Vakbond in Beweging 65 | 2010

ViB

België - Belgique P.B. Antwerpen X 8/6342 AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

VAKBOND IN BEWEGING

Toelatingsnummer P408993

Verantw. uitgever : Dirk Schoeters, Ommeganckstraat 35, 2018 Antwerpen Verantwoordelijke uitgever : Dirk Schoeters, Ommeganckstraat 35, 2018 Antwerpen

125 JAAR SOCIALISME

VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS • NR. 65 • 17e JAARGANG • APRIL/MEI/JUNI 2010

ACTUEEL

BACK TO VOORAVOND

BASI(C)S VRIJDAG 30 APRIL ’10

BONDSGEBOUW OMMEGANCKSTRAAT 47/49 ANTWERPEN VOORVERKOOP € 5 INCLUSIEF 1 CONSUMPTIE

DEUREN 20u00 SYLVER 21u00 DJ SVEN ORNELIS 22u00

Kaarten & info: 7HO DQWZHUSHQ#DEYYPHWDDO RUJ

INHOUD

ViB VAKBOND IN BEWEGING

Nr. 65 - 17e jaargang APRIL/MEI/JUNI 2010 Prijs:  0,75 Jaarabonnement: 3 Driemaandelijks tijdschrift van Linx+ ABVV-Regio Antwerpen In samenwerking met ABVV seniorenwerking Verantwoordelijke uitgever: Dirk Schoeters Ommeganckstraat 35 2018 Antwerpen

4

8

Redactieadres: Ommeganckstraat 35 2018 Antwerpen (03)220 67 11 peter.dekort@abvv.be Medewerkers aan dit nummer: Marina Van den Bulck Patrick Van Laer Staf Van Gorp Erwin Madereel Paul Van Rymenant Marcel Beerlandt Sabine Descamps Peggy Devis

10

15

Vormgeving: Romain De Fleurquin Albert Balboa llustratie cover : ABVV, gewest Antwerpen

19

22

INHOUD REDACTIONEEL 4 Laat 1000 bloemen bloeien GESCHIEDENIS 5 125 Jaar Socialisme KINDEREN VAN SEMINI 9 Achiel Reintjens

10 ACTUEEL Carrefour toujours?

AMATEURTHEATER 12 Het Multatulitheater (ON)GEWONE MENSEN 15 Leo van Dijck

ACTUEEL 19 Armoede: onze syndicale visie

FILMBESPREKING 22 The Cove

BEELDENDE KUNST 21 Kunst in de Fabriek Ondertekende teksten geven uitsluitend de mening weer van de auteur en binden geenszins de organisatie.

VAKBOND IN BEWEGING 65

3

REDACTIONEEL

LAAT 1000 BLOEMEN BLOEIEN Op de laatste zondag van maart organiseerden we een syndicale brunch rond ‘straffe madammen’. Om het kort te houden: de afwezigen hadden absoluut ongelijk.

Zelden in syndicale middens zo’n warmhartige mix gezien en gehoord van menselijke verhalen rond de moed van alledag, regelrechte koppigheid en gedrevenheid om de wereld om zich heen te veranderen. Vier vrouwen met een verhaal, een warme en respectvolle Phara de Aguirre en Mitta Van der Maat om alles aan elkaar te zingen,… vers gemaakte paella om bij na te praten. Eén van deze straffe madammen, Ursula Jaramillo, vertelde over haar jaren in het verzet in Chili. Een citaat: “ mijn zus was bij de socialisten en die organiseerden een betoging met bloemen. Voor mij was dat toen niet krachtig genoeg, dus wij in het communistische verzet gingen een stapje verder “.

Net omdat we ook dit jaar op 1 mei weer 1000 bloemen met een boodschap zullen uitdelen – rode Fair Trade-rozen van Oseria uit Kenia - met een boodschap van internationale solidariteit en duurzame economische en ecologische ontwikkeling - is deze uitspraak in mijn hoofd blijven spoken. Wat is socialisme? Wat maakt dat we ons tot één socialistische beweging bekennen en wat verdeelt ons? Is het omdat onze analyse verschilt, onze historische kijk onvoldoende evolueert of we net niet genoeg vasthouden aan historische waarden? Is het onze monoculturele bril of net een te ondoordacht multiculturalisme? Is het een kwestie van karakter, de ene voorzichtige evolutie voorstaand en de andere de drang naar hevige omwenteling.

Eén ding is zeker: wat ons verbindt moet sterker zijn dan wat ons scheidt. Omdat het socialisme en de sociaaldemocratie een belangrijke rol moet (blijven) spelen in een wereld waarin het kapitalisme opnieuw heeft getoond dat het niet zelfregulerend is, en bovendien grote gevaren inhoud voor ALLE mensen die met werken hun inkomen verdienen.

In deze Vakbond in Beweging leveren we een bescheiden en vooral ook diverse bijdrage. Allemaal getuigen ze echter wel van ‘ongewone’ mensen die elk hun steen verleggen in de rivier: Paul Van Rijmenant blikt terug op 24 jaar Carrefour, Leo Van Dijck vertelt uiterst smakelijk en gedreven over zijn leven als schooldirecteur en syndicalist, Eddy Verhoeven schetst de geschiedenis van het Multatulitheater, Staf Van Gorp schetst het leven van Achilles Reintjens, algemeen secretaris van het ABVV Antwerpen van 1945 tot 1961. Marcel Beerlandt brengt 125 socialisme in beeld in feiten en affiches en laat Ingrid Lieten afsluiten met een stukje uit haar nieuwjaarsboodschap. In ‘kunst in de fabriek’ brengt Sabine Descamps kunst en bedrijf in beeld met haar grafische kunst.

Op 1 mei laten we opnieuw duizend bloemen bloeien ! Wees er in ieder geval bij en maak deel uit van onze socialistische beweging.

Marina Van den Bulck

VAKBOND IN BEWEGING 65

GESCHIEDENIS

125 JAAR SOCIALISME 1885 de geboorte van de Belgische Werkliedenpartij. Een beetje overal ter wereld ontstonden zowel sociaal-democratische en socialistische partijen.

Eerst wil ik even 25 jaar terug in de tijd gaan. De SP toen nog zonder “a”, vierde hier in Antwerpen “100 jaar socialistische beweging”.

Ik had de eer erbij te zijn en wil u graag een relaas geven van deze onvergetelijke dag.

Rond de middag stroomden duizenden leden uit alle gewesten uit Vlaanderen toe in Antwerpen om zich naar het Sportpaleis te begeven. Na de ontvangst begaf ik me naar de grote zaal die tot in de nok gevuld was. Kennismaking of terugzien met kameraden uit alle windstreken van Vlaanderen was hartelijk.

Omstreeks 14u30 startte het voorprogramma. Volksdansen door de federatie van Vlaamse Socialistische Volkskunstgroepen, Rode Valken, ATB De Natuurvrienden, Socialistische Olympische jongeren.

Dit werd indrukwekkend gevolgd door een optreden van al de Vlaamse harmonies en fanfares aangesloten bij de federatie van Socialistische muziekkorpsen en zangkringen. Deze voerden een samenspel uit van strijdliederen uit onze beweging. De duizenden aanwezigen zongen uit volle borst mee.

Er volgde dan een massauitvoering en demonstraties van de Socialistische Turnbond en werd beëindigd met een optreden van de verenigde trommelkorpsen van de turnbond.

Toen ging het licht uit, en slechts één spot op het middenplein bleef aan.

Hieronder verscheen Karel Van Miert, SP Voorzitter in die periode. In zijn welkomstwoord benadrukte hij zijn fierheid over wat de socialistische beweging in de loop van haar bestaan wist tot stand te brengen. Zeker met vallen en opstaan, doorheen triomfen en nederlagen. Niemand kan ons de verdienste ontnemen de grootste ontvoogdingsstrijd te hebben op gang gebracht en mee gerealiseerd: - algemeen stemrecht - de politieke gelijkberechtiging - de 8 urendag - betaald verlof - de sociale zekerheid - de volledige sociaal emanciperende wetgeving - de vrije schoolkeuze, - de artistieke vrijheid …etc.

een wervelend spektakel van klank, licht, muziek en zang, en werd begeleid door een keuze uit onze rijkdom van socialistische liederen.

Centraal in dit spel stond de sociale piramide. Onderaan arbeiders, hierop burgerij, dan gendarmes, leger, clerus en bovenop de koning.

Het symbool waarmee onze kameraden uit de 19’ eeuw hun onderdrukking uitdrukten. Rond deze piramide evalueerde dit spektakel.

We zagen zwoegende arbeiders die in die tijd soms 12 uur per dag moesten werken. Ook kinderen en vrouwen torsen de piramide. Door hun slaven arbeid kon de burgerij een rijkelijk leven leiden. De burgerij voelt zich veilig, omdat zij zich beschermd weet door gendarmes en leger en gezegend door de clerus. Bovenop de piramide troont het gekroonde hoofd. Zo

was de toestand 125 jaar geleden.

Rond deze piramide ontrolde een schouwspel die de geschiedenis van onze beweging uitbeelde. Tot op het einde honderden kinderen het plein opstormden en de piramide inzakte als een pudding. Een hulde aan de toekomst. Op de achtergrond zong Will Ferdy “Utopia” begeleid door het koperensemble Theo Mertens en de concertband “Vooruit”. Ik kreeg er gewoon kippenvel van.

Om 18 uur volgde dan een groot volksbal met Henk Van Montvoort & Skyliners.

In de tent naast het sportpaleis was er een jeugdfeest met de nog jonge Bart Peeters, Kurt Van Eeghem, Ivan Heylen en vele anderen.

Kortom een dag om nooit te vergeten.

Marcel Beerlandt

Karel bracht ook hulde aan de pioniers van onze beweging die door de inzet en hun werk hieraan hebben bijgedragen. Ook ging zijn dankbaarheid naar de talloze onbekende militanten die zich belangeloos en soms met gevaar voor hun eigen leven, hebben ingezet in de vaak bitsige strijd voor sociale ontvoogding, vrijheid en democratie.

Karel beëindigde zijn toespraak met voorwaarts en niet vergeten, waarna de zaal hem met een rechtstaand en oorverdovend applaus bedankte.

Gedurende 90 minuten volgde dan een totaal spektakel met een evocatie van de geschiedenis van 100 jaar socialistische arbeidersbeweging. Het werd

VAKBOND IN BEWEGING 65

GESCHIEDENIS Dit jaar vieren wij 125 jaar socialisme. Om dit extra in de verf te zetten, organiseert SP.a samen met AMSAB een rondreizende tentoonstelling over het socialisme door de jaren heen. Het startschot werd gegeven op vrijdag 2 april, om 19u30 op de Grote Markt van Brussel.

125 jaar socialisme in enkele data: een stap in ons verleden.

Voorwaarts en niet vergeten!

1857: oprichting van de eerste vakbonden in Vlaanderen (Broederlijke Wevers, Noodlijdende Spinners: Gent) 1864: op 28 september is er de oprichting van de “eerste” Internationale Arbeidersassociatie te Londen. Er kwamen ook afdelingen in Antwerpen en Gent.

1877: op 9-16 september is er de stichting van de VSPA, Vlaamse Socialistische Arbeiderspartij, te Mechelen. In januari 1879 gaat deze op in de toenmalige Belgische Socialistische Partij.

1881: oprichting van de Samenwerkende Maatschappij Vooruit te Gent, moederorganisatie van de Vlaamse coöperatieve beweging.

1884: eerste nummer van Vooruit, het eerste socialistische dagblad in Vlaanderen.

1885: op 5 en 6 april heeft het eerste congres plaats van de Belgische Werkliedenpartij in “ De Zwaan” op de grote markt te Brussel.

1886: in maart is er de bloedige arbeidersopstand in Waalse industriebekkens.

Dit was de aanleiding en ook het begin van de sociale wetgeving in België.

1889: Op 14 juli heeft er in Parijs de oprichting plaats van de (tweede) Socialistische Internationale. 1 mei wordt uitgeroepen als strijddag in het teken van de arbeidsduurverkorting.

1890: 10 augustus is er de Eed van St Gillis. Tijdens een massale betoging wordt het Algemeen Stemrecht hoofdobjectief van de

VAKBOND IN BEWEGING 65

BWP. 1893: een algemene werkstaking van 12 – 19 april dwingt het meervoudig stemrecht af.

