τους φέρεται σα να είναι παιδιά. Δεν είναι κάπως αλήθεια; Οι γυναίκες έχουμε την τάση να υιοθετούμε τα πάντα γύρω μας. Σα να θέλουμε να είμαστε οι τροφοί, όχι μόνο των παιδιών μας αλλά και του συζύγου μας, και της εργασίας μας, και των γονιών μας, και πολλές φορές υπερβάλλουμε, υιοθετώντας οτιδήποτε μπορεί να μας φανεί πως μας χρειάζεται. Φυσικά δεν είμαστε όλες οι γυναίκες ίδιες. Υπάρχουν γυναίκες πιο ανεξάρτητες, με περισσότερα αντρικά χαρακτηριστικά στην προσωπικότητά τους, και άλλες πιο θηλυκές. Αυτό το βλέπουμε καθαρά και στις διαφορές που υπάρχουν από γυναίκα σε γυναίκα στο πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Άλλες επιδιώκουμε να γίνουν τα παιδιά μας πιο ανεξάρτητα και άλλες τα θέλουμε πιο πολύ κάτω από τις φτερούγες μας. Οι γυναίκες που επιλέγουν την καριέρα, χρειάζεται να έχουν λάβει σοβαρά υπόψη τις θυσίες που απαιτούνται, και που δεν είναι λίγες. Οι γυναίκες που δεν μεγαλώνουν παιδιά και κάνουν καριέρα, έχουν να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό των ανδρών που παραδοσιακά και στερεοτυπικά «δικαιούνται» τις θέσεις ευθύνης. Έχουν όμως να αντιμετωπίσουν και τον ανταγωνισμό που πηγάζει από τις γυναίκες συναδέλφους τους, που αγωνιούν και σπρώχνονται κι αυτές για μια θέση ευθύνης. Πολλές από αυτές τις γυναίκες αναγκάζονται να εργάζονται σε σκληρά ωράρια, που τις καθηλώνουν σε μια μοναχική ζωή ή σε μια ζωή με πολλούς και διαφορετικούς συντρόφους, που δεν καταλήγει εύκολα στη δημιουργία μιας οικογένειας. Όσον αφορά τις μητέρες που κάνουν καριέρα, τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Πολλές από αυτές αντιμετωπίζουν το παιδί τους σαν άλλη μία εργασία - ευθύνη. 21
Μπορεί να λειτουργούν διεκπεραιωτικά στο ρόλο της μητέρας, απασχολούμενες κυρίως με τις εκκρεμότητες που αφορούν το μεγάλωμα του παιδιού και όχι τόσο με τα συναισθήματα. Μπορεί να ισχυρίζονται πως ο ποιοτικός χρόνος έχει σημασία και όχι ο πραγματικός χρόνος που θα περάσουν με το παιδί τους. Οι γυναίκες της καριέρας που έχουν οικογένεια, συχνά ανακαλύπτουν πως έχουν βρει τον μπελά τους! Δεν είναι εύκολη η λύση της εξίσωσης καριέρα - μητέρα - σύζυγος - γυναίκα - άνθρωπος. Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους της γυναίκας - μητέρας που κάνει καριέρα, είναι πως αν χαλαρώσει τον ρυθμό της με τη δουλειά, θα ‘’χάσει το τρένο’’. Αυτό συνήθως είναι ένας φόβος που δεν έχει σοβαρή βάση. Όταν τα παιδιά μεγαλώσουν λίγο και
ξεκινήσουν το σχολείο, μια μητέρα μπορεί να φορτσάρει ξανά, αλλά είναι απαραίτητο να βρεθεί κοντά στα παιδιά της όσο είναι μικρά. Αυτό μπορεί να απαιτεί θυσίες άλλου είδους. Μπορεί να πρέπει αυτή η μητέρα να εργασθεί από τον υπολογιστή της αργά το βράδυ και να θυσιάσει χρόνο προσωπικό από αυτόν που θα είχε με τον σύντροφό της. Το να είσαι μητέρα αποτελεί από μόνο του μια καριέρα. Άρα όταν μιλάμε για γυναίκες καριέρας που έχουν παιδιά, μιλάμε για γυναίκες που κάνουν δύο καριέρες ταυτόχρονα. Ας συνοψίσουμε με μερικές αλήθειες και μύθους που μας δυσκολεύουν στο να πάρουμε αποφάσεις.
Μύθος
Αλήθεια
Το σημαντικό είναι να περνάς ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά.
Τα μικρά παιδιά χρειάζονται την παρουσία της μητέρας τους τις περισσότερες από τις ζωτικές ώρες της ημέρας τους.
Αν τα παιδιά έχουν οργανωμένες ασχολίες δεν είναι απαραίτητη η παρουσία της μητέρας.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη να βλέπουν τη μητέρα τους όσο γίνεται περισσότερο. Την χρειάζονται σαν αυτόπτη μάρτυρα των εμπειριών τους.
Όταν ο μπαμπάς είναι στο σπίτι δεν χρειάζεται να είναι και η μαμά.
Τα παιδιά έχουν ανάγκη να βλέπουν τους γονείς τους μαζί, γιατί έτσι νοιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια και διδάσκονται για τις σχέσεις των δύο φύλων μέσα από τον τρόπο που οι γονείς επικοινωνούν.
Εφόσον ο σύζυγος συμφωνεί να θυσιαστούνκάποια χρόνια προσωπικής ζωής για να φτιαχτεί το ζευγάρι οικονομικά, δεν πειράζει αν τα παιδιά στερούνται τον ένα γονιό.
Ο χρόνος που περνάει δεν ξαναγυρνάει. Ο γονιός που απουσιάζει από την καθημερινότητα των παιδιών αφήνει σ’ εκείνα ένα δυσαναπλήρωτο κενό.
Η γυναίκα οφείλει να φροντίσει την καριέρα της και τα παιδιά πρέπει να το καταλάβουν.
Τα παιδιά δεν μπορούν να καταλάβουν τα πράγματα με τον τρόπο που τα καταλαβαίνουμε εμείς οι ενήλικες.
Αν μια γυναίκα φρενάρει την καριέρα της για να βρίσκεται πιο κοντά στο μεγάλωμα των παιδιών, αυτό θα την θέσει εκτός του επαγγελματικού στίβου.
Μια γυναίκα έχει το δικαίωμα να κάνει μια παύση ή να χαλαρώσει τους ρυθμούς της στη δουλειά για να βρίσκεται κοντά στα παιδιά της και θα έχει τις ευκαιρίες και τον χρόνο να επανέλθει δυναμικά στον επαγγελματικό στίβο αργότερα, όταν εκείνα θα είναι λίγο πιο ανεξάρτητα.
22
Υπερηχογράφηµα βιωσιµότητας α΄τριµήνου ◀ Υπερηχογράφηµα αυχενικής διαφάνειας ◀ Υπερηχογράφηµα Β΄επιπέδου ◀ Υπερηχογράφηµα µέτρησης τραχήλου µήτρας ◀ Υπερηχογράφηµα Doppler ◀ Προγεννητικός έλεγχος πολύδυµων κυήσεων ◀ Βιοψία τροφοβλάστης ◀ Αµνιοπαρακέντηση ◀
ΝΤΑΙΖΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ Εξειδικευµένη στον προγεννητικό έλεγχο στο King’s College Hospital, Λονδίνο, υπό την Αιγίδα του Fetal Medicine Foundation RCR/RCOG ∆ιπλωµατούχος στην Προηγµένη Μαιευτική Υπερηχογραφία Μεγάλης Βρετανίας
Κορίνθου 210-212, Πάτρα Τηλ.: 2610 272.788 Fax: 2610 272.780 nikolopoulountaizi@gmail.com
Ι Α Τ Ρ Ε Ι Ο ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ 23
Καμιά γυναίκα
να μη λείψει
από το γιορτινό τραπέζι Παραμονές Χριστουγέννων και, παρά την εορταστική διάθεση, βρισκόμαστε ακόμη στον απόηχο του Οκτώβρη, που είναι ο μήνας ευαισθητοποίησης για τον μαστό. Με λίγη διάθεση αυτοκριτικής, έρχονται κάποιες σκέψεις στο μυαλό κάποιου που ασκεί το λειτούργημα της φροντίδας της υγείας των γυναικών: Τι αποκομίζει μία γυναίκα όλο το μήνα Οκτώβριο; ΔΡ ΧΑΒΕΛΕΣ ΙΩΑΝΝΗΣ / MD, cMS, PhD ΜΑΣΤΟΛΟΓΟΣ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΜΑΣΤΟΥ
24
Στα αυτιά της ηχούν οι λέξεις «Καρκίνος του Μαστού» ξανά και ξανά, σαν στοιχειωμένος αντίλαλος. Σχηματίζεται η εικόνα μίας επιδημίας που χτυπά αδιακρίτως και στο βωμό της θεραπείας θυσιάζεται η άτυχη γυναίκα: Παραμορφωμένα ή ακρωτηριασμένα στήθη, πεσμένα μαλλιά, τσακισμένοι εγωισμοί και χαμένη θηλυκότητα – ακόμα και αν περάσει το κακό, θα στιγματίσουν τη γυναίκα για πάντα.
εξωτερικό, ενώ άλλοι μετά από συμμετοχή σε λίγα σεμινάρια. Πού πέφτει το βάρος της διαλογής που δεν κάνει το σύστημα; Στη γυναίκα. Εκείνη τη γυναίκα με το ψηλαφητό ογκίδιο ή τη σκιά στη μαστογραφία, η οποία μέσα στο άγχος και την απελπισία της, οδηγείται στο να διαβάζει βιογραφικά στο διαδίκτυο για να δει πού θα απευθυνθεί. Είναι προφανώς λυπηρό και απαράδεκτο, όπως τόσα άλλα κακώς κείμενα της όμορφης χώρας μας. Υπάρχει συντεταγμένη διαγνωστική προσέγγιση στα νοσήματα του μαστού στη χώρα μας;
Αυτό είναι που εμείς κάθε Οκτώβρη θέλουμε να ντύνουμε ροζ; Αναρωτιέμαι, οι σωστοί επαγγελματίες υγείας κάναμε ό,τι πρέπει για να δείξουμε το πραγματικό σύγχρονο νόημα του Οκτώβρη; Θέλουμε να το δείξουμε; Μήπως αυτή η εφιαλτική ομίχλη που καλύπτει τις λέξεις «Καρκίνος του Μαστού» βολεύει κάποιους από εμάς, για να καλύπτουμε λάθη, αμάθεια, ημιμάθεια, πεπαλαιωμένες διαγνωστικές ή θεραπευτικές προσεγγίσεις; Μέσα από διάφορες ερωταπαντήσεις θα γίνει μία προσπάθεια προσέγγισης του θέματος αυτού. Έχει το κράτος μεριμνήσει για συντεταγμένη εκπαίδευση των Χειρουργών Μαστού; Φυσικά και όχι. Μία ειδικότητα που σε σοβαρά κράτη τείνει να γίνει εντελώς ξεχωριστή, με πολύ εξειδικευμένες πολυετείς εκπαιδεύσεις, στην Ελλάδα εναπόκειται στο φιλότιμο του χειρουργού αν θα αυτοαποκαλεστεί «Χειρουργός Μαστού». Κάποιοι από εμάς το κάνουν μετά από χρόνια εμπειρίας σε εξειδικευμένες μονάδες στο
Φυσικά και όχι. Αν «πέσει» η γυναίκα σε χειρουργό με πραγματικά εξειδικευμένη γνώση, θα της δοθεί η ευκαιρία να διαγνωσθεί χωρίς χειρουργείο, με μία διαδερμική βιοψία. Τα έξοδα θα είναι ελάχιστα (σε μία δύσκολη οικονομικά περίοδο) και ίσως δεν χρειαστεί ποτέ το χειρουργείο. Αν χρειαστεί, θα γίνει όταν πρέπει και όπως πρέπει, κατόπιν μελέτης και σχεδιασμού, για ένα όμορφο αποτέλεσμα. Αν η γυναίκα χτυπήσει λάθος πόρτα, θα καταλήξει με ένα ίσως παραμορφωτικό χειρουργείο για λόγους διάγνωσης και μόνον. Όταν η βιοψία δείξει κάτι που δεν απαιτούσε χειρουργείο, θα πείσουν την γυναίκα να αισθανθεί και τυχερή που δεν ήταν καρκίνος. Υπάρχει συντεταγμένη θεραπευτική προσέγγιση στη χώρα μας; Φυσικά και όχι. Είναι θέμα εκπαίδευσης και εφόσον αυτή εναπόκειται στον κάθε γιατρό ξεχωριστά, οι διαφορές είναι κολοσσιαίες. Στην Ελλάδα σημειώνεται ανεξήγητη προσκόλληση στις μαστεκτομές και στους λεμφαδενικούς καθαρισμούς της μασχάλης, όταν παγκοσμίως προσπαθούμε να μειώσουμε ακριβώς αυτές τις πρακτικές. Η Ογκοπλαστική Χειρουργική του Μαστού (όρος εν πολλοίς ανύπαρκτος στην Ελλάδα), μειώνει τις μαστεκτομές και βελτιώνει τα αισθητικά αποτελέσματα κάθε χειρουργείου στο στήθος. Αφαιρείται ο όγκος και 25
το στήθος διαμορφώνεται πιο όμορφο από ότι ήταν πριν; Ναι! Σας το πρότειναν; Όχι. Η προεγχειρητική χημειοθεραπεία μπορεί να μειώσει το μέγεθος του όγκου ώστε να μην χρειαστεί μαστεκτομή; Ναι! Σας το πρότειναν; Όχι. Η ακτινοθεραπεία της μασχάλης αντικαθιστά πλέον τον λεμφαδενικό καθαρισμό σε επιλεγμένες περιπτώσεις. Σας το πρότειναν; Όχι. Γιατί; Επειδή εναπόκειται στον χειρουργό και την επαρκή ή ανύπαρκτη έκθεσή του στις προόδους της σύγχρονης χειρουργικής μαστού. Σε αναπόφευκτη μαστεκτομή, σας μίλησε κανείς για την ανάπλαση του στήθους; Και αν ναι, ξέρατε ότι σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνει άμεσα, στο ίδιο χειρουργείο με την μαστεκτομή; Ποιο κομμάτι από αυτό το χαοτικό τοπίο καλούμαστε να βάψουμε ροζ κάθε Οκτώβρη; Καθένας μιλά εκ μέρους του εαυτού του και εγώ από την πλευρά μου βλέπω πολύ ελπιδοφόρα μηνύματα: Η συμμαχία χειρουργού μαστού και ενημερωμένης γυναίκας είναι το κλειδί. Προχωρούμε μαζί, με ασφάλεια, κάνοντας τις ενδεδειγμένες ενέργειες με τάξη για να πετύχουμε την έγκαιρη διάγνωση. Τι μας δίνει η έγκαιρη διάγνωση; Ανακάλυψη μικρών όγκων, που χρειάζονται λιγότερο δραστικά χειρουργεία και λιγότερες θεραπείες: Έξοχα αποτελέσματα στον μαστό, αποφυγή λεμφαδενικών καθαρισμών και χημειοθεραπείας, σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Η ελάχιστα επεμβατική διάγνωση είναι επιτέλους εδώ. Γνωρίζουμε και πράττουμε με ακρίβεια, αποφεύγοντας αναίτια διαγνωστικά χειρουργεία ή επιλέγοντας σύγχρονα θεραπευτικά πρωτόκολλα. Αν πρέπει να γίνει χειρουργείο, θα εφαρμόσουμε τις ογκοπλαστικές τεχνικές στον μαστό. Είναι μεγάλη η ικανοποίηση που νιώθω ως χειρουργός μαστού όταν μετά τις θεραπείες έρχεται η γυναίκα και μου 26
ζητάει να «κάνουμε και το αχειρούργητο στήθος όμορφο σαν το χειρουργημένο». Θα πάρει χρόνο να δεχθούν οι γυναίκες ότι ο ακρωτηριασμός δεν είναι αναπόφευκτος και ότι πρέπει να έχουν απαιτήσεις από τον χειρουργό τους, ακόμα και όταν η διάγνωση είναι καρκίνος μαστού. Την ιδιαίτερη ψυχολογική φροντίδα που έχει ανάγκη η γυναίκα στην περίοδο της διάγνωσης και της θεραπείας, την ανέφερε κανείς; Πέραν της ανύπαρκτης κρατικής μέριμνας για αυτή την ευαίσθητη πτυχή, ποιοι από τους ιδιωτικούς φορείς προσφέρουν αυτή τη φροντίδα; Συνεργαζόμενος με ψυχολόγο υγείας σε κάθε νέα διάγνωση καρκίνου του μαστού, οφείλω να ομολογήσω ότι ορισμένες φορές η ψυχική στήριξη μου φαίνεται πιο σύνθετη και από μία τετράωρη ογκοπλαστική χειρουργική επέμβαση. Να, λοιπόν, που τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα όσο κάποιοι θέλουν αυτά να φαίνονται. Η επιβίωση των γυναικών με καρκίνο μαστού πάει από το καλό στο καλύτερο. Με σύγχρονη φροντίδα της ψυχολογίας και ένα όμορφο αισθητικό αποτέλεσμα, οι γυναίκες θα επιβιώσουν ευτυχισμένες και όχι τραυματισμένες. Και εκείνες που δεν έχουν καρκίνο, δεν χρειάζεται να τραυματιστούν καθώς το ψάχνουν. Όλα αυτά θα έντυνα ροζ κάθε Οκτώβρη, χωρίς δισταγμό. Είναι πια Δεκέμβρης και έρχονται ημέρες εορταστικές και χαρμόσυνες. Οι οικογένειες έρχονται κοντά και πολλές από αυτές περιλαμβάνουν μία επιζήσασα από καρκίνο του μαστού. Από κάποιες άλλες οικογένειες κάποια γυναίκα λείπει. Στη δική μου οικογένεια εκείνη είναι εκεί. Σε πείσμα όλων των δυσκολιών, θα είμαστε μαζί στο γιορτινό τραπέζι. Καλές γιορτές σε όλες σας και μην ξεχνάτε: Ενημερωθείτε, εξεταστείτε, προστατευτείτε! Για εσάς και όσους αγαπάτε.
ΙΑΤΡΕΙΟ ΦΡΟΝΤΙ∆ΑΣ ΜΑΣΤΟΥ Πρόληψη, Παθολογία και Χειρουργική Μαστού, Βιοψίες & Παρακεντήσεις με Επεμβατικό Υπέρηχο
Ιωάννης Γ. Χαβελές MD, cMS, PhD Μαστολόγος - Χειρουργός Διδάκτωρ Ιατρικής Πανεπιστημίου Πατρών Εξειδίκευση Ογκοπλαστικής Χειρουργικής, Αποκατάστασης & Επεμβατικού Υπερήχου Μαστού στην Μεγάλη Βρετανία
ΤΡΙΠΛΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
1. ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΜΑΣΤΟΥ 2. ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΕΞΕΤΑΣΗ 3. ΒΙΟΨΙΑ ΜΕ ΥΠΕΡΗΧΟ
Νιώσατε κάποια αλλαγή στο στήθος σας; Πιάνετε κάτι που μοιάζει με ογκίδιο; Είχατε ασυνήθιστη έκκριση από τη θηλή; Παρατηρήσατε αλλαγές στο δέρμα του μαστού σας; Μήπως ο ακτινολόγος σας είδε κάτι στη προληπτική μαστογραφία ή τον υπέρηχο μαστών; Είμαστε δίπλα σας για να διερευνήσουμε κάθε σύμπτωμα ή εύρημα, ψηλαφητό ή μικροσκοπικό. Συνεργαζόμαστε με τον ακτινολόγο σας για να ολοκληρώσουμε τα 3 βήματα του Τριπλού Ελέγχου. Με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές και χαμηλό κόστος, λαμβάνουμε βιοψία, προσφέροντας αδιαμφισβήτητη ιστολογική διάγνωση και πλάνο δράσης, όταν αυτό απαιτείται.
Σατωβριάνδου 63-65 & Κορίνθου, Πάτρα Τ. 2610 279.239, Κ. 6974 81.71.40 frontidamastou@gmail.com www. frontidamastou.gr
Eργαστήρια ορθοπεδικών κατασκευών Λύσεις για τα πέλματά σας από τους πρωτοπόρους του είδους
Οι παθήσεις και οι μικροενοχλήσεις στα πέλματα των ποδιών, με την πάροδο του χρόνου, μπορούν να μετατρέψουν έναν απλό και ευχάριστο περίπατο σε κουραστικό και επίπονο. Τα ιδιωτικά εργαστήρια ορθοπεδικών κατασκευών Orthoway του Ιωσήφ και του Παναγιώτη Τζαγκαράκη, όμως, είναι εδώ με την πολυετή τους πείρα για να παρέχουν ανακούφιση, με λύσεις προσαρμοσμένες κυριολεκτικά στη μοναδικότητα του κάθε πέλματος. Μιλάμε μαζί τους και μας αποκαλύπτουν βήμα - βήμα την τεχνική τους. 28
Θα ήθελα να σας ρωτήσω, πόσο καιρό είστε στο χώρο αυτό; Η εταιρία μας ιδρύθηκε το 1964 από τον Μιχαήλ Τζαγκαράκη, ο οποίος με πολυετή πείρα από το στρατιωτικό εργαστήριο ορθοπεδικών κατασκευών, άνοιξε ένα από τα πρώτα ιδιωτικά (εργαστήρια) καταστήματα στην Αθήνα, απ’ όπου και ξεκίνησε την καριέρα του. Το επάγγελμά του ακολουθήσαμε και οι δυο γιοί του, Ιωσήφ και Παναγιώτης, οι οποίοι έχουμε πλέον τρία καταστήματα, στην Αθήνα, την Κρήτη και την Πάτρα. Όλα αυτά τα χρόνια, κύριος στόχος μας είναι η εξέλιξη και η βελτίωση κάθε είδους βοηθήματος προσθετικών και ορθοπεδικών κατασκευών. Σε τι αποσκοπούν τα πέλματα κατασκευής; Καταρχήν, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι η εταιρία μας ειδικεύεται σε όλες τις ειδικές κατασκευές ορθώσεων και προθέσεων. Όσον αφορά τα πέλματα κατασκευής, είναι πέλματα ειδικά διαμορφωμένα για κάθε ασθενή και έχουν σκοπό πρωτίστως να ανακουφίζουν και να διορθώνουν τις παθήσεις του πέλματος.
Παράλληλα όμως βοηθούν και στις ενοχλήσεις που εκδηλώνονται στις αρθρώσεις των κάτω άκρων, δηλαδή στην ποδοκνημική, στο γόνατο και στο ισχίο, ακόμη και στη σπονδυλική στήλη. Με ποιον τρόπο γίνεται η κατασκευή; Όπως προαναφέρθηκε, η εταιρία μας
κατασκευάζει πέλματα αποκλειστικά και μόνο βάσει γύψινου εκμαγείου, προβαίνουμε δηλαδή σε λήψη μέτρων με ειδικό αφρό και μετά εκχύουμε γύψο, ώστε να έχουμε το ακριβές αντίγραφο του πέλματος.
Εκμαγείο διορθωμένο στο χέρι
Στη συνέχεια, θερμαίνουμε τα υλικά και τα εφαρμόζουμε πάνω στο εκμαγείο μας, με χρήση vacuum (κενού αέρος), ώστε να λάβουν τη μορφή του εκμαγείου μας. Ύστερα, αφαιρούμε το πέλμα από το εκμαγείο και είμαστε έτοιμοι για την πρόβα. Τέλος, προσαρμόζουμε το πέλμα στο υπόδημα και κάνουμε το τελικό μας φινίρισμα.
Τι υλικά χρησιμοποιείτε; Τα υλικά που χρησιμοποιούμε στην κατασκευή των πελμάτων είναι διαφορετικά σε μοριακή πυκνότητα, σκληρότητα και ελαστικότητα και με διαφορετικό πάχος, 2-8 χιλ. Όλα τα υλικά είναι αντιαλλεργικά, ειδικά για κατασκευές πελμάτων και προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής 29
Ένωσης, με όλες τις πιστοποιήσεις που προβλέπονται από αυτή.
Υλικά για κατασκευή πελμάτων σε διαφορετικές πυκνότητες, ελαστικότητες και διαφορετικά χιλιοστά, τα οποία επιλέγονται από τον ορθοπροθετικό ανάλογα με την περίπτωση.
Ποια είναι η διαδικασία; Αρχικά κάνουμε πελματογράφημα, όπου γίνεται ανάλυση της βάδισης του ενδιαφερόμενου, στατική αλλά και δυναμική, και ακολουθεί λήψη μέτρων με το αφρώδες αποτύπωμα.
Στο χώρο σας υπάρχουν και καταστήματα που κατασκευάζουν πέλματα κατόπιν πελματογραφήματος και μόνο. Γιατί κάποιος να έρθει σε εσάς; Πράγματι συμβαίνει αυτό. Υπάρχουν αρκετά καταστήματα που συνεργάζονται με εταιρείες που χρησιμοποιούν CAD CAM μηχανήματα για την κατασκευή πελμάτων. Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά βιομηχανοποιείται το επί παραγγελία πέλμα και δεν μπορεί να πλησιάσει την εφαρμογή που έχει ένα πέλμα που γίνεται βάσει εκμαγείου, το οποίο είναι απόλυτο αντίγραφο του πέλματός μας. Οι πελάτες που θα έρθουν σε εμάς, όμως, θα έχουν μια εξατομικευμένη αντιμετώπιση για τους εξής λόγους: Πρώτον, διότι η εταιρία μας είναι από τις λίγες που κατασκευάζουν πέλματα αποκλειστικά βάσει γύψινου εκμαγείου. Δεύτερον, για την ποιότητα των υλικών μας και τη σωστή κατασκευή. Τρίτον, διότι είμαστε ένα ολοκληρωμένο εργαστήριο και προσφέρουμε στους πελάτες μας τη δυνατότητα να μας επισκεφτούν για οποιαδήποτε μικροδιόρθωση χρειαστεί.
