Betanzos e a súa comarca. Septiembre 2019 by BETANZOS E A SÚA COMARCA

Setembro de 2019. Ano XXVII / Nº 322. 11.000 exemplares de distribución gratuíta. DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92.

www.comerciodebetanzos.com RESERVA DE BIOSFERA

ACEBE CCA organiza unha nova edición de MercaBetanzos os días 7 e 8 de setembro ACEBE CCA organizará os vindeiros días 7 e 8 de setembro unha nova edición do mercado de oportunidades do comercio l o c a l , M e rc a B e t a n zo s , onde os clientes poderán atopar produtos de stock a prezos moi rebaixados dunha quincena de establecementos comerciais. MercaBetanzos estará aberto en horario ininterrompido durante toda a fin de semana e os clientes poderán dispor de tickets de aparcamento gratuito grazas á colaboración de Parking Betanzos. U n h a c a r p a n a P ra z a Irmáns García Naveira acollerá os postos de moda, complementos, lencería e b a ñ o, s a ú d e , ó p t i c a e parafarmacia, alimentación e, como novidade este ano, viaxes. ACEBE CCA conta coa colaboración do Concello para a organización deste evento e tamén co apoio da Deputación da Coruña e da Xunta de Galicia. Páx. 14 e 15

Unha vintena de produtores participarán na VII Mostra de produtos da Reserva de Biosfera A VII Mostra de produtos da Reserva de Biosfera celebrarase na Praza Irmáns García Naveira o 14 e 15 de setembro. Unha vintena de produtores participarán nesta nova edición que contará tamén con actividades paralelas. Páx. 3

INFRAESTRUTURAS O novo sistema de bombeo de A Ribeira supera a proba das mareas vivas do mes de agosto

Carlos Arévalo coa medalla de prata obtida no Campionato do Mundo / FOTO ARUME

Carlos Arévalo, subcampión do Mundo en K4 500 e a un paso das Olimpíadas de Tokio O padexeiro de Betanzos, Carlos Arévalo, acaba de conseguir a medalla de prata no Campionato do Mundo celebrado en Szeged (Hungría) entre o 21 e o 25 de agosto, xunto aos seus compañeiros do K4 500 Rodrigo Germade, Saúl Craviotto e Marcus Cooper. Tras unha gran final do barco español, que foi seguida en directo dende

o Salón Azul do Edificio Liceo, o segundo posto no mundial outorga ao equipo español praza para os xogos olímpicos de Tokio 2020. Con todo, os integrantes do K4 terán que pasar un selectivo durante o vindeiro ano para poder formar parte do equipo que representará a España nas Páx. 23 Olimpíadas.

As mareas vivas de agosto non produciron este ano inundacións no barrio de A Ribeira logo da acometida de obras de mellora no sistema de bombeo. Páx. 4

ENTREVISTA A escritora Raquel Vázquez fala dos seus novos proxectos tras asinar na Feria del Libro de Madrid A escritora lucense afincada en Betanzos, Raquel Vázquez, acaba de regresar da Feria del Libro de Madrid onde estivo asinando exemplares dos seus últimos traballos. Conta para "Betanzos e a súa comarca" as súas inquedanzas e os novos proxectos literarios nos que está inmersa. Páx. 26

2 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

EXPOSICIÓNS

CURSOS E OBRADOIROS

EDIFICIO ARQUIVO DO ANTIGO REINO DE GALICIA (LICEO) -Ata o 30 de setembro. Exposición fotográfica "Fútbol e danzas en Betanzos" de Moncho Presedo e Ton Pena. Colabora: Concello de Betanzos. Horario: laborables de 10.00 a 14.00 h e de 18.00 a 21.30 h sábados de 11.30 a 14.00 h e de 18.00 a 21.30 h e domingos de 12.00 a 14.00 h -Do 4 ao 26 de setembro. Exposicións de acuarelas Conversas de Sabela Arias Castro Organiza: Asociación Cultural Eira Vella Horario Liceo: días laborables: de 10.00 a 14.00 h e de 18.00 a 20.00 h sábados: de 11.30 a 14.00 h BIBLIOTECA MUNICIPAL A. CASTELAO -Ata o 30 de setembro. Exposición O comic en España. Organiza: Concello de Betanzos Horario Biblioteca: luns a venres: de 9.00 a 14.00 h sábados: de 10.30 a 13.00 h FUNDACIÓN CIEC -Ata o 29 de setembro. Exposición de serigrafías do artista Mariano Durante titulada Irregularizaciones. Horario Fundación CIEC: martes a sábado de 10.00 a 14.00 h e de 16.00 a 20.00 h

AULA CEMIT. OBRADOIROS -Iniciación á informática Do 9 ao 13 de setembro. Horario: 10.00 a 11.30

GUÍA DO LECER · LECTURA · CINE

-Tíralle o máximo partido ao teu móbil Do 16 ao 20 de setembro. Horario: 10.00 a 11.30 -Tíralle o máximo partido á túa tablet Do 16 ao 20 de setembro. Horario: 12.00 a 13.30 -Obradoiro Elabora o teu CV 23 de setembro. Horario: 10.00 a 11.30 h -Portais de busca de emprego Do 24 ao 26 de setembro. Horario: 10.00 a 11.30 -Utiliza o teu correo electrónico no móbil para buscar emprego 27 de setembro. Horario: 10.00 a 11.30 Aula CeMIT do Concello de Betanzos. R/ Emilio Romay nº 1. Tlf. 98177001 (ext. 2401) Inscricións: na propia aula ou na páxina web: https://cemit.xunta.gal/es/centro/15. Organiza: Concello de Betanzos

-27 de setembro. 20.30 h. Aula de Cultura Xulio Cuns. Presentación do Anuario Brigantino 2018 número 41. Organiza: Concello de Betanzos

ESCOLA MUNICIPAL DE FOLCLORE (EMuF) -Inscricións para o novo curso Ensino integrado de baile e pandeireta, baile e danza tradicional, pandeireta e canto tradicional, gaita, percusión tradicional, agrupación instrumental e vocal EMuF, agrupación instrumental Untia, Grupo Azougue Do 13 ao 26 de setembro. Oficinas Xerais do Edificio Liceo (Praza de Galicia s/n) Horario: de luns a venres de 9.00 a 14.00

PROGRAMACIÓN LIBRARÍA BIBLOS

OUTROS EVENTOS

Exposición dalgunhas das obras orixinais que foron reproducidas na primeira páxina da revista Biblos ao longo dos seus primeiros 100 números. -Venres 6. 18.00 h Presentación do "Espazo das familias", o programa da Asociación Antonio Gandoy para nen@s de 0 a 3 anos. -Xoves 26. 20.00 h Eli Ríos presenta "O ceo das reixas". -Venres 20. 20.00 h María Jesús Cabana e Nuria Otero presentan "DosEnredadas", que aúna música e poesía. -Venres 27. 19.30 h Xuntanza do Clube de Lectura Feminista. -Actividades abertas ao público en xeral agás as que precisan inscrición. Tlf.981771816 · librariabiblos@biblosclube.com

MERCABETANZOS -Sábado 7 e domingo 8. Praza dos Irmáns García Naveira. MercaBetanzos (Mercado de oportunidades do comercio local). Horario ininterrompido. Organiza: ACEBE CCA. Colabora: Concello de Betanzos, Deputación da Coruña e Xunta de Galicia.

PRESENTACIÓN LITERARIA

VII MOSTRA DE PRODUTOS DA RESERVA DE BIOSFERA -Sábado 14 e domingo 15. Praza dos Irmáns García Naveira. Exposición e venda de produtos cultivados e elaborados nos municipios da Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo. Obradoiros e animación musical durante os dous días. Organiza: Concello de Betanzos.

As actividades programadas poden sufrir cambios de última hora. Poden consultar a web: www.betanzos.gal

Lecturas de Verán

O coelliño branco

Autor: Xosé Ballesteros. Editorial: Kalandraka “O conto trata dun coello que quería facer un caldo pero na súa casa había unha cabra e non lle deixaba. O recomendo poque é moi chulo". Sofía, de 2º E do CEIP Francisco Vales Villamarín

O libro da illa de Ons Autora: Amalia Pérez Otero Editorial: A Nosa Terra "Mario e a sardiña fanse amigos na illa de Ons. Era a illa que Sariña ollaba desde a súa casa, e que sempre quixo coñecer. Perdeu o medo ao barco do seu pai e alá foi, vivir aventuras. Este libro gustoume moito porque a illa de Ons é un sitio que existe realmente. Miña nai contoume que ela e meu pai foron desde Vigo ás illas Cíes e desde alí viron a illa de Ons". Carmen Suárez Calvo, de 4º B do CEIP Francisco Vales Villamarín

La niña que bebió luz de Luna Autora: Kelly Barnhill. Editorial: Destino Infantil & Juvenil. "Este libro trata dunha nena que a encontrou unha familia perdida nun bosque. A nena ten unha marca na fronte dunha lúa. Cando hai lúa chea vólvese un pouco tola. Gustoume moito porque é moi intrigante". Ángela Llavona Pereira de 6º C do CEIP Francisco Vales Villamarín

Cine de Verán It. Capítulo 2 Por fin llega el esperado final de la nueva versión, esta vez para cine, del clásico de Stephen King que en los 90, en versión mini serie para televisión, tanto aterrorizó a los americanos. Pennywise vuelve para acabar con el Club de los Perdedores, ahora ya adultos, en una película que roza las tres horas de duración. El argentino Andy Muschietti vuelve a ponerse tras las cámaras. James McAvoy, Jessica Chastain, Bill Hader junto con el reparto de la primera parte protagonizarán este film de terror que quiere superar la taquilla de su antecesor.

Mientras dure la guerra Alejandro Amenábar regresa con este drama bélico ambientado en los comienzos de la Guerra Civil Española. Su protagonista es Unamuno, el célebre escritor que decide apoyar la sublevación militar encabezada por Franco y otros generales. Es destituido como rector de la Universidad de Salamanca. La deriva sangrienta del conflicto y el encarcelamiento de algunos de sus compañeros le hacen reconsiderar su postura inicial y sopesar sus principios. Eduard Fernández, Karra Elejalde, Nathalie Poza y Santi Prego son sus protagonistas. Preseleccionada para representarnos en los Óscar. Veremos que suerte corre.

Rambo 5 Sylvester Stallone quiere cerrar su franquicia más veterana con esta quinta parte donde tendrá que liberar a su nieta secuestrada por un cartel mexicano de los más despiadados. Acción ochentera y mucha adrenalina y nostalgia para el final del mítico Rambo. Para fans de la saga. Jesús Ramos

PRAZA DO CAMPO

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

3 Bc

A VII Mostra de produtos da Reserva de Biosfera reunirá en Betanzos a unha vintena de produtores Celebrarase na Praza Irmáns García Naveira os días 14 e 15 de setembro. Haberá obradoiros, showcooking e maridaxe, degustacións e música REDACCIÓN / Betanzos Unha vintena de produtores participarán na sétima edición da Mostra de produtos da Reserva de Biosfera que se celebrará en Betanzos os días 14 e 15 de setembro e que este ano ten como lema "eu cociño con produtos locais". Unha carpa situada na Praza Irmáns García Naveira acollerá os postos nos que se ofrecerán Viños da Indicación Xeográfica Protexida "Viño da Terra de Betanzos", pataca e cebola chata de miño, infusións, ecoarroces, especias e té, pan e empanadas de Carral, repostería, xeados, produtos de horta e conservas, lúpulo, xabóns naturais, stevia e chocolates, queixos e derivados lácteos, ovos ecolóxicos e moda sostible.

Programa de actividades A programación da mostra inclúe actividades complementarias nas que se inclúen degustacións e, ademais, durante toda a fin de semana haberá animación musical e un

posto de polbo. O horario será de 11.00 a 15.30 horas e de 17.00 a 22.00 horas o sábado e o domingo. A inauguración oficial será ás 12.00 horas do sábado 14. Unha hora máis tarde a cociñeira B e a t r i z S o t e l o o f re c e rá o showcooking "Cociñando DATERRA". Pola tarde, ás 18.00 horas impartirase o obradoiro "Residuos 0: reaproveitar o que hai", a cargo de Nuria Calo de As Camposeiras. Ás 19.00 horas está prevista a actuación musical "A música de Cecebre". Por último, ás 20.00 horas Begoña Pena de "Olor y Sabor" e Juan Gómez de "A Cova do Frade" impartirán o obradoiro "Sen horta non hai cociña" O domingo abrirase a mostra ás 11.00 horas e ás 12.30 horas o cociñeiro Adrián Felípez de "Miga" e a sumiller Sonia Molero de "Uvepositivo" ofrecerán un showcooking e maridaxe baixo o título "A Reserva de Biosfera na mesa". Pola tarde, ás 18.00 horas Cornelia Craft impartirá o obradoiro infantil "Garabatos vexetais". Ás 19.00 horas haberá actuación musical de "A música de Cecebre". Por último, o

Betanzos

Rúa do Frade 3 · 981 77 48 23 · f @nosoloﬂores

programa pecharase co showcooking "As Terras do Mandeo no prato", impartido por Lolo Mosteiro e Paula Martínez de A Artesa da Moza Crecha. A mostra é un evento concebido como un escaparate dos protutos agroalimentarios que se producen nos municipios que forman parte da Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo. Aos produtos de horta súmanse tamén os viños da Terra de Betanzos. A Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo acaba de ser recoñecida pola Unesco co Premio Michel Batisse polo Plan Alimentario das Mariñas Coruñesas que promove a agriculutra ecolóxica, ofrece apoio ás persoas que se incorporan á actividade agraria, estimula o consumo de produtos ecolóxicos en centros e s co l a re s e co m e d o re s d e empresas, xera emprego e fomenta a recuperación de variedades autóctonas. Na actualidade, a Reserva de Biosfera, asumiu a xestión do destino turístico da comarca mediante o que se promoverá a figura dos "Restaurantes da Biosfera".

ASESORÍA APEBE

MANUEL PEDREIRA

JURÍDICO-LABORAL Y DE SEGURIDAD SOCIAL FISCAL Y CONTABLE EMPRESAS · AUTÓNOMOS · TRABAJADORES · HOGAR · ASOCIACIONES · SUBVENCIONES · PRESTACIONES · ETC Avda. Jesús García Naveira, 27 - 1.º A · 15300 BETANZOS Teléfono 981 772 516 · Fax 981 774 225 apebe@pedreiradelrio.net · www.asesoriayprocurapedreirabetanzos.es

4 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

PRAZA DO CAMPO

A asociación Nfoca8 organiza unha saída gratuíta para fotografar os faros de Ferrolterra

O novo sistema de bombeo de A Ribeira supera a proba das mareas vivas de agosto

REDACCIÓN / Betanzos

Non se rexistraron inundacións coas mareas vivas de agosto aínda que si unha filtración nun baixo REDACCIÓN / Betanzos As mareas vivas do mes de agosto foron a primeira das probas superada polo novo sistema de bombeo instalado en A Ribeira para evitar as

inundacións frecuentes nesta época do ano coa coincidencia da pleamar e as mareas vivas. O Concello, Fomento e técnicos da empresa que executou os traballos fixeron un segue-

Zona na que se produciu unha saída de auga do bombeo municipal

A estrada permaneceu seca malia os altos niveis da marea mento do funcionamento dos equipos instalados na zona. As mareas de finais de agosto e de finais de setembro son as máis grandes do ano. En anos anteriores, con cotas similares ou máis baixas producíanse inundacións que afectaban ás vivendas e impedían a circulación pola estrada. Este ano non se produciron anegamentos aínda que se rexistrou unha filtración ao baixo dunha vivenda que "será analizado e estudiado para

A Agrupación Musical Carlos Seijo abre a matrícula para o vindeiro curso

Betanzos acolleu a presentación do libro "Vales Villamarín e O Cisne de Vilamorta"

REDACCIÓN / Betanzos

REDACCIÓN / Betanzos O pasado 1 de agosto presentouse en Betanzos o libro "Vales Villamarín e O Cisne de Vilamorta", unha versión galega e inédita da obra do mesmo nome de Emilia Pardo Bazán que Francisco Vales Villamarín comezara a traducir pouco antes do seu falecemento e que agora completaron os autores da publicación que acaba de ver a luz. Os autores do libro, Lauro

correxilo", explicou a alcaldesa, María Barral quen mostrou a satisfacción co resultado dos traballos e agradeceu a Fomento a súa colaboración e interese no seguemento das obras. Si se rexistrou na zona unha saída de auga procedente dun pozo de rexistro que, según explicaron fontes municipais, "non ten que ver coas obras de Fomento e a súa orixe está no bombeo municipal e será reparado nos vindeiros días", dixeron.