1894: het charter van Quaregnon wordt de doctrinaire basis van de BWP. In oktober van dat jaar is er de intrede van 28 socialisten in de kamer van volksvertegenwoordigers. Edward Anseele is de eerste Vlaamse socialistische verkozene.

1898: oprichting van de syndicale commissie, voorloper van het ABVV. 1902: 7 arbeiders gevallen voor het principe “één man, één stem” 1909: invoering van 9 uren werkdag in de mijnen. Afschaffing van het lotelingenstelsel bij het leger.

1911: socialisten doen hun intrede in antiklerikale schepencolleges van Gent

en Antwerpen.

1913: grote vreedzame algemene werkstaking voor algemeen stemrecht.

1914: éérste wereldoorlog: de socialist Vandervelde wordt minister van State in

de oorlogsregering.

1917: Camille Huysmans leidt Socialistische vredesconferentie van Stockholm.

1918: Einde éérste wereldoorlog. Anseele wordt eerste Vlaamse Socialistische Minister.

1919: in november wordt het algemeen stemrecht een feit. Doorbraak van BWP bij de verkiezingen.

Invoering van de 48 urenweek. Afschaffing van de antisyndicale dwangwetten.

De syndicale commissie vervijfvoudigt haar ledental van 120.000 in 1914 tot ruim 700.000.

1920 – 1921: De 8-urendag is een feit. Het pensioen op 65 jaar wordt

goedgekeurd.

Oprichting van de KP “de communistische partij” 1923: heroprichting van Socialistische Arbeidersinternationale in Hamburg, met Vandervelde als voorzitter.

1925: Historische kiesoverwinning van de BWP. Eerste socialistische-christendemocratische regering van België.

1929: eerste vrouwelijke volksvertegenwoordigster, de socialiste Lucie Dujardin.

1932: Mijnstakingen ingevolge van de crisis. De

linkerzijde wint parlementsen gemeenteraadsverkiezingen.

1933: plan van de arbeid wordt economische doctrine van de BWP. 1935: socialistische intrede in de nationale crisisregering met gevolg een daling van de werkloosheid.

1937: eerste Vlaams socialistisch congres.

1938: Spaak wordt Eerste minister (als eerste socialist) 1940: Tweede wereldoorlog.

1942: totstandkoming van clandestiene Socialistische Partij onder voorzitterschap

GESCHIEDENIS van de Vlaming Van Acker.

1944: op 28 december invoering van De Rijksmaatschappelijke Zekerheid RMZ, als gevolg van het “sociaal pakt”.

1945: einde tweede wereldoorlog. Achiel Van Acker eerste minister van linkse coalitieregeringen.

1945 : 28-29 april wordt het ABVV opgericht. Het Algemeen Belgisch Vakverbond.

1945 : 9 – 11 juni oprichting BSP de Belgische Socialistische Partij tijdens het “congres van de overwinning” 1949: De vrouwen krijgen stemrecht.

1950 – 1951: ontknoping van de Koningskwestie.

1954 – 1958: na de overwinning van de BSP sluit Achiel Van Acker een antiklerikale coalitie.

1956: het ABVV aanvaardt een programma van “antikapitalistische structuurhervormingen” 1959: ondertekening van het schoolpact.

1960 - 1961 : staking tegen de Eenheidswet.

1961: kwam het Gemeenschappelijk Vakbondsfront tot stand, gemeenschappelijk overleg in de standpunt bepaling van ACV en ABVV tegenover het

patronaat.

1961 – 1965: rooms–rode coalitie Lefevre-Spaak (travaillisme).

1969: ( 1 mei ) Oproep van Leo Collard tot progressieve frontvorming.

1970: staatshervorming in grondwetsherziening onder co–voorzitterschap Van Eynde – Leburton.

1976: oprichting van twee vleugels”BSP en PSB” gescheiden congressen van Vlaamse, Waalse en Brusselse socialisten.

1977: na de vrijdagstakingen ABVV–ACV komen de socialisten terug in de regering. Willy Claes wordt vice-premier en Karel Van Miert wordt co-voorzitter van de BSP. 1978: congres van de Vlaamse Socialisten(BSP) in Mechelen. Oprichting op 28 oktober van de Parti Socialiste.

1979: eerste massabetoging op 9 december, tegen de installatie van atoom kruisrakketen.

1979: eerste nummer van “De Morgen”.

1980: op 8–9 maart oprichting SP. Statutair beschermde vertegenwoordiging van vrouwen en maatregelen tegen cumul.

1981: Christen–liberale regering met volmachten. Sp in oppositie.

1982: socialisten scoren goed in gemeenteraadsverkiezingen.

1983: SP congres aanvaardt “economisch alternatief” voor vrede en werk.

1984: SP kiesoverwinning bij Europese verkiezingen.

Socialisten sterkste politieke familie in België. SP terug naar historisch hoogtepunt in Vlaanderen.

1985: bracht een andere manier om aan politiek te doen. Het Doorbraakmanifest werd onder hun invloed vergezeld van een interne partijvernieuwing: pragmatisch radicalisme en levensbeschouwelijke openheid en diversiteit werden statutair verankerd in de organisatie van de partij.

1995: Louis Tobback lanceert de campagne met als

thema ‘Uw sociale zekerheid’ 1996: De affaire Dutroux in 1996, gevolgd door de Witte Marsen zetten het land en de politiek op z’n kop.

1997: Steve Stevaert voert gratis vervoer te Hasselt in.

Later zal dit uitgebreid worden voor 65+ senioren over gans Vlaanderen.

1999: De dioxinecrisis. Ook de SP leed er zwaar onder: vele politieke kopstukken moesten opstappen.

1999: kwam er een paarsgroene federale regering.

De partij herstelde daarna van de zware klappen.

2001: de naam van de partij werd veranderd in Socialistische Partij Anders (sp.a) met als ondertitel Sociaal Progressief Alternatief.

2002: sloot de partij een kartel met het links-liberale regionalistische spirit, voortgekomen uit de ter ziele gegane Vlaams-nationalistische Volksunie. Onder Steve Stevaert werkte de

KAREL VAN MIERT

partij verder aan de vernieuwing en verbreding die door diens voorganger Patrick Janssens (burgemeester van Antwerpen sinds 10 juni 2003) was ingezet, onder meer met een ideologische herbronning (Het Groot Onderhoud), de naamsverandering van SP naar sp.a in 2002 en de samenwerking met het linksliberale Spirit.

Onder Steve Stevaert populariseerde de sp.a en trachtten ze een brug te openen naar gelovigen door priester Staf Nimmegeers op te nemen in de partij.

2003: In 2003 scoorde de kartellijst sp.a-spirit een overwinning bij de federale verkiezingen en vormde een paarse regering.

2004: Ook de publicatie in 2004 door Stevaert over “geloven” paste in die strategie.

In 2004 werden ook de Vlaamse verkiezingen goed doorlopen waardoor ook in de Vlaamse regering zitting genomen kon worden.

2005: leverden ze samen verscheidene ministers en staatssecretarissen, zowel

STAKING VAN DE VLASBEWERK(ST)ERS

VAKBOND IN BEWEGING 65

GESCHIEDENIS in de Vlaamse, de BrusselsHoofdstedelijke als in de federale regering. Eind mei 2005 werd Steve Stevaert gouverneur van Limburg, waardoor Caroline Gennez tijdelijk het sp.a-roer over nam tot de voorzittersverkiezingen van oktober 2005. Deze werden gewonnen door Johan Vande Lanotte, Gennez wordt ondervoorzitter.

2007: Caroline Gennez stelt zich samen met Dirk Van Der Maelen kandidaat voor het voorzitterschap.

sen vallen nog uit de boot.

Mensen die ziek worden, krijgen in het begin een vrij goede steun van de sociale zekerheid. Maar wanneer je chronisch ziek blijft, krijgen veel mensen het moeilijk.

Hen mogen we niet vergeten. Onze pensioenen zijn te laag. Eenoudergezinnen en alleenstaanden worden meer getroffen door armoede. Vele gezinnen staan op

wachtlijsten voor een sociale woning. En zo zijn er jammer genoeg nog tal van voorbeelden. Daarom zullen we ook in de toekomst blijven vechten.

Uit de nieuwjaarsboodschap van Ingrid Lieten. Vice minister Vlaamse Regering.

Marcel Beerlandt Bronnen : AMSAB & Wikimedia

JOHAN VANDE LANOTTE

Na deze socialistische tijdreis blikken we naar de toekomst.

Als socialisten vechten we tegen sociale ongelijkheid.

Vechten we tegen het verschil tussen arm en rijk, en tegen de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen.

Foto- en Videogroep MIKPUNT Stelt voor Foto- en Videotentoonstelling

“AMUSEMENT“

STEVE STEVAERT

Op het partijcongres van 21 oktober worden zij overtuigend verkozen.

2009 : De partij wordt in Vlaanderen bij de regionale verkiezingen van 7 juni 2009 de op twee na grootste partij met slechts 712 stemmen verschil met Vlaams Belang. De partij behaalt een resultaat van 15,3% (627.852 stemmen) en haalt 19 zetels binnen.

Formateur Kris Peeters vormde een coalitieregering met CD&V, NV-A en SP.a in juli 2009 waarbij de SP.a drie ministers levert.

VAKBOND IN BEWEGING 65

CAROLINE GENNEZ

Daar zijn we al méér dan 100 jaar mee bezig. Dit jaar bestaat de socialistische partij 125 jaar. We hebben in die 125 jaar echt het verschil gemaakt. We hebben mensen zonder stem een stem gegeven, we hebben een enorme onderdrukte arbeidersklasse een nieuwe toekomst gegeven met meer welvaart en welzijn, we voerden een minimumloon in. En vergeten we zeker niet dat wij de sociale zekerheid ingevoerd hebben, pensioenen, ziekteverzekering, sociale huisvesting, Maar ons werk als socialisten is zeker nog niet af. Heel wat men-

Opening Foto- en Videotentoonstelling “AMUSEMENT“ op 23 april 2010 te 20 uur Verder toegankelijk op 24 en 25 april – 16 mei en 20 juni ( telkens van 13 tot 17 uur ) Galerij “Ateljee“

Stedelijk recreatiedomein “Fort van Merksem“ Fortsteenweg te Merksem (terminus tram 3)

KINDEREN VAN SEMINI (12)

ACHIEL REINTJENS VOORBEREIDEN OP DE DAG VAN MORGEN was zeker het leidmotief van Achiel Reintjens.

Hij was algemeen secretaris voorzitter KINDEREN VAN eenengrote in-van SEMINI (12) druk gemaakt het ABVV regio Antwerpen van 19 maart 1945 Achiel Reinop hem. tot 3 juli 1961. Hij zetelde tevensde in de Anttjens Tijdens Eerwerpse gemeenteraad, was oud-senator voor ste WereldoorVOORBEREIlog voorzitter was hijvan onde BSP en tot aan zijn dood de DEN “Antwerpse OP DE Socialistische derwijzer van Federatie van DAG VAN MOR- beroep. Hij Ouderdomsgepensioneerden”.

GEN deed dit enorm

Voorbereiden op de dag van morgen was DE RODE MENS, zeker het leidACHIEL REINTJENS motief van Reintjens werd geboren Achiel in 1895. Op Reinzeer jeugdige tjens.

Hij was leeftijd was hij reeds gealgemeen seboeid door de socialistische cretaris en idee.

Overal waar leiders voorzitter van van de ABVV socialistische bewehet reging spreken was giokwamen Antwerpen hij aanwezig.

Net voor de van 19 maart Eerste Wereldoorlog trok 1945 tot 3 juli 1961. ze-Brushij met zijn Hij fiets naar telde tevens in sel om Jaurès te aanhoren. de Deze Antwerpman had een grote inse druk gemeentegemaakt op hem. raad, oudTijdens de was Eerste Wereldsenator voor oorlog was hij onderwijzer de BSP en tot van beroep. Hij deed dit aan zijn dood enorm graag. Onderwijzen voorzitter van was en dat kon de “vertellen” “Antwerpse hij bijzonder goed. ReinSocialistische tjens vertelde nietvan alleen Federatie met woorden. Zijn ogen ouderdomsgepensioneeren gebaren, samen met de den”. stemintonaties gaven zijn verhalen kleur en dat gaf DE RODE dat men zijn verhalen nooit MENS, ACHILkon vergeten.

