Betanzos e a súa comarca. Mayo 2023

www.comerciodebetanzos.com

ACEBE CCA sortea o 31 de maio un bono de 100 euros a través da súa nova App

A Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos, Centro Comercial Aberto (ACEBE CCA) sorteará o vindeiro 31 de maio un bono de 100 euros para gastar nos negocios asociados dentro da súa campaña de primavera.

Este é o primeiro sorteo que a asociación organiza a través da súa nova App Acebecca.

A acción promocional, subvencionada pola Xunta, pola Deputación e polo Concello, estará en vigor ata o 30 de maio e para participar os clientes deberán descargar a aplicación Acebecca, darse de alta como usuarios, reunir tíckets de compra por valor de 300 euros e rexistralos na app. Para que sexan válidos para participar no sorteo, os tíckets teñen que ser de compras efectuadas entre o 17 de abril e o 30 de maio en negocios asociados a ACBE CCA.

Páx. 3

Catro candidaturas compiten pola alcaldía de Betanzos

O 13 de maio iniciouse, coa tradicional pegada de carteis, a campaña para as eleccións do domingo 28 de maio. En Betanzos son catro as candidaturas que optan á alcaldía. A socialista María Barral Varela repite como cabeza de lista xunto a Cecilia Vázquez Suárez que xa fora a candidata do PP nos anteriores comicios. Estréanse Amelia Sánchez Pérez, como

cabeza de lista do BNG e Javier Manigrasso Martínez, de VOX.

Nos municipios da contorna os actuais alcaldes e alcaldesas repiten candidatura, agás en Paderne, onde o socialista César Longo Queijo, renunciou a presentarse tras máis de 20 anos á fronte da alcaldía.

Páx. 6

COMERCIO

A Xunta pon en marcha unha nova edición dos Bonos Activa Comercio con descontos de 30 euros

Dende o 15 de maio os clientes do comercio de proximidade poden descargar os Bonos Activa Comercio da Xunta que ofrecen descontos de ata 30 euros para as compras realizadas.

Páx. 4

OBITUARIO

Pesar polo pasamento do sacerdote

Manuel Ares Faraldo

O sacerdote Manuel Ares Faraldo faleceu o 12 de abril aos 94 anos de idade causando un fondo pesar en Betanzos. Titular do Santuario de Os Remedios durante máis de tres décadas foi misioneiro en Bolivia, profesor no IES Francisco Aguiar e investigador.

Páx. 11

HOMENAXES

O Vales Villamarín organiza un acto institucional e unha andaina solidaria dentro dos actos do 50 aniversario

O 16 de maio celebrarase un acto institucional de homenaxe a Francisco Vales Villamarín, no marco dos actos do 50 aniversario do centro que leva o seu nome. Ao día seguinte, o colexio organiza unha andaina solidaria á que convidan a todas as persoas que desexen participar aportando alimentos.

Páx. 14

María Barral Varela (PSOE), Cecilia Vázquez Suárez (PP), Amelia Sánchez Pérez (BNG) e Javier Manigrasso Martínez (VOX) concorren ás eleccións municipais do 28 de maio en Betanzos

BETANZOS e a súa comarca · Maio 2023

AXENDA CULTURAL · LECTURA · CINE

LECTURAS

EXPOSICIÓNS

EDIFICIO ARQUIVO (LICEO)

- Ata o 21 de maio. Edificio Arquivo. Exposición dos debuxos participantes no XIII Concurso de carteis das Letras Galegas. Organiza: Concello de Betanzos (dentro do programa das Letras Galegas).

- Ata o 31 de maio. Edificio Arquivo. Exposición "Francisco Fernández del Riego. Letras Galegas 2023" da Secretaría Xeral de Política Lingüística.

- Ata o 26 de maio. Edificio Arquivo. Exposición colectiva titulada "Artistas da Fundación CIEC 2023".

Colabora: Concello de Betanzos

Horario Edificio Arquivo:

Días laborables: de 10.00 a 14.00 h e de 19.00 a 21.00

Sábados: de 11.30 a 14.00 h

FUNDACIÓN CIEC

- Do 12 de maio ao 30 de xuño. Sala de Exposicións Temporais da sede da Fundación CIEC. Exposición de gráfica titulada "Exhumación/destierro" de Agustín Begueri.

Horario Fundación CIEC:

martes a sábado de 10.00 a 14.00 h e de 16.00 a 20.00 h

ESPAZO VAINA (Rúa Rollo, 62)

- Do 14 de maio ao 17 de xuño. Exposición titulada "Faces" do artista e artesán de madeira Luis Tizón. Horario: de xoves a sábado de 17.00 a 20.00 h

VISITAS GUIADAS

- Mércores 17. 11.30 h Visita guiada "Betanzos monumental".

- Sábado 20. 11.30 h Visita guiada "Museo das Mariñas".

Punto de encontro: Oficina de Turismo. Mínimo 10 e máximo 35 participantes. Actividade gratuíta. Inscrición obrigatoria: Tlf. 981776666 - 638543169, turismo@betanzos.gal. Organiza: Concello

CONCERTOS CAFÉ LANZÓS

- Venres 19. 22.30 h Udra Trío

- Domingo 21. Sesión Vermú Los Alcántara

- Venres 26. 22.30 h La Indirigible (INDI)

LIBRARÍA BIBLOS

- Mércores 17. 11.00 a 20.00 h Celebración do Día das Letras Galegas con música en colaboración coa cafetería Lanzós e sacando os libros á praza da Verdura e con actuación de profesoras e ealumnado da Escola de Música Clave de Fa..

- Sábado 20. 12.30 h Presentación de "El secreto de las hermanas Asorey" (Plaza & Janés) de Marta Estévez. En colaboración coa Asociación Cultural Lar de Unta.

- Martes 23. 19.00 h Xuntanza mensual do Club de lectura Biblos-IES Francisco Aguiar coa presenza da escritora Arantza Portabales para falar de "O home que matou a Antía Morgade" (Galaxia).

- Venres 26. 19.30 h Xuntanza mensual do Clube de Lectura Feminista

- Actividades abertas ao público en xeral.

Tlf. 981771816 · librariabiblos@biblosclube.com

CURSOS E OBRADOIROS

AULA CEMIT

- Teléfono móbil

15, 16, 18 e 19 de maio de 09.00 a 10.30 h. Para persoas sen coñecementos previos.

Aula CeMIT (Centros para a Modernización e Inclusión Tecnolóxica) do Concello de Betanzos, Rúa Emilio Romay, nº 1. Tlf. 981771300

Organiza: Concello de Betanzos

EDIFICIO ARQUIVO

- Sábados 13 e 20 de maio 12.00 h Obradoiro de danza creativa en familia: movemento, apego e lingua, por conta de Laura Martínez Rey de Xanzá Movemento Eco-creativo. Organiza: Concello. Colabora: Xunta de Galicia.

CONFERENCIAS

CICLO CONFERENCIAS DO ANUARIO BRIGANTINO

- Xoves 18. 20.00 h Sala Azul do Edificio Arquivo. Conferencia titulada "Cen anos da Casa Núñez", por conta de Pedro Galilea.

- Venres 26. 20.00 h Sala Azul do Edificio Arquivo. Conferencia titulada "CEIP Vales Villamarín: 50 aniversario", por conta de Alejandro Sánchez. Organiza: Concello de Betanzos.

MÚSICA

- Sábado 13. 20.00 h Sala Xulio Cuns. Concerto polo Día das Letras Galegas por conta de diversas agrupacións da Escola Municipal de Folclore (EMuF). Organiza: Concello de Betanzos dentro do programa das Letras Galegas.

- Domingo 14. 13.00 h Palco da Música. Concerto de Black acoustic, dentro do ciclo de concertos "O palco resoa". Organiza: Concello de Betanzos dentro da Rede Cultural da Deputación da Coruña. PROGRAMA CIRCUÍTOS (Música antiga en Betanzos)

- Venres 19. 20.00 h Igrexa de San Francisco. Concerto de música antiga do grupo Gradualia

- Sábado 20. 20.00 h Igrexa de Santa María do Azougue. Concerto de música antiga a cargo dos violinistas Miriam Hontana e Adrián Linares

- Domingo 21. 20.00 h Igrexa de Santiago. Concerto de música antiga por conta do contratenor Carlos Mena e o vihuelista Manuel Minguillón Organiza: Centro Nacional de Difusión Musical (CNDM) do Instituto Nacional das Artes Escénicas e da Música (INAEM) do Ministerio de Educación, Cultura e Deporte coa coprodución da Unidade Pastoral de Betanzos e do Concello de Betanzos. Acceso libre ata completar a capacidade.

TEATRO

- Xoves 25. 20.00 h. Aula de Cultura Xulio Cuns. Representación do espectáculo teatral "Macedonias. Unha teatral guerra" por conta de Estudio Casahamlet. Colabora: Concello de Betanzos.

As actividades programadas poden sufrir cambios de última hora. Máis información: www.betanzos.gal

PÚBLICO INFANTIL- XUVENIL

Quen pode vencer ó vento?

Autoras: Charo Pita e Marion Arbona.

Editorial: OQO

"Este conto trata dun poboado que un día tiveron unha seca e os animais tiveron unha idea para acabar con ela: chamar ó vento. Participaron a lebre, o león, a hiena e a tartaruga. Se queres saber como remata o conto tes que lembrar non mirar atrás".

Nenas e nenos de 2º D do CEIP Francisco Vales Villamarín

El gran libro de las brujas

Autor: Antonio Tello.

Ilustracións: Fernando Falcone

"É un libro que ten moitas historias sobre bruxas e sobre os seus trucos de maxia. Conta os inicios das bruxas e as súas vítimas. É un libro moi entretido porque conta moito máis do que aparece nas películas como a bruxa da sirenita ou de Rapunzel, cóntache a súa istoria e por que o fan".

Julia Fernández Carro, de 5º B do CEIP Francisco Vales Villamarín

A formiga coxa

Autora: Marilar Aleixandre.

Ilustracións: Fran Jaraba. Editorial: Xerais "Había unha vez unha formiga coxa que sae do seu formigueiro porque a trataban mal e vai buscar un lugar onde non a desprecen por ser diferente. Coñece a unha ra peluda, unha cabra cun só ollo, etc. É un conto moi divertido".

Christian Dean Marini Hortal, de 3º A do CEIP Francisco Vales Villamarín

PÚBLICO ADULTO

Hamnet

Autora: Maggie O'Farrel.

Este mes os recomiendo Hamnet de Maggie O'Farrell. Partiendo de la historia familiar de Shakespeare, la autora transita entre la ficción y la realidad para trazar la recreación de un suceso que dio lugar a Hamnet , una de las obras literarias más famosa de todos los tiempos. La autora ahonda en las pequeñas grandes cuestiones de cualquier existencia: la vida familiar, el afecto, el dolor y la pérdida. Una prodigiosa novela.

Recomendado por: Rosario Anido Pacheco

2023 ESTRENOS DE CINE

SLASHER

Alberto Armas dirige este film de terror adolescente en el que nos cuenta la historia de Julio, a quien el día que cumple 18 años su madre le regala la máscara con la que su padre cometía asesinatos en el pueblo, un auténtico psicópata. El problema llega cuando se enamora de Úrsula, que acaba de llegar al pueblo. Los jóvenes Sergio Alguacil y Cristina Bravo son sus protagonistas. Para los amantes del cine que da título a esta película.

FAST & FURIOUS X

Décima y última entrega de la saga exitosa del mismo título que vuelve a tener a Vin Diesel como su protagonista. En esta ocasión, él y su familia son el objetivo de Dante (Jason Momoa) que ha jurado vengarse y destruir a Toretto y los suyos. Michelle Rodríguez y Thyrese Gibson acompañan a Diesel en su última aventura de la saga que dirige Louis Leterrier.

LA SIRENITA

Llega a nuestras pantallas la versión en imagen real con personajes de carne y hueso del clásico de Disney interpretado por Halle Bailey y Melissa McCarthy. La historia que todos conocemos dirigida por el gran director Rob Marshall ("Chicago"). Un éxito para estos próximos meses, incluso el verano.

Jesús Ramos

A campaña de primavera de ACEBE CCA sortea 100 euros a través da nova App da asociación

Os clientes dos negocios asociados terán ata o 30 de maio para reunir tíckets por valor de 300 euros e rexistralos na aplicación

REDACCIÓN / Betanzos

ACEBE CCA sorteará o vindeiro mércores 31 de maio o bono de 100 euros da campaña de primavera, a primeira que a asociación organiza a través da súa nova aplicación móbil Acebecca.

A acción promocional estará activa ata o 30 de maio e os clientes dos negocios asociados poderán participar descargando a App e reunindo tíckets de compra por valor de 300 euros que deberán rexistrar seguindo os pasos que lle indicará a propia aplicación.

Esta iniciativa ten como principal obxectivo dar a coñecer a nova aplicación coa que o colectivo busca chegar aos clientes dos negocios locais aproveitando as posibilidades que ofrecen as novas tecnoloxías e ferramentas informáticas.

A App está concebida para ofrecer novos servizos aos asociados, que poderán crear as súas propias accións promocionais e de fidelización de clientes a través da aplicación, ademais

de participar nas campañas organizadas pola asociación.

Por outro lado, con esta campaña de primavera, a asociación quere premiar a fidelidade dos clientes que realizan as súas compras en Betanzos e, máis en concreto, nos negocios asociados a ACEBE CCA, aportando un valor engadido ás súas compras e fortalecendo entre os socios e socias a importancia de formar parte dun colectivo que aglutina actualmente a máis de 170 negocios de diferentes sectores.

Un bono de 100 euros

Para poder participar nesta campaña, será preciso que os clientes teñan descargada a aplicación Acebecca, que está dispoñible para Android e Ios, darse de alta como usuario, entrar na campaña e rexistrar os tíckets de compra que reúna ata sumar un valor de 300 euros.

Cada cliente poderá participar máis dunha vez reunindo para cada participación tíckets que sumen 300 euros.

Para que os tíckets teñan vali-

dez e poidan participar no sorteo deberán corresponderse con compras realizadas nos establecementos asociados a ACEBE CCA entre o 17 de abril e o 30 de maio.

O sorteo celebrarase o mércores 31 de maio mediante a propia aplicación que seleccionará á persoa gañadora ao azar. Unha vez realizado o sorteo, a organización comprobará que o gañador ou gañadora cumpre os requisitos establecidos nas bases antes de activar o premio na súa aplicación. De non ser así, volverá a realizarse o sorteo.

O cliente que resulte premiado, recibirá un bono de 100 euros na App que poderá canxear nos establecementos asociados, tamén a través da aplicación, amosando o código QR da App no momento de efectuar o pago.

A directiva de ACEBE CCA anima tanto aos socios e socias como ás persoas que consumen nos establecementos asociados a que descarguen a aplicación para poder participar nesta primeira campaña que a entidade organiza a través da App e que

a APP de ACEBE CCA.

2. Rexístrate como usuario.

3. Entra na campaña e rexistra os tíckets das compras que fagas nos establecementos asociados a ACEBE CCA do 17 de abril ao 30 de maio, ata completar 300 euros. O 31 DE MAIO SERÁ O SORTEO. Se eres a persoa agraciada poñerémonos en contacto contigo para activar na túa App o bono de 100 euros. Moita sorte!!

non será a única.

Tanto os titulares de negocios asociados como as persoas traballadoras das diferentes empresas socias tamén poden participar na acción promocional, se ben deberán facelo con tíckets de compra doutros establecementos. Non poderán participar nin os membros da xunta directiva da asociación nin as persoas empregadas da entidade. Poden consultar as bases completas da promoción na páxina web de ACEBE CCA:

www.comerciodebetanzos.com. A directiva da asociación, que subliñou as múltiples vantaxes da nova app, lembra que o premio da campaña só poderá canxearse mediante a aplicación polo que inciden en que é moi importante que todos os socios e socias a teñan descargada para que o cliente poida gastar o bono nos seus negocios. A campaña está subvencionada pola Xunta de Galicia, a Deputación da Coruña e o Concello de Betanzos.

Betanzos

Pza. Alfonso IX, Nº 10 Telf. 981 77 09 52 - BETANZOS

A directiva de ACEBE CCA reúnese cos candidatos á alcaldía do PSOE e de VOX

Previamente mantiveron encontros coas candidatas do PP e do BNG á alcaldía de Betanzos para abordar cuestións relacionadas co sector comercial e empresarial

REDACCIÓN / Betanzos

A directiva de ACEBE CCA reuniuse a principios do mes de abril coa candidata á alcaldía do PSOE, María Barral, e co candidato de Vox, Javier Manigrasso. Estas xuntanzas, todas elas a petición dos grupos políticos, seguiron ás que xa se celebraran no mes de marzo coas candidatas do BNG e do PP, Amelia Sánchez e Cecilia Vázquez. Á xuntanza con Vox acudiron Javier Manigrasso e Arturo Saenz Fernández que se interesaron polas demandas e preocupacións do comercio e das empresas de Betanzos e ofreceron o seu apoio ao comercio local e aos produtos de cercanía. Entre as cuestións que se abordaron estiveron a limpeza, a seguridade, o aparcamento, alixeirar a burocracia para que poidan abrir novos negocios, a redución da cuota de autónomos de comercio, melloras para o casco histórico e, en xeral, medidas para que Betanzos prospere. Na reunión co Partido Socialista estiveron a candidata e actual alcaldesa, María Barral, e a concelleira de Comercio, Ángeles Veiga. Ademais dos temas comúns que a directiva expuxo a todos os partidos como a seguridade e a limpeza, abordáronse cuestións como os convenios con ACEBE CCA que permiten apoiar economicamente as actividades da asociación. Neste sentido, a directiva pediu un incremento da partida

Xuntanza da directiva de ACEBE CCA co PSOE / FOTO ARUME

REDACCIÓN /

A Xunta de Galicia puxo en marcha unha nova campaña dos Bonos Activa Comercio que ofrecen aos clientes 30 euros de desconto nas compras que realicen nos comercios adheridos.

Os comercios poderán sumarse á campaña ata o día 1 de setembro de 2023 accedendo á web: www.bonosactivacomercio.gal.

Os negocios adheridos deberán colocar nun lugar visible do exterior do establecemento o material publicitario que a Xunta facilitará para que os clientes poidan identificar os negocios nos que poderán facer uso dos bonos.

