Vakbond in Beweging 87 | februari 2016 by ABVV-regio Antwerpen

vakbond in

beweging VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS | NR. 87 | 21e JAARGANG

PB- PP B- 8/6342 BELGIE(N) - BELGIQUE

AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X Toelatingsnummer P408993

DEC 2015 | JAN-FEB 2016

Sociale verkiezingen 2016

Inhoud Nr. 87 - 21ste jaargang DECEMBER 2015 | JANUARI-FEBRUARI-2016 Prijs: € 1 Jaarabonnement: € 4

3 REDACTIONEEL Ik ben..., jij bent..., wij zijn de vakbond

Driemaandelijks tijdschrift van Linx+ ABVV-regio Antwerpen In samenwerking met ABVV seniorenwerking

Verantwoordelijke uitgever: Dirk Schoeters Ommeganckstraat 35 2018 Antwerpen Redactieadres: Ommeganckstraat 35 2018 Antwerpen 03 220 67 11 cedric.haes@abvv.be peggy.devis@abvv.be Medewerkers aan dit nummer: Dirk Schoeters Marina Van den Bulck Luc Van Overberghe Frank Van Dessel FOS Philippe Diepvents Vincent Scheltiens Peter De Ridder Cédric Haes Peggy Devis Albert Balboa Vormgeving: Albert Balboa

4 INTERVIEW Ernest Malole

Zuid-Afrikaanse uitzendkracht en militant

7 ACTUEEL Sociale verkiezingen

De eerste keer kandidaat doet geen kwaad

13 CURSIEFJE Wie zal er voor de kijkers zorgen? 16 ACTIVITEIT

Straffe Madammen 2016

18 FILMBESPREKING Iron Jawed Angels 20 INTERVIEW Marc Goblet

Algemeen secretaris van het ABVV

24 GESCHIEDENIS Piet Akkerman

Leider van de diamantbewerkers (deel 1)

27 DWARSDENKER Fly me to the moon 28 CULTUUR Power Flower

Bloemstillevens in Rockoxhuis

30 CURSIEFJE Ode aan de onbereikbaarheid

Ondertekende teksten geven uitsluitend de mening weer van de auteur en binden geenszins de organisatie.

Vakbond in Beweging 87

REDACTIONEEL

In mei zijn het opnieuw sociale verkiezingen. Meer dan anderhalf miljoen werknemers in de privé sector zullen uit 130.000 kandidaten op vakbondslijsten, hun vertegenwoordigers in bijna 4.000 ondernemingsraden en 6.600 comités aanduiden. Als democratische oefening kan dat tellen. Van een kloof tussen de werknemers en hun afgevaardigden is er in onze sociaaleconomische democratie vooralsnog geen sprake. En dan hebben we het nog niet eens over de 3,5 miljoen vakbondsleden in ons land. Dit alles maakt van de vakverenigingen springlevende organisaties met wortels tot diep in de samenleving. Tot spijt van wie het benijdt.

Met 130.000 kandidaten, waarvan 50.000 alleen al van het ABVV, zijn de sociale verkiezingen de ideale gelegenheid om iets te beklemtonen dat vandaag de dag te veel verborgen blijft: “de vakbond zijn ‘wij’ en ‘wij’ zijn de vakbond”. Met zoveel leden die zich vrijwillig inzetten om de belangen en de rechten van hun collega’s te verdedigen, zou dit regelmatig luid en trots gezegd moeten worden. Want het is ontegensprekelijk. Ook al herleiden bijvoorbeeld de media in hun titels en berichten onze vakbeweging steevast tot

Ik ben..., jij bent..., wij zijn de vakbond een 3de persoon enkelvoud: ‘de vakbond: hij staakt, hij onderhandelt, hij verdedigt, hij legt het spoor plat,…’. Alsof het niet over mensen van vlees en bloed, werknemers, vakbondsleden gaat, maar over een abstracte structuur die losstaat van de realiteit en van de mensen. Dit soort van clichés lees je niet over de andere kant. Dan zijn het de ‘werkgevers die loonlastverlaging of een indexsprong willen’, nooit ‘het patronaat’. Of hoe subtiel negatieve beeldvorming werkt. En dit is allemaal verre van onschuldig. Als door deze foute beeldvorming de mensen uiteindelijk vervreemd worden van hun vakbonden, ligt de baan wijd open voor politieke ingrepen die de syndicale tegenmacht willen afbreken. Partijen als de n-va en de open vld steken hun voorstellen om de vakbonden af te zwakken niet onder stoelen of banken. De kracht van de vakbond ligt in het collectieve, zit hem in het woord ‘wij’. En ‘wij’ zijn in dit land met velen. Dit moeten we ook zo houden. Want onze collectieve kracht is het enige tegengewicht voor de macht van grote bedrijven, werkgevers, bezitters van grote vermogens en aandelen. Daarom moeten we met zijn allen resoluut ingaan tegen de manier waarop de vakbonden in het algemeen, en ons ABVV in het bijzonder, afgeschilderd worden. De sociale verkiezingen zijn de gelegenheid bij uitstek om dit te doen.

Dit is de periode waarop we allemaal trots moeten tonen dat wij het ABVV zijn. Door ons kandidaat te stellen. Door collega’s, vrienden,

Vakbond in Beweging 87

familie te vragen om zich kandidaat te stellen. Door op te roepen om in mei voor het ABVV op lijst 2 te stemmen. En dit is ook de periode dat het ABVV duidelijk moet tonen dat het de organisatie van ‘ons’ is, van zijn leden en zijn militanten. Dat het de stem is van velen, van ons allen. Dat het de organisatie is die vertolkt hetgeen leeft bij wie werkt of afhankelijk is van de sociale zekerheid. In de regio Antwerpen zullen we dit punt zeker maken. Ook en niet het minst op 2 april in Boom, tijdens onze trefdag voor kandidaten, militanten en hun gezinnen. Dirk Schoeters algemeen secretaris ABVV-regio Antwerpen

Ernest Malole INTERVIEW

“

Zuid-Afrikaanse uitzendkracht en militant

Ik kan enkel op pensioen als ik de lotto win

Genieten van je pensioen is in België niet altijd even evident. We moeten steeds langer werken en voor veel mensen is het officiële pensioen niet eens voldoende om van te leven. Ook in Afrika zijn er gelijkaardige problemen. Ernest Malole, een 63-jarige militant en uitzendkracht, is één van de vele Zuid-Afrikanen met weinig perspectief op een leefbaar pensioen. Hij kan niet anders dan blijven werken tot het niet meer gaat. Ben je al je hele leven als uitzendkracht aan het werk? “Ik werk sinds 1971 in de drukwerksector. Ik werkte in de jaren ‘90 kort met een vast contract, maar de nieuwe bazen wilden

af van de voltijdse permanente werkkrachten. Het is veel goedkoper om met uitzendkrachten te werken. Ik werd voor de keuze gesteld: blijven werken via een interimkantoor of met lege handen op straat staan.”

Vakbond in Beweging 87

Word je als uitzendkracht goed behandeld? “Er komt geen greintje menselijkheid bij kijken. Als uitzendkracht leef je in permanente onzekerheid. Ze kunnen me vandaag bellen om te laten weten

dat ik morgen niet hoef te komen. Maar als je een dag niet werkt, heb je een dag geen geld. Hoe moet het dan met mijn familie? Ik heb drie kinderen en vier kleinkinderen. Er moet nu eenmaal brood op tafel komen.

Er zijn ook geen extra voordelen of garanties voor uitzendkrachten. Mijn interimkantoor beweert dat het werkloosheidsbijdragen betaalt aan de staat en houdt elke maand een bedrag af van ons loon. Maar als we onze uitkering willen opnemen, krijgen we te horen dat ons kantoor niet geregistreerd is.

We hebben dus geen werkloosheidsuitkering en geen volledig loon. Intussen hebben we per 17 volledig gewerkte dagen maar één dag verlof. Die verlofdagen gaan op aan begrafenissen en andere familiemomenten, omdat we geen sociaal verlof hebben.” Heb je dan ook geen recht op pensioen als uitzendkracht?

“Als uitzendkracht heb je geen bijkomende voordelen. Indien ik nu op pensioen zou gaan, zou ik maar 1400 Rand per maand krijgen, dat is ongeveer 100 euro. Ik zou dus volledig afhankelijk worden van mijn kinderen. Maar ze zijn nog jong

en moeten hun eigen leven kunnen uitbouwen. Daarom kan ik echt niet stoppen met werken.” Merk je dat het moeilijker wordt met de jaren om je job uit te voeren? “Soms ben ik heel moe. Ik moet veel heffen en tillen en zware pakketten verslepen. Het is lastig werk voor een oudere man. Een tijdje geleden had ik een kleine beroerte. Ik kon mijn linkerarm niet meer gebruiken om te werken. De dokter en mijn kinderen zeiden dat ik moest rusten, maar dat kan ik me echt niet permitteren. Ik kan enkel op pensioen als ik de lotto win.” Hoe heeft de Casual Workers Advice Office jou en je collega’s geholpen?

“De organisatie heeft onze ogen geopend. We leerden onze rechten kennen en kregen het zelfvertrouwen om naar de bazen te stappen. CWAO organiseert om de twee weken op zaterdag een vergadering voor alle arbeiders. Ik probeer altijd aanwezig te zijn, want ik wil zo veel mogelijk bijleren.” TEKST & FOTO’S: FOS

Tweet mee over dit artikel via @FOSngo Meer informatie over de wereldwijde sociale strijd vind je op www.fos-socsol.be en Facebook.com/FOSngo Het neoliberaal beleid van de ANC-regering, heeft geleid tot een extreme flexibilisering van de Zuid-Afrikaanse arbeidsmarkt. Een van de uitwassen daarvan zijn de vele uitzendkantoren die als paddenstoelen uit de grond zijn gerezen. In veel bedrijven werken er ondertussen meer tijdelijke werknemers dan vaste. Bovendien werken uitzendkrachten vaak jarenlang voor hetzelfde cliëntbedrijf. Hun interimcontracten worden eindeloos vernieuwd.

Casual Workers Advice Office (CWAO), een partner van FOS*, is een Zuid-Afrikaanse organisatie die hier een antwoord op probeert te geven. CWAO informeert uitzendkrachten en werknemers met tijdelijke en precaire contracten over hun rechten en mobiliseert hen om hun rechten op te eisen. Want bedrijven zijn sinds 1 januari 2015 verplicht om tijdelijke werknemers en uitzendkrachten permanent aan te werven als ze drie maanden lang voor hetzelfde cliëntbedrijf gewerkt hebben, maar dat gebeurt amper. *FOS is de Noord-Zuidorganisatie van socialistische beweging in Vlaanderen.