A alcaldesa, María Barral, xunto aos autores da obra, Lauro Pedreira e José Domingo Vales Vía, a presentadora do acto, Concepción Delgado, e a xornalista Lucía Tenreiro durante a presentación do libro Xosé Pedreira Ares e José Domingo Vales Vía estiveron presentes no acto de presentación, que estivo presidido pola alcaldesa, María Barral e

foi presentado por Concepción Delgado Corral. Tamén interviu a xornalista betanceira Lucía Tenreiro que leu un fragmento da obra.

A agrupación musical Carlos Seijo abrirá a matrícula para o vindeiro curso os días 25 e 26 de setembro en horario de 19.00 a 21.00 horas no local social da entidade, ubicada no edificio de usos múltiples da Pescadería. A Rondalla imparte cursos de mandolina, bandurria, laúd e guitarra. As clases de guitarra serán os venres de 17.30 a 18.30 e as de bandurria, laúd e mandolina de 18.00 a 19.00 horas. As persoas que desexen obter máis información poden contactar no teléfono 649268374.

A Escola Municipal de Folclore abre o prazo de inscrición para o novo curso

A agrupación fotográfica Nfoca8 de Betanzos organiza o vindeiro sábado 14 de setembro unha saída gratuíta para fotografar os faros de Ferrolterra, Ortegal e a súa contorna. Trátase dunha actividade gratuíta para mozos e mozas de entre 16 e 30 anos que está subvencionada pola Dirección Xeral de Xuventude dentro do programa Iniciativa Xove. O formulario de inscripción está dispoñible na páxina web da agrupación: nfoca8.blogspot.com As persoas interesadas en informarse e en participar nesta proposta poden contactar coa asociación no teléfono 626586286 ou por correo electrónico no enderezo: nfoca8betanzos@gmail.com A organización anima á participación da mocidade nesta iniciativa aínda que non dispoñan de cámara fotográfica xa que poden realizar as fotografías co telefóno móbil.

O domingo 6 de outubro comeza a catequese parroquial REDACCIÓN / Betanzos O vindeiro domingo 6 de outubro comezará a catequesis parroquial que este ano inclúe novidades, tal e como explicou o párroco Santiago Pérez. Por motivos de organización e en cumprimento da Lei de Protección de Datos, os pais, nais ou tutores legais dos nenos e nenas que acudan á catequese deberán asinar unha autorización para a participación de menores en actividades parroquiais que deberán presentar antes do 30 de setembro. Por esta razón, os domingos 15, 22 e 29 de setembro haberá catequistas na Igrexa de San Domingos en horario de 11.00 a 12.00 horas para facilitar o trámite. Ademais, o venres 27 de setembro haberá unha reunión para as familias dos nenos e nenas que empezan o primeiro curso de catequese, correspondentes a 1º de Primaria. A xuntanza será ás 20.30 horas na igrexa de San Domingos e nela explicaranse as diferentes novidades que se incluirán neste curso.

REDACCIÓN / Betanzos A Escola Municipal de Folclore de Betanzos (EMuF) abrirá entre o 13 e o 26 de setembro o prazo de inscrición para as clases de baile e pandeireta, baile e danza tradicional, pandeireta e canto tradicional, gaita, percusión tradicional, agrupación instrumental e vocal EMuF, agrupación instrumental Untia e Grupo Azougue. As inscricións realizaranse nas oficinas municipais do Edificio Liceo en horario de 9.00 a 14.00 horas.

Os Remedios O domingo 8 de setembro celebrarase a festividade de Os Remedios e haberá misas no santuario pola mañá, cada hora dende as 8.00 ata as 13.00 horas e pola tarde ás 21.00 horas, despois da procesión. Con motivo desta celebración suprimiranse as misas de San Domingos e Santa María do Azougue e haberá misa ás 12.00 en San Francisco.

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

5 Bc

6 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

Últimos días para apuntarse á festa de aniversario da xeración do 79 REDACCIÓN / Betanzos A xeración do ano 1979 está a preparar a celebración do seu corenta aniversario cunha festa que será o 5 de outubro no edificio do Matadoiro. O prazo para apuntarse rematará o día 15 de setembro e os responsables da organización do evento animan a todas as persoas nacidas no ano 1979 e que teñan algunha vinculación con Betanzos a que se sumen á celebración. O prezo é de 65 euros e inclúe a comida de catering servido por Josmaga, barra libre, música con Dj e algunha sorpresa máis. As persoas que desexen informarse ou apuntarse poden facelo no correo electrónico: betanceiros1979@gmail.com ou no grupo de Facebook "generación del 79".

Ata o 30 de setembro poderá visitarse no Liceo a exposición "Fútbol e danzas en Betanzos" REDACCIÓN / Betanzos A exposición de fotografías "Fútbol e danzas en Betanzos" de Moncho Presedo e Ton Pena poderá visitarse ata o vindeiro 30 de setembro na planta alta do Edificio Arquivo Liceo. O horario de visitas

Moncho Presedo, María Barral e Ton Pena inauguran a mostra / ARUME

Os encontros "Espazos das Familias" retoman a actividade en Betanzos en setembro

será de luns a venres de 10.00 a 14.00 horas e de 18.00 a 21.30 horas. Os sábados de 11.30 a 14.00 horas e de 18.00 a 21.30 horas e os domingos de 12.00 a 14.00 horas. A mostra recolle a historia do fútbol local e das danzas gremiais en máis de 2.600 fotografías que abranguen dende principios do século XX ata a actualidade. Ao acto inaugural acudiu numeroso público que encheu a Aula de Cultura Xulio Cuns. Interviron a alcaldesa, María Barral, e os creadores da mostra, Moncho Presedo e Ton Pena. Ambos os dous agradeceron as diferentes aportacións de todas as persoas que colaboraron cedendo fotografías para incorporar ao xa amplo arquivo de que dispoñían. A alcaldesa entregou a ambos un

Un momento da actuación do grupo infantil de mariñeiros / ARUME detalle conmemorativo do 800 aniversario e agradeceu o inmenso traballo de recopilación de material, identificación e organización "para que todos os betanceiros e betanceiras poidan desfrutar contemplando unha parte da historia de Betanzos" Un breve concerto a cargo de Rosa Rodríguez ao piano e de Pedro Piñol ao violín e a actuación do grupo infantil de "Xóvenes do Pobo" que bailou as danzas de labradores e de mariñeiros deu paso á visita á exposición que ocupa toda a planta alta do Edificio

Arquivo Liceo e na que poden contemplarse as fotografías organizadas en paneis e identificadas cos nomes dos protagonistas. Instantáneas antigas e actuais que se acompañan dun vídeo no que se recollen actuacións de danzas de distintas épocas que se proxectará durante as visitas á exposición. U n h a m o st ra n a q u e m o i to s betanceiros e betanceiras están presentes e que hai que visitar con tempo para non perder ningún detalle. A exposición poderá visitarse entre outubro e xaneiro no Matadoiro.

A VIII Semana da Custodia do Territorio pon o foco na fauna mariñán en risco de extinción As xornadas, organizadas pola Fundación Fragas do Mandeo, celebraranse entre o 14 e o 22 de setembro e incluirán conferencias e actividades de voluntariado ambiental

REDACCIÓN / Betanzos Os encontros denominados "Espazos das Familias" volverán a celebrarse en Betanzos na última quincena de setembro con periodicidade semanal. Esta actividade está organizada pola "Asociación socio-educativa Antonio Gandoy", unha entidade sen ánimo de lucro que busca preservar, difundir e dar continuidade ao labor socioeducativo desenvolvido por "Preescolar na Casa". Os "Espazos das Familias" están orientados a familias con nenas e nenos menores de tres anos e procuran ofrecer un lugar onde compartir, debater e reflexionar sobre a experiencia da crianza. Nestes encontros organízanse actividades que permiten ás familias afrontar unha maternidade e

PRAZA DO CAMPO

Imaxe dunha das sesións dos encontros "Espazos das Familias" paternidade responsable e que contribúa ao mellor desenvolvemento dos seus fillos e fillas. Ademais, aporta un espazo de intercambio de saberes e de tradicións interxeracionais. A presentación do programa será o venres 6 de setembro ás 18.00 horas na Libraría Biblos de Betanzos e iniciarase cunha sesión de contos para nenas e nenos de 0 a 3 anos. Para obter máis información e para inscribirse no programa poden escribir ao enderezo antoniogandoyeducacion@gmail.com ou aos teléfonos 617769942 e 607804823.

REDACCIÓN / Betanzos A VIII Semana da Custodia do Territorio nas Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo terá como eixo central a fauna mariñán que se atopa en risco de extinción. As xornadas, organizadas pola Fundación Fragas do Mandeo, inclúen ponencias de especialistas que falarán da fauna máis ameazada na bisbarra e afondarán nas causas que levaron a esta situación crítica e cales son as medidas necesarias para evitar a súa desaparición. O sábado 14 pola mañá inaugurarase a Semana coa presenza da alcaldesa, María Barral e do presidente do GDR Mariñas-Betanzos, José Antonio Santiso. Nesa xornada intervirán o doutor Pedro Galán Regalado, investigador e profesor da Uni-

versidade da Coruña que exporá os resultados da súa investigación sobre a situación das poboacións de saramaganta e a lagartixa da serra no Mandeo. Tamén intervirá o coordinador do Grupo Ibérico de Conservación del Galápago Europeo da Asociación Herpetológica Española, César Ayres Fernández, que falará da situación do sapoconcho europeo do que só se ten localizado un exemplar na ría de Betanzos. Tamén falará o anelador do Grupo de anelamento Anduriña, Emilio Martínez Sabarís, que explicará a situación crítica da escribenta das canaveiras iberoccidental da que só hai 110 parellas en todo o mundo e que ten na ría de Betanzos un hábitat axeitado. As ponencias completaranse cunha intervención sobre os avances de Fragas do Mandeo na conserva-

ción do patrimonio natural da bisbarra.

Voluntariado ambiental O domingo 15 pola mañá haberá unha actuación de voluntariado ambiental para eliminar especies exóticas invasoras no río Mandeo. O sábado 21 celebrarase pola tarde a sexta edición da eco-regata na ría de Betanzos, unha actividade lúdica na que os participantes compiten pola recollida de lixo no xuncal. O domingo 22 pola mañá está prevista unha limpeza simultánea de ríos. As persoas ou asociacións que queiran colaborar nas xornadas de voluntariado deben contactar por teléfono no 981105903 ou por e-mail en correo@fragasdomandeo.org.

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

7 Bc

8 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

VIII CENTENARIO

O Concello entregou os premios da bienal especial de Balconadas do VIII Centenario "Tempus Fugit" da viguesa Aida Rodríguez Donoso foi a obra gañadora. Houbo tamén dous accesits e tres mencións de honra, entre elas unha para o traballo de catro alumnas do IES Francisco Aguiar. Ao certame presentáronse máis de sesenta obras. A viguesa Aida Rodríguez Donoso coa súa obra "Tempus Fugit" foi a gañadora do certame especial de Balconadas organizado con motivo do 800 aniversario do traslado da cidade. Entre as obras galardoadas cunha mención de honra está o traballo de catro alumnas do IES Francisco Aguiar. O Concello de Betanzos entregou o 13 de agosto os premios da edición especial de Balconadas organizada con motivo da conmemoración do 800 aniversario. A obra elixida polo xurado como gañadora do concurso foi a t i t u l a d a " Te m p u s fugit", da viguesa Aida Rodríguez Donoso que obtivo un premio de 5.000 euros. Ademais, o u to rg á ro n s e d o u s accésit de 1.500 euros cada un que corresponderon á balconada titulada "Ochocientas noches betanceiras", de Miriam Loidi Zulet, Imaxe da balconada gañadora do de Irún, e a "Orixe" de certame titulada "Tempus fugit" Juan Carlos Platis Cores, de Vilagarcía de diploma acreditativo. Unha Arousa. O xurado acordou tamén con- delas foi a titulada "O Globo", ceder tres mencións de honra da betanceira Rocío Osorio que non teñen asignado pre- García. Outra foi para a obra mio económico pero si un "Doce" elaborada por un grupo

A alcaldesa, María Barral, presidiu a entrega de premios do certame especial de Balconadas / ARUME de alumnas do IES Francisco Aguiar formado por Ana Boado, Celia Cernadas, Ana Pérez e Sonia Vázquez, que estiveron asesoradas polo profesor José Manuel Rey Bao. Por último, tamén recibiu unha m e n c i ó n d e h o n ra a o b ra " B i e n ve n i d a a l C a s t r o d e Untia", da autora María del Rocío Ramos Blancos, de Oleiros. Coas obras premiadas e coas que seleccione o xurado realizarase un catálogo. O xurado, presidido por María Isabel Pintado, estivo composto por persoalidades do mundo

da arte e da cultura como Daniel Loza, que actuou como secretario, a escultora Soledad Penalta, a pintora María Jesús Rodríguez Díaz, o escritor Xulio López Valcarcel, o artista plástico Manuel Silvestre Visa e a pintora Diana Viacambre. O certame Balconadas celébrase cada dous anos dende 1988, e adoita contar coa participación de artistas de diferentes lugares do mundo. Nesta ocasión, aínda que non correspondía a convocatoria do certame, o Concello decidiu organizar unha edición especial con motivo da celebración

do VIII Centenario do traslado da cidade. De feito, as bases establecían que as obras presentadas ao concurso debían de ter como temática central Betanzos e a súa historia. En total presentáronse máis de sesenta traballos ao certame e as obras procedían tanto das catro provincias galegas como doutras comunidades autónomas como Valencia, País Vasco, Cataluña, Madrid, Asturias ou Canarias. Tamén se presentaron obras procedentes doutros países como Holanda e Estados Unidos.

Unha comida reunirá no Pasatempo ás xeracións de máis de cincuenta anos con motivo do 800 aniversario A cita será o 14 de setembro no auditorio do parque do Pasatempo e xa se inscribiron 300 persoas. O prazo para anotarse remata o 12 de setembro. O auditorio do parque do Pasatempo acollerá o 14 de setembro unha xuntanza especial das xeracións de betanceiros e betanceiras maiores de 50 anos. Polo momento xa se inscribiron 300 persoas. A celebración comezará cun xantar e ao longo da xornada organizaranse diferentes actividades, entre elas a participación dun Dj que animará a tarde. A intención das persoas organizadoras do evento é unir nun só día a todas as xeracións de máis de cincuenta anos aproveitando

a celebración do 800 aniversario do traslado da cidade. A comisión organizadora da celebración está formada por persoas de diferentes xeracións que adoitan conmemorar os seus aniversarios de forma conxunta, unha tradición moi arraigada en Betanzos especialmente a partir dos cincuenta anos. A comisión impulsora do encontro conta coa colaboración do Concello de Betanzos que se ocupará de facilitar os medios para que poida levarse a cabo o xantar aportando as mesas, as

sillas e unha carpa, ademais doutros servizos. O prezo do xantar é de 35 euros e poderán participar todas aquelas persoas que teñan máis de cincuenta anos e que teñan algunha vinculación con Betanzos. O prazo de inscrición rematará o vindeiro 12 de setembro. Ata o día 6 poderán retirarse as entradas no Centro da terceira idade (Cantón de San Roque 1), de luns a venres de 11.00 a 13.00 horas e de 19.00 a 21.00 horas. A partir do día 6 as persoas que desexen apuntarse deben facer o

A alcaldesa, María Barral, xunto a dous dos organizadores da comida das xeracións de maiores de 50 anos ingreso de 35 euros na conta de Abanca aberta ao efecto, indicando no concepto "Comida popular +de 50". Antes de trasladarse ao parque

do Pasatempo para o xantar, as persoas asistentes reuniranse na Praza da Constitución ás 13.30 horas para realizar unha fotografía conxunta.