Os clientes poderán descargar os bonos dende o 15 de maio ata o 15 de setembro na web: www. bonosactivacomercio.gal. Este ano, como novidade, non haberá un límite de usuarios que poidan descargar os bonos senón que se limitará o importe total de des-

contos ata que se esgote o orzamento de 2,5 millóns de euros que a Xunta destina a esta finalidade. É dicir, unha vez que se canxearan bonos polo importe total do orzamento establecido, os que non foran utilizados quedarán cancelados e non poderán gastarse.

As compras iguais ou superiores a 20 euros e inferiores a 30 terán un desconto de 5 euros; as compras iguais ou superiores a 30 euros e inferiores a 50 euros terán un desconto de 10 euros e nas de importe superior a 50 euros o desconto será de 15 euros.

Cada bono ten un total de 30 euros en descontos que se aplicará a través dun código QR que o cliente deberá amosar no momento de realizar o pago.

Xuntanza da directiva de ACEBE CCA con VOX / FOTO ARUME

orzamentaria que consideran insuficiente e, sobre todo, máis axilidade á hora de asinar e de aboar as subvencións. De feito, lembraron que aínda non está asinado o convenio de 2022, o cal perxudica a actividade da asociación.

ACEBE CCA ofreceu a súa colaboración e asesoramento para a organización das campañas que

promove o Concello para que se axusten ás demandas e necesidades do sector e a petición de que esas iniciativas se realicen de forma coordinada coa asociación. A inseguridade foi outro dos puntos tratados así como o estado das vivendas no casco histórico. ACEBE pediu máis iniciativas de apoio ao consumo local.

A Xunta pon en marcha os Bonos Activa Comercio que poderán descargarse desde o 15 de maio

Catro candidaturas optan á alcaldía de Betanzos

María Barral e Cecilia Vázquez repiten como candidatas polo PSdeG-PSOE e polo PP, respectivamente. Amelia Sánchez estréase como candidata do BNG e por primeira vez preséntase VOX cunha candidatura encabezada por Javier Manigrasso

REDACCIÓN / Betanzos

O 13 de maio deu comezo a campaña electoral para os comicios que se celebrarán o domingo día 28 de maio. Betanzos poderá elixir entre catro candidaturas: PSdeG-PSOE, PP, BNG e VOX, que se estrea por primeira vez nestas municipais con Javier Manigrasso como cabeza de lista. Tamén estrea candidata á alcaldía o BNG, con Amelia Sánchez como número 1. Repiten candidatura María Barral polo PSOE e Cecilia Vázquez polo PP. Acompañan a María Barral Varela na lista do PSOE, por esta orde: Diego Fernández López, Andrés Teijo Hermida, Ana Belén Veiga Pita, Ricardo Cheda Faraldo, María de los Ángeles Veiga López, Andrés Pandelo Torres, María Jesús Regueiro Sánchez, Pablo Beade Pérez, María José Sánchez Vázquez, Miguel García Varela, Lucía Castaño Ramos, Aitor Lesta Rodríguez, Paula Ois Fraga, Lara Diz Iglesias, Elena Germade Fraga e Xaquín Barral Varela. Como suplentes: Antonio Vázquez Lorenzo e María Belén Villuendas Criado. Na candidatura do PP , encabezada por Cecilia Vázquez Suárez , figuran, por esta orde: Eduardo Rodríguez Teijo, María Vanessa Seijo Siso, José Manuel Manso Naveira, Araceli López Cotos, Pablo Villaverde Basteiro, Antonio Velo Pérez, Manuel Martínez Vicente, María Socorro Pilar Iglesias Balado, María García Costoya, Ana Belén Gómez Viqueira, Manuel Vázquez Miranda, María Esther Rivas Pardo, Noel Agilda Fernández, Patricia Pernas Mariño, Ana Isabel Pedreira del Río e José Santiago Vía Leira. Como suplentes: María Jesús Rodríguez Prieto, Rodrigo Rodríguez Sánchez, María José Doporto Sabín, Antonio Abeal Vázquez, Manuel Héctor Blanco Rey, Manuel Carro Purriños, María Lourdes Vía Maceiras, María Carmen Teijo Cean, Jaime Alberto Pita Varela e Alejandro Manuel Vázquez Suárez.

A lista do BNG , con Amelia Sánchez Pérez á fronte, está composta por: María Vanessa Rey Carro, Salvador González Fernández, María Bonome Orgeira, Xesús Paz López, María Pilar Vázquez Rodríguez, Ramón Manuel Bouzas Tobío, Teresa Rivera García, Carlos Maceiras Lagoa, Antón Manuel Tenreiro Ferreiro, Encarnación Vidal Santos, Xavier Campo López, Silvia Aguiar Barral, Andrés Otero Botana, Andrés Otero Martínez, Elisabet Ramos García e Henrique del Río Otero. Como suplentes figuran:

Concepción Valladares Vázquez, Francisco Porto Domínguez, Emma María Marques Solla, Fernando Andrade Fandiño e Antonio Fafián Casal.

A candidatura de VOX , con Francisco Javier Manigrasso Martínez á fronte, está formada por: Arturo Sáenz Fernández, Francisco Casteleiro Carro, Rosa María Pérez Torrens, Vanessa Pan Sánchez, Julio Andrade Gómez, María del Carmen García Debén, José Raúl Caamaño Lata, Javier Ramos Seoane, Noelia María Lemos Carro, José Luis Luna Arias, José Ramón Vizcaíno Sánchez, Margarita Ibáñez Ruíz, Bernardo Porto Vázquez, Mercedes Sánchez Lorenzo, Jesús Sánchez Rodríguez, Lorena Judith Mihoc Miranda. Como suplentes: Samuel Vázquez Gándara, Marcela María Restrepo López e Gustavo Adolfo Rumbo Posse.

Candidaturas na comarca

Nos municipios da comarca que forman parte da área de influencia deste periódico (Abegondo, Coirós, Curtis, Irixoa, Miño, OzaCesuras e Paderne) repiten candidatura os actuais mandatarios, agás en Paderne, onde César Longo renunciou a presentarse tras máis de 20 anos como alcalde.

En Abegondo preséntanse como candidatos: José Antonio Santiso Miramontes (PP), Jairo Bello Vidal (PSOE) e Blandino García Roel (BNG).

En Bergondo : Alejandra Pérez Máquez (PSOE), Francisco Manuel Fafián Torreiro (PP), Juan Antonio Fariña Pedreira (Alternativa dos Veciños) e David Carro Temprano (BNG).

En Coirós : Francisco Quintela Requeijo (PP), José Manuel Vara García (PSOE), e Pura Ferreño Saia (BNG).

En Curtis : Javier Francisco Caínzos Vázquez (PP) e Lucas Quintas Gómez (BNG).

En Irixoa : Antonio Deibe Sanmartín (PP), María José Cal Álvarez (PSOE) e Sergio Nicolás Boado Seoane (BNG).

En Miño: Manuel Vázquez Faraldo (PSOE), María Begoña Yáñez Sanmartín (PP), Nicolás Alberte García (BNG) e Miguel Anxo Abraira Sobrado (LIGANDO).

En Oza-Cesuras : José Pablo González Cacheiro (PP), Estefanía Busto Dopazo (BNG) e María Pilar Pedreira Sánchez (PSOE).

En Paderne : Sergio Platas Casal (PSOE), Pedro Antonio López Ríos (PP) e José Manuel Pérez Martínez (BNG).

Publicamos as imaxes de presentación de candidaturas facilitadas polos partidos políticos. Ao peche desta edición non nos foi posible dispoñer da fotografía da candidatura de VOX.

Graduados sociales, servicios de laboral, fiscal y contable. Declaraciones de la Renta, Sucesiones y otros trámites con la Administración.

Agentes exclusivos de REALE SEGUROS.

981 770 205 · 693 410 900

Av. Linares Rivas,6-bajo 15300 BETANZOS

socialrouco@telefonica.net

Candidatura do PSdeG-PSOE de Betanzos

Candidatura do PP de Betanzos

Candidatura do BNG de Betanzos

O

Afundación retoma en Betanzos o proxecto interxeracional "Fálame da emigración"

REDACCIÓN / Betanzos

O Espazo Vaina, con sede na rúa Rollo, 62, baixo esquerda, en Betanzos, acolle desde o 14 de maio e ata o 17 de xuño unha exposición titulada "Faces", do artista e artesán da madeira Meriense, Luis Tizón.

A mostra, que pode visitarse os xoves, venres e sábados en horario de 17.00 a 20.00 horas, está composta dunha gran serie de máscaras realizadas en madeiras nobles procedentes de mobles antigos.

O autor adoita usar técnicas onde emprega con frecuencia o uso do lume para tratar as pezas, o que lle aporta unha pátina moi característica ao seu traballo. A súa obra pode verse en Instagram @otizon13. A exposición está organizada pola asociación Crúa e a súa actividade pode seguirse en Instagram @espazo.vaina.

A xeración de 1973 celebra a súa cea de 50 aniversario o 17 de xuño

REDACCIÓN / Betanzos

A xeración de betanceiros e betanceiras e tamén persoas da contorna vencelladas a Betanzos por estudio ou traballo, nacidos en 1973, celebrará a súa cea do 50 aniversario o vindeiro sábado 17 de xuño en El Caserío de Tión, en Coirós.

O prezo é de 65 euros e inclúe a cea, autobús desde Betanzos, Dj e fotógrafo.

As persoas que desexen asistir poden informarse dos detalles do evento e apuntarse no teléfono 667511182. A data límite para inscribirse é o 7 de xuño.

REDACCIÓN / Betanzos

Afundación, a Obra Social de ABANCA, pon en marcha en Betanzos unha nova edición do seu programa interxeracional "Fálame da emigración", interrompido dende 2020 pola pandemia.

O fío condutor do proxecto é achegar ao alumnado de secundaria as experiencias das persoas maiores na emigración.

No encontro celebrado no IES Francisco Aguiar o pasado 19 de abril, cinco persoas voluntarias do Espazo +60 Afundación, Sara Crespo, Sara López, Gladys Meoqui, José Antonio Riva, Jesús Núñez, e 100 estudantes de 4º de ESO dialogaron na aula sobre a experiencia dos maiores na emigración e a visión de ambos sobre o pasado e o

presente dos movementos migratorios.

Esta é a sexta edición do programa "Fálame da emigración" e neste tempo participaron máis de 3.500 estudantes de secundaria e bacharelato de 20 centros educativos de toda Galicia e 118 persoas maiores voluntarias, socias dos espazos +60 das sete principais cidades galegas e das poboacións de Betanzos, Pontedeume, Viveiro e Monforte de Lemos.

O programa artéllase a través de dous encontros interxeracionais na aula, guiados conxuntamente polos docentes e por persoal dos Espazos +60 de Afundación. Entre ambos os encontros, o alumnado investiga sobre a experiencia da súa familia na emigración para compartila na seguinte xuntanza e, deste

O Concello programa visitas guiadas ao Pasatempo a partir do 11 de maio

REDACCIÓN / Betanzos

O Concello de Betanzos programa visitas guiadas á zona histórica do Pasatempo para que as persoas interesadas poidan coñecer de primeira man o estado dos traballos de recuperación que se están a realizar.

As visitas realizaranse en grupos reducidos de entre 15 e 20 persoas previa inscrición. Dende o pasado 2 de maio xa está dispoñible na páxina web municipal e nas oficinas municipais a folla de inscrición para poder participar nas visitas, que se prolongarán durante varios meses. Poderán ser en

horario de mañá ou de tarde en función dos traballos que se estean a realizar en cada momento para non interromper os seu desenvolvemento.

A visita guiada terá un custe de 1,25 euros tal e como se aprobara no seu día para realizar esta actividade.

As obras da primeira fase de recuperación do parque están centradas no estanque do Retiro e as persoas visitantes poderán observar o estado actual do primeiro nivel do recinto no que se investiron uns 500.000 euros financiados polo Concello de Betanzos e pola Deputación da Coruña.

Alumnado do IES Francisco Aguiar durante os encontros con emigrantes organizados no proxecto "Fálame da emigración"

xeito, establecer un vínculo máis profundo coas persoas maiores. Todo o material

didáctico do proxecto pode consultarse na páxina web de Afundación.

A asociación Lar de Unta elixe nova directiva presidida por Xabier Doporto

A Asociación Lar de Unta elixiu a súa nova xunta directiva que estará presidida por Francisco Xabier Doporto Santos que estará acompañado de Xabier Janeiro Cortés como vicepresidente; Laura Muíño Rivas como secretaria; e Anxo García como tesoureiro.

Completan a directiva Chus Ansede, vogal de cultura; Henri-

que Fernández, vogal local; Ana Vázquez Penín, vogal de gastronomía; Edu de la Fuente, vogal de deporte; e Diego Fernández, vogal de mocidade.

O novo equipo agradece o traballo da anterior directiva e anunciou que seguirán coa liña marcada de ampliación do traballo realizado de converter Lar de Unta nun referente da vida cultural e social betanceira cunha aposta decidida polo casco histórico.

Espazo Vaina acolle desde o 14 de maio a mostra "Faces" do artista e artesán da madeira Luis Tizón

REDACCIÓN / Betanzos

Cruz Vermella Betanzos rende homenaxe ao voluntariado na presentación da Memoria 2022

e agradeceu o labor realizado polas 80 persoas voluntarias da organización

REDACCIÓN / Betanzos

A Asemblea Comarcal de Cruz Vermella Betanzos presentou o psado 21 de abril a súa Memoria anual de actividades nun acto celebrado no Alfonsetti e no que se rendeu homenaxe ao voluntariado que fai posible esta labor.

Cruz Vermella Betanzos conta na actualidade con 80 persoas voluntarias e 968 persoas e empresas socias activas ás que a entidade agradece a súa colaboración e traballo desinteresado que permite desenvolver accións en materia de inclusión social, emprego, saúde, educación, socorros e medio ambiente. No acto participaron a presidenta provincial de Cruz Vermella en A Coruña, Mercedes Casanova, o presidente comarcal, Víctor Méndez, o secretario provincial, Marcos Gómez Paz e a coordinadora da Asemblea, Chelo Vázquez, que, xunto coa alcaldesa, María Barral, entregaron os diplomas de recoñecemento ao voluntariado, persoas socias e entidades colaboradoras. Tamén participou a

A poeta betanceira

Esther López Castro presenta o libro María soñadora no xardín do Pasatempo

REDACCIÓN / Betanzos

A poeta betanceira Esther López Castro presentou o pasado 4 de maio no Salón Azul do Liceo o seu libro María soñadora no xardín do Pasatempo, editado polo Concello de Betanzos.

Un momento da presentación da Memoria 2022 / ARUME

alcaldesa de Bergondo, Alejandra Pérez. Durante o acto rendeuse unha sentida homenaxe a José e Rubén, dous voluntarios da Asemblea Comarcal recentemente falecidos.

VII Andaina nocturna

Dentro das actividades programadas pola entidade, o vindeiro

Roxín Roxal organiza un roteiro polo Val do Frade, na Ribeira Sacra, o 21 de maio

Os roteiros de primavera organizados pola asociación comezaron cunha visita aos petróglifos do Monte das Penas

venres 2 de xuño Cruz Vermella Betanzos organiza a VII Andaina Nocturna que se realizará de maneira presencial e que terá carácter solidario. As persoas que desexen participar deberán inscribirse previamente na sede da asemblea comarcal en Betanzos, situada na Avenida Linares Rivas número 1, ou ben por teléfono no 981771727.

A Asociación Roxín Roxal organiza para o domingo 21 de maio un roteiro para visitar os recentes descubrimentos arqueolóxicos do Val do Frade, en Vilachá de Salvadur, na Ribeira Sacra. O roteiro, de mañá e tarde, estará guiado polo arqueólogo e técnico de cultura Xosé Gago e inclúe unha visita a unha adega e o xantar nun furancho da localidade.

As persoas que desexen participar poden inscribirse na web roxinroxal.gal ata o 18 de maio. O prezo é de 30 euros para socios e socias e de 40 euros para non socios e inclúe transporte e xantar.

A actividade forma parte dos Roteiros de Primavera, que comezaron o pasado 6 de maio cun percorrido polos petróglifos do Monte das Penas, en Oza-Cesuras. Un roteiro de tarde e noite que se realizou en colaboración coas Brigadas da Paisaxe, acompañados do paisaxista Bruno Prada, e que contou cunha elevada participación.

Percorreron a braña da Boquela, un campo de mámoas e unha mina de auga con pozo que contén especies vexetais protexidas e ao anoitecer, tras merendar na Casa do Pobo do Freixo, visitaron os petróglifos do Monte das Penas.

unha resposta social ante unha ameaza territorial, a implantación de polígonos industriais de vocación eólica nas nosas vilas e aldeas e sobre as nosas casas, producindo unha situación de medo e incertidume xeralizada", explicou o paisaxista Bruno Prada, quen subliñou que "en certo senso fixo de catalizador nesta enorme resposta social e cultural fronte á barbarie", dixo.

Os resultados das Brigadas foron practicamente inmediatos e permitiron localizar un conxunto de petróglifos a partir dun mapeo colectivo e de información facilitada por veciños e veciñas, e, coa colaboración do Concello de OzaCesuras, realizouse unha dixitalización e unha experiencia de recoilado máis rápida e eficiente que permitiu, a través do Visor Patrimonial Municipal de Oza-Cesuras, aglutinar o patrimonio natural e cultural xunto aos servizos dispoñibles no concello a través dunha rede de camiños e sendas tradicionais. Implementouse tamén un Programa de Respeto pola fauna e convivencia dos ecosistemas naturais para protexer especies da flora e fauna que se atopan na zona, algunhas catalogadas coma raras e vulnerables.

De esq. a dta.: Olga Patiño, Esther López Castro e María Barral

O acto estivo presidido pola alcaldesa, María Barral, e, xunto á autora, participou tamén a poeta Olga Patiño.

Ao remate do acto, o numeroso público asistente recibiu un exemplar como agasallo.

As Brigadas da Paisaxe

As Brigadas da Paisaxe de Galicia naceron a comezos de 2022 "como

Xa en 2022 comezan a facerse roteiros diurnos e nocturnos polos enclaves, hoxe en día catalogados, para amosar o extraordinario valor arqueolóxico que posúe a contorna, tal e como explicou Bruno Prada.