Vakbond in Beweging 87

Sociale verkiezingen ACTUEEL

De eerste keer kandidaat doet geen kwaad

Vier jaar geleden stelden ze zich voor de eerste keer kandidaat voor de sociale verkiezingen. En alle vier gaan ze er in mei enthousiast opnieuw voor. Vakbond in Beweging sprak met Steven, Caithlin, Christel en Johan over hun eerste vier jaar in de Ondernemingsraad, het Comité of de Vakbondsafvaardiging. En kijk, de eerste keer doet helemaal geen zeer. Wie zich voor de eerste keer kandidaat wil stellen moet zich helemaal niet laten afschrikken door het onbekende. Want kandidaten kunnen rekenen op de steun van het ABVV en hun centrale.

‘Het is leuk te weten dat je iets voor je collega’s op de werkvloer kan betekenen’ Steven De Backer | 36 jaar CPBW | Rizla Belgium (Wilrijk) | Algemene Centrale VIB: Na de sociale verkiezingen van 2012 kwam je voor het eerst in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk. Waarom was je kandidaat in 2012? Steven: Enkele collega die al in de vakbond zaten vroegen me om me kandidaat te stellen. Op Rizla hebben we maar een kleine ABVV-delegatie en daar kon best wat jonger volk bij. Het eerste jaar had ik zelf geen mandaat maar door collega’s die promoveerden of ander werk vonden ben ik doorgegroeid naar effectief lid van het Comité. Het is leuk te weten dat je iets voor je collega’s op de werkvloer kan betekenen, ook al gaat er aan elke kleine verandering en hele hoop werk vooraf. VIB: Geef eens een voorbeeld uit je syndicaal werk van de afgelopen 4 jaar waarop je heel erg trots bent? Steven: Als ik terugkijk op wat ik verwezenlijkt heb dan komen er toch 2 zaken naar boven waarover ik heel tevreden ben. Zo hebben we de collega’s die verantwoordelijk zijn voor de Eerste Hulp Bij Ongevallen een ander kleur T-shirt kunnen geven zodat ze sneller opvallen en aanspreekbaar zijn. Zo’n dingen lijken klein maar hebben toch een serieuze impact. Iets wat ons ook veel moeite heeft gekost waren de nieuwe en vooral andere werkschoenen. In het vorige model kregen mensen last van hun voeten: pijn, zweten, stinkvoeten… Het is ons gelukt om iedereen te kunnen laten kiezen uit 3 paar verschillende modellen waarvoor de leverancier zelf op het fabriek de mensen hun voeten is komen meten. Uiteraard zijn er nog vele kleine en minder kleine verwezenlijkingen

Vakbond in Beweging 87

en ingrepen gebeurd die het de collega’s in het fabriek aangenamer, gemakkelijker en veiliger maken. VIB: Kreeg je soms ook met moeilijkheden af te rekenen?

Steven: Met sociaal overleg gebeurt er soms veel achter de schermen. Vaak is veel van ons werk niet zichtbaar waardoor sommigen denken dat ‘de vakbond’ niets doet. Dat is soms wel het moeilijke aan een mandaat. Net zoals het feit dat je misschien wel ergens iets aan wil doen maar dat je daar nu eenmaal niet altijd de macht toe hebt. De grootste “moeilijkheid” die ik heb gehad en nog heb, is dat ik veel aangesproken en betrokken word bij zaken die absoluut niet bij mijn mandaat CPBW horen. Dat is een beetje te wijten aan het feit dat ik de enige ben in mijn werkshift die het ABVV vertegenwoordigt. Maar op zich is dit natuurlijk ook wel zeer stimulerend om snel en veel bij te leren. VIB: Hoe werd je gesteund in je syndicaal werk?

Steven: Gelukkig sta ik via gsm en sociale media in nauw contact met mijn ABVV-collega’s op het werk en de secretaris. Ik kan rekenen op de steun van enorm ervaren délégués. Uiteraard gebruik ik alle tijd die ik mag gebruiken om zoveel mogelijk cursussen bij vorming en actie te volgen. Ideaal om een hoop kennis en technieken te leren die je mee naar de praktijk kan brengen. Wat je ook niet mag onderschatten is het netwerk van andere délégués en militanten dat je opbouwt door de jaren heen. VIB: Ben je opnieuw kandidaat voor de verkiezingen van 2016?

Steven: Uiteraard stel ik mij zeker opnieuw kandidaat. Voor mezelf om bij te leren, voor mijn collega arbeiders om hun te blijven vertegenwoordigen en voor mijn (nieuwe) collega’s die er samen met mij weer willen staan. Om hen te ondersteunen, om ervoor te zorgen dat iedereen het een beetje op zijn gemak heeft op de werkvloer en dat mensen met hun vragen terug bij ons terecht kunnen.

Militanten- & gezinsdag 2 april | de Schorre | Boom Net voor de start van de sociale verkiezingen geven we er met heel ABVV-regio Antwerpen nog een flinke lap op. Met een feest voor alle ABVV-kandidaten, militanten en hun gezin. Ben jij of iemand uit je gezin kandidaat of militant?

Blokkeer alvast de datum in je agenda:

zaterdag 2 april | van 12u tot 18u | Provinciaal domein De Schorre | Boom

‘Tomorrow wordt ABVV-land’. Zaterdag 2 april wordt een fantastische dag. De batterijen worden

helemaal opgeladen zodat je fris naar de sociale verkiezingen kan. Samen met je gezin en je kameraden. Jong en iets-minder-jong komen aan hun trekken met: • Live optredens van de Turntable Dubbers, Paul Michiels en tot slot de Ambrassband • Straattheater je l gratis. Ben • Kinderanimatie ? En allemaa Antwerpen io g re e d in • Actie en sport: klimmen, deathride et kandidaat t 2 april in h s a • Recreatie: minigolf, waterfietsen, wandelen lv a n a d Kruis kalender. • Syndicale animatie od aan op je ro • Eten & drinken: ruime keuze

Vakbond in Beweging 87

‘Ik wil me blijven inzetten voor een betere toekomst!’ Caithlin Stoop | 26 jaar Jongerenlid CPBW en lid syndicale delegatie Covestro (bedrijfslabo Makrolon) | Algemene Centrale VIB: Na de sociale verkiezingen van 2012 kwam je voor het eerst in de het Comité en de delegatie. Waarom was je kandidaat in 2012? Caithlin: Vakbondswerk zit in mijn familie. Mijn vader is al zolang ik me kan herinneren actief als afgevaardigde voor het ABVV in een chemisch bedrijf. Zijn broer is délégué geweest bij de havenarbeiders. Toen ik begon te werken zag ik na een tijd sommige zaken die volgens mij anders of beter konden. In de aanloop naar de sociale verkiezingen sprak een ABVV-afgevaardigde me aan met de vraag om me kandidaat te stellen voor de verkiezingen. Ik zag dat als een mogelijkheid om iets te veranderen en heb het gedaan. Zo is mijn avontuur bij het ABVV begonnen.

VIB: Geef eens een voorbeeld uit je syndicaal werk waarop je heel erg trots bent? Caithlin: De werkdruk voor de medewerkers in shift in het bedrijfslabo Makrolon lag zeer hoog. We hebben dit in het CPBW meermaals aangekaart. Uiteindelijk hebben we, samen met de afgevaardigden in de ondernemingsraad, ervoor kunnen zorgen dat het stalenplan aangepast werd naar een werkbaarder niveau. De klanten kunnen nog steeds rekenen op producten van dezelfde kwaliteit terwijl voor de mensen de werkdruk is gedaald. VIB: Kreeg je soms ook met moeilijkheden af te rekenen?

Caithlin: Overleggen met directieleden is niet altijd eenvoudig. En soms verwachten de collega’s wel eens te veel. Maar bij problemen sta je nooit alleen. Wanneer er een discussiepunt is, overlegt het ABVV-team hoe dit aan te pakken en kijken we welke verdere stappen we moeten zetten om het probleem op te lossen.

Wanneer we intern niet tot een oplossing komen, kunnen we nog steeds rekenen op steun van de vakbondssecretarissen in onze centrale. Regelmatig horen we ook eens bij collega afgevaardigden van andere bedrijven hoe zij bepaalde zaken aanpakken. Het is ook al gebeurd, wanneer een probleem blijft aanslepen of de directie het niet wil oplossen, dat we beroep doen op de controle- en inspectiediensten van de overheid. VIB: Word je gesteund in je syndicaal werk?

Caithlin: Toen ik nieuw was, kende ik de achtergrond van bepaalde lopende discussies niet. Ook de dynamiek van overleg met de directie was mij vreemd. Ze lieten me op mijn eigen tempo inwerken en gewend worden aan de werking van de overlegorganen. Na enige tijd bracht ik zelf zaken naar voor en verdedigde onze standpunten in vergaderingen. Andere délégués verwezen me ook regelmatig door naar de juiste aanspreekpunten als ik informatie zocht of wanneer ik een probleem moest melden.

Vakbond in Beweging 87

VIB: Ben je opnieuw kandidaat voor de verkiezingen van 2016? Caithlin: Zeker. Ik heb de voorbije 4 jaar heel wat ervaring kunnen opdoen als jongerenafgevaardigde in het CPBW. Sinds kort heb ik ook een mandaat als syndicaal afgevaardigde en ik wil me blijven inzetten voor mijn collega’s en de vakbond om samen te werken aan een betere toekomst!

‘Via overleg hebben we er mee voor gezorgd dat het nu opnieuw beter gaat.’ Christel Glomm | 46 jaar Effectief lid OR | plaatsvervangend lid CPBW en syndicale delegatie Panalpina World Transport | Antwerpen | BBTK VIB: Na de sociale verkiezingen van 2012 kwam je voor het eerst in de Ondernemingsraad. Waarom was je kandidaat in 2012? Christel: Omdat ik van mening ben dat er iemand moet opkomen voor de belangen van de werknemers en de firma. Volgens mij gaan die 2 hand in hand. Vóór mijn verkiezing was er al vele jaren trouwens geen rode délégué meer geweest in het bedrijf.

VIB: Geef eens een voorbeeld uit je syndicaal werk waarop je heel erg trots bent? Christel: Ons bedrijf zat in de rode cijfers. Via overleg hebben we er mee voor gezorgd dat het nu opnieuw beter gaat. Naast allerlei ingrepen van de werkgever hebben wij toegezegd om een half uur langer te werken, in ruil voor het afsluiten van cao 90 waardoor alle werknemers recht kregen op een bonus KPI. Deze cao is nu nog steeds van kracht! VIB: Kreeg je soms ook met moeilijkheden af te rekenen?