Zijn beschrijLES REINTJENS vingen van reizen en zijn Reintjens werd ervaringen in de arbeidersgeboren in beweging werden door hem 1895.

Op zeer steeds weergegeven in jeugdige leefeen eenvoudige, duidelijke tijd was hij begrijpbare taal. Zonder reeds geboeid dat de boodschap verlodoor de sociaren ging. Hij hadidee. immers listische Overal waar al ervaring met de volksleiders de tribunes. Doorvan zijn vader socialistische had hij naar “patron” Emile beweging kwaVan der Velde geluisterd, men spreken toen die de havenarbeiders was hij aanwekwam toespreken. Hij vond zig.

Net voor het verschrikkelijk dat van de Eerste Wede honderden aanwezigen reldoorlog trok misschien nogzijn niet de helft hij met er iets van begrepen had. fiets naar BrusNiemand reageerde wansel om Jaurès neer men hen toesprak in te aanhoren.

Deze man een vreemde taal. had

graag. Onderwijzen was “vertellen” Als jonge onderwijzeren in dat kon volksbuurhij bijde Antwerpse zonder goed. ten werd hij geconfronteerd Reintjens vermet de enorme kindereltelde niet allende.

Ditmet maaktewoorhem opleen standig. den. Zijn ogen Na Eerste Wereldoorlog endegebaren, lag hij aan demet basis van samen dede oprichting van de onderwijstemintonazersvakbond, de SAOP, een ties gaven zijn verhalen kleur organisatie die niet alleen en gaf maar dat in de dat vakbeweging men ook in dezijn politiekvereen rol halen zou spelen.nooit De jonge kon Reinvergeten.

Zijn tjens was de man die het beschrijvingen in de vergaderingen van de van reizen en werkersbond kon en durfde zijn ervaringen opnemen tegen de toenmain de arbeilige leiders. Tijdens die pedersbeweging riode kreeg hij door van Camille werden Huysmans de naam “de hem steeds felle met den baard”. weergegeven in een eenvoudige, duidelijSYNDICALIST ke Na debegrijpbare Tweede Wereldoorlog taal. Zonder ontpopte Reintjens zich als dat de boodleider. Tijdens de bezetting schap verloren reeds had hij in de illegaging.

Hij had liteit gewerkt om aan het immers al erACOD, na demet oorlog, de een varing nieuwe vorm te geven.

Savolkstribunes. men met Louis werkDoor zijnMajor vader te hij mee aannaar de oprichhad hij ting van het nieuwe ABVV. “patron” EmiDe logische was le bijna Van derstap Veldeook geluisterd, dan dat hij werd aantoenalsdie de hagesteld algemeen secrevenarbeiders taris in Antwerpen. Het was kwam toespregeen gemakkelijke taak ken. vond gezien de Hij aanwezigheid het verschrikvan de beroepscentrales. kelijk dat van Het hield in dat hij tijdens de honderden een zeer bewogen periode aanwezigen in de syndicale geschiedemisschien nog nis zware verantwoordeniet de helft lijkheid diende te nemen. er iets van beOm te beginnen was er de grepen had.

Niemand reasyndicale wederopbouw geerde wanvan het gewest Antwer-

neer men hen toesprak in een vreemde taal.

Als jonge onderwijzer in de Antwerpse volksbuurten werd hij geconfronteerd met de enorme kinderellenpen de bevrijding na de de.bijDit maakte naziterreur.

Reeds tijdens hem opstandig. de bezetting had Reintjens Na de Eerste Wereldoorlog actief meegewerkt aan de lag hij aan voorbereiding van dede vakbasisin van bonden een vrijde demooprichting van cratisch land. Bij hem thuis de onderwijhadden er verscheidene zersvakbond, clandestiene vergaderinde SAOP, een gen plaats. Na de bevrijorganisatie die ding vanalleen de naziterreur niet in was er veel arbeid te verrichde vakbeweten: De voorbereiding van ging maar ook de in een invakbondsactie de politiek vrij democratisch land, de een rol zou spelen. joninstallatie van De comités voor ge Reintjens veiligheid en gezondheid, was de man de de ondernemingsraden, die het in de syndicale delegaties…etc. vergaderingen Het ABVV in zijn geheel en van de werhet gewest Antwerpen in kersbond kon het bijzonder kende onder en durfde opzijn leiding een doorslaggenemen tegen vendetoenmalige rol. de Hij had tevens Tijdens de verantleiders. woordelijkheid voor het die periode ABVV tijdens de grote kreeg hij vanstaking van 1960/1961.

Na Camille Huysmans de naam deze staking werd hij tot “de felle met senator verkozen.

Hij bleef den baard”. maar één periode senaSYNDICALIST tor omdat bij de volgende Na de de Tweeverkiezing BSP een zetel de Wereldoormoest inleveren. In 1958 log ontpopte werd hij tevens gemeenteReintjens zich raadslid in Antwerpen. als leider.

Tijdens de beEEN GROOT REDENAAR zetting reeds Welk hadgroot hijredenaar in dehij was, toch was hij tijdens illegaliteit gewerkt om vergaderingen eenaan man van het weinig ACOD, woorden. Hijna verde oorlog, een stond echter de kunst om nieuwe vorm de juiste synthese te mate geven.

Saken en een conclusie te men met Louis trekken. Wanneer hij een Major werkgrote vergadering toesprak, te hij mee aan was dit gewoonlijk zonder de oprichting nota’s. Hij had nieuwe de gave een van het

vergadering aan te voelen en te boeien. Tijdens de vele meetings waarop hij het woord voerde, was het vooral zijn figuur, zijn stem en zijn gebaren die de luisteraar in de ban hielden. In zijn betogen gaf hij doorgaans blijk van logica die voor de gewone man verstaanbaar en bevattelijk was. Hij had tevens de gewoonte in plaats van ABN een beschaafd Antwerps te hanteren. Dit deed hij gewild, om daarmee aan te tonen dat hij niet boven maar tussen zijn luisteraars stond. De oude militanten onder ons zullen Achiel Reintjens nog herinneren als één van de twee sprekers van de Gemeenschappelijke Actie die de duizenden 1 meibetogers kwam toespreken.

AFSCHEID Achiel Reintjens overleed op 30 juni 1977 op 82-jarige leeftijd. Honderden kameraden waren aanwezig op 6 juli toen zijn assen werd verstrooid. Op zijn doodsbrief stonden geen eretekens vermeld. Dat wilde hij niet. Wat hij wel kreeg was vriendschap van velen en dat sierde hem.

Staf Van Gorp Met dank voor de bereidwillige medewerking van AMSAB. Foto’s: AMSAB Bronnen: krantenberichten AMSAB

VAKBOND IN BEWEGING 65

ACTUEEL

CARREFOUR TOUJOURS? Een getuigenis Het leven zit vol ironie. Nog geen twee maanden nadat ik een punt had gezet achter een loopbaan van 24 jaar bij GB/Carrefour, worden de problemen waarmee ik de afgelopen jaren als BBTK afgevaardigde werd geconfronteerd, plotseling weer brandend actueel.

Ik kijk naar de beelden over de Bijzondere Ondernemingsraad op het TV journaal en besef maar al te goed dat ik de betrokkenen persoonlijk ken. Vandaag ben ik vormingswerker bij Vorming & Actie Antwerpen. En ook daar is Carrefour natuurlijk een belangrijk gespreksonderwerp. Nu ik het allemaal van op een (kleine) afstand kan bekijken, is het misschien niet slecht om een aantal zaken even op een rijtje te zetten.

N

aast sterke gevoelens van verontwaardiging en ongeloof, werd ik bij het horen van het nieuws over de nakende sluitingen bij Carrefour, ook overmand door een zweem van nostalgie. Ik herinner het me immers nog

10

VAKBOND IN BEWEGING 65

goed, midden jaren ’80, als broekje van 18 lentes, net van school en vers op de arbeidsmarkt. En dan begon de zoektocht naar een job natuurlijk.

In die tijd was het woord “job-hopping” nog niet terug te vinden in de woordenboeken der Nederlandse taal en het woord “werkzekerheid” gaf je toen nog een zeker gevoel. “Ge moet proberen om bij de GB of de Gevaert binnen te geraken, dan zit je gerust voor de rest van je carrière”, werd me toen ook meermaals verteld. Als je dan ook nog weet dat ik in die tijd in Edegem woonde, een dorp dat toen nog twee bezienswaardigheden bezat, (de woonst van Leo Tindemans inclusief Rijkswachtcombi voor de deur én het depot van de GB- nvdr) dan zal je wel begrijpen dat ik al snel bij GB ging aankloppen, op zoek naar die zekere job. Ik mocht de volgende dag beginnen, hoera!

De daarop volgende maanden, vatte ik elke werkdag aan met de mouwen op te stropen om die 2 miljoen klanten te verdienen, elke dag. Fier dat ik deel uitmaakte van die handelsreus, de nummer 1 op de markt, de trots van België.

Wist ik veel dat er aan die gouden periode een einde zou komen, en nog veel sneller dan ik en vele anderen met mij konden vermoeden.

Er volgde enkele jaren van imagostrijd en onverbloemde prijzenoorlogen met de concurrenten. Maar dit kostte geld, veel geld.

Geld dat het uit zijn voegen gebarsten familiebedrijf dan maar ging halen bij zijn loyale personeel dat nog steeds met de mouwen opgestroopt op de 2 miljoen klanten stond te wachten.

Flexibele contracten, franchisering van winkels, kortingsbonnetjes in plaats van loonopslag. Het is maar een greep uit de vele maatregelen die het bedrijf uitvoerde om zijn marktpositie te verdedigen. Maar de 2 miljoen klanten keerden niet meer tevreden terug. Erger nog, het moegetergde personeel had al zijn eigen versie van deze catchy reclameslogan: Ik keer tevreden terug… naar huis. De liefde voor het bedrijf waar ze werkten was wegens de regelmatig weerkerende sociale conflicten, al sterk bekoeld.

En het ging van kwaad naar erger. Begin jaren 90 kreeg het personeel te horen dat het niet goed ging met GB. Het was nu immers officieel een bedrijf in nood en een grondige herstructurering was niet langer af te wenden. Er ging een schok door de personeelsrefter. GB een bedrijf in nood? Dat was toch niet mogelijk. Maar jawel hoor, de trotse reus moest serieus vermageren en er werd kwistig gezwaaid met gouden handdrukken, Canada Dry’s en Brugpensioenen. Dit onder het waakzaam oog van de vakbonden, om naakte ontslagen te vermijden.

Maar het bleek nog niet voldoende te zijn want midden jaren 90 volgde er nog een herstructurering. Nu werden de besparingen gerealiseerd door vervroegde uitdiensttredingen, het aanwerven van nieuw personeel onder een minder gunstig paritair comiténummer en het afstoten van het depot van Nivelles. Maar nog steeds waren de klanten niet overtuigd.

In 1998 werd er een partnership opgestart met het Normandische grootdistributiebedrijf Promodès, als laatste poging om het

ACTUEEL zieltogende GB terug nieuw leven in te blazen. Promodès fusioneerde een jaar later echter met Carrefour waardoor deze laatste de marktleider in Europa werd en op wereldvlak de tweede positie bekleedde, na het Amerikaanse Walmart.

En plotseling hield GB op te bestaan. Net als al de andere bedrijven van de voormalige GIB groep (Gb – Inno – Bm) kwam de supermarktketen in buitenlandse handen. Een multinational van formaat! GB was vanaf nu enkel nog maar een naam die op de rode bol prijkte op de gevel van een Carrefour supermarkt.

Syndicaal werd dit met gemengde gevoelens onthaald. Natuurlijk is waakzaamheid geboden wanneer zulks een grote speler op de wereldmarkt je nieuwe werkgever wordt. Hoe staan die immers tegenover de sociale dialoog? Langs de andere kant was het een feit dat het ooit ondenkbare gebeurd was; GB was onderuit gegaan dank zij een op zijn minst gezegd, betwistbaar beleid. En dan reken je op de ervaring, het vermogen en de knowhow van Carrefour om de zo dierbare naam GB terug hoog in het vaandel te krijgen.

Wat toen volgde waren een aantal verkenningsrondes.

Niet abnormaal natuurlijk, voor Carrefour was België een nieuwe markt. Al vrij snel werd er in de winkels geïnvesteerd en werden dezen allemaal “geremodeled” Een frisse nieuwe look.