Έπειτα, κατασκευάζουμε το πέλμα με τη διαδικασία που αναφέραμε πιο πάνω και στη συνέχεια ενημερώνουμε τον πελάτη να έρθει για πρόβα και παράδοση, όπου κάνουμε τις τελικές μικρορυθμίσεις και προσαρμόζουμε το πέλμα στο υπόδημα. 30
Αφού ο αφρός είναι η βάση της κατασκευής των πελμάτων, ο πελματογράφος σε τι χρησιμεύει; Πολύ καλή η ερώτησή σας: Για εμάς ο πελματογράφος είναι ό, τι για τον γιατρό
η ακτινογραφία, ακριβώς γιατί αναδεικνύει τα σημεία πίεσης των πελμάτων. Παράλληλα όμως, μας επιτρέπει να δούμε και τον άξονα στήριξης του πελάτη. Έτσι, εντοπίζουμε οποιαδήποτε ανισοσκελία και κακή στάση του σώματος που προκαλεί φόρτιση, είτε στην πτέρνα, είτε στα δάκτυλα. Οπότε, με βάση τις ακριβείς αυτές πληροφορίες, προβαίνουμε σε ανάλογες ρυθμίσεις στα πέλματα για να δώσουμε τη σωστή λύση, τόσο στην ανακούφιση των πελμάτων όσο και των υπόλοιπων σημείων του σώματος (π.χ. γόνατα, μέση) που μπορεί να επιβαρύνονται από πιθανή λανθασμένη στάση του κορμού. Η αξιοπιστία του πελματογράφου και οι λεπτομέρειες που αναδεικνύει ανάλογα με το πόδι είναι που κάνει την ουσιαστική διαφορά. Τέλος, ως ειδικοί στον τομέα αυτό, θα θέλαμε να τονίσουμε πως, κάθε φορά που αναβάλουμε την υγιή βάδιση για αργότερα, ενώ μπορούμε να ανακουφιστούμε άμεσα από την κούραση και το βάρος στα κάτω άκρα, είναι σαν να αναβάλουμε την ίδια μας την ευεξία, καθώς η σύνδεσή μας με τη γη και η άνεση στη μετακίνηση
είναι από τα πολυτιμότερα αγαθά που, όμως, τείνουμε να τα θεωρούμε δεδομένα. Αυτό, πραγματικά, αξίζει να το σκεφτεί κανείς. Σας ευχαριστούμε πολύ. Κι εμείς σας ευχαριστούμε. Να έχουμε καλές γιορτές και μια ευτυχισμένη νέα χρονιά!
www.orthoway.gr info@orthoway.gr
ΠΑΤΡΑ: Aγ. Ανδρέου 159 τηλ.: 2610 346 969, fax: 2610 346 979 ΚΡΗΤΗ: Λεωφ. 62 Μαρτύρων 41, Ηράκλειο τηλ.: 2810 261 281, fax: 2810 261 260 ΑΘΗΝΑ: Λ. Μεσογείων 125 τηλ: 210 69 100 48, fax: 210 69 100 78
31
Οι γονείς σου
μεγαλώνουν Αγκάλιασέ τους
Η αλήθεια είναι πως ο χρόνος κυλάει γρήγορα και από ανέμελα παιδιά, βρισκόμαστε ξαφνικά να είμαστε αγχωμένοι ενήλικες με υποχρεώσεις, προβληματισμούς και μία γεμάτη καθημερινότητα. Μία καθημερινότητα που συχνά ξεχνάμε να συμπεριλάβουμε μέσα σε αυτήν τους γονείς μας, τους γονείς που πλέον μεγάλωσαν. Δυσκολευόμαστε να τους δούμε ως ενήλικες, στα μάτια μας φαντάζουν ως παιδιά, κάτι που κάνει ακόμα πιο δύσκολή την αγκαλιά προς αυτούς. «Μα αφού εμείς είμαστε παιδιά τους, αυτοί οφείλουν να μας αγκαλιάσουν», σκέφτεται ένας ενήλικας αναπολώντας τη χαμένη του παιδικότητα. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
32
Για κανέναν δεν είναι εύκολο να βλέπει τον γονέα του, ο οποίος στα μάτια του όταν ήταν μικρός φάνταζε υπερ ήρωας, να χάνει τις σωματικές και ψυχικές του δυνάμεις, να αποκτάει προβλήματα υγείας, να αλλάζει χαρακτηριστικά προσωπικότητας, να ξεχνάει, να μεγαλώνει ενώ γίνεται παράλληλα σαν ένα μικρό παιδί. Το να γίνεσαι γονέας του γονιού σου είναι δύσκολο και βαρύ. Πολύ συχνά, μάλιστα, υπάρχουν ενήλικες που βιώνουν ενοχικά συναισθήματα όταν δεν έχουν χρόνο ή απλώς δεν θέλουν να φροντίσουν τους γονείς τους.
Η συγχώρεση ως πρακτική λύση Οι ανεστραμμένοι πλέον ρόλοι παιδιού γονέα, φέρνουν στην επιφάνεια σκιές του παρελθόντος, τραύματα και πληγές που ίσως δεν επουλώθηκαν. Για να καταφέρουμε να αγκαλιάσουμε τους γονείς μας, θα πρέπει να παλέψουμε με όλα αυτά τα φαντάσματα, θα πρέπει να φτάσουμε στο σημείο της συγχώρεσης. Για να συγχωρήσουμε, όμως κάποιον, για να είναι αληθινή και ειλικρινής η αγκαλιά μας, έχουμε το δικαίωμα να θυμώσουμε πρώτα μαζί του. Να θυμώσουμε και να το εκφράσουμε.
Και έρχεται η ισοπεδωτική φράση «μα αυτοί έγιναν θυσία για εμένα», που κάνει ακόμα πιο βαριά την ενοχή. Βλέπουμε καθημερινώς στα γραφεία των ψυχολόγων, ενήλικες που βρίσκονται παγιδευμένοι ανάμεσα στα θέλω τους, στην προσωπική τους ζωή και στις προσδοκίες των γονιών τους να τους προσέξουν. Δεν μπορούν να σηκώσουν όλο αυτό το βάρος αλλά δεν ξέρουν και πώς να το ‘’πετάξουν’’ από πάνω τους, πώς να μη πληγώσουν τους γονείς τους. Εκεί αναρωτιέμαι, για πόσα χρόνια θα προστατεύεις τους γονείς σου; Τι θα σημαίνει για σένα να τους πληγώσεις αλλά και γιατί οι ίδιοι δεν μπορούν να το αντέξουν; Δίπλα στους γονείς που μεγαλώνουν, τυχαίνει συχνά να νιώθουμε ανήμπορα παιδιά. Ξυπνούν μέσα μας παιδικοί φόβοι που θα επιθυμούσαμε να ξεχάσουμε. Κάποιοι από αυτούς τους φόβους είναι ο φόβος της απώλειάς τους, ο φόβος του ότι μεγαλώνουμε και εμείς οι ίδιοι, ο φόβος ότι θα γεράσουμε και ποιος θα είναι δίπλα μας σε όλο αυτό, κυρίως όμως ο φόβος όσων δεν προλάβαμε να ζήσουμε ως παιδιά και θα θέλαμε. Όλα αυτά που δεν είπαμε στους γονείς μας και τώρα που μεγαλώνουν νιώθουμε πως δεν έχουμε το δικαίωμα να τους τα πούμε. Και μένουν μέσα μας να μας ''τρώνε'' καθημερινώς, ψάχνοντας να βρουν κάποια διέξοδο, κάποιου είδους λύτρωση.
Να έρθουμε ως ενήλικες- παιδιά πλέον, σε επαφή με τα πραγματικά αρνητικά μας συναισθήματα, παράπονα, σκέψεις που έχουμε για τους γονείς μας και να βρούμε τη δύναμη να τα εκφράσουμε. Δεν είναι αργά, και σίγουρα δεν τους προστατεύεις περισσότερο με το να μην τα εκφράζεις. Ο εκνευρισμός σου και το άγχος σου θα αποκαλύπτονται και σίγουρα αυτό θα φέρνει δυσάρεστα συναισθήματα και σε σένα και σε αυτούς. Ήρθε η στιγμή, λοιπόν, να εκφραστείς. Λύσεις και μία ζεστή αγκαλιά κατά τις γιορτινές μέρες Οι γιορτινές ημέρες των Χριστουγέννων αποτελούν μία καλή ευκαιρία να έρθουμε 33
πιο κοντά με τους πλέον ηλικιωμένους γονείς μας, να περάσουμε χρόνο μαζί τους, να επικοινωνήσουμε, να προσπαθήσουμε να τους κατανοήσουμε αλλά παράλληλα να εκφράσουμε κάθε θετικό και αρνητικό συναίσθημα που υπάρχει μέσα μας γι’ αυτούς. Με ποιους τρόπους μπορεί να γίνει αυτό; ◘ Να αναπολήσουμε μαζί με τους γονείς μας όλες εκείνες τις στιγμές που γελάσαμε, αλλά και που κλάψαμε παρέα. Να θυμηθούμε πώς περνούσαν οι γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων, να ανοίξουμε παλιά φωτογραφικά άλμπουμ, να συγκινηθούμε ξανά μαζί. Σαν να ζούμε από την αρχή εκείνες τις στιγμές του παρελθόντος. ◘ Να τους ζητήσουμε να μας μιλήσουν ξανά για την οικογενειακή τους ιστορία και να φτιάξουμε μαζί τους το γενεαλογικό μας δέντρο. ◘ Να τους ζητήσουμε να μας βοηθήσουν με τον τρόπο που αυτοί μπορούν στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι, όπως με το να τυλίξουν δώρα, να ανακατέψουν το μείγμα του γλυκού, να μας τραγουδούν όσο 34
εμείς θα μαγειρεύουμε. Είναι όμορφο να τους κάνουμε να νιώσουν χρήσιμοι και σημαντικοί. ◘ Να τους εκφράσουμε την αγάπη μας αλλά και τον θυμό μας. Με απλά λόγια η οριοθέτηση είναι σημαντική διαδικασία ανάμεσα στους ηλικιωμένους γονείς μας και σε εμάς. Η υπενθύμιση ότι είναι ένα κομμάτι της ζωής μας πολύ σημαντικό αλλά πως δεν είναι όλη η ζωή μας, είναι απαραίτητη. Έχουμε προσωπικές ανάγκες, έχουμε ίσως δική μας οικογένεια και ίσως και δικά μας παιδιά. Οφείλουμε να κρατήσουμε δυνάμεις για όλα αυτά. Μπορούμε να πούμε όχι στους γονείς μας σε κάποιες γιορτινές συναντήσεις και να τους εξηγήσουμε πως δεν έχει σημασία η ποσότητα αλλά η ποιότητα των στιγμών που θα είμαστε κοντά τους. Θυμήσου πως οι γιορτινές ημέρες είναι ημέρες αγάπης και μοιράσματος, ημέρες που χρειάζεται να αγκαλιάσουμε αλλά και να αγκαλιαστούμε. Επέτρεψε στους γονείς σου να σε αγκαλιάσουν. Ζήτα τους την αγκαλιά τους. Μη ξεχνάς, θα είσαι για πάντα το μικρό τους παιδί!
Νάντια Αποστόλου - Καλοταντάνου
ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ - ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ - ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ • Αεροστρώματα κατακλίσεων • Ανυψωτικά • Αναπηρικά αμαξίδια • Νοσοκομειακά κρεβάτια • Περιπατητήρες • Πατερίτσες αγκώνος - μασχάλης • Νάρθηκες - Κηδεμόνες • Βοηθήματα μπάνιου • Ανατομικά μαξιλάρια • Μπαστούνια • Παιδιατρικά • Κάλτσες - καλσόν διαβαθμισμένης συμπίεσης • Πιεσόμετρα • Νεφελοποιητές • Οξύμετρα • Ζυγαριές • Ηλεκτρικές κουβέρτες • Θερμοφόρες • TAPE-KINESIOTAPE • Νοσοκομειακές ρόμπες - στολές
Παραδόσεις και Εξυπηρέτηση κατ’ οίκον Συνεργασία με όλα τα ταμεία Προσιτές τιμές 35
Η αξία των
Ονείρων Τι μας λένε μέσα από τη συμβολική τους γλώσσα και πώς μπορούν να μας βοηθήσουν Ποιά είναι η αξία των ονείρων που βλέπουμε όταν κοιμόμαστε; Γιατί τόσοι πολλοί από την αρχαιότητα, τη λαϊκή κουλτούρα και τη σύγχρονη ψυχοθεραπεία ασχολούνται με αυτά; Μπορούν αλήθεια τα όνειρα να μας πουν κάτι που αφορά στη ζωή μας και τις καταστάσεις που βιώνουμε; Πώς μπορώ να επεξεργαστώ σωστά τα όνειρά μου, ώστε να καταλάβω βαθύτερα τον εαυτό μου, να αναγνωρίσω τις ανάγκες μου και να αξιοποιήσω το δυναμικό μου; ΜΑΝΙΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΖΑ / MA, PGDip - ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ, ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ, ΑΝΑΛΥΤΡΙΑ ΟΝΕΙΡΩΝ
36
Τα όνειρα μπορούν να είναι τρομερά ασαφή ή εντελώς ξεκάθαρα. Μπορούν να μας βασανίζουν ξανά και ξανά ή να μας ξεφεύγουν στη λήθη. Μπορούν να είναι πηγές δημιουργικότητας, έμπνευσης και καθοδήγησης ή να μας μπερδέψουν περισσότερο. Να είναι τρομακτικά και αηδιαστικά ή να μας προσφέρουν φως στο δρόμο μας προς τη σοφία.
ονείρων ως αρωγούς στην αποθήκευση της μνήμης της καθημερινής εμπειρίας και νευροψυχολόγων που θεωρούν τα όνειρα ως ‘’πρόβες’’ πραγματικότητας.
Τα όνειρα έχουν αναγνωριστεί ως πολύτιμα από διάφορες κουλτούρες ανά τον κόσμο από αρχαιοτάτων χρόνων. Για αιώνες, θεωρούνταν πως αποτελούσαν μέρος του μεταφυσικού κόσμου. Ερμηνεύονταν ως μηνύματα από τους θεούς προς τους ανθρώπους και από κουλτούρα σε κουλτούρα τα σύμβολα και οι φιγούρες ερμηνεύονταν διαφορετικά. Οι σαμάνοι και οι σοφοί της φυλής, μοιράζονταν τα όνειρά τους με την ομάδα, μεταφέροντας τα τυχόν μηνύματα καλοτυχίας ή κακοτυχίας για τη φυλή.
Στην Γνωστικο-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, τα όνειρα εκλαμβάνονται ως συλλογές ερεθισμάτων από τη μέρα και μπορούν να βοηθήσουν στην ταξινόμηση των συναισθημάτων και των σκέψεων περί του γύρω κόσμου. Κατά την Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεία, βοηθούν στην έμπνευση και αντιμετώπιση των εσωτερικών και υπαρξιακών συγκρούσεων. Στη θεραπεία Gestalt, η δραματική δομή των ονείρων χρησιμοποιείται - όχι προς ερμηνεία - αλλά για διάλογο και ανακάλυψη των διαφορετικών όψεων/χαρακτήρων του ονείρου, βοηθώντας στην αρμονική ισορροπία του εαυτού. Στην Ψυχανάλυση ως κλειδιά και ο βασιλικός δρόμος για το υποσυνείδητο με σκοπό την κατανόηση της πραγματικής ζωής. Τέλος, εξέχουσα θέση έχουν τα όνειρα στην Διαπροσωπική Ψυχοθεραπεία, κατά την οποία, ο ίδιος ο θεραπευόμενος ερμηνεύει το όνειρό του μέσα από τη συζήτηση, την εξερεύνηση των προσωπικών και συλλογικών συμβολισμών, τα συναισθήματα και τις τυχόν σωματικές αισθήσεις που προκαλούνται από το όνειρο. Σύμφωνα με τις έρευνες του Γιούνγκ, η πορεία των ονείρων σηματοδοτεί τα διαφορετικά στάδια της πνευματικής εξέλιξης του θεραπευόμενου.
Από την αξία τους εντός της κουλτούρας με τους Αιγύπτιους και την εγκύβωση - την πρακτική που εφάρμοζαν για να προκαλούν όνειρα, ψάχνοντας για οράματα και επικοινωνία με τον κόσμο των πνευμάτων - την παρόμοια πρακτική των αρχαίων ελλήνων και την ρωμαϊκή Ονειροκριτική, τους Αβορίγινες, στην άλλη άκρη της υφηλίου, που πιστεύουν πως ο κόσμος ξεκίνησε από τον Ονειρόκοσμο - όταν οι πρόγονοί μας, πριν σηκωθούν μέσα από τη γη, ονειρεύτηκαν τον κόσμο με όλα όσα συμβαίνουν σήμερα - και τους Τέμιαρς που χρησιμοποιούν τα όνειρα για γνώση και πνευματική εξέλιξη, στην αξία τους εντός της σύγχρονης ψυχοθεραπείας με τον Φρόϋντ που αναγνώρισε τα όνειρα ως αρωγούς των ψυχικών διεργασιών και τον Γιούνγκ, που ανακάλυψε πως πηγάζουν - όχι μόνο από το προσωπικό - αλλά και από το συλλογικό ασυνείδητο. Υπάρχουν βέβαια και οι προσεγγίσεις των ψυχοφυσιολόγων, που ερευνούν την πρακτική λειτουργία του σταδίου REM και των
Οι περισσότερες προσεγγίσεις ψυχοθεραπείας συμπεριλαμβάνουν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο τα όνειρα στην θεραπευτική διαδικασία:
Τι μας λένε τα όνειρα και πώς μας βοηθούν Ονειρευόμαστε ώστε να ξυπνήσουμε περισσότερο μέσα στη ζωή μας. Τα όνειρα είναι σημαντικά για την ψυχική μας υγεία. Μέσα στον καθένα μας υπάρχει η ικανότητα για αυτο-ρύθμιση της ψυχικής μας υγείας. Έτσι, κάθε βράδυ τα όνειρα έρχονται για να μας δώσουν μηνύματα για τα 37
θέματα που βιώνουμε στη ζωή μας και να μας προτείνουν λύσεις για το πώς να τα αντιμετωπίσουμε. Για να αναπτύξουμε την προσωπικότητά μας, η ενδοσκόπηση είναι απαραίτητη. Μέσα από τα όνειρα μαθαίνουμε καλύτερα ποιός/ποιά είμαστε, αφού το εγώ μας εμφανίζεται να φέρεται με διάφορους τρόπους μέσα σε διάφορες καταστάσεις. Η επεξεργασία των ονείρων μας, μάς βοηθά στην ενδοσκόπηση. Η πορεία των ονείρων μας αναδεικνύει τα υποβόσκοντα μοτίβα που ακολουθούμε στη ζωή μας. Πολλοί ξεκινούν την επεξεργασία ονείρων, επειδή τους βασανίζει ένα επαναλαμβανόμενο όνειρο ή εφιάλτης και θέλουν να απαλλαγούν από αυτό. Τα επαναλαμβανόμενα όνειρα και οι εφιάλτες συνήθως εμφανίζονται όταν αγνοούμε τόσο πολύ τις πραγματικές μας ανάγκες και αυτό με το οποίο έχει πραγματικά σημασία για εμάς να ασχοληθούμε. Ο εφιάλτης είναι σαν το υποσυνείδητο που έχει αρχίσει πια να φωνάζει για να τραβήξει την προσοχή μας. Το αληθινό “γνώθι σαυτόν“, έρχεται μέσα από αυτή τη δέσμευση. Το να ξεκινήσεις να δουλεύεις με ένα όνειρο, είναι μια δέσμευ38
ση στο να αντιμετωπίσεις ό,τι θα αναδυθεί - ακόμα κι αν αυτό πολλές φορές είναι τρομακτικό για το εγώ. Για να φτάσει κανείς το σκοπό του και να επιλύσει το όποιο θέμα παρουσιάζεται ή να κερδίσει ό,τι έχει να του δώσει μια κατάσταση, είναι σημαντικό να παραμείνει παρών και να την αντιμετωπίσει ό,τι και να συμβεί. Αντίστοιχα στην επεξεργασία ονείρου, μένουμε παρόντες για να δουλέψουμε ό,τι μας παρουσιάζεται στο όνειρο, να μάθουμε και να κερδίσουμε ό,τι έχει αξία για το σκοπό μας. Τα όνειρα μας δείχνουν τους φόβους μας και πώς να τους αντιμετωπίσουμε. Όπως πολλά από τα όνειρά μας, έχουν ερωτικό ή συναισθηματικό περιεχόμενο, άλλα τόσα είναι γεμάτα αντιθέσεις και διαμάχες. Όταν κάποιος ξεκινήσει να δουλεύει με τέτοια όνειρα, μπορεί να μάθει να απελευθερώνει και να αντιμετωπίζει όσα φοβάται ή τον ταλανίζουν στην καθημερινή του ζωή. Τα όνειρα μας δείχνουν τη συμβολική αξία όσων βιώνουμε. Όπως τα αρμονικά όνειρα μπορούν να αντικατοπτρίζουν την πορεία, τον τρόπο ή το γεγονός μιας αρμονικής ζωής, έτσι αντίστοιχα μας προειδοποιούν για τις εσωτερικές μας συγκρούσεις και τους κινδύνους στους οποίους αυτές μπορούν να μας οδηγήσουν, π.χ. πολύ ►
39
πριν την εμφάνιση μιας ψυχοσωματικής ασθένειας, ο εαυτός μας μάς έχει προειδοποιήσει μέσα από όνειρα για το τι χρειάζεται να αλλάξουμε. Τα όνειρα συμβολίζουν νέες δυνατότητες που μπορούμε να πραγματώσουμε στη ζωή μας. Υπάρχουν κάποια όνειρα, που μας εμπνέουν να εξελισσόμαστε μέσα στην πορεία προς την αυτοπραγμάτωσή μας, πχ. όνειρα που σηματοδοτούν μια ευνοϊκή περίοδο για να κάνουμε μια νέα προσωπική, κοινωνική ή επαγγελματική κίνηση ή όνειρα-οδηγοί που έρχονται όταν πρόκειται να πάρουμε μια απόφαση και μας δείχνουν τη σωστή κατεύθυνση. Πώς να ξεκινήσω να επεξεργάζομαι τα όνειρά μου ◘ Πριν κοιμηθείς, ξεκαθάρισε την πρόθεσή σου να θυμηθείς τα όνειρά σου. ◘ Κράτα ένα σημειωματάριο και στυλό/ μολύβι δίπλα στο κρεβάτι σου. 40
◘ Κατάγραψε το όνειρο, αμέσως μόλις ξυπνήσεις, πριν ακόμα σηκωθείς και ξεκινήσεις την ημέρα σου. ◘ Κατάγραψε όσες το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες και μην ξεχάσεις να σημειώσεις πέρα από τις εικόνες και τα πρόσωπα, τα συναισθήματα που είχες μέσα στο όνειρο, τυχόν μετέπειτα συναισθήματα και σωματικές αισθήσεις σε σχέση με το όνειρο. Σιγά - σιγά, θα αρχίσεις να καταλαβαίνεις περισσότερο τη γλώσσα των ονείρων σου, αποκωδικοποιώντας τους προσωπικούς σου συμβολισμούς και τα μηνύματα που υπάρχουν μέσα σε αυτά. Συζήτησε το όνειρό σου με τον ψυχοθεραπευτή σου ή κάποιον ειδικό στην επεξεργασία ονείρου, που μπορεί να σε βοηθήσει να καταλάβεις καλύτερα τα όνειρά σου και πώς μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις ενεργά στην αντίστοιχη κατάσταση που βιώνεις.
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΡΥΟΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ Του Βασιλείου Δ. Λουλέλη
Βιοπαθολόγου- Μικροβιολόγου Επιστημονικά Υπεύθυνου της Τράπεζας Κρυοσυντήρησης
Από το 2000 λειτουργεί, στο πλαίσιο του διαγνωστικού μας ιατρείου, η μοναδική στην Δυτική Ελλάδα Τράπεζα Κρυοσυντήρησης Σπέρματος. Η Τράπεζα Κρυοσυντήρησης αδειοδοτημένη σύμφωνα με το ΦΕΚ/Β/2326/7-7-2017, είναι καταχωρημένη στην πλατφόρμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με κωδικό GR 009248 και εφαρμόζει σύστημα ποιότητας κατά ISO 9001: 2008 και EN 15224:2012. Στην Τράπεζά μας η Κρυοσυντήρηση αφορά δωρεά σπέρματος μεταξύ συντρόφων, ειδικότερα περιπτώσεις ανδρών οι οποίοι: Για ιατρικούς λόγους όπως λ.χ. αφαίρεση όρχι, ελάττωση λειτουργίας του όρχι, χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, παρουσιάζουν φθίνουσα πορεία της αναπαραγωγικής τους ικανότητας, ή εκτίθενται συστηματικά σε σπερματοτοξικούς παράγοντες στο χώρο διαβίωσης ή εργασίας τους, που μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στη γονιμότητα.
· ·
Πρόκειται να υποβληθούν σε μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (σπερματέγχυση - εξωσωματική γονιμοποίηση) με τις συντρόφους τους, σε χρόνο και τόπο που ενδέχεται να αδυνατούν να βρίσκονται, λόγω επαγγελματικών ή άλλων υποχρεώσεων ή επιθυμούν να τεκνοποιήσουν σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα και θέλουν να διατηρήσουν την ικανότητα και το δικαίωμά τους να τεκνοποιήσουν, ως κίνηση προνοητικότητας. Τα δείγματα μετά από ειδική επεξεργασία φυλάσσονται σε υγρό άζωτο για όσο χρονικό διάστημα χρειαστεί, βάσει πιστοποιημένων εργαστηριακών πρωτοκόλλων.
Στόχος μας η θετική μας συμβολή στην επιτυχή αναπαραγωγική προσπάθεια των ζευγαριών και στην διατήρηση της ικανότητας και του δικαιώματος να τεκνοποιήσουν.