Christel: Ja, het overleg met de werkgever gaat soms heel moeilijk en stroef. We moeten goed opletten en zorgen dat we alle info krijgen. Soms merken we dat er wel eens dingen worden achtergehouden. Resultaten bereiken via overleg gaat soms erg traag. VIB: Hoe word je gesteund in je syndicaal werk?

Christel: We zijn in 2012 met 2 verkozenen van BBTK begonnen maar al na een aantal weken werd duidelijk dat ik er alleen voorstond. Mijn collega in Luik heeft vrij snel afgehaakt. De 7 andere verkozenen waren allemaal van de groen. Op hulp uit die hoek moest ik niet echt rekenen. Ik heb veel zelf moeten uitzoeken. Gelukkig kon ik bij de centrale altijd terecht met mijn vragen en ook bij mijn secretarissen. Eerst Pascal daarna Gert. Via de vorming van zowel BBTK als ABVV kreeg ik heel veel kennis en vaardigheden mee. Gelukkig maar, want dat gaf me de kracht om mijn mandaat zo goed mogelijk te blijven vervullen. VIB: Ben je opnieuw kandidaat voor de verkiezingen van 2016?

Christel: Jazeker! Ik heb me opnieuw kandidaat gesteld en heb 5 andere collega’s kunnen overtuigen om dat ook te doen. We gaan er dus al duidelijk op vooruit!

10 |

Vakbond in Beweging 87

‘Mensen informeren over hun rechten geeft me erg veel voldoening’. Johan Holemans | 48 jaar Lid syndicale delegatie | EPC (Dpp) Lokeren Algemene Centrale VIB: Na de sociale verkiezingen van 2012 kwam je voor het eerst in de Syndicale Delegatie. Waarom was je kandidaat? Johan: Er was maar 1 kandidaat om op te komen voor het ABVV. Het inlichten van collega’s over eventuele veranderingen, vragen beantwoorden over het werk en dergelijke spreekt mij aan.

VIB: Geef eens een voorbeeld uit je syndicaal werk waarop je heel erg trots bent? Johan: Mensen informeren over hun pensioenrechten, de situatie in de sociale zekerheid en dergelijke geeft me erg veel voldoening. Maar het gaat soms verder dan enkel informeren. Zo steunden we een collega die in een conflict met zijn directe chefs was terechtgekomen. Ik heb toen, geholpen door de collega’s, een petitie opgestart, mét resultaat. Die actie heeft me trouwens ook meteen een goeie inkijk gegeven in wat er leeft op vloer en welke spanningen (werkdruk) er zijn op de verschillende afdelingen. VIB: Kreeg je soms ook met moeilijkheden af te rekenen?

Johan: Ja, vooral als je iets onderneemt (zoals die petitie) tegen enkele personen. VIB: Hoe word je gesteund in je syndicaal werk?

Johan: De meeste collega’s steunen me in mijn syndicaal werk. Er is altijd wel iemand die zonder zelf na te denken de negatieve commentaren op vakbonden en het ABVV in het bijzonder napraat, maar dat is een kleine minderheid. Naast mijn collega’s kan ik ook steeds terugvallen op mijn centrale en op het ABVV voor informatie, vorming en soms voor gewoon een luisterend oor. VIB: Ben je opnieuw kandidaat voor de verkiezingen van 2016? Johan: Ja, zowel voor OR als CPBW.

Hoe, wat en waar?

Sociale verkiezingen 2016 De sociale verkiezingen vinden plaats in privébedrijven vanaf 50 werknemers. Ze gaan door in de periode van 9 mei tot en met 22 mei 2016. De kandidatenlijsten worden door de erkende vakbonden ingediend tussen 15 en 28 maart. Interesse om je kandidaat te stellen? Contacteer je centrale of surf naar www.abvv2016.be/word-kandidaat Wil je meer informatie & campagnemateriaal? Dat vind je allemaal op onze speciale website www.abvv2016.be Vorming voor (nieuwe) kandidaten? ABVV-regio Antwerpen heeft speciale vormingen voor (nieuwe) kandidaten. Zie ons vormingsprogramma op www.abvv-regio-antwerpen.be.

11 |

Vakbond in Beweging 87

11 |

Vakbond in Beweging 87

CURSIEFJE

Afgelopen jaar verdween een van de meest unieke beroepen in de wereldgeschiedenis: dat van omroepster op televisie. Een rits Missen België bouwde er hun met mascara vergaarde imperium op. Voor anderen, met meer het profiel van buurmeisje, was het dan weer een opstap naar een carrière als nieuwsanker of sierlijk uitlegger van langs Vlaamse velden glooiende fietsroutes. Het heeft zogezegd niets te maken met besparingen, het afschaffen van de omroepsters. Het is de Vooruitgang. Dat is althans de officiële boodschap bij de openbare omroep.

Voortaan zal er niemand meer zijn die, wanneer we uitgeput van de dagtaak in de zetel ploffen, met een stralende glimlach het avondlijke vertier voor ons zal uitmeten. Niemand meer die zich tot ons richt, tot ons alleen of zo lijkt het toch. Die daarvoor ook vooraf even gaat zitten en zorgvuldig nadenkt over met welke woorden we straks langzaam naar onze bedtijd geloodst willen worden.

Wordt het beste kijker of beste kijkers, U of je? Dat zijn geen triviale vragen, wanneer je erover nadenkt. Hoeveel mensen in jouw leven nemen – zonder dat ze je tot de aankoop van iets willen overhalen de tijd om even stil te staan bij hoe jij het liefst zou worden aangesproken? Er komt gewoon een nieuwe stijl en die is sneller en dynamischer, zegt men. Je vraagt je af hoe de winstmarge van die boude stelling precies werd berekend. Ik ken natuurlijk niets van hoe kijkcijferwichelaars precies te werk gaan, maar mijn simpel verstand zegt: televisie die het internet

Wie zal er voor de kijkers zorgen? achternaholt, die is gedoemd de weg der dinosauriërs op te gaan.

Waarom mikt men niet net op méér verschil tussen de beeldschermen die

om onze aandacht vechten? Maak iets waarvoor ik mijn laptop of tablet met veel plezier uitzet. Ik denk ook aan mijn oma, die ons lang geleden de slechte gewoonte aanleerde om de televisie altijd aan te hebben staan. De hele dag door. Het kostte moeite om die gewoonte weer af te leren.

Maar nu, terugblikkend, was het daar in haar appartementje, zonder haar veel te vroeg aan mijnstof gestorven echtgenoot, vast een pak minder eenzaam wanneer iemand vanop de beeldbuis een praatje met haar maakte en haar daarbij in de ogen keek, terwijl wij elders onze drukke levens aan het leiden waren.

Omroepsters zijn de hand op de schouder van de eenzamen. Onlangs zag ik hoe men onderzoekt of robots kunnen ingezet worden tegen de eenzaamheid. Een lovenswaardig en boeiend initiatief, maar waarom dan de vleesgeworden variant van weleer in de prullenmand gooien? Misschien snap ik te weinig van Vooruitgang.

13 |

Vakbond in Beweging 87

Op de radio – nog zo’n ouderwets reliek in medialandschap, naar het schijnt – hoorde ik hoe Paula Sémer, een van de eerste omroepsters, eerder gelaten reageerde. ‘Omroepsters zijn leuk, maar het moet niet,’ zegt ze. Een uitspraak om te bewenen, net als de tot franje herleide freules tot wie ze is gericht. Uit eten gaan is leuk, maar het moet niet. Seks is leuk, maar het moet niet. Heel hard door de regen rennen, de wind door je haren laten waaien en dan eens uitzinnig schreeuwen en voelen dat je leeft, dat is leuk maar het moet niet. Televisie die niet meer de moeite neemt om je in de ogen te kijken, wat heb je daar in godsnaam aan? Philippe Diepvents

14 |

Vakbond in Beweging 87

ACTIVITEIT

Straffe Madammen 2016

De Straffe madammen gooien het over een andere boeg! Het concept wordt eenvoudiger, voordeliger en hipper! Hou je klaar voor het volgende: Filmavond | 3 maart 2016 om 19.30u | auditorium Permeke bibliotheek De Coninckplein 26 | 2060 Antwerpen | Prijs: 5 euro Op donderdag 3 maart spelen we de film “Iron Jawed Angels” in het auditorium van de Permeke bibliotheek. De film wordt vooraf ingeleid door Els Broekmans van Radio 2. Els interviewt Miranda Ulens, federaal secretaris van het ABVV. Na afloop wordt er nagepraat op een receptie. Het thema van deze avond is “verkiezingen” en meer bepaald de plaats van de vrouw bij verkiezingen. Miranda Ulens zal ons het belang van de sociale verkiezingen toelichten en van de vertegenwoordiging van vrouwen.

Miranda Ulens - federaal secretaris van het federaal ABVV De reeds goed gevulde carrière van Miranda begon als volgt: ze begon als stagiaire bij het Gemeentekrediet / DEXIA en is binnen deze bank opgeklommen tot vormingsmedewerker. In 2006 werd ze vakbondssecretaris voor de sector financiën. Ze heeft de financiële crisis binnen de banksector van zeer dicht bij meegemaakt. Het was een zeer intense en leerrijke periode. Later werd ze verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de BBTK (bediendencentrale) in Brussel-HalleVilvoorde en was ze ook politiek woordvoerster voor BBTK in het ABVV van Vlaams Brabant. Ze spreekt zich herhaaldelijk uit over vrouwenrechten: “We zitten nog teveel in een rollenpatroon waarbij van de vrouw verwacht wordt om specifieke taken op zich te nemen. Ook nog in België en ook nog in het jaar 2015. Terwijl vrouw en man gewoon gelijk zijn en zo zouden moeten behandeld worden. Immers, door die dagelijkse verschillen bouwen vrouwen minder sociale rechten op, hebben ze minder loon of hebben

16 |

ze op het einde van de rit minder pensioen. Waardoor ze niet de kans hebben om volledig autonoom te zijn en eigen keuzes te kunnen maken. En dat is niet eerlijk en niet juist.” Miranda is op dit moment federaal verantwoordelijke voor de sociale verkiezingen en zet voornamelijk in op: verjonging, vernieuwing en diversiteit in alle aspecten. Ze zet in op een goede organisatie die niet alleen de punctuele problemen behandelt, maar ook de dossiers op lange termijn aanpakt.

Ze wil de achterban enthousiasmeren en warm krijgen om mee te strijden tegen de onrechtvaardigheden van onze maatschappij. De film - “Iron Jawed Angels”. Zie ook de filmbespreking op pagina 18.