PEIXES E MARISCOS

Imaxe do roteiro polo Monte das Penas organizado por Roxín Roxal

REDACCIÓN / Betanzos

A entidade fixo balance das accións desenvolvidas pola Asemblea Comarcal

Implicar a la juventud, el gran reto de la Semana Santa de Betanzos

El presidente de la Cofradía, el diseñador Jorge Vázquez, se mostró satisfecho y agradeció el esfuerzo de los cofrades y de las personas colaboradoras

REDACCIÓN / Betanzos

Con la satisfacción de haberlo dado todo y de haber contado "con un equipo de gente que adora Betanzos y que ha trabajado muchísimo", el presidente de la Cofradía de Semana Santa de Betanzos, Jorge Vázquez, se siente orgulloso de la implicación de los betanceiros y betanceiras en la Semana Santa y del resultado de las primeras procesiones que se celebran bajo su presidencia.

El cuidado exquisito en la decoración de los pasos, la recuperación y puesta en valor de los trajes antiguos rescatados de los baúles de las iglesias y del Museo de As Mariñas, la solemnidad que aportó la presencia de la Corporación y los cambios introducidos en algunas de las procesiones han aportado un plus de calidad a las celebraciones y sientan la

Pesar en Betanzos polo pasamento do sacerdote

Manuel Ares Faraldo

Faleceu o pasado 12 de abril aos 94 anos

O pasado 12 de abril faleceu en Betanzos, aos 94 anos, o sacerdote Manuel Ares Faraldo causando un fondo pesar na cidade. O funeral, oficiado no santuario de Os Remedios, estivo presidido polo arcebispo electo de Santiago de Compostela, Francisco José Prieto Fernández.

Ares Faraldo, nado en Betanzos en 1929, estudiou Teoloxía, Filosofía e Humanidades na Universidade Pontificia de Comillas, onde foi ordeado sacerdote o 1 de abril de 1956. O 11 de xullo dese mesmo ano oficiou a súa primeira misa en Betanzos.

Entre 1957 e 1969 foi misioneiro en Bolivia e ao seu regreso impartiu clases de Relixión no IES Francisco Aguiar de Betanzos. Foi o titular do Santuario de Nosa Señora do Camiño (Os Remedios) durante máis de trinta anos, párroco de San Martiño de Tiobre e de San Andrés de Obre, capelán do Convento das Madres Atustinas e arcipreste de Xan Rozo.

Ademais, destacou pola súa labor como investigador e publicou diversos traballos no Anuario Brigantino e foi secretario do comité científico da publicación. O 30 de maio de 2019, recén cumpridos os 90 anos, pronunciou a que foi a súa última conferencia titulada "Juan de Betanzos y los incas", no marco da conmemoración do 800 aniversario do traslado da cidade dende Tiobre ao Castro de Untia.

base para que la Semana Santa de Betanzos siga creciendo, tal y como explicó Jorge Vázquez. El diseñador ya trabaja en nuevas ideas de cara al próximo año, que ha expuesto en una reciente reunión con sus compañeros y compañeras de la Cofradía en la que han analizado "lo bueno y lo que no ha salido como queríamos, en qué podemos mejorar de cara al año que viene", dijo, y reconoció que "el gran reto es despertar a los jóvenes, que vean la Semana Santa como algo cultural, que se involucren. Es una forma de mirar por nuestro patrimonio y nuestra cultura. Tenemos que luchar por nuestras tradiciones, no se pueden perder. Yo espero haber podido aportar mi grano de arena".

Jorge Vázquez se ha volcado en la organización de la Semana Santa, supervisando cada detalle, planchando y almidonando, res-

taurando, decorando... y saliendo también en las procesiones: "Creo que tengo que dar ejemplo y por eso me vestí. Sé que a mucha gente le sorprendió verme portando la cruz. No busco figurar, lo que quiero es lo mejor para Betanzos", explicó, al tiempo que animó a la gente, en especial a la juventud, a que colaboren con la Semana Santa: "Hay muchas cosas en las que se puede ayudar y tenemos un proyecto muy bonito".

No obstante, agradeció las numerosas colaboraciones recibidas, las donaciones y aportaciones llegadas de Betanzos y de fuera y el trabajo de todas las persoas que se han involucrado en las celebraciones.

Ahora, la Cofradía trabaja en los preparativos de las procesiones de Corpus Christi en las que el diseñador quiere introducir algunos cambios.

Betanzos acolle un ciclo de música antiga do

Centro Nacional de Difusión Musical

REDACCIÓN / Betanzos

As igrexas de San Francisco, Santa María do Azougue e Santiago acollerán cadanseu concerto de música antiga dentro do Programa Circuítos do Centro Nacional de Difusión Musical (CNDM) do Instituto Nacional das Artes Escé-

nicas e da Música (INAEM) do Ministerio de Educación, Cultura e Deporte, en colaboración coa Unidade Pastoral de Betanzos e do Concello de Betanzos. O ciclo comeza o venres 19 co concerto do grupo Gradualia ás 20.00 horas na igrexa de San Francisco. O sábado 20, a sede

será a Igrexa de Santa María do Azougue coa actuación dos violinistas Miriam Hontana e Adrián Linares. O programa pechará o domingo 21 na Igrexa de Santiago co concerto do contratenor Carlos Mena e o vihuelista Manuel Minguillón. O acceso será gratuíto ata completar a capacidade

REDACCIÓN / Betanzos

Manuel Ares Faraldo / ARUME

Niños y niñas participaron en la procesión del Viernes Santo / ARUME

Procesión del Santo Encuentro en la Praza da Constitución / ARUME

El presidente de la Cofradía, Jorge Vázquez / ARUME

Procesión del Viernes Santo / ARUME

Atocha gaña o Campionato da II Liga Maker Drone cun prototipo deseñado por alumnado de 2º de ESO

REDACCIÓN / Betanzos

O CPR Plurilingüe Nuestra Señora del Carmen Atocha de Betanzos proclamouse gañador do Campionato da II Liga Maker Drone que se celebrou o pasado 5 de maio no Coliseum de A Coruña, cun prototipo deseñado por alumnado de 2º de ESO.

O equipo betanceiro impúxose aos outros 17 grupos participantes doutros colexios de Galicia. A competición está organizada pola Fundación Barrié e o Instituto Tecnolóxico de Galicia e consistiu en deseñar, programar e voar un sistema instalado nun dron para recoller residuos mariños e depo-

Alumnado e docentes de Atocha visitan a illa grega de Kos dentro do programa

Erasmus

REDACCIÓN / Betanzos

Un grupo de 11 estudantes e dous profesores do CPR Plurilingüe Nuestra Señora del Carmen Atocha de Betanzos viaxou entre o 22 e o 29 de abril á illa de Kos (Grecia) grazas á Acreditación Erasmus que o centro conseguiu na convocatoria de 2020.

Grupo de alumnos e alumnas do CPR Plurilingüe Nuestra Señora del Carmen Atocha que gañou o campionato da II Liga Maker Drone

sitalos nos seus correspondentes colectores a bordo dun barco simulado no menor tempo posible.

O deseño elaborado polo alumnado de Atocha ten un sistema que permite unha gran apertura das "garras" que facilita aos pilo-

tos a recollida de todo tipo de residuos e o manexo do dron. Este foi un dos aspectos destacados como punto forte do prototipo. A competición aúna diferentes disciplinas: tecnoloxía, programación, deseño 3D, traballo en equipo e resolución de problemas.

Fragas do Mandeo planta máis de medio milleiro de árbores autóctonas

A plantación realizouse en parcelas que a fundación custodia en Oza-Cesuras e Coirós

A Fundación Fragas do Mandeo rematou o pasado 15 de abril a súa campaña anual de reforestación que este ano permitiu plantar máis de medio milleiro de árbores autóctonas en parcelas que a entidade custodia en Ollo da Roda (Oza-Cesuras), Os Vellos e Espenuca (Coirós).

En total plantáronse 518 exemplares de 14 especies distintas: carballo, castiñeiro, freixo, pradairo, cerdeira brava, bidueiro, freixa, abeleira, salgueiro, loureiro, sabugueiro, sanguiño, estripo e abruñeiro. Colocáronse tamén titores, atáronse as árbores ventureiras de pequeno porte e realizáronse outras tarefas de mantemento.

explicaron. O colectivo considera moi importante a diversidade, xa que a presenza dun número elevado de especies arbóreas permite que sexa máis amplo o periodo anual no que hai algunha árbore ofrecendo brotes novos, pole, néctar ou froitos, dos que dependen numerosos animais para a súa alimentación ao tempo que a heteroxeneidade na forma e no porte das distintas especies tamén ofrece maiores posibilidades de refuxio e nidificación e proporcionan ao bosque maior resiliencia ante os cambios climáticos, tal e como comentaron responsables da entidade.

Limpezas semanais

Alumnado do CPR Plurilingüe Nuestra Señora del Carmen Atocha que viaxou, xunto a dous mestres, á illa de Kos (Grecia)

Durante a súa estadía, o grupo acudiu ao instituto Zipari, onde realizaron diferentes actividades. Participaron nun proxecto de inclusión social que o centro está a levar a cabo, asistiron a unha presentación sobre educación medioambiental e a unha clase de inglés. Tamén realizaron unha visita educativa ao primeiro "Ippokrateion" High school e á "Hippocratic Foundation" para un evento cultural. A viaxe incluiu un percorrido pola illa, visitando a cidade de Antimanchia e o pobo turístico de Kardamena.

O centenario da Casa Núñez e o Vales Villamarín completan o Ciclo de Conferencias do Anuario Brigantino

REDACCIÓN / Betanzos

O Ciclo de conferencias do Anuario Brigantino, que comezou o 5 de maio continuará os días 18 e 26 coas ponencias "Cen anos da Casa Núñez", a cargo de Pedro Galilea e "CEIP Vales Villamarín: 50 aniversario" por Alejandro Sánchez Amado. As charlas serán ás 20.00 horas na Sala Azul do Edificio Aquivo. O ciclo comezou o día 5 coa charla de Ángel Arcay e Paz Moreno titulada "40 anos do Museo das Mariñas: da roda do Carro a Sofía Feliu" e o día 12 con "Pai Menni: 100 anos dende o corazón" por Juan Antonio Rodríguez, S. Ana Domene, Alicia Sastre e M. José Pena.

Viveiro propio

As plantas empregadas nas reforestacións proceden do viveiro da fundación, no que están a reproducir 18 especies de árbores, todas de ecotipo local xa que as sementes son recollidas na bisbarra. Ademais das especies citadas, no viveiro reproducen acivro, érbedo, lamigueiro e pereira brava e agardan poder incorporar proximamente o cerquiño e a maceira brava.

Este ano, ademais, puideron doar un cento de exemplares destinados a xardíns nos que se optou por arborado autóctono no canto de especies exóticas. 21 desas árbores foron entregadas á Reserva de Biosfera para o xardín das súas novas instalacións en Abegondo.

Dende Fragas do Mandeo incidiron na "gran simplificación das fragas da nosa bisbarra, tanto por ter pouca variedade de árbores como por presentar escasa diversidade estrutural",

Unha vez rematada a plantación, a entidade retomará as recollidas de lixo semanais na xunqueira da ría da que levan retirado máis de 1,2 toneladas de lixo.

Ademais, seguen a mercar montes co obxecto de conservar e ampliar a superficie de bosque autóctono. Os propietarios de parcelas nas proximidades do Mandeo ou do Mendo interesados en vender poden contactar coa Fundación no teléfono 981105903.

As persoas que desexen colaborar economicamente para que a entidade poida seguir ampliando as fragas ou ben participar nas xornadas de voluntariado poden contactar enviando un correo electrónico a correo@fragasdomandeo.org para que poidan recibir puntualmente a información sobre as diferentes actividades e iniciativas que promoven. Tamén poden consultar a súa web: www.fragasdomandeo.org.

Unha voluntaria de Fragas do Mandeo durante a plantación

REDACCIÓN / Betanzos

Pai Menni, un século de

e coidados en Betanzos

O centro, que leva acompañado a máis dun milleiro de persoas con discapacidade intelectual desde 1923, acaba de recibir a Medalla de Prata da cidade

REDACCIÓN / Betanzos

O Centro Pai Menni, pertencente á congregación de Hermanas Hospitalarias, leva dende 1923 atendendo desde Betanzos a persoas con discapacidade intelectual de toda Galicia.

A historia do centro iníciase en 1923 cando Juan García Naveira fundou o "Refugio para niñas lisiadas, raquíticas y escrofulosas pobres", en resposta á necesidade de moita familias galegas de principios do século XX con escasos recursos e con algún dos seus membros afectados polo virus da poliomielite.

Posteriormente, a institución foi doada á congregación das Hermanas Hospitalarias e prestou asistencia e educación a nenas necesitadas ata o ano 1965, momento no que comeza a adicarse á educación especial. Co paso do tempo encamíñase cara a

atención a persoas adultas con discapacidade e en 2009 convértese no centro sociosanitario que é actualmente e que, coa colaboración da Xunta de Galicia, proporciona atención integral a persoas con discapacidade intelectual.

Neste século de traxectoria foron atendidas máis de 1.100 persoas e na actualidade ofrece servizos de ámbito residencial con 154 prazas, das que 92 están destinadas a persoas con grandes necesidades de apoio e 44 para persoas adultas con discapacidade. Tamén dispón de 18 prazas de vivenda tutelada, centro de día e centro ocupacional así como o servizo de Atención Temperá para os municipios de Betanzos, Paderne e OzaCesuras.

Segundo datos facilitados pola institución, das máis de 150 presoas ás que Pai Menni presta servizo na actualidade, un 88,74% son mulleres e o

11,26% son homes. Persoas cunha media de 50 anos de idade.

Actos de celebración do centenario

O centro programou un conxunto de actividades para conmemorar o seu centenario.

O primeiro foi un acto institucional o 26 de abril ao que asistiron a conselleira de Política Social e Xuventude, Fabiola García; o arcebispo de Santiago, Julián Barrio; a alcaldesa de Betanzos, María Barral; a superiora xeral da congregación Hermanas Hospitalarias, Sor Anabela Carneiro e o bisneto dos irmáns García Naveira, Jaime Lafora, xunto ao equipo directivo do centro, persoas usuarias e colaboradores de Pai Menni. Trala celebración relixiosa, oficiada polo arcebispo de Santiago, as persoas partici-

pantes destacaron a traxectoria do centro, que é o máis lonxevo de Galicia en atención á discapacidade.

A directora xerente de Pai

Menni, Imma Segarra, explicou que "la celebración del centenario de la institución quiere servir de homenaje a todas las personas a las que el centro ha servido, así como transmitir y compartir un mensaje de sensibilización y de trabajo en igualdad de derechos para todas las personas", dixo.

Uns días antes, o 19 de abril, o Concello de Betanzos entregou ao centro a Medalla de Prata da cidade nun acto oficial ao que asistiu a Corporación.

O 22 de abril celebrouse a

tradicional festa na honra do patrón do centro, San Benito Menni, na que se deron cita persoas usuarias, familias, colaboradores e voluntarios. Os actos proseguiron coa celebración o 12 de maio das Xornadas técnicas nas que profesionais e colectivos analizaron os novos retos en discapacidade. O centro participou tamén como ponente no ciclo de conferencias do Anuario Brigantino, cunha ponencia sobre "La historia de la Hospitalidad en Betanzos". En agosto, coincidindo coa efeméride, Pai Menni colaborará nas festas de San Roque. A nivel interno, estanse a realizar talleres e formacións sobre a historia do centro.

Un momento do acto institucional con motivo do centenario

Francisco Vales Villamarín, un maestro adelantado a su tiempo

José-Domingo Vales Vía nos acerca a la figura de su padre a quien el próximo 16 de mayo se rendirá homenaje en el marco del 50 aniversario del colegio que lleva su nombre

ISABEL SOUTO /Betanzos

Francisco Vales Villamarín (Betanzos, 1891 - Betanzos, 1982)

es una de las figuras más destacadas de la historia reciente de la ciudad y su entrega por el municipio fue reconocida con la distinción como Cronista Oficial de la ciudad en 1940, con la Medalla de Plata de Betanzos y con su nombramiento como Hijo Predilecto en 1980. El próximo 16 de mayo el colegio al que da nombre le rendirá un homenaje como parte de los actos del 50 aniversario de su fundación.

Al acto asistirá su hijo José Domingo Vales Vía para descubrir la placa conmemorativa de esta efeméride. Con él hablamos para conocer aspectos singulares de Francisco Vales Villamarín, de su gran pasión por la enseñanza y de su afán perfeccionista en todo cuanto hacía.

En 1917 fundó las Irmandades da Fala de Betanzos y bajo su presidencia se organizaron los Xogos Florais en 1918. En 1926 funda el Museo Pedagógico Regional de A Coruña y en 1948 creó y dirigió el "Anuario Brigantino", publicación que a día de hoy sigue existiendo: "Yo era el que le llevaba las pruebas a la Imprenta de Villuendas, pruebas que llevaba 3 ó 4 veces, porque era muy escrupuloso a la hora de hacer las correcciones y mientras no viese íntegramente y limpio totalmente de faltas o de cuestiones estéticas en el montaje de las páginas, no paraba. Trabajaba por la noche porque por el día daba clases y no podía abandonar la escuela para dedicarse al Anuario y tenía que ocupar parte de la noche trabajando para cubrir el espacio de tiempo que necesitaba para que saliese la publicación",

recuerda José-Domingo Vales Vía. Ingresó en la Real Academia Galega en 1941 y fue nombrado secretario perpetuo en 1949, fue también miembro numerario de la Real Academia de Bellas Artes Nuestra Señora del Rosario y miembro correspondiente de la Real Academia de la Historia y cofundador del Instituto de Estudios Coruñeses José Cornide. Recibió las Medallas de Mérito en el Trabajo y del Mérito Cultural, en 1949 le fue concedida la Encomienda de Alfonso X, El Sabio, y en 1952 el Ayuntamiento de Betanzos le concedió la Medalla de Plata de la ciudad. Destacó por su faceta como investigador -centrando buena parte de sus trabajos en su ciudad natal- y también como escritor, poeta y periodista.

Un profesor atípico

Pero la gran pasión de Francisco Vales Villamarín era la enseñanza. Estudió Magisterio en Santiago de Compostela y obtuvo el título de Maestro Superior. Dio clase en Os Castros (A Coruña) donde también recibió homenajes. Entre sus alumnos estaban sus hijos Francisco y José-Domingo -en diferentes épocas ya que se llevaban 20 años- una situación que tenía ventajas y también inconvenientes: "Las primeras letras las aprendimos con él en la escuela y, casi siempre, también recibíamos más reprimendas que los demás compañeros. Él nos regañaba a nosotros, si estábamos por medio, claro, antes de castigar a otro alumno. Unha forma de hacer ver que no había distingos. Todos éramos iguales en clase.", recuerda.