VIII CENTENARIO

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

9 Bc

A Sinfónica de Galicia, Luz Casal e Milladoiro brillan no San Roque do 800 aniversario

O concerto da Orquestra Sinfónica de Galicia encheu a praza dos Irmáns García Naveira. Un dos momentos máis emotivos foi a interpretación da danza dos xastres polo alumnado da Escola Municipal de Folclore, co acompañamento musical da OSG/ARUME Mejor del Último, Exit e Dos pájaros y un trío, e o concerto de Sax Antiqua no Claustro do Museo das Mariñas completaron a animación musical duns festexos que tiveron "unha importante repercusión na economía

local", valoraron dende o Concello. O Globo de Betanzos que xerou unha gran expectación, subiu sen complicacións para seguir cumprindo coa tradición ante a mirada de milleiros de persoas. O Globo foi o

Un momento da actuación de Milladoiro / ANTONIO PÉREZ ABELLA

Lectura do pregón pola presidenta do Centro Betanzos en Bos Aires Beatriz Lagoa

A raíña infantil, as damas e acompañantes, o pregoeiro infantil e a Corporación

protagonista dun cupón especial da ONCE que se sorteou o 14 de agosto e que se distribuiu por toda España. Completaron a programación as xiras aos Caneiros nas que non se rexistraron incidentes e si unha gran

Unha imaxe do concerto de Luz Casal / ANTONIO PÉREZ ABELLA

A raíña das festas e acompañantes coa alcaldesa, A raíña das festas, Paula Brea Germade a pregoeira e o alcalde de Betanzos de Bolivia

Actuación do grupo Sax Antiqua no claustro do Museo das Mariñas

afluencia de público e de embarcacións. Non faltaron as festas infantís e as competicións deportivas, mesmo a recuperación das tradicionais cucañas, tan só uns días antes do comezo dos festexos.

Lectura do pregón infantil por José Varela García

Representación da Danza de Zapateiros na Praza da Constitución

A raíña infantil, Aitana Campos Cupeiro durante o desfile

A alcaldesa, María Barral, durante a Función do Voto

FOTO ARUME

O San Roque do 800 aniversario pasará á historia das festas patronais por ser o ano no que, por primeira vez a Orquestra Sinfónica de Galicia actuou na cidade nun concerto ao aire libre. O público encheu a praza do Campo para escoitar á O.S.G. que, baixo a dirección de José Trigueros, ofreceu un concerto moi especial e cunha gran vinculación a Betanzos. Tivo un especial protagonismo que tivo o clarinete principal, Juan Antonio Ferrer Cerveró, director da Banda Municipal de Música de Betanzos, que espertou os aplausos do público asistente. O momento máis emotivo foi a representación da danza dos xastres ou alfaiates polo Grupo Azougue da Escola Municipal de Folclore do Concello de Betanzos, dirixido por Elena Díaz. Os arranxos e a adaptación musical correron a cargo de Roberto Somoza e Pedro Lamas. O concerto foi patrocinado por ABANCA e o seu Presidente de Honra e Fillo Adoptivo de Betanzos, Javier Etcheverría, subiu ao esceario acompañado da alcaldesa, María Barral, para adicar unhas palabras ao numeroso público que acudiu á actuación. Barral, emocionada, agradeceu a implicación de ABANCA con Betanzos para poder facer realidade un concerto tan especial como o que a Sinfónica ofreceu na cidade o 22 de agosto. Ao día seguinte actuou Milladoiro, de xira co seu último disco titulado "Atlántico" e que regresaban a Betanzos despois dunha década. O sábado 24 Luz Casal encheu tamén a Praza e a contorna cun público que gozou cos temas do seu último disco "Que corra el aire" e moi especialmente cos temas máis coñecidos da súa longa carreira. Como teloneiro, Carlos Bau que presentou en exclusiva a canción do 800 aniversario que compuxo como agradecemento a Betanzos. As festas, declaradas de Interese Turístico Nacional, congregaron a milleiros de persoas. Cinco Orquestras, entre elas Panorama e París de Noia, e os concertos de Huella, Lo

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

PRAZA DO CAMPO

[ Osdodebuxos Globo

Este ano a expectación era máxima tralo incidente do ano pasado. Milleiros de persoas agardaban na Praza García Irmáns, na Porta da Vila e Rúa do Castro, na Avenida de Castela, no Valdoncel, na Angustia, no Pasatempo... para ver subir o Globo de Betanzos. E este ano si, volveu a cumprirse a tradición centenaria e o aerostato subiu ao ceo ante a admiración e o alivio de milleiros de persoas. Tardou en sair da igrexa de San Domingos. Un retraso duns quince minutos que prolongou o nerviosismo de cantos agardaban o gran momento do San Roque. A TVG e a web do Concello emitiron en directo todo o proceso o que fixo que o Globo de Betanzos, o globo de papel máis grande do mundo, fose aínda máis universal. Esta vez si houbo tempo para contemplar as 16 viñetas, número que coincide -porque así o quixo no seu día Claudino Pita- co 16 de agosto, a data da festividade de San Roque. As ilustracións dos cuarteróns de papel corresponden a Luis Galán, Lito Muñoz, Andrés Miramontes, Xosé Tomás, Sabela Arias, Alba Brea, Belén Benito, Carmen Núñez, Jorge J. Pérez Barreiro e Emilio Pita. Axudados tamén por nenos e nenas que deixaron a súa propia pegada no Globo. Un ano máis expresamos o noso agradecemento aos a u t o r e s e a u t o ra s d o s debuxos e a Emilio Pita por cederen os seus bocetos para publicalos neste periódico.

5 4

7 6 9

[

10 Bc

11 10

1 Luis Galán FOTOARUME

2 Alba Brea 3 Belén Benito 4 e 5 Andrés Miramontes 6 Lito Muñoz

13 14 12

7 Carlos Pérez 8 Xosé Tomás 9 Carmen Núñez 10 e 12 Emilio Pita 11 e 14 Sabela Arias 13 Jorge J. Pérez Barreiro

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

11 Bc

www.covibetanzos.com · Info@covibetanzos.com

VIVIENDAS EXCLUSIVAS EN RÉGIMEN DE COOPERATIVA · Todas las viviendas con terraza de 1 a 4 dormitorios · Edificio con todas las estancias exteriores y luz natural · Edificio sostenible con la máxima eficiencia energética (calificación A) · Sistema centralizado de producción de agua caliente y calefacción en suelo radiante (combinación de aerotermia y geotermia) · Máximo confort con soluciones de aislamiento, térmico en envolvente y acústico entre viviendas · Renovación de aire mediante ventilación mecánica. Extracción en cuartos húmedos evitando condensaciones

LES ! IB N O P IS D S A D N IE IV V S A ÚLTIM

· Preinstalación de domótica, videovigilancia y manipulación de instalaciones mediante dispositivo electrónico · Composición de fachada en termoarcilla, aislamiento, cámara y piedra maciza · Carpintería exterior de PVC con vidrios tipo Climalit bajo emisivos y cámara con gas argón · Carpintería interior lacada con vestidor y armarios empotrados (incluso recibidor) · Cocinas incluidas con mobiliario Santos y electrodomésticos Bosch

FOTOS PISO PILOTO

· Urbanización privada con zona verde comunitaria, parque infantil y cuarto de bicicletas. · Financiación incluída

Comercializa en Exclusiva

Rúa Pintor Seijo Rubio, 23 15300 Betanzos 881 12 10 32

1 2 Bc

COLABORACIÓNS

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

Coñece @s nos@s soci@s de hostalería A receita do mes

As nosas croquetas de xamón cremosas Receita cedida por Mesón Avenida INGREDIENTES -150 g. de xamón ou chacina picada. -70 g. de manteiga -80 g. de fariña -600 ml. de leite -sal, pementa negra moída, noz moscada relada. Para o rebozado: ovos e pan relado ELABORACIÓN

1./ Nun pouco de leite frío disolver a fariña, reservar. 2./ Poñer a quentar o resto do leite coa manteiga. 3./ Cando a manteiga e o leite estean quentes engadir o xamón relado e a fariña disolta, remexer ata que espese a bechamel. 4./ Rectificar de sal, engadir a pementa e a noz moscada 5./ Deixar arrefriar a bechamel e logo deixala repousar na neveira ata que estea ben fría. 6./ Para envolvelas: darlles forma, coa man ou con dúas culleres, pasar por pan relado, ovo batido e pan relado por segunda vez. 7./ Fritir en abundante aceite moi quente.

Axudas á mocidade para adquisición de vivenda nos centros históricos [ESPAZO XOVE DE BETANZOS - DIRECCIÓN XERAL DE XUVENTUDE, PARTICIPACIÓN E VOLUNTARIADO] O Instituto Galego da Vivenda e Solo convoca axudas á mocidade para a adquisición de vivenda nos centros históricos.

Requisitos: 1. Persoas maiores de idade que, tendo menos de 35 anos na data de presentación da correspondente solicitude, reúnan os seguintes requisitos: a) P o s u í r a n a c i o n a l i d a d e española ou, no caso de seren estranxeiras, ter a residencia legal en España. b) Que os ingresos anuais das persoas que compoñen a súa unidade de convivencia sexan iguais ou inferiores a tres veces o IPREM*. (catro veces ou cinco veces o IPREM se se trata dunha familia numerosa) * IPREM no ano 2019: 537,84 € c) Ter subscrito un contrato privado ou, se é o caso, unha escritura pública de adquisición dunha vivenda, que reúna os seguintes requisitos: –Que a vivenda estea situa-

da no ámbito dun centro histórico. –Que se trate dunha vivenda xa construída, tanto vivenda nova como usada. –Que o prezo de adquisición da vivenda, non supere o prezo máximo previsto para as vivendas de protección autonómica de réxime concertado. d) Que a persoa solicitante e as demais persoas integrantes da súa unidade de convivencia estean empadroadas na vivenda adquirida no momento de presentación da correspondente solicitude, para o caso de dispoñer de escritura pública de compravenda formalizada con anterioridade á data da presentación da correspondente solicitude. e) Que a persoa solicitante e as demais persoas integrantes da súa unidade de convivencia se atopen ao día das súas obrigas tributarias estatais e autonómicas e coa Seguridade Social

e non teñan pendente ningunha outra débeda, por ningún outro concepto, coa Administración pública da Comunidade Autónoma. f) Que nin a persoa solicitante nin ningunha das persoas integrantes da súa unidade de convivencia sexan propietarias ou usufrutuarias dalgunha vivenda en territorio español.

Contía das axudas: A contía da axuda para a adquisición de vivenda será de ata 12.800 euros por vivenda, no suposto de vivendas adquiridas nos municipios da Coruña, Ferrol, Santiago de Compostela, Lugo, Ourense, Pontevedra e Vigo, e de 10.800 euros, no caso de vivendas adquiridas en calquera outro municipio. As axudas terán o límite do 20% do prezo de venda, o cal non incluirá os gastos e tributos inherentes a esa adquisición. O prazo de presentación de solicitudes estará aberto ata o 31 de outubro de 2019.

Máis información: no Espazo Xove de Betanzos (Tlf. 881880279) e no DOG do 2 de xullo e en http://igvs.xunta.gal/

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

13 Bc

14 Bc

ACEBE CCA

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

ACEBE CCA organiza unha nova edición de MercaBetanzos o 7 e 8 de setembro na Praza dos Irmáns García Naveira de Comerciantes A Asociación e Empresarios de Betanzos, Centro Comercial Aberto, ACEBE CCA, organiza os vindeiros días 7 e 8 de setembro unha nova edición de MercaBetanzos, o Mercado de Oportunidades do Comercio Local. Trátase dun evento de promoción comercial que conta coa colaboración do Concello

de Betanzos, da Deputación da Coruña, da Xunta de Galicia e de Parking Betanzos. Nesta edición participarán unha quincena de comercios e empresas locais que ofrecerán aos seus clientes grandes descontos nos seus artigos de stock. Estarán representados en MercaBetanzos diferentes sectores

MERCA BETANZOS

comerciais: moda infantil, xuvenil, de home e muller, calzado, complementos, lencería e baño, óptica, parafarmacia, herboristería, alimentación... e haberá por primeira vez como novidade un stand de viaxes.

7 · 8 SETEMBRO PRAZA DO CAMPO BETANZOS

MERCADO DE OPORTUNIDADES

1/2 -

FREESIA

LA VENTANA AL SUR

CARROUSEL

5/6-

CONF. CHELA

BICOCA MODA HOME

LENCERÍA ALICIA

NEW PLACE

ENTRADA ESTRADA DE CASTELA

10/11- TRAVIESA

PROBA DORES

10 11

12 -

XOMAKIDS

13 -

VIAJES BETANTUR

14 -

TIKISMIKIS

15/16 - OUTFIT 17/18 - SELGAS

12 13 14

PROBA DORES

15 16 17 18 19 20 21 22

19/20 - DANS 21/22 - ISI MODA Y COMPL.

Horario ininterrompido: sábado 7 de 11:00 a 21:00 horas e domingo 8 de 11:00 a 20:00 horas

Stand 1/2

Stands 5/6

Stand 7

Stand 9

Estrada de Castela, 4 · 981 77 39 69 Stand 13

Alcalde Beccaría, 7 981 772 110 www.freesiabetanzos.com

Rúa Travesa 6/8/10 981 77 11 11 981 77 15 64

981 770 020 667 511 182 www.betantur.com viajes@betantur.com Pintor Seijo Rubio 7-9-11 (Galerías)

628 892 667 angelmoreiran87@gmail.com Rosalía de Castro, 6 ZONA ROLLO

1 5 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

ACEBE CCA

MercaBetanzos: grandes descontos en produtos de primeira calidade de A CAsociación o m e rc i a n te s e Empresarios de Betanzos, Centro Comercial Aberto, ACEBE CCA, xa ten todo preparado para a celebración dunha nova edición do mercado de oportunidades do comercio local, MercaBetanzos, que organiza en colaboración co Concello de Betanzos, coa Deputación da Coruña e coa Xunta de Galicia. A cita será nunha carpa instalada na Praza Irmáns García Naveira o sábado 7 e o domingo 8 de setembro, en horario ininterrompido. O sábado os postos estarán abertos de 11:00 a 21:00 horas e o domingo de 11:00 a 20:00 horas. MercaBetanzos, que chega á súa XVI edición, é un evento de promoción comercial no que os establecementos participantes ofrecen aos seus clientes artigos de primeira calidade a prezos moi rebaixados. Ademais, serve como escaparate promocional para as empresas participantes. MercaBetanzos converteuse dende os inicios nun atractivo de público e nun referente na contorna pola coidada imaxe, pola calidade dos artigos e polos elevados descontos que os comerciantes ofrecen aos seus clientes.

Os clientes de MercaBetanzos terán aparcamento gratuíto Os clientes que acudan a comprar a algún dos quince comercios e empresas que se instalarán en MercaBetanzos poderán obter media hora de aparcamento gratuíto no aparcadoiro soterrado da Praza Irmáns García Naveira. A empresa concesionaria do aparcadoiro da Praza do Campo, "Parking Betanzos", colabora un ano máis con ACEBE CCA na organización de MercaBetanzos. "Parking Betanzos" regala aos comercios e empresas participantes no evento tickets de parking de 30 minutos de duración para que éstes poidan entregarllos aos seus clientes coa ﬁnalidade de facilitar o estacionamento e a realización das compras. Os tickets só terán validez durante a ﬁn de semana do sábado 7 e domingo 8 de setembro,

datas nas que se celebra o evento. A Presidenta de ACEBE CCA, Antonia Anido, amosou o seu agradecemento ao Concello de Betanzos pola súa colaboración e tamén a Parking Betanzos pola súa implicación. Anido subliñou que eventos como MercaBetanzos "axudan a promocionar a actividade do comercio e das pequenas empresas locais ao tempo que constitúe un atractivo para que veña xente a Betanzos", dixo. Anido ﬁxo tamén unha mención especial aos empresarios que participan en MercaBetanzos por contribuir a manter este mercado de oportunidades que supón non só unha boa ocasión para liquidar os produtos de stock senón tamén para promocionar e dar a coñecer os diferentes negocios.