Vakbond in Beweging 87

Late Night Sofagesprek met Jan Leyers als moderator | 10 maart 2016 om 20.00u De Studio | Maarschalk Gerardstraat 4 | 2000 Antwerpen Prijs: 4 euro | Prijs voor studenten en werkzoekenden: 2 euro Jan Leyers praat met Imke Courtois en Jozefien Daelemans over de beeldvorming van de vrouw in onze maatschappij. Imke Courtois | Neen, ze is niet de zus van Thibaut. Het is een antwoord dat ze wel dagelijks geeft, maar wie is ze dan wel? Imke Courtois is middenveldster bij Standard de Liège en de Red Flames, de vrouwelijke tegenhangers van onze Rode Duivels, model en dé nieuwe autoriteit voor voetbalanalyses allerhande. In de vrije tijd die haar rest stort ze zich op haar doctoraat in de gezondheidspsychologie. Ze omschrijft zichzelf niet als feministe: “Ik probeer indirect iets te veranderen door te tonen dat wij vrouwen ook iets van voetbal kennen. Net zoals ik in 2008 deelnam aan de wedstrijd Topmodel (op 2BE – red.) om de stereotypen over de mannelijke looks van voetbalsters onderuit te halen. Er is nog werk – meer investeringen in jeugdopleidingen en media-aandacht zijn zeker welkom – maar het gaat de goede kant op.”

Imke werd geboren in Leuven in 1988, werd ondertussen al zeven maal landskampioen en won driemaal de beker van België. Ze begon haar voetbalcarrière bij DVC Eva’s Tienen (2003 - 2008), om achtereenvolgens voor KFC Rapide Wezemaal (2008 - 2010) en Standard Luik (2010 - heden) te spelen. Met Standard won ze in het seizoen 2014-2015 ook de Women’s BeNe League.

Maar vandaag kennen we haar toch vooral door haar verfrissende kijk op de (Belgische) voetbalcompetitie. Hugo Camps zei over haar televisiedebuut op Sporza het volgende: “Ze putte zich niet uit in bon mots en kwinkslagen, ontspoorde niet in filosofische abstracties, ademde gewoon bal en man. Dat ze iets van voetbal kent, kon je meteen horen. Ze zat er ook nog bij alsof ze later die dag nog een wasje moest draaien - niks babe-achtige tics, niks divagedrag. Wel met een mooie glimlach en ogen in verwondering.”

Jozefien Daelemans | oprichtster en hoofdredactrice van het succesvolle online magazine Charlie Magazine. www.charliemag.be wordt gemaakt door een groep gemotiveerde redactrices, schrijfster en één schrijver, en verscheidene fotografes. Charlie magazine werd ongeveer twee jaar geleden in het leven geroepen omdat oprichtster Jozefien Daelemans haar gading niet vond in het huidige media-aanbod. Jozefien was in een vorig leven art-director bij verscheidene vrouwenbladen en is nu kapitein van het Charlie-schip. Eén van haar stokpaardjes is beeldvorming in de media. Charlie is een online magazine dat geen blad voor de mond neemt. Het staat garant voor échte verhalen, realistische rolmodellen en nieuws dat je nergens anders vindt. Het motto is: eerlijke getuigenissen, geen bullshit en alles wordt gemaakt met respect voor mens en milieu. Daarnaast doet Jozefien Daelemans verwoede pogingen om haar huishouden drijvende te houden en ondanks dat ze een hevige verdediger is van de evenwaardigheid

tussen mannen en vrouwen, staat ze niet te zwaaien met de grote feministische vlag. Zonder haar man zou ze haar job niet doen zoals ze nu doet en zonder haar man zou het huishouden een complete puinhoop zijn!

Info en inschrijvingen voor de beide activiteiten: Adviespunt | Ommeganckstraat 35 | 1ste verdieping | 2018 Antwerpen Telefoon: 03 220 66 13 | adviespunt.antwerpen@abvv.be Betalen kan enkel met Bancontact of via overschrijving op het rekeningnummer BE20 1325-2019-3156

17 |

Vakbond in Beweging 87

FILMBESPREKING

Iron Jawed Angels

“Iron Jawed Angels” vertelt het opmerkelijke en weinig bekende verhaal van een groep gepassioneerde en dynamische jonge vrouwen, onder leiding van Alice Paul en haar vriendin Lucy Burns, die hun leven op het spel zetten en vochten voor het recht van Amerikaanse vrouwen om te stemmen.

CAST EN REGIE

De vrouwelijke cast is uitstekend. Hilary Swank en Frances O’Connor, de hoofdrollen, vormen samen met Julia Ormond, Molly Parker, Laura Fraser, Brooke Smith en Vera Farmiga een rebelse groep van jonge vrouwen op zoek naar hun rechtvaardige plaats in de maatschappij. Naast hen zien we filmische iconen als Lois Smith, Margo Martindale en Anjelica Huston als de “ijzeren” oudere generatie van suffragettes. Dit waargebeurde verhaal, dat zich afspeelt aan het begin van de 20ste eeuw, vertoont verrassende parallellen met hedendaagse problematieken. De jonge activistes worstelen met de moeilijke uitdaging om in te gaan tegen een populaire president in oorlogstijd en ze hebben allemaal af te rekenen met de eeuwige evenwichtsoefening tussen liefde en carrière. Katja von Garnier, de jonge filmregisseuse van deze film, maakt met behulp van een goeie soundtrack, levendige kleuren en een freewheelende camera een geschiedkundige relevante film met een levendige uitstraling.

HET VERHAAL

Philadelphia 1912. De jonge suffragette activistes Alice Paul (Hilary Swank) en Lucy Burns (Frances O’Connor) hebben een ontmoeting met Carrie Chapman Catt (Anjelica Huston) en Anna Howard Shaw (Lois Smith) van de NAWSA (National American Woman Suffrage Association, opgericht in 1890 door Susan B. Anthony en

18 |

Vakbond in Beweging 87

Elizabeth Cady Stanton). De luchtige, rebelse geest van de twee jongere activistes staat in schril contrast met de meer conservatieve oudere activistes. Paul en Burns willen streven naar een grondwetswijziging om het stemrecht voor vrouwen te bewerkstelligen. De oudere garde van suffragette-vrouwen geven echter de voorkeur aan een standby-stand aanpak en zijn dus niet echt akkoord. Toch krijgt Alice Paul na wat aandringen de toelating van de NAWSA’s Washington DC commissie, om er voor te gaan. Dit op voorwaarde dat ze zelf zorgen voor de financiering van deze campagne. Ze beginnen met het plannen van hun eerste grote evenement: een parade om de stemming van vrouwen te bevorderen, en tegelijkertijd proberen ze een team van vrijwilligsters te werven. Paul zoekt sponsors in een kunstgalerij en overtuigt advocate in arbeidsrecht, Inez Mulholland (Julia Ormond), om te dienen als boegbeeld voor de parade. Ze krijgt ook de politieke cartoonist, Ben Weissman (Patrick Dempsey), aan haar kant.

Ondertussen voelt president Woodrow Wilson (Bob Gunton) zich compleet genegeerd. De parade ontaardt in relletjes en tegenstanders vallen de suffragettes aan. De jonge Paul en Burns zijn opgetogen wanneer ze zo de frontpagina in de krant halen. Carrie Chapman Catt, profiteert ineens mee van deze aandacht en wordt hierdoor ontboden bij de president. Deze maakt valse beloftes en stuurt hen met een kluitje in het riet. Het gevolg hiervan is dat Paul en Burns, Catt van de NAWSA, op hun eigen manier gaan tegenwerken. Ze zamelen geld in buiten de NAWSA om en publiceren een krantenartikel waarin ze oproepen de president te boycotten tijdens de volgende verkiezingen. Hierbij krijgt Alice Paul hulp van de krantencartoonist Weissman. Hoewel ze zich erg tot deze man aangetrokken voelt, stelt ze het vrouwenstemrecht op de eerste plaats en weigert in een relatie te stappen. Het komt uiteindelijk zo ver dat Paul en Burns een eigen vrouwenpartij oprichten om van de conservatieve en bemoeizuchtige NAWSA af te zijn.

De National Woman’s Party (NWP) wordt geboren. Het NWP verstoort President Wilson’s toespraak tot het Congres met een protest. En de invloedrijke senator Leighton (Joseph Adams) is woest wanneer hij ontdekt dat zijn vrouw een hevige aanhangster en sponsor is van het vrouwenstemrecht. Zijn vrouw Emily (Molly Parker) ontvangt prompt geen cent meer van haar man. Haar engagement en trouw aan de NWP zal er op termijn ook voor zorgen dat haar huwelijk op de klippen loopt. De vrouwen beginnen aan een sensibiliseringstour doorheen de VS. WO I begint en president Wilson lijkt op weg naar de overwinning in de herverkiezingscampagne. Er wordt gebroed op een gedurfd plan om een stakerspost aan het Witte Huis op te trekken. De publieke opinie keert zich ondertussen tegen de suffragettes en de vrouwen worden onterecht veroordeeld tot 60 dagen gevangenisstraf. Alice Paul en mevrouw Emily Leighton worden op hun beurt in een isoleercel gestoken omdat ze een raampje in de gevangenis hadden gebroken om frisse lucht binnen te laten. Vervolgens gaat Alice Paul in hongerstaking en moet zich onderwerpen aan een psychiatrisch onderzoek. De arts zegt president Wilson dat Paul geen tekenen van manie of waan toont, en zo moet ze terugkeren naar de algemene bevolking van de gevangenis. De hele

19 |

Vakbond in Beweging 87

groep vrouwen gaat ondertussen en onder leiding van Alice Paul, in hongerstaking. Een sympathieke bewaker bezorgt Paul pen en papier maar moet hen ook onder dwang voeden. Senator Leighton bezoekt zijn vrouw in de gevangenis, en is geschokt door haar toestand. Tijdens hun ontmoeting, schuift ze hem Alice Paul’s nota toe waarin in detail de mishandelingen van de gevangenis worden beschreven. De woorden “voeding onder dwang” lekken uit in de pers en de publieke opinie verschuift in het voordeel van de suffragettes. Carrie Chapman Catt van de NASWA grijpt het moment om druk uit te oefenen bij president Wilson in het ondersteunen van het vrouwenkiesrecht amendement. De vrouwen worden vrijgelaten uit de gevangenis wanneer de president het Congres in de vrouwen hun voordeel toespreekt. In 1920 aanvaardden 35 staten in de VS het vrouwenstemrecht. Men had er 36 nodig om de wet er door te krijgen. Tennessee werd die laatste staat die de beslissende stem afleverde. Dit nadat een opstandige wetgever een telegram van zijn moeder ontving. Op 26 augustus 1920, werd het Susan B. Anthony amendement voor de goedkeuring van het vrouwenstemrecht wettelijk verklaard, en 20 miljoen Amerikaanse vrouwen mochten vanaf toen naar de stembus.