Un acto institucional renderá homenaxe a Vales Villamarín no 50 aniversario do colexio

O centro, que acaba de recibir a Medalla de Prata da cidade, organiza o 17 de maio unha andaina solidaria

REDACCIÓN / Betanzos

A comisión organizadora do 50 aniversario do CEIP Francisco Vales Villamarín celebrará o 16 de maio ás 12.00 horas un acto institucional nas instalacións do centro co que se renderá homenaxe ao 50 aniversario do centro e a Francisco Vales Villamarín co descubrimento dunha placa conmemorativa que estará colocada na columna da entrada principal do colexio, xusto debaixo da que se instalara en 1982.

Vales Villamarín fue un maestro avanzado a su tiempo en su forma de impartir las clases: "Tenía una forma de actuar muy libre, llevaba a sus alumnos a los conciertos de la Orquesta Sinfónica de la Coruña, a las instituciones, a los museos, a las cajas de ahorro… para que aprendiésemos a manejarnos y a comprobar que la vida no se encerraba entre cuatro paredes. Había más allá y ese más allá no se puede aprender si no se vive en vivo y en directo. Eso es lo que perseguía", relata José-Domingo Vales, quien recuerda cómo su padre dedicaba jornadas de la semana a salir por Coruña para mostrar a sus alumnos como defenderse en la ciudad: "Nos decía: “Pregúntale al guardia donde está la calle X”. Y una vez que el alumno tenía la información: “Ahora nos conduces hasta donde te dijo el guardia” y era una forma de enseñar práctica y abierta y no encorsetada en la sala de clase", sostiene. Quiso transmitir esa pasión por la enseñanza a su hijo José-Domingo, quien reconoce que se sintió obligado a seguir los pasos de su padre si bien su vocación era otra muy distinta, la misma que su hermano había seguido, la de militar: "En cuanto le pedí a mi padre para ingresar en la Academia General Militar, por circunstancias de tipo sentimental él quería que yo siguiera su carrera y tuve que hacerla por amor a él. Y como decía Castelao: “Estudié la carrera de Medicina por amor a mi padre y no la ejercí por amor a la humanidad”. Yo digo lo mismo: “Estudié la carrera de Magisterio por amor a mi padre y no la ejercí por amor a la infancia”. No iban a salir bien parados. Recuerdo que me dijo, “tú estudias Magisterio y cuando

seas mayor haces lo que te de la gana”. Y efectivamente, por el sentido militar que me caracterizaba ya en ese momento, seguí sus "órdenes" y cuando me hice mayor abandoné la carrera de Magisterio y me dediqué a lo que me gustaba desde pequeño. Siempre soñé con ser capitán de los Tercios de Flandes o Lombardía", explicó.

Sin embargo, lo que Vales Villamarín no logró en vida, lo consiguió después de fallecer, y su hijo José-Domingo -que abandonó su puesto de Maestro Nacional para ingresar en el ejército- siguió sus pasos en el ámbito de la investigación: "Me dediqué a investigar trabajos que él había hecho, apuntes que tenía, una cantidad de notas sueltas. Me diplomé en Heráldica y Vexilología y me dediqué a investigar siguiendo un poco las normas que él me había enseñado en mi infancia y adolescencia. Gracias a eso he publicado algún libro, bastantes trabajos especializados en diversas materias aparte de un par de novelas", cuenta. Su obra más reciente, O día que detivemos o tempo, acaba de publicarse en castellano y fue presentada en Toledo recientemente.

Orgulloso de su padre, se emociona al recordarle y, sobre todo, al hacer balance de las numerosas muestras de apoyo y cariño que tanto los ciudadanos como las

autoridades le han brindado:

"Algo para mí de agradecer es que la ciudad de Betanzos se volcó siempre, el pueblo, las autoridades, se volcaron con él y eso demuestra el cariño, el afecto... Todos los honores que podía recibir mi padre los tuvo siempre de mano entre la gente de su pueblo", explica.

Sin embargo, hubo momentos en los que se encontró solo, como cuando se opuso a la construcción de edificios como el Mercado Municipal o la Torre y esa lucha tuvo incluso repercusiones en su salud: "Él tuvo siempre la cuestión de defender el tipismo del pueblo, no impedir el avance, el desarrollo, ni mucho menos, pero sin que se perdiese ese encanto, poético que tenía y que tiene Betanzos", afirma.

José-Domingo Vales Vía, temeroso de caer en el subjetivismo al hablar de su padre, recogió los detalles de su vida y obra en una biografía "apasionada" -como él la define- publicada por el Ayuntamiento de Betanzos.

El próximo 16 de mayo descubrirá la placa que recuerda a su padre en el 50 aniversario del colegio que lleva su nombre, como en su día había hecho el propio Francisco Vales Villamarín, junto a su hijo mayor, tan solo unos meses antes de su fallecimiento.

Confirmaron asistencia ao acto o Conselleiro de Educación, o Delegado Territorial da Xunta, o Xefe Territorial de Educación, o Xefe de Inspección e a corporación municipal. Tamén está prevista a asistencia de directores dos centros educativos de Betanzos e da zona, entidades culturais do municipio e antigos profesores.

O 17 de maio e coincidindo co Día das Letras Galegas, organizarase unha andaina solidaria na que se recollerán alimentos non perecedoiros e produtos de hixiene

A Corporación municipal xunto ao director do Vales Villamarín, Alejandro Sánchez Amado, no acto de entrega da Medalla de Prata da cidade ao colexio / FOTO ARUME

para doar a Cáritas e Cruz Vermella. A andaina sairá ás 11.00 horas da Praza do Campo cun percorrido de 5 km. polo casco histórico e outras rúas da cidade, pasando por diante do colexio, onde se instalará un photocall. Para participar non será preciso inscrición previa.

Medalla de Prata da cidade

O Concello entregou a Medalla de Prata da cidade ao CEIP Vales Villamarín en recoñecemento polos seus 50 anos de formación

educativa e persoal de milleiros de betanceiros e betanceiras.

O director do centro, Alejandro Sánchez Amado, agradeceu no seu nome e en nome da comunidade educativa, este recoñecemento e asinou no Libro de Ouro da cidade.

Francisco Vales Villamarín, en el centro, junto a sus hijos, Francisco Vales-Villamarín Vía y José-Domingo Vales Vía el día de la imposición de la Encomienda de la Orden de Alfonso X el Sabio

A pantasma colorida, un traballo de clase convertido en libro

REDACCIÓN / Betanzos

A pantasma colorida (Hércules) é o feliz resultado dun cúmulo de circunstancias que levaron ás irmás Gema e Rocío García Pedreira a materializar as súas aficións por contar historias e por debuxar nun libro para público infantil que acaba de ver a luz e que xa chegou a centos de fogares.

Todo comezou cando o fillo de Gema, Oliver, estudaba infantil e a mestra pediulles ás familias facer unhas actividades con motivo do Samaín: "A mín sempre me gustou contar historias, xa dende pequena, escribía contos en follas do calendario que lle contaba a meu avó, na casa de Cesuras", explica. Entón decidiu escribir un pequeno conto para a clase do seu fillo que gustou moito. Tempo despois, pensou na posibilidade de facer un libro e para ilustralo quen mellor que súa irmá Rocío, a quen sempre lle gustou o mundo da arte e da ilustración: "Naquel momento estaba rematando o máster e preparando oposicións e non podía facerme cargo de ilustrar o

conto", comentou Rocío. Pero o confinamento da pandemia converteuse en aliado neste caso e con máis tempo libre e o master

presentado, púxose mans á obra e completou as ilustracións. Tras valorar diferentes opcións para publicalo, contactaron con Laura Rodríguez, de Hércules, que colabora co seu grupo de investigación na universidade. O orixinal gustoulle e finalmente, oito anos despois, aquel traballo de clase foi publicado en galego e en castelán e presentado xa en diferentes foros: na Sala Azul do Liceo, no Vales Villamarín -onde a mestra sorprendeu co boceto orixinal do traballoe nos colexios da contorna, en Biblos, na Biblioteca da Coruña e levarano tamén á Feira do Libro.

Ambas as dúas recoñecen que, aínda que teñen moitas ideas de novas historias, tómano como unha afición e non aspiran a adicarse á literatura infantil: "Para nós é unha satisfacción persoal, un conto feito con moito cariño e sobre todo con moito respeto para os escritores e ilustradores", comentaron.

Rocío e Gema García durante a presentación do seu libro "A pantasma colorida"

As irmáns Gema e Rocío García Pedreira acaban de publicar un libro infantil editado por Hércules que presentaron recentemente en Betanzos

P ADERNE A BEGONDO

Unha senda peonil mellorará a seguridade viaria nun tramo do Camiño Inglés por Abegondo

Deputación e Concello financiarán os traballos que terán un custe de algo máis de 100.000 euros

REDACCIÓN / Abegondo

O Pleno da Deputación da Coruña aprobou por unanimidade o proxecto de mellora da seguridade viaria na DP-0105 desde os núcleos rurais do Barral de Arriba e Cos ata Fontao e Meangos, nun tramo do Camiño Inglés a Santiago ao seu paso polo municipio de Abegondo. A obra ten un custe de algo máis de 100.000 euros, dos que a Deputación aportará o 70%, 70.000 euros, mentres que o Concello financiará o 30% restante, uns 30.000 euros.

O proxecto permitirá mellorar a seguridade peonil no tramo do Camiño que conecta Cortiñán e Vilacoba que actualmente presenta riscos potenciais para os camiñantes polo esca-

C URTIS

so ancho da beiravía, duns 50 cm.

A nova senda peonil que se proxecta terá case dous metros de ancho e permitirá aos peregrinos e veciños da zona circular con maior seguridade sen que teñan que invadir a calzada. Ademais, está previsto a dotación de novos sumidoiros de pluviais cos seus pozos de rexistro e tubaxe para evitar as inundacións da calzada na época de choivas.

Por outro lado, o Concello de Abegondo concretou coa Xunta de Galicia unha segunda obra que prolongará esta zona peonil segura ata a parroquia de Presedo, cun investimento de 140.000 euros que será asumido polo goberno autonómico.

Paderne contratará

dous tractoristas e tres peóns con axudas da Xunta e da Deputación

REDACCIÓN / Paderne

O Concello de Paderne contratará dous tractoristas para os servizos de limpeza e desbroce durante un periodo de nove meses mediante unha subvención do programa para o Fomento do Emprego no Medio Rural (Aprol Rural) da Consellería de Promoción de Emprego e Igualdade. O importe da subvención concedida a Paderne é de case 28.000 euros.

Ademais, iniciouse o proceso para a contratación de tres peóns por un periodo de cinco meses para a prestación de servizos municipais básicos e execución de pequenas obras de reparación e mantemento.

O Concello recibiu para esta finalidade 25.000 euros dentro do Programa de Axudas á Contratación de persoal para a execución de obras e servizos municipais, PEL Concellos 2023 da Deputación da Coruña.

integral do IES de Curtis

As obras, que teñen un prazo de execución de 5 meses, buscan mellorar a eficiencia enerxética das instalacións

REDACCIÓN / Curtis

A Xunta de Galicia investirá algo máis de 885.000 euros na rehabilitación integral do IES de Curtis. As obras foron adxudicadas o pasado 21 de abril e teñen un prazo de execución de 5 meses.

O proxecto enmárcase no Plan de Nova Arquitectura Pedagóxica de Galicia, a folla de ruta do goberno galego para o deseño de centros educativos máis innovadores, sostibles e confortables.

Mellora da eficiencia enerxética

As obras previstas no IES de Curtis están plafinicadas para mellorar tanto o benestar da comunidade educativa como a eficiencia enerxética das instalacións.

O proxecto inclúe actuacións nas fachadas, que se dotarán dun novo revestimento exterior con SATE e nas que se instalará un zócalo antihumidade na zona inferior.

Tamén está prevista a substitución da cuberta de tella por outra de panel sándwich e cambiaranse as fiestras por outras de aluminio con dobre cristal e illamento térmico, incluíndo tamén as persianas e as súas caixas.

Estas medidas combinadas permitirán conseguir un aforro enerxético do 26% de media no conxunto do complexo educativo que está composto por un edificio principal e os edificios de talleres e aulas. Se se ten en conta só a edificación principal, o aforro enerxético é do 41%, tal e como explicaron fontes da Consellería de Cultura, Educación, Formación Profesional e Universidades.

C OIRÓS

REDACCIÓN / Curtis

O Grupo de Emerxencias Supramunicipais (GES) de Curtis recibiu da Xunta de Galicia un novo equipo de excarceración para reforzar a dotación de rescate.

O equipamento inclúe as ferramentas axeitadas para corte, separación, elevación e tracción de altas prestacións en tarefas de rescate e actuacións en emerxencias como accidentes de tráfico con persoas atrapadas e rescates en espazos confinados, estruturas colapsadas ou con excarceración de persoas, entre outras. O equipo está composto por unha bomba a motor, mangueiras, cizalla, separador, cilindro de corte, puntais de estabilización, punzón rachacristais, serra e accesorios como baterías, soportes, escudo protector entre outros elementos.

Este material foi entregado aos GES de Curtis, Brión, Ortigueira e A Estrada, cun investimento de máis de 227.000 euros.

Imaxe da Festa do Pensionista que se celebrou en Coirós o 21 de abril

Uns 350 veciños asistiron á

XVI Festa do Pensionista

REDACCIÓN / Coirós

O Concello de Coirós celebrou o pasado 21 de abril a XVI Festa do Pensionista na que se deron cita ao redor de 350 veciños e veciñas. A festa desenvolveuse no

pavillón polideportivo municipal de A Cortella cun xantar que comezou ás 14.00 horas e ao que seguiu un baile que se prolongou ata as 19.00 horas. Á celebración asistiu o alcalde, Francisco Quintela, e a corporación ao completo.

REDACCIÓN / Oza-Cesuras

O Plan Único da Deputación financia a construción de beirarrúas no lugar de Os Lagos, en Oza, e na parroquia de Probaos, no concello de Oza-Cesuras.

O orzamento total das obras é de 130.000 euros dos que a Deputación aportará 123.700 euros e o importe restante será a cargo de fondos municipais. No lugar de Os Lagos construirase unha senda peonil de 1,8 metros de ancho para facilitar unha circulación segura da veciñanza e dos viandantes e executarase unha nova rede de recollida de pluviais para elimitar as escorrentías das marxes da calzada o que redundará tamén nunha mellora da seguridade viaria, tal e como explicaron fontes da Deputación.

A outra obra executarase nas marxes da estrada provincial DP 2602, desde a súa intersección coa DP 1014 en O Empalme, ata o camiño que leva ao cemiterio parroquial de Probaos. As obras, ademais de mellorar a seguridade viaria nos accesos á igrexa e ao cemiterio, inclúen a dotación dunha nova rede de recollida de pluviais. A senda que se construirá contará con 411 metros de lonxitude e unha anchura de 1,8 metros.

REDACCIÓN / Comarca

Os concellos de Aranga, OzaCesuras e Irixoa recibirán axudas provinciais para a adquisición de vehículos destinados ao Servizo de Axuda no Fogar (SAF). A aportación da Deputación é de 20.000 euros para os municipios de Aranga e Irixoa e de 17.700 euros para o de OzaCesuras que se suman ás concedidas a outros sete concellos da provincia.

Os vehículos que se adquiran con esta aportación deberán ser novos ou de quilómetro cero.

Esta é a primeira vez que a Deputación da Coruña convoca esta liña de subvencións e o presidente provincial, Valentín González Formoso, subliñou que con ela "preténdese dar solución a unha das principais demandas que nos trasladan os pequenos municipios que xestionan directamente os servizos de axuda no fogar, como é o desprazamento do persoal en distancias que ás veces, sobre todo nos concellos rurais, son de moitos quilómetros e que ata agora viñan asumindo con vehículos particulares", explicou.

A Xunta adxudica por máis de 885.000 euros a rehabilitación

O GES de Curtis reforza a súa dotación de rescate cun novo equipo de excarceración

O ZA-CESURAS

O Plan Único da Deputación financia a construción de beirarrúas en Probaos e Os Lagos

Aranga, Oza-Cesuras e Irixoa recibirán axudas provinciais para a compra de vehículos para o Servizo de Axuda no Fogar

C OMARCA

A Reserva de Biosfera supera a última auditoría para converterse en Destino Turístico Starlight

Á espera da certificación oficial, este recoñecemento servirá para potenciar os 17 municipios integrados na Reserva como destino ecoturístico

REDACCIÓN / Comarca

A Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo está a piques de converterse en Destino Turístico Starlight (DTS) tras superar a última auditoría que constata como óptima a calidade do ceo para a contemplación e, ao estaren protexidos de contaminación lumínica, son especialmente aptos para o desenvolvemento de actividades turísticas relacionadas.

A certificación, outorgada pola Fundación Starlight, un organismo dependente do Instituto Astrofísico de Canarias, permitirá fortalecer o territorio dos 17 municipios integrados na Reserva e que conforman o primeiro Destino de Ecoturismo certificado de Galicia.

O presidente da Reserva, José Antonio Santiso, subliñou que suporá un beneficio para as empresas coa Marca de Calidade e permitirá poñer en marcha accións para reducir a contaminación lumínica e "favorecer que a poboación local e os turistas poidan observar o ceo en boas condicións", dixo, ao tempo que será "un impulso importante para o desenvolvemento económico e social do territorio".

As medidas previstas buscarán instalar sistemas de iluminación máis eficientes baseados nas novas tecnoloxías.

Liñas de traballo

Unha vez que a certificación sexa oficial, a Reserva traballará a

redución da contaminación lumínica a través do programa "Educando na Biosfera", que ofertará ás empresas locais formación como "monitores Starlight". Tamén está previsto adecuar espazos agora infrautilizados para dotalos de infraestrutura astroturística e crearanse experiencias nocturnas de divulgación que servirán para fortalecer a oferta dos aloxamentos da Biosfera.

Por outro lado, baixo o Plan de Sostenibilidade Turística da Reserva, estudaranse modelos de ordenanzas municipais e instruccións que sirvan como modelo para desenvolver plans contra a contaminación lumínica e para fomentar a transición ecolóxica.

Todos os municipios da Reser-

va están incluidos nos límites establecidos para ser considerados Destino Turístico Starlight, se ben, o territorio estará dividido en tres zonas. Por un lado a Zona Núcleo, a máis escura e con mellores valores para a observación que ocupa o 30% do territorio ubicados na zona este. Trátase dos concellos de Sobrado, Aranga, Curtis e OzaCesuras, que contan cos valores máis óptimos no que respecta á calidade do ceo nocturno.