Stand 14

Stands 19/20

PARTICIPANTES Na carpa de MercaBetanzos instalaranse vinte e dous stands que corresponden a quince establecementos comerciais asociados a ACEBE CCA. Tamén haberá catro probadores de uso compartido. Moitos dos negocios inscritos xa participaron en edicións anteriores de MercaBetanzos, e este ano houbo tamén novas incorporacións. MercaBetanzos ofrece aos establecementos

Stand 15/16

(+34) 661 712 625 (+34) 881 108 199 outﬁtbetanzos@gmail.com www.outﬁtbetanzos.com Cantón Claudino Pita, 6

comerciais a oportunidade de vender os seus artículos de stock pero, ademais, constitúe unha boa alternativa para promocionarse dentro e fóra de Betanzos xa que adoita acudir numeroso público procedente de diferentes lugares da contorna. Nesta ocasión estarán representados diferentes sectores: moda, calzado, complementos, óptica, parafarmacia, saúde, alimentación e, por primeira vez, viaxes.

Stands 17/18

Avda. Jesús García Naveira 16/18 Telf./Fax.- 981 77 26 01

16 B c

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

1 7 Bc

18 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

COMARCA

O secretario xeral dos socialistas de Galicia, Gonzalo Caballero, visitou Paderne

P A D E R NE

REDACCIÓN / Paderne

Imaxe de grupo dos integrantes da Banda de Gaitas San Pantaleón

A Banda de Gaitas San Pantaleón celebra o II Festival Esencias Galegas Será o 21 de setembro no parque Hormeiro, en San Pantaleón, a partir das 19.00 horas REDACCIÓN / Paderne A Banda de Gaitas San Pantaleón organiza o II Festival Esencias Galegas que se celebrará o 21 de setembro no parque Hormeiro, en San Pantaleón, a partir das 19.00 horas. Na xuntanza, que xa na súa primeira edición tivera gran éxito de público, actuarán a Banda de Gaitas Ximiela, de Louro, a A.C. Airiños de San Xulián, de Marín, e a Banda de Gaitas San Pantaleón. A agrupación naceu no ano 1986 no seo da asociación de veciños do mesmo nome. A escola da Banda de Gaitas San Pantaleón, formouse cos nenos e nenas da aldea que, a falta doutros entretementos naqueles anos, utilizaban as clases e os ensaios como forma de ocio, tal e como explicaron os directivos da entidade. "As clases, ensaios e viaxes convertéronse

en punto de encontro para eles e nun espazo para a amizade e a convivencia entre membros d e m o i d i fe re n te s i d a d e s " , comentaron membros da directiva. Na actualidade a banda está formada por aqueles nenos e nenas, xa adultos, e polos seus fillos e fillas. Co tempo foron t a m é n e n g a d í n d o s e n ova s incorporacións. Trátase dunha agrupación de carácter "moi familiar e interxeracional, aberta a todas as idades e a novos compoñentes", dixeron dende a directiva. Ao longo da súa traxectoria realizaron actuacións en diferentes lugares da xeografía española e portuguesa e en 2018 xurdiu a idea de crear o seu propio festival. Trala boa aceptación do público, este ano animáronse a organizar unha segunda edición que agardan conte co mesmo éxito.

O Secretario Xeral dos socialistas galegos e candidato á presidencia da Xunta de Galicia, Gonzalo Caballero, realizou unha visita a Paderne o pasado 22 de agosto. A primeira parada foi na Casa Consistorial onde mantivo unha reunión co Alcalde, César Longo, e cos concelleiros do grupo municipal socialista no goberno municipal. Trala xuntanza, o alcalde levouno a co ñ e ce r a s i n st a l a c i ó n s d a Empresa Orballo, en Donín, Paderne. Na visita estiveron acompañados polo senador de Betanzos, Antonio Vázquez Lorenzo e polos alcaldes de Sobrado e Mesía, Lisardo Santos e Mariano Iglesias.

O secretario xeral dos socialistas galegos, Gonzalo Caballero, xunto ao alcalde, César Longo, os concelleiros socialistas de Paderne e o xerente da empresa Orballo Alí, ademais de degustar o té ecolóxico que comercializan, tivo ocasión de coñecer as instalacións acompañado por Gerardo Lagares quen puxo en marcha esta empresa en 2012 co propósito de cultivar produtos libres de químicos, saudables e respectando a biodiversidade e o ecosistema. Coas ideas claras de respeto hacia o medio

Centos de persoas reúnense no Día da Familia en Paderne REDACCIÓN / Paderne O Concello de Paderne organizou o pasado 31 de agosto unha nova edición do Día da Familia no que se reuniron centos de persoas das diferenes parroquias do municipio para xantar xuntos e pasar unha xornada de convivencia entre familias. A festa celebrouse nunha carpa instalada no campo de O Telleiro e as familias comezaron a chegar a partir das 13.30 horas e foron recibidos polo alcalde, César Longo. Despois comezaron a ocupar os seus lugares reservados previamente nas mesas colocadas na carpa. Cada familia levou o seu propio xantar e as bebidas e o Concello facilitoulles os espazos nas mesas, previa reserva. Ademais, organizouse un programa de

actividades para animar esta xornada festiva. Ao longo do día houbo animación musical, actividades infantís como inchables, a festa da escuma e o touro mecánico, así como xogos ao aire libre e xogos de m e s a p a ra p e r s o a s a d u l t a s . Tamén houbo, como é habitual nesta celebración, degustacións de caza, viño e a elaboración dunha queimada. Como novidade, este ano sorteáronse entre as famililas participantes varios lotes con produtos da Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo. "Con este sorteo buscabamos poñer en valor o traballo dos produtores locais e ademais premiar o esforzo das familias participantes en favor da convivencia", explicou o alcalde, César Longo.

ENSINANZA MUSICAL Preparación das probas de acceso ao conservatorio. Linguaxe musical. Reforzo ás ensinanzas oficiais. Agrupacións musicais: pop, jazz e rock. Iniciación ao jazz. Música moderna e harmonía. Historia da música.

658 555 161 Rúa do Castro, 15 BETANZOS escolademusicaclave@outlook.es

ambiente e revalorización do rural a través da produción ecolóxica, puxo no mercado o primeiro té ecolóxico de Europa ao amparo da Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo. A empresa foi unha das tres distinguidas co primeiro certificado de Marca de Calidade para os seus produtos o pasado ano 2018.

Paderne clausura as aulas de conciliación do verán nas que participaron 40 menores REDACCIÓN / Paderne O Concello de Paderne pechou as aulas de conciliación do verán nas que participaron un total de 40 menores de entre 3 e 12 anos. O servizo prestouse dende o 1 de xullo ata o día 30 de agosto en horario de 8.30 a 14.30 horas. Na xornada de clausura os nenos e nenas desfrutaron dunha obra de teatro interactiva. Ademais, o 14 de agosto organizouse para os asistentes ás aulas de conciliación un espectáculo de maxia cos libros como protagonistas e un obradoiro creativo. Esta actividade está incluida no programa "Ler conta moito" no que Paderne participa xa que a súa biblioteca municipal está integrada na Rede de bibliotecas públicas de Galicia.

ESPECIALIDADES INSTRUMENTAIS Vento madeira: frauta traveseira, frauta doce, clarinete, saxofón. Corda: piano, violín, guitarra clásica, guitarra eléctrica, baixo eléctrico. Canto e coro infantil. Corda de pulso e púa: bandurria, mandolina, laúd, baixo. Vento metal: trombón, trompa, trompeta, tuba, bombardino.

MÉTODO MAGO DIAPASÓN PARA NENOS DENDE OS 6 MESES ATA OS 7 ANOS Un xeito diferente de ensinar música

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

1 9 Bc

2 0 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

COMARCA

C URTIS

MIÑO

Remata a urbanización do O Concello pecha unha zona da Escola Infantil A Ceboliña Polígono de Teixeiro co 75 por cento das parcelas vendidas por falta de seguridade O goberno local sospeita que a reforma realizada no centro non cumpre cos requisitos de seguridade REDACCIÓN / Miño O G o b e r n o Lo c a l d e M i ñ o pechou provisionalmente unha zona da Escola Infantil A Ceboliña debido a que non aparece a documentación da ampliación realizada no recinto e "existen dúbidas ao respecto de que cumpra a normativa de seguridade en materias como vías de evacuación, detección de fumes, etc.", subliñaron fontes municipais. O alcalde, Manuel Vázquez Faraldo, e a concelleira de Servizos Sociais, Yolanda Bello, mantiveron unha xuntanza coas familias afectadas para informarlles sobre a clausura provisional da zona ampliada a finais de ano polo anterior goberno local. Según explicou Vázquez Faraldo, "o servizo de Urbanismo non dispón do proxecto e a obra non

foi informada por ningún técnico municipal nin consta ningún informe xurídico sobre ela", dixo. A alarma xurdiu cando se comprobaron as medidas de seguridade. Fontes municipais explicaron que a vía de evacuación da sala multiusos ten uns 50 metros, co que excede amplamente a distancia permitida e carece de hidrantes e de detectores de incendios. Ante esta situación o Concello optou por clausurar a zona ampliada ata que se adapte ás esixencias legais en materia de seguridade. Por outro lado, o Concello estuda contratar durante este curso a xestión da Escola Infantil mentres se licita a nova concesión para que o centro poida prestar os servizos con normalidade dende o inicio do curso escolar.

Miño súmase ao programa "xantar na casa" para persoas en situación de dependencia Inicialmente beneficiaranse desta iniciativa dez veciños. O Concello aportará máis de 24.000 euros REDACCIÓN / Miño O Concello de Miño adheriuse ao programa "Xantar na Casa" promovido pola Consellería de Política Social para prestar apoio domiciliario a persoas en situación de dependencia. Nun principio serán dez as persoas do municipio que se beneficiarán deste programa para o que o Concello vai aportar algo máis de 24.000

euros, durante os vindeiros catro anos o que supón o 26,6% do gasto total do programa. O alcalde miñense, Manuel Vázquez Faraldo, asinou o acordo de colaboración coa conselleira de Política Social, Fabiola García e subliñou que "adherímonos a un programa moi importante. É un servizo que daremos á xente maior que o necesita", dixo.

As previsións que manexa o goberno local apuntan a que en 2020 dará traballo a máis de 1.100 persoas REDACCIÓN / Curtis O Concello de Curtis acaba de recepcionar a segunda e última fase da urbanización do Polígono Industrial de Curtis-Teixeiro. As obras comezaron en 2018 e investíronse máis de tres millóns de euros: "é o maior investimento público realizado en toda a historia do municipio nun único proxecto", explicou o alcalde, Javier Caínzos. Caínzos subliñou que "grazas a este investimento conseguimos captar máis de 300 millóns de investimento privado, o que supón a creación de centos de postos de traballo vencellados, principalmente ao sector primario. Segundo explicaron fontes municipais, o 75% da superficie comercial xa está vendida ou comprometida, o 77% da primei-

ra fase e o 65% na segunda. En total, das 119 parcelas, 77 están vendidas e 11 comprometidas. As empresas instaladas actualmente no parque empresarial dan traballo a máis de 300 persoas e o vindeiro ano, coa apertura de dúas industrias pioneiras nos seus sectores a nivel estatal, Inleit e Greenalia, crearanse 800 postos de traballo entre directos e indirectos, explicaron dende o Concello. A captación de novas empresas para o polígono, aínda que é de xestión de Sepes, leváronse directamente dende o Concello para poder dar un servizo máis cercano aos empresarios, indicaron as mesmas fontes. O alcalde subliñou que "o polígono vaise converter no motor galego do sector primario, o que vai axudar a fixar poboación no rural", dixo.

O novo servizo municipal "Concilia na Escola" comezará a funcionar o 11 de setembro en Curtis e en Teixeiro REDACCIÓN / Curtis O novo servizo de "Concilia na Escola" que porá en marcha o Concello de Curtis comezará a funcionar o día 11 de setembro nas instalacións municipais dos Centros de Ocio de Curtis e de Teixeiro. O programa está destinado á atención de escolares de entre tres e once anos, antes do inicio das clases pola mañá e ao remate polas tardes. A intención do Concello con esta nova prestación é contribuir á conciliación familiar. "Concilia na Escola" disporá de horario de mañá e de tarde, abarcando as horas previas de entrada aos colexios con posibilidade de almorzo ou non, e dúas horas desde a saída do servizo de comedor. Ademais programouse unha ampla oferta de actividades que se coordinarán co propio servizo de conciliación do Centro de Información á Muller (CIM) de Curtis.

C OMARCA

Remata o taller sobre emprego rural na Reserva da Biosfera que formou a unha vintena de persoas REDACCIÓN / Comarca O 1 de agosto celebrouse a clausura do taller de emprego "Reserva de Biosfera: emprego no rural" que proporcionou formación e emprego a unha vintena de persoas durante nove meses nas especialidades de fruticultura e produción de semillas. O obradoiro tivo un orzamento de algo máis de 315.000 euros cofinanciados pola Xunta de Galicia e polos concellos participantes. O acto de clausura estivo presi-

As persoas participantes no obradoiro de emprego e os representantes dos concellos dido polo alcalde de Abegondo e presidente da Reserva, José Antonio Santiso, e contou coa presenza do delegado provincial da Xunta, Ovidio Rodeiro, do xefe territorial de Economía e Emprego, Isidoro Martínez, da alcaldesa de Bergondo, Alejan-

dra Pérez, da concelleira de Betanzos Mª Jesús Regueiro, do alcalde de Carral, Javier Gestal, da concelleira de Coirós Yolanda Valiño, do Alcalde de Oza-Cesuras, Pablo Cacheiro, e do alcalde de Paderne e vicepresidente da Reserva, César Longo.

COMARCA A B EG O N D O

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

C OMARCA

21 Bc

C OIRÓS

Promabe organiza para sus socios una excursión a la pastera papelera Navigator-Portucel REDACCIÓN / Comarca

A caseta do Legoeiro poderá converterse nun centro social

A Xunta cede ao Concello a Caseta do Legoeiro para crear un centro social REDACCIÓN / Abegondo A Caseta do Legoeiro xa forma parte do inventario de bens municipais de Abegondo logo de que a Xunta cedese o inmoble ao Concello para convertelo nun centro social que dará servizo a varias parroquias. A edificiación foi no pasado unha residencia na que se acomodaban os traballadores que se adicaban á limpeza das cunetas dos camiños. O Concello presentou no Pleno a iniciativa mediante a que prevé aproveitar o inmoble para acoller un centro social para servizo dos veciños

da estrada que une Herves con Montouto. Nesta zona hai tempo había varios locais de hostalería que facilitaban as reunións veciñais pero na actualidade non existen polo que "se fai máis necesario dotar a este tramo dun espazo para a reunión veciñal e que permita acoller actividades para a poboación das parroquias de Montouto, Figueroa e Sarandóns. Agora o Concello elaborará o proxecto de reforma e adecuación da vivenda de dúas alturas que contará cun espazo de restauración que se sacará a concurso.

La Asociación de maderistas de Betanzos, Promabe, organiza para sus asociados, propietarios de montes, una excursión a la pasterapapelera Navigator-Portucel, situada en Filgueira da Foz y una de las más grandes de Europa. La excursión será el próximo 13 de septiembre y el viaje incluye también una visita a Oporto. En la última reunión de la asociación se informó a los asociados sobre "la inestabilidad en los mercados tanto nacionales como internacionales que influye también en el sector de la madera y qe ha provocado que desde principios de agosto el sector pastero-papelero haya sufrido una bajada en los precios", explicaron responsables del colectivo. "Esta variación de precios no ha tenido en cuenta la paridad del valor del euro con el del dólar, un factor importante de la variabilidad en el precio de la madera y sus futuras oscilaciones, que seguirán produciéndose", advirtieron. Las personas interesadas en informarse pueden contactar con la asociación en su oficina del Edificio de la Pescadería, en la web www. promabe.com o a través de los teléfonos 981771658 o 603677503.