Marc Goblet algemeen secretaris van het ABVV

INTERVIEW

Marc Goblet: ‘Solidariteit, dat vormt een mens’ Een interview

Eind 2014 vervoegden drie nieuwe verantwoordelijken het team van voorzitter Rudy De Leeuw aan het hoofd van het federaal ABVV. In de vorige nummers van Vakbond in Beweging stelden we Estelle Ceulemans en Miranda Ulens voor. Vandaag sluiten we de reeks af met een interview met Marc Goblet, algemeen secretaris van het ABVV en voorzitter van het Waals ABVV. VIB: Stel: je komt op bezoek bij het ABVV-regio Antwerpen. Wat is de eerste indruk die mensen meestal van je hebben? En klopt die ook met wie jij bent? Marc Goblet: Ik leg makkelijk contact met anderen en ik praat met iedereen, over van alles en nog

wat. Toen ik nog voorzitter van de Algemene Centrale van Luik was, stond mijn deur ook altijd open. Mijn medewerkers en de delegees wisten dat. Ze wisten dat ze bij mij altijd konden binnenspringen. Gewoon om goeiendag te zeggen en wie met een vraag zat, kon er dus mee afkomen. Weten wat er op het terrein leeft,

20 |

Vakbond in Beweging 87

dicht bij de mensen staan, er zijn als ze je nodig hebben… dat is belangrijk voor een syndicalist. En dat is ook het beeld van de syndicalist dat ik wil uitdragen omdat ik nu ook eenmaal zo ben. Nu ik algemeen secretaris van het ABVV ben, word ik op straat of

bij het boodschappen doen vaak aangesproken. Blijkbaar ben ik nu eenmaal ‘bereikbaar’. Mensen praten dan over politiek, over de regeringsmaatregelen… In mijn antwoord probeer ik dan ook steevast de standpunten van het ABVV uit te leggen.

Hoe ziet een gemiddelde werkdag van een algemeen-secretaris van het ABVV eruit? Ik woon in Herve (bij Luik). Ik sta dus elke dag vroeg op (rond 5 uur) om ’s morgens vroeg in Brussel te kunnen zijn. Mijn dag begint bij de kranten. Ik neem de pers door en bereid, indien nodig, een reactie voor. In de loop van de dag zijn er vaak vergaderingen, met het Federaal Secretariaat, de studiediensten, de communicatiecel … We nemen dossiers door en discussiëren over de standpunten die we moeten innemen. Ik lees ook veel rapporten waarop een reactie, een goedkeuring, een correctie nodig is. En dan is er nog de voorbereiding van de Groep van Tien, waarvoor we voorstellen uitwerken. Momenteel liggen volgende – voor de werknemers uiterst belangrijke dossiers – ter discussie: de herziening van de wet van 1996 m.b.t. de competitiviteit, de pensioenhervorming, werkbaar werk, deeltijds werk, de eindeloopbaan… Wij moeten hier onze eigen voorstellen formuleren en dat is immens belangrijk. Er zijn ook ontmoetingen in gemeenschappelijk vakbondsfront, om als vakbonden samen, een gemeenschappelijk standpunt in te nemen t.o.v. de werkgevers. Als er een G10 is, weet je wanneer die vergadering begint, maar niet wanneer ze eindigt.

En ja, er zijn ook nog de avondactiviteiten, zoals de militantenbijeenkomsten in de gewesten. Wanneer ik uitgenodigd wordt, dan ga ik. Regelmatig contact hebben met de militanten vind ik heel belangrijk. Luisteren, weten wat er bij hen leeft, uitleggen wat het ABVV zo allemaal doet, in de G10, in de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, in de Nationale Arbeidsraad, op het Europees

Vakverbond (EVV)… Eigenlijk is dat niet meer dan normaal, het ABVV, dat zijn de militanten. Waar ben je als algemeen secretaris verantwoordelijk voor, zowel binnen als buiten de organisatie?

Voor al wat van ver of van dichtbij te maken heeft met het overleg binnen de Groep van Tien, alle materies die met een Interprofessioneel Akkoord verbonden zijn. Ik zetel ook in het Uitvoerend Comité van het EVV en ben lid van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven. Allemaal mandaten die in naam van het ABVV worden uitgeoefend. Waar liggen je syndicale ambities? Op welke terreinen wil jij verandering realiseren? Solidariteit is altijd al mijn drijfveer geweest. Solidariteit tussen mannen en vrouwen, tussen werknemers met en zonder baan, tussen actieve en gepensioneerde werknemers, tussen oudere en jonge werknemers. Tussen werknemers uit de privé en de openbare sector. Solidariteit op Belgisch niveau, maar ook op Europees niveau. ‘Le monde du travail’ moet solidariteit hoog in het vaandel dragen, dat is onze sterkte. Op deze manier werd sociale vooruitgang geboekt. En hier is onze sociale zekerheid zo belangrijk want die organiseert de solidariteit onder alle burgers. Vandaag is – in België en in Europa – rechts aan zet. En rechts streeft verdeeldheid na, speelt mensen tegen elkaar uit: wie werkt tegen wie niet werkt, wie ziek is tegen wie gezond is. Sociale dumping zorgt voor concurrentie onder werknemers in Europa… Ik denk dat iedereen solidariteit opnieuw hoog in het vaandel moet plaatsen en uitleggen waarom dit voor onze samenleving een uiterst belangrijke waarde is. Een waarde die wij als socialistische vakbond overal waar mogelijk moeten uitdragen. Het moet uit zijn met het bestempelen van vakbonden als iets dat voorbijgestreefd is, dat uit een ander tijdperk stamt. Je hoort het vaak: vakbonden zijn

21 |

Vakbond in Beweging 87

ouderwets. Maar het is wel de rechterzijde die ons terug in 19deeeuwse toestanden wil duwen. Wij, het ABVV, wij hebben moderne, vooruitstrevende opvattingen over jobcreatie, eindeloopbaan, werkbaar werk… Er wordt echter niet naar ons geluisterd. Het EVV (met Rudy De Leeuw als voorzitter) zag ik graag dichter aanleunen bij de voorstellen van het ABVV, voor een daadwerkelijke solidariteit tussen alle vakbonden in Europa.

Je hebt al een lange syndicale loopbaan achter de rug. Zowel binnen het gewest Luik als de Algemene Centrale. Welke competenties neem je uit die periode mee in je syndicale werk? Ik heb alles al doende geleerd, onder meer via onderhandelingen in de diverse sectoren van de AC. Daar heb ik geleerd dat je moet blijven onderhandelen, oplossingen zoeken en vinden, blijk geven van vindingrijkheid, je moet het sociaal recht grondig kennen, alle aspecten ervan (ontslag, herstructureringen, brugpensioen, loonsverhogingen…). Zo heb ik de realiteit op het terrein goed leren kennen. En dat is wat anders dan de theorieën die deze regering of sommige werkgevers hierover vertellen. Zo hoor je bijvoorbeeld veel theorieën over de pensioenleeftijd op 67 jaar, maar die staan vaak mijlenver af van de werkelijkheid op de werkvloer. Mijn syndicaal werk ben ik in moeilijke, weinig georganiseerde sectoren, begonnen. En dat sterkt een mens. Later werd ik voorzitter van ABVV-Luik (interprofessioneel). Daar heb ik geleerd om altijd voorrang te verlenen aan de werknemersbelangen, de rangen sluiten, in solidariteit rond een gemeenschappelijk standpunt. En dat vormt een mens. Jij maakt samen met de voorzitter deel uit van de Groep van 10. Wat is je visie op het sociaal overleg vandaag de dag? Ik geloof enorm in het sociaal overleg. Ik denk echt dat er materies

zijn die enkel tussen werkgevers- en werknemersvertegenwoordigers besproken moeten worden. Omdat zij de realiteit op het terrein kennen. En omdat zij het beste geplaatst zijn om evenwichtige oplossingen te vinden. Bij de Algemene Centrale, toen ik in de ondernemingen onderhandelde, heb ik niet één stakingsdag gehad. Altijd vonden we een oplossing. Tegenover mij had ik werkgevers die de realiteit van de werknemers en de onderneming kenden. En die oplossingen wilden. Voor henzelf, voor de onderneming én voor hun werknemers.

In de Groep van 10 heb je, buiten de voorzitter, niet echt werkgevers. Zij hebben geen onderneming, geen werknemers… Hun ideeën zijn veelal louter theorie, vaak ver van de vloer verwijderd. Wat een groot probleem schept. Bovendien weet het VBO dat het met de regering Michel alles kan krijgen wat het wil. De verleiding is dan ook groot om niet echt veel moeite te doen.

Maar sociaal overleg moet er zijn. In de Groep van 10 hebben we akkoorden gesloten (die de regering niet altijd gevolgd heeft). Het sociaal overleg moet dan ook blijven. Het is een voordeel voor werknemers én werkgevers. Anders dreigt de regering beslissingen te nemen die met geen enkele realiteit overeenstemmen.

Het ABVV is sinds eind 2014 in verzet tegen het besparingsbeleid van deze regering. We hebben onder andere militantenconcentraties, 2 grote betogingen en (algemene) stakingen gehad. Hoe kijk jij terug op dit jaar van verzet? Volgens mij waren die 12 maanden van strijd echt noodzakelijk. Omdat de maatregelen van de regering enkel en alleen de jongeren, de werknemers en de sociaal gerechtigden treffen. En dat is niet rechtvaardig. Dat moest duidelijk gemaakt worden. En de werkgevers wilden laten betijen. Door die maanden van strijd hebben we de werkgevers ook

22 |

Vakbond in Beweging 87

gedwongen om opnieuw aan de onderhandelingstafel te komen. En er kwamen akkoorden tot stand, zelfs al gebeurde dat in zeer moeilijke omstandigheden. Maar daarna is het met die regering bijzonder moeilijk geworden omdat zij de akkoorden niet integraal uitvoert.

We moeten dus de druk aanhouden. Op de werkgevers opdat ze met ons zouden onderhandelen en op de regering opdat zij de akkoorden van de Groep van 10 zou uitvoeren. De MR is de enige Franstalige partij in deze regering. Hoe wordt dit in Wallonië ervaren en in het bijzonder door de Waalse collega’s?

De MR is goed voor amper 25% van de stemmen in Wallonië. Het programma van die partij is dus niet het programma waarvoor een meerderheid van de kiezers gestemd heeft. Dat is de realiteit. Maar deze regering is een zeer rechtse regering, die tal van sociale verworvenheden

op de helling zet, zowel in het noorden als in het zuiden van het land. In deze coalitie zijn er minder compromissen dan in vorige regeringen.