As zonas externas conforman o 50% do territorio e están asociadas a zonas urbanas ou áreas

industriais dos municipios. O restante 20% corresponde ás denominadas zonas de amortiguamento.

A Reserva de Biosfera leva varios meses traballando para poder obter a certificación que outorga a Fundación, entidadeque conta co respaldo da certificación da Organización Mundial do Turismo e da Unesco.

Os principais obxectivos da fundación son a protección do ceo nocturno, a difusión cultural da astronomía e o desenvolvemento económico sostible local a través do astroturismo.

Imaxe dunha das últimas visitas da auditora da Fundación Starlight a empresas da Reserva que se reuniu co grupo de traballo nunha xuntanza á que asistiu o vicepresidente da Reserva, César Longo.

Bergondo celebra o Día das Letras Galegas con actividades culturais e cunha ofrenda

floral en A Senra

O Concello de Bergondo prepara un programa de actividades para conmemorar o Día das Letras Galegas, adicado este ano a Francisco Fernández del Riego.

A primeira actividade foi un taller de cartón para construir bonecos, a cargo de Mircromina Teatro de Títeres, o pasado 5 de maio. O día 12 organizouse un obradoiro de imprenta tipográfica creativa, de Alouette Machine, e o venres 19 desenvolverase un de creación de libros, impartido por Estefanía Padullés. Pechará esta programación de obradoiros unha sesión de arrolos e cantigas de berce a cargo da Fundación Legar. Para participar nestas actividades cómpre inscribirse previamente. O programa continuará con representacións teatrais inclui-

M IÑO

das na Rede Cultural da Deputación da Coruña. A primeira foi o sábado 13 de maio ás 18.00 horas por conta de Lîlâ Teatro que interpretou "Memorias dun can de palleiro". O luns 15 haberá unha función escolar para alumnado de primaria por conta do Mago Teto que interpretará "As nosas letras" e o luns 22 de maio outra para alumnado de secundaria, "Chulísima" de Aldaolado.

O día 17 de maio ás 11.30 horas celebrarase en A Senra a XIV Ofrenda Floral, un acto aberto a todos os públicos que contará coa actuación do grupo Gaiteiros de Bergondo e unha lectura de poemas do libro "Cartografía dos nomes", a obra gañadora do II Premio de Poesía Filomena Dato, pola súa autora, Lucía Durán Paredes. As persoas asistentes recibirán como agasallo un exemplar da obra.

O Concello abre o prazo para o

IV Premio de Poesía

Filomena

Dato dotado con 2.500 euros

As persoas interesadas en participar no concurso poderán enviar os seus traballos ata o 28 de xullo O parque de Guísamo conta cunha área de calistenia

Bergondo renova os parques de Guísamo, Vixoi e Cortiñán

REDACCIÓN / Bergondo

O Concello de Bergondo realizou melloras nos parques de Guísamo, Vixoi e Cortiñán nos que se investiron máis de 200.000 euros. No de Guísamo instalouse unha área de calistenia que permite realizar exercicios de forza ao aire libre e mellorouse o parque infantil ampliando as zonas de ocio con novos elementos de mobiliario infantil. Nos de Vixoi e Cortiñán substituiuse o pavimento, reparáronse os elementos biosaudables e instaláronse mesas con bancos, columpios, tobogáns e outros xogos.

REDACCIÓN / Bergondo

O Concello de Bergondo vén de convocar a cuarta edición do Premio de Poesía Filomena Dato, que nesta ocasión está dotado con 2.500 euros e coa publicación da obra gañadora a cargo de Apiario.

As bases do concurso foron publicadas no Boletín Oficial da Provincia do 19 de abril e poden consultarse tamén na páxina web municipal: bergondo.gal.

As persoas que desexen participar no certame deberán presentar os seus poemarios orixinais na Casa da Cultura do Concello tendo como data límite o 28 de xullo de 2023. O fallo do premio e a entrega do galardón terán lugar no mes de outubro, coa presenza do autor ou autora da obra premiada.

Ao concurso poderán presentarse libros de poesía inéditos e escritos en lingua galega cunha extensión non inferior aos 500 versos.

Apiario será quen coordine o concurso e quen se ocupe da publicación das obras gañadoras. Con este certame, o Concello busca contribuír á difusión da lingua e a literatura galega ao tempo que rescata do esquecemento a figura dunha muller fundamental e pouco coñecida dentro do movemento literario do Rexurdimento, Filomena Dato Muruais, vencellada ao municipio.

Fontes municipais subliñaron o alto nivel de traballos das tres primeiras edicións e este ano agardan que a tendencia continúe logo de incrementar a contía do premio.

Unha imaxe da segunda fase da Senda dos Sentidos, en Miño

Remata a segunda fase da Senda dos Sentidos

Incrementouse o traxecto do itinerario en 250 metros e creáronse dous miradores con vistas á Ría

REDACCIÓN / Miño

O Concello de Miño rematou a segunda fase da Senda dos Sentidos que incrementa o traxecto do itinerario en 250 metros. A intervención, cofinanciada pola Consellería de Medio Ambiente a través dunhas subvencións para concellos con

territorio integrado na Rede Natura 2000, permite a conexión da senda coa Praia da Alameda, en Ponte do Porco.

Cos traballos da segunda fase creáronse dous novos miradores con vistas á ría, retiráronse exemplares de especies invasoras e realizouse a plantación de autóctonas.

Sae

a

licitación o proxecto de rexeneración do espazo dunar da praia Grande

REDACCIÓN / Miño

O proxecto de rexeneración do espazo dunar da praia Grande de Miño saiu a licitación pública o pasado 17 de abril.

A actuación está valorada en algo máis de 1,7 millóns de euros e con ela búscase integrar o terreo do antigo campo de fútbol na marisma.

Ademais, substituirase a atual pasarela por unha a ras de solo construida nun material acorde co espazo e instalarase outra rampa accesible ata o posto de socorrismo.

A actuación completarase coa eliminación de plantas invasoras que incluirá a tala de árbores na zona dunar e no paseo eliminaranse as especies invasoras e os exemplares enfermos ou que supoñan algún risco para os viandantes.

O prazo para a presentación de ofertas rematou o pasado 10 de maio e, unha vez que se adxudiquen as obras, terán unha duración de 8 meses.

Imaxe das parcelas que o Concello sacou a subasta

O Concello saca a subasta as parcelas coas 20 estruturas de vivendas pareadas en Costa Miño

REDACCIÓN / Miño

O Concello de Miño aproba o expediente de contratación para a subasta de dúas parcelas de titularidade municipal situadas en Costa Miño coas 20 estruturas de vivendas pareadas por un prezo de saída de 487.000 euros.

Con esta actuación búscase unha redución no gasto público a través da supresión dos gastos do seu

mantemento, ao mesmo tempo que se buscará extraer o máximo rendemento a estas parcelas, permitindo aliviar deste modo a demanda de vivendas no municipio. Por outro lado, búscase tratar de rematar as antigas estruturas para mellorar a imaxe da urbanización e conseguir uns importantes ingresos para ir afrontando a cuantiosa débeda que soporta o Concello, explicaron fontes municipais.

REDACCIÓN / Bergondo

O Troula FS a piques de rematar

Dúas xornadas son as que lle quedan ao Troula FS para pór fin á temporada actual na Preferente Galega.

Coas dúas prazas que dan dereito ao ascenso ao equipo que adestra Gabi Bas réstalle quedar nunha honrosa terceira praza e comezar a planificar a vindeira temporada.

Categorías base

Polo que respecta ás categorías base o equipo xuvenil está a unha vitoria, no único partido de liga que resta, para poder optar a disputar a fase de ascenso a liga galega.

Pola súa banda, o equipo cadete, despois dunha gran remontada nos dous últimos meses da competición, acadou a salvación e mantén a praza na liga galega.

Polo que respecta ao resto das categorías, alevíns, benxamíns e prebenxamíns, están a disputar a competición de Copa.

O final de temporada tamén é tempo de torneos aos que acudirán as categorías base do clube rematando a temporada coa clásica cita do torneo de Burela.

En breve tamén farase oficial

B ALONCESTO

a liga

a información do Torneo San Roque e o Campus de verán.

Finais das ligas galegas de fútbol sala

O concello de Betanzos acolleu a celebración das finais das Ligas Galegas de Fútbol Sala. Foi o domingo 14 de maio no pavillón municipal brigantino onde se deron cita os mellores equipos de fútbol sala autonómicos nas categorías prebenxamín, benxamín, alevín, infantil (masculina e feminina) e cadete feminina. Na final infantil feminina enfrontáronse Viaxes Amarelle FS e ED Poio Pescamar FS e a intensa xornada de partidos pechou coa final autonómica infantil con Academia 5 Coruña FS e O Parrulo FS como protagonistas.

Calendario maio

13 de maio: Troula Betanzos FS Covirán Quiroga FS

20 de maio: Restaurante Galicia A Golada FS Troula Betanzos FS

O Betanzos CF depende de si mesmo para ascender

REDACCIÓN/ Deportes

Que os finais de liga son sempre sorprendentes e emocionantes é algo que sucede temporada tras temporada e o certo é que as xornadas finais da Preferente Galicia grupo Norte non están a defraudar.

Se fai un mes a SD Sarriana encabezaba con holgura a clasificación, seguida polo CF Noia co Betanzos CF e o CD Boiro descolgados da pelexa, nestes momentos os catro equipos están en catro puntos para dúas prazas de ascenso directo e o terceiro posto que dá dereito a xogar a Copa do Rei. Segue na cabeza a SD Sarriana con 76 puntos, segundo clasificado o Betanzos CF con 73, terceiro o CF Noia con 72 e cuarto o CD Boiro cos mesmos puntos. Máxima igualdade e máxima tensión para os catro equipos.

Así as cousas o Betanzos CF depende de si mesmo para asegurar esa praza de ascenso directo á Terceira División. Por diante tres partidos ante a SD Residencia, en Lugo, logo recibirá na casa á SDC Galicia de Mugardos, para pechar a temporada en Rianxo ante o CD Unión. Tres citas nas que o Betanzos CF só pode ter en mente un obxectivo, a vitoria. A liña do equipo segue a ser ascendente, co xogo directo e sólido que leva despregando toda a temporada. A inoportuna lesión do seu goleador, Juan de Dora, que xa pasou polo

Extraordinaria fin de tempada para os equipos base do Santo

O equipo preinfantil masculino consegue o 4º posto do campionato galego

REDACCIÓN/ Deportes

Á espera do que suceda co equipo mini de Primeira División, matematicamente clasificado para a Fase Final da Liga galega (dos 6 equipos participantes, 2 disputarán o Campionato de España na cidade de Granada), as categorías base do Santo Domingo seguen obtendo extraordinarios resultados neste tramo final das competicións.

Así, se o equipo infantil masculino lograba clasificarse para a Fase de Ascenso a Primeira ao proclamarse subcampión da liga da Coruña-Bergantiños-Costa da Morte, o Preinfantil (nenos nacidos en 2010), reforzado durante a temporada con varios xogadores con ficha minibásquet, disputou a Final a 4 desta

liga de ámbito galego xunto co Toxo Telecom Obradoiro de Santiago (finalmente, o campión) o Novobasket de Vigo e o Bball Ourense.

Atrás quedou unha liga regular na que gañaron 19 de 20 partidos e a sensación de que estamos perante unha xeración cun extraordinario futuro, como demostra o feito de que foron quen de competir, ao máximo nivel, contra clubs das cidades máis grandes de Galicia.

Pero os éxitos non quedan aí: o equipo benxamín (nenos e nenas nacidos en 2013 en adiante) logrou o subcampionato da liga Coruña-Bergantiños-Costa da Morte, e só as lesións de última hora propiciaron que se tivese que renunciar a competir na Liga Galega da categoría.

Sorte dispar para os sénior

Pola súa banda, o equipo EBA pechou a súa participación no campionato cunha vitoria fronte o EDM A Estrada (90-80), acadando así un meritorio balance final de 10 vitorias e 16 derrotas que só un sistema de competición tan esixente (e incompresible) coma o desta liga, pode converter en negativo.

No que toca á parte positiva, o sénior de Terceira, La Goleta, disputa durante este mes a Fase de Ascenso a Segunda División tras unha ben proveitosa liga regular que supuxo á volta ás canchas de destacados veteranos.

quirófano e que será baixa o que resta da temporada, supuxo un mazazo para o equipo pero lonxe de virse abaixo repúxose vencendo a SD Dubra (0-1), Sigüeiro FC (2-1), SD Sarriana (0-2), CF Noia (1-2) e Victoria CF (5-0). Destacables sen dúbida esas dúas vitorias lonxe do García Hermanos en Sarria e Noia respectivamente, no que o equipo de Noé López amosou seriedade e concentración en sendas citas nas que ambos equipos eran conscentes da trascendencia do resultado. Mágoa da derrota en Barraña ante o CD Boiro e do inesperado empate na casa ante a SD O Pino para completar a boa xeira de resultados. Destacar tambén a incorporación, logo de finalizar a Terceira

División RFEF co ascenso directo do Fabril do betanceiro Óscar Gilsanz, do dianteiro Anthony procedente do Viveiro e do mediocentro Ángel Fernández, saído da canteira betanceira, procedente do CSD Arzúa.

Agora si, é momento da verdade.

14 de maio:

SD Residencia

Betanzos CF

21 de maio:

Betanzos CF

SDC Galicia de Mugardos

28 de maio:

CD Unión

Betanzos CF

O dianteiro Iago Blanco tenta superar ao porteiro do Victoria CF / MARCELO CASOTTI

Equipo benxamín do Santo Domingo

Equipo preinfantil masculino do Santo Domingo

P IRAGÜISMO

Empezaron os senior e os juniors desprazándose a Verducido para a 1ª Copa Galega de Sprint. Carla e Sandra acadaron o primeiro posto no K2 senior 200m e o terceiro en K2 senior 1000m; Sara e María foron terceiras no K2 junior 1000m e Carlos foi terceiro no K1 paracanoe senior 500m. En canto a clubs, conseguiuse o terceiro posto en junior feminina.

Os cadetes e infantís foron a Muíños (Ourense) ao Campionato

Galego K1-C1. Alí, Pablo Cid foi segundo en Infantil-B C1 3000m; Antón Lagares segundo e Javier Cid terceiro en cadete-B C1 5000m. Por clubs, os cadetes masculinos e femininos foron primeiros e os infantis masculinos e femininos foron terceiros.

Os cadetes volveron a ir a outra regata, esta vez acompañados polos veteráns na 1ª Copa Galega Sprint cadetes/veteráns celebrada en Verducido. Nesta Copa, as cadetes Sabela e Aroa foron segundas no K2 500m; Antón e Javier terceiros no C2 500m; Sara, Sabela, Daniela e Sofía segundas e Alma, María, Aroa e Nerea terceiras no K4 500m e Javier, Lois, Diego e

Antón terceiros no C4 500. Nos veteráns, Esther e Emma primeiras no K2 veterán 1000m; Veiga e Sergio terceiros no C2 1000m e segundos no C2 200m; Nef e Adolfo terceiros no K2 1000m e Javito, Adolfo, Nef e Xosé segundos no K4 1000m. Por clubs, primeiros en cadete masculino e feminino e segundos en veterán masculino. Para rematar o mes, os cadetes volveron a Verducido para a Copa de España Jóvenes Promesas onde Javier Cid foi Primeiro no C1 Cadete-B 1000m e as rapazas do K4 500m Sara, Aroa, Sabela e María acadaron o primeiro posto. Por clubs, a muller cadete foi terceira. Os junior e senior viaxaron a

A TLETISMO

O Club Atletismo

Betanzos pecha un mes de moita actividade con competicións en Galicia e en Portugal

REDACCIÓN/ Deportes

O mes de abril foi intenso para o Club Atletismo Betanzos con competicións en Galicia e tamén en Portugal.

Os deportistas do club participaron en diferentes probas con moi bos resultados: Volta á Isla Ons (Pontevedra), Travesía do Xalo (A Coruña), Castro Trail Xtrem (Ourense) -proba incluida na I Copa da Federación

Asturias para a 1ª Copa de España onde a falta de medallas, Iván e Irene conseguiron a clasificación para competicións internacionais.

Iván no K4 500m para a Copa do Mundo absoluta en Szeged (Hungría), aínda que cede a súa praza para preparar mellor a tempada na categoría Sub-23. Irene clasificouse para o K1 1000m e 500m para o Mundial Sub-23 en Auronzo (Italia).

Fóra do club, nesa mesma Copa de España, Carlos Arévalo foi segundo no K1 200m e conseguiu a praza para a Copa do Mundo en Szeged onde fará o K4 500m e o K2 200m.

Galega de Montaña- La Coruña 10k, 10 Km de Aveiro (en Portugal), Copa Galega da Federación de Montaña en Camovi (Viveiro), Trail Nocturo dos bombeiros da Coruña e na carreira popular de Guitiriz, entre outras.

Ademais, os nenos e nenas das escolas de atletismo continúan coa súa participación na competición Xogade, na que varios deportistas debutaron este ano.

Por outro lado, a sección de atletismo e de montaña segue a súa preparación para as vindei-

ras citas. As persoas interesadas en formar parte do club poden informarse no correo electrónico: clubatletismobetanzos@gmail.com.

O Kwon Betanzos logra medallas de bronce no Europeo de clubs e no Dutch Open

REDACCIÓN/ Deportes

O Club Kwon Betanzos participou en varias probas internacionais nas que obtivo bos resultados. No Campionato de Europa de Taekwondo, no que competiron tres deportistas, Julia Gómez obtivo a medalla de bronce e quedou ás portas da clasificación directa para o europeo de sseleccións. Arianna Deibe quedou en 5ª posición e Adriana Naveiro quedou na primeira rolda.

Equipo

O Han's Horang-i obtén cinco medallas no Open de España

REDACCIÓN/ Deportes

O club Han's Horang-i de Betanzos conseguiu cinco medallas no Open de España que se celebrou do 13 ao 16 de abril en La Nucia (Alacante).

Os deportistas do club betanceiro obtiveron 2 medallas de ouro, 3 de prata e un 6º e 9º posto nunha proba de moi alto nivel no que se deron cita os mellores taekwondistas de España na procura dunha praza para acudir ao Campionato de Europa 2023.