41
Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας Από το χθες στο σήμερα της πρόληψης Για σχεδόν έναν αιώνα η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μέσω του Τεστ Παπανικολάου, έχει σώσει παγκοσμίως εκατομμύρια ζωές. Αποτελεί βασικό τμήμα της γυναικολογικής εξέτασης και πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των ιατρών. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΟΥ - ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΑ / ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ - ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
42
Ιστορικό ορόσημο στη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας υπήρξε η δεκαετία του 1920,όταν ο Γεώργιος Παπανικολάου διαπίστωσε ότι αποφολιδούμενα κύτταρα από τον τράχηλο της μήτρας, μας έδιναν πληροφορίες για προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο. Ένα δεύτερο ορόσημο ήταν η συσχέτιση του ιού HPV στα τέλη της δεκετίας του 1990 με τον καρκίνο. Ο ιός HPV ενοχοποιήθηκε ως το κυριότερο αίτιο για τη δημιουργία προκαρκινικών και καρκινικών αλλοιώσεων στον τράχηλο της μήτρας. Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των ιών των θηλωμάτων. Έχουν περιγραφεί περισσότεροι από 100 τύποι του ιού και διαχωρίζονται σε χαμηλού κινδύνου που προκαλούν τα κονδυλώματα των έξω γεννητικών οργάνων και υψηλού κινδύνου που προκαλούν τις προκαρκινικές αλλοιώσεις και τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Η HPV λοίμωξη αποτελεί τη συχνότερη σεξουαλικά μεταδιδόμενη πάθηση και ανιχνεύεται στο 10% του πληθυσμού παγκοσμίως, με μεγάλες βέβαια αποκλίσεις ανάλογα με την ηλικία και τη γεωγραφική περιοχή. Ο κίνδυνος λοίμωξης κορυφώνεται στην ηλικία των 20 ετών, και παρουσιά-
ζει μια δεύτερη αύξηση της συχνότητας σε γυναίκες μεγαλύτερες των 45 ετών. Η πλήρης σεξουαλική επαφή με είσοδο του πέους στον κόλπο δεν είναι απαραίτητη για τη μετάδοση του ιού. Επιπλέον υπάρχει η δυνατότητα μετάδοσης του ιού και σε εξωγεννητικές θέσεις, όπως ο στοματοφάρυγγας. Ο ιός HPV μπορεί να μεταδοθεί ακόμη από τη μητέρα στο παιδί, τόσο κατά την κύηση όσο και κατά τον τοκετό. Η μόλυνση από τον ιό δεν σημαίνει απαραίτητα και εκδήλωση της νόσου. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι παροδική και ασυμπτωματική. Ο χρόνος επώασης κυμαίνεται από 6 εβδομάδες έως και 8 μήνες. Ο ιός παραμένει σε λανθάνουσα μορφή μέσα στα κύτταρα και ο χρόνος μεταξύ της μόλυνσης και της κλινικής εκδήλωσης της νόσου ανέρχεται μέχρι και 10 έτη. Eάν η λοίμωξη επιμένει, μπορεί να οδηγήσει σε προκαρκινικές βλάβες ή και σε καρκίνο. Όσο μικρότερη είναι η ηλικία έναρξης των σεξουαλικών επαφών και όσο μεγαλύτερος ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων,τόσο αυξάνεται η πιθανότητα μόλυνσης με τον ιό. Οι καπνίστριες και οι χρήστριες αντισυλληπτικών φαίνεται να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης. Τα δεδομένα από τη χρήση προφυλακτικού είναι συχνά αντικρουόμενα, ωστόσο συνεπής χρήση προφυλακτικού φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο λοίμωξης από HPV σε γυναίκες που αρχίζουν να έχουν επαφές. Για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας συνίσταται η κυτταρολογική εξέταση, το γνωστό μας Τεστ Παπανικολάου. Κάθε γυναίκα θα πρέπει να κάνει την πρώτη εξέταση στον γυναικολόγο της με την έναρξη των σεξουλικών της επαφών και να την επαναλαμβάνει σε τακτά χρονικά διαστήματα, τουλάχιστον έως την ηλικία των 60-65 ετών. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν υπάρχει εθνικό σύστημα πληθυσμιακού ελέγχου. Η εκτέλε43
ση του τεστ Παπανικολάου είναι ευκαιριακή και η πληροφόρηση ελλιπής. Υπολογίζεται ότι 600 περίπου γυναίκες εμφανίζουν τη νόσο κάθε χρόνο, από τις οποίες οι 250 περίπου αναμένεται να πεθάνουν. Με το Τεστ Παπ μπορούμε να διαπιστώσουμε αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου, που αντιμετωπίζονται με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, πολύ πριν εξελιχθούν σε καρκίνο.
ες που να αποδίδονται στη χρήση τους. Οι συχνότερες παρενέργειες είναι αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης (πόνος, ερυθρότητα ή οίδημα), καθώς και κεφαλαλγία, μυαλγία και αίσθημα κόπωσης. Τι γίνεται σε περίπτωση που το Τεστ Παπ είναι «παθολογικό»; Ο γυναικολόγος θα συστήσει ανάλογα με το κυτταρολογικό αποτέλεσμα και την ηλικία της γυναίκας, είτε επανάληψη του τεστ, είτε γονοτύπηση του HPV (να δούμε δηλαδή ποιος ή ποιοι τύποι του ιού ευθύνονται), είτε κολποσκόπηση. Η κολποσκοπική εξέταση περιλαμβάνει τον συστηματικό έλεγχο του τραχηλικού επιθηλίου υπό μεγέθυνση με τη χρήση του κολποσκοπίου. Πρωταρχικός ρόλος της είναι ο καθορισμός της περιοχής της μέγιστης βλάβης για τη λήψη βιοψίας.
Την τελευταία δεκαετία, στη φαρέτρα των «όπλων» μας για την πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, εντάχθηκαν 2 εμβόλια. Το 2-δύναμο, που περιλαμβάνει τους τύπους 16 και 18 του ιού, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε και το 9-δύναμο εμβόλιο που περιλαμβάνει 9 συνολικά τύπους χαμηλού και υψηλού κινδύνου. Τα εμβόλια είναι ενταγμένα στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και συνταγογραφούνται δωρεάν για κορίτσια 9-18 ετών, σαφώς, όμως ενδείκνυνται και για γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι υψηλότερη εάν τα κορίτσια εμβολιασθούν πριν την έναρξη της σεξουαλικής τους δραστηριότητας. Σχεδόν το 100% του συνόλου των εμβολιασθέντων ατόμων σχημάτισε αντισώματα έναντι του HPV, και μάλιστα περισσότερα από μια φυσική λοίμωξη (απευθείας μόλυνση του ατόμου από τον ιό). Τα εμβόλια είναι καλά ανεκτά και έως τώρα δεν έχουν προκύψει σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργει44
Στην περίπτωση που το Τεστ Παπ αναδείξει χαμηλού βαθμού αλλοίωση των κυττάρων τραχήλου (LGSIL), και η ιστολογική διάγνωση των βιοψιών είναι CIN 1, τότε η θεραπεία δεν θεωρείται απαραίτητη καθώς η πιθανότητα εξέλιξης της βλάβης σε καρκίνο είναι μικρή. Οι αλλοιώσεις αυτές δεν θεωρούνται αληθείς προκαρκινικές αλλοιώσεις και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα αυτόματης υποχώρησης της βλάβης μέσα σε διάστημα 2 ετών, χρονικό διάστημα που συνιστά το όριο παρακολούθησης αυτών των γυναικών. Σε περίπτωση υψηλόβαθμων αλλοιώσεων (HGSIL) στο Τεστ Παπ, ο ρόλος της κολποσκόπησης είναι να αποκλειστεί διηθητικός καρκίνος αφενός και αφετέρου να καθοριστούν οι περιοχές για λήψη βιοψιών. Εφόσον η ιστολογική διάγνωση δείξει CIN2,3 η συνήθης αντιμετώπιση είναι η αφαιρετική θεραπεία της βλάβης, καθώς δυνητικά μπορεί να εξελιχθούν σε διηθητικό καρκίνο. Οι διάφοροι τρόποι θεραπείας περιλαμβάνουν κυρίως την αγκύλη διαθερμίας, τις ακτίνες Laser CO2, και την κλασική κωνοειδή εκτομή.
• Παρακολούθηση εγκυμοσύνης • Φυσιολογικός τοκετός • Καισαρική τομή • Τεστ παπ • Εμβολιασμοί HPV • Γυναικολογική εξέταση • Εξέταση μαστού • Κλιμακτήριος - εμμηνόπαυση • Εφηβική γυναικολογία • Γυναικολογικές επεμβάσεις • Διερεύνηση υπογόνιμου ζευγαριού - συμβουλευτική
Κορίνθου 287 & Πλ. Γεωργίου, τ.κ. 262 21, Πάτρα Τηλ.: 2610 222.778, Κιν.: 6978 113861, Ε-mail: ekaragiannidou@hotmail.co.uk
45
Αγάπησε
τα «θέλω» σου και τον εαυτό σου
χωρίς ενοχές «Αχ! Η μαμά μου μού ζήτησε να της κάνω μια δουλειά στο γραφείο, ο αδερφός μου θέλει να πάμε μαζί στα μαγαζιά για ψώνια, ο σύντροφός μου παραπονιέται ότι δε με βλέπει σχεδόν καθόλου, οι φίλες μου βγαίνουν για καφέ και εγώ ποτέ δεν είμαι εκεί και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το αφεντικό μου με πιέζει να προλάβω τις προθεσμίες για τις τράπεζες. Τι θα κάνω; Πώς θα είμαι εκεί για όλους και για όλα; Στο τέλος θα τους απογοητεύσω όλους!». ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ Π. ΟΛΓΑ - ΜΑΡΙΑ BSc, MSc / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ - ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ
46
Σχεδόν όλοι έχουμε έρθει αντιμέτωποι κάποια στιγμή στη ζωή μας με αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα της ενοχής. Το έχουμε νιώσει να μας κατακλύζει και να μην ξέρουμε πώς να το διαχειριστούμε μέσα στην καθημερινότητά μας. Η ενοχή είναι ένα αρκετά δυσάρεστο συναίσθημα καθώς από τη στιγμή που θα το νιώσουμε, σημαίνει ότι ήδη έχουμε ξεκινήσει να κατηγορούμε τον εαυτό μας για κάτι. Για τι πράγμα όμως; Για κάτι που όντως έχουμε φταίξει και νιώθουμε όπως είναι αναμενόμενο άσχημα γι’ αυτό, γιατί βλάψαμε κάποιον ή για κάτι για το οποίο νομίζουμε ότι φταίμε; Είναι γεγονός πως τις περισσότερες φορές που βιώνουμε το συναίσθημα της ενοχής αναλαμβάνουμε την ευθύνη για τα πάντα, είτε φταίμε είτε όχι. Θεωρούμε πως πράξαμε κάτι αρνητικό προς τους άλλους και συνεπώς χρειάζεται να «τιμωρηθούμε« για αυτό, να δεχτούμε τις συνέπειες της πράξης μας. Ο ενοχικός άνθρωπος δεν δύναται να αναγνωρίσει εύκολα πότε ευθύνεται πραγματικά και πότε όχι. Είναι έτοιμος να σηκώσει στους ώμους του το βάρος όχι μόνο των δικών του ευθυνών, συμπεριφορών και πράξεων αλλά και των άλλων. Κατηγορεί τον εαυτό του για τα πάντα, για τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους, για την επιτυχία ή την αποτυχία στη δουλειά του. Αυτό που κυριαρχεί στο μυαλό του είναι το «κακό» που δυνητικά θα μπορούσε να προκαλέσει στους γύρω του, με αποτέλεσμα να τους απογοητεύσει και να μη λάβει την αποδοχή τους. Οι έντονες ενοχές υποδηλώνουν την έλλειψη αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης και συνεπώς μας κρατούν δέσμιους, δεν μας δίνουν τη δυνατότητα να ανελιχθούμε και να κινητοποιήσουμε τον εαυτό μας προς κάτι καλύτερο, να προχωρήσουμε, να αντιμετωπίσουμε την καθημερινότητα με περισσότερη αισιοδοξία.
Από την άλλη, θα μπορούσαμε να δούμε και τη θετική πλευρά του συναισθήματος της ενοχής. Η ενοχή θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ένα προσωπικό «ξυπνητήρι» κάτι που θα μας προφυλάξει και παράλληλα θα μας επαναφέρει στην πραγματικότητα από την οποία τυγχάνει να παρεκκλίνουμε. Με αυτόν τον τρόπο είμαστε σε θέση να προλάβουμε δυσάρεστες συμπεριφορές και καταστάσεις, που θα πληγώσουν τόσο εμάς όσο και τους άλλους, να μην επαναλάβουμε λάθη του παρελθόντος και να βγάλουμε προς τα έξω τον πιο δημιουργικό εαυτό μας, αυτόν που σκέφτεται και πράττει με βάση όλους αυτούς που αγαπά και όλα αυτά που εκτιμά στη ζωή. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο, καθώς τα πράγματα δεν είναι ποτέ τόσο απλά και συνήθως μόνοι μας δεν είμαστε σε θέση να τα δούμε από αυτή τη σκοπιά. Θα αναρωτηθεί βέβαια κανείς, γιατί είμαστε ενοχικοί; Από πού πηγάζει αυτό το συναίσθημα; Η απάντηση κρύβεται στο παρελθόν μας, τότε που ήμασταν παιδιά. Η αποδοχή από τους γονείς αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές επιτυχίες ενός παιδιού. Όταν πράτταμε ή ακόμα και όταν σκεφτόμασταν κάτι που δεν περνούσε από την έγκρισή τους, απευθείας ενεργοποιούνταν ο μηχανισμός της ενοχής με στόχο να μας επαναφέρει σε αυτό που επιθυμούσαν και συνεπώς να λάβουμε την απαραίτητη για εμάς επιβράβευσή τους. Αυτή η κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα τη δική μας αποδυνάμωση ως ενήλικες, καθώς μας κάνει ενοχικούς και θέτει πάντοτε τον εαυτό μας στην κρίση των άλλων. Οι ενοχές μπορούν να ξεπεραστούν και να μπουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, αρκεί να προσπαθήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Αρχικά, ξεφορτώσου από πάνω σου τα «πρέπει» και δώσε μεγαλύτερη έμφαση 47
στα «θέλω». Ανακάλυψε τι σε κάνει να νιώθεις ένοχος και προσπάθησε προς την εξάλειψη αυτού. Αν όντως έκανες κάτι που δεν είναι σωστό, διόρθωσέ το και μην το επαναλάβεις. Το να έχεις ενοχές δε θα σε βοηθήσει πουθενά. Σκέψου ότι δεν γίνεται να είσαι πάντα εκεί για όλους, γιατί χρειάζεται να είσαι κάποιες φορές εκεί και για τον εαυτό σου. Βάλε το «όχι» στη ζωή σου, χωρίς να αισθάνεσαι ενοχές.
Μπορείς και έχεις το δικαίωμα να ζήσεις μια όμορφη ζωή και καθημερινότητα, αρκεί να μην επιτρέπεις σε αυτό το συναίσθημα να σε «τυραννάει». Χρησιμοποίησε την ενοχή ως ξυπνητήρι, σαν ένα εργαλείο που λειτουργεί υπέρ σου, προς συνειδητοποίηση των πράξεών σου και αυτών που επιθυμείς να αλλάξεις. Οι ενοχές πιθανότατα θα προσπαθήσουν να εισβάλλουν στη ζωή σου αλλά σκέψου με βάση τα δεδομένα που έχεις πριν τις αποδεχτείς και τις οικειοποιηθείς.
Νιώθεις ότι πιέζεσαι από τη δουλειά και τις καταστάσεις; Θέσε τα όριά σου! Μπορείς να πεις πως δεν γίνεται να τα προλάβεις όλα μονομιάς και να διεκδικήσεις το χρόνο σου. Απόφυγε την ανάληψη ευθυνών που σου προκαλούν άγχος και θλίψη. Μην επιτρέπεις στους άλλους να σου δημιουργούν ενοχές, κατανόησε πότε ευθύνεσαι και πότε όχι. Παραδέξου ότι δεν είσαι τέλειος και δε μπορείς να ευχαριστείς τους πάντες. Επιβράβευσε εσύ τον εαυτό σου γιατί κατανοείς τι κάνεις, χωρίς να περιμένεις την επιβράβευση των άλλων.
Έρχονται Χριστούγεννα και πιθανότατα δε θα μπορείς να είσαι με όλους τους ανθρώπους που αγαπάς. Οι λόγοι γι’ αυτό πολλοί και διαφορετικοί για τον καθέναν. Προσπάθησε να μείνεις μακριά από αυτά που σε πιέζουν. Μη δημιουργήσεις ενοχή στον εαυτό σου γι’ αυτό. Πες στους ανθρώπους σου τι θα κάνεις φέτος τις γιορτές και υποστήριξε αυτό που επιθυμείς. Είναι εκεί για να σε καταλαβαίνουν αλλά και να σε βλέπουν να χαμογελάς, όχι για να σε κρίνουν. Αγάπησε τα θέλω σου και τον εαυτό σου και θα είναι μία καλύτερη χρονιά!
48
Με λίγα λόγια…
Laser
Οι διαθλαστικές ανωμαλίες αποτελούν τη συνηθέστερη αιτία θόλωσης της όρασης και περιλαμβάνουν τη μυωπία, την υπερμετρωπία, τον αστιγματισμό και την πρεσβυωπία. Η ύπαρξή τους προϋποθέτει την καθημερινή χρήση των κατάλληλων γυαλιών ή των αντίστοιχων φακών επαφής. Τι γίνεται όμως για εκείνους που δεν θέλουν τα γυαλιά ή δεν μπορούν να βάλουν φακούς επαφής; Γίνεται διαθλαστική χειρουργική. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΜΑΡΙΟΣ / ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ
Η διαθλαστική χειρουργική αποτελεί το σύνολο εκείνων των επεμβάσεων που ως σκοπό έχουν τη βελτίωση ή διόρθωση της ικανότητας του οφθαλμού να εστιάζει σω-
στά και να οδηγεί σε ευκρινή όραση. Η πιο συχνά διαδεδομένη είναι η διαθλαστική χειρουργική με Laser. Οι δύο κύριες τεχνικές που χρησιμοποιούμε είναι οι: 49
LASIK Με τη βοήθεια ενός ειδικού Laser (femtosecond laser), δημιουργούμε έναν κρημνό (flap) στον κερατοειδή σαν καπάκι το οποίο ανασηκώνουμε προς τα πίσω. Στην συνέχεια το Laser δρα κάτω από την επιφάνεια και πάνω στο στρώμα του κερατοειδούς, σμιλεύοντάς τον χωρίς να τον τραυματίζει. Το flap κλείνει και η επέμβαση τελειώνει. Δεν χρειάζεται προστατευτικός φακός ή ράμματα και δεν υπάρχει πόνος ή ενόχληση μετεγχειρητικά.
ενοχλήσεις διαρκούν 2-3 εικοσιτετράωρα. Την προτιμούμε σε λεπτούς κερατοειδείς, σε μάτια με μικρότερους βαθμούς διαθλαστικής ανωμαλίας και σε περιπτώσεις ξηροφθαλμίας. Οι προεγχειρητικές εξετάσεις είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της διαδικασίας για την επιλογή της κατάλληλης τεχνικής. Η τελική επιλογή συζητείται πάντα με τον υποφήφιο και επιλέγεται από τον οφθαλμίατρο.
PRK Με την τεχνική αυτή δεν δημιουργούμε κρημνό (flap) στον κερατοειδή. Απλά αφαιρείται το επιθήλιο (επιφανειακό στρώμα) του κερατοειδή και εφαρμόζεται το Laser στην επιφάνειά του. Στο τέλος, τοποθετείται ένας θεραπευτικός φακός επαφής που μένει μέχρι την πλήρη επούλωση του επιθηλίου (λίγες μέρες). Η επέμβαση γίνεται με αναισθητικές σταγόνες και είναι εντελώς ανώδυνη. Η εφαρμογή του Laser σε κάθε τεχνική διαρκεί λιγότερο από 1 λεπτό ενώ η όλη διαδικασία δεν διαρκεί περισσότερο από 5 λεπτά για κάθε μάτι. O ασθενής φεύγει επίσης από το χειρουργείο χωρίς επιδέσμους και χωρίς να έχει ανάγκη τα γυαλιά του. Ποιά τεχνική να επιλέξω; Δεν υπάρχει καλύτερη ή χειρότερη τεχνική. Τα αποτελέσματα είναι εφάμιλλα. Ο χειρουργός επιλέγει την τεχνική ανάλογα με το προφίλ του υποψήφιου και τις ανάγκες του αλλά κυρίως με τις παραμέτρους του ματιού του και με γνώμονα πάντα την ασφάλεια του ασθενούς. Γενικά, όταν το μάτι το επιτρέπει, προτιμάται η LASIK διότι έχει πολύ γρήγορη αποκατάσταση της όρασης και μηδενικές ενοχλήσεις μετά την επέμβαση. Αντίθετα η PRK είναι λιγότερο χειρουργική τεχνική αλλά η αποκατάσταση της όρασης είναι πιο σταδιακή και οι μετεγχειρητικές 50
Να κάνω Laser; Ναι αν… ◘ Είσαι 18 ετών. ◘ Η διαθλαστική ανωμαλία είναι αμετάβλητη για τουλάχιστον 1 χρόνο. ◘ Η διαθλαστική ανωμαλία μπορεί να διορθωθεί με Laser. ◘ Ο κερατοειδής του ματιού σου είναι υγιής και πληροί τις προϋποθέσεις. ◘ Αν για οποιαδήποτε λόγο δεν θέλεις να φοράς γυαλιά ή φακούς επαφής. Να ΜΗΝ κάνεις Laser αν… ◘ Η διαθλαστική ανωμαλία δεν είναι σταθερή. ◘ Έχεις κάποιο οφθαλμολογικό νόσημα όπως κερατόκωνο, γλαύκωμα, καταρράκτη. ◘ Έχεις πολύ λεπτό κερατοειδή. ◘ Έχεις κάποιο αυτοάνοσο νόσημα ή πάθηση κολλαγόνου που επηρεάζει την επούλωση του κερατοειδούς. ◘ Έχεις σοβαρή ξηροφθαλμία. ◘ Σε περίπτωση εγκυμοσύνης.
Καλοήθης υπερπλασία
προστάτη
Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας με βάρος περίπου 20 γρ. και σχήμα κάστανου. Βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη και πάνω από το τελικό τμήμα του εντέρου, το ορθό. Εξωτερικά περιβάλλεται από ένα ινομυώδες περίβλημα που επεκτείνεται εσωτερικά και δημιουργεί θυλάκους, ενώ μέσα υπάρχουν τα αδενίδια που παράγουν το προστατικό υγρό, το οποίο αποθηκεύεται στον αδένα και προωθείται στην ουρήθρα κατά την εκσπερμάτιση. ΣΦΙΓΓΑΣ Κ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ / ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ
Περιβάλλει κυκλοτερώς το τελικό τμήμα της ουρήθρας και χωρίζεται στις εξής ζώνες: Στη μεταβατική (που υπερτρέφεται στην καλοήθη υπερπλασία προστάτη), στην κεντρική, στην περιφερική (από όπου ξεκινά το 80% των καρκίνων του προστάτη) και τέλος στην ινομυώδη ζώνη. Στην καλοήθη υπερπλασία 52
προστάτη, η υπερπλασία της μεταβατικής ζώνης καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του αδένα, μπορεί να εισχωρεί και στην κύστη (μέσος λοβός) και σε αυτή τη στενή ανατομική σχέση προστάτη ουρήθρας και κύστης οφείλονται τα προβλήματα ούρησης που σχετίζονται με τις παθήσεις του προστάτη.