Klopt het als men zegt dat men in Wallonië veel strijdvaardiger zou zijn dan in Vlaanderen? Is het een vooroordeel dat men in Wallonië sneller staakt en liever actie voert dan aan tafel gaat zitten? Ik denk niet dat de Walen strijdvaardiger zijn dan de Vlamingen. En ik geloof ook niet dat de Walen niet kunnen onderhandelen. Ik denk vooral dat onze geschiedenis en de industriële, economische, politieke en sociale realiteit anders zijn. Belangrijk voor mij is dat het solidaire, interprofessionele en

federale karakter in stand gehouden wordt, rekening houdend met de verschillen, maar steeds weer zoekend naar wat ons verenigt.

Wat doe je om stoom af te laten?

Ik heb niet specifiek een mentor, maar ik heel wat geleerd van de Luikse leiders en van de verantwoordelijken van de Algemene Centrale.

Als je tijd hebt om te lezen: wat zijn je favoriete boeken? Of vrijetijdsbesteding? Muziek?

Elk verstandig mens weet dat hij of zij steunpilaren nodig heeft om te kunnen groeien. Wie was/waren jouw mentor(en)?

Ik wens geen namen te noemen, want dan dreig ik misschien een kameraad te kwetsen. Bovendien loop ik niet zo hoog op met persoonsverheerlijking omdat ik altijd van het collectieve uitga.

Van zodra het beter weer wordt, spring ik op mijn fiets. Ik hou van fietsen want dat ontspant mij en helpt me mijn geest leeg te maken. En ik breng ook veel tijd met mijn familie door. Dat is de beste manier om stoom af te laten.

Als ik geen rapporten doorneem, lees ik thrillers. Ik ben een fan van Harlan Coben. Ik heb al zijn boeken gelezen. Qua muziek hou ik van de grote klassiekers zoals Brel, en niet zo erg van Engelstalige liedjes. En mijn vrijetijd beleef ik zoveel mogelijk met mijn familie.

Korte levensloop Marc Goblet Geboren in 1957 Algemeen Secretaris ABVV Voorzitter Waals ABVV Diploma: Bedrijfsleider, centrale verwarming en sanitair Loopbaan: • • • • • •

Vanaf 3 oktober 2014: Algemeen Secretaris ABVV en voorzitter Waals ABVV 2003-oktober 2014: Voorzitter van het ABVV regio Luik-Hoei-Waremme 2004-oktober 2014: Voorzitter van de AC ABVV Luik-Hoei-Waremme 1987-2004: Vice-voorzitter van de AC ABVV Luik-Hoei-Waremme 1982-1987: Secretaris van de AC ABVV Luik-Hoei-Waremme 1977-1982: chauffagist/verwarmingsinstallateur in Herve

Overige mandaten: • •

Sinds 2004: Lid van het Federaal Bureau van het ABVV Sinds 2004: Lid van het Bureau van de Waalse Intergewestelijke

23 |

Vakbond in Beweging 87

Piet Akkerman GESCHIEDENIS

Leider van de diamantbewerkers (deel 1)

Dit voorjaar verschijnt op initiatief van de Algemene Centrale Antwerpen-Waasland een boek over het leven van Piet Akkerman. In het volgend nummer van Vakbond in Beweging stellen we dat boek uitgebreider voor. In dit nummer laten we de lezer al kennis maken met de figuur van Akkerman. Wie was deze jongeman en welke rol speelde hij in het Antwerpse syndicale leven tussen beide wereldoorlogen? In de volgende editie zoomen we in op zijn latere levensloop en zijn einde. Dit jaar herdenken we dat tachtig jaar geleden de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) uitbrak. En het was precies in die oorlog, als internationale brigadist en overtuigd antifascist dat Piet Akkerman het leven zou laten. Maar eerst terug naar het begin.

Piet “Israël” Akkerman (foto: Amsab - Instituut voor Sociale Geschiedenis)

24 |

Of de geschiedenis zich al dan niet herhaalt en of ze dat op dezelfde manier doet, blijft een discussie die moeilijker ligt dan de meeste mensen denken. Feit is dat fenomenen die ons vandaag intens bezighouden, zich niet voor het eerst voordoen. Vluchtelingenstromen en immigratie zijn zo’n fenomenen. Terwijl vandaag onze krantenpagina’s bol staan van de berichtgeving over vluchtelingenstromen vanuit Irak en Syrië, over boottochten en drenkelingen in de Middellandse Zee, over vluchtelingenkampen zoals deze in Calais en Duinkerken, kenden onze gebieden in de vroege twintigste eeuw eveneens immigratie. Net als vandaag ging het om mensen die geweld en armoede ontvluchtten in de hoop hier een vreedzaam en voorspoedig bestaan op te bouwen voor henzelf en hun kinderen. Die immigratie kwam uit Oost- en Centraal-Europa, waar Joden het slachtoffer waren van antisemitisme. Dat uitte zich vaak in pogroms, een uit het Russisch afgeleid begrip dat staat voor etnisch of religieus geïnspireerde aanvallen op bepaalde bevolkingsgroepen. Vanaf eind negentiende eeuw dringt het kapitalisme bovendien ook die gebieden binnen. Joodse ambachtslui kunnen de concurrentie met de industrie steeds moeilijker aan. In 1906 telt Antwerpen vijftienduizend Joden. De vluchtelingenstroom wordt in de jaren twintig nogmaals aangezwengeld, deze keer vanuit Polen, dat na de Eerste Wereldoorlog heropgericht was. Rond 1930 verblijven er in België een vijftigduizend Joden, waarvan de helft, 25.000, in Antwerpen. Een derde migratiegolf zal zich begin jaren dertig voordoen vanuit nazi-Duitsland.

Vakbond in Beweging 87

Tweedegeneratiemigrant Piet Akkerman is het kind van deze immigratie. Zijn vader, Jozef Akkerman, was 22 jaar toen hij in 1905 vanuit Polen in Antwerpen arriveerde. Hij zou hier zijn vrouw leren kennen, Bluma Klipper, die al sinds 1895 met haar vader in de Scheldestad woonde. Het echtpaar kreeg twee kinderen, Emiel en… Israël die in 1913 geboren werd. Het gezin leefde van de diamant. Toen de vader overleed, ging de moeder werken als diamantmakelaarster. De kinderen groeiden op en waren vanaf prille leeftijd actief in joodse pioniers- en scoutsgroepen. Maar naargelang de jaren vorderden voelde de tweedegeneratiemigrant Israël zich geprangd tussen twee culturen.

Vandaag zouden we het integratie of inburgering noemen. De jonge Akkerman nam alleszins – zonder schokken met zijn culturele origine – resoluut zijn plaats in de samenleving in en deed dat op de meest overtuigende manier: door zich in te zetten voor lotsverbetering van de zwakkeren, door te dromen van en ijveren voor radicale wijziging van de maatschappij. De jonge rebel was immers al heel vroeg in aanraking gekomen met communistische ideeën en militanten. Deels lag dat engagement in het verlengde van het socialisme dat deze jongeren in hun zionistische pioniersorganisaties hadden leren kennen. Naargelang zijn engagement in ‘Belgische’ organisaties toenam, ging Israël zich ook Piet laten noemen.

was, bleek toen eind januari 1933 in Duitsland Hitler aan de macht kwam. De Duitse communisten, KPD, hadden een eenheidsfront met de Duitse socialisten, SPD, geweigerd, want dat heette toch, net als de nazipartij, de klassevijand te zijn.

Midden jaren dertig, toen het Duitse kalf al verdronken was, wijzigde de Komintern haar desastreuze strategie. ‘Volksfront’ luidde de nieuwe strategie. Tegenover het dreigende fascisme moest eenheid gesmeed worden met de socialisten en zelfs met progressieve liberalen. Dit veranderde ook de houding van de Belgische communisten tegenover de vakbonden. ‘Versterking van de vakbond’ luidde de nieuwe taak van de communisten. Jonge kaders als Piet Akkerman probeerden al die grote strategieën in hun activiteit toe te passen. Dit zou blijken tijdens de staking die in de zomer van 1935 in de Antwerpse diamant uitbrak.

Staking van de zomer van 1935

De algemene economische crisis van 1929 tastte de diamantnijverheid zwaar aan. Dit is de context waarin Piet Akkerman, omstreeks 1930, syndicaal actief werd bij de Algemene Diamantbewerkersbond (ADB). Hij was toen werkzaam als leerlingdiamantzager. Zijn sociaal bewustzijn werd nog sterker aangescherpt wanneer hij in 1932, bij gebrek aan werk in de diamantsector,

uitweek naar Wallonië, het Luikse steenkoolbekken.

Terug in Antwerpen zou Akkerman naar het middelpunt van de aandacht gekatapulteerd worden. Dat gebeurde tijdens de grote staking die in de zomer van 1935 in de Antwerpse diamant uitbrak. Het ging om een ‘wilde staking’, voornamelijk gedragen door de meest kwetsbare werknemers in de sector. Dat waren vaak vreemdelingen die niet eens recht op een werkloosheidsuitkering genoten en meer in het algemeen minder ‘hoog aangeschreven’ categorieën zoals de diamantzagers. De dan 22-jarige Piet Akkerman maakte deel uit van de delegatie die op de eerste stakingsdag verhaal ging halen bij de vakbondsleiding in het Bondsgebouw aan de Plantin en Moretuslei. De ADB werd in die dagen geleid door voorzitter Louis Van Bercekelaer en zijn ondervoorzitter Alfons Daems. Vooral Van Berckelaer was kop van jut omdat hij de staking weigerde te erkennen. Van Berckelaer was zeker de eerste de beste niet. Hij had in de vorige twee decennia de ADB uitgebouwd tot een machtige vakbond. Tegelijk had hij impact in de Belgische Werkliedenpartij (BWP) voor wie hij in de senaat zetelde. Hij meende dat de krachtsverhouding die hij met zijn vakbond had uitgebouwd volstond om via onderhandelingen resultaten te

Communist

Belangrijk in deze context is dat de in 1919 opgerichte Komintern, de communistische internationale, in die periode een strategie volgde die uiteindelijk catastrofaal zou blijken. Onder de benaming ‘klasse tegen klasse’ voerde ze een ultra-radicale politiek waarbij de socialistische partijen als klassenverraders werden afgeschilderd. Ze heetten in het vijandige klassenkamp te zitten. Gevolg van deze visie was onder meer dat de communistische partijen voor de oprichting van eigen communistisch getinte vakbonden pleitten. Dat die strategie catastrofaal

1924 of 1925, Bar Kochba voetbalploeg in Antwerpen, met Emiel Akkerman, zittend, tweede van rechts (foto: Abraham Wenger/CegeSoma, Brussel)

25 |

Vakbond in Beweging 87

bekomen bij de patroons. De staking, zo redeneerde hij, dwarsboomde die strategie. De staking deinde echter uit en werd algemeen.