Prima dacht het personeel.

Maar blijkbaar had Carrefour toch nog ergens een foutje gemaakt in zijn marktonderzoek, want al snel werden vele van diezelfde winkels, nogmaals geremodeled. Was Carrefour toen al onzeker op zoek naar zijn “gezicht” in de Belgische handelswereld? Eén ding werd duidelijk. Carrefour bleek de grootste moeite te hebben met het inschatten en

begrijpen van de Belgische Markt.

Nu, ruim 10 jaar na dat Carrefour voor het eerst op die Belgische markt verscheen, is er bitter weinig beterschap te melden. Wel in tegendeel. Er werd wel op van alles en nog wat bespaard. Eén voor één werden de depots uit handen gegeven. Eigen vastgoed had Carrefour ook al niet meer want de gebouwen werden verkocht aan Redevco. In 2007 kenden we al het sociale conflict wegens de sluiting van 16 winkels. Het jaar daarop werden een 100tal werknemers verplicht om van het Antwerpse te pendelen naar Evere omdat de kantoren in Berchem moesten sluiten om te besparen. Waar niet op bespaard werd waren de ontslagvergoedingen die rijkelijk werden uitbetaald aan de constant wisselende top van Carrefour Belgium.

Die constant wisselende leiding, elk met zijn eigen inzichten en planning, zorgde voor de identiteitscrisis die de klant het bedrijf zo kwalijk neemt. Carrefour heeft geen duidelijk profiel in België. En dat hebben de concurrenten zoals Delhaize en Colruyt wel. En dit onduidelijke beleid heeft dan tot uiteindelijk gevolg dat Carrefour nu slechts op de derde plaats staat in de Belgische rangschikking.

De mededeling die werd gedaan op de bijzondere Ondernemingsraad van 23 februari 2010 kwam aan als een zware slag. Maar een donderslag bij heldere hemel kan men het nauwelijks noemen. De vakbonden zagen de bui al jaren hangen. En ondanks de herhaalde waarschuwingen aan het adres van de directie, boerde de top rustig voort en de situatie werd met de dag uitzichtlozer.

“De geschiedenis herhaalt zich”, hoort men regelmatig zeggen. Laat ons hopen dat men dan ook leert uit de fouten van het verleden.

KLIK aan de slag met het nieuwe internet

MOBIELE INTERNETKLAS Curieus vzw reist in 2010 een jaar lang door Vlaanderen met een mobiele internetklas, om mensen te leren werken met het ‘nieuwe internet’.

E-mailen en surfen op het internet kent voor veel mensen ondertussen al geen geheimen meer. Maar het internet is de laatste jaren erg veranderd. Sociale website zoals Facebook, YouTube, Kapaza en Wikipedia zijn aan een echte opmars bezig. Je kan er je vrienden of familie ontmoeten, ze vormen een platform om af te spreken met gelijkgestemden, je kan er foto’s en video’s delen, afspraken maken, dingen kopen of verkopen en zoveel meer. De mogelijkheden zijn enorm.

Het opzet van de internetklassen van KLIK is simpel.

Je leren kennismaken met dat ‘nieuwe internet’! Je kan verwachten dat we je inwijden in de geheimen van facebook, youtube, kapaza, wikipedia, …

De activiteiten staan open voor iedereen. De enige voorwaarde is dat je al een beetje met de computer en het internet overweg kan.

Je kan kiezen uit vier sessies of ze alle vier volgen.

• Sessie 1 - Facebook voor beginners: maak kennis met Facebook, de site waar iedereen over spreekt. Je leert een profiel maken op Facebook, je vrienden opzoeken en foto’s delen.

• Sessie 2 - Facebook voor gevorderden: daarna gaan we dieper in op tal van aspecten zoals privacy, evenementen aanmaken en mensen uitnodigen.

• Sessie 3 - Kopen en verkopen op internet: Je maakt kennis met Kapaza. Een website waar je zo’n 1,3 miljoen zoekertjes en tweedehands koopjes op vindt.

• Sessie 4 - Informatie zoeken op internet: filmpjes zoeken op YouTube, gratis radioprogramma’s (her)beluisteren via internet, informatie zoeken in Wikipedia (de grootste encyclopedie ter wereld), inschrijven op nieuwsbrieven en gebruik maken van RSS. De mobiele internetklas komt in Kapellen, Kalmthout, Rumst, Boom, Niel, Hemiksem, Mechelen, Lier, Weelde (Ravels) en Beerse. Elke dinsdag en woensdag in de maanden mei en juni 2010 gaan de lessen door in de voor- of in de namiddag.

Interesse in de geheimen van het nieuwe internet?

Contacteer dan curieus provincie Antwerpen om je in te schrijven of voor meer informatie.

Tel: 03 633 87 70 of info.antwerpen@curieus.be Eve Schippers, coördinator curieus provincie Antwerpen eve.schippers@curieus.be

Paul Van Rymenant

VAKBOND IN BEWEGING 65

11

AMATEURTHEATER

HET MULTATULITHEATER Eddy Verhoeven wandelt door de historiek Eddy Verhoeven was 22 jaar voorzitter van het Multatulitheater in Antwerpen waar hij ook een begenadigd amateur toneelspeler was. Beroepsmatig werkte Eddy in de Antwerpse haven om later medewerker bij de BTB te worden van Bob Baeten en Marc Loridan. Nu is hij op pensioen. Het Multatulitheater maakte lange tijd deel uit van zijn leven en hij wil wat graag de geschiedenis voor ons schetsen…

EARLY YEARS Het Multatulitheater ontstond in 1929 uit een soort van buurtgemeenschap waar vrienden en familie bijeen kwamen om aan “cultuur te doen” in de omgeving van de Pothoekstraat in Antwerpen.

Vroeger hadden de verschillende wijken elk hun activiteiten en in deze wijk startte een toneelkring. Het doel was mee te doen aan de “culturele ontvoogding van de arbeiders” zoals dat in die tijd heette. Ook heel belangrijk om daar als gemeenschap je steentje toe bij te dragen.

Eén van de bezielers was Bert Van Camp, een man met vooruitstrevende ideeën. Hij spoorde de mensen aan om naar toneelvoorstellingen te gaan, wat niet evident was gezien de

12

VAKBOND IN BEWEGING 65

kostprijs.

Er ontstond een zekere interesse en het idee werd opgevat om een toneelkring op te starten waarbij iedereen die zich geroepen voelde, kon meedoen. Dit werd zo’n succes dat in 1934 ook een orkestje werd opgericht. De naam veranderde toen in “Socialistische toonen toneelkring”. Het orkest is later spijtig genoeg wel teloor gegaan, terwijl de toneelkring is blijven bestaan.

Bert Van Camp regisseerde en heeft dat volgehouden tot het begin van de jaren 50. Daarna brak er voor de toneelkring een nieuw tijdperk aan. Yvonne Colinet werd aangesteld als regisseur van het gezelschap. Als beroepsactrice die werkte voor het Reizend Volkstheater werd ze een beetje aanschouwd als de

“Edith Piaf” van het theater.

Het was een kleine mollige vrouw, een echte “Iron Lady”…zij regisseerde met ijzeren hand. En dat was men natuurlijk bij de toneelkring niet gewend! Het waren ten slotte allemaal amateurs. Maar Yvonne Colinet werkte met zo’n bezieling dat zij het beste uit elke niet-professionele acteur kon halen. De Multatuli toneelkring groeide naar een amateurgezelschap van niveau. Men begon mee te doen aan theaterfestivals en toernooien, o.a. het Stadsfestival. En mét succes..Multatuli won zelfs verscheidene keren het Stadsfestival. Het mag misschien niet gezegd worden, maar daar was het ook een strijd tussen de socialisten en de katholieken: Multatuli tegen Broedermin. Broedermin was de katholieke tegenhanger van Multatuli.

Zij hadden ook een zéér goede toneelkring en een zéér goede regisseur. Er werd dus altijd een “derby” gespeeld.

DE JAREN 60: professioneel amateurisme Onder Yvonne Colinet nam het theater in de jaren 60 een serieuze vlucht. Op dat moment ben ik er bij gekomen. Ik speelde toen bij

“De Rode Troubadours”.

Wij brachten een soort van kleinkunstcabaret avantla-lettre, en wel in het Bondsgebouw in de Ommeganckstraat. De Rode Troubadours was een vereniging onder leiding van Leon Lommaert en uit de syndicale beweging ontstaan. Op de één of andere manier had men mij opgemerkt. Bij Multatuli zochten ze naar een jonge kerel voor een bepaalde rol. Zo ben ik erin gerold. Ik heb een paar kleine rolletjes gespeeld, allemaal onder leiding van Yvonne Colinet.

In 1966 kwam Guido Maeremans, toenmalig regisseur aan de KNS, bij ons samen met zijn vrouw Simonne Pierry, professionele actrice. Deze periode was eigenlijk een nieuwe start voor de Multatuli toneelkring met een nieuw soort van theater. Voor het bestuur was het niet altijd even makkelijk: Guido Maeremans’ ego was aanzienlijk en hij was geen gemakkelijke mens. Anderzijds toonde hij zich een groot bezieler en kon hij mensen aanzetten tot bijzondere dingen.

Hij bezorgde de toneelkring een nieuw elan en ons theater kende een ongelofelijk bloeiende periode. Het mag zelfs gezegd worden dat wij toen één van de beste amateurgezelschappen waren in Belgïe. Het bewijs werd geleverd toen we de tweede prijs haalden tijdens het theatertoernooi “Het Landjuweel” met het stuk “Wachten op Godot” van Samuel Beckett. Dit blijf ik nog steeds om verscheidene redenen het moment suprème vinden in de geschiedenis van het Multatulitheater. De keuze van het stuk “Wachten op Godot” op zich was al niet evident. De acteurs die toen

AMATEURTHEATER speelden kon je moeilijk het label ‘amateurs’ opplakken, het waren op dat moment bijna allemaal beroepsacteurs. Onder andere Paul Peeters, de postbode uit het feuilleton“Den Bompa”, had in dat stuk een hoofdrol. Onder Guido Maeremans speelden wij stukken van toneelauteurs die voor het amateurpubliek toch wel onbekend waren: Boris Vian, John Osborn, Harold Pinter …al de groten. Dat was de grote verdienste van Guido, hij durfde dat aan en iedereen volgde.

Wij kenden dan een periode met fantastisch goeie mensen zoals Walter Van de Velde (nu bekend van “Lili en Marleen”), Fred Van Cuyck (de opa van Mega Mindy), Harry De Peuter, Harry De Cock…etc.

JAREN 70 Als voorzitter had ik vooral een coördinerende taak: zorgen dat er voorstellingen waren, zorgen voor goede omstandigheden om te spelen en zien dat de financiële middelen er waren… dit onder streng toezicht van onze fantastische penningmeester, Julien Van Overfelt. Enige creativiteit is als voorzitter ook wel meegenomen.

Ik herinner me dat de drank tijdens de pauze werd gekoeld in een bad met koud water. Dat vond ik pas écht amateuristisch! Per toeval had ik de brouwer van mijn korfbalclub hierover verteld en die stelde voor om een koelinstallatie met tapkraan te komen installeren. Het raakte in een mum van tijd bekend bij ons publiek dat wij goeie, koele pinten tapten aan een klein prijsje.

De omgeving was maar een ongezellige eetzaal van een school, maar iedereen bleef wel gezellig hangen om een pintje te pakken.

De afbraak van het decor bracht ook altijd problemen met zich mee. Niemand voelde zich geroepen om te helpen. Tot ik voorstelde om na de afbraak elke hel-

per te trakteren in het Chinees restaurant. De eerstvolgende keer hadden we natuurlijk volk teveel om het decor af te breken.

Ik maakte ook deel uit van het bestuur van de FEST - de federatie van de socialistische toneelkringen- en van ICNV, een overkoepelende federatie van de drie politieke strekkingen die theatervoorstellingen inrichtten in Vlaanderen en Nederland. Elk jaar werd er een éénakterfestival en een theatertoernooi in Elslo ingericht. Dit was een groot DE CAST VAN “EEN FAMILIEKWESTIE” VAN WILLIAM ROCKE en hoogstaand toernooi voor amateurgezelschapmij weinig voeling hadden pen. Multatuli heeft daar Dat was een plezante zaal en vice versa. Mijn keuze trouwens ook met “Wachen vooral niet te duur. Teviel toen op het basketbal. ten op Godot” de tweede gelijk kregen we de moDie nieuwelingen vonden prijs in de wacht gesleept. gelijkheid om meerdere hun weg niet via audities.