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, είναι εξαιρετικά συχνή πάθηση, αφού 4 στους 10 άνδρες έχουν συμπτώματα στην 5η δεκαετία της ζωής τους, 7 στους 10 στην 6η, 8 στους 10 στην έβδομη, για να φτάσουν στο 90% στα 80 χρόνια. Παρατηρείται συχνότερα σε άνδρες που είναι παχύσαρκοι, κάνουν καθιστική ζωή, πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο, έχουν προβλήματα στύσης και επιβαρυμένο κληρονομικό ιστορικό. Μιλάμε για μέτριους αδένες όταν είναι πάνω από 40 γρ. και μεγάλους πάνω από 80 γρ. Η επίπτωση όμως στην ούρηση δεν καθορίζεται μόνο από το μέγεθος του προστάτη αλλά και από τη σύστασή του. Ένας μικρός αλλά με σκληρή σύσταση προστάτης, μπορεί να προκαλέσει εντονότερα συμπτώματα από ένα μαλακό, ακόμα και μεγαλύτερο από 100γρ. Η ουροδόχος κύστη προσπαθώντας να υπερνικήσει το εμπόδιο του προστάτη υπερτρέφεται, όχι όμως και επ’ άπειρο. Σταδιακά αρχίζει να εμφανίζεται υπόλειμμα ούρων το οποίο προδιαθέτει σε σχηματισμό λίθων ή πρόκληση ουρολοιμώξεων, ενώ η προοδευτική αύξησή του μπορεί να επηρεάσει και τη νεφρική λειτουργία. Τα συμπτώματα Υπάρχουν συμπτώματα που σχετίζονται με την αποθήκευση των ούρων (συχνουρία, νυκτουρία, επιτακτική ούρηση, επιτακτική ακράτεια) και συμπτώματα που σχετίζονται με την αποβολή τους (μειωμένη ροή ούρων, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, διακοπτόμενη ούρηση, απώλεια σταγόνων μετά το τέλος της ούρησης, αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης, πλήρης αδυναμία ούρησης-επίσχεση ούρων). Επιπτώσεις στην ποιότητα της ζωής Στους ασθενείς αυτούς περιορίζεται η καθημερινή επαγγελματική και κοινωνική τους δραστηριότητα, λόγω των συχνών επισκέψεων στην τουαλέτα, διαταράσσε-
ται ο ύπνος τους με μόνιμο αίσθημα κόπωσης την επόμενη ημέρα, υπάρχει στυτική δυσλειτουργία, ενώ λόγω της πιθανής ακράτειας μπορεί να υπάρχει δυσοσμία, αίσθημα ντροπής, μείωση αυτοπεποίθησης και καταθλιπτικά συμπτώματα. Πώς γίνεται η διάγνωση Η διάγνωση ξεκινάει με τη λήψη του ιστορικού, στην οποία αναζητούνται ο τύπος των ενοχλημάτων, η βαρύτητά τους, και ο χρόνος εμφάνισής τους. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αποτυπωθούν σε ειδικό ερωτηματολόγιο για καλύτερη εικόνα του προβλήματος. Ακολουθεί η δακτυλική εξέταση, που δίνει πληροφορίες για το μέγεθος αλλά και τη σύστασή του. Εδώ μια πιθανή σκληρία μπορεί να θέσει την υποψία για συνύπαρξη της καλοήθους υπερπλασίας προστάτη με καρκίνο του προστάτη. Βασική εξέταση είναι και η μέτρηση της ροής των ούρων, δηλαδή η ουροροομετρία. Ο ασθενής ουρεί μέσα σε ειδικό μηχάνημα που μετράει τη ροή, την ποσότητα των ούρων και τον χρόνο ούρησης. Μπορεί να ζητηθεί επίσης εξέταση ούρων καθώς και κάποιες εξετάσεις αίματος για εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας, καθώς επίσης και το PSA, που βοηθά στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του προστάτη. Ποιες θεραπείες υπάρχουν Ενεργητική παρακολούθηση Συστήνεται σε ασθενείς με ήπια συμπτώματα και χωρίς σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινότητά τους. Περιλαμβάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως έλεγχο των υγρών και περιορισμό τους πριν τη βραδινή κατάκλιση, αποφυγή καφέ και αλκοόλ που έχουν διουρητική και ερεθιστική δράση, καθώς και έλεγχος των φαρμάκων που λαμβάνονται από τον ασθενή και πιθανώς επιδεινώνουν τα συμπτώματα. 53
Φαρμακευτική αγωγή Η πρώτη κατηγορία των φαρμάκων είναι οι α-αναστολείς. Τα φάρμακα αυτά αναστέλλουν τη δράση ουσιών που προκαλούν σύσπαση τόσο στον αυχένα της ουροδόχου κύστης όσο και του προστάτη, βελτιώνοντας με αυτό τον τρόπο τη ροή των ούρων. Κύρια παρενέργεια των φαρμάκων αυτών είναι η μικρή πτώση της αρτηριακής πίεσης καθώς και η αδυναμία εκσπερμάτισης. Η δεύτερη κατηγορία των φαρμάκων είναι οι αναστολείς της 5α-αναγωγάσης. Τα φάρμακα αυτά χορηγούνται σε ασθενείς με προστάτη πάνω από 40 γρ. και αναστέλλουν τη μετατροπή της τεστοστερόνης σε διυδροτεστοστερίονη, με αποτέλεσμα μείωση του μεγέθους του προστάτη κατά 15-25% σε 6 μήνες. Η τρίτη κατηγορία φαρμάκων είναι τα αντιχολινεργικά που δρουν σε ειδικούς υποδοχείς των νεύρων της κύστης, περιορίζοντας τις ακούσιες συσπάσεις της, επι-
τρέποντάς της έτσι να αποθηκεύει περισσότερα ούρα, ελαττώνοντας έτσι τη συχνουρία, την επιτακτικότητα και την πιθανή επιτακτική ακράτεια. Κύριες παρενέργειες των φαρμάκων αυτών είναι η ξηροστομία και η δυσκοιλιότητα, ενώ σε σοβαρή απόφραξη μπορεί να προκαλέσουν επίσχεση ούρων. Χειρουργικές θεραπείες Συνήθως γίνονται με επισκληρίδια ή ραχιαία αναισθησία και η βελτίωση των συμπτωμάτων είναι εμφανής πολύ νωρίτερα. Οι πιθανοί κίνδυνοι για τον ασθενή εξαρτώνται από την προεγχειρητική κατάσταση του ασθενούς και τα συνοδά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Οι χειρουργικές επεμβάσεις διακρίνονται σε ανοικτές και σε ενδοσκοπικές. Η πιο συχνή διεγχειρητική επιπλοκή είναι η αιμορραγία ενώ μετεγχειρητικές είναι οι ουρολοιμώξεις και σπάνια η επίσχεση ούρων. Μετά την εγχείρηση οι περισσότεροι άνδρες βιώνουν επιτακτικότητα στην ούρηση και πιθανώς αιματουρία για εβδομάδες, παλλίνδρομη εκσπερμάτιση, ενώ η στύση και ο οργασμός δεν επηρεάζεται. Οι τύποι των επεμβάσεων είναι οι εξής: ◘ Διουρηθρική προστατεκτομή: Είναι η πιο συχνή χειρουργική θεραπεία για προστάτες κάτω από 80 γρ. ◘ Ανοικτή προστατεκτομή: Γίνεται για προστάτες μεγαλύτερους από 80 γρ. με τομή στο κάτω μέρος της κοιλιάς. ◘ Laser προστατεκτομή: Γίνεται με την εισαγωγή ειδικού οργάνου μέσα στην ουρήθρα, το οποίο συνδέεται με μηχανήματα παραγωγής laser διαφόρων τύπων. Οι πιο δοκιμασμένες τεχνικές είναι το Holmium laser και το laser πράσινου φωτός. Σήμερα μπορούμε να πούμε ότι τα συμπτώματα της ούρησης τα οφειλόμενα στον προστάτη ή την κύστη μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα και αποτελεσματικά. Αρκεί μία έγκαιρη επίσκεψη στον Ουρολόγο για να μας απαλλάξει από μία καθημερινή έγνοια και ταλαιπωρία.
54
η τ ί δ ο ρ φ Α ν Νιώστε στη σπίτι σας! σαν στο Η πρότυπη μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων ατόμων «ΑΦΡΟΔΙΤΗ» είναι ένας σύγχρονος χώρος διαμονής ηλικιωμένων, που συνδυάζει υψηλής ποιότητας εξειδικευμένες υπηρεσίες φιλοξενίας και υποστήριξης, μέσα σε ένα ζεστό και ευχάριστο περιβάλλον. Στελεχώνεται από έμπειρη ομάδα επαγγελματιών υγείας, ικανή να παρέχει 24ωρη νοσηλευτική φροντίδα, ιατρική παρακολούθηση από ειδικό παθολόγο σε συνεργασία με γιατρούς και άλλων ειδικοτήτων, ψυχοκοινωνική υποστήριξη από εξειδικευμένο κοινωνικό λειτουργό, φυσικοθεραπεία, κινησιοθεραπεία από καταρτισμένο φυσικοθεραπευτή σε συνεργασία με άλλους ειδικούς θεραπευτές. Στην πρότυπη μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων «ΑΦΡΟΔΙΤΗ» μπορούν να απευθυνθούν αυτοεξυπηρετούμενα άτομα, που επιθυμούν να παραμείνουν κοινωνικά ενεργά και παράλληλα να απολαμβάνουν καθημερινά ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα, ψυχοκοινωνική υποστήριξη, κατάλληλη και προσεγμένη διατροφή. Τα μη αυτοεξυπηρετούμενα άτομα, τα οποία χρήζουν 24ωρης ειδικής φροντίδας, στην «ΑΦΡΟΔΙΤΗ» θα διαβιώσουν με αμέριστη αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Ακόμα και τα άτομα που απλά επιθυμούν να περνούν τη μέρα τους δημιουργικά, στη μονάδα «ΑΦΡΟΔΙΤΗ» θα βρουν ένα ζεστό σπίτι, θα απολαύσουν όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες μας, έχοντας τη δυνατότητα να επιστρέψουν στο τέλος της μέρας στο χώρο κατοικίας τους. Στην «ΑΦΡΟΔΙΤΗ», μέσα από ένα πλήθος δραστηριοτήτων προσαρμοσμένες στις ανάγκες του ηλικιωμένου ατόμου, μέσα από την ποιοτική και εξατομικευμένη διατροφή, τον καθαρό, φιλόξενο, ζεστό χώρο μας και κυρίως μέσα από τη φροντίδα και την συμπαράσταση του προσωπικού μας, ο φιλοξενούμενος θα αισθανθεί αγάπη, μοναδικότητα, αξιοπρέπεια, ασφάλεια, χαρά. Κυρίως, μια αυθόρμητη χαρά γιατί θα νιώθει σαν στο σπίτι του. Η «ΑΦΡΟΔΙΤΗ» είναι το ζεστό σπίτι της τρίτης ηλικίας.
Διεύθυνση: Aγ. Στεφάνου 5, Σαραβάλι, Τ.Κ. 26500, Πάτρα Τηλέφωνο: 2610 520523, Email: info@aphroditi.com.gr, http://aphroditi.com.gr 55
Πόνοι στον αυχένα
σε άτομα με δουλειά γραφείου Οι επαναλαμβανόμενες κακώσεις υπέρχησης -Ε.Κ.Υ- (ονομάζονται και επαναλαμβανόμενοι τραυματισμοί από καταπόνηση), είναι μια κατηγορία παθήσεων οφειλόμενη σε υπερβολική επίδραση τάσης ή χρήσης σε μια άρθρωση ή σε έναν μυ. Σχετίζονται πολύ συχνά με επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως η χρήση υπολογιστή, ή τηλεφώνου ή με αθλήματα όπως το τένις ή το σκουός. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ MD, Msc, PHD (c) / XΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ
56
Οι Ε.Κ.Υ περιλαμβάνουν μια μεγάλη γκάμα παθήσεων όπως ο μυόσπασμος της άνω μοίρας του τραπεζοειδή, το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, τενοντίτιδες, καθώς και οσφυαλγίες λόγω κακής θέσης του σώματος ή λόγω κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου. Το παρακάτω κείμενο θα επικεντρωθεί στον μυόσπασμο του τραπεζοειδή, γιατί είναι η πιο συχνή αιτία πόνου σε άτομα που η δουλειά τους είναι δουλειά γραφείου.
σάρισμα από τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις, δεν επιτρέπει στον μυ να ξεκουραστεί, με αποτέλεσμα να έχουμε τον ερεθισμό του μυός που οδηγεί τελικά στην εκδήλωση του μυόσπασμου.
Ανατομία Ο τραπεζοειδής είναι ένας μεγάλος μυς που βρίσκεται στη ράχη μας, ξεκινά από τη βάση του κρανίου, προσδένεται στην ωμοπλάτη, την οποία και κινεί και στην κλείδα και καταλήγει στους τελευταίους θωρακικούς σπονδύλους. Λόγω της μεγάλης επιφάνειάς του αλλά και της δράσης του, χωρίζεται σε τρεις μοίρες, την άνω, τη μέση και την κάτω. Η άνω μοίρα ανυψώνει την ωμοπλάτη καθώς επίσης, στρίβει, πλαγιάζει και εκτείνει τον αυχένα.
Αιτίες Αρκετά συχνά οι ασθενείς παραπονιούνται για κόμπους ή για ένα σφίξιμο στην άνω μοίρα του τραπεζοειδή και πιο συγκεκριμένα στη βάση του αυχένα, εκεί που ο αυχένας συναντά τις ωμοπλάτες. Ο μυόσπασμος του τραπεζοειδή μπορεί να πυροδοτηθεί σχετικά εύκολα με τη συνεχή υπερ-χρήση του, ακόμα και με μικρής έντασης ερέθισμα (πχ. απότομο γύρισμα της κεφαλής). Αυτό το συνεχόμενο στρε-
Με τους σημερινούς τρόπους δουλειάς, οι περισσότεροι εξ ημών δεν κινούνται από την καρέκλα τους και βρίσκονται μπροστά σε ένα πληκτρολόγιο υπολογιστή. Αυτό όμως έχει ως αποτέλεσμα την αδράνεια του σώματός μας και τη μυϊκή ατροφία των μυών, με αποτέλεσμα οι επαναλαμβανόμενες κακώσεις υπέρχησης -Ε.Κ.Υ- να είναι όλο και πιο συχνές πλέον στον γενικό πληθυσμό. Απλές, καθημερινές κινήσεις, όπως για παράδειγμα το ασυναίσθητο κράτημα του τηλεφώνου μεταξύ του αυτιού και του ώμου, μπορεί να πυροδοτήσει ένα επεισόδιο μυόσπασμου της άνω μοίρας του τραπεζοειδή. Δεν έχει σημασία το πόσο σωματώδης είναι κάποιος, οι μύες όταν βρίσκονται σε μια σταθερή - μόνιμη θέση, χωρίς να κινηθούν καθόλου, μπορούν να κάνουν μυόσπασμο. Μυόσπασμος μπορεί να εκδηλωθεί σε ένα μυ όχι μόνο επειδή είναι πολύ σφιχτός ή πολύ χαλαρός αλλά επίσης και όταν δεν κινητοποιείται. Επομένως δεν είναι καθόλου παράξενο να παρουσιαστεί και σε άτομα που έχουν τη γυμναστική ως κομμάτι της ζωής τους, αλλά ακολουθούν τον συνηθισμένο τρόπο καθιστικής ζωής και δουλειάς γραφείου. Η άσκηση πάντως είναι ένα από τα βασικά εργαλεία πρόληψης τέτοιων τραυματισμών. Η εκμάθηση από τον ασθενή 57
να λαμβάνει σωστή στάση του σώματος κατά τις ώρες που εργάζεται στο γραφείο και η διόρθωση μυϊκών ανισορροπιών που προβοκάρουν τέτοιους τραυματισμούς, έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού και της βαρύτητας των επεισοδίων ή ακόμα και εξάλειψή τους.
Ασκήσεις στη δουλειά Σταθείτε σε όρθια θέση και εκτελέστε 15-20 επαναλήψεις ανά μια ώρα από τις παρακάτω ασκήσεις. 1. Προσαγωγή ωμοπλάτης.
Γενικές οδηγίες: Πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι δεν είναι δυνατό να απαλείψουμε τα δεινά της δουλειάς γραφείου με μία ώρα στο γυμναστήριο μετά από 8 με 10 ώρες μικρής ή και καθόλου κίνησης. Στόχος των γραφόμενων είναι να γίνει βίωμα των ασθενών, η αλλαγή στις συνήθειες εκτός του γυμναστηρίου, όπως η διατήρηση σωστότερης θέσης του σώματος είτε σε όρθια θέση είτε σε καθιστή θέση ή ακόμα κατά το περπάτημα, ή ακόμα και η σωστότερη εκτέλεση εργασιών.
2. Ανύψωση ωμοπλάτης.
Για παράδειγμα, αν θέλετε να μεταφέρετε ένα βαρύ αντικείμενο με το ένα χέρι σας, θα πρέπει να έχετε τον αγκώνα σας σε λίγη κάμψη, μιας και έτσι ο δικέφαλος μπορεί και δρα πιο αποτελεσματικά με τον μικρότερο κίνδυνο τραυματισμού.
3. Λύγισμα του αυχένα προς τα πλάγια.
Στην περίπτωση του τραπεζοειδή, με την κίνηση που κάνουμε όταν κρατάμε το τηλέφωνο με το αυτί και τον ώμο μας, κάνουμε τον τραπεζοειδή να μαζευτεί, ρικνωθεί, χωρίς να μπορεί να έχει ωφέλιμη δράση. Συνεπώς διαμορφώνοντας μια καλύτερη θέση με την οποία καθόμαστε στο γραφείο και αφήνοντας στην άκρη κινήσεις που ρικνώνουν τον τραπεζοειδή (όπως η ανωτέρω), θα επαναφέρουν τον τραπεζοειδή στο σωστό μήκος και θα δώσουν τη δυνατότητα να αυξηθεί η αιματική ροή και το οξυγόνο που θα διοχετεύεται στον μυ. Τέλος, η συνεχής κινητοποίηση του μυός με συνεχείς επαναλήψεις καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας, έτσι ώστε να αποφευχθεί η ακινητοποίηση του μυός, μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης επεισοδίου. 58
4. Στροφές αυχένα.
Σε περίπτωση που ο ασθενής έχει κακή θέση της ωμοπλάτης (βρίσκεται σε πρόσθια κάμψη), τότε θα βοηθηθεί με ασκήσεις προσαγωγής της ωμοπλάτης και με διατάσεις του μείζονα θωρακικού.
Ασκήσεις στο γυμναστήριο Πολλοί φυσικοθεραπευτές ή και γυμναστές αφαιρούν από το καθημερινό πρόγραμμα ασκήσεων τις ανυψώσεις της ωμοπλάτης, γιατί πιστεύουν ότι ένας σφικτός τραπεζοειδής (άνω μοίρα) υποδεικνύει ότι πρόκειται για επαρκώς γυμνασμένο μυ.
μύες θα έχουν το σωστό μήκος (ούτε ρικνοί, ούτε χαλαροί), θα υπάρχει καλύτερη αιματική ροή, με αποτέλεσμα την σωστή λειτουργία τους.
Στην πραγματικότητα, τις περισσότερες φορές ο σφικτός τραπεζοειδής οφείλεται στα επαναλαμβανόμενα επεισόδια μυόσπασμου και όχι στην πραγματική μυϊκή ισχύ του. Ενδυναμώνοντας λοιπόν την μέση και την κατώτερη μοίρα του τραπεζοειδή καθώς και τους άλλους μύες που συμβάλουν στην ανάσπαση και στην κατάσπαση της ωμοπλάτης (ρομβοειδείς, πλατύς ραχιαίος), θα επιτύχετε να έχετε τη βέλτιστη θέση του κορμιού και των ωμοπλατών κατά τη διάρκεια της εργασίας αλλά και γενικότερα.
Τέλος δεν θα πρέπει να ξεχνά κανείς, ότι ο συνδυασμός των παραπάνω ασκήσεων ενδυνάμωσης και των διατάσεων του τραπεζοειδή με τις ανάλογες ασκήσεις ενδυνάμωσης και διατάσεις για τους υπόλοιπους μύες που συνεπικουρούν στην ανάσπαση και την κατάσπαση της ωμοπλάτης, θα φέρει το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Η εκπαίδευση είναι το κλειδί Το ισχυρότερο εργαλείο για τους ασθενείς που πάσχουν από επαναλαμβανόμενες κακώσεις υπέρχησης -Ε.Κ.Υ- της άνω μοίρας του τραπεζοειδή, είναι η εκπαίδευση.
Αν ο ασθενής ενημερωθεί σωστά για τις πιθανές αιτίες που του προκαλούν το πρόβλημα, τότε θα συνεργαστεί πολύ καλύτερα και θα εφαρμόσει το ασκησιολόγιο και τις διατάσεις με σωστότερο τρόπο. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, μια πιο σωστή στάση του σώματος, κυρίως κατά την καθιστή θέση στις ώρες του γραφείου, οι 59
Μεσοθεραπεία
προσώπου - ντεκολτέ λαιμού Η μεσοθεραπεία αποτελεί ενέσιμη τεχνική η οποία αφορά την αντιμετώπιση προβλημάτων υφής, τόνου και θρέψης του δέρματος, του προσώπου και του λαιμού. Προλαμβάνει τα πρώτα σημάδια γήρανσης, τις λεπτές ρυτίδες, τονώνει και συσφίγγει την επιδερμίδα. ΔΡ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΧΑΡΙΤΙΝΗ / ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΟΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΟΣ MD, PhD
60
Πρόκειται για μια ανώδυνη διαδικασία, αφού χρησιμοποιούνται λεπτές βελόνες. Πριν από κάθε συνεδρία εφαρμόζεται τοπικά αναλγητική κρέμα στις ανάλογες περιοχές. Μέσω πολύ λεπτής βελόνας, γίνεται έγχυση ουσιών, όπως είναι το υαλουρονικό οξύ, οι βιταμίνες, τα αμινοξέα, τα ιχνοστοιχεία και τα πεπτίδια. Αυτά εισέρχονται στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος, για την πιο επιτυχή απορρόφησή τους και επομένως την αποτελεσματικότερη δράση τους.
εκδοχή υαλουρονικού οξέως η οποία, σε αντίθεση με το γνωστό αυξητικό υλικό που εγχέεται κάτω από το δέρμα για να δώσει όγκο, εγχέεται μέσα σε αυτό για να διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου. Τα νέα αυτά υλικά, περιέχουν ενισχυμένους αντιοξειδωτικούς παράγοντες και ακόμα υψηλότερη περιεκτικότητα σε υαλουρονικό οξύ.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, ουσίες όπως το υαλουρονικό οξύ, που συγκρατεί τα μόρια του νερού επιτυγχάνουν βαθειά ενυδάτωση και λάμψη. Τα αποτελέσματα είναι άμεσα εμφανή και φυσικά χωρίς να προσθέτουν όγκο ή να αλλοιώνουν το σχήμα του προσώπου. Η διάρκεια των αποτελεσμάτων της μεσοθεραπείας είναι για αρκετούς μήνες, καθώς η παραγωγή κολλαγόνου και ελαστίνης από τους ινοβλάστες είναι μια διαδικασία που ενεργοποιείται από την 1η κιόλας συνεδρία. Το εντυπωσιακό είναι ότι η παραγωγή κολλαγόνου συνεχίζει με κάθε επόμενη συνεδρία, λειτουργώντας αθροιστικά! Συνήθως απαιτούνται περίπου 4-6 συνεδρίες με απόσταση 15 ημερών μεταξύ τους. Μετά την ολοκλήρωση των θεραπειών συστήνεται απλή συντήρηση (με 1-2 συνεδρίες), η οποία μπορεί να γίνεται αναλόγως με τις ανάγκες του κάθε προσώπου - λαιμού σε πιο αραιά χρονικά διαστήματα (στους 3-5 μήνες). Skin Boosters Η νέα κατηγορία ενέσιμων υλικών Skin Boosters είναι το υβρίδιο ανάμεσα στα fillers (αυξητικά υλικά) και τα μεσοθεραπευτικά διαλύματα. Πρόκειται για μία νέα
Πανεπιστημιακές έρευνες της τελευταίας τετραετίας δείχνουν ότι το υαλουρονικό μπορεί να πετύχει κάτι πολύ περισσότερο από ενυδάτωση. Φαίνεται πως οι ινοβλάστες (τα κύτταρα που συνθέτουν κολλαγόνο), διαθέτουν ειδικούς υποδοχείς που διεγείρονται από το υαλουρονικό κι έτσι δίνουν το μήνυμα για σύνθεση νέου κολλαγόνου. Το αποτέλεσμα είναι αναδιοργανωμένες ίνες και σφριγηλό δέρμα. Για να αξιοποιήσουν αυτό το εύρημα οι επιστήμονες, σχεδίασαν ένα μείγμα από ενώσεις υαλουρονικού οξέος που έχουν διάφορα μοριακά βάρη, έτσι ώστε να πετύχουν ουσιαστική και μετρήσιμη πάχυνση του δέρματος, με δράση που διαρκεί τουλάχιστον εννέα έως δώδεκα μήνες. Η εφαρμογή είναι απλή και σύντομη. Τα Skin Boosters, εφαρμόζονται όπως η κλασική μεσοθεραπεία. Το ίδιο το υλικό περιέ61
χει λιδοκαΐνη για να γίνεται ανώδυνη η τοποθέτηση, ενώ οι βελόνες του είναι πολύ λεπτές. Ο γιατρός αρχικά σχεδιάζει μία σχάρα στο πρόσωπο ώστε να διανείμει τα σημεία έγχυσης. Καθώς θα περνούν οι μέρες θα δείτε το δέρμα σας να βελτιώνεται. Πέρα από τη φυσική λάμψη, τη βαθιά ενυδάτωση, την αντιγηραντική δράση και σύσφιξη, λειτουργούν και σαν fillers με τα οποία μπορούμε ταυτόχρονα να «γεμίσουμε» λεπτές ρυτίδες γύρω από τα μάτια, το στόμα, το λαιμό ή το ντεκολτέ και τα χέρια! Το αποτέλεσμά τους διαρκεί περισσότερο και απαιτούνται λιγότερες συνεδρίες από την άλλη μεσοθεραπεία. Η διόρθωση διαρκεί εννέα έως δώδεκα μήνες, όμως ακόμη και μετά από αυτό το διάστημα το δέρμα δεν επανέρχεται στην αρχική του κατάσταση. Οι καινούργιες ίνες κολλαγόνου που δημιουργήθηκαν χάρη στο υαλουρονικό, εξακολουθούν να το κρατούν σφριγηλό και νεανικό. Αν μάλιστα επαναληφθεί η θεραπεία, τα αποτελέσματα πολλαπλασιάζονται και κάθε φορά διαρκούν περισσότερο. Βασικά χαρακτηριστικά των Skin Boosters: ◘ Είναι κατάλληλο για όλους τους τύπους δέρματος. 62
◘ Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλες τις ηλικίες. Μετά τα σαράντα για αναζωογόνηση, πάχυνση και τόνωση της ελαστικότητας του δέρματος. Πριν τα σαράντα για βελτίωση της υφής του, λάμψη και βαθιά ενυδάτωση. ◘ Για την αντιμετώπιση μερικών τύπων ουλών από ακμή. ◘ Για τη διόρθωση ατελειών στην επιφάνεια του δέρματος. ◘ Για τη θεραπεία του ξηρού και αφυδατωμένου δέρματος. ◘ Για τις ρυτίδες «του καπνιστή» στο άνω χείλος, ένα δύσκολο σημείο που δεν διορθώνεται ούτε με νυστέρι. ◘ Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλο το πρόσωπο, τον λαιμό, το ντεκολτέ και τα χέρια. Συνδυασμός θεραπειών Η μεσοθεραπεία προσώπου - λαιμού ντεκολτέ και τα Skin Boosters, μπορούν να συνδυασθούν επιτυχώς με όλες τις υπόλοιπες ενέσιμες και μη θεραπείες, ανάλογα με τις ανάγκες που κάθε πρόσωπο έχει. Έτσι η μεσοθεραπεία συνδυάζεται με το botox, το υαλουρονικό οξύ, το fractional laser, τις ραδιοσυχνότητες RF, τα νήματα PDO καθώς και με χειρουργικές επεμβάσεις όπως το face lift και η βλεφαροπλαστική, σε περιπτώσεις μεγαλύτερης χαλάρωσης και γήρανσης του δέρματος.
Πετροπούλου Χαριτίνη Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Διδάκτωρ Παν/μιου Αθηνών
τ. Ιατρός Νοσ. “Α. Συγγρός” Μετεκπαιδευθείσα στο St. Thomas’ Hospital, King’s College, Λονδίνο
Νέες Τεχνολογίες στην Αισθητική Δερματολογία
Τέλειο αποτέλεσμα σε κυτταρίτιδα και τοπικό πάχος με το νέο πρωτοπoριακό μηχάνημα: 3 max-plus
Μόνιμη αποτρίχωση με το κορυφαίο τελευταίας γενιάς μηχάνημα: Alexandrite - Laser
3D-Κρυολιπόλυση Πρωτοποριακή μέθοδος μόνιμης καταπολέμησης του λίπους
Εντυπωσιακό αποτέλεσμα με τη νέα θεραπεία FRACTIONAL PLASMA (Fractional Laser – Αυτόλογη μεσοθεραπεία PRP)
Αντιμετώπιση τριχόπτωσης και αυτόλογη μεσοθεραπεία PRP
ΑΡΑΤΟΥ 12 & ΜΑΙΖΩΝΟΣ, ΠΑΤΡΑ THΛ./ FAX : 2610 220.839, KΙN: 6970 187 804 www.dermaesthetics.gr email: info@dermaesthetics.gr Facebook Page: Dermaesthetics.gr
Ο Κωνσταντίνος Βλάσσης «προσγειώνει» στο γιορτινό μας τραπέζι κάτι από το μαγικό κόσμο των cocktails, με εγγυημένο αποτέλεσμα ακόμα και για αυτούς που δοκιμάζουν να το φτιάξουν για πρώτη φορά.