Uiteindelijk werd een akkoord bereikt dat een substantiële loonsverhoging inhield en waarin ook aandacht zou zijn voor de zwakste categorieën, zoals de snijders. Het stakerscomité moest ontbonden worden. De staking had een volle week geduurd. Van Berckelaer haalde daarmee zijn slag thuis. Hij onthield vooral dat de communisten geen kans lieten voorbijgaan om oproer te veroorzaken en de opgebouwde stabiliteit en de dialoog met het patronaat in het gedrang te brengen. Die communisten legden zich niet bij de nederlaag neer. Onder impuls van Akkerman organiseerden ze een nieuw comité dat toch zowat een derde van de ADB-leden vertegenwoordigde. De mondige en slagvaardige Piet Akkerman werd het mikpunt van de ADB-leiding. In het ADB-tijdschrift De Diamantbewerker werd hij vaak op de korrel genomen en door Van Berckelaer zelfs eens ‘kakkerman’ genoemd. Akkerman en zijn intern georganiseerde oppositie, het ‘Comité van Actie’, ontkende alle beschuldigingen van scheurmakerij. Hoe dan ook, tijdens de bestuursverkiezingen begin 1936 zorgde de leiding ervoor dat beide broers Akkerman niet verkozen konden worden. Broer Miel werd uitgesloten en Piet zou niet in regel geweest zijn met zijn lidmaatschapsbijdrage.

Stakingsleider

Uiteindelijk zou Piet Akkerman, ondanks zijn deskundigheid en zijn grote populariteit, nooit opgenomen worden in het ADB-bestuur. Dit tastte echter noch zijn populariteit noch zijn invloed aan. Toen in mei de socialistische militanten Pot en Grijp vermoord werden, organiseerde Akkerman in de diamant een werkonderbreking en stapten ze mee op in de begrafenisstoet. De grote staking van begin juni 1936 begon onder de Antwerpse

dokwerkers. Al snel volgden de diamantslijpers. Piet Akkerman werd tot voorzitter van hun stakerscomité gekozen. Ook nu weigerde de ADB-leiding de staking aanvankelijk te erkennen. Opnieuw werd er van communistische drijverijen gesproken. Net als in 1935 voelde Van Berckelaer zich door de stakers ‘in de rug aangevallen’. Hun actie en hun buitensporige eisen dwarsboomden zijn onderhandelingsstrategie, schreef hij. De nijdige aanvallen van Van Berckelaer aan het adres van Akkerman leken deze laatste alleen maar populairder te maken bij zijn achterban.

vakbondsgeledingen niet aan deze vorm van racisme.

De grote aanhang van Akkerman zette de ADB-leiding onder druk. Zij voelde dat ze wat moest ondernemen om de verloren geloofwaardigheid onder haar leden terug te winnen. Dat deed ze door in juli 1936 een algemene staking te organiseren voor loonsverhoging.

Akkermans populariteit was het gevolg van zijn syndicale actie. De kracht van die actie was gelegen in het feit dat hij het, binnen een sterke sector, opnam voor de meest kwetsbare categorieën, vaak ook de minst mondige. Van zijn makkers kreeg hij een polshorloge en hulde tijdens een meeting. Van de Belgische staat zou dit perfect ‘geïntegreerde’ kind van vluchtelingen echter nooit de Belgische nationaliteit verwerven. Die werd hem geweigerd omdat hij, door zijn politieke en syndicale activiteiten, als te gevaarlijk werd aanzien. Het engagement van Akkerman stopte echter niet aan de stads- of landsgrenzen. Maar dat is voor het volgende deel.

Israël Akkerman als pionier bij de Hashomer Hatsaïr van Antwerpen (foto: CegeSoma, Brussel)

Voor een groot deel bestond die achterban uit arbeiders van vreemde origine, de sociaaleconomisch meest kwetsbaren, die zich meer vertegenwoordigd voelden door een jongen zoals zij dan door leiders die de sterke aanwezigheid van Joodse arbeiders wel eens durfden te problematiseren. In een algemeen klimaat van toenemend antisemitisme, aangedikt door de komst van nieuwe Joodse vluchtelingen uit nazi-Duitsland, de toegenomen druk op de arbeidsmarkt, ontsnapten ook de

26 |

Vakbond in Beweging 87

Vincent Scheltiens

Sven Tuytens & Rudi Van Doorslaer, Piet ‘Israël’ Akkerman, 1913-1937. Van Antwerpse vakbondsleider tot Spanjestrijder, Antwerpen, de Algemene Centrale Antwerpen-Waasland, 2016.

DWARSDENKER

Als kind was ik gek op alles wat met ruimtevaart te maken had. Ik was nog te jong toen de Russen Gagarin als eerste mens in de ruimte stuurden, maar daarna volgde ik met spanning de wedloop tussen de Amerikanen en de Sovjet-Unie. Het had nog iets heroïsch, de eerste Amerikaanse astronauten en Russische kosmonauten, die in kleine blikken dozen rond de aarde cirkelden. Mijn sympathie ging natuurlijk uit naar de Russen. Zij woonden in dat voor mij nog grote duistere rijk dat toen nog de Sovjet-Unie heette. Voor beide landen waren alle middelen goed om aan de leiding te komen of te blijven. Zowel de Russen als de Amerikanen hadden na de 2e Wereldoorlog verschillende Duitse wetenschappers gratie verleend. Hun naziverleden was hen vergeven als ze maar mee hielpen om de ruimte te veroveren. De grootste vis hadden de Amerikanen gevangen in de figuur van Wernher Von Braun. Hij was één van de geestelijke vaders van de krachtige Saturnus V-draagraketten die de Apollocapsules met hun bemanning richting maan stuurden. President Kennedy voorspelde dat de eerste mens op de maan een Amerikaan zou zijn. Zelf maakte hij het niet meer mee, maar op 21 juli 1969 was het zover. Ik maakte het ook niet mee. Want toen Neil Armstrong als eerste mens voet op de maan zette, stapte ik met een groep jongeren rond in Zwitserland. Een reis georganiseerd door de mutualiteiten. Zwitserland, een land waar de tijd stilstaat ondanks hun liefde voor klokken en uurwerken. Een land waar purperen koeien doelloos ronddolen en waar de bewoners houden van netheid, orde en jodelmuziek. Als je dan nog weet dat in dezelfde periode velonaut Eddy Merckx zijn eerste Tour won, dan kan je wel begrijpen

Fly me to the moon dat ik me helemaal op een andere planeet waande.

Nu, jaren later, droomt men van een reis naar Mars. Om dat moment alvast niet te missen ben ik naar ‘The Martian’ gaan kijken. In deze film wordt Matt Damon in de rol van astronaut Mark Watney door zijn team wegens een zware zandstorm voor dood achtergelaten. In de film komt het natuurlijk allemaal goed. Mars wordt trouwens geen eindhalte. De mens zal altijd blijven dromen om het heelal te verkennen en te veroveren. Een dure maar onvermijdelijke stap. Want als de mensheid wil overleven, dan is de zoektocht naar een nieuwe planeet noodzakelijk. Onze zon heeft nog zo’n 5 miljard jaar te gaan. Een zee van tijd, maar zoals we nu bezig zijn zal het met ons niet zolang meer duren. We zijn hier alles grondig aan het vernielen. Sinds de industriële revolutie die rond 1750 begon, is de vervuiling op grote schaal begonnen. Op de laatste klimaatconferentie in Parijs werden halfslachtige maatregelen genomen die volgens de wetenschappers niet voldoende zullen zijn om de opwarming van de aarde tegen te houden. Er zullen dus drastische maatregelen genomen moeten worden als we willen overleven.

Overleven… hoe gaan we dat doen? Misschien door een zoektocht naar een ‘nieuwe’ aarde ergens in een ander zonnestelsel te starten zoals ook de beroemde Britse wetenschapper Stephen Hawking suggereert.

Ik denk dat de grote vervuilers en multinationals al lang niet meer bezig zijn met het overleven van de mensheid op de aarde. Zij tellen alleen de winst en hun geld. Dat zit nu eenmaal in het kapitalistisch systeem: schiet de allerlaatste olifant maar dood, dan hebben we toch nog 2 ivoren tanden om te verkopen. Ik vermoed zelfs dat zij al aan een vluchtweg hebben gedacht. Als alle grondstoffen uitgeput zijn, als het laatste druppeltje olie verkocht is, dan zijn ze weg. Net als in de film ‘2012’ waar de president van de Verenigde Staten opdracht geeft om 8 grote arken te bouwen waarin een 800.000 mensen zich schuil kunnen houden tot de planeet weer leefbaar wordt. Misschien is men al grote ruimteschepen aan het bouwen om naar een verre nieuwe aarde te reizen. Alleen wie uitverkoren is mag mee. Lees: wie veel geld heeft en rechts en conservatief denkt. Geen linkse of progressieve oproerkraaiers, geen voorvechters voor gelijke rechten, geen lidboekjes van een vakbond, geen bandje waarop ‘De Internationale’ weerklinkt. Ik wil zelfs nog niet mee met hen. Laat ze maar naar die verre nieuwe wereld vertrekken om daar van voor af aan alles opnieuw te vernielen. Ik zal hier wel de laatste flessen wijn opentrekken en wat gaan wandelen in een besmet radioactief landschap met in mijn oortelefoon ‘Starman’ van Bowie. Misschien wel ergens in Zwitserland…

27 |

Vakbond in Beweging 87

Albert Balboa

Power Flower CULTUUR

Rockoxhuis Het Rockoxhuis was het voormalig woonhuis van Nicolaas Rockox (1560-1640), Antwerps schepen, burgemeester en vriend van Peter Paul Rubens. In 1970 verwierf de Kredietbank het pand en restaureerde het zo getrouw mogelijk op basis van de boedelbeschrijving van Rockox’ sterfhuis. De benedenverdieping van het Rockoxhuis werd in 1977 als museum opengesteld voor het publiek. Met de tentoonstelling ‘Power Flower. Bloemstillevens in de Nederlanden’ bieden het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) en Museum Rockoxhuis een beknopt maar fijn overzicht aan van de mooiste bloemstillevens uit drie eeuwen schilderkunst van de Lage Landen.

Bloemstillevens in Rockoxhuis

Vroeg- en laatbloeiers in dezelfde ruiker. ‘Je zou het een gefotoshopte ruiker kunnen noemen’ zegt Nico Van Hout, de bedenker van de tentoonstelling. De voorstelling is volstrekt onnatuurlijk, want narcissen bloeien in het voorjaar, rozen, pioenen en lelies in de zomer.