Imaxe de grupo dos participantes no campo de traballo de Coirós xunto ao alcalde do municipio, Francisco Quintela

A mocidade participante nun campo de traballo de Coirós elimina flora invasora do Mandeo REDACCIÓN / Coirós Un total de trece mozos e mozas que participan nun campo de traballo en Coirós realizaron ao longo do mes de agosto tarefas de eliminación da flora invasora no lugar de Chelo. En concreto, o voluntariado ambiental que participa nesta experiencia está a eliminar a pranta coñecida como tradescantia, unha especie ornamental procedente de sudamérica que adoita empregarse como planta de

xardín e que se extende rapidamente desprazando a vexetación autóctona da beira do río. O alcalde de Coirós, Francisco Quintela, achegouse ao lugar de Chelo para coñecer de primeira man as labores que se están a desenvolver. Este é o cuarto ano en que Coirós organiza un campo de traballo en colaboración coa Xunta de Galicia. Nesta edición participan trece voluntarios procedentes de Cáceres, Valencia, Barcelona, A Rioxa, Zaragoza e Santiago de Compostela.

22 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Septiembre 2019

DEPORTES

FÚTBOL

O Betanzos CF inicia a tempada O equipo masculino gañou os trofeos San Roque e Cidade de Betanzos e o feminino fíxose co trofeo San Roque como parte da etapa preparatoria REDACCIÓN/ Deportes O balón volve a rodar nunha nova tempada futbolística para o Betanzos CF. Iníciase un campeonato de liga na Primeira Autonómica Grupo 1º A Coruña e Ferrol no que novamente o equipo que adestra Noé López parte entre os favoritos da categoría. Un calendario que depara que o debut sexa na casa, no García Irmáns, ante o Sporting Ciudad ACyD o domingo 8 de setembro ás 17 horas. Se o combinado betanceiro amosa o xogo da pretemporada existen motivos fundados de esperanza en que poidan dar alegrías á afeción betanceira.

Victoria local nos trofeos San Roque e Cidade de Betanzos As dúas citas importantes desta etapa preparatoria, o trofeo San Roque e o trofeo Cidade de Betanzos, saldáronse con sendas victorias ante rivais superiores como o Silva SD e o RC Deportivo Fabril, ámbolos dous equipos da Terceira División. No primeiro caso cun marca-

O equipo feminino, que gañou o Trofeo San Roque, xunto á concelleira Mª Jesús Regueiro trala entrega do trofeo / MARCELO CASOTTI

A plantilla do Betanzos CF xunto aos concelleiros Andrés Hermida e Mª Jesús Regueiro trala entrega do Trofeo San Roque / MARCELO CASOTTI dor amplo e despregando, principalmente na primeira parte, un xogo vistoso, eficaz e coas ideas moi claras. Ao descanso chegouse cun dous a cero que resultaba curto

Calendario setembro 8 de setembro: Betanzos CF - Sporting Ciudad ACYD 15 de setembro: SE Abella SDC – Betanzos CF 22 de setembro: Betanzos CF – Olímpico CF 29 de setembro. SD Brexo Lema – Betanzos CF

polo visto no terreo de xogo. Tralo descanso o Silva SD adiantou liñas sin éxito chegando ao pitido final cun 3 a 1 favorable ao locais, con goles de Paco e Maikel (2). Ante o RC Deportivo Fabril o equipo soubo sofrir e foi a tanda de penaltis a que permitiu que o Trofeo Cidade de Betanzos quedase nas vitrinas locais.

Equipo feminino 1ª división liga galega Nas mesmas datas que o equipo sénior masculino debutará tamén en competi-

ción o equipo feminino que estrea categoría tralo ascenso da pasada temporada. O equipo que adestra Iván Castro espera non pagar caro a súa condición de novatas na competición. Por isto traballaron arreo en pretemporada, tanto na Copa Deputación, onde acadaron os cuartos de final, como nos partidos de preparación, entre eles, a terceira edición do Trofeo San Roque feminino no que se alzaron co título ante o Rácing de Ferrol tras rematar o tempo regulamentario con empate a dous goles. O primeiro partido levará ao equipo ata terras do Barbanza, concretamente se enfrent a rá n a E F M C o n ce l l o d e Boiro, ás 12 horas do 8 de setembro. Na seguinte xornada recibirán na casa ao Orzán SD e na xornada 3 enfrontaranse á UD

Mos, pechando o mes na casa ante a SD O Val.

Categorías base A primeira semana de setembro suporá o inicio dos adestramentos das categorías base que faltan por incoporarse aos mesmos. Alevíns, benxamíns, prebenxamíns e biberóns irán entrando na dinámica semanal de sesión de adestramento aínda que as competicións non se iniciarán ata finais de mes. Ata entón todos aqueles nenos e nenas que estean interesados en formar parte do Betanzos CF poden inscribirse nas oficinas do clube situadas no campo do Carregal ou poden solicitar información no correo electrónico betanzoscf@gmail.com.

F Ú T B O L SALA

Parrillada Carlos e Tra Tra, campións do Trofeo San Roque REDACCIÓN/ Deportes Rematou unha nova e exitosa edición, a número 35, do Torneo San Roque de fútbol sala que durante un mes concitou a expectación do público no pavillón municipal betanceiro. As finais disputáronse na tarde noite do 10 de agosto e ámbalas dúas remataron con marcadores axustados que deron conta da igualdade e intensidade dos equipos. En primeiro lugar a final feminina enfrentou a Tra Tra e Nottingham Prisas que, cun resultado final de 3-3, levou aos equipos á tanda de penaltis na que o mellor acerto do Tra Tra permitiu que se alzara co título. A continuación disputouse a

final masculina na que a Parrillada Carlos, un clásico deste torneo, e o Darin Team, unha das sorpresas desta edición, puxeron emoción e un marcador de 3 a 2 que reflicte o igualado do encontro. A alcaldesa, María Barral, e o c o n c e l l e i ro d e D e p o r t e s , A n d r é s H e r m i d a , f i xe r o n entrega dos trofeos aos finalistas. A organización do campionato agradece a colaboración dos equipos participantes no desenvolvemento do torneo así como do público en xeral que permitiu desfrutar a todo tipo de espectadores deste torneo tan especial para tódolos afecioados ao deporte en xeral e ao fútbol sala en particular.

Parrillada Carlos gañou en categoría masculina. A alcaldesa e o concelleiro de deportes entregaron os trofeos

O equipo Tra Tra gañou o trofeo na categoría feminina. As xogadoras recibiron o trofeo de mans da alcaldesa

DEPORTES

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

23 Bc

Carlos Arévalo, subcampeón del Mundo en K4 500:

"El año que viene hay que darlo todo al cien por cien para poder ir a Tokio" El K4 logró plaza para los Juegos Olímpicos pero sus integrantes deberán pasar un selectivo para poder acudir a las olimpiadas en 2020. ISABEL SOUTO/ Deportes El palista betanceiro Carlos Arévalo acaba de lograr una valiosa medalla de plata en el Campeonato del Mundo de piragüismo junto a Rodrigo Germade, Saul Craviotto y Marcos Cooper en el K4 500 metros. Esa plata, que bien pudo haber sido un oro por la magnífica actuación del barco español en la final, les otorga plaza para los Juegos Olímpicos de Tokio 2020. Pero no es un pase directo para los deportistas que la consiguieron. Tendrán que luchar a lo largo del próximo año para obtener su plaza en las olimpiadas. -¿Como ha sido la experiencia en el Campeonato del Mundo? -La experiencia genial, en el K4 había entrado hacía un mes y poco, sustituyendo a Cristian Toro. Empezamos a entrenar duro para acoplarnos, para ir cogiendo ritmo y la verdad es que nos encontramos muy bien. Pero acudimos al mundial con mucha incertidumbre. A pesar de que los tiempos en los entrenamientos eran buenos, no sabíamos como resultaría. Según fueron pasando las eliminatorias y la semifinal fuimos cogiendo muy buenas sensaciones y empezamos a liberar presión porque

iban bien las cosas. En la final ya salimos a por todas. Fue una muy buena carrera, intentamos ponernos por delante de los alemanes para romperles un poco su regata y dar la cara. Hubo un tramo en el que fuimos primeros, pero los alemanes respondieron bien. Si en un mes y pico conseguimos esto... si hubiésemos estado un año entrenando juntos no me imagino lo que podríamos lograr... -Esa medalla de plata ha dado al equipo el pase a las Olimpiadas pero no garantiza la presencia en Tokio... -Las plazas para los Juegos Olímpicos se consiguen para el país, no son nominales. Ahora la Federación Española de Piragüismo realizará una serie de controles internos en los que se determinará quien va y quien no. Hay que trabajar bien el año que viene, aún quedan dos copas del Mundo y un campeonato de Europa antes de la Olimpiada. Con un buen selectivo individual y un buen resultado en las competiciones, si nosotros respondemos bien y el barco también, creo que está hecho. -Te espera una dura preparación hasta los Juegos. -Ahora nos queda una temporada a tope, entrenando todos los días, casi

sin descanso. Entrenamientos de mucha calidad y esforzándose al máximo, cuidándose fuera dentro y fuera del agua y dándolo todo. Ahora no hay perdón. Es el año olímpico y hay que darlo todo al cien por cien. -Y te quitarías la espinita de Río... -Ir a Tokio es un sueño y es lo más grande para un deportista y más con los compañeros que tengo. -Tu participación en el campeonato del mundo generó mucha expectación en Betanzos. ¿Llegó a ti ese interés de los betanceiros? -La verdad es que estoy fascinado con el interés que se generó. Fue terminar la final y tenía el móvil saturado de felicitaciones y mensajes de todos mis amigos de aquí.... Betanzos estuvo volcadísimo conmigo, pusieron la final en directo en muchos bares, se siguió en el Salón Azul del Liceo... hasta en los Caneiros el Dj me dedicó una canción... La gente de Betanzos siempre se porta muy bien conmigo. Estoy muy orgulloso de Betanzos y de su gente y siempre que salgo lo vendo muy bien. Es un sitio magnífico... Y la gente... -Tus comienzos han sido en el Ría de Betanzos, al que aún perteneces, ¿como ves el club actualmente? -Este club sigue siendo mi casa y es

Arévalo con la medalla de plata del Mundial de piragüismo /ARUME un referente aquí y a nivel nacional ahora mismo estamos en muy buen nivel, la cantera, el equipo sub 23 con Iván Fernández, las chicas que están arrasando... La verdad es que tenemos un muy buen club, y eso es gracias, en gran parte, a Javito que es quien mueve los hilos y los controla a todos. Es un club excelente. Aquí tengo a mis mejores amigos desde pequeño. -Los chicos y chicas del Ría de Betanzos te tienen como un referente, además muy cercano, ¿algún mensaje para ellos? -Yo les diría que tienen que luchar porque las cosas siempre acaban saliendo. Que no se rindan nunca y que no dejen de intentarlo... porque al final te quedas con la espina de no haberlo intentado y de no saber si lo habrías conseguido. -Después del Campeonato del Mundo ahora toca descansar... -Tenemos un mes "libre", en el que entrenamos a nuestro aire. Pero aún

estando de vacaciones nunca paramos de todo. Hay días en que no toco la piragua pero salgo a correr o hago pesas. Me invitaron a la entrega de premios del Descenso del Eume y al final me animé a participar también en la regata. Nunca paro del todo. Cuando estoy en Betanzos entreno por aquí, la Ría de Betanzos es muy buena para entrenar. Y aunque seguimos un régimen y cuidados específicos en estos días descuido un poco más la alimentación. En estas vacaciones aprovecho para ir a los restaurantes de Betanzos a comer sobre todo tortilla, como la de aquí en ningún sitio. Pero no puedo hacerlo todos los días. Carlos Arévalo vive, trabaja y entrena en Gijón, donde compagina su trabajo como militar en activo con sus entrenamientos en Trasona. Ahora está pasando unos días en Betanzos donde ha recibido el reconocimiento del Ayuntamiento con una recepción en la Sala Capitular.

24 Bc

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

DEPORTES X ADRE Z

P I R AG Ü I SMO

Iván Fernández, oitavo no Mundial Junior Sub 23 de Rumanía PABLO FERNÁNDEZ PRESAS Se o mes pasado foi Irene Lata a que participou en competicións internacionais, este mes tocoulle a outro dos padexeiros do club Ría de Betanzos, Iván Fernández, e foi no Mundial Junior/Sub23 celebrado en Pitesti (Rumanía) entre o 1 e o 4 de agosto acadando a 8ª posición na final. Para chegar á final, Iván tivo que pasar unha clasificatoria na que quedou 2º pasando a semifinais onde acadou tamén o 2º posto. Grazas a ese 2º posto, clasificouse para a gran final onde quedou 8º. Un bo resultado tendo en conta que este é o seu primeiro ano coma Sub23. Grazas a esta participación no Mundial, Iván ten garantizada, un ano máis, unha praza para formar parte do equipo nacional en Sevilla.

Resultados do clube O clube tamén participou en diversas regatas. Os Cadetes e Infantís tiveron os seus Campeonatos de Sprint, tanto a nivel nacional coma galego. No Campeonato de España destacar o 9º posto do K4 Cadete 1000 m. de Antón, Joaquim, Pablo P. e Diego, o 8º posto do K2 Cadete Mixto 500 m. de Carla e Joaquim, o 9º posto de Carla no K1 500 m. na Final B e o 8º posto, tamén na Final B, do K2 Infantil B de Carmen e Aroa. No Campeonato Galego, os infantís obtiveron un podium, o do K4 Infantil B de Diana, Silvia,

A alcaldesa, María Barral, o concelleiro de Deportes, Andrés Hermida, e o presidente do clube Xadrez Betanzos, Julián del Río, entregaron os premios do torneo San Roque de Xadrez

Setenta xogadores participan no torneo San Roque de xadrez REDACCIÓN/ Deportes

Iván Fernández na semifinal do Mundial Carmen e Aroa que foron 3ª. Do resto houbo varias finais A e B. As finais A foron as de Adrián, Miguel, Lucas e Marcos 7º en K4 Infantil B, Telmo 8º en C1 Infantil A, Antón e Telmo 5º en C2 Infantil A e Carmen e Aroa 9ª en K2 infantil B. As finais B foron as de Adrián e Miguel 3º en K2 Infantil A e o de Marcos 9º en K1 Infantil B. En canto os Cadetes, foron case todos de finais A, un podium de Antón, Joaquim, Pablo e Diego 1º en K4 1000 m., Joaquim 5º en K1 1000 m., Diego e Antón 8º en K2 1000 m., Xoel, Manuel, Javier e Pablo T. 5º en K4 1000 m., Carla 7ª en K1 500 m. e María e Carla 9ª en K2 500 m. A única final B foi a de Pablo P. e Pablo T. 7º en k2 1000 m. Os veteráns tamén tiveron o seu Campeonato Galego de Sprint con varios podiums. Nef e Adolfo foron 2º e 3º respecti-

Betanzos e a súa comarca

ANÚNCIATE DESDE 20 € CONSULTA AS TARIFAS publicidade@comerciodebetanzos.com

618 829 804 981 77 45 74

Pza. Alfonso IX, Nº 10 Telf. 981 77 09 52 - BETANZOS

vamente no K2 Veterán A na distancia de 1000 e 200 m., tamén repetiron 2º posto pero esta vez acompañados de Tin e Xosé no K4 1000 m., o K2 200 m. Veterán B de Fran e Roberto acadou o 3º posto, Adolfo foi 2º no K1 40-44 anos, Xosé 1º no K1 45-49 e Che 1º e Ramón 3º no K1 65-69 anos. Por último tamén se participou no Campeonato de España de Maratón, valedeiro para o Galego de Maratón onde os resultados foron moi bos. Laura foi 7ª de España e 3ª de Galicia no K1 Senior, o K2 Cadete de Pablo P. e Pablo T. foi 21º de España e 5º de Galicia, Joaquim 16º e 3º en K1 Cadete, Irene e Gema 2ª e 1ª no K2 Junior. En canto ós veteráns, Adolfo foi 1º e 1º no K1 40-44 anos, Fran 13º e 6º no k1 45-49 anos e Nef e Adolfo 1º e 1º no K2 40-44 anos.