Cocktail Red Santa
Κόκκινο, όπως τα Χριστούγεννα… Υλικά
40ml κόκκινο κρασί 20ml cognac 25ml σιρόπι μπαχαρικών 20ml φρέσκο χυμό ρόδι 20ml φρέσκο χυμό λεμόνι 2 dash angostura bitters 2 dash orange bitters
Εκτέλεση ◘ Τοποθετούμε όλα τα συστατικά στο shaker ◘ Xτυπάμε δυνατά για 10 δευτερόλεπτα ◘ Σουρώνουμε σε ποτήρι κόκκινου κρασιού, γεμάτο με πάγο ◘ Γαρνίρουμε με φρέσκο ρόδι, κορυφή δυόσμου και ζάχαρη άχνη
Στην υγειά μας και χρόνια μας πολλά! 66
Εμπλουτίζουμε τη διατροφή μας, προλαμβάνουμε τα συμπτώματα
Οι βιταμίνες (π.χ. A, D, E, και K, σύμπλεγμα Β, C), τα μέταλλα ( π.χ. σίδηρος, ψευδάργυρος), τα ιχνοστοιχεία (π.χ. κάλιο) και οι πρωτεΐνες είναι οργανικές ουσίες απολύτως απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού. Η λήψη τους σε μικρές ποσότητες μέσω της τροφής, αποτελεί θεμέλιο καλής υγείας και ευεξίας, καθώς τα περισσότερα από αυτά, δεν μπορούμε να τα συνθέσουμε μόνοι μας. ΚΙΝΤΗΣ ΓΕΩΡ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ / ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ
67
Βιταμίνη Α Βοηθά να ολοκληρωθεί σωστά η ανάπτυξη των κυττάρων και των ιστών του σώματος. Παρατεταμένη ανεπαρκής πρόσληψη μπορεί να οδηγήσει σε τριχόπτωση, απολέπιση και πιτυρίδα. Προτεινόμενες τροφές: γαλακτοκομικά προϊόντα, κρόκος αβγού, βούτυρο, συκώτι, καρότο, γλυκοπατάτα, πεπόνι, φρούτα, μαργαρίνη, χυμός φρούτων. Βιταμίνες Β6 και φολικό οξύ (Β9) Σημαντικές για το σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και της αιμογλοβίνης, που μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες σε άλλους ιστούς του σώματος (π.χ. μαλλιά). Προτεινόμενες τροφές: κοτόπουλο, ψάρι, χοιρινό, συκώτι και σόγια, καρποί, φιστίκια και σκουροπράσινα λαχανικά, συκώτι δημητριακά ολικής άλεσης. Βιταμίνη Β12 Συμβάλλει καθοριστικά στη ρύθμιση του νευρικού μας συστήματος και τα συμπτώματα που προκαλεί η έλλειψή της συχνά είναι δύσκολο να διαγνωστούν. Σταδιακά μπορεί να προκαλέσει: α) Αναιμία: Χλωμάδα, αδυναμία, κούραση, εξάντληση, ταχυπαλμία και δύσπνοια. β) Νευρολογικά προβλήματα: Μυρμηγκιάσματα στα χέρια και στα πόδια, δυσκολίες στο περπάτημα, απώλεια όρασης, διαταραχές της μνήμης, παραισθήσεις, λύπη, μελαγχολία και αλλαγές στην προσωπικότητα. γ) Σε βρέφη και παιδιά: Προβλήματα ανάπτυξης, ανεπάρκεια μυϊκής δύναμης, καθυστέρηση της ανάπτυξης και γενική αδυναμία. Προτεινόμενες τροφές: κρέας, ψάρι, χοιρινό, αβγό, τυρί, πλήρες γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα. 68
Βιταμίνη D Ρυθμίζει το ασβέστιο και το φώσφορο στο σώμα, ενώ συμβάλλει στη διατήρηση της σωστής δομής των οστών. Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι φτιαγμένος να συνθέτει την ουσία αυτή απευθείας, με την έκθεση του δέρματος στον ήλιο, σε λογικά πάντα πλαίσια (2-3 φορές την εβδομάδα και στο 1/4 του χρόνου στον οποίο προκαλείται ήπιο ηλιακό έγκαυμα). Ο αναγκαίος χρόνος διαφέρει ανάλογα με την ηλικία, τον τύπο δέρματος, την εποχή, την ώρα της ημέρας κ.λπ. Προτεινόμενες τροφές: Σολομός (άγριος και όχι ιχθυοτροφείου), σκουμπρί, μανιτάρια (εκτίθενται σε υπεριώδες φως και έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα), μουρουνέλαιο (με προσοχή, λόγω της άφθονης βιταμίνης Α που μπορεί να είναι υπερβολική για εσάς), τόνος (σε νερό), σαρδέλες (σε λάδι), γάλα ή γιαούρτι εμπλουτισμένα με βιταμίνη D, συκώτι από βοδινό, μοσχάρι, κρόκοι αυγών, τυρί. Επαναφορά από αυστηρές δίαιτες Σε αυτές τις περιπτώσεις, παρατηρείται έλλειψη βιταμίνης Ε, της οποίας η χρόνια έλλειψη συμβάλλει στην εμφάνιση καρκίνου και καρδιολογικών παθήσεων. Προτεινόμενες τροφές: ελαιόλαδο, ξηροί καρποί, μαργαρίνη, σπαράγγια, αβοκάντο, αβγό, θαλασσινά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, κράκερς, χυμοί φρούτων, δημητριακά πρωινού, γλυκοπατάτες. Άφθες στο στόμα, κάψιμο στα χείλη και ενοχλήσεις στη γλώσσα Μικρά, ενοχλητικά έλκη που εμφανίζονται στο στόμα και δυσκολεύουν το μάσημα της τροφής και την ομιλία. Συνδέονται με την έλλειψη βιταμίνης Β2 που οδηγεί σε δερματίτιδα κάτω ή δίπλα από τη μύτη, αίσθηση καψίματος, κνησμό και κούραση στα μάτια. Προτεινόμενες τροφές: μαγιά, συκώτι, εμπλουτισμένα δημητριακά, αβγό, γάλα,
κοτόπουλο, ψάρια, χοιρινό, γαλακτοκομικά προϊόντα.
εξασθένισης του ανοσοποιητικού συστήματος.
Δυσκολία συγκέντρωσης Όταν παραλείπουμε συστηματικά το πρωινό μας, είναι πιθανό να παρουσιάσουμε έλλειψη βιταμίνης C και των βιταμινών συμπλέγματος Β, οι οποίες συμμετέχουν στο σχηματισμό των νευροδιαβιβαστών που ρυθμίζουν τις λειτουργίες του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να συγκεντρωθούμε εύκολα.
Προτεινόμενες τροφές: ακτινίδιο, φράουλα, παπάγια, μάνγκο, πεπόνι, μπρόκολο, κόκκινη πιπεριά, κουνουπίδι, μοσχαρίσιο συκώτι, στρείδια.
Προτεινόμενες τροφές: γάλα, γιαούρτι, δημητριακά ολικής άλεσης, πορτοκάλια, ακτινίδια, φράουλες. Κόπωση, κατάθλιψη ή απώλεια μνήμης Συμπτώματα που οφείλονται σε έλλειψη βιταμίνης Β3 (νιασίνη), μία από τις πιο σταθερές βιταμίνες του συμπλέγματος Β που χάνεται συνήθως με το μαγείρεμα (π.χ. υπερβολικό βράσιμο). Προτεινόμενες τροφές: ρύζι (λευκό και καστανό), τόνος, μπρόκολο, άπαχο κρέας, πουλερικά, ψάρια, μαγιά μπύρας, πλήρες γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, φιστίκια. Ξηροδερμία και προβλήματα όρασης Συμπτώματα που οφείλονται σε έλλειψη βιταμίνης Α, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ευαισθησία σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και δερματικές παθήσεις. Προτεινόμενες τροφές: γαλακτοκομικά προϊόντα, κρόκοι αβγού, βούτυρο, συκώτι, λαχανικά, καρότο, γλυκοπατάτα, πεπόνι, μαργαρίνη, χυμός φρούτων. Ψυχολογική κατάπτωση Συνδέεται με την έλλειψη βιταμίνης C, η οποία βοηθά στη σύνθεση των ορμονών που ρυθμίζουν τη διάθεση. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως η παρατεταμένη οριακή έλλειψή της προδιαθέτει υπέρ μιας ενδεχόμενης πάθησης της καρδιάς και
Σιδηροπενία Είναι το κυριότερο σύμπτωμα έλλειψης σιδήρου, που είναι απαραίτητος για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης, την οξυγόνωση των ιστών και τη σύνθεση του DNA. Μπορεί να οφείλεται στην έμμηνο ρύση στις γυναίκες, στη χρόνια απώλεια αίματος από το στομάχι και το έντερο, σε αγγειακές δυσπλασίες στο τοίχωμα του εντέρου, στην ύπαρξη αιμορροΐδων ή σε ανεπαρκή απορρόφηση από το λεπτό έντερο. Προτεινόμενες τροφές: συκώτι (πουλερικών και μοσχαρίσιο), αρνίσια σπλήνα, μοσχαρίσια μπριζόλα, μπούτι κοτόπουλου, όστρακα, χτένια, σουπιές, χταπόδι, ξιφίας, τόνος, σολομός, αβγά, φακές, ρεβίθια, αγκινάρες, πιπεριές, σουσάμι, σπανάκι, βρώμη, πράσα, κάσιους, φιστίκια, αμύγδαλα, καρύδια. Για καλύτερη απορρόφηση, καλό είναι να συνδυάζεται με τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη C (λεμόνι, πορτοκάλια ή πιπεριές) και να μην καταναλώνεται μαζί με γαλακτοκομικά, γιατί το ασβέστιο εμποδίζει την απορρόφησή του. Χρόνια κούραση Οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου και μαγνησίου. Ο οργανισμός στερείται ενέργειας και το άτομο νιώθει ευέξαπτο, κουρασμένο και δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί. Προτεινόμενες τροφές: αμύγδαλα, κολοκυθόσπορος, βρώμη, μπρόκολο, μπανάνες, καλαμπόκι, ηλιόσπορος. Υποκαλιαιμία, πρησμένοι αστράγαλοι Το κάλιο ισορροπεί τα υγρά στον οργανισμό και η έλλειψή του μπορεί να προκα69
λέσει από αδυναμία μέχρι και καρδιακές διαταραχές.
τος). Διατροφή φτωχή σε κερατίνη επιφέρει απώλεια μαλλιών και άσπρες τρίχες.
Προτεινόμενες τροφές: μπρόκολο, σπανάκι, πατάτες, ντομάτες, βατόμουρα, μπανάνες.
Προτεινόμενες τροφές: γιαούρτι, αβγά, μανιτάρια, φακές, κρέας, τοφού (προϊόν σόγιας).
Τριχόπτωση Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι συστατικό των μεμβρανών των κυττάρων, βοηθούν στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου και επηρεάζουν συνολικά την καλή υγεία του κεφαλιού, θρέφουν την τρίχα και εμποδίζουν την τριχόπτωση. Λαμβάνονται μόνο μέσω της διατροφής, καθώς δεν παράγονται στο σώμα. Προτεινόμενες τροφές: λιπαρά ψάρια (σολομός ή σαρδέλα), λαχανάκια Βρυξελλών, καρύδια. Επίσης, στα μαλλιά συγκεκριμένα, το 90% της πρωτεΐνης είναι κερατίνη (δομικό συστατικό και όλου του υπόλοιπου σώμα-
Εντοπίζοντας λοιπόν το κάθε σύμπτωμα, μπορούμε με τις κατάλληλες επιλογές να συμπληρώσουμε τυχόν ελλείψεις και να νιώσουμε πάλι υγιείς και δυνατοί.
ΚΙΝΤΗΣ ΓΕΩΡ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ Διαιτολόγος - Διατροφολόγος • ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ • ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ • ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ - ΘΗΛΑΣΜΟΣ • ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ • ΠΑΙΔΙΑ - ΕΦΗΒΟΙ • ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ • ΑΘΛΗΤΕΣ
ΔΕΧΕΤΑΙ ΜΕ ΡΑΝΤΕΒΟΥ 70
Μαιζώνος 13, Πάτρα, Τηλ.: 2610 422.621, 6981 052 392 e-mail: spiroskintis@gmail.com
Με εγγύηση την 10ετή πείρα μας θα βρείτε όλα όσα ψάχνετε για κάθε διατροφική σας ανάγκη, σε άριστη ποιότητα και προσιτές τιμές σε ότι νέο κυκλοφορεί στην αγορά των βιολογικών. Στο κατάστημά μας θα βρείτε πιστοποιημένο κρέας (κοτόπουλο, μοσχάρι, χοιρινό), καθώς και μοσχαράκι γάλακτος νωπό, που προέρχεται από τη φάρμα Μακρή (Ιωάννινα).
1 0 χ ρ όν ι α κον τά σας... κα ι συ ν εχί ζου με!
Xρήστος Αντωνόπουλος Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα 8:30 - 15:30 & 17:00 - 21:00, Τρίτη - Πέμπτη - Παρασκευή 8:30 - 21:00, Τετάρτη - Σάββατο 8:30 - 15:30, Delivery 2610 339.066
Γούναρη 142 & Λόντου, Πάτρα, Πλ. Οµονοίας Τηλ./Fax: 2610 339 066, e-mail: christoanton@yahoo.gr
71
οι προτάσεις του about
βιβλία
Ο χορός των συμβόλων
Μένιος Σακελλαρόπουλος Εκδόσεις: Ψυχογιός Το χάρισμα του Νικήτα Σαββάκη στα μαθηματικά προοιωνίζεται ένα λαμπρό μέλλον. Ωστόσο η μοίρα διαλύει την ανεμελιά και τον φέρνει αντιμέτωπο με μια σκληρή πραγματικότητα. Οι γονείς του μένουν άνεργοι κι αμέσως μετά έχουν ένα σοβαρό ατύχημα. Έτσι αναγκάζεται να διακόψει τις σπουδές του και να εγκαταλείψει τα όνειρά του. Συντετριμμένος ψυχολογικά, ξεκινάει να δουλεύει ως σερβιτόρος και, στη συνέχεια, ως μεταφορέας. Σκέφτεται πληγωμένος τα λόγια και τα χρόνια τα χαμένα. Παρ’ όλα αυτά, η λατρεία του στην επιστήμη του θα τον οδηγήσει να αποδεχτεί μια μεγάλη πρόκληση, που ξεπερνάει ακόμα και τα πιο τρελά όνειρα. Περνώντας από συμπληγάδες κι έχοντας τη βοήθεια της αγαπημένης του Έλενας, θα ακολουθήσει μια πορεία που θα τον οδηγήσει ψηλά.
Κάτι κρέμεται εκεί ψηλά Έρη Ρίτσου Εκδόσεις: Κέδρος
Μια κρύα μέρα του Γενάρη, στο νησί, ένας πατέρας με τον μικρό του γιο βλέπουν κάτι να ανεμίζει στην κορυφή του λόφου. Ένα γυναικείο σώμα κρέμεται απ’ τις μεγάλες κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Μια νέα κοπέλα έχασε τη ζωή της. Αυτοκτονία ή φόνος; Το σημείωμα που βρίσκεται στο σπίτι της παραπέμπει σε αυτοκτονία. Είναι όμως; Για κάποιους το σημείωμα δεν φτάνει για να αποδεχτούν αυτή την εκδοχή. Αλλά οι υποψίες τους δεν αρκούν ώστε να την αμφισβητήσουν. Τα στοιχεία, ανύπαρκτα. Οι εμπλεκόμενοι, πολλοί. Η υπόθεση, σκοτεινή, περιπλέκεται όλο και περισσότερο καθώς σκηνές ζηλοτυπίας, ενδείξεις εκβιασμού και πληροφορίες για ναρκωτικά και περίεργες δοσοληψίες με τις απέναντι τουρκικές ακτές έρχονται στο φως.
Γαμήλιο συμβόλαιο
MICHELLE RICHMOND Εκδόσεις: Λιβάνης Οι νιόπαντροι Άλις και Τζέικ είναι το τέλειο ζευγάρι. Η Άλις, επιτυχημένη δικηγόρος, και ο Τζέικ, ψυχολόγος, ξεκινούν την κοινή τους ζωή με άπειρες δυνατότητες. Αφού λαμβάνουν ένα υπέροχο γαμήλιο δώρο από κάποιον επιφανή πελάτη της Άλις, αποφασίζουν να ενταχτούν σε μια μυστηριώδη, άκρως επιλεκτική ομάδα, γνωστή ως «Το Συμβόλαιο». Ο στόχος του φαίνεται απλός: να διατηρεί τους γάμους των μελών του ευτυχισμένους και αλώβητους. Η Άλις και ο Τζέικ αρχικά σαγηνεύονται από την αίσθηση της κοινότητας, μέχρι που ένας απ’ τους δύο παραβαίνει τους κανόνες. Τότε ανακαλύπτουν ότι, για όσους απαρτίζουν το Συμβόλαιο, η ιδιότητα του μέλους είναι ισόβια, αναπότρεπτη και απαραβίαστη. Για τον Τζέικ και την Άλις ο γάμος των ονείρων τους πρόκειται να γίνει ο χειρότερος εφιάλτης τους.
Ιστορία χωρίς όνομα
Στέφανος Δάνδολος Εκδόσεις: Ψυχογιός Ιούνιος του 1908. Η Πηνελόπη Δέλτα βρίσκεται σε ένα σανατόριο στα περίχωρα της Βιέννης. Είναι μια γυναίκα με κηλιδωμένη ζωή. Σε αυτό το άσυλο των ταλαιπωρημένων ψυχών, μακριά από τις κόρες της, την έστειλαν για να ξεχάσει τον Ίωνα Δραγούμη, τον γοητευτικό διπλωμάτη που αγάπησε παράφορα, τον άνθρωπο που έγινε η αιτία να κλυδωνιστεί ο γάμος της. Όμως η επίσκεψή του εκεί τα αλλάζει όλα. Με φόντο τις καταπράσινες ερημιές και τα μεσαιωνικά πλακόστρωτα της κεντρικής Ευρώπης θα παλέψει για τη λύτρωση της καρδιάς της, ζώντας μαζί του τρεις μέρες που θα τη σημαδέψουν για πάντα.
72
οι προτάσεις του about
βιβλία για παιδιά
Κάνε να χιονίσει
ΤΖΟΝ ΓΚΡΙΝ, ΛΟΡΕΝ ΜΑΪΡΑΚΛ, ΜΟΡΙΝ ΤΖΟΝΣΟΝ Εκδόσεις: Ψυχογιός Παραμονή Χριστουγέννων και η χειρότερη χιονοθύελλα όλων των εποχών μεταμορφώνει μια μικρή πόλη σε ρομαντικό καταφύγιο, σαν αυτά που βλέπεις στις ταινίες. Ή περίπου. Στο κάτω κάτω κανείς δε θα περίμενε ότι μια περιπλάνηση μέσα στο κρύο, στη μέση του πουθενά, θα κατέληγε σ’ ένα μεθυστικό φιλί από έναν γοητευτικό ξένο. Και κανένας δε θα σκεφτόταν ότι μια βόλτα μέχρι ένα μαγαζί με βάφλες, θαμμένο στο χιόνι, θα οδηγούσε στον έρωτα με έναν παλιό φίλο. Ή ότι η ανακάλυψη της αληθινής αγάπης θα άρχιζε με μια βασανιστική πρωινή βάρδια σ’ ένα καφέ.
Καταδίωξη στη Νέα Υόρκη
Τζερόνιμο Στίλτον Εκδόσεις: Κέδρος Η σειρά Ξεκαρδιστικές Ιστορίες του Τζερόνιμο Στίλτον απευθύνεται σε παιδιά από 7 ως 12 ετών και είναι μοναδική! Είναι η σειρά που απολαμβάνουν τα παιδιά γιατί έχει χιούμορ, δράση, και πολλές ανατροπές. Είναι η σειρά που εμπιστεύονται γονείς και εκπαιδευτικοί γιατί μεταδίδει διαχρονικές ηθικές αξίες. Ο αναγνώστης ταυτίζεται με τον Τζερόνιμο, που αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της καθημερινής ζωής με χιούμορ και αισιοδοξία. Η σειρά γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα βιβλία του Τζερόνιμο Στίλτον έχουν μεταφραστεί σε 48 γλώσσες και έχουν πουλήσει 140 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως.
Η Χριστουγεννιάτικη περιπέτεια του Ηλία
Βασίλης Τερζόπουλος Εκδόσεις: Κόκκινη κλωστή δεμένη Ο Ηλίας ζει παρέα με τον σκύλο του τον Ρούντολφ και δουλεύει στο ταχυδρομείο της πόλης του. Κάθε Χριστούγεννα παρατηρεί τα μικρά παιδιά που ρίχνουν το γράμμα τους προς τον Αϊ-Βασίλη, στο παλιό κόκκινο κουτί του ταχυδρομείου. Θυμάται πόσο πολύ λυπήθηκε, όταν ήταν παιδί, κι εκείνος ο συμμαθητής του τού είπε πως δεν υπάρχει Αϊ-Βασίλης. Το επιβεβαίωσε, άλλωστε, όταν κατάλαβε πως το δώρο του, κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ήταν το πακέτο που είχε δει κρυμμένο μέσα στο ντουλάπι της αποθήκης. Όταν μεγάλωσε, όμως, πήρε μια σημαντική απόφαση και κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς βρίσκεται πια σε ειδική, μυστική αποστολή... Πού πάει ντυμένος ως Αϊ-Βασίλης; Καθώς φτάνει στο μεγάλο σπίτι όπου μένουν πολλά παιδιά, μαζί με τις πολλές μαμάδες τους, κάτι παράξενο συμβαίνει. Η φετινή αποστολή του παίρνει ξαφνικά νέα τροπή. Ωχ! Ξύπνησαν τα παιδιά! Μια αληθινή ιστορία που θα αλλάξει γνώμη σε όσους πιστεύουν πως ο Αϊ-Βασίλης δεν υπάρχει.
Παιχνίδια με τον Όλαφ Εκδόσεις: ΜΙΝΩΑΣ Ατέλειωτη διασκέδαση με τον αγαπημένο σου χιονάνθρωπο! Στις σελίδες του βιβλίου θα βρεις εκπαιδευτικές δραστηριότητες για να ολοκληρώσεις, καθώς και υπέροχα αυτοκόλλητα για να κολλήσεις όπου χρειάζεται! Μην ξεχάσεις τα μολύβια και τους μαρκαδόρους σου για να βάλεις χρώμα και στους υπόλοιπους αγαπημένους σου ήρωες από το «Ψυχρά κι Ανάποδα».
73
10 συμβουλές για
επιτυχημένες γιορτές με το παιδί σας
Έρχονται τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά! Τα σπίτια γεμίζουν χρώματα, παιδικές φωνούλες που λένε τα κάλαντα, χαχανητά του Αϊ Βασίλη και πολλές - πολλές λιχουδιές! Οι ανθρώπινες καρδιές ξεχειλίζουν από φως, θαλπωρή και αγάπη. Τη γιορτινή αυτή περίοδο, οι μικροί μας φίλοι είναι αυτοί που απολαμβάνουν περισσότερο απ’ όλους το Χριστουγεννιάτικο κλίμα, αντικρίζοντας τον κόσμο μαγικά, μέσα από τα αθώα και περίεργα μάτια της παιδικότητας. ΚΟΣΜΑΡΙΚΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ / ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ - ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΟΣ
74
Οι παρακάτω οδηγίες θα σας βοηθήσουν, ώστε οι γιορτές αυτές να γίνουν ακόμα πιο ξεχωριστές για εσάς και τα παιδιά σας! 1. Οι κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα, η Βασιλόπιτα και πολλά άλλα γλυκίσματα αποτελούν τον μεγαλύτερο πειρασμό μικρών και μεγάλων κατά την εορταστική περίοδο. Σίγουρα δεν είναι και το τέλος του κόσμου τα παιδιά να «γλυκαθούν» κάπως περισσότερο στις γιορτές! Καλό είναι βέβαια να αποφύγετε τη χορήγηση γλυκών τις βραδινές ώρες, όπου οι καύσεις του οργανισμού μειώνονται. Επίσης, επιλέξτε τη χορήγησή τους μετά το γεύμα, αφού πρώτα βεβαιωθείτε, ότι το παιδί σας δεν παραμελεί το φαγητό του για το γλυκό. 2. Εκμεταλλευτείτε το γεγονός, ότι το παιδί δεν πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, στο νηπιαγωγείο ή στο σχολείο και ενισχύστε την ξεκούρασή του. Γενικά, προσπαθήστε να μην αποκλίνετε κατά πολύ από το σύνηθες ωράριο του ύπνου, γιατί η επιστροφή του στην καθημερινότητα θα είναι δύσκολη. Αν και μπορείτε κάποιο βράδυ να του επιτρέψετε να κοιμηθεί κάπως αργότερα από το συνηθισμένο, φροντίστε το επόμενο πρωί να αναπληρώσει, συμπληρώνοντας τον ακριβή αριθμό ωρών ύπνου για την ηλικία του. 3. Την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές και το κρύο του χειμώνα είναι πλέον τσουχτερό. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει κάποια θερμοκρασία αποτρεπτική στο να βγουν τα παιδιά από το σπίτι τους χειμωνιάτικους μήνες. Ντύστε το παιδάκι σας σε στρώσεις, έτσι ώστε να μπορείτε εύκολα να αφαιρέσετε ή να προσθέσετε ρούχα, ανάλογα με την περίσταση και ξεκινήστε για μία εκδρομή στα χιόνια, που θα του μείνει αξέχαστη! 4. Μαζί με το κρύο έρχονται και οι ιώσεις, που… ”αποδεκατίζουν” τον παιδιατρικό και όχι μόνο πληθυσμό! Αποδεχτείτε με
χαρά τις προσκλήσεις φίλων και συμμαθητών σε παιδικές γιορτές, από τη στιγμή που ενισχύουν την κοινωνικοποίηση του παιδιού σας, αλλά αν είναι εφικτό, αποφύγετε την επαφή με τα άρρωστα παιδάκια.