Ana Llin Shin Veiga e Jessy Sun

Shin Veiga conseguiron medalla de ouro en trío junior e cadete feminino, respectivamente, representando o Centro de Alto Rendemento.

Foron medalla de prata Seung

Han Shin Jang en master 1 masculino, Jessy Sun Shin Veiga, en cadete feminino e Begoña Veiga Rodríguez en master 1 feminino, os tres representando a Selección Galega de Poomsae.

Ana Llin Shin Veiga obtivo o sexto posto en junior feminino e Vladimir Zapparov a novena posición en junior masculino.

Adriana Naveiro obtivo a medalla de bronce no Dutch Open, o máis prestixioso de Europa xunto co Open de Bélxica e foi, ademais, a única española da categoría cadete que conseguiu subir ao podium. Ao campionato acudiron outros seis deportistas máis, tanto en cadete como en xunior e absoluto, que non puideron chegar á loita polos metais.

Ademais, o club participou no Open de España, puntuable para o ranking europeo e mundial no que debutaron coa selección galega

Julia Gómez e Arianna Deibe, Mencía Villar tamén estaba convocada pero foi baixa de última hora. Adrián Maceiras debutou como árbitro internacional e Anahi Schmidt estreou o seu recente título de "coach internacional". E, malia que non houbo metais, si houbo dous quintos postos para Julia Gómez e Adriana Naveiro.

No campionato galego cadete o

club obtivo seis medallas e unha no sub 21. Julia Gómez foi ouro e clasificou para o Campionato de España; Arianna Deibe foi subcampioa e quedou na segunda posición do ranking pero tamén estará no campionato de España Cadete coa Selección Galega. Ademais, houbo 5 medallas de bronce para

Claudia Rilo, Sofía Rodríguez, Adriana Naveiro e Adrián Penas en cadete e Marina Becerra en sub21. Por último, o club participou no Campionato Galego Promesas con seis novos campións, un subcampión e 5 medallas de bronce entre as categorías precadete, cadete, xunior e absoluta.

PABLO FERNÁNDEZ PRESAS

Intenso mes de abril para o Ría de Betanzos con bos resultados en campionatos nacionais e rexionais

Cadetes medallistas da Copa de España Jóvenes Promesas

do Han's Horang-i que participou no Open de España

Rubén Taboada cos participantes do Kwon no Dutch Open e no Campionato de Europa de Clubs en Sofía (Bulgaria)

Equipo participante no Campionato Galego Cadete

O

O Caimanes Btt Betanzos

logra dous terceiros postos no VI Xco Caimanes Betanzos

A proba, organizada polo clube betanceiro, forma parte do calendario da Copa de Galicia de Xco

REDACCIÓN/ Deportes

O Club Btt Caimanes Betanzos organizou o 15 de abril o VI Xco

Caimanes Betanzos no lugar de A Cortella, no concello de Coirós. Na proba, que forma parte do calendario da Copa Galicia de Xco, participaron preto de 200 corredores de toda a comunidade autónoma. Os corredores do club Raul Puelles e Martín Díaz conseguiron senllos terceiros postos nas súas respectivas categorías, cadete e junior masculino. Ademais, cómpre mencionar en cadete masculi-

no a Pedro Liaño, 20º; Guillermo Mallo, 27º; Diego Soler, 31º; Lucas Arias, 32º; e Héctor Gómez, 35º. En junior masculino Adrián Caamaño foi 6º. En master 30 Quique Calviño foi 16º e en master 40 José M. Vázquez, 26º.

O circuito constaba de 4.240 metros de lonxitude cun desnivel de 101 metros positivos por volta, con constantes subidas e baixadas, onde ademais había que sobrepasar diversos obstáculos naturais que fixeron as delicias dos participantes e do público asistente.

REDACCIÓN/ Deportes

O Club Ciclista Betanzos presentou o pasado 14 de abril a temporada 2023 nun acto conducido polo xefe de deportes en Onda Cero Coruña, Alberto Gómez Barros, e ao que asistiron Diego Fernández en representación do Concello de Betanzos e Eva Castro, seleccionadora galega de descenso e enduro, representando á Federación Galega de Ciclismo, xunto coa actual directiva do club presidido por Alberto Ballester. A temporada preséntase "moi ilusionante", tal e como subliñaron dende a directiva que foron presentando, unha a unha, as cinco categorías das escolas de ciclismo nas que hai inscritos 22 rapazas e 23 rapaces.

Para o final quedou o equipo junior de féminas, "sen dúbida o proxecto máis ilusionante do Club Ciclista Betanzos e co que buscamos que sexa a roda a seguir polo resto de categorías da escola", explicaron.

O club terá presenza nos calendarios galegos de mini btt e escolas de estrada, e participará tamén

na Copa de España co equipo feminino. No que respecta ao ámbito organizativo, a Volta á Comarca Brigantina, que se celebrou o 7 de maio, e o Trofeo Festas do San Roque, o vindeiro 15 de agosto son as dúas probas que o club organiza este ano. No aspecto social, preparan unha excursión a Maceda e a Manzaneda para todos os nenos e nenas das escola o vindeiro 20 de maio, un roteiro nocturno de verán e a marcha cicloturista de final de tempada.

No acto, o club recibiu de Francisco Zabaleta, xerente de Hyupersa Finisterre Motor, un Hyundai I30 que lucirá as cores do CCB durante esta tempada. A entidade

agradeceu cun agasallo o apoio de todos patrocinadores "que fan posible que este proxecto siga sendo unha realidade", dixeron.

Novo logro do xuvenil feminino na Copa de España

O 22 de abril o equipo xuvenil feminino, o CCB-Becani, participou noutra das probas da Copa de España de féminas na que Andrea Prado lograba entrar nun máis que meritorio 6º posto.

Á carreira, disputada en Villaquilambre (León) desprazáronse 7 corredoras para encarar unha proba moi complicada sobre un trazado de 46 km.

Martín Díaz, 3º posto en junior masculino / PIRUCHO PEQUEÑO

Raul Puelles, 3º posto en cadete masculino / PIRUCHO PEQUEÑO

Club Ciclista Betanzos presenta a temporada 2023 con case medio cento de nenos e nenas nas súas escolas de ciclismo

Imaxe da presentación da temporada 2023 do Club Ciclista Betanzos

BETANZEANDO POR... O CONVENTO

DAS AGOSTIÑAS RECOLETAS

Este fermoso conxunto arquitectónico é un dos maiores descoñecidos de Betanzos. O feito de que sexa un convento de clausura ten moito que ver, pero, por sorte, hai varias datas nas que se abre a igrexa e podemos visitala. O vindeiro 22 de maio, día de Santa Rita, é unha desas datas onde a igrexa é aberta ao público e, aparte de celebrar coa comunidade a súa patroa, pódese ver o templo. O Convento de Agostiñas ocupa o lugar onde se situaba dende o século XIV o Hospital da Anunciata, destinado á acollida e curación de enfermos, pobres e peregrinos que seguían o Camiño Inglés. Deste edificio consérvase o claustro columnado no que aparece tallada unha Anunciación, un tema, como é sabido, relacionado coa familia Andrade; e os escudos que adornan a fachada: o de Betanzos e o de Carlos I que podemos datar aproximadamente en 1550.

Coa fundación en 1674 do Hospital de Santo Antonio e unido ao mal estado do Hospital da Anunciata decídese cambiar o uso a convento relixioso feminino. Ao pouco de chegar, as agostiñas van modificar a construción para ampliar a capacidade do mesmo, cambiar a igrexa e as celas. Contan coa axuda económica de diversos veciños, aos que lles mercan terreos, por exemplo. A igrexa inaugurouse no ano 1745.

No interior da igrexa destaca o retablo do altar maior, de estilo barroco, realizado no segundo terzo do século XVIII. Destaca a exuberancia ornamental do conxunto, por exemplo as columnas salomónicas con decoración vexetal. Relaciónase estilisticamente co retablo da Capela da Orde Terceira no Convento de San Pedro de Alcántara en Mondoñedo, xa que o mecenas de ambas as dúas obras é o mesmo, don Ciprián Antonio Gutiérrez, veciño de Mondoñedo pero residente en Betanzos. Forman o conxunto sete tallas e dous relevos. As tallas representan a San Cipriano e San Agostiño, Santa Mónica, San Xoán Evanxelista e a Virxe do Carme. Logo, a comezos do século XX únense as tallas do Sagrado Corazón de Xesús e o Sagrado Corazón de María. Os relevos representan a Anunciación e a Deus Pai.

Destacar tamén os retablos laterais da igrexa, con dúas magníficas pezas de imaxinería barroca compostelá: a Dolorosa e San Xosé.

Por último, non esquecer a imaxe de Santa Rita, patroa da comunidade e tamén do persoal

Microhistorias da @BAMbetanzos

O CONVENTO DE SAN DOMINGOS

Ata o momento tiñamos falado do que conservabamos no interior do edificio do BAM (Biblioteca, Arquivo, Museo) pero aínda non falaramos do noso recinto exterior, da nosa casa, que supón tamén unha importante testemuña da historia da nosa cidade.

O recén renomeado Centro Cultural Vicente de la Fuente, ocupa o espazo do antigo convento de San Domingo, de feito todo aquel que tivera a sorte de entrar no noso patio interior, podería apreciar a esencia dese antigo cenobio. Xunto á CEMIT o, cine Alfonsetti e a OMIX, compartimos instalacións nun edificio que se constrúe no século XVI deixando unha historia peculiar na súa orixe.

O seu protagonista é un presbítero, don Antonio González de Sosa, que falece en xaneiro de 1558 na nosa cidade, deixando no seu testamento unha importante cantidade de bens vinculares á primeira das dúas ordes relixiosas que se establecesen na cidade: ou a de Santo Domingo ou a de San Agustín. Tiñan que chegar á vila do Mandeo con, polo menos, catro confesores e un bo predicador.

Os primeiros en chegar foron os dominicos, que se estableceron de forma provisional na chamada “casa do Hórreo” ata que comezaron as obras sobre unha vella capela que existiría no “campo da feira de sanrroque” como denominaba á zona o mapa que coñecemos para o ano 1616. A torre barroca que potencia a beleza do conxunto é do século XVIII e está custeada polo arcebispo de Santiago, Fr. Antonio de Monroy.

No Arquivo de Betanzos aínda consta documentación tanto da obra, que se extende por varias décadas, como dos avatares

do edificio, sobre todo cando intenta ser derruido en 1843, tras a desamortización, pero non se executa por falta de cartos. Durante todo este tempo, as paredes deste antigo templo acolleron diferentes colectivos como as cátedras de Artes e Moral ou de Teoloxía Dogmática, agocharon a comunidades relixiosas francesas que escapaban da revolución no seu país e o exército napoleónico reconvertiuno en cuartel durante a chamada Guerra da Independencia.

En tempos máis recentes, seguro que moitos de vós recordaredes o edificio reconvertido en centro de ensinanza, en cuartel da Garda Civil e, dende febreiro de 1983 en Museo das Mariñas.

Sobre a memoria deste edificio, e doutras tres institucións que neste 2023 están de aniversario na nosa cidade, falaremos durante o mes de maio nas Conferencias do Anuario Brigantino, onde repasaremos tamén a historia da Casa Núñez e a Fundación CIEC, do Refuxio dos García Naveira e do colexio público polo que moitos

para facilitar a compra da súa primeira vivenda

[ESPAZO XOVE DE BETANZOS - DIRECCIÓN XERAL DE XUVENTUDE, PARTICIPACIÓN E VOLUNTARIADO]

do Concello de Betanzos. A súa festividade celébrase o 22 de maio. Santa Rita é unha santa de mediados do século XV. Casada contra a súa vontade, cando queda viúva e os seus fillos morren ingresa monxa no convento das agostiñas de Casia (Italia).

Un dos seus símbolos é a rosa por ser parte dos milagres que realizou. De feito o día de Santa Rita entréganse petalos de rosa aos asistentes á misa. Santa Rita é a avogada das causas posibles e tamén a patroa dos funcionarios por aquel dito de “Santa Rita, Rita, o que se dá non se quita” que fai referencia ás prazas vitalicias que estes ocupan.

A Xunta de Galicia abriu o prazo para que a mocidade menor de 36 anos poida solicitar avais públicos para a compra da súa primeira vivenda. O importe do aval poderá chegar ata o 20% do prezo de adquisición do inmoble, que terá que utilizarse como residencia habitual e permanente do beneficiario.

Os interesados deben acreditar uns ingresos anuais de entre 16.800 euros e 46.200 euros e se a compra a realiza máis dunha persoa o límite ascende ata os 54.600 euros. O prazo para que os interesados poidan presentar as súas solicitudes a través da sede electrónica está aberto ata o 30 de novembro.

A convocatoria ten como obxectivo facilitar o acceso da xuventude galega ao seu primeiro fogar en propiedade a través da concesión de avais hipotecarios que poderán chegar ata o 20% do prezo de adquisición do

inmoble por parte do Instituto Galego da Vivenda e Solo (IGVS). A vivenda terá que estar localizada en Galicia e destinarse a residencia habitual e permanente do comprador polo menos durante o período de duración do aval. Neste senso, no momento no que o propietario aboe á entidade financieira a cantidade equivalente ao aval público recibido, este perderá a súa vixencia. Será condición imprescindible que a hipoteca para a que se solicita o aval supoña entre o 80% e o 100% do importe de adquisición da vivienda. Asimesmo, as contías que abone o beneficiario deberán destinarse exclusivamente ao pago da deuda hipotecaria. Ademais, o importe de adquisición do inmoble non poderá superar as seguintes contías: 240.000 euros nos concellos de A Coruña, Santiago, Vigo, Pontevedra e Ourense; 180.000 euros se se localiza nas cidades

de Lugo e Ferrol ou en concellos de tamaño medio e carácter periurbano; e 130.000 euros no resto de municipios galegos. Deste xeito e tendo en conta que o aval non pode exceder o 20% do prezo de compra da vivenda, a contía máxima respaldada pola Xunta será de 48.000 euros para o primeiro grupo de concellos, de 36.000 euros para o segundo e de 26.000 euros para o terceiro.

O programa nace co obxectivo de facilitar a adquisición da primeira vivenda aos menores de 36 anos, que en ocasións dispoñen de recursos suficientes para asumir a hipoteca pero carecen de aforros para dar unha entrada e que, grazas a este aval, poderán optar a unha hipoteca de ata o 100% do importe de compra. Ademais, é compatible con todas as axudas que xestiona e convoca anualmente a Xunta co mesmo fin.

Máis información Espazo Xove de Betanzos:

Tlf. 881 880 279 (tarde) email: espazoxovebetanzos.xuventude@xunta.gal Instagram: @espazoxovebetanzos - Facebook: Espazo Xove-Casa da Xuventude de Betanzos

[Elena Carro Vieites - Técnico de Turismo de Betanzos e Guía Oficial de Turismo de Galicia]

Convento das Agostiñas Recoletas

Retablo do Convento das Agostiñas

de nós pasamos, o Vales Villamarín.

[Ángel Arcay Barral - Director da Biblioteca Municipal, do Arquivo e do Museo das Mariñas]

Vista xeral de Betanzos co Convento de San Domingos en primeiro termo. F. J. Martínez Santiso (1901)

Escudo de Carlos na fachada do convento

Programa de avais públicos para a mocidade

Somos Viajo Como Quiero , una pareja formada por una betanceira y un catalán de adopción a los que les apasiona viajar por encima de todo. En esta sección os contaremos curiosidades, anécdotas y experiencias vividas durante nuestros viajes que esperamos os gusten. Si te quedas con ganas de más puedes encontrarnos en: www.viajocomoquiero.com

RECORRIDO EXPRES POR EL RIO TAMBRE

[@viajocomoquiero]

ste mes queremos llevaros por el transcurso de uno de los ríos más caudalosos de nuestra tierra, el Tambre. A lo largo de este río, que nace en Sobrado dos Monxes y desemboca en la ría de Muros-Noia, se encuentran lugares dignos de visitar que nosotros, a lo largo de este artículo, te vamos a mostrar en una pequeña ruta exprés. El primero de ellos es la pequeña villa de Ponte Maceira, un conjunto monumental y artístico que se encuentra en la lista de los Pueblos Más Bonitos de España. Su puente de piedra que cruza el río Tambre es su monumento más emblemático, puente que servía de camino para los peregrinos que querían llegar a Finisterre. Esta gran afluencia de gente fue lo que lo hizo crecer, creando alrededor del puente una pequeña población con todo lo necesario para hacer un descanso durante el camino del peregrino. Otro de los lugares de gran importancia, aunque ya algo más abandonadas, son las Torres de Altamira. Ubicadas en lo alto de una loma, se pueden encontrar hoy en día los restos de una antigua fortaleza medieval que pertenecía a la

familia de los Moscoso (una de las familias poderosas de Galicia que tuvo un papel muy destacado en la Edad Media). Construido sobre los restos de un antiguo castro (de ahí que también suele conocerse como “Castro de

A BOINA DO MEU AVÓ

Meu avó Antón "O PELO RICO", (Antonio Vázquez Pereiro, Caraña de Abaixo 13 de abril de 1906-O Cepiño 13 de abril de 1996), tiña unha boina, mellor dito tiña tres boinas, a do diario, a das festas e a de reposto. Diría Quevedo "era un home a unha boina pegado", só a quitaba para durmir e non sei se algunha vez non lla tería que quitar miña avoa cando xa durmía.

Para ser máis preciso tería que dicir que tamén a quitaba en sinal de respecto nos velorios, cando pasaba un cadaleito ou ó entrar na igrexa, cousas que eu entendía, o que me reventaba e que a quitara tamén diante de xente que presumía do seu poder e que se achegaba pola casa ou pola leira na que estaba a traballar e non por cousa que a el lle interesara: O conde de Illobre, o apoderado encargado de cobrar as rendas, o especulador interesado na boa posición das leiras que traballaba e que non eran de seu, a parella da garda civil, o cura a pedir. Eu non o entendía e menos despois da morte de Franco cando os aires de liberdade ventilaban o país e aqueles primeiros políticos que á miña vista aparecían da nada (aínda que algúns levaban anos loitando na escuridade) viñan pola porta pedindo o voto, PEDINDO, meu avó seguía destapando a cabeza. "Pero padriño, se son eles os que veñen a pedir por que quitas a boina?" A súa reposta era sempre a mesma: "Polo que poida pasar, vós non sabedes nada".