Ons gezelschap zat best voorstellingen na mekaar Zo werkte dat niet bij Guiwel goed bij kas. Wij lokte spelen op dezelfde plek. do. Hij had een neus voor ten veel publiek. Zeker in Dat was uniek voor Multanieuw talent. Hij trok jonde periode toen we een tuli. Het drukte de kosten geren aan en nadien werkte soort Antwerps volkstheater aanzienlijk: er werd een dede mond-aan-mond respeelden. Mensen kwamen cor gemaakt dat een aantal clame. Eerst kwam men naar theater om eens goed weken kon dienen. Terwijl eens kijken en dan kregen te lachen. Veel acteurs deer vroeger decors na één of ze goesting om ook eens den daar destijds wat meetwee voorstellingen verte proberen, net zoals in warig over, ook Guido. Maar dwenen. Op andere plaatde beginperiode. De geïnals je nu ziet dat Frank Aesen was de huur te hoog of teresseerden mochten dan ndenboom de helft van zijn was de zaal maar voor één van Guido naar een lezing leven nonkel Rik speelt in avond beschikbaar. komen. Daar kon hij al “Lili en Marleen” en je verBij Guido rijpte de idee van onmiddellijk zien en hogelijkt met de jonge Frank. een eigen theatergebouw al ren wat voor vlees hij in Moest je aan de jonge verlanger. Zijn wens was om de kuip had. Op die manier sie zeggen dat hij in een het Multatulitheater een deed Guido audities. Ook al feuilletonneke op TV zou eigen stek te geven om zo hadden wij nooit een tekort spelen, zou dit niet in goede mogelijkheid te hebben aan acteurs. de aarde gevallen zijn. een reeks voorstellingen De verdere groei van het van één bepaald stuk aan theater heb ik sindsdien DE JAREN 80: op naar te kunnen bieden. Net zoals niet meer van dicht bij mee een eigen stek het Fakkeltheater dat toen gemaakt. Ik ben nog wel In het begin van de jaren al deed. Ons gezelschap eens gaan kijken naar een 80 is de naam van de tobeschikte over de financivoorstelling af en toe. neelkring omgedoopt tot ële middelen om een huis Ondertussen denk ik wel “Het Multatulitheater”. Ook te kopen. We hadden in dat ik nog één van de laatde verhuis naar het thedie periode ook veel hanste overlevenden ben van atergebouw aan de Korte dige Harry’s in ons midden de generatie van de jaren Vlierstraat gebeurde in die en met vereende krachten 60 van het Multatulitheater. periode. Voordien hadden is men het pand beginnen De voorzitter, Louis Samwe niet echt een vaste stek. verbouwen. Op dat moson, waarvan ik het voorzitWe speelden en repeteerment was ik nog steeds terschap heb overgenomen, den zowat overal waar we voorzitter, maar had toen is vorig jaar overleden. de mogelijkheden kregen, ook andere engagemenIk kijk met plezier terug wat niet evident was. Jaten binnen de sportwereld. naar mijn “Multatuli-periren konden we wel gebruik Ik moest kiezen omdat het ode”..het was een fantastimaken van een feestzaaltje allemaal wat te veel werd. sche tijd! in de school van de ColumBij Multatuli begon ik me biastraat op de Luchtbal. stilaan een vreemde eend Interview: Peggy Devis Niemand wist van dat zaalin de bijt te voelen omdat Foto’s: Multatulitheater en tje af tot wij daar voorsteler zoveel nieuwe gezichten Peggy Devis lingen begonnen te geven. waren bijgekomen die met

VAKBOND IN BEWEGING 65

13

AANKONDIGINGEN

Wandel- en Fotozoektocht doorheen Oud-Antwerpen Familiale wandelzoektocht georganiseerd door afdeling “Centrum” Deelnameprijs: € 3 /deelnemingsformulier Afstand: ± 5 km Vertrek en eindpunt: Grote Markt Prijsuitreiking: 30 oktober 2010

Jos Kalhen Renaat Veremansstraat 6/64 te 2030 Antwerpen.

GSM: 0475 55 51 68 of 0478 95 07 51 Verantwoordelijke inrichters: Staf Van Gorp en Jos Kalhen Controle: Eugeen Strijbosch, José Van Rompaey en Frank Piepers

Formulieren zijn verkrijgbaar van juli tot en met september 2010 bij: Café Den Bengel Grote Markt 5 te 2000 Antwerpen Tel.: 03 233 32 90 Open van maandag tot zondag vanaf 09u00 ABVV adviespunt Ommeganckstraat 35 te 2018 Antwerpen T: 03 220 66 13 adviespunt.antwerpen@abvv.be Open maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 08u30 tot 12u00 Woensdag open van 14u00 tot 18u30

Het MULTATULITHEATER presenteert de komedie

HORRORSCOOP Wanneer Magda met behulp van haar astrologische kennis haar man Bob voorspelt dat hij binnenkort zal sterven, heeft hij er finaal genoeg van. Bob besluit om, met de hulp van boezemvriend en begrafenisondernemer Jef, zijn dood te ensceneren en zo Magda definitief af te helpen van haar bijgeloof. Maar een gezondheidsinspecteur komt roet in het eten gooien en dus moeten er allerlei kunstgrepen volgen om alles te kunnen redden. Maar Magda valt voor de charmes van de inspecteur en een “simpel” nichtje komt zich moeien samen met de babbelzieke buurvrouw. Een macabere komedie waarin een doodskist een belangrijke rol speelt…

Scenario: Rudi Soetewey en Staf Schoeters Regie: Jan Verbist Acteurs: Jos Van Ham, Vera Van Arkkels, Annemie Joris, Chris Wils, Michel Saint-Pol, Eddy Horemans Wanneer? vrijdag 7 mei 2010 Waar? Multatulitheater – Lange Vlierstraat 5 te 2000 Antwerpen Aanvang: 20u30 - Kaarten: € 9,70/pp Info en inschrijving: Linx+ / Adviespunt, 03/ 220 66 13 of adviespunt.antwerpen@abvv.be

1

VAKBOND IN BEWEGING 65

(ON)GEWONE MENSEN

Gesprekken met (on)gewone mensen (Deel 15)

LEO VAN DIJCK In onze beweging kom je dagelijks in contact met allerlei mensen. Gewone mensen die er nu en dan bovenuit steken. Figuren die in hun dagelijks doen en laten iets betekenen voor ons.

Soms wil je deze personen wel eens wat beter leren kennen: hun inzet, hun gedrevenheid en achtergrond.

Leo van Dijck kunnen we een voorbeeld van vrijwilligersinzet noemen.

hout meegemaakt en daar is wel één en ander over te vertellen.

Als oud- directeur van twee stedelijke scholen in Antwerpen was er sociale inzet nodig om kinderen van verschillende nationaliteiten te laten integreren.

Lager onderwijs volgde ik in de gemeentelijke (toen jongens-)school in de Vinçottestraat.

Als onderwijzer in Borgerhout was hij actief bij Kindervreugd. Ook als syndicalist was hij oprichter van de ACOD/ Onderwijs in Borgerhout en later jarenlang bestuurslid, voorzitter en secretaris van ACOD/Antwerpen/onderwijs, groep stedelijk onderwijs.

Nu, als gepensioneerde kan hij nog niet stilzitten en werkt hij mee als vrijwilliger bij het Onthaalbureau voor Inburgeraars, in ATLAS en begeleid hij eveneens onze ABVV- senioren bij hun culturele nieuwsgierigheid naar musea en daguitstappen.

VIB: Leo, jij bent veelzijdig actief bezig, hoorde ik. Kan jij je even voorstellen?

Leo van Dijck: Ik ben geboren en getogen in Borgerhout. Onderwijzer van opleiding. Van 1964 tot 1991 werkte ik in Borgerhout in het gemeentelijke en later stedelijk onderwijs.

Dan werd ik bevorderd naar een school in Berchem en één in Antwerpen.

Ik heb dus ook een stuk van het naoorlogse Borger-

VIB: Waar heb je je onderwijzersopleiding gevolgd?

Leo: Eerst en vooral was er het Lager Middelbaar in het Atheneum van Berchem, aansluitend de Rijksnormaalschool in Lier. Dat heet daar nu hogeschool!

Na mijn diploma mocht ik beginnen in het gemeentelijk onderwijs van Borgerhout, in de Juul Grietensstraat en later in de Parkschool in het Te Boelaarpark, toen nog een jongensschool.

VIB: Je zegt dat je praktisch heel je onderwijzersloopbaan in Borgerhout doorbracht. Is daar je politieke interesse ontstaan?

Leo: Zeker weten, maar vooral mijn syndicale interesse! Borgerhout heeft na de oorlog jarenlang een volstrekte CVP (=nu CD&V) meerderheid gekend. Toen later de (katholieke) Volksunie ontstond zijn die mee in het bestuur gekomen. De groei van die Volksunie was niet vreemd aan het Jezuïetencollege St.Xaverius in Borgerhout. Zo Franskiljons het O.L.Vrouwcollege op de Leien was (ook Jezuïeten), zo Vlaamsgezind waren ze in Borgerhout. Veel kop-

TWEEDE VAN LINKS LEO VAN DIJCK

mannen van Volksunie en later van Vlaams Blok liepen daar school.

Borgerhout kende dus een katholieke Volksunie, maar evengoed een Vlaamsgezinde CVP. Waar lag het verschil? Ze ontmoetten elkaar in het katholiek-Vlaamse Davidsfonds. Het Davidsfond was vergelijkbaar met het liberale Willemsfonds: culturele verenigingen, maar tevens politieke ontmoetingsplaatsen, buiten de schijnwerpers. Daar werden vaak meer politieke beslissingen genomen dan in het gemeentehuis.

Maar… de laatste legislatuur, vóór de fusie, werd de CVP gewipt, door hun eigen stomme schuld!

VIB: Hun eigen stomme schuld, zeg je. Hoe komt dat dan?

Leo: Heel simpel, er waren vijf of zes CVP’ers die de sjerp opeisten vóór de verkiezingen. Dat maakte de VU-kopman, Dirk Stappaerts, nerveus en om zeker te spelen begon hij de avond van de verkiezingen nog te onderhandelen met de socialisten en de liberalen en kon hij zelf burge-

meester worden! Die twee laatste partijen hadden jarenlang in de oppositie gezeten en grepen de kans met beide handen. Belangrijk was ook dat dit het laatste autonome bestuur van Borgerhout was en dat zij zich van uit de meerderheid konden voorbereiden op de fusie.

Binnen de coalitie speelde de VU de eerste viool, maar vaak vakkundig gecounterd en gecorrigeerd door de socialisten. En de liberalen? Die waren al blij dat ze mochten meedoen.

Wij hadden toen drie socialistische schepenen. Zij zorgden ervoor dat de volgende onderwijsinspecteur een socialist en een ACODer was. Dat was voor ons een hele verademing.

Op onderwijsgebied was het zo dat vóór en tijdens de oorlog elke Antwerpse gemeente een “Kring van Gemeentelijke Leerkrachten” had. Na de oorlog werden die opgedoekt en vervangen door de vakbonden. Enkel die van Borgerhout had zichzelf overleefd en ik was daar een aantal jaar voorzitter van. Eigen-

VAKBOND IN BEWEGING 65

15

(ON)GEWONE MENSEN lijk deden wij aan syndicaal werk. Wij keken naar Antwerpen waar ACOD actief was en volgden op de voet wat zij verwezenlijkten om dat dan (en vaak met succes) ook af te dwingen in Borgerhout.

Tot tijdens de laatste legislatuur de socialistische schepenen, met Fons Geeraerts op kop, stelden dat zij enkel nog wilden onderhandelen met de erkende vakbonden.

De ondervoorzitster van onze kring was lid van de katholieke vakbond en wij besloten dat ik een afdeling ACOD zou oprichten en zij een voor CCOD. Raar maar waar, kregen wij ACOD van de grond en de “katholieke” collega’s in Borgerhout waren hoegenaamd in CCOD niet geïnteresseerd.