Setenta xogadores procedentes de diferentes lugares de Galicia participaron no XIII Torneo San Roque Cidade de Betanzos organizado polo clube xadrez Betanzos. O campionato poñía en xogo 520 euros en premios a repartir entre os oito primeiros clasificados. O gañador foi o Maestro Internacional Diego Guerra Bastida, que gañou seis das sete roldas. Tamén había premios para os dous xogadores locais mellor clasificados. O primeiro foi José Manuel Gómez Gómez e o segundo José Manuel López Lodeiro, con catro puntos cada un. O primeiro clasificado en categoría sub 12 foi foi Breixo Longueira Alonso e o primeiro sub 12 do clube betanceiro foi Noel Balsa González. O torneo disputouse o domingo 11 de agosto no Edificio

do Matadoiro. Á entrega de premios asistiron a alcaldesa, María Barral, e o concelleiro de Deportes, Andrés Hermida. A proba estivo patrocinada por Lugami Artes Gráficas e por Porto de Paula, e contou coa colaboración do Concello de Betanzos e de Supermercado Froiz que, un ano máis, aportou bolsas de surtidos que foron entregadas a todos os participantes menores de 16 anos.

Comezo das clases O Clube Xadrez Betanzos comezará as clases o venres día 4 de outubro en dúas quendas, de 17.00 a 18.00 horas para iniciación e de 18.00 a 19.00 horas para nivel avanzado. As persoas interesadas en asistir poden pasar pola sede ubicada no Edificio da Pescadería os venres a partir das 17.00 horas

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

25 B c

2 6 Bc

CULTURA

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

Raquel Vázquez, escritora:

“La etiqueta de escritor suele ponerla el mercado” Nos hemos citado con la escritora para conocer más acerca de sus inquietudes y nuevos proyectos, tras haber estado firmando en la Feria del Libro de Madrid LAURA GESTAL SANMARTÍN Raquel Vázquez (Lugo, 6 de julio de 1990) es licenciada en Filología Hispánica y recientemente graduada en Ingeniería Informática, dos pasiones que ha combinado a la perfección para poder dedicarse a lo que más le gusta: la tecnología y las letras. Ahora en septiembre comienza a trabajar en una empresa de informática, pero su idilio con la literatura ya está sellado de por vida. Luguesa de nacimiento pero afincada en Betanzos desde la infancia, con sólo 29 años, la autora ha publicado los libros de poesía Por el envés del tiempo (Premio Poeta Juan Calderón Matador), Pinacoteca de los sueños rotos, Luna turbia (Premio de Poesía Joven Gloria Fuertes), Lied de lluvia para una piel ausente (Premio de Poesía Granajoven), Si el neón no basta, El hilo del invierno (Premio "València Nova" de Poesía) y su último título, Lenguaje ensamblador (2019). En el ámbito de la narrativa, ha publicado la novela Chomolangma (2017) y dos libros de cuentos, La ocarina del tiempo (2016) y Paralelo 36 (2019). Fue residente de la Fundación Antonio Gala para Jóvenes Creadores durante el curso 2014/15, una experiencia que cataloga “de lo mejor” que le ha pasado y que tuvo lugar en la ciudad de Córdoba. ¿Cuándo y cómo nació tu vocación literaria? -De pequeña me gustaba mucho leer. Recuerdo que tenía seis o siete años y que iba a la biblioteca todos los días, incluso tenía una librería debajo de casa y compraba libros que terminaba esa misma tarde. Devoraba libros, puede decirse, ¿no? (bromea). De alguna forma, a los 12 años empecé a escribir mis primeros poemas y relatos… ¡eran muy malos! (risas). ¿Cuál es el objetivo de una escritora con sus libros?

-En primer lugar, el intrínseco de la literatura: que sea literatura, arte. A parte de eso, se le puede buscar una doble finalidad, ya sea de comunicar algo a los demás o comunicarse a uno mismo. Muchas veces tengo algo dentro que no descubro qué es hasta que lo pongo en palabras. Además, no solo es algo que puede servirme a mí sino a otra persona. Yo leo poemas de otros autores y me ayudan. Aunque no sea necesariamente lo que yo pueda sentir, lo leo y me identifico con ello. La comunicación, la búsqueda de entender el mundo, de entender a los demás, la empatía… buscar esos vínculos creo que es lo principal. ¿Escribir es cuestión de inspiración o de sentarse muchas horas frente a una mesa y ser constante? -Creo que son las dos cosas, como dice la frase de Picasso: “que la inspiración me pille trabajando”. Por una parte, si no estás inspirado, poco puedes hacer… y, por otra, hace falta disciplina: tener un cuarto propio, tu espacio, sentarte y estar trabajando varias horas. Sobre todo en narrativa es importante la constancia. No se escribe una novela o un relato si no te sientas, pero a la vez las ideas pueden venirte en cualquier momento. ¡En la ducha se me suelen ocurrir muchos poemas! (bromea). ¿Cuáles son los ingredientes siempre presentes en tus obras? -Siempre acaba siendo la comunicación humana. En mis cuentos aparece mucho la idea de la pantalla y las barreras entre personas. En poesía, la imposibilidad de decir y los múltiples significados del silencio. Como temas recurrentes, el amor, el tiempo, la preocupación por no llegar a ser lo que puedes ser, no llegar a ser suficientemente honesto con uno mismo… ¿Cómo está ambientado tu lugar de trabajo? -Suelo escribir en casa. Tengo un

portátil, un lapicero y bolígrafos sobre la mesa. No hay nada en especial, salvo una ventana, porque me importa mucho la luz. Me agobian los lugares cerrados y las mesas en las que hay un montón de libros y papeles. ¿Sigues algún ritual antes de ponerte a escribir? -Suelo preparar una manzanilla o un té. Me cuesta arrancar a escribir y por eso valoro mucho el momento en el que estoy escribiendo. Me gusta mucho el filósofo Alain Badiou, que habla sobre la idea del acontecimiento. Cuando escribes, sucede algo, no sientes el paso del tiempo. A veces me pongo algún CD y, cuando termina, casi ni me he enterado! Estoy muy concentrada escribiendo. Ese momento es precioso. P ro c u ro b u s c a r l a concentración máxima. ¿Es difícil vivir de la literatura en España? -Es difícil, pero hay casos. Por ejemplo, pienso en una chica dos años más joven que yo, Alba Carballal, que también estuvo en la Fundación Antonio Gala y ahora ha publicado en la editorial Seix Barral. Está teniendo mucho éxito, trabajando de guionista en la televisión, haciendo columnas en periódicos… Yo creo que nadie vive solamente de sus libros. Pienso en Antonio Muñoz Molina, que con todo su prestigio, los libros que ha publicado y los premios que ha ganado, publica todos los sábados en Babelia. Elvira Lindo y Javier Marías, igual. De alguna forma, todos publican en los medios, tienen su columna, lo cual les reporta beneficios y esa visibilidad que les genera más ventas. Hace falta tener presencia en los medios de comunicación. ¿Si tuvieras que elegir un perso-

Raquel Vázquez posa junto a dos de sus ejemplares, Lenguaje ensamblador y Paralelo 36, en la pasada edición de la Feria del Libro de Madrid. naje de ficción para sentarte a charlar un rato, a quién sería? -Quizás Holden Caulfield, de El guardián entre el centeno. Leí esa novela en un momento complicado, cuando falleció mi abuelo. Yo tenía 15 años y Holden fue quien me acompañó. Además, por tener opiniones en contra de la sociedad y ser un adolescente rebelde, encajé con él. ¿Cuál es tu lugar en la literatura? -Dentro de la poesía joven, una voz que suena ligeramente clásica, que encaja entre Ángel González y Jorge Riechmann. Son dos autores que me han marcado mucho. Músicos, modelos, influencers… ¿crees que el sector literario, hoy día, permite que cualquiera sea escritor al margen de la calidad de su obra? -La etiqueta de escritor suele ponerla el mercado. Si deciden que alguien que tiene fama por otro campo, ya sea un músico, un actor o un tertuliano de televisión, puede vender, le dan luz verde. No me da rabia porque es algo que siempre ha ocurrido. Hace muchos años, alguien con dinero podía ir a una imprenta y publicarse. El intrusismo siempre está ahí. Lo que hay que hacer es intentar, a pesar de eso, encontrar a los lectores. Yo escribo porque necesito escribir, lo de publicar es algo que viene después. ¿Qué tres títulos recomendarías como de obligada lectura?

"De pequeña devoraba libros. A los doce años empecé a escribir mis primeros poemas y relatos"

-Solenoide, de Mircea Cartarescu; Rayuela, de Julio Cortázar; y Voces de Chernóbil, de Svetlana Aleksievich. ¿Libro electrónico, de papel o audiolibro? -Libro convencional, palpar las páginas y sentir el olor. Tampoco desdeño lo tecnológico, tengo un Kindle. ¿Cuáles son tus influencias en el panorama literario? -La generación del 50, como Ángel González, Jaime Gil de Biedma, José Ángel Valente... Chantal Maillard, la generación del 27, poetas jóvenes como Angelo Nestore, también Rosa Berbel… Dicen que los padres siempre tienen un ‘ojito derecho’ entre sus hijos. ¿A ti te pasa eso con tus novelas? ¿Tienes alguna a la que le tengas más cariño? -Tengo un cariño especial a un poemario que se llama El hilo del invierno, que publiqué en Hiperión, una editorial que me encantaba de adolescente. Amarte sin regreso, de Jorge Riechmann, estaba publicado allí y fue uno de los libros que me llevó a escribir poesía de forma decidida cuando tenía 16 años. Si le tengo que recomendar a alguien un libro mío, le recomiendo ese. Inmersa en atrapar nuevas oportunidades, Raquel Vázquez emplea los premios literarios y las editoriales como “trampolín” para poder publicar. Sus nuevos proyectos incluyen dos poemarios casi terminados, una novela por retomar y un libro de cuentos como ilusión, del que se encuentra tomando notas y buscando inspiración.

Biblos chega ao número 100, unha marca sen precedentes para unha revista bibliográfica en Galicia REDACCIÓN / Betanzos A revista "Biblos" acaba de chegar ao snúmero 100, unha marca sen precedentes en Galicia no ámbito das publicacións de difusión bibliográfica e cultural. Para conmemoralo, a Libraría Biblos acolle unha exposición dalgunhas das obras orixinais que foron reproducidas na primeira páxina da revista ao longo destes primeiros 100 números. En marzo de 2003 Biblos Clube de Lectores botou a andar coa intención de levar aos lectores galegos as últimas

novidades da industria editorial, contando como instrumento fundamental co lanzamento histórico da revista Biblos, que pretendía dar a coñecer o esforzo das editoriais e facer visibles creadoras e creadores do mundo da cultura. Como directora e á fronte do proxecto está dende entón a xornalista e editora Carmela González Boó. Foi un lanzamento histórico con máis de 270.000 exemplares do primeiro número que se repartiron por toda Galicia a través dos máis importantes diarios.

Os promotores da publicación lémbranse da "perda, ao longo destes 16 anos, de moi queridos amigos e amigas entusiastas do proxecto e socios que nos acompañaran desde o comezo", dixeron. Neste tempo recibiron recoñecementos dos que están moi agradecidos, como o Xerais: "no que a revista mellorou con novos contidos e no que nos enfrontamos a carón da industria editorial á acta de defunción que moitos, incluída a Xunta de Galicia, dictaran contra o libro no seu formato tradicional. Un despropósito que reduciu nota-

blemente a edición en galego e que nos forzou a diminuír a nosa paxinación de 32 a 24 páxinas, entre outras medidas", explicaron. Ademais, agradecen o apoio aos socios e socias, "pezas clave dun proxecto no que –como se dicía no primeiro número– necesitamos ser moitos para cubrir os obxectivos que nos propuxemos. Unhas metas que poderán mellorarse en función dos apoios que academos, pero que non dependen arestora de ningunha subvención ou axuda institucional”, explicaron.

Portada 100 da revista Biblos

ESPECIALISTAS

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

27 Bc

óP T I C A María Luisa Pérez Iglesias · Óptica, Herboristería, Parafarmacia Selgas

Seguramente todos estamos de acuerdo en que la visión es uno de los sentidos más decisivos en nuestro día a día, aunque en ocasiones solo somos conscientes de ello cuando surge un problema visual. La optometría pedriática es básica, pues su objetivo es asegurar el total desarrollo del potencial visual de los niños, incluyendo también la prevención de posibles problemas visuales. Los primeros años de vida son cruciales en el desarrollo visual del niño a nivel anatómico y también funcional, por ello es importantísimo detectar cualquier problema visual desde el nacimiento.

LOS PRIMEROS CONTROLES VISUALES

POSIBLES PROBLEMAS

Muchas veces los padres tienen dudas, pues no saben cuál es la edad ideal para realizar la primera exploración, y es que no hay una edad concreta, sino que dependerá del niño: - Los bebés con alto riesgo de presentar problemas oculares, los prematuros, los bebés con enfermedades congénitas, sistémicas, con alteraciones neurológicas o problemas en el desarrollo, deben ser evaluados desde el nacimiento. - Los niños y bebés que tengan antecedentes familiares de estrabismo, catarata congénita, glaucoma, restinosblastoma, ceguera, alta graduación… también deben realizar una revisión en los primeros años de vida. - Los niños sin antecedentes familiares ni síntomas, pueden esperar a realizar su primer examen visual hasta los 2 ó 3 años. Una vez iniciados los controles visuales, lo recomendable es realizar pruebas periódicas que garanticen el correcto desarrollo visual del niño, lo normal son controles anuales, aunque en algunos casos será necesario realizarlos en períodos más cortos de tiempo, por ejemplo cada 3 ó 6 meses, pero de eso ya no deben de preocuparse los padres, porque será su profesional de la visión quien le indique la frecuencia con que deben visitarlo. Es decir, que las revisiones se plantearán en función del diagnóstico y de la edad del niño.

El óptico-optometrista podrá encontrar defectos refractivos (miopía, hipermetropía y astigmatismo), ambliopía, y estrabismos: - Defectos o errores refractivos: se producen cuando los rayos de luz que entran en el ojo no forman la imagen en la retina, sino que lo hacen más hacia delante (miopía) o más hacia atrás (hipermetropía). Es fácil, pues, deducir que el desarrollo de estos defectos refractivos, es un proceso dinámico que experimenta cambios con el crecimiento del niño. En cuanto al astigmatismo, podemos decir que se debe a la forma del ojo, aparece cuando el ojo no es totalmente “redondo”, lo que ocasiona una visión como desenfocada. - Ambliopía: un ojo amblíope es el que tiene pérdida de agudeza visual sin ninguna patología que lo justifique, coloquialmente se conoce como “ojo vago”. El ojo vago no ve bien ni con ayuda de lentes graduados. Para intentar que ese ojo trabaje, se suele tapar el ojo que ve bien con un parche. Pero además también hay programas de ejercicios para “enseñar” al cerebro a usar el ojo vago de acuerdo con el otro ojo, y de esta manera conseguir la visión binocular. - Estrabismo: es la pérdida de paralelismo de los ojos del niño, lo que dificulta que ambos ojos enfoquen un mismo punto simultáneamente, lo cual puede producir alteración espacial y sensorial. Podemos decir que cada ojo va por su lado y el cerebro no los puede poner de “acuerdo”. Cuando nos ponemos “bizcos” vemos doble, porque cada ojo va por su lado. Cuando aparece el estrabismo, estamos bizcos constantemente, pero sin embargo no vemos doble porque el cerebro sólo “usa” uno de los dos ojos

José María Carnero López OFTALMÓLOGO

Mª Vanessa Vara Fernández PODÓLOGO

NRS: C-15-003877

NRS: C-15-001621

Corresponsable de la Unidad de Oftalmología Pediátrica y Estrabología del Complexo Hospitalario Universitario de A Coruña (CHUAC) Oftalmología general Cirugía de catarata sin ingreso Cirugía endoscópica vía lagrimal

Podología general helomas, hiperqueratosis, papilomas... Pie diabético Estudio informatizado de la pisada Ortonixia (Correctores ungueales)

C/ Pintor Seijo Rubio, Portal 4-6 escalera 6 1º B 15300 Betanzos · 981 77 49 26

LA IMPORTANCIA DE LA DETECCIÓN PRECOZ La detección precoz de cualquiera de estos problemas y el manejo adecuado de cada caso pueden proporcionar la mejor capacidad visual posible. Antes de los 6 años, lo recomendable es acudir a un especialista pediátrico, sobre todo en el caso de que se sospeche que puede haber algún problema visual. A partir de los 6 años, con el programa “ollo cos ollos”, simplemente con acudir al pediatra, éste le facilitará las hojas de interconsulta para acudir a las ópticas concertadas para hacer la revisión, en ellas, si el niño presenta un problema que precise el control del oftalmólogo, el óptico-optometrista lo hará constar para que sea remitido. Y nuestra recomendación, como siempre es que más vale prevenir que curar….