Nas primeiras eleccións tamén

preguntaba por quen ía votar: "Tes dúas opcións: polos de sempre ou polos que se supón están máis preto de ti". As súas dúbidas seguían "e se se enteran?", "e se isto volve a virar". Eu con aqueles 15, 16 ou 17 anos non o podía crer, pero el tiña moitas razóns para desconfiar, aínda que tardei en entendelo; porque a Guerra civil era un tema prohibido.

Unha noite de setembro do ano 36 aproveitando a escuridade da noite -o alumeado público non existía e na casa alumeaban só as chamas do candil- chamaron á porta que daba á eira. Meu avó (30 anos) baixou a abrir co pixama dese tempo, calzonzillos de perna longa e camiseta de franela. A voz autoritaria do que comandaba o grupo tronou na escuridade "¡VÍSTETE QUE TES

QUE VIR CONNOSCO!". Outra voz sumisa e acobardada saiu dunha boc a agochada tras os outros tres corpos e dixo "ESE NON É".

"HAI OUTRO HOME NA CASA?

Volveu tronar a voz do dirixente.

"Meu sogro e meu cuñado", contestou o meu avó, supoño que con moito esforzo. "O CUÑADO", seica dixo a voz do valente agazapado. E así saiu da casa meu tio-avó, (Manuel Vázquez Gómez, 19 anos, labrador con pouco futuro e afiliado á CNT) para non volver.

Souberon máis tarde que o asasinaran en Osedo e o enterraran preto do cemiterio. Seguindo as recomendacións dun familiar garda civil non se fixeron preguntas e ninguén soubo onde están os restos deste home que

ó parecer non ten dereito a descansar preto dos seus. PODERÍA TER SIDO MEU AVÓ!

Tamén puiden saber que ao seguinte día de cocer o pan había que ir buscar un carro de louza para estrar as cortes do gando, era ao mesmo tempo unha marca para deixar un par de bolos para os "escapados" que se agochaban pola zona, ao parecer en principio facíase por veciñanza e caridade, despois xa por medo, todos sabían onde estaban e ninguén o falaba.

Tamén souben que unha tarde de regreso no tren de Ferrol se lle acercou o cabecilla do grupo de guerrillerios (coñecido e veciño da zona) para citalo para unha noite, tres días despois, na cerdeira da "torna grande" para saír ao monte e reforzar as guerrillas xa apoucadas. A "torna grande" era a leira pegada á casa e a cerdeira estaba no lugar onde hoxe está a marquesiña da parada do bus escolar. Ao amencer da noite da cita sóubose que a garda civil abatera ao guerrilleiro a uns cen metros da nosa casa.

Meu avó seguramente non o cría, xa que a morte dun veciño puidera salvar a súa vida. Dende a Guerra civil ata a súa morte, os recordos revivían o medo e por iso soltaba o seu mal xenio (que o tiña) cando eu lle preguntaba sobre o tema e a resposta era sempre: "DÉIXAME DESO".

Tardei en entendelo pero supoño que se ledes isto todos nos damos conta que meu avó tiña moitas e boas razóns para descubrir a cabeza.

Altamira”) fue restaurado en 1973 y es considerado Bien de Interés Cultural desde 1994. Hacemos una pequeña parada antes de continuar en la Fervenza do Pozo Negro, una cascada de unos 6 metros de altura formada por

el río Chavielos en su desembocadura en el río Tambre y que, sin duda, hay que visitar. Finalizamos la ruta en la Central Hidroeléctrica del Tambre , única por su estilo modernista. Diseñada por Antonio Palacios, uno de los mejores arquitectos contemporáneos que ha tenido Galicia, la central fue encargada por parte de la Sociedad Gallega de Electricidad en el año 1924 y se puede afirmar que fue la primera gran central eléctrica de Galicia. La zona natural que rodea la central es imprescindible recorrerla a través de la Ruta de la Lamprea (considerada una de los primeros vertebrados que se tiene constancia y habitante de los ríos gallegos desde milenios), ruta que te llevará por su puente colgante y por las antiguas pesqueiras que aquí se encontraban. Finalmente y para terminar la ruta, recomendamos visitar los pueblos marineros de nuestra provincia: Muros y Noia ubicados en el tramo final y desembocadura del Tambre. Si quieres conocer todos estos rincones de Galicia y más te recomiendo que visites nuestra web: www.viajocomoquiero.com o nos sigas en Instagram @viajocomoquiero.

LA SECUENCIA DE MOMENTOS

Momentos, ese tiempo puntual que sucede algo. Instantes, ese período de tiempo que casi nos pasa desapercibido. Secuencia, esa serie de momentos, instantes, que se suceden uno tras otro, y que muchas veces no somos capaces de captar en nuestra retina, en esa mente que la disponemos para atender a situaciones que se me antojan demasiado cotidianas y banales, y que sin embargo van formando una parte de nuestras vidas que con la madurez y el paso del tiempo se vuelven totalmente insustanciales y vacías de significado.

Momentos, instantes, secuencias de todo eso, captados para sentir lo que significa de verdad la palabra Vida, se vuelcan en nuestras mentes sólo cuando la misma Vida nos aprieta y sacude de tal manera que entramos en ese túnel de imágenes que llevan la armonía de un pájaro y una flor, o del Sol y la Luna tratando de besarse sin lograrlo nunca. Secuencias de intenciones frustradas que se amontonan en nuestra memoria y que de vez en cuando nos hacen soltar una lágrima pero que cuando sentimos ese roce sobre nuestro rostro nos damos cuenta que lágrima y rostro es Vida, Sentimientos, Sufrimientos, todo se sucede y nosotros tenemos que ser capaces de guardarlo todo para cuando nos falte algo, soñarlo y sentirlo, cerrar los ojos y contemplar las secuencias de todo, eso nos llevará al umbral del Jardín de Los Sentimientos encontrados, que no es otro que la convivencia secuencial de tristeza con ale-

gría y lágrimas con sonrisas, y una vez en ese jardín nos convertiremos en humanos de la Humanidad, en hombres y mujeres de la diversidad, en amantes del amor que nos elevará al Universo donde seremos extraños de lo maravilloso porque lo nuestro es sólo un pedazo de lo Infinito.

Momentos, Instantes, Secuencias, no diré que no me cuesta a veces conseguir esa dinámica excepcional de juntar todo en recuerdo para plasmarlo luego en algo que llene mis vacíos y mis sueños, me obsesiona la intensidad con la que vivo todos esos microinstantes porque de ello dependerá si soy romántico o insensible, de ahí saldrá ese hombre o no que cierra los ojos todos los días y es capaz de llegar al umbral de ese jardín mágico, donde una vez dentro dormiré sobre la estrella que me cobija o llegaré a contemplar las secuencias de todos los momentos, instantes de mi día. Seré yo en plena convivencia con todo. Hoy me siento tranquilo, sosegado.

Ponte Maceira / @viajocomoquiero

[DOMINGO JUAN PRESAS FUENTES]

[MANUEL SEIJO - SARXENTO DA POLICÍA LOCAL DE BETANZOS XUBILADO]

BETANZOS

P

¿LENTILLAS PARA TODOS?

NRS: C-15-001621

NRS: C-15-003877

Corresponsable de la Unidad de Oftalmología Pediátrica y Estrabología del Complexo Hospitalario Universitario de A Coruña (CHUAC) durante su etapa en el SERGAS

Diagnóstico y seguimiento de glaucoma

Cirugía de catarata sin ingreso Cirugía endoscópica vía lagrimal

Podología general helomas, hiperqueratosis, papilomas... Pie diabético Estudio informatizado de la pisada

Ortonixia (Correctores ungueales)

C/ Pintor Seijo Rubio, Portal 4-6 escalera 6 1º B 15300 Betanzos · 981 77 49 26

Se queres anunciarte na sección

<Imagen: LipikStockMedia en Freepik>

Para ponerte lentillas lo primero es recurrir a un profesional que después de evaluar tu defecto visual te hará ciertas medidas y te recomendará las más apropiadas para ti teniendo en cuenta la frecuencia de uso, el tamaño de tu córnea, el diámetro de tu pupila y de tu iris. Al principio se establece un período de pruebas y revisiones en las que te enseñaremos a manejarlas y a limpiarlas y que servirá para determinar que la lentilla seleccionada es cómoda durante todas las horas de uso y te proporciona la mejor visión posible manteniendo intacta tu salud ocular.

TIPOS DE LENTILLAS

Existen diferentes tipos de lentillas, normalmente las llamamos duras y blandas, y dentro de ambas hay diferentes categorías.

Las lentillas blandas pueden ser:

- Diarias: Son de 1 solo uso, es decir cada día que las pongas estrenarás lentillas. No requieren líquidos de mantenimiento, son muy finas y por ello muy cómodas. Las hay para miopía, hipermetropía, astigmatismo y presbicia, pero no para todas las graduaciones.

- Semanales, quincenales, mensuales, trimestrales: Son las que popularmente llamamos lentes desechables, y dependiendo de su duración estrenarás lentillas cada semana, cada 15 días o cada 1/3 meses. Necesitan un mantenimiento diario, se deben limpiar después de su uso para que sean cómodas cuando te las pongas al día siguiente. Las hay para casi todas las graduaciones.

- Anuales: Son las que solemos llamar lentes convencionales.

En algunos casos el tamaño de la córnea o la graduación requiere que las lentillas se fabriquen a medida, y es cuando solemos recurrir a ellas, pues si bien hace años eran las más usadas,

a día de hoy cada vez se adaptan menos.

Además del mantenimiento diario, según la composición de la lágrima, a veces requieren un mantenimiento semanal e incluso en ocasiones precisan una limpieza profesional para volver a ser cómodas, ya que en su superficie se pueden acumular las proteínas de la lágrima.

Dentro de las lentillas blandas también se incluyen las de desenfoque periférico, que por su geometría forman una imagen en la retina que influye en que ésta disminuya su crecimiento a la vez que compensa el problema visual. Son las que se usan en el control de la miopía.

Además, en lentes blandas también

hay:

- Lentes cosméticas: Las que cambian el color de tus ojos, hay una gran variedad de colores y tonos y pueden ser graduadas o no, aunque generalmente sólo suelen corregir la miopía y la hipermetropía.

- Lentes de fantasia: Cada vez más demandadas cuando se busca un “efecto” especial como ojo rojo, blanco, pupila de gato… e incluso algunas son fluorescentes, y también pueden ser graduadas.

Todas ellas pueden ser fabricadas en distintos materiales, será el especialista, durante el período de pruebas, quien determine cuál es el material óptimo para tus ojos.

Las lentillas duras o rígidas se llaman así porque no se deforman como las lentillas blandas. Si bien puede parecer que son más incómodas, si están bien adaptadas no lo son en absoluto. Aunque parezca raro, permiten mayor paso de oxígeno al ojo que las blandas, por ello se suelen adaptar a personas que requieran mucho paso de oxígeno hacia la córnea. Proporcionan una visión muy nítida, son más fáciles de manipular que las lentillas blandas y tiene una mayor duración. En casos de astigmatismos irregulares son las más indicadas.

También de este material están fabricadas las lentes de Orto-K, que se conocen popularmente como “lentes pijama” ya que se usan durante la noche para el control de la miopía y se hicieron muy populares porque muchos opositores recurren a ellas para pasar las pruebas de la vista. Su adaptación requiere un seguimiento muy exhaustivo por parte de un profesional para no provocar ninguna lesión en la cornea.

Chama ao 981 77 45 74

Dolores musculares, articulares, de espalda, de cabeza

Problemas mandibulares

Traumatismos

Lesiones deportivas

Problemas posturales

Problemas viscerales relacionados con alteraciones mecánicas Problemas circulatorios

Bebés (cólicos, plagiocefalias, …)

FÁCIL APARCAMIENTO · HORARIO FLEXIBLE

CITA PREVIA

628 44 09 77 www.rubalfisioterapia.es

·

Escáner intraoral Maior precisiónMenos invasivo Mellor post-operatorio · Láser terapéutico· Ciruxía guiada con férula Rúa Caneiros, 3 baixo dereita 981 77 13 26 · 604 069 985

José María Carnero López OFTALMÓLOGO

Mª Vanessa Vara Fernández PODÓLOGO

C/Brea 34, Edif. Trasdoval Bajo GUÍSAMO (BERGONDO)

Cuando se acercan las vacaciones, los campamentos, las comuniones y demás eventos, muchos nos acordamos de las lentillas, y muchos nos preguntais ¿yo puedo usarlas? Hoy en día hay lentes de contacto para todas las graduaciones y necesidades visuales, por tanto puedes llevar lentillas tanto si tienes miopía como hipermetropía o presbicia (vista cansada) con y sin astigmatismo. Si bien lo usual es ponerse gafas para corregir cualquiera de estos problemas, cada vez hay mayor cantidad de personas que las alternan con el uso de lentes de contacto (lentillas).

CLÍNICA KOREA HAN

Dirección: Calle Rollo, Nº 27 - 1º 15300 Betanzos

Teléfonos: 690039333 / 646390497

CLÍNICA PODOLÓXICA

Laura María Pita Paz Colegiado nº743

CALLOS · DUREZAS PÉ DIABÉTICO UÑA ENCARNADA...

981 775 163

(CONSULTA PREVIA CITA)

C/Rollo, 3-1º Izda. 15300 Betanzos

Raquel Vicente Fernández Nº Coleg.: 677 · C-15-001002

Callos, Durezas, Hongos, Uña encarnada, Reconstrucción ungueal...

info@ibogar.es

La actividad física es cualquier movimiento voluntario producido por los músculos y que tiene como consecuencia el gasto energético por encima del metabolismo basal (el gasto energético que el cuerpo necesita para funcionar).

El ejercicio físico es una actividad física planificada, estructurada y repetitiva que tiene el objetivo de mejorar o mantener el funcionamiento del organismo.

Las recomendaciones de salud pública dirigidas a mujeres embarazadas y puérperas que se presentan en las Directrices de la OMS sobre actividad física y hábitos sedentarios (2020), si no hay contraindicaciones, son:

• Realizar una actividad física regular durante el embarazo y el postparto. (Recomendación fuerte, evidencia de certeza moderada).

• Hacer como mínimo 150 minutos de actividad física aeróbica de intensidad moderada cada semana con el fin de obtener beneficios notables para la salud. (Recomendación fuerte, evidencia de certeza moderada).

• Incorporar varias actividades

Clínica Dental

PARDELLAS

Nº de rexistro sanitario: C-15-001500

Nº de colexiados: 15001754 e 28013502

TRATAMENTOS INTEGRAIS DA TÚA BOCA COA ÚLTIMA TECNOLOXÍA:

· Escáner intraoral

· Láser terapéutico

· Ciruxía guiada con férula

Arranxamos a rotura da súa prótese no día

Rúa Caneiros, 3 baixo dereita

Flavia Polanco Teijo · Matrona. Matrosaúde

aeróbicas y de fortalecimiento muscular. También puede resultar beneficioso añadir estiramientos moderados. (Recomendación fuerte, evidencia de certeza moderada).

Durante el embarazo deben practicarse actividades físicas que no causen problema alguno a la salud materna ni al desarrollo fetal, siempre y cuando se hagan de manera adecuada y controlada

BENEFICIOS PARA LA SALUD

MATERNO-FETAL

Realizar actividad física durante el embarazo y postparto, y disminuir el sedentarismo, tienen los mismos beneficios que para el resto de la población, pero adicionalmente se ha visto que para la salud materno-fetal conlleva:

• Disminución del riesgo de preeclampsia o hipertensión gestacional.

• Disminución del riesgo de diabetes gestacional.

• Mejor control del peso durante el embarazo.

• Disminución de las complicaciones del parto.

• Disminuye las complicaciones neonatales.

• Alivio de las molestias habituales del embarazo (lumbalgia, edemas, estreñimiento, calambres, …).

• Ayuda a conciliar el sueño. Dentro de las recomendaciones de buenas prácticas incluidas en estas Directrices de la OMS se indica que:

• Hacer algo de actividad física es mejor que permanecer totalmente inactivo.

• Las mujeres embarazadas y puérperas deben comenzar con pequeñas dosis de actividad física, para ir aumentando gradualmente su duración, frecuencia e intensidad.

• Conviene ejercitar los músculos del suelo pélvico a diario para evitar la incontinencia urinaria.

Existe suficiente evidencia para recomendar ejercicio físico, si no hay contraindicaciones, desde el primer trimestre de gestación.

Las embarazadas y puérperas se consideran una población especial, ya que las modificaciones que sufre el cuerpo de la mujer en estas etapas obligan a realizar adaptaciones de la actividad física a la hora de prescribirla, para evitar posibles efectos adversos. Por ello es recomendable que dicha prescripción sea realizada y supervisada por profesionales.

Nº Colegiado: 7928 MATRONA

C/ Rosalía de Castro, 6 (Garasaúde) - Betanzos

<Imagen de senivpetro en Freep k> de en Freepik>

VIENTRES DE ALQUILER:

Pueden existir muchas razones (esterilidad, contraindicaciones médicas de embarazo por enfermedad, comodidad, capricho...) por las que una persona o pareja, buscan una “madre sustituta” (maternidad o gestación subrogada) como método de reproducción asistida para tener un hijo.

Este método de reproducción

puede hacerse: 1) con el óvulo de la madre sustituta que se fecunda mediante inseminación artificial con esperma de donante o por relación sexual; o

2) con implantación en útero de madre de alquiler de óvulo fecundado, por técnica de trasferencia de embriones (óvulo de madre o donante con esperma de padre o donante).

Hay países (Canadá, EEUU...) en los que la gestación subrogada es legal, siendo su coste

variable según el país elegido, pero oscila entre 120.000 y 165.000€ (la madre de alquiler recibe entre 27.000 y 55.000 €). En España, aunque está prohibida (Ley 14/2006 del 26/5, BOE 2/2023), pueden registrarse los nacimientos realizados fuera de nuestro país.

Esta práctica siempre ha estado rodeada de polémica

cuando la ley no lo permite en un país que es legal. Ante esta situación cabe plantearse una pregunta: ¿Debería legislarse la gestación subrogada para situaciones excepcionales?

En España el Comité de Bioética se plantea otra pregunta: ¿Debe existir un límite de edad para ser padre o madre por gestación subrogada, por el riesgo de convertir a los menores en niños huérfanos programados? Y también otra reflexión: ¿Se deberían considerar y consensuar que este tipo de selección genética, que no tiene las mismas implicaciones éticas, que cuando se hace con el fin de curar o evitar una enfermedad?

Por último, un punto no menos importante es saber si la supuesta madre ¿está realmente capacitada?