Eén van de stichtende leden bij ons was Mimi Schoeters, dochter van Marcel Schoeters en zus van Dirk Schoeters. Zij gaf toen bij ons de lessen Moraal.

De katholieke collega’s vonden die “rode vakbond” maar niks in Borgerhout en als ik ’s morgens op school kwam, werd ik onthaald met “Pas op, mannen, er is rode hond op’t school!”

Ik heb altijd al een brede rug gehad en heb dat gewoon weggelachen. Als ik ’s avonds thuis was, kreeg ik vaak telefoon van de grootste roepers, die dan steevast begonnen met:” Leo, jij zit in de vakbond, ik heb dit of dat aan de hand, kan jij dat oplossen?”

In’t begin ging ik daar op in met het idee om misschien nieuwe leden te werven.

Maar ’s anderdaags waren zij de eersten om de “rode hond” boven te halen.

Ik ben daar dan van afgestapt en heb gesteld dat ik mijn know how haalde tijdens vormingen van de

16

VAKBOND IN BEWEGING 65

vakbond. Vormingen die betaald werden met de lidgelden. Zij konden dus aansluiten, of bij ons, of bij een andere vakbond naar keuze.

Toen dan in 1983 Antwerpen aangehecht werd aan Borgerhout (!), begon een andere miserie.

Er waren 3 fusiegemeenten met uitsluitend personeel met officiële diploma’s. 5 andere gemeenten kenden een mix of hadden alleen vrije diploma’s. Er werd voor aanwerving en benoeming van onderwijzend personeel een verdeelsleutel gemaakt naar het soort van diploma. Gemakshalve spraken wij van de vijf en de drie.

CVP was erg argwanend en voor elke socialistische schepen hadden zij een toezichthouder, een zo genaamde “schaduw-schepen”. Voor onderwijs was dat Schepen Devroe uit Wilrijk.

Intussen hadden wij een nieuwe directeur op school, geïmporteerd uit een ander district en plaatselijke schoonmoeder voor de schaduw-schepen. Het was een echte tjeef.

VIB: Wie was toen schepen voor onderwijs in Antwerpen?

Leo: Dat was Julien De Meyer. Intussen was ACOD Borgerhout opgegaan in ACOD Antwerpen. Ik kwam daar in het gewestelijk bestuur en het bestuur van de groep Stedelijk Onderwijs.

In die laatste groep werd ik later voorzitter en nog later plaatselijk secretaris. In die functies maakte ik onderhandelingen mee op lokaal maar ook op nationaal vlak. Met als gevolg dat ik meestal beter geïnformeerd was dan mijn directeur die het nieuws pas dagen of weken later vernam tijdens een directievergadering. De collega’s kwamen mij vragen hoe de zaken in elkaar zaten. Al eens een groene

tjeef gezien, Marcel? Ik wel!

Ik heb er nog deugd van.

Ook de personeelsvergaderingen werden gemanipuleerd tot en met. Het verslag moest in beurtrol gemaakt worden en bezorgd worden aan de directeur. Wat gebeurde er dan? Hij “corrigeerde” dat verslag en pas dan werd het verspreid, ook naar de overheid. Ik had al een poos gemerkt dat uit mijn verslagen sommige passages geschrapt of gewijzigd waren. Niemand van de collega’s maakte graag een verslag. Dus kwam ik op het idee om voor te stellen dat ik vaste verslaggever zou worden. Iedereen akkoord en gelukkig, behalve die ene! Ik maakte het verslag, kopieerde het meteen voor iedereen, ook voor de directie. Er kon dus niet meer gefoefeld worden.

Later vernam ik van een inspecteur dat er sindsdien geen verslagen meer naar de overheid gingen…!

Onder de mom van” ik kan ook fouten maken” zorgde ik ervoor dat (wat wij allemaal normaal vinden) de volgende vergadering begon met het goedkeuren van het verslag en…daarmee was de cirkel rond!

Op die manier kon ik hem vaak kortsluiten, wat hij mij overigens nooit vergeven heeft. Ik ben zeker dat, toen ik tot directeur bevorderd werd, hij minstens zo blij was als ik!

VIB: In welke school werd je directeur?

Leo: Het werd een school met twee vestigingsplaatsen in de St.Hubertusstraat te Berchem en op Markgravelei te Antwerpen. Allebei stadsscholen. De motivering voor mijn aanstelling was:” Deze kandidaat zal het best functioneren in een randgemeente, in een school waar veel allochtonen zijn.”

VIB: Wat bedoelde men daarmee?

Leo: Dat ik niet te beroerd was om met paria’s om te gaan en dat “een bekakte school”, een “instituut” niets voor mij zou zijn. Ze hebben gelijk gekregen.

VIB: Waren er toen al veel allochtone kinderen?

Leo: In de St.Hubertusstraat ging dat tot 100%. Berbers en Turken en één Joegoslaaf. En die is later weggegaan omdat er bij ons teveel vreemdelingen waren… Op de Markgravelei was er een goede mix. Daar ben ik in 1991 begonnen met 20 kleuters en 30 kinderen in de lagere school. In 2003 waren er dat al 200. Er is dan ook heel wat gebeurd in die tijd.

VIB: Ik vernam dat je ook heel sociaal gericht was.

Deed je ook veel vrijwilligerswerk in je vrije tijd?

Leo: Ja, ik ga even terug naar de tijd van de Parkschool in Borgerhout. Dat was een school die nogal probeerde elitair te zijn en één van de vormen was het basket. Enkele goede collega’s waren ook goede basketters. Zij begonnen met basket op school en sloten aan bij GEMBO. Dat werd een mooie club, alleen runden zij de zaak zoals een club uit de hoogste afdeling! Kinderen waren verplicht om naar de trainingen te komen, zoniet werden zij niet meer opgesteld. Jongens toch, en dat met vrijetijdsbesteding van jonge kinderen!

Op een gegeven moment kreeg ik de kans om muziekinstrumenten voor een drumband voor een prikje te kopen. Mijn directeur was niet enthousiast en weigerde. Had ik dat kunnen denken? Opgeven doen we niet zo snel en ik ben dan maar naar Kindervreugd gestapt. Zij hadden er wel oren naar. Julien De Meyer was toen op Zurenborg ook voorzitter van de

(ON)GEWONE MENSEN harmonie en daar hadden ze nog materiaal van een teloorgegane drumband.

Opeens werd mijn materiaal verdubbeld!

De verkoper van het eerste materiaal was eigenlijk zelf nog enthousiast en ik wist hem te overhalen om mee op de kar te springen. Hij als tamboer-majoor en zijn zoon als lesgever-drummer.

Wij trokken veel kinderen aan, de paria’s eerst! Bij ons geen kadaverdiscipline maar zelfdiscipline. Wie verkeerd meedoet, saboteert de hele groep.

De kinderen hadden een zekere verantwoordelijkeid voor hun instrument.

Sloeg er iemand door zijn trommelvel en dat was niet door zottigheid gebeurd, dan werd er niet gezeverd, maar gewoon vervangen.

VIB: Uit hoeveel leden bestond deze drumband?

Leo: Dat waren 75 spelende leden, wachtlijst inbegrepen, en het waren enkel kinderen van onze school.

Later is dat opengetrokken toen oud-leerlingen, na de lagere school trouw bleven komen.

Eén van de leerlingen in mijn klas was Nico Van den Audenaerde, zoon van Raymond, toen nationaal secretaris bij de sector Spoor.

Mon was zo enthousiast dat hij elke donderdagavond naar de repetitie kwam om te supporteren. Ik kende Mon van in het Bondsgebouw en plagerijen tussen ons tijdens die repetities waren niemand vreemd.

Het was weer eens zover en Mon maakte voor de zoveelste keer een opmerking dat dit of dat beter kon.

Ik weet nog dat ik geantwoord heb” die secretarissen, allemaal eender! Een groot b…kkes, totdat er iets moet gedaan worden!” Mon repliceerde “Denk jij dat ik dat niet zou kunnen?” Ik zei “Wacht, ik heb nog een instrumentje voor jou”. In de kelder had ik een grote grosse caisse (grote trom)

staan, die ik onmogelijk door kinderen kon laten bespelen. Ik heb die bovengehaald, ze bij Mon aangegespt en… ik had een spelend lid bij, want hij heeft ze nooit meer afgegeven!

Zo zie je maar dat dat van die secretarissen niet altijd opgaat.

We waren intussen met vier volwassenen voor de groep “artiesten”. Mon de zware trommen, Kris de drummers, Robert tamboer-majoor en ik de klokkenspelers (carillons).

Wij hebben dan o.a. 5 jaar na elkaar deelgenomen aan de Sinterklaasfeesten van Kindervreugd, in het sportpaleis.

lend lid twee drankjes. Ook dat was opvoeding: een droge fanfare kan geen muziek maken!

Zoals gezegd gingen er meestal een pak ouders mee, wat op die scholen ook voor meer verteer zorgde. Er waren altijd nog wel sukkelaars die het wat krapper hadden en die staken we vaak uit eigen zak een centje toe om ook eens een kraampje te bezoeken.

ligers begeleiden inburgeraars naar culturele evenementen: filharmonie, Roma, Rataplan, Kinderboerderij, de Zoo. Zij regelen de inkom en vangen de mensen ter plaatse op. De derde poot is het begeleiden van groepen tijdens stadswandelingen, museumbezoeken.. etc.

VIB: Sociaal betrokken met de kinderen die het wat moeilijker hadden, hoor ik, vooral om hen te betrekken in het sociale leven. Vooral om de betrokkenheid te bevorderen?

VIB: Was er veel belangstelling voor deze feesten?

Leo: Ja, het beste bewijs was op mijn trouwdag.

Achter mijn rug hadden zij een bezoek ineen gestoken.

Toen wij uit het gemeentehuis van Edegem kwamen, stond daar de volledige drumband te spelen.

Leo: Zij komen uit alle windstreken! De nieuwkomers worden eerst, na een intake gesprek ingedeeld in groepen. Hoogopgeleiden, laag opgeleiden, analfabeten is één criterium.

Verder is er de indeling in taalgroepen. Soms in hun eigen taal en dan beheerst de docent ook die taal of krijgt een tolk. Soms in een contacttaal: Engels, Frans, Spaans, Portugees,…

Iedereen heeft zo zijn eigen analyse over de “vreemdelingen”, al dan niet positief bedoeld.

Je kunt je ook op het standpunt stellen dat die mensen, om welke reden ook, bij ons terechtgekomen zijn. Zij moeten integreren in onze maatschappij. Daar heb je ook Belgen voor nodig die op tijd en stond de attitudes van die mensen kunnen beïnvloeden, de zeden en gewoontes, zeg maar.

Leo: Ja, Clouseau doet niet beter! De zaal zat viermaal tot de nok gevuld. Zondagnamiddag was een vertoning die door het ABVV was ingehuurd.

Het sociale van die drumband was dat iedereen welkom was ook zij die niet goed genoeg bevonden werden voor het basket. Ik kreeg vaak de kritiek van de basketcollega’s dat die drumband maar een zootje ongeregeld was en… misschien was dat ook wel zo, tot op het moment dat ze gingen optreden! Mooi op rijen lopen, in de pas lopen, gelijk beginnen en, even belangrijk: gelijk eindigen.

Voor een zootje ongeregeld was dat niet slecht!

Bij onze optredens hadden wij onze eigen spionkop.

Veel ouders vergezelden ons. De stad Antwerpen stelde een schoolbus ter beschikking voor ons vervoer.

Op het einde van het schooljaar organiseerde elke school wel een schoolfeest. Grote scholen konden zich attracties veroorloven, kleine scholen niet. Met de toenmalige hoofdinspecteur had ik de afspraak dat wij bij die laatsten de boel wat gingen opvrolijken. Als betaling vroegen wij per spe-

VIB: Die gasten vertoonden veel erkentelijkheid tegenover jou..

Leo: en dat deed goed!

VIB: Leo, in feite ben je een rare mens. Je bent met pensioen en als ik je bezig zie, krijg ik de indruk dat je actiever bent dan welke gepensioneerde ook. Vrijwilligerswerk bij Inburgering Stad Antwerpen is daar een voorbeeld van. Wat houdt dit in?

Leo: Het woord zegt het zelf:” inburgering” Nieuwe Antwerpenaars moeten een cursus Maatschappelijke Oriëntatie (de inburgering dus) volgen en Nederlands leren.