2 8 Bc

CLÍNICA KOREA HAN C I T A P R E V I A

SALUD

Dirección: Calle Rollo, Nº 27 - 1º 15300 Betanzos Teléfonos: 690039333 / 646390497

María Luisa Zapata Medín · Médico de familia do Centro de saúde de Betanzos

Aumenta el consumo de tabaco entre los jóvenes

ACUPUNTURA - MASAJE C/Doctor Fariña, 12 bajo 981 77 05 00 BETANZOS (A Coruña)

C-15-001435

CIRUGÍA GENERAL Y DEL APARATO DIGESTIVO       

¿Algo no estamos haciendo bien? En España mueren cada año 52.000 personas (3.000 fumadores pasivos) por culpa del consumo de tabaco. Y cada fumador se deja al año la nada despreciable cifra de 282 € anuales, según datos del INE. Por impuestos el Estado recauda 4.000 millones de € anuales, pero gasta nada menos que 8.000 milones de € por gastos sanitarios derivados de su consumo, en consecuencia una ruina para nuestro erario público. Pero de esta lacra tampoco se libran las empresas, pues pierden 7.000 millones de € en productividad laboral por su consumo.

Cirugía de pared abdominal Cirugía Proctológica Cirugía de vesícula biliar por laparoscopia Patología de mama Patología digestiva Patología proctológica y de suelo pélvico Úlceras y heridas crónicas

n el 2005 nace la Ley del Tabaco (modificada posteriormente en el 2010) comenzando desde entonces la constante batalla contra el tabaco, llegándose a prohibir fumar en cualquier espacio cerrado, que constituyó un éxito sin precedentes. Pero contra las drogas, aunque sean legales, nunca se puede bajar la guardia, pues el tabaco vuelve a estar de moda entre los jóvenes, pese a toda la informacion de que disponen, como lo demuestran las recientes encuestas donde 1 de cada 3 adolescentes entre 14 y 18 años fuma. La prevalencia (proporción individuos de una población que presentan un evento en un momento determinado) del consumo es elevada, aumentando un 3% entre 2017 y 2019, hasta alcanzar un 24,4% en mayores de 15 años. Pero un dato que resulta preocupante es que el 34,7% de los estudiantes de edades entre 14 y 18 años

info@ibogar.es

Clínica Dental Pardellas

ESPECIALISTAS

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

Clínica Dental

PARDELLAS Nº de colexiados: 15001293 e 15001602 Nº de rexistro sanitario: C-15-001500

han fumado tabaco, según encuestas actuales (36,9% chicas y 32,6% chicos). ¿Falla la concienciación ciudadana por el Ministerio de Sanidad? ¿Se incumple la ley de prohibición de fumar por ejemplo en terrazas? ¿Es necesario seguir aumentando los impuestos sobre el tabaco?... La respuesta es difícil, pues el problema es complejo y su solución difícil, al influir muchos factores: presión constante de la industria, falta de vigilancia del cumplimiento de la ley, etc. Además, para complicarlo más, la industria tabaquera no cesa de ingeniar nuevas formulas de consumo para mantener su ingente negocio: los dispositivos de liberación de nicotina (cigarrillos electrónicos), tabaco calentado en el inicio o las pipas de agua, que curiosamente la ciudadanía no las percibe de riesgo. Y viendo todo este panorama, nos preguntamos ¿por q u é n o s i n va d e n e n l o s medios de comunicación con campañas de educación de impacto, por ejemplo, para prevenir los accidentes de tráfico, no percibiéndose de igual manera, frente al consumo de tabaco? Porque es una i r re s p o n s a b i l i d a d q u e l a población no sea consciente del riesgo que conlleva el consumo de tabaco: el 50% de las personas que fuman van a morir prematuramente por enfermedades relacionadas con su consumo.

MEDIDAS URGENTES

Por eso ante esta realidad se hace necesario, para seguir ganando la batalla al tabaco y proteger la salud, que se adopten medidas urgentes: • Actualizacion de la normativa. • Hacer más efectivas las sanciones. • Reforzar el cumplimiento de la Ley 28/2005. • Aumentar la vigilancia dando mayor difusión a la normativa. • Regulación más estricta de la publicidad y promoción (Reforzar el cumplimiento de la Ley 28/200). • Avances en la regulación de espacios sin humo: aumentar los espacios donde se prohiba fumar (playas, vehículos en los que viajen niños, marquesinas de autobuses...) • Aumentar los impuestos sobre el tabaco aumentando su precio: revisión al alza y equiparación de la fiscalidad de los productos del tabaco y relacionados. • Promover el empaquetado genérico: ya implementado por varios países de nuestro entorno europeo y a nivel mundial (sin logotipos, mismo color, homogeneidad entre marcas..) • Ampliar las Unidades de Tabaquismo, así como la formacion de profesionales en Atención Primaria. • Financiación de los tratamientos farmacológicos para abandono del hábito tabáquico en el ámbito del Sistema Nacional de Salud. • Medidas de Prevención del Tabaquismo: sensibilizar a la población general y especialmente a la poblacion joven e informar sobre los riesgos del consumo de tabaco, así como de los nuevos patrones de consumo de los que se posee escasa información sobre la salud y que crean confusión.

Tratamento integral da túa boca coa última tecnoloxía: ORTOPANTOMOGRAFÍA DIXITAL Especialistas en ciruxía e implantes cos tratamentos máis novedosos Arreglamos a rotura da súa prótesis nunha hora Financiación inmediata a su medida sen intereses

CLÍNICA PODOLÓXICA Laura María Pita Paz

Pida a súa cita no 981 77 13 26

Colegiado nº743

Callos · Durezas · Pé Diabético · Uña encarnada...

981 775 163 (CONSULTA PREVIA CITA)

Rúa Caneiros, 3 baixo dereita Clínica Dental Pardellas

Clínica Dental Pardellas

C/Rollo, 3-1º Izda. · 15300 Betanzos

ESPECIALISTAS

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

AL I M E N TA C I Ó N Lorena Fernández · Educadora para la salud · Profesora de cocina natural

QUÉ ES Cuando el verano está terminando y vamos camino del otoño, se produce un tiempo que parece pararse, que tiene peso. Esta es la energía de la Tierra. La época de la madurez, en la que se recogen los frutos que han madurado con el calor del verano.

La vibración Tierra se deja sentir especialmente con el final del verano o verano tardío, que va desde finales de agosto hasta principios de octubre. Es la estación del año en que la tierra nos ofrece los frutos más dulces. Y precisamente el sabor natural es el que nos ayuda a equilibrar esta energía.

siguientes alimentos y recetas: boniato, calabaza, guisos de legumbres con castañas (ideal las azukis con calabaza y castañas) cremas de todo tipo (verduras, legumbres), compotas de frutas, sopas y estofados de verduras, pastel de manzanas recién horneado...

El ser humano está evolutivamente adaptado al sabor dulce asociado a la tierra, siendo la glucosa su combustible básico. Por eso en una alimentación que busca el equilibrio este sabor ha de predominar, hasta constituir un 80% del total. Hablamos del dulce natural de cereales, legumbres, verduras y frutas, no de edulcorantes artificiales o procesados.

Es importante saber recrear el dulce natural de la tierra usando verduras dulces: remolacha, boniato, calabaza, castañas, cebollas... es lo que más calma y centra esta energía.

Para reforzar la tierra y centrarnos, desde finales de agosto (enseguida que deje de hacer el calor fuerte) podemos ir incorporando los

CLINICA DENTAL

Dr. Enrique Núñez Núñez MÉDICO ESTOMATÓLOGO

Pza. Hnos. García Naveira, 7-2º - Telf. 981 774281-BETANZOS Telf. 981 673008 - SAN TIRSO - Abegondo

CLINICA DENTAL Mª. del Pilar Viqueira Amor Médico Estomatólogo - Dentista Coleg. nº 372

C/Dr. José Fariña, 2 - 2º B - Telf. 981 77 31 08 · BETANZOS

ENERGÍA TIERRA Es en este tiempo que los órganos ESTÓMAGO, BAZOPANCREAS, relacionados con la adaptabilidad y el confort están más activos. La satisfacción, la confianza, la seguridad y estabilidad emocional son síntomas de que estos órganos están fuertes.

29 B c

La práctica de cocinarnos nuestro propio alimento, transformando con la alquimia de la llama los dones que la tierra nos ofrece para crear la energía que en cada momento necesitamos, implica autoestima, sentido de la responsabilidad y madurez, todas ellas características de una persona con esta energía en equilibrio.

30 Bc

OPINIÓN

PULSO

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

ece aos partidos "Betanzos e a súa comarca" ofr ión Municipal este que forman parte da Corporac s op inió ns sob re esp azo pa ra exp res are n as súa como é neste caso, temas propostos polo xornal ou, que cada un dos sobre cuestións de actualidade grupos considere de interese.

opinión

POLÍTICO

"Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións manifestadas polos partidos políticos nesta sección O ano pasado xa o explicábamos. Unha das nosas principais accións de goberno desde que accedemos á alcaldía foi o reducir a débeda do Concello e tentar poñer o marcador a cero nos bancos. Foron anos de axustes, de eliminar gastos ata conseguir que a débeda bancaria do Concello fose “débeda cero”. Unha desas partidas que se viu afectada polos axustes foron as festas. A pesar de consideralas como “un investimento” en lugar dun gasto, polo que supón para a economía local, polas miles de persoas que visitan Betanzos e o que con elas se beneficia o comercio e a hostalería, certo é que era necesario reaxustar o orzamento. Cunha redución importante, ata colocar e mesmo rebaixar en 2015 o orzamento ata os 160.000 euros, cremos que ao longo destes últimos anos mantivemos unha programación na que, a pesar de reducir concertos e outras actividades, Betanzos seguiu AS FESTAS PARTI- sendo un referente. C I PAT I VAS E D E Con todo, esa recuperación económica do ELEMENTO DINAMI- Concello e o poder afrontar o futuro sen cargas crediticias, permitiunos, mantendo os pés no ZADOR DO VERÁN chan, que estes últimos anos puidésemos organizar unha programación festiva cunha maior relevancia en xeral e conseguir con iso unha maior afluencia de xente, o que sen dúbida repercute en todos os sectores da cidade, aínda que nos últimos anos os datos, neste sentido, non foron nin moito menos malos. E nesa liña queremos continuar. Sendo o máis realista posible cos gastos, pero sabendo a importancia que teñen as festas para a nosa economía local e para conseguir que Betanzos, a pesar dos centos de festas que hai por toda Galicia, siga sendo no mes de agosto un referente, ofrecendo unha programación que é única polo feito de contar co Globo e Os Caneiros. Chegados a este punto, cremos necesario que para manter este nivel e que todos beneficiémonos das festas, é necesaria unha maior implicación dalgúns sectores, xa que á marxe de que sexan días de celebración tamén o son de dinamización da economía local e niso, insistimos, temos que implicarnos todos. Incrementar ou mesmo manter o número de actuacións musicais, de orquestras, das actividades que, para todas as idades, organízanse durante dúas semanas de programación non é sustentable de fronte ao futuro se non existe implicación por parte de todos os sectores. Manter as festas no nivel deste ano con concertos como Luz Casal, Milladoiro, a Orquestra Sinfonica, algunhas das principais orquestas de Galicia como París de Noia e Panorama, música clásica, deportes.... non é fácil dende ese aspecto económico e supón, a maiores, un grande esforzo organizativo, en canto a disposición de seguridade, máis nos días de máxima afluencia. Por iso, temos intención de estudiar, atendendo peticións feitas non so este ano senón tamén en anos anteriores, por varios colectivos, levar os grandes concertos a un recinto como o do Audiorio do Pasatempo, un recinto pechado, cunha gran capacidade para albergar este tipo de eventos e que, sen dúbida, fai máis sinxelo o seu desenvolvemento dende o punto de vista organizativo e de seguridade.

A Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto representa, xestiona, promociona e defende os intereses do comercio e das empresas de Betanzos.

ACEBE CCA Unha infraestrutura creada e en constante evolución. Un equipo técnico e humano con formación e experiencia. O vínculo de unión entre o sector comercial e empresarial de Betanzos e as institucións locais, provinciais e autonómicas.

La Sra. Barral, Delegada de Servicios Sociales y Regidora asumía en la sesión plenaria de agosto su responsabilidad política por la situación del Servicio de Ayuda en el Hogar y reconocía tener conocimiento desde diciembre del 2015, a pesar de su insistencia durante mucho tiempo de que lo tenía tan sólo desde el 2017. Casualmente una asunción y reconocimiento ahora pasadas la elecciones municipales. Sin embargo, resulta un tanto curioso que tanto desde el Partido Popular como también desde otras formaciones en su día, llevemos denunciando la grave situación que se da en el SAF UNA NEFASTA hace ya más de dos años y venga ahora, G E S T I O N Q U E tras una nueva comparecencia a instanD E B E E X I G I R cias del PP, e intente una vez más hacerUNAS RESPON- nos creer que todas las irregularidades y deficiencias que se han dado sean tan S A B I L I D A D E S sólo desde hace 10 meses a pesar de su POLITICAS confirmación de conocimiento desde finales del 2015 y de que en el mes de agosto 23 domicilios hubiesen quedado sin atender durante varios días. Nos parece increíble que vuelva ahora a hablar del anuncio de una nueva licitación cuando sabe la Sra. Barral que los tiempos y las formas ya no le dan cancha de maniobra suficiente para hacer las cosas bien, y por ello probablemente tenga que prorrogar el contrato a la actual empresa concesionaria, algo verdaderamente lamentable tras todos los hechos ocurridos durante los últimos años, y más si cabe, pudiendo haber resuelto esta situación a inicios de este año con unos nuevos pliegos y plazos. Igual de sorprendente, ha sido ver a la Sra. Alcaldesa y a su equipo de gobierno votar en contra de una propuesta en pleno para llevar a cabo la resolución contractual con la concesionaria por las numerosas irregularidades e infracciones cometidas, procedimiento este que en alguna ocasión ya el propio ejecutivo había planteado, y es que parece como si ”… o lo propone la Sra. Barral o si lo hacen el resto no vale…”, ver para creer desde luego la total “desfachatez” e “hipocresía” de un gobierno municipal y su regidora, y más si cabe con un servicio tan delicado como lo es el de Ayuda en el Hogar y en el cual quienes están sufriendo toda esta nefasta gestión y desidias son tristemente sus usuarios, nuestros mayores. No cabe duda alguna, de que la gestión de todos los incumplimientos e infracciones cometidos sobre el pliego de condiciones de dicho servicio ha de tener su responsabilidad política, ya que, ha quedado meridianamente claro que las diligencias tomadas durante este largo camino lleno de irregularidades son notoriamente responsabilidad de la Delegada de Servicios Sociales, es decir, de la actual Alcaldesa, la Sra. Barral.