5. Οι γιορτές αποτελούν μία καλή ευκαιρία να περάσετε περισσότερο χρόνο με το παιδί σας. Αρχικά, μπορείτε να το ενθαρρύνετε να σας βοηθήσει με το στολισμό του Χριστουγεννιάτικου δέντρου και του σπιτιού γενικότερα. Αυτές οι μικρές ενασχολήσεις επίσης, το κάνουν πιο υπεύθυνο και ενισχύουν την αυτοπεποίθησή του. Επιπλέον, μπορείτε να παρακολουθήσετε μαζί μία χριστουγεννιάτικη παράσταση ή να οργανώσετε μία εκδρομή στα χιόνια! 6. Οι γιορτές των Χριστουγέννων με τις συχνές συναθροίσεις αποτελούν επίσης μία πολύ καλή ευκαιρία για να ενισχυθεί ο οικογενειακός θεσμός. Ως οικογένεια δεν εννοούμε μόνο τους γονείς με τα παιδιά τους, αλλά και τους συγγενείς (παππούδες, θείους κτλ), τους στενούς φίλους και γενικά όλα τα πολύ αγαπημένα άτομα που απαρτίζουν την κάθε οικογένεια. 7. Τα παιδιά περιμένουν τα δώρα από τον Αϊ Βασίλη πως και πως! Μην πέφτετε στην παγίδα να αγοράζετε στο παιδί σας ό,τι δώρο επιθυμεί, όσο έντονα κι αν το 75
απαιτεί. Ένα ή το πολύ δύο δώρα από τον Αϊ Βασίλη είναι αρκετά. Να γνωρίζετε ότι, όταν το παιδί λαμβάνει λίγα δώρα, δεν τα θεωρεί δεδομένα και εκτιμά καλύτερα την αξία του δώρου.
που δε σπάνε και καλύψτε τις ηλεκτρολογικές συνδέσεις, έτσι ώστε το παιδί να μην μπορεί να έρθει σε επαφή με το ρεύμα.
8. Στις γιορτές ενισχύεται αυθόρμητα μέσα μας η έννοια της προσφοράς, η οποία καλό είναι να καλλιεργηθεί και στα παιδιά μας. Παροτρύνετέ το παιδί σας να χαρίσει κάποιο παιχνίδι του, ένα βιβλίο ή ρούχα που δεν χρησιμοποιεί πλέον σε κάποιο φτωχό παιδάκι ή να φτιάξει μία ζωγραφιά για τον αγαπημένο του παππού ή την αγαπημένη του γιαγιά.
10. Εκτός από την ασφάλεια μέσα στο σπίτι, σημαντικό είναι να προφυλάξουμε τα παιδιά μας και εκτός σπιτιού. Τις γιορτινές ημέρες τα παιδιά είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα στις έντονες κοινωνικές επαφές. Για αυτό είναι απαραίτητο να τα έχουμε συμβουλεύσει εγκαίρως να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά και να μην αποδέχονται δώρα ή προσκλήσεις από αγνώστους. Δεν τα αγαπούν όλοι όπως ο μπαμπάς και η μαμά.
9. Δώστε ιδιαίτερη σημασία στην ασφάλεια του παιδιού στο εσωτερικό του σπιτιού. Τοποθετείστε το Χριστουγεννιάτικο δέντρο σε μία ασφαλή θέση, όπου θα είναι δύσκολο να τραβηχτεί από το παιδί, με κίνδυνο να πέσει επάνω του και να το τραυματίσει. Χρησιμοποιήστε στολίδια
Ακολουθώντας τις παραπάνω συστάσεις και προφυλάξεις, η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων θα γεμίσει μόνο λαμπερές στιγμές, φυλαγμένες για πάντα στο σεντούκι των αναμνήσεων, για εσάς και τα παιδιά σας. Ευτυχισμένα Χριστούγεννα και Καλή Χρονιά!
PATISSERIE
76
Κωνσταντινουπόλεως 24, Πάτρα, Τηλ.: 2610 434.000, chococaramelpatisserie@gmail.com
Η μεσοθεραπεία προσώπου με τη μέθοδο Platelet Rich Plasma (PRP) Τι είναι το PRP Η μέθοδος PRP διεγείρει τα βλαστοκύτταρά μας και τους δικούς μας αυτόλογους μηχανισμούς επιδιόρθωσης, με αποτέλεσμα το δέρμα να δημιουργεί νέους ιστούς.
Τι προσφέρει το PRP • Εξάλειψη ρυτίδων • Σύσφιξη επιδερμίδας • Επιδιόρθωση του δέρματος (ραγάδες, ουλές ακμής, δυσχρωμίες κ.λ.π) • Ενυδατωμένο φωτεινό δέρμα • Εξάλειψη μεγάλων πόρων
Τι είναι ο προσωποποιημένος ορός Είναι ειδικός ορός όπου τον ενισχύουμε με τα δικά μας βλαστοκύτταρα. 100% ασφαλής, 100% αποτελεσματικός, 100% φυσικός, 100% χωρίς παρενέργειες. Ο δικός σας προσωποποιημένος ορός με τους δικούς σας αυξητικούς παράγοντες 100% από σας. Χρησιμοποιείται κάθε βράδυ. Από την πρώτη βδομάδα φαίνεται η διαφορά στο δέρμα.
Άντζυ Μηλιτσοπούλου Βότση 39 & Κορίνθου, Πάτρα, Τηλ. 2610 274.649 & 2610 279.261 www.militsopoulou.gr fb:Militsopoulou spa rodo
77
Στο παιχνίδι υπάρχει και η ήττα Εκπαιδεύστε το να τη δεχτεί
Το παιχνίδι είναι ένα αναπόσπαστο και ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι άρρηκτα συνδεδεμένο με την παιδική ηλικία. Μέσω του παιχνιδιού το παιδί αναπτύσσει τη φαντασία του, τις δεξιότητές του, τις γνωστικές και συναισθηματικές του ικανότητες. Ένα από τα πρώτα μαθήματα που θα πάρει ένα παιδί παίζοντας, είναι πως στο τέλος υπάρχει ο νικητής και ο χαμένος. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ- ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ
78
Αρκετές φορές η ήττα προκαλεί ανεξέλεγκτα συναισθήματα εκνευρισμού, συνοδευόμενα από κλάματα και έντονα αντιδραστικές συμπεριφορές που δημιουργούν ανησυχία και προβληματισμό στους γονείς. Τι κάνει άραγε το παιδί να αντιδρά έτσι; Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν και να εκπαιδεύσουν το παιδί τους να δέχεται την ήττα; Τι υπάρχει πίσω από τη νίκη που κάνει το παιδί να την αποζητά εναγωνίως; Στην προσχολική ηλικία (≈3-6 ετών) η τάση για ανταγωνισμό απαντάται σχεδόν σε όλα τα παιδιά και είναι μέσα στα πλαίσια της φυσιολογικής τους ανάπτυξης. Θέλει να είναι καλύτερο από τα αδέλφια του, από τους συμμαθητές του και βρίσκεται σε μια συνεχή σύγκριση του εαυτού του σε σχέση με τους άλλους. Αυτή η διαδικασία κινητοποιεί το παιδί να μάχεται για την πρωτιά, μέσω της οποίας λαμβάνει την ευχαρίστηση του επαίνου, νιώθει υπερήφανο για τον εαυτό του και εισπράττει τον θαυμασμό των γύρω του. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα το παιδί ξεκινάει σιγά-σιγά να χτίζει την αίσθηση της ταυτότητάς του σε σχέση με το κοινωνικό σύνολο μέσα στο οποίο βρίσκεται. Όταν το παιδί καταφέρει να νικήσει, ενισχύεται η αυτοπεποίθησή του και βιώνει ένα αίσθημα επάρκειας. Σε αυτή την ηλικία επίσης, το παιδί δυσκολεύεται να ξεχωρίσει τη φαντασία από την πραγματικότητα και συχνά έχει μια μηρεαλιστική εικόνα του εαυτού του, προσδίδοντάς του ικανότητες «υπέρ-ήρωα». Ως συνέπεια αυτού η ανάγκη για ανταγωνισμό και η επιθυμία να επικρατήσει αυξάνεται, μιας και πιστεύει πως όντως είναι για παράδειγμα το πιο γρήγορο παιδί στον πλανήτη. Αναπτυξιακά επίσης, το παιδί μεταξύ 2 και 6 ετών βρίσκεται στο στάδιο της προ-λογικής νόησης, στα πλαίσια του οποίου η σκέψη και η επικοινωνία του είναι αμιγώς εγωκεντρική, καθώς αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του μόνο μέσα από τη δική του ματιά και τις δικές του ανάγκες.
Γιατί επομένως τα παιδιά δυσκολεύονται τόσο πολύ με την ήττα; Όταν το παιδί χάνει, τα ευχάριστα και ενδυναμωτικά συναισθήματα που βιώνει με τη νίκη αντικαθιστούνται από δυσάρεστα συναισθήματα λύπης, θυμού, απογοήτευσης που επιφέρουν ανάλογη συμπεριφορική απάντηση όπως γκρίνια, φωνές, κλάματα. Είναι σημαντικό να αναφερθεί, πως η ευκολία ή η δυσκολία με την οποία το παιδί θα δεχτεί την ήττα, εξαρτάται από το αναπτυξιακό του στάδιο, από τον τρόπο διαπαιδαγώγησης των γονιών που πολλές φορές άθελά τους καλλιεργούν ακόμα περισσότερο τον ανταγωνισμό και θέτουν υψηλά τον πήχη γύρω από τις ικανότητες του παιδιού και τέλος από το ίδιο το ταπεραμέντο (πρώιμη προσωπικότητα) του παιδιού. Εάν το κοιτάξουμε ακόμα βαθύτερα όμως, θα δούμε πως η ήττα εισάγει στον κόσμο του παιδιού την έννοια της ματαίωσης των επιθυμιών του, μια έννοια δύσκολη να κατανοήσουν και να αποδεχτούν ακόμα και οι ενήλικες. Το παιδί έρχεται αντιμέτωπο με την ανικανοποίητη ανάγκη του, που μέσα στον δικό του κόσμο είναι πάρα πολύ σημαντική, και έτσι η απογοήτευση που βιώνει το ωθεί στο να έχει ακόμα και αντιδραστική ή και εναντιωματική συμπεριφορά. Πώς μπορεί το παιδί να εκπαιδευτεί στο να χάνει και ποιος ο ρόλος των γονέων; Πολλές φορές οι γονείς επιλέγουν σαν στάση απέναντι στο παιχνίδι το να αφήνουν το παιδί να κερδίζει, με στόχο να αποφύγουν τις εντάσεις και έχοντας τον φόβο μήπως το παιδί πληγωθεί αν χάσει. Δυστυχώς όμως αυτή η πρακτική εμπεριέχει αρκετά λάθη και μακροπρόθεσμα θα επιφέρει δυσκολίες στο παιδί, καθώς δεν το προετοιμάζει για την αλήθεια της ζωής. Μιας και δεν γίνεται να κερδίζει σε όλα για πάντα, αργά η γρήγορα θα βρεθεί εκτός προστατευμένων καταστάσεων και μην έχοντας εξοικειωθεί με την ματαίωση των 79
επιθυμιών του, δεν θα ξέρει πώς να συμπεριφερθεί. Δεν δίνεται η δυνατότητα στο παιδί να ανακαλύψει τα όριά τα δικά του και των γύρω του, και να αναπτύξει δεξιότητες ρύθμισης των αρνητικών συναισθημάτων που βιώνει. Η ματαίωση των επιθυμιών μπορεί να θεωρηθεί ως ευκαιρία για μάθηση, καθώς όσο καλύτερα διαχειρίζεται ένα παιδί την ματαίωσή του, τόσο καλύτερα ελέγχει τα συναισθήματά του και γίνεται πιο υπομονετικό και συνεργάσιμο. Θα έρθει αντιμέτωπο με τη ματαίωση αρκετές φορές στη ζωή του από εδώ και πέρα, παίρνοντας χαμηλότερους βαθμούς στο σχολείο από ότι θέλει, μην μπορώντας να δει τηλεόραση όσο θέλει λόγω διαβάσματος ή άλλων ασχολιών, αποτυγχάνοντας σε ένα άθλημα ή ακόμα και σε μία φιλία, οπότε μάλλον το να παραμείνει σε ένα ιδιαίτερα προστατευμένο περιβάλλον δεν ωφελεί. Ένα άλλο ιδιαίτερα βοηθητικό εργαλείο για τους γονείς είναι η ενσυναίσθηση, δηλαδή το να είναι έτοιμοι να μπουν στη θέση του παιδιού και να αναγνωρίσουν το πόσο σημαντικό είναι να νικήσει στο παιχνίδι, 80
αλλά παράλληλα να διατηρήσουν την αντικειμενικότητά τους και τον ρόλο τους εξηγώντας τους λόγους που η νίκη δεν είναι πάντα εφικτή. Οι γονείς δείχνουν ενσυναίσθηση χρησιμοποιώντας εκφράσεις όπως: «Είναι πράγματι δύσκολο να χάνεις και βλέπω πόσο πολύ σε έχει στενοχωρήσει, όμως…» αντί για «έλα μην κλαις, δεν αξίζει τον κόπο, μην στενοχωριέσαι», εκφράσεις που παραβλέπουν την έντονη συναισθηματική κατάσταση του παιδιού. Με αυτό τον τρόπο το παιδί νιώθει πως η ανησυχία του εισακούστηκε, και πως οι γονείς του είναι έτοιμοι να του δώσουν βοήθεια. Όσον αφορά τους λόγους που η νίκη δεν είναι πάντα εφικτή και καθώς αρκετά παιχνίδια της προσχολικής ηλικίας βασίζονται στην τύχη, θα πρέπει να εξηγηθεί στο παιδί ο ρόλος που διαδραματίζει η τύχη στην έκβαση του παιχνιδιού. Εάν το παιχνίδι βασίζεται σε ικανότητες τις οποίες το παιδί δεν διαθέτει αυτή τη στιγμή, ο γονιός μπορεί να ρωτήσει το παιδί τι δεν πήγε καλά σύμφωνα με τη γνώμη του, δίνοντάς του ακόμα μια ευκαιρία να εκφραστεί πραγματικά. Παρέα γονιός και παιδί θα συζητήσουν και να αναζητήσουν πιθανές κινήσεις που ίσως να μπορούν να βελτιώσουν το απο-
τέλεσμα την επόμενη φορά, και θα προωθήσουν την προσωπική πρόοδο του παιδιού. Στη συνέχεια είναι καλό να ειπωθεί πως η προσπάθεια που καταβάλλει το παιδί είναι αντάξια επαίνου όπως η νίκη. Προκειμένου όμως να αφομοιώσει το παιδί πως η προσπάθειά του είναι εξαιρετικά σημαντική, δεν αρκεί μόνο να το ακούσει από τον γονέα, αλλά να το βλέπει να γίνεται έμπρακτα στηρίζοντας κάθε προσπάθειά του και κάθε νίκη του ισότιμα. Οι καλές συμπεριφορές του παιδιού μέσα στο παιχνίδι είναι πάντα ωφέλιμο να επιβραβεύονται, όπως επίσης και να καλλιεργείται ευγενής άμιλλα συγχαίροντας τον νικητή. Τέλος, ο γονιός θα διαβεβαιώσει το παιδί πως οι ικανότητές του και ο τρόπος που ο γονιός βλέπει και αποδέχεται το παιδί του δεν εξαρτώνται ή απειλούνται από την ήττα του. Το παιχνίδι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια ευρύτερη πολύπλευρη διαδικασία
που έχει πολλά σημαντικά πράγματα να προσφέρει στη συναισθηματική, κοινωνική, ηθική και γνωστική ανάπτυξη του παιδιού, πέρα από το ποιος θα είναι ο νικητής και ποιος θα είναι ο χαμένος. Το παιχνίδι προσφέρει ευκαιρίες για εξερεύνηση του εαυτού, διάδραση και επικοινωνία με τους συνομηλίκους μέσω των οποίων συντελείται η ωρίμανση του παιδιού καθώς το φέρνει αντιμέτωπο με το να χάνει, να διεκδικεί, να θυμώνει, να χαίρεται και να προσπαθεί, ανεξάρτητα από το αν τα καταφέρει να νικήσει ή όχι. Ο ρόλος του γονιού είναι να είναι δίπλα στο παιδί με διάθεση να το ακούσει και να το αφήσει να εκφραστεί βιώνοντας την αποτυχία του μέσα στο ασφαλές περιβάλλον της κατανόησης και της υποστήριξης που θα του προσφέρει, ακούγοντάς το με ενσυναίσθηση, και παράλληλα προετοιμάζοντάς το για τις επόμενες ματαιώσεις που θα αντιμετωπίσει στη ζωή του.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΕΡΓΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟΣ - ΤΡΑΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΘΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΉ - ΑΘΛΗΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΗ ΖΥΡΙΧΗ ΕΛΒΕΤΙΑΣ ΕΙΔΙΚΕΥΘΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΑΘΗΝΩΝ
·· ·· ·
ΠΑΙΔΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΑΡΘΟΣΚΟΠΗΣΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Κολοκοτρώνη 49, 26221 Πάτρα Tηλ.: 2610 621.623, Κιν.: 6945 152.412 e-mail: georgiosvergos@yahoo.gr 81
Ένα ανεκτίμητο
δώρο για τα παιδιά
Όταν ο Άγιος Βασίλης έριξε με μια έκρηξη, την ειδικότητα της Παιδοχειρουργικής στο τσουβάλι με τα παιχνίδια του. Δρ. ΣΙΝΩΠΙΔΗΣ ΞΕΝΟΦΩΝ M.D., Ph.D. / ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΙΔΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ
82
Τα Χριστούγεννα, με την αγορά των παιδικών δώρων στο απόγειό της, ίσως είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για την υπενθύμιση ότι κάποτε τα δεδομένα για την επιβίωση και την υγεία των παιδιών ήταν διαφορετικά από ότι είναι σήμερα. Στα μέσα του 18ου αιώνα, ο γνωστός φιλόσοφος Jean Jack Rousseau έγραφε ότι «τα μισά από τα παιδιά πρόκειται να πεθάνουν πριν από την ηλικία των οκτώ ετών. Είναι νόμος της φύσης. Δεν έχει νόημα να εναντιωνόμαστε σε αυτό». Η οργανωμένη προσπάθεια για την αντιμετώπιση των παθήσεων της παιδικής ηλικίας θα καθυστερούσε αρκετά, μέσα στη γενική πεποίθηση ότι «οι χειρουργοί (η λέξη χειρουργός ήταν υποτιμητική εκείνη την εποχή, ενδεικτικό κατάλοιπο το ότι οι χειρουργοί στην Αγγλία ακόμη και σήμερα προσφωνούνται επισήμως ως Mister και όχι ως Doctor) και οι φαρμακοποιοί ασχολούνται με την υγεία των παιδιών πιο συχνά από ότι οι καταξιωμένοι ιατροί». Η ζωή των παιδιών κατά τον 18ο και τον 19ο αιώνα δεν διέφερε από εκείνη του Oliver Twist ή του David Copperfield, των ηρώων του Charles Dickens. Σποραδικές ήταν οι προσπάθειες για τη φροντίδα της υγείας του παιδιού, όπως η ίδρυση νοσοκομείου - ξενώνα από τον καπετάνιο του βρετανικού ναυτικού Thomas Coram για τη φροντίδα «εγκαταλελειμμένων νεογέννητων και των παιδιών του Λονδίνου που πεθαίνουν από πείνα» (1742-1752), του νοσοκομείου des Enfants Malades (1802) στο Παρίσι, που ήταν ουσιαστικά το πρώτο παιδιατρικό νοσοκομείο στον Δυτικό κόσμο (ήταν το μόνο όπου νοσηλεύονταν παιδιά κάτω των 7 ετών) και του νοσοκομείου Great Ormond Street (1852) στο Λονδίνο, στη δημιουργία του οποίου συνέβαλε ο ίδιος ο Charles Dickens. Η γέννηση της σύγχρονης ειδικότητας της Παιδοχειρουργικής έγινε με μία έκρηξη το πρωί της Πέμπτης, 6 Δεκεμβρίου του 1917, ακριβώς πριν από 100 χρόνια. Ήταν η επο-
χή που ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη. Στο γεμάτο με κόσμο και καράβια λιμάνι της πόλης Halifax της Νέας Σκωτίας στον Καναδά, σηκώνει άγκυρα το γαλλικό καράβι Mont Blanc, με σκοπό να ενωθεί με μια νηοπομπή που θα διασχίσει τον Ατλαντικό ωκεανό για την ενίσχυση των συμμαχικών στρατευμάτων στην Ευρώπη. Το φορτίο του είναι 2.500 τόνοι πυρομαχικά, εκρηκτικά και καύσιμα. Την ίδια στιγμή, λίγο πριν τις εννέα το πρωί, το νορβηγικό καράβι Imo ξεκινούσε με προορισμό τη Νέα Υόρκη. Τα δύο πλοία συγκρούστηκαν και το Mont Blanc έπιασε αμέσως φωτιά. Εγκαταλελειμμένο από το πλήρωμά του κατευθύνθηκε φλεγόμενο προς την προβλήτα του λιμανιού μπροστά στα περίεργα βλέμματα των ανθρώπων που παρακολουθούσαν το θέαμα. Λίγο αργότερα, έλαβε χώρα η μεγαλύτερη έκρηξη από ανθρώπινη αιτία στον κόσμο πριν από την ατομική εποχή. 2000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 9.000 τραυματίστηκαν, 200 τυφλώθηκαν, το βόρειο άκρο της πόλης καταστράφηκε, 25.000 έμειναν άστεγοι, ενώ το ωστικό κύμα έσπασε τα τζάμια των παραθύρων σε απόσταση 80 χιλιομέτρων. Ομάδες χειρουργών έσπευσαν να δώσουν βοήθεια από τις κοντινές περιοχές. Στο πρώτο διαμορφωμένο ως κινητό νοσοκομείο τραίνο που έφθασε από τη γειτονική Νέα Αγγλία των Ηνωμένων Πολιτειών, βρισκόταν ένας τριανταεφτάχρονος χειρουργός από τη Βοστώνη, ο William E. Ladd (1880-1967). Η εμπειρία του Ladd με το μεγάλο αριθμό των παιδιών που έφεραν βαριά τραύματα και εγκαύματα, πολλά από αυτά στο πρόσωπο, και η διαπίστωση του χαμηλού επιπέδου της χειρουργικής στα παιδιά, ήταν τα ερεθίσματα που έμελλε να αλλάξουν τη ζωή του και μαζί με τη δική του πολλών 83
Επιστρέφοντας συγκλονισμένος στη Βοστώνη και στην Ιατρική Σχολή του Harvard, αφιέρωσε τη ζωή και το έργο του στη βελτίωση της ποιότητας της αντιμετώπισης των χειρουργικών παθήσεων της παιδικής ηλικίας. Ο ίδιος προσωπικά επέλεξε τους συνεργάτες του και μαζί διαμόρφωσαν από την αρχή τις βασικές αρχές της αντιμετώπισης των νόσων, τις διαγνωστικές μεθόδους, τις εγχειρητικές τεχνικές και την μετεγχειρητική φροντίδα. Τόσο ο ίδιος, ο οποίος θεωρείται ο πατέρας της Παιδοχειρουργικής, όσο και πολλοί από αυτούς επινόησαν πρωτοποριακές χειρουργικές επεμβάσεις και έβαλαν τα θεμέλια της σύγχρονης Παιδοχειρουργικής. Ένας από αυτούς, πρώτος μεταξύ ίσων ήταν ο Robert E. Gross (1905-1988), διάδοχός του στη διεύθυνση του Τμήματος που ανέπτυξε στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο της Βοστώνης. Ο Gross, γιός κατασκευαστή πιάνων που από μικρό τον μύησε ο πατέρας του σε λεπτές κινήσεις των χεριών καθώς φιλοδοξούσε να τον προωθήσει στο ίδιο επάγγελμα, ήταν πρωτοπόρος μεταξύ άλλων, στην αντιμετώπιση των συγγενών παθήσεων της καρδιάς. Ο αριθμός των Παιδοχειρουργών αυξήθηκε και χρειάζονται πολλές σελίδες για να μνημονευτούν ονόματα πρωτοπόρων με καταλυτική συνεισφορά ώστε σήμερα παθήσεις που εμφάνιζαν υψηλή θνητότητα και νοσηρότητα, όπως οι συγγενείς παθήσεις της νεογνικής και βρεφικής ηλικίας, το παιδικό τραύμα, οι συγγενείς παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος, του ουροποιητικού συστήματος και των γεννητικών οργάνων, οι συγγενείς παθήσεις των άκρων και της σπονδυλικής στήλης, να αντιμετωπίζονται πια με μεγάλη επιτυχία από ανθρώπους εξειδικευμένους και δοσμένους αποκλειστικά στο παιδί. Στην Ελλάδα, όπου η Παιδοχειρουργική γράφει τη δική της ιστορία, ήδη αναπτύσσεται η τρίτη γενιά Παιδοχειρουργών, ενώ η ειδικότητα αποκτάται μετά από πρό84
γραμμα επτά χρόνων εκπαίδευσης. Το μέλλον, με τις καινοτόμες ενδοσκοπικές τεχνικές, την ανάπτυξη των νεογνικών και παιδιατρικών μονάδων εντατικής θεραπείας και την εξέλιξη της παρεντερικής διατροφής, φαίνεται ευοίωνο για τους μικρούς ασθενείς.