Het Bureau voor Inburgering werkt o.a. met vrijwilligers op drie fronten: Er is de “Stadsklap” Hier wordt een klasgroep inburgeraars samengebracht met een groepje Belgen en wordt er gepraat over waarden en normen. Dan heb je, wat wij het “open aanbod” noemen. Vrijwil-

VIB: Wat is de herkomst van die mensen?

VIB: Ook op het ABVV duik je meer en meer op bij de senioren. Je begeleidt en gidst hen als vrijwilliger bij activiteiten, uitstappen, enz. Hoe is dat ontstaan?

Leo: Dat komt omdat ik bij mijn werk in Atlas iemand heb leren kennen met dezelfde interesse, een zekere Marcel Beerlandt(lacht).

Marcel, jij werkt daar zelf als vrijwilliger. Daar ben jij zo een beetje “de platte” gaan spelen en heb je me gevraagd om wat activiteiten met de senioren te organiseren en… zo ben ik daar ingerold. De activiteiten volgden elkaar snel op:

VAKBOND IN BEWEGING 65

17

(ON)GEWONE MENSEN een bezoek aan het district Borgerhout, het centraal station, het districtshuis van Antwerpen en de Wilde Zee, Lier, De Stille Waters, Museum voor Schone Kunsten, Museum Plantin en Moretus, Zeeland, enz.

VIB: Op de achtergrond bezorg je ons ook nog wat informatie rond cultuur enz.

Leo: Zo blijft een mens soepel om oud te worden (lacht).

VIB: Jij bent een heel actieve senior en sinjoor! Je kan ook de draak steken met mensen. Je durft zelfs politiekers voor schut te zetten…

Leo: Ik zal wat vertellen over een uit de hand gelopen 1 april grap.

In 1993, het jaar dat Antwerpen “Culturele Hoofdstad “ was van Europa.

Voor de opening van dat jaar was een horizontaal vuurwerk voorzien op de Schelde. Dat werd een flop van jewelste.

Maanden later, op 1 april krijg ik een telefoon met de mededeling dat diezelfde namiddag van op de Grote Markt dit vuurwerk ging hernomen worden, met de vraag of wij met de school zouden komen kijken.

Op 1 april ben ik altijd al erg alert geweest en ik verdacht onmiddellijk het secretariaat van de stedelijke inspectie ervan dat ze me een loer wilden draaien.

Daar zaten op dat moment zo vier spuiters bijeen die dat wel zouden durven.

Na wat nadenken heb ik de secretaresse van de hoofdinspecteur gebeld met de mededeling” ik kreeg net bericht van het Vlaams Blok en die willen naar de allochtonen toe een beetje hun blazoen oppoetsen. Zij willen een geldsom komen schenken om speelgoed voor de kleuters te kopen.

Ik vind dat dat iets is waar minstens iemand van het beleid moet bij zijn of toch een inspecteur?” De se-

1

VAKBOND IN BEWEGING 65

cretaresse schrikt en antwoordt:” Leo, Leo, wacht, ik roep hier een inspecteur bij”. Een beetje later krijg ik een inspecteur aan de lijn.Toevallig iemand zonder enige zin voor humor… Ik doe hetzelfde verhaal. De man panikeert en roept:”niets doen, niets doen, daar moeten we meteen de hoofdinspecteur bij betrekken!” Nu moet je weten dat de hoofdinspecteur op dat moment deeltijds kabinetsmedewerker was bij de minister en toevallig niet in Antwerpen zat.

Van op afstand kon die weinig uitrichten en zei onmiddellijk de Schepen voor Onderwijs op de hoogte te stellen.

Het toeval wil dat het op dat moment juist Schepencollege was. De secretaris van de schepen bracht discreet een briefje binnen met het hele verhaal en de schepen begon te vloeken en te tieren. ”Gaat het VB het zó spelen?” Iedereen verbaasd en vragend om uitleg! Grote consternatie in het College, tot de stadssecretaris vroeg: “In welke school is dat ? St. Hubertusstraat ? En wie is daar directeur? Leo van Dijck?

En hebben jullie al eens op de kalender gekeken?”

Tegen de middag kreeg ik telefoon van het kabinet.: “Mijnheer van Dijck, die schenking van het VB, is dat een aprilgrap?” Ik zei:” Blij dat jullie er zelf achter gekomen zijn!”

“Ja,” antwoordde hij ”Onze baas heeft twintig minuten lopen ijsberen, maar hij kan er nu al wel mee lachen.”

Daarmee werd andermaal bewezen dat, wanneer je een bepaald bericht lanceert in een organisatie, als het een bepaald niveau voorbij is, er geen kat meer is die het op de inhoud controleert.

VIB: Hartelijk bedankt Leo, en nog veel succes!

Interview: Marcel Beerlandt Foto’s: Charles Bresseleers

Bezoek aan Ronse Donderdag 22 april 2010 Prijs: €35/pp alles inbegrepen

Programma: 07u30: Vertrek aan de Van Straelenstraat te 2000 Antwerpen (zijde Kon. Atheneum) 09u00: Ontvangst in Ronse met koffie/thee en een lekkere “Bommelkies” 10u30: Bezoek met gids aan het stedelijk textielmuseum MUST en de Sint Hermescrypte 13u00: Lunch (driegangen menu met 1 drankje inbegrepen) 14u45: Geleide stadswandeling 16u00: Vrij bezoek 17u15: Terugreis Info en inschrijvingen: Adviespunt Ommeganckstraat 35 (1e verdieping) 2018 Antwerpen T: 220 66 13 e-mail: adviespunt.antwerpen@abvv.be Betalingen bij Adviespunt zijn enkel mogelijk via Bancontact of via overschrijving op rekeningnummer 132-5201931-56

JAAR BESTRIJDING ARMOEDE

ARMOEDE: Nood aan een syndicale visie De Europese gemeenschap riep 2010 uit tot het jaar van de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. In de tweede helft van dit jaar is België voorzitter van de raad van de Europese Unie. De federale staatssecretaris voor maatschappelijke integratie en armoede, Philippe Courard, wil tijdens het Belgische voorzitterschap het thema armoede op de politieke agenda plaatsen. De PS-politicus heeft de ambitie het Belgische voorzitterschap af te sluiten met een eindverklaring van de staats- en regeringsleiders om van de strijd tegen armoede een concreet en wezenlijk engagement te maken. Een engagement met duidelijke doelstellingen alsook een timing om de doelstellingen te bereiken.

Philippe Courard wil voor drie onderwerpen speciale aandacht vragen: − minimuminkomsten en sociale bescherming − dakloosheid en huisvesting − armoede van kinderen en hun gezin De staatsecretaris wil dat er veel aandacht gaat naar overleg en dialoog met de diverse factoren die betrokken zijn in de strijd tegen armoede. Het overleg met de sociale partners en de mensen die in armoede leven noemt Courard een prioriteit.

Het mag duidelijk zijn dat een groot aantal Europeanen meer dan een goede slotverklaring zullen nodig hebben om uit of weg van de armoede te komen.

Op dit moment hebben 17% van alle Europeanen zo weinig middelen dat zij zich niet eens in hun basisbehoeften kunnen voorzien. Eén op zes van alle inwoners van de Europese gemeenschap wordt geconfronteerd met armoede.

Het is voor deze miljoenen mensen dat de rondetafel

conferentie die voorzien is in oktober 2010 afgesloten moet worden met een duidelijke visie en concrete voorstellen. We moeten als Europese vakbonden er over waken dat deze problematiek niet op de lange baan wordt geschoven. De huidige besparingsrush kan het dossier armoede ernstig in het gedrang brengen.

Ook in België gaat de armoede in stijgende lijn.

Eén op zeven Belgen behoort tot de groep met een armoede risico. De gevolgen van die armoede uit zich op vele manieren en sleurt een groot deel van onze bevolking in een neerwaartse spiraal, die niet eenvoudig om te buigen is.

Het ABVV heeft van de strijd tegen armoede steeds een van haar prioriteiten gemaakt. De strijd tegen armoede is ongetwijfeld een van de redenen die onze vakbond deed ontstaan. Gedurende meer dan honderd jaar is het syndicalisme er in geslaagd de armoede terug te dringen.

De syndicaten lagen dan ook aan de oorsprong van het oprichten van de sociale zekerheid.

De ondertekening van de wet op de sociale zekerheid door Prins Karel op 28 december 1944 werd vooraf gegaan door jaren zware strijd met de Tweede Wereldoorlog als triest hoogtepunt. Maar ook nadien bleef het ABVV de strijd tegen de armoede voeren. De strijd tegen de eenheidswet in 1960 en het verzet tegen het generatiepact in 2005 zijn daarvan voorbeelden.

Door de stijgende armoede van de laatste jaren is de syndicale actie er tegen opgevoerd.

Het ABVV nam het voortouw in de strijd tegen de prijsstijgingen die de koopkracht van de werkenden zwaar onder druk zet.

Een van de hoofdoorzaken van armoede blijft het on-

rechtvaardige loon van de zwakste in deze wereld. In vele landen werken er mensen voor een hongerloon van slechts 1 $ per dag.

Ook bij ons worden vele mensen aan het minimumloon te werk gesteld. Het minimumloon moet dringen aangepast worden aan de huidige realiteit. Drie procent van de werkende Belgen krijgt een wedde dat lager is dan de Belgische armoedegrens. Hetzelfde kan gezegd worden over de vervangingsinkomens. Vele vervangingsinkomens in België zijn niet hoog genoeg om mensen uit de armoede te houden.

Welvaartsvaste uitkeringen en leefbare pensioenen zijn daarom noodzakelijk om mensen te laten participeren in onze maatschappij.

Het recht op werk is een belangrijk punt in de strijd tegen armoede. Negentien procent van de werklozen in België leeft onder de armoedegrens. Het scheppen van duurzame banen zal dus de armoedecijfers doen slinken. Opleidingen moeten mensen aan de nodige vaardigheden helpen om succesvol op zoek te gaan naar duurzaam werk, vooral in het geval van langdurig werklozen.

Betaalbaar wonen is voor veel van de zwaksten in onze maatschappij een ernstig probleem. Maar liefst tien procent van de bevolking besteedt zowat een derde van zijn inkomen aan wonen. Het bouwen van sociale woningen moet er voor zorgen dat deze mensen voor een betaalbare prijs terecht kunnen in woningen die aan de huidige normen van veiligheid en comfort beantwoorden.

Op de private huurmarkt kunnen mensen met een laag inkomen niet meer terecht wegens te hoge huurprijzen. Ook verwerpelijke praktijken van huisjesmelkers moeten door sociale

woningbouw vermeden worden.

De belastingsdruk moet om deze redenen rechtvaardiger verdeeld worden, er moet minder op arbeid en meer op andere inkomens berekend worden.

Voor het onder controle krijgen van de consumptie en energieprijzen zou men terug naar maximumprijzen moeten grijpen, want enkel door dit in te voeren kan men tegen gaan dat er woekerwinsten worden gemaakt waarvoor de zwaksten in deze wereld het gelag moeten betalen.

Het spreekt voor zich dat het ABVV ook voorstander is van een gratis en leefbaar minimumpakket, dat een basisrecht moet zijn.

Het volledig afsluiten van energie bij mensen die de touwtjes niet meer aan elkaar kunnen knopen moet gewoon verboden worden.

Ook het automatisch toekennen van het goedkoopste sociale tarief kan en zal mensen helpen die het financieel moeilijk hebben.

Met acties als “Soep op de Stoep” moeten we het thema actueel houden en de mensen sensibiliseren om armoede als een onrecht te blijven aanzien.

De huidige financiële crisis maakt duidelijk dat we zonder solidariteit onder de werkenden de armoede in deze wereld verder zullen zien toenemen.

Voor ons, syndicalisten, is en blijft armoede een onverdraagzaam onrecht dat we moeten blijven bestrijden.