FAITE SOCIO por só 15€/mes

981 77 45 74 Tickets de aparcamento con descontos para soci@s no parking de Betanzos. Cursos de formación para @s nos@s asociad@s a través da Cámara de Comercio. Posibilidade de promoción a través das nosas RRSS, a nosa web e outros medios.

www.comerciodebetanzos.com

En xullo de 2015 o PSOE acordaba adxudicar o servizo de axuda no fogar (SAF) á empresa Tu Mayor Amigo. Era a segunda vez que optaba pola privatización deste servizo asistencial. Naquel momento expresamos publicamente o noso temor a que, ao contratar o servizo cunha rebaixa importante no prezo, a calidade da prestación se resentise por buscar ofertas baratas nas empresas. Lamentabelmente o tempo deunos a razón e os nosos peores temores de 2015 fixéronse realidade. En outubro de 2017 denunciamos as deficiencias no SAF que, ao final, supoñen unha atención deficiente ás persoas usuarias. Que son, convén non perder de vista, boa parte das persoas máis vulURXE ACTUAR nerábeis da nosa veciñanza: persoas XA NO SAF PARA dependentes que precisan axuda para ATALLAR A DES- facer as cousas de casa, persoas de avanATENCIÓN DAS zada idade que non se puideron levantar da cama varios días porque a empresa USUARIAS non enviou unha auxiliar ao seu domicilio, familias que contaban con que chegara unha auxiliar para facer o xantar cun maior sentado á mesa e aproveitar para baixar ao super.... Non son ficción, son as nosas veciñas, isto sucedeu este mes de agosto ao outro lado da túa escaleira. E mentres isto acontecía, o PSOE dedicouse anos a unha constante fuxida cara adiante. Negando a realidade, dicindo que cada vez que denunciabamos unha persoa sen atender mentiamos. Asegurando que non había queixas no Concello malia saír familiares até nos medios de comunicación denunciando o mal servizo que recibían. Anunciando sancións e expedientes que a ningún lado foron. Mesmo dicindo que todo funcionaba de cine. A pesar de todas as evidencias que lle presentamos pleno tras pleno durante dous anos. En ningún momento a concelleira de servizos sociais e agora alcaldesa, María Barral, tivo a determinación de acabar con esta situación de abuso sobre persoas indefensas. O PSOE xogou a mover papeis de sitio durante dous anos- exactamente igual que fixera coa ORA, para menter outra situación de abuso, facendo ver como que facía algo. Todo o pretextou en prolixos informes técnicos e trámites complexísimos que impedían facer nadaexactamente igual que para manter todas as irregularidades do Complejo San Roque. Non é tempo xa de palabrería, de prometer sancións. O goberno local ten que actuar. María Barral ten que demostrar con feitos do lado de quen está: das persoas usuarias do servizo, que padecen unha situación denigrante que se dá periodicamente, ou dunha empresa á que segue favorecendo ao non actuar. No BNG témolo claro: levamos propoñendo anos que se rescinda o contrato, que esta empresa sexa penalizada para que non faga máis o que está a facer aquí.

BENEFÍCIATE DOS NOSOS SERVIZOS

Unha páxina web na que promocionar e informar sobre a actividade da asociación e dos seus integrantes e cun espacio propio gratuito para cada asociad@. Betanzos e a súa comarca, un medio de comunicación propio, cunha tirada de 11.000 exemplares distribuídos por toda a comarca, @s soci@s teñen prezos vantaxosos na contratación da publicidade.

Convenios con bancos, empresas, entidades... e con condicións vantaxosas para @s soci@s Información e asesoramento sobre novidades legais relativas a cada sector, subvencións, cursos… Organización periódica de campañas e actividades de promoción do comercio e das empresas locais.

ANUNCIOS BREVES

BETANZOS e a súa comarca · Setembro 2019

31 Bc

ANUNCIOS BREVES ■ ENSINO CLASES PARTICULARES todos los niveles (Primaria, Secundaria, Bachillerato, Ciclos, Universidad). Dificultades de aprendizaje, alteraciones del lenguaje. PEDAGOGA, LOGOPEDA. Tlf. 606438224

■ OFRECEN TRABALLO SE NECESITA FLORISTA. Imprescindible experiencia, carnet de conducir y disponibilidad horaria. Tlf. 654885602

■ BUSCAN TRABALLO SE OFRECE cuidadora de personas mayores por horas o como interna. Buenas referencias. Tlf. 657315936 SE OFRECE chica para trabajar como interna o externa. Cuidado de niños, personas mayores, limpiezas. También por horas. Buenas referencias. Edad: 37. Peruana Tlf. 632464273 SE OFRECE chica para cuidar personas mayores, niños, limpieza. Por horas o interna. Tlf. 643096213 SE OFRECE chico para cuidado de personas mayores o para cualquier otro tipo de trabajo. Tlf. 643096210

■ VARIOS TAROT. María. También CARTAS ASTRALES. Aclara tus dudas: pasado, presente, futuro. Se responde cualquier pregunta. Seriedad. Claridad. Tlf. 638625976 REALÍZANSE PORTES E MUDANZAS. Ámbito comarcal e nacional. Samuel. Tlf. 676082325 www.samuelportesespecializados.com

■ VENDAS VARIAS SE VENDE cuba de fibra de vidrio de 1.000 litros, con uso pero sin fugas. 200 euros. Tlf. 606972259 SE VENDE leña seca de carballo y mixta en hachas (a medida). Transporte a domicilio. Tlf. 645583256 SE VENDE barrica de vino, antigua, sin fugas. 84x50 cm. aproximadamente. 80 euros. Tlf. 606972259

■ ALUGUERES ALQUILO en Betanzos, pequeño apartamento amueblado, calefacción, TV. etc. Tlf. 629291440 SE ALQUILA o VENDE granja con licencia en A Espenuca, de 120x12 metros. Con vivienda y

■ FONTELA 2000 · 981773710

t e r r e n o . E c o n ó m i c o . T l f. 619271908 ALQUILO praza de garaxe en Rúa Castelao 25 euros/mes. Tlf. 619075640 ALQUILO almacén en C/ Venezuela 11-13. 70 euros/mes. Tlf. 639452156 ALQUILO vivienda en Espenuca. 2 habitaciones, 1 cuarto de baño y cocina comedor. Tlf. 619271908 SE ALQUILA O VENDE piso en Edificio de la Torre. Tlf. 981771377

BETANZOS PISOS Y CASAS: Casa adosada de 164 m2, 3 plantas, cocina, salón, 5 dormitorios y 2 baños. Totalmente reformada. Finca de 800 m2, garaje y bodega. 103.000 €. Casa de 294 m2, 2 plantas, 4 dormitorios, 3 baños. Parcela de 2.900 m2 cerrada, con cenador y casita individual con cocina, baño y almacén para herramientas. Vistas al pantano de Cecebre. 295.000 €. Casa de 308 m2 en 3 plantas. Necesita reforma. Jardín en la parte trasera con vistas hacia el pasatiempo. Zona centro. 130.000 €. Piso 7º con ascensor. Cocina amplia, salón con salida a terraza, 2 dormitorios amplios, 2 baños, plaza de garaje. Todo exterior, con bonitas vistas. 140.000 €. Piso 3º con ascensor. Cocina amplia con tendedero, salón, 3 dormitorios con armarios, 2 baños, garaje. Todo exterior. Piscina privada. Bonitas vistas. 160.000 €. Casa de piedra adosada de 190 m2, con bodegas, para reformar. Finca de 2.500 m2. Situada a 2 minutos del centro de Betanzos. 75.000 €. Alquiler y venta plazas de garaje en Betanzos desde 40 € y desde 10.000 €. Piso 2º de 107 m2, cocina, cuarto de lavandería, salón-comedor, 3 dormitorios y 2 baños. Ascensor, garaje y trastero. Todo exterior. Situado en el centro de la Plaza. 195.000 €. Se alquila bajo en Saavedra Meneses, 90 m2, baño y almacén. Cualquier actividad. 350 €. Piso 3º de 77 m2, cocina-salón separada con puerta de cristal corredera, 3 dormitorios, baño, ascensor y garaje. Zona comercial. Exterior y luminoso. 118.000 €. Piso 2º de 64 m2, cocina amueblada con electrodomésticos, salón-comedor, 2 dormitorios y baño. Exterior y luminoso. Totalmente reformado. 55.000 €.

■ VIVENDAS VENDAS VENDO CASA en (Paderne), a 4 km. de Betanzos. Zona muy tranquila. Dos plantas y bajo c u b i e r t a . Pa ra re fo r m a r. Bodega, horno de piedra, hórreo, alpendres, eira y huerta. 5.700 m 2 de terreno. 80.000 euros Tlf. 981770565 SE VENDE PISO Rúa Venezuela, 56 m2 útiles. 2 dormitorios, salón-comedor, cocina, baño, balcón interior, 5º sin ascensor. Reformado. Amueblado. 36.000 euros. Tlf. 655033599 - 626512566 VENDO CASA de piedra, para restaurar, con finca alrededor 1 5 .0 0 0 m 2, e n A rz ú a . Manantiales, árboles ornamentales, horno, establos, alpendres, cuadras, luz. Tlf. 647122239

CASAS, CHALETS, FINCAS Y PISOS EN AFUERAS Paderne, Zona pedrido.- Casa de 297 m2, dos plantas más bajo cubierta, 5 dormitorios, 3 baños. Calefacción propano. Armarios empotrados. Finca de 1.369 m2. 270.000 €. Oza dos Ríos. Piso 2º sin ascensor, cocina, salón comedor, 3 dormitorios, 2 baños, calefacción. Todo exterior. 59.900 €. Bergondo, Cortiñán.- Casa de 275 m2, 2 plantas, cocina, salón, 4 dormitorios y 3 baños. Finca de 1.780 m2 cerrada con garaje y barbacoa. 200.000 €. Paderne. Casa de piedra reformada adosada de 190 m2, dos plantas. Finca de 900 m2. Situada a 3 minutos de la playa del Pedrido. 130.000 €. Paderne. Casa de piedra totalmente reformada, 254 m2 dos plantas, cocina, salón, 5 dormitorios, 3 baños y despensa. Finca de 2.400 m2, con garaje y horno. 199.000 €. Sada. Fontan. Apartamento, 2 dormitorios, 2 baños, garaje, trastero, patio. 75.000 €.- Tel. 981- 62.29.99. Sada. Ático con 2 terrazas y vistas al mar. Garaje y trastero.125.000 € - Tel. 981- 62.29.99 Oza dos Ríos, centro. Casa de 272 m2, 2 plantas, cocina, salón, 4 dormitorios, aseo y baño. Garaje para 4 coches. Finca de 1.700 m2, cerrada con alpendre. A 3 minutos de autovía y 7 minutos de Betanzos. 165.000 €. Oza dos Ríos, Mandaio. Casa de 211 m2, 2 plantas. Cocina, cocina office, salón con chimenea, salón, 5 dormitorios, 2 baños y galería. Finca de 4.000 m2 cerrada con piscina. A 1 minuto centro Oza. 200.000 €. Cesuras. Casa de 72 m2 con dos almacenes de 34 y 72 m2. Buen estado. Finca cerrada de 2.600 m2, con garaje, barbacoa y pozo artesano. A 1 minuto zona colegios. 80.000 €. O Cruceiro. Paderne. Casa de 240 m2, cocina, salón, dormitorios y 2 baños. Calefacción de gas-oil. Garaje, terraza. Finca cerrada 1.800 m2. 220.000 €. Cesuras. Casa de 214 m2. Finca de 1.071 m2. 3 dormitorios, 2 baños. Centro. 120.000 €.

Información e prezos válidos agás erro tipográfico

Betanzos e a súa comarca

Publicación mensual de distribución gratuíta. 11.000 exemplares. DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92 EDITA ◗ Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto (ACEBE CCA). DIRECTOR ◗ Mariano García ENDEREZO ◗ Praza Mestre Xosé Dapena, 1 baixo CONTACTO ◗ Telf: 981774574 · e-mail: periodico@comerciodebetanzos. com PUBLICIDADE ◗ publicidade@comerciodebetanzos.com, Carmen Miragaya Losada REDACCION ◗ Mª Isabel Souto Medín. COLABORADORES neste número ◗ Laura Gestal, Mercedes Casanova, Jesús Ramos, Espazo Xove Betanzos, Carmen Núñez, Pablo Fernández Presas, Mª Luisa Pérez Iglesias, Mª Luisa Zapata Medín, Lorena Fernández. COLABORADORES GRÁFICOS ◗ Arume, Antonio Pérez Abella, Unsplash, Freepik, Pixabay. REPARTO ◗ Servicio Postal Coruña S.C.

Betanzos e a súa comarca non se responsabiliza das opinións manifestadas polos seus colaboradores. Queda prohibida a reproducción total ou parcial dos textos publicados en Betanzos e a súa comarca por calquera outro medio sen a autorización expresa e por escrito do editor.

Enderezos electrónicos Redacción: periodico@comerciodebetanzos.com Publicidade: publicidade@comerciodebetanzos.com

Asociación de Comerciantes de Empresarios de Betanzos · ACEBE.CCA: 981774574 · Concello de Betanzos:981770011 · Servizos Sociais: 981770707 · Policía Local Urxencias: 981770602 Información: 981770694 · Protección Civil: 981774742 · Servizo de limpeza: 981771428 · Bombeiros 112: 981775153 · Biblioteca: 981771946 · Museo das Mariñas: 981773693 · Arquivo Histórico: 981773692 · Oficina Municipal de Información Xuvenil: 981771300 · Oficina de turismo: 981776666 · Urxencias médicas: 061 · Centro de saúde de Betanzos Teléfonos de cita previa: 981772556 · 981772673 · Servizo Municipal de Augas (VIAQUA): 981772112

· Fenosa Averías (24H): 901404040 · Oficina de Correos: 981771888 · Servizo de Recadación Deputación Provincial: 981771835 · Axencia Tributaria: 981776516 · Rexistro da Propiedade: 981770212 · Xulgados XULGADOS DE 1ª INSTANCIA Nº 1: 881881405 Nº 2: 881881411 Nº 3: 881881425 Nº 4: 881881440

COLEXIOS - CEIP VALES VILLAMARIN: 881880237 - CENTRO PAI MENNI: 981770056 - I.E.S. AS MARIÑAS: 881880254 - NTRA. SEÑORA DEL CARMEN ATOCHA: 981770452

- I.E.S. F. AGUIAR: 881960165 - GARDERIA MUNICIPAL: 981772552 - GALIÑA AZUL: 645258628 - ESCOLA INFANTIL "NENO XESÚS": 981772586 PARADAS DE TAXIS - PRAZA DE GALICIA: 981770202 - RADIO TAXI BETANZOS: 981774990 (Servicio 24 horas) - TELE TAXI: 981771515 ESPAZO XOVE: 881880279 FARMACIAS - COUCEIRO: 981770103 - RICARDO CAMPOS (Soportais): 981770304 - LEIS: 981770656

- GALERA: 881986227 - AS CASCAS: 881986171 HORARIO DE MISAS - SANTIAGO Sábados e vésperas de festivos: 19.30 h - SANTO DOMINGO Laborables: 19.30 h Festivos: 12.00 h e 19.30 h - SANTA MARÍA DO AZOUGUE Festivos: 13.15 h - OS REMEDIOS Festivos: 10.30 h - MADRES AGUSTINAS Laborables: 10.00 h Festivos: 9.00 h - SAN FRANCISCO Festivos: 18.30 h

- SAN MARTIÑO DE BRAVÍO 1º sábado: 18.00 h - A ANGUSTIA 3º sábado: 18.00 h - SAN MARTIÑO DE TIOBRE 4º sábado: 18.00 h Despacho parroquial: 981770462 FARMACIAS DE GARDA - A GALERA (ata o 6 de setembro) - AS CASCAS (Do 6 ao 13 de setembro) - LEIS (do 13 ao 20 de setembro) - COUCEIRO (do 20 ao 27 de setembro) - RICARDO CAMPOS (do 27 de setembro ao 4 de outubro)

e a súa comarca

BETANZOS