William E. Ladd (1880 -1967)
Robert E. Gross (1905 -1988) Φωτογραφίες από το γεγονός στο Halifax υπάρχουν στη σελίδα: http://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/halifax-explosion/
Δρ. Σινωπίδης Ξενοφών M.D., Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής Παιδοχειρουργικής Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας Πανεπιστημίου Πατρών Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών Email: xsinopid@upatras.gr Τηλ: 2613 603.813, 6944 462.924 Email: xsinopid@upatras.gr
Στοματικές έξεις στην παιδική ηλικία
Με τον όρο “στοματικές έξεις” εννοούμε διάφορες επαναλαμβανόμενες στοματικές συνήθειες των παιδιών, οι οποίες κατά τη βρεφική ηλικία θεωρούνται φυσιολογικές, έπειτα όμως μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στην εμφάνιση ή στη λειτουργία των δοντιών ή του στόματος. ΑΛΕΞΙΟΥ ΖΑΝΙΑ / ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ
85
Αυτές περιλαμβάνουν την εκμύζηση δαχτύλων ή αντίχειρα, την εκμύζηση της γλώσσας, το δάγκωμα των χειλιών ή των παρειών, την ονυχοφαγία, το σφίξιμο και τρίξιμο των δοντιών (βρυγμός), την παρατεταμένη χρήση πιπίλας και μπιμπερό, καθώς επίσης και τον υπερβολικό στοματισμό αντικειμένων. Αυτές οι συνήθειες όταν είναι υπερβολικές ή συνεχίζονται παρά την αναπτυξιακή τους αναγκαιότητα, μπορούν να οδηγήσουν σε φτωχή οδοντική υγεία, να στιγματίσουν κοινωνικά και να εμποδίσουν την ανάπτυξη ευκρινούς ομιλίας.
και την φυσική ένταση που σημειώνεται στην κροταφογναθική άρθρωση ☺ την αδυναμία που οφείλεται σε αστάθεια και υπολειτουργία των στοματικών μυών.
Η κροταφογναθική άρθρωση βρίσκεται κοντά στα αφτιά μας, εκεί όπου συναντώνται η κάτω και η άνω γνάθος. Η άρθρωση αυτή χρησιμοποιείται για να ανοίγει και να κλείνει το σαγόνι με ελεγχόμενη, διαβαθμισμένη κίνηση. Οι στοματικές έξεις όπως αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω, είναι οι δραστηριότητες εκείνες που ενεργοποιούν την κροταφογναθική άρθρωση. Αυτή είναι η πιο ενεργή άρθρωση του σώματος και ένα σημάδι αισθητηριακής οργάνωσης και ενεργοποίησης. Συνεπώς οι στοματικές έξεις αναδύονται ως ένας τρόπος να επιτευχθεί η επιθυμητή ενεργοποίηση. Στους ενήλικες τέτοιου είδους ερέθισμα επιτυγχάνεται συνήθως μέσω της μάσησης τσίχλας, της ονυχοφαγίας και του βρυγμού.
Οι δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές που αναφέρθηκαν παραπάνω μπορεί να αποτελούν σημάδια συνδυασμού στρες και έντασης. Παρόλο που αυτό μπορεί να είναι μια φυσιολογική και προσαρμοστική συμπεριφορά που προωθεί τη σταθερότητα, μπορεί επίσης να γίνει υπερβολική στα άτομα που έχουν συνδυαστικά κακή χρήση ή έλλειψη χρήσης της γνάθου και της κροταφογναθικής άρθρωσης.
Συνήθως οι προτάσεις για την αντιμετώπιση των κακών στοματικών συνηθειών είναι συμπεριφοριστικές. Ωστόσο, εδώ θα αναφερθούμε σε φυσιολογικά αίτια για τα οποία μπορεί να εμφανιστούν τέτοιες συνήθειες και θα προτείνουμε λύσεις για την αντικατάσταση ή την εξάλειψη τέτοιων ανεπιθύμητων στοματικών έξεων. Τρεις συνήθεις λόγοι για τους οποίους εμφανίζονται οι στοματικές έξεις, περιλαμβάνουν: ☺ το περιβαλλοντικό/εξωτερικό στρες, ☺ την κακή ευθυγράμμιση των δοντιών 86
Το περιβαλλοντικό ή εξωτερικό στρες είναι φυσιολογικό και εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε άτομο. Κάποιοι νιώθουν ένταση στους ώμους, στο στομάχι, έχουν συχνούς πονοκεφάλους, ενώ άλλοι μπορεί να εμφανίζουν ένταση στους μύες του στόματος ή την κροταφογναθική άρθρωση.
Στον πληθυσμό της δεύτερης περίπτωσης, η αιτία των δυσπροσαρμοστικών στοματικών έξεων σχετίζεται με τις οδοντικές δομές. Όταν τα πάνω και τα κάτω δόντια δεν ενώνονται λειτουργικά, μπορεί να υπάρχει μια τάση να ενεργοποιήσουμε τη γνάθο και τα δόντια για να βελτιώσουμε την ευθυγράμμιση της γνάθου και της κροταφογναθικής άρθρωσης και να προσθέσουμε αισθητηριακό ερέθισμα. Η ορθοδοντική είναι η προβλεπόμενη αντιμετώπιση της κακής σύγκλισης δοντιών. Ο πληθυσμός της τελευταίας περίπτωσης είναι αυτός που αφορά περισσότερο τους λογοθεραπευτές που ειδικεύονται στη διάγνωση και αποκατάσταση παιδιών με διαταραχές ομιλίας και στοματοκινητικά ελλείμματα. Αυτά τα άτομα μπορεί επιπλέον να εμφανίζουν στοματικές έξεις για να ενεργοποιήσουν την κροταφογναθική άρθρωση και να οργανώσουν και να σταθεροποιήσουν το στόμα, όμως υπάρχει κι
ένας επιπλέον λόγος που φαίνεται να χρειάζονται περισσότερη ενεργοποίηση. Αυτά τα άτομα μπορεί να έχουν χαμηλό μυϊκό τόνο και μειωμένη δύναμη στους μύες της γνάθου ως αποτέλεσμα της έλλειψης χρήσης του μυϊκού συστήματος του στόματος ή έχουν δυσκολία με τις κατάλληλες κινήσεις λόγω υποτονίας.
Το πιο σημαντικό βήμα στην προσπάθεια εξάλειψης μιας στοματικής έξης είναι να καθορίσουμε το γιατί το άτομο εμφανίζει την παρατηρούμενη συνήθεια. Η ενεργοποίηση της κροταφογναθικής άρθρωσης δημιουργεί ηρεμία και επίγνωση σώματος. Απαιτώντας από το παιδί να σταματήσει τη συμπεριφορά ή αποτρέποντάς το από αυτή, μπορεί να μειώσει προσωρινά τη συνήθεια, όμως δεν αντιμετωπίζει την ανάγκη για ενεργοποίηση και την παραμονή της συνήθειας. Εξίσου σημαντικό είναι να καθορίσουμε γιατί αυτή η συνήθεια θα πρέπει να εξαλειφθεί. Επηρεάζει αρνητικά την υγεία, την πρόσληψη τροφής, την παραγωγή ομιλίας ή την οδοντοφυΐα; Εάν ναι, θα πρέπει να κατανοηθεί καλά από την οικογένεια, τους δασκάλους ή όποια άλλη ομάδα υποστήριξης είναι σημαντική να βοηθήσει στην εξάλειψη της συνήθειας, η αναγκαιότητα εξάλειψης αυτής.
Η παρατεταμένη εκμύζηση του αντίχειρα ή άλλου δαχτύλου και η παρατεταμένη εξάρτηση από τη σίτιση με μπουκάλι και τη χρήση πιπίλας, μπορεί να είναι επιπρόσθετες συμπεριφορές που παρατηρούνται σε αυτό τον πληθυσμό. Οι λογοθεραπευτές από την πλευρά τους, έχουν ως πρωταρχικό στόχο α) να ικανοποιήσουν την ανάγκη για ενεργοποίηση της κροταφογναθικής άρθρωσης και β) να αυξήσουν τη σταθερότητα της γνάθου. Καθώς αυξάνεται η σταθερότητα αυξάνεται και η αισθητηριακή επίγνωση. Επομένως, καθώς οι μύες της γνάθου χρησιμοποιούνται πιο κατάλληλα, η ανάγκη ενασχόλησης με στοματικές έξεις θα μειώνεται. Μετά από καιρό η συνήθεια μπορεί να εξαλειφθεί.
Προσπαθούμε να συμπάσχουμε με το παιδί ξεκινώντας ένα κατάλληλο πρόγραμμα παρέμβασης. Πιθανόν η μοναδική στιγμή που το άτομο είναι χαρούμενο, είναι όταν ασχολείται με τη συνήθεια. Η πιπίλα με την οριζόντια εκμύζηση ηρεμεί το άτομο. Προτού ξεκινήσει οποιαδήποτε θεραπεία, ο ειδικευμένος λογοθεραπευτής αναπτύσσει ένα πλάνο που θα παρέχει εναλλακτικά και επαρκή αισθητηριακά ερεθίσματα για την κροταφογναθική άρθρωση και τις στοματικές δομές. Ξεκινώντας ένα πλάνο παρέμβασης, θα πρέπει να αξιοποιηθούν οι θεραπευτικές τεχνικές που ικανοποιούν την ανάγκη για ενεργοποίηση της κροταφογναθικής άρθρωσης, δεν επηρεάζουν αρνητικά την παραγωγή ομιλίας και είναι κοινωνικά αποδεκτές. Ένας συνδυασμός: α) αισθητηριακού ερεθίσματος με δόνηση, β) στρατηγικών παρέμβασης σίτισης και γ) στοματοκινητικών δραστηριοτήτων, έχει αποδειχτεί το πιο αποτελεσματικό μέσο 87
για τη βελτίωση της σταθερότητας της γνάθου, μειώνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο την εξάρτηση από στοματικές έξεις για την ηρεμία. Μόλις καθοριστούν οι στόχοι της θεραπείας, ο θεραπευτής μπορεί να παρουσιάσει στην οικογένεια: α) τους λόγους για τους οποίους το άτομο μπορεί να είναι εξαρτώμενο από τη συνήθεια, β) τους λόγους για τους οποίους η συνήθεια πρέπει να εξαλειφθεί και γ) στρατηγικές παρέμβασης για την αντικατάσταση του επιθυμητού ερεθίσματος. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί ότι η συνήθεια δεν πρόκειται να κοπεί αμέσως. Θα πάρει αρκετό καιρό να αντικατασταθούν και εν τέλει να εξαλειφθούν οι συμπεριφορές. Το τελικό βήμα είναι να αντικατασταθούν οι συμπεριφορές. Μόλις ξεκινήσει το πρόγραμμα παρέμβασης και το παιδί αρχίσει να λαμβάνει ξαφνικά ενεργοποίηση της 88
κροταφογναθικής άρθρωσης, η συνήθεια μπορεί να εξαφανιστεί. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν θέλουμε να εξαλείψουμε τη συνήθεια προτού βρεθεί ένα υποκατάστατο. Για παράδειγμα, εάν ένα παιδί εξακολουθεί να πίνει με μπουκάλι στην ηλικία των 3 ετών, είναι ανήμπορο να πάρει επαρκή πρόσληψη υγρών από ποτήρι ή καλαμάκι, επομένως η διακοπή του μπουκαλιού θα διακινδύνευε την ακεραιότητα πρόσληψης υγρών. Είναι σημαντικό το παιδί να διδαχθεί από τον ειδικό, να πίνει θεραπευτικά από ποτήρι ή καλαμάκι προτού γίνει οποιαδήποτε προσπάθεια να εξαλειφθεί το μπουκάλι. Εν κατακλείδι, καλό είναι να θυμόμαστε ότι οι τεχνικές εξάλειψης της επιθυμητής στοματικής συνήθειας, θα πρέπει να παρουσιαστούν όταν έχει εδραιωθεί ένα θεραπευτικό πλάνο, που θα περιγράφει συνοπτικά τις αντισταθμιστικές συμπεριφορές και όταν υπάρχει υποστήριξη από την οικογένεια.
Πρόληψη - ∆ιάγνωση - Παρέµβαση Σε έναν ειδικά διαµορφωµένο χώρο, προσαρµοσµένο στις ανάγκες παιδιών και γονέων, παρέχουµε υπηρεσίες λογοθεραπείας (αξιολόγηση, θεραπευτικοί στόχοι, παρέµβαση), σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας και εφήβους, µε αναπτυξιακές και µαθησιακές διαταραχές.
Η Ζάνια Αλεξίου είναι: Λογοπαθολόγος - Λογοθεραπεύτρια, Πτυχιούχος του ΑΤΕΙ Πατρών, μέλος του Συλλόγου Επιστημόνων Λογοπαθολόγων Λογοθεραπευτών Ελλάδος και συν-συγγραφέας του βιβλίου “Μαθαίνω με τον Τυπάκο” (Εκδόσεις Ροτόντα, 2015). Το υλικό αυτό αποτελεί υλικό εκπαίδευσης για παιδιά και εφήβους με αναπτυξιακές διαταραχές.
Κορίνθου 204 - 206 (1ος όροφος), Πάτρα τηλ.: 2614 003.948, κιν.: 6944 831.354, e-mail: zania_alexiou@yahoo.gr
89
90
91
Έγκαιρος
οφθαλμολογικός έλεγχος στα παιδιά
Ο οφθαλμολογικός έλεγχος στα παιδιά θέλει ιδιαίτερη προσοχή στις μικρές ηλικίες, καθώς τα παιδιά αναπτύσσουν την όρασή τους μέχρι περίπου το 8ο έτος. Κάποιο οφθαλμολογικό πρόβλημα ενός ενήλικα πχ. μυωπία ή αστιγματισμός που για εκείνον είναι απλό θέμα, δεν μπορεί να συγκριθεί με το αντίστοιχο πρόβλημα σε μικρές ηλικίες, καθώς εκεί η βλάβη στην όραση ενδέχεται να είναι καθοριστική και μη αναστρέψιμη. ΚΕΦΑΛΑ ΕΛΕΝΑ / MD, MICOpth ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΣ
92
Η πρόληψη στην υγεία των ματιών είναι ιδιαίτερα σημαντική, όπως αντίστοιχα και σε όλους τους τομείς της ιατρικής. Ο έγκαιρος προληπτικός έλεγχος μπορεί να προλάβει μόνιμα προβλήματα όρασης, ακόμα και πολύ σπάνιες περιπτώσεις που κινδυνεύει και το ίδιο το παιδί πχ. κακοήθεις όγκοι. Οι λόγοι για τους οποίους είναι επιβεβλημένος ο έγκαιρος προληπτικός έλεγχος της υγείας των ματιών των παιδιών είναι οι παρακάτω: ☺ Αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα το πρόβλημα ενδέχεται να υπάρξει απώλεια όρασης. ☺ Πολλές φορές οι γονείς δεν μπορούν να αντιληφθούν τα οφθαλμολογικά προβλήματα των παιδιών, πιστεύοντας ότι τα παιδιά υπερβάλουν στις περιγραφές τους. ☺ Αρκετά παιδιά δεν δίνουν σημασία σε προβλήματα όρασης και δεν τα αναφέρουν στους γονείς τους θεωρώντας ότι η κατάσταση που βιώνουν είναι φυσιολογική. ☺ Σε πολλά οφθαλμολογικά προβλήματα δεν υπάρχουν έντονα και απότομα συμπτώματα που να οδηγήσουν στον οφθαλμίατρο. ☺ Ο προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος των παιδιών δίνει αυξημένες πιθανότητες για καλή όραση αργότερα στην ενήλικη ζωή. Πότε πρέπει να γίνεται οφθαλμολογική εξέταση στο παιδί; Η λανθασμένη κοινή πεποίθηση είναι ότι για να μπορεί να γίνει οφθαλμολογικός έλεγχος στο παιδί, θα πρέπει να μπορεί να συνεννοηθεί με τον οφθαλμίατρο ή να μπορεί να διαβάζει. Ο ειδικός οφθαλμίατρος για παιδιά έχει τις γνώσεις, την πείρα και τα ειδικά μηχανήματα για να κάνει όλες τις απαραίτητες για το παιδί εξετάσεις. Ο οφθαλμολογικός έλεγχος θα πρέπει να γίνεται: ☺ αμέσως μετά τη γέννηση ☺ στους 9 -12 μήνες
☺ στην ηλικία των 3 ετών ☺ στην ηλικία των 5 ετών ☺ κάθε χρόνο το Σεπτέμβριο στην αρχή της σχολικής χρονιάς.
Τα πιο συνηθισμένα οφθαλμολογικά προβλήματα που ενδέχεται να εμφανίσουν τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία είναι τα εξής: ◘ αμβλυωπία ◘ στραβισμός ◘ διαθλαστικές ανωμαλίες όπως μυωπία, ◘ αστιγματισμός, υπερμετρωπία κ.α. ενώ πιο σπάνια μπορεί να εμφανιστούν: ◘ όγκοι ◘ συγγενές γλαύκωμα Ο προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος και η θεραπεία είναι κομβικής σημασίας για την αποκατάσταση προβλημάτων όρασης του μωρού/παιδιού. Αν οι γονείς έχουν υποψίες ότι υπάρχει επιδείνωση της οπτικής οξύτητας του παιδιού, θα πρέπει να επισκεφτούν τον οφθαλμίατρο χωρίς να περιμένουν να φτάσει η ώρα του τακτικού ελέγχου που έχουν προγραμματίσει. Ενδέχεται το παιδί να μην έχει κάποιο οφθαλμολογικό πρόβλημα κι οι υποψίες των γονέων να μην είναι βάσιμες, αλλά τουλάχιστον ο οφθαλμίατρος θα λύσει τις απορίες και θα ενημερώσει τους γονείς. Εξάλλου είναι καλύτερα να πάνε 2 φορές το παιδί στον οφθαλμίατρο χωρίς αυτό να έχει πρόβλημα, παρά να μην το πάνε καθόλου με τον κίνδυνο να υπάρχει ένα πρόβλημα που παραβλέποντάς το θα δημιουργήσει μη αναστρέψιμη βλάβη στην όραση του παιδιού. Η κοινή ιπποκράτειος ρήση “καλύτερα να προλαμβάνεις παρά να θεραπεύεις” βρίσκει και στα οφθαλμολογικά προβλήματα την εφαρμογή της. 93
H μαμά μου…
κλαίει!
ΠΑΤΣΑΟΥΡΑ ΔΗΜΗΤΡΑ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Msc CHILD AND ADOLESCENT PSYCHOLOGY
Η ανατροφή των παιδιών αποτελεί μία κρίσιμη περίοδο στον κύκλο ζωής της οικογένειας. Η ανατροφή ξεπερνά την κάλυψη των βασικών αναγκών, ενώ κρίνεται απαραίτητο, οι γονείς να καλύψουν άλλες ανάγκες στα παιδιά τους που βασίζονται στην κατάλληλη επικοινωνία με αυτά, στη 94
συναισθηματική έκφραση και στη συναισθηματική συμμετοχή τους στη ζωή των παιδιών. Αυτές οι τρεις διαστάσεις επηρεάζουν άμεσα τη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, τόσο κατά την παιδική και εφηβική ηλικία όσο και στη μετέπειτα ζωή τους.
Ένας εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας στη συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών είναι πόση ζεστασιά, φροντίδα και στήριξη εισπράττουν από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Οι γονείς που δείχνουν και εκφράζουν συναισθήματα φροντίδας, βοηθούν τα παιδιά τους να αναπτύξουν υψηλό επίπεδο εκτίμησης. Επίσης, οι γονείς που βοηθούν τα παιδιά τους να εκφράζουν με υγιή τρόπο τα συναισθήματά τους, τους διδάσκουν να διαχειρίζονται τις αντιδράσεις τους απέναντι σε καθημερινές προκλήσεις που μπορεί να αφορούν τη σχολική και κοινωνική τους ζωή. Αυτό συμβαίνει όταν και οι ίδιοι οι γονείς είναι σε θέση να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να τα διαχειριστούν με υγιή τρόπο. Οι γονείς είναι το πρότυπο των παιδιών για το πώς να διαχειρίζονται και εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Ειδικότερα το παιδί αναπτύσσει από τη βρεφική κιόλας ηλικία ένα συναισθηματικό δεσμό με τη μητέρα, η οποία του διδάσκει τη συναισθηματική έκφραση ήδη από την αγκαλιά και το χάδι που του προσφέρει ως βρέφος. Η ανάπτυξη του παιδιού προβλέπεται υγιής όταν μεγαλώνει με μία «διαθέσιμη» και συναισθηματικά προσιτή μητέρα, στην οποία μπορεί να στηριχθεί και που του παρέχει τον εαυτό της ως καθρέφτη, μέσα από τον οποίο το παιδί «καθρεφτίζει» μία καλή εικόνα εαυτού. Τι συμβαίνει όμως όταν η μητέρα όχι μόνο δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού της αλλά χρειάζεται η ίδια να ικανοποιήσει τις δικές της στηριζόμενη στο παιδί της; Τι συμβαίνει όταν η μητέρα εκφράζει καθημερινά συναισθήματα θλίψης, μελαγχολίας και κλαίει; Τότε τα παιδιά μεγαλώνουν αναλαμβάνοντας στη ζωή το ρόλο του παρηγορητή και του προστάτη. Θέλοντας και μη, τα παιδιά αναλαμβάνουν το ρόλο του γονέα που οφείλει να προστατεύσει και να παρηγορήσει το πληγωμένο «παιδί-μητέρα» δίπλα
τους. Μπορεί ακόμη να νιώθουν συχνά ενοχές όποτε αισθάνονται χαρούμενα και να παίρνουν μεγάλο μέρος της ευθύνης πάνω τους, δηλαδή ότι τα ίδια είναι υπεύθυνα για τη συναισθηματική κατάσταση της μητέρας τους. Ποια είναι όμως η επίδραση στα παιδιά ανάλογα με την ηλικία; Προσχολική ηλικία Η επίδραση στο παιδί προσχολικής ηλικίας είναι σημαντική, αφού τα παιδιά αυτής της ηλικίας προσπαθούν να βρουν τρόπους να ρυθμίσουν μόνα τους το συναίσθημά τους. Συχνή είναι η δυσκολία τους να μάθουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, με αποτέλεσμα ή να τα εσωτερικεύουν (δυσκολία στο μοίρασμα συναισθήματος) ή να τα εξωτερικεύουν εμφανίζοντας επιθετικές συμπεριφορές απέναντι στα άλλα παιδιά. Σχολική ηλικία Η επίδραση της μητέρας που κλαίει, στα παιδιά σχολικής ηλικίας είναι μεγαλύτερη, αφού σε αυτή την ηλικία το παιδί αναγκάζεται να φερθεί ως ενήλικας και να αναλάβει τη συναισθηματική στήριξη της μητέρας που νιώθει ανασφαλής, ενώ δεν είναι ακόμη σε θέση να χειριστεί και να κατανοήσει τα δικά του συναισθήματα. Εφηβική ηλικία Για ένα παιδί εφηβικής ηλικίας τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα. Το παιδί αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου τη μητέρα που κλαίει και παίρνει μεγάλο μέρος της ευθύνης για τη κατάστασή της. Παρουσιάζεται ως «ώριμο», ωστόσο αποξενώνεται σημαντικά από τα δικά του συναισθήματα και τις δικές του ανάγκες. Επιπλέον, νιώθει χαμηλή αυτοεκτίμηση και ενοχές όταν δεν μπορεί να κάνει τη μητέρα που κλαίει να νιώσει καλύτερα, με αποτέλεσμα να βιώνει μία καθημερινή ματαίωση που μπορεί να προκαλέσει και στο ίδιο έντονα συναισθήματα θλίψης. 95
Ως αποτέλεσμα, το παιδί αυτό όταν ενηλικιώνεται έχει βαθιά ριζωμένες τις αντιλήψεις του σχετικά με τον ρόλο του «σωτήρα» που πρέπει να αναλάβει στις διαπροσωπικές του σχέσεις και συχνά ιεραρχεί τις ανάγκες των άλλων ως σημαντικότερες ανάγκες από τις δικές του. Τι μπορεί να κάνει ένας γονιός; 1. Αναζητείστε επαγγελματική βοήθεια Εάν αισθάνεστε αδύναμοι στο να αντιμετωπίσετε κάποιες καταστάσεις που κυριαρχούν στη ζωή σας. Εάν νιώθετε συχνές μεταπτώσεις στη διάθεσή σας και δυσκολεύεστε να διαχειριστείτε το συναίσθημά σας, απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας. 2. Βασιστείτε στον σύντροφό σας ή σε κάποιο άλλο άτομο του οικείου περιβάλλοντος Το μεγαλύτερο βάρος της ευθύνης της δικής σας συναισθηματικής δυσκολίας, οφείλει να αναλάβει ένας άλλος ενήλικας και όχι το παιδί σας. Μπορείτε να βρείτε
στήριξη στον σύντροφό σας ή να αναζητήσετε υποστήριξη σε συγγενείς και φίλους. 3. Μιλήστε στα παιδιά σας Εξηγήστε στα παιδιά σας με απλά λόγια τι νιώθετε, τι βιώνετε και απενοχοποιήστε τα! Είναι πιο επώδυνο για τα παιδιά να βιώνουν κάτι το οποίο δεν γνωρίζουν και για το οποίο νιώθουν υπεύθυνα. Τέλος, να θυμάστε, η συναισθηματική έκφραση είναι σημαντική για σας και τα παιδιά σας. Αυτό σημαίνει πως μέσω των δικών σας συναισθημάτων, τα παιδιά σας εκπαιδεύονται να εκφράζουν τα δικά τους συναισθήματα είτε αυτά είναι θετικά είτε αρνητικά. Ωστόσο, αυτή η έκφραση χρειάζεται να γίνεται με υγιή τρόπο. Ο τρόπος που οι γονείς κατανοούν και διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, διαμορφώνει πρότυπα υγιούς συναισθηματικής αλληλεπίδρασης που θα βοηθήσουν τα παιδιά να εξελιχθούν σε σταθερούς συναισθηματικά ενήλικες.
Στο Marble επί της Αγίου Νικολάου 44
θα βρείτε χάντρες, πέρλες, κορδόνια, μεταλλικά διακοσμητικά και όλα όσα χρειαστείτε για να δημιουργήσετε τα χειροποίητα κοσμήματα και στολίδια σας. Η ευχάριστη έκπληξη... θα σας βοηθήσουμε, θα σας προτείνουμε και αν μας το ζητήσετε θα το φτιάξουμε για εσάς!
Αγίου Νικολάου 44, Πάτρα, Τ: 2610 279.877 www.marb.gr 96
marblepatras
Οι ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ στην Πάτρα είναι ένας παιδότοπος που δημιουργήθηκε με σκοπό να καλύψει την ανάγκη του παιδιού για διασκέδαση και ψυχαγωγία, αλλά και για να το βοηθήσει να αναπτύξει την κοινωνικότητα του μέσα από το ομαδικό παιχνίδι. Σ’ έναν ευχάριστο πολυχώρο με διακοσμητικά στοιχεία που εξάπτουν τη φαντασία μικρών και μεγάλων, ο παιδότοπος ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ κατάφερε μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα να γίνει το στέκι παιδιών και γονέων. Στις σύγχρονες εγκαταστάσεις μας οι μικροί σκανταλιάρηδες ήρωές μας, μπορούν να παίξουν με ασφάλεια πάντα υπό την επίβλεψη του έμπειρου προσωπικού μας. Για τα παιδιά έως 3 ετών προσφέρουμε ασφαλές baby park με πολλά παιχνίδια. Καθημερινά 365 ημέρες το χρόνο και με άνετο πάρκινγκ. Επισκεφθείτε μας ή διοργανώσετε παιδικά πάρτυ και λοιπές κοινωνικές εκδηλώσεις, με πολύ μουσική, δημιουργικό παιχνίδι και διασκέδαση που θα μείνουν σίγουρα αξέχαστες στους καλεσμένους σας.
Στόχος μας είναι ο παιδότοπος ΜΙΚΡΟΙ ΗΡΩΕΣ να γίνει το δεύτερο παιδικό δωμάτιο κάθε μικρού μας φίλου!
Πατρών-Κλάους 21, Πάτρα Τηλ.: 2610 242.400 Κιν.: 6947 992.466 mikroiheroes@gmail.com www.mikroi-heroes.gr
97
Ενεργητική ή παθητική αγάπη; Τι θα μάθουμε στα παιδιά μας;
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΚΑΛΕΝΤΖΗΣ / ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ BPS, MISCP
Τα Χριστούγεννα είναι σε λίγες ημέρες. Όλοι μας θεωρούμε ότι είναι μια σπουδαία γιορτή και περίοδος του χρόνου, μιας και είναι αφορμή να βρεθούμε με αγαπημένα μας πρόσωπα και να νιώσουμε την αγάπη. 98
Αρκετοί πιστοί νηστεύουν και πηγαίνουν στην εκκλησία. Η πνευματική και η υλιστική νηστεία είναι στην καθημερινότητα όλων των Ελλήνων ή τουλάχιστον ενός μεγάλου ποσοστού.
Θα επικεντρωθώ στο συμπεριφορικό κομμάτι όμως.
εκφράζεται το κάθε συναίσθημα όμως, είναι αυτό που πρέπει να εστιάζουμε.
Παρατηρώντας, λοιπόν, τα ΜΜΕ, η κύρια θεματολογία τους είναι για το «πώς να ντυθείτε τα Χριστούγεννα ή στο Ρεβεγιόν», «τι να μαγειρέψετε τα Χριστούγεννα» , «πού να περάσετε όμορφα τα Χριστούγεννα» και άλλα τέτοιου είδους αφιερώματα, που ''παντρεύουν'' ένα υλιστικό κομμάτι με τη λέξη Χριστούγεννα.
Κάθε φορά που βλέπουμε ένα παιδί να έχει αρνητική συμπεριφορά (πχ. να φωνάζει, να χτυπάει τον εαυτό του ή τους άλλους κλπ), το πρώτο βήμα είναι να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε ποιος είναι ο λόγος που εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο και τι είναι αυτό που το δυσαρεστεί.
Δηλαδή, σε μια περίοδο που πρέπει να υπάρχει πνευματική γαλήνη, αγάπη και να είναι μια ευκαιρία να έρθουμε πιο κοντά πνευματικά και συναισθηματικά με τον συνάνθρωπο και την οικογένειά μας, η κύρια θεματολογία είναι για το πώς θα ικανοποιηθεί το υλιστικό μας στοιχείο με τους υπολοίπους. Δεν είναι ντροπή να παραδεχθούμε ότι όντως συμβαίνει αυτό... Πρέπει όμως να εστιάσουμε και στην πνευματικότητά μας και στα συναισθήματά μας. Για παράδειγμα, βλέπεις έναν συνάνθρωπό σου να σκοντάφτει στον δρόμο. Το να δείξεις συμπόνια, να τον βγάλεις φωτογραφία και να το ανεβάσεις στο facebook λέγοντας πόσο λυπάσαι, είναι ο ορισμός «της παθητικής αγάπης». Πήγαινε... βοήθα... μοίρασε τη θετική σου ενέργεια με την κάθε ευκαιρία που σου δίνεται... μην σε νοιάζει το χρώμα, η θρησκεία, η διαφορετικότητα ... απλά δείξε πως η «ενεργητική αγάπη» ζει ακόμα, 2 χιλιετίες μετά. Κάποτε κάποιος γεννήθηκε, μίλησε για την «ενεργητική αγάπη» και πέθανε γι’ αυτήν. Πώς σχετίζονται αυτά όμως με την αρνητική συμπεριφορά ενός παιδιού; Πριν ξεκινήσουμε τον συσχετισμό, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η αρνητική συμπεριφορά / θυμός, είναι απλά μια έκφραση συναισθημάτων και σαφώς δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε κάποιο συναίσθημα ως καλό ή κακό. Ο τρόπος που
Ένα μέρος της επιθετικότητας αποτελεί φυσικό επακόλουθο της αναπτυξιακής διαδικασίας ενός παιδιού, όμως παρατηρούνται διαφορές ως προς τον τρόπο εκδήλωσης της έντασης, διαφορές που οφείλονται στον συνδυασμό της ιδιοσυγκρασίας του εκάστοτε παιδιού και των περιβαλλοντικών συνθηκών, κάτω από τις οποίες εκείνο μεγαλώνει. Ποιοι είναι οι πιθανοί λόγοι της εσωτερικής έντασης του παιδιού που οδηγούν στην αρνητική συμπεριφορά και το θυμό; ◘ Όταν υπάρχουν υπερβολικές στερήσεις και απαγορεύσεις προς εκείνο Όταν οι γονείς συνεχώς λένε «όχι» και «μη» στο παιδί με ένταση, χωρίς αυτό να μπορεί να καταλάβει την αιτιολογία αυτών τον απαγορεύσεων. Όταν οι γονείς/εκπαιδευτικοί/οικείοι μιλούν απότομα στο παιδί με ένταση χωρίς να εξηγούν τον λόγο, είναι αναμενόμενο το παιδί να αναστατώνεται και η κάθε είδους αρνητική συμπεριφορά να είναι ένα είδος εκτόνωσης. ◘ Όταν γινόμαστε παραπάνω απαιτητικοί από όσο χρειάζεται Αρκετοί γονείς είναι παραπάνω απαιτητικοί με τα παιδιά τους, συγκρίνοντάς τα με άλλα παιδιά της ηλικίας τους ή μεγαλύτερα και βάζοντας πιο ψηλά τον πήχη, δίχως όμως να έχουν αξιολογήσει τις ικανότητες/ ταλέντα του παιδιού τους ή ακόμα και την ηλικία του. Είναι γεγονός πως η ωριμότητα σε κάθε άνθρωπο έρχεται σε διαφορετική χρονική περίοδο/ηλικία και οι γονείς θα πρέπει να αντιληφθούν ότι η τάση να πιέ99
ζουν το παιδί να πετύχει κάτι που δεν είναι έτοιμο να καταφέρει, μόνο αρνητικά συναισθήματα μπορεί να του δημιουργήσει. Αρκετοί νέοι, με ικανότητες να πετύχουν αρκετούς στόχους, μπορεί να κουβαλούν την ιδιοσυγκρασία του ηττημένου ως κατάλοιπο της παιδικής τους ηλικίας.
της «αδιαθεσίας» του οργανισμού αυτού. Η επιθετικότητα του παιδιού αποτελεί για παράδειγμα «τον πυρετό», αλλά η «αδιαθεσία - ασθένεια» δεν οφείλεται σε αυτόν.
◘ Όταν υπάρχει μεγάλη υποχωρητικότητα Εν αντιθέσει του προηγούμενου λόγου που αναφέραμε, το άλλο άκρο της αμέριστης υποχωρητικότητας, μπορεί να φέρει πάλι αρνητικά αποτελέσματα. Οι γονείς πρέπει να βάζουν όρια στο παιδί, πότε κάτι επιτρέπεται και πότε όχι και να του δίνουν μια δικαιολογία που να μπορεί να κατανοήσει. Η ασυδοσία μόνο αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να φέρει, μιας και όταν το παιδί πάει σε κάποιο άλλο κοινωνικό σύνολο που δεν του κάνουν τα χατίρια, είναι φυσιολογικό να έχει εκρήξεις θυμού. ◘ Όταν αδυνατούμε να ελέγξουμε τον θυμό μας Έχουμε ακούσει πολλές φορές να λένε ότι «τα παιδιά είναι σαν σφουγγάρια» και αντιγράφουν τα πάντα και την κάθε συμπεριφορά από το οικείο περιβάλλον τους. Ο μιμητισμός είναι βασικό στοιχείο για την εξέλιξη ενός ανθρώπου στα πρώτα στάδια της ζωής του, και μάλιστα είναι ένα χαρακτηριστικό που μας συνοδεύει και στην ενηλικίωσή μας. Πώς θα μπορούσαμε να κακοχαρακτηρίσουμε ένα παιδί με άσχημη συμπεριφορά, όταν στο περιβάλλον του υπάρχει μόνο βία, θυμός, εκτόνωση έντασης με άσχημο τρόπο; To παιδί αντιγράφοντας τους οικείους του θεωρεί σωστές αυτές τις συμπεριφορικές εκφράσεις, κάθε φορά που αισθάνεται ένταση μέσα του. ◘ Όταν δεν υπάρχει ουσιαστική επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας και κυρίως ανάμεσα στους συζύγους Τότε, η θερμοκρασία του «ζωντανού οργανισμού» που αποτελεί την οικογένεια ανεβαίνει και η επιθετικότητα του παιδιού δεν αποτελεί παρά μόνο ένα σύμπτωμα 100
Τι μπορούμε να κάνουμε όμως; Υπάρχει τρόπος να αλλάξει μια κατάσταση; Κανείς μας δεν γεννιέται με την ιδιότητα του γονέα και σαφώς σε μια απαιτητική ελληνική πραγματικότητα είναι φυσιολογικό να κάνουμε λάθη και να ξεσπάμε στο οικογενειακό περιβάλλον την ένταση της ημέρας. Αρκετοί ενώ γνωρίζουν ότι έχουν ένταση από τις δραστηριότητες της ημέρας τους, μέχρι να αποφορτιστούν επιλέγουν να απομονωθούν οι ίδιοι ή να απομονώσουν το παιδί, δίνοντάς του tablet / κινητό / τηλεόραση. Το παιδί όμως, αυτό το εκλαμβάνει ως απόρριψη από τον γονέα. Ο γονέας όταν θα πάει μετά από λίγη ώρα στο παιδί, αυτό θα αρνείται να του δώσει σημασία ή θα είναι δύστροπο. Οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι μια καλή περίοδος για την εφαρμογή της «ενεργητικής αγάπης» που αναφέραμε στην αρχή. Όλες οι αρνητικές καταστάσεις μπορούν να αναστραφούν όταν επενδύουμε στα συναισθήματα και στην αλληλεπίδραση με τους άλλους μέσω συναισθημάτων και όχι μέσω υλικών αγαθών. Δοκιμάστε το & Keep Smiling. Καλές γιορτές, με ενεργητική αγάπη στην οικογένειά σας και στους γύρω μας.
ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΘΕ ΡΑΠΕΙΑΣ Ελένη Κλ. Κασταμονίτη Λογοθεραπεύτρια, Master Ειδικής Αγωγής Πανεπιστήμιο UEL, Λονδίνο
ΔΩΡΕΑΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
“για παιδιά και ενήλικες” Εξειδίκευση στις Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθήνας.
Γούναρη 136, πλ. Ομονοίας, 3ος Τηλ. ραντεβού: 6932 700.236, 2614 012.925 www.kastamoniti.gr eleni@kastamoniti.gr 101
Σεμινάρια
μουσικοκινητικής αγωγής σε ενήλικες ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗ ΜΑΡΙΛΕΝΑ / ΜΟΥΣΙΚΟΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ
Τα Σεμινάρια Μουσικοκινητικής Αγωγής σε ενήλικες συνεχίζονται και τη νέα χρονιά με κέφι και αγάπη, στο χώρο του ωδείου Paganini. Κάθε Τρίτη 20:00 - 22:00 γινόμαστε ξανά παιδιά μέσα από το βιωματικό Σεμινάριο και ταυτόχρονα οργανώνουμε τις μουσικοκινητικές δραστηριότητες τις οποίες υλοποιούμε στους μικρούς μας μαθητές του τμήματος μουσικοκινητικής αγωγής του ωδείου, κάνοντας πρακτική εξάσκηση. 102
Το σεμινάριο απευθύνεται σε μουσικούς, μουσικοπαιδαγωγούς, δασκάλους, νηπιαγωγούς, βρεφονηπιοκόμους και γονείς. Κάθε Τρίτη δημιουργούμε μια αυτοτελή θεματική ενότητα. Έτσι οι συμμετέχοντες μπορούν να παρακολουθήσουν είτε ολόκληρο τον κύκλο των σεμιναρίων είτε οποιαδήποτε θεματική ενότητα επιθυμούν. Η κράτηση θέσης είναι απαραίτητη.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΟΥΣΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ Τρίτη 9/1/2018 «Μουσικό Ταξίδι στη Χώρα των Συναισθημάτων» Τρίτη 16/1/2018 «Μουσικοκινητική Αγωγή για βρέφη» Τρίτη 23/1/2018 «Εισαγωγή στην αφήγηση και τη δραματοποίηση παραμυθιών» (Μαζί μας θα είναι ο αφηγητής Αλέξης Γκλαβάς) Τρίτη 30/1/2018 «Η Διαφορετικότητα μέσα από τα όργανα της ορχήστρας» Τρίτη 6/2/2018 «Οι Μουσικοκινητικές περιπέτειες του Αρλεκίνου» Τρίτη 13/2/2018 «Καρναβάλι των Ζώων» Τρίτη 20/2/2018 «Μουσικοκινητικά Παιχνίδια για παιδικά Party» Τρίτη 27/2/2018 «Μαγική Παραμυθοτράπουλα» Τρίτη 6/3/2018 «Οι 4 εποχές» Τρίτη 13/3/2018 «Μουσικοκινητική και ανακύκλωση» Τρίτη 20/3/2018 «Μουσικοκινητική και Αυτισμός» (Μαζί μας η λογοθεραπεύτρια Δήμητρα Μουρούτη) Τρίτη 27/3/2018 «Εισαγωγή στο Θεατρικό Παιχνίδι» Τρίτη 17/4/2018 «Μουσικοκινητική με χρήση ηχητικών σωλήνων»
Τρίτη 24/4/2018 «Μουσικοκινητική και Χρώμα» (Μαζί μας η εικαστικός Χρυσόθεμις Μιτάκη) Τρίτη 8/5/2018 «Μουσικοκινητική Αγωγή με χρήση Χάι Κου» Τρίτη 15/5/2018 «Εισαγωγή στη συγγραφή και δραματοποίηση παραμυθιού» Τρίτη 22/5/2018 «Ταξίδι στις Μουσικές του κόσμου» Τρίτη 29/5/2018 «Ανάλυση Μουσικοκινητικών ενοτήτων με θέμα το Καλοκαίρι» Τρίτη 5/6/2018 «Προετοιμασία Καλοκαιρινής Μουσικοκινητικής Παράστασης» Τρίτη 12/6/2018 «Δραματοποίηση Παραμυθιών» (Μαζί μας ο συγγραφέας και νηπιαγωγός Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος) Ευχαριστώ θερμά τους φίλους μου Κωνσταντίνο Αντωνόπουλο, Αλέξη Γκλαβά, Χρυσόθεμις Μιτάκη και Δήμητρα Μουρούτη, που με στήριξαν με τη συνεργασία τους και την παρουσία τους στα σεμινάρια. Εισηγήτρια Σεμιναρίου: Μαριλένα Καλογεράκη Μουσικοπαιδαγωγός Τηλ.: 6957 738.733 E-mail: mariaelenhk@gmail.com Χώρος Διεξαγωγής Σεμιναρίου: Ωδείο Paganini Ι. Βλάχου 4 & Γούναρη, Πάτρα Τηλ.: 2610 346.188 & 6937 018.509 103
Νέο Μουσικοκινητικό Τμήμα στο
Μουσικοθεατρικό Εργαστήρι ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗ ΜΑΡΙΛΕΝΑ / ΜΟΥΣΙΚΟΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ
του στο ωδείο Paganini και καλωσορίζει τα αγαπημένα μας μωρά ηλικίας 1-2 ετών μαζί με τους γονείς τους. Πρόκειται για μια μοναδική δραστηριότητα στην πόλη, η οποία θα γίνεται κάθε Σάββατο 12:30-13:30 στο ζεστό και φιλόξενο χώρο του ωδείου Paganini.
Αγαπητοί γονείς, Οι εποχές στις οποίες ζούμε απαιτούν ένα συνεχές τρέξιμο και μάλιστα σε γρήγορους ρυθμούς. Πολλές φορές εγκλωβίζουμε τον εαυτό μας στην καθημερινή ρουτίνα, με αποτέλεσμα να χάνουμε χρόνο και στιγμές από τη ζωή των παιδιών μας. Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά στη βρεφική και μεταβρεφική ηλικία, αναπτύσσουν πολλές δεξιότητες και αισθήσεις. Ακόμα και αν δεν το δείχνουν, σε αυτή τη φάση αντιλαμβάνονται με την αφή τους, ακούνε και ξεχωρίζουν ήχους και φωνές και προετοιμάζουν σιγά - σιγά το λόγο τους. Για όλους αυτούς τους λόγους, μια δραστηριότητα στην οποία ο γονιός θα μπορεί να περνάει δημιουργικό χρόνο μαζί με το παιδί του, είναι πολύ χρήσιμη τόσο για το παιδί όσο και για τον ίδιο το γονιό. Από τον Ιανουάριο του 2018, το Μουσικοθεατρικό Εργαστήρι ανοίγει την πόρτα 104
Περάστε ένα όμορφο Σαββατιάτικο μεσημέρι μαζί με το μωρό σας, παρέα με χορό, μουσική, ηχοϊστορίες και παιχνίδια. Ακούστε με το μωρό σας όμορφες μελωδίες μέσα από τους ήχους του πιάνου, του μεταλλόφωνου και των κρουστών μουσικών οργάνων του C. Orff, πείτε μαζί τις πρώτες του λεξούλες μέσα από ρυθμικά τραγούδια, μάθετε μαζί του έννοιες όπως τα σχήματα, τα χρώματα, τα ζωάκια μέσα από τα παιχνίδια και τη δραματοποίηση και τραγουδήστε στο μωρό σας τραγούδια, γιατί για αυτό η πιο μελωδική φωνή είναι η δική σας. Σας περιμένω όλους με χαρά για ένα πρώτο δοκιμαστικό μάθημα εντελώς δωρεάν. Χαρούμενα Χριστούγεννα και Καλές Γιορτές.
Μαριλένα Καλογεράκη Μουσικοπαιδαγωγός Τηλ.: 6957 738.733 E-mail: mariaelenhk@gmail.com Ι. Βλάχου 4 & Γούναρη, Πάτρα Τηλ.: 2610 346.188 & 6937 018.509
Βρείτε τα όλα as ogios.gr/christm στο w w w.psich
Τα καλύτερα βιβλία για μαγικές γιορτές!
Κυκλοφορία: Σεπτέμβτιος 2017
w w w . p s i c h o g i o s . g r
Δια βά Z ο υ με μαζί!
105 Γίνετε μέλη δωρεάν στο www.psichogios.gr ή καλώντας χωρίς χρέωση στο 800-11-64 64 64 και κερδίστε προνόμια και δώρα.
Ευχαριστούμε θερμά για τη συνεργασία τους: Αλεξίου Ζάνια Λογοθεραπεύτρια Κορίνθου 204 - 206, Πάτρα Τηλ. 2614 003.948, Κιν.6944 831.354 e-mail : zania_alexiou@yahoo.gr Γιαννακόπουλος Π. Μάριος Χειρουργός Οφθαλμίατρος Γεροκωστοπούλου 31-33 (2ος όροφος), Πάτρα Τηλ.: 2610 224.505, Κιν.: 6974 332.286 info@theeye.gr gmariomail@gmail.com www.theeye.gr Καλέντζης Αντώνιος Ψυχολόγος BPS, MISCP Μέλος Βρετανικού Συλλόγου Ψυχολόγων Νευροψυχολόγων, Coaching Ψυχολόγων Μέλος Διεθνούς Συλλόγου Coaching Ψυχολόγων Εκπαιδευτής Προγραμμάτων Ψυχικής Υγείας Πανεπιστημίου Αιγαίου Σκύρου 102, κτιριακό Συγκρότημα ΟΤΕ, Πάτρα Τηλ.: 2610 322.306 www.antonioskalentzis.eu | www.psychologized.gr | Psychologized@gmail.com Κανελλοπούλου Γεωργία Χριστίνα Ψυχολόγος - Οικογενειακή Σύμβουλος Καλλιθέα, Αττική Τηλ.6943 883.527 Email:gkanellopoulou@thepsytrap.gr Καραγιαννίδου - Αντωνοπούλου Έλενα Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών Κορίνθου 287 & πλ. Γεωργίου, Πάτρα Τηλ.: 2610 222.778, Κιν.: 6978 113.861 E-mail: ekaragiannidou@hotmail.co.uk Κεφάλα Έλενα MD, MICOpth Χειρουργός Οφθαλμίατρος Αθανασιάδη 3-5, Αθήνα τηλ. 210 645 89 59 http://lasermiopias.gr http:// ofthalmiatros-athina.gr Κιντής Γεωρ. Σπυρίδων Διαιτολόγος - διατροφολόγος Μαιζώνος 13, Πάτρα Τηλ.: 2610 422.621, Κιν.: 6981 052.392 e-mail: spiroskintis@gmail.com Κοσμαρίκου Αλεξάνδρα Παιδίατρος - Ομοιοπαθητική Ιατρική Γούναρη 78, Πάτρα Τηλ.: 2614 008.469, Κιν.: 6981 080.369 www.kosmarikou.gr www.facebook.com/akosmarikou Κοτοπούλη Π. Όλγα-Μαρία BSc, MSc Ψυχολόγος - Ψυχολόγος Υγείας Σατωβριάνδου 63-65 & Κορίνθου, Πάτρα Τηλ.: 2610 279.277, Κιν.: 6980 502.577 kotopoulipsycare@gmail.com Κωνσταντινοπούλου Δέσποινα Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια Συνεργάτιδα του ΚΕΝΤΡΟΥ ΛΟΓΟΥ & ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πέντε πηγαδίων 30, Πάτρα Τηλ.: 2610 430.506
Λούη Ι. Μαρία Κλινική Ψυχολόγος - Ψυχαναλύτρια Μπουμπουλίνας 76, Πάτρα Τηλ.: 2610 33.08.08, Κιν.: 6972 87.15.82 E-mail: louimaria2@gmail.com www.facebook.com/marialouipsy Μανιατοπούλου Κωνστάντζα MA, PGDip Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Δραματοθεραπεύτρια, Παν/μιο Λονδίνου Αναλύτρια ονείρων, CCPE Λονδίνου Παντανάσσης 56, Πάτρα Τηλ.: 2610 273.337 E-mail:sesamedramatherapy@hotmail.gr www.dramatotherapia.com Παναγιωτόπουλος Αθ. Δημήτριος MD, MSc, PhD (cand) Χειρουργός Ορθοπαιδικός Κωνσταντινουπόλεως 15 (πλ. Αγ. Σοφίας), Πάτρα Τηλ.: 2613 008.901, Κιν.: 6974 301.183 e-mail: med@patrasortho.gr www.patrasortho.gr Δρ. Παντελή Σμαρούλα Ψυχολόγος, Ψυχοδραματίστρια, Συγγραφέας Καψάλη 7Β, Αθήνα Τηλ.: 210 72.25.538, Κιν.: 6944 533.209 www.mirazomai.com info@mirazomai.com Πατσαούρα Δήμητρα Ψυχολόγος Msc Child and Adolescent Psychology Γεροκωστοπούλου 1, Πάτρα (Κέντρο Ανάπτυξης Παιδιού και Εφήβου) Τηλ.: 2614 009.417, Κιν.: 6948 462.270 Πετροπούλου Χαριτίνη Δερματολόγος - Αφροδισιολόγος Αράτου 12 (1ος όροφος), Πάτρα Τηλ.:2610 220.839, Κιν.: 6970 187.804 E-mail: chpetropoulou@hotmail.com Δρ. Σινωπίδης Ξενοφών M.D., Ph.D. Επίκουρος Καθηγητής Παιδοχειρουργικής Τμήμα Ιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας Πανεπιστημίου Πατρών Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών Email: xsinopid@upatras.gr Τηλ: 2613 603.813, 6944 462.924 Email: xsinopid@upatras.gr Σφίγγας Κ. Βασίλειος Χειρουργός Ουρολόγος Καλαβρύτων 24 - 26, Πάτρα Τηλ.: 2610 340.141 Κιν.: 6973 793.513 vsfingas@yahoo.gr Χαβελές Γ. Ιωάννης MD, cMS, PhD Χειρουργός μαστού - Μαστολόγος Σατωβριάνδου 63 - 65 & Κορίνθου, Πάτρα Τηλ.: 2610 279.239, Κιν.: 6974 817.140 frontidamastou@gmail.com www.frontidamastou.gr
Το περιοδικό about είναι ιδιοκτησία και εκδίδεται από την: Αργυροκάστρου 20 262 24 Πάτρα Τηλ.: 2610 274.566 aboutyoukids@gmail.com
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση ή αντιγραφή μέρους ή συνόλου των άρθρων του περιοδικού, με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιοδήποτε μέσο, χωρίς την έγγραφη άδεια της εκδότριας εταιρείας.
Καλές γιορτές!
ΜΑΡΙΝΟΣ ∆. - ΤΣΑΚΩΝΑΣ Κ. ΟΕ
Γαλακτοβιοµηχανία Καβάσιλα Ηλείας τηλ/fax: 26230 32935 info@farmailias.gr