Erwin Madereel

VAKBOND IN BEWEGING 65

19

AANKONDIGINGEN

BERLIJN ANDERS BEKEKEN

Van woensdag 8 september 2010 tot en met zondag 12 september 2010

Per autobus doorkruisen we Berlijn, begeleid door een Berlijnse Vlaming en een historica die de Muur zag bouwen en afbreken. Een greep uit een eivol programma: de Muur (een ‘kunstwerk’ vol graffiti), het Holocaustmonument, de Reichstag, het Käthe-Kollwitzmuseum, het ‘Denkmal’ voor de Russische soldaten, de begraafplaats van Bertolt Brecht en beroemde tijdgenoten, een moment van stilte op de plek waar Rosa Luxemburg in de rivier werd gedumpt, Unter Den Linden en Brandenburger Tor, Checkpoint Charlie (en hoe het verMacDonaldiseerd werd), vrije tijd in het Museum Insel met onder andere het Pergamon (facultatief) en het Museum voor Hedendaagse Kunst met Beuys, Warhol en Kiefer (facultatief). En als uitsmijter een bezoek aan het kasteel van Potsdam met de schitterende tuinen. €360/pp op basis van een 2-persoonskamer

LYON ANDERS BEKEKEN

Van donderdag 13 mei 2010 tot en met zondag 16 mei 2010 Een Vlaming die al jaren in Lyon woont en werkt, is onze anders-bekeken-gids!

Lyon, stad van de traboules, de doorgangen in huizenblokken, is een zéér boeiende onbekende stad. In het Musée Gadagne komen we alles te weten over haar rijke historie. We worden ondergedompeld in de geschiedenis van de zijdewevers, de canuts, en maken kennis met de jacquard-weverij in La Maison des Canuts.

In de wijk La Croix-Rousse botsen we op de vele plaketten die de hardnekkige weerstand tegen de nazi-bezetter herdenkt. Ooit al gehoord van Jean Moulin en Klaus Barbie? In het museum van de weerstand&deportatie komen we meer te weten. Uiteraard is er ook veel aandacht voor kunst en cultuur: bijvoorbeeld “Les Subsistances” is een centrum voor hedendaagse kunst, we bekijken daar onder andere de modernistische architectuur van Les Gratte-Ciel. Minder bekend maar zéér de moeite zijn de indrukwekkende publieke muurschilderingen her en der in de stad. Om er slechts ééntje te noemen: de grote Diego Rivera kreeg een hommage via een kopie van één van zijn muurschilderingen. De moeite!

En voor de liefhebbers: ook de smaakpapillen kunnen in Lyon uitgebreid verwend worden, want je zit hier op een boogscheut van vele goeie wijnstreken én in Lyon hebben ze ook een klein beetje verstand van koken met streekproducten... Kortom: een intensieve city-trip van vier eivolle dagen. Stevige stapschoenen en een gezonde conditie zijn aangewezen. €375/pp op basis van een 2-persoonskamer

PARIJS ANDERS BEKEKEN

Van dinsdag 22 juni 2010 tot en met vrijdag 25 juni 2010 Werkt Parijs verslavend? Oui, deux fois oui! Tenminste, dat geldt zeker voor onze (Vlaamse) reisgids, die Parijs al meerdere malen gidste. Volg haar en je ontdekt ook het volkse Parijs naast en achter de grandeur van de lichtstad. Volg haar in de overdekte winkelgalerijen van weleer, Les Passages, en je ontdekt nog een stukje onbekend Parijs. Loop achter uw eigen neus aan al lezend in het bekende boek ‘Het Parfum’. Struikel onderweg niet over nog meer verborgen details…Wees indachtig en stil als zij vertelt over Edith de straatmus, dé stem van Frankrijk, begraven samen met de groten der aarde, op Père Lachaise.Moe gelopen? Ga mee op boottrip over een minder gekend kanaal door een mooi stukje Parijs.

Eén ding is zeker: u komt tijd en handen te kort om van alles ten volle te genieten. €345/pp op basis van een 2-persoonskamer

Verdere informatie: LINX+, Watteeuwstraat 10 te 1000 Brussel - Tel.: 02 289 01 81 info@linxplus.be

20

VAKBOND IN BEWEGING 65

BEELDENDE KUNST

KUNST IN DE FABRIEK Bij het chemische bedrijf Evonik (Degussa) in Antwerpen loopt al jaren een kunstproject.

Het bedrijf geeft de kans aan eigen personeelsleden en hun familie of kennissen artistiek werk in het bedrijfsrestaurant tentoon te stellen.

In deze context kreeg Sabine Descamps, echtgenote van Erik Dirkx (ABVV-hoofddéléguée bij Evonik) de vraag om haar werk te exposeren in het bedrijf.

BIOGRAFIE Sabine Descamps is studente in de Academie voor Beeldende Kunsten van Berchem, waar ze het atelier Vrije Grafiek volgt onder de leiding van Cornel Campo. In 2008 behaalde zij haar hogere graad en doorloopt momenteel de specialisatiegraad.

Zij is zelf syndicaal actief in ACOD en haar grafisch werk weerspiegelt haar sociale bewogenheid. Ze combineert vaak tekst en beeld, die ze minutieus uitwerkt op etsplaat.

Ze leverde een bijdrage aan de tentoonstelling van kunstkring KAPPA over de actualiteitswaarde van Louis Paul Boon, met o.a. een werk over Mijn kleine oorlog.

Daarnaast creëerde zij een drieluik over de Palestijnse ARBEIDERSREFLECTIES - GESNEDEN

kampen in Libanon. Deze werken zijn een reflectie van haar reis in mei 2005, die ze ondernam samen met zeven andere syndicalisten. Flarden van haar reisdagboek zijn verwerkt in de etsen.

In het café van het Bondsgebouw in de Ommeganckstraat 47-49 te Antwerpen hangt de ets “1900” van haar hand.

Haar werken werden bekroond met de tweede plaats Frans Dille Prijs 2006 en de Prijs Eugène Janssens 2008. De ets Gedwongen perspectief (Beiroet) werd bij de Prijs Buggenhout 2009 door de jury weerhouden voor de prijs van het publiek en behaalde hierbij de tweede plaats.

KUNST IN DE FABRIEK Sabine Descamps gaf een

TE OPGEDRONGEN, TE DOELGERICHT

heel eigen invulling aan de tentoonstelling op Evonik (Degussa). Zijn stelde zich tot doel om in haar werken de band te leggen met de fabriek en hierdoor de betrokkenheid van haar toeschouwers – de arbeiders en bedienden – te vergroten. Ze zou als het ware als kunstenaar haar toeschouwers tegemoet treden, vanuit hun eigen leefwereld.

Via een rondvraag verzamelde ze een bloemlezing van uitspraken en ideeën van een veertigtal arbeiders over werken op de fabriek.

Met toestemming van de directie bracht ze een bezoek aan drie chemische planten om van de echte werkplek van de arbeiders te proeven. Daarnaast kreeg ze een reeks foto’s van de chemische installaties ter beschikking, als basis voor haar tekeningen.

Vanuit deze rijkdom aan materiaal werkte ze twee jaar lang aan de realisatie van meer dan twintig werken.

Met veel precisie en geduld

zette ze de chemische installaties over op etsplaats.

Hierbij gebruikte ze diverse technieken: zowel met ingezuurde lijnen en vlakken (Salpeterzuur op zink), als met droge naald kregen de constructies vorm.

Bij elke druk hoort een tekst uit de rondvraag van de werknemers. Deze is in de ets zelf verwerkt of vermeld als onderschrift.

De collectie telt één houtskooltekening.

Het geheel vormt een vrij apart project waarbij kunst en bedrijf samensmelten op een unieke wijze en werd positief onthaald zowel door de werknemers, als door de directie. De betrokkenheid die Sabine Descamps had vooropgesteld werd dan ook ruimschoots bereikt.

De tentoonstelling is enkel toegankelijk voor Evonikpersoneel, maar wie graag digitaal een kijkje neemt kan terecht op de facebookgroep Sabine’s art & write.

Voor meer informatie kan je terecht bij sabinedescamps@hotmail.com

VAKBOND IN BEWEGING 65

21

FILMBESPREKING

THE COVE Daar heb je Flipper, Flipper, de flappende Flipper! Oh wat een dolfijn om trots op te zijn!

M

et deze gezongen woorden begonnen vroeger de episodes van Flipper, de avonturen van een dolfijn, die iedereen uit de nood hielp.

Iedereen was laaiend enthousiast over deze afleveringen zodat er steeds nieuwe gemaakt moesten worden. Die kwam ook ten goede van dolfijntrainer Richard O’ Barry die telkens zijn contract verlengd zag en hiermee een flinke duit opstreek. Iedereen blij maar het lot kan soms voor vreemde wendingen zorgen. Voor de figuur van Flipper werden er drie vrouwtjesdolfijnen afgericht die telkens om beurten werden gebruikt. Tot op zekere dag de lievelingsdolfijn van O’Barry stierf, op een wel heel vreemde manier.

22

VAKBOND IN BEWEGING 65

Vanaf dan is hij toch inzicht gekomen dat een dolfijn helemaal niet dient voor het amusement op televisie, in dolfinariums of eender welke vreemde attractie die de mensheid bedenkt.

De dieren lijden er sterk onder en voor de mens is het kassa kassa. Vanaf dan heeft O’ Barry zich ontpopt als een regelrechte activist die zich volledig inzet voor het welzijn van de dolfijn.

Dat dit niet door iedereen in dank wordt afgenomen heeft hij al meermaals aan den lijve ondervonden zowel op openbare plaatsen als in de gevangenis.

Door de jaren heen heeft hij zich ingezet voor zijn nobele doel maar nu heeft hij een regelrechte uitdaging te pakken waarvoor hij alles op alles wil zetten om dit kenbaar te maken aan de wereld. Hiervoor heeft hij verschillende mensen rond zich verzameld die dit dierenleed aan de mensheid willen bekend maken om het te stoppen. In Japan, meer bepaald in Taiji, is er een illegale dolfijnhandel aan de gang waarbij de diertjes op meest brutale manier worden afgeslacht.

Vanaf september begint het handeltje: dolfijnen worden bijeengedreven in een baai waar eigenaars van dolfinariums de eerste keuze hebben. Deze gelukzakken, zeg maar, krijgen een “veilig” onderkomen en worden tot entertainment van mensen gedresseerd tot marionettenpopjes. De overblijvers zijn de pechhebbers want zij worden in een geheime, praktisch niet te lokaliseren

baai afgeslacht om verkocht te worden als lekker voedsel.

Dat de walvis is beschermd weet iedereen maar dolfijntjes, ook een walvissoort!, mag men rustig uitroeien zonder dat er iemand iets aan doet. O’Barry en zijn team proberen er alles aan te doen om dit feit te filmen en zo kenbaar te maken aan de wereld. Maar toegang krijgen tot deze site is praktisch onmogelijk omdat er constant strenge bewaking is en iedere bezoeker geweerd wordt. Maar geen uitdaging is de ploeg te groot, er worden inventieve ideeën uitgewisseld zodat alles op film kan gezet worden en zo dit stuk dierenleed, naar schatting worden er jaarlijks 23.000 dolfijnen op brutale manier afgemaakt in Taiji, wereldwijd bekend te maken.

The Cove is een documentaire van Louie Psihoyos die deel uitmaakte van het O’Barry team, die laat zien op welke wijze men het systeem heeft weten te omzeilen om deze feiten in beeld te brengen. Hierbij krijgt men ook duiding van verschillende dierenorganisaties en andere activisten. Ook gaat men de confrontatie met de autoriteiten niet uit de weg. Het resultaat is een onthutsend portret van een verborgen geheim dat menig dierenliefhebber’s hart zal breken.

Terechte winnaar voor de Oscar voor Beste Documentaire 2010!

Patrick Van Laer

S-PLUS en ABVV seniorenwerking

donderdag 20 mei 2010

lentefeest dansfeest onder leiding van

Rico Zoroh Band & Nicole

deuren 13u30 aanvang 14u00

speciale gasten

Nicole & Hugo Zaal Kielpark, St. Bernardsesteenweg 113, 2020 Antwerpen Kiel YRRUYHUNRRS รถ v QLHW OHGHQ HQ YHUNRRS DDQ GH NDVVD รถ v prijs inclusief drankje en taartje

Info en reservatie: ABVV Adviespunt v Ommeganckstraat 35, 2018 Antwerpen, T. 03 220 66 13, adviespunt.antwerpen@abvv.be Betaling enkel via Bancontact of via overschrijving op rek. 132-5201931-56 S-Plus v Sint Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen Kiel, T. 03 285 43 20 of 21 'H 0HURGHOHL 7XUQKRXW 7 v 0XQWVWUDDW 0HFKHOHQ 7 v.u. Dirk Schoeters, Ommeganckstraat 35, 2018 Antwerpen