GABINETE DE PSICOLOGÍA

Certificado Europeo en Psicoterapia EUROPSY

depresión · Trastornos alimentarios ·

miedos, obsesiones

por considerarse: inmoral, capricho, negocio, comercio de niños, explotación de mujeres vulnerables… lo que explica que se haga clandestinamente en muchos casos

REFLEXOLOGÍA

Técnicas

Laura Julián

696 093 718 reflex.reiki.laujulian

Betanzos · A Coruña · España

CLINICA DENTAL

Lo que es evidente e incuestionable es que un niño siempre es un tesoro que debe estar protegido frente a cualquier tipo de explotación.

Pza. Hnos. García Naveira, 7-2º - Telf. 981 774281-BETANZOS Telf. 981 673008 - SAN TIRSO - Abegondo

Antonio Asensi Pernas · Médico de familia del Centro de Salud de Betanzos

BETANZOS e a súa comarca · Maio 2023

¿Necesidad para situaciones excepcionales, capricho, forma de violencia contra la mujer…?

CLINICA MEDICO DENTAL

<Imagen de wayhomestudio en Freep k> <Imagen de en Freepik>

POLÍTICO opinión

"Betanzos e a súa comarca" non se responsabiliza das opinións manifestadas polos partidos políticos nesta sección

O vindeiro día 28 vólvense a celebrar eleccións municipais. A actual alcaldesa, María Barral, volverá encabezar a lista dos socialistas na que se incorporaron caras novas, nunha mezcla de xuventude e experiencia, con representación de todos os sectores e zonas do municipio, persoas que sinten Betanzos e con capacidade para afrontar catro anos cruciais cun claro compromiso por riba de todo: Betanzos.

“Pensando en Betanzos. Nin máis nin menos”, o PSOE quere so pensar en Betanzos. Defender Betanzos como fixemos sempre, e seguir pensando no seu crecemento e desenvolvemento nos distintos eixos, reclamando tamén para o noso concello o que lle corresponde.

La política municipal es un ejercicio fundamentalmente práctico, las necesidades de los vecinos y vecinas son concretas. La seguridad, la limpieza de las vías públicas, la asistencia social, la conservación del patrimonio construido, servicios básicos de abastecimiento y saneamiento. Unas responsabilidades perfectamente delimitadas por la ley y por unos valores muy arraigados en las personas.

Betanzos Merece máis e desde o BNG estamos traballando con ilusión, forza e ganas para levar adiante un proxecto que converta Betanzos no concello que queremos e sabemos que pode ser.

PENSANDO EN BETANZOS

Atrás quedan catro anos marcados, fundamentalmente, pola pandemia, que fixo modificar boa parte dos proxectos que tíñamos previstos para centrar os recursos municipais en axudar a quen peor o estaba pasando, fortalecendo aínda máis todas as políticas sociais e os programas de axudas priorizando ás persoas por enriba de todo.

E a pesar de destinar moitos recursos a cubrir as necesidades da pandemia, fomos quen de seguir avanzando cara ao Betanzos que queremos, pensando no seu futuro sen esquecer o seu pasado: seguimos coa renovación de rúas e de servizos na zona urbana; avanzamos na recuperación do patrimonio, como o Parque do Pasatempo, o Convento das Donas ou o Mercado Municipal; continuamos cunha intensa promoción de Betanzos como cidade de servizos, como cabeceira comarcal e como referente turístico; fixemos o maior investimento que xamais se fixo desde o Concello na zona rural, con máis de tres millóns de euros na mellora de viais e na renovación da iluminación pública; realizamos un gran esforzo para ser sede de grandes eventos deportivos, culturais, históricos ou festivos, colaborando con todo o tecido social betanceiro; e, sobre todo, priorizamos as políticas dirixidas ás persoas, desde os máis pequenos aos maiores, duplicando o orzamento destinado a políticas sociais….

E agora é necesario seguir avanzando, pensando en Betanzos para continuar desenvolvendo o proxecto de cidade que Betanzos precisa, pensando únicamente en Betanzos, nese Betanzos que nos enche de orgullo, que é referente galego en tantos eidos, nese Betanzos que se adapta aos tempos e que é necesario que siga medrando con proxectos de mobilidade, con proxectos sostibles que fagan que o noso casco histórico sexa o motor e o eixo vertebrador dunha cidade que cada día vai a máis, nese Betanzos que por fin contará cun plan xeral de ordenación municipal que nos permitirá desenvolver un concello adaptado ás necesidades actuais.

Ese Betanzos que recibiu xa máis de 4,5 millóns de euros de Fondos Europeos e que opta a conseguir outros tantos para que o concello, na zona urbana e na rural, siga a medrar con máis equipamentos e servizos. Un Betanzos que non se parará como queren algúns, a pesar de poñerlle paus nas rodas por parte da Xunta do PP, un partido desaparecido en canto a plantexar inicitivas durante estes catro anos e que só aparece durante o período electoral.

Por todo elo, pensando en Betanzos, e só en Betanzos, pedímosvos o voso voto para a candidatura do PSdeG-PSOE encabezada pola actual alcaldesa María Barral Varela.

A Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto representa, xestiona, promociona e defende os intereses do comercio e das empresas de Betanzos dende hai 40 anos.

ACEBE CCA

Unha infraestrutura creada e en constante evolución. Un equipo técnico e humano con formación e experiencia. O vínculo de unión entre o sector comercial e empresarial de Betanzos e as institucións locais, provinciais e autonómicas

www.comerciodebetanzos.com

La vida en el espacio público, como continuidad de la vida en el espacio privado. Para nuestros hogares queremos seguridad, limpieza, agua potable, eliminación de los residuos y la conservación de la casa que nos protege. Esas mínimas condiciones son las que esperamos encontrar en el espacio público, el cual contribuimos a mantener con nuestros impuestos.

Lamentablemente esa correlación entre lo privado y lo público en Betanzos no existe. La normalidad del cuidado que cada uno de nosotros tiene por lo propio, no se corresponde con el cuidado que el gobierno local tiene por lo público. A la vista está.

El actual gobierno de Betanzos actúa sin sujetarse a valores y principios, si se quiere, a ideología alguna. Si la política práctica no se guía por los valores que las sociedades desarrolladas han ido haciendo suyo con el paso de los milenios, el resultado es el caos.

Cuando en el PP hablamos de seguridad, estamos hablando de una necesidad de políticas de conservación que empiezan por la propia vivienda. Estamos hablando de coordinación entre las fuerzas de seguridad para garantizar la tranquilidad de las personas y la integridad de sus propiedades.

La seguridad y la conservación es la limpieza de las calles y plazas, el funcionamiento eficiente del servicio de recogida de residuos. El que el agua llegue a nuestras casas con calidad, que las aguas domésticas se traten convenientemente antes de volver a los ríos. Esto, además de seguridad, es una política de compromiso con el Medio Natural.

Son principios tan evidentes que de una manera exponente rigen nuestra vida y la de nuestras familias. Si a ellos añadimos unas leyes justas que nos permitan actuar con Libertad y garanticen nuestro derecho a la propiedad, poco más hace falta.

En el PP de Betanzos creemos firmemente que estos son unos principios imprescindibles sobre los que se construye una sociedad que avanza en todos los campos. A partir de aquí, el esfuerzo, la inteligencia, el trabajo de cada una de las personas contribuirá al bienestar propio y de los demás.

Que nadie piense que estamos diciendo, sin decirlo, que el actual gobierno local no tiene valores ni principios. No, lo que sí decimos es que el gobierno local no ha sabido traducir esos valores y principios en políticas prácticas para los ciudadanos.

Lo que sí decimos también, es que el actual gobierno local, a la vista de su gestión, carece en gran medida de unos principios que ya en la Atenas del siglo V a. C eran especialmente valorados en el buen gobernante y en el ciudadano de la polis, los principios del mérito y la capacidad.

FAITE SOCIO por só 15€/mes

981 77 45 74

Tickets de aparcamento con descontos para soci@s no parking de Betanzos.

Cursos de formación para @s nos@s asociad@s a través da Cámara de Comercio.

Promoción dos negocios asociados a través das nosas redes sociais

Unha páxina web na que promocionar e informar sobre a actividade da asociación e dos seus integrantes

A proposta do BNG está clara, un proxecto ilusionante que se basea en todo o potencial que Betanzos ten de base para volver ser o que xa foi: a cabeceira dunha comarca puxante e un dos concellos de referencia no norte de Galiza. No BNG estamos convencidas de que o noso patrimonio ten que ser o motor da nosa economía. A rehabilitación integral do casco vello, do Pasatempo ou da Fábrica da Luz; a creación de centros de interpretación do noso patrimonio máis representativo e a posta en valor dos elementos históricos do noso concello (non esquezamos o patrimonio do rural betanceiro) converteranse en elementos de creación de emprego e de riqueza, non en simples escenarios turísticos baleiros de contido.

Outro tanto acontece co noso medio ambiente. As betanceiras vivimos de costas aos nosos ríos, á ría e ao conxunto do noso entorno natural. O Mendo e o Mandeo son sumidoiros e a veciñanza vive de costas a eles. Cómpre mudar esta dinámica, levar a cabo o saneamento completo dos ríos e da ría e aproveitar todo o seu potencial produtivo, ecolóxico, paisaxístico e turístico. Un entorno natural coidado e ben aproveitado convértese nunha fonte de riqueza e de desfrute para o conxunto da sociedade. Unha sociedade que demanda servizos públicos eficientes. É necesario que o concello xestione de maneira directa servizos que hoxe están privatizados e que non funcionan en condicións de eficiencia e calidade. Servizos como a auga, o saneamento, a piscina municipal e, especialmente, o comedor escolar. Cremos firmemente que a xestión pública directa é sinónima de mellores servizos e resulta evidente que o actual modelo non está a funcionar.

E na liña de servizos de calidade, propoñemos a creación dun espazo de servizos específicos para as mulleres. Un espazo que se localizaría no antigo Convento das Donas (hoxe en rehabilitación e sen unha finalidade de usos clara) e que ofrecería un centro de orientación familiar, para evitar que as mulleres de Betanzos e das Mariñas tivesen que desprazarse ao centro do Ventorrilo, e un centro de información á muller.

Un concello dinámico, consciente do seu potencial, orgulloso do seu pasado e que confíe nas súas posibilidades de futuro; un concello que ofreza servizos de calidade á súa veciñanza e que se preocupe polas súas necesidades; un concello que reactive os sectores produtivos e que aposte polo local. Esas son as propostas do BNG para Betanzos.

Porque no BNG sabemos que Betanzos merece máis e contamos co apoio de todos e todas para darllo!

BENEFÍCIATE DOS NOSOS SERVIZOS

e cun espacio propio gratuito para cada asociad@.

Betanzos e a súa comarca, un medio de comunicación propio, cunha tirada de 9.000 exemplares distribuídos por toda a comarca, @s soci@s teñen prezos vantaxosos na contratación da publicidade.

Convenios con bancos, empresas, entidades... e con condicións vantaxosas para @s soci@s

Información e asesoramento sobre novidades legais relativas a cada sector, subvencións, cursos…

Organización periódica de campañas e actividades de promoción do comercio e das empresas locais.

Campañas de envíos gratuítos para vendas en liña de comercios.

App Acebecca para crear campañas personalizadas para cada negocio.

"Betanzos e a súa comarca" ofrece aos partidos que forman parte da Corporación Municipal este espazo para expresaren as súas opinións sobre temas propostos polo xornal ou, como é neste caso, sobre cuestións de actualidade que cada un dos grupos considere de interese.

LA VIDA EN EL ESPACIO PÚBLICO, COMO CONTINUIDAD DE LA VIDA EN EL ESPACIO PRIVADO

BETANZOS MERECE MÁIS!

ANUNCIOS BREVES

■ BUSCAN TRABALLO

JR (Jesús Ramos). Reparto de publicidad por buzones, ferias y mercados. También reparto carteles. Tlf. 646178080.

■ OFRECEN TRABALLO

SE NECESITA camarero/a en As Galeras. Interesados dejar CV en el local.

■ VARIOS

TAROT. CARTAS ASTRALES. María. Se resuelve cualquier pregunta. Seriedad y claridad. Tlf. 638625976

PORTES y MUDANZAS

Trasteros y guardamuebles. Desde 2 hasta 25 metros cuadrados. Samuel. Tlf. 676082325 www.samuelportesespecializados.com

SE VENDE leña seca de carballo y mixta en hachas (a medida). Transporte a domicilio. Tlf. 645583256.

RELOJERO, diplomado en Suiza, arregla y restaura

relojes antiguos, de pared y bolsillo. Arreglo también relojes automáticos, cronógrafos, sumergibles, control hermetismo. Garantía Tlf. 981773657

■ VENDAS VARIAS

SE VENDE PANTEÓN por traslado. Cementerio de Betanzos. Sin estrenar. Tlf. 628549854 - 638478900

SE VENDE solar en Coirós. Bien situado. 4 ferrados. A la orilla de la Nacional VI. Tlf. 619271908.

SE VENDE casa y dos granjas. Una de 125x12m y otra de 50x12m. En Espenuca, con terreno. Tlf. 619271908. INVERSIÓN. 2 plazas de garaje. Centro de Lugo. Precio negociable. Tlf. 679705473.

SE VENDEN parcelas urbanas. Cortiñán (Bergondo). Tlf. 671677312.

SE VENDE finca de 5 ferrados en Meangos. Con bungalow de 3 habitaciones y

La receta del mes

cocina-comedor. Se vende puerta de entrada de madera maciza. Tlf. 604055838.

SE VENDE plaza de garaje C/Cruz Verde. Por traslado. Tlf. 628549854 - 638478900

■ ALUGUERES

ALQUILO en Betanzos, pequeño apartamento amueblado, calefacción, TV. etc. Tlf. 629291440.

SE ALQUILA bajo comercial en La Ribera nº 56. Tlf. 981772380.

SE ALQUILA amplia y luminosa plaza de garaje en 2ª planta de aparcamiento C/Castelao nº 17. Apertura electrónica. Tlf. 692594104

■ VIVENDAS VENDAS

VENDO casa pequeña en zona histórica de Betanzos. Requiere reconstrucción. 110 m 2 en 3 plantas. Precio económico. Tlf. 686732430

Ensalada Alemana

Receta cedida por Ternera Grill

INGREDIENTES

-4 huevos cocidos cortados en cuadros.

-6 salchichas frankfurt picadas.

-1 cebolla en cuadritos.

-8 patatas cocidas en cuadros grandes.

-6 cucharadas de mayonesa.

-1 cucharada de mostaza.

-2 cucharadas de aceite de oliva virgen extra.

-Sal y pimienta al gusto.

-Vinagre, el que tengas en casa.

ELABORACIÓN

Preparacion de la vinagreta.

-Mezclamos el vinagre, el aceite, la sal, la pimienta y la mostaza, lo mezclamos y reservamos.

Preparacion de la ensalada:

-En un bol agregamos todos los ingredientes, le añadimos la vinagreta y las 6 cucharadas de mayonesa. Mezclamos todos los ingredientes y lo envasamos en un táper. Lo llevamos a la nevera 2 horas antes de servir.

-Puedes acompañarlo con lo que te apetezca, te aseguro que te encantará y tendrás una excelente opción de merienda o primer plato.

Tiempo de preparación: 1 hora

Dificultad: 0

Publicación mensual de distribución gratuíta. 9.000 exemplares.

DEPOSITO LEGAL ◗ C-1555 / 92 EDITA ◗ Asociación de Comerciantes e Empresarios de Betanzos Centro Comercial Aberto (ACEBE CCA). DIRECTORA ◗ Belinda Lameiro ENDEREZO ◗ Praza Mestre Xosé Dapena, 1 baixo CONTACTO ◗ Telf: 981774574 - 618829804 · periodico@comerciodebetanzos.com

PUBLICIDADE ◗ Gema Hernando García. Carmen Miragaya Losada (publicidade@comerciodebetanzos. com). REDACCIÓN ◗ periodico@comerciodebetanzos.com. COLABORADORES neste número ◗ Jesús Ramos, Mercedes Casanova, Espazo Xove de Betanzos, @viajocomoquiero, Manuel Seijo, Domingo Presas Fuentes, Ángel Arcay Barral, Elena Carro Vieites, Xabier López López, Pablo Fernández Presas, Mª Luisa Pérez Iglesias, Flavia Polanco Teijo, Antonio Asensi Pernas. COLABORADORES GRÁFICOS ◗ Arume, Unsplash, Freepik, Pixabay, Filmaffity. REPARTO ◗ Servicio Postal Coruña S.C.

Betanzos e a súa comarca non se responsabiliza das opinións manifestadas polos seus colaboradores. Queda prohibida a reproducción total ou parcial dos textos publicados en Betanzos e a súa comarca por calquera outro medio sen a autorización expresa e por escrito do editor.

Enderezos electrónicos

Redacción: periodico@comerciodebetanzos.com

Publicidade: publicidade@comerciodebetanzos.com

UNHA DE CAL

Betanzos instala os primeiros aseos públicos autolimpiables na Praza García Irmáns

Betanzos conta cos primeiros aseos públicos cun sistema automático de peche e apertura e que se autolimpan despois de cada uso. Cada unha das cabinas, a de home e a de muller, contan con teito de aceiro inoxidable, alumeado mediante luces Led, sistema de ventilación natural no perímetro, inodoro autolavable, sistema de autodesinfectado a presión e secado automático. Dispón tamén de papeleira para papel biodegradable, dispensador de xabón, colgador, espello, grifo e secamáns.

Os recén estreados aseos autolimpiables sofren destrozos por pintadas

Só uns días despois da súa apertura, os novos aseos autolimpiables, ubicados baixo a Alameda, sufriron pintadas no seu interior. Precisamente o Concello optou por esta alternativa de cabinas con sistema de peche e apertura e con pezas que non poden romper porque forman parte da estrutura do aseo como solución tralos actos vandálicos que se sucederan nestes equipamentos con anterioridade e que forzaran o seu peche. O Concello, que limpará as pintadas, pediu a colaboración veciñal para identificar ás persoas autoras dos destrozos.

ASESORIA LABORAL FISCAL Y CONTABLE

Impuesto de sucesiones y donaciones (herencias).

Autónomos.

Empresas.

Liquidaciones trimestrales y anuales.

Estudio y tramitación pensiones jubilación e incapacidad.

Régimen empleados del hogar.

Asesoramiento y tramitación de subvenciones.

Extranjería.

Belén Carro y Cristina González