Midden de ‘Gouden Eeuw’ worden de boeketten natuurlijker.

‘In het midden van de Gouden Eeuw wedijveren schilders met elkaar om bloemen op een meer natuurlijke en subtiele manier weer te geven’ schrijft Nico Van Hout. Jan Davidz de Heem (Utrecht 1606 – Antwerpen 1683) toont met Bloemen en insecten een stuk natuur.

Geschilderde bloemenverzamelingen

Jan Brueghel de Oude (Brussel 1568 – Antwerpen 1625) reisde gans Europa rond om bloemen te portretteren. Hij toont ons een boeket vergelijkbaar met een bloemenetalage. Gerangschikt naar grootte en kleur. Beginnende onderaan met kleinere bloemen, roosjes, narcissen, vergeet-me-nietjes, frêle en heldere kleuren tegen donkere achtergrond. In het midden staan als op een volgende etage grotere tulpen, korenbloemen, pinksterrozen, lelies en sneeuwballen. Uitdrukkelijker van kleur. Bovenaan, overduidelijk geschilderd, witte lelies, blauwe irissen en een keizerskroon.

Een bloemenslinger waarvan de uiteinden worden vastgeknoopt door middel van twee blauwe gestrikte linten. Kriskras door elkaar; met een virtuoos kleurengevoel geschilderde rozen, tulpen, goudsbloemen, klaprozen, gentiaan, anemonen, kersen, komijn, klimop, tarwe en een maïskolf. Tussen de bloemen herkennen we een vlinder, een sprinkhaan, rupsjes, vliegjes, een spin… In de witte roos kruipen mieren. In de roos ernaast zijn de kelkblaadjes aangevreten. Verwijst de kunstenaar hier niet naar de vergankelijkheid van het leven?

Laatbloeiers.

Rachel Ruysch (Amsterdam 1679 Amsterdam 1749) dochter van een botanicus schilderde haar gans leven tot op haar 84ste bijzonder gewilde boeketten. Zij combineerde haar artistieke loopbaan met de opvoeding van haar tien kinderen. Het tentoongestelde schilderij Vaas met bloemen toont een weinig florissante aanblik. Heel wat bloemen zijn verwelkt. Bladeren zijn door insecten aangeknaagd. De achtergrond is donker, somber. Opvallend de afgesneden stengel te midden het boeket, met op de snede een waterdruppel. De witte rozen opvallend belicht. Wil Rachel Ruys ons iets vertellen?

Het Gulden Cabinet.

Jan Brueghel, Bloemen in een vaas.

28 |

Vakbond in Beweging 87

Maar er is nog veel meer. De tentoonstelling Het Gulden Cabinet. Koninklijk Museum bij Rockox te gast dompelt de bezoeker onder in de leefwereld van oudburgemeester en mecenas Nicolaas Rockox naar

voorbeeld Het kunstkabinet van Nicolaas Rockox een schilderij van Frans Francken II. Meer dan 100 topwerken uit het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA), dat gesloten is voor renovatie, te samen met de voornaamste werken van het Rockoxhuis zijn verspreid over de vijf zalen. De eerste twee kamers zijn voorbehouden voor laatmiddeleeuwse schilderkunst, met onder meer Jan van Eyck, Rogier van der Weyden, Hans Memling. De derde kamer is ingericht als

renaissancesalon: Jan Massijs, Johachim Beuckelaer, Pieter Bruegel II. In de volgende ‘saletten’ of salons inspireerden de curatoren Hildegard Van de Velde (Museum Rockoxhuis) en Nico Van Hout (KMSKA) zich door barokke kunstkamers. Naast schilderijen van onder meer Peter Paul Rubens, Anthony van Dyck, Jacques Jordaens, Frans Francken II, Jan Brueghel I, Daniel Seghers zijn er prachtige meubelen, gravures, zeldzame schelpen, munten en beelden tentoongesteld.

Volg ons op Facebook Aankondigingen, foto’s, video’s, persberichten van ABVV-regio Antwerpen. Je vindt ze op: www.facebook.com/ABVV.regio.Antwerpen

‘Power Flower. Bloemstillevens in de Nederlanden’ nog tot 27 maart 2016 en ‘Het Gulden Cabinet. Koninklijk Museum bij Rockox te gast’ nog tot eind 2016 in het museum Rockoxhuis Keizerstraat 12 te Antwerpen. Open op dinsdag tot zondag van 10 tot 17 uur. Info: www.rockoxhuis.be en www. kmska.be Frank Van Dessel

Volg ons op Twitter wees onmiddellijk op de hoogte van de activiteiten, acties, standpunten en dienstverlening van het ABVV in de regio Antwerpen. l Volg ons op www.twitter.com en je bent als eerste mee: @abvvantwerpen l Volg ook de tweets van Dirk Schoeters, algemeen secretaris van het ABVV-regio Antwerpen: @Dirkabvvantw

29 |

Vakbond in Beweging 87

CURSIEFJE

Ode aan de onbereikbaarheid

“In 2015 verdween de laatste telefooncel uit ons land.” “De laatste wat?” “Hé, jij daar, kan je even opkijken van je smartphone, wanneer ik tegen je praat?” “Oké, sorry. De laatste wat?” “Laat maar.”

Een kleine rondvraag leert het al. De telefooncel is een reeds half vergeten relict uit het verleden geworden, waar nu ook de laatste overblijfselen van uit het straatbeeld zijn verdwenen. Nochtans, ik ben er zeker van dat nog heel veel mensen er een gekoesterde herinnering aan hebben. Doctor Who reisde ermee door ruimte en tijd. Clark Kent gebruikte hem om erin zijn slinkse vermomming af te schudden en als Superman weer tevoorschijn te komen. Maar vooral: amper twintig jaar geleden stond het straatbeeld er nog vol van. Mijn eerste jaren aan de universiteit. Elke woensdag stonden we aan te schuiven voor de telefooncel op het Prudens Van Duysepleintje in Gent. Ja, er waren al wel mensen die een draagbare telefoon meezeulden over straat. Het betrof voornamelijk dertigers en veertigers, stokoud dus in mijn studentenogen, die die telefoons dan in zo’n lelijk tasje hadden zitten dat zo opzichtig mogelijk aan hun broeksriem was bevestigd, als een soort holster der vooruitgang. Wie mee was met de tijd, die wou dat laten zien. Wij, studenten, hadden geen draagbare telefoon. Wij waren vrij.

Want ja, zo voelde het toen. Eén keer per week gingen we aanschuiven aan die telefooncel om middels wat bij elkaar geschraapt kleingeld of een opgespaarde telefoonkaart onze ouders ervan te vergewissen dat we nog in leven waren. Zo ging dat toen. Je vertrok op zondagavond, gaf één keer per week aan dat alles oké was en kwam dan pas vrijdagavond weer thuis. Onze ouders werden niet gek van zorgen omdat ze niet dagelijks een sms kregen. Plotse ingevingen van goede raad werden weer ingeslikt en opgespaard voor het weekend. Niet dat ik buitengewoon bemoeizuchtige ouders had of zo, maar het gaf een ongelooflijk gevoel van vrijheid om niet bereikbaar te zijn. Al is het misschien pas bij het terugblikken, vanuit een tijdperk waarin volcontinu en snel communiceren de regel is, dat ik het ook als vrijheid kan benoemen.

Afspreken met vrienden? Gewoon langsgaan op hun kot. De wereld van de studenten strekte zich sowieso maar uit over een gebied van een zakdoek groot. En wanneer er iemand niet thuis was, tja, dan kwam je later wel eens

30 |

Vakbond in Beweging 87

terug. Of anders wist je ze wel te vinden. De aula, het stamcafé, het studentenrestaurant, de taverne met de pooltafels; zoveel mogelijkheden waren er niet. Naar huis telefoneren was een belevenis. Niet spannend of zo, maar ook niet alledaags. En je had iets te vertellen, want je had nog niet elke gedachte die in je was opgekomen de afgelopen dagen, ongefilterd en ongeordend de ether in getweet. Maar in 2016 is het dus voorgoed voorbij, dat tijdperk. Net als de meeste mensen laat ook ik vaak met mijn neus op het scherm van mijn telefoon gedrukt, de echte wereld wat aan mij voorbij gaan. Toch blijft er af en toe nog wat heimwee hangen.

Ik zal u een geheim verklappen: mijn gsm staat altijd op stil. Altijd. Wie mij belt, bel ik meestal terug, omdat ik het telefoontje heb gemist. En ook een sms durft al eens een tijdje onbeantwoord te blijven. Het is wat onnozel, maar noem het een kleine daad van rebellie. Een ode aan de onbereikbaarheid. Philippe Diepvents

Straffe Madammen DO 3/3/2016 - 19U30 FILM: IRON JAWED ANGELS INLEIDING: ELS BROEKMANS INTERVIEWT MIRANDA ULENS (FED. SECRETARIS ABVV)

5 EURO/PP | AUDITORIUM BIBLIOTHEEK PERMEKE | DE CONINCKPLEIN 26 | 2060 ANTWERPEN

DO 10/3/2016 - 20U00 STRAFFE MADAMMEN LATE NIGHT JAN LEYERS ONTVANGT IMKE COURTOIS (VOETBALSTER) EN JOZEFIEN DAELEMANS (CHARLIE MAGAZINE) OVER VROUWEN EN BEELDVORMING 4 EURO/PP | 2 EURO/PP VOOR WERKZOEKENDEN EN STUDENTEN DE STUDIO | MAARSCHALK GERARDSTRAAT 4 | 2000 ANTWERPEN

INFO EN INSCHRIJVINGEN VANAF 2/02

adviespunt 03 220 66 13 | adviespunt.antwerpen@abvv.be | www.straffemadammen.be

v.u. Dirk Schoeters | Ommeganckstraat 35 | 2018 Antwerpen

Dit project is een Antwerps samenwerkingsinitiatief van: zij-kant, VIVA-SVV, ABVV-regio Antwerpen, Linx+, Equal Pay Day, Curieus, BBTK, S-plus, VFG | Met de steun van: Provincie Antwerpen en Nationale Loterij

20 MARS 2016 BRUXELLES-NORD14H

ETORG EDNAR ED G AL

TE DE GRONDE LA GRA

Nous ne sommes pas Ă contre-courant, Nous sommes le courant. Pour demain, vos alternatives sont un plus WWW.TOUTAUTRECHOSE.BE

20 MAART 2016

14U BRUSSEL-NOORD

Wij zijn de stroom Een stroom van alternatieven Voor een samenleving